Document structure
View explanations
Referenced documents
Document Highlights
Consolidated publications
Consolidated versions (15/12/2023 - 19/07/2024)
|
ადგილობრივი თვითმმართველობის კოდექსი
|
კარი I
ადგილობრივი თვითმმართველობა თავი I ზოგადი დებულებები
მუხლი 1. კანონის მოქმედების სფერო ეს კანონი განსაზღვრავს ადგილობრივი თვითმმართველობის განხორციელების სამართლებრივ საფუძვლებს, ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოების უფლებამოსილებებს, მათი შექმნისა და საქმიანობის წესებს, მათ ფინანსებსა და ქონებას, ურთიერთობებს მოქალაქეებთან, სახელმწიფო ხელისუფლების ორგანოებთან და საჯარო და კერძო სამართლის იურიდიულ პირებთან, აგრეთვე ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოების საქმიანობაზე სახელმწიფო ზედამხედველობისა და პირდაპირი სახელმწიფო მმართველობის განხორციელების წესებს. მუხლი 2. ადგილობრივი თვითმმართველობის ცნება 1. ადგილობრივი თვითმმართველობა არის საქართველოს მოქალაქეთა უფლება და შესაძლებლობა, ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოების მეშვეობით, საქართველოს კანონმდებლობის ფარგლებში, ადგილობრივი მოსახლეობის ინტერესების შესაბამისად გადაწყვიტონ ადგილობრივი მნიშვნელობის საკითხები. 2. თვითმმართველი ერთეული არის მუნიციპალიტეტი. მუნიციპალიტეტი არის დასახლება (თვითმმართველი ქალაქი), რომელსაც აქვს ადმინისტრაციული საზღვრები, ან დასახლებათა ერთობლიობა (თვითმმართველი თემი), რომელსაც აქვს ადმინისტრაციული საზღვრები და ადმინისტრაციული ცენტრი. მუნიციპალიტეტს გააჩნია არჩევითი წარმომადგენლობითი და აღმასრულებელი ორგანოები (შემდგომ − მუნიციპალიტეტის ორგანოები), რეგისტრირებული მოსახლეობა და აქვს საკუთარი ქონება, ბიუჯეტი, შემოსულობები. მუნიციპალიტეტი საჯარო სამართლის იურიდიული პირია. მუხლი 3. მუნიციპალიტეტები − თვითმმართველი ქალაქი და თვითმმართველი თემი 1. ადგილობრივი თვითმმართველობა ხორციელდება მუნიციპალიტეტებში − თვითმმართველ ქალაქსა და თვითმმართველ თემში. 2. თვითმმართველი ქალაქი არის ქალაქის კატეგორიის დასახლება, რომელსაც ამ კანონის შესაბამისად მინიჭებული აქვს ან მიენიჭება მუნიციპალიტეტის სტატუსი. 3. თვითმმართველი თემი არის რამდენიმე დასახლების ერთობლიობა, რომელსაც ამ კანონის შესაბამისად მინიჭებული აქვს ან მიენიჭება მუნიციპალიტეტის სტატუსი. მუხლი 4. მოსახლეობის განსახლების პირველადი ტერიტორიული ერთეული და მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციული ერთეული 1. მოსახლეობის განსახლების პირველადი ტერიტორიული ერთეული არის დასახლება, რომელსაც აქვს სახელწოდება, ადმინისტრაციული საზღვრები, ტერიტორია და ჰყავს რეგისტრირებული მოსახლეობა. დასახლების კატეგორიებია: ა) სოფელი – დასახლება, რომლის საზღვრებშიც ძირითადად მოქცეულია სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწა და სხვა ბუნებრივი რესურსები და რომლის ინფრასტრუქტურა არსებითად ორიენტირებულია სასოფლო-სამეურნეო საქმიანობის განხორციელებაზე; ბ) დაბა – დასახლება, რომლის ტერიტორიაზედაც განლაგებულია სამრეწველო საწარმოები ან/და ტურისტული და საკურორტო დაწესებულებები ან/და სამკურნალო და სოციალურ-კულტურული დაწესებულებები და რომელიც ასრულებს ადგილობრივი ეკონომიკურ-კულტურული ცენტრის ფუნქციებს. დაბის ინფრასტრუქტურა არსებითად ორიენტირებული არ არის სასოფლო-სამეურნეო საქმიანობის განხორციელებაზე. დაბის კატეგორიას შეიძლება მიეკუთვნოს დასახლება, თუ იგი მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციული ცენტრია ან მას აქვს შემდგომი ეკონომიკური განვითარებისა და მოსახლეობის ზრდის პერსპექტივა; გ) ქალაქი − დასახლება, რომლის ტერიტორიაზედაც განლაგებულია სამრეწველო საწარმოები და ტურისტულ, სამკურნალო და სოციალურ-კულტურულ დაწესებულებათა ქსელი და რომელიც ასრულებს ადგილობრივი ეკონომიკურ-კულტურული ცენტრის ფუნქციებს. ქალაქის ინფრასტრუქტურა ორიენტირებული არ არის სასოფლო-სამეურნეო საქმიანობის განხორციელებაზე. ქალაქის კატეგორიას შეიძლება მიეკუთვნოს დასახლება, რომლის რეგისტრირებულ მოსახლეთა რაოდენობა 5 000-ზე მეტია. დასახლებას, რომლის რეგისტრირებულ მოსახლეთა რაოდენობა 5 000-ზე ნაკლებია, ქალაქის კატეგორია შეიძლება მიენიჭოს, თუ იგი მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციული ცენტრია ან მას აქვს შემდგომი ეკონომიკური განვითარებისა და მოსახლეობის ზრდის პერსპექტივა, ანდა ის ამ კანონის მე-3 მუხლის მე-2 პუნქტის შესაბამისად განსაზღვრულია, როგორც თვითმმართველი ქალაქი. 2. დასახლების შექმნისა და გაუქმების, დასახლებისთვის შესაბამისი კატეგორიის მინიჭებისა და შეცვლის, აგრეთვე დასახლების ადმინისტრაციული საზღვრების შეცვლის წესებს განსაზღვრავს საქართველოს მთავრობა. 3. მართვის ოპტიმიზაციისათვის მუნიციპალიტეტი შეიძლება დაიყოს ადმინისტრაციულ ერთეულებად. თვითმმართველ თემში ადმინისტრაციული ერთეულის ტერიტორია ერთი ან რამდენიმე დასახლების ტერიტორიას ემთხვევა. თვითმმართველ ქალაქში ადმინისტრაციული ერთეული დასახლების ნაწილია. 4. მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციული ერთეულის შექმნისა და გაუქმების, აგრეთვე თვითმმართველი ქალაქის ადმინისტრაციული ერთეულის საზღვრების შეცვლის შესახებ გადაწყვეტილებებს მუნიციპალიტეტის მერის ან მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წევრთა არანაკლებ ერთი მესამედის წარდგინებით, სრული შემადგენლობის უმრავლესობით, დადგენილებით იღებს მუნიციპალიტეტის საკრებულო. მუხლი 5. ადგილობრივი თვითმმართველობის განხორციელების სამართლებრივი საფუძვლები და დათქმები 1. ადგილობრივი თვითმმართველობის განხორციელების სამართლებრივი საფუძვლებია საქართველოს კონსტიტუცია, „ადგილობრივი თვითმმართველობის შესახებ ევროპული ქარტია“, საქართველოს საერთაშორისო ხელშეკრულებები და შეთანხმებები, ეს კანონი, საქართველოს სხვა საკანონმდებლო და კანონქვემდებარე ნორმატიული აქტები. 2. აჭარის ავტონომიურ რესპუბლიკაში მუნიციპალიტეტის ორგანოების უფლებამოსილება განისაზღვრება „აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის შესახებ“ საქართველოს კონსტიტუციური კანონით, „აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის კონსტიტუციის დამტკიცების თაობაზე“ საქართველოს ორგანული კანონისა და ამ კანონის ნორმების გათვალისწინებით. 3. საქართველოს ოკუპირებულ ტერიტორიებზე ადგილობრივი თვითმმართველობის განხორციელების საკითხები განისაზღვრება შესაბამის ტერიტორიაზე საქართველოს იურისდიქციის აღდგენის შემდეგ. 4. მუნიციპალიტეტის ორგანოების უფლებამოსილება არ ვრცელდება თავისუფალ ინდუსტრიულ ზონებზე. საქართველოს 2020 წლის 15 ივლისის ორგანული კანონი №6853 – ვებგვერდი, 28.07.2020წ . მუხლი 6. საქართველოს მოქალაქეთა მიერ ადგილობრივი თვითმმართველობის განხორციელების უფლება 1. საქართველოს მოქალაქენი ადგილობრივ თვითმმართველობას ახორციელებენ საქართველოს კონსტიტუციის, „ადგილობრივი თვითმმართველობის შესახებ ევროპული ქარტიის“, საქართველოს საერთაშორისო ხელშეკრულებებისა და შეთანხმებების, ამ კანონისა და საქართველოს სხვა ნორმატიული აქტების შესაბამისად. 2. საქართველოს მოქალაქეებს უფლება აქვთ, ამ კანონითა და საარჩევნო კანონმდებლობით დადგენილი წესით აირჩიონ მუნიციპალიტეტის ორგანოები და არჩეულ იქნენ ამ ორგანოებში, განურჩევლად რასისა, კანის ფერისა, სქესისა, წარმოშობისა, ეთნიკური კუთვნილებისა, ენისა, რელიგიისა, პოლიტიკური ან სხვა შეხედულებებისა, სოციალური კუთვნილებისა, ქონებრივი ან წოდებრივი მდგომარეობისა, საცხოვრებელი ადგილისა ან სხვა ნიშნის მიხედვით. საქართველოს 2020 წლის 15 ივლისის ორგანული კანონი №6853 – ვებგვერდი, 28.07.2020წ . მუხლი 7. მუნიციპალიტეტის უფლებამოსილებათა განხორციელების გარანტიები 1. სახელმწიფოსა და მუნიციპალიტეტის ორგანოების ურთიერთობა ემყარება ურთიერთთანამშრომლობის პრინციპს. 11. სახელმწიფო ხელისუფლებისა და მუნიციპალიტეტების უფლებამოსილებათა გამიჯვნა ეფუძნება სუბსიდიარობის პრინციპს. 2. მუნიციპალიტეტის უფლებამოსილებათა განხორციელების უზრუნველსაყოფად სახელმწიფო ხელისუფლების ორგანოები ვალდებული არიან, შექმნან შესაბამისი სამართლებრივი, საფინანსო-ეკონომიკური და ორგანიზაციული პირობები. 3. სახელმწიფო ხელისუფლების ორგანოები ვალდებული არიან, იმ საკითხებზე გადაწყვეტილების მიღებამდე, რომლებიც შეეხება ამ კანონით დადგენილ მუნიციპალიტეტის უფლებამოსილებებს, წინასწარი კონსულტაციები გამართონ იმ არასამეწარმეო (არაკომერციულ) იურიდიულ პირებთან, რომლებიც ქვეყნის მუნიციპალიტეტების ნახევარზე მეტს აერთიანებენ. 4. მუნიციპალიტეტი უფლებამოსილია მიმართოს სასამართლოს იმ ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტებისა და ქმედებების გასასაჩივრებლად, რომლებიც ზღუდავს ადგილობრივი თვითმმართველობის საქართველოს კანონმდებლობით განსაზღვრული უფლებამოსილების განხორციელებას. 5. მუნიციპალიტეტის საკრებულო უფლებამოსილია საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად, სარჩელით მიმართოს საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს საქართველოს კონსტიტუციის მეცხრე თავთან მიმართებით ნორმატიული აქტების კონსტიტუციურობის საკითხის განსახილველად. საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოში სარჩელის წარდგენის თაობაზე გადაწყვეტილებას მუნიციპალიტეტის საკრებულო იღებს სრული შემადგენლობის უმრავლესობით. 6. თუ მუნიციპალიტეტის საკრებულომ სხვა გადაწყვეტილება არ მიიღო, საქართველოს საერთო სასამართლოებსა და საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოში მუნიციპალიტეტს წარმოადგენს მუნიციპალიტეტის მერი ან მის მიერ უფლებამოსილი პირი. მუხლი 8. მუნიციპალიტეტის სიმბოლოები 1. მუნიციპალიტეტს აქვს გერბი და დროშა. მას შეიძლება ჰქონდეს სხვა სიმბოლოებიც. 2. მუნიციპალიტეტის გერბს, დროშას და სხვა სიმბოლოებს, მათი გამოსახვის ფორმებსა და აღწერილობებს საქართველოს პარლამენტთან არსებულ ჰერალდიკის სახელმწიფო საბჭოსთან წინასწარი კონსულტაციების საფუძველზე და მისი თანხმობით ადგენს მუნიციპალიტეტის საკრებულო. სავალდებულოა მუნიციპალიტეტის სიმბოლოების სახელმწიფო რეგისტრაცია საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით. 3. მუნიციპალიტეტის სიმბოლოთა გამოყენების წესი განისაზღვრება საქართველოს მთავრობის ნორმატიული აქტით. მუხლი 9. მუნიციპალიტეტის ორგანოების სამუშაო და საქმისწარმოების ენა მუნიციპალიტეტის ორგანოების სამუშაო და საქმისწარმოების ენაა საქართველოს სახელმწიფო ენა. თავი II ადგილობრივი თვითმმართველობის ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ორგანიზება მუხლი 10. მუნიციპალიტეტის შექმნა და გაუქმება. მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციული ცენტრის დადგენა და შეცვლა 1. მუნიციპალიტეტის შექმნის/გაუქმების საფუძველია: ა) მუნიციპალიტეტის გაყოფა ორ ან მეტ მუნიციპალიტეტად; ბ) ორი ან მეტი ურთიერთმოსაზღვრე მუნიციპალიტეტის გაერთიანება ერთ მუნიციპალიტეტად. 2. საქართველოს მთავრობა უფლებამოსილია ამ კანონით დადგენილი წესით, საკუთარი ინიციატივით, მუნიციპალიტეტის (მუნიციპალიტეტების) საკრებულოსთან (საკრებულოებთან) და შესაბამისი მუნიციპალიტეტის (მუნიციპალიტეტების) მოსახლეობასთან კონსულტაციის საფუძველზე ან მუნიციპალიტეტის (მუნიციპალიტეტების) საკრებულოს (საკრებულოების) შუამდგომლობითა და შესაბამისი მუნიციპალიტეტის (მუნიციპალიტეტების) მოსახლეობასთან კონსულტაციის საფუძველზე საქართველოს პარლამენტს მიმართოს მუნიციპალიტეტის შექმნის ან გაუქმების შესახებ წარდგინებით. 3. მუნიციპალიტეტის გაყოფით/მუნიციპალიტეტების გაერთიანებით ახალი მუნიციპალიტეტის (მუნიციპალიტეტების) შექმნის შემთხვევაში მუნიციპალიტეტის (მუნიციპალიტეტების) საკრებულოს (საკრებულოების) შუამდგომლობა წარედგინება შესაბამის სამთავრობო კომისიას. შუამდგომლობას უნდა დაერთოს: ა) მუნიციპალიტეტის გაყოფის/მუნიციპალიტეტების გაერთიანების საჭიროების დასაბუთება; ბ) მუნიციპალიტეტის გაყოფით/მუნიციპალიტეტების გაერთიანებით შესაქმნელ მუნიციპალიტეტში (მუნიციპალიტეტებში) შემავალი დასახლებების ჩამონათვალი და მოსახლეთა რაოდენობა; გ) მუნიციპალიტეტის გაყოფით/მუნიციპალიტეტების გაერთიანებით შესაქმნელი მუნიციპალიტეტის (მუნიციპალიტეტების) ადმინისტრაციული საზღვრები და სქემატური რუკა; დ) მუნიციპალიტეტის გაყოფით/მუნიციპალიტეტების გაერთიანებით შესაქმნელი მუნიციპალიტეტის (მუნიციპალიტეტების) სახელწოდება (სახელწოდებები); ე) მუნიციპალიტეტის გაყოფით/მუნიციპალიტეტების გაერთიანებით შესაქმნელი თვითმმართველი თემის (თვითმმართველი თემების) ადმინისტრაციული ცენტრი (ცენტრები); ვ) მუნიციპალიტეტის (მუნიციპალიტეტების) მოსახლეობასთან გამართული კონსულტაციის ამსახველი დოკუმენტები; ზ) ამ კანონის მე-12 მუხლის მე-4 პუნქტის შესაბამისად გაფორმებული მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წერილობითი მოსაზრება. 4. მუნიციპალიტეტების საკრებულოები უფლებამოსილი არიან, შესაბამის სამთავრობო კომისიას მიმართონ ერთობლივი შუამდგომლობით. ერთობლივ შუამდგომლობას უნდა დაერთოს ამ მუხლის მე-3 პუნქტით გათვალისწინებული დოკუმენტაცია. ერთობლივი შუამდგომლობის ტექსტს და თანდართულ დოკუმენტაციას იწონებენ აღნიშნული მუნიციპალიტეტების საკრებულოები. ერთობლივ შუამდგომლობას ხელს აწერენ ამ მუნიციპალიტეტების საკრებულოების თავმჯდომარეები. 5. თუ მუნიციპალიტეტების გაერთიანების შესახებ შუამდგომლობა მუნიციპალიტეტის საკრებულომ წარადგინა, შესაბამისი სამთავრობო კომისია ვალდებულია კონსულტაცია გამართოს იმ მუნიციპალიტეტების საკრებულოებთან და მოსახლეობასთან, რომლებიც შეიძლება გაერთიანდნენ. 6. მუნიციპალიტეტის გაყოფით/მუნიციპალიტეტების გაერთიანებით ახალი მუნიციპალიტეტის (მუნიციპალიტეტების) შექმნის შემთხვევაში საქართველოს მთავრობის წარდგინებას უნდა დაერთოს: ა) მუნიციპალიტეტის გაყოფის/მუნიციპალიტეტების გაერთიანების საჭიროების დასაბუთება; ბ) მუნიციპალიტეტის გაყოფით/მუნიციპალიტეტების გაერთიანებით შესაქმნელ მუნიციპალიტეტში (მუნიციპალიტეტებში) შემავალი დასახლებების ჩამონათვალი და მოსახლეთა რაოდენობა; გ) მუნიციპალიტეტის გაყოფით/მუნიციპალიტეტების გაერთიანებით შესაქმნელი მუნიციპალიტეტის (მუნიციპალიტეტების) ადმინისტრაციული საზღვრები და სქემატური რუკა; დ) მუნიციპალიტეტის გაყოფით/მუნიციპალიტეტების გაერთიანებით შესაქმნელი მუნიციპალიტეტის (მუნიციპალიტეტების) სახელწოდება (სახელწოდებები); ე) მუნიციპალიტეტის გაყოფით/მუნიციპალიტეტების გაერთიანებით შესაქმნელი თვითმმართველი თემის (თვითმმართველი თემების) ადმინისტრაციული ცენტრი (ცენტრები); ვ) ამ კანონის მე-12 მუხლის მე-4 პუნქტის შესაბამისად გაფორმებული მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წერილობითი მოსაზრება, მისი არსებობის შემთხვევაში; ზ) მუნიციპალიტეტის (მუნიციპალიტეტების) მოსახლეობასთან გამართული კონსულტაციის ამსახველი დოკუმენტები; თ) მუნიციპალიტეტის (მუნიციპალიტეტების) საკრებულოს (საკრებულოების) შუამდგომლობა, მისი არსებობის შემთხვევაში. 7. თვითმმართველი თემის სრული სახელწოდება შედგება თვითმმართველი თემის სახელწოდებისა და თვითმმართველი ერთეულის ზოგადი დასახელებისგან − „მუნიციპალიტეტი“. თვითმმართველი ქალაქის სრული სახელწოდება შედგება დასახლების კატეგორიის დასახელებისგან − „ქალაქი“, ქალაქის სახელწოდებისა და თვითმმართველი ერთეულის ზოგადი დასახელებისგან − „მუნიციპალიტეტი“. 8. მუნიციპალიტეტის შექმნის/გაუქმების შესახებ საქართველოს პარლამენტის დადგენილება ამოქმედდება მუნიციპალიტეტის ორგანოების მორიგი არჩევნების დანიშვნის დღეს და შესაბამის მუნიციპალიტეტში არჩევნები გაიმართება მუნიციპალიტეტის ორგანოების მორიგ არჩევნებთან ერთად. ზემოაღნიშნული მუნიციპალიტეტის ახალარჩეული საკრებულოს პირველ შეკრებამდე და მუნიციპალიტეტის მერის არჩევამდე შესაბამისი მუნიციპალიტეტის ტერიტორიაზე ვრცელდება არჩევნებამდე არსებული საკრებულოს და მერის უფლებამოსილებანი. 9. საქართველოს მთავრობა უფლებამოსილია ამ კანონით დადგენილი წესით, საკუთარი ინიციატივით, მუნიციპალიტეტის საკრებულოსთან და შესაბამისი მუნიციპალიტეტის მოსახლეობასთან კონსულტაციის საფუძველზე ან მუნიციპალიტეტის საკრებულოს შუამდგომლობითა და შესაბამისი მუნიციპალიტეტის მოსახლეობასთან კონსულტაციის საფუძველზე საქართველოს პარლამენტს მიმართოს მუნიციპალიტეტის (გარდა თვითმმართველი ქალაქისა) ადმინისტრაციული ცენტრის შეცვლის შესახებ წარდგინებით. მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციული ცენტრის დადგენა ხდება მუნიციპალიტეტის შექმნის დროს. 10. მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციული ცენტრის შეცვლის შესახებ მუნიციპალიტეტის საკრებულოს შუამდგომლობა წარედგინება შესაბამის სამთავრობო კომისიას. შუამდგომლობას უნდა დაერთოს: ა) მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციული ცენტრის შეცვლის საჭიროების დასაბუთება; ბ) მუნიციპალიტეტის მოსახლეობასთან გამართული კონსულტაციის ამსახველი დოკუმენტები; გ) ამ კანონის მე-12 მუხლის მე-4 პუნქტის შესაბამისად გაფორმებული მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წერილობითი მოსაზრება. 11. მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციული ცენტრის შეცვლის შესახებ საქართველოს მთავრობის წარდგინებას უნდა დაერთოს: ა) მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციული ცენტრის შეცვლის საჭიროების დასაბუთება; ბ) მუნიციპალიტეტის მოსახლეობასთან გამართული კონსულტაციის ამსახველი დოკუმენტები; გ) ამ კანონის მე-12 მუხლის მე-4 პუნქტის შესაბამისად გაფორმებული მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წერილობითი მოსაზრება, მისი არსებობის შემთხვევაში. 12. მუნიციპალიტეტის შექმნისა და გაუქმების, აგრეთვე მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციული ცენტრის დადგენისა და შეცვლის შესახებ გადაწყვეტილებებს საქართველოს მთავრობის წარდგინებით, დადგენილებით იღებს საქართველოს პარლამენტი. მუხლი 11. მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციული საზღვრების შეცვლა 1. საქართველოს მთავრობა უფლებამოსილია ამ კანონით დადგენილი წესით, საკუთარი ინიციატივით, მუნიციპალიტეტების საკრებულოებთან და მოსახლეობასთან კონსულტაციის საფუძველზე ან მუნიციპალიტეტის (მუნიციპალიტეტების) საკრებულოს (საკრებულოების) შუამდგომლობითა და შესაბამისი მუნიციპალიტეტის (მუნიციპალიტეტების) მოსახლეობასთან კონსულტაციის საფუძველზე საქართველოს პარლამენტს მიმართოს მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციული საზღვრების შეცვლის შესახებ წარდგინებით. 2. მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციული საზღვრების შეცვლის შესახებ მუნიციპალიტეტის (მუნიციპალიტეტების) საკრებულოს (საკრებულოების) შუამდგომლობა წარედგინება შესაბამის სამთავრობო კომისიას. შუამდგომლობას უნდა დაერთოს: ა) მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციული საზღვრების შეცვლის საჭიროების დასაბუთება; ბ) მუნიციპალიტეტის ახალი ადმინისტრაციული საზღვრები და სქემატური რუკა; გ) მუნიციპალიტეტის (მუნიციპალიტეტების) მოსახლეობასთან გამართული კონსულტაციის ამსახველი დოკუმენტები; დ) ამ კანონის მე-12 მუხლის მე-4 პუნქტის შესაბამისად გაფორმებული მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წერილობითი მოსაზრება. 3. მუნიციპალიტეტების საკრებულოები უფლებამოსილი არიან, შესაბამის სამთავრობო კომისიას მიმართონ ერთობლივი შუამდგომლობით. ერთობლივ შუამდგომლობას უნდა დაერთოს ამ მუხლის მე-2 პუნქტით გათვალისწინებული დოკუმენტაცია. ერთობლივი შუამდგომლობის ტექსტს და თანდართულ დოკუმენტაციას იწონებენ აღნიშნული მუნიციპალიტეტების საკრებულოები. ერთობლივ შუამდგომლობას ხელს აწერენ ამ მუნიციპალიტეტების საკრებულოების თავმჯდომარეები. 4. თუ მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციული საზღვრების შეცვლის შესახებ შუამდგომლობა მუნიციპალიტეტის საკრებულომ წარადგინა, შესაბამისი სამთავრობო კომისია ვალდებულია კონსულტაცია გამართოს იმ მუნიციპალიტეტის (მუნიციპალიტეტების) საკრებულოსთან (საკრებულოებთან) და მოსახლეობასთან, რომლებსაც შეიძლება შეეხოთ ადმინისტრაციული საზღვრების შეცვლა. 5. მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციული საზღვრების შეცვლის შესახებ საქართველოს მთავრობის წარდგინებას უნდა დაერთოს: ა) მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციული საზღვრების შეცვლის საჭიროების დასაბუთება; ბ) მუნიციპალიტეტის ახალი ადმინისტრაციული საზღვრები და სქემატური რუკა; გ) მუნიციპალიტეტის (მუნიციპალიტეტების) მოსახლეობასთან გამართული კონსულტაციის ამსახველი დოკუმენტები; დ) ამ კანონის მე-12 მუხლის მე-4 პუნქტის შესაბამისად გაფორმებული მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წერილობითი მოსაზრება, მისი არსებობის შემთხვევაში; ე) მუნიციპალიტეტის (მუნიციპალიტეტების) საკრებულოს (საკრებულოების) შუამდგომლობა, მისი არსებობის შემთხვევაში. 6. მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციული საზღვრების შეცვლის შესახებ გადაწყვეტილებას საქართველოს მთავრობის წარდგინებით, დადგენილებით იღებს საქართველოს პარლამენტი. მუხლი 12. მუნიციპალიტეტის საკრებულოსთან კონსულტაციის გამართვის წესი 1. მუნიციპალიტეტის შექმნის/გაუქმების, ადმინისტრაციული ცენტრის დადგენის/შეცვლის და ადმინისტრაციული საზღვრების შეცვლის შესახებ წინადადებებს და მუნიციპალიტეტის (მუნიციპალიტეტების) საკრებულოს (საკრებულოების) შესაბამის შუამდგომლობას საქართველოს მთავრობის მიერ განსახილველად ამზადებს შესაბამისი სამთავრობო კომისია. 2. შესაბამისი სამთავრობო კომისია მუნიციპალიტეტის საკრებულოსთან კონსულტაციის მიზნით ამ კანონის მე-10 მუხლის მე-6 პუნქტის „ა“−„ე“, „ზ“ და „თ“ ქვეპუნქტებითა და მე-11 მუხლის მე-5 პუნქტის „ა“, „ბ“ და „ე“ ქვეპუნქტებით განსაზღვრულ დოკუმენტაციას უგზავნის მუნიციპალიტეტის (მუნიციპალიტეტების) საკრებულოს (საკრებულოებს). მუნიციპალიტეტის საკრებულო ვალდებულია საკრებულოს სხდომაზე განიხილოს აღნიშნული დოკუმენტაცია და შესაბამის სამთავრობო კომისიას თავისი მოსაზრება წერილობით წარუდგინოს დოკუმენტაციის მიღებიდან არაუგვიანეს 20 დღისა. მუნიციპალიტეტის (მუნიციპალიტეტების) საკრებულოსთან (საკრებულოებთან), რომლის (რომელთა) შუამდგომლობაც წარდგენილი აქვს შესაბამის სამთავრობო კომისიას, კონსულტაცია არ იმართება. 3. ამ მუხლის მე-2 პუნქტით განსაზღვრულ ვადაში მუნიციპალიტეტის საკრებულოსგან პასუხის მიუღებლობის შემთხვევაში კონსულტაცია გამართულად ითვლება და საქართველოს მთავრობა უფლებამოსილია შესაბამისი წარდგინებით მიმართოს საქართველოს პარლამენტს. ასეთ შემთხვევაში მუნიციპალიტეტის საკრებულოს უფლება რჩება, თავისი მოსაზრება წერილობით წარუდგინოს უშუალოდ საქართველოს პარლამენტს. 4. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წერილობითი მოსაზრება ფორმდება საკრებულოს სხდომის ოქმით. ამ ოქმში აისახება განსახილველი საკითხის შესახებ მუნიციპალიტეტის საკრებულოს პოზიცია და სხდომაზე გამოთქმული მოსაზრებები. 5. მუნიციპალიტეტის შექმნის/გაუქმების, ადმინისტრაციული ცენტრის დადგენის/შეცვლის და ადმინისტრაციული საზღვრების შეცვლის შესახებ მუნიციპალიტეტის (მუნიციპალიტეტების) მოსახლეობასთან კონსულტაციის გამართვას უზრუნველყოფს შესაბამისი სამთავრობო კომისია, ხოლო შუამდგომლობის მუნიციპალიტეტის საკრებულოს მიერ წარდგენის შემთხვევაში − შესაბამისი მუნიციპალიტეტი. 6. მოსახლეობასთან კონსულტაცია იმართება შესაბამისი მუნიციპალიტეტის (მუნიციპალიტეტების) მოსახლეობასთან საჯარო განხილვის ფორმით. შესაბამისი სამთავრობო კომისია/მუნიციპალიტეტი საკითხის საქართველოს მთავრობისთვის/საქართველოს სამთავრობო კომისიისთვის განსახილველად წარდგენამდე საჯაროდ აქვეყნებს ინფორმაციას მუნიციპალიტეტის შექმნის/გაუქმების, ადმინისტრაციული ცენტრის დადგენის/შეცვლის და ადმინისტრაციული საზღვრების შეცვლის შესახებ. 7. ამ მუხლის მე-6 პუნქტით განსაზღვრული ინფორმაციის საჯაროდ გამოქვეყნებად ითვლება მისი გამოქვეყნება ბეჭდვით გამოცემაში, რომელიც ვრცელდება შესაბამისი მუნიციპალიტეტის (მუნიციპალიტეტების) ტერიტორიაზე (ტერიტორიებზე) და გამოიცემა კვირაში ერთხელ მაინც. მუნიციპალიტეტი უფლებამოსილია ინფორმაცია ბეჭდვით გამოცემაში გამოქვეყნების ნაცვლად საჯაროდ გამოაცხადოს. 8. დაინტერესებული პირები უფლებამოსილი არიან, ამ მუხლის მე-7 პუნქტით განსაზღვრული ინფორმაციის საჯაროდ გამოქვეყნებიდან 20 დღის ვადაში შესაბამის სამთავრობო კომისიას/მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წარუდგინონ საკუთარი მოსაზრებები. საჯარო განხილვის პროცესში შეიძლება შესაბამისი მუნიციპალიტეტის (მუნიციპალიტეტების) მოსახლეობასთან საჯარო შეხვედრები გაიმართოს. მუხლი 13. მუნიციპალიტეტის შექმნის, გაუქმების, მისი ადმინისტრაციული საზღვრების შეცვლის შესახებ გადაწყვეტილების გასაჩივრების წესი მუნიციპალიტეტის შექმნის, გაუქმების, მისი ადმინისტრაციული საზღვრების შეცვლის შესახებ საქართველოს პარლამენტის გადაწყვეტილება შეიძლება გასაჩივრდეს საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით. მუხლი 14. მუნიციპალიტეტების რეგისტრაცია 1. მუნიციპალიტეტების შესახებ ზოგადი მონაცემების ერთიანი აღნუსხვის მიზნით იქმნება მუნიციპალიტეტების მონაცემთა სისტემური ერთობლიობა − მუნიციპალიტეტების რეესტრი. 2. მუნიციპალიტეტის სარეგისტრაციო მონაცემებია: ა) მუნიციპალიტეტის დასახელება; ბ) თვითმმართველ თემში შემავალი დასახლებების დასახელებები (თითოეული დასახლების კატეგორიის მითითებით); გ) თვითმმართველი თემის ადმინისტრაციული ცენტრის დასახელება; დ) მუნიციპალიტეტის გადამხდელად რეგისტრაციის თარიღი და რეგისტრაციის საიდენტიფიკაციო კოდი; ე) მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციული საზღვრები და სქემატური რუკა. 3. სარეგისტრაციო მონაცემების მიხედვით მუნიციპალიტეტის რეგისტრაციას საქართველოს იუსტიციის მინისტრის მიერ დამტკიცებული წესის შესაბამისად ახორციელებს საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს მმართველობის სფეროში მოქმედი საჯარო სამართლის იურიდიული პირი − საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტო. თავი III მუნიციპალიტეტის უფლებამოსილება
მუხლი 15. მუნიციპალიტეტის უფლებამოსილების სახეები 1. მუნიციპალიტეტის უფლებამოსილების სახეებია: ა) მუნიციპალიტეტის საკუთარი უფლებამოსილებები; ბ) მუნიციპალიტეტის დელეგირებული უფლებამოსილებები. 2. მუნიციპალიტეტის საკუთარი უფლებამოსილება არის ამ კანონით დადგენილი უფლებამოსილება, რომელსაც ის დამოუკიდებლად და საკუთარი პასუხისმგებლობით ახორციელებს. 3. მუნიციპალიტეტის დელეგირებული უფლებამოსილება არის სახელმწიფო/ავტონომიური რესპუბლიკის ხელისუფლების ორგანოს უფლებამოსილება, რომელიც მუნიციპალიტეტს გადაეცა კანონის საფუძველზე ან საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად დადებული ხელშეკრულების საფუძველზე, სათანადო მატერიალური და ფინანსური უზრუნველყოფით. მუხლი 16. მუნიციპალიტეტის საკუთარი უფლებამოსილებები 1. ამ მუხლის მე-2 პუნქტით განსაზღვრული მუნიციპალიტეტის საკუთარი უფლებამოსილებები სრული და ექსკლუზიურია. ამ კანონის შესაბამისად მუნიციპალიტეტის საკუთარი უფლებამოსილების მოცულობა (ფარგლები) და განხორციელების წესი შეიძლება განისაზღვროს მხოლოდ საკანონმდებლო აქტის საფუძველზე, გარდა იმ შემთხვევისა, როდესაც ეს კანონი პირდაპირ მიუთითებს საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად საკუთარი უფლებამოსილების განხორციელების რეგულირების შესაძლებლობაზე. 2. მუნიციპალიტეტის საკუთარი უფლებამოსილებებია: ა) მუნიციპალიტეტის ბიუჯეტის პროექტის მომზადება, განხილვა და დამტკიცება, დამტკიცებულ ბიუჯეტში ცვლილების შეტანა, ბიუჯეტის შესრულების ანგარიშის მოსმენა და შეფასება; საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად საბიუჯეტო სახსრების განკარგვა, სახაზინო ფინანსური ოპერაციებისა და საბანკო ტრანზაქციების წარმოება; ბ) მუნიციპალიტეტის საკუთრებაში არსებული ქონების მართვა და განკარგვა ამ კანონითა და საქართველოს სხვა საკანონმდებლო და კანონქვემდებარე ნორმატიული აქტებით დადგენილი წესით; გ) ადგილობრივი მნიშვნელობის ბუნებრივი რესურსების, მათ შორის, წყლისა და ტყის რესურსების და მუნიციპალიტეტის საკუთრებაში არსებული მიწის რესურსების, მართვა კანონით დადგენილი წესით; დ) ადგილობრივი გადასახადებისა და მოსაკრებლების შემოღება და გაუქმება კანონით დადგენილი წესით, მათი განაკვეთების დადგენა კანონით გათვალისწინებული ზღვრული ოდენობების ფარგლებში; ადგილობრივი მოსაკრებლების ამოღება; ე) მუნიციპალიტეტის სივრცის დაგეგმარების გეგმების, გენერალური გეგმებისა და განაშენიანების გეგმების/განაშენიანების დეტალური გეგმების შემუშავება და დამტკიცება საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით; ვ) მუნიციპალიტეტის ტერიტორიის კეთილმოწყობა და შესაბამისი საინჟინრო ინფრასტრუქტურის განვითარება; მუნიციპალიტეტის ტერიტორიაზე ქუჩების, პარკების, სკვერებისა და სხვა საჯარო ადგილების დასუფთავება, ტერიტორიის გამწვანება, გარე განათების უზრუნველყოფა; ზ) მუნიციპალური ნარჩენების მართვა; თ) წყალმომარაგების (მათ შორის, ტექნიკური წყლით მომარაგების) და წყალარინების უზრუნველყოფა; ადგილობრივი მნიშვნელობის სამელიორაციო სისტემის განვითარება; ი) მუნიციპალიტეტის მართვაში არსებული ადრეული და სკოლამდელი აღზრდისა და განათლების დაწესებულებების შექმნა და მათი ფუნქციონირების უზრუნველყოფა საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით; ი1) მუნიციპალიტეტის მართვაში არსებული სკოლისგარეშე აღზრდის დაწესებულებების შექმნა და მათი ფუნქციონირების უზრუნველყოფა; ი2) მუნიციპალიტეტის ტერიტორიაზე მდებარე ადრეული და სკოლამდელი აღზრდისა და განათლების დაწესებულებების ავტორიზაციის უზრუნველყოფა საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით; კ) ადგილობრივი მნიშვნელობის საავტომობილო გზების მართვა და ადგილობრივი მნიშვნელობის გზებზე საგზაო მოძრაობის ორგანიზება; ავტოსატრანსპორტო საშუალებების პარკირების ადგილებით უზრუნველყოფა და დგომის/გაჩერების წესების რეგულირება; კ1) მუნიციპალიტეტის ტერიტორიაზე ავტოსადგურის განთავსების მიზანშეწონილობის შესახებ გადაწყვეტილების მიღება; კ2) მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციულ საზღვრებში არსებულ დასახლებაში ავტოსადგურის არარსებობის შემთხვევაში შესაბამისი ნორმატიული აქტით იმ დასახლებების ჩამონათვალის განსაზღვრა, სადაც სავალდებულო არ არის ავტოსადგურიდან რეისის გასვლა; ლ) მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციულ საზღვრებში რეგულარული სამგზავრო გადაყვანის ნებართვის გაცემა; მოსახლეობის მუნიციპალური ტრანსპორტით მომსახურების ორგანიზება; მ) გარე ვაჭრობის, გამოფენების, ბაზრებისა და ბაზრობების რეგულირება; ნ) მუნიციპალიტეტის ტერიტორიაზე მშენებლობის ნებართვის გაცემა, მშენებლობის საჯარო ზედამხედველობის განხორციელება, მიწის ნაკვეთისთვის ან/და შენობა-ნაგებობისთვის სამშენებლო განვითარების მიზნებისთვის შეუსაბამო მიწის ნაკვეთის ან/და შენობა-ნაგებობის სტატუსის მინიჭება, მიწის ნაკვეთზე აუცილებელი გზისა და სერვიტუტის დადგენა, ქარსაფარი (მინდორდაცვითი) ზოლის აღდგენისა და გაშენების გეგმის შემუშავებაში მონაწილეობა, მუნიციპალიტეტის საკუთრებაში არსებული ქარსაფარი (მინდორდაცვითი) ზოლის აღდგენა, გაშენება, მოვლა, დაცვა და მასზე ზედამხედველობა, მუნიციპალიტეტის საკუთრებაში არსებული ქარსაფარი (მინდორდაცვითი) ზოლის სტატუსის მქონე მიწის ნაკვეთის ან მისი ნაწილის სამეურნეო მიზნით გამოყენებისთვის დაინტერესებული პირისთვის სარგებლობის უფლებით გადაცემა, მუნიციპალიტეტის საკუთრებაში არსებულ ქარსაფარ (მინდორდაცვით) ზოლში სპეციალური დანიშნულებით ჭრის განხორციელების უფლების მინიჭების შესახებ გადაწყვეტილების მიღება, მუნიციპალიტეტის საკუთრებაში არსებული ქარსაფარი (მინდორდაცვითი) ზოლის მართვის გეგმის დამტკიცება, ქალაქთმშენებლობითი ღონისძიებების განხორციელება, აგრეთვე ამ მიზნით იურიდიული პირების დაფუძნება საქართველოს საკანონმდებლო აქტებით დადგენილი წესითა და დადგენილ ფარგლებში; ო) შეკრებებისა და მანიფესტაციების გამართვასთან დაკავშირებული საკითხების რეგულირება კანონით დადგენილი წესით; პ) მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციულ საზღვრებში მდებარე გეოგრაფიული ობიექტების, კერძოდ, ისტორიულად ჩამოყალიბებული უბნის, თვითმმართველი ქალაქის ადმინისტრაციული ერთეულის, ამა თუ იმ ზონის, მიკრორაიონის, წყაროს, მოედნის, პროსპექტის (გამზირის), გზატკეცილის, ქუჩის, შესახვევის, ჩიხის, გასასვლელის, სანაპიროს, ესპლანადის, ბულვარის, ხეივნის, სკვერის, ბაღის, პარკის, ტყე-პარკის, ადგილობრივი მნიშვნელობის ტყის, სასაფლაოს, პანთეონის, შენობა-ნაგებობის, სატრანსპორტო სისტემის ობიექტის, სახელდება კანონით დადგენილი წესით; ჟ) გარე რეკლამის განთავსების რეგულირება; რ) შინაური ცხოველების ყოლის წესების დადგენა და უპატრონო ცხოველებთან დაკავშირებული საკითხების გადაწყვეტა; ს) სასაფლაოების მოწყობა და მოვლა-პატრონობა; ტ) ადგილობრივი თვითმყოფადობის, შემოქმედებითი საქმიანობისა და კულტურული მემკვიდრეობის დაცვა და განვითარება; მუნიციპალიტეტში კულტურის სფეროსა და ტურიზმის განვითარების ხელშეწყობა და ამ მიზნით შესაბამისი ღონისძიებების განხორციელება; ადგილობრივი მნიშვნელობის კულტურის ძეგლთა მოვლა-შენახვა, რეკონსტრუქცია და რეაბილიტაცია; მუნიციპალიტეტის მართვაში არსებული ბიბლიოთეკების, საკლუბო დაწესებულებების, კინოთეატრების, მუზეუმების, თეატრების, საგამოფენო დარბაზებისა და სპორტულ-გამაჯანსაღებელი ობიექტების ფუნქციონირების უზრუნველყოფა და ახალი ობიექტების მშენებლობა; უ) ადგილობრივი მნიშვნელობის ობიექტებზე შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირებისათვის, ბავშვებისა და მოხუცებისათვის სათანადო ინფრასტრუქტურის განვითარება, მათ შორის, საჯარო თავშეყრის ადგილებისა და მუნიციპალური ტრანსპორტის სათანადოდ ადაპტირებისა და აღჭურვის უზრუნველყოფა; ფ) უსახლკაროთა თავშესაფრით უზრუნველყოფა და რეგისტრაცია; ქ) თავისი კომპეტენციის ფარგლებში „საჯარო და კერძო თანამშრომლობის შესახებ“ საქართველოს კანონით გათვალისწინებული უფლებამოსილებების განხორციელება; ღ) ბავშვის უფლებათა კოდექსით გათვალისწინებული ბავშვის საჯარო სივრცეში დაცვის, საჯარო ღონისძიებაში მონაწილეობის მიზნით ბავშვთა ჯგუფური ტრანსპორტირების წესების დაცვის და ბავშვზე მეთვალყურეობის განმახორციელებელი პირის (ღონისძიების ორგანიზატორის) მიერ ვალდებულებების შესრულების, ბავშვის ბეჭდურ მედიასთან, საჯარო კინოჩვენებაზე და მასობრივ გასართობ საცეკვაო ცენტრში (ღამის კლუბში) დაშვებისა და ბავშვისთვის ჩაწერილი ფილმის ხელმისაწვდომობის სამართლებრივი შეზღუდვების დაცვის, ბავშვისთვის ალკოჰოლური, ნარკოტიკული, ფსიქოტროპული, ტოქსიკური და თრობის სხვა საშუალებების, ალკოჰოლიანი სასმლის, თამბაქოსა და ნიკოტინის შემცველი ნაწარმისა და კაფსულის უსასყიდლო და სასყიდლიანი მიწოდების აკრძალვის წესების დაცვის მიზნით პრევენციული და შესაბამისი რეაგირების ღონისძიებების განხორციელება. 3. მუნიციპალიტეტი უფლებამოსილია საკუთარი ინიციატივით გადაწყვიტოს ნებისმიერი საკითხი, რომლის გადაწყვეტაც საქართველოს კანონმდებლობით არ არის ხელისუფლების სხვა ორგანოს უფლებამოსილება და აკრძალული არ არის კანონით. 4. მუნიციპალიტეტი უფლებამოსილია ამ მუხლის მე-3 პუნქტით განსაზღვრული წესით განახორციელოს ღონისძიებები დასაქმების ხელშეწყობის, სოფლის მეურნეობის (მათ შორის, სასოფლო-სამეურნეო კოოპერაციის) მხარდაჭერის, სოციალური დახმარების მიზნით, სახელმწიფო პოლიტიკის გამტარებელ ორგანოსთან კოორდინაციით − ჯანმრთელობის დაცვის მიზნით, აგრეთვე ადგილობრივ დონეზე ახალგაზრდული პოლიტიკის განვითარების ხელშეწყობის, ბავშვის დაცვისა და მხარდაჭერის, მასობრივი სპორტის ხელშეწყობის, გარემოს დაცვის, საზოგადოებრივი განათლების, გენდერული თანასწორობის ხელშეწყობის, ქალთა მიმართ ძალადობის ან/და ოჯახში ძალადობის პრევენციის, ქალთა მიმართ ძალადობის ან/და ოჯახში ძალადობის მსხვერპლთა დაცვისა და დახმარების, ადგილობრივი მნიშვნელობის არქივის წარმოების, ცხოვრების ჯანსაღი წესის დამკვიდრების, ადამიანის ჯანმრთელობისთვის უსაფრთხო გარემოს შექმნის, მუნიციპალიტეტის ტერიტორიაზე ინვესტიციების მოზიდვის, ინოვაციური განვითარების მხარდაჭერის და სხვა მიზნებით. მუხლი 17. უფლებამოსილებების დელეგირების წესი და პირობები 1. სახელმწიფო ან ავტონომიური რესპუბლიკის ხელისუფლების ორგანომ მუნიციპალიტეტს შეიძლება გადასცეს სახელმწიფო/ავტონომიური რესპუბლიკის ხელისუფლების ორგანოს ის უფლებამოსილებები, რომელთა განხორციელებაც ადგილობრივ დონეზე უფრო ეფექტიანია. 2. სახელმწიფო ან ავტონომიური რესპუბლიკის ხელისუფლების ორგანოს მიერ მუნიციპალიტეტისათვის უფლებამოსილებების დელეგირება შეიძლება შესაბამისად საქართველოს საკანონმდებლო აქტით ან ავტონომიური რესპუბლიკის კანონით, აგრეთვე საქართველოს ან ავტონომიური რესპუბლიკის კანონმდებლობის საფუძველზე დადებული ხელშეკრულებით, სათანადო მატერიალური და ფინანსური რესურსების გადაცემით. 21. სახელმწიფო ან ავტონომიური რესპუბლიკის ხელისუფლების ორგანოს მიერ მუნიციპალიტეტისთვის დელეგირებული უფლებამოსილებების განსახორციელებლად სათანადო მატერიალური და ფინანსური რესურსების ოდენობის გაანგარიშების წესი მტკიცდება შესაბამისად საქართველოს/ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობის დადგენილებით. 3. სახელმწიფო/ავტონომიური რესპუბლიკის ხელისუფლების ორგანოს უფლებამოსილებების ხელშეკრულებით დელეგირების შესახებ გადაწყვეტილებას იღებს საქართველოს/ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობა. სათანადო ხელშეკრულება იდება მუნიციპალიტეტსა და შესაბამის სამინისტროს/სპეციალური დანიშნულების სახელმწიფო დაწესებულებას შორის, ამ მუხლის მე-2 და მე-4 პუნქტების მოთხოვნათა დაცვით. ხელშეკრულებას ხელს აწერს მუნიციპალიტეტის მერი და ამტკიცებს მუნიციპალიტეტის საკრებულო სრული შემადგენლობის უმრავლესობით. 4. მუნიციპალიტეტი უფლებამოსილია დელეგირებული უფლებამოსილებები საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილ ფარგლებში ადგილობრივ პირობებთან მისადაგებით განახორციელოს. 5. უფლებამოსილებების დელეგირებისას იმავე აქტით უნდა განისაზღვროს ის სამინისტრო/სპეციალური დანიშნულების სახელმწიფო დაწესებულება, რომელიც დელეგირებული უფლებამოსილებების განხორციელებას სახელმწიფო დარგობრივ ზედამხედველობას გაუწევს. მუხლი 18. სახელმწიფო სტანდარტები და ტექნიკური რეგლამენტები მუნიციპალიტეტის საკუთარი და დელეგირებული უფლებამოსილებების სფეროში ქვეყნის მთელი ტერიტორიის თანაბარი სოციალურ-ეკონომიკური განვითარების მიზნით სახელმწიფო ხელისუფლების შესაბამის ორგანოებს უფლება აქვთ, მუნიციპალიტეტის საკუთარი და დელეგირებული უფლებამოსილებების სფეროში შესაბამისი ნორმატიული აქტით დაადგინონ სახელმწიფო სტანდარტები და ტექნიკური რეგლამენტები. მუხლი 19. მუნიციპალიტეტის უფლებამოსილებათა განხორციელების ფორმები და მექანიზმები მუნიციპალიტეტის ორგანოები მუნიციპალიტეტის უფლებამოსილებათა განხორციელებისას საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად: ა) იღებენ/გამოსცემენ ადმინისტრაციულ-სამართლებრივ აქტებს; ბ) შეიმუშავებენ, ამტკიცებენ და ახორციელებენ შესაბამის პროგრამებს, სტრატეგიებს, სამოქმედო გეგმებსა და პროექტებს; გ) ახორციელებენ შესყიდვებს; დ) დებენ ხელშეკრულებებს; ე) იძენენ და ქმნიან მუნიციპალიტეტის საკუთრებას; ვ) ფლობენ და განკარგავენ მათ საკუთრებაში არსებულ ქონებას, სარგებლობენ ამ ქონებით, აგრეთვე სახელმწიფო/ავტონომიური რესპუბლიკის და სხვა პირების ქონებით; ზ) აფუძნებენ და მართავენ კერძო სამართლის იურიდიულ პირებს; თ) იღებენ სესხს; ი) ახორციელებენ შესაბამისი ინფრასტრუქტურის მშენებლობას, მოვლა-პატრონობას, რეაბილიტაციას, რეკონსტრუქციასა და განვითარებას; კ) მომსახურების ხარისხისა და მართვის ეფექტიანობის გასაზრდელად უზრუნველყოფენ ინოვაციური ტექნოლოგიებისა და ელექტრონული მართვის სისტემების დანერგვასა და განვითარებას; ლ) ახორციელებენ სხვა ღონისძიებებს. მუხლი 20. მუნიციპალიტეტების უფლება არასამეწარმეო (არაკომერციული) იურიდიული პირის დაფუძნებასა და ამ პირში გაწევრებაზე 1. მუნიციპალიტეტებს უფლება აქვთ, თავიანთი საქმიანობის კოორდინაციის და ერთობლივი ღონისძიებების განხორციელების მიზნით, საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით დააფუძნონ არასამეწარმეო (არაკომერციული) იურიდიული პირები ან/და გახდნენ მისი წევრები. 2. ამ მუხლის პირველი პუნქტით გათვალისწინებულ არასამეწარმეო (არაკომერციულ) იურიდიულ პირებს უფლება აქვთ, მუნიციპალიტეტის უფლებამოსილებების სფეროში ორგანიზება გაუწიონ ერთობლივ ღონისძიებებს, მუნიციპალიტეტის სახელით მონაწილეობა მიიღონ ადგილობრივ თვითმმართველობასთან დაკავშირებული კანონპროექტების წინასწარ განხილვასა და კონსულტაციებში, ითანამშრომლონ სახელმწიფო ხელისუფლების ორგანოებთან, მუნიციპალიტეტების საერთაშორისო კავშირებთან (ასოციაციებთან), აგრეთვე დაამყარონ ურთიერთობა ადგილობრივი თვითმმართველობის სფეროში შესაბამის უცხოურ კავშირებთან (ასოციაციებთან) და საერთაშორისო ორგანიზაციებთან. მუხლი 21. მუნიციპალიტეტების უფლება ერთობლივი საქმიანობის განხორციელების ორგანიზებაზე 1. მუნიციპალიტეტებს უფლება აქვთ, ამ კანონით განსაზღვრულ უფლებამოსილებათა ეფექტიანი განხორციელებისა და მოსახლეობისთვის ხარისხიანი მომსახურების გაწევის მიზნით, ამ კანონისა და საქართველოს სხვა საკანონმდებლო და კანონქვემდებარე აქტების შესაბამისად დააფუძნონ ამ კანონით გათვალისწინებული ერთობლივი კერძო სამართლის იურიდიული პირი ან გახდნენ მუნიციპალიტეტის/მუნიციპალიტეტების მიერ დაფუძნებული მეწარმე იურიდიული პირის პარტნიორები/აქციონერები/დამფუძნებლები და არასამეწარმეო (არაკომერციული) იურიდიული პირის წევრები. მუნიციპალიტეტები უფლებამოსილი არიან, საქართველოს კანონით განსაზღვრულ შემთხვევებში და დადგენილი წესით შექმნან ერთობლივი სამსახური. 2. ერთობლივი პროექტების განხორციელების მიზნით მუნიციპალიტეტს უფლება აქვს, სხვა მუნიციპალიტეტთან დადოს ხელშეკრულება საბიუჯეტო სახსრების გაერთიანების შესახებ. 3. ამ მუხლის პირველი და მე-2 პუნქტებით გათვალისწინებულ გადაწყვეტილებებს იღებს/იღებენ მუნიციპალიტეტის/მუნიციპალიტეტების აღმასრულებელი ორგანო/ორგანოები მუნიციპალიტეტის/მუნიციპალიტეტების საკრებულოს/საკრებულოების თანხმობით. მუხლი 22. მუნიციპალიტეტის ტრანსსასაზღვრო თანამშრომლობა მუნიციპალიტეტი უფლებამოსილია ითანამშრომლოს სხვა ქვეყნების ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოებთან „ადმინისტრაციულ ტერიტორიულ ერთეულებს ან ხელისუფლების ორგანოებს შორის ტრანსსასაზღვრო თანამშრომლობის შესახებ“ სახელმძღვანელო ევროპული კონვენციისა და საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად. კარი II მუნიციპალიტეტის ორგანოები თავი IV მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანო მუხლი 23. მუნიციპალიტეტის საკრებულო 1. მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანოა კოლეგიური ადმინისტრაციული ორგანო − მუნიციპალიტეტის საკრებულო. 2. მუნიციპალიტეტის საკრებულო აირჩევა 4 წლის ვადით, ხოლო რიგგარეშე არჩევნებში − შესაბამისი საკრებულოს უფლებამოსილების დარჩენილი ვადით, მუნიციპალიტეტის ტერიტორიაზე რეგისტრირებული საქართველოს მოქალაქეების მიერ, პირდაპირი არჩევნებით, საყოველთაო, თანასწორი საარჩევნო უფლების საფუძველზე, ფარული კენჭისყრით. 3. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წევრთა რაოდენობა და არჩევის წესი განისაზღვრება საქართველოს ორგანული კანონით „საქართველოს საარჩევნო კოდექსი“. საქართველოს 2022 წლის 25 მაისის ორგანული კანონი №1611 – ვებგვერდი, 27.05.2022წ. მუხლი 24. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს უფლებამოსილება 1. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს უფლებამოსილებებს განეკუთვნება: ა) მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ორგანიზებისა და მისი იდენტურობის განსაზღვრის სფეროში: ა.ა) მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციული ერთეულების შექმნა და გაუქმება, მათი საზღვრების დადგენა; ა.ბ) მუნიციპალიტეტის შექმნის/გაუქმების, ადმინისტრაციული ცენტრის დადგენის/შეცვლის და ადმინისტრაციული საზღვრების შეცვლის შესახებ შუამდგომლობების წარდგენა; ა.გ) საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად მუნიციპალიტეტის სიმბოლოების (გერბის, დროშისა და სხვა სიმბოლოების) დადგენა; ა.დ) მუნიციპალიტეტის საპატიო წოდებებისა და ჯილდოების შემოღებისა და მინიჭების წესების დადგენა; ა.ე) ისტორიულად ჩამოყალიბებული უბნის, ამა თუ იმ ზონის, მიკრორაიონის, წყაროს, მოედნის, პროსპექტის (გამზირის), გზატკეცილის, ქუჩის, შესახვევის, ჩიხის, გასასვლელის, სანაპიროს, ესპლანადის, ბულვარის, ხეივნის, სკვერის, ბაღის, პარკის, ტყე-პარკის, ადგილობრივი მნიშვნელობის ტყის, სასაფლაოს, პანთეონის, შენობა-ნაგებობის, სატრანსპორტო სისტემის ობიექტის სახელდება; ბ) ორგანიზაციული საქმიანობის სფეროში: ბ.ა) მუნიციპალიტეტის საკრებულოს რეგლამენტის დამტკიცება; ბ.ბ) მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თავმჯდომარისა და თავმჯდომარის მოადგილის არჩევა და თანამდებობიდან გადაყენება; ბ.გ) მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წევრის უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტის შესახებ გადაწყვეტილების მიღება; ბ.დ) მუნიციპალიტეტის საკრებულოს კომისიის შექმნა; კომისიის თავმჯდომარის არჩევა და თანამდებობიდან გადაყენება; ახალარჩეული მუნიციპალიტეტის საკრებულოს პირველ სხდომაზე მუნიციპალიტეტის საკრებულოს კომისიის წევრთა რაოდენობისა და პროპორციული წარმომადგენლობის კვოტების განსაზღვრა და დამტკიცება, კომისიის შემადგენლობის ცნობად მიღება; კომისიის დებულების დამტკიცება და მასში ცვლილების შეტანა; ბ.ე) მუნიციპალიტეტის საკრებულოს დროებითი სამუშაო ჯგუფის შექმნა და გაუქმება, დროებითი სამუშაო ჯგუფის პერსონალური შემადგენლობის დამტკიცება და მასში ცვლილების შეტანა; ბ.ვ) მუნიციპალიტეტის საკრებულოს აპარატის დებულებისა და საშტატო ნუსხის დამტკიცება; ბ.ზ) ამ კანონით გათვალისწინებულ შემთხვევებში საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოსა და საერთო სასამართლოებში მუნიციპალიტეტის/საკრებულოს წარმომადგენლობის უფლებამოსილების მქონე პირის დანიშვნა; ბ.თ) მისი უფლებამოსილებისთვის მიკუთვნებული ცალკეული საკითხების შესასწავლად და შესაბამისი დასკვნებისა და რეკომენდაციების მოსამზადებლად, აგრეთვე საქართველოს კანონმდებლობით გათვალისწინებულ შემთხვევებში და დადგენილი წესით სათათბირო ორგანოების (საბჭო, კომიტეტი და სხვა) შექმნა და მათი საქმიანობის წესის განსაზღვრა; ბ.ი) მუნიციპალიტეტის საკრებულოს სხდომის დღის წესრიგის პროექტის დამტკიცება; გ) მუნიციპალიტეტის აღმასრულებელი ორგანოების საქმიანობის რეგულირებისა და კონტროლის სფეროში: გ.ა) მუნიციპალიტეტის აღმასრულებელი ორგანოებისა და ამ ორგანოების თანამდებობის პირების საქმიანობის კონტროლი, მათი ანგარიშების მოსმენა და შეფასება; გ.ბ) ამ კანონის შესაბამისად მერიის და მისი სტრუქტურული ერთეულების დებულებებისა და საშტატო ნუსხების დამტკიცება; გ.გ) ამ კანონით დადგენილი წესით მუნიციპალიტეტის მერისთვის უნდობლობის გამოცხადება; გ.დ) მუნიციპალიტეტის მერის წარდგინებით მულტიმუნიციპალური სივრცის დაგეგმარების გეგმის შემმუშავებელი ერთობლივი საბჭოს შემადგენლობისა და დებულების დამტკიცება; გ.ე) მუნიციპალიტეტის მერის წარდგინებით მუნიციპალიტეტის სივრცის დაგეგმარების, გენერალური და განაშენიანების გეგმების/განაშენიანების დეტალური გეგმების კონცეფციებისა და პროექტების დამტკიცება; გ.ვ) მუნიციპალიტეტის საკუთრებაში არსებული ქარსაფარი (მინდორდაცვითი) ზოლის მართვის გეგმის დამტკიცება; გ.ზ) მუნიციპალიტეტის საკუთრებაში არსებულ ქარსაფარ (მინდორდაცვით) ზოლში სპეციალური დანიშნულებით ჭრის განხორციელების უფლების მინიჭების შესახებ გადაწყვეტილების დამტკიცება; დ) საფინანსო-საბიუჯეტო სფეროში: დ.ა) ამ კანონითა და საქართველოს სხვა საკანონმდებლო აქტებით დადგენილი წესით მუნიციპალიტეტის ბიუჯეტის პროექტის განხილვა და დამტკიცება, დამტკიცებულ ბიუჯეტში ცვლილების შეტანა, ბიუჯეტის შესრულების კონტროლი და ბიუჯეტის შესრულების შეფასება; დ.ბ) საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად ადგილობრივი გადასახადებისა და მოსაკრებლების შემოღება და გაუქმება; დ.გ) ამ კანონით გათვალისწინებულ შემთხვევაში მუნიციპალიტეტის მერის წარდგინებით, მუნიციპალიტეტის სახელით დადებული ხელშეკრულების დამტკიცება, აგრეთვე ისეთი გარიგების დადებაზე თანხმობის მიცემა, რომლის ღირებულება აღემატება მუნიციპალიტეტის ბიუჯეტის გადასახდელების 5 პროცენტს; დ.დ) „საჯარო დაწესებულებაში შრომის ანაზღაურების შესახებ“ საქართველოს კანონით დადგენილი ოდენობით მუნიციპალიტეტის მერის და მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თანამდებობის პირთა თანამდებობრივი სარგოების დამტკიცება; დ.ე) მუნიციპალიტეტის საკრებულოს აპარატის მოსამსახურეთა თანამდებობრივი სარგოების ოდენობების და მუნიციპალიტეტის მერის წარდგინებით მერიის თანამდებობის პირთა და სხვა მოსამსახურეთა თანამდებობრივი სარგოების ოდენობების განსაზღვრა „საჯარო დაწესებულებაში შრომის ანაზღაურების შესახებ“ საქართველოს კანონის შესაბამისად; ე) მუნიციპალიტეტის ქონების მართვისა და განკარგვის სფეროში: ე.ა) მუნიციპალიტეტის მერის წარდგინებით მუნიციპალიტეტის ქონების მართვისა და განკარგვის წესების, აგრეთვე 50 პროცენტზე მეტი წილობრივი მონაწილეობით შექმნილი საწარმოს ქონების განკარგვის წესის დადგენა ამ კანონითა და საქართველოს სხვა საკანონმდებლო და კანონქვემდებარე ნორმატიული აქტებით განსაზღვრული წესით; ე.ბ) (ამოღებულია - 22.07.2015, №4087); ე.გ) საქართველოს მთავრობის მიერ დადგენილი წესის შესაბამისად მუნიციპალიტეტის საკუთრებაში არსებული არასასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის ნაკვეთის ნორმატიული ფასის დადგენა, მუნიციპალიტეტის ქონების საწყისი საპრივატიზებო საფასურისა და ქირის საწყისი საფასურის განსაზღვრის წესების დადგენა; ე.დ) მუნიციპალიტეტის მერის წარდგინებით მუნიციპალიტეტის ქონების საპრივატიზაციო ობიექტების ნუსხისა და პრივატიზაციის გეგმის დამტკიცება; ე.ე) ამ კანონით დადგენილი წესით მუნიციპალიტეტის ქონების სახელმწიფოსთვის უსასყიდლოდ გადაცემის შესახებ გადაწყვეტილების მიღება; ე.ვ) საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად მუნიციპალიტეტის საკუთრებაში არსებული ტყისა და წყლის რესურსების მართვის წესის დადგენა. 2. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს უფლებამოსილებებს განეკუთვნება აგრეთვე ამ კანონის მე-16 და მე-17 მუხლებით გათვალისწინებული მუნიციპალიტეტის სხვა უფლებამოსილებების განხორციელებასთან დაკავშირებით გადაწყვეტილებების მიღება, ასევე ამ კანონით, საქართველოს სხვა საკანონმდებლო და კანონქვემდებარე ნორმატიული აქტებითა და მუნიციპალიტეტის საკრებულოს რეგლამენტით მისთვის მინიჭებული უფლებამოსილებები. 3. თუ ეს კანონი ან საქართველოს კანონმდებლობა არ განსაზღვრავს მუნიციპალიტეტის საკუთარი ან დელეგირებული უფლებამოსილების განხორციელებისთვის პასუხისმგებელ მუნიციპალიტეტის ორგანოს, აღნიშნულ უფლებამოსილებას ახორციელებს მუნიციპალიტეტის საკრებულო ან მუნიციპალიტეტის საკრებულოს დავალებით – მუნიციპალიტეტის მერი. 4. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს ის უფლებამოსილება, რომელიც ამ კანონით ან საქართველოს კანონმდებლობით პირდაპირ განსაზღვრულია, როგორც მუნციპალიტეტის საკრებულოს უფლებამოსილება, არ შეიძლება გადაეცეს სხვა ორგანოს ან თანამდებობის პირს, თუ კანონი უშუალოდ არ ითვალისწინებს მისი გადაცემის შესაძლებლობას. 5. ერთობლივი საბჭოს წარდგინებით შესაბამისი მუნიციპალიტეტების საკრებულოები ერთობლივი ნორმატიული აქტით ამტკიცებენ მულტიმუნიციპალური სივრცის დაგეგმარების გეგმას. მუხლი 25. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს პირველი სხდომა საქართველოს ცენტრალური საარჩევნო კომისია მუნიციპალიტეტის ახალარჩეული საკრებულოს უფლებამოსილების დაწყებიდან 30 დღეში იწვევს ამ საკრებულოს პირველ სხდომას. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს პირველ სხდომას ხსნის შესაბამისი საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარე. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს სხდომებს მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თავმჯდომარის არჩევამდე უძღვება მუნიციპალიტეტის საკრებულოს უხუცესი წევრი. საქართველოს 2022 წლის 25 მაისის ორგანული კანონი №1611 – ვებგვერდი, 27.05.2022წ. მუხლი 26. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს საქმიანობის წესი 1. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს მორიგ სხდომებს თვეში ერთხელ მაინც იწვევს მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თავმჯდომარე. 2. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს რიგგარეშე სხდომა მოიწვევა: ა) მუნიციპალიტეტის მერის წინადადებით; ბ) მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თავმჯდომარის ინიციატივით; გ) მუნიციპალიტეტის საკრებულოს სიითი შემადგენლობის არანაკლებ ერთი მესამედის წერილობითი მოთხოვნით; დ) მუნიციპალიტეტის საკრებულოს ფრაქციის წინადადებით; ე) მუნიციპალიტეტის ტერიტორიაზე რეგისტრირებულ ამომრჩეველთა საერთო რაოდენობის არანაკლებ 1 პროცენტის მოთხოვნით. 3. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს რიგგარეშე სხდომის მოწვევის შესახებ მოთხოვნის (წინადადების) წარდგენიდან ერთი კვირის ვადაში მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თავმჯდომარე იწვევს რიგგარეშე სხდომას. თუ მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თავმჯდომარე ერთი კვირის ვადაში არ მოიწვევს რიგგარეშე სხდომას, მუნიციპალიტეტის საკრებულო უფლებამოსილია შეიკრიბოს. 4. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს რიგგარეშე სხდომის მოწვევის შესახებ მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წევრთა ინფორმირებას უზრუნველყოფს მუნიციპალიტეტის საკრებულოს აპარატი მუნიციპალიტეტის საკრებულოს რეგლამენტით დადგენილი წესით. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს რიგგარეშე სხდომაზე მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თავმჯდომარის გამოუცხადებლობის შემთხვევაში სხდომას თავმჯდომარეობს მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თავმჯდომარის პირველი მოადგილე, ხოლო მისი არყოფნის შემთხვევაში – მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თავმჯდომარის უხუცესი მოადგილე. 5. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს სხდომა უფლებამოსილია, თუ მას ესწრება მუნიციპალიტეტის საკრებულოს სრული შემადგენლობის ნახევარზე მეტი. 6. მუნიციპალიტეტის საკრებულო გადაწყვეტილებებს იღებს ღია კენჭისყრით. ფარული კენჭისყრა იმართება მხოლოდ პირის თანამდებობაზე არჩევის, თანამდებობიდან გადაყენების და უნდობლობის გამოცხადების საკითხების გადაწყვეტისას. მუხლი 27. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს ბიურო 1. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს ბიურო შედგება მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თავმჯდომარისგან, მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თავმჯდომარის მოადგილეებისა და მუნიციპალიტეტის საკრებულოს კომისიებისა და ფრაქციების თავმჯდომარეებისგან. 2. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს ბიურო: ა) შეიმუშავებს და მუნიციპალიტეტის საკრებულოს დასამტკიცებლად წარუდგენს მუნიციპალიტეტის საკრებულოს სხდომის დღის წესრიგის პროექტსა და მუნიციპალიტეტის საკრებულოს სამუშაო გეგმის პროექტს; ბ) კოორდინაციას უწევს მუნიციპალიტეტის საკრებულოს კომისიებისა და დროებითი სამუშაო ჯგუფების მუშაობას; ბ1) ამტკიცებს (გარდა ახალარჩეული მუნიციპალიტეტის საკრებულოს პირველი სხდომისა) მუნიციპალიტეტის საკრებულოს იურიდიულ საკითხთა კომისიის ან შესაბამისი კომპეტენციის მქონე კომისიის მიერ განსაზღვრულ და წარდგენილ მუნიციპალიტეტის საკრებულოს კომისიებში პროპორციული წარმომადგენლობის კვოტებს; ბ2) ცნობად იღებს მუნიციპალიტეტის საკრებულოს კომისიის შემადგენლობაში შეტანილ ცვლილებას; გ) უზრუნველყოფს მუნიციპალიტეტის საკრებულოს კომისიებისა და დროებითი სამუშაო ჯგუფების დასკვნებისა და წინადადებების საფუძველზე ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტების პროექტებისა და მუნიციპალიტეტის საკრებულოს რეგლამენტით გათვალისწინებული სხვა საკითხების მუნიციპალიტეტის საკრებულოს სხდომის დღის წესრიგის პროექტში დაუყოვნებლივ შეტანას; დ) ისმენს მუნიციპალიტეტის თანამდებობის პირთა ანგარიშებს; ე) ახორციელებს ამ კანონითა და მუნიციპალიტეტის საკრებულოს რეგლამენტით მისთვის მინიჭებულ სხვა უფლებამოსილებებს. მუხლი 28. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს კომისია 1. მუნიციპალიტეტის საკრებულოში საკითხების წინასწარი მომზადების, გადაწყვეტილებათა შესრულებისათვის ხელის შეწყობის, მერიის, მისი სტრუქტურული ერთეულებისა და მუნიციპალიტეტის მიერ დაფუძნებული იურიდიული პირების კონტროლის მიზნით იქმნება კომისიები, რომელთა რაოდენობა არ უნდა აღემატებოდეს 5-ს. 2. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს კომისიის თავმჯდომარე აირჩევა მუნიციპალიტეტის საკრებულოს კომისიის წევრთაგან. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს კომისიის შემადგენლობა განისაზღვრება მუნიციპალიტეტის საკრებულოს ფრაქციათა წარმომადგენლობისა და მუნიციპალიტეტის საკრებულოს იმ წევრთა რაოდენობის პროპორციულად, რომლებიც გაერთიანებული არ არიან არცერთ ფრაქციაში. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს კომისიის წევრთა რაოდენობასა და პროპორციული წარმომადგენლობის კვოტებს განსაზღვრავს მუნიციპალიტეტის საკრებულოს იურიდიულ საკითხთა კომისია ან შესაბამისი კომპეტენციის მქონე კომისია მუნიციპალიტეტის საკრებულოს რეგლამენტით დადგენილი წესით და ამტკიცებს მუნიციპალიტეტის საკრებულოს ბიურო, ხოლო ახალარჩეული მუნიციპალიტეტის საკრებულოს პირველ სხდომაზე მათ განსაზღვრავს და ამტკიცებს მუნიციპალიტეტის საკრებულო. 21. ამ მუხლის მე-2 პუნქტით გათვალისწინებულ შემთხვევებში მუნიციპალიტეტის საკრებულოს ბიუროს (მუნიციპალიტეტის საკრებულოს) მიერ მუნიციპალიტეტის საკრებულოს კომისიებში მუნიციპალიტეტის საკრებულოს ფრაქციათა პროპორციული წარმომადგენლობის კვოტების დამტკიცებიდან 3 დღის ვადაში ფრაქცია თავისი გადაწყვეტილებით წარადგენს კომისიაში წევრებს. 22. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს კომისიაში წევრის წარდგენის შესახებ მუნიციპალიტეტის საკრებულოს ფრაქციის გადაწყვეტილება ეცნობება მუნიციპალიტეტის საკრებულოს იურიდიულ საკითხთა კომისიას ან შესაბამისი კომპეტენციის მქონე კომისიას (მუნიციპალიტეტის საკრებულოს) და მუნიციპალიტეტის საკრებულოს ბიუროს. იურიდიულ საკითხთა კომისია ან შესაბამისი კომპეტენციის მქონე კომისია (მუნიციპალიტეტის საკრებულო) ამოწმებს ფრაქციის მიერ კომისიაში წევრის წარდგენის სისწორეს და საჭიროების შემთხვევაში ახდენს სათანადო რეაგირებას. ფრაქციის მიერ კომისიაში წარდგენილი წევრი კომისიაში დანიშნულად მიიჩნევა აღნიშნული ფაქტის მუნიციპალიტეტის საკრებულოს ბიუროს (მუნიციპალიტეტის საკრებულოს) მიერ ცნობად მიღების მომენტიდან. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წევრი, რომელიც გაერთიანებული არ არის არცერთ ფრაქციაში, კომისიის წევრი ხდება ამ პუნქტით დადგენილი წესით, პირადი განცხადების საფუძველზე. 23. თუ მუნიციპალიტეტის საკრებულოს ფრაქციაში განხორციელებული ცვლილებები გავლენას ახდენს მუნიციპალიტეტის საკრებულოს კომისიაში ფრაქციათა პროპორციულ წარმომადგენლობაზე, მუნიციპალიტეტის საკრებულოს იურიდიულ საკითხთა კომისია ან შესაბამისი კომპეტენციის მქონე კომისია 1 კვირის ვადაში განსაზღვრავს და მუნიციპალიტეტის საკრებულოს ბიუროს უახლოეს სხდომაზე წარუდგენს პროპორციული წარმომადგენლობის ახალ კვოტებს. 3. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს კომისიების შექმნისა და საქმიანობის წესები განისაზღვრება მუნიციპალიტეტის საკრებულოს რეგლამენტით, საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად. მუხლი 281. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს კომისიის წევრის უფლებამოსილების შეწყვეტა 1. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს კომისიის წევრს უფლება აქვს, ნებისმიერ დროს გავიდეს მუნიციპალიტეტის საკრებულოს კომისიის შემადგენლობიდან. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს კომისიის წევრმა კომისიის შემადგენლობიდან გასვლის შესახებ წერილობით უნდა აცნობოს მუნიციპალიტეტის საკრებულოს ფრაქციის თავმჯდომარეს, მუნიციპალიტეტის საკრებულოს ბიუროს და მუნიციპალიტეტის საკრებულოს იურიდიულ საკითხთა კომისიას ან შესაბამისი კომპეტენციის მქონე კომისიას. 2. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს კომისიის წევრის უფლებამოსილება წყდება: ა) მის მიერ მუნიციპალიტეტის საკრებულოს კომისიის შემადგენლობიდან გასვლის შესახებ განცხადების წარდგენის მომენტიდან; ბ) მისი, როგორც მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წევრის, უფლებამოსილების შეწყვეტის მომენტიდან; გ) ამ კანონის 301 მუხლის მე-2 პუნქტით გათვალისწინებულ შემთხვევებში. მუხლი 29. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს დროებითი სამუშაო ჯგუფი 1. მუნიციპალიტეტის საკრებულო უფლებამოსილია ცალკეულ საკითხთა შესასწავლად, საჭიროების შემთხვევაში შექმნას დროებითი სამუშაო ჯგუფები. 2. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს დროებითი სამუშაო ჯგუფის ხელმძღვანელსა და წევრებს სამუშაო ჯგუფის უფლებამოსილების ვადით, რომელიც არ უნდა აღემატებოდეს 3 თვეს, თავისი შემადგენლობიდან ირჩევს მუნიციპალიტეტის საკრებულო. დროებითი სამუშაო ჯგუფის უფლებამოსილების ვადა შეიძლება გაგრძელდეს თითო თვით. დროებითი სამუშაო ჯგუფის უფლებამოსილების საერთო ვადა არ უნდა აღემატებოდეს 6 თვეს. 3. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს დროებით სამუშაო ჯგუფში მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წევრები შეყვანილი უნდა იქნენ მუნიციპალიტეტის საკრებულოს ფრაქციათა წარმომადგენლობისა და იმ მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წევრთა რაოდენობის პროპორციულად, რომლებიც გაერთიანებული არ არიან არცერთ ფრაქციაში. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს რეგლამენტით დადგენილი წესით დროებითი სამუშაო ჯგუფის წევრად სამუშაო ჯგუფის უფლებამოსილების ვადით, სათათბირო ხმის უფლებით შეიძლება სხვა პირთა მოწვევაც. 4. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს დროებითი სამუშაო ჯგუფის საქმიანობის წესი განისაზღვრება მუნიციპალიტეტის საკრებულოს რეგლამენტით. მუხლი 30. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს ფრაქცია 1. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წევრები შეიძლება გაერთიანდნენ მუნიციპალიტეტის საკრებულოს ფრაქციაში. 2. ერთი პოლიტიკური პარტიის წარდგენით არჩეულ მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წევრებს უფლება არა აქვთ, შექმნან ერთზე მეტი ფრაქცია. 3. ფრაქციის შექმნის მსურველი მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წევრები შეიმუშავებენ მუნიციპალიტეტის საკრებულოს ფრაქციის წესდებას. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წევრთა გაერთიანება ფრაქციის სტატუსს იძენს რეგისტრაციის მომენტიდან. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს ფრაქციის შექმნისა და საქმიანობის წესები და მისი უფლებამოსილება განისაზღვრება მუნიციპალიტეტის საკრებულოს რეგლამენტით. 4. ფრაქციის წევრთა რაოდენობა არ უნდა იყოს 3-ზე ნაკლები. 5. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წევრი შეიძლება გაერთიანდეს მხოლოდ ერთ ფრაქციაში. 6. ფრაქციის შექმნა შესაძლებელია როგორც პარტიულ, ისე არაპარტიულ საფუძველზე. 7. დაუშვებელია ფრაქციებად გაერთიანება ეროვნული, რელიგიური, პროფესიული, პირადი ან ტერიტორიული (საცხოვრებელი ადგილის) ნიშნით. საქართველოს 2021 წლის 19 ნოემბრის ორგანული კანონი №1031 – ვებგვერდი, 22.11.2021წ. მუხლი 301. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს ორგანოებში მუნიციპალიტეტის საკრებულოს ფრაქციის წარმომადგენლობა 1. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს ორგანოებში მუნიციპალიტეტის საკრებულოს ფრაქციის წარმომადგენლობა განისაზღვრება ფრაქციაში გაერთიანებულ მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წევრთა რაოდენობის პროპორციულად. 2. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს ფრაქციის მიერ მუნიციპალიტეტის საკრებულოს ორგანოში ან მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თანამდებობაზე წარდგენილი წევრი საქმიანობას წყვეტს ფრაქციის გაუქმების, მისი ფრაქციიდან გასვლის ან გარიცხვის, ფრაქციის მიერ მისი ამ ორგანოდან გაწვევის შესახებ განცხადების მუნიციპალიტეტის საკრებულოს ბიუროს მიერ ცნობად მიღების მომენტიდან. ფრაქციას უფლება აქვს, ახალი კანდიდატურა წარადგინოს. 3. თუ მუნიციპალიტეტის საკრებულოს ფრაქციის შექმნის, გაუქმების, ფრაქციაში წევრთა შესვლის, ფრაქციიდან წევრთა გასვლის ან გარიცხვის შემთხვევაში ფრაქციაში განხორციელებული ცვლილებები გავლენას ახდენს ფრაქციათა პროპორციულ წარმომადგენლობაზე, მუნიციპალიტეტის საკრებულოს იურიდიულ საკითხთა კომისია ან შესაბამისი კომპეტენციის მქონე კომისია განსაზღვრავს პროპორციული წარმომადგენლობის ახალ კვოტებს. 4. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს ფრაქციებისთვის პროპორციული წარმომადგენლობის კვოტების გაზრდის შემთხვევაში მუნიციპალიტეტის საკრებულოს ორგანოებში ფრაქციის წარმომადგენლობის პერსონალურ საკითხებს წყვეტს შესაბამისი ფრაქცია. 5. თუ მუნიციპალიტეტის საკრებულოს ფრაქციას შეუმცირდა პროპორციული წარმომადგენლობის კვოტები, იგი ვალდებულია ხელახლა, ახალი კვოტების შესაბამისად წარადგინოს ფრაქციის წევრები მუნიციპალიტეტის საკრებულოს შესაბამის ორგანოში. საქართველოს 2021 წლის 19 ნოემბრის ორგანული კანონი №1031 – ვებგვერდი, 22.11.2021წ. მუხლი 302. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს უმრავლესობა და მუნიციპალიტეტის საკრებულოს ოპოზიცია 1. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს ბიუროს წარედგინება მუნიციპალიტეტის საკრებულოს სრული შემადგენლობის არანაკლებ უმრავლესობის ხელმოწერებით დადასტურებული მუნიციპალიტეტის საკრებულოს უმრავლესობის წევრთა სია, რომელსაც იგი რეგისტრაციაში ატარებს. დაუშვებელია მუნიციპალიტეტის საკრებულოს უმრავლესობის წევრთა სიაში მუნიციპალიტეტის საკრებულოს რომელიმე ფრაქციის წევრთა ნაწილის შეყვანა. 2. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს უმრავლესობის წევრთა სიაში მიეთითება მუნიციპალიტეტის საკრებულოს უმრავლესობის ლიდერი. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს უმრავლესობის ლიდერი არ არის მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თანამდებობა და შესაძლებელია ამ სტატუსის მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თანამდებობასთან შეთავსება. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს უმრავლესობის ლიდერი უზრუნველყოფს უმრავლესობაში შემავალი ფრაქციებისა და მუნიციპალიტეტის საკრებულოს უფრაქციო წევრთა მუშაობის საერთო პოლიტიკურ კოორდინაციას. 3. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს ფრაქციას, უფრაქციო წევრს უფლება აქვს, ნებისმიერ დროს დატოვოს მუნიციპალიტეტის საკრებულოს უმრავლესობა. მისი დატოვების შესახებ იგი აცნობებს მუნიციპალიტეტის საკრებულოს იურიდიულ საკითხთა კომისიას ან შესაბამისი კომპეტენციის მქონე კომისიას. თუ მუნიციპალიტეტის საკრებულოს უმრავლესობაში შემავალი მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წევრი მუნიციპალიტეტის საკრებულოს ოპოზიციაში შემავალ ფრაქციაში გაერთიანდა, იგი უმრავლესობიდან გასულად ჩაითვლება. შესაბამის ცვლილებას მუნიციპალიტეტის საკრებულოს იურიდიულ საკითხთა კომისიის ან შესაბამისი კომპეტენციის მქონე კომისიის წარდგინებით რეგისტრაციაში ატარებს მუნიციპალიტეტის საკრებულოს ბიურო. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს ბიურო რეგისტრაციაში არ გაატარებს შესაბამის ცვლილებას, თუ მუნიციპალიტეტის საკრებულოს უმრავლესობაში შემავალ მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წევრთა რაოდენობა მუნიციპალიტეტის საკრებულოს სრული შემადგენლობის უმრავლესობაზე ნაკლები გახდა. ასეთ შემთხვევაში მუნიციპალიტეტის საკრებულოს უმრავლესობა დაშლილად ითვლება. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს უმრავლესობის დაშლის შემდეგ მუნიციპალიტეტის საკრებულოს ბიუროს ამ მუხლით დადგენილი წესით წარედგინება მუნიციპალიტეტის საკრებულოს უმრავლესობის წევრთა ახალი სია, რომელსაც იგი რეგისტრაციაში ატარებს. 4. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს უმრავლესობის წევრებს უფლება აქვთ, მუნიციპალიტეტის საკრებულოს ბიუროს ნებისმიერ დროს წარუდგინონ მუნიციპალიტეტის საკრებულოს უმრავლესობის წევრთა განახლებული სია. ეს სია ახლდება ამ მუხლის პირველი და მე-2 პუნქტებით დადგენილი წესით. 5. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს ის წევრი, რომელიც არ შედის მუნიციპალიტეტის საკრებულოს უმრავლესობაში, განეკუთვნება მუნიციპალიტეტის საკრებულოს ოპოზიციას. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს ოპოზიციის წევრთა სიას მუნიციპალიტეტის საკრებულოს იურიდიულ საკითხთა კომისიის ან შესაბამისი კომპეტენციის მქონე კომისიის წარდგინებით, მუნიციპალიტეტის საკრებულოს უმრავლესობის წევრთა სიის რეგისტრაციის ან მუნიციპალიტეტის საკრებულოს უმრავლესობის წევრთა სიაში ცვლილების შეტანის შემდეგ უახლოეს სხდომაზე რეგისტრაციაში ატარებს მუნიციპალიტეტის საკრებულოს ბიურო. საქართველოს 2021 წლის 17 დეკემბრის ორგანული კანონი №1163 – ვებგვერდი, 24.12.2021წ. მუხლი 31. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს აპარატი 1. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს საქმიანობის ორგანიზაციულ უზრუნველყოფას ახორციელებს მუნიციპალიტეტის საკრებულოს აპარატი. 2. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს აპარატის უფროსსა და აპარატის მოსამსახურეებს საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით თანამდებობაზე ნიშნავს და თანამდებობიდან ათავისუფლებს მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თავმჯდომარე. მუხლი 32. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თანამდებობის პირები მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თანამდებობის პირები არიან: ა) მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თავმჯდომარე; ა1) მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თავმჯდომარის პირველი მოადგილე; ბ) მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თავმჯდომარის მოადგილე; გ) მუნიციპალიტეტის საკრებულოს კომისიის თავმჯდომარე; დ) მუნიციპალიტეტის საკრებულოს ფრაქციის თავმჯდომარე; ე) მუნიციპალიტეტის საკრებულოს ფრაქციის თავმჯდომარის მოადგილე. მუხლი 33. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თავმჯდომარე 1. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თავმჯდომარეს თავისი შემადგენლობიდან, მუნიციპალიტეტის საკრებულოს უფლებამოსილების ვადით, სიითი შემადგენლობის ნახევარზე მეტით ირჩევს მუნიციპალიტეტის საკრებულო. 2. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თავმჯდომარის კანდიდატურის დასახელების უფლება აქვს მუნიციპალიტეტის საკრებულოს არანაკლებ 3 წევრს. 3. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თავმჯდომარეობის კანდიდატების წარდგენის შემდეგ მუნიციპალიტეტის საკრებულოს სხდომის თავმჯდომარე აცხადებს კანდიდატთა სიას და კანდიდატებისაგან ითხოვს თანხმობას, კენჭი იყარონ საკრებულოს თავმჯდომარის თანამდებობაზე. სხდომის თავმჯდომარე კენჭისყრისათვის ადგენს კანდიდატთა ერთიან სიას მათი წარდგენის რიგითობის მიხედვით. 4. თუ მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თავმჯდომარის არჩევნებში 1 კანდიდატი მონაწილეობდა და მან ვერ დააგროვა ხმების საჭირო რაოდენობა, იმართება ხელახალი არჩევნები. 5. თუ მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თავმჯდომარის არჩევნებში 2 კანდიდატი მონაწილეობდა და ვერცერთმა ვერ დააგროვა ხმების საჭირო რაოდენობა, იმ კანდიდატს, რომელმაც ყველაზე მეტი ხმა მიიღო, ხელახლა ეყრება კენჭი. თუ მან ამ შემთხვევაშიც ვერ დააგროვა ხმების საჭირო რაოდენობა, იმართება ხელახალი არჩევნები. კენჭისყრის დროს ხმების თანაბრად გაყოფისას იმართება ხელახალი არჩევნები. 6. თუ მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თავმჯდომარის არჩევნებში 2-ზე მეტი კანდიდატი მონაწილეობდა და ვერცერთმა ვერ დააგროვა ხმების საჭირო რაოდენობა, იმართება არჩევნების მეორე ტური იმ 2 კანდიდატს შორის, რომლებმაც ყველაზე მეტი ხმები მიიღეს. მეორე ტურში კენჭისყრის დროს ხმების თანაბრად გაყოფისას იმართება ხელახალი არჩევნები. თუ მეორე ტურში ვერცერთმა კანდიდატმა ვერ დააგროვა ხმების საჭირო რაოდენობა, იმ კანდიდატს, რომელმაც მეტი ხმა მიიღო, ხელახლა ეყრება კენჭი. თუ მან ამ შემთხვევაშიც ვერ დააგროვა ხმების საჭირო რაოდენობა, იმართება ხელახალი არჩევნები. თუ არჩევნების მეორე ტურში გასულმა კანდიდატმა მოხსნა თავისი კანდიდატურა, მის ნაცვლად კენჭი ეყრება მიღებული ხმების რაოდენობის მიხედვით მომდევნო კანდიდატს. 7. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თავმჯდომარეობის კანდიდატს უფლება აქვს, ყოველი კენჭისყრის წინ მოხსნას თავისი კანდიდატურა. 8. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თავმჯდომარეობის კანდიდატად ერთი და იმავე პირის წარდგენა შეიძლება ზედიზედ მხოლოდ ორჯერ. მუხლი 34. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თავმჯდომარის თანამდებობიდან გადაყენება, მისთვის უფლებამოსილების შეჩერება 1. მუნიციპალიტეტის საკრებულო უფლებამოსილია თანამდებობიდან გადააყენოს მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თავმჯდომარე. 2. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თავმჯდომარის თანამდებობიდან გადაყენების საკითხი მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წინაშე შეიძლება წერილობით დასვას მუნიციპალიტეტის საკრებულოს სრული შემადგენლობის არანაკლებ ერთმა მესამედმა. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თავმჯდომარის თანამდებობიდან გადაყენების შესახებ გადაწყვეტილება მიღებულად ჩაითვლება, თუ მას მხარს დაუჭერს მუნიციპალიტეტის საკრებულოს სიითი შემადგენლობის ნახევარზე მეტი. 3. თუ ამ მუხლის მე-2 პუნქტის შესაბამისად მუნიციპალიტეტის საკრებულომ არ მიიღო გადაწყვეტილება მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თავმჯდომარის თანამდებობიდან გადაყენების შესახებ, მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თავმჯდომარის თანამდებობიდან გადაყენების პროცედურის ხელმეორედ დაწყება მომდევნო 3 თვის განმავლობაში დაუშვებელია. 4. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თავმჯდომარეს, გარდა ამ კანონის 43-ე მუხლით გათვალისწინებული შემთხვევებისა, მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თავმჯდომარის უფლებამოსილება შეუჩერდება ამ კანონის 56-ე მუხლის მე-5 პუნქტით განსაზღვრულ შემთხვევაში გამგებლის/მერის მოვალეობის შესრულებისას. მუხლი 35. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თავმჯდომარის უფლებამოსილება 1. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თავმჯდომარე: ა) იწვევს, ხსნის, თავმჯდომარეობს, წარმართავს და მუნიციპალიტეტის საკრებულოს გადაწყვეტილების საფუძველზე დახურულად აცხადებს მუნიციპალიტეტის საკრებულოს სხდომას; ბ) მუნიციპალიტეტის საკრებულოს სხდომის მიმდინარეობისას უზრუნველყოფს მუნიციპალიტეტის საკრებულოს სხდომათა დარბაზში წესრიგის დაცვას; გ) უზრუნველყოფს საქართველოს კანონმდებლობითა და მუნიციპალიტეტის საკრებულოს რეგლამენტით დადგენილი პროცედურების დაცვას; დ) უზრუნველყოფს მუნიციპალიტეტის საკრებულოს ბიუროს მიერ შემუშავებული მუნიციპალიტეტის საკრებულოს სხდომის დღის წესრიგის პროექტის მუნიციპალიტეტის საკრებულოსთვის სხდომაზე დასამტკიცებლად წარდგენას, ადგენს განსახილველ საკითხზე გამოსვლის მსურველთა სიას, მუნიციპალიტეტის საკრებულოს რეგლამენტით დადგენილი წესით განსაზღვრავს გამომსვლელთა რიგითობას და აძლევს მათ სიტყვას; ე) სვამს საკითხს კენჭისყრაზე და აცხადებს კენჭისყრის შედეგებს; ვ) კოორდინაციას უწევს მუნიციპალიტეტის საკრებულოს კომისიების მუშაობას; ზ) წარმოადგენს მუნიციპალიტეტის საკრებულოს ამ კანონით მისთვის მინიჭებული უფლებამოსილების ფარგლებში; თ) მუნიციპალიტეტის საკრებულოს კომისიების თავმჯდომარეების წარდგინებით მუნიციპალიტეტის საკრებულოს კომისიებში იწვევს ექსპერტებსა და სპეციალისტებს; მათთან დებს და აუქმებს ხელშეკრულებებს; ი) ხელს აწერს მუნიციპალიტეტის საკრებულოს დადგენილებებს, განკარგულებებსა და სხდომების ოქმებს; კ) თანამდებობაზე ნიშნავს და თანამდებობიდან ათავისუფლებს მუნიციპალიტეტის საკრებულოს აპარატის მოსამსახურეებს; ლ) მუნიციპალიტეტის საკრებულოს რეგლამენტით დადგენილი წესით მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წარუდგენს გაწეული მუშაობის შესახებ ანგარიშს; მ) მუნიციპალიტეტის საკრებულოს დასამტკიცებლად წარუდგენს მუნიციპალიტეტის საკრებულოს რეგლამენტს, მუნიციპალიტეტის საკრებულოს კომისიის დებულებას და მუნიციპალიტეტის საკრებულოს აპარატის დებულებას; ნ) ამტკიცებს მუნიციპალიტეტის საკრებულოს აპარატის შინაგანაწესს და თანამდებობრივ ინსტრუქციებს, აგრეთვე მუნიციპალიტეტის საკრებულოს აპარატის მოხელეთა დამატებით საკვალიფიკაციო მოთხოვნებს; ო) „საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონით დადგენილი წესით იღებს გადაწყვეტილებებს მუნიციპალიტეტის საკრებულოს აპარატის მოხელეთა წახალისებისა და საჯარო მოსამსახურეთათვის დისციპლინური პასუხისმგებლობის ზომების შეფარდების შესახებ; პ) საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად იღებს გადაწყვეტილებას მუნიციპალიტეტის საკრებულოში პირის ლობისტად რეგისტრაციის შესახებ; ჟ) ახორციელებს ამ კანონით, საქართველოს სხვა საკანონმდებლო და კანონქვემდებარე ნორმატიული აქტებითა და მუნიციპალიტეტის საკრებულოს რეგლამენტით მისთვის მინიჭებულ სხვა უფლებამოსილებებს. 2. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თავმჯდომარე ანგარიშვალდებულია მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წინაშე. მუხლი 36. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თავმჯდომარის მოადგილეები 1. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თავმჯდომარეს ჰყავს სამი მოადგილე, მათ შორის, პირველი მოადგილე. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თავმჯდომარის მოადგილეს (მათ შორის, პირველ მოადგილეს) მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თავმჯდომარის წარდგინებით, თავისი შემადგენლობიდან, მუნიციპალიტეტის საკრებულოს უფლებამოსილების ვადით, სიითი შემადგენლობის ნახევარზე მეტით ირჩევს მუნიციპალიტეტის საკრებულო. 2. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თავმჯდომარის მოადგილის ფუნქციები განისაზღვრება მუნიციპალიტეტის საკრებულოს რეგლამენტით. 3. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თავმჯდომარის არყოფნის შემთხვევაში მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თავმჯდომარის მოვალეობას ასრულებს მისი პირველი მოადგილე ან მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თავმჯდომარის დავალებით − მისი ერთ-ერთი მოადგილე. 31. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თავმჯდომარის მიერ უფლებამოსილების განხორციელების შეუძლებლობის, მისი თანამდებობიდან გადადგომის ან გადაყენების, მისთვის მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თავმჯდომარის უფლებამოსილების შეჩერების ან შეწყვეტის შემთხვევაში მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თავმჯდომარის მოვალეობას ასრულებს მისი პირველი მოადგილე, ხოლო მის მიერ უფლებამოსილების განხორციელების შეუძლებლობის შემთხვევაში − მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თავმჯდომარის უხუცესი მოადგილე. თუ მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თავმჯდომარის არცერთი მოადგილე არ არის არჩეული ან მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თავმჯდომარის მოადგილეთა მიერ უფლებამოსილების განხორციელება შეუძლებელია, მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თავმჯდომარის მოვალეობის შესრულების საკითხი რეგულირდება მუნიციპალიტეტის საკრებულოს რეგლამენტით დადგენილი წესით. 4. მუნიციპალიტეტის საკრებულო უფლებამოსილია თანამდებობიდან გადააყენოს მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თავმჯდომარის მოადგილე. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თავმჯდომარის მოადგილის თანამდებობიდან გადაყენების საკითხი მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წინაშე შეიძლება წერილობით დასვან მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თავმჯდომარემ და მუნიციპალიტეტის საკრებულოს სიითი შემადგენლობის არანაკლებ ერთმა მეხუთედმა. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თავმჯდომარის მოადგილის თანამდებობიდან გადაყენების შესახებ გადაწყვეტილება მიღებულად ჩაითვლება, თუ მას მხარს დაუჭერს მუნიციპალიტეტის საკრებულოს სიითი შემადგენლობის ნახევარზე მეტი. მუხლი 37. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს კომისიის თავმჯდომარე 1. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს კომისიის თავმჯდომარეს მუნიციპალიტეტის საკრებულოს კომისიის შემადგენლობიდან, მუნიციპალიტეტის საკრებულოს უფლებამოსილების ვადით, სიითი შემადგენლობის ნახევარზე მეტით ირჩევს მუნიციპალიტეტის საკრებულო. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს კომისიის თავმჯდომარის კანდიდატურის დასახელების უფლება აქვთ მუნიციპალიტეტის საკრებულოს სიითი შემადგენლობის ერთ მეხუთედსა და მუნიციპალიტეტის საკრებულოს ფრაქციას. 2. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს კომისიის თავმჯდომარე: ა) იწვევს, ხსნის, თავმჯდომარეობს და წარმართავს კომისიის სხდომებს; ბ) უზრუნველყოფს საქართველოს კანონმდებლობით, მუნიციპალიტეტის საკრებულოს რეგლამენტითა და მუნიციპალიტეტის კომისიის დებულებით დადგენილი პროცედურების დაცვას; გ) ადგენს კომისიის სხდომის დღის წესრიგის პროექტს, განსახილველ საკითხზე გამოსვლის მსურველთა სიას, მუნიციპალიტეტის საკრებულოს რეგლამენტითა და მუნიციპალიტეტის საკრებულოს კომისიის დებულებით დადგენილი წესით განსაზღვრავს გამომსვლელთა რიგითობას და აძლევს მათ სიტყვას; დ) სვამს საკითხს კენჭისყრაზე და აცხადებს კენჭისყრის შედეგებს; ე) ხელს აწერს კომისიის სხდომების ოქმებს; ვ) მოქმედებს კომისიის სახელით; ზ) ანგარიშვალდებულია მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წინაშე; თ) ახორციელებს საქართველოს კანონმდებლობით, მუნიციპალიტეტის საკრებულოს რეგლამენტითა და მუნიციპალიტეტის საკრებულოს კომისიის დებულებით მისთვის მინიჭებულ სხვა უფლებამოსილებებს. 3. მუნიციპალიტეტის საკრებულო უფლებამოსილია თანამდებობიდან გადააყენოს მუნიციპალიტეტის საკრებულოს კომისიის თავმჯდომარე. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს კომისიის თავმჯდომარის თანამდებობიდან გადაყენების საკითხი მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წინაშე შეიძლება წერილობით დასვან მუნიციპალიტეტის საკრებულოს სიითი შემადგენლობის არანაკლებ ერთმა მეხუთედმა, შესაბამისი კომისიის შემადგენლობის ნახევარზე მეტმა და მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თავმჯდომარემ. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს კომისიის თავმჯდომარის თანამდებობიდან გადაყენების შესახებ გადაწყვეტილება მიღებულად ჩაითვლება, თუ მას მხარს დაუჭერს მუნიციპალიტეტის საკრებულოს სიითი შემადგენლობის ნახევარზე მეტი. საქართველოს 2021 წლის 19 ნოემბრის ორგანული კანონი №1031 – ვებგვერდი, 22.11.2021წ. მუხლი 38. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს ფრაქციის თავმჯდომარე და ფრაქციის თავმჯდომარის მოადგილე 1. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს ფრაქციას ხელმძღვანელობს ფრაქციის თავმჯდომარე. 2. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს ფრაქციის თავმჯდომარეს ჰყავს ფრაქციის ყოველ სამ წევრზე ერთი მოადგილე, მაგრამ არაუმეტეს შვიდისა. 3. (ამოღებულია - 19.11.2021, №1031). 4. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს ფრაქციის თავმჯდომარისა და ფრაქციის თავმჯდომარის მოადგილის არჩევის წესი და უფლებამოსილებანი განისაზღვრება მუნიციპალიტეტის საკრებულოს ფრაქციის წესდებით. მუხლი 39. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თანამდებობის პირის თანამდებობრივი შეუთავსებლობა მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თანამდებობის პირის თანამდებობრივი შეუთავსებლობის საკითხები წესრიგდება „კორუფციის წინააღმდეგ ბრძოლის შესახებ“ საქართველოს კანონის შესაბამისად. მუხლი 40. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წევრის სტატუსი 1. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წევრის სტატუსი არის მისი კანონით განსაზღვრული სამართლებრივი მდგომარეობა, რომელიც მოიცავს მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წევრის უფლებამოსილებას, პასუხისმგებლობას, საქმიანობის წესსა და გარანტიებს. 2. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წევრად შეიძლება აირჩეს საქართველოს მოქალაქე, რომელსაც კენჭისყრის დღისთვის შეუსრულდა 21 წელი. 3. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წევრი სარგებლობს თავისუფალი მანდატით და მისი გაწვევა დაუშვებელია. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წევრი თავისი მოვალეობების შესრულებისას შეზღუდული არ არის ამომრჩევლებისა და მისი წარმდგენი პოლიტიკური გაერთიანების განაწესებითა და დავალებებით. 4. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წევრის უფლებამოსილების სხვა პირისათვის გადაცემა დაუშვებელია. 5. თავისუფალი მანდატი მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წევრს არ ათავისუფლებს საქართველოს კანონმდებლობითა და მუნიციპალიტეტის საკრებულოს რეგლამენტით დადგენილი წესით ამომრჩევლებთან მუშაობისა და მასთან დაკავშირებული პასუხისმგებლობისგან. 6. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წევრის უფლებამოსილება იწყება მისი უფლებამოსილების საქართველოს ორგანული კანონის „საქართველოს საარჩევნო კოდექსი“ შესაბამისად დაწყებისთანავე. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წევრის უფლებამოსილება მთავრდება ამ უფლებამოსილების ვადის გასვლისთანავე ან ვადამდე შეწყვეტისთანავე. 7. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წევრის უფლებამოსილება, საქმიანობის წესი და გარანტიები განისაზღვრება ამ კანონითა და მუნიციპალიტეტის საკრებულოს რეგლამენტით. 8. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წევრი (გარდა მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თავმჯდომარისა) ვალდებულია იყოს მუნიციპალიტეტის საკრებულოს ერთი კომისიის შემადგენლობაში მაინც. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წევრი იმავდროულად შეიძლება იყოს მუნიციპალიტეტის საკრებულოს სხვა კომისიის შემადგენლობაში, მაგრამ ჯამში არაუმეტეს ორისა. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თავმჯდომარე უფლებამოსილია ამ კანონის 28-ე მუხლის 22 პუნქტით დადგენილი წესის შესაბამისად იყოს მუნიციპალიტეტის საკრებულოს კომისიის/კომისიების შემადგენლობაში, მაგრამ ჯამში არაუმეტეს ორისა. 9. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წევრის დამსაქმებელს უფლება არ აქვს, შეზღუდოს მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წევრის უფლება, მონაწილეობა მიიღოს მუნიციპალიტეტის საკრებულოს, მისი კომისიის, ფრაქციის და დროებითი სამუშაო ჯგუფის მუშაობაში. შრომითი ხელშეკრულება, რომელიც შეიცავს შეთანხმებას აღნიშნული საფუძვლით დასაქმებულის უფლების შეზღუდვის შესახებ, ბათილია. დაუშვებელია ამ საფუძვლით პირის სამსახურიდან გათავისუფლება, დაბალხელფასიან სამუშაოზე გადაყვანა ან სხვაგვარი დისკრიმინაცია. მუხლი 41. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წევრის საქმიანობის ანაზღაურება 1. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წევრი თავის უფლებამოსილებას ახორციელებს სამსახურებრივი საქმიანობისაგან მოუწყვეტლად და უსასყიდლოდ. ანაზღაურებადია მხოლოდ მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თანამდებობის პირის საქმიანობა. 2. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თავმჯდომარის თანამდებობრივი სარგოს ოდენობა განისაზღვრება „საჯარო დაწესებულებაში შრომის ანაზღაურების შესახებ“ საქართველოს კანონის შესაბამისად. 3. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს იმ წევრის უფლებამოსილების განხორციელებასთან დაკავშირებული ხარჯების ანაზღაურების წესი, რომელიც არ არის მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თანამდებობის პირი, განისაზღვრება მუნიციპალიტეტის საკრებულოს დადგენილებით, ხოლო მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წევრის სამსახურებრივ მივლინებასთან დაკავშირებული ხარჯების ანაზღაურებაზე ვრცელდება საქართველოს კანონმდებლობით საჯარო მოსამსახურის მივლინების ხარჯების ანაზღაურებისათვის დადგენილი წესები. 4. დაუშვებელია მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წევრისთვის ხარჯების ანაზღაურება ფულადი ჯილდოს და სახელფასო დანამატის სახით. მუხლი 42. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წევრის თანამდებობრივი შეუთავსებლობა მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წევრს უფლება არ აქვს: ა) იყოს სხვა წარმომადგენლობითი ორგანოს წევრი; ბ) ეკავოს „კორუფციის წინააღმდეგ ბრძოლის შესახებ“ საქართველოს კანონით განსაზღვრული თანამდებობის პირის თანამდებობა, გარდა მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თანამდებობის პირის თანამდებობისა; გ) ეკავოს თანამდებობა, რომელზედაც პირს ირჩევს ან პირის დანიშვნაზე თანხმობას იძლევა საქართველოს პარლამენტი; დ) ეკავოს თანამდებობა, რომელზედაც პირს ნიშნავს საქართველოს პრეზიდენტი ან საქართველოს პრემიერ-მინისტრი; ე) ეკავოს თანამდებობა, რომელზედაც პირს ირჩევენ, ნიშნავენ ან ამტკიცებენ აფხაზეთისა და აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკების უმაღლესი წარმომადგენლობითი ორგანოები; ვ) იმუშაოს სასამართლო ხელისუფლებისა და პროკურატურის ორგანოებში, სახელმწიფო აუდიტის სამსახურში, საქართველოს შინაგან საქმეთა და თავდაცვის სამინისტროების და საქართველოს სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის სისტემაში; ზ) იყოს საქართველოს საარჩევნო ადმინისტრაციის მოხელე; თ) იმუშაოს იმ ადმინისტრაციულ ორგანოში, რომელიც საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად სახელმწიფო ზედამხედველობას უწევს მუნიციპალიტეტის ორგანოებს; ი) იმუშაოს მუნიციპალიტეტის საკრებულოს აპარატსა და მერიაში; კ) მონაწილეობა მიიღოს მუნიციპალიტეტის (მუნიციპალიტეტების) საწარმოს (საწარმოების) მართვაში (იყოს დირექტორი, დირექტორის მოადგილე, სამეთვალყურეო ან დირექტორთა საბჭოს წევრი და სხვა), აგრეთვე იყოს შესაბამისი მუნიციპალიტეტის ბიუჯეტით დაფინანსებული დაწესებულების დირექტორი ან დირექტორის მოადგილე; ლ) იმუშაოს სხვა ქვეყნის საჯარო სამსახურში. მუხლი 43. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წევრის უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტა და შეჩერება 1. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წევრს უფლებამოსილება ვადამდე შეუწყდება, თუ: ა) უფლებამოსილება პირადი განცხადებით მოიხსნა; ბ) მის მიმართ კანონიერ ძალაში შევიდა საბოლოო ინსტანციის სასამართლოს გამამტყუნებელი განაჩენი ან გავიდა კანონიერ ძალაში შესული სასამართლოს გამამტყუნებელი განაჩენის ზემდგომი ინსტანციის სასამართლოში გასაჩივრების ვადა; გ) სასამართლომ უგზო-უკვლოდ დაკარგულად აღიარა, გარდაცვლილად გამოაცხადა ან მხარდაჭერის მიმღებად ცნო, თუ სასამართლოს გადაწყვეტილებით სხვა რამ არ არის განსაზღვრული; დ) შეუწყდა საქართველოს მოქალაქეობა; ე) არასაპატიო მიზეზით ზედიზედ 6 თვის განმავლობაში არ მონაწილეობდა მუნიციპალიტეტის საკრებულოს მუშაობაში; ვ) დაიკავა ამ კანონის 42-ე მუხლით გათვალისწინებული მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წევრის სტატუსთან შეუთავსებელი თანამდებობა; ზ) გარდაიცვალა. 2. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თანამდებობის პირს უფლებამოსილება ვადამდე შეუწყდება აგრეთვე „კორუფციის წინააღმდეგ ბრძოლის შესახებ“ საქართველოს კანონით განსაზღვრული თანამდებობის პირისთვის შეუთავსებელი თანამდებობის დაკავების ან შეუთავსებელი საქმიანობის განხორციელების შემთხვევაში. 3. ამ მუხლის პირველი პუნქტით განსაზღვრული ფაქტების შესახებ ინფორმაციას, გარდა იმავე პუნქტის „ე“ და „ვ“ ქვეპუნქტებით გათვალისწინებული შემთხვევებისა, მუნიციპალიტეტის საკრებულო ცნობად იღებს და აფორმებს საკრებულოს სხდომის საოქმო ჩანაწერით. 4. ამ მუხლის მე-3 პუნქტით გათვალისწინებულ შემთხვევებში მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წევრს/თანამდებობის პირს უფლებამოსილება ვადამდე უწყდება შესაბამისი ფაქტის დადგომის მომდევნო დღიდან. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წევრი უფლებამოსილების პირადი განცხადებით მოხსნის შესახებ წერილობით აცნობებს მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თავმჯდომარეს. მისი უფლებამოსილების შეწყვეტის მომენტად ითვლება შესაბამისი განცხადების რეგისტრაციის მომდევნო დღე. 5. თუ მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წევრი/თანამდებობის პირი ზედიზედ 6 თვის განმავლობაში არ მონაწილეობს მუნიციპალიტეტის საკრებულოს მუშაობაში ან არღვევს ამ კანონით განსაზღვრულ თანამდებობრივი შეუთავსებლობის მოთხოვნებს, მუნიციპალიტეტის საკრებულოს შესაბამისი კომისია მუნიციპალიტეტის საკრებულოს რეგლამენტით გათვალისწინებული წესით არკვევს გაცდენის მიზეზს ან ამოწმებს/გამოითხოვს ინფორმაციას თანამდებობრივი შეუთავსებლობის ფაქტის დასადგენად. თუ დადასტურდა, რომ გაცდენის მიზეზი არასაპატიოა ან მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წევრი/თანამდებობის პირი არღვევს თანამდებობრივი შეუთავსებლობის მოთხოვნებს, მუნიციპალიტეტის საკრებულოს შესაბამისი კომისია ამზადებს დასკვნას და წარუდგენს მუნიციპალიტეტის საკრებულოს უახლოეს სხდომას, რომელიც იღებს გადაწყვეტილებას მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წევრისთვის/თანამდებობის პირისთვის უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტის შესახებ. ეს გადაწყვეტილება ძალაშია შესაბამისი ვადის (6 თვის) გასვლის/თანამდებობრივი შეუთავსებლობის ფაქტის დადგომის მომდევნო დღიდან. 6. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წევრს უფლებამოსილება შეუჩერდება სასამართლოს მიერ მისთვის აღკვეთის ღონისძიების სახით პატიმრობის ან ადმინისტრაციული სახდელის სახით ადმინისტრაციული პატიმრობის შეფარდების შემთხვევაში. უფლებამოსილების შეჩერების ვადა განისაზღვრება შესაბამისად პატიმრობის ან ადმინისტრაციული პატიმრობის მოქმედების ვადით. 7. მარეაბილიტირებელი საფუძვლით სისხლისსამართლებრივი დევნის შეწყვეტის, აღკვეთის ღონისძიების სახით შეფარდებული პატიმრობის გაუქმების ან სასამართლოს მიერ გამამართლებელი განაჩენის გამოტანის შემთხვევაში: ა) მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წევრს აღუდგება მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წევრის უფლებამოსილება, თუ გასული არ არის იმ მუნიციპალიტეტის საკრებულოს უფლებამოსილების ვადა, რომლის წევრიც არის იგი, ხოლო მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თანამდებობის პირს მიეცემა განაცდური ხელფასი; ბ) მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წევრს, თუ გასულია იმ მუნიციპალიტეტის საკრებულოს უფლებამოსილების ვადა, რომლის წევრიც იყო იგი, დაკავების ან დაპატიმრების ვადა ჩაეთვლება მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წევრად ყოფნის საერთო ვადაში, ხოლო მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თანამდებობის პირს მიეცემა შესაბამისი განაცდური ხელფასი. მუხლი 44. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წევრის საქმიანობის ფორმები მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წევრის საქმიანობის ფორმებია: ა) მუნიციპალიტეტის საკრებულოს სხდომებში მონაწილეობა; ბ) მუნიციპალიტეტის საკრებულოს გადაწყვეტილებათა პროექტების მომზადება და ინიციირება; გ) მუნიციპალიტეტის საკრებულოს კომისიების, ფრაქციებისა და დროებითი სამუშაო ჯგუფების მუშაობაში მონაწილეობა; დ) მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წინაშე ანგარიშვალდებული ორგანოსადმი/თანამდებობის პირისადმი კითხვით მიმართვა; ე) ამომრჩეველთა მიღება, მათი წერილების, წინადადებებისა და საჩივრების განხილვა; ვ) საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი სხვა ფორმები. მუხლი 45. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წევრის ზოგადი უფლებამოსილებები და ვალდებულებები 1. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წევრი უფლებამოსილია: ა) კითხვით მიმართოს მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წინაშე ანგარიშვალდებულ ორგანოს, მუნიციპალიტეტის მერს, სხვა თანამდებობის პირს და მიიღოს პასუხი. შესაბამისი ორგანო და თანამდებობის პირი ვალდებული არიან, ერთი კვირის ვადაში უპასუხონ მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წევრის შეკითხვას. კითხვის ავტორთან შეთანხმებით ეს ვადა შეიძლება გაგრძელდეს არაუმეტეს 10 დღით; ბ) შეუფერხებლად შეხვდეს მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წინაშე ანგარიშვალდებულ თანამდებობის პირებს; გ) უშუალოდ მიიღოს მონაწილეობა მის მიერ დასმული საკითხების განხილვაში; დ) საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით ისარგებლოს ნებისმიერი ინფორმაციით, რომელიც აუცილებელია მისი უფლებამოსილების განსახორციელებლად; ე) მუნიციპალიტეტის საკრებულოს აპარატს დადგენილი წესით მოსთხოვოს სათანადო ინფორმაცია და ორგანიზაციულ-ტექნიკური მომსახურებით უზრუნველყოფა; ვ) წარადგინოს მუნიციპალიტეტის საკრებულოს ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის პროექტი, გარდა ამ კანონით გათვალისწინებული შემთხვევებისა; ზ) წარადგინოს წინადადება მუნიციპალიტეტის საკრებულოს ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის გამოცემის შესახებ. 2. მუნიციპალიტეტის საკრებულო ვალდებულია განიხილოს ამ მუხლის პირველი პუნქტის „ვ“ ქვეპუნქტის საფუძველზე, ინიციირების წესით მუნიციპალიტეტის საკრებულოს სხდომაზე დასმული საკითხები. 3. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წევრი მუნიციპალიტეტის საკრებულოს უფლებამოსილებისთვის მიკუთვნებული ყველა საკითხის განხილვისას სარგებლობს გადამწყვეტი ხმის უფლებით. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წევრი სათათბირო ხმის უფლებით სარგებლობს მუნიციპალიტეტის საკრებულოს იმ ორგანოს მუშაობაში მონაწილეობისას, რომლის წევრიც არ არის. 4. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წევრი ვალდებულია: ა) დაიცვას საქართველოს კონსტიტუცია და კანონები; ბ) მუნიციპალიტეტის საკრებულოს რეგლამენტით დადგენილი წესით შეხვდეს მოქალაქეებს; გ) მონაწილეობა მიიღოს მუნიციპალიტეტის საკრებულოს სხდომებში და მუნიციპალიტეტის საკრებულოს კომისიების მუშაობაში; დ) არ გაახმაუროს და პირადი ინტერესებისათვის არ გამოიყენოს ინფორმაცია, რომელიც საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად დაცულია გასაჯაროებისგან. 5. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წევრს უფლება არ აქვს, კანონით მისთვის მინიჭებული უფლებამოსილებანი ან მათთან დაკავშირებული შესაძლებლობები გამოიყენოს პირადი ინტერესებისათვის. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წევრი ვალდებულია უარი თქვას მუნიციპალიტეტის საკრებულოს სხდომაზე იმ საკითხზე გადაწყვეტილების მიღებაში მონაწილეობასა და კენჭისყრაზე, რომლის მიმართაც აქვს პირადი ინტერესი, ან არსებობს სხვა გარემოება, რომელიც გავლენას მოახდენს საქმის გადაწყვეტაზე. მუხლი 46. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წევრის უფლებამოსილებების განხორციელება მუნიციპალიტეტის საკრებულოს სხდომაზე 1. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წევრს უფლება აქვს, მუნიციპალიტეტის საკრებულოს სხდომაზე: ა) დასვას საკითხი განსახილველად; ბ) წარადგინოს შენიშვნები და წინადადებები მუნიციპალიტეტის საკრებულოს უფლებამოსილებისთვის მიკუთვნებულ ყველა საკითხზე; გ) მონაწილეობა მიიღოს კამათში, შეკითხვა დაუსვას მომხსენებელსა და მუნიციპალიტეტის საკრებულოს სხდომის თავმჯდომარეს, მიიღოს პასუხი და შეაფასოს იგი; დ) გააცნოს მუნიციპალიტეტის საკრებულოს მოქალაქეთა წერილები და მიმართვები; ე) გამოთქვას აზრი მუნიციპალიტეტის საკრებულოს მიერ შესაქმნელი ორგანოებისა და იმ თანამდებობის პირთა კანდიდატურების შესახებ, რომელთაც ირჩევს, ნიშნავს, ამტკიცებს ან რომელთა დანიშვნაზედაც თანხმობას იძლევა მუნიციპალიტეტის საკრებულო; ვ) მონაწილეობა მიიღოს მუნიციპალიტეტის ბიუჯეტის პროექტის, ბიუჯეტში ცვლილების შეტანის საკითხის განხილვაში; ზ) განახორციელოს საქართველოს კანონმდებლობითა და მუნიციპალიტეტის საკრებულოს რეგლამენტით მისთვის მინიჭებული სხვა უფლებამოსილებები. 2. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წევრის მიერ მუნიციპალიტეტის საკრებულოს სხდომაზე თავისი უფლებამოსილების განხორციელების პროცედურული საკითხები განისაზღვრება მუნიციპალიტეტის საკრებულოს რეგლამენტით. მუხლი 47. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წევრის ურთიერთობა ამომრჩევლებთან მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წევრის ურთიერთობა ამომრჩევლებთან მოიცავს: ა) საქართველოს კანონმდებლობით გათვალისწინებული ღონისძიებების განხორციელებას ამომრჩეველთა უფლებების, თავისუფლებებისა და ინტერესების დასაცავად; ბ) მოქალაქეთა მიღებას; გ) სახელმწიფო ხელისუფლებისა და მუნიციპალიტეტის ორგანოებთან, საზოგადოებრივ ორგანიზაციებთან და პოლიტიკურ გაერთიანებებთან თანამშრომლობას; დ) გაწეული მუშაობის შესახებ ამომრჩეველთა ინფორმირებას. საქართველოს 2020 წლის 15 ივლისის ორგანული კანონი №6853 – ვებგვერდი, 28.07.2020წ . თავი V მუნიციპალიტეტის აღმასრულებელი ორგანო მუხლი 48. მერი 1. მუნიციპალიტეტის აღმასრულებელი ორგანო და მუნიციპალიტეტის უმაღლესი თანამდებობის პირი არის მერი. მერი წარმოადგენს მუნიციპალიტეტს, უზრუნველყოფს მუნიციპალიტეტის უფლებამოსილებების განხორციელებასა და მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანოს გადაწყვეტილებების აღსრულებას ამ კანონის, საქართველოს სხვა საკანონმდებლო და კანონქვემდებარე ნორმატიული აქტებისა და შესაბამისი მუნიციპალიტეტის ნორმატიული აქტების შესაბამისად. 2. მერი ანგარიშვალდებულია მუნიციპალიტეტის საკრებულოს და მოსახლეობის წინაშე. მუხლი 49. მერის არჩევა 1. მერი აირჩევა 4 წლის ვადით, ხოლო რიგგარეშე არჩევნებში − შესაბამისი მუნიციპალიტეტის საკრებულოს უფლებამოსილების დარჩენილი ვადით, პირდაპირი არჩევნებით, საყოველთაო, თანასწორი საარჩევნო უფლების საფუძველზე, ფარული კენჭისყრით, საქართველოს ორგანული კანონით „საქართველოს საარჩევნო კოდექსი“ დადგენილი წესით. 2. მერად შეიძლება აირჩეს საარჩევნო უფლების მქონე საქართველოს მოქალაქე 25 წლის ასაკიდან, რომელსაც საქართველოში უცხოვრია 6 თვეს მაინც. მუხლი 50. მერია მერია არის მუნიციპალიტეტის აღმასრულებელი ორგანოსადმი დაქვემდებარებული დაწესებულება, რომელიც უზრუნველყოფს მერის უფლებამოსილების განხორციელებას. მერიას ხელმძღვანელობს მერი. მერია შედგება სტრუქტურული ერთეულებისგან. მერიის სტრუქტურული ერთეული შესაბამისი დებულებით განსაზღვრული უფლებამოსილების ფარგლებში უზრუნველყოფს მუნიციპალიტეტის საკრებულოს და მერის დავალებების შესრულებას. მერიის სტრუქტურულ ერთეულს შეიძლება ჰქონდეს ქვედანაყოფები, რომლებიც განისაზღვრება მერიის შესაბამისი სტრუქტურული ერთეულის დებულებითა და საშტატო ნუსხით. მუხლი 51. მერისთვის უნდობლობის გამოცხადება 1. მერისთვის უნდობლობის გამოცხადების პროცედურის ინიციირების საფუძველია მუნიციპალიტეტის საკრებულოს სიითი შემადგენლობის ნახევარზე მეტის ან მუნიციპალიტეტის ტერიტორიაზე რეგისტრირებულ ამომრჩეველთა საერთო რაოდენობის არანაკლებ 20 პროცენტის წერილობითი ინიციატივა მერისთვის უნდობლობის გამოცხადების შესახებ. 2. თუ მერისთვის უნდობლობის გამოცხადების შესახებ ინიციატივა ამომრჩევლებს ეკუთვნით, იქმნება საინიციატივო ჯგუფი არანაკლებ 10 წევრის შემადგენლობით. საინიციატივო ჯგუფის სიაში მითითებული უნდა იყოს მისი თითოეული წევრის სახელი, გვარი, საცხოვრებელი ადგილი და რეგისტრაციის ადგილი. მერისთვის უნდობლობის გამოცხადების შესახებ ინიციატივა საინიციატივო ჯგუფმა კონკრეტულად უნდა ჩამოაყალიბოს. შესაბამისი ინიციატივის თაობაზე განცხადება წარედგინება მუნიციპალიტეტის საკრებულოს. 3. საინიციატივო ჯგუფის განცხადებასა და საინიციატივო ჯგუფის შემადგენლობას რეგისტრაციაში ატარებს მუნიციპალიტეტის საკრებულოს აპარატი, რომელიც ამ კანონის მე-12 მუხლის მე-7 პუნქტის შესაბამისად უზრუნველყოფს ინფორმაციის საჯაროდ გამოქვეყნებას. 4. საინიციატივო ჯგუფს რეგისტრაციის მოწმობა ეძლევა რეგისტრაციაში გატარების შესახებ მიმართვიდან 3 სამუშაო დღის ვადაში. რეგისტრაციაში გატარებაზე უარის თქმა დასაშვებია, თუ დარღვეულია ამ კანონის მოთხოვნები. 5. საინიციატივო ჯგუფს შეუძლია რეგისტრაციაში გატარებაზე უარის მიღებიდან 2 დღის ვადაში გაასაჩივროს იგი შესაბამის რაიონულ (საქალაქო) სასამართლოში, რომელიც საქმეს განიხილავს და გადაწყვეტილებას იღებს 5 დღის ვადაში. რაიონული (საქალაქო) სასამართლოს გადაწყვეტილება 2 დღის ვადაში შეიძლება გასაჩივრდეს სააპელაციო სასამართლოში, რომელიც გადაწყვეტილებას იღებს 5 დღის ვადაში. სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილება საბოლოოა და არ გასაჩივრდება. 6. საინიციატივო ჯგუფი ხელმოწერების შეგროვებას იწყებს რეგისტრაციის მოწმობის მიღების დღიდან. ხელმოწერები გროვდება მუნიციპალიტეტის საკრებულოს მიერ დადგენილი ფორმის ფურცელზე. ყოველ ასეთ ფურცელს ხელს აწერს არაუმეტეს 50 მოქალაქისა, რომლებიც თავად წერენ სახელს, გვარს, დაბადების წელს, პირადობის დამადასტურებელი მოწმობის ნომერს, რეგისტრაციის ადგილს და ხელმოწერის თარიღს. ზემოაღნიშნული მონაცემებით შევსებულ ყოველ ფურცელს ხელს აწერს ხელმოწერების შეგროვებისათვის პასუხისმგებელი პირი, რომელიც უთითებს თავის მისამართს. მისი ხელმოწერა უნდა დაამოწმოს სანოტარო ბიურომ ან საკრებულოს აპარატის შესაბამისმა უფლებამოსილმა პირმა. თუ საკრებულოს არ აქვს დადგენილი შესაბამისი ფურცლის ფორმა, საინიციატივო ჯგუფი ამ პუნქტის მოთხოვნების დაცვით უზრუნველყოფს ხელმოწერების შეგროვებას. 7. საინიციატივო ჯგუფი განცხადების რეგისტრაციიდან არაუგვიანეს 1 თვისა მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თავმჯდომარეს წარუდგენს მერისთვის უნდობლობის გამოცხადების შესახებ ინიციატივის თაობაზე განცხადებას და თანდართულ ხელმოწერებს, რომლებითაც დასტურდება, რომ ინიციატივას მხარს უჭერს მუნიციპალიტეტის ტერიტორიაზე რეგისტრირებულ ამომრჩეველთა საერთო რაოდენობის არანაკლებ 20 პროცენტისა. 8. ინიციატივის ამ მუხლის მე-7 პუნქტის შესაბამისად მუნიციპალიტეტის საკრებულოს სხდომაზე განსახილველად წარდგენის ან მის წარდგენაზე უარის თქმის შესახებ გადაწყვეტილებას განცხადების რეგისტრაციიდან 15 დღის ვადაში იღებს საკრებულოს თავმჯდომარე. ინიციატივის საკრებულოს სხდომაზე განსახილველად წარდგენაზე უარის თქმა დასაშვებია, თუ დარღვეულია ამ მუხლის მოთხოვნები. საკრებულოს თავმჯდომარის უარი შეიძლება გასაჩივრდეს ამ მუხლის მე-5 პუნქტის შესაბამისად. 9. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თავმჯდომარე უზრუნველყოფს ინიციატივის საკრებულოს სხდომაზე განსახილველად წარდგენას ამ მუხლის მე-7 პუნქტის შესაბამისად, განცხადების რეგისტრაციიდან არაუგვიანეს 20 დღისა. თუ ინიციატივისთვის შემდგომი მსვლელობის მიცემაზე საკრებულოს თავმჯდომარის უარი სასამართლომ არაკანონიერად ცნო, საკრებულო ინიციატივას განიხილავს სასამართლოს მიერ საბოლოო გადაწყვეტილების მიღებიდან 5 დღის ვადაში. 10. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წევრთა ინიციატივა განიხილება მისი წარდგენიდან არაუგვიანეს 10 დღისა. მერისთვის უნდობლობა გამოცხადებულად ჩაითვლება, თუ ინიციატივას მხარს დაუჭერს საკრებულოს სიითი შემადგენლობის არანაკლებ ორი მესამედისა. მერისთვის უნდობლობის გამოცხადება იწვევს მისი უფლებამოსილების შეწყვეტას. 11. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს მიერ მერისთვის უნდობლობის გამოუცხადებლობის შემთხვევაში უნდობლობის საკითხის დასმა მომდევნო 6 თვის განმავლობაში დაუშვებელია. 12. მერისთვის უნდობლობის გამოცხადების პროცედურის ინიციირება და უნდობლობის გამოცხადება დაუშვებელია მერის არჩევიდან 6 თვის, აგრეთვე მერის უფლებამოსილების ვადის ბოლო 1 წლის განმავლობაში. საქართველოს 2017 წლის 26 ივლისის ორგანული კანონი №1251 - ვებგვერდი, 29.07.2017წ. მუხლი 52. მერიის თანამდებობის პირები 1. მერიის თანამდებობის პირები არიან: ა) მერი; ბ) მერის პირველი მოადგილე; გ) მერის მოადგილე; დ) მერიის სტრუქტურული ერთეულის ხელმძღვანელი. 2. მერიის თანამდებობის პირების (მერის ჩათვლით) რაოდენობა არ უნდა აღემატებოდეს 13-ს. საქართველოს 2017 წლის 26 ივლისის ორგანული კანონი №1251 - ვებგვერდი, 29.07.2017წ. მუხლი 53. მერიის თანამდებობის პირთა და სხვა მოსამსახურეთა თანამდებობრივი სარგოები 1. მერის თანამდებობრივი სარგოს ოდენობა დგინდება „საჯარო დაწესებულებაში შრომის ანაზღაურების შესახებ“ საქართველოს კანონის შესაბამისად. 2. მერიის თანამდებობის პირთა და სხვა მოსამსახურეთა თანამდებობრივი სარგოების ოდენობებს მერის წარდგინებით განსაზღვრავს მუნიციპალიტეტის საკრებულო „საჯარო დაწესებულებაში შრომის ანაზღაურების შესახებ“ საქართველოს კანონის შესაბამისად. მუხლი 54. მერის უფლებამოსილება 1. მერი: ა) მერიის ორგანიზაციული საქმიანობის სფეროში: ა.ა) საერთო ხელმძღვანელობასა და კოორდინაციას უწევს მერიის სტრუქტურული ერთეულების საქმიანობას; ა.ბ) მუნიციპალიტეტის საკრებულოს დასამტკიცებლად წარუდგენს მერიის დებულებასა და საშტატო ნუსხას, აგრეთვე მერიის სტრუქტურული ერთეულების დებულებებს; ა.გ) თანამდებობაზე ნიშნავს და თანამდებობიდან ათავისუფლებს მერიის თანამდებობის პირებს; ა.დ) თანამდებობაზე ნიშნავს და თანამდებობიდან ათავისუფლებს მერიის მოსამსახურეებს; ა.ე) უნაწილებს ფუნქციებს მერიის მოსამსახურეებს, დავალებებს აძლევს მერიის თანამდებობის პირებს და ისმენს მათ ანგარიშებს გაწეული მუშაობის შესახებ; ა.ვ) მერიის დებულებით დადგენილი წესით ახდენს მერიის თანამდებობის პირებისთვის უფლებამოსილებების დელეგირებას, გარდა ამ პუნქტის „ა.ა“−„ა.გ“, „ბ.ა“−„ბ.გ“, „დ.კ“, „ე.ვ“ და „ე.ზ“ ქვეპუნქტებით გათვალისწინებული უფლებამოსილებებისა, აგრეთვე იმ უფლებამოსილებებისა, რომლებიც ამ კანონის შესაბამისად მუნიციპალიტეტის საკრებულოს მიერ დამტკიცებას ან თანხმობის მიცემას საჭიროებს; ახდენს მერიის თანამდებობის პირებისთვის, სხვა მოხელეებისთვის ან ადმინისტრაციული ხელშეკრულებით დასაქმებული პირებისთვის უფლებამოსილების დელეგირებას კანონით/უფლებამოსილების დელეგირების შესახებ ხელშეკრულებით გათვალისწინებულ შემთხვევაში; ა.ზ) „საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონით დადგენილი წესით იღებს გადაწყვეტილებებს მერიის მოხელეთა წახალისებისა და საჯარო მოსამსახურეთათვის დისციპლინური პასუხისმგებლობის ზომების შეფარდების შესახებ; ა.თ) ამტკიცებს მერიის შინაგანაწესს და თანამდებობრივ ინსტრუქციებს, აგრეთვე მერიის მოხელეთა დამატებით საკვალიფიკაციო მოთხოვნებს; ბ) მუნიციპალიტეტის საკრებულოსთან ურთიერთობის სფეროში: ბ.ა) საკრებულოს წელიწადში ერთხელ მაინც, მუნიციპალიტეტის საკრებულოს რეგლამენტით დადგენილი წესით წარუდგენს ანგარიშს გაწეული მუშაობის შესახებ, აგრეთვე საკრებულოს წევრთა არანაკლებ ერთი მეოთხედის მოთხოვნით მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წარუდგენს რიგგარეშე ანგარიშს; ბ.ბ) ამ კანონის შესაბამისად შეიმუშავებს და მუნიციპალიტეტის საკრებულოს მისაღებად წარუდგენს ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტების პროექტებს; ბ.გ) მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თავმჯდომარეს მიმართავს საკრებულოს რიგგარეშე სხდომის მოწვევის შესახებ წინადადებით; უფლებამოსილია დაესწროს საკრებულოსა და საკრებულოს კომისიების ღია და დახურულ სხდომებს; ბ.დ) უზრუნველყოფს საკრებულოს მიერ მიღებული ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტების აღსრულებას; ბ.ე) მუნიციპალიტეტის საკრებულოს დასამტკიცებლად წარუდგენს მულტიმუნიციპალური სივრცის დაგეგმარების გეგმის შემმუშავებელი ერთობლივი საბჭოს შემადგენლობასა და დებულების პროექტს; ბ.ვ) უფლებამოსილია წერილობით მიმართოს მუნიციპალიტეტის საკრებულოს საკითხის სხდომის დღის წესრიგში შეტანის ან დღის წესრიგიდან ამოღების თაობაზე. ამ შემთხვევაში მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თავმჯდომარე განმარტავს აღნიშნული საკითხის საკრებულოს სხდომის დღის წესრიგში შეუტანლობის ან დღის წესრიგიდან ამოღების მიზეზს, რის შემდეგაც სავალდებულოა საკითხის კენჭისყრაზე დაყენება. საკითხის საკრებულოს სხდომის დღის წესრიგში შეტანის ან დღის წესრიგიდან ამოღების შესახებ გადაწყვეტილება მიიღება განხილვის გარეშე, მუნიციპალიტეტის საკრებულოს სხდომაზე დამსწრეთა ხმების უმრავლესობით. ამასთანავე, აღნიშნული საკითხის საკრებულოს სხდომის დღის წესრიგში შეტანა შესაძლებელია, თუ მას გავლილი აქვს ამ კანონითა და მუნიციპალიტეტის საკრებულოს რეგლამენტით გათვალისწინებული შესაბამისი პროცედურები; გ) საფინანსო-საბიუჯეტო სფეროში: გ.ა) შეიმუშავებს და მუნიციპალიტეტის საკრებულოს დასამტკიცებლად წარუდგენს მუნიციპალიტეტის ბიუჯეტისა და ბიუჯეტში შესატანი ცვლილების პროექტებს; უზრუნველყოფს დამტკიცებული ბიუჯეტის შესრულებას თავისი უფლებამოსილების ფარგლებში; გ.ბ) მუნიციპალიტეტის საკრებულოს დასამტკიცებლად წარუდგენს საანგარიშო წლის ბიუჯეტის შესრულების ანგარიშს; გ.გ) საქართველოს საბიუჯეტო კოდექსის შესაბამისად, მუნიციპალიტეტის საკრებულოს მიერ დადგენილი წესით, მუნიციპალიტეტის დამტკიცებულ ბიუჯეტში ცვლილების შეუტანლად იღებს გადაწყვეტილებას მხარჯავი დაწესებულების საბიუჯეტო კლასიფიკაციის მუხლებსა და კოდებს შორის თანხების გადანაწილების შესახებ; გ.დ) მუნიციპალიტეტის საკრებულოს დასამტკიცებლად წარუდგენს კანონით განსაზღვრული ადგილობრივი გადასახადებისა და მოსაკრებლების შემოღების, ცვლილებისა და გაუქმების შესახებ დადგენილებების პროექტებს; გ.ე) მუნიციპალიტეტის სახელითა და მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თანხმობით იღებს სესხს ამ კანონითა და საქართველოს სხვა საკანონმდებლო აქტებით დადგენილი წესით; გ.ვ) არაუგვიანეს თებერვლისა მუნიციპალიტეტის საკრებულოს უგზავნის შესყიდვების გეგმის შესაბამისად წინა წელს განხორციელებული შესყიდვების შესახებ ანგარიშს; ახორციელებს შესყიდვებს საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით; დ) მუნიციპალიტეტის ქონების მართვისა და განკარგვის სფეროში: დ.ა) ამ კანონითა და მუნიციპალიტეტის საკრებულოს მიერ დადგენილი წესით იღებს გადაწყვეტილებას მუნიციპალიტეტის ქონების მართვისა და განკარგვის შესახებ; დ.ბ) მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თანხმობით იღებს გადაწყვეტილებებს: შესაბამისი კერძო სამართლის იურიდიული პირის დაფუძნების, რეორგანიზაციისა და ლიკვიდაციის შესახებ; ამ კანონის შესაბამისად, კერძო სამართლის იურიდიული პირის დაფუძნებაში მონაწილეობისა და მასში გაწევრების შესახებ; მეწარმე იურიდიული პირის წილის/აქციების შეძენის შესახებ; დ.გ) ამ კანონით გათვალისწინებულ შემთხვევებში მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თანხმობით იღებს გადაწყვეტილებას მუნიციპალიტეტის მოძრავი ქონების პირდაპირი განკარგვის წესით სასყიდლით ან უსასყიდლოდ სარგებლობის უფლებით, პირობით ან უპირობოდ გაცემის შესახებ; დ.დ) მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თანხმობით წყვეტს უძრავი ქონების პირდაპირი განკარგვის წესით სასყიდლით ან უსასყიდლოდ სარგებლობის უფლებით, პირობით ან უპირობოდ გაცემის საკითხს; დ.დ1) მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თანხმობით დებს ხელშეკრულებას მუნიციპალიტეტის საკუთრებაში არსებული ქარსაფარი (მინდორდაცვითი) ზოლის სტატუსის მქონე მიწის ნაკვეთის ან მისი ნაწილის სამეურნეო მიზნით გამოყენებისთვის დაინტერესებული პირისთვის სარგებლობის უფლებით გადაცემის შესახებ; დ.ე) მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თანხმობით უფლებამოსილია გადაწყვიტოს მუნიციპალიტეტის ქონების შემძენის/სარგებლობის უფლებით მიმღების/მართვის უფლებით მიმღების ხელშეკრულებით ნაკისრი ვალდებულებების დარღვევისთვის დაკისრებული/დასაკისრებელი პირგასამტეხლოსგან განთავისუფლების საკითხი; დ.ვ) მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თანხმობით უფლებამოსილია გადაწყვიტოს პრივატიზებული ან/და სარგებლობის უფლებით გაცემული ქონების მიმღების ამ ქონებასთან დაკავშირებული პირობის (პირობების) შესრულების ვალდებულებისგან განთავისუფლების საკითხი, გარდა ფინანსური და საინვესტიციო ვალდებულებების შესრულებასთან დაკავშირებული პირობებისა; დ.ზ) ამ კანონის შესაბამისად, მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თანხმობით იღებს გადაწყვეტილებას მუნიციპალიტეტის ძირითადი (განუსხვისებელი) ქონების გასხვისების შესახებ; დ.თ) უზრუნველყოფს მუნიციპალიტეტის ქონების მოვლა-პატრონობას, მშენებლობას, რეკონსტრუქციასა და აღდგენას; დ.ი) მუნიციპალიტეტის საკრებულოს დასამტკიცებლად წარუდგენს მუნიციპალიტეტის ქონების საპრივატიზაციო ობიექტების ნუსხასა და პრივატიზაციის გეგმას; დ.კ) ახორციელებს მონიტორინგს ფიზიკური და იურიდიული პირების მიერ მათთვის სარგებლობის უფლებით გადაცემული მუნიციპალიტეტის ქონების გამოყენებისა და ქონებით სარგებლობის წესების დაცვაზე; დ.ლ) მუნიციპალიტეტის ქონების პირობებიანი აუქციონის ფორმით განკარგვის შემთხვევაში ახორციელებს მონიტორინგს ფიზიკური და იურიდიული პირების მიერ შესაბამისი პირობების შესრულებაზე; დ.მ) ახორციელებს „საჯარო და კერძო თანამშრომლობის შესახებ“ საქართველოს კანონით გათვალისწინებულ უფლებამოსილებებს; ე) აღმასრულებელი საქმიანობის სხვა სფეროებში: ე.ა) ხელს აწერს მუნიციპალიტეტის სახელით დადებულ ხელშეკრულებებსა და შეთანხმებებს; ე.ბ) წარმოადგენს მუნიციპალიტეტს და მოქმედებს მისი სახელით ოფიციალური ურთიერთობებისას, მუნიციპალიტეტის სახელით ანიჭებს წარმომადგენლობით უფლებამოსილებებს, მათ შორის, რწმუნებებს (მინდობილობებს), გარდა ამ კანონით გათვალისწინებული შემთხვევებისა; ე.გ) მუნიციპალიტეტის უფლებამოსილების ფარგლებში უზრუნველყოფს შესაბამისი სოციალურ-ეკონომიკური განვითარებისა და სხვა პროგრამების, სტრატეგიებისა და გეგმების მომზადებას, მუნიციპალიტეტის საკრებულოსთვის დასამტკიცებლად წარდგენას და განხორციელებას; ე.დ) შეიმუშავებს და მუნიციპალიტეტის საკრებულოს დასამტკიცებლად წარუდგენს მუნიციპალიტეტის სივრცის დაგეგმარების, გენერალური და განაშენიანების გეგმების/განაშენიანების დეტალური გეგმების კონცეფციებსა და პროექტებს; ე.დ1) შეიმუშავებს და მუნიციპალიტეტის საკრებულოს დასამტკიცებლად წარუდგენს მუნიციპალიტეტის საკუთრებაში არსებული ქარსაფარი (მინდორდაცვითი) ზოლის მართვის გეგმას; ე.დ2) შეიმუშავებს და მუნიციპალიტეტის საკრებულოს დასამტკიცებლად წარუდგენს მუნიციპალიტეტის საკუთრებაში არსებულ ქარსაფარი (მინდორდაცვითი) ზოლის სტატუსის მქონე მიწის ნაკვეთზე სპეციალური დანიშნულებით ჭრის განხორციელების უფლების მინიჭების შესახებ გადაწყვეტილებას; ე.ე) თავისი უფლებამოსილების ფარგლებში გამოსცემს ინდივიდუალურ ადმინისტრაციულ-სამართლებრივ აქტებს; ე.ვ) მისი უფლებამოსილებისთვის მიკუთვნებული ცალკეული საკითხების შესასწავლად, შესაბამისი დასკვნებისა და რეკომენდაციების მოსამზადებლად ქმნის სათათბირო ორგანოებს, მათ შორის, საბჭოებს, კომისიებს და სამუშაო ჯგუფებს; ე.ვ1) კანონით გათვალისწინებულ შემთხვევაში ან/და დელეგირებული უფლებამოსილების განხორციელების (მათ შორის, შესაბამისი გადაწყვეტილების მიღების) მიზნით ქმნის კომისიებს, რომელთა უფლებამოსილება და საქმიანობის წესი განისაზღვრება კანონით/უფლებამოსილების დელეგირების შესახებ ხელშეკრულებით ან/და კანონის საფუძველზე გამოცემული კანონქვემდებარე ნორმატიული აქტით; ე.ზ) ანიჭებს მუნიციპალიტეტის საპატიო წოდებებსა და ჯილდოებს; ე.თ) უზრუნველყოფს ამ კანონის მე-16 და მე-17 მუხლებით გათვალისწინებული მუნიციპალიტეტის სხვა უფლებამოსილებების განხორციელებას ამ კანონით, საქართველოს სხვა საკანონმდებლო და კანონქვემდებარე ნორმატიული აქტებითა და მუნიციპალიტეტის საკრებულოს მიერ დადგენილი წესით; ე.ი) ახორციელებს ამ კანონით, მერიის დებულებითა და მუნიციპალიტეტის საკრებულოს ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტებით გათვალისწინებულ სხვა უფლებამოსილებებს. 2. მერი უფლებამოსილია მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციულ ერთეულში დანიშნოს მერის წარმომადგენელი. მერის წარმომადგენლის უფლებამოსილება განისაზღვრება მერიის დებულებით. 3. მერის მიერ პერსონალურ საკითხზე გადაწყვეტილების მიღებისას მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წევრის მიერ მის საქმიანობაში ჩარევა დაუშვებელია. მუხლი 55. მერის თანამდებობრივი შეუთავსებლობა მერის თანამდებობრივი შეუთავსებლობის საკითხები წესრიგდება „კორუფციის წინააღმდეგ ბრძოლის შესახებ“ საქართველოს კანონის შესაბამისად. მუხლი 56. მერის უფლებამოსილების შეჩერებისა და შეწყვეტის საფუძვლები 1. მერის უფლებამოსილების შეჩერების საფუძველია: ა) სასამართლოს მიერ აღკვეთის ღონისძიების სახით პატიმრობის შეფარდება; ბ) სასამართლოს მიერ ადმინისტრაციული სახდელის სახით ადმინისტრაციული პატიმრობის შეფარდება; გ) სასამართლოს გამამტყუნებელი განაჩენის კანონიერ ძალაში შესვლა, თუ გასული არ არის საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით ზემდგომი ინსტანციის სასამართლოში გასაჩივრების ვადა; დ) შვებულება; ე) დროებითი შრომისუუნარობა; ვ) საპრეზიდენტო არჩევნებში ან წარმომადგენლობითი ორგანოების არჩევნებში კანდიდატად წარდგენა, თუ კანონით სხვა რამ არ არის განსაზღვრული; ზ) უფლებამოსილების შეჩერების სხვა შემთხვევები (კანონის შესაბამისად ან მის საფუძველზე). 2. მერის უფლებამოსილების შეწყვეტის საფუძველია: ა) უფლებამოსილების ვადის ამოწურვა; ბ) უფლებამოსილების პირადი განცხადებით მოხსნა; გ) საბოლოო ინსტანციის სასამართლოს გამამტყუნებელი განაჩენის კანონიერ ძალაში შესვლა ან კანონიერ ძალაში შესული სასამართლოს გამამტყუნებელი განაჩენის ზემდგომი ინსტანციის სასამართლოში გასაჩივრების ვადის გასვლა; დ) გარდაცვალება; ე) სასამართლოს მიერ უგზო-უკვლოდ დაკარგულად აღიარება, გარდაცვლილად გამოცხადება ან მხარდაჭერის მიმღებად ცნობა, თუ სასამართლოს გადაწყვეტილებით სხვა რამ არ არის განსაზღვრული; ვ) საქართველოს მოქალაქეობის შეწყვეტა; ზ) „კორუფციის წინააღმდეგ ბრძოლის შესახებ“ საქართველოს კანონით განსაზღვრული თანამდებობის პირისთვის შეუთავსებელი თანამდებობის დაკავება ან შეუთავსებელი საქმიანობის განხორციელება; თ) მუნიციპალიტეტის საკრებულოს მიერ უნდობლობის გამოცხადება; ი) ამ კანონის 141-ე მუხლით გათვალისწინებულ შემთხვევაში შესაბამისი მუნიციპალიტეტის საკრებულოს დათხოვნა. 3. ამ მუხლის პირველი პუნქტის „ა“–„ე“ ქვეპუნქტებით გათვალისწინებულ შემთხვევებში მერის უფლებამოსილების შეჩერების ვადა განისაზღვრება შესაბამისად პატიმრობის ვადით ან ადმინისტრაციული პატიმრობის მოქმედების ვადით, ზემდგომი ინსტანციის სასამართლოში გასაჩივრების ვადით, შვებულების ვადითა და დროებითი შრომისუუნარობის ვადით, ხოლო ამ მუხლის პირველი პუნქტის „ვ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებულ შემთხვევაში – საარჩევნო კომისიის მიერ კანდიდატად რეგისტრაციიდან შესაბამისი არჩევნების შედეგების შეჯამებამდე ვადით. 4. ამ მუხლის პირველი და მე-2 პუნქტებით განსაზღვრული ფაქტების შესახებ ინფორმაციას, გარდა მე-2 პუნქტის „ზ“–„ი“ ქვეპუნქტებით გათვალისწინებული შემთხვევებისა, მუნიციპალიტეტის საკრებულო ცნობად იღებს და აფორმებს საკრებულოს სხდომის საოქმო ჩანაწერით. მერს უფლებამოსილება უჩერდება/უწყდება შესაბამისი ფაქტის დადგომის მომდევნო დღიდან. მერი პირადი განცხადებით უფლებამოსილებას იხსნის საკრებულოს წინაშე. ასეთ შემთხვევაში მერს უფლებამოსილება უწყდება შესაბამისი განცხადების რეგისტრაციის მომდევნო დღიდან. თანამდებობრივი შეუთავსებლობის საკითხზე გადაწყვეტილებას საკრებულო იღებს ამ კანონის 43-ე მუხლის მე-5 პუნქტის შესაბამისად. 5. მერის უფლებამოსილების შეჩერების ან შეწყვეტის შემთხვევაში მის მოვალეობას მერის უფლებამოსილების აღდგენამდე ან ახალი მერის არჩევამდე ასრულებს მერის პირველი მოადგილე, თუ მერის პირველი მოადგილე თანამდებობაზე დანიშნული არ არის – მერის მოადგილე, ხოლო თუ მერს ორი ან ორზე მეტი მოადგილე ჰყავს – მერის უხუცესი მოადგილე. თუ მერის პირველი მოადგილე ან მერის მოადგილე დანიშნული არ არის, მერის მოვალეობას მერის უფლებამოსილების აღდგენამდე ან ახალი მერის არჩევამდე ასრულებს მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თავმჯდომარე. ამ მუხლის პირველი პუნქტის „დ“ ან „ე“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული საფუძვლით უფლებამოსილების შეჩერების შემთხვევაში მერის მოვალეობას ასრულებს მისი პირველი მოადგილე, ხოლო მერის პირველი მოადგილის თანამდებობაზე არყოფნის ან მის მიერ მოვალეობის შესრულების შეუძლებლობის შემთხვევაში − მერის მოადგილე. 6. მარეაბილიტირებელი საფუძვლით სისხლისსამართლებრივი დევნის შეწყვეტის, აღკვეთის ღონისძიების სახით შეფარდებული პატიმრობის გაუქმების ან სასამართლოს მიერ გამამართლებელი განაჩენის გამოტანის შემთხვევაში: ა) მერს აღუდგება მერის უფლებამოსილება, თუ გასული არ არის მისი უფლებამოსილების ვადა, და მიეცემა განაცდური ხელფასი საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად; ბ) მერს, თუ გასულია მისი უფლებამოსილების ვადა, დაკავების ან დაპატიმრების ვადა ჩაეთვლება მერად მუშაობის საერთო ვადაში და მიეცემა შესაბამისი განაცდური ხელფასი. 7. მერის უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტის შესახებ მუნიციპალიტეტის საკრებულოს გადაწყვეტილების კანონიერების საკითხი შეიძლება გასაჩივრდეს გადაწყვეტილების მიღებიდან 2 დღის ვადაში შესაბამის რაიონულ (საქალაქო) სასამართლოში, რომელიც საქმეს განიხილავს და გადაწყვეტილებას იღებს 2 დღის ვადაში. რაიონული (საქალაქო) სასამართლოს გადაწყვეტილება 2 დღის ვადაში შეიძლება გასაჩივრდეს სააპელაციო სასამართლოში. სააპელაციო სასამართლო საქმეს განიხილავს და გადაწყვეტილებას იღებს 2 დღის ვადაში. სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილება საბოლოოა და არ გასაჩივრდება. 8. მერის უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტის შემთხვევაში მერის რიგგარეშე არჩევნები ინიშნება საქართველოს ცენტრალური საარჩევნო კომისიის განკარგულებით, საქართველოს ორგანული კანონით „საქართველოს საარჩევნო კოდექსი“ დადგენილი წესით. 9. მერის უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტის შემთხვევაში ახალარჩეული მერის უფლებამოსილების ვადა განისაზღვრება მუნიციპალიტეტის საკრებულოს უფლებამოსილების ვადით. 10. მუნიციპალიტეტის ორგანოების მორიგი არჩევნების წელს მერის რიგგარეშე არჩევნები არ ტარდება. მუხლი 57. მერის პირველი მოადგილე და მოადგილე (მოადგილეები) 1. მერს ჰყავს პირველი მოადგილე და მოადგილე (მოადგილეები), რომელთაც თანამდებობაზე ნიშნავს და თანამდებობიდან ათავისუფლებს მერი. 2. თვითმმართველ ქალაქში მერიის დებულებით მერის პირველი მოადგილის თანამდებობის ნაცვლად შეიძლება განისაზღვროს ვიცე-მერის თანამდებობა. ვიცე-მერის თანამდებობრივი სტატუსი უთანაბრდება მერის პირველი მოადგილის თანამდებობრივ სტატუსს. 3. მერის პირველი მოადგილე/მოადგილე (მოადგილეები) ფუნქციათა განაწილების შესაბამისად ხელმძღვანელობს (ხელმძღვანელობენ) მერიის უფლებამოსილებისთვის მიკუთვნებულ დარგს (დარგებს), ორგანიზებას უწევს (უწევენ) და აკონტროლებს (აკონტროლებენ) მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტებისა და მერის დავალებების შესრულებას, მერიის დებულების შესაბამისად, საკუთარი უფლებამოსილების ფარგლებში გამოსცემს (გამოსცემენ) ინდივიდუალურ ადმინისტრაციულ-სამართლებრივ აქტებს. 4. მერის პირველი მოადგილისა და მოადგილის (მოადგილეების) უფლებამოსილებები განისაზღვრება მერიის დებულებით. მუხლი 58. მერის პირველი მოადგილისა და მოადგილის თანამდებობრივი შეუთავსებლობა მერის პირველი მოადგილისა და მოადგილის თანამდებობრივი შეუთავსებლობის საკითხები წესრიგდება „კორუფციის წინააღმდეგ ბრძოლის შესახებ“ საქართველოს კანონის შესაბამისად. მუხლი 59. მერიის თანამდებობის პირების უფლებამოსილებების შეჩერება და შეწყვეტა 1. მერის პირველ მოადგილესა და მოადგილეს უფლებამოსილებები უჩერდებათ ამ კანონის 56-ე მუხლის პირველი პუნქტით გათვალისწინებული შესაბამისი საფუძვლის არსებობისას, ხოლო უფლებამოსილებები უწყდებათ ამ კანონის 56-ე მუხლის მე-2 პუნქტის „ა“−„ზ“ ქვეპუნქტებით გათვალისწინებული შესაბამისი საფუძვლის არსებობისას. მერის პირველ მოადგილესა და მოადგილეს უფლებამოსილებები უწყდებათ აგრეთვე ახალი მერის არჩევისას (უფლებამოსილების დაწყებისას). 2. მერის პირველ მოადგილესა და მოადგილეს უფლებამოსილებები უწყდებათ აგრეთვე მერის მიერ მათი თანამდებობებიდან გათავისუფლების შემთხვევაში. 3. მერის პირველი მოადგილისა და მოადგილის უფლებამოსილებების შეწყვეტის საკითხები რეგულირდება მხოლოდ ამ კანონით და ამ კანონის საფუძველზე მიღებული მუნიციპალიტეტის საკრებულოს შესაბამისი დადგენილებით. მუხლი 60. მერიის სტრუქტურული ერთეულის ხელმძღვანელი 1. მერიის სტრუქტურული ერთეულის ხელმძღვანელია საჯარო მოხელე, რომელსაც თანამდებობაზე ნიშნავს და თანამდებობიდან ათავისუფლებს მერი „საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონით დადგენილი წესით. 2. მერიის სტრუქტურული ერთეულის ხელმძღვანელი: ა) წარმართავს სტრუქტურული ერთეულის საქმიანობას და პასუხისმგებელია ამ ერთეულისთვის დაკისრებული ამოცანებისა და ფუნქციების შესრულებისათვის; ბ) უნაწილებს ფუნქციებს სტრუქტურული ერთეულის მოხელეებს; გ) მერს წარუდგენს წინადადებებს სტრუქტურული ერთეულის საკადრო საკითხებთან დაკავშირებით, სტრუქტურული ერთეულის მოხელეთა წახალისების, საჯარო მოსამსახურეთათვის დისციპლინური პასუხისმგებლობის ზომების შეფარდების, შვებულების, სამსახურებრივი მივლინების, პროფესიული განვითარების შესახებ „საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონით დადგენილი წესით; დ) განსაზღვრავს სტრუქტურული ერთეულის საქმიანობის ორგანიზებისა და დაგეგმვის წესებს, ფორმებსა და მეთოდებს, სტრუქტურული ერთეულის მოხელეთა თანამდებობრივ მოვალეობებს; ე) მერს წარუდგენს სტრუქტურული ერთეულის მიერ მომზადებულ საკითხებს, წინადადებებს, დასკვნებსა და რეკომენდაციებს; ვ) მერს პერიოდულად წარუდგენს ანგარიშს სტრუქტურული ერთეულის მიერ გაწეული სამუშაოს შესახებ; ზ) მერიის დებულების შესაბამისად, თავისი უფლებამოსილების ფარგლებში გამოსცემს ინდივიდუალურ ადმინისტრაციულ-სამართლებრივ აქტებს; თ) ანგარიშვალდებულია მერის წინაშე. 3. მერიის სტრუქტურული ერთეულის საქმიანობაზე სამსახურებრივ ზედამხედველობას ახორციელებს მერი. 4. (ამოღებულია - 15.07.2020, №6853). თავი VI მუნიციპალიტეტის ორგანოებისა და თანამდებობის პირების ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტები მუხლი 61. მუნიციპალიტეტის ორგანოებისა და თანამდებობის პირების ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტები 1. მუნიციპალიტეტის საკრებულო და თანამდებობის პირები საქართველოს კანონმდებლობით მინიჭებული უფლებამოსილების ფარგლებში გამოსცემენ შესაბამის ადმინისტრაციულ-სამართლებრივ აქტებს. 2. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს ნორმატიული ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტია საკრებულოს დადგენილება, ხოლო ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტია საკრებულოს განკარგულება. 3. მუნიციპალიტეტის თანამდებობის პირების ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტებია: ა) მერის ბრძანება; ბ) ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის მთავრობის განკარგულება; გ) მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თავმჯდომარის ბრძანება; დ) მერის პირველი მოადგილის ბრძანება, მერის მოადგილის ბრძანება; ე) მერიის სტრუქტურული ერთეულის ხელმძღვანელის ბრძანება; ვ) ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის რაიონის გამგებლის ბრძანება. 31. მერიის მოხელე ან ადმინისტრაციული ხელშეკრულებით დასაქმებული პირი ამ კანონის 54-ე მუხლის პირველი პუნქტის „ა.ვ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებულ შემთხვევაში უფლებამოსილია გამოსცეს ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტი – ბრძანება. 32. ამ კანონის 54-ე მუხლის პირველი პუნქტის „ე.ვ1“ ქვეპუნქტითა და 73-ე მუხლის მე-2 პუნქტის „ქ1“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული კომისიები კანონით ან უფლებამოსილების დელეგირების შესახებ ხელშეკრულებით გათვალისწინებული საქმიანობის განხორციელების შემთხვევაში უფლებამოსილი არიან, გამოსცენ ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტი – განკარგულება. 4. მუნიციპალიტეტის საკრებულო ადმინისტრაციულ-სამართლებრივ აქტს იღებს საკრებულოს სხდომაზე დამსწრე წევრთა ხმების უმრავლესობით, მაგრამ არანაკლებ საკრებულოს სიითი შემადგენლობის ერთი მესამედისა, თუ ამ კანონით სხვა რამ არ არის დადგენილი. 5. თუ მუნიციპალიტეტის საკრებულოს მიერ სხვა გადაწყვეტილება არ იქნა მიღებული, ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის კანონიერების ან სხვა საკითხთან დაკავშირებული სასამართლო დავისას მუნიციპალიტეტს სასამართლოში წარმოადგენს მუნიციპალიტეტის მერი. 6. მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტების მომზადების, მიღების, გამოქვეყნების, მოქმედების, აღრიცხვისა და სისტემატიზაციის წესები განისაზღვრება ამ კანონით, საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსით, „ნორმატიული აქტების შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონით, მუნიციპალიტეტის ორგანოების დებულებებითა და სხვა ნორმატიული აქტებით. მუხლი 62. მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტების გასაჩივრება 1. მუნიციპალიტეტის ორგანოების, თანამდებობის პირებისა და სხვა მოხელეების, აგრეთვე ამ კანონის 54-ე მუხლის პირველი პუნქტის „ე.ვ1“ ქვეპუნქტითა და 73-ე მუხლის მე-2 პუნქტის „ქ1“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული კომისიების ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტები საჩივრდება სასამართლოში ამ კანონითა და საქართველოს სხვა კანონებით დადგენილი წესით. 2. მერიის თანამდებობის პირის (გარდა მერისა) და სხვა მოხელის ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტები საჩივრდება მერთან და შემდგომ − სასამართლოში კანონით დადგენილი წესით. 3. თუ მუნიციპალიტეტის აღმასრულებელი ორგანოს, მერიის თანამდებობის პირის ან სხვა მოხელის ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტი ეწინააღმდეგება მუნიციპალიტეტის საკრებულოს ნორმატიულ ადმინისტრაციულ-სამართლებრივ აქტს ან/და საქართველოს კანონმდებლობას, საკრებულო სიითი შემადგენლობის უმრავლესობით იღებს გადაწყვეტილებას მისი სასამართლოში გასაჩივრების შესახებ. ასეთ შემთხვევაში საკრებულოს სასამართლოში წარმოადგენს საკრებულოს ან საკრებულოს დავალებით საკრებულოს თავმჯდომარის მიერ განსაზღვრული პირი, ხოლო მუნიციპალიტეტის აღმასრულებელ ორგანოს/მერიას − მერის მიერ განსაზღვრული პირი. კარი III საქართველოს დედაქალაქი − თბილისი თავი VII საქართველოს დედაქალაქის სტატუსი მუხლი 63. საქართველოს დედაქალაქი და მისი სტატუსი 1. საქართველოს დედაქალაქი − თბილისი არის თვითმმართველი ქალაქი. 2. ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის (შემდგომ − თბილისი), როგორც საქართველოს დედაქალაქის, სტატუსი გულისხმობს თბილისის განსაკუთრებულ სამართლებრივ მდგომარეობას, რომელიც სახელმწიფოებრივი და ადგილობრივი ინტერესების დასაცავად უზრუნველყოფს მუნიციპალიტეტის ორგანოების მეშვეობით თბილისის მართვას. 3. თუ ამ კარით სხვა რამ არ არის დადგენილი, თბილისის, როგორც მუნიციპალიტეტის, სამართლებრივი და ეკონომიკური საფუძვლები, მუნიციპალიტეტისა და მისი ორგანოების/თანამდებობის პირების უფლებამოსილებები და საქმიანობის წესი, აგრეთვე მუნიციპალიტეტის ორგანოების სტრუქტურა და ორგანიზაციული მოწყობის წესი განისაზღვრება ამ კანონის შესაბამისი თავებით მუნიციპალიტეტისთვის დადგენილი დებულებებით. საქართველოს 2020 წლის 15 ივლისის ორგანული კანონი №6853 – ვებგვერდი, 28.07.2020წ . მუხლი 64. თბილისის საკუთარი უფლებამოსილებები თბილისის საკუთარი უფლებამოსილებებია: ა) ამ კანონის მე-16 მუხლით გათვალისწინებული უფლებამოსილებები; ბ) (ამოღებულია - 18.10.2019, №5204); გ) საქართველოს დედაქალაქის დადგენილ ადმინისტრაციულ საზღვრებში მდებარე ბუნებრივი თუ ანთროპოგენური გეოინფორმაციული ერთეულის, თბილისის ადმინისტრაციული ერთეულის, ისტორიულად ჩამოყალიბებული უბნის, გეგმარებითი რაიონის, ამა თუ იმ ზონის, მიკრორაიონის, სხვა ტერიტორიული ერთეულის, მთის, ბორცვის, ხევის, მდინარის, ტბის, წყაროს, მოედნის, პროსპექტის (გამზირის), გზატკეცილის, ქუჩის, შესახვევის, ჩიხის, გასასვლელის, სანაპიროს, ესპლანადის, ბულვარის, ხეივნის, სკვერის, ბაღის, პარკის, ტყე-პარკის, ტყის, საქალაქო სასაფლაოს, პანთეონის, შენობა-ნაგებობის, სატრანსპორტო სისტემის ობიექტის სახელდება; დ) (ამოღებულია - 26.12.2014, №2995); ე) ჩამდინარე წყლების გასუფთავება და უტილიზაცია; ვ) „ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციულ საზღვრებში და მიმდებარე ტერიტორიაზე არსებული მწვანე ნარგავებისა და სახელმწიფო ტყის განსაკუთრებული დაცვის შესახებ“ საქართველოს კანონით გათვალისწინებული უფლებამოსილებები; ზ) საქართველოს დედაქალაქში მსუბუქი ავტომობილით − ტაქსით (M1 კატეგორია) გადაყვანის სანებართვო პირობების, ნებართვის გაცემის წესის, ნებართვის მოქმედების ვადის, ნებართვის გაცემის ფასისა და მისი გადახდის წესის, ნებართვის მფლობელთა შესახებ ერთიანი საინფორმაციო ბაზის შექმნის, განახლებისა და დამუშავების წესის განსაზღვრა; თ) საჭიროების შემთხვევაში, სამარშრუტო სატრანსპორტო საშუალების მოძრაობისათვის განკუთვნილ ზოლში შესაბამისი კატეგორიის მსუბუქი ავტომობილის – ტაქსის (M1 კატეგორია) მოძრაობის ან/და მგზავრთა ჩასხდომა-გადმოსხდომის მიზნით გაჩერების ადგილისა და პირობების განსაზღვრა. მუხლი 65. თბილისის ორგანოები თბილისში ადგილობრივი თვითმმართველობა ხორციელდება თბილისის წარმომადგენლობითი ორგანოს – თბილისის საკრებულოს და თბილისის აღმასრულებელი ორგანოების სისტემის – თბილისის მერიის მეშვეობით. მუხლი 66. თბილისის ადმინისტრაციული ერთეულები 1. თბილისის ტერიტორია იყოფა ადმინისტრაციულ ერთეულებად. თბილისის ადმინისტრაციული ერთეულია რაიონი. თბილისის ადმინისტრაციული ერთეული არ არის მუნიციპალიტეტი. 2. თბილისის ადმინისტრაციული ერთეულის შექმნისა და გაუქმების, მისი საზღვრების დადგენისა და შეცვლის შესახებ დადგენილებებს თბილისის მერის ან საკრებულოს წევრთა არანაკლებ ერთი მესამედის წარდგინებით, საკრებულოს სრული შემადგენლობის უმრავლესობით იღებს თბილისის საკრებულო. საქართველოს 2020 წლის 15 ივლისის ორგანული კანონი №6853 – ვებგვერდი, 28.07.2020წ . თავი VIII თბილისის წარმომადგენლობითი ორგანო
მუხლი 67. თბილისის საკრებულო თბილისის საკრებულო არის თბილისის წარმომადგენლობითი ორგანო, რომლის წევრთა რაოდენობა და არჩევის წესი განისაზღვრება საქართველოს ორგანული კანონით „საქართველოს საარჩევნო კოდექსი“. მუხლი 68. თბილისის საკრებულოს უფლებამოსილება 1. თბილისის საკრებულოს უფლებამოსილებას, ამ კანონით გათვალისწინებული მუნიციპალიტეტის საკრებულოს უფლებამოსილების გარდა, აგრეთვე განეკუთვნება: ა) თბილისის მთავრობის თანამდებობის პირთა საქმიანობის კონტროლი; ბ) საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად, ამ კანონით გათვალისწინებულ შემთხვევებში თბილისის მთავრობისთვის სესხის აღებაზე თანხმობის მიცემა; გ) საქართველოს დედაქალაქის დადგენილ ადმინისტრაციულ საზღვრებში მდებარე ბუნებრივი თუ ანთროპოგენური გეოინფორმაციული ერთეულის, თბილისის ადმინისტრაციული ერთეულის, ისტორიულად ჩამოყალიბებული უბნის, გეგმარებითი რაიონის, ამა თუ იმ ზონის, მიკრორაიონის, სხვა ტერიტორიული ერთეულის, მთის, ბორცვის, ხევის, მდინარის, ტბის, წყაროს, მოედნის, პროსპექტის (გამზირის), გზატკეცილის, ქუჩის, შესახვევის, ჩიხის, გასასვლელის, სანაპიროს, ესპლანადის, ბულვარის, ხეივნის, სკვერის, ბაღის, პარკის, ტყე-პარკის, ტყის, საქალაქო სასაფლაოს, პანთეონის, შენობა-ნაგებობის, სატრანსპორტო სისტემის ობიექტის სახელდება; დ) თბილისის მთავრობის წარდგინებით, საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად საჯარო სამართლის იურიდიული პირის დაფუძნების, რეორგანიზაციისა და ლიკვიდაციის, აგრეთვე მისი დებულების დამტკიცების შესახებ გადაწყვეტილებების მიღება; ე) ამ კანონით გათვალისწინებულ შემთხვევაში თბილისის მთავრობის წარდგინებით, მუნიციპალიტეტის სახელით დადებული ხელშეკრულების დამტკიცება, აგრეთვე ისეთი გარიგების დადებაზე თანხმობის გაცემა, რომლის ღირებულება აღემატება მუნიციპალიტეტის ბიუჯეტის გადასახდელების 5 პროცენტს; ვ) თბილისის მთავრობის წარდგინებით მუნიციპალიტეტის ქონების მართვისა და განკარგვის წესების, აგრეთვე 50 პროცენტზე მეტი წილობრივი მონაწილეობით შექმნილი საწარმოს ქონების განკარგვის წესის დადგენა ამ კანონითა და საქართველოს სხვა საკანონმდებლო და კანონქვემდებარე ნორმატიული აქტებით განსაზღვრული წესით; ვ1) საქართველოს დედაქალაქის ადმინისტრაციულ საზღვრებში იმ გზების ჩამონათვალის განსაზღვრა, რომლებზედაც ავტობუსები (M2 და M3 კატეგორიები) მხოლოდ ავტობუსების გაჩერების ადგილებზე გაჩერდებიან; ვ2) საქართველოს დედაქალაქის ადმინისტრაციულ საზღვრებში საერთო სარგებლობის საავტომობილო გზებზე ეკონომიკური საქმიანობის განხორციელების მიზნით სატვირთო ავტომობილით მოძრაობისთვის ან/და სატრანსპორტო საშუალებით პირის მიერ ეკონომიკური საქმიანობის განმახორციელებელი პირისთვის სამეწარმეო საქმიანობისთვის საქონლის მიწოდებისთვის/ტრანსპორტირებისთვის ადგილის ან/და დროის განსაზღვრა; ვ3) საქართველოს დედაქალაქის ადმინისტრაციულ საზღვრებში მდებარე კულტურული მემკვიდრეობის ობიექტების დათვალიერების მიზნით ტურისტული საქმიანობის განმახორციელებელი ფიზიკური ან იურიდიული პირის მფლობელობაში არსებული ავტობუსის (M2 ან M3 კატეგორიის) ან იმავე საქმიანობის განმახორციელებელი ნებისმიერი სხვა სატრანსპორტო საშუალების მარშრუტების დამტკიცება; ვ4) სპეციალური რეგულარული გადაყვანის (საქართველოს დედაქალაქის ადმინისტრაციულ საზღვრებში დასაქმებული პირების, მოსწავლეების, სტუდენტების რეგულარული გადაყვანის) განმახორციელებელი ფიზიკური ან იურიდიული პირის მფლობელობაში არსებული ავტობუსის (M2 ან M3 კატეგორიის) მარშრუტების დამტკიცება; ვ5) საჭიროების შემთხვევაში, სამარშრუტო სატრანსპორტო საშუალების მოძრაობისათვის განკუთვნილ ზოლში შესაბამისი კატეგორიის მსუბუქი ავტომობილის – ტაქსის (M1 კატეგორია) მოძრაობის ან/და მგზავრთა ჩასხდომა-გადმოსხდომის მიზნით გაჩერების ადგილისა და პირობების განსაზღვრა; ზ) (ამოღებულია - 22.07.2015, №4087); თ) (ამოღებულია - 08.07.2015, №3977); ი) ამ კანონით დადგენილი წესით თბილისის მთავრობის წევრის თანამდებობაზე დანიშვნაზე თანხმობის მიცემა; კ) ამ კანონის მე-16, მე-17 და 64-ე მუხლებით გათვალისწინებული უფლებამოსილებების განხორციელებასთან დაკავშირებით გადაწყვეტილებების მიღება; ლ) ამ კანონით, საქართველოს სხვა საკანონმდებლო და კანონქვემდებარე ნორმატიული აქტებითა და თბილისის საკრებულოს რეგლამენტით გათვალისწინებული სხვა უფლებამოსილებების განხორციელება. 2. თუ ეს კანონი ან საქართველოს კანონმდებლობა არ განსაზღვრავს მუნიციპალიტეტის საკუთარი ან დელეგირებული უფლებამოსილების განხორციელებისთვის პასუხისმგებელ მუნიციპალიტეტის ორგანოს, აღნიშნულ უფლებამოსილებას ახორციელებს თბილისის საკრებულო ან თბილისის საკრებულოს დავალებით − თბილისის მერი/თბილისის მთავრობა. 3. თბილისის საკრებულოს ის უფლებამოსილება, რომელიც ამ კანონით ან საქართველოს კანონმდებლობით პირდაპირ განსაზღვრულია, როგორც თბილისის საკრებულოს უფლებამოსილება, არ შეიძლება გადაეცეს სხვა ორგანოს ან თანამდებობის პირს, თუ კანონი უშუალოდ არ ითვალისწინებს მისი გადაცემის შესაძლებლობას. 4. თბილისის საკრებულოზე არ ვრცელდება ამ კანონის 24-ე მუხლის პირველი პუნქტის „ე.დ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული უფლებამოსილება. მუხლი 69. თბილისის საკრებულოს რიგგარეშე სხდომის მოწვევა 1. თბილისის საკრებულოს რიგგარეშე სხდომის მოწვევის წესი განისაზღვრება ამ კანონის 26-ე მუხლით (გარდა მისი მე-2 პუნქტის „ე“ ქვეპუნქტისა), ამ მუხლის მე-2 პუნქტით დადგენილი წესის გათვალისწინებით. 2. თბილისის საკრებულოს რიგგარეშე სხდომა მოიწვევა თბილისში რეგისტრირებული არანაკლებ 10 000 ამომრჩევლის მოთხოვნით. მუხლი 70. თბილისის საკრებულოს კომისიები თბილისის საკრებულოში ამ კანონით დადგენილი წესით იქმნება არაუმეტეს 11 კომისიისა. მუხლი 71. თბილისის საკრებულოს თავმჯდომარის მოადგილეები 1. თბილისის საკრებულოს თავმჯდომარეს ჰყავს სამი მოადგილე, მათ შორის, პირველი მოადგილე. 2. თბილისის საკრებულოს თავმჯდომარის არყოფნის შემთხვევაში საკრებულოს თავმჯდომარის მოვალეობას ასრულებს პირველი მოადგილე ან თბილისის საკრებულოს თავმჯდომარის დავალებით − ერთ-ერთი მოადგილე. 3. თბილისის საკრებულოს თავმჯდომარის მიერ უფლებამოსილების განხორციელების შეუძლებლობის, მისი თანამდებობიდან გადადგომის ან გადაყენების, მისთვის ამ კანონის 34-ე მუხლის მე-4 პუნქტით გათვალისწინებულ შემთხვევაში თბილისის საკრებულოს თავმჯდომარის უფლებამოსილების შეჩერების ან ამ კანონის 43-ე მუხლით გათვალისწინებული უფლებამოსილების შეჩერების ან შეწყვეტის შემთხვევაში თბილისის საკრებულოს თავმჯდომარის მოვალეობას ასრულებს მისი პირველი მოადგილე, ხოლო მის მიერ უფლებამოსილების განხორციელების შეუძლებლობის შემთხვევაში − თბილისის საკრებულოს თავმჯდომარის უხუცესი მოადგილე. თუ თბილისის საკრებულოს თავმჯდომარის არცერთი მოადგილე არ არის არჩეული ან თბილისის საკრებულოს თავმჯდომარის მოადგილეთა მიერ უფლებამოსილების განხორციელება შეუძლებელია, თბილისის საკრებულოს თავმჯდომარის მოვალეობის შესრულების საკითხი რეგულირდება თბილისის საკრებულოს რეგლამენტით დადგენილი წესით. თავი IX თბილისის აღმასრულებელი ორგანოების სისტემა
მუხლი 72. თბილისის მერია 1. თბილისის მერია (თბილისის მერი, თბილისის მთავრობა, თბილისის მერიის სტრუქტურული ერთეულები და თბილისის რაიონების გამგეობები) არის თბილისის აღმასრულებელი ორგანოების სისტემა, რომელიც უზრუნველყოფს თბილისის აღმასრულებელ-განმკარგულებელ საქმიანობას. 2. თბილისის მერიის თანამდებობის პირები არიან: თბილისის მერი, თბილისის მერის პირველი მოადგილე (ვიცე-მერი) და მოადგილე, თბილისის მერიის სტრუქტურული ერთეულის ხელმძღვანელი და თბილისის რაიონის გამგებელი. თბილისის მერიაზე არ ვრცელდება ამ კანონის 52-ე მუხლის მე-2 პუნქტით დადგენილი მერიის თანამდებობის პირების რაოდენობრივი შეზღუდვა. 3. თბილისის მერიის სტრუქტურა და საქმიანობის წესი განისაზღვრება თბილისის მერიის დებულებით. თუ ეს კანონი ან საქართველოს კანონმდებლობა არ განსაზღვრავს კონკრეტულ უფლებამოსილების აღსრულებისთვის პასუხისმგებელ თბილისის აღმასრულებელ ორგანოს, უფლებამოსილებათა გამიჯვნა ხდება თბილისის მერიის დებულების შესაბამისად. მუხლი 73. თბილისის მერი 1. თბილისის უმაღლესი აღმასრულებელი ორგანო − თბილისის მერი − არის თბილისის მთავრობის ხელმძღვანელი. თბილისის მერი აირჩევა პირდაპირი არჩევნებით, 4 წლის ვადით, ხოლო რიგგარეშე არჩევნებში − თბილისის საკრებულოს უფლებამოსილების დარჩენილი ვადით. თბილისის მერის არჩევის წესი დგინდება საქართველოს ორგანული კანონით „საქართველოს საარჩევნო კოდექსი“. 2. თბილისის მერი: ა) საერთო ხელმძღვანელობასა და კოორდინაციას უწევს თბილისის მერიის საქმიანობას; ბ) უძღვება თბილისის მთავრობის საქმიანობას, უნაწილებს ფუნქციებს თავის მოადგილეებს; გ) თავმჯდომარეობს თბილისის მთავრობის სხდომებს; დ) შეიმუშავებს და თბილისის საკრებულოს მისაღებად წარუდგენს ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტების პროექტებს; ე) თბილისის საკრებულოს დასამტკიცებლად წარუდგენს თბილისის ბიუჯეტის, ბიუჯეტში შესატანი ცვლილების პროექტებს და ბიუჯეტის შესრულების ანგარიშს; ვ) ხელს აწერს თბილისის მთავრობის ინდივიდუალურ ადმინისტრაციულ-სამართლებრივ აქტებს; ზ) მუნიციპალიტეტის უფლებამოსილების ფარგლებში უზრუნველყოფს შესაბამისი სოციალურ-ეკონომიკური განვითარებისა და სხვა პროგრამების, სტრატეგიებისა და გეგმების თბილისის საკრებულოსთვის დასამტკიცებლად წარდგენას; თ) თბილისის საკრებულოს დასამტკიცებლად წარუდგენს მუნიციპალიტეტის სივრცის დაგეგმარების, გენერალური და განაშენიანების გეგმების/განაშენიანების დეტალური გეგმების კონცეფციებსა და პროექტებს; ი) გამოსცემს ინდივიდუალურ ადმინისტრაციულ-სამართლებრივ აქტებს; კ) ხელს აწერს მუნიციპალიტეტისა და თბილისის მთავრობის სახელით დადებულ ხელშეკრულებებსა და შეთანხმებებს; ახორციელებს შესყიდვებს საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით; ლ) წარმოადგენს თბილისს და თბილისის მთავრობას, მოქმედებს მათი სახელით ოფიციალური ურთიერთობებისას, ასრულებს სხვა წარმომადგენლობით ფუნქციებს, მუნიციპალიტეტის სახელით ანიჭებს წარმომადგენლობით უფლებამოსილებებს, მათ შორის, რწმუნებებს (მინდობილობებს), გარდა ამ კანონით გათვალისწინებული შემთხვევებისა; მ) თბილისის საკრებულოს დასამტკიცებლად წარუდგენს თბილისის მერიისა და მერიის სტრუქტურული ერთეულების დებულებებს, თბილისის რაიონის გამგეობისა და რაიონის გამგეობის სტრუქტურული ერთეულების ტიპურ დებულებებს, აგრეთვე თბილისის მერიისა და თბილისის რაიონის გამგეობის საშტატო ნუსხებს; ნ) ამ კანონით დადგენილი წესით თანამდებობაზე ნიშნავს და თანამდებობიდან ათავისუფლებს თბილისის მერიის თანამდებობის პირებს; „საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონით დადგენილი წესით თანამდებობაზე ნიშნავს და თანამდებობიდან ათავისუფლებს თბილისის მერიის სხვა საჯარო მოსამსახურეებს, გარდა ამ კანონის 82-ე მუხლის მე-3 პუნქტის „ბ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული შემთხვევისა; ო) თბილისის საკრებულოს დასამტკიცებლად წარუდგენს თბილისის მერიის თანამდებობის პირთა და მოსამსახურეთა თანამდებობრივი სარგოების ოდენობებს; პ) უნაწილებს ფუნქციებს თბილისის მერიის მოსამსახურეებს; დავალებებს აძლევს თბილისის მერიის თანამდებობის პირებს და ისმენს მათ ანგარიშებს გაწეული მუშაობის შესახებ; ჟ) თბილისის მერიის დებულებით დადგენილი წესით ახორციელებს თბილისის მერიის თანამდებობის პირებისთვის უფლებამოსილებების დელეგირებას, გარდა ამ პუნქტის „ა“, „ბ“ და „ტ“−„ქ“ ქვეპუნქტებით გათვალისწინებული უფლებამოსილებებისა, აგრეთვე იმ უფლებამოსილებებისა, რომლებიც ამ კანონის შესაბამისად თბილისის საკრებულოს მიერ დამტკიცებას ან თანხმობის მიცემას საჭიროებს; რ) „საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონით დადგენილი წესით იღებს გადაწყვეტილებებს თბილისის მერიის მოხელეთა წახალისებისა და საჯარო მოსამსახურეთათვის დისციპლინური პასუხისმგებლობის ზომების შეფარდების შესახებ; ს) ამტკიცებს თბილისის მერიის შინაგანაწესს და თანამდებობრივ ინსტრუქციებს, აგრეთვე თბილისის მერიის მოხელეთა დამატებით საკვალიფიკაციო მოთხოვნებს; ტ) თბილისის საკრებულოს წელიწადში ერთხელ მაინც, თბილისის საკრებულოს რეგლამენტით დადგენილი წესით წარუდგენს ანგარიშს თბილისის მთავრობისა და მის მიერ გაწეული მუშაობის შესახებ, აგრეთვე თბილისის საკრებულოს წევრთა არანაკლებ ერთი მეოთხედის მოთხოვნით საკრებულოს წარუდგენს რიგგარეშე ანგარიშს; უ) თბილისის საკრებულოს თავმჯდომარეს მიმართავს საკრებულოს რიგგარეშე სხდომის მოწვევის შესახებ წინადადებით, საკრებულოს მორიგ სხდომაზე შეაქვს დამატებით განსახილველი საკითხი, უფლებამოსილია დაესწროს საკრებულოს და საკრებულოს კომისიების ღია და დახურულ სხდომებს; ფ) ანიჭებს მუნიციპალიტეტის საპატიო წოდებებსა და ჯილდოებს; ქ) მისი უფლებამოსილებისათვის მიკუთვნებული ცალკეული საკითხების შესასწავლად ქმნის სათათბირო ორგანოებს − კომისიებს, საბჭოებსა და სამუშაო ჯგუფებს; ქ1) კანონით გათვალისწინებულ შემთხვევაში ან/და დელეგირებული უფლებამოსილების განხორციელების (მათ შორის, შესაბამისი გადაწყვეტილების მიღების) მიზნით ქმნის კომისიებს, რომელთა უფლებამოსილება და საქმიანობის წესი განისაზღვრება კანონით/უფლებამოსილების დელეგირების შესახებ ხელშეკრულებით ან/და კანონის საფუძველზე გამოცემული კანონქვემდებარე ნორმატიული აქტით; ღ) ახორციელებს ამ კანონითა და თბილისის საკრებულოს ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტებით გათვალისწინებულ სხვა უფლებამოსილებებს. 3. თბილისის მერი პასუხისმგებელია და უფლებამოსილებას იხსნის თბილისის საკრებულოსა და მოსახლეობის წინაშე. 4. თბილისის მერისთვის უნდობლობის გამოცხადების, მისი თანამდებობრივი შეუთავსებლობის და უფლებამოსილების შეჩერებისა და შეწყვეტის საკითხები განისაზღვრება ამ კანონის 51-ე, 55-ე და 56-ე მუხლების შესაბამისად. მუხლი 74. თბილისის მთავრობა 1. თბილისის მთავრობა (შემდგომ – მთავრობა) არის კოლეგიური აღმასრულებელი ორგანო, რომელიც საქართველოს კანონმდებლობით განსაზღვრული უფლებამოსილების ფარგლებში უზრუნველყოფს თბილისის საკრებულოს გადაწყვეტილებათა აღსრულებას. 2. მთავრობა შედგება თბილისის მერის, მისი პირველი მოადგილის (ვიცე-მერის) და მოადგილეების, თბილისის მერიის სტრუქტურული ერთეულების ხელმძღვანელებისგან (გარდა თბილისის მერიის სისტემაში შემავალი, კონტროლისა და ზედამხედველობის განმახორციელებელი სტრუქტურული ერთეულების ხელმძღვანელებისა) და თბილისის რაიონების გამგებლებისგან. 3. მთავრობის სხდომებს თავმჯდომარეობს თბილისის მერი ან თბილისის მერის დავალებით − თბილისის მერის პირველი მოადგილე (ვიცე-მერი) ან ერთ-ერთი მოადგილე. 4. მთავრობის სხდომა უფლებამოსილია, თუ მას ესწრება სრული შემადგენლობის ნახევარზე მეტი. გადაწყვეტილება მიიღება მთავრობის სხდომაზე დამსწრეთა უმრავლესობით. 5. მთავრობის სტრუქტურა, უფლებამოსილება და საქმიანობის წესი განისაზღვრება ამ კანონით, თბილისის მერიის დებულებითა და მთავრობის რეგლამენტით. მუხლი 75. მთავრობის უფლებამოსილებები მთავრობა: ა) ორგანიზაციული საქმიანობის სფეროში: ა.ა) კოორდინაციას უწევს თბილისის მერიის სტრუქტურული ერთეულებისა და თბილისის რაიონების გამგეობების საქმიანობას; ა.ბ) დავალებებს აძლევს მთავრობის წევრებს მისი უფლებამოსილებისთვის მიკუთვნებული საკითხების მომზადებისა და გადაწყვეტის მიზნით; ა.გ) შეიმუშავებს და მუნიციპალიტეტის საკრებულოს დასამტკიცებლად წარუდგენს მთავრობის რეგლამენტის და მასში შესატანი ცვლილების პროექტებს; ა.დ) მისი უფლებამოსილებისთვის მიკუთვნებული ცალკეული საკითხების შესასწავლად, შესაბამისი დასკვნებისა და რეკომენდაციების მოსამზადებლად ქმნის კომისიებს, საბჭოებსა და სხვა საკონსულტაციო ორგანოებს; ა.ე) თბილისის საკრებულოს დასამტკიცებლად წარუდგენს თბილისის მერიის სტრუქტურული ერთეულისა და თბილისის რაიონის გამგეობის მიერ ელექტრონული დოკუმენტბრუნვის სისტემის საშუალებით ადმინისტრაციული წარმოების განხორციელების, აგრეთვე ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის გამოცემისა და გაცნობის წესსა და პირობებს; ბ) თბილისის საკრებულოსთან ურთიერთობის სფეროში: ბ.ა) ამ კანონის შესაბამისად შეიმუშავებს და თბილისის საკრებულოს მისაღებად წარუდგენს ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტების პროექტებს; ბ.ბ) უზრუნველყოფს თბილისის საკრებულოს მიერ მიღებული ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტების აღსრულებას; გ) საფინანსო-საბიუჯეტო სფეროში: გ.ა) შეიმუშავებს და განიხილავს თბილისის ბიუჯეტის პროექტს; უზრუნველყოფს დამტკიცებული ბიუჯეტის შესრულებას თავისი უფლებამოსილების ფარგლებში; საჭიროების შემთხვევაში ამზადებს წინადადებებს ბიუჯეტში ცვლილების შეტანის შესახებ, ადგენს ბიუჯეტის შესრულების ანგარიშს და უზრუნველყოფს მის საჯაროობას; გ.ბ) საქართველოს საბიუჯეტო კოდექსის შესაბამისად, თბილისის საკრებულოს მიერ დადგენილი წესით თბილისის დამტკიცებულ ბიუჯეტში ცვლილების შეუტანლად იღებს გადაწყვეტილებას მხარჯავი დაწესებულების საბიუჯეტო კლასიფიკაციის მუხლებსა და კოდებს შორის თანხების გადანაწილების შესახებ; გ.გ) მუნიციპალიტეტის სახელითა და თბილისის საკრებულოს თანხმობით იღებს სესხს ამ კანონითა და საქართველოს სხვა საკანონმდებლო აქტებით დადგენილი წესით; გ.დ) თბილისის საკრებულოს დასამტკიცებლად წარუდგენს კანონით განსაზღვრული ადგილობრივი გადასახადებისა და მოსაკრებლების შემოღების, ცვლილებისა და გაუქმების შესახებ დადგენილებების პროექტებს; გ.ე) არაუგვიანეს თებერვლისა თბილისის საკრებულოს უგზავნის შესყიდვების გეგმის შესაბამისად წინა წელს განხორციელებული შესყიდვების შესახებ ანგარიშს; გ.ვ) საჭიროების შემთხვევაში ამტკიცებს თბილისის ბიუჯეტით დამტკიცებული პროგრამების განხორციელების წესს; დ) მუნიციპალიტეტის ქონების მართვისა და განკარგვის სფეროში: დ.ა) ამ კანონითა და თბილისის საკრებულოს მიერ დადგენილი წესით იღებს გადაწყვეტილებას მუნიციპალიტეტის ქონების მართვისა და განკარგვის შესახებ; დ.ბ) თბილისის საკრებულოს თანხმობით იღებს გადაწყვეტილებებს: შესაბამისი კერძო სამართლის იურიდიული პირის დაფუძნების, რეორგანიზაციისა და ლიკვიდაციის შესახებ; ამ კანონის შესაბამისად, კერძო სამართლის იურიდიული პირის დაფუძნებაში მონაწილეობისა და მასში გაწევრების შესახებ; მეწარმე იურიდიული პირის წილის/აქციების შეძენის შესახებ;
დ.ბ1) ამტკიცებს კერძო სამართლის სამეწარმეო და არასამეწარმეო (არაკომერციული) იურიდიული პირების წესდებებს (დებულებებს); ნიშნავს და ათავისუფლებს კერძო სამართლის სამეწარმეო და არასამეწარმეო (არაკომერციული) იურიდიული პირების ხელმძღვანელებს და აკონტროლებს მათ საქმიანობას; იღებს გადაწყვეტილებას მთავრობის მიერ დაფუძნებული არასამეწარმეო (არაკომერციული) იურიდიული პირისათვის ფინანსური სახსრებისა და მოძრავი ქონების საკუთრებაში გადაცემის შესახებ; დ.გ) თბილისის საკრებულოს დასამტკიცებლად წარუდგენს საჯარო სამართლის იურიდიული პირების დაფუძნების, რეორგანიზაციისა და ლიკვიდაციის შესახებ წინადადებებს, აგრეთვე საჯარო სამართლის იურიდიული პირის წესდებას (დებულებას); დ.დ) (ამოღებულია - 08.07.2015, №3977); დ.ე) (ამოღებულია - 08.07.2015, №3977);; დ.ვ) თბილისის საკრებულოს თანხმობით უფლებამოსილია გადაწყვიტოს მუნიციპალიტეტის ქონების შემძენის/სარგებლობის უფლებით მიმღების/მართვის უფლებით მიმღების ხელშეკრულებით ნაკისრი ვალდებულებების დარღვევისთვის დაკისრებული/დასაკისრებელი პირგასამტეხლოსგან განთავისუფლების საკითხი; დ.ზ) თბილისის საკრებულოს გადაწყვეტილების მისაღებად წარუდგენს პრივატიზებული თბილისის ქონების შემძენისთვის, სარგებლობის უფლებით გადაცემული ან მართვის უფლებით გადაცემული თბილისის ქონების მიმღებისთვის ამ ქონებასთან დაკავშირებული პირობის (პირობების) შეცვლის ან გაუქმების შესახებ წინადადებას; დ.თ) ამ კანონის შესაბამისად, თბილისის საკრებულოს თანხმობით იღებს გადაწყვეტილებას მუნიციპალიტეტის ძირითადი (განუსხვისებელი) ქონების გასხვისების შესახებ; დ.ი) უზრუნველყოფს მუნიციპალიტეტის ქონების მოვლა-პატრონობას, მშენებლობას, რეკონსტრუქციასა და აღდგენას; დ.კ) (ამოღებულია - 08.07.2015, №3977);; დ.ლ) ამ კანონით და თბილისის საკრებულოს მიერ დადგენილი წესით მონიტორინგს უწევს თბილისის ქონების შემძენის, სარგებლობის უფლებით ან მართვის უფლებით მიმღების მიერ ამ ქონების პრივატიზების, სარგებლობის უფლებით გადაცემის ან მართვის უფლებით გადაცემის შესახებ ხელშეკრულებით გათვალისწინებული პირობის (პირობების)/ვალდებულების (ვალდებულებების) შესრულებას ან/და აღნიშნული ქონების გამოყენების წესების დაცვას; დ.მ) (ამოღებულია - 08.07.2015, №3977); ე) აღმასრულებელი საქმიანობის სხვა სფეროებში: ე.ა) მუნიციპალიტეტის უფლებამოსილების ფარგლებში უზრუნველყოფს შესაბამისი სოციალურ-ეკონომიკური განვითარებისა და სხვა პროგრამების, სტრატეგიებისა და გეგმების მომზადებას და განხორციელებას; ე.ბ) შეიმუშავებს მუნიციპალიტეტის სივრცის დაგეგმარებისა და ქალაქთმშენებლობითი გეგმების კონცეფციებსა და პროექტებს; ე.გ) თბილისის საკრებულოს დასამტკიცებლად წარუდგენს მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციულ საზღვრებში რეგულარული სამგზავრო გადაყვანის ნებართვის გაცემის ფასს, ნებართვის გაცემისთვის კონკურსის ჩატარებისა და ნებართვის გაცემის ფასის გადახდის წესებს; ე.გ1) თბილისის საკრებულოს დასამტკიცებლად წარუდგენს საქართველოს დედაქალაქში მსუბუქი ავტომობილით − ტაქსით (M1 კატეგორია) გადაყვანის სანებართვო პირობებს, ნებართვის გაცემის წესს, ნებართვის მოქმედების ვადას, ნებართვის გაცემის ფასსა და მისი გადახდის წესს; ე.დ) ადგენს და თბილისის საკრებულოს დასამტკიცებლად წარუდგენს მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციულ საზღვრებში რეგულარული სამგზავრო გადაყვანის მიზნით ავტობუსების (M2 და M3 კატეგორიების) მოძრაობის მარშრუტებს; ე.ე) ადგენს და თბილისის საკრებულოს დასამტკიცებლად წარუდგენს საქართველოს ტერიტორიის ფარგლებში შიდა რეგულარული სამგზავრო გადაყვანისას მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციულ საზღვრებში შემომავალი ავტობუსების (M2 და M3 კატეგორიები) მოძრაობის მარშრუტებს; ე.ე1) ადგენს და თბილისის საკრებულოს დასამტკიცებლად წარუდგენს მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციულ საზღვრებში იმ გზების ჩამონათვალს, რომლებზედაც ავტობუსები (M2 და M3 კატეგორიები) მხოლოდ ავტობუსების გაჩერების ადგილებზე გაჩერდებიან; ე.ე2) ადგენს და თბილისის საკრებულოს დასამტკიცებლად წარუდგენს მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციულ საზღვრებში საერთო სარგებლობის საავტომობილო გზებზე ეკონომიკური საქმიანობის განხორციელების მიზნით სატვირთო ავტომობილით მოძრაობისთვის ან/და სატრანსპორტო საშუალებით პირის მიერ ეკონომიკური საქმიანობის განმახორციელებელი პირისთვის სამეწარმეო საქმიანობისთვის საქონლის მიწოდებისთვის/ტრანსპორტირებისთვის ადგილის ან/და დროის განსაზღვრის წესს; ე.ე3) ადგენს და თბილისის საკრებულოს დასამტკიცებლად წარუდგენს მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციულ საზღვრებში მდებარე კულტურული მემკვიდრეობის ობიექტების დათვალიერების მიზნით ტურისტული საქმიანობის განმახორციელებელი ფიზიკური ან იურიდიული პირის მფლობელობაში არსებული ავტობუსის (M2 ან M3 კატეგორიის) ან იმავე საქმიანობის განმახორციელებელი ნებისმიერი სხვა სატრანსპორტო საშუალების მარშრუტებს; ე.ე4) ადგენს და თბილისის საკრებულოს დასამტკიცებლად წარუდგენს სპეციალური რეგულარული გადაყვანის (მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციულ საზღვრებში დასაქმებული პირების, მოსწავლეების, სტუდენტების რეგულარული გადაყვანის) განმახორციელებელი ფიზიკური ან იურიდიული პირის მფლობელობაში არსებული ავტობუსის (M2 ან M3 კატეგორიის) მარშრუტებს; ე.ე5) საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროსთან შეთანხმებით, საჭიროების შემთხვევაში შეიმუშავებს და თბილისის საკრებულოს დასამტკიცებლად წარუდგენს სამარშრუტო სატრანსპორტო საშუალების მოძრაობისათვის განკუთვნილ ზოლში შესაბამისი კატეგორიის მსუბუქი ავტომობილის – ტაქსის (M1 კატეგორია) მოძრაობის ან/და მგზავრთა ჩასხდომა-გადმოსხდომის მიზნით გაჩერების ადგილსა და პირობებს; ე.ვ) გასცემს მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციულ საზღვრებში რეგულარული სამგზავრო გადაყვანის ნებართვას; ე.ვ1) გასცემს საქართველოს დედაქალაქში მსუბუქი ავტომობილით − ტაქსით (M1 კატეგორია) გადაყვანის ნებართვას ან აღნიშნული ნებართვის გაცემის უფლებამოსილებას ანიჭებს თბილისის მერიის სტრუქტურულ ერთეულს ან მუნიციპალიტეტის მიერ დაფუძნებულ იურიდიულ პირს; ე.ზ) შეიმუშავებს და თბილისის საკრებულოს დასამტკიცებლად წარუდგენს მშენებლობის ნებართვის ელექტრონული ფორმით გაცემისა და ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის გაცნობის წესებს; ე.თ) თავისი უფლებამოსილების ფარგლებში გამოსცემს ინდივიდუალურ ადმინისტრაციულ-სამართლებრივ აქტებს; ე.ი) უზრუნველყოფს ამ კანონის მე-16, მე-17 და 64-ე მუხლებით გათვალისწინებული მუნიციპალიტეტის სხვა უფლებამოსილებების განხორციელებას საქართველოს კანონმდებლობითა და თბილისის საკრებულოს მიერ დადგენილი წესით; ე.კ) ახორციელებს თბილისის მერიის დებულებით, მთავრობის რეგლამენტითა და თბილისის საკრებულოს ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტებით განსაზღვრულ სხვა უფლებამოსილებებს, აგრეთვე თავისი კომპეტენციის ფარგლებში – საქართველოს კანონმდებლობით გათვალისწინებულ სხვა უფლებამოსილებებს. მუხლი 76. თბილისის მერის პირველი მოადგილე (ვიცე-მერი) და მოადგილეები 1. თბილისის მერს ჰყავს პირველი მოადგილე (ვიცე-მერი) და მოადგილეები. 2. თბილისის მერის პირველ მოადგილეს (ვიცე-მერს) და მოადგილეებს თბილისის საკრებულოს თანხმობით თანამდებობებზე ნიშნავს თბილისის მერი. თბილისის მერის პირველი მოადგილის (ვიცე-მერის) და მოადგილეების თანამდებობებიდან განთავისუფლების საკითხს წყვეტს თბილისის მერი. 3. თბილისის მერის პირველი მოადგილის (ვიცე-მერის) და მოადგილეების თანამდებობებზე დანიშვნაზე თანხმობას თბილისის საკრებულო გამოხატავს საკრებულოს სხდომაზე დამსწრეთა უმრავლესობის, მაგრამ არანაკლებ საკრებულოს სრული შემადგენლობის ერთი მესამედის მხარდაჭერით. თბილისის საკრებულოს თანხმობის მიუღებლობის შემთხვევაში თბილისის მერი უფლებამოსილია 10 დღის ვადაში წარადგინოს იგივე ან ახალი კანდიდატურა. თუ თბილისის საკრებულო კვლავ არ გამოხატავს თანხმობას, თბილისის მერი უფლებამოსილია არაუმეტეს 3 თვის ვადით დანიშნოს თბილისის მერის პირველი მოადგილის (ვიცე-მერის) და მოადგილეების მოვალეობათა შემსრულებლები. 4. თუ თბილისის საკრებულომ ამ მუხლის მე-3 პუნქტით დადგენილი პროცედურით თანხმობა არ მისცა თბილისის მერს მისი პირველი მოადგილის (ვიცე-მერის)/მოადგილის დანიშვნაზე, თბილისის მერი ვალდებულია მომდევნო 3 თვის ვადაში თბილისის საკრებულოს წარუდგინოს თბილისის მერის პირველი მოადგილის (ვიცე-მერის)/მოადგილის ახალი კანდიდატურა. ასეთ შემთხვევაში მოქმედებს ამ მუხლის მე-3 პუნქტით განსაზღვრული წესი. თბილისის საკრებულოს თანხმობის მიუღებლობის შემთხვევაში თბილისის მერის პირველი მოადგილის (ვიცე-მერის)/მოადგილის მოვალეობის შემსრულებლად დაუშვებელია იმ პირის დანიშვნა, რომელიც ამ მუხლის მე-3 პუნქტის თანახმად ერთხელ უკვე ასრულებდა თბილისის მერის პირველი მოადგილის (ვიცე-მერის)/მოადგილის მოვალეობას. 5. ამ მუხლის მე-3 და მე-4 პუნქტებით დადგენილი პროცედურები გრძელდება თბილისის მერის პირველი მოადგილის (ვიცე-მერის) და მოადგილეების დანიშვნამდე. 6. თბილისის მერის მოადგილე ფუნქციათა განაწილების შესაბამისად ხელმძღვანელობს თბილისის აღმასრულებელი ორგანოების უფლებამოსილებისთვის მიკუთვნებულ დარგებს; ორგანიზებას უწევს და აკონტროლებს თბილისის საკრებულოს, მერისა და მთავრობის გადაწყვეტილებათა აღსრულებას; თავისი უფლებამოსილების ფარგლებში გამოსცემს ინდივიდუალურ ადმინისტრაციულ-სამართლებრივ აქტებს; ასრულებს თბილისის მერიის დებულებითა და მთავრობის რეგლამენტით გათვალისწინებულ სხვა უფლებამოსილებებს. 7. თბილისის მერის მოადგილეების თანამდებობრივი შეუთავსებლობის, მათი უფლებამოსილებების შეჩერებისა და შეწყვეტის საკითხები განისაზღვრება ამ კანონის 58-ე და 59-ე მუხლების შესაბამისად. მუხლი 77. თბილისის მერიის სტრუქტურული ერთეულები 1. თბილისის მერიის სტრუქტურული ერთეულები იქმნება ამ კანონით დადგენილი წესით, თბილისის მერიის დებულებით ან მასში შესაბამისი ცვლილებით, მთავრობის უფლებამოსილებისთვის მიკუთვნებული სოციალურ-ეკონომიკური დარგების მართვისა და თბილისის მერიის საქმიანობის უზრუნველყოფის მიზნით. 2. თბილისის მერიის სტრუქტურული ერთეულის ხელმძღვანელს თბილისის საკრებულოს თანხმობით თანამდებობაზე ნიშნავს თბილისის მერი. თბილისის მერიის სტრუქტურული ერთეულის ხელმძღვანელის თანამდებობიდან განთავისუფლების საკითხს წყვეტს თბილისის მერი. თბილისის მერიის სტრუქტურული ერთეულის ხელმძღვანელი პასუხისმგებელია და უფლებამოსილებას იხსნის თბილისის მერის წინაშე. 3. თბილისის მერიის სტრუქტურული ერთეულის ხელმძღვანელის თანამდებობაზე დანიშვნის, თანამდებობრივი შეუთავსებლობის, უფლებამოსილების შეჩერებისა და შეწყვეტის საკითხები განისაზღვრება ამ კანონის 76-ე, 58-ე და 59-ე მუხლების შესაბამისად. 4. თბილისის მერიის სტრუქტურული ერთეულის ხელმძღვანელი თავისი უფლებამოსილების ფარგლებში გამოსცემს ინდივიდუალურ ადმინისტრაციულ-სამართლებრივ აქტებს. თბილისის მერიის სტრუქტურული ერთეულის უფლებამოსილებანი და სტრუქტურული ერთეულის ხელმძღვანელის უფლებამოსილებანი და სტრუქტურული ერთეულის ქვედანაყოფები განისაზღვრება შესაბამისად თბილისის მერიის დებულებით და სტრუქტურული ერთეულის დებულებით და შესაბამისი საშტატო ნუსხით. საქართველოს 2014 წლის 30 ივლისის ორგანული კანონი №2589 - ვებგვერდი, 11.08.2014წ. მუხლი 78. თბილისის ორგანოების საფინანსო კონტროლი და ზედამხედველობა 1. თბილისის ორგანოების საქმიანობის შიდა აუდიტი და ინსპექტირება ხორციელდება „სახელმწიფო შიდა ფინანსური კონტროლის შესახებ“ საქართველოს კანონისა და თბილისის მერიის დებულების შესაბამისად. 2. თბილისის მერიის შიდა აუდიტის სამსახურის ხელმძღვანელს სრული შემადგენლობის უმრავლესობით, საკრებულოს უფლებამოსილების ვადით ირჩევს თბილისის საკრებულო. მისი არჩევის წესი ამ კანონის შესაბამისად განისაზღვრება თბილისის საკრებულოს რეგლამენტით. მუხლი 79. საჯარო სამართლის იურიდიული პირის დაფუძნება 1. თბილისის მიერ დაფუძნებული საჯარო სამართლის იურიდიული პირის ხელმძღვანელს თანამდებობაზე ნიშნავს და თანამდებობიდან ათავისუფლებს მთავრობა. 2. თბილისის ნორმატიული ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტით შექმნილი საჯარო სამართლის იურიდიული პირი არის სახელმწიფო ხელისუფლებისა და მუნიციპალიტეტის ორგანოებისგან განცალკევებული ორგანიზაცია, რომელიც მთავრობის კონტროლით დამოუკიდებლად ახორციელებს სოციალურ, საგანმანათლებლო, კულტურულ, ეკონომიკურ ან/და მთავრობის მიერ განსაზღვრულ სხვა საქმიანობას. 3. თბილისის საკრებულო უფლებამოსილია მთავრობის წარდგინებით დააფუძნოს საჯარო სამართლის იურიდიული პირი მშენებლობის ნებართვის გაცემის, ქალაქის ურბანული განვითარების კონცეფციის შემუშავებისა და თბილისის სივრცის დაგეგმარების, გენერალური და განაშენიანების გეგმების/განაშენიანების დეტალური გეგმების შემუშავების შესახებ შესაბამისი კვლევის ჩატარებისა და რეკომენდაციების მომზადების, ქონების პრივატიზაციისა და სარგებლობის უფლებით გადაცემის პროცესის უზრუნველყოფის ან სხვა მიზნით. თბილისის საჯარო სამართლის იურიდიული პირის რეორგანიზაციისა და ლიკვიდაციის შესახებ გადაწყვეტილებებს მთავრობის წარდგინებით იღებს თბილისის საკრებულო. 4. თბილისის საკრებულო უფლებამოსილია მთავრობის წინადადებით საჯარო სამართლის იურიდიულ პირს დაუდგინოს საჯარო სამართლის იურიდიული პირის წესდებით (დებულებით) განსაზღვრული საქმიანობის, მომსახურების ან/და დაჩქარებული მომსახურების, მათ შორის, მშენებლობის ნებართვის დაჩქარებული წესით გაცემის მომსახურების, საფასურის ოდენობა. 5. თბილისის მიერ დაფუძნებული საჯარო სამართლის იურიდიული პირი უფლებამოსილია განახორციელოს შესაბამისი კანონით ან/და თავისი წესდებით (დებულებით) გათვალისწინებული საქმიანობა. 6. მთავრობა უფლებამოსილია თბილისის საკრებულოს დასამტკიცებლად წარუდგინოს საჯარო სამართლის იურიდიული პირის მიერ ელექტრონული დოკუმენტბრუნვის სისტემის საშუალებით ადმინისტრაციული წარმოების განხორციელების, ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის გამოცემისა და გაცნობის წესი და პირობები. 7. თბილისის მიერ დაფუძნებულ საჯარო სამართლის იურიდიულ პირს მოძრავი ქონება გადაეცემა სარგებლობის ან საკუთრების უფლებით, ხოლო უძრავი ქონება – სარგებლობის უფლებით, ამ კანონით დადგენილი წესით. თბილისის მიერ დაფუძნებული საჯარო სამართლის იურიდიული პირისათვის მოძრავი ქონების საკუთრებაში გადაცემის შესახებ გადაწყვეტილებას იღებს მთავრობა. 8. საჯარო სამართლის იურიდიული პირი უფლებამოსილია თავის საკუთრებაში არსებული ქონება უსასყიდლოდ გადასცეს თბილისს. 9. თბილისის საკრებულოს თანხმობით საჯარო სამართლის იურიდიული პირი უფლებამოსილია თავის საკუთრებაში არსებული ქონება სარგებლობაში გადასცეს ამ კანონის XV თავითა და საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით. 10. თბილისის მიერ დაფუძნებული საჯარო სამართლის იურიდიული პირის მართვის წესი განისაზღვრება საჯარო სამართლის იურიდიული პირის წესდებით (დებულებით). 11. თბილისის მიერ დაფუძნებული საჯარო სამართლის იურიდიული პირის მიერ მიღებული გადაწყვეტილება საჩივრდება თბილისის მერთან, საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით. 12. თბილისის მიერ დაფუძნებული საჯარო სამართლის იურიდიული პირის ლიკვიდაციის შემთხვევაში მის შედეგად დარჩენილი ქონება გადადის თბილისის საკუთრებაში. თავი X თბილისის მერიის ტერიტორიული ორგანო − თბილისის რაიონის გამგეობა მუხლი 80. თბილისის რაიონის გამგეობა 1. თბილისის ადმინისტრაციულ ერთეულში − რაიონში იქმნება თბილისის მერიის ტერიტორიული ორგანო − თბილისის რაიონის გამგეობა (შემდგომ − რაიონის გამგეობა). 2. რაიონის გამგეობა შედგება სტრუქტურული ერთეულებისგან. რაიონის გამგეობის სტრუქტურა და უფლებამოსილება განისაზღვრება რაიონის გამგეობის ტიპური დებულებით. 3. რაიონის გამგეობის საშტატო ნუსხას, თანამდებობრივ სარგოებსა და ტიპურ დებულებას თბილისის მერის წარდგინებით ამტკიცებს თბილისის საკრებულო. 4. რაიონის გამგეობის ხელმძღვანელია თბილისის რაიონის გამგებელი (შემდგომ − რაიონის გამგებელი). რაიონის გამგებელს თბილისის საკრებულოს თანხმობით თანამდებობაზე ნიშნავს თბილისის მერი. რაიონის გამგებლის თანამდებობიდან განთავისუფლების საკითხს წყვეტს თბილისის მერი. 5. რაიონის გამგებლის თანამდებობაზე დანიშვნის, თანამდებობრივი შეუთავსებლობის, უფლებამოსილების შეჩერებისა და შეწყვეტის საკითხები განისაზღვრება ამ კანონის 76-ე, 58-ე და 59-ე მუხლების შესაბამისად. მუხლი 81. რაიონის გამგეობის თანამდებობის პირები 1. რაიონის გამგეობის თანამდებობის პირები არიან: ა) რაიონის გამგებელი; ბ) რაიონის გამგებლის მოადგილე; გ) რაიონის გამგეობის სტრუქტურული ერთეულის ხელმძღვანელი. 2. რაიონის გამგებლის მოადგილესა და რაიონის გამგეობის სტრუქტურული ერთეულის ხელმძღვანელს „საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონით დადგენილი წესით თანამდებობაზე ნიშნავს და თანამდებობიდან ათავისუფლებს რაიონის გამგებელი. მუხლი 82. რაიონის გამგებელი 1. რაიონის გამგებელი უძღვება გამგეობის საქმიანობას, უზრუნველყოფს რაიონის მართვას, კოორდინაციას უწევს თბილისის მერისა და მთავრობის გადაწყვეტილებათა შესრულებას. 2. რაიონის გამგებელი თანამდებობრივად შედის მთავრობის შემადგენლობაში. 3. რაიონის გამგებელი: ა) უნაწილებს ფუნქციებს რაიონის გამგეობის მოსამსახურეებს; აძლევს დავალებებს რაიონის გამგეობის თანამდებობის პირებს და ისმენს მათ ანგარიშებს გაწეული მუშაობის შესახებ;
ბ) „საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონით დადგენილი წესით თანამდებობაზე ნიშნავს და თანამდებობიდან ათავისუფლებს რაიონის გამგეობის თანამდებობის პირებსა და რაიონის გამგეობის სხვა მოსამსახურეებს; გ) უზრუნველყოფს თბილისის საკრებულოს მიერ მიღებული ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტების, პროგრამებისა და პროექტების განხორციელებას; დ) თბილისის მერიის შესაბამის სტრუქტურულ ერთეულს წარუდგენს საბიუჯეტო განაცხადს; ე) ხელს აწერს რაიონის გამგეობის სახელით დადებულ ხელშეკრულებებსა და შეთანხმებებს; წარმოადგენს გამგეობას და მოქმედებს მისი სახელით ოფიციალური ურთიერთობებისას, ასრულებს სხვა წარმომადგენლობით ფუნქციებს, ახორციელებს შესყიდვებს საქართველოს კანონმდებლობისა და თბილისის ნორმატიული აქტების შესაბამისად; ვ) თავისი უფლებამოსილების ფარგლებში გამოსცემს ინდივიდუალურ ადმინისტრაციულ-სამართლებრივ აქტებს; ზ) მონაწილეობს საქართველოს დედაქალაქის პრიორიტეტების დოკუმენტისა და თბილისის ბიუჯეტის პროექტის შემუშავებაში; თ) პასუხისმგებელია რაიონისთვის თბილისის ბიუჯეტით გათვალისწინებული ასიგნებების შესაბამისად გადახდების განხორციელებისათვის; ი) ამზადებს ინფორმაციას თბილისის ბიუჯეტით გათვალისწინებული ასიგნებების შესრულების შესახებ და წარუდგენს თბილისის მერიის შესაბამის სტრუქტურულ ერთეულს; კ) ახორციელებს ამ კანონითა და თბილისის მერიის დებულებით გათვალისწინებულ სხვა უფლებამოსილებებს. 4. რაიონის გამგებელი პასუხისმგებელია და უფლებამოსილებას იხსნის თბილისის მერის წინაშე. მუხლი 83. რაიონის გამგებლის მოადგილეები 1. რაიონის გამგებელს შეიძლება ჰყავდეს არაუმეტეს 3 მოადგილისა. 2. რაიონის გამგებლის მოადგილეები რაიონის გამგებლის მიერ ფუნქციათა განაწილების შესაბამისად ხელმძღვანელობენ რაიონის გამგეობის უფლებამოსილებისთვის მიკუთვნებულ დარგებს; ამზადებენ და რაიონის გამგებელს წარუდგენენ წინადადებებს შესაბამის დარგებში განსახორციელებელ ღონისძიებათა შესახებ; ორგანიზებას უწევენ და აკონტროლებენ რაიონის გამგებლის გადაწყვეტილებათა აღსრულებას. 3. რაიონის გამგებლის არყოფნის შემთხვევაში, ან თუ რაიონის გამგებელს დროებით არ შეუძლია თავისი მოვალეობის შესრულება, მისი დავალებით რაიონის გამგებლის მოვალეობას ასრულებს რაიონის გამგებლის ერთ-ერთი მოადგილე. მუხლი 84. რაიონის გამგეობის სტრუქტურული ერთეულები 1. რაიონის გამგეობის სტრუქტურული ერთეულები შესაბამისი სფეროების მიხედვით აღასრულებენ თბილისის საკრებულოს, თბილისის მერის, მთავრობისა და რაიონის გამგებლის ადმინისტრაციულ-სამართლებრივ აქტებს და თავიანთი უფლებამოსილებების ფარგლებში ხელმძღვანელობენ მოსახლეობის მომსახურების სხვადასხვა დარგს. 2. რაიონის გამგეობის სტრუქტურული ერთეულის ფუნქციები რაიონის გამგეობის დებულების შესაბამისად განისაზღვრება შესაბამისი სტრუქტურული ერთეულის ტიპური დებულებით, რომელსაც თბილისის მერის წარდგინებით ამტკიცებს თბილისის საკრებულო. 3. რაიონის გამგეობის სტრუქტურული ერთეულის საქმიანობას ხელმძღვანელობს სტრუქტურული ერთეულის ხელმძღვანელი. კარი IV მოქალაქეთა მონაწილეობა ადგილობრივი თვითმმართველობის განხორციელებაში თავი XI მოქალაქეთა მონაწილეობა ადგილობრივი თვითმმართველობის განხორციელებაში მუხლი 85. ადგილობრივი თვითმმართველობის განხორციელებაში მოქალაქეთა მონაწილეობის გარანტიები და ფორმები 1. მუნიციპალიტეტის ორგანოები და მუნიციპალიტეტის ორგანოების თანამდებობის პირები ვალდებული არიან, ადგილობრივი თვითმმართველობის განხორციელებაში მოქალაქეთა მონაწილეობის უზრუნველსაყოფად შექმნან ორგანიზაციული და მატერიალურ-ტექნიკური პირობები მოქალაქეთა მიღების, მოქალაქეებთან შეხვედრების, მუნიციპალიტეტის ორგანოების საქმიანობაში, მათ შორის, კოლეგიური საჯარო დაწესებულების სხდომებში, მოქალაქეთა მონაწილეობისა და გადაწყვეტილებათა მიღების პროცესის გამჭვირვალობისათვის. 2. ნებისმიერ პირს აქვს უფლება, ამ კანონით, საქართველოს სხვა საკანონმდებლო და კანონქვემდებარე აქტებითა და მუნიციპალიტეტის საკრებულოს ნორმატიული ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტებით განსაზღვრულ ფარგლებში და დადგენილი წესით, შეუზღუდავად ისარგებლოს ადგილობრივი თვითმმართველობის განხორციელებაში მოქალაქეთა მონაწილეობის ფორმებით. 3. მუნიციპალიტეტი უფლებამოსილია ადგილობრივი თვითმმართველობის განხორციელებაში მოქალაქეთა მონაწილეობის უზრუნველყოფის მიზნით მუნიციპალიტეტის ბიუჯეტში გაითვალისწინოს შესაბამისი პროგრამები. 4. ადგილობრივი თვითმმართველობის განხორციელებაში მოქალაქეთა მონაწილეობის ფორმებია: ა) დასახლების საერთო კრება; ბ) პეტიცია; გ) სამოქალაქო მრჩეველთა საბჭო; დ) მუნიციპალიტეტის საკრებულოს და მუნიციპალიტეტის საკრებულოს კომისიის სხდომებში მონაწილეობა; ე) მუნიციპალიტეტის მერის და მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წევრის მიერ გაწეული მუშაობის შესახებ ანგარიშების მოსმენა. 5. მუნიციპალიტეტი უფლებამოსილია, ადგილობრივი თვითმმართველობის განხორციელებაში მოქალაქეთა მონაწილეობის ამ კანონით განსაზღვრული ფორმების გარდა, შესაბამისი ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტით განსაზღვროს ადგილობრივი თვითმმართველობის განხორციელებაში მოქალაქეთა მონაწილეობის სხვა ფორმები, რომლებიც არ ეწინააღმდეგება საქართველოს კანონმდებლობას. მუხლი 851. ინფორმაციის ხელმისაწვდომობა 1. მუნიციპალიტეტის ორგანოები ვალდებული არიან, ადგილობრივი თვითმმართველობის განხორციელებაში მოქალაქეთა მონაწილეობის უზრუნველყოფის მიზნით განახორციელონ ღონისძიებები თავიანთი საქმიანობისა და ადგილობრივი თვითმმართველობის განხორციელებაში მოქალაქეთა მონაწილეობის შესაძლებლობების შესახებ მუნიციპალიტეტის მოსახლეობის ინფორმირებისათვის. 2. მუნიციპალიტეტის ორგანოებისა და დაწესებულებების, აგრეთვე მუნიციპალიტეტის ბიუჯეტის დაფინანსებით მოქმედი კერძო სამართლის იურიდიული პირების საქმიანობის საჯაროობასთან, მათ შორის, კოლეგიური ორგანოს სხდომის საჯაროობასთან, და საჯარო ინფორმაციის გაცემასთან დაკავშირებული საკითხები წესრიგდება ამ კანონით, საქართველოს სხვა საკანონმდებლო და კანონქვემდებარე აქტებით და მათ საფუძველზე მიღებული მუნიციპალიტეტის საკრებულოს დადგენილებებით. 3. მუნიციპალიტეტის ორგანოები ვალდებული არიან, საქართველოს კანონმდებლობით განსაზღვრულ შემთხვევებში და დადგენილი წესით გამოაქვეყნონ მიღებული ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტები, მათი პროექტები და სხვა საჯარო ინფორმაცია. მუნიციპალიტეტის ორგანოები აგრეთვე ვალდებული არიან, ამ კანონით განსაზღვრული უფლებამოსილების შესაბამისად, გამოაქვეყნონ ან/და საჯაროდ გამოაცხადონ: ა) მუნიციპალიტეტის საკრებულოს, მუნიციპალიტეტის საკრებულოს კომისიისა და მუნიციპალიტეტის საკრებულოს ბიუროს, აგრეთვე მთავრობის სხდომების ოქმები, შესაბამისი სხდომის გამართვიდან 10 დღის ვადაში; ბ) სამოქალაქო მრჩეველთა საბჭოს სხდომების ოქმები, შესაბამისი სხდომის გამართვიდან 10 დღის ვადაში; გ) დასახლების საერთო კრების ოქმები, მერიის მიერ შესაბამისი ოქმის ან მისი ასლის მიღებიდან 10 დღის ვადაში; დ) ამ კანონის შესაბამისად, ინფორმაცია დასახლების საერთო კრების დღის წესრიგის და გამართვის თარიღის, დროისა და ადგილის შესახებ; ე) საანგარიშო წლის მუნიციპალიტეტის ბიუჯეტის შესრულების ანგარიში, მუნიციპალიტეტის საკრებულოსთვის მისი წარდგენიდან 10 დღის ვადაში; ვ) მუნიციპალიტეტის ბიუჯეტის პროექტი; ზ) მუნიციპალიტეტის საპრივატიზებო ობიექტების ნუსხა, მუნიციპალიტეტის საკრებულოს მიერ მისი დამტკიცებიდან 10 დღის ვადაში; თ) მუნიციპალიტეტის ქონების პრივატიზების გეგმა, მისი დამტკიცებიდან 10 დღის ვადაში; ი) მუნიციპალიტეტის მერის და მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წევრის მიერ გაწეული მუშაობის შესახებ ამ კანონით გათვალისწინებული ანგარიშები, შესაბამისი ანგარიშის წარდგენიდან 10 დღის ვადაში; კ) პეტიცია, მისი რეგისტრაციიდან 10 დღის ვადაში; ლ) ამ კანონის 51-ე მუხლის პირველი პუნქტით გათვალისწინებული წერილობითი ინიციატივა, მისი რეგისტრაციიდან 10 დღის ვადაში. 4. ამ მუხლის მე-3 პუნქტით გათვალისწინებული ინფორმაცია ქვეყნდება ან/და საჯაროდ ცხადდება საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის 56-ე და 57-ე მუხლების შესაბამისად ან/და ქვეყნდება პროაქტიულად. 5. მუნიციპალიტეტის საკრებულო უფლებამოსილია შესაბამისი გადაწყვეტილებით გააფართოოს ამ მუხლის მე-3 პუნქტით გათვალისწინებული სავალდებულოდ გამოსაქვეყნებელი ან/და საჯაროდ გამოსაცხადებელი ან/და პროაქტიულად გამოსაქვეყნებელი ინფორმაციის ნუსხა. მუხლი 852. დასახლების საერთო კრება 1. დასახლების საერთო კრება (შემდგომ – საერთო კრება) არის სოფლის/დაბის/ქალაქის მოსახლეობის თვითორგანიზაციისა და ადგილობრივი თვითმმართველობის განხორციელებაში მოქალაქეთა მონაწილეობის ფორმა, რომელიც უზრუნველყოფს შესაბამის დასახლებაში რეგისტრირებული ამომრჩევლის ამ დასახლებისა და მუნიციპალიტეტისათვის მნიშვნელოვანი საკითხების განხილვის, გადაწყვეტისა და აღნიშნული მუნიციპალიტეტის ორგანოების წინაშე ინიციირების პროცესებში ქმედით ჩართულობას. 2. საერთო კრების სახელწოდება შედგება შესაბამისი დასახლების კატეგორიის დასახელებისგან („სოფელი“/„დაბა“/„ქალაქი“), დასახლების სახელწოდებისგან და ზოგადი სახელწოდებისგან („საერთო კრება“). 3. საერთო კრების წევრია შესაბამის დასახლებაში რეგისტრირებული ამომრჩეველი. საერთო კრებაში სათათბირო ხმის უფლებით მონაწილეობის უფლება აქვთ აგრეთვე შესაბამისი დასახლების ტერიტორიაზე არსებული უძრავი ქონების მესაკუთრეს და ამ დასახლებაში მცხოვრებ სხვა სრულწლოვან პირს. 4. ეს კანონი განსაზღვრავს საერთო კრების უფლებამოსილებებს, მისი მოწვევისა და საქმიანობის წესს იმ დასახლებისთვის, რომელში რეგისტრირებულ ამომრჩეველთა რაოდენობა 2000-ს არ აღემატება. 5. იმ დასახლებისთვის, რომელში რეგისტრირებულ ამომრჩეველთა რაოდენობა 500-ს აღემატება, შეიძლება დაწესდეს საერთო კრების დასახლების ცალკეულ ნაწილებში ეტაპობრივად მოწვევის პროცედურა. საერთო კრების დასახლების ნაწილებში გამართვისა და საქმიანობის წესს განსაზღვრავს მუნიციპალიტეტის საკრებულო ამ კანონის 855 მუხლის მე-6 პუნქტის შესაბამისად. 6. იმ დასახლებაში, რომელში რეგისტრირებულ ამომრჩეველთა რაოდენობა 2000-ს აღემატება, მუნიციპალიტეტის საკრებულო უფლებამოსილია, ამ მუხლის მე-5 პუნქტის შესაბამისად, საერთო კრების უფლებამოსილებები, მისი მოწვევისა და საქმიანობის წესი განსაზღვროს მუნიციპალიტეტის საკრებულოს დადგენილებით, აგრეთვე ამ დასახლებაში შექმნას რამდენიმე საერთო კრება და, ამ კანონის გათვალისწინებით, განსაზღვროს მათი უფლებამოსილებანი, სახელწოდებები და საქმიანობის წესი. 7. საერთო კრება უფლებამოსილია თავისი საქმიანობის წარმართვის და მისი ხელშეწყობის მიზნით საკუთარი შემადგენლობიდან აირჩიოს საერთო კრების რჩეული. საერთო კრების რჩეულის კანდიდატურის დასახელების უფლება აქვს შესაბამისი საერთო კრების წევრთა არანაკლებ 5%-ს. 8. საერთო კრების რჩეული უძღვება საერთო კრებას, უზრუნველყოფს საერთო კრების გადაწყვეტილების მუნიციპალიტეტის შესაბამისი ორგანოებისთვის წარდგენას, აგრეთვე ასრულებს საერთო კრების ცალკეულ დავალებებს. 9. საერთო კრების რჩეულის უფლებამოსილების ვადა განისაზღვრება მომდევნო საერთო კრების შეკრებამდე ვადით. საერთო კრების რჩეულის უფლებამოსილება ავტომატურად გრძელდება, თუ მომდევნო საერთო კრება საერთო კრების ახალ რჩეულს არ აირჩევს. საერთო კრების რჩეულის უფლებამოსილება ავტომატურად შეიძლება გაგრძელდეს ზედიზედ არაუმეტეს 5-ჯერ. 10. საერთო კრების საქმიანობაში უზრუნველყოფილი უნდა იქნეს ქალისა და მამაკაცის თანასწორი მონაწილეობის შესაძლებლობა.
საქართველოს 2015 წლის 22 ივლისის ორგანული კანონი №4087 – ვებგვერდი, 04.08.2015წ. მუხლი 853. დასახლების საერთო კრების უფლებამოსილება 1. საერთო კრება უფლებამოსილია: ა) განიხილოს შესაბამისი დასახლებისთვის მნიშვნელოვანი სოციალური და ეკონომიკური საკითხები და მუნიციპალიტეტის ორგანოებისთვის წარსადგენად მოამზადოს შესაბამისი წინადადებები; ბ) განიხილოს შესაბამის დასახლებაში განსახორციელებელი პროექტები მუნიციპალიტეტის ბიუჯეტში მათ ასახვამდე და მუნიციპალიტეტის ორგანოებს წარუდგინოს დასაბუთებული შენიშვნები და წინადადებები; გ) განიხილოს მუნიციპალიტეტში მიმდინარე და განხორციელებული პროექტები და მუნიციპალიტეტის ორგანოებისთვის წარსადგენად მოამზადოს შესაბამისი შენიშვნები და წინადადებები; დ) ორგანიზება გაუწიოს შესაბამისი დასახლებისთვის მნიშვნელოვანი საკითხების გადაწყვეტაში, კერძოდ, დასახლების ტერიტორიის დასუფთავებაში, საქველმოქმედო საქმიანობაში, დასახლების ინფრასტრუქტურის შეკეთებასა და მოწესრიგებაში და სხვა იმ სფეროებში ადგილობრივი მოსახლეობის ჩართვას, რომლებიც არ ეწინააღმდეგება საქართველოს კანონმდებლობას, და, საჭიროების შემთხვევაში, დახმარებისთვის მიმართოს მუნიციპალიტეტის ორგანოებს; ე) მიიღოს გადაწყვეტილება მუნიციპალიტეტის საკრებულოსთვის პეტიციის წარდგენის შესახებ; ვ) მუნიციპალიტეტის მერის ინიციატივით განიხილოს დასახლების საზღვრების დადგენისა და შეცვლის საკითხები და მოამზადოს შესაბამისი წინადადებები; ზ) მუნიციპალიტეტის შესაბამისი ორგანოს წარდგინებით განიხილოს დასახლების ტერიტორიაზე არსებული ქონების მუნიციპალიტეტის საპრივატიზებო ობიექტების ნუსხაში შეტანის საკითხი და მუნიციპალიტეტის შესაბამის ორგანოს წარუდგინოს საკუთარი შენიშვნები; თ) განიხილოს მუნიციპალიტეტის მერის მიერ საერთო კრებაზე ინიციირებული საკითხი; ი) უფლებამოსილების ფარგლებში დავალებები მისცეს საერთო კრების რჩეულს; კ) განახორციელოს ამ კანონითა და მუნიციპალიტეტის საკრებულოს შესაბამისი დადგენილებით განსაზღვრული სხვა უფლებამოსილებები. 2. საერთო კრებაზე საკითხის განხილვის შედეგად მიღებული წინადადება, შენიშვნა, დავალება საერთო კრების გადაწყვეტილების სახით ფორმდება საერთო კრების ოქმით. 3. საერთო კრების გადაწყვეტილება მუნიციპალიტეტის შესაბამის ორგანოებს რეაგირებისთვის წარედგინებათ ამ კანონის 855 მუხლის მე-5 პუნქტით განსაზღვრული წესით. მუნიციპალიტეტის ორგანოები ვალდებული არიან, განიხილონ საერთო კრების გადაწყვეტილება და განხილვის შედეგების შესახებ დასაბუთებული პასუხი ამ კანონითა და საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსით განსაზღვრულ ვადებში აცნობონ საერთო კრების შესაბამის წევრებს ან საერთო კრების რჩეულს. 4. მუნიციპალიტეტის ორგანოები ვალდებული არიან, უზრუნველყონ ამ მუხლის პირველი პუნქტის „ბ“ და „ვ“ ქვეპუნქტებით გათვალისწინებული საკითხების საერთო კრებისთვის განსახილველად წარდგენა.
მუხლი 854. დასახლების საერთო კრების მოწვევის წესი 1. საერთო კრების მოწვევის ინიციირების უფლება აქვთ: ა) შესაბამის დასახლებაში რეგისტრირებულ ამომრჩეველთა არანაკლებ 5%-ს; ბ) მუნიციპალიტეტის მერს – საკუთარი ინიციატივით ან მუნიციპალიტეტის საკრებულოს შუამდგომლობით; გ) საერთო კრების რჩეულს. 2. ამ მუხლის პირველი პუნქტის „ა“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებულ შემთხვევაში საერთო კრების მოწვევის ინიციირებისათვის შესაბამის დასახლებაში რეგისტრირებული არანაკლებ 3 ამომრჩევლის შემადგენლობით იქმნება საინიციატივო ჯგუფი. საინიციატივო ჯგუფი მუნიციპალიტეტის მერს წარუდგენს განცხადებას საერთო კრების მოწვევის შესახებ ინიციატივის რეგისტრაციის თაობაზე. განცხადებაში უნდა მიეთითოს საინიციატივო ჯგუფის წევრის სახელი, გვარი, მისამართი, საკონტაქტო ტელეფონის ნომერი (არსებობის შემთხვევაში). განცხადებას თან უნდა ერთოდეს საინიციატივო ჯგუფის წევრების პირადობის დამადასტურებელი დოკუმენტის ასლები და საერთო კრების დღის წესრიგი. საერთო კრების დღის წესრიგში შეტანილი საკითხები საინიციატივო ჯგუფმა კონკრეტულად უნდა ჩამოაყალიბოს. 3. საინიციატივო ჯგუფის შემადგენლობას და საერთო კრების მოწვევის შესახებ ინიციატივას არეგისტრირებს მერია. საინიციატივო ჯგუფზე ინიციატივის რეგისტრაციის ცნობას გასცემს მუნიციპალიტეტის მერი ან მის მიერ უფლებამოსილი მოხელე შესაბამისი განცხადების წარდგენიდან 3 სამუშაო დღის ვადაში. 4. საინიციატივო ჯგუფის შემადგენლობისა და საერთო კრების მოწვევის შესახებ ინიციატივის რეგისტრაციის თაობაზე ინფორმაცია და საერთო კრების დღის წესრიგი, ამ კანონის 851 მუხლის მე-4 პუნქტის შესაბამისად, საჯაროდ ქვეყნდება. 5. რეგისტრაციაზე უარი დასაშვებია, თუ დარღვეულია ამ კანონის მოთხოვნები ან/და საერთო კრების დღის წესრიგში შეტანილი საკითხების განხილვა-გადაწყვეტა არ განეკუთვნება მუნიციპალიტეტის ან/და საერთო კრების უფლებამოსილებას. 6. საინიციატივო ჯგუფის წევრს უფლება აქვს, რეგისტრაციაზე მუნიციპალიტეტის მერის ან მის მიერ უფლებამოსილი მოხელის უარი გაასაჩივროს საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის შესაბამისად. 7. საინიციატივო ჯგუფი საერთო კრების მოწვევის ინიციატივის მქონე ამომრჩეველთა სიის შედგენას იწყებს რეგისტრაციის ცნობის მიღების დღიდან. სიაში მიეთითება შესაბამის დასახლებაში რეგისტრირებული ამომრჩევლის სახელი, გვარი, დაბადების თარიღი (დღე, თვე, წელი), საქართველოს მოქალაქის პირადი ნომერი, რეგისტრაციის ადგილი და ხელმოწერა. სიის ყოველ ფურცელს ხელს აწერს საინიციატივო ჯგუფის წევრი. 8. რეგისტრაციის ცნობის მიღების დღიდან არაუგვიანეს 1 თვისა საინიციატივო ჯგუფი მუნიციპალიტეტის მერს წარუდგენს განცხადებას საერთო კრების მოწვევის შესახებ. განცხადებაში მიეთითება საერთო კრების მოწვევის თარიღი, დრო და ადგილი (შესაბამისი დასახლების ტერიტორიის ფარგლებში). განცხადებას თან ერთვის ამ მუხლის მე-7 პუნქტით დადგენილი წესით შეგროვებული, შესაბამის დასახლებაში რეგისტრირებულ ამომრჩეველთა არანაკლებ 5%-ის ხელმოწერები. 9. საერთო კრების მოწვევის თარიღად შეიძლება განისაზღვროს ამ მუხლის მე-8 პუნქტით გათვალისწინებული განცხადების წარდგენის დღიდან არაუადრეს მე-15 დღე. 10. საერთო კრება უფლებამოსილია შეიკრიბოს საერთო კრების მოწვევის თარიღის, დროისა და ადგილის შესახებ ინფორმაციის რეგისტრაციის ცნობის მიღების შემთხვევაში. რეგისტრაციის ცნობას გასცემს მუნიციპალიტეტის მერი ან მის მიერ უფლებამოსილი მოხელე შესაბამისი განცხადების წარდგენიდან 5 სამუშაო დღის ვადაში. რეგისტრაციაზე უარი დასაშვებია, თუ დარღვეულია ამ კანონის მოთხოვნები. რეგისტრაციაზე მუნიციპალიტეტის მერის ან მის მიერ უფლებამოსილი მოხელის უარი შეიძლება გასაჩივრდეს ამ მუხლის მე-6 პუნქტის შესაბამისად. 11. საერთო კრების დღის წესრიგის და მოწვევის თარიღის, დროისა და ადგილის შესახებ ინფორმაცია ამ კანონის 851 მუხლის მე-4 პუნქტის შესაბამისად საჯაროდ ქვეყნდება ინფორმაციის რეგისტრაციიდან 3 დღის ვადაში. 12. ამ მუხლის პირველი პუნქტის „გ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებულ შემთხვევაში საერთო კრების მოწვევის შესახებ ინიციატივას მერიის მიერ რეგისტრაცია არ ესაჭიროება. აღნიშნულ შემთხვევაში საერთო კრების მოწვევის თარიღის, დროისა და ადგილის შესახებ ინფორმაცია რეგისტრირდება ამ მუხლის მე-8–მე-11 პუნქტებით დადგენილი წესით, გარდა საერთო კრების მოწვევის ინიციატივის მქონე ამომრჩეველთა სიის წარდგენის პროცედურისა. 13. მუნიციპალიტეტის მერის მიერ საერთო კრების მოწვევის ინიციირება ხდება ამ მუხლის მე-4, მე-9 და მე-11 პუნქტების მოთხოვნათა დაცვით. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს შუამდგომლობით მუნიციპალიტეტის მერის მიერ საერთო კრების მოწვევის პროცედურას განსაზღვრავს მუნიციპალიტეტის საკრებულო. მუნიციპალიტეტის მერს უფლება არ აქვს, საერთო კრების დღის წესრიგში შეიტანოს საერთო კრების რჩეულის არჩევის საკითხი. 14. იმ დასახლებაში, სადაც არჩეულია საერთო კრების რჩეული, მუნიციპალიტეტის მერი ვალდებულია უზრუნველყოს საკუთარი ინიციატივით საერთო კრების მოწვევა წელიწადში არანაკლებ 2-ჯერ. 15. საერთო კრების მოწვევის ორგანიზებას, მათ შორის, ამ მუხლის მე-11 პუნქტით გათვალისწინებული ინფორმაციის შესაბამის დასახლებაში გავრცელებას, უზრუნველყოფენ მერია და საინიციატივო ჯგუფი, აგრეთვე საერთო კრების რჩეული (არსებობის შემთხვევაში). მუხლი 855. დასახლების საერთო კრების საქმიანობის წესი 1. საერთო კრება უფლებამოსილია, თუ მას ესწრება საერთო კრების წევრთა არანაკლებ 20%-ისა. საერთო კრებაზე დამსწრე საერთო კრების წევრთა რეგისტრაციის ორგანიზებას უზრუნველყოფს/უზრუნველყოფენ საინიციატივო ჯგუფი ან/და მერიის უფლებამოსილი მოხელე ან/და საერთო კრების წევრები. რეგისტრაციისას მიეთითება საერთო კრების წევრის სახელი, გვარი, დაბადების თარიღი (დღე, თვე, წელი), საქართველოს მოქალაქის პირადი ნომერი, რეგისტრაციის ადგილი და ხელმოწერა. 2. საერთო კრების ამ კანონის 854 მუხლის პირველი პუნქტის „ა“ ქვეპუნქტის საფუძველზე მოწვევის შემთხვევაში საერთო კრების საქმიანობას წარმართავს საინიციატივო ჯგუფის ის წევრი, რომლის ხელმოწერაც შესაბამის განცხადებაში პირველია მითითებული, ხოლო მისი არყოფნისას – საინიციატივო ჯგუფის სხვა წევრი ან საინიციატივო ჯგუფის თანხმობით – მერიის უფლებამოსილი მოხელე. საერთო კრების ამ კანონის 854 მუხლის პირველი პუნქტის „ბ“ ქვეპუნქტის საფუძველზე მოწვევის შემთხვევაში საერთო კრების საქმიანობას წარმართავს მერიის უფლებამოსილი მოხელე. იმ დასახლებაში, სადაც არჩეულია საერთო კრების რჩეული, საერთო კრების საქმიანობას წარმართავს საერთო კრების რჩეული. 3. საერთო კრების ოქმის შედგენას უზრუნველყოფს საერთო კრების მდივანი. საერთო კრების ამ კანონის 854 მუხლის პირველი პუნქტის „ა“ ქვეპუნქტის საფუძველზე მოწვევის შემთხვევაში საერთო კრების მდივნის ფუნქციას ასრულებს საინიციატივო ჯგუფის წევრი, ხოლო ამ კანონის 854 მუხლის პირველი პუნქტის „ბ“ ქვეპუნქტის საფუძველზე მოწვევის შემთხვევაში – მერიის უფლებამოსილი მოხელე. იმ დასახლებაში, სადაც არჩეულია საერთო კრების რჩეული, საერთო კრების მდივნის ფუნქციას ასრულებს საერთო კრების რჩეული ან მის მიერ უფლებამოსილი პირი. 4. საერთო კრება გადაწყვეტილებას იღებს საერთო კრებაზე დამსწრე საერთო კრების წევრთა ხმების უმრავლესობით. კენჭისყრა, როგორც წესი, ხელის აწევით იმართება. კენჭისყრის ფორმას საერთო კრების წევრებს აცნობს ამ მუხლის მე-2 პუნქტით განსაზღვრული პირი. საერთო კრების გადაწყვეტილებით შეიძლება დადგინდეს კენჭისყრის სხვა ფორმა. საერთო კრების ეტაპობრივად, დასახლების ცალკეულ ნაწილებში გამართვისას ჯამდება საერთო კრებაზე დამსწრე საერთო კრების წევრთა ყველა ხმა, თუ ამ მუხლის მე-6 პუნქტით გათვალისწინებული მუნიციპალიტეტის საკრებულოს დადგენილებით სხვა რამ არ არის განსაზღვრული. 5. საერთო კრებაზე დგება საერთო კრების ოქმი. საერთო კრების ოქმში მითითებული უნდა იქნეს საერთო კრების გამართვის თარიღი და ადგილი, ოქმის ნომერი, საერთო კრების მიერ განხილული საკითხი და მიღებული გადაწყვეტილება, საერთო კრებაზე დამსწრე საერთო კრების წევრთა რაოდენობა და, საჭიროების შემთხვევაში, სხვა ინფორმაცია. საერთო კრების ოქმს ხელს აწერენ ამ მუხლის მე-2 და მე-3 პუნქტებით განსაზღვრული პირები. საერთო კრების ოქმის ასლის მერიაში წარდგენას უზრუნველყოფს ამ მუხლის მე-2 პუნქტით განსაზღვრული პირი საერთო კრების გამართვიდან 7 დღის ვადაში. 6. მუნიციპალიტეტის საკრებულო დადგენილებით ამტკიცებს საერთო კრების ტიპურ დებულებას. საერთო კრების ტიპური დებულებით ამ კანონის შესაბამისად განისაზღვრება საერთო კრების მოწვევასთან დაკავშირებული სხვა საკითხები, საერთო კრების დასახლების ნაწილებში გამართვის, საერთო კრებაზე საკითხების ინიციირების, მათი განხილვისა და კენჭისყრის გამართვის პროცედურა, საერთო კრების მდივნისა და საერთო კრების რჩეულის უფლებები და მოვალეობები, საერთო კრების რჩეულის არჩევის პროცედურა. ამ კანონისა და საქართველოს სხვა საკანონმდებლო და კანონქვემდებარე აქტების შესაბამისად საერთო კრების ტიპური დებულებით შეიძლება აგრეთვე განისაზღვროს საერთო კრების საქმიანობასთან დაკავშირებული სხვა საკითხები.
მუხლი 86. პეტიცია 1. პეტიციის წარდგენის უფლება აქვთ შემდეგ სუბიექტებს: ა) მუნიციპალიტეტის ტერიტორიაზე რეგისტრირებულ ამომრჩეველთა არანაკლებ 1%-ს; ბ) საერთო კრებას. 2. მუნიციპალიტეტის საკრებულო უფლებამოსილია პეტიციის წარდგენის უფლება მიანიჭოს მუნიციპალიტეტის ტერიტორიაზე რეგისტრირებულ ამომრჩეველთა უფრო ნაკლებ რაოდენობას. 3. საერთო კრების გადაწყვეტილების შესაბამისად, საერთო კრების სახელით პეტიციის წარდგენას უზრუნველყოფს საერთო კრების რჩეული ან/და საერთო კრების მიერ უფლებამოსილი პირი. 4. პეტიცია იწერება და შეიტანება მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თავმჯდომარის სახელზე. პეტიციის სახით შეიძლება წარდგენილ იქნეს: ა) ნორმატიული ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის პროექტი; ბ) მოსამზადებელი ნორმატიული ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის პროექტის ძირითადი პრინციპები ან კონკრეტული წინადადებები; გ) მუნიციპალიტეტისთვის ან/და დასახლებისთვის საერთო მნიშვნელობის პრობლემებიდან გამომდინარე საკითხების მუნიციპალიტეტის საკრებულოს სხდომაზე შესწავლის, განხილვისა და გადაწყვეტის მოთხოვნა. 5. პეტიცია უნდა შეიცავდეს: ა) შესაბამისი განცხადების ტექსტს; ბ) პეტიციის წარმდგენი სუბიექტის მომხსენებლის/მომხსენებლების (არაუმეტეს 3 პირისა), სახელს, გვარს, მისამართს, საკონტაქტო ტელეფონის ნომერს (არსებობის შემთხვევაში) და საქართველოს მოქალაქის პირადობის დამადასტურებელი დოკუმენტის ასლს; გ) პეტიციის წარდგენის თარიღს; დ) ამ მუხლის პირველი პუნქტის „ა“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებულ შემთხვევაში – შესაბამისი მუნიციპალიტეტის ტერიტორიაზე რეგისტრირებული პეტიციის წარმდგენი ამომრჩევლების სიას; ე) ამ მუხლის მე-4 პუნქტის „ა“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებულ შემთხვევაში – ნორმატიული ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის პროექტს, ხოლო ამ მუხლის მე-4 პუნქტის „ბ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებულ შემთხვევაში – მოსამზადებელი ნორმატიული ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის პროექტის ძირითად პრინციპებს ან კონკრეტულ წინადადებებს; ვ) ამ მუხლის მე-4 პუნქტის „გ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებულ შემთხვევაში – კონკრეტულად ჩამოყალიბებულ მოთხოვნას და შესაბამის დასაბუთებას. 6. შესაბამისი მუნიციპალიტეტის ტერიტორიაზე რეგისტრირებული პეტიციის წარმდგენი ამომრჩევლების სია უნდა შეიცავდეს შემდეგ მონაცემებს: შესაბამისი მუნიციპალიტეტის ტერიტორიაზე რეგისტრირებული ამომრჩევლის სახელს, გვარს, დაბადების თარიღს (დღე, თვე, წელი), საქართველოს მოქალაქის პირად ნომერს, რეგისტრაციის ადგილს და ხელმოწერას. 7. პეტიციას არეგისტრირებს მუნიციპალიტეტის საკრებულოს აპარატი. იგი უზრუნველყოფს პეტიციის ამ კანონის 851 მუხლის მე-4 პუნქტის შესაბამისად გამოქვეყნებას. 8. პეტიციის წარმდგენი სუბიექტის მომხსენებელს/მომხსენებლებს პეტიციის რეგისტრაციის მოწმობა ეძლევა/ეძლევათ მისი რეგისტრაციაში გატარების შესახებ მიმართვიდან 3 სამუშაო დღის ვადაში. რეგისტრაციაში გატარებაზე უარი დასაშვებია, თუ დარღვეულია ამ კანონის მოთხოვნები ან/და პეტიციით გათვალისწინებული საკითხის გადაწყვეტა არ განეკუთვნება მუნიციპალიტეტის უფლებამოსილებას. 9. პეტიციის წარმდგენი სუბიექტის მომხსენებელს/მომხსენებლებს უფლება აქვს/აქვთ, რეგისტრაციაში გატარებაზე უარი საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად გაასაჩივროს/გაასაჩივრონ სასამართლოში. 10. ამ მუხლის მე-4 პუნქტის „ა“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებულ პეტიციას მუნიციპალიტეტის საკრებულო განიხილავს და შესაბამის გადაწყვეტილებას იღებს მუნიციპალიტეტის საკრებულოს დადგენილების მიღებისათვის ამ კანონითა და მუნიციპალიტეტის საკრებულოს რეგლამენტით დადგენილი წესით. 11. ამ მუხლის მე-4 პუნქტის „ბ“ ან „გ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული პეტიცია მუნიციპალიტეტის საკრებულოს ბიუროს გადაწყვეტილებით, მისი რეგისტრაციიდან 7 დღის ვადაში, შესასწავლად გადაეცემა მუნიციპალიტეტის საკრებულოს შესაბამის კომისიას ან მუნიციპალიტეტის საკრებულოს მუნიციპალიტეტის საკრებულოს სამუშაო ჯგუფის შექმნის წინადადებით, ან აღნიშნული პეტიცია უფლებამოსილების შესაბამისად, განსახილველად ეგზავნება მუნიციპალიტეტის მერს. მუნიციპალიტეტის საკრებულო მუნიციპალიტეტის საკრებულოს ბიუროს მიერ პეტიციის გადაგზავნიდან 1 თვის ვადაში იღებს გადაწყვეტილებას პეტიციის შესასწავლად მუნიციპალიტეტის საკრებულოს სამუშაო ჯგუფის შექმნის მიზანშეწონილობის შესახებ ან პეტიციას უგზავნის მუნიციპალიტეტის საკრებულოს შესაბამის კომისიას. 12. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს შესაბამისი კომისია ან სამუშაო ჯგუფი პეტიციას ამ მუხლის მე-11 პუნქტით განსაზღვრული წესით მიღებიდან 15 დღის ვადაში განიხილავს და იღებს ერთ-ერთ შემდეგ გადაწყვეტილებას: ა) პეტიციის შესაბამისად მუნიციპალიტეტის საკრებულოს დადგენილების პროექტის მომზადების მიზანშეწონილად მიჩნევის თაობაზე; ბ) ამ მუხლის მე-4 პუნქტის „გ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული პეტიციის შესწავლისა და მუნიციპალიტეტის საკრებულოს სხდომისთვის განსახილველად წარდგენის თაობაზე; გ) პეტიციის განხილვის მიზანშეუწონლად მიჩნევის თაობაზე. 13. ამ მუხლის მე-11 და მე-12 პუნქტებით გათვალისწინებული გადაწყვეტილებები მიღებიდან 5 დღის ვადაში უნდა ეცნობოს პეტიციის წარმდგენ სუბიექტს. 14. ამ მუხლის მე-12 პუნქტის „ა“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული გადაწყვეტილების მიღების შემთხვევაში მისი მიღებიდან 1 თვის ვადაში მუნიციპალიტეტის საკრებულოს სხდომას განსახილველად წარედგინება შესაბამისი ნორმატიული ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის პროექტი. მუნიციპალიტეტის საკრებულო შესაბამისი დადგენილების პროექტს განიხილავს მუნიციპალიტეტის საკრებულოს დადგენილების მიღებისათვის ამ კანონითა და მუნიციპალიტეტის საკრებულოს რეგლამენტით დადგენილი წესით. 15. ამ მუხლის მე-12 პუნქტის „ბ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული გადაწყვეტილების მიღების შემთხვევაში მისი მიღებიდან 1 თვის ვადაში მზადდება პეტიციის შესახებ დასკვნა და პეტიცია დასკვნასთან ერთად განსახილველად წარედგინება მუნიციპალიტეტის საკრებულოს სხდომას. მუნიციპალიტეტის საკრებულო პეტიციასთან დაკავშირებით შესაბამის გადაწყვეტილებას იღებს 1 თვის ვადაში. 16. ამ მუხლის მე-12 პუნქტის „გ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული გადაწყვეტილება მიღებიდან 15 დღის ვადაში წარედგინება მუნიციპალიტეტის საკრებულოს. მუნიციპალიტეტის საკრებულო შესაბამის ინფორმაციას ცნობად იღებს ან არ ეთანხმება მუნიციპალიტეტის საკრებულოს შესაბამისი კომისიის ან სამუშაო ჯგუფის გადაწყვეტილებას და იღებს სხვა, შესაბამის გადაწყვეტილებას. 17. ამ მუხლის მე-14 და მე-15 პუნქტებით განსაზღვრული ვადები მუნიციპალიტეტის საკრებულოს გადაწყვეტილებით შეიძლება 1 თვით გაგრძელდეს. 18. მუნიციპალიტეტის მერი ვალდებულია განიხილოს მუნიციპალიტეტის საკრებულოს ბიუროს მიერ უფლებამოსილების შესაბამისად გადაგზავნილი პეტიცია და განხილვის შედეგების შესახებ მუნიციპალიტეტის საკრებულოს და პეტიციის წარმდგენ სუბიექტს აცნობოს პეტიციის განსახილველად მიღებიდან 1 თვის ვადაში. ეს ვადა მუნიციპალიტეტის საკრებულოს ბიუროს თანხმობით შეიძლება 1 თვით გაგრძელდეს. 19. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს/საკრებულოს კომისიის/სამუშაო ჯგუფის სხდომაზე პეტიციას წარადგენს/წარადგენენ და მუნიციპალიტეტის საკრებულოს/საკრებულოს კომისიის/სამუშაო ჯგუფის სხდომაში ამ კანონის 87-ე მუხლის მე-4 პუნქტის შესაბამისად, სათათბირო ხმის უფლებით მონაწილეობს/მონაწილეობენ პეტიციის წარმდგენი სუბიექტის მომხსენებელი/მომხსენებლები. 20. ამ მუხლის მე-18 პუნქტით გათვალისწინებულ შემთხვევაში მუნიციპალიტეტის საკრებულო უფლებამოსილია მუნიციპალიტეტის მერს მოსთხოვოს პეტიციის განხილვის შედეგების შესახებ ანგარიშის ან/და პეტიციის შესახებ დამატებითი ინფორმაციის მუნიციპალიტეტის საკრებულოს სხდომაზე პირადად წარდგენა. 21. პეტიციის განხილვის შემდეგ მუნიციპალიტეტის საკრებულო შესაბამის გადაწყვეტილებას მიღებიდან 10 დღის ვადაში აცნობებს პეტიციის წარმდგენ სუბიექტს, გარდა ამ მუხლის 22-ე პუნქტით გათვალისწინებული შემთხვევისა. 22. თუ პეტიცია საერთო კრების მიერ არის წარდგენილი, პეტიციის განხილვის შედეგების შესახებ ინფორმაცია მუნიციპალიტეტის ორგანოების შესაბამისმა მოსამსახურეებმა საერთო კრებას უნდა წარუდგინონ უშუალოდ – შესაბამისი გადაწყვეტილების მიღებიდან 1 თვის ვადაში ან/და უნდა წარუდგინონ საერთო კრების რჩეულს – შესაბამისი გადაწყვეტილების მიღებიდან 10 დღის ვადაში. 23. პეტიციის რეგისტრაციასთან, ხელმოწერების შემოწმებასთან და პეტიციის განხილვასთან დაკავშირებული სხვა პროცედურები ამ მუხლის შესაბამისად განისაზღვრება მუნიციპალიტეტის საკრებულოს რეგლამენტით. 24. მუნიციპალიტეტის საკრებულო უფლებამოსილია, ამ მუხლის ნორმების გათვალისწინებით, მუნიციპალიტეტის საკრებულოს დადგენილებით განსაზღვროს პეტიციის ელექტრონული ფორმით წარდგენის წესი.
მუხლი 861. სამოქალაქო მრჩეველთა საბჭო 1. სამოქალაქო მრჩეველთა საბჭო არის მუნიციპალიტეტის მერის/რაიონის გამგებლის სათათბირო ორგანო. სამოქალაქო მრჩეველთა საბჭოს შემადგენლობაში შედიან მეწარმე იურიდიული პირების, არასამთავრობო ორგანიზაციებისა და მუნიციპალიტეტის მოსახლეობის წარმომადგენლები. ამ კანონის შესაბამისად, სამოქალაქო მრჩეველთა საბჭოს შემადგენლობას ამტკიცებს მუნიციპალიტეტის მერი/რაიონის გამგებელი. სამოქალაქო მრჩეველთა საბჭოს შემადგენლობა განისაზღვრება არანაკლებ 10 წევრით. 2. სამოქალაქო მრჩეველთა საბჭოში ერთი სქესის წარმომადგენელთა რაოდენობა 1/3-ზე ნაკლები არ უნდა იყოს. სამოქალაქო მრჩეველთა საბჭო უფლებამოსილი არ არის, თუ დარღვეულია ამ პუნქტის მოთხოვნა. 3. მუნიციპალიტეტის მერი ვალდებულია მის მიერ დამტკიცებულ სამოქალაქო მრჩეველთა საბჭოს განსახილველად წარუდგინოს მუნიციპალიტეტის ბიუჯეტის პროექტი, მუნიციპალიტეტის სივრცითი დაგეგმარების დოკუმენტები, მუნიციპალიტეტის გეოგრაფიული ობიექტების სახელდების შესახებ წინადადებები, აგრეთვე სხვა მნიშვნელოვანი ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტების პროექტები, ინფრასტრუქტურული და სოციალური პროექტები. მუნიციპალიტეტის მერის მიერ დამტკიცებული სამოქალაქო მრჩეველთა საბჭოს სხვა უფლებამოსილებები და მისი საქმიანობის წესი განისაზღვრება სამოქალაქო მრჩეველთა საბჭოს დებულებით, რომელსაც ამტკიცებს მუნიციპალიტეტის მერი. 4. რაიონის გამგებლის მიერ დამტკიცებული სამოქალაქო მრჩეველთა საბჭოს უფლებამოსილებები და საქმიანობის წესი განისაზღვრება სამოქალაქო მრჩეველთა საბჭოს დებულებით, რომელსაც ამტკიცებს რაიონის გამგებელი. 5. სამოქალაქო მრჩეველთა საბჭოს გადაწყვეტილება ფორმდება სამოქალაქო მრჩეველთა საბჭოს სხდომის ოქმით. სამოქალაქო მრჩეველთა საბჭო იკრიბება არანაკლებ 3 თვეში ერთხელ.
მუხლი 87. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს და მუნიციპალიტეტის საკრებულოს კომისიის სხდომებში მონაწილეობა 1. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს და მუნიციპალიტეტის საკრებულოს კომისიის, აგრეთვე მთავრობის სხდომები საჯაროა, გარდა საქართველოს კანონმდებლობით გათვალისწინებული შემთხვევებისა. 2. ნებისმიერ პირს აქვს უფლება, წინასწარი შეტყობინების ან/და წინასწარი ნებართვის გარეშე დაესწროს მუნიციპალიტეტის საკრებულოს და მუნიციპალიტეტის საკრებულოს კომისიის საჯარო სხდომებს. 3. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს და მუნიციპალიტეტის საკრებულოს კომისიის საჯარო სხდომებზე დასწრების მსურველთათვის სხდომათა დარბაზში ადგილები უნდა იყოს გამოყოფილი. თუ სხდომაზე დასწრების მსურველთა რაოდენობა აღემატება მათთვის სხდომათა დარბაზში გამოყოფილი ადგილების რაოდენობას, მუნიციპალიტეტის საკრებულოს აპარატი ვალდებულია უზრუნველყოს მის ხელთ არსებული იმ ტექნიკური საშუალებების გამოყენება, რომლებიც სხდომაზე დასწრების მსურველებს სხდომის მსვლელობის მოსმენის საშუალებას მისცემს. 4. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს და მუნიციპალიტეტის საკრებულოს კომისიის საჯარო სხდომებზე დამსწრე პირებს უფლება აქვთ, წინასწარი ნებართვის გარეშე, მაგრამ მხოლოდ სხდომის თავმჯდომარის თანხმობის შემთხვევაში, მუნიციპალიტეტის საკრებულოს რეგლამენტით დადგენილი წესით დაუსვან შეკითხვები მომხსენებელს და თანამომხსენებელს, გააკეთონ განმარტება და განცხადება, წარადგინონ ინფორმაცია. საქართველოს 2015 წლის 22 ივლისის ორგანული კანონი №4087 – ვებგვერდი, 04.08.2015წ. მუხლი 88. მუნიციპალიტეტის მერის და მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წევრის მიერ გაწეული მუშაობის შესახებ ანგარიშების მოსმენა 1. მუნიციპალიტეტის მერი და მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წევრი ვალდებული არიან, წელიწადში ერთხელ მაინც, არაუგვიანეს 1 ნოემბრისა, მუნიციპალიტეტის საკრებულოს შესაბამისი დადგენილებით განსაზღვრული წესით მოაწყონ საჯარო შეხვედრები მუნიციპალიტეტის ამომრჩევლებთან და წარუდგინონ მათ ანგარიში გაწეული მუშაობის შესახებ, ანგარიშის განხილვისას უპასუხონ მუნიციპალიტეტის ამომრჩეველთა მიერ დასმულ შეკითხვებს. 2. მუნიციპალიტეტის ტერიტორიაზე რეგისტრირებულ ამომრჩეველს უფლება აქვს, შეუზღუდავად დაესწროს მუნიციპალიტეტის მერის და მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წევრის საჯარო ანგარიშების განხილვას. 3. მუნიციპალიტეტის შესაბამისი ორგანოები ვალდებული არიან, უზრუნველყონ მუნიციპალიტეტის მერის და მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წევრის მიერ გაწეული მუშაობის შესახებ ამ კანონით გათვალისწინებული ანგარიშების გამოქვეყნება. კარი V მუნიციპალიტეტის ბიუჯეტი და ეკონომიკური საფუძვლები თავი XII მუნიციპალიტეტის ბიუჯეტი მუხლი 89. მუნიციპალიტეტის ბიუჯეტი 1. მუნიციპალიტეტის ბიუჯეტი არის შესაბამისი მუნიციპალიტეტის საკრებულოს მიერ დამტკიცებული, მუნიციპალიტეტის ფუნქციებისა და ვალდებულებების შესრულების მიზნით მისაღები შემოსულობების, გასაწევი გადასახდელებისა და ნაშთის ცვლილების ერთობლიობა. 2. მუნიციპალიტეტის ბიუჯეტის პროექტის მომზადების, წარდგენის, განხილვის, დამტკიცების, ბიუჯეტში ცვლილების შეტანის, ბიუჯეტის შესრულების, ანგარიშგებისა და კონტროლის წესები განისაზღვრება ამ კანონით, საქართველოს საბიუჯეტო კოდექსითა და სხვა ნორმატიული აქტებით. მუხლი 90. მუნიციპალიტეტის ბიუჯეტის დამოუკიდებლობა 1. მუნიციპალიტეტის ბიუჯეტი დამოუკიდებელია როგორც სხვა მუნიციპალიტეტის, ისე ავტონომიური რესპუბლიკის რესპუბლიკური და საქართველოს სახელმწიფო ბიუჯეტებისგან. 2. მუნიციპალიტეტის ბიუჯეტის დამოუკიდებლობას განაპირობებს საკუთარი შემოსულობები და საკუთარ უფლებამოსილებათა განხორციელებისთვის გადასახდელების დამოუკიდებლად განსაზღვრის უფლებამოსილება. მუხლი 91. მუნიციპალიტეტის ბიუჯეტის პროექტის განხილვა და დამტკიცება 1. მუნიციპალიტეტის მომავალი წლის ბიუჯეტის პროექტს თანდართულ მასალებთან ერთად არაუგვიანეს 15 ნოემბრისა მუნიციპალიტეტის მერი წარუდგენს მუნიციპალიტეტის საკრებულოს ამ კანონისა და საქართველოს საბიუჯეტო კოდექსის შესაბამისად. 2. მუნიციპალიტეტის საკრებულო ბიუჯეტის პროექტს მისი წარდგენიდან 5 დღის ვადაში აქვეყნებს საჯარო განხილვისთვის. 3. მუნიციპალიტეტის საკრებულო საჯაროდ განიხილავს ბიუჯეტის პროექტს და ახალი საბიუჯეტო წლის დაწყებამდე, სიითი შემადგენლობის უმრავლესობით იღებს გადაწყვეტილებას მუნიციპალიტეტის ბიუჯეტის პროექტის დამტკიცების შესახებ. 4. შენიშვნების არსებობის შემთხვევაში მუნიციპალიტეტის საკრებულო არაუგვიანეს 25 ნოემბრისა ბიუჯეტის პროექტს შენიშვნებით უბრუნებს მუნიციპალიტეტის მერს. 5. ბიუჯეტის პროექტის იმავე ან შესწორებულ ვარიანტს არაუგვიანეს 10 დეკემბრისა მუნიციპალიტეტის მერი წარუდგენს მუნიციპალიტეტის საკრებულოს. 6. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს მიერ განხილვისას ბიუჯეტის პროექტში ცვლილებები შეიძლება შეტანილ იქნეს მხოლოდ მუნიციპალიტეტის მერთან შეთანხმებით. 7. თუ მუნიციპალიტეტის საკრებულომ არ დაამტკიცა მუნიციპალიტეტის მერის მიერ წარმოდგენილი ბიუჯეტის პროექტის შესწორებული ვარიანტი ან მერის მიერ საკრებულოს შენიშვნების გაუზიარებლობის შემთხვევაში − ბიუჯეტის პროექტის პირვანდელი რედაქცია, მუნიციპალიტეტის საკრებულო უფლებამოსილია სიითი შემადგენლობის სამი მეხუთედით დაამტკიცოს მუნიციპალიტეტის საკრებულოს ფრაქციის ან მუნიციპალიტეტის საკრებულოს სიითი შემადგენლობის არანაკლებ ერთი მესამედის მიერ ინიციირებული ბიუჯეტის პროექტი, რომელშიც გათვალისწინებული უნდა იყოს მხოლოდ საკრებულოს მიერ ამ მუხლის მე-4 პუნქტის შესაბამისად მერისათვის გაგზავნილი შენიშვნები ან მათი ნაწილი. 8. მუნიციპალიტეტის ბიუჯეტის პროექტის დასაგეგმი წლის დაწყებამდე დაუმტკიცებლობის შემთხვევაში მუნიციპალიტეტის მერი უფლებამოსილია თითოეულ პრიორიტეტზე ყოველთვიურად გასცეს თანხა არაუმეტეს გასული საბიუჯეტო წლის ასიგნებების ერთი მეთორმეტედისა. მუნიციპალიტეტის ბიუჯეტის პროექტის ახალი საბიუჯეტო წლის დაწყებიდან 3 თვის განმავლობაში დაუმტკიცებლობის შემთხვევაში საქართველოს მთავრობას უფლება აქვს, მუნიციპალიტეტის საკრებულოს ამ კანონით დადგენილი წესით ვადამდე შეუწყვიტოს უფლებამოსილება. 9. წლიური ბიუჯეტი ქვეყნდება და ხელმისაწვდომია საზოგადოებისთვის. მუხლი 92. მუნიციპალიტეტის ბიუჯეტის შემოსულობები 1. მუნიციპალიტეტის ბიუჯეტის შემოსულობებია საანგარიშო პერიოდში ბიუჯეტში მიღებული ფულადი სახსრების ერთობლიობა: ა) შემოსავლები; ბ) არაფინანსური აქტივები (არაფინანსური აქტივებით განხორციელებული ოპერაციებიდან მიღებული სახსრები); გ) ფინანსური აქტივები (ფინანსური აქტივებით განხორციელებული ოპერაციებიდან მიღებული სახსრები, ნაშთის გამოყენების გარდა); დ) ვალდებულებები (ვალდებულებების აღების შედეგად მიღებული სახსრები). 2. მუნიციპალიტეტის ბიუჯეტის შემოსულობები მოიცავს საკუთარ შემოსულობებსა და არასაკუთარ შემოსულობებს. 3. მუნიციპალიტეტს თავისი უფლებამოსილების ფარგლებში შეუძლია დამოუკიდებლად, საკუთარი შეხედულებისამებრ გამოიყენოს საკუთარი შემოსულობები. 4. მუნიციპალიტეტის ბიუჯეტის არასაკუთარ შემოსულობებს განეკუთვნება კაპიტალური, სპეციალური და მიზნობრივი ტრანსფერები, სესხი და „გრანტების შესახებ“ საქართველოს კანონის შესაბამისად მიღებული გრანტი. 5. მუნიციპალიტეტის ბიუჯეტში შემოსავლების ადმინისტრირება ხდება საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით. მუხლი 93. ადგილობრივი გადასახადისა და მოსაკრებლის განსაზღვრა და ადმინისტრირების წესი 1. ადგილობრივი გადასახადის ოდენობას (განაკვეთს) კანონით დადგენილი წესით განსაზღვრავს მუნიციპალიტეტის საკრებულო. 2. ადგილობრივი მოსაკრებლის ოდენობას (განაკვეთს) განსაზღვრავს მუნიციპალიტეტის საკრებულო. 3. ადგილობრივი გადასახადების ადმინისტრირებას უზრუნველყოფენ საგადასახადო ორგანოები. საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი სხვა შემოსავლებისა და არაფინანსური აქტივებით განხორციელებული ოპერაციებიდან მისაღები სახსრების ამოღებას უზრუნველყოფენ შესაბამისი სამსახურები, თუ საქართველოს კანონმდებლობით სხვა რამ არ არის დადგენილი. 4. აკრძალულია მუნიციპალიტეტის ტერიტორიაზე მდებარე, მუნიციპალიტეტის მართვაში არსებულ ადრეული და სკოლამდელი აღზრდისა და განათლების საჯარო დაწესებულებებში გადასახადის, ტარიფის ან სხვა საფასურის შემოღება სასწავლო-აღმზრდელობითი მომსახურებისა და კვებითი მომსახურებისათვის. მუხლი 94. მუნიციპალიტეტის ბიუჯეტისთვის გამოსაყოფი ტრანსფერის სახეები მუნიციპალიტეტის ბიუჯეტისთვის გამოსაყოფი ტრანსფერის სახეებია: ა) კაპიტალური ტრანსფერი; ბ) მიზნობრივი ტრანსფერი; გ) სპეციალური ტრანსფერი. მუხლი 95. (ამოღებულია) მუხლი 96. კაპიტალური ტრანსფერი 1. კაპიტალური ტრანსფერი გამოიყოფა კაპიტალური პროექტის განსახორციელებლად. კაპიტალური ტრანსფერი არის სახელმწიფო, ავტონომიური რესპუბლიკის რესპუბლიკურ და მუნიციპალიტეტის ბიუჯეტებს შორის გაწეული ფინანსური დახმარება, რომელიც დაკავშირებულია ტრანსფერის მიმღების არაფინანსური აქტივების ზრდასთან. მუნიციპალიტეტმა კაპიტალური ტრანსფერი შესაძლებელია გამოყოს მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ იგი ხმარდება ტრანსფერის გამცემი მუნიციპალიტეტის მიზნებს საქართველოს კანონმდებლობით განსაზღვრული საკუთარი უფლებამოსილებების ფარგლებში. 2. ამ მუხლის პირველი პუნქტით გათვალისწინებულ შემთხვევაში მუნიციპალიტეტი უფლებამოსილია საქართველოს მთავრობას/საქართველოს სამინისტროებს ან/და საქართველოს ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობას/საქართველოს ავტონომიური რესპუბლიკის სამინისტროებს მიმართოს ფინანსური დახმარების სახით კაპიტალური ტრანსფერის გამოყოფის მოთხოვნით. ამ მიმართვაში აღინიშნება კაპიტალური ტრანსფერის გამოყოფის მოთხოვნის საფუძველი და ტრანსფერის მოცულობა. 3. სახელმწიფო ბიუჯეტიდან ავტონომიური რესპუბლიკის რესპუბლიკური ბიუჯეტისათვის კაპიტალური ტრანსფერი გამოიყოფა ამ მუხლის მე-2 პუნქტით განსაზღვრული პროცედურით. 4. ამ მუხლის პირველი პუნქტით გათვალისწინებულ შემთხვევაში მუნიციპალიტეტის წინადადება კაპიტალური ტრანსფერის გამოყოფის შესახებ შესაძლებელია წარედგინოს სხვა მუნიციპალიტეტს. მუხლი 97. მიზნობრივი ტრანსფერი 1. მიზნობრივი ტრანსფერი გადაეცემა ერთი ბიუჯეტიდან სხვა ბიუჯეტს დელეგირებული უფლებამოსილების ფინანსური უზრუნველყოფისათვის. 2. მიზნობრივი ტრანსფერი შეიძლება გადაეცეს: ა) საქართველოს სახელმწიფო ბიუჯეტიდან მუნიციპალიტეტის ბიუჯეტს; ბ) ავტონომიური რესპუბლიკის ბიუჯეტიდან შესაბამისი მუნიციპალიტეტის ბიუჯეტს. მუხლი 98. სპეციალური ტრანსფერი 1. სპეციალური ტრანსფერი გამოიყოფა სტიქიური მოვლენების, ეკოლოგიური და სხვა სახის კატასტროფების, საომარი მოქმედებების, ეპიდემიების და სხვა საგანგებო სიტუაციების შედეგების (ზიანის) სალიკვიდაციოდ, აგრეთვე სხვა ღონისძიებების განსახორციელებლად. სპეციალური ტრანსფერი არის სახელმწიფო, ავტონომიური რესპუბლიკის რესპუბლიკურ და მუნიციპალიტეტების ბიუჯეტებს შორის გაწეული ფინანსური დახმარება. მუნიციპალიტეტმა ტრანსფერი შესაძლებელია გამოყოს მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ იგი ხმარდება ტრანსფერის გამცემი მუნიციპალიტეტის მიზნებს საქართველოს კანონმდებლობით განსაზღვრული საკუთარი უფლებამოსილებების ფარგლებში. 2. ამ მუხლის პირველი პუნქტით გათვალისწინებულ შემთხვევაში მუნიციპალიტეტი უფლებამოსილია საქართველოს მთავრობას/საქართველოს სამინისტროებს ან/და საქართველოს ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობას/საქართველოს ავტონომიური რესპუბლიკის სამინისტროებს მიმართოს ფინანსური დახმარების სახით სპეციალური ტრანსფერის გამოყოფის მოთხოვნით. ამ მიმართვაში აღინიშნება სპეციალური ტრანსფერის გამოყოფის მოთხოვნის საფუძველი და ტრანსფერის მოცულობა. 3. სახელმწიფო ბიუჯეტიდან ავტონომიური რესპუბლიკის რესპუბლიკური ბიუჯეტისათვის სპეციალური ტრანსფერი გამოიყოფა ამ მუხლის მე-2 პუნქტით განსაზღვრული პროცედურით. 4. ამ მუხლის პირველი პუნქტით გათვალისწინებულ შემთხვევაში მუნიციპალიტეტის წინადადება სპეციალური ტრანსფერის გამოყოფის შესახებ შესაძლებელია წარედგინოს სხვა მუნიციპალიტეტს. 5. სპეციალური ტრანსფერის გამოყოფის შესახებ წინადადების წარდგენა შესაძლებელია მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ ამ მუხლის პირველი პუნქტით გათვალისწინებული ღონისძიებების დასაფინანსებლად შესაბამისი მუნიციპალიტეტის ბიუჯეტის სარეზერვო ფონდი არასაკმარისია. მუხლი 99. მუნიციპალიტეტის ბიუჯეტის სარეზერვო ფონდი 1. მუნიციპალიტეტის ბიუჯეტში გაუთვალისწინებელი გადასახდელების დასაფინანსებლად იქმნება სარეზერვო ფონდი, რომლის მოცულობა არ უნდა აღემატებოდეს წლიური ბიუჯეტით გათვალისწინებული ასიგნებების საერთო მოცულობის 2 პროცენტს. 2. მუნიციპალიტეტის ბიუჯეტის სარეზერვო ფონდიდან თანხას მუნიციპალიტეტის მერის გადაწყვეტილების საფუძველზე, რომელიც შეიცავს ინფორმაციას თანხის ოდენობისა და მიზნობრიობის შესახებ, გამოყოფს მერიის შესაბამისი სტრუქტურული ერთეული. საქართველოს 2017 წლის 26 ივლისის ორგანული კანონი №1251 - ვებგვერდი, 29.07.2017წ. მუხლი 100. მუნიციპალიტეტის მიერ სესხის აღება და გრანტის მიღება 1. მუნიციპალიტეტი უფლებამოსილია საქართველოს მთავრობის ნებართვით, თავისი უფლებამოსილების ფარგლებში და საკუთარი სახელით, კაპიტალური ინვესტიციის განსახორციელებლად, საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესითა და ოდენობით აიღოს სესხი/სასესხო ვალდებულება იურიდიული პირისგან. 2. მუნიციპალიტეტის მიერ აღებული სესხის საერთო მოცულობა არ უნდა აღემატებოდეს გასული 3 საბიუჯეტო წლის მუნიციპალიტეტის საკუთარი შემოსავლების საშუალო წლიური ოდენობის 10 პროცენტს, ხოლო თბილისის მიერ სესხის აღების შემთხვევაში აღებული სესხის საერთო მოცულობიდან ყოველწლიურად დასაფარავი სესხის მომსახურების (ძირითადი თანხა და პროცენტი) მოცულობა არ უნდა აღემატებოდეს თბილისის წლიური ბიუჯეტის საკუთარი შემოსავლების 5 პროცენტს. მუნიციპალიტეტის საკუთრებაში არსებული ქონების მოთხოვნის უზრუნველყოფის საშუალებად გამოყენება დაუშვებელია. 3. მუნიციპალიტეტი უფლებამოსილია ამ მუხლის მე-2 პუნქტით განსაზღვრულზე მეტი მოცულობით აიღოს სესხი მხოლოდ სახელმწიფო ხელისუფლების ორგანოსა და მის მიერ კონტროლირებული საჯარო სამართლის იურიდიული პირისგან. 4. საქართველოს მთავრობის ნებართვას საჭიროებს აგრეთვე მუნიციპალიტეტის მიერ სხვა პირის სასარგებლოდ თავდებობა ან რაიმე სხვა გარანტიის გაცემა. 5. მუნიციპალიტეტს უფლება აქვს, საქართველოს მთავრობის ნებართვით, საკუთარი უფლებამოსილების განსახორციელებლად, კანონით დადგენილი წესით მიიღოს გრანტი. გრანტის მიღების ნებართვის მისაღებად საქართველოს მთავრობას შუამდგომლობით მიმართავს მუნიციპალიტეტის აღმასრულებელი ორგანო. საქართველოს მთავრობის ნებართვა საჭირო არ არის, თუ: ა) გრანტი საქართველოს პარლამენტის მიერ რატიფიცირებული საქართველოს საერთაშორისო ხელშეკრულების საფუძველზე მიიღება; ბ) გრანტის გამცემია საქართველოს სამინისტრო ან „გრანტების შესახებ“ საქართველოს კანონით გათვალისწინებული შესაბამისი საჯარო სამართლის იურიდიული პირი; გ) გრანტის მიმღებია თბილისი. 6. საქართველოს მთავრობის ნებართვა გაიცემა საქართველოს მთავრობის განკარგულებით. 7. ამ მუხლის პირველი, მე-4 და მე-5 პუნქტებით გათვალისწინებულ გადაწყვეტილებებს მუნიციპალიტეტის სახელითა და მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წინასწარი თანხმობით, ამ მუხლით დადგენილი წესითა და პირობებით იღებს და შესაბამის ხელშეკრულებას აფორმებს მუნიციპალიტეტის აღმასრულებელი ორგანო. საქართველოს 2015 წლის 8 ივლისის ორგანული კანონი №3977 – ვებგვერდი, 20.07.2015წ. მუხლი 101. მუნიციპალიტეტის ბიუჯეტის გადასახდელები 1. მუნიციპალიტეტის ბიუჯეტის გადასახდელებია საანგარიშო პერიოდში ბიუჯეტიდან გასაცემი ფულადი სახსრების ერთობლიობა: ა) ხარჯები; ბ) არაფინანსური აქტივები (არაფინანსური აქტივებით განხორციელებული ოპერაციებისთვის მიმართული სახსრები); გ) ფინანსური აქტივები (ფინანსური აქტივებით განხორციელებული ოპერაციებისთვის მიმართული სახსრები, ნაშთის დაგროვების გარდა); დ) ვალდებულებები (ვალდებულებების ძირითადი ნაწილის დაფარვისთვის მიმართული სახსრები). 2. მუნიციპალიტეტი მოხელეთა პროფესიული განვითარებისათვის მიმართავს შრომის ანაზღაურებისათვის გათვალისწინებული საბიუჯეტო ასიგნებების საერთო მოცულობის არანაკლებ 1 პროცენტს. მუხლი 102. დამოუკიდებლობა გადასახდელების მიმართულებების განსაზღვრისას მუნიციპალიტეტი დამოუკიდებლად განსაზღვრავს ამ კანონით გათვალისწინებული უფლებამოსილების განხორციელებისთვის დასაფინანსებელი გადასახდელების მიმართულებებს. მუხლი 103. შემოსავლების კომპენსირება საქართველოს სახელმწიფო ხელისუფლების უმაღლესი ორგანოების, აგრეთვე აფხაზეთისა და აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკების სახელმწიფო ხელისუფლების ორგანოების მიერ ისეთი გადაწყვეტილების მიღება, რომელიც ამ გადაწყვეტილების მიღების წლის განმავლობაში ზრდის მუნიციპალიტეტის ბიუჯეტის გადასახდელების ოდენობას ან ამცირებს მის შემოსავლებს, კომპენსირებული უნდა იქნეს შესაბამისად საქართველოს სახელმწიფო ან ავტონომიური რესპუბლიკის რესპუბლიკური ბიუჯეტიდან. თავი XIII მუნიციპალიტეტის ქონება მუხლი 104. თავის რეგულირების სფერო 1. ეს თავი განსაზღვრავს მუნიციპალიტეტის ქონების კატეგორიებს, შექმნის წესსა და ქონებრივ უფლებებს (გარდა ბუნებრივი რესურსებისა, რომლებით სარგებლობა და რომელთა ფლობა და განკარგვა მოწესრიგებულია საქართველოს კანონმდებლობით), აგრეთვე მუნიციპალიტეტის ქონების პრივატიზებისა და სარგებლობის უფლებით გადაცემის სამართლებრივ, ეკონომიკურ, ორგანიზაციულ საფუძვლებსა და ძირითად პირობებს. 2. ამ თავის მოქმედება არ ვრცელდება: ა) შესყიდვით შეძენილ საქონელზე/მომსახურებაზე, თუ შესყიდვის მიზანი იყო შეძენილი საქონლის/მომსახურების შემდგომი განაწილება, დარიგება ან სხვაგვარად განკარგვა; ბ) (ამოღებულია - 09.02.2023, №2580); გ) მუნიციპალიტეტის საკუთრებაში არსებული, საქართველოს სახელმწიფო ხელისუფლებისათვის, აფხაზეთისა და აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკებისათვის, მუნიციპალიტეტისათვის ან საჯარო სამართლის იურიდიული პირისათვის სარგებლობაში გადაცემული შენობა-ნაგებობის რეკონსტრუქციის, რემონტის, დემონტაჟის ან ლიკვიდაციის შედეგად მიღებული ვარგისი ნაწილებისა და მასალების გასხვისებასა და სხვაგვარ განკარგვაზე, რომელსაც ეს ორგანო ან საჯარო სამართლის იურიდიული პირი ახორციელებს აღნიშნული შენობა-ნაგებობის რეკონსტრუქციის, რემონტის, დემონტაჟის ან ლიკვიდაციის ხარჯების მთლიანად ან ნაწილობრივ დაფარვისათვის; დ) კანონიერი მოსარგებლეებისათვის გადასაცემი არაპრივატიზებული საცხოვრებელი და არასაცხოვრებელი (იზოლირებული და არაიზოლირებული) ფართობის მუნიციპალიტეტის აღმასრულებელი ორგანოს მიერ კანონიერი მოსარგებლეებისათვის საკუთრებაში უსასყიდლოდ გადაცემასთან დაკავშირებულ, საქართველოს მთავრობის შესაბამისი სამართლებრივი აქტით გათვალისწინებულ შემთხვევებზე. ე) „საჯარო და კერძო თანამშრომლობის შესახებ“ საქართველოს კანონით გათვალისწინებული საჯარო და კერძო თანამშრომლობის პროექტის ფარგლებში მუნიციპალიტეტის ქონების მართვაზე, განკარგვასა და სარგებლობაში გადაცემაზე. 3. საქართველოს სახელმწიფო ხელისუფლებისათვის, აფხაზეთისა და აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკებისათვის, მუნიციპალიტეტისათვის ან საჯარო სამართლის იურიდიული პირისათვის სარგებლობაში გადაცემული შენობა-ნაგებობის რეკონსტრუქციის, რემონტის, დემონტაჟის ან ლიკვიდაციის შედეგად მიღებული ვარგისი ნაწილებისა და მასალების გასხვისებასა და სხვაგვარ განკარგვას აღნიშნული შენობა-ნაგებობის რეკონსტრუქციის, რემონტის, დემონტაჟის ან ლიკვიდაციის ხარჯების მთლიანად ან ნაწილობრივ დაფარვისათვის ეს ორგანო ან საჯარო სამართლის იურიდიული პირი ახორციელებს საქართველოს მთავრობის მიერ დადგენილი წესითა და პირობებით. მუხლი 105. ტერმინთა განმარტება ამ კანონის მიზნებისათვის მასში გამოყენებულ ტერმინებს აქვს შემდეგი მნიშვნელობა: ა) განკარგვა − მუნიციპალიტეტის ქონების პრივატიზება, სარგებლობის უფლებით გადაცემა, მართვის უფლებით გადაცემა ან სახელმწიფოსთვის, ავტონომიური რესპუბლიკისთვის, შესაბამისი მუნიციპალიტეტის/მუნიციპალიტეტების კერძო სამართლის იურიდიული პირისთვის, თბილისის მიერ დაფუძნებული საჯარო სამართლის იურიდიული პირისთვის ამ კანონით განსაზღვრულ შემთხვევებში და დადგენილი წესით საკუთრებაში/სარგებლობაში უსასყიდლოდ გადაცემა; ბ) პრივატიზება − მუნიციპალიტეტის ქონების ფიზიკური ან/და იურიდიული პირისთვის ამ კანონით განსაზღვრული ფორმითა და წესით საკუთრებაში გადაცემა, გარდა ამ კანონის 75-ე მუხლის „დ.ბ1“ ქვეპუნქტით და 79-ე, 1061 და 108-ე მუხლებით გათვალისწინებული შემთხვევებისა; გ) სარგებლობის უფლებით გადაცემა − მუნიციპალიტეტის ქონების ფიზიკური, საჯარო ან/და კერძო სამართლის იურიდიული პირისთვის სარგებლობის უფლებით გადაცემა ამ კანონით დადგენილი წესით; დ) მართვის უფლებით გადაცემა − მუნიციპალიტეტის საკუთრებაში არსებული წილებისა და აქციების ფიზიკური ან/და იურიდიული პირისთვის გადაცემა ამ კანონით დადგენილი წესით; ე) განკარგვის საწყისი საფასური − მუნიციპალიტეტის ქონების პრივატიზების, სარგებლობის უფლებით გადაცემის ან მართვის უფლებით გადაცემის საწყისი საფასური; ვ) (ამოღებულია - 22.07.2015, №4087); ზ) უცხო ქვეყნის აღიარებული საფონდო ბირჟა – საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად საქართველოს ეროვნული ბანკის მიერ აღიარებულ ბირჟათა სიაში შეყვანილი საფონდო ბირჟა. მუხლი 106. მუნიციპალიტეტის ქონება 1. მუნიციპალიტეტის ქონება არის საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად მუნიციპალიტეტის საკუთრებაში არსებული ყველა ნივთი და არამატერიალური ქონებრივი სიკეთე. 2. მუნიციპალიტეტის ქონებას განეკუთვნება: ა) მუნიციპალიტეტისთვის კანონით მიკუთვნებული ქონება; ბ) სახელმწიფოს მიერ მუნიციპალიტეტისთვის საკუთრებაში გადაცემული ქონება; გ) ავტონომიური რესპუბლიკის მიერ შესაბამისი მუნიციპალიტეტისთვის საკუთრებაში გადაცემული ქონება; დ) მუნიციპალიტეტის მიერ საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად შექმნილი, შეძენილი ან რეგისტრირებული ქონება. 3. მუნიციპალიტეტის ქონება იყოფა ორ კატეგორიად – ძირითად (განუსხვისებელ) ქონებად და დამატებით ქონებად. 4. ძირითადი (განუსხვისებელი) ქონება არის მუნიციპალიტეტის უფლებამოსილების განხორციელების საფუძველი. ძირითადი ქონების გამოყენება შეიძლება მხოლოდ მუნიციპალიტეტის საჯარო ფუნქციების შესასრულებლად და უფლებამოსილების განსახორციელებლად. 5. დამატებითი ქონება არის ქონება, რომელიც არ არის ძირითადი (განუსხვისებელი) ქონების ნაწილი და რომელიც მუნიციპალიტეტმა შეიძლება გამოიყენოს საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით. 6. სახელმწიფოს მიერ მუნიციპალიტეტებისთვის გადასაცემი ძირითადი (განუსხვისებელი) ქონების სახეობათა ნუსხას საქართველოს ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების სამინისტროს წარდგინებით ამტკიცებს საქართველოს მთავრობა. 7. მუნიციპალიტეტის ძირითადი (განუსხვისებელი) ქონების გასხვისება დაუშვებელია, გარდა ამ კანონის 121-ე მუხლით გათვალისწინებული შემთხვევისა. დამატებითი ქონების გასხვისება დასაშვებია ამ კანონითა და საქართველოს სხვა საკანონმდებლო და კანონქვემდებარე ნორმატიული აქტებით დადგენილი წესით.
მუხლი 1061. მუნიციპალიტეტის/მუნიციპალიტეტების კერძო სამართლის იურიდიული პირი 1. მუნიციპალიტეტს უფლება აქვს, მხოლოდ საკუთარი უფლებამოსილებების ფარგლებში, საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად დააფუძნოს სააქციო საზოგადოება, შეზღუდული პასუხისმგებლობის საზოგადოება, არასამეწარმეო (არაკომერციული) იურიდიული პირი. მუნიციპალიტეტს აგრეთვე უფლება აქვს, გახდეს სააქციო საზოგადოების, შეზღუდული პასუხისმგებლობის საზოგადოების, არასამეწარმეო (არაკომერციული) იურიდიული პირის პარტნიორი/აქციონერი/წევრი. მუნიციპალიტეტი არის კერძო სამართლის იურიდიული პირის დამფუძნებელი/პარტნიორი/აქციონერი/წევრი. 2. მუნიციპალიტეტებს უფლება აქვთ, ერთობლივი საქმიანობის მიზნით, ამ კანონისა და საქართველოს სხვა საკანონმდებლო და კანონქვემდებარე აქტების შესაბამისად, ერთობლივად დააფუძნონ სააქციო საზოგადოება, შეზღუდული პასუხისმგებლობის საზოგადოება, არასამეწარმეო (არაკომერციული) იურიდიული პირი ან გახდნენ სხვა პირების, მათ შორის, მუნიციპალიტეტის/მუნიციპალიტეტების, მიერ დაფუძნებული სააქციო საზოგადოების, შეზღუდული პასუხისმგებლობის საზოგადოების პარტნიორები/აქციონერები/დამფუძნებლები და არასამეწარმეო (არაკომერციული) იურიდიული პირის წევრები. 3. ამ მუხლის მე-7–მე-13 და მე-15 პუნქტები ვრცელდება მუნიციპალიტეტის/მუნიციპალიტეტების მხოლოდ იმ საწარმოზე, სადაც მუნიციპალიტეტის/მუნიციპალიტეტების წილობრივი მონაწილეობა 50%-ს აღემატება, აგრეთვე მხოლოდ მუნიციპალიტეტის/მუნიციპალიტეტების მიერ დაფუძნებულ არასამეწარმეო (არაკომერციულ) იურიდიულ პირზე და არასამეწარმეო (არაკომერციულ) იურიდიულ პირზე, რომლის წევრია/წევრები არიან მხოლოდ მუნიციპალიტეტი/მუნიციპალიტეტები, გარდა ამ კანონის მე-20 მუხლით გათვალისწინებული იურიდიული პირისა. მუნიციპალიტეტის/მუნიციპალიტეტების სხვა საწარმოს და სხვა არასამეწარმეო (არაკომერციული) იურიდიული პირის ქონებასთან დაკავშირებული საკითხები განისაზღვრება შესაბამისი კერძო სამართლის იურიდიული პირის წესდებით (დებულებით). ეს მუხლი არ ვრცელდება ამ კანონის მე-20 მუხლის შესაბამისად დაფუძნებულ არასამეწარმეო (არაკომერციულ) იურიდიულ პირზე. აღნიშნული იურიდიული პირის საქმიანობასთან დაკავშირებული საკითხები განისაზღვრება მისი წესდებით (დებულებით). 4. მუნიციპალიტეტის/მუნიციპალიტეტების კერძო სამართლის იურიდიული პირის დაფუძნების, რეორგანიზაციისა და ლიკვიდაციის შესახებ, სააქციო საზოგადოების, შეზღუდული პასუხისმგებლობის საზოგადოების წილის/აქციების შეძენის შესახებ ან არასამეწარმეო (არაკომერციული) იურიდიული პირის წევრად გახდომის შესახებ გადაწყვეტილებას მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თანხმობით იღებს მუნიციპალიტეტის აღმასრულებელი ორგანო. მუნიციპალიტეტის საკრებულო თანხმობას გასცემს ამ პუნქტში აღნიშნული გადაწყვეტილების მიღების მიზანშეწონილობაზე, რაც არ გულისხმობს საქართველოს კანონმდებლობით გათვალისწინებული სარეგისტრაციო განაცხადის და მასზე თანდართული დოკუმენტების მოწონებას. 5. მუნიციპალიტეტის/მუნიციპალიტეტების საწარმოს პარტნიორის/აქციონერის უფლებამოსილებას ახორციელებს/ახორციელებენ მუნიციპალიტეტის/მუნიციპალიტეტების შესაბამისი აღმასრულებელი ორგანო/ორგანოები. მუნიციპალიტეტის აღმასრულებელი ორგანო, როგორც პარტნიორი/აქციონერი, უფლებამოსილია მიიღოს გადაწყვეტილება მუნიციპალიტეტის/მუნიციპალიტეტების საწარმოს კაპიტალში ცვლილების შეტანის შესახებ, მათ შორის, წილის, აქციებისა და ფულადი შენატანის განხორციელების შესახებ, მუნიციპალიტეტის/მუნიციპალიტეტების საწარმოსთვის ქონების სარგებლობაში/საკუთრებაში გადაცემის შესახებ, დაამტკიცოს შესაბამისი იურიდიული პირის წესდება (დებულება), განახორციელოს საქართველოს კანონმდებლობით განსაზღვრული პარტნიორის/აქციონერის სხვა უფლებამოსილებები. მუნიციპალიტეტის იმ საწარმოში, სადაც შესაბამისი მუნიციპალიტეტის წილობრივი მონაწილეობა 50%-ს არ აღემატება, ამ პუნქტში აღნიშნული გადაწყვეტილების მიღებაში მუნიციპალიტეტის შესაბამისი აღმასრულებელი ორგანო მონაწილეობს, როგორც პარტნიორი/აქციონერი. ამ შემთხვევაში გადაწყვეტილება მიიღება შესაბამისი საწარმოს წესდების (დებულების) შესაბამისად. 6. მუნიციპალიტეტის/მუნიციპალიტეტების არასამეწარმეო (არაკომერციული) იურიდიული პირის დამფუძნებლის/წევრის უფლებამოსილებებს ახორციელებს/ახორციელებენ მუნიციპალიტეტის/ მუნიციპალიტეტების შესაბამისი აღმასრულებელი ორგანო/ორგანოები. მუნიციპალიტეტის აღმასრულებელი ორგანო, როგორც დამფუძნებელი/წევრი, უფლებამოსილია მიიღოს გადაწყვეტილება მუნიციპალიტეტის/მუნიციპალიტეტების არასამეწარმეო (არაკომერციული) იურიდიული პირისთვის ფინანსური სახსრებისა და მოძრავი ნივთების სარგებლობაში/საკუთრებაში გადაცემის შესახებ, უძრავი ნივთების სარგებლობაში გადაცემის შესახებ, დაამტკიცოს შესაბამისი იურიდიული პირის წესდება (დებულება), განახორციელოს საქართველოს კანონმდებლობით განსაზღვრული სხვა უფლებამოსილებები. მუნიციპალიტეტის არასამეწარმეო (არაკომერციულ) იურიდიულ პირში, რომლის ერთ-ერთი დამფუძნებელი/წევრი შესაბამისი მუნიციპალიტეტია, ამ პუნქტში აღნიშნული გადაწყვეტილების მიღებაში მუნიციპალიტეტის შესაბამისი აღმასრულებელი ორგანო მონაწილეობს, როგორც დამფუძნებელი/წევრი. ამ შემთხვევაში გადაწყვეტილება მიიღება შესაბამისი იურიდიული პირის წესდების (დებულების) შესაბამისად. 7. მუნიციპალიტეტის/მუნიციპალიტეტების კერძო სამართლის იურიდიული პირის ძირითადი საშუალებების გასხვისება, გარდა ქონების ამ მუხლის მე-11 პუნქტის შესაბამისად გასხვისებისა და ამ კანონის 104-ე მუხლის მე-2 და მე-3 პუნქტებით და 118-ე მუხლის მე-2 პუნქტით გათვალისწინებულ შემთხვევებში შეძენილი/მიღებული ქონებისა, ხდება საჯარო ან ელექტრონული აუქციონის ფორმით. 8. მუნიციპალიტეტის/მუნიციპალიტეტების კერძო სამართლის იურიდიული პირის ძირითადი საშუალებების სარგებლობის უფლებით გადაცემა ხდება აუქციონის ფორმით ან პირდაპირი განკარგვის წესით. ძირითადი საშუალებების პირდაპირი განკარგვის წესით სარგებლობის უფლებით გადაცემა შეიძლება სასყიდლით ან უსასყიდლოდ, პირობით ან უპირობოდ. 9. მუნიციპალიტეტის/მუნიციპალიტეტების კერძო სამართლის იურიდიული პირის ქონების აუქციონის გარეშე, სარგებლობის უფლებით უსასყიდლოდ გადაცემა დასაშვებია არაუმეტეს 2 წლის ვადით, გარდა ამ მუხლის მე-11 პუნქტით გათვალისწინებული შემთხვევისა. 10. მუნიციპალიტეტის კერძო სამართლის იურიდიული პირის ძირითადი საშუალებების გასხვისებისა და სარგებლობის უფლებით გადაცემის, ქონების საწყისი საფასურის, ქონების სარგებლობის უფლებით გადაცემისას ქირის საფასურის და ქირის საწყისი საფასურის განსაზღვრის და ანგარიშსწორების წესებს, მუნიციპალიტეტის ქონების პრივატიზების, ქონებით სარგებლობისა და ქონების მართვის უფლებით გადაცემის, ქონების პრივატიზებისას საწყისი საპრივატიზებო საფასურის, ქონების სარგებლობის უფლებით გადაცემისას ქირის საფასურის და ქირის საწყისი საფასურის განსაზღვრის და ანგარიშსწორების წესების გათვალისწინებით, მუნიციპალიტეტის მერის წარდგინებით, დადგენილებით ამტკიცებს მუნიციპალიტეტის საკრებულო. 11. მუნიციპალიტეტის/მუნიციპალიტეტების კერძო სამართლის იურიდიული პირის ქონება აუქციონის გარეშე, სარგებლობის უფლებით შეიძლება გადაეცეს შესაბამის მუნიციპალიტეტს, სახელმწიფოს და ავტონომიური რესპუბლიკების ორგანოებს, სხვა მუნიციპალიტეტს, საჯარო სამართლის იურიდიულ პირს (გარდა პოლიტიკური პარტიისა), მუნიციპალიტეტის/მუნიციპალიტეტების მიერ დაფუძნებულ არასამეწარმეო (არაკომერციულ) იურიდიულ პირს, საწარმოს, რომლის წილის ან აქციათა 50%-ზე მეტს ფლობს/ფლობენ მუნიციპალიტეტი/მუნიციპალიტეტები, ან თავად ამ კერძო სამართლის იურიდიული პირის მიერ დაფუძნებულ კერძო სამართლის იურიდიულ პირს. მუნიციპალიტეტის/მუნიციპალიტეტების კერძო სამართლის იურიდიული პირის ქონება აუქციონის გარეშე, საკუთრებაში შეიძლება გადაეცეს შესაბამის მუნიციპალიტეტს/მუნიციპალიტეტებს. მუნიციპალიტეტის/მუნიციპალიტეტების კერძო სამართლის იურიდიული პირის ქონების ამ პუნქტის შესაბამისად სარგებლობის უფლებით გადაცემის შესახებ გადაწყვეტილებას ამ კანონისა და შესაბამისი იურიდიული პირის წესდების (დებულების) შესაბამისად, როგორც იურიდიული პირის დამფუძნებელი/პარტნიორი/აქციონერი/წევრი, იღებს მუნიციპალიტეტის აღმასრულებელი ორგანო. 12. მუნიციპალიტეტის/მუნიციპალიტეტების კერძო სამართლის იურიდიული პირის ძირითადი საშუალებების გასხვისების ან სარგებლობის უფლებით გადაცემის შესახებ გადაწყვეტილებას ამ კანონისა და შესაბამისი იურიდიული პირის წესდების (დებულების) შესაბამისად, როგორც იურიდიული პირის დამფუძნებელი/პარტნიორი/აქციონერი/წევრი, იღებს მუნიციპალიტეტის აღმასრულებელი ორგანო. მუნიციპალიტეტის/მუნიციპალიტეტების არასამეწარმეო (არაკომერციული) იურიდიული პირის ქონების გასხვისებისას დაცული უნდა იქნეს საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 36-ე მუხლის მოთხოვნა, გარდა ამ კანონის მე-11 პუნქტით გათვალისწინებული შემთხვევისა. 13. მუნიციპალიტეტის/მუნიციპალიტეტების კერძო სამართლის იურიდიული პირის ხელმძღვანელობაზე/წარმომადგენლობაზე უფლებამოსილი პირის დანიშვნის/გათავისუფლების შესახებ გადაწყვეტილებას შესაბამისი იურიდიული პირის წესდების (დებულების) შესაბამისად, როგორც კერძო სამართლის იურიდიული პირის დამფუძნებელი/პარტნიორი/აქციონერი/წევრი, იღებს მუნიციპალიტეტის აღმასრულებელი ორგანო. 14. მუნიციპალიტეტის საკრებულო უფლებამოსილია მუნიციპალიტეტის აღმასრულებელი ორგანოს წარდგინებით, ამ კანონისა და საქართველოს სხვა საკანონმდებლო და კანონქვემდებარე აქტების შესაბამისად დაარეგულიროს მუნიციპალიტეტის კერძო სამართლის იურიდიული პირის ქონების მართვასთან დაკავშირებული სხვა საკითხები, რომლებიც საჭიროებს ნორმატიული აქტით მოწესრიგებას. 15. მუნიციპალიტეტის საკრებულო უფლებამოსილია მუნიციპალიტეტის საკრებულოს რეგლამენტში გაითვალისწინოს მუნიციპალიტეტის კერძო სამართლის იურიდიული პირის ხელმძღვანელობაზე უფლებამოსილი პირის მიერ გაწეული საქმიანობის ანგარიშის წარმოდგენის წესი. 16. ამ მუხლის მე-2 პუნქტით გათვალისწინებული მუნიციპალიტეტის კერძო სამართლის იურიდიული პირის ქონების მართვასთან, დაფინანსებასთან, კონტროლთან, ხელმძღვანელთა დანიშვნასთან დაკავშირებული სხვა საკითხები, მათ შორის, დამფუძნებლების/პარტნიორების/აქციონერების/წევრების მიერ გადაწყვეტილების მიღების წესი, რომელიც არ წესრიგდება ამ კანონით, რეგულირდება დამფუძნებლების/პარტნიორების/აქციონერების/წევრების შეთანხმებით (წესდებით (დებულებით)). 17. თბილისის აღმასრულებელი ორგანოს ამ მუხლით განსაზღვრული უფლებამოსილებები, გარდა ამ მუხლის მე-4 და მე-13 პუნქტებით გათვალისწინებული შემთხვევებისა, შეიძლება განახორციელოს აგრეთვე თბილისის შესაბამისმა საჯარო სამართლის იურიდიულმა პირმა ამ საჯარო სამართლის იურიდიული პირის წესდებით (დებულებით) განსაზღვრულ შემთხვევაში და დადგენილი წესით. 18. იმ საწარმოს დაშლის წესს, რომლის აქციების ან წილის 50%-ზე მეტს ფლობს/ფლობენ მუნიციპალიტეტი/მუნიციპალიტეტები, დადგენილებით ამტკიცებს საქართველოს მთავრობა. მუხლი 107. მუნიციპალიტეტისთვის ამ კანონით მიკუთვნებული ქონება 1. ამ კანონით მუნიციპალიტეტისთვის მიკუთვნებულია მუნიციპალიტეტის ტერიტორიაზე არსებული შემდეგი ქონება: ა) ადგილობრივი მნიშვნელობის გზები და მათი ნაწილები, ქუჩები, მიწისქვეშა და მიწისზედა გადასასვლელები, ტროტუარები, შუქნიშნები, გარე განათების კონსტრუქციები, მოედნები, სკვერები, ბულვარები, შადრევნები, პარკები, მწვანე ნარგავები და ნაპირსამაგრი ნაგებობები; ბ) არასასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწა, გარდა: ბ.ა) კერძო საკუთრებაში არსებული მიწისა; ბ.ბ) სახელმწიფო ქონებაზე დამაგრებული და სახელმწიფოს წილობრივი მონაწილეობით არსებულ ქონებაზე დამაგრებული მიწებისა; ბ.გ) მიწისა, რომელიც ექვემდებარება ამ პუნქტის „ბ.ბ“ ქვეპუნქტით განსაზღვრულ ქონებაზე (სახელმწიფო ქონება და სახელმწიფოს წილობრივი მონაწილეობით არსებული ქონება) საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით დამაგრებას; გ) მუნიციპალიტეტის საკუთრებაში არსებულ ობიექტებზე, მათ შორის, ამ პუნქტის „ა“ ქვეპუნქტით განსაზღვრულ ობიექტებზე, დამაგრებული მიწა; დ) ადგილობრივი მნიშვნელობის ტყისა და წყლის რესურსები; ე) სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწა, გარდა ამ მუხლის მე-2 პუნქტით გათვალისწინებული შემთხვევებისა. 2. მუნიციპალიტეტის საკუთრებად არ ითვლება შემდეგი სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწა: ა) კერძო საკუთრებაში არსებული და სახელმწიფო საკუთრებად რეგისტრირებული სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწა, მათ შორის, საძოვრები; ბ) ის დაურეგისტრირებელი სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწა, რომელზედაც ამ მუხლის მე-3 პუნქტით განსაზღვრული წესით წარდგენილია სახელმწიფო საკუთრებად დარეგისტრირების თაობაზე განცხადება, გარდა ამ მუხლის მე-4 პუნქტით გათვალისწინებული შემთხვევისა; გ) მუნიციპალიტეტის ტერიტორიაზე არსებული დაურეგისტრირებელი სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწა; დ) პირუტყვის გადასარეკი ტრასები; ე) 500 მეტრი სიგრძის სასაზღვრო ზოლში არსებული სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწა; ვ) სახელმწიფო ნაკრძალების, ბუნების ძეგლების, ეროვნული პარკებისა და აღკვეთილების მიწები; ზ) სახელმწიფო მნიშვნელობის ისტორიის, კულტურის, ბუნებისა და საკულტო-რელიგიური ძეგლებისათვის განკუთვნილი მიწები; თ) სახელმწიფო ტყის მიწა; ი) საქართველოს სახელმწიფო და ავტონომიური რესპუბლიკის ბიუჯეტების საბიუჯეტო დაფინანსებაზე მყოფი დაწესებულებებისა და საჯარო სამართლის იურიდიული პირებისათვის უზუფრუქტის ფორმით, სარგებლობის უფლებით გადაცემული მიწები; კ) სახელმწიფო წყლის ფონდის მიწა. [ კ) საქართველოს წყლის სახელმწიფო ფონდის მიწა. (ამოქმედდეს 2026 წლის 1 სექტემბრიდან)] 3. თუ კანონით სხვა რამ არ არის გათვალისწინებული, მუნიციპალიტეტს მის ტერიტორიაზე არსებულ დაურეგისტრირებელ სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის ნაკვეთზე საკუთრების უფლება წარმოეშობა შესაბამისი მარეგისტრირებელი ორგანოსათვის დადგენილი წესით მიმართვისა და რეგისტრაციის საფუძველზე, რაც სახელმწიფოს არ ართმევს უფლებას, სახელმწიფო საკუთრებად დაარეგისტრიროს დაურეგისტრირებელი სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის ნაკვეთი. 4. ერთი და იმავე მიწის ნაკვეთის ან მისი ნაწილის დარეგისტრირების თაობაზე განცხადებით შესაბამისი მარეგისტრირებელი ორგანოსთვის სახელმწიფოსა და მუნიციპალიტეტის მიერ ერთდროულად მიმართვის შემთხვევაში დაკმაყოფილდება უფრო ადრე რეგისტრირებული განცხადება, ერთსა და იმავე დღეს მიმართვისას კი − მუნიციპალიტეტის განცხადება. მუხლი 108. მუნიციპალიტეტის საკუთრებაში არსებული ქონების სახელმწიფოსათვის ან/და ავტონომიური რესპუბლიკისათვის საკუთრებაში უსასყიდლოდ გადაცემა 1. მუნიციპალიტეტის საკუთრებაში არსებული ქონება, მათ შორის, არასასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის ნაკვეთი, სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის ნაკვეთი (შენობა-ნაგებობებით ან მათ გარეშე), აგრეთვე წილები/აქციები (გარდა მუნიციპალიტეტის საკუთარი უფლებამოსილების განხორციელებისათვის საჭირო ძირითადი (განუსხვისებელი) ქონებისა) სახელმწიფოს საკუთრებაში უსასყიდლოდ გადაეცემა „სახელმწიფო ქონების შესახებ“ საქართველოს კანონით განსაზღვრული ქონების მმართველის დასაბუთებული მიმართვის საფუძველზე, ავტონომიურ რესპუბლიკას – ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობის მიმართვის საფუძველზე, მუნიციპალიტეტის საკრებულოს გადაწყვეტილებით, ხოლო თბილისის შემთხვევაში – თბილისის მთავრობის გადაწყვეტილებით. 2. ამ მუხლის პირველი პუნქტით გათვალისწინებულ მოთხოვნაზე დასაბუთებულ – დადებით ან უარყოფით გადაწყვეტილებას იღებს მუნიციპალიტეტის საკრებულო, ხოლო თბილისის შემთხვევაში – მთავრობა. შესაბამისი პასუხი წერილობით ეცნობება მოთხოვნის წარმდგენს მისი წარდგენიდან არაუგვიანეს 45 დღისა. თუ უფლებამოსილმა ორგანომ მოთხოვნის წარდგენიდან 45 დღის ვადაში გადაწყვეტილება არ მიიღო, მოთხოვნილი ქონება სახელმწიფოსათვის ან/და ავტონომიური რესპუბლიკისათვის საკუთრებაში გადაცემულ ქონებად ჩაითვლება და სახელმწიფოს ან/და ავტონომიური რესპუბლიკის საკუთრებად რეგისტრირდება. საქართველოს 2015 წლის 8 ივლისის ორგანული კანონი №3977 – ვებგვერდი, 20.07.2015წ. მუხლი 109. მუნიციპალიტეტის ქონებაზე საკუთრების უფლება 1. მუნიციპალიტეტი ქონებაზე საკუთრების უფლების განხორციელებისას დამოუკიდებელია. 2. მუნიციპალიტეტის ორგანოები ქონებრივი უფლებების განხორციელებისას ვალდებული არიან, დაიცვან მუნიციპალიტეტის, როგორც მესაკუთრის, კანონიერი ინტერესები. მუხლი 110. მუნიციპალიტეტის მიერ ქონებრივი უფლებების განხორციელების ძირითადი პრინციპები 1. მუნიციპალიტეტის ორგანოები ქონებრივ უფლებებს ახორციელებენ მუნიციპალიტეტის სახელით. 2. მუნიციპალიტეტის ქონება შეიძლება მდებარეობდეს როგორც მუნიციპალიტეტის ტერიტორიაზე, ისე მისი ფარგლების გარეთ. 3. მუნიციპალიტეტის ორგანოები მუნიციპალიტეტის საკუთრებაში არსებულ ქონებაზე ქონებრივ უფლებებს ახორციელებენ მოსახლეობის ინტერესების გათვალისწინებით, საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით. თავი XIV მუნიციპალიტეტის ქონების შექმნა მუხლი 111. მუნიციპალიტეტის ქონების შექმნის წყაროები მუნიციპალიტეტის ქონება იქმნება: ა) სახელმწიფო საკუთრებაში არსებული ქონების გადაცემით; ბ) საკუთარი ბიუჯეტიდან გამოყოფილი სახსრებით; გ) იმ ხდომილებათა შედეგად, რომელთაც საქართველოს კანონმდებლობა უკავშირებს სამოქალაქო-სამართლებრივი შედეგების წარმოშობას; დ) საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით ქონების შექმნით, შეძენით, აგრეთვე ქონების ან/და შესრულებული სამუშაოს უსასყიდლოდ მიღებით. საქართველოს 2015 წლის 8 ივლისის ორგანული კანონი №3977 – ვებგვერდი, 20.07.2015წ. მუხლი 112. სახელმწიფო საკუთრებაში არსებული ქონების მუნიციპალიტეტისთვის საკუთრებაში გადაცემა მუნიციპალიტეტის მიერ ამ კანონით განსაზღვრული საკუთარი უფლებამოსილების განსახორციელებლად საჭირო ქონებას სახელმწიფო უსასყიდლოდ გადასცემს საკუთრებაში მუნიციპალიტეტს ამ კანონის 113-ე მუხლით დადგენილი წესით. მუხლი 113. სახელმწიფო საკუთრებაში არსებული ქონების მუნიციპალიტეტისთვის საკუთრებაში უსასყიდლოდ გადაცემა 1. სახელმწიფო საკუთრებაში არსებულ ქონებას მუნიციპალიტეტს საკუთრებაში გადასცემს ქონების მმართველი მუნიციპალიტეტის მერის დასაბუთებული მოთხოვნის საფუძველზე. 2. ქონების მმართველი ამ მუხლის პირველ პუნქტში აღნიშნული ორგანოს მიერ წარდგენილ მოთხოვნაზე იღებს დასაბუთებულ გადაწყვეტილებას და პასუხს წერილობით აცნობებს მოთხოვნის წარმდგენს მისი წარდგენიდან 45 დღის ვადაში. ძირითადი (განუსხვისებელი) უძრავი ქონების გადაცემის თაობაზე ქონების მმართველის გადაწყვეტილება მიღებიდან 10 დღის ვადაში დასამტკიცებლად გადაეცემა საქართველოს მთავრობას. თუ საქართველოს მთავრობამ 45 დღის ვადაში არ მიიღო გადაწყვეტილება, მოთხოვნილი ქონება მოთხოვნის წარმდგენის საკუთრებაში გადაცემულ ქონებად ჩაითვლება. 3. თუ ქონებას ერთზე მეტი მუნიციპალიტეტი იყენებს, იგი საკუთრებაში გადაეცემა იმ მუნიციპალიტეტს, რომლის ტერიტორიაზედაც მდებარეობს ეს ქონება. ასეთი ქონების გამოყენებისა და მოვლა-პატრონობის წესები განისაზღვრება ხელშეკრულებით, რომელსაც ხელს აწერენ ის მუნიციპალიტეტები, რომლებიც იყენებენ ამ ქონებას. საქართველოს 2017 წლის 26 ივლისის ორგანული კანონი №1251 - ვებგვერდი, 29.07.2017წ. მუხლი 114. სახელმწიფოს მიერ მუნიციპალიტეტისთვის საკუთრებაში გადაცემული ქონების რეგისტრაცია 1. სახელმწიფოს მიერ მუნიციპალიტეტისთვის საკუთრებაში გადაცემული ქონება რეგისტრირდება საჯარო რეესტრში ქონების მმართველის ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის საფუძველზე, საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით, ამ კანონის 113-ე მუხლით განსაზღვრული პროცედურების დასრულებიდან 60 დღის ვადაში. 2. საჯარო რეესტრში რეგისტრირებული ქონების სარეგისტრაციო მონაცემები, სარეგისტრაციო მონაცემების ცვლილებები და შესწორებები საჯაროა და ქვეყნდება საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით. თავი XV მუნიციპალიტეტის ქონების პრივატიზება და სარგებლობის უფლებით გადაცემა მუხლი 115. მუნიციპალიტეტის ქონების პრივატიზების, სარგებლობის უფლებითა და მართვის უფლებით გადაცემის რეგულირება და საწყისი საპრივატიზებო საფასურის განსაზღვრის განსაკუთრებული შემთხვევები 2. თბილისის ქონების პირობებიანი აუქციონის ფორმით პრივატიზებისას ამ ქონების საწყის საპრივატიზებო საფასურად საქართველოს მთავრობის დადგენილებით გათვალისწინებულ შემთხვევებში, თბილისის საკრებულოს თანხმობის საფუძველზე მიღებული თბილისის მთავრობის გადაწყვეტილებით შესაძლებელია საბაზრო ღირებულებაზე ნაკლები ფასი განისაზღვროს. 3. ამ მუხლის პირველი და მე-2 პუნქტებით დადგენილი წესები არ ვრცელდება წილების ან აქციების ან სერტიფიკატებით წარმოდგენილი აქციების პირდაპირ ან შუამავლის მეშვეობით, საჯარო ან კერძო შეთავაზებით, უცხო ქვეყნის აღიარებულ საფონდო ბირჟაზე ან მოცემულ დროს საერთაშორისო კაპიტალის ბაზრებზე არსებული პრაქტიკის შესაბამისი შეთავაზების სხვაგვარი ფორმით პრივატიზების შემთხვევებზე. 4. ამ თავის მოქმედება არ ვრცელდება „საჯარო და კერძო თანამშრომლობის შესახებ“ საქართველოს კანონით გათვალისწინებული საჯარო და კერძო თანამშრომლობის პროექტის ფარგლებში მუნიციპალიტეტის ქონების მართვაზე, განკარგვასა და სარგებლობაში გადაცემაზე. მუხლი 116. მუნიციპალიტეტის წარმომადგენელი ქონების განკარგვისას 1. მუნიციპალიტეტის ქონების პრივატიზებისას, მართვის ან სარგებლობის უფლებით გადაცემისას ან სხვაგვარად განკარგვისას მუნიციპალიტეტს შეუძლია იმოქმედოს თავისი წარმომადგენლის (რწმუნებულის) მეშვეობით. 2. თბილისის ქონების პრივატიზებისას, მართვის ან სარგებლობის უფლებით გადაცემისას ან სხვაგვარად განკარგვისას, აგრეთვე შესაბამის სახელშეკრულებო ვალდებულებათა შესრულების მონიტორინგისას მთავრობას შეუძლია იმოქმედოს თავისი წარმომადგენლის (რწმუნებულის) მეშვეობით ან ამ მიზნით თბილისის მიერ დაფუძნებული საჯარო სამართლის იურიდიული პირის მეშვეობით. საქართველოს 2015 წლის 8 ივლისის ორგანული კანონი №3977 – ვებგვერდი, 20.07.2015წ. მუხლი 117. მუნიციპალიტეტის ქონების შემძენი 1. მუნიციპალიტეტის ქონების პრივატიზებისას (გარდა მუნიციპალიტეტის საკუთრებაში არსებული სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის ნაკვეთის პრივატიზებისა) ქონების შემძენი შეიძლება იყოს ფიზიკური ან იურიდიული პირი ან ასეთ პირთა გაერთიანება, რომლის ქონებაშიც მუნიციპალიტეტის ან საქართველოს სახელმწიფო ხელისუფლების ორგანოს მონაწილეობის წილი 25 პროცენტზე ნაკლებია. 2. მუნიციპალიტეტის საკუთრებაში არსებული სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის ნაკვეთის შემძენი შეიძლება იყოს კანონით განსაზღვრული პირი. საქართველოს 2015 წლის 8 ივლისის ორგანული კანონი №3977 – ვებგვერდი, 20.07.2015წ. მუხლი 118. მუნიციპალიტეტის ქონების პრივატიზების ფორმები 1. მუნიციპალიტეტის ქონების პრივატიზება ხორციელდება საჯარო ან ელექტრონული აუქციონის ფორმით, ხოლო თბილისის ქონების პრივატიზება – აგრეთვე პირდაპირი განკარგვის, გაცვლის ან კონკურენტული შერჩევის საფუძველზე პირდაპირი განკარგვის ფორმით, გარდა ამ მუხლის მე-2 და მე-3 პუნქტებით გათვალისწინებული შემთხვევებისა. 2. სადაზღვევო შემთხვევის დადგომისას, დაზღვევის ხელშეკრულებით გათვალისწინებულ შემთხვევაში მუნიციპალიტეტის საკუთრებაში არსებული ქონებით მოსარგებლე მოძრავ ნივთს საკუთრებაში გადასცემს მზღვეველს მის მიერ ამ ნივთის ღირებულების ანაზღაურების ან დაზიანებული ნივთის იდენტური, დაუზიანებელი ნივთის გადაცემის სანაცვლოდ, დაზღვევის ხელშეკრულებით განსაზღვრული პირობებით. 3. საქართველოს ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსის შესაბამისად კონფისკაციაქმნილი მოძრავი ქონების განკარგვა ხორციელდება მუნიციპალიტეტის საკრებულოს მიერ დადგენილი წესით. მუხლი 1181. თბილისის ქონების პრივატიზების წესი 1. თბილისის ქონების პირდაპირი განკარგვის ან კონკურენტული შერჩევის საფუძველზე პირდაპირი განკარგვის ფორმით პრივატიზების შესახებ გადაწყვეტილებას იღებს მთავრობა თბილისის საკრებულოს თანხმობით, ამ კანონით და თბილისის საკრებულოს მიერ დადგენილი წესით. 2. თბილისის ქონების პირდაპირი განკარგვის ან კონკურენტული შერჩევის საფუძველზე პირდაპირი განკარგვის ფორმით პრივატიზება შეიძლება სასყიდლით, პირობით ან უპირობოდ. 3. თბილისის უძრავი ქონების, აქციებისა და წილების პირდაპირი განკარგვის ან/და კონკურენტული შერჩევის საფუძველზე პირდაპირი განკარგვის ფორმით პრივატიზების შესახებ გადაწყვეტილებას იღებს და ხელშეკრულების პირობებს განსაზღვრავს მთავრობა თბილისის საკრებულოს თანხმობით. თბილისის უძრავი ქონების, აქციებისა და წილების პირდაპირი განკარგვის ან/და კონკურენტული შერჩევის საფუძველზე პირდაპირი განკარგვის ფორმით პრივატიზება ხდება მთავრობის მიერ განსაზღვრული წარმომადგენლის (რწმუნებულის) მეშვეობით ან ამ მიზნით თბილისის მიერ დაფუძნებული საჯარო სამართლის იურიდიული პირის მეშვეობით, რომელიც თბილისის საკრებულოს მიერ თანხმობის გაცემიდან 3 თვის ვადაში, მთავრობის სახელით დებს ხელშეკრულებას. 4. თბილისის მოძრავი ქონების პირდაპირი განკარგვის ან/და კონკურენტული შერჩევის საფუძველზე პირდაპირი განკარგვის ფორმით პრივატიზების შესახებ გადაწყვეტილებას იღებს და ხელშეკრულების პირობებს განსაზღვრავს მთავრობა თბილისის საკრებულოს თანხმობით. თბილისის საკრებულოს თანხმობის საფუძველზე მთავრობის სახელით ხელშეკრულებას დებს მთავრობის მიერ განსაზღვრული წარმომადგენელი (რწმუნებული) ან ამ მიზნით თბილისის მიერ დაფუძნებული საჯარო სამართლის იურიდიული პირი. 5. მთავრობა უფლებამოსილია თბილისის საკრებულოს თანხმობით ფიზიკურ პირს ან/და კერძო სამართლის იურიდიულ პირს საკუთრებაში გადასცეს თბილისის ქონება თბილისის საკუთრებაში სხვა ქონების გადმოცემის სანაცვლოდ (გაცვლა). ამ საკითხზე გადაწყვეტილებას იღებს მთავრობა თბილისის საკრებულოს თანხმობით. თბილისის ქონების თბილისის საკუთრებაში სხვა ქონების გადმოცემის სანაცვლოდ გადაცემა (გაცვლა) ხდება მთავრობის მიერ განსაზღვრული წარმომადგენლის (რწმუნებულის) მეშვეობით ან ამ მიზნით თბილისის მიერ დაფუძნებული საჯარო სამართლის იურიდიული პირის მეშვეობით, რომელიც თბილისის საკრებულოს მიერ თანხმობის გაცემიდან 3 თვის ვადაში, მთავრობის სახელით დებს ხელშეკრულებას. 6. თბილისის ქონების აუქციონის ფორმით საკუთრების უფლებით გადაცემა ხდება მთავრობის მიერ განსაზღვრული წარმომადგენლის (რწმუნებულის) მეშვეობით ან ამ მიზნით თბილისის მიერ დაფუძნებული საჯარო სამართლის იურიდიული პირის მეშვეობით, რომელიც მთავრობის სახელით საკუთრებაში გადასცემს თბილისის ქონებას. 7. თბილისის ქონების საჯარო ან ელექტრონული აუქციონის ფორმით პრივატიზება ხორციელდება ამ კანონის 119-ე მუხლით დადგენილი წესით. 8. თბილისის ქონების შემძენს უფლება არ აქვს, საპრივატიზებო ვალდებულებების შესასრულებლად იპოთეკით ან გირავნობით დატვირთოს შეძენილი ქონება მთავრობის მიერ განსაზღვრული წარმომადგენლის (რწმუნებულის) ან ამ მიზნით თბილისის მიერ დაფუძნებული საჯარო სამართლის იურიდიული პირის თანხმობის გარეშე. 9. თბილისის ქონების პრივატიზებაზე ვრცელდება ამ კანონის 120-ე მუხლით დადგენილი წესები. საქართველოს
2015
წლის 8
ივლისის ორგანული კანონი №3977 – ვებგვერდი, 20.07.2015წ.
მუხლი 1182. მუნიციპალიტეტის საკუთრებაში არსებული უძრავი ქონების პრივატიზების განსაკუთრებული პირობები 1. მუნიციპალიტეტის საკუთრებაში არსებული უძრავი ქონების საპრივატიზებო პირობად საინვესტიციო ვალდებულების არსებობის შემთხვევაში ამ ქონების პირდაპირი განკარგვის ფორმით პრივატიზებისას მყიდველი ვალდებულია თბილისის საკრებულოს თანხმობის გაცემიდან ხელშეკრულების გაფორმებამდე, ხოლო აუქციონის შემთხვევაში – აუქციონის ჩატარებიდან 1 თვის ვადაში წარადგინოს საინვესტიციო ვალდებულების არანაკლებ 10 პროცენტის ოდენობის უპირობო და გამოუხმობი საბანკო გარანტია, რომლის მოქმედების ვადა არანაკლებ 4 თვით უნდა აღემატებოდეს საინვესტიციო ვალდებულების შესრულების ვადას. უპირობო და გამოუხმობი საბანკო გარანტიის ამ პუნქტში მითითებული თანხის ოდენობის შემცირების შესახებ გადაწყვეტილებას მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თანხმობით იღებს მუნიციპალიტეტის აღმასრულებელი ორგანო, ხოლო თბილისის შემთხვევაში – მთავრობა. 2. უპირობო და გამოუხმობი საბანკო გარანტია მისი მოქმედების ვადის განმავლობაში უზრუნველყოფს მყიდველის მიერ შესასრულებელი ვალდებულებების შეუსრულებლობის შედეგად დაკისრებული პირგასამტეხლოს მოთხოვნის დაკმაყოფილებას. 3. მყიდველი ვალდებულია უპირობო და გამოუხმობი საბანკო გარანტიის თანხის ოდენობის შემცირების შემთხვევაში 1 თვის ვადაში შეავსოს იგი სრულ ოდენობამდე. 4. მყიდველის მიერ შესასრულებელი ვალდებულებების შეუსრულებლობის შედეგად მუნიციპალიტეტის საკუთრებაში არსებული უძრავი ქონების განმკარგავის მიერ ხელშეკრულების მოშლის შემთხვევაში უპირობო და გამოუხმობი საბანკო გარანტიის თანხა სრულად ირიცხება შესაბამის ბიუჯეტში. 5. მუნიციპალიტეტის საკუთრებაში არსებული უძრავი ქონების პრივატიზების მიზნით დადებული შესაბამისი ხელშეკრულებით გათვალისწინებული საპრივატიზებო პირობების დარღვევის გამო ხელშეკრულების ცალმხრივად მოშლის შემთხვევაში პრივატიზებული ქონება მუნიციპალიტეტის საკუთრებაში ბრუნდება, ხოლო ამ ქონებაზე რეგისტრირებული მესამე პირის (პირთა) იპოთეკის უფლება (უფლებები) უქმდება, თუ აღნიშნული ქონების იპოთეკით დატვირთვამდე საჯარო რეესტრში უძრავი ნივთის შესახებ ჩანაწერში რეგისტრირებულია საპრივატიზებო ვალდებულების (ვალდებულებების) ამსახველი შესაბამისი ინფორმაცია. ამასთანავე, მყიდველს მუნიციპალიტეტი არ აუნაზღაურებს გადახდილ თანხებსა და გაწეულ ხარჯებს. საქართველოს 2015 წლის 8 ივლისის ორგანული კანონი №3977 – ვებგვერდი, 20.07.2015წ. მუხლი 119. აუქციონის გამოცხადება და ორგანიზება 1. მუნიციპალიტეტის ქონების საჯარო აუქციონის ფორმით პრივატიზების შესახებ ინფორმაცია თბილისის შემთხვევაში ქვეყნდება აუქციონის განმახორციელებელი სუბიექტის − აუქციონატორის ვებგვერდზე, ადგილობრივ ან სხვა ბეჭდვით საინფორმაციო გამოცემაში და ვებგვერდზე www.eauction.ge, ხოლო სხვა მუნიციპალიტეტის შემთხვევაში – ადგილობრივ ან სხვა ბეჭდვით საინფორმაციო გამოცემაში და ვებგვერდზე www.eauction.ge. 2. მუნიციპალიტეტის ქონების განკარგვა შეიძლება განხორციელდეს ელექტრონული აუქციონის ფორმით. მუნიციპალიტეტის ქონების ელექტრონული აუქციონის ფორმით პრივატიზების შესახებ ინფორმაცია ქვეყნდება და ვაჭრობა მიმდინარეობს ვებგვერდზე www.eauction.ge. 21. თბილისის ქონების ელექტრონული აუქციონის ფორმით პრივატიზების შესახებ ინფორმაცია ქვეყნდება აუქციონატორის ვებგვერდსა და ვებგვერდზე www.eauction.ge, ხოლო ვაჭრობა მიმდინარეობს აუქციონატორის ვებგვერდზე ან/და ვებგვერდზე www.eauction.ge. 3. აუქციონის ფორმით მუნიციპალიტეტის ქონების განკარგვის მიზანია საკუთრების/სარგებლობის უფლების მინიჭება აუქციონში მონაწილე იმ პირისთვის, რომელიც ვაჭრობის პროცესში მუნიციპალიტეტის ქონების განმკარგავ სუბიექტს ყველაზე მაღალ ფასს შესთავაზებს, ხოლო თუ აუქციონი პირობებით გამოცხადდება – საკუთრების/სარგებლობის უფლების მინიჭება აუქციონში მონაწილე იმ პირისთვის, რომელიც აიღებს ვალდებულებას, დააკმაყოფილოს გამოცხადებული პირობები, და ვაჭრობის პროცესში მუნიციპალიტეტის ქონების განმკარგავ სუბიექტს ყველაზე მაღალ ფასს შესთავაზებს. 4. აუქციონში მონაწილეობის მისაღებად დაინტერესებული პირი წარადგენს უფლებამოსილი ორგანოს მიერ წინასწარ განსაზღვრული ოდენობის უპირობო და გამოუხმობ საბანკო გარანტიას ან იხდის ბეს. ბეს გადახდას უთანაბრდება დაინტერესებული პირის საბანკო ანგარიშზე არსებული თანხის გაყინვა, რომელიც აუქციონატორს გადაერიცხება აუქციონის მონაწილის აუქციონში გამარჯვებისთანავე ან ამ კანონით დადგენილი აუქციონის წესისა და პირობების დარღვევის შემთხვევაში. 5. აუქციონში მონაწილეობის მსურველი აუქციონატორს წარუდგენს განაცხადს. განაცხადის წარდგენით განმცხადებელი ადასტურებს, რომ გაეცნო და ეთანხმება აუქციონის წესსა და პირობებს. განაცხადში აღინიშნება ინფორმაცია აუქციონის მონაწილის შესახებ, მუნიციპალიტეტის ქონების დასახელება, ლოტის ნომერი, საფასური და სხვა ინფორმაცია. 6. აუქციონის შედეგები უქმდება, თუ აუქციონში გამარჯვებულმა: ა) ამ კანონით განსაზღვრულ ვადაში არ გადაიხადა საფასური; ბ) უარი განაცხადა ნასყიდობის ხელშეკრულების ხელმოწერაზე. 7. ამ მუხლის მე-6 პუნქტით გათვალისწინებულ შემთხვევებში აუქციონში გამარჯვებულის მიერ წარდგენილი უპირობო და გამოუხმობი საბანკო გარანტიის თანხა სრულად ირიცხება შესაბამის ანგარიშზე, ხოლო გადახდილი ბეს თანხა არ უბრუნდება აუქციონის მონაწილეს. 8. ამ მუხლის მე-7 პუნქტით გათვალისწინებული შემთხვევის გარდა, უპირობო და გამოუხმობი საბანკო გარანტიის/ბეს თანხა აგრეთვე სრულად ირიცხება შესაბამის ბიუჯეტში, თუ აუქციონის მონაწილემ დაარღვია ნორმატიული აქტით განსაზღვრული აუქციონის წესი ან/და პირობები. 9. თუ უფლებამოსილმა ორგანომ გააუქმა ქონების განკარგვის თაობაზე მიღებული გადაწყვეტილება, გადახდილი ბეს თანხა უბრუნდება აუქციონის მონაწილეს. 10. თუ არ მოხდება აუქციონის ფორმით გამოტანილი მუნიციპალიტეტის ქონების განკარგვა, ამ ქონების შეცვლილი საწყისი საფასურით ან/და პირობებით, აუქციონის ფორმით განკარგვის შესახებ გადაწყვეტილება განმეორებით აუქციონად ჩაითვლება. განმეორებით აუქციონზე ქონების საწყისი საფასური შეიძლება 50 პროცენტამდე შემცირდეს, ხოლო თუ ქონება ამ საფასურად გამოტანის შემდეგაც არ გაიყიდა, საფასური შეიძლება კიდევ შემცირდეს. 11. თუ არ მოხდება აუქციონის ფორმით გამოტანილი მუნიციპალიტეტის ქონების განკარგვა, ქონების განმკარგავი სუბიექტი უფლებამოსილია მიიღოს გადაწყვეტილება ამ ქონების იმავე პირობებით, ვადაგაგრძელებული აუქციონის ფორმით განკარგვის შესახებ. საქართველოს 2015 წლის 8 ივლისის ორგანული კანონი №3977 – ვებგვერდი, 20.07.2015წ. მუხლი 120. მუნიციპალიტეტის ქონების პრივატიზების შესახებ გარიგების გაფორმება და გარიგების ბათილობა 1. მუნიციპალიტეტის ქონების აუქციონის ფორმით პრივატიზებისას აუქციონში გამარჯვების დამადასტურებელი ოქმი არის ადმინისტრაციული ორგანოს დაპირება. 2. აუქციონში გამარჯვების დამადასტურებელი ოქმი შეიცავს მუნიციპალიტეტის ქონების პრივატიზების ძირითად პირობებს და მხარეთა უფლება-მოვალეობებს. ამ ოქმის საფუძველზე ფორმდება ნასყიდობის ხელშეკრულება. 3. მუნიციპალიტეტის შეძენილი ქონების სრული ღირებულების ანაზღაურების ან/და აუქციონის პირობების შესრულების შემდეგ ქონების შემძენს ეძლევა საკუთრების დამადასტურებელი მოწმობა. 4. მუნიციპალიტეტის პრივატიზებულ ქონებასთან დაკავშირებული სადავო საკითხის სასარჩელო ხანდაზმულობის ვადაა 3 წელი. 5. მუნიციპალიტეტის ქონების პრივატიზების შესახებ გარიგების ბათილობის საკითხი წყდება საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით. 6. მუნიციპალიტეტის ქონების საკუთრებაში პირობით გადაცემისას უზრუნველყოფილი მოთხოვნის შეუსრულებლობის გამო დატვირთული ქონების მოთხოვნის უფლების მფლობელის საკუთრებაში გადასვლისას ან „სააღსრულებო წარმოებათა შესახებ“ საქართველოს კანონით ან საქართველოს სამოქალაქო კოდექსით დადგენილი წესით რეალიზაციისას (მიუხედავად რეალიზაციის ფორმისა) ახალ და ყოველ შემდგომ მესაკუთრეზე სრულად გადადის ქონების შემძენის მიერ მუნიციპალიტეტის წინაშე ნაკისრი საპრივატიზებო ვალდებულებები და შესაბამისი ხელშეკრულებიდან გამომდინარე უფლება-მოვალეობები, თუ ამ ქონების დატვირთვამდე მოთხოვნებისა და უფლებების მარეგისტრირებელ შესაბამის ორგანოში ქონების შესახებ ჩანაწერში რეგისტრირებულია საპრივატიზებო ვალდებულების (ვალდებულებების) ამსახველი შესაბამისი ინფორმაცია. 7. მუნიციპალიტეტის ქონების პრივატიზების მიზნით დადებული შესაბამისი ხელშეკრულებით გათვალისწინებული საპრივატიზებო პირობების დარღვევის გამო ხელშეკრულების ცალმხრივად მოშლის შემთხვევაში პრივატიზებული ქონება მუნიციპალიტეტის საკუთრებაში ბრუნდება, ხოლო ამ ქონებაზე რეგისტრირებული მესამე პირის (პირთა) უფლება (უფლებები) უქმდება, თუ აღნიშნული ქონების დატვირთვამდე საჯარო რეესტრში მოთხოვნებისა და უფლებების შესახებ ჩანაწერში რეგისტრირებულია საპრივატიზებო ვალდებულების (ვალდებულებების) ამსახველი შესაბამისი ინფორმაცია. ამასთანავე, ქონების შემძენს მუნიციპალიტეტი არ აუნაზღაურებს გადახდილ თანხებსა და გაწეულ ხარჯებს. საქართველოს 2015 წლის 8 ივლისის ორგანული კანონი №3977 – ვებგვერდი, 20.07.2015წ. მუხლი 121. მუნიციპალიტეტის ძირითადი (განუსხვისებელი) ქონების გასხვისების წესი 1. მუნიციპალიტეტის ძირითადი (განუსხვისებელი) ქონების გასხვისება შესაძლებელია მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თანხმობით, მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ ამ ქონებამ დაკარგა თავისი ფუნქციური დანიშნულება. 2. მუნიციპალიტეტის მერი მუნიციპალიტეტის ძირითადი (განუსხვისებელი) ქონების გასხვისების თაობაზე დასაბუთებულ წინადადებას ყველა საჭირო დოკუმენტთან ერთად წარუდგენს შესაბამის მუნიციპალიტეტის საკრებულოს. 3. მუნიციპალიტეტის საკრებულო მუნიციპალიტეტის ძირითადი (განუსხვისებელი) ქონების გასხვისებაზე მუნიციპალიტეტის მერისთვის თანხმობის მიცემის შესახებ განკარგულებას იღებს სიითი შემადგენლობის არანაკლებ ორი მესამედით. მუხლი 122. მუნიციპალიტეტის ქონების სარგებლობის უფლებით გადაცემის ფორმები და წესი 1. მუნიციპალიტეტის ქონების სარგებლობის უფლებით გადაცემისას შესაძლებელია საქართველოს სამოქალაქო კოდექსით გათვალისწინებული შემდეგი ფორმების გამოყენება: ა) აღნაგობა; ბ) უზუფრუქტი; გ) ქირავნობა; დ) იჯარა; ე) თხოვება; ვ) საქართველოს სამოქალაქო კოდექსით გათვალისწინებული სარგებლობის სხვა ფორმები. 11. ეს მუხლი, გარდა ამ მუხლის პირველი პუნქტისა, არ ვრცელდება თბილისზე. 2. მუნიციპალიტეტის ქონების სარგებლობის უფლებით გადაცემის შესახებ ხელშეკრულება იდება მუნიციპალიტეტის აღმასრულებელ ორგანოსა და დაინტერესებულ პირს შორის. 3. მუნიციპალიტეტის აღმასრულებელი ორგანოს გადაწყვეტილება (ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტი) მუნიციპალიტეტის ქონების სარგებლობის უფლებით გადაცემის შესახებ უთანაბრდება ამ მუხლის მე-2 პუნქტით გათვალისწინებულ ხელშეკრულებას დაინტერესებული პირის მიერ მისი გაცნობისთანავე. 4. მუნიციპალიტეტის ქონების სარგებლობის უფლებით გადაცემა ხდება აუქციონის ფორმით ან პირდაპირი განკარგვის წესით. მუნიციპალიტეტის ქონების აუქციონის ფორმით სარგებლობის უფლებით გადაცემის შესახებ გადაწყვეტილებას იღებს მუნიციპალიტეტის აღმასრულებელი ორგანო, ხოლო მუნიციპალიტეტის ქონების პირდაპირი განკარგვის წესით სარგებლობის უფლებით უსასყიდლოდ გადაცემის შესახებ გადაწყვეტილებას – მუნიციპალიტეტის აღმასრულებელი ორგანო მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თანხმობით, გარდა ამ მუხლის მე-6 პუნქტით გათვალისწინებული შემთხვევისა. 5. პირდაპირი განკარგვის წესით მუნიციპალიტეტის ქონების სარგებლობის უფლებით გადაცემა შეიძლება სასყიდლით ან უსასყიდლოდ, პირობებით ან უპირობოდ. მუნიციპალიტეტის ქონების სარგებლობის უფლებით უსასყიდლოდ გადაცემა დასაშვებია არაუმეტეს 2 წლის ვადით, გარდა ამ მუხლის მე-6 პუნქტით გათვალისწინებული შემთხვევისა. 6. მუნიციპალიტეტის აღმასრულებელი ორგანო უფლებამოსილია მუნიციპალიტეტის ქონება უსასყიდლო აღნაგობის, უსასყიდლო უზუფრუქტისა და თხოვების ფორმებით, აუქციონის გარეშე გადასცეს სახელმწიფოს და ავტონომიური რესპუბლიკების ორგანოებს, სხვა მუნიციპალიტეტს, საჯარო სამართლის იურიდიულ პირს (გარდა პოლიტიკური პარტიისა), მუნიციპალიტეტის/მუნიციპალიტეტების მიერ დაფუძნებულ არასამეწარმეო (არაკომერციულ) იურიდიულ პირს, საწარმოს, რომლის წილის ან აქციათა 50%-ზე მეტს ფლობს/ფლობენ მუნიციპალიტეტი/მუნიციპალიტეტები, ან მხოლოდ მუნიციპალიტეტის/მუნიციპალიტეტების მიერ დაფუძნებული არასამეწარმეო (არაკომერციული) იურიდიული პირის მიერ დაფუძნებულ არასამეწარმეო (არაკომერციულ) იურიდიულ პირს. 7. მუნიციპალიტეტის ქონებით მოსარგებლე, რომელსაც ამ ქონებით მართლზომიერად სარგებლობის უფლების დამადასტურებელი დოკუმენტი არ აქვს და რომელიც ქონებას სამეწარმეო საქმიანობისათვის (კომერციული მიზნით) იყენებს, ვალდებულია, ქონების მესაკუთრის ან მისი წარმომადგენლის (რწმუნებულის) წერილობითი მოთხოვნის თანახმად, მუნიციპალიტეტის ბიუჯეტში გადაიხადოს ქონების სარგებლობაში გადაცემის საფასური, სათანადო პერიოდში ქონების საბაზრო ღირებულების შესაბამისად (საექსპერტო/აუდიტორული დასკვნის საფუძველზე), საჯარო რეესტრში მუნიციპალიტეტის საკუთრების უფლების რეგისტრაციის მომენტიდან ქონებით სარგებლობის მთელი პერიოდისათვის. აღნიშნული ქონების მიმართ განხორციელდება საქართველოს კანონმდებლობით გათვალისწინებული ღონისძიებები. მუხლი 1221. თბილისის ქონების სარგებლობის უფლებით გადაცემის ფორმები და წესი 1. თბილისის ქონების სარგებლობის უფლებით გადაცემისას გამოიყენება ამ კანონის 122-ე მუხლის პირველი პუნქტით გათვალისწინებული სარგებლობის ფორმები. 2. თბილისის ქონების სარგებლობის უფლებით გადაცემა ხდება საჯარო ან ელექტრონული აუქციონის ფორმით ან პირდაპირი განკარგვის წესით. 3. თბილისის ქონების აუქციონის ფორმით სარგებლობის უფლებით გადაცემა ხდება მთავრობის მიერ განსაზღვრული წარმომადგენლის (რწმუნებულის) მეშვეობით ან ამ მიზნით თბილისის მიერ დაფუძნებული საჯარო სამართლის იურიდიული პირის მეშვეობით, რომელიც მთავრობის სახელით სარგებლობაში გადასცემს თბილისის ქონებას. 4. თბილისის მიერ დაფუძნებული საჯარო სამართლის იურიდიული პირისათვის, თბილისის 100-პროცენტიანი წილობრივი მონაწილეობით მოქმედი საწარმოსათვის ან/და თბილისის მიერ დაფუძნებული კერძო სამართლის არასამეწარმეო (არაკომერციული) იურიდიული პირისათვის თბილისის ქონების პირდაპირი განკარგვის წესით სარგებლობის უფლებით გადაცემის შესახებ გადაწყვეტილებას იღებს მთავრობის მიერ განსაზღვრული წარმომადგენელი (რწმუნებული) ან ამ მიზნით თბილისის მიერ დაფუძნებული საჯარო სამართლის იურიდიული პირი, რომელიც მთავრობის სახელით სარგებლობაში გადასცემს თბილისის ქონებას. 5. სახელმწიფოსა და ავტონომიური რესპუბლიკების ორგანოებისათვის, სხვა მუნიციპალიტეტისათვის, საჯარო სამართლის იურიდიული პირისათვის (გარდა პოლიტიკური პარტიისა), სახელმწიფოს მიერ დაფუძნებული არასამეწარმეო (არაკომერციული) იურიდიული პირისათვის და სახელმწიფოს 100-პროცენტიანი წილობრივი მონაწილეობით მოქმედი საწარმოსათვის, აგრეთვე თბილისის იმ საწარმოსათვის, რომელშიც თბილისის წილობრივი მონაწილეობა 100 პროცენტზე ნაკლებია, თბილისის ქონების პირდაპირი განკარგვის წესით სარგებლობის უფლებით გადაცემის შესახებ გადაწყვეტილებას მთავრობის თანხმობით იღებს მთავრობის მიერ განსაზღვრული წარმომადგენელი (რწმუნებული) ან ამ მიზნით თბილისის მიერ დაფუძნებული საჯარო სამართლის იურიდიული პირი, რომელიც მთავრობის სახელით სარგებლობაში გადასცემს თბილისის ქონებას. 6. ფიზიკური პირისა და იურიდიული პირისათვის (გარდა ამ მუხლის მე-4 და მე-5 პუნქტებით გათვალისწინებული იურიდიული პირებისა) თბილისის ქონების პირდაპირი განკარგვის წესით სარგებლობის უფლებით გადაცემის შესახებ გადაწყვეტილებას იღებს მთავრობა თბილისის საკრებულოს თანხმობით. თბილისის საკრებულოს თანხმობის საფუძველზე მთავრობის მიერ განსაზღვრული წარმომადგენელი (რწმუნებული) ან ამ მიზნით თბილისის მიერ დაფუძნებული საჯარო სამართლის იურიდიული პირი მთავრობის სახელით სარგებლობაში გადასცემს თბილისის ქონებას. 7. თბილისის ქონების სარგებლობის უფლებით გადაცემის შესახებ მთავრობის გადაწყვეტილება (ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტი) უთანაბრდება ხელშეკრულებას დაინტერესებული პირის მიერ მისი გაცნობისთანავე. 8. თბილისის ქონების პირდაპირი განკარგვის წესით სარგებლობის უფლებით გადაცემა შეიძლება სასყიდლით ან უსასყიდლოდ, პირობით ან უპირობოდ. თბილისის ქონების სარგებლობის უფლებით უსასყიდლოდ გადაცემა დასაშვებია არაუმეტეს 2 წლის ვადით, გარდა ამ მუხლის მე-9 პუნქტით გათვალისწინებული შემთხვევებისა. 9. ამ მუხლის პირველი და მე-4–მე-7 პუნქტებით დადგენილი წესით თბილისის ქონება უსასყიდლო აღნაგობის, უსასყიდლო უზუფრუქტის ან თხოვების ფორმით, პირდაპირი განკარგვის წესით სარგებლობის უფლებით შეიძლება გადაეცეს სახელმწიფოსა და ავტონომიური რესპუბლიკების ორგანოებს, საჯარო სამართლის იურიდიულ პირს (გარდა პოლიტიკური პარტიისა), მუნიციპალიტეტის მიერ დაფუძნებულ არასამეწარმეო (არაკომერციულ) იურიდიულ პირს და მუნიციპალიტეტის 100-პროცენტიანი წილობრივი მონაწილეობით მოქმედ საწარმოს, აგრეთვე ფიზიკურ პირს ან/და კერძო სამართლის იურიდიულ პირს ქონებაზე ინვესტიციის განხორციელების ან/და ხარჯების გაწევის პირობით. 10. თბილისის ქონებით მოსარგებლე, რომელსაც ამ ქონებით მართლზომიერად სარგებლობის უფლების დამადასტურებელი დოკუმენტი არ აქვს და რომელიც ქონებას სამეწარმეო საქმიანობისათვის (კომერციული მიზნით) იყენებს, ვალდებულია, ქონების მესაკუთრის წარმომადგენლის (რწმუნებულის) ან ამ მიზნით თბილისის მიერ დაფუძნებული საჯარო სამართლის იურიდიული პირის წერილობითი მოთხოვნის თანახმად, თბილისის ბიუჯეტში გადაიხადოს ქონების სარგებლობაში გადაცემის საფასური, სათანადო პერიოდში ქონების საბაზრო ღირებულების შესაბამისად (საექსპერტო/აუდიტორული დასკვნის საფუძველზე), საჯარო რეესტრში თბილისის საკუთრების უფლების რეგისტრაციის მომენტიდან ქონებით სარგებლობის მთელი პერიოდისათვის. აღნიშნული ქონების მიმართ განხორციელდება საქართველოს კანონმდებლობით გათვალისწინებული ღონისძიებები. მუხლი 123. მუნიციპალიტეტისთვის დელეგირებული უფლებამოსილების განსახორციელებლად ქონების სარგებლობის უფლებით გადაცემა 1. სახელმწიფო მუნიციპალიტეტს სარგებლობაში გადასცემს იმ ქონებას, რომელიც საჭიროა მისთვის დელეგირებული უფლებამოსილების განსახორციელებლად. სარგებლობის უფლებით გადასაცემი შესაბამისი ქონების განსაზღვრა და სარგებლობის უფლების მინიჭება ხდება ამ კანონისა და დელეგირებული უფლებამოსილების შესახებ ხელშეკრულების თანახმად. 2. მუნიციპალიტეტისთვის დელეგირებული უფლებამოსილების განსახორციელებლად გადაცემული ქონება რჩება სახელმწიფო საკუთრებაში. 3. მუნიციპალიტეტისთვის გადაცემული ქონებით სარგებლობის პირობები განისაზღვრება ქონების სარგებლობის უფლებით გადაცემის შესახებ ხელშეკრულებით. მუხლი 124. მუნიციპალიტეტის საკუთრებაში არსებული არამატერიალური ქონებრივი სიკეთე მუნიციპალიტეტის საკუთრებაში არსებულ არამატერიალურ ქონებრივ სიკეთეს მიეკუთვნება წილები და აქციები, აგრეთვე ყველა მოთხოვნა და უფლება, რომლებიც შეიძლება გადაეცეს სხვა პირს ან გამიზნულია საიმისოდ, რომ მათ მფლობელს შეექმნას მატერიალური სარგებელი ან/და მიენიჭოს უფლება, რაიმე მოსთხოვოს სხვა პირს.
საქართველოს 2015 წლის 22 ივლისის ორგანული კანონი №4087 – ვებგვერდი, 04.08.2015წ. მუხლი 125. წილებისა და აქციების განკარგვის ფორმები წილებისა და აქციების განკარგვის ფორმებია: ა) წილებისა და აქციების პრივატიზება; ბ) წილებისა და აქციების მართვის უფლებით გადაცემა. მუხლი 126. წილებისა და აქციების აუქციონის სახეები წილებისა და აქციების აუქციონი 2 სახისაა: პირობებიანი და უპირობო.
მუხლი 1261. თბილისის საკუთრებაში არსებული წილების ან აქციების ან სერტიფიკატებით წარმოდგენილი აქციების პირდაპირ ან შუამავლის მეშვეობით, საჯარო ან კერძო შეთავაზებით, უცხო ქვეყნის აღიარებულ საფონდო ბირჟაზე ან მოცემულ დროს საერთაშორისო კაპიტალის ბაზრებზე არსებული პრაქტიკის შესაბამისი შეთავაზების სხვაგვარი ფორმით პრივატიზების წესი 1. თბილისის საკუთრებაში არსებული წილების ან აქციების ან სერტიფიკატებით წარმოდგენილი აქციების პირდაპირ ან შუამავლის მეშვეობით, საჯარო ან კერძო შეთავაზებით, უცხო ქვეყნის აღიარებულ საფონდო ბირჟაზე ან მოცემულ დროს საერთაშორისო კაპიტალის ბაზრებზე არსებული პრაქტიკის შესაბამისი შეთავაზების სხვაგვარი ფორმით პრივატიზებას ახორციელებს მთავრობა თბილისის საკრებულოს თანხმობით. 2. მთავრობა განსაზღვრავს თბილისის საკუთრებაში არსებული წილების ან აქციების ან სერტიფიკატებით წარმოდგენილი აქციების პირდაპირ ან შუამავლის მეშვეობით, საჯარო ან კერძო შეთავაზებით, უცხო ქვეყნის აღიარებულ საფონდო ბირჟაზე ან მოცემულ დროს საერთაშორისო კაპიტალის ბაზრებზე არსებული პრაქტიკის შესაბამისი სხვაგვარი ფორმით შეთავაზების ხელსაყრელ დროს და შეიმუშავებს შესაბამისი დოკუმენტების პროექტებს, აგრეთვე ახორციელებს საქართველოს კანონმდებლობით გათვალისწინებულ სხვა ღონისძიებებს. 3. მთავრობის დასაბუთებული წინადადება, რომელშიც მოცემულია თბილისის საკუთრებაში არსებული წილების ან აქციების ან სერტიფიკატებით წარმოდგენილი აქციების პრივატიზების ზოგადი პირობები, მათ შორის, პრივატიზების ფორმა, ვადა და სხვა არსებითი პირობები, შემუშავებული დოკუმენტების პროექტებთან ერთად წარედგინება თბილისის საკრებულოს თანხმობის მისაღებად. 4. მთავრობა თბილისის საკრებულოს თანხმობის საფუძველზე იღებს გადაწყვეტილებას თბილისის საკუთრებაში არსებული წილების ან აქციების ან სერტიფიკატებით წარმოდგენილი აქციების პირდაპირ ან შუამავლის მეშვეობით, საჯარო ან კერძო შეთავაზებით, უცხო ქვეყნის აღიარებულ საფონდო ბირჟაზე ან მოცემულ დროს საერთაშორისო კაპიტალის ბაზრებზე არსებული პრაქტიკის შესაბამისი შეთავაზების სხვაგვარი ფორმით პრივატიზების შესახებ. 5. მთავრობა ამ მუხლის პირველი პუნქტით გათვალისწინებული გადაწყვეტილების მიღებისას ადგენს პრივატიზების კონკრეტულ პირობებს, მათ შორის: ა) პრივატიზებისადმი დაქვემდებარებული წილების ან აქციების რაოდენობრივ ან პროცენტულ მაჩვენებელს ან ამ მაჩვენებლის მაქსიმალურ ან/და მინიმალურ ზღვარს (ზღვრებს); ბ) წილების ან აქციების ან სერტიფიკატებით წარმოდგენილი აქციების საპრივატიზებო საფასურს (საჯარო შეთავაზების შემთხვევაში − საწყის საპრივატიზებო საფასურს) და ანგარიშსწორების წესსა და პირობებს; გ) გრაფიკის შესაბამისად, პრივატიზების პროცესის დასრულებისათვის საჭირო ძირითად თარიღებს, შესაბამისი ხელშეკრულებების გაფორმების ვადას, წილებზე ან აქციებზე ან სერტიფიკატებით წარმოდგენილ აქციებზე საკუთრების უფლების შეძენის სხვა პირობებს, რომელთა შესაბამისად მთავრობა განახორციელებს წილების ან აქციების ან სერტიფიკატებით წარმოდგენილი აქციების პირდაპირ ან შუამავლის მეშვეობით, საჯარო ან კერძო შეთავაზებით, უცხო ქვეყნის აღიარებულ საფონდო ბირჟაზე ან მოცემულ დროს საერთაშორისო კაპიტალის ბაზრებზე არსებული პრაქტიკის შესაბამისი სხვაგვარი ფორმით შეთავაზებას და მასთან დაკავშირებულ სათანადო ქმედებებს. 6. სერტიფიკატებით წარმოდგენილი აქციების პრივატიზების საკითხზე მთავრობის მიერ გადაწყვეტილების მიღებისას მთავრობის განკარგულებით შეიძლება დადგინდეს სერტიფიკატებით წარმოდგენილი აქციების მიმართ ხმის უფლებასთან ან სხვა უფლებასთან დაკავშირებული ნებისმიერი შეზღუდვა ან ვალდებულება (მათ შორის, მთავრობის განკარგულებით განსაზღვრულ საკითხებზე საზოგადოების წინასწარ ინფორმირების ვალდებულება). 7. თბილისის საკუთრებაში არსებული წილების ან აქციების ან სერტიფიკატებით წარმოდგენილი აქციების პირდაპირ ან შუამავლის მეშვეობით, საჯარო ან კერძო შეთავაზებით, უცხო ქვეყნის აღიარებულ საფონდო ბირჟაზე ან მოცემულ დროს საერთაშორისო კაპიტალის ბაზრებზე არსებული პრაქტიკის შესაბამისი შეთავაზების სხვაგვარი ფორმით პრივატიზების შემთხვევაში პრივატიზების განმახორციელებელი ორგანოს მიერ შესაბამისი ხელშეკრულება (ხელშეკრულებები) იდება, საპრივატიზებო საფასური გადაიხდება და მყიდველს შეძენილ წილებზე ან აქციებზე ან სერტიფიკატებით წარმოდგენილ აქციებზე საკუთრების უფლება გადაეცემა მთავრობის განკარგულებით დადგენილი წესით და დადგენილ ვადაში. საქართველოს
2015
წლის 8
ივლისის ორგანული კანონი №3977 – ვებგვერდი, 20.07.2015წ.
მუხლი 127. მუნიციპალიტეტის საკუთრებაში არსებული წილებისა და აქციების მართვის უფლებით გადაცემა 1. მუნიციპალიტეტის საკუთრებაში არსებული წილებისა და აქციების მართვის უფლებით გადაცემა ხდება აუქციონის ფორმით, ხოლო თბილისის შემთხვევაში – აუქციონის ფორმით, პირდაპირი განკარგვის ან კონკურენტული შერჩევის საფუძველზე პირდაპირი განკარგვის ფორმით. 2. თბილისის საკუთრებაში არსებული წილებისა და აქციების აუქციონის ფორმით მართვის უფლებით გადაცემა ხდება მთავრობის მიერ განსაზღვრული წარმომადგენლის (რწმუნებულის) მეშვეობით ან ამ მიზნით თბილისის მიერ დაფუძნებული საჯარო სამართლის იურიდიული პირის მეშვეობით, რომელიც მთავრობის სახელით აუქციონის ფორმით მართვის უფლებით გადასცემს წილებსა და აქციებს. 3. თბილისის მიერ დაფუძნებული საჯარო სამართლის იურიდიული პირისათვის, თბილისის 100-პროცენტიანი წილობრივი მონაწილეობით მოქმედი საწარმოსათვის ან/და თბილისის მიერ დაფუძნებული კერძო სამართლის არასამეწარმეო (არაკომერციული) იურიდიული პირისათვის თბილისის საკუთრებაში არსებული წილებისა და აქციების პირდაპირი განკარგვის ფორმით მართვის უფლებით გადაცემის შესახებ გადაწყვეტილებას იღებს მთავრობის მიერ განსაზღვრული წარმომადგენელი (რწმუნებული) ან ამ მიზნით თბილისის მიერ დაფუძნებული საჯარო სამართლის იურიდიული პირი, რომელიც მთავრობის სახელით პირდაპირი განკარგვის ფორმით მართვის უფლებით გადასცემს წილებსა და აქციებს. 4. სახელმწიფოსა და ავტონომიური რესპუბლიკების ორგანოებისათვის, სხვა მუნიციპალიტეტისათვის, საჯარო სამართლის იურიდიული პირისათვის (გარდა პოლიტიკური პარტიისა), სახელმწიფოს მიერ დაფუძნებული არასამეწარმეო (არაკომერციული) იურიდიული პირისათვის ან/და სახელმწიფოს 100-პროცენტიანი წილობრივი მონაწილეობით მოქმედი საწარმოსათვის, აგრეთვე თბილისის იმ საწარმოსათვის, რომელშიც თბილისის წილობრივი მონაწილეობა 100 პროცენტზე ნაკლებია, თბილისის საკუთრებაში არსებული წილებისა და აქციების პირდაპირი განკარგვის ფორმით მართვის უფლებით გადაცემის შესახებ გადაწყვეტილებას მთავრობის თანხმობით იღებს მთავრობის მიერ განსაზღვრული წარმომადგენელი (რწმუნებული) ან ამ მიზნით თბილისის მიერ დაფუძნებული საჯარო სამართლის იურიდიული პირი, რომელიც მთავრობის სახელით მართვის უფლებით გადასცემს წილებსა და აქციებს. 5. ფიზიკური პირისა და იურიდიული პირისათვის (გარდა ამ მუხლის მე-3 და მე-4 პუნქტებით გათვალისწინებული იურიდიული პირებისა) თბილისის საკუთრებაში არსებული წილებისა და აქციების პირდაპირი განკარგვის ფორმით მართვის უფლებით გადაცემის შესახებ გადაწყვეტილებას იღებს მთავრობა და შესათანხმებლად უგზავნის თბილისის საკრებულოს. თბილისის საკრებულოს თანხმობის საფუძველზე მთავრობის მიერ განსაზღვრული წარმომადგენელი (რწმუნებული) ან ამ მიზნით თბილისის მიერ დაფუძნებული საჯარო სამართლის იურიდიული პირი მთავრობის სახელით მართვის უფლებით გადასცემს წილებსა და აქციებს. საქართველოს
2015
წლის 8
ივლისის ორგანული კანონი №3977 – ვებგვერდი, 20.07.2015წ.
მუხლი 1271. მუნიციპალიტეტის საკუთრებაში არსებული მოთხოვნებისა და უფლებების განკარგვა 1. მუნიციპალიტეტის საკუთრებაში არსებული მოთხოვნებისა და უფლებების პრივატიზება ხორციელდება აუქციონის ფორმით, ხოლო თბილისის შემთხვევაში – აუქციონის ფორმით, პირდაპირი მიყიდვის ან კონკურენტული შერჩევის საფუძველზე პირდაპირი მიყიდვის ფორმით. 2. თბილისის საკუთრებაში არსებული მოთხოვნებისა და უფლებების პირდაპირი მიყიდვის ან კონკურენტული შერჩევის საფუძველზე პირდაპირი მიყიდვის ფორმით პრივატიზება ხორციელდება ამ კანონის 1181 მუხლის მე-3 პუნქტით დადგენილი წესით. 3. თბილისის საკუთრებაში არსებული მოთხოვნებისა და უფლებების პრივატიზებისას გამოიყენება ამ კანონის 1182 მუხლით გათვალისწინებული განსაკუთრებული პირობები. 4. თბილისის საკუთრებაში არსებული მოთხოვნებისა და უფლებების აუქციონის ფორმით პრივატიზებისას მუნიციპალიტეტის წარმომადგენელი (რწმუნებული) ან ამ მიზნით თბილისის მიერ დაფუძნებული საჯარო სამართლის იურიდიული პირი უფლებამოსილია გასცეს აუქციონში გამარჯვების დადასტურება წერილობითი ან/და ელექტრონული ფორმით. 5. მუნიციპალიტეტის საკუთრებაში არსებული მოთხოვნებისა და უფლებების საკუთრებაში პირობით გადაცემისას ქონების შემძენს უფლება არ აქვს, საპრივატიზებო ვალდებულებების შესასრულებლად გირავნობით დატვირთოს შეძენილი მოთხოვნები და უფლებები მუნიციპალიტეტის აღმასრულებელი ორგანოს ან/და მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლის (რწმუნებულის), ხოლო თბილისის შემთხვევაში – თბილისის წარმომადგენლის (რწმუნებულის) ან ამ მიზნით თბილისის მიერ დაფუძნებული საჯარო სამართლის იურიდიული პირის თანხმობის გარეშე. 6. მუნიციპალიტეტის საკუთრებაში არსებული მოთხოვნებისა და უფლებების საკუთრებაში პირობით გადაცემაზე, მისი თავისებურებების გათვალისწინებით, ვრცელდება ამ კანონის 120-ე მუხლის მე-6 და მე-7 პუნქტები. საქართველოს
2015
წლის 8
ივლისის ორგანული კანონი №3977 – ვებგვერდი, 20.07.2015წ.
მუხლი 1272. პრივატიზებული თბილისის ქონების შემძენისთვის, სარგებლობის უფლებით გადაცემული ან მართვის უფლებით გადაცემული თბილისის ქონების მიმღებისთვის ამ ქონებასთან დაკავშირებული პირობის (პირობების) შეცვლა ან გაუქმება 1. თბილისის ქონების შემძენი, სარგებლობის უფლებით მიმღები ან მართვის უფლებით მიმღები უფლებამოსილია საპრივატიზებო, სარგებლობაში გადაცემის ან მართვის უფლებით გადაცემის პირობის (პირობების) შეცვლის ან გაუქმების შესახებ დასაბუთებული თხოვნით მიმართოს მთავრობას. 2. მთავრობა განიხილავს წარდგენილ მიმართვას და, საჯარო და კერძო ინტერესების გათვალისწინებით, დასაბუთებული აუცილებლობის შემთხვევაში, პრივატიზებულ, სარგებლობის უფლებით გადაცემულ ან მართვის უფლებით გადაცემულ თბილისის ქონებასთან დაკავშირებული პირობის (პირობების) (გარდა ფინანსური და საინვესტიციო პირობისა (პირობებისა)) შეცვლის ან გაუქმების შესახებ წინადადებას გადაწყვეტილების მისაღებად წარუდგენს თბილისის საკრებულოს. 3. მთავრობა პირდაპირი განკარგვის ფორმით პრივატიზებულ, სარგებლობის უფლებით გადაცემულ ან მართვის უფლებით გადაცემულ თბილისის ქონებასთან დაკავშირებული საინვესტიციო პირობის შეცვლის ან გაუქმების ან/და ფინანსური პირობის შეცვლის შესახებ წინადადებას გადაწყვეტილების მისაღებად წარუდგენს თბილისის საკრებულოს. საქართველოს 2015 წლის 8 ივლისის ორგანული კანონი №3977 – ვებგვერდი, 20.07.2015წ. მუხლი 128. მუნიციპალიტეტის ქონების განკარგვის შედეგად შემოსული თანხები მუნიციპალიტეტის ქონების განკარგვის შედეგად შემოსულ თანხებს უფლებამოსილი ორგანო სრულად მიმართავს შესაბამისი მუნიციპალიტეტის ბიუჯეტში. კარი VI მუნიციპალიტეტის ორგანოების საქმიანობის სახელმწიფო ზედამხედველობა და აუდიტი. პირდაპირი სახელმწიფო მმართველობა თავი XVI მუნიციპალიტეტის ორგანოების საქმიანობის სახელმწიფო ზედამხედველობა მუხლი 129. სახელმწიფო ზედამხედველობის ცნება და სახეები 1. სახელმწიფო ზედამხედველობა არის აღმასრულებელი ხელისუფლების ორგანოების მიერ განხორციელებული საქმიანობა, რომლის მიზანია მუნიციპალიტეტის ორგანოების საქმიანობის კანონიერების და დელეგირებული უფლებამოსილების ჯეროვანი განხორციელების უზრუნველყოფა. 2. სახელმწიფო ზედამხედველობის სახეებია: სამართლებრივი ზედამხედველობა და დარგობრივი ზედამხედველობა. 3. სამართლებრივი ზედამხედველობა ხორციელდება მუნიციპალიტეტის საკრებულოს ნორმატიული ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტების საქართველოს კანონმდებლობასთან შესაბამისობის უზრუნველსაყოფად. 4. დარგობრივი ზედამხედველობა უზრუნველყოფს მუნიციპალიტეტის მიერ მისთვის დელეგირებული უფლებამოსილების კანონიერ და ჯეროვან განხორციელებას. მუხლი 130. სამართლებრივი ზედამხედველობისა და დარგობრივი ზედამხედველობის ორგანოები 1. მუნიციპალიტეტის ორგანოების საქმიანობის სამართლებრივ ზედამხედველობას ახორციელებს საქართველოს პრემიერ-მინისტრი. 2. მუნიციპალიტეტის მიერ მისთვის დელეგირებული უფლებამოსილების განხორციელების დარგობრივი ზედამხედველობის ორგანოა შესაბამისი სამინისტრო/სპეციალური დანიშნულების სახელმწიფო დაწესებულება, რომლის უფლებამოსილების დელეგირებაც განხორციელდა კანონის შესაბამისად ან საქართველოს კანონმდებლობის საფუძველზე დადებული ხელშეკრულების შესაბამისად. 3. აჭარის ავტონომიურ რესპუბლიკაში მუნიციპალიტეტის ორგანოების საქმიანობის სახელმწიფო ზედამხედველობის ორგანო განისაზღვრება საქართველოს მთავრობის დადგენილებით. საქართველოს 2017 წლის 7 დეკემბრის ორგანული კანონი №1718 - ვებგვერდი, 14.12.2017წ. მუხლი 131. სახელმწიფო ზედამხედველობის განხორციელების წესი და პრინციპი 1. სახელმწიფო ზედამხედველობა ხორციელდება საქართველოს კონსტიტუციით, „ადგილობრივი თვითმმართველობის შესახებ ევროპული ქარტიით“ და ამ კანონით დადგენილი წესითა და დადგენილ ფარგლებში. დაუშვებელია სახელმწიფო ზედამხედველობის განხორციელების განსხვავებული წესისა და ფარგლების დადგენა საქართველოს სხვა ნორმატიული აქტებით. 2. სახელმწიფო ზედამხედველობა ხორციელდება თანაზომიერების პრინციპის დაცვით. 3. თანაზომიერების პრინციპის დარღვევით განხორციელებული სახელმწიფო ზედამხედველობის ღონისძიების გამოყენების შედეგად მუნიციპალიტეტისათვის მიყენებული ზიანი ანაზღაურდება საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით. საქართველოს 2019 წლის 18 სექტემბრის ორგანული კანონი №4965 – ვებგვერდი, 01.10.2019წ. მუხლი 132. სამართლებრივი ზედამხედველობა 1. სამართლებრივი ზედამხედველობა ხორციელდება მუნიციპალიტეტის საკრებულოს მიერ მიღებულ ნორმატიულ ადმინისტრაციულ-სამართლებრივ აქტზე. 2. საქართველოს მთავრობა უფლებამოსილია ნორმატიული აქტით განსაზღვროს მუნიციპალიტეტის საკრებულოს მიერ მუნიციპალიტეტის საკუთარი უფლებამოსილების სფეროში მისაღები იმ ნორმატიული ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტების ნუსხა, რომლებზედაც არ ხორციელდება სამართლებრივი ზედამხედველობა. 3. სამართლებრივი ზედამხედველობის ორგანო ახორციელებს მუნიციპალიტეტის საკრებულოს მიერ „საქართველოს საკანონმდებლო მაცნეში“ გამოქვეყნებული ნორმატიული ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის ექსპერტიზას და სამართლებრივ დასკვნას უგზავნის აქტის მიმღებ ორგანოს. სამართლებრივი ზედამხედველობის ორგანო სამართლებრივ დასკვნას ამზადებს და მუნიციპალიტეტის საკრებულოს უგზავნის შესაბამისი ნორმატიული ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის გამოქვეყნებიდან არაუგვიანეს 15 სამუშაო დღისა. სამართლებრივი ზედამხედველობის ორგანო სამართლებრივ დასკვნაში უთითებს იმ ნორმებს, რომლებსაც ეწინააღმდეგება მუნიციპალიტეტის საკრებულოს მიერ მიღებული ნორმატიული ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტი. სამართლებრივი დასკვნა არ არის ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტი და მის მიმართ არ გამოიყენება საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსით გათვალისწინებული ადმინისტრაციული წარმოება. 4. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს მიერ მუნიციპალიტეტის დელეგირებული უფლებამოსილების სფეროში მიღებული ნორმატიული ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის ექსპერტიზა ხორციელდება დარგობრივი ზედამხედველობის ორგანოსთან კოორდინაციით. სამართლებრივი ზედამხედველობის ორგანო მუნიციპალიტეტის დელეგირებული უფლებამოსილების სფეროში მიღებულ მუნიციპალიტეტის საკრებულოს ნორმატიულ ადმინისტრაციულ-სამართლებრივ აქტს ან ნორმატიული ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის იმ ნაწილს, რომელიც აწესრიგებს დელეგირებული უფლებამოსილების განხორციელებასთან დაკავშირებულ საკითხებს, მისი მიღებიდან 3 სამუშაო დღის ვადაში უგზავნის შესაბამის დარგობრივი ზედამხედველობის ორგანოს ამ აქტის კანონიერების თაობაზე საკუთარი შენიშვნების წარმოსადგენად. დარგობრივი ზედამხედველობის ორგანო თავის დასკვნას აგზავნის შესაბამისი მიმართვის მიღებიდან არაუგვიანეს 5 სამუშაო დღისა. წინააღმდეგ შემთხვევაში სამართლებრივი ზედამხედველობის ორგანო უფლებამოსილია გასცეს სამართლებრივი დასკვნა. სამართლებრივი დასკვნის შინაარსზე საბოლოო გადაწყვეტილებას იღებს სამართლებრივი ზედამხედველობის ორგანო. 5. უარყოფითი სამართლებრივი დასკვნის შემთხვევაში მუნიციპალიტეტის საკრებულო დასკვნის მიღებიდან 15 სამუშაო დღის ვადაში სამართლებრივი ზედამხედველობის ორგანოს უგზავნის ნორმატიულ ადმინისტრაციულ-სამართლებრივ აქტში ცვლილების შეტანის ან ამ აქტის გაუქმების შესახებ მიღებულ ნორმატიულ ადმინისტრაციულ-სამართლებრივ აქტს ან მოტივირებულ წერილობით უარს. 6. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს მიერ ამ მუხლის მე-5 პუნქტით განსაზღვრულ ვადაში სამართლებრივი დასკვნის გაუთვალისწინებლობის ან მოტივირებული წერილობითი უარის შემთხვევაში სამართლებრივი ზედამხედველობის ორგანო უფლებამოსილია შესაბამისი ვადის გასვლიდან ან მოტივირებული წერილობითი პასუხის მიღებიდან არაუგვიანეს 15 სამუშაო დღისა მიმართოს სასამართლოს ნორმატიული ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის გაუქმების მოთხოვნით. 7. სამართლებრივი ზედამხედველობის ორგანო უფლებამოსილია გაითვალისწინოს და დამაკმაყოფილებლად ცნოს ამ მუხლის მე-5 პუნქტის შესაბამისად გაგზავნილი მუნიციპალიტეტის საკრებულოს მოტივირებული წერილობითი უარი. 8. თუ მუნიციპალიტეტის საკრებულოს ნორმატიული ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტი ეწინააღმდეგება საქართველოს კონსტიტუციის ნორმებს ან არსებით და გამოუსწორებელ ზიანს აყენებს მოქალაქეთა კონსტიტუციურ უფლებებსა და თავისუფლებებს, სამართლებრივი ზედამხედველობის ორგანო უფლებამოსილია ამ მუხლის მე-5 პუნქტით განსაზღვრული ვადის დაუცველად, დაუყოვნებლივ მიმართოს სასამართლოს ნორმატიული ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის გაუქმების მოთხოვნით. 9. მუნიციპალიტეტს უფლება აქვს, ნორმატიული ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის ან მისი ნაწილის გაუქმების შესახებ სასამართლოს გადაწყვეტილება კანონით დადგენილი წესით გაასაჩივროს ზემდგომი ინსტანციის სასამართლოში. მუხლი 133. დარგობრივი ზედამხედველობა 1. მუნიციპალიტეტის ორგანოს/თანამდებობის პირის მიერ დელეგირებული უფლებამოსილების ფარგლებში მიღებულ/გამოცემულ ინდივიდუალურ ადმინისტრაციულ-სამართლებრივ აქტსა და მუნიციპალიტეტის ორგანოს ქმედებაზე ხორციელდება დარგობრივი ზედამხედველობა. 2. დელეგირებული უფლებამოსილების განხორციელების სახელმწიფო ზედამხედველობისას დარგობრივი ზედამხედველობის ორგანო უფლებამოსილია: ა) გამოითხოვოს დოკუმენტი ან ინფორმაცია; ა1) გასცეს სარეკომენდაციო ინსტრუქცია; ბ) შეაჩეროს ან გააუქმოს მუნიციპალიტეტის ორგანოს/თანამდებობის პირის ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტი; გ) ჩაანაცვლოს ადგილობრივი თვითმმართველობა. საქართველოს 2015 წლის 8 მაისის ორგანული კანონი №3605 - ვებგვერდი, 15.05.2015წ. მუხლი 134. დოკუმენტისა და ინფორმაციის გამოთხოვა 1. დარგობრივი ზედამხედველობის ორგანო უფლებამოსილია მუნიციპალიტეტის ორგანოს/თანამდებობის პირს მოსთხოვოს დარგობრივი ზედამხედველობის განხორციელებისთვის აუცილებელი ნებისმიერი ოფიციალური დოკუმენტი და ინფორმაცია, მათ შორის, სამართლებრივი აქტები და ადმინისტრაციული წარმოების მასალები. 2. მუნიციპალიტეტი ვალდებულია მოთხოვნილი დოკუმენტი და ინფორმაცია დარგობრივი ზედამხედველობის ორგანოს მიაწოდოს მოთხოვნიდან არაუგვიანეს 10 სამუშაო დღისა. საქართველოს 2020 წლის 15 ივლისის ორგანული კანონი №6853 – ვებგვერდი, 28.07.2020წ . მუხლი 1341. სარეკომენდაციო ინსტრუქცია 1. დარგობრივი ზედამხედველობის ორგანო უფლებამოსილია დელეგირებული უფლებამოსილების მუნიციპალიტეტის მიერ ჯეროვნად განსახორციელებლად მასზე სახელმძღვანელოდ გასცეს სარეკომენდაციო ინსტრუქცია. 2. სარეკომენდაციო ინსტრუქციამ არ უნდა შეზღუდოს მუნიციპალიტეტის უფლება, უზრუნველყოს დელეგირებული უფლებამოსილების განხორციელება ადგილობრივი პირობების გათვალისწინებით. საქართველოს 2015 წლის 8 მაისის ორგანული კანონი №3605 - ვებგვერდი, 15.05.2015წ. მუხლი 135. ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის შეჩერება და გაუქმება 1. დარგობრივი ზედამხედველობის ორგანო უფლებამოსილია შეამოწმოს ამ კანონის 134-ე მუხლის შესაბამისად გამოთხოვილი, დელეგირებული უფლებამოსილების სფეროში მუნიციპალიტეტის ორგანოს/თანამდებობის პირის მიერ მიღებული/გამოცემული ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის კანონიერება და მიზანშეწონილობა და მუნიციპალიტეტს მისცეს შესასრულებლად სავალდებულო მითითება. 2. დელეგირებული უფლებამოსილების ჯეროვნად განხორციელების მიზნით მუნიციპალიტეტის ორგანოს/თანამდებობის პირის ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტი შეიძლება გაუქმდეს მიზანშეუწონლობის მოტივით, თუ ის არ შეესაბამება დარგობრივი ზედამხედველობის ორგანოს მითითებას. მიზანშეუწონლობის მოტივით აქტის გაუქმების შესახებ გადაწყვეტილება დასაბუთებული უნდა იყოს. 3. თუ მუნიციპალიტეტი არ შეასრულებს დარგობრივი ზედამხედველობის ორგანოს მითითებას მისი მიღებიდან 15 სამუშაო დღის ვადაში, დარგობრივი ზედამხედველობის ორგანო იღებს გადაწყვეტილებას მუნიციპალიტეტის ორგანოს/თანამდებობის პირის მიერ დელეგირებული უფლებამოსილების სფეროში მიღებული/გამოცემული ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის გაუქმების შესახებ. 4. თუ მუნიციპალიტეტის ორგანოს/თანამდებობის პირის ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტი ეწინააღმდეგება საქართველოს კონსტიტუციის ნორმებს, არსებით და გამოუსწორებელ ზიანს აყენებს მოქალაქეთა კონსტიტუციურ უფლებებსა და თავისუფლებებს ან იწვევს სახელმწიფო ქონებისა და საბიუჯეტო სახსრების არარაციონალურ და არამიზნობრივ გამოყენებას, დარგობრივი ზედამხედველობის ორგანო უფლებამოსილია შესასრულებლად სავალდებულო მითითების გაუცემლად, დაუყოვნებლივ შეაჩეროს შესაბამისი ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტი. 5. მუნიციპალიტეტის ორგანო/თანამდებობის პირი ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის შეჩერებიდან 10 სამუშაო დღის ვადაში დარგობრივი ზედამხედველობის ორგანოს უგზავნის ინდივიდუალურ ადმინისტრაციულ-სამართლებრივ აქტში ცვლილების შეტანის ან ამ აქტის გაუქმების შესახებ მიღებულ/გამოცემულ ინდივიდუალურ ადმინისტრაციულ-სამართლებრივ აქტს ან მოტივირებულ წერილობით უარს. 6. ამ მუხლის მე-5 პუნქტით განსაზღვრული ვადის გასვლის შემდეგ შესაბამისი დარგობრივი ზედამხედველობის ორგანო იღებს გადაწყვეტილებას ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის გაუქმების თაობაზე ან შეჩერების შესახებ მის მიერ მიღებული გადაწყვეტილების გაუქმების თაობაზე. 7. დაუშვებელია დარგობრივი ზედამხედველობის წესით გაუქმდეს მუნიციპალიტეტის ორგანოს/თანამდებობის პირის ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტი, რომელიც მიღებულია/ გამოცემულია „საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონის ან საქართველოს ორგანული კანონის „საქართველოს შრომის კოდექსი“ საფუძველზე შრომითი სამართლებრივი ურთიერთობის მოსაწესრიგებლად. 8. მუნიციპალიტეტს უფლება აქვს, ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის ან მისი ნაწილის გაუქმების შესახებ დარგობრივი ზედამხედველობის ორგანოს გადაწყვეტილების კანონიერების საკითხი გაასაჩივროს სასამართლოში საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით. 9. დელეგირებული უფლებამოსილების სფეროში მუნიციპალიტეტის ორგანოს/თანამდებობის პირის მიერ მიღებული/გამოცემული ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის კანონიერებისა და მიზანშეწონილობის ამ მუხლის შესაბამისად ზედამხედველობა ხორციელდება მხოლოდ უფლებამოსილების დელეგირების შესახებ საქართველოს შესაბამისი საკანონმდებლო აქტით ან ავტონომიური რესპუბლიკის შესაბამისი კანონით ან ამ კანონის მე-17 მუხლის მე-3 პუნქტით განსაზღვრული ხელშეკრულებით გათვალისწინებულ შემთხვევაში. მუხლი 136. ადგილობრივი თვითმმართველობის ჩანაცვლება 1. თუ მუნიციპალიტეტის საკრებულო დელეგირებული უფლებამოსილების სფეროში არ ასრულებს კანონით დადგენილ ვალდებულებას, მიიღოს ნორმატიული ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტი, დარგობრივი ზედამხედველობის ორგანო უფლებამოსილია მისცეს მას სავალდებულო მითითება აღნიშნული ვალდებულების შესრულების შესახებ. 2. მუნიციპალიტეტის საკრებულო ვალდებულია დარგობრივი ზედამხედველობის ორგანოს მითითება შეასრულოს მისი მიღებიდან 30 დღის ვადაში. 3. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს მიერ ამ მუხლის მე-2 პუნქტით განსაზღვრულ ვადაში დარგობრივი ზედამხედველობის ორგანოს მითითების შეუსრულებლობის შემთხვევაში დარგობრივი ზედამხედველობის ორგანო გამოსცემს შესაბამის ნორმატიულ ადმინისტრაციულ-სამართლებრივ აქტს, რომელიც ძალაშია მუნიციპალიტეტის საკრებულოს მიერ სათანადო ნორმატიული ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის მიღებამდე. 4. თუ მუნიციპალიტეტის შესაბამისი ორგანო არაჯეროვნად ახორციელებს ან არ ახორციელებს ამ კანონით მუნიციპალიტეტისთვის დელეგირებულ უფლებამოსილებას, შესაბამისი დარგობრივი ზედამხედველობის ორგანო უფლებამოსილია მუნიციპალიტეტის შესაბამის ორგანოს მოსთხოვოს აღნიშნული მოვალეობის შესრულება, მისცეს მას სავალდებულო მითითებები და მდგომარეობის გამოსასწორებლად განუსაზღვროს გონივრული ვადა – არანაკლებ 15 სამუშაო დღისა. ამ ვადის გაგრძელება შესაძლებელია მუნიციპალიტეტის შესაბამისი ორგანოს დასაბუთებული შუამდგომლობის საფუძველზე, შესაბამისი დარგობრივი ზედამხედველობის ორგანოს თანხმობით. 5. მუნიციპალიტეტის ორგანო/თანამდებობის პირი ვალდებულია დარგობრივი ზედამხედველობის ორგანოს მოთხოვნის შესაბამისად, პერიოდულად მიაწოდოს ინფორმაცია მიღებული ზომების შესახებ. 6. თუ მდგომარეობის გამოსასწორებლად ამ მუხლის მე-4 პუნქტით განსაზღვრული ვადის გასვლის შემდეგ დარგობრივი ზედამხედველობის ორგანო დაადგენს, რომ მუნიციპალიტეტი კვლავ არაჯეროვნად ახორციელებს ან არ ახორციელებს შესაბამის ღონისძიებებს ან მდგომარეობის გამოსწორება შეუძლებელია, დარგობრივი ზედამხედველობის ორგანო უფლებამოსილია საქართველოს მთავრობას ადგილობრივი თვითმმართველობის ჩანაცვლების შესახებ გადაწყვეტილების მიღების წინადადებით მიმართოს. შესაბამის მუნიციპალიტეტში ადგილობრივი თვითმმართველობის ჩანაცვლების შესახებ გადაწყვეტილებას დადგენილებით იღებს საქართველოს მთავრობა. საქართველოს მთავრობის დადგენილებით განისაზღვრება ადგილობრივი თვითმმართველობის ჩანაცვლებისას შესაბამისი დელეგირებული უფლებამოსილების განხორციელების დროებითი წესი, მათ შორის, ადგილობრივი თვითმმართველობის ჩანაცვლების ვადა, შესაბამისი დელეგირებული უფლებამოსილების განხორციელებაზე პასუხისმგებელი ადმინისტრაციული ორგანო/თანამდებობის პირი, აგრეთვე დელეგირებული უფლებამოსილების განხორციელების უზრუნველსაყოფად განსახორციელებელი სხვა ღონისძიებები. ადგილობრივი თვითმმართველობის ჩანაცვლებასთან დაკავშირებული ხარჯების ანაზღაურება შესაბამის მუნიციპალიტეტს ეკისრება. ხარჯები მიზნობრივი ტრანსფერის მოცულობიდან გამოქვითვით ანაზღაურდება. ამ პუნქტის შესაბამისად ადგილობრივი თვითმმართველობის ჩანაცვლება დაუშვებელია, თუ დარღვეული იყო ამ კანონის მე-17 მუხლის მე-2 პუნქტის მოთხოვნა. 7. ადგილობრივი თვითმმართველობის ჩანაცვლება შეიძლება გამოყენებულ იქნეს ერთჯერადად ან დროებითი ღონისძიების სახით, არაუმეტეს ერთი წლის ვადით. ადგილობრივი თვითმმართველობის ჩანაცვლების გამოყენება მუნიციპალიტეტის საკრებულოს უფლებამოსილების პირველი და ბოლო 6 თვის განმავლობაში დაუშვებელია. 8. მუნიციპალიტეტს უფლება აქვს, ადგილობრივი თვითმმართველობის ჩანაცვლების შესახებ შესაბამისი გადაწყვეტილების კანონიერების საკითხი სასამართლოში გაასაჩივროს.
მუხლი 137. სამართლებრივი კონსულტაცია 1. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს უფლება აქვს, სამართლებრივი ზედამხედველობის ორგანოს წერილობით მიმართოს სამართლებრივი კონსულტაციის თხოვნით. 1 1. სავალდებულო სამართლებრივ კონსულტაციას ექვემდებარება: ა) მულტიმუნიციპალური/მუნიციპალიტეტის სივრცის დაგეგმარების გეგმების პროექტები; ბ) გენერალური გეგმების პროექტები. 2. სამართლებრივი კონსულტაციის თაობაზე წერილობით მიმართვას უნდა დაერთოს მისაღები ნორმატიული ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის პროექტი და პროექტის განმარტებითი ბარათი. 3. სამართლებრივი ზედამხედველობის ორგანო წერილობითი მიმართვის მიღებიდან 15 დღის განმავლობაში ამზადებს და მუნიციპალიტეტის საკრებულოს უგზავნის სამართლებრივ დასკვნას მისაღები ნორმატიული ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის პროექტის კანონიერების თაობაზე. ნორმატიული ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის პროექტში სამართლებრივი ხარვეზების აღმოჩენის შემთხვევაში სამართლებრივი დასკვნა უნდა შეიცავდეს იმ ნორმატიული აქტის დასახელებას, რომელსაც ეწინააღმდეგება პროექტი, აგრეთვე რეკომენდაციებს სამართლებრივი ხარვეზების აღმოფხვრის შესახებ. 4. სამართლებრივი ზედამხედველობის ორგანოს სამართლებრივი დასკვნა სარეკომენდაციო ხასიათისაა. საქართველოს 2018 წლის 20 ივლისის ორგანული კანონი №3242 – ვებგვერდი, 13.08.2018წ. მუხლი 138. სახელმწიფო ზედამხედველობის ორგანოს საქმიანობის საჯაროობა 1. სახელმწიფო ზედამხედველობის ორგანო ვალდებულია ყოველი წლის 1 თებერვლამდე შეადგინოს და „საქართველოს საკანონმდებლო მაცნეში“ გამოაქვეყნოს ზედამხედველობის სფეროში კალენდარული წლის განმავლობაში თავის მიერ განხორციელებული საქმიანობის ოფიციალური ანგარიში. 2. სახელმწიფო ზედამხედველობის ორგანოს ოფიციალური ანგარიში უნდა შეიცავდეს სტატისტიკურ ინფორმაციას შესაბამისი ზედამხედველობის ორგანოსთვის კონსულტაციისათვის გაგზავნილი ნორმატიული აქტების პროექტების შესახებ, მის მიერ გამოთხოვილი ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტების შესახებ, ზედამხედველობის პროცესში შეჩერებული, გასაჩივრებული და გაუქმებული ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტების სრულ ჩამონათვალს, ინფორმაციას სახელმწიფო ზედამხედველობის ორგანოს საჩივრებთან დაკავშირებით სასამართლოს მიერ მიღებული გადაწყვეტილებების თაობაზე. სახელმწიფო ზედამხედველობის ორგანოს ოფიციალური ანგარიშის შედგენის წესსა და ფორმას დადგენილებით ამტკიცებს საქართველოს მთავრობა.
3. სახელმწიფო ზედამხედველობის ორგანო ვალდებულია ოფიციალური ანგარიშის შედგენიდან 15 დღის ვადაში გაუგზავნოს იგი საქართველოს მთავრობასა და საქართველოს პარლამენტს. საქართველოს 2015 წლის 22 ივლისის ორგანული კანონი №4087 – ვებგვერდი, 04.08.2015წ. თავი XVII მუნიციპალიტეტის ორგანოების საქმიანობის აუდიტი
მუხლი 139. მუნიციპალიტეტის ორგანოების საქმიანობის კანონიერებისა და ეფექტიანობის უზრუნველყოფა მუნიციპალიტეტის ორგანოების საქმიანობის კანონიერებისა და ეფექტიანობის უზრუნველსაყოფად საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად ხორციელდება: ა) სახელმწიფო აუდიტი; ბ) დამოუკიდებელი აუდიტი; გ) შიდა აუდიტი. მუხლი 140. მუნიციპალიტეტის ორგანოების საქმიანობის სახელმწიფო აუდიტი, დამოუკიდებელი აუდიტი და შიდა აუდიტი 1. მუნიციპალიტეტის ორგანოების საქმიანობის სახელმწიფო აუდიტს „სახელმწიფო აუდიტის სამსახურის შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონით დადგენილი უფლებამოსილების ფარგლებში ახორციელებს სახელმწიფო აუდიტის სამსახური. 2. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს გადაწყვეტილებით, არაუმეტეს წელიწადში ერთხელ, საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით მოწვეულმა აუდიტორმა შეიძლება ჩაატაროს მუნიციპალიტეტის ორგანოების საქმიანობის დამოუკიდებელი აუდიტი. საკრებულო დამოუკიდებელი აუდიტის ჩატარების შესახებ გადაწყვეტილებას იღებს სიითი შემადგენლობის არანაკლებ ერთი მესამედის მოთხოვნით. დამოუკიდებელი აუდიტორის ანგარიში და დასკვნა წარედგინება საკრებულოს, ეგზავნება სახელმწიფო აუდიტის სამსახურს და ქვეყნდება საჯაროდ. 3. მუნიციპალიტეტის აღმასრულებელი ორგანოს და მერიის საქმიანობის შიდა აუდიტი ხორციელდება „სახელმწიფო შიდა ფინანსური კონტროლის შესახებ“ საქართველოს კანონისა და მერიის დებულების შესაბამისად. შიდა აუდიტის განმახორციელებელ სუბიექტებს განსაზღვრავს მუნიციპალიტეტის საკრებულო მერიის დებულებით. თავი XVIII პირდაპირი სახელმწიფო მმართველობა. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს დათხოვნა და მისი საქმიანობის შეჩერება, მუნიციპალიტეტის საკრებულოსა და მერის უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტა მუხლი 141. საკრებულოს დათხოვნა და მისი საქმიანობის შეჩერება 1. საკრებულოს დათხოვნა ან მისი საქმიანობის შეჩერება ხდება საქართველოს კონსტიტუციის 52-ე მუხლის პირველი პუნქტის „თ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებულ შემთხვევებში, თუ მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანოს მოქმედებით საფრთხე შეექმნა ქვეყნის სუვერენიტეტს, ტერიტორიულ მთლიანობას, სახელმწიფო ხელისუფლების ორგანოთა კონსტიტუციური უფლებამოსილებების განხორციელებას. 2. საქართველოს პრეზიდენტი საქართველოს მთავრობის წარდგინებით და საქართველოს პარლამენტის თანხმობით გამოსცემს ბრძანებულებას მუნიციპალიტეტის საკრებულოს დათხოვნის ან მისი საქმიანობის შეჩერების შესახებ. 3. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს დათხოვნა ან მისი საქმიანობის შეჩერება შესაბამისად იწვევს მერის უფლებამოსილების შეწყვეტას ან შეჩერებას. მუხლი 142. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტა 1. საქართველოს მთავრობას უფლება აქვს, მუნიციპალიტეტის საკრებულოს უფლებამოსილება ვადამდე შეუწყვიტოს, თუ: ა) მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წევრთა რაოდენობა ამ საკრებულოს სრული შემადგენლობის უმრავლესობაზე ნაკლები დარჩება, ამასთანავე, აღნიშნული მუნიციპალიტეტის საკრებულოს სრული შემადგენლობის უმრავლესობის ჩამოყალიბება შეუძლებელია; ბ) მუნიციპალიტეტის საკრებულო ახალი საბიუჯეტო წლის დაწყებიდან 3 თვეში არ დაამტკიცებს საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით შედგენილ მუნიციპალიტეტის ბიუჯეტის პროექტს; გ) მუნიციპალიტეტის საკრებულო ზედიზედ 6 თვის განმავლობაში არ შეიკრიბება. 2. საკრებულოს უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტის შესახებ გადაწყვეტილებას დადგენილებით იღებს საქართველოს მთავრობა. 3. ამ მუხლის პირველი პუნქტის „ა“ ან „ბ“ ქვეპუნქტის საფუძველზე მუნიციპალიტეტის საკრებულოს უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტის შემთხვევაში აღნიშნული საკრებულო განაგრძობს ამ კანონით გათვალისწინებული უფლებამოსილებების განხორციელებას ახალარჩეული საკრებულოს პირველ შეკრებამდე. მუხლი 143. პირდაპირი სახელმწიფო მმართველობის შემოღება 1. პირდაპირი სახელმწიფო მმართველობის შემოღების შესახებ გადაწყვეტილებას იღებს საქართველოს მთავრობა. 2. (ამოღებულია - 16.12.2022, №2436). 3. პირდაპირი სახელმწიფო მმართველობის შემოღების საფუძველია: ა) საკრებულოს დათხოვნა ან მისი საქმიანობის შეჩერება; ბ) ამ კანონის 142-ე მუხლის პირველი პუნქტის „გ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებულ შემთხვევაში მუნიციპალიტეტის საკრებულოს უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტა. 4. პირდაპირი სახელმწიფო მმართველობის შემოღებისას მუნიციპალიტეტის ბიუჯეტს პირდაპირი სახელმწიფო მმართველობის განმახორციელებელი თანამდებობის პირის/ორგანოს წარდგინებით, დადგენილებით ამტკიცებს საქართველოს მთავრობა. საქართველოს 2022 წლის 16 დეკემბრის ორგანული კანონი №2436 – ვებგვერდი, 29.12.2022წ. მუხლი 144. პირდაპირი სახელმწიფო მმართველობის განხორციელება. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს დათხოვნის, მისი საქმიანობის შეჩერებისა და უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტის, მუნიციპალიტეტის მერის უფლებამოსილების შეწყვეტისა და შეჩერების შესახებ გადაწყვეტილებების კანონიერების საკითხის გასაჩივრება 1. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს დათხოვნისას, მისი საქმიანობის შეჩერებისას, აგრეთვე ამ კანონის 142-ე მუხლის პირველი პუნქტის „გ“ ქვეპუნქტის საფუძველზე მუნიციპალიტეტის საკრებულოს უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტისას პირდაპირ სახელმწიფო მმართველობას ახორციელებს საქართველოს მთავრობის მიერ დანიშნული საქართველოს მთავრობის რწმუნებული ან კოლეგიური ორგანო − საგანგებო ადმინისტრაცია. 2. პირდაპირი სახელმწიფო მმართველობის განმახორციელებელი თანამდებობის პირი/კოლეგიური ორგანო ახორციელებს მუნიციპალიტეტის საკუთარ და დელეგირებულ უფლებამოსილებებს. ამ თანამდებობის პირის/კოლეგიური ორგანოს დამატებითი უფლებამოსილებები და პირდაპირი სახელმწიფო მმართველობის განხორციელების წესი განისაზღვრება საქართველოს მთავრობის დადგენილებით. პირდაპირი სახელმწიფო მმართველობის განხორციელებას საქართველოს მთავრობის დადგენილებით განსაზღვრული წესით ზედამხედველობს საქართველოს მთავრობა ან საქართველოს მთავრობის მიერ უფლებამოსილი სამინისტრო. 3. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს დათხოვნის, მისი საქმიანობის შეჩერებისა და უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტის, მუნიციპალიტეტის მერის უფლებამოსილების შეწყვეტისა და შეჩერების შესახებ გადაწყვეტილებების კანონიერების საკითხი შეიძლება საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად გასაჩივრდეს სასამართლოში. 4. ამ მუხლის მე-3 პუნქტით გათვალისწინებული გადაწყვეტილების კანონიერების საკითხის გასაჩივრების უფლება აქვს დათხოვნილი, საქმიანობაშეჩერებული ან უფლებამოსილებაშეწყვეტილი მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წევრთა არანაკლებ ერთ მეოთხედს ან შესაბამისი მუნიციპალიტეტის მერს. მუხლი 145. პირდაპირი სახელმწიფო მმართველობის განხორციელების ვადა პირდაპირი სახელმწიფო მმართველობა ხორციელდება შესაბამისი არჩევნების შედეგად არჩეული მუნიციპალიტეტის ორგანოს უფლებამოსილების დაწყების დღემდე. კარი VII სამხარეო საკონსულტაციო საბჭო თავი XIX სამხარეო საკონსულტაციო საბჭოს სტატუსი და უფლებამოსილება მუხლი 146. სამხარეო საკონსულტაციო საბჭოს სტატუსი 1. სამხარეო საკონსულტაციო საბჭო არის სახელმწიფო რწმუნებულთან არსებული მუნიციპალიტეტთა საკონსულტაციო ორგანო, რომელიც იქმნება და საქმიანობს ამ კანონით დადგენილი წესით. 2. სამხარეო საკონსულტაციო საბჭოს მიზანია, უზრუნველყოს მუნიციპალიტეტის ინტერესების წარმოდგენა და გათვალისწინება სახელმწიფო რწმუნებულის უფლებამოსილების განხორციელების ტერიტორიის განვითარების დაგეგმვისა და განხორციელების პროცესში. საქართველოს 2018 წლის 20 სექტემბრის ორგანული კანონი №3462 – ვებგვერდი, 09.10.2018წ. მუხლი 147. სამხარეო საკონსულტაციო საბჭოს შემადგენლობა სამხარეო საკონსულტაციო საბჭოს შემადგენლობაში თანამდებობრივად შედიან სახელმწიფო რწმუნებული და ყველა შესაბამისი მუნიციპალიტეტის მერი, მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თავმჯდომარე და მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თავმჯდომარის მოადგილე. მუხლი 148. სამხარეო საკონსულტაციო საბჭოს უფლებამოსილება სამხარეო საკონსულტაციო საბჭოს უფლებამოსილებაა: ა) სახელმწიფო რწმუნებულის წარდგინებით შესაბამის ტერიტორიაზე სახელმწიფოს მიერ განსახორციელებელი პროექტების, პროგრამებისა და მათი ხარჯთაღრიცხვების განხილვა; ბ) სახელმწიფო რწმუნებულის უფლებამოსილების განხორციელების ტერიტორიის სოციალურ-ეკონომიკური განვითარების სტრატეგიის განხილვა; გ) სახელმწიფო რწმუნებულისთვის რეკომენდაციების შემუშავება შესაბამისი ტერიტორიის განვითარების დაგეგმვისა და განხორციელების პროცესში. საქართველოს 2018 წლის 20 სექტემბრის ორგანული კანონი №3462 – ვებგვერდი, 09.10.2018წ. მუხლი 149. სამხარეო საკონსულტაციო საბჭოს საქმიანობის წესი 1. სამხარეო საკონსულტაციო საბჭოს პირველი სხდომა იმართება მუნიციპალიტეტის ორგანოების არჩევნების შედეგების ოფიციალურად გამოცხადების დღიდან 60 დღის ვადაში. 2. სამხარეო საკონსულტაციო საბჭოს სხდომებს იწვევს და უძღვება სახელმწიფო რწმუნებული. სამხარეო საკონსულტაციო საბჭო იკრიბება 3 თვეში ერთხელ მაინც. სამხარეო საკონსულტაციო საბჭოს საქმიანობის წესი განისაზღვრება სამხარეო საკონსულტაციო საბჭოს დებულებით. სამხარეო საკონსულტაციო საბჭოს დებულებას სამხარეო საკონსულტაციო საბჭოს თანხმობით ამტკიცებს სახელმწიფო რწმუნებული. 3. სამხარეო საკონსულტაციო საბჭოს სხდომა უფლებამოსილია, თუ მას ესწრება საკონსულტაციო საბჭოს წევრთა ნახევარზე მეტი. 4. სამხარეო საკონსულტაციო საბჭოს სხდომა ფორმდება საკონსულტაციო საბჭოს სხდომის ოქმით. 5. სამხარეო საკონსულტაციო საბჭო რეკომენდაციას იღებს საკონსულტაციო საბჭოს სიითი შემადგენლობის უმრავლესობით. 6. სამხარეო საკონსულტაციო საბჭოს საქმიანობის ორგანიზებას უზრუნველყოფს სახელმწიფო რწმუნებულის ადმინისტრაცია. კარი VIII გარდამავალი და დასკვნითი დებულებები თავი XX გარდამავალი დებულებები მუხლი 150. ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოების არჩევნები და უფლებამოსილების ვადა 1. 2014 წლის ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოების მორიგი არჩევნები, გარდა ამ კანონის 152-ე მუხლის საფუძველზე გაუქმებული მუნიციპალიტეტებისა, იმართება 2013 წლის 1 იანვრის მდგომარეობით არსებულ მუნიციპალიტეტებსა და თვითმმართველ ქალაქებში, აგრეთვე ამ კანონის 151-ე მუხლის პირველი პუნქტით განსაზღვრულ თვითმმართველ ქალაქებსა და 152-ე მუხლის საფუძველზე შექმნილ ახალ მუნიციპალიტეტებში. 2. 2014 წლის ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოების მორიგი არჩევნებისას ამ კანონის შესაბამისად აირჩევიან მუნიციპალიტეტების საკრებულოები და გამგებლები/მერები. 3. 2014 წლის ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოების მორიგი არჩევნების შემდეგ ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოების მორიგი არჩევნები იმართება 2017 წლის ოქტომბერში. 2017 წლის ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოების მორიგ არჩევნებს არჩევნებამდე 60 დღით ადრე ნიშნავს საქართველოს პრეზიდენტი საქართველოს პრემიერ-მინისტრის კონტრასიგნაციით. 2014 წელს არჩეულ საკრებულოს უფლებამოსილების ვადა ეწურება 2017 წლის საკრებულოს მორიგი არჩევნების შედეგად არჩეული შესაბამისი საკრებულოს უფლებამოსილების ცნობისთანავე. 2014 წელს არჩეულ გამგებელს/მერს უფლებამოსილების ვადა ეწურება 2017 წლის მერის მორიგი არჩევნების შედეგად არჩეული შესაბამისი მერის უფლებამოსილების დაწყებისთანავე. საქართველოს 2017 წლის 26 ივლისის ორგანული კანონი №1251 - ვებგვერდი, 29.07.2017წ. მუხლი 151. თვითმმართველი ქალაქები და მუნიციპალიტეტების ადმინისტრაციული ცენტრები 1. თვითმმართველი ქალაქის სტატუსი „ადგილობრივი თვითმმართველობის შესახებ“ 2005 წლის საქართველოს ორგანული კანონით მინიჭებული აქვთ და ამ კანონით ენიჭებათ ქალაქებს: თბილისს, რუსთავს, ქუთაისს, ფოთს და ბათუმს. 2. მუნიციპალიტეტის (გარდა თვითმმართველი ქალაქისა) ადმინისტრაციულ ცენტრად განისაზღვრება 2014 წლის ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოების მორიგ არჩევნებამდე არსებული მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციული ცენტრი. 3. ამ კანონის 152-ე მუხლის საფუძველზე შექმნილი მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციული ცენტრები განისაზღვრება ამ კანონის მე-10 მუხლის შესაბამისად. საქართველოს 2017 წლის 26 ივლისის ორგანული კანონი №1251 - ვებგვერდი, 29.07.2017წ. მუხლი 152. მუნიციპალიტეტების ტერიტორიული ოპტიმიზაცია 1. „საქართველოს რეგიონული განვითარების სამთავრობო კომისიის დებულების დამტკიცების შესახებ“ საქართველოს მთავრობის 2010 წლის 28 სექტემბრის №297 დადგენილებით შექმნილი საქართველოს რეგიონული განვითარების სამთავრობო კომისია (შემდგომ − სამთავრობო კომისია): ა) ამ კანონის გამოქვეყნებიდან 1 თვის ვადაში შეიმუშავებს მუნიციპალიტეტების ტერიტორიული ოპტიმიზაციის კრიტერიუმებს; ბ) ქალაქის კატეგორიის დასახლებებისთვის (თელავის, ოზურგეთის, ზუგდიდის, გორის, ამბროლაურის, მცხეთისა და ახალციხისთვის) თვითმმართველი ქალაქის სტატუსის მინიჭებასთან დაკავშირებით ამ პუნქტის „ა“ ქვეპუნქტის შესაბამისად შემუშავებული მუნიციპალიტეტების ტერიტორიული ოპტიმიზაციის კრიტერიუმების საფუძველზე, ამ კანონის გამოქვეყნებიდან 3 თვის ვადაში ამზადებს და საქართველოს მთავრობას წარუდგენს წინადადებებს ახალი თვითმმართველი თემების შექმნის შესახებ; გ) ამ პუნქტის „ბ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული სამუშაოების დასრულების შემდეგ ამზადებს წინადადებებს სხვა მუნიციპალიტეტების ტერიტორიულ ოპტიმიზაციასთან დაკავშირებით და 2017 წლის ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოების მორიგ არჩევნებამდე არაუგვიანეს 1 წლისა საქართველოს მთავრობას წარუდგენს წინადადებებს ამ მუნიციპალიტეტების გაყოფის შესახებ. 2. ამ მუხლის პირველი პუნქტის „ბ“ და „გ“ ქვეპუნქტებით გათვალისწინებული წინადადებების შემუშავებისას სამთავრობო კომისია ხელმძღვანელობს ამავე მუხლის პირველი პუნქტის „ა“ ქვეპუნქტის შესაბამისად შემუშავებული კრიტერიუმებით და ამ კანონის მე-10 მუხლის მოთხოვნებით. 3. საქართველოს მთავრობა ამ მუხლის პირველი პუნქტის „ბ“ და „გ“ ქვეპუნქტების საფუძველზე შემუშავებული წინადადებების გათვალისწინებით, ამ კანონის მე-10 მუხლით დადგენილი წესით, მუნიციპალიტეტების შექმნისა და გაუქმების შესახებ წარდგინებით მიმართავს საქართველოს პარლამენტს. ამ მუხლის პირველი პუნქტის „ბ“ ქვეპუნქტის შესაბამისად ქალაქის კატეგორიის დასახლებებისთვის (თელავის, ოზურგეთის, ზუგდიდის, გორის, ამბროლაურის, მცხეთისა და ახალციხისთვის) თვითმმართველი ქალაქის სტატუსის მინიჭებასთან დაკავშირებით შესაბამისი მუნიციპალიტეტების გამოყოფის საკითხი საქართველოს პარლამენტში ინიციირებული უნდა იქნეს სამთავრობო კომისიის მიმართვიდან 15 დღის ვადაში. 4. (ამოღებულია - 26.07.2017, №1251). საქართველოს 2017 წლის 26 ივლისის ორგანული კანონი №1251 - ვებგვერდი, 29.07.2017წ. მუხლი 153. კანონის ამოქმედებასთან დაკავშირებით განსახორციელებელი ღონისძიებები 1. სამთავრობო კომისია ამზადებს ამ კანონის 152-ე მუხლის საფუძველზე შექმნილი ახალი მუნიციპალიტეტების ბიუჯეტების შედგენის, საბიუჯეტო შემოსულობებისა და გადასახდელების გადანაწილების დროებით წესს 2014 წლის ბოლომდე პერიოდისთვის, აგრეთვე ამ მუნიციპალიტეტებს შორის ქონებისა და ვალდებულებების გადანაწილების წესს. 2. ამ მუხლის პირველ პუნქტში აღნიშნული ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტების პროექტები დასამტკიცებლად წარედგინება საქართველოს მთავრობას არაუგვიანეს 2014 წლის 31 მაისისა. 3. იმ თვითმმართველ ერთეულებში, რომელთა გაუქმების შედეგად ამ კანონის 151-ე და 152-ე მუხლების საფუძველზე ახალი მუნიციპალიტეტები იქმნება, 2014 წლის 1 მაისამდე ამ მუხლის პირველი პუნქტის შესაბამისად იქმნება დროებითი სამუშაო ჯგუფი. დროებითი სამუშაო ჯგუფი საქართველოს მთავრობის მიერ დამტკიცებული წესების საფუძველზე უზრუნველყოფს მუნიციპალიტეტებს შორის ქონებისა და ვალდებულებების გადანაწილების შესახებ წინადადებების მომზადებას და დასამტკიცებლად საკრებულოსთვის წარდგენას. შესაბამისი მუნიციპალიტეტის საკრებულო გადაწყვეტილებას იღებს არაუგვიანეს 2014 წლის ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოების მორიგი არჩევნებისა. 4. ახალი მუნიციპალიტეტების ბიუჯეტებში შემოსულობების შეუფერხებელი ასახვის მიზნით საქართველოს ფინანსთა სამინისტრო 2014 წლის 1 ივნისამდე ახორციელებს შესაბამის ღონისძიებებს. 5. 2014 წლის ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოების მორიგი არჩევნების შედეგად არჩეული მუნიციპალიტეტების საკრებულოების პირველ სხდომას იწვევს საქართველოს ცენტრალური საარჩევნო კომისია არჩევნების საბოლოო შედეგების შეჯამებიდან 30 დღის ვადაში. 6. 2014 წლის 1 ივნისამდე საქართველოს ფინანსთა სამინისტრო და საქართველოს რეგიონული განვითარებისა და ინფრასტრუქტურის სამინისტრო უზრუნველყოფენ ამ კანონის 152-ე მუხლის საფუძველზე შექმნილი მუნიციპალიტეტების 2014 წლის ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოების მორიგი არჩევნების შემდგომი პერიოდის ბიუჯეტების შედგენის დროებითი წესის მომზადებას და დასამტკიცებლად საქართველოს მთავრობისთვის წარდგენას. არსებული მუნიციპალიტეტის საკრებულოს უფლებამოსილება უწყდება ახალარჩეული საკრებულოს ან მუნიციპალიტეტის ტერიტორიაზე შექმნილი ახალი მუნიციპალიტეტების ერთ-ერთი საკრებულოს პირველი შეკრებისთანავე. 7. 2018 წლის 1 იანვრამდე მუნიციპალიტეტებმა უზრუნველყონ შესაბამისი ღონისძიებების განხორციელება იმ სააქციო საზოგადოების, შეზღუდული პასუხისმგებლობის საზოგადოებისა და არასამეწარმეო (არაკომერციული) იურიდიული პირის ოპტიმიზაციასთან დაკავშირებით, რომლებიც არ აკმაყოფილებენ ამ კანონის 1061 მუხლის პირველი პუნქტით გათვალისწინებულ მოთხოვნებს. საქართველოს 2016 წლის 16 დეკემბრის ორგანული კანონი №100 - ვებგვერდი, 23.12.2016წ. მუხლი 154. (ამოღებულია) მუხლი 155. არაფინანსური აქტივების ზრდის საერთო მოცულობის განსაზღვრა 1. საბიუჯეტო წლისათვის დაგეგმილი არაფინანსური აქტივების ზრდის საერთო მოცულობის პროცენტული მაჩვენებელი იმავე საბიუჯეტო წლისათვის დაგეგმილი მუნიციპალიტეტის საბიუჯეტო გადასახდელების საერთო მოცულობაში არ უნდა იყოს დასაგეგმი წლის წინა 3 წლის ანალოგიურ წლიურ საშუალო მაჩვენებელზე ნაკლები. ამ შემთხვევაში არ გაითვალისწინება მუნიციპალიტეტის მიერ წლის განმავლობაში მიზნობრივი, სპეციალური და კაპიტალური ტრანსფერების სახით მიღებული/მისაღები ფინანსური სახსრები. 11. ამ მუხლის პირველი პუნქტის მოქმედება გავრცელდეს 2015 წლის 1 იანვრიდან წარმოშობილ სამართლებრივ ურთიერთობებზე.
2. ამ კანონით გათვალისწინებულ შემთხვევაში მუნიციპალიტეტის გაყოფის შედეგად შექმნილ მუნიციპალიტეტებზე ამ მუხლის პირველი პუნქტის მოთხოვნების გავრცელებისას დასაგეგმი წლის წინა 3 წლის საბიუჯეტო გადასახდელების საშუალო მაჩვენებელი გამოიანგარიშება გაყოფამდე არსებული მუნიციპალიტეტის მონაცემებით. 3. მუნიციპალიტეტმა მუნიციპალიტეტის ბიუჯეტში გათვალისწინებული საკუთარი შემოსულობების საპროგნოზო მაჩვენებლების (მოცულობის) ყოველწლიური ზრდის (დასაგეგმი საბიუჯეტო წლის მუნიციპალიტეტის ბიუჯეტში გათვალისწინებულ საკუთარ შემოსულობებსა და წინა წლის დამტკიცებულ მუნიციპალიტეტის ბიუჯეტში გათვალისწინებულ საკუთარ შემოსულობებს შორის დადებითი სხვაობის) საფუძველზე მიღებული გაზრდილი ფინანსური რესურსები შეიძლება გამოიყენოს მხოლოდ არაფინანსური აქტივების ზრდასთან დაკავშირებული გადასახდელების დასაფინანსებლად, გარდა ახალი ინფრასტრუქტურული ობიექტების (გზები, სპორტული და სააღმზრდელო დაწესებულებები, სხვა ობიექტები) მოვლა-შენახვისა და ფუნქციონირებისთვის საჭირო სახსრებისა. მუხლი 1551. საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი მაკროეკონომიკური პარამეტრების ზღვრების დასაცავად განსახორციელებელი ღონისძიებები და შეზღუდვები 1. საქართველოს პარლამენტი უფლებამოსილია „ეკონომიკური თავისუფლების შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონით დადგენილი მაკროეკონომიკური პარამეტრების მაქსიმალური ზღვრების დასაცავად საქართველოს სახელმწიფო ბიუჯეტის კანონით დააწესოს ლიმიტები ადგილობრივი თვითმმართველი ერთეულების ბიუჯეტების ძირითად პარამეტრებთან დაკავშირებით. 2. საქართველოს საბიუჯეტო კოდექსის 1145 მუხლით გათვალისწინებული გათანაბრებითი ტრანსფერის სისტემიდან დამატებული ღირებულების გადასახადის განაწილების სისტემაზე გადასვლის გარდამავალ პერიოდში მუნიციპალიტეტები უფლებამოსილი არიან, საკუთარი შემოსულობების ფარგლებში, დასაგეგმი წლის ბიუჯეტის ხარჯების ეკონომიკური კლასიფიკაციის მუხლით განსაზღვრული ასიგნებები მიმდინარე წლის ბიუჯეტის დაზუსტებული გეგმით გათვალისწინებულ ოდენობასთან შედარებით გაზარდონ არაუმეტეს დასაგეგმი წლისათვის მთლიანი შიდა პროდუქტის პროგნოზირებული ნომინალური ზრდის პროცენტული მაჩვენებლით. 3. ამ მუხლის მე-2 პუნქტით გათვალისწინებული შეზღუდვა არ მოქმედებს იმ შემთხვევაში, როდესაც საქართველოს პარლამენტის მიერ საქართველოს კანონმდებლობაში ცვლილებების შეტანის შედეგად წინა წელთან შედარებით გაიზარდა მუნიციპალიტეტის ფუნქციები. მუხლი 156. ადგილობრივი თვითმმართველობის საჯარო მოსამსახურეთა საშტატო რაოდენობის განსაზღვრისა და მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წევრთა ხარჯების ანაზღაურების დროებითი წესები 1. გამგეობის/მერიის და საკრებულოს აპარატის საჯარო მოსამსახურეთა საშტატო ნუსხებით გათვალისწინებულ ადგილობრივი თვითმმართველობის საჯარო მოსამსახურეთა საშტატო რაოდენობაა არანაკლებ 30 ერთეულისა. იმ მუნიციპალიტეტში, სადაც ამომრჩეველთა რაოდენობა 45 000-ზე ნაკლებია, საჯარო მოსამსახურეთა საშტატო რაოდენობა არ უნდა აღემატებოდეს საჯარო მოსამსახურეთა მინიმალური რაოდენობის (30 საშტატო ერთეული), შესაბამის საკრებულოში 2014 წლის ადგილობრივი თვითმმართველობის წარმომადგენლობითი ორგანოების არჩევნებისათვის დადგენილი მაჟორიტარული ოლქების რაოდენობის 3.2 კოეფიციენტზე ნამრავლისა და თვითმმართველ ერთეულში რეგისტრირებულ ყოველ 450 ამომრჩეველზე 1 საშტატო ერთეულის დამატებით მიღებულ ჯამს. იმ მუნიციპალიტეტში, სადაც ამომრჩეველთა რაოდენობა 45 000-ზე მეტია, საჯარო მოსამსახურეთა საშტატო რაოდენობა არ უნდა აღემატებოდეს საჯარო მოსამსახურეთა მინიმალური რაოდენობის (30 საშტატო ერთეული), შესაბამის საკრებულოში 2014 წლის ადგილობრივი თვითმმართველობის წარმომადგენლობითი ორგანოების არჩევნებისათვის დადგენილი მაჟორიტარული ოლქების რაოდენობის 2.3 კოეფიციენტზე ნამრავლისა და თვითმმართველ ერთეულში რეგისტრირებულ ყოველ 500 ამომრჩეველზე 1 საშტატო ერთეულის დამატებით მიღებულ ჯამს. 2. მუნიციპალიტეტის შრომითი ხელშეკრულებით დასაქმებულ პირთა რაოდენობა დგინდება „საჯარო დაწესებულებაში შრომის ანაზღაურების შესახებ“ საქართველოს კანონის შესაბამისად. 21. 2017 წლის 1 ივლისიდან 2017 წლის 31 დეკემბრამდე პერიოდში მუნიციპალიტეტის შრომითი ხელშეკრულებით დასაქმებულ პირთა რაოდენობა ამ მუხლის მე-2 პუნქტით დაშვებულ ზღვრულ რაოდენობას შეიძლება აღემატებოდეს მხოლოდ 2017 წლის 1 ივლისამდე საშტატო ნუსხით გათვალისწინებულ პირთა შრომითი ხელშეკრულებით დასაქმების შემთხვევაში. 22. ამ მუხლის 21 პუნქტის გათვალისწინებით, 2017 წლის 1 ივლისიდან 2017 წლის 31 დეკემბრამდე პერიოდში მუნიციპალიტეტის გამგეობის/მერიის და საკრებულოს აპარატის საშტატო ნუსხით გათვალისწინებულ და შრომითი ხელშეკრულებით დასაქმებულ პირთა საერთო რაოდენობა არ უნდა აღემატებოდეს ამავე მუხლის პირველი და მე-2 პუნქტებით დაშვებული ზღვრული რაოდენობების ჯამს. 3. გამგეობის/მერიის და საკრებულოს აპარატის საჯარო მოსამსახურეთა შრომის ანაზღაურების ხარჯები არ უნდა აღემატებოდეს მუნიციპალიტეტის ბიუჯეტით გათვალისწინებული ხარჯების 25 პროცენტს. 4. ამ მუხლის პირველი−მე-3 პუნქტების მოქმედება არ ვრცელდება თვითმმართველ ქალაქ თბილისზე, აგრეთვე ახალგორის, ერედვის, ქურთის, თიღვისა და აჟარის მუნიციპალიტეტებზე. 5. ამ კანონის 41-ე მუხლის მე-3 პუნქტის შესაბამისად მუნიციპალიტეტის საკრებულოს იმ წევრისათვის, რომელიც არ არის მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თანამდებობის პირი, ასანაზღაურებელი ხარჯების ყოველთვიური რაოდენობა არ უნდა აღემატებოდეს ამ მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თავმჯდომარის თანამდებობრივი სარგოს მაქსიმალური ოდენობის 15%-ს. ასანაზღაურებელი ხარჯების ყოველთვიურ რაოდენობაში არ ითვლება სამსახურებრივი მივლინების ხარჯები. აღნიშნული შეზღუდვა არ ვრცელდება თბილისის საკრებულოს წევრზე. მუხლი 1561. მუნიციპალიტეტის მიერ საჯარო სამართლის იურიდიული პირის დაფუძნების დროებითი წესი 1. მუნიციპალიტეტის მიერ საკუთარი უფლებამოსილებების ეფექტიანად განხორციელების მიზნით ამ მუნიციპალიტეტის საკრებულო უფლებამოსილია მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციულ საზღვრებში შემავალ დასახლებაში/დასახლების ნაწილში/დასახლებათა ერთობლიობაში დააფუძნოს საჯარო სამართლის იურიდიული პირი, რომელიც უფლებამოსილი იქნება შესაბამის ტერიტორიაზე განახორციელოს ამ კანონის მე-16 მუხლის მე-2 პუნქტით გათვალისწინებული შემდეგი უფლებამოსილებები: ადგილობრივი მოსაკრებლების ამოღება, ტერიტორიის კეთილმოწყობა და შესაბამისი საინჟინრო ინფრასტრუქტურის განვითარება, ქუჩების, პარკების, სკვერებისა და სხვა საჯარო ადგილების დასუფთავება, მუნიციპალური ნარჩენების მართვა, ადგილობრივი მნიშვნელობის საავტომობილო გზების მართვა, ავტოსატრანსპორტო საშუალებების პარკირების ადგილებით უზრუნველყოფა, მშენებლობის ნებართვის გაცემა, მშენებლობაზე საჯარო ზედამხედველობის განხორციელება, გარე რეკლამის განთავსების ადმინისტრირება. 2. მუნიციპალიტეტის საკრებულო ასევე უფლებამოსილია ამ მუხლის პირველი პუნქტით განსაზღვრულ საჯარო სამართლის იურიდიულ პირს, იმავე პუნქტით გათვალისწინებული უფლებამოსილებების გარდა, საჯარო სამართლის იურიდიული პირის დებულებით მიანიჭოს აგრეთვე ამ კანონის მე-16 მუხლის მე-2 პუნქტით გათვალისწინებული შემდეგი უფლებამოსილებების განხორციელების უფლებამოსილება: გარე განათების უზრუნველყოფა, ადგილობრივი მნიშვნელობის გზებზე საგზაო მოძრაობის ორგანიზება, მოსახლეობის მუნიციპალური ტრანსპორტით მომსახურების ორგანიზება, გარე ვაჭრობის ადმინისტრირება, გამოფენების, ბაზრებისა და ბაზრობების გამართვის ორგანიზება, ქუჩების, პარკების, სკვერებისა და სხვა საჯარო ადგილების გამწვანება, უპატრონო ცხოველებთან დაკავშირებული საკითხების გადაწყვეტა, ადგილობრივი მნიშვნელობის ობიექტებზე შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირებისათვის, ბავშვებისა და მოხუცებისათვის სათანადო ინფრასტრუქტურის განვითარება, მათ შორის, საჯარო თავშეყრის ადგილებისა და მუნიციპალური ტრანსპორტის სათანადოდ ადაპტირებისა და აღჭურვის უზრუნველყოფა. 3. ამ მუხლით განსაზღვრული საჯარო სამართლის იურიდიული პირის დაფუძნების, რეორგანიზაციისა და ლიკვიდაციის, აგრეთვე მისი დებულების დამტკიცების შესახებ გადაწყვეტილებებს მუნიციპალიტეტის მერის წარდგინებით იღებს მუნიციპალიტეტის საკრებულო. 4. მუნიციპალიტეტის საკრებულო უფლებამოსილია მუნიციპალიტეტის მერის წარდგინებით საჯარო სამართლის იურიდიულ პირს დაუდგინოს საჯარო სამართლის იურიდიული პირის დებულებით განსაზღვრული საქმიანობის, მომსახურების ან/და დაჩქარებული მომსახურების საფასურის ოდენობა. 5. მუნიციპალიტეტის მიერ დაფუძნებული საჯარო სამართლის იურიდიული პირი უფლებამოსილია საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით განახორციელოს ამ კანონის მე-16 მუხლის მე-4 პუნქტით გათვალისწინებული უფლებამოსილებები, აგრეთვე განახორციელოს შესაბამისი კანონით ან/და თავისი დებულებით განსაზღვრული საქმიანობა. 6. მუნიციპალიტეტის მიერ დაფუძნებული საჯარო სამართლის იურიდიული პირის მართვის წესი განისაზღვრება საჯარო სამართლის იურიდიული პირის დებულებით. 7. მუნიციპალიტეტის მიერ დაფუძნებული საჯარო სამართლის იურიდიული პირის ხელმძღვანელს თანამდებობაზე ნიშნავს და თანამდებობიდან ათავისუფლებს მუნიციპალიტეტის მერი. 8. მუნიციპალიტეტის მიერ დაფუძნებულ საჯარო სამართლის იურიდიულ პირს თავისი უფლებამოსილებების განსახორციელებლად მუნიციპალიტეტის მერის გადაწყვეტილებით გადაეცემა მუნიციპალიტეტის ქონება სარგებლობის უფლებით. 9. მუნიციპალიტეტის მიერ დაფუძნებული საჯარო სამართლის იურიდიული პირის მიერ მიღებული გადაწყვეტილება საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით საჩივრდება მუნიციპალიტეტის მერთან. 10. მუნიციპალიტეტის მიერ დაფუძნებული საჯარო სამართლის იურიდიული პირის ლიკვიდაციის შემთხვევაში დარჩენილი ქონება გადადის მუნიციპალიტეტის საკუთრებაში. 11. ამ მუხლის პირველი პუნქტით გათვალისწინებულ მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციულ საზღვრებში შემავალ დასახლებას/დასახლების ნაწილს/დასახლებათა ერთობლიობას მუნიციპალიტეტთან შეთანხმებით განსაზღვრავს საქართველოს მთავრობა. საქართველოს 2020 წლის 29 მაისის ორგანული კანონი №5994 – ვებგვერდი, 10.06.2020წ. მუხლი 1562. ადრეული და სკოლამდელი აღზრდისა და განათლების დაწესებულებების ავტორიზაცია გარდამავალ პერიოდში ადრეული და სკოლამდელი აღზრდისა და განათლების დაწესებულებების ავტორიზაციის მიზნით საქართველოს კანონმდებლობით შესაძლებელია იმავე კანონმდებლობით განსაზღვრული გარდამავალი პერიოდისთვის (პერიოდი 2030 წლის 1 იანვრამდე) განსხვავებული რეგულირება დადგინდეს. საქართველოს 2022 წლის 15 თებერვლის ორგანული კანონი №1378 – ვებგვერდი, 23.02.2022წ. მუხლი 157. ადგილობრივი თვითმმართველობის საჯარო მოსამსახურეთა სწავლება საქართველოს რეგიონული განვითარებისა და ინფრასტრუქტურის სამინისტრო შეიმუშავებს ადგილობრივი თვითმმართველობის საჯარო მოსამსახურეთა უწყვეტი სწავლების სისტემის განვითარების შესახებ წინადადებებს და არაუგვიანეს 2014 წლის 1 მაისისა მათ განსახილველად წარუდგენს საქართველოს მთავრობას. მუხლი 158. ახალშექმნილი მუნიციპალიტეტების მატერიალურ-ტექნიკური უზრუნველყოფა 1. ამ კანონის 152-ე მუხლის საფუძველზე შექმნილი ახალი მუნიციპალიტეტების ორგანოების განთავსებას (საჭიროების შემთხვევაში მათთვის შესაბამისი შენობების გადაცემას, ახალი შენობების მშენებლობას, მუნიციპალიტეტის საკუთრებაში არსებული შენობების სარემონტო-სარეაბილიტაციო სამუშაოების ჩატარებას) და მატერიალურ-ტექნიკური ბაზით აღჭურვას უზრუნველყოფს საქართველოს მთავრობა. 2. ამ მუხლის პირველი პუნქტით გათვალისწინებული სამუშაოების შესასრულებლად საქართველოს მთავრობის გადაწყვეტილებით შესაბამის ღონისძიებებს თავიანთი უფლებამოსილებების ფარგლებში ახორციელებენ საქართველოს რეგიონული განვითარებისა და ინფრასტრუქტურის, საქართველოს ფინანსთა და საქართველოს ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების სამინისტროები. მუხლი 159. მუნიციპალიტეტის ტერიტორიაზე ინფრასტრუქტურის განვითარების უზრუნველყოფა მუნიციპალიტეტის მიერ საკუთარი უფლებამოსილების განხორციელების უზრუნველსაყოფად მუნიციპალიტეტის ინიციატივით და საქართველოს მთავრობის დავალებით შესაბამისი სახელმწიფო უწყება უფლებამოსილია განახორციელოს მუნიციპალიტეტის მიერ საკუთარი უფლებამოსილების განხორციელებისათვის აუცილებელი ინფრასტრუქტურული პროექტები. მუხლი 160. მუნიციპალიტეტების ადმინისტრაციული საზღვრების დასადგენად კარტოგრაფიული მასალების მომზადების უზრუნველყოფა საქართველოს იუსტიციის სამინისტრომ: ა) 2017 წლის 31 დეკემბრამდე საქართველოს მთავრობას დასამტკიცებლად წარუდგინოს მუნიციპალიტეტების ადმინისტრაციული საზღვრების დადგენის წესი; ბ) ამავე მუხლის „ა“ ქვეპუნქტით განსაზღვრული მიზნით 2014 წლის 1 ივნისამდე საქართველოს მთავრობას დასამტკიცებლად წარუდგინოს შესაბამისი სახელმწიფო მიზნობრივი პროგრამა. საქართველოს 2017 წლის 26 ივლისის ორგანული კანონი №1251 - ვებგვერდი, 29.07.2017წ. მუხლი 161. სამართლებრივი აქტების მოქმედება გარდამავალ პერიოდში 1. ამ კანონის 151-ე მუხლის პირველი პუნქტისა და 152-ე მუხლის საფუძველზე შექმნილი მუნიციპალიტეტების ორგანოების მიერ შესაბამისი ნორმატიული აქტების მიღებამდე ამ მუნიციპალიტეტების ადმინისტრაციულ ტერიტორიებზე მოქმედებს იმ თვითმმართველი ერთეულების ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტები, რომელთა გაყოფის შედეგადაც შეიქმნა ახალი მუნიციპალიტეტები. 2. ქალაქ თბილისის საკრებულოს მიერ შესაბამისი ნორმატიული აქტების მიღებამდე იურიდიულ ძალას ინარჩუნებს ქალაქ თბილისის მერისა და ქალაქ თბილისის მთავრობის ნორმატიული აქტები. მუხლი 1611. მუნიციპალიტეტების სხვა საკუთარი უფლებამოსილებები საქართველოს სივრცის დაგეგმარების, არქიტექტურული და სამშენებლო საქმიანობის კოდექსის 141-ე მუხლის მე-13 ნაწილით განსაზღვრული მუნიციპალიტეტების საკუთარი უფლებამოსილებებია აგრეთვე აღნიშნული კოდექსის 141-ე მუხლის მე-13 და მე-20 ნაწილებით გათვალისწინებული უფლებამოსილებები. საქართველოს 2020 წლის 20 თებერვლის ორგანული კანონი №5730 – ვებგვერდი, 24.02.2020წ. მუხლი 162. მუნიციპალიტეტებისთვის სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწების გადაცემის ვადები საქართველოს იუსტიციის სამინისტრო, საქართველოს რეგიონული განვითარებისა და ინფრასტრუქტურის სამინისტრო, საქართველოს ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების სამინისტრო და საქართველოს ფინანსთა სამინისტრო 2017 წლის 1 იანვრამდე შეიმუშავებენ მუნიციპალიტეტებისთვის სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწების გადაცემის ვადების ამსახველ შესაბამის გრაფიკსა და წესს და მათ დასამტკიცებლად წარუდგენენ საქართველოს მთავრობას. მუხლი 163. მუნიციპალიტეტის მიერ სასმელი წყლის მიწოდებისა და წყალარინებით მომსახურების უზრუნველყოფის უფლებამოსილებათა განხორციელების პირობები 1. მუნიციპალიტეტი ამ კანონის მე-16 მუხლის მე-2 პუნქტის „თ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული უფლებამოსილების ფარგლებში სასმელი წყლის მიწოდებას და წყალარინებით მომსახურებას უზრუნველყოფს შესაბამისი ლიცენზიატი კერძო სამართლის სუბიექტების საშუალებით იმ დასახლებებში, სადაც სასმელი წყლის მიწოდებას და წყალარინების მომსახურებას შესაბამისი ლიცენზიატი მიმწოდებელი არ ახორციელებს. 2. მუნიციპალიტეტს, საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელ ეროვნულ კომისიასა და მიმწოდებელ კერძო სამართლის სუბიექტებს შორის სამართლებრივი ურთიერთობის პირობები ამ კანონის მე-16 მუხლის მე-2 პუნქტის „თ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული უფლებამოსილების ფარგლებში განისაზღვრება შესაბამისი საკანონმდებლო აქტით. 3. ამ მუხლის მე-2 პუნქტით განსაზღვრული საკანონმდებლო აქტის პროექტს 2015 წლის 1 ივლისამდე ამზადებს საქართველოს რეგიონული განვითარებისა და ინფრასტრუქტურის სამინისტრო და მას საქართველოს პარლამენტს წარუდგენს საქართველოს მთავრობა. მუხლი 1631. მუნიციპალიტეტში სახანძრო უსაფრთხოებისა და საგანგებო სიტუაციებისაგან მოსახლეობისა და ტერიტორიის დაცვის უზრუნველყოფის დროებითი წესი 1. 2015 წლის 10 იანვრამდე მუნიციპალიტეტში სახანძრო უსაფრთხოებისა და საგანგებო სიტუაციებისაგან მოსახლეობისა და ტერიტორიის დაცვას უზრუნველყოფს მუნიციპალიტეტი. აღნიშნულ უფლებამოსილებას მუნიციპალიტეტი ახორციელებს, როგორც მუნიციპალიტეტის საკუთარ უფლებამოსილებას, საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად. 2. „მუნიციპალიტეტების გაყოფისა და თვითმმართველი თემების − მუნიციპალიტეტების შექმნის შესახებ“ საქართველოს პარლამენტის 2014 წლის 4 აპრილის №2205-IIს დადგენილების შესაბამისად გაყოფილ მუნიციპალიტეტებში ამ მუხლის პირველი პუნქტით განსაზღვრულ უფლებამოსილებას გაყოფის შედეგად გაუქმებული მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციული საზღვრების ფარგლებში ახორციელებს მხოლოდ შესაბამისი თვითმმართველი ქალაქი. 3. ამ მუხლის პირველი პუნქტით განსაზღვრული უფლებამოსილების განმახორციელებელი მუნიციპალიტეტის შესაბამის სტრუქტურულ ერთეულში/სტრუქტურული ერთეულის ქვედანაყოფში დასაქმებულ მოსამსახურეებზე არ ვრცელდება ამ კანონის 156-ე მუხლის პირველი პუნქტით გათვალისწინებული მუნიციპალიტეტის მოსამსახურეთა საშტატო რაოდენობის შეზღუდვა, ხოლო მუნიციპალიტეტის შესაბამისი სტრუქტურული ერთეულის ხელმძღვანელზე – ამ კანონის 52-ე მუხლის მე-2 პუნქტით გათვალისწინებული თანამდებობის პირების რაოდენობის შეზღუდვა. საქართველოს 2014 წლის 30 ივლისის ორგანული კანონი №2585 - ვებგვერდი, 11.08.2014წ. მუხლი 1632. აუქციონის ფორმით პრივატიზებული თბილისის ქონების შემძენისთვის, სარგებლობის უფლებით გადაცემული ან მართვის უფლებით გადაცემული თბილისის ქონების მიმღებისთვის ამ ქონებასთან დაკავშირებული პირობის (პირობების) შეცვლის ან გაუქმების წესი აუქციონის ფორმით პრივატიზებული თბილისის ქონების შემძენისთვის, სარგებლობის უფლებით გადაცემული ან მართვის უფლებით გადაცემული თბილისის ქონების მიმღებისთვის ამ ქონებასთან დაკავშირებული საინვესტიციო პირობის შეცვლის ან გაუქმების ან/და ფინანსური პირობის შეცვლის შესახებ მთავრობა თბილისის საკრებულოს იმ შემთხვევაში მიმართავს, თუ თბილისის ქონების პრივატიზება, სარგებლობის უფლებით გადაცემა ან მართვის უფლებით გადაცემა 2013 წლის 31 დეკემბრამდე განხორციელდა. მუხლი 1633. აუქციონის ფორმით პრივატიზებული თბილისის ქონების შემძენისთვის, სარგებლობის უფლებით გადაცემული ან მართვის უფლებით გადაცემული თბილისის ქონების მიმღებისთვის ამ ქონებასთან დაკავშირებული პირობის (პირობების) შეცვლის ან გაუქმების წესი, ახალი კორონავირუსით (COVID-19) გამოწვეული ეპიდემიიდან ან/და პანდემიიდან გამომდინარე ახალი კორონავირუსით (COVID-19) გამოწვეული ეპიდემიიდან ან/და პანდემიიდან გამომდინარე, მთავრობა უფლებამოსილია ეპიდემიის ან/და პანდემიის დროს ან მისი დასრულების შემდეგ, არაუგვიანეს 2021 წლის 1 ივლისისა, მიმართოს თბილისის საკრებულოს აუქციონის ფორმით პრივატიზებული თბილისის ქონების შემძენისთვის, სარგებლობის უფლებით გადაცემული ან მართვის უფლებით გადაცემული თბილისის ქონების მიმღებისთვის ამ ქონებასთან დაკავშირებული საინვესტიციო პირობის შეცვლის ან გაუქმების ან/და ფინანსური პირობის შეცვლის შესახებ. მუხლი 1634. აუქციონის ფორმით პრივატიზებული მუნიციპალიტეტის (გარდა თბილისისა) ქონების შემძენისთვის, სარგებლობის უფლებით გადაცემული ან მართვის უფლებით გადაცემული მუნიციპალიტეტის (გარდა თბილისისა) ქონების მიმღებისთვის ამ ქონებასთან დაკავშირებული პირობის (პირობების) შეცვლის ან გაუქმების წესი, ახალი კორონავირუსით (COVID-19) გამოწვეული ეპიდემიიდან ან/და პანდემიიდან გამომდინარე 1. მუნიციპალიტეტის (გარდა თბილისისა) მერი უფლებამოსილია არაუგვიანეს 2021 წლის 1 ოქტომბრისა, მუნიციპალიტეტის ინტერესის გათვალისწინებით, საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 398-ე მუხლის შესაბამისად, მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თანხმობით მიიღოს გადაწყვეტილება აუქციონის ფორმით პრივატიზებული მუნიციპალიტეტის (გარდა თბილისისა) ქონების შემძენისთვის, სარგებლობის უფლებით გადაცემული ან მართვის უფლებით გადაცემული მუნიციპალიტეტის (გარდა თბილისისა) ქონების მიმღებისთვის: ა) ამ ქონებასთან დაკავშირებული საინვესტიციო პირობის შეცვლის თაობაზე, მათ შორის, ამ ქონებასთან დაკავშირებული საინვესტიციო პირობის შესრულების ვადის გაგრძელების შესახებ; ბ) იმ ვალდებულების გაუქმების თაობაზე, რომლის შესრულებამაც აზრი დაკარგა; გ) ხელშეკრულებით განსაზღვრული ფინანსური პირობის შემსუბუქების თაობაზე, მათ შორის, ხელშეკრულებით განსაზღვრული პირგასამტეხლოსგან განთავისუფლების შესახებ. 2. ამ მუხლის პირველი პუნქტით გათვალისწინებული მუნიციპალიტეტის (გარდა თბილისისა) მერის გადაწყვეტილების მიღება დასაშვებია, თუ ხელშეკრულებით განსაზღვრული პირობის შეუსრულებლობა ან მისი შესრულების შეფერხება განპირობებულია უშუალოდ ახალი კორონავირუსით (COVID-19) გამოწვეული ეპიდემიის ან/და პანდემიის გამო დადგენილი მარეგულირებელი ნორმებით. 3. ამ მუხლის პირველი პუნქტით გათვალისწინებული მუნიციპალიტეტის (გარდა თბილისისა) მერის გადაწყვეტილებით განსაზღვრული შეღავათის სახე და ზომა იმ გავლენის პროპორციული უნდა იყოს, რომელიც ამავე მუხლის მე-2 პუნქტში აღნიშნულმა მარეგულირებელმა ნორმებმა საინვესტიციო ან ფინანსური პირობის შესრულებაზე მოახდინა. 4. ამ მუხლის პირველი პუნქტით გათვალისწინებული მუნიციპალიტეტის (გარდა თბილისისა) მერის გადაწყვეტილება არ გულისხმობს საკუთრების უფლების გადაცემის სანაცვლოდ გადასახდელი ფასის შემცირებას. საქართველოს 2021 წლის 18 მარტის ორგანული კანონი №413 – ვებგვერდი, 22.03.2021წ. მუხლი 1635. თბილისის ადმინისტრაციულ საზღვრებში თბილისის ქონების შეძენის, სარგებლობის უფლებით გადაცემის ან მართვის უფლებით გადაცემის პირობის/პირობების შეცვლის ან გაუქმების, აგრეთვე ამ პირობის/პირობების შეუსრულებლობის გამო დაკისრებული გადაუხდელი/დასაკისრებელი პირგასამტეხლოს პატიების დროებითი წესი თბილისის ადმინისტრაციულ საზღვრებში თბილისის ქონების შეძენის, სარგებლობის უფლებით გადაცემის ან მართვის უფლებით გადაცემის პირობის/პირობების (მათ შორის, ფინანსური და საინვესტიციო პირობის/პირობების) შეცვლის ან გაუქმების, აგრეთვე ამ პირობის/პირობების შეუსრულებლობის გამო დაკისრებული გადაუხდელი/დასაკისრებელი პირგასამტეხლოს პატიების შესახებ გადაწყვეტილებას თბილისის საკრებულოს თანხმობით იღებს მთავრობა თბილისის შესაბამისი ქონების შემძენის, სარგებლობის უფლებით მიმღების ან მართვის უფლებით მიმღების მიერ მისთვის დასაბუთებული თხოვნით მიმართვის საფუძველზე, თუ ეს პირობა/პირობები იმ მიწის ნაკვეთზე ან განაშენიანების რეგულირების გეგმის/განაშენიანების დეტალური გეგმის იმ არეალში უნდა შესრულებულიყო, სადაც საქართველოს სივრცის დაგეგმარების, არქიტექტურული და სამშენებლო საქმიანობის კოდექსის 1413 მუხლის ან პროდუქტის უსაფრთხოებისა და თავისუფალი მიმოქცევის კოდექსის 1033 მუხლის შესაბამისად ექსპლუატაციაში მიღებული ობიექტია განთავსებული. საქართველოს 2021 წლის 12 ივლისის ორგანული კანონი №728 – ვებგვერდი, 14.07.2021წ. მუხლი 164. ადგილობრივი თვითმმართველობის განხორციელება საქართველოს ოკუპირებულ ტერიტორიებზე 1. ახალგორის, ერედვის, ქურთის, თიღვისა და აჟარის მუნიციპალიტეტებში 2006 წლის ადგილობრივი თვითმმართველობის წარმომადგენლობითი ორგანოების არჩევნების შედეგად შექმნილი ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოები, მათ შორის, გამგეობები და თვითმმართველი ერთეულების ტერიტორიული ორგანოები, უფლებამოსილებას ახორციელებენ აღნიშნულ ტერიტორიებზე საქართველოს იურისდიქციის აღდგენამდე და საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოების ჩამოყალიბებამდე. 2. თუ ამ მუხლით სხვა რამ არ არის გათვალისწინებული, ახალგორის, ერედვის, ქურთის, თიღვისა და აჟარის მუნიციპალიტეტების უფლებამოსილებები, მათი ორგანოების სტრუქტურა, საქმიანობის წესი და უფლებამოსილებანი განისაზღვრება ამ კანონით. თვითმმართველი ერთეულის ტერიტორიული ორგანოს უფლებამოსილებები ამ მუხლის მე-3 პუნქტის შესაბამისად განისაზღვრება მუნიციპალიტეტის გამგეობის დებულებით. ახალგორის, ერედვის, ქურთის, თიღვისა და აჟარის მუნიციპალიტეტების საკრებულოებს არ აქვთ უფლება, შექმნან თვითმმართველი ერთეულების ახალი ტერიტორიული ორგანოები, ხოლო გამგებლებს – უფლება, დანიშნონ თავიანთი წარმომადგენლები. 3. ახალგორის, ერედვის, ქურთის, თიღვისა და აჟარის მუნიციპალიტეტების ორგანოებს უფლება აქვთ, სხვა მუნიციპალიტეტების ტერიტორიებზე, სადაც განსახლებული არიან ის იძულებით გადაადგილებული პირები – დევნილები, რომლებიც მუდმივად ცხოვრობდნენ ახალგორის, ერედვის, ქურთის, თიღვისა და აჟარის მუნიციპალიტეტების ტერიტორიებზე, განახორციელონ მათი საკუთარი და დელეგირებული უფლებამოსილებებით გათვალისწინებული მხოლოდ ის ღონისძიებები, რომლებიც პირდაპირ უკავშირდება აღნიშნულ პირთა მუდმივ საცხოვრებელ ადგილებზე დაბრუნებამდე მათთვის დახმარების გაწევას და სოციალური და საყოფაცხოვრებო პირობების გაუმჯობესებას, აგრეთვე „საქართველოს მოქალაქეობის შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონით სახელმწიფოს მიერ მუნიციპალიტეტისთვის დელეგირებულ უფლებამოსილებებს. 4. ახალგორის, ერედვის, ქურთის, თიღვისა და აჟარის მუნიციპალიტეტების გამგებლების თანამდებობებზე არჩევის და თანამდებობებიდან გადაყენების დროს გამოიყენება ამ კანონის 33-ე და 34-ე მუხლებით დადგენილი მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თავმჯდომარის თანამდებობაზე არჩევის და თანამდებობიდან გადაყენების წესები, თუ ამ მუხლით განსხვავებული პროცედურები არ არის განსაზღვრული. 5. ახალგორის, ერედვის, ქურთის, თიღვისა და აჟარის მუნიციპალიტეტების გამგებლის თანამდებობაზე არჩევის ან თანამდებობიდან გადაყენების შესახებ გადაწყვეტილება მიიღება შესაბამისი მუნიციპალიტეტის საკრებულოს სხდომაზე დამსწრეთა ხმების უმრავლესობით, მაგრამ არანაკლებ მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წევრთა სიითი შემადგენლობის 1/3-ისა. გამგებლობის კანდიდატი შეიძლება იყოს შესაბამისი მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წევრი, გარდა მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თანამდებობის პირისა, ან საარჩევნო უფლების მქონე საქართველოს მოქალაქე 25 წლის ასაკიდან, რომელსაც საქართველოში უცხოვრია 5 წელს მაინც და რომელიც არჩევნების დანიშვნის დღემდე ბოლო 2 წლის განმავლობაში მუდმივად ცხოვრობდა საქართველოში და არის შესაბამისი მუნიციპალიტეტიდან იძულებით გადაადგილებული პირი – დევნილი. 51. ახალგორის, ერედვის, ქურთის, თიღვისა და აჟარის მუნიციპალიტეტების საკრებულოს სხდომა უფლებამოსილია, თუ მას ესწრება საკრებულოს წევრთა სიითი შემადგენლობის უმრავლესობა. მუნიციპალიტეტის საკრებულო გადაწყვეტილებას იღებს სხდომაზე დამსწრეთა ხმების უმრავლესობით, მაგრამ არანაკლებ მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წევრთა სიითი შემადგენლობის 1/3-ისა. 6. მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წევრს, რომელიც არჩეულ იქნა მუნიციპალიტეტის გამგებლად, უჩერდება საკრებულოს წევრის უფლებამოსილება. აღნიშნულ პირს საკრებულოს წევრის უფლებამოსილება აღუდგება გამგებლის უფლებამოსილების შეწყვეტის შემთხვევაში, შესაბამისი ფაქტის დადგომის მომდევნო დღიდან, რასაც მუნიციპალიტეტის საკრებულო იღებს ცნობად და აფორმებს საოქმო ჩანაწერის სახით. 7. ამ მუხლის ამოქმედებიდან მუნიციპალიტეტის საკრებულო უფლებამოსილია აირჩიოს ახალი გამგებელი. სხვა შემთხვევაში მუნიციპალიტეტის შესაბამის თანამდებობის პირს უფლებამოსილება უგრძელდება ამ მუხლის პირველი პუნქტით განსაზღვრული ვადით ან ამ მუხლის მე-5 პუნქტის შესაბამისად მუნიციპალიტეტის გამგებლის არჩევამდე. 8. ახალგორის, ერედვის, ქურთის, თიღვისა და აჟარის მუნიციპალიტეტების გამგებლების მიმართ არ გამოიყენება ამ კანონის 56-ე მუხლის მე-2 პუნქტის „თ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული უფლებამოსილების შეწყვეტის საფუძველი. 9. ახალგორის, ერედვის, ქურთის, თიღვისა და აჟარის მუნიციპალიტეტების საკრებულოზე არ ვრცელდება ამ კანონის 142-ე მუხლის პირველი პუნქტის „ა“ ქვეპუნქტით განსაზღვრული მუნიციპალიტეტის საკრებულოს უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტის საფუძველი. 10. ამ მუხლით გათვალისწინებული მუნიციპალიტეტების მიერ საკუთარი უფლებამოსილებების განსახორციელებლად მათ ბიუჯეტებს საქართველოს სახელმწიფო ბიუჯეტიდან გამოეყოფა სპეციალური ტრანსფერი. მუხლი 165. კანონის ამოქმედებასთან დაკავშირებით განსახორციელებელი სხვა ღონისძიებები 1. საქართველოს მთავრობამ: ა) 2014 წლის 1 ივლისამდე უზრუნველყოს მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციულ საზღვრებში მდებარე გეოგრაფიული ობიექტების სახელდების წესის დამტკიცება; ბ) 2014 წლის 1 ივნისამდე, საქართველოს პარლამენტთან არსებულ ჰერალდიკის საბჭოსთან წინასწარი კონსულტაციების საფუძველზე უზრუნველყოს მუნიციპალიტეტის გერბის, დროშისა და სხვა სიმბოლოების დადგენისა და გამოყენების წესების განსაზღვრა; გ) 2014 წლის 1 ივნისამდე უზრუნველყოს მუნიციპალიტეტის ქონების პრივატიზების, სარგებლობისა და მართვის უფლებებით გადაცემის წესების, ქონების პრივატიზებისას საწყისი საპრივატიზებო საფასურის, ქონების სარგებლობის უფლებით გადაცემისას ქირის საფასურის და ქირის საწყისი საფასურის განსაზღვრის, აგრეთვე ანგარიშსწორების წესების დამტკიცება; დ) 2015 წლის 1 იანვრამდე მოამზადოს და საქართველოს პარლამენტს წარუდგინოს კანონპროექტი ადგილობრივი თვითმმართველობის განხორციელებაში მოქალაქეთა მონაწილეობის დამატებითი ფორმების შექმნის უზრუნველსაყოფად; ე) 2016 წლის 1 იანვრამდე მოამზადოს და საქართველოს პარლამენტს წარუდგინოს კანონპროექტი ადგილობრივი მნიშვნელობის ბუნებრივი რესურსების, მათ შორის, წყლისა და მიწის რესურსების, განსაზღვრის მიზნით. 2. საქართველოს მთავრობამ 2015 წლის 1 ივლისამდე უზრუნველყოს სახელმწიფო და მუნიციპალიტეტის უფლებამოსილებათა სრულად გამიჯვნისათვის შესაბამისი საკანონმდებლო ცვლილებების მომზადება, აგრეთვე საჭიროების შემთხვევაში მუნიციპალიტეტისთვის უფლებამოსილებათა დელეგირების მიზნით შესაბამისი სფეროების განსაზღვრა და საქართველოს პარლამენტისთვის საკანონმდებლო აქტის პროექტის წარდგენა. 3. საქართველოს იუსტიციის სამინისტრომ 2014 წლის 1 ივლისამდე უზრუნველყოს სარეგისტრაციო მონაცემების მიხედვით მუნიციპალიტეტის რეგისტრაციის, სარეგისტრაციო მონაცემების განახლებისა და გამოქვეყნების წესის დამტკიცება. 4. მუნიციპალიტეტების საკრებულოებმა 2014 წლის ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოების მორიგი არჩევნების შედეგების ოფიციალურად გამოცხადების დღიდან 6 თვის ვადაში უზრუნველყონ თავიანთი ნორმატიული აქტების ამ კანონთან შესაბამისობა. საქართველოს 2014 წლის 25 დეკემბრის ორგანული კანონი №2973 – ვებგვერდი, 30.12.2014წ. თავი XXI დასკვნითი დებულებები მუხლი 166. კანონის ამოქმედებასთან დაკავშირებით ძალადაკარგული ნორმატიული აქტები 1. 2014 წლის ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოების მორიგი არჩევნების შედეგების ოფიციალურად გამოცხადების დღიდან ძალადაკარგულად გამოცხადდეს: ა) „ადგილობრივი თვითმმართველობის შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონი (საქართველოს საკანონმდებლო მაცნე, №2, 09.01.2006, მუხ. 12); ბ) „ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოების საქმიანობის სახელმწიფო ზედამხედველობის შესახებ“ საქართველოს კანონი (საქართველოს საკანონმდებლო მაცნე, №22, 19.06.2007, მუხ. 194); გ) „საქართველოს დედაქალაქის − თბილისის შესახებ“ საქართველოს კანონი (პარლამენტის უწყებანი, №11-12, 14.03.1998, გვ. 42); დ) „ადგილობრივი თვითმმართველი ერთეულის ქონების შესახებ“ საქართველოს კანონი (საქართველოს საკანონმდებლო მაცნე, №15, 19.04.2005, მუხ. 101). 2. ამ კანონის ამოქმედების დღიდან ძალადაკარგულად გამოცხადდეს „ადგილობრივი თვითმმართველობის შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის (საქართველოს საკანონმდებლო მაცნე, №2, 09.01.2006, მუხ. 12) მე-11, მე-12 და მე-14 მუხლები. 3. ამ მუხლის პირველი პუნქტით გათვალისწინებული საკანონმდებლო აქტების ძალადაკარგულად გამოცხადების დღიდან იურიდიულ ძალას ინარჩუნებს მათ საფუძველზე გამოცემული კანონქვემდებარე ნორმატიული ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტები ამ აქტების უფლებამოსილი ორგანოების მიერ საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით გაუქმებამდე. მუხლი 167. კანონის ამოქმედების წესი 1. ეს კანონი, გარდა ამ კანონის პირველი−მე-3 მუხლებისა, მე-4 მუხლის პირველი და მე-3 პუნქტებისა, მე-5−მე-9, მე-14−149-ე, 151-ე, 155-ე, 156-ე, 161-ე და 163-ე მუხლებისა, ამოქმედდეს გამოქვეყნებისთანავე. 2. ამ კანონის პირველი−მე-3 მუხლები, მე-4 მუხლის პირველი და მე-3 პუნქტები, მე-5−მე-9 და მე-14−მე-100 მუხლები, 101-ე მუხლის პირველი პუნქტი, 102-ე−149-ე, 151-ე, 155-ე, 161-ე და 163-ე მუხლები ამოქმედდეს 2014 წლის ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოების მორიგი არჩევნების შედეგების ოფიციალურად გამოცხადების დღიდან. 3. ამ კანონის 156-ე მუხლის პირველი და მე-4 პუნქტები ამოქმედდეს 2014 წლის ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოების მორიგი არჩევნების შედეგების ოფიციალურად გამოცხადებიდან 120-ე დღეს. 4. ამ კანონის 156-ე მუხლის მე-2 და მე-3 პუნქტები და 101-ე მუხლის მე-2 პუნქტი ამოქმედდეს 2015 წლის 1 იანვრიდან. 5. ამ კანონის 155-ე მუხლის პირველი და მე-2 პუნქტები და 156-ე მუხლი მოქმედებს 2019 წლის 1 იანვრამდე, ხოლო 155-ე მუხლის მე-3 პუნქტი 2021 წლის 1 იანვრამდე, 159-ე მუხლი – 2026 წლის 1 იანვრამდე, ხოლო 1561 მუხლი − 2030 წლის 1 იანვრამდე. |
ქუთაისი, 5 თებერვალი 2014 წ. N1958-IIს |
Organic Law of Georgia
Local Self-government Code
Section I
Local Self-government
Chapter I – General Provisions
Article 1 – Scope of the Law
This Law defines the legal grounds for exercising local self-governance, powers of local authorities, rules for their establishment and operation, regulates their finances and property, their relations with citizens, with public authorities and with entities under public or private law, and sets forth the rules for carrying out state supervision and direct state administration of the activities of local authorities.
Article 2 – Concept of local self-government
1. Local self-government is the right and possibility of citizens of Georgia to solve, within the legislation of Georgia, local issues through local self-government bodies in the interests of local population.
2. A local self-governing unit is a municipality. A municipality is a settlement (self-governing city) with the administrative boundaries, or an aggregation of settlements (self-governing community) with the administrative boundaries and an administrative centre. A municipality shall have elected representative and executive bodies (the ‘Municipal Bodies’), a registered population and its own property, budget and revenue. A municipality is a legal entity under public law.
Organic Law of Georgia No 4087 of 22 July 2015 – website, 4.8.2015
Organic Law of Georgia No 4965 of 18 September 2019 – website, 1.10.2019
Article 3 – Municipalities – self-governing cities and self-governing communities
1. Self-government shall be exercised in municipalities – in self-governing cities and self-governing communities.
2. A self-governing city is a settlement of an urban category that, under this Law, has been or will be assigned the status of municipality.
3. A self-governing community is an aggregation of several settlements that, under this Law, has been or will be assigned the status of municipality.
Article 4 – Primary territorial unit of settlement of population and an administrative unit of a municipality
1. The primary territorial unit of settlement of population is a settlement that has a name, administrative borders, territory and registered population. The categories of settlement shall be:
a) a village – a settlement the boundaries of which mainly include agricultural land and other natural resources, and the infrastructure of which is essentially focused on carrying out agricultural activities;
b) a small town – a settlement on the territory of which industrial enterprises and/or tourist and resort establishments and/or medical and socio-cultural institutions are located, and which carries out the functions of a local economic and cultural centre. A small town's infrastructure is not essentially focused on carrying out agricultural activities. A settlement may fall within the category of a small town if it is an administrative centre of a municipality, or if it has prospects of further economic development and population growth;
c) city- a settlement in the territory of which industrial enterprises and a network of tourist, medical and socio-cultural institutions are located, and which carries out functions of a local economic and cultural centre. A city's infrastructure is not essentially focused on carrying out agricultural activities. A settlement with a registered population of over 5 000 may fall within the category of a city. A settlement with a registered population of less than 5 000 may be assigned the category of a city if it is an administrative centre of a municipality, or if it has prospects for further economic development and population growth, or if, according to Article 3(2) of this Law, it has been defined as a self-governing city.
2. Rules for the establishment and abolition of a settlement, for assigning and changing the respective category to a settlement, also for altering the administrative boundaries of a settlement shall be determined by the Government of Georgia.
3. For the optimisation of governance, a municipality may be split into administrative units. The territory of an administrative unit in a self-governing community shall coincide with the territory of one or several settlements. An administrative unit in a self-governing city shall be part of the settlement.
4. Decisions on the establishment and abolition of an administrative unit of a municipality, as well as on the change of boundaries of an administrative unit of a self-governing city shall, upon recommendation of the Mayor of a municipality, or of at least one third of the members of a municipality Sakrebulo (local assembly), be taken by the municipality Sakrebulo by a majority of the total number of its members.
Organic Law of Georgia No 1251 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 6853 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020
Article 5 – Legal grounds and reservations for exercising local self-government
1. Legal grounds for exercising local self-government are the Constitution of Georgia, the European Charter of Local Self-Government, treaties and international agreements of Georgia, this Law, and other legislative and subordinate legislative acts of Georgia.
2. The powers of municipal bodies in Ajara Autonomous Republic shall be determined by the Constitutional Law of Georgia on the Ajara Autonomous Republic , taking into consideration the provisions of the Organic Law of Georgia on the Approval of the Constitution of Ajara Autonomous Republic and of this Law.
3. The issues related to the exercise of local self-government in the occupied territories of Georgia shall be determined after Georgia regains jurisdiction over the relevant territory.
4. The powers of municipal bodies shall not apply to free industrial zones.
Organic Law of Georgia No 6853 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020
Article 6 – The right of Georgian citizens to exercise local self-government
1. Citizens of Georgia shall exercise local self-government according to the Constitution of Georgia, the European Charter of Local Self-Government, treaties and international agreements of Georgia, this Law and other normative acts of Georgia.
2. Citizens of Georgia may, in accordance with this Law and electoral legislation, elect and be elected to municipal bodies, regardless of race, skin colour, gender, origin, ethnic background, language, religion, political or other beliefs, national, social background, property or titular status, place of residence or another basis.
Organic Law of Georgia No 6853 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020
Article 7 – Guarantees for the exercise of municipality powers
1. The relationship of state and municipal bodies shall be based on the principle of mutual cooperation.
11. Separation of powers of the state authority and municipalities shall be based on the principle of subsidiarity.
2. To ensure the exercise of powers of a municipality, public authorities shall provide appropriate legal, financial, economic and organisational conditions.
3. Before deciding issues relating to the powers of a municipality determined by this Law, public authorities shall hold preliminary consultations with those non-entrepreneurial (non-commercial) legal entities that comprise more than half of the municipalities of the country.
4. A municipality may apply to a court to appeal those administrative-legal acts and actions that restrict the exercise of local self-government powers provided for by the legislation of Georgia.
5. The Municipality Sakrebulo may, in accordance with to the legislation of Georgia, file an appeal with the Constitutional Court of Georgia requesting a review of the constitutionality of normative acts in relation to Chapter 9 of the Constitution of Georgia. The Municipality Sakrebulo shall adopt the decision to file an appeal with the Constitutional Court of Georgia by a majority of the total number of its members.
6. Unless a Municipality Sakrebulo decides otherwise, the municipality shall be represented before the Common Courts of Georgia and the Constitutional Court of Georgia by the Mayor of the municipality or by a person authorised by him/her.
Organic Law of Georgia No 1251 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 4965 of 18 September 2019 – website, 1.10.2019
Organic Law of Georgia No 6853 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020
Article 8 – Symbols of a municipality
1. A municipality shall have a coat-of-arms and a flag. A municipality may have other symbols as well.
2. The coat-of-arms, flag and other symbols of a municipality, their description and forms of display shall be determined by the Municipality Sakrebulo, based on the approval of and preliminary consultations with the State Council of Heraldry at the Parliament of Georgia. It shall be mandatory to register symbols of a municipality in accordance with the legislation of Georgia.
3. The procedure for using municipality's symbols shall be determined by the normative act of the Government of Georgia.
Article 9 – Working and procedural language of a municipality
The working and procedural language of a municipality shall be the official language of Georgia.
Chapter II – Administrative-Territorial Organisation of Local Self-Government
Article 10 – Establishment and abolition of municipalities; Determination and change of the administrative centre of a municipality
1. The grounds for the establishment or abolition of a municipality shall be:
a) the splitting of a municipality into two or more municipalities;
b) the merging of two or more bordering municipalities into one municipality.
2. The Government of Georgia may, in accordance with this Law and on its own initiative, after having consulted with the Sakrebulo(s) of a municipality (municipalities) and with the population of the municipality (municipalities) concerned, or upon the request of the Sakrebulo(s) of a municipality (municipalities) and after having consulted with the population of the municipality (municipalities) concerned, apply to the Parliament of Georgia with a request to establish or abolish a municipality.
3. In the case of the establishment of a new municipality (municipalities) by splitting a municipality or by merging municipalities, the request of the Sakrebulo(s) of the municipality (municipalities) shall be filed with the relevant governmental commission. The request shall be accompanied by:
a) the justification for splitting a municipality, or for merging municipalities;
b) a list of settlements and the number of inhabitants located in the municipality that is to be established by splitting a municipality or by merging municipalities;
c) the administrative boundaries and a schematic map of the municipality that is to be established by splitting a municipality or by merging municipalities;
d) the name (names) of the municipality (municipalities) that is to be established by splitting a municipality or by merging municipalities;
e) the administrative centre(s) of the self-governing community (communities) that is to be created by splitting a municipality or by merging municipalities;
f) documents containing information on the consultations held with the population of the municipality (municipalities);
g) a written opinion of a municipality Sakrebulo prepared in accordance with Article 12(4) of this Law.
4. Municipality Sakrebulos may apply to the relevant governmental commission with a joint request. The documents stipulated by paragraph 3 of this article shall be attached to the joint request. The text of the joint request and the attached documents shall be approved by the Sakrebulos of these municipalities. The joint request shall be signed by the chairpersons of the Sakrebulos of these municipalities.
5. If a motion on the merging of municipalities has been filed by a municipality Sakrebulo, the relevant governmental commission shall be obliged to hold consultations with the Sakrebulos and population of those municipalities that are to be merged.
6. If a new municipality (municipalities) is (are) established by splitting a municipality or by merging municipalities, the following shall be attached to the recommendation of the Government of Georgia:
a) the justification for splitting a municipality, or for merging municipalities;
b) a list of settlements and the number of inhabitants located in the municipality that is to be established by splitting a municipality or by merging municipalities;
c) the administrative boundaries and a schematic map of the municipality that is to be established by splitting a municipality or by merging municipalities;
d) the name (names) of the municipality (municipalities) that is to be established by splitting a municipality or by merging municipalities;
e) the administrative centre(s) of the self-governing community (communities) that is to be created by splitting a municipality or by merging municipalities;
f) a written opinion of a municipality Sakrebulo (if any) prepared in accordance with Article 12(4) of this Law;
g) documents containing information on the consultations held with the population of the municipality (municipalities) concerned;
h) the request of a municipality Sakrebulo (municipalities), if any.
7. The full name of a self-governing community shall consist of the name of the self-governing community and the common name of the self-governing unit – `Municipality`. The full name of a self-governing city shall consist of the name of the category of the settlement – `City`, of the name of the city and of the common name of the self-governing unit – `Municipality`.
8. A resolution of the Parliament of Georgia on the establishment/abolition of a municipality shall enter into force on the day of calling the regular elections of municipal bodies and the elections in the respective municipality shall be held along with the regular elections of municipal bodies. Until the first meeting of the newly elected Sakrebulo of the said municipality and until the election of the Mayor of the municipality, the powers of the Sakrebulo and Mayor existing before the elections shall apply within the territory of the respective municipality.
9. The Government of Georgia may, in accordance with this Law and on its own initiative, after having consulted with the Sakrebulo and the population of the municipality concerned, or upon the request of the Sakrebulo(s) of the municipality (municipalities) and after having consulted with the population of the municipality (municipalities) concerned, apply to the Parliament of Georgia with a recommendation to change the administrative centre of the municipality (except for a self-governing city). An administrative centre of a municipality shall be determined at the time when the municipality is established.
10. The request of a municipality Sakrebulo to change the administrative centre of the municipality shall be filed with the respective governmental commission. The request shall be accompanied by:
a) grounds for the change of the administrative centre of the municipality;
b) documents containing information on the consultations held with the population of the municipality;
c) a written opinion of the municipality prepared in accordance with Article 12(4) of this Law.
11. The following shall be attached to the recommendation of the Government of Georgia on the change of the administrative centre of the municipality:
a) grounds for the change of the administrative centre of the municipality;
b) documents containing information on the consultations held with the population of the municipality;
c) a written opinion (if any) of the municipality Sakrebulo prepared in accordance with Article 12(4) of this Law.
12. Decisions on the establishment and abolition of a municipality, as well as on the determination and change of the administrative centre of a municipality shall be taken by the Parliament of Georgia upon the recommendation of the Government of Georgia.
Organic Law of Georgia No 1251 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Article 11 – Changing the administrative boundaries of a municipality
1. The Government of Georgia may, in accordance with this Law and on its own initiative, after having consulted with the Sakrebulo(s) and the population of the municipality (municipalities) concerned, or based on the request of the Sakrebulo(s) of a municipality (municipalities) and on the consultations with the population of the municipality (municipalities) concerned, apply to the Parliament of Georgia with a recommendation to change the administrative boundaries of the municipality.
2. The request of the Sakrebulo(s) of a municipality (municipalities) for the change of the administrative boundaries of the municipality shall be filed with the relevant governmental commission. The request shall be accompanied by:
a) justification of the need to change the administrative boundaries of the municipality;
b) new administrative boundaries and a schematic map of the municipality;
c) documents containing information on the consultations held with the population of the municipality (municipalities);
d) a written opinion (if any) of the municipality Sakrebulo prepared in accordance with Article 12(4) of this Law.
3. Municipality Sakrebulos may apply to the relevant governmental commission with a joint request. The documents stipulated by paragraph 3 of this article shall be attached to the joint request. The text of the joint request and the attached documents shall be approved by the Sakrebulos of these municipalities. The joint request shall be signed by the chairpersons of the Sakrebulos of these municipalities.
4. If a request for the change of the administrative boundaries of a municipality has been filed by the municipality Sakrebulo, the relevant governmental commission shall be obliged to hold consultations with the Sakrebulo(s) and population of those municipalities the administrative boundaries of which are to be changed.
5. The following shall be attached to the recommendation of the Government of Georgia on the change of the administrative boundaries of a municipality:
a) justification of the need to change the administrative boundaries of the municipality;
b) new administrative boundaries and a schematic map of the municipality;
c) documents containing information on the consultations held with the population of the municipality (municipalities);
d) a written opinion (if any) of the municipality Sakrebulo prepared in accordance with Article 12(4) of this Law;
e) the request (if any) of the Sakrebulo(s) of the municipality (municipalities)
6. A decision on the change of the administrative boundaries of a municipality shall be taken by the Parliament of Georgia upon the recommendation of the Government of Georgia.
Article 12 – Procedure for holding consultations with a municipality Sakrebulo
1. Proposals for the establishment or abolition of a municipality, for the determination or change of the administrative centre and proposals to change administrative boundaries, as well as the relevant request of the Sakrebulo(s) of municipality (municipalities) shall be prepared by the relevant governmental commission for the review by the Government of Georgia.
2. For the purpose of holding consultations with a municipality Sakrebulo, the relevant governmental commission shall send the documents referred to in Article 10(6)(a-e) and (g-h) and Article 11(5)(a, b and e) of this Law to the Sakrebulo(s) of the municipality (municipalities) concerned. The municipality Sakrebulo shall be obliged to review these documents at the Sakrebulo session and submit its written opinion to the relevant governmental commission not later than 20 days after receiving the documents. Consultations shall not be held with the Sakrebulo(s) of the municipality (municipalities) that filed a request with the relevant governmental commission.
3. If a response from a municipality Sakrebulo is not received during the period specified in paragraph 2 of this article, consultations shall be considered held, and the Government of Georgia shall be entitled to apply to the Parliament of Georgia with the relevant request. In that case, a municipality Sakrebulo shall preserve the right to submit its written opinion directly to the Parliament of Georgia.
4. A written opinion of a municipality Sakrebulo shall be executed in the form of the minutes of a session of the Sakrebulo. The minutes of the session shall include the position of the municipality Sakrebulo with respect to the subject at issue and the opinions expressed during the session.
5. The relevant governmental commission shall ensure the holding of consultations with the population of a municipality (municipalities) on the establishment/abolition of a municipality, on the determination/change of the administrative centre and on the change of the administrative boundaries, and if a request is filed by the municipality Sakrebulo the consultations shall be arranged by the municipality concerned.
6. Consultations with the population shall be held in the form of a public discussion with the population of the municipality (municipalities) concerned. Before submitting an issue for review to the Government of Georgia or to the relevant Governmental commission, the relevant governmental commission or municipality shall publish information on the establishment/abolition, on the determination/change of the administrative centre and on the change of the administrative boundaries of the municipality.
7. The publication of the information referred to in paragraph 6 of this article in print media that is distributed across the territory (territories) of the municipality (municipalities) concerned and that is published at least once a week shall be considered as publication of information. Instead of publishing information in the print media, the municipality may publicly announce it.
8. The interested persons may, within 20 days after the information referred to in paragraph 7 of this article is published, provide their opinions to the relevant governmental commission/municipality Sakrebulo. During a public discussion, public meetings may be held with the population of the municipality (municipalities) concerned.
Article 13 – Procedure for appealing a decision to establish or abolish a municipality and to change its administrative boundaries
A decision of the Parliament of Georgia to establish or abolish a municipality, or to change its administrative boundaries, may be appealed in accordance with the legislation of Georgia.
Article 14 – Registration of municipalities
1. For the purpose of uniform record keeping of the general data on municipalities, a systemic collection of the data on municipalities – the Registry of Municipalities shall be formed.
2. A municipality's registration data shall include:
a) the name of the municipality;
b) the names of the settlements included in the self-governing community (by indicating the category of each settlement);
c) the name of the administrative centre of the self-governing community;
d) the date of registration of the municipality as a taxpayer, and the identification code of registration;
e) the administrative boundaries and a schematic map of the municipality.
3. A municipality shall be registered according to the registration data by the National Agency of Public Registry – a legal entity under public law operating under the Ministry of Justice of Georgia, in accordance with the procedure approved by the Minister of Justice of Georgia.
Chapter III – Powers of Municipalities
Article 15 – Types of powers of a municipality
1. Types of powers of a municipality shall be as follows:
a) municipality's own powers;
b) municipality's delegated powers.
2. A municipality's own powers shall be the powers determined under this Law, which the municipality exercises independently and under its own responsibility.
3. A municipality's delegated powers shall be the powers of the state authorities or of the authorities of the autonomous republic that have been delegated to the municipality in accordance with the law or an agreement concluded under the legislation of Georgia, together with appropriate material and financial resources.
Article 16 – Municipality's own powers
1. Own powers of a municipality defined in paragraph 2 of this article shall be complete and exclusive. The extent (scope) of a municipality's own powers and the procedure for exercising those powers under this Law shall be determined only based on a legislative act, except when this Law directly refers to the possibility to regulate the exercise of its own powers in accordance with the legislation of Georgia.
2. A municipality's own powers shall be:
a) drafting, discussion and approval the municipal budget, making amendments to the approved budget, hearing and evaluation of a budget report; disposal of budgetary funds, and performance of treasury financial operations and banking transactions according to the legislation of Georgia;
b) management and disposal of property owned by the municipality in accordance with this Law and other legislative and subordinate acts of Georgia;
c) management of local natural resources, including water and forest resources, and land resources owned by the municipality, in accordance with the law;
d) imposition and abolition of local taxes and fees in accordance with the law, determination of their rates within the marginal limits stipulated by law; collection of local fees;
e) preparation and approval of spatial planning schemes, master plans and development plans/detailed development plans of a municipality under the procedure established by the legislation of Georgia;
f) improvement of the municipal territory and development of the appropriate engineering infrastructure; cleaning of streets, parks, public gardens and other public areas in the territory of the municipality, landscaping, and provision of external lighting;
g) municipal waste management;
h) water supply (including technical water supply) and provision of a sewerage system; development of the local melioration system;
i) establishment of early learning, and preschool and educational institutions under the control of a municipality, and ensuring of their operation under the procedure established by the legislation of Georgia;
i1) establishment of extramural educational institutions under the control of a municipality, and ensuring of their operation;
i2) ensuring of the authorisation of early learning and preschool and educational institutions located in the territory of a municipality under the procedure established by the legislation of Georgia;
j) management of local motor ways and regulation of traffic on local roads; provision of parking lots for vehicles and regulation of parking/stopping rules;
j1) making of the decision on the appropriateness of arrangement of a bus station within a municipality territory;
j2) where there is no bus station in a settlement within the administrative boundaries of a municipality, compilation of the list of settlements, by a relevant normative act, where buses need not start their runs from the bus station;
k) issuance of permits for regular carriage of passengers within the municipality's administrative boundaries; organisation of municipal transport services for the population;
l) regulation of street trades, exhibitions, markets and fairs;
m) issuance of a construction permit, carrying out of public supervision of the construction, granting of the status of plot of land and/or building or structure inappropriate for construction development purposes to a plot of land, establishment of the necessary road and easement on a plot of land, participation in the development of the wind break belt (wind break field) restoration and plantation plan, restoration, plantation, taking care, protection and supervision of the wind break belt (wind break field) in the ownership of a municipality, transfer of a plot of land or part thereof with the status of wind break belt (wind break field) in the ownership of a municipality to an interested person with the right of usage for agricultural use, making of a decision on granting the right to perform special-purpose felling within the wind break belt (wind break field) in the ownership of a municipality, approval of a plan for the management of the wind break belt (wind break field) in the ownership of a municipality, implementation of urban construction measures, and foundation of legal persons for this purpose in the territory of a municipality under the procedure and within the scope determined by the legislative acts of Georgia;
in accordance with the law;
o) giving names, in accordance with the law, to the geographical features located within the municipality's administrative boundaries, in particular: historically formed districts, the self-governing city's administrative unit, certain areas, micro districts, springs, squares, avenues, highways, streets, lanes, dead ends, drives, embankments, esplanades, boulevards, alleys, public gardens, gardens, parks, forest parks, local forests, cemeteries, pantheons, structures, transport facilities;
p) regulation of the placement of external advertising;
q) determination of the rules for keeping pets, and solution of the issues relating to stray animals;
r) arrangement and maintenance of cemeteries;
s) protection and development of local originality, creative activities and cultural heritage; facilitation of the development of the area of culture and tourism within a municipality and implementation of appropriate measures for this purpose; maintenance, reconstruction and rehabilitation of local cultural monuments; ensuring the functioning of libraries, club-type institutions, cinemas, museums, theatres, exhibition halls and sports and recreation facilities, and the construction of new facilities;
t) development of appropriate infrastructure in local facilities for disabled persons, children and the elderly, including, proper adaptation and equipment of public areas and of municipal transport;
u) provision of a shelter for and registration of the homeless;
v) exercise of powers under the Law of Georgia on Public and Private Cooperation, within its competence;
w) exercise of preventive and appropriate response measures under the Code of Rights for Children for the purpose of protecting a child in a public space, observing the rules for the transportation of a group of children for participation in a public event, and fulfilling the obligations by a person carrying out surveillance of a child (an event organiser), permitting a child to communicate with printed media, to attend a public screening and to enter a mass entertainment dancing centre (a night club), and observing the legal restrictions for the accessibility of a film recorded for children, and observing the rules for the prohibition of free and paid supply of alcoholic, narcotic, psychotropic, toxic and other means of intoxication, of products and capsules containing an alcoholic drink, tobacco or nicotine to a child.
3. A municipality may, on its own initiative, solve any issue that, under the legislation of Georgia, does not fall within the powers of any other public authority and that is not prohibited by law.
4. A municipality may carry out activities under the procedure defined in paragraph 3 of this article for facilitation of employment, supporting of agriculture (including agricultural cooperation), for social assistance, and in coordination with a state policy implementing body – for the purpose of healthcare, also for promotion of the development of the youth policy at a local level, protection and support of a child, promotion of mass sports, for environmental protection, public education, promotion of gender equality, prevention of violence against women and/or domestic violence, protection and support of victims of violence against women and/or domestic violence, maintenance of the archives of local importance, for cultivation of a healthy life style, creation of safe environment for human health, attraction of investments to a municipality's territory, for supporting innovative development, and other purposes.
Organic Law of Georgia No 2995 of 26 December 2014 – website, 12.1.2015
Organic Law of Georgia No 4743 of 19 February 2016 – website, 25.2.2016
Organic Law of Georgia No 5381 of 8 June 2016 – website, 24.6.2016
Organic Law of Georgia No 100 of 16 December 2016 – website, 23.12.2016
Organic Law of Georgia No 508 of 23 March 2017 – website, 27.3.2017
Organic Law of Georgia No 783 of 4 May 2017 – website, 25.5.2017
Organic Law of Georgia No 2279 of 4 May 2018 – website, 24.5.2018
Organic Law of Georgia No 3242 of 20 July 2018 – website, 13.8.2018
Organic Law of Georgia No 5008 of 20 September 2019 – website, 27.9.2019
Organic Law of Georgia No 4965 of 18 September 2019 – website, 1.10.2019
Organic Law of Georgia No 5908 of 21 May 2020 – website, 25.5.2020
Organic Law of Georgia No 6853 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020
Organic Law of Georgia No 968 of 2 November 2021 – website, 5.11.2021
Organic Law of Georgia No 3800 of 30 November 2023 – website, 20.12.2023
Organic Law of Georgia No 4023 of 15 December 2023 – website, 28.12.2023
Article 17 – Procedure and terms for the delegation of powers
1. A central government body or a body of an autonomous republic may delegate to a municipality those powers that could be more efficiently exercised at the local level.
2. A central government body or a body of an autonomous republic may delegate powers to a municipality under a legislative act of Georgia or under the law of the autonomous republic respectively, and under an agreement concluded in accordance with the legislation of Georgia or of the autonomous republic, by transferring appropriate material and financial resources.
21. The procedure for calculating the amount of appropriate material and financial resources for the exercise of powers delegated by a central government body or a body of an autonomous republic to a municipality shall be approved by an ordinance of the Government of Georgia/the autonomous republic respectively.
3. A decision on the delegation of powers of the central government bodies or of the bodies of the autonomous republic under an agreement shall be made by the Government of Georgia/of the autonomous republic. A relevant agreement shall be concluded between the municipality and the ministry concerned/the special-purpose state institution, in compliance with paragraphs 2 and 4 of this article. The agreement shall be signed by the Mayor of the municipality, and shall be approved by the municipality Sakrebulo, by a majority of the total number of Sakrebulo members.
4. A municipality shall be entitled to exercise the delegated powers within the scope prescribed by the legislation of Georgia, as adjusted to local conditions.
5. When delegating powers, the same act shall determine the Ministry/ the special-purpose state institution that will be responsible for exercising state sectoral supervision over the exercise of the delegated powers.
Organic Law of Georgia No 2589 of 30 July 2014 – website, 11.8.2014
Organic Law of Georgia No 1251 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 1718 of 7 December 2017 – website, 14.12.2017
Organic Law of Georgia No 2931 of 17 May 2023 – website, 25.5.2023
Article 18 – State standards and technical rules of procedure governing the exercise of a municipality's own and delegated powers
For the purpose of an equal socio-economic development of the country's entire territory, relevant public authorities may, under a relevant normative act, determine state standards and technical rules of procedure governing the exercise of a municipality's own and delegated powers.
Article 19 – Forms and mechanisms for exercising municipal powers
When exercising municipal powers, municipal bodies shall, according to the legislation of Georgia:
a) adopt/issue administrative-legal acts;
b) design, approve and implement respective programmes, strategies, action plans and projects;
c) carry out procurements;
d) enter into agreements;
e) acquire and create the property of a municipality;
f) own and administer their own property, use that property and the property of the State, of the autonomous republic and of other persons;
g) found and manage legal entities under private law;
h) take loans;
i) construct, maintain, rehabilitate, reconstruct and develop relevant infrastructure;
j) introduce and develop innovative technologies and electronic management systems to enhance service quality and efficiency of management;
k) carry out other activities.
Article 20 – Right of a municipality to establish a non-entrepreneurial (non-commercial) legal entity and to join that entity
1. Municipalities may, for coordinating their activities and implementing joint activities, establish non-entrepreneurial (non-commercial) legal entities and/or become its members.
2. Non-entrepreneurial (non-commercial) legal entities provided for in paragraph 1 of this article may organise joint activities within the powers of the municipality, take part, on behalf of the municipality, in preliminary discussions and consultations concerning draft laws relating to local self-governance, cooperate with public authorities and international unions (associations) of municipalities, and establish relations with foreign unions (associations) and international organisations operating in the field of local self-governance.
Organic Law of Georgia No 4087 of 22 July 2015 – website, 4.8.2015
Organic Law of Georgia No 6853 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020
Article 21 – Right of municipalities to organise joint activities
1. For the purpose of efficient exercise of the powers determined by this Law, and for the delivery of quality services to population, municipalities may, according to this Law and other legislative and subordinate acts of Georgia, establish a legal entity under private law as provided for by this Law, or become partners/shareholders/founders of an entrepreneurial legal entity established by a municipality/municipalities, and members of a non-entrepreneurial (non-commercial) legal entity. In cases and in the manner provided for by the laws of Georgia, municipalities may set up a joint service.
2. For the purpose of undertaking joint projects, a municipality may enter into an agreement with another municipality for merging budgetary funds.
3. The decisions stipulated by paragraphs 1 and 2 of this article shall be made by the executive body (bodies) of a municipality (municipalities), with the consent of the Sakrebulo(s) of the municipality (municipalities).
Organic Law of Georgia No 4087 of 22 July 2015 – website, 4.8.2015
Article 22 – Trans-frontier cooperation of municipalities
A municipality may cooperate with foreign self-government bodies in accordance with the European Outline Convention on Trans-frontier Co-operation between Territorial Communities or Authorities, and the legislation of Georgia.
Section II
MUNICIPAL BODIES
Chapter IV – Representative Body of a Municipality
Article 23 – Municipality Sakrebulo
1. A representative body of a municipality shall be a collegiate administrative body – a municipality Sakrebulo.
2. A municipality Sakrebulo shall be elected for 4 years, and in the extraordinary elections, it shall be elected for the remaining period of powers of a respective Sakrebulo, by the citizens of Georgia registered in the territory of the municipality, by direct elections, based on universal and equal suffrage, by secret ballot.
3. The number of members of Sakrebulo of a municipality and a procedure for their election shall be determined by the Organic Law of Georgia – the Elections Code of Georgia.
Organic Law of Georgia No 1611 of 25 May 2022 – website, 27.5.2022
Article 24 – Powers of a municipality Sakrebulo
1. The powers of a municipality Sakrebulo shall be:
a) in area of administrative-territorial organisation of a municipality, and of the determination of the municipality's identity:
a.a) establishment and abolition of administrative units of a municipality, and determination of their boundaries;
a.b) submission of requests for the establishment/abolition of a municipality, for the determination/change of the administrative centre, and for the change of its administrative boundaries;
a.c) determination of symbols of a municipality (the coat-of-arms, flag and other symbols) according to the legislation of Georgia;
a.d) determination of procedures for the introduction and granting of a municipality's honorary titles and awards;
a.e) giving names to the historically formed districts, certain areas, micro districts, springs, squares, avenues, highways, streets, lanes, dead ends, drives, embankments, esplanades, boulevards, alleys, public gardens, gardens, parks, forest parks, local forests, cemeteries, pantheons, structures, transport facilities;
b) in the area of organisational activities:
b.a) the approval of the Rules of Procedure of a municipality Sakrebulo;
b.b) election and removal from office of the chairperson and deputy chairperson of a municipality Sakrebulo;
b.c) making a decision on premature termination of powers of a member of a municipality Sakrebulo;
b.d) setting up of a commission of a municipality Sakrebulo; election and removal from office of the chairperson of the commission; defining and approval of the number of members of the commission of a municipality Sakrebulo and the quotas of proportional representation at the first session of the newly-elected municipality Sakrebulo, and taking cognizance of the composition of the commission; approval of the statute of the commission and making changes thereto;
b.e) establishment or abolition of an interim working group of a municipality Sakrebulo, approval of the members of the working group and making changes to it;
b.f) approval of the statute and staff list of the Staff of a municipality Sakrebulo;
b.g) appointment of a person authorised to represent a municipality or Sakrebulo before the Constitutional Court of Georgia and the Common Courts in cases provided for in this Law;
b.h) formation of deliberative bodies (a council, committee etc.) and determination of their rules of operation to examine individual issues that fall within its powers, and prepare appropriate reports and recommendations, as well as in cases provided for, and under the procedure established by the legislation of Georgia;
i) approval of the draft agenda of a session of a municipality Sakrebulo;
c) in the area of regulation and monitoring of the activities of a municipality's executive bodies:
c.a) monitoring of the activities of a municipality's executive bodies and of their officials, hearing and evaluation of their reports;
c.b) approval of the statutes and staff lists of a City Hall and its structural units according to this Law;
c.c) pass a vote of no confidence against the Mayor of a municipality in the manner stipulated by this Law;
c.d) upon recommendation of the mayor of a municipality, approval of the composition and statute of the joint council elaborating a multi-municipal spatial planning scheme;
c.e) upon recommendation of the mayor of a municipality, approval of concepts and drafts of spatial planning, master plans and development plans/detailed development plans of a municipality;
c.f) approval of a plan for managing the wind break belt (wind break field) in the ownership of a municipality;
c.g) approval of a decision on granting the right to perform special-purpose felling within the wind break belt (wind break field) in the ownership of a municipality;
d) in the financial and budget area:
d.a) discussion and approval of a draft budget of a municipality in accordance with this Law and other legislative acts of Georgia, making amendments to the approved budget, monitoring and evaluation of budget execution;
d.b) introduction and abolition of local taxes and fees according to the legislation of Georgia;
d.c) in cases provided for by this Law, approval of the agreements concluded on behalf of a municipality upon recommendation of the Mayor of the municipality, also giving consent to the conclusion of those transactions the value of which exceeds 5% of the municipal budget payables;
d.d) approval of the official remunerations of a municipality Mayor and officials of the municipality Sakrebulo in the amount determined by the Law of Georgia on Remuneration of Labour in Public Institutions;
d.e) determination of the amounts of official remunerations of members of the Staff of a municipality Sakrebulo, and the amounts of official remunerations, upon recommendation of the municipality Mayor, of the officials and other employees of the City Hall in compliance with the Law of Georgia on Remuneration of Labour in Public Institutions;
e) in the area of management and disposal of municipal property:
e.a) upon recommendation of the Mayor of a municipality, determination of the procedure for the management and disposal of a municipal property, also for disposal of the property of an enterprise established with the participatory interest of over 50%, in accordance with this Law and other legislative and subordinate statutory acts of Georgia;
e.b) (Deleted – 22.7.2015, No 4087);
e.c) determination of the normative price of a non-agricultural land owned by a municipality, and setting out the procedures for the determination of the initial privatisation cost of a municipal property and of the initial rent price;
e.d) approval of the list of municipal property items that are subject to privatisation, and of a privatisation plan, upon the recommendation of the Mayor of a municipality;
e.e) making of a decision on the transfer of municipal property to the state free of charge in the manner stipulated by this Law;
e.f) under the legislation of Georgia, establishment of the procedure for managing forest and water resources owned by a municipality.
2. The powers of a municipality Sakrebulo also include decision-making for the exercise of other powers of a municipality as provided for by Articles 16 and 17 of this Law, as well as the powers granted to it under this Law, other legislative and subordinate acts of Georgia, and the rules of procedure of the municipality Sakrebulo.
3. If this Law or the legislation of Georgia does not determine a municipal body responsible for the exercise of the municipality's own or delegated powers, those powers shall be exercised by the municipality Sakrebulo, or by the Mayor of the municipality by order of the municipality Sakrebulo.
4. The power of a municipality Sakrebulo that has been directly defined by this Law or by the legislation of Georgia as the power of the municipality Sakrebulo, may not be delegated to any other body or official, unless the law directly provides for the possibility of its delegation.
5. Upon recommendation of the joint council, the Sakrebulos of respective municipalities shall, by a joint normative act, approve a multi-municipal spatial planning scheme.
Organic Law of Georgia No 2589 of 30 July 2014 – website, 11.8.2014
Organic Law of Georgia No 4087 of 22 July 2015 – website, 4.8.2015
Organic Law of Georgia No 4310 of 18 September 2015 – website, 24.9.2015
Organic Law of Georgia No 5070 of 28 April 2016 – website, 13.5.2016
Organic Law of Georgia No 1251 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 1837 of 22 December 2017 – website, 29.12.2017
Organic Law of Georgia No 3242 of 20 July 2018 – website, 13.8.2018
Organic Law of Georgia No 968 of 2 November 2021 – website, 5.11.2021
Organic Law of Georgia No 1031 of 19 November 2021 – website, 22.11.2021
Organic Law of Georgia No 1611 of 25 May 2022 – website, 27.5.2022
Organic Law of Georgia No 2436 of 16 December 2022 – website, 29.12.2022
Article 25 – The first session of a municipality Sakrebulo
The Central Election Commission of Georgia shall, 30 days from the commencement of the powers of a newly-elected municipality Sakrebulo, call the first session of the Sakrebulo. The first session of a municipality Sakrebulo shall be opened by the chairperson of a respective election commission. Sessions of a municipality Sakrebulo shall be chaired by the most senior member of the municipality Sakrebulo until the chairperson of the municipality Sakrebulo is elected.
Organic Law of Georgia No 1611 of 25 May 2022 – website, 27.5.2022
Article 26 – Rules of operation of a municipality Sakrebulo
1. Regular sessions of a municipality Sakrebulo shall be convened by the chairperson of the Sakrebulo at least once in a month.
2. An extraordinary session of a municipality Sakrebulo shall be convened:
a) upon the proposal of the Mayor of the municipality;
b) upon the initiative of the chairperson of the municipality Sakrebulo;
c) upon a written request of at least one third of the members on the current list of the municipality Sakrebulo;
d) upon the proposal of a faction of the municipality Sakrebulo;
e) upon the request of at least one percent of the total number of voters registered in the territory of the municipality.
3. Within a week after a request (proposal) to convene an extraordinary session of a municipality Sakrebulo is submitted, the chairperson of the Sakrebulo shall convene an extraordinary session. If the chairperson of the municipality Sakrebulo fails to convene an extraordinary session within a week, the Sakrebulo shall be authorised to meet.
4. It shall be the responsibility of the Staff of the municipality Sakrebulo to notify Sakrebulo members of the convening of an extraordinary session of Sakrebulo in accordance with the rules of procedure of the Sakrebulo. If the chairperson of the municipality Sakrebulo fails to appear at the extraordinary session of the municipality Sakrebulo, the session shall be chaired by the first deputy chairperson of Sakrebulo, and in his/her absence, the session shall be chaired by the most senior deputy of the chairperson of the municipality Sakrebulo.
5. A session of a municipality Sakrebulo shall be duly constituted if it is attended by more than half of the total number of Sakrebulo members.
6. A municipality Sakrebulo shall make decisions by an open ballot. A secret ballot shall be held only when decisions concern the election of a person to a position, the removal of a person from office and the passing of a vote of no confidence.
Organic Law of Georgia No 1251 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 1031 of 19 November 2021 – website, 22.11.2021
Article 27 – Bureau of a municipality Sakrebulo
1. The Bureau of a municipality Sakrebulo shall consist of the chairperson of the municipality Sakrebulo, deputies of the chairperson of the municipality Sakrebulo, and the chairpersons of the municipality Sakrebulo commissions and factions.
2. The Bureau of a municipality Sakrebulo shall:
a) prepare and submit for approval to a municipality Sakrebulo the draft agenda of a municipality Sakrebulo session and the draft working plan of the municipality Sakrebulo;
b) coordinate the activities of the commissions and interim working groups of the municipality Sakrebulo;
b1) approve (except for the first session of the newly-elected municipality Sakrebulo) the quotas of proportional representation in the municipality Sakrebulo commissions defined and submitted by the Commission on Legal issues or the commission with an appropriate competence of the Municipality Sakrebulo;
b2) take cognizance of the changes made to the composition of the commission of the municipality Sakrebulo;
c) ensure that the draft administrative-legal acts on the basis of the conclusions and proposals of the commissions and interim working groups of the municipality Sakrebulo, and other topics provided for by the rules of procedure of the Municipality Sakrebulo are immediately included in the draft agenda of the session of the municipality Sakrebulo;
d) hear the reports of the municipality officials;
e) exercise other powers granted to it under this Law and the rules of procedure of the municipality Sakrebulo.
Organic Law of Georgia No 4087 of 22 July 2015 – website, 4.8.2015
Organic Law of Georgia No 1031 of 19 November 2021 – website, 22.11.2021
Organic Law of Georgia No 2436 of 16 December 2022 – website, 29.12.2022
Article 28 – Commission of a municipality Sakrebulo
1. Commissions shall be set up in a municipality Sakrebulo to prepare issues in advance, to facilitate the implementation of decisions, and to monitor the activities of the City Hall, its structural units and legal entities established by the municipality. The number of commissions must not exceed 5.
2. The chairperson of a commission of a municipality Sakrebulo shall be elected from among the commission of the municipality Sakrebulo members. The composition of a commission of a municipality Sakrebulo shall be defined in proportion to the number of representatives of the municipality Sakrebulo factions and the number of those Sakrebulo members that are not members of any faction. The number of the members of a commission of a municipality Sakrebulo and the quotas of proportional representation shall be defined by the Commission on Legal Issues or a commission with appropriate competence under the procedure established by the rules of procedure of a municipality Sakrebulo and approved by the Bureau of the municipality Sakrebulo, and at the first session of the newly-elected municipality Sakrebulo, they shall be defined and approved by the municipality Sakrebulo.
21. Where so provided for by paragraph 2 of this article, a faction shall, within 3 days after the quotas of proportional representation of the municipality Sakrebulo factions in the commissions of a municipality Sakrebulo are approved by the Bureau of the Municipality Sakrebulo (the Municipality Sakrebulo), nominate members to the commission by its own decision.
22. The decision of a faction of a municipality Sakrebulo on nominating a member to a commission of the municipality Sakrebulo shall be informed to the Commission on Legal Issues or a commission with appropriate competence (municipality Sakrebulo) of the municipality Sakrebulo and to the Bureau of the municipality Sakrebulo. The Commission on Legal Issues or the commission with appropriate competence (municipality Sakrebulo) shall verify the accuracy of submission of the member to the commission by the faction and shall respond appropriately if necessary. The member nominated by the faction to the commission shall be deemed appointed from the moment when the Bureau of the municipality Sakrebulo (municipality Sakrebulo) takes cognizance of the above fact. A member of a municipality Sakrebulo that is not a member of any faction shall become member of the commission under the procedure established by this paragraph, on personal application.
23. If the changes made in the faction of a municipality Sakrebulo affect the proportional representation of fractions in the commission of the municipality Sakrebulo, the Commission on Legal Issues or a commission with appropriate competence of the municipality Sakrebulo shall, within one week, define and submit to the Bureau of the municipality Sakrebulo at the nearest session the new quotas of proportional representation.
3. The procedure for setting up municipality Sakrebulo commissions and the rules of their operation shall be determined by the rules of procedure of the municipality Sakrebulo, in accordance with the legislation of Georgia.
Organic Law of Georgia No 1251 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 1031 of 19 November 2021 – website, 22.11.2021
Article 281 – Termination of powers of a member of a commission of a municipality Sakrebulo
1. A member of a commission of a municipality Sakrebulo may, at any time, leave the composition of the commission of the municipality Sakrebulo. The member of the commission of the municipality Sakrebulo must notify the chairperson of a faction of the municipality Sakrebulo, the Bureau of the municipality Sakrebulo and the Commission on Legal Issues or a commission with appropriate competence of the municipality Sakrebulo in writing about his/her leaving the composition of the commission.
2. Powers of a member of a commission of a municipality Sakrebulo shall be terminated:
a) from the moment he/she submits an application for leaving the composition of the commission of the municipality Sakrebulo;
b) from the moment when his/her powers as a member of the municipality Sakrebulo is terminated;
c) in cases provided for by Article 301(2) of this Law.
Organic Law of Georgia No 1031 of 19 November 2021 – website, 22.11.2021
Article 29 – Interim working group of a municipality Sakrebulo
1. In order to examine individual issues, a municipality Sakrebulo may set up interim working groups.
2. The head and members of the interim working group of a municipality Sakrebulo shall be elected by the municipality Sakrebulo from among its members for the term of office of the working group, which shall not exceed 3 months. The term of office of the interim working group may be extended several times by one month. The total term of office of an interim working group shall not exceed 6 months.
3. Municipality Sakrebulo members shall be included in the interim working group of a municipality Sakrebulo in proportion to the number of representations of Sakrebulo factions and the number of the Sakrebulo members who are not members of any faction. Under the rules of procedure of a municipality Sakrebulo, any other person may also be invited, with a deliberative vote, to work as a member of an interim working group for the term of office of the working group.
4. The rules of procedure of an interim working group of a municipality Sakrebulo shall be determined by the rules of procedure of the municipality Sakrebulo.
Article 30 – Municipality Sakrebulo factions
1. Members of a municipality Sakrebulo may be members of a faction of the municipality Sakrebulo.
2. Members of a municipality Sakrebulo elected upon the nomination of one party may not set up more than one faction.
3. The members of a municipality Sakrebulo intending to set up a faction shall elaborate the charter of the municipality Sakrebulo faction. An association of members of a municipality Sakrebulo shall acquire the status of a faction from the moment of its registration. The procedure for setting up a municipality Sakrebulo faction, the rules of its operation and its powers shall be determined by the rules of procedure of the municipality Sakrebulo.
4. The number of the members of a faction shall not be less than 3.
5. A member of a municipality Sakrebulo may join only one faction.
6. A faction may be set up both on a partisan and non-partisan basis.
7. It shall be prohibited to create factions based on national, religious, professional, personal or territorial (place of residence) characteristics.
Organic Law of Georgia No 1031 of 19 November 2021 – website, 22.11.2021
Article 301 – Representation of a municipality Sakrebulo faction in the bodies of the Municipality Sakrebulo
1. Representation of a municipality Sakrebulo faction in the bodies of the Municipality Sakrebulo shall be defined in proportion to the number of members of the municipality Sakrebulo united in the faction.
2. Activity of a member nominated by a faction of a municipality Sakrebulo to a body of the municipality Sakrebulo or a position of the municipality Sakrebulo shall be terminated from the moment when the Bureau of the Municipality Sakrebulo takes cognizance of the application for cancelling the faction, his/her leaving or excluding from the faction, or his/her recalling from this body by the faction. The faction shall have the right to nominate another candidate.
3. If changes made in a faction of a municipality Sakrebulo when the faction is set up or cancelled, members join the faction, members leave or are excluded from the faction, affect the proportional representation of factions, the Commission on Legal Issues or a commission with appropriate competence of the municipality Sakrebulo shall define new quotas of proportional representation.
4. If quotas of proportional representation are increased for factions of a municipality Sakrebulo, the personal issues of a faction representation in the bodies of the municipality Sakrebulo shall be resolved by the respective faction.
5. If quotas of proportional representation are decreased for a faction of a municipality Sakrebulo, it shall again nominate the faction members to the respective body of the municipality Sakrebulo according to the new quotas.
Organic Law of Georgia No 1031 of 19 November 2021 – website, 22.11.2021
Article 302 – Majority of a municipality Sakrebulo and opposition of a municipality Sakrebulo
1. The list of the majority members of a municipality Sakrebulo certified by the signatures of at least a majority of the total number of members of the municipality Sakrebulo shall be submitted to the Bureau of the Municipality Sakrebulo who will register the list. A part of any faction members may not be put in the list of the majority members of the municipality Sakrebulo.
2. The leader of the majority of a municipality Sakrebulo shall be indicated in the list of the majority members of the municipality Sakrebulo. The leader of the majority of a municipality Sakrebulo is not a municipality Sakrebulo position, and this status can be compatible with a municipality Sakrebulo position. The leader of the majority of a municipality Sakrebulo shall ensure the overall political coordination of working of factions within the majority and non-faction members of the municipality Sakrebulo.
3. A faction of a municipality Sakrebulo or a non-faction member may, at any time, withdraw from the majority of the municipality Sakrebulo. He/she shall notify the Commission on Legal issues or the commission with an appropriate competence of the municipality Sakrebulo about the withdrawal. If a member of the municipality Sakrebulo, who is a member of the majority of the municipality Sakrebulo, joins a faction within the opposition of the municipality Sakrebulo, he/she shall be considered withdrawn from the majority. The respective change shall be registered by the Bureau of the Municipality Sakrebulo upon recommendation of the Commission on Legal issues or the commission with an appropriate competence of the municipality Sakrebulo. The Bureau of the Municipality Sakrebulo shall not register the respective change if the number of the municipality Sakrebulo members within the majority of the municipality Sakrebulo becomes less than the majority of the total number of members of the municipality Sakrebulo. In such a case, the majority of the municipality Sakrebulo shall be considered dissolved. After dissolution of the majority of the municipality Sakrebulo, a new list of the majority members of the municipality Sakrebulo shall be submitted under the procedure established by this article to the Bureau of the Municipality Sakrebulo, who will register the aforementioned list.
4. The majority members of the municipality Sakrebulo may, at any time, submit to the Bureau of the Municipality Sakrebulo the renewed list of the majority members of the municipality Sakrebulo. This list shall be renewed under the procedure established by paragraphs 1 and 2 of this article.
5. A member of the municipality Sakrebulo, who is not a member of the majority of the municipality Sakrebulo, shall belong to the opposition of the municipality Sakrebulo. The list of the members of the opposition of the municipality Sakrebulo shall be registered by the Bureau of the Municipality Sakrebulo at a nearest session, upon recommendation of the Commission on Legal issues or the commission with an appropriate competence of the municipality Sakrebulo, after registration of the majority members of the municipality Sakrebulo or making changes in the list of the majority members of the municipality Sakrebulo.
Organic Law of Georgia No 1163 of 17 December 2021 – website, 24.12.2021
Article 31 – Staff of a municipality Sakrebulo
1. The organisational support for the activities of a municipality Sakrebulo shall be provided by the Staff of the municipality Sakrebulo.
2. The head of the Staff of a municipality Sakrebulo and the employees of the Staff shall be appointed to or removed from office by the chairperson of the municipality Sakrebulo in accordance with the legislation of Georgia.
Article 32 – Officials of a municipality Sakrebulo
Officials of a municipality Sakrebulo shall be as follows:
a) the chairperson of the municipality Sakrebulo;
a1) the first deputy of the chairperson of the municipality Sakrebulo;
b) a deputy chairperson of the municipality Sakrebulo;
c) a chairperson of a commission of the municipality Sakrebulo;
d) a chairperson of a faction of the municipality Sakrebulo;
e) a deputy chairperson of a faction of the municipality Sakrebulo.
Organic Law of Georgia No 1774 of 15 December 2017 – website, 25.12.2017
Organic Law of Georgia No 1031 of 19 November 2021 – website, 22.11.2021
Article 33 – Chairperson of a municipality Sakrebulo
1. The chairperson of a municipality Sakrebulo shall be elected by the municipality Sakrebulo from among its members by more than half of the total number of the Sakrebulo members, for the term of office of the municipality Sakrebulo.
2. A candidate for chairperson of a municipality Sakrebulo may be nominated by not less than 3 members of the municipality Sakrebulo.
3. After the candidates for chairperson of a municipality Sakrebulo are nominated, the chairperson of the Sakrebulo session shall announce the list of candidates and ask for the candidates’ consent to be voted for the position of chairperson of the Sakrebulo. The chairperson of the session shall draft a unified list of candidates according to the order of their nomination.
4. If only one candidate participated in the elections of the chairperson of a municipality Sakrebulo and he/she failed to obtain the required number of votes, repeat elections shall be held.
5. If two candidates participated in the elections of the chairperson of a municipality Sakrebulo and both of them failed to obtain the required number of votes, the candidate who obtained the majority of votes shall be voted on again. If this candidate fails again to obtain the required number of votes, repeat elections shall be held. If the vote is tied at the time of the voting, repeat elections shall be held.
6. If more than two candidates participated in the elections of the chairperson of a municipality Sakrebulo and neither of them obtained the required number of votes, a second round of elections shall be held for the two candidates who obtained the most votes. If the vote is tied in the second round, repeat elections shall be held. If neither candidate obtains the required number of votes, the candidate who obtained the most votes shall be put to a repeat vote. If this candidate fails again to obtain the required number of votes, repeat elections shall be held. If a candidate who runs in the second round withdraws his/her candidacy, the candidate who has obtained the next highest number of votes shall be voted for instead of that candidate.
7. The candidate for chairperson of a municipality Sakrebulo may withdraw his/her candidacy before each ballot.
8. The same person may be nominated as a candidate for chairperson of a municipality Sakrebulo only twice in succession.
Article 34 – Removal from office of the chairperson of a municipality Sakrebulo, suspension of his/her powers
1. A municipality Sakrebulo may remove from office the chairperson of the municipality Sakrebulo.
2. The question of removing from office the chairperson of a municipality Sakrebulo may be raised in writing before the municipality Sakrebulo by at least one third of the total number of Sakrebulo members. A decision to remove from office the chairperson of a municipality Sakrebulo shall be considered adopted if it is supported by more than half of the members on the current list of the municipality Sakrebulo.
3. If, according to paragraph 2 of this article, a municipality's Sakrebulo does not take a decision to remove the chairperson of the municipality Sakrebulo from the position, it shall be prohibited to repeatedly initiate a procedure for the removal of the chairperson of Sakrebulo within the next 3 months.
4. Powers of the chairperson of municipality Sakrebulo, except as provided for by Article 43 of this Law, shall be suspended for the chairperson of a municipality Sakrebulo in the case defined by Article 56(5) of this Law when performing duties of a Gamgebeli/Mayor.
Organic Law of Georgia No 918 of 1 June 2017 – website, 20.6.2017
Article 35 – Powers of the chairperson of a municipality Sakrebulo
1. The chairperson of a municipality Sakrebulo may:
a) convene, open, chair, lead and declare closed, based on a decision of the municipality Sakrebulo, a session of the municipality Sakrebulo;
b) ensure the observance of order in the session hall during municipality Sakrebulo sessions;
c) ensure compliance with the procedures determined by the legislation of Georgia and the rules of procedure of the municipality Sakrebulo;
d) ensure that the draft agenda of a municipality Sakrebulo session prepared by the bureau of the municipality Sakrebulo is submitted to the municipality Sakrebulo for its approval at the session, compile the list of persons who intend to speak with regard to the issues to be discussed, define the order of speakers under the procedure established by the rules of procedure of the municipality Sakrebulo and give them the floor;
e) put issues to vote and announce results of the voting;
f) coordinate the work of commissions of the municipality Sakrebulo;
g) represent the municipality Sakrebulo within the powers granted to him/her under this Law;
h) upon the recommendation of the chairpersons of the commissions of the municipality Sakrebulo, invite experts and specialists to the municipality Sakrebulo commissions, enter into annul contracts with them;
i) sign resolutions, orders and minutes of the sessions of the municipality Sakreublo;
j) appoint and remove from office employees of the Staff of the municipality Sakrebulo;
k) present a report on the work performed to the municipality Sakrebulo in accordance with the rules of procedure of the municipality Sakrebulo;
l) present for approval to the municipality Sakrebulo the rules of procedure of the municipality Sakrebulo, the statute of commissions and the statute of the Staff of the municipality Sakrebulo;
m) approve the internal regulations and official instructions of the Staff of the municipality Sakrebulo, as well as additional qualification requirements of the employees of the Staff of the municipality Sakrebulo;
n) make decisions on the provision of incentives to employees of the Staff of the municipality Sakrebulo and on the imposition of disciplinary liability on them in accordance with the Law of Georgia on Public Service;
o) make a decision on the registration of a person as a lobbyist in the municipality Sakrebulo in accordance with the legislation of Georgia;
p) exercise other powers granted to him/her by this Law, by other legislative and normative acts of Georgia and the rules of procedure of the municipality Sakrebulo;
2. The chairperson of a municipality Sakrebulo shall be accountable to the municipality Sakrebulo.
Organic Law of Georgia No 4087 of 22 July 2015 – website, 4.8.2015
Organic Law of Georgia No 4386 of 27 October 2015 – website, 11.11.2015
Organic Law of Georgia No 165 of 21 December 2016 – website, 28.12.2016
Organic Law of Georgia No 2436 of 16 December 2022 – website, 29.12.2022
Article 36 – Deputies of the Chairperson of a municipality Sakrebulo
1. The chairperson of a municipality Sakrebulo shall have 3 deputies, including the first deputy. A deputy chairperson of the municipality Sakrebulo (including the first deputy), upon the recommendation of the chairperson of the municipality Sakrebulo, shall be elected by the municipality Sakrebulo from among its members by more than half of the members on the current list for the term of office of the municipality Sakrebulo.
2. The functions of the deputy chairperson of a municipality Sakrebulo shall be determined by the rules of procedure of the municipality Sakrebulo.
3. If the chairperson of a municipality Sakrebulo is absent, the duties of the chairperson of the municipality Sakrebulo shall be performed by his/her first deputy or one of his/her deputies by order of the chairperson of the municipality Sakrebulo.
31. If the chairperson of the municipality Sakrebulo is unable to exercise his/her powers, he/she resigns or is removed from the office, or when his/her powers of the chairperson of the municipality Sakrebulo are suspended or terminated, the duties of the chairperson of the municipality Sakrebulo shall be performed by his/her first deputy, and if he/she is unable to exercise his/her powers, his/her duties shall be performed by the senior deputy chairperson of the municipality Sakrebulo. If none of the deputies of the chairperson of the municipality Sakrebulo is elected, or if the deputies of the chairperson of the municipality Sakrebulo are unable to exercise their powers, the issue regarding the performance of the duties of the chairperson of the municipality Sakrebulo shall be regulated under the procedure established by the Rules of Procedure of the municipality Sakrebulo.
4. A municipality Sakrebulo may remove from office a deputy chairperson of the municipality Sakrebulo. The question of removing from office a deputy chairperson of a municipality Sakrebulo may be raised in writing before the municipality Sakrebulo by the chairperson of the municipality Sakrebulo and by at least one fifth of the members on the current list of the municipalitySakrebulo. A decision to remove a deputy chairperson of a municipality Sakrebulo shall be considered adopted if it is supported by more than half of the members on the current list of the municipality Sakrebulo.
Organic Law of Georgia No 2589 of 30 July 2014 – website, 11.8.2014
Organic Law of Georgia No 918 of 1 June 2017 – website, 20.6.2017
Organic Law of Georgia No 1031 of 19 November 2021 – website, 22.11.2021
Article 37 – Chairperson of a commission of a municipality Sakrebulo
1. The chairperson of a municipality Sakrebulo commission shall be elected by the municipality Sakrebulo from among members of the municipality Sakrebulo commission by more than half of the members on the current list for the term of office of the municipality Sakrebulo. A candidate for the chairperson of a commission of a municipality Sakrebulo may be nominated by one fifth of the members on the current list of the municipality Sakrebulo and by a faction of the municipality Sakrebulo.
2. The chairperson of a commission of a municipality Sakrebulo shall:
a) convene, open, chair and lead the sessions of the commission;
b) ensure compliance with the procedures determined by the legislation of Georgia, the rules of procedure of the municipality Sakrebulo and the statute of the municipality commission;
c) draft the agenda of the sessions of the commission, a list of persons who intend to deliver speeches on the issues placed on the agenda, and determine the order of speakers and give them the floor in accordance with the rules of procedure of the municipality Sakrebulo and the statute of the commission;
d) put issues to a vote and announce the results of voting;
e) sign the minutes of sessions of the commission;
f) act on behalf of the commission;
g) be accountable to the municipality Sakrebulo;
h) exercise other powers granted to him/her by the legislation of Georgia, the rules of procedure of the municipality Sakrebulo and by the statute of the commission of the municipality Sakrebulo.
3. A municipality Sakrebulo may remove from office the chairperson of the municipality Sakrebulo. The question of removal from office of the chairperson of a Sakrebulo commission may be raised in writing before the municipality Sakrebulo by at least one firth of the members on the current list of the municipality Sakrebulo, by more than half of the members of the commission concerned and by the chairperson of the municipality Sakrebulo. A decision to remove the chairperson of a municipality Sakrebulo commission shall be considered adopted if it is supported by more than half of the members on the current list of the municipality Sakrebulo.
Organic Law of Georgia No 1031 of 19 November 2021 – website, 22.11.2021
Article 38 – Chairperson of a faction of a municipality Sakrebulo and deputy chairperson of a faction
1. A faction of a municipality Sakrebulo shall be headed by the chairperson of the faction.
2. The chairperson of a faction of a municipality Sakrebulo shall have one deputy per every three members of the faction, but not more than seven.
3. (Deleted – 19.11.2021, No 1031).
4. The procedure for electing the chairperson of a faction of a municipality Sakrebulo and a deputy chairperson of the faction, and their powers shall be determined by the statute of the faction of the municipality Sakrebulo.
Organic Law of Georgia No 1774 of 15 December 2017 – website, 25.12.2017
Organic Law of Georgia No 1031 of 19 November 2021 – website, 22.11.2021
Article 39 – Incompatibility of offices of an official of a municipality Sakrebulo
The issues relating to the incompatibility of offices of an official of a municipality Sakrebulo shall be regulated by the Law of Georgia on the Fight against Corruption.
Organic Law of Georgia No 4386 of 27 October 2015 – website, 11.11.2015
Organic Law of Georgia No 165 of 21 December 2016 – website, 28.12.2016
Organic Law of Georgia No 2227 of 30 November 2022 – website, 15.12.2022
Article 40 – Status of a municipality Sakrebulo member
1. The status of a member of a municipality Sakrebulo shall be his/her legal status determined by law, which includes the powers, responsibility, rules of activities and guarantees of a member of a municipality Sakrebulo.
2. A citizen of Georgia who, by the day of the voting, has attained the age of 21, may be elected as a member of a municipality Sakrebulo.
3. A member of a municipality Sakrebulo shall enjoy a free mandate and he/she may not be recalled. A member of a municipality Sakrebulo, while performing his/her duties, shall not be restricted by the regulations and instructions of his/her constituents and of the political party that nominated him/her.
4. It shall be prohibited to transfer the powers of a member of a municipality Sakrebulo to any other person.
5. A free mandate shall not discharge a member of a municipality Sakrebulo from the duty to work with the constituents, and from the associated responsibility as prescribed by the legislation of Georgia and the rules of procedure of the municipality Sakrebulo.
6. The term of office of a member of a municipality Sakrebulo shall start upon commencement of his/her powers in accordance with the Organic Law of Georgia Election Code of Georgia. The term of office of a member of a municipality Sakrebulo shall end upon expiry or premature termination of the powers.
7. The powers, rules of activity and guarantees of a member of a municipality Sakrebulo shall be determined by this Law and the rules of procedure of the municipality Sakrebulo.
8. A member of a municipality Sakrebulo (except for the Chairperson of the municipality Sakrebulo) shall be a member of at least one of the commissions of the municipality Sakrebulo. A member of a municipality Sakrebulo may, at the same time, be a member of another commission of the municipality Sakrebulo, but of not more than two in total. The Chairperson of the municipality Sakrebulo may, in accordance with the procedure established by Article 28(22) of this Law, be a member of a commission/commissions of the municipality Sakrebulo, but of not more than two in total.
9. The employer of a member of a municipality Sakrebulo may not restrict the right of the member of the municipality Sakrebulo to participate in the work of the municipality Sakrebulo, its commissions, factions and interim working groups. A labour contract that contains an agreement that restricts the employee's right on the above grounds shall be null and void. A person may not be dismissed from his/her job, transferred to a lower-paid job, or otherwise discriminated against on the above grounds.
Organic Law of Georgia No 1163 of 17 December 2021 – website, 24.12.2021
Organic Law of Georgia No 1611 of 25 May 2022 – website, 27.5.2022
Article 41 – Remuneration of the work of a member of a municipality Sakrebulo
1. A member of a municipality Sakrebulo shall exercise his/her powers without abandoning his/her work, and free of charge. Only the work of the officials of a municipality Sakrebulo shall be remunerated.
2. The amount of the official remuneration of a chairperson of a municipality Sakrebulo shall be determined in accordance with the Law of Georgia on Remuneration of Labour in Public Institutions.
3. The procedure for the reimbursement of costs associated with the exercise of powers by a member of a municipality Sakrebulo who is not an official of the municipality Sakrebulo shall be determined by resolution of the municipality Sakrebulo, and the costs of business trips of members of a municipality Sakrebulo shall be reimbursed according to the rules determined for the reimbursement of travel costs of a public employee as prescribed by the legislation of Georgia.
4. It shall be prohibited to reimburse the costs of a member of a municipality Sakrebulo in the form of a monetary reward and a salary supplement.
Organic Law of Georgia No 2820 of 28 November 2014 – website, 3.12.2014
Organic Law of Georgia No 1837 of 22 December 2017 – website, 29.12.2017
Article 42 – Incompatibility of offices of a member of a municipality Sakrebulo
A member of a municipality Sakrebulo may not:
a) be a member of any other representative body;
b) hold a position of an official stipulated by the Law of Georgia on the Fight against Corruption , except for the position of an official of the Sakrebulo of a municipality;
c) hold an office to which the Parliament of Georgia elects a person, or to which the Parliament of Georgia gives its consent to the appointment of a person;
d) hold an office to which a person is appointed by the President of Georgia or by the Prime Minister of Georgia;
e) hold an office to which a person is elected, appointed or approved by the highest representative bodies of Abkhazia and Ajara Autonomous Republics;
f) work in judicial and prosecuting bodies, the State Audit Service, in the Ministry of Internal Affairs and in the Ministry of Defence, and within the system of State Security Service of Georgia;
g) act as an officer of the Election Administration of Georgia;
h) work in an administrative body which, under the legislation of Georgia, exercises state supervision over municipal bodies;
i) work in the Staff of a municipality Sakrebulo and in a City Hall;
j) take part in the management of a municipal enterprise (enterprises) (serve as a director, deputy director, member of a supervisory board or of a board of directors, etc.), or act as a director or deputy director of an establishment financed from the budget of the respective municipality;
k) work in the public service of another country.
Organic Law of Georgia No 3971 of 8 July 2015 – website, 15.7.2015
Organic Law of Georgia No 1251 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 3902 of 6 December 2018 – website, 14.12.2018
Organic Law of Georgia No 6853 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020
Organic Law of Georgia No 2227 of 30 November 2022 – website, 15.12.2022
Article 43 – Early termination and suspension of powers of a member of a municipality Sakrebulo
1. The powers of a member of a municipality Sakrebulo shall be prematurely terminated if:
a) he/she resigns;
b) a judgement of conviction of a court of the final instance has entered into force against him/her, or the period for appealing a judgement of conviction of a court to the court of a higher instance has expired;
c) the court declares him/her missing or dead or recognises as a beneficiary of support, unless otherwise determined under the court decision;
d) the member loses the citizenship of Georgia;
e) he/she has not participated, without a valid reason, in the work of the municipality Sakrebulo for 6 consecutive months;
f) the member has occupied a position referred to in Article 42 of this Law that is incompatible with the status of a member of a municipality Sakrebulo;
g) the member has died.
2. The powers of an official of a municipality Sakrebulo shall be prematurely terminated if he/she occupies a position or carries out activities that are incompatible with the office as stipulated by the Law of Georgia on the Fight against Corruption.
3. A municipality Sakrebulo shall take into consideration the information on the facts referred to in paragraph 1 of this article, except for the cases provided for by paragraphs (e and f) of the same article and include them in the minutes of the Sakrebulo sessions.
4. In cases provided for by paragraph 3 of this article, the powers of a member/official of a municipality Sakrebulo shall be prematurely terminated from the day following the occurrence of the relevant act. A member of a municipality Sakrebulo shall notify of his/her resignation in writing to the chairperson of the municipality Sakrebulo. The day following the day of registration of the relevant application shall be considered to be the moment of termination of his/her powers.
5. If a member/official of a municipality Sakrebulo does not participate in the work of the municipality Sakrebulo or breaches the requirements for the incompatibility of offices as determined by this Law for 6 consecutive months, the relevant commission of the municipality Sakrebulo shall, in accordance with the procedure determined by the rules of procedure of the municipality Sakrebulo, find out the reason of absence, or check/request information to establish the incompatibility of offices. If it has been confirmed that the member/official was absent without valid reasons or he/she is in breach of the requirements for the incompatibility of offices, the relevant commission of the municipality Sakrebulo shall prepare a conclusion and present it at the nearest session of the Sakrebulo, which shall make a decision for the early termination of powers of the member/official of the municipality Sakrebulo. That decision shall enter into force on the day following the expiration of the relevant period (6 months)/the occurrence of the act of the incompatibility of offices.
6. The powers of a member of a municipality Sakrebulo shall be suspended if a court remands him/her to custody or imposes an administrative arrest as an administrative penalty. The period of suspension of powers shall be determined by the term of remand detention or the administrative arrest.
7. If a criminal prosecution is terminated on exonerative grounds, the remand detention is revoked or a court delivers a judgement of innocence:
a) the powers of a member of the municipality Sakrebulo shall be restored, unless the term of office of the municipality Sakrebulo that the person is a member of, has expired, and the official of the municipality Sakrebulo has been paid the lost salary;
b) the period of detention or arrest of a member of a municipality Sakrebulo shall be included in the total period of service as a member of the municipality Sakrebulo if the term of office of the municipality Sakrebulo the member of which this person was, has expired, and the official of the municipality Sakrebulo will be paid the lost salary.
Organic Law of Georgia No 3401 of 20 March, 2015 – website, 31.3.2015
Organic Law of Georgia No 4386 of 27 October 2015 – website, 11.11.2015
Organic Law of Georgia No 165 of 21 December 2016 – website, 28.12.2016
Organic Law of Georgia No 2227 of 30 November 2022 – website, 15.12.2022
Article 44 – Forms of activities of a member of a municipality Sakrebulo
The forms of activities of a member of a municipality Sakrebulo shall include:
a) participation in the sessions of a municipality Sakrebulo;
b) drafting and initiation of decisions of a municipality Sakrebulo;
c) participation in the work of the commissions, factions and interim working groups of a municipality Sakrebulo;
d) address questions to the bodies/officials accountable to the municipality Sakrebulo;
e) meeting with constituents, reviewing their letters, proposals and complaints;
f) other forms determined by the legislation of Georgia.
Article 45 – General powers and obligations of a member of a municipality Sakrebulo
1. A member of a municipality Sakrebulo may:
a) address a question to a body accountable to the municipality Sakrebulo, the Mayor of the municipality, or any other official and receive a reply. The relevant body and official shall be obliged to respond to questions of a member of a municipality Sakrebulo within a week. This time limit may be extended for not more than 10 days in agreement with the person addressing the question;
b) meet, without delay, with the officials who are accountable to the municipality Sakrebulo;
c) directly participate in the discussion of issues raised by him/her;
d) use any information as provided for by the legislation of Georgia that is required for the exercise of his/her powers;
e) request, in the prescribed manner, appropriate information and the provision of organisational and technical services from the Staff of the municipality Sakrebulo;
f) submit a draft administrative-legal act of the municipality Sakrebulo, except for the cases provided for by this Law;
g) submit a proposal on the issuance of an administrative-legal act of the municipality Sakrebulo.
2. A municipality Sakrebulo shall be obliged to review issues initiated for consideration at a session of a municipality Sakrebulo based on paragraph 1(f) of this article.
3. During the discussion of all the issues that fall within the authority of the municipality Sakrebulo, a member of the municipality Sakrebulo shall have a right to vote. A member of a municipality Sakrebulo shall have a deliberative vote when participating in the work of a body of a municipality Sakrebulo of which he/she is not a member.
4. A member of a municipality Sakrebulo shall be obliged to:
a) ensure the compliance with the Constitution of Georgia and with the laws;
b) meet with citizens in accordance with the rules of procedure of the municipality Sakrebulo;
c) participate in the sessions of the municipality Sakrebulo and in the work of commissions of the municipality Sakrebulo;
d) not disclose or use for personal purposes information confidentiality of which is protected under the legislation of Georgia.
5. A member of a municipality Sakrebulo may not use the powers granted to him/her by law, or related opportunities for personal purposes. A member of a municipality Sakrebulo shall, during a session of the municipality Sakrebulo, refrain from participation in the decision-making and voting that concerns an issue with respect to which he/she has personal interest, or if there are other circumstances that may affect the decision on the matter.
Organic Law of Georgia No 1251 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Article 46 – Exercise of powers by a member of a municipality Sakrebulo during the Sakrebulo sessions
1. During a session of a municipality Sakrebulo, a member of the municipality Sakrebulo may:
a) raise issues for discussion;
b) present remarks and proposals on all issues falling within the powers of the municipality Sakrebulo;
c) participate in the debates, put questions to the speaker and to the chairperson of the session of the municipality Sakrebulo, receive and evaluate responses;
d) present citizens' letters and applications to the municipality Sakrebulo;
e) express his/her opinion on the bodies to be established by the municipality Sakrebulo, and on the candidacy of the officials who are elected, appointed or approved by the municipality Sakrebulo or whose appointment is subject to the municipality Sakrebulo's consent;
f) participate in the discussion of a draft municipal budget and of the issue of making amendments to the budget;
g) exercise other powers granted to him/her under this Law and the rules of procedure of the municipality Sakrebulo.
2. The procedural issues related to the exercise of their powers by Sakrebulo members during municipality Sakrebulo sessions shall be determined by the rules of procedure of the municipality Sakrebulo.
Article 47 – Interaction of members of a municipality Sakrebulo with their constituents
The interaction of a member of a municipality Sakrebulo with his/her constituents shall include:
a) the implementation of activities determined by the legislation of Georgia to protect the rights, freedoms and interests of the constituents;
b) reception of citizens;
c) cooperation with public authorities and municipal bodies, public organisations and political unions;
d) provision of information to the constituents about the work performed.
Organic Law of Georgia No 6853 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020
Chapter V – Executive Body of a Municipality
Article 48 – Mayor
1. The executive body and the highest official of a municipality shall be the Mayor. The Mayor shall represent the municipality, ensure the exercise of the powers of the municipality and the enforcement of decisions of a municipality representative body in compliance with this Law, other legislative and subordinate acts of Georgia and the normative acts of the relevant municipality.
2. The Mayor shall be accountable to the municipality Sakrebulo and to the population.
Organic Law of Georgia No 1251 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 4965 of 18 September 2019 – website, 1.10.2019
Article 49 – Election of the Mayor
1. The Mayor shall be elected for a 4-year term, and in the extraordinary elections, he/she shall be elected for the remaining period of powers of a respective Sakrebulo, in direct elections, based on universal and equal suffrage, by a secret ballot, in the manner prescribed by the Organic Law of Georgia – the Elections Code of Georgia.
2. A citizen of Georgia with the right to vote from the age of 25 who has resided in Georgia for at least 6 months may be elected as the Mayor.
Organic Law of Georgia No 1251 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 1611 of 25 May 2022 – website, 27.5.2022
Organic Law of Georgia No 2436 of 16 December 2022 – website, 29.12.2022
Article 50 – City Hall
A City Hall is an institution subordinated to the executive body of the municipality, which ensures the exercise of powers of the Mayor. The City Hall shall be headed by the Mayor. The City Hall shall consist of structural units. A structural unit of a City Hall shall, within the scope of powers determined by the respective statute, ensure the performance of the assignments of the municipality Sakrebulo and of the Mayor. A structural unit of a City Hall may have sub-divisions that are determined by the statute and the staff list of the respective structural unit of the City Hall.
Organic Law of Georgia No 2589 of 30 July 2014 – website, 11.8.2014
Organic Law of Georgia No 1251 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Article 51 – Casting a vote of no confidence against the Mayor
1. The procedure for casting a vote of no confidence against the Mayor may be initiated based on a written initiative of more than half of the members on the current list of the municipality Sakrebulo, or of at least 20% of the total number of constituents registered in the territory of the municipality proposing a vote of no confidence against the Mayor.
2. If the initiative proposing a vote of no confidence against the Mayor comes from the constituents, an action group shall be formed consisting of at least 10 members. The list of the action group shall include the names, surnames, places of residence and places of registration of each member. The initiative proposing a vote of no confidence against the Mayor shall be specifically formulated by the action group. The relevant initiative application shall be filed with the municipality Sakrebulo.
3. The application and the composition of the action group shall be registered by the Staff of the municipality Sakrebulo, which, according to Article 12(7) of this Law, shall ensure publication of the information.
4. A certificate of registration shall be given to the action group within 3 working days after the application for registration. An application for registration may be refused if the requirements of this Law have been violated.
5. An action group may, within 2 days after having been denied registration, appeal the refusal to the relevant district (city) court. The court shall review the case and deliver a decision within 5 days. The decision of a district (city) court may be appealed to a court of appeal within 2 days. The court of appeal shall deliver a decision within 5 days. The decision of a court of appeal shall be final and it may not be appealed.
6. An action group shall start collecting signatures from the day of receipt of a certificate of registration. The signatures shall be collected on a sheet of paper the format of which has been determined by the municipality Sakrebulo. Each such sheet of paper shall be signed by not more than 50 citizens. The citizens shall themselves put down their names, surnames, the year of birth, the number of their identification card, place of registration and the date of signature. Each sheet containing the above data shall be signed by the person responsible for collecting signatures. He/she shall indicate his/her address on the sheet. The signature of the responsible person shall be endorsed by a notary office or by a duly authorised person of the Staff of the Sakrebulo. If the Sakrebulo has not determined the relevant form of the sheet, the action group shall ensure the collection of signatures in compliance with the requirements provided in this paragraph.
7. The action group shall, not later than one month after the registration of the application, submit to the chairperson of the municipality Sakrebulo an application for initiating a vote of no confidence against the Mayor, as well as the attached signatures that confirm that the initiative is supported by at least 20% of the total number of the constituents registered in the territory of the municipality.
8. A decision to present or refuse to present, according to paragraph 7 of this article, the initiative for review at the municipality Sakrebulo session, shall be taken by the chairperson of the Sakrebulo within 15 days after the registration of the application. The presentation of an initiative for review at a Sakrebulo session may be denied if the requirements of this article have been violated. The refusal of the chairperson of the Sakrebulo may be appealed according to paragraph 5 of this article.
9. The chairperson of the municipality Sakrebulo shall ensure the presentation of the initiative for review at a Sakrebulo session according to paragraph 7 of this article, not later than 20 days after the registration of the application. If a court finds the refusal of the Sakrebulo chairperson to take further actions with respect to the initiative as unlawful, the Sakrebulo shall review the initiative within 5 days after the court delivers a final decision.
10. The initiative of members of a municipality Sakrebulo shall be reviewed not later than 10 days after it has been presented. A vote of no confidence against the Mayor shall be considered passed if the initiative is supported by at least two thirds of the members on the current list of the Sakrebulo. Passing of a vote of no confidence against the Mayor shall result in the termination of his/her powers.
11. If a municipality Sakrebulo does not pass a vote of no confidence against the Mayor, a repeat vote of no confidence may not be taken within the next 6 months.
12. The procedure of a vote of no confidence against the Mayor may not be intiated and the vote of no confidence may not be taken within 6 months after the election of the Mayor, as well as during the last one year of the term of office of the Gamgebeli/Mayor.
Organic Law of Georgia No 1251 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Article 52 – Officials of City Hall
1. The officials of a City Hall shall be:
a) the Mayor;
b) the First Deputy Mayor;
c) the Deputy Mayor;
d) the head of a structural unit of the City Hall.
2. The number of officials of a City Hall (including the Mayor) must not exceed 13 .
Organic Law of Georgia No 1251 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Article 53 – Remuneration of the officials and other employees of a City Hall
1. The amount of the official remuneration of a Mayor shall be determined in compliance with the Law of Georgia on Remuneration of Labour in Public Institutions.
2. The amounts of the official remunerations of officials and other employees of a City Hall shall, upon recommendation of the Mayor, be determined by a municipality Sakrebulo in compliance with the Law of Georgia on Remuneration of Labour in Public Institutions.
Organic Law of Georgia No 1251 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 1837 of 22 December 2017 – website, 29.12.2017
Article 54 – Powers of the Mayor
1. The Mayor shall:
a) in the area of the organisational activities of the City Hall:
a.a) provide general management and coordination of the activities of the structural units of the City Hall;
a.b) submit for approval to the municipality Sakrebulo the statute and the staff list of the Mayor, as well as the statutes of the structural units of the City Hall;
a.c) appoint or remove from office the officials of the City Hall;
a.d) appoint or remove from office employees of the City Hall;
a.e) allocate functions to the employees of the City Hall, give assignments to the officials of the City Hall and hear their reports on work performed;
a.f) under the procedure established by the statute of the City Hall, delegate powers to the officials of the City Hall, except for powers stipulated by subparagraphs (a.a-a.c, b.a-b.c, d.j, e.f and e.g) of this paragraph, as well as for powers that require approval or consent of the municipality Sakrebulo under this Law; delegate powers to the officials, other officers or persons employed under an administrative contract of the City Hall in cases provided for by law/the agreement on delegation of powers;
a.g) make decisions on granting incentives to officers of the Gamgeoba/City Hall, and imposing measures of disciplinary liability on public servants, in accordance with the Law of Georgia on Public Service;
a.h) approve the internal regulations and official instructions of the City Hall, as well as additional qualification requirements of the officers of the City Hall;
b) in the area of interaction with a municipality Sakrebulo:
b.a) report to the municipality Sakrebulo, at least once in a year, on work performed, in accordance with the rules of procedure of the municipality Sakrebulo, as well present a special report at the request of at least one quarter of the Sakrebulo members;
b.b) in accordance with this Law, develop and submit draft administrative-legal acts for approval to the municipality Sakrebulo;
b.c) address the chairperson of the municipality Sakrebulo with a proposal to convene an extraordinary session of the Sakrebulo; be authorised to attend open and closed sessions of the Sakrebulo and the Sakrebulo commissions;
b.d) ensure the execution of the administrative-legal acts adopted by the Sakrebulo;
b.e) submit to the municipality Sakrebulo for approval the composition and draft statute of the joint council elaborating a multi-municipal spatial planning scheme;
b.f) be authorised to apply in writing to the municipality Sakrebulo for including a topic in the agenda of a session or excluding a topic from it. In such a case, the chairperson of the municipality Sakrebulo shall explain the reason for including the topic in the agenda of the Sakrebulo session or excluding the topic from it, following which, the topic in question must be put to vote. The decision to include a topic in the agenda of the Sakrebulo session or excluding the topic from it shall be made without review, by a majority of vote of members present at the session of the municipality Sakrebulo. In addition, the topic in question can be included in the agenda of the Sakrebulo session if it has gone through the necessary procedures provided for by this Law and the rules of procedure of the municipality Sakrebulo;
c) in the financial-budgetary area:
c.a) draft and submit for approval to the municipality Sakrebulo the municipal budget and amendments to the budget; ensure, within his/her powers, the execution of the approved budget;
c.b) submit for approval to the municipality Sakrebulo a report on the execution of the budget for the reporting year;
c.c) according to the Budget Code of Georgia, deliver a decision on the allocation of funds between the articles and codes of the budgetary classification of a spending entity, without making amendments to the approved budget of a municipality, under the procedure determined by the municipality Sakrebulo;
c.d) submit for approval to the municipality Sakrebulo draft resolutions for the imposition, change and abolition of the local taxes and fees determined by law;
c.e) on behalf of the municipality and with the consent of the municipality Sakrebulo, take loans in accordance with this Law and other legislative acts of Georgia;
c.f) not later than by February, submit to the municipality Sakrebulo a report on the procurements performed in the previous year according to the procurement plan; perform procurement according to the legislation of Georgia;
d) in the area of management and disposal of the municipal property:
d.a) make decisions on the management and disposal of municipal property under the procedure determined by this Law and by the municipality Sakrebulo;
d.b) with the consent of the municipality Sakrebulo, make decisions: on the establishment, reorganisation and liquidation of a relevant legal person under private law; on the participation in the establishment of and joining a legal person under private law in accordance with this Law; on the acquisition of shares of an entrepreneur legal entity;
d.c) in cases provided for by this Law, make a decision, with the consent of the municipality Sakrebulo, to transfer the municipality's movable property by direct transfer, with the right to use with or without consideration, conditionally or unconditionally;
d.d) with the consent of the municipality Sakrebulo, make a decision to transfer immovable property by direct transfer, with the right to use with or without consideration, conditionally or unconditionally;
d.d1) with the consent of the municipality Sakrebulo, conclude an agreement about the transfer of a plot of land or part thereof with the status of wind break belt (wind break field) in the ownership of the municipality to an interested person with the right of usage for agricultural use;
d.e) with the consent of the municipality Sakrebulo, may make a decision to discharge the buyer of municipal property/the person who has received the right to use/manage the municipal property, from the penalty imposed/to be imposed for the violation of obligations assumed under the respective agreement;
d.f) with the consent of the municipality Sakrebulo, make a decision to discharge the recipient of privatised property and/or of property transferred with the right to use, from the obligation to perform the condition(s) relating to that property, except for the conditions related to the performance of financial and investment obligations;
d.g) in accordance with this Law, make decisions, with the consent of the municipality Sakrebulo, on the alienation of the core (not alienated) assets of the municipality;
d.h) ensure the maintenance, construction, reconstruction and restoration of the municipal property;
d.i) submit for approval to the municipality Sakrebulo a list of municipal property items that are subject to privatisation, and a privatisation plan;
d.j) monitor the use by physical and legal persons of municipal property transferred to them with the right to use, and compliance with the rules for the use of the property;
d.k) in the case of disposal of municipal property in the form of an auction with conditions, monitor compliance by physical and legal persons with the respective conditions;
d.l) exercise powers under the Law of Georgia on Public and Private Cooperation;
e) in other areas of executive activities:
e.a) sign contracts and agreements entered into on behalf of the municipality;
e.b) represent and act on behalf of the municipality in official relationships, grant representative powers on behalf of the municipality, including authority (power of attorney), except for the cases provided for by this Law;
e.c) within the powers of the municipality, ensure the preparation of relevant socio-economic development and other programmes, strategies and plans, their submission for approval to the municipality Sakrebulo, and their implementation;
e.d) elaborate and submit to the municipality Sakrebulo for approval concepts and drafts of spatial planning schemes, master plans and development plans/detailed development plans of a municipality;
e.d1) elaborate and submit to the municipality Sakrebulo for approval a plan for the management of the wind break belt (wind break field) in the ownership of the municipality;
e.d2) elaborate and submit to the municipality Sakrebulo for approval the decision on granting the right to perform special-purpose felling on a plot of land with the status of wind break belt (wind break field) in the ownership of a municipality;
e.e) issue individual administrative acts within his/her powers;
e.f) set up consultative bodies, including councils, commissions and working groups to examine individual issues that fall within his/her powers, and to prepare relevant opinions and recommendations;
e.f1) in the case provided for by law and/or for exercising delegated powers (including for making an appropriate decision), set up commissions, whose powers and rules of operation are determined under law/an agreement on the delegation of powers and/or by a subordinate normative act issued according to the law;
e.g) grant honorary titles and awards of the municipality;
e.h) ensure the exercise of other powers of the municipality specified in Articles 16 and 17 of this Law, under the procedure established by this Law, other legislative and subordinate normative acts of Georgia and the municipality Sakrebulo;
e.i) exercise other powers provided for by this Law, by the statute of the City Hall and by the administrative-legal acts of the municipality Sakrebulo.
2. The Mayor may appoint a representative of the Mayor in an administrative unit of the municipality. The power of a representative of the Mayor shall be determined by the statute of the City Hall.
3. A member of the municipality Sakrebulo may not interfere with the activity of the Mayor when he/she makes a decision on a personal issue.
Organic Law of Georgia No 2589 of 30 July 2014 – website, 11.8.2014
Organic Law of Georgia No 4087 of 22 July 2015 – website, 4.8.2015
Organic Law of Georgia No 4386 of 27 October 2015 – website, 11.11.2015
Organic Law of Georgia No 5142 of 27 May 2016 – website, 4.6.2016
Organic Law of Georgia No 5160 of 3 June 2016 – website, 17.6.2016
Organic Law of Georgia No 165 of 21 December 2016 – website, 28.12.2016
Organic Law of Georgia No 1251 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 3242 of 20 July 2018 – website, 13.8.2018
Organic Law of Georgia No 6853 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020
Organic Law of Georgia No 968 of 2 November 2021 – website, 5.11.2021
Organic Law of Georgia No 2436 of 16 December 2022 – website, 29.12.2022
Article 55 – Incompatibility of the office of Mayor
Issues related to the incompatibility of the office of Mayor shall be regulated according to the Law of Georgia on the Fight against Corruption.
Organic Law of Georgia No 4386 of 27 October 2015 – website, 11.11.2015
Organic Law of Georgia No 165 of 21 December 2016 – website, 28.12.2016
Organic Law of Georgia No 1251 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 2279 of 4 May 2018 – website, 24.5.2018
Organic Law of Georgia No 2227 of 30 November 2022 – website, 15.12.2022
Article 56 – Grounds for suspending and terminating powers of the Mayor
1. The grounds for suspending powers of the Mayor shall be:
a) the imposition of remand detention as a measure of restraint by a court;
b) the imposition of an administrative arrest as an administrative penalty by a court;
c) the entry into force of a judgement of conviction, unless the period stipulated by the legislation of Georgia for the appeal before a court of a higher instance has expired;
d) leave of absence;
e) temporary disability;
f) nomination as a candidate in the Presidential elections or in the elections of representative bodies, unless otherwise defined by law;
g) any other cases of suspension of powers (according to or based on the law).
2. The grounds for termination of powers of the Mayor shall be:
a) the expiration of the term of office;
b) the relief from duty based on the personal application;
c) the entry into force of a judgement of conviction of a court of final instance, or the expiration of the time limit for appealing the final judgement of conviction to a court of a higher instance;
d) death;
e) the recognition by a court as missing, dead or recipient of support, unless otherwise determined by the court's decision;
f) the termination of the citizenship of Georgia;
g) the occupation of a position or the performance of the activities incompatible with the official stipulated by the Law of Georgia on the Fight against Corruption;
h) the passing of a vote of no confidence by the municipality Sakrebulo;
i) the dismissal of the respective municipality Sakrebulo in cases provided for by Article 141 of this Law.
3. In cases provided for by paragraph 1(a-e) of this article, the period of suspension of powers of the Mayor shall be determined, respectively, according to the term of remand detention or the term of administrative arrest, the time limit for filing an appeal with a court of a higher instance, the period of the leave and the period of temporary disability. In cases provided for by paragraph 1(f) of this article, the period of suspension of the power of the Mayor shall be determined according to the period starting from the registration by the election commission of the Mayor as a candidate up to the moment when the results of the elections are summed up.
4. A municipality Sakrebulo shall take into consideration the information on the facts referred to in paragraphs 1 and 2 of this article, except for cases stipulated by paragraph 2(g-i) of this article, and include it in the minutes of the Sakrebulo session. The powers of the Mayor shall be suspended/terminated on the day following the day of the occurrence of the relevant act. The Mayor shall resign from office before the Sakrebulo. In that case, the powers of the Mayor shall be terminated from the day following the registration of the statement of resignation. The Sakrebulo shall make a decision on the incompatibility of offices according to Article 43(5) of this Law.
5. If powers of the Mayor are suspended or terminated, his/her duties until powers of the Mayor are restored or a new Mayor is elected shall be performed by the First Deputy Mayor; if the First Deputy Mayor has not been appointed, the duties of the Mayor shall be performed by a deputy Mayor, and if the Mayor has two or more than two deputies, his/her duties shall be performed by the oldest deputy Mayor. If the First Deputy Mayor or a deputy Mayor has not been appointed, the duties of the Mayor until powers of the Mayor are restored or a new Mayor is elected shall be performed by the chairperson of a municipality Sakrebulo. If the powers of the Mayor are suspended on the ground provided for in paragraph 1(d) or (e) of this article, the duties of the Mayor shall be performed by his/her First Deputy, and if the First Deputy Mayor is absent from the position or he/she is unable to perform his/her duties, the duties of the Mayor shall be performed by a deputy Mayor.
6. If a criminal prosecution is terminated on exonerative grounds, the remand detention is revoked or a court delivers a judgement of innocence:
a) the powers of Mayor shall be restored to the Mayor, unless his/her term of office has expired, and he/she shall be paid the lost salary according to the legislation of Georgia.
b) the period of detention or arrest of the Mayor shall be included in the total term of office of the Mayor, if his/her term of office has expired, and he/she shall be paid the lost salary.
7. The lawfulness of a decision of a municipality Sakrebulo on the early termination of the powers of the Mayor may be appealed to the respective district (city) court within 2 days after the decision has been made. The court shall review the case and deliver a decision within 2 days. The decision of the district (city) court may, within 2 days, be appealed to a court of appeal. The court of appeal shall review the case and deliver a decision within 2 days. The decision of a court of appeal shall be final and it may not be appealed.
8. If powers of the Mayor are prematurely terminated, extraordinary Mayoral elections shall be called by decree of the Central Election Commission of Georgia under the procedure established by the Organic Law of Georgia – Elections Code of Georgia.
9. If the powers of the Mayor are prematurely terminated, the term of office of the newly elected Mayor shall be determined according to the term of office of the Sakrebulo.
10. Extraordinary Mayoral elections shall not be conducted in the year of regular elections of municipal bodies.
Organic Law of Georgia No 3401 of 20 March, 2015 – website, 31.3.2015
Organic Law of Georgia No 4386 of 27 October 2015 – website, 11.11.2015
Organic Law of Georgia No 165 of 21 December 2016 – website, 28.12.2016
Organic Law of Georgia No 918 of 1 June 2017 – website, 20.6.2017
Organic Law of Georgia No 1275 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 1251 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 6853 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020
Organic Law of Georgia No 2227 of 30 November 2022 – website, 15.12.2022
Organic Law of Georgia No 2436 of 16 December 2022 – website, 29.12.2022
Article 57 – First Deputy and Deputy (Deputies) of the Mayor
1. The Mayor has the First Deputy and a deputy (deputies) to be appointed to or removed from office by the Mayor.
2. In a self-governing city, the position of a vice mayor may be determined instead of the first deputy mayor under the statute of the City Hall. The official status of a vice mayor shall be equal to the official status of the first deputy mayor.
3. The First Deputy/Deputy (Deputies) of the Mayor shall, according to the allocation of functions, manage the sectors that fall within the powers of the City Hall, as well as organise and monitor the implementation of administrative-legal acts and instructions of the Mayor of the municipality, and according to the statutes of the Mayor, issue individual administrative-legal acts within his/her powers.
4. Powers of the First Deputy and of a deputy (deputies) of the Mayor shall be determined by the statute of the City Hall.
Organic Law of Georgia No 2589 of 30 July 2014 – website, 11.8.2014
Organic Law of Georgia No 1251 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Article 58 – Incompatibility of offices of the First Deputy Mayor and of a Deputy Mayor
Issues related to the incompatibility of offices of the First Deputy and of a deputy Mayor shall be regulated according to the Law of Georgia on the Fight against Corruption.
Organic Law of Georgia No 4386 of 27 October 2015 – website, 11.11.2015
Organic Law of Georgia No 165 of 21 December 2016 – website, 28.12.2016
Organic Law of Georgia No 1251 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 2227 of 30 November 2022 – website, 15.12.2022
Article 59 – Suspension and termination of powers of officials of a City Hall
1. Powers of the first deputy and of a deputy Mayor shall be suspended when there are relevant grounds under Article 56(1) of this Law, and their powers shall be terminated when there are relevant grounds under Article 56(2)(a-g) of this Law. The powers of the first deputy and of a deputy Mayor shall also be terminated when a new Mayor is elected (starts exercising his/her powers).
2. Powers of the first deputy and of a deputy Mayor shall also be terminated when the Mayor removes them from offices.
3. Issues related to the termination of powers of the first deputy and of a deputy Mayor shall be regulated only by this Law and the relevant resolution adopted by the municipality Sakrebulo under this Law.
Organic Law of Georgia No 2589 of 30 July 2014 – website, 11.8.2014
Organic Law of Georgia No 1251 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Article 60 – Head of a structural unit of a City Hall
1. The head of a structural unit of a City Hall shall be a public servant who is appointed to and removed from office by the Mayor in accordance with the Law of Georgia on Public Service.
2. The head of a structural unit of a City Hall shall:
a) manage the activities of the structural unit and be responsible for the performance of the tasks and functions imposed on that unit;
b) allocate functions to the officers of the structural unit;
c) submit to the Mayor proposals on the personnel matters of the structural unit, or on the provision of incentives, imposition of disciplinary liability, or on leaves, business trips and professional development of the employees of the structural unit in accordance with the Law of Georgia on Public Service;
d) define procedures, forms and methods for organising and planning the activities of the structural unit; official duties of the officers of the structural unit;
e) submit to the Mayor issues, proposals, conclusions and recommendations prepared by the structural unit;
f) periodically submit to the Mayor a report on the work performed by the structural unit;
g) issue individual administrative-legal acts within his/her powers in accordance with the statute of the City Hall;
h) be accountable to the Mayor.
3. An official supervision over the activities of a structural unit of a City Hall shall be carried out by the Mayor.
4. (Deleted – 15.7.2020, No 6853).
Organic Law of Georgia No 4386 of 27 October 2015 – website, 11.11.2015
Organic Law of Georgia No 165 of 21 December 2016 – website, 28.12.2016
Decision No 3/5/626 of the Constitutional Court of Georgia of 17 October 2017 – website, 26.10.2017
Organic Law of Georgia No 1251 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 6853 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020
Chapter VI – Administrative-legal Acts of Municipal Bodies and Officials
Article 61 – Administrative-legal Acts of Municipal Bodies and Officials
1. Within the powers granted under the legislation of Georgia, a municipality Sakrebulo and municipality officials shall issue relevant administrative-legal acts.
2. A Sakrebulo resolution is a normative administrative-legal act of a municipality Sakrebulo, and a Sakrebulo decree is an individual administrative-legal act.
3. Individual administrative-legal acts of officials of a municipality shall be:
a) an order of the Mayor;
b) a decree of the Tbilisi Municipal Government;
c) an order of the chairperson of a municipality Sakrebulo;
d) an order of the first deputy Mayor, an order of a deputy Mayor;
e) an order of the head of a structural unit of a City Hall;
f) an order of the Gamgebeli of a district of the Tbilisi Municipality.
31. An officer or a person employed under an administrative contract of a City Hall may, in the case provided for in Article 54(1)(a.f) of this Law, issue an individual administrative-legal act – an order.
32. When conducting activities under law or an agreement on delegation of powers, commissions specified in Article 54(1)(e.f1) and Article 73(2)(v1) of this Law shall be authorised to issue an individual administrative-legal act – a decree.
4. A municipality Sakrebulo shall adopt an administrative-legal act by a majority of votes of the Sakrebulo members attending the session, but by at least one third of the members on the current list of the Sakrebulo, unless otherwise provided for by this Law.
5. Unless a municipality Sakrebulo makes a different decision, during legal proceedings relating to the lawfulness of an administrative-legal act or any other issue, the municipality shall be represented before a court by the Mayor of the municipality.
6. Procedures for drafting, adopting, publishing, operation, registration and systematisation of administrative-legal acts of a municipality shall be determined by the General Administrative Code of Georgia, the Organic Law of Georgia on Normative Acts, the statutes of municipal bodies and by other normative acts.
Organic Law of Georgia No 5142 of 27 May 2016 – website, 4.6.2016
Organic Law of Georgia No 5160 of 3 June 2016 – website, 17.6.2016
Organic Law of Georgia No 1251 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 6853 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020
Article 62 – Appealing administrative-legal acts of a municipality
1. Administrative-legal acts of municipal bodies, officials and other officers, as well as of commissions specified in Article 54(1)(e.f1) and Article 73(2)(v1) of this Law shall be appealed to a court under the procedure established by this Law and other laws of Georgia.
2. Individual administrative-legal acts of an official of a City Hall (except for the Mayor) and of any other officer shall be appealed to the Mayor and further to a court under the procedure established by law.
3. If an administrative-legal act of an executive body of a municipality, of an official or another officer of a City Hall contravenes a normative administrative-legal act of a municipality Sakrebulo and/or the legislation of Georgia, the Sakrebulo shall, by majority of members on the current list, adopt a decision to appeal it to a court. In that case, the Sakrebulo shall be represented before the court by a person designated by the Sakrebulo, or designated by the chairperson of the Sakrebulo on the instruction of the Sakrebulo, and the executive body of a municipality/City Hall shall be represented before a court by a person designated by the Mayor.
Organic Law of Georgia No 5142 of 27 May 2016 – website, 4.6.2016
Organic Law of Georgia No 5160 of 3 June 2016 – website, 17.6.2016
Organic Law of Georgia No 1251 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Section III
THE CAPITAL OF GEORGIA – TBILISI
Chapter VII – Status of the Capital of Georgia
Article 63 – The capital of Georgia and its status
1. The Capital of Georgia – Tbilisi is a self-governing city.
2. The status of the Municipality of Tbilisi City (‘Tbilisi’), as of the Capital of Georgia, shall imply the special legal status of Tbilisi, which, in the state and local interests, ensures the administration of Tbilisi through municipal bodies.
3. Unless otherwise provided for by this Section, the legal and economic basis of Tbilisi as a municipality, the powers and rules of operation of the municipality and its bodies/officials, as well as the structure and rules for the organisation of the municipal bodies shall be determined by the provisions defined for a municipality under the relevant Chapters of this Law.
Organic Law of Georgia No 6853 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020
Article 64 – Own powers of Tbilisi
Own powers of Tbilisi include:
a) powers provided for by Article 16 of this Law;
b) (Deleted – 18.10.2019, No 5204);
c) giving of names to a natural or anthropogenic geo-information unit, to Tbilisi administrative units, to a historically formed district, planning area, certain zone, micro district, any other territorial unit, mountain, hill, ravine, river, lake, spring, square, avenue, highway, street, lane, dead end, drive, embankment, esplanade, boulevard, alley, public garden, garden, park, forest park, forest, city cemetery, pantheon, buildings, transport facilities located within the established administrative boundaries of the Capital of Georgia;
d) (Deleted – 26.12.2014, No 2995);
e) cleaning and utilisation of sewage;
f) powers provided for by the Law of Georgia on Special Protection of the Green Planting and the State Forest within the Administrative Boundaries of Tbilisi City Municipality and the Adjacent Territory;
g) definition of the terms of permission for transportation by car – a taxi ( M1 c ategory) in the capital of Georgia, the procedure for issuing the permission, the permission validity period, the price of issuing the permission and its payment procedure, the creation, updating and processing of the common database of permit holders;
h) if necessary, definition of the terms for the movement of a car of a respective category – taxi (M1 category) and/or its stopping place and terms for the purpose of passenger pickup and drop-off, within the lane designated for movement of a route vehicle.
Organic Law of Georgia No 2995 of 26 December 2014 – website, 12.1.2015
Organic Law of Georgia No 620 of 6 April 2016 – website, 21.4.2017
Organic Law of Georgia No 2260 of 4 May 2018 – website, 24.5.2018
Organic Law of Georgia No 5204 of 18 October 2019 – website, 21.10.2019
Organic Law of Georgia No 6853 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020
Organic Law of Georgia No 1720 of 6 September 2022 – website, 16.9.2022
Article 65 – Local self-government bodies of Tbilisi
Local self-government in Tbilisi shall be exercised through a representative body of Tbilisi – the Tbilisi Sakrebulo, and a system of executive bodies of Tbilisi – the Tbilisi City Hall.
Article 66 – Administrative units of Tbilisi
1. The territory of Tbilisi shall be divided into administrative units. An administrative unit of Tbilisi shall be a district. An administrative unit of Tbilisi shall not be a municipality.
2. Resolutions on the establishment or abolition of Tbilisi administrative units, on the establishment and change of their borders shall, upon the recommendation of the Mayor of Tbilisi or of at least of one third of Tbilisi Sakrebulo members, be passed by the Tbilisi Sakrebulo, by a majority of the total number of Sakrebulo members.
Chapter VIII – Representative Body of Tbilisi
Article 67 – Tbilisi Sakrebulo
The Tbilisi Sakrebulo is a representative body of Tbilisi. The number of Tbilisi Sakrebulo members and the procedure for the election of the members shall be determined by the Organic Law of Georgia – the Election Code of Georgia .
Article 68 – Powers of the Tbilisi Sakrebulo
1. The powers of the Tbilisi Sakrebulo, except for the powers of the municipality Sakrebulo provided for under this Law, shall also include:
a) monitoring the officials of the Government of Tbilisi;
b) in cases provided for by this Law, giving consent to the Government of Tbilisi to take loans, in accordance with the legislation of Georgia;
c) giving names to a natural or anthropogenic geo-information unit, to Tbilisi administrative units, to a historically formed district, planning area, certain zone, micro district, any other territorial unit, mountain, hill, ravine, river, lake, spring, square, avenue, highway, street, lane, dead end, drive, embankment, esplanade, boulevard, alley, public garden, garden, park, forest park, forest, city cemetery, pantheon, buildings, transport facilities located within the established administrative boundaries of the Capital of Georgia;
d) making decisions, upon the recommendation of the Government of Tbilisi, on the establishment, reorganisation and liquidation of a legal entity under public law, as well as on the approval of its statute in accordance with the legislation of Georgia;
e) in cases provided for by this Law, approving, upon the recommendation of the Government of Tbilisi, agreements entered into on behalf of the municipality, also giving consent to enter into a transaction, the value of which exceeds 5% of the payables of the municipal budget;
f) determining, upon the recommendation of the Government of Tbilisi, procedures for the management and disposal of municipal property, as well as of the property of an enterprise established with more than 50% participatory interest, in accordance with this Law, other legislative and subordinate acts of Georgia;
f1) defining the list of roads within the administrative boundaries of the capital of Georgia, on which the buses (M2 and M3 categories) will stop only at bus stopping places;
f2) defining the place and/or time for the movement of a truck on roads of common use within the administrative boundaries of the capital of Georgia, for conducting economic activities, and/or for the supply/transportation of goods with the use of a transport vehicle by a person to a person conducting economic activities, for entrepreneurial activities;
f3) for the purpose of visiting cultural heritage objects located within the administrative boundaries of the capital of Georgia, approving the routes of a bus (M2 or M3 category) owned by a natural or a legal person implementing touristic activities, or of any other transport vehicle engaged in the same activity;
f4) approving the routes of a bus (M2 or M3 category) owned by a natural or a legal person implementing a special regular carriage (regular carriage of persons employed within the administrative boundaries of the capital of Georgia, pupils and students);
f5) if necessary, definition of the terms for the movement of a car of a respective category – taxi (M1 category) and/or its stopping place and terms for the purpose of passenger pickup and drop-off, within the lane designated for movement of a route vehicle;
g) (Deleted – 22.7.2015, No 4087);
h) (Deleted – 8.7.2015, No 3977);
i) giving consent to the appointment of a member of the Government of Tbilisi to a certain position, in the manner prescribed by this Law;
j) making decisions on the exercise of the powers provided for by Articles 16, 17 and 64 of this Law;
k) exercising other powers provided for by this Law, other legislative and subordinate normative acts of Georgia and the rules of procedure of Tbilisi Sakrebulo.
2. If this Law or the legislation of Georgia does not determine a municipal body responsible for the exercise of the municipality’s own or delegated powers, those powers shall be exercised by the Tbilisi Sakrebulo, or upon the instructions of Tbilisi Sakrebulo, by the Tbilisi City Hall/Government of Tbilisi.
3. The powers of the Tbilisi Sakrebulo that have been directly determined by this Law or by the legislation of Georgia as powers of the Tbilisi Sakrebulo, may not be transferred to any other body or official, unless the law directly provides for the possibility of its delegation.
4. The powers provided for by Article 24(1)(e.d) of this Law shall not apply to the Tbilisi Sakrebulo.
Organic Law of Georgia No 2589 of 30 July 2014 – website, 11.8.2014
Organic Law of Georgia No 3977 of 8 July 2015 – website, 20.7.2015
Organic Law of Georgia No 4087 of 22 July 2015 – website, 4.8.2015
Organic Law of Georgia No 2260 of 4 May 2018 – website, 24.5.2018
Organic Law of Georgia No 5296 of 26 November 2019 – website, 4.12.2019
Organic Law of Georgia No 1720 of 6 September 2022 – website, 16.9.2022
Article 69 – Convening an extraordinary session of the Tbilisi Sakrebulo
1. The procedure for convening an extraordinary session of the Tbilisi Sakrebulo is determined by Article 26 of this Law (except for paragraph 2(e)), taking into consideration the procedure determined by paragraph 2 of this article.
2. An extraordinary session of the Tbilisi Sakrebulo shall be convened at the request of not less than 10 000 constituents registered in Tbilsi.
Article 70 – Commissions of the Tbilisi Sakrebulo
The Tbilisi Sakrebulo shall have not more than 11 commissions; the commissions shall be established in accordance with this Law.
Article 71 – Deputy Chairpersons of Tbilisi Sakrebulo
1. The Chairperson of Tbilisi Sakrebulo shall have 3 deputies, including the first deputy.
2. In the absence of the Chairperson of Tbilisi Sakrebulo, the First Deputy Chairperson or one of the Deputy Chairpersons shall perform his/her duties upon the instructions of the Chairperson.
3. If the chairperson of Tbilisi Sakrebulo is unable to exercise his/her powers, he/she resigns or is removed from the office, or his/her powers of the chairperson of Tbilisi Sakrebulo are suspended in the case provided for in Article 34(4) of this Law, and when his/her powers under Article 43 of this Law are suspended or terminated, the duties of the chairperson of Tbilisi Sakrebulo shall be performed by his/her first deputy, and if he/she is unable to exercise his/her powers, his/her duties shall be performed by the senior deputy chairperson of Tbilisi Sakrebulo. If none of the deputy chairpersons of Tbilisi Sakrebulo is elected, or the deputies of the chairperson of Tbilisi Sakrebulo are unable to exercise their powers, the issue regarding the performance of the duties of the chairperson of Tbilisi Sakrebulo shall be regulated under the procedure established by the Rules of Procedure of Tbilisi Sakrebulo.
Organic Law of Georgia No 918 of 1 June 2017 – website, 20.6.2017
Organic Law of Georgia No 1031 of 19 November 2021 – website, 22.11.2021
Chapter IX – System of the Executive Bodies of Tbilisi
Article 72 – The Tbilisi City Hall
1. The Tbilisi City Hall (Tbilisi Mayor, the Government of Tbilisi, structural units of the Tbilisi City Hall and Gamgeobas of Tbilisi districts) constitute the system of the executive bodies of Tbilisi and ensure the exercise of executive and administrative functions of Tbilisi.
2. The officials of the Tbilisi City Hall shall be: the Tbilisi Mayor, First Deputy Mayor (Vice Mayor) and Deputy Mayor of Tbilisi, Head of a Structural Unit of the Tbilisi City Hall, and Gamgebeli of a district of Tbilisi. The quantitative restriction determined under Article 52(2) of this Law for the officials of the Tbilisi City Hall shall not apply to the Tbilisi City Hall.
3. The structure and rules of operation of the Tbilisi City Hall shall be determined by the statute of the Tbilisi City Hall. If this Law or the legislation of Georgia fails to designate the executive body of Tbilisi responsible for the exercise of specific powers, the powers shall be separated according to the statute of the Tbilisi City Hall.
Article 73 – Tbilisi Mayor
1. The highest executive body of Tbilisi – the Tbilisi Mayor shall be the head of the Government of Tbilisi. The Mayor of Tbilisi shall be elected in direct elections, for a 4-year term, and in the extraordinary elections, he/she shall be elected for the remaining period of powers of Tbilisi Sakrebulo. The procedure for electing the Mayor of Tbilisi shall be determined by the Organic Law of Georgia Election Code of Georgia.
2. The Mayor of Tbilisi shall:
a) be responsible for the general management and coordination of the activities of the Tbilisi City Hall;
b) manage the activities of the Government of Tbilisi, and assign functions to his/her deputies;
c) chair the sessions of the Government of Tbilisi;
d) draft and submit for approval administrative-legal acts to the Tbilisi Sakrebulo;
e) submit for approval to the Tbilisi Sakrebulo draft budgets and amendments to the budget of Tbilisi, and budget performance reports;
f) sign individual administrative-legal acts of the Government of Tbilisi;
g) within the powers of the municipality, ensure the submission for approval to the Tbilisi Sakrebulo relevant socio-economic development and other programmes, strategies and plans;
h) submit to the Tbilisi Sakrebulo for approval concepts and drafts of spatial planning schemes, master plans and development plans/detailed development plans of a municipality;
i) issue individual administrative-legal acts;
j) sign contracts and agreements concluded on behalf of the municipality and the Government of Tbilisi, and carry out procurements according to the legislation of Georgia;
k) represent Tbilisi and its Government, act on their behalf in official relationships, carry out any other representative functions, assign representative powers on behalf of the municipality, including credentials (powers of attorney), except for the cases provided for by this Law;
l) submit for approval to the Tbilisi Sakrebulo the statutes of the Tbilisi City Hall and statutes of the structural units of the Tbilisi City Hall, standard statutes of the Gamgeobas of Tbilisi districts and of their structural units, as well as the staff lists of the Tbilisi City Hall and Gamgeobas of Tbilisi districts;
m) under this Law, appoint and dismiss the officials of the Tbilisi City Hall; appoint and dismiss other public servants of the Tbilisi City Hall in the manner prescribed by the Law of Georgia on Public Service, except for the cases provided for by Article 82(3)(b) of this Law;
n) submit for approval to the Tbilisi Sakrebulo the amount of remuneration of the officials and employees of the Tbilisi City Hall;
o) assign functions to the employees of the Tbilisi City Hall; give assignments to the officials of the Tbilisi City Hall and hear their reports on the work performed;
p) in the manner prescribed by the statute of the Tbilisi City Hall, delegate powers to the officials of the Tbilisi City Hall, except for the powers provided for by sub-paragraphs (a, b) and (s-v) of this paragraph, as well as for the powers that, under this Law, require the approval or consent of the Tbilisi Sakrebulo;
q) in the manner prescribed by the Law of Georgia on Public Service, make decisions on granting incentives to the officers of the Tbilsii City Hall, and on the imposition of disciplinary measures on public servants;
r) approve the internal regulations and official instructions of the Tbilisi City Hall as well as additional qualification requirements for the officers of the Tbilsi City Hall;
s) in the manner prescribed by the rules of procedure of the Tbilisi Sakrebulo, submit a report to the Tbilisi Sakrebulo at least once in a year, on the work performed by the Government of Tbilisi and by him/her, as well an extraordinary report at the request of at least a quarter of the Tbilisi Sakrebulo members;
t) propose to the Chairperson of the Tbilisi Sakrebulo that he/she convene an extraordinary session of the Sakrebulo; raise additional questions to be discussed at an extraordinary session of the Sakrebulo; be entitled to attend open and closed sessions of the Sakrebulo and of the commissions of the Sakrebulo;
u) grant honorary titles and awards of the municipality;
v) set up advisory bodies – commissions, councils and working groups – to examine individual issues that fall within his/her powers;
v1) in the case provided for by law and/or for exercising delegated powers (including for making an appropriate decision), set up commissions, whose powers and rules of operation are determined under law/an agreement on the delegation of powers and/or by a subordinate normative act issued according to the law;
w) exercise other powers prescribed by this Law and by administrative-legal acts of the Tbilisi Sakrebulo.
3. The Mayor of Tbilisi shall be responsible to and shall lay down his/her powers before the Tbilisi Sakrebulo and the population of Tbilisi.
4. The issues relating to the casting of a vote of no confidence, to the incompatibility of offices, as well as to the suspension and termination of the powers of the Mayor of Tbilisi, shall be determined according to Articles 51, 55 and 56 of this Law.
Organic Law of Georgia No 2589 of 30 July 2014 – website, 11.8.2014
Organic Law of Georgia No 3977 of 8 July 2015 – website, 20.7.2015
Organic Law of Georgia No 4087 of 22 July 2015 – website, 4.8.2015
Organic Law of Georgia No 4386 of 27 October 2015 – website, 11.11.2015
Organic Law of Georgia No 5142 of 27 May 2016 – website, 4.6.2016
Organic Law of Georgia No 165 of 21 December 2016 – website, 28.12.2016
Organic Law of Georgia No 3242 of 20 July 2018 – website, 13.8.2018
Organic Law of Georgia No 1611 of 25 May 2022 – website, 27.5.2022
Article 74 – Government of Tbilisi
1. The Government of Tbilisi (`the Government`) is a collegiate executive body that, within the powers determined by the legislation of Georgia, ensures the execution of the decisions of the Tbilisi Sakrebulo.
2. The Government shall be composed of the Tbilisi Mayor, First Deputy Mayor (Vice Mayor) and Deputy Mayors of Tbilisi, of the heads of the structural units of the Tbilisi City Hall (except for the heads of the structural units operating within the system of the Tbilisi City Hall and responsible for exercising monitoring and supervision), and of Gamgebelis of the districts of Tbilisi.
3. The sessions of the Government shall be chaired by the Mayor of Tbilisi, or by the First Deputy Mayor (Vice Mayor) or by one of the Deputy Mayors of Tbilisi upon the instructions of the Mayor of Tbilisi.
4. The session of the Government shall be duly constituted if it is attended by more than half of the total number of its members. Decisions shall be adopted by a majority of the persons attending the session of the Government.
5. The structure, powers and rule of operation of the Government shall be determined by this Law, the statute of the Tbilisi City Hall and the regulations of the Government.
Article 75 – Powers of the Government
The Government shall:
a) in the area of organisational activities:
a.a) coordinate the operation of the structural units of the Tbilisi City Hall and of Gamgeobas of the districts of Tbilisi;
a.b) give instructions to the members of the Government for preparing and deciding issues that fall within its powers;
a.c) prepare and submit for approval to the municipality Sakrebulo draft rules of procedure of the Government and amendments thereto;
a.d) for the purpose of examining individual issues falling within its powers and for drawing relevant conclusions and making recommendations, set up commissions, councils and other advisory bodies;
a.e) submit to the Tbilisi Sakrebulo for approval the procedure and conditions for a structural unit of the Tbilisi City Hall and Gamgeoba of a district of Tbilisi to conduct administrative proceedings, and to issue and become familiar with an administrative act through the Electronic Document Management System;
b) in the area of interaction with the Tbilisi Sakrebulo:
b.a) according to this Law, prepare and submit for approval to the Tbilisi Sakrebulo draft administrative-legal acts;
b.b) ensure the execution of the administrative-legal acts adopted by the Tbilisi Sakrebulo;
c) in the financial-budgetary area:
c.a) prepare and discuss a draft budget of Tbilisi; ensure, within his/her authority, the execution of the approved budget; if necessary, draft proposals on making amendments to the budget, prepare a report on the performance of the budget, and ensure its publicity;
c.b) according to the Budget Code of Georgia, make a decision, in the manner prescribed by the Tbilisi Sakrebulo, and without making amendments to the approved budget of Tbilisi, on the allocation of funds between the articles and codes of a budgetary classification of a spending institution;
c.c) on behalf of the municipality and with the consent of the Tbilsii Sakrebulo, borrow funds in the manner prescribed by this Law and other legislative acts of Georgia;
c.d) submit for approval to the Tbilsi Sakrebulo draft resolutions for the imposition, change and abolition of local taxes and fees determined by law;
c.e) not later than February, submit to the Tbilisi Sakrebulo a report on the procurements carried out in the previous year according to the procurement plan;
c.f) if necessary, approve the procedure for the implementation of the programmes approved under the Tbilisi budget;
d) in the area of management and disposal of municipal property:
d.a) make decisions on the management and disposal of municipal property in the manner determined by this Law and by the Tbilisi Sakrebulo;
d.b) with the consent of the Tbilsi Sakrebulo, make decisions: on the establishment, reorganisation and liquidation of a relevant legal person under private law; on the participation in and joining the establishment of a legal person under private law in accordance with this Law; on the acquisition of shares of an entrepreneur legal entity;
d.b1) approve the charters (statutes) of entrepreneurial and non-entrepreneurial (non-commercial) legal entities under private law; appoint and dismiss the heads of legal entities under private law, and monitor their activities; make decisions on the transfer of financial resources and movable property into the ownership of non-entrepreneurial (non-commercial) legal persons established by the Government;
d.c) submit for approval to the Tbilisi Sakrebulo proposals on the establishment, reorganisation and liquidation of legal entities under public law, as well as charters (statutes) of those entities;
d.d) (deleted – 8.7.2015, No 3977);
d.e) (deleted – 8.7.2015, No 3977);
d.f) with the consent of the Tbilisi Sakrebulo, be authorised to make decisions on the discharge of a buyer of municipal property or of a person who received the right to use/manage the municipal property, from the penalty imposed/to be imposed for the violation of obligations assumed under the respective agreement;
d.g) submit to the Tbilisi Sakrebulo for decision a proposal for the change or cancellation of conditions associated with the privatised property of Tbilisi transferred to a purchaser, or with the property of Tbilisi transferred with a right to use or with a right of management to a recipient;
d.h) according to this Law, make decisions, with the consent of the Tbilisi Sakrebulo, on the alienation of the core (undisposed) municipal assets;
d.i) ensure the maintenance, construction, reconstruction and restoration of municipal property;
d.j) (deleted – 8.7.2015, No 3977);
d.k) in the manner prescribed by this Law and by the Tbilisi Sakrebulo, monitor the performance by the purchaser of privatised property of Tbilisi, by the recipient of the property of Tbilisi transferred with the right to use or with the right of management, of the term(s)/obligation(s) envisaged under a contract of privatisation, or a contract for transferring property with the right to use or management and/or compliance with the rules for using the said property;
d.l) (deleted – 8.7.2015, No 3977);
e) in other areas of executive activities:
e.a) within the powers of the municipality, ensure the drafting and implementation of relevant socio-economic and other programmes, strategies and plans;
e.b) elaborate concepts and drafts of spatial planning schemes and urban construction plans of a municipality;
e.c) submit for approval to the Tbilisi Sakrebulo the amount of fees for granting a permit for regular carriage of passengers within the administrative boundaries of a municipality, as well as the rules for holding a competition for granting the permit and the rules for paying the fee for granting the permit;
e.c1) submit for approval to the Tbilisi Sakrebulo the terms of permission for transportation by car – a taxi ( M1 c ategory) in the capital of Georgia, the procedure for issuing the permission, the permission validity period, the price of issuing the permission and its payment procedure;
e.d) for the purpose of regular carriage of passengers within the administrative boundaries of a municipality, determine and submit for approval to the Tbilisi Sakrebulo the traffic routes for buses (M2 and M3 categories);
e.e) determine and submit for approval to the Tbilisi Sakrebulo the traffic routes for buses (M2 and M3 categories) entering the administrative boundaries of the municipality during the internal regular carriage of passengers within the territory of Georgia;
e.e1) determine and submit for approval to the Tbilisi Sakrebulo the list of roads within the administrative boundaries of the municipality, on which the buses (M2 and M3 categories) will stop only at bus stopping places;
e.e2) determine and submit for approval to the Tbilisi Sakrebulo the procedure for defining the place and/or time for the movement of a truck on roads of common use within the administrative boundaries of the municipality, for conducting economic activities, and/or for the supply/transportation of goods with the use of a transport vehicle by a person to a person conducting economic activities, for entrepreneurial activities;
e.e3) draft and submit for approval to the Tbilisi Sakrebulo the routes of a bus (M2 or M3 category) owned by a natural or a legal person implementing touristic activities for seeing objects of cultural heritage within the administrative boundaries of a municipality, or of any other transport vehicle implementing the same activity;
e.e4) draft and submit for approval to the Tbilisi Sakrebulo the routes of a bus (M2 or M3 category) owned by a natural or a legal person implementing a special regular carriage (regular carriage of persons employed within the administrative boundaries of a municipality, pupils and students);
e.e5) in agreement with the Ministry of Internal Affairs of Georgia, if necessary, elaborate and submit for approval to the Tbilisi Sakrebulo the terms for the movement of a car of a respective category – taxi (M1 category) and/or its stopping place and terms for the purpose of passenger pickup and drop-off, within the lane designated for movement of a route vehicle;
e.f) issue a permit for regular carriage of passengers within the administrative boundaries of a municipality;
e.f1) issue a permit for transportation by car – a taxi (M1 category) in the capital of Georgia, or grant authority to issue the aforementioned permit to a structural unit of Tbilisi City Hall or a legal entity established by a municipality;
e.g) prepare and submit for approval to the Tbilisi Sakrebulo the procedure for the electronic issuance of a construction permit, and for familiarisation with individual administrative-legal acts;
e.h) within its powers, issue individual administrative-legal acts;
e.i) ensure the exercise of other municipal powers provided for by Articles 16, 17 and 64 of this Law, in the manner prescribed by the legislation of Georgia and by the Tbilisi Sakrebulo;
e.j) exercise other powers prescribed by the Statute of the Tbilisi City Hall, by the rules of procedure of the Government and by the administrative-legal acts of the Tbilisi Sakrebulo, as well as other powers within its authority as provided for by the legislation of Georgia.
Organic Law of Georgia No 3977 of 8 July 2015 – website, 20.7.2015
Organic Law of Georgia No 4087 of 22 July 2015 – website, 4.8.2015
Organic Law of Georgia No 2260 of 4 May 2018 – website, 24.5.2018
Organic Law of Georgia No 3242 of 20 July 2018 – website, 13.8.2018
Organic Law of Georgia No 5296 of 26 November 2019 – website, 4.12.2019
Organic Law of Georgia No 6291 of 12 June 2020 – website, 19.6.2020
Organic Law of Georgia No 6853 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020
Organic Law of Georgia No 7060 of 17 July 2020 – website, 29.7.2020
Organic Law of Georgia No 728 of 12 July 2021 – website, 14.7.2021
Organic Law of Georgia No 1720 of 6 September 2022 – website, 16.9.2022
Article 76 – First Deputy Mayor (Vice Mayor) and Deputy Mayors of Tbilisi
1. The Mayor of Tbilisi shall have a First Deputy Mayor (Vice Mayor) and Deputy Mayors.
2. The First Deputy Mayor (Vice Mayor) and Deputy Mayors shall be appointed by the Mayor of Tbilisi with the consent of the Tbilisi Sakrebulo. A decision on the removal from office of the First Deputy Mayor (Vice Mayor) and Deputy Mayors of Tbilisi shall be taken by the Mayor of Tbilisi.
3. The Tbilisi Sakrebulo shall give its consent to the appointment of the First Deputy (Vice Mayor) of Tbilisi Mayor and of Deputy Mayors of Tbilisi by a majority of Sakrebulo members attending the Sakrebulo session, but at least one third of the total number of Sakrebulo members. If consent is not given by the Tbilisi Sakrebulo, the Tbilisi Mayor may, within 10 days, nominate the same or a new candidate. If the Tbilisi Sakrebulo fails again to give its consent, Tbilisi Mayor may appoint acting First Mayor (Vice Mayor) of Tbilisi and Deputy Mayors of Tbilisi for not longer than a 3-month term.
4. If, under the procedure prescribed by paragraph 3 of this article, the Tbilisi Sakrebulo does not give its consent to the Mayor of Tbilisi to appoint the First Deputy Mayor (Vice Mayor)/Deputy Mayor of Tbilisi, the Mayor of Tbilisi shall be obliged to present, within the next 3 months, to the Tbilisi Sakrebulo a new candidate for the First Deputy Mayor (Vice Mayor)/Deputy Mayor of Tbilisi. In that case, the procedure provided for by paragraph 3 of this article shall apply. If the Tbilisi Sakrebulo does not give its consent, a person who, under paragraph 3 of this article, has once already acted as the First Deputy (Vice Mayor) of Tbilisi/Deputy Mayor of Tbilisi, may not be appointed again as the acting First Deputy (Vice Mayor) of Tbilisi/Deputy Mayor of Tbilisi.
5. The procedures referred to in paragraphs 3 and 4 of this article shall continue until the First Deputy (Vice Mayor) of Tbilisi and Deputy Mayors of Tbilisi are appointed.
6. The Deputy Mayor of Tbilisi shall, according to the allocated functions, manage the sectors falling within the powers of the executive bodies of Tbilisi; organise and monitor the execution of decisions of the Tbilisi Sakrebulo, of the Mayor and of the Government of Tbilisi; issue individual administrative-legal acts within his/her powers; exercise other powers provided for by the Statute of the Tbilisi City Hall and by the rules of procedure of the Government of Tbilisi.
7. Issues relating to the incompatibility of office of Deputy Mayors of Tbilisi, to the suspension and termination of their powers, shall be determined according to Articles 58 and 59 of this Law.
Article 77 – Structural units of the Tbilisi City Hall
1. The structural units of the Tbilisi City Hall shall be established in the manner prescribed by this Law, in accordance with the Statute of the Tbilisi City Hall or relevant amendments to that Statute in order to ensure the management of the socio-economic fields falling within the powers of the Government and the operation of the Tbilisi City Hall.
2. The head of a structural unit of the Tbilisi City Hall shall be appointed by the Mayor of Tbilisi with the consent of the Tbilisi Sakrebulo. A decision on the removal from office of the head of a structural unit of the Tbilisi City Hall shall be taken by the Mayor of Tbilisi. The head of a structural unit of the Tbilisi City Hall shall be responsible and shall lay down his/her powers before the Mayor of Tbilisi.
3. Issues relating to the appointment, to the incompatibility of offices and to the suspension or termination of the head of a structural unit of the Tbilisi City Hall shall be decided according to Articles 76, 58 and 59 of this Law.
4. The head of a structural unit of the Tbilisi City Hall shall, within his/her powers, issue individual administrative-legal acts. The powers of a structural unit of Tbilisi City Hall and of the head of the structural unit, as well as the sub-units of the structural unit shall be determined by the statute of the Tbilisi City Hall and by the statute of the structural unit and the respective staff list.
Organic Law of Georgia No 2589 of 30 July 2014 – website, 11.8.2014
Article 78 – Financial control and supervision of the bodies of Tbilisi
1. The operation of the bodies of Tbilisi shall be subject to internal audit and inspection according to the Law of Georgia on the Internal State Financial Control, and under the Statute of the Tbilisi City Hall.
2. The Head of the Internal Audit Service of Tbilisi City Hall shall be elected by the Tbilisi Sakrebulo, by a majority of the total number of Sakrebulo members, for the term of office of the Tbilisi Sakrebulo. The procedure for his/her election shall, under this Law, be determined by the rules of procedure of the Tbilisi Sakrebulo.
Article 79 – Establishment of a legal entity under public law
1. The head of a legal entity under public law established by Tbilisi shall be appointed or dismissed by the Government.
2. A legal entity under public law set up under a normative administrative-legal act of Tbilisi shall be an organisation separate from the public authority and municipal bodies, which, under the supervision of the Government, independently carries out socio-economic, educational, cultural and/or any other activities determined by the Government.
3. The Tbilisi Sakrebulo shall be authorised to establish, upon recommendation of the Government, a legal entity under public law for the purpose of issuing a construction permit, elaborating a concept for the urban development of the city and conducting an appropriate study and preparing recommendations with regard to spatial planning, master plans and development plans/detailed development plans of Tbilisi city, ensuring the privatisation of property and the process of transferring the property with the right to use, or for another purpose. Decisions on reorganisation and liquidation of the legal entity under public law of Tbilisi shall be taken by the Tbilisi Sakrebulo upon recommendation of the Government.
4. The Tbilisi Sakrebulo may, upon the Government's proposal, set for a legal entity under public law the amount of fees for the performance of activities stipulated under its charter (statute), including the provision of services and/or expedited services, as well as services relating to the expedited issuance of construction permits.
5. A legal entity under public law founded by Tbilisi shall be entitled to carry out activities provided for by the relevant law and/or its statute (charter).
6. The Government may submit for approval to the Tbilisi Sakrebulo the procedure and conditions for the conduct of administrative proceedings through the electronic document management system, for the issuance of an administrative-legal act and for the familiarisation with such acts.
7. Movable property shall be transferred to a legal entity under public law established by Tbilisi with the right to use or with the right of ownership, and immovable property shall be transferred with the right to use, in the manner prescribed by this Law. A decision on the transfer of movable property to a legal entity under public law established by Tbilisi shall be made by the Government.
8. A legal entity under public law shall be entitled to transfer to Tbilisi free of charge property that it owns.
9. With the consent of the Tbilisi Sakrebulo, a legal entity under public law may transfer its own property with the right to use in the manner prescribed by Chapter XV of this Law and the legislation of Georgia.
10. The procedure for managing a legal entity under public law established by Tbilisi shall be determined by the statute (charter) of that legal entity under public law.
11. Decisions taken by a legal entity under public law established by Tbilisi may be appealed to the Mayor of Tbilisi, in the manner prescribed by the legislation of Georgia.
12. In the case of liquidation of a legal entity under public law established by Tbilisi, the property remaining after the liquidation shall be transferred to the ownership of Tbilisi.
Organic Law of Georgia No 2820 of 28 November 2014 – website, 3.12.2014
Organic Law of Georgia No 3977 of 8 July 2015 – website, 20.7.2015
Organic Law of Georgia No 3242 of 20 July 2018 – website, 13.8.2018
Organic Law of Georgia No 6853 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020
Chapter X – Territorial Body of the Tbilisi City Hall – Gamgeoba of a Tbilisi District
Article 80 – Gamgeoba of a Tbilisi district
1. A territorial body of the Tbilisi City Hall – Gamgeoba of a district of Tbilisi (`District Gamgeoba`) shall be established in an administrative unit of Tbilisi – a district.
2. A District Gamgeoba shall consist of structural units. The structure and powers of a District Gamgeoba shall be determined by a standard statute of a District Gamgeoba.
3. The staff list, amounts of remuneration and a standard statute of a District Gamgeoba shall be approved by the Tbilisi Sakrebulo upon recommendation of the Mayor of Tbilisi.
4. The head of a District Gamgeoba shall be the Gamgebeli of a District of Tbilisi ('District Gamgebeli'). A District Gamgebeli shall be appointed by the Mayor of Tbilisi with the consent of the Tbilisi Sakrebulo. A decision on the removal from office of a District Gamgebeli shall be made by the Mayor of Tbilisi.
5. The issues relating to the appointment, incompatibility of offices and to the suspension and termination of a District Gamgebeli's term of office shall be decided according to Articles 76, 58 and 59 of this Law.
Article 81 – Officials of a District Gamgeoba
1. Officials of a district Gamgeoba shall be:
a) the District Gamgebeli;
b) the District Deputy Gamgebeli;
c) the Head of a structural unit of the District Gamgeoba.
2. A District Deputy Gamgebeli and the Head of a structural unit of a District Gamgeoba shall be appointed or dismissed by the District Gamgebeli under the Law of Georgia on Public Service.
Article 82 – A District Gamgebeli
1. A District Gamgebeli shall direct the activities of the Gamgeoba, ensure the management of the district, and coordinate the execution of decisions of the Mayor and of the Government of Tbilisi.
2. A District Gamgebeli shall, by virtue of his/her position, be a member of the Government.
3. A District Gamgebeli shall:
a) assign functions to the employees of the District Gamgeoba; give assignments to the officials of the District Gamgeoba, and hear their reports of the work performed;
b) in the manner prescribed by the Law of Georgia on Public Service, appoint or dismiss officials and other employees of the District Gamgeoba;
c) ensure the execution of the administrative-legal acts, programmes and projects adopted by the Tbilisi Sakrebulo;
d) submit a budget statement to the respective structural unit of the Tbilisi City Hall;
e) sign contracts and agreements entered into on behalf of the District Gamgeoba; represent the Gamgeoba and act on its behalf in official relationships; carry out other representative functions, perform procurement according to the legislation of Georgia and the normative acts of Tbilisi;
f) within his/her powers, issue individual administrative-legal acts;
g) participate in the preparation of the document on the priorities of the Capital of Georgia, and of a draft budget of Tbilisi;
h) be responsible for making payments according to the allocations provided for by the Tbilisi budget for the district;
i) prepare information on the performance of the allocations provided for by the Tbilisi budget, and submit it to the respective structural unit of the Tbilisi City Hall;
j) exercise other powers stipulated by this Law and the statute of the Tbilisi City Hall.
4. A District Gamgebeli shall be responsible to and lay down his/her powers before the Mayor of Tbilisi.
Organic Law of Georgia No 2589 of 30 July 2014 – website, 11.8.2014
Organic Law of Georgia No 4087 of 22 July 2015 – website, 4.8.2015
Article 83 – A Deputy District Gamgebeli
1. A District Gamgebeli may have not more than 3 deputies.
2. A Deputy District Gamgebelis shall manage the sectors falling within the powers of the District Gamgeoba according to the functions assigned by the District Gamgebeli; draft and submit to the District Gamgebeli proposals on the activities to be carried out in the relevant sectors; organise and monitor the execution of the decisions of the District Gamgebeli.
3. In the absence of the District Gamgebeli, or if the District Gamgebeli is temporarily unable to perform his/her duties, one of the Deputy District Gamgebelis shall, upon the instructions of the Gamgebeli, act as the District Gamgebeli.
Article 84 – Structural units of a District Gamgeoba
1. Structural units of a District Gamgeoba shall, according to the respective fields, carry out administrative-legal acts of the Tbilisi Sakrebulo, of the Mayor and the Government of Tbilisi, and of a District Gamgebeli, and within their powers, manage different sectors relating to rendering services to the population.
2. The functions of a structural unit of a District Gamgeoba shall, according to the statute of the District Gamgeoba, be determined under a standard statute of the respective structural unit, which, upon the recommendation of the Mayor of Tbilisi, shall be approved by the Tbilisi Sakrebulo.
3. The activities of a structural unit of a District Gamgeoba shall be directed by the head of that structural unit.
Section IV
PARTICIPATION OF CITIZENS IN THE EXERCISE OF LOCAL SELF-GOVERNMENT
Chapter XI – Participation of Citizens n the Exercise of Local Self-Government
Article 85 – Guarantees and forms of participation of citizens in the exercise of local self-government
1. To ensure the participation of citizens in the exercise of local self-government, municipal bodies and officials of the municipal bodies shall be obliged to provide organisational and material and technical conditions for receiving and meeting citizens, for ensuring their participation in the activities of the municipal bodies, including sessions of collegiate public institutions, and transparent decision-making.
2. Any person may, within the scope and in the manner determined by this Law, and by other legislative and subordinate acts of Georgia, and by normative administrative-legal acts of a municipality Sakrebulo, participate in the exercise of local self-government using, without any limitation, the forms of citizen participation.
3. To ensure citizen participation in the exercise of local self-government, a municipality may incorporate relevant programmes in the municipal budget.
4. The forms of citizen participation in the exercise of local self-government shall be:
a) a general Assembly of a settlement;
b) a petition;
c) the council of civil advisors;
d) participation in the sessions of the municipality Sakrebulo and the sessions of its commission;
e) hearing reports on the work performed by the Mayor of the municipality and by a member of the municipality Sakrebulo.
5. In addition to the forms of citizen participation in the exercise of local self-government, a municipality may, under the relevant administrative-legal act, determine other forms of citizen participation in local self-government that do not contravene the legislation of Georgia.
Organic Law of Georgia No 4087 of 22 July 2015 – website, 4.8.2015
Organic Law of Georgia No 1251 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Article 851 – Access to information
1. To ensure citizen participation in the exercise of local self-government, municipal bodies shall be obliged to take measures to inform the population of the municipality of their activities and on the possibility of citizens to participate in the exercise of local self-government.
2. Issues relating to the publicity of the activities of municipal bodies and institutions, as well as of legal entities under private law financed from the municipal budget, including the publicity of a session of a collegiate body, as well as issues related to the release of public information, shall be regulated by this Law, other legislative and subordinate acts of Georgia, and by the resolutions of the municipality Sakrebulo adopted on their basis.
3. Municipal bodies shall be obliged to publish adopted administrative-legal acts, their draft versions and other public information in cases and in the manner determined by the legislation of Georgia. Municipal bodies shall also, in accordance with the authority determined by this Law, be obliged to publish and/or publicly announce:
a) minutes of the sessions of the municipality Sakrebulo, its commission and bureau, as well as the minutes of the Government sessions, within 10 days after the relevant session is held;
b) minutes of the sessions of a council of civil advisors, within 10 days after the relevant session is held;
c) minutes of the general Assembly of a settlement, within 10 days after the City Hall receives the relevant minutes or their copy.
d) information on the agenda and the date, time and place of holding a general Assembly of a settlement, according to this Law;
e) a report of the execution of a municipal budget for the reporting year, within 10 days after it is submitted to the municipality Sakrebulo;
f) a draft municipal budget;
g) a list of municipal objects that are subject to privatisation, within 10 days after its approval by the municipality Sakrebulo;
h) a plan for the privatisation of municipal property, within 10 days after its approval;
i) reports on the work performed by the Mayor of a municipality and by a Sakrebulo member of the municipality provided for by this Law, within 10 days after the respective report is submitted;
j) a petition, within 10 days after its registration;
k) a written initiative provided for by Article 51(1) of this Law, within 10 days after its registration;
4. The information referred to in paragraph 3 of this article shall be published and/or publicly announced according to Articles 56 and 57 of the General Administrative Code of Georgia, and/or be published proactively.
5. A municipality Sakrebulo may, by a relevant decision, extend the list of information stipulated by paragraph 3 of this article that is subject to mandatory publication, and/or public announcement, and/or proactive publication.
Organic Law of Georgia No 4087 of 22 July 2015 – website, 4.8.2015
Organic Law of Georgia No 1251 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Article 852 – General Assembly of a settlement
1. A general Assembly of a settlement (`the General Assembly`) shall be a form of citizen participation in the self-organisation of the population of a village/small town/city, and in the exercise of local self-government that ensures active engagement of the constituents registered in the relevant settlement in the discussion and solution of those issues that are important to that settlement and municipality, and in the process of initiation of the above issues before the municipal bodies.
2. The name of the General Assembly shall consist of the name of the category of the respective settlement (village/small town/city), of the name of the settlement and a common name (’general assembly’).
3. Members of the General Assembly shall be the constituents registered in the respective settlement. The owner of the immovable property in the territory of the relevant settlement, and any other adult person residing in that settlement may also participate in the General Assembly with a deliberative vote.
4. This Law defines the powers of the General Assembly, the procedure for its convening and operation for a settlement where the number of registered constituents does not exceed 2 000.
5. In the case of a settlement where the number of registered constituents exceeds 500, a procedure for convocation of the General Assembly in individual areas of the settlement on a stage-by-stage basis may be introduced. The procedure for holding the General Assembly in certain parts of a settlement and its rules of operation shall be determined by the municipality Sakrebulo, according to Article 855(6).
6. In a settlement where the number of registered constituents exceeds 2 000, the municipality Sakrebulo may, in accordance with paragraph 5 of this article, determine, by a resolution of the municipality Sakrebulo, the powers of the General Assembly, the procedure for its convening and operation, also create several General Assemblies in that settlement, and taking into account this Law, determine their powers, names and rules of operation.
7. In order to carry out and promote its activities, the General Assembly may elect the Chairperson from among its members. A candidate for Chairperson of the General Assembly may be nominated by not less than 5% of the members of the General Assembly concerned.
8. The Chairperson of the General Assembly shall preside over the General Assembly, ensure the submission of its decisions to the appropriate municipal bodies, and also perform individual assignments of the General Assembly.
9. The term of office of the Chairperson of the General Assembly shall last until the next meeting of the General Assembly. The powers of the Chairperson of the General Assembly shall be automatically extended if the next General Assembly does not elect a new Chairperson of the General Assembly. The powers of the Chairperson of the General Assembly may be automatically extended not more than 5 times in succession.
10. Men and women shall have equal opportunity to participate in the work of the General Assembly.
Organic Law of Georgia No 4087 of 22 July 2015 – website, 4.8.2015
Article 853 – Powers of a General Assembly of a settlement
1. The General Assembly may:
a) discuss socio-economic issues important to the settlement, and draft relevant proposals for their submission to municipal bodies;
b) discuss the projects to be implemented in the settlement before they are included in the municipal budget, and submit reasonable remarks and proposals to the municipal bodies;
c) discuss the ongoing and implemented projects of the municipality, and draft relevant remarks and proposals for submission to the municipal bodies;
d) organise the involvement of the local population in the resolution of issues important for the settlement, in particular, in the cleaning of the territory of the settlement, in charity activities, in the repair and maintenance of local infrastructure, and also in such fields that do not contravene the legislation of Georgia, and if necessary, apply for aid to municipal bodies;
e) make a decision on filing a petition to the municipality Sakrebulo;
f) at the initiative of the Mayor of the municipality, discuss issues relating to the establishment and change of the boundaries of the settlement, and draft respective proposals;
g) upon the recommendation of the relevant municipal body, discuss the question of including the property located in the territory of the settlement in the list of the municipal facilities subject to privatisation, and submit its remarks to the respective municipal body;
h) discuss issues initiated at the General Assembly by the Mayor of the municipality;
i) within its powers, give assignments to the Chairperson of the General Assembly;
j) exercise other powers prescribed by this Law and by the respective resolutions of the municipality Sakrebulo.
2. A proposal, remark, assignment adopted as a result of discussion of an issue at the General Assembly shall have a form of a decision of the General Assembly and shall be recorded in its minutes.
3. A decision of the General Assembly shall be submitted to the respective municipal bodies for further action as provided for by Article 855(5) of this Law. Municipal bodies shall be obliged to discuss a decision of the General Assembly and provide a reasoned response on the outcomes of the discussion to the relevant members or the Chairperson of the General Assembly within the time limits prescribed by this Law and by the General Administrative Code of Georgia.
4. Municipal bodies shall be obliged to ensure the submission for discussion to the General Assembly of issues provided for by paragraph 1(b) and (f) of this article.
Organic Law of Georgia No 4087 of 22 July 2015 – website, 4.8.2015
Organic Law of Georgia No 1251 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Article 854 – Procedure for convening the General Assembly of a settlement
1. The General Assembly may be convened by:
a) at least 5% of the constituents registered in the relevant settlement;
b) the Mayor of the municipality – on his/her own initiative or upon the motion of the municipality Sakrebulo;
c) the Chair of the General Assembly.
2. In cases stipulated by paragraph 1(a) of this article, an initiative group composed of at least 3 constituents registered in the respective settlement shall be established for the initiation of the calling of the General Assembly. The initiative group shall submit an application to the Mayor of the municipality for the registration of the initiative to convene the General Assembly. The application shall include the name, surname, address, contact phone details (if any) of a member of the initiative group. The application shall be accompanied by copies of the identity documents of the members of the initiative group, and the agenda of the General Assembly. The issues included in the agenda of the General Assembly shall be specifically formulated by the initiative group.
3. The composition of the initiative group and the initiative to convene the General Assembly shall be registered by the City Hall. A certificate of registration of the initiative shall be issued to the initiative group by the Mayor of the municipality, or by an officer authorised by the Mayor, within 3 work days after filing the application.
4. The information on the composition of the initiative group and on the registration of the initiative to convene the General Assembly, as well as the agenda of the General Assembly shall be published according to Article 851(4) of this Law.
5. Registration may be refused if the requirements of this Law have not been met, and/or if the discussion of, and decision-making on, the issues included in the agenda of the General Assembly do not fall within the powers of the municipality or of the General Assembly.
6. A member of the initiative group may appeal the refusal of the Mayor of the municipality, or of the officer duly authorised by the Mayor, to register the initiative according to the General Administrative Code of Georgia.
7. From the day of receiving the certificate of registration, the initiative group shall start drafting a list of the constituents who desire to initiate the convening of the General Assembly. The list shall include the name, surname, birth date (day, month and year), and the personal identity number of a citizen of Georgia, place of registration and signature of the constituent registered in the relevant settlement. Each sheet of the list shall be signed by a member of the initiative group.
8. Not later than 1 month after the day of receipt of a certificate of registration, the initiative group shall submit to the Mayor of the municipality an application for the convening of the General Assembly. The application shall indicate the date, time and place of the convening of the General Assembly (within the territory of the settlement). The application shall be accompanied by the signatures of at least 5% of the constituents registered in the settlement; the signatures shall be collected in the manner prescribed by paragraph 7 of this article.
9. The day of the convening of the General Assembly shall not earlier than the 15th day from the day of filing the application provided for by paragraph 8 of this article.
10. The General Assembly shall be authorised to meet in the case of receipt of a certificate of registration of the information on the date, time and place of convening the General Assembly. A certificate of registration shall be issued by the Mayor of the municipality, or by an officer authorised by him/her, within 5 working days after the application is submitted. Registration may be refused if the requirements of this Law have not been met. A refusal of the Mayor of the municipality or of an officer authorised by him/her to register the application may be appealed according to paragraph 6 of this article.
11. Information on the agenda and date, time and place of convening of the General Assembly shall, according to Article 851(4) of this Law, be published within 3 days after the registration of the information.
12. In cases provided for by paragraph 1(c) of this article, the initiative to convene the General Assembly shall not require registration by the City Hall. In that case, information on the agenda and date, time and place of convening of the General Assembly shall be registered in the manner prescribed by paragraphs 8-11 of this article, except for the procedure for submitting a list of constituents who desire to initiate the convening of the General Assembly.
13. The Mayor of a municipality may initiate the convening of the General Assembly in compliance with the requirements of paragraphs 4, 9 and 11 of this article. The municipality Sakrebulo shall define the procedure for convening the General Assembly by the Mayor of the municipality upon the request of the municipality Sakrebulo. The Mayor of a municipality may not include in the agenda of the General Assembly the election of the Chair of the General Assembly.
14. In a settlement where the Chair of the General Assembly has been elected, the Mayor of the municipality shall be obliged to ensure, on his/her own initiative, the convening of the General Assembly at least twice a year.
15. The General Assembly shall be convened, and the information referred to in paragraph 11 of this article shall be disseminated in the respective settlement by the City Hall and the initiative group, as well as by the Chair of the General Assembly (if any).
Organic Law of Georgia No 4087 of 22 July 2015 – website, 4.8.2015
Organic Law of Georgia No 1251 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Article 855 – Rules of operation of the General Assembly of a settlement
1. The General Assembly shall be duly constituted if it is attended by at least 20% of its members. The registration of the members of the General Assembly attending the General Assembly shall be organised by the initiative group and/or by the authorised officer of the City Hall, and/or by members of the General Assembly. At registration, the name, surname, birth date (day, month and year), personal identity number of a citizen of Georgia, place of registration and signature of a member of the General Assembly shall be indicated.
2. If the General Assembly is convened on the grounds referred to in Article 854(1)(a) of this Law, its activities shall be directed by a member of the initiative group whose signature is indicated first in the application, and in his/her absence, by any other member of the initiative group, or with the consent of the initiative group, by the authorised officer of the City Hall. If the General Assembly is convened on the grounds referred to in Article 854(1)(b) of this Law, its activities shall be directed by the authorised officer of the City Hall. In a settlement where the Chair of the General Assembly has been elected, the General Assembly activities shall be directed by the Chair of the General Assembly.
3. Minutes of the General Assembly shall be drafted by the secretary of the General Assembly. If the General Assembly is convened on the grounds referred to in Article 854(1)(a) of this Law, the functions of the secretary of the General Assembly shall be performed by a member of the initiative group, and if the General Assembly is convened under Article 854(1)(b) of this Law, then by the authorised officer of the City Hall. In a settlement where the Chair of the General Assembly has been elected, the functions of the secretary of the General Assembly shall be performed by the Chair of the General Assembly or by the duly authorised person.
4. The General Assembly shall adopt decisions by a majority of votes of its members present at the General Assembly. The voting shall, as a rule, be held by raising hands. The members of the General Assembly shall be notified of the form of voting by the person specified in paragraph 2 of this article. By decision of the General Assembly, another form of voting may be established. When the General Assembly is held on a stage-by-stage basis in individual parts of a settlement, all votes of the members of the General Assembly present shall be summed up, unless otherwise provided for by the resolution of a municipality Sakrebulo stipulated by paragraph 6 of this article.
5. Minutes of the General Assembly shall be drafted at the General Assembly. The minutes of the General Assembly shall indicate the date and place of holding the General Assembly, the number of the minutes, issues discussed by the General Assembly, and decisions taken, as well as the number of members of the General Assembly present, and if necessary, any other information. The minutes of the General Assembly shall be signed by the persons determined by paragraphs 2 and 3 of this article. A copy of the minutes of the General Assembly shall, within 7 days after the holding of the General Assembly, be submitted to the City Hall by the person determined by paragraph 2 of this article.
6. The municipality Sakrebulo shall, under a resolution, approve the standard statute of the General Assembly. The standard statute of the General Assembly and this Law shall regulate other issues relating to the convening of the General Assembly, the procedure for holding the General Assembly in certain parts of a settlement, for initiating issues, for their discussion and voting at the General Assembly, the rights and obligations of the secretary and the Chair of the General Assembly, and the procedure for the election of the Chair of the General Assembly. According to this Law and any other legislative and normative acts of Georgia, a standard statute of the General Assembly may also determine any other issues relating to the activities of the General Assembly.
Organic Law of Georgia No 4087 of 22 July 2015 – website, 4.8.2015
Organic Law of Georgia No 1251 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Article 86 – Petition
1. A petition may be filed by the following entities:
a) at least 1% of the constituents registered in the territory of a municipality;
b) the General Assembly.
2. A municipality Sakrebulo may grant the right to file a petition to a lesser number of constituents registered in the territory of the municipality.
3. By decision of the General Assembly, a petition shall, on behalf of the General Assembly, be filed by the Electee of and/or by a person authorised by the General Assembly.
4. A petition shall be drafted and filed to the attention of the chairperson of the municipality Sakrebulo. The following documents may be submitted in the form of a petition:
a) a draft normative administrative-legal act;
b) basic principles or specific proposals of a draft normative administrative-legal act that is to be prepared;
c) based on problems common to a municipality and/or to a settlement, a request for the examination, discussion and solution of respective issues at a session of the municipality Sakrebulo.
5. A petition shall include:
a) the text of the application;
b) the name, surname, address, contact phone (if any) and a copy of the identity card of a citizen of Georgia of the speaker(s) (not more than three) of the entity who files the petition;
c) the date of filing the petition;
d) in cases provided for by paragraph 1(a) of this article, a list of the constituents filing the petition who are registered in the territory of the respective municipality;
e) in cases provided for by paragraph 4(a) of this article, a draft normative administrative-legal act, and in cases provided for by paragraph 4(b) of this article, basic principles or specific proposals of a normative administrative-legal act that is to be drafted;
f) in cases provided for by paragraph 4(c) of this article, a specifically formulated request and respective substantiation.
6. The list of the constituents filing a petition who are registered in the territory of the respective municipality shall include the following details: the name, surname, birth date (day, month and year), and personal identity number of a citizen of Georgia, place of registration and signature of a constituent registered in the territory of the respective municipality.
7. A petition shall be registered by the Staff of the municipality Sakrebulo. It shall ensure that the petition is published according to Article of 851(4) this Law.
8. The speaker(s) of the entity filing a petition shall be given a certificate of registration of the petition within 3 working days after applying for its registration. Registration may be refused if the requirements of this Law have not been met, and/or if the decision-making on the issue indicated in the petition does not fall within the powers of the municipality.
9. The speaker(s) of the entity filing a petition may appeal the refusal to register a petition to a court, in accordance with the legislation of Georgia.
10. A municipality Sakrebulo shall discuss a petition provided for by paragraph 4(a) of this article and make a respective decision in accordance with the procedure determined by this Law and the rules of procedure of the municipality Sakrebulo for adopting a resolution of a municipality Sakrebulo.
11. A petition provided for by paragraph 4(b) or (c) of this article shall, by decision of the bureau of a municipality Sakrebulo, within 7 days after its registration, be submitted for examination to the respective commission of the municipality Sakrebulo, or to the municipality Sakrebulo with a proposal to set up a working group of the municipality Sakrebulo, or this petition shall be submitted for discussion to the Mayor of the municipality according to the jurisdiction. Within a month after the bureau of a municipality Sakrebulo forwards a petition, the municipality Sakrebulo shall make a decision on the expediency of setting up a working group of the municipality Sakrebulo for the purpose of examining the petition, or forward the petition to the respective commission of the municipality Sakrebulo.
12. The commission or the working group of a municipality Sakrebulo shall, within 15 days after receiving a petition in the manner prescribed by paragraph 11 of this article, discuss the petition and make one of the following decisions:
a) to consider it reasonable to prepare a draft resolution of the municipality Sakrebulo in accordance with the petition;
b) to examine the petition provided for by paragraph 4(c) of this article, and to submit it for review to the session of the municipality Sakrebulo;
c) to consider it unreasonable to discuss the petition.
13. The entity who filed the petition shall be notified of the decisions provided for by paragraphs 11 and 12 of this article within 5 days after their adoption.
14. In the case of a decision provided for by paragraph 12(a) of this article, a draft normative administrative-legal act shall be submitted for discussion to a municipality Sakrebulo session within a month after the decision has been made. The municipality Sakrebulo shall discuss the relevant draft resolution in accordance with the procedure determined by this Law and by the rules of procedure of the municipality Sakrebulo for adopting a resolution of a municipality Sakrebulo.
15. In the case of a decision provided for by paragraph 12(b) of this article, a conclusion on the petition shall be prepared within a month after the decision has been made, and the petition, along with the conclusion, shall be submitted for discussion to a session of a municipality Sakrebulo. The municipality Sakrebulo shall make a decision on the petition within one month.
16. A decision provided for by paragraph 12(c) of this article shall, be submitted to the municipality Sakrebulo within 15 days after the decision is made. The municipality Sakrebulo shall take the relevant information into consideration, or disagree with the decision of the respective commission or working group of the municipality Sakrebulo and make another, relevant decision.
17. By decision of a municipality Sakrebulo, the time limits prescribed by paragraphs 14 and 15 of this article may be extended for one month.
18. The Mayor of a municipality shall review a petition forwarded, according to the jurisdiction, by the bureau of the municipality Sakrebulo, and inform the municipality Sakrebulo and the entity filing the petition of the outcomes of the review within a month after accepting the petition for review. This period may be extended by one month with the consent of the bureau of the municipality Sakrebulo.
19. A petition shall be presented before the session of a municipality Sakrebulo/commission or working group of a municipality Sakrebulo by a speaker(s) of the entity filing the petition. The speaker(s) shall, according to Article 87(4) of this Law, participate, with a deliberative vote, in the session of the municipality Sakrebulo/commission or working group of the municipality Sakrebulo.
20. In cases provided for by paragraph 18 of this article, a municipality Sakrebulo shall be entitled to request the Mayor of the municipality to submit in person to the municipality Sakrebulo session a report on the results of the review of the petition, or to provide additional information regarding the petition.
21. After discussing a petition, a municipality Sakrebulo shall, within 10 days after making the respective decision, notify the entity filing the petition of the decision, except for the case provided for by paragraph 22 of this article.
22. If a petition has been filed by the General Assembly, the relevant employees of the municipal bodies concerned shall submit in person to the General Assembly information on the outcomes of the discussion of the petition within a month after the decision is made, and/or to the Chair of the General Assembly, within 10 days after the decision is made.
23. Any other procedures relating to the registration of a petition, to the checking of signatures and to the discussion of a petition shall, according to this article, be determined by the rules of procedure of a municipality Sakrebulo.
24. A municipality Sakrebulo may, taking into account the provisions of this article, determine by a resolution of the municipality Sakrebulo the procedure for submitting a petition electronically.
Organic Law of Georgia No 4087 of 22 July 2015 – website, 4.8.2015
Organic Law of Georgia No 1251 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Article 861 – Council of civil advisors
1. A council of civil advisors shall be a deliberative body of the Mayor of a municipality/Gamgebeli of a district. The council of civil advisors shall be composed of the representatives of entrepreneurial legal entities, of NGOs and of the municipality population. Under this Law, the composition of the council of civil advisors shall be approved by the Mayor of a municipality/ Gamgebeli of a district. The council of civil advisors shall be composed of at least 10 members.
2. The number of representatives of one gender in a council of civil advisors shall be at least one third of the total number of its members. A council of civil advisors shall not be authorised if the requirement of this paragraph has not been met.
3. The Mayor of a municipality shall submit for review to the board of civil advisors, which is approved by him/her, a draft municipal budget, documents relating to the municipality spatial planning, proposals on giving names to the municipality geographical features, as well as other significant draft administrative-legal acts, and infrastructural and social projects. Other powers of the board of civil advisors approved by the Mayor of the municipality and the rules of its operation shall be determined by the statute of the council of civil advisors, which shall be approved by the Mayor of the municipality.
4. The powers and rules of operation of the council of civil advisors approved by a District Gamgebeli shall be determined by the statute of the council of civil advisors, which shall be approved by the District Gamgebeli.
5. A decision of the council of civil advisors shall be recorded in the minutes of the session of the council of civil advisors. A council of civil advisors shall meet at least once in three months.
Organic Law of Georgia No 4087 of 22 July 2015 – website, 4.8.2015
Organic Law of Georgia No 1251 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Article 87 – Participation in the sessions of a municipality Sakrebulo and in the sessions of its commission
1. The sessions of a municipality Sakrebulo and of a commission of the Sakrebulo, as well as the sessions of the Government shall be public, except for the cases provided for by the legislation of Georgia.
2. Anyone may, without any prior notification and/or prior permission, attend the sessions of a municipality Sakrebulo and the sessions of its commission.
3. Seats shall be allocated in a session hall for persons who wish to attend open sessions of a municipality Sakrebulo and the sessions of its commission. If the number of persons wishing to attend a session exceeds the number of seats available in the session hall, the Staff of the municipality Sakrebulo shall be obliged to use all available technical means that will allow the persons who wish to attend the session to listen to the session.
4. Persons wishing to attend the open sessions of a municipality Sakrebulo and of its commission, may, without a prior permission, but only in the case of the consent of the chairperson of the session, put questions to the speaker and co-speaker, make clarifications, statements and provide information in the manner prescribed by the rules of procedure of the municipality Sakrebulo.
Organic Law of Georgia No 4087 of 22 July 2015 – website, 4.8.2015
Article 88 – Hearing reports on the work performed by a municipality Mayor and by a municipality Sakrebulo member
1. At least once a year and not later than 1 November, the Mayor of a municipality and a member of a municipality Sakrebulo shall, under the respective resolution of the municipality Sakrebulo, hold public meetings with the constituents of the municipality and deliver a report to them on the work performed and answer questions put by the municipality constituents during the discussion of the report.
2. A constituent registered in the territory of a municipality may, without any limitation, attend the discussion of the public report of the Mayor and of a member of the municipality Sakrebulo.
3. Relevant municipal bodies shall be obliged to ensure the publication of reports, provided for by this Law, on the work performed by the Mayor of the municipality and by a member of the municipality Sakrebulo.
Organic Law of Georgia No 4087 of 22 July 2015 – website, 4.8.2015
Organic Law of Georgia No 1251 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Section V
MUNICIPAL BUDGET AND ECONOMIC BASICS
Chapter XII – Municipal Budget
Article 89 – Municipal Budget
1. A municipal budget is a combination of receivables, payables and changes to the balance approved by the municipality Sakrebulo and used for the purpose of performing the functions and obligations of the municipality.
2. The procedure for drafting, submitting, discussing, adopting, amending, executing, reporting and monitoring a municipal budget shall be determined by this Law, the Budget Code of Georgia and other normative acts.
Article 90 – Independence of a municipal budget
1. A municipal budget shall be independent from the budgets of other municipalities, as well as from the budgets of the autonomous republics and of the State.
2. The independence of a municipal budget shall be ensured by its own receipts and by the power to independently determine the payables for the exercise of its own powers.
Article 91 – Discussion and approval of a draft municipal budget
1. Not later than 15 November of each year, the Mayor of a municipality shall submit a draft budget of the municipality for the next year, along with the attached materials, to the municipality Sakrebulo, in accordance with this Law and the Budget Code of Georgia.
2. The municipality Sakrebulo shall publish a draft municipal budget for public comment within 5 days after it has been submitted.
3. A municipality Sakrebulo shall publicly discuss a draft budget, and before the beginning of a new budgetary year, adopt a decision, by a majority of the the members on the current list, on the approval of the draft municipal budget.
4. If there are any comments, the Municipality Sakrebulo shall, not later than 25 November, return the draft budget with the attached comments to the Mayor of the municipality.
5. Not later than 10 December, the Mayor of the municipality shall submit the same or the modified version of the draft budget to the municipality Sakrebulo.
6. During the discussion of a draft budget by the municipality Sakrebulo, the draft budget may be amended only in agreement with the Mayor of the municipality.
7. If the municipality Sakrebulo does not approve the revised version of the draft budget submitted by the Mayor of the municipality, or the original version of a draft budget, in the case where the Mayor does not approve the comments of the Sakrebulo, the Municipality Sakrebulo may, with three fifths of the members on the current list, approve the draft budget initiated by a faction of the municipality Sakrebulo or by at least one third of the members on the current list of the municipality Sakrebulo. This draft version shall reflect only the comments, or part of the comments, submitted by the Sakrebulo to the Mayor in accordance with paragraph 4 of this article.
8. If a draft municipal budget is not approved before the beginning of the planning year, the Mayor of the municipality may allocate sums every month for each priority in an amount that does not exceed one twelfth of the amount of allocations of the previous budget year. If the draft municipal budget is not approved within 3 months after the beginning of a new budget year, the Government of Georgia shall have the right to prematurely terminate the powers of the municipality Sakrebulo, under the procedure established by this Law.
9. An annual budget shall be published and shall be available to the public.
Organic Law of Georgia No 1251 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 2436 of 16 December 2022 – website, 29.12.2022
Article 92 – Receivables of a municipal budget
1. The receipts of a municipal budget shall be a combination of the monetary funds received in the budget during a reporting period:
a) revenues;
b) non-financial assets (funds received from transactions performed with non-financial assets);
c) financial assets (funds received from transactions performed with financial assets, except for the use of the balance);
d) liabilities (funds received after undertaking liabilities);
2. The receipts of a municipal budget shall include its own receipts and transferred funds.
3. A municipality may, within its powers, use its own receipts at its discretion.
4. The transferred funds of a municipal budget include capital transfers, special transfers and targeted transfers, loans and the grants obtained according to the Law of Georgia on Grants.
5. Revenues of a municipal budget shall be administered in the manner prescribed by the legislation of Georgia.
Article 93 – Determination of local taxes and fees and a procedure for their administration
1. The amount (rate) of local taxes shall be determined by the municipality Sakrebulo in the manner prescribed by law.
2. The amount (rate) of local fees shall be determined by the municipality Sakrebulo.
3. Local taxes shall be administered by tax authorities. The collection of funds receivable from other revenues established by the legislation of Georgia or from transactions performed with non-financial assets shall be performed by the relevant agencies, unless otherwise provided for by the legislation of Georgia.
4. It shall be prohibited to introduce any payment, tariff, or any other fees for educational and catering services in public early learning, and pre-school and educational institutions located in the territory of a municipality and under the control of the municipality.
Organic Law of Georgia No 5381 of 8 June 2016 – website, 24.6.2016
Organic Law of Georgia No 508 of 23 March 2017 – website, 27.3.2017
Article 94 – Types of a transfer to be allocated for a municipal budget
Types of transfer to be allocated for a municipal budget shall be:
a) capital transfers;
b) targeted transfers;
c) special transfers.
Organic Law of Georgia No 2587 of 30 July 2014 – website, 11.8.2014
Organic Law of Georgia No 4018 of 14 December 2018 – website, 25.12.2018
Article 95 – (Deleted)
Organic Law of Georgia No 4018 of 14 December 2018 – website, 25.12.2018
Article 96 – Capital transfers
1. A capital transfer shall be allocated for the implementation of capital projects. A capital transfer shall be the financial aid rendered between the state budget, the republican budget of an autonomous republic and the municipal budget, which is related to the growth of non-financial assets of the recipient of the transfer. A municipality may allocate a capital transfer only if it serves the goals of the municipality allocating the transfer, within its own powers determined by the legislation of Georgia.
2. Where paragraph 1 of this article so provides for, a municipality may apply to the Government/Ministries of Georgia, and/or to the Government/Ministries of an autonomous republic of Georgia and request the allocation of financial aid in the form of a capital transfer. The request shall include the grounds for requesting the allocation of a capital transfer and the amount of the transfer.
3. A capital transfer from the state budget to the budget of the autonomous republic shall be allocated in accordance with the procedure determined by paragraph 2 of this article.
4. Where paragraph 1 of this article so provides for, a proposal of a municipality for allocating a capital transfer may be submitted to another municipality.
Organic Law of Georgia No 2587 of 30 July 2014 – website, 11.8.2014
Organic Law of Georgia No 2936 of 12 December 2014 – website, 24.12.2014
Organic Law of Georgia No 6853 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020
Article 97 – Targeted transfers
1. A targeted transfer shall be transferred from one budget to another for the financial support of the delegated power.
2. A targeted transfer may be transferred:
a) from the state budget of Georgia to a municipal budget;
b) from the budget of the autonomous republic to the relevant municipal budget.
Article 98 – Special transfers
1. A special transfer shall be allocated to eliminate the consequences (damage) of natural calamities, of ecological and other disasters, of wars, outbreaks and other contingencies, as well as to carry out other activities. A special transfer shall be the financial aid rendered between the state budget, the republican budget of an autonomous republic and the budget of municipalities. A municipality may allocate a transfer only if it serves the goals of the allocating municipality within its own powers determined by the legislation of Georgia.
2. Where paragraph 1 of this article so provides for, a municipality may apply to the Government/Ministries of Georgia, and/or to the Government/Ministries of the autonomous republic of Georgia and request the allocation of financial aid in the form of a special transfer. The request shall include the grounds for requesting the allocation of a special transfer and the amount of the transfer.
3. A special transfer from the state budget to the budget of an autonomous republic shall be allocated under the procedure determined by paragraph 2 of this article.
4. Where paragraph 1 of this article so provides for, a proposal of a municipality for allocating a special transfer may be submitted to another municipality.
5. A proposal for the allocation of a special transfer may be submitted only if the reserve fund of the respective municipal budget is not sufficient to finance the activities provided for by paragraph 1 of this article.
Organic Law of Georgia No 2587 of 30 July 2014 – website, 11.8.2014
Organic Law of Georgia No 2936 of 12 December 2014 – website, 24.12.2014
Organic Law of Georgia No 6853 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020
Article 99 – Reserve fund of a municipal budget
1. A reserve fund shall be created to finance any payables unforeseen in a municipal budget. The volume of the reserve fund shall not exceed 2% of the total volume of allocations provided for by the annual budget.
2. Funds from the reserve fund of a municipal budget shall be allocated by the respective structural unit of the City Hall based on the decision of the Mayor of the municipality, which contains information on the amount and purpose of the funds.
Organic Law of Georgia No 1251 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Article 100 – Borrowing funds and obtaining a grant by a municipality
1. To carry out capital investments, a municipality may, within its powers and in its own name, and by permission of the Government of Georgia, borrow funds/undertake a loan liability from a legal entity in the manner and amount prescribed by the legislation of Georgia.
2. The total amount of the loan borrowed by a municipality shall not exceed 10% of the average annual own revenues of the municipality for the previous 3 budget years. If Tbilisi borrows a loan, the loan servicing amount (principal and interest) to be covered annually shall not exceed 5% of its own revenues of the annual budget of Tbilisi. The property owned by the municipality may not be used as a means to secure the claim.
3. A municipality may borrow funds in an amount that exceeds the amount determined by paragraph 2 of this article only from public authorities and from a legal entity under public law that is controlled by public authorities.
4. The decision of a municipality to stand as a surety or to provide any other guarantees in favour of another person shall also require the permission of the Government of Georgia.
5. To exercise its own powers, a municipality may, with the permission of the Government of Georgia, receive a grant in the manner prescribed by law. To obtain permission to receive a grant, the executive body of the municipality shall file a request with the Government of Georgia. A permission of the Government of Georgia shall not be required if:
a) a grant is received based on a treaty of Georgia ratified by the Parliament of Georgia;
b) a grant is allocated by a ministry of Georgia or the relevant legal entity under public law provided for by the Law of Georgia on Grants;
c) the recipient of the grant is Tbilisi.
6. A permission of the Government of Georgia shall be issued by a resolution of the Government of Georgia.
7. The decisions provided for by paragraphs 1, 4 and 5 of this paragraph shall, on behalf of a municipality and with the prior consent of the municipality Sakrebulo, be taken and the relevant agreement shall be entered into by the executive body of the municipality in the manner and on conditions prescribed by this article.
Organic Law of Georgia No 3977 of 8 July 2015 – website, 20.7.2015
Article 101 – Payables of a municipal budget
1. The payables of a municipal budget are a set of monetary funds to be allocated from the budget during a reporting period:
a) expenditures;
b) non-financial assets (funds directed to transactions performed with non-financial assets);
c) financial assets (funds directed to transactions performed with financial assets, except for the accumulation of the balance);
d) liabilities (funds directed to coverage of the main part of liabilities).
2. A municipality shall direct at least 1% of the total amount of budgetary allocations, intended for remuneration, to the professional development of its officers.
Organic Law of Georgia No 4386 of 27 October 2015 – website, 11.11.2015
Organic Law of Georgia No 165 of 21 December 2016 – website, 28.12.2016
Article 102 – Independence when determining the directions of the payables
A municipality shall independently determine the directions of the payables to be financed for exercise of the powers stipulated by this Law.
Article 103 – Compensation of revenues
A decision taken by the highest public authorities of Georgia, as well as by the public authorities of the Abkhazia and Ajara Autonomous Republics, which, during the year of the adoption of the decision, increases the volume of budgetary payables of a municipality, or reduces the municipality revenues, shall be compensated from the state budget of Georgia or from the budget of the autonomous republic.
Chapter XIII – Municipal Property
Article 104 – Scope of the Chapter
1. This Chapter defines the categories of municipal property, the procedure for its creation, and property rights (except for natural resources the use, ownership and disposal of which are regulated under the legislation of Georgia), as well as legal, economic and organisational grounds and basic terms for the privatisation and transfer of municipal property with the right to use.
2. This Chapter shall not apply to:
a) goods/services purchased through a procurement procedure, provided that the purpose of the procurement was the further allocation, distribution or any other disposal of the purchased goods/services;
b) (Deleted – 9.2.2023, No 2580);
c) the alienation or any other disposal of the useful parts and materials obtained as a result of reconstruction, repair, dismantling or liquidation of municipal-owned buildings that have been transferred for use to the central government of Georgia, or to the Autonomous Republics of Abkhazia and Ajara, or to municipalities or legal entities under public law, provided that the above alienation or disposal is performed by the above authority or legal entity under public law to cover, in full or in part, the costs of reconstruction, repair, dismantling or liquidation of said buildings;
d) the cases stipulated by the relevant legal act of the Government of Georgia, which are related to the gratuitous transfer to lawful users by a municipality's executive body of a non-privatised residential and non-residential (isolated and non-isolated) area that is subject to the transfer to lawful users;
e) the management, disposal and transfer for use of the property owned by the municipality within the public and private cooperation project under the Law of Georgia on Public and Private Cooperation.
3. The alienation or any other disposal of the useful parts and materials obtained as a result of reconstruction, repair, dismantling or liquidation of municipal-owned buildings that have been transferred for use to the central government of Georgia, or to the Abkhazia and Ajara Autonomous Republics, or to municipalities or legal entities under public law shall be carried out by the said entity or the legal entity under public law, in the manner and on the conditions determined by the Government of Georgia, to cover, in full or in part, the costs of reconstruction, repair, dismantling or liquidation of the above buildings.
Organic Law of Georgia No 3977 of 8 July 2015 – website, 20.7.2015
Organic Law of Georgia No 2279 of 4 May 2018 – website, 24.5.2018
Organic Law of Georgia No 2580 of 9 February 2023 – website, 27.2.2023
Article 105 – Definition of terms
For the purposes of this Law, the terms used herein shall have the following meanings:
a) disposal – privatisation of municipal property, transfer of property with a right to use, transfer with a right of management, or gratuitous transfer of ownership or of the right to use to the State, an autonomous republic, a legal entity under private law of the relevant municipality (municipalities), or to a legal entity under public law established by Tbilisi;
b) privatisation – transfer of ownership of municipal property to a physical and/or legal person in the form and manner prescribed by this Law, except for the cases stipulated by Articles 75(d.b1) and 79, 1061 and 108;
c) transfer with a right to use – transfer of municipal property to a physical person, to a legal entity under public and/or private law with a right to use, in the manner prescribed by this Law;
d) transfer with a right of management – transfer of municipal-owned interests and shares to a physical and/or legal person in the manner prescribed by this Law;
e) initial cost of disposal – the initial cost of transferring municipal property with a right of privatisation, enjoyment or management;
f) (deleted – 22.7.2015, No 4087);
g) recognised foreign stock exchange – a stock exchange included in the list of stock exchanges recognised by the National Bank of Georgia under the legislation of Georgia.
Organic Law of Georgia No 3977 of 8 July 2015 – website, 20.7.2015
Organic Law of Georgia No 4087 of 22 July 2015 – website, 4.8.2015
Article 106 – Municipal property
1. Municipal property shall be all items and non-material goods owned by a municipality in accordance with the legislation of Georgia.
2. Municipal property shall include:
a) the property assigned to a municipality by law;
b) the property transferred by the State to the ownership of a municipality;
c) the property transferred by an autonomous republic to the ownership of the relevant municipality;
d) the property that has been created, acquired or registered by a municipality according to the legislation of Georgia.
3. Municipal property shall be divided into two categories – core (undisposed) assets and additional property.
4. Core (undisposed) assets shall be the basis for the exercise of the powers of a municipality. Core assets may be used only for carrying out public functions and for the exercise of the powers of a municipality.
5. Additional property shall be the property that is not part of the core (not alienated) assets, and that may be used by a municipality in the manner prescribed by the legislation of Georgia.
6. The list of the types of the core (undisposed) assets that are to be transferred by the State to municipalities shall be approved by the Government of Georgia upon the recommendation of the Ministry of Economy and Sustainable Development of Georgia.
7. It shall be prohibited to alienate the core (undisposed) assets of a municipality, except for cases stipulated by Article 121 of this Law. Additional property may be alienated in the manner prescribed by this Law and by other legislative and subordinate normative acts of Georgia.
Article 1061 – Legal person under private law of a municipality (municipalities)
1. A municipality may, exclusively within the scope of its powers, establish a joint stock company, a limited liability company, and a non-entrepreneurial (non-commercial) legal entity under the legislation of Georgia. A municipality may also become a partner/shareholder/member of a joint stock company, a limited liability company, and a non-entrepreneurial (non-commercial) legal entity. A municipality is a founder/partner/shareholder/member of a legal entity under private law.
2. To carry out joint activities, municipalities may, according to this Law and any other legislative and subordinate acts of Georgia, jointly establish a joint stock company, a limited liability company, a non-entrepreneurial (non-commercial) legal entity, or become partners/shareholders/founders of joint stock companies and limited liability companies, and members of non-entrepreneurial (non-commercial) legal entities established by other persons, including by a municipality/municipalities.
3. Paragraphs 7, 13 and 15 of this article shall apply only to the enterprise of a municipality/municipalities in which the participatory interest of the municipality/municipalities exceed 50%, as well as to a non-entrepreneurial (non-commercial) legal entity established by a municipality/municipalities, and to the non-entrepreneurial (non-commercial) legal entity the member(s) of which is (are) only a municipality/municipalities, except for the legal entity provided for by Article 20 of this Law. Issues relating to the property of any other enterprise or non-entrepreneurial (non-commercial) legal entity of a municipality/municipalities shall be determined by the statute (charter) of the respective legal entity under private law. This article shall not apply to non-entrepreneurial (non-commercial) legal entities established according to Article 20 of this Law. Issues relating to the activities of said legal entity shall be determined by its statute (charter).
4. A decision on the establishment, reorganisation and liquidation of a legal person under private law, or on the acquisition of interest/shares of a joint stock company or of a limited liability company, or on joining a non-entrepreneurial (non-commercial) legal entity shall be taken by the executive body of the municipality with the consent of the municipality Sakrebulo. The municipality Sakrebulo shall approve the reasonableness of taking the decision referred to in this paragraph, which does not mean the approval of the application for registration and of the enclosed documents provided for by the legislation of Georgia.
5. The powers of a partner/share holder of an enterprise of a municipality/municipalities shall be exercised by the respective executive body/bodies of the municipality/municipalities. A municipality executive body as a partner/share holder shall be entitled to make a decision on making changes to the capital of an enterprise of the municipality/municipalities, including on contributing interest, shares, and monetary funds, on the transfer of property with the right to use/with the right of ownership to an enterprise of the municipality/municipalities. The municipality executive body shall also be entitled to approve the statute (charter) of the respective legal person and exercise any other powers of a partner/shareholder as provided for by the legislation of Georgia. In an enterprise of a municipality in which the participatory interest of the respective municipality does not exceed 50%, the respective executive body of the municipality shall participate as a partner/shareholder in the making of the decision referred to in this paragraph. In that case, a decision shall be taken according to the statute (charter) of the respective enterprise.
6. The powers of the founder of a non-entrepreneurial (non-commercial) legal person of a municipality (municipalities) shall be exercised by the respective executive body (bodies) of the municipality (municipalities). A municipality's executive body, as a founder/member, shall be entitled to make decisions on the transfer of financial resources and movable property with the right to use/with the right of ownership to a non-entrepreneurial (non-commercial) legal entity of a municipality/municipalities, on the transfer of immovable property for use, approve the statute (charter) of the respective legal entity, and exercise any other powers prescribed by the legislation of Georgia. In the case of a non-entrepreneurial (non-commercial) legal entity of a municipality where one of the founders/members is a respective municipality, the respective executive body of a municipality shall participate as a founder/member in the making of the decision referred to in this paragraph. In that case, a decision shall be taken according to the statute (charter) of the respective legal entity.
7. The fixed assets of a legal entity under private law of a municipality/municipalities, except for the alienation of property according to paragraph 11 of this article, and for the property acquired/obtained in cases stipulated by Articles 104(2-3) and 118(2) of this Law, shall be alienated thorough a public or electronic auction.
8. The fixed assets of a legal entity under private law of a municipality/municipalities shall be transferred with a right to use through an auction or by way of direct disposal. The fixed assets may be transferred with a right to use by way of direct disposal with or without charge, conditionally or unconditionally.
9. The property of a legal person under private law of a municipality/municipalities may be transferred without an auction, with a right to use, free of charge, for not more than a 2-year term, except for the cases stipulated by paragraph 11 of this article.
10. The rules for the alienation or transfer with a right to use of fixed assets of a legal entity under private law of a municipality, the rules for the determination of the initial cost of property, of the cost and of the initial cost of rent during the transfer of property with a right to use, as well as the rules of payment, shall be approved by the municipality Sakrebulo, with a resolution, upon recommendation of the Mayor of the municipality, taking into consideration the rules for the privatisation of municipal property, for the transfer of property with a right to use and with a right of management, as well as the rules for the determination of the initial cost of privatisation during the privatisation of property, rules for the determination of the cost and initial cost of rent during the transfer of property with a right to use and rules of payment.
11. The property of a legal entity under private law of a municipality/municipalities may be transferred without an auction, with a right to use, to the respective municipality, to public authorities and to the bodies of the autonomous republics, to another municipality, to a legal entity under public law (except for political parties), to a non-entrepreneurial (non-commercial) legal entity established by a municipality/municipalities, to an enterprise in which more than 50% of the participatory interest or shares are owned by a municipality/municipalities, or to a legal entity under private law established by this legal entity under private law. The property of a legal entity under private law of a municipality/municipalities may be transferred without an auction to the ownership of a relevant municipality/municipalities. A decision on the transfer of the property of a legal entity under private law of a municipality/municipalities with a right to use shall, under this paragraph, be taken by the municipality's executive body, as the founder/partner/shareholder/member of the legal entity, according to this Law and the statute (charter) of the respective legal entity.
12. A decision to alienate or transfer with a right to use of the fixed assets of a legal entity under private law of a municipality/municipalities shall, under this paragraph, be taken by the municipality's executive body, as the founder/partner/shareholder/member of the legal entity, according to this Law and the statute (charter) of the respective legal entity. When alienating the property of a non-entrepreneurial (non-commercial) legal entity of a municipality/municipalities, the requirement of Article 36 of the Civil Code of Georgia shall be observed, except for the case stipulated by paragraph 11 of this Law.
13. A decision on the appointment/dismissal of a person authorised to manage/represent a legal entity under private law of a municipality/municipalities shall, according to the statute (charter) of the respective legal entity, be taken by the municipality's executive body as the founder/partner/share holder/member of the legal entity under private law.
14. The municipality Sakrebulo may, upon the recommendation of the municipality's executive body, regulate, according to other legislative and subordinate acts of Georgia, other issues relating to the management of the property of a legal entity under private law of a municipality that need to be regulated by a normative act.
15. A municipality Sakrebulo may include in its rules of procedure a procedure for submitting a report on the work performed by a person authorised to manage a legal entity under private law of the municipality.
16. Other issues relating to the management of property, financing, control, appointment of the executives of a legal entity under private law of a municipality provided for by paragraph 2 of this article, including the procedure for decision-making by the founders/partners/shareholders/members which is not regulated under this Law, shall be regulated by an agreement (statute/charter) of the founders/partners/shareholders/members.
17. The powers of an executive body of Tbilisi prescribed by this article, except for the cases stipulated by paragraphs 4 and 13 of this article, may also be exercised by the respective legal person under public law of Tbilisi in cases and in the manner provided for by the statute (charter) of this legal entity under public law.
18. The procedure for splitting up of an enterprise, more than 50 % of shares or equity of which is held by a municipality/municipalities, shall be approved by the Government of Georgia, by an ordinance.
Organic Law of Georgia No 4087 of 22 July 2015 – website, 4.8.2015
Organic Law of Georgia No 100 of 16 December 2016 – website, 23.12.2016
Organic Law of Georgia No 1251 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 900 of 2 August 2021 – website, 4.8.2021
Article 107 – Property assigned to a municipality under this Law
1. Under this Law, the following property existing in the territory of a municipality shall be assigned to the municipality:
a) local roads and their sections, streets, underground and overground crossings, pavements, traffic lights, street lightings, squares, public gardens, boulevards, fountains, parks, green plantings and coast-protecting structures;
b) non-agricultural land, except for:
b.a) privately owned land;
b.b) the land to which public property, and the property created with the State's participation, is fixed;
b.c) the land subject to the fixation to the property (public property and the property created with the State's participation) determined by sub-paragraph (b.b) of this paragraph in the manner prescribed by the legislation of Georgia;
c) the land fixed to the municipal-owned facilities, including the facilities stipulated by sub-paragraph (a) of this paragraph;
d) local forests and water resources;
e) agricultural land, except for cases provided for by paragraph 2 of this article.
2. The following agricultural land shall not be considered as the property of a municipality:
a) the agricultural land, including pastures, that has been registered as private or state property;
b) the non-registered agricultural land for which an application for registration as state property has been filed in the manner prescribed by paragraph 3 of this article, except for cases provided for by paragraph 4 of this article;
c) the non-registered agricultural land existing in the territory of a municipality;
d) the routes for driving cattle;
e) the agricultural land located in a 500m long borderland;
f) the land of state reserves, natural monuments, national parks and sanctuaries;
g) the land designated for historical, cultural, natural and religious monuments of state importance;
h) the land of the state forest;
i) the land transferred in the form of usufruct or with a right to use to the institutions and legal entities under public law financed from the state budget and from the budget of an autonomous republic of Georgia;
j) the land of the state water fund.
[j) the land of the state fund of Georgian waters. (Shall become effective from 1 September 2026)]
3. Unless otherwise provided for by law, a municipality's property right with respect to unregistered agricultural land that is located in its territory shall arise based on the application, in the prescribed manner, to the respective registering agency and the registration of the rights, which shall not deprive the State of its right to register the unregistered agricultural land as public property.
4. If the State and a municipality simultaneously apply to the respective registering agency for the registration of the same land or part of that land, the application that has been registered earlier shall be satisfied. If the applications have been filed on the same day, the application of a municipality shall be satisfied.
Organic Law of Georgia No 5160 of 3 June 2016 – website, 17.6.2016
Organic Law of Georgia No 5970 of 22 May 2020 – website, 28.5.2020
Organic Law of Georgia No 3439 of 30 June 2023 – website, 20.7.2023
Article 108 – Transfer of property owned by a municipality to the State and/or to an autonomous republic free of charge
1. The municipal-owned property, including non-agricultural land, agricultural land (with or without buildings), as well as interest/shares (except for the core (undisposed) assets required for the exercise of the municipality’s own powers) shall be transferred free of charge to State ownership based on the substantiated application of the property administrator provided for by the Law of Georgia on State Property. The above property shall be transferred free of charge into the ownership of an autonomous republic by decision of the municipality Sakrebulo based on the application of the government of the autonomous republic, and in the case of Tbilisi, by decision of the Tbilisi Government.
2. A reasoned decision, either positive or negative, on the request provided for by paragraph 1 of this article shall be taken by a municipality Sakrebulo, or by the Government, in the case of Tbilisi. The person filing the request shall be notified in writing of the relevant decision not later than 45 days after it has been filed. If the authorised body fails to make a decision within 45 days after the request has been filed, the property requested shall be considered transferred into the ownership of the State and/or of an autonomous republic, and shall be registered as the property of the State and/or the autonomous republic.
Organic Law of Georgia No 3977 of 8 July 2015 – website, 20.7.2015
Article 109 – Right to municipal property
1. A municipality shall be independent in exercising its property rights.
2. When exercising property rights, municipal bodies shall be obliged to protect the lawful interests both of the municipality and of the owner.
Article 110 – Basic principles for the exercise of property rights by a municipality
1. Municipal bodies shall exercise property rights on behalf of the municipality.
2. Municipal property may be located both inside and outside the territory of the municipality.
3. Municipal bodies shall exercise property rights on the property owned by the municipality by taking into consideration the interests of the population, in the manner prescribed by the legislation of Georgia.
Chapter XIV – Creation of Municipal Property
Article 111 – Sources for the creation of municipal property
Municipal property shall be created:
a) by the transfer of the state-owned property;
b) by funds allocated from its own budget;
c) as a result of occurrences that, under the legislation of Georgia, are related to the arising of civil law consequences;
d) by creating, acquiring, as well as by gratuitously receiving property and/or the work performed in accordance with the legislation of Georgia.
Organic Law of Georgia No 3977 of 8 July 2015 – website, 20.7.2015
Article 112 – Transfer of State-owned property into the ownership of a municipality
The State shall, in the manner prescribed by Article 113 of this Law, transfer to a municipality the property that is required for the exercise by the municipality of its own powers as determined by this Law.
Article 113 – Gratuitous transfer of the state-owned property to the ownership of a municipality
1. State-owned property shall be transferred to the ownership of a municipality by a property administrator based on a justified request of the Mayor of the municipality.
2. The property administrator shall make a reasoned decision on the request made by the body referred to in paragraph 1 of this article, and inform the applicant in writing of the decision within 45 days after the request has been filed. A decision of a property administrator to transfer the main (undisposed) immovable property shall, within 10 days after it has been taken, be referred for approval to the Government of Georgia. If the Government of Georgia fails to make a decision within 45 days, the requested property shall be considered transferred to the ownership of the applicant.
3. If the property is used by more than one municipality, it shall be transferred to the ownership of the municipality in the territory of which that property is located. The procedures for the use and maintenance of such property shall be determined by an agreement, which shall be signed by the municipalities that use the property.
Organic Law of Georgia No 1251 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Article 114 – Registration of property transferred by the State to the ownership of a municipality
1. Property transferred by the State to the ownership of a municipality shall be registered with the Public Registry, in accordance with the legislation of Georgia, based on an individual administrative-legal act of the property administrator, within 60 days after completion of the procedures determined by Article 113 of this Law.
2. The registration details of the property registered with the Public Registry, the amendments and adjustments to the registration details shall be public and be published in the manner prescribed by the legislation of Georgia.
Chapter XV – Privatisation and Transfer of Municipal Property with the Right to Use
Article 115 – Regulation of the privatisation and transfer of municipal property with the right to use and with the right of management and special cases of determination of the initial price of privatisation
1. The rules for the privatisation and transfer of municipal property with the right to use and with the right of management, as well as the rules for determining the privatisation cost and the initial price of privatisation during the privatisation of property, or the rent cost and the initial rent cost during the transfer of property with the right to use, also the rules of payment, shall be determined by the Government of Georgia in accordance with this Law.
2. When privatising the property of Tbilisi in the form of an auction with conditions, in the cases provided for by an ordinance of the Government of Georgia, the price of the initial privatisation of property may be less than its market price by decision of the Government of Tbilisi made with the approval of the Tbilisi Sakrebulo.
3. The rules determined by paragraphs 1 and 2 of this article shall not apply to the privatisation of interests or shares or to the privatisation of shares represented by certificates directly or through brokers, by public or private offer, on a foreign recognised stock exchange or in any other form of offer that is corresponding to the practice applicable at the time on international capital markets.
4. This Chapter shall not apply to the management, disposal and transfer for use of the property owned by the municipality within the public and private cooperation project under the Law of Georgia on Public and Private Cooperation.
Organic Law of Georgia No 3977 of 8 July 2015 – website, 20.7.2015
Organic Law of Georgia No 4310 of 18 September 2015 – website, 24.9.2015
Organic Law of Georgia No 2279 of 4 May 2018 – website, 24.5.2018
Article 116 – Representative of a municipality during the disposal of property
1. When privatising and transferring municipal property with the right to use or with the right of management or when disposing that property in any other manner, the municipality may act through its representative (trustee).
2. When privatising and transferring the property of Tbilisi with the right to use or with the right of management or when disposing of that property in any other manner, also when monitoring the performance of relevant contractual obligations, the Government may act through its representative (trustee), or through a legal entity under public law established by Tbilisi for that purpose.
Organic Law of Georgia No 3977 of 8 July 2015 – website, 20.7.2015
Article 117 – Purchaser of municipal property
1. When privatising municipal property (except for the privatisation of agricultural land owned by the municipality), the purchaser of the property may be a physical or legal person or an association of such persons in the property of which the participatory interest of the municipality or of the public authorities of Georgia is less than 25%.
2. The purchaser of municipal-owned agricultural land may be a person determined by law.
Organic Law of Georgia No 3977 of 8 July 2015 – website, 20.7.2015
Article 118 – Forms of privatisation of municipal property
1. Municipal property may be privatised in the form of a public or electronic auction, and the property of Tbilisi may, in addition to the above forms, be privatised in the form of a direct disposal, exchange or competitive selection, except for the cases provided for by paragraphs 2 and 3 of this article.
2. Upon the occurrence of an insured event, in the cases provided for by an insurance contract, the user of municipal-owned property shall transfer movable property into the ownership of the insurer in exchange for reimbursement of the value of that property by the insurer, or in exchange of the transfer of a undamaged property that is identical to the damaged property, under the terms determined by the insurance contract.
3. Immovable property confiscated according to the Administrative Offences Code of Georgia shall be disposed of under the procedure determined by the municipality Sakrebulo.
Organic Law of Georgia No 3977 of 8 July 2015 – website, 20.7.2015
Organic Law of Georgia No 6853 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020
Article 1181 – Procedure for the privatisation of the property of Tbilisi
1. A decision to privatise the property of Tbilisi in the form of a direct disposal or direct disposal based on a competitive selection shall be taken by the Government with the consent of the Tbilisi Sakrebulo, in the manner prescribed by this Law and by the Tbilisi Sakrebulo.
2. The property of Tbilisi may be privatised in the form of a direct disposal or a direct disposal based on competitive selection at a charge, conditionally or unconditionally.
3. The Government shall make a decision to privatise immovable property, interest and shares of Tbilisi in the form of a direct disposal and/or a direct disposal based on competitive selection, and determine the contractual terms only with the consent of the Tbilisi Sakrebulo. The property, interest and shares of Tbilisi shall be privatised in the form of a direct disposal, and/or a direct disposal based on competitive selection through a representative (trustee) designated by the Government, or through a legal entity under public law established by Tbilisi for that purpose, which, on behalf of the Government, shall conclude an agreement within 3 months after the Tbilisi Sakrebulo gives its consent.
4. A decision to privatise movable property of Tbilisi in the form of a direct disposal and/or a direct disposal based on a competitive selection shall be made, and the contractual terms shall be determined by the Government, with the consent of the Tbilisi Sakrebulo. Upon the consent of the Tbilisi Sakrebulo, an agreement shall be concluded, on behalf of the Government, by a representative (trustee) designated by the Government, or by a legal entity under public law established by Tbilisi for this purpose.
5. The Government may, with the consent of the Tbilisi Sakrebulo, transfer the property of Tbilisi into the ownership of a physical person and/or of a legal entity under private law, in exchange for the transfer of any other property into the ownership of Tbilisi (exchange). A decision on that issue shall be made by the Government with the approval of the Tbilisi Sakrebulo. The property of Tbilisi shall be transferred (exchanged) into ownership in exchange for any other property through a representative (trustee) designated by the Government, or through a legal entity under public law established by Tbilisi for that purpose, who, on behalf of the Government, shall conclude an agreement within 3 months after the Tbilisi Sakrebulo gives its consent.
6. The property of Tbilisi shall be transferred with the ownership right through a representative (trustee) designated by the Government, or through a legal entity under public law established by Tbilisi for that purpose, who, on behalf of the Government, shall transfer the property of Tbilisi into ownership.
7. The property of Tbilisi, if privatised, shall be privatised in the form of a public or electronic auction in the manner prescribed by Article 119 of this Law.
8. To perform the privatisation obligations, the purchaser of the property of Tbilisi may not encumber the acquired property with mortgage or lien without the consent of the representative (trustee) designated by the Government, or of the legal entity under public law established by Tbilisi for that purpose.
9. The privatisation of the property of Tbilisi shall be subject to the procedures prescribed by Article 120 of this Law.
Organic Law of Georgia No 3977 of 8 July 2015 – website, 20.7.2015
Article 1182 – Special terms of privatisation of municipal-owned immovable property
1. If investment obligations have been prescribed as the term for privatisation of municipal-owned immovable property, during the privatisation of that property in the form of direct disposal, the purchaser shall, from the moment of the consent of the Tbilisi Sakrebulo up to the entering into of an agreement, or in the case of an auction, within a month after the conduct of the auction, provide an unconditional and irrevocable bank guarantee with the value of at least 10% of the investment obligations the validity of which shall be at least 4 months longer than the period of performance of the investment obligations. A decision on reduction of the amount of an unconditional and irrevocable bank guarantee indicated in this paragraph shall be taken, with the consent of a municipality Sakrebulo, by the municipality executive body, and in the case of Tbilisi, by its Government.
2. An unconditional and irrevocable bank guarantee shall, during its validity, ensure the satisfaction of the claim of the liquidated damages assessed as a result of the failure of the purchaser to perform its obligations.
3. In the case of reduction of the amount of an unconditional and irrevocable bank guarantee, the purchaser shall be obliged to restore the amount up to the full amount within a month.
4. If a person disposing of municipal-owned immovable property repudiates an agreement due to the failure of the purchaser to perform the obligations, the amount of the unconditional and irrevocable bank guarantee shall be fully transferred to the relevant budget.
5. If an agreement concluded for the purpose of privatisation of municipal-owned immovable property is unilaterally repudiated due to the violation of the privatisation terms, the privatised property shall be returned to the ownership of the municipality, and the mortgage right(s) of a third person(s) registered on that property shall be annulled, provided that, before encumbering that property, the relevant information on the privatisation obligation(s) is registered in the record of the Public Registry on the immovable property. In addition, the purchaser shall not be reimbursed for the amounts paid and the costs incurred.
Organic Law of Georgia No 3977 of 8 July 2015 – website, 20.7.2015
Article 119 – Announcing and organising an auction
1. Information on the privatisation of municipal property in the form of a public auction shall, in the case of Tbilisi, be published on the website of the auctioneer – an entity conducting the auction, in local or other printed publications and on the website www.eauction.ge, and in the case of any other municipality, in local or other printed publications and on the website www.eauction.ge.
2. Municipal property may be disposed of in the form of an electronic auction. Information on the privatisation of municipal property in the form of an auction shall be published and the bidding shall take place on the website www.eauction.ge.
21. Information on the privatisation of the property of Tbilisi in the form of an auction shall be published on the website of the auctioneer, and on the website www.eauction.ge, and the bidding shall take place on the website of the auctioneer and/or on the website www.eauction.ge.
3. The purpose of the disposal of municipal property in the form of an auction shall be to grant the right of ownership/right to use to an auction participant who, during the bidding process, offers the highest price to the entity disposing of the municipal property. If an auction is announced with certain conditions, the purpose of the disposal of the municipal property shall be to grant the right of ownership/right to use to an auction participant who assumes the obligation to meet the conditions and offers, during the bidding, the highest price to the entity disposing of the municipal property.
4. To participate in an auction, an interested person shall provide an unconditional and irrevocable bank guarantee of the amount preliminarily determined by the authorised body, or pay a deposit. The freezing of funds available in the bank account of the interested person shall be considered equivalent to the payment of a deposit. These funds shall be transferred to the auctioneer as soon as the owner of the funds wins the auction, or in the case of violation of the procedure and terms of that auction determined by this Law.
5. A person intending to participate in an auction shall submit an application to the auctioneer. By submitting an application, the applicant confirms that he/she has familiarised him/herself with the procedure and terms of the auction. The application shall include information on the participant of the auction, the name of the municipal property, the number and price of the lot, and other information.
6. The results of an auction shall be cancelled if the winner of the auction:
a) fails to pay the price within the period determined by this Law;
b) refuses to sign a contract of purchase.
7. In cases provided for by paragraph 6 of this article, the amount of the unconditional and irrevocable bank guarantee provided by the winner of the auction shall be transferred in full to the relevant account, and the deposit paid shall not be refunded to the participant of the auction.
8. Except for the cases provided for by paragraph 7 of this article, the amount of the unconditional and irrevocable bank guarantee/deposit shall also be transferred in full to the relevant budget if the participant of the auction has violated the procedure and/or terms of the auction determined by a normative act.
9. If the authorised body annuls the decision taken on the disposal of property, the amount of the deposit paid shall be refunded to the participants in the auction.
10. If the municipal property sold at auction is not disposed of, a decision to dispose of that property at auction with a changed initial price and/or terms shall be considered a repeat auction. The initial price of property during the repeat auction may be reduced up to 50%, and if the property is not sold even at such a reduced price, the price may be further reduced.
11. If the municipal property is not disposed of at auction, the entity disposing of the property may decide to dispose of that property with the same terms in the form of an extended auction.
Organic Law of Georgia No 3977 of 8 July 2015 – website, 20.7.2015
Article 120 – Conclusion and cancellation of a transaction on the privatisation of municipal property
1. In the case of privatisation of municipal property in the form of an auction, the winning big confirmation report shall be considered to be a promise of the administrative body.
2. A winning bid confirmation report shall include the basic terms for the privatisation of the municipal property and the rights and obligations of the parties. A contract of purchase shall be entered into based on this report.
3. After the full price of the acquired municipal property has been paid, and/or after the conditions of the auction are met, the purchaser of the property shall be given an ownership certificate.
4. The limitation period for filing a claim on any disputable issue relating to the privatised municipal property shall be 3 years.
5. The question of cancellation of a transaction on the privatisation of municipal property shall be decided in the manner stipulated by the legislation of Georgia.
6. When the encumbered property is transferred into the ownership of a person holding the right to claim that property due to the failure to satisfy the secured claim during the conditional transfer of a municipal property into the ownership, or when a municipal property is sold in the manner stipulated by the Civil Code of Georgia (regardless of the form of sale) or the Law of Georgia on Enforcement Proceedings, the privatisation obligations assumed by the purchaser of the property to the municipality, and the relevant contractual rights and obligations shall be fully transferred to a new and each subsequent purchaser, provided that, before encumbering the property, relevant information on the privatisation obligation(s) is registered in the record on that property with the body responsible for registering the claims and rights.
7. When an agreement is unilaterally repudiated due to the violation of the privatisation terms stipulated by the relevant agreement that has been entered into for the purpose of privatisation of a municipal property, the privatised property shall be returned to the ownership of the municipality, and the right(s) of the third person(s) registered on that property shall be annulled, if, before encumbering the above property, relevant information concerning the privatisation obligation(s) is registered in Public Registry in the record on the claims and rights. In addition, the municipality shall not reimburse the purchaser of the property the amount paid and the costs incurred.
Organic Law of Georgia No 3977 of 8 July 2015 – website, 20.7.2015
Article 121 – Procedure for alienating fixed (undisposed) municipal property
1. Fixed (undisposed) municipal property may be alienated with the consent of a municipality Sakrebulo only if that property has lost its functional purpose.
2. The Mayor of a municipality shall submit substantiated proposals for the alienation of fixed (undisposed) municipal property, along with all necessary documents, to the municipality Sakrebulo concerned.
3. A municipality Sakrebulo shall adopt a resolution with the approval of the Mayor of the municipality on the alienation of the fixed (undisposed) municipal property by at least two thirds of its members on the current list.
Organic Law of Georgia No 1251 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 6853 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020
Article 122 – Forms and procedure for transferring municipal property with the right to use
1. When transferring municipal property with the right to use, the following forms stipulated by the Civil Code of Georgia may be used:
a) superficies;
b) usufruct;
c) tenancy;
d) rent;
e) lending;
f) any other forms of use provided for in the Civil Code of Georgia.
11. This article, except for paragraph 1, shall not apply to Tbilisi.
2. An agreement on the transfer of a municipal property with the right to use shall be entered into between a municipality executive body and the interested person.
3. A decision of a municipality executive body (an individual administrative-legal act) on the transfer of a municipal property with the right to use shall be equal to the agreement provided for by paragraph 2 of this article once the interested person familiarises him/herself with that decision.
4. Municipal property shall be transferred with the right to use in the form of an auction or by way of direct disposal. A decision on the transfer of municipal property in the form of an auction shall be taken by the municipality executive body. A decision on the gratuitous transfer of municipal property with the right to use by way of a direct disposal shall be taken by a municipality executive body, with the consent of the municipality Sakrebulo, except as provided for by paragraph 6 of this article.
5. Municipal property may be transferred with the right to use by way of direct disposal, with or without charge, conditionally or unconditionally. Municipal property may be transferred free of charge with the right to use for not longer than 2 years, except for the cases stipulated in paragraph 6 of this article.
6. A municipality executive body may transfer, without an auction, municipal property in the form of free superficies, free usufruct and lending, to public authorities and to the bodies of the autonomous republics, to another municipality, to a legal entity under public law (except for political parties), to a non-entrepreneurial (non-commercial) legal entity established by a municipality/municipalities, to an enterprise in which the municipality/municipalities holds more than 50% of the participatory interest or shares, or to a non-entrepreneurial (non-commercial) legal entity established by a non-entrepreneurial (non-commercial) legal entity established by solely a municipality/municipalities.
7. The user of a municipal property who does not hold a document that certifies the lawful use of that property, and who uses that property for entrepreneurial activities (commercial purposes), shall, according to a written request of the owner of the property or of the owner's representative (trustee), be obliged to pay to the municipal budget the cost of the transfer of the property in the ownership, according to the market price of the property within the period in question (based on an expert opinion/audit report), for the entire period of the use of the property, starting from the moment of registration of the ownership right of the municipality with the Public Registry. The measures prescribed by the legislation of Georgia shall be taken with respect to the above property.
Organic Law of Georgia No 3977 of 8 July 2015 – website, 20.7.2015
Organic Law of Georgia No 4087 of 22 July 2015 – website, 4.8.2015
Organic Law of Georgia No 6853 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020
Article 1221 – Forms and procedure for the transfer of property of Tbilisi with the right to use
1. When transferring property of Tbilisi with the right to use, the forms of use stipulated by Article 122(1) of this Law shall apply.
2. The property of Tbilisi shall be transferred with the right to use in the form of an auction or by way of direct disposal.
3. The property of Tbilisi shall be transferred in the form of an auction through a representative (trustee) designated by the Government, or through a legal entity under public law established by Tbilisi for that purpose, which, on behalf of the Government, shall transfer the property of Tbilisi for use.
4. A decision to transfer property of Tbilisi by way of direct disposal to a legal person under public law established by Tbilisi, to an enterprise operating with a 100% participatory interest of Tbilisi, and/or to a non-entrepreneurial (non-commercial) legal entity under private law established by Tbilisi shall be taken by a representative (trustee) designated by the Government, or by a legal entity under public law established by Tbilisi for that purpose, which shall, on behalf of the Government, transfer the property of Tbilisi for use.
5. A decision to transfer property of Tbilisi with the right to use by way of direct disposal to public authorities and to bodies of the autonomous republics, to any other municipalities, legal entities under public law (except for political parties), to non-entrepreneurial (non-commercial) legal entities established by the State, and to enterprises operating with a 100% participatory interest of the State, as well as to the enterprises of Tbilisi in which the participatory interest of Tbilisi is less than 100%, shall, with the consent of the Government, be made by a representative (trustee) designated by the Government, or by a legal entity under public law established by Tbilisi for that purpose, which shall, on behalf of the Government, transfer the property of Tbilisi for use.
6. A decision to transfer property of Tbilisi to physical and legal persons (except for the legal persons provided for by paragraphs 4 and 5 of this Article) with the right to use by way of direct disposal shall be taken by the Government with the consent of the Tbilisi Sakrebulo. Based on the approval of the Tbilisi Sakrebulo, a representative (trustee) designated by the Government, or a legal entity under public law established by Tbilisi for that purpose, shall, on behalf of the Government, transfer the property of Tbilisi for use.
7. A Government's decision to transfer property of Tbilisi with the right to use (an individual administrative-legal act) shall be equal to an agreement once the interested person familiarises him/herself with it.
8. The property of Tbilisi may be transferred with the right to use by way of direct disposal with or without a charge, conditionally or unconditionally. The property of Tbilisi may be transferred with the right to use free of charge for not longer than a 2-year term, except for the cases stipulated by paragraph 9 of this article.
9. The property of Tbilisi may, in the manner prescribed by paragraphs 1 and 4-7 of this article, be transferred in the form of free superficies, free usufruct or lending, with the right to use, by way of direct disposal to public authorities and to bodies of the autonomous republics, to legal entities under public law (except for political parties), the non-entrepreneurial (non-commercial) legal entities established by a municipality and to an enterprise operating with a 100% participatory interest of a municipality, as well as to physical persons and/or to a legal entity under private law on the conditions of carrying out investments in the property, and of bearing the costs.
10. A user of the property of Tbilisi who does not hold a document certifying the lawful use of that property, and who uses the property for entrepreneurial activities (commercial purposes), shall, according to a written request of a representative (trustee) of the owner of the property, or of the legal entity under public law established by Tbilisi for that purpose, pay to the budget of Tbilisi the cost of the transfer of the property for use, according to the market price of the property at the given time (based on an expert/audit report), for the entire period of the use of the property starting from the registration of the ownership right of Tbilisi with the Public Registry. The measures stipulated by the legislation of Georgia shall be taken with respect to the above property.
Organic Law of Georgia No 3977 of 8 July 2015 – website, 20.7.2015
Organic Law of Georgia No 4310 of 18 September 2015 – website, 24.9.2015
Article 123 – Transfer of property with the right to use to a municipality for the exercise of delegated powers
1. The State shall transfer to the ownership of a municipality property that the municipality needs for exercising its delegated powers. The property that is to be transferred with a right to use shall be determined and the right to use shall be granted according to this Law and the agreement on the delegated powers.
2. The property transferred to a municipality for exercising its delegated powers shall remain in the ownership of the State.
3. The terms for the use of the property transferred to a municipality shall be determined by an agreement on the transfer of property with the right to use.
Article 124 – Municipal-owned intangible assets
Municipal-owned intangible assets shall include interests and shares, as well as all the claims and rights that may be transferred to another person or that are intended to create a material good for their owner, and/or for authorising the owner to claim anything from any other person.
Organic Law of Georgia No 4087 of 22 July 2015 – website, 4.8.2015
Article 125 – Forms of disposal of interests and shares
The forms of disposal of interest and shares include:
a) the privatisation of interests and shares;
b) the transfer of interests and shares with the right of management.
Article 126 – Types of an auction of interests and shares
There are two types of auction of interests and shares: unconditional and conditional.
Article 1261 – The procedure for privatisation of Tbilisi-owned interests or shares or of shares represented by certificates, directly or through brokers, through public or private offer, in any other form of offer that is corresponding to the practice applicable on a foreign recognised stock exchange, or on international capital markets at the given moment
1. The privatisation of Tbilisi-owned interests or shares or of shares represented by certificates, directly or through brokers, through public or private offer, in any other form of offer that corresponds to the practices applicable on a foreign recognised stock exchange or on international capital markets at the given moment shall be conducted by the Government, with the consent of the Tbilisi Sakrebulo.
2. The Government shall determine the time suitable for the privatisation of Tbilisi-owned interests or shares or shares represented by certificates directly or through brokers, through public or private offer, in any other form of offer that corresponds to the practices applicable on a foreign recognised stock exchange, or on international capital markets at the given time, and shall draft relevant documents, and also carry out other actions provided for by the legislation of Georgia.
3. A substantiated proposal of the Government that includes the general terms for the privatisation of Tbilisi-owned interests or shares or shares represented by certificates, including the form, time limits and other essential terms of privatisation, shall, along with draft documents, be submitted for approval to the Tbilisi Sakrebulo.
4. The Government, based on the consent of the Tbilisi Sakrebulo, shall make a decision to privatise the interests or shares or shares represented by certificates directly or through mediators, through public or private offer, in any other form of offer that corresponds to the practices applicable on the foreign recognised stock exchange, or on international capital markets at the given time.
5. When making the decision referred to in paragraph 1 of this article, the Government shall prescribe specific terms for privatisation, including:
a) the quantitative or percentage indicators of the interests or shares subject to privatisation, or the maximum and/or minimum limit(s) of that indicator;
b) the price of privatisation of interests or shares or of the shares represented by certificates (in the case of public offer – the initial price of privatisation) and procedure and terms of payment;
c) according to the schedule, the key time frames required for the completion of privatisation, for entering into relevant agreements, other terms for the acquisition of ownership rights of interests and shares or of shares represented by certificates, based on which, the Government will offer the interests or shares or shares represented by certificates directly or through mediators, through public or private offer, in any other form that corresponds to the practices applicable on a foreign recognised stock exchange, or on international capital markets at the given time and will carry out the related actions.
6. When making a decision to privatise shares represented by certificates, the Government may, by a decree, impose any restrictions or obligations (including the obligation to inform the public in advance of the issues referred to in the Governmental decree) relating to the voting or other rights connected with the shares represented by certificates.
7. In the case of privatisation of Tbilisi-owned interests or shares or shares represented by certificates, directly or through mediators, through public or private offer, in any other form of offer that is corresponding to the practice applicable on the foreign recognised stock exchanges, or on international capital markets at the given time, the body conducting the privatisation shall enter into relevant agreement(s), the price of privatisation shall be paid and the ownership right for the interests and shares or shares represented by certificates shall be transferred in the manner and within the period determined by the decree of the Government.
Organic Law of Georgia No 3977 of 8 July 2015 – website, 20.7.2015
Article 127 – Transfer of municipality-owned interests and shares with the right of management
1. Municipality-owned interests and shares shall be transferred with the right of management in the form of an auction, and in the case of Tbilisi, in the form of an auction, direct disposal or a direct disposal based on competitive selection.
2. The interests and shares owned by Tbilisi shall be transferred with the right of management in the form of an auction, through a representative (trustee) designated by the Government, or through a legal entity under public law established by Tbilisi for that purpose, which, on behalf of the Government, shall transfer, at auction, the interests and shares of Tbilisi with the right of management.
3. A decision on the transfer, with the right of management, of the interests and shares of Tbilisi by way of direct disposal to a legal person under public law established by Tbilisi, to an enterprise operating with a 100% participatory interest of Tbilisi, and/or to a non-entrepreneurial (non-commercial) legal entity under private law established by Tbilisi, shall be taken by a representative (trustee) designated by the Government, or by a legal entity under public law established by Tbilisi for that purpose, which shall, on behalf of the Government, transfer, by way of direct disposal, the interests and shares of Tbilisi with the right of management.
4. A decision to transfer, with the right of management, the interests and shares of Tbilisi by way of direct disposal to public authorities and to bodies of the autonomous republics, to other municipalities, to legal entities under public law (except for political parties), to non-entrepreneurial (non-commercial) legal entities established by the State, and/or to enterprises operating with a 100% participatory interest of the State, as well as to the enterprises of Tbilisi in which Tbilisi holds less than 100% participatory interest, shall, with the consent of the Government, be taken by a representative (trustee) designated by the Government, or by a legal entity under public law established by Tbilisi for that purpose, which shall, on behalf of the Government, transfer the interests and shares with the right of management.
5. A decision to transfer the interests and shares owned by Tbilisi to physical persons and legal entities (except for the legal entities provided for by paragraphs 3 and 4 of this Article) with the right of management, by way of direct disposal, shall be taken by the government, which shall submit the decision for approval to the Tbilisi Sakrebulo. Upon the consent of the Tbilisi Sakrebulo, a representative (trustee) designated by the Government, or the legal entity under public law established by Tbilisi for that purpose, shall, on behalf of the Government, transfer the interests and shares with the right of management.
Organic Law of Georgia No 3977 of 8 July 2015 – website, 20.7.2015
Article 1271 – Disposal of the municipal-owned claims and rights
1. The municipal-owned claims and rights shall be privatised in the form of an auction, and in the case of Tbilisi, in the form of an auction, in the form of a direct sale or a direct sale based on competitive selection.
2. Claims and rights owned by Tbilisi shall be privatised in the form of direct sale or a direct sale based on competitive selection, in the manner prescribed by Article 1181(3) of this Law.
3. When privatising claims and rights owned by Tbilisi, special conditions stipulated by Article 1182 of this Law shall apply.
4. When privatising claims and rights owned by Tbilisi in the form of an auction, a representative (trustee) of the municipality or the legal entity under public law established by Tbilisi for that purpose, may issue, in writing and/or electronically, a confirmation of winning the auction.
5. In the case of a conditional transfer of municipal-owned claims and rights, the purchaser of the property may not encumber the acquired claims and rights with a lien without the consent of the executive body of the municipality, or of the representative (trustee) of the municipality, and in the case of Tbilisi, without the approval of the representative (trustee) of Tbilisi, or of the legal entity under public law established for that purpose by Tbilisi.
6. Article 120(6) and (7) of this Law shall apply to the conditional transfer of municipal-owned claims and rights into the ownership, taking into consideration its specificities.
Organic Law of Georgia No 3977 of 8 July 2015 – website, 20.7.2015
Article 1272 – Changing or cancelling, at the request of the purchaser or recipient, condition(s) relating to the privatised property of Tbilisi, or to the property of Tbilisi transferred with a right to use or with a right of management
1. A purchaser of Tbilisi-owned property or a recipient of the the right to use or manage the property of Tbilisi, may apply to the Government with a reasonable request to change or cancel the condition(s) of privatisation, or of the condition(s) of transfer of property for use or management.
2. The Government shall review the application, and taking into consideration public and private interests, shall, in the case of reasonable necessity, submit to the Tbilisi Sakrebulo for decision the proposal for the change or cancellation of a condition(s) (except for the financial and investment condition(s)) relating to the privatised property of Tbilisi or to the property transferred with the right of use or management.
3. The Government shall submit to Tbilisi Sakrebulo for decision a proposal to change or cancel an investment condition or a proposal for the change of a financial condition associated with the property of Tbilisi that has been privatised or transferred with the right of use or management by way of direct disposal.
Organic Law of Georgia No 3977 of 8 July 2015 – website, 20.7.2015
Article 128 – Amounts received from the disposal of municipal property
The authorised body shall transfer funds received from the disposal of municipal property to the relevant municipal budget.
Section VI
STATE SUPERVISION AND AUDIT OF THE ACTIVITIES OF MUNICIPAL BODIES
DIRECT STATE GOVERNANCE
Chapter XVI – State Supervision of the Activities of Municipal Bodies
Article 129 – Concept and types of state supervision
1. State supervision is an activity carried out by executive authorities that is intended to ensure the lawfulness of the activities of municipal bodies, and proper exercise of delegated powers.
2. Types of state supervision are: legal supervision and sectoral supervision.
3. Legal supervision shall be exercised to ensure compliance of normative administrative-legal acts of a municipality Sakrebulo with the legislation of Georgia.
4. Sectoral supervision shall ensure the lawful and proper exercise of delegated powers by a municipality.
Article 130 – Bodies of legal supervision and sectoral supervision
1. Legal supervision over the activities of municipal bodies shall be exercised by the Prime Minister of Georgia.
2. The body responsible for supervising the exercise by a municipality of the powers delegated to it shall be the relevant ministry/the special-purpose state institution powers of which were delegated in accordance with the law or an agreement entered into based on the legislation of Georgia.
3. The body responsible for exercising state supervision over the activities of municipal bodies in the Ajara Autonomous Republic shall be determined by an ordinance of the Government of Georgia.
Organic Law of Georgia No 1718 of 7 December 2017 – website, 14.12.2017
Article 131 – Procedure and principle for exercising state supervision
1. State supervision shall be exercised in the manner and within the scope prescribed by the Constitution of Georgia, the European Charter of Local Self-Government and this Law. No other normative act of Georgia may determine any other procedure or scope for exercising state supervision.
2. The state supervision shall be exercised in compliance with the principle of proportionality.
3. The damage caused to a municipality as a result of the state supervision measures taken in violation of the principle of proportionality shall be indemnified under the procedure established by the legislation of Georgia.
Organic Law of Georgia No 4965 of 18 September 2019 – website, 1.10.2019
Article 132 – Legal supervision
1. Legal supervision shall be exercised with respect to a normative administrative-legal act adopted by a municipality Sakrebulo.
2. The Government of Georgia may, by a normative act, determine a list of normative administrative-legal acts that may be adopted by a municipality Sakrebulo within the scope of the municipality’s own powers and that are not subject to legal supervision.
3. The legal supervision authority shall conduct an expert assessment of a normative administrative-legal act published in the Legislative Herald of Georgia, and submit the legal opinion to the body adopting that act. The legal supervision authority shall draft a legal opinion and submit it to a municipality Sakrebulo not later than 15 days after the publication of the relevant normative administrative-legal act. The legal opinion of the legal supervision authority shall indicate the provisions that the normative administrative-legal act adopted by a municipality Sakrebulo contravenes. A legal opinion shall not be an administrative-legal act and no administrative proceedings stipulated by the General Administrative Code of Georgia shall apply to it.
4. An expert assessment of a normative administrative-legal act adopted by a municipality Sakrebulo within the scope of the municipality’s delegated powers shall be conducted in coordination with sectoral supervision body. The legal supervision authority shall submit a normative administrative-legal act adopted by a municipality Sakrebulo within the scope of the municipality’s delegated power, or part of that act that regulates issues relating to the exercise of the delegated powers, to the relevant sectoral supervision body within 3 working days after its receipt, so that the latter can provide its comments on the lawfulness of the act. The sectoral supervision body shall provide its opinion not later than 5 working days after receiving the relevant application. Otherwise, the legal supervision authority shall be entitled to provide a legal opinion. A final decision on the contents of the legal opinion shall be taken by the legal supervision authority.
5. In the case of a negative legal opinion, a municipality Sakrebulo shall, within 15 working days after receiving the opinion, send to the legal supervision authority a reasoned written refusal or a normative administrative-legal act amending or repealing the given normative administrative-legal act.
6. If the legal opinion provided for by paragraph 5 of this article is not taken into consideration by a municipality Sakrebulo, or in the case of a reasoned written refusal, the legal supervision authority may, after the relevant time limit expires, or not later than 15 working days after receiving a reasoned written response, apply to a court requesting annulment of the normative administrative-legal act.
7. The legal supervision body shall be entitled to take into consideration and recognise as satisfactory the reasoned written refusal of a municipality Sakrebulo submitted according to paragraph 5 of this article.
8. If a normative administrative-legal act of a municipality Sakrebulo contravenes the provisions of the Constitution of Georgia, or causes substantial and irreversible damage to citizen Constitutional rights and freedoms, the legal supervision body may, without adhering to the time limits prescribed by paragraph 5 of this article, immediately apply to a court for annulment of the normative administrative-legal act.
9. A municipality may appeal a court decision on the annulment of a normative administrative-legal act or part of it to a court of higher instance in the manner provided for by law.
Article 133 – Sectoral supervision
1. Sectoral supervision shall be exercised over individual administrative-legal acts adopted/issued within the scope of delegated powers by a municipal body/official, and over the actions of a municipal body.
2. When performing state supervision over the exercise of delegated powers, the sectoral supervision body may:
a) request documents or information;
a1) issue recommendatory instructions;
b) suspend or annul an individual administrative-legal act of a municipal body/official;
c) substitute the local self-government.
Organic Law of Georgia No 3605 of 8 May 2015 – website, 15.5.2015
Article 134 – Requesting documents and information
1. A sectoral supervision body may request from a municipal body/official any official document and information required for the exercise of sectoral supervision, including legal acts and administrative proceeding materials.
2. A municipality shall submit the requested documents and information to the sectoral supervision body not later than 10 working days after the request.
Organic Law of Georgia No 6853 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020
Article 1341 – Recommendatory instructions
1. The sectoral supervision body shall be entitled to provide recommendatory instructions to a municipality so that the municipality can properly exercise the delegated powers.
2. The recommendatory instructions shall not restrict the right of a municipality to ensure the exercise of the delegated powers taking into consideration local conditions.
Organic Law of Georgia No 3605 of 8 May 2015 – website, 15.5.2015
Article 135 – Suspension and annulment of an administrative-legal act
1. The sectoral supervision body shall be entitled to examine the legality and appropriateness of an individual administrative-legal act adopted/issued by a municipal body/official within the delegated powers and requested under Article 134 of this Law, and provide binding instructions to the municipality.
2. In order to ensure the proper exercise of delegated powers, an individual administrative-legal act of a municipal body/official may be annulled on the grounds of inappropriateness if it does not comply with the instructions of the sectoral supervision body. A decision on the annulment of an act on the grounds of inappropriateness shall be substantiated.
3. If a municipality fails to follow the instruction of the sectoral supervision body within 15 working days after it is received, the sectoral supervision body shall make the decision to annul the individual administrative-legal act adopted/issued within the scope of the delegated powers by the municipal body/official.
4. If an individual administrative-legal of a municipal body/official contravenes the provisions of the Constitution of Georgia, substantially and irreversibly damages citizen Constitutional rights and freedoms, or leads to irrational use and misuse of the public property and budgetary resources, the sectoral supervision body shall be entitled to immediately suspend the relevant individual administrative-legal act without issuing binding instructions.
5. Within 10 working days after an individual administrative-legal act is suspended, a municipal body/official shall send to the sectoral supervision body a reasoned written refusal or an adopted/issued individual administrative-legal act amending or annulling the individual administrative-legal act.
6. After the time limit defined by paragraph 5 of this article expires, the appropriate sectoral supervision body shall make the decision to annul an individual administrative-legal act, or to annul its decision on the suspension.
7. It shall be prohibited to annul, by way of sectoral supervision, an individual administrative-legal act of a municipal body/official that has been adopted/issued to regulate labour legal relations based on the Law of Georgia on Public Service or the Organic Law of Georgia on the Labour Code of Georgia.
8. A municipality may appeal the legality of a decision of the sectoral supervision body on the annulment of an individual administrative-legal act or part of it to a court, under the procedure established by the legislation of Georgia.
9. Supervision, under this article, over the lawfulness and appropriateness of an individual administrative-legal act adopted/issued by a municipal body/official within the delegated powers shall be exercised only under the relevant legislative act of Georgia on the delegation of powers, or by the relevant law of an autonomous republic, or in cases provided for by the agreement referred to in Article 17(3) of this Law.
Organic Law of Georgia No 4087 of 22 July 2015 – website, 4.8.2015
Organic Law of Georgia No 6853 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020
Article 136 – Substitution of local self-government
1. If a municipality Sakrebulo does not perform the statutory obligation to adopt a normative administrative-legal act within the scope of its delegated powers, the sectoral supervision body shall be entitled to give the Sakrebulo binding instructions on the performance of the above obligation.
2. A municipality Sakrebulo shall fulfil the instruction of the sectoral supervision body within 30 days after it is received.
3. If, within the time limit defined by paragraph 2 of this article, a municipality Sakrebulo fails to fulfil the instruction of the sectoral supervision body, the sectoral supervision body shall issue a relevant normative administrative-legal act that shall be valid until the municipality Sakrebulo adopts an appropriate normative administrative-legal act.
4. If the relevant municipal body improperly performs or fails to perform the powers delegated to the municipality under this Law, the relevant sectoral supervision body may request that municipal body to perform this obligation, give it mandatory instructions and allow a reasonable period of at least 15 working days for remedying the situation. This time limit may be extended by a reasoned request of the relevant body of the municipality, with the consent of the appropriate sectoral supervision body.
5. A municipal body/official shall, periodically, based on the request, provide the sectoral supervision body with information on the measures taken.
6. If, in order to remedy the situation, the sectoral supervision body, after the expiration of the period determined by paragraph 4 of this article, determines that the municipality continues taking improper measures, or does not take them at all, or the situation cannot be remedied, the sectoral supervision body shall be entitled to propose to the Government of Georgia to substitute the local self-government. A decision on the substitution of the local self-government in the relevant municipality shall be made, by an ordinance, by the Government of Georgia. The ordinance of the Government of Georgia shall determine a provisional procedure for the exercise of relevant delegated powers during the substitution of the local self-government, including the duration of the substitution, the administrative body/official responsible for the exercise of the relevant delegated powers, as well as any other measures required for the exercise of the delegated powers. The costs associated with the substitution of the local self-government shall be borne by the relevant municipality. The costs shall be reimbursed by deducting them from the amount of the targeted transfer. Local self-government may not be substituted under this paragraph if the requirement of Article 17(2) has been violated.
7. Local self-government substitution may be used only once, or as a provisional measure, for not more than a year. It shall be prohibited to substitute local self-government during the first and last 6 months of office of a municipality Sakrebulo.
8. A municipality may appeal to a court the lawfulness of the relevant decision on the substitution of the local self-government.
Organic Law of Georgia No 4087 of 22 July 2015 – website, 4.8.2015
Organic Law of Georgia No 6853 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020
Article 137 – Legal consultation
1. A municipality Sakrebulo may apply in writing to the legal supervisory authority for legal consultation.
11. The following shall be subject to the compulsory legal consultation:
a) drafts of multi-municipal/municipal spatial planning schemes;
b) drafts of master plans.
2. The written application for legal consultation shall be accompanied by a draft normative administrative-legal act and an explanatory note.
3. Within 15 days after receiving a written application, the legal supervisory authority shall prepare and send to the municipality Sakrebulo a legal opinion on the lawfulness of the draft normative administrative-legal act that is to be adopted. If a legal deficiency is found in a draft normative administrative-legal act, the legal opinion shall include the name of the normative act that the draft contravenes, as well as recommendations for the elimination of the legal deficiencies.
4. A legal opinion of the legal supervision body shall be recommendatory in nature.
Organic Law of Georgia No 3242 of 20 July 2018 – website, 13.8.2018
Article 138 – Publicity of the activities of the state supervision body
1. Before 1 February every year, the state supervision body shall be obliged to draft and publish in the Legislative Herald of Georgia an official report on the work performed during the calendar year in the area of supervision.
2. The official report of the state supervision body shall include statistical information on the draft normative acts submitted for consultation to the relevant supervision authority, on the individual administrative-legal acts requested by it, a full list of the administrative-legal acts suspended, appealed and annulled during the supervision, also information on the decisions delivered by a court with regard to the appeals of the state supervision body. The procedure and form of drafting an official report of the state supervision body shall be approved by the Government of Georgia.
3. Within 15 days after drafting an official report, the state supervision body shall be obliged to submit it to the Government of Georgia and the Parliament of Georgia.
Organic Law of Georgia No 4087 of 22 July 2015 – website, 4.8.2015
CHAPTER XVII – Audit of the Activities of Municipal Bodies
Article 139 – Ensuring the lawfulness and efficiency of the activities of municipal bodies
To ensure the lawfulness and efficiency of the activities of municipal bodies, the following shall be performed under the legislation of Georgia:
a) a state audit;
b) an independent audit;
c) an internal audit.
Article 140 – State audit, independent audit and internal audit of the activities of municipal bodies
1. The state audit of the activity of municipal bodies shall be carried out by the State Audit Service within the powers established by the Organic Law of Georgia on the State Audit Service.
2. By decision of a municipality Sakrebulo, an auditor invited under the legislation of Georgia, shall, not more than once in a year, carry out an independent audit of the activities of municipal bodies. A Sakrebulo shall carry out an independent audit at the request of at least one third of the members on the current list. A report and opinion of an independent auditor shall be submitted to the Sakrebulo, to the State Audit Service and shall be published.
3. An internal audit of the activities of the executive body of a municipality and of the City Hall shall be carried out according to the Law of Georgia on the Public Internal Financial Control and the statute of the City Hall. The subjects responsible for carrying out internal audits shall be designated by the Sakrebulo under the statute of the City Hall.
Organic Law of Georgia No 1251 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 3384 of 5 September 2018 – website, 24.9.2018
Chapter XVIII – Direct State Governance; Dismissal of a Municipality Sakrebulo and Suspension of Its Activities;
Premature Termination of Powers of a Municipality Sakrebulo and of the Mayor
Organic Law of Georgia No 1251 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 6853 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020
Article 141 – Dismissal of a Sakrebulo and suspension of its activities
1. A Sakrebulo shall be dismissed or its activities shall be suspended in cases provided for by Article 52(1)(h) of the Constitution of Georgia if the actions of a municipality representative body endanger the sovereignty, territorial integrity of the state or the exercise of the Constitutional powers by public authorities.
2. The President of Georgia shall, upon recommendation of the Government of Georgia and with the consent of the Parliament of Georgia, issue a decree dismissing a municipality Sakrebulo or suspending its activities.
3. Dismissal of a municipality Sakrebulo or suspension of its activities shall respectively result in termination or suspension of powers of the Mayor.
Organic Law of Georgia No 1251 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 4965 of 18 September 2019 – website, 1.10.2019
Organic Law of Georgia No 6853 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020
Article 142 – Premature termination of powers of a municipality Sakrebulo
1. The Government of Georgia shall have the right to prematurely terminate powers of a municipality Sakrebulo if:
a) the number of the municipality Sakrebulo members becomes less than the majority of the total number of members of the municipality Sakrebulo;
b) within 3 months after the beginning of a new budgetary year, the municipality Sakrebulo fails to approve the draft municipal budget that has been prepared under the procedure established by the legislation of Georgia;
c) the municipality Sakrebulo fails to meet for 6 consecutive months.
2. The Government of Georgia shall, by an ordinance, make a decision on the premature termination of powers of a Sakrebulo.
3. If powers of a municipality Sakrebulo are prematurely terminated under paragraph 1(a) or (b) of this article, the Sakrebulo shall continue exercising the powers provided for by this Law until the first session of the newly-elected Sakrebulo.
Organic Law of Georgia No 1251 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 2436 of 16 December 2022 – website, 29.12.2022
Article 143 – Introduction of direct state governance
1. A decision to introduce direct state governance shall be made by the Government of Georgia.
2. (Deleted – 16.12.2022, No 2436).
3. The grounds for the introduction of direct state governance shall be:
a) the dismissal of the Sakrebulo or suspension of its activities;
b) the premature termination of powers of the municipality Sakrebulo in the case provided for by Article 142(1)(c) of this Law.
4. When introducing direct state governance, a municipal budget shall be approved, by an ordinance, by the Government of Georgia upon the recommendation of the official/body exercising direct state governance.
Organic Law of Georgia No 2436 of 16 December 2022 – website, 29.12.2022
Article 144 – Exercise of direct state governance. Appeal of the legitimacy of decisions on dismissing a municipality Sakrebulo, suspending its operation and prematurely terminating its powers, or terminating and suspending powers of a municipality Mayor
1. When a municipality Sakrebulo is dismissed, its operation is suspended or powers of a municipality Sakrebulo are prematurely terminated under Article 142(1)(c) of this Law, direct state governance shall be exercised by the Government representative appointed by the Government of Georgia, or by a collegiate body – the ad hoc administration.
2. The official/collegiate body exercising direct state governance, shall exercise the municipality's own and delegated powers. The additional powers of this official/collegiate body and the procedure for exercising direct state governance shall be defined by an ordinance of the Government of Georgia. The exercise of direct state governance shall, in the manner prescribed by an ordinance of the Government of Georgia, be supervised by the Government of Georgia or by the ministry authorised by the Government of Georgia.
3. The legitimacy of the decisions on dismissing a municipality Sakrebulo, suspending its operation and prematurely terminating its powers, or terminating and suspending powers of a municipality Mayor may be appealed to a court in accordance with the legislation of Georgia.
4. At least a quarter of the members of a municipality Sakrebulo that has been dismissed, has its operation suspended or has its powers terminated, or the Mayor of a respective municipality shall have the right to appeal against the legitimacy of a decision provided for by paragraph 3 of this article.
Organic Law of Georgia No 1251 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 6853 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020
Organic Law of Georgia No 2436 of 16 December 2022 – website, 29.12.2022
Article 145 – The period for exercising direct state governance
Direct state governance shall be exercised till the day when the powers of a municipal body elected as a result of the appropriate elections commence.
Organic Law of Georgia No 1251 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 6853 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020
Organic Law of Georgia No 2436 of 16 December 2022 – website, 29.12.2022
Section VII
REGIONAL ADVISORY COUNCIL
CHAPTER XIX – Status and Powers of Regional Advisory Councils
Article 146 – Status of a Regional Advisory Council
1. The Regional Advisory Council shall be an advisory body of municipalities existing under the state trustee, which is established and operates under the procedure determined by this Law.
2. The purpose of the Regional Advisory Council shall be to ensure that the interests of the municipality are represented and considered in the planning and implementation of the development of the territory falling within the powers of the state trustee.
Organic Law of Georgia No 3462 of 20 September 2018 – website, 9.10.2018
Article 147 – Composition of the Regional Advisory Council
The state trustee and Mayors of all appropriate municipalities, Chairpersons of municipality Sakrebulos and Deputy Chairpersons of municipality Sakrebulos shall, by virtue of their positions, be members of the Regional Advisory Council.
Organic Law of Georgia No 2820 of 28 November 2014 – website, 3.12.2014
Organic Law of Georgia No 1251 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 3462 of 20 September 2018 – website, 9.10.2018
Organic Law of Georgia No 6853 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020
Article 148 – Powers of the Regional Advisory Council
Powers of the Regional Advisory Council shall be as follows:
a) discussing projects and programmes to be carried out by the State in the relevant territory upon the recommendation of the state trustee, and their cost estimates;
b) discussing the socio-economic development strategy for the territory falling within the powers of the State trustee;
c) making recommendations for the state trustee in the planning and implementation of the development of the relevant territory.
Organic Law of Georgia No 3462 of 20 September 2018 – website, 9.10.2018
Article 149 – Rules of operation of the Regional Advisory Council
1. The first session of the Regional Advisory Council shall be held within 60 days after the results of the elections of municipal bodies are officially declared.
2. Sessions of the Regional Advisory Council shall be convened and chaired by the state trustee. The Regional Advisory Council shall meet at least once every 3 months. The rules of operation of the Regional Advisory Council shall be determined by its statute. The statute of the Regional Advisory Council shall, with the consent of the Regional Advisory Council, be approved by the state trustee.
3. A session of the Regional Advisory Council shall be duly constituted if it is attended by more than half of its members.
4. A session of the Regional Advisory Council shall be recorded in the minutes of the session.
5. The Regional Advisory Council shall adopt recommendations by a majority of the members on its current list.
6. The operation of the Regional Advisory Council shall be organised by the administration of the state trustee.
Organic Law of Georgia No 2589 of 30 July 2014 – website, 11.8.2014
Organic Law of Georgia No 2820 of 28 November 2014 – website, 3.12.2014
Organic Law of Georgia No 3462 of 20 September 2018 – website, 9.10.2018
Organic Law of Georgia No 6853 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020
Section VIII
TRANSITIONAL AND FINAL PROVISIONS
Chapter XX – Transitional Provisions
Article 150 – Local elections and term of office of local self-government bodies
1. The regular local elections of 2014, except for the municipalities abolished under Article 152 of this Law, shall be held in the municipalities and self-governing cities existing as of 1 January 2013, as well as in self-governing cities determined by Article 151(1) of this Law and new municipalities established under Article 152 of this Law.
2. During the regular local elections of 2014 the Sakrebulos and Gamgebelis/Mayors of the relevant municipalities shall be elected in accordance with this Law.
3. After the regular elections of local self-government bodies in 2014, the next regular elections of local self-government bodies shall be held in October 2017. The regular elections of local self-government bodies in 2017 shall be called 60 days before the elections by the President of Georgia with the counter signature of the Prime Minister of Georgia. The term of office of the Sakrebulo elected in 2014 shall expire when the powers of the appropriate Sakrebulo elected as a result of the regular Sakrebulo elections in 2017 are recognised. The term of office of a Gamgebeli/Mayor elected in 2014 shall expire upon the term of office of a respective Mayor elected as a result of the regular Mayoral elections in 2017 take effect.
Organic Law of Georgia No 1251 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Article 151 – Self-governing cities and administrative centres of municipalities
1. The status of self-governing city has been assigned, by virtue of the Organic Law of Georgia of 2005 on Local Self-Government, and shall be assigned, by virtue of this Law, to the following cities: Tbilisi, Rustavi, Kutaisi, Poti and Batumi.
2. An administrative centre of a municipality (except for a self-governing city) shall be the administrative centre of the municipality existing before the regular local elections of 2014.
3. Administrative centre of a municipality established under Article 152 of this Law shall be determined according to Article 10 of this Law.
Organic Law of Georgia No 1251 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Article 152 – Territorial optimisation of municipalities
1. The State Commission for Regional Development of Georgia established under Ordinance No 297 of the Government of Georgia of 28 September 2010 on the Approval of the Statute of the State Commission for Regional Development of Georgia ('the State Commission') shall:
a) within a month after this Law is published, design criteria for the territorial optimisation of municipalities;
b) based on the criteria for territorial optimisation of municipalities developed according to sub-paragraph (a) of this paragraph with respect to granting the status of a self-governing city to settlements that fall within the category of a city (Telavi, Ozurgeti, Zugdidi, Gori, Ambrolauri, Mtskheta and Akhaltsikhe), within 3 months after the publication of this Law, draft and submit to the Government of Georgia proposals for the establishment of new self-governing communities;
c) after the completion of the works provided for by sub-paragraph (b) of this paragraph, draft proposals for the territorial optimisation of other municipalities, and not later than a year before the regular local elections of 2017, submit to the Government of Georgia proposals on the splitting of those municipalities;
2. While drafting the proposals provided for by the paragraph 1(b-c) of this article, the State Commission shall be guided by the criteria developed according to paragraph 1(a) of the same article, and the requirements of Article 10 of this Law.
3. Taking into consideration the proposals drafted based on the paragraph 1(b-c) of this article, the Government of Georgia shall, in the manner prescribed by Article 10 of this Law, apply to the Parliament of Georgia with a recommendation to establish or abolish municipalities. The issue of separating the relevant municipalities in connection with granting of the status of a self-governing city under paragraph 1(b) of this article to the settlements falling within the category of a city (Telavi, Ozurgeti, Zugdidi, Gori, Ambrolauri, Mtskheta and Akhaltsikhe) shall be initiated in the Parliament of Georgia within 15 days after the application of the State Commission.
4. (Deleted – 26.7.2017, No 1251 ).
Organic Law of Georgia No 1251 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Article 153 – Measures to be implemented with regard to the entry into force of the Law
1. The State Commission shall prepare a provisional procedure for drafting budgets of the new municipalities established based on Article 152 of this Law, as well as for the allocation of budgetary receipts and payables; the procedure shall be in place up to the end of 2014, the Commission shall also develop the procedure for the allocation of property and liabilities among those municipalities.
2. The draft administrative-legal acts stipulated by paragraph 1 of this article shall be submitted for approval to the Government of Georgia not later than 31 May 2014.
3. In those self-governing units as a result of the abolition of which new municipalities are established under Articles 151 and 152 of this Law, an interim working group shall be set up before 1 May 2014 according to paragraph 1 of this article. The interim working group shall, based on the procedures approved by the Government of Georgia, ensure the drafting of proposals for the distribution of property and liabilities between municipalities and their submission to the Sakrebulo for approval. The Sakrebulo of the relevant municipality shall deliver a decision not later than by the regular elections of 2014.
4. To ensure immediate reflection of the budgetary receipts in the budgets of the new municipalities, the Ministry of Finance of Georgia shall take relevant measures until1 June 2014.
5. The first session of the Sakrebulo of a municipality elected at the regular local elections or 2014 shall be convened by the Central Election Commission of Georgia, within 30 days after summing up the final results of the elections.
6. Before 1 January 2014, the Ministry of Finance of Georgia and the Ministry of Regional Development and Infrastructure of Georgia shall ensure preparation of a provisional procedure for drafting the budgets for the period following the regular elections of 2014 of the municipalities established under Article 152 of this Law and its submission for approval to the Government of Georgia. The powers of the Sakrebulo of an existing municipality shall be terminated upon the first meeting of the newly elected Sakrebulo or of one of the Sakrebulos of the new municipalities established in the territory of the municipality.
7. Before 1 January 2018, municipalities shall ensure implementation of appropriate measures with regard to the optimisation of a joint stock company, a limited liability company, and a non-entrepreneurial (non-commercial) legal entity that fail to meet the requirements under Article 1061(1) of this Law.
Organic Law of Georgia No 100 of 16 December 2016 – website, 23.12.2016
Article 154 – (Deleted)
Organic Law of Georgia No 2936 of 12 December 2014 – website, 24.12.2014
Organic Law of Georgia No 4018 of 14 December 2018 – website, 25.12.2018
Article 155 – Determination of the total amount of non-financial assets
1. The percentage of the total volume of growth of non-financial assets in the total amount of the budgetary payables of the municipality planned for the same budgetary year shall not be less than the analogous annual average indicator of the 3 years preceding the planning year. In that case, the financial resources received/to be received by the municipality within a year in the form of targeted, special and capital transfers shall not be taken into consideration.
11. Paragraph 1 of this article shall apply to legal relationships arising after 1 January 2015.
2. In cases provided for by this Law, if the requirements of paragraph 1 of this article apply to the municipalities established as a result of splitting of a municipality, the average indicator of the budgetary payables of the 3 years preceding the planning year shall be calculated using the data of the municipality that existed before the splitting.
3. A Municipality may only use the increased financial resources gained on the basis of an annual increase of forecast indicators (volume) of its own receivables included in the municipality budget (a positive difference between the own receivables included in the municipality budget for the planning budget year and the own receivables included in the approved municipality budget for the preceding year) to finance the payables connected with the increase of non-financial assets, except for funds necessary to provide care and maintenance, and operation of new infrastructure facilities (roads, sports and education institutions, and other facilities).
Organic Law of Georgia No 4087 of 22 July 2015 – website, 4.8.2015
Organic Law of Georgia No 5566 of 24 June 2016 – website, 11.7.2016
Article 1551 – Measures and restrictions to be implemented for adhering to the limits of macroeconomic indicators determined under the legislation of Georgia
1. The Parliament of Georgia may, for adhering to the maximum limits of macroeconomic indicators determined under the Organic Law of Georgia on Economic Freedom, set limits by the Law of Georgia on the State Budget with respect to the major indicators of budgets of local self-governing units.
2. In the period of transition from the equalisation transfer system under Article 1145 of the Budget Code of Georgia to the value-added tax distribution system, municipalities shall be authorised, within the limits of their own receipts, to increase the assignments defined in the article of the economic classification of budget expenses as compared with the amount under the corrected plan of the current year budget by not more than the percentage of the forecasted nominal growth of the Gross Domestic Product (GDP) for a year to be planned.
3. The restriction under paragraph 2 of this article shall not apply to the case where the functions of a municipality have been increased compared to a previous year as a result of changes made by the Parliament of Georgia to the legislation of Georgia.
Organic Law of Georgia No 100 of 16 December 2016 – website, 23.12.2016
Organic Law of Georgia No 4018 of 14 December 2018 – website, 25.12.2018
Article 156 – Provisional rules for determining the number of public servants in the local self-government and compensating for the costs of members of a municipality Sakrebulo
1. The number of public servants in a local self-government provided for by the staff lists of the public servants of the Gamgeoba/City Hall and Sakrebulo shall be at least 30 units. In those municipalities where the number of constituents is less than 45 000, the number of public servants shall not exceed a sum calculated by adding the minimum number of public servants (30 staffing positions) to the product of the number of majoritarian districts determined by the relevant Sakrebulo for the 2014 local elections and the ratio of 3.2, and to1 staffing position for each 450 constituents registered in the self-governing unit. In the municipalities where the number of constituents is more than 45 000, the number of public servants shall not exceed a sum that is calculated by adding the minimum number of public servants (30 staffing positions), to the product of the number of majoritarian districts determined by the relevant Sakrebulo for the 2014 local elections and the ratio of 2.3, and to 1 staffing position for each 500 constituents registered in the self-governing entity.
2. The number of persons in a municipality employed under labour contracts shall be determined in accordance with the Law of Georgia on Remuneration of Labour in Public Institutions.
21. The number of persons in a municipality employed under labour contracts during the period from 1 July 2017 to 31 December 2017 may only exceed the limited number permitted by paragraph 2 of this article when persons on the staff list before 1 July 2017 are employed under labour contracts.
22. Considering paragraph 21 of this article, the total number of persons on the staff list of a municipality Gamgeoba/City Hall and the Office of Sakrebulo, and persons employed under labour contracts during the period from 1 July 2017 to 31 December 2017 shall not exceed the sum of the limited numbers permitted by paragraphs 1 and 2 of this article.
3. The remuneration costs for the public servants of Gamgeoba/City Hall and Sakrebulo may not exceed 25% of the costs provided for by the budget of the municipality.
4. Paragraphs 1-3 of this article shall not apply to the self-governing city Tbilisi, as well as to the municipalities of Akhalgori, Eredvi, Kurta, Tighvi and Azhara.
5. According to Article 41(3), the monthly amount of the reimbursable costs for the member of a municipality Sakrebulo who is not an official of the municipality Sakrebulo, shall not exceed 15% of the maximum amount of the salary of the chairperson of that municipality Sakrebulo. The costs of business trips shall not be included in the monthly amount of reimbursable costs. The above restriction shall not apply to members of the Tbilisi Sakrebulo.
Organic Law of Georgia No 2820 of 28 November 2014 – website, 3.12.2014
Organic Law of Georgia No 4087 of 22 July 2015 – website, 4.8.2015
Organic Law of Georgia No 1251 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 1837 of 22 December 2017 – website, 29.12.2017
Article 1561 – Provisional rule for establishing a legal entity under public law by a municipality
1. In order for a municipality to exercise its own powers efficiently, the Sakrebulo of the municipality shall be authorised to establish a legal entity under public law in a settlement/a part of a settlement/an aggregation of settlements included within the administrative boundaries of the municipality, which will be authorised to exercise the following powers under Article 16(2) of this Law within the territory concerned: collection of local fees; equipment of the territory with amenities and development of the appropriate engineering infrastructure; cleaning of streets, parks, gardens and other public places; municipal waste management; management of motor roads of local significance; provision of parking places for motor vehicles; issuance of construction permits; exercise of public supervision over construction; administration of placement of outdoor advertisement.
2. The municipality Sakrebulo shall also be authorised, by the regulations of a legal entity under public law, to grant the legal entity under public law defined by paragraph 1 of this article, in addition to the powers under the same paragraph, authority to exercise also the following powers provided for in Article 16(2) of this Law: provision of outdoor lighting; regulation of traffic on roads of local significance; organisation of municipal transportation services for the population; administration of street trading; arrangement of exhibitions, marketplaces and fairs; greening of streets, parks, gardens and other public places; making of decisions with regard to the issues related to stray animals; development of the appropriate infrastructure for persons with disabilities, children and elderly people at facilities of local significance, including insurance of appropriate adaptation and equipment of public areas and municipal transport.
3. Decisions regarding the establishment, reorganisation and liquidation of a legal entity under public law defined by this article, and regarding the approval of its regulations shall be made by the municipality Sakrebulo upon recommendation of the municipality Mayor.
4. The municipality Sakrebulo shall be authorised, upon recommendation of the municipality Mayor, to determine for a legal entity under public law the amount of fees for the activities, services and/or expedited services defined under the regulations of the legal entity under public law.
5. A legal entity under public law established by a municipality shall be authorised to exercise the powers provided for by Article 16(4) of this Law under the procedure determined by the legislation of Georgia, and to perform the activities defined by the respective law and/or its regulations.
6. The management scheme of a legal entity under public law established by a municipality shall be defined by the regulations of the legal entity under public law.
7. The head of a legal entity under public law established by a municipality shall be appointed to and dismissed from the post by the municipality Mayor.
8. For a legal entity under public law established by a municipality to exercise its powers, by decision of the municipality Mayor, property of the municipality shall be transferred to the legal entity under public law with a right to use.
9. A decision made by a legal entity under public law established by a municipality shall be appealed to the municipality Mayor, under the procedure determined by the legislation of Georgia.
10. If a legal entity under public law established by a municipality is liquidated, the remaining property shall be transferred to the ownership of the municipality.
11. A settlement/a part of a settlement/an aggregation of settlements to be included within the administrative boundaries of a municipality provided for by paragraph 1 of this article shall be defined by the Government of Georgia by agreement with the municipality.
Organic Law of Georgia No 5994 of 29 May 2020 – website, 10.6.2020
Article 1562 – Authorisation of early learning and preschool and educational institutions during the transitional period
To authorise early learning and preschool and educational institutions, it shall be possible, by virtue of the legislation of Georgia, to determine a different regulation for the transitional period defined by the same legislation (the period until 1 January 2030).
Organic Law of Georgia No 1378 of 17 February 2022 – website, 23.2.2022
Article 157 – Training of public servants of local self-government
The Ministry of Regional Development and Infrastructure of Georgia shall draft proposals for developing a system of continuous training of public servants of local self-government, and submit them for review to the Government of Georgia not later than 1 May 2014.
Article 158 – Logistical support of newly established municipalities
1. The accommodation (if necessary, transfer of relevant buildings, construction of new buildings, repair and rehabilitation of municipal-owned buildings) and logistical support of the bodies of the municipalities established under Article 152 of this Law shall be provided by the Government of Georgia.
2. To perform the work provided for by paragraph 1 of this article, relevant activities works shall, by decision of the Government of Georgia, be carried out by the Ministry of Regional Development and Infrastructure, the Ministry of Finance and the Ministry of Economy and Sustainable Development of Georgia, within their competencies.
Article 159 – Ensuring the development of infrastructure in the territory of a municipality
To ensure the exercise by a municipality of its powers, on the initiative of the municipality and upon the instructions of the Government of Georgia, the relevant public agency shall be entitled to implement infrastructure projects that are necessary for the exercise by the municipality of its powers.
Article 160 – Ensuring the preparation of cartographic materials for the determination of administration boundaries of municipalities
The Ministry of Justice of Georgia shall:
a) before 31 December 2017, submit to the Government of Georgia for approval, the procedure for determining the administrative boundaries of the Municipalities;
b) before 1 June 2014, submit for approval to the Government of Georgia, the relevant state target programme for the purpose determined by sub-paragraph (a) of the same article.
Organic Law of Georgia No 1251 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Article 161 – Validity of legal acts during the transitional period
1. Before the bodies of the municipalities established under Article 151(1) and 152 adopt relevant normative acts, the administrative-legal acts of those self-governing units after the splitting in which the new municipalities were established, shall apply across the administrative territories of these municipalities.
2. Before the Tbilisi Sakrebulo adopts relevant normative acts, the normative acts of the Tbilisi City Hall and of the Government of Tbilisi shall retain their force.
Article 1611 – Other own powers of municipalities
Own powers of the municipalities defined by Article 141(13) of the Code of Spatial Planning, Architectural and Construction Activities of Georgia shall also be the powers provided for in Article 141(13) and (20) of the aforementioned Code.
Organic Law of Georgia No 5730 of 20 February 2020 – website, 24.2.2020
Article 162 – Time frames for the transfer of agricultural land to municipalities
The Ministry of Justice of Georgia, the Ministry of Regional Development and Infrastructure of Georgia, the Ministry of Economy and Sustainable Development of Georgia and the Ministry of Finance of Georgia shall, before 1 January 2017, draft and submit for approval to the Government of Georgia relevant schedules and procedures for the time frames of the transfer of agricultural land to municipalities.
Article 163 – Terms for the exercise of powers relating to the provision of water supply and sewerage services by a municipality
1. Within the powers stipulated by Article 16(2)(h) of this Law, a municipality shall provide water supply and sewerage services through appropriate licensed entities under private law in the settlements where the relevant licensed provider does not deliver the above services.
2. The terms of legal relations between a municipality, the Georgian National Energy and Water Supply Regulatory Commission and providers represented by entities under private law shall be determined by the relevant legislative act, within the powers stipulated by Article 16(2)(h) of this Law.
3. The draft legislative act determined by paragraph 2 of this article shall, before 1 July 2015, be prepared by the Ministry of Regional Development and Infrastructure, and be submitted to the Parliament of Georgia by the Government of Georgia.
Organic Law of Georgia No 2589 of 30 July 2014 – website, 11.8.2014
Organic Law of Georgia No 2973 of 25 December 2014 – website, 30.12.2014
Article 1631 – Interim procedure for ensuring fire safety and protection of populations and territory in emergency situations in municipalities
1. Before 10 January 2015, a municipality shall be responsible for ensuring fire safety and protection of the population and territory in emergency situations. These powers shall be exercised by a municipality as its own powers, in accordance with the legislation of Georgia.
2. The powers prescribed by paragraph 1 of this article shall be exercised in municipalities split according to the Resolution No 2205-II ს of 4 April 2014 of the Parliament of Georgia on Splitting of Municipalities and on the Establishment of Self-Governing Communities – Municipalities only by the relevant self-governing city within the administrative boundaries of the municipality abolished as a result of the splitting.
3. The servants working in the relevant structural unit/structural sub-unit of the municipality that exercises the powers prescribed by paragraph 1 of this article shall not be subject to the limitation of the number of municipal servants provided for by Article 156(1) of this Law. The quantitative limitation of the officials provided for by Article 52(2) of this Law shall not apply to the head of the relevant structural unit of a municipality.
Organic Law of Georgia No 2585 of 30 July 2014 – website, 11.8.2014
Article 1632 – Procedure for changing or cancelling the purchase of the property of Tbilisi, privatised in the form of an auction, for the recipient of the property of Tbilisi transferred with the right to use or with the right of management the condition(s) relating to that property
The Government may apply to the Tbilisi Sakrebulo to change or cancel the purchase of the property of Tbilisi, privatised in the form of an auction, for the recipient of the property of Tbilisi transferred with the right to use or with the right of management of the condition(s) relating to that property if the property of Tbilisi was privatised, transferred with the right to use or with the right of management before 31 December 2013.
Organic Law of Georgia No 3977 of 8 July 2015 – website, 20.7.2015
Article 1633 – Procedure for changing or cancelling for a purchaser of Tbilisi property privatised through an auction process, or for a beneficiary of Tbilisi property transferred with a right to use or with a right of management of a condition (conditions) with regard to this property, on the basis of the epidemic and/or pandemic caused by the novel coronavirus (COVID-19)
on the basis of the epidemic and/or pandemic caused by the novel coronavirus (COVID-19), the government may, during the epidemic and/or pandemic or after its end, not later than 1 July 2021, apply to the Tbilisi Sakrebulo for changing or cancelling the investment condition, and/or changing the financial condition with regard to the property for a purchaser of Tbilisi property privatised through an auction process, or for a beneficiary of Tbilisi property transferred with a right to use or with a right of management.
Organic Law of Georgia No 5891 of 23 April 2020 – website, 24.4.2020
Organic Law of Georgia No 80 of 5 January 2021 – website, 6.1.2021
Article 1634 – Procedure for changing or cancelling for a purchaser of a municipality (other than Tbilisi) property privatised through an auction process, or for a beneficiary of a municipality (other than Tbilisi) property transferred with a right of use or with a right of management of a condition (conditions) with regard to this property, on the basis of the epidemic and/or pandemic caused by the novel coronavirus (COVID-19)
1. The municipality (other than Tbilisi) mayor may, not later than 1 October 2021, considering the interest of the municipality, in accordance with Article 398 of the Civil Code of Georgia, make the decision, with the consent of the Municipality Sakrebulo, for a purchaser of a municipality (other than Tbilisi) property privatised through an auction process, and for a beneficiary of a municipality (other than Tbilisi) property transferred with a right to use or with a right of management:
a) on changing the investment condition related to this property, including on prolonging the period for the fulfilment of the investment condition related to this property;
b) on cancelling the obligation performance of which no longer is of relevance;
c) on softening a financial condition defined by the contract, including on exempting from a penalty defined by the contract.
2. A decision of the municipality (other than Tbilisi) mayor provided for by paragraph 1 of this article may be made if the failure to fulfil a condition defined by the contract or the hindrance to its fulfilment is resulted directly from the regulatory standards established due to the epidemic and/or pandemic caused by the novel coronavirus (COVID-19).
3. The type and the measure of a privilege defined by a decision of the municipality (other than Tbilisi) mayor provided for by paragraph 1 of this article must be proportionate to the impact that the regulatory standards referred to in paragraph 2 of this article have made on the fulfilment of the investment or financial condition.
4. A decision of the municipality (other than Tbilisi) mayor provided for by paragraph 1 of this article shall not imply a reduction in the cost to be paid in return for the transfer of property right.
Organic Law of Georgia No 413 of 18 March 2021 – website, 22.3.2021
Article 1635 – Temporary procedure for changing or cancelling the condition/conditions for purchasing property of Tbilisi within the administrative boundaries of Tbilisi, for transferring it with a right of use or with a right of management, and for forgiving an unpaid surcharge imposed/a surcharge to be imposed for failure to fulfil the condition/conditions
The decision on changing or cancelling the condition/conditions for purchasing property of Tbilisi within the administrative boundaries of Tbilisi, for transferring it with a right of use or with a right of management, and on forgiving an unpaid surcharge imposed/a surcharge to be imposed for failure to fulfil the condition/conditions shall be made by the government, with the consent of the Tbilisi Sakrebulo, on the basis of a reasonable request applied to it by a purchaser of the Tbilisi property concerned, by a beneficiary with a right of use or a beneficiary with a right of management if the condition/conditions should have been fulfilled on the plot of land or in the area of the building regulatory plan/detailed development plan where the facility accepted into service in accordance with Article 1413 of the Code of Georgia on Spatial Planning, Architectural and Construction Activities, or Article 1031 of the Product Safety and Free Movement Code is located.
Organic Law of Georgia No 728 of 12 July 2021 – website, 14.7.2021
Article 164 – Exercising local self-government in the occupied territories of Georgia
1. The local authorities established in the municipalities of Akhalgori, Eredvi, Kurta, Tighva and Azhara as a result of the 2006 elections of local representative bodies, including Gamgeobas and territorial bodies of self-governing units, shall exercise their powers before Georgia regains its jurisdiction over these territories, and before local authorities are established in those territories in the manner prescribed by the legislation of Georgia.
2. Unless otherwise provided for by this article, the powers of the municipalities of Akhalgori, Eredvi, Kurta, Tighva and Azhara, the structure of their bodies, powers and the rules of operation shall be determined by this Law. The powers of a territorial body of a self-governing unit shall, according to paragraph 3 of this article, be determined by the statute of a municipality Gamgeoba. Sakrebulos of the municipalities of Akhalgori, Eredvi, Kurta, Tighva and Azhara may not establish new territorial bodies of self-governing units, and the Gamgebelis of the same municipalities may not appoint their representatives.
3. The bodies of the municipalities of Akhalgori, Eredvi, Kurta, Tighva and Azhara may, in the territories of other municipalities where internally displaced persons – IDPs are settled, who permanently resided in the territories of the municipalities of Akhalgori, Eredvi, Kurta, Tighva and Azhara, carry out only those activities within the scope of their own and delegated powers that directly relate to the provision of aid to these persons before they return to their permanent place of residence, and to the improvement of their social and living conditions, as well as to the powers delegated by the State to the municipalities under the Organic Law of Georgia on Citizenship of Georgia.
4. When appointing or dismissing the Gamgebelis of the municipalities of Akhalgori, Eredvi, Kurta, Tighva and Azhara, the rules for the appointment and removal of the chairperson of a municipal Sakrebulo provided for by Articles 33 and 34 of this Law shall apply, unless other procedures have been provided for by this article.
5. A decision on the appointment or removal of the Gamgebelis of the municipalities of Akhalgori, Eredvi, Kurta, Tighva and Azhara shall be made by a majority of the votes of persons attending the session of the Sakrebulo of the relevant municipality, but with not less than one third of the members on the current list of the municipality Sakrebulo. A candidate for Gamgebeli may be a member of the Sakrebulo of the relevant municipality, except for an official of the municipality Sakrebulo, or a citizen of Georgia who has attained the age of 25 and has electoral rights, and who has resided in Georgia for at least 5 years and who, for the last 2 years before the calling of the elections, has permanently resided in Georgia and is an internally displaced person from the relevant municipality.
51. A session of the Sakrebulos of the municipalities of Akhalgori, Eredvi, Kurta, Tighva and Azhara shall be duly constituted if it is attended by a majority of the members on the current list of the Sakrebulo. A municipality Sakrebulo shall adopt a decision by a majority of the votes of the persons attending the session, but with at least one third of the members on the current list of of the municipal Sakrebulo.
6. The powers of a municipal Sakrebulo member shall be suspended if he/she is elected as the Gamgebeli of the municipality. The powers of a Sakrebulo member shall be restored to that person upon the termination of the powers of Gamgebeli from the day following the occurrence of the relevant fact, which the municipal Sakrebulo shall take into consideration and record in the minutes.
7. After this article enters into force, a municipal Sakrebulo shall be authorised to elect a new Gamgebeli. In other cases, the term of office of the relevant official of a municipality shall be extended for the term determined by paragraph 1 of this article, or until the election of the municipal Gamgebeli according to paragraph 5 of this article.
8. The grounds for termination of powers stipulated by Article 56(2)(h) shall not apply to the Gamgebelis of the municipalities of Akhalgori, Eredvi, Kurta, Tighva and Azhara.
9. The grounds for the termination of powers of a municipal Sakrebulo stipulated by Article 142(1)(a) shall not apply to the Sakrebulos of the municipalities of Akhalgori, Eredvi, Kurta, Tighva and Azhara.
10. For the municipalities under this article to exercise their powers, a special transfer shall be allocated to the municipal budgets from the state budget of Georgia.
Organic Law of Georgia No 2585 of 30 July 2014 – website, 11.8.2014
Organic Law of Georgia No 4087 of 22 July 2015 – website, 4.8.2015
Organic Law of Georgia No 5142 of 27 May 2016 – website, 4.6.2016
Organic Law of Georgia No 100 of 16 December 2016 – website, 23.12.2016
Organic Law of Georgia No 2046 of 7 March 2018 – website, 26.3.2018
Organic Law of Georgia No 3624 of 31 October 2018 – website, 21.11.2018
Organic Law of Georgia No 4018 of 14 December 2018 – website, 25.12.2018
Organic Law of Georgia No 3541 of 21 September 2023 – website, 12.10.2023
Organic Law of Georgia No 3821 of 30 November 2023 – website, 19.12.2023
Article 165 – Measures to be taken in relation to the entry into force of the Law
1. The Government of Georgia shall:
a) before 1 July 2014, ensure the approval of the procedure for giving names to the geographical features located within the administrative boundaries of a municipality;
b) before 1 June 2014, ensure the determination of the procedures for the establishment and use of the coat-of-arms, banner and other symbols of a municipality based on preliminary consultations with the Council of Heraldry under the Parliament of Georgia;
c) before 1 June 2014, ensure the determination of the procedures for the privatisation and transfer of a municipal property with the right to use and with the right of management, of the initial price of privatisation during the privatisation of property, of the rent cost and initial rent cost during the transfer of property with the right to use, as well as of the procedures of payment;
d) before 1 January 2015 draft a law on the additional forms of citizen participation in the exercise of local self-governance and submit it to the Parliament of Georgia;
e) before 1 January 2016, draft a law for the purpose of determination of local natural resources, including water and land resources and submit it to the Parliament of Georgia.
2. The Government of Georgia shall, before 1 July 2015, ensure the drafting of the relevant legislative amendments required for the full separation of state and municipal powers, also, if necessary, the determination of the relevant areas for the delegation of powers to a municipality, and the submission of draft legislative acts to the Parliament of Georgia.
3. The Ministry of Justice of Georgia shall, before 1 July 2014, ensure the approval of the procedure for registering municipalities according to the registration data, and for updating and publishing registration data.
4. The Sakrebulos of municipalities shall, within 6 months after the official announcement of the results of the regular local elections of 2014, ensure the compliance of their normative acts with this Law.
Organic Law of Georgia No 2973 of 25 December 2014 – website, 30.12.2014
Chapter XXI – Final Provisions
Article 166 – Normative acts repealed in connection with the entry of the Law into force
1. The following shall be repealed from the day of the official announcement of the results of the 2014 local elections):
a) Organic Law of Georgia on Local Self-Government (Legislative Herald of Georgia, No 2, 9.1.2006, Article 12);
b) Law of Georgia on the State Supervision over the Activities of Local Authorities (Legislative Herald of Georgia, No 22, 19.6.2007, Article 194);
c) Law of Georgia on the Capital of Georgia – Tbilisi (Parliamentary Gazette, No 11-12, 14.3.1998, p. 42);
d) Law of Georgia on the Property of a Local Self-Governing Unit of Georgia, No 15, 19.4.2005, Art. 101).
2. From the day of entry of this Law into force, Articles 11, 12 and 14 of the Organic Law of Georgia on Local Self-Government (Legislative Herald of Georgia, No 2, 9.1.2006, Art.12).
3. From the day of repealing the legislative acts stipulated by paragraph 1 of this article, the subordinate normative administrative-legal acts published based on these repealed acts shall retain their legal effect until those acts are repealed by the authorised bodies in the manner prescribed by the legislation of Georgia.
Article 167 – Procedure for entry of the Law into force
1. This Law, except for Articles 1-3, Article 4(1) and (3), Articles 5-9, 14-149, 151, 155, 156, 161 and 163, shall become effective upon publication.
2. Articles 1-3, Article 4(1) and (3), Articles 5-9 and 14-100, Article 101(1), Articles 102-149, 151, 155, 161 and 163 of this Law shall enter into force on the day of the official announcement of the results of the regular local elections of 2014.
3. Article 156(1) and (4) of this Law shall enter into force on the 120th day following the official announcement of the results of the regular local elections of 2014.
4. Article 156(2 and 3) and Article 101(2) of this Law shall enter into force from 1 January 2015.
5. Article 155(1) and (2) and Article 156 of this Law shall be valid until 1 January 2019; Article 155(3) of this Law shall be valid until 1 January 2021; Article 159 of this Law shall be valid until 1 January 2026, and Article 1561 of this Law shall be valid until 1 January 2030.
Organic Law of Georgia No 5566 of 24 June 2016 – website, 11.7.2016
Organic Law of Georgia No 1718 of 7 December 2017 – website, 14.12.2017
Organic Law of Georgia No 5994 of 29 May 2020 – website, 10.6.2020
Organic Law of Georgia No 6853 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020
President of Georgia Giorgi Margvelashvili
Kutaisi
5 February 2014
No 1958-II ს
Document comments