დაზღვევის შესახებ

საქართველოს კანონი

დაზღვევის შესახებ

თავი I

ზოგადი დებულებანი

    მუხლი 1. ურთიერთობები, რომლებიც რეგულირდება ამ კანონით

1. ეს კანონი აწესრიგებს ურთიერთობებს დაზღვევის სფეროში სადაზღვევო ორგანიზაციებსა და იურიდიულ და ფიზიკურ პირებს შორის, აგრეთვე თვით სადაზღვევო ორგანიზაციებს შორის, ადგენს სადაზღვევო საქმიანობის სახელმწიფო რეგულირების ძირითად პრინციპებს.

2. ურთიერთობები დაზღვევის სფეროში რეგულირდება საქართველოს კონსტიტუციით, სამოქალაქო კოდექსით, ამ კანონით, საქართველოს სხვა კანონებით და კანონქვემდებარე აქტებით.

3. თუ საერთაშორისო ხელშეკრულებით ან შეთანხმებით, რომელშიც მონაწილეობს საქართველო, განსაზღვრულია ამ კანონის წესებისგან განსხვავებული წესები, გამოიყენება საერთაშორისო ხელშეკრულების ან შეთანხმების წესები.

4. ამ კანონის მოქმედება არ ვრცელდება სახელმწიფო სოციალურ და სახელმწიფო სავალდებულო სამედიცინო დაზღვევაზე.

    მუხლი 2. კანონში გამოყენებული ძირითადი ცნებები

ამ კანონში გამოყენებულ ცნებებს აქვთ შემდეგი მნიშვნელობა:

ა) დაზღვევა – ურთიერთობა, რომელიც მყარდება ფიზიკური და იურიდიული პირების პირადი და ქონებრივი ინტერესების დასაცავად სადაზღვევო შენატანებით (სადაზღვევო პრემიით) ფორმირებული ფულადი ფონდებისა და კანონმდებლობით ნებადართული სხვა წყაროების ხარჯზე, გარკვეული გარემოებების (სადაზღვევო შემთხვევების) დადგომისას;

ბ) სადაზღვევო საქმიანობა – დაზღვევისა და გადაზღვევის ხელშეკრულებების გაფორმებასა და განხორციელებასთან დაკავშირებული საქმიანობა;

გ) მზღვეველი – შეზღუდული პასუხისმგებლობის ან სააქციო საზოგადოების ორგანიზაციულ-სამართლებრივი ფორმის იურიდიული პირი, რომელიც შექმნილია სადაზღვევო საქმიანობის განხორციელებისათვის და რომელსაც ამ კანონით დადგენილი წესით მიღებული აქვს დაზღვევის შესაბამისი სახეობის განხორციელების ლიცენზია;

დ) დამზღვევი – ფიზიკური ან იურიდიული პირი, რომელმაც დადო დაზღვევის ხელშეკრულება მზღვეველთან;

ე) დაზღვეული – ფიზიკური ან იურიდიული პირი, რომლის მიმართაც ხორციელდება დაზღვევა. დამზღვევი შეიძლება იმავდროულად იყოს დაზღვეული, თუ დაზღვევის ხელშეკრულებით სხვა რამ არ არის გათვალისწინებული;

ვ) მოსარგებლე – ფიზიკური ან იურიდიული პირი, რომელიც დაზღვევის ხელშეკრულების ან სავალდებულო დაზღვევის შესახებ კანონმდებლობის თანახმად იღებს სადაზღვევო ანაზღაურებას;

ზ) სადაზღვევო აგენტი – ფიზიკური ან იურიდიული პირი, რომელიც მოქმედებს მზღვეველის დავალებით და სახელით მისთვის მზღვეველის მიერ მინიჭებული უფლებამოსილების ფარგლებში;

თ) სადაზღვევო ბროკერი – ფიზიკური ან იურიდიული პირი, რომელიც ლიცენზიის შესაბამისად ახორციელებს დაზღვევის სფეროში საშუამავლო საქმიანობას, როგორც თავისი სამეწარმეო საქმიანობის სახეობას;

ი) სადაზღვევო რისკი – მოვლენა, რომელიც შეიცავს მისი დადგომის შესაძლებლობის და შემთხვევითობის ნიშნებს და რომლის გამოც ხდება დაზღვევა;

კ) სადაზღვევო შემთხვევა – მოვლენა, რომლის დადგომისას სადაზღვევო ხელშეკრულება ითვალისწინებს სადაზღვევო ანაზღაურების გადახდას;

ლ) სადაზღვევო პოლისი – მზღვეველის მიერ გაცემული დაზღვევის ან გადაზღვევის ხელშეკრულება, რომელიც წარმოადგენს განხორციელებული დაზღვევის დამადასტურებელ საბუთს და დამზღვევს უფლებას აძლევს სადაზღვევო შემთხვევის დადგომისას მოითხოვოს სადაზღვევო ანაზღაურება ან სადაზღვევო თანხა;

მ) გადაზღვევა – ოპერაცია ორ სადაზღვევო კომპანიას შორის, რომლის დროსაც დაზღვევის (გადაზღვევის) ხელშეკრულებით ერთ-ერთი მხარე თავის თავზე იღებს რისკის ნაწილს სადაზღვევო პრემიის გადახდის სანაცვლოდ.

    მუხლი 3. დაზღვევის ცნება

1. დაზღვევა არის ურთიერთობა ფიზიკური და იურიდიული პირების პირადი და ქონებრივი ინტერესების დასაცავად გარკვეული გარემოების (სადაზღვევო შემთხვევის) დადგომისას ამ პირთა მიერ გადახდილი სადაზღვევო შენატანებით (სადაზღვევო პრემიებით) ფორმირებული ფულადი ფონდებისა და კანონმდებლობით ნებადართული სხვა წყაროების ხარჯზე.

2. სადაზღვევო საქმიანობა არის მზღვეველის საქმიანობა, დაკავშირებული დაზღვევისა და გადაზღვევის ხელშეკრულებების დადებასა და განხორციელებასთან.

    მუხლი 4. დაზღვევის ობიექტი

1. დაზღვევის ობიექტი შეიძლება იყოს ნებისმიერი ქონებრივი ან პირადი არაქონებრივი ინტერესი, რომელიც არ ეწინააღმდეგება საქართველოს კანონმდებლობას, მათ შორის:

ა) დაზღვევა, დაკავშირებული დაზღვეულის სიცოცხლესთან, ჯანმრთელობასთან, შრომისუნარიანობასთან, საპენსიო უზრუნველყოფასთან და სხვა პირად ინტერესებთან (პირადი დაზღვევა);

ბ) დაზღვევა, დაკავშირებული ქონების ფლობასთან, განკარგვასთან და ქონებით სარგებლობასთან (ქონების დაზღვევა);

გ) დაზღვევა, დაკავშირებული დაზღვეულის მიერ მესამე (ფიზიკური ან იურიდიული) პირისათვის ან მისი ქონებისათვის მიყენებულ ზიანთან (პასუხისმგებლობის დაზღვევა).

    მუხლი 5. დაზღვევის ფორმები

1. დაზღვევა ხორციელდება ნებაყოფლობითი და სავალდებულო ფორმებით.

2. ნებაყოფლობითი დაზღვევა ხორციელდება მზღვეველსა და დამზღვევს შორის დადებული ხელშეკრულების საფუძველზე. ნებაყოფლობითი დაზღვევის სახეობები, პირობები და განხორციელების წესი დგინდება მზღვეველსა და დამზღვევს შორის დადებული ხელშეკრულებით.

3. ნებაყოფლობით დაზღვევას ახორციელებს საქართველოს ნებისმიერი, ლიცენზირებული სადაზღვევო ორგანიზაცია.

4. სავალდებულო დაზღვევა არის დაზღვევის ისეთი ფორმა, როდესაც დაზღვევის ობიექტი, სახეობები და განხორციელების წესი განისაზღვრება კანონით და სავალდებულოა მზღვეველსა და დამზღვევს შორის დაზღვევის ხელშეკრულების დადებისას.

5. სავალდებულო დაზღვევისას მზღვეველი ვალდებულია დადოს ხელშეკრულება დამზღვევთან კანონით განსაზღვრული პირობებით. მზღვეველს უფლება აქვს შესთავაზოს დამზღვევს ამ უკანასკნელისათვის კანონით დადგენილზე უფრო ხელსაყრელი პირობები.

6. სავალდებულო დაზღვევას ახორციელებს საქართველოს ნებისმიერი, ლიცენზირებული სადაზღვევო ორგანიზაცია.

    მუხლი 6. სავალდებულო დაზღვევის წესების დარღვევის შედეგები

1. თუ პირი, რომლის მიმართაც კანონის ძალით უნდა განხორციელდეს სავალდებულო დაზღვევა, არ არის დაზღვეული, მას უფლება აქვს სასამართლო წესით მოსთხოვოს დაზღვევის განხორციელება დამზღვევს, რომელსაც დაკისრებული აქვს მისი დაზღვევის ვალდებულება.

2. თუ დამზღვევმა არ დადო დაზღვევის ხელშეკრულება ან დადო ისეთი პირობით, რომელიც აუარესებს დაზღვეულის მდგომარეობას კანონმდებლობით გათვალისწინებულ პირობებთან შედარებით, დამზღვევი სადაზღვევო შემთხვევის დადგომისას ვალდებულია დაზღვეულს აუნაზღაუროს ზიანი იმ ოდენობით, რომელსაც დაზღვეული მიიღებდა მოცემული დაზღვევის არსებობის შემთხვევაში.

3. დამზღვევს უფლება აქვს სასამართლო წესით მოსთხოვოს მზღვეველს დაზღვევის განხორციელება ამ კანონის მე-5 მუხლის მე-5 პუნქტის შესაბამისად.

    მუხლი 7. დაზღვევის სფეროში უცხოეთის ფიზიკური და იურიდიული პირების საქმიანობა საქართველოს ტერიტორიაზე

1. უცხოელი მოქალაქე, მოქალაქეობის არმქონე პირი, საქართველოს ტერიტორიაზე უცხოური კაპიტალით შექმნილი იურიდიული პირი, უცხოური იურიდიული პირის ფილიალი და წარმომადგენლობა, რომლებიც თავიანთ საქმიანობას ახორციელებენ საქართველოს ტერიტორიაზე, აწარმოებენ დაზღვევას საქართველოს სადაზღვევო ორგანიზაციებში საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად.

2. ამ მუხლის პირველ პუნქტში დასახელებულ პირებს საქართველოს ტერიტორიაზე დაზღვევის სფეროში აქვთ ყველა ის უფლება და ეკისრებათ ყველა ის ვალდებულება, რაც საქართველოს მოქალაქეებს და იურიდიულ პირებს.

3. უცხოელ ფიზიკურ პირს, მოქალაქეობის არმქონე პირს, უცხოურ იურიდიულ პირს (უცხოეთის სადაზღვევო და გადაზღვევის ორგანიზაციების ჩათვლით) უფლება აქვს იყოს საქართველოს დაზღვევის და გადაზღვევის ორგანიზაციების მონაწილენი.

4. ამ მუხლის მე-3 პუნქტში დასახელებული პირების მონაწილეობა საქართველოს სადაზღვევო და გადაზღვევის ორგანიზაციების საწესდებო კაპიტალში ერთობლივად არ უნდა აღემატებოდეს 49 პროცენტს.

5. უცხოეთის სადაზღვევო ორგანიზაციის, როგორც უშუალო მზღვეველის საქმიანობა საქართველოს ტერიტორიაზე აკრძალულია.

6. საქართველოს სადაზღვევო ორგანიზაციას შეუძლია დამოუკიდებლად დადოს გადაზღვევის ხელშეკრულება უცხოეთის ერთ ან რამდენიმე გადამზღვეველთან უშუალოდ.

7. საქართველოს ტერიტორიაზე უცხოური იურიდიული პირის მიერ სადაზღვევო ბროკერის ფუნქციების განხორციელება დასაშვებია მხოლოდ საქართველოს სადაზღვევო ორგანიზაციისათვის, მის მიერ აღებული რისკის უცხოეთში გადაზღვევის სფეროში. საქართველოში უცხოური იურიდიული პირი სადაზღვევო ბროკერის საქმიანობას ახორციელებს ფილიალის ან წარმომადგენლობის მეშვეობით, რომელიც რეგისტრირებულია სათანადო წესით, ან უშუალოდ საქართველოს იურიდიულ პირებთან დადებული ხელშეკრულების საფუძველზე.

8. საქართველოს სადაზღვევო ორგანიზაციას თავისი რისკის უცხოეთში გადაზღვევასთან დაკავშირებით შეუძლია უშუალოდ ისარგებლოს უცხოური საბროკერო ორგანიზაციის მომსახურებით.

თავი II

დაზღვევის ურთიერთობის მონაწილენი

    მუხლი 8. დამზღვევი

1. დამზღვევი არის პირი, რომელმაც მზღვეველთან დადო დაზღვევის ხელშეკრულება.

2. დამზღვევი შეიძლება იყოს როგორც იურიდიული, ისე ფიზიკური პირი.

3. დამზღვევი თავისუფალია მზღვეველის არჩევაში როგორც ნებაყოფლობითი, ისე სავალდებულო დაზღვევის ხელშეკრულების დადებისას.

    მუხლი 9. მზღვეველი

1. მზღვეველი არის იურიდიული პირი, რომელიც შექმნილია სადაზღვევო საქმიანობის განხორციელებისათვის და რომელსაც ამ კანონით დადგენილი წესით მიღებული აქვს დაზღვევის შესაბამისი სახეობის განხორციელების ლიცენზია. მზღვეველის, როგორც ორგანიზაციის, რეგისტრაცია ხორციელდება საქართველოში იურიდიული პირის რეგისტრაციისათვის დადგენილი წესით.

2. სადაზღვევო ორგანიზაციის ორგანიზაციულ-სამართლებრივ ფორმად დასაშვებია მხოლოდ შეზღუდული პასუხისმგებლობის საზოგადოება და სააქციო საზოგადოება. საბიუჯეტო ორგანიზაციას ეკრძალება სადაზღვევო ორგანიზაციის დაფუძნება და სადაზღვევო ორგანიზაციის დამფუძნებლად ყოფნა.

3. ლიცენზირებული სადაზღვევო ორგანიზაციის საფირმო სახელწოდება უნდა შეიცავდეს სიტყვას „დაზღვევის“.

4. სადაზღვევო ორგანიზაციის რეორგანიზაცია ან ლიკვიდაცია ხორციელდება კანონმდებლობის შესაბამისად.

5. სადაზღვევო ორგანიზაციები თავიანთი საქმიანობის განხორციელებისას თანაბარი უფლებებით სარგებლობენ.

6. აკრძალულია მონოპოლიური და ყველა სხვაგვარი საქმიანობა განსაზღვრულ სადაზღვევო ბაზარზე კონკურენციის შეზღუდვის მიზნით, უპირატესობების მიცემა ან მიღება მზღვეველის (მზღვეველების) მიერ სხვა მზღვეველის (მზღვეველების) მიმართ.

    მუხლი 10. დაზღვეული

1. დაზღვეული არის პირი, რომლის მიმართაც ხორციელდება დაზღვევა. დამზღვევი შეიძლება იმავდროულად იყო დაზღვეული, თუ დაზღვევის ხელშეკრულებით სხვა რამ არ არის გათვალისწინებული.

2. კანონმდებლობა სავალდებულო დაზღვევის შესახებ შეიძლება დამზღვევს ავალდებულებდეს მესამე პირის დაზღვევის განხორციელებას. ნებაყოფლობითი დაზღვევისას დამზღვევს შეუძლია დაზღვევის ხელშეკრულებაში განსაზღვროს მესამე პირი, როგორც დაზღვეული; ამ შემთხვევაში დაზღვევის ობიექტი არის დაზღვეულის პიროვნება და მასთან დაკავშირებული ინტერესები (პირადი დაზღვევა) ან დაზღვეულის ქონება და მასთან დაკავშირებული ინტერესები (ქონების დაზღვევა).

3. ქონების დაზღვევისას დაზღვეულს, რომელიც არ არის დამზღვევი, უნდა ჰქონდეს ამ ქონების შენარჩუნების ინტერესი.

4. სავალდებულო დაზღვევისას მესამე პირის თანხმობა იმ ხელშეკრულების დადებისთვის, რომელშიც იგი იქნება განსაზღვრული, როგორც დაზღვეული, არ არის საჭირო. ნებაყოფლობითი დაზღვევისას ამ პირის უარი აღნიშნული ხელშეკრულების დადებაზე გამოიწვევს მისი დადების შეუძლებლობას, ხოლო თუ ხელშეკრულება უკვე იყო დადებული – მის შეცვლას ან შეწყვეტას.

5. ქონების დაზღვევისას დამზღვევი ვალდებულია შეატყობინოს მესამე პირს თავისი განზრახვა, დააზღვიოს მისი ქონება ან მასთან დაკავშირებული ინტერესები დაზღვევის ობიექტების ზუსტი განსაზღვრით.

6. თუ დამზღვევი ვალდებულია დააზღვიოს მესამე პირი, ამ უკანასკნელს შეუძლია მოსთხოვოს დამზღვევს მისი მოვალეობის შესრულების ანგარიში, ხოლო კანონმდებლობით გათვალისწინებულ შემთხვევაში–დაზღვევის დამადასტურებელი დოკუმენტი. თუ დამზღვევმა არ შეასრულა თავისი ვალდებულება ან არასათანადოდ შეასრულა იგი მესამე პირის დაზღვევის საკითხში, ამ უკანასკნელს უფლება აქვს გამოიყენოს ამ კანონის მე-6 მუხლის პირველი და მე-2 პუნქტებით განსაზღვრული უფლებები.

7. დაზღვეული არასრულწლოვანი მოქალაქის უფლებების რეალიზაცია ხდება კანონმდებლობით დადგენილი წესით.

8. დაზღვეულის სასარგებლოდ ხელშეკრულების დადება არ ათავისუფლებს დამზღვევს ამ ხელშეკრულებით გათვალისწინებული ვალდებულებების შესრულებისაგან.

9. მესამე პირის დაზღვევა ხორციელდება დამზღვევის ხარჯით. იმ დაზღვეულის, რომელიც არ არის დამზღვევი, აგრეთვე დამზღვევის ის ვალდებულებები, რომლებიც წარმოიშობა სადაზღვევო შემთხვევის დადგომისას, განისაზღვრება დაზღვევის ხელშეკრულებით. დამზღვევი ვალდებულია შეატყობინოს დაზღვეულს დაზღვევის ხელშეკრულებით განსაზღვრული ვალდებულებების შესახებ.

10. თუ დაზღვეული უარს იტყვის სადაზღვევო ანაზღაურების მიღებაზე, რომელიც მას ეკუთვნის დაზღვევის ხელშეკრულებით, სადაზღვევო ანაზღაურების მიღების უფლება გადადის დამზღვევზე.

11. დაზღვეულის გარდაცვალებისას, თუ იგი არ არის დამზღვევი, დაზღვევის ხელშეკრულება შეწყდება, თუ კანონმდებლობით ან ხელშეკრულებით არ არის გათვალისწინებული დაზღვეულის შეცვლა.

12. თუ დაზღვეულის გარდაცვალება იქნება ის სადაზღვევო შემთხვევა, რომელიც გათვალისწინებულია დაზღვევის ხელშეკრულებით, ხელშეკრულება წყდება მისი შესრულების შემდეგ.

13. დაზღვეულის გარდაცვალებისას, რომელიც არ არის დამზღვევი და რომლის სასარგებლოდაც დადებულია ქონების დაზღვევის ხელშეკრულება, დაზღვეულის უფლებები და მოვალეობები იმ ქონებრივ უფლებაზე, რომელიც არის დაზღვევის ხელშეკრულების ობიექტი, დამზღვევის თანხმობით გადადის გარდაცვლილი დაზღვეულის მემკვიდრეზე, თუ კანონმდებლობით ან ხელშეკრულებით სხვა რამ არ არის გათვალისწინებული.

14. თუ დამზღვევი არ არის თანახმა გარდაცვლილი დაზღვეულის შეცვლაზე, ან თუ მემკვიდრეები არ არიან თანახმა მიიღონ გარდაცვლილი დაზღვეულის უფლებები და მოვალეობები, ხელშეკრულება შეწყდება.

    მუხლი 11. მოსარგებლე (სარგებლობის მიმღები)

1. მოსარგებლე არის ფიზიკური ან იურიდიული პირი, რომელიც დაზღვევის ხელშეკრულების ან დაზღვევის შესახებ კანონმდებლობის თანახმად იღებს სადაზღვევო ანაზღაურებას.

2. მოსარგებლე შეიძლება დადგინდეს როგორც პირადი, ისე ქონების დაზღვევისას.

3. სავალდებულო დაზღვევისას მოსარგებლის განსაზღვრა ხდება დაზღვევის მოცემული სახეობის მარეგულირებელი კანონმდებლობით, ხოლო ნებაყოფლობითი დაზღვევისას მოსარგებლეს ადგენს დამზღვევი.

4. დაზღვეული არის მოსარგებლე, თუ სავალდებულო დაზღვევის შესახებ კანონმდებლობით ან დაზღვევის ხელშეკრულებით სხვა რამ არ არის გათვალისწინებული.

5. მოსარგებლე არის დაზღვეული, თუ მოსარგებლე არ არის განსაზღვრული ხელშეკრულებით.

6. საკუთრების დაზღვევის ხელშეკრულება მოსარგებლის სასარგებლოდ შეიძლება დაიდოს მოსარგებლის სახელის ან სახელწოდების მიუთითებლად. ასეთი ხელშეკრულების დადებისას დამზღვევს ეძლევა დაზღვევის მოწმობა (პოლისი, სერტიფიკატი და ა.შ.) წარმდგენზე; ამ შემთხვევაში სარგებლობის მიმღებია ის, ვინც წარუდგენს მზღვეველს ზემოთ აღნიშნულ დოკუმენტს.

7. როცა დამზღვევი არ არის დაზღვეული, გარდაცვალებისას ან თავის უფლებებზე უარის თქმის შემთხვევაში ამ უკანასკნელის უფლებები გადადის დამზღვევზე, რასაც მოჰყვება ამ კანონის მე-10 მუხლის მე-11 პუნქტით განსაზღვრული შედეგები.

8. მოსარგებლის სასარგებლოდ ხელშეკრულების დადება არ ათავისუფლებს დამზღვევს ამ ხელშეკრულებით გათვალისწინებული ვალდებულებების შესრულებისაგან.

    მუხლი 12. სადაზღვევო აგენტი და სადაზღვევო ბროკერი

  1. მზღვეველს შეუძლია განახორციელოს სადაზღვევო საქმიანობა სადაზღვევო აგენტისა და სადაზღვევო ბროკერის მეშვეობით.

2. სადაზღვევო აგენტი არის იურიდიული ან ფიზიკური პირი, რომელიც მოქმედებს მზღვეველის დავალებით და სახელით, მისთვის მზღვეველის მიერ მინიჭებული უფლებამოსილების ფარგლებში.

3. სადაზღვევო ბროკერი არის იურიდიული ან ფიზიკური პირი, რომელიც ლიცენზიის შესაბამისად ახორციელებს დაზღვევის სფეროში საშუამავლო საქმიანობას, როგორც თავისი სამეწარმეო საქმიანობის სახეობას.

4. სადაზღვევო ბროკერის ურთიერთობა მზღვეველთან და დამზღვევთან განისაზღვრება მათ შორის დადებული ხელშეკრულებით.

5. აკრძალულია მზღვეველის, სადაზღვევო აგენტის ან სადაზღვევო ბროკერის მიერ უცხოეთის სადაზღვევო ორგანიზაციის სახელით დაზღვევის ხელშეკრულების დადება, გარდა ავტომფლობელის სამოქალაქო პასუხისმგებლობის დაზღვევის ხელშეკრულებისა, რომელიც გამოიყენება მხოლოდ საქართველოს ფარგლებს გარეთ.

6. სადაზღვევო ბროკერი და სადაზღვევო აგენტი ვალდებული არიან დაზღვევის ხელშეკრულების დადებისას შეატყობინონ მზღვეველს მათთვის ცნობილი ყველა გარემოების შესახებ, რომელთაც მნიშვნელობა აქვს დაზღვევის ხელშეკრულებით განსაზღვრული პირობებისათვის.

თავი III

მზღვეველის ფინანსური სიმყარის უზრუნველყოფა

    მუხლი 13. მზღვეველის ფინანსური სიმყარის უზრუნველყოფის პირობები

მზღვეველის ფინანსური სიმყარის უზრუნველყოფის საფუძველია მისი საწესდებო კაპიტალის, სადაზღვევო რეზერვებისა და გადაზღვევის სისტემის არსებობა.

    მუხლი 14. ეკონომიკური ლიმიტები და ნორმატივები

1. მზღვეველი და სადაზღვევო ბროკერი ვალდებული არიან დაიცვან საქართველოს დაზღვევის სახელმწიფო ზედამხედველობის სამსახურის მიერ დაწესებული, ქვემოთ ჩამოთვლილი ეკონომიკური ლიმიტები:

ა) ლიცენზიის აღებისას საწესდებო კაპიტალის მინიმალური ოდენობა (მათ შორის, ფულადი ფორმით);

 ბ) სადაზღვევო რეზერვებისა და ფონდების შექმნის წესი;

 გ) სადაზღვევო რეზერვებისა და ფონდების განთავსებისა და ინვესტირების წესი;

დ) აქტივებსა და აღებულ სადაზღვევო ვალდებულებებს შორის ზღვრული თანაფარდობა;

 ე) მოზიდულ ფინანსურ საშუალებებსა და საკუთარ კაპიტალს შორის ზღვრული თანაფარდობა.

    მუხლი 15. მზღვეველის სადაზღვევო რეზერვები და ფონდები

1. აღებული სადაზღვევო ვალდებულებების შესასრულებლად მზღვეველი სადაზღვევო შენატანების საფუძველზე ქმნის მოსალოდნელი სადაზღვევო ანაზღაურებისათვის აუცილებელ რეზერვებს. სადაზღვევო რეზერვებისა და ფონდების ნუსხას და მათი შექმნის წესს ადგენს საქართველოს დაზღვევის სახელმწიფო ზედამხედველობის სამსახური.

2. სადაზღვევო რეზერვები, რომლებსაც ქმნის მზღვეველი, არ დაიბეგრება.

3. სადაზღვევო რეზერვებისა და ფონდების განთავსებისა და ინვესტირების წესს განსაზღვრავს საქართველოს დაზღვევის სახელმწიფო ზედამხედველობის სამსახური.

    მუხლი 16. მზღვეველის გადახდისუნარიანობის გარანტიები

1. მზღვეველი თავისი გადახდისუნარიანობის უზრუნველსაყოფად ვალდებულია დაიცვას ნორმატიული თანაფარდობა აქტივებსა და აღებულ სადაზღვევო ვალდებულებებს შორის. ამ თანაფარდობის განსაზღვრის მეთოდიკას და ნორმატიულ მოცულობას ადგენს საქართველოს დაზღვევის სახელმწიფო ზედამხედველობის სამსახური.

2. მზღვეველის მიერ სადაზღვევო რეზერვების განთავსება უნდა განხორციელდეს დივერსიფიკაციის, დაბრუნებადობის, სარგებლიანობის და ლიკვიდურობის პირობებით. რეზერვების განთავსების დროს აუცილებელ თანაფარდობას განსაზღვრავს საქართველოს დაზღვევის სახელმწიფო ზედამხედველობის სამსახური.

    მუხლი 17. მზღვეველის აღრიცხვა და ანგარიშგება

სადაზღვევო ოპერაციების მაჩვენებლებსა და ფორმებს, მზღვეველის ანგარიშგებას და მისი წარდგენის ვადებს ადგენს საქართველოს დაზღვევის სახელმწიფო ზედამხედველობის სამსახური, კანონმდებლობის შესაბამისად.

თავი IV

სადაზღვევო საქმიანობაზე სახელწიფო ზედამხედველობის განხორციელება

    მუხლი 18. სადაზღვევო საქმიანობაზე სახელმწიფო ზედამხედველობის ორგანო

1. სადაზღვევო საქმიანობაზე სახელმწიფო ზედამხედველობას ახორციელებს საქართველოს დაზღვევის სახელმწიფო ზედამხედველობის სამსახური, რომელიც აღმასრულებელი ხელისუფლების დამოუკიდებელი სტრუქტურული ერთეულია და ფინანსდება ცენტრალური ბიუჯეტიდან. საქართველოს დაზღვევის სახელმწიფო ზედამხედველობის სამსახურის მიზანია: დაიცვას საქართველოს კანონმდებლობა დაზღვევის შესახებ, ეფექტურად განავითაროს სადაზღვევო მომსახურება, დაიცვას მზღვეველების, დამზღვევების, სხვა დაინტერესებული პირების და სახელმწიფოს ინტერესები.

2. საქართველოს დაზღვევის სახელმწიფო ზედამხედველობის სამსახურის უფროსს ნიშნავს საქართველოს პრეზიდენტი.

    მუხლი 19. საქართველოს დაზღვევის სახელმწიფო ზედამხედველობის სამსახურის ფუნქციები

1. საქართველოს დაზღვევის სახელმწიფო ზედამხედველობის სამსახურის ფუნქციებია: დაზღვევის სფეროში სახელმწიფო პოლიტიკის გატარება, მომხმარებელთა უფლებების დაცვა, სადაზღვევო ორგანიზაციების ქმედუნარიანობის უზრუნველყოფა, რისთვისაც იგი ახორციელებს შემდეგ საქმიანობას:

ა) სადაზღვევო, მათ შორის, დაზღვევის სფეროში საბროკერო საქმიანობის ლიცენზირება;

ბ) მზღვეველების, დაზღვევის ბროკერების, არაკომერციულ დაზღვევის ორგანიზაციათა რეესტრის წარმოება;

გ) სადაზღვევო რეზერვებისა და ფონდების ფორმირებისა და განთავსების წესის დადგენა;

დ) ნორმატიული და მეთოდოლოგიური დოკუმენტაციის შექმნა სადაზღვევო საქმიანობის იმ საკითხებზე, რომლებიც ამ კანონის მიხედვით შედის საქართველოს დაზღვევის სახელმწიფო ზედამხედველობის სამსახურის კომპეტენციაში, აგრეთვე მზღვეველების, დამზღვევებისა და სხვა პირების მოთხოვნის შემთხვევაში მათთვის ამ საკითხების განმარტება;

ე) სადაზღვევო საქმიანობის პრაქტიკის განზოგადება, სადაზღვევო ურთიერთობების მარეგულირებელი კანონების და სხვა ნორმატიული აქტების პროექტების, არსებულებში კი ცვლილებებისა და დამატებების შეტანის პროექტების შემუშავება, რაც ხელს შეუწყობს სადაზღვევო საქმიანობის განვითარებასა და სრულყოფას, საქართველოს ბაზრის განვითარებისათვის ზრუნვა.

    მუხლი 20. საქართველოს დაზღვევის სახელმწიფო ზედამხედველობის სამსახურის უფლებამოსილებანი

1. საქართველოს დაზღვევის სახელწიფო ზედამხედველობის სამსახური უფლებამოსილია:

ა) შეამოწმოს მზღვეველისა და სადაზღვევო ბროკერის მიერ ნორმატიული და მეთოდოლოგიური დოკუმენტაციის დაცვა და მათ მიერ განხორციელებული ანგარიშგების უტყუარობა, რისთვისაც მზღვეველისაგან და სადაზღვევო ბროკერისაგან გამოითხოვოს და მიიღოს დადგენილი ანგარიშგება ნორმატივების დაცვაზე კონტროლის მიზნით;

 ბ) მზღვეველის მიერ სადაზღვევო კანონმდებლობის დარღვევისას მიუთითოს ამ დარღვევის აღმოფხვრის შესახებ, ხოლო მითითების შეუსრულებლობისას შეაჩეროს ლიცენზიის მოქმედება გამოვლენილი დარღვევის აღმოფხვრის მომენტამდე, ან მიიღოს გადაწყვეტილება ლიცენზიის გაუქმების თაობაზე.

    მუხლი 21. სადაზღვევო საქმიანობის ლიცენზირება

1. სადაზღვევო საქმიანობის და დაზღვევის სფეროში საშუამავლო საქმიანობის განხორციელება შესაძლებელია მხოლოდ შესაბამისი ლიცენზიის არსებობისას.

2. სადაზღვევო საქმიანობის ლიცენზია შეიძლება გაიცეს მხოლოდ იმ იურიდიულ პირზე, რომლის მიზანია დაზღვევა და მასთან დაკავშირებული საქმიანობა, რომლის ჩამონათვალსაც ადგენს საქართველოს დაზღვევის სახელმწიფო ზედამხედველობის სამსახური.

3. ლიცენზია გაიცემა პირადი, ქონების და პასუხისმგებლობის დაზღვევის როგორც ნებაყოფლობითი, ისე სავალდებულო ფორმით განხორციელებაზე, აგრეთვე გადაზღვევაზე, თუ მზღვეველის საქმიანობის საგანი მხოლოდ გადაზღვევაა. ამასთან, ლიცენზიაში კონკრეტულად უნდა იყოს მითითებული დაზღვევის სახეობა, რომლის განხორციელების უფლებაც აქვს მზღვეველს.

4. სადაზღვევო საქმიანობის ლიცენზია გაიცემა კონკრეტულ მზღვეველზე. მისი გადაცემა სხვა იურიდიული პირისათვის დაუშვებელია.

5. ლიცენზია უვადოა და მოქმედებს საქართველოს მთელ ტერიტორიაზე.

6. იურიდიული პირი მზღვეველის (გადამზღვეველის), სადაზღვევო ბროკერის სტატუსს და სადაზღვევო საქმიანობის განხორციელების უფლებას იძენს მხოლოდ ლიცენზიის მიღების შემდეგ.

7. ლიცენზირებას არ საჭიროებს სადაზღვევო აგენტის საქმიანობა, აგრეთვე სადაზღვევო რისკის, ზარალის მოცულობისა და შემთხვევის უტყუარობის შეფასებასთან დაკავშირებული საქმიანობა, დაზღვევის სფეროში საკონსულტაციო და კვლევითი მომსახურება.

8. მზღვეველზე ლიცენზია გაიცემა განცხადების საფუძველზე, რომელსაც თან უნდა ერთოდეს:

ა) სადამფუძნებლო დოკუმენტის ასლები;

ბ) სახელმწიფო რეგისტრაციის დოკუმენტის ასლი, რომლის შესაბამისადაც მზღვეველი არის იურიდიული პირი;

გ) ცნობები შევსებული საწესდებო კაპიტალის შესახებ;

დ) მონაცემები ხელმძღვანელი პირების შესახებ;

ე) ბიზნეს-გეგმა საქართველოს დაზღვევის სახელმწიფო ზედამხედველობის სამსახურის მიერ შემუშავებული ნორმატივების თანახმად, პირობები დაზღვევის სახეობათა მიხედვით, დაზღვევის ხელშეკრულებების (დაზღვევის მოწმობების, პოლისების, სერტიფიკატების და სადაზღვევო ტარიფების) თანდართვით.

9. მზღვეველი (განმცხადებელი) პასუხისმგებელია ლიცენზირებისათვის მიწოდებული დოკუმენტების სისწორეზე.

10. ლიცენზიის ფორმას ადგენს საქართველოს დაზღვევის სახელმწიფო ზედამხედველობის სამსახური.

11. თუ მზღვეველის (განმცხადებლის) მიერ ლიცენზიის მისაღებად მიწოდებულ დოკუმენტში მოხდა რაიმე ცვლილება, მზღვეველი ვალდებულია 7 დღის ვადაში აცნობოს ამის შესახებ საქართველოს დაზღვევის სახელმწიფო ზედამხედველობის სამსახურს, ზემოთ აღნიშნულ დოკუმენტებში ცვლილებების შეტანის დამადასტურებელი დოკუმენტების თანდართვით.

12. საქართველოს დაზღვევის სახელმწიფო ზედამხედველობის სამსახური პრესაში აქვეყნებს შემდეგ მონაცემებს იმ დაზღვევის ორგანიზაციის შესახებ, რომელზეც გაიცა ლიცენზია:

ა) სადაზღვევო ორგანიზაციის საფირმო სახელწოდება და იურიდიული მისამართი;

ბ) სადაზღვევო ორგანიზაციის ორგანიზაციულ-სამართლებრივი ფორმა;

გ) ლიცენზიის ნომერი, გაცემის თარიღი, აგრეთვე დაზღვევის ის სახეობა, რომელზეც გაცემულია ლიცენზია.

    მუხლი 22. ლიცენზიის მიღებაზე განცხადების განხილვის ვადა

განცხადება ლიცენზიის მიღებაზე უნდა განიხილოს საქართველოს დაზღვევის სახელმწიფო ზედამხედველობის სამსახურმა ერთ თვეში.

    მუხლი 23. მოსაკრებელი ლიცენზიის მისაღებად

სალიცენზიო მოსაკრებლის გადახდის წესი და ოდენობა დგინდება საქართველოს კანონმდებლობით.

    მუხლი 24. უარი ლიცენზიის გაცემაზე

1. ლიცენზია არ გაიცემა, თუ:

ა) ლიცენზიის მისაღებად წარდგენილი საბუთები არ აკმაყოფილებს ამ კანონის 21-ე მუხლის მოთხოვნებს;

ბ) ლიცენზიის მისაღებად მიმართა იურიდიულმა პირმა, რომელსაც ამ კანონის თანახმად არა აქვს საქართველოს ტერიტორიაზე სადაზღვევო საქმიანობის განხორციელების უფლება;

გ) დაზღვევის ორგანიზაციის ხელმძღვანელთან დაკავშირებით არსებობს სასამართლოს გადაწყვეტილება, რომელიც უკრძალავს მას სადაზღვევო საქმიანობას.

2. განმცხადებელს ლიცენზიის მიღებაზე უარის თქმის შემთხვევაში ეძლევა მოტივირებული პასუხი წერილობით, უარის მიზეზების მითითებით.

3. განმცხადებელს ლიცენზიის მიღებაზე უარის თქმის შემთხვევაში უფლება აქვს გადაწყვეტილება გაასაჩივროს.

    მუხლი 25. ლიცენზიის მოქმედების შეჩერება

1. ლიცენზიის მოქმედებას აჩერებს საქართველოს დაზღვევის სახელმწიფო ზედამხედველობის სამსახური.

2. ლიცენზიის მოქმედების შეჩერება იწვევს მზღვეველის მიერ ნებისმიერი დაზღვევის ხელშეკრულების დადების აკრძალვას ლიცენზიის შეჩერების პერიოდში.

3. ლიცენზიის მოქმედება შეიძლება შეჩერდეს ექვს თვემდე ვადით, შემდეგ შემთხვევებში:

ა) კანონმდებლობის დარღვევის აღმოფხვრაზე მითითების შეუსრულებლობისას;

ბ) მზღვეველის მიერ კანონმდებლობით განსაზღვრული გადახდისუნარიანობის გარანტიების დაუცველობისას;

გ) მზღვეველის მიერ სავალდებულო დაზღვევის ხელშეკრულების დადებისას ისეთი პირობებით, რომლებიც უარეს პირობებს უქმნის დამზღვევს, დაზღვეულს ან მოსარგებლეს, ვიდრე განსაზღვრულია სავალდებულო დაზღვევის შესახებ კანონმდებლობით;

დ) მართლსაწინააღმდეგო დაზღვევის ხელშეკრულების დადებისას;

ე) მზღვეველის მიერ დაზღვევის ხელშეკრულებით ნაკისრ ვალდებულებათა სისტემატური დარღვევა ან შეუსრულებლობისას;

ვ) მზღვეველის მიერ საქართველოს დაზღვევის სახელმწიფო ზედამხედველობის სამსახურის კომპეტენციას მიკუთვნებული დოკუმენტების ამ უკანასკნელისათვის წარდგენაზე უარის თქმისას;

ზ) მზღვეველის მიერ საქართველოს დაზღვევის სახელმწიფო ზედამხედველობის სამსახურისათვის განზრახ არასწორი ინფორმაციის მიწოდებისას;

თ) იმ გარემოების შექმნა, რომელიც ამ კანონის 24-ე მუხლის მიხედვით იქნებოდა ლიცენზიის გაცემაზე უარის თქმის საფუძველი.

4. მზღვეველი უფლებამოსილია გაასაჩივროს სასამართლოში დაზღვევის სახელმწიფო ზედამხედველობის სამსახურის გადაწყვეტილება ლიცენზიის შეჩერების შესახებ.

5. იმ გარემოებების აღმოფხვრის შემდეგ, რომელთა მიზეზითაც შეჩერდა ლიცენზიის მოქმედება, მზღვეველს უფლება აქვს მიმართოს საქართველოს დაზღვევის სახელმწიფო ზედამხედველობის სამსახურს ლიცენზიის მოქმედების ვადამდელი აღდგენისათვის.

6. აღნიშნული მიმართვა განიხილულ უნდა იქნეს საქართველოს დაზღვევის სახელმწიფო ზედამხედველობის სამსახურში წარდგენიდან ერთ თვეში, ხოლო ლიცენზიის მოქმედების ვადამდელი აღდგენის გადაწყვეტილება უნდა გაეგზავნოს მზღვეველს წერილობითი ფორმით.

    მუხლი 26. ლიცენზიის ჩამორთმევა და გაუქმება

1. დადგენილ ვადებში მზღვეველის მიერ ვალდებულებების შეუსრულებლობის შემთხვევაში, რაც ლიცენზიის მოქმედების შეჩერების საფუძველს წარმოადგენს, საქართველოს დაზღვევის სახელმწიფო ზედამხედველობის სამსახური უფლებამოსილია მიიღოს ლიცენზიის ჩამორთმევის გადაწყვეტილება.

2. ლიცენზიის ჩამორთმევის ან გაუქმების გადაწყვეტილების მიღების მომენტიდან მზღვეველს არა აქვს უფლება განახორციელოს აკრძალული სადაზღვევო საქმიანობა, გარდა იმ ვალდებულებების შესრულებისა, რომლებიც მას ადრე ჰქონდა აღებული დაზღვევის ხელშეკრულების თანახმად, მათი მოქმედების ვადის გასვლამდე, რის შემდეგაც იგი აბარებს ლიცენზიას შვიდ დღეში.

    მუხლი 27. დაზღვევის ორგანიზაციის რეორგანიზაციის და მის წესდებაში ცვლილებების შეტანის შედეგები

1. სადაზღვევო საქმიანობის ლიცენზიის მქონე იურიდიული პირის რეორგანიზაციისას მისი უფლება ლიცენზიაზე გადადის ამ უკანასკნელის სამართალმემკვიდრეზე. ამასთან, ძველის სანაცვლოდ სამართალმემკვიდრეზე გაიცემა შესაბამისი ლიცენზია.

2. განცხადებას ლიცენზიის შეცვლის შესახებ თან ერთვის:

ა) იურიდიული პირის რეორგანიზაციის გადაწყვეტილება;

ბ) მზღვეველის – სამართალმემკვიდრის სახელმწიფო რეგისტრაციის დოკუმენტის ასლი.

3. თუ იურიდიული პირის სადამფუძნებლო დოკუმენტებში შეიტანება ცვლილებები, რომლებიც არ საჭიროებს იურიდიული პირის ხელახალ რეგისტრაციას, აღნიშნული დოკუმენტების ასლები გაეგზავნება საქართველოს დაზღვევის სახელმწიფო ზედამხედველობის სამსახურს.

    მუხლი 28. საქართველოს დაზღვევის სახელმწიფო ზედამხედველობის სამსახურის თანამდებობის პირის მიერ მზღვეველის კომერციული და დაზღვევის საიდუმლოებების დაცვა

1. საქართველოს დაზღვევის სახელმწიფო ზედამხედველობის სამსახურის თანამდებობის პირს უფლება არა აქვს ამა თუ იმ ფორმით გასცეს მონაცემები, რომლებიც მიეკუთვნება მზღვეველის კომერციულ საიდუმლოებას, აგრეთვე დამზღვევის, დაზღვეულის, მოსარგებლის შესახებ მონაცემები, რომლებიც მიეკუთვნება დაზღვევის საიდუმლოებას და ცნობილი გახდა მისთვის თავისი საქმიანობის განხორციელებისას. ამასთან, არა აქვს მნიშვნელობა, მიმდინარე პერიოდში უკავია თუ არა ამ პირს ზემოთ აღნიშნული თანამდებობა.

2. ზემოთ აღნიშნულ საიდუმლოებათა გაცემის შემთხვევაში საქართველოს დაზღვევის სახელმწიფო ზედამხედველობის სამსახურის თანამდებობის პირი პასუხს აგებს კანონმდებლობის შესაბამისად.

    მუხლი 29. საქართველოს დაზღვევის სახელმწიფო ზედამხედველობის სამსახურის გადაწყვეტილების გასაჩივრება

საქართველოს დაზღვევის სახელმწიფო ზედამხედველობის სამსახურის გადაწყვეტილების გასაჩივრება შესაძლებელია სასამართლოში,.

    მუხლი 30. საქართველოს დაზღვევის სახელმწიფო ზედამხედველობის სამსახურთან არსებული საკონსულტაციო საბჭო

საქართველოს დაზღვევის სახელმწიფო ზედამხედველობის სამსახურთან საზოგადოებრივ საწყისებზე იქმნება საკონსულტაციო საბჭო, რომლის შემადგენლობაში შედიან მზღვეველთა წარმომადგენლები, დამზღვევთა წარმომადგენლები ეკონომიკის სხვადასხვა სექტორებიდან, ეკონომისტები, რომლებიც დაკავებული არიან სადაზღვევო საქმიანობით. მნიშვნელოვანი გადაწყვეტილებების მიღებისას საქართველოს დაზღვევის სახელმწიფო ზედამხედველობის სამსახურმა უნდა განიხილოს საკონსულტაციო საბჭოს მიერ გაცემული რეკომენდაციები.

თავი V

პასუხისმგებლობა დაზღვევის შესახებ კანონმდებლობის დარღვევისათვის

    მუხლი 31. პასუხისმგებლობა დაზღვევის შესახებ კანონმდებლობის დარღვევისათვის

პასუხისმგებლობა დაზღვევის შესახებ კანონმდებლობის დარღვევისათვის დგება საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად.

თავი VI

გარდამავალი დებულებანი

    მუხლი 32. დაზღვევის ხელშეკრულების ცნება

1. დაზღვევის ხელშეკრულების თანახმად დამზღვევი ვალდებულია დროულად გადაიხადოს სადაზღვევო შესატანი (პრემია), ხოლო მზღვეველი ვალდებულია სადაზღვევო შემთხვევის დადგომისას გადაუხადოს დამზღვევს ან სხვა პირს, რომლის სასარგებლოდაც დადებულია დაზღვევის ხელშეკრულება, სადაზღვევო ანაზღაურება (საზღაური).

2. მხარეთა შეთანხმებით დაზღვევის ხელშეკრულება შეიძლება შეიცავდეს სხვა პირობებსაც.

    მუხლი 33. დაზღვევის ხელშეკრულების ფორმა

1. დაზღვევის ხელშეკრულება იდება წერილობით, ქვემოთ ჩამოთვლილი ფორმებით:

ა) მხარეთა მიერ ერთი დოკუმენტის შედგენით;

ბ) დამზღვევის შეერთებით მზღვეველის მიერ დამოუკიდებლად შემუშავებულ ტიპიურ პირობებთან (შეერთების ხელშეკრულება);

გ) მზღვეველის მიერ დამზღვევისათვის დაზღვევის მოწმობის (პოლისი, სერტიფიკატი და ა.შ.) გადაცემით;

დ) სხვა წესით, რომელიც იძლევა შესაძლებლობას დოკუმენტურად დამოწმდეს მხარეთა ხელშეკრულების დადების ნება-სურვილის არსებობა და თანხმობა ამ ხელშეკრულების ყველა პირობაზე.

2. ხელშეკრულების ფორმა განისაზღვრება მზღვეველის მიერ ან მხარეთა შეთანხმებით.

    მუხლი 34. დაზღვევის ხელშეკრულების შინაარსი

1. დაზღვევის ხელშეკრულება ან მოწმობა უნდა შეიცავდეს:

ა) დოკუმენტის დასახელებას;

ბ) მზღვეველის სახელწოდებას, მის იურიდიულ მისამართს და საბანკო რეკვიზიტებს;

გ) დამზღვევის სახელს, გვარს ან სახელწოდებას, მისამართს;

დ) დაზღვევის ობიექტის მითითებას;

ე) სადაზღვევო რისკის განსაზღვრას;

ვ) სადაზღვევო თანხის ოდენობას;

ზ) სადაზღვევო შესატანის (პრემიის) მოცულობას, მისი გადახდის წესსა და ვადას;

თ) მონაცემებს დაზღვეულის ან მოსარგებლის შესახებ, თუ ისინი მონაწილეობენ ხელშეკრულებაში;

ი) ხელშეკრულების მოქმედების ვადას;

 კ) ხელშეკრულების შეცვლის ან მოშლის წესს.

2. მხარეთა შეთანხმებით ხელშეკრულებაში შეიძლება შეტანილ იქნეს სხვა პირობებიც.

3. თუ დაზღვევის ხელშეკრულება ითვალისწინებს დამზღვევისათვის კანონმდებლობით დადგენილზე უარეს პირობებს, მოქმედებს კანონმდებლობით დადგენილი პირობები.

    მუხლი 35. დაზღვევის ხელშეკრულების მოქმედება

1. დაზღვევის ხელშეკრულება მოქმედებს სადაზღვევო შესატანის გადახდის მომენტიდან, ხოლო მისი განვადებით გადახდისას – პირველი სადაზღვევო შესატანის გადახდის მომენტიდან, თუ ხელშეკრულებით ან კანონმდებლობით სხვა რამ არ არის გათვალისწინებული.

2. დაზღვევის ხელშეკრულების მოქმედება წყდება პირველი სადაზღვევო შემთხვევის დადგომისას სადაზღვევო ანაზღაურების სრულად გადახდის მომენტიდან, თუ ხელშეკრულებით ან კანონმდებლობით სხვა რამ არ არის გათვალისწინებული.

3. დაზღვევის ტერიტორია ემთხვევა საქართველოს ტერიტორიას, თუ დაზღვევის ობიექტის ხასიათიდან სხვა რამ არ გამომდინარეობს ან თუ ხელშეკრულებით სხვა რამ არ არის გათვალისწინებული.

    მუხლი 36. მზღვეველის ვალდებულებანი

1. მზღვეველი ვალდებულია:

ა) გააცნოს დამზღვევს დაზღვევის ხელშეკრულების (მოწმობის) პირობები;

ბ) სადაზღვევო შემთხვევის დადგომისას გადაიხადოს სადაზღვევო ანაზღაურება ამ კანონის მე-40 მუხლის მე-3 პუნქტის შესაბამისად;

გ) აუნაზღაუროს დაზღვეულს სადაზღვევო თანხის ფარგლებში ხარჯები, რომლებიც ამ უკანასკნელმა გასწია დაზღვეულის ქონებისათვის ზიანის მიყენების თავიდან ასაცილებლად ან ზიანის შესამცირებლად, თუ ამ ხარჯების გაწევა აუცილებელი იყო და მათი გაწევა მოხდა მზღვეველთან შეთანხმებით, მიუხედავად იმისა, გამოიღო თუ არა რაიმე შედეგი ხარჯების გაწევამ; ამასთან, ხარჯები არ უნდა აღემატებოდეს მიყენებული ზიანის ოდენობას. მზღვეველი თავისუფლდება სადაზღვევო ანაზღაურების გადახდისაგან ზიანი იმ ნაწილში, რომელიც წარმოიქმნა დამზღვევის მიერ სადაზღვევო შემთხვევის შედეგების შესამცირებლად ზომების განზრახ მიუღებლობის გამო;

დ) არ გასცეს დაზღვევის შედეგად მიღებული მონაცემები დამზღვევის, დაზღვეულის ან მოსარგებლის, მათი ჯანმრთელობისა და მატერიალური მდგომარეობის შესახებ. ეს ინფორმაცია შეიძლება მიეცეს მხოლოდ დამზღვევს, დაზღვეულს ან მოსარგებლეს, ხოლო სასამართლო, საგამოძიებო ორგანოებს და საგადასახადო სამსახურებს - მხოლოდ სასამართლოს გადაწყვეტილებით.

2. დაზღვევის ხელშეკრულებით შეიძლება გათვალისწინებული იყოს მზღვეველის სხვა ვალდებულებებიც.

    მუხლი 37. დამზღვევის ვალდებულებანი

1. დამზღვევი ვალდებულია:

ა) გადაიხადოს სადაზღვევო შესატანები ამ კანონის 39-ე მუხლის მე-3 პუნქტის შესაბამისად;

ბ) დაზღვევის ხელშეკრულების დადებისას შეატყობინოს მზღვეველს მისთვის ცნობილი ყველა გარემოების შესახებ, რომელთაც მნიშვნელობა აქვს სადაზღვევო შემთხვევის დადგომის და ამ შემთხვევით მიყენებული ზიანის ალბათობის შეფასებისათვის, აგრეთვე ხელშეკრულების დადების შემდეგ რისკის გაზრდის შესახებ;

გ) მიიღოს ზომები ქონების გადარჩენისა და შენარჩუნებისათვის, ხელშეკრულებით განსაზღვრულ ვადებში და ფორმით შეატყობინოს მზღვეველს სადაზღვევო შემთხვევის შესახებ და უზრუნველყოს ქონების დაზღვევისას ზიანზე პასუხისმგებელი პირის მიმართ რეგრესის უფლების რეალიზაცია;

დ) ქონების ორმაგი დაზღვევისას აცნობოს მზღვეველს ამ ობიექტის მიმართ დაზღვევის სხვა ხელშეკრულების მოქმედების შესახებ.

2. დაზღვევის ხელშეკრულებით შეიძლება გათვალისწინებული იქნეს დამზღვევის სხვა ვალდებულებებიც.

    მუხლი 38. სადაზღვევო შემთხვევა

1. სადაზღვევო შემთხვევა არის მოვლენა, რომლის დადგომისას დაზღვევის ხელშეკრულება ითვალისწინებს სადაზღვევო ანაზღაურების გადახდას.

2. სავალდებულო დაზღვევისას სადაზღვევო შემთხვევის სახეობანი განისაზღვრება სავალდებულო დაზღვევის შესახებ კანონმდებლობით, ხოლო ნებაყოფლობითი დაზღვევისას – მხარეთა შეთანხმებით.

3. მოვლენა, რომელიც განხილულია როგორც სადაზღვევო შემთხვევა, უნდა შეიცავდეს შესაძლებლობისა და შემთხვევითობის ნიშნებს.

4. სადაზღვევო შემთხვევის დადგომის და ამ შემთხვევით მიყენებული ზარალის დასაბუთება ეკისრება დამზღვევს.

    მუხლი 39. სადაზღვევო შესატანი (პრემია)

1. სადაზღვევო შესატანი არის თანხა დაზღვევისათვის, რომელიც დამზღვევმა უნდა გადაუხადოს მზღვეველს.

2. სადაზღვევო შესატანის გადახდის ვალდებულება არც კანონმდებლობით და არც ხელშეკრულებით არ შეიძლება დაეკისროს დაზღვეულს, თუ ის არ არის დამზღვევი, ან მოსარგებლეს. სავალდებულო დაზღვევისას სადაზღვევო შესატანი არ შეიძლება იყოს კანონით დადგენილზე მეტი.

3. სადაზღვევო შესატანის ოდენობა, მისი გადახდის წესი და ვადა ნებაყოფლობითი დაზღვევისას დგინდება ხელშეკრულებით, ხოლო სავალდებულო დაზღვევისას – კანონმდებლობით.

4. სადაზღვევო შესატანის განსაზღვრისას მხარეებს შეუძლიათ გამოიყენონ მზღვეველის მიერ შემუშავებული სადაზღვევო ტარიფები, რომლებიც განსაზღვრავს შესატანის სიდიდეს, რომელიც გამოიანგარიშება სადაზღვევო თანხის ერთეულიდან დაზღვევის ობიექტისა და დასაზღვევი რისკის ხასიათის გათვალისწინებით.

5. ხელშეკრულება შეიძლება ითვალისწინებდეს სადაზღვევო შესატანის განვადებით გადახდას.

6. ხელშეკრულებით გათვალისწინებულ ვადაში სადაზღვევო შესატანის გადაუხდელობა გამოიწვევს ხელშეკრულების შეწყვეტას, თუ ხელშეკრულებით სხვა რამ არ არის გათვალისწინებული.

7. სადაზღვევო შესატანი მეწარმისათვის წარმოადგენს საწარმოო ხარჯებს და მიეკუთვნება თვითღირებულებას, ხოლო არამეწარმე ფიზიკური პირისათვის – აკლდება დასაბეგრ თანხას.

    მუხლი 40. სადაზღვევო თანხა და სადაზღვევო ანაზღაურება

1. სადაზღვევო თანხა არის დაზღვევის ხელშეკრულებით განსაზღვრული ან კანონმდებლობის შესაბამისად დადგენილი ფულადი სახსრების ჯამი, რომელიც წარმოადგენს მზღვეველის ვალდებულებათა ზღვრულ მოცულობას სადაზღვევო შემთხვევის დადგომისას და რომლისგანაც დგინდება სადაზღვევო შესატანისა და სადაზღვევო ანაზღაურების ოდენობა.

2. სადაზღვევო ანაზღაურება არის საზღაური სადაზღვევო თანხის ფარგლებში, რომელსაც სადაზღვევო შემთხვევის დადგომისას მზღვეველი იხდის დამზღვევის სასარგებლოდ.

3. სადაზღვევო თანხისა და სადაზღვევო ანაზღაურების მოცულობა განისაზღვრება ხელშეკრულებით. სავალდებულო დაზღვევისას ისინი არ შეიძლება იყოს კანონმდებლობით დადგენილზე ნაკლები.

4. სადაზღვევო ანაზღაურების გადახდის წესი და ვადა განისაზღვრება ხელშეკრულებით.

5. ქონების დაზღვევისას სადაზღვევო თანხა არ შეიძლება აღემატებოდეს ქონების ღირებულებას (სადაზღვევო ღირებულებას)ხელშეკრულების დადების მომენტში. მხარეებს არ შეუძლიათ იდავონ ხელშეკრულებით განსაზღვრული ქონების სადაზღვევო ღირებულების შესახებ იმ შემთხვევების გარდა, როცა მზღვეველი დაამტკიცებს, რომ იგი შეცდომაში შეიყვანა დამზღვევმა. თუ ხელშეკრულებით განსაზღვრული სადაზღვევო თანხა აღემატება ქონების სადაზღვევო ღირებულებას, დაზღვევის ხელშეკრულება ბათილია სადაზღვევო თანხის იმ ნაწილში, რომლითაც ის აღემატება ქონების ღირებულებას ხელშეკრულების დადების მომენტში.

6. ქონების ან პასუხისმგებლობის დაზღვევისას სადაზღვევო ანაზღაურება არ უნდა აღემატებოდეს დამზღვევისათვის (დაზღვეულისათვის) სადაზღვევო შემთხვევით მიყენებული რეალური ზიანის მოცულობას.

7. თუ სადაზღვევო თანხა ნაკლებია ქონების სადაზღვევო ღირებულებაზე, სადაზღვევო ანაზღაურების მოცულობა მცირდება ქონების სადაზღვევო თანხის მის სადაზღვევო ღირებულებასთან შეფარდების პროპორციულად, თუ დაზღვევის ხელშეკრულებით სხვა რამ არ არის გათვალისწინებული.

8. ქონების დაზღვევის ხელშეკრულება შეიძლება ითვალისწინებდეს მზღვეველის გადაწყვეტილებით სადაზღვევო ანაზღაურების შეცვლას ზიანის (მთლიანად ან ნაწილობრივ) ნატურალური ფორმით კომპენსაციით (სადაზღვევო ანაზღაურების ფარგლებში) ან საერთოდ, ზიანის კომპენსაციას ნატურალური ფორმით.

9. პირადი დაზღვევისას სადაზღვევო თანხა განისაზღვრება დამზღვევისა და მზღვეველის ურთიერთშეთანხმებით. პირადი დაზღვევისას დამზღვევს (დაზღვეულს, მოსარგებლეს) გადაეხდება სადაზღვევო ანაზღაურება მიუხედავად იმისა, ეკუთვნის თუ არა მას თანხა სოციალური დაზღვევით, სხვა დაზღვევის ხელშეკრულებით ან ზიანის ანაზღაურების წესით.

    მუხლი 41. სადაზღვევო ანაზღაურების გადახდის წესი და პირობები

1. მზღვეველი სადაზღვევო ანაზღაურებას იხდის დაზღვევის ხელშეკრულების ან კანონის შესაბამისად. სადაზღვევო ანაზღაურების გადახდის შესახებ გადაწყვეტილების მიღების საფუძველია დამზღვევის განცხადება და სადაზღვევო აქტი (ავარიული სერტიფიკატი), თუ დაზღვევის ხელშეკრულებით ან კანონით სხვა რამ არ არის გათვალისწინებული. სადაზღვევო აქტს ადგენს მზღვეველი ან მისი უფლებამოსილი პირი. საჭიროების შემთხვევაში მზღვეველი უფლებამოსილია სადაზღვევო შემთხვევასთან დაკავშირებული მონაცემები მოსთხოვოს სამართალდამცავ ორგანოებს, სამედიცინო დაწესებულებებს და სხვა საწარმოებს, დაწესებულებებსა და ორგანიზაციებს, რომლებსაც აქვთ ინფორმაცია სადაზღვევო შემთხვევის გარემოებათა შესახებ. მზღვეველს აგრეთვე უფლება აქვს დამოუკიდებლად გაარკვიოს სადაზღვევო შემთხვევის მიზეზები და გარემოებები.

2. საწარმოები, დაწესებულებები და ორგანიზაციები ვალდებული არიან მიაწოდონ მზღვეველს ამ უკანასკნელის მოთხოვნის საფუძველზე სადაზღვევო შემთხვევასთან დაკავშირებული მონაცემები, იმ მონაცემების ჩათვლით, რომლებიც წარმოადგენს კომერციულ საიდუმლოებას; ამასთან, მზღვეველს ეკისრება პასუხისმგებლობა ამ საიდუმლოების ნებისმიერი ფორმით გაცემისათვის, გარდა კანონმდებლობით გათვალისწინებული შემთხვევებისა.

3. მზღვეველი ვალდებულია სადაზღვევო შემთხვევის დადგომისას უზრუნველყოს სადაზღვევო ანაზღაურების გადახდა ხელშეკრულებით განსაზღვრულ ვადებში.

    მუხლი 42. სადაზღვევო ანაზღაურების გადახდაზე უარის თქმა

1. მზღვეველი უფლებამოსილია მთლიანად ან ნაწილობრივ უარი უთხრას დამზღვევს სადაზღვევო ანაზღაურების გადახდაზე, თუ სადაზღვევო შემთხვევა დადგა:

ა) დამზღვევის, დაზღვეულის, მოსარგებლის ქმედობით, რომელმაც ხელი შეუწყო სადაზღვევო შემთხვევის დადგომას, გარდა იმ ქმედობისა, რომელიც ჩადენილი იყო პასუხისმგებლობის გამომრიცხავ გარემოებებში;

ბ) დამზღვევის, დაზღვეულის, მოსარგებლის ქმედობით, რომელიც სასამართლოს გადაწყვეტილებით აღიარებულია, როგორც განზრახი დანაშაული ან ადმინისტრაციული სამართალდარღვევა და რომელიც სადაზღვევო შემთხვევასთან მიზეზობრივ კავშირშია;

გ) საომარი მოქმედებით, მასთან დაკავშირებული სამხედრო ღონისძიებებით, რომლებიც ასეთებად აღიარებულია კანონმდებლობით, თუ ხელშეკრულებით არ არის გათვალისწინებული საომარი რისკის დაზღვევა.

2. მზღვეველს სადაზღვევო ანაზღაურების გადახდაზე უარის თქმა შეუძლია აგრეთვე:

ა) თუ დამზღვევმა მზღვეველს დაზღვევის ობიექტის, სადაზღვევო შემთხვევის და მისი შედეგების შესახებ ცრუ ცნობები მიაწოდა;

ბ) თუ დამზღვევმა განზრახ არ მიიღო ზომები სადაზღვევო შემთხვევის დადგომისას დაზღვევის ობიექტის გადასარჩენად;

გ) თუ ქონების დაზღვევისას დამზღვევს შესაბამისი ზიანი აუნაზღაურეს იმ პირებმა, რომელთაც ბრალი მიუძღვით ზიანის მიყენებაში;

დ) თუ დამზღვევმა მზღვეველს წინააღმდეგობა გაუწია სადაზღვევო შემთხვევის დადგომის გარემოებების გამოკვლევასა და დაზღვევის ობიექტისათვის ამ სადაზღვევო შემთხვევით მიყენებული ზიანის მოცულობის დადგენაში;

ე) ამ კანონის 43-ე მუხლის მე-2 პუნქტით გათვალისწინებულ შემთხვევაში;

ვ) კანონმდებლობით დადგენილ სხვა შემთხვევებში.

3. მზღვეველის გათავისუფლება დამზღვევისათვის სადაზღვევო ანაზღაურების გადახდისაგან ამ უკანასკნელის არამართლზომიერი მოქმედების მოტივით, როგორც განსაზღვრულია ამ კანონით, მზღვეველს იმავდროულად ათავისუფლებს დაზღვეულისათვის ან მოსარგებლისათვის სადაზღვევო ანაზღაურების გადახდისაგან.

4. დაზღვევის ხელშეკრულებით შეიძლება გათვალისწინებული სხვა პირობებიც სადაზღვევო ანაზღაურების გადახდაზე უარის თქმისათვის, თუ ეს არ ეწინააღმდეგება კანონმდებლობას.

5. სადაზღვევო ანაზღაურების გადახდაზე უარის თქმის გადაწყვეტილებას იღებს მზღვეველი, რომელიც დამზღვევს წერილობით ატყობინებს უარის თქმის მიზეზებს დასაბუთებული მოტივირებით.

6. მზღვეველის მიერ სადაზღვევო ანაზღაურების გადახდაზე უარი შეიძლება გასაჩივრდეს სასამართლოში.

    მუხლი 43. რეგრესული მოთხოვნის უფლება

1. მზღვეველზე, რომელმაც ქონების დაზღვევისას გადაიხადა სადაზღვევო ანაზღაურება, გადადის რეგრესული მოთხოვნის უფლება ამ ანაზღაურების ფარგლებში მიყენებულ ზიანზე პასუხისმგებელი პირის მიმართ. დამზღვევი (დაზღვეული) ვალდებულია სადაზღვევო ანაზღაურების მიღებისას გადასცეს მზღვეველს მის ხელთ არსებული ყველა დოკუმენტი, რომელიც საჭიროა ამ მოთხოვნის რეალიზაციისათვის.

2. დამზღვევის მიერ ზიანზე პასუხისმგებელი პირისათვის უარის თქმა პრეტენზიებზე ან იმ უფლებებზე, რომლებიც უზრუნველყოფს მის მიმართ მოთხოვნების რეალიზაციას, აგრეთვე უარის თქმა მზღვეველისათვის, გადასცეს ამ უკანასკნელს რეგრესული მოთხოვნის წასაყენებლად საჭირო დოკუმენტები, ათავისუფლებს მზღვეველს სადაზღვევო ანაზღაურების გადახდისაგან იმ ოდენობით, რომელიც მას შეეძლო მიეღო ზიანზე პასუხისმგებელი პირისაგან რეგრესის წესით.

3. დამზღვევი უფლებამოსილია დაუთმოს მზღვეველს ზიანზე პასუხისმგებელი პირის მიმართ მოთხოვნის უფლება სადაზღვევო ანაზღაურების ოდენობის ზემოთ, აგრეთვე გადასცეს სხვა უფლება ამ პირის მიმართ. ამ უფლების გადასვლა მზღვეველზე შეიძლება განსაზღვრული იყოს დაზღვევის ხელშეკრულებით.

4. დამზღვევს სადაზღვევო შემთხვევის დადგომის შემდეგ შეუძლია მზღვეველის ნებართვით გადასცეს ამ უკანასკნელს თავისი უფლებები დაზღვეულ ქონებაზე და მიიღოს ანაზღაურება სადაზღვევო თანხის სრული მოცულობით.

    მუხლი 44. დაზღვევის ხელშეკრულების შეწყვეტა

1. სამოქალაქო კოდექსით განსაზღვრული შემთხვევების გარდა, დაზღვევის ხელშეკრულება წყდება აგრეთვე, თუ:

ა) ხელშეკრულების ვადა გავიდა;

ბ) მზღვეველმა დამზღვევისადმი ხელშეკრულებით აღებული პასუხისმგებლობა მთლიანი მოცულობით შეასრულა;

გ) დაზღვევის ობიექტის არსებობა შეწყდა;

დ) დაზღვეული, რომელიც არ არის დამზღვევი, გარდაიცვალა, თუ არ მოხდა მისი შეცვლა;

ე) დამზღვევმა სრული სადაზღვევო შესატანი ან მორიგი სადაზღვევო შესატანები განსაზღვრული ვადისათვის არ გადაიხადა, თუ ხელშეკრულებით სხვა რამ არ არის გათვალისწინებული;

ვ) დამზღვევმა ქონების დაზღვევის ობიექტი გაასხვისა, რადგან მზღვეველმა უარი თქვა დამზღვევის შეცვლაზე, ხოლო ხელშეკრულებით ან კანონმდებლობით სხვა რამ არ არის დადგენილი;

ზ) სასამართლომ ბათილად ცნო დაზღვევის ხელშეკრულება;

თ) მზღვეველი გაკოტრდა.

2. დაზღვევის ხელშეკრულება შეიძლება ვადამდე შეწყდეს დამზღვევის ან მზღვეველის მოთხოვნით, თუ ეს გათვალისწინებულია ხელშეკრულებით.

3. დაზღვევის ხელშეკრულების ვადამდე შეწყვეტის განზრახვის შესახებ მხარეებმა ერთმანეთს უნდა აცნობონ ხელშეკრულების შეწყვეტის სავარაუდო თარიღამდე სულ ცოტა 30 დღით ადრე, თუ ხელშეკრულებით სხვა რამ არ არის გათვალისწინებული.

4. დამზღვევის მოთხოვნით დაზღვევის ხელშეკრულების ვადამდე შეწყვეტის შემთხვევაში მზღვეველი უბრუნებს მას დარჩენილი სადაზღვევო ვადის შესაბამის სადაზღვევო შენატანებს, გაწეული ხარჯების გამოკლებით. თუ დამზღვევის მიერ დაზღვევის ხელშეკრულების შეწყვეტის მოთხოვნა განპირობებულია მზღვეველის მიერ დაზღვევის ხელშეკრულების პირობების დარღვევით, მზღვეველი უბრუნებს დამზღვევს მის მიერ გადახდილ სადაზღვევო შენატანებს მთლიანი მოცულობით.

5. მზღვეველის მოთხოვნით, დაზღვევის ხელშეკრულების ვადამდე შეწყვეტის შემთხვევაში, მზღვეველი უბრუნებს დამზღვევს მის მიერ გადახდილ სადაზღვევო შენატანებს მთლიანი მოცულობით, გაწეული ხარჯების გამოკლებით. თუ მზღვეველის მოთხოვნა განპირობებულია დამზღვევის მიერ დაზღვევის ხელშეკრულების დარღვევით, მზღვეველი უბრუნებს დამზღვევს დარჩენილი სადაზღვევო ვადის შესაბამის სადაზღვევო შენატანებს, გაწეული ხარჯების გამოკლებით.

    მუხლი 45. დაზღვევის ხელშეკრულების ბათილობა

1. სამოქალაქო კოდექსით გათვალისწინებული გარიგების ბათილობის საერთო საფუძვლების გარდა, დაზღვევის ხელშეკრულება მისი დადების მომენტიდან ბათილად ითვლება აგრეთვე, თუ:

ა) ხელშეკრულების დადებისას არ არსებობდა დაზღვევის ობიექტი;

ბ) დაზღვევის ობიექტი არის დამზღვევის მართლსაწინააღმდეგო ინტერესი;

გ) დაზღვევის ობიექტი არის ქონება, რომელიც ექვემდებარება კონფისკაციას სასამართლოს შესაბამისი, კანონიერი, ძალაში შესული გადაწყვეტილების საფუძველზე;

დ) დაზღვევის ობიექტი არის ქონება, რომელიც დანაშაულებრივი გზითაა მოპოვებული ან რომელიც გამოიყენება დანაშაულებრივი საქმიანობისათვის;

ე) სადაზღვევო შემთხვევად მიჩნეულია მოვლენა, რომლის დადგომაც მოკლებულია შესაძლებლობის ან შემთხვევითობის ნიშნებს (ამ კანონის 38-ე მუხლის მე-3 პუნქტი) და რომლის მოხდენაც ობიექტური და გარდაუვალია, რის შესახებაც მხარეებმა, ან უკიდურეს შემთხვევაში – დამზღვევმა წინასწარ იცოდა;

ვ) დამზღვევი ხელშეკრულების დადებისას ხელმძღვანელობდა არამართლზომიერი სარგებლის მიღების მიზნით;

ზ) დაზღვევის ხელშეკრულება დაიდო სადაზღვევო შემთხვევის დადგომის შემდეგ.

    მუხლი 46. დამზღვევის შეცვლა

1. იმ დამზღვევის გარდაცვალების შემთხვევაში, რომელმაც დადო ქონების დაზღვევის ხელშეკრულება, მისი უფლებები და მოვალეობანი გადადის ამ ქონების მემკვიდრეობით მიმღებ პირზე. საკუთრების უფლების გადასვლის სხვა შემთხვევაში დამზღვევის უფლებები და მოვალეობანი გადადის ახალ მესაკუთრეზე, თუ ხელშეკრულებით ან კანონმდებლობით სხვა რამ არ არის გათვალისწინებული.

2. იმ დამზღვევის გარდაცვალების შემთხვევაში, რომელმაც დადო პირადი დაზღვევის ხელშეკრულება დაზღვეულის სასარგებლოდ, ხელშეკრულებით გათვალისწინებული უფლებები და მოვალეობანი გადადის დაზღვეულზე, ამ უკანასკნელის თანხმობით.

3. თუ დამზღვევს ხელშეკრულების მოქმედების პერიოდში სასამართლო ცნობს ქმედუუნაროდ, მისი უფლებები და მოვალეობანი გადადის მის მეურვეზე. ამასთან, მესამე პირისადმი პასუხისმგებლობის დაზღვევა წყვეტს მოქმედებას მოქალაქის ქმედუუნაროდ ცნობისთანავე.

4. დაზღვევის ხელშეკრულების მოქმედების პერიოდში დამზღვევის, როგორც იურიდიული პირის რეორგანიზაციისას მისი უფლებები და მოვალეობანი მზღვეველის თანხმობით გადადის შესაბამის სამართალმემკვიდრეზე კანონმდებლობით განსაზღვრული წესით.

    მუხლი 47. დაზღვეულის შეცვლა

1. სამოქალაქო პასუხისმგებლობის დაზღვევისას, როდესაც დაზღვეულია იმ პირის პასუხისმგებლობა, რომელიც არ არის დამზღვევი, დამზღვევს სადაზღვევო შემთხვევის დადგომამდე ნებისმიერ დროს შეუძლია შეცვალოს დაზღვეული სხვა პირით. მზღვეველს ეცნობება ამის შესახებ, თუ ხელშეკრულებით სხვა რამ არ არის გათვალისწინებული.

2. დაზღვეული, რომელიც არ არის დამზღვევი და რომელიც დასახელებულია პირადი ან ქონების დაზღვევის ხელშეკრულებაში, შეიძლება შეიცვალოს სხვა პირით მხოლოდ დაზღვეულის და მზღვეველის თანხმობით.

3. თუ მესამე პირის დაზღვევა გამომდინარეობს სავალდებულო დაზღვევის შესახებ კანონმდებლობიდან, დაზღვეულის შეცვლა ხორციელდება აღნიშნული კანონმდებლობით დადგენილი წესით და ამ კანონმდებლობაზე დაფუძნებული ხელშეკრულებით.

    მუხლი 48. მოსარგებლის შეცვლა

1. დამზღვევი დაზღვეულის მოთხოვნით უფლებამოსილია, მზღვეველისათვის წინასწარი წერილობითი შეტყობინების საფუძველზე, სადაზღვევო შემთხვევის დადგომამდე ნებისმიერ დროს სხვა პირით შეცვალოს დაზღვევის ხელშეკრულებაში დასახელებული მოსარგებლე, რომელიც არ არის დაზღვეული.

2. მოსარგებლე არ შეიძლება შეიცვალოს სხვა პირით დაზღვევის ხელშეკრულებით გათვალისწინებული გარკვეული მოვალეობების შესრულების შემდეგ, რომლებიც გამომდინარეობს დაზღვეულსა და მოსარგებლეს შორის არსებული შეთანხმებიდან, აგრეთვე მას შემდეგ, რაც მოსარგებლე წარუდგენს მზღვეველს სადაზღვევო სარჩელს.

    მუხლი 49. ორმაგი (მრავალმხრივი) დაზღვევა

1. ორმაგი დაზღვევა არის ერთი და იმავე დაზღვევის ობიექტის დაზღვევა ორ ან რამდენიმე მზღვეველთან, როდესაც სადაზღვევო თანხის საერთო ოდენობა აღემატება სადაზღვევო ღირებულებას.

2. ორმაგი ქონების დაზღვევისას ორივე მზღვეველი დამზღვევს უხდის სადაზღვევო ანაზღაურებას მასთან დადებული ხელშეკრულების შესაბამისად, მაგრამ სადაზღვევო ანაზღაურების საერთო ოდენობა, რომელსაც მიიღებს დამზღვევი ორივე მზღვეველისაგან, არ უნდა აღემატებოდეს რეალურ ზიანს.

3. დამზღვევი უფლებამოსილია მზღვეველთან დადებული ხელშეკრულებით გათვალისწინებული სადაზღვევო თანხის ფარგლებში მიიღოს სადაზღვევო ანაზღაურება ნებისმიერი მზღვეველისაგან. იმ შემთხვევაში, თუ მიღებული სადაზღვევო ანაზღაურება არ ფარავს რეალურ ზიანს, დამზღვევი უფლებამოსილია მიიღოს დარჩენილი თანხა მეორე (დანარჩენი) მზღვეველისაგან.

4. მზღვეველი, რომელიც სრულად ან ნაწილობრივ გათავისუფლდება სადაზღვევო ანაზღაურების გადახდისაგან იმ მიზეზით, რომ ზიანი აანაზღაურა სხვა მზღვეველმა, ვალდებულია დამზღვევის მოთხოვნის შემთხვევაში დაუბრუნოს დამზღვევს სადაზღვევო შესატანების შესაბამისი ნაწილი გაწეული ხარჯების გამოკლებით.

5. ერთი და იმავე დაზღვევის ობიექტის სხვადასხვა მზღვეველთან ორმაგი დაზღვევისას, განსხვავებული სადაზღვევო შემთხვევის დადგომისას სადაზღვევო პასუხისმგებლობა ეკისრება იმ მზღვეველს, რომელთან დადებული ხელშეკრულებაც მოიცავს დამდგარ სადაზღვევო შემთხვევას.

6. ორმაგი პირადი დაზღვევისას თითოეული მზღვეველი ერთმანეთისაგან დამოუკიდებლად ასრულებს თავის სადაზღვევო პასუხისმგებლობას დამზღვევის წინაშე, მიუხედავად იმისა, რომ სხვა მზღვეველებიც ასრულებენ იმავე პასუხისმგებლობას.

    მუხლი 50. კოლექტიური დაზღვევა

1. კოლექტიური დაზღვევისას ერთი ხელშეკრულება მოიცავს რამდენიმე დაზღვეულს.

2. კოლექტიური დაზღვევა შეიძლება იყოს როგორც პირადი, ისე ქონების, განპიროვნებული ან გაუპიროვნებელი, და მოიცავდეს პიროვნებათა გარკვეულ კატეგორიას.

3. გაუპიროვნებელი დაზღვევისას დამზღვევთა წრე დაზღვევის ხელშეკრულებაში იმდენად უნდა იყოს კონკრეტიზებული, რამდენადაც ეს საჭიროა სადაზღვევო შემთხვევის ინდივიდუალიზაციისათვის და შემთხვევის შედეგების დადგენისათვის.

4. კოლექტიური დაზღვევისას დამქირავებელმა შეიძლება დააზღვიოს თავისი თანამშრომლები მხოლოდ პირადი დაზღვევით.

    მუხლი 51. თანადაზღვევა

1. დაზღვევის ობიექტი შეიძლება დააზღვიოს რამდენიმე მზღვეველმა ერთი ხელშეკრულებით (თანადაზღვევა). ამასთან, ხელშეკრულებაში დაფიქსირებული უნდა იყოს ყველა მზღვეველის უფლებები და მოვალეობანი სადაზღვევო რისკში მათი წილობრივი მონაწილეობის შესაბამისად.

2. თანამზღვეველებმა შეიძლება დადონ ხელშეკრულება, რომლის თანახმადაც ერთ-ერთი მათგანი – თანამზღვეველთა ლიდერი წარმოადგენს ყველა თანამზღვეველს დამზღვევთან ურთიერთობაში. ამასთან, თანამზღვეველთა ლიდერი პასუხისმგებელია დამზღვევის მიმართ მხოლოდ თავისი წილის შესაბამისად.

    მუხლი 52. სადაზღვევო კავშირები და ამხანაგობები

1. მზღვეველებს შეუძლიათ შექმნან კავშირები (ასოციაციები) თავიანთი საქმიანობის კოორდინაციის, თავიანთი წევრების ინტერესების დაცვის და ერთობლივი პროგრამების განხორციელების მიზნით, თუ ეს არ ეწინააღმდეგება კანონმდებლობას.

2. მზღვეველთა კავშირები არიან საზოგადოებრივი ორგანიზაციები და უფლება არა აქვთ უშუალოდ განახორციელონ სადაზღვევო საქმიანობა.

3. კავშირები თავიანთი სახელმწიფო რეგისტრაციის შემდეგ ატყობინებენ ამის შესახებ საქართველოს დაზღვევის სახელმწიფო ზედამხედველობის სამსახურს.

4. მზღვეველებს შეუძლიათ შექმნან სახელშეკრულებო გაერთიანებები (ამხანაგობები), რომლებიც არ არიან იურიდიული პირები და მოქმედებენ სახელშეკრულებო გაერთიანების წევრების ერთობლივი პასუხისმგებლობის საფუძველზე ხელშეკრულებით აღებული ვალდებულებების თანახმად.

    მუხლი 53. გადაზღვევა

1. მზღვეველი უფლებამოსილია, დამზღვევის მიმართ თავისი ვალდებულებების მთლიანი ან ნაწილობრივი განხორციელებისათვის უზრუნველყოს რისკის დაფარვა სხვა მზღვეველთან (გადამზღვეველთან) გადაზღვევის მეშვეობით.

2. მზღვეველი, მიუხედავად დადებული გადაზღვევის ხელშეკრულებისა, დამზღვევის წინაშე პასუხისმგებელია დაზღვევის ხელშეკრულების მთელი მოცულობით.

3. გადაზღვევის პირობები განისაზღვრება მზღვეველსა და გადამზღვეველს შორის დადებული ხელშეკრულებით. გადაზღვევის ხელშეკრულება უნდა პასუხობდეს დაზღვევის ხელშეკრულებასთან დაკავშირებულ იმ მოთხოვნებს, რომლებიც განსაზღვრულია ამ კანონით.

4. რისკის გადაზღვევა როგორც საქართველოს, ისე უცხოეთის დაზღვევის ორგანიზაციებში შესაძლებელია ამ კანონით განსაზღვრული წესით.

5. გადაზღვევის ორგანიზებისათვის მზღვეველებს ერთობლივი საქმიანობის შესახებ ხელშეკრულების საფუძველზე შეუძლიათ გაერთიანდნენ გადაზღვევის ამხანაგობაში.

6. რისკების გადაზღვევა შესაძლებელია როგორც საქართველოს, ისე უცხოეთის მზღვეველებთან (გადამზღვეველებთან), ამ კანონით დადგენილი წესით.

    მუხლი 54. დაზღვევის ხელშეკრულებიდან გამომდინარე დავების განხილვა

დაზღვევის ხელშეკრულების შესახებ ან მისგან გამომდინარე ყველა დავას განიხილავს სასამართლო, კანონმდებლობით დადგენილი წესების შესაბამისად.

    მუხლი 55. 32–54-ე მუხლების მოქმედების ვადა

საქართველოს ახალი სამოქალაქო კოდექსის ამოქმედებისთანავე ძალადაკარგულად ჩაითვალოს ამ კანონის 32–54-ე მუხლები.

თავი VII

დასკვნითი დებულებანი

    მუხლი 56. ძალადაკარგული აქტების ნუსხა

1. ამ კანონის ამოქმედებისთანავე ძალადაკარგულად ჩაითვალოს:

 ა) საქართველოს სამოქალაქო სამართლის კოდექსის (საქართველოს სსრ უმაღლესი საბჭოს უწყებები, 1964 წ., №36, მუხ. 662) 193-ე მუხლის მე-2 ნაწილი, 195-ე მუხლის მე-4 ნაწილი და ოცდამეთორმეტე თავი;

ბ) „მგზავრთა სახელმწიფო სავალდებულო დაზღვევის შესახებ“ საქართველოს რესპუბლიკის მინისტრთა კაბინეტის 1993 წლის 20 ოქტომბრის  №747 დადგენილება;

გ) „საწარმოებისა და ორგანიზაციების (ბიუჯეტზე მყოფთა გარდა) ხარჯზე საწარმოო უბედური შემთხვევებისაგან მუშა-მომსახურეთა სახელმწიფო სავალდებულო დაზღვევის შესახებ“ საქართველოს რესპუბლიკის მინისტრთა კაბინეტის 1993 წლის 27 დეკემბრის №941 დადგენილება;

დ) „სახელმწიფო საწარმოების, გაერთიანებებისა და ორგანიზაციების ქონების სახელმწიფო სავალდებულო დაზღვევის შემოღების შესახებ“ საქართველოს რესპუბლიკის მინისტრთა კაბინეტის 1994 წლის 16 მარტის №154 დადგენილება;

ე) „სასოფლო-სამეურნეო კულტურების სავალდებულო დაზღვევის შემოღების შესახებ” საქართველოს რესპუბლიკის მინისტრთა კაბინეტის 1995 წლის 26 აგვისტოს №523 დადგენილება;

ვ) „საქართველოს მოსახლეობის, საქართველოში მუდმივად მცხოვრებ უცხოელ მოქალაქეთა და მოქალაქეობის არმქონე პირთა რეგისტრაციისა და შესაბამისად მათზე პირადობის მოწმობის, ბინადრობის მოწმობისა და საზღვარგარეთ გასასვლელი ქართული პასპორტების გაცემის კამპანიის დაწყების შესახებ“ საქართველოს რესპუბლიკის მინისტრთა კაბინეტის 1994 წლის 5 აგვისტოს №512 დადგენილების მე-17 პუნქტი.

2. ამ კანონის ამოქმედების მომენტიდან ძალადაკარგულად ჩაითვალოს ყველა სამართლებრივი აქტი ან აქტის ცალკეული ნაწილი, რომლებიც არ შეესაბამება ამ კანონს.

    მუხლი 57. კანონის ამოქმედება

ეს კანონი ამოქმედდეს გამოქვეყნებისთანავე.

საქართველოს პრეზიდენტი        ედუარდ შევარდნაძე.

თბილისი,

1997 წლის 2 მაისი.

№690–IIს

შეცდომის გასწორება -პარლამენტის უწყებანი, №23-24, 07.06.1997წ., გვ.16