On State Security Service of Georgia

Consolidated versions (16/12/2015 - 22/03/2017)

 

საქართველოს კანონი

 

 

საქართველოს სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის შესახებ

თავი I

ზოგადი დებულებანი

მუხლი 1. კანონის რეგულირების სფერო

ეს კანონი განსაზღვრავს საქართველოს სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის საქმიანობის ძირითად სახელმძღვანელო პრინციპებს, მის ფუნქციებსა და უფლებამოსილებას, სამსახურის საჯარო მოსამსახურის, მათ შორის, სამხედრო ან სახელმწიფო სპეციალური წოდების მქონე პირის (შემდგომ – მოსამსახურე), მიერ სამსახურის გავლის წესს, მისი სამართლებრივი და სოციალური დაცვის გარანტიებს, საქართველოს სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის საქმიანობის კონტროლისა და ზედამხედველობის ფორმებს და სხვა საკითხებს.

მუხლი 2. საქართველოს სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახური 

1. საქართველოს სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახური (შემდგომ – სამსახური) არის საქართველოს მთავრობის უშუალო დაქვემდებარებაში არსებული აღმასრულებელი ხელისუფლების სპეციალური დანიშნულების დაწესებულებათა სისტემა, რომელიც თავისი კომპეტენციის ფარგლებში უზრუნველყოფს სახელმწიფო უსაფრთხოებას.

2. სამსახური შედგება სტრუქტურული ქვედანაყოფებისა და  ტერიტორიული ორგანოებისაგან.

3. სამსახურის დებულებას ამტკიცებს საქართველოს მთავრობა.

4. სამსახური და მისი თანამდებობის პირები უფლებამოსილი არიან, სამსახურის სამართლებრივ აქტებზე, ბლანკებზე, ბეჭდებსა და შტამპებზე სრული სახით გამოიყენონ საქართველოს სახელმწიფო გერბი.

5. სამსახურს უფლება აქვს, ამ კანონით მინიჭებული უფლებამოსილების განხორციელებისას მატერიალური ან/და ელექტრონული დოკუმენტის სახით შექმნას, მიიღოს და შეინახოს ნებისმიერი დოკუმენტი (მათ შორის, საარქივო მასალა), აგრეთვე გამოიყენოს ელექტრონული დოკუმენტბრუნვის სისტემა, მართვის ერთიანი ავტომატური საშუალებები, ელექტრონული ხელმოწერა, ელექტრონული ან/და ტექნიკური საშუალებით ხელმოწერა. ელექტრონულ დოკუმენტს და მის ამონაბეჭდს აქვს ისეთივე იურიდიული ძალა, როგორიც მატერიალურ დოკუმენტს. დოკუმენტზე ელექტრონულ ხელმოწერას, აგრეთვე ელექტრონული ან/და ტექნიკური საშუალებით ხელმოწერას აქვს მატერიალურ დოკუმენტზე პირადი ხელმოწერის თანაბარი იურიდიული ძალა.

მუხლი 3. სამსახურის საქმიანობის სამართლებრივი საფუძვლები 

სამსახურის საქმიანობის სამართლებრივი საფუძვლებია: საქართველოს კონსტიტუცია, საქართველოს საერთაშორისო ხელშეკრულებები, ეს კანონი, საქართველოს სხვა კანონები, საქართველოს პარლამენტის, საქართველოს მთავრობის, სამსახურის უფროსის სამართლებრივი აქტები და სხვა ნორმატიული აქტები.

მუხლი 4. სამსახურის საქმიანობის ძირითადი სახელმძღვანელო პრინციპები 

სამსახურის საქმიანობის ძირითადი სახელმძღვანელო პრინციპებია:

ა) კანონიერება;

ბ) ადამიანის ძირითადი უფლებებისა და თავისუფლებების დაცვა და პატივისცემა;

გ) საქმიანობის ღია და ფარული ფორმების ერთობლიობა;

დ) ერთიანობა და ცენტრალიზაცია;

ე) დისკრიმინაციის დაუშვებლობა;

ვ) თანაზომიერება და დისკრეციული უფლებამოსილების განხორციელება;

ზ) პოლიტიკური ნეიტრალობა.

მუხლი 5. სამსახურის საქმიანობის  მიმართულებები

სახელმწიფო უსაფრთხოების უზრუნველსაყოფად სამსახურის საქმიანობის მიმართულებებია:

ა) საქართველოს კონსტიტუციური წყობილების, სუვერენიტეტის, ტერიტორიული მთლიანობისა და სამხედრო პოტენციალის უცხო ქვეყნების სპეციალური სამსახურებისა და ცალკეულ პირთა მართლსაწინააღმდეგო ქმედებებისაგან დაცვა;

ბ) საქართველოს კონსტიტუციური წყობილებისა და სახელმწიფო ხელისუფლების არაკონსტიტუციური, ძალადობრივი გზით შეცვლის გამოვლენა და მათი დაცვის უზრუნველყოფა;

გ) ქვეყნის ეკონომიკური უსაფრთხოების უზრუნველყოფა;

დ) ტერორიზმთან ბრძოლა;

ე) სახელმწიფო უსაფრთხოებისთვის საფრთხის შემცველი ტრანსნაციონალური ორგანიზებული დანაშაულის და საერთაშორისო დანაშაულის წინააღმდეგ ბრძოლა; 

ვ) კორუფციის თავიდან აცილების, გამოვლენისა და აღკვეთის ღონისძიებების განხორციელება;

ზ) სახელმწიფო საიდუმლოების დაცვა, სახელმწიფო საიდუმლოების დაცვის უზრუნველყოფის ღონისძიებათა განხორციელება საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით და მათი შესრულების კონტროლი;

თ) ქვეყნის საგარეო საფრთხეებისაგან დაცვა.

თავი II

სამსახურის შემადგენლობა; სამსახურის უფროსის დანიშვნა და მისი

უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტა

მუხლი 6. სამსახურის უფროსი და მისი მოადგილეები

1. სამსახურის საქმიანობის მიმართულებებს წარმართავს და სამსახურს ხელმძღვანელობს სამსახურის უფროსი.

2. სამსახურის უფროსი:

ა) აწესრიგებს სამსახურის კომპეტენციის სფეროსთვის მიკუთვნებულ საკითხებს;

ბ) გამოსცემს კანონქვემდებარე ნორმატიულ აქტს მხოლოდ საკანონმდებლო აქტის შესასრულებლად და იმ შემთხვევაში, თუ ეს პირდაპირ არის გათვალისწინებული ამ საკანონმდებლო აქტით;

გ) გამოსცემს ინდივიდუალურ ადმინისტრაციულ-სამართლებრივ აქტებს;

დ) თანამდებობაზე ნიშნავს და თანამდებობიდან ათავისუფლებს მოსამსახურეებს, მათ შორის, სამსახურის სტრუქტურული ქვედანაყოფების ხელმძღვანელებს და მათ მოადგილეებს, განსაზღვრავს მათ უფლებამოსილებებს;

ე) საქართველოს პრემიერ-მინისტრს თანამდებობაზე დასანიშნად წარუდგენს სამსახურის უფროსის პირველი მოადგილისა და მოადგილეთა კანდიდატურებს; 

ვ) მოსამსახურეებს თავისი კომპეტენციის ფარგლებში ანიჭებს სამხედრო და სახელმწიფო სპეციალურ წოდებებს;

ზ) საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად წაახალისებს და დისციპლინურ პასუხისმგებლობას აკისრებს მოსამსახურეებს, წარადგენს მათ სახელმწიფო ჯილდოზე;

თ) ქმნის კომისიებსა და სამუშაო ჯგუფებს;

ი) წარმოადგენს სამსახურს საერთაშორისო და სხვა ორგანიზაციებთან ურთიერთობებში;

კ) ამტკიცებს სამსახურის მოსამსახურის ფიცის ტექსტს;

ლ) ამტკიცებს სამსახურის მოსამსახურეთა ეთიკის კოდექსს;

მ) ადგენს სახელმწიფო უსაფრთხოების დაცვის რეჟიმს საქართველოს მთავრობის დადგენილებით განსაზღვრული სახელმწიფო უსაფრთხოებისათვის მაღალი რისკის მქონე სუბიექტებისთვის;  

ნ) ახორციელებს საქართველოს კანონმდებლობით მინიჭებულ სხვა უფლებამოსილებებს.

3. სამსახურის უფროსს ჰყავს პირველი მოადგილე და მოადგილეები.

4. სამსახურის უფროსის პირველ მოადგილესა და მოადგილეებს სამსახურის უფროსის წარდგინებით თანამდებობაზე ნიშნავს და თანამდებობიდან ათავისუფლებს საქართველოს პრემიერ-მინისტრი. 

5. სამსახურის უფროსის პირველი მოადგილისა და მოადგილეების უფლებამოსილება განისაზღვრება სამსახურის დებულებით, სამსახურის უფროსის სამართლებრივი აქტებით და სხვა ნორმატიული აქტებით.

6. სამსახურის უფროსის პირველ მოადგილესა და მოადგილეებს უფლებამოსილება უწყდებათ სამსახურის ახალი უფროსის დანიშვნისთანავე.

მუხლი 7. სამსახურის უფროსის დანიშვნა 

1. სამსახურის უფროსის უფლებამოსილების ვადის ამოწურვამდე არაუადრეს 2 თვისა და არაუგვიანეს 8 კვირისა საქართველოს პრემიერ-მინისტრი საქართველოს მთავრობას განსახილველად წარუდგენს სამსახურის უფროსის კანდიდატურას. საქართველოს მთავრობა სამსახურის უფროსის კანდიდატურას დასანიშნად წარუდგენს საქართველოს პარლამენტს.

2. საქართველოს მთავრობა საქართველოს პრემიერ-მინისტრის მიერ სამსახურის უფროსის კანდიდატურის მისთვის წარდგენიდან 1 კვირის ვადაში, საქართველოს მთავრობის რეგლამენტით დადგენილი წესით განიხილავს ამ კანდიდატურას და იღებს განკარგულებას საქართველოს პარლამენტისთვის მისი წარდგენის შესახებ.

3. თუ საქართველოს მთავრობამ არ მიიღო განკარგულება სამსახურის უფროსის კანდიდატურის საქართველოს პარლამენტისთვის წარდგენის შესახებ, საქართველოს პრემიერ-მინისტრი 3 კალენდარული დღის ვადაში საქართველოს მთავრობას განმეორებით წარუდგენს იმავე ან სხვა კანდიდატურას, რის შემდეგაც საქართველოს მთავრობა ასრულებს ამ მუხლის მე-2 პუნქტით დადგენილ პროცედურას.

4. თუ საქართველოს მთავრობამ კვლავ არ მიიღო განკარგულება სამსახურის უფროსის კანდიდატურის საქართველოს პარლამენტისთვის წარდგენის შესახებ, გამეორდება ამ მუხლის მე-3 პუნქტით დადგენილი პროცედურა.

5. საქართველოს მთავრობისთვის ერთი და იმავე კანდიდატურის წარდგენა შეიძლება მხოლოდ ორჯერ.

6. საქართველოს პარლამენტი საქართველოს მთავრობის მიერ სამსახურის უფროსის კანდიდატურის მისთვის წარდგენიდან 2 კვირის  ვადაში, საქართველოს პარლამენტის რეგლამენტით დადგენილი წესით განიხილავს ამ კანდიდატურას და სრული შემადგენლობის უმრავლესობით, ფარული კენჭისყრით ნიშნავს სამსახურის უფროსს. თუ ამ ვადის ბოლო დღე დაემთხვა იმ დღეს, როდესაც პარლამენტის მორიგი პლენარული სხდომა არ იმართება, კენჭისყრა უახლოეს პლენარულ სხდომაზე ჩატარდება.

7. თუ სამსახურის უფროსის კანდიდატურამ ვერ მიიღო ხმათა საჭირო რაოდენობა, საქართველოს პრემიერ-მინისტრი 1 კვირის ვადაში საქართველოს მთავრობას წარუდგენს სამსახურის უფროსის კანდიდატურას, რის შემდეგაც სრულდება ამ მუხლის მე-2–მე-6 პუნქტებით დადგენილი პროცედურები.

8. თუ სამსახურის უფროსი კვლავ ვერ დაინიშნა, გამეორდება ამ მუხლის მე-7 პუნქტით დადგენილი პროცედურა. ეს პროცესი გაგრძელდება სამსახურის უფროსის დანიშვნამდე.

9. საქართველოს პარლამენტისთვის ერთი და იმავე კანდიდატურის წარდგენა შეიძლება მხოლოდ ორჯერ.

10. თუ სამსახურის უფროსის უფლებამოსილების ვადის ამოწურვამდე მისი უფლებამონაცვლე არ დაინიშნა, სამსახურის უფროსის უფლებამოსილების ვადის ამოწურვის დღიდან სამსახურის ახალი უფროსის დანიშვნამდე სამსახურის უფროსის მოვალეობას ასრულებს მისი პირველი მოადგილე ან საქართველოს მთავრობის განკარგულებით სამსახურის უფროსის მოვალეობის შემსრულებლად დანიშნული ერთ-ერთი მოადგილე. სამსახურის უფროსის უფლებამოსილების ვადის ამოწურვამდე სამსახურის ახალი უფროსის დანიშვნის შემთხვევაში იგი სამსახურებრივი მოვალეობის შესრულებას შეუდგება სამსახურის მოქმედი უფროსის უფლებამოსილების ვადის ამოწურვისთანავე.  

11. სამსახურის უფროსის უფლებამოსილების ვადაა 6 წელი. ეს ვადა იწყება წინამორბედი სამსახურის უფროსის უფლებამოსილების ვადის ამოწურვის დღის მომდევნო დღიდან.

12. ერთი და იმავე პირის სამსახურის უფროსის თანამდებობაზე ზედიზედ ორჯერ დანიშვნა არ შეიძლება. პირი, რომელიც დანიშნული იყო სამსახურის უფროსის თანამდებობაზე, უფლებამოსილების ვადის ამოწურვიდან ან უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტიდან 6 წლის განმავლობაში არ შეიძლება ხელახლა დაინიშნოს სამსახურის უფროსის თანამდებობაზე.

13. სამსახურის უფროსის თანამდებობაზე შეიძლება დაინიშნოს არანაკლებ 35 წლის, ქმედუნარიანი, უმაღლესი განათლების მქონე საქართველოს მოქალაქე, რომელსაც აქვს სამართალდამცავ ორგანოში მუშაობის სულ ცოტა 2 წლის გამოცდილება და რომელიც ფლობს საქართველოს სახელმწიფო ენას. სამსახურის უფროსის თანამდებობა არ შეიძლება დაიკავოს საქართველოს მოქალაქემ, რომელიც იმავდროულად უცხო ქვეყნის მოქალაქეა.

მუხლი 8. სამსახურის უფროსის თანამდებობრივი შეუთავსებლობა 

სამსახურის უფროსის თანამდებობა შეუთავსებელია საჯარო ან კერძო სამსახურში ნებისმიერ თანამდებობასთან. სამსახურის უფროსს უფლება არა აქვს, ახორციელებდეს რაიმე ანაზღაურებად საქმიანობას, გარდა სამეცნიერო, პედაგოგიური ან შემოქმედებითი საქმიანობისა. არ შეიძლება სამსახურის უფროსი იყოს პოლიტიკური პარტიის წევრი ან სხვაგვარად მონაწილეობდეს პოლიტიკურ საქმიანობაში.

მუხლი 9. სამსახურის უფროსის ანგარიშვალდებულება და პასუხისმგებლობა

1. სამსახურის უფროსი ანგარიშვალდებული და პასუხისმგებელია საქართველოს პარლამენტის წინაშე. სამსახურის უფროსი, როგორც საქართველოს მთავრობის უშუალო დაქვემდებარებაში არსებული აღმასრულებელი ხელისუფლების სპეციალური დანიშნულების დაწესებულებათა სისტემის ხელმძღვანელი, ანგარიშვალდებულია აგრეთვე საქართველოს მთავრობის წინაშე.

2. სამსახურის უფროსი ვალდებულია წელიწადში ერთხელ, არაუგვიანეს 1 აპრილისა, საქართველოს პარლამენტს წარუდგინოს წინა წელს გაწეული საქმიანობის შესახებ ანგარიში.

3. სამსახურის უფროსი უფლებამოსილია, ხოლო მოთხოვნის შემთხვევაში – ვალდებულია დაესწროს საქართველოს პარლამენტის, მისი კომიტეტისა და კომისიის სხდომებს, პასუხი გასცეს შესაბამის სხდომაზე დასმულ შეკითხვებს და წარმოადგინოს გაწეული საქმიანობის შესახებ ანგარიში. მას მოთხოვნისთანავე უნდა მოუსმინოს საქართველოს პარლამენტმა, კომიტეტმა, კომისიამ.

4. საქართველოს პარლამენტი უფლებამოსილია შეაფასოს სამსახურის უფროსის მიერ გაწეული საქმიანობა და საქართველოს პარლამენტის დადგენილებით დაამტკიცოს შესაბამისი რეკომენდაციები და წინადადებები.

მუხლი 10. სამსახურის უფროსის უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტა

1. სამსახურის უფროსს უფლებამოსილება ვადამდე შეუწყდება, თუ:

ა) შეუწყდა საქართველოს მოქალაქეობა;

ბ) ზედიზედ 2 თვის განმავლობაში ვერ შეასრულა თავისი სამსახურებრივი მოვალეობა;

გ) მის მიმართ კანონიერ ძალაში შევიდა სასამართლოს გამამტყუნებელი განაჩენი;

დ) სასამართლომ უგზო-უკვლოდ დაკარგულად აღიარა, გარდაცვლილად გამოაცხადა ან მხარდაჭერის მიმღებად ცნო;

ე) დაიკავა ან უკავია სამსახურის უფროსის თანამდებობასთან შეუთავსებელი თანამდებობა ან ახორციელებს მასთან შეუთავსებელ საქმიანობას;

ვ) ნებაყოფლობით გადადგა თანამდებობიდან;

ზ) თანამდებობიდან გადააყენა საქართველოს პარლამენტმა საქართველოს პარლამენტის რეგლამენტით დადგენილი წესით;

თ) გარდაიცვალა.

2. ამ მუხლის პირველი პუნქტის „ა“, „გ“, „დ“, „ვ“, „თ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული გარემოების შესახებ ინფორმაციას საქართველოს პარლამენტი საქართველოს პარლამენტის რეგლამენტით დადგენილი წესით შემოწმების შემდეგ იღებს ცნობად, რის შემდეგაც სამსახურის უფროსს უფლებამოსილება ვადამდე უწყდება.

3. ამ მუხლის პირველი პუნქტის „ბ“ ან „ე“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული საფუძვლის არსებობისას საქართველოს მთავრობა უფლებამოსილია მიიღოს განკარგულება სამსახურის უფროსის უფლებამოსილების შეჩერებისა და საქართველოს პარლამენტისთვის მისი უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტის მოთხოვნის წარდგენის შესახებ. ეს განკარგულება დაუყოვნებლივ წარედგინება საქართველოს პარლამენტს, რომელიც მისი მიღებიდან 2 კვირის ვადაში, საქართველოს პარლამენტის რეგლამენტით დადგენილი წესით განიხილავს და სრული შემადგენლობის უმრავლესობით წყვეტს სამსახურის უფროსის უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტის საკითხს. თუ პარლამენტმა არ მიიღო სამსახურის უფროსის უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტის შესახებ გადაწყვეტილება, სამსახურის უფროსის უფლებამოსილების შეჩერების შესახებ საქართველოს მთავრობის განკარგულება ძალადაკარგულად ითვლება.

4. ამ მუხლის პირველი პუნქტის „ბ“ ან „ე“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული საფუძვლის არსებობისას საქართველოს პარლამენტი უფლებამოსილია თავისი ინიციატივით, საქართველოს პარლამენტის რეგლამენტით დადგენილი წესით განიხილოს სამსახურის უფროსის უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტის საკითხი და სრული შემადგენლობის უმრავლესობით მიიღოს გადაწყვეტილება სამსახურის უფროსის უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტის შესახებ.

5. სამსახურის უფროსის ანგარიშის მოსმენის შემდეგ საქართველოს პარლამენტის სიითი შემადგენლობის არანაკლებ ერთ მესამედს უფლება აქვს, დასვას სამსახურის უფროსის თანამდებობიდან გადაყენების საკითხი, თუ ანგარიშის მოსმენისას გამოიკვეთა ასეთი გადაწყვეტილების მიღების აუცილებლობა. ასეთ შემთხვევაში ინიციატორებმა უნდა მიუთითონ ზემოაღნიშნული საკითხის დასმის მიზეზები/საფუძვლები. საქართველოს პარლამენტი სამსახურის უფროსის თანამდებობიდან გადაყენების შესახებ გადაწყვეტილებას იღებს სრული შემადგენლობის უმრავლესობით.

6. თუ საქართველოს პარლამენტმა ამ მუხლის მე-3–მე-5 პუნქტებით გათვალისწინებულ შემთხვევებში არ მიიღო გადაწყვეტილება სამსახურის უფროსის უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტის შესახებ, მომდევნო 6 თვის განმავლობაში იმავე მიზეზით/საფუძვლით მისი უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტის საკითხის განმეორებით დასმა არ შეიძლება.

7. სამსახურის უფროსის უფლებამოსილების შეჩერების ან ვადამდე შეწყვეტის შემთხვევაში მის მოვალეობას ასრულებს სამსახურის უფროსის პირველი მოადგილე, ხოლო პირველი მოადგილის მიერ ამ მოვალეობის შესრულების შეუძლებლობის შემთხვევაში – საქართველოს მთავრობის განკარგულებით სამსახურის უფროსის მოვალეობის შემსრულებლად დანიშნული ერთ-ერთი მოადგილე.

8. სამსახურის უფროსის უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტის შემთხვევაში სამსახურის ახალი უფროსის კანდიდატურას საქართველოს პრემიერ-მინისტრი საქართველოს მთავრობას წარუდგენს სამსახურის უფროსის უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტიდან 1 თვის ვადაში, რის შემდეგაც სამსახურის უფროსის დანიშვნის პროცედურა გრძელდება ამ კანონის მე-7 მუხლის მე-2–მე-8 პუნქტებით დადგენილი წესით.

თავი III

სამსახურის ფუნქციები და უფლებამოსილება

 მუხლი 11. სამსახურის ფუნქციები

სამსახურის ფუნქციებია:

ა) ამ კანონის მე-5 მუხლით გათვალისწინებული მიმართულებების მიხედვით სამსახურის საგამოძიებო ქვემდებარეობისთვის მიკუთვნებულ დანაშაულთა თავიდან აცილება (პრევენციული ღონისძიებების განხორციელება), გამოვლენა, აღკვეთა და გამოძიება; 

ბ) სამსახურის საგამოძიებო ქვემდებარეობისთვის მიკუთვნებულ დანაშაულთა, მოსალოდნელი საფრთხეების, რისკებისა და გამოწვევების ანალიზი.

მუხლი 12. სამსახურის უფლებამოსილება

1. სამსახური პრევენციული ფუნქციების შესრულების უზრუნველსაყოფად თავისი კომპეტენციის ფარგლებში უფლებამოსილია: 

ა) სახელმწიფო უსაფრთხოების წინაშე მდგარი საფრთხეების თავიდან ასაცილებლად განახორციელოს ამ კანონის მე-13 მუხლით განსაზღვრული პრევენციული ღონისძიებები, მათ შორის, ვინაობის დადგენის მიზნით შეუმოწმოს პირს პირადობის (ბინადრობის) დამადასტურებელი დოკუმენტი, თუ არსებობს საკმარისი საფუძველი ვარაუდისთვის, რომ ამ პირმა ჩაიდინა სამსახურის საგამოძიებო ქვემდებარეობისთვის მიკუთვნებული დანაშაული ან ჩაიდენს მას, ან თუ ასეთი შემოწმება დაკავშირებულია მოსამსახურის სამსახურებრივი მოვალეობის შესრულებასთან;

ბ) მიიღოს გადაუდებელი ზომები ადამიანის სიცოცხლისა და ჯანმრთელობის დასაცავად, გაუწიოს მას პირველადი გადაუდებელი სამედიცინო დახმარება;

გ) გააფრთხილოს სახელმწიფო ორგანოები, ფიზიკური და იურიდიული პირები იმ შესაძლო ქმედებათა შესახებ, რომლებიც საფრთხეს უქმნის სახელმწიფო უსაფრთხოებას;

დ) თავისი კომპეტენციის ფარგლებში, საქართველოს საერთაშორისო ხელშეკრულებების საფუძველზე, შესაბამის უწყებებთან ერთად მიიღოს ზომები საქართველოს ტერიტორიაზე უცხო ქვეყნებისა და საერთაშორისო ორგანიზაციების წარმომადგენლობათა პირადი და ქონებრივი უსაფრთხოების, აგრეთვე საქართველოს საზღვრების გარეთ საქართველოს დაწესებულებებისა და მოქალაქეების უსაფრთხოების უზრუნველსაყოფად;

ე) მონაწილეობა მიიღოს საერთაშორისო ღონისძიებათა უსაფრთხოების უზრუნველყოფაში;

ვ) საგანგებო ან საომარი მდგომარეობის დროს უზრუნველყოს სახელმწიფოს სამობილიზაციო-გამწვევი პუნქტებისა და ოპერატიულ-მმართველობითი შტაბების უსაფრთხოება და მზადყოფნა; 

ზ) უზრუნველყოს სამსახურის სრული სამობილიზაციო მზადყოფნა;

თ) მიიღოს და რეგისტრაციაში გაატაროს ინფორმაცია სამსახურის საგამოძიებო ქვემდებარეობისთვის მიკუთვნებულ დანაშაულთა საქმეების შესახებ, აღრიცხოს ასეთ დანაშაულთა ჩამდენი პირები;

ი) საქართველოს პრემიერ-მინისტრს, საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარეს, უმაღლეს სახელმწიფო ორგანოებსა და დაინტერესებულ უწყებებს აცნობოს სახელმწიფო უსაფრთხოებისთვის მოსალოდნელი საფრთხეების შესახებ;

კ) ღია და ფარული წყაროებიდან მოიპოვოს ინფორმაცია, განახორციელოს მიღებული ინფორმაციის ანალიტიკური დამუშავება და განზოგადება;

ლ) საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროსთან კოორდინაციით უზრუნველყოს სასაზღვრო გამტარ პუნქტებზე ბირთვული, რადიაციული, ქიმიური და ბიოლოგიური უსაფრთხოება;

მ) უზრუნველყოს მასობრივი განადგურების იარაღის უკანონო ბრუნვის თავიდან აცილება, გამოვლენა და აღკვეთა.

2. სამსახური სახელმწიფო უსაფრთხოების წინაშე მდგარ საფრთხეებზე რეაგირების მიზნით, თავისი კომპეტენციის ფარგლებში უფლებამოსილია: 

ა) საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით აწარმოოს გამოძიება, დანაშაულის ჩადენაში ბრალდებულ და დამნაშავე პირთა ძებნა-დაკავება;

ბ) კანონით დადგენილი წესით განახორციელოს ოპერატიულ-სამძებრო ღონისძიებები, აგრეთვე საგამოძიებო და ფარული საგამოძიებო მოქმედებები.

შენიშვნა: საქართველოს სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის მე-3 მუხლის 32-ე ნაწილით განსაზღვრული სახელმწიფო ორგანო, რომელიც უშუალოდ სამსახურის უფროსს ექვემდებარება, იმავე კოდექსის 1431 მუხლის პირველი ნაწილის „ა“ და „ბ“ ქვეპუნქტებით გათვალისწინებულ ფარულ საგამოძიებო მოქმედებებს ახორციელებს მხოლოდ მოსამართლის მიერ დადგენილი წესით გამოცემული განჩინების, ხოლო გადაუდებელი აუცილებლობის შემთხვევაში – პროკურორის მოტივირებული დადგენილების საფუძველზე;

გ) პროკურატურის, საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს, სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურის ორგანოებთან და სხვა სახელმწიფო ორგანოებთან ერთად მონაწილეობა მიიღოს ორგანიზებული დანაშაულის, კორუფციისა და ნარკობიზნესის წინააღმდეგ ბრძოლის ღონისძიებებში;

დ) გადაუდებელი აუცილებლობის შემთხვევებში გამოიყენოს სახელმწიფო ორგანოს, ფიზიკური და იურიდიული პირების (გარდა უცხო ქვეყნის დიპლომატიური წარმომადგენლობისა და საკონსულო დაწესებულებისა) კუთვნილი:

დ.ა) კავშირგაბმულობის საშუალებები – შესაბამის სახელმწიფო ორგანოსთან, ფიზიკურ და იურიდიულ პირებთან აუცილებელი კომუნიკაციის დასამყარებლად;

დ.ბ) სატრანსპორტო საშუალებები – შემთხვევის ადგილზე მისასვლელად, დანაშაულის აღსაკვეთად ან/და დანაშაულის ჩამდენი პირის ან დანაშაულის ჩადენაში ბრალდებული პირის დასაკავებლად.

შენიშვნა: ამ პუნქტის „დ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებულ შემთხვევებში სამსახური ვალდებულია კავშირგაბმულობის საშუალებებისა და სატრანსპორტო საშუალებების მფლობელებს აუნაზღაუროს მათთვის მიყენებული ზიანი;

ე) უზრუნველყოს კომპიუტერული მონაცემებისა და ტექნიკური აღჭურვილობის საექსპერტო-კრიმინალისტიკური გამოკვლევა.

3. სამსახური კონტრდაზვერვითი საქმიანობის მიმართულებით თავისი კომპეტენციის ფარგლებში უფლებამოსილია: 

ა) განახორციელოს კონტრდაზვერვითი საქმიანობა უცხო ქვეყნების სპეციალური სამსახურებისა და ორგანიზაციების საქართველოს წინააღმდეგ მიმართული დაზვერვითი საქმიანობის თავიდან აცილების, გამოვლენისა და აღკვეთის მიზნით, აგრეთვე მიიღოს საჭირო ზომები სახელმწიფო უსაფრთხოების უზრუნველსაყოფად;

ბ) სახელმწიფო უსაფრთხოების უზრუნველყოფის მიზნით საქართველოს სამხედრო ძალებში განახორციელოს კონტრდაზვერვითი საქმიანობა.

4. სამსახური თავისი კომპეტენციის ფარგლებში უფლებამოსილია: 

ა) კანონით განსაზღვრულ  უწყებებთან ერთად განახორციელოს შესაბამისი ღონისძიებები საქართველოს სახელმწიფო საზღვრის უსაფრთხოების უზრუნველსაყოფად;

ბ) სახელმწიფო დაცვის სპეციალურ სამსახურთან და საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროსთან კოორდინაციით, ოპერატიულად უზრუნველყოს სახელმწიფო უსაფრთხოებისათვის მაღალი რისკის მქონე სუბიექტის და სახელმწიფო ორგანოს უმაღლესი თანამდებობის პირების, აგრეთვე საქართველოში ვიზიტით მყოფი უცხო ქვეყნის უმაღლესი თანამდებობის პირის, საერთაშორისო ორგანიზაციის წარმომადგენლის, საქართველოში დიპლომატიური მისიის ხელმძღვანელის და სხვა მნიშვნელოვანი პირის დაცვა;

გ) თავისი სახელით დადოს უწყებათაშორისი ხასიათის საერთაშორისო ხელშეკრულება.

5. სამსახური მასში შემავალი დანაყოფების ტექნიკური საშუალებებით უზრუნველყოფის, ტექნიკურ საშუალებათა გამოყენების და დაკვირვების ელექტრონული საშუალებების ბრუნვის კონტროლის მიზნით, თავისი კომპეტენციის ფარგლებში უფლებამოსილია: 

ა) უზრუნველყოს სამსახურის დანაყოფებთან გამართული უწყებრივი კავშირი;

ბ) გზებსა და შენობების გარე პერიმეტრზე, სასაზღვრო გამტარ პუნქტებზე საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით დაამონტაჟოს/განათავსოს, აგრეთვე გამოიყენოს სამსახურის ან/და სხვის მფლობელობაში არსებული დამონტაჟებული ავტომატური ფოტო- და ვიდეოტექნიკა.

6. სამსახურის საქმიანობის განხორციელების ფორმები, მეთოდები და საშუალებები განისაზღვრება საქართველოს კანონმდებლობით, მათ შორის, სამსახურის უფროსის ნორმატიული აქტებით. გამოყენებული მეთოდები და საშუალებები ზიანს არ უნდა აყენებდეს ადამიანის სიცოცხლესა და ჯანმრთელობას, არ უნდა ლახავდეს ადამიანის პატივსა და ღირსებას, არ უნდა აზიანებდეს გარემოს.

საქართველოს 2015 წლის 16 დეკემბრის კანონი №4646 - ვებგვერდი, 28.12.2015წ.

მუხლი 13. სამსახურის მიერ პრევენციული ღონისძიებების განხორციელება

1. თუ არსებობს საკმარისი საფუძველი ვარაუდისთვის, რომ შესაძლებელია საფრთხე შეექმნას სახელმწიფო უსაფრთხოებას, სამსახური თავისი კომპეტენციის ფარგლებში ახორციელებს შემდეგ პრევენციულ ღონისძიებებს:

ა) პირის გამოკითხვა;

ბ) პირის იდენტიფიკაცია;

გ) პირის მოწვევა;

დ) ზედაპირული შემოწმება და ზედაპირული დათვალიერება;

ე) სპეციალური შემოწმება და დათვალიერება;

ვ) ადგილის დატოვების მოთხოვნა და კონკრეტულ ტერიტორიაზე შესვლის აკრძალვა.

2. სამსახური უფლებამოსილია, ამ მუხლის პირველი პუნქტით განსაზღვრული პრევენციული ღონისძიებების გარდა, განახორციელოს სხვა პრევენციული ღონისძიებები, რომლებიც არ იწვევს ადამიანის ძირითად უფლებებსა და თავისუფლებებში ჩარევას.

3. ამ კანონით გათვალისწინებული საკმარისი საფუძველი ვარაუდისთვის არის ფაქტი ან/და ინფორმაცია, რომელიც დააკმაყოფილებდა ობიექტურ დამკვირვებელს გარემოებათა გათვალისწინებით დასკვნის გასაკეთებლად.

4. ამ კანონით გათვალისწინებული საფრთხე არის ვითარება, როდესაც არსებობს საკმარისი საფუძველი ვარაუდისთვის, რომ მოვლენათა მოსალოდნელი განვითარების შეუფერხებელი მსვლელობის შემთხვევაში დიდი ალბათობით ზიანი მიადგება სამსახურის მიერ დასაცავ სიკეთეს.

5. მოსამსახურე ვალდებულია ამ მუხლის პირველი პუნქტით განსაზღვრული პრევენციული ღონისძიების განხორციელებამდე პირს წარუდგინოს თავისი სამსახურებრივი უფლებამოსილების დამადასტურებელი დოკუმენტი.

 მუხლი 14. პირის გამოკითხვა

1. მოსამსახურე თავისი კომპეტენციის ფარგლებში უფლებამოსილია სამსახურის ფუნქციების შესრულების მიზნით დაადგინოს პირის ვინაობა ღიად და უშუალოდ ამ პირისაგან, რისთვისაც შეუძლია შეაჩეროს იგი, გამოჰკითხოს პერსონალური მონაცემები და მოსთხოვოს პირადობის დამადასტურებელი საბუთების წარდგენა, თუ:

ა) პირს აქვს სამსახურის საგამოძიებო ქვემდებარეობისთვის მიკუთვნებულ დანაშაულთან დაკავშირებით ძებნილი ან დაკარგული პირის იდენტური გარეგნული ნიშნები;

ბ) არსებობს საკმარისი საფუძველი ვარაუდისთვის, რომ პირმა ჩაიდინა სამსახურის საგამოძიებო ქვემდებარეობისთვის მიკუთვნებული დანაშაული ან ჩაიდენს მას;

გ) პირი ამ კანონის მე-18 მუხლის მე-2 პუნქტით განსაზღვრულ ტერიტორიაზე ან ობიექტზე იმყოფება;

დ) პირი სამსახურის საგამოძიებო ქვემდებარეობისთვის მიკუთვნებული დანაშაულის ადგილზე იმყოფება;

ე) პირის ან სატრანსპორტო საშუალების გარეგნული ნიშნები ან პირის მოქმედება სამსახურის საგამოძიებო ქვემდებარეობისთვის მიკუთვნებული დანაშაულის ჩადენაში მის შესაძლო მონაწილეობაზე მიანიშნებს.

2. ამ მუხლის პირველი პუნქტით განსაზღვრული მოსამსახურე უფლებამოსილია გამოჰკითხოს პირი, თუ არსებობს საკმარისი საფუძველი ვარაუდისთვის, რომ მას აქვს სამსახურის ფუნქციების შესრულებისთვის საჭირო ინფორმაცია. პირის მიერ მოსამსახურისთვის ინფორმაციის მიწოდება ნებაყოფლობითია. 14 წლამდე ასაკის პირის გამოკითხვა შეიძლება მხოლოდ მშობლის ან სხვა კანონიერი წარმომადგენლის მონაწილეობით.

3. პირს უნდა განემარტოს ამ მუხლით განსაზღვრული ღონისძიების განხორციელების საფუძველი, თუ ეს ხელს არ შეუშლის სამსახურს ამ კანონით განსაზღვრული ფუნქციების შესრულებაში. ამ მუხლის მე-2 პუნქტით გათვალისწინებული გამოკითხვის შემთხვევაში პირს ამ ღონისძიების განხორციელებამდე უნდა განემარტოს, რომ მასში მონაწილეობა ნებაყოფლობითია.

მუხლი 15. პირის იდენტიფიკაცია

1. მოსამსახურე თავისი კომპეტენციის ფარგლებში უფლებამოსილია სამსახურის ფუნქციების შესრულების მიზნით მოახდინოს პირის იდენტიფიკაცია ამ კანონის მე-14 მუხლის პირველი პუნქტით გათვალისწინებულ შემთხვევებში, თუ პირის ვინაობის დადგენა იმავე პუნქტით განსაზღვრული პრევენციული ღონისძიებების განხორციელებით შეუძლებელია ან განსაკუთრებულ სირთულეებს უკავშირდება და პირის იდენტიფიკაცია აუცილებელია სამსახურის საგამოძიებო ქვემდებარეობისთვის მიკუთვნებული დანაშაულის თავიდან აცილებისთვის, ან არსებობს საკმარისი საფუძველი ვარაუდისთვის, რომ ამ პირს პირდაპირი კავშირი აქვს სამსახურის საგამოძიებო ქვემდებარეობისთვის მიკუთვნებულ დანაშაულთან.

2. პირის იდენტიფიკაციის ღონისძიებებია:

ა) თითისა და ხელისგულის ანაბეჭდების აღება;

ბ) ფოტოსურათის გადაღება;

გ) დამახასიათებელი ფიზიკური ნიშნების დაფიქსირება;

დ) სიმაღლის გაზომვა;

ე) ხმის ჩაწერა;

ვ) სხვა ბიომეტრიული მონაცემების დაფიქსირება.

3. პირის იდენტიფიკაციის ღონისძიების განხორციელებამდე ამ პირს უნდა მიეცეს საშუალება, გონივრულ ვადაში ნებაყოფლობით დაამტკიცოს თავისი ვინაობა.

4. უფლებამოსილი მოსამსახურე პირის იდენტიფიკაციის ღონისძიების განხორციელების შემთხვევაში ადგენს პირის იდენტიფიკაციის ოქმს. ოქმში უნდა მიეთითოს ღონისძიების განხორციელების საფუძველი და ყველა მნიშვნელოვანი ფაქტობრივი გარემოება. ოქმს ხელს აწერენ ღონისძიების განმახორციელებელი მოსამსახურე და ღონისძიების ადრესატი. ღონისძიების ადრესატის მიერ ოქმზე ხელის მოწერაზე უარის თქმის შემთხვევაში ოქმში კეთდება შესაბამისი ჩანაწერი. ღონისძიების ადრესატს უფლება აქვს, ოქმში შეიტანოს შენიშვნა, რომელიც ხელმოწერით უნდა დაადასტუროს.

მუხლი 16. პირის მოწვევა

1. მოსამსახურე თავისი კომპეტენციის ფარგლებში უფლებამოსილია გასაუბრების მიზნით შეტყობინებით მოიწვიოს პირი სამსახურში, თუ:

ა) არსებობს საკმარისი საფუძველი ვარაუდისთვის, რომ პირს აქვს სამსახურის ფუნქციების შესრულებისთვის საჭირო ინფორმაცია;

ბ) ეს აუცილებელია სხვა პირის იდენტიფიკაციის ღონისძიების განსახორციელებლად.

2. შეტყობინებისას პირს უნდა განემარტოს მოწვევის საფუძველი.

3. მოწვევის შესახებ შეტყობინებისას პირს უნდა განემარტოს, რომ სამსახურში გამოცხადება და სამსახურის დატოვება ნებაყოფლობითია.

4. პირის მოწვევის დროს გათვალისწინებული უნდა იქნეს მისი სამსახურებრივი მოვალეობების თავისებურებები და პირადი ცხოვრების ინტერესები.

5. არასრულწლოვნის მოწვევა დასაშვებია მხოლოდ მშობელთან ან კანონიერ წარმომადგენელთან ერთად.

6. მოწვეული სრულწლოვანი პირის სამსახურში ყოფნის ხანგრძლივობა არ უნდა აღემატებოდეს 4 საათს, ხოლო არასრულწლოვნისა – 2 საათს.

7. მოწვეულ პირთან გასაუბრების შემთხვევაში დგება გასაუბრების ოქმი. ოქმს ხელს აწერენ ოქმის შემდგენი უფლებამოსილი მოსამსახურე და მოწვეული პირი, ხოლო თუ მოწვეული პირი არასრულწლოვანია − აგრეთვე მისი თანმხლები მშობელი ან კანონიერი წარმომადგენელი. ოქმში უნდა მიეთითოს გასაუბრების ადრესატი, გასაუბრების საფუძველი, მოწვეული პირისთვის მისი უფლებების განმარტების შესახებ და სხვა ფაქტობრივი გარემოებები. მოწვეული პირის მიერ ოქმზე ხელის მოწერაზე უარის თქმის შემთხვევაში ოქმში კეთდება შესაბამისი ჩანაწერი. მოწვეულ პირს უფლება აქვს, ოქმში შეიტანოს შენიშვნა, რომელიც ხელმოწერით უნდა დაადასტუროს.

მუხლი 17. ზედაპირული შემოწმება და ზედაპირული დათვალიერება

1. ზედაპირული შემოწმება გულისხმობს პირის ტანსაცმლის მხოლოდ გარე ზედაპირზე ხელით, სპეციალური ხელსაწყოთი ან საშუალებით შეხებას.

2. მოსამსახურე თავისი კომპეტენციის ფარგლებში უფლებამოსილია ზედაპირული შემოწმების მიზნით შეაჩეროს პირი, თუ:

ა) არსებობს საკმარისი საფუძველი ვარაუდისთვის, რომ პირს თან აქვს ისეთი ნივთი, რომლის გადატანა საფრთხეს უქმნის მის ან სხვის სიცოცხლესა და ჯანმრთელობას;

ბ) პირი ამ კანონის მე-18 მუხლის მე-2 პუნქტით განსაზღვრული ტერიტორიის ან ობიექტის უშუალო სიახლოვეს, 20 მეტრის რადიუსში იმყოფება;

გ) არსებობს საკმარისი საფუძველი ვარაუდისთვის, რომ იმ ადგილზე, სადაც პირი იმყოფება, სამსახურის საგამოძიებო ქვემდებარეობისთვის მიკუთვნებული დანაშაულის ჩადენისათვის ძებნილი პირი იმალება ან შესაძლებელია ჩადენილ იქნეს სამსახურის საგამოძიებო ქვემდებარეობისთვის მიკუთვნებული დანაშაული. 

3. ზედაპირულ შემოწმებას ახორციელებს შესაბამისი სქესის უფლებამოსილი მოსამსახურე. გადაუდებელი აუცილებლობის შემთხვევაში ზედაპირული შემოწმება შეიძლება განახორციელოს ნებისმიერმა უფლებამოსილმა მოსამსახურემ მხოლოდ სპეციალური ხელსაწყოთი ან საშუალებით.

4. მოსამსახურე თავისი კომპეტენციის ფარგლებში უფლებამოსილია განახორციელოს ნივთის ან სატრანსპორტო საშუალების ზედაპირული დათვალიერება, თუ:

ა) იგი ახორციელებს ამ ნივთის ან სატრანსპორტო საშუალების ფაქტობრივი მფლობელის ზედაპირულ შემოწმებას;

ბ) არსებობს საკმარისი საფუძველი ვარაუდისთვის, რომ ამ სატრანსპორტო საშუალებაში სამსახურის საგამოძიებო ქვემდებარეობისთვის მიკუთვნებული დანაშაულის ჩამდენი პირი იმყოფება;

გ) არსებობს საკმარისი საფუძველი ვარაუდისთვის, რომ ამ სატრანსპორტო საშუალებაში არის ნივთი, რომელიც ამოღებული უნდა იქნეს;

დ) არსებობს საკმარისი საფუძველი ვარაუდისთვის, რომ ეს ნივთი ან სატრანსპორტო საშუალება არის იქ, სადაც შესაძლებელია ჩადენილ იქნეს სამსახურის საგამოძიებო ქვემდებარეობისთვის მიკუთვნებული დანაშაული, რომლის თავიდან ასაცილებლად აუცილებელია ზედაპირული დათვალიერების განხორციელება.

5. ნივთის ან სატრანსპორტო საშუალების ზედაპირული დათვალიერება გულისხმობს ნივთის ან/და სატრანსპორტო საშუალების ვიზუალურ დათვალიერებას, სატრანსპორტო საშუალების შემთხვევაში − აგრეთვე მისი საბარგულის ვიზუალურ დათვალიერებას.

6. ნივთის ან სატრანსპორტო საშუალების ზედაპირულ დათვალიერებას უნდა დაესწროს ამ ნივთის ან სატრანსპორტო საშუალების ფაქტობრივი მფლობელი ან მისი ოჯახის წევრი.

7. უფლებამოსილი მოსამსახურე ვალდებულია პირს განუმარტოს ამ მუხლით განსაზღვრული ღონისძიების კანონიერების გასაჩივრების უფლება.

8. პირის შეჩერების ვადა არ უნდა აღემატებოდეს შეჩერების მომენტიდან 30 წუთს.

9. უფლებამოსილი მოსამსახურე ამ მუხლით განსაზღვრული ღონისძიების განხორციელების შემთხვევაში ადგენს ოქმს. ოქმს ხელს აწერენ ოქმის შემდგენი უფლებამოსილი მოსამსახურე და ღონისძიების ადრესატი, ხოლო ნივთის ან სატრანსპორტო საშუალების ზედაპირული შემოწმების/დათვალიერების დროს ღონისძიების ადრესატის ადგილზე არყოფნის შემთხვევაში – მისი ოჯახის წევრი, ღონისძიების ადრესატის ოჯახის წევრის ადგილზე არყოფნის შემთხვევაში კი − მეზობელი. ოქმში უნდა მიეთითოს ღონისძიების მონაწილე პირები და ფაქტობრივი გარემოებები. ღონისძიების ადრესატის მიერ ოქმზე ხელის მოწერაზე უარის თქმის შემთხვევაში ოქმში კეთდება შესაბამისი ჩანაწერი. ოქმის ხელმომწერ პირს უფლება აქვს, ოქმში შეიტანოს შენიშვნა, რომელიც ხელმოწერით უნდა დაადასტუროს. თუ შეუძლებელია შესამოწმებელი/დასათვალიერებელი ნივთის ან სატრანსპორტო საშუალების მფლობელის ვინაობის დადგენა, უფლებამოსილი მოსამსახურე ამ მუხლით განსაზღვრულ ღონისძიებას ამ პუნქტით გათვალისწინებულ პირთა მონაწილეობის გარეშე ახორციელებს.

10. თუ ზედაპირული შემოწმების დროს წარმოიშვა ჩხრეკის საფუძველი, უფლებამოსილი მოსამსახურე ატარებს ჩხრეკას საქართველოს სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსით დადგენილი წესით.

 მუხლი 18. სპეციალური შემოწმება და დათვალიერება

1. სპეციალური შემოწმება და დათვალიერება გულისხმობს ამ მუხლის მე-2 პუნქტით განსაზღვრულ ტერიტორიაზე ან ობიექტზე პირის, ნივთის ან სატრანსპორტო საშუალების შემოწმებასა და დათვალიერებას, რომლებიც აუცილებელია ნივთის აღმოსაჩენად, აგრეთვე ნივთის რაობის დასადგენად.

2. სამსახური თავისი კომპეტენციის ფარგლებში პირის სპეციალურ შემოწმებასა და დათვალიერებას ახორციელებს მხოლოდ:

ა) სამსახურის შენობა-ნაგებობაში და ტერიტორიაზე;

ბ) სახელმწიფო უსაფრთხოებისათვის მაღალი რისკის მქონე სუბიექტის შენობა-ნაგებობაში და ტერიტორიაზე.

3. სამსახური თავისი კომპეტენციის ფარგლებში პირის სპეციალურ შემოწმებასა და დათვალიერებას ახორციელებს მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ არსებობს საკმარისი საფუძველი ვარაუდისთვის, რომ პირს თან აქვს ისეთი ნივთი, რომლის ფლობით ამ მუხლის მე-2 პუნქტით განსაზღვრულ ტერიტორიაზე ან ობიექტზე დადგენილი წესი დაირღვევა.

4. პირის სპეციალურ შემოწმებასა და დათვალიერებას ახორციელებს შესაბამისი სქესის უფლებამოსილი მოსამსახურე, გარდა იმ შემთხვევისა, როდესაც შესაბამისი სქესის უფლებამოსილი მოსამსახურის მიერ პირის სპეციალური შემოწმებისა და დათვალიერების განხორციელება განსაკუთრებულ ძალისხმევას მოითხოვს. განსხვავებული სქესის უფლებამოსილმა მოსამსახურემ პირის სპეციალური  შემოწმება და დათვალიერება შეიძლება განახორციელოს მხოლოდ სპეციალური ხელსაწყოთი ან საშუალებით.

5. სამსახური თავისი კომპეტენციის ფარგლებში ნივთის ან სატრანსპორტო საშუალების სპეციალურ შემოწმებასა და დათვალიერებას ახორციელებს ამ კანონის მე-17 მუხლის მე-4 პუნქტით გათვალისწინებულ შემთხვევებში.

6. ნივთის ან სატრანსპორტო საშუალების სპეციალურ შემოწმებასა და დათვალიერებას უნდა დაესწროს ამ ნივთის ან სატრანსპორტო საშუალების ფაქტობრივი მფლობელი ან მისი ოჯახის წევრი.

7. ამ მუხლის მე-4 პუნქტით გათვალისწინებულ შემთხვევაში უფლებამოსილი მოსამსახურე ვალდებულია პირს განუმარტოს შესაბამისი ღონისძიების კანონიერების გასაჩივრების უფლება.

8. თუ სპეციალური შემოწმებისა და დათვალიერების დროს წარმოიშვა ჩხრეკის საფუძველი, უფლებამოსილი მოსამსახურე ატარებს ჩხრეკას საქართველოს სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსით დადგენილი წესით.

მუხლი 19. ადგილის დატოვების მოთხოვნა და კონკრეტულ ტერიტორიაზე შესვლის აკრძალვა

1. მოსამსახურე თავისი კომპეტენციის ფარგლებში უფლებამოსილია პირს მოსთხოვოს გარკვეული ადგილის განსაზღვრული დროით დატოვება ან აუკრძალოს მას კონკრეტულ ტერიტორიაზე შესვლა, თუ ეს აუცილებელია საფრთხის თავიდან ასაცილებლად.

2. ამ მუხლის პირველ პუნქტში აღნიშნული შეზღუდვა შესაძლებელია გაგრძელდეს საფრთხის აღმოფხვრამდე.

3. ამ მუხლით განსაზღვრული ღონისძიებების განხორციელება არ უნდა იწვევდეს პირის უფლების ხანგრძლივ შეზღუდვას, ისარგებლოს საკუთარი საცხოვრებელი ადგილით.

მუხლი 20. იმ პირთან ურთიერთობა, რომელიც სამსახურს დახმარებას უწევს  

1. სამსახური უფლებამოსილია თავისი ფუნქციების შესასრულებლად მიიღოს საქართველოს მოქალაქეთა, უცხო ქვეყნების მოქალაქეთა და მოქალაქეობის არმქონე პირთა ნებაყოფლობითი კონფიდენციალური დახმარება და ამისთვის მათთან ღია ან ფარული ურთიერთობა დაამყაროს.

2. სახელმწიფო უსაფრთხოების დაცვის მიზნით პირს უფლება აქვს, ნებაყოფლობით ითანამშრომლოს სამსახურთან და დახმარება გაუწიოს მას.

3. პირს, რომელიც სამსახურს დახმარებას უწევს, უფლება აქვს:

ა) სამსახურთან დადოს კონტრაქტი კონფიდენციალური თანამშრომლობის შესახებ;

ბ) უფლებამოსილი მოსამსახურისგან მიიღოს განმარტებები თავისი ამოცანების, უფლებებისა და მოვალეობების თაობაზე;

გ) კონსპირაციის მიზნით პირადობის დამადასტურებელი დაშიფრული დოკუმენტები გამოიყენოს;

დ) მიიღოს ანაზღაურება კონტრაქტით გათვალისწინებულ შემთხვევაში, აგრეთვე მიიღოს იმ ზიანის კომპენსაცია, რომელიც მის ჯანმრთელობას ან ქონებას სამსახურისათვის დახმარების გაწევისას მიადგა.

4. პირი, რომელიც კონტრაქტის საფუძველზე უწევს დახმარებას სამსახურს, ვალდებულია:

ა) შეასრულოს სამსახურის კანონიერი დავალებები თავისი ამოცანების გადასაწყვეტად;

ბ) დაიცვას სამსახურთან დადებული კონტრაქტის პირობები;

 გ) განზრახ არ მიაწოდოს სამსახურს ყალბი ან ცილისმწამებლური ინფორმაცია.

თავი IV

სახელმწიფო საიდუმლოების დაცვა

და სახელმწიფო უსაფრთხოების უზრუნველყოფა

მუხლი 21. სახელმწიფო საიდუმლოების დაცვა

1. სამსახური სახელმწიფო საიდუმლოების დაცვის მიზნით, თავისი კომპეტენციის ფარგლებში უფლებამოსილია: 

ა) საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით მონაწილეობა მიიღოს სახელმწიფო საიდუმლოების დაცვის ღონისძიებათა შემუშავებასა და განხორციელებაში, გააკონტროლოს მათი შესრულება იმ ორგანიზაციებში, დაწესებულებებსა და საწარმოებში (მიუხედავად მათი საკუთრების ფორმისა), სადაც ხორციელდება სახელმწიფო საიდუმლოებასთან დაკავშირებული საქმიანობა;

ბ) შეამოწმოს პირი სახელმწიფო საიდუმლოებასთან დაშვების მიზნით;

გ) სახელმწიფო საიდუმლოების დაცვის უზრუნველსაყოფად ორგანიზაციებში, დაწესებულებებსა და საწარმოებში (მიუხედავად მათი საკუთრების ფორმისა) საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით განახორციელოს კავშირგაბმულობისა და ინფორმაციის იმ ელექტრონული საშუალებების კონტროლი, რომლებიც გამოიყენება სახელმწიფო საიდუმლოების შემცველი ინფორმაციის შესაქმნელად, დასამუშავებლად, შესანახად და გასაგზავნად;

დ) საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით შეამოწმოს სახელმწიფო, ავტონომიური რესპუბლიკებისა და ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოები, აგრეთვე ფიზიკური და იურიდიული პირები სახელმწიფო საიდუმლოებასთან დაკავშირებული საქმიანობის წარმოების უფლების მისაცემად სათანადო ნებართვის გაფორმებისათვის.

2. სახელმწიფო საიდუმლოების შემცველი ინფორმაციის დასაიდუმლოებისა და დაცვის ღონისძიებები ფინანსდება სახელმწიფო ორგანოს, ორგანიზაციის, დაწესებულების, საწარმოს (მიუხედავად მისი სამართლებრივი ფორმისა) ბიუჯეტიდან ან/და სახელმწიფო საიდუმლოებასთან დაკავშირებული სამუშაოების შესრულების დამკვეთთან დადებული ხელშეკრულების საფუძველზე. 

მუხლი 22. სახელმწიფო უსაფრთხოების უზრუნველყოფა სახელმწიფო უსაფრთხოებისათვის მაღალი რისკის მქონე სუბიექტებში

1. სამსახური სახელმწიფო უსაფრთხოების უზრუნველყოფის  მიზნით უფლებამოსილია: 

ა) დაადგინოს უსაფრთხოების დაცვის რეჟიმი საქართველოს მთავრობის დადგენილებით განსაზღვრული სახელმწიფო უსაფრთხოებისათვის მაღალი რისკის მქონე სუბიექტებისთვის, მათი სპეციფიკის გათვალისწინებით, აგრეთვე გაუწიოს მათ სათანადო კონსულტაცია სახელმწიფო უსაფრთხოების დაცვის საკითხებთან დაკავშირებით;

ბ) საქართველოს მთავრობის დადგენილებით დამტკიცებული სახელმწიფო უსაფრთხოების სფეროში ინფორმაციის გაცვლის წესის შესაბამისად შექმნას სახელმწიფო უსაფრთხოებისათვის მაღალი რისკის მქონე სუბიექტებთან ინფორმაციის გაცვლის ეფექტიანი სისტემა;

გ) გააკონტროლოს სახელმწიფო უსაფრთხოებისათვის მაღალი რისკის მქონე სუბიექტებში უსაფრთხოების დაცვის რეჟიმის შესრულება და სახელმწიფო უსაფრთხოებისათვის მაღალი რისკის მქონე საფრთხეების გამოვლენის შემთხვევაში მისცეს მათ შესასრულებლად სავალდებულო მითითებები;

დ) სახელმწიფო უსაფრთხოებისათვის მაღალი რისკის მქონე სუბიექტთან მისი წერილობითი მიმართვის შემთხვევაში გააფორმოს ამ მუხლით გათვალისწინებული ურთიერთთანამშრომლობის ხელშეკრულება.

2. ამ მუხლით გათვალისწინებული სუბიექტებისთვის უსაფრთხოების დაცვის რეჟიმი არის შესასრულებლად სავალდებულო საიდუმლო დოკუმენტი, რომლითაც განისაზღვრება:

ა)  უსაფრთხოების დაცვის რეჟიმის უზრუნველყოფისთვის საჭირო ღონისძიებათა ნუსხა;

ბ)  უსაფრთხოების უზრუნველყოფისათვის აუცილებელი მატერიალურ-ტექნიკური პირობები, მათ შორის, ტექნიკური და პროგრამული უზრუნველყოფის საშუალებები, საჭირო მოწყობილობები და აღჭურვილობა;

გ)  უსაფრთხოების უზრუნველყოფისათვის საჭირო მოსამსახურეთა მინიმალური რაოდენობა, მათი აუცილებელი განლაგების ადგილები და მუშაობის განრიგი (მათ შორის, ცვლათა რაოდენობა და სხვა საკითხები);

დ) სახელმწიფო უსაფრთხოებისათვის მაღალი რისკის მქონე სუბიექტებში უსაფრთხოების დაცვისათვის პასუხისმგებელ იმ თანამდებობის პირთა ჩამონათვალი, რომელთა თანამდებობაზე დანიშვნა სახელმწიფო უსაფრთხოების უზრუნველყოფის მიზნებისათვის სამსახურის უფროსის ბრძანებით განსაზღვრული წესის შესაბამისად მათ სპეციალურ შემოწმებას და სამსახურთან შეთანხმებას საჭიროებს;

ე) სახელმწიფო უსაფრთხოებისათვის მაღალი რისკის მქონე სუბიექტებში უსაფრთხოების დაცვის რეჟიმით განსაზღვრული პირობების შესრულების მონიტორინგის წესი და პირობები.

3. ამ მუხლის პირველი პუნქტის „დ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული ხელშეკრულებით შეიძლება განისაზღვროს:

ა) სამსახურსა და სახელმწიფო უსაფრთხოებისათვის მაღალი რისკის მქონე სუბიექტს შორის ურთიერთთანამშრომლობის სახეები და ფარგლები, მათ შორის, უსაფრთხოების დაცვის რეჟიმის შესრულების მონიტორინგის მიზნით სამსახურის წარმომადგენლის დანიშვნის საკითხი;

ბ) უსაფრთხოების დაცვის რეჟიმით განსაზღვრული ღონისძიებების განხორციელებისათვის აუცილებელი ხარჯების ანაზღაურების საკითხები.

4. სახელმწიფო უსაფრთხოებისათვის მაღალი რისკის მქონე სუბიექტი ვალდებულია საკუთარი ხარჯით უზრუნველყოს უსაფრთხოების დაცვის რეჟიმით განსაზღვრული პირობების დაცვა და შესრულება.

თავი V

იძულების ღონისძიებები

მუხლი 23. იძულების ღონისძიებები

1. იძულების ღონისძიებები არის სამსახურის უფლებამოსილი დანაყოფის და უფლებამოსილი მოსამსახურის მიერ ფიზიკური ძალის, სპეციალური საშუალებებისა და ცეცხლსასროლი იარაღის ამ კანონით გათვალისწინებული მიზნით გამოყენება.

2. მოსამსახურე უფლებამოსილია დაკისრებული ფუნქციების შესასრულებლად პროპორციულად გამოიყენოს გამოსადეგი იძულების ღონისძიებები მხოლოდ აუცილებლობის შემთხვევაში, იმ ინტენსივობით, რომელიც უზრუნველყოფს კანონიერი მიზნის მიღწევას.

3. მოსამსახურე უფლებამოსილია ცეცხლსასროლი იარაღი და სპეციალური საშუალებები მხოლოდ იმ შემთხვევაში გამოიყენოს, თუ მას გავლილი აქვს სპეციალური მომზადება.

4. მოსამსახურე ვალდებულია წინასწარ გააფრთხილოს პირი ფიზიკური ძალის, სპეციალური საშუალებებისა და ცეცხლსასროლი იარაღის გამოყენების შესახებ, მისცეს მას გონივრული ვადა თავისი კანონიერი მოთხოვნის შესასრულებლად, გარდა იმ შემთხვევისა, როცა დაყოვნებამ შეიძლება პირის ან/და მოსამსახურის სიცოცხლისა და ჯანმრთელობის ხელყოფა ან სხვა მძიმე შედეგი გამოიწვიოს, ან შექმნილ სიტუაციაში ასეთი გაფრთხილება გაუმართლებელია ან შეუძლებელია.

5. იძულების ღონისძიების სახე და ინტენსივობა განისაზღვრება კონკრეტული სიტუაციის, სამართალდარღვევის ხასიათისა და სამართალდამრღვევის ინდივიდუალური თავისებურებების გათვალისწინებით. ამასთანავე, იძულების ღონისძიების გამოყენებისას მოსამსახურე უნდა შეეცადოს, რომ მიყენებული ზიანი მინიმალური და თანაზომიერი იყოს.

6. მოსამსახურე ვალდებულია პირველადი გადაუდებელი სამედიცინო დახმარება აღმოუჩინოს იძულების ღონისძიებების გამოყენებით დაზიანებულ პირს.

7. მოსამსახურეს ეკრძალება ისეთი საშუალების გამოყენება, რომელიც იწვევს ადამიანის მძიმე დასახიჩრებას, უკავშირდება გაუმართლებელ რისკს ან აკრძალულია საქართველოს კანონმდებლობით.

8. აკრძალულია ფიზიკური ძალის, სპეციალური საშუალებებისა და ცეცხლსასროლი იარაღის გამოყენება ორსულობის, მცირეწლოვანების, შეზღუდული შესაძლებლობის ან ხანდაზმულობის აშკარა ნიშნების მქონე პირთა მიმართ, გარდა იმ შემთხვევებისა, როცა ისინი შეიარაღებული ან ჯგუფურად ესხმიან თავს, შეიარაღებულ წინააღმდეგობას უწევენ სამსახურის წარმომადგენელს (მოსამსახურეს), რაც საფრთხეს უქმნის სხვა პირის ან მოსამსახურის სიცოცხლესა და ჯანმრთელობას, თუ ასეთი თავდასხმისა და წინააღმდეგობის სხვა ხერხებითა და საშუალებებით მოგერიება შეუძლებელია.

9. ამ მუხლის მე-8 პუნქტიდან გამონაკლისია შემთხვევა, როდესაც ფიზიკური ძალისა და სპეციალური საშუალებების გამოუყენებლობა შეუძლებელს ხდის ამ კანონით განსაზღვრული ფუნქციის შესრულებას.

10. პირს, რომელიც მიიჩნევს, რომ მოსამსახურის ქმედებით დაირღვა მისი უფლებები და თავისუფლებები, უფლება აქვს, საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით გაასაჩივროს ეს ქმედება ზემდგომ თანამდებობის პირთან, პროკურატურაში ან სასამართლოში.

მუხლი 24. ფიზიკური ძალის გამოყენების უფლება

1. მოსამსახურეს უფლება აქვს, გამოიყენოს ფიზიკური ძალა, მათ შორის, ორთაბრძოლის სპეციალური ილეთები, საკუთარი თავის ან/და სხვა პირთა უსაფრთხოების დაცვის უზრუნველსაყოფად, დანაშაულის აღსაკვეთად, დანაშაულის ჩამდენი პირის დასაკავებლად, თუ არაძალისმიერი მეთოდების გამოყენება ვერ უზრუნველყოფს მოსამსახურის მიერ კანონით განსაზღვრული ფუნქციის შესრულებას.

2. მოსამსახურე ვალდებულია ფიზიკური ძალის გამოყენების შედეგად პირის დაზიანების შესახებ უშუალო უფროსსა და პროკურორს აცნობოს.

3. თუ ფიზიკური ძალა პირთა განუსაზღვრელი წრის მიმართ იქნა გამოყენებული, ამის შესახებ იმ მოსამსახურის ხელმძღვანელმა თანამდებობის პირმა, რომელმაც ფიზიკური ძალა გამოიყენა, უშუალო უფროსსა და პროკურორს უნდა აცნობოს.

 მუხლი 25. სპეციალური საშუალებების გამოყენების უფლება

1. სახელმწიფო უსაფრთხოების დასაცავად მოსამსახურე იყენებს პასიურ და აქტიურ სპეციალურ საშუალებებს.

2. პასიური სპეციალური საშუალებები უზრუნველყოფს მოსამსახურის ან/და მის მიერ დასაცავი პირის სიცოცხლისა და ჯანმრთელობის დაცვას. პასიური სპეციალური საშუალებებია: ჯავშანჟილეტი, ჩაფხუტი, ფარი, აირწინაღი, სხეულის დაცვის სხვა სპეციალური საშუალებები.

3. აქტიური სპეციალური საშუალებები პირს მოკლე ვადით ართმევს მოსამსახურისათვის წინააღმდეგობის გაწევის უნარს ან/და მოსამსახურეს თავისი ფუნქციის შესრულებაში ეხმარება. აქტიური სპეციალური საშუალებებია: ხელბორკილი და შებორკვის სხვა საშუალება, სპეციალური ხელკეტი, ცრემლსადენი გაზი, წიწაკის გაზი, აკუსტიკური საშუალება და არალეტალური იარაღი (მათ შორის, არალეტალური ჭურვი), ფსიქოლოგიური ზემოქმედების შუქბგერითი მოწყობილობა, ტრანსპორტის იძულებითი გაჩერების საშუალება, დაბრკოლების დამანგრეველი საშუალება, წყალსატყორცნი, ჯავშანმანქანა და სხვა სპეციალური სატრანსპორტო საშუალება, სპეციალური საღებავი, სასამსახურო ძაღლი და სასამსახურო ცხენი, ელექტროშოკური მოწყობილობა, შესაბოჭი ბადე. აღნიშნული სპეციალური საშუალებები გამოიყენება:

ა) ხელბორკილი და შებორკვის სხვა საშუალება – დანაშაულის ჩამდენი პირის მიმართ, რომელიც უძალიანდება ან შეიძლება გაუძალიანდეს მოსამსახურეს, ან გაქცევას ცდილობს; დაკავებულის ან დაპატიმრებულის ბადრაგირებისას; თუ პირს თავისი საშიში მოქმედებით შეუძლია ზიანი მიაყენოს საკუთარ თავსა და სხვას;

ბ) სპეციალური ხელკეტი – პირზე, მოსამსახურეზე ან/და დაცულ ობიექტზე თავდასხმის მოსაგერიებლად; დანაშაულის ჩამდენი პირის დაკავებისას, თუ იგი ბოროტად არ ემორჩილება მოსამსახურის კანონიერ მოთხოვნას;

 გ) ცრემლსადენი გაზი, წიწაკის გაზი, აკუსტიკური საშუალება და არალეტალური იარაღი (მათ შორის, არალეტალური ჭურვი) – პირზე, მოსამსახურეზე ან/და დაცულ ობიექტზე თავდასხმის მოსაგერიებლად; დანაშაულის ჩამდენი პირის დაკავებისას, ან მისი იძულების მიზნით, დატოვოს დაკავებული ტერიტორია, სატრანსპორტო საშუალება ან შენობა-ნაგებობა, სადაც თავს აფარებს;

დ) ფსიქოლოგიური ზემოქმედების შუქბგერითი მოწყობილობა – სახელმწიფო ან/და საზოგადოებრივ ობიექტზე თავდასხმის მოსაგერიებლად, პირზე ან/და მოსამსახურეზე თავდასხმის მოსაგერიებლად, შეიარაღებული წინააღმდეგობის გამწევი პირის დასაკავებლად; შენობა-ნაგებობიდან, მიწის ნაკვეთიდან, სატრანსპორტო საშუალებიდან შეჭრილი დამნაშავის  გამოსაძევებლად, უკანონოდ თავისუფლებააღკვეთილის გასათავისუფლებლად;

ე) ტრანსპორტის იძულებითი გაჩერების საშუალება – იმ სატრანსპორტო საშუალების იძულებით გასაჩერებლად, რომლის მძღოლმა არ შეასრულა მოსამსახურის კანონიერი მოთხოვნა გაჩერების შესახებ და არსებობს საკმარისი საფუძველი ვარაუდისთვის, რომ ამ სატრანსპორტო საშუალებას მართავს ან მასში იმყოფება პირი, რომელიც ამზადებს ან სჩადის სამსახურის საგამოძიებო ქვემდებარეობისთვის მიკუთვნებულ დანაშაულს, თუ ასეთი საშუალების გამოყენება აუცილებელია პროპორციული სამართლებრივი სიკეთის დასაცავად;

ვ) დაბრკოლების დამანგრეველი საშუალება – დანაშაულის ჩამდენი პირის დაკავებისას, დახურული სივრციდან უკანონოდ თავისუფლებააღკვეთილის გასათავისუფლებლად;

ზ) წყალსატყორცნი, ჯავშანმანქანა და სხვა სპეციალური სატრანსპორტო საშუალება – სახელმწიფო ან/და საზოგადოებრივ ობიექტზე ჯგუფური თავდასხმის მოსაგერიებლად, იმ სატრანსპორტო საშუალების იძულებით გასაჩერებლად, რომლის მძღოლმა არ შეასრულა მოსამსახურის კანონიერი მოთხოვნა გაჩერების შესახებ და არსებობს საკმარისი საფუძველი ვარაუდისთვის, რომ ამ სატრანსპორტო საშუალებას მართავს ან მასში იმყოფება პირი, რომელიც ამზადებს ან სჩადის სამსახურის საგამოძიებო ქვემდებარეობისთვის მიკუთვნებულ დანაშაულს, თუ ასეთი საშუალების გამოყენება აუცილებელია პროპორციული სამართლებრივი სიკეთის დასაცავად, შეიარაღებული დამნაშავის დასაკავებლად;

თ) სპეციალური საღებავი – დანაშაულის ჩამდენი პირის გამოსავლენად;

ი) სასამსახურო ძაღლი – დანაშაულის ჩამდენი პირის დევნისას და დაკავებისას, დაკავებულის ან დაპატიმრებულის ბადრაგირებისას, პირზე ან/და მოსამსახურეზე თავდასხმის მოსაგერიებლად;

კ) ელექტროშოკური მოწყობილობა – პირზე, მოსამსახურეზე ან/და დაცულ ობიექტზე თავდასხმის მოსაგერიებლად, დამნაშავის დაკავებისას;

ლ) შესაბოჭი ბადე – სამართალდამრღვევის დევნისას, შეიარაღებული თავდასხმის მოსაგერიებლად, თავდამსხმელის შესაპყრობად.

4. მოსამსახურე ვალდებულია სპეციალური საშუალების გამოყენების შედეგად პირის დაჭრის ან დაზიანების შესახებ უშუალო უფროსსა და პროკურორს აცნობოს.

5. თუ სპეციალური საშუალება პირთა განუსაზღვრელი წრის მიმართ იქნა გამოყენებული, ამის შესახებ იმ მოსამსახურის ხელმძღვანელმა თანამდებობის პირმა, რომელმაც სპეციალური საშუალება გამოიყენა, უშუალო უფროსსა და პროკურორს უნდა აცნობოს.

6. სამსახურის შეიარაღებაში არსებული სპეციალური საშუალებების შენახვის, ტარებისა და გამოყენების წესი განისაზღვრება სამსახურის უფროსის ნორმატიული აქტით.

მუხლი 26. ცეცხლსასროლი იარაღის გამოყენების უფლება

1. მოსამსახურეს უფლება აქვს, შეინახოს, ატაროს და გამოიყენოს სამსახურებრივ-საშტატო ცეცხლსასროლი იარაღი, აგრეთვე სამსახურის უფროსის მიერ განსაზღვრული წესის შესაბამისად − დამატებითი სამსახურებრივ-საშტატო ცეცხლსასროლი იარაღი.

2. მოსამსახურეთა განკარგულებაში არსებული ცეცხლსასროლი იარაღის შენახვისა და ტარების წესს განსაზღვრავს სამსახურის უფროსი.

3. ცეცხლსასროლი იარაღის პასიურ გამოყენებად ითვლება მოსამსახურის მიერ ლეგიტიმური მიზნის მისაღწევად იარაღის დემონსტრირება.

4. ცეცხლსასროლი იარაღის აქტიურ გამოყენებად ითვლება იარაღიდან გამიზნული გასროლა.

5. მოსამსახურეს უფლება აქვს, უკიდურესი ღონისძიების სახით გამოიყენოს ცეცხლსასროლი იარაღი:

ა) საკუთარი თავის ან/და სხვის დასაცავად, როდესაც რეალური, პირდაპირი და იმწუთიერი საფრთხე ექმნება სიცოცხლეს ან/და ჯანმრთელობას;

ბ) უკანონოდ თავისუფლებააღკვეთილის გასათავისუფლებლად;

გ) მისთვის წინასწარი ცნობით ძალადობრივი ქმედების ან განსაკუთრებით მძიმე დანაშაულის ჩადენისათვის დაკავებულის გაქცევის აღსაკვეთად;

დ) ძალადობრივი დანაშაულის აღსაკვეთად, თუ პირი მოსამსახურეს წინააღმდეგობას უწევს;

ე) დაცულ ობიექტზე, სახელმწიფო ორგანოზე ან/და საზოგადოებრივ ორგანიზაციაზე თავდასხმის მოსაგერიებლად;

ვ) საშიში ცხოველის თავდასხმისაგან ადამიანის დასაცავად;

ზ) სატრანსპორტო საშუალების გაჩერების მიზნით მისი დაზიანებისათვის, თუ მძღოლის მოქმედება რეალურ საფრთხეს უქმნის ადამიანის სიცოცხლეს ან/და ჯანმრთელობას და მძღოლი არ ემორჩილება მოსამსახურის არაერთგზის კანონიერ მოთხოვნას სატრანსპორტო საშუალების გაჩერების შესახებ, გარდა მოძრავი სატრანსპორტო საშუალებიდან მოძრავი სატრანსპორტო საშუალებისათვის სროლისა.

6. პირის მიმართ ცეცხლსასროლი იარაღის აქტიურ გამოყენებას წინ უნდა უძღოდეს მისი გამოყენების შესახებ სიტყვიერი გაფრთხილება, შემდეგ − გამაფრთხილებელი გასროლა. აუცილებლობის შემთხვევაში შეიძლება გამაფრთხილებელი გასროლა არ განხორციელდეს.

 7. გაფრთხილების გარეშე ცეცხლსასროლი იარაღის გამოყენება შეიძლება:

ა) შეიარაღებული თავდასხმისას, საბრძოლო ტექნიკით, ნებისმიერი სატრანსპორტო ან მექანიკური საშუალებით მოულოდნელი თავდასხმისას;

ბ) მოსამსახურისათვის წინასწარი ცნობით სატრანსპორტო საშუალების გამოყენებით განსაკუთრებით მძიმე დანაშაულის ჩადენისათვის დაკავებულის ან დაპატიმრებულის გაქცევისას;

გ) პირის მიერ შეიარაღებული წინააღმდეგობის გაწევისას;

დ) განგაშის სიგნალის მისაცემად ან დამხმარე ძალის გამოსაძახებლად;

ე) ცეცხლსასროლი იარაღის წართმევის აღსაკვეთად;

ვ) სასიკვდილოდ დაზიანებული ან დასნებოვნებული ცხოველის სიცოცხლის შესაწყვეტად, როდესაც ნათელია, რომ პრობლემის სხვაგვარად  გადაჭრა შეუძლებელია.

8. ცეცხლსასროლი იარაღის ისეთი გამოყენება, რომელიც სასიკვდილოდ დაჭრის საფრთხეს შეიცავს, შეიძლება მხოლოდ აუცილებელი მოგერიების ან/და უკიდურესი აუცილებლობის შემთხვევაში.

9. მოსამსახურეს ეკრძალება ცეცხლსასროლი იარაღის ისეთ ადგილებში გამოყენება, სადაც არსებობს სხვა პირთა დაშავების საფრთხე, აგრეთვე ცეცხლსაშიშ და აფეთქებასაშიშ ადგილებში, გარდა აუცილებელი მოგერიების ან/და უკიდურესი აუცილებლობის შემთხვევისა.

10. მოსამსახურე ვალდებულია ცეცხლსასროლი იარაღის აქტიური გამოყენების შესახებ დაუყოვნებლივ აცნობოს უშუალო უფროსსა და პროკურორს.

11. მოსამსახურეთა შეიარაღებაში არსებული ცეცხლსასროლი იარაღისა და საბრძოლო მასალის ნუსხა მტკიცდება სამსახურის უფროსის ბრძანებით.

თავი VI

სამსახურის გავლა

მუხლი 27. სამსახურის გავლის წესი

1. მოსამსახურის მიერ სამსახურის გავლის წესი განისაზღვრება სამსახურის უფროსის ნორმატიული აქტით.

2. მოსამსახურეს ეკრძალება:

 ა) გაფიცვა;

ბ) პოლიტიკური პარტიის ან/და პოლიტიკური გაერთიანების წევრობა;

გ) სახელმწიფო, პროფესიული, კომერციული საიდუმლოების, აგრეთვე კონფიდენციალური ინფორმაციის, შინასამსახურებრივი მონაცემების შემცველი ინფორმაციის, პერსონალური მონაცემებისა და გამოძიების მასალების გამჟღავნება, გარდა კანონით გათვალისწინებული შემთხვევებისა.

მუხლი 28. სამსახურებრივი შეუთავსებლობა და სამეწარმეო საქმიანობის განხორციელება

1. სამსახურის სამხედრო ან სახელმწიფო სპეციალური წოდების მქონე მოსამსახურეს  უფლება არა აქვს:

ა) ასრულებდეს რაიმე ანაზღაურებად სამუშაოს, სამეცნიერო, პედაგოგიური ან შემოქმედებითი საქმიანობის გარდა;

ბ) ეკავოს რაიმე თანამდებობა სხვა დაწესებულებაში, უცხო ქვეყნის ორგანოში/დაწესებულებაში.

2. სამსახურის  მოხელეს, გარდა ამ მუხლის პირველი პუნქტით გათვალისწინებული პირისა, უფლება აქვს, შეთავსებით ეკავოს სხვა თანამდებობა და ასრულებდეს სხვა ანაზღაურებად სამუშაოს მხოლოდ იმავე დაწესებულებაში.

3. სამსახურის შტატგარეშე მოსამსახურეს და დამხმარე მოსამსახურეს უფლება აქვთ, ეკავოთ სხვა თანამდებობა და ასრულებდნენ სხვა ანაზღაურებად სამუშაოს იმავე დაწესებულებაში ან სხვაგან, სამსახურის შესაბამისი სტრუქტურული ქვედანაყოფის ან ტერიტორიული ორგანოს ხელმძღვანელთან წერილობითი შეთანხმების საფუძველზე.

4. სამსახურის მოხელეს, მათ შორის, სამსახურის სამხედრო ან სახელმწიფო სპეციალური წოდების მქონე მოსამსახურეს, არა აქვს სამეწარმეო საქმიანობის განხორციელების უფლება. მას შეუძლია ფლობდეს მხოლოდ აქციებსა და წილს.

  მუხლი 29. სამსახურში მიღების წესი

1. სამსახურში სამუშაოდ მიიღება 18 წელს მიღწეული საქართველოს მოქალაქე, რომელიც ფლობს საქართველოს სახელმწიფო ენას და რომელსაც თავისი პიროვნული და საქმიანი თვისებების, განათლების, ფიზიკური მომზადებისა და ჯანმრთელობის მდგომარეობის შესაბამისად შეუძლია შეასრულოს მისთვის დაკისრებული ფუნქციები.

2. სამსახურში სამუშაოდ მისაღებ კანდიდატს შეარჩევენ სამსახურის საკადრო დანაყოფი და სპეციალური კომისია, რომლებიც ამოწმებენ კანდიდატის ჯანმრთელობის მდგომარეობას, ფიზიკურ მომზადებას, განათლებასა და საქმიან თვისებებს.

3. სამსახურში ზოგიერთ თანამდებობაზე მისაღები კანდიდატი სამსახურში სამუშაოდ მიღებამდე ან მიღების შემდეგ საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს აკადემიაში გადის სპეციალური მომზადების შესაბამის საგანმანათლებლო პროგრამას ან კურსს.

4. წვევამდელის სამსახურში მიღების და მის მიერ სამსახურის გავლის წესი განისაზღვრება სამსახურის უფროსის სამართლებრივი აქტებითა და სხვა ნორმატიული აქტებით.

5. სამსახურში სამუშაოდ მისაღები კანდიდატი გადის სპეციალურ შემოწმებას, რომლის წესი განისაზღვრება სამსახურის უფროსის ბრძანებით. სამსახურში სამუშაოდ მიღების შემდეგ მოსამსახურე მიეკუთვნება სამსახურის ღია ან ფარულ შემადგენლობას, რაც განისაზღვრება სამსახურის საშტატო განრიგის შესაბამისად.

6. სამსახურში მიღების/დანიშვნის ან სამსახურიდან გათავისუფლების/დათხოვნის შესახებ სამართლებრივი აქტი შეიძლება გამოიცეს ელექტრონული დოკუმენტბრუნვის სისტემის გამოყენებით. ამ წესით გამოცემული სამართლებრივი აქტი ჩაბარებულად ითვლება ელექტრონული დოკუმენტბრუნვის სისტემაში იმ პირის მისამართზე გაგზავნის მომენტიდან, რომელსაც უშუალოდ შეეხება სამართლებრივი აქტი სამსახურში მიღების/დანიშვნის ან სამსახურიდან გათავისუფლების/დათხოვნის შესახებ, მათ შორის, თანამდებობიდან გადაყენების შესახებ.

მუხლი 30. სამსახურში მიღებისათვის დადგენილი შეზღუდვები

სამსახურში არ მიიღება:

ა) ნასამართლევი პირი;

ბ) პირი, რომლის მიმართაც სისხლისსამართლებრივი დევნა მიმდინარეობს;

გ) პირი, რომელიც სასამართლოს გადაწყვეტილებით მხარდაჭერის მიმღებად  არის ცნობილი, თუ სასამართლოს გადაწყვეტილებით სხვა რამ არ არის განსაზღვრული;

დ) პირი, რომელსაც სასამართლოს მიერ ჩამორთმეული აქვს შესაბამისი თანამდებობის დაკავების უფლება;

ე) პირი, რომლის ჯანმრთელობის მდგომარეობა, სამედიცინო დასკვნის თანახმად, არ აკმაყოფილებს შესაბამისი თანამდებობის დასაკავებლად აუცილებელ მოთხოვნებს;

ვ) ალკოჰოლიზმით, ნარკომანიით, ტოქსიკომანიით, ფსიქიკური ან/და სხვა სნეულებით დაავადებული პირი. სნეულებათა ჩამონათვალს ადგენს საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის მინისტრი სამსახურთან შეთანხმებით;

ზ) პირი, რომელიც შესაბამისი თანამდებობის დაკავების შედეგად უშუალო სამსახურებრივი ზედამხედველობით უკავშირდება მშობელს, მეუღლეს, დას, ძმას, შვილს ან მეუღლის დას, ძმას, მშობელს;

თ) უცხო ქვეყნის მოქალაქეობის პრეტენდენტი, გარდა კანონით ან საქართველოს საერთაშორისო ხელშეკრულებით გათვალისწინებული გამონაკლისებისა.

მუხლი 31. მოსამსახურის თანამდებობიდან დროებით გადაყენება

1. მოსამსახურე სასამართლოს განჩინების, საგამოძიებო ორგანოს დასაბუთებული წერილობითი მოთხოვნის, სამსახურის  გენერალური ინსპექციის სათანადო დასკვნის ან სამსახურის შესაბამისი დანაყოფის ხელმძღვანელის მოთხოვნის საფუძველზე, სამსახურის უფროსის ბრძანებით შეიძლება დროებით გადაყენებულ იქნეს თანამდებობიდან სისხლის სამართლის საქმეში მისი ბრალდებულად ცნობის მომენტიდან საქმეზე საბოლოო გადაწყვეტილების მიღებამდე.

2. თანამდებობიდან დროებით გადაყენებული მოსამსახურე გამართლების შემთხვევაში უნდა აღდგეს იმავე თანამდებობაზე, ხოლო თუ ეს შეუძლებელია – მის ტოლფას თანამდებობაზე.

მუხლი 32. მოსამსახურის სამსახურიდან დათხოვნის წესი

1. მოსამსახურე სამსახურიდან შეიძლება დათხოვნილ იქნეს:

ა) პირადი განცხადების (პატაკის) საფუძველზე;

ბ) შტატების შემცირებისას ან რეორგანიზაციის დროს, რომელსაც თან სდევს შტატების შემცირება;

გ) სტრუქტურული ქვედანაყოფის ლიკვიდაციის გამო;

დ) კადრების განკარგულებაში ყოფნის ვადის გასვლის გამო;

ე) სამსახურში ყოფნის ზღვრული ასაკის მიღწევის გამო;

ვ) წელთა ნამსახურობის ვადის გასვლის გამო, მისი თანხმობის შემთხვევაში;

ზ) დისციპლინური გადაცდომის ჩადენის ან მის მიმართ კანონიერ ძალაში შესული სასამართლოს გამამტყუნებელი განაჩენის გამო;

თ) თანამდებობრივი შეუთავსებლობის გამო;

ი) მოქალაქეობის შეცვლის გამო;

კ) სხვა დაწესებულებაში გადასვლის გამო;

ლ) ჯანმრთელობის მდგომარეობის გამო, სამედიცინო კომისიის დასკვნის შესაბამისად;

მ) სასამართლოს მიერ უგზო-უკვლოდ დაკარგულად აღიარების ან გარდაცვლილად გამოცხადების გამო;

ნ) გარდაცვალების გამო;

ო) საქართველოს კანონმდებლობით პირდაპირ გათვალისწინებული სხვა საფუძვლით.

2. მოსამსახურის სამსახურიდან დათხოვნის შესახებ გადაწყვეტილებას იღებს სამსახურის უფროსი ან მის მიერ უფლებამოსილი პირი.

 მუხლი 33. სამსახურის მოხელის კადრების განკარგულებაში აყვანა

1. სამსახურის მოხელე, მათ შორის, სამხედრო ან სახელმწიფო სპეციალური წოდების მქონე მოსამსახურე, საამისოდ უფლებამოსილი პირის ბრძანებით შეიძლება გათავისუფლდეს დაკავებული თანამდებობიდან და აყვანილ იქნეს კადრების განკარგულებაში არაუმეტეს 4 თვის ვადით:

ა) პირადი განცხადების (პატაკის) საფუძველზე;

ბ) შტატების შემცირებისას ან რეორგანიზაციის დროს;

გ) სტრუქტურული ქვედანაყოფის ან ტერიტორიული ორგანოს ლიკვიდაციის დროს.

2. კადრების განკარგულებაში აყვანილ სამსახურის მოხელეს შეიძლება დაეკისროს მოვალეობის დროებით შესრულება.

3. კადრების განკარგულებაში აყვანილი სამსახურის მოხელე კადრების განკარგულებაში აყვანის დღიდან ითვლება სამსახურიდან შესაძლო დათხოვნის შესახებ გაფრთხილებულად.

მუხლი 34. სამსახურში დაწესებული წოდებები

1. სამსახურში დაწესებულია შესაბამისი სამხედრო და სახელმწიფო სპეციალური წოდებები. მოსამსახურისათვის ამ წოდებების მინიჭების საფუძვლები და წესი განისაზღვრება ამ კანონითა და სხვა აქტებით.

2. მოსამსახურეს სამხედრო ან სახელმწიფო სპეციალური წოდება ენიჭება იმ შემთხვევაში, თუ მას უკავია თანამდებობა, რომლისთვისაც განსაზღვრულია მისანიჭებლის თანაბარი ან უფრო მაღალი წოდება.

3. მოსამსახურისთვის სამხედრო ან სახელმწიფო სპეციალური წოდების საფეხურის გამოტოვებით მინიჭება დაუშვებელია. მოსამსახურეს წოდებები ენიჭება მხოლოდ თანამიმდევრობით, თუ კანონით სხვა რამ არ არის გათვალისწინებული.

მუხლი 35. სამსახურის ვადა წოდების მისანიჭებლად

1. სამსახურში სამხედრო ან სახელმწიფო სპეციალური წოდების (გარდა უმცროსი სახელმწიფო სპეციალური წოდებებისა) მისანიჭებლად დაწესებულია სამსახურის ვადა.

2. უმაღლესი სამხედრო და სახელმწიფო სპეციალური წოდებების მისანიჭებლად სამსახურის ვადა არ წესდება. მოსამსახურეს ამ წოდებებს ანიჭებს საქართველოს პრეზიდენტი სამსახურის უფროსის წარდგინებით.

3. განსაკუთრებული დამსახურებისათვის ან ატესტაციის შედეგების გათვალისწინებით მოსამსახურისთვის სამხედრო ან სახელმწიფო სპეციალური წოდების ვადამდე მინიჭების უფლება აქვს სამსახურის უფროსს ან მის მიერ უფლებამოსილ პირს.

მუხლი 36. მოსამსახურის წახალისება

1. სამსახურებრივი მოვალეობის სანიმუშოდ შესრულებისათვის, ხანგრძლივი და კეთილსინდისიერი სამსახურისათვის, განსაკუთრებული სირთულის ან მნიშვნელოვანი დავალების შესრულებისათვის მოსამსახურის მიმართ შეიძლება გამოყენებულ იქნეს წახალისების შემდეგი ფორმები:

ა) მადლობის გამოცხადება;

ბ) ფულადი პრემიის მიცემა;

გ) ფასიანი საჩუქრით დაჯილდოება;

დ) სამსახურის სიგელით დაჯილდოება;

ე) სამკერდე ნიშნით დაჯილდოება;

ვ) სამსახურის მედალიონით დაჯილდოება;

ზ) სამსახურის მედლით დაჯილდოება;

თ) მორიგი წოდების ვადამდე მინიჭება;

ი) დისციპლინური სახდელის ვადამდე მოხსნა;

კ) სამოქალაქო ან სამსახურებრივ-საშტატო იარაღით დაჯილდოება;

ლ) სახელმწიფო ჯილდოზე წარდგენა.

2. მოსამსახურის მიმართ შეიძლება ერთდროულად გამოყენებულ იქნეს წახალისების რამდენიმე ფორმა.

3. მოსამსახურის წახალისების უფლება აქვს საამისოდ უფლებამოსილ პირს.

4. პირის მიერ სამსახურისთვის დახმარების გაწევისათვის შეიძლება გამოყენებულ იქნეს ამ მუხლის პირველი პუნქტით (გარდა „ე“, „თ“ და „ი“ ქვეპუნქტებისა) გათვალისწინებული წახალისების ფორმები.

5. მოსამსახურეთა წახალისების და დისციპლინური პასუხისმგებლობის დაკისრების წესს განსაზღვრავს სამსახურის უფროსი.

მუხლი 37. მოსამსახურის პასუხისმგებლობა

1. მოსამსახურე ადმინისტრაციული სამართალდარღვევის ან დანაშაულის ჩადენისათვის პასუხს აგებს საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით.

2. დანაშაულის ჩადენისათვის დაკავებული, დაპატიმრებული ან მსჯავრდებული მოსამსახურე თავსდება ან სასჯელს იხდის სხვა სპეცკონტინგენტისგან იზოლირებულად.

3. სამსახურებრივი დისციპლინის დარღვევისათვის მოსამსახურის მიმართ გამოიყენება შემდეგი დისციპლინური სახდელები:

ა) შენიშვნა;

ბ) საყვედური;

გ) სასტიკი საყვედური;

დ) სამსახურის სამკერდე ნიშნის ჩამორთმევა;

ე) სამხედრო ან სახელმწიფო სპეციალური წოდების ერთი საფეხურით ჩამოქვეითება;

ვ) თანამდებობიდან ჩამოქვეითება;

ზ) სამსახურიდან დათხოვნა.

4. მოსამსახურის მიმართ დისციპლინური სახდელის გამოყენების და მისი მოხსნის წესს განსაზღვრავს სამსახურის უფროსი.

მუხლი 38. მოსამსახურის ფორმის ტანსაცმელი

1. მოსამსახურე შეიძლება ატარებდეს საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი ფორმის ტანსაცმელს.

2. მოსამსახურეს მისი სამსახურებრივი უფლებამოსილების დასადასტურებლად ეძლევა პირადობის მოწმობა ან/და სპეციალური ჟეტონი.

მუხლი 39. მოსამსახურის სამუშაო დრო

1. მოსამსახურისთვის დადგენილია არანორმირებული სამუშაო დღე.

2. სამსახურში ან მის ცალკეულ სტრუქტურულ ერთეულებში, განსაკუთრებულ შემთხვევებში, სამსახურის უფროსის ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტით, განსაზღვრული ვადით შეიძლება გამოცხადდეს მუშაობის განსაკუთრებული რეჟიმი. მუშაობის განსაკუთრებული რეჟიმის დროს მოსამსახურეები იმყოფებიან მათთვის გათვალისწინებულ სამუშაო ადგილებზე. მოსამსახურეს სამუშაო ადგილის დატოვება შეუძლია მხოლოდ უშუალო უფროსის ნებართვით.

3. საომარი ან საგანგებო მდგომარეობის ან სხვა ექსტრემალური ვითარების დროს სამსახური გადადის მუშაობის განსაკუთრებულ რეჟიმზე.

თავი VII

მოსამსახურის სამართლებრივი და სოციალური დაცვა

მუხლი 40. მოსამსახურის სამართლებრივი დაცვა

1. სამსახურებრივი მოვალეობის შესრულებისას მოსამსახურე ხელისუფლების წარმომადგენელია და მას სახელმწიფო იცავს.

2. არავის არ აქვს უფლება, ჩაერიოს მოსამსახურის სამსახურებრივ საქმიანობაში, გარდა კანონით გათვალისწინებული შემთხვევებისა.

3. სამსახურებრივი მოვალეობის შესრულებისას მოსამსახურისთვის ხელის შეშლა, მისი პატივისა და ღირსების შელახვა, მის მიმართ მუქარა, ძალადობა, მისთვის წინააღმდეგობის გაწევა ან მისი სიცოცხლის, ჯანმრთელობის ან ქონების ხელყოფა იწვევს საქართველოს კანონმდებლობით გათვალისწინებულ პასუხისმგებლობას.

4. მოსამსახურეს, რომელიც უარს ამბობს, შეასრულოს აშკარად უკანონო ბრძანება ან განკარგულება, პასუხისმგებლობა არ დაეკისრება, ხოლო აშკარად უკანონო ბრძანების ან განკარგულების მიმცემ პირს დაეკისრება პასუხისმგებლობა კანონით დადგენილი წესით.

5. მოსამსახურეს უფლება აქვს, თავისი უფლებებისა და თავისუფლებების დასაცავად უშუალოდ მიმართოს სასამართლოს. 

6. მოსამსახურის ყოველწლიური ანაზღაურებადი შვებულების ხანგრძლივობაა 30 კალენდარული დღე.

7. სამსახურში მუშაობის 5 წელზე მეტი სტაჟის მქონე მოსამსახურის ყოველწლიური ანაზღაურებადი შვებულების ხანგრძლივობაა 35 კალენდარული დღე, ხოლო 10 წელზე მეტი სტაჟის მქონე მოსამსახურისა – 40 კალენდარული დღე.

8. სამსახურებრივი საჭიროებიდან გამომდინარე, დასაშვებია მოსამსახურის შვებულების შეწყვეტა და სამსახურის გასაგრძელებლად მისი გამოძახება.

9. მოსამსახურის ხელფასი (ფულადი სარგო) შედგება თანამდებობრივი სარგოსგან და წოდებრივი სარგოსგან.

10. მოსამსახურეს, ხელფასის გარდა, შეიძლება მიეცეს ხელფასზე (ფულად სარგოზე) დანამატი და კომპენსაცია.

11. სამსახურის უფროსის, მისი პირველი მოადგილისა და მოადგილის, მოსამსახურის ხელფასის (თანამდებობრივი სარგოს და წოდებრივი სარგოს) და ხელფასზე (ფულად სარგოზე) დანამატისა და კომპენსაციის ოდენობებს, აგრეთვე მათი გაცემის პირობებსა და წესს განსაზღვრავს საქართველოს მთავრობა.

მუხლი 41. მოსამსახურის სოციალური დაცვა

1. მოსამსახურის სოციალურ დაცვას სახელმწიფო უზრუნველყოფს.

2. უზრუნველყოფილია მოსამსახურის ჯანმრთელობისა და სიცოცხლის სავალდებულო სახელმწიფო დაზღვევა.

 3. კადრების განკარგულებაში ყოფნის პერიოდში სამსახურის მოხელეს 2 თვის განმავლობაში უნარჩუნდება ბოლო დაკავებული თანამდებობის შესაბამისი ხელფასი (ფულადი სარგო).

4. სამსახურებრივი მოვალეობის შესრულებისას მიყენებული ზიანი მოსამსახურეს სრულად აუნაზღაურდება საქართველოს სახელმწიფო ბიუჯეტის სახსრებით, საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით.

5. მოსამსახურის საპენსიო უზრუნველყოფა ხორციელდება საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად.

6. მოსამსახურისა და მისი ოჯახის წევრის (წევრების) სამედიცინო მომსახურების წესი და პირობები განისაზღვრება საჯარო სამართლის იურიდიული პირის – საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს ჯანმრთელობის დაცვის სამსახურის წესდებით.

7. მოსამსახურისათვის სამსახურის უფროსის ბრძანებით, საქართველოს სახელმწიფო ბიუჯეტის სახსრების ფარგლებში შეიძლება განისაზღვროს ერთჯერადი დახმარების, სხვა სოციალური დაცვის დამატებითი ღონისძიებები და შეღავათები.

8. სამსახურის უფროსის ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტით მოსამსახურეს შეიძლება საცხოვრებლად სარგებლობაში გადაეცეს სამსახურის ბალანსზე რიცხული, სახელმწიფო საკუთრებაში არსებული ბინა, სახლი, დამხმარე ნაგებობა და მათზე დამაგრებული მიწის ფართობი.

 9. სამსახურებრივი მოვალეობის შესრულებისას, გარდა ამ მუხლის მე-10 პუნქტით გათვალისწინებული შემთხვევებისა, მოსამსახურის დაღუპვის ან მიღებული ჭრილობების შედეგად გარდაცვალების შემთხვევაში მის ოჯახს (მემკვიდრეს) სამსახურისთვის საქართველოს სახელმწიფო ბიუჯეტიდან გამოყოფილი ასიგნებებიდან, სამსახურის უფროსის მიერ გამოცემული აქტის საფუძველზე ეძლევა ერთჯერადი ფულადი დახმარება არაუმეტეს 15 000 (თხუთმეტი ათასი) ლარისა და დაკრძალვის (საფლავის მოწყობის) ხარჯების ასანაზღაურებელი თანხა 500 (ხუთასი) ლარის ოდენობით. მოსამსახურის დაკრძალვის ხარჯებს სახელმწიფო ანაზღაურებს.

10. სამსახურებრივი მოვალეობის შესრულებისას, კერძოდ, პრევენციული ღონისძიების განხორციელებისას, სამართალდარღვევის აღკვეთისას, დამნაშავის შეპყრობისას, დამნაშავეობასთან ბრძოლისას ან/და საბრძოლო მოქმედებების დროს შეტაკებისას, სამსახურებრივ საქმიანობასთან დაკავშირებით თავდასხმისას, ადამიანის სიცოცხლის, ჯანმრთელობის ან/და ქონების გადარჩენისას მოსამსახურის დაღუპვის ან მიღებული ჭრილობების შედეგად გარდაცვალების შემთხვევაში მის ოჯახს (მემკვიდრეს) სამსახურისთვის საქართველოს სახელმწიფო ბიუჯეტიდან გამოყოფილი ასიგნებებიდან, სამსახურის უფროსის მიერ გამოცემული აქტის საფუძველზე ეძლევა ერთჯერადი ფულადი დახმარება 100 000 (ასი ათასი) ლარის ოდენობით და დაკრძალვის (საფლავის მოწყობის) ხარჯების ასანაზღაურებელი თანხა 500 (ხუთასი) ლარის ოდენობით. მოსამსახურის დაკრძალვის ხარჯებს სახელმწიფო ანაზღაურებს.

11. სამსახურებრივი მოვალეობის შესრულებისას მოსამსახურის დაღუპვის ან მიღებული ჭრილობების შედეგად გარდაცვალების შემთხვევაში მისი ოჯახის წევრებს ენიშნებათ სახელმწიფო კომპენსაცია „სახელმწიფო კომპენსაციისა და სახელმწიფო აკადემიური სტიპენდიის შესახებ“ საქართველოს კანონის შესაბამისად.

12. სამსახურის საბიუჯეტო ასიგნებების ფარგლებში, ეკონომიის არსებობის შემთხვევაში, სამსახურის უფროსის სამართლებრივი აქტის საფუძველზე სამსახურებრივი მოვალეობის შესრულებისას დაღუპული მოსამსახურის ოჯახის წევრს (მემკვიდრეს) ან მის კმაყოფაზე მყოფ პირს შეიძლება მიეცეს დამატებითი მატერიალური და ფულადი დახმარება.

13. სამსახურებრივი მოვალეობის შესრულებისას ჯანმრთელობის დაზიანების შემთხვევაში, დაზიანების ხარისხის შესაბამისად, მოსამსახურეს სამსახურის უფროსის ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის საფუძველზე ეძლევა ერთჯერადი ფულადი დახმარება შემდეგი ოდენობით:

ა) ჯანმრთელობის მძიმე დაზიანებისას – 7 000 (შვიდი ათასი) ლარი;

ბ) ჯანმრთელობის ნაკლებად მძიმე დაზიანებისას – 4 000 (ოთხი ათასი) ლარი;

გ) ჯანმრთელობის მსუბუქი დაზიანებისას – 2 000 (ორი ათასი) ლარი.

14. სამსახურებრივი მოვალეობის შესრულებისას ჯანმრთელობის დაზიანების შემთხვევაში, თუ დაზიანება შეუძლებელს ხდის მოსამსახურის მიერ სამსახურებრივი მოვალეობის ჯეროვნად შესრულებას, სამსახური უზრუნველყოფს ამ მოსამსახურის სამსახურში, მისი პიროვნული და საქმიანი თვისებების, განათლებისა და ჯანმრთელობის მდგომარეობის შესაბამის თანამდებობაზე დასაქმებას.

15. თუ ამ მუხლის მე-14 პუნქტით გათვალისწინებულ შემთხვევაში სამსახური ობიექტური მიზეზის გამო ვერ უზრუნველყოფს მოსამსახურის დასაქმებას, მას უმუშევრობის პერიოდში, მაგრამ არაუმეტეს 1 წლისა, ყოველთვიურად ეძლევა კომპენსაცია ბოლო დაკავებული თანამდებობის შესაბამისი თანამდებობრივი სარგოს სრული ოდენობით.

16. მოსამსახურის ჯანმრთელობის დაზიანების ხარისხი განისაზღვრება კანონით დადგენილი წესით.

თავი VIII

სამსახურის დაფინანსება, მატერიალურ-ტექნიკური და საინფორმაციო-ანალიტიკური უზრუნველყოფა

მუხლი 42. სამსახურის დაფინანსება და მატერიალურ-ტექნიკური უზრუნველყოფა

1. სამსახური ფინანსდება საქართველოს სახელმწიფო ბიუჯეტიდან.

2. თუ სამსახურებრივი მოვალეობის შესრულებისათვის მოსამსახურე სახელმწიფო ან პირად საკუთრებაში არსებულ სატრანსპორტო საშუალებას იყენებს, ამ სატრანსპორტო საშუალებას საწვავით უზრუნველყოფს სამსახური სამსახურის უფროსის ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტით დადგენილი წესით.

მუხლი 43. სამსახურის ოპერატიულ-ტექნიკური საშუალებები

1. სამსახური ამ კანონითა და სხვა ნორმატიული აქტებით მინიჭებული უფლებამოსილების ფარგლებში ქმნის და იყენებს ოპერატიულ-ტექნიკურ საშუალებებს, აგრეთვე უზრუნველყოფს მათ დაცვას.

2. სამსახურის მიერ გამოყენებული ოპერატიულ-ტექნიკური საშუალებები და მათი გამოყენების მეთოდები არ უნდა ლახავდეს ადამიანის პატივსა და ღირსებას, საქართველოს კონსტიტუციით აღიარებულ ადამიანის ძირითად უფლებებსა და თავისუფლებებს, საფრთხეს არ უნდა უქმნიდეს ადამიანის სიცოცხლესა და ჯანმრთელობას, არ უნდა აზიანებდეს გარემოს.

3. ოპერატიულ-ტექნიკური საშუალებები გამოიყენება საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად.

მუხლი 44. სამსახურის საინფორმაციო-ანალიტიკური უზრუნველყოფა

1. სამსახურის საინფორმაციო-ანალიტიკური უზრუნველყოფა ხორციელდება საინფორმაციო სისტემების შექმნითა და გამოყენებით.

2. სახელმწიფო უსაფრთხოების წინააღმდეგ მიმართული დანაშაულების, აგრეთვე უცხო ქვეყნების სპეციალური სამსახურებისა და ორგანიზაციების საქმიანობის შესახებ ცნობების აღრიცხვის საფუძველი და წესი განისაზღვრება სამსახურის უფროსის ბრძანებით.

თავი IX

სამსახურის საქმიანობის კონტროლი და ზედამხედველობა

მუხლი 45. საპარლამენტო კონტროლი

1. სამსახურის საქმიანობის საპარლამენტო კონტროლის ფორმები განისაზღვრება საქართველოს კონსტიტუციით, ამ კანონით, „ნდობის ჯგუფის შესახებ“ საქართველოს კანონით, საქართველოს პარლამენტის რეგლამენტით და სხვა ნორმატიული აქტებით.

2. საქართველოს პარლამენტის წევრებმა კანონით დაცული ინფორმაცია სამსახურისაგან შეიძლება მიიღონ საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით.

მუხლი 46. სამთავრობო კონტროლი

სამსახური ანგარიშვალდებულია საქართველოს მთავრობის წინაშე.

მუხლი 47. სასამართლო კონტროლი

იმ საგამოძიებო და საპროცესო მოქმედებათა ჩატარება, რომლებიც ზღუდავს საქართველოს კონსტიტუციით აღიარებულ ადამიანის უფლებებსა და თავისუფლებებს, შეიძლება სასამართლოს მოტივირებული გადაწყვეტილებით, კანონით დადგენილი წესით.

მუხლი 48. სახელმწიფო აუდიტის სამსახურის ზედამხედველობა

სამსახურის მიერ საქართველოს სახელმწიფო ბიუჯეტის სახსრების და სახელმწიფოს სხვა მატერიალური ფასეულობების გამოყენებასა და ხარჯვას ზედამხედველობს სახელმწიფო აუდიტის სამსახური.

მუხლი 49. საპროკურორო ზედამხედველობა

სამსახურის, როგორც საგამოძიებო ორგანოს, მიერ საქმიანობის განხორციელებისას კანონის ზუსტ და ერთგვაროვან შესრულებას კანონით დადგენილი წესით ზედამხედველობენ საქართველოს მთავარი პროკურორი და მისდამი დაქვემდებარებული პროკურორები.

მუხლი 50. მოსამსახურის საქმიანობის შიდა კონტროლი

1. მოსამსახურის საქმიანობას აკონტროლებს სამსახურის გენერალური ინსპექცია.

2. სამსახურის გენერალური ინსპექცია დამოუკიდებელია. დაუშვებელია სამსახურის გენერალური ინსპექციის საქმიანობაში სამსახურის სხვა სტრუქტურული ქვედანაყოფის ან თანამდებობის პირის ჩარევა. სამსახურის გენერალური ინსპექცია ანგარიშვალდებულია უშუალოდ სამსახურის უფროსის წინაშე, რომელიც საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით ახორციელებს მასზე სამსახურებრივ ზედამხედველობას.

3. სამსახურის გენერალური ინსპექციის უფლებამოსილება ვრცელდება სამსახურის სტრუქტურულ ქვედანაყოფებსა და ტერიტორიულ ორგანოებზე.

4. სამსახურის გენერალური ინსპექცია:

ა) საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით ავლენს სამსახურში მოსამსახურეთა დისციპლინური წესდების ნორმების დარღვევის, მართლსაწინააღმდეგო ქმედებათა ჩადენის ფაქტებს და ახდენს სათანადო რეაგირებას;

ბ) აკონტროლებს სამსახურში შემავალი დანაყოფების საფინანსო-სამეურნეო საქმიანობას, ამოწმებს მათ მიერ მატერიალური და ფინანსური რესურსების განკარგვის კანონიერებასა და მიზანშეწონილობას;

გ) ადგენს მოსამსახურეთა მიერ საქართველოს კანონმდებლობის დარღვევის ხელშემწყობ მიზეზებს და ახორციელებს ღონისძიებებს მათი თავიდან აცილებისთვის, ავლენს სამსახურში შემავალი დანაყოფების საქმიანობაში არსებულ დარღვევებსა და ნაკლოვანებებს, შეიმუშავებს რეკომენდაციებს აღმოჩენილი ხარვეზების და მათი მიზეზების აღმოსაფხვრელად;

დ) ასრულებს სამსახურის უფროსის ბრძანებით განსაზღვრულ სხვა ფუნქციებს.

5. ამ მუხლის მე-4 პუნქტით გათვალისწინებულ მოქმედებათა განხორციელებისას დანაშაულის ნიშნების გამოვლენის შემთხვევაში სამსახურის გენერალური ინსპექცია შესაბამის მასალებს დაუყოვნებლივ გადასცემს საქართველოს მთავარ პროკურატურას.

თავი X

გარდამავალი და დასკვნითი დებულებანი

მუხლი 51. გარდამავალი დებულებანი

1. საქართველოს მთავრობამ 2015 წლის 1 აგვისტომდე უზრუნველყოს საქართველოს სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის ჩამოყალიბებასთან დაკავშირებით სათანადო ორგანიზაციული და სამართლებრივი ღონისძიებების განხორციელება.

2. საქართველოს ფინანსთა სამინისტრომ „საქართველოს 2015 წლის სახელმწიფო ბიუჯეტის შესახებ“ საქართველოს კანონში ცვლილების შეტანის თაობაზე“ საქართველოს კანონის პროექტის მომზადებისას უზრუნველყოს მასში ამ კანონიდან გამომდინარე ცვლილების ასახვა, ხოლო „საქართველოს 2015 წლის სახელმწიფო ბიუჯეტის შესახებ“ საქართველოს კანონში ცვლილების შეტანამდე საქართველოს სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის დაფინანსება განხორციელდეს საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროსთვის „საქართველოს 2015 წლის სახელმწიფო ბიუჯეტის შესახებ“ საქართველოს კანონით გათვალისწინებული ასიგნებებიდან.

3. საქართველოს პრემიერ-მინისტრი ვალდებულია საქართველოს სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის უფროსის კანდიდატურა საქართველოს მთავრობას განსახილველად წარუდგინოს ამ მუხლის ამოქმედებიდან არაუგვიანეს 5 დღისა. საქართველოს მთავრობა ვალდებულია დაუყოვნებლივ, მაგრამ არაუგვიანეს წარდგენიდან 5 დღისა, განიხილოს სამსახურის უფროსის კანდიდატურა და საქართველოს პარლამენტისთვის მისი წარდგენის შესახებ განკარგულების მიღების შემთხვევაში წარუდგინოს კანდიდატურა საქართველოს პარლამენტს. სამსახურის უფროსს საქართველოს პარლამენტი ნიშნავს ამ კანონით და საქართველოს პარლამენტის რეგლამენტით დადგენილი წესით. თუ საქართველოს პარლამენტმა ვერ დანიშნა სამსახურის უფროსი, სამსახურის უფროსის დანიშვნის ამ პუნქტით გათვალისწინებული პროცედურა გამეორდება. 2015 წლის 1 აგვისტომდე საქართველოს პარლამენტის მიერ დანიშნული სამსახურის უფროსი უფლებამოსილების განხორციელებას შეუდგება 2015 წლის 1 აგვისტოდან. თუ სამსახურის უფროსი 2015 წლის 1 აგვისტომდე ვერ დაინიშნა, საქართველოს პრემიერ-მინისტრი უფლებამოსილია დანიშნოს სამსახურის უფროსის და მისი მოადგილეების მოვალეობის დროებით შემსრულებლები. სამსახურის უფროსის მოვალეობის დროებით შემსრულებელს და სამსახურის უფროსის მოადგილეებს უფლებამოსილება უწყდებათ საქართველოს პარლამენტის მიერ სამსახურის უფროსის დანიშვნისთანავე.

4. საქართველოს მთავრობამ:

ა) 2015 წლის 1 აგვისტომდე დაამტკიცოს:

ა.ა) საქართველოს სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის დებულება;

ა.ბ) საქართველოს სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურში ხელფასის (თანამდებობრივი და წოდებრივი სარგოების) და ხელფასზე (ფულად სარგოზე) დანამატის ოდენობების განსაზღვრის წესი;

ა.გ) საქართველოს სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის მოსამსახურეთა სოციალური დაცვისა და მატერიალური უზრუნველყოფის წესი;

ბ) 2016 წლის 1 იანვრამდე დაამტკიცოს:

ბ.ა) სახელმწიფო უსაფრთხოების სფეროში ინფორმაციის გაცვლის წესი;

ბ.ბ) სახელმწიფო უსაფრთხოებისათვის მაღალი რისკის მქონე სუბიექტების ნუსხა.

5. სამსახურის უფროსმა:

ა) 2015 წლის 1 სექტემბრამდე დაამტკიცოს:

ა.ა) საქართველოს სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის მოსამსახურის მიერ სამსახურის გავლის წესი;

ა.ბ) საქართველოს სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის მოსამსახურის ფიცის ტექსტი;

ა.გ) საქართველოს სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის მოსამსახურეთა ეთიკის კოდექსი;

ა.დ) საქართველოს სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის მოსამსახურეთა წახალისების და დისციპლინური პასუხისმგებლობის დაკისრების წესი;

ა.ე) წვევამდელის საქართველოს სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურში მიღების და მის მიერ სამსახურის გავლის წესი;

ა.ვ) საქართველოს სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის შეიარაღებაში არსებული სპეციალური საშუალებების შენახვის, ტარებისა და გამოყენების წესი;

ბ) 2016 წლის 1 იანვრამდე დაამტკიცოს:

ბ.ა) საქართველოს სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის მოსამსახურის ფორმის ტანსაცმელი და ატრიბუტიკა;

ბ.ბ) საქართველოს სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის სამკერდე ნიშნის, მედალიონისა და მედლის ნიმუშები და მოსამსახურის დაჯილდოების წესი;

 ბ.გ) საქართველოს სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის მოსამსახურეთა განკარგულებაში არსებული ცეცხლსასროლი იარაღის შენახვისა და ტარების წესი;

ბ.დ) საქართველოს სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის მოსამსახურეთა შეიარაღებაში არსებული ცეცხლსასროლი იარაღისა და საბრძოლო მასალის ნუსხა.

6. საქართველოს სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურმა 2015 წლის 1 სექტემბრამდე შექმნას შესაბამისი კომისია (კომისიები), რომელიც (რომლებიც) უზრუნველყოფს (უზრუნველყოფენ) საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროდან გადაცემული/მიღებული ქონების (მათ შორის, უძრავი ქონება, მატერიალურ-ტექნიკური ბაზა და სხვა ქონება) და სამსახურებრივი დოკუმენტაციის (მათ შორის, შესაბამისი საარქივო მასალა და სხვა დოკუმენტაცია) აღრიცხვა-ინვენტარიზაციას საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად.

 7. საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს სახელმწიფო უსაფრთხოების სააგენტოს (დეპარტამენტი) და კონტრდაზვერვის დეპარტამენტის მიერ 2015 წელს გაფორმებულ სახელმწიფო შესყიდვის შესახებ ხელშეკრულებებში 2015 წლის 1 აგვისტოდან შემსყიდველად განისაზღვროს საქართველოს სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახური.

8. სათანადო სამართლებრივი აქტების გამოცემამდე/მიღებამდე საქართველოს სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის საქმიანობა რეგულირდება საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს საქმიანობის მარეგულირებელი შესაბამისი სამართლებრივი აქტებით.

9. საქართველოს იუსტიციის მინისტრმა 2015 წლის 1 აგვისტომდე განსაზღვროს საქართველოს სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის საგამოძიებო ქვემდებარეობა.

მუხლი 52. დასკვნითი დებულებანი

1. ეს კანონი, გარდა ამ კანონის პირველი–50-ე მუხლებისა, ამოქმედდეს გამოქვეყნებისთანავე.

2. ამ კანონის პირველი–50-ე მუხლები ამოქმედდეს 2015 წლის 1 აგვისტოდან.

3. 2015 წლის 1 აგვისტოდან ძალადაკარგულად გამოცხადდეს „საზოგადოებრივი უსაფრთხოების სამსახურის შესახებ“ საქართველოს 1998 წლის 18 თებერვლის კანონი (პარლამენტის უწყებანი, №11-12, 14.03.1998, გვ. 5).


საქართველოს პრეზიდენტიგიორგი მარგველაშვილი

 

 

ქუთაისი,

8 ივლისი 2015 წ.

N3921-რს

Закон Грузии

О Службе государственной безопасности Грузии

 

Глава I

Общие положения

 

Статья 1. Сфера, регулируемая Законом

Настоящий Закон определяет основные руководящие принципы деятельности Службы государственной безопасности Грузии, ее функции и полномочия, порядок прохождения службы публичными служащими Службы, в том числе – лицами с воинскими или государственными специальными званиями (далее – служащие), гарантии их правовой и социальной защиты, формы осуществления контроля и надзора за деятельностью Службы государственной безопасности Грузии и другие вопросы.

 

Статья 2. Служба государственной безопасности Грузии

1. Служба государственной безопасности Грузии (далее – Служба) является системой учреждений специального назначения исполнительной власти, находящихся в непосредственном подчинении Правительства Грузии, которая в пределах своей компетенции обеспечивает государственную безопасность.

2. В состав Службы входят структурные подразделения и территориальные органы.

3. Положение о Службе утверждает Правительство Грузии.

4. Служба и ее должностные лица правомочны использовать Государственный герб Грузии в полном виде на правовых актах, бланках, печатях и штампах Службы.

5. Служба вправе при осуществлении полномочий, предоставленных ей настоящим Законом, создавать, получать и хранить в виде материального или (и) электронного документа любой документ (в том числе – архивный материал), а также использовать систему электронного документооборота, единые автоматические средства управления, электронную подпись, подпись с помощью электронных или (и) технических средств. Электронный документ и его бумажный носитель имеют такую же юридическую силу, как и материальный документ. Электронная подпись, а также подпись с использованием электронных или (и) технических средств на документе имеют юридическую силу, равную собственноручной подписи на материальном документе.

 

Статья 3. Правовые основы деятельности Службы

Правовыми основами деятельности Службы являются: Конституция Грузии, международные договоры Грузии, настоящий Закон, другие законы Грузии, правовые акты и другие нормативные акты Парламента Грузии, Правительства Грузии, Начальника Службы.

 

Статья 4. Основные руководящие принципы деятельности Службы

К основным руководящим принципам деятельности Службы относятся:

а) законность;

б) защита и уважение основных прав и свобод человека;

в) совокупность открытых и скрытых форм деятельности;

г) единство и централизация;

д) недопустимость дискриминации;

е) соразмерность и осуществление дискреционных полномочий;

ж) политическая нейтральность.

 

Статья 5. Направления деятельности Службы

В целях обеспечения государственной безопасности основными направлениями деятельности Службы являются:

а) защита конституционного строя, суверенитета, территориальной целостности и военного потенциала Грузии от противоправных действий иностранных специальных служб и отдельных лиц;

б) выявление попыток изменения конституционного строя и смены государственной власти Грузии неконституционным, насильственным путем и обеспечение их защиты;

в) обеспечение экономической безопасности страны;

г) борьба против терроризма;

д) борьба против транснациональных организованных преступлений и международных преступлений, представляющих угрозу государственной безопасности;

е) принятие мер по предупреждению, выявлению и пресечению коррупции;

ж) охрана государственной тайны, осуществление мероприятий по обеспечению охраны государственной тайны в порядке, установленном законодательством Грузии, и контроль за их выполнением.

з) защита страны от внешних угроз.

 

Глава II

Состав Службы; назначение Начальника Службы и досрочное прекращение его полномочий

 

Статья 6. Начальник Службы и его заместители

1. Направляет деятельность Службы и возглавляет Службу Начальник Службы.

2. Начальник Службы:

а) регулирует вопросы, отнесенные к сфере компетенции Службы;

б) издает подзаконные нормативные акты только во исполнение законодательных актов и в случаях, когда это прямо предусмотрено указанными законодательными актами;

в) издает индивидуальные административно-правовые акты;

г) назначает на должность и освобождает от должности служащих, в том числе – руководителей структурных подразделений Службы и их заместителей, определяет их полномочия;

д) представляет Премьер-министру Грузии для назначения на должность кандидатуры первого заместителя и заместителей Начальника Службы;

е) в пределах своей компетенции присваивает служащим воинские и государственные специальные звания;

ж) поощряет служащих и налагает на них дисциплинарную ответственность, представляет служащих к государственным наградам в соответствии с законодательством Грузии;

з) создает комиссии и рабочие группы;

и) представляет Службу в международных отношениях и отношениях с другими организациями;

к) утверждает текст присяги служащего Службы;

л) утверждает Кодекс этики служащих Службы;

м) устанавливает режим защиты государственной безопасности в отношении субъектов с высокой степенью риска для государственной безопасности, определенных постановлением Правительства Грузии;

н) осуществляет другие полномочия, предоставленные ему законодательством Грузии.

3. У Начальника Службы имеются первый заместитель и заместители.

4. Первого заместителя и заместителей Начальника Службы по представлению Начальника Службы назначает на должность и освобождает от должности Премьер-министр Грузии.

5. Полномочия первого заместителя и заместителей Начальника Службы определяются Положением о Службе, правовыми актами и другими нормативными актами Начальника Службы.

6. Полномочия первого заместителя и заместителей Начальника Службы прекращаются с назначением нового Начальника Службы.

 

Статья 7. Назначение Начальника Службы

1. Не ранее 2 месяцев и не позднее 8 недель до истечения срока полномочий Начальника Службы Премьер-министр Грузии представляет Правительству Грузии на рассмотрение кандидатуру Начальника Службы. Правительство Грузии представляет кандидатуру Начальника Службы Парламенту Грузии для назначения.

2. Правительство Грузии в недельный срок после представления кандидатуры Начальника Службы Премьер-министром Грузии в порядке, установленном Регламентом Правительства Грузии, рассматривает данную кандидатуру и принимает распоряжение о ее представлении Парламенту Грузии.

3. Если Правительство Грузии не примет распоряжение о представлении кандидатуры Начальника Службы Парламенту Грузии, Премьер-министр Грузии в срок, составляющий 3 календарных дня, повторно представляет Правительству Грузии ту же или иную кандидатуру, после чего Правительство Грузии исполняет процедуру, установленную пунктом 2 настоящей статьи.

4. В случае, если Правительство Грузии вновь не примет распоряжение о представлении кандидатуры Начальника Службы Парламенту Грузии, процедура, установленная пунктом 3 настоящей статьи, осуществляется повторно.

5. Одна и та же кандидатура может быть представлена Правительству Грузии только дважды.

6. Парламент Грузии в 2-недельный срок после представления ему Правительством Грузии кандидатуры Начальника Службы в порядке, установленном Ррегламентом Парламента Грузии, рассматривает данную кандидатуру и большинством полного состава, при тайном голосовании назначает Начальника Службы. В случае совпадения последнего дня этого срока с днем, когда очередное пленарное заседание Парламента не проводится, голосование состоится на ближайшем пленарном заседании.

7. Если кандидатура Начальника Службы не набрала нужного числа голосов, Премьер-министр Грузии в недельный срок представляет Правительству Грузии кандидатуру Начальника Службы, после чего исполняются процедуры, установленные пунктами 2–6 настоящей статьи.

8. Если Начальник Службы вновь не будет назначен, процедура, установленная пунктом 7 настоящей статьи, осуществляется повторно. Этот процесс длится до назначения Начальника Службы.

9. Одна и та же кандидатура может быть представлена Парламенту Грузии только дважды.

10. В случае, если до истечения срока полномочий Начальника Службы не будет назначен его правопреемник, со дня истечения срока полномочий Начальника Службы и до назначения нового Начальника Службы обязанности Начальника Службы исполняет его первый заместитель или один из заместителей, назначенный исполняющим обязанности Начальника Службы по распоряжению Правительства Грузии. В случае назначения нового Начальника Службы до истечения срока полномочий Начальника Службы он приступает к исполнению служебных обязанностей сразу по истечении срока полномочий действующего Начальника Службы.

11. Срок полномочий Начальника Службы составляет 6 лет. Исчисление данного срока начинается со дня, следующего за днем истечения срока полномочий предшествующего Начальника Службы.

12. Не разрешается назначать на должность Начальника Службы одно и то же лицо дважды подряд. Лицо, назначенное на должность Начальника Службы, не может быть повторно назначено на должность Начальника Службы в течение 6 лет после истечения срока полномочий или досрочного прекращения полномочий.

13. На должность Начальника Службы может быть назначен дееспособный гражданин Грузии в возрасте не моложе 35 лет, с высшим образованием, имеющий не менее 2-летний опыт работы в правоохранительных органах и владеющий государственным языком Грузии. Должность Начальника Службы не может занимать гражданин Грузии, одновременно являющийся гражданином иностранного государства.

 

Статья 8. Должностная несовместимость Начальника Службы

Должность Начальника Службы несовместима с любой должностью на публичной или частной службе. Начальник Службы не вправе осуществлять какую-либо оплачиваемую деятельность, кроме научной, педагогической или творческой деятельности. Начальник Службы не может состоять в политической партии или иным образом участвовать в политической деятельности.

 

Статья 9. Подотчетность и ответственность Начальника Службы

1. Начальник Службы подотчетен и ответствен перед Парламентом Грузии. Начальник Службы как руководитель системы учреждений специального назначения исполнительной власти, находящихся в непосредственном подчинении Правительства Грузии, подотчетен также Правительству Грузии.

2. Начальник Службы обязан один раз в год, не позднее 1 апреля, представлять Парламенту Грузии отчет об осуществленной деятельности за предыдущий год.

3. Начальник Службы правомочен, а по требованию – обязан присутствовать на заседаниях Парламента Грузии, его комитетов и комиссий, давать ответы на поставленные на соответствующем заседании вопросы и представлять отчет об осуществленной деятельности. В случае требования он должен быть заслушан Парламентом Грузии, его комитетом, комиссией.

4. Парламент Грузии правомочен дать оценку деятельности Начальника Службы и постановлением Парламента Грузии утвердить соответствующие рекомендации и предложения.

 

Статья 10. Досрочное прекращение полномочий Начальника Службы

1. Полномочия Начальника Службы прекращаются досрочно:

а) в случае прекращения гражданства Грузии;

б) в случае неисполнения своих служебных обязанностей в течение 2 месяцев подряд;

в) в случае вступления в законную силу в отношении него обвинительного приговора суда;

г) в случае его признания судом безвестно отсутствующим, объявления умершим или поддерживаемым лицом;

д) в случае занятия им должности либо осуществления деятельности, не совестимых с должностью Начальника Службы;

е) в случае добровольного ухода в отставку;

ж) в случае отстранения его от должности Парламентом Грузии в порядке, установленном Регламентом Парламента Грузии;

з) в случае смерти.

2. Информацию об обстоятельствах, предусмотренных подпунктами «а», «в», «г», «е», «з» пункта первого настоящей статьи, Парламент Грузии принимает к сведению по окончании проверки в порядке, установленном Регламентом Парламент Грузии, после чего прекращаются досрочно полномочия Начальника Службы.

3. При наличии основания, предусмотренного подпунктом «б» или «д» пункта первого настоящей статьи, Правительство Грузии правомочно принять распоряжение о приостановлении полномочий Начальника Службы и предъявлении Парламенту Грузии требования о досрочном прекращении его полномочий. Это распоряжение незамедлительно представляется Парламенту Грузии, который в 2-недельный срок после его получения, рассматривает в порядке, установленном Регламентом Парламента Грузии, и большинством полного состава решает вопрос о досрочном прекращении полномочий Начальника Службы. В случае непринятия Парламентом решения о досрочном прекращении полномочий Начальника Службы распоряжение Правительства Грузии о приостановлении полномочий Начальника Службы считается утратившим силу.

4. При наличии основания, предусмотренного подпунктом «б» или «д» пункта первого настоящей статьи, Парламент Грузии правомочен по собственной инициативе в порядке, установленном Регламентом Парламента Грузии, рассмотреть вопрос о досрочном прекращении полномочий Начальника Службы и большинством полного состава принять решение о досрочном прекращении полномочий Начальника Службы.

5. Заслушав отчет Начальника Службы, не менее одной трети списочного состава Парламента Грузии вправе поставить вопрос об отстранении Начальника Службы от должности, если при заслушивании отчета выявилась необходимость принятия такого решения. В таком случае инициаторами должны быть указаны причины/основания постановки вышеизложенного вопроса. Парламент Грузии принимает решение об отстранении Начальника Службы от должности большинством полного состава.

6. Если Парламент Грузии не примет решения о досрочном прекращении полномочий Начальника Службы в случаях, предусмотренных пунктами 3–5 настоящей статьи, не допускается повторно ставить вопрос о досрочном прекращении его полномочий по той же причине/тому же основанию в течение следующих 6 месяцев.

7. В случае приостановления или досрочного прекращения полномочий Начальника Службы его обязанности исполняет первый заместитель Начальника Службы, в случае невозможности исполнения указанных обязанностей первым заместителем – один из заместителей, назначенный исполняющим обязанности Начальника Службы по распоряжению Правительства Грузии.

8. В случае досрочного прекращения полномочий Начальника Службы Премьер-министр Грузии представляет Правительству Грузии новую кандидатуру Начальника Службы в месячный срок с момента досрочного прекращения полномочий Начальника Службы, после чего процедура назначения Начальника Службы длится в порядке, установленном пунктами2–8 статьи 7 настоящего Закона.

 

Глава III

Функции и полномочия Службы

 

Статья 11. Функции Службы

Функции Службы:

а) предотвращение (принятие превентивных мер), выявление, пресечение и расследование преступлений, относящихся к подследственности Службы согласно направлениям, предусмотренным статьей 5 настоящего Закона;

б) анализ преступлений, предполагаемых угроз, рисков и вызовов, относящихся к подследственности Службы.

 

Статья 12. Полномочия Службы

1. Служба в целях обеспечения исполнения превентивных функций в пределах своей компетенции правомочна:

а) применять превентивные меры по предотвращению угроз, стоящих перед государственной безопасностью, определенные статьей 13 настоящего Закона, в том числе – с целью установления личности лица проверять документы, удостоверяющие личность, или документы, удостоверяющие вид на жительство, при наличии достаточных оснований полагать, что указанное лицо совершило или совершит преступление, относящееся к подследственности Службы, либо если такая проверка связана с исполнением служащим служебных обязанностей;

б) принимать безотлагательные меры по защите жизни и здоровья человека, оказывать ему первичную неотложную медицинскую помощь;

в) предупреждать государственные органы, физические лица и юридические лица о возможных действиях, представляющих угрозу государственной безопасности;

г) в пределах своей компетенции, на основании международных договоров Грузии вместе с соответствующими ведомствами принимать меры по обеспечению личной и имущественной безопасности иностранных представительств и представительств международных организаций на территории Грузии, а также меры по обеспечению безопасности учреждений и граждан Грузии за пределами Грузии;

д) участвовать в обеспечении безопасности международных мероприятий;

е) во время чрезвычайного или военного положения обеспечивать безопасность и готовность государственных мобилизационных и призывных пунктов и оперативно-управленческих штабов;

ж) обеспечить полную мобилизационную готовность Службы;

з) получать и регистрировать информацию по делам о преступлениях, отнесенных к подследственности Службы, вести учет лиц, совершивших такие преступления;

и) уведомлять Премьер-министра Грузии, Председателя Парламента Грузии, высшие государственные органы и заинтересованные ведомства о предполагаемых угрозах государственной безопасности;

к) добывать информацию из открытых и тайных источников, осуществлять аналитическую обработку и обобщение полученной информации;

л) обеспечивать путем координации с Министерством внутренних дел Грузии ядерную, радиационную, химическую и биологическую безопасность на погранично-пропускных пунктах;

м) предотвращать, выявлять и пресекать незаконный оборот оружия массового поражения.

2. Служба в целях реагирования на угрозы, стоящие перед государственной безопасностью, в пределах своей компетенции правомочна:

а) в порядке, установленном законодательством Грузии, вести расследование, производить розыск и задержание лиц, обвиняемых в совершении преступлений, и преступников;

б) в установленном законом порядке осуществлять оперативно-розыскные мероприятия, а также следственные и тайные следственные действия.

Примечание. Государственный орган, определенный частью 32 статьи 3 Уголовно-процессуального кодекса Грузии, непосредственно подчиняющийся Начальнику Службы, осуществляет тайные следственные действия, предусмотренные подпунктами «а» и «б» части первой статьи 1431 того же Кодекса, только на основании определения, изданного судьей в установленном порядке, а в случае безотлагательной необходимости – на основании мотивированного постановления прокурора;

в) участвовать совместно с органами прокуратуры, Министерства внутренних дел Грузии, Специальной службы государственной охраны и другими государственными органами в мероприятиях по борьбе против организованных преступлений, коррупции и наркобизнеса;

г) в случаях безотлагательной необходимости использовать принадлежащие государственным органам, физическим и юридическим лицам (кроме иностранных дипломатических представительств и консульских учреждений):

г.а) средства связи – для установления необходимой коммуникации с соответствующими государственными органами, физическими и юридическими лицами;

г.б) транспортные средства – для прибытия на место происшествия, пресечения преступления или (и) задержания лица, совершившего преступление, или лица, виновного в совершении преступления.

Примечание. В случаях, предусмотренных подпунктом «г» настоящего пункта, Служба обязана возместить владельцам средств связи и транспортных средств причиненный им ущерб;

д) обеспечивать экспертно-криминалистическое исследование компьютерных данных и технического оборудования.

3. Служба в направлении контрразведывательной деятельности в пределах своей компетенций правомочна:

а) осуществлять контрразведывательную деятельность с целью предотвращения, выявления и пресечения разведывательной деятельности иностранных специальных служб и организаций, направленной против интересов Грузии, а также принимать необходимые меры по обеспечению государственной безопасности;

б) в целях обеспечения государственной безопасности осуществлять контрразведывательную деятельность в Военных Силах Грузии.

4. Служба в пределах своей компетенции правомочна:

а) совместно с ведомствами, определенными законом, осуществлять соответствующие мероприятия по обеспечению безопасности Государственной границы Грузии;

б) путем координации со Специальной службой государственнойохраны и Министерством внутренних дел Грузии оперативно обеспечивать охрану субъектов и высших должностных лиц государственных органов, а также находящихся с визитом в Грузии высших должностных лиц иностранных государств, представителей международных организаций, руководителей дипломатических миссий в Грузии и других важных лиц с высоким риском для государственной безопасности.

в) от своего имени заключать международные договоры межведомственного характера. (16.12.2015 N4646)

5. Служба в целях обеспечения входящих в нее подразделений техническими средствами, использования технических средств и контроля за обращением электронных средств наблюдения в пределах своей компетенции правомочна:

а) обеспечить налаженную ведомственную связь с подразделениями Службы;

б) на дорогах и по внешнему периметру зданий, на погранично-пропускных пунктах в порядке, установленном законодательством Грузии, производить монтаж/размещать, а также использовать установленную автоматическую фото- и видеотехнику, находящуюся во владении Службы или (и) в чужом владении.

6. Формы, методы и средства осуществления деятельности Службы определяются законодательством Грузии, в том числе – нормативными актами Начальника Службы. Применяемые методы и используемые средства не должны причинять вред жизни и здоровью человека, ущемлять честь и достоинство человека, наносить вред окружающей среде.

 

Статья 13. Применение Службой превентивных мер

1. При наличии достаточных оснований полагать, что может быть создана угроза государственной безопасности, Служба в пределах своей компетенции применяет следующие превентивные меры:

а) опрос лица;

б) идентификация лица;

в) приглашение лица;

г) поверхностная проверка и поверхностный осмотр;

д) специальная проверка и специальный осмотр;

е) требование покинуть место и запрет на вход на конкретную территорию.

2. Служба правомочна помимо превентивных мер, определенных пунктом первым настоящей статьи, применять другие превентивные меры, не вызывающие вмешательства в права и основные свободы человека.

3. Предусмотренным настоящим Законом достаточным основанием для предположения служат факт или (и) информация, могущие удовлетворить объективного наблюдателя для вынесения заключения с учетом обстоятельств.

4. Под угрозой, предусмотренной настоящим Законом, подразумевается ситуация, когда существуют достаточные основания полагать, что в случае беспрепятственного хода предполагаемого развития событий велика вероятность причинения вреда благу, охраняемому Службой.

5. Служащий до применения превентивных мер, определенных пунктом первым настоящей статьи, обязан предъявить лицу документ, удостоверяющий его служебные полномочия.

 

Статья 14. Опрос лица

1. Служащий в пределах своей компетенции правомочен в целях исполнения функций Службы устанавливать личность лиц открыто и непосредственно у самих лиц, для чего он может остановить лицо, получить у него информацию о его персональных данных и потребовать предъявления документов, удостоверяющих личность:

а) при наличии у лица внешних признаков, идентичных с признаками лица, разыскиваемого или безвестно отсутствующего по делу о преступлении, относящемуся к подследственности Службы;

б) при наличии достаточных оснований полагать, что лицо совершило или совершит преступление, относящееся к подследственности Службы;

в) в случае нахождения лица на территории или объекте, определенном пунктом 2 статьи 18 настоящего Закона;

г) в случае нахождения лица на месте совершения преступления, относящегося к подследственности Службы;

д) если внешние признаки лица или транспортного средства либо действия лица указывают на его возможное участие в совершении преступления, относящегося к подследственности Службы.

2. Служащий, определенный пунктом первым настоящей статьи, правомочен опросить лицо при наличии достаточных оснований полагать, что указанное лицо обладает информацией, необходимой для исполнения функций Службы. Предоставление лицом информации служащему носит добровольный характер. Лица в возрасте до 14 лет могут быть опрошены только в присутствии родителя или иного законного представителя.

3. Лицам должны разъясняться основания применения мер, определенных настоящей статьей, если это не будет препятствовать Службе в исполнении функций, определенных настоящим Законом. В случае опроса, предусмотренного пунктом 2 настоящей статьи, до применения указанной меры лицам следует разъяснять, что участие в ней имеет добровольный характер.

 

Статья 15. Идентификация лица

1. Служащий в пределах своей компетенции правомочен в целях исполнения функций Службы осуществлять идентификацию лиц в случаях, предусмотренных пунктом первым статьи 14 настоящего Закона, если установить личность лица путем применения превентивных мер, определенных тем же пунктом, не представляется возможным либо связано с особыми сложностями и идентификация лица обязательна для предотвращения преступления, относящегося к подследственности Службы, либо при наличии достаточных оснований полагать, что это лицо непосредственно связано с преступлением, относящимся к подследственности Службы.

2. Мероприятия по идентификации лица:

а) снятие отпечатков пальцев и ладони;

б) съемка фотоснимка;

в) фиксирование характерных физических признаков;

г) измерение роста;

д) запись голоса;

е) фиксирование других биометрических данных.

3. До осуществления мероприятий по идентификации лица указанному лицу предоставляется возможность добровольно удостоверить свою личность в разумный срок.

4. Уполномоченный служащий в случае осуществления мероприятия по идентификации лица составляет протокол об идентификации лица. В протоколе указываются основание осуществления мероприятия и все важные фактические обстоятельства. Протокол подписывается служащим, осуществлявшим мероприятие, и адресатом мероприятия. В случае отказа адресата мероприятия от подписания протокола в протоколе делается соответствующая запись. Адресат мероприятия вправе внести в протокол замечания, которые удостоверяются его подписью.

 

Статья 16. Приглашение лица

1. Служащие в пределах своей компетенции вправе приглашать лиц в Службу путем уведомления для проведения с ними беседы:

а) при наличии достаточных оснований полагать, что лица обладают информацией, необходимой для исполнения функций Службы;

б) если указанное необходимо для осуществления мероприятий по идентификации других лиц.

2. При уведомлении лицу разъясняется основание приглашения.

3. При уведомлении о приглашении лицу разъясняется, что явка в Службу и оставление Службы являются добровольными действиями.

4. При приглашении лица учитываются особенности его служебных обязанностей и интересы личной жизни.

5. Приглашать несовершеннолетних допускается только вместе с родителями или законными представителями.

6. Продолжительность пребывания в Службе приглашенных совершеннолетних лиц не должна превышать 4 часов, а несовершеннолетних лиц – 2 часов.

7. Во время проведения беседы с приглашенным лицом составляется протокол беседы. Протокол подписывают уполномоченный служащий, составивший протокол, и приглашенное лицо, а если приглашенным лицом является несовершеннолетний, – также сопровождающий его родитель или законный представитель. В протоколе указываются адресат беседы, основание беседы, делается отметка о разъяснении приглашенному лицу его прав и указываются иные фактические обстоятельства. В случае отказа приглашенного лица от подписания протокола в протоколе делается соответствующая запись. Приглашенное лицо вправе внести в протокол замечания, которые удостоверяются его подписью.

 

Статья 17. Поверхностная проверка и поверхностный осмотр

1. Поверхностная проверка лица подразумевает поверхностную проверку его одежды только путем проведения по поверхности его одежды рукой, специальным прибором или средством.

2. Служащий в пределах своей компетенции вправе остановить лицо с целью осуществления поверхностной проверки:

а) при наличии достаточных оснований полагать, что у лица имеется при себе вещь, перенос которой представляет угрозу жизни и здоровью его самого либо других лиц;

б) в случае нахождения лица в непосредственной близости, в радиусе20 метров от территории или объекта, определенного пунктом 2 статьи 18 настоящего Закона;

в) при наличии достаточных оснований полагать, что в месте, где находится лицо, скрывается лицо, разыскиваемое за совершение преступления, относящегося к подследственности Службы, или может быть совершено преступление, относящееся к подследственности Службы.

3. Поверхностная проверка проводится уполномоченным служащим соответствующего пола. В случае безотлагательной необходимости поверхностную проверку может осуществлять любой уполномоченный служащий только с использованием специального прибора или средства.

4. Служащий в пределах своей компетенции вправе осуществлять поверхностный осмотр вещи или транспортного средства:

а) если он производит поверхностную проверку фактического владельца этой вещи или транспортного средства;

б) при наличии достаточных оснований полагать, что в указанном транспортном средстве находится лицо, совершившее преступление, относящееся к подследственности Службы;

в) при наличии достаточных оснований полагать, что в указанном транспортном средстве находится вещь, которая подлежит изъятию;

г) при наличии достаточных оснований полагать, что эта вещь или транспортное средство находится в том месте, где может быть совершено преступление, относящееся к подследственности Службы, для предотвращения которого необходимо произвести поверхностный осмотр.

5. Поверхностный осмотр вещи или транспортного средства подразумевает визуальный осмотр вещи или (и) транспортного средства, а в случае с транспортным средством – также визуальный осмотр его багажника.

6. При поверхностном осмотре вещи или транспортного средства должны присутствовать фактический владелец этой вещи или транспортного средства либо член его семьи.

7. Уполномоченный служащий обязан разъяснить лицу право на обжалование законности меры, определенной настоящей статьей.

8. Продолжительность остановки лица не должна превышать 30 минут с момента остановки.

9. Уполномоченный служащий в случае применения меры, определенной настоящей статьей, составляет протокол. Протокол подписывают уполномоченный служащий, составивший протокол, и адресат меры, а во время поверхностной проверки/осмотра вещи или транспортного средства в случае отсутствия на месте адресата меры протокол подписывает член его семьи, а в случае отсутствия на месте члена семьи адресата меры – сосед. В протоколе указываются лица, участвовавшие при применении меры, и фактические обстоятельства. В случае отказа адресата меры от подписания протокола в протоколе делается соответствующая запись. Лицо, подписавшее протокол, вправе внести в протокол замечание, которое удостоверяется его подписью. В случае невозможности установления личности владельца вещи или транспортного средства, подлежащего проверке/осмотру, уполномоченный служащий применяет меру, определенную настоящей статьей, без участия лиц, предусмотренных настоящим пунктом.

10. Если во время поверхностной проверки возникло основание для обыска, уполномоченный служащий производит обыск в порядке, установленном Уголовно-процессуальным кодексом Грузии.

 

Статья 18. Специальная проверка и специальный осмотр

1. Специальная проверка и специальный осмотр подразумевают проверку и осмотр лица, вещи или транспортного средства на территории или объекте, определенном пунктом 2 настоящей статьи, необходимые для обнаружения вещи, а также для установления природы вещи.

2. Служба в пределах своей компетенции производит специальную проверку и специальный осмотр лица только:

а) в здании/сооружении и на территории Службы;

б) в здании/сооружении и на территории субъекта с высоким риском для государственной безопасности.

3. Служба в пределах своей компетенции производит специальную проверку и осмотр лица только в случае наличия достаточных оснований полагать, что у лица имеется при себе вещь, владение которой влечет нарушение установленного порядка на территории или объекте, определенном пунктом 2 настоящей статьи.

4. Специальная проверка и специальный осмотр лица производятся уполномоченным служащим соответствующего пола, кроме случая, когда осуществление уполномоченным служащим соответствующего пола специальной проверки и осмотра лица требуют особых усилий. Проведение специальной проверки и осмотра уполномоченным служащим противоположного пола допускается только с использованием специального прибора или средства.

5. Служба в пределах своей компетенции осуществляет специальную проверку и специальный осмотр вещи или транспортного средства в случаях, предусмотренных пунктом 4 статьи 17 настоящего Закона.

6. Присутствие фактического владельца вещи или транспортного средства либо члена его семьи во время специальной проверки и специального осмотра этой вещи или этого транспортного средства является обязательным.

7. В случае, предусмотренном пунктом 4 настоящей статьи, уполномоченный служащий обязан разъяснить лицу право на обжалование законности соответствующей меры.

8. Если во время специальной проверки и специального осмотра возникло основание для обыска, уполномоченный служащий производит обыск в порядке, установленном Уголовно-процессуальным кодексом Грузии.

 

Статья 19. Требование покинуть место и запрет на вход на конкретную территорию

1. Служащий в пределах своей компетенции вправе потребовать от лица покинуть определенное место на определенный срок или запретить ему входить на конкретную территорию, если это необходимо для предотвращения опасности.

2. Ограничение, указанное в пункте первом настоящей статьи, может быть продлено до устранения опасности.

3. Применение мер, определенных настоящей статьей, не должно вызывать длительного ограничения права лица на пользование собственным местом жительства.

 

Статья 20. Отношения с лицами, оказывающими помощь Службе

1. Служба правомочна для исполнения своих функций получать добровольную конфиденциальную помощь граждан Грузии, иностранных граждан и лиц без гражданства и с этой целью устанавливать с ними открытые или тайные отношения.

2. В целях защиты государственной безопасности лица вправе добровольно сотрудничать со Службой и оказывать ей помощь.

3. Лица, оказывающие помощь Службе, вправе:

а) заключить со Службой контракт о конфиденциальном сотрудничестве;

б) получить от уполномоченного служащего разъяснения относительно своих задач, прав и обязанностей;

в) использовать с целью конспирации зашифрованные документы, удостоверяющие личность;

г) получать вознаграждение в предусмотренных контрактом случаях, а также компенсацию за вред, причиненный их здоровью или имуществу при оказании помощи Службе.

4. Лица, оказывающие помощь Службе на основе контракта, обязаны:

а) выполнять законные поручения Службы для решения своих задач;

б) соблюдать условия контракта, заключенного со Службой;

в) не допускать умышленного предоставления Службе ложной или клеветнической информации.

 

Глава IV

Защита государственной тайны и обеспечение государственной безопасности

 

Статья 21. Защита государственной тайны

1. Служба в целях защиты государственной тайны, в пределах своей компетенции правомочна:

а) в порядке, установленном законодательством Грузии, участвовать в разработке и проведении мероприятий по защите государственной тайны, осуществлять контроль за их выполнением в организациях, учреждениях и предприятиях (независимо от их формы собственности), где осуществляется деятельность, связанная с государственной тайной;

б) осуществлять проверку лиц для допуска к государственной тайне;

в) для обеспечения защиты государственной тайны в организациях, учреждениях и предприятиях (независимо от их формы собственности) осуществлять в порядке, установленном законодательством Грузии, контроль за электронными средствами связи и информации, используемыми для создания, обработки, хранения и передачи информации, содержащей государственную тайну;

г) производить в порядке, установленном законодательством Грузии, проверку государственных органов, органов автономных республик и органов местного самоуправления, а также физических и юридических лиц с целью оформления соответствующего разрешения для получения права на осуществление деятельности, связанной с государственной тайной.

2. Мероприятия по засекречиванию и защите информации, содержащей государственную тайну, финансируются из бюджетов государственных органов, организаций, учреждений, предприятий (независимо от их правовой формы) или (и) на основании заключенного с заказчиком договора о выполнении работ, связанных с государственной тайной.

 

Статья 22. Обеспечение государственной безопасности в субъектах с высоким риском для государственной безопасности

1. Служба в целях обеспечения государственной безопасности правомочна:

а) установить режим защиты безопасности в отношении субъектов с высоким риском для государственной безопасности, определенных постановлением Правительства Грузии, с учетом их специфики, а также оказывать им соответствующую консультацию по вопросам защиты государственной безопасности;

б) в соответствии с Порядком обмена информацией в сфере государственной безопасности, утвержденным постановлением Правительства Грузии, создать эффективную систему обмена информацией с субъектами с высоким риском для государственной безопасности;

в) осуществлять контроль за соблюдением режима защиты безопасности в субъектах с высоким риском для государственной безопасности и в случае выявления угроз с высоким риском для государственной безопасности отдавать обязательные к исполнению указания;

г) в случае письменного обращения субъекта с высоким риском для государственной безопасности оформить с ним договор о сотрудничестве, предусмотренный настоящей статьей.

2. Режим защиты безопасности для субъектов, предусмотренных настоящей статьей, представляет собой обязательный к исполнению секретный документ, которым определяются:

а) перечень мероприятий, необходимых для обеспечения режима защиты безопасности;

б) обязательные для обеспечения безопасности материально-технические условия, в том числе – средства технического и программного обеспечения, необходимые устройства и оборудование;

в) минимальное число служащих, необходимое для обеспечения безопасности, места их обязательного размещения и служебный распорядок (в том числе – количество смен и другие вопросы);

г) список должностных лиц, ответственных за защиту безопасности в субъектах с высоким риском для государственной безопасности, для назначения которых на должность в целях обеспечения государственной безопасности требуются их специальная проверка и согласование со Службой в соответствие с порядком, определенным приказом Начальника Службы;

д) порядок и условия мониторинга выполнения условий, определенных режимом защиты безопасности в субъектах с высоким риском для государственной безопасности.

3. Договором, предусмотренным подпунктом «г» пункта первого настоящей статьи, могут определяться:

а) виды и рамки сотрудничества между Службой и субъектами с высоким риском для государственной безопасности, в том числе – вопрос о назначении представителя Службы для мониторинга выполнения режима защиты безопасности;

б) вопросы возмещения расходов, необходимых для осуществления мероприятий, определенных режимом защиты безопасности.

4. Субъекты с высоким риском для государственной безопасности обязаны обеспечивать за собственный счет соблюдение выполнения условий, определенных режимом защиты безопасности.

 

Глава V

Меры принуждения

 

Статья 23. Меры принуждения

1. Под мерами принуждения подразумевается применение уполномоченными подразделениями и уполномоченными служащими Службы физической силы, специальных средств и огнестрельного оружия с целью, предусмотренной настоящим Законом.

2. Служащий для исполнения возложенных на него функций правомочен пропорционально применять наиболее подходящие меры принуждения только в случае необходимости, с интенсивностью, обеспечивающей достижение законной цели.

3. Служащий вправе применять огнестрельное оружие и специальные средства только в случае прохождения им специальной подготовки.

4. Служащий обязан заранее предупредить лицо о применении физической силы, специальных средств и огнестрельного оружия, дать ему разумный срок для выполнения законного требования служащего, кроме случая, когда промедление может повлечь посягательство на жизнь и здоровье лица или (и) служащего либо иные тяжкие последствия или если в создавшейся ситуации такое предупреждение неоправданно либо невозможно.

5. Вид меры принуждения и интенсивность ее применения определяются с учетом конкретной ситуации, характера правонарушения и индивидуальных особенностей правонарушителя. Вместе с тем, при применении мер принуждения служащие должны стремиться к тому, чтобы причиненный вред был минимальным и соразмерным.

6. Служащие обязаны оказывать первичную неотложную медицинскую помощь лицам, пострадавшим в результате применения мер принуждения.

7. Служащим запрещается применять средства, влекущие причинение человеку тяжких телесных повреждений, связанные с неоправданным риском или запрещенные законодательством Грузии.

8. Запрещается применение физической силы, специальных средств и огнестрельного оружия в отношении лиц с явными признаками беременности, несовершеннолетия, ограниченных возможностей или старости, кроме случаев совершения ими вооруженного или группового нападения, оказания представителю (служащему) Службы вооруженного сопротивления, представляющих опасность для жизни и здоровья других лиц или служащих, если невозможно отразить такое нападение и сопротивление иными способами и средствами.

9. Исключением из пункта 8 настоящей статьи является случай, когда неприменение физической силы и специальных средств делает невозможным исполнение функций, определенных настоящим Законом.

10. Лицо, которое считает, что действием служащего были нарушены его права и свободы, вправе обжаловать это действие у вышестоящего должностного лица, в прокуратуре или суде в порядке, установленном законодательством Грузии.

 

Статья 24. Право на применение физической силы

1. Служащий вправе применять физическую силу, в том числе – специальные приемы борьбы, для обеспечения личной безопасности или (и) безопасности других лиц, пресечения преступления, задержания лица, совершившего преступление, если применение ненасильственных методов не обеспечивает исполнения служащим функций, определенных законом.

2. Служащий обязан уведомить о причинении лицу телесных повреждений в результате применения физической силы непосредственного Начальника и прокурора.

3. В случае применения физической силы в отношении неопределенного круга лиц руководящее должностное лицо служащего, применившего физическую силу, должно уведомить об этом непосредственного Начальника и прокурора.

 

Статья 25. Право на применение специальных средств

1. Служащий для защиты государственной безопасности применяет пассивные и активные специальные средства.

2. Пассивные специальные средства обеспечивают защиту жизни и здоровья служащего или (и) защищаемого им лица. К пассивным специальным средствам относятся: бронежилет, каска (шлем), щит, противогаз и иные специальные средства для защиты тела.

3. Активные специальные средства на короткий срок лишают лицо возможности оказывать сопротивление служащему или (и) помогают служащему в исполнении его функций. К активным специальным средствам относятся: наручники и иные средства связывания, специальная палка, слезоточивый газ, перечный газ, акустическое средство и нелетальное оружие (в том числе – нелетальный снаряд), светозвуковое устройство психологического воздействия, средство принудительной остановки транспорта, средство разрушения преград, водомет, броне­машина и другие специальные транспортные средства, специаль­ная краска, служебная собака и служебная лошадь, электрошоковое устрой­ство, сети для связывания. Указанные специальные средства применяются следующим образом:

а) наручники и иные средства связывания – к лицу, со­вершившему преступление, оказы­вающему либо могущему оказать сопротивление служащему или пытающемуся скрыться; при конвоировании задержан­ного или арестованного; если лицо своими опасными действиями может причинить вред себе и окружающим;

б) специальная палка – с целью отражения нападения на лицо, служащего или (и) охраняемый объект; при задержании лица, совершившего преступление, ока­зывающего злостное неподчинение законному требованию служащего;

в) слезоточивый газ, перечный газ, акустическое средство и нелетальное оружие (в том числе – нелетальный снаряд) – для отражения нападения на лицо, служащего или (и) охраняемый объект; при задержании лица, совершившего преступление, либо с целью принудить его покинуть занятую им территорию, транспортное средство либо здание и сооружение, в котором оно укрывается;

г) светозвуковое устройство психологического воздействия – для отражения нападения на государственный или (и) общественный объект, отражения нападения на лицо или (и) служащего, для задержания лица, оказывающего вооруженное сопротивление; для выдворения преступника, вторгшегося в здание и сооружение, на земельный участок, в транспортное средство; для освобождения лица, незаконно лишенного свободы;

д) средство принудительной остановки транспорта – для принудительной остановки транспортного средства, водитель кото­рого не выполнил законного требования служащего остановиться, при наличии достаточных оснований полагать, что этим транспортным средством управляет либо находится в нем лицо, которое готовит или совершает преступление, относящееся к подследственности Службы, если применение такого средства необходимо для защиты пропорционального правового блага;

е) средство разрушения преград – при задержании лица, совершившего преступление; для освобождения лица, незаконно лишенного свободы, находящегося в замкнутом пространстве;

ж) водомет, броне­машина и другие специальные транспортные средства – для отражения группового напа­дения на государственные или (и) общественные объекты, принудительной остановки транспортного средства, водитель кото­рого не выполнил законного требования служащего остановиться, при наличии достаточных оснований полагать, что этим транспортным средством управляет либо находится в нем лицо, которое готовит или совершает преступление, относящееся к подследственности Службы, если применение такого средства необходимо для защиты пропорционального правового блага; для задержания вооруженного преступника;

з) специаль­ная краска – для выявления лица, совершившего преступление;

и) служебная собака – при преследовании и задержании лица, совершившего преступление, при кон­воировании задержанного или арестованного лица, для отражения нападения на лицо или (и) служащего;

к) электрошоковое устрой­ство – с целью отражения нападения на лицо, служащего или (и) охраняемый объект, для задержания преступника;

л) сети для связывания – при преследовании правонарушителя, для отражения вооруженного нападения, захвата лица, осуществившего нападение. 4. Служащий обязан уведомить о ранении либо причинении лицу увечий вследствие применения к нему специального средства непосредственного Начальника и прокурора.

5. В случае применения специального средства в отношении неопределенного круга лиц руководящее должностное лицо служащего, применившего специальное средство, должно уведомить об этом непосредственного Начальника и прокурора.

6. Порядок хранения, ношения и применения специальных средств, имеющихся на вооружении Службы, определяется нормативным актом Начальника Службы.

 

Статья 26. Право на применение огнестрельного оружия

1. Служащий имеет право на хранение, ношение и применение служебно-штатного огнестрельного оружия, а также в порядке, определенном Начальником Службы, – дополнительного служебно-штатного огнестрельного оружия.

2. Порядок хранения и ношения огнестрельного оружия, находя­щегося в распоряжении служащих, определяет Начальник Службы.

3. Пассивным применением огнестрельного оружия считается демонстрирование служащим оружия для достижения легитимной цели.

4. Активным применением огнестрельного оружия считается прицельный выстрел из оружия.

5. Служащий имеет право в качестве крайней меры применять огнестрельное оружие:

а) для защиты самого себя или (и) других лиц от реальной, прямой и сиюминутной опасности, угрожающей их жизни или (и) здоровью;

б) для освобождения лица, незаконно лишенного свободы;

в) для пресечения побега лица, задержанного, по имеющимся у служащего предварительным данным, за насильственные действия или совершение особо тяжкого преступления;

г) с целью пресечения насильственного преступления в случае оказания лицом сопротивления служащему;

д) при отражении нападения на охраняемый объект, государственный орган или (и) общественную организацию;

е) для защиты человека от нападения опасного животного;

ж) для повреждения транспортного средства с целью его оста­новки, если действия водителя представляют реальную угрозу жизни или (и) здоровью людей и водитель не подчиняется неоднократному законному требованию служащего остановить транспортное средство, кроме выстрела в движущееся транспортное средство из движущегося транспортного средства.

6. Активному применению огнестрельного оружия в отношении лица должно предшествовать устное предупреждение о его применении, затем производится предупредительный выстрел. В случае необходимости предупредительный выстрел может не производиться.

7. Применение огнестрельного оружия без предупреждения допускается:

а) при вооруженном нападении, а также при неожиданном нападении с применением боевой техники, любых транспортных или механических средств;

б) при побеге лица, задержанного или арестованного, по имеющимся у служащего предварительным данным, за совершение особо тяжкого преступления с применением транспортного средства;

в) при оказании лицом вооруженного сопротивления;

г) для подачи сигнала тревоги или вызова вспомогательных сил;

д) для пресечения попытки завладения огнестрельным оружием;

е) для умерщвления животного со смертельными повреждениями или смертельными увечьями, когда очевидна невозможность решения проблемы иным образом.

8. Применение огнестрельного оружия, сопряженное с опасностью смертельного ранения, допускается только в случаях необходимого отражения нападения или (и) крайней необходимости.

9. Служащему запрещается применять огнестрельное оружие в местах, где может быть причинен вред другим лицам, а также в огнеопасных и взрывоопасных местах, кроме случаев необходимого отражения нападения или (и) крайней необходимости.

10. Служащий обязан незамедлительно уведомить об активном применении огнестрельного оружия своего непосредственного Начальника и прокурора.

11. Перечень огнестрельного оружия и боеприпасов, имеющихся на вооружении у служащих, утверждается приказом Начальника Службы.

 

Глава VI

Прохождение службы

 

Статья 27. Порядок прохождения службы

1. Порядок прохождения службы служащими определяется нормативным актом Начальника Службы.

2. Служащим запрещается:

а) устраивать забастовки;

б) быть членом политической партии или (и) политического объединения;

в) разглашать государственную, профессиональную, коммерческую тайну, а также конфиденциальную информацию; информацию, содержащую внутрислужебные сведения, персональные данные и материалы расследования, кроме случаев, предусмотренных законом.

 

Статья 28. Служебная несовместимость и осуществление предпринимательской деятельности

1. Служащие Службы с воинскими или государственными специальными званиями не вправе:

а) выполнять какую-либо оплачиваемую работу, кроме научной, педагогической или творческой деятельности;

б) занимать какую-либо должность в другом учреждении, органе/учреждении иностранного государства.

2. Чиновники Службы, кроме лиц, предусмотренных пунктом первым настоящей статьи, вправе занимать по совместительству иную должность и выполнять иную оплачиваемую работу только в том же учреждении.

3. Внештатные служащие и вспомогательные служащие Службы вправе занимать иную должность и выполнять иную оплачиваемую работу в том же учреждении или другом месте, на основании письменного согласования с руководителем соответствующего структурного подразделения или территориального органа Службы.

4. Чиновники Службы, в том числе – служащие Службы с воинскими или государственными специальными званиями, не имеют права осуществлять предпринимательскую деятельность. Они вправе владеть только акциями и долями.

 

Статья 29. Порядок приема в Службу

1. В Службу принимаются граждане Грузии, достигшие 18 лет, владеющие государственным языком Грузии, которые по своим личным и деловым качествам, уровню образования, физической подготовки и состоянию здоровья могут исполнять возложенные на них функции.

2. Кандидатов для приема на работу в Службу подбирают кадровое подразделение и специальная комиссия Службы, которые проверяют состояние здоровья кандидатов, их физическую подготовку, образование и деловые качества.

3. Кандидаты, принимаемые на отдельные должности в Службе, до или после приема на работу в Службу проходят в Академии Министерства внутренних дел Грузии соответствующую образовательную программу или курс специальной подготовки.

4. Порядок приема в Службу призывников и прохождения ими службы определяется правовыми актами и другими нормативными актами Начальника Службы.

5. Кандидаты, принимаемые на работу в Службу, проходят специальную проверку, порядок прохождения которой определяется приказом Начальника Службы. После приема на работу в Службу служащий причисляется к открытому или секретному составу Службы, что определяется в соответствии со штатным расписанием Службы.

6. Правовой акт о приеме/назначении на работу в Службу или об освобождении/увольнении со службы может издаваться с использованием системы электронного документооборота. Правовой акт, изданный в указанном порядке, считается сданным в систему электронного документооборота с момента отправления на адрес лица, которого непосредственно касается правовой акт о приеме/назначении на работу в Службу или об освобождении/увольнении со службы, в том числе – об отстранении от должности.

 

Статья 30. Ограничения, установленные при поступлении в Службу

В Службу не принимаются:

а) лица, имеющие судимость;

б) лица, в отношении которых ведется уголовное преследование;

в) лица, признанные решением суда поддерживаемыми лицами, если решением суда не определено иное;

г) лица, лишенные судом права занимать соответствующую должность;

д) лица, которые по состоянию здоровья, согласно медицинскому заключению, не могут удовлетворять требования, необходимые для занятия соответствующей должности;

е) лица, страдающие алкоголизмом, наркоманией, токсикоманией, психическими или (и) другими заболеваниями. Перечень заболеваний устанавливает Министр труда, здравоохранения и социальной защиты Грузии по согласованию со Службой;

ж) лица, которые в результате занятия соответствующей должности связаны отношениями непосредственного служебного надзора с родителями, супругами, сестрами, братьями, своими детьми или с сестрами, братьями, родителями супругов;

з) претенденты на гражданство иностранного государства, кроме исключений, предусмотренных законом или международными договорами Грузии.

 

Статья 31. Временное отстранение служащего от должности

1. Служащий на основании определения суда, обоснованного письменного требования следственного органа, надлежащего заключения Генеральной инспекции Службы или требования руководителя соответствующего подразделения Службы, приказом Начальника Службы может быть временно отстранен от должности с момента его признания виновным по уголовному делу до принятия окончательного решения по указанному делу.

2. В случае оправдания служащего, временно отстраненного от должности, он должен быть восстановлен в прежней должности, а если это невозможно – в равноценной должности.

 

Статья 32. Порядок увольнения служащего с работы в Службе

1. Служащий может быть уволен с работы в Службе:

а) на основании личного заявления (рапорта);

б) при сокращении штатов или во время реорганизации, повлекшей за собой сокращение штатов;

в) ввиду ликвидации структурного подразделения;

г) по истечении срока нахождения в распоряжении кадров;

д) по достижении предельного возраста пребывания в Службе;

е) по истечении срока выслуги лет, с его согласия;

ж) ввиду совершения дисциплинарного проступка или вступления в законную силу вынесенного в отношении него обвинительного приговора суда;

з) ввиду должностной несовместимости;

и) ввиду изменения гражданства;

к) в связи с переходом в другое учреждение;

л) по состоянию здоровья, согласно заключению медицинской комиссии;

м) в случае признания его судом безвестно отсутствующим или объявления умершим;

н) ввиду смерти;

о) по другим основаниям, прямо предусмотренным законодательством Грузии.

2. Решение об увольнении служащего с работы в Службе принимает Начальник Службы или уполномоченное им лицо.

 

Статья 33. Перевод чиновника Службы в распоряжение кадров

1. Чиновники Службы, в том числе – служащие с воинскими или государственными специальными званиями, могут быть освобождены от занимаемой должности и переведены в распоряжение кадров не более чем на 4-месячный срок приказом уполномоченного на то лица:

а) на основании личного заявления (рапорта);

б) при сокращении штатов или во время реорганизации;

в) во время ликвидации структурного подразделения или территориального органа.

2. На чиновников Службы, переведенных в распоряжение кадров, может быть возложено временное исполнение обязанностей.

3. Чиновники Службы, находящиеся в распоряжении кадров, считаются предупрежденными о возможном увольнении со службы со дня их перевода в распоряжение кадров.

 

Статья 34. Звания, учрежденные в Службе

1. В Службе учреждаются соответствующие воинские и государственные специальные звания. Основания и порядок присвоения служащим этих званий определяются настоящим Законом и другими актами.

2. Служащим присваиваются воинские или государственные специальные звания в случае, если они занимают должности, для которых определены равные или более высокие звания, чем подлежащие присвоению.

3. Не допускается присвоение служащим воинских или государственных специальных званий с пропуском какой-либо из ступеней. Служащим присваиваются звания только с соблюдением определенной последовательности, если законом не предусмотрено иное.

 

Статья 35. Срок службы для присвоения звания

1. Для присвоения воинских или государственных специальных званий (кроме младших государственных специальных званий) в Службе установлен срок службы.

2. Для присвоения высших воинских и государственных специальных званий срок службы не устанавливается. Указанные звания присваиваются служащим Президентом Грузии по представлению Начальника Службы.

3. Право на досрочное присвоение служащему воинского или государственного специального звания за особые заслуги или с учетом результатов аттестации имеет Начальник Службы или уполномоченное им лицо.

 

Статья 36. Поощрение служащих

1. За образцовое исполнение служебных обязанностей, длительную и добросовестную службу и выполнение поручений особой сложности или важности в отношении служащих могут применяться следующие формы поощрения:

а) объявление благодарности;

б) выплата денежной премии;

в) награждение ценным подарком;

г) награждение грамотой Службы;

д) награждение нагрудным знаком;

е) награждение медальоном Службы;

ж) награждение медалью Службы;

з) досрочное присвоение очередного звания;

и) досрочное снятие дисциплинарного взыскания;

к) награждение гражданским или служебно-штатным оружием;

л) представление к государственной награде.

2. Допускается одновременное применение к служащему нескольких форм поощрения.

3. Право на поощрение служащих имеют уполномоченные на то лица.

4. В отношении лиц, оказавших помощь Службе, могут применяться формы поощрения, предусмотренные пунктом первым настоящей статьи (за исключением подпунктов «д», «з» и «и»).

5. Порядок поощрения служащих и возложения на них дисциплинарной ответственности определяется Начальником Службы.

 

Статья 37. Ответственность служащих

1. Служащие несут ответственность за совершение административных правонарушений или преступлений в порядке, установленном законодательством Грузии.

2. Служащие, задержанные, арестованные или осужденные за совершение преступлений, помещаются или отбывают наказание изолированно от другого спецконтингента.

3. За нарушение служебной дисциплины в отношении служащих применяются следующие виды дисциплинарных взысканий:

а) замечание;

б) выговор;

в) строгий выговор;

г) лишение нагрудного знака Службы;

д) понижение на одну ступень в воинском или государственном специальном звании;

е) понижение в должности;

ж) увольнение со службы.

4. Порядок применения в отношении служащих и снятия с них дисциплинарных взысканий определяется Начальником Службы.

 

Статья 38. Форменная одежда служащего

1. Служащие могут носить форменную одежду, установленную законодательством Грузии.

2. Служащим для удостоверения своих служебных полномочий выдаются удостоверения личности или (и) специальные жетоны.

 

Статья 39. Рабочее время служащего

1. Для служащих установлен ненормированный рабочий день.

2. В системе Службы или ее отдельных структурных единицах в особых случаях, индивидуальным административно-правовым актом Начальника Службы на определенный срок может быть объявлен особый режим работы. Во время особого режима работы служащие находятся на предусмотренных для них местах работы. Служащим разрешается оставлять рабочие места только с разрешения непосредственного Начальника.

3. Во время военного или чрезвычайного положения либо в других экстремальных ситуациях Служба переходит на особый режим работы.

 

Глава VII

Правовая и социальная защита служащих

 

Статья 40. Правовая защита служащих

1. Служащие при исполнении служебных обязанностей являются представителями власти и находятся под защитой государства.

2. Никто не вправе вмешиваться в служебную деятельность служащих, кроме случаев, предусмотренных законом.

3. Воспрепятствование служащему при исполнении им служебных обязанностей, ущемление его чести и достоинства, угроза в его адрес, насилие по отношению к нему, оказание ему сопротивления или посягательство на его жизнь, здоровье или имущество влекут ответственность, предусмотренную законодательством Грузии.

4. Служащий, отказавшийся выполнить явно незаконный приказ или распоряжение, к ответственности не привлекается, а на лицо, отдавшее явно незаконный приказ или распоряжение, возлагается ответственность в порядке, установленном законом.

5. Служащие вправе за защитой своих прав и свобод обращаться непосредственно в суд.

6. Продолжительность ежегодного оплачиваемого отпуска служащего составляет 30 календарных дней.

7. Продолжительность ежегодного оплачиваемого отпуска служащего, имеющего стаж работы в Службе более 5 лет, составляет 35 календарных дней, а служащего со стажем работы более 10 лет – 40 календарных дней.

8. Исходя из служебной необходимости допускается прекращение отпуска служащего и его вызов на работу для продолжения службы.

9. Заработная плата (денежное довольствие) служащего состоит из должностного оклада и оклада по званию.

10. Служащим, помимо зарплаты, могут выплачиваться надбавки к заработной плате (денежному довольствию) и компенсации.

11. Размеры заработной платы (должностного оклада и оклада по званию), надбавок к заработной плате (денежному довольствию) и компенсаций Начальника Службы, его первого заместителя и заместителя, служащих, а также порядок и условия их выплаты определяются Правительством Грузии.

 

Статья 41. Социальная защита служащих

1. Социальную защиту служащих обеспечивает государство.

2. Обеспечивается обязательное государственное страхование жизни и здоровья служащих.

3. В период нахождения чиновников Службы в распоряжении кадров за ними в течение 2 месяцев сохраняется зарплата (денежное довольствие) по последней занимаемой ими должности.

4. Вред, причиненный служащему при исполнении служебных обязанностей, возмещается полностью за счет средств государственного бюджета Грузии в порядке, установленном законодательством Грузии.

5. Пенсионное обеспечение служащих осуществляется в соответствии с законодательством Грузии.

6. Порядок и условия оказания медицинских услуг служащим и члену (членам) их семей определяется Уставом юридического лица публичного права – Службы здравоохранения Министерства внутренних дел Грузии.

7. Приказом Начальника Службы в пределах средств государственного бюджета Грузии для служащих могут определяться дополнительные мероприятия по выплате единовременных пособий, оказанию иной социальной защиты и льготы.

8. Индивидуальным административно-правовым актом Начальника Службы служащим могут предоставляться в пользование числящиеся на балансе Службы, находящиеся в государственный собственности квартиры, дома, подсобные сооружения и закрепленные за ними земельные площади, предназначенные для проживания.

9. В случае гибели служащего при исполнении служебных обязанностей, кроме случаев, предусмотренных пунктом 10 настоящей статьи, или в результате полученных ранений его семье (наследнику) из ассигнований, выделенных Службе из государственного бюджета Грузии, на основании акта, изданного Начальником Службы, выплачиваются единовременное денежное пособие в размере не более 15 000 (пятнадцати тысяч) лари и сумма для возмещения расходов по погребению (обустройству места захоронения) в размере 500 (пятисот) лари. Расходы по погребению служащего возмещаются государством.

10. В случае гибели либо смерти служащего в результате полученных ранений при исполнении служебных обязанностей, в частности – при применении превентивных мер, пресечении правонарушения, задержании преступника, во время борьбы с преступностью или (и) при столкновениях в ходе боевых действий, при нападении на него в связи со служебной деятельностью, спасении жизни, здоровья или (и) имущества людей его семье (наследнику) из ассигнований, выделенных Службе из государственного бюджета Грузии, на основании акта, изданного Начальником Службы, выплачиваются единовременное денежное пособие в размере 100 000 (ста тысяч) лари и сумма для возмещения расходов по погребению (обустройству места захоронения) в размере 500 (пятисот) лари. Расходы по погребению служащего возмещаются государством.

11. В случае гибели либо смерти служащего в результате полученных ранений при исполнении служебных обязанностей членам его семьи назначается государственная компенсация в соответствии с Законом Грузии «О государственной компенсации и государственной академической стипендии».

12. В пределах бюджетных ассигнований Службы, при наличии экономии, на основании правового акта Начальника Службы члену семьи (наследнику) служащего, погибшего при исполнении служебных обязанностей, либо находившемуся на его иждивении лицу может быть выплачено дополнительное материальное и денежное пособие.

13. В случае причинения вреда здоровью служащего при исполнении служебных обязанностей, в соответствии со степенью повреждения, индивидуальным административно-правовым актом Начальника Службы ему выплачивается единовременное денежное пособие в следующих размерах:

а) при причинении тяжкого вреда здоровью – 7 000 (семь тысяч) лари;

б) при причинении менее тяжкого вреда здоровью – 4 000 (четыре тысячи) лари;

в) при причинении легкого вреда здоровью – 2 000 (две тысячи) лари.

14. В случае причинения вреда здоровью служащего при исполнении служебных обязанностей, если указанное повреждение лишает его возможности надлежащим образом исполнять служебные обязанности, Служба обеспечивает трудоустройство этого служащего на должности в системе Службы, соответствующей его личным и деловым качествам, уровню образованию и состоянию здоровья.

15. Если в случае, предусмотренном пунктом 14 настоящей статьи, Служба по объективным причинам не сможет обеспечить трудоустройство служащего, в период его пребывания безработным, но не более одного года, ему ежемесячно выплачивается компенсация в полном размере должностного оклада по последней занимаемой должности.

16. Степень причинения вреда здоровью служащего определяется в порядке, установленном законом.

 

Глава VIII

Финансирование, материально-техническое и информационно-аналитическое обеспечение Службы

 

Статья 42. Финансирование и материально-техническое обеспечение Службы

1. Служба финансируется из государственного бюджета Грузии.

2. Если при исполнении служебных обязанностей служащие пользуются транспортными средствами, находящимися в государственной или личной собственности, Служба обеспечивает указанные транспортные средства горючим в порядке, установленном индивидуальным административно-правовым актом Начальника Службы.

 

Статья 43. Оперативно-технические средства Службы

1. Служба в пределах полномочий, предоставленных ей настоящим Законом и другими нормативными актами, создает и использует оперативно-технические средства, а также обеспечивает их защиту.

2. Оперативно-технические средства, используемые Службой, и методы их применения не должны ущемлять честь и достоинство человека, признанные Конституцией Грузии основные права и свободы человека, создавать угрозу жизни и здоровью человека, причинять вред окружающей среде.

3. Оперативно-технические средства используются в соответствии с законодательством Грузии.

 

Статья 44. Информационно-аналитическое обеспечение Службы

1. Информационно-аналитическое обеспечение Службы осуществляется путем создания и использования информационных систем.

2. Основания и порядок ведения учета сведений о преступлениях против государственной безопасности, а также о деятельности иностранных специальных служб и организаций определяются приказом Начальника Службы.

 

Глава IX

Контроль и надзор за деятельностью Службы

 

Статья 45. Парламентский контроль

1. Формы парламентского контроля за деятельностью Службы определяются Конституцией Грузией, настоящим Законом, Законом Грузии «О группе доверия», Регламентом и другими нормативными актами Парламента Грузии.

2. Члены Парламента Грузии могут получать охраняемую законом информацию из Службы в порядке, установленном законодательством Грузии.

 

Статья 46. Правительственный контроль

Служба подотчетна Правительству Грузии.

 

Статья 47. Судебный контроль

Следственные и процессуальные действия, ограничивающие признанные Конституцией Грузии права и свободы человека, проводятся по мотивированному решению суда в порядке, установленном законом.

 

Статья 48. Надзор Службы государственного аудита

Надзор за использованием и расходованием Службой средств государственного бюджета Грузии и других материальных ценностей государства осуществляет Служба государственного аудита.

 

Статья 49. Прокурорский надзор

Надзор за точным и единообразным исполнением закона при осуществлении деятельности Службой как следственным органом осуществляют Главный прокурор Грузии и подчиненные ему прокуроры.

 

Статья 50. Внутренний контроль за деятельностью служащих

1. Контроль за деятельностью служащих осуществляет Генеральная инспекция Службы.

2. Генеральная инспекция Службы – независимый орган. Не допускается вмешательство в деятельность Генеральной инспекции Службы со стороны другого структурного подразделения или должностного лица Службы. Генеральная инспекция Службы подотчетна непосредственно Начальнику Службы, который осуществляет служебный надзор за ее деятельностью в порядке, установленном законодательством Грузии.

3. Полномочия Генеральной инспекции Службы распространяются на структурные подразделения и территориальные органы Службы.

4. Генеральная инспекция Службы:

а) в порядке, установленном законодательством Грузии, выявляет факты нарушения служащими норм дисциплинарного устава, совершения ими противоправных действий в системе Службы и оказывает соответствующее реагирование на них;

б) осуществляет контроль за финансово-хозяйственной деятельностью входящих в Службу подразделений, а также проверку законности и целесообразности распоряжения ими материальными и финансовыми ресурсами;

в) устанавливает причины, способствующие нарушению служащими законодательства Грузии, и принимает меры по их предотвращению, выявляет нарушения и недостатки в деятельности входящих в Службу подразделений, разрабатывает рекомендации по устранению выявленных недостатков и их причин;

г) исполняет другие функции, определенные приказом Начальника Службы.

5. В случае выявления признаков преступления при осуществлении действий, предусмотренных пунктом 4 настоящей статьи, Генеральная инспекция Службы незамедлительно передает соответствующие материалы Главному прокурору Грузии.

 

Глава X

Переходные и заключительные положения

 

Статья 51. Переходные положения

1. До 1 августа 2015 года Правительству Грузии обеспечить осуществление соответствующих организационных и правовых мероприятий в связи с формированием Службы государственной безопасности Грузии.

2. Министерству финансов Грузии при подготовке проекта закона Грузии «О внесении изменений в Закон Грузии „О Государственном бюджете Грузии на 2015 год“» обеспечить отражение в нем изменений исходя из настоящего Закона, а финансирование Службы государственной безопасности Грузии до внесения изменений в Закон Грузии «О Государственном бюджете Грузии на 2015 год» осуществлять за счет ассигнований, предусмотренных Законом Грузии «О Государственном бюджете Грузии на 2015 год» для Министерства внутренних дел Грузии.

3. Премьер-министр Грузии обязан представить кандидатуру Начальника Службы государственной безопасности Грузии на рассмотрение Правительства Грузии не позднее 5-го дня после введения настоящей статьи в действие. Правительство Грузии обязано незамедлительно, но не позднее 5-го дня после представления, рассмотреть кандидатуру Начальника Службы и в случае принятия распоряжения о ее представлении Парламенту Грузии представить кандидатуру Парламенту Грузии. Парламент Грузии назначает Начальника Службы в порядке, установленном настоящим Законом и Регламентом Парламента Грузии. В случае, если Парламент Грузии не назначит Начальника Службы, повторится процедура назначения Начальника Службы, предусмотренная настоящим пунктом. Начальник Службы, назначенный Парламентом Грузии до 1 августа 2015 года, приступает к осуществлению своих полномочий с 1 августа 2015 года. В случае неназначения Начальника Службы до 1 августа 2015 года Премьер-министр Грузии правомочен назначить временно исполняющих обязанности Начальника Службы и его заместителей. Полномочия временно исполняющих обязанности Начальника Службы и заместителей Начальника Службы прекращаются с момента назначения Начальника Службы Парламентом Грузии.

4. Правительству Грузии:

а) до 1 августа 2015 года утвердить:

а.а) Положение о Службе государственной безопасности Грузии;

а.б) Порядок определения размеров заработной платы (должностного оклада и оклада по званию) и надбавок к заработной плате (денежному довольствию) в системе Службы государственной безопасности Грузии;

а.в) Порядок социальной защиты и материального обеспечения служащих Службы государственной безопасности Грузии;

б) до 1 января 2016 года утвердить:

б.а) Порядок обмена информацией в сфере государственной безопасности;

б.б) Список субъектов с высоким риском для государственной безопасности.

5. Начальнику Службы:

а) до 1 сентября 2015 года утвердить:

а.а) Порядок прохождения службы служащими Службы государственной безопасности Грузии;

а.б) текст присяги служащего Службы государственной безопасности Грузии;

а.в) Кодекс этики служащих Службы государственной безопасности Грузии;

а.г) Порядок поощрения служащих Службы государственной безопасности Грузии и возложения на них дисциплинарной ответственности;

а.д) Порядок приема призывников в Службу государственной безопасности Грузии и прохождения ими службы;

а.е) Порядок хранения, ношения и применения специальных средств, находящихся на вооружении Службы государственной безопасности Грузии;

б) до 1 января 2016 года утвердить:

б.а) форменную одежду и атрибутику служащих Службы государственной безопасности Грузии;

б.б) образцы нагрудного знака, медальона и медали Службы государственной безопасности Грузии и Порядок награждения служащих;

б.в) Порядок хранения и ношения огнестрельного оружия, находящегося в распоряжении служащих Службы государственной безопасности Грузии;

б.г) Перечень огнестрельного оружия и боеприпасов, имеющихся на вооружении у служащих Службы государственной безопасности Грузии.

6. До 1 сентября 2015 года Службе государственной безопасности Грузии создать соответствующую комиссию (комиссии), которая (которые) обеспечит (обеспечат) инвентаризацию и учет переданных/полученных от Министерства внутренних дел Грузии имущества (в том числе – недвижимое имущество, материально-техническая база и иное имущество) и служебной документации (в том числе – соответствующие архивные материалы и другая документация) в соответствии с законодательством Грузии.

7. В договорах о государственных закупках, оформленных в 2015 году Агентством государственной безопасности (департамент) и Департаментом контрразведки Министерства внутренних дел Грузии, с 1 августа 2015 года в качестве закупщика определить Службу государственной безопасности Грузии.

8. До издания/принятия надлежащих правовых актов деятельность Службы государственной безопасности Грузии регулируется соответствующими правовыми актами, регулирующими деятельность Министерства внутренних дел Грузии.

9. До 1 августа 2015 года Министру юстиции Грузии определить подследственность Службы государственной безопасности Грузии.

 

Статья 52. Заключительные положения

1. Настоящий Закон, кроме статей первой–50 настоящего Закона, ввести в действие по опубликовании.

2. Статьи первую–50 настоящего Закона ввести в действие с 1 августа 2015 года.

3. С 1 августа 2015 года объявить утратившим силу Закон Грузии «О Службе общественной безопасности» от 18 февраля 1998 года (Парламентис уцкебани №№ 11–12, 14.03.1998, с. 5).

 

 

Президент Грузии                                                                                                                                           Георгий Маргвелашвили

Кутаиси

8 июля 2015 года

№ 3921-вс

рб