Структура документа
View explanations
Связанный документы
Отметки документа
Консолидированный публикации
- Оригинал
- ●
- Английский
- ●
- Русский
- ●
- Параллельно Английский
- ●
- Параллельно Русский
- ●
- Параллельно Английский - Русский
Консолидированная версия (Окончательный вариант)
მუხლი 1. კანონის რეგულირების სფერო
ეს კანონი აწესრიგებს საქართველოს პრეზიდენტის, საქართველოს პარლამენტის, მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანოს – საკრებულოს, მუნიციპალიტეტის აღმასრულებელი ორგანოს – მერის არჩევნების, რეფერენდუმისა და პლებისციტის მომზადებასა და ჩატარებასთან დაკავშირებულ ურთიერთობებს, ადგენს არჩევნებში მონაწილეთა უფლებებს, ვალდებულებებსა და გარანტიებს, საარჩევნო/სარეფერენდუმო კამპანიის ხარჯების კანონიერებისა და გამჭვირვალობის უზრუნველყოფის წესს, საქართველოს საარჩევნო ადმინისტრაციის შექმნის წესსა და უფლებამოსილებას, აგრეთვე ამ კანონით გათვალისწინებულ შემთხვევაში დავის განხილვისა და პასუხისმგებლობის დაკისრების წესს.
საქართველოს 2014 წლის 7 მარტის ორგანული კანონი №2093 - ვებგვერდი, 14.03.2014წ.
საქართველოს 2017 წლის 26 ივლისის ორგანული კანონი №1232 - ვებგვერდი, 29.07.2017წ.
საქართველოს 2020 წლის 2 ივლისის ორგანული კანონი №6723 – ვებგვერდი, 03.07.2020წ.
ამ კანონის მიზნებისათვის მასში გამოყენებულ ტერმინებს აქვს შემდეგი მნიშვნელობა:
ა) რეფერენდუმი – საერთო-სახალხო გამოკითხვა საყოველთაო, თანასწორი და ნების პირდაპირი გამოვლენის მიზნით, ფარული კენჭისყრით, განსაკუთრებით მნიშვნელოვანი სახელმწიფოებრივი საკითხების საბოლოოდ გადასაწყვეტად, რომელიც იმართება საქართველოს მთელ ტერიტორიაზე;
ბ) პლებისციტი – ფარული კენჭისყრის გზით საერთო-სახალხო გამოკითხვა განსაკუთრებით მნიშვნელოვან სახელმწიფოებრივ საკითხებზე ამომრჩეველთა ან მათი ნაწილის აზრის გასაგებად, რომლის შედეგები სახელმწიფო ხელისუფლების ორგანოებისათვის სარეკომენდაციო ხასიათისაა;
გ) არჩევნები – საარჩევნო პროცესი, რომლის დანიშნულება და შედეგია საჯარო ხელისუფლების წარმომადგენლობითი ორგანოებისა და საჯარო ხელისუფლების თანამდებობის პირთა არჩევა;
დ) საერთო არჩევნები – მორიგი ან რიგგარეშე არჩევნები:
დ.ა) მორიგი არჩევნები – არჩევნები, რომელიც ტარდება საჯარო ხელისუფლების წარმომადგენლობითი ორგანოს ან საჯარო ხელისუფლების თანამდებობის პირის უფლებამოსილების ვადის გასვლის გამო საქართველოს კონსტიტუციით, ამ კანონით, აფხაზეთისა და აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკების კონსტიტუციებითა და სათანადო კანონებით დადგენილ ვადებში;
დ.ბ) რიგგარეშე არჩევნები – არჩევნები, რომელიც ტარდება საჯარო ხელისუფლების წარმომადგენლობითი ორგანოს ან საჯარო ხელისუფლების თანამდებობის პირის უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტის გამო;
ე) შუალედური არჩევნები – შესაბამის საარჩევნო ოლქში მაჟორიტარული საარჩევნო სისტემით, ამ კანონით დადგენილი წესით ჩატარებული არჩევნები, რომელიც ტარდება ხელისუფლების წარმომადგენლობითი ორგანოს შემადგენლობის შესავსებად;
ვ) ხელახალი არჩევნები – არჩევნები, რომლებიც მორიგი არჩევნებისათვის დადგენილი წესით ხელახლა ტარდება:
ვ.ა) თუ მაჟორიტარული საარჩევნო სისტემით ჩატარებულ არჩევნებში მონაწილეობდა ერთი კანდიდატი და ამ კანონით დადგენილი წესით მოიხსნა მისი კანდიდატურა;
ვ.ბ) თუ პროპორციული საარჩევნო სისტემით ჩატარებულ არჩევნებში მონაწილე ვერც ერთმა საარჩევნო სუბიექტმა ვერ გადალახა საარჩევნო ბარიერი, ან არჩევნები არჩატარებულად გამოცხადდა საარჩევნო ოლქების ნახევარზე მეტში;
ვ.გ) თუ არჩევნების შედეგები ბათილად იქნა ცნობილი სასამართლოს გადაწყვეტილებით;
ზ) განმეორებითი კენჭისყრა – კენჭისყრა, რომელიც განმეორებით იმართება იმ საარჩევნო უბანში (უბნებში), რომელშიც (რომლებშიც) ბათილად იქნა ცნობილი კენჭისყრის შედეგი;
თ) არჩევნების მეორე ტური – კენჭისყრა, რომელიც იმართება ამ კანონით განსაზღვრულ შემთხვევებსა და ვადებში, როდესაც არჩევნების პირველ ტურში გამარჯვებული ვერ გამოვლინდა;
ი) არჩევნების (კენჭისყრის) დღე – საერთო, შუალედური ან ხელახალი არჩევნების ჩატარების დღე, ასევე მეორე ტურის, განმეორებითი კენჭისყრის დღე;
ი 1) საარჩევნო პერიოდი/სარეფერენდუმო პერიოდი − არჩევნების/რეფერენდუმის დანიშვნის შესახებ გამოცემული სამართლებრივი აქტის ამოქმედების დღიდან შესაბამისი საარჩევნო კომისიის მიერ არჩევნების/რეფერენდუმის საბოლოო შედეგების შემაჯამებელი ოქმის გამოქვეყნების დღის ჩათვლით დროის მონაკვეთი;
კ) პროპორციული საარჩევნო სისტემით ჩატარებული არჩევნები – საქართველოს პარლამენტისა და მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანოს – საკრებულოს წევრების არჩევნები პარტიული სიების საფუძველზე;
ლ) მაჟორიტარული საარჩევნო სისტემით ჩატარებული არჩევნები – მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანოს – საკრებულოს წევრების არჩევნები მაჟორიტარული ერთმანდატიანი საარჩევნო ოლქების მიხედვით;
მ) საარჩევნო უფლება – აქტიური და პასიური საარჩევნო უფლება;
ნ) აქტიური საარჩევნო უფლება – საქართველოს მოქალაქის უფლება, ხმის მიცემის მეშვეობით მონაწილეობა მიიღოს საჯარო ხელისუფლების წარმომადგენლობით ორგანოში ხალხის წარმომადგენელთა ასარჩევად და საჯარო ხელისუფლების თანამდებობის დასაკავებლად ჩატარებულ საყოველთაო არჩევნებში, რეფერენდუმში, პლებისციტში;
ო) პასიური საარჩევნო უფლება – საქართველოს მოქალაქის უფლება, კენჭი იყაროს საჯარო ხელისუფლების წარმომადგენლობით ორგანოში ასარჩევად და საჯარო ხელისუფლების თანამდებობის დასაკავებლად;
ო 1) არჩევნებში/რეფერენდუმში მონაწილეთა ხმები − ამომრჩეველთა ხმების რაოდენობა, რომელიც დგინდება საარჩევნო ყუთში/ყუთებში არსებული ნამდვილი საარჩევნო ბიულეტენების ჯამის მიხედვით და არ მოიცავს ბათილად ცნობილი საარჩევნო ბიულეტენებით მიღებულ ხმებს;
პ) საარჩევნო რეგისტრაცია – შესაბამისი საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარის მიერ პარტიების, ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფების, პარტიული სიების, მერობისა და საკრებულოს მაჟორიტარული წესით წარდგენილ ცალკეულ კანდიდატთა რეგისტრაცია არჩევნებში მონაწილეობის უფლების მიღების მიზნით;
ჟ) საარჩევნო სუბიექტობის კანდიდატი – პირი, რომელიც არჩევნებში მონაწილეობის მიზნით წარდგენილია რეგისტრაციისათვის შესაბამის საარჩევნო კომისიაში;
რ) საარჩევნო სუბიექტი – შესაბამისი საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარის მიერ რეგისტრირებული პარტია, ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფი, საჯარო ხელისუფლების წარმომადგენლობითი ორგანოს წევრობის კანდიდატი, საჯარო ხელისუფლების თანამდებობის კანდიდატი;
რ1) (ამოღებულია - 02.07.2020, №6723);
ს) საქართველოს საარჩევნო ადმინისტრაცია – საქართველოს ცენტრალური საარჩევნო კომისია (შემდგომ − ცესკო) და მისი აპარატი, აფხაზეთისა და აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკების უმაღლესი საარჩევნო კომისიები (შემდგომ − უსკო) და მათი აპარატები, საოლქო და საუბნო საარჩევნო კომისიები;
ტ) საარჩევნო ადმინისტრაციის მოხელე – საარჩევნო კომისიის წევრი და აპარატის თანამშრომელი;
უ) პარტია – „მოქალაქეთა პოლიტიკური გაერთიანებების შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის შესაბამისად მოქმედი მოქალაქეთა პოლიტიკური გაერთიანება, რომელიც ცესკოს თავმჯდომარის მიერ რეგისტრირებულია არჩევნებში მონაწილეობის მიზნით;
უ1) (ამოღებულია - 02.07.2020, №6723);
ფ) (ამოღებულია - 21.07.2018, №3266);
ქ) საქართველოს პრეზიდენტობის კანდიდატი – საქართველოს პრეზიდენტის არჩევნებში მონაწილეობის მიზნით ცესკოს მიერ რეგისტრირებული, საარჩევნო კოლეგიის არანაკლებ 30 წევრის მიერ წარდგენილი საქართველოს მოქალაქე;
ღ) მერობის კანდიდატი – მერის არჩევნებში მონაწილეობის მიზნით შესაბამისი საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარის მიერ რეგისტრირებული საქართველოს მოქალაქე;
ყ) პარტიული სიით წარდგენილი კანდიდატი – საქართველოს პარლამენტის, მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანოს – საკრებულოს არჩევნებში მონაწილეობის მიზნით შესაბამისი საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარის მიერ რეგისტრირებულ პარტიულ სიაში შეყვანილი საქართველოს მოქალაქე;
შ) მაჟორიტარი კანდიდატი – მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანოს – საკრებულოს არჩევნებში მონაწილეობის მიზნით შესაბამისი საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარის მიერ რეგისტრირებული, პარტიის/ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფის მიერ საარჩევნო ოლქში წარდგენილი საქართველოს მოქალაქე;
ჩ) საარჩევნო ოლქი – სამოქმედო ტერიტორია (ადმინისტრაციული საარჩევნო დანაყოფი), რომელშიც ხორციელდება არჩევნებისა და რეფერენდუმის ორგანიზება და ტარდება არჩევნები და რეფერენდუმი;
ც) (ამოღებულია - 21.07.2018, №3266);
ძ) ადგილობრივი მაჟორიტარული საარჩევნო ოლქი – ერთმანდატიანი საარჩევნო ოლქი, რომელიც იქმნება მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანოს – საკრებულოს წევრების მაჟორიტარული წესით ასარჩევად;
წ) საარჩევნო უბანი – ადმინისტრაციული საარჩევნო დანაყოფი, რომელიც იქმნება საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით, კენჭისყრისა და ხმების დათვლისათვის არჩევნებისა და რეფერენდუმის გამართვისას;
ჭ) მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანო – საკრებულო; საქართველოს დედაქალაქის – თბილისის საკრებულო, თვითმმართველი თემის საკრებულო, თვითმმართველი ქალაქის საკრებულო;
ჭ 1) მუნიციპალიტეტის აღმასრულებელი ორგანო – მერი;
ხ) პოლიტიკური თანამდებობის პირი – საქართველოს პრეზიდენტი, საქართველოს პარლამენტის წევრი, საქართველოს პრემიერ-მინისტრი, საქართველოს მთავრობის სხვა წევრები და მათი მოადგილეები, აფხაზეთისა და აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკების უმაღლესი წარმომადგენლობითი ორგანოების წევრები, აფხაზეთისა და აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკების მთავრობათა ხელმძღვანელები, მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანოს − საკრებულოს წევრი და აღმასრულებელი ორგანო − მერი, სახელმწიფო რწმუნებული;
ჯ) პოლიტიკური/წინასაარჩევნო რეკლამა – მასობრივი ინფორმაციის საშუალებებში (შემდგომ – მედია) გასული ისეთი შინაარსის რეკლამა, რომელიც მიზნად ისახავს საარჩევნო სუბიექტის არჩევისთვის ხელის შეწყობას/ხელის შეშლას, რომელშიც ნაჩვენებია საარჩევნო სუბიექტი ან/და მისი არჩევნებში მონაწილეობის რიგითი ნომერი და რომელიც შეიცავს წინასაარჩევნო კამპანიის ნიშნებს, ან მოწოდებას სარეფერენდუმოდ/საპლებისციტოდ გამოტანილი საკითხის გადაწყვეტის სასარგებლოდ ან საწინააღმდეგოდ;
ჰ) წინასაარჩევნო კამპანია – საარჩევნო სუბიექტის/საარჩევნო სუბიექტობის კანდიდატის მიერ არჩევნებში მონაწილეობისა და გამარჯვების მიზნით ჩატარებულ ღონისძიებათა ერთობლიობა;
ჰ1 ) წინასაარჩევნო აგიტაცია – ამომრჩეველთა მოწოდება საარჩევნო სუბიექტის/საარჩევნო სუბიექტობის კანდიდატის მხარდასაჭერად ან საწინააღმდეგოდ, აგრეთვე ნებისმიერი საჯარო მოქმედება, რომელიც ხელს უწყობს ან ხელს უშლის მის არჩევას, ან/და რომელიც შეიცავს წინასაარჩევნო კამპანიის ნიშნებს, მათ შორის, წინასაარჩევნო ღონისძიების ორგანიზებაში/ჩატარებაში მონაწილეობა, საარჩევნო მასალების შენახვა ან გავრცელება, მხარდამჭერთა სიებზე მუშაობა, პოლიტიკური პარტიების წარმომადგენლობებში ყოფნა;
ჰ2 ) საარჩევნო/სარეფერენდუმო კამპანიის ხარჯები – საარჩევნო სუბიექტის/რეფერენდუმში მონაწილის საარჩევნო/სარეფერენდუმო კამპანიისათვის განკუთვნილი ფულადი სახსრების ერთობლიობა, ასევე უსასყიდლოდ მიღებული ყველა სახის საქონელი და მომსახურება (ასახული საბაზრო ფასებით), გარდა ამ კანონით დადგენილი წესით მიღებული უფასო სარეკლამო დროის ღირებულებისა;
ჰ3 ) საარჩევნო/სარეფერენდუმო კამპანიის ხარჯებთან დაკავშირებული ინფორმაცია – ინფორმაცია საარჩევნო/სარეფერენდუმო კამპანიის ხარჯების, უსასყიდლოდ მიღებული ყველა სახის საქონლისა და მომსახურების, შემოწირულების წყაროს, ოდენობის და მიღების თარიღის შესახებ;
ჰ4) საარჩევნო შემოწირულება – საარჩევნო/სარეფერენდუმო კამპანიის დროს შესაბამისი საარჩევნო სუბიექტის ანგარიშზე ჩარიცხული ფულადი თანხა, აგრეთვე უსასყიდლოდ მიღებული ყველა სახის მატერიალური ფასეულობა და მომსახურება, გარდა ამ კანონით დადგენილი წესით მიღებული უფასო საეთერო დროის ღირებულებისა და კანონით დადგენილ შემთხვევაში სახელმწიფოს მიერ გამოყოფილი თანხისა;
ჰ5) საარჩევნო დოკუმენტაცია – საარჩევნო კომისიაში შესული და საარჩევნო კომისიიდან გასული განცხადება, საჩივარი, წერილი, ოქმი, საარჩევნო ბიულეტენი, სპეციალური კონვერტი, საქართველოს საარჩევნო ადმინისტრაციის სამართლებრივი აქტი, საკონტროლო ფურცელი, სარეგისტრაციო ჟურნალი, ამომრჩეველთა სია, ამომრჩევლის ბარათი, საარჩევნო კომისიის წევრის ახსნა-განმარტება;
ჰ 6) ბიომეტრიული რეგისტრაცია − ამ კანონით დადგენილი წესით ბიომეტრიული ფოტოსურათის გადაღება და პირადი მონაცემების აღრიცხვა (ანკეტირება), აგრეთვე საქართველოს მოქალაქის პირადობის ელექტრონული მოწმობის ან საქართველოს მოქალაქის ბიომეტრიული პასპორტის ფლობა, გარდა იმ შემთხვევისა, როცა პირზე ეს დოკუმენტი გაიცა ამ კანონით დადგენილი წესით ბიომეტრიული რეგისტრაციის გავლის შემდეგ;
ჰ 7) სააგიტაციო მასალა – პლაკატი, დროშა და ნებისმიერი სხვა მასალა, რომლებზედაც გამოსახულია საარჩევნო სუბიექტი/საარჩევნო სუბიექტობის კანდიდატი ან/და მისი არჩევნებში მონაწილეობის რიგითი ნომერი;
ჰ 8) სააგენტო – საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს მმართველობის სფეროში მოქმედი საჯარო სამართლის იურიდიული პირი − სახელმწიფო სერვისების განვითარების სააგენტო;
ჰ 9) მხარდაჭერის მიმღები – საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის მე-12 მუხლის მე-4 და მე-5 ნაწილებით განსაზღვრული პირები;
ჰ 10) კენჭისყრის შენობა – შენობა ან შენობის ნაწილი, რომელშიც განთავსებულია საუბნო საარჩევნო კომისიის კენჭისყრის ოთახი;
ჰ11) ფოტოასლი – ასლის გადამღები მოწყობილობით გადაღებული ასლი;
ჰ12) საარჩევნო კოლეგია − საქართველოს პრეზიდენტის არჩევის მიზნით 300 წევრისგან შემდგარი სპეციალური ორგანო, რომლის შემადგენლობა დამტკიცებულია ცესკოს განკარგულებით.
საქართველოს 2013 წლის 2 7 ივლისის ორგანული კანონი № 878 – ვებგვერდი, 07 .0 8 .2013წ.
საქართველოს 2013 წლის 25 ივლისის ორგანული კანონი №864 - ვებგვერდი, 19.08.2013წ.
მუხლი 3. არჩევნების, რეფერენდუმისა და პლებისციტის ჩატარების ძირითადი პრინციპები
საქართველოში არჩევნების, რეფერენდუმისა და პლებისციტის ჩატარების ძირითადი პრინციპებია:
ა) არჩევნებში/რეფერენდუმში/პლებისციტში მონაწილეობის საყოველთაო უფლება:
ა.ა) აქტიური საარჩევნო უფლება აქვს საქართველოს ყველა მოქალაქეს, რომელსაც არჩევნების/რეფერენდუმის/პლებისციტის დღემდე შეუსრულდა ან იმ დღეს უსრულდება 18 წელი და რომელიც აკმაყოფილებს ამ კანონით დადგენილ პირობებს, გარდა იმ პირებისა, რომლებსაც საქართველოს კონსტიტუციით ან/და მის შესაბამისად ამ კანონით შეზღუდული აქვთ აქტიური საარჩევნო უფლება;
ა.ბ) პასიური საარჩევნო უფლება აქვს საქართველოს ყველა მოქალაქეს, რომლებიც აკმაყოფილებენ ამ კანონით დადგენილ პირობებს, გარდა იმ პირებისა, რომლებსაც საქართველოს კონსტიტუციით, ამ კანონით, „ნარკოტიკული დანაშაულის წინააღმდეგ ბრძოლის შესახებ“ საქართველოს კანონითა და „სქესობრივი თავისუფლებისა და ხელშეუხებლობის წინააღმდეგ მიმართულ დანაშაულთან ბრძოლის შესახებ“ საქართველოს კანონით შეზღუდული აქვთ პასიური საარჩევნო უფლება;
ა.გ) არჩევნებში, რეფერენდუმსა და პლებისციტში მონაწილეობის უფლება არა აქვს საქართველოს მოქალაქეს, რომელიც სასამართლოს განაჩენით განსაკუთრებით მძიმე დანაშაულისთვის იმყოფება სასჯელის აღსრულების დაწესებულებაში ან სასამართლოს გადაწყვეტილებით ცნობილია მხარდაჭერის მიმღებად და მოთავსებულია შესაბამის სტაციონარულ სამედიცინო დაწესებულებაში;
ბ) თანასწორი საარჩევნო უფლება:
ბ.ა) არჩევნებში, რეფერენდუმსა და პლებისციტში ამომრჩევლები თანასწორ საფუძველზე მონაწილეობენ;
ბ.ბ) ერთი და იმავე საარჩევნო ოლქის ყველა ამომრჩეველს ხმათა თანაბარი რაოდენობა აქვს;
გ) პირდაპირი საარჩევნო უფლება:
გ.ა) საქართველოში არჩევნები პირდაპირია;
გ.ბ) საქართველოს პარლამენტის წევრს, თვითმმართველი ქალაქის/თვითმმართველი თემის საკრებულოს წევრს, თვითმმართველი ქალაქის/თვითმმართველი თემის მერს ამომრჩევლები ირჩევენ უშუალოდ;
გ.გ) საქართველოს პრეზიდენტს საარჩევნო კოლეგია ირჩევს დებატების გარეშე ღია კენჭისყრით;
დ) კენჭისყრის ფარულობა და ამომრჩევლის ნების თავისუფალი გამოვლენა:
დ.ა) საქართველოში არჩევნები, რეფერენდუმი და პლებისციტი ტარდება ფარული კენჭისყრით, გარდა საქართველოს პრეზიდენტის არჩევნებისა;
დ.ბ) აკრძალულია ამომრჩევლის იძულება, დაშინება და ხმის მიცემის ფარულობის დარღვევა. აღნიშნული ქმედება იწვევს დამრღვევის სისხლისსამართლებრივ პასუხისმგებლობას.
ამ კანონით დადგენილი წესით და მისი მიზნებიდან გამომდინარე, საქართველოს საარჩევნო ადმინისტრაციის, საარჩევნო სუბიექტების, სახელმწიფო ხელისუფლებისა და მუნიციპალიტეტის ორგანოების საქმიანობა ხორციელდება ღიად და საჯაროდ.
მუხლი 5. ამ კანონით დადგენილი ვადების ათვლა
1. ამ კანონით დადგენილი ყველა ვადა საარჩევნო პერიოდში, მათ შორის, სასამართლოსთვის მიმართვისა და სასამართლოს მიერ გადაწყვეტილების მიღების ვადები, გულისხმობს კალენდარულ დღეებს (საქართველოს შრომის კანონმდებლობით დადგენილი უქმე და დასვენების დღეების ჩათვლით).
2. სიტყვები − „მოცემული დღიდან N დღეში“, „მოცემული დღიდან N დღის ვადაში“, „მოცემული დღიდან არა უადრეს/არა უგვიანეს N დღისა“, „მოცემული დღიდან არა უადრეს/არა უგვიანეს მე-N დღისა“ − გულისხმობს დღეთა ათვლას მითითებული დღის მომდევნო დღიდან.
3. სიტყვები − „მოცემულ დღემდე N დღით ადრე“, „მოცემულ დღემდე არა უადრეს/არა უგვიანეს N დღისა“, „მოცემულ დღემდე არა უადრეს/არა უგვიანეს მე-N დღისა“ − გულისხმობს დღეთა ათვლას მითითებული დღის წინა დღიდან.
4. თუ ამ კანონით სხვა რამ არ არის დადგენილი, ჩასატარებელი არჩევნებისათვის/რეფერენდუმისათვის ღონისძიებებისა და პროცედურების საწყისი ვადები აითვლება არჩევნების/რეფერენდუმის დანიშვნის შესახებ სამართლებრივი აქტის ძალაში შესვლის დღიდან.
საქართველოს 2018 წლის 21 ივლისის ორგანული კანონი №3269 – ვებგვერდი, 27.07.2018წ.
მუხლი 6. არჩევნების/რეფერენდუმის/პლებისციტის დღის უქმე დღედ გამოცხადება
არჩევნები/რეფერენდუმი/პლებისციტი შეიძლება ჩატარდეს კვირის ნებისმიერ დღეს. საერთო არჩევნების/რეფერენდუმის/პლებისციტის დღე უქმე დღეა. შუალედური არჩევნების/მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანოს რიგგარეშე არჩევნების/მუნიციპალიტეტის აღმასრულებელი ორგანოს რიგგარეშე არჩევნების დღე უქმე დღეა მხოლოდ შესაბამისი საარჩევნო ოლქის (ოლქების) სამოქმედო ტერიტორიაზე.
საქართველოს 2017 წლის 26 ივლისის ორგანული კანონი №1274 - ვებგვერდი, 29.07.2017წ.
საქართველოს 2020 წლის 2 ივლისის ორგანული კანონი №6723 – ვებგვერდი, 03.07.2020წ.
თავი II. საქართველოს საარჩევნო ადმინისტრაცია და მისი უფლებამოსილებები
მუხლი 7 . საქართველოს საარჩევნო ადმინისტრაციის სტატუსი, სისტემა და შემადგენლობა
1. საქართველოს საარჩევნო ადმინისტრაცია არის დამოუკიდებელი ადმინისტრაციული ორგანო, რომელიც თავისი უფლებამოსილების ფარგლებში დამოუკიდებელია სხვა სახელმწიფო ორგანოებისაგან და იქმნება ამ კანონის შესაბამისად. საქართველოს საარჩევნო ადმინისტრაციის უფლებამოსილება და შექმნის წესი განისაზღვრება ამ კანონით.
2. საქართველოს საარჩევნო ადმინისტრაცია შედგება:
ა) ცესკოსა და მისი აპარატისგან;
ბ) უსკოსა და მისი აპარატისგან;
გ) საოლქო საარჩევნო კომისიებისგან;
დ) საუბნო საარჩევნო კომისიებისგან.
3. საქართველოს საარჩევნო ადმინისტრაციის უმაღლესი ორგანოა ცესკო, რომელიც თავისი უფლებამოსილების ფარგლებში ხელმძღვანელობს და აკონტროლებს ყველა დონის საარჩევნო კომისიებს და უზრუნველყოფს საქართველოს საარჩევნო კანონმდებლობის ერთგვაროვან გამოყენებას საქართველოს მთელ ტერიტორიაზე.
4. თუ ერთდროულად ტარდება საერთო და აჭარის უმაღლესი საბჭოს არჩევნები, საოლქო და საუბნო საარჩევნო კომისიების ფუნქციებს ასრულებენ საერთო არჩევნებისთვის ჩამოყალიბებული საოლქო და საუბნო საარჩევნო კომისიები.
5. ცესკოსა და უსკოს აპარატების თანამშრომლები (გარდა შრომითი ხელშეკრულებით დასაქმებული პირებისა) საჯარო მოხელეები არიან და მათზე ვრცელდება „საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონი.
საქართველოს 2015 წლის 27 ოქტომბრის ორგანული კანონი №4392 - ვებგვერდი, 11.11.2015წ.
საქართველოს 2016 წლის 21 დეკემბრის ორგანული კანონი №168 - ვებგვერდი, 28.12.2016წ.
მუხლი 8. საარჩევნო კომისიის მუშაობის წესი
1. საარჩევნო კომისიის მუშაობის წესი განისაზღვრება ამ კანონითა და შესაბამისი კომისიის რეგლამენტით, რომელსაც დადგენილებით იღებს ცესკო.
2. საარჩევნო კომისიის სხდომა მოიწვევა კომისიის თავმჯდომარის მიერ ან მისი მოადგილის მოთხოვნით.
3. სხდომა უფლებამოსილია, თუ მას ესწრება საარჩევნო კომისიის სრული შემადგენლობის უმრავლესობა.
31. საარჩევნო კომისიის სრული შემადგენლობა არის ამ კანონის შესაბამისად არჩეულ კომისიის წევრთა რაოდენობისა და იმ პარტიების მიერ დანიშნულ კომისიის წევრთა რაოდენობის ჯამი, რომლებსაც ამ კანონის შესაბამისად მოპოვებული აქვთ საარჩევნო კომისიის წევრის დანიშვნის უფლება.
4. საარჩევნო კომისიის გადაწყვეტილება მიღებულად ჩაითვლება, თუ მას მხარს დაუჭერს სხდომაზე დამსწრეთა უმრავლესობა (თუ ამ კანონით უფრო მაღალი კვორუმი არ არის დადგენილი), მაგრამ არანაკლებ საარჩევნო კომისიის სრული შემადგენლობის ერთი მესამედისა. საარჩევნო კომისია გადაწყვეტილებებს, რომლებიც შეეხება ქვემდგომი საარჩევნო კომისიების მიერ მიღებული გადაწყვეტილებების, მათ შორის, საარჩევნო ოლქის/უბნის შედეგების გაუქმებას, საუბნო საარჩევნო კომისიიდან შემოსული პაკეტების გახსნასა და საარჩევნო ბიულეტენების გადათვლას, იღებს სხდომაზე დამსწრეთა არანაკლებ ორი მესამედი.
41. თუ ცესკომ თავის სხდომაზე კენჭისყრის შედეგად ვერ მიიღო ის გადაწყვეტილება, რომლის მისაღებად ცესკოს სრული შემადგენლობის არანაკლებ ორი მესამედის მხარდაჭერაა საჭირო, ცესკოს ამ გადაწყვეტილებას იმავე სხდომაზე კენჭი ხელახლა ეყრება. ამ შემთხვევაში ცესკოს აღნიშნული გადაწყვეტილება მიღებულად ჩაითვლება, თუ მას მხარს დაუჭერს ცესკოს სრული შემადგენლობის უმრავლესობა.
5. ხმების თანაბრად გაყოფის შემთხვევაში გადამწყვეტია სხდომის თავმჯდომარის ხმა.
6. საარჩევნო კომისიის სხდომაზე საკადრო საკითხი წყდება კომისიის სრული შემადგენლობის უმრავლესობით, თუ ამ კანონით სხვა რამ არ არის დადგენილი.
7. სხდომაზე დგება ოქმი, რომელსაც ხელს აწერენ სხდომის თავმჯდომარე და საარჩევნო კომისიის მდივანი.
8. სხდომის ოქმი ფორმდება სხდომიდან 1 დღის ვადაში.
9. საარჩევნო კომისიის წევრს, რომელიც არ ეთანხმება კომისიის გადაწყვეტილებას, უფლება აქვს, წერილობით გამოთქვას განსხვავებული აზრი, რომელიც ერთვის ოქმს. ამასთანავე, განსხვავებული აზრის მქონე წევრი ვალდებულია პატივი სცეს და დაემორჩილოს კომისიის მიერ მიღებულ გადაწყვეტილებას. მას არა აქვს უფლება, თავისი ქმედებით/უმოქმედობით ხელი შეუშალოს ამ გადაწყვეტილების აღსრულებას.
10. საარჩევნო კომისია საარჩევნო დოკუმენტაციის მიღებას, გაცემასა და რეგისტრაციას ახორციელებს სამუშაო დღის 18 საათამდე, გარდა ამ კანონით გათვალისწინებული შემთხვევებისა.
11. განცხადების/საჩივრის მიღებისას საარჩევნო კომისიის სარეგისტრაციო ჟურნალსა და განმცხადებლისთვის/მომჩივნისთვის გადაცემულ ცნობაში აღინიშნება მისი მიღების თარიღი და დრო. კომისია განიხილავს განცხადებას/საჩივარს და იღებს სათანადო გადაწყვეტილებას.
12. საარჩევნო კომისიისგან რაიმე საბუთის მიღებას განმცხადებელი ადასტურებს სარეგისტრაციო ჟურნალში ხელმოწერით.
13. საარჩევნო კომისია არ განიხილავს განცხადებას/საჩივარს, თუ შესაბამისი საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარეს გამოცემული აქვს განკარგულება განცხადების/საჩივრის განუხილველად დატოვების შესახებ.
14. საარჩევნო დოკუმენტაცია ხელმისაწვდომია ყველასთვის, გარდა საქართველოს კანონმდებლობით გათვალისწინებული შემთხვევებისა. საარჩევნო კომისია ვალდებულია საარჩევნო დოკუმენტაცია და არჩევნების შესახებ ინფორმაცია მათი მოთხოვნიდან 2 დღის ვადაში, ხოლო თუ აღნიშნული ინფორმაციის გაცემა მეტ დროს მოითხოვს − საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსით დადგენილი წესით გააცნოს ყველა დაინტერესებულ პირს. საარჩევნო დოკუმენტაციისა და არჩევნების შესახებ ინფორმაციის ასლების მოთხოვნის შემთხვევაში საფასურის ოდენობა და გადახდის წესი რეგულირდება საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად.
15. საარჩევნო კომისიის სხდომა ღიაა. მასზე დასწრების უფლება აქვთ მხოლოდ ზემდგომი საარჩევნო კომისიის წევრებსა და კომისიის წარმომადგენლებს, შესაბამისი და ზემდგომი საარჩევნო კომისიების აპარატების თანამშრომლებს, შესაბამის კომისიაში აკრედიტებულ მედიის წარმომადგენლებს, საარჩევნო სუბიექტების თითო წარმომადგენელს შესაბამის კომისიაში, შესაბამის კომისიაში რეგისტრირებულ ადგილობრივი დამკვირვებელი ორგანიზაციის თითო დამკვირვებელს, ცესკოში რეგისტრირებულ საერთაშორისო ორგანიზაციის არაუმეტეს 2 დამკვირვებელს თარჯიმანთან ერთად. საარჩევნო კომისიის მუშაობისათვის ხელის შეშლისა და წესრიგის დარღვევის შემთხვევაში დამრღვევის (მათ შორის, კომისიის წევრის) საარჩევნო კომისიის სხდომიდან გაძევების საკითხზე გადაწყვეტილებას იღებს საარჩევნო კომისია, რაც აღინიშნება სხდომის ოქმში. დამრღვევის საარჩევნო კომისიის სხდომიდან გაძევება გულისხმობს მის საარჩევნო კომისიის შენობიდან/კენჭისყრის შენობიდან გაძევებასაც. დამრღვევის საარჩევნო კომისიის შენობიდან გაძევების საკითხზე გადაწყვეტილებას განკარგულებით იღებს შესაბამისი კომისიის თავმჯდომარე.
16. კენჭისყრის შენობაში ყოფნის უფლება აქვთ:
ა) ცესკოს, საოლქო და საუბნო საარჩევნო კომისიების წევრებს;
ბ) ცესკოს და საოლქო საარჩევნო კომისიების წარმომადგენლებს;
გ) შესაბამის საუბნო საარჩევნო კომისიაში რეგისტრირებულ საარჩევნო სუბიექტის წარმომადგენელს;
დ) პრესისა და მასობრივი ინფორმაციის სხვა საშუალებების შესაბამის საარჩევნო კომისიაში რეგისტრირებულ წარმომადგენლებს;
ე) დამკვირვებლებს.
17. კენჭისყრის შენობაში ყოფნის უფლების მქონე ყველა პირი უნდა ატარებდეს მისი ვინაობისა და სტატუსის აღმნიშვნელ სამკერდე ნიშანს (მოწმობას).
18. საარჩევნო კომისიის მუშაობისათვის ხელის შეშლისა და წესრიგის დარღვევის შემთხვევაში დამრღვევის ადმინისტრაციის შენობიდან გაძევების საკითხზე გადაწყვეტილებას განკარგულებით იღებს კომისიის თავმჯდომარე, ხოლო სხდომის მიმდინარეობისას სხდომიდან გაძევების საკითხზე გადაწყვეტილებას იღებს საარჩევნო კომისია, რაც აღინიშნება სხდომის ოქმში.
181. თუ საარჩევნო კომისიის სხდომიდან, კომისიის შენობიდან, კენჭისყრის შენობიდან პირის გაძევების შესახებ გადაწყვეტილების ამ კანონით დადგენილი წესით მიღების შემთხვევაში ეს პირი ნებაყოფლობით არ ასრულებს აღნიშნულ გადაწყვეტილებას, კომისიის თავმჯდომარე მიმართავს პოლიციას. პოლიცია ვალდებულია დაუყოვნებლივ აღასრულოს პირის გაძევების შესახებ გადაწყვეტილება.
19. საარჩევნო კომისიის წევრი ვალდებულია შესაბამისი კომისიის წევრად დანიშვნის (არჩევის) დღიდან მიიღოს მონაწილეობა მის საქმიანობაში.
20. საოლქო/საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრი ვალდებულია ხელი მოაწეროს კენჭისყრის ან არჩევნების შედეგების შემაჯამებელ ოქმს, ხოლო თუ იგი არ ეთანხმება ოქმში შეტანილ მონაცემებს, უფლებამოსილია ეს მიუთითოს კენჭისყრის ან არჩევნების შედეგების შემაჯამებელი ოქმის სათანადო გრაფაში და განსხვავებული აზრი წერილობით დაურთოს ოქმს. განსხვავებული აზრის გამოთქმის შემთხვევაშიც საოლქო/საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრი ვალდებულია ხელი მოაწეროს კენჭისყრის შედეგების შემაჯამებელ ოქმს კომისიის წევრის ხელმოწერისათვის განკუთვნილ სათანადო გრაფაში.
21. საარჩევნო კომისიის წევრი არ არის მისი დამნიშვნელი/ამრჩევი სუბიექტის წარმომადგენელი. იგი თავის საქმიანობაში დამოუკიდებელია და ემორჩილება მხოლოდ საქართველოს კონსტიტუციას, კანონსა და შესაბამის კანონქვემდებარე აქტებს. საარჩევნო კომისიის წევრზე ზემოქმედება ან მის საქმიანობაში ჩარევა გადაწყვეტილების მიღებაზე ზეგავლენის მიზნით აკრძალულია და ისჯება კანონით.
22. თუ საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარესა და თავმჯდომარის მოადგილეს ერთდროულად ან კომისიის მდივანს დროებით არ შეუძლიათ ამ კანონით განსაზღვრული მოვალეობების შესრულება, ამავე კანონის თანახმად კი, ამ დროს შესასრულებელია ისეთი მოქმედება, რომელიც კომისიის თავმჯდომარის ან მდივნის განსაკუთრებულ უფლებამოსილებას მიეკუთვნება, კომისია თავისი შემადგენლობიდან შესაბამისი თანამდებობის პირების არჩევისთვის ამ კანონით დადგენილი წესით დაუყოვნებლივ ირჩევს კომისიის თავმჯდომარის ან მდივნის მოვალეობის შემსრულებელს. კომისიის თავმჯდომარის მოვალეობის შემსრულებლის უფლებამოსილება შეწყდება, როგორც კი კომისიის თავმჯდომარე ან თავმჯდომარის მოადგილე შეძლებს თავისი უფლებამოსილების განხორციელებას, ხოლო კომისიის მდივნის მოვალეობის შემსრულებლის უფლებამოსილება შეწყდება, როგორც კი მდივანი შეძლებს თავისი უფლებამოსილების განხორციელებას.
23. თუ საარჩევნო კომისიას არ ჰყავს არც თავმჯდომარე და არც თავმჯდომარის მოადგილე, კომისიის სხდომას საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარის ასარჩევად იწვევს და მის არჩევამდე თავმჯდომარეობს კომისიის მდივანი, ხოლო თუ კომისიას არც მდივანი არ ჰყავს, კომისიის სხდომას იწვევს და საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარის არჩევამდე თავმჯდომარეობს კომისიის უხუცესი წევრი.
24. ცესკოს თავმჯდომარის არყოფნის შემთხვევაში ცესკოს თავმჯდომარის უფლებამოსილებას ახორციელებს ცესკოს თავმჯდომარის მოადგილე. ცესკოს თავმჯდომარისა და ცესკოს თავმჯდომარის მოადგილის ერთდროულად არყოფნის შემთხვევაში ცესკოს თავმჯდომარის უფლებამოსილებას ახორციელებს ცესკოს მდივანი. ცესკოს თავმჯდომარეს უფლება აქვს, ცესკოს თავმჯდომარის მოადგილეს ან ცესკოს მდივანს დაავალოს ცესკოს თავმჯდომარის უფლებამოსილების განხორციელება. სხვა საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარის არყოფნის შემთხვევაში ან ამ საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარის დავალებით აღნიშნული საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარის უფლებამოსილებას ახორციელებს იმავე საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარის მოადგილე.
25. კენჭისყრის შენობაში ყოფნის უფლების მქონე პირს, კენჭისყრის კაბინის გარდა, აგრეთვე საარჩევნო კომისიის სხდომაზე დასწრების უფლების მქონე პირს საარჩევნო პროცესისათვის/საარჩევნო კომისიის სხდომის მუშაობისათვის ხელის შეშლის გარეშე შეუძლიათ აწარმოონ ფოტოვიდეოგადაღება. აკრძალულია ისეთი ინფორმაციის ან მონაცემების ფოტოვიდეოგადაღება ან სხვაგვარი დამუშავება, რომელიც/რომლებიც, ამ კანონის შესაბამისად, არ განეკუთვნება საჯარო ინფორმაციას, გარდა იმ შემთხვევისა, როდესაც ეს ფოტოვიდეოგადაღება ან დამუშავება გათვალისწინებულია ამ კანონით.
საქართველოს 2017 წლის 26 ივლისის ორგანული კანონი №1274 - ვებგვერდი, 29.07.2017წ.
საქართველოს 2018 წლის 21 ივლისის ორგანული კანონი №3269 – ვებგვერდი, 27.07.2018წ.
საქართველოს 2020 წლის 2 ივლისის ორგანული კანონი №6723 – ვებგვერდი, 03.07.2020წ.
საქართველოს 2021 წლის 28 ივნისის ორგანული კანონი №703 – ვებგვერდი, 29.06.2021წ.
საქართველოს 2024 წლის 19 მარტის ორგანული კანონი №4089 – ვებგვერდი, 25.03.2024წ.
საქართველოს 2024 წლის 27 ივნისის ორგანული კანონი №4341 – ვებგვერდი, 03.07.2024წ.
1. საარჩევნო/ სარეფერენდუმო პერიოდში, გარდა შუალედური არჩევნების პერიოდისა, ცესკოს და საოლქო საარჩევნო კომისიების წევრებსა და ხელმძღვანელ პირებს, ასევე ცესკოს აპარატისა და საჯარო სამართლის იურიდიული პირის − საარჩევნო სისტემების განვითარების, რეფორმებისა და სწავლების ცენტრის თანამშრომლებს ეძლევათ თანამდებობრივი სარგოს ორმაგი ოდენობა.
11. ამ მუხლის პირველი პუნქტით გათვალისწინებული თანამდებობრივი სარგოს ორმაგი ოდენობა შუალედური არჩევნების პერიოდში ეძლევათ მხოლოდ იმ საარჩევნო ოლქის საოლქო საარჩევნო კომისიის წევრებსა და ხელმძღვანელ პირებს, რომელშიც იმართება შუალედური არჩევნები.
2. საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრებსა და ხელმძღვანელ პირებს არჩევნების დღემდე 30-ე დღიდან ზემდგომი საოლქო საარჩევნო კომისიის არჩევნების შედეგების შემაჯამებელი ოქმების შედგენამდე ეძლევათ შრომის ანაზღაურება არჩევნების ჩასატარებლად გამოყოფილი ფულადი სახსრებიდან.
3. ცესკოს, საოლქო და საუბნო საარჩევნო კომისიების ხელმძღვანელ პირთა და წევრთა და ცესკოს აპარატის თანამშრომელთა შრომის ანაზღაურების ოდენობას განსაზღვრავს ცესკო „საჯარო დაწესებულებაში შრომის ანაზღაურების შესახებ“ საქართველოს კანონის შესაბამისად.
4. საოლქო საარჩევნო კომისიის დროებითი წევრის, საოლქო საარჩევნო კომისიის დამხმარე ან ტექნიკური პერსონალის წევრის, საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრის საქმიანობა ან/და შრომის ანაზღაურება არ შეიძლება გახდეს მისი სოციალურად დაუცველი ოჯახების მონაცემთა ერთიან ბაზაში რეგისტრაციის შეფერხების, შეჩერების ან შეწყვეტის საფუძველი, მისთვის საქართველოს კანონმდებლობით გათვალისწინებული სოციალური დახმარების, სოციალური გასაცემლის ან/და სახელმწიფო გასაცემლის მიცემის შეფერხების საფუძველი, მასზე საქართველოს კანონმდებლობით განსაზღვრული სოციალური შეღავათის გავრცელების შეფერხების საფუძველი, მისთვის აღნიშნული სოციალური დახმარების, სოციალური გასაცემლის, სახელმწიფო გასაცემლის ან/და სოციალური შეღავათის შემცირების, შეჩერების ან შეწყვეტის საფუძველი ან/და მისი საქართველოს კანონმდებლობით გათვალისწინებულ დასაქმების ხელშეწყობის სახელმწიფო პროგრამაში ან/და ამ პროგრამის ქვეპროგრამაში მონაწილეობის შეფერხების, შეჩერების ან შეწყვეტის საფუძველი. საოლქო საარჩევნო კომისიის დროებითი წევრის, საოლქო საარჩევნო კომისიის დამხმარე ან ტექნიკური პერსონალის წევრის, საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრის შრომის ანაზღაურება არ ჩაითვლება იმ შემოსავალში, რომელმაც შესაძლებელია მის საზიანოდ გავლენა მოახდინოს მის სოციალურად დაუცველი ოჯახების მონაცემთა ერთიან ბაზაში რეგისტრაციაზე, მისთვის ზემოაღნიშნული სოციალური დახმარების, სოციალური გასაცემლის ან/და სახელმწიფო გასაცემლის მიცემაზე, მასზე ზემოხსენებული სოციალური შეღავათის გავრცელებაზე ან/და მის ზემოაღნიშნულ სახელმწიფო პროგრამაში ან/და ამ პროგრამის ქვეპროგრამაში მონაწილეობაზე.
5. საარჩევნო პერიოდში ამავე პერიოდისათვის დაქირავებული, ცესკოსა და უსკოს აპარატების, სწავლების ცენტრის თანამშრომლების, საოლქო საარჩევნო კომისიის დამხმარე და ტექნიკური პერსონალის, საოლქო საარჩევნო კომისიის დროებითი და საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრთა და საარჩევნო სუბიექტთა წარმომადგენლების ანაზღაურება არ ექვემდებარება „დაგროვებითი პენსიის შესახებ“ საქართველოს კანონით გათვალისწინებული საპენსიო შენატანების გადახდას.
საქართველოს 2012 წლის 2 6 დეკემბრის ორგანული კანონი №157 – ვებგვერდი, 30.12.2012წ.
1. ცესკო შედგება არაუმეტეს 17 წევრისგან. მათ შორის არიან ცესკოს თავმჯდომარე, ცესკოს თავმჯდომარის მოადგილე და ცესკოს მდივანი. ცესკოს თავმჯდომარე იმავდროულად არის ცესკოს წევრი. ცესკოს თავმჯდომარის უფლებამოსილების შეწყვეტა იმავდროულად იწვევს მისი, როგორც ცესკოს წევრის, უფლებამოსილების შეწყვეტას.
2. ცესკოს 7 წევრს ამ კანონითა და საქართველოს პარლამენტის რეგლამენტით დადგენილი წესით ირჩევს საქართველოს პარლამენტი ან ნიშნავს საქართველოს პრეზიდენტი, ხოლო ცესკოს არაუმეტეს 9 წევრს ამ კანონით დადგენილი წესით ნიშნავენ პარტიები.
3. ცესკოს წევრობის კანდიდატს საქართველოს პარლამენტს ასარჩევად წარუდგენს საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარე ამ მუხლისა და საქართველოს პარლამენტის რეგლამენტის შესაბამისად. ცესკოს წევრობის კანდიდატი საქართველოს პარლამენტის რეგლამენტით დადგენილი წესით შეირჩევა ღია კონკურსით.
4. ცესკოს წევრობის კანდიდატი/საქართველოს პრეზიდენტის მიერ ცესკოს წევრად დანიშნული პირი უნდა იყოს საქართველოს ქმედუნარიანი მოქალაქე 25 წლის ასაკიდან, რომელიც არის უპარტიო, ბოლო 5 წლის განმავლობაში არ ყოფილა საარჩევნო კომისიაში პარტიის მიერ დანიშნული წევრი, საარჩევნო სუბიექტი, საარჩევნო სუბიექტის წარმომადგენელი ან რომელიმე პარტიის შემომწირველი, აქვს უმაღლესი განათლება, თავისუფლად ფლობს საქართველოს სახელმწიფო ენას, აკმაყოფილებს „საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონის 27-ე მუხლის მე-2 პუნქტის მოთხოვნებს და აქვს არანაკლებ 5 წლის შრომითი გამოცდილება და საარჩევნო ადმინისტრაციის მოხელის სერტიფიკატი.
5. ცესკოს წევრად არ შეიძლება აირჩეს/დაინიშნოს:
ა) პირი, რომელსაც არ აქვს საარჩევნო ადმინისტრაციის მოხელის სერტიფიკატი;
ბ) პირი, რომელიც საქართველოს საარჩევნო კანონმდებლობის დარღვევის გამო საარჩევნო კომისიამ ან სასამართლომ გაათავისუფლა საქართველოს საარჩევნო ადმინისტრაციაში დაკავებული თანამდებობიდან, – თანამდებობიდან გათავისუფლების დღიდან 4 წლის განმავლობაში;
გ) პირი, რომელიც საქართველოს საარჩევნო კანონმდებლობის დარღვევის გამო სასამართლომ ცნო ადმინისტრაციულ სამართალდამრღვევად, – სასამართლოს გადაწყვეტილების კანონიერ ძალაში შესვლიდან 4 წლის განმავლობაში;
დ) ნასამართლევი პირი;
ე) საარჩევნო სუბიექტი/საარჩევნო სუბიექტობის კანდიდატი, მისი წარმომადგენელი;
ვ) დამკვირვებელი.
6. თუ საქართველოს პარლამენტის რეგლამენტით გათვალისწინებულ შემთხვევაში განმეორებითი კენჭისყრის შედეგად ცესკოს წევრი (რომელიმე წევრი) არ აირჩა, კენჭისყრიდან არაუგვიანეს 1 კვირისა საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარე ცესკოს წევრის (წევრების) დანიშვნის მიზნით საქართველოს პრეზიდენტს უგზავნის ცესკოს წევრობის კანდიდატის (კანდიდატების) შესარჩევ ღია კონკურსში მონაწილე პირთა სიას (ცესკოს წევრად ახალარჩეული პირი ამ სიაში არ შეიყვანება) და შესაბამის საკონკურსო დოკუმენტაციას. საქართველოს პრეზიდენტი უფლებამოსილია აღნიშნული სიისა და დოკუმენტაციის მიღებიდან 1 კვირაში ამ სიაში მყოფ პირთაგან 5 წლის ვადით დანიშნოს ცესკოს იმდენი ან იმაზე ნაკლები წევრი, ცესკოს რამდენი წევრიც დარჩა საქართველოს პარლამენტს ასარჩევი. ამასთანავე, ცესკოს წევრის დანიშვნის შესახებ საქართველოს პრეზიდენტის განკარგულებაში უნდა მიეთითოს, აღნიშნული წევრი ცესკოს რომელი ასარჩევი წევრის თანამდებობაზე ინიშნება.
7. საქართველოს პარლამენტის მიერ არჩეული/საქართველოს პრეზიდენტის მიერ დანიშნული ცესკოს წევრის უფლებამოსილების ვადაა 5 წელი. თუ ცესკოს მოქმედი წევრის უფლებამოსილების ვადის გასვლამდე ცესკოს ახალი წევრი საქართველოს პარლამენტმა არ აირჩია/საქართველოს პრეზიდენტმა არ დანიშნა, ცესკოს მოქმედი წევრის უფლებამოსილების ვადა გრძელდება ცესკოს ახალი წევრის არჩევამდე/საქართველოს პრეზიდენტის მიერ დანიშვნამდე.
8. ცესკოს თავმჯდომარეს საქართველოს პარლამენტი ირჩევს/საქართველოს პრეზიდენტი ნიშნავს ცესკოს წევრის საქართველოს პარლამენტის მიერ არჩევისთვის/საქართველოს პრეზიდენტის მიერ დანიშვნისთვის ამ კანონითა და საქართველოს პარლამენტის რეგლამენტით დადგენილი წესით. ცესკოს თავმჯდომარეობის კანდიდატი/საქართველოს პრეზიდენტის მიერ ცესკოს თავმჯდომარედ დანიშნული პირი უნდა აკმაყოფილებდეს ამ მუხლის მე-4 და მე-5 პუნქტების მოთხოვნებს.
9. ცესკოს თავმჯდომარის უფლებამოსილების ვადაა 5 წელი. თუ ცესკოს მოქმედი თავმჯდომარის უფლებამოსილების ვადის გასვლამდე ცესკოს ახალი თავმჯდომარე საქართველოს პარლამენტმა არ აირჩია/საქართველოს პრეზიდენტმა არ დანიშნა, ცესკოს მოქმედი თავმჯდომარის უფლებამოსილების ვადა გრძელდება ცესკოს ახალი თავმჯდომარის არჩევამდე/საქართველოს პრეზიდენტის მიერ დანიშვნამდე.
10. ცესკოს წევრის/ცესკოს თავმჯდომარის არჩევის შესახებ საქართველოს პარლამენტის დადგენილება მისი მიღებიდან 7 დღეში წარედგინება ცესკოს. ცესკოს წევრის/ცესკოს თავმჯდომარის დანიშვნის შესახებ საქართველოს პრეზიდენტის განკარგულება მისი გამოცემიდან 7 დღეში წარედგინება ცესკოს.
საქართველოს 2015 წლის 27 ოქტომბრის ორგანული კანონი №4392 - ვებგვერდი, 11.11.2015წ.
საქართველოს 2016 წლის 21 დეკემბრის ორგანული კანონი №168 - ვებგვერდი, 28.12.2016წ.
საქართველოს 2017 წლის 26 ივლისის ორგანული კანონი №1274 - ვებგვერდი, 29.07.2017წ.
საქართველოს 2021 წლის 28 ივნისის ორგანული კანონი №703 – ვებგვერდი, 29.06.2021წ.
საქართველოს 2021 წლის 30 დეკემბრის ორგანული კანონი №1348 – ვებგვერდი, 06.01.2022წ.
საქართველოს 2023 წლის 3 ივლისის ორგანული კანონი №3464 – ვებგვერდი, 10.07.2023წ.
საქართველოს 2024 წლის 19 მარტის ორგანული კანონი №4089 – ვებგვერდი, 25.03.2024წ.
მუხლი 11. ცესკოს თავმჯდომარის მოადგილისა და ცესკოს მდივნის არჩევის წესი
1. ცესკოს თავმჯდომარეს ჰყავს 1 მოადგილე. ცესკოს თავმჯდომარის მოადგილე, ცესკოს მდივანი უნდა აირჩეს საქართველოს პარლამენტის მიერ არჩეულ/საქართველოს პრეზიდენტის მიერ დანიშნულ ცესკოს წევრთაგან. ცესკოს თავმჯდომარის მოადგილის, ცესკოს მდივნის კანდიდატურის დასახელების უფლება აქვს ცესკოს არანაკლებ 2 წევრს. ერთი და იმავე კანდიდატურის დასახელება შეიძლება მხოლოდ ორჯერ.
2. თუ ცესკოს თავმჯდომარის მოადგილე, ცესკოს მდივანი ვერ აირჩა, მის არჩევამდე აღნიშნული თანამდებობის პირის მოვალეობას ასრულებს ცესკოს ის წევრი, რომელმაც არჩევისას ყველაზე მეტი ხმა მიიღო, ხოლო ხმათა თანაბრობის შემთხვევაში – მათგან წილისყრით გამოვლენილი პირი.
საქართველოს 2021 წლის 28 ივნისის ორგანული კანონი №703 – ვებგვერდი, 29.06.2021წ.
საქართველოს 2024 წლის 19 მარტის ორგანული კანონი №4089 – ვებგვერდი, 25.03.2024წ.
საქართველოს 2015 წლის 27 ოქტომბრის ორგანული კანონი №4392 - ვებგვერდი, 11.11.2015წ.
საქართველოს 2016 წლის 22 ივნისის ორგანული კანონი №5438 - ვებგვერდი, 12.07.2016წ.
საქართველოს 2016 წლის 21 დეკემბრის ორგანული კანონი №168 - ვებგვერდი, 28.12.2016წ.
საქართველოს 2018 წლის 21 ივლისის ორგანული კანონი №3269 – ვებგვერდი, 27.07.2018წ.
საქართველოს 2018 წლის 6 დეკემბრის ორგანული კანონი №3907 – ვებგვერდი, 14.12.2018წ.
საქართველოს 2021 წლის 28 ივნისის ორგანული კანონი №703 – ვებგვერდი, 29.06.2021წ.
საქართველოს 2021 წლის 30 დეკემბრის ორგანული კანონი №1348 – ვებგვერდი, 06.01.2022წ.
საქართველოს 2023 წლის 3 ივლისის ორგანული კანონი №3464 – ვებგვერდი, 10.07.2023წ.
საქართველოს 2024 წლის 19 მარტის ორგანული კანონი №4089 – ვებგვერდი, 25.03.2024წ.
მუხლი 13. პარტიების მიერ ცესკოს წევრების დანიშვნისა და მათთვის უფლებამოსილების შეწყვეტის წესი
1. პარტიას უფლება აქვს, დანიშნოს ცესკოს 1 წევრი, თუ პარტია ცესკოს თავმჯდომარის მიერ რეგისტრირებული იყო საქართველოს პარლამენტის არჩევნებში მონაწილეობის მიზნით და მას ამ კანონის 125-ე მუხლის მე-4, მე-5 და მე-9 პუნქტების შესაბამისად მიეკუთვნა საქართველოს პარლამენტის წევრის მანდატი.
2. თუ ამ მუხლის პირველი პუნქტით გათვალისწინებული პარტიების რაოდენობა 9-ზე მეტია, ცესკოს წევრის დანიშვნისას უპირატესობა ენიჭება იმ პარტიას, რომელმაც საქართველოს პარლამენტის არჩევნებში უფრო მეტი ხმა მიიღო.
3. თუ პარტიებმა საქართველოს პარლამენტის არჩევნებში ხმების თანაბარი რაოდენობა მიიღეს, ცესკოს წევრის დანიშვნისას უპირატესობა ენიჭება იმ პარტიას, რომელმაც საარჩევნო რეგისტრაცია უფრო ადრე გაიარა.
31. პარტიის მიერ დანიშნული ცესკოს წევრი უნდა აკმაყოფილებდეს ამ კანონის მე-10 მუხლის მე-5 პუნქტის მოთხოვნებს.
4. პარტიას უფლება აქვს, გამოიწვიოს მის მიერ დანიშნული ცესკოს წევრი. დაუშვებელია მისი გამოწვევა არჩევნების დანიშვნიდან ამ არჩევნების საბოლოო შედეგების შეჯამებამდე. პარტიას უფლება აქვს, აღნიშნული ვადის განმავლობაში ცესკოს ახალი წევრი დანიშნოს მხოლოდ მის მიერ დანიშნული ცესკოს წევრის გადადგომის ან გარდაცვალების შემთხვევაში.
საქართველოს 2021 წლის 28 ივნისის ორგანული კანონი №704 – ვებგვერდი, 29.06.2021წ.
საქართველოს 2021 წლის 28 ივნისის ორგანული კანონი №703 – ვებგვერდი, 29.06.2021წ.
საქართველოს 2024 წლის 19 მარტის ორგანული კანონი №4089 – ვებგვერდი, 25.03.2024წ.
მუხლი 14. ცესკოს უფლებამოსილება
1. ცესკო:
ა) თავისი უფლებამოსილების ფარგლებში უზრუნველყოფს არჩევნების, რეფერენდუმისა და პლებისციტის გამართვას, საქართველოს მთელ ტერიტორიაზე აკონტროლებს საქართველოს საარჩევნო კანონმდებლობის შესრულებას და უზრუნველყოფს მის ერთგვაროვნად გამოყენებას;
ბ) დადგენილებით იღებს საქართველოს საარჩევნო ადმინისტრაციის რეგლამენტს;
ბ1) დადგენილებით განსაზღვრავს ცესკოს წევრებისა და საოლქო საარჩევნო კომისიების არჩეულ წევრთა შრომით ურთიერთობასთან დაკავშირებულ და სამსახურებრივი შეუთავსებლობის საკითხებს;
ბ 2) თავისი უფლებამოსილების ფარგლებში უზრუნველყოფს საქართველოს პრეზიდენტის მორიგი, ხელახალი და რიგგარეშე არჩევნების გამართვას;
გ) გამონაკლის შემთხვევაში, თუ შეუძლებელი გახდა ამ კანონით დადგენილი გარკვეული მოთხოვნების შესრულება/ვადების დაცვა, უფლებამოსილია დადგენილებით განსაზღვროს ჩასატარებელი არჩევნების/გასამართი კენჭისყრის საარჩევნო ღონისძიებები და ვადები; ასევე, აუცილებლობის შემთხვევაში, ამ კანონის შესაბამისად, საქართველოს პრეზიდენტს წარუდგინოს წინადადება არჩევნების ახალი თარიღის დანიშვნის თაობაზე;
დ) განკარგულებით განსაზღვრავს პენიტენციურ დაწესებულებაში ხმის მიცემის უფლების მქონე ბრალდებულთა/მსჯავრდებულთა ინფორმირების პირობებსა და წესს;
ე) ამ კანონით დადგენილი წესის შესაბამისად, განკარგულებით ქმნის საარჩევნო ოლქებს ან/და აზუსტებს მათ საზღვრებს;
ვ) აუცილებლობის შემთხვევაში, ამ კანონით გათვალისწინებულ საკითხთა გადასაწყვეტად, უფლებამოსილია განკარგულებით, რომელიც მიიღება სრული შემადგენლობის სულ ცოტა ორი მესამედით, შექმნას სპეციალური ჯგუფი, განსაზღვროს მისი უფლებამოსილების ფარგლები და მოქმედების ვადა;
ზ) თუ ქვემდგომი საარჩევნო კომისია არ ან ვერ ასრულებს საქართველოს კანონმდებლობით დაკისრებულ მოვალეობას, უფლებამოსილია განკარგულებით, რომელიც მიიღება სრული შემადგენლობის სულ ცოტა ორი მესამედით, უფლებამოსილება შეუწყვიტოს ამ კომისიას და შექმნას დროებითი ჯგუფი, რომელსაც კომისიის ხელახლა შექმნამდე დაეკისრება მისი უფლებამოსილების განხორციელება;
თ) ამ კანონით განსაზღვრული ვადების შესაბამისად განკარგულებით ადგენს საარჩევნო ღონისძიებათა გრაფიკს;
ი) განკარგულებით ნიშნავს რიგგარეშე, ხელახალ და შუალედურ არჩევნებს, განმეორებით კენჭისყრას, არჩევნების მეორე ტურს;
კ) საკუთარი ინიციატივით ან განცხადების/საჩივრის საფუძველზე, ამ კანონით საარჩევნო დავების განხილვისათვის დადგენილი წესით ამოწმებს საარჩევნო კომისიების, მათი თანამდებობის პირების გადაწყვეტილებებისა და აქტების კანონიერებას და დარღვევის გამოვლენის შემთხვევაში განკარგულებით ბათილად ცნობს ან ცვლის მათ; განკარგულებით იღებს გადაწყვეტილებას შესაბამისი საუბნო საარჩევნო კომისიიდან შემოსული პაკეტების გახსნისა და საარჩევნო ბიულეტენების/ამომრჩეველთა სიების ხელახლა დათვლის შესახებ. საარჩევნო ბიულეტენების ხელახლა დათვლის შემთხვევაში ცესკომ ეს უნდა აცნობოს ყველა საარჩევნო სუბიექტსა და დამკვირვებელ ორგანიზაციას, რომელთა წარმომადგენლებიც ესწრებოდნენ ბიულეტენების დათვლას საარჩევნო უბანზე, და მათი სურვილის შემთხვევაში უზრუნველყოს მათი წარმომადგენლების დასწრება ხელახლა დათვლის პროცესზე;
კ 1) განკარგულებით განსაზღვრავს საარჩევნო კოლეგიაში პოლიტიკური პარტიების მიერ დასასახელებელ წევრთა კვოტებს;
კ2) განკარგულებით ამტკიცებს საარჩევნო კოლეგიის შემადგენლობას საქართველოს კონსტიტუციითა და ამ კანონით დადგენილი წესით;
კ3) განკარგულებით რეგისტრაციაში ატარებს საქართველოს პრეზიდენტობის კანდიდატს;
ლ) საოლქო და საუბნო საარჩევნო კომისიების კენჭისყრის შედეგების შემაჯამებელი ოქმების საფუძველზე, საქართველოს საარჩევნო კანონმდებლობის დარღვევების თაობაზე სასამართლოს საბოლოო გადაწყვეტილების გათვალისწინებით ადგენს საქართველოს პარლამენტის არჩევნების (პარტიული სიებით), ქალაქ თბილისის საკრებულოს პროპორციული წესით გამართული არჩევნების, ქალაქ თბილისის მერის არჩევნების, რეფერენდუმის/პლებისციტის შედეგებს, რის თაობაზედაც დგება ცესკოს არჩევნების შედეგების შემაჯამებელი ოქმი;
ლ 1) ადგენს საქართველოს პრეზიდენტის არჩევნების შედეგებს, რის თაობაზედაც დგება ცესკოს საქართველოს პრეზიდენტის არჩევნების შედეგების შემაჯამებელი ოქმი;
მ) განკარგულებით ანიჭებს არჩევნების/რეფერენდუმის/პლებისციტის დამკვირვებლის სტატუსს ამ კანონში აღნიშნულ არასამეწარმეო (არაკომერციულ) იურიდიულ პირს, აგრეთვე საერთაშორისო ორგანიზაციას, სხვა სახელმწიფოში რეგისტრირებულ ორგანიზაციას, სხვა სახელმწიფოს ხელისუფლების ორგანოთა წარმომადგენლების ჯგუფს;
ნ) დადგენილებით განსაზღვრავს არჩევნების, რეფერენდუმისა და პლებისციტის გამართვისათვის სახელმწიფოს მიერ გამოყოფილი თანხის განაწილებისა და გამოყენების წესს;
ნ 1) განკარგულებით განსაზღვრავს საოლქო საარჩევნო კომისიების დამხმარე და ტექნიკური პერსონალის რაოდენობას და თანამდებობრივი სარგოების მინიმალურ და მაქსიმალურ ოდენობებს;
ნ2) (ამოღებულია - 27.06.2024, №4341);
ო) განკარგულებით ადგენს საარჩევნო/სარეფერენდუმო/ საპლებისციტო ბიულეტენების ფორმას; საქართველოს პარლამენტის, საქართველოს პრეზიდენტის, ქალაქ თბილისის მერის, ქალაქ თბილისის საკრებულოს არჩევნებისა და სარეფერენდუმო/საპლებისციტო ბიულეტენების ტექსტებს; საარჩევნო ყუთების, საარჩევნო კონვერტებისა და საარჩევნო კომისიების ბეჭდების სახეებს; ამ კანონით განუსაზღვრელი, მაგრამ არჩევნების ორგანიზებისათვის საჭირო საარჩევნო საბუთების სახეს;
პ) ანგარიშვალდებულია საქართველოს პარლამენტის წინაშე, რომელსაც წარუდგენს ანგარიშს ყოველი არჩევნების შედეგების შეჯამებიდან 60 დღის ვადაში;
ჟ) უზრუნველყოფს საოლქო საარჩევნო კომისიებიდან მიღებული კენჭისყრის/არჩევნების შედეგების კომპიუტერულ დამუშავებას და დაუყოვნებლივ განთავსებას ცესკოს ვებგვერდზე, ხოლო ამ პუნქტის „კ“ ქვეპუნქტში აღნიშნული გადაწყვეტილების მიღების შემთხვევაში – მის ცესკოს ვებგვერდზე განთავსებასაც;
რ) წარმართავს საოლქო საარჩევნო კომისიების საქმიანობას, პერიოდულად ისმენს მათ ანგარიშებს;
ს) უზრუნველყოფს საინფორმაციო მასალის თავის ოფიციალურ ვებგვერდზე გამოქვეყნებას და გავრცელებას;
ტ) დადგენილებით იღებს საარჩევნო ადმინისტრაციის მოხელის სერტიფიცირების დებულებას და ცესკოს აპარატის თანამშრომელთა და საოლქო საარჩევნო კომისიის წევრების შესარჩევი კონკურსების დებულებებს;
უ) უზრუნველყოფს საჯარო სამართლის იურიდიული პირის – საარჩევნო სისტემების განვითარების, რეფორმებისა და სწავლების ცენტრის მიერ ჩატარებული სწავლების მონიტორინგს;
ფ) ამ კანონით დადგენილი წესით განიხილავს არჩევნებთან დაკავშირებულ განცხადებებსა და საჩივრებს და თავისი უფლებამოსილების ფარგლებში იღებს სათანადო გადაწყვეტილებას, მათ შორის, შესაბამისი საფუძვლის არსებობისას − გადაწყვეტილებას განცხადების/საჩივრის განუხილველად დატოვების შესახებ;
ქ) პასუხისმგებელია ამომრჩეველთა ერთიანი სიის ფორმირებისათვის, მისი კომპიუტერული დამუშავებისა და საჯარო ინფორმაციისთვის მიკუთვნებული ნაწილის (გვარი, სახელი; ფოტოსურათი; დაბადების თარიღი; მისამართი საქართველოს მოქალაქის პირადობის მოწმობის მიხედვით; საქართველოს ოკუპირებული ტერიტორიიდან იძულებით გადაადგილებული პირისთვის – აგრეთვე ფაქტობრივი საცხოვრებელი ადგილის მისამართი; მისამართის მითითების გარეშე რეგისტრირებული პირისთვის, საცხოვრებელი ადგილის მიხედვით რეგისტრაციიდან მოხსნილი პირისთვის და პირისთვის, რომლის რეგისტრაციაც ძალადაკარგულად გამოცხადდა სააგენტოს გადაწყვეტილებით – ფაქტობრივი საცხოვრებლის მისამართი; ამომრჩეველთა ერთიან სიაში ამომრჩევლის რეგისტრაციის თარიღი) ცესკოს ოფიციალურ ვებგვერდზე განთავსებისათვის. საარჩევნო უბნების იმ ამომრჩეველთა საარჩევნო სიები, რომლებიც ეთნიკურ უმცირესობებს მიეკუთვნებიან, ცესკოს ოფიციალურ ვებგვერდზე საარჩევნო პერიოდში მათთვის გასაგებ ენაზედაც უნდა განთავსდეს;
ღ) დადგენილებით განსაზღვრავს ამომრჩეველთა ერთიანი სიის ფორმირების დამატებით წესს და კენჭისყრის პროცედურებს;
ღ1) უფლებამოსილია დადგენილებით განსაზღვროს არჩევნებში საარჩევნო სუბიექტების, დამკვირვებელი ორგანიზაციებისა და მათ მიერ დანიშნული დამკვირვებლების, მედიის და მასობრივი ინფორმაციის საშუალებების წარმომადგენელთა მიერ ელექტრონული საშუალებებით განაცხადების წარდგენის, საარჩევნო რეგისტრაციის/აკრედიტაციის ჩატარების, პარტიების/საარჩევნო სუბიექტების წარმომადგენელთა მიერ ელექტრონული საშუალებებით კომისიის წევრთა და წარმომადგენელთა დანიშვნის შესახებ განცხადებების წარდგენისა და რეგისტრაციის წესი და პირობები, აგრეთვე სხვა საარჩევნო პროცედურებთან დაკავშირებული საკითხები, გარდა კენჭისყრის დღის პროცედურებისა;
ყ) ცესკოს თავმჯდომარის წარდგინების საფუძველზე განკარგულებით ამტკიცებს საშტატო ნუსხასა და ხარჯთაღრიცხვას;
ყ1) განკარგულებით ადგენს სამსახურებრივი მოვალეობის შესრულებისათვის საქართველოს საარჩევნო ადმინისტრაციისა და საჯარო სამართლის იურიდიული პირის – საარჩევნო სისტემების განვითარების, რეფორმებისა და სწავლების ცენტრის თანამშრომლების მიერ პირად საკუთრებაში არსებული სატრანსპორტო საშუალებების გამოყენებისა და საწვავით უზრუნველყოფის წესს;
შ) დადგენილებით ამტკიცებს საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრების სპეციალური სწავლების წესსა და პირობებს;
შ 1) დადგენილებით განსაზღვრავს საოლქო და საუბნო საარჩევნო კომისიების წევრებისათვის დისციპლინური პასუხისმგებლობის ვადაზე ადრე მოხსნის პირობებს;
ჩ) განკარგულებით ადგენს საოლქო საარჩევნო კომისიის არჩევნებთან/რეფერენდუმთან დაკავშირებული ხარჯების ანგარიშის ფორმას;
ც) აწარმოებს იმ საარჩევნო კომისიის წევრთა შესახებ მონაცემთა ბაზას , რომელთა მიერ საქართველოს საარჩევნო კანონმდებლობის დარღვევა დაადასტურა სასამართლომ ; რომლებიც საქართველოს საარჩევნო კანონმდებლობის დარღვევისათვის საარჩევნო კომისიამ ან სასამართლომ გაათავისუფლა საქართველოს საარჩევნო ადმინისტრაციაში დაკავებული თანამდებობიდან ; რომელთაც შეეფარდათ დისციპლინური პასუხისმგებლობის ზომა მათ მიერ სამსახურებრივი მოვალეობის ბრალეულად შეუსრულებლობისთვის ან არაჯეროვნად შესრულებისთვის ;
ც1) აწარმოებს სერტიფიკატის (საარჩევნო ადმინისტრაციის მოხელის სერტიფიკატის, საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრის სერტიფიკატის, საუბნო საარჩევნო კომისიის ხელმძღვანელი პირის სერტიფიკატის) მფლობელ პირთა მონაცემების ბაზას, რომელიც მუშავდება „პერსონალურ მონაცემთა დაცვის შესახებ“ საქართველოს კანონით დადგენილი მოთხოვნების შესაბამისად;
ძ) დადგენილებით ამტკიცებს საჯარო სამართლის იურიდიული პირის – საარჩევნო სისტემების განვითარების, რეფორმებისა და სწავლების ცენტრის დებულებას;
წ) დადგენილებით იღებს საარჩევნო ადმინისტრაციის მოხელეთა ეთიკის კოდექსს;
ჭ) განკარგულებით ამტკიცებს საქართველოს საარჩევნო ადმინისტრაციის მომავალი წლის საბიუჯეტო განაცხადს;
ხ) განკარგულებით ამტკიცებს საქართველოს საარჩევნო ადმინისტრაციის სტრატეგიულ და ყოველწლიურ სამოქმედო გეგმებს;
ჯ) განკარგულებით ადგენს საზღვარგარეთ დისლოცირებულ საქართველოს შეიარაღებულ ნაწილებში არჩევნების ჩატარების წესსა და ვადებს;
ჯ 1) დადგენილებით ადგენს მხარდამჭერთა სიების შევსებისა და შემოწმების დამატებით წესს;
ჯ 2) განკარგულებით ირჩევს ცესკოს წარმომადგენლებს და განსაზღვრავს მათ უფლებამოსილებებს;
ჯ3) ერთდროულად სხვადასხვა სახის არჩევნების ჩატარების შემთხვევაში განკარგულებით ადგენს საარჩევნო სუბიექტის რიგითი ნომრის განსაზღვრის დამატებით წესსა და ვადებს;
ჯ4) საქართველოს პარლამენტის არჩევნების დღემდე არაუგვიანეს 57-ე დღისა განკარგულებით განსაზღვრავს ნარკოლოგიური შემოწმების ჩატარების უფლების მქონე დაწესებულებათა ჩამონათვალს;
ჰ) განკარგულებით ადგენს მხარდამჭერთა ხელმოწერების მინიმალურ ოდენობას ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფის მიერ წარდგენილი კანდიდატებისთვის;
ჰ1) განკარგულებით განსაზღვრავს საარჩევნო კოლეგიის წევრებს, რომლებსაც შესაბამისი პოლიტიკური პარტიები მუნიციპალიტეტების წარმომადგენლობითი ორგანოების შემადგენლობიდან ასახელებენ ამ კანონით განსაზღვრული კვოტების შესაბამისად;
ჰ 2) ახორციელებს ამ კანონით მინიჭებულ სხვა უფლებამოსილებებს.
2. ცესკოს ყველა დადგენილება ქვეყნდება „საქართველოს საკანონმდებლო მაცნეში“ და შეიძლება გამოქვეყნდეს მასობრივი ინფორმაციის სხვა საშუალებებითაც. ცესკოს განკარგულება, რომელიც ეხება ამ მუხლის პირველი პუნქტის „ვ“–„მ“ ქვეპუნქტებში აღნიშნულ საკითხებს, ქვეყნდება მიღებიდან 3 დღის ვადაში.
3. ცესკო უფლებამოსილია მიიღოს დადგენილება ცესკოს კომპეტენციისთვის მიკუთვნებულ, ამ კანონითა და სხვა საკანონმდებლო აქტებით გაუთვალისწინებელ საარჩევნო და სხვა პროცედურებთან დაკავშირებულ საკითხებზედაც.
მუხლი 15. ცესკოს თავმჯდომარის, თავმჯდომარის მოადგილისა და ცესკოს მდივნის უფლებამოსილება
1. ცესკოს თავმჯდომარე საქართველოს საარჩევნო ადმინისტრაციის უმაღლესი თანამდებობის პირია.
2. ცესკოს თავმჯდომარე:
ა) ასრულებს სრულ ადმინისტრაციულ ფუნქციებს ცესკოში;
ბ) უძღვება ცესკოს სხდომას;
გ) განკარგავს ცესკოს ფინანსურ სახსრებს;
გ 1) „მოქალაქეთა პოლიტიკური გაერთიანებების შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის საფუძველზე განკარგულებით განსაზღვრავს პარტიების დაფინანსების ოდენობას;
გ2) განკარგულებით განსაზღვრავს საქართველოს საარჩევნო ადმინისტრაციაში შრომითი ხელშეკრულებით დასაქმებულ პირთა რიცხოვნობას;
დ) ამ კანონით დადგენილი წესით რეგისტრაციაში ატარებს არჩევნებში მონაწილე პარტიებს და ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფებს (ქალაქ თბილისის მერის არჩევნებისათვის), მათ წარმომადგენლებს ცესკოში;
ე) რეგისტრაციაში ატარებს პარტიულ სიებს და ქალაქ თბილისის მერობის კანდიდატებს;
ვ) სათანადო მოწმობებს აძლევს არჩევნებში მონაწილე პარტიებისა და ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფების (ქალაქ თბილისის მერის არჩევნებისათვის) წარმომადგენლებს;
ზ) სათანადო მოწმობებს აძლევს ქალაქ თბილისის მერობის კანდიდატებს;
ზ 1) (ამოღებულია - 28.06.2021, №703);
თ) სათანადო მოწმობას აძლევს არჩეულ საქართველოს პარლამენტის წევრს, ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის მერს და ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წევრს, საქართველოს პარლამენტის წევრისა და ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წევრის უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტის შემთხვევაში კი – მათ ადგილმონაცვლეებს;
ი) საქართველოს ახალარჩეული პარლამენტის დროებით სამანდატო კომისიას, ხოლო სათანადო მუდმივმოქმედი კომიტეტის შექმნის შემდეგ − ამ კომიტეტს გადასცემს პარლამენტის წევრად არჩეულ პირთა უფლებამოსილების შესამოწმებლად საჭირო დოკუმენტაციას;
კ) (ამოღებულია - 22.12.2022, №2475);
ლ) ცესკოს კანონით გათვალისწინებული უფლებამოსილებისთვის მიკუთვნებული საკითხების გარდა, ცესკოს თავმჯდომარის ბრძანების საფუძველზე, ადმინისტრაციული და საფინანსო ფუნქციების შესრულებას განსაზღვრული ვადით ავალებს ცესკოს სტრუქტურული ერთეულის ხელმძღვანელს;
მ) საარჩევნო ადმინისტრაციის რეგლამენტის შესაბამისად დავალებას აძლევს თავმჯდომარის მოადგილეს, კომისიის მდივანს, კომისიის სხვა წევრებსა და კომისიის აპარატის მოსამსახურეებს;
ნ) ახორციელებს საქართველოს საარჩევნო კანონმდებლობით მინიჭებულ სხვა უფლებამოსილებებს.
3. ცესკოს თავმჯდომარის მოადგილე:
ა) ამ კანონის მე-8 მუხლის 24-ე პუნქტის შესაბამისად ახორციელებს ცესკოს თავმჯდომარის უფლებამოსილებას;
ბ) ცესკოს თავმჯდომარის განკარგულებით და ცესკოს თანხმობით ახორციელებს ცესკოს თავმჯდომარის ცალკეულ უფლებამოსილებებს (განკარგულებით ზუსტად უნდა განისაზღვროს მინიჭებული უფლებამოსილების ფარგლები და ვადა).
4. ცესკოს მდივანი:
ა) ანაწილებს ცესკოში შეტანილ საარჩევნო საბუთებსა და ცესკოს სახელზე შესულ კორესპონდენციას;
ბ) განკარგულებით რეგისტრაციაში ატარებს საქართველოს პარლამენტისა და მუნიციპალიტეტის ორგანოთა არჩევნებში მონაწილე პარტიის და ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფის (ქალაქ თბილისის მერის არჩევნებისათვის) წარმომადგენლებს საოლქო საარჩევნო კომისიებში და აძლევს მათ სათანადო მოწმობებს;
ბ 1) განკარგულებით რეგისტრაციაში ატარებს მუნიციპალიტეტის ორგანოთა არჩევნებში მონაწილე პარტიის და ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფის (ქალაქ თბილისის მერის არჩევნებისათვის) წარმომადგენლებს საოლქო საარჩევნო კომისიებში და აძლევს მათ სათანადო მოწმობებს;
გ) განკარგულებით რეგისტრაციაში ატარებს არჩევნების/რეფერენდუმის/პლებისციტის დამკვირვებლის სტატუსის მქონე არასამეწარმეო (არაკომერციული) იურიდიული პირის/საერთაშორისო ორგანიზაციის მიერ ცესკოში დანიშნულ დამკვირვებლებს, სხვა სახელმწიფოს ხელისუფლების ორგანოთა მიერ წარგზავნილ დამკვირვებლებს და აძლევს მათ დამკვირვებლის მოწმობებს;
დ) განკარგულებით ახორციელებს მედიის წარმომადგენლების აკრედიტაციას და აძლევს მათ სააკრედიტაციო ბარათებს;
ე) ადგენს არჩევნების შედეგების შემაჯამებელ ოქმებს;
ე1) ამ კანონის მე-8 მუხლის 24-ე პუნქტის შესაბამისად ახორციელებს ცესკოს თავმჯდომარის უფლებამოსილებას;
ვ) ახორციელებს საქართველოს საარჩევნო კანონმდებლობით მინიჭებულ სხვა უფლებამოსილებებს.
საქართველოს 2016 წლის 22 ივნისის ორგანული კანონი №5438 - ვებგვერდი, 12.07.2016წ.
საქართველოს 2017 წლის 26 ივლისის ორგანული კანონი №1274 - ვებგვერდი, 29.07.2017წ.
საქართველოს 2018 წლის 21 ივლისის ორგანული კანონი №3266 – ვებგვერდი, 13.08.2018წ.
საქართველოს 2020 წლის 2 ივლისის ორგანული კანონი №6723 – ვებგვერდი, 03.07.2020წ.
საქართველოს 2021 წლის 28 ივნისის ორგანული კანონი №703 – ვებგვერდი, 29.06.2021წ.
საქართველოს 2022 წლის 22 დეკემბრის ორგანული კანონი №2475 – ვებგვერდი, 29.12.2022წ.
საქართველოს 2024 წლის 19 მარტის ორგანული კანონი №4089 – ვებგვერდი, 25.03.2024წ.
1. არჩევნებისა და რეფერენდუმის ჩატარების ორგანიზაციულ, სამართლებრივ და ტექნიკურ უზრუნველყოფას ახორციელებს ცესკოს აპარატი.
2. აპარატის სტრუქტურა, საქმიანობის წესი და უფლებამოსილებანი განისაზღვრება ცესკოს რეგლამენტით.
3. საარჩევნო ადმინისტრაციის მოხელეს (გარდა ამ კანონით დადგენილი წესით პარტიის მიერ დანიშნული კომისიის წევრებისა) ეზღუდება პარტიული საქმიანობა.
4. თუ ამ მუხლით სხვა რამ არ არის დადგენილი, დაუშვებელია აპარატის თანამშრომლად ისეთი პირის მიღება, რომელსაც არა აქვს საჯარო მოხელის სერტიფიკატი და ცესკოს მიერ მინიჭებული საარჩევნო ადმინისტრაციის მოხელის სერტიფიკატი, გარდა შრომითი ხელშეკრულებით დასაქმებული პირისა.
5. იმ სამსახურებისა და საშტატო ნუსხით გათვალისწინებულ მოხელეთა ჩამონათვალს, რომელთა საქმიანობაც პირდაპირ არ უკავშირდება საარჩევნო პროცედურებს და რომლებსაც არ მოეთხოვებათ ცესკოს მიერ მინიჭებული საარჩევნო ადმინისტრაციის მოხელის სერტიფიკატი, დადგენილებით განსაზღვრავს ცესკო. საჯარო მოხელის სერტიფიკატი არ მოეთხოვება იმ პირს, რომელიც აკმაყოფილებს „საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონის 29-ე მუხლის მე-2 პუნქტის მოთხოვნებს.
საქართველოს 2015 წლის 27 ოქტომბრის ორგანული კანონი №4392 - ვებგვერდი, 11.11.2015წ.
საქართველოს 2016 წლის 21 დეკემბრის ორგანული კანონი №168 - ვებგვერდი, 28.12.2016წ.
საქართველოს 2018 წლის 21 ივლისის ორგანული კანონი №3269 – ვებგვერდი, 27.07.2018წ.
საქართველოს 2021 წლის 28 ივნისის ორგანული კანონი №703 – ვებგვერდი, 29.06.2021წ.
საქართველოს 2024 წლის 27 ივნისის ორგანული კანონი №4341 – ვებგვერდი, 03.07.2024წ.
1. საჯარო სამართლის იურიდიული პირი − საარჩევნო სისტემების განვითარების, რეფორმებისა და სწავლების ცენტრი (შემდგომ − სწავლების ცენტრი) არის საარჩევნო კოდექსის საფუძველზე შექმნილი საჯარო სამართლის იურიდიული პირი. მისი უფლებამოსილება განისაზღვრება საქართველოს კანონმდებლობით, აგრეთვე სწავლების ცენტრის დებულებით.
2. სწავლების ცენტრის სახელმწიფო კონტროლს ახორციელებს ცესკო.
3. სწავლების ცენტრის ფუნქციებია:
ა) საარჩევნო რეფორმების ხელშეწყობა;
ბ) კომპეტენციის ფარგლებში საარჩევნო სისტემების სრულყოფის მიზნით წინადადებებისა და რეკომენდაციების შემუშავება;
გ) საარჩევნო ადმინისტრაციის მოხელეთა და დაინტერესებულ პირთა სწავლება და კვალიფიკაციის ამაღლება ადგილობრივ და საერთაშორისო ორგანიზაციებთან მჭიდრო თანამშრომლობის გზით;
დ) (ამოღებულია - 02.07.2020, №6723);
ე) ცესკოს დადგენილებით განსაზღვრული წესით საარჩევნო ადმინისტრაციის მოხელეთა სერტიფიცირების ჩატარება;
ე1) ცესკოს დადგენილებით განსაზღვრული წესით საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრთა სერტიფიცირებისა და საუბნო საარჩევნო კომისიის ხელმძღვანელ პირთა სერტიფიცირების ჩატარება;
ვ) კომპეტენციის ფარგლებში მონიტორინგის განხორციელება.
4. სწავლების ცენტრის ხელმძღვანელს ცესკოს თანხმობით თანამდებობაზე ნიშნავს და თანამდებობიდან ათავისუფლებს ცესკოს თავმჯდომარე. ცესკოს თანხმობა მიიღება ცესკოს განკარგულებით.
საქართველოს 2020 წლის 2 ივლისის ორგანული კანონი №6723 – ვებგვერდი, 03.07.2020წ.
საქართველოს 2022 წლის 22 დეკემბრის ორგანული კანონი №2475 – ვებგვერდი, 29.12.2022წ.
1. საქართველოს პარლამენტის არჩევნებისთვის საქართველო არის ერთიანი მრავალმანდატიანი საარჩევნო ოლქი.
2. მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანოს − საკრებულოს მაჟორიტარული და პროპორციული საარჩევნო სისტემებით არჩეულ წევრთა რაოდენობები და ადგილობრივი მაჟორიტარული ოლქები განისაზღვრება ამ კანონით.
საქართველოს 2015 წლის 23 დეკემბრის ორგანული კანონი №4706 - ვებგვერდი, 08,01.2016წ.
საქართველოს 2018 წლის 21 ივლისის ორგანული კანონი №3266 – ვებგვერდი, 13.08.2018წ.
საქართველოს 2020 წლის 15 ივლისის ორგანული კანონი №6855 – ვებგვერდი, 28.07.2020წ.
საქართველოს 2021 წლის 28 ივნისის ორგანული კანონი №703 – ვებგვერდი, 29.06.2021წ.
მუხლი 19. საოლქო საარჩევნო კომისიის შექმნა
1. საოლქო საარჩევნო კომისია არის საქართველოს საარჩევნო ადმინისტრაციის მუდმივმოქმედი ტერიტორიული ორგანო. საოლქო საარჩევნო კომისიას სრული შემადგენლობის არანაკლებ ორი მესამედით ქმნის ცესკო. საოლქო საარჩევნო კომისიას აქვს ბეჭედი თავისი სახელწოდებით, შტამპი, ანგარიშსწორებისა და მიმდინარე საბანკო ანგარიშები. საოლქო საარჩევნო კომისიისთვის ცესკოს მიერ განსაზღვრული ფინანსების ხარჯვისთვის პასუხისმგებელი არიან შესაბამისი საოლქო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარე და ბუღალტერი. საოლქო საარჩევნო კომისიას აქვს არჩევნებისთვის გამოყოფილი ფინანსების ნებისმიერ კომერციულ ბანკში ან/და მის ფილიალში გახსნილი ანგარიშიდან ხარჯვის უფლება.
2. ცესკო უფლებამოსილია განკარგულებით შექმნას ერთი საოლქო საარჩევნო კომისია ერთი მუნიციპალიტეტის საზღვრებში, ხოლო ათი საოლქო საარჩევნო კომისია – ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტში. შესაბამისი მუნიციპალიტეტის საზღვრები არის საოლქო საარჩევნო კომისიის სამოქმედო ტერიტორია.
3. საოლქო საარჩევნო კომისიის წევრის უფლებამოსილების ვადაა 5 წელი. საოლქო საარჩევნო კომისიის იმ წევრის უფლებამოსილების ვადა, რომელიც ცესკომ ამ მუხლის მე-5 პუნქტის საფუძველზე, არჩევნების დანიშვნის შემდეგ აირჩია, განისაზღვრება მისი დანიშვნიდან შესაბამისი არჩევნების საბოლოო შედეგების გამოცხადებამდე დროის მონაკვეთით.
4. საოლქო საარჩევნო კომისიის 5 წევრს 5 წლის ვადით, სრული შემადგენლობის არანაკლებ ორი მესამედით ირჩევს ცესკო, თუ ამ კანონით სხვა რამ არ არის დადგენილი.
5. არჩევნების დანიშვნის შემდეგ საოლქო საარჩევნო კომისიის წევრებს ამ კანონის მე-13 მუხლით დადგენილი წესით ნიშნავენ შესაბამისი პარტიები. საოლქო საარჩევნო კომისიის 3 წევრს სრული შემადგენლობის არანაკლებ ორი მესამედით ირჩევს ცესკო შესაბამისი არჩევნების საბოლოო შედეგების გამოცხადებამდე დროის მონაკვეთით, თუ ამ კანონით სხვა რამ არ არის დადგენილი.
6. საოლქო საარჩევნო კომისიის წევრის დანიშვნის თაობაზე პარტიის გადაწყვეტილება უნდა წარედგინოს ცესკოს არჩევნების დანიშვნიდან 7 კალენდარული დღის ვადაში.
7. პარტიას უფლება აქვს, გამოიწვიოს და დანიშნოს საოლქო საარჩევნო კომისიის წევრი მხოლოდ კენჭისყრის დღემდე 3 კვირით ადრე. პარტიას უფლება აქვს, კენჭისყრის დღემდე ბოლო 3 კვირის განმავლობაში საოლქო საარჩევნო კომისიის ახალი წევრი დანიშნოს მხოლოდ დანიშნული წევრის გადადგომის ან გარდაცვალების შემთხვევაში, აგრეთვე იმ შემთხვევაში, თუ სასამართლოს გადაწყვეტილებით შეუძლებელია პირის მიერ საოლქო საარჩევნო კომისიის წევრის საქმიანობის განხორციელება.
8. საოლქო საარჩევნო კომისიის წევრად წარდგენილი პირი საოლქო საარჩევნო კომისიის წევრად არ ჩაითვლება, თუ დაირღვა ამ კანონის მე-20 მუხლის მე-13 პუნქტით განსაზღვრული საბუთების წარდგენის ვადა ან/და წარდგენილი საბუთები არასრულია ან არაზუსტია და ამ პუნქტით დადგენილ ვადაში არ აღმოიფხვრა აღნიშნულ საბუთებში არსებული ხარვეზები. თუ წარდგენილი საბუთები არ შეესაბამება ამ კანონის მე-20 მუხლის მე-17 პუნქტით დადგენილ მოთხოვნებს, ცესკოს თავმჯდომარე 2 დღის ვადაში აცნობებს ამის შესახებ (შეუსაბამობის მითითებით) მას, ვინც დანიშნა საოლქო საარჩევნო კომისიის წევრი. შესწორებული საბუთები ცესკოს 3 დღეში უნდა დაუბრუნდეს.
9. უფლებამოსილი პარტიის მიერ საოლქო საარჩევნო კომისიის წევრად დანიშნული პირი საოლქო საარჩევნო კომისიის წევრად არ ჩაითვლება იმ შემთხვევაშიც, თუ აღმოჩნდება, რომ ეს პირი ცესკოსთვის მისი წარდგენის მომენტისთვის არის იმავე ან სხვა საარჩევნო კომისიის წევრი ან/და წარდგენილი პირი არ აკმაყოფილებს ამ კანონის მე-20 მუხლის მე-17 პუნქტით დადგენილ მოთხოვნებს. ასეთ შემთხვევაში ცესკოს თავმჯდომარე უფლებამოსილ პარტიას 2 დღის ვადაში აცნობებს ამის შესახებ და აძლევს დამატებით, 1-დღიან ვადას საოლქო საარჩევნო კომისიის ახალი წევრის წარსადგენად.10. საოლქო საარჩევნო კომისიის ხელმძღვანელ პირს ცესკოს მიერ 5 წლის ვადით არჩეულ კომისიის წევრთაგან, სრული შემადგენლობის უმრავლესობით ირჩევს საოლქო საარჩევნო კომისია.
11. აკრძალულია საოლქო საარჩევნო კომისიის იმავე შენობაში განთავსება, რომელშიც მდებარეობს სახელმწიფო რწმუნებულის ადმინისტრაცია, მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანო – საკრებულო ან მერია, პარტია, სასამართლო, პოლიციის დანაყოფი ან საქართველოს სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის დანაყოფი.
12. აკრძალულია პარტიის, პარტიის/ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფის საარჩევნო შტაბის იმ შენობაში განთავსება, სადაც საოლქო საარჩევნო კომისიაა განთავსებული.
13. საოლქო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარეს საარჩევნო პერიოდში უფლება აქვს, შრომითი ხელშეკრულებებით დაიქირაოს საოლქო საარჩევნო კომისიის დამხმარე და ტექნიკური პერსონალის წევრები (გარდა ბუღალტრისა) ცესკოს განკარგულებით დადგენილი რაოდენობის ფარგლებში. საოლქო საარჩევნო კომისიის დამხმარე და ტექნიკური პერსონალის წევრები არ არიან „საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონით გათვალისწინებული საჯარო მოსამსახურეები და მათზე არ ვრცელდება საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი სამსახურებრივი შეუთავსებლობის შესახებ მოთხოვნები.
14. საოლქო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარე უფლებამოსილია ამ მუხლის მე-13 პუნქტით განსაზღვრული რაოდენობის ფარგლებში შრომითი ხელშეკრულებით დაიქირაოს ბუღალტერი ამ კანონის 53-ე მუხლის მე-5 პუნქტით გათვალისწინებული პროცედურების დასრულებამდე.
მუხლი 20. საოლქო საარჩევნო კომისიის წევრთა და ხელმძღვანელ პირთა დანიშვნის/არჩევის წესი
1. საოლქო საარჩევნო კომისია შედგება არაუმეტეს 17 წევრისგან, რომლებსაც ამ კანონით დადგენილ ვადაში და დადგენილი წესით ნიშნავენ/ირჩევენ ამავე კანონით განსაზღვრული სუბიექტები.
2. საოლქო საარჩევნო კომისიის ხელმძღვანელ პირს შესაბამისი ვაკანტური თანამდებობის წარმოშობის შემდეგ, საოლქო საარჩევნო კომისიის პირველივე სხდომაზე, სრული შემადგენლობის უმრავლესობით, სახელობითი კენჭისყრით, ცესკოს მიერ 5 წლის ვადით დანიშნულ საოლქო საარჩევნო კომისიის წევრთაგან ირჩევს საოლქო საარჩევნო კომისია. საოლქო საარჩევნო კომისიის ხელმძღვანელი პირის უფლებამოსილების ვადა განისაზღვრება საოლქო საარჩევნო კომისიაში მისი წევრობის ვადით.
3. საოლქო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარის, თავმჯდომარის მოადგილისა და კომისიის მდივნის კანდიდატურების დასახელების უფლება აქვს კომისიის არანაკლებ 2 წევრს.
4. ერთი და იმავე კანდიდატურის დასახელება შეიძლება მხოლოდ ორჯერ.
5. თუ დადგენილ ვადაში ვერ აირჩა საოლქო საარჩევნო კომისიის ხელმძღვანელი პირი, აღნიშნული თანამდებობის პირის მოვალეობას მის არჩევამდე ასრულებს კომისიის ის წევრი, რომელიც არჩევნებისას ყველაზე მეტ ხმას მიიღებს, ხოლო ხმათა თანაბრობის შემთხვევაში – მათგან წილისყრით განსაზღვრული პირი.
6. საოლქო საარჩევნო კომისიის წევრის უფლებამოსილების ვადის გასვლამდე არა უგვიანეს 60 დღისა ან წევრის უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტიდან არა უგვიანეს 3 დღისა ცესკო გამოსცემს განკარგულებას კონკურსის ჩატარების შესახებ.
7. საოლქო საარჩევნო კომისიის წევრს ცესკო ირჩევს საოლქო საარჩევნო კომისიის წევრის უფლებამოსილების ვადის გასვლამდე არა უადრეს 20 და არა უგვიანეს 10 დღისა. ამავე ვადაში აირჩევიან საოლქო საარჩევნო კომისიის ხელმძღვანელი პირები.
8. საოლქო საარჩევნო კომისიაში ცესკოს მიერ არჩეული წევრის უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტის შემთხვევაში მის ადგილმონაცვლეს 15 დღის ვადაში (ხოლო არჩევნების დანიშვნის შემდეგ – 7 დღის ვადაში) ირჩევს ცესკო. ამავე ვადებში აირჩევიან საოლქო საარჩევნო კომისიის ხელმძღვანელი პირები მათი უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტის შემთხვევაში.
9. საოლქო საარჩევნო კომისიაში ამ კანონის მე-19 მუხლის მე-5 პუნქტის შესაბამისად ცესკოს მიერ არჩეულ 3 წევრს და ამ კანონის მე-13 მუხლით გათვალისწინებული პარტიების მიერ დანიშნულ წევრებს უფლებამოსილება უწყდებათ შესაბამისი არჩევნების საბოლოო შედეგების გამოცხადებისთანავე.
10. საოლქო საარჩევნო კომისიის წევრობის კანდიდატი შეირჩევა ღია კონკურსის წესით.
11. საოლქო საარჩევნო კომისიის წევრობის კანდიდატი შეიძლება იყოს უპარტიო, უმაღლესი განათლების მქონე პირი, რომელიც თავისუფლად ფლობს საქართველოს სახელმწიფო ენას და რომელსაც აქვს საარჩევნო ადმინისტრაციის მოხელის სერტიფიკატი.
12. კონკურსში მონაწილეობის უფლება აქვს საქართველოს ქმედუნარიან მოქალაქეს 21 წლიდან, რომელიც აკმაყოფილებს ამ კანონით დადგენილ მოთხოვნებს. საკონკურსო საბუთების წარდგენის ვადაა:
ა) უფლებამოსილების ვადის გასვლისას – კონკურსის გამოცხადებიდან 14 დღე;
ბ) უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტისას – კონკურსის გამოცხადებიდან 10 დღე, ხოლო თუ დანიშნულია არჩევნები – კონკურსის გამოცხადებიდან 2 დღე.
13. საკონკურსოდ წარდგენილ განცხადებაში უნდა მიეთითოს: კანდიდატის სახელი, გვარი; განათლება (უმაღლესი); სპეციალობა, სამეცნიერო ხარისხი (თუ აქვს); მისამართი (საქართველოს მოქალაქის პირადობის (რეგისტრაციის) მოწმობის შესაბამისად); სამუშაო ადგილი და თანამდებობა; საკონტაქტო მისამართი და ტელეფონის ნომერი (თუ აქვს); საარჩევნო ოლქის ნომერი და სახელწოდება, სადაც მას სურს საოლქო საარჩევნო კომისიის წევრობა. განცხადებას ხელს უნდა აწერდეს კანდიდატი და მას უნდა დაერთოს:
ა) კანდიდატის 2 ფოტოსურათი;
ბ) საქართველოს მოქალაქის პირადობის მოწმობის ან საქართველოს მოქალაქის პასპორტის ფოტოასლი;
გ) უმაღლესი განათლების (აგრეთვე აკადემიური (სამეცნიერო) ხარისხის – თუ აქვს) დამადასტურებელი დოკუმენტის ფოტოასლი;
დ) საარჩევნო ადმინისტრაციის მოხელის სერტიფიკატის ფოტოასლი;
ე) კანდიდატის შრომითი ბიოგრაფია და არჩევნებში მონაწილეობის გამოცდილების აღწერა (თუ აქვს ასეთი გამოცდილება).
14. თუ წარდგენილი საბუთები არ შეესაბამება ამ მუხლით დადგენილ მოთხოვნებს, ცესკოს თავმჯდომარე 2 დღის ვადაში აცნობებს ამის შესახებ (შეუსაბამობის მითითებით) კანდიდატს. შესწორებული საბუთები ცესკოს უნდა დაუბრუნდეს 3 დღეში, მაგრამ არაუგვიანეს რეგისტრაციის ბოლო დღისა.
15. ცესკო საბუთების მიღების ვადის ამოწურვის შემდეგ თავის ოფიციალურ ვებგვერდზე აქვეყნებს კანდიდატთა სიას.
16. ცესკო საოლქო საარჩევნო კომისიის წევრებს ირჩევს სახელობითი კენჭისყრით. თითოეულ კანდიდატს ცალკე ეყრება კენჭი. არჩეულად ჩაითვლება ის კანდიდატი, რომელსაც მხარს დაუჭერს ცესკოს სრული შემადგენლობის არანაკლებ ორი მესამედი. თუ ამ კანდიდატთა რაოდენობა ასარჩევ რაოდენობაზე მეტი აღმოჩნდა, არჩეულად ჩაითვლებიან მათ შორის უკეთესი შედეგის მქონე კანდიდატები. თუ კანდიდატების მიერ მიღებულ ხმათა თანაბრობის გამო გამარჯვებული ვერ გამოვლინდა, ამ კანდიდატებს დაუყოვნებლივ ეყრებათ კენჭი მათ შორის გამარჯვებულის გამოსავლენად. თუ გამარჯვებული ისევ ვერ გამოვლინდა, იგი წილისყრით განისაზღვრება. თუ ამ პუნქტით დადგენილი წესით საოლქო საარჩევნო კომისიის წევრი ვერ აირჩა, კანდიდატებს კენჭი ხელახლა ეყრებათ. ხელახალი კენჭისყრისას არჩეულად ჩაითვლება ის კანდიდატი, რომელსაც მხარს დაუჭერს ცესკოს სრული შემადგენლობის უმრავლესობა. თუ ყველა ვაკანსია კვლავ არ შეივსო, დარჩენილ ვაკანსიაზე კონკურსი თავიდან ცხადდება.
17. საოლქო საარჩევნო კომისიის წევრად არ შეიძლება აირჩეს/დაინიშნოს:
ა) პირი, რომელსაც არა აქვს მინიჭებული საარჩევნო ადმინისტრაციის მოხელის სერტიფიკატი;
ა1) პირი, რომელსაც საოლქო საარჩევნო კომისიის წევრად წარდგენის დღისათვის არ შესრულებია 21 წელი;
ბ) პირი, რომელიც საქართველოს საარჩევნო კანონმდებლობის დარღვევისათვის საარჩევნო კომისიამ ან სასამართლომ გაათავისუფლა საქართველოს საარჩევნო ადმინისტრაციაში დაკავებული თანამდებობიდან, – თანამდებობიდან გათავისუფლების დღიდან 4 წლის განმავლობაში;
გ) პირი, რომელიც საქართველოს საარჩევნო კანონმდებლობის დარღვევის გამო სასამართლოს მიერ ცნობილ იქნა ადმინისტრაციულ სამართალდამრღვევად, – სასამართლოს გადაწყვეტილების კანონიერ ძალაში შესვლიდან 4 წლის განმავლობაში;
დ) ნასამართლევი პირი (გარდა იმ შემთხვევისა, როდესაც პირს სანქციის სახით შეფარდებული აქვს ჯარიმა);
ე) საარჩევნო სუბიექტი/სუბიექტობის კანდიდატი და მისი წარმომადგენელი;
ვ) დამკვირვებელი;
ზ) შესაბამის საარჩევნო კომისიაში აკრედიტებული პრესისა და მასობრივი ინფორმაციის სხვა საშუალებების წარმომადგენელი.
171. ამ მუხლის მე-17 პუნქტით გათვალისწინებული შემთხვევების გარდა, საოლქო საარჩევნო კომისიის წევრად ასევე არ შეიძლება აირჩეს პირი, რომელიც:
ა) ბოლოს ჩატარებული ორი საერთო არჩევნებიდან ან ბოლოს ჩატარებული ორი შუალედური არჩევნებიდან რომელიმეს დანიშვნის შემდეგ იყო პარტიის მიერ დანიშნული საარჩევნო კომისიის წევრი, საარჩევნო სუბიექტი ან საარჩევნო სუბიექტის წარმომადგენელი;
ბ) ბოლოს ჩატარებული საერთო არჩევნების წლის დასაწყისიდან ან ბოლოს ჩატარებული შუალედური არჩევნების წლის დასაწყისიდან იყო რომელიმე პარტიის შემომწირველი.
172. პარტიების შემომწირველთა შესახებ ინფორმაციის გადამოწმების მიზნით საჯარო სამართლის იურიდიული პირი – ანტიკორუფციული ბიურო ცესკოს უზრუნველყოფს პარტიების შემომწირველთა შესახებ ელექტრონული მონაცემების ბაზის სათანადო ხელმისაწვდომობისა და გადამოწმების შესაძლებლობით.
18. საოლქო საარჩევნო კომისიის წევრად არჩევის/დანიშვნის შემთხვევაში პირი ვალდებულია 7 დღის ვადაში შეასრულოს ამ კანონით დადგენილი საქმიანობის შეზღუდვისა და სამსახურებრივი შეუთავსებლობის მოთხოვნები.
საქართველოს 2020 წლის 2 ივლისის ორგანული კანონი №6723 – ვებგვერდი, 03.07.2020წ.
საქართველოს 2021 წლის 28 ივნისის ორგანული კანონი №703 – ვებგვერდი, 29.06.2021წ.
საქართველოს 2022 წლის 22 დეკემბრის ორგანული კანონი №2475 – ვებგვერდი, 29.12.2022წ.
საქართველოს 2023 წლის 6 ოქტომბრის ორგანული კანონი №3560 – ვებგვერდი, 24.10.2023წ.
მუხლი 21. საოლქო საარჩევნო კომისიის უფლებამოსილება
საოლქო საარჩევნო კომისია:
ა) თავისი უფლებამოსილების ფარგლებში საარჩევნო ოლქში უზრუნველყოფს არჩევნების, რეფერენდუმისა და პლებისციტის გამართვას, აკონტროლებს საქართველოს საარჩევნო კანონმდებლობის შესრულებას და უზრუნველყოფს მის ერთგვაროვნად გამოყენებას;
ბ) განკარგულებით ქმნის და აზუსტებს საარჩევნო უბნების საზღვრებს;
გ) თუ ქვემდგომი საუბნო საარჩევნო კომისია არ ან ვერ ასრულებს საქართველოს კანონმდებლობით დაკისრებულ მოვალეობას, უფლებამოსილია სრული შემადგენლობის უმრავლესობის გადაწყვეტილებით ცესკოს წინაშე დასვას ამ კომისიისთვის უფლებამოსილების შეწყვეტის საკითხი;
დ) განკარგულებით ადგენს საარჩევნო ბიულეტენების ტექსტებს საარჩევნო ოლქში მუნიციპალიტეტის ორგანოების არჩევნებისთვის;
დ1) ვალდებულია გახსნას შესაბამისი საარჩევნო დოკუმენტაცია და ხელახლა დათვალოს კენჭისყრის შედეგები იმ შემთხვევაში, როდესაც საუბნო საარჩევნო კომისიის მიერ შედგენილ კენჭისყრის შედეგების შემაჯამებელ ოქმში, ისე, რომ მას არ ახლავს შესწორების ოქმი, გადასწორებულია საარჩევნო სუბიექტისთვის მიცემულ ხმათა რაოდენობა, არჩევნებში მონაწილე ამომრჩეველთა საერთო რაოდენობა ან/და ბათილად მიჩნეულ საარჩევნო ბიულეტენთა რაოდენობა. ამ შემთხვევაში საოლქო საარჩევნო კომისია ვალდებულია დათვალოს/შეამოწმოს მხოლოდ ის საარჩევნო დოკუმენტაცია, რომლის დათვლაც/შემოწმებაც საკმარისია აღნიშნული გადასწორებული მონაცემის/მონაცემების უტყუარობის დასადგენად, ხოლო თუ აღნიშნული საარჩევნო დოკუმენტაციის დათვლის/შემოწმების შედეგი გადასწორებულ მონაცემს/მონაცემებს არ დაემთხვა, საოლქო საარჩევნო კომისიამ ხელახლა უნდა დათვალოს როგორც საარჩევნო ბიულეტენები, ისე ამომრჩეველთა ყველა სახის სიაში ამომრჩეველთა ხელმოწერების რაოდენობა;
დ2) ვალდებულია კენჭისყრის დღიდან არაუგვიანეს მე-6 დღისა საარჩევნო ოლქის ტერიტორიაზე არსებული საარჩევნო უბნებიდან შემთხვევითი შერჩევით კომისიის სხდომაზე გამოავლინოს 5 საარჩევნო უბანი, გახსნას ამ საარჩევნო უბნების საუბნო საარჩევნო კომისიებისგან მიღებული პაკეტები და ხელახლა დათვალოს კენჭისყრის შედეგები. ამ შემთხვევაში საოლქო საარჩევნო კომისია ვალდებულია ხელახლა დათვალოს საარჩევნო ბიულეტენები, ხოლო თუ საარჩევნო ბიულეტენების ხელახლა დათვლის შედეგი კენჭისყრის შედეგების შემაჯამებელი ოქმის მონაცემებს არ დაემთხვა, საოლქო საარჩევნო კომისიამ ხელახლა უნდა დათვალოს ამომრჩეველთა ყველა სახის სიაში ამომრჩეველთა ხელმოწერების რაოდენობა. ამ ქვეპუნქტის შესაბამისად საარჩევნო უბნების შემთხვევითი შერჩევით გამოსავლენად შემთხვევითი შერჩევისას არ გაითვალისწინება ამ მუხლის „დ3“ და „დ4“ ქვეპუნქტებით გათვალისწინებული საარჩევნო უბნები;
დ3) ვალდებულია გახსნას შესაბამისი საარჩევნო დოკუმენტაცია და ხელახლა დათვალოს კენჭისყრის შედეგები იმ შემთხვევაში, როდესაც ბათილად მიჩნეულ საარჩევნო ბიულეტენთა რაოდენობისა და საარჩევნო სუბიექტებისთვის მიცემულ ხმათა რაოდენობის ჯამი 5-ით ან 5-ზე მეტით აღემატება საუბნო საარჩევნო კომისიის მიერ შედგენილ კენჭისყრის შედეგების შემაჯამებელ ოქმში მითითებულ არჩევნებში მონაწილე ამომრჩეველთა საერთო რაოდენობას. ამ შემთხვევაში საოლქო საარჩევნო კომისია ვალდებულია ხელახლა დათვალოს საარჩევნო ბიულეტენები, ხოლო თუ ბათილად მიჩნეულ საარჩევნო ბიულეტენთა რაოდენობისა და საარჩევნო სუბიექტებისთვის მიცემულ ხმათა რაოდენობის ჯამი საარჩევნო ბიულეტენების ხელახლა დათვლის შედეგად არ დაემთხვა საუბნო საარჩევნო კომისიის მიერ შედგენილ კენჭისყრის შედეგების შემაჯამებელ ოქმში მითითებულ არჩევნებში მონაწილე ამომრჩეველთა საერთო რაოდენობას, საოლქო საარჩევნო კომისიამ ხელახლა უნდა დათვალოს ამომრჩეველთა ყველა სახის სიაში ამომრჩეველთა ხელმოწერების რაოდენობა;
დ4) ვალდებულია გახსნას შესაბამისი საარჩევნო დოკუმენტაცია და ხელახლა დათვალოს კენჭისყრის შედეგები იმ შემთხვევაში, როდესაც ბათილად მიჩნეულ საარჩევნო ბიულეტენთა რაოდენობისა და საარჩევნო სუბიექტებისთვის მიცემულ ხმათა რაოდენობის ჯამი 10-ით ან 10-ზე მეტით ნაკლებია საუბნო საარჩევნო კომისიის მიერ შედგენილ კენჭისყრის შედეგების შემაჯამებელ ოქმში მითითებულ არჩევნებში მონაწილე ამომრჩეველთა საერთო რაოდენობაზე. ამ შემთხვევაში საოლქო საარჩევნო კომისია ვალდებულია ხელახლა დათვალოს საარჩევნო ბიულეტენები, ხოლო თუ ბათილად მიჩნეულ საარჩევნო ბიულეტენთა რაოდენობისა და საარჩევნო სუბიექტებისთვის მიცემულ ხმათა რაოდენობის ჯამი საარჩევნო ბიულეტენების ხელახლა დათვლის შედეგად არ დაემთხვა საუბნო საარჩევნო კომისიის მიერ შედგენილ კენჭისყრის შედეგების შემაჯამებელ ოქმში მითითებულ არჩევნებში მონაწილე ამომრჩეველთა საერთო რაოდენობას, საოლქო საარჩევნო კომისიამ ხელახლა უნდა დათვალოს ამომრჩეველთა ყველა სახის სიაში ამომრჩეველთა ხელმოწერების რაოდენობა.
ე) ვალდებულია განცხადების/საჩივრის საფუძველზე (თუ განცხადება/საჩივარი შეტანილია ამ კანონით დადგენილი წესით და დადგენილ ვადაში), აგრეთვე საკუთარი ინიციატივით შეამოწმოს საუბნო საარჩევნო კომისიების, მათი თანამდებობის პირების მოქმედებათა და გადაწყვეტილებათა კანონიერება (მათ შორის, არჩევნებში მონაწილეთა აღრიცხვის, საარჩევნო ბიულეტენების დათვლის სიზუსტე და სხვა) და დარღვევის გამოვლენის შემთხვევაში მიიღოს სათანადო გადაწყვეტილება (მათ შორის, შეცვალოს საუბნო საარჩევნო კომისიის კენჭისყრის შედეგების შემაჯამებელი ოქმის მონაცემები შემოწმების შედეგის შესაბამისად ან ბათილად ცნოს საარჩევნო უბანში კენჭისყრის შედეგები); თუ დარღვევა იწვევს ერთმანდატიან ადგილობრივ საარჩევნო ოლქში არჩეული პირის ან არჩევნების მეორე ტურში გასული კანდიდატის შეცვლას, მრავალმანდატიან საარჩევნო ოლქში არჩეულ პირთა შეცვლას (მუნიციპალიტეტის ორგანოთა არჩევნების დროს), არჩევნების ჩატარებულად ან არჩატარებულად ცნობის შეცვლას (მაჟორიტარული საარჩევნო ოლქის მიხედვით და მუნიციპალიტეტის ორგანოთა არჩევნების დროს) და ზემოაღნიშნული შემოწმება არ იძლევა კანონიერი შედეგის დადგენის შესაძლებლობას, იღებს გადაწყვეტილებას შესაბამის საარჩევნო უბანში კენჭისყრის შედეგების ბათილად ცნობისა და ცესკოს წინაშე განმეორებითი კენჭისყრის დანიშვნის საკითხის დასმის შესახებ. საოლქო საარჩევნო კომისიის მიერ ხელახლა დათვლის შესახებ გადაწყვეტილების მიღების შემთხვევაში საოლქო სააარჩევნო კომისიამ ეს უნდა აცნობოს ყველა საარჩევნო სუბიექტსა და დამკვირვებელ ორგანიზაციას, რომელთა წარმომადგენლებიც ესწრებოდნენ საარჩევნო ბიულეტენების დათვლას საარჩევნო უბანზე, და, მათი სურვილის შემთხვევაში, უზრუნველყოს მათი წარმომადგენლების დასწრება ხელახლა დათვლის პროცესზე;
ვ) საუბნო საარჩევნო კომისიების კენჭისყრის შედეგების შემაჯამებელი ოქმების საფუძველზე, საქართველოს საარჩევნო კანონმდებლობის დარღვევის განხილვის შედეგების გათვალისწინებით აჯამებს კენჭისყრის შედეგებს საარჩევნო ოლქში შესაბამისი არჩევნების/რეფერენდუმის/პლებისციტის გამართვისას, რის თაობაზედაც დგება საოლქო საარჩევნო კომისიის კენჭისყრის შედეგების შემაჯამებელი ოქმი;
ზ) საუბნო საარჩევნო კომისიების კენჭისყრის შედეგების შემაჯამებელი ოქმების საფუძველზე, საქართველოს საარჩევნო კანონმდებლობის დარღვევის თაობაზე რაიონული/საქალაქო სასამართლოს გადაწყვეტილების შედეგის გათვალისწინებით ადგენს საარჩევნო ოლქში მუნიციპალიტეტის ორგანოთა არჩევნების (გარდა ქალაქ თბილისის საკრებულოს არჩევნებისა) და თვითმმართველი ქალაქის (გარდა ქალაქ თბილისისა)/თვითმმართველი თემის მერის არჩევნების დროს, რის თაობაზედაც დგება საოლქო საარჩევნო კომისიის არჩევნების შედეგების შემაჯამებელი ოქმი;
თ) განკარგულებით ანიჭებს არჩევნების/რეფერენდუმის/პლებისციტის ადგილობრივი დამკვირვებლის სტატუსს ამ კანონში აღნიშნულ ადგილობრივ არასამეწარმეო (არაკომერციულ) იურიდიულ პირს;
ი) უზრუნველყოფს რიგგარეშე არჩევნების, ხელახალი არჩევნების, განმეორებითი კენჭისყრისა და არჩევნების მეორე ტურის გამართვას;
ი 1) განკარგულებით ირჩევს საოლქო საარჩევნო კომისიის წარმომადგენლებს და განსაზღვრავს მათ უფლებამოსილებებს;
კ) უზრუნველყოფს არჩევნებთან დაკავშირებული საინფორმაციო მასალის გამოცემასა და გამოქვეყნებას;
ლ) განიხილავს საარჩევნო პროცესთან დაკავშირებულ განცხადებებსა და საჩივრებს და თავისი უფლებამოსილების ფარგლებში იღებს სათანადო გადაწყვეტილებას, მათ შორის, შესაბამისი საფუძვლის არსებობისას − გადაწყვეტილებას განცხადების/საჩივრის განუხილველად დატოვების შესახებ;
მ) ამ კანონით დადგენილი წესით ხელს უწყობს ამომრჩეველთა სიების ფორმირებას, უზრუნველყოფს მათ საჯაროობასა და ხელმისაწვდომობას;
ნ) საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრთა კვალიფიკაციის ამაღლების მიზნით უზრუნველყოფს სემინარებისა და სასწავლო კურსების გამართვას;
ო) ახორციელებს ამ კანონით მინიჭებულ სხვა უფლებამოსილებებს.
1. საოლქო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარე:
ა) ასრულებს სრულ ადმინისტრაციულ ფუნქციებს საოლქო საარჩევნო კომისიაში;
ბ) უძღვება საარჩევნო კომისიის სხდომას;
გ) განკარგავს საოლქო საარჩევნო კომისიის ფინანსურ სახსრებს;
გ 1) შრომით ხელშეკრულებებს დებს საოლქო საარჩევნო კომისიის დამხმარე და ტექნიკურ პერსონალთან;
დ) საარჩევნო ადმინისტრაციის რეგლამენტის შესაბამისად დავალებას აძლევს თავმჯდომარის მოადგილეს, კომისიის მდივანსა და კომისიის სხვა წევრებს, დამხმარე და ტექნიკურ პერსონალს;
ე) რეგისტრაციაში ატარებს ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფებს, პარტიის/ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფის მიერ საარჩევნო ოლქში წარდგენილ მაჟორიტარ კანდიდატებს, აგრეთვე პარტიულ სიებს და მერობის კანდიდატებს მუნიციპალიტეტის ორგანოთა არჩევნებისათვის (გარდა ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის საკრებულოს არჩევნებისა და ქალაქ თბილისის მერის არჩევნებისა);
ვ) სათანადო მოწმობებს აძლევს პარტიის/ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფის მიერ წარდგენილ კანდიდატებს;
ვ 1) (ამოღებულია - 28.06.2021, №703);
ზ) სათანადო მოწმობას აძლევს არჩეულ საკრებულოს წევრს (გარდა ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წევრისა), მისი უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტის შემთხვევაში კი – მის ადგილმონაცვლეს, აგრეთვე მერს (გარდა ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის მერისა);
თ) ცესკოს გადასცემს საკრებულოს წევრად არჩეულ პირთა, აგრეთვე მერის უფლებამოსილების შესამოწმებლად საჭირო დოკუმენტაციასა და საქართველოს საარჩევნო კანონმდებლობით განსაზღვრულ სხვა საარჩევნო საბუთებს;
თ1) (ამოღებულია - 22.12.2022, №2475);
ი) ახორციელებს საქართველოს საარჩევნო კანონმდებლობით მინიჭებულ სხვა უფლებამოსილებებს.
2. საოლქო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარის მოადგილე:
ა) ასრულებს საოლქო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარის მოვალეობას, თუ კომისიას არ ჰყავს თავმჯდომარე ან მას არ შეუძლია თავისი მოვალეობის შესრულება;
ბ) საოლქო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარის განკარგულებით ახორციელებს კომისიის თავმჯდომარის ცალკეულ უფლებამოსილებებს (განკარგულებით ზუსტად უნდა განისაზღვროს მინიჭებული უფლებამოსილების ფარგლები და ვადა).
3. საოლქო საარჩევნო კომისიის მდივანი:
ა) ანაწილებს საოლქო საარჩევნო კომისიაში შეტანილ საარჩევნო საბუთებსა და საოლქო საარჩევნო კომისიის სახელზე შესულ კორესპონდენციას;
ბ) განკარგულებით რეგისტრაციაში ატარებს არჩევნებში მონაწილე პარტიის და ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფის წარმომადგენლებს საუბნო საარჩევნო კომისიებში და აძლევს მათ სათანადო მოწმობებს;
გ) განკარგულებით რეგისტრაციაში ატარებს არჩევნების/რეფერენდუმის დამკვირვებლის სტატუსის მქონე არასამეწარმეო (არაკომერციული) იურიდიული პირის მიერ საოლქო და საუბნო საარჩევნო კომისიებში დანიშნულ დამკვირვებლებს და აძლევს მათ დამკვირვებლის მოწმობებს;
დ) განკარგულებით ახორციელებს მედიის წარმომადგენლების აკრედიტაციას და აძლევს მათ სააკრედიტაციო ბარათებს;
ე) ადგენს საარჩევნო კომისიის სხდომათა ოქმებს, მათ შორის, კენჭისყრისა და არჩევნების შედეგების შემაჯამებელ ოქმებს;
ვ) ახორციელებს საქართველოს საარჩევნო კანონმდებლობით მინიჭებულ სხვა უფლებამოსილებებს.
საქართველოს 2020 წლის 2 ივლისის ორგანული კანონი №6723 – ვებგვერდი, 03.07.2020წ.
საქართველოს 2020 წლის 15 ივლისის ორგანული კანონი №6855 – ვებგვერდი, 28.07.2020წ.
საქართველოს 2021 წლის 28 ივნისის ორგანული კანონი №703 – ვებგვერდი, 29.06.2021წ.
საქართველოს 2022 წლის 22 დეკემბრის ორგანული კანონი №2475 – ვებგვერდი, 29.12.2022წ.
1. კენჭისყრის ჩასატარებლად და ხმების დასათვლელად საარჩევნო ოლქი იყოფა საარჩევნო უბნებად.
2. საარჩევნო უბანი იქმნება არანაკლებ 20 და არაუმეტეს 1 500 ამომრჩევლისთვის, გარდა ამ მუხლის 21 პუნქტითა და ამ კანონის 763 მუხლის მე-4 პუნქტით გათვალისწინებული შემთხვევებისა. საარჩევნო უბნებს ქმნის, აგრეთვე მათ საზღვრებსა და ნომრებს ადგენს შესაბამისი საოლქო საარჩევნო კომისია არაუგვიანეს არჩევნების წლის 1 ივლისისა და 2 დღის ვადაში აქვეყნებს სათანადო ინფორმაციას საარჩევნო უბნების საზღვრების მითითებით. საოლქო საარჩევნო კომისია მუნიციპალიტეტის შესაბამის ორგანოთა მონაცემების საფუძველზე ადგენს და აზუსტებს საარჩევნო უბანში შემავალი ყველა საცხოვრებელი შენობა-ნაგებობის ნუსხასა და მისამართებს, აგრეთვე იმ შენობა-ნაგებობათა ნუსხასა და მისამართებს, რომლებიც საქართველოს საარჩევნო ადმინისტრაციამ შეიძლება საარჩევნო მიზნებისთვის გამოიყენოს. საქართველოს პარლამენტის რიგგარეშე არჩევნების შემთხვევაში საარჩევნო უბნები იქმნება არჩევნების დღემდე არაუგვიანეს 40 დღისა.
21. იმ საარჩევნო უბანზე, სადაც ხმას აძლევენ ამ კანონის 32-ე მუხლის პირველი პუნქტის „დ“ ქვეპუნქტით განსაზღვრული ამომრჩევლები, ამომრჩეველთა რაოდენობა 2000-ს არ უნდა აღემატებოდეს.
3. ინფორმაცია საარჩევნო უბნის საზღვრებისა და საარჩევნო უბანში შემავალი ყველა საცხოვრებელი შენობა-ნაგებობის მისამართების მითითებით (ასეთის არსებობის შემთხვევაში) გამოიკვრება საუბნო საარჩევნო კომისიის შენობაში.
4. გამონაკლის შემთხვევებში (საქართველოს თავდაცვის სამინისტროს სამხედრო მოსამსახურეთა დისლოკაციის ადგილი საზღვარგარეთ, პენიტენციური დაწესებულება, საავადმყოფო და სხვა სტაციონარული სამკურნალო დაწესებულება, სათნოების სახლი, მიუსაფართა თავშესაფარი, შეზღუდული შესაძლებლობების მქონე პირთა პანსიონატი და სხვა სოციალური მიზნის მქონე დაწესებულება, რომელშიც 50-ზე მეტი ამომრჩეველია) საარჩევნო უბანი შეიძლება შეიქმნას კენჭისყრამდე არაუგვიანეს მე-15 დღისა. ამ პუნქტით განსაზღვრული დაწესებულება, რომელშიც ამომრჩეველთა რაოდენობა 50-ს არ აღემატება, საოლქო საარჩევნო კომისიის განკარგულებით მიემაგრება მასთან არსებულ უახლოეს საარჩევნო უბანს.
5. შექმნილი საარჩევნო უბნის საზღვრებს, აგრეთვე საარჩევნო უბნის ტერიტორიაზე მდებარე, ამ მუხლის მე-2 პუნქტში აღნიშნულ შენობა-ნაგებობათა ნუსხასა და მისამართებს აზუსტებს შესაბამისი საოლქო საარჩევნო კომისია არჩევნების დღემდე არაუგვიანეს 50-ე დღისა, თვითმმართველი ქალაქის/თემის ტერიტორიაზე მოქმედ მუნიციპალიტეტის ორგანოთა მონაცემებისა და შემოწმების საფუძველზე. საარჩევნო უბნების დაზუსტებული საზღვრები დაუყოვნებლივ ქვეყნდება.
6. აკრძალულია ამ კანონის 32-ე მუხლის პირველი პუნქტის „დ“ ქვეპუნქტით განსაზღვრული დაწესებულებების მოსამსახურეებისათვის მათი შესაბამისი ქვედანაყოფების ტერიტორიაზე საარჩევნო უბნების შექმნა, გარდა ამ კანონის 23-ე მუხლის მე-4 პუნქტით გათვალისწინებული შემთხვევისა.
7. სხვა სახელმწიფოში საარჩევნო უბნებს ქმნის ცესკო არჩევნების დღემდე არაუგვიანეს 30-ე დღისა საქართველოს საგარეო საქმეთა სამინისტროს მონაცემების საფუძველზე, არანაკლებ 50 და არაუმეტეს 3 000 ამომრჩევლისათვის. ამ საარჩევნო უბნების შედეგებს ცალკე ოქმით აჯამებს ცესკო.
8. საოლქო საარჩევნო კომისია საარჩევნო უბნების შექმნიდან არაუგვიანეს 5 დღისა, ხოლო ამ მუხლის მე-4 პუნქტით გათვალისწინებულ შემთხვევაში – 2 დღის ვადაში ცესკოს ოფიციალურ ვებგვერდზე აქვეყნებს საარჩევნო უბნების ნომრებს, საუბნო საარჩევნო კომისიების მისამართებს, საკონტაქტო ტელეფონის ნომრებსა და სხვა რეკვიზიტებს.
საქართველოს 2020 წლის 2 ივლისის ორგანული კანონი №6723 – ვებგვერდი, 03.07.2020წ.
მუხლი 24. საუბნო საარჩევნო კომისიის შექმნა
1. საუბნო საარჩევნო კომისია შედგება არაუმეტეს 17 წევრისგან, რომლებსაც ამ კანონით დადგენილ ვადაში და დადგენილი წესით ნიშნავენ/ირჩევენ ამავე კანონით განსაზღვრული სუბიექტები.
2. საუბნო საარჩევნო კომისიის 8 წევრს, მათ შორის, აღნიშნული საუბნო საარჩევნო კომისიის ხელმძღვანელ პირებს, ირჩევს შესაბამისი საოლქო საარჩევნო კომისია სრული შემადგენლობის არანაკლებ ორი მესამედით, იმ პირობით, რომ კანდიდატურას მხარი დაუჭირა, მათ შორის, ცესკოს მიერ 5 წლის ვადით არჩეულმა შესაბამისი საოლქო საარჩევნო კომისიის 3-მა წევრმა მაინც. ამ პუნქტით განსაზღვრულ არჩევის პროცედურაში საოლქო საარჩევნო კომისიის წევრი არ მონაწილეობს, თუ ის არის შესაბამისი საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრობის კანდიდატის ოჯახის წევრი (მეუღლე, პირდაპირი აღმავალი ან დამავალი შტოს ნათესავი, გერი, და, ძმა, მშობლის ან შვილის გერი, მეუღლის და, ძმა, მშობელი).
3. სხვა სახელმწიფოში შექმნილი საუბნო საარჩევნო კომისიის 8 წევრს, მათ შორის, აღნიშნული საუბნო საარჩევნო კომისიის ხელმძღვანელ პირებს, ირჩევს ცესკო ამ მუხლითა და ამ კანონის 25-ე და 251 მუხლებით დადგენილი წესით.
4. საუბნო საარჩევნო კომისიის 9 წევრს ამ კანონის მე-13 მუხლით დადგენილი წესით ნიშნავენ შესაბამისი პარტიები.
5. საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრად შეიძლება აირჩეს, აგრეთვე უფლებამოსილი პარტიის მიერ დაინიშნოს საქართველოს ქმედუნარიანი მოქალაქე 18 წლის ასაკიდან, რომელიც აკმაყოფილებს ამ კანონით დადგენილ მოთხოვნებს და რომელსაც აქვს საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრის სერტიფიკატი, გარდა ამ მუხლის 51 და 52 პუნქტებით გათვალისწინებული შემთხვევებისა.
51. საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრის სერტიფიკატი არ მოეთხოვება:
ა) იმ პირს, რომელსაც აქვს საარჩევნო ადმინისტრაციის მოხელის სერტიფიკატი;
ბ) იმ პირს, რომელსაც აქვს საუბნო საარჩევნო კომისიის ხელმძღვანელი პირის სერტიფიკატი;
გ) გამონაკლის შემთხვევაში შექმნილი საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრს;
დ) სხვა სახელმწიფოში შექმნილი საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრს;
ე) საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრის უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტის გამო საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრის შესარჩევად გამოცხადებულ კონკურსში მონაწილე პირს;
ვ) ამ კანონის 25-ე მუხლის მე-8 და მე-10 პუნქტების საფუძველზე გამოცხადებულ კონკურსში მონაწილე პირს;
ზ) უფლებამოსილი პარტიის მიერ დანიშნულ საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრს.
52. საოლქო საარჩევნო კომისიას უფლება აქვს, კონკურსის საფუძველზე საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრად აირჩიოს პირი, რომელსაც არ აქვს საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრის სერტიფიკატი, თუ საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრთა შესარჩევად გამოცხადებული ხელახალი კონკურსის შედეგად ერთი ან ერთზე მეტი საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრის ყველა ვაკანსია მაინც არ შეივსო.
6. საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრად არ შეიძლება აირჩეს/დაინიშნოს:
ა) პირი, რომელიც საქართველოს საარჩევნო კანონმდებლობის დარღვევის გამო საარჩევნო კომისიამ ან სასამართლომ გაათავისუფლა საქართველოს საარჩევნო ადმინისტრაციაში დაკავებული თანამდებობიდან, – თანამდებობიდან გათავისუფლების დღიდან 4 წლის განმავლობაში;
ბ) პირი, რომელიც საქართველოს საარჩევნო კანონმდებლობის დარღვევის გამო სასამართლომ ცნო ადმინისტრაციულ სამართალდამრღვევად, – სასამართლოს გადაწყვეტილების კანონიერ ძალაში შესვლიდან 4 წლის განმავლობაში;
ბ1) პირი, რომელსაც საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრად წარდგენის დღისთვის 18 წელი არ შესრულებია;
ბ2) პირი, რომელსაც არ აქვს საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრის სერტიფიკატი, გარდა ამ მუხლის 51 და 52 პუნქტებით გათვალისწინებული შემთხვევებისა;
გ) ნასამართლევი პირი (გარდა იმ შემთხვევისა, როდესაც პირს სანქციის სახით შეფარდებული აქვს ჯარიმა);
დ) საქართველოს პარლამენტის წევრი, საქართველოს პარლამენტის აპარატის უფროსი;
ე) საქართველოს, ავტონომიური რესპუბლიკის მინისტრი, მისი მოადგილე;
ვ) სამინისტროს დეპარტამენტის, სამმართველოს ხელმძღვანელი;
ზ) მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანოს – საკრებულოს თავმჯდომარე, მერი, მათი მოადგილეები;
თ) სამხედრო მოსამსახურე, საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს, საქართველოს თავდაცვის სამინისტროს, საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს გენერალური ინსპექციის, ამავე სამინისტროს სისტემაში შემავალი სახელმწიფო საქვეუწყებო დაწესებულების − სპეციალური პენიტენციური სამსახურის, საქართველოს სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის, საქართველოს დაზვერვის სამსახურის, სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურის, საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს საგამოძიებო სამსახურის მოსამსახურე, სპეციალური საგამოძიებო სამსახურის საგამოძიებო დანაყოფის თანამშრომელი;
ი) მოსამართლე, მისი თანაშემწე;
კ) პროკურატურის თანამშრომელი;
ლ) საარჩევნო სუბიექტი/საარჩევნო სუბიექტობის კანდიდატი, მისი წარმომადგენელი;
მ) დამკვირვებელი;
ნ) შესაბამის საარჩევნო კომისიაში აკრედიტებული პრესისა და მასობრივი ინფორმაციის სხვა საშუალებების წარმომადგენელი.
61. ამ მუხლის მე-6 პუნქტით გათვალისწინებული შემთხვევების გარდა, საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრად ასევე არ შეიძლება აირჩეს პირი, რომელიც:
ა) ბოლოს ჩატარებული ორი საერთო არჩევნებიდან ან ბოლოს ჩატარებული ორი შუალედური არჩევნებიდან რომელიმეს დანიშვნის შემდეგ იყო პარტიის მიერ დანიშნული საარჩევნო კომისიის წევრი, საარჩევნო სუბიექტი ან საარჩევნო სუბიექტის წარმომადგენელი;
ბ) ბოლოს ჩატარებული საერთო არჩევნების წლის დასაწყისიდან ან ბოლოს ჩატარებული შუალედური არჩევნების წლის დასაწყისიდან იყო რომელიმე პარტიის შემომწირველი.
62. პარტიების შემომწირველთა შესახებ ინფორმაციის გადამოწმების მიზნით საჯარო სამართლის იურიდიული პირი – ანტიკორუფციული ბიურო ცესკოს უზრუნველყოფს პარტიების შემომწირველთა შესახებ ელექტრონული მონაცემების ბაზის სათანადო ხელმისაწვდომობისა და გადამოწმების შესაძლებლობით.
63. საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრთა სერტიფიცირების დებულებას დადგენილებით ამტკიცებს ცესკო. აღნიშნული სერტიფიცირების საგამოცდო ტესტები უნდა მოიცავდეს საკითხებს მხოლოდ საქართველოს ორგანული კანონიდან „საქართველოს საარჩევნო კოდექსი“ და საუბნო საარჩევნო კომისიის რეგლამენტიდან, საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრთა ფუნქციების შესაბამისად.
64. საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრის სერტიფიკატის მოქმედების ვადაა შესაბამისი გამოცდის ჩაბარებიდან 5 წელი. საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრის სერტიფიკატის მოქმედების ვადის გაგრძელების პირობები განისაზღვრება ცესკოს დადგენილებით.
7. საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრად შეიძლება აირჩეს/დაინიშნოს საჯარო მოსამსახურე (გარდა ამ მუხლის მე-6 პუნქტის „დ“−„კ“ ქვეპუნქტებით გათვალისწინებული პირისა). მასზე არ გავრცელდება „საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონით დადგენილი თანამდებობრივი შეუთავსებლობის შესახებ მოთხოვნები. საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრად საჯარო მოსამსახურის არჩევის/დანიშვნის შემთხვევაში საჯარო მოსამსახურეს საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრის უფლებამოსილების განხორციელების პერიოდში შეიძლება დროებით შეუჩერდეს უფლებამოსილება მუდმივ სამუშაო ადგილას, რისთვისაც მას კანონით დადგენილი წესით ეძლევა ანაზღაურებისგარეშე შვებულება ან კუთვნილი ანაზღაურებადი შვებულება საკუთარი მოთხოვნის შესაბამისად.
საქართველოს 2013 წლის 13 დეკემბრის ორგანული კანონი №1788 - ვებგვერდი, 28.12.2013წ.
საქართველოს 2018 წლის 27 დეკემბრის ორგანული კანონი №4259 – ვებგვერდი, 29.12.2018წ.
საქართველოს 2019 წლის 28 ივნისის ორგანული კანონი №4903 – ვებგვერდი, 28.06.2019წ.
საქართველოს 2019 წლის 20 სექტემბრის ორგანული კანონი №4988 – ვებგვერდი, 23.09.2019წ.
საქართველოს 2020 წლის 2 ივლისის ორგანული კანონი №6723 – ვებგვერდი, 03.07.2020წ.
საქართველოს 2021 წლის 28 ივნისის ორგანული კანონი №703 – ვებგვერდი, 29.06.2021წ.
საქართველოს 2021 წლის 30 დეკემბრის ორგანული კანონი №1340 – ვებგვერდი, 13.01.2022წ.
საქართველოს 2022 წლის 22 დეკემბრის ორგანული კანონი №2475 – ვებგვერდი, 29.12.2022წ.
საქართველოს 2023 წლის 16 ნოემბრის ორგანული კანონი №3704 – ვებგვერდი, 05.12.2023წ.
მუხლი 25. საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრთა არჩევა/დანიშვნა
1. (ამოღებულია - 22.12.2022, №2475).
2. (ამოღებულია - 22.12.2022, №2475).
3. (ამოღებულია - 22.12.2022, №2475).
4. საოლქო საარჩევნო კომისია საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრებს მორიგი არჩევნებისთვის ირჩევს არჩევნების დღემდე არაუგვიანეს 46-ე დღისა, ხოლო რიგგარეშე არჩევნებისთვის − არაუადრეს 50-ე დღისა და არაუგვიანეს 46-ე დღისა. საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრების არჩევამდე შესაბამის კანდიდატთა სია ქვეყნდება ცესკოს ოფიციალურ ვებგვერდზე. გამონაკლის შემთხვევაში შექმნილი საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრები აირჩევიან არჩევნების დღემდე არაუადრეს მე-10 დღისა და არაუგვიანეს მე-9 დღისა.
5. ცესკო სხვა სახელმწიფოში შექმნილი საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრებს ირჩევს არჩევნების დღემდე არაუადრეს 24-ე დღისა და არაუგვიანეს მე-20 დღისა.
6. ამ კანონის 24-ე მუხლის მე-4 პუნქტით უფლებამოსილი პარტიის გადაწყვეტილება საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრის დანიშვნის შესახებ წარედგინება შესაბამის საოლქო საარჩევნო კომისიას არჩევნების დღემდე არაუადრეს 45-ე დღისა და არაუგვიანეს მე-40 დღისა, გამონაკლის შემთხვევაში შექმნილ საუბნო საარჩევნო კომისიაში კომისიის წევრის დანიშვნის შესახებ – არჩევნების დღემდე არაუადრეს მე-14 დღისა და არაუგვიანეს მე-9 დღისა, ხოლო სხვა სახელმწიფოში შექმნილი საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრის დანიშვნის შესახებ – ცესკოს, საარჩევნო უბნის შექმნის შემდეგ, არჩევნების დღემდე არაუგვიანეს მე-20 დღისა.
61. თუ კომისიის წევრის დანიშვნის უფლების მქონე პარტია ამ კანონით დადგენილ ვადაში არ გამოიყენებს ამ უფლებას, ის კარგავს საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრის დანიშვნის უფლებას იმავე არჩევნების საარჩევნო პერიოდში.
7. საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრთა სიას ცესკოს ოფიციალურ ვებგვერდზე აქვეყნებს შესაბამისი საოლქო საარჩევნო კომისია არჩევნების დღემდე არაუგვიანეს 29-ე დღისა, გამონაკლის შემთხვევაში შექმნილი კომისიის წევრთა სიას – არჩევნების დღემდე არაუგვიანეს მე-5 დღისა, ხოლო სხვა სახელმწიფოში შექმნილი კომისიის წევრთა სიას – ცესკო არჩევნების დღემდე არაუგვიანეს მე-10 დღისა.
8. თუ არჩევნების დღემდე 30-ე დღისთვის, გამონაკლის შემთხვევაში შექმნილი კომისიისთვის – არჩევნების დღემდე მე-8 დღისთვის, ხოლო სხვა სახელმწიფოში შექმნილი კომისიისთვის – არჩევნების დღემდე მე-19 დღისთვის საუბნო საარჩევნო კომისიის შემადგენლობაში დადგენილზე ნაკლები რაოდენობის წევრი აღმოჩნდა, ზემდგომ საოლქო საარჩევნო კომისიას (პირველ ორ შემთხვევაში) და ცესკოს (მესამე შემთხვევაში) უფლება აქვთ, საუბნო საარჩევნო კომისიის გამოკლებული წევრების ადგილზე 3 დღის ვადაში აირჩიონ კომისიის წევრები კონკურსში მონაწილე კანდიდატთაგან ან ხელახლა გამოცხადებული კონკურსის საფუძველზე. საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრთა შესარჩევი კონკურსის ჩატარების წესს, საკონკურსო პირობებს, ვადებს და აღნიშნულ წევრთა არჩევის წესს განკარგულებით ადგენს ცესკო.
9. უფლებამოსილი პარტიის გადაწყვეტილება საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრის გამოწვევისა და მისი ადგილმონაცვლის დანიშვნის შესახებ წარედგინება შესაბამის საუბნო საარჩევნო კომისიასა და ზემდგომ საოლქო საარჩევნო კომისიას, ხოლო სხვა სახელმწიფოში შექმნილი კომისიისათვის – ცესკოს.
10. თუ კომისიის წევრის უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტის შემდეგ მისი ადგილმონაცვლის დანიშვნის უფლების მქონე პარტიამ არ გამოიყენა ეს უფლება, აგრეთვე თუ უფლებამოსილება ვადამდე შეუწყდა საოლქო საარჩევნო კომისიის ან ცესკოს მიერ არჩეულ კომისიის წევრს და ამის გამო კომისიის შემადგენლობაში დადგენილ რაოდენობაზე ნაკლები წევრი აღმოჩნდა, მისი შემადგენლობის შესავსებად კომისიის წევრის არჩევის უფლება ახალი კანდიდატების წარდგენის ვადის ამოწურვიდან 5 დღეში აქვს, შესაბამისად, საოლქო საარჩევნო კომისიას ან ცესკოს. ასეთ შემთხვევაში პარტია კარგავს საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრის ხელახლა დანიშვნის უფლებას იმავე არჩევნების საარჩევნო პერიოდში.
11. საოლქო საარჩევნო კომისია, ცესკო საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრებს ირჩევს სახელობითი კენჭისყრით. თითოეულ კანდიდატს ცალკე ეყრება კენჭი. ცესკოს მიერ საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრის არჩევისას არჩეულად ჩაითვლება ის კანდიდატი, რომელსაც მხარს დაუჭერს ცესკოს სრული შემადგენლობის არანაკლებ ორი მესამედი, ხოლო საოლქო საარჩევნო კომისიის მიერ საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრის არჩევისას არჩეულად ჩაითვლება ის კანდიდატი, რომელსაც მხარს დაუჭერს შესაბამისი საოლქო საარჩევნო კომისიის სრული შემადგენლობის არანაკლებ ორი მესამედი, იმ პირობით, რომ მას მხარი დაუჭირა, მათ შორის, ცესკოს მიერ 5 წლის ვადით არჩეულმა შესაბამისი საოლქო საარჩევნო კომისიის 3-მა წევრმა მაინც. თუ კანდიდატთა რაოდენობა ასარჩევ რაოდენობაზე მეტი აღმოჩნდა, არჩეულად ჩაითვლებიან მათ შორის უკეთესი შედეგის მქონე კანდიდატები. თუ კანდიდატების მიერ მიღებულ ხმათა თანაბრობის გამო გამარჯვებული ვერ გამოვლინდა, ამ კანდიდატებს დაუყოვნებლივ ეყრებათ კენჭი მათ შორის გამარჯვებულის გამოსავლენად. ხელახალი კენჭისყრისას არჩეულად ჩაითვლება ის კანდიდატი, რომელსაც მხარს დაუჭერს შესაბამისი საარჩევნო კომისიის სრული შემადგენლობის უმრავლესობა. თუ გამარჯვებული კვლავ ვერ გამოვლინდა, იგი წილისყრით განისაზღვრება. თუ ამ პუნქტით დადგენილი პროცედურის შედეგად ყველა ვაკანსია არ შეივსო, გადაწყვეტილებას იღებს ცესკო.
12. საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრის არჩევის/დანიშვნის შესახებ გადაწყვეტილებაში მიეთითება კომისიის წევრად არჩეული/დანიშნული პირის სახელი და გვარი, აგრეთვე საუბნო საარჩევნო კომისიის ნომერი, რომლის წევრადაც აირჩა/დაინიშნა იგი. საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრის დანიშვნის შესახებ პარტიის გადაწყვეტილებაში მიეთითება კომისიის წევრად დანიშნული პირის საკონტაქტო მისამართი და ტელეფონის ნომერი. ამ გადაწყვეტილებას თან ერთვის კომისიის წევრად დანიშნული პირის საქართველოს მოქალაქის პირადობის მოწმობის ან საქართველოს მოქალაქის პასპორტის ფოტოასლი და საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრად დანიშნული პირის თანხმობა.
13. საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრად წარდგენილი პირი საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრად არ ჩაითვლება, თუ დაირღვა ამ მუხლით განსაზღვრული საბუთების წარდგენის ვადა ან/და წარდგენილი საბუთები არასრულია ან არაზუსტია და ამ პუნქტით დადგენილ ვადაში არ იქნა აღმოფხვრილი ამ საბუთებში არსებული ხარვეზები. თუ წარდგენილი საბუთები არ შეესაბამება ამ მუხლით დადგენილ მოთხოვნებს, შესაბამისად საოლქო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარე ან ცესკოს თავმჯდომარე 2 დღის ვადაში აცნობებს ამის შესახებ (შეუსაბამობის მითითებით) მას, ვინც აირჩია/დანიშნა საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრი. შესწორებული საბუთები შესაბამისად საოლქო საარჩევნო კომისიას ან ცესკოს 3 დღეში უნდა დაუბრუნდეს.
131. უფლებამოსილი პარტიის მიერ საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრად დანიშნული პირი საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრად არ ჩაითვლება იმ შემთხვევაშიც, თუ აღმოჩნდება, რომ ეს პირი საოლქო საარჩევნო კომისიისთვის მისი წარდგენის მომენტისთვის არის იმავე ან სხვა საარჩევნო კომისიის წევრი ან/და წარდგენილი პირი არ აკმაყოფილებს ამ კანონის 24-ე მუხლის მე-6 პუნქტის მოთხოვნებს. ასეთ შემთხვევაში საოლქო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარე უფლებამოსილ პარტიას 2 დღის ვადაში აცნობებს ამის შესახებ და აძლევს დამატებით, 1-დღიან ვადას საუბნო საარჩევნო კომისიის ახალი წევრის წარსადგენად.
14. ახალშექმნილი საუბნო საარჩევნო კომისია ფუნქციონირებას იწყებს და მის წევრთა უფლებამოსილებები იწყება არჩევნების დღემდე 30-ე დღიდან. აღნიშნული უფლებამოსილებები წყდება შესაბამისი საოლქო საარჩევნო კომისიის მიერ კენჭისყრის შედეგების შემაჯამებელი ოქმის შედგენისთანავე.
15. (ამოღებულია - 25.07.2013, №864).
16. (ამოღებულია - 25.07.2013, №864).
17. (ამოღებულია - 25.07.2013, №864).
18. (ამოღებულია - 25.07.2013, №864).
19. (ამოღებულია - 25.07.2013, №864).
20. საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრს უფლებამოსილება უწყდება მისი ადგილმონაცვლე კომისიის წევრის არჩევისთანავე.
21. (ამოღებულია - 22.12.2022, №2475).
საქართველოს 2012 წლის 28 ივნისის ორგანული კანონი №6571 – ვებგვერდი, 28.06.2012წ.
საქართველოს 2020 წლის 2 ივლისის ორგანული კანონი №6723 – ვებგვერდი, 03.07.2020წ.
საქართველოს 2021 წლის 28 ივნისის ორგანული კანონი №703 – ვებგვერდი, 29.06.2021წ.
საქართველოს 2022 წლის 22 დეკემბრის ორგანული კანონი №2475 – ვებგვერდი, 29.12.2022წ.
მუხლი 251. საუბნო საარჩევნო კომისიის ხელმძღვანელ პირთა არჩევა
1. საუბნო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარე, კომისიის თავმჯდომარის მოადგილე და კომისიის მდივანი (საუბნო საარჩევნო კომისიის ხელმძღვანელი პირები) იმავდროულად არიან საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრები. აღნიშნულ პირთა უფლებამოსილებების შეწყვეტა იმავდროულად იწვევს საუბნო საარჩევნო კომისიაში მათი წევრობის შეწყვეტას.
2. საუბნო საარჩევნო კომისიის ხელმძღვანელ პირებს ამ მუხლითა და ამ კანონის 24-ე და 25-ე მუხლებით დადგენილი წესით და დადგენილ ვადებში ირჩევს შესაბამისი საოლქო საარჩევნო კომისია.
3. სხვა სახელმწიფოში შექმნილი საუბნო საარჩევნო კომისიის ხელმძღვანელ პირებს ამ მუხლითა და ამ კანონის 24-ე და 25-ე მუხლებით დადგენილი წესით და დადგენილ ვადებში ირჩევს ცესკო.
4. საუბნო საარჩევნო კომისიის ხელმძღვანელ პირთა შესარჩევი კონკურსის ჩატარების წესს, საკონკურსო პირობებს, ვადებს და აღნიშნულ პირთა არჩევის წესს განკარგულებით ადგენს ცესკო.
5. საუბნო საარჩევნო კომისიის ხელმძღვანელ პირად შეიძლება აირჩეს საქართველოს ქმედუნარიანი მოქალაქე 18 წლის ასაკიდან, რომელიც აკმაყოფილებს ამ კანონის 24-ე მუხლის მე-6 და 61 პუნქტებით დადგენილ მოთხოვნებს და რომელსაც აქვს საუბნო საარჩევნო კომისიის ხელმძღვანელი პირის სერტიფიკატი, გარდა ამ მუხლის მე-6 და მე-7 პუნქტებით გათვალისწინებული შემთხვევებისა.
6. საუბნო საარჩევნო კომისიის ხელმძღვანელი პირის სერტიფიკატი არ მოეთხოვება:
ა) იმ პირს, რომელსაც აქვს საარჩევნო ადმინისტრაციის მოხელის სერტიფიკატი;
ბ) გამონაკლის შემთხვევაში შექმნილი საუბნო საარჩევნო კომისიის ხელმძღვანელ პირს;
გ) სხვა სახელმწიფოში შექმნილი საუბნო საარჩევნო კომისიის ხელმძღვანელ პირს;
დ) საუბნო საარჩევნო კომისიის ხელმძღვანელი პირის უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტის გამო საუბნო საარჩევნო კომისიის ხელმძღვანელი პირის შესარჩევად გამოცხადებულ კონკურსში მონაწილე პირს.
7. საოლქო საარჩევნო კომისიას უფლება აქვს, კონკურსის საფუძველზე საუბნო საარჩევნო კომისიის ხელმძღვანელ პირად აირჩიოს პირი, რომელსაც არ აქვს საუბნო საარჩევნო კომისიის ხელმძღვანელი პირის სერტიფიკატი, თუ საუბნო საარჩევნო კომისიის ხელმძღვანელ პირთა შესარჩევად გამოცხადებული ხელახალი კონკურსის შედეგად ერთი ან ერთზე მეტი საუბნო საარჩევნო კომისიის ხელმძღვანელი პირის ყველა ვაკანსია მაინც არ შეივსო.
8. საუბნო საარჩევნო კომისიის ხელმძღვანელ პირთა სერტიფიცირების დებულებას დადგენილებით ამტკიცებს ცესკო. აღნიშნული სერტიფიცირების საგამოცდო ტესტები უნდა მოიცავდეს საკითხებს მხოლოდ საქართველოს ორგანული კანონიდან „საქართველოს საარჩევნო კოდექსი“ და საუბნო საარჩევნო კომისიის რეგლამენტიდან, საუბნო საარჩევნო კომისიის ხელმძღვანელ პირთა ფუნქციების შესაბამისად.
9. საუბნო საარჩევნო კომისიის ხელმძღვანელი პირის სერტიფიკატის მოქმედების ვადაა შესაბამისი გამოცდის ჩაბარებიდან 5 წელი. საუბნო საარჩევნო კომისიის ხელმძღვანელი პირის სერტიფიკატის მოქმედების ვადის გაგრძელების პირობები განისაზღვრება ცესკოს დადგენილებით.
საქართველოს 2022 წლის 22 დეკემბრის ორგანული კანონი №2475 – ვებგვერდი, 29.12.2022წ.
მუხლი 26. საუბნო საარჩევნო კომისიის უფლებამოსილება
1. საუბნო საარჩევნო კომისია არის საქართველოს საარჩევნო ადმინისტრაციის დროებითი ტერიტორიული ორგანო, რომელიც იქმნება ამ კანონის 24-ე მუხლით განსაზღვრული სუბიექტებისაგან, ცესკოსა და ზემდგომი საოლქო საარჩევნო კომისიის მიერ დანიშნული/არჩეული პირებისაგან.
2. საუბნო საარჩევნო კომისია:
ა) თავისი უფლებამოსილების ფარგლებში საარჩევნო უბნის ტერიტორიაზე უზრუნველყოფს არჩევნების, რეფერენდუმისა და პლებისციტის გამართვას, საქართველოს საარჩევნო კანონმდებლობის შესრულებას, კენჭისყრის დროს საქართველოს საარჩევნო კანონმდებლობით დადგენილი პროცედურის დაცვას, ამომრჩეველთა, წარმომადგენელთა და დამკვირვებელთა საქართველოს კონსტიტუციითა და ამ კანონით გარანტირებული უფლებების გამოყენებასა და დაცვას;
ბ) ამოწმებს ამომრჩეველთა სიების სისწორეს, განიხილავს სიებთან დაკავშირებულ პრეტენზიებს და შეცდომებისა თუ უზუსტობების აღმოჩენის შემთხვევაში არა უგვიანეს მომდევნო დღისა მიმართავს ზემდგომ საოლქო საარჩევნო კომისიას სიებში ცვლილების შეტანის წინადადებით;
გ) ამომრჩეველთა განცხადებებისა და განაცხადების საფუძველზე ადგენს გადასატანი საარჩევნო ყუთის სიას;
დ) ადგენს კენჭისყრის შედეგებს საარჩევნო უბანში, რის თაობაზედაც დგება საუბნო საარჩევნო კომისიის კენჭისყრის შედეგების შემაჯამებელი ოქმი;
დ 1) (ამოღებულია - 28.06.2021, №703);
ე) უფლებამოსილია სრული შემადგენლობის უმრავლესობის გადაწყვეტილებით ზემდგომი საოლქო საარჩევნო კომისიის წინაშე დასვას საარჩევნო უბანში კენჭისყრის შედეგების ბათილად ცნობის საკითხი;
ვ) ამომრჩევლებს ურიგებს ამომრჩევლის ბარათებს;
ზ) პასუხისმგებელია საარჩევნო უბანში საქართველოს საარჩევნო კანონმდებლობით განსაზღვრული ინფორმაციის გამოფენისთვის, იმ ადგილის სათანადოდ მომზადებისთვის, სადაც იმართება კენჭისყრა და ბიულეტენების დათვლა; უზრუნველყოფს საარჩევნო უბანში წესრიგის დაცვას;
თ) კენჭისყრის დღეს განიხილავს საარჩევნო პროცესთან და კენჭისყრის მომზადებასთან დაკავშირებულ განცხადებებსა და საჩივრებს და თავისი უფლებამოსილების ფარგლებში იღებს სათანადო გადაწყვეტილებას;
ი) უზრუნველყოფს ამომრჩეველთა საარჩევნო უფლებების უპირობო განხორციელებას კენჭისყრის დღეს და ეკისრება სრული პასუხისმგებლობა მათი დაცვისთვის;
კ) აუქმებს საუბნო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარის გადაწყვეტილებას კენჭისყრის შენობის დროებით ჩაკეტვის, კენჭისყრის შეჩერების, ჩაკეტვის შემდეგ შენობის გახსნის, კენჭისყრის გაგრძელების შესახებ;
ლ) ახორციელებს საქართველოს საარჩევნო კანონმდებლობით მინიჭებულ სხვა უფლებამოსილებებს.
3. საუბნო საარჩევნო კომისიისა და მისი თავმჯდომარის ყველა განკარგულება მეორე დღესვე გამოიფინება საარჩევნო უბანში.
საქართველოს 2017 წლის 26 ივლისის ორგანული კანონი №1274 - ვებგვერდი, 29.07.2017წ.
საქართველოს 2021 წლის 28 ივნისის ორგანული კანონი №703 – ვებგვერდი, 29.06.2021წ.
1. საუბნო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარე:
ა) ასრულებს სრულ ადმინისტრაციულ ფუნქციებს საუბნო საარჩევნო კომისიაში;
ბ) უძღვება საუბნო საარჩევნო კომისიის სხდომას;
გ) იღებს და ანაწილებს საუბნო საარჩევნო კომისიაში შეტანილ საარჩევნო საბუთებსა და საუბნო საარჩევნო კომისიის სახელზე შესულ კორესპონდენციას;
დ) პირადად აგებს პასუხს საარჩევნო ბიულეტენების, სპეციალური კონვერტების, კომისიის ბეჭდების, შემაჯამებელი ოქმებისა და სხვა საარჩევნო საბუთების შენახვისა და დანიშნულებისამებრ გაცემისთვის;
ე) საარჩევნო ადმინისტრაციის რეგლამენტის შესაბამისად დავალებას აძლევს თავმჯდომარის მოადგილეს, კომისიის მდივანსა და კომისიის სხვა წევრებს;
ვ) კენჭისყრის დღეს ორგანიზებას უწევს კომისიის წევრთა შორის ფუნქციათა წილისყრით განაწილებას;
ზ) პასუხისმგებელია კენჭისყრის დღეს კენჭისყრის შენობაში წესრიგის დაცვისათვის;
თ) ვალდებულია კენჭისყრის შენობაში ყოფნის უფლების მქონე პირები კენჭისყრის შენობაში არ დაუშვას შესაბამისი სამკერდე ნიშნის გარეშე;
ი) კენჭისყრის შედეგების შეჯამებისთანავე ზემდგომ საოლქო საარჩევნო კომისიას გადასცემს ყველა საარჩევნო საბუთს;
კ) ახორციელებს საქართველოს საარჩევნო კანონმდებლობით მინიჭებულ სხვა უფლებამოსილებებს.
2. საუბნო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარის მოადგილე:
ა) ასრულებს საუბნო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარის მოვალეობას, თუ კომისიას არ ჰყავს თავმჯდომარე ან მას არ შეუძლია თავისი მოვალეობის შესრულება;
ბ) საუბნო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარის განკარგულებით ახორციელებს კომისიის თავმჯდომარის ცალკეულ უფლებამოსილებებს (განკარგულებით ზუსტად უნდა განისაზღვროს მინიჭებული უფლებამოსილების ფარგლები და ვადა).
3. საუბნო საარჩევნო კომისიის მდივანი:
ა) ამზადებს საუბნო საარჩევნო კომისიის განკარგულებათა პროექტებს;
ბ) პასუხისმგებელია საჯარო ინფორმაციის გაცემისთვის;
გ) ადგენს საუბნო საარჩევნო კომისიის სხდომათა ოქმებს, მათ შორის, კენჭისყრის შედეგების შემაჯამებელ ოქმებს;
დ) ახორციელებს ამ კანონით მინიჭებულ სხვა უფლებამოსილებებს.
4. საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრებს ამ კანონის მოთხოვნათა შეუსრულებლობის შემთხვევაში ეკისრებათ ამავე კანონის 28-ე მუხლის პირველი და მე-2 პუნქტებით გათვალისწინებული დისციპლინური პასუხისმგებლობა.
საქართველოს 2016 წლის 22 ივნისის ორგანული კანონი №5438 - ვებგვერდი, 12.07.2016წ.
მუხლი 28. საოლქო და საუბნო საარჩევნო კომისიების წევრების დისციპლინური პასუხისმგებლობის ზომები
1. საოლქო და საუბნო საარჩევნო კომისიების წევრების დისციპლინური გადაცდომაა:
ა) სამსახურებრივი მოვალეობის ბრალეულად შეუსრულებლობა ან არაჯეროვნად შესრულება;
ბ) საქართველოს საარჩევნო ადმინისტრაციისათვის ქონებრივი ზიანის მიყენება ან ასეთი ზიანის წარმოშობის საშიშროების ბრალეული შექმნა;
გ) არასაპატიო მიზეზით სამსახურში გამოუცხადებლობა;
დ) არასაპატიო მიზეზით შესაბამისი საარჩევნო კომისიის სხდომის ზედიზედ 3-ჯერ გაცდენა;
ე) საქართველოს საარჩევნო კანონმდებლობისა და შესაბამისი საარჩევნო კომისიის რეგლამენტის უხეში დარღვევა;
ვ) კენჭისყრისა და არჩევნების შედეგების შემაჯამებელი ოქმის სავალდებულო ხელმოწერაზე უარი;
ზ) საქართველოს საარჩევნო ადმინისტრაციის/სწავლების ცენტრის მიერ ორგანიზებულ სწავლებებზე არასაპატიო მიზეზით დაუსწრებლობა;
თ) ეთიკის ნორმების, ქცევის ზოგადი წესების უგულებელყოფა ან დარღვევა, რომელიც მიმართულია მოხელისა და საქართველოს საარჩევნო ადმინისტრაციის დისკრედიტაციისაკენ, მიუხედავად იმისა, სამსახურშია იგი ჩადენილი თუ სამსახურის გარეთ.
2. დისციპლინური გადაცდომისათვის საოლქო და საუბნო საარჩევნო კომისიების წევრების მიმართ შესაბამისმა ზემდგომმა საარჩევნო კომისიამ შეიძლება გამოიყენოს დისციპლინური პასუხისმგებლობის შემდეგი ზომები:
ა) შენიშვნა;
ბ) გაფრთხილება;
გ) თანამდებობრივი სარგოს/თანამდებობრივი სარგოს ნაწილის დაკავება;
დ) უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტა (გარდა პარტიების მიერ დანიშნული წევრისა).
3. ერთი დისციპლინური გადაცდომისათვის შეიძლება გამოყენებულ იქნეს დისციპლინური პასუხისმგებლობის მხოლოდ ერთი ზომა.
4. საოლქო და საუბნო საარჩევნო კომისიების წევრებისთვის დისციპლინური პასუხისმგებლობის ზომის შეფარდებისათვის შესაბამისი ზემდგომი საარჩევნო კომისია იყენებს საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსით დადგენილ მარტივი ადმინისტრაციული წარმოების წესებს. საარჩევნო კომისიის წევრისთვის შეფარდებული დისციპლინური პასუხისმგებლობის ზომა მის მიერ ჩადენილი დისციპლინური გადაცდომის სიმძიმის ადეკვატური უნდა იყოს.
41. თუ საარჩევნო კომისიის წევრი გამოწვეულ იქნა ან მას უფლებამოსილება ვადამდე შეუწყდა იმ პერიოდში, როდესაც სასამართლო ან საარჩევნო კომისია ამ წევრის მიერ საარჩევნო კანონმდებლობის დარღვევის გამო მისთვის დისციპლინური პასუხისმგებლობის დაკისრების მიზნით მის მიმართ სამართალწარმოებას ახორციელებს, უფლებამოსილი ორგანო ადასტურებს აღნიშნული წევრის მიერ საარჩევნო კანონმდებლობის დარღვევის ფაქტს, ხოლო ამ ფაქტის დადასტურების შემთხვევაში კომისიის აღნიშნულ წევრზე ვრცელდება ამ კანონის მე-10 მუხლის მე-5 პუნქტის „ბ“ ქვეპუნქტით, მე-20 მუხლის მე-17 პუნქტის „ბ“ ქვეპუნქტითა და 24-ე მუხლის მე-6 პუნქტის „ა“ ქვეპუნქტით დადგენილი შეზღუდვები.
42. საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრისთვის დისციპლინური პასუხისმგებლობის დაკისრების შესახებ ან მის დაკისრებაზე უარის თქმის შესახებ გადაწყვეტილება მიიღება შესაბამისი განცხადების/საჩივრის წარდგენიდან 12 კალენდარული დღის ვადაში, გარდა ამ მუხლის 43 პუნქტით გათვალისწინებული შემთხვევისა.
43. კენჭისყრის დღემდე წარდგენილ საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრისთვის დისციპლინური პასუხისმგებლობის დაკისრების შესახებ განცხადებაზე/საჩივარზე გადაწყვეტილება მიიღება შესაბამისი განცხადების/საჩივრის წარდგენიდან 7 კალენდარული დღის ვადაში.
5. საოლქო საარჩევნო კომისიის წევრი დისციპლინური პასუხისმგებლობის მქონედ ითვლება მისთვის დისციპლინური პასუხისმგებლობის ზომის შეფარდებიდან 1 წლის განმავლობაში, ხოლო საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრი − 2 წლის განმავლობაში.
6. შესაბამისი ზემდგომი საარჩევნო კომისია უფლებამოსილია საოლქო საარჩევნო კომისიის წევრს ვადაზე ადრე, ხოლო საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრს − დისციპლინური პასუხისმგებლობის ზომის შეფარდებიდან 1 წლის გასვლის შემდეგ მოუხსნას დისციპლინური პასუხისმგებლობა. დისციპლინური პასუხისმგებლობის ვადაზე ადრე მოხსნა ხდება იმავე წესით, რომლითაც მოხდა მისი შეფარდება.
საქართველოს 2020 წლის 2 ივლისის ორგანული კანონი №6723 – ვებგვერდი, 03.07.2020წ.
საქართველოს 2021 წლის 28 ივნისის ორგანული კანონი №703 – ვებგვერდი, 29.06.2021წ.
საქართველოს 2022 წლის 22 დეკემბრის ორგანული კანონი №2475 – ვებგვერდი, 29.12.2022წ.
საქართველოს 2024 წლის 19 მარტის ორგანული კანონი №4089 – ვებგვერდი, 25.03.2024წ.
მუხლი 29. საარჩევნო კომისიის წევრის/ხელმძღვანელი პირის უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტა
1. ცესკოს თავმჯდომარეს/წევრს უფლებამოსილება ვადამდე უწყდება საქართველოს პარლამენტის დადგენილებით (გარდა ცესკოში ამ კანონის მე-13 მუხლით გათვალისწინებული პარტიების მიერ დანიშნული წევრებისა და ამ მუხლით გათვალისწინებული შემთხვევისა), ხოლო საოლქო ან საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრს – ზემდგომი საარჩევნო კომისიის განკარგულებით (გარდა ამ მუხლის მე-6 პუნქტითა და ამ კანონის მე-13 მუხლით გათვალისწინებული შემთხვევებისა):
ა) თუ საარჩევნო კომისიის წევრმა მისი არჩევის/საქართველოს პრეზიდენტის მიერ მისი დანიშვნის შემთხვევაში არჩევიდან/დანიშვნიდან 7 დღის ვადაში არ შეწყვიტა საარჩევნო კომისიის წევრის სტატუსთან შეუთავსებელი საქმიანობა ან/და სამსახური;
ბ) თუ საარჩევნო კომისიის წევრმა დაიკავა ამ კანონით განსაზღვრული, საარჩევნო კომისიის წევრის სტატუსთან შეუთავსებელი თანამდებობა;
გ) თუ გამოვლინდა საარჩევნო კომისიის წევრის სტატუსთან შეუთავსებელი საქმიანობის ფაქტი;
დ) თუ გამოვლინდა, რომ არასწორია საკონკურსოდ წარდგენილ დოკუმენტაციაში მითითებული მონაცემები – ამ ფაქტის გამოვლენის დღიდან;
ე) არასაპატიო მიზეზით ზედიზედ 2 თვის განმავლობაში ცესკოს ან საოლქო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარის/წევრის უფლებამოსილების შეუსრულებლობის ან ცესკოს ან საოლქო საარჩევნო კომისიის სხდომის ზედიზედ 3-ჯერ გაცდენის შემთხვევაში;
ვ) თუ არსებობს სასამართლოს გამამტყუნებელი განაჩენი ან თუ საარჩევნო კომისიის წევრის მიერ საქართველოს საარჩევნო კანონმდებლობის დარღვევა დაადასტურა სასამართლომ – სასამართლოს გადაწყვეტილების კანონიერ ძალაში შესვლის შემთხვევაში;
ზ) საარჩევნო კომისიის წევრის დამნიშვნელი პარტიის მიერ ამ კანონით დადგენილი წესით მისი გამოწვევისას – გამოწვევის შესახებ განცხადების წარდგენის შემთხვევაში;
თ) თუ გაუქმდა საარჩევნო კომისიის წევრის, როგორც ამომრჩევლის, სტატუსი;
ი) საქართველოს საარჩევნო კანონმდებლობის, საარჩევნო ადმინისტრაციის რეგლამენტის სისტემატურად ან უხეშად დარღვევისას, ან „საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონით გათვალისწინებული სხვა, შესაბამისი საფუძვლის არსებობისას.
1 1. კომისიის წევრს იმავე ან სხვა საარჩევნო კომისიის წევრად არჩევის/დანიშვნის შემთხვევაში უფლებამოსილება ვადამდე უწყდება არჩევის/დანიშვნის შესახებ სამართლებრივი აქტის ძალაში შესვლის დღიდან, რასაც შესაბამისი საარჩევნო კომისია ცნობად იღებს და აფორმებს საარჩევნო კომისიის სხდომის საოქმო ჩანაწერით.
2. საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარის, თავმჯდომარის მოადგილის, კომისიის მდივნის თანამდებობიდან გადადგომისას:
ა) ცესკოს თავმჯდომარის გადადგომის თაობაზე განცხადება წარედგინება საქართველოს პარლამენტს;
ბ) ცესკოს თავმჯდომარის მოადგილის, ცესკოს მდივნის გადადგომის თაობაზე განცხადება წარედგინება ცესკოს;
გ) საოლქო ან საუბნო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარის, თავმჯდომარის მოადგილის, კომისიის მდივნის გადადგომის თაობაზე განცხადება წარედგინება შესაბამის საარჩევნო კომისიას.
21. ცესკოს თავმჯდომარის მიერ საქართველოს პარლამენტისთვის გადადგომის თაობაზე განცხადების წარდგენის შემთხვევაში ცესკოს თავმჯდომარის უფლებამოსილების შეწყვეტის მომენტად ითვლება ამ განცხადების რეგისტრაციის მომდევნო დღე.
3. ცესკოს თავმჯდომარის მოადგილე, ცესკოს მდივანი, საოლქო ან საუბნო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარე, თავმჯდომარის მოადგილე, კომისიის მდივანი თანამდებობიდან ვადამდე თავისუფლდება შესაბამისი საარჩევნო კომისიის განკარგულებით.
4. საქართველოს პარლამენტის მიერ არჩეული/საქართველოს პრეზიდენტის მიერ დანიშნული ცესკოს წევრის გარდაცვალების შემთხვევაში საქართველოს პარლამენტი ცნობად იღებს აღნიშნულ ფაქტს, რაც ფორმდება საქართველოს პარლამენტის პლენარული სხდომის საოქმო ჩანაწერით. ცესკოს მიერ არჩეული საოლქო საარჩევნო კომისიის წევრის გარდაცვალების შემთხვევაში ცესკო ცნობად იღებს აღნიშნულ ფაქტს, რაც ფორმდება ცესკოს სხდომის საოქმო ჩანაწერით.
5. ერთი და იმავე საფუძვლით საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარის/ თავმჯდომარის მოადგილის/მდივნის თანამდებობიდან გადაყენების, აგრეთვე საარჩევნო კომისიის წევრის უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტის საკითხის 6 თვის განმავლობაში ზედიზედ ორჯერ დაყენება აკრძალულია.
6. პარტიების მიერ საარჩევნო კომისიებში დანიშნულ წევრებს ამ მუხლის პირველი პუნქტით (გარდა ამ მუხლის პირველი პუნქტის „ზ“ ქვეპუნქტისა და ამ კანონის მე-13 მუხლისა) გათვალისწინებულ შემთხვევებში უფლებამოსილება ვადამდე უწყდებათ სასამართლოს გადაწყვეტილებით.
7. ამ მუხლის პირველ პუნქტში აღნიშნული ერთ-ერთი საფუძვლის არსებობისას საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარის/თავმჯდომარის მოადგილის/კომისიის მდივნის გადადგომის, საარჩევნო კომისიის წევრის უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტის საკითხს განიხილავს და წყვეტს საქართველოს პარლამენტი 15 დღის ვადაში ან უფლებამოსილი საარჩევნო კომისია 5 დღის ვადაში. გადაწყვეტილება მიიღება იმავე წესით, როგორითაც მოხდა მათი არჩევა.
8. თუ გადადგომის/უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტის თაობაზე განცხადება ამ მუხლით დადგენილ ვადაში არ დაკმაყოფილდა, საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარე/თავმჯდომარის მოადგილე/კომისიის მდივანი თანამდებობიდან გადამდგარად ჩაითვლება, საარჩევნო კომისიის წევრის უფლებამოსილება შეწყვეტილად ჩაითვლება ავტომატურად, ამ ვადის გასვლის მომდევნო დღიდან.
9. აკრძალულია საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრის გამოწვევა კენჭისყრის დღემდე ბოლო 20 დღის განმავლობაში, კენჭისყრის დღეს და კენჭისყრის დღის მომდევნო დღეს.
საქართველოს 2018 წლის 21 ივლისის ორგანული კანონი №3269 – ვებგვერდი, 27.07.2018წ.
საქართველოს 2021 წლის 28 ივნისის ორგანული კანონი №703 – ვებგვერდი, 29.06.2021წ.
საქართველოს 2024 წლის 19 მარტის ორგანული კანონი №4089 – ვებგვერდი, 25.03.2024წ.
მუხლი 30. საქართველოს საარჩევნო ადმინისტრაციის სამართლებრივი აქტები
1. საქართველოს საარჩევნო ადმინისტრაციის სამართლებრივი აქტებია:
ა) ცესკოს დადგენილება და განკარგულება, ცესკოს თავმჯდომარის ბრძანება და განკარგულება, ცესკოს მდივნის განკარგულება, ცესკოს არჩევნების შედეგების შემაჯამებელი ოქმი;
ბ) საოლქო საარჩევნო კომისიის განკარგულება, კომისიის თავმჯდომარის განკარგულება, კომისიის მდივნის განკარგულება, საოლქო საარჩევნო კომისიის კენჭისყრისა და არჩევნების შედეგების შემაჯამებელი ოქმები;
გ) საუბნო საარჩევნო კომისიის განკარგულება, კომისიის თავმჯდომარის განკარგულება, საუბნო საარჩევნო კომისიის კენჭისყრის შედეგების შემაჯამებელი ოქმი.
2. ცესკოს დადგენილება არის კანონქვემდებარე ნორმატიული აქტი, რომლის მიღებაც შეიძლება მხოლოდ კანონით პირდაპირ განსაზღვრულ შემთხვევებში. დადგენილების მიღება შეიძლება აგრეთვე გამონაკლის შემთხვევაში, არჩევნების დაწყებიდან მის დასრულებამდე, თუ აუცილებელი აღმოჩნდა ამ კანონით განუსაზღვრელი და არჩევნების ჩატარებისთვის აუცილებელი საკითხების გადაწყვეტა. დადგენილებით შეიძლება მიღებულ იქნეს ცალკეული საარჩევნო პროცედურის აღმწერი ინსტრუქციაც, რომელიც არ უნდა შეიცავდეს ამ კანონით დადგენილისგან განსხვავებულ ან ახალ ნორმას და რომელიც შეიძლება შეიცავდეს მხოლოდ ამ კანონით დადგენილი პროცედურის დაწვრილებით აღწერას.
3. ცესკოს დადგენილება მიღებულად ჩაითვლება, თუ მას მხარს დაუჭერს ცესკოს სრული შემადგენლობის არანაკლებ ორი მესამედი, თუკი ამ კანონით სხვა რამ არ არის გათვალისწინებული. ცესკოს დადგენილებას ხელს აწერენ ცესკოს შესაბამისი სხდომის თავმჯდომარე და ცესკოს მდივანი. ცესკოს დადგენილება ძალაში შედის „საქართველოს საკანონმდებლო მაცნეში“ გამოქვეყნებისთანავე, თუ იმავე დადგენილებით უფრო გვიანი ვადა არ არის განსაზღვრული. აკრძალულია ცესკოს დადგენილების მიღება კენჭისყრის დღემდე ბოლო 4 დღის განმავლობაში. ცესკოს დადგენილება შეიძლება გასაჩივრდეს მიღების მომენტიდან. ცესკოს დადგენილება მიღებიდან 24 საათის განმავლობაში ცესკოს ვებგვერდზე უნდა განთავსდეს.
4. საარჩევნო კომისიის, მისი თავმჯდომარისა და კომისიის მდივნის განკარგულებები, კენჭისყრის/არჩევნების შედეგების შემაჯამებელი ოქმები არის ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტები, რომლებიც მიიღება/გამოიცემა ამ კანონითა და ცესკოს დადგენილებით განსაზღვრულ შემთხვევებსა და ფარგლებში. კომისიის განკარგულებას ხელს აწერენ კომისიის შესაბამისი სხდომის თავმჯდომარე და კომისიის მდივანი, ხოლო სხვა განკარგულებას ხელს აწერს მისი გამომცემი პირი. შემაჯამებელ ოქმებს ხელს აწერენ ამ კანონით განსაზღვრული უფლებამოსილი პირები. თუ ამ კანონით სხვა კვორუმი არ არის დადგენილი, კომისიის განკარგულება მიღებულად ჩაითვლება, თუ მას მხარს დაუჭერს სხდომაზე დამსწრეთა უმრავლესობა, მაგრამ არანაკლებ კომისიის სრული შემადგენლობის ერთი მესამედისა.
5. ცესკოს თავმჯდომარის ბრძანება არის ინდივიდუალური სამართლებრივი აქტი, რომელიც გამოიცემა შიდაუწყებრივ, მათ შორის, საკადრო საკითხებთან დაკავშირებით.
6. ცესკოს, საოლქო და საუბნო საარჩევნო კომისიებისა და მათი თანამდებობის პირთა მიერ თავიანთი უფლებამოსილების ფარგლებში მიღებულ გადაწყვეტილებათა შესრულება სავალდებულოა შესაბამისად საქართველოს, საარჩევნო ოლქისა და საარჩევნო უბნის მთელ ტერიტორიაზე.
საქართველოს 2018 წლის 21 ივლისის ორგანული კანონი №3269 – ვებგვერდი, 27.07.2018წ.
საქართველოს 2024 წლის 27 ივნისის ორგანული კანონი №4341 – ვებგვერდი, 03.07.2024წ.
მუხლი 31. ამომრჩეველთა ერთიანი სია და მისი ფორმირების წესი
1. ამომრჩეველთა ერთიანი სია არის საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით რეგისტრირებულ, აქტიური საარჩევნო უფლების მქონე პირთა სია, რომელიც იყოფა საარჩევნო უბნების მიხედვით.
2. ამომრჩეველთა ერთიან სიაში შეიტანება ამომრჩევლის შესახებ შემდეგი მონაცემები:
ა) გვარი, სახელი;
ბ) დაბადების თარიღი (რიცხვი, თვე, წელი);
გ) მისამართი (საქართველოს მოქალაქის პირადობის მოწმობის ან სააგენტოს მონაცემთა ბაზის მიხედვით, რომელიც მოიცავს აგრეთვე საზღვარგარეთ რეგისტრაციის ადგილს);
დ) საქართველოს მოქალაქის პირადი ნომერი;
ე) ფაქტობრივი საცხოვრებელი ადგილი (საქართველოს ოკუპირებული ტერიტორიიდან იძულებით გადაადგილებული პირისთვის, მისამართის მითითების გარეშე რეგისტრირებული პირისთვის, საცხოვრებელი ადგილის მიხედვით რეგისტრაციიდან მოხსნილი პირისთვის, აგრეთვე პირისთვის, რომლის რეგისტრაციაც ძალადაკარგულად გამოცხადდა სააგენტოს გადაწყვეტილებით, აღინიშნება დროებითი საცხოვრებლის მისამართი; სხვა სახელმწიფოში მყოფი პირისთვის მიეთითება „საკონსულო აღრიცხვაზეა“, ხოლო თუ ასეთი პირი არ დგას საქართველოს საკონსულო აღრიცხვაზე – „იმყოფება უცხოეთში“);
ვ) ამომრჩეველთა ერთიან სიაში რეგისტრაციის თარიღი;
ზ) ფოტოსურათი (სააგენტოს მონაცემთა ელექტრონულ ბაზაში არსებული უახლესი ფოტოსურათი ციფრულ ფორმატში);
თ) სქესი.
3. ამომრჩეველთა ერთიან სიაში ამომრჩევლის შესახებ მონაცემები, როგორც წესი, შეიტანება მისი რეგისტრაციის ადგილის მიხედვით. საქართველოს ოკუპირებული ტერიტორიიდან იძულებით გადაადგილებული პირი, თუ მისი რეგისტრაციის მისამართი, საქართველოს მოქალაქის პირადობის მოწმობის ან სააგენტოს მონაცემთა ბაზის მიხედვით, საქართველოს ოკუპირებულ ტერიტორიაზეა, ამომრჩეველთა ერთიან სიაში შეჰყავთ მისი ფაქტობრივი საცხოვრებელი ადგილის მიხედვით.
4. ცესკო პასუხისმგებელია ამომრჩეველთა ერთიანი სიის ფორმირებისათვის, მისი კომპიუტერული დამუშავებისა და საჯარო ინფორმაციისთვის მიკუთვნებული ნაწილის (გვარი, სახელი; ფოტოსურათი; დაბადების თარიღი; მისამართი საქართველოს მოქალაქის პირადობის მოწმობის ან სააგენტოს მონაცემთა ბაზის მიხედვით, აგრეთვე ფაქტობრივი საცხოვრებელი ადგილის მისამართი – საქართველოს ოკუპირებული ტერიტორიიდან იძულებით გადაადგილებული პირისთვის, მისამართის მითითების გარეშე რეგისტრირებული პირისთვის, საცხოვრებელი ადგილის მიხედვით რეგისტრაციიდან მოხსნილი პირისთვის და პირისთვის, რომლის რეგისტრაციაც ძალადაკარგულად გამოცხადდა სააგენტოს გადაწყვეტილებით; ამომრჩეველთა ერთიან სიაში ამომრჩევლის რეგისტრაციის თარიღი) ცესკოს ოფიციალურ ვებგვერდზე განთავსებისათვის.
5. ამომრჩეველთა ერთიანი სია დგება:
ა) სააგენტოს მონაცემთა ბაზაში არსებული, შესაბამის ტერიტორიაზე საცხოვრებელი ადგილის მიხედვით რეგისტრირებულ პირთა, მათ შორის, იმ პირთა შესახებ მონაცემების საფუძველზე, რომლებსაც არჩევნების დღისთვის უსრულდებათ 18 წელი, აგრეთვე გარდაცვლილთა შესახებ მონაცემების საფუძველზე. ამომრჩეველთა ერთიან სიაში არ შეიტანება იმ პირთა შესახებ მონაცემები, რომელთა სახელზე ბოლოს გაცემული პირადობის დამადასტურებელი დოკუმენტი გაუქმდა გაყალბების ან ბათილად ცნობის გამო, ან რომელთაც არ აუღიათ მიმდინარე არჩევნების დროისთვის იურიდიული ძალის მქონე საქართველოს მოქალაქის პირადობის მოწმობა ან საქართველოს მოქალაქის პასპორტი, თუ ეს პირები არჩევნების დღემდე არაუგვიანეს მე-13 დღისა რეგისტრაციას არ გაივლიან სააგენტოში;
ბ) მუნიციპალიტეტის შესაბამისი ორგანოების მიერ იმ პირთა შესახებ გადაცემული მონაცემების საფუძველზე, რომლებიც გარდაიცვალნენ, მაგრამ მათი ოჯახის წევრებს არ მიუმართავთ სააგენტოსთვის გარდაცვალების მოწმობის მისაღებად, აგრეთვე იმ ქუჩებისა და საცხოვრებელი სახლების შესახებ გადაცემული ინფორმაციის საფუძველზე, რომლებსაც შეეცვალა სახელწოდება/ნომერი;
გ) საქართველოს ოკუპირებული ტერიტორიებიდან დევნილთა, შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტროს ან/და მისი ტერიტორიული ორგანოების მიერ იძულებით გადაადგილებულ პირთა შესახებ გადაცემული მონაცემების საფუძველზე;
დ) საქართველოს თავდაცვის სამინისტროს, საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს, საქართველოს სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის, საქართველოს დაზვერვის სამსახურისა და სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურის მიერ იმ სამხედრო მოსამსახურეთა და სპეციალური წოდების მქონე პირთა, აგრეთვე საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს სისტემაში შემავალი სახელმწიფო საქვეუწყებო დაწესებულების − სპეციალური პენიტენციური სამსახურის მიერ იმ მოსამსახურეთა შესახებ გადაცემული მონაცემების საფუძველზე, რომელთა სამსახურის პირობები მოითხოვს მათ ყოფნას რეგისტრაციის ადგილისაგან განსხვავებულ მისამართზე, რომელიც სხვა საარჩევნო ოლქს მიეკუთვნება;
[ დ) საქართველოს თავდაცვის სამინისტროს მიერ იმ სამხედრო მოსამსახურეთა და სახელმწიფო სპეციალური წოდების მქონე პირთა შესახებ, საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს, საქართველოს სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის, საქართველოს დაზვერვის სამსახურისა და სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურის მიერ იმ სპეციალური წოდების მქონე პირთა შესახებ და საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს სისტემაში შემავალი სახელმწიფო საქვეუწყებო დაწესებულების − სპეციალური პენიტენციური სამსახურის მიერ იმ მოსამსახურეთა შესახებ გადაცემული მონაცემების საფუძველზე, რომელთა სამსახურის პირობები მოითხოვს მათ ყოფნას რეგისტრაციის ადგილისგან განსხვავებულ მისამართზე, რომელიც სხვა საარჩევნო ოლქს მიეკუთვნება; (ამოქმედდეს 2025 წლის 1 იანვრიდან)]
ე) საქართველოს საგარეო საქმეთა სამინისტროს მიერ გადაცემული იმ ამომრჩეველთა შესახებ მონაცემების საფუძველზე, რომლებიც საქართველოს საკონსულო აღრიცხვაზე დგანან;
ვ) საქართველოს ოკუპირებული ტერიტორიებიდან დევნილთა, შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტროს სახელმწიფო კონტროლისადმი დაქვემდებარებული საჯარო სამართლის იურიდიული პირის − სახელმწიფო ზრუნვისა და ტრეფიკინგის მსხვერპლთა, დაზარალებულთა დახმარების სააგენტოს მიერ გადაცემული იმ პირთა შესახებ მონაცემების საფუძველზე, რომლებიც სასამართლოს გადაწყვეტილებით ცნობილი არიან მხარდაჭერის მიმღებად და მოთავსებული არიან შესაბამის სტაციონარულ სამედიცინო დაწესებულებაში;
ზ) საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს სისტემაში შემავალი სახელმწიფო საქვეუწყებო დაწესებულების − სპეციალური პენიტენციური სამსახურის მიერ გადაცემული იმ პირთა შესახებ მონაცემების საფუძველზე, რომელთა მიმართ აღკვეთის ღონისძიების სახით გამოყენებულია პატიმრობა, რომლებსაც სასჯელის სახით შეეფარდათ თავისუფლების აღკვეთა ნაკლებად მძიმე დანაშაულისათვის ან მძიმე დანაშაულისათვის, აგრეთვე იმ პირთა შესახებ მონაცემების საფუძველზე, რომლებსაც სასჯელის სახით შეეფარდათ თავისუფლების აღკვეთა განსაკუთრებით მძიმე დანაშაულისათვის და არჩევნების დღისათვის სასჯელის ვადის გასვლის გამო გათავისუფლებული იქნებიან სასჯელის აღსრულების დაწესებულებიდან;
თ) საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს მიერ გადაცემული იმ პირთა შესახებ მონაცემების საფუძველზე, რომლებმაც გადაკვეთეს საქართველოს სახელმწიფო საზღვარი და რომელთა საქართველოში დაბრუნება არ დაფიქსირებულა. ამ მონაცემების საფუძველზე ამომრჩეველთა ერთიანი სიის გრაფაში „ფაქტობრივი საცხოვრებელი ადგილი“ კეთდება ჩანაწერი „იმყოფება უცხოეთში“. აღნიშნული ჩანაწერი არ არის კენჭისყრაში მონაწილეობის უფლების შეზღუდვის საფუძველი.
6. ცესკოს მიერ ამომრჩეველთა ერთიანი სიის და ამ სიის მონაცემთა ელექტრონული ბაზის განახლების მიზნით:
ა) ამ მუხლის მე-5 პუნქტის „ა“–„გ“ ქვეპუნქტებში მითითებული დაწესებულებები წელიწადში ოთხჯერ – ყოველი წლის 1 თებერვალს, 1 მაისს, 15 ივლისს და 1 ნოემბერს − საარჩევნო უფლების მქონე პირთა შესახებ, ხოლო იმავე პუნქტის „ვ“ და „ზ“ ქვეპუნქტებში მითითებული დაწესებულებები − იმავე ვადებში საარჩევნო უფლების არმქონე პირთა შესახებ განახლებულ ან ახალ მონაცემებს გადასცემენ ცესკოს;
ბ) სახელმწიფო/ავტონომიური რესპუბლიკის და მუნიციპალიტეტის ორგანოები ვალდებული არიან, თავიანთი კომპეტენციის შესაბამისად, გეოგრაფიული ობიექტის − მუნიციპალიტეტის, დასახლების, თვითმმართველი ქალაქის ადმინისტრაციული ერთეულის, ისტორიულად ჩამოყალიბებული უბნის, მიკრორაიონის, სხვა ტერიტორიული ერთეულის, მოედნის, პროსპექტის (გამზირის), გზატკეცილის, ქუჩის, შესახვევის, ჩიხის, გასასვლელის, სანაპიროს, ესპლანადის, ბულვარის, ხეივნის − სახელდების შესახებ გადაწყვეტილების მიღებიდან 10 დღის ვადაში ინფორმაცია გაუგზავნონ ცესკოს და სააგენტოს.
61. ცესკოს უფლება აქვს, ამომრჩეველთა ერთიანი სიის და ამ სიის მონაცემთა ელექტრონული ბაზის განახლების მიზნით, საჭიროებისამებრ, გამოითხოვოს და მოთხოვნიდან 3 დღის ვადაში მიიღოს მონაცემები ამ მუხლის მე-5 პუნქტის „ა“−„გ“ ქვეპუნქტებში მითითებული დაწესებულებებიდან საარჩევნო უფლების მქონე პირთა შესახებ, ხოლო იმავე პუნქტის „ვ“ და „ზ“ ქვეპუნქტებში მითითებული დაწესებულებებიდან − საარჩევნო უფლების არმქონე პირთა შესახებ.
7. საარჩევნო რეგისტრაციის მქონე პარტიას, ამ კანონის შესაბამისად რეგისტრირებულ ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფს (მუნიციპალიტეტის ორგანოთა არჩევნებისთვის), ამ კანონის 39-ე მუხლით განსაზღვრულ დამკვირვებელ ორგანიზაციას (ხოლო არასაარჩევნო პერიოდში − ბოლო საერთო არჩევნებისას რეგისტრირებულ დამკვირვებელ ორგანიზაციას), ამომრჩეველს უფლება აქვს, გაეცნოს ცესკოში, საოლქო და საუბნო საარჩევნო კომისიებში არსებულ ამომრჩეველთა სიების საჯარო ინფორმაციისთვის მიკუთვნებულ ვერსიას (ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფს უფლება აქვს, გაეცნოს მხოლოდ შესაბამისი მაჟორიტარული საარჩევნო ოლქის საზღვრებში რეგისტრირებულ ამომრჩეველთა სიის საჯარო ინფორმაციისთვის მიკუთვნებულ ვერსიას. ამომრჩეველს უფლება აქვს, მოითხოვოს მხოლოდ მის და მისი ოჯახის წევრთა შესახებ არსებული ყველა მონაცემის გაცნობა და მათში ცვლილების შეტანა) და უზუსტობის აღმოჩენის შემთხვევაში არჩევნების დღემდე არაუგვიანეს მე-18 დღისა, ხოლო არასაარჩევნო პერიოდში – ნებისმიერ დროს მოითხოვოს ამომრჩეველთა შესახებ მონაცემებსა და ამომრჩეველთა სიებში ცვლილების შეტანა. მონაცემების გაცნობა და ასლის გაცემა ხდება საჯარო ინფორმაციის გაცნობისა და გაცემისთვის საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით.
71. ამომრჩეველთა ერთიანი სიის საჯარო ინფორმაციისთვის განკუთვნილი ფოტოსურათებიანი ვერსია ამ მუხლის მე-7 პუნქტით განსაზღვრულ პირს გადაეცემა მხოლოდ ელექტრონული სახით. უფლებამოსილმა პირმა სიის მისაღებად შესაბამის საარჩევნო კომისიას უნდა წარუდგინოს სათანადო მოცულობის მქონე ინფორმაციის ელექტრომატარებელი.
72. საქართველოს ორგანული კანონის „ადგილობრივი თვითმმართველობის კოდექსი“ 85-ე მუხლის პირველი პუნქტისა და 85 2 და 85 4 მუხლების მოთხოვნათა შესრულების მიზნით, ადგილობრივი თვითმმართველობის განხორციელებაში მოქალაქეთა (ამომრჩეველთა) მონაწილეობის უზრუნველსაყოფად თვითმმართველი ქალაქის/თვითმმართველი თემის აღმასრულებელ ორგანოს, მისი წერილობითი თხოვნის საფუძველზე, შესაძლებელია გადაეცეს შესაბამისი მუნიციპალიტეტის საზღვრებში რეგისტრირებულ ამომრჩეველთა სიის საჯარო ინფორმაციისთვის მიკუთვნებული ვერსია (ფოტოსურათების გარეშე). ცესკოს მიერ გადაცემული პერსონალური მონაცემების შემცველი ამომრჩეველთა ერთიანი სიის დაცვისა და გაუმჟღავნებლობისათვის პასუხისმგებელია შესაბამისი თვითმმართველი ქალაქის/თვითმმართველი თემის ორგანო.
8. საარჩევნო პერიოდში საქართველოს საარჩევნო ადმინისტრაცია ამოწმებს ამომრჩეველთა სიებს. შემოწმების შედეგებს განიხილავს და სათანადო გადაწყვეტილებას იღებს საოლქო საარჩევნო კომისია განცხადების მიღებიდან 2 დღის ვადაში, მაგრამ არჩევნების დღემდე არაუგვიანეს მე-16 დღისა. ამ კომისიის განკარგულება ამომრჩეველთა შესახებ მონაცემებში/ამომრჩეველთა სიებში ცვლილების შეტანაზე უარის თქმის შესახებ დასაბუთებული უნდა იყოს და მისი გამოცემის მომდევნო დღიდან, მოთხოვნისთანავე უნდა გადაეცეს განმცხადებელს.
8 1. ამ მუხლის მე-8 პუნქტით გათვალისწინებული მიზნებისათვის, საოლქო საარჩევნო კომისიის მიმართვის შემთხვევაში სააგენტო/საქართველოს ოკუპირებული ტერიტორიებიდან დევნილთა, შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტრო ან/და მისი ტერიტორიული ორგანოები ვალდებული არიან დაუყოვნებლივ მიაწოდონ საოლქო საარჩევნო კომისიას შესაბამისი ინფორმაცია.
9. საოლქო საარჩევნო კომისიის განკარგულება ამომრჩეველთა შესახებ მონაცემებში/ამომრჩეველთა სიებში ცვლილების შეტანის შესახებ 2 დღის ვადაში გადაეცემა ცესკოსა და შესაბამის საუბნო საარჩევნო კომისიას.
10. საოლქო საარჩევნო კომისიის განკარგულება ამომრჩეველთა შესახებ მონაცემებში/ამომრჩეველთა სიებში ცვლილების შეტანაზე უარის თქმის შესახებ მისი გამოცემიდან 2 დღის ვადაში შეიძლება გასაჩივრდეს შესაბამის რაიონულ/საქალაქო სასამართლოში. სასამართლოს მიერ სარჩელის დაკმაყოფილების შემთხვევაში სასამართლოს გადაწყვეტილება 2 დღის ვადაში, მაგრამ არჩევნების დღემდე არაუგვიანეს მე-13 დღისა, უნდა გადაეცეს საოლქო საარჩევნო კომისიას, რომელმაც სათანადო ინფორმაცია დაუყოვნებლივ უნდა მიაწოდოს ცესკოს და შესაბამის საუბნო საარჩევნო კომისიას. საარჩევნო კომისიებმა სათანადო ცვლილება დაუყოვნებლივ უნდა შეიტანონ ამომრჩეველთა შესახებ მონაცემებში/ამომრჩეველთა სიებში.
11. საუბნო საარჩევნო კომისიას არჩევნების დღემდე 30-ე დღიდან გადაეცემა ცესკოს მიერ დამოწმებული ამომრჩეველთა ერთიანი სიის საჯარო ინფორმაციისთვის მიკუთვნებული ვერსია, არჩევნების დღემდე არაუგვიანეს მე-2 დღისა – დაზუსტებული სიების საბოლოო, საჯარო ინფორმაციისთვის მიკუთვნებული ვერსიები, ხოლო კენჭისყრამდე არაუგვიანეს 12 საათისა − საარჩევნო კომისიისთვის განკუთვნილი დაზუსტებული სიების საბოლოო ვერსიები. ამომრჩეველთა ერთიანი სიის საჯარო ინფორმაციისთვის მიკუთვნებული ვერსია (ფოტოსურათების გარეშე) დაუყოვნებლივ გამოიკვრება საუბნო საარჩევნო კომისიის შენობაში თვალსაჩინო ადგილას.
12. იმ ამომრჩევლის რეგისტრაციის საკითხს, რომელმაც კანონით დადგენილ ვადაში ვერ გაიარა რეგისტრაცია, განცხადებისა და შესაბამისი დოკუმენტების (საქართველოს მოქალაქის პასპორტში ჩანაწერი საზღვრის გადაკვეთის შესახებ, ცნობა სტაციონარული სამკურნალო დაწესებულებიდან, პენიტენციური დაწესებულებიდან გათავისუფლების ცნობა) წარდგენის შემთხვევაში წყვეტს საოლქო საარჩევნო კომისია განკარგულებით. ამომრჩევლის განცხადებას საოლქო საარჩევნო კომისია განიხილავს მისი მიღებიდან 2 დღის ვადაში, ხოლო თუ კენჭისყრის დღემდე დარჩენილია 2 დღეზე ნაკლები – დაუყოვნებლივ. უარყოფითი გადაწყვეტილების შესახებ ამომრჩეველს უნდა ეცნობოს დაუყოვნებლივ. თუ ასეთი ამომრჩეველი არჩევნებში მონაწილეობის მიღების მოთხოვნით საარჩევნო ადმინისტრაციას მიმართავს კენჭისყრის დღეს, მას რეგისტრაციაში ატარებს შესაბამისი საუბნო საარჩევნო კომისია და ამომრჩეველთა სიებს დაურთავს დოკუმენტების ფოტოასლებს.
13. აკრძალულია ამომრჩეველთა სიებში ცვლილების შეტანა არჩევნების დღემდე ბოლო 12 დღის განმავლობაში, გარდა ამ მუხლის მე-12 პუნქტით გათვალისწინებული შემთხვევებისა, ხოლო არჩევნების დღემდე მე-15-დან მე-12 დღემდე ცვლილება შეიტანება მხოლოდ სასამართლოს გადაწყვეტილებით.
14. არჩევნების დანიშვნიდან 5 დღის ვადაში და შემდგომ, კენჭისყრამდე არა უგვიანეს მე-5 დღისა ცესკო თავის ვებგვერდზე აქვეყნებს ამომრჩეველთა საერთო რაოდენობას საქართველოში და საქართველოს ყოველ საარჩევნო ოლქში.
მუხლი 32. ამომრჩეველთა სპეციალური სია
1. ამომრჩეველთა სპეციალურ სიაში შეჰყავთ:
ა) საარჩევნო ადმინისტრაციის მოხელეები, რომლებიც საარჩევნო კომისიებში საქმიანობის გამო კენჭისყრის დღეს ვერ მონაწილეობენ არჩევნებში თავიანთი რეგისტრაციის ადგილის მიხედვით. ეს პირები ამომრჩეველთა სპეციალურ სიაში შეჰყავს შესაბამის საოლქო საარჩევნო კომისიას წინასწარ განსაზღვრულ საარჩევნო უბანში, კენჭისყრის დღემდე არაუგვიანეს მე-11 დღისა;
ბ) ამომრჩევლები, რომლებიც სამკურნალოდ წვანან საავადმყოფოში ან სხვა სტაციონარულ სამკურნალო დაწესებულებაში და, მათი ჯანმრთელობის მდგომარეობიდან გამომდინარე, კენჭისყრის დღისთვის ვერ იქნებიან გაწერილი ამ დაწესებულებიდან. ამ პირთა სიას ადგენს შესაბამისი სამკურნალო დაწესებულების ხელმძღვანელი და კენჭისყრის დღემდე არაუგვიანეს მე-11 დღისა გადასცემს შესაბამის საოლქო საარჩევნო კომისიას;
გ) ამომრჩევლები, რომლებიც კენჭისყრის დღეს პატიმრობაში იმყოფებიან. ამ პირთა სიას ადგენს შესაბამისი პენიტენციური დაწესებულების ხელმძღვანელი და კენჭისყრის დღემდე არაუგვიანეს მე-11 დღისა გადასცემს შესაბამის საოლქო საარჩევნო კომისიას;
გ1) ამომრჩევლები, რომლებიც კენჭისყრის დღეს ადმინისტრაციულ პატიმრობაში იმყოფებიან. ამ პირთა სიას ადგენს შესაბამისი დაწესებულების ხელმძღვანელი და კენჭისყრის დღემდე არაუგვიანეს მე-11 დღისა გადასცემს შესაბამის საოლქო საარჩევნო კომისიას;
დ) საქართველოს თავდაცვის სამინისტროს, საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს, საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს სისტემაში შემავალი სახელმწიფო საქვეუწყებო დაწესებულების − სპეციალური პენიტენციური სამსახურის, საქართველოს სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის, საქართველოს დაზვერვის სამსახურისა და სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურის სამხედრო მოსამსახურეები და სპეციალური წოდების მქონე პირები, რომელთა სამსახურის პირობები ან ჯანმრთელობის მდგომარეობა მოითხოვს არჩევნების დღეს მათ ყოფნას რეგისტრაციის ადგილისაგან განსხვავებულ მისამართზე, რომელიც სხვა საარჩევნო ოლქს მიეკუთვნება. ამ მოსამსახურეთა სიას ადგენენ შესაბამისი სამხედრო დანაყოფების/ნაწილების მეთაურები ან შესაბამისი დაწესებულებების/დანაყოფების ხელმძღვანელები და გადასცემენ შესაბამის საოლქო საარჩევნო კომისიას:
დ.ა) მორიგი საერთო, რიგგარეშე და შუალედური არჩევნებისას − კენჭისყრის დღემდე არაუგვიანეს 25-ე დღისა;
დ.ბ) სამხედრო სამსახურში გაწვევის შედეგების გათვალისწინებით − კენჭისყრის დღემდე არაუგვიანეს მე-11 დღისა;
[ დ) საქართველოს თავდაცვის სამინისტროს სამხედრო მოსამსახურეები და სახელმწიფო სპეციალური წოდების მქონე პირები, საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს, საქართველოს სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის, საქართველოს დაზვერვის სამსახურის, სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურისა და საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს სისტემაში შემავალი სახელმწიფო საქვეუწყებო დაწესებულების − სპეციალური პენიტენციური სამსახურის სპეციალური წოდების მქონე პირები, რომელთა სამსახურის პირობები ან ჯანმრთელობის მდგომარეობა მოითხოვს არჩევნების დღეს მათ ყოფნას რეგისტრაციის ადგილისგან განსხვავებულ მისამართზე, რომელიც სხვა საარჩევნო ოლქს მიეკუთვნება. ამ მოსამსახურეთა სიას ადგენენ შესაბამისი სამხედრო დანაყოფების/სამხედრო ნაწილების მეთაურები ან შესაბამისი დაწესებულებების/დანაყოფების ხელმძღვანელები და გადასცემენ შესაბამის საოლქო საარჩევნო კომისიას:
დ.ა) მორიგი საერთო, რიგგარეშე და შუალედური არჩევნების დროს − კენჭისყრის დღემდე არაუგვიანეს 25-ე დღისა;
დ.ბ) სამხედრო სამსახურში გაწვევის შედეგების გათვალისწინებით − კენჭისყრის დღემდე არაუგვიანეს მე-8 დღისა; (ამოქმედდეს 2025 წლის 1 იანვრიდან)]
[ დ.ბ) სამხედრო სამსახურში გაწვევის შედეგების გათვალისწინებით − კენჭისყრის დღემდე არაუგვიანეს მე-11 დღისა; (ამოქმედდეს 2025 წლის 2 იანვრიდან)]
დ1) (ამოღებულია - 02.07.2020, №6723);
ე) კენჭისყრის დღეს სხვა სახელმწიფოში მყოფი ამომრჩევლები, რომლებიც დგანან საქართველოს საკონსულო აღრიცხვაზე, ამომრჩევლები, რომლებიც რეგისტრირებული არიან საზღვარგარეთ და არ დგანან საქართველოს საკონსულო აღრიცხვაზე, აგრეთვე ამომრჩევლები, რომლებიც არ დგანან საქართველოს საკონსულო აღრიცხვაზე და არ არიან რეგისტრირებული საზღვარგარეთ, მაგრამ არჩევნების დღემდე არაუგვიანეს მე-19 დღისა რეგისტრაციას გაივლიან სხვა სახელმწიფოში შექმნილ საუბნო საარჩევნო კომისიაში, საზღვარგარეთ საქართველოს დიპლომატიურ წარმომადგენლობაში ან საქართველოს საკონსულო დაწესებულებაში. ამ პირთა (გარდა საზღვარგარეთ რეგისტრირებული პირებისა) სიას ადგენს საქართველოს საგარეო საქმეთა სამინისტრო და კენჭისყრის დღემდე არაუგვიანეს მე-18 დღისა გადასცემს ცესკოს. საქართველოს პარლამენტის არჩევნების პერიოდში, არჩევნების დანიშვნიდან არჩევნების დღემდე არაუგვიანეს მე-19 დღისა, ამომრჩეველი თავისუფლდება საკონსულო აღრიცხვისთვის დაწესებული საკონსულო მოსაკრებლის გადახდისგან. საზღვარგარეთ რეგისტრირებულ პირთა სიას ადგენს სააგენტო და კენჭისყრის დღემდე არაუგვიანეს მე-18 დღისა გადასცემს ცესკოს;
ვ) (ამოღებულია - 22.06.2016, №5441).
1 1. საქართველოს მთავრობის დადგენილებით განისაზღვრება ამ მუხლის პირველი პუნქტის „დ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული მოსამსახურეების იმ სამსახურებრივი პირობების ჩამონათვალი, რომლებიც მოითხოვს არჩევნების დღეს მათ ყოფნას რეგისტრაციის ადგილისაგან განსხვავებულ მისამართზე, ამ მოსამსახურეთა სიის შედგენისა და შესაბამისი საოლქო საარჩევნო კომისიისათვის გადაცემის, მათთვის არჩევნებში მონაწილეობისათვის სათანადო პირობების შექმნის წესი და პირობები, აგრეთვე იმ განსაკუთრებული სამსახურებრივი პირობების ჩამონათვალი და შესაბამის პირთა კატეგორიები, რომლებიც კენჭისყრის დღეს სამუშაო ადგილს ამ პირობების გამო ვერ დატოვებენ.
12. (ამოღებულია - 26.07.2017, №1274).
2. ამომრჩეველთა სპეციალურ სიაში შეტანილი მონაცემების სისწორისთვის პასუხისმგებელია შესაბამისი დაწესებულების ხელმძღვანელი, რაც დასტურდება მისი ხელმოწერით.
3. ამ მუხლის პირველ პუნქტში აღნიშნულ პირთა, აგრეთვე საკუთარი მონაცემების საფუძველზე საოლქო საარჩევნო კომისია კენჭისყრის დღემდე არაუგვიანეს მე-10 დღისა ადგენს და განკარგულებით ამტკიცებს სპეციალურ სიებს და შესაბამის საუბნო საარჩევნო კომისიას დაუყოვნებლივ გადასცემს აღნიშნული საოლქო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარისა და მდივნის მიერ ხელმოწერილ სპეციალური სიების საჯარო ინფორმაციისთვის მიკუთვნებულ ვერსიებს, ხოლო კენჭისყრამდე არაუგვიანეს 12 საათისა − საარჩევნო კომისიისთვის განკუთვნილ ვერსიებს.
4. ამომრჩეველთა სპეციალურ სიაში ამომრჩევლის შეყვანის შემთხვევაში საარჩევნო უბნის ამომრჩეველთა ერთიან სიაში კეთდება სათანადო აღნიშვნა და დასტურდება საუბნო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარისა და კომისიის მდივნის ხელმოწერებით.
5. ამ მუხლის პირველი პუნქტის „ა“, „გ“ და „ე“ ქვეპუნქტების საფუძველზე ამომრჩეველთა სპეციალურ სიაში შეყვანილი ამომრჩევლები მონაწილეობენ:
ა) როგორც მაჟორიტარული საარჩევნო სისტემით ჩატარებულ არჩევნებში, ისე პროპორციული საარჩევნო სისტემით ჩატარებულ არჩევნებში, თუ ისინი ადგილსამყოფელს იცვლიან ერთი და იმავე ადგილობრივი მაჟორიტარული საარჩევნო ოლქის ტერიტორიაზე (მუნიციპალიტეტის ორგანოთა არჩევნებისას);
ბ) საქართველოს პარლამენტის არჩევნებსა და რეფერენდუმში, თუ ისინი ხმას აძლევენ სხვა საარჩევნო ოლქის ტერიტორიაზე.
51. ამ მუხლის პირველი პუნქტის „დ“ ქვეპუნქტის საფუძველზე ამომრჩეველთა სპეციალურ სიაში შეყვანილი ამომრჩეველი მონაწილეობს პროპორციული საარჩევნო სისტემით ჩატარებულ არჩევნებში ამ მუხლის 52, 53 და მე-6 პუნქტებით დადგენილი წესით.
52. ამ მუხლის პირველი პუნქტის „დ“ ქვეპუნქტის საფუძველზე ამომრჩეველთა სპეციალურ სიაში შეყვანილი ამომრჩეველი საქართველოს პარლამენტის არჩევნებში, მუნიციპალიტეტის ორგანოთა არჩევნებსა და რეფერენდუმში მონაწილეობის მიზნით ხმას აძლევს შესაბამისი სამხედრო დანაყოფის/ნაწილის დისლოკაციის ადგილის მიხედვით შესაბამისი საოლქო საარჩევნო კომისიის მიერ განსაზღვრულ საარჩევნო უბანზე (უბნებზე).
53. ამ მუხლის პირველი პუნქტის „დ“ ქვეპუნქტის საფუძველზე ამომრჩეველთა სპეციალურ სიაში შეყვანილი ამომრჩეველი მონაწილეობს:
ა) საქართველოს პარლამენტის არჩევნებსა და რეფერენდუმში;
ბ) საქართველოს პარლამენტის არჩევნებსა და რეფერენდუმში, თუ კენჭისყრის დღეს იგი საზღვარგარეთ იმყოფება.
54. ამ მუხლის პირველი პუნქტის „დ“ ქვეპუნქტით განსაზღვრული დაწესებულებების მოსამსახურეები, გარდა იმავე ქვეპუნქტით გათვალისწინებული შემთხვევებისა, საქართველოს პარლამენტის არჩევნებში, მუნიციპალიტეტის ორგანოთა არჩევნებსა და რეფერენდუმში ხმას აძლევენ რეგისტრაციის ადგილის მიხედვით.
6. მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანოს – საკრებულოს, თვითმმართველი ქალაქის (მათ შორის, ქალაქ თბილისის)/თვითმმართველი თემის მერის არჩევნების დროს ამ მუხლის პირველი პუნქტის „დ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული მოსამსახურე, რომელიც კენჭისყრის დღეს განთავსებულია:
ა) შესაბამისი დისლოკაციის ადგილზე, არჩევნების დღისათვის მუდმივი წესით, არჩევნების დღემდე არანაკლებ 6 თვით და არჩევნების დღიდან სულ მცირე 6 თვით ან მეტი ვადით, მონაწილეობს საკრებულოს როგორც მაჟორიტარული, ისე პროპორციული საარჩევნო სისტემით ჩატარებულ არჩევნებსა და მერის არჩევნებში;
ბ) მუდმივი დისლოკაციის ადგილზე, არჩევნების დღისათვის ამ პუნქტის „ა“ ქვეპუნქტით განსაზღვრულზე ნაკლები ვადით, მონაწილეობს საკრებულოს პროპორციული საარჩევნო სისტემით ჩატარებულ არჩევნებში, ხოლო მერის არჩევნებსა და საკრებულოს მაჟორიტარული საარჩევნო სისტემით ჩატარებულ არჩევნებში იგი მონაწილეობს მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ მისი დისლოკაციის ადგილი იმ საარჩევნო ოლქის/ადგილობრივი მაჟორიტარული საარჩევნო ოლქის საზღვრებშია, რომელშიც ის არის რეგისტრირებული საცხოვრებელი ადგილის მიხედვით.
7. (ამოღებულია - 22.06.2016, №5441).
7 1. ამომრჩეველთა სპეციალურ სიაში შეიტანება ამომრჩევლის შესახებ იგივე მონაცემები, რომლებიც არის ამომრჩეველთა ერთიან სიაში. გამონაკლისია ამ მუხლის პირველი პუნქტის „ა“–„გ“ ქვეპუნქტებში აღნიშნული ამომრჩევლები, რომელთა შესახებ მონაცემები ამომრჩეველთა სპეციალურ სიაში ფოტოსურათების გარეშე შეიტანება, აგრეთვე ამ მუხლის პირველი პუნქტის „დ.ბ“ ქვეპუნქტში აღნიშნული ამომრჩევლები, რომელთა შესახებ მონაცემები ამომრჩეველთა სპეციალურ სიაში შეიძლება ფოტოსურათების გარეშე იქნეს შეტანილი. ამომრჩეველთა სპეციალურ სიაში შეიტანება ასევე მონაცემები ამ მუხლის პირველი პუნქტის „დ“ ქვეპუნქტით განსაზღვრულ ამომრჩეველთა მიერ შესაბამისი დისლოკაციის ადგილზე სამსახურის დაწყებისა და დასრულების თარიღების შესახებ.
8. გადასატანი საარჩევნო ყუთის სიაში ამომრჩევლის შეყვანის შემთხვევაში ამომრჩეველთა სპეციალურ სიაში აღინიშნება „გადასატანი ყუთი“, ასევე მისი შეყვანის მიზეზი და დასტურდება საუბნო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარისა და კომისიის მდივნის ხელმოწერებით.
საქართველოს 2020 წლის 2 ივლისის ორგანული კანონი №6723 – ვებგვერდი, 03.07.2020წ.
საქართველოს 2022 წლის 22 დეკემბრის ორგანული კანონი №2475 – ვებგვერდი, 29.12.2022წ.
საქართველოს 2023 წლის 21 სექტემბრის ორგანული კანონი №3543 – ვებგვერდი, 12.10.2023წ.
საქართველოს 2023 წლის 6 ოქტომბრის ორგანული კანონი №3560 – ვებგვერდი, 24.10.2023წ.
საქართველოს 2024 წლის 15 მაისის ორგანული კანონი №4171 – ვებგვერდი, 29.05.2024წ.
მუხლი 33. გადასატანი საარჩევნო ყუთის სია
1. გადასატანი საარჩევნო ყუთის სია დგება ამომრჩეველთა (გარდა კენჭისყრის დღეს სხვა სახელმწიფოში მყოფი ამომრჩევლებისა) ერთიანი და სპეციალური სიების საფუძველზე, თუ:
ა) ამომრჩეველს ჯანმრთელობის მდგომარეობის გამო არ შეუძლია კენჭისყრის შენობაში მისვლა;
ბ) ამომრჩეველი პატიმრობაში იმყოფება;
ბ1) ამომრჩეველი ადმინისტრაციულ პატიმრობაში იმყოფება;
გ) ამომრჩეველი სამკურნალოდ წევს საავადმყოფოში ან სხვა სტაციონარულ სამკურნალო დაწესებულებაში და მასში არ იხსნება საარჩევნო უბანი;
დ) ამომრჩეველი:
დ.ა) მსახურობს საქართველოს სახელმწიფო საზღვარზე განლაგებულ სამხედრო ნაწილში ან სასაზღვრო პოლიციის ქვედანაყოფში, რომელიც საარჩევნო უბნიდან შორსაა განლაგებული;
დ.ბ) ამ კანონის 32-ე მუხლის პირველი პუნქტის „დ“ ქვეპუნქტში მითითებული პირია და კენჭისყრის პერიოდში განსაკუთრებული სამსახურებრივი პირობების ან ჯანმრთელობის მდგომარეობის გამო ვერ ტოვებს სამუშაო ადგილს;
დ.გ) მსახურობს საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს სისტემაში შემავალ სახელმწიფო საქვეუწყებო დაწესებულებაში − სპეციალურ პენიტენციურ სამსახურში და სამსახურის პირობების გამო სამუშაო ადგილის დატოვება არ შეუძლია;
ე) იმყოფება საარჩევნო უბნის ტერიტორიაზე, მაგრამ ძნელად მისადგომ ადგილას.
2. კენჭისყრის დღეს კენჭისყრის შენობაში მისვლის შეუძლებლობის შემთხვევაში ამომრჩეველი ხმის გადასატანი საარჩევნო ყუთის მეშვეობით მიცემის მოთხოვნით საუბნო საარჩევნო კომისიას მიმართავს კენჭისყრის დღემდე არაუგვიანეს მე-11 დღისა. კენჭისყრის დღეს სტაციონარულ სამკურნალო დაწესებულებაში მყოფი ამომრჩევლის შესახებ ინფორმაციას საოლქო საარჩევნო კომისია გადასცემს შესაბამის საუბნო საარჩევნო კომისიას კენჭისყრის დღემდე არაუგვიანეს მე-11 დღისა. ამომრჩეველი გადასატანი საარჩევნო ყუთის სიაში შეიყვანება მას შემდეგ, რაც:
ა) საუბნო საარჩევნო კომისიის მდივანი სარეგისტრაციო ჟურნალში რეგისტრაციაში გაატარებს და ხელმოწერით დაადასტურებს ამომრჩევლის წერილობით განცხადებას (ამ განცხადებაში მითითებული უნდა იყოს საქართველოს მოქალაქის პირადი ნომერი) ან სატელეფონო შეტყობინებით მიღებულ ზეპირ განცხადებას (ამ შემთხვევაში მიეთითება ამომრჩევლის პირადი ნომერი, სატელეფონო შეტყობინების ზუსტი დრო და შესაბამისი ტელეფონის ნომერი);
ბ) ამომრჩეველთა ერთიან სიაში ან სპეციალურ სიაში აღინიშნება ამომრჩევლის გადასატანი საარჩევნო ყუთის სიაში გადაყვანა, რაც დასტურდება საუბნო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარისა და მდივნის ხელმოწერებით.
3. გადასატანი საარჩევნო ყუთის სიაში შესაყვანი ამომრჩევლების შესახებ ინფორმაცია დაუყოვნებლივ უნდა გამოიკრას კენჭისყრის შენობაში თვალსაჩინო ადგილას. საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრებს, საარჩევნო სუბიექტების წარმომადგენლებსა და დამკვირვებლებს უფლება აქვთ, გადაამოწმონ ხმის გადასატანი საარჩევნო ყუთის მეშვეობით მიცემის მოთხოვნის საფუძვლიანობა და არჩევნების დღემდე არაუგვიანეს მე-10 დღისა დასვან საუბნო საარჩევნო კომისიის წინაშე ამ ამომრჩევლების გადასატანი საარჩევნო ყუთის სიაში შეყვანის მიზანშეწონილობის საკითხი. აღნიშნულ საკითხზე გადაწყვეტილებას იღებს საუბნო საარჩევნო კომისია.
4. ამ მუხლის პირველი პუნქტის „ა“ ქვეპუნქტით განსაზღვრული ამომრჩევლების რაოდენობა არ უნდა აღემატებოდეს საარჩევნო უბანზე ამომრჩეველთა ერთიან სიაში არსებული ამომრჩევლების 3 პროცენტს. აღნიშნული რაოდენობის შევსების შემდეგ ამომრჩეველთა გადასატანი ყუთის სიაში შეყვანის მიზანშეწონილობის შესახებ გადაწყვეტილებას იღებს შესაბამისი საოლქო საარჩევნო კომისია სხდომაზე დამსწრეთა ორი მესამედით.
5. გადასატანი საარჩევნო ყუთის სიაში შეიტანება ამომრჩევლის შესახებ იგივე მონაცემები, რომლებიც არის ამომრჩეველთა ერთიან სიაში, გარდა მისი ფოტოსურათისა, და დამატებით აღინიშნება ამ ამომრჩევლის რიგითი ნომერი ამომრჩეველთა ერთიან ან სპეციალურ სიაში.
6. გადასატანი საარჩევნო ყუთის სია მისი შედგენისთანავე თვალსაჩინო ადგილას გამოიკვრება საუბნო საარჩევნო კომისიისა და კენჭისყრის შენობებში.
საქართველოს 2013 წლის 20 სექტემბრის ორგანული კანონი №1273 – ვებგვერდი, 02.10.2013წ.
მუხლი 34. ამომრჩეველთა სიების გამოქვეყნება
1. საუბნო საარჩევნო კომისია ვალდებულია ამომრჩეველთა სიები და მათთან დაკავშირებით საჩივრის შეტანის კანონით განსაზღვრული წესი აღნიშნული სიების ამ კანონით დადგენილი წესით მისთვის გადაცემიდან არაუგვიანეს მომდევნო დღისა, ხოლო გადასატანი საარჩევნო ყუთის სია – მისი შედგენისთანავე თვალსაჩინო ადგილას გამოაკრას საუბნო საარჩევნო კომისიისა და კენჭისყრის შენობებში. ამ მოთხოვნის შეუსრულებლობისთვის პასუხისმგებლობა ეკისრება საუბნო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარეს.
2. ამ მუხლის პირველ პუნქტში აღნიშნულ სიებში, ამ კანონით დადგენილ ვადაში სიებში შეტანილი მონაცემების შემოწმების საფუძველზე, გრაფაში „ფაქტობრივი მდგომარეობა“, იმ ამომრჩევლის გვარის გასწვრივ, რომელიც:
ა) სხვა სახელმწიფოში დგას საქართველოს საკონსულო აღრიცხვაზე, აღინიშნება „საკონსულო აღრიცხვაზეა“;
ბ) იმყოფება სხვა სახელმწიფოში, მაგრამ არ დგას საქართველოს საკონსულო აღრიცხვაზე, აღინიშნება „იმყოფება უცხოეთში“;
ბ 1) რეგისტრირებულია საზღვარგარეთ, აღინიშნება „რეგისტრირებულია საზღვარგარეთ“;
გ) იმყოფება საქართველოს თავდაცვის ძალებისა და შენაერთების წვევამდელთა ეროვნულ სამხედრო სამსახურში ან საკონტრაქტო სამხედრო სამსახურში, აღინიშნება „სამხედრო სამსახურშია“;
დ) შეყვანილია ამომრჩეველთა სპეციალურ სიაში, აღინიშნება „კომისიის წევრია“, „საავადმყოფოშია“ ან „პატიმრობაშია“;
ე) შეყვანილია გადასატანი საარჩევნო ყუთის სიაში, აღინიშნება „გადასატანი ყუთი“.
საქართველოს 2018 წლის 20 ივლისის ორგანული კანონი №3155 – ვებგვერდი, 27.07.2018წ.
საქართველოს 2018 წლის 31 ოქტომბრის ორგანული კანონი № 3621 – ვებგვერდი, 21.11.2018წ.
საქართველოს 2022 წლის 22 დეკემბრის ორგანული კანონი №2475 – ვებგვერდი, 29.12.2022წ.
საქართველოს 2023 წლის 21 სექტემბრის ორგანული კანონი №3543 – ვებგვერდი, 12.10.2023წ.
1. საუბნო საარჩევნო კომისია უფლებამოსილია საარჩევნო უბნის ტერიტორიაზე რეგისტრირებულ და ამომრჩეველთა სიებში შეყვანილ ყველა ამომრჩეველს კენჭისყრის დღემდე არაუადრეს 30 დღისა და არაუგვიანეს 2 დღისა გადასცეს ამომრჩევლის ბარათი, რომელშიც მითითებულია:
ა) კენჭისყრის თარიღი და დრო;
ბ) კენჭისყრის შენობის მისამართი, სართულისა და ოთახის ნომრები;
გ) ამომრჩევლის ნომერი ამომრჩეველთა სიაში;
დ) საარჩევნო უბნის ნომერი;
ე) ამომრჩევლის გვარი, სახელი, დაბადების თარიღი (რიცხვი, თვე, წელი);
ვ) ამომრჩევლის რეგისტრაციის ადგილი.
11. ამ მუხლით გათვალისწინებული ამომრჩევლის ბარათის ამომრჩევლისთვის გადაცემის კონკრეტული ვადა, აგრეთვე ამომრჩევლის მიერ ჯანმრთელობის მდგომარეობის გამო ან სხვა მიზეზით კენჭისყრაში გადასატანი საარჩევნო ყუთის მეშვეობით მონაწილეობის მიღების თაობაზე განცხადების ან განაცხადის გაკეთების წესისა და საუბნო საარჩევნო კომისიის ტელეფონის ნომრისა და სხვა რეკვიზიტების შესახებ ინფორმაციის ამომრჩევლისთვის მიწოდების წესი განისაზღვრება ცესკოს განკარგულებით.
2. ამომრჩევლის ბარათის მიუღებლობა არ არის კენჭისყრაში მონაწილეობის უფლების შეზღუდვის საფუძველი.
საქართველოს 2018 წლის 21 ივლისის ორგანული კანონი №3269 – ვებგვერდი, 27.07.2018წ.
საქართველოს 2023 წლის 6 ოქტომბრის ორგანული კანონი №3560 – ვებგვერდი, 24.10.2023წ.
თავი IV. საარჩევნო სუბიექტების რეგისტრაცია და მხარდამჭერთა სიები
მუხლი 36. საარჩევნო სუბიექტების რეგისტრაცია
1. არჩევნებში მონაწილეობის უფლების მოსაპოვებლად საარჩევნო სუბიექტებს ამ კანონით დადგენილი წესით რეგისტრაციაში ატარებს შესაბამისი საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარე.
2. საარჩევნო სუბიექტები რეგისტრაციაში გატარების მიზნით განცხადებით მიმართავენ შესაბამის საარჩევნო კომისიას და ამ კანონით დადგენილი წესით წარადგენენ სათანადო დოკუმენტაციას.
3. საარჩევნო კომისიის სათანადო სამსახური ამ კანონით დადგენილ ვადაში ამოწმებს წარდგენილ საბუთებს და დასკვნას წარუდგენს საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარეს, რომელიც წყვეტს რეგისტრაციის საკითხს. თუ წარდგენილი საბუთები არ შეესაბამება ამ კანონით დადგენილ მოთხოვნებს, საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარე 2 დღის ვადაში (თუ ამ კანონით სხვა ვადა არ არის დადგენილი) აცნობებს ამის შესახებ (შეუსაბამობის მითითებით) პარტიის/ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფის წარმომადგენელს, რომელსაც საბუთების სრულყოფისთვის ეძლევა 3 დღე (თუ ამ კანონით სხვა ვადა არ არის დადგენილი). შესწორებული საბუთები მოწმდება და რეგისტრაციის საკითხი წყდება საბუთების წარდგენიდან 2 დღეში (თუ ამ კანონით სხვა ვადა არ არის დადგენილი). რეგისტრაციაზე უარის თქმის შემთხვევაში საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარე თავის გადაწყვეტილებას დაუყოვნებლივ აცნობებს პარტიის/ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფის წარმომადგენელს, რომელსაც უფლება აქვს, მოთხოვნისთანავე მიიღოს ეს გადაწყვეტილება.
საქართველოს 2016 წლის 22 ივნისის ორგანული კანონი №5438 - ვებგვერდი, 12.07.2016წ.
საქართველოს 2018 წლის 21 ივლისის ორგანული კანონი №3266 – ვებგვერდი, 13.08.2018წ.
მუხლი 361. ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფი
1. ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფი შედგება არანაკლებ 5 წევრისაგან.
2. ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფის წევრი შეიძლება იყოს საქართველოს მოქალაქე 18 წლის ასაკიდან. ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფის წევრი არ შეიძლება იმავდროულად იყოს სხვა ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფის წევრი ან/და საარჩევნო სუბიექტი/საარჩევნო სუბიექტობის კანდიდატი.
3. ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფს უფლება აქვს, წარადგინოს მხოლოდ ერთი კანდიდატი.
4. ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფის მიერ ამ მუხლის პირველი–მე-3 პუნქტებით დადგენილი მოთხოვნების დარღვევა ამ კანონის 36-ე მუხლით განსაზღვრული წესით ხარვეზის დადგენის საფუძველია.
საქართველოს 2016 წლის 22 ივნისის ორგანული კანონი №5438 - ვებგვერდი, 12.07.2016წ.
საქართველოს 2018 წლის 21 ივლისის ორგანული კანონი №3269 – ვებგვერდი, 27.07.2018წ.
1. საარჩევნო სუბიექტის არჩევნებში მონაწილეობის ინიციატივა ამომრჩევლებმა მხარდამჭერთა სიის ბლანკზე ხელმოწერით უნდა დაადასტურონ.
2. მხარდამჭერთა სიის ბლანკის ნიმუშს განკარგულებით ადგენს ცესკო.
3. მხარდამჭერთა სიის ბლანკზე მითითებული უნდა იყოს ამომრჩევლის:
ა) სახელი და გვარი;
ბ) დაბადების თარიღი (რიცხვი, თვე, წელი);
გ) საქართველოს მოქალაქის პირადი ნომერი;
დ) (ამოღებულია - 02.07.2020, №6723);
ე) ხელმოწერის თარიღი;
ვ) ხელმოწერა.
4. მხარდამჭერთა სიის ბლანკზე მითითებული უნდა იყოს ხელმოწერების შეგროვებისათვის პასუხისმგებელი პირის სახელი, გვარი, პირადი ნომერი და საკონტაქტო ტელეფონის ნომერი, აგრეთვე ბლანკის შევსების თარიღი და დადასტურებული უნდა იყოს ამ პირის ხელმოწერით.
5. მხარდამჭერთა სიის ბლანკის ზედა მარცხენა კუთხეში მითითებული უნდა იყოს იმ საარჩევნო სუბიექტის სახელწოდება (სახელი და გვარი), რომლის არჩევნებში მონაწილეობის ინიციატივასაც მხარს უჭერს ამომრჩეველი.
მუხლი 38. მხარდამჭერთა სიების შემოწმება
1. პარტიის მხარდამჭერთა სიებს ამოწმებს ცესკო, ხოლო სხვა კანდიდატების მხარდამჭერთა სიებს – შესაბამისი საოლქო საარჩევნო კომისია.
2. საარჩევნო კომისია თანამიმდევრობით ამოწმებს მხარდამჭერთა სიის ბლანკზე არსებულ ხელმოწერებს. თუ მხარდამჭერთა ხელმოწერების რაოდენობა დადგენილ მინიმალურ ოდენობაზე ნაკლები აღმოჩნდა ან, შემოწმების შედეგად გაბათილებული ხელმოწერების გათვალისწინებით, მხარდამჭერთა ხელმოწერების რაოდენობა დადგენილ მინიმალურ ოდენობაზე ნაკლები აღმოჩნდა, მხარდამჭერთა სიის გაბათილებული ნაწილი შესაბამის საარჩევნო სუბიექტს უბრუნდება და მას ხარვეზების შესავსებად 3 დღის ვადა ეძლევა. საარჩევნო სუბიექტის მიერ წარდგენილ მხარდამჭერთა სიის შესწორებულ ნაწილს კვლავ ამოწმებს საარჩევნო კომისია ზემოაღნიშნული წესით. თუ მხარდამჭერთა ხელმოწერების რაოდენობა კვლავ დადგენილ მინიმალურ ოდენობაზე ნაკლები აღმოჩნდა, მხარდამჭერთა სია მთლიანად ბათილდება და საარჩევნო სუბიექტს საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარის განკარგულებით უარი ეთქმება საარჩევნო რეგისტრაციაზე.
3. მხარდამჭერთა სიაში ამომრჩევლის ხელმოწერა ბათილად მიიჩნევა, თუ:
ა) მითითებული არ არის ან არასრულად არის მითითებული სახელი და გვარი;
ბ) მითითებული არ არის ან არასრულად არის მითითებული დაბადების თარიღი (რიცხვი, თვე, წელი);
გ) (ამოღებულია - 02.07.2020, №6723);
დ) ხელმოწერის თარიღი მითითებული არ არის ან არ ემთხვევა ამ კანონით განსაზღვრულ მხარდამჭერთა სიის შედგენის ვადას;
ე) არ არის ხელმოწერილი ან ხელმოწერა შესრულებულია სხვა პირის მიერ და ამას წერილობით ადასტურებს ამომრჩეველი, რომლის ნაცვლადაც შესრულებულია ხელმოწერა;
ვ) საარჩევნო ოლქში წარდგენილი კანდიდატის მხარდამჭერთა სიაში მხარდამჭერად შეყვანილია სხვა საარჩევნო ოლქში რეგისტრირებული ამომრჩეველი;
ზ) ხელმომწერი პირი შესაბამისი საარჩევნო კომისიისთვის წარდგენილი განცხადებით ადასტურებს, რომ ხელმოწერა შესრულებული იყო მოტყუებით, მუქარით ან ძალდატანებით და განცხადებაზე მისი ხელმოწერა დამოწმებული იყო სანოტარო წესით;
თ) არასრულად ან არასწორად არის მითითებული საქართველოს მოქალაქის პირადი ნომერი.
4. ბათილია ყველა ხელმოწერა, შესრულებული იმ ბლანკზე, რომელიც დადასტურებული არ არის ხელმოწერების შეგროვებისათვის პასუხისმგებელი პირის მიერ, ან რომელშიც მითითებული არ არის ან არასრულად არის მითითებული ამ კანონის 37-ე მუხლის მე-4 პუნქტით გათვალისწინებული მონაცემები.
41. ხელმოწერების შეგროვებისათვის პასუხისმგებელი პირი პირადად აგებს პასუხს შესაბამის ბლანკზე დატანილი მონაცემების/ინფორმაციის, საკუთარი ხელმოწერისა და მხარდამჭერი პირის ხელმოწერის ნამდვილობისათვის. ამ მოთხოვნის დარღვევის შემთხვევაში მას პირადად ეკისრება კანონით გათვალისწინებული პასუხისმგებლობა.
5. პარტიის მხარდამჭერთა სიის შემოწმება უნდა დასრულდეს მისი წარდგენიდან 10 დღეში, ხოლო კანდიდატის მხარდამჭერთა სიისა – მისი წარდგენიდან 3 დღეში.
6. მხარდამჭერთა სიის შემოწმების პროცესზე დასწრების უფლება აქვს საარჩევნო სუბიექტის წარმომადგენელს.
7. მხარდამჭერთა სიების გაცნობის უფლება აქვთ მხოლოდ ცესკოს წევრებს, შესაბამისი საოლქო საარჩევნო კომისიების წევრებსა და ცესკოს სათანადო სამსახურის თანამშრომლებს, ხოლო სასამართლოში სარჩელის შეტანის შემთხვევაში – აგრეთვე სასამართლოს. მხარდამჭერთა სიები ნადგურდება საარჩევნო რეგისტრაციის გამო სასამართლოში სარჩელის შეტანის ვადის ამოწურვიდან 10 დღეში.
საქართველოს 2018 წლის 21 ივლისის ორგანული კანონი №3266 – ვებგვერდი, 13.08.2018წ.
საქართველოს 2020 წლის 2 ივლისის ორგანული კანონი №6723 – ვებგვერდი, 03.07.2020წ.
საქართველოს 2023 წლის 6 ოქტომბრის ორგანული კანონი №3560 – ვებგვერდი, 24.10.2023წ.
მუხლი 381. საარჩევნო სუბიექტის რიგითი ნომრის განსაზღვრა
1. საარჩევნო სუბიექტის რიგითი ნომერი განისაზღვრება ამ მუხლით დადგენილი წესით, ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფებისთვის − არჩევნების დღემდე არაუგვიანეს 30-ე დღისა, ხოლო ამ მუხლით გათვალისწინებული პარტიებისთვის − არჩევნების დღემდე არაუგვიანეს 55-ე დღისა. საარჩევნო სუბიექტის რიგითი ნომრის განსაზღვრის მიზნით სათანადო პროცედურები ტარდება შესაბამისი საარჩევნო კომისიის შენობაში, საარჩევნო კომისიის სხდომებზე დასწრების უფლების მქონე პირთა თანდასწრებით.
2. პირველად რიგითი ნომრის არჩევის უფლება აქვთ იმ პოლიტიკურ გაერთიანებებს, რომლებმაც წინა საპარლამენტო არჩევნებში ყველაზე მეტი დაფინანსება მიიღეს. პოლიტიკური გაერთიანების წარმომადგენელი ცესკოს წარუდგენს განცხადებას არაუგვიანეს საერთო არჩევნების წლის 17 ივლისისა. რიგითი ნომრის არჩევის უფლება თანამიმდევრულად აქვთ წინა საპარლამენტო არჩევნების შედეგების მიხედვით საუკეთესო დაფინანსების მქონე პოლიტიკურ გაერთიანებებს. მათ აქვთ უფლება, დაიტოვონ ამ მუხლის მე-3 პუნქტის შესაბამისად წინა საპარლამენტო არჩევნების დროს მიკუთვნებული რიგითი ნომერი ან დაფინანსების რიგითობის შესაბამისი ნომერი ან აირჩიონ ნებისმიერი გაუნაწილებელი რიგითი ნომერი, გარდა იმ შემთხვევისა, როდესაც რიგითი ნომერი, რომელიც მათ წინა საპარლამენტო არჩევნების დროს ჰქონდათ მიკუთვნებული, უკვე მიენიჭა მათზე უკეთესი დაფინანსების მქონე პოლიტიკურ გაერთიანებას.
3. იმ საარჩევნო სუბიექტს/საარჩევნო სუბიექტობის კანდიდატს, რომელმაც ბოლო საერთო პროპორციული წესით ჩატარებულ არჩევნებში ხმების 0,75 პროცენტი ან 0,75 პროცენტზე მეტი მიიღო, უფლება აქვს, არაუგვიანეს საერთო არჩევნების წლის 17 ივლისისა მიმართოს შესაბამის საარჩევნო კომისიას და მოითხოვოს არჩევნებში იმ რიგითი ნომრით მონაწილეობა, რომელიც მას ბოლო საერთო არჩევნების დროს ჰქონდა მიკუთვნებული, გარდა იმ შემთხვევისა, როდესაც რიგითი ნომერი, რომელიც მას ბოლო საერთო არჩევნების დროს ჰქონდა მიკუთვნებული, უკვე მიენიჭა ამ მუხლის მე-2 პუნქტით გათვალისწინებულ პარტიას.
4. თუ ბოლო საერთო არჩევნებში რიგითი ნომერი ამ მუხლის მე-3 პუნქტით გათვალისწინებულ საარჩევნო ბლოკს ჰქონდა მიკუთვნებული, ამ ნომრის გამოყენების უფლება ეძლევა აღნიშნული ბლოკის წევრთა ჩამონათვალში პირველად დასახელებულ პარტიას, ხოლო ბლოკში შემავალ დანარჩენ საარჩევნო სუბიექტებს საარჩევნო სუბიექტის რიგითი ნომერი ამ მუხლის შესაბამისად მიენიჭებათ.
5. საარჩევნო სუბიექტს/საარჩევნო სუბიექტობის კანდიდატს, რომელიც ამ მუხლის მე-2−მე-4 პუნქტებით დადგენილი წესით მიკუთვნებული რიგითი ნომრის გამოყენების შესახებ არ მიმართავს შესაბამის კომისიას, აგრეთვე ამ კანონის 142-ე მუხლის პირველი პუნქტით განსაზღვრულ პარტიას, რომელიც ვერ აკმაყოფილებს ამ მუხლის მე-2 და მე-3 პუნქტების მოთხოვნებს, რიგითი ნომერი წილისყრით, არჩევნების დღემდე არაუგვიანეს 55 დღისა მიენიჭება.
6. წილისყრის მიზნით საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარე ერთი და იმავე ფორმისა და სახეობის ფურცლებზე ერთი და იმავე საწერი საშუალებით წერს არჩევნებში დამოუკიდებლად მონაწილე პარტიებისა და საარჩევნო ბლოკების რაოდენობის შესაბამის ნომრებს. რიგითი ნომრებისთვის ნატურალური რიცხვები (1, 2, 3 და ასე შემდეგ) გამოიყენება. თუ რიგითი ნომრის არჩევის უფლების მქონე საარჩევნო სუბიექტის რიგითი ნომერი საარჩევნო სუბიექტების რაოდენობაზე მეტია და მან ეს ნომერი დაიტოვა, უმაღლესი რიგითი ნომრის ნაცვლად ამ სუბიექტის რიგითი ნომერი დაიწერება. ყოველი ფურცელი საარჩევნო კომისიის ბეჭდით უნდა დამოწმდეს. ფურცლების დამოწმების შემდეგ ცალკე გადაიდება ის რიგითი ნომრები, რომლებიც ამ მუხლით დადგენილი წესით იქნა არჩეული. ყველა დარჩენილი ფურცელი ისე იკეცება, რომ შეუძლებელი იყოს მათზე დაწერილი ნომრების წაკითხვა. ცესკოს თავმჯდომარე შევსებულ ფურცლებს ათავსებს გამჭვირვალე ყუთში, საიდანაც პარტიებისა და საარჩევნო ბლოკების წარმომადგენლები სათითაოდ იღებენ მათ საარჩევნო რეგისტრაციის გავლის რიგითობის შესაბამისად. წილნაყარი ნომერი ხდება საარჩევნო სუბიექტის რიგითი ნომერი.
7. პარტიის მიერ წარდგენილ მერობის კანდიდატს/მაჟორიტარ კანდიდატს აქვს იგივე რიგითი ნომერი, რომელიც მის წარმდგენ პარტიას აქვს მინიჭებული.
8. ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფის მიერ წარდგენილ კანდიდატს რიგით ნომერს წილისყრით ანიჭებს შესაბამისი საოლქო საარჩევნო კომისია. წილისყრის მიზნით ამ საოლქო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარე ერთი და იმავე ფორმისა და სახეობის, საარჩევნო ოლქში ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფის მიერ წარდგენილი მაჟორიტარი კანდიდატის/მერობის კანდიდატის შესაბამისი რაოდენობის ფურცლებზე ერთი და იმავე საწერი საშუალებით წერს ნომრებს, რომლებიც იწყება არჩევნებში მონაწილე პარტიებისათვის/საარჩევნო ბლოკებისათვის მინიჭებული უმაღლესი რიგითი ნომრის მომდევნო რიცხვიდან. ყოველი ფურცელი აღნიშნული საოლქო საარჩევნო კომისიის ბეჭდით უნდა დამოწმდეს. ყველა ფურცელი ისე იკეცება, რომ შეუძლებელი იყოს მათზე დაწერილი ნომრების წაკითხვა. შესაბამისი საოლქო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარე შევსებულ ფურცლებს ათავსებს გამჭვირვალე ყუთში, საიდანაც ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფის წარმომადგენლები სათითაოდ იღებენ მათ. წილნაყარი ნომერი ხდება საარჩევნო სუბიექტის რიგითი ნომერი.
9. იმ შემთხვევაში, როდესაც პარტიას, რომელსაც ამ კანონით დადგენილი წესით მიენიჭა რიგითი ნომერი და უარი ეთქვა საარჩევნო რეგისტრაციაზე ანდა გაუუქმდა საარჩევნო რეგისტრაცია, დარჩენილი საარჩევნო სუბიექტები ინარჩუნებენ მათთვის მინიჭებულ რიგით ნომერს.
10. შუალედური არჩევნების/მუნიციპალიტეტის აღმასრულებელი ორგანოს − მერის რიგგარეშე არჩევნების დროს საარჩევნო სუბიექტი ინარჩუნებს იმ რიგით ნომერს, რომელიც მას შესაბამისი საერთო არჩევნების დროს ჰქონდა მინიჭებული. თუ საარჩევნო სუბიექტს შუალედური არჩევნებისათვის/მუნიციპალიტეტის აღმასრულებელი ორგანოს − მერის რიგგარეშე არჩევნებისათვის რიგითი ნომერი არ აქვს, მას რიგითი ნომერი წილისყრით, ამ მუხლით დადგენილი წესით მიენიჭება.
11. რეგისტრირებულ პარტიულ სიებს, აგრეთვე რეგისტრირებული მერობის კანდიდატის/მაჟორიტარი კანდიდატის შესახებ იმ მონაცემებს, რომლებიც საარჩევნო ბიულეტენში შეიტანება, თავის ოფიციალურ ვებგვერდზე აქვეყნებს ცესკო კენჭისყრის დღემდე არაუგვიანეს 25-ე დღისა.
საქართველოს 2018 წლის 21 ივლისის ორგანული კანონი №3272 – ვებგვერდი, 30.07.2018წ.
საქართველოს 2021 წლის 28 ივნისის ორგანული კანონი №703 – ვებგვერდი, 29.06.2021წ.
საქართველოს 2023 წლის 6 ოქტომბრის ორგანული კანონი №3560 – ვებგვერდი, 24.10.2023წ.
თავი V. არჩევნების მონიტორინგი და მედია
მუხლი 39. ადგილობრივი და საერთაშორისო დამკვირვებლები
1. არჩევნებზე დაკვირვების უფლება აქვთ ადგილობრივ და საერთაშორისო დამკვირვებელ ორგანიზაციებს, რომლებიც აკმაყოფილებენ ამ კანონით დადგენილ პირობებს და რეგისტრაციას გაივლიან ცესკოში ან შესაბამის საოლქო საარჩევნო კომისიაში.
2. ადგილობრივი დამკვირვებელი ორგანიზაცია შეიძლება იყოს კენჭისყრის დღემდე არაუგვიანეს 1 წლისა საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად რეგისტრირებული ადგილობრივი არასამეწარმეო (არაკომერციული) იურიდიული პირი, რომლის წესდება ან სხვა სადამფუძნებლო დოკუმენტი რეგისტრაციაში გატარების მომენტისათვის ითვალისწინებს არჩევნების მონიტორინგს ან/და ადამიანის უფლებათა დაცვას და რომელიც არჩევნებზე დაკვირვების მიზნით რეგისტრირებულია ცესკოში ან შესაბამის საოლქო საარჩევნო კომისიაში.
3. ადგილობრივი დამკვირვებელი ორგანიზაცია არჩევნებზე დაკვირვებას ახორციელებს ორგანიზაციის წარმომადგენლის – ადგილობრივი დამკვირვებლის − მეშვეობით. ერთ ორგანიზაციას უფლება აქვს, საარჩევნო უბანში ერთდროულად ჰყავდეს არა უმეტეს ერთი დამკვირვებლისა.
4. ადგილობრივი დამკვირვებელი ორგანიზაციის ადგილობრივი დამკვირვებელი შეიძლება იყოს საქართველოს მოქალაქე 18 წლის ასაკიდან, გარდა:
ა) „საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონით განსაზღვრული სახელმწიფო-პოლიტიკური თანამდებობის პირისა;
ბ) (ამოღებულია - 22.06.2016, №5438);
გ) მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანოს – საკრებულოს წევრისა;
დ) მუნიციპალიტეტის მერისა და მისი მოადგილისა;
ე) მოსამართლისა;
ვ) საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს, საქართველოს თავდაცვის სამინისტროს, საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს გენერალური ინსპექციის, ამავე სამინისტროს სისტემაში შემავალი სახელმწიფო საქვეუწყებო დაწესებულების − სპეციალური პენიტენციური სამსახურის, საქართველოს სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის, საქართველოს დაზვერვის სამსახურის, სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურის თანამშრომლისა;
ზ) პროკურატურის თანამდებობის პირისა;
თ) საარჩევნო სუბიექტობის კანდიდატისა, საარჩევნო სუბიექტისა და მისი წარმომადგენლისა;
ი) საარჩევნო კომისიის წევრისა;
კ) სხვა დამკვირვებელი ორგანიზაციის დამკვირვებლისა;
ლ) პრესისა და მასობრივი ინფორმაციის სხვა საშუალებათა წარმომადგენლისა.
41. ადგილობრივი დამკვირვებელი ორგანიზაციის ადგილობრივი დამკვირვებელი არ შეიძლება იყოს პირი, რომელიც:
ა) ბოლოს ჩატარებული ორი საერთო არჩევნებიდან ან ბოლოს ჩატარებული ორი შუალედური არჩევნებიდან რომელიმეს დანიშვნის შემდეგ იყო პარტიის მიერ დანიშნული საარჩევნო კომისიის წევრი, საარჩევნო სუბიექტი ან საარჩევნო სუბიექტის წარმომადგენელი;
ბ) ბოლოს ჩატარებული საერთო არჩევნების წლის დასაწყისიდან ან ბოლოს ჩატარებული შუალედური არჩევნების წლის დასაწყისიდან იყო რომელიმე პარტიის შემომწირველი.
42. პარტიების შემომწირველთა შესახებ ინფორმაციის გადამოწმების მიზნით საჯარო სამართლის იურიდიული პირი – ანტიკორუფციული ბიურო ცესკოს უზრუნველყოფს პარტიების შემომწირველთა შესახებ ელექტრონული მონაცემების ბაზის სათანადო ხელმისაწვდომობისა და გადამოწმების შესაძლებლობით.
5. საერთაშორისო დამკვირვებელი ორგანიზაცია შეიძლება იყოს სხვა სახელმწიფოს წარმომადგენელი, სხვა სახელმწიფოში რეგისტრირებული ორგანიზაცია ან საერთაშორისო ორგანიზაცია, რომლის სადამფუძნებლო დოკუმენტი/წესდება ითვალისწინებს არჩევნების მონიტორინგს ან/და ადამიანის უფლებათა დაცვას და რომლის საქმიანობაც ეფუძნება შემდეგ საერთაშორისოდ აღიარებულ პრინციპებს:
ა) საქართველოს კანონმდებლობის, სუვერენიტეტისა და ადამიანის უფლებათა საერთაშორისო ნორმების პატივისცემა;
ბ) საარჩევნო პროცესისათვის ხელის შეშლისგან თავის შეკავება;
გ) პოლიტიკური მიუკერძოებლობა;
დ) საარჩევნო პროცესის მონაწილეებისაგან ფინანსური დამოუკიდებლობა და დაფინანსების წყაროების გამჭვირვალობა;
ე) საერთაშორისო საარჩევნო დაკვირვების პრინციპების დეკლარაციით აღიარებული დებულებების დაცვა.
6. საერთაშორისო დამკვირვებელი ორგანიზაცია არჩევნებზე დაკვირვების მიზნით რეგისტრირდება ცესკოში. ამასთანავე, ცესკო უფლებამოსილია ორგანიზაციის რეგისტრაციისას მოითხოვოს დამატებითი ინფორმაციის წარდგენა, რომელიც შესაძლებელს გახდის ორგანიზაციის საქმიანობის ამ მუხლის მე-5 პუნქტით გათვალისწინებულ პრინციპებთან შესაბამისობის დადგენას. საერთაშორისო დამკვირვებელი ორგანიზაცია არჩევნებზე დაკვირვებას ახორციელებს ორგანიზაციის წარმომადგენლების − საერთაშორისო დამკვირვებლების − მეშვეობით. ერთ ორგანიზაციას უფლება აქვს, საარჩევნო უბანში ერთდროულად ჰყავდეს არა უმეტეს 2 საერთაშორისო დამკვირვებლისა.
7. ამ მუხლის მე-6 პუნქტით განსაზღვრულ საერთაშორისო დამკვირვებლებს შეიძლება ახლდეს თარჯიმანი, რომელიც მათთან ერთად გადის რეგისტრაციას ცესკოში.
საქართველოს 2012 წლის 28 ივნისის ორგანული კანონი №6571 – ვებგვერდი, 28.06.2012წ.
მუხლი 40. დამკვირვებელ ორგანიზაციათა რეგისტრაცია
1. საერთაშორისო დამკვირვებელ ორგანიზაციას, აგრეთვე იმ ადგილობრივ დამკვირვებელ ორგანიზაციას, რომელიც დაკვირვებას ახორციელებს ერთზე მეტ საარჩევნო ოლქში, რეგისტრაციაში ატარებს ცესკო.
2. ადგილობრივ დამკვირვებელ ორგანიზაციას, რომელიც დაკვირვებას ახორციელებს ერთ საარჩევნო ოლქში, რეგისტრაციაში ატარებს შესაბამისი საოლქო საარჩევნო კომისია.
3. რეგისტრაციაში გატარების მიზნით ადგილობრივმა დამკვირვებელმა ორგანიზაციამ განცხადებით უნდა მიმართოს შესაბამის საარჩევნო კომისიას არჩევნების დღემდე არაუგვიანეს მე-10 დღისა და უნდა წარუდგინოს მეწარმეთა და არასამეწარმეო (არაკომერციული) იურიდიული პირების რეესტრიდან ამონაწერი. განცხადებაში აღნიშნული უნდა იყოს იმ საარჩევნო ოლქის/ოლქების დასახელება, რომელშიც/რომლებშიც ეს ორგანიზაცია დაკვირვებას ახორციელებს. საარჩევნო კომისია განცხადების მიღებიდან 5 დღის ვადაში წყვეტს ორგანიზაციის რეგისტრაციის საკითხს.
31. ამ მუხლის მე-3 პუნქტში აღნიშნული ამონაწერი, რომელიც მომზადებულია საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს მმართველობის სფეროში მოქმედი საჯარო სამართლის იურიდიული პირის − საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოს მიერ, გაცემული უნდა იყოს საარჩევნო კომისიისათვის განცხადების წარდგენამდე ბოლო 10 დღის ვადაში და მასში მითითებული უნდა იყოს ორგანიზაციის ხელმძღვანელობის/წარმომადგენლობის უფლებამოსილების მქონე პირი/პირები. ორგანიზაციის რეგისტრაციის მომენტისათვის საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს მმართველობის სფეროში მოქმედი საჯარო სამართლის იურიდიული პირის − საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოს მიერ გაცემული ამონაწერის მონაცემების ნამდვილობისა და ამ კანონის 39-ე მუხლის მე-2 პუნქტით გათვალისწინებული მოთხოვნების გადამოწმების/დადასტურების მიზნით სააგენტო ცესკოს უზრუნველყოფს შესაბამისი ელექტრონული მონაცემების ბაზების ხელმისაწვდომობისა და გადამოწმების შესაძლებლობით.
4. რეგისტრაციაში გატარების მიზნით საერთაშორისო დამკვირვებელმა ორგანიზაციამ არჩევნების დღემდე არაუგვიანეს მე-7 დღისა განცხადებით უნდა მიმართოს ცესკოს და უნდა წარუდგინოს მას სადამფუძნებლო დოკუმენტის ასლი. თუ დამკვირვებელი (დამკვირვებელთა ჯგუფი) სხვა სახელმწიფოს ხელისუფლების ორგანოს წარმომადგენელია, მან მხოლოდ განცხადება უნდა წარადგინოს. ცესკო განცხადების მიღებიდან 5 დღის ვადაში, მაგრამ კენჭისყრის დღემდე არაუგვიანეს მე-4 დღისა, წყვეტს ამ პუნქტით განსაზღვრული ორგანიზაციის, დამკვირვებლის (დამკვირვებელთა ჯგუფის) რეგისტრაციის საკითხს.
5. საარჩევნო კომისიას უფლება არა აქვს, დამკვირვებელ ორგანიზაციას უარი უთხრას რეგისტრაციაზე, თუ იგი აკმაყოფილებს ამ კანონით დადგენილ მოთხოვნებს. საარჩევნო კომისიის განკარგულება რეგისტრაციაზე უარის თქმის შესახებ დასაბუთებული უნდა იყოს და ორგანიზაციას უნდა გადაეცეს გადაწყვეტილების მიღებიდან არა უგვიანეს მომდევნო დღისა. საარჩევნო კომისიის განკარგულება მისი მიღებიდან 2 დღის ვადაში შეიძლება გასაჩივრდეს სასამართლოში, რომელმაც გადაწყვეტილება უნდა მიიღოს 2 დღის ვადაში.
6. ცესკოს მიერ რეგისტრირებულმა საერთაშორისო დამკვირვებელმა ორგანიზაციამ კენჭისყრამდე არაუგვიანეს მე-2 დღისა ცესკოს მდივანს უნდა წარუდგინოს დამკვირვებელთა შესახებ ინფორმაცია და მათი პირადობის დამადასტურებელი დოკუმენტების ფოტოასლები. ამ ინფორმაციის შინაარსსა და ფორმას განკარგულებით ადგენს ცესკო.
7. ცესკოს მიერ რეგისტრირებულმა ადგილობრივმა დამკვირვებელმა ორგანიზაციამ კენჭისყრის დღემდე არაუგვიანეს მე-5 დღისა ცესკოს მდივანს ცესკოს მიერ დადგენილი ფორმით უნდა წარუდგინოს საარჩევნო კომისიებში დამკვირვებლების რეგისტრაციის შესახებ განცხადება, რომელშიც აღნიშნული უნდა იყოს, რომ მის მიერ წარდგენილ სიაში შეყვანილი დამკვირვებლები აკმაყოფილებენ ამ კანონის 39-ე მუხლის მე-4 და 41 პუნქტებით დადგენილ მოთხოვნებს, აგრეთვე ცესკოსა და საოლქო და საუბნო საარჩევნო კომისიებში დანიშნული დამკვირვებლების სია (გვარის, სახელის, რეგისტრაციის ადგილისა და საქართველოს მოქალაქის პირადი ნომრის მითითებით) და თითოეული მათგანის საქართველოს მოქალაქის პირადობის მოწმობის ან საქართველოს მოქალაქის პასპორტის ფოტოასლი. საოლქო საარჩევნო კომისიის მიერ რეგისტრირებულმა ადგილობრივმა დამკვირვებელმა ორგანიზაციამ საოლქო საარჩევნო კომისიის მდივანს იმავე ვადაში და იმავე ფორმით უნდა წარუდგინოს საოლქო საარჩევნო კომისიაში ან/და მის ქვემდებარე საუბნო საარჩევნო კომისიებში დანიშნული დამკვირვებლების სია და ზემოაღნიშნული დოკუმენტები.
71. რეგისტრირებული ადგილობრივი დამკვირვებელი ორგანიზაციის ხელმძღვანელობის/წარმომადგენლობის უფლებამოსილების მქონე პირის საარჩევნო სუბიექტად ან/და საარჩევნო სუბიექტის წარმომადგენლად რეგისტრაციაში გატარების შემთხვევაში, რეგისტრაციიდან არაუგვიანეს 5 კალენდარული დღისა ადგილობრივი დამკვირვებელი ორგანიზაცია ვალდებულია შესაბამის საარჩევნო კომისიას წარუდგინოს დოკუმენტი, რომლითაც დასტურდება, რომ საარჩევნო სუბიექტად/სუბიექტის წარმომადგენლად რეგისტრირებულ დამკვირვებელი ორგანიზაციის ხელმძღვანელობის/წარმომადგენლობის უფლებამოსილების მქონე პირს შეუწყდა ან შეუწყდება უფლებამოსილება. ამ დოკუმენტის წარუდგენლობა აღნიშნული ორგანიზაციის რეგისტრაციის გაუქმების საფუძველია.
8. ცესკოში რეგისტრირებულ ადგილობრივ დამკვირვებელს უფლება აქვს, დაკვირვება განახორციელოს ყველა დონის ნებისმიერ საარჩევნო კომისიაში, ამ კანონის 39-ე მუხლის მე-3 პუნქტით დადგენილი წესის დაცვით.
9. საარჩევნო კომისიის მდივანი ვალდებულია დამკვირვებელთა სიის წარდგენიდან არა უგვიანეს მე-2 დღისა რეგისტრაციაში გაატაროს ამ კანონის მოთხოვნათა დაცვით წარდგენილი დამკვირვებელი და დამკვირვებელ ორგანიზაციას გადასცეს დამკვირვებლის მოწმობა, რომელიც იმავდროულად არის სამკერდე ნიშანი.
10. ადგილობრივი დამკვირვებელი ორგანიზაციის დამკვირვებელი საოლქო საარჩევნო კომისიაში და ის დამკვირვებელი, რომელიც დაკვირვებას ახორციელებს საარჩევნო ოლქის ტერიტორიაზე არსებულ საარჩევნო უბანში, უფლებამოსილი არიან, კენჭისყრის დღეს დაკვირვება განახორციელონ შესაბამისი ოლქის ტერიტორიაზე არსებულ ნებისმიერ საარჩევნო უბანში, ამ კანონის 39-ე მუხლის მე-3 პუნქტით დადგენილი წესის დაცვით.
11. არასაარჩევნო პერიოდში ამ კანონით განსაზღვრულ უფლებამოსილებათა განხორციელებისა და საარჩევნო კომისიის სხდომებზე დასწრების მიზნით დამკვირვებელ ორგანიზაციათა და დამკვირვებელთა რეგისტრაციის წესი განისაზღვრება ცესკოს დადგენილებით.
საქართველოს 2012 წლის 28 ივნისის ორგანული კანონი №6571 – ვებგვერდი, 28.06.2012წ.
საქართველოს 2016 წლის 22 ივნისის ორგანული კანონი №5438 - ვებგვერდი, 12.07.2016წ.
საქართველოს 2017 წლის 26 ივლისის ორგანული კანონი №1274 - ვებგვერდი, 29.07.2017წ.
საქართველოს 2018 წლის 21 ივლისის ორგანული კანონი №3269 – ვებგვერდი, 27.07.2018წ.
საქართველოს 2022 წლის 22 დეკემბრის ორგანული კანონი №2475 – ვებგვერდი, 29.12.2022წ.
მუხლი 41. დამკვირვებლის უფლებები
1. დამკვირვებელს უფლება აქვს:
ა) დაესწროს და დააკვირდეს საარჩევნო კომისიის სხდომებს;
ბ) კენჭისყრის დღეს ნებისმიერ დროს იმყოფებოდეს კენჭისყრის შენობაში, შეუზღუდავად გადაადგილდეს საარჩევნო უბნის ტერიტორიაზე და თავისუფლად, დაუბრკოლებლად დააკვირდეს კენჭისყრის პროცესის ყველა ეტაპს ნებისმიერი ადგილიდან;
გ) კენჭისყრის დღის ნებისმიერ დროს შეენაცვლოს მისი წარმდგენი ორგანიზაციის სხვა რეგისტრირებულ წარმომადგენელს (ასეთის არსებობის შემთხვევაში);
დ) მონაწილეობა მიიღოს საარჩევნო ყუთების შემოწმებაში მათ დალუქვამდე და მათი გახსნის შემდეგ;
ე) დააკვირდეს ამომრჩეველთა სიებში ამომრჩეველთა რეგისტრაციას, საარჩევნო ბიულეტენებისა და სპეციალური კონვერტების გაცემას და მათ დამოწმებას კენჭისყრის პროცესისათვის ხელის შეუშლელად;
ე 1) დააკვირდეს კენჭისყრის დღეს საჩივრების რეგისტრაციის პროცესს;
ვ) დაესწროს ამომრჩეველთა ხმების დათვლისა და შედეგების შეჯამების პროცედურებს;
ზ) დააკვირდეს გადასატანი საარჩევნო ყუთის მეშვეობით ხმის მიცემის პროცესს;
თ) დააკვირდეს ამომრჩეველთა ხმების დათვლას ისეთ პირობებში, რომლებიც უზრუნველყოფს საარჩევნო ბიულეტენის დანახვას;
ი) დააკვირდეს საარჩევნო კომისიის მიერ კენჭისყრის შედეგების შემაჯამებელი ოქმისა და სხვა დოკუმენტების შედგენას;
კ) განცხადებით (საჩივრით) მიმართოს საუბნო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარეს ხმის მიცემისა და კენჭისყრის პროცედურებთან დაკავშირებულ საკითხებზე, რომლითაც კონკრეტული დარღვევის დაფიქსირების შემთხვევაში მოითხოვს რეაგირებას;
ლ) მოსთხოვოს ამომრჩეველს, უჩვენოს, რამდენი საარჩევნო ბიულეტენი და სპეციალური კონვერტი აქვს ხელში;
მ) გაასაჩივროს საარჩევნო კომისიის ქმედება საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით;
ნ) დააკვირდეს საარჩევნო ყუთს, საარჩევნო ყუთში სპეციალური კონვერტების ჩაყრას, საარჩევნო ყუთების გახსნას, საარჩევნო ბიულეტენების დათვლას და ოქმების შედგენას;
ო) გაეცნოს საარჩევნო კომისიების მიერ შედგენილ კენჭისყრისა და არჩევნების შედეგების შემაჯამებელ ოქმებს, შესაბამისი საარჩევნო კომისიისგან მოითხოვოს და მიიღოს ამ ოქმების ასლები.
2. დამკვირვებელს არა აქვს უფლება:
ა) ჩაერიოს საარჩევნო კომისიის ფუნქციებსა და საქმიანობაში;
ბ) გავლენა მოახდინოს ამომრჩეველთა მიერ ნების თავისუფალ გამოვლენაზე;
გ) აგიტაცია გაუწიოს ამომრჩეველს რომელიმე საარჩევნო სუბიექტის სასარგებლოდ ან საწინააღმდეგოდ;
დ) ატაროს რომელიმე საარჩევნო სუბიექტის სიმბოლიკა და ნიშანი;
ე) კენჭისყრის დღეს კენჭისყრის შენობაში იმყოფებოდეს სამკერდე ნიშნის გარეშე;
ვ) დაარღვიოს ამ კანონის სხვა მოთხოვნები.
3. ადგილობრივი/საერთაშორისო დამკვირვებლის, საარჩევნო სუბიექტისა და მედიის წარმომადგენლების ამ კანონით მინიჭებული უფლებების დარღვევისათვის ან მათ საქმიანობაში ჩარევისათვის პასუხისმგებლობა განისაზღვრება საქართველოს საარჩევნო, ადმინისტრაციული ან/და სისხლის სამართლის კანონმდებლობით დადგენილი წესით.
4. დამკვირვებლის, საარჩევნო სუბიექტისა და მედიის წარმომადგენლების მიერ ამ მუხლის მე-2 პუნქტის „ა“–„დ“ ქვეპუნქტების მოთხოვნების დარღვევა გამოიწვევს პასუხისმგებლობას საქართველოს საარჩევნო კანონმდებლობით დადგენილი წესით.
5. საარჩევნო კომისია ვალდებულია შექმნას ყველა პირობა იმისათვის, რომ დამკვირვებელს შეეძლოს საკუთარი უფლებამოსილების განხორციელება საარჩევნო კომისიაში მიმდინარე ყველა პროცედურასთან დაკავშირებით, მათ შორის, ბიულეტენების დათვლისა და შედეგების შეჯამების მსვლელობის დროს.
საქართველოს 2018 წლის 21 ივლისის ორგანული კანონი №3269 – ვებგვერდი, 27.07.2018წ.
მუხლი 42. საარჩევნო სუბიექტის წარმომადგენელი და მისი უფლებამოსილება
1. საარჩევნო სუბიექტის (არჩევნებში მონაწილე პარტიის, ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფის) წარმომადგენელი საარჩევნო სუბიექტს წარმოადგენს მხოლოდ იმ საარჩევნო კომისიასთან ურთიერთობაში, რომელშიც მას აქვს რეგისტრაცია ამ კანონის შესაბამისად.
2. არჩევნებში მონაწილე პარტიას უფლება აქვს, ერთი ან რამდენიმე სახის არჩევნებისას ყოველ საარჩევნო კომისიაში დანიშნოს მხოლოდ ორ-ორი წარმომადგენელი. მუნიციპალიტეტის ორგანოთა არჩევნებისას ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფს უფლება აქვს, შესაბამის საოლქო და საუბნო საარჩევნო კომისიებში დანიშნოს ორ-ორი წარმომადგენელი. ცესკოსა და საოლქო საარჩევნო კომისიაში დანიშნული წარმომადგენლები არ შეიძლება იმავდროულად დაინიშნონ სხვა საარჩევნო კომისიაში.
21. საარჩევნო სუბიექტის წარმომადგენელი შეიძლება იყოს საქართველოს ქმედუნარიანი მოქალაქე 18 წლის ასაკიდან.
22. საარჩევნო სუბიექტის წარმომადგენლად არ შეიძლება დაინიშნოს:
ა) ამავე ან სხვა საარჩევნო სუბიექტის მიერ წარდგენილი კანდიდატი;
ბ) სხვა საარჩევნო სუბიექტის წარმომადგენელი;
გ) საარჩევნო კომისიის წევრი;
დ) ადგილობრივი დამკვირვებელი, საერთაშორისო დამკვირვებელი;
ე) პრესის ან მასობრივი ინფორმაციის სხვა საშუალების წარმომადგენელი.
3. ამ მუხლის მე-2 პუნქტში აღნიშნული საარჩევნო სუბიექტი ცესკოში წარმომადგენლის დანიშვნის შესახებ განცხადებით მიმართავს ცესკოს თავმჯდომარეს. სათანადო ინფორმაციის სრულყოფილად წარდგენის შემთხვევაში ცესკოს თავმჯდომარე 24 საათის განმავლობაში განკარგულებით რეგისტრაციაში ატარებს საარჩევნო სუბიექტის წარმომადგენელს და გასცემს წარმომადგენლის მოწმობას, რომელიც იმავდროულად არის სამკერდე ნიშანი.
31. ამ მუხლის მე-2 პუნქტით განსაზღვრული საარჩევნო სუბიექტი საოლქო საარჩევნო კომისიაში წარმომადგენლის დანიშვნის შესახებ განცხადებით მიმართავს ცესკოს მდივანს, ხოლო საუბნო საარჩევნო კომისიაში წარმომადგენლის დანიშვნის შესახებ − შესაბამისი ზემდგომი საოლქო საარჩევნო კომისიის მდივანს. სათანადო ინფორმაციის სრულყოფილად წარდგენის შემთხვევაში შესაბამისი საარჩევნო კომისიის მდივანი 24 საათის განმავლობაში განკარგულებით რეგისტრაციაში ატარებს საარჩევნო სუბიექტის წარმომადგენელს და გასცემს წარმომადგენლის მოწმობას, რომელიც იმავდროულად არის სამკერდე ნიშანი.
32. შესაბამის საარჩევნო კომისიებში ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფის წარმომადგენლების დანიშვნის შესახებ განცხადება უნდა წარედგინოს იმ საარჩევნო კომისიის მდივანს, რომლის თავმჯდომარემაც გაატარა რეგისტრაციაში ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფი.
4. საარჩევნო სუბიექტის წარმომადგენლის დანიშვნის შესახებ განცხადებას ხელს უნდა აწერდეს პარტიის ხელმძღვანელი პირი ან მის მიერ უფლებამოსილი პირი, არანაკლებ 5 წევრისგან შემდგარი ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფის წარმომადგენელი ზემდგომ საარჩევნო კომისიაში. ამ განცხადებაში მითითებული უნდა იყოს საარჩევნო სუბიექტის წარმომადგენლის გვარი, სახელი, მისამართი, საკონტაქტო ტელეფონის ნომერი. აღნიშნულ განცხადებას უნდა ერთოდეს საარჩევნო სუბიექტის წარმომადგენლის საქართველოს მოქალაქის პირადობის მოწმობის ან საქართველოს მოქალაქის პასპორტის ფოტოასლი.
5. საარჩევნო სუბიექტის მხოლოდ 1 წარმომადგენელს აქვს უფლება, დაესწროს შესაბამისი საარჩევნო კომისიის სხდომებს, მოითხოვოს სიტყვით გამოსვლა და აზრის გამოთქმა, ამა თუ იმ საკითხზე გადაწყვეტილების მიღება, ასევე ისარგებლოს ამ კანონით დადგენილი სხვა უფლებებით. წარმომადგენელი კენჭისყრის დღეს შეუზღუდავად სარგებლობს ამ კანონის 41-ე მუხლის პირველი პუნქტითა და 67-ე მუხლის მე-2 პუნქტით გათვალისწინებული უფლებებით.
6. საარჩევნო სუბიექტს უფლება აქვს, ნებისმიერ დროს დანიშნოს/გამოიწვიოს/შეცვალოს თავისი წარმომადგენელი, გარდა კენჭისყრის დღის წინა დღისა და კენჭისყრის დღისა. საარჩევნო სუბიექტმა ამის თაობაზე უნდა აცნობოს შესაბამის საარჩევნო კომისიას.
7. არასაარჩევნო პერიოდში საარჩევნო სუბიექტის წარმომადგენლის რეგისტრაციისა და მის მიერ ამ კანონით გათვალისწინებული უფლებამოსილების განხორციელების წესი განისაზღვრება ცესკოს დადგენილებით.
მუხლი 44. პრესისა და მასობრივი ინფორმაციის სხვა საშუალებების წარმომადგენლები
1. საარჩევნო პერიოდში საარჩევნო კომისიების სხდომებზე დასწრებისა და კენჭისყრის დღეს კენჭისყრის შენობებში ყოფნის უფლება აქვთ შესაბამის საარჩევნო კომისიაში აკრედიტებულ პრესისა და მასობრივი ინფორმაციის სხვა საშუალებების წარმომადგენლებს.
2. რამდენიმე საარჩევნო ოლქის ტერიტორიაზე მომუშავე პრესისა და მასობრივი ინფორმაციის სხვა საშუალებათა წარმომადგენლების აკრედიტაციას ახორციელებენ ცესკოს მდივანი ან შესაბამისი საოლქო საარჩევნო კომისიების მდივნები, ხოლო მხოლოდ ერთი საარჩევნო ოლქის ტერიტორიაზე მომუშავე წარმომადგენლების აკრედიტაციას – შესაბამისი საოლქო საარჩევნო კომისიის მდივანი.
3. პრესისა და მასობრივი ინფორმაციის სხვა საშუალებათა წარმომადგენლების აკრედიტაციის შესახებ განცხადება წარედგინება შესაბამის საარჩევნო კომისიას კენჭისყრის დღემდე არაუგვიანეს მე-5 დღისა. განცხადებას უნდა ერთოდეს წარმომადგენლების პირადობის მოწმობების ან პასპორტების ფოტოასლები. ორგანიზაციის მიმართვის შემთხვევაში განცხადებას უნდა ერთოდეს მეწარმეთა და არასამეწარმეო (არაკომერციული) იურიდიული პირების რეესტრიდან ამონაწერი, რომელიც საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს მმართველობის სფეროში მოქმედი საჯარო სამართლის იურიდიული პირის − საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოს მიერ გაცემულია საარჩევნო კომისიისათვის განცხადების წარდგენამდე ბოლო 10 დღის ვადაში. მასში მითითებული უნდა იყოს ორგანიზაციის ხელმძღვანელობის/წარმომადგენლობის უფლებამოსილების მქონე პირი/პირები. ორგანიზაციის აკრედიტაციის მომენტისათვის საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს მმართველობის სფეროში მოქმედი საჯარო სამართლის იურიდიული პირის − საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოს მიერ გაცემული ამონაწერის მონაცემების ნამდვილობის გადამოწმების/დადასტურების მიზნით სააგენტო ცესკოს უზრუნველყოფს ელექტრონული მონაცემების ბაზების ხელმისაწვდომობისა და გადამოწმების შესაძლებლობით. ამ პუნქტში აღნიშნული ამონაწერი აკრედიტაციისათვის არ ესაჭიროებათ უცხოურ პრესისა და მასობრივი ინფორმაციის სხვა საშუალებებს, საზოგადოებრივ მაუწყებელს და საზოგადოებრივი მაუწყებლის აჭარის ტელევიზიასა და რადიოს.
4. განცხადების წარდგენიდან 2 დღის ვადაში შესაბამისი საარჩევნო კომისიის მდივანი წყვეტს პრესისა და მასობრივი ინფორმაციის სხვა საშუალებათა წარმომადგენლების აკრედიტაციის საკითხს და აკრედიტებულ წარმომადგენლებს გადაწყვეტილების მიღებიდან 1 დღის ვადაში გადასცემს სათანადო მოწმობას, ხოლო აკრედიტაციაზე უარის თქმის შემთხვევაში იმავე ვადაში გადასცემს სათანადო განკარგულებას (განკარგულებაში უარი დასაბუთებული უნდა იყოს).
4 1. აკრედიტებული პრესის ან მასობრივი ინფორმაციის სხვა საშუალების ხელმძღვანელობის/წარმომადგენლობის უფლებამოსილების მქონე პირის საარჩევნო სუბიექტად ან/და საარჩევნო სუბიექტის წარმომადგენლად რეგისტრაციაში გატარების შემთხვევაში, რეგისტრაციიდან არაუგვიანეს 5 კალენდარული დღისა პრესა/მასობრივი ინფორმაციის სხვა საშუალება ვალდებულია შესაბამის საარჩევნო კომისიას წარუდგინოს დოკუმენტი, რომლითაც დასტურდება, რომ საარჩევნო სუბიექტად/სუბიექტის წარმომადგენლად რეგისტრირებულ პრესის/მასობრივი ინფორმაციის სხვა საშუალების ხელმძღვანელობის/წარმომადგენლობის უფლებამოსილების მქონე პირს შეუწყდა ან შეუწყდება უფლებამოსილება. ამ დოკუმენტის წარუდგენლობა შესაბამისი პრესის/მასობრივი ინფორმაციის სხვა საშუალების აკრედიტაციის გაუქმების საფუძველია.
5. არჩევნების (კენჭისყრის) დღეს პრესისა და მასობრივი ინფორმაციის სხვა საშუალებების ერთ ორგანიზაციას უფლება აქვს, საარჩევნო უბანში ერთდროულად ჰყავდეს არაუმეტეს 2 წარმომადგენლისა. პრესისა და მასობრივი ინფორმაციის სხვა საშუალებათა წარმომადგენელი აკრედიტაციის მომენტისთვის უნდა იყოს არანაკლებ 18 წლისა.
51. პრესისა და მასობრივი ინფორმაციის სხვა საშუალებათა წარმომადგენელი არ შეიძლება იმავდროულად იყოს:
ა) „საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონით განსაზღვრული სახელმწიფო-პოლიტიკური თანამდებობის პირი;
ბ) მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანოს – საკრებულოს წევრი;
გ) მუნიციპალიტეტის მერი, მუნიციპალიტეტის მერის მოადგილე;
დ) მოსამართლე;
ე) საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს, საქართველოს თავდაცვის სამინისტროს, საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს გენერალური ინსპექციის, ამავე სამინისტროს სისტემაში შემავალი სახელმწიფო საქვეუწყებო დაწესებულების − სპეციალური პენიტენციური სამსახურის, საქართველოს სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის, საქართველოს დაზვერვის სამსახურის, სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურის თანამშრომელი;
ვ) საქართველოს პროკურატურის თანამდებობის პირი;
ზ) საარჩევნო სუბიექტობის კანდიდატი, საარჩევნო სუბიექტი, მისი წარმომადგენელი;
თ) საარჩევნო კომისიის წევრი;
ი) დამკვირვებელი ორგანიზაციის დამკვირვებელი;
კ) სხვა პრესისა და მასობრივი ინფორმაციის სხვა საშუალებათა წარმომადგენელი.
6. არასაარჩევნო პერიოდში საარჩევნო კომისიის სხდომებზე დასწრების და კომისიის სხდომების გადაღების მიზნით პრესისა და მასობრივი ინფორმაციის სხვა საშუალებათა აკრედიტაციის წესი განისაზღვრება ცესკოს დადგენილებით.
საქართველოს 2016 წლის 22 ივნისის ორგანული კანონი №5438 - ვებგვერდი, 12.07.2016წ.
საქართველოს 2017 წლის 26 ივლისის ორგანული კანონი №1274 - ვებგვერდი, 29.07.2017წ.
საქართველოს 2018 წლის 21 ივლისის ორგანული კანონი №3269 – ვებგვერდი, 27.07.2018წ.
საქართველოს 2020 წლის 2 ივლისის ორგანული კანონი №6723 – ვებგვერდი, 03.07.2020წ.
საქართველოს 2021 წლის 30 დეკემბრის ორგანული კანონი №1348 – ვებგვერდი, 06.01.2022წ.
საქართველოს 2023 წლის 6 ოქტომბრის ორგანული კანონი №3560 – ვებგვერდი, 24.10.2023წ.
საქართველოს 2023 წლის 16 ნოემბრის ორგანული კანონი №3704 – ვებგვერდი, 05.12.2023წ..
თავი VI. წინასაარჩევნო კამპანია
მუხლი 45. წინასაარჩევნო კამპანია (აგიტაცია)
1. წინასაარჩევნო კამპანია (აგიტაცია) იწყება კენჭისყრის დღემდე 60 დღით ადრე. პოლიტიკური პარტიები და საარჩევნო სუბიექტობის კანდიდატები სარგებლობენ თანასწორი უფლებებით და აკისრიათ თანაბარი ვალდებულებები ამ კანონით დადგენილი წესით.
2. წინასაარჩევნო კამპანიის (აგიტაციის) პერიოდში პოლიტიკურ პარტიას, საარჩევნო სუბიექტობის კანდიდატს, საარჩევნო სუბიექტს უფლება აქვთ, დაამზადონ წინასაარჩევნო მოწოდებები, განცხადებები, წარწერები, ფურცლები, ფოტომასალები და სხვა. აკრძალულია მათი გავრცელებისათვის ხელის შეშლა და ჩამორთმევა, აგრეთვე სააგიტაციო დანიშნულების ავტოსატრანსპორტო და სპეციალური მოწყობილობით აღჭურვილი სხვა საშუალებების ჩამორთმევა და წინასაარჩევნო აგიტაციის მიზნით მათი გამოყენებისათვის ხელის შეშლა.
3. პოლიტიკურ პარტიას, საარჩევნო სუბიექტობის კანდიდატს, საარჩევნო სუბიექტს და მათ მხარდამჭერებს უფლება აქვთ, გამოვიდნენ მომავალი საქმიანობის პროგრამით. საარჩევნო პროგრამა არ უნდა შეიცავდეს ომისა და ძალადობის პროპაგანდას, არსებული სახელმწიფო და საზოგადოებრივი წყობილების ძალადობით შეცვლისკენ ან დამხობისკენ, საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობის დარღვევისკენ, ეროვნული შუღლისა და მტრობისკენ, რელიგიური და ეთნიკური დაპირისპირებისკენ მოწოდებას.
31. ამ მუხლის მე-3 პუნქტით განსაზღვრული პირების მიერ იმავე პუნქტით დადგენილი წესების დარღვევა არის ამ კანონით გათვალისწინებული წინასაარჩევნო კამპანიის (აგიტაციის) ჩატარების წესების დარღვევა.
4. წინასაარჩევნო აგიტაციის გაწევის და აგიტაციაში მონაწილეობის უფლება აქვს ნებისმიერ პირს, გარდა:
ა) საარჩევნო კომისიის წევრისა;
ბ) მოსამართლისა;
გ) საქართველოს პროკურატურის, საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს, საქართველოს თავდაცვის სამინისტროს, საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს გენერალური ინსპექციის, საქართველოს სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის, საქართველოს დაზვერვის სამსახურის, სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურის საჯარო მოხელისა;
დ) გენერალური აუდიტორისა;
ე) საქართველოს სახალხო დამცველისა;
ვ) უცხო ქვეყნის მოქალაქისა და ორგანიზაციისა;
ზ) საქველმოქმედო და რელიგიური ორგანიზაციებისა;
თ) საჯარო მოსამსახურისა – სამუშაო საათების განმავლობაში ან/და როდესაც ის უშუალოდ ახორციელებს სამსახურებრივ უფლებამოსილებებს;
ი) საქართველოს კომუნიკაციების ეროვნული კომისიისა და საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელი ეროვნული კომისიის წევრებისა;
კ) საჯარო სამართლის იურიდიული პირის (გარდა უმაღლესი და პროფესიული საგანმანათლებლო დაწესებულებებისა, სახელოვნებო დაწესებულებებისა, რელიგიური ორგანიზაციებისა და საქართველოს ადვოკატთა ასოციაციისა) თანამშრომლისა, სახელმწიფოს ან მუნიციპალიტეტის მიერ დაფუძნებული არასამეწარმეო (არაკომერციული) იურიდიული პირის თანამშრომლისა, სახელმწიფოს ან მუნიციპალიტეტის მიერ დაფუძნებული სკოლამდელი აღზრდისა და განათლების დაწესებულების ან ზოგადსაგანმანათლებლო დაწესებულების დირექტორისა, აღმზრდელ-პედაგოგისა, აღმზრდელისა, მასწავლებლისა, იქ დასაქმებული სხვა პირისა, − სამუშაო საათების განმავლობაში ან როდესაც ის უშუალოდ ახორციელებს სამსახურებრივ უფლებამოსილებებს.
5. აკრძალულია წინასაარჩევნო კამპანიის (აგიტაციის) ჩატარება შემდეგი დაწესებულებების შენობებში:
ა) საქართველოს აღმასრულებელი ხელისუფლების დაწესებულებები;
ბ) სასამართლოები;
გ) სამხედრო ნაწილები.
6. წინასაარჩევნო კამპანიის პერიოდში მუნიციპალიტეტის ორგანოები ვალდებული არიან, ხელი შეუწყონ პოლიტიკურ პარტიებს/საარჩევნო სუბიექტებს ამომრჩევლებთან შეხვედრებისა და კრებების, საჯარო დებატებისა და დისკუსიების, შეკრებებისა და მანიფესტაციების ორგანიზებასა და ჩატარებაში, უზრუნველყონ ამ ღონისძიებების უსაფრთხოება.
7. აკრძალულია საქართველოს სახელმწიფო ბიუჯეტის/მუნიციპალიტეტის ბიუჯეტის დაფინანსებით ორგანიზებულ ღონისძიებაზე/პრეზენტაციაზე ორგანიზატორის მიერ წინასაარჩევნო აგიტაციის გაწევა. აღნიშნული ქმედება ჩაითვლება ადმინისტრაციული რესურსების გამოყენებად.
8. მასობრივი საარჩევნო ღონისძიებების გასამართად სახელმწიფო ხელისუფლების ან მუნიციპალიტეტის ორგანოების გამგებლობაში არსებული შენობები უსასყიდლოდ ეთმობა საარჩევნო კომისიებს.
9. მუნიციპალიტეტის ორგანოები ვალდებული არიან, წინასაარჩევნო კამპანიის დაწყებიდან 5 დღის ვადაში შეადგინონ იმ შენობა-ნაგებობების ნუსხა, სადაც შესაძლებელია ჩატარდეს წინასაარჩევნო კამპანია (აგიტაცია), და გადასცენ იგი საოლქო საარჩევნო კომისიას. საოლქო საარჩევნო კომისია ვალდებულია მუნიციპალიტეტის ორგანოთა მიერ გამოყოფილი შენობა-ნაგებობების ნუსხა გაასაჯაროოს მისი მიღებიდან 2 დღის ვადაში, უზრუნველყოს ამ შენობა-ნაგებობების თანაბარი ხელმისაწვდომობა ყველა პოლიტიკური პარტიისა და საარჩევნო სუბიექტისათვის და მათთან შეთანხმებით შეადგინოს საარჩევნო ღონისძიებათა გამართვის განრიგი (თუ ღონისძიებები ერთმანეთს დაემთხვა და საარჩევნო სუბიექტები ვერ შეთანხმდნენ, ღონისძიებათა თანამიმდევრობა წილისყრით განისაზღვრება). მუნიციპალიტეტის ორგანოთა მიერ გამოყოფილი შენობა-ნაგებობების ნუსხა უნდა გამოქვეყნდეს აგრეთვე ცესკოს ვებგვერდზე.
10. საოლქო საარჩევნო კომისიამ შენობა-ნაგებობის გამოყენების მოთხოვნის თაობაზე საარჩევნო სუბიექტის შესაბამის მიმართვას წერილობით, დასაბუთებულად უნდა უპასუხოს მიმართვიდან არაუგვიანეს 24 საათისა. ამ ვადაში პასუხის გაუცემლობა ჩაითვლება მიმართვაზე თანხმობად.
11. კენჭისყრის დღეს კენჭისყრის შენობაში აკრძალულია წინასაარჩევნო აგიტაცია.
12. დაუშვებელია კენჭისყრის შენობის შესასვლელიდან 25 მეტრის მანძილზე სააგიტაციო მასალის განთავსება. ეს მასალა ჩამოხსნას/დემონტაჟს/აღებას ექვემდებარება. დაუშვებელია აგრეთვე კენჭისყრის დღეს კენჭისყრის შენობაში ან კენჭისყრის შენობიდან 100 მეტრის მანძილზე ამომრჩევლის გადაადგილების ფიზიკურად შეფერხება. ასევე დაუშვებელია კენჭისყრის დღეს კენჭისყრის შენობიდან 100 მეტრის მანძილზე ადამიანთა შეკრება ან ამომრჩეველთა აღრიცხვა.
13. ამ მუხლის მე-12 პუნქტი არ ვრცელდება ეგზიტპოლის მიზნით განხორციელებულ საქმიანობაზე.
საქართველოს 2012 წლის 28 ივნისის ორგანული კანონი №6571 – ვებგვერდი, 28.06.2012წ.
საქართველოს 2012 წლის 22 ივნისის ორგანული კანონი №6551 – ვებგვერდი, 29.06.2012წ.
საქართველოს 2013 წლის 2 7 ივლისის ორგანული კანონი № 878 – ვებგვერდი, 07 .0 8 .2013წ.
1. სააგიტაციო მასალა შეიძლება გამოიფინოს შენობა-ნაგებობებსა და სხვა ობიექტებზე მათი მესაკუთრეების ან მფლობელების თანხმობის შემთხვევაში.
2. აკრძალულია სააგიტაციო მასალის საკულტო ნაგებობებზე, კულტურული მემკვიდრეობის შენობა-ნაგებობებზე, სახელმწიფო ხელისუფლებისა და მუნიციპალიტეტის ორგანოების, სასამართლოების, პროკურატურის, სამხედრო შენაერთების, პოლიციის, საქართველოს სახელმწიფო უსაფრთხოებისა და დაზვერვის სამსახურების და სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურის დანაყოფების შენობების ინტერიერებსა და ექსტერიერებში, აგრეთვე საგზაო ნიშნებზე განთავსება/გაკვრა.
3. აკრძალულია ტოტალიზატორის გამართვა არჩევნებთან დაკავშირებულ ნებისმიერ საკითხზე.
4. მუნიციპალიტეტის ორგანოები ვალდებული არიან, ამ მუხლის მე-2 პუნქტის გათვალისწინებით განსაზღვრონ იმ შენობა-ნაგებობების ჩამონათვალი, რომლებზედაც სააგიტაციო მასალის განთავსება აკრძალულია, და განსაზღვრონ ადგილები ან/და დადგან სტენდები სააგიტაციო მასალის გასაკრავად და გამოსაფენად. სტენდი იმ ზომის უნდა იყოს, რომ სააგიტაციო მასალის გამოფენისას ყველა საარჩევნო სუბიექტი თანაბარი პირობებით იყოს უზრუნველყოფილი.
5. ამ მუხლის შესაბამისად სააგიტაციო მასალის გასაკრავად და გამოსაფენად გამოყოფილი ადგილების ან/და დადგმული სტენდების შესახებ ინფორმაციას მუნიციპალიტეტის ორგანოები აქვეყნებენ არჩევნების დანიშვნიდან არაუგვიანეს 10 დღისა.
6. ბეჭდვით სააგიტაციო მასალაზე აღნიშნული უნდა იყოს დამამზადებელი და დამკვეთი ორგანიზაციების სახელწოდებები, მისამართები, ინფორმაცია მისი ტირაჟის, რიგითი ნომრისა და გამოშვების თარიღის შესახებ. აკრძალულია ბეჭდვითი სააგიტაციო მასალის გავრცელება ამ ინფორმაციის მითითების გარეშე. ბეჭდვით სააგიტაციო მასალაზე რიგითი ნომრის აღნიშვნა საარჩევნო სუბიექტს ევალება მხოლოდ მას შემდეგ, რაც მიენიჭება აღნიშნული ნომერი.
7. ბეჭდვითი სააგიტაციო მასალის ეგზემპლარები წარედგინება იმ საარჩევნო კომისიას, რომელშიც საარჩევნო სუბიექტმა გაიარა საარჩევნო რეგისტრაცია, ამ მუხლის მე-6 პუნქტში მითითებული სააგიტაციო მასალის გამოშვების თარიღიდან არაუგვიანეს მე-5 დღისა.
7 1. დაუშვებელია და ამ კანონით დადგენილი წესით ისჯება სააგიტაციო მასალის ჩამოხსნა, ჩამოხევა, დაფარვა ან დაზიანება, თუ ის აკრძალულ ადგილას არ არის განთავსებული.
8. შესაბამისი საარჩევნო სუბიექტი ვალდებულია არჩევნების საბოლოო შედეგების ოფიციალურად გამოქვეყნებიდან 15 დღის ვადაში უზრუნველყოს სააგიტაციო მასალის ჩამოხსნა; წინააღმდეგ შემთხვევაში მას დაეკისრება საქართველოს კანონმდებლობით გათვალისწინებული პასუხისმგებლობა.
საქართველოს 2012 წლის 28 ივნისის ორგანული კანონი №6571 – ვებგვერდი, 28.06.2012წ.
საქართველოს 2013 წლის 2 7 ივლისის ორგანული კ ანონი № 878 – ვებგვერდი, 07 .0 8 .2013წ.
მუხლი 47. ამომრჩევლის მოსყიდვა
1. არჩევნების დანიშვნის შესახებ შესაბამისი სამართლებრივი აქტის გამოქვეყნებიდან კენჭისყრის დღის ჩათვლით, ხოლო მეორე ტურის გამართვის საჭიროებისას − არჩევნების დანიშვნის შესახებ შესაბამისი სამართლებრივი აქტის გამოქვეყნებიდან მეორე ტურის კენჭისყრის დღის ჩათვლით აკრძალულია:
ა) საარჩევნო სუბიექტების, საარჩევნო სუბიექტობის კანდიდატებისა და მათი წარმომადგენლების მიერ პირადად ან ვინმეს მეშვეობით საქართველოს მოქალაქეებისათვის ფულადი სახსრების, საჩუქრებისა და სხვა მატერიალურ ფასეულობათა გადაცემა (მიუხედავად მათი ღირებულებისა), შეღავათიან ფასად საქონლის მიყიდვა, უფასოდ ნებისმიერი საქონლის (გარდა ამ კანონით გათვალისწინებული სააგიტაციო მასალისა) მიწოდება ან გავრცელება, აგრეთვე საქართველოს მოქალაქეების დაინტერესება ფულადი სახსრების, ფასიანი ქაღალდებისა და სხვა მატერიალურ ფასეულობათა გადაცემის დაპირებით (მიუხედავად მათი ღირებულებისა);
ბ) ფიზიკური და იურიდიული პირების მიერ პირადი ფულადი სახსრებით ან/და საარჩევნო სუბიექტის სახსრებით ისეთი სამუშაოს შესრულება ან მომსახურების გაწევა (გარდა „სახელმწიფო შესყიდვების შესახებ“ საქართველოს კანონით დადგენილი წესით მოპოვებული სამუშაოს შესრულებისა ან მომსახურების გაწევისა), რომელიც, საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად, განეკუთვნება საქართველოს სახელმწიფო ხელისუფლების ან/და მუნიციპალიტეტის ორგანოთა კომპეტენციას.
[ ბ) ფიზიკური და იურიდიული პირების მიერ პირადი ფულადი სახსრებით ან/და საარჩევნო სუბიექტის სახსრებით ისეთი სამუშაოს შესრულება ან მომსახურების გაწევა (გარდა „საჯარო შესყიდვების შესახებ“ საქართველოს კანონით დადგენილი წესით მოპოვებული სამუშაოს შესრულებისა ან მომსახურების გაწევისა), რომელიც, საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად, განეკუთვნება საქართველოს სახელმწიფო ხელისუფლების ან/და მუნიციპალიტეტის ორგანოთა კომპეტენციას. (ამოქმედდეს 2027 წლის 1 იანვრიდან)]
2. საარჩევნო სუბიექტს, რომელიც უშუალოდ ან თავისი წარმომადგენლის ან მის სასარგებლოდ მოქმედი ნებისმიერი სხვა ფიზიკური თუ იურიდიული პირის მეშვეობით ეწეოდა ამ მუხლით გათვალისწინებულ აკრძალულ საქმიანობას, სასამართლოს გადაწყვეტილებით უუქმდება რეგისტრაცია ასეთი ფაქტების დადასტურების შემთხვევაში.
საქართველოს 2020 წლის 2 ივლისის ორგანული კანონი №6723 – ვებგვერდი, 03.07.2020წ.
საქართველოს 2023 წლის 9 თებერვლის ორგანული კანონი №2581 – ვებგვერდი, 27.02.2023წ.
საქართველოს 2024 წლის 5 სექტემბრის ორგანული კანონი №4429 – ვებგვერდი, 23.09.2024წ.
მუხლი 48. წინასაარჩევნო აგიტაციისას და კამპანიისას ადმინისტრაციული რესურსების გამოყენების აკრძალვა
1. ამ კანონის 45-ე მუხლის მე-4 პუნქტის შესაბამისად განსაზღვრულ წინასაარჩევნო აგიტაციაში მონაწილეობის უფლების მქონე ნებისმიერ პირს წინასაარჩევნო კამპანიის პერიოდში ეკრძალება რომელიმე პოლიტიკური პარტიის, საარჩევნო სუბიექტობის კანდიდატის, საარჩევნო სუბიექტის მხარდასაჭერად ან საწინააღმდეგოდ წინასაარჩევნო აგიტაციისა და კამპანიის პროცესში ადმინისტრაციული რესურსების გამოყენება; მათ შორის, იკრძალება:
ა) სახელმწიფო ხელისუფლებისა და მუნიციპალიტეტის ორგანოების მიერ, აგრეთვე იმ ორგანიზაციების მიერ, რომლებიც საქართველოს სახელმწიფო ბიუჯეტიდან ფინანსდებიან, დაკავებული შენობების გამოყენება იმ შემთხვევაში, თუ სხვა პოლიტიკურ პარტიებს, საარჩევნო სუბიექტობის კანდიდატებს, საარჩევნო სუბიექტებს არა აქვთ იმავე ან ანალოგიური დანიშნულების შენობების იმავე პირობებით გამოყენების შესაძლებლობა;
ბ) სახელმწიფო ხელისუფლების დაწესებულებებისათვის ან მუნიციპალიტეტის ორგანოებისა და იმ ორგანიზაციებისათვის, რომლებიც საქართველოს სახელმწიფო ბიუჯეტიდან ფინანსდებიან (გარდა პოლიტიკური პარტიებისა), განკუთვნილი საკომუნიკაციო საშუალებების, საინფორმაციო მომსახურებისა და სხვადასხვა სახის ტექნიკის გამოყენება;
გ) სახელმწიფო ხელისუფლების ან მუნიციპალიტეტის ორგანოების საკუთრებაში არსებული სატრანსპორტო საშუალებების გამოყენება;
დ) საჯარო მოსამსახურეების, საჯარო სამართლის იურიდიული პირების თანამშრომლების, სახელმწიფოს ან მუნიციპალიტეტის მიერ დაფუძნებული არასამეწარმეო (არაკომერციული) იურიდიული პირების თანამშრომლების, სახელმწიფოს ან მუნიციპალიტეტის მიერ დაფუძნებული სკოლამდელი აღზრდისა და განათლების დაწესებულებებისა და ზოგადსაგანმანათლებლო დაწესებულებების დირექტორების, აღმზრდელ-პედაგოგების, აღმზრდელების, მასწავლებლების, იქ დასაქმებული სხვა პირების სამსახურებრივი ნიშნით შეკრება.
2. ამ მუხლის პირველი პუნქტის „გ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული შეზღუდვა არ ვრცელდება სახელმწიფო-პოლიტიკური თანამდებობის პირების მიერ მათი სამსახურებრივი ავტომანქანების გამოყენების შემთხვევაზე, რომელთა დაცვას კანონით დადგენილი წესით უზრუნველყოფს სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახური.
3. საჯარო მოსამსახურეების მიერ საქართველოს საარჩევნო კანონმდებლობის დარღვევის პრევენციისა და დარღვევებზე რეაგირების მიზნით საქართველოს იუსტიციის სამინისტროსთან იქმნება უწყებათაშორისი კომისია.
4. უწყებათაშორისი კომისია მორიგი საერთო არჩევნების შემთხვევაში იქმნება არაუგვიანეს არჩევნების წლის 1 ივლისისა, ხოლო საქართველოს პარლამენტის რიგგარეშე არჩევნებისას ან ხელახალი არჩევნებისას − არჩევნების დანიშვნიდან 3 დღის ვადაში.
4 1. უწყებათაშორისი კომისია საქმიანობას წყვეტს ცესკოს მიერ არჩევნების საბოლოო შედეგების ოფიციალურად გამოქვეყნების დღიდან.
5. უწყებათაშორისი კომისიის შემადგენლობა განისაზღვრება საქართველოს იუსტიციის მინისტრის ბრძანებით, ხოლო უწყებათაშორისი კომისიის საქმიანობის წესი − კომისიის დებულებით, რომელსაც ამტკიცებს საქართველოს იუსტიციის მინისტრი. უწყებათაშორისი კომისია იკრიბება კომისიის თავმჯდომარის მოწვევით, საჭიროებისამებრ, მაგრამ არანაკლებ 2 კვირაში ერთხელ, ხოლო საარჩევნო სუბიექტების რეგისტრაციის ვადის გასვლის შემდეგ − კვირაში ერთხელ მაინც.
6. უწყებათაშორისი კომისიის საქმიანობაში სათათბირო ხმის უფლებით მონაწილეობენ საქართველოს სახელმწიფო ბიუჯეტიდან დაფინანსების მიმღები პოლიტიკური პარტიები, აგრეთვე ერთჯერადად − სხვა პოლიტიკური გაერთიანებები, რომლებიც უწყებათაშორის კომისიას აწვდიან საჯარო მოსამსახურეების მიერ საქართველოს საარჩევნო კანონმდებლობის დარღვევის შესახებ ინფორმაციას იმ სხდომაზე, რომელზედაც შესაბამისი საკითხი განიხილება.
7. უწყებათაშორისი კომისია იხილავს საკითხებს, რომელიც უკავშირდება საჯარო მოსამსახურეების მიერ საქართველოს საარჩევნო კანონმდებლობის დარღვევის ფაქტებთან დაკავშირებით მედიით გავრცელებულ ინფორმაციას, აგრეთვე დარღვევის შესახებ ინფორმაციას, რომელსაც უწყებათაშორის კომისიას აწვდიან პოლიტიკური გაერთიანებები (საარჩევნო სუბიექტები), ან დამკვირვებელი ორგანიზაციები.
8. უწყებათაშორისი კომისიის საქმიანობის საჯაროობის უზრუნველყოფის მიზნით კომისიის სხდომაზე შესაძლოა მიწვეულ იქნენ ადგილობრივი და საერთაშორისო დამკვირვებელი ორგანიზაციების წარმომადგენლები.
9. დარღვევის ფაქტის დადასტურების შემთხვევაში კომისია უფლებამოსილია რეკომენდაციით მიმართოს ნებისმიერ საჯარო მოსამსახურეს, ადმინისტრაციულ ორგანოს, ცესკოს გონივრულ ვადაში შესაბამისი ღონისძიებების გატარების მოთხოვნით.
საქართველოს 2013 წლის 2 7 ივლისის ორგანული კანონი № 878 – ვებგვერდი, 07 .0 8 .2013წ.
საქართველოს 2013 წლის 11 დეკემბრის ორგანული კანონი №1698 - ვებგვერდი, 25.12.2013წ.
მუხლი 49. საბიუჯეტო თანხების, თანამდებობრივი ან სამსახურებრივი მდგომარეობის გამოყენების აკრძალვა
1. წინასაარჩევნო აგიტაციაში მონაწილეობის უფლების მქონე პირს, რომელსაც სახელმწიფო ხელისუფლების ან ადგილობრივი ხელისუფლების ორგანოში უკავია თანამდებობა, ეკრძალება რომელიმე პოლიტიკური პარტიის, საარჩევნო სუბიექტობის კანდიდატის, საარჩევნო სუბიექტის მხარდასაჭერად ან საწინააღმდეგოდ წინასაარჩევნო აგიტაციისა და კამპანიის წარმოების პროცესში თავისი თანამდებობრივი ან სამსახურებრივი მდგომარეობის გამოყენება, რაც ამ მუხლის მიზნებისთვის გულისხმობს:
ა) სამსახურებრივად დაქვემდებარებული ან სხვაგვარად დამოკიდებული პირის ჩაბმას ისეთ საქმიანობაში, რომელიც ხელს უწყობს კანდიდატის წარდგენას ან/და არჩევას;
ბ) სახელმწიფო ხელისუფლების ან მუნიციპალიტეტის ორგანოს მიერ დაფინანსებული სამსახურებრივი მივლინებების დროს ხელმოწერების შეგროვებას და წინასაარჩევნო აგიტაციის გაწევას;
გ) წინასაარჩევნო აგიტაციის გაწევას სამუშაო საათების განმავლობაში ან/და სამსახურებრივი ფუნქციების შესრულებისას.
2. ამ მუხლის პირველი პუნქტის „გ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული შეზღუდვა არ ვრცელდება ამ კანონით განსაზღვრულ პოლიტიკური თანამდებობის პირებზე, აგრეთვე ტელერადიომაუწყებლობის მიერ წინასაარჩევნო აგიტაციისათვის გამოყოფილი დროის გამოყენების შემთხვევაზე.
3. არჩევნების დღემდე მე-60 დღიდან არჩევნების დღის ჩათვლით აკრძალულია ისეთი პროექტების/პროგრამების განხორციელება, რომლებიც მანამდე არ იყო გათვალისწინებული საქართველოს სახელმწიფო, ავტონომიური რესპუბლიკის რესპუბლიკურ ან მუნიციპალიტეტის ბიუჯეტში, გარდა იმ შემთხვევისა, როდესაც პროექტები/პროგრამები ფინანსდება არჩევნების დღემდე არანაკლებ 60 დღით ადრე შესაბამისი ბიუჯეტის სათანადო პროგრამული კოდით გათვალისწინებული ასიგნებების ფარგლებში ან/და ამ ასიგნებებიდან გამოყოფილი სახსრებით, აგრეთვე დონორების მიერ გამოყოფილი სახსრებით. ამ პუნქტით გათვალისწინებული წესის დარღვევის შემთხვევაში უფლებამოსილ პირს შეუძლია მიმართოს სასამართლოს და მოითხოვოს ხარჯების შეჩერება.
31. სახელმწიფო ხელისუფლების ორგანოს ან მუნიციპალიტეტის ორგანოს ეკრძალება არჩევნების დღემდე მე-60 დღიდან არჩევნების დღის ჩათვლით მაუწყებლის ეთერში ისეთი სარეკლამო ვიდეორგოლის განთავსება, რომელიც შეიცავს ინფორმაციას შესაბამისი უწყების მიერ შესრულებული ან დაგეგმილი სამუშაოს შესახებ.
4. არჩევნების დღემდე მე-60 დღიდან არჩევნების დღის ჩათვლით აკრძალულია სოციალური გასაცემლების (პენსია, სოციალური დახმარება, შემწეობა და სხვა) ოდენობების ზრდა, გარდა იმ გასაცემლებისა, რომელთა ოდენობების ზრდა საქართველოს კანონმდებლობით გათვალისწინებული იყო არჩევნების დღემდე არანაკლებ 60 დღით ადრე, აგრეთვე ისეთი სოციალური გასაცემლების (პენსია, სოციალური დახმარება, შემწეობა და სხვა) ან/და შეღავათების დაწესება, რომლებიც არჩევნების დღემდე არანაკლებ 60 დღით ადრე გათვალისწინებული არ იყო საქართველოს კანონმდებლობით. ამ პუნქტით გათვალისწინებული წესის დარღვევის შემთხვევაში უფლებამოსილ პირს შეუძლია მიმართოს სასამართლოს და მოითხოვოს ხარჯების შეჩერება.
5. ამ მუხლის მე-3 და მე-4 პუნქტების მოქმედება არ ვრცელდება სტიქიური უბედურების ან სხვა ფორსმაჟორული გარემოების შედეგების სალიკვიდაციო ღონისძიებებისა და ამ კანონის შესაბამისად სახელმწიფო ან/და მუნიციპალიტეტის ორგანოთა მიერ კენჭისყრის შენობის მოწყობის ან/და სარემონტო სამუშაოების დაფინანსებაზე.
51. შუალედური არჩევნების დროს ამ მუხლის მე-3–მე-5 პუნქტების მოქმედება ვრცელდება მხოლოდ იმ საარჩევნო ოლქებზე, სადაც ტარდება შუალედური არჩევნები.
6. წინასაარჩევნო კამპანიის პერიოდში აკრძალულია საქართველოს სახელმწიფო ბიუჯეტის/მუნიციპალიტეტის ბიუჯეტის სახსრებით ისეთი სააგიტაციო მასალის, ვიდეო- ან აუდიომასალის დამზადება, ვებგვერდის ან მისი ნაწილის შექმნა, რომელშიც/რომელზედაც ასახულია ესა თუ ის საარჩევნო სუბიექტი/პოლიტიკური პარტია ან მისი არჩევნებში მონაწილეობის რიგითი ნომერი ან/და რომელიც შეიცავს ამა თუ იმ საარჩევნო სუბიექტის/პოლიტიკური პარტიის მხარდასაჭერ/საწინააღმდეგო ინფორმაციას. იმავე პერიოდში აკრძალულია საქართველოს სახელმწიფო ბიუჯეტის/მუნიციპალიტეტის ბიუჯეტის სახსრებით დამზადებულ სოციალურ რეკლამაში საარჩევნო სუბიექტის/პოლიტიკური პარტიის ან მისი რიგითი ნომრის გამოყენება.
7. საარჩევნო სუბიექტების რეგისტრაციის ვადის გასვლიდან კენჭისყრის დღის დამთავრებამდე აკრძალულია მუნიციპალიტეტის ორგანოს, პოლიციისა და პროკურატურის ხელმძღვანელ თანამდებობის პირთა საკადრო გადაადგილება, გარდა მათი უფლებამოსილების ვადის გასვლის ან/და მათ მიერ კანონის დარღვევის შემთხვევებისა.
საქართველოს 2013 წლის 2 7 ივლისის ორგანული კანონი № 878 – ვებგვერდი, 07 .0 8 .2013წ.
მუხლი 50. მედიის მიერ წინასაარჩევნო კამპანიის გაშუქების ზოგადი რეგულირებები
1. სამაუწყებლო ლიცენზიის მფლობელი, ავტორიზებული მაუწყებელი, საზოგადოებრივი მაუწყებელი, საზოგადოებრივი მაუწყებლის აჭარის ტელევიზია/რადიო ვალდებულია ცესკოს და საქართველოს კომუნიკაციების ეროვნულ კომისიას ვებგვერდზე გამოქვეყნების მიზნით, კენჭისყრამდე არაუგვიანეს მე-60 დღიდან 5 კალენდარული დღის ვადაში გადასცეს ინფორმაცია ფასიანი წინასაარჩევნო რეკლამის განსათავსებლად საეთერო დროის ტარიფების შესახებ. ეს ტარიფები ძალაში შედის კენჭისყრამდე 50-ე დღიდან. შესაბამისი ტარიფის შეცვლა დასაშვებია ერთხელ, კენჭისყრამდე არაუგვიანეს 35-ე კალენდარული დღისა, გარდა ამ კანონით გათვალისწინებული შემთხვევისა. ტარიფის შეცვლის შემთხვევაში ახალი ტარიფი ეგზავნება საქართველოს კომუნიკაციების ეროვნულ კომისიას ვებგვერდზე გამოქვეყნების მიზნით. ეს ტარიფი ძალაში შედის კენჭისყრამდე 30-ე კალენდარულ დღეს. ამ პუნქტში აღნიშნული შესაბამისი პირი ვალდებულია კენჭისყრამდე 50-ე დღიდან დაიწყოს რეკლამის განთავსება შემდეგი პირობების დაცვით:
ა) მაუწყებლის მიერ წინასაარჩევნო აგიტაციისა და პოლიტიკური რეკლამისათვის საეთერო დროის გამოყოფის შემთხვევაში საჯაროდ გამოაცხადოს და საქართველოს კომუნიკაციების ეროვნულ კომისიას ყოველკვირეულად გადასცეს შემდეგი ინფორმაცია: რომელი რიცხვიდან რომელ რიცხვამდე და რა პერიოდულობით არის გამოყოფილი საეთერო დრო, 1 დღის განმავლობაში გამოყოფილი დროის ხანგრძლივობა და გრაფიკი, გაწეული მომსახურება;
ბ) ტელე- ან რადიოკომპანიის მიერ 1 დღის განმავლობაში გამოყოფილი ფასიანი დრო არ უნდა აღემატებოდეს მისი დღიური მაუწყებლობის საერთო მოცულობის 15 პროცენტს და არცერთ საარჩევნო სუბიექტს არ უნდა დაეთმოს ამ დროის ერთ მესამედზე მეტი. ფასიანი დროის ტარიფი ყველა საარჩევნო სუბიექტისათვის ერთნაირი უნდა იყოს;
გ) პოლიტიკური/წინასაარჩევნო რეკლამის გამოქვეყნებისას კადრის კუთხეში უნდა იყოს წარწერა „ფასიანი პოლიტიკური რეკლამა“ ან „უფასო პოლიტიკური რეკლამა“. ასეთ რეკლამას უნდა ჰქონდეს სურდოთარგმანი, რომლის უზრუნველყოფაც რეკლამის წარმდგენი საარჩევნო სუბიექტის ვალდებულებაა;
დ) ამ პუნქტით გათვალისწინებულ პერიოდში არ დაუშვას პოლიტიკური რეკლამის განთავსება სხვა დროს, გარდა ამ მიზნით გამოყოფილი დროის შუალედისა.
11. თუ არჩევნების თარიღი ემთხვევა ქვეყნის მთელ ტერიტორიაზე გამოცხადებულ საგანგებო ან საომარ მდგომარეობას ან ინიშნება რიგგარეშე არჩევნები, სამაუწყებლო ლიცენზიის მფლობელი, ავტორიზებული მაუწყებელი, საზოგადოებრივი მაუწყებელი, საზოგადოებრივი მაუწყებლის აჭარის ტელევიზია/რადიო ვალდებულია ცესკოს და საქართველოს კომუნიკაციების ეროვნულ კომისიას ვებგვერდზე გამოქვეყნების მიზნით, კენჭისყრამდე არაუგვიანეს 40 დღისა გადასცეს ფასიანი წინასაარჩევნო რეკლამის განსათავსებლად საეთერო დროის ტარიფები. ეს ტარიფები ძალაში შედის კენჭისყრამდე 35-ე კალენდარულ დღეს. ამ მუხლის პირველ პუნქტში აღნიშნული შესაბამისი პირი ვალდებულია კენჭისყრამდე 35-ე დღიდან, იმავე პუნქტის „ა“−„გ“ ქვეპუნქტებში მითითებული პირობების დაცვით დაიწყოს რეკლამის განთავსება.
2. არჩევნების გამოცხადებიდან არჩევნების შედეგების შეჯამებამდე გაზეთები, რომლებიც ფინანსდება ცენტრალური ან ადგილობრივი ბიუჯეტიდან, ვალდებული არიან, დაიცვან შემდეგი პირობები:
ა) გაზეთის მიერ წინასაარჩევნო აგიტაციისა და პოლიტიკური რეკლამისათვის გაზეთის ფართობის გამოყოფის შემთხვევაში იმავე გაზეთში ყოველკვირეულად გამოაქვეყნონ ინფორმაცია: რომელი რიცხვიდან, რა პერიოდულობით და რა დრომდეა გამოყოფილი გაზეთის ფართობი, გაზეთის 1 ნომერში გამოყოფილი ფართობის სიდიდე, უფასო ფართობის გამოყოფის შემთხვევაში – მთლიანად გამოყოფილი ფართობის უფასო ნაწილის სიდიდე, ფართობის ტარიფი, გაწეული მომსახურება;
ბ) არც ერთ საარჩევნო სუბიექტს გაზეთის 1 ნომერში ან 1 კვირის განმავლობაში არ უნდა დაეთმოს გამოყოფილი ფართობის ერთ მესამედზე მეტი;
გ) ფართობის ტარიფი ყველა საარჩევნო სუბიექტისათვის ერთნაირი უნდა იყოს;
დ) სააგიტაციო წერილისა და პოლიტიკური რეკლამის გამოქვეყნებისას წერილის სათაურამდე და რეკლამის კუთხეში უნდა იყოს წარწერა „ფასიანი პოლიტიკური რეკლამა“ ან „უფასო პოლიტიკური რეკლამა“;
ე) ამ პუნქტით გათვალისწინებულ პერიოდში არ გამოაქვეყნონ პოლიტიკური რეკლამა ამ პუნქტით დადგენილ მოთხოვნათა დარღვევით.
3. გაზეთს, გარდა ამ მუხლის მე-2 პუნქტით გათვალისწინებული გაზეთისა, უფლება აქვს, წინასაარჩევნო რეკლამა ნებისმიერი პირობით გამოუყოს ნებისმიერ საარჩევნო სუბიექტს.
4. თუ რომელიმე საარჩევნო სუბიექტმა არ გამოიყენა თავისი წილი საეთერო დრო ან გაზეთის ფართობი, სამაუწყებლო ლიცენზიის მფლობელს, ავტორიზებულ საეთერო მაუწყებელს, საზოგადოებრივ მაუწყებელს, საზოგადოებრივი მაუწყებლის აჭარის ტელევიზიასა და რადიოს და გაზეთს უფლება აქვთ, ეს დრო ან ფართობი თანაბრად გადაუნაწილონ დანარჩენ საარჩევნო სუბიექტებს.
5. აკრძალულია კენჭისყრამდე 48 საათის განმავლობაში და კენჭისყრის დღის 20 საათამდე არჩევნებთან დაკავშირებული საზოგადოებრივი აზრის გამოკითხვის შედეგების გამოქვეყნება, გარდა არჩევნების შესაძლო მონაწილეთა და კენჭისყრის დღეს არჩევნების მონაწილეთა რაოდენობისა. არჩევნების დანიშვნის დღიდან ცესკოს მიერ არჩევნების საბოლოო შედეგების გამოქვეყნებამდე და ამ დღიდან 1 თვის განმავლობაში არჩევნებთან დაკავშირებული საზოგადოებრივი აზრის გამოკითხვის შედეგების გამოქვეყნებისას უნდა მიეთითოს გამოკითხვის დამკვეთი (სახელწოდება საჯარო ან საარჩევნო რეგისტრაციის მიხედვით და იურიდიული მისამართი, თუ დამკვეთი იურიდიული პირი ან სახელმწიფო ორგანოა; გვარი, სახელი და მისამართი მოქალაქის პირადობის მოწმობის მიხედვით, თუ დამკვეთი ფიზიკური პირია), გამოკითხვა ფასიანია თუ უფასო, ორგანიზაცია, რომელმაც ჩაატარა გამოკითხვა (სახელწოდება საჯარო ან საარჩევნო რეგისტრაციის მიხედვით და იურიდიული მისამართი), გამოკითხვის თარიღი, გამოკითხვის მეთოდი, გამოკითხვაში გამოყენებული კითხვების ზუსტი ფორმულირება, შესაძლო ცდომილების ფარგლები.
საქართველოს 2013 წლის 12 ივლისის ორგანული კანონი № 834 – ვებგვერდი, 25 .07.2013წ.
საქართველოს 2020 წლის 2 ივლისის ორგანული კანონი №6723 – ვებგვერდი, 03.07.2020წ.
მუხლი 51. წინასაარჩევნო კამპანიის წარმოების საინფორმაციო უზრუნველყოფა
1. წინასაარჩევნო კამპანიის მიმდინარეობისას საზოგადოებრივ-პოლიტიკური პროგრამების გადაცემებისა და არჩევნების გაშუქების დროს მაუწყებელმა უნდა დაიცვას მიუკერძოებლობისა და სამართლიანობის პრინციპი „მაუწყებლობის შესახებ“ საქართველოს კანონის, მაუწყებელთა ქცევის კოდექსის და ამ კანონის შესაბამისად.
2. საერთო მაუწყებელმა, რომელიც გადაწყვეტს, წინასაარჩევნო კამპანია საკუთარ ეთერში გააშუქოს, წინასაარჩევნო დებატები უნდა გადასცეს არადისკრიმინაციულად და ყველა კვალიფიციური საარჩევნო სუბიექტის მონაწილეობით, თავისი მომსახურების ზონაში მიმდინარე წინასაარჩევნო კამპანიის დროს.
3. ამ კანონით გათვალისწინებული ვალდებულებები საეთერო დროის თანაბრად განაწილების, დებატებში მონაწილეობისას ერთნაირი პირობების შექმნისა და საარჩევნო რეკლამისათვის თანაბარი პირობების დადგენის შესახებ ვრცელდება მხოლოდ ამ მუხლის მე-5, მე-6 და 6 1 პუნქტებში აღნიშნულ მაუწყებლებზე და მხოლოდ კვალიფიციურ საარჩევნო სუბიექტებთან მიმართებით, ხოლო ამ მუხლის 6 1 პუნქტით გათვალისწინებულ შემთხვევაში − აგრეთვე იმავე პუნქტის „გ“ ქვეპუნქტით განსაზღვრულ საარჩევნო სუბიექტებთან მიმართებით.
4. (ამოღებულია - 22.06.2016, №5438).
5. საზოგადოებრივი მაუწყებელი, საზოგადოებრივი მაუწყებლის აჭარის ტელევიზია და რადიო, აგრეთვე სათემო მაუწყებელი ვალდებული არიან, მათი მომსახურების ზონაში მიმდინარე საარჩევნო კამპანიის დროს არჩევნების დღემდე არაუგვიანეს 50-ე დღიდან თავიანთ ეთერში ყოველ საათში 5 წუთი გამოყონ წინასაარჩევნო რეკლამის უსასყიდლოდ განსათავსებლად და ყოველ 3 საათში თანაბრად და არადისკრიმინაციულად განათავსონ თითოეული კვალიფიციური საარჩევნო სუბიექტის მიერ მათთვის წარდგენილი წინასაარჩევნო რეკლამა, იმ პირობით, რომ ამ პერიოდში ერთი საარჩევნო სუბიექტისათვის გამოყოფილი სარეკლამო დრო 90 წამს არ აღემატებოდეს (საარჩევნო სუბიექტს შეუძლია ეს დრო რამდენიმე ნაწილად დაყოს). არ შეიძლება საარჩევნო სუბიექტის მიერ გამოუყენებელი დროის შემდგომ დამატება მისი კუთვნილი სხვა დროისათვის.
6. საერთო ეროვნული საეთერო მაუწყებელი ვალდებულია საერთო არჩევნებისას საარჩევნო კამპანიის დროს არჩევნების დღემდე არაუგვიანეს 50-ე დღიდან თავის ეთერში ყოველ 3 საათში გამოყოს არანაკლებ 7,5 წუთისა წინასაარჩევნო რეკლამის უსასყიდლოდ განსათავსებლად და თანაბრად და არადისკრიმინაციულად განათავსოს თითოეული კვალიფიციური საარჩევნო სუბიექტის მიერ მისთვის წარდგენილი წინასაარჩევნო რეკლამა, იმ პირობით, რომ ამ პერიოდში ერთი საარჩევნო სუბიექტისათვის გამოყოფილი სარეკლამო დრო 90 წამს არ აღემატებოდეს (საარჩევნო სუბიექტს შეუძლია ეს დრო რამდენიმე ნაწილად დაყოს). არ შეიძლება საარჩევნო სუბიექტის მიერ გამოუყენებელი დროის შემდგომ დამატება მისი კუთვნილი სხვა დროისათვის.
61. მაუწყებელი, გარდა ამ მუხლის მე-5 და მე-6 პუნქტებში აღნიშნული მაუწყებლებისა, ვალდებულია უსასყიდლოდ განათავსოს წინასაარჩევნო რეკლამა არჩევნების დღემდე ბოლო 30 დღის განმავლობაში, თუ მისი მომსახურების ზონაში მიმდინარე საარჩევნო კამპანიის დროს იგი განათავსებს „მოქალაქეთა პოლიტიკური გაერთიანებების შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის 30-ე მუხლის მე-12 პუნქტით გათვალისწინებული საარჩევნო სუბიექტის ფასიან წინასაარჩევნო რეკლამას. ასეთ შემთხვევაში იგი ვალდებულია გამოყოს დრო წინასაარჩევნო რეკლამის უსასყიდლოდ განსათავსებლად (თუ ფასიანი რეკლამა „მაუწყებლობის შესახებ“ საქართველოს კანონით განსაზღვრული საუკეთესო დროის შუალედში განთავსდა, უფასო სარეკლამო დროც ქვემოთ დადგენილი პროპორციით იმავე შუალედში, იმავე დღეს ან დამკვეთთან შეთანხმებით − სხვა დღეს უნდა გამოიყოს. ყველა სხვა შემთხვევაში უფასო სარეკლამო დრო უნდა გამოიყოს სამაუწყებლო ბადეში ფასიანი რეკლამის განთავსების დროიდან სამსაათიან შუალედში, იმავე დღეს ან დამკვეთთან შეთანხმებით − სხვა დღეს. არ შეიძლება სუბიექტის მიერ გამოუყენებელი უფასო სარეკლამო დროის შემდგომ დამატება მისი კუთვნილი სხვა სარეკლამო დროისათვის):
ა) ზემოაღნიშნული საარჩევნო სუბიექტისათვის − მის მიერ შეძენილი სარეკლამო დროის ტოლი დრო, რომელიც ისე უნდა განაწილდეს, რომ 3 საათში 90 წამზე მეტი არ დაიკავოს (საარჩევნო სუბიექტს შეუძლია ეს დრო რამდენიმე ნაწილად დაყოს);
ბ) კვალიფიციური საარჩევნო სუბიექტებისათვის (გარდა „მოქალაქეთა პოლიტიკური გაერთიანებების შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის 30-ე მუხლის მე-12 პუნქტით გათვალისწინებული საარჩევნო სუბიექტებისა) − ამ პუნქტის „ა“ ქვეპუნქტში აღნიშნულ საარჩევნო სუბიექტთა მიერ შეძენილი ჯამური სარეკლამო დროის ტოლი დრო, რომელიც თანაბრად და არადისკრიმინაციულად უნდა განაწილდეს ამავე პუნქტის „ბ“ ქვეპუნქტით განსაზღვრულ საარჩევნო სუბიექტებს შორის, იმ პირობით, რომ ერთი საარჩევნო სუბიექტისათვის გამოყოფილი დრო 3 საათში 90 წამს არ აღემატებოდეს (საარჩევნო სუბიექტს შეუძლია ეს დრო რამდენიმე ნაწილად დაყოს);
გ) (ამოღებულია - 22.06.2016, №5438).
62. ამ მუხლის 61 პუნქტში აღნიშნული მაუწყებლები, რომლებსაც სურთ ფასიანი წინასაარჩევნო რეკლამის განთავსება, არჩევნების დანიშვნის დღიდან 15 დღის ვადაში, მაგრამ არაუგვიანეს არჩევნების დღემდე 55-ე დღისა, ცესკოსა და საქართველოს კომუნიკაციების ეროვნულ კომისიას გადასცემენ ფასიანი წინასაარჩევნო რეკლამის განთავსების შეთავაზებული გრაფიკისა და სარეკლამო დროის ფასის შესახებ ინფორმაციას. ამ ინფორმაციას ცესკო 1 დღის ვადაში განათავსებს თავის ოფიციალურ ვებგვერდზე. „მოქალაქეთა პოლიტიკური გაერთიანებების შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის 30-ე მუხლის მე-12 პუნქტით გათვალისწინებული საარჩევნო სუბიექტი არჩევნების დღემდე არაუგვიანეს მე-40 დღისა ცესკოსა და შესაბამის მაუწყებელს გადასცემს ინფორმაციას ყოველ კონკრეტულ მაუწყებელში, ზემოაღნიშნული გრაფიკის გათვალისწინებით, სარეკლამო დროის შეძენის შესახებ (ამ ინფორმაციაში მითითებული უნდა იყოს თარიღები, დღის განმავლობაში განსათავსებელი რეკლამის განთავსების დროის შუალედები და შესაძენი სარეკლამო დროის ხანგრძლივობა). მაუწყებელი, რომელშიც საარჩევნო სუბიექტმა სარეკლამო დრო შეიძინა, არჩევნების დღემდე არაუგვიანეს 38-ე დღისა ცესკოსა და საქართველოს კომუნიკაციების ეროვნულ კომისიას გადასცემს ინფორმაციას ამ მუხლის 61 პუნქტის შესაბამისად რეკლამის უსასყიდლოდ განსათავსებლად გამოყოფილი დროის შესახებ (ამ ინფორმაციაში მითითებული უნდა იყოს თარიღები, დღის განმავლობაში განსათავსებელი რეკლამის განთავსების დროის შუალედები და სარეკლამო დროის ხანგრძლივობა), აგრეთვე ამ მუხლის 61 პუნქტის „ბ“ ქვეპუნქტით განსაზღვრული კვალიფიციური საარჩევნო სუბიექტებისათვის გამოყოფილ სარეკლამო დროში თითოეული საარჩევნო სუბიექტის საარჩევნო რეკლამის განთავსების გრაფიკის თაობაზე. ამ ინფორმაციას ცესკო 1 დღის ვადაში განათავსებს თავის ოფიციალურ ვებგვერდზე. უფასო სარეკლამო დროის მიღების უფლების მქონე საარჩევნო სუბიექტი შესაბამის მაუწყებელს რეკლამის განთავსების დღემდე არანაკლებ 2 დღით ადრე აცნობებს თავისი კუთვნილი დროის გამოყენების სურვილის შესახებ და მასთან შეთანხმებულ დროს გადასცემს რეკლამას.
63. საზოგადოებრივი მაუწყებელი ვალდებულია საარჩევნო კამპანიის პერიოდში ეთერში გაშვებულ არჩევნებთან დაკავშირებულ თავის გადაცემებში უზრუნველყოს სურდოთარგმანი.
7. (ამოღებულია - 21.07.2018, №3266).
8. მაუწყებელი უფლებამოსილია კვალიფიციურ საარჩევნო სუბიექტად აღიაროს პოლიტიკური პარტია, რომელიც საქართველოს მთელ ტერიტორიაზე ჩატარებული, ამ მუხლით დადგენილი პირობების შესაბამისი საზოგადოებრივი აზრის კვლევების თანახმად, არჩევნების წელს ჩატარებული არანაკლებ 5 გამოკითხვის ან არჩევნებამდე 1 თვის განმავლობაში ჩატარებული კვლევის შედეგების შესაბამისად სარგებლობს ამომრჩეველთა არანაკლებ 4 პროცენტის მხარდაჭერით. დაუშვებელია მაუწყებლის მიერ სოციოლოგიური კვლევის შედეგების დისკრიმინაციული გამოყენება.
9. ადგილობრივი მაუწყებელი ვალდებულია კვალიფიციურ საარჩევნო სუბიექტად აღიაროს პარტია:
ა) რომელიც არის ამ კანონის მე-2 მუხლის „რ1“ ქვეპუნქტით განსაზღვრული კვალიფიციური საარჩევნო სუბიექტი;
ბ) რომელმაც მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანოს – საკრებულოს არჩევნებში მიიღო ხმების არანაკლებ 25 პროცენტისა.
10. ადგილობრივი მაუწყებელი უფლებამოსილია კვალიფიციურ საარჩევნო სუბიექტად აღიაროს:
ა) პარტია, რომელმაც შესაბამის მაჟორიტარულ საარჩევნო ოლქში ჩატარებულ ბოლო მუნიციპალიტეტის ორგანოთა არჩევნებში მიიღო ხმების არანაკლებ 10 პროცენტისა;
ბ) პოლიტიკური პარტია, რომელიც შესაბამის მაჟორიტარულ საარჩევნო ოლქში ამ კანონით დადგენილი წესით ჩატარებული საზოგადოებრივი აზრის კვლევების თანახმად, არჩევნების წელს ჩატარებული არანაკლებ ზედიზედ 2 კვლევის შედეგების შესაბამისად სარგებლობს ამომრჩეველთა არანაკლებ 25 პროცენტის მხარდაჭერით;
გ) ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფის მიერ წარდგენილი მაჟორიტარობის კანდიდატი, რომელიც შესაბამის მაჟორიტარულ საარჩევნო ოლქში ამ კანონით დადგენილი წესით ჩატარებული საზოგადოებრივი აზრის კვლევების თანახმად, არჩევნების წელს ჩატარებული არანაკლებ ზედიზედ 2 კვლევის შედეგების შესაბამისად სარგებლობს ამომრჩეველთა არანაკლებ 25 პროცენტის მხარდაჭერით.
11. ამ კანონის მიზნებისათვის საზოგადოებრივი აზრის კვლევა უნდა აკმაყოფილებდეს შემდეგ მოთხოვნებს:
ა) უნდა ეფუძნებოდეს წარმომადგენლობითი შემთხვევითი შერჩევის აღიარებულ მეცნიერულ მეთოდოლოგიას, რომელიც უზრუნველყოფს შედეგების არანაკლებ 95-პროცენტიან საიმედოობას და რომლის ცდომილების ფარგლები 3 პროცენტს არ აღემატება;
ბ) უნდა გამოქვეყნდეს საზოგადოებრივი აზრის კვლევის მეთოდოლოგიის საიმედოობისა და შედეგების ობიექტურობის გადამოწმების შემდეგ;
გ) იმავე ან სხვა შესადარებელი საზოგადოებრივი აზრის კვლევის შედეგებში მნიშვნელოვანი განსხვავებების ან ცვლილებების არსებობისას შესაძლებელი უნდა იყოს ამ განსხვავებების ან ცვლილებების დამაჯერებელი მეცნიერული ახსნა;
დ) არ უნდა იყოს საზოგადოებრივი აზრით მანიპულირება ან თანხის მოზიდვის საშუალება, არ უნდა ჩატარდეს ტელეფონის, ფოსტის ან/და ინტერნეტის მეშვეობით;
ე) უნდა ეფუძნებოდეს გამჭვირვალე მეთოდოლოგიას, რომელიც იძლევა შედეგების დამოუკიდებელი გადამოწმების შესაძლებლობას;
ვ) შედეგების გამოქვეყნებისას უნდა მიეთითოს:
ვ.ა) ორგანიზაცია, რომელმაც ჩაატარა საზოგადოებრივი აზრის კვლევა;
ვ.ბ) საზოგადოებრივი აზრის კვლევის დამკვეთი ან დამფინანსებელი;
ვ.გ) კვლევაში გამოყენებული კითხვების ზუსტი ფორმულირება და თანამიმდევრობა;
ვ.დ) საველე კვლევის ჩატარების დრო;
ვ.ე) გამოკითხულთა რაოდენობა და შერჩევის მეთოდი;
ვ.ვ) რა არეალში ან რა კატეგორიის ადამიანებში ჩატარდა შერჩევა;
ვ.ზ) ეფუძნება თუ არა კვლევა ყველა გამოკითხულის აზრს;
ვ.თ) იმ რესპონდენტთა რაოდენობა, რომლებმაც უარი განაცხადეს კვლევაში მონაწილეობაზე, არ გასცეს კითხვას პასუხი ან რომელთა გამოკითხვაც ვერ მოხერხდა;
ვ.ი) შერჩევის ზომა;
ვ.კ) ცდომილების ფარგლები;
ვ.ლ) ინფორმაცია სხვა ნებისმიერი ფაქტორის შესახებ, რომელმაც შესაძლოა მნიშვნელოვანი გავლენა მოახდინა შედეგებზე.
12. საზოგადოებრივი მაუწყებელი და საზოგადოებრივი მაუწყებლის აჭარის ტელევიზია და რადიო (საჯარო სამართლის იურიდიული პირები) ვალდებული არიან, კვალიფიციური საარჩევნო სუბიექტის გარდა, ყველა სხვა პარტიის წინასაარჩევნო რეკლამის განთავსების მიზნით გამოყონ დრო, რომელიც თანაბრად განაწილდება ამ პარტიებს შორის.
13. (ამოღებულია - 21.07.2018, №3266).
14. ამ მუხლით გათვალისწინებული უფასო სარეკლამო დროის გამოყოფის ვალდებულება შუალედურ არჩევნებზე ვრცელდება მხოლოდ ადგილობრივ მაუწყებელზე.
15. საქართველოს კომუნიკაციების ეროვნული კომისია განსაზღვრავს საარჩევნო პროცესში მედიის მონაწილეობისა და მისი გამოყენების წესს, უზრუნველყოფს მაუწყებლის მიერ ამ კანონით დადგენილ ნორმათა დაცვის მონიტორინგს და ახდენს შესაბამის რეაგირებას ამ ნორმების დარღვევაზე. საქართველოს კომუნიკაციების ეროვნული კომისია საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით შეისყიდის მედიამონიტორინგის განხორციელებისთვის საჭირო მომსახურებას.
16. კენჭისყრის დღეს აკრძალულია წინასაარჩევნო ფასიანი ან/და უფასო რეკლამის განთავსება ტელევიზიისა და რადიოს ეთერში.
17. (ამოღებულია - 12.06.2015, №3695).
18. (ამოღებულია - 12.06.2015, №3695).
19 . (ამოღებულია - 12.06.2015, №3695).
20. (ამოღებულია - 12.06.2015, №3695).
21. (ამოღებულია - 12.06.2015, №3695).
საქართველოს 2012 წლის 29 ივნისის ორგანული კანონი №6605 – ვებგვერდი, 16.07.2012წ.
საქართველოს 2013 წლის 12 ივლისის ორგანული კანონი № 834 – ვებგვერდი, 25 .07.2013წ.
[მუხლი 51. წინასაარჩევნო კამპანიის წარმოების საინფორმაციო უზრუნველყოფა
1. წინასაარჩევნო კამპანიის მიმდინარეობისას საზოგადოებრივ-პოლიტიკური პროგრამების გადაცემებისა და არჩევნების გაშუქების დროს მაუწყებელმა უნდა დაიცვას მიუკერძოებლობისა და სამართლიანობის პრინციპი „მაუწყებლობის შესახებ“ საქართველოს კანონის, მაუწყებელთა ქცევის კოდექსისა და ამ კანონის შესაბამისად.
2. უფასო საეთერო დრო ამ კანონით დადგენილი წესების შესაბამისად თანაბრად ეძლევათ იმ პოლიტიკურ პარტიებს, რომლებმაც ბოლო საპარლამენტო არჩევნებში ხმების 3 პროცენტი მაინც მიიღეს. უფასო საეთერო დრო არ ეძლევა იმ პოლიტიკურ პარტიას, რომელიც „მოქალაქეთა პოლიტიკური გაერთიანებების შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის 30-ე მუხლის მე-5 ან მე-6 პუნქტის ან 39 1 მუხლის მე-3 ან მე-4 პუნქტის საფუძველზე, არჩევნების დანიშვნის მომენტში არ იღებს საბიუჯეტო დაფინანსებას.
3. საერთო მაუწყებელმა, რომელიც გადაწყვეტს, წინასაარჩევნო კამპანია საკუთარ ეთერში გააშუქოს, წინასაარჩევნო დებატები არადისკრიმინაციულად უნდა გადასცეს. ამასთანავე, მაუწყებელი ვალდებულია წინასაარჩევნო დებატებში მოიწვიოს ყველა სხვა პოლიტიკური პარტია, რომლებმაც ბოლო საპარლამენტო არჩევნებში დებატებში მონაწილე პარტიის მსგავსი ან მასზე უკეთესი შედეგი აჩვენეს.
4. ამ კანონით დადგენილი საეთერო დროის თანაბრად განაწილების, წინასაარჩევნო დებატებში მონაწილეობისას ერთნაირი პირობების შექმნისა და საარჩევნო რეკლამისათვის თანაბარი პირობების დადგენის ვალდებულებები ვრცელდება ამ მუხლის მე-5, მე-6 და მე-15 პუნქტებში აღნიშნულ მაუწყებლებზე, უფლებამოსილ პარტიებთან მიმართებით.
5. საზოგადოებრივი მაუწყებელი, საზოგადოებრივი მაუწყებლის აჭარის ტელევიზია/რადიო, აგრეთვე სათემო მაუწყებელი ვალდებულია მისი მომსახურების ზონაში წინასაარჩევნო კამპანიის მიმდინარეობისას არჩევნების დღემდე 50-ე დღიდან თავის ეთერში ყოველ საათში 5 წუთი გამოყოს წინასაარჩევნო რეკლამის უსასყიდლოდ განსათავსებლად და ყოველ 3 საათში თანაბრად და არადისკრიმინაციულად განათავსოს თითოეული უფლებამოსილი პარტიის მიერ მისთვის წარდგენილი წინასაარჩევნო რეკლამა, იმ პირობით, რომ ამ პერიოდში ერთი საარჩევნო სუბიექტისათვის გამოყოფილი სარეკლამო დრო 90 წამს არ აღემატებოდეს (საარჩევნო სუბიექტს შეუძლია ეს დრო რამდენიმე ნაწილად დაყოს). არ შეიძლება საარჩევნო სუბიექტის მიერ გამოუყენებელი დროის შემდგომ დამატება მისი კუთვნილი სხვა დროისათვის.
6. საერთო ეროვნული საეთერო მაუწყებელი ვალდებულია საერთო არჩევნების დროს წინასაარჩევნო კამპანიის მიმდინარეობისას არჩევნების დღემდე 50-ე დღიდან თავის ეთერში ყოველ 3 საათში 7,5 წუთი გამოყოს წინასაარჩევნო რეკლამის უსასყიდლოდ განსათავსებლად და თანაბრად და არადისკრიმინაციულად განათავსოს თითოეული უფლებამოსილი პარტიის მიერ მისთვის წარდგენილი წინასაარჩევნო რეკლამა, იმ პირობით, რომ ამ პერიოდში ერთი საარჩევნო სუბიექტისათვის გამოყოფილი სარეკლამო დრო 90 წამს არ აღემატებოდეს (საარჩევნო სუბიექტს შეუძლია ეს დრო რამდენიმე ნაწილად დაყოს). არ შეიძლება საარჩევნო სუბიექტის მიერ გამოუყენებელი დროის შემდგომ დამატება მისი კუთვნილი სხვა დროისათვის.
7. საზოგადოებრივი მაუწყებელი ვალდებულია წინასაარჩევნო კამპანიის პერიოდში ეთერში გაშვებულ, არჩევნებთან დაკავშირებულ თავის გადაცემებში უზრუნველყოს სურდოთარგმანი.
8. საზოგადოებრივი მაუწყებელი, საზოგადოებრივი მაუწყებლის აჭარის ტელევიზია/რადიო (საჯარო სამართლის იურიდიული პირი) ვალდებულია, უფლებამოსილი პარტიის გარდა, ყველა სხვა პარტიის წინასაარჩევნო რეკლამის განსათავსებლად გამოყოს დრო, რომელიც ამ პარტიებს შორის თანაბრად განაწილდება.
9. ამ მუხლით გათვალისწინებული უფასო სარეკლამო დროის გამოყოფის ვალდებულება მუნიციპალიტეტის მერის რიგგარეშე არჩევნების დროს (გარდა ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის მერის რიგგარეშე არჩევნებისა) ვრცელდება მხოლოდ ადგილობრივ მაუწყებელზე. ამ პუნქტით დადგენილი ვალდებულება ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის მერის არჩევნების დროს ვრცელდება საზოგადოებრივ მაუწყებელსა და საერთო ეროვნულ მაუწყებელზე.
10. საქართველოს კომუნიკაციების ეროვნული კომისია განსაზღვრავს საარჩევნო პროცესში მედიის მონაწილეობისა და გამოყენების წესს, მონიტორინგს უწევს მაუწყებლის მიერ ამ კანონით დადგენილ ნორმათა დაცვას და აღნიშნული ნორმების დარღვევაზე შესაბამის რეაგირებას ახდენს. საქართველოს კომუნიკაციების ეროვნული კომისია საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით შეისყიდის მედიამონიტორინგის განხორციელებისათვის საჭირო მომსახურებას.
11. აკრძალულია კენჭისყრამდე 8 საათის განმავლობაში და კენჭისყრის დღის 20 საათამდე ტელევიზიისა და რადიოს ეთერში ფასიანი წინასაარჩევნო რეკლამის ან/და უფასო წინასაარჩევნო რეკლამის, საარჩევნო სუბიექტების პროგრამების განთავსება და გადაცემა, აგრეთვე საარჩევნო მიზნებისათვის ავტომატიზებული სატელეფონო ზარების განხორციელება და მოკლე ტექსტური შეტყობინებების გაგზავნა.
12. დაუშვებელია ერთი საარჩევნო სუბიექტის მიერ სარეკლამო დროის ფარგლებში მაუწყებლის ეთერში ისეთი სარეკლამო რგოლის განთავსება, რომელიც სხვა საარჩევნო სუბიექტის სააგიტაციო მიზნებს ემსახურება. საარჩევნო სუბიექტის რეკლამა არ უნდა შეიცავდეს სხვა საარჩევნო სუბიექტის არჩევისათვის ხელის შემწყობი რეკლამის ელემენტებს, მათ შორის, მის წარმომადგენელს, რიგით ნომერსა და სიმბოლიკას.
13. პოლიტიკური/წინასაარჩევნო რეკლამის მიმდინარეობისას საარჩევნო სუბიექტის სახელწოდების აღმნიშვნელი ასოების ერთიანი კონტურებისა და მისი რიგითი ნომრის აღმნიშვნელი ციფრების ერთიანი კონტურების ჯამი უნდა იკავებდეს კადრის ფართობის არანაკლებ 10%-ს. ამასთანავე, რეკლამა ისე უნდა იყოს დამზადებული, რომ მისი დასრულებისას, არანაკლებ ბოლო 1 წამის განმავლობაში ნაჩვენები იყოს საარჩევნო სუბიექტის სახელწოდება და მისი რიგითი ნომერი, იმგვარად, რომ სახელწოდების აღმნიშვნელი ასოების ერთიანი კონტურებისა და რიგითი ნომრის აღმნიშვნელი ციფრების ერთიანი კონტურების ჯამი იკავებდეს კადრის ფართობის არანაკლებ 50%-ს. ამ პუნქტით დადგენილი წესის დარღვევის შემთხვევაში მაუწყებელი არ განათავსებს შესაბამის პოლიტიკურ/წინასაარჩევნო რეკლამას.
14. მაუწყებელს ეკრძალება შესაბამისი საარჩევნო სუბიექტისათვის ფასიანი წინასაარჩევნო რეკლამის განთავსებისათვის გადახდილ საფასურზე მეტი საეთერო დროის დათმობა ან უფასო რეკლამის განთავსებისათვის ამ კანონით განსაზღვრულზე მეტი დროის დათმობა. ამ პუნქტით გათვალისწინებული ქმედება აკრძალულ შემოწირულებად ჩაითვლება.
15. მაუწყებელი (გარდა ამ მუხლის მე-5 და მე-6 პუნქტებში აღნიშნული მაუწყებლებისა) ვალდებულია არჩევნების დღემდე ბოლო 30 დღის განმავლობაში წინასაარჩევნო რეკლამა თავის ეთერში უსასყიდლოდ განათავსოს, თუ მისი მომსახურების ზონაში საარჩევნო კამპანიის მიმდინარეობისას იგი ფასიან წინასაარჩევნო რეკლამას განათავსებს. ამ შემთხვევაში ადგილობრივი მაუწყებელი ან საკაბელო მაუწყებელი ვალდებულია თავის ეთერში ყოველ 3 საათში 7,5 წუთი გამოყოს წინასაარჩევნო რეკლამის უსასყიდლოდ განსათავსებლად და თანაბრად და არადისკრიმინაციულად განათავსოს თითოეული უფლებამოსილი პარტიის მიერ მისთვის წარდგენილი წინასაარჩევნო რეკლამა, იმ პირობით, რომ ამ პერიოდში ერთი საარჩევნო სუბიექტისათვის გამოყოფილი სარეკლამო დრო 90 წამს არ აღემატებოდეს (საარჩევნო სუბიექტს შეუძლია ეს დრო რამდენიმე ნაწილად დაყოს). არ შეიძლება საარჩევნო სუბიექტის მიერ გამოუყენებელი დროის შემდგომ დამატება მისი კუთვნილი სხვა დროისათვის.
16. არჩევნებში მონაწილე პარტიის მიერ წინასაარჩევნო რეკლამის განთავსებისათვის დახარჯული თანხის არანაკლებ 10%-ისა გამოყენებული უნდა იქნეს წინასაარჩევნო რეკლამის განსათავსებლად სულ ცოტა 7 მაუწყებელში, რომელიც არ არის ეროვნული მაუწყებელი.
17. კვალიფიციური საარჩევნო სუბიექტის სტატუსის განსაზღვრისათვის საზოგადოებრივი აზრის კვლევა უნდა აკმაყოფილებდეს შემდეგ მოთხოვნებს:
ა) უნდა ეფუძნებოდეს წარმომადგენლობითი შემთხვევითი შერჩევის აღიარებულ მეცნიერულ მეთოდოლოგიას, რომელიც უზრუნველყოფს შედეგების არანაკლებ 95-პროცენტიან საიმედოობას და რომლის ცდომილების ფარგლები 3 პროცენტს არ აღემატება;
ბ) უნდა გამოქვეყნდეს საზოგადოებრივი აზრის კვლევის მეთოდოლოგიის საიმედოობისა და შედეგების ობიექტურობის გადამოწმების შემდეგ;
გ) იმავე ან სხვა შესადარებელი საზოგადოებრივი აზრის კვლევის შედეგებში მნიშვნელოვანი განსხვავებების ან ცვლილებების არსებობისას შესაძლებელი უნდა იყოს ამ განსხვავებების ან ცვლილებების დამაჯერებელი მეცნიერული ახსნა;
დ) არ უნდა იყოს საზოგადოებრივი აზრით მანიპულირება ან თანხის მოზიდვის საშუალება, არ უნდა ჩატარდეს ტელეფონის, ფოსტის ან/და ინტერნეტის მეშვეობით;
ე) უნდა ეფუძნებოდეს გამჭვირვალე მეთოდოლოგიას, რომელიც იძლევა შედეგების დამოუკიდებელი გადამოწმების შესაძლებლობას;
ვ) საზოგადოებრივი აზრის კვლევის შედეგების გამოქვეყნებისას უნდა მიეთითოს:
ვ.ა) ორგანიზაცია, რომელმაც ჩაატარა კვლევა;
ვ.ბ) კვლევის დამკვეთი ან დამფინანსებელი;
ვ.გ) კვლევაში გამოყენებული კითხვების ზუსტი ფორმულირება და თანამიმდევრობა;
ვ.დ) საველე კვლევის ჩატარების დრო;
ვ.ე) გამოკითხულთა რაოდენობა და შერჩევის მეთოდი;
ვ.ვ) რა არეალში ან რა კატეგორიის ადამიანებში ჩატარდა შერჩევა;
ვ.ზ) ეფუძნება თუ არა კვლევა ყველა გამოკითხულის აზრს;
ვ.თ) იმ რესპონდენტთა რაოდენობა, რომლებმაც კვლევაში მონაწილეობაზე უარი განაცხადეს ან არ გასცეს კითხვას პასუხი ან რომელთა გამოკითხვაც ვერ მოხერხდა;
ვ.ი) შერჩევის ზომა;
ვ.კ) ცდომილების ფარგლები;
ვ.ლ) ინფორმაცია ნებისმიერი სხვა ფაქტორის შესახებ, რომელმაც შესაძლოა კვლევის შედეგებზე მნიშვნელოვანი გავლენა მოახდინა.
18. საზოგადოებრივი აზრის კვლევის დამკვეთი მაუწყებელი ვალდებულია დაიცვას ამ მუხლის მე-17 პუნქტით დადგენილი მოთხოვნები. მაუწყებელზე, რომელიც სხვისი დაკვეთით ჩატარებულ საზოგადოებრივი აზრის კვლევას აქვეყნებს, ვრცელდება მხოლოდ ამ მუხლის მე-17 პუნქტის „ვ“ ქვეპუნქტით დადგენილი მოთხოვნები. (ამოქმედდეს საქართველოს პარლამენტის 2024 წლის 26 ოქტომბრის არჩევნებში არჩეული პარლამენტის მიერ სრული უფლებამოსილების შეძენისთანავე)]
საქართველოს 2020 წლის 2 ივლისის ორგანული კანონი №6723 – ვებგვერდი, 03.07.2020წ.
საქართველოს 2021 წლის 22 ივნისის ორგანული კანონი №673 – ვებგვერდი, 24.06.2021წ.
თავი VII. არჩევნების/რეფერენდუმის დაფინანსება
მუხლი 52. არჩევნების/რეფერენდუმის მომზადებისა და ჩატარების ფინანსური უზრუნველყოფა
1. არჩევნების/რეფერენდუმის მოსამზადებლად და ჩასატარებლად საქართველოს საარჩევნო ადმინისტრაციის მიერ გაწეული ხარჯი და მისი საქმიანობა უფლებამოსილების განხორციელების ვადაში ფინანსდება საქართველოს სახელმწიფო ბიუჯეტიდან.
2. ცესკო ამ კანონით დადგენილი წესით ყოველწლიურად საქართველოს პარლამენტს წარუდგენს საქართველოს საარჩევნო ადმინისტრაციის მომავალი წლის საბიუჯეტო განაცხადს, რომლის საფუძველზედაც განისაზღვრება მომავალი წლის საბიუჯეტო დაფინანსება.
3. თუ არჩევნების/რეფერენდუმის მომზადებისა და ჩატარებისათვის განკუთვნილი საბიუჯეტო ასიგნება ამ კანონით დადგენილ ვადაში არ გამოიყოფა ცესკოს შესაბამის საბიუჯეტო პროგრამულ კოდზე, ცესკო უფლებამოსილია სარჩელით მიმართოს რაიონულ/საქალაქო სასამართლოს.
4. ცესკოსთვის ფულადი სახსრების გამოყოფის თაობაზე იძულებითი აღსრულება არ ხორციელდება საქართველოს სახელმწიფო ბიუჯეტით გათვალისწინებული სასამართლო გადაწყვეტილების აღსრულების ფონდიდან.
5. საქართველოს საარჩევნო ადმინისტრაციას, ცესკოს სახით, უფლება აქვს, მიიღოს გრანტი კანონით უფლებამოსილი პირისაგან. გრანტი გამოიყენება ცესკოსა და უფლებამოსილ პირს შორის დადებული ხელშეკრულების შესაბამისად.
6. საქართველოს საარჩევნო ადმინისტრაცია, სწავლების ცენტრი უფლებამოსილია საარჩევნო პერიოდში/სარეფერენდუმო პერიოდში არჩევნების შეუფერხებლად ჩატარების მიზნით სახელმწიფო შესყიდვები განახორციელოს „სახელმწიფო შესყიდვების შესახებ“ საქართველოს კანონით გათვალისწინებული გამარტივებული შესყიდვის საშუალებით.
[ 6. (ამოღებულია - 09.02.2023, №2581) . (ამოქმედდეს 2027 წლის 1 იანვრიდან)]
7. წინასაარჩევნო პერიოდში/საარჩევნო პერიოდში სახელმწიფო შესყიდვებთან დაკავშირებული ცესკოს, სწავლების ცენტრის ან/და მათი სატენდერო კომისიების ქმედებების/გადაწყვეტილებების გასაჩივრება არ იწვევს შესყიდვების პროცედურების შეჩერებას.
8. საარჩევნო პერიოდში/სარეფერენდუმო პერიოდში საჯარო სამართლის იურიდიული პირის − სახელმწიფო შესყიდვების სააგენტოს სახელმწიფო შესყიდვებთან დაკავშირებული დავების განხილვის საბჭოს მიერ ცესკოს, სწავლების ცენტრის ან/და მათი სატენდერო კომისიების გადაწყვეტილებების გასაჩივრების ვადები, საჩივრის განხილვისა და მიღებული გადაწყვეტილების გასაჩივრების ვადები და წესი განისაზღვრება ამ კანონის 77-ე მუხლით.
[ 7. წინასაარჩევნო პერიოდში/საარჩევნო პერიოდში საჯარო შესყიდვებთან დაკავშირებული ცესკოს, სწავლების ცენტრის ან/და მათი შესყიდვების კომიტეტების ქმედებების/გადაწყვეტილებების გასაჩივრება არ იწვევს საჯარო შესყიდვების პროცედურების შეჩერებას.
8. საარჩევნო პერიოდში/სარეფერენდუმო პერიოდში ცესკოს, სწავლების ცენტრის ან/და მათი შესყიდვების კომიტეტების გადაწყვეტილებების გასაჩივრების ვადები, საჯარო შესყიდვებთან დაკავშირებული დავების განხილვის საბჭოს მიერ საჩივრის განხილვისა და მიღებული გადაწყვეტილების გასაჩივრების ვადები და წესი განისაზღვრება ამ კანონის 77-ე მუხლით. (ამოქმედდეს 2027 წლის 1 იანვრიდან)]
საქართველოს 2016 წლის 22 ივნისის ორგანული კანონი №5438 - ვებგვერდი, 12.07.2016წ.
საქართველოს 2017 წლის 26 ივლისის ორგანული კანონი №1274 - ვებგვერდი, 29.07.2017წ.
საქართველოს 2021 წლის 28 ივნისის ორგანული კანონი №703 – ვებგვერდი, 29.06.2021წ.
საქართველოს 2023 წლის 9 თებერვლის ორგანული კანონი №2581 – ვებგვერდი, 27.02.2023წ.
საქართველოს 2024 წლის 5 სექტემბრის ორგანული კანონი №4429 – ვებგვერდი, 23.09.2024წ.
მუხლი 53. არჩევნებისათვის/რეფერენდუმისათვის საჭირო ფულადი სახსრები
1. ცესკო კენჭისყრამდე არა უგვიანეს 55 დღისა საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს წარუდგენს არჩევნების/რეფერენდუმის მომზადებისა და ჩატარების დაფინანსების გეგმას.
2. საქართველოს ფინანსთა სამინისტრო ცესკოს მიერ მისთვის წარდგენილი გეგმის შესაბამისად, კენჭისყრამდე არაუგვიანეს 50-ე დღისა უზრუნველყოფს არჩევნების/რეფერენდუმის მომზადებისა და ჩატარებისათვის განკუთვნილი ასიგნების გამოყოფას საქართველოს სახელმწიფო ბიუჯეტიდან ცესკოს შესაბამის საბიუჯეტო პროგრამულ კოდზე.
3. საარჩევნო კომისიების მიერ არჩევნებისათვის საჭირო ფულადი სახსრების განაწილებისა და გამოყენების წესს დადგენილებით ადგენს ცესკო.
4. კენჭისყრამდე არა უგვიანეს 45 დღისა ცესკო საოლქო საარჩევნო კომისიისათვის გამოყოფილ ფულად სახსრებს ჩარიცხავს მის მიმდინარე ანგარიშზე.
5. საოლქო საარჩევნო კომისია კენჭისყრიდან არაუგვიანეს 30-ე დღისა წყვეტს ორგანიზაციებთან და ცალკეულ პირებთან ყოველგვარ ანგარიშსწორებას და 10 დღის ვადაში სახელმწიფო ხაზინის შესაბამის ანგარიშზე ჩარიცხავს თავის ანგარიშზე არსებულ ნაშთს. ამ ნაშთის ჩარიცხვიდან 2 კვირის ვადაში საოლქო საარჩევნო კომისია ცესკოს წარუდგენს საფინანსო ანგარიშს.
საქართველოს 2016 წლის 22 ივნისის ორგანული კანონი №5438 - ვებგვერდი, 12.07.2016წ.
მუხლი 54. საარჩევნო/სარეფერენდუმო კამპანიის ხარჯები
1. საარჩევნო/სარეფერენდუმო კამპანია უნდა დაფინანსდეს:
ა) პოლიტიკური პარტიის ფონდიდან;
ბ) ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფის მიერ გახსნილი საარჩევნო ფონდიდან − დამოუკიდებელი კანდიდატის კამპანიის დასაფინანსებლად.
2. საარჩევნო სუბიექტის მიერ წარდგენილი კანდიდატი სარგებლობს მისი წარმდგენი სუბიექტის ფონდით.
3. ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფის საარჩევნო კამპანიის ფონდის ანგარიშის საქართველოში ლიცენზირებულ კომერციულ ბანკში გახსნის საფუძველია შესაბამისი საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარის განკარგულება შესაბამისი საარჩევნო სუბიექტის რეგისტრაციაში გატარების შესახებ.
4. საარჩევნო სუბიექტი ვალდებულია საჯარო სამართლის იურიდიულ პირს − ანტიკორუფციულ ბიუროს (შემდგომ − ანტიკორუფციული ბიურო) წარუდგინოს ინფორმაცია იმ საბანკო ანგარიშის შესახებ, რომლიდანაც დაფინანსდება საარჩევნო კამპანია. აღნიშნული ფონდის შესახებ წარდგენილი ინფორმაცია უნდა მოიცავდეს აგრეთვე საარჩევნო კამპანიის ფონდის მართვისთვის პასუხისმგებელ პირთა საკონტაქტო მონაცემებს.
5. საარჩევნო/სარეფერენდუმო კამპანიის ხარჯებად ითვლება საარჩევნო/სარეფერენდუმო კამპანიისათვის განკუთვნილი და შესაბამის საბანკო ანგარიშზე ჩარიცხული ფულადი სახსრების ერთობლიობა, აგრეთვე უსასყიდლოდ მიღებული ყველა სახის საქონელი და მომსახურება (ასახული საბაზრო ფასებით), გარდა კანონით დადგენილი წესით მიღებული უფასო სარეკლამო დროის ღირებულებისა.
6. დაუშვებელია საარჩევნო სუბიექტის მიერ არჩევნების დროს, შესაბამისი საარჩევნო კამპანიის ფონდის სახსრების გარდა, სხვა სახსრების გამოყენება.
7. საარჩევნო სუბიექტის მიერ წლის განმავლობაში გაწეული ხარჯების საერთო ოდენობა არ უნდა აღემატებოდეს საქართველოს წინა წლის მთლიანი შიდა პროდუქტის 0.04%-ს. აღნიშნულ ოდენობაში შედის საარჩევნო სუბიექტის მიერ და მის სასარგებლოდ სხვა პირის მიერ გაწეული ხარჯები, რომლებიც დადგენილია ანტიკორუფციული ბიუროს მიერ და რომელთა შესახებაც ეცნობება შესაბამის საარჩევნო სუბიექტს.
8. დამოუკიდებელი მაჟორიტარი კანდიდატის წლიური საარჩევნო ხარჯების საერთო ოდენობის ზედა ზღვარი განისაზღვრება შემდეგი წესით: პოლიტიკური პარტიისათვის დაშვებული საარჩევნო კამპანიის ხარჯების ზედა ზღვარი (საქართველოს წინა წლის მთლიანი შიდა პროდუქტის 0.1%) უნდა გაიყოს ქვეყანაში არსებულ ამომრჩეველთა საერთო რაოდენობაზე და მიღებული რიცხვი უნდა გამრავლდეს შესაბამისი საარჩევნო ოლქის ამომრჩეველთა რაოდენობაზე.
საქართველოს 2012 წლის 22 ივნისის ორგანული კანონი №6551 – ვებგვერდი, 29.06.2012წ.
საქართველოს 2016 წლის 22 ივნისის ორგანული კანონი №5438 - ვებგვერდი, 12.07.2016წ.
საქართველოს 2018 წლის 21 ივლისის ორგანული კანონი №3266 – ვებგვერდი, 13.08.2018წ.
საქართველოს 2020 წლის 2 ივლისის ორგანული კანონი №6723 – ვებგვერდი, 03.07.2020წ.
საქართველოს 2022 წლის 1 დეკემბრის ორგანული კანონი №2280 – ვებგვერდი, 15.12.2022წ.
საქართველოს 2022 წლის 22 დეკემბრის ორგანული კანონი №2475 – ვებგვერდი, 29.12.2022წ.
საქართველოს 2023 წლის 15 დეკემბრის ორგანული კანონი №4020 – ვებგვერდი, 29.12.2023წ.
მუხლი 55. კანონმდებლობა საარჩევნო/სარეფერენდუმო კამპანიის ხარჯების შესახებ
საარჩევნო/სარეფერენდუმო კამპანიის ხარჯების კანონიერება და გამჭვირვალობა უზრუნველყოფილია ამ კანონითა და „მოქალაქეთა პოლიტიკური გაერთიანებების შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონით დადგენილი ნორმებით.
საქართველოს 2020 წლის 2 ივლისის ორგანული კანონი №6723 – ვებგვერდი, 03.07.2020წ.
მუხლი 57. ანგარიში საარჩევნო კამპანიის ხარჯების შესახებ
1. საარჩევნო სუბიექტობის კანდიდატი/საარჩევნო სუბიექტი ანტიკორუფციულ ბიუროს არჩევნების დანიშვნის დღიდან 3 კვირაში ერთხელ, ანტიკორუფციული ბიუროს მიერ დადგენილი ფორმით წარუდგენს შესაბამის ფინანსურ ანგარიშს.
2. ის საარჩევნო სუბიექტი, რომელიც, წინასწარი მონაცემებით, არჩევნებში ამ კანონით დადგენილ ხმების საჭირო რაოდენობას მიიღებს, კენჭისყრის დღიდან არაუგვიანეს 12 დღისა ანტიკორუფციულ ბიუროს წარუდგენს არჩევნების დანიშვნის დღიდან კენჭისყრის დღის ჩათვლით გამოყენებული სახსრების შესახებ ანგარიშს.
3. არჩევნების მეორე ტურში მონაწილე საარჩევნო სუბიექტი ვალდებულია მეორე ტურის ჩატარების დღემდე 3 დღით ადრე ანტიკორუფციულ ბიუროს წარუდგინოს პირველი ტურის კენჭისყრის დღის შემდეგ განხორციელებული საქმიანობის ფინანსური ანგარიში.
4. საარჩევნო სუბიექტი არჩევნების შედეგების გამოქვეყნებიდან არაუგვიანეს 1 თვისა, ხოლო არჩევნების მეორე ტურში მონაწილე საარჩევნო სუბიექტი − მეორე ტურის შედეგების გამოქვეყნებიდან არაუგვიანეს 1 თვისა ანტიკორუფციულ ბიუროს აუდიტორულ (აუდიტორული ფირმის) დასკვნასთან ერთად წარუდგენს არჩევნების დანიშვნის დღიდან არჩევნების საბოლოო შედეგების გამოქვეყნების დღის ჩათვლით გამოყენებული სახსრების შესახებ ანგარიშს. აუდიტის ჩატარების უფლება აქვს „სახელმწიფო აუდიტის სამსახურის შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის შესაბამისად სერტიფიცირებულ აუდიტორს. თუ საარჩევნო კამპანიის ხარჯი 10 000 ლარს არ აღემატება, საარჩევნო სუბიექტს უფლება აქვს, სრული საარჩევნო პერიოდის ანგარიში აუდიტორული დასკვნის გარეშე წარადგინოს.
5. თუ საარჩევნო სუბიექტი, რომელიც მიიღებს ამ კანონით დადგენილ ხმების საჭირო რაოდენობას, განსაზღვრულ ვადაში არ წარადგენს საარჩევნო კამპანიის ფონდის ანგარიშს, ან თუ დადასტურდება კანონის მოთხოვნათა დარღვევა, ის ანტიკორუფციულმა ბიურომ წერილობით უნდა გააფრთხილოს და უნდა მოსთხოვოს ხარვეზის აღმოფხვრა და სათანადო დარღვევასთან დაკავშირებით დეტალური წერილობითი ინფორმაციის მიწოდება. თუ ანტიკორუფციული ბიურო მიიჩნევს, რომ დარღვევა არსებითი ხასიათისაა და მას შეეძლო გავლენა მოეხდინა არჩევნების შედეგებზე, იგი უფლებამოსილია შესაბამის საარჩევნო კომისიას მიმართოს რეკომენდაციით, რათა მან მიმართოს სასამართლოს და მოითხოვოს არჩევნების შედეგების ამ საარჩევნო სუბიექტის მიერ მიღებული ხმების გაუთვალისწინებლად შეჯამება.
51. ანტიკორუფციული ბიურო უფლებამოსილია საარჩევნო სუბიექტის მიერ ამ თავით ან/და „მოქალაქეთა პოლიტიკური გაერთიანებების შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის III თავით გათვალისწინებული ვალდებულების ჯეროვნად შეუსრულებლობის შემთხვევაში მისცეს მას მითითება შესაბამისი ხარვეზის აღმოფხვრის შესახებ და აღნიშნული ხარვეზის აღმოსაფხვრელად გონივრული ვადა განუსაზღვროს.
52. ანტიკორუფციული ბიურო უფლებამოსილია საარჩევნო სუბიექტის ფინანსური საქმიანობის მონიტორინგის მიზნით განახორციელოს აგრეთვე შემდეგი ღონისძიებები:
ა) ფიზიკური პირის გამოკითხვა „მოქალაქეთა პოლიტიკური გაერთიანებების შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონით დადგენილი წესით;
ბ) ფიზიკური პირის მაგისტრატი მოსამართლის წინაშე დაკითხვა საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსით დადგენილი წესით;
გ) საჯარო დაწესებულებისგან, ფიზიკური პირისგან, იურიდიული პირისგან (მათ შორის, საგადახდო მომსახურების პროვაიდერისგან), სხვა სუბიექტისგან საჭირო ინფორმაციის, მათ შორის, განსაკუთრებული კატეგორიის პერსონალური მონაცემის, სხვა პერსონალური მონაცემისა და საიდუმლოების (გარდა საქართველოს კანონმდებლობით გათვალისწინებული სახელმწიფო საიდუმლოებისა) შემცველი ინფორმაციის, გამოთხოვა.
53. ამ მუხლის 52 პუნქტის „გ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებულ იმ ინფორმაციას, რომელიც საჯარო ინფორმაციას არ მიეკუთვნება, ანტიკორუფციული ბიურო სასამართლოს გადაწყვეტილების საფუძველზე გამოითხოვს. ამ მიზნით ანტიკორუფციული ბიურო სასამართლოს წარუდგენს მიმართვას თავისი ადგილსამყოფლის მიხედვით. ამ შემთხვევაში სასამართლო გადაწყვეტილებას იღებს აღნიშნული მიმართვის წარდგენიდან 48 საათში. ანტიკორუფციული ბიუროს მიმართვა დასაბუთებული უნდა იყოს. მასში მითითებული უნდა იყოს ინფორმაციის გამოთხოვის საფუძველი და მიზანი, გამოსათხოვი ინფორმაციის პერიოდი და მოცულობა. ამ მიმართვის დაკმაყოფილების შემთხვევაში სასამართლოს გადაწყვეტილებაში უნდა მიეთითოს ინფორმაციის გამოთხოვის საფუძველი და მიზანი, გამოსათხოვი ინფორმაციის პერიოდი და მოცულობა, აგრეთვე აღნიშნული გადაწყვეტილების მოქმედების ვადა.
54. ყველა სუბიექტი, რომლებსაც ანტიკორუფციული ბიურო მოსთხოვს ამ თავით გათვალისწინებული ინფორმაციის წარდგენას, ვალდებულია წარუდგინოს მას თავის ხელთ არსებული აღნიშნული ინფორმაცია.
55. ამ თავით გათვალისწინებული უფლებამოსილების განხორციელებისას ანტიკორუფციული ბიურო ადმინისტრაციულ წარმოებას ახორციელებს არაუმეტეს 3 თვის განმავლობაში. ანტიკორუფციული ბიუროს უფროსს უფლება აქვს, საჭიროების შემთხვევაში ეს ვადა არაუმეტეს 3 თვით გაახანგრძლივოს.
6. არჩევნებისთვის გამოყენებული სახსრების ანგარიშის ფორმას და მისი შევსების წესს განსაზღვრავს ანტიკორუფციული ბიურო.
საქართველოს 2012 წლის 22 ივნისის ორგანული კანონი №6551 – ვებგვერდი, 29.06.2012წ.
საქართველოს 2022 წლის 1 დეკემბრის ორგანული კანონი №2280 – ვებგვერდი, 15.12.2022წ.
საქართველოს 2024 წლის 29 მაისის ორგანული კანონი №4216 – ვებგვერდი, 12.06.2024წ.
მუხლი 58. კენჭისყრის შენობის მოწყობა
1. სახელმწიფო ხელისუფლების ორგანოები, მუნიციპალიტეტის ორგანოები, საჯარო სამართლის იურიდიული პირები (გარდა წევრობაზე დაფუძნებული და რელიგიური გაერთიანებებისა) და სახელმწიფოსა და მუნიციპალიტეტის ორგანოების 50%-ზე მეტი წილობრივი მონაწილეობით შექმნილი ორგანიზაციები არჩევნების მომზადებისა და ჩატარებისათვის საჭირო შენობა-ნაგებობას და ინვენტარს საარჩევნო კომისიებს დროებით, უსასყიდლოდ გადასცემენ. ამასთანავე, ეს ორგანოები ვალდებული არიან, დაფარონ გადაცემული შენობა-ნაგებობის კომუნალური ხარჯები.
1 1. სათანადო შენობა-ნაგებობის არსებობის შემთხვევაში საარჩევნო უბნისთვის ისეთი შენობა-ნაგებობა უნდა გამოიყოს, რომელიც ყველა ამომრჩევლისათვის იქნება ხელმისაწვდომი, ხოლო ასეთი შენობა-ნაგებობის არარსებობის შემთხვევაში საარჩევნო უბნისთვის გამოყოფილი შენობა-ნაგებობა, სადაც ეს შესაძლებელია, მისი გადამცემი ორგანოს მიერ კენჭისყრის დღისთვის ადაპტირებული უნდა იქნეს ყველა ამომრჩევლისათვის ხელმისაწვდომობის უზრუნველსაყოფად.
2. საუბნო საარჩევნო კომისია არ უნდა განთავსდეს და კენჭისყრის ადგილი არ უნდა გამოიყოს იმავე შენობაში, რომელშიც განთავსებულია:
ა) პარტია;
ბ) სახელმწიფო ხელისუფლებისა და მუნიციპალიტეტის ორგანოები, გარდა იმ შემთხვევისა, როდესაც საარჩევნო უბნის ტერიტორიაზე არ არის სხვა, შესაფერისი შენობა ამ კანონის შესაბამისად კენჭისყრის ჩასატარებლად. სათანადო გადაწყვეტილებას იღებს საოლქო საარჩევნო კომისია;
გ) პოლიციის ან საქართველოს სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის დანაყოფი.
2 1. აკრძალულია პარტიის, პარტიის/ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფის საარჩევნო შტაბის იმ შენობაში განთავსება, სადაც საარჩევნო კომისიაა განთავსებული.
3. (ამოღებულია - 07.03.2014, №2093).
4. კენჭისყრის შენობაში:
ა) ხმის მიცემის ადგილი იმგვარად უნდა მოეწყოს, რომ უზრუნველყოფილ იქნეს ამომრჩევლის მიერ საარჩევნო ბიულეტენის შევსების ფარულობა. ყოველი 500 ამომრჩევლისთვის გათვალისწინებული უნდა იყოს არანაკლებ 1 ხმის მისაცემი ადგილისა, სადაც უნდა იყოს 1 კალმისტარი;
ბ) უნდა გამოიყოს ადგილები ამომრჩეველთა რეგისტრაციისა და სპეციალური კონვერტების განთავსებისათვის;
გ) თვალსაჩინო ადგილას უნდა იდგეს გამჭვირვალე საარჩევნო ყუთი;
დ) თვალსაჩინო ადგილას უნდა გამოიკრას ამომრჩეველთა სიების საჯარო ინფორმაციისათვის მიკუთვნებული ვერსიები, პარტიული სიები, კანდიდატთა სიები, ცესკოს მიერ დადგენილი საარჩევნო ბიულეტენის შევსების წესი, აგრეთვე ამ კანონიდან ამონარიდი იმის შესახებ, თუ რა შემთხვევაშია ბათილი საარჩევნო ბიულეტენი, და კენჭისყრის შედეგების სადემონსტრაციო ოქმი (ოქმები).
5. თუ საარჩევნო ბიულეტენში შეტანილი რომელიმე საარჩევნო სუბიექტი აღარ მონაწილეობს არჩევნებში, ამის შესახებ განცხადება უნდა გამოიკრას თვალსაჩინო ადგილას კენჭისყრის შენობაში და ფარული კენჭისყრის კაბინებში.
6. კენჭისყრის ფარულობის უზრუნველსაყოფად კენჭისყრის კაბინაში ფოტო- და ვიდეოგადაღება აკრძალულია.
მუხლი 59. კენჭისყრის დღეს კენჭისყრის შენობაში და მის მიმდებარე ტერიტორიაზე წესრიგის დაცვა
1. კენჭისყრის დღეს კენჭისყრის შენობაში წესრიგის დაცვას ხელმძღვანელობს და მისთვის პასუხისმგებელია საუბნო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარე.
2. საუბნო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარის მიერ კენჭისყრის შენობაში წესრიგის დაცვის მიზნით მიღებულ გადაწყვეტილებათა შესრულება სავალდებულოა საარჩევნო კომისიის წევრებისათვის, კენჭისყრის შენობაში ყოფნის უფლების მქონე ყველა პირისა და ამომრჩევლისათვის.
3. დაუშვებელია კენჭისყრის შენობაში შეიარაღებულ პირთა შესვლა.
4. კომისიის მუშაობისათვის ხელის შეშლისა და წესრიგის დარღვევის შემთხვევაში საუბნო საარჩევნო კომისიის განთავსების შენობიდან დამრღვევის გაძევების საკითხზე გადაწყვეტილებას იღებს საუბნო საარჩევნო კომისია, რაზედაც დგება შესაბამისი აქტი, რომელსაც ხელს აწერენ კომისიის თავმჯდომარე და წევრები. აქტში აღინიშნება დამრღვევის სახელი და გვარი, საარჩევნო ოლქისა და უბნის ნომრები, დარღვევის არსი და მისი ჩადენის ზუსტი დრო.
5. საარჩევნო სუბიექტის წარმომადგენლის გაძევების საკითხზე გადაწყვეტილებას იღებს საუბნო საარჩევნო კომისია.
6. თუ კენჭისყრის შენობაში ან მის მიმდებარე ტერიტორიაზე საფრთხე ექმნება საზოგადოებრივ წესრიგს, ან ამ კანონის მოთხოვნათა შესაბამისად კენჭისყრის ჩატარებას ან საარჩევნო დოკუმენტაციის უსაფრთხო გადაადგილებას, საუბნო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარის მოთხოვნით შეიძლება გამოძახებულ იქნენ და კენჭისყრის შენობაში და მის მიმდებარე ტერიტორიაზე იმყოფებოდნენ პოლიციის მუშაკები. საზოგადოებრივი წესრიგის დარღვევის აღკვეთისთანავე და საუბნო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარის თანხმობის შემთხვევაში პოლიციის მუშაკები ტოვებენ კენჭისყრის შენობას და მის მიმდებარე ტერიტორიას.
7. გამონაკლის შემთხვევაში, კენჭისყრის შენობის მიმდებარე ტერიტორიაზე, მაგრამ არა საკუთრივ კენჭისყრის შენობაში, პოლიციის მუშაკები შეიძლება იმყოფებოდნენ საუბნო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარის მოთხოვნისა და თანხმობის გარეშეც, თუ ეს სრულიად აუცილებელია საზოგადოებრივი წესრიგის დარღვევის აღკვეთისათვის ან დაცვისათვის. ასეთი აუცილებლობის აღმოფხვრისთანავე პოლიციის მუშაკებმა უნდა დატოვონ კენჭისყრის შენობის მიმდებარე ტერიტორია.
საქართველოს 2016 წლის 24 ივნისის ორგანული კანონი №5593 - ვებგვერდი, 12.07.2016წ.
მუხლი 60. კენჭისყრის დრო და ადგილი
1. კენჭისყრა იმართება კენჭისყრის შენობაში არჩევნების (კენჭისყრის) დღის 8 საათიდან 20 საათამდე.
2. კენჭისყრის დროს აკრძალულია კენჭისყრის შენობის ჩაკეტვა, კენჭისყრის შეწყვეტა ან შეჩერება, გარდა იმ შემთხვევისა, როდესაც შეუძლებელია არჩევნების საყოველთაოობის, თანასწორობისა და ამომრჩეველთა ნების თავისუფალი გამოვლენის უზრუნველყოფა.
3. კენჭისყრის შენობის დროებით ჩაკეტვის, კენჭისყრის შეწყვეტის ან შეჩერების, შემდეგ კენჭისყრის შენობის გახსნისა და კენჭისყრის გაგრძელების შესახებ გადაწყვეტილებას ერთპიროვნულად იღებს საუბნო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარე, რომელსაც ეკისრება სრული პასუხისმგებლობა ამ გადაწყვეტილების მიღებისათვის.
4. კენჭისყრის შენობის დროებით ჩაკეტვის შემთხვევაში კენჭისყრის შეწყვეტისთანავე ან შეჩერებისთანავე საუბნო საარჩევნო კომისია ვალდებულია მიიღოს გადაწყვეტილება კომისიის თავმჯდომარის შესაბამისი გადაწყვეტილების დადასტურების ან გაუქმების შესახებ. თუ კომისიის თავმჯდომარის გადაწყვეტილება კენჭისყრის შეჩერებას ეხება, მისი დადასტურების ან გაუქმების შესახებ კომისიის გადაწყვეტილება აღინიშნება ჩანაწერთა წიგნში, მიეთითება კენჭისყრის შეჩერების მიზეზი და დრო და დადასტურდება კომისიის წევრთა ხელმოწერებით. თუ კომისიის თავმჯდომარის გადაწყვეტილება კენჭისყრის შეწყვეტას ეხება, მისი დადასტურების ან გაუქმების შესახებ კომისიის გადაწყვეტილება მიიღება განკარგულებით, რომელშიც აღინიშნება კენჭისყრის შეწყვეტის მიზეზი და დრო. კენჭისყრის შეჩერების მიზეზის აღმოფხვრისთანავე კომისიის თავმჯდომარის განკარგულებით კენჭისყრა განახლდება. თუ კენჭისყრა შეწყვეტილად გამოცხადდა, იგი აღარ განახლდება.
5. ამომრჩეველი კენჭისყრის შენობაში შეიძლება იმყოფებოდეს მხოლოდ ხმის მიცემისათვის საჭირო დროის განმავლობაში.
6. კენჭისყრის დღეს სამხედრო ნაწილებში, საავადმყოფოებსა და სხვა სტაციონარულ სამკურნალო დაწესებულებებში და ძნელად მისადგომ ადგილებში შექმნილ საარჩევნო უბნებში საუბნო საარჩევნო კომისია კენჭისყრას დამთავრებულად აცხადებს 20 საათამდე ნებისმიერ დროს, თუ კენჭისყრაში მონაწილეობა მიიღო ამომრჩეველთა სიაში შეყვანილმა ყველა ამომრჩეველმა.
7. აკრძალულია კენჭისყრის ჩატარება კენჭისყრის დღემდე ან კენჭისყრის დღის შემდეგ, გარდა საქართველოს კანონმდებლობით გათვალისწინებული შემთხვევებისა.
საქართველოს 2016 წლის 22 ივნისის ორგანული კანონი №5438 - ვებგვერდი, 12.07.2016წ.
მუხლი 61. საარჩევნო უბნის გახსნა
1. საარჩევნო უბანი იხსნება კენჭისყრის დღის 6 საათსა და 45 წუთზე. თუ ამ დროისთვის საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრთა რაოდენობა 9-ზე ნაკლები აღმოჩნდა, ამის თაობაზე ინფორმაცია დაუყოვნებლივ მიეწოდება შესაბამის, ზემდგომ საოლქო საარჩევნო კომისიას, რომელიც დაუყოვნებლივ იღებს სათანადო გადაწყვეტილებას.
2. საარჩევნო უბნის გახსნიდან კენჭისყრის დაწყებამდე პროცედურები ტარდება შემდეგი თანამიმდევრობით:
ა) საარჩევნო უბნის გახსნისთანავე იხსნება კენჭისყრის დღის ჩანაწერთა წიგნი. წიგნის პირველ და მე-2 გვერდებზე, ხოლო საჭიროების შემთხვევაში − მე-10 და მომდევნო გვერდებზედაც, ხელს აწერს მისი გახსნისას კენჭისყრის შენობაში ყოფნის უფლების მქონე ყველა პირი;
ბ) საუბნო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარე ამოწმებს იმ დალუქული პაკეტის მთლიანობას, რომელშიც მოთავსებულია საუბნო საარჩევნო კომისიის სპეციალური ბეჭედი;
გ) საუბნო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარე ერთნაირ ფურცლებზე, ერთი და იმავე საწერი საშუალებით ამზადებს წილისყრის ფურცლებს, ამოწმებს მათ საუბნო საარჩევნო კომისიის სპეციალური ბეჭდით და კეცავს იმგვარად, რომ შეუძლებელი იყოს ტექსტის წაკითხვა. ცარიელი და შევსებული ფურცლების საერთო რაოდენობა წილისყრის მონაწილე კომისიის წევრთა რაოდენობის ტოლი უნდა იყოს. წილისყრა ტარდება კომისიის თავმჯდომარის მიერ, კომისიის წევრებისა და კენჭისყრის შენობაში ყოფნის უფლების მქონე პირთა თანდასწრებით და მასში არ მონაწილეობენ კომისიის თავმჯდომარე/მოადგილე/კომისიის მდივანი. ფურცლები იყრება მაგიდაზე, რომლებსაც წილისყრის მონაწილე კომისიის წევრები სათითაოდ იღებენ;
დ) საუბნო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარე კომისიის წევრთაგან წილისყრით გამოავლენს გადასატანი საარჩევნო ყუთის წამღებ კომისიის 2 წევრს (აუცილებლობის შემთხვევაში);
დ1) თუ წილისყრით გამოვლენილი გადასატანი საარჩევნო ყუთის წამღები კომისიის წევრი უარს განაცხადებს მისთვის მინიჭებული ფუნქციის შესრულებაზე, იგი კარგავს კომისიის წევრთა სხვა ფუნქციების გასანაწილებლად ჩასატარებელ მორიგ წილისყრაში მონაწილეობის უფლებას. აღნიშნული კომისიის წევრისთვის ფუნქციის მინიჭების საკითხს წყვეტს საუბნო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარე;
ე) კომისიის წევრთა სხვა ფუნქციების გასანაწილებლად ტარდება მორიგი წილისყრა, რომლითაც შეირჩევა:
ე.ა) კენჭისყრის ოთახში ამომრჩეველთა ნაკადის მომწესრიგებელი კომისიის წევრი, რომელიც აგრეთვე ამოწმებს ამომრჩეველთა მარკირებას;
ე.ბ) ამომრჩეველთა რეგისტრატორი კომისიის წევრები (სულ ცოტა 1 წევრი ყოველი 300 ამომრჩევლისთვის), რომლებიც აგრეთვე გასცემენ საარჩევნო ბიულეტენებს, ბიულეტენის წინა გვერდზე სათანადო ადგილას ხელის მოწერისა და სპეციალური ბეჭდით დამოწმების შემდეგ;
ე.გ) საარჩევნო ყუთისა და სპეციალური კონვერტების ზედამხედველი კომისიის წევრი;
ვ) წილისყრის დასრულების შემდეგ საუბნო საარჩევნო კომისიის მდივანი კენჭისყრის დღის ჩანაწერთა წიგნის მე-3 გვერდზე ჩაწერს წილისყრით ფუნქციათა განაწილების შედეგებს;
ზ) კომისიის წევრის წილისყრით დადგენილი ფუნქციის დროებით გადაცემა კომისიის სხვა წევრისთვის შეიძლება მხოლოდ კომისიის თავმჯდომარის ნებართვით, რასაც კომისიის მდივანი აღნიშნავს კენჭისყრის დღის ჩანაწერთა წიგნის მე-5 გვერდზე დროის მითითებით.
21. ამ მუხლის მე-2 პუნქტის „ე.ბ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებულ წილისყრაში არ მონაწილეობენ პარტიების მიერ დანიშნული კომისიის წევრები.
3. თუ კენჭისყრის დღეს გასანაწილებელ ფუნქციებთან მიმართებით კომისიის წევრთა რაოდენობა:
ა) ერთით ნაკლები აღმოჩნდა, მცირდება ამომრჩეველთა რეგისტრატორი კომისიის წევრების რაოდენობა;
ბ) ორით ნაკლები აღმოჩნდა, კომისიის თავმჯდომარის მოადგილე ასრულებს კენჭისყრის ოთახში ამომრჩეველთა ნაკადის მომწესრიგებელი კომისიის წევრის ფუნქციას;
გ) სამით ნაკლები აღმოჩნდა, კომისიის თავმჯდომარე ასრულებს საარჩევნო ყუთისა და სპეციალური კონვერტების ზედამხედველი კომისიის წევრის ფუნქციას.
4. საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრის, რომელიც კომისიაში გამოცხადდება წილისყრის პროცედურის დასრულების შემდეგ, შრომის ანაზღაურების საკითხს წყვეტს საოლქო საარჩევნო კომისია, ხოლო მისთვის ფუნქციის მინიჭების საკითხს – საუბნო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარე.
5. თუ კენჭისყრის შენობაში ყოფნის უფლების მქონე პირმა დააფიქსირა (აღმოაჩინა) დარღვევა საჩივრის რეგისტრაციისას, ამ საჩივრის რეგისტრაციასთან დაკავშირებით გადაწყვეტილებას დადგენილი წესით იღებს კომისია.
6. წილისყრის პროცედურის დასრულების შემდეგ საუბნო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარე:
ა) აცხადებს ამომრჩეველთა რაოდენობას ერთიანი და სპეციალური სიების, აგრეთვე გადასატანი საარჩევნო ყუთის სიის მიხედვით;
ბ) ამოწმებს საარჩევნო ბიულეტენებისა და სპეციალური კონვერტების პაკეტების მთლიანობას და აცხადებს მიღებულ საარჩევნო ბიულეტენთა და სპეციალურ კონვერტთა რაოდენობას;
გ) ამოწმებს და ცესკოს მიერ დადგენილი წესით, ინდივიდუალური ნომრის მქონე ლუქით ლუქავს ძირითად და გადასატან საარჩევნო ყუთებს.
7. ამომრჩეველთა თითოეულ რეგისტრატორს გადაეცემა ყველა სახის საარჩევნო ბიულეტენის თითო ბლოკნოტი, რაც დასტურდება მის თავფურცელზე კომისიის თავმჯდომარისა და რეგისტრატორის ხელმოწერებით. ბლოკნოტიდან ყველა ბიულეტენის გაცემის შემდეგ რეგისტრატორს გადაეცემა მეორე ბლოკნოტი და ა. შ..
8. (ამოღებულია - 07.03.2014, №2093).
9. ამ მუხლის მე-6 პუნქტის „ა“ და „ბ“ ქვეპუნქტებში აღნიშნულ მონაცემებს საუბნო საარჩევნო კომისიის მდივანი აცხადებს და შეაქვს კენჭისყრის შედეგების სადემონსტრაციო ოქმში და კენჭისყრის დღის ჩანაწერთა წიგნში (გარდა სპეციალური კონვერტების რაოდენობისა).
10. საკონტროლო ფურცლებს ხელს აწერენ პირველი ამომრჩეველი და საუბნო საარჩევნო კომისიის ყველა დამსწრე წევრი. საკონტროლო ფურცლებზე აღინიშნება პირველი ამომრჩევლის სახელი, გვარი და საქართველოს მოქალაქის პირადი ნომერი. საუბნო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარე და მდივანი საკონტროლო ფურცლებს სამ ეგზემპლარად ავსებენ. საუბნო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარე საკონტროლო ფურცლის ერთ ეგზემპლარს აგდებს ძირითად საარჩევნო ყუთში პირველი ამომრჩევლის მოსვლის შემდეგ, მეორე ეგზემპლარს – გადასატან საარჩევნო ყუთში, ხოლო მესამე ეგზემპლარს ინახავს საარჩევნო ყუთებში არსებულ საკონტროლო ფურცლებთან შემდგომი შედარების მიზნით.
11. კენჭისყრა იწყება კენჭისყრის დღის 8 საათზე.
საქართველოს 2021 წლის 28 ივნისის ორგანული კანონი №703 – ვებგვერდი, 29.06.2021წ.
საქართველოს 2022 წლის 22 დეკემბრის ორგანული კანონი №2475 – ვებგვერდი, 29.12.2022წ.
საქართველოს 2023 წლის 6 ოქტომბრის ორგანული კანონი №3560 – ვებგვერდი, 24.10.2023წ.
მუხლი 62. კენჭისყრის დღის ჩანაწერთა წიგნი
1. საარჩევნო უბანში კენჭისყრის პროცესი და კენჭისყრის მიმდინარეობის თაობაზე პრეტენზიები, საჩივრები და შენიშვნები აისახება კენჭისყრის დღის ჩანაწერთა წიგნში (შემდგომ – ჩანაწერთა წიგნი).
2. ჩანაწერთა წიგნი იწარმოება ქართულ ენაზე, ხოლო იმ საარჩევნო ოლქებისათვის, რომლებისთვისაც საარჩევნო ბიულეტენები იბეჭდება ადგილობრივი მოსახლეობისათვის გასაგებ სხვა ენაზედაც, ჩანაწერთა წიგნი შეიძლება იწარმოებოდეს შესაბამის ენაზედაც.
3. ჩანაწერთა წიგნი გადაეცემა საუბნო საარჩევნო კომისიის მდივანს, რომელიც ვალდებულია კომისიის თავმჯდომარესთან ერთად ჩანაწერთა წიგნში აღრიცხოს კენჭისყრის დღის ყველა საარჩევნო პროცედურა და მიუთითოს მათი განხორციელების დრო.
4. ჩანაწერთა წიგნის თითო ცალი საარჩევნო ბიულეტენებთან ერთად გადაეცემა საუბნო საარჩევნო კომისიებს.
5. ჩანაწერთა წიგნი არის ე. წ. ზონარგაყრილი წიგნი. ზონარი ილუქება, დასალუქ ფურცელს ხელს აწერენ საოლქო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარე და კომისიის მდივანი და მას დაესმება საოლქო საარჩევნო კომისიის ბეჭედი. ჩანაწერთა წიგნის ყველა გვერდი დანომრილი უნდა იყოს და თითოეულ გვერდზე უნდა აღინიშნოს საარჩევნო ოლქისა და საარჩევნო უბნის ნომრები.
6. ჩანაწერთა წიგნის მე-4 გვერდზე საუბნო საარჩევნო კომისიის მდივანი უთითებს გადასატანი საარჩევნო ყუთის თანმხლები კომისიის წევრებისათვის გადაცემული საარჩევნო ბიულეტენებისა და კენჭისყრის დასრულების შემდეგ გამოუყენებელი საარჩევნო ბიულეტენების რაოდენობებს.
7. ჩანაწერთა წიგნის მე-5 გვერდზე კომისიის მდივანს შეაქვს ინფორმაცია კომისიის წევრის წილისყრით დადგენილი ფუნქციის კომისიის სხვა წევრისთვის დროებით გადაცემის შესახებ.
8. ჩანაწერთა წიგნის მე-6–მე-9 გვერდებზე კომისიის მდივანს შეაქვს კენჭისყრის შედეგების შეჯამებისას შემაჯამებელ ოქმში შესატანი თითოეული მონაცემი.
9. კენჭისყრის შენობაში ყოფნის უფლების მქონე ყველა პირი უფლებამოსილია კენჭისყრის დღეს საარჩევნო პროცედურასთან დაკავშირებული პრეტენზიები, საჩივრები და შენიშვნები ასახოს ჩანაწერთა წიგნში (ამისათვის გამოიყენება ჩანაწერთა წიგნის მე-10 და მომდევნო გვერდები), მიუთითოს მოწმეები (მათი არსებობის შემთხვევაში). ჩანაწერის შემტანი პირი ვალდებულია ჩანაწერთა წიგნში მიუთითოს თავისი გვარი, სახელი და მისამართი საქართველოს მოქალაქის პირადობის მოწმობის მიხედვით.
10. არავის არა აქვს უფლება, ხელი შეუშალოს კენჭისყრის შენობაში ყოფნის უფლების მქონე რომელიმე პირს, ჩანაწერი შეიტანოს ჩანაწერთა წიგნში.
11. ჩანაწერთა წიგნი კენჭისყრის შედეგების შეჯამების შემდეგ იხურება, მას ხელს აწერენ საუბნო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარე და კომისიის მდივანი და იგი მოწმდება საუბნო საარჩევნო კომისიის ბეჭდით. ჩანაწერთა წიგნი შემოსულ განცხადებებთან/საჩივრებთან ერთად ილუქება და საუბნო საარჩევნო კომისიის შემაჯამებელ ოქმთან/ოქმებთან და ამ კანონის 67-ე მუხლის 5 1 პუნქტში აღნიშნულ დალუქულ დოკუმენტებთან ერთად გადაეცემა ზემდგომ საოლქო საარჩევნო კომისიას.
მუხლი 63. საარჩევნო ბიულეტენი და სპეციალური კონვერტი
1. საარჩევნო ბიულეტენი იბეჭდება ცესკოს განკარგულების საფუძველზე, მის მიერ დადგენილი ნიმუშის მიხედვით, ქართულ ენაზე, აფხაზეთში – აგრეთვე აფხაზურ ენაზე, ხოლო საჭიროების შემთხვევაში – ადგილობრივი მოსახლეობისათვის გასაგებ სხვა ენაზედაც.
2. საარჩევნო უბნებზე ცესკო უზრუნველყოფს ისეთი ტექნოლოგიის გამოყენებას, რომელიც მხედველობის გამო შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე ამომრჩევლებს საარჩევნო ბიულეტენის დამოუკიდებლად შევსების საშუალებას მისცემს.
3. საარჩევნო ბიულეტენების დაბეჭდვასა და საარჩევნო ყუთების (ძირითადის და გადასატანის) დამზადებას უზრუნველყოფს ცესკო, ხოლო მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანოს – საკრებულოს (გარდა საქართველოს დედაქალაქის – ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანოს – საკრებულოსი) არჩევნებისთვის საარჩევნო ბიულეტენებში შესატანი მონაცემების სიზუსტეზე პასუხისმგებელია შესაბამისი საოლქო საარჩევნო კომისია. საარჩევნო ბიულეტენები იბეჭდება ცესკოს და საოლქო საარჩევნო კომისიების მიერ უფლებამოსილ პირთა და დამკვირვებელთა მუდმივი მეთვალყურეობით. საარჩევნო ბიულეტენების დაბეჭდვის პროცესზე დაკვირვების უფლება აქვთ (მათი დამზადების თითოეულ ადგილზე) შესაბამისი საარჩევნო კომისიის განკარგულებით დანიშნულ კომისიის 2 წევრსა და ამ კანონის საფუძველზე რეგისტრირებულ დამკვირვებელ ორგანიზაციებს, რომლებიც შეთანხმების საფუძველზე წარადგენენ არაუმეტეს 3 დამკვირვებელს.
4. სათანადო განკარგულების მიღებიდან 2 დღის ვადაში შესაბამისი საარჩევნო კომისია აქვეყნებს მონაცემებს საარჩევნო ბიულეტენების ბეჭდვისა და საარჩევნო ყუთების დამზადების ადგილის შესახებ, აგრეთვე საარჩევნო ბიულეტენების დაბეჭდვისა და საარჩევნო ყუთების დამზადებაზე პასუხისმგებელი პირების თაობაზე.
5. საარჩევნო ბიულეტენების დაბეჭდვის დაკვეთის შემსრულებელი პირადად აგებს პასუხს, რომ დაბეჭდილი და შესაბამისი საარჩევნო კომისიისთვის გადაცემული ბიულეტენების რაოდენობა ზუსტად შეესაბამებოდეს დაკვეთილ რაოდენობას, რომ მასთან არ დაიბეჭდოს და არ გავრცელდეს ზედმეტი ბიულეტენები.
6. საარჩევნო კომისიაში საარჩევნო ბიულეტენების შენახვისა და დანიშნულებისამებრ გაცემისთვის პირადად აგებენ პასუხს საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარე და კომისიის მდივანი.
7. საარჩევნო ბიულეტენების ზუსტი აღრიცხვის მიზნით თითოეული სახის საარჩევნო ბიულეტენები თანამიმდევრობით ინომრება (ნომერი აღინიშნება ბიულეტენის ყუაზე; ბიულეტენი და მისი ყუა ერთმანეთისაგან პერფორირებული ხაზითაა გამოყოფილი) და 50-50 ცალად იკინძება ბლოკნოტების სახით. ყოველ ბლოკნოტს აქვს თავფურცელი, რომელზედაც მითითებულია საარჩევნო ბიულეტენის სახე, დაბეჭდილია გრაფები ბლოკნოტის ნომრის, ბლოკნოტში არსებული ბიულეტენების ნომრების, საარჩევნო ოლქისა და საარჩევნო უბნის ნომრებისა და დასახელებებისათვის, გრაფები საუბნო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარისა და კომისიის იმ წევრის (ამომრჩეველთა რეგისტრატორის) ხელმოწერებისათვის, რომელსაც გადაეცემა ეს ბლოკნოტი, აგრეთვე გრაფა გამოუყენებელი ბიულეტენების რაოდენობის აღნიშვნისათვის.
8. თითოეული საუბნო საარჩევნო კომისიისთვის გადაცემული სპეციალური კონვერტების რაოდენობა ტოლია საარჩევნო უბანში ამომრჩეველთა საერთო რაოდენობისა, ხოლო საარჩევნო ბიულეტენების ბლოკნოტების რაოდენობა – საარჩევნო უბანში ამომრჩეველთა საერთო რაოდენობის 50-ის ჯერადი რიცხვისა.
9. ცესკო კენჭისყრამდე არა უგვიანეს 2 დღისა საოლქო საარჩევნო კომისიებს გადასცემს საარჩევნო ბიულეტენებსა და სპეციალურ კონვერტებს. თავის მხრივ, საოლქო საარჩევნო კომისია საარჩევნო ბიულეტენებსა და სპეციალურ კონვერტებს კენჭისყრის დაწყებამდე არა უგვიანეს 12 საათისა გადასცემს საუბნო საარჩევნო კომისიებს.
10. საარჩევნო ბიულეტენებისა და სპეციალური კონვერტების რაოდენობა ზუსტად აღირიცხება. ცესკოს მიერ საოლქო საარჩევნო კომისიისთვის და საოლქო საარჩევნო კომისიის მიერ საუბნო საარჩევნო კომისიისთვის საარჩევნო ბიულეტენებისა და სპეციალური კონვერტების გადაცემისას ორ ცალად დგება მიღება-ჩაბარების აქტი, რომელშიც აღინიშნება მათი გადამცემი და მიმღები კომისიების დასახელებები, სპეციალური კონვერტების რაოდენობა, ბიულეტენთა სახეობა, ბიულეტენთა ბლოკნოტების რაოდენობა (მათი ნომრებისა და ბიულეტენების ნომრების მითითებით), მათი გამცემი და მიმღები პირების ვინაობა. აქტს ხელს აწერენ ამ საბუთების გამცემი და მიმღები პირები (აქტის ერთი ცალი რჩება საარჩევნო ბიულეტენებისა და სპეციალური კონვერტების გადამცემ კომისიაში, ხოლო მეორე ცალი გადაეცემა საარჩევნო ბიულეტენებისა და სპეციალური კონვერტების მიმღებს). საარჩევნო კომისიის წარმომადგენელი, რომელსაც გადაეცემა საარჩევნო ბიულეტენები და სპეციალური კონვერტები, ვალდებულია მოითხოვოს მიღება-ჩაბარების აქტის ერთი ცალი შესაბამისი საოლქო/საუბნო საარჩევნო კომისიისთვის გადასაცემად. მიღება-ჩაბარების აქტი საჯარო ინფორმაციაა.
11. ამ მუხლის მე-10 პუნქტში აღნიშნული მიღება-ჩაბარების აქტის შედგენამდე აქტის ხელმომწერი მხარეები ბიულეტენების რეკვიზიტების შესაბამისობის გარკვევის შემდეგ ითვლიან საარჩევნო ბიულეტენების რაოდენობას და მონაცემები შეაქვთ მიღება-ჩაბარების აქტში; ამის შემდეგ საარჩევნო ბიულეტენები კვლავ ილუქება, რასაც ხელის მოწერით ადასტურებენ მხარეები.
12. საარჩევნო ბიულეტენის წინა გვერდზე აღნიშნული უნდა იყოს:
ა) არჩევნების/რეფერენდუმის დასახელება და არჩევნების/რეფერენდუმის ჩატარების თარიღი;
ბ) საარჩევნო ოლქის დასახელება და ნომერი;
გ) საარჩევნო უბნის ნომერი (ბიულეტენის ყუასა და საკუთრივ საარჩევნო ბიულეტენზე);
დ) პროპორციული საარჩევნო სისტემით არჩევნების დროს – არჩევნებში მონაწილე პარტიის რიგითი ნომერი და სახელწოდება; თვითმმართველი ქალაქის (მათ შორის, ქალაქ თბილისის)/თვითმმართველი თემის მერის და მაჟორიტარული საარჩევნო სისტემით საკრებულოს არჩევნების დროს – კანდიდატის რიგითი ნომერი, გვარი, სახელი, წარმდგენი საარჩევნო სუბიექტის სახელწოდება. თუ მაჟორიტარი კანდიდატი წარდგენილია ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფის მიერ, საარჩევნო ბიულეტენში რიგითი ნომრის გასწვრივ მიეთითება „დამოუკიდებელი“;
ე) სარეფერენდუმო ბიულეტენში ასევე აღნიშნული უნდა იყოს მოქალაქეებისადმი მიმართული კითხვა სარეფერენდუმოდ გამოტანილ საკითხთან დაკავშირებით და ამ კითხვაზე პასუხის შესაძლო ვარიანტები: „დიახ“ და „არა“;
ვ) საარჩევნო ბიულეტენის შევსების წესი;
ზ) ამომრჩეველთა რეგისტრატორი კომისიის წევრის ხელმოწერის ადგილი;
თ) ამომრჩეველთა რეგისტრატორი კომისიის წევრის მიერ ბიულეტენის სპეციალური ბეჭდით დამოწმების ადგილი.
13. თუ აღმოჩნდება, რომ საარჩევნო ბიულეტენი განკუთვნილია სხვა საარჩევნო უბნისთვის/ოლქისთვის ან იგი არ შეესაბამება მითითებულ რაოდენობას ან მას აქვს ბეჭდური ან სხვა სახის წუნი, ეს დაუყოვნებლივ უნდა ეცნობოს ზემდგომ საარჩევნო კომისიას, ხოლო შესაბამისი საარჩევნო კომისია უფლებამოსილია სათანადო აქტის საფუძველზე შემაჯამებელ ოქმში დააფიქსიროს ბიულეტენთა რეალური რაოდენობა.
14. (ამოღებულია - 22.12.2022, №2475).
15. საარჩევნო სუბიექტის არჩევნებიდან მოხსნის შემთხვევაში საარჩევნო ბიულეტენის გაცემისას ბიულეტენში საარჩევნო სუბიექტის სახელის/სახელწოდების გასწვრივ დაისმება შტამპი „არჩევნებიდან მოხსნილია“.
16. საარჩევნო ბიულეტენი სახელმწიფო საკუთრებაა. კენჭისყრის დღეს აკრძალულია კენჭისყრის შენობიდან მისი თვითნებური გატანა, წაღება ან განადგურება.
17. საარჩევნო ბიულეტენი იბეჭდება დამცავი ნიშნების მქონე ქაღალდზე, რომლის დაკვეთისა და შესყიდვის უფლება აქვს მხოლოდ ცესკოს.
18. ამ მუხლის მე-16 პუნქტით დადგენილი აკრძალვის დარღვევა, აგრეთვე ყალბი საარჩევნო ბიულეტენის გავრცელება და გამოყენება სისხლის სამართლის დანაშაულია და ისჯება კანონით დადგენილი წესით.
19. საუბნო საარჩევნო კომისია საარჩევნო ბიულეტენს/ბიულეტენებს და სპეციალურ კონვერტებს გასცემს ამომრჩეველთა სიის საფუძველზე, საქართველოს მოქალაქის პირადობის ელექტრონული მოწმობის (ID-ბარათის), საქართველოს მოქალაქის პირადობის მოქმედი არაელექტრონული (ინფორმაციის ელექტრონული მატარებლის არმქონე) მოწმობის ან საქართველოს მოქალაქის პასპორტის წარდგენის შემთხვევაში.
20. კენჭისყრის დღეს ყოველ ამომრჩეველზე გაიცემა ერთი სპეციალური კონვერტი და შესაბამისი რაოდენობის საარჩევნო ბიულეტენი.
21. საქართველოს პარლამენტის არჩევნების დროს ამომრჩეველს გადაეცემა არჩევნებისთვის განკუთვნილი საარჩევნო ბიულეტენი.
22. საარჩევნო ბიულეტენის (ბიულეტენების) გაცემას ამომრჩეველთა რეგისტრატორი კომისიის წევრი ამომრჩეველთა სიაში ხელმოწერით ადასტურებს.
23. ამომრჩეველი საარჩევნო ბიულეტენის (ბიულეტენების) მიღებას ამომრჩეველთა სიაში ხელმოწერით ადასტურებს.
მუხლი 64. ამომრჩეველთა მარკირება
1. ყველა საარჩევნო უბანში (გარდა ამ მუხლის მე-5 პუნქტით გათვალისწინებული შემთხვევებისა) ხორციელდება ამომრჩეველთა მარკირება, რაც ითვალისწინებს თვალით უხილავი და ადამიანის ჯანმრთელობისათვის უვნებელი ქიმიური საღებავის წასმას ამომრჩევლის მარჯვენა ხელის ცერა ან საჩვენებელი თითის ფრჩხილზე (აღნიშნული მოქმედების შესრულების შეუძლებლობის შემთხვევაში – მარჯვენა ხელის სხვა თითის ფრჩხილზე, ხოლო ამის შეუძლებლობისას – ასეთივე წესით მარცხენა ხელზე).
2. მარკირების შემოწმების პროცედურას ამომრჩეველი გადის კენჭისყრის ოთახში შესვლისას საარჩევნო კომისიის შესაბამის წევრთან, რომელიც სპეციალური ხელსაწყოთი აშუქებს მარკირების ადგილს და მას შემდეგ, რაც დარწმუნდება, რომ ამომრჩეველს მარკირება არ აქვს, აძლევს მას კენჭისყრაში მონაწილეობის უფლებას. თუ ხელსაწყომ გამოავლინა, რომ ამომრჩეველს უკვე აქვს მარკირება, მას აეკრძალება კენჭისყრაში მონაწილეობა და მისი ვინაობა შეიტანება ჩანაწერთა წიგნში.
3. ამომრჩეველი, რომელიც გაივლის მარკირების შემოწმების პროცედურას, გადაინაცვლებს სარეგისტრაციო მაგიდასთან, სადაც ამომრჩეველთა რეგისტრატორი განახორციელებს მის მარკირებას და იგი მიიღებს საარჩევნო ბიულეტენს (ბიულეტენებს). მარკირების პროცედურის გავლაზე უარის თქმის შემთხვევაში ამომრჩეველს არა აქვს კენჭისყრაში მონაწილეობის უფლება და მასზე საარჩევნო ბიულეტენი (ბიულეტენები) არ გაიცემა.
4. თუ საარჩევნო კომისიის წევრს, საარჩევნო უბანზე მყოფ დამკვირვებელს ან/და საარჩევნო სუბიექტის წარმომადგენელს ეჭვი გაუჩნდა მარკირების ან მისი შემოწმების პროცედურის გამო, იგი უფლებამოსილია მოითხოვოს ამ მუხლის მე-2 ან/და მე-3 პუნქტით გათვალისწინებული პროცედურის ხელახლა ჩატარება. ამ პირებს უფლება აქვთ, მოითხოვონ სათანადო რეაგირება მარკირების პროცედურის დარღვევის ნებისმიერ გამოვლინებაზე.
5. მარკირება არ გამოიყენება პენიტენციურ დაწესებულებებში, საავადმყოფოებსა და სხვა სტაციონარულ სამკურნალო დაწესებულებებში (ავადმყოფების მიმართ).
6. ამომრჩეველს, რომელმაც გაიარა მარკირების პროცედურა და მონაწილეობა მიიღო კენჭისყრაში, უფლება არა აქვს, იმავე ან სხვა საარჩევნო უბანში ხელახლა მიიღოს კენჭისყრაში მონაწილეობა.
7. ამ მუხლის მოთხოვნათა დამრღვევ პირს ეკისრება საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი პასუხისმგებლობა.
საქართველოს 2015 წლის 1 მაისის ორგანული კანონი №3562 - ვებგვერდი, 18.05.2015წ.
საქართველოს 2022 წლის 22 დეკემბრის ორგანული კანონი №2475 – ვებგვერდი, 29.12.2022წ.
1. თითოეული ამომრჩეველი ხმას აძლევს პირადად. დაუშვებელია ხმის მიცემა სხვა პირის ნაცვლად.
2. ხმის მიცემის პროცედურა ტარდება შემდეგი წესისა და თანამიმდევრობის დაცვით:
ა) კენჭისყრის ოთახში შესვლისას ამომრჩეველი გადის მარკირების შემოწმების პროცედურას. თუ ამომრჩეველი არ იქნება მარკირებული, მას მიეცემა კენჭისყრაში მონაწილეობის უფლება. კენჭისყრის ოთახში ამომრჩეველთა ნაკადის მომწესრიგებელი კომისიის წევრი კენჭისყრის ოთახში ამომრჩეველს შეუშვებს მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ იგი მას წარუდგენს საქართველოს მოქალაქის პირადობის ელექტრონულ მოწმობას (ID-ბარათს), საქართველოს მოქალაქის პირადობის მოქმედ არაელექტრონულ (ინფორმაციის ელექტრონული მატარებლის არმქონე) მოწმობას ან საქართველოს მოქალაქის პასპორტს და ამომრჩევლისთვის განკუთვნილ სარეგისტრაციო მაგიდასთან ორზე მეტი ამომრჩეველი არ იმყოფება;
ბ) კენჭისყრის ოთახში შესული ამომრჩეველი მიდის იმ სარეგისტრაციო მაგიდასთან, რომელსაც მიეკუთვნება ამომრჩეველთა სიაში შეტანილი მისი გვარის პირველი ასო, და ამომრჩეველთა რეგისტრატორ კომისიის წევრს წარუდგენს საქართველოს მოქალაქის პირადობის ელექტრონულ მოწმობას (ID-ბარათს), საქართველოს მოქალაქის პირადობის მოქმედ არაელექტრონულ (ინფორმაციის ელექტრონული მატარებლის არმქონე) მოწმობას ან საქართველოს მოქალაქის პასპორტს. ამომრჩეველთა რეგისტრატორი კომისიის წევრი ამოწმებს წარდგენილ დოკუმენტში აღნიშნული ამომრჩევლის სარეგისტრაციო მონაცემების ამომრჩეველთა სიაში არსებულ მონაცემებთან შესაბამისობას და ამ ამომრჩევლის სახისა და წარდგენილ დოკუმენტსა და ამომრჩეველთა სიაში არსებული ფოტოსურათების ერთმანეთთან შესაბამისობას. შესაბამისობის დადასტურების შემთხვევაში ამომრჩეველთა რეგისტრატორი კომისიის წევრი ახორციელებს ამომრჩევლის მარკირებას და ხელს აწერს ამომრჩეველთა სიის სათანადო გრაფაში, რის შემდეგაც ამომრჩეველი ხელმოწერით ადასტურებს საარჩევნო ბიულეტენის/ბიულეტენების მიღებას. საარჩევნო ბიულეტენის/ბიულეტენების გაცემისას ამომრჩეველთა რეგისტრატორი კომისიის წევრი ხელს აწერს მის/მათ წინა გვერდზე სათანადო გრაფაში და ბიულეტენს/ბიულეტენებს სპეციალური ბეჭდით ამოწმებს;
გ) საარჩევნო ბიულეტენის (ბიულეტენების) დამოწმების შემდეგ ამომრჩეველი შედის ფარული კენჭისყრის კაბინაში და ავსებს ბიულეტენს (ბიულეტენებს) ამ კანონით დადგენილი წესით. საარჩევნო ბიულეტენის (ბიულეტენების) შევსების შემდეგ ამომრჩეველმა იგი (ისინი) ისე უნდა დაკეცოს, რომ არ ჩანდეს, ვის მისცა ხმა;
დ) დაკეცილი საარჩევნო ბიულეტენით (ბიულეტენებით) ამომრჩეველი მიდის განცალკევებით მდგარ მაგიდასთან, საიდანაც დამოუკიდებლად იღებს სპეციალურ კონვერტს და მასში ათავსებს ბიულეტენს (ბიულეტენებს). მხოლოდ ამომრჩეველია უფლებამოსილი, საარჩევნო ბიულეტენი (ბიულეტენები) მოათავსოს სპეციალურ კონვერტში. საარჩევნო კომისიის წევრს არა აქვს უფლება, გახსნას შევსებული საარჩევნო ბიულეტენი (ბიულეტენები) ან სხვაგვარად დაარღვიოს კენჭისყრის ფარულობა;
ე) საარჩევნო ყუთთან ერთდროულად ერთზე მეტი ამომრჩევლის მისვლა არ შეიძლება;
ვ) საარჩევნო ყუთთან მუდმივად უნდა იმყოფებოდეს საარჩევნო ყუთისა და სპეციალური კონვერტების ზედამხედველი კომისიის წევრი. მას დახურული უნდა ჰქონდეს კონვერტის ჩასაგდები ჭრილი, რომელიც უნდა გახსნას მხოლოდ მას შემდეგ, რაც დარწმუნდება, რომ ამომრჩეველს ხელში მხოლოდ ერთი კონვერტი აქვს;
ზ) კენჭისყრის დასრულების შემდეგ ილუქება საარჩევნო ყუთში სპეციალური კონვერტის ჩასაგდები ჭრილი.
2 1. თუ ამ მუხლის მე-2 პუნქტის „ბ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული შემოწმებისას დადასტურდა, რომ წარდგენილ დოკუმენტში/დოკუმენტებში აღნიშნული ამომრჩევლის სარეგისტრაციო მონაცემები (გარდა ფოტოსურათისა) შეესაბამება ამომრჩეველთა სიაში არსებულ მონაცემებს, მაგრამ ამომრჩეველთა რეგისტრატორმა ამ ამომრჩევლის სახე და წარდგენილ დოკუმენტში ან ამომრჩეველთა სიაში არსებული ფოტოსურათი ერთმანეთთან შეუსაბამოდ მიიჩნია, იგი მიმართავს საუბნო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარეს, რომელიც ამ მუხლის 2 2 პუნქტით დადგენილი პროცედურის შესრულების შემდეგ ამომრჩეველს მისცემს კენჭისყრაში მონაწილეობის უფლებას.
22. თუ საუბნო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარემ:
ა) დაადასტურა ამ მუხლის 21 პუნქტში აღნიშნული შეუსაბამობა, საუბნო საარჩევნო კომისიის მდივანი ჩანაწერთა წიგნში საამისოდ განკუთვნილ გვერდზე აკეთებს ჩანაწერს, რომელშიც აღნიშნავს შეუსაბამობის ფაქტს, ამომრჩევლის სახელს, გვარს და ამომრჩეველთა სიაში მის რიგით ნომერს. ეს ჩანაწერი დასტურდება საუბნო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარისა და კომისიის მდივნის ხელმოწერებით. საუბნო საარჩევნო კომისიის მდივანი ჩანაწერთა წიგნს დაურთავს ამომრჩევლის მიერ წარდგენილი დოკუმენტის ფოტოასლს, რომელსაც დაამოწმებს თავისი ხელმოწერით;
ბ) არ დაადასტურა ამ მუხლის 21 პუნქტში აღნიშნული შეუსაბამობა, მაგრამ მას არ დაეთანხმა ამომრჩეველთა რეგისტრატორი, რომელმაც გამოავლინა შეუსაბამობა, ჩანაწერთა წიგნში საამისოდ განკუთვნილ გვერდზე იგი ჩაწერს თავის განსაკუთრებულ აზრს და ხელს მოაწერს, რის შემდეგაც საუბნო საარჩევნო კომისიის მდივანი იქვე ჩაწერს ამომრჩევლის სახელს, გვარს და ამომრჩეველთა სიაში მის რიგით ნომერს და ჩანაწერს თავისი ხელმოწერით დაადასტურებს. საუბნო საარჩევნო კომისიის მდივანი ჩანაწერთა წიგნს დაურთავს ამომრჩევლის მიერ წარდგენილი დოკუმენტის ფოტოასლს, რომელსაც დაამოწმებს თავისი ხელმოწერით.
3. საარჩევნო ბიულეტენის შევსებისას აკრძალულია სხვა პირის დასწრება. ამომრჩეველს, რომელსაც არ შეუძლია დამოუკიდებლად შეავსოს საარჩევნო ბიულეტენი, უფლება აქვს, ფარული კენჭისყრის კაბინაში დასახმარებლად მიიწვიოს ნებისმიერი პირი, გარდა:
ა) საარჩევნო კომისიის წევრისა;
ბ) კანდიდატისა;
გ) საარჩევნო სუბიექტის წარმომადგენლისა;
დ) დამკვირვებლისა;
ე) პრესისა და მასობრივი ინფორმაციის სხვა საშუალებების წარმომადგენლისა.
4. თუ ამომრჩეველს ან საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრს გაუფუჭდა საარჩევნო ბიულეტენი ან სპეციალური კონვერტი, მან ეს უნდა აცნობოს საუბნო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარეს, უნდა ჩააბაროს გაფუჭებული საარჩევნო ბიულეტენი/სპეციალური კონვერტი და მიიღოს ახალი. გაფუჭებულ საარჩევნო ბიულეტენს/სპეციალურ კონვერტს ამომრჩევლის თანდასწრებით ჩამოეჭრება კუთხე, დაეწერება „გაფუჭებულია“, ხელს მოაწერს საუბნო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარე და იგი ცალკე შეინახება.
5. საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრებსა და კენჭისყრის შენობაში ყოფნის უფლების მქონე პირებს უფლება აქვთ, ამომრჩეველს ფარული კენჭისყრის კაბინაში შესვლამდე და სპეციალურ კონვერტში ბიულეტენის (ბიულეტენების) ჩადებამდე მოსთხოვონ, უჩვენოს, რომ მას ხელში მხოლოდ ამ კანონით დადგენილი რაოდენობის საარჩევნო ბიულეტენი და სპეციალური კონვერტი აქვს. ამომრჩეველი ვალდებულია შეასრულოს ეს მოთხოვნა.
6. საუბნო საარჩევნო კომისიის მდივანი ვალდებულია კენჭისყრის დღეს ორჯერ, 12 საათსა და 17 საათზე, გადათვალოს ამომრჩეველთა სიაში კენჭისყრის მონაწილე ამომრჩეველთა ხელმოწერების რაოდენობა და ეს რიცხვი შესაბამისი დროის მინიშნებით შეიტანოს საუბნო საარჩევნო კომისიის სადემონსტრაციო ოქმსა და ჩანაწერთა წიგნში.
7. თუ კენჭისყრის დროს დაირღვა საარჩევნო ყუთის ლუქის მთლიანობა, საუბნო საარჩევნო კომისია აჩერებს კენჭისყრის პროცესს და განკარგულებით იღებს გადაწყვეტილებას საარჩევნო ყუთის ხელახლა დალუქვისა და კენჭისყრის გაგრძელების თაობაზე.
8. კენჭისყრის შენობა იკეტება 20 საათზე. ამ დროისათვის რიგში მდგომ ამომრჩევლებს შეუძლიათ ხმის მიცემა, რისთვისაც საუბნო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარის დავალებით კომისიის ერთ-ერთი წევრი აღრიცხავს რიგში მდგომ ამომრჩეველთა გვარებსა და სახელებს, მათ რაოდენობას აცნობებს საუბნო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარეს, ხოლო კომისიის მდივანი ჩანაწერთა წიგნში აღნიშნავს რიგში მდგომ ამომრჩეველთა რაოდენობას. საუბნო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარე აცხადებს, რომ კენჭისყრაში მონაწილეობა მხოლოდ რიგში მდგომ ამომრჩევლებს შეუძლიათ.
9. კენჭისყრის შენობის დაკეტვის შემდეგ გამონაკლის შემთხვევაში შექმნილი საუბნო საარჩევნო კომისიის უფლებამოსილ პირებს საოლქო საარჩევნო კომისიის მიერ წინასწარ განსაზღვრული საარჩევნო უბნის კენჭისყრის შენობაში შეაქვთ გამონაკლის შემთხვევაში შექმნილი საარჩევნო უბნის საარჩევნო ყუთი და საარჩევნო დოკუმენტაცია.
მუხლი 66. გადასატანი საარჩევნო ყუთის მეშვეობით ხმის მიცემა
1. გადასატანი საარჩევნო ყუთის მეშვეობით კენჭისყრის პროცედურა იწყება კენჭისყრის დღის 9 საათიდან და სრულდება 19 საათზე. გადასატანი საარჩევნო ყუთი საარჩევნო უბანში უნდა დაბრუნდეს არა უგვიანეს 20 საათისა.
2. გადასატანი საარჩევნო ყუთის მეშვეობით ხმის მიცემის უფლება აქვთ ამ კანონის 33-ე მუხლით განსაზღვრულ პირებს.
3. კენჭისყრის დღის 9 საათიდან საუბნო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარე გადასატანი საარჩევნო ყუთის თანმხლებ საარჩევნო კომისიის წევრებს გადასცემს გადასატანი საარჩევნო ყუთის სიას, სპეციალურ კონვერტებს და ამომრჩეველთა რეგისტრატორის მიერ ხელმოწერითა და სპეციალური ბეჭდით დამოწმებულ საჭირო რაოდენობის საარჩევნო ბიულეტენებს.
4. ამომრჩეველთა ადგილსამყოფლის მიხედვით კენჭისყრის ჩატარებაში მონაწილეობენ წილისყრით გამოვლენილი საუბნო საარჩევნო კომისიის 2 წევრი და კენჭისყრის შენობაში ყოფნის უფლების მქონე პირები თავიანთი სურვილისამებრ.
5. გადასატანი საარჩევნო ყუთის მეშვეობით ხმის მიცემისას ავტომანქანის გამოყენების შემთხვევაში საუბნო საარჩევნო კომისია ვალდებულია გამოყოს ადგილი ავტომანქანაში კენჭისყრის შენობაში ყოფნის უფლების მქონე პირთაგან წილისყრით გამოვლენილი 2 მეთვალყურისათვის.
6. ამომრჩეველი (გარდა ამ კანონის 33-ე მუხლის პირველი პუნქტის „დ“ ქვეპუნქტში მითითებული პირებისა) გადასატანი საარჩევნო ყუთის მეშვეობით ხმას აძლევს იმ შემთხვევაში, თუ მისი ფაქტობრივი ადგილსამყოფელი იმ საარჩევნო უბნის ტერიტორიას მიეკუთვნება, სადაც ის არის რეგისტრირებული.
7. ამომრჩეველთა ადგილსამყოფლის მიხედვით კენჭისყრის ჩასატარებლად გამოიყენება ერთი გამჭვირვალე გადასატანი საარჩევნო ყუთი. საუბნო საარჩევნო კომისიის მდივანი ჩანაწერთა წიგნში აღნიშნავს, რამდენი საარჩევნო ბიულეტენი და სპეციალური კონვერტი გადაეცა გადასატანი საარჩევნო ყუთის თანმხლებ საარჩევნო კომისიის წევრებს. კენჭისყრის დასრულების შემდეგ გადასატან საარჩევნო ყუთში არსებული და გამოუყენებელი საარჩევნო ბიულეტენებისა და სპეციალური კონვერტების რაოდენობები შეჯამდება შედარების მიზნით. აღნიშნული პროცედურის დასრულების შემდეგ დარჩენილ გამოუყენებელ საარჩევნო ბიულეტენებსა და სპეციალურ კონვერტებს ჩამოეჭრება კუთხე, დაეწერება „გაფუჭებულია“, ხელს მოაწერს საუბნო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარე და ისინი ცალკე შეინახება. ხმის გადასატანი საარჩევნო ყუთის მეშვეობით მიცემის პროცესზე ვრცელდება ყველა პროცედურა, რომლებიც დაკავშირებულია საარჩევნო უბანზე ხმის მიცემასა და ამომრჩევლის მარკირებასთან. ამასთანავე, იდენტურია წარმომადგენლისა და დამკვირვებლის უფლებამოსილებები.
8. თუ მუნიციპალიტეტის ორგანოთა არჩევნების დროს ამ კანონის 33-ე მუხლით გათვალისწინებულ შემთხვევებში ამომრჩევლის რეგისტრაციის ადგილი და ამომრჩევლის ფაქტობრივი ადგილსამყოფელი ერთსა და იმავე ადგილობრივ საარჩევნო ოლქს მიეკუთვნება, ამომრჩეველს ეძლევა პროპორციული და მაჟორიტარული საარჩევნო სისტემებით ჩატარებულ არჩევნებში მონაწილეობის უფლება და მასზე გაიცემა შესაბამისი საარჩევნო ბიულეტენი და სპეციალური კონვერტი. წინააღმდეგ შემთხვევაში ამომრჩეველს (გარდა ამ კანონის 33-ე მუხლის პირველი პუნქტის „დ“ ქვეპუნქტში მითითებული პირებისა) ეძლევა მხოლოდ პროპორციული საარჩევნო სისტემით ჩატარებულ არჩევნებში მონაწილეობის უფლება.
9. ამ მუხლის მე-8 პუნქტით გათვალისწინებულ კენჭისყრის პროცედურას ატარებს ის საუბნო საარჩევნო კომისია, რომლის ტერიტორიაზედაც მდებარეობს სამხედრო ნაწილი, საავადმყოფო ან სხვა სტაციონარული სამკურნალო დაწესებულება ან თავისუფლების აღკვეთის ადგილი, რომელშიც იმყოფება ამომრჩეველი.
10. გადასატანი საარჩევნო ყუთის ჭრილი კენჭისყრის დამთავრებისას ილუქება იმგვარად, რომ შეუძლებელი იყოს ლუქის დაზიანების გარეშე მისი გახსნა.
11. კენჭისყრის დღეს სხვა სახელმწიფოში მყოფი ამომრჩევლებისთვის გადასატანი საარჩევნო ყუთის მეშვეობით კენჭისყრის პროცედურა არ ტარდება.
მუხლი 67. საარჩევნო ყუთის გახსნამდე ჩასატარებელი პროცედურები
1. კენჭისყრის დამთავრების შემდეგ საუბნო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარე ამ კანონის 61-ე მუხლის მე-2 პუნქტის „გ“ ქვეპუნქტით დადგენილი წესით წილისყრით შეარჩევს არანაკლებ 3 მთვლელს, ხოლო დამკვირვებლები თავიანთი შემადგენლობიდან ურთიერთშეთანხმებით შეარჩევენ არაუმეტეს 2 მეთვალყურეს (თუ დამკვირვებლები ვერ შეთანხმდებიან, მათგან 2 მეთვალყურეს წილისყრით გამოავლენს საუბნო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარე).
2. საარჩევნო უბანზე მყოფი წარმომადგენლებისაგან კომისიის თავმჯდომარე წილისყრით გამოავლენს არა უმეტეს 2 წარმომადგენელს, რომლებიც კომისიის წევრთაგან წილისყრით გამოვლენილ მთვლელებთან ერთად მონაწილეობენ ნამდვილი ან/და ბათილი საარჩევნო ბიულეტენების დათვლის პროცესში. ამასთანავე, ამ წარმომადგენელთა წილისყრაში არ მონაწილეობენ იმ საარჩევნო სუბიექტების წარმომადგენლები, რომელთა მიერ დანიშნული კომისიის წევრებიც წილისყრით გამოვლენილი მთვლელები არიან.
3. მთვლელები თანამიმდევრულად ითვლიან ამომრჩეველთა ერთიანი და სპეციალური სიებისა და გადასატანი საარჩევნო ყუთის სიის მიხედვით კენჭისყრაში მონაწილე ამომრჩეველთა საერთო რაოდენობას. შედეგები საუბნო საარჩევნო კომისიის მდივანს დაუყოვნებლივ შეაქვს სადემონსტრაციო ოქმსა და ჩანაწერთა წიგნში, რის შემდეგაც ცალ-ცალკე შეფუთავს და დალუქავს ამომრჩეველთა ერთიან, სპეციალურ და გადასატანი საარჩევნო ყუთის სიებს.
4. გამოუყენებელ საარჩევნო ბიულეტენებს კომისიის მდივანი ჩამოაჭრის კუთხეს. გამოუყენებელი და გაფუჭებული საარჩევნო ბიულეტენები იკვრება ცალ-ცალკე პაკეტებად. თითოეულ პაკეტზე უნდა მიეთითოს საარჩევნო უბნის დასახელება და ნომერი, საარჩევნო ბიულეტენების სახე.
5. პაკეტები უნდა დაილუქოს და მათ ხელი უნდა მოაწერონ მთვლელებმა და საუბნო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარემ.
5 1. ზემოაღნიშნული პროცედურების დასრულებისთანავე საუბნო საარჩევნო კომისიის მდივანი აღრიცხავს ამ კანონის 65-ე მუხლის 2 2 პუნქტით გათვალისწინებულ შემთხვევათა რაოდენობას, ჩანაწერთა წიგნისთვის დართული დოკუმენტების რაოდენობას და შესაბამის მონაცემებს შეიტანს ჩანაწერთა წიგნში, რის შემდეგაც შეფუთავს და დალუქავს ამ დოკუმენტებს, პაკეტზე მიუთითებს საარჩევნო უბნის ნომერს, დოკუმენტების სახეობას და ხელს მოაწერს დალუქულ პაკეტს.
6. გამონაკლის შემთხვევაში შექმნილ საარჩევნო უბანში კენჭისყრის პროცედურა ტარდება ზოგადი პროცედურების დაცვით. კენჭისყრის დასრულების შემდეგ გამონაკლის შემთხვევაში შექმნილი საუბნო საარჩევნო კომისია ლუქავს საარჩევნო ყუთის ჭრილს, ამომრჩეველთა სიას, გამოუყენებელ და გაფუჭებულ საარჩევნო ბიულეტენებს. საარჩევნო ყუთი, ამომრჩეველთა სია, დალუქული გამოუყენებელი და გაფუჭებული საარჩევნო ბიულეტენები დაუყოვნებლივ გადაეცემა საოლქო საარჩევნო კომისიის მიერ გამოცემული განკარგულების საფუძველზე წინასწარ განსაზღვრულ საარჩევნო უბანს (ძირითადი საარჩევნო უბანი).
7. ძირითადი საარჩევნო უბანი ამ მუხლის მე-8 პუნქტით დადგენილი წესის მიხედვით ხსნის გამონაკლის შემთხვევაში შექმნილი საარჩევნო უბნის საარჩევნო ყუთს და მასში არსებულ სპეციალურ კონვერტებსა და საარჩევნო ბიულეტენებს შეურევს ძირითად საარჩევნო უბანზე არსებულ სპეციალურ კონვერტებსა და საარჩევნო ბიულეტენებს.
8. გამონაკლის შემთხვევაში შექმნილი საარჩევნო უბნის საარჩევნო ყუთი იხსნება მას შემდეგ, რაც გაიხსნება ძირითადი საარჩევნო უბნის გადასატანი და ძირითადი საარჩევნო ყუთები. ძირითადი საარჩევნო უბნისა და გამონაკლის შემთხვევაში შექმნილი საარჩევნო უბნის შედეგები ფორმდება ერთი შემაჯამებელი ოქმით.
9. ამ მუხლის მე-5 და 51 პუნქტებით დადგენილი მოთხოვნების შეუსრულებლობისთვის პასუხისმგებლობა ეკისრება საუბნო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარეს.
საქართველოს 2012 წლის 28 ივნისის ორგანული კანონი №6571 – ვებგვერდი, 28.06.2012წ.
მუხლი 68. საარჩევნო ყუთის გახსნა
1. საუბნო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარე საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრებისა და კენჭისყრის შენობაში ყოფნის უფლების მქონე პირთა თანდასწრებით ამოწმებს საარჩევნო ყუთზე ლუქის მთლიანობას.
2. თუ ლუქის მთლიანობა დარღვეული აღმოჩნდა, მაგრამ საუბნო საარჩევნო კომისია მიიჩნევს, რომ ამას არ გამოუწვევია ამ კანონის მოთხოვნათა დარღვევა, საუბნო საარჩევნო კომისიის განკარგულებით გრძელდება კენჭისყრის შედეგების შეჯამების პროცედურა. წინააღმდეგ შემთხვევაში საარჩევნო ყუთი ილუქება და საუბნო საარჩევნო კომისიის განკარგულება და დალუქული საარჩევნო ყუთი დაუყოვნებლივ გადაეცემა ზემდგომ საოლქო საარჩევნო კომისიას.
3. მთვლელებს განცალკევებით მდგარ მაგიდაზე გადააქვთ საარჩევნო ყუთები და ადგილს ისე იკავებენ, რომ მოპირდაპირე მხარეს, ორი მეტრის დაშორებით იმყოფებოდნენ საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრები და კენჭისყრის შენობაში ყოფნის უფლების მქონე პირები. ამ მთვლელების გვერდით დგება დამკვირვებელთაგან გამოვლენილი ორი მეთვალყურე და ორი წარმომადგენელი.
4. საუბნო საარჩევნო კომისია თავდაპირველად ხსნის გადასატან საარჩევნო ყუთს. მთვლელები გადასატან საარჩევნო ყუთში არსებულ სპეციალურ კონვერტებს ათავსებენ მაგიდაზე, ამოწმებენ გადასატან საარჩევნო ყუთში საკონტროლო ფურცლის არსებობას და მას უდარებენ საუბნო საარჩევნო კომისიაში შედარების მიზნით შენახულ საკონტროლო ფურცელს. თუ საკონტროლო ფურცლებს შორის განსხვავება გამოვლინდა ან გადასატან საარჩევნო ყუთში საკონტროლო ფურცელი არ აღმოჩნდა, ყველა სპეციალური კონვერტი და საარჩევნო ბიულეტენი შეიკვრება პაკეტად, დაეწერება „ბათილია“ და საარჩევნო უბანში კენჭისყრისა და ხმის დათვლის პროცედურების დასრულების შემდეგ გადაეცემა ზემდგომ საოლქო საარჩევნო კომისიას. აღნიშნული პროცედურის დასრულების შემდეგ მთვლელები ხსნიან ძირითად საარჩევნო ყუთს.
5. მთვლელები ძირითად საარჩევნო ყუთში არსებულ სპეციალურ კონვერტებსა და საარჩევნო ბიულეტენებს ათავსებენ განცალკევებით მდგომ მაგიდაზე, ამოწმებენ ძირითად საარჩევნო ყუთში საკონტროლო ფურცლის არსებობას და მას უდარებენ საუბნო საარჩევნო კომისის თავმჯდომარის მიერ შენახულ საკონტროლო ფურცელს. თუ საკონტროლო ფურცლებს შორის განსხვავება გამოვლინდა ან ძირითად საარჩევნო ყუთში საკონტროლო ფურცელი არ აღმოჩნდა, ყველა სპეციალური კონვერტი და საარჩევნო ბიულეტენი შეიფუთება, დაილუქება, შედგება სათანადო ოქმი და დაუყოვნებლივ გადაეცემა ზემდგომ საოლქო საარჩევნო კომისიას. თუ ყველაფერი წესრიგში აღმოჩნდა, მთვლელები ერთმანეთში ურევენ ძირითადი და გადასატანი საარჩევნო ყუთებიდან გადმოყრილ სპეციალურ კონვერტებს და იწყებენ საარჩევნო ბიულეტენების დათვლას.
1. საუბნო საარჩევნო კომისია საარჩევნო ბიულეტენებს ითვლის შემდეგი წესის დაცვით:
ა) პირველი მთვლელი სპეციალური კონვერტიდან იღებს საარჩევნო ბიულეტენს, აცხადებს, ვისთვისაა მიცემული ხმა, და ერთი სახის საარჩევნო ბიულეტენს გადასცემს მეორე მთვლელს, მეორე სახისას – მესამე მთვლელს და ა. შ., ხოლო სპეციალურ კონვერტს დებს ცალკე. მთვლელები საარჩევნო ბიულეტენებს აწყობენ ცალ-ცალკე, თითოეული საარჩევნო სუბიექტისათვის მიცემული ხმების შესაბამისად;
ბ) ცალკე ეწყობა დაუდგენელი ნიმუშის და მთვლელების მიერ ბათილად მიჩნეული საარჩევნო ბიულეტენები, ცალკე – ის საარჩევნო ბიულეტენები, რომელთა ნამდვილობაც საეჭვოდ იქნა მიჩნეული.
2. დამკვირვებელთაგან გამოვლენილი ერთი მეთვალყურე დგება ამ მუხლის პირველი პუნქტის „ა“ ქვეპუნქტში აღნიშნულ მეორე მთვლელთან, ხოლო მეორე მეთვალყურე – იმავე ქვეპუნქტში აღნიშნულ მესამე მთვლელთან. მათ უფლება აქვთ, დააკვირდნენ დათვლის მთელ პროცედურას, მიუთითონ შეცდომაზე, მოითხოვონ შეცდომის გასწორება, ხოლო მოთხოვნის შეუსრულებლობის შემთხვევაში გაასაჩივრონ საუბნო საარჩევნო კომისიის მოქმედება ზემდგომ საოლქო საარჩევნო კომისიაში, შემდეგ კი – სასამართლოში. კენჭისყრის შენობაში ყოფნის უფლების მქონე პირებს უფლება აქვთ, მიუთითონ მთვლელს, ცალკე გადადოს ის საარჩევნო ბიულეტენები, რომელთა ნამდვილობაც საეჭვოდ იქნა მიჩნეული.
3. დადგენილი ნიმუშის საარჩევნო ბიულეტენი მხოლოდ იმ შემთხვევაში მიიჩნევა ბათილად, თუ:
ა) საარჩევნო ბიულეტენი დამოწმებული არ არის ამომრჩეველთა რეგისტრატორის ხელმოწერითა და სპეციალური ბეჭდით;
ბ) შეუძლებელია იმის დადგენა, რომელ საარჩევნო სუბიექტს მისცა ხმა ამომრჩეველმა;
გ) სპეციალურ კონვერტში აღმოჩნდა დადგენილ რაოდენობაზე მეტი საარჩევნო ბიულეტენი;
დ) სპეციალური კონვერტი არ არის დადგენილი ნიმუშისა;
ე) საარჩევნო ბიულეტენი საარჩევნო ყუთში აღმოჩნდა სპეციალური კონვერტის გარეშე;
ვ) საარჩევნო ბიულეტენი განკუთვნილი იყო სხვა საარჩევნო უბნისათვის.
4. ამომრჩევლის მიერ ნების გამოვლენის შემდეგ საარჩევნო ბიულეტენში ნებისმიერი ფორმით შესწორების, ცვლილების ან დამატების შეტანა იწვევს პასუხისმგებლობას საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით.
5. ყველა საარჩევნო ბიულეტენის დახარისხების შემდეგ მოწმდება ის საარჩევნო ბიულეტენები, რომელთა ნამდვილობაც საეჭვოდ იქნა მიჩნეული. თითოეული საარჩევნო ბიულეტენის ნამდვილობის საკითხს კენჭისყრით წყვეტს საუბნო საარჩევნო კომისია. ნამდვილად მიჩნეული საარჩევნო ბიულეტენი ემატება ნამდვილად მიჩნეული საარჩევნო ბიულეტენების დასტას, ხოლო ბათილად მიჩნეული საარჩევნო ბიულეტენი – ბათილად მიჩნეული საარჩევნო ბიულეტენების დასტას.
6. ამ მუხლის მე-5 პუნქტში აღნიშნული პროცედურის დასრულების შემდეგ ითვლება ბათილად მიჩნეული საარჩევნო ბიულეტენები და მათ ეწერება „ბათილია“; ეს ბიულეტენები იკვრება პაკეტად, რომელსაც ხელს აწერენ მთვლელები და საუბნო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარე, და მათ რაოდენობას საუბნო საარჩევნო კომისიის მდივანი დაუყოვნებლივ აღნიშნავს სადემონსტრაციო ოქმსა და ჩანაწერთა წიგნში; სხვა საარჩევნო უბნისათვის განკუთვნილი ბათილი საარჩევნო ბიულეტენები ცალკე პაკეტად იკვრება და მათი რაოდენობა აღინიშნება მხოლოდ ჩანაწერთა წიგნში.
7. საარჩევნო ბიულეტენების ყოველი პაკეტი უნდა შეიფუთოს და დაილუქოს შესაბამისი ზომის კონვერტში. შეკვრას უნდა დაეწეროს საარჩევნო უბნის ნომერი, საარჩევნო ბიულეტენების სახე და რაოდენობა.
8. ამ მუხლის მე-7 პუნქტში აღნიშნული პროცედურის დასრულების შემდეგ ითვლება თითოეული საარჩევნო სუბიექტისათვის მიცემულ ხმათა რაოდენობა და საარჩევნო ბიულეტენები იკვრება ამავე მუხლის მე-9 პუნქტში აღწერილი წესით. თითოეული საარჩევნო სუბიექტის კუთვნილი საარჩევნო ბიულეტენების დასტა ცალკე უნდა შეიფუთოს და დაილუქოს. საარჩევნო სუბიექტების მიერ მიღებულ ხმათა რაოდენობა საუბნო საარჩევნო კომისიის მდივანს დაუყოვნებლივ შეაქვს სადემონსტრაციო ოქმსა და ჩანაწერთა წიგნში.
9. ყოველი 10 საარჩევნო ბიულეტენი იკვრება ლითონის შემკერით და ყოველ შეკვრას, როგორც სრულს, ისე არასრულს, ზემოდან ეწერება შეკრული საარჩევნო ბიულეტენების რაოდენობა. ეს შეკვრები, თავის მხრივ, იკვრება ცალკე დასტად. საარჩევნო ბიულეტენების შეკვრების დასტას უნდა ეწეროს საარჩევნო უბნის დასახელება და ნომერი, საარჩევნო სუბიექტის (საარჩევნო სუბიექტების) შესახებ მონაცემები (დასახელება; სახელი და გვარი) და მის (მათ) მიერ მიღებული ხმების რაოდენობა, აგრეთვე ამ დასტაში ჩადებული საარჩევნო ბიულეტენების რაოდენობა. ამ მოთხოვნის შეუსრულებლობისთვის პასუხისმგებლობა ეკისრება საუბნო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარეს.
საქართველოს 2021 წლის 28 ივნისის ორგანული კანონი №703 – ვებგვერდი, 29.06.2021წ.
მუხლი 70. კენჭისყრისა და არჩევნების შედეგების შემაჯამებელი ოქმები
1. კენჭისყრისა და არჩევნების შედეგები აისახება ცესკოს, საოლქო და საუბნო საარჩევნო კომისიების კენჭისყრისა და არჩევნების შედეგების შემაჯამებელ ოქმებში.
2. შემაჯამებელი ოქმი არის კენჭისყრისა და არჩევნების შედეგების დამადასტურებელი ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტი. შემაჯამებელ ოქმს და ამ კანონით დადგენილი წესით დამოწმებულ მის ასლს ერთნაირი იურიდიული ძალა აქვს.
3. აკრძალულია შემაჯამებელ ოქმში შეტანილი მონაცემების გადასწორება. ასეთი შემაჯამებელი ოქმის ბათილობის საკითხს განიხილავს ზემდგომი საარჩევნო კომისია. შემაჯამებელ ოქმში შეტანილი მონაცემების გადასწორება იწვევს შესაბამისი საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარისა და შესაბამისი საარჩევნო კომისიის მდივნის პასუხისმგებლობას ამ კანონით დადგენილი წესით.
4. თუ შემაჯამებელი ოქმის შევსებისას შეცდომა იქნა დაშვებული, მის გამოსასწორებლად შემაჯამებელ ოქმში შესაბამისი მონაცემის გასწვრივ მაშინვე კეთდება წარწერა „შესწორებულია“. საარჩევნო კომისიამ უნდა შეადგინოს შესწორების ოქმი, რომელშიც აღინიშნება შემაჯამებელ ოქმში შეტანილი მონაცემის შესწორება და ამ ოქმის შედგენის თარიღი და დრო. საარჩევნო კომისიის სხდომაზე დამსწრე კომისიის ყველა წევრი ვალდებულია ხელი მოაწეროს შესწორების ოქმს. შესწორების ოქმს დაესმება საარჩევნო კომისიის ბეჭედი, გატარდება ჩანაწერთა წიგნში და დაერთვება იმ შემაჯამებელ ოქმს, რომელში შეტანილი მონაცემიც შესწორდა.
41. ამ კანონის 71-ე მუხლის მე-13 პუნქტით გათვალისწინებული საუბნო საარჩევნო კომისიის ბეჭდის დალუქვისა და მასზე კომისიის ყველა წევრის მიერ ხელის მოწერის შემდეგ აკრძალულია კენჭისყრის შედეგების შემაჯამებელი ოქმის შესწორების ოქმის შედგენა.
5. თითოეული სახის შემაჯამებელი ოქმი (საუბნო საარჩევნო კომისიის კენჭისყრის შედეგების შემაჯამებელი ოქმები და საოლქო საარჩევნო კომისიის კენჭისყრისა და არჩევნების შედეგების შემაჯამებელი ოქმები) ინომრება ინდივიდუალური ნომრით, რომელიც არ შეიძლება მეორდებოდეს.
6. შემაჯამებელი ოქმები ზუსტად აღირიცხება. მათ დაბეჭდვას უზრუნველყოფს ცესკო. ოქმები იბეჭდება ცესკოს მიერ უფლებამოსილ პირთა და დამკვირვებელთა მუდმივი მეთვალყურეობით. მათი დაბეჭდვის დაკვეთის შემსრულებელი პირადად აგებს პასუხს, რომ დაბეჭდილი და ცესკოსთვის გადაცემული ოქმების რაოდენობა ზუსტად შეესაბამებოდეს დაკვეთილი ოქმების რაოდენობას, რომ მასთან არ დაიბეჭდოს და არ გავრცელდეს ზედმეტი ოქმები.
7. საარჩევნო კომისიაში ოქმების შენახვასა და დანიშნულებისამებრ გაცემაზე პასუხისმგებელია საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარე.
8. საოლქო საარჩევნო კომისია საუბნო საარჩევნო კომისიას გადასცემს საარჩევნო უბანში კენჭისყრის შედეგების თითოეული სახის შემაჯამებელ ოქმს.
9. შემაჯამებელი ოქმები იბეჭდება დამცავი ნიშნების მქონე ქაღალდზე, რომლის დაკვეთისა და შესყიდვის უფლება აქვს მხოლოდ ცესკოს.
10. შემაჯამებელი ოქმი იბეჭდება ქართულ ენაზე, აფხაზეთში − აფხაზურ ენაზე, ხოლო იმ საარჩევნო ოლქებისთვის, რომლებისთვისაც საარჩევნო ბიულეტენი იბეჭდება ადგილობრივი მოსახლეობისათვის გასაგებ სხვა ენაზედაც, შემაჯამებელი ოქმი შეიძლება დაიბეჭდოს შესაბამის ენაზედაც.
საქართველოს 2016 წლის 22 ივნისის ორგანული კანონი №5438 - ვებგვერდი, 12.07.2016წ.
საქართველოს 2021 წლის 28 ივნისის ორგანული კანონი №703 – ვებგვერდი, 29.06.2021წ.
მუხლი 71. საუბნო საარჩევნო კომისიის მიერ კენჭისყრის შედეგების შემაჯამებელი ოქმის შედგენა
1. ამ მუხლის მე-3 პუნქტში აღნიშნული ყველა მონაცემის დადგენისთანავე საუბნო საარჩევნო კომისიის მდივანი არსებული მონაცემების მიხედვით საუბნო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარესთან შეთანხმებით ავსებს კენჭისყრის შედეგების თითოეული სახის შემაჯამებელ ოქმს.
2. საქართველოს პარლამენტის არჩევნების დროს დგება 1 შემაჯამებელი ოქმი, ხოლო მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანოს – საკრებულოს არჩევნების დროს − 2 შემაჯამებელი ოქმი. ერთი ოქმი დგება პროპორციული საარჩევნო სისტემით ჩატარებული არჩევნების, ხოლო მეორე ოქმი – მაჟორიტარული საარჩევნო სისტემით ჩატარებული არჩევნების შედეგების მიხედვით. თვითმმართველი ქალაქის (მათ შორის, ქალაქ თბილისის)/თვითმმართველი თემის მერის და შუალედური არჩევნების დროს დგება 1 შემაჯამებელი ოქმი.
3. კენჭისყრის შედეგების შემაჯამებელ ოქმში აღინიშნება:
ა) საარჩევნო ოლქის ნომერი და დასახელება, საარჩევნო უბნის ნომერი;
ბ) გამონაკლის შემთხვევაში შექმნილი იმ საარჩევნო უბნის ნომერი (ასეთის არსებობის შემთხვევაში), რომელიც მიმაგრებულია ძირითად საარჩევნო უბანზე;
გ) არჩევნების/რეფერენდუმის დასახელება, საარჩევნო სისტემა (პროპორციული, მაჟორიტარული);
დ) კენჭისყრის თარიღი (თუ ეს არის განმეორებითი კენჭისყრა ან არჩევნების მეორე ტური, ესეც უნდა აღინიშნოს);
ე) საუბნო საარჩევნო კომისიის ბეჭდისა და ამომრჩეველთა რეგისტრატორების ბეჭდების ნომრები;
ვ) ერთიან სიაში ამომრჩეველთა რაოდენობა;
ზ) სპეციალურ სიაში ამომრჩეველთა რაოდენობა;
თ) არჩევნებში მონაწილე ამომრჩეველთა ხელმოწერების რაოდენობა ამომრჩეველთა სიებში 12 საათსა და 17 საათზე;
ი) არჩევნებში მონაწილე ამომრჩეველთა საერთო რაოდენობა (ამომრჩეველთა სიებში ხელმოწერების მიხედვით);
კ) მიღებულ საარჩევნო ბიულეტენთა რაოდენობა;
ლ) ბათილად მიჩნეულ საარჩევნო ბიულეტენთა რაოდენობა;
მ) საარჩევნო სუბიექტების დასახელება, საარჩევნო სუბიექტებისათვის მიცემულ ხმათა რაოდენობა;
ნ) ოქმის შედგენის თარიღი და დრო;
ო) ოქმის ის მონაცემები, რომლებსაც არ ეთანხმება საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრი (ამ ჩანაწერს კომისიის წევრი აკეთებს გრაფაში „განსხვავებული აზრი“ და ხელს აწერს მას).
4. საუბნო საარჩევნო კომისიის ყველა წევრი ვალდებულია ხელი მოაწეროს კენჭისყრის შედეგების შემაჯამებელ ოქმს, რითაც დასტურდება მათი ყოფნა საარჩევნო უბანში. ოქმი დამოწმდება საუბნო საარჩევნო კომისიის ბეჭდით.
5. თუ საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრი არ ეთანხმება საუბნო საარჩევნო კომისიის კენჭისყრის შედეგების შემაჯამებელ ოქმში შეტანილ მონაცემებს, მას უფლება აქვს, ოქმს წერილობით დაურთოს განსხვავებული აზრი.
6. განსხვავებული აზრის გამოთქმის შემთხვევაში საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრი ვალდებულია ხელი მოაწეროს კენჭისყრის შედეგების შემაჯამებელ ოქმს კომისიის წევრის ხელმოწერისათვის განკუთვნილ სათანადო გრაფაში.
61. საუბნო საარჩევნო კომისიის მიერ შედგენილი კენჭისყრის შედეგების შემაჯამებელი ოქმი იურიდიული ძალის მქონეა, თუ მას ხელი მოაწერა საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრთა უმრავლესობამ.
7. კენჭისყრის შედეგების შემაჯამებელი ოქმი (საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრთა თანდართული განსხვავებული აზრებით) საარჩევნო ბიულეტენებისა და ამომრჩეველთა სიების დალუქულ პაკეტთან ერთად დაუყოვნებლივ გადაეცემა ზემდგომ საოლქო საარჩევნო კომისიას, რომელიც აღნიშნულ ოქმს საოლქო საარჩევნო კომისიის შემაჯამებელ ოქმთან ერთად გადასცემს ცესკოს.
8. საუბნო საარჩევნო კომისია ვალდებულია უზრუნველყოს კენჭისყრის შედეგების შემაჯამებელი ოქმის ფოტოასლის გამოკვრა საჯარო გაცნობისათვის. საუბნო საარჩევნო კომისია ოქმის ფოტოასლს (საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრთა თანდართული განსხვავებული აზრებით), მისი მოთხოვნის შემთხვევაში, დაუყოვნებლივ გადასცემს პარტიის/ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფის წარმომადგენლებს ან პარტიის მიერ დანიშნულ საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრს და დამკვირვებელი ორგანიზაციის დამკვირვებლებს. ოქმის ფოტოასლი უნდა დამოწმდეს საუბნო საარჩევნო კომისიის ბეჭდით და საუბნო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარისა და მდივნის ხელმოწერებით (ამ ოქმების იურიდიული ძალა ისეთივეა, როგორიც საუბნო საარჩევნო კომისიის კენჭისყრის შედეგების შემაჯამებელი ოქმისა). ოქმის ფოტოასლის მიღებას ზემოაღნიშნული პირები ჩანაწერთა წიგნში ხელმოწერებით ადასტურებენ.
9. კენჭისყრის დღის მეორე დღიდან საუბნო საარჩევნო კომისიის კენჭისყრის შედეგების შემაჯამებელი ოქმის ფოტოასლებს გასცემს საოლქო საარჩევნო კომისია. აღნიშნული ფოტოასლები უნდა დამოწმდეს საოლქო საარჩევნო კომისიის ბეჭდით და საოლქო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარისა და მდივნის ხელმოწერებით (ამ ოქმების იურიდიული ძალა ისეთივეა, როგორიც საუბნო საარჩევნო კომისიის კენჭისყრის შედეგების შემაჯამებელი ოქმისა). ოქმის ფოტოასლის მიღებას წარმომადგენელი/დამკვირვებელი საოლქო საარჩევნო კომისიის სარეგისტრაციო ჟურნალში ხელმოწერით ადასტურებს.
10. ამ კანონით დადგენილი წესით მოთხოვნის შემთხვევაში კენჭისყრის შედეგების შემაჯამებელი ოქმის ასლის გაუცემლობა გამოიწვევს კომისიის უფლებამოსილი პირების პასუხისმგებლობას ამავე კანონით დადგენილი წესით.
11. კენჭისყრის შედეგების შემაჯამებელ ოქმთან ერთად საოლქო საარჩევნო კომისიას ეგზავნება ამომრჩეველთა სიები კენჭისყრის მონაწილე ამომრჩეველთა ხელმოწერებით. საოლქო საარჩევნო კომისია, თავის მხრივ, აღნიშნულ სიებს უგზავნის ცესკოს, რომელიც მათ ახარისხებს და არქივში ინახავს.
12. კენჭისყრის ყველა პროცედურის დასრულების შემდეგ საუბნო საარჩევნო კომისიის სარეგისტრაციო ჟურნალი იხურება, მას ხელს აწერენ საუბნო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარე და საუბნო საარჩევნო კომისიის მდივანი და იგი მოწმდება საუბნო საარჩევნო კომისიის ბეჭდით.
13. საუბნო საარჩევნო კომისიის ბეჭედი ილუქება ცალკე პაკეტში. პაკეტს ხელს აწერენ საუბნო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარე, საუბნო საარჩევნო კომისიის მდივანი და საუბნო საარჩევნო კომისიის სხვა წევრები.
14. საუბნო საარჩევნო კომისია ვალდებულია კენჭისყრის შედეგების შემაჯამებელი ოქმის ფოტოასლი დაუყოვნებლივ, ოქმის შევსებისთანავე, თავის ხელთ არსებული ტექნიკური საშუალებებით გაუგზავნოს ცესკოს.
საქართველოს 2020 წლის 2 ივლისის ორგანული კანონი №6723 – ვებგვერდი, 03.07.2020წ.
საქართველოს 2021 წლის 28 ივნისის ორგანული კანონი №703 – ვებგვერდი, 29.06.2021წ.
მუხლი 72. კენჭისყრის დღეს განცხადების/საჩივრის შედგენისა და მისი წარდგენის წესი
1. განცხადება/საჩივარი გადაეცემა საუბნო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარეს, მის მოადგილეს ან კომისიის მდივანს. კომისიის მდივანი რეგისტრაციაში გაატარებს განცხადებას/საჩივარს ჩანაწერთა წიგნში, ხოლო განმცხადებელს/მომჩივანს გადასცემს ცნობას (თავისი ხელმოწერით), რომელშიც აღინიშნება შესაბამისი განცხადების/საჩივრის კომისიაში მიღების თარიღი, დრო და სარეგისტრაციო ნომერი.
2. განცხადებაში/საჩივარში აღინიშნება:
ა) განცხადების/საჩივრის შედგენის თარიღი და დრო;
ბ) განმცხადებლის/მომჩივნის სახელი, გვარი და რეგისტრაციის ადგილი;
გ) საარჩევნო უბნის ნომერი;
დ) მოწმის არსებობის შემთხვევაში – მისი სახელი, გვარი და რეგისტრაციის ადგილი;
ე) დარღვევის არსი და მისი ჩადენის დრო;
ვ) დამრღვევის დადგენის შემთხვევაში – მისი ის მონაცემები, რომელთა დადგენაც შესაძლებელი გახდა;
ზ) დამრღვევის ახსნა-განმარტება (ასეთის არსებობის შემთხვევაში);
თ) სხვა დამატებითი ინფორმაცია.
3. საუბნო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარე ვალდებულია დაუყოვნებლივ მოახდინოს სათანადო რეაგირება განცხადებაზე/საჩივარზე და აღმოფხვრას არსებული დარღვევა. თუ საუბნო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარემ არ აღმოფხვრა დარღვევა ან სხვაგვარი ფორმით უარი განაცხადა განცხადებაზე/საჩივარზე რეაგირებაზე, დამკვირვებელს/საარჩევნო სუბიექტის წარმომადგენელს ან იმავე სადამკვირვებლო ორგანიზაციის სხვა დამკვირვებელს/საარჩევნო სუბიექტის სხვა წარმომადგენელს უფლება აქვს, აღნიშნული დარღვევა დაუყოვნებლივ გაასაჩივროს შესაბამის საოლქო საარჩევნო კომისიაში.
4. თუ განცხადებაში/საჩივარში მითითებული დარღვევა აღმოიფხვრება, ჩანაწერთა წიგნში კეთდება ჩანაწერი „დარღვევა აღმოფხვრილია“ და მიეთითება ზუსტი დრო.
საქართველოს 2018 წლის 21 ივლისის ორგანული კანონი №3269 – ვებგვერდი, 27.07.2018წ.
მუხლი 73. განცხადებები და საჩივრები კენჭისყრისა და ხმის დათვლის პროცედურების დარღვევის შესახებ
1. საარჩევნო უბანში კენჭისყრის პროცედურის დარღვევის შესახებ განცხადება/საჩივარი შედგენილი უნდა იქნეს ამ კანონის დარღვევის შემჩნევისთანავე, ამ კანონის 72-ე მუხლით დადგენილი წესით, კენჭისყრის დღის 7 საათიდან საარჩევნო ყუთის გახსნამდე.
2. განცხადება/საჩივარი ხმის დათვლისა და კენჭისყრის შედეგების შეჯამების პროცედურების დროს ჩადენილი დარღვევების შესახებ და კენჭისყრის შედეგების გადასინჯვის ან ბათილად ცნობის მოთხოვნით შედგენილი უნდა იქნეს საარჩევნო ყუთის გახსნიდან კენჭისყრის შედეგების შემაჯამებელი ოქმის შედგენამდე, ამ კანონის 72-ე მუხლით დადგენილი წესით.
3. ამ მუხლის მე-2 პუნქტში აღნიშნულ განცხადებას/საჩივარს საუბნო საარჩევნო კომისიის მდივანი რეგისტრაციაში გაატარებს ჩანაწერთა წიგნში. საუბნო საარჩევნო კომისია/საუბნო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარე ვალდებულია დაუყოვნებლივ მოახდინოს სათანადო რეაგირება განცხადებაზე/საჩივარზე და აღმოფხვრას არსებული დარღვევა. თუ საუბნო საარჩევნო კომისიამ/საუბნო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარემ არ აღმოფხვრა დარღვევა ან სხვაგვარი ფორმით უარი განაცხადა განცხადებაზე/საჩივარზე რეაგირებაზე, დამკვირვებელს/საარჩევნო სუბიექტის წარმომადგენელს ან იმავე სადამკვირვებლო ორგანიზაციის სხვა დამკვირვებელს/საარჩევნო სუბიექტის სხვა წარმომადგენელს უფლება აქვს, საუბნო საარჩევნო კომისიის/საუბნო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარის ქმედება 3 დღის ვადაში გაასაჩივროს შესაბამის საოლქო საარჩევნო კომისიაში. საოლქო საარჩევნო კომისია განცხადებას/საჩივარს განიხილავს მისი მიღებიდან 4 დღის ვადაში.
1. ამ კანონის 73-ე მუხლში აღნიშნულ განცხადებას/საჩივარს საოლქო საარჩევნო კომისიის მდივანი მისი მიღებისთანავე რეგისტრაციაში გაატარებს საოლქო საარჩევნო კომისიის სარეგისტრაციო ჟურნალში. საოლქო საარჩევნო კომისია განცხადებას/საჩივარს განიხილავს და გადაწყვეტილებას იღებს კომისიის მიერ განცხადების/საჩივრის რეგისტრაციიდან 4 დღის ვადაში. საოლქო საარჩევნო კომისია აღნიშნულ გადაწყვეტილებას იღებს განკარგულებით, რომელიც შეიძლება ამ კანონით დადგენილი წესით გასაჩივრდეს მხოლოდ სასამართლოში.
2. თუ დარღვეულია ამ კანონის 72-ე მუხლის მე-2 პუნქტის „ა“–„დ“ ქვეპუნქტებით დადგენილი ინფორმაციის წარდგენის წესი, საარჩევნო კომისიაში განცხადების/საჩივრის მიმღები შესაბამისი თანამდებობის პირი ვალდებულია განცხადების/საჩივრის წარმდგენს დაუდგინოს ხარვეზი და განუსაზღვროს გონივრული ვადა მის გამოსასწორებლად, რომლის შესახებაც კომისიის სარეგისტრაციო ჟურნალში კომისიის მდივანი აკეთებს სათანადო ჩანაწერს, რომელსაც ხელს აწერენ განცხადების/საჩივრის წარმდგენი და კომისიის შესაბამისი თანამდებობის პირი. დადგენილ ვადაში ხარვეზის გამოუსწორებლობის შემთხვევაში შესაბამისი საარჩევნო კომისია ხელმძღვანელობს ამ მუხლის მე-5 პუნქტით დადგენილი წესით.
3. ხარვეზის დადგენის შემთხვევაში განცხადების/საჩივრის წარმდგენს უფლება აქვს, საარჩევნო კომისიის უფლებამოსილი თანამდებობის პირის მიერ დადგენილ ვადაში გამოასწოროს ხარვეზი ანალოგიური განცხადების/საჩივრის წარდგენის გზით, რომელშიც აღმოფხვრილი იქნება ხარვეზის დადგენის საფუძვლები, ან/და წარადგინოს განცხადება, რომელშიც მიეთითება ის მონაცემები, რომელთა გამოც დაუდგინდა ხარვეზი.
4. ხარვეზის შევსების შემთხვევაში საარჩევნო კომისიის სარეგისტრაციო ჟურნალში კეთდება სათანადო ჩანაწერი ხარვეზის შევსების ზუსტი დროისა და თარიღის მითითებით და მას ხელს აწერენ ხარვეზის შემვსები პირი და კომისიის შესაბამისი თანამდებობის პირი.
5. ამ კანონის 72-ე და 73-ე მუხლებითა და ამ მუხლის მე-3 და მე-4 პუნქტებით განსაზღვრული პროცედურების დარღვევით წარდგენილი განცხადება/საჩივარი არ განიხილება და შესაბამისი საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარე გამოსცემს განკარგულებას განცხადების/საჩივრის განუხილველად დატოვების შესახებ.
6. საუბნო საარჩევნო კომისიის კენჭისყრის შედეგების შემაჯამებელი ოქმი და საარჩევნო უბნის კენჭისყრის შედეგები საჩივრდება ამ კანონის 77-ე მუხლის მე-2 პუნქტით დადგენილი წესით.
მუხლი 75. კენჭისყრისა და არჩევნების შედეგების შეჯამება საოლქო საარჩევნო კომისიაში
1. საოლქო საარჩევნო კომისია საუბნო საარჩევნო კომისიების შემაჯამებელი ოქმების საფუძველზე, საქართველოს საარჩევნო კანონმდებლობის დარღვევის განხილვის შედეგების გათვალისწინებით, კენჭისყრის დღიდან არაუგვიანეს მე-15 დღისა აჯამებს რეფერენდუმის, საქართველოს პარლამენტის არჩევნების, მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანოს – საკრებულოს და მუნიციპალიტეტის აღმასრულებელი ორგანოს – მერის არჩევნების შედეგებს, ადგენს საქართველოს პარლამენტის არჩევნების, მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანოს – საკრებულოს და მუნიციპალიტეტის აღმასრულებელი ორგანოს – მერის არჩევნების შედეგებს და საარჩევნო ოლქში გამართული კენჭისყრისა და არჩევნების შედეგების თითოეული სახის შემაჯამებელ ოქმებს, რომლებსაც არაუგვიანეს მომდევნო დღისა გადასცემს ცესკოს.
11. საუბნო საარჩევნო კომისიის მიერ შედგენილ კენჭისყრის შედეგების შემაჯამებელ ოქმში მონაცემების შესწორება დასაშვებია საოლქო საარჩევნო კომისიის განკარგულებით, რომელიც უნდა ეფუძნებოდეს საოლქო საარჩევნო კომისიის მიერ საუბნო საარჩევნო კომისიისგან მიღებული დალუქული პაკეტების გახსნის, კენჭისყრაში მონაწილე ამომრჩეველთა ხელმოწერების რაოდენობისა და საარჩევნო ბიულეტენების ხელახლა დათვლის შესახებ გადაწყვეტილებას.
2. საოლქო საარჩევნო კომისიის კენჭისყრის/არჩევნების შედეგების შემაჯამებელ ოქმში აღინიშნება:
ა) საარჩევნო ოლქის ნომერი და დასახელება;
ბ) არჩევნების/რეფერენდუმის დასახელება, საარჩევნო სისტემა (პროპორციული, მაჟორიტარული);
გ) კენჭისყრის თარიღი (თუ ეს არის განმეორებითი კენჭისყრა ან არჩევნების მეორე ტური, ესეც უნდა აღინიშნოს);
დ) ამომრჩეველთა რაოდენობა საარჩევნო ოლქში;
ე) არჩევნებში მონაწილე ამომრჩეველთა რაოდენობა საარჩევნო ოლქში;
ვ) მიღებულ საარჩევნო ბიულეტენთა რაოდენობა;
ზ) ბათილად მიჩნეულ საარჩევნო ბიულეტენთა რაოდენობა;
თ) საარჩევნო სუბიექტების დასახელება, საარჩევნო სუბიექტებისათვის მიცემულ ხმათა რაოდენობა;
ი) ნამდვილი ბიულეტენების რაოდენობა (საარჩევნო სუბიექტებისათვის მიცემულ ხმათა რაოდენობების ჯამი);
კ) იმ საარჩევნო უბნის ნომერი, რომელშიც კენჭისყრის შედეგები ბათილად იქნა ცნობილი, ამომრჩეველთა საერთო რაოდენობა ამ უბანში და კენჭისყრის შედეგების ბათილად ცნობის საფუძველი;
ლ) გაცემულ საარჩევნო ბიულეტენთა რაოდენობა იმ საარჩევნო უბნებში, რომლებშიც კენჭისყრის შედეგები ბათილად იქნა ცნობილი;
მ) ოქმის შედგენის თარიღი და დრო;
ნ) ოქმის ის მონაცემები, რომლებსაც არ ეთანხმება საოლქო საარჩევნო კომისიის წევრი (ამ ჩანაწერს კომისიის წევრი აკეთებს გრაფაში „განსხვავებული აზრი“ და ხელს აწერს მას);
ო) არჩევნების შედეგების შემაჯამებელ ოქმში − ამავე პუნქტში ჩამოთვლილი მონაცემები, ასევე არჩეული პირის (არჩეულ პირთა) ვინაობა, მეორე ტურში გასულ პირთა ვინაობა და მეორე ტურში არჩეული პირის ვინაობა.
3. თუ საოლქო საარჩევნო კომისიამ ბათილად ცნო კენჭისყრის შედეგები საარჩევნო უბანში (უბნებში) და ამ უბანში (უბნებში) ამომრჩეველთა საერთო რაოდენობა ისეთია, რომ განმეორებითი კენჭისყრა გავლენას ვერ მოახდენს საარჩევნო ოლქში არჩეული ან მეორე ტურში გასული პირის (პირების) გამოვლენაზე, საოლქო საარჩევნო კომისია არჩეულ ან მეორე ტურში გასულ პირს (პირებს) დაადგენს ამ უბნის (უბნების) გაუთვალისწინებლად.
4. საოლქო საარჩევნო კომისიის ყველა წევრი, რომლებიც ესწრებიან კომისიის სხდომას, ვალდებულია ხელი მოაწეროს კენჭისყრის/არჩევნების შედეგების შემაჯამებელ ოქმს. ოქმი დამოწმდება საოლქო საარჩევნო კომისიის ბეჭდით.
5. თუ საოლქო საარჩევნო კომისიის წევრი არ ეთანხმება შემაჯამებელ ოქმში შეტანილ მონაცემებს, მას უფლება აქვს, ოქმში აღნიშნოს, რას არ ეთანხმება, და ოქმს წერილობით დაურთოს განსხვავებული აზრი. განსხვავებული აზრის გამოთქმის შემთხვევაშიც საოლქო საარჩევნო კომისიის წევრი ვალდებულია ხელი მოაწეროს კენჭისყრის შედეგების შემაჯამებელ ოქმს კომისიის წევრის ხელმოწერისათვის განკუთვნილ სათანადო გრაფაში.
51. საოლქო საარჩევნო კომისიის კენჭისყრისა და არჩევნების შედეგების შემაჯამებელი ოქმი იურიდიული ძალის მქონეა, თუ მას ხელი მოაწერა საოლქო საარჩევნო კომისიის წევრთა უმრავლესობამ.
6. საოლქო საარჩევნო კომისიის მდივანს ამ მუხლში აღნიშნული მონაცემები მათი დადგენისთანავე შეაქვს საოლქო საარჩევნო კომისიაში თვალსაჩინო და ყველასთვის ხელმისაწვდომ ადგილას გამოკრულ სადემონსტრაციო ოქმში.
7. საოლქო საარჩევნო კომისიის კენჭისყრის/არჩევნების შედეგების შემაჯამებელი ოქმი (საოლქო საარჩევნო კომისიის წევრთა თანდართული განსხვავებული აზრებით), აგრეთვე საოლქო საარჩევნო კომისიის განკარგულებები საუბნო საარჩევნო კომისიების შემაჯამებელ ოქმებში ცვლილებების შეტანის შესახებ (თუ ასეთი ცვლილებები იქნა შეტანილი) დაუყოვნებლივ გადაეცემა ცესკოს.
8. საოლქო საარჩევნო კომისიის შემაჯამებელი ოქმის ფოტოასლი (საოლქო საარჩევნო კომისიის წევრთა თანდართული განსხვავებული აზრებით), მისი მოთხოვნის შემთხვევაში, დაუყოვნებლივ გადაეცემა პარტიის/ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფის წარმომადგენლებსა და დამკვირვებელი ორგანიზაციის დამკვირვებლებს. ოქმის ფოტოასლი უნდა დამოწმდეს საოლქო საარჩევნო კომისიის ბეჭდით და საოლქო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარისა და მდივნის ხელმოწერებით (ამ ოქმების იურიდიული ძალა ისეთივეა, როგორიც საოლქო საარჩევნო კომისიის შემაჯამებელი ოქმისა). ოქმის ფოტოასლის მიღებას წარმომადგენელი/დამკვირვებელი საოლქო საარჩევნო კომისიის სარეგისტრაციო ჟურნალში ხელმოწერით ადასტურებს.
9. ამ კანონით დადგენილი წესით მოთხოვნის შემთხვევაში კენჭისყრის შედეგების შემაჯამებელი ოქმის დამოწმებული ასლის გაუცემლობა გამოიწვევს კომისიის თავმჯდომარისა და კომისიის მდივნის პასუხისმგებლობას საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით.
10. საოლქო საარჩევნო კომისიის მდივანი კენჭისყრის შედეგების შეჯამებიდან 7 დღის ვადაში გახსნის საუბნო საარჩევნო კომისიების დალუქულ ჩანაწერთა წიგნებს, გადაიღებს წიგნების იმ გვერდების ასლებს, რომლებზედაც შესრულებულია ამ კანონის 65-ე მუხლის 2 2 პუნქტით და 67-ე მუხლის 5 1 პუნქტით გათვალისწინებული ჩანაწერები (ამის შემდეგ ჩანაწერთა წიგნი ისევ უნდა დაილუქოს), თავისი ხელმოწერით დაამოწმებს ჩანაწერებს და შესაბამის დალუქულ დოკუმენტებთან (პირადობის მოწმობების/პასპორტების ფოტოასლები) ერთად გადასცემს ცესკოს.
11. ამ მუხლის მე-10 პუნქტით განსაზღვრული პროცედურების განხორციელებისას საოლქო საარჩევნო კომისიის მდივანი იმავე პუნქტით დადგენილ ვადაში გადაიღებს ჩანაწერთა წიგნების იმ გვერდების ფოტოასლებს, რომლებზედაც შესრულებულია ამ კანონის 61-ე მუხლის მე-2 პუნქტის „ა“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული ჩანაწერები, ხელმოწერითა და კომისიის ბეჭდით დაამოწმებს მათ და, საჭიროების შემთხვევაში, გადასცემს ცესკოს.
საქართველოს 2020 წლის 2 ივლისის ორგანული კანონი №6723 – ვებგვერდი, 03.07.2020წ.
საქართველოს 2021 წლის 28 ივნისის ორგანული კანონი №703 – ვებგვერდი, 29.06.2021წ.
საქართველოს 2022 წლის 22 დეკემბრის ორგანული კანონი №2475 – ვებგვერდი, 29.12.2022წ.
მუხლი 76. არჩევნების შედეგების შეჯამება ცესკოში
1. ცესკო საოლქო და საუბნო საარჩევნო კომისიებისგან მიღებული ოქმების საფუძველზე, კენჭისყრის დღიდან არაუგვიანეს 26-ე დღისა თავის სხდომებზე აჯამებს საქართველოს პარლამენტის არჩევნების, ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის აღმასრულებელი ორგანოს – მერის და ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანოს – საკრებულოს არჩევნების შედეგებს და ადგენს არჩევნების შედეგების შემაჯამებელ ოქმს.
2. ცესკო აჯამებს არჩევნების შედეგებს და ადგენს არჩევნების შედეგების შემაჯამებელ ოქმს, რომელშიც აღინიშნება:
ა) ამომრჩეველთა რაოდენობა;
ბ) არჩევნებში მონაწილე ამომრჩეველთა რაოდენობა;
გ) ბათილად მიჩნეულ საარჩევნო ბიულეტენთა რაოდენობა;
დ) საარჩევნო სუბიექტებისათვის მიცემულ ხმათა რაოდენობები;
ე) არჩეული პირის (პირების) ვინაობა;
ვ) ამ კანონის შესაბამისი მუხლებით გათვალისწინებული მონაცემები.
3. არჩევნების შედეგების შემაჯამებელ ოქმს ხელს აწერენ ცესკოს თავმჯდომარე და ცესკოს მდივანი. ოქმი ცესკოში ინახება, ხოლო ოქმის დამოწმებული ფოტოასლები ამ კანონით გათვალისწინებულ ორგანოებსა და ყველა დაინტერესებულ პირს გადაეცემა.
4. ცესკო საარჩევნო უბნებიდან კენჭისყრის შედეგების შემაჯამებელი ოქმების შემოსვლის პარალელურად უზრუნველყოფს ამ ოქმების მონაცემთა ცესკოს ვებგვერდზე განთავსებას. საარჩევნო ადმინისტრაციის მოხელეებს ეკრძალებათ არჩევნების წინასწარი შედეგების შესახებ განცხადების გაკეთება, თუ ეს შედეგები სათანადო წესით არ არის გამოქვეყნებული ცესკოს ვებგვერდზე.
5. აკრძალულია ცესკოს მიერ არჩევნების შედეგების შეჯამება საერთო სასამართლოებში არსებული შესაბამისი საარჩევნო დავების დასრულებამდე და ამ სასამართლოების მიერ მიღებული გადაწყვეტილებების სრულად გათვალისწინების გარეშე.
6. განცხადების/საჩივრის ან/და ცესკოს წევრის განსხვავებული აზრის არსებობის შემთხვევაში ცესკოს შეუძლია არჩევნების შედეგები საუბნო საარჩევნო კომისიების შემაჯამებელი ოქმების საფუძველზე შეაჯამოს.
7. არჩევნების საბოლოო შედეგების შეჯამებისთანავე ცესკო თავის ვებგვერდზე აქვეყნებს არჩევნების საბოლოო შედეგების შემაჯამებელ ოქმს და გადასცემს „საქართველოს საკანონმდებლო მაცნეს“, რომელიც მას 2 დღის ვადაში აქვეყნებს.
8. ცესკო ვალდებულია უზრუნველყოს ამ კანონის 71-ე მუხლის მე-14 პუნქტით განსაზღვრული ოქმის საჯაროობა, მათ შორის, მისი დაუყოვნებლივ ცესკოს ვებგვერდზე განთავსებით; ამასთანავე, თუ საარჩევნო უბნის შედეგები გასაჩივრებულია სასამართლოში საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით, ცესკო ვალდებულია ოფიციალური შეტყობინებისთანავე გააკეთოს სათანადო აღნიშვნა ვებგვერდზე განთავსებულ შესაბამის ოქმზე.
9. ცესკო ნებისმიერი არჩევნების დროს კენჭისყრის ჩატარებიდან 40 დღის ვადაში დაამუშავებს საოლქო საარჩევნო კომისიებისაგან მიღებულ, ამ კანონის 75-ე მუხლის მე-10 პუნქტით გათვალისწინებულ საბუთებს და თითოეული შემთხვევისთვის ცალკე დოკუმენტს ქმნის: ყოველი დოკუმენტი შეიცავს ჩანაწერთა წიგნის სათანადო გვერდის დამოწმებულ ასლს და თანდართულ შესაბამის დოკუმენტებს. ეს მასალები კენჭისყრის ჩატარებიდან არაუგვიანეს 45-ე დღისა გადაეცემა სააგენტოს, რომელიც ვალდებულია შეისწავლოს ისინი შესაბამის პირთა ვინაობის გადასამოწმებლად. თუ გადამოწმების შედეგად გამოვლინდა არჩევნებში ყალბი ან სხვისი დოკუმენტის საფუძველზე მონაწილეობა ან მონაწილეობის მცდელობა, პირს დაეკისრება საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 164 2 მუხლით გათვალისწინებული პასუხისმგებლობა.
საქართველოს 2020 წლის 2 ივლისის ორგანული კანონი №6723 – ვებგვერდი, 03.07.2020წ.
საქართველოს 2021 წლის 28 ივნისის ორგანული კანონი №703 – ვებგვერდი, 29.06.2021წ.
საქართველოს 2022 წლის 22 დეკემბრის ორგანული კანონი №2475 – ვებგვერდი, 29.12.2022წ.
მუხლი 761. არჩევნების მეორე ტურის ჩატარებისათვის საჭირო ვადები და ღონისძიებები
1. არჩევნების მეორე ტურში მონაწილე ამომრჩევლები ხმას აძლევენ პირველ ტურში არსებული ამომრჩეველთა სიების მიხედვით, რომლებშიც ცვლილებები შეიტანება მხოლოდ შემდეგი მოთხოვნების გათვალისწინებით:
ა) სააგენტოს მიერ ცესკოსათვის მიწოდებული საქართველოს იმ მოქალაქეთა შესახებ მონაცემების შესაბამისად, რომლებსაც პირველი ტურის შემდეგ შეუსრულდათ ან მეორე ტურის ჩატარების დღეს შეუსრულდებათ 18 წელი, აგრეთვე იმავე პერიოდში გარდაცვლილ პირთა შესახებ ინფორმაციის საფუძველზე;
ბ) არჩევნების მეორე ტურის ჩატარების დღემდე არაუგვიანეს მე-8 დღისა საოლქო საარჩევნო კომისია ადგენს ამ კანონის 32-ე მუხლის პირველი პუნქტის „ა“ ქვეპუნქტში აღნიშნულ პირთა სპეციალურ სიას, შესაბამისი წესით ხმის მიცემის უფლების მქონე საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრთა შესახებ მონაცემების გათვალისწინებით;
გ) არჩევნების მეორე ტურისათვის გამოიყენება სპეციალური სიები, რომლებიც მეორე ტურის ჩატარების დღისათვის აკმაყოფილებს ამ კანონის 32-ე მუხლით დადგენილ მოთხოვნებს;
დ) არჩევნების მეორე ტურის ჩატარების დღემდე არაუგვიანეს მე-2 დღისა ცესკოს მიერ დამოწმებული ამომრჩეველთა დაზუსტებული სიების (ერთიანი და სპეციალური სიების) საბოლოო ვერსიის (საარჩევნო კომისიისათვის განკუთვნილი ვერსია და საჯარო ვერსია) 2 ეგზემპლარი გადაეცემა საუბნო საარჩევნო კომისიას. საუბნო საარჩევნო კომისიის მდივანმა ამომრჩეველთა სიის საჯარო ინფორმაციისათვის მიკუთვნებული ვერსია დაუყოვნებლივ უნდა გამოაკრას საუბნო საარჩევნო კომისიის (კენჭისყრის) შენობაში თვალსაჩინო ადგილას;
ე) არჩევნების მეორე ტურის ჩატარების დღეს კენჭისყრის შენობაში მისვლის შეუძლებლობის შემთხვევაში ამომრჩეველი კენჭისყრის დღემდე არაუგვიანეს 8 დღისა მიმართავს საუბნო საარჩევნო კომისიას ხმის გადასატანი საარჩევნო ყუთის მეშვეობით მიცემის მოთხოვნით. მეორე ტურის ჩატარების დღემდე არაუგვიანეს მე-8 დღისა საუბნო საარჩევნო კომისია ადგენს გადასატანი საარჩევნო ყუთის სიას.
2. არჩევნების მეორე ტურის ჩატარების დღემდე არაუგვიანეს მე-8 დღისა საოლქო საარჩევნო კომისია ადგენს სპეციალურ სიას.
3. შესაბამისი საოლქო საარჩევნო კომისიის დროებით წევრებს უფლებამოსილების ვადა უგრძელდებათ ცესკოს მიერ არჩევნების მეორე ტურის შედეგების შემაჯამებელი ოქმის გამოქვეყნების დღის ჩათვლით.
4. შესაბამისი საოლქო საარჩევნო კომისიის წევრის უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტის შემთხვევაში მისი უფლებამონაცვლის არჩევა/დანიშვნა შესაძლებელია საქართველოს საარჩევნო კანონმდებლობით დადგენილი წესით.
5. არჩევნების მეორე ტურისათვის საუბნო საარჩევნო კომისიების უფლებამოსილებას ახორციელებენ პირველი ტურისათვის საარჩევნო ოლქში შექმნილი შესაბამისი საუბნო საარჩევნო კომისიები, თუ ცესკო სხვა გადაწყვეტილებას არ მიიღებს.
6. ამ მუხლის მე-5 პუნქტით გათვალისწინებული საუბნო საარჩევნო კომისიების წევრთა უფლებამოსილების ვადა აითვლება არჩევნების მეორე ტურის დანიშვნის დღიდან, საოლქო საარჩევნო კომისიის შემაჯამებელი ოქმის შედგენის დღის ჩათვლით.
7. პოლიტიკური პარტიის მიერ დანიშნული საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრის უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტის შემთხვევაში შესაბამის პარტიას ეძლევა უფლება, დანიშნოს კომისიის წევრი საოლქო საარჩევნო კომისიის შეტყობინების მიღებიდან 2 დღის ვადაში. საოლქო საარჩევნო კომისიამ შესაბამის პოლიტიკურ პარტიას კომისიის წევრის უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტის შესახებ დაუყოვნებლივ უნდა აცნობოს.
8. თუ პოლიტიკურმა პარტიამ ამ მუხლის მე-7 პუნქტით დადგენილ ვადაში არ გამოიყენა იმავე პუნქტით მინიჭებული უფლება, საოლქო საარჩევნო კომისია უფლებამოსილია საჭიროების შემთხვევაში აირჩიოს საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრი (წევრები) ამავე მუხლის მე-9 პუნქტით გათვალისწინებული პროცედურების შესაბამისად.
9. საოლქო საარჩევნო კომისიის მიერ არჩეული საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრის უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტის შემთხვევაში, აგრეთვე საჭიროების შემთხვევაში საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრთა რაოდენობის 17-მდე შესავსებად საოლქო საარჩევნო კომისია უფლებამოსილია 1 დღის ვადაში გამოაცხადოს კონკურსი საქართველოს საარჩევნო კანონმდებლობით დადგენილი წესითა და პირობებით, კონკურსის გამოცხადებიდან 1 დღის ვადაში მიიღოს საკონკურსო საბუთები და ამ საბუთების წარდგენის ვადის ამოწურვიდან მომდევნო დღეს აირჩიოს საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრი (წევრები).
10. აკრძალულია საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრის გამოწვევა არჩევნების მეორე ტურის კენჭისყრის დღემდე ბოლო 4 დღის განმავლობაში, კენჭისყრის დღეს და კენჭისყრის დღის მომდევნო დღეს.
11. არჩევნების მეორე ტურში მონაწილე საარჩევნო სუბიექტების წარმომადგენლებს უფლებამოსილების ვადა უგრძელდებათ მეორე ტურის შედეგების გასაჩივრების ვადების ამოწურვამდე.
12. ამ მუხლით განსაზღვრულ საარჩევნო სუბიექტებს შეუძლიათ ამ კანონით დადგენილი წესით დანიშნონ ან/და შეცვალონ წარმომადგენლები.
121. არჩევნების მეორე ტურში საარჩევნო სუბიექტის წარმომადგენლად არ შეიძლება დაინიშნოს ამ საარჩევნო სუბიექტის მიერ არჩევნების პირველ ტურში წარდგენილი კანდიდატი.
13. ცესკოსა და შესაბამის საოლქო საარჩევნო კომისიაში რეგისტრირებულ დამკვირვებელ ორგანიზაციებსა და მათ რეგისტრირებულ დამკვირვებლებს უფლებამოსილების ვადა უგრძელდებათ არჩევნების მეორე ტურის შედეგების გასაჩივრების ვადის ამოწურვამდე.
14. ცესკოსა და შესაბამის საოლქო საარჩევნო კომისიაში აკრედიტებულ მედიის ორგანიზაციების წარმომადგენლებს აკრედიტაციის ვადა უგრძელდებათ არჩევნების მეორე ტურის საბოლოო შედეგების გამოცხადების დღის ჩათვლით.
15. ამ მუხლით განსაზღვრულ დამკვირვებელ ორგანიზაციებს უფლება აქვთ, სათანადო საარჩევნო კომისიების მდივნებს მეორე ტურის ჩატარების დღემდე არაუგვიანეს მე-5 დღისა წარუდგინონ დამკვირვებელთა ახალი/დამატებითი სიები.
16. რეგისტრირებულ მედიის ორგანიზაციებს უფლება აქვთ, შესაბამისი საარჩევნო კომისიების მდივნებს მეორე ტურის ჩატარების დღემდე არაუგვიანეს მე-5 დღისა, ამ კანონით დადგენილი წესით წარუდგინონ დამატებითი სიები მედიის წარმომადგენელთა აკრედიტაციისათვის.
17. მთვლელებთან ერთად საარჩევნო სუბიექტების წარმომადგენელთა მიერ ნამდვილი ან/და ბათილი საარჩევნო ბიულეტენების დათვლის პროცესში მონაწილეობის მიზნით ამ კანონის 67-ე მუხლის მე-2 პუნქტით განსაზღვრული წილისყრა არ იმართება და არჩევნების მეორე ტურში მონაწილე საარჩევნო სუბიექტების წარმომადგენლებს ავტომატურად ენიჭებათ აღნიშნულ პროცედურაში მონაწილეობის უფლება.
18. ამ მუხლის მე-17 პუნქტით დადგენილი წესების შესრულების, ამ კანონის 67-ე მუხლის პირველი პუნქტით განსაზღვრული არანაკლებ 3 მთვლელის გამოვლენისა და იმავე მუხლის მე-2 პუნქტის მეორე წინადადების მოთხოვნის შესრულების მიზნით საუბნო საარჩევნო კომისიაში გამართულ წილისყრაში არ მონაწილეობს იმ პოლიტიკური პარტიის მიერ დანიშნული საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრი, რომლის წარმომადგენელსაც ავტომატურად მიენიჭა აღნიშნული მუხლის პირველ პუნქტში მითითებულ პროცედურაში მონაწილეობის უფლება.
19. არჩევნების მეორე ტური ტარდება არჩევნებიდან მეოთხე შაბათს. არჩევნების მეორე ტურს განკარგულებით ნიშნავს ცესკო.
20. თუ არჩევნების მეორე ტურში მონაწილე ერთ-ერთმა საარჩევნო სუბიექტმა დაკარგა პასიური საარჩევნო უფლება, მეორე ტური არ ტარდება და ცესკო გამარჯვებულად აცხადებს მეორე საარჩევნო სუბიექტს.
21. წინასაარჩევნო რეკლამების განთავსებისათვის მოქმედებს არჩევნების პირველი ტურისათვის გამოქვეყნებული ტარიფები. შესაბამისი ტარიფის შეცვლა დასაშვებია პირველი ტურის დასრულებიდან არაუგვიანეს მე-10 დღისა. ახალი ტარიფი ეგზავნება საქართველოს კომუნიკაციების ეროვნულ კომისიას ვებგვერდზე გამოქვეყნების მიზნით. ეს ტარიფი ძალაში შედის გამოქვეყნებისთანავე. წინასაარჩევნო რეკლამებს მაუწყებლები გადასცემენ მეორე ტურის დანიშვნის დღის მომდევნო ორშაბათიდან.
22. იმ საარჩევნო ოლქში (ოლქებში), სადაც არჩევნების მეორე ტური ტარდება, უფასო საეთერო დრო ნაწილდება მეორე ტურში მონაწილე საარჩევნო სუბიექტებს შორის იმ პროპორციით, რომლითაც არიან წარმოდგენილი ეს საარჩევნო სუბიექტები შესაბამის საარჩევნო ოლქში (ოლქებში) მეორე ტურში მონაწილეობისათვის.
23. საჭიროების შემთხვევაში ცესკო უფლებამოსილია დადგენილებით განსაზღვროს მეორე ტურის ჩატარებისათვის საჭირო, სხვა, დამატებითი ღონისძიებები და ვადები.
საქართველოს 2020 წლის 2 ივლისის ორგანული კანონი №6723 – ვებგვერდი, 03.07.2020წ.
საქართველოს 2020 წლის 3 სექტემბრის ორგანული კანონი №7097 – ვებგვერდი, 04.09.2020წ.
საქართველოს 2021 წლის 28 ივნისის ორგანული კანონი №703 – ვებგვერდი, 29.06.2021წ.
საქართველოს 2021 წლის 30 დეკემბრის ორგანული კანონი №1348 – ვებგვერდი, 06.01.2022წ.
საქართველოს 2023 წლის 6 ოქტომბრის ორგანული კანონი №3560 – ვებგვერდი, 24.10.2023წ.
თავი VIII1. კენჭისყრის/არჩევნების ელექტრონული საშუალებების გამოყენებით ჩატარება
მუხლი 762. ზოგიერთი საარჩევნო პროცედურის ელექტრონული საშუალებების გამოყენებით განხორციელება
1. საარჩევნო უბანზე მისულ ამომრჩეველთა რეგისტრაციის, ხმის მიცემის, ხმების დათვლისა და კენჭისყრის შედეგების შემაჯამებელი ოქმის შედგენის პროცედურები ამ კანონის 763 მუხლის პირველი პუნქტით განსაზღვრულ საარჩევნო ოლქებში/საარჩევნო უბნებში ელექტრონული საშუალებების გამოყენებით განხორციელდება.
2. ამ მუხლის პირველი პუნქტით გათვალისწინებული ელექტრონული საშუალებები, აგრეთვე მათი გამოყენების წესი და პირობები განისაზღვრება ცესკოს დადგენილებით.
3. არჩევნების ამ მუხლის პირველი პუნქტით გათვალისწინებული ელექტრონული საშუალებების გამოყენებით ჩატარებას ფინანსური სახსრებით უზრუნველყოფს საქართველოს მთავრობა.
მუხლი 763. საარჩევნო ოლქები/საარჩევნო უბნები
1. იმ საარჩევნო ოლქების/საარჩევნო უბნების ჩამონათვალი, სადაც არჩევნები ელექტრონული საშუალებების გამოყენებით ჩატარდება, ამ მუხლის გათვალისწინებით განისაზღვრება ცესკოს განკარგულებით. აღნიშნული საარჩევნო ოლქების/საარჩევნო უბნების ჩამონათვალი ისე უნდა განისაზღვროს, რომ ამ საარჩევნო ოლქებმა/საარჩევნო უბნებმა საქართველოს ამომრჩეველთა საერთო რაოდენობის არანაკლებ 70% მოიცვას.
2. არჩევნები ელექტრონული საშუალებების გამოყენებით ტარდება:
ა) თვითმმართველი ქალაქის ტერიტორიაზე არსებულ ყველა საარჩევნო უბანში;
ბ) მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციული ცენტრის ტერიტორიაზე არსებულ ყველა საარჩევნო უბანში;
გ) ცესკოს განკარგულებით განსაზღვრულ იმ საარჩევნო უბანში, რომელიც ამ პუნქტის „ა“ და „ბ“ ქვეპუნქტებით გათვალისწინებულ საარჩევნო უბნებს არ განეკუთვნება.
3. არჩევნები ელექტრონული საშუალებების გამოყენებით არ ტარდება:
ა) სხვა სახელმწიფოში შექმნილ საარჩევნო უბანში;
ბ) გამონაკლის შემთხვევაში შექმნილ საარჩევნო უბანში;
გ) ძნელად მისადგომ ადგილას შექმნილ საარჩევნო უბანში.
4. იმ საარჩევნო უბანზე, სადაც არჩევნები ელექტრონული საშუალებების გამოყენებით ჩატარდება, ამომრჩეველთა რაოდენობა 3 000-ს არ უნდა აღემატებოდეს.
მუხლი 764. კენჭისყრისა და ხმების დათვლის პროცედურები
1. კენჭისყრისა და ხმების დათვლის პროცედურები, მათ შორის, ამომრჩეველთა რეგისტრაციისა და ხმის მიცემის პროცედურები, განისაზღვრება ცესკოს დადგენილებით.
2. იმ საარჩევნო უბანში, სადაც არჩევნები ელექტრონული საშუალებების გამოყენებით ჩატარდება:
ა) საარჩევნო უბანი იხსნება კენჭისყრის დღეს 6 საათსა და 45 წუთზე;
ბ) ამომრჩეველთა მარკირება ხორციელდება ამ კანონით დადგენილი წესით;
გ) საკონტროლო ფურცელი არ გამოიყენება;
დ) შეიძლება გამოყენებულ იქნეს ერთზე მეტი ძირითადი საარჩევნო ყუთი და საარჩევნო ბიულეტენების ელექტრონული მთვლელი აპარატი.
3. საარჩევნო ბიულეტენების ელექტრონული მთვლელი აპარატის მიერ დათვლილი წინასწარი მონაცემების საფუძველზე საუბნო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარე ამ აპარატიდან ბეჭდავს წინასწარი შედეგების შესახებ ამონაწერს, რომელსაც ხელს აწერენ აღნიშნული კომისიის თავმჯდომარე და მდივანი. ამ პუნქტით განსაზღვრული პროცედურის განხორციელების შემდეგ გრძელდება ამ კანონით გათვალისწინებული ხმების დათვლისა და კენჭისყრის შედეგების შემაჯამებელი ოქმის შედგენის პროცედურები.
4. ნამდვილია დადგენილი ნიმუშის მხოლოდ ის საარჩევნო ბიულეტენი, რომელზედაც გაფერადებულია ან/და მონიშნულია მხოლოდ ერთი საარჩევნო სუბიექტის სახელწოდების წინ არსებული შესაბამისი წრე, მიუხედავად საარჩევნო ბიულეტენში ნებისმიერი სხვა სახის აღნიშვნის/წარწერის არსებობისა (ასეთი აღნიშვნის/წარწერის არსებობის შემთხვევაში).
5. დადგენილი ნიმუშის საარჩევნო ბიულეტენი ბათილად მიიჩნევა, თუ:
ა) გაფერადებულია ან/და მონიშნულია ერთზე მეტი საარჩევნო სუბიექტის სახელწოდების წინ არსებული შესაბამისი წრე;
ბ) არ არის გაფერადებული ან/და მონიშნული არცერთი საარჩევნო სუბიექტის სახელწოდების წინ არსებული შესაბამისი წრე.
6. მთვლელები საარჩევნო ბიულეტენების დათვლისას ხელმძღვანელობენ ამ მუხლის მე-4 და მე-5 პუნქტების მოთხოვნებით.
მუხლი 765. საარჩევნო დოკუმენტაციის ფორმისა და სახის დადგენა
საარჩევნო ბიულეტენის ფორმას, ტექსტსა და შევსების წესს, საარჩევნო ყუთისა და სპეციალური ჩარჩოკონვერტის სახეებს, წინასწარი შედეგების შესახებ ამონაწერის, კენჭისყრის შედეგების შემაჯამებელი ოქმისა და არჩევნების ჩატარებისთვის საჭირო სხვა დოკუმენტაციის ფორმასა და სახეს განკარგულებით ადგენს ცესკო.
მუხლი 766. ელექტრონული საშუალებების გამოყენებით ჩატარებული კენჭისყრის/არჩევნების აუდიტი
1. ელექტრონული საშუალებების გამოყენებით ჩატარებული კენჭისყრის/არჩევნების აუდიტი ხორციელდება შემდეგი ღონისძიებებით:
ა) საუბნო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარე კენჭისყრის შენობაში ყოფნის უფლების მქონე პირთა თანდასწრებით ააქტიურებს ამომრჩეველთა ვერიფიკაციის აპარატს/აპარატებს (ამომრჩეველთა ვერიფიკაციის აპარატში/აპარატებში ააქტიურებს ამომრჩეველთა ვერიფიკაციის პროცესს) და ამ აპარატიდან/აპარატებიდან ბეჭდავს საწყის ანგარიშს/ანგარიშებს, რითაც დასტურდება, რომ ამომრჩეველთა ვერიფიკაციის აპარატით/აპარატებით არცერთი ამომრჩევლის ვერიფიკაცია არ მომხდარა. ამომრჩეველთა ვერიფიკაციის აპარატის გააქტიურება და ამ აპარატიდან საწყისი ანგარიშის ამობეჭდვა შესაძლებელია მხოლოდ საუბნო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარის მიერ აღნიშნულ აპარატში სპეციალური ინდივიდუალური კოდის/პაროლის შეყვანის შემდეგ. საუბნო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარე ამომრჩეველთა ვერიფიკაციის აპარატის გააქტიურებამდე ამოწმებს, შესაძლებელია თუ არა ამ აპარატის სპეციალური ინდივიდუალური კოდის/პაროლის შეყვანის გარეშე გააქტიურება;
ბ) ამომრჩეველთა ვერიფიკაციის აპარატში/აპარატებში ამომრჩეველთა ვერიფიკაციის პროცესის გააქტიურების შემდეგ საუბნო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარე ამომრჩეველთა რეგისტრატორ კომისიის წევრებს აძლევს მითითებას, რომ მათ ამომრჩეველთა ვერიფიკაციის აპარატიდან/აპარატებიდან ამობეჭდონ ამომრჩეველთა სია (ამომრჩევლის რიგითი ნომრის, გვარისა და ფაქტობრივი მდგომარეობის მითითებით), რომელიც გამოიკვრება თვალსაჩინო ადგილას სადემონსტრაციო ოქმთან ერთად, რომლითაც შესაძლებელია იმის გადამოწმება, რომ ამომრჩეველთა ვერიფიკაციის აპარატში ჩატვირთული ამომრჩეველთა სია და ამომრჩეველთა სამაგიდო და კედლის სიები იდენტურია;
გ) საუბნო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარე კენჭისყრის შენობაში ყოფნის უფლების მქონე პირთა თანდასწრებით ამოწმებს ძირითად და გადასატან საარჩევნო ყუთებს და მას შემდეგ, რაც დადასტურდება, რომ ეს საარჩევნო ყუთები ცარიელია, ინდივიდუალური ნომრების მქონე ლუქებით ლუქავს მათ. ძირითადი საარჩევნო ყუთი ისე ილუქება, რომ ლუქის დაზიანების გარეშე შეუძლებელი იყოს საარჩევნო ბიულეტენის საარჩევნო ყუთში ხელით მოთავსება ან/და საარჩევნო ყუთიდან ხელით ამოღება და საარჩევნო ყუთზე დამონტაჟებული ხმის დათვლის სპეციალური ელექტრონული აპარატის მოხსნა. ლუქების ნომრები შეიტანება ჩანაწერთა წიგნში;
დ) საარჩევნო ყუთების დალუქვის შემდეგ საუბნო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარე ხმის დათვლის სპეციალური ელექტრონული აპარატიდან ბეჭდავს იმის დასტურს, რომ იმ დროისთვის ხმა ხმის დათვლის სპეციალური ელექტრონული აპარატის საშუალებით არცერთ ამომრჩეველს არ მიუცია („ნულოვანი ამონაწერი“) და ამონაბეჭდს შესანახად გადასცემს კომისიის მდივანს;
ე) საუბნო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარე და მდივანი ჩანაწერთა წიგნში შესაბამის გვერდზე ხელმოწერებით ადასტურებენ ცარიელი საარჩევნო ყუთების დალუქვას და „ნულოვან ამონაწერში“ მოცემულ ინფორმაციას იმის თაობაზე, რომ იმ დროისთვის ხმა ხმის დათვლის სპეციალური ელექტრონული აპარატის საშუალებით არცერთ ამომრჩეველს არ მიუცია;
ვ) საარჩევნო ბიულეტენს დაცვისა და შესაბამის აპარატში გამოყენების მიზნით აქვს სპეციალური შტრიხკოდი და ინდივიდუალური QR-კოდი. საარჩევნო ადმინისტრაციის უფლებამოსილი მოხელე გადაამოწმებს, იღებს თუ არა ხმის დათვლის სპეციალური ელექტრონული აპარატი სპეციალური შტრიხკოდისა და ინდივიდუალური QR-კოდის გარეშე საარჩევნო ბიულეტენის ფორმატის ქაღალდს;
ზ) კენჭისყრის ოთახში შესული ამომრჩეველი მიდის სარეგისტრაციო მაგიდასთან და ამომრჩეველთა რეგისტრატორ კომისიის წევრს წარუდგენს საქართველოს მოქალაქის პირადობის ელექტრონულ მოწმობას (ID-ბარათს), საქართველოს მოქალაქის პირადობის მოქმედ არაელექტრონულ (ინფორმაციის ელექტრონული მატარებლის არმქონე) მოწმობას ან საქართველოს მოქალაქის პასპორტს. ამომრჩეველთა რეგისტრატორი კომისიის წევრი ამოწმებს ამომრჩევლის სახისა და წარდგენილ დოკუმენტში არსებული ფოტოსურათის ერთმანეთთან შესაბამისობას. ამომრჩეველთა რეგისტრატორი კომისიის წევრი საქართველოს მოქალაქის პირადობის ელექტრონულ მოწმობას გაატარებს ამომრჩეველთა ვერიფიკაციის აპარატის წამკითხველში (საქართველოს მოქალაქის პირადობის ელექტრონული მოწმობის წაკითხვადი ზონა). შესაბამისობის დადასტურების შემთხვევაში ამომრჩეველი ხელს აწერს ამომრჩეველთა რეგისტრატორი კომისიის წევრის მიერ ამომრჩეველთა ვერიფიკაციის აპარატიდან ამობეჭდილ ამომრჩევლის ვერიფიკაციის დამადასტურებელ ქვითარს. ამომრჩეველთა ვერიფიკაციის აპარატიდან ამობეჭდილ ამომრჩევლის ვერიფიკაციის დამადასტურებელ ქვითარს ამომრჩეველთა რეგისტრატორი კომისიის წევრი ათავსებს სარეგისტრაციო მაგიდაზე განთავსებულ გაუმჭვირვალე, დალუქულ ყუთში, რომლის ჭრილი კენჭისყრის დასრულების შემდეგ ილუქება და საარჩევნო დოკუმენტაციასთან ერთად ზემდგომ საოლქო საარჩევნო კომისიას გადაეცემა. საჭიროების შემთხვევაში შესაძლებელია ამ ქვითრების გადათვლა და მათი რაოდენობის ამომრჩეველთა ვერიფიკაციის აპარატიდან ამობეჭდილ საბოლოო ანგარიშში მითითებულ კენჭისყრაში მონაწილე ამომრჩეველთა რაოდენობასთან შედარება;
თ) კენჭისყრის დღეს 10 საათზე, 12 საათზე, 15 საათზე, 17 საათსა და 20 საათზე დგინდება კენჭისყრაში/არჩევნებში მონაწილე ამომრჩეველთა რაოდენობა და კენჭისყრაში/არჩევნებში მონაწილე ამომრჩეველთა საერთო რაოდენობა. 12 საათისა და 17 საათის მონაცემები შეიტანება სადემონსტრაციო ოქმსა და კენჭისყრის შედეგების შემაჯამებელ ოქმში;
ი) კენჭისყრის პროცესის დასრულების შემდეგ საუბნო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარე ამომრჩეველთა რეგისტრატორ კომისიის წევრთაგან ერთ-ერთს დაავალებს, ამომრჩეველთა ვერიფიკაციის აპარატიდან ამობეჭდოს საბოლოო ანგარიში;
კ) კენჭისყრის დასრულების შემდეგ ხმის დათვლის სპეციალურ ელექტრონულ აპარატში არსებული კენჭისყრაში მონაწილე ამომრჩეველთა შესახებ ინფორმაცია ინახება ელექტრონულად, საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით;
ლ) გადასატან საარჩევნო ყუთში არსებული საარჩევნო ბიულეტენების ძირითად საარჩევნო ყუთში მოთავსების პროცედურის დასრულების შემდეგ ხმის დათვლის სპეციალური ელექტრონული აპარატის მიერ დათვლილი წინასწარი მონაცემების საფუძველზე საუბნო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარე ამ აპარატიდან ბეჭდავს წინასწარი შედეგების შესახებ ამონაწერს. აღნიშნული ინფორმაცია დაუყოვნებლივ მიეწოდება ზემდგომ საოლქო საარჩევნო კომისიას, ხოლო წინასწარი შედეგების შესახებ ამონაწერი შეინახება ჩანაწერთა წიგნში;
მ) ამ პუნქტის „ლ“ ქვეპუნქტით განსაზღვრული პროცედურის დასრულების შემდეგ გრძელდება საქართველოს საარჩევნო კანონმდებლობით გათვალისწინებული ხმების დათვლისა და კენჭისყრის შედეგების შემაჯამებელი ოქმის შედგენის პროცედურები, რაც იძლევა იმის გადამოწმების შესაძლებლობას, დაითვალა თუ არა საარჩევნო ბიულეტენების ელექტრონულმა მთვლელმა აპარატმა საარჩევნო ბიულეტენები საქართველოს საარჩევნო კანონმდებლობის მოთხოვნათა დაცვით;
ნ) საოლქო საარჩევნო კომისია ვალდებულია გახსნას შესაბამისი საარჩევნო დოკუმენტაცია და ხელახლა დათვალოს კენჭისყრის შედეგები იმ შემთხვევაში, როდესაც საუბნო საარჩევნო კომისიის მიერ შედგენილ კენჭისყრის შედეგების შემაჯამებელ ოქმში, ისე, რომ მას არ ახლავს შესწორების ოქმი, გადასწორებულია საარჩევნო სუბიექტისთვის მიცემულ ხმათა რაოდენობა, არჩევნებში მონაწილე ამომრჩეველთა საერთო რაოდენობა ან/და ბათილად მიჩნეულ საარჩევნო ბიულეტენთა რაოდენობა, რაც ელექტრონული საშუალებების გამოყენებით ჩატარებული არჩევნების შედეგების აუდიტის მექანიზმია;
ო) საოლქო საარჩევნო კომისია ვალდებულია კენჭისყრის დღიდან არაუგვიანეს მე-6 დღისა საარჩევნო ოლქის ტერიტორიაზე არსებული საარჩევნო უბნებიდან შემთხვევითი შერჩევით კომისიის სხდომაზე გამოავლინოს 5 საარჩევნო უბანი, გახსნას ამ საარჩევნო უბნების საუბნო საარჩევნო კომისიებისგან მიღებული პაკეტები და ხელახლა დათვალოს საარჩევნო ბიულეტენები, რაც ელექტრონული საშუალებების გამოყენებით ჩატარებული არჩევნების შედეგების აუდიტის მექანიზმია.
2. ამ მუხლით განსაზღვრული აუდიტის ჩატარების დადასტურების წესს განკარგულებით ადგენს ცესკო.
მუხლი 767. საარჩევნო ბიულეტენების ციფრულ ფორმატში გადაყვანა
1. იმ საარჩევნო უბნის საარჩევნო ბიულეტენები, სადაც არ იქნება განთავსებული საარჩევნო ბიულეტენების ელექტრონული მთვლელი აპარატი, ცესკოს დადგენილებით განსაზღვრული წესით, შესაბამისი ელექტრონული მოწყობილობის საშუალებით ციფრულ ფორმატში უნდა იქნეს გადაყვანილი.
2. ცესკო ვალდებულია უზრუნველყოს ამ მუხლის პირველი პუნქტით განსაზღვრულ ელექტრონულ მოწყობილობაზე არსებული საარჩევნო ბიულეტენების ციფრულ ფორმატში გადაყვანილი ყველა ვერსიის ინტერნეტსივრცეში განთავსება საარჩევნო უბნების მიხედვით, კენჭისყრის დღიდან 2 დღის ვადაში. საარჩევნო ბიულეტენების ციფრულ ფორმატში გადაყვანილი ვერსიის ინტერნეტსივრცეში გაცნობა შეუძლია ნებისმიერ დაინტერესებულ პირს.
3. საარჩევნო ბიულეტენების ციფრულ ფორმატში გადაყვანისა და ციფრულ ფორმატში გადაყვანილი საარჩევნო ბიულეტენების გამოქვეყნების წესი განისაზღვრება ცესკოს დადგენილებით.
თავი IX. საარჩევნო დავის განხილვა
მუხლი 77. გასაჩივრების ვადა და წესი
1. საქართველოს საარჩევნო კანონმდებლობის დარღვევა შეიძლება გასაჩივრდეს შესაბამის საარჩევნო კომისიაში. საარჩევნო კომისიის გადაწყვეტილება შეიძლება გასაჩივრდეს ზემდგომ საარჩევნო კომისიაში ან სასამართლოში ამ კანონით დადგენილი წესით და დადგენილ ვადებში, თუ ამ კანონით სხვა რამ არ არის გათვალისწინებული.
2. საუბნო საარჩევნო კომისიის/საუბნო საარჩევნო კომისიის ხელმძღვანელი პირის გადაწყვეტილება მისი მიღებიდან 3 კალენდარული დღის ვადაში შეიძლება გასაჩივრდეს შესაბამის საოლქო საარჩევნო კომისიაში, რომელიც საჩივარს იხილავს მისი მიღებიდან 4 კალენდარული დღის ვადაში. საოლქო საარჩევნო კომისიის გადაწყვეტილება მისი მიღებიდან 2 კალენდარული დღის ვადაში შეიძლება გასაჩივრდეს შესაბამის რაიონულ/საქალაქო სასამართლოში, რომელიც საჩივარს იხილავს მისი მიღებიდან 2 კალენდარული დღის ვადაში. რაიონული/საქალაქო სასამართლოს გადაწყვეტილება მისი მიღებიდან 1 კალენდარული დღის ვადაში შეიძლება გასაჩივრდეს სააპელაციო სასამართლოში, რომელიც საჩივარს იხილავს მისი მიღებიდან 2 კალენდარული დღის ვადაში. სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილება საბოლოოა და არ გასაჩივრდება.
3. საუბნო საარჩევნო კომისიის გადაწყვეტილების გასაჩივრების გამო საოლქო საარჩევნო კომისიის მიერ მიღებული გადაწყვეტილების ცესკოში გასაჩივრების შემთხვევაში განცხადება/საჩივარი განუხილველი რჩება.
4. საოლქო საარჩევნო კომისიის/საოლქო საარჩევნო კომისიის ხელმძღვანელი პირის გადაწყვეტილება მისი მიღებიდან 2 კალენდარული დღის ვადაში შეიძლება გასაჩივრდეს ცესკოში, რომელიც საჩივარს იხილავს მისი მიღებიდან 2 კალენდარული დღის ვადაში. ცესკოს გადაწყვეტილება მისი მიღებიდან 2 კალენდარული დღის ვადაში შეიძლება გასაჩივრდეს თბილისის საქალაქო სასამართლოში, რომელიც საჩივარს იხილავს მისი მიღებიდან 2 კალენდარული დღის ვადაში. თბილისის საქალაქო სასამართლოს გადაწყვეტილება მისი მიღებიდან 1 კალენდარული დღის ვადაში შეიძლება გასაჩივრდეს სააპელაციო სასამართლოში. სააპელაციო სასამართლო გადაწყვეტილებას იღებს საჩივრის შეტანიდან 2 კალენდარული დღის ვადაში. სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილება საბოლოოა და არ გასაჩივრდება.
5. ცესკოს/ცესკოს ხელმძღვანელი პირების გადაწყვეტილება შეიძლება გასაჩივრდეს თბილისის საქალაქო სასამართლოში მისი მიღებიდან 2 კალენდარული დღის ვადაში. თბილისის საქალაქო სასამართლო საჩივარს იხილავს 2 კალენდარული დღის ვადაში. თბილისის საქალაქო სასამართლოს გადაწყვეტილება შეიძლება გასაჩივრდეს გადაწყვეტილების გამოტანიდან 2 კალენდარული დღის ვადაში სააპელაციო სასამართლოში, რომელიც გადაწყვეტილებას იღებს საჩივრის შეტანიდან 2 კალენდარული დღის ვადაში. სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილება საბოლოოა და არ გასაჩივრდება.
51 . (ამოღებულია - 12.06.2015, №3695).
52. საარჩევნო პერიოდში/სარეფერენდუმო პერიოდში ცესკოს, სწავლების ცენტრის ან/და მათი სატენდერო კომისიების გადაწყვეტილებები მათი მიღებიდან 2 კალენდარული დღის ვადაში შეიძლება გასაჩივრდეს საჯარო სამართლის იურიდიული პირის − სახელმწიფო შესყიდვების სააგენტოს სახელმწიფო შესყიდვებთან დაკავშირებული დავების განხილვის საბჭოში, რომელიც საჩივარს იხილავს და შესაბამის გადაწყვეტილებას იღებს საჩივრის მიღებიდან 2 კალენდარული დღის ვადაში. სახელმწიფო შესყიდვებთან დაკავშირებული დავების განხილვის საბჭოს მიერ ცესკოს, სწავლების ცენტრის ან/და მათი სატენდერო კომისიების ქმედებებთან/გადაწყვეტილებებთან დაკავშირებით მიღებული გადაწყვეტილებები მათი მიღებიდან 2 კალენდარული დღის ვადაში შეიძლება გასაჩივრდეს თბილისის საქალაქო სასამართლოში, რომელიც სარჩელს იხილავს და შესაბამის გადაწყვეტილებას იღებს სარჩელის მიღებიდან 2 კალენდარული დღის ვადაში. თბილისის საქალაქო სასამართლოს გადაწყვეტილება მისი მიღებიდან 2 კალენდარული დღის ვადაში შეიძლება გასაჩივრდეს თბილისის სააპელაციო სასამართლოში, რომელიც სარჩელს იხილავს მისი მიღებიდან 1 კალენდარული დღის ვადაში. თბილისის სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილება საბოლოოა და არ გასაჩივრდება.
[ 5 2 . საარჩევნო პერიოდში/სარეფერენდუმო პერიოდში ცესკოს, სწავლების ცენტრის ან/და მათი შესყიდვების კომიტეტების გადაწყვეტილებები მათი მიღებიდან 2 კალენდარული დღის ვადაში შეიძლება გასაჩივრდეს საჯარო შესყიდვებთან დაკავშირებული დავების განხილვის საბჭოში, რომელიც შესაბამის საჩივარს იხილავს და გადაწყვეტილებას იღებს საჩივრის მიღებიდან 2 კალენდარული დღის ვადაში. საჯარო შესყიდვებთან დაკავშირებული დავების განხილვის საბჭოს მიერ ცესკოს, სწავლების ცენტრის ან/და მათი შესყიდვების კომიტეტების ქმედებებთან/გადაწყვეტილებებთან დაკავშირებით მიღებული გადაწყვეტილებები მათი მიღებიდან 2 კალენდარული დღის ვადაში შეიძლება გასაჩივრდეს თბილისის საქალაქო სასამართლოში, რომელიც შესაბამის სარჩელს იხილავს და გადაწყვეტილებას იღებს სარჩელის მიღებიდან 2 კალენდარული დღის ვადაში. თბილისის საქალაქო სასამართლოს გადაწყვეტილება მისი მიღებიდან 2 კალენდარული დღის ვადაში შეიძლება გასაჩივრდეს თბილისის სააპელაციო სასამართლოში, რომელიც სარჩელს იხილავს მისი მიღებიდან 1 კალენდარული დღის ვადაში. თბილისის სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილება საბოლოოა და არ გასაჩივრდება. (ამოქმედდეს 2027 წლის 1 იანვრიდან)]
53. საოლქო საარჩევნო კომისიაში, ცესკოში საჩივრის შეტანა დასაშვებია როგორც მატერიალური, ისე ელექტრონული ფორმით. საჩივრის ელექტრონული ფორმით შეტანის წესს განკარგულებით განსაზღვრავს ცესკო.
6. სასამართლოში სარჩელის/საჩივრის შეტანის შემთხვევაში სასამართლო ვალდებულია დაუყოვნებლივ აცნობოს შესაბამისად საოლქო საარჩევნო კომისიას/ცესკოს სარჩელის/საჩივრის მიღების, ხოლო გადაწყვეტილების გამოტანის შემდეგ – გადაწყვეტილების შესახებ. რაიონული/საქალაქო სასამართლოს გადაწყვეტილება მომდევნო დღის 12 საათამდე უნდა გადაეცეს მხარეებს.
7. სასამართლოში დავის განხილვისას მხარის გამოუცხადებლობის შემთხვევაში სასამართლოს გამოაქვს გადაწყვეტილება საქმეში არსებული მასალების გამოკვლევის საფუძველზე და საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსის მე-4, მე-17 და მე-19 მუხლების დებულებათა გათვალისწინებით.
8. საარჩევნო კომისიაში/სასამართლოში განცხადება/სარჩელი/ საჩივარი შეტანილად ითვლება შესაბამის საარჩევნო კომისიაში/სასამართლოში მისი რეგისტრაციის მომენტიდან.
9. საარჩევნო კომისიაში/სასამართლოში განცხადების/სარჩელის/ საჩივრის შეტანა არ აჩერებს გასაჩივრებული გადაწყვეტილების მოქმედებას.
10. აკრძალულია ამ მუხლით დადგენილი გასაჩივრებისა და დავის განხილვის ვადების გაგრძელება, თუ ამ კანონით სხვა ვადა არ არის დადგენილი.
10 1. განცხადება/საჩივარი განუხილველი რჩება, თუ დაირღვა მისი შეტანის ვადა და წესი.
11. ამ კანონის 78-ე მუხლით გათვალისწინებულ საარჩევნო დავებზე ამავე მუხლით განსაზღვრული პირების გარდა სხვა პირთა მიერ საარჩევნო კომისიაში/სასამართლოში შეტანილი განცხადება/სარჩელი/საჩივარი განუხილველი რჩება.
12. საარჩევნო კომისიის გადაწყვეტილებისა და საქართველოს საარჩევნო კანონმდებლობის დარღვევის გასაჩივრების ვადა და წესი, განცხადების/სარჩელის/საჩივრის განხილვისა და გადაწყვეტილების მიღების ვადა, ასევე მოსარჩელეთა წრე განისაზღვრება საქართველოს კანონმდებლობით, თუ ამ კანონით სხვა რამ არ არის დადგენილი.
13. ავტონომიური რესპუბლიკის უმაღლესი საარჩევნო კომისიის კომპეტენციისთვის მიკუთვნებული არჩევნების ჩატარებისას საარჩევნო კანონმდებლობის დარღვევის გასაჩივრების ვადა და წესი განისაზღვრება ავტონომიური რესპუბლიკის კანონმდებლობით დადგენილი წესით.
14. საარჩევნო კომისიაში საჩივრის განხილვის დროისა და ადგილის შესახებ უნდა ეცნობოს საჩივრის შემომტან პირს/დამკვირვებელ ორგანიზაციას/საარჩევნო სუბიექტს, ამ კანონის მოთხოვნათა შესაბამისად.
15. თუ საჩივრის ავტორი საარჩევნო კომისიაში რეგისტრირებული დამკვირვებელი ორგანიზაცია ან მისი წარმომადგენელია, საჩივრის განხილვის დროისა და ადგილის შესახებ ეცნობება ამ ორგანიზაციის საარჩევნო კომისიაში რეგისტრირებულ შესაბამის დამკვირვებელს ან ამ ორგანიზაციას.
16. თუ საჩივრის ავტორი საარჩევნო სუბიექტი ან მისი დანიშნული წარმომადგენელია, საჩივრის განხილვის დროისა და ადგილის შესახებ ეცნობება ამ სუბიექტის ამ კანონის 42-ე მუხლის საფუძველზე დანიშნულ წარმომადგენელს.
17. თუ საჩივრის ავტორი საარჩევნო კომისიის წევრია, საჩივრის განხილვის შესახებ პირადად მას უნდა ეცნობოს.
18. მხარეები ვალდებული არიან, საჩივარში გარკვევით მიუთითონ საჩივრის ავტორის საკონტაქტო ტელეფონის (საცხოვრებელი ადგილის ან/და მობილურის) ნომერი; ასევე მითითებული უნდა იქნეს საჩივრის ავტორის ფაქსი და ელექტრონული ფოსტის მისამართი (ასეთის არსებობის შემთხვევაში).
19. საჩივრის განხილვისათვის, ამ კანონით მოთხოვნილი საჩივრის განხილვის ვადების დაცვის მიზნით, მხარეები შეიძლება დაბარებულ იქნენ როგორც წერილობით, ისე ტელეფონით (მათ შორის, მობილური ტელეფონით; მოკლე ტექსტური შეტყობინებით), ელექტრონული ფოსტით, ფაქსით ან სხვა ტექნიკური საშუალებებით. ტექნიკური საშუალებებით მხარის დაბარება დასტურდება:
ა) მის მიერ მითითებულ საკონტაქტო ტელეფონის ნომერზე დაკავშირებით;
ბ) ელექტრონული ფოსტის, ფაქსის ან მოკლე ტექსტური შეტყობინების შემთხვევაში – შესაბამისი ტექნიკური საშუალებით მოწოდებული დადასტურებით. აღნიშნული წესით დადასტურების მიღებისას მხარე დაბარებულად ითვლება. მხარე ასევე დაბარებულად ჩაითვლება, თუ შეუძლებელია მასთან საჩივარში მითითებული ტექნიკური საშუალებებით დაკავშირება (მობილური ტელეფონის, ფაქსის, კომპიუტერის გამორთულ მდგომარეობაში ყოფნის გამო და სხვ.).
19 1. განცხადების/საჩივრის განუხილველად დატოვების შესახებ ინფორმაცია საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარის განკარგულების გამოცემისთანავე, დაუყოვნებლივ უნდა ეცნობოს მხარეს ამ მუხლის მე-19 პუნქტით დადგენილი წესით.
20. ტექნიკური საშუალებებით მხარის დაბარებისას დგება აქტი, რომელიც უნდა დაერთოს კომისიის სხდომაზე წარმოდგენილ საჩივარს.
21. ცესკოში აქტს ადგენს ცესკოს იურიდიული დეპარტამენტის თანამშრომელი და მას ხელს აწერენ აქტის შემდგენი პირი და სამსახურის უფროსი.
22. ქვემდგომ საარჩევნო კომისიაში აქტს, კომისიის თავმჯდომარის დავალებით, ადგენს კომისიის ერთ-ერთი წევრი და მას ხელს აწერენ აქტის შემდგენი და კომისიის თავმჯდომარე.
23. საქართველოს საარჩევნო ადმინისტრაცია ვალდებულია მხარეს საქმის განხილვის დრო და ადგილი შეატყობინოს საქმის განხილვის დაწყებამდე არა უგვიანეს 3 საათისა.
24. აქტის ფორმა მტკიცდება ცესკოს განკარგულებით.
25. მხარის გამოუცხადებლობა არ ქმნის საჩივრის განხილვის გადადების საფუძველს.
26. მხარეს, რომელიც ესწრება საარჩევნო კომისიის სხდომას, სხდომის დაწყების წინ, მოთხოვნის შემთხვევაში უნდა გადაეცეს მისი საჩივრის განხილვასთან დაკავშირებული მოკვლევის მასალების ფოტოასლები.
27. მხარეს უფლება აქვს, საქართველოს საარჩევნო კანონმდებლობით დადგენილი წესით მიიღოს მონაწილეობა საჩივრის განხილვაში.
28. საჩივრის განხილვის შესახებ გადაწყვეტილება მიიღება მხარეთა მიერ წარმოდგენილი მტკიცებულებებისა და საკუთარი ინიციატივით საქართველოს საარჩევნო ადმინისტრაციის მიერ მოპოვებული მასალების სათანადო გამოკვლევისა და შესწავლის შემდეგ.
29. მხარეს, რომელიც მონაწილეობს საჩივრის განხილვაში, მისი მოთხოვნის შემთხვევაში საჩივართან დაკავშირებული გადაწყვეტილება (გარდა კომისიის სხდომის ოქმისა) უნდა ჩაჰბარდეს ამ გადაწყვეტილების მიღების მომდევნო დღის 12 საათამდე, საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი შესაბამისი დოკუმენტაციის შედგენის ვადების გათვალისწინებით.
30. მხარეს, რომელიც, შეტყობინების მიუხედავად, არ გამოცხადდა საჩივრის განხილვაზე, კომისიის მიერ მიღებული გადაწყვეტილება ეგზავნება წერილობით.
31. საჩივრის განხილვის დროს მხარის კომისიის სხდომაზე გამოუცხადებლობის შემთხვევაში მიღებული გადაწყვეტილების შესახებ წერილობითი დოკუმენტის მისთვის ჩაბარების თარიღი არ არის ამ გადაწყვეტილების გასაჩივრებისათვის ვადის ათვლის საფუძველი.
32. საარჩევნო კომისია ვალდებულია მიღებულ გადაწყვეტილებაში მხარეს მიუთითოს გადაწყვეტილების გასაჩივრების ვადა და ადგილი (დაწესებულების დასახელება და მისამართი), სადაც შეიძლება მისი გასაჩივრება.
33. სასამართლოები საარჩევნო დავებზე საერთო სასამართლოებში წარდგენილი სარჩელების/საჩივრების შესახებ ინფორმაციას დაუყოვნებლივ აწვდიან ცესკოს. ამასთანავე, შესაბამისი სასამართლო ცესკოს უგზავნის განსახილველ საქმესთან დაკავშირებულ განჩინებას სხდომის დანიშვნისა და მესამე პირების ჩაბმის შესახებ. ამ განჩინებას ცესკო მიღებისთანავე, დაუყოვნებლივ განათავსებს საკუთარ ვებგვერდზე. აღნიშნული განჩინება ცესკოს ვებგვერდზე გამოქვეყნებიდან 3 საათის გასვლისთანავე მესამე პირებისათვის ჩაბარებულად ჩაითვლება, ხოლო ისინი სასამართლო პროცესზე დაბარებულად ჩაითვლებიან.
საქართველოს 2012 წლის 29 ივნისის ორგანული კანონი №6605 – ვებგვერდი, 16.07.2012წ.
საქართველოს 2021 წლის 28 ივნისის ორგანული კანონი №703 – ვებგვერდი, 29.06.2021წ.
საქართველოს 2022 წლის 22 დეკემბრის ორგანული კანონი №2475 – ვებგვერდი, 29.12.2022წ.
საქართველოს 2023 წლის 9 თებერვლის ორგანული კანონი №2581 – ვებგვერდი, 27.02.2023წ.
საქართველოს 2024 წლის 5 სექტემბრის ორგანული კანონი №4429 – ვებგვერდი, 23.09.2024წ.
მუხლი 78. საარჩევნო დავები და მოსარჩელეთა წრე
1. არჩევნების მომწესრიგებელი ნორმისა და ამ ნორმის საფუძველზე ჩასატარებელი ან ჩატარებული არჩევნების კონსტიტუციურობის შესახებ კონსტიტუციური სარჩელის საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოში შეტანისა და განხილვის ვადები და წესი განისაზღვრება „საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონით.
11. ამ მუხლით განსაზღვრულ საარჩევნო დავაზე განცხადების/საჩივრის საარჩევნო კომისიაში შეტანის უფლება აქვთ სასამართლოში სარჩელის შეტანის უფლების მქონე ამავე მუხლით განსაზღვრულ პირებს, აგრეთვე ამ პირთა სახელით − მათი განცხადების, მიმართვის ან წარდგინების საფუძველზე − ელექტრონულ რეესტრში რეგისტრირებულ პირებს. ელექტრონული რეესტრის წარმოების წესს განკარგულებით განსაზღვრავს ცესკო.
2. ამომრჩეველთა სიის გამო სარჩელის სასამართლოში შეტანის უფლება აქვს საარჩევნო რეგისტრაციის მქონე პარტიის/ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფის წარმომადგენელს შესაბამის საარჩევნო კომისიაში, დამკვირვებლის სტატუსის მქონე ორგანიზაციას (არასაარჩევნო პერიოდში − ბოლო საერთო არჩევნებისას რეგისტრირებულ დამკვირვებლის სტატუსის მქონე ორგანიზაციას), შესაბამისი საოლქო ან საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრს, მოქალაქეს, რომლის განცხადება ამომრჩეველთა სიაში შეყვანის შესახებ არ დააკმაყოფილა საარჩევნო კომისიამ.
3. საარჩევნო ოლქების შექმნის გამო სარჩელის სასამართლოში ამ კანონით დადგენილ ვადაში შეტანის უფლება აქვს საარჩევნო რეგისტრაციის მქონე პარტიის წარმომადგენელს ცესკოში, ბოლო საერთო არჩევნებისათვის რეგისტრირებულ დამკვირვებლის სტატუსის მქონე ორგანიზაციას, ცესკოს წევრს.
4. საარჩევნო უბნების შექმნის გამო სარჩელის სასამართლოში ამ კანონით დადგენილ ვადაში შეტანის უფლება აქვს საარჩევნო რეგისტრაციის მქონე პარტიის წარმომადგენელს შესაბამის საოლქო საარჩევნო კომისიაში, ბოლო საერთო არჩევნებისათვის რეგისტრირებულ დამკვირვებლის სტატუსის მქონე ორგანიზაციას, შესაბამისი საოლქო საარჩევნო კომისიის წევრს.
5. ცესკოს/საოლქო საარჩევნო კომისიის წევრის დანიშვნის/არჩევის გამო სარჩელის სასამართლოში შეტანის უფლება ამ კანონით დადგენილ ვადაში აქვს საქართველოს კანონმდებლობით განსაზღვრულ პირს.
6. საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრის დანიშვნის/არჩევის გამო სარჩელის სასამართლოში ამ კანონით დადგენილ ვადაში შეტანის უფლება აქვს საარჩევნო რეგისტრაციის მქონე პარტიის/ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფის წარმომადგენელს შესაბამის საოლქო საარჩევნო კომისიაში, დამკვირვებლის სტატუსის მქონე ორგანიზაციას, შესაბამისი საოლქო ან საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრს.
7. საარჩევნო კომისიის წევრის ან საარჩევნო კომისიის ხელმძღვანელი პირის უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტის შესახებ საარჩევნო კომისიისა და მისი თავმჯდომარის განკარგულების გამო, აგრეთვე უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტის თაობაზე გადაწყვეტილების მიუღებლობის გამო (ამ კანონის 29-ე მუხლით გათვალისწინებული საფუძვლის არსებობისას) სარჩელის სასამართლოში ამ კანონით დადგენილ ვადაში შეტანის უფლება აქვს საარჩევნო რეგისტრაციის მქონე პარტიას, დამკვირვებლის სტატუსის მქონე ორგანიზაციას, შესაბამისი ან ზემდგომი საარჩევნო კომისიის წევრს, რომელსაც ამ განკარგულებით ვადამდე შეუწყდა უფლებამოსილება.
8. ქვემდგომი საარჩევნო კომისიის უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტის შესახებ ცესკოს განკარგულების გამო, აგრეთვე უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტის თაობაზე გადაწყვეტილების მიუღებლობის გამო სარჩელის სასამართლოში შეტანის უფლება აქვს ცესკოს წევრს, საარჩევნო რეგისტრაციის მქონე პარტიის წარმომადგენელს ცესკოში, დამკვირვებლის სტატუსის მქონე ორგანიზაციას, საარჩევნო კომისიის იმ წევრთა ნახევარზე მეტს, რომლებსაც ამ განკარგულებით ვადამდე შეუწყდათ უფლებამოსილება.
9. ამ კანონის 53-ე მუხლის მე-2 პუნქტით დადგენილი ვალდებულების შეუსრულებლობის გამო სარჩელის სასამართლოში შეტანის უფლება იმავე პუნქტით განსაზღვრული ვადის ამოწურვიდან 10 დღის ვადაში აქვს ცესკოს.
10. პარტიის, ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფის საარჩევნო რეგისტრაციისა და მათი წარმომადგენლების რეგისტრაციის გამო სარჩელის სასამართლოში შეტანის უფლება აქვთ:
ა) პარტიას, ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფის წარმომადგენელს ცესკოში (ქალაქ თბილისის მერის არჩევნებისას), თუ ცესკოს თავმჯდომარემ რეგისტრაციაში არ გაატარა ეს პარტია, ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფი ან მათი წარმომადგენლები, ან გააუქმა მათი რეგისტრაცია;
ბ) პარტიას, ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფის წარმომადგენელს შესაბამის საოლქო საარჩევნო კომისიაში (მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანოს − საკრებულოს და მერის (გარდა ქალაქ თბილისისა) არჩევნებისას), თუ საოლქო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარემ/მდივანმა რეგისტრაციაში არ გაატარა ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფი/მათი წარმომადგენლები, ან გაუქმდა მათი რეგისტრაცია;
გ) პარტიას, ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფის წარმომადგენელს ცესკოში (ქალაქ თბილისის მერის არჩევნებისას), დამკვირვებლის სტატუსის მქონე არანაკლებ 2 პირს (რომლებიც დაინიშნენ დამკვირვებლებად ცესკოში), თუ მათ მიაჩნიათ, რომ პარტია რეგისტრაციაში საქართველოს საარჩევნო კანონმდებლობის მოთხოვნათა დარღვევით გატარდა;
დ) პარტიას, ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფის წარმომადგენელს შესაბამის საოლქო საარჩევნო კომისიაში (მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანოს − საკრებულოს და მერის (გარდა ქალაქ თბილისისა) არჩევნებისას), დამკვირვებლის სტატუსის მქონე არანაკლებ 2 პირს (რომლებიც დაინიშნენ დამკვირვებლებად შესაბამის საარჩევნო ოლქში), თუ მათ მიაჩნიათ, რომ ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფი რეგისტრაციაში საქართველოს საარჩევნო კანონმდებლობის მოთხოვნათა დარღვევით გატარდა.
11. არჩევნებში მონაწილე პარტიის მიერ წარდგენილი პარტიული სიის, პარტიულ სიაში შეყვანილი ცალკეული კანდიდატების, ერთმანდატიან საარჩევნო ოლქში წარდგენილი კანდიდატის, მერობის კანდიდატის რეგისტრაციის შესახებ საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარის განკარგულების გამო სარჩელის სასამართლოში შეტანის უფლება აქვთ:
ა) არჩევნებში მონაწილე პარტიას, მაჟორიტარ კანდიდატს, ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფის წარმომადგენელს შესაბამის საოლქო საარჩევნო კომისიაში (მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანოს – საკრებულოს არჩევნების დროს), თუ ცესკოს თავმჯდომარემ რეგისტრაციაში არ გაატარა ქალაქ თბილისის მერობის კანდიდატი, პარტიის მიერ წარდგენილი პარტიული სია, სიაში შეყვანილი ცალკეული კანდიდატები, ხოლო საოლქო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარემ რეგისტრაციაში არ გაატარა საკრებულოს არჩევნების დროს პარტიის მიერ წარდგენილი პარტიული სია, პარტიულ სიაში შეყვანილი ცალკეული კანდიდატები, პარტიის/ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფის მიერ წარდგენილი კანდიდატები, თვითმმართველი ქალაქის (გარდა ქალაქ თბილისისა)/თვითმმართველი თემის მერის არჩევნების დროს პარტიის მიერ წარდგენილი მერობის კანდიდატები, ან/და ამ საარჩევნო კომისიების თავმჯდომარეებმა გააუქმეს მათი რეგისტრაცია;
ბ) საარჩევნო რეგისტრაციის მქონე, არჩევნებში მონაწილე პარტიას, დამკვირვებლის სტატუსის მქონე სულ ცოტა 2 პირს (რომლებიც დაინიშნენ დამკვირვებლებად ცესკოში), თუ მათ მიაჩნიათ, რომ ცესკოს თავმჯდომარემ პარტიული სია, პარტიულ სიაში შეყვანილი ცალკეული კანდიდატები, ქალაქ თბილისის მერობის კანდიდატი რეგისტრაციაში საქართველოს საარჩევნო კანონმდებლობის მოთხოვნათა დარღვევით გაატარა, აგრეთვე თუ პარტიულ სიაში შეყვანილი ცალკეული კანდიდატები ვერ აკმაყოფილებენ საქართველოს კონსტიტუციითა და საქართველოს სხვა საკანონმდებლო აქტებით დადგენილ მოთხოვნებს ან მათი ეს მოთხოვნები საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესის დარღვევით დაკმაყოფილდა;
გ) საარჩევნო რეგისტრაციის მქონე, არჩევნებში მონაწილე პარტიას, ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფის წარმომადგენელს შესაბამის საოლქო საარჩევნო კომისიაში (მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანოს – საკრებულოს არჩევნების დროს), დამკვირვებლის სტატუსის მქონე სულ ცოტა 2 პირს (რომლებიც დაინიშნენ დამკვირვებლებად საოლქო საარჩევნო კომისიაში), თუ მათ მიაჩნიათ, რომ საოლქო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარემ პარტიული სია, მაჟორიტარული წესით წარდგენილი ან პარტიულ სიაში შეყვანილი ცალკეული კანდიდატები, თვითმმართველი ქალაქის (გარდა ქალაქ თბილისისა)/თვითმმართველი თემის მერობის კანდიდატები რეგისტრაციაში საქართველოს საარჩევნო კანონმდებლობის მოთხოვნათა დარღვევით გაატარა, აგრეთვე თუ მაჟორიტარული წესით წარდგენილი ან პარტიულ სიაში შეყვანილი ცალკეული კანდიდატები ვერ აკმაყოფილებენ საქართველოს კონსტიტუციითა და საქართველოს სხვა საკანონმდებლო აქტებით დადგენილ მოთხოვნებს ან მათი ეს მოთხოვნები საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესის დარღვევით დაკმაყოფილდა.
12. ადგილობრივი და საერთაშორისო დამკვირვებელი ორგანიზაციების რეგისტრაციის შესახებ ცესკოს განკარგულების გამო სარჩელის სასამართლოში შეტანის უფლება აქვთ: ზემოაღნიშნულ ორგანიზაციას, თუ ცესკომ იგი არ გაატარა რეგისტრაციაში, საარჩევნო რეგისტრაციის მქონე პარტიას, დამკვირვებლის სტატუსის მქონე რეგისტრირებულ ორგანიზაციას, თუ მათ მიაჩნიათ, რომ დამკვირვებელი ორგანიზაცია რეგისტრაციაში საქართველოს საარჩევნო კანონმდებლობის მოთხოვნათა დარღვევით გატარდა.
13. ადგილობრივი დამკვირვებელი ორგანიზაციის რეგისტრაციის შესახებ საოლქო საარჩევნო კომისიის განკარგულების გამო სარჩელის სასამართლოში შეტანის უფლება აქვთ: ზემოაღნიშნულ ორგანიზაციას, თუ საოლქო საარჩევნო კომისიამ იგი არ გაატარა რეგისტრაციაში, საარჩევნო რეგისტრაციის მქონე პარტიის/ამომრჩეველთა რეგისტრირებული საინიციატივო ჯგუფის წარმომადგენელს ამ საოლქო საარჩევნო კომისიაში, დამკვირვებლის სტატუსის მქონე რეგისტრირებულ ორგანიზაციას, თუ მათ მიაჩნიათ, რომ დამკვირვებელი ორგანიზაცია რეგისტრაციაში საქართველოს საარჩევნო კანონმდებლობის მოთხოვნათა დარღვევით გატარდა.
14. პრესისა და მასობრივი ინფორმაციის სხვა საშუალებათა წარმომადგენლების აკრედიტაციის შესახებ ცესკოს/საოლქო საარჩევნო კომისიის მდივნის განკარგულების გამო სარჩელის სასამართლოში შეტანის უფლება აქვთ: პრესის ან მასობრივი ინფორმაციის სხვა საშუალების წარმომადგენელს, რომლის განცხადება აკრედიტაციის თაობაზე არ დააკმაყოფილა საარჩევნო კომისიამ, საარჩევნო რეგისტრაციის მქონე პარტიას/ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფის წარმომადგენელს ამ საარჩევნო კომისიაში, დამკვირვებლის სტატუსის მქონე ორგანიზაციას.
15. ამ კანონის 47-ე მუხლის პირველი პუნქტით განსაზღვრული ქმედების გამო სარჩელის სასამართლოში შეტანის უფლება აქვთ:
ა) პარტიას, დამკვირვებლის სტატუსის მქონე ორგანიზაციას, საარჩევნო კომისიას, თუ სარჩელი პარტიის, ქალაქ თბილისის მერობის კანდიდატის მიერ ზემოაღნიშნული წესის დარღვევას ეხება;
ბ) პარტიას, ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფის წარმომადგენელს შესაბამის საოლქო საარჩევნო კომისიაში (მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანოს – საკრებულოს არჩევნების დროს), მაჟორიტარ კანდიდატს, მერობის კანდიდატს, დამკვირვებლის სტატუსის მქონე ორგანიზაციას, საარჩევნო კომისიას, თუ სარჩელი საარჩევნო ოლქში წარდგენილი კანდიდატის მიერ ზემოაღნიშნული წესის დარღვევას ეხება.
შენიშვნა: ამ პუნქტით განსაზღვრული პირი უფლებამოსილია ამავე პუნქტით გათვალისწინებულ საკითხზე თავად მიმართოს სასამართლოს და სხვა უფლებამოსილი პირისთვის ასეთი მოთხოვნის წარდგენის თაობაზე მის მიერ წარდგენილი განცხადება/საჩივარი განხილვას არ ექვემდებარება.
16. პრესისა და მასობრივი ინფორმაციის სხვა საშუალებების მიერ ამ კანონის 46-ე მუხლის მე-3 პუნქტისა და 50-ე მუხლის პირველი−მე-4 პუნქტების დებულებათა დარღვევის გამო სარჩელის სასამართლოში შეტანის უფლება აქვს საქართველოს კანონმდებლობით განსაზღვრულ პირს.
161 . (ამოღებულია - 12.06.2015, №3695).
17. ამ კანონის 48-ე მუხლის დებულებათა დარღვევის შემთხვევაში საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარის განკარგულების გამო სარჩელის სასამართლოში შეტანის უფლება აქვთ: კანდიდატის წარმდგენ პარტიას, ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფს, თვით კანდიდატს, რომლის შესახებაც გამოიცა განკარგულება, საარჩევნო რეგისტრაციის მქონე სხვა პარტიის წარმომადგენელს ცესკოში, დამკვირვებლის სტატუსის მქონე ორგანიზაციას, ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფის წარმომადგენელს საოლქო საარჩევნო კომისიაში (თუ საქმე მაჟორიტარ კანდიდატს ეხება), თუ საარჩევნო კომისიამ არ დაადასტურა ზემოაღნიშნული დარღვევა.
18. (ამოღებულია - 25.07.2013, №864).
19. ამ მუხლის მე-17 პუნქტით განსაზღვრულ საკითხებზე სარჩელი შეიტანება შესაბამის რაიონულ/საქალაქო სასამართლოში არაუგვიანეს კენჭისყრის დღის მომდევნო დღისა, ხოლო სასამართლოს გადაწყვეტილება გამოაქვს სარჩელის შეტანიდან არაუგვიანეს მომდევნო დღისა. რაიონული/საქალაქო სასამართლოს გადაწყვეტილება შეიძლება გასაჩივრდეს გადაწყვეტილების გამოტანიდან არაუგვიანეს მომდევნო დღისა სააპელაციო სასამართლოში, რომელსაც გადაწყვეტილება გამოაქვს სარჩელის შეტანიდან არაუგვიანეს მომდევნო დღისა.
20. საუბნო საარჩევნო კომისიის შემაჯამებელი ოქმის გასაჩივრების შემთხვევაში ზემდგომი საოლქო საარჩევნო კომისიის შესაბამისი განკარგულების გამო სარჩელის სასამართლოში შეტანის უფლება აქვთ: საარჩევნო რეგისტრაციის მქონე პარტიას, ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფს ან მათ წარმომადგენელს შესაბამის საოლქო საარჩევნო კომისიაში, დამკვირვებლის სტატუსის მქონე ორგანიზაციას.
21. საარჩევნო უბანში კენჭისყრის შედეგების ბათილად ცნობის ან არცნობის შესახებ საოლქო საარჩევნო კომისიის განკარგულების გამო სარჩელის სასამართლოში შეტანის უფლება აქვთ: პარტიას, ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფს ან მათ წარმომადგენელს შესაბამის საოლქო საარჩევნო კომისიაში, მაჟორიტარ კანდიდატს, თვითმმართველი ქალაქის/თვითმმართველი თემის მერობის კანდიდატს, დამკვირვებლის სტატუსის მქონე ორგანიზაციის დამკვირვებელს შესაბამის საოლქო საარჩევნო კომისიაში.
22. არჩევნების ჩატარებულად ან არჩატარებულად გამოცხადების შესახებ ცესკოს განკარგულების გამო სარჩელის სასამართლოში შეტანის უფლება აქვთ: არჩევნებში მონაწილე პარტიას, ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფის წარმომადგენელს საოლქო საარჩევნო კომისიაში (თუ საქმე საარჩევნო ოლქს ეხება), მაჟორიტარ კანდიდატს, თვითმმართველი ქალაქის/თვითმმართველი თემის მერობის კანდიდატს, დამკვირვებლის სტატუსის მქონე ორგანიზაციას.
23. საოლქო საარჩევნო კომისიის შემაჯამებელი ოქმის გასაჩივრების შემთხვევაში ცესკოს შესაბამისი განკარგულების გამო სარჩელის სასამართლოში შეტანის უფლება აქვთ: არჩევნებში მონაწილე პარტიას, ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფის წარმომადგენელს საოლქო საარჩევნო კომისიაში, მაჟორიტარ კანდიდატს, თვითმმართველი ქალაქის/თვითმმართველი თემის მერობის კანდიდატს, დამკვირვებლის სტატუსის მქონე ორგანიზაციას.
24. ცესკოს არჩევნების შედეგების შემაჯამებელი ოქმის გამო სარჩელის სასამართლოში შეტანის უფლება აქვთ: არჩევნებში მონაწილე პარტიას, ქალაქ თბილისის მერობის კანდიდატს, მაჟორიტარ კანდიდატს (ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის საკრებულოს არჩევნებისას), დამკვირვებლის სტატუსის მქონე ორგანიზაციას.
საქართველოს 2012 წლის 29 ივნისის ორგანული კანონი №6605 – ვებგვერდი, 16.07.2012წ.
თავი X. პასუხისმგებლობა საარჩევნო კანონმდებლობის დარღვევისათვის
მუხლი 79. წინასაარჩევნო აგიტაციაში ამ კანონის მოთხოვნთა დარღვევით მონაწილეობა
1. წინასაარჩევნო აგიტაციაში ამ კანონის მოთხოვნათა დარღვევით მონაწილეობა –
გამოიწვევს დაჯარიმებას 2 000 ლარის ოდენობით.
2. ამ კანონის 45-ე მუხლის მე-12 პუნქტის მოთხოვნის დარღვევა −
გამოიწვევს დაჯარიმებას 2 000 ლარის ოდენობით.
საქართველოს 2021 წლის 28 ივნისის ორგანული კანონი №703 – ვებგვერდი, 29.06.2021წ.
მუხლი 80. წინასაარჩევნო მოწოდებებისა და მასალების გავრცელებისათვის ხელის შეშლა
1. ამ კანონით დადგენილი წესით წინასაარჩევნო მოწოდებების, განცხადებების, წარწერების, ფურცლების, ფოტო- და სხვა მასალების გავრცელებისათვის ხელის შეშლა და ჩამორთმევა, აგრეთვე სააგიტაციო დანიშნულების ავტოსატრანსპორტო და სპეციალური მოწყობილობით აღჭურვილი სხვა საშუალებების ჩამორთმევა ან წინასაარჩევნო აგიტაციის მიზნით მათი გამოყენებისათვის ხელის შეშლა –
გამოიწვევს დაჯარიმებას 1 000 ლარის ოდენობით.
2. იგივე ქმედება, ჩადენილი თანამდებობის პირთა მიერ, −
გამოიწვევს დაჯარიმებას 2000 ლარის ოდენობით.
მუხლი 81. საარჩევნო კამპანიის ჩატარება ამ საქმიანობისათვის აკრძალულ დაწესებულებებში
საარჩევნო კამპანიის ჩატარება იმ დაწესებულებათა შენობებში, რომლებიც აკრძალულია ამ კანონით, და ასეთი ნებართვის გაცემა უფლებამოსილი პირის მიერ –
გამოიწვევს დაჯარიმებას 1 000 ლარის ოდენობით.
არჩევნებთან დაკავშირებული საზოგადოებრივი აზრის გამოკითხვის შედეგების კანონით დადგენილ ვადაში სავალდებულო ინფორმაციის გარეშე გამოქვეყნება ან მათ გამოქვეყნებასთან დაკავშირებული სხვა წესის დარღვევა გამოიწვევს მაუწყებლის დაჯარიმებას 5 000 ლარის ოდენობით, ხოლო სხვა მედიის საშუალებისა − 1 500 ლარის ოდენობით.
საქართველოს 2020 წლის 2 ივლისის ორგანული კანონი №6723 – ვებგვერდი, 03.07.2020წ.
მუხლი 83. პოლიტიკური/წინასაარჩევნო რეკლამის კანონით დადგენილი ვალდებულების დარღვევით განთავსება
1. წინასაარჩევნო აგიტაციასთან, პოლიტიკური/წინასაარჩევნო რეკლამის განთავსებასა და ინფორმაციის გადაცემასთან ან გამოქვეყნებასთან დაკავშირებული ამ კანონის მოთხოვნათა დარღვევა –
გამოიწვევს ელექტრონული მედიის საშუალების დაჯარიმებას 1 500 ლარის ოდენობით, ხოლო ბეჭდვითი მედიის საშუალებისას – 500 ლარის ოდენობით.
2. იგივე ქმედება, ჩადენილი განმეორებით, ადმინისტრაციული სახდელის ზომების გამოყენებიდან ერთი წლის განმავლობაში, –
გამოიწვევს ელექტრონული მედიის საშუალების დაჯარიმებას 5 000 ლარის ოდენობით, ხოლო ბეჭდვითი მედიის საშუალებისას − 1 500 ლარის ოდენობით.
1. წინასაარჩევნო აგიტაციასთან, პოლიტიკური/წინასაარჩევნო რეკლამის დამზადებასა და განთავსებასთან დაკავშირებით ამ კანონით დადგენილ მოთხოვნათა დარღვევა, გარდა ამ მუხლის მე-2 და მე-3 პუნქტებით განსაზღვრული შემთხვევებისა, გამოიწვევს შესაბამისი პოლიტიკური პარტიის დაჯარიმებას არაუმეტეს რეკლამის განთავსების დროისათვის დადგენილი ტარიფის ოდენობით, ხოლო ამ კანონის 51-ე მუხლის მე-12 პუნქტით დადგენილი მოთხოვნის დარღვევა გამოიწვევს შესაბამისი პოლიტიკური პარტიის დაჯარიმებას არაუმეტეს რეკლამის განთავსების დროისათვის დადგენილი ტარიფის ორმაგი ოდენობით. თუ დაჯარიმება გამოწვეულია უფასო რეკლამის განთავსებით, ჯარიმის ოდენობა გამოითვლება შესაბამისი მაუწყებლის მიერ ფასიანი რეკლამის განთავსებისათვის განსაზღვრული ტარიფის არაუმეტეს ორმაგი ოდენობით.
2. ამ კანონის 51-ე მუხლის მე-13 ან მე-14 პუნქტით დადგენილი მოთხოვნის დარღვევა გამოიწვევს შესაბამისი მაუწყებლის დაჯარიმებას არაუმეტეს რეკლამის განთავსების დროისათვის დადგენილი ტარიფის ორმაგი ოდენობით. თუ დაჯარიმება გამოწვეულია უფასო რეკლამის განთავსებით, ჯარიმის ოდენობა გამოითვლება შესაბამისი მაუწყებლის მიერ ფასიანი რეკლამის განთავსებისათვის განსაზღვრული ტარიფის არაუმეტეს ორმაგი ოდენობით. ამ კანონის 50-ე მუხლის პირველი პუნქტის „ბ“–„დ“ ქვეპუნქტებით ან 1 1 პუნქტით დადგენილი მოთხოვნის დარღვევა ან მაუწყებლის მიერ ამ კანონის 51-ე მუხლით დადგენილი სხვა ვალდებულების შეუსრულებლობა გამოიწვევს შესაბამისი მაუწყებლის დაჯარიმებას 5 000 ლარის ოდენობით.
3. ამ კანონის 51-ე მუხლის მე-11 პუნქტით გათვალისწინებული ავტომატიზებული სატელეფონო ზარების განხორციელება და მოკლე ტექსტური შეტყობინებების გაგზავნა გამოიწვევს შესაბამისი პოლიტიკური პარტიისა და ფიქსირებული ან მობილური საკომუნიკაციო ქსელის ოპერატორის დაჯარიმებას არაუმეტეს შესაბამისი მომსახურებისათვის გადახდილი საფასურის ორმაგი ოდენობით.
4. ამ კანონის 50-ე მუხლის მე-2 პუნქტით დადგენილი მოთხოვნის დარღვევა გამოიწვევს ბეჭდვითი მედიის საშუალების დაჯარიმებას 1 500 ლარის ოდენობით. (ამოქმედდეს საქართველოს პარლამენტის 2024 წლის 26 ოქტომბრის არჩევნებში არჩეული პარლამენტის მიერ სრული უფლებამოსილების შეძენისთანავე)]
საქართველოს 2020 წლის 2 ივლისის ორგანული კანონი №6723 – ვებგვერდი, 03.07.2020წ.
1. საარჩევნო სუბიექტებს ეკისრებათ პასუხისმგებლობა „მოქალაქეთა პოლიტიკური გაერთიანებების შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის დარღვევისათვის, აგრეთვე იმ ქმედებისათვის, რომლის მიზანი იყო პოლიტიკური საქმიანობის დაფინანსების კანონით დადგენილი მოთხოვნებისათვის გვერდის ავლა.
2. ამ მუხლის პირველი პუნქტით გათვალისწინებული პასუხისმგებლობის დაკისრება ხდება „მოქალაქეთა პოლიტიკური გაერთიანებების შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონით და ამ კანონით დადგენილი წესით.
საქართველოს 2018 წლის 21 ივლისის ორგანული კანონი №3266 – ვებგვერდი, 13.08.2018წ.
1. საარჩევნო კამპანიის ფონდის შესახებ ინფორმაციისა და ფინანსური ანგარიშის წარდგენის კანონით დადგენილი ვალდებულების შეუსრულებლობა ან/და მათი არასწორი მონაცემებით წარდგენა გამოიწვევს გაფრთხილებას ან დაჯარიმებას: დამოუკიდებელი კანდიდატისა − 1 000 ლარის ოდენობით, პოლიტიკური პარტიისა − 5 000 ლარის ოდენობით.
2. ამ კანონის 54-ე მუხლის მე-7 ან მე-8 პუნქტით დადგენილი მოთხოვნის დარღვევა გამოიწვევს დაჯარიმებას შესაბამისი ზღვრის გადაჭარბებით გაწეული ხარჯის ორმაგი ოდენობით.
3. ამ მუხლით გათვალისწინებული ქმედების ერთი და იმავე არჩევნების დროს განმეორებით ჩადენა გამოიწვევს დაჯარიმებას შესაბამისი პუნქტით დადგენილი ჯარიმის ორმაგი ოდენობით, ხოლო მიღებული გაფრთხილების შემდეგ ქმედების განმეორებით ჩადენის შემთხვევაში − შესაბამისი პუნქტით დადგენილი ჯარიმის ოდენობით.
4. ამ მუხლით გათვალისწინებული პასუხისმგებლობა პირს შეიძლება დაეკისროს შესაბამისი ქმედების ჩადენიდან 6 წლის განმავლობაში.
საქართველოს 2020 წლის 2 ივლისის ორგანული კანონი №6723 – ვებგვერდი, 03.07.2020წ.
საარჩევნო, სარეფერენდუმო ან საპლებისციტო კომისიებისათვის საჭირო მასალებისა და მონაცემების წარდგენაზე უარის თქმა ან მათი გადაწყვეტილების შეუსრულებლობა –
გამოიწვევს თანამდებობის პირთა დაჯარიმებას 1 000 ლარის ოდენობით.
მუხლი 87. კენჭისყრისა და არჩევნების შედეგების შემაჯამებელ ოქმებში შეტანილი მონაცემების გადასწორება
კენჭისყრისა და არჩევნების შედეგების შემაჯამებელ ოქმებში შეტანილი მონაცემების გადასწორება, რომელიც არ არის დადასტურებული შესაბამისი საარჩევნო კომისიის მიერ შედგენილი შესწორების ოქმით, −
გამოიწვევს შესაბამისი საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარის ან/და შესაბამისი საარჩევნო კომისიის მდივნის დაჯარიმებას – თითოეულისა 500 ლარის ოდენობით.
1. წინასაარჩევნო აგიტაციისა და წინასაარჩევნო კამპანიის დროს ადმინისტრაციული რესურსების გამოყენებისას და თანამდებობრივი ან სამსახურებრივი მდგომარეობის გამოყენებისას ამ კანონით დადგენილი მოთხოვნების დარღვევა –
გამოიწვევს დაჯარიმებას 2 000 ლარიდან 4 000 ლარამდე ოდენობით.
2. ამ მუხლით გათვალისწინებული პასუხისმგებლობა პირს შეიძლება დაეკისროს შესაბამისი ქმედების ჩადენიდან 3 წლის განმავლობაში.
მუხლი 89. არჩევნების, რეფერენდუმის ან პლებისციტის შემაჯამებელი ოქმის ასლის გაუცემლობა
არჩევნების, რეფერენდუმის ან პლებისციტის შემაჯამებელი ოქმის ასლის გაცემის ამ კანონით დადგენილი წესების დარღვევა –
გამოიწვევს შესაბამისი საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარის ან/და მდივნის დაჯარიმებას 1 000 ლარის ოდენობით.
კენჭისყრის შენობაში ყოფნის უფლების მქონე პირისათვის ჩანაწერთა წიგნში ჩანაწერის შეტანაში ხელის შეშლა –
გამოიწვევს შესაბამისი პირების დაჯარიმებას 500 ლარის ოდენობით.
მუხლი 91. დამკვირვებლის, საარჩევნო სუბიექტისა და მედიის წარმომადგენლების უფლებების შეზღუდვა
ადგილობრივი/საერთაშორისო დამკვირვებლის, საარჩევნო სუბიექტისა და მედიის წარმომადგენლების ამ კანონით დადგენილი უფლებების შეზღუდვა ან მათი საქმიანობისათვის ხელის შეშლა –
გამოიწვევს შესაბამისი პირის დაჯარიმებას 500 ლარის ოდენობით.
მუხლი 911. საარჩევნო კომისიის ფუნქციებსა და საქმიანობაში ჩარევა
საარჩევნო კომისიის ფუნქციებსა და საქმიანობაში ჩარევა −
გამოიწვევს შესაბამისი პირის დაჯარიმებას 500 ლარის ოდენობით.
საქართველოს 2017 წლის 26 ივლისის ორგანული კანონი №1274 - ვებგვერდი, 29.07.2017წ.
დამკვირვებლის, საარჩევნო სუბიექტისა და მედიის წარმომადგენლების მიერ ამ კანონის 41-ე მუხლის მე-2 პუნქტის „ბ“–„დ“ ქვეპუნქტებით დაკისრებული მოთხოვნების დარღვევა –
გამოიწვევს შესაბამისი პირის დაჯარიმებას 500 ლარის ოდენობით.
1. ამ კანონის 79-ე მუხლის პირველი პუნქტითა და 81-ე და 86-ე−92-ე მუხლებით გათვალისწინებულ ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა ოქმებს ადგენენ ცესკოს თავმჯდომარე და ცესკოს და შესაბამისი საოლქო საარჩევნო კომისიების მიერ უფლებამოსილი პირები (თანამდებობის პირები).
11. ამ კანონის 79-ე მუხლის მე-2 პუნქტით გათვალისწინებული ადმინისტრაციული სამართალდარღვევის აღკვეთის შესახებ პოლიციის მითითების შეუსრულებლობის შემთხვევაში ადმინისტრაციული სამართალდარღვევის ოქმს ადგენს და სამართალდამრღვევს ადმინისტრაციულ სახდელს უფარდებს საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს მიერ უფლებამოსილი პირი.
2. ამ კანონის 82-ე მუხლითა და 83-ე მუხლის მე-2−მე-4 პუნქტებით გათვალისწინებულ ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა შესახებ ოქმებს ადგენს საქართველოს კომუნიკაციების ეროვნული კომისია, გარდა იმ შემთხვევისა, როდესაც შესაბამისი ოქმის შედგენა იწვევს საარჩევნო სუბიექტის პასუხისმგებლობის დადგომას.
21. ამ კანონის 83-ე მუხლის პირველი და მე-3 პუნქტებით (საარჩევნო სუბიექტის დაჯარიმების შემთხვევაში) გათვალისწინებულ ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა შესახებ ოქმებს ადგენს ცესკოს თავმჯდომარე საქართველოს კომუნიკაციების ეროვნული კომისიის დასაბუთებული მიმართვისა და მიწოდებული მასალების საფუძველზე.
3. ამ კანონის 84-ე და 85-ე მუხლებით გათვალისწინებულ ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა შესახებ ოქმებს ადგენს ანტიკორუფციული ბიურო.
4. უკანონოდ ჩამოხსნილი, ჩამოხეული, დაფარული ან დაზიანებული საარჩევნო პლაკატების ამ კანონის მე-80 მუხლით გათვალისწინებული ადმინისტრაციული სამართალდარღვევის ნაწილში ადმინისტრაციული სამართალდარღვევის შესახებ ოქმს ადგენს შესაბამისი მუნიციპალიტეტის აღმასრულებელი ორგანო ან მის მიერ უფლებამოსილი პირი.
5. ამ თავით გათვალისწინებული ადმინისტრაციული სამართალდარღვევების ჩადენისას სამართალწარმოება ხორციელდება საქართველოს ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსის შესაბამისად, თუ ამ კანონით სხვა რამ არ არის დადგენილი.
6. ამ მუხლის პირველი პუნქტით განსაზღვრული უფლებამოსილი ორგანო იმავე პუნქტით გათვალისწინებული ადმინისტრაციული სამართალდარღვევის შესახებ ოქმის შედგენის თაობაზე გადაწყვეტილებას იღებს 10 დღის ვადაში, ხოლო სასამართლოს მიერ ადმინისტრაციული სამართალდარღვევის ფაქტის დადგენის/გადაწყვეტილების მიღების ვადა არ უნდა აღემატებოდეს სასამართლოსთვის შესაბამისი ოქმის წარდგენიდან 10 დღეს. ამ მუხლის პირველი პუნქტით განსაზღვრული უფლებამოსილი ორგანო/თანამდებობის პირი ამ კანონის 88-ე მუხლით გათვალისწინებული ადმინისტრაციული სამართალდარღვევის შესახებ ოქმის შედგენის თაობაზე გადაწყვეტილებას არასაარჩევნო პერიოდში, აგრეთვე იმ შემთხვევაში, როდესაც ადმინისტრაციული სამართალდარღვევა შესაბამისი არჩევნების დანიშვნამდეა ჩადენილი, იღებს 30 კალენდარული დღის ვადაში.
7. ამ მუხლის მე-2 პუნქტით განსაზღვრული უფლებამოსილი ორგანო იმავე პუნქტით გათვალისწინებული ადმინისტრაციული სამართალდარღვევის შესახებ ოქმის შედგენის საკითხს განიხილავს და გადაწყვეტილებას იღებს საჯარო სხდომაზე, ადმინისტრაციული სამართალდარღვევის გამოვლენიდან 2 დღის ვადაში, მის მიერ დადგენილი წესით. ამასთანავე, სასამართლოს სხდომაზე სამართალდამრღვევის დაუსწრებლობა არ აფერხებს გადაწყვეტილების მიღებას. ამ მუხლის მე-2 პუნქტით განსაზღვრული უფლებამოსილი ორგანოს მიერ გადაწყვეტილების მიღების შემდეგ მის მიერვე განსაზღვრული უფლებამოსილი პირი ამ პუნქტით დადგენილ ვადაში, საქართველოს ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსის 240-ე მუხლის 22 ნაწილის შესაბამისად ადგენს ადმინისტრაციული სამართალდარღვევის შესახებ ოქმს. სასამართლოს მიერ ადმინისტრაციული სამართალდარღვევის ფაქტის დადგენის/გადაწყვეტილების მიღების ვადა არ უნდა აღემატებოდეს სასამართლოსათვის შესაბამისი ოქმის წარდგენიდან 2 დღეს.
8. ამ მუხლის 21 პუნქტით განსაზღვრული უფლებამოსილი ორგანო იმავე პუნქტით გათვალისწინებული ადმინისტრაციული სამართალდარღვევის შესახებ ოქმის შედგენის თაობაზე გადაწყვეტილებას იღებს შესაბამისი დასაბუთებული მიმართვის მიღებიდან 2 დღის ვადაში, ხოლო სასამართლოს მიერ ადმინისტრაციული სამართალდარღვევის ფაქტის დადგენის/გადაწყვეტილების მიღების ვადა არ უნდა აღემატებოდეს სასამართლოსათვის შესაბამისი ოქმის წარდგენიდან 2 დღეს.
9. ამ კანონის შესაბამისად საქართველოს საარჩევნო ადმინისტრაციის მიერ უფლებამოსილი ადმინისტრაციული სამართალდარღვევის ოქმის შედგენის უფლების მქონე პირის მიერ ან ცესკოს თავმჯდომარის მიერ მიღებული გადაწყვეტილება საქართველოს საარჩევნო კანონმდებლობის დარღვევასთან დაკავშირებით ადმინისტრაციული სამართალდარღვევის ოქმის შედგენაზე უარის თქმის შესახებ მისი მიღებიდან 2 კალენდარული დღის ვადაში შეიძლება გასაჩივრდეს სასამართლოში, რომელიც საჩივარს იხილავს მისი მიღებიდან 10 კალენდარული დღის ვადაში. სასამართლო საქმის განხილვის შედეგად იღებს დადგენილებას ადმინისტრაციული სახდელის შეფარდების თაობაზე ან უარს ამბობს საჩივრის დაკმაყოფილებაზე.
საქართველოს 2012 წლის 22 ივნისის ორგანული კანონი №6551 – ვებგვერდი, 29.06.2012წ.
საქართველოს 2016 წლის 22 ივნისის ორგანული კანონი №5438 - ვებგვერდი, 12.07.2016წ.
საქართველოს 2020 წლის 2 ივლისის ორგანული კანონი №6723 – ვებგვერდი, 03.07.2020წ.
საქართველოს 2021 წლის 28 ივნისის ორგანული კანონი №703 – ვებგვერდი, 29.06.2021წ.
საქართველოს 2022 წლის 1 დეკემბრის ორგანული კანონი №2280 – ვებგვერდი, 15.12.2022წ.
საქართველოს 2022 წლის 22 დეკემბრის ორგანული კანონი №2475 – ვებგვერდი, 29.12.2022წ.
მუხლი 931. პასუხისმგებლობა მაუწყებლის მიერ ინფორმაციის მიუწოდებლობისა და გამოუქვეყნებლობისათვის
შესაბამისი მაუწყებლის მიერ კენჭისყრამდე არაუგვიანეს მე-60 დღიდან 5 კალენდარული დღის ვადაში საქართველოს კომუნიკაციების ეროვნული კომისიისათვის საეთერო დროის ტარიფებისა და შეცვლილი ტარიფების მიწოდების მოთხოვნის, აგრეთვე ამ კანონის 50-ე მუხლის პირველი პუნქტის „ა“ ქვეპუნქტით დადგენილი მოთხოვნის შეუსრულებლობა გამოიწვევს საქართველოს კომუნიკაციების ეროვნული კომისიის მიერ მაუწყებლისათვის „მაუწყებლობის შესახებ“ საქართველოს კანონით გათვალისწინებული ადმინისტრაციული პასუხისმგებლობის დაკისრებას.
საქართველოს 2020 წლის 2 ივლისის ორგანული კანონი №6723 – ვებგვერდი, 03.07.2020წ.
კარი II. განსაკუთრებული ნაწილი
თავი XI. საქართველოს პრეზიდენტის არჩევნები
მუხლი 94. საქართველოს პრეზიდენტის არჩევნები
საქართველოს პრეზიდენტს 5 წლის ვადით დებატების გარეშე ღია კენჭისყრით ირჩევს საარჩევნო კოლეგია. ერთი და იგივე პირი საქართველოს პრეზიდენტად შეიძლება აირჩეს მხოლოდ ორჯერ.
საქართველოს 2018 წლის 21 ივლისის ორგანული კანონი №3266 – ვებგვერდი, 13.08.2018წ.
მუხლი 95. საქართველოს პრეზიდენტის მორიგი არჩევნების გამართვა
1. საქართველოს პრეზიდენტის მორიგი არჩევნები იმართება პრეზიდენტის უფლებამოსილების ვადის ამოწურვის კალენდარული წლის ოქტომბერში.
2. საქართველოს პრეზიდენტის მორიგი არჩევნების თარიღს ნიშნავს საქართველოს პარლამენტი არჩევნების დღემდე 60 დღით ადრე. თუ საქართველოს პრეზიდენტის არჩევნების თარიღი ემთხვევა საქართველოს პარლამენტის არჩევნების ან წინა თვეს, საქართველოს პრეზიდენტის არჩევნები იმართება ახალარჩეული პარლამენტის პირველი სხდომის გამართვიდან 45 დღის განმავლობაში.
3. თუ საქართველოს პრეზიდენტის არჩევის თარიღი ემთხვევა საგანგებო ან საომარ მდგომარეობას, საქართველოს პრეზიდენტის არჩევნები იმართება ამ მდგომარეობის გაუქმებიდან 45 დღის ვადაში.
4. საქართველოს პრეზიდენტის არჩევნების გამართვას უზრუნველყოფს საქართველოს პარლამენტი ცესკოს მეშვეობით.
5. საქართველოს პრეზიდენტის არჩევნების დანიშვნის შესახებ ცნობა ქვეყნდება საქართველოს პარლამენტისა და ცესკოს ოფიციალურ ვებგვერდებზე არაუგვიანეს არჩევნების დანიშვნის დღის მომდევნო დღისა.
საქართველოს 2013 წლის 6 სექტემბრის ორგანული კანონი №1019 – ვებგვერდი, 23.09.2013წ.
საქართველოს 2018 წლის 21 ივლისის ორგანული კანონი №3266 – ვებგვერდი, 13.08.2018წ.
მუხლი 96. პასიური საარჩევნო უფლება
საქართველოს პრეზიდენტად შეიძლება აირჩეს საარჩევნო უფლების მქონე საქართველოს მოქალაქე 40 წლის ასაკიდან, რომელსაც საქართველოში უცხოვრია 15 წელს მაინც.
საქართველოს 2018 წლის 21 ივლისის ორგანული კანონი №3266 – ვებგვერდი, 13.08.2018წ.
მუხლი 97. საქართველოს პრეზიდენტობის კანდიდატის წარდგენის უფლება
საქართველოს პრეზიდენტობის კანდიდატის წარდგენის უფლება აქვს საარჩევნო კოლეგიის არანაკლებ 30 წევრს.
საქართველოს 2018 წლის 21 ივლისის ორგანული კანონი №3269 – ვებგვერდი, 27.07.2018წ.
საქართველოს 2018 წლის 21 ივლისის ორგანული კანონი №3266 – ვებგვერდი, 13.08.2018წ.
მუხლი 98. საქართველოს პრეზიდენტობის კანდიდატის წარდგენის წესი
1. საარჩევნო კოლეგიის ერთ წევრს შუძლია მხარი დაუჭიროს მხოლოდ ერთი კანდიდატის წარდგენას.
2. საქართველოს პრეზიდენტობის კანდიდატის წარდგენის მიზნით საარჩევნო კოლეგიის არანაკლებ 30-მა წევრმა საარჩევნო კოლეგიის შემადგენლობის დამტკიცების შემდეგ, მაგრამ არჩევნების დღემდე არაუგვიანეს 30-ე დღისა, განცხადებით უნდა მიმართოს ცესკოს.
3. განცხადებაში მითითებული უნდა იყოს საქართველოს პრეზიდენტობის კანდიდატის:
ა) სახელი, გვარი;
ბ) დაბადების თარიღი;
გ) (ამოღებულია -06.10.2023, №3560);
დ) თანამდებობა (საქმიანობა);
ე) სამუშაო ადგილი;
ვ) მისამართი (საქართველოს მოქალაქის პირადობის მოწმობის ან სააგენტოს მონაცემთა ბაზის მიხედვით);
ვ1) საქართველოს მოქალაქის პირადი ნომერი;
ზ) პარტიულობა;
თ) საქართველოში ცხოვრების ვადა;
ი) წარმდგენი საარჩევნო კოლეგიის წევრებისა და მათი წარმომადგენლის სახელი, გვარი, საქართველოს მოქალაქის პირადი ნომერი, თანამდებობა, საკონტაქტო ტელეფონის ნომერი და სხვა რეკვიზიტები (არსებობის შემთხვევაში).
4. განცხადებას უნდა ერთოდეს საქართველოს პრეზიდენტობის კანდიდატის წერილობითი თანხმობა არჩევნებში მონაწილეობაზე, უფლების ჩამორთმევის შესახებ ცნობა და 3 ფოტოსურათი.
5. განცხადებას უნდა ერთოდეს ასევე საქართველოს პრეზიდენტობის კანდიდატის ხელწერილი, რომ იგი იმავდროულად არ არის სხვა სახელმწიფოს მოქალაქე. თუ საქართველოს პრეზიდენტობის კანდიდატი იმავდროულად სხვა სახელმწიფოს მოქალაქეა, განცხადებას უნდა დაერთოს დოკუმენტი, რომლითაც დასტურდება, რომ საქართველოს პრეზიდენტობის კანდიდატმა მიმართა სხვა, შესაბამისი სახელმწიფოს უფლებამოსილ ორგანოს ამ სახელმწიფოს მოქალაქეობიდან გასვლის შესახებ.
6. განცხადებას ხელს აწერს საარჩევნო კოლეგიის შემადგენლობიდან საქართველოს პრეზიდენტობის კანდიდატის წარმდგენი ყველა წევრი.
საქართველოს 2016 წლის 22 ივნისის ორგანული კანონი №5438 - ვებგვერდი, 12.07.2016წ.
საქართველოს 2018 წლის 21 ივლისის ორგანული კანონი №3269 – ვებგვერდი, 27.07.2018წ.
საქართველოს 2018 წლის 21 ივლისის ორგანული კანონი №3266 – ვებგვერდი, 13.08.2018წ.
საქართველოს 2020 წლის 17 მარტის ორგანული კანონი №5772 – ვებგვერდი, 23.03.2020წ.
საქართველოს 2023 წლის 6 ოქტომბრის ორგანული კანონი №3560 – ვებგვერდი, 24.10.2023წ.
საქართველოს 2018 წლის 21 ივლისის ორგანული კანონი №3269 – ვებგვერდი, 27.07.2018წ.
საქართველოს 2018 წლის 21 ივლისის ორგანული კანონი №3266 – ვებგვერდი, 13.08.2018წ.
საქართველოს 2013 წლის 2 7 ივლისის ორგანული კანონი № 878 – ვებგვერდი, 07 .0 8 .2013წ.
საქართველოს 2015 წლის 8 ივლისის ორგანული კანონი №3973 - ვებგვერდი, 15.07.2015წ.
საქართველოს 2015 წლის 3 სექტემბრის ორგანული კანონი № 4192 - ვებგვერდი, 10.09.2015წ.
საქართველოს 2017 წლის 10 მარტის ორგანული კანონი №438 - ვებგვერდი, 22.03.2017წ.
საქართველოს 2017 წლის 26 ივლისის ორგანული კანონი №1232 - ვებგვერდი, 29.07.2017წ.
საქართველოს 2018 წლის 21 ივლისის ორგანული კანონი №3266 – ვებგვერდი, 13.08.2018წ.
მუხლი 100. საქართველოს პრეზიდენტობის კანდიდატის რეგისტრაცია
1. საქართველოს პრეზიდენტობის კანდიდატს რეგისტრაციაში ატარებს ცესკო განკარგულებით, არჩევნების დღემდე არაუგვიანეს მე-20 დღისა.
2. საქართველოს პრეზიდენტობის კანდიდატის რეგისტრაციის შესახებ ცესკოს განკარგულება მიღებიდან 3 დღის ვადაში წარედგინება საქართველოს პარლამენტს.
3. ცესკოს თავმჯდომარე საქართველოს პრეზიდენტობის კანდიდატს რეგისტრაციიდან 3 დღის ვადაში აძლევს შესაბამის მოწმობას.
4. თუ საარჩევნო კოლეგიის მიერ წარდგენილი დოკუმენტაცია არასრულია ან არ აკმაყოფილებს ამ კანონით დადგენილ მოთხოვნებს, ცესკოს თავმჯდომარის მიერ დადგინდება ხარვეზი განცხადების წარდგენიდან არაუგვიანეს მომდევნო დღისა და საარჩევნო კოლეგიის წარმომადგენელს ეძლევა 3 დღე ხარვეზის აღმოსაფხვრელად. თუ ხარვეზი დადგენილ ვადაში არ აღმოიფხვრება, საქართველოს პრეზიდენტობის კანდადატს და მის წარმომადგენელს ცესკოს განკარგულებით უარი ეთქმება რეგისტრაციაზე.
5. ცესკო საქართველოს პრეზიდენტობის კანდიდატს რეგისტრაციაში არ გაატარებს, თუ დარღვეულია ამ კანონით დადგენილი მოთხოვნები და წესები.
6. საქართველოს პრეზიდენტობის კანდიდატის რეგისტრაციის შესახებ/რეგისტრაციაზე უარის თქმის შესახებ ცესკოს განკარგულება შეიძლება გაასაჩივროს/გაასაჩივრონ მხოლოდ შესაბამისმა საარჩევნო კოლეგიის წევრმა/წევრებმა ან/და საქართველოს პრეზიდენტობის კანდიდატად წარდგენილმა პირმა ამ კანონის 77-ე მუხლის მე-5 პუნქტით დადგენილი წესით.
7. საქართველოს პრეზიდენტობის კანდიდატის რეგისტრაციიდან არაუგვიანეს მე-6 დღისა საქართველოს პარლამენტი და ცესკო თავიანთ ოფიციალურ ვებგვერდებზე აქვეყნებენ ცნობას საქართველოს პრეზიდენტობის კანდიდატის რეგისტრაციის შესახებ, მისი სახელის, გვარის, დაბადების წლის, თანამდებობის (საქმიანობის) და სამუშაო ადგილის მითითებით.
8. საქართველოს პრეზიდენტობის კანდიდატს უფლება აქვს, ნებისმიერ დროს, გარდა ამ მუხლის მე-9 პუნქტით გათვალისწინებული შემთხვევისა, კენჭისყრამდე არაუგვიანეს მე-3 დღისა მოხსნას თავისი კანდიდატურა. ამისთვის მან წერილობითი განცხადებით უნდა მიმართოს ცესკოს.
9. საქართველოს პრეზიდენტის არჩევნების მეორე ტურში მონაწილე საქართველოს პრეზიდენტობის კანდიდატს უფლება არა აქვს, მოხსნას თავისი კანდიდატურა.
საქართველოს 2018 წლის 21 ივლისის ორგანული კანონი №3266 – ვებგვერდი, 13.08.2018წ.
მუხლი 103. საქართველოს პრეზიდენტობის კანდიდატის საქმიანობის გარანტიები
1. არ შეიძლება საქართველოს პრეზიდენტობის კანდიდატის სამსახურიდან დათხოვნა ანდა სხვა სამუშაოზე ან სხვა თანამდებობაზე გადაყვანა მისი თანხმობის გარეშე.
2. არჩევნების საბოლოო შედეგების ოფიციალურად გამოქვეყნებამდე არ შეიძლება საქართველოს პრეზიდენტობის კანდიდატის დაკავება, დაპატიმრება ან გაჩხრეკა, თუ საქართველოს გენერალური პროკურორის წარდგინებაზე ცესკო თანხმობას არ მისცემს. გამონაკლისია დანაშაულზე წასწრების შემთხვევა, რაც დაუყოვნებლივ უნდა ეცნობოს ცესკოს. თუ ცესკო მიიღებს სათანადო განკარგულებას, დაკავებული ან დაპატიმრებული საქართველოს პრეზიდენტობის კანდიდატი დაუყოვნებლივ უნდა განთავისუფლდეს.
3. ამ მუხლში აღნიშნული თანხმობის მიცემის შესახებ ცესკოს განკარგულებას კენჭი ეყრება საქართველოს გენერალური პროკურორის წარდგინების მიღებიდან 3 კალენდარული დღის ვადაში.
საქართველოს 2013 წლის 30 მაისის ორგანული კანონი № 6 68 – ვებგვერდი, 24.0 6 .2013წ.
საქართველოს 2018 წლის 21 ივლისის ორგანული კანონი №3266 – ვებგვერდი, 13.08.2018წ.
საქართველოს 2018 წლის 30 ნოემბრის ორგანული კანონი №3795 – ვებგვერდი, 13.12.2018წ.
1. საარჩევნო კოლეგიის შემადგენლობაში შედის 300 წევრი.
2. საარჩევნო კოლეგიაში შედიან:
ა) საქართველოს პარლამენტის ყველა წევრი;
ბ) აფხაზეთისა და აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკების უმაღლესი წარმომადგენლობითი ორგანოების ყველა წევრი;
გ) მუნიციპალიტეტების წარმომადგენლობითი ორგანოების შემადგენლობიდან, ამ კანონის შესაბამისად, შესაბამისი პოლიტიკური პარტიების მიერ დასახელებული მუნიციპალიტეტების წარმომადგენლობითი ორგანოების − საკრებულოების წევრები.
საქართველოს 2018 წლის 21 ივლისის ორგანული კანონი №3266 – ვებგვერდი, 13.08.2018წ.
1. პოლიტიკური პარტიები მუნიციპალიტეტების წარმომადგენლობითი ორგანოების შემადგენლობიდან საარჩევნო კოლეგიის წევრებს ასახელებენ მათთვის განკუთვნილი კვოტების შესაბამისად.
2. კვოტები განისაზღვრება პროპორციული გეოგრაფიული წარმომადგენლობის პრინციპის დაცვითა და ადგილობრივი თვითმმართველობის პროპორციული წესით ჩატარებული არჩევნების შედეგების პროპორციის მიხედვით.
3. ადგილობრივი თვითმმართველობის პროპორციული წესით ჩატარებული არჩევნების შედეგების შესაბამისად, კვოტები განისაზღვრება შემდეგი ფორმულის მიხედვით: P = A * B / C, სადაც:
ა) P არის უფლებამოსილი პოლიტიკური პარტიისათვის განსაზღვრული კვოტის ოდენობა, რომელიც მიღებული მთელი რიცხვია;
ბ) A არის იმ პოლიტიკური პარტიის მიერ მიღებული ხმების ოდენობა, რომელმაც ბოლო მუნიციპალიტეტის ორგანოთა პროპორციული წესით, ქვეყნის მასშტაბით ჩატარებული არჩევნების შედეგების შესაბამისად, ამომრჩეველთა ნამდვილი ხმების 1 პროცენტი მაინც მიიღო;
გ) B არის საარჩევნო კოლეგიის სრულ შემადგენლობას გამოკლებული საქართველოს პარლამენტის ყველა წევრისა და აფხაზეთისა და აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკების უმაღლესი წარმომადგენლობითი ორგანოების ყველა წევრის ჯამი;
დ) C არის ბოლო მუნიციპალიტეტის ორგანოთა პროპორციული წესით ჩატარებულ არჩევნებში მონაწილე იმ პარტიების ნამდვილი ხმების რაოდენობათა ჯამი, რომლებმაც ქვეყნის მასშტაბით ამომრჩეველთა ხმების 1 პროცენტი მაინც მიიღეს.
4. თუ უფლებამოსილი პარტიების მიერ ამ მუხლით დადგენილი წესით მისაღებ კვოტათა ჯამი B-ზე ნაკლებია, ასეთ შემთხვევაში გადაუნაწილებელი კვოტები მიეკუთვნებათ უფლებამოსილ პარტიებს მათი საარჩევნო შედეგების თანამიმდევრობის გათვალისწინებით.
5. პარტიამ მისთვის განკუთვნილი კვოტის შესაბამისად საარჩევნო კოლეგიის წევრები უნდა წარადგინოს აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის, ქალაქ თბილისის და სახელმწიფო რწმუნებულის სამოქმედო ტერიტორიაზე არჩეული საკრებულოებიდან, პროპორციული გეოგრაფიული წარმომადგენლობის პრინციპის დაცვით.
6. საქართველოს პრეზიდენტის არჩევნების დანიშვნის დღიდან არაუგვიანეს მე-2 დღისა ცესკო განკარგულებით ამტკიცებს საქართველოს პრეზიდენტის არჩევის ღონისძიებათა განხორციელების გრაფიკს (ვადებს) და ამ მუხლით განსაზღვრულ კვოტებს არჩევნების დანიშვნის დღისთვის არსებული მდგომარეობით.
7. საარჩევნო კოლეგიის შემადგენლობას განკარგულებით ამტკიცებს ცესკო არჩევნების დღემდე არაუგვიანეს მე-40 დღისა.
8. საარჩევნო კოლეგიის შემადგენლობის დასამტკიცებლად:
ა) საქართველოს პარლამენტი, აფხაზეთისა და აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკების უმაღლესი წარმომადგენლობითი ორგანოები ვალდებული არიან არჩევნების დანიშვნის დღიდან 7 დღის ვადაში ცესკოს წარუდგინონ არჩევნების დანიშვნის დღისთვის საქართველოს პარლამენტის, აფხაზეთისა და აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკების უმაღლესი წარმომადგენლობითი ორგანოების ყველა წევრის სახელი, გვარი და პირადი ნომერი;
ბ) ამ კანონის შესაბამისად უფლებამოსილი პარტიები ვალდებული არიან, ცესკოს მიერ განსაზღვრული კვოტების შესაბამისად, არჩევნების დანიშვნის დღიდან 10 დღის ვადაში წარმოადგინონ საარჩევნო კოლეგიის წევრად წარდგენილი პირის სახელი, გვარი და პირადი ნომერი და იმ მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანოს − საკრებულოს დასახელება, რომლის წევრიცაა აღნიშნული პირი, აგრეთვე წარდგენილი პირის წერილობითი თანხმობა;
გ) ამ პუნქტის „ბ“ ქვეპუნქტის შესაბამისად საარჩევნო კოლეგიის წევრად წარდგენილი პირი საარჩევნო კოლეგიის წევრად არ ჩაითვლება, თუ იგი არ აკმაყოფილებს საქართველოს კონსტიტუციითა და ამ კანონით დადგენილ მოთხოვნებს, რის შესახებაც პარტიას 2 დღის ვადაში ეცნობება ხარვეზის მითითებით და ეძლევა 3 დღის ვადა ხარვეზის აღმოსაფხვრელად;
დ) უფლებამოსილ პარტიას უფლება აქვს, შეცვალოს საარჩევნო კოლეგიის წევრად წარდგენილი კოლეგიის წევრი მხოლოდ ამ პირის, როგორც საკრებულოს წევრის, უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტის კანონით გათვალისწინებულ შემთხვევებში;
ე) საქართველოს პარლამენტის წევრის, აფხაზეთის ან აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის უმაღლესი წარმომადგენლობითი ორგანოს წევრის საარჩევნო კოლეგიაში დასახელების შემდეგ, მისი უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტის შემთხვევაში, თუ საქართველოს პრეზიდენტის არჩევნებამდე მისი ადგილმონაცვლის განსაზღვრა შეუძლებელია ან თუ უფლებამოსილმა პარტიამ ამ კანონით დადგენილ ვადაში არ გამოიყენა ან დადგენილ კვოტაზე ნაკლები ოდენობით წარადგინა საარჩევნო კოლეგიის წევრები, ასეთ შემთხვევაში, საარჩევნო კოლეგიის წევრთა რაოდენობის 300-მდე შესავსებად, ცესკოს გადაწყვეტილებით დადგენილი კვოტები შეიცვლება და გამოუყენებელი ადგილები გადანაწილდება სხვა უფლებამოსილ პარტიებზე საარჩევნო შედეგების თანამიმდევრობის გათვალისწინებით.
საქართველოს 2018 წლის 21 ივლისის ორგანული კანონი №3266 – ვებგვერდი, 13.08.2018წ.
1. საქართველოს პრეზიდენტის არჩევნები იმართება საქართველოს პარლამენტის სასახლეში, არჩევნების დღის 9 საათიდან და სრულდება იმავე დღის 14 საათზე, ან ნებისმიერ დროს, თუ საარჩევნო კოლეგიის ყველა წევრმა მისცა ხმა.
2. საქართველოს პრეზიდენტის არჩევაზე დასწრების უფლება აქვთ მხოლოდ საარჩევნო კოლეგიის წევრებს, საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარის მიერ მოწვეულ პირებს, ცესკოს წევრებს, საქართველოს პარლამენტისა და ცესკოს აპარატის შესაბამის უფლებამოსილ წარმომადგენლებს. საქართველოს პრეზიდენტის არჩევა პირდაპირ გადაიცემა საზოგადოებრივი მაუწყებლის ეთერში.
3. საქართველოს პრეზიდენტის არჩევნებისათვის საარჩევნო ბიულეტენში მიეთითება საქართველოს პრეზიდენტობის კანდიდატის სახელი და გვარი. საარჩევნო ბიულეტენის ტექსტსა და ფორმას განკარგულებით ადგენს ცესკო.
4. საქართველოს პრეზიდენტის არჩევნებისათვის ცესკო ბეჭდავს საარჩევნო ბიულეტენებს და მათ საარჩევნო კოლეგიის წევრებს გადასცემს, ბეჭდავს საარჩევნო კოლეგიის წევრთა სიას, ლუქავს და ხსნის საარჩევნო ყუთს, ითვლის ხმებს და ადგენს შედეგების შემაჯამებელ ოქმს.
5. საარჩევნო კოლეგიის წევრები საარჩევნო კოლეგიის წევრთა სიაში საკუთარი ხელმოწერებით ადასტურებენ საარჩევნო ბიულეტენის მიღებას, რის შემდეგაც შემოხაზავენ მათთვის სასურველ მხოლოდ 1 კანდიდატს და საარჩევნო ბიულეტენს წინასწარ დალუქულ, გამჭვირვალე საარჩევნო ყუთში ათავსებენ.
6. საარჩევნო ბიულეტენი ბათილად მიიჩნევა, თუ:
ა) ის დაუდგენელი ნიმუშისაა;
ბ) შეუძლებელია იმის დადგენა, თუ რომელ კანდიდატს მისცა ხმა საარჩევნო კოლეგიის წევრმა;
გ) საარჩევნო კოლეგიის წევრმა ხმა ერთზე მეტ კანდიდატს მისცა;
დ) შეუძლებელია იმის დადგენა, თუ საარჩევნო კოლეგიის რომელი წევრის მიერ არის ხმა მიცემული.
7. არჩევნების პირველ ტურში არჩეულად ჩაითვლება კანდიდატი, რომელიც მიიღებს საარჩევნო კოლეგიის სრული შემადგენლობის ხმების ორ მესამედს მაინც.
8. თუ არჩევნების პირველ ტურში საქართველოს პრეზიდენტი არ აირჩა, საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარე იმავე დღეს ან პირველი ტურის გამართვიდან არაუგვიანეს 7 დღისა ნიშნავს საქართველოს პრეზიდენტის არჩევნების მეორე ტურს.
9. არჩევნების მეორე ტურში კენჭი ეყრება პირველ ტურში საუკეთესო შედეგის მქონე 2 კანდიდატს. თუ საუკეთესო შედეგი ორზე მეტ კანდიდატს აქვს, მეორე ტურში მონაწილეთა ვინაობა ვლინდება იმის მიხედვით, თუ ერთნაირი შედეგის მქონე კანდიდატთაგან რომელი უფრო ადრე დარეგისტრირდა საქართველოს პრეზიდენტობის კანდიდატად.
10. არჩევნების მეორე ტურში არჩეულად ჩაითვლება კანდიდატი, რომელიც მეტ ხმას მიიღებს. არჩევნების მეორე ტურში კანდიდატების მიერ თანაბარი რაოდენობის ხმების მიღების შემთხვევაში არჩეულად ჩაითვლება ის კანდიდატი, რომელმაც პირველ ტურში მეტი ხმა მიიღო.
11. არჩევნების პირველი ან მეორე ტური შემდგარად ჩაითვლება, თუ მასში მონაწილეობას მიიღებს საარჩევნო კოლეგიის სრული შემადგენლობის ნახევარზე მეტი.
12. თუ არჩევნები არ შედგა ან საარჩევნო კოლეგიამ საქართველოს პრეზიდენტი არ აირჩია, 30 დღის ვადაში იმართება საქართველოს პრეზიდენტის ხელახალი არჩევნები.
13. საქართველოს პრეზიდენტის ხელახალი არჩევნების თარიღს შესაბამისი გარემოების დადგომიდან 3 დღის ვადაში ნიშნავს საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარე.
14. საქართველოს პრეზიდენტის უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტის შემთხვევაში საქართველოს პრეზიდენტის რიგგარეშე არჩევნები იმართება უფლებამოსილების შეწყვეტიდან 45 დღის ვადაში.
15. საქართველოს პრეზიდენტის რიგგარეშე არჩევნებს საქართველოს პრეზიდენტის უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტიდან 10 დღის ვადაში ნიშნავს საქართველოს პარლამენტი.
16. საქართველოს პრეზიდენტის არჩევნებისა და საქართველოს პარლამენტის არჩევნების ერთდროულად ან წინა თვეში გამართვის შემთხვევაში, აგრეთვე საქართველოს პრეზიდენტის ხელახალი არჩევნებისა და რიგგარეშე არჩევნების გამართვისას არჩევნები ტარდება საქართველოს პრეზიდენტის მორიგი არჩევნების გამართვისათვის ამ კანონით დადგენილი წესით. საქართველოს პრეზიდენტის ხელახალი არჩევნებისა და რიგგარეშე არჩევნების დროს საარჩევნო პროცედურები საქართველოს პრეზიდენტის მორიგი არჩევნების გამართვისათვის ამ კანონით დადგენილი ვადების ნაცვლად ხორციელდება არჩევნების დანიშვნიდან არაუგვიანეს მე-2 დღისა ცესკოს განკარგულებით განსაზღვრული ვადების შესაბამისად.
საქართველოს 2018 წლის 21 ივლისის ორგანული კანონი №3266 – ვებგვერდი, 13.08.2018წ.
საქართველოს 2023 წლის 6 ოქტომბრის ორგანული კანონი №3560 – ვებგვერდი, 24.10.2023წ.
მუხლი 104. არჩევნების შედეგების შეჯამება
1. საქართველოს პრეზიდენტის არჩევნების შედეგებს ადგენს და აჯამებს ცესკო არჩევნების დასრულებისთანავე, ცესკოს სხდომაზე, რომელიც საქართველოს პარლამენტის სასახლეში იმართება.
2. საქართველოს პრეზიდენტის არჩევნების შედეგების შემაჯამებელ ოქმში აღინიშნება:
ა) საარჩევნო კოლეგიის წევრთა რაოდენობა;
ბ) არჩევნებში მონაწილე საარჩევნო კოლეგიის წევრთა რაოდენობა;
გ) არჩევნებში მონაწილე საარჩევნო კოლეგიის წევრთა სახელები და გვარები;
დ) არჩევნებში მონაწილე თითოეული კანდიდატის მიერ მიღებული ხმების რაოდენობა;
ე) ინფორმაცია იმის შესახებ, თუ საარჩევნო კოლეგიის რომელმა წევრმა რომელ კანდიდატს მისცა ხმა;
ვ) ბათილი საარჩევნო ბიულეტენების რაოდენობა;
ზ) მეორე ტურში გასულ კანდიდატთა ვინაობა ან/და პირველი ან მეორე ტურის შედეგად არჩეული საქართველოს პრეზიდენტის ვინაობა.
3. საქართველოს პრეზიდენტის არჩევნების შედეგების შემაჯამებელ ოქმს ხელს აწერენ ცესკოს თავმჯდომარე და მდივანი. აღნიშნული ოქმი შეიძლება გაასაჩივროს/გაასაჩივრონ მხოლოდ საარჩევნო კოლეგიის შესაბამისმა წევრმა/წევრებმა ან/და საქართველოს პრეზიდენტობის კანდიდატმა ამ კანონის 77-ე მუხლის მე-5 პუნქტით დადგენილი წესით და დადგენილ ვადებში.
4. საქართველოს პრეზიდენტის არჩევნების ჩასატარებელ დოკუმენტაციას ცესკო ლუქავს და ინახავს ცესკოში საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით.
5. საქართველოს პრეზიდენტის არჩევნების შედეგების შემაჯამებელი ოქმი დგება 3 ეგზემპლარად, რომელთაგან ერთი ეგზავნება საქართველოს პრეზიდენტს, მეორე − საქართველოს პარლამენტს, ხოლო მესამე ინახება ცესკოში.
6. საქართველოს პრეზიდენტის არჩევნების შედეგების შეჯამებიდან 2 დღის ვადაში ცესკო თავის ოფიციალურ ვებგვერდზე აქვეყნებს ცნობას საქართველოს პრეზიდენტის არჩევნების შედეგების შესახებ.
7. საქართველოს პრეზიდენტის არჩევნების შედეგად არჩეული პრეზიდენტის მიერ ფიცის დადებისთანავე საქართველოს პრეზიდენტის ასარჩევად შემდგარ საარჩევნო კოლეგიას უფლებამოსილება უწყდება.
საქართველოს 2018 წლის 21 ივლისის ორგანული კანონი №3269 – ვებგვერდი, 27.07.2018წ.
საქართველოს 2018 წლის 21 ივლისის ორგანული კანონი №3266 – ვებგვერდი, 13.08.2018წ.
საქართველოს 2018 წლის 21 ივლისის ორგანული კანონი №3269 – ვებგვერდი, 27.07.2018წ.
საქართველოს 2018 წლის 21 ივლისის ორგანული კანონი №3266 – ვებგვერდი, 13.08.2018წ.
საქართველოს 2018 წლის 21 ივლისის ორგანული კანონი №3266 – ვებგვერდი, 13.08.2018წ.
თავი XII. საქართველოს პარლამენტის არჩევნები
მუხლი 108. საქართველოს პარლამენტის არჩევნების დანიშვნა
1. საქართველოს პარლამენტის მორიგი არჩევნები ტარდება საქართველოს პარლამენტის უფლებამოსილების ვადის ამოწურვის კალენდარული წლის ოქტომბრის ბოლო შაბათს.
2. საქართველოს პარლამენტის მორიგი არჩევნების თარიღს ნიშნავს საქართველოს პრეზიდენტი არჩევნების დღემდე 60 დღით ადრე.
3. თუ საქართველოს პარლამენტის არჩევნების თარიღი ემთხვევა საგანგებო ან საომარ მდგომარეობას, არჩევნები ტარდება ამ მდგომარეობის გაუქმებიდან არაუადრეს 45-ე და არაუგვიანეს მე-60 დღისა. არჩევნების თარიღს ნიშნავს საქართველოს პრეზიდენტი საგანგებო ან საომარი მდგომარეობის გაუქმებისთანავე.
4. საქართველოს პარლამენტის არჩევნების დანიშვნის შესახებ ცნობა ქვეყნდება ცესკოს ოფიციალურ ვებგვერდზე და მედიით არაუგვიანეს არჩევნების დანიშვნის დღის მომდევნო დღისა.
მუხლი 109. საქართველოს პარლამენტის არჩევის წესი და უფლებამოსილების ვადა
1. საქართველოს პარლამენტის 150 წევრი აირჩევა ერთიან მრავალმანდატიან საარჩევნო ოლქში პროპორციული საარჩევნო სისტემის საფუძველზე.
2. საქართველოს პარლამენტი აირჩევა 4 წლის ვადით.
საქართველოს 2018 წლის 21 ივლისის ორგანული კანონი №3266 – ვებგვერდი, 13.08.2018წ.
მუხლი 111. პასიური საარჩევნო უფლება
1. საქართველოს პარლამენტის წევრად შეიძლება აირჩეს საარჩევნო უფლების მქონე საქართველოს მოქალაქე 25 წლის ასაკიდან, რომელსაც საქართველოში უცხოვრია 10 წელს მაინც.
2. პარლამენტის წევრად არ შეიძლება აირჩეს პირი, რომელსაც სასამართლოს განაჩენით შეფარდებული აქვს თავისუფლების აღკვეთა.
3. (ამოღებულია - 21.07.2018, №3266).
4. საქართველოს პარლამენტის არჩევნებში მონაწილეობის უფლება აქვს კანონით დადგენილი წესით რეგისტრირებულ პოლიტიკურ პარტიას, რომელსაც ჰყავს მისი წარდგენით არჩეული პარლამენტის წევრი არჩევნების დანიშვნის დროისათვის ან რომლის მხარდაჭერა ამ კანონით დადგენილი წესით დადასტურებულია არანაკლებ 25000 ამომრჩევლის ხელმოწერით.
საქართველოს 2012 წლის 28 ივნისის ორგანული კანონი №6571 – ვებგვერდი, 28.06.2012წ.
საქართველოს 2018 წლის 21 ივლისის ორგანული კანონი №3266 – ვებგვერდი, 13.08.2018წ.
1. საქართველოს პარლამენტის წევრობის კანდიდატად რეგისტრაციის შესახებ შესაბამისი საარჩევნო კომისიისთვის განცხადების წარდგენიდან არა უგვიანეს მე-2 დღისა დაკავებული თანამდებობიდან უნდა გადადგნენ და განთავისუფლდნენ შემდეგი თანამდებობის პირები:
ა) საქართველოს პრეზიდენტი;
ბ) საქართველოს მინისტრები (გარდა საქართველოს პრემიერ-მინისტრისა), აგრეთვე ავტონომიური რესპუბლიკების მინისტრები, სამთავრობო და სახელმწიფო საქვეუწყებო დაწესებულებათა ხელმძღვანელები და მათი მოადგილეები;
გ) (ამოღებულია - 21.07.2018, №3266);
დ) საქართველოს ეროვნული ბანკის საბჭოს წევრებს;
ე) გენერალური აუდიტორი და მისი მოადგილეები;
ვ) სახელმწიფო რწმუნებულები და მათი მოადგილეები;
ზ) მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თავმჯდომარე, მერი;
თ) საქართველოს შინაგან საქმეთა და თავდაცვის სამინისტროების, საქართველოს სახელმწიფო უსაფრთხოებისა და დაზვერვის სამსახურების და სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურის ოფიცრები;
ი) მოსამართლეები;
კ) საქართველოს სახალხო დამცველი და მისი მოადგილე;
ლ) საქართველოს პრეზიდენტის მრჩევლები;
მ) საქართველოს იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს წევრები;
ნ) საჯარო სამსახურის ბიუროს უფროსი და მისი მოადგილეები;
ო) პროკურორები, მათი მოადგილეები, თანაშემწეები და გამომძიებლები;
პ) საქართველოს კომუნიკაციების ეროვნული კომისიისა და საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელი ეროვნული კომისიის წევრები;
ჟ) ეროვნული უსაფრთხოების საბჭოს აპარატის უფროსი და მისი მოადგილე.
2. ამ მუხლის პირველი პუნქტით განსაზღვრული თანამდებობებიდან გადადგომისა და განთავისუფლების შესახებ სათანადო სამართლებრივი აქტი დაუყოვნებლივ უნდა წარედგინოს შესაბამის საარჩევნო კომისიას. წინააღმდეგ შემთხვევაში პირს უარი ეთქმება საქართველოს პარლამენტის წევრობის კანდიდატად რეგისტრაციაზე, ხოლო თუ რეგისტრაცია განხორციელდა − რეგისტრაცია უქმდება.
3. საქართველოს პარლამენტის წევრობის კანდიდატად რეგისტრაციის შემთხვევაში პირს უუქმდება საარჩევნო სუბიექტის წარმომადგენლად, დამკვირვებელი ორგანიზაციის დამკვირვებლად, პრესისა და მასობრივი ინფორმაციის სხვა საშუალებების წარმომადგენლად რეგისტრაცია (ასეთი რეგისტრაციის არსებობის შემთხვევაში).
საქართველოს 2012 წლის 22 ივნისის ორგანული კანონი №6551 – ვებგვერდი, 29.06.2012წ.
საქართველოს 2015 წლის 8 ივლისის ორგანული კანონი №3973 - ვებგვერდი, 15.07.2015წ.
საქართველოს 2015 წლის 3 სექტემბრის ორგანული კანონი № 4192 - ვებგვერდი, 10.09.2015წ.
საქართველოს 2016 წლის 22 ივნისის ორგანული კანონი №5434 - ვებგვერდი, 29.06.2016წ.
საქართველოს 2017 წლის 10 მარტის ორგანული კანონი №438 - ვებგვერდი, 22.03.2017წ.
საქართველოს 2017 წლის 26 ივლისის ორგანული კანონი №1232 - ვებგვერდი, 29.07.2017წ.
საქართველოს 2018 წლის 21 ივლისის ორგანული კანონი №3266 – ვებგვერდი, 13.08.2018წ.
საქართველოს 2019 წლის 2 აპრილის ორგანული კანონი №4411 – ვებგვერდი, 08.04.2019წ.
საქართველოს 2023 წლის 6 ოქტომბრის ორგანული კანონი №3560 – ვებგვერდი, 24.10.2023წ.
თავი XIII. საქართველოს პარლამენტის არჩევნებში მონაწილე საარჩევნო სუბიექტების რეგისტრაცია
მუხლი 113. პარტიების რეგისტრაცია/რეგისტრაციის გაუქმება
1. საქართველოს პარლამენტის არჩევნებში მონაწილეობის უფლების მისაღებად პარტია მისი ხელმძღვანელი პირის (პირების) მიერ ხელმოწერილი სათანადო განცხადებით მიმართავს ცესკოს თავმჯდომარეს:
ა) საქართველოს პარლამენტის არჩევნების დანიშვნის შემდეგ, არჩევნების დღემდე არაუგვიანეს 57-ე დღისა, თუ მას არჩევნების დანიშვნის დროისათვის ჰყავს მისი წარდგენით არჩეული პარლამენტის წევრი;
ბ) პარლამენტის არჩევნების წლის 1 იანვრიდან 15 ივლისამდე, თუ იგი ვერ აკმაყოფილებს ამ პუნქტის „ა“ ქვეპუნქტით დადგენილ პირობას.
2. განცხადებას უნდა დაერთოს საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს მმართველობის სფეროში მოქმედი საჯარო სამართლის იურიდიული პირის − საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოს მიერ, ცესკოსთვის განცხადების წარდგენამდე, ბოლო 10 დღის ვადაში გაცემული ამონაწერი მოქალაქეთა პოლიტიკური გაერთიანებების (პარტიების) რეესტრიდან, პარტიის ხელმძღვანელობის/წარმომადგენლობის უფლებამოსილების მქონე პირის (პირების) მითითებით, და საქართველოს პარლამენტში წარმომადგენლის ყოლის დამადასტურებელი საბუთი (ასეთი წარმომადგენლის ყოლის შემთხვევაში). პარტიის რეგისტრაციის მომენტისათვის, საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს მმართველობის სფეროში მოქმედი საჯარო სამართლის იურიდიული პირის − საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოს მიერ გაცემული ამონაწერის მონაცემების ნამდვილობის გადამოწმების/დადასტურების მიზნით, ეს სააგენტო ცესკოს უზრუნველყოფს ელექტრონული მონაცემების ბაზებზე წვდომის და გადამოწმების შესაძლებლობით.
3. განცხადებაში უნდა აღინიშნოს პარტიის:
ა) სახელი, რომელიც მიეთითება საარჩევნო ბიულეტენში. ეს სახელი უნდა შეესატყვისებოდეს პარტიის წესდებაში აღნიშნულ სახელწოდებას ან/და მის შემოკლებულ დასახელებას. ამასთანავე, განცხადებაში პარტიის სახელი შეიძლება აღინიშნოს ისე, რომ პარტიის წესდებაში აღნიშნული სახელწოდებიდან ან/და მისი შემოკლებული დასახელებიდან ამოღებულ იქნეს ცალკეული სიტყვები, აბრევიატურები ან/და სასვენი ნიშნები სხვა სიტყვების, აბრევიატურების ან/და სასვენი ნიშნების დამატების გარეშე. სახელი, რომლითაც პარტია დარეგისტრირდა, საარჩევნო ბიულეტენში უცვლელად მიეთითება;
ბ) ხელმძღვანელი პირის/პირების გვარი, სახელი, საქართველოს მოქალაქის პირადი ნომერი, მისამართი (საქართველოს მოქალაქის პირადობის მოწმობის ან სააგენტოს მონაცემთა ბაზის მიხედვით), საკონტაქტო ტელეფონის ნომერი, ხელმოწერის ნიმუში;
გ) წარმომადგენლის/წარმომადგენლების გვარი, სახელი, საქართველოს მოქალაქის პირადი ნომერი, მისამართი (საქართველოს მოქალაქის პირადობის მოწმობის ან სააგენტოს მონაცემთა ბაზის მიხედვით), საკონტაქტო ტელეფონის ნომერი;
დ) რამდენიმე ხელმძღვანელი პირის არსებობისას – საარჩევნო პროცესთან დაკავშირებულ ურთიერთობებში თითოეულის უფლებამოსილების ფარგლები.
4. ამ მუხლის მე-3 პუნქტის „ა“ ქვეპუნქტში მითითებული სახელწოდება და მისი შემოკლებული დასახელება არ უნდა ემთხვეოდეს საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს მიერ რეგისტრირებული სხვა პოლიტიკური პარტიის ოფიციალურ სახელწოდებას და მის შემოკლებულ ფორმას (თუ ისინი ერთმანეთს ემთხვევა, პოლიტიკურ პარტიას არა აქვს აღნიშნული სახელწოდებისა და მისი შემოკლებული დასახელების გამოყენების უფლება).
5. ამ მუხლის პირველი პუნქტის „ბ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებულ შემთხვევაში ცესკოს სათანადო სამსახური განცხადების მიღებისთანავე პარტიის წარმომადგენელს აძლევს მხარდამჭერთა სიის ნიმუშს. ცესკოს სათანადო სამსახური ამოწმებს განცხადებასა და თანდართულ საბუთებს და არა უგვიანეს ცესკოში განცხადების შეტანის მომდევნო დღისა დასკვნას წარუდგენს ცესკოს თავმჯდომარეს.
6. ამ მუხლის პირველი პუნქტის „ა“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებულ შემთხვევაში, ამავე მუხლის მე-5 პუნქტში აღნიშნული დასკვნის წარდგენიდან არა უგვიანეს მომდევნო დღისა ცესკოს თავმჯდომარე:
ა) საარჩევნო რეგისტრაციაში გაატარებს პარტიასა და მის წარმომადგენელს, თუ წარდგენილი განცხადება და თანდართული საბუთები შეესაბამება ამ კანონით დადგენილ მოთხოვნებს;
ბ) წერილობით აცნობებს პარტიის წარმომადგენელს ამ კანონით დადგენილ მოთხოვნებთან განცხადებისა და თანდართული საბუთების შეუსაბამობის შესახებ (შეუსაბამობის მითითებით), თუ არსებობს ასეთი შეუსაბამობა, და მას 3 დღე ეძლევა განცხადებისა და საბუთების სრულყოფისთვის.
7. ამ მუხლის მე-6 პუნქტის „ბ“ ქვეპუნქტში აღნიშნული შესწორებული განცხადება და საბუთები უნდა შემოწმდეს და საარჩევნო რეგისტრაციის საკითხი უნდა გადაწყდეს მათი წარდგენიდან 2 დღის ვადაში. თუ შესწორებული განცხადება და საბუთები შეესაბამება ამ კანონით დადგენილ მოთხოვნებს, ცესკოს თავმჯდომარე საარჩევნო რეგისტრაციაში გაატარებს პარტიასა და მის წარმომადგენელს. წინააღმდეგ შემთხვევაში იგი იმავე ვადაში გამოსცემს განკარგულებას საარჩევნო რეგისტრაციაზე უარის თქმის შესახებ (განკარგულებაში ზუსტად უნდა აღინიშნოს რეგისტრაციაზე უარის თქმის მიზეზები და ამ კანონის ის ნორმები, რომელთა დაუკმაყოფილებლობამაც გამოიწვია უარის თქმა). ეს განკარგულება პარტიის წარმომადგენელს დაუყოვნებლივ ეცნობება და მოთხოვნისთანავე გადაეცემა.
8. ამ მუხლის პირველი პუნქტის „ბ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებულ შემთხვევაში, ამავე მუხლის მე-5 პუნქტში აღნიშნული დასკვნის წარდგენიდან არა უგვიანეს მე-3 დღისა ცესკოს თავმჯდომარე წერილობით აცნობებს პარტიის წარმომადგენელს ამ კანონით დადგენილ მოთხოვნებთან განცხადებისა და თანდართული საბუთების შეუსაბამობის შესახებ (შეუსაბამობის მითითებით), თუ არსებობს ასეთი შეუსაბამობა. შესწორებული განცხადება და საბუთები ცესკოს უნდა დაუბრუნდეს 3 დღის ვადაში.
9. პარტია, რომელიც ვერ აკმაყოფილებს ამ მუხლის პირველი პუნქტის „ა“ ქვეპუნქტით დადგენილ პირობას, ვალდებულია პარტიის მხარდამჭერთა სიის ნიმუშის მიღებიდან 60 დღის ვადაში, მაგრამ არაუგვიანეს 1 აგვისტოსი, ცესკოს წარუდგინოს საქართველოს პარლამენტის არჩევნებში პარტიის მონაწილეობის მხარდამჭერი არანაკლებ 25 000 ამომრჩევლის სია. პარტიის მხარდამჭერთა სიას ამოწმებს ცესკოს სათანადო სამსახური ამ კანონის 38-ე მუხლით დადგენილი წესით და დადგენილ ვადაში. საარჩევნო პერიოდში ცესკოს სათანადო სამსახური პარტიის მხარდამჭერთა სიებს ამოწმებს და დასკვნას წარუდგენს ცესკოს თავმჯდომარეს სიების წარდგენიდან 2 დღის ვადაში.
10. თუ ამ მუხლით გათვალისწინებული განცხადება და თანდართული საბუთები (ან შესწორებული განცხადება და საბუთები) და მხარდამჭერთა სია წარდგენილია ამ კანონით დადგენილ ვადაში და აკმაყოფილებს ამ კანონით დადგენილ მოთხოვნებს, ცესკოს თავმჯდომარე ცესკოს სათანადო სამსახურის დასკვნის საფუძველზე, დასკვნის წარდგენიდან 10 დღის ვადაში, მაგრამ არაუგვიანეს არჩევნების დღემდე 42-ე დღისა, საარჩევნო რეგისტრაციაში გაატარებს პარტიასა და მის წარმომადგენელს. წინააღმდეგ შემთხვევაში იგი იმავე ვადაში გამოსცემს საარჩევნო რეგისტრაციაზე უარის თქმის შესახებ განკარგულებას (ამ განკარგულებაში ზუსტად უნდა აღინიშნოს საარჩევნო რეგისტრაციაზე უარის თქმის მიზეზები და ამ კანონის ის ნორმები, რომელთა დაუკმაყოფილებლობამაც გამოიწვია უარის თქმა). ეს განკარგულება პარტიის წარმომადგენელს დაუყოვნებლივ ეცნობება და მოთხოვნისთანავე გადაეცემა.
11. არჩევნების დღემდე არაუგვიანეს 30-ე დღისა ცესკო თავის ოფიციალურ ვებგვერდზე აქვეყნებს რეგისტრირებული პარტიების სიას განცხადებების წარდგენის რიგის მიხედვით, აგრეთვე იმ პარტიების სიას, რომელთაც უარი ეთქვათ რეგისტრაციაზე ან რომელთა რეგისტრაციაც გაუქმდა, და ამის მიზეზებს.
12. პარტიის საარჩევნო რეგისტრაცია გაუქმდება ცესკოს თავმჯდომარის განკარგულებით:
ა) საკუთარი განცხადების საფუძველზე;
ბ) საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს მიერ პარტიის აკრძალვის შემთხვევაში;
გ) (ამოღებულია - 21.07.2018, №3266);
დ) (ამოღებულია - 21.07.2018, №3266);
ე) თუ მან არ წარადგინა პარტიული სია ან წარდგენილი პარტიული სია რეგისტრაციაში არ გატარდა;
ვ) თუ არჩევნების დღემდე არა უგვიანეს მე-2 დღისა მის პარტიულ სიაში კანდიდატთა რაოდენობა ამ კანონით დადგენილ მინიმალურ ოდენობაზე ნაკლები აღმოჩნდა.
საქართველოს 2020 წლის 2 ივლისის ორგანული კანონი №6723 – ვებგვერდი, 03.07.2020წ.
საქართველოს 2023 წლის 6 ოქტომბრის ორგანული კანონი №3560 – ვებგვერდი, 24.10.2023წ.
მუხლი 115. პარტიული სიების წარდგენა
1. პარტიული სიების წარდგენის უფლება აქვთ არჩევნებში მონაწილე პარტიებს.
2. არჩევნებში მონაწილე ყოველ პარტიას უფლება აქვს, წარადგინოს 1 პარტიული სია.
3. წარდგენილ სიაში საქართველოს პარლამენტის წევრობის კანდიდატთა რაოდენობა არ უნდა იყოს 30-ზე ნაკლები და 200-ზე მეტი.
4. (ამოღებულია - 21.07.2018, №3266).
5. დაუშვებელია ერთი და იმავე პირის შეყვანა სხვადასხვა პარტიულ სიაში.
6. პარტიული სიის შედგენის წესს განსაზღვრავს პარტია.
61. პარტიას უფლება აქვს, პარტიული სიის შედგენისას მასში შეყვანილი საქართველოს პარლამენტის წევრობის კანდიდატი ამ პუნქტის შესაბამისად განსაზღვროს ამ კანონის №3 დანართით გათვალისწინებული 30 ოლქიდან რომელიმე ოლქის დელეგატობის კანდიდატად, კერძოდ, აღნიშნულ პარტიულ სიაში ამ კანდიდატის გვარისა და სახელის გასწვრივ მიუთითოს იმ ოლქის ნომერი, რომლის დელეგატობის კანდიდატადაც განისაზღვრება იგი. პარტიას უფლება არა აქვს, რომელიმე ოლქისთვის ამ ოლქის დელეგატობის ერთზე მეტი კანდიდატი განსაზღვროს. საქართველოს პარლამენტის წევრობის კანდიდატი შეიძლება მხოლოდ ერთი ოლქის დელეგატობის კანდიდატად განისაზღვროს. თუ პირი ოლქის დელეგატობის კანდიდატად ამ პუნქტის დარღვევით განისაზღვრა, ცესკოს თავმჯდომარე სათანადო პარტიის წარმომადგენელს წერილობით აცნობებს აღნიშნული შეუსაბამობის შესახებ (შეუსაბამობის მითითებით) და მისი აღმოფხვრისთვის 3-დღიან ვადას განუსაზღვრავს. შეუსაბამობის ამ ვადაში აღმოუფხვრელობის შემთხვევაში აღნიშნული პირი ოლქის დელეგატობის კანდიდატად არ განისაზღვრება. რომელიმე ოლქის დელეგატობის კანდიდატად განსაზღვრული საქართველოს პარლამენტის წევრი მისი, როგორც საქართველოს პარლამენტის წევრის, უფლებამოსილების ცნობიდან უფლებამოსილების შეწყვეტამდე პერიოდში ამ ოლქის დელეგატად მიიჩნევა, თუ პარტიამ, რომელმაც იგი ოლქის დელეგატობის კანდიდატად განსაზღვრა, საქართველოს პარლამენტის შესაბამის არჩევნებში მონაწილე იმ ამომრჩეველთა ყველაზე მეტი ნამდვილი ხმა მიიღო, რომლებმაც აღნიშნული ოლქის ტერიტორიაზე მისცეს ხმა. თუ ამ ამომრჩეველთა ყველაზე მეტი ნამდვილი ხმა ორმა ან ორზე მეტმა პარტიამ თანაბარი რაოდენობით მიიღო, აღნიშნულ ოლქში ამ პუნქტის მიზნებისთვის უპირატესობა ენიჭება საქართველოს პარლამენტის იმ წევრს, რომლის ოლქის დელეგატობის კანდიდატად განმსაზღვრელმა პარტიამაც საარჩევნო რეგისტრაცია უფრო ადრე გაიარა. ამ პუნქტის მიზნებისთვის ოლქი არის ამ კანონის №3 დანართით განსაზღვრული ოლქი, ხოლო ოლქის ნომერი − იმავე დანართით გათვალისწინებული შესაბამისი ოლქის ნომერი.
7. შესაბამისმა საარჩევნო სუბიექტმა პარტიული სია ცესკოს თავმჯდომარეს უნდა წარუდგინოს არჩევნების დღემდე არაუგვიანეს 30-ე დღისა. პარტიულ სიას უნდა ერთოდეს საქართველოს პარლამენტის წევრობის თითოეული კანდიდატის მიერ შევსებული და ხელმოწერილი სააღრიცხვო ბარათი, უფლების ჩამორთმევის შესახებ ცნობა, ნარკოლოგიური შემოწმების შესახებ ცნობა, საქართველოს მოქალაქის პირადობის მოწმობის ან საქართველოს მოქალაქის პასპორტის ფოტოასლი და ფოტოსურათი. ნარკოლოგიური შემოწმების შესახებ ცნობა საჯაროა და ქვეყნდება ცესკოს ოფიციალურ ვებგვერდზე.
8. (ამოღებულია - 21.07.2018, №3266).
9. პარტიულ სიაში მითითებული უნდა იყოს კანდიდატის:
ა) გვარი, სახელი;
ბ) დაბადების თარიღი (რიცხვი, თვე, წელი);
ბ1) სქესი;
გ) მისამართი (საქართველოს მოქალაქის პირადობის მოწმობის ან სააგენტოს მონაცემთა ბაზის მიხედვით);
დ) საქართველოს მოქალაქის პირადი ნომერი;
ე) სამუშაო ადგილი (თუ უმუშევარია, მიეთითება „უმუშევარი“);
ვ) თანამდებობა (საქმიანობა);
ზ) (ამოღებულია -06.10.2023, №3560);
თ) (ამოღებულია - 21.07.2018, №3266);
10. სააღრიცხვო ბარათში უნდა აღინიშნოს ყოველი კანდიდატის:
ა) გვარი, სახელი;
ბ) დაბადების თარიღი (რიცხვი, თვე, წელი);
გ) სქესი;
დ) მისამართი (საქართველოს მოქალაქის პირადობის მოწმობის ან სააგენტოს მონაცემთა ბაზის მიხედვით);
ე) საქართველოს მოქალაქის პირადი ნომერი;
ვ) სამუშაო ადგილი (თუ უმუშევარია, მიეთითება „უმუშევარი“);
ზ) თანამდებობა (საქმიანობა);
თ) (ამოღებულია -06.10.2023, №3560);
ი) საქართველოში არანაკლებ 10 წლის ცხოვრების ფაქტი;
კ) (ამოღებულია - 21.07.2018, №3266);
ლ) თანხმობა მოცემული პარტიული სიით კენჭისყრაზე;
მ) ბოლო არჩევნებით საქართველოს პარლამენტის წევრად ყოფნის ფაქტი;
ნ) ხელმოწერა და ხელმოწერის თარიღი.
11. ამ მუხლის მე-7 პუნქტით გათვალისწინებულ სააღრიცხვო ბარათებს პარტიის წარმომადგენელს წინასწარ გადასცემს ცესკო.
საქართველოს 2016 წლის 22 ივნისის ორგანული კანონი №5438 - ვებგვერდი, 12.07.2016წ.
საქართველოს 2017 წლის 26 ივლისის ორგანული კანონი №1274 - ვებგვერდი, 29.07.2017წ.
საქართველოს 2018 წლის 21 ივლისის ორგანული კანონი №3266 – ვებგვერდი, 13.08.2018წ.
საქართველოს 2020 წლის 17 მარტის ორგანული კანონი №5772 – ვებგვერდი, 23.03.2020წ.
საქართველოს 2020 წლის 2 ივლისის ორგანული კანონი №6723 – ვებგვერდი, 03.07.2020წ.
საქართველოს 2022 წლის 22 დეკემბრის ორგანული კანონი №2475 – ვებგვერდი, 29.12.2022წ.
საქართველოს 2023 წლის 6 ოქტომბრის ორგანული კანონი №3560 – ვებგვერდი, 24.10.2023წ.
საქართველოს 2024 წლის 15 მაისის ორგანული კანონი №4158 – ვებგვერდი, 21.05.2024წ.
საქართველოს 2024 წლის 15 მაისის ორგანული კანონი №4171 – ვებგვერდი, 29.05.2024წ.
საქართველოს 2020 წლის 17 მარტის ორგანული კანონი №5772 – ვებგვერდი, 23.03.2020წ.
საქართველოს 2020 წლის 3 სექტემბრის ორგანული კანონი №7097 – ვებგვერდი, 04.09.2020წ.
მუხლი 117. პარტიული სიის საარჩევნო რეგისტრაცია
1. პარტიული სია საარჩევნო რეგისტრაციაში გატარდება ცესკოს თავმჯდომარის განკარგულებით, თუ ამ კანონით განსაზღვრული ყველა საბუთი აკმაყოფილებს ამავე კანონით დადგენილ მოთხოვნებს. საბუთების წარდგენისთვის ამ კანონით დადგენილი ვადის დარღვევის შემთხვევაში საარჩევნო რეგისტრაციის საკითხი არ განიხილება.
2. პარტიის მიერ წარდგენილ პარტიულ სიას ამოწმებს ცესკოს სათანადო სამსახური და ამ სიის წარდგენიდან 10 დღის ვადაში, მაგრამ არაუგვიანეს არჩევნების დღემდე 26-ე დღისა, დასკვნას წარუდგენს ცესკოს თავმჯდომარეს, რომელიც 3 დღის ვადაში, მაგრამ არაუგვიანეს არჩევნების დღემდე 25-ე დღისა:
ა) საარჩევნო რეგისტრაციაში ატარებს პარტიულ სიას და პარტიის მიერ წარდგენილ კანდიდატებს, თუ წარდგენილი პარტიული სია და თანდართული საბუთები შეესაბამება ამ კანონით დადგენილ მოთხოვნებს;
ბ) წერილობით აცნობებს პარტიის წარმომადგენელს ამ კანონით დადგენილ მოთხოვნებთან პარტიულ სიასა და თანდართულ საბუთებში არსებული მონაცემების შეუსაბამობის შესახებ (შეუსაბამობის მითითებით), თუ არსებობს ასეთი შეუსაბამობა, და მას 3 დღე ეძლევა სიისა და საბუთების სრულყოფისთვის.
3. ამ მუხლის მე-2 პუნქტის „ბ“ ქვეპუნქტში აღნიშნული შესწორებული მონაცემები უნდა შემოწმდეს და საარჩევნო რეგისტრაციის საკითხი უნდა გადაწყდეს მათი წარდგენიდან 5 დღის ვადაში, მაგრამ არაუგვიანეს არჩევნების დღემდე მე-20 დღისა. თუ შესწორებული მონაცემები შეესაბამება ამ კანონით დადგენილ მოთხოვნებს, ცესკოს თავმჯდომარე საარჩევნო რეგისტრაციაში გაატარებს პარტიულ სიას ან მის იმ ნაწილს, რომელიც შეესაბამება ამ კანონით დადგენილ მოთხოვნებს (თუ ამ ნაწილში კანდიდატთა რაოდენობა დადგენილ მინიმალურ ოდენობაზე ნაკლები არ არის), ხოლო დანარჩენი კანდიდატების შესახებ იმავე ვადაში გამოსცემს განკარგულებას მათთვის საარჩევნო რეგისტრაციაზე უარის თქმის შესახებ (განკარგულებაში ზუსტად უნდა აღინიშნოს საარჩევნო რეგისტრაციაზე უარის თქმის მიზეზები და ამ კანონის ის ნორმები, რომელთა დაუკმაყოფილებლობამაც გამოიწვია უარის თქმა). თუ პარტიული სიის იმ ნაწილში, რომელიც შეესაბამება ამ კანონით დადგენილ მოთხოვნებს, დადგენილ მინიმალურ ოდენობაზე ნაკლები კანდიდატი დარჩა, არც პარტიული სია და არც პარტიის მიერ წარდგენილი კანდიდატები რეგისტრაციაში არ გატარდება და ცესკოს თავმჯდომარე ზემოაღნიშნულ ვადაში გამოსცემს განკარგულებას მათთვის საარჩევნო რეგისტრაციაზე უარის თქმის შესახებ (განკარგულებაში ზუსტად უნდა აღინიშნოს საარჩევნო რეგისტრაციაზე უარის თქმის მიზეზები და ამ კანონის ის ნორმები, რომელთა დაუკმაყოფილებლობამაც გამოიწვია უარის თქმა). ამ პუნქტში აღნიშნული განკარგულება პარტიის წარმომადგენელს დაუყოვნებლივ ეცნობება და მოთხოვნისთანავე გადაეცემა.
4. საქართველოს პარლამენტის წევრობის კანდიდატი საარჩევნო რეგისტრაციაში არ გატარდება, ხოლო რეგისტრირებული კანდიდატის საარჩევნო რეგისტრაცია გაუქმდება შესაბამისი საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარის განკარგულებით (ამ პუნქტის „ა“–„დ“ და „ვ“ ქვეპუნქტების შემთხვევაში) ან სასამართლოს გადაწყვეტილებით (ამ პუნქტის „ე“ ქვეპუნქტის შემთხვევაში), თუ საარჩევნო კომისიისთვის წარდგენილი განცხადებები და საბუთები არ აკმაყოფილებს ამ კანონით დადგენილ ყველა მოთხოვნას ან დარღვეულია ამავე კანონით დადგენილი სხვა პირობები, კერძოდ:
ა) არასრულია ან არასწორია განცხადებებსა და საბუთებში აღნიშნული მონაცემები;
ბ) პარტიულ სიაში შეყვანილი კანდიდატი „მოქალაქეთა პოლიტიკური გაერთიანებების შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის შესაბამისად რეგისტრირებული სხვა პარტიის წევრია;
გ) კანდიდატი შეყვანილია ერთზე მეტ პარტიულ სიაში და ერთდროულად არსებობს ან არსებობდა მისი თანხმობა ერთზე მეტ სიაში შეყვანაზე;
დ) საქართველოს პარლამენტის არჩევნების პერიოდში იმართება სხვა არჩევნები და ერთდროულად არსებობს ან არსებობდა საქართველოს პარლამენტის წევრობის კანდიდატის თანხმობა ამ არჩევნებში კანდიდატის სტატუსით მონაწილეობაზე;
ე) დარღვეულია ამ კანონის 47-ე მუხლის პირველი პუნქტით ან/და 48-ე მუხლით დადგენილი მოთხოვნები;
ვ) კანდიდატმა არ გაიარა ნარკოლოგიური შემოწმება.
5. პარტიული სიისა და პარტიის მიერ წარდგენილი საქართველოს პარლამენტის წევრობის კანდიდატების საარჩევნო რეგისტრაციაზე უარის თქმის შესახებ ცესკოს თავმჯდომარის განკარგულება შეიძლება გასაჩივრდეს ამ კანონის 77-ე და 78-ე მუხლებით დადგენილი წესით.
საქართველოს 2018 წლის 21 ივლისის ორგანული კანონი №3266 – ვებგვერდი, 13.08.2018წ.
საქართველოს 2020 წლის 2 ივლისის ორგანული კანონი №6723 – ვებგვერდი, 03.07.2020წ.
საქართველოს 2020 წლის 3 სექტემბრის ორგანული კანონი №7097 – ვებგვერდი, 04.09.2020წ.
საქართველოს 2023 წლის 6 ოქტომბრის ორგანული კანონი №3560 – ვებგვერდი, 24.10.2023წ.
საქართველოს 2016 წლის 22 ივნისის ორგანული კანონი №5438 - ვებგვერდი, 12.07.2016წ.
საქართველოს 2017 წლის 26 ივლისის ორგანული კანონი №1274 - ვებგვერდი, 29.07.2017წ.
საქართველოს 2018 წლის 21 ივლისის ორგანული კანონი №3266 – ვებგვერდი, 13.08.2018წ.
მუხლი 120. საქართველოს პარლამენტის წევრობის კანდიდატად წარდგენის შესახებ გადაწყვეტილების გაუქმება
1. საქართველოს პარლამენტის წევრობის კანდიდატს, მის წარმდგენ პარტიას უფლება აქვს, კენჭისყრამდე არაუგვიანეს 16 დღისა უარი თქვას არჩევნებში მონაწილეობაზე ან წარდგენილ კანდიდატზე, რისთვისაც განცხადებით უნდა მიმართოს შესაბამის საარჩევნო კომისიას.
11. (ამოღებულია - 21.07.2018, №3266).
2. არჩევნებში მონაწილე პარტიას უფლება აქვს, არჩეული პარლამენტის წევრების უფლებამოსილების ცნობის შემდეგ გააუქმოს თავისი გადაწყვეტილება პარტიულ სიაში დარჩენილი პარლამენტის წევრობის კანდიდატის წარდგენის შესახებ. პარტიას უფლება არა აქვს, პარტიულ სიაში დარჩენილი პარლამენტის წევრობის კანდიდატის წარდგენის შესახებ გადაწყვეტილება გააუქმოს ამ სიით არჩეული პარლამენტის წევრის უფლებამოსილების შეწყვეტისას მისი ადგილმონაცვლის უფლებამოსილების ცნობამდე. პარტიის მიერ წარდგენილი პარლამენტის წევრობის კანდიდატი პარტიული სიიდან მოიხსნება ცესკოს თავმჯდომარის განკარგულებით, პარტიის ხელმძღვანელი პირის მიერ ხელმოწერილი განცხადების საფუძველზე, განცხადების წარდგენიდან 3 დღის ვადაში. თუ განცხადება ამ ვადაში არ დაკმაყოფილდა, პარლამენტის წევრობის კანდიდატი პარტიული სიიდან მოხსნილად ჩაითვლება აღნიშნული ვადის გასვლის მომდევნო დღიდან.
3. საქართველოს პარლამენტის წევრობის კანდიდატს შეუძლია არჩეული პარლამენტის წევრების უფლებამოსილების ცნობის შემდეგ მოხსნას თავისი კანდიდატურა პარტიული სიიდან, რისთვისაც სათანადო განცხადებით უნდა მიმართოს ცესკოს. მისი კანდიდატურა მოიხსნება ცესკოს თავმჯდომარის განკარგულებით, განცხადების წარდგენიდან 3 დღის ვადაში. თუ განცხადება ამ ვადაში არ დაკმაყოფილდა, პარლამენტის წევრობის კანდიდატი პარტიული სიიდან მოხსნილად ჩაითვლება აღნიშნული ვადის ამოწურვის მომდევნო დღიდან.
4. საარჩევნო სუბიექტის ან ცალკეული კანდიდატების არჩევნებიდან მოხსნის შესახებ ინფორმაციას თავის ოფიციალურ ვებგვერდზე დაუყოვნებლივ აქვეყნებს ცესკო.
საქართველოს პარლამენტის წევრობის კანდიდატს საკუთარი განცხადებისა და სათანადო მოწმობის წარდგენის საფუძველზე, წინასაარჩევნო კამპანიის ვადით ეძლევა ანაზღაურებისგარეშე შვებულება.
საქართველოს 2017 წლის 22 დეკემბრის ორგანული კანონი №1836 - ვებგვერდი, 29.12.2017წ.
მუხლი 122. საქართველოს პარლამენტის წევრობის კანდიდატის ხელშეუხებლობა
1. საქართველოს პარლამენტის წევრობის კანდიდატი ცესკოს მიერ არჩევნების საბოლოო შედეგების ოფიციალურად გამოქვეყნებამდე, ხოლო მის მიერ საქართველოს პარლამენტის წევრად არჩეულად გამოცხადებული პირი – მისი უფლებამოსილების ცნობის საკითხის საბოლოო გადაწყვეტამდე არ შეიძლება დააკავონ, დააპატიმრონ ან გაჩხრიკონ, თუ საქართველოს გენერალური პროკურორის წარდგინებაზე არ იქნა ცესკოს თანხმობა. გამონაკლისია დანაშაულზე წასწრების შემთხვევა, რაც დაუყოვნებლივ უნდა ეცნობოს ცესკოს. თუ ცესკო მიიღებს სათანადო განკარგულებას, დაკავებული ან დაპატიმრებული საქართველოს პარლამენტის წევრობის კანდიდატი დაუყოვნებლივ უნდა განთავისუფლდეს.
2. ცესკოს განკარგულებას ამ მუხლში აღნიშნული თანხმობის მიცემის შესახებ კენჭი უნდა ეყაროს საქართველოს გენერალური პროკურორის წარდგინების მიღებიდან 3 კალენდარული დღის ვადაში.
საქართველოს 2013 წლის 30 მაისის ორგანული კანონი № 6 68 – ვებგვერდი, 24.0 6 .2013წ.
საქართველოს 2018 წლის 30 ნოემბრის ორგანული კანონი №3795 – ვებგვერდი, 13.12.2018წ.
თავი XIV. საქართველოს პარლამენტის არჩევნების შედეგების შეჯამება
მუხლი 123. ხმების დათვლა საუბნო საარჩევნო კომისიაში
საუბნო საარჩევნო კომისია აჯამებს კენჭისყრის შედეგებს და ეს შედეგები შეაქვს კენჭისყრის შედეგების შემაჯამებელ ოქმში. კენჭისყრის შედეგების შემაჯამებელი ოქმი დგება პარტიული სიების მიხედვით.
საქართველოს 2018 წლის 21 ივლისის ორგანული კანონი №3266 – ვებგვერდი, 13.08.2018წ.
მუხლი 124. კენჭისყრის შედეგების შეჯამება საოლქო საარჩევნო კომისიაში
1. საოლქო საარჩევნო კომისია საუბნო საარჩევნო კომისიების ოქმებისა და რაიონული/საქალაქო სასამართლოების გადაწყვეტილებების საფუძველზე, თავის სხდომაზე აჯამებს კენჭისყრის შედეგებს და ეს შედეგები შეაქვს კენჭისყრის შედეგების შემაჯამებელ ოქმში.
2. განცხადების/საჩივრის საფუძველზე საოლქო საარჩევნო კომისია უფლებამოსილია განკარგულებით მიიღოს გადაწყვეტილება საუბნო საარჩევნო კომისიიდან მიღებული პაკეტების გახსნისა და საარჩევნო ბიულეტენების ხელახლა დათვლის შესახებ.
საქართველოს 2018 წლის 21 ივლისის ორგანული კანონი №3266 – ვებგვერდი, 13.08.2018წ.
მუხლი 125. არჩევნების შედეგების შეჯამება ცესკოში
1. ცესკო საოლქო და საუბნო საარჩევნო კომისიებისგან მიღებული ოქმებისა და სასამართლოს საბოლოო გადაწყვეტილებების საფუძველზე, არჩევნების დღიდან არაუგვიანეს 26-ე დღისა თავის სხდომაზე აჯამებს საქართველოს პარლამენტის არჩევნების შედეგებს და ადგენს საქართველოს პარლამენტის არჩევნების შედეგების საბოლოო შემაჯამებელ ოქმს.
2. ოქმის ერთი ცალი ინახება ცესკოში, მეორე ცალი გადაეცემა საქართველოს პარლამენტს, ხოლო კომისიის ბეჭდით დამოწმებული ასლები – საარჩევნო სუბიექტების წარმომადგენლებს.
3. (ამოღებულია - 21.07.2018, №3266).
4. საქართველოს პარლამენტის წევრთა მანდატები განაწილდება იმ პოლიტიკურ პარტიებზე, რომლებმაც არჩევნებში მონაწილე ამომრჩეველთა ნამდვილი ხმების 5 პროცენტი მაინც მიიღეს. არჩევნებში მონაწილე ამომრჩეველთა ხმების რაოდენობაში არ ჩაითვლება ბათილად ცნობილი საარჩევნო ბიულეტენებით გათვალისწინებული ხმების რაოდენობა.
5. პოლიტიკური პარტიის მიერ მიღებული მანდატების რაოდენობის დასადგენად მის მიერ მიღებული ხმების რაოდენობა მრავლდება 150-ზე და იყოფა ყველა იმ პოლიტიკური პარტიის მიერ მიღებული ხმების ჯამზე, რომლებმაც არჩევნებში მონაწილე ამომრჩეველთა ნამდვილი ხმების 5 პროცენტი მაინც მიიღეს. მიღებული რიცხვის მთელი ნაწილი არის პოლიტიკური პარტიის მიერ მიღებული მანდატების რაოდენობა. თუ პოლიტიკური პარტიების მიერ მიღებული მანდატების რაოდენობათა ჯამი 150-ზე ნაკლებია, გაუნაწილებელ მანდატებს თანამიმდევრობით მიიღებენ უკეთესი შედეგის მქონე პოლიტიკური პარტიები.
6. (ამოღებულია - 21.07.2018, №3266).
7. (ამოღებულია - 21.07.2018, №3266)
8. (ამოღებულია - 21.07.2018, №3266).
9. თუ 2 ან 2-ზე მეტი პარტიის მიერ მიღებული ხმების რაოდენობა თანაბარი აღმოჩნდა, მანდატი მიეკუთვნება იმ პარტიულ სიას, რომელმაც ცესკოში უფრო ადრე გაიარა რეგისტრაცია.
10. (ამოღებულია - 21.07.2018, №3266).
11. პარტიული სიით არჩეულად ჩაითვლებიან საქართველოს პარლამენტის წევრობის ის კანდიდატები, რომელთა რიგითი ნომრებიც ამ სიაში ნაკლებია ან ტოლია სიის მიერ მიღებული მანდატების რაოდენობისა. ამ სიის მიხედვით არჩეულ საქართველოს პარლამენტის წევრთა რაოდენობა უცვლელი რჩება.
12. (ამოღებულია - 21.07.2018, №3266).
13. თუ არჩევნებში ამ კანონის მოთხოვნათა უხეშად დარღვევის გამო ბათილად იქნა ცნობილი კენჭისყრის შედეგები საარჩევნო ოლქების ნახევარზე მეტში ან რამდენიმე ოლქში, რომლებშიც ამომრჩეველთა საერთო რაოდენობა საქართველოს ამომრჩეველთა საერთო რაოდენობის ნახევარზე მეტია, არჩევნების შედეგები ბათილად ითვლება და ცესკო ნიშნავს ხელახალ არჩევნებს.
14. განცხადების/საჩივრის არსებობისას, რომელიც მოითხოვს კენჭისყრის შედეგების გადამოწმებას ან ბათილად ცნობას, ცესკო განკარგულებით იღებს გადაწყვეტილებას შესაბამისი საუბნო საარჩევნო კომისიიდან მიღებული დალუქული პაკეტების გახსნისა და საარჩევნო ბიულეტენების ხელახლა დათვლის შესახებ, ან შესაბამის საოლქო საარჩევნო კომისიას/სპეციალურ ჯგუფს ავალებს ზემოაღნიშნული მოქმედების განხორციელებას. საჭიროების შემთხვევაში ცესკოს უფლება აქვს, არჩევნების შედეგები შეაჯამოს საუბნო საარჩევნო კომისიების ოქმების საფუძველზე.
15. (ამოღებულია - 21.07.2018, №3266).
16. (ამოღებულია - 21.07.2018, №3266).
17. განმეორებითი კენჭისყრა ინიშნება იმ შემთხვევაში, თუ ამომრჩეველთა საერთო რაოდენობა საარჩევნო უბნებში, სადაც კენჭისყრის შედეგები ბათილად იქნა ცნობილი, საქართველოს ამომრჩეველთა საერთო რაოდენობის 10 პროცენტზე მეტია. ასეთ შემთხვევაში განმეორებითი კენჭისყრა იმართება საერთო არჩევნების დღიდან არაუგვიანეს 2 კვირისა.
18. არჩევნების შედეგების შემაჯამებელ ოქმში მითითებული უნდა იყოს: არჩევნებში მონაწილე ამომრჩეველთა რაოდენობა და ბათილად ცნობილი საარჩევნო ბიულეტენების რაოდენობა; ყოველი საარჩევნო სუბიექტის მიერ მიღებული ხმების ჯამური რაოდენობა; ყოველი საარჩევნო სუბიექტის მიერ მიღებული ხმების პროცენტი და მიღებული მანდატების რაოდენობა; იმ საარჩევნო ოლქებისა და საარჩევნო უბნების ნომრები, რომლებშიც არჩევნები ბათილად იქნა ცნობილი, აგრეთვე მათში ამომრჩეველთა რაოდენობა და არჩევნების ბათილად ცნობის მიზეზები.
181. (ამოღებულია - 21.07.2018, №3266).
18 2. არჩევნების საბოლოო შედეგების შემაჯამებელ ოქმში მითითებული უნდა იყოს: საქართველოს ამომრჩეველთა საერთო რაოდენობა; იმ საარჩევნო ოლქებისა და საარჩევნო უბნების ნომრები, რომლებშიც არჩევნები ბათილად იქნა ცნობილი და განმეორებითი კენჭისყრა არ გამართულა, აგრეთვე მათში ამომრჩეველთა რაოდენობა; იმ საარჩევნო ოლქების ნომრები, რომლებშიც ხელახალი არჩევნები დაინიშნა, და ხელახალი არჩევნების თარიღი; არჩევნებში მონაწილეთა რაოდენობა, ყოველი საარჩევნო სუბიექტის მიერ მიღებული ხმების რაოდენობა, მიღებული ხმების პროცენტი და მიღებული მანდატების რაოდენობა; წარმდგენ საარჩევნო სუბიექტთა მიხედვით დალაგებული არჩეულ საქართველოს პარლამენტის წევრთა სია, მათი პარტიული კუთვნილების მითითებით.
19. არჩევნების შედეგების შემაჯამებელი ოქმების შედგენისთანავე ცესკო ამ ოქმებს აქვეყნებს თავის ოფიციალურ ვებგვერდზე. არჩევნების საბოლოო შედეგების შემაჯამებელ ოქმს ცესკო გადასცემს „საქართველოს საკანონმდებლო მაცნეს“, რომელიც მას 2 დღის ვადაში აქვეყნებს.
საქართველოს 2021 წლის 28 ივნისის ორგანული კანონი №703 – ვებგვერდი, 29.06.2021წ.
საქართველოს 2022 წლის 22 დეკემბრის ორგანული კანონი №2475 – ვებგვერდი, 29.12.2022წ.
საქართველოს 2016 წლის 22 ივნისის ორგანული კანონი №5438 - ვებგვერდი, 12.07.2016წ.
საქართველოს 2018 წლის 21 ივლისის ორგანული კანონი №3266 – ვებგვერდი, 13.08.2018წ.
საქართველოს 2020 წლის 3 სექტემბრის ორგანული კანონი №7097 – ვებგვერდი, 04.09.2020წ.
მუხლი 127. საქართველოს პარლამენტის ხელახალი არჩევნები
1. თუ არჩევნები არჩატარებულად გამოცხადდა, იმართება ხელახალი არჩევნები.
2. ხელახალი არჩევნები იმართება არჩევნების არჩატარებულად გამოცხადებიდან 2 თვის ვადაში. ხელახალი არჩევნების თარიღს განკარგულებით ნიშნავს და საარჩევნო ღონისძიებათა ვადებს განკარგულებით ადგენს ცესკო არჩევნების არჩატარებულად გამოცხადებიდან არაუგვიანეს 7 დღისა.
3. თუ არჩევნები ჩატარებულად გამოცხადდა, მაგრამ ვერცერთმა პარტიამ ვერ მიიღო არჩევნებში მონაწილე ამომრჩეველთა ხმების 5 პროცენტი, ცესკოს განკარგულებით, არჩევნების შედეგების შეჯამებიდან 2 კვირის ვადაში ტარდება ხელახალი კენჭისყრა.
4. ხელახალ კენჭისყრაში მონაწილეობის უფლება აქვთ მხოლოდ იმ პარტიებს, რომლებმაც საერთო არჩევნებში მიიღეს ამომრჩეველთა ხმების არანაკლებ 2 პროცენტისა. ხელახალ კენჭისყრაში მონაწილე პარტიების პარტიული სიები უცვლელი რჩება. ამ სიებში ცვლილების შეტანა შეიძლება მხოლოდ ამ კანონით დადგენილი საერთო წესით.
საქართველოს 2016 წლის 22 ივნისის ორგანული კანონი №5438 - ვებგვერდი, 12.07.2016წ.
საქართვ ელოს 2018 წლის 21 ივლისის ორგანული კანონი №3266 – ვებგვერდი, 13.08.2018წ.
მუხლი 128. საქართველოს პარლამენტის რიგგარეშე არჩევნები
საქართველოს პარლამენტის ვადამდე დათხოვნის შემთხვევაში საქართველოს პარლამენტის რიგგარეშე არჩევნები ტარდება პარლამენტის ვადამდე დათხოვნიდან არაუადრეს 45-ე დღისა და არაუგვიანეს მე-60 დღისა. საქართველოს პარლამენტის რიგგარეშე არჩევნების თარიღს ნიშნავს საქართველოს პრეზიდენტი საქართველოს პარლამენტის ვადამდე დათხოვნის შესახებ ბრძანებულების ამოქმედებისთანავე.
საქართველოს 2018 წლის 21 ივლისის ორგანული კანონი №3266 – ვებგვერდი, 13.08.2018წ.
საქართველოს 2012 წლის 2 1 დეკემბრის ორგანული კანონი №1 54 – ვებგვერდი, 08.01.2013წ.
საქართველოს 2016 წლის 22 ივნისის ორგანული კანონი №5438 - ვებგვერდი, 12.07.2016წ.
საქართველოს 2018 წლის 21 ივლისის ორგანული კანონი №3269 – ვებგვერდი, 27.07.2018წ.
საქართველოს 2018 წლის 21 ივლისის ორგანული კანონი №3266 – ვებგვერდი, 13.08.2018წ.
მუხლი 130. საქართველოს პარლამენტის გამოკლებული წევრის ადგილმონაცვლეობის წესი
1. თუ საქართველოს პარლამენტის გამოკლებული წევრი არჩეული იყო არჩევნებში დამოუკიდებლად მონაწილე პარტიის პარტიული სიით, მის ადგილს 1 თვის ვადაში იკავებს იმავე სიაში რიგით მომდევნო საქართველოს პარლამენტის წევრობის კანდიდატი, თუ მან ვაკანსიის წარმოშობიდან 15 დღეში თანხმობა განაცხადა საქართველოს პარლამენტის წევრობაზე. წინააღმდეგ შემთხვევაში ვაკანტურ ადგილს დაიკავებს სიაში მისი მომდევნო საქართველოს პარლამენტის წევრობის კანდიდატი და ა. შ.. თუ პარტიულ სიაში ასარჩევი საქართველოს პარლამენტის წევრობის კანდიდატი აღარ არის, პარლამენტის წევრის ეს მანდატი გაუქმებულად ჩაითვლება.
2. (ამოღებულია - 21.07.2018, №3266).
3. საქართველოს პარლამენტის მიერ პარლამენტის წევრთა უფლებამოსილების ცნობის შემდეგ პარტიულ სიებში დარჩენილ პირებს შეუჩერდებათ საქართველოს პარლამენტის წევრობის კანდიდატის სტატუსი. პარტიული სიით არჩეული საქართველოს პარლამენტის წევრის უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტისთანავე საქართველოს პარლამენტის წევრობის კანდიდატის სტატუსი აღუდგება იმ პირს, რომელიც ამ მუხლის შესაბამისად მისი ადგილმონაცვლეა.
საქართველოს 2018 წლის 21 ივლისის ორგანული კანონი №3266 – ვებგვერდი, 13.08.2018წ.
საქართველოს 2020 წლის 2 ივლისის ორგანული კანონი №6723 – ვებგვერდი, 03.07.2020წ.
მუხლი 131. არჩეული საქართველოს პარლამენტის წევრების რეგისტრაცია
არჩევნების საბოლოო შედეგების შეჯამებიდან 2 დღის ვადაში ცესკო რეგისტრაციაში ატარებს არჩეულ საქართველოს პარლამენტის წევრებს და აძლევს მათ დროებით მოწმობას საქართველოს პარლამენტის წევრად არჩევის შესახებ.
საქართველოს 2017 წლის 26 ივლისის ორგანული კანონი №1274 - ვებგვერდი, 29.07.2017წ.
საქართველოს 2018 წლის 21 ივლისის ორგანული კანონი №3266 – ვებგვერდი, 13.08.2018წ.
თავი XV. მუნიციპალიტეტის ორგანოთა არჩევნები
1. მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანოს – საკრებულოს და თვითმმართველი ქალაქის/თვითმმართველი თემის მერის მორიგი არჩევნები ტარდება მორიგი არჩევნების წლის ოქტომბრის პირველ შაბათს.
2. მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანოს – საკრებულოს და თვითმმართველი ქალაქის/თვითმმართველი თემის მერის მორიგ არჩევნებს ნიშნავს საქართველოს პრეზიდენტი საქართველოს პრემიერ-მინისტრის თანახელმოწერით, მორიგ არჩევნებამდე 60 დღით ადრე.
3. საგანგებო ან საომარი მდგომარეობის დროს მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანოს – საკრებულოს და თვითმმართველი ქალაქის/თვითმმართველი თემის მერის არჩევნები არ ტარდება. თუ არჩევნების ვადა ემთხვევა საგანგებო ან საომარ მდგომარეობას, არჩევნები ტარდება ამ მდგომარეობის გაუქმებიდან მე-60 დღეს.
4. მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანოს – საკრებულოს და თვითმმართველი ქალაქის/თვითმმართველი თემის მერის არჩევნების დანიშვნის შესახებ ცნობა ქვეყნდება ცესკოს ოფიციალურ ვებგვერდზე და მასობრივი ინფორმაციის საშუალებებით არაუგვიანეს არჩევნების დანიშვნის მომდევნო დღისა.
საქართველოს 2013 წლის 6 სექტემბრის ორგანული კანონი №1019 – ვებგვერდი, 23.09.2013წ.
მუხლი 134. აქტიური და პასიური საარჩევნო უფლება
1. მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანოს – საკრებულოს წევრად შეიძლება აირჩეს საქართველოს მოქალაქე, რომელსაც კენჭისყრის დღისთვის შეუსრულდა 21 წელი და საქართველოში უცხოვრია სულ ცოტა 6 თვის განმავლობაში.
2. თვითმმართველი ქალაქის/თვითმმართველი თემის მერად შეიძლება აირჩეს საარჩევნო უფლების მქონე საქართველოს მოქალაქე 25 წლის ასაკიდან, რომელსაც საქართველოში უცხოვრია სულ ცოტა 6 თვის განმავლობაში.
3. საქართველოს მოქალაქე არ შეიძლება იმავდროულად იყოს სხვა წარმომადგენლობითი ორგანოს წევრი ან თვითმმართველი ქალაქის/თვითმმართველი თემის მერი.
4. მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანოს – საკრებულოს და თვითმმართველი ქალაქის/თვითმმართველი თემის მერის არჩევნებში აქტიური საარჩევნო უფლების საფუძველზე მონაწილეობენ შესაბამისი საარჩევნო ოლქისა და ადგილობრივი მაჟორიტარული საარჩევნო ოლქის ამომრჩევლები.
5. საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს, საქართველოს თავდაცვის სამინისტროს და საქართველოს სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის მოსამსახურეები მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანოს – საკრებულოს და თვითმმართველი ქალაქის/თვითმმართველი თემის მერის არჩევნებში აქტიური საარჩევნო უფლების საფუძველზე მონაწილეობენ ამ კანონის 32-ე მუხლის მე-6 პუნქტით დადგენილი წესით.
6. მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანოს – საკრებულოს და თვითმმართველი ქალაქის/თვითმმართველი თემის მერის არჩევნებში არ მონაწილეობენ არჩევნების დანიშვნის დღისთვის საქართველოს საზღვრების გარეთ მუდმივად მცხოვრები ამომრჩევლები, აგრეთვე არჩევნების დღეს საქართველოს საზღვრების გარეთ დროებით მყოფი ამომრჩევლები.
მუხლი 135. მუნიციპალიტეტის ორგანოების უფლებამოსილებათა ვადები
1. მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანოს – საკრებულოს უფლებამოსილებისა და მუნიციპალიტეტის აღმასრულებელი ორგანოს − მერის უფლებამოსილების ვადაა 4 წელი. საკრებულო რიგგარეშე არჩევნებში აირჩევა შესაბამისი საკრებულოს უფლებამოსილების დარჩენილი ვადით. საკრებულოს წევრი შუალედურ არჩევნებში აირჩევა იმავე საკრებულოს უფლებამოსილების დარჩენილი ვადით. პროპორციული საარჩევნო სისტემით არჩეული საკრებულოს გამოკლებული წევრის ადგილმონაცვლე საკრებულოს წევრი საკრებულოს გამოკლებული წევრის ადგილს იკავებს იმავე საკრებულოს უფლებამოსილების დარჩენილი ვადით. მერი რიგგარეშე არჩევნებში აირჩევა შესაბამისი მუნიციპალიტეტის საკრებულოს უფლებამოსილების დარჩენილი ვადით.
2. ახალარჩეული საკრებულოს და მისი წევრების უფლებამოსილება იწყება შესაბამისი არჩევნების საბოლოო შედეგების იმ შემაჯამებელი ოქმის/ოქმების ცესკოს ოფიციალურ ვებგვერდზე გამოქვეყნებიდან მე-14 დღიდან, რომლითაც/რომლებითაც დასტურდება ამ საკრებულოს სრული შემადგენლობის არანაკლებ ორი მესამედის არჩევა. ამ მომენტიდან უფლებამოსილება უწყდება შესაბამის მოქმედ საკრებულოს. თუ ახალარჩეული საკრებულოს სრული შემადგენლობის არანაკლებ ორი მესამედის არჩევა აღნიშნული არჩევნების საბოლოო შედეგების შემაჯამებელი ოქმით/ოქმებით არ დასტურდება, ინიშნება შესაბამისი მუნიციპალიტეტის საკრებულოს ხელახალი არჩევნები.
3. შუალედურ არჩევნებში არჩეული საკრებულოს წევრის უფლებამოსილება იწყება არჩევნების საბოლოო შედეგების იმ შემაჯამებელი ოქმის ცესკოს ოფიციალურ ვებგვერდზე გამოქვეყნებიდან მე-14 დღიდან, რომლითაც დასტურდება საკრებულოს აღნიშნული წევრის არჩევა.
4. პროპორციული საარჩევნო სისტემით არჩეული საკრებულოს გამოკლებული წევრის ადგილმონაცვლე საკრებულოს წევრის უფლებამოსილება იწყება მისი ადგილმონაცვლეობის ცნობის შესახებ შესაბამისი საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარის სათანადო სამართლებრივი აქტის გამოცემიდან მე-14 დღიდან, რაც შესაბამის საკრებულოს ეცნობება.
5. ახალარჩეული მერის უფლებამოსილება იწყება შესაბამისი არჩევნების საბოლოო შედეგების იმ შემაჯამებელი ოქმის ცესკოს ოფიციალურ ვებგვერდზე გამოქვეყნებიდან მე-14 დღიდან, რომლითაც დასტურდება ამ მერის არჩევა. ამ მომენტიდან უფლებამოსილება უწყდება შესაბამის მოქმედ მერს.
1. მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანოს – საკრებულოს წევრობის კანდიდატად, თვითმმართველი ქალაქის/თვითმმართველი თემის მერობის კანდიდატად დასახელების შემთხვევაში სამსახურებრივი უფლებამოსილება უწყდებათ:
ა) საქართველოს პრეზიდენტს;
ბ) საქართველოს, აგრეთვე აფხაზეთისა და აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკების მინისტრებს, სამთავრობო და სახელმწიფო საქვეუწყებო დაწესებულებათა ხელმძღვანელებს და მათ მოადგილეებს;
გ) (ამოღებულია - 21.07.2018, №3266);
დ) საქართველოს ეროვნული ბანკის საბჭოს წევრს;
ე) გენერალურ აუდიტორს და მის მოადგილეს;
ვ) საქართველოს პარლამენტის აპარატის უფროსს;
ზ) სახელმწიფო რწმუნებულს და მის მოადგილეს;
თ) საქართველოს შინაგან საქმეთა და თავდაცვის სამინისტროების, საქართველოს სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის, საქართველოს დაზვერვის სამსახურის და საქართველოს სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურის ოფიცრებს;
ი) მოსამართლეს;
კ) საქართველოს სახალხო დამცველს და მის მოადგილეს;
ლ) საქართველოს პრეზიდენტის სათათბირო ორგანოს წევრს (რომელიც არ არის საქართველოს პარლამენტის წევრი);
მ) საქართველოს პრეზიდენტის თანაშემწეს;
ნ) საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელი ეროვნული კომისიისა და სხვა ეროვნული მარეგულირებელი კომისიების წევრებს;
ო) საჯარო სამსახურის ბიუროს უფროსს და მის მოადგილეს;
პ) პროკურორს, მის მოადგილეს და თანაშემწეს, გამომძიებელს;
ჟ) ეროვნული უსაფრთხოების საბჭოს აპარატის უფროსი და მისი მოადგილე.
2. ამ მუხლის პირველ პუნქტში მითითებულ თანამდებობის პირებს სამსახურებრივი უფლებამოსილება უწყდებათ შესაბამის საარჩევნო კომისიაში კანდიდატად წარდგენამდე.
3. მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანოს – საკრებულოს წევრობის კანდიდატად ან მუნიციპალიტეტის მერობის კანდიდატად რეგისტრაციის შემთხვევაში პირს უუქმდება საარჩევნო სუბიექტის წარმომადგენლად, დამკვირვებელი ორგანიზაციის დამკვირვებლად, პრესისა და მასობრივი ინფორმაციის სხვა საშუალებების წარმომადგენლად რეგისტრაცია (ასეთი რეგისტრაციის არსებობის შემთხვევაში).
საქართველოს 2012 წლის 22 ივნისის ორგანული კანონი №6551 – ვებგვერდი, 29.06.2012წ.
საქართველოს 2012 წლის 29 ივნისის ორგანული კანონი № 6601 – ვებგვერდი, 13.07.2012წ.
მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანოს – საკრებულოს და თვითმმართველი ქალაქის/თვითმმართველი თემის მერის არჩევნებისათვის ყოველი მუნიციპალიტეტი ერთი საარჩევნო ოლქია.
საქართველოს 2018 წლის 21 ივლისის ორგანული კანონი №3266 – ვებგვერდი, 13.08.2018წ.
მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანოს – საკრებულოს არჩევნები ტარდება პროპორციული და მაჟორიტარული საარჩევნო სისტემების საფუძველზე.
მუხლი 139. საარჩევნო ხმის უფლება
თვითმმართველი ქალაქის/თემის საკრებულოს არჩევნებისას ამომრჩეველს აქვს ერთი ხმის უფლება პროპორციული საარჩევნო სისტემის საფუძველზე და ერთი ხმის უფლება მაჟორიტარული საარჩევნო სისტემის საფუძველზე.
1. თვითმმართველი თემებისა და თვითმმართველი ქალაქების (გარდა ქალაქ თბილისისა) საკრებულოების მაჟორიტარული და პროპორციული საარჩევნო სისტემებით არჩეული შემადგენლობები განისაზღვრება ამ კანონის №1 დანართით.
2. თვითმმართველი თემის ადმინისტრაციულ ცენტრში, სადაც ამომრჩეველთა რაოდენობა 7 000-ს არ აღემატება, მაჟორიტარული საარჩევნო სისტემით აირჩევა საკრებულოს 1 წევრი. თვითმმართველი თემის ადმინისტრაციულ ცენტრში, სადაც ამომრჩეველთა რაოდენობა 7 000-ზე მეტია, მაგრამ 14 000-ს არ აღემატება, მაჟორიტარული საარჩევნო სისტემით აირჩევა საკრებულოს 2 წევრი. თვითმმართველი თემის ადმინისტრაციულ ცენტრში, სადაც ამომრჩეველთა რაოდენობა 14 000-ზე მეტია, მაჟორიტარული საარჩევნო სისტემით აირჩევა საკრებულოს 3 წევრი. ამ პუნქტით გათვალისწინებულ ამომრჩეველთა რაოდენობა განისაზღვრება მუნიციპალიტეტის ორგანოთა არჩევნების წლის 1 მაისის მდგომარეობით.
3. მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანოს – საკრებულოს არჩევნებისთვის თვითმმართველ თემებში (გარდა თემების ადმინისტრაციული ცენტრებისა) ადგილობრივი მაჟორიტარული საარჩევნო ოლქები იქმნება და მათი სახელწოდებები და საზღვრები დგინდება ამ კანონის №2 დანართით, ხოლო ამ ადგილობრივი მაჟორიტარული საარჩევნო ოლქების ნომრები − შესაბამისი საოლქო საარჩევნო კომისიის განკარგულებით.
4. თვითმმართველ ქალაქებში (გარდა ქალაქ თბილისისა) და თვითმმართველი თემების ადმინისტრაციულ ცენტრებში ადგილობრივ მაჟორიტარულ საარჩევნო ოლქებს ქმნიან და მათ საზღვრებს, სახელწოდებებსა და ნომრებს ადგენენ შესაბამისი საოლქო საარჩევნო კომისიები მუნიციპალიტეტის ორგანოთა არჩევნების წლის არაუგვიანეს 1 აგვისტოსი, ხოლო ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის საკრებულოს არჩევნებისთვის 10 ადგილობრივი მაჟორიტარული საარჩევნო ოლქის, რომელთა საზღვრები ემთხვევა ქალაქ თბილისის 10 რაიონის ადმინისტრაციულ საზღვრებს, სახელწოდებებსა და ნომრებს განსაზღვრავს ცესკო.
მუხლი 141. საკრებულოს არჩევნებში მონაწილეობის უფლება და მაჟორიტარ კანდიდატთა წარდგენა
1. მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანოს − საკრებულოს არჩევნებში მონაწილეობის უფლება აქვს პარტიას, პარტიის, არანაკლებ 5 წევრისგან შემდგარი ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფის მიერ წარდგენილ მაჟორიტარ კანდიდატს, რომელიც რეგისტრირებულია შესაბამის საარჩევნო კომისიაში.
2. მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანოს – საკრებულოს მაჟორიტარი კანდიდატის წარდგენის მიზნით პარტიას უფლება აქვს, არჩევნებამდე არაუგვიანეს 30-ე დღისა განცხადებით მიმართოს შესაბამის საარჩევნო კომისიას.
3. მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანოს – საკრებულოს არჩევნებისთვის მაჟორიტარი კანდიდატის წარსადგენად არანაკლებ 5 წევრისგან შემდგარმა ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფმა კენჭისყრის დღემდე არაუგვიანეს 47-ე დღისა განცხადებით უნდა მიმართოს შესაბამის საოლქო საარჩევნო კომისიას, რის შემდეგაც უფლება აქვს, შეაგროვოს მხარდამჭერ ამომრჩეველთა ხელმოწერები.
4. მხარდამჭერ ამომრჩეველთა ხელმოწერების მინიმალური ოდენობები განისაზღვრება ცესკოს განკარგულებით.
5. განცხადებაში მითითებული უნდა იყოს საკრებულოს წევრობის მაჟორიტარი კანდიდატის:
ა) სახელი, გვარი;
ბ) დაბადების თარიღი (რიცხვი, თვე, წელი);
გ) (ამოღებულია -06.10.2023, №3560);
დ) თანამდებობა (საქმიანობა);
ე) სამუშაო ადგილი (თუ უმუშევარია, მიეთითება „უმუშევარი“);
ვ) რეგისტრაციის ადგილი;
ზ) (ამოღებულია -06.10.2023, №3560);
თ) საქართველოს მოქალაქის პირადი ნომერი;
ი) ადგილობრივი მაჟორიტარული ოლქის დასახელება, სადაც იგი მაჟორიტარ კანდიდატადაა წარდგენილი;
კ) წარმდგენი ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფის წევრებისა და მათი წარმომადგენლის სახელი, გვარი, საქართველოს მოქალაქის პირადი ნომერი, მისამართი (საქართველოს მოქალაქის პირადობის მოწმობის ან სააგენტოს მონაცემთა ბაზის მიხედვით), საკონტაქტო ტელეფონის ნომერი და სხვა რეკვიზიტები (არსებობის შემთხვევაში).
6. განცხადებას, რომელსაც ხელს აწერს პარტიის ხელმძღვანელი პირი/უფლებამოსილი პირი/ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფის ყველა წევრი, უნდა ერთოდეს მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანოს − საკრებულოს წევრობის მაჟორიტარი კანდიდატის საქართველოს მოქალაქის პირადობის მოწმობის ან საქართველოს მოქალაქის პასპორტის ფოტოასლი, უფლების ჩამორთმევის შესახებ ცნობა, 2 ფოტოსურათი და მის მიერ ხელმოწერილი სააღრიცხვო ბარათი 2 ცალად. სააღრიცხვო ბარათში კანდიდატის საანკეტო მონაცემებთან (სახელი, გვარი, საქართველოს მოქალაქის პირადი ნომერი, მისამართი (საქართველოს მოქალაქის პირადობის მოწმობის ან სააგენტოს მონაცემთა ბაზის მიხედვით), დაბადების თარიღი (რიცხვი, თვე, წელი)) ერთად მითითებული უნდა იყოს მისი თანამდებობა, სამუშაო ადგილი, საქართველოში 6 თვის განმავლობაში ცხოვრების ფაქტი, თანხმობა მოცემულ ადგილობრივ მაჟორიტარულ საარჩევნო ოლქში კენჭისყრაზე, სააღრიცხვო ბარათის შევსების თარიღი და ხელმოწერა.
7. არაუგვიანეს განცხადების წარდგენის მომდევნო დღისა საოლქო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარე რეგისტრაციაში ატარებს ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფს. თუ დარღვეულია ამ მუხლის მე-4–მე-6 პუნქტებით დადგენილი მოთხოვნები, საოლქო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარე ხარვეზის შესახებ დაუყოვნებლივ აცნობებს ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფის წარმომადგენელს. შესწორებული საბუთები არაუგვიანეს მომდევნო დღისა უბრუნდება საოლქო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარეს ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფის რეგისტრაციაში გასატარებლად.
8. საკრებულოს წევრობის მაჟორიტარი კანდიდატის რეგისტრაციაში გასატარებლად ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფის წარმომადგენელმა კენჭისყრამდე არაუგვიანეს მე-40 დღისა შესაბამის საოლქო საარჩევნო კომისიას უნდა წარუდგინოს მაჟორიტარი კანდიდატის მხარდამჭერ ამომრჩეველთა სია, რომელიც მოწმდება საქართველოს საარჩევნო კანონმდებლობით დადგენილი წესით, წარდგენიდან 3 დღის ვადაში.
9. საოლქო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარე რეგისტრაციაში არ გაატარებს პარტიის/ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფის მიერ წარდგენილ საკრებულოს წევრობის მაჟორიტარ კანდიდატს:
ა) თუ ერთდროულად არსებობს ან არსებობდა საკრებულოს წევრობის მაჟორიტარი კანდიდატის თანხმობა იმავე ან/და ნებისმიერი სხვა მუნიციპალიტეტის საკრებულოს არჩევნებში, იმავე ან/და ნებისმიერი სხვა მუნიციპალიტეტის მერის არჩევნებში კანდიდატის სტატუსით მონაწილეობაზე;
ა1) თუ მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანოს − საკრებულოს წევრობის მაჟორიტარი კანდიდატი „მოქალაქეთა პოლიტიკური გაერთიანებების შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის შესაბამისად რეგისტრირებული სხვა პარტიის წევრია;
ბ) თუ არასრულია ან არასწორია ამ მუხლით მოთხოვნილი დოკუმენტაცია ან/და გათვალისწინებული მონაცემები;
გ) თუ მხარდამჭერ ამომრჩეველთა სიაში დადგენილ რაოდენობაზე ნაკლები ამომრჩევლის ხელმოწერა აღმოჩნდება;
დ) თუ არ იქნა წარდგენილი მხარდამჭერ ამომრჩეველთა სიები;
ე) თუ დარღვეულია მხარდამჭერ ამომრჩეველთა სიების წარდგენის ვადა;
ვ) ამ კანონით გათვალისწინებულ სხვა შემთხვევებში.
საქართველოს 2021 წლის 28 ივნისის ორგანული კანონი №703 – ვებგვერდი, 29.06.2021წ.
საქართველოს 2022 წლის 22 დეკემბრის ორგანული კანონი №2475 – ვებგვერდი, 29.12.2022წ.
საქართველოს 2023 წლის 6 ოქტომბრის ორგანული კანონი №3560 – ვებგვერდი, 24.10.2023წ.
მუხლი 1411. მუნიციპალიტეტის ორგანოთა არჩევნებში მონაწილეობის გარანტიები
დამსაქმებელს უფლება არა აქვს, შეზღუდოს დასაქმებულის უფლება, მონაწილეობა მიიღოს კანდიდატად მუნიციპალიტეტის ორგანოთა არჩევნებში, გახდეს საკრებულოს წევრი, მერი. შრომითი ხელშეკრულება, რომელიც შეიცავს შეთანხმებას აღნიშნული საფუძვლით დასაქმებულის უფლების შეზღუდვის შესახებ, ბათილია. აკრძალულია ზემოაღნიშნული საფუძვლით პირის სამსახურიდან გათავისუფლება, დაბალხელფასიან სამუშაოზე გადაყვანა და სხვაგვარი დისკრიმინაცია.
მუხლი 142. პარტიების რეგისტრაცია
1. მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანოს – საკრებულოს არჩევნებში მონაწილეობის უფლების მისაღებად პარტია მისი ხელმძღვანელი პირის (პირების) მიერ ხელმოწერილი სათანადო განცხადებით მიმართავს ცესკოს თავმჯდომარეს:
ა) საკრებულოს არჩევნების დანიშვნის შემდეგ, არჩევნების დღემდე არაუგვიანეს 57-ე დღისა, თუ აკმაყოფილებს ერთ-ერთ შემდეგ პირობას:
ა.ა) რეგისტრირებული იყო ბოლო საპარლამენტო არჩევნებისას;
ა.ბ) არჩევნების დანიშვნის დღისთვის ჰყავს წარმომადგენელი საქართველოს პარლამენტში;
ბ) მუნიციპალიტეტის ორგანოთა არჩევნების წლის 1 იანვრიდან 15 ივლისამდე, თუ ვერ აკმაყოფილებს ამ პუნქტის „ა“ ქვეპუნქტით დადგენილ ვერცერთ პირობას.
2. პარტია, რომელიც ვერ აკმაყოფილებს ამ მუხლის პირველი პუნქტის „ა“ ქვეპუნქტით დადგენილ ვერცერთ პირობას, ვალდებულია პარტიის მხარდამჭერთა სიის ნიმუშის მიღებიდან 60 დღის ვადაში, მაგრამ არაუგვიანეს 1 აგვისტოსი, ცესკოს წარუდგინოს მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანოს – საკრებულოს არჩევნებში პარტიის მონაწილეობის მხარდამჭერი არანაკლებ 25 000 ამომრჩევლის სია. მხარდამჭერთა სიას ამოწმებს ცესკოს სათანადო სამსახური ამ კანონის 38-ე მუხლით დადგენილი წესით და დადგენილ ვადაში. საარჩევნო პერიოდში ცესკოს სათანადო სამსახური მხარდამჭერთა სიებს ამოწმებს და დასკვნას წარუდგენს ცესკოს თავმჯდომარეს სიების წარდგენიდან 2 დღის ვადაში.
3. (ამოღებულია - 07.03.2014, №2093).
4. განცხადებას უნდა დაერთოს საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს მმართველობის სფეროში მოქმედი საჯარო სამართლის იურიდიული პირის − საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოს მიერ, ცესკოსთვის განცხადების წარდგენამდე, ბოლო 10 დღის ვადაში გაცემული ამონაწერი მოქალაქეთა პოლიტიკური გაერთიანებების (პარტიების) რეესტრიდან, პარტიის ხელმძღვანელობის/წარმომადგენლობის უფლებამოსილების მქონე პირის (პირების) მითითებით. პარტიის რეგისტრაციის მომენტისათვის, საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს მმართველობის სფეროში მოქმედი საჯარო სამართლის იურიდიული პირის − საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოს მიერ გაცემული ამონაწერის მონაცემების ნამდვილობის გადამოწმების/დადასტურების მიზნით, ეს სააგენტო ცესკოს უზრუნველყოფს ელექტრონული მონაცემების ბაზებზე წვდომის და გადამოწმების შესაძლებლობით.
5. განცხადებაში უნდა აღინიშნოს პარტიის:
ა) სახელი, რომელიც მიეთითება საარჩევნო ბიულეტენში. ეს სახელი უნდა შეესატყვისებოდეს პარტიის წესდებაში აღნიშნულ სახელწოდებას ან/და მის შემოკლებულ დასახელებას. ამასთანავე, განცხადებაში პარტიის სახელი შეიძლება აღინიშნოს ისე, რომ პარტიის წესდებაში აღნიშნული სახელწოდებიდან ან/და მისი შემოკლებული დასახელებიდან ამოღებულ იქნეს ცალკეული სიტყვები, აბრევიატურები ან/და სასვენი ნიშნები სხვა სიტყვების, აბრევიატურების ან/და სასვენი ნიშნების დამატების გარეშე. სახელი, რომლითაც პარტია დარეგისტრირდა, საარჩევნო ბიულეტენში უცვლელად მიეთითება;
ბ) ხელმძღვანელი პირის/პირების გვარი, სახელი, საქართველოს მოქალაქის პირადი ნომერი, მისამართი (საქართველოს მოქალაქის პირადობის მოწმობის ან სააგენტოს მონაცემთა ბაზის მიხედვით), საკონტაქტო ტელეფონის ნომერი, ხელმოწერის ნიმუში;
გ) წარმომადგენლის/წარმომადგენლების გვარი, სახელი, საქართველოს მოქალაქის პირადი ნომერი, მისამართი (საქართველოს მოქალაქის პირადობის მოწმობის ან სააგენტოს მონაცემთა ბაზის მიხედვით), საკონტაქტო ტელეფონის ნომერი;
დ) რამდენიმე ხელმძღვანელის არსებობისას – საარჩევნო პროცესთან დაკავშირებულ ურთიერთობებში თითოეულის უფლებამოსილების ფარგლები.
6. ამ მუხლის მე-5 პუნქტის „ა“ ქვეპუნქტში მითითებული პოლიტიკური პარტიის სახელწოდება და მისი შემოკლებული დასახელება არ უნდა ემთხვეოდეს:
ა) საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს მიერ რეგისტრირებული სხვა პოლიტიკური პარტიის ოფიციალურ სახელწოდებას და მის შემოკლებულ დასახელებას (თუ ისინი ერთმანეთს ემთხვევა, პოლიტიკურ პარტიას არა აქვს აღნიშნული სახელწოდებისა და მისი შემოკლებული დასახელების გამოყენების უფლება);
ბ) ბოლო საპარლამენტო არჩევნებში სხვა პარტიის/საარჩევნო ბლოკის მიერ გამოყენებულ სახელწოდებას და მის შემოკლებულ ფორმას, თუ ამაზე არ არსებობს მისი თანხმობა.
7. ცესკოს სათანადო სამსახური ამოწმებს განცხადებასა და თანდართულ საბუთებს და კომისიაში განცხადების შეტანიდან არა უგვიანეს მომდევნო დღისა დასკვნას წარუდგენს ცესკოს თავმჯდომარეს.
8. ამ მუხლის მე-7 პუნქტში აღნიშნული დასკვნის წარდგენიდან არა უგვიანეს მომდევნო დღისა ცესკოს თავმჯდომარე:
ა) საარჩევნო რეგისტრაციაში გაატარებს პარტიასა და მის წარმომადგენელს, თუ წარდგენილი განცხადება და თანდართული საბუთები შეესაბამება ამ კანონით დადგენილ მოთხოვნებს;
ბ) წერილობით აცნობებს პარტიის წარმომადგენელს განცხადებისა და თანდართული საბუთების ამ კანონით დადგენილ მოთხოვნებთან შეუსაბამობის შესახებ (შეუსაბამობის მითითებით), თუ არსებობს ასეთი შეუსაბამობა. პარტიის წარმომადგენელს განცხადებისა და საბუთების სრულყოფისთვის 3 დღე ეძლევა;
გ) ამ მუხლის მე-2 პუნქტით გათვალისწინებულ შემთხვევაში პარტიის საბოლოო რეგისტრაციის საკითხს წყვეტს მხოლოდ მხარდამჭერთა სიების შემოწმების შემდეგ.
9. ამ მუხლის მე-8 პუნქტის „ბ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული შესწორებული განცხადება და საბუთები მოწმდება და საარჩევნო რეგისტრაციის საკითხი წყდება მათი წარდგენიდან არაუგვიანეს მომდევნო დღისა. თუ შესწორებული განცხადება და საბუთები აკმაყოფილებს ამ კანონით დადგენილ მოთხოვნებს, ცესკოს თავმჯდომარე საარჩევნო რეგისტრაციაში გაატარებს პარტიასა და მის წარმომადგენელს (გარდა ამ მუხლის მე-2 პუნქტით გათვალისწინებული შემთხვევისა). წინააღმდეგ შემთხვევაში იგი იმავე ვადაში გამოსცემს საარჩევნო რეგისტრაციაზე უარის თქმის შესახებ განკარგულებას (ამ განკარგულებაში ზუსტად უნდა აღინიშნოს რეგისტრაციაზე უარის თქმის მიზეზები და ამ კანონის ის ნორმები, რომელთა დაუკმაყოფილებლობამაც გამოიწვია უარის თქმა). ეს განკარგულება პარტიის წარმომადგენელს დაუყოვნებლივ ეცნობება და მოთხოვნისთანავე გადაეცემა. აღნიშნული პროცედურები მთავრდება არჩევნების დღემდე არაუგვიანეს 37-ე დღისა.
10. თუ ამ მუხლით გათვალისწინებული განცხადება და თანდართული საბუთები (ან შესწორებული განცხადება და საბუთები) და მხარდამჭერთა სიები წარდგენილია ამ კანონით დადგენილ ვადაში და აკმაყოფილებს ამ კანონის მოთხოვნებს, ცესკოს თავმჯდომარე სათანადო სამსახურის დასკვნის საფუძველზე, დასკვნის წარდგენიდან არა უგვიანეს მომდევნო დღისა საარჩევნო რეგისტრაციაში გაატარებს პარტიასა და მის წარმომადგენელს. წინააღმდეგ შემთხვევაში იგი იმავე ვადაში გამოსცემს განკარგულებას საარჩევნო რეგისტრაციაზე უარის თქმის შესახებ (განკარგულებაში ზუსტად უნდა აღინიშნოს რეგისტრაციაზე უარის თქმის მიზეზები და ამ კანონის ის ნორმები, რომელთა დაუკმაყოფილებლობამაც გამოიწვია უარის თქმა). ეს განკარგულება პარტიის წარმომადგენელს დაუყოვნებლივ ეცნობება და მოთხოვნისთანავე გადაეცემა.
11. (ამოღებულია - 21.07.2018, №3266);
12. (ამოღებულია - 21.07.2018, №3266);
13. (ამოღებულია - 21.07.2018, №3266);
14. (ამოღებულია - 21.07.2018, №3266);
15. (ამოღებულია - 21.07.2018, №3266);
16. (ამოღებულია - 21.07.2018, №3266);
17. (ამოღებულია - 21.07.2018, №3266);
18. (ამოღებულია - 21.07.2018, №3266);
19. (ამოღებულია - 21.07.2018, №3266);
20. (ამოღებულია - 21.07.2018, №3266);
21. (ამოღებულია - 21.07.2018, №3266);
22. არჩევნების დღემდე არაუგვიანეს 30-ე დღისა ცესკო თავის ოფიციალურ ვებგვერდზე აქვეყნებს რეგისტრირებული პარტიების სიას განცხადებების წარდგენის რიგითობის მიხედვით, აგრეთვე იმ პარტიების სიას, რომელთაც უარი ეთქვათ რეგისტრაციაზე ან რომელთა რეგისტრაციაც გაუქმდა, და ამის მიზეზებს.
მუხლი 143. პარტიული სიის წარდგენა
1. პროპორციული საარჩევნო სისტემის საფუძველზე მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანოს – საკრებულოს არჩევნებში მონაწილეობის მისაღებად პარტიულ სიებს შესაბამისი საოლქო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარეს წარუდგენენ არჩევნებში მონაწილე პარტიები რეგისტრაციის შემდეგ, კენჭისყრის დღემდე არაუგვიანეს 30 დღისა.
2. არჩევნებში მონაწილე ყოველ პარტიას უფლება აქვს, წარადგინოს 1 პარტიული სია.
3. წარდგენილ პარტიულ სიაში საკრებულოს წევრობის კანდიდატთა რაოდენობა არ უნდა იყოს პროპორციული სისტემით ასარჩევ საკრებულოს წევრთა რაოდენობის ორ მეხუთედზე ნაკლები და არ უნდა აღემატებოდეს ამ რაოდენობის სამმაგ ოდენობას.
4. პარტიულ სიაში შეიძლება შეყვანილ იქნეს მხოლოდ ამ პარტიის წევრი ან/და ის პირი, რომელიც არ არის „მოქალაქეთა პოლიტიკური გაერთიანებების შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის შესაბამისად რეგისტრირებული სხვა პარტიის წევრი.
5. პარტიული სიის შედგენის წესს განსაზღვრავს პარტია. პარტიული სიის შედგენისას გათვალისწინებული უნდა იქნეს, რომ არჩევნების შედეგების მიხედვით პარტიის მიერ მიღებული მანდატები ნაწილდება თანამიმდევრობით, სიის დასაწყისიდან რიგის მიხედვით.
6. პარტიულ სიაში მითითებული უნდა იყოს თითოეული კანდიდატის:
ა) გვარი, სახელი;
ბ) დაბადების თარიღი (რიცხვი, თვე, წელი);
ბ1) სქესი;
გ) (ამოღებულია -06.10.2023, №3560);
დ) თანამდებობა (საქმიანობა);
ე) სამუშაო ადგილი (თუ უმუშევარია, მიეთითება „უმუშევარი“);
ვ) (ამოღებულია -06.10.2023, №3560);
ზ) საქართველოს მოქალაქის პირადი ნომერი;
თ) მისამართი (საქართველოს მოქალაქის პირადობის მოწმობის ან სააგენტოს მონაცემთა ბაზის მიხედვით);
ი) ადგილობრივ მაჟორიტარულ საარჩევნო ოლქში წარდგენის შემთხვევაში − ამ ოლქის დასახელება და ნომერი;
კ) (ამოღებულია - 30.12.2021, №1348).
7. პარტიული სია დამოწმებული უნდა იყოს არჩევნებში მონაწილე პარტიის ხელმძღვანელის ხელმოწერით.
8. პარტიულ სიას უნდა ერთოდეს მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანოს − საკრებულოს წევრობის ყოველი კანდიდატის საქართველოს მოქალაქის პირადობის მოწმობის ან საქართველოს მოქალაქის პასპორტის ფოტოასლი, უფლების ჩამორთმევის შესახებ ცნობა, 2 ფოტოსურათი და მის მიერ ხელმოწერილი სააღრიცხვო ბარათი 2 ცალად. სააღრიცხვო ბარათში კანდიდატის საანკეტო მონაცემებთან (სახელი, გვარი, საქართველოს მოქალაქის პირადი ნომერი, მისამართი (საქართველოს მოქალაქის პირადობის მოწმობის ან სააგენტოს მონაცემთა ბაზის მიხედვით), დაბადების თარიღი (რიცხვი, თვე, წელი)) ერთად მითითებული უნდა იყოს მისი თანამდებობა, სამუშაო ადგილი, საქართველოში 6 თვის განმავლობაში ცხოვრების ფაქტი, თანხმობა ამ პარტიული სიით კენჭისყრაზე, სააღრიცხვო ბარათის შევსების თარიღი და ხელმოწერა.
9. მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანოს – საკრებულოს არჩევნებისთვის პარტიის წარმომადგენელს სააღრიცხვო ბარათებს წინასწარ გადასცემს შესაბამისი საოლქო საარჩევნო კომისია. საბუთების მიღებისთანავე პარტიის წარმომადგენელს ეძლევა დათარიღებული ცნობა საბუთების მიღების შესახებ.
საქართველოს 2020 წლის 17 მარტის ორგანული კანონი №5772 – ვებგვერდი, 23.03.2020წ.
საქართველოს 2020 წლის 2 ივლისის ორგანული კანონი №6723 – ვებგვერდი, 03.07.2020წ.
მუხლი 144. საკრებულოს წევრობის კანდიდატთა წარდგენა მაჟორიტარულ საარჩევნო ოლქში
1. მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანოს – საკრებულოს არჩევნებში შესაბამის საარჩევნო ოლქში კანდიდატთა წარდგენის უფლება აქვთ:
ა) არჩევნებში მონაწილე პარტიას;
ბ) არანაკლებ 5 წევრისგან შემდგარ ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფს.
2. საარჩევნო ოლქში მაჟორიტარი კანდიდატის წარსადგენად არჩევნებში მონაწილე პარტიამ კენჭისყრის დღემდე არაუგვიანეს 30-ე დღისა, ხოლო ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფმა − ამ კანონის 141-ე მუხლის შესაბამისად, სათანადო განცხადებით უნდა მიმართოს შესაბამის საოლქო საარჩევნო კომისიას.
3. განცხადებაში მითითებული უნდა იყოს მაჟორიტარი კანდიდატის:
ა) გვარი, სახელი;
ბ) დაბადების თარიღი (რიცხვი, თვე, წელი);
გ) (ამოღებულია -06.10.2023, №3560);
დ) თანამდებობა (საქმიანობა);
ე) სამუშაო ადგილი (თუ უმუშევარია, მიეთითება „უმუშევარი“);
ვ) საქართველოს მოქალაქის პირადი ნომერი;
ზ) მისამართი (საქართველოს მოქალაქის პირადობის მოწმობის ან სააგენტოს მონაცემთა ბაზის მიხედვით);
თ) საარჩევნო ოლქის დასახელება, რომელშიც იგი წარდგენილია მაჟორიტარ კანდიდატად;
ი) (ამოღებულია -06.10.2023, №3560);
4. მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანოს – საკრებულოს წევრობის მაჟორიტარი კანდიდატის წარდგენის შესახებ განცხადება გადაეცემა შესაბამის საარჩევნო კომისიას. ეს განცხადება დამოწმებული უნდა იყოს პარტიის უფლებამოსილი პირების ხელმოწერებით.
5. განცხადებას უნდა ერთოდეს მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანოს − საკრებულოს წევრობის კანდიდატის საქართველოს მოქალაქის პირადობის მოწმობის ან საქართველოს მოქალაქის პასპორტის ფოტოასლი, უფლების ჩამორთმევის შესახებ ცნობა, 2 ფოტოსურათი და მის მიერ ხელმოწერილი სააღრიცხვო ბარათი 2 ცალად. სააღრიცხვო ბარათში კანდიდატის საანკეტო მონაცემებთან (სახელი, გვარი, საქართველოს მოქალაქის პირადი ნომერი, მისამართი (საქართველოს მოქალაქის პირადობის მოწმობის ან სააგენტოს მონაცემთა ბაზის მიხედვით), დაბადების თარიღი (რიცხვი, თვე, წელი)) ერთად მითითებული უნდა იყოს მისი თანამდებობა, სამუშაო ადგილი, საქართველოში 6 თვის განმავლობაში ცხოვრების ფაქტი, თანხმობა მოცემულ ადგილობრივ მაჟორიტარულ საარჩევნო ოლქში კენჭისყრაზე, სააღრიცხვო ბარათის შევსების თარიღი და ხელმოწერა.
6. არჩევნებში მონაწილე პარტიის მიერ საარჩევნო ოლქში წარდგენილი მაჟორიტარი კანდიდატი იმავდროულად შეიძლება იყოს შესაბამისი პარტიის პარტიულ სიაში.
საქართველოს 2020 წლის 17 მარტის ორგანული კანონი №5772 – ვებგვერდი, 23.03.2020წ.
საქართველოს 2020 წლის 2 ივლისის ორგანული კანონი №6723 – ვებგვერდი, 03.07.2020წ.
1. საკრებულოს არჩევნების დროს პარტიის მიერ წარდგენილი პარტიული სიისა და ადგილობრივ მაჟორიტარულ საარჩევნო ოლქში წარდგენილი საკრებულოს წევრობის კანდიდატის რეგისტრაციისთვის წარდგენილ საბუთებს ამოწმებს შესაბამისი საოლქო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარე, რომელიც საბუთების წარდგენიდან 2 დღის ვადაში, მაგრამ არაუგვიანეს არჩევნების დღემდე 28-ე დღისა:
ა) საარჩევნო რეგისტრაციაში ატარებს პარტიულ სიას, საარჩევნო სუბიექტის მიერ წარდგენილ საკრებულოს წევრობის კანდიდატს, თუ წარდგენილი პარტიული სია და თანდართული საბუთები, აგრეთვე საკრებულოს წევრობის მაჟორიტარი კანდიდატის სარეგისტრაციო დოკუმენტაცია აკმაყოფილებს ამ კანონით დადგენილ მოთხოვნებს;
ბ) წერილობით აცნობებს საარჩევნო სუბიექტის წარმომადგენელს პარტიულ სიასა და თანდართულ საბუთებში, აგრეთვე მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანოს − საკრებულოს წევრობის მაჟორიტარი კანდიდატის სარეგისტრაციო დოკუმენტაციაში არსებული მონაცემების ამ კანონით დადგენილ მოთხოვნებთან შეუსაბამობის შესახებ (შეუსაბამობის მითითებით), თუ არსებობს ასეთი შეუსაბამობა. პარტიის/ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფის წარმომადგენელს ზემოაღნიშნული სიისა და საბუთების სრულყოფისთვის 3 დღე ეძლევა.
2. ამ მუხლის პირველი პუნქტის „ბ“ ქვეპუნქტში აღნიშნული შესწორებული მონაცემები მოწმდება და საარჩევნო რეგისტრაციის საკითხი წყდება მონაცემების წარდგენიდან 3 დღის ვადაში.
3. თუ შესწორებული მონაცემები შეესაბამება ამ კანონით დადგენილ მოთხოვნებს, შესაბამისი საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარე საარჩევნო რეგისტრაციაში ატარებს საკრებულოს წევრობის მაჟორიტარ კანდიდატს, პარტიულ სიას ან მის იმ ნაწილს, რომელიც შეესაბამება ამ კანონით დადგენილ მოთხოვნებს (თუ სიის ამ ნაწილში კანდიდატთა რაოდენობა დადგენილ მინიმუმზე ნაკლები არ არის), ხოლო დანარჩენი კანდიდატების თაობაზე იმავე ვადაში გამოსცემს განკარგულებას მათთვის საარჩევნო რეგისტრაციაზე უარის თქმის შესახებ (განკარგულებაში ზუსტად აღინიშნება რეგისტრაციაზე უარის თქმის მიზეზები და კანონის ის ნორმები, რომელთა მოთხოვნების დაუკმაყოფილებლობამაც გამოიწვია უარის თქმა). განკარგულება პარტიის/ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფის წარმომადგენელს დაუყოვნებლივ ეცნობება და მოთხოვნისთანავე გადაეცემა.
4. მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანოს – საკრებულოს წევრობის კანდიდატთა რეგისტრაციის შემდეგ 3 დღის ვადაში შესაბამისი საოლქო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარე მათ გადასცემს კანდიდატის მოწმობებს.
5. საარჩევნო ოლქში წარდგენილი კანდიდატი რეგისტრაციაში გატარდება, თუ წარდგენილია:
ა) კანდიდატის სააღრიცხვო ბარათი, რომელშიც მითითებულია მისი საქართველოში 6 თვის განმავლობაში ცხოვრების ფაქტი;
ბ) კანდიდატის წარდგენის შესახებ განცხადება, რომელიც დამოწმებულია პარტიების ხელმძღვანელ პირთა ხელმოწერებით;
გ) ორი ფოტოსურათი;
დ) კანდიდატის თანხმობა კენჭისყრაში მონაწილეობაზე.
6. პარტიული სია ან საარჩევნო სუბიექტის მიერ წარდგენილი საკრებულოს წევრობის კანდიდატი რეგისტრაციაში არ გატარდება ამ მუხლის პირველი−მე-3 პუნქტების მოთხოვნების გათვალისწინებით ან საარჩევნო რეგისტრაცია გაუქმდება შესაბამისი საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარის განკარგულებით ან სასამართლოს გადაწყვეტილებით (ამ პუნქტის „ზ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებულ შემთხვევაში):
ა) თუ სააღრიცხვო ბარათში მითითებული არ არის:
ა.ა) კანდიდატის სახელი, გვარი;
ა.ბ) კანდიდატის საქართველოს მოქალაქის პირადი ნომერი;
ა.გ) კანდიდატის დაბადების თარიღი (რიცხვი, თვე, წელი);
ა.დ) კანდიდატის მისამართი (საქართველოს მოქალაქის პირადობის მოწმობის ან სააგენტოს მონაცემთა ბაზის მიხედვით);
ა.ე) (ამოღებულია -06.10.2023, №3560);
ა.ვ) კანდიდატის თანამდებობა და სამუშაო ადგილი. თუ კანდიდატი უმუშევარია, მიეთითება „უმუშევარი“;
ა.ზ) კანდიდატის საქართველოში 6 თვის განმავლობაში ცხოვრების ფაქტი;
ა.თ) კანდიდატის თანხმობა საკრებულოს წევრად კენჭისყრაზე;
ა.ი) იმ ადგილობრივი მაჟორიტარული საარჩევნო ოლქის დასახელება და ნომერი, რომელშიც იგი წარდგენილია მაჟორიტარ კანდიდატად;
ა.კ) სააღრიცხვო ბარათის შევსების თარიღი;
ბ) თუ პარტიულ სიაში შეყვანილი კანდიდატი „მოქალაქეთა პოლიტიკური გაერთიანებების შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის შესაბამისად რეგისტრირებული სხვა პარტიის წევრია;
გ) თუ კანდიდატი შეყვანილია ერთზე მეტ პარტიულ სიაში და ერთდროულად არსებობს ან არსებობდა მისი თანხმობა ერთზე მეტ პარტიულ სიაში შეყვანაზე;
დ) თუ პარტიულ სიაში შეყვანილი კანდიდატი წერილობით განაცხადებს თანხმობას სხვა პარტიის/ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფის მიერ კანდიდატად წარდგენაზე;
ე) თუ ერთდროულად არსებობს ან არსებობდა საკრებულოს წევრობის კანდიდატის წერილობითი თანხმობა სხვა საკრებულოს წევრობის, მერობის კანდიდატად წარდგენაზე;
ვ) თუ არჩევნების დღემდე არაუგვიანეს მე-2 დღისა რეგისტრირებულ პარტიულ სიაში კანდიდატთა რაოდენობა ამ კანონით დადგენილ მინიმუმზე ნაკლები აღმოჩნდა;
ზ) თუ დარღვეულია ამ კანონის 47-ე მუხლის მოთხოვნები.
7. ამ მუხლის მე-5 და მე-6 პუნქტების მოთხოვნათა დარღვევისას კანდიდატს საოლქო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარე რეგისტრაციაში არ ატარებს.
მუხლი 146. კანდიდატად წარდგენის შესახებ გადაწყვეტილების გაუქმება
1. პარტიას/ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფს უფლება აქვს, რეგისტრაციის შემდეგ, კენჭისყრის დღემდე არაუგვიანეს 16 დღისა გააუქმოს თავისი გადაწყვეტილება კანდიდატის წარდგენის შესახებ.
2. კანდიდატს უფლება აქვს, კენჭისყრის დღემდე არაუგვიანეს 16 დღისა მოხსნას თავისი კანდიდატურა. ამისთვის მან სათანადო განცხადებით უნდა მიმართოს შესაბამის საოლქო საარჩევნო კომისიას.
2 1. (ამოღებულია - 15.05.2024, №4171)..
22. არჩევნებში მონაწილე პარტიას უფლება აქვს, ახალარჩეული საკრებულოს უფლებამოსილების დაწყების შემდეგ გააუქმოს თავისი გადაწყვეტილება პარტიულ სიაში დარჩენილი საკრებულოს წევრობის კანდიდატის წარდგენის შესახებ. პარტიას უფლება არა აქვს, პარტიულ სიაში დარჩენილი საკრებულოს წევრობის კანდიდატის წარდგენის შესახებ გადაწყვეტილება გააუქმოს ამ სიით არჩეული საკრებულოს წევრის უფლებამოსილების შეწყვეტისას მისი ადგილმონაცვლის უფლებამოსილების დაწყების საკითხის გადაწყვეტამდე. პარტიის მიერ წარდგენილი საკრებულოს წევრობის კანდიდატი პარტიული სიიდან მოიხსნება შესაბამისი საოლქო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარის განკარგულებით, პარტიის ხელმძღვანელი პირის მიერ ხელმოწერილი განცხადების საფუძველზე, განცხადების წარდგენიდან 3 დღის ვადაში. თუ განცხადება ამ ვადაში არ დაკმაყოფილდა, საკრებულოს წევრობის კანდიდატი პარტიული სიიდან მოხსნილად ჩაითვლება აღნიშნული ვადის გასვლის მომდევნო დღიდან.
23. საკრებულოს წევრობის კანდიდატს უფლება აქვს, ახალარჩეული საკრებულოს უფლებამოსილების დაწყების შემდეგ მოხსნას თავისი კანდიდატურა პარტიული სიიდან, რისთვისაც მან სათანადო განცხადება უნდა წარუდგინოს შესაბამის საოლქო საარჩევნო კომისიას. მისი კანდიდატურა პარტიული სიიდან მოიხსნება შესაბამისი საოლქო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარის განკარგულებით, აღნიშნული განცხადების წარდგენიდან 3 დღის ვადაში. თუ განცხადება ამ ვადაში არ დაკმაყოფილდა, საკრებულოს წევრობის კანდიდატი პარტიული სიიდან მოხსნილად ჩაითვლება აღნიშნული ვადის გასვლის მომდევნო დღიდან.
3. შესაბამისი საოლქო საარჩევნო კომისია ცესკოს ოფიციალურ ვებგვერდზე დაუყოვნებლივ აქვეყნებს ცნობას კანდიდატის რეგისტრაციის, კანდიდატის წარდგენის შესახებ გადაწყვეტილების გაუქმების თაობაზე.
მუხლი 1461. რეგისტრირებული ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფის საარჩევნო რეგისტრაციის გაუქმება
მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანოს – საკრებულოს არჩევნებისათვის რეგისტრირებული ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფის საარჩევნო რეგისტრაცია გაუქმდება შესაბამისი საოლქო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარის განკარგულებით:
ა) საკუთარი განცხადების საფუძველზე;
ბ) თუ რეგისტრაციაში არ გატარდა ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფის მიერ წარდგენილი საკრებულოს წევრობის კანდიდატი, ან თუ გაუქმდა ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფის მიერ წარდგენილი საკრებულოს წევრობის კანდიდატის საარჩევნო რეგისტრაცია;
გ) ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფიდან ყველა წევრის გასვლის შემთხვევაში.
მუხლი 147. საარჩევნო ბიულეტენი
1. მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანოს – საკრებულოს არჩევნებისათვის მზადდება ორი სხვადასხვა სახის საარჩევნო ბიულეტენი.
2. პროპორციული საარჩევნო სისტემის საფუძველზე მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანოს – საკრებულოს არჩევნებისათვის განკუთვნილ საარჩევნო ბიულეტენში შეიტანება პარტიების სახელწოდებები დადგენილი რიგითობის შესაბამისად.
3. მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანოს – საკრებულოს მაჟორიტარული საარჩევნო სისტემით ჩასატარებელი არჩევნებისათვის განკუთვნილ საარჩევნო ბიულეტენში შეიტანება შესაბამის ადგილობრივ მაჟორიტარულ ოლქში ასარჩევად წარდგენილი ყველა კანდიდატის რიგითი ნომერი, სახელი და გვარი. პარტიის მიერ წარდგენილი კანდიდატის გვარის გასწვრივ მიეთითება შესაბამისი პარტიის სახელწოდება, ხოლო ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფის მიერ წარდგენილი კანდიდატის გვარის გასწვრივ მიეთითება „დამოუკიდებელი“. კანდიდატის შესახებ მონაცემები საარჩევნო ბიულეტენში შეიტანება შესაბამისი საოლქო საარჩევნო კომისიის მიერ წილისყრით განსაზღვრული მისი რიგითობის შესაბამისად, არჩევნების დღემდე არაუგვიანეს მე-10 დღისა.
4. პროპორციული საარჩევნო სისტემის საფუძველზე მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანოს – საკრებულოს არჩევნებისათვის განკუთვნილ საარჩევნო ბიულეტენში ამომრჩეველი შემოხაზავს არაუმეტეს 1 პარტიის რიგით ნომერს.
5. მაჟორიტარული საარჩევნო სისტემის საფუძველზე საკრებულოს არჩევნებისათვის განკუთვნილ საარჩევნო ბიულეტენში, რომელშიც შეტანილია მონაცემები კანდიდატების შესახებ, ამომრჩეველი შემოხაზავს არა უმეტეს 1 კანდიდატის რიგით ნომერს.
მუხლი 148. პროპორციული საარჩევნო სისტემის საფუძველზე ჩატარებული არჩევნების შედეგების დადგენა
1. პარტიული სიის მიერ მიღებული მანდატების რაოდენობის დასადგენად პარტიული სიის მიერ მიღებული ხმების რაოდენობა მრავლდება საარჩევნო ოლქში პროპორციული წესით გასანაწილებელი მანდატების რაოდენობაზე და იყოფა იმ პარტიების მიერ მიღებული ხმების რაოდენობათა ჯამზე, რომლებმაც მიიღეს არჩევნებში მონაწილეთა ხმების არანაკლებ 3 პროცენტისა. მიღებული რიცხვის მთელი ნაწილი არის პარტიული სიის მიერ მიღებული მანდატების რაოდენობა. არჩევნებში მონაწილეთა ხმების რაოდენობაში არ ჩაითვლება ბათილად ცნობილი საარჩევნო ბიულეტენებით გათვალისწინებული ხმების რაოდენობა.
2. თუ საარჩევნო ოლქში პარტიული სიების მიერ მიღებული მანდატების რაოდენობათა ჯამი მანდატების საერთო რაოდენობაზე ნაკლები აღმოჩნდება, გაუნაწილებელი მანდატებიდან თითო მანდატი, პირველ რიგში, თანამიმდევრობით მიეკუთვნება უკეთესი შედეგის მქონე იმ პარტიულ სიებს, რომლებმაც ამ მუხლის პირველი პუნქტით დადგენილი წესით ვერ მოიპოვეს მანდატი, მაგრამ მიიღეს არჩევნებში მონაწილეთა ხმების არანაკლებ 3 პროცენტისა. თუ ამის შემდეგ კიდევ დარჩება გაუნაწილებელი მანდატი (მანდატები), თითო მანდატი თანამიმდევრობით მიეკუთვნება იმ პარტიულ სიებს, რომლებსაც ერთი მანდატი მაინც ჰქონდათ მიღებული და სხვებზე დიდი ნაშთი აქვთ. არჩევნებში მონაწილეთა ხმების რაოდენობაში არ ჩაითვლება ბათილად ცნობილი საარჩევნო ბიულეტენებით გათვალისწინებული ხმების რაოდენობა.
3. თუ ამ მუხლის პირველი პუნქტით დადგენილი წესით ვერცერთმა პარტიულმა სიამ ვერ მოიპოვა მანდატი, თითო მანდატი მიეკუთვნება პროპორციული წესით გასანაწილებელი მანდატების რაოდენობის შესაბამის იმ სუბიექტებს, რომლებმაც სხვებზე მეტი ხმა მიიღეს. არჩევნებში მონაწილეთა ხმების რაოდენობაში არ ჩაითვლება ბათილად ცნობილი საარჩევნო ბიულეტენებით გათვალისწინებული ხმების რაოდენობა.
4. თუ იმ 2 ან 2-ზე მეტი პარტიული სიის მიერ მიღებული ხმების რაოდენობები, რომელთაც უნდა გადაეცეთ ერთი მანდატი ამ მუხლის მე-2 ან მე-3 პუნქტით დადგენილი წესით, თანაბარი აღმოჩნდება, მანდატი იმ პარტიულ სიას მიეკუთვნება, რომელმაც საკრებულოს არჩევნებში მონაწილეობის მისაღებად შესაბამის საოლქო საარჩევნო კომისიაში უფრო ადრე გაიარა რეგისტრაცია.
5. პროპორციული საარჩევნო სისტემის საფუძველზე საკრებულოში არჩეულად ჩაითვლებიან ის კანდიდატები, რომელთა რიგითი ნომრებიც პარტიულ სიაში ნაკლებია ან ტოლია ამ პარტიული სიის მიერ მიღებული მანდატების რაოდენობისა.
6. თუ საკრებულოს წევრობის კანდიდატი არჩეულია როგორც ერთმანდატიანი მაჟორიტარული საარჩევნო ოლქიდან, ისე პარტიული სიით, მაშინ იგი ითვლება ერთმანდატიანი მაჟორიტარული საარჩევნო ოლქიდან არჩეულად, ამოიღება პარტიული სიიდან და სიაში კანდიდატის წანაცვლება განხორციელდება ამ კანონით დადგენილი წესით.
მაჟორიტარული საარჩევნო სისტემის საფუძველზე ჩატარებულ საკრებულოს არჩევნებში საკრებულოს წევრად არჩეულად ითვლება ის კანდიდატი, რომელმაც შესაბამის ადგილობრივ მაჟორიტარულ საარჩევნო ოლქში არჩევნებში მონაწილე ამომრჩეველთა ყველაზე მეტი ნამდვილი ხმა მიიღო. თუ ამ ამომრჩეველთა ყველაზე მეტი ნამდვილი ხმა ორმა ან ორზე მეტმა კანდიდატმა თანაბარი რაოდენობით მიიღო, აღნიშნულ კანდიდატთაგან არჩეულად ითვლება ის კანდიდატი, რომელმაც საარჩევნო რეგისტრაცია უფრო ადრე გაიარა.
საქართველოს 2021 წლის 28 ივნისის ორგანული კანონი №703 – ვებგვერდი, 29.06.2021წ.
საქართველოს 2024 წლის 15 მაისის ორგანული კანონი №4171 – ვებგვერდი, 29.05.2024წ.
საქართველოს 2021 წლის 28 ივნისის ორგანული კანონი №703 – ვებგვერდი, 29.06.2021წ.
საქართველოს 2024 წლის 15 მაისის ორგანული კანონი №4171 – ვებგვერდი, 29.05.2024წ.
მუხლი 150. საკრებულოს არჩევნების შედეგების შეჯამება საოლქო საარჩევნო კომისიაში
1. საოლქო საარჩევნო კომისიას შეუძლია კენჭისყრის შედეგები ბათილად ცნოს იმ საარჩევნო უბანში, სადაც უხეშად დაირღვა ეს კანონი. იმ საჩივრების შესახებ გადაწყვეტილების მიღებამდე, რომელთა საფუძველზედაც შესაძლოა უბანში კენჭისყრის შედეგების ბათილად ცნობა, დაუშვებელია საოლქო საარჩევნო კომისიაში არჩევნების შედეგების შეჯამება.
2. საარჩევნო ოლქში არჩევნები ბათილად იქნება ცნობილი, თუ აღნიშნულ ოლქში ბათილად ცნობილ ბიულეტენთა რაოდენობა ამ ოლქში არჩევნებში მონაწილე ამომრჩეველთა საერთო რაოდენობის ნახევარზე მეტია და გავლენას ახდენს არჩევნების შედეგებზე.
3. საოლქო საარჩევნო კომისია თავის სხდომაზე ადგენს არჩევნების შედეგებს და ადგენს ოქმს.
4. მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანოს – საკრებულოს არჩევნებში საოლქო საარჩევნო კომისია საუბნო საარჩევნო კომისიებისგან მიღებული ოქმების საფუძველზე ადგენს:
ა) ამომრჩეველთა საერთო რაოდენობას;
ბ) არჩევნებში მონაწილეთა რაოდენობას;
გ) ბათილად ცნობილი საარჩევნო ბიულეტენების რაოდენობას;
დ) საარჩევნო სუბიექტისათვის მიცემული ხმების რაოდენობას.
5. საოლქო საარჩევნო კომისიის არჩევნების შედეგების შემაჯამებელ ოქმში აღინიშნება ამ კანონის 75-ე მუხლის მე-2 პუნქტით გათვალისწინებული მონაცემები. ოქმი დგება 1 ეგზემპლარად, რომელიც არჩევნების შედეგების შეჯამებიდან არაუგვიანეს მომდევნო დღისა გადაეცემა ცესკოს.
6. საკრებულოს არჩევნების შედეგების შემაჯამებელი ოქმის ერთი დამოწმებული ფოტოასლი შესაბამის საოლქო საარჩევნო კომისიაში ინახება. ოქმის დამოწმებული ფოტოასლები გადაეცემათ შესაბამისი საკრებულოს სამანდატო კომისიას და პარტიების წარმომადგენლებს.
7. საოლქო საარჩევნო კომისია ვალდებულია არჩევნების შედეგების შემაჯამებელი ოქმის ასლი შედეგების შეჯამებისთანავე, დაუყოვნებლივ გამოაკრას თვალსაჩინო ადგილას საყოველთაო გაცნობისათვის.
8. მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანოს − საკრებულოს არჩევნების შედეგების შეჯამებიდან 10 დღის ვადაში საოლქო საარჩევნო კომისია ცესკოს ოფიციალურ ვებგვერდზე აქვეყნებს ცნობას შესაბამის ოლქში არჩევნების შედეგების შესახებ. ამ ცნობაში მითითებული უნდა იყოს აგრეთვე არჩევნებში არჩეული საკრებულოს წევრის დაბადების თარიღი (რიცხვი, თვე, წელი), თანამდებობა (საქმიანობა) და სამუშაო ადგილი (არსებობის შემთხვევაში).
მუხლი 151. მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანოს – საკრებულოს პირველი სხდომის მოწვევა
საქართველოს მთელ ტერიტორიაზე მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანოს – საკრებულოს პირველ სხდომას იწვევს ცესკო არჩევნების საბოლოო შედეგების შეჯამებიდან 30 დღის ვადაში.
საქართველოს 2013 წლის 6 სექტემბრის ორგანული კანონი №1019 – ვებგვერდი, 23.09.2013წ.
მუხლი 152. განმეორებითი და ხელახალი კენჭისყრები
1. თუ საარჩევნო უბანში კენჭისყრა ბათილად იქნა ცნობილი, ცესკო ნიშნავს განმეორებით კენჭისყრას, რომელიც უნდა გაიმართოს კენჭისყრის დღიდან 2 კვირის ვადაში. განმეორებითი კენჭისყრა მხოლოდ იმ შემთხვევაში იმართება, თუ მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობით ორგანოში − საკრებულოში ასარჩევ შესაბამისი რაოდენობის კანდიდატთაგან ბოლო საუკეთესო შედეგის მქონე კანდიდატისა და მომდევნო შედეგის მქონე კანდიდატის მიერ მიღებულ ხმათა შორის სხვაობა ამ საარჩევნო უბნის ან გაბათილებული საარჩევნო უბნების ამომრჩეველთა საერთო რაოდენობაზე ნაკლებია.
2. განმეორებითი კენჭისყრისას საარჩევნო უბანში კენჭისყრის შედეგების გაბათილების შემთხვევაში შესაბამისი საოლქო საარჩევნო კომისია საარჩევნო ოლქში ჩატარებული არჩევნების შედეგებს აჯამებს ამ უბნების გაუთვალისწინებლად.
3. თუ საარჩევნო ოლქში ბათილად იქნა ცნობილი არჩევნები, 2 კვირის ვადაში იმართება ხელახალი კენჭისყრა.
საქართველოს 2016 წლის 22 ივნისის ორგანული კანონი №5438 - ვებგვერდი, 12.07.2016წ.
მუხლი 153. მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანოს – საკრებულოს წევრად არჩეულთა რეგისტრაცია
არჩევნების საბოლოო შედეგების შეჯამებიდან 5 დღის ვადაში შესაბამისი საოლქო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარე რეგისტრაციაში ატარებს მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანოს – საკრებულოს წევრად არჩეულ პირებს და გადასცემს მათ შესაბამის მოწმობებს.
მუხლი 154. საკრებულოს გამოკლებული წევრის ადგილმონაცვლეობის წესი
1. თუ პროპორციული საარჩევნო სისტემით არჩეულ საკრებულოს წევრს ვადამდე შეუწყდა საკრებულოს წევრის უფლებამოსილება, შესაბამის საკრებულოში მის ადგილს 2 კვირის ვადაში იკავებს მისი ადგილმონაცვლე, იმავე პარტიულ სიაში რიგით მომდევნო კანდიდატი, თუ მან შესაბამისი საოლქო საარჩევნო კომისიის შეტყობინებიდან 10 დღეში თანხმობა განაცხადა საკრებულოს წევრობაზე. თუ წარდგენილ პარტიულ სიაში კანდიდატი აღარ არის, მანდატი უქმდება.
2. (ამოღებულია - 21.07.2018, №3266);
3. თუ მაჟორიტარული საარჩევნო სისტემით არჩეულ საკრებულოს წევრს უფლებამოსილება ვადამდე შეუწყდება, ამ კანონით დადგენილი წესით ტარდება შუალედური არჩევნები. თუ საკრებულოს წევრს უფლებამოსილება 15 იანვრიდან 15 ივნისამდე შეუწყდა, შუალედური არჩევნები ტარდება იმავე წლის ოქტომბერში, ხოლო თუ საკრებულოს წევრს უფლებამოსილება 15 ივნისიდან 15 იანვრამდე შეუწყდა − უახლოეს აპრილში. მუნიციპალიტეტის ორგანოების მორიგი არჩევნების წელს საკრებულოს შუალედური არჩევნები არ ტარდება.
4. არჩევნების დღემდე არაუგვიანეს 50-ე დღისა ცესკო განკარგულებით ნიშნავს შუალედური არჩევნების თარიღს და განკარგულებითვე ადგენს საარჩევნო ღონისძიებათა ვადებს ამ მუხლის მე-5 და მე-6 პუნქტებით განსაზღვრული ვადების გათვალისწინებით.
5. საკრებულოს შუალედურ არჩევნებში მონაწილეობის მიზნით ამ კანონის 142-ე მუხლის პირველი პუნქტის „ა“ ქვეპუნქტში აღნიშნული პარტია, აგრეთვე პარტია, რომელმაც რეგისტრაცია გაიარა მუნიციპალიტეტის ორგანოთა ბოლო არჩევნებში მონაწილეობისთვის, განცხადებით მიმართავს ცესკოს არჩევნების დღემდე არაუგვიანეს 47-ე დღისა. იმავე ვადაში ცესკოს განცხადებით მიმართავს პარტია, რომელიც ვერ აკმაყოფილებს ზემოაღნიშნულ პირობას. ასეთ პარტიას განცხადების მიღებისთანავე ცესკო გადასცემს პარტიის მხარდამჭერთა სიის ნიმუშს მხარდამჭერთა ხელმოწერების შესაგროვებლად. იმავე ვადაში შესაბამის საოლქო საარჩევნო კომისიას განცხადებით მიმართავს ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფი, რომლის რეგისტრაცია და რომლის მიერ წარდგენილი კანდიდატის რეგისტრაცია ხორციელდება ამ კანონის 141-ე მუხლით დადგენილი წესით.
6. პარტია, რომლის რეგისტრაციაც, ამ მუხლის მე-5 პუნქტის შესაბამისად, საჭიროებს პარტიის მხარდამჭერთა სიის წარდგენას, ვალდებულია არჩევნების დღემდე არაუგვიანეს მე-40 დღისა ცესკოს წარუდგინოს საკრებულოს არჩევნებში პარტიის მონაწილეობის მხარდამჭერი ამომრჩევლების სია.
7. შუალედურ არჩევნებში გამარჯვებული კანდიდატი იკავებს შესაბამისი საკრებულოს მაჟორიტარული საარჩევნო სისტემით არჩეული გამოკლებული წევრის ადგილს.
მუხლი 1541. საკრებულოს რიგგარეშე არჩევნები
1. საკრებულოს უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტის შემთხვევაში ტარდება შესაბამისი საკრებულოს რიგგარეშე არჩევნები.
2. თუ საკრებულოს უფლებამოსილება ვადამდე შეუწყდება, ამ კანონით დადგენილი წესით ტარდება რიგგარეშე არჩევნები. თუ საკრებულოს უფლებამოსილება 15 იანვრიდან 15 ივნისამდე შეუწყდა, რიგგარეშე არჩევნები ტარდება იმავე წლის ოქტომბერში, ხოლო თუ საკრებულოს უფლებამოსილება 15 ივნისიდან 15 იანვრამდე შეუწყდა − უახლოეს აპრილში. მუნიციპალიტეტის ორგანოების მორიგი არჩევნების წელს საკრებულოს რიგგარეშე არჩევნები არ ტარდება.
3. საკრებულოს რიგგარეშე არჩევნებს ნიშნავს საქართველოს პრეზიდენტი საქართველოს პრემიერ-მინისტრის თანახელმოწერით.
4. საკრებულოს ვადამდე დათხოვნის შემთხვევაში საკრებულოს რიგგარეშე არჩევნები ინიშნება საკრებულოს დათხოვნის შესახებ შესაბამისი სამართლებრივი აქტის ამოქმედებიდან არაუადრეს მე-8 დღისა და არაუგვიანეს მე-10 დღისა. არჩევნები ტარდება არჩევნების დანიშვნიდან არაუგვიანეს 50-ე დღისა.
5. ამ მუხლით გათვალისწინებულ შემთხვევაში, თუ, საქართველოს ორგანული კანონის „ადგილობრივი თვითმმართველობის კოდექსი“ თანახმად, ვადამდე წყდება მუნიციპალიტეტის აღმასრულებელი ორგანოს − მერის უფლებამოსილება, მუნიციპალიტეტის აღმასრულებელი ორგანოს − მერის რიგგარეშე არჩევნები ინიშნება და იმართება ამავე მუხლით დადგენილი წესით და დადგენილ ვადებში.
6. (ამოღებულია - 25.05.2022, №1610) .
7. მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანოს − საკრებულოს რიგგარეშე არჩევნებში პარტია და არანაკლებ 5 წევრისგან შემდგარი ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფი მონაწილეობენ ამ კანონის 154-ე მუხლის მე-5 და მე-6 პუნქტებით დადგენილი წესებით. საკრებულოს რიგგარეშე არჩევნების ჩატარების ვადებს არჩევნების დღემდე არაუგვიანეს 49-ე დღისა განკარგულებით ადგენს ცესკო.
თავი XVII. საქართველოს დედაქალაქის – თბილისის საკრებულოს არჩევნები
მუხლი 155. ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის – საკრებულოს არჩევნები
1. ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანოს – საკრებულოს (შემდგომ – თბილისის საკრებულო) არჩევნების ჩატარებისას გამოიყენება ამ კანონით დადგენილი ნორმები, თუ ამ თავით სხვა რამ არ არის გათვალისწინებული.
2. საგანგებო ან საომარი მდგომარეობის დროს თბილისის საკრებულოს არჩევნები არ ტარდება. თუ არჩევნების ვადა ემთხვევა საგანგებო ან საომარ მდგომარეობას, არჩევნები ტარდება ამ მდგომარეობის გაუქმებიდან არა უგვიანეს 60 დღისა.
3. თბილისის საკრებულოს არჩევნები ტარდება მაჟორიტარული და პროპორციული საარჩევნო სისტემების საფუძველზე.
4. თბილისის საკრებულო შედგება 50 წევრისგან, რომელთაგან 10 წევრი აირჩევა ადგილობრივი ერთმანდატიანი მაჟორიტარული საარჩევნო ოლქების ტერიტორიაზე, ხოლო 40 წევრი – პროპორციული წესით ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის მთელ ტერიტორიაზე.
5. ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის რაიონების ტერიტორიული ერთეულების საზღვრებისა და ამომრჩევლების რაოდენობის გათვალისწინებით, არჩევნების დანიშვნიდან 5 დღის ვადაში ცესკო განკარგულებით ქმნის ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის ადგილობრივ ერთმანდატიან მაჟორიტარულ საარჩევნო ოლქებს და ადგენს მათ საზღვრებს.
1. თბილისის საკრებულოს პროპორციული წესით ჩასატარებელი არჩევნებისათვის იქმნება 10 საარჩევნო ოლქი:
ა) მთაწმინდის;
ბ) ვაკის;
გ) საბურთალოს;
დ) კრწანისის;
ე) ისნის;
ვ) სამგორის;
ზ) ჩუღურეთის;
თ) დიდუბის;
ი) ნაძალადევის;
კ) გლდანის.
2. თბილისის საკრებულოს პროპორციული წესით ჩატარებული არჩევნების შემაჯამებელი საარჩევნო კომისიის ფუნქციებს ახორციელებს ცესკო.
3. თბილისის საკრებულოს მაჟორიტარული საარჩევნო სისტემით ჩატარებული არჩევნების შედეგებს აჯამებს და ადგენს შესაბამისი საოლქო საარჩევნო კომისია.
მუხლი 157. თბილისის საკრებულოს არჩევნებში მონაწილეობის უფლება
1. თბილისის საკრებულოს არჩევნებში მონაწილეობის უფლება აქვთ პარტიას, პარტიის, არანაკლებ 5 წევრისგან შემდგარი ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფის მიერ წარდგენილ კანდიდატებს ამ კანონით განსაზღვრული საარჩევნო კომისიის მიერ რეგისტრაციის შემთხვევაში.
2. პროპორციული წესით არჩევნებში მონაწილეობისა და თბილისის საკრებულოს წევრის მანდატის მოპოვების უფლება აქვს მხოლოდ პარტიას.
3. თბილისის საკრებულოს ადგილობრივ ერთმანდატიან მაჟორიტარულ არჩევნებში მონაწილეობის უფლება აქვს პარტიის/ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფის მიერ წარდგენილ კანდიდატს. პირი შეიძლება წარდგენილ იქნეს მხოლოდ ერთ ერთმანდატიან მაჟორიტარულ საარჩევნო ოლქში.
4. თბილისის საკრებულოს არჩევნებში კანდიდატად წარდგენილი პირი არ შეიძლება იმავდროულად წარდგენილი იყოს ქალაქ თბილისის მერის, სხვა მუნიციპალიტეტის საკრებულოს, მერის არჩევნებში კანდიდატის სტატუსით მონაწილეობისათვის.
5. თბილისის საკრებულოს არჩევნებში კანდიდატის სტატუსის შეუთავსებლობა თანამდებობრივ მდგომარეობასთან განისაზღვრება ამ კანონის 136-ე მუხლით დადგენილი წესით. კანდიდატის სტატუსის შეუთავსებლობაზე არ ვრცელდება ამ კანონის 117-ე მუხლის მე-5 პუნქტის „ე“ ქვეპუნქტი.
მუხლი 158. პარტიული სიების წარდგენა
1. პროპორციული წესით თბილისის საკრებულოს წევრთა მანდატების მისაღებად პარტია პარტიულ სიებს ცესკოს წარუდგენს კენჭისყრის დღემდე არაუგვიანეს 30 დღისა.
2. თბილისის საკრებულოში პროპორციული წესით ასარჩევი კანდიდატების პარტიული სია უნდა შედგებოდეს არანაკლებ 50 და არა უმეტეს 100 კანდიდატისაგან.
3. პარტიულ სიაში შეიძლება შეყვანილ იქნეს მაჟორიტარულ საარჩევნო ოლქში წარდგენილი კანდიდატი. ასეთ შემთხვევაში პარტიულ სიაში მიეთითება, რომ კანდიდატი წარდგენილია ერთმანდატიან მაჟორიტარულ საარჩევნო ოლქში.
4. პარტიული სია შეიძლება შედგებოდეს ამ პარტიის წევრთაგან ან/და იმ პირთაგან, რომლებიც არ არიან „მოქალაქეთა პოლიტიკური გაერთიანებების შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის შესაბამისად რეგისტრირებული სხვა პარტიის წევრები. პარტიას უფლება აქვს, თბილისის საკრებულოს წევრობის კანდიდატად წარადგინოს საქართველოს ქმედუნარიანი მოქალაქე, რომელმაც იცის საქართველოს სახელმწიფო ენა და რომელსაც კენჭისყრის დღისთვის შეუსრულდა 21 წელი.
5. პარტიული სიის შედგენის წესს განსაზღვრავენ პარტიები. პარტიული სიის შედგენისას გათვალისწინებული უნდა იქნეს, რომ არჩევნების შედეგების მიხედვით პარტიის მიერ მიღებული მანდატები ნაწილდება სიის დასაწყისიდან თანამიმდევრობით.
6. პარტიულ სიაში მითითებული უნდა იყოს თითოეული კანდიდატის:
ა) გვარი, სახელი;
ბ) დაბადების თარიღი (რიცხვი, თვე, წელი);
გ) (ამოღებულია -06.10.2023, №3560);
დ) თანამდებობა (საქმიანობა);
ე) სამუშაო ადგილი (თუ უმუშევარია, მიეთითება „უმუშევარი“);
ვ) (ამოღებულია -06.10.2023, №3560);
ზ) საქართველოს მოქალაქის პირადი ნომერი;
თ) მისამართი (საქართველოს მოქალაქის პირადობის მოწმობის ან სააგენტოს მონაცემთა ბაზის მიხედვით);
ი) ადგილობრივ ერთმანდატიან მაჟორიტარულ საარჩევნო ოლქში მაჟორიტარ კანდიდატად წარდგენის შემთხვევაში − ამ ოლქის დასახელება.
7. პარტიული სია დამოწმებული უნდა იყოს არჩევნებში მონაწილე პარტიის ხელმძღვანელის ხელმოწერით.
8. პარტიულ სიას უნდა ერთოდეს თბილისის საკრებულოს ყოველი კანდიდატის საქართველოს მოქალაქის პირადობის მოწმობის ან საქართველოს მოქალაქის პასპორტის ფოტოასლი, უფლების ჩამორთმევის შესახებ ცნობა, 2 ფოტოსურათი და მის მიერ ხელმოწერილი სააღრიცხვო ბარათი 2 ცალად, შევსების თარიღის მითითებით. სააღრიცხვო ბარათში კანდიდატის საანკეტო მონაცემებთან (სახელი, გვარი, საქართველოს მოქალაქის პირადი ნომერი, მისამართი (საქართველოს მოქალაქის პირადობის მოწმობის ან სააგენტოს მონაცემთა ბაზის მიხედვით), დაბადების თარიღი) ერთად მითითებული უნდა იყოს მისი საქართველოში 6 თვის განმავლობაში ცხოვრების ფაქტი და თანხმობა ამ პარტიული სიით კენჭისყრაზე.
მუხლი 159. თბილისის საკრებულოს წევრობის მაჟორიტარი კანდიდატის წარდგენა
1. თბილისის საკრებულოში მაჟორიტარული წესით ასარჩევ კანდიდატთა წარდგენის უფლება აქვთ:
ა) არჩევნებში მონაწილე პარტიას;
ბ) არანაკლებ 5 წევრისგან შემდგარ ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფს.
2. პარტიას, ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფს უფლება აქვს, თბილისის საკრებულოს წევრობის მაჟორიტარ კანდიდატად წარადგინოს საქართველოს ქმედუნარიანი მოქალაქე, რომელმაც იცის საქართველოს სახელმწიფო ენა და რომელსაც კენჭისყრის დღისათვის შეუსრულდა 21 წელი.
საქართველოს 2018 წლის 21 ივლისის ორგანული კანონი №3266 – ვებგვერდი, 13.08.2018წ.
საქართველოს 2023 წლის 6 ოქტომბრის ორგანული კანონი №3560 – ვებგვერდი, 24.10.2023წ.
მუხლი 1591. თბილისის საკრებულოს წევრობის კანდიდატის წარდგენის შესახებ გადაწყვეტილების გაუქმება
1. თბილისის საკრებულოს წევრობის კანდიდატს უფლება აქვს, კენჭისყრის დღემდე არაუგვიანეს მე-16 დღისა მოხსნას თავისი კანდიდატურა. ამისთვის მან სათანადო განცხადებით უნდა მიმართოს ცესკოს.
2. თბილისის ახალარჩეული საკრებულოს უფლებამოსილების დაწყების შემდეგ არჩევნებში მონაწილე პარტიის მიერ პარტიულ სიაში დარჩენილი თბილისის საკრებულოს წევრობის კანდიდატის წარდგენის შესახებ გადაწყვეტილების გაუქმების შემთხვევაში წარდგენილი თბილისის საკრებულოს წევრობის კანდიდატი პარტიული სიიდან მოიხსნება ცესკოს თავმჯდომარის განკარგულებით.
3. თბილისის ახალარჩეული საკრებულოს უფლებამოსილების დაწყების შემდეგ თბილისის საკრებულოს წევრობის კანდიდატის მიერ თავისი კანდიდატურის პარტიული სიიდან მოხსნის შემთხვევაში მან სათანადო განცხადება უნდა წარუდგინოს ცესკოს. მისი კანდიდატურა პარტიული სიიდან მოიხსნება ცესკოს თავმჯდომარის განკარგულებით.
4. ცესკო თავის ოფიციალურ ვებგვერდზე დაუყოვნებლივ აქვეყნებს ცნობას თბილისის საკრებულოს წევრობის კანდიდატის რეგისტრაციის, კანდიდატის წარდგენის შესახებ გადაწყვეტილების გაუქმების თაობაზე.
საქართველოს 2016 წლის 22 ივნისის ორგანული კანონი №5438 - ვებგვერდი, 12.07.2016წ.
საქართველოს 2017 წლის 26 ივლისის ორგანული კანონი №1274 - ვებგვერდი, 29.07.2017წ.
საქართველოს 2018 წლის 21 ივლისის ორგანული კანონი №3266 – ვებგვერდი, 13.08.2018წ.
საქართველოს 2022 წლის 25 მაისის ორგანული კანონი №1610 – ვებგვერდი, 27.05.2022წ.
საქართველოს 2023 წლის 6 ოქტომბრის ორგანული კანონი №3560 – ვებგვერდი, 24.10.2023წ.
მუხლი 160. საარჩევნო ბიულეტენი
1. თბილისის საკრებულოს არჩევნებისას ამომრჩეველს გადაეცემა ერთი მაჟორიტარული საარჩევნო ბიულეტენი და ერთი პროპორციული საარჩევნო ბიულეტენი.
2. არჩევნებში მონაწილე ამომრჩეველი საარჩევნო ბიულეტენში შემოხაზავს მხოლოდ 1 რიგით ნომერს.
საქართველოს 2021 წლის 28 ივნისის ორგანული კანონი №703 – ვებგვერდი, 29.06.2021წ.
მუხლი 162. თბილისის საკრებულოში პროპორციული სისტემით მანდატების განაწილების წესი
1. თბილისის საკრებულოში პროპორციული საარჩევნო სისტემით მანდატები ნაწილდება მხოლოდ იმ საარჩევნო სუბიექტებზე, რომლებმაც მიიღეს არჩევნებში მონაწილე ამომრჩეველთა ხმების არანაკლებ 2.5 პროცენტისა. მანდატები ნაწილდება ამ მუხლით დადგენილი წესით.
2. პარტიული სიის მიერ მიღებული მანდატების რაოდენობის დასადგენად პარტიული სიის მიერ მიღებული ხმების რაოდენობა მრავლდება 40-ზე და იყოფა იმ პარტიების მიერ მიღებული ხმების რაოდენობათა ჯამზე, რომლებმაც მიიღეს არჩევნებში მონაწილე ამომრჩეველთა ხმების არანაკლებ 2.5 პროცენტისა. მიღებული რიცხვის მთელი ნაწილი არის პარტიული სიის მიერ მიღებული მანდატების რაოდენობა. არჩევნებში მონაწილე ამომრჩეველთა ხმების რაოდენობაში არ ჩაითვლება ბათილად ცნობილი საარჩევნო ბიულეტენებით გათვალისწინებული ხმების რაოდენობა.
3. თუ პარტიული სიების მიერ მიღებული მანდატების რაოდენობათა ჯამი 40-ზე ნაკლები აღმოჩნდება, გაუნაწილებელი მანდატი/გაუნაწილებელი მანდატებიდან თითო მანდატი თანამიმდევრობით მიეკუთვნება იმ პარტიულ სიებს, რომლებსაც ერთი მანდატი მაინც ჰქონდათ მიღებული და სხვებზე დიდი ნაშთი აქვთ. არჩევნებში მონაწილე ამომრჩეველთა ხმების რაოდენობაში არ ჩაითვლება ბათილად ცნობილი საარჩევნო ბიულეტენებით გათვალისწინებული ხმების რაოდენობა.
4. თუ ამ მუხლის მე-2 პუნქტით დადგენილი წესით ვერცერთმა პარტიულმა სიამ ვერ მოიპოვა მანდატი, თითო მანდატი მიეკუთვნება იმ 25 სუბიექტს, რომლებმაც სხვებზე მეტი ხმა მიიღეს. არჩევნებში მონაწილეთა ხმების რაოდენობაში არ ჩაითვლება ბათილად ცნობილი საარჩევნო ბიულეტენებით გათვალისწინებული ხმების რაოდენობა.
5. თუ იმ 2 ან 2-ზე მეტი პარტიული სიის მიერ მიღებული ხმების რაოდენობები, რომელთაც უნდა გადაეცეთ ერთი მანდატი ამ მუხლის მე-3 ან მე-4 პუნქტით დადგენილი წესით, თანაბარი აღმოჩნდება, მანდატი იმ პარტიულ სიას მიეკუთვნება, რომელმაც საკრებულოს არჩევნებში მონაწილეობის მისაღებად ცესკოში უფრო ადრე გაიარა რეგისტრაცია.
6. პროპორციული საარჩევნო სისტემით საკრებულოს წევრებად არჩეულებად ჩაითვლებიან ის კანდიდატები, რომელთა რიგითი ნომრებიც პარტიულ სიაში ნაკლებია ან ტოლია ამ პარტიული სიის მიერ მიღებული მანდატების რაოდენობისა.
7. თუ საკრებულოს წევრობის კანდიდატი არჩეულია როგორც ერთმანდატიანი მაჟორიტარული საარჩევნო ოლქიდან, ისე პარტიული სიით, მაშინ იგი ითვლება ერთმანდატიანი მაჟორიტარული საარჩევნო ოლქიდან არჩეულად, ამოიღება პარტიული სიიდან და სიაში კანდიდატი წანაცვლდება ამ კანონით დადგენილი წესით.
მუხლი 163. თბილისის საკრებულოს წევრად არჩეულ პირთა რეგისტრაცია
არჩევნების საბოლოო შედეგების შეჯამებიდან 5 დღის ვადაში ცესკო რეგისტრაციაში ატარებს თბილისის საკრებულოს წევრად არჩეულ პირებს და გადასცემს მათ შესაბამის მოწმობებს.
მუხლი 164. თბილისის საკრებულოს გამოკლებული წევრის ადგილმონაცვლეობის წესი
1. თუ პროპორციული წესით არჩეულ თბილისის საკრებულოს წევრს ვადამდე შეუწყდება საკრებულოს წევრის უფლებამოსილება, შესაბამის საკრებულოში მის ადგილს 2 კვირის ვადაში იკავებს მისი ადგილმონაცვლე, იმავე პარტიულ სიაში რიგით მომდევნო კანდიდატი, თუ იგი ცესკოს შეტყობინებიდან 10 დღის განმავლობაში თანხმობას განაცხადებს საკრებულოს წევრობაზე. თუ წარდგენილ პარტიულ სიაში კანდიდატი აღარ არის, მანდატი უქმდება.
2. (ამოღებულია - 21.07.2018, №3266).
3. პროპორციული წესით არჩეული თბილისის საკრებულოს გამოკლებული წევრის ადგილმონაცვლე ვალდებულია ცესკოს შეტყობინებიდან 10 დღის განმავლობაში თანხმობა განაცხადოს თბილისის საკრებულოს წევრობაზე. წინააღმდეგ შემთხვევაში ვაკანტურ ადგილს დაიკავებს პარტიულ სიაში იმავე პარტიის რიგით მომდევნო კანდიდატი და ა. შ.. თუ წარდგენილ პარტიულ სიაში კანდიდატი აღარ არის, მანდატი უქმდება.
4. თუ მაჟორიტარული საარჩევნო სისტემით არჩეულ თბილისის საკრებულოს წევრს უფლებამოსილება ვადამდე შეუწყდება, ამ კანონით დადგენილი წესით ტარდება შუალედური არჩევნები. თუ საკრებულოს წევრს უფლებამოსილება 15 იანვრიდან 15 ივნისამდე შეუწყდა, შუალედური არჩევნები ტარდება იმავე წლის ოქტომბერში, ხოლო თუ საკრებულოს წევრს უფლებამოსილება 15 ივნისიდან 15 იანვრამდე შეუწყდა − უახლოეს აპრილში. მუნიციპალიტეტის ორგანოების მორიგი არჩევნების წელს თბილისის საკრებულოს შუალედური არჩევნები არ ტარდება.
5. შუალედური არჩევნების თარიღს განკარგულებით ნიშნავს ცესკო. იგი არჩევნების დღემდე არაუგვიანეს 50-ე დღისა განკარგულებით ადგენს საარჩევნო ღონისძიებათა ვადებს.
6. შუალედურ არჩევნებში გამარჯვებული კანდიდატი იკავებს თბილისის საკრებულოს მაჟორიტარული საარჩევნო სისტემით არჩეული გამოკლებული წევრის ადგილს.
7. თბილისის საკრებულოს შუალედურ არჩევნებში მონაწილეობის მიზნით ამ კანონის 142-ე მუხლის პირველი პუნქტის „ა“ ქვეპუნქტში აღნიშნული პარტია, აგრეთვე პარტია, რომელმაც რეგისტრაცია გაიარა ბოლო მუნიციპალიტეტის ორგანოთა არჩევნებში მონაწილეობისთვის, განცხადებით მიმართავს ცესკოს არჩევნების დღემდე არაუგვიანეს 47-ე დღისა. იმავე ვადაში ცესკოს განცხადებით მიმართავს პარტია, რომელიც ვერ აკმაყოფილებს ზემოაღნიშნულ პირობას. ასეთ პარტიას განცხადების მიღებისთანავე ცესკო გადასცემს პარტიის მხარდამჭერთა სიის ნიმუშს მხარდამჭერთა ხელმოწერების შესაგროვებლად. იმავე ვადაში ცესკოს განცხადებით მიმართავს ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფი, რომლის რეგისტრაცია და რომლის მიერ წარდგენილი კანდიდატის რეგისტრაცია ხორციელდება ამ კანონის 141-ე მუხლით დადგენილი წესით.
8. პარტია, რომლის რეგისტრაციაც, ამ მუხლის მე-7 პუნქტის შესაბამისად, საჭიროებს პარტიის მხარდამჭერთა სიის წარდგენას, ვალდებულია არჩევნების დღემდე არაუგვიანეს მე-40 დღისა ცესკოს წარუდგინოს საკრებულოს არჩევნებში პარტიის მონაწილეობის მხარდამჭერი ამომრჩევლების სია.
თავი XVIII. თვითმმართველი ქალაქის/თვითმმართველი თემის მერის არჩევნები
მუხლი 165. თვითმმართველი ქალაქის/თვითმმართველი თემის მერის არჩევნები
1. თვითმმართველი ქალაქის/თვითმმართველი თემის მერის არჩევნების ჩატარებისას გამოიყენება ამ კანონით დადგენილი ნორმები, თუ ამ თავით სხვა რამ არ არის გათვალისწინებული.
2. თვითმმართველი ქალაქის/თვითმმართველი თემის მერი აირჩევა საყოველთაო, თანასწორი და პირდაპირი საარჩევნო უფლების საფუძველზე, ფარული კენჭისყრით.
1. მერის არჩევნებისათვის მუნიციპალიტეტი ერთი საარჩევნო ოლქია.
2. საქართველოს დედაქალაქის – თბილისის მერის არჩევნებისათვის თბილისი არის ერთი საარჩევნო ოლქი, რომელიც მოიცავს ამ კანონის 156-ე მუხლის პირველი პუნქტის შესაბამისად შექმნილ საარჩევნო ოლქებს.
მუხლი 167. მერობის კანდიდატის რეგისტრაცია და რიგითი ნომრის განსაზღვრა
1. მერად შეიძლება აირჩეს საარჩევნო უფლების მქონე საქართველოს მოქალაქე 25 წლის ასაკიდან, რომელსაც საქართველოში უცხოვრია სულ ცოტა 6 თვის განმავლობაში.
2. (ძალადაკარგულია - საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2016 წლის 14 აპრილის გადაწყვეტილება №3/2/588 - ვებგვერდი, 04.05.2016წ.)
2 1. კენჭისყრის დღემდე არაუგვიანეს 30-ე დღისა მერობის კანდიდატის წარდგენის უფლება აქვს ამ კანონის 142-ე მუხლის შესაბამისად რეგისტრირებულ პარტიას, ამ კანონის 141-ე მუხლის შესაბამისად რეგისტრირებულ არანაკლებ 5 წევრისგან შემდგარ ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფს.
3. მერობის კანდიდატის სტატუსის მის თანამდებობრივ მდგომარეობასთან შეუთავსებლობა განისაზღვრება ამ კანონის 136-ე მუხლით. მერობის კანდიდატის სტატუსის მის თანამდებობრივ მდგომარეობასთან შეუთავსებლობაზე არ ვრცელდება ამ კანონის 117-ე მუხლის მე-5 პუნქტის „ე“ ქვეპუნქტი.
4. პარტია/ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფი მერობის კანდიდატის რეგისტრაციისათვის საბუთებს შესაბამის საოლქო საარჩევნო კომისიას წარუდგენს. გამონაკლისია ქალაქ თბილისის მერობის კანდიდატი, რომლის საბუთებიც ცესკოს წარედგინება. მერობის კანდიდატის რეგისტრაციისათვის წარდგენილ საბუთებს ამოწმებს შესაბამისი საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარე, რომელიც საბუთების წარდგენიდან 2 დღის ვადაში, მაგრამ არაუგვიანეს არჩევნების დღემდე 28-ე დღისა:
ა) საარჩევნო რეგისტრაციაში ატარებს მერობის კანდიდატს, თუ მერობის კანდიდატის სარეგისტრაციო დოკუმენტაცია შეესაბამება ამ კანონით დადგენილ მოთხოვნებს;
ბ) წერილობით აცნობებს მერობის კანდიდატის წარმდგენი პარტიის/ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფის წარმომადგენელს მერობის კანდიდატის სარეგისტრაციო დოკუმენტაციაში არსებული მონაცემების ამ კანონით დადგენილ მოთხოვნებთან შეუსაბამობის შესახებ (შეუსაბამობის მითითებით), თუ ასეთი შეუსაბამობა არსებობს. პარტიის/ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფის წარმომადგენელს დოკუმენტაციის სრულყოფისთვის 3 დღე ეძლევა.
5. ამ მუხლის მე-4 პუნქტის „ბ“ ქვეპუნქტში აღნიშნული შესწორებული მონაცემები მოწმდება და კანდიდატის საარჩევნო რეგისტრაციის საკითხი წყდება მონაცემების წარდგენიდან 2 დღის ვადაში.
6. თუ შესწორებული მონაცემები შეესაბამება ამ კანონით დადგენილ მოთხოვნებს, შესაბამისი საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარე საარჩევნო რეგისტრაციაში ატარებს მერობის კანდიდატს, ხოლო შეუსაბამობის შემთხვევაში იმავე ვადაში გამოსცემს განკარგულებას მისთვის საარჩევნო რეგისტრაციაზე უარის თქმის შესახებ (განკარგულებაში ზუსტად აღინიშნება რეგისტრაციაზე უარის თქმის მიზეზები და კანონის ის ნორმები, რომელთა მოთხოვნების დაუკმაყოფილებლობამაც გამოიწვია უარის თქმა). განკარგულება კანდიდატის წარმდგენ საარჩევნო სუბიექტს დაუყოვნებლივ ეცნობება და მოთხოვნისთანავე გადაეცემა.
7. მერობის კანდიდატის რეგისტრაციიდან 3 დღის ვადაში შესაბამისი საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარე მას გადასცემს კანდიდატის მოწმობას.
8. მერობის კანდიდატი რეგისტრაციაში გატარდება, თუ წარდგენილია:
ა) კანდიდატის სააღრიცხვო ბარათი;
ბ) კანდიდატის წარდგენის შესახებ განცხადება, რომელიც დამოწმებულია ხელმძღვანელ პირთა ხელმოწერებით;
ბ1) კანდიდატის წარდგენის შესახებ განცხადება, რომელიც დამოწმებულია პარტიის ხელმძღვანელი პირის (პირების), ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფის წევრთა ხელმოწერებით;
გ) 2 ფოტოსურათი;
დ) კანდიდატის საქართველოს მოქალაქის პირადობის მოწმობის ან საქართველოს მოქალაქის პასპორტის ფოტოასლი;
ე) უფლების ჩამორთმევის შესახებ ცნობა.
9. კანდიდატის წარმდგენი საარჩევნო სუბიექტის გადაწყვეტილებას მერობის კანდიდატის წარდგენის შესახებ უნდა დაერთოს სააღრიცხვო ბარათი, რომელშიც მითითებულია კანდიდატის:
ა) სახელი, გვარი;
ბ) დაბადების თარიღი (რიცხვი, თვე, წელი);
გ) სქესი;
დ) მისამართი (საქართველოს მოქალაქის პირადობის მოწმობის ან სააგენტოს მონაცემთა ბაზის მიხედვით);
ე) საქართველოს მოქალაქის პირადი ნომერი;
ვ) სამუშაო ადგილი (თუ უმუშევარია, მიეთითება „უმუშევარი“);
ზ) თანამდებობა (საქმიანობა);
თ) (ამოღებულია -06.10.2023, №3560);
ი) საქართველოში 6 თვის განმავლობაში ცხოვრების ფაქტი;
კ) თანხმობა მერად კენჭისყრაზე;
ლ) ხელმოწერა და ხელმოწერის თარიღი.
10. მერობის კანდიდატი რეგისტრაციაში არ გატარდება ამ მუხლის მე-4–მე-6 პუნქტების მოთხოვნების გათვალისწინებით, ხოლო რეგისტრირებული კანდიდატის საარჩევნო რეგისტრაცია გაუქმდება შესაბამისი საოლქო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარის განკარგულებით, ქალაქ თბილისის მერის არჩევნების დროს კი – ცესკოს თავმჯდომარის განკარგულებით – ამ პუნქტის „ა“–„გ“ ქვეპუნქტებში აღნიშნულ შემთხვევებში, ან სასამართლოს გადაწყვეტილებით – ამ პუნქტის „დ“ ქვეპუნქტში აღნიშნულ შემთხვევაში, თუ საარჩევნო კომისიისათვის წარდგენილი განცხადებები და საბუთები არ აკმაყოფილებს ამ კანონით დადგენილ ყველა მოთხოვნას ან დაკმაყოფილებული არ არის ამავე კანონით დადგენილი სხვა პირობები, კერძოდ, თუ:
ა) განცხადებებსა და საბუთებში აღნიშნული მონაცემები არასრულია ან არასწორია;
ბ) ერთდროულად არსებობს ან არსებობდა მერობის კანდიდატის თანხმობა სხვა მუნიციპალიტეტის მერის არჩევნებში ან/და ნებისმიერი საკრებულოს არჩევნებში კანდიდატის სტატუსით მონაწილეობაზე;
გ) დარღვეულია ამ მუხლის მე-3 პუნქტის მოთხოვნები;
დ) დარღვეულია ამ კანონის 47-ე მუხლის პირველი პუნქტის ან/და 48-ე მუხლის მოთხოვნები;
ე) მერობის კანდიდატი „მოქალაქეთა პოლიტიკური გაერთიანებების შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის შესაბამისად რეგისტრირებული სხვა პარტიის წევრია.
11. (ამოღებულია - 21.07.2018, №3272).
საქართველოს 2017 წლის 26 ივლისის ორგანული კანონი №1232 - ვებგვერდი, 29.07.2017წ.
საქართველოს 2017 წლის 26 ივლისის ორგანული კანონი №1274 - ვებგვერდი, 29.07.2017წ.
საქართველოს 2018 წლის 21 ივლისის ორგანული კანონი №3269 – ვებგვერდი, 27.07.2018წ.
საქართველოს 2018 წლის 21 ივლისის ორგანული კანონი №3272 – ვებგვერდი, 30.07.2018წ.
საქართველოს 2018 წლის 21 ივლისის ორგანული კანონი №3266 – ვებგვერდი, 13.08.2018წ.
საქართველოს 2020 წლის 17 მარტის ორგანული კანონი №5772 – ვებგვერდი, 23.03.2020წ.
საქართველოს 2020 წლის 17 მარტის ორგანული კანონი №5773 – ვებგვერდი, 23.03.2020წ.
საქართველოს 2022 წლის 22 დეკემბრის ორგანული კანონი №2475 – ვებგვერდი, 29.12.2022წ.
საქართველოს 2023 წლის 6 ოქტომბრის ორგანული კანონი №3560 – ვებგვერდი, 24.10.2023წ.
მუხლი 168. პირის მერობის კანდიდატად წარდგენის შესახებ გადაწყვეტილების გაუქმება
1. პარტიას/ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფს უფლება აქვს, რეგისტრაციის შემდეგ, კენჭისყრის დღემდე არაუგვიანეს 16 დღისა გააუქმოს თავისი გადაწყვეტილება მერობის კანდიდატის წარდგენის შესახებ.
2. მერობის კანდიდატს უფლება აქვს, კენჭისყრის დღემდე არაუგვიანეს 16 დღისა მოხსნას თავისი კანდიდატურა. ამისთვის მან სათანადო განცხადებით უნდა მიმართოს შესაბამის საარჩევნო კომისიას.
3. ამ მუხლის პირველი და მე-2 პუნქტებით დადგენილი წესები არ ვრცელდება არჩევნების მეორე ტურზე.
4. შესაბამისი საარჩევნო კომისია ცესკოს ოფიციალურ ვებგვერდზე დაუყოვნებლივ აქვეყნებს ცნობას კანდიდატის რეგისტრაციის, აგრეთვე კანდიდატის წარდგენის შესახებ გადაწყვეტილების გაუქმების თაობაზე.
მუხლი 169. მერის არჩევნების შედეგების შეჯამება
1. მერის არჩევნების შედეგებს ადგენს და აჯამებს შესაბამისი საოლქო საარჩევნო კომისია, ხოლო ქალაქ თბილისის მერის არჩევნების შედეგებს აჯამებენ შესაბამისი საოლქო საარჩევნო კომისიები და ადგენს ცესკო.
2. მერის არჩევნებში არჩეულად ჩაითვლება ის კანდიდატი, რომელმაც არჩევნებში მონაწილე ამომრჩეველთა ხმების 50%-ზე მეტი მიიღო. არჩევნებში მონაწილე ამომრჩეველთა ხმების რაოდენობაში არ ჩაითვლება ბათილად ცნობილი საარჩევნო ბიულეტენები.
მუხლი 1691. მერის არჩევნების მეორე ტური და ხელახალი არჩევნები
1. თუ მერის არჩევნებში კანდიდატმა ვერ მიიღო ამ კანონის 169-ე მუხლით განსაზღვრული ხმათა საჭირო რაოდენობა, ინიშნება არჩევნების მეორე ტური. არჩევნების მეორე ტურში მონაწილეობს 2 კანდიდატი, რომლებმაც პირველ ტურში სხვებზე მეტი ხმა მიიღეს. თუ ორზე მეტ კანდიდატს ერთნაირი საუკეთესო შედეგი აღმოაჩნდა, ან ერთი საუკეთესო შედეგის მქონე კანდიდატის მომდევნო რამდენიმე კანდიდატმა თანაბარი რაოდენობის ხმები მიიღო, არჩევნების მეორე ტურში ყველა ეს კანდიდატი მონაწილეობს.
2. მერის არჩევნების მეორე ტურს (მეორე ტურებს) ნიშნავს ცესკო პირველი ტურის შედეგების შეჯამებასთან ერთად. მერის არჩევნების მეორე ტური (მეორე ტურები) ტარდება მერის არჩევნებიდან მეოთხე შაბათს.
3. არჩევნების მეორე ტურში არჩეულად ჩაითვლება ის კანდიდატი, რომელმაც მეტი ხმა მიიღო. თუ კანდიდატებმა თანაბარი რაოდენობის ხმები მიიღეს, არჩეულად ჩაითვლება ის კანდიდატი, რომელმაც პირველ ტურში მეტი ხმა მიიღო. თუ ხმათა ეს რაოდენობებიც ტოლი აღმოჩნდა, გამარჯვებულად ჩაითვლება ის კანდიდატი, რომელმაც უფრო ადრე გაიარა რეგისტრაცია.
4. თუ არჩევნების მეორე ტურში გასულ ერთ-ერთ ან ორივე კანდიდატს გაუუქმდა რეგისტრაცია, ან კანდიდატი გარდაიცვალა, 2 თვის თავზე ტარდება ხელახალი არჩევნები. არჩევნების თარიღს ნიშნავს ცესკო ზემოაღნიშნული ფაქტის დადგომიდან 3 დღის ვადაში.
მუხლის 1692. მერის რიგგარეშე არჩევნები
1. მერის უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტის შემთხვევაში რიგგარეშე არჩევნებს ნიშნავს ცესკო განკარგულებით. არჩევნები ტარდება არჩევნების დანიშვნიდან არაუგვიანეს 50-ე დღისა. არჩევნების დღემდე არაუგვიანეს 49-ე დღისა ცესკო განკარგულებით ადგენს საარჩევნო ღონისძიებათა ვადებს.
2. მერის უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტის შემთხვევაში რიგგარეშე არჩევნები ტარდება აპრილში ან ოქტომბერში, ამ კანონით დადგენილი წესით. თუ მერს უფლებამოსილება 15 იანვრიდან 15 ივნისამდე შეუწყდა, რიგგარეშე არჩევნები ტარდება იმავე წლის ოქტომბერში, ხოლო თუ მერს უფლებამოსილება 15 ივნისიდან 15 იანვრამდე შეუწყდა − უახლოეს აპრილში. მუნიციპალიტეტის ორგანოების მორიგი არჩევნების წელს მერის რიგგარეშე არჩევნები არ ტარდება.
21. ამ მუხლის პირველი და მე-2 პუნქტებით დადგენილი წესები არ ვრცელდება ამ კანონის 1541 მუხლით გათვალისწინებულ შემთხვევაზე.
3. (ამოღებულია - 25.05.2022, №1610).
4. (ძალადაკარგულია - საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2016 წლის 14 აპრილის გადაწყვეტილება №3/2/588 - ვებგვერდი, 04.05.2016წ.)
4 1. მერის რიგგარეშე არჩევნებში მონაწილეობის მიზნით ამ კანონის 142-ე მუხლის პირველი პუნქტის „ა“ ქვეპუნქტში აღნიშნული პარტია, აგრეთვე პარტია, რომელმაც რეგისტრაცია გაიარა მუნიციპალიტეტის ორგანოთა ბოლო არჩევნებში მონაწილეობისთვის, განცხადებით მიმართავს ცესკოს არჩევნების დღემდე არაუგვიანეს 47-ე დღისა. იმავე ვადაში ცესკოს განცხადებით მიმართავს პარტია, რომელიც ვერ აკმაყოფილებს ზემოაღნიშნულ პირობას, ხოლო არანაკლებ 5 წევრისგან შემდგარი ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფი განცხადებით მიმართავს შესაბამის საარჩევნო კომისიას. ასეთ პარტიას განცხადების მიღებისთანავე ცესკო გადასცემს პარტიის მხარდამჭერთა სიის ნიმუშს მხარდამჭერთა ხელმოწერების შესაგროვებლად, ხოლო არანაკლებ 5 წევრისგან შემდგარ ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფს შესაბამისი საარჩევნო კომისია გადასცემს მხარდამჭერთა სიის ნიმუშს მის მიერ წარდგენილი მერობის კანდიდატის მხარდამჭერთა ხელმოწერების შესაგროვებლად.
5. პარტია, რომლის რეგისტრაციაც, ამ მუხლის 41 პუნქტის შესაბამისად, პარტიის მხარდამჭერთა სიის წარდგენას საჭიროებს, აგრეთვე ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფი ვალდებულია არჩევნების დღემდე არაუგვიანეს მე-40 დღისა, შესაბამისად, ცესკოს ან შესაბამის საოლქო საარჩევნო კომისიას წარუდგინოს მერის არჩევნებში პარტიის მონაწილეობის მხარდამჭერი/ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფის მიერ წარდგენილი კანდიდატის მხარდამჭერი ამომრჩევლების სია.
საქართველოს 2020 წლის 2 ივლისის ორგანული კანონი №6723 – ვებგვერდი, 03.07.2020წ.
საქართველოს 2021 წლის 30 დეკემბრის ორგანული კანონი №1348 – ვებგვერდი, 06.01.2022წ.
საქართველოს 2022 წლის 25 მაისის ორგანული კანონი №1610 – ვებგვერდი, 27.05.2022წ.
საქართველოს 2023 წლის 6 ოქტომბრის ორგანული კანონი №3560 – ვებგვერდი, 24.10.2023წ.
თავი XIX. რეფერენდუმი და პლებისციტი
რეფერენდუმის მომზადებისას, ჩატარებისას და შედეგების დადგენისას გამოიყენება ამ კანონის პირველი კარით გათვალისწინებული არჩევნების მომზადების, ჩატარებისა და შედეგების დადგენის მარეგულირებელი ნორმები, თუ ამ თავით სხვა რამ არ არის განსაზღვრული.
მუხლი 171. რეფერენდუმის მოწყობა
1. საქართველოს პრეზიდენტი უფლებამოსილია საქართველოს პარლამენტის, საქართველოს მთავრობის ან არანაკლებ 200 000 ამომრჩევლის მოთხოვნით დანიშნოს რეფერენდუმი მისი დანიშვნის მოთხოვნის მიღებიდან 30 დღის განმავლობაში.
2. რეფერენდუმის გამართვა არ შეიძლება:
ა) საქართველოში შეირაღებული თავდასხმის შემთხვევაში;
ბ) ქვეყნის საომარ მდგომარეობაში ყოფნისას;
გ) მასობრივი არეულობის, სამხედრო გადატრიალების, შეიარაღებული ამბოხების, ეკოლოგიური კატასტროფების და ეპიდემიების დროს ან სხვა შემთვევებში, როცა სახელმწიფო ხელისუფლების ორგანოები მოკლებული არიან კონსტიტუციურ უფლებამოსილებათა ნორმალური განხორციელების შესაძლებლობას.
3. ერთსა და იმავე საკითხზე რეფერენდუმის დანიშვნა არ შეიძლება იმ დღიდან 1 წლის განმავლობაში, როდესაც ოფიციალურად გამოქვეყნდა ამ საკითხზე გამართული რეფერენდუმის შედეგები.
4. საქართველოში რეფერენდუმი მზადდება და იმართება ქართულ ენაზე, ხოლო აფხაზეთში – აგრეთვე აფხაზურ ენაზე.
საქართველოს 2013 წლის 6 სექტემბრის ორგანული კანონი №1019 – ვებგვერდი, 23.09.2013წ.
საქართველოს 2018 წლის 21 ივლისის ორგანული კანონი №3266 – ვებგვერდი, 13.08.2018წ.
მუხლი 172. სარეფერენდუმო საკითხები
1. რეფერენდუმი შეიძლება მოეწყოს განსაკუთრებით მნიშვნელოვან სახელმწიფოებრივ საკითხებზე, მათ შორის, საქართველოს კონსტიტუციით, საქართველოს კანონებით, საქართველოს საერთაშორისო ხელშეკრულებებითა და შეთანხმებებით გათვალისწინებული საკითხებისა და პრინციპების შესახებ.
2. არ შეიძლება რეფერენდუმის ჩატარება:
ა) კანონის მისაღებად ან გასაუქმებლად;
ბ) ამნისტიის ან შეწყალების გამო;
გ) საერთაშორისო ხელშეკრულების რატიფიცირების ან დენონსირების შესახებ;
დ) ისეთ საკითხზე, რომელიც ითვალისწინებს ადამიანის ძირითადი კონსტიტუციური უფლების შეზღუდვას.
საქართველოს 2018 წლის 21 ივლისის ორგანული კანონი №3266 – ვებგვერდი, 13.08.2018წ.
მუხლი 173. პლებისციტის დანიშვნა და მისი ჩატარების წესი
1. პლებისციტი არის კენჭისყრით საერთო-სახალხო გამოკითხვა განსაკუთრებით მნიშვნელოვან სახელმწიფოებრივ საკითხებზე ამომრჩეველთა ან მათი ნაწილის აზრის გასაგებად.
2. პლებისციტს ნიშნავს საქართველოს პრემიერ-მინისტრი.
3. პლებისციტის შედეგები სახელმწიფო ხელისუფლების ორგანოებისათვის სარეკომენდაციო ხასიათისაა.
4. პლებისციტის ჩატარებაზე ვრცელდება ამ კანონით დადგენილი წესები, გარდა 171-ე მუხლით დადგენილისა.
საქართველოს 2013 წლის 6 სექტემბრის ორგანული კანონი №1019 – ვებგვერდი, 23.09.2013წ.
მუხლი 174. რეფერენდუმის დანიშვნა
1. რეფერენდუმს ნიშნავს საქართველოს პრეზიდენტი ბრძანებულებით, რომელიც საჭიროებს საქართველოს პრემიერ-მინისტრის თანახელმოწერას, გარდა იმ შემთხვევისა, როდესაც რეფერენდუმი საქართველოს მთავრობის მოთხოვნით ინიშნება.
2. რეფერენდუმს ამზადებს და აწყობს ცესკო.
საქართველოს 2013 წლის 6 სექტემბრის ორგანული კანონი №1019 – ვებგვერდი, 23.09.2013წ.
საქართველოს 2018 წლის 21 ივლისის ორგანული კანონი №3266 – ვებგვერდი, 13.08.2018წ.
მუხლი 175. რეფერენდუმის მოწყობის საინიციატივო ჯგუფი
1. თუ რეფერენდუმის გამართვის ინიციატივა ამომრჩევლებს ეკუთვნით, იქმნება საინიციატივო ჯგუფი. საინიციატივო ჯგუფის სიაში მითითებული უნდა იყოს მისი თითოეული წევრის სახელი, გვარი, საცხოვრებელი ადგილი და საკონტაქტო ტელეფონის ნომერი. სარეფერენდუმოდ შემოთავაზებული საკითხი საინიციატივო ჯგუფმა მკაფიოდ და კონკრეტულად უნდა ჩამოაყალიბოს.
2. საინიციატივო ჯგუფი ცესკოს მიმართავს თხოვნით, რეგისტრაციაში გაატაროს საინიციატივო ჯგუფის მიერ სარეფერენდუმოდ შემოთავაზებული საკითხი. საკითხის ფორმულირება უნდა დაზუსტდეს საინიციატივო ჯგუფთან შეთანხმებით.
3. ცესკო სარეფერენდუმოდ შემოთავაზებულ საკითხს და საინიციატივო ჯგუფის შემადგენლობას რეგისტრაციაში ატარებს და თავის ოფიციალურ ვებგვერდზე აქვეყნებს ამის შესახებ ინფორმაციას და საინიციატივო ჯგუფის მისამართს.
4. სარეფერენდუმოდ შემოთავაზებული საკითხი შეიტანება ამომრჩეველთა ხელმოწერების ფურცლებში.
5. რეგისტრაციის მოწმობა საინიციატივო ჯგუფს მიეცემა რეგისტრაციაში გატარების შესახებ მიმართვიდან ერთ თვეში. რეგისტრაციაში გატარებაზე უარის თქმა დასაშვებია, თუ დარღვეულია ამ კანონის მოთხოვნები.
6. საინიციატივო ჯგუფს შეუძლია რეგისტრაციაში გატარებაზე უარის მიღებიდან 5 დღის ვადაში გაასაჩივროს იგი შესაბამის რაიონულ (საქალაქო) სასამართლოში, რომელიც 5 დღის ვადაში განიხილავს საჩივარს და იღებს გადაწყვეტილებას, რომელიც შეიძლება გასაჩივრდეს საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით.
მუხლი 176. ხელმოწერების შეგროვების წესი და ვადები
1. საინიციატივო ჯგუფი ხელმოწერების შეგროვებას იწყებს რეგისტრაციის მოწმობის მიღების დღიდან.
2. ხელმოწერები უნდა შეგროვდეს საინიციატივო ჯგუფთან შეთანხმებული და ცესკოს დადგენილი ნიმუშის ფურცელზე. ყოველ ასეთ ფურცელზე ხელი უნდა მოაწეროს არაუმეტეს 50-მა მოქალაქემ, რომლებმაც თავად უნდა ჩაწერონ სახელი, გვარი, დაბადების წელი, პირადობის დამადასტურებელი მოწმობის ნომერი, მისამართი და ხელმოწერის თარიღი. ზემოაღნიშნული მონაცემებით შევსებულ ყოველ ფურცელს თავისი მისამართის მითითებით ხელს აწერს ხელმოწერების შეგროვებაზე პასუხისმგებელი პირი. მისი ხელმოწერა უნდა დამოწმდეს სანოტარო ბიუროში.
მუხლი 177. ხელმოწერების შეგროვების შედეგების განხილვა
1. შევსებული ხელმოწერების ფურცლები ეგზავნება საინიციატივო ჯგუფს, რომელიც ადგენს შეჯამებულ მონაცემებს ხელმოწერების შეგროვების შედეგების შესახებ და ხელმოწერების ფურცლებთან ერთად უგზავნის ცესკოს რეგსტრაციის მოწმობის მიღების დღიდან არა უგვიანეს 3 თვისა.
2. ცესკო ამოწმებს შემოსულ მასალებს და, თუ მიიჩნევს, რომ ისინი არ ეწინააღმდეგებიან ამ კანონის მოთხოვნებს, თავის დასკვნასა და საინიციატივო ჯგუფის მოთხოვნას რეფერენდუმის მოწყობის შესახებ წარუდგენს საქართველოს პრეზიდენტს მასალების შემოსვლიდან არა უგვიანეს 1 თვისა.
3. თუ დადგინდა, რომ მოქალაქემ 2-ჯერ ან 2-ზე მეტჯერ მოაწერა ხელი განცხადებას რეფერენდუმის მოწყობის შესახებ, მისი ყველა ხელმოწერა ბათილად ითვლება.
მუხლი 178. რეფერენდუმის მოწყობის მოთხოვნასთან დაკავშირებული გადაწყვეტილების მიღება
1. რეფერენდუმის მოწყობის მოთხოვნასთან დაკავშირებით საქართველოს პრეზიდენტი იღებს ერთ-ერთ შემდეგ გადაწყვეტილებას:
ა) რეფერენდუმის თარიღის დანიშვნის შესახებ;
ბ) რეფერენდუმის მოწყობის მოთხოვნაზე მოტივირებული უარის თქმის შესახებ.
2. საქართველოს პრეზიდენტის ბრძანებულება რეფერენდუმის თარიღის დანიშვნის ან რეფერენდუმის ჩატარების მოთხოვნაზე მოტივირებული უარის თქმის შესახებ ქვეყნდება მის მიერ რეფერენდუმის ჩატარების თაობაზე საქართველოს პარლამენტის/საქართველოს მთავრობის მოთხოვნის, აგრეთვე ამ კანონის 177-ე მუხლით გათვალისწინებული ცესკოს დასკვნის მიღებიდან 30 დღის განმავლობაში. საქართველოს პრეზიდენტის აღნიშნული ბრძანებულება საჭიროებს საქართველოს პრემიერ-მინისტრის თანახელმოწერას, გარდა იმ შემთხვევისა, როდესაც რეფერენდუმი საქართველოს მთავრობის მოთხოვნით ინიშნება.
3. რეფერენდუმის გამართვის შესახებ ბრძანებულებაში მოცემული უნდა იყოს მისი მოწყობის თარიღი და სარეფერენდუმოდ გამოტანილი საკითხის ზუსტი ფორმულირება. ეს ბრძანებულება მოსახლეობას ეცნობება ოფიციალური პრესითა და მასობრივი ინფორმაციის სხვა საშუალებებით, ბრძანებულების გამოცემიდან არაუგვიანეს 3 დღისა.
4. რეფერენდუმის თარიღის დანიშვნის შესახებ საქართველოს პრეზიდენტის ბრძანებულების გამოქვეყნებიდან 7 დღის ვადაში საქართველოს მთავრობა იღებს დადგენილებას რეფერენდუმის მოწყობის უზრუნველყოფის შესახებ, რომლითაც განისაზღვრება დაფინანსებისა და რეფერენდუმის მოწყობასთან დაკავშირებული სხვა საკითხები.
საქართველოს 2013 წლის 6 სექტემბრის ორგანული კანონი №1019 – ვებგვერდი, 23.09.2013წ.
საქართველოს 2018 წლის 21 ივლისის ორგანული კანონი №3266 – ვებგვერდი, 13.08.2018წ.
მუხლი 179. რეფერენდუმის მოწყობის ვადები
1. რეფერენდუმი იმართება არა უადრეს 2 თვისა და არა უგვიანეს 6 თვისა საქართველოს პრეზიდენტის მიერ რეფერენდუმის მოწყობის შესახებ გადაწყვეტილების მიღების დღიდან.
2. გამონაკლის შემთხვევაში საქართველოს პრეზიდენტს შეუძლია დაადგინოს რეფერენდუმის გამართვის სხვა ვადა.
მუხლი 180. რეფერენდუმის მოწყობის თაობაზე მოთხოვნის გამოთხოვა
საქართველოს პარლამენტი, საქართველოს მთავრობა, საინიციატივო ჯგუფი უფლებამოსილია გამოითხოვოს თავისი მოთხოვნა რეფერენდუმის მოწყობის თაობაზე საქართველოს პრეზიდენტის მიერ რეფერენდუმის დანიშვნის შესახებ გადაწყვეტილების მიღებამდე.
საქართველოს 2013 წლის 6 სექტემბრის ორგანული კანონი №1019 – ვებგვერდი, 23.09.2013წ.
მუხლი 181. საარჩევნო კომისიები
რეფერენდუმის მომზადებასა და გამართვას უზრუნველყოფენ ცესკო და საოლქო და საუბნო საარჩევნო კომისიები.
მუხლი 182. საინიციატივო ჯგუფის წევრთა მონაწილეობა სარეფერენდუმო კომისიების მუშაობაში
თუ რეფერენდუმი დანიშნულია ამომრჩეველთა მოთხოვნის საფუძველზე, საინიციატივო ჯგუფს უფლება აქვს, დანიშნოს წარმომადგენელი საარჩევნო კომისიებში.
მუხლი 183. რეფერენდუმის შედეგების შეჯამება და გადაწყვეტილების ძალაში შესვლა
1. სარეფერენდუმო საკითხი დადებითად გადაწყვეტილად ჩაითვლება, თუ მას ხმა მისცა რეფერენდუმში მონაწილეთა ნახევარზე მეტმა. რეფერენდუმში მონაწილეთა ხმების რაოდენობაში არ ჩაითვლება ბათილად ცნობილი ბიულეტენებით გათვალისწინებული ხმების რაოდენობა.
2. რეფერენდუმის დანიშვნიდან რეფერენდუმის შედეგების გამოქვეყნებამდე დაუშვებელია სარეფერენდუმო საკითხზე გადაწყვეტილების მიღება.
3. რეფერენდუმის შედეგად მიღებული გადაწყვეტილება ძალაში შედის მისი გამოქვეყნების დღიდან, აქვს იურიდიული ძალა და საბოლოოა. რეფერენდუმის შედეგებს აქვს პირდაპირი მოქმედების ძალა.
4. საქართველოს საკანონმდებლო და აღმასრულებელი ხელისუფლება ვალდებულია, რეფერენდუმის შედეგებიდან გამომდინარე, 1 თვეში შესაბამისობაში მოიყვანოს საქართველოს კანონმდებლობა და სხვა აქტები.
5. რეფერენდუმის შედეგად მიღებული გადაწყვეტილების შეცვლა ან გაუქმება შეიძლება მხოლოდ რეფერენდუმით.
6. რეფერენდუმის შედეგების ბათილად ცნობის უფლება აქვს საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს კანონით დადგენილი წესით.
თავი XX. გარდამავალი და დასკვნითი დებულებანი
საქართველოს 2020 წლის 2 ივლისის ორგანული კანონი №6723 – ვებგვერდი, 03.07.2020წ.
1. ამომრჩეველი, რომელსაც აქვს იურიდიული ძალის მქონე საქართველოს მოქალაქის პირადობის მოწმობა ან საქართველოს მოქალაქის პასპორტი და რომელიც მოიხსნა საცხოვრებელი ადგილის მიხედვით რეგისტრაციიდან ან რომლის რეგისტრაციაც ძალადაკარგულად გამოცხადდა სააგენტოს გადაწყვეტილებით, ამომრჩეველთა ერთიან სიაში შეიყვანება ბოლო რეგისტრაციის ადგილის (მისამართის) ან ფაქტობრივი (დროებითი) საცხოვრებელი ადგილის (მისამართის) მიხედვით. სააგენტოს მონაცემთა ელექტრონულ ბაზაში ფაქტობრივი (დროებითი) საცხოვრებელი ადგილის (მისამართის) არარსებობის შემთხვევაში შესაბამისი ამომრჩეველი არჩევნებში მონაწილეობისათვის ვალდებულია არჩევნების დანიშვნის დღიდან არჩევნების დღემდე არაუგვიანეს 21-ე დღისა გამოცხადდეს სააგენტოში, მიუთითოს თავისი ფაქტობრივი (დროებითი) საცხოვრებელი ადგილი (მისამართი) და გადაიღოს ფოტოსურათი ციფრული ფორმატით. ამ შემთხვევაში აღნიშნული ამომრჩეველი თავისუფლდება „საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს მმართველობის სფეროში მოქმედი საჯარო სამართლის იურიდიული პირის – სახელმწიფო სერვისების განვითარების სააგენტოს და დელეგირებული უფლებამოსილების ფარგლებში საკონსულო თანამდებობის პირის მიერ გაწეული მომსახურების ვადების, ამ მომსახურებისათვის დაწესებული საფასურების ოდენობების და საფასურის გადახდის წესის დამტკიცების შესახებ“ საქართველოს მთავრობის 2011 წლის 29 დეკემბრის №508 დადგენილებით განსაზღვრული ფოტოსურათის გადაღებისათვის დადგენილი მომსახურების საფასურის გადახდისაგან.
2. ამომრჩეველი, რომელიც რეგისტრირებულია მისამართის მითითების გარეშე და რომელსაც აქვს იურიდიული ძალის მქონე საქართველოს მოქალაქის პირადობის მოწმობა ან საქართველოს მოქალაქის პასპორტი, ამომრჩეველთა ერთიან სიაში შეიყვანება სააგენტოს მონაცემთა ელექტრონულ ბაზაში არსებული ფაქტობრივი (დროებითი) საცხოვრებელი ადგილის (მისამართის) მიხედვით. ასეთი ადგილის (მისამართის) არარსებობის შემთხვევაში შესაბამისი ამომრჩეველი არჩევნებში მონაწილეობისათვის ვალდებულია არჩევნების დანიშვნის დღიდან არჩევნების დღემდე არაუგვიანეს 21-ე დღისა გამოცხადდეს სააგენტოში, მიუთითოს თავისი ფაქტობრივი (დროებითი) საცხოვრებელი ადგილი (მისამართი) და გადაიღოს ფოტოსურათი ციფრული ფორმატით. ამ შემთხვევაში აღნიშნული ამომრჩეველი თავისუფლდება „საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს მმართველობის სფეროში მოქმედი საჯარო სამართლის იურიდიული პირის – სახელმწიფო სერვისების განვითარების სააგენტოს და დელეგირებული უფლებამოსილების ფარგლებში საკონსულო თანამდებობის პირის მიერ გაწეული მომსახურების ვადების, ამ მომსახურებისათვის დაწესებული საფასურების ოდენობების და საფასურის გადახდის წესის დამტკიცების შესახებ“ საქართველოს მთავრობის 2011 წლის 29 დეკემბრის №508 დადგენილებით განსაზღვრული ფოტოსურათის გადაღებისათვის დადგენილი მომსახურების საფასურის გადახდისაგან.
3. ამ მუხლით დადგენილი წესი მოქმედებს 2026 წლის 1 იანვრამდე.
საქართველოს 2020 წლის 2 ივლისის ორგანული კანონი №6723 – ვებგვერდი, 03.07.2020წ.
საქართველოს 2022 წლის 22 დეკემბრის ორგანული კანონი №2475 – ვებგვერდი, 29.12.2022წ.
საქართველოს 2022 წლის 22 დეკემბრის ორგანული კანონი №2475 – ვებგვერდი, 29.12.2022წ.
საქართველოს 2023 წლის 13 დეკემბრის ორგანული კანონი №3904– ვებგვერდი, 28.12.2023წ.
1. წინასაარჩევნო კამპანიის მიმდინარეობისას საზოგადოებრივ-პოლიტიკური პროგრამების გადაცემებისა და არჩევნების გაშუქების დროს მაუწყებელმა უნდა დაიცვას მიუკერძოებლობისა და სამართლიანობის პრინციპი „მაუწყებლობის შესახებ“ საქართველოს კანონის, მაუწყებელთა ქცევის კოდექსისა და ამ კანონის შესაბამისად.
2. საერთო მაუწყებელმა, რომელიც გადაწყვეტს, წინასაარჩევნო კამპანია საკუთარ ეთერში გააშუქოს, წინასაარჩევნო დებატები უნდა გადასცეს არადისკრიმინაციულად და ყველა კვალიფიციური საარჩევნო სუბიექტის მონაწილეობით, მისი მომსახურების ზონაში წინასაარჩევნო კამპანიის მიმდინარეობისას. საერთო მაუწყებელი უფლებამოსილია დებატებისას მოიწვიოს აგრეთვე შესაბამის არჩევნებში მონაწილე სხვა პარტია/ბლოკი.
3. ამ კანონით დადგენილი საეთერო დროის თანაბრად განაწილების, წინასაარჩევნო დებატებში მონაწილეობისას ერთნაირი პირობების შექმნისა და საარჩევნო რეკლამისათვის თანაბარი პირობების დადგენის ვალდებულებები ვრცელდება მხოლოდ ამ მუხლის მე-4−მე-6 პუნქტებში აღნიშნულ მაუწყებლებზე და მხოლოდ კვალიფიციურ საარჩევნო სუბიექტებთან მიმართებით.
4. საზოგადოებრივი მაუწყებელი, საზოგადოებრივი მაუწყებლის აჭარის ტელევიზია/რადიო, აგრეთვე სათემო მაუწყებელი ვალდებულია მისი მომსახურების ზონაში საარჩევნო კამპანიის მიმდინარეობისას არჩევნების დღემდე 50-ე დღიდან თავის ეთერში ყოველ საათში 5 წუთი გამოყოს წინასაარჩევნო რეკლამის უსასყიდლოდ განსათავსებლად და ყოველ 3 საათში თანაბრად და არადისკრიმინაციულად განათავსოს თითოეული უფლებამოსილი პარტიის მიერ მისთვის წარდგენილი წინასაარჩევნო რეკლამა, იმ პირობით, რომ ამ პერიოდში ერთი საარჩევნო სუბიექტისათვის გამოყოფილი სარეკლამო დრო 90 წამს არ აღემატებოდეს (საარჩევნო სუბიექტს შეუძლია ეს დრო რამდენიმე ნაწილად დაყოს). არ შეიძლება საარჩევნო სუბიექტის მიერ გამოუყენებელი დროის შემდგომ დამატება მისი კუთვნილი სხვა დროისათვის.
5. საერთო საეთერო მაუწყებლობის განმახორციელებელი ეროვნული მაუწყებელი ვალდებულია საერთო არჩევნების დროს საარჩევნო კამპანიის მიმდინარეობისას არჩევნების დღემდე 50-ე დღიდან თავის ეთერში ყოველ 3 საათში 7,5 წუთი გამოყოს წინასაარჩევნო რეკლამის უსასყიდლოდ განსათავსებლად და თანაბრად და არადისკრიმინაციულად განათავსოს თითოეული კვალიფიციური საარჩევნო სუბიექტის მიერ მისთვის წარდგენილი წინასაარჩევნო რეკლამა, იმ პირობით, რომ ამ პერიოდში ერთი საარჩევნო სუბიექტისათვის გამოყოფილი სარეკლამო დრო 90 წამს არ აღემატებოდეს (საარჩევნო სუბიექტს შეუძლია ეს დრო რამდენიმე ნაწილად დაყოს). არ შეიძლება საარჩევნო სუბიექტის მიერ გამოუყენებელი დროის შემდგომ დამატება მისი კუთვნილი სხვა დროისათვის.
6. მაუწყებელი (გარდა ამ მუხლის მე-4 და მე-5 პუნქტებში აღნიშნული მაუწყებლებისა) ვალდებულია არჩევნების დღემდე ბოლო 30 დღის განმავლობაში წინასაარჩევნო რეკლამა უსასყიდლოდ განათავსოს, თუ მისი მომსახურების ზონაში საარჩევნო კამპანიის მიმდინარეობისას იგი „მოქალაქეთა პოლიტიკური გაერთიანებების შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის 30-ე მუხლის მე-12 პუნქტით გათვალისწინებული საარჩევნო სუბიექტის ფასიან წინასაარჩევნო რეკლამას განათავსებს. ამ შემთხვევაში იგი ვალდებულია თავის ეთერში გამოყოს დრო წინასაარჩევნო რეკლამის უსასყიდლოდ განსათავსებლად (თუ ფასიანი წინასაარჩევნო რეკლამა „მაუწყებლობის შესახებ“ საქართველოს კანონით განსაზღვრულ საუკეთესო დროის შუალედში განთავსდა, უფასო სარეკლამო დროც ქვემოთ დადგენილი პროპორციით იმავე დროს, იმავე დღეს ან დამკვეთთან შეთანხმებით − სხვა დღეს უნდა გამოიყოს. ყველა სხვა შემთხვევაში უფასო სარეკლამო დრო უნდა გამოიყოს სამაუწყებლო ბადეში ფასიანი რეკლამის განთავსების დროიდან სამსაათიან შუალედში, იმავე დღეს ან დამკვეთთან შეთანხმებით − სხვა დღეს. არ შეიძლება საარჩევნო სუბიექტის მიერ გამოუყენებელი უფასო სარეკლამო დროის შემდგომ დამატება მისი კუთვნილი სხვა სარეკლამო დროისათვის):
ა) ზემოაღნიშნული საარჩევნო სუბიექტისათვის − მის მიერ შეძენილი სარეკლამო დროის ტოლი დრო, რომელიც ისე უნდა განაწილდეს, რომ 3 საათში 90 წამზე მეტი არ დაიკავოს (საარჩევნო სუბიექტს შეუძლია ეს დრო რამდენიმე ნაწილად დაყოს);
ბ) კვალიფიციური საარჩევნო სუბიექტებისათვის (გარდა „მოქალაქეთა პოლიტიკური გაერთიანებების შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის 30-ე მუხლის მე-12 პუნქტით გათვალისწინებული საარჩევნო სუბიექტებისა) − ამ პუნქტის „ა“ ქვეპუნქტით განსაზღვრულ საარჩევნო სუბიექტთა მიერ შეძენილი ჯამური სარეკლამო დროის ტოლი დრო, რომელიც თანაბრად და არადისკრიმინაციულად უნდა განაწილდეს ამავე პუნქტის „ბ“ ქვეპუნქტით განსაზღვრულ საარჩევნო სუბიექტებს შორის, იმ პირობით, რომ ერთი საარჩევნო სუბიექტისათვის გამოყოფილი დრო 3 საათში 90 წამს არ აღემატებოდეს (საარჩევნო სუბიექტს შეუძლია ეს დრო რამდენიმე ნაწილად დაყოს).
7. ამ მუხლის მე-6 პუნქტში აღნიშნული მაუწყებელი, რომელსაც სურს ფასიანი წინასაარჩევნო რეკლამის განთავსება, არჩევნების დანიშვნის დღიდან 15 დღის ვადაში, მაგრამ არაუგვიანეს არჩევნების დღემდე 55-ე დღისა, ცესკოს და საქართველოს კომუნიკაციების ეროვნულ კომისიას გადასცემს ინფორმაციას ფასიანი წინასაარჩევნო რეკლამის განთავსების შეთავაზებული გრაფიკის შესახებ. ამ ინფორმაციას ცესკო 1 დღის ვადაში ათავსებს თავის ოფიციალურ ვებგვერდზე. „მოქალაქეთა პოლიტიკური გაერთიანებების შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის 30-ე მუხლის მე-12 პუნქტით გათვალისწინებული საარჩევნო სუბიექტი არჩევნების დღემდე არაუგვიანეს მე-40 დღისა ცესკოს და შესაბამის მაუწყებელს გადასცემს ინფორმაციას ყოველ მაუწყებელში, ზემოაღნიშნული გრაფიკის გათვალისწინებით, სარეკლამო დროის შეძენის შესახებ (ამ ინფორმაციაში მითითებული უნდა იყოს თარიღები, დღის განმავლობაში განსათავსებელი რეკლამის განთავსების დროის შუალედები და შესაძენი სარეკლამო დროის ხანგრძლივობა). მაუწყებელი, რომელშიც საარჩევნო სუბიექტმა სარეკლამო დრო შეიძინა, არჩევნების დღემდე არაუგვიანეს 38-ე დღისა ცესკოს და საქართველოს კომუნიკაციების ეროვნულ კომისიას გადასცემს ინფორმაციას ამ მუხლის მე-6 პუნქტის შესაბამისად რეკლამის უსასყიდლოდ განსათავსებლად გამოყოფილი დროის შესახებ (ამ ინფორმაციაში მითითებული უნდა იყოს თარიღები, დღის განმავლობაში განსათავსებელი რეკლამის განთავსების დროის შუალედები და სარეკლამო დროის ხანგრძლივობა), აგრეთვე ამ მუხლის მე-6 პუნქტის „ბ“ ქვეპუნქტით განსაზღვრული კვალიფიციური საარჩევნო სუბიექტებისათვის გამოყოფილ სარეკლამო დროში თითოეული საარჩევნო სუბიექტის საარჩევნო რეკლამის განთავსების გრაფიკის თაობაზე. ამ ინფორმაციას ცესკო 1 დღის ვადაში ათავსებს თავის ოფიციალურ ვებგვერდზე. უფასო სარეკლამო დროის მიღების უფლების მქონე საარჩევნო სუბიექტი შესაბამის მაუწყებელს რეკლამის განთავსების დღემდე არანაკლებ 2 დღით ადრე აცნობებს თავისი კუთვნილი დროის გამოყენების სურვილის შესახებ და მასთან შეთანხმებულ დროს გადასცემს რეკლამას.
8. საზოგადოებრივი მაუწყებელი ვალდებულია საარჩევნო კამპანიის პერიოდში ეთერში გაშვებულ, არჩევნებთან დაკავშირებულ თავის გადაცემებში უზრუნველყოს სურდოთარგმანი.
9. მაუწყებელი უფლებამოსილია კვალიფიციურ საარჩევნო სუბიექტად აღიაროს პოლიტიკური პარტია, რომელიც, საქართველოს მთელ ტერიტორიაზე ჩატარებული, ამ მუხლით დადგენილი პირობების შესაბამისი საზოგადოებრივი აზრის კვლევების თანახმად, არჩევნების წელს ჩატარებული არანაკლებ 5 გამოკითხვის ან არჩევნებამდე 1 თვის განმავლობაში ჩატარებული კვლევის შედეგების შესაბამისად, სარგებლობს ამომრჩეველთა არანაკლებ 4 პროცენტის მხარდაჭერით. დაუშვებელია მაუწყებლის მიერ სოციოლოგიური კვლევის შედეგების დისკრიმინაციული გამოყენება.
10. ადგილობრივი მაუწყებელი ვალდებულია კვალიფიციურ საარჩევნო სუბიექტად აღიაროს პოლიტიკური პარტია/ბლოკი:
ა) რომელიც არის ამ კანონის მე-2 მუხლის „რ1“ ქვეპუნქტით განსაზღვრული კვალიფიციური საარჩევნო სუბიექტი;
ბ) რომლის ერთმა ან რამდენიმე კანდიდატმა მისი მომსახურების ზონაში შემავალ მაჟორიტარულ საარჩევნო ოლქში ჩატარებულ ბოლო საპარლამენტო არჩევნებში გაიმარჯვა, არჩევნების მეორე ტურში გავიდა ან მიიღო ხმების არანაკლებ 25 პროცენტისა;
გ) რომელმაც მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანოს – საკრებულოს არჩევნებში მიიღო ხმების არანაკლებ 25 პროცენტისა.
11. ადგილობრივი მაუწყებელი უფლებამოსილია კვალიფიციურ საარჩევნო სუბიექტად აღიაროს:
ა) პოლიტიკური პარტია, რომელმაც შესაბამის მაჟორიტარულ საარჩევნო ოლქში ჩატარებულ ბოლო საპარლამენტო ან მუნიციპალიტეტის ორგანოს არჩევნებში მიიღო ხმების არანაკლებ 10 პროცენტისა;
ბ) პოლიტიკური პარტია, რომელიც, შესაბამის მაჟორიტარულ საარჩევნო ოლქში ამ კანონით დადგენილი წესით ჩატარებული საზოგადოებრივი აზრის კვლევების თანახმად, არჩევნების წელს ჩატარებული არანაკლებ ზედიზედ 2 კვლევის შედეგების შესაბამისად, სარგებლობს ამომრჩეველთა არანაკლებ 25 პროცენტის მხარდაჭერით;
გ) ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფის მიერ წარდგენილი მაჟორიტარობის კანდიდატი, რომელიც, შესაბამის მაჟორიტარულ საარჩევნო ოლქში ამ კანონით დადგენილი წესით ჩატარებული საზოგადოებრივი აზრის კვლევების თანახმად, არჩევნების წელს ჩატარებული არანაკლებ ზედიზედ 2 კვლევის შედეგების შესაბამისად, სარგებლობს ამომრჩეველთა არანაკლებ 25 პროცენტის მხარდაჭერით.
12. კვალიფიციური საარჩევნო სუბიექტის სტატუსის განსაზღვრისათვის საზოგადოებრივი აზრის კვლევა უნდა აკმაყოფილებდეს შემდეგ მოთხოვნებს:
ა) უნდა ეფუძნებოდეს წარმომადგენლობითი შემთხვევითი შერჩევის აღიარებულ მეცნიერულ მეთოდოლოგიას, რომელიც უზრუნველყოფს შედეგების არანაკლებ 95-პროცენტიან საიმედოობას და რომლის ცდომილების ფარგლები 3 პროცენტს არ აღემატება;
ბ) უნდა გამოქვეყნდეს საზოგადოებრივი აზრის კვლევის მეთოდოლოგიის საიმედოობისა და შედეგების ობიექტურობის გადამოწმების შემდეგ;
გ) იმავე ან სხვა შესადარებელი საზოგადოებრივი აზრის კვლევის შედეგებში მნიშვნელოვანი განსხვავებების ან ცვლილებების არსებობისას შესაძლებელი უნდა იყოს ამ განსხვავებების ან ცვლილებების დამაჯერებელი მეცნიერული ახსნა;
დ) არ უნდა იყოს საზოგადოებრივი აზრით მანიპულირება ან თანხის მოზიდვის საშუალება, არ უნდა ჩატარდეს ტელეფონის, ფოსტის ან/და ინტერნეტის მეშვეობით;
ე) უნდა ეფუძნებოდეს გამჭვირვალე მეთოდოლოგიას, რომელიც იძლევა შედეგების დამოუკიდებელი გადამოწმების შესაძლებლობას;
ვ) საზოგადოებრივი აზრის კვლევის შედეგების გამოქვეყნებისას უნდა მიეთითოს:
ვ.ა) ორგანიზაცია, რომელმაც ჩაატარა კვლევა;
ვ.ბ) კვლევის დამკვეთი ან დამფინანსებელი;
ვ.გ) კვლევაში გამოყენებული კითხვების ზუსტი ფორმულირება და თანამიმდევრობა;
ვ.დ) საველე კვლევის ჩატარების დრო;
ვ.ე) გამოკითხულთა რაოდენობა და შერჩევის მეთოდი;
ვ.ვ) რა არეალში ან რა კატეგორიის ადამიანებში ჩატარდა შერჩევა;
ვ.ზ) ეფუძნება თუ არა კვლევა ყველა გამოკითხულის აზრს;
ვ.თ) იმ რესპონდენტთა რაოდენობა, რომლებმაც კვლევაში მონაწილეობაზე უარი განაცხადეს ან არ გასცეს კითხვას პასუხი ან რომელთა გამოკითხვაც ვერ მოხერხდა;
ვ.ი) შერჩევის ზომა;
ვ.კ) ცდომილების ფარგლები;
ვ.ლ) ინფორმაცია ნებისმიერი სხვა ფაქტორის შესახებ, რომელმაც შესაძლოა კვლევის შედეგებზე მნიშვნელოვანი გავლენა მოახდინა.
13. საზოგადოებრივი აზრის კვლევის დამკვეთი მაუწყებელი ვალდებულია დაიცვას ამ მუხლის მე-12 პუნქტით დადგენილი მოთხოვნები. მაუწყებელზე, რომელიც სხვისი დაკვეთით ჩატარებულ საზოგადოებრივი აზრის კვლევას აქვეყნებს, ვრცელდება მხოლოდ ამ მუხლის მე-12 პუნქტის „ვ“ ქვეპუნქტით დადგენილი მოთხოვნები.
14. საზოგადოებრივი მაუწყებელი, საზოგადოებრივი მაუწყებლის აჭარის ტელევიზია/რადიო (საჯარო სამართლის იურიდიული პირი) ვალდებულია საარჩევნო კამპანიის დროს არჩევნების დღემდე 50-ე დღიდან თავის ეთერში, კვალიფიციური საარჩევნო სუბიექტის გარდა, სხვა პარტიის/ბლოკის წინასაარჩევნო რეკლამის უსასყიდლოდ განთავსების მიზნით ყოველ საათში 2,5 წუთი გამოყოს და ყოველ 3 საათში თანაბრად და არადისკრიმინაციულად განათავსოს თითოეული ასეთი პარტიის/ბლოკის მიერ მისთვის წარდგენილი წინასაარჩევნო რეკლამა, იმ პირობით, რომ ამ პერიოდში ერთი პარტიისათვის/ბლოკისათვის გამოყოფილი სარეკლამო დრო 45 წამს არ აღემატებოდეს (პარტიას/ბლოკს შეუძლია ეს დრო რამდენიმე ნაწილად დაყოს). არ შეიძლება პარტიის/ბლოკის მიერ გამოყენებული დროის შემდგომ დამატება მისი კუთვნილი სხვა დროისათვის.
15. პოლიტიკური პარტიები, რომლებსაც აქვთ უფასო საეთერო დროის გამოყენების უფლება, საარჩევნო ბლოკში გაერთიანების შემთხვევაში, მიუხედავად მათი რაოდენობისა, საარჩევნო ბლოკის რეგისტრაციის მომდევნო დღიდან კარგავენ ამ უფლებას, ხოლო ეს საარჩევნო ბლოკი იმავე დღიდან იძენს აღნიშნულ უფლებას, როგორც ერთი საარჩევნო სუბიექტი.
16. ამ მუხლით გათვალისწინებული უფასო სარეკლამო დროის გამოყოფის ვალდებულება შუალედური არჩევნების დროს ვრცელდება მხოლოდ ადგილობრივ მაუწყებელზე.
17. საქართველოს კომუნიკაციების ეროვნული კომისია განსაზღვრავს საარჩევნო პროცესში მედიის მონაწილეობისა და გამოყენების წესს, უზრუნველყოფს მაუწყებლის მიერ ამ კანონით დადგენილ ნორმათა დაცვის მონიტორინგს და აღნიშნული ნორმების დარღვევაზე შესაბამის რეაგირებას ახდენს. საქართველოს კომუნიკაციების ეროვნული კომისია საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით შეისყიდის მედიამონიტორინგის განხორციელებისათვის საჭირო მომსახურებას.
18. აკრძალულია კენჭისყრამდე 8 საათის განმავლობაში და კენჭისყრის დღის 20 საათამდე ტელევიზიისა და რადიოს ეთერში ფასიანი წინასაარჩევნო რეკლამის ან/და უფასო წინასაარჩევნო რეკლამის, საარჩევნო სუბიექტების პროგრამების განთავსება და გადაცემა, აგრეთვე საარჩევნო მიზნებისათვის ავტომატიზებული სატელეფონო ზარების განხორციელება და მოკლე ტექსტური შეტყობინებების გაგზავნა.
19. დაუშვებელია ერთი საარჩევნო სუბიექტის მიერ სარეკლამო დროის ფარგლებში მაუწყებლის ეთერში ისეთი სარეკლამო რგოლის განთავსება, რომელიც სხვა საარჩევნო სუბიექტის სააგიტაციო მიზნებს ემსახურება. საარჩევნო სუბიექტის რეკლამა არ უნდა შეიცავდეს სხვა საარჩევნო სუბიექტის არჩევისათვის ხელის შემწყობი რეკლამის ელემენტებს, მათ შორის, მის წარმომადგენელს, რიგით ნომერსა და სიმბოლიკას.
20. პოლიტიკური/წინასაარჩევნო რეკლამის მიმდინარეობისას საარჩევნო სუბიექტის სახელწოდების აღმნიშვნელი ასოების ერთიანი კონტურებისა და მისი არჩევნებში მონაწილეობის რიგითი ნომრის აღმნიშვნელი ციფრების ერთიანი კონტურების ჯამი უნდა იკავებდეს კადრის ფართობის არანაკლებ 5%-ს. ამასთანავე, რეკლამა ისე უნდა იყოს დამზადებული, რომ მისი დასრულებისას, არანაკლებ ბოლო 1 წამის განმავლობაში ნაჩვენები იყოს საარჩევნო სუბიექტის სახელწოდება და რიგითი ნომერი, იმგვარად, რომ სახელწოდების აღმნიშვნელი ასოების ერთიანი კონტურებისა და რიგითი ნომრის აღმნიშვნელი ციფრების ერთიანი კონტურების ჯამი იკავებდეს კადრის ფართობის არანაკლებ 25%-ს. ამ პუნქტით დადგენილი წესის დარღვევის შემთხვევაში მაუწყებელი არ განათავსებს შესაბამის პოლიტიკურ/წინასაარჩევნო რეკლამას.
21. მაუწყებელს ეკრძალება შესაბამისი საარჩევნო სუბიექტისათვის ფასიანი რეკლამის განთავსებისათვის გადახდილი საფასურის შესაბამისზე მეტი საეთერო დროის დათმობა ან უფასო რეკლამის განთავსებისათვის ამ კანონით განსაზღვრულზე მეტი დრო დათმობა. ამ პუნქტით გათვალისწინებული ქმედება აკრძალულ შემოწირულებად ჩაითვლება.
საქართველოს 2020 წლის 2 ივლისის ორგანული კანონი №6723 – ვებგვერდი, 03.07.2020წ.
საქართველოს 2020 წლის 3 სექტემბრის ორგანული კანონი №7097 – ვებგვერდი, 04.09.2020წ.
1. წინასაარჩევნო კამპანიის მიმდინარეობისას საზოგადოებრივ-პოლიტიკური პროგრამების გადაცემებისა და არჩევნების გაშუქების დროს მაუწყებელმა უნდა დაიცვას მიუკერძოებლობისა და სამართლიანობის პრინციპი „მაუწყებლობის შესახებ“ საქართველოს კანონის, მაუწყებელთა ქცევის კოდექსისა და ამ კანონის შესაბამისად.
2. უფასო საეთერო დრო ამ კანონით დადგენილი წესით თანაბრად ეძლევათ იმ პარტიებსა და საარჩევნო ბლოკებს, რომლებმაც ბოლო საპარლამენტო არჩევნებში საქართველოს კონსტიტუციით დადგენილი შესაბამისი საარჩევნო ბარიერი გადალახეს. თუ უფასო საეთერო დრო საარჩევნო ბლოკს ეძლევა, ეს დრო მასში გაერთიანებულ პოლიტიკურ პარტიებს შორის თანაბრად ნაწილდება. უფასო საეთერო დრო არ ეძლევა იმ პარტიას, რომელიც „მოქალაქეთა პოლიტიკური გაერთიანებების შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის 30-ე მუხლის მე-5 ან მე-6 პუნქტის ან 391 მუხლის მე-3 ან მე-4 პუნქტის საფუძველზე, არჩევნების დანიშვნის მომენტში არ იღებს საბიუჯეტო დაფინანსებას.
3. ამ კანონით დადგენილი საეთერო დროის თანაბრად განაწილების, წინასაარჩევნო დებატებში მონაწილეობისას ერთნაირი პირობების შექმნისა და საარჩევნო რეკლამისათვის თანაბარი პირობების დადგენის ვალდებულებები ვრცელდება მხოლოდ ამ მუხლის მე-4−მე-6 პუნქტებში აღნიშნულ მაუწყებლებზე და მხოლოდ კვალიფიციურ საარჩევნო სუბიექტებთან მიმართებით.
4. საზოგადოებრივი მაუწყებელი, საზოგადოებრივი მაუწყებლის აჭარის ტელევიზია/რადიო, აგრეთვე სათემო მაუწყებელი ვალდებულია მისი მომსახურების ზონაში საარჩევნო კამპანიის მიმდინარეობისას არჩევნების დღემდე 50-ე დღიდან თავის ეთერში ყოველ საათში 5 წუთი გამოყოს წინასაარჩევნო რეკლამის უსასყიდლოდ განსათავსებლად და ყოველ 3 საათში თანაბრად და არადისკრიმინაციულად განათავსოს თითოეული უფლებამოსილი პარტიის მიერ მისთვის წარდგენილი წინასაარჩევნო რეკლამა, იმ პირობით, რომ ამ პერიოდში ერთი საარჩევნო სუბიექტისათვის გამოყოფილი სარეკლამო დრო 90 წამს არ აღემატებოდეს (საარჩევნო სუბიექტს შეუძლია ეს დრო რამდენიმე ნაწილად დაყოს). არ შეიძლება საარჩევნო სუბიექტის მიერ გამოუყენებელი დროის შემდგომ დამატება მისი კუთვნილი სხვა დროისათვის.
5. საერთო ეროვნული საეთერო მაუწყებელი ვალდებულია საერთო არჩევნების დროს საარჩევნო კამპანიის მიმდინარეობისას არჩევნების დღემდე 50-ე დღიდან თავის ეთერში ყოველ 3 საათში 7,5 წუთი გამოყოს წინასაარჩევნო რეკლამის უსასყიდლოდ განსათავსებლად და თანაბრად და არადისკრიმინაციულად განათავსოს თითოეული კვალიფიციური საარჩევნო სუბიექტის მიერ მისთვის წარდგენილი წინასაარჩევნო რეკლამა, იმ პირობით, რომ ამ პერიოდში ერთი საარჩევნო სუბიექტისათვის გამოყოფილი სარეკლამო დრო 90 წამს არ აღემატებოდეს (საარჩევნო სუბიექტს შეუძლია ეს დრო რამდენიმე ნაწილად დაყოს). არ შეიძლება საარჩევნო სუბიექტის მიერ გამოუყენებელი დროის შემდგომ დამატება მისი კუთვნილი სხვა დროისათვის.
6. მაუწყებელი (გარდა ამ მუხლის მე-4 და მე-5 პუნქტებში აღნიშნული მაუწყებლებისა) ვალდებულია არჩევნების დღემდე ბოლო 30 დღის განმავლობაში წინასაარჩევნო რეკლამა უსასყიდლოდ განათავსოს, თუ მისი მომსახურების ზონაში საარჩევნო კამპანიის მიმდინარეობისას იგი „მოქალაქეთა პოლიტიკური გაერთიანებების შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის 30-ე მუხლის მე-12 პუნქტით გათვალისწინებული საარჩევნო სუბიექტის ფასიან წინასაარჩევნო რეკლამას განათავსებს. ამ შემთხვევაში იგი ვალდებულია თავის ეთერში გამოყოს დრო წინასაარჩევნო რეკლამის უსასყიდლოდ განსათავსებლად (თუ ფასიანი წინასაარჩევნო რეკლამა „მაუწყებლობის შესახებ“ საქართველოს კანონით განსაზღვრულ საუკეთესო დროის შუალედში განთავსდა, უფასო სარეკლამო დროც ქვემოთ დადგენილი პროპორციით იმავე დროს, იმავე დღეს ან დამკვეთთან შეთანხმებით − სხვა დღეს უნდა გამოიყოს. ყველა სხვა შემთხვევაში უფასო სარეკლამო დრო უნდა გამოიყოს სამაუწყებლო ბადეში ფასიანი რეკლამის განთავსების დროიდან სამსაათიან შუალედში, იმავე დღეს ან დამკვეთთან შეთანხმებით − სხვა დღეს. არ შეიძლება საარჩევნო სუბიექტის მიერ გამოუყენებელი უფასო სარეკლამო დროის შემდგომ დამატება მისი კუთვნილი სხვა სარეკლამო დროისათვის):
ა) ზემოაღნიშნული საარჩევნო სუბიექტისათვის − მის მიერ შეძენილი სარეკლამო დროის ტოლი დრო, რომელიც ისე უნდა განაწილდეს, რომ 3 საათში 90 წამზე მეტი არ დაიკავოს (საარჩევნო სუბიექტს შეუძლია ეს დრო რამდენიმე ნაწილად დაყოს);
ბ) კვალიფიციური საარჩევნო სუბიექტებისათვის (გარდა „მოქალაქეთა პოლიტიკური გაერთიანებების შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის 30-ე მუხლის მე-12 პუნქტით გათვალისწინებული საარჩევნო სუბიექტებისა) − ამ პუნქტის „ა“ ქვეპუნქტით განსაზღვრულ საარჩევნო სუბიექტთა მიერ შეძენილი ჯამური სარეკლამო დროის ტოლი დრო, რომელიც თანაბრად და არადისკრიმინაციულად უნდა განაწილდეს ამავე პუნქტის „ბ“ ქვეპუნქტით განსაზღვრულ საარჩევნო სუბიექტებს შორის, იმ პირობით, რომ ერთი საარჩევნო სუბიექტისათვის გამოყოფილი დრო 3 საათში 90 წამს არ აღემატებოდეს (საარჩევნო სუბიექტს შეუძლია ეს დრო რამდენიმე ნაწილად დაყოს).
7. ამ მუხლის მე-6 პუნქტში აღნიშნული მაუწყებელი, რომელსაც სურს ფასიანი წინასაარჩევნო რეკლამის განთავსება, არჩევნების დანიშვნის დღიდან 15 დღის ვადაში, მაგრამ არაუგვიანეს არჩევნების დღემდე 55-ე დღისა, ცესკოს და საქართველოს კომუნიკაციების ეროვნულ კომისიას გადასცემს ინფორმაციას ფასიანი წინასაარჩევნო რეკლამის განთავსების შეთავაზებული გრაფიკის შესახებ. ამ ინფორმაციას ცესკო 1 დღის ვადაში ათავსებს თავის ოფიციალურ ვებგვერდზე. „მოქალაქეთა პოლიტიკური გაერთიანებების შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის 30-ე მუხლის მე-12 პუნქტით გათვალისწინებული საარჩევნო სუბიექტი არჩევნების დღემდე არაუგვიანეს მე-40 დღისა ცესკოს და შესაბამის მაუწყებელს გადასცემს ინფორმაციას ყოველ მაუწყებელში, ზემოაღნიშნული გრაფიკის გათვალისწინებით, სარეკლამო დროის შეძენის შესახებ (ამ ინფორმაციაში მითითებული უნდა იყოს თარიღები, დღის განმავლობაში განსათავსებელი რეკლამის განთავსების დროის შუალედები და შესაძენი სარეკლამო დროის ხანგრძლივობა). მაუწყებელი, რომელშიც საარჩევნო სუბიექტმა სარეკლამო დრო შეიძინა, არჩევნების დღემდე არაუგვიანეს 38-ე დღისა ცესკოს და საქართველოს კომუნიკაციების ეროვნულ კომისიას გადასცემს ინფორმაციას ამ მუხლის მე-6 პუნქტის შესაბამისად რეკლამის უსასყიდლოდ განსათავსებლად გამოყოფილი დროის შესახებ (ამ ინფორმაციაში მითითებული უნდა იყოს თარიღები, დღის განმავლობაში განსათავსებელი რეკლამის განთავსების დროის შუალედები და სარეკლამო დროის ხანგრძლივობა), აგრეთვე ამ მუხლის მე-6 პუნქტის „ბ“ ქვეპუნქტით განსაზღვრული კვალიფიციური საარჩევნო სუბიექტებისათვის გამოყოფილ სარეკლამო დროში თითოეული საარჩევნო სუბიექტის საარჩევნო რეკლამის განთავსების გრაფიკის თაობაზე. ამ ინფორმაციას ცესკო 1 დღის ვადაში ათავსებს თავის ოფიციალურ ვებგვერდზე. უფასო სარეკლამო დროის მიღების უფლების მქონე საარჩევნო სუბიექტი შესაბამის მაუწყებელს რეკლამის განთავსების დღემდე არანაკლებ 2 დღით ადრე აცნობებს თავისი კუთვნილი დროის გამოყენების სურვილის შესახებ და მასთან შეთანხმებულ დროს გადასცემს რეკლამას.
8. საზოგადოებრივი მაუწყებელი ვალდებულია საარჩევნო კამპანიის პერიოდში ეთერში გაშვებულ, არჩევნებთან დაკავშირებულ თავის გადაცემებში უზრუნველყოს სურდოთარგმანი.
9. მაუწყებელი უფლებამოსილია კვალიფიციურ საარჩევნო სუბიექტად აღიაროს პოლიტიკური პარტია, რომელიც, საქართველოს მთელ ტერიტორიაზე ჩატარებული, ამ მუხლით დადგენილი პირობების შესაბამისი საზოგადოებრივი აზრის კვლევების თანახმად, არჩევნების წელს ჩატარებული არანაკლებ 5 გამოკითხვის ან არჩევნებამდე 1 თვის განმავლობაში ჩატარებული კვლევის შედეგების შესაბამისად, სარგებლობს ამომრჩეველთა არანაკლებ 4 პროცენტის მხარდაჭერით. დაუშვებელია მაუწყებლის მიერ სოციოლოგიური კვლევის შედეგების დისკრიმინაციული გამოყენება.
10. ადგილობრივი მაუწყებელი ვალდებულია კვალიფიციურ საარჩევნო სუბიექტად აღიაროს პოლიტიკური პარტია/ბლოკი:
ა) რომელიც იღებს დაფინანსებას საქართველოს სახელმწიფო ბიუჯეტიდან;
ბ) რომელმაც მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანოს – საკრებულოს არჩევნებში მიიღო ხმების არანაკლებ 25 პროცენტისა.
11. ადგილობრივი მაუწყებელი უფლებამოსილია კვალიფიციურ საარჩევნო სუბიექტად აღიაროს:
ა) პოლიტიკური პარტია, რომელმაც შესაბამის მაჟორიტარულ საარჩევნო ოლქში ჩატარებულ ბოლო მუნიციპალიტეტის ორგანოს არჩევნებში მიიღო ხმების არანაკლებ 10 პროცენტისა;
ბ) პოლიტიკური პარტია, რომელიც, შესაბამის მაჟორიტარულ საარჩევნო ოლქში ამ კანონით დადგენილი წესით ჩატარებული საზოგადოებრივი აზრის კვლევების თანახმად, არჩევნების წელს ჩატარებული არანაკლებ ზედიზედ 2 კვლევის შედეგების შესაბამისად, სარგებლობს ამომრჩეველთა არანაკლებ 25 პროცენტის მხარდაჭერით;
გ) ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფის მიერ წარდგენილი მაჟორიტარობის კანდიდატი, რომელიც, შესაბამის მაჟორიტარულ საარჩევნო ოლქში ამ კანონით დადგენილი წესით ჩატარებული საზოგადოებრივი აზრის კვლევების თანახმად, არჩევნების წელს ჩატარებული არანაკლებ ზედიზედ 2 კვლევის შედეგების შესაბამისად, სარგებლობს ამომრჩეველთა არანაკლებ 25 პროცენტის მხარდაჭერით.
12. კვალიფიციური საარჩევნო სუბიექტის სტატუსის განსაზღვრისათვის საზოგადოებრივი აზრის კვლევა უნდა აკმაყოფილებდეს შემდეგ მოთხოვნებს:
ა) უნდა ეფუძნებოდეს წარმომადგენლობითი შემთხვევითი შერჩევის აღიარებულ მეცნიერულ მეთოდოლოგიას, რომელიც უზრუნველყოფს შედეგების არანაკლებ 95-პროცენტიან საიმედოობას და რომლის ცდომილების ფარგლები 3 პროცენტს არ აღემატება;
ბ) უნდა გამოქვეყნდეს საზოგადოებრივი აზრის კვლევის მეთოდოლოგიის საიმედოობისა და შედეგების ობიექტურობის გადამოწმების შემდეგ;
გ) იმავე ან სხვა შესადარებელი საზოგადოებრივი აზრის კვლევის შედეგებში მნიშვნელოვანი განსხვავებების ან ცვლილებების არსებობისას შესაძლებელი უნდა იყოს ამ განსხვავებების ან ცვლილებების დამაჯერებელი მეცნიერული ახსნა;
დ) არ უნდა იყოს საზოგადოებრივი აზრით მანიპულირება ან თანხის მოზიდვის საშუალება, არ უნდა ჩატარდეს ტელეფონის, ფოსტის ან/და ინტერნეტის მეშვეობით;
ე) უნდა ეფუძნებოდეს გამჭვირვალე მეთოდოლოგიას, რომელიც იძლევა შედეგების დამოუკიდებელი გადამოწმების შესაძლებლობას;
ვ) საზოგადოებრივი აზრის კვლევის შედეგების გამოქვეყნებისას უნდა მიეთითოს:
ვ.ა) ორგანიზაცია, რომელმაც ჩაატარა კვლევა;
ვ.ბ) კვლევის დამკვეთი ან დამფინანსებელი;
ვ.გ) კვლევაში გამოყენებული კითხვების ზუსტი ფორმულირება და თანამიმდევრობა;
ვ.დ) საველე კვლევის ჩატარების დრო;
ვ.ე) გამოკითხულთა რაოდენობა და შერჩევის მეთოდი;
ვ.ვ) რა არეალში ან რა კატეგორიის ადამიანებში ჩატარდა შერჩევა;
ვ.ზ) ეფუძნება თუ არა კვლევა ყველა გამოკითხულის აზრს;
ვ.თ) იმ რესპონდენტთა რაოდენობა, რომლებმაც კვლევაში მონაწილეობაზე უარი განაცხადეს ან არ გასცეს კითხვას პასუხი ან რომელთა გამოკითხვაც ვერ მოხერხდა;
ვ.ი) შერჩევის ზომა;
ვ.კ) ცდომილების ფარგლები;
ვ.ლ) ინფორმაცია ნებისმიერი სხვა ფაქტორის შესახებ, რომელმაც შესაძლოა კვლევის შედეგებზე მნიშვნელოვანი გავლენა მოახდინა.
13. საზოგადოებრივი აზრის კვლევის დამკვეთი მაუწყებელი ვალდებულია დაიცვას ამ მუხლის მე-12 პუნქტით დადგენილი მოთხოვნები. მაუწყებელზე, რომელიც სხვისი დაკვეთით ჩატარებულ საზოგადოებრივი აზრის კვლევას აქვეყნებს, ვრცელდება მხოლოდ ამ მუხლის მე-12 პუნქტის „ვ“ ქვეპუნქტით დადგენილი მოთხოვნები.
14. საზოგადოებრივი მაუწყებელი, საზოგადოებრივი მაუწყებლის აჭარის ტელევიზია/რადიო (საჯარო სამართლის იურიდიული პირი) ვალდებულია, კვალიფიციური საარჩევნო სუბიექტის გარდა, ყველა სხვა პარტიის წინასაარჩევნო რეკლამის განსათავსებლად გამოყოს დრო, რომელიც ამ პარტიებს შორის თანაბრად განაწილდება.
15. ამ მუხლით გათვალისწინებული უფასო სარეკლამო დროის გამოყოფის ვალდებულება შუალედური არჩევნების დროს ვრცელდება მხოლოდ ადგილობრივ მაუწყებელზე.
16. საქართველოს კომუნიკაციების ეროვნული კომისია განსაზღვრავს საარჩევნო პროცესში მედიის მონაწილეობისა და გამოყენების წესს, უზრუნველყოფს მაუწყებლის მიერ ამ კანონით დადგენილ ნორმათა დაცვის მონიტორინგს და აღნიშნული ნორმების დარღვევაზე შესაბამის რეაგირებას ახდენს. საქართველოს კომუნიკაციების ეროვნული კომისია საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით შეისყიდის მედიამონიტორინგის განხორციელებისათვის საჭირო მომსახურებას.
17. აკრძალულია კენჭისყრამდე 8 საათის განმავლობაში და კენჭისყრის დღის 20 საათამდე ტელევიზიისა და რადიოს ეთერში ფასიანი წინასაარჩევნო რეკლამის ან/და უფასო წინასაარჩევნო რეკლამის, საარჩევნო სუბიექტების პროგრამების განთავსება და გადაცემა, აგრეთვე საარჩევნო მიზნებისათვის ავტომატიზებული სატელეფონო ზარების განხორციელება და მოკლე ტექსტური შეტყობინებების გაგზავნა.
18. დაუშვებელია ერთი საარჩევნო სუბიექტის მიერ სარეკლამო დროის ფარგლებში მაუწყებლის ეთერში ისეთი სარეკლამო რგოლის განთავსება, რომელიც სხვა საარჩევნო სუბიექტის სააგიტაციო მიზნებს ემსახურება. საარჩევნო სუბიექტის რეკლამა არ უნდა შეიცავდეს სხვა საარჩევნო სუბიექტის არჩევისათვის ხელის შემწყობი რეკლამის ელემენტებს, მათ შორის, მის წარმომადგენელს, რიგით ნომერსა და სიმბოლიკას.
19. პოლიტიკური/წინასაარჩევნო რეკლამის მიმდინარეობისას საარჩევნო სუბიექტის სახელწოდების აღმნიშვნელი ასოების ერთიანი კონტურებისა და მისი არჩევნებში მონაწილეობის რიგითი ნომრის აღმნიშვნელი ციფრების ერთიანი კონტურების ჯამი უნდა იკავებდეს კადრის ფართობის არანაკლებ 10%-ს. ამასთანავე, რეკლამა ისე უნდა იყოს დამზადებული, რომ მისი დასრულებისას, არანაკლებ ბოლო 1 წამის განმავლობაში ნაჩვენები იყოს საარჩევნო სუბიექტის სახელწოდება და რიგითი ნომერი, იმგვარად, რომ სახელწოდების აღმნიშვნელი ასოების ერთიანი კონტურებისა და რიგითი ნომრის აღმნიშვნელი ციფრების ერთიანი კონტურების ჯამი იკავებდეს კადრის ფართობის არანაკლებ 50%-ს. ამ პუნქტით დადგენილი წესის დარღვევის შემთხვევაში მაუწყებელი არ განათავსებს შესაბამის პოლიტიკურ/წინასაარჩევნო რეკლამას.
20. მაუწყებელს ეკრძალება შესაბამისი საარჩევნო სუბიექტისათვის ფასიანი რეკლამის განთავსებისათვის გადახდილი საფასურის შესაბამისზე მეტი საეთერო დროის დათმობა ან უფასო რეკლამის განთავსებისას ამ კანონით განსაზღვრულზე მეტი დროის დათმობა. ამ პუნქტით გათვალისწინებული ქმედება აკრძალულ შემოწირულებად ჩაითვლება.
საქართველოს 2020 წლის 2 ივლისის ორგანული კანონი №6723 – ვებგვერდი, 03.07.2020წ.
1. არჩევნებში მონაწილე კვალიფიციური საარჩევნო სუბიექტი (არჩევნებში დამოუკიდებლად მონაწილე კვალიფიციური პარტია, აგრეთვე საარჩევნო ბლოკი, რომელშიც გაერთიანებულია კვალიფიციური პარტია) არჩევნების დღეს საოლქო და საუბნო საარჩევნო კომისიებში წარმომადგენლობის უზრუნველსაყოფად დაფინანსებას მიიღებს ყოველ საარჩევნო უბანზე 100 ლარის და ყოველ საარჩევნო ოლქზე 150 ლარის ოდენობით, ხოლო ის საარჩევნო ბლოკი, რომელშიც 2 ან 2-ზე მეტი კვალიფიციური პარტიაა გაერთიანებული, დაფინანსებას მიიღებს ყოველ საარჩევნო უბანზე 150 ლარის და ყოველ საარჩევნო ოლქზე 200 ლარის ოდენობით. ის საარჩევნო ბლოკი, რომლის შემადგენლობაშიც არ შედის არცერთი კვალიფიციური პარტია, მაგრამ მასში გაერთიანებული პარტიების მიერ ბოლო საპარლამენტო ან ბოლო მუნიციპალიტეტების ორგანოთა პროპორციული საარჩევნო სისტემით ჩატარებულ საერთო არჩევნებში, ერთ-ერთში მაინც, მიღებული ხმების ჯამი არჩევნებში მონაწილე ამომრჩეველთა ხმების 3%-ია ან 3%-ზე მეტია, არჩევნების დღეს საოლქო და საუბნო საარჩევნო კომისიებში წარმომადგენლობის უზრუნველსაყოფად დაფინანსებას მიიღებს ყოველ საარჩევნო უბანზე 100 ლარის და ყოველ საარჩევნო ოლქზე 150 ლარის ოდენობით. ერთი საარჩევნო უბნისთვის გამოყოფილი თანხა გაიცემა მხოლოდ ამ საარჩევნო უბანზე დანიშნულ წარმომადგენელზე (წარმომადგენლებზე).
11. ამ მუხლის პირველი პუნქტით გათვალისწინებული დაფინანსება შესაბამის საარჩევნო ოლქებსა და საარჩევნო უბნებში არჩევნების მეორე ტურის ჩატარების შემთხვევაში გაიცემა მხოლოდ იმ კვალიფიციურ საარჩევნო სუბიექტებზე, რომელთა მიერ წარდგენილი კანდიდატებიც მონაწილეობენ არჩევნების მეორე ტურში.
2. ამ მუხლის პირველი პუნქტით გათვალისწინებული საარჩევნო სუბიექტის წარმომადგენლის დაფინანსების თანხას ცესკო შესაბამისი საარჩევნო სუბიექტის ანგარიშზე ჩარიცხავს არჩევნების დღემდე არაუგვიანეს 3 დღისა. საარჩევნო სუბიექტი უფლებამოსილია ეს თანხა გადაანაწილოს საოლქო და საუბნო საარჩევნო კომისიებში შესაბამის წარმომადგენლებზე, ისე, რომ თითოეულ კომისიაში დაფინანსდეს არაუმეტეს 2 წარმომადგენლის საქმიანობა.
3. დაფინანსების მქონე საარჩევნო სუბიექტი ვალდებულია არჩევნების შედეგების შეჯამებიდან 15 დღის ვადაში წარუდგინოს ცესკოს წერილობითი ინფორმაცია წარმომადგენლების დაფინანსებისათვის გამოყოფილი თანხების ათვისების შესახებ. თუ დაფინანსების მქონე საარჩევნო სუბიექტი არ დანიშნავს წარმომადგენელს საარჩევნო კომისიაში ან/და არ მოხდება თანხის სრულად ათვისება, პარტია ვალდებულია ამავე ვადაში უზრუნველყოს შესაბამისი თანხის საქართველოს სახელმწიფო ბიუჯეტში დაბრუნება.
4. დაფინანსების მქონე საარჩევნო სუბიექტებზე, რომლებიც არ მონაწილეობენ არჩევნების მეორე ტურში, ამ მუხლის მე-3 პუნქტით დადგენილი მოთხოვნები ვრცელდება შესაბამისი არჩევნების პირველი ტურის შედეგების შეჯამებიდან.
5. საარჩევნო სუბიექტის წარმომადგენელს, რომელიც შეყვანილია სოციალურად დაუცველი ოჯახების ერთიან ბაზაში, ამ მუხლის საფუძველზე მიღებული დაფინანსება არ ჩაეთვლება ოჯახის ერთობლივ შემოსავალში და არ შეუწყდება სახელმწიფო დაფინანსება.
საქართველოს 2020 წლის 2 ივლისის ორგანული კანონი №6723 – ვებგვერდი, 03.07.2020წ.
არჩევნების მეორე ტურში მონაწილე, დაფინანსების მიღების უფლების მქონე საარჩევნო სუბიექტის წარმომადგენლის დაფინანსების ჩარიცხვისათვის საჭირო ვადაა მეორე ტურის ჩატარების დღემდე არაუგვიანეს მე-3 დღე.
საქართველოს 2020 წლის 2 ივლისის ორგანული კანონი №6723 – ვებგვერდი, 03.07.2020წ.
1. საარჩევნო სუბიექტი, რომელიც საქართველოს პარლამენტის 2020 წლის არჩევნებში მიიღებს პროპორციული საარჩევნო სისტემით ჩატარებულ არჩევნებში მონაწილე ამომრჩეველთა ხმების 5%-ს ან 5%-ზე მეტს, საქართველოს სახელმწიფო ბიუჯეტიდან ერთჯერადად მიიღებს არაუმეტეს 1 000 000 ლარს არჩევნების ორივე ტურში საარჩევნო კამპანიის დროს გაწეული ხარჯების დასაფარავად. აღნიშნული საარჩევნო სუბიექტი ასეთ დაფინანსებას მიიღებს საარჩევნო კამპანიის დროს გაწეული ხარჯების თაობაზე წარდგენილი ინფორმაციის შესაბამისად, ამ კანონის საქართველოს პარლამენტის მომდევნო არჩევნებში არჩეული საქართველოს პარლამენტის უფლებამოსილების ცნობამდე მოქმედი 57-ე მუხლით გათვალისწინებული ანგარიშის წარდგენის შემდეგ.
2. საქართველოს სახელმწიფო ბიუჯეტიდან საარჩევნო კამპანიის დროს გაწეული ხარჯების დაფინანსების მიღების მიზნით საარჩევნო სუბიექტმა წერილობით უნდა მიმართოს ცესკოს არჩევნებამდე არაუგვიანეს 38 დღისა.
3. ამ მუხლის პირველი პუნქტით გათვალისწინებული საარჩევნო სუბიექტის ანგარიშზე შესაბამისი თანხა ცესკოს არჩევნების შედეგების შემაჯამებელი ოქმის საფუძველზე უნდა ჩაირიცხოს არჩევნების შედეგების შეჯამებიდან არაუგვიანეს მე-15 დღისა.
4. საარჩევნო წელს პოლიტიკური პარტიების საარჩევნო კამპანიის ფინანსური მხარდაჭერისათვის საქართველოს სახელმწიფო ბიუჯეტიდან დამატებით გამოიყოფა დაფინანსება სატელევიზიო რეკლამის განთავსების ხარჯების დასაფარავად. ამ პუნქტით გათვალისწინებულ თანხას მიიღებენ მხოლოდ ის პარტიები, რომელთაც ბოლო საერთო არჩევნების შედეგების მიხედვით წარმოეშვათ შესაბამისი დაფინანსების მიღების უფლება. ამ პუნქტის შესაბამისად პარტიისთვის გამოყოფილი თანხის ოდენობის გამოსაანგარიშებლად შესაბამისი საარჩევნო სუბიექტის მიერ ბოლო საერთო არჩევნებში მიღებული ხმების რაოდენობა მრავლდება სამზე და იყოფა საარჩევნო სუბიექტში შემავალი პოლიტიკური გაერთიანებების რაოდენობაზე. ამასთანავე, არჩევნებში დამოუკიდებლად მონაწილე პარტიისთვის და საარჩევნო ბლოკისთვის (მიუხედავად საარჩევნო ბლოკში გაერთიანებული პარტიების რაოდენობისა) განკუთვნილი თანხის ოდენობა არ უნდა აღემატებოდეს 600 000 ლარს. საარჩევნო სუბიექტისთვის გამოყოფილი თანხის არანაკლებ 15%-ისა გამოყენებული უნდა იქნეს წინასაარჩევნო რეკლამის განსათავსებლად სულ ცოტა 7 მაუწყებელში, რომლებიც არ არიან ეროვნული მაუწყებლები.
5. თუ საარჩევნო ბლოკში გაერთიანებული რომელიმე პარტია არ მონაწილეობს არჩევნებში, ამ მუხლის მე-4 პუნქტით გათვალისწინებული თანხა სრულად განაწილდება საარჩევნო ბლოკში გაერთიანებულ არჩევნებში მონაწილე პარტიებზე.
6. ამ მუხლის მე-4 პუნქტით გათვალისწინებულ ხარჯებს იმავე პუნქტით დადგენილი ოდენობების ფარგლებში მაუწყებელს უნაზღაურებს ცესკო მაუწყებელსა და საარჩევნო სუბიექტს შორის დადებული ხელშეკრულების საფუძველზე, ცესკოსთვის მისი წარდგენიდან 10 სამუშაო დღის განმავლობაში.
7. არჩევნების საბოლოო შედეგების გამოქვეყნებიდან:
ა) 5 სამუშაო დღის ვადაში პარტია ვალდებულია ცესკოს წარუდგინოს შესაბამისი ინფორმაცია ხელშეკრულების საბოლოო შესრულების შესახებ;
ბ) 15 სამუშაო დღის ვადაში მაუწყებელი ვალდებულია უზრუნველყოს შესაბამისი თანხის საქართველოს სახელმწიფო ბიუჯეტში დაბრუნება, თუ პარტიამ ამ მუხლის შესაბამისად გამოყოფილი თანხა სრულად არ აითვისა.
საქართველოს 2020 წლის 2 ივლისის ორგანული კანონი №6723 – ვებგვერდი, 03.07.2020წ.
საქართველოს 2020 წლის 3 სექტემბრის ორგანული კანონი №7097 – ვებგვერდი, 04.09.2020წ.
1. საარჩევნო/სარეფერენდუმო კამპანია უნდა დაფინანსდეს:
ა) პოლიტიკური პარტიის ფონდიდან;
ბ) საარჩევნო ბლოკის პირველი ნომერი პარტიის ფონდიდან – თუ პოლიტიკური გაერთიანებები ერთ საარჩევნო სუბიექტად ერთიანდებიან;
გ) ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფის მიერ გახსნილი საარჩევნო ფონდიდან − დამოუკიდებელი კანდიდატის კამპანიის დასაფინანსებლად.
2. საარჩევნო სუბიექტის მიერ წარდგენილი კანდიდატი სარგებლობს მისი წარმდგენი სუბიექტის ფონდით.
3. ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფის საარჩევნო კამპანიის ფონდის ანგარიშის საქართველოში ლიცენზირებულ კომერციულ ბანკში გახსნის საფუძველია შესაბამისი საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარის განკარგულება ამ საარჩევნო სუბიექტის რეგისტრაციაში გატარების შესახებ.
4. საარჩევნო სუბიექტი ვალდებულია სახელმწიფო აუდიტის სამსახურს წარუდგინოს ინფორმაცია საბანკო ანგარიშის შესახებ, რომლიდანაც მოხდება საარჩევნო კამპანიის დაფინანსება. ფონდის შესახებ წარდგენილი ინფორმაცია ასევე უნდა მოიცავდეს საარჩევნო კამპანიის ფონდის მართვაზე პასუხისმგებელი პირების საკონტაქტო მონაცემებს.
5. კამპანიის ხარჯებად ითვლება საარჩევნო/სარეფერენდუმო კამპანიისათვის განკუთვნილი და შესაბამის საბანკო ანგარიშზე ჩარიცხული ფულადი სახსრების ერთობლიობა, ასევე უსასყიდლოდ მიღებული ყველა სახის საქონელი და მომსახურება (ასახული საბაზრო ფასებით), გარდა კანონით დადგენილი წესით მიღებული უფასო სარეკლამო დროის ღირებულებისა.
6. დაუშვებელია საარჩევნო სუბიექტის მიერ არჩევნების დროს, შესაბამისი ფონდის სახსრების გარდა, სხვა სახსრების გამოყენება.
7. საარჩევნო სუბიექტის მიერ წლის განმავლობაში გაწეული ხარჯების საერთო ოდენობა არ უნდა აღემატებოდეს საქართველოს წინა წლის მთლიანი შიდა პროდუქტის 0.1%-ს. აღნიშნულ ოდენობაში შედის საარჩევნო სუბიექტის და მის სასარგებლოდ სხვა პირის მიერ გაწეული ხარჯები, რაც დადგენილია სახელმწიფო აუდიტის სამსახურის მიერ, რის შესახებაც ეცნობა შესაბამის საარჩევნო სუბიექტს.
8. დამოუკიდებელი მაჟორიტარი კანდიდატის საარჩევნო წლიური ხარჯების საერთო ოდენობის ზედა ზღვარი განისაზღვრება შემდეგი წესით: პარტიისათვის საარჩევნო კამპანიაში დაშვებული ხარჯების ზედა ზღვარი (საქართველოს წინა წლის მთლიანი შიდა პროდუქტის 0.1%) უნდა გაიყოს ქვეყანაში ამომრჩეველთა საერთო რაოდენობაზე და მიღებული რიცხვი უნდა გამრავლდეს შესაბამისი საარჩევნო ოლქის ამომრჩეველთა რაოდენობაზე.
9. საარჩევნო/სარეფერენდუმო კამპანიის ხარჯებზე და დაფინანსების წყაროებზე ვრცელდება „მოქალაქეთა პოლიტიკური გაერთიანებების შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონით გათვალისწინებული შეზღუდვები, გარდა ამ მუხლის მე-10 პუნქტით გათვალისწინებული გამონაკლისისა.
10. საარჩევნო ბლოკის მიერ კამპანიის დაფინანსებისას შესაძლებელია ბლოკში გაერთიანებულმა პარტიებმა თავიანთ პოლიტიკური გაერთიანებების ფონდში არსებული სახსრები შეუზღუდავად გადასცენ იმ პოლიტიკური გაერთიანების ფონდს, რომელიც ბლოკის პირველ ნომრად არის რეგისტრირებული.
11. ამ მუხლის მე-7 და მე-8 პუნქტებით გათვალისწინებული მოთხოვნის დარღვევა გამოიწვევს დაჯარიმებას ზღვრის გადაჭარბებით გაწეული ხარჯის ორმაგი ოდენობით.
საქართველოს 2020 წლის 2 ივლისის ორგანული კანონი №6723 – ვებგვერდი, 03.07.2020წ.
1. საარჩევნო ბლოკში შემავალი პარტიების მიერ და მათ სასარგებლოდ გაწეული ხარჯების საერთო ოდენობა არ უნდა აღემატებოდეს საქართველოს წინა წლის მთლიანი შიდა პროდუქტის 0.1%-ს. აღნიშნულ ოდენობაში შედის საარჩევნო სუბიექტის და მის სასარგებლოდ სხვა პირის მიერ გაწეული ხარჯები, რაც დადგენილია სახელმწიფო აუდიტის სამსახურის მიერ, რის შესახებაც ეცნობა შესაბამის საარჩევნო სუბიექტს.
2. ამ მუხლის პირველი პუნქტით გათვალისწინებული მოთხოვნის დარღვევა გამოიწვევს დაჯარიმებას ზღვრის გადაჭარბებით გაწეული ხარჯის ორმაგი ოდენობით.
საქართველოს 2020 წლის 2 ივლისის ორგანული კანონი №6723 – ვებგვერდი, 03.07.2020წ.
1. საარჩევნო სუბიექტის მიერ წლის განმავლობაში გაწეული ხარჯების საერთო ოდენობა 2023 წლის 2 სექტემბრამდე არ უნდა აღემატებოდეს საქართველოს წინა წლის მთლიანი შიდა პროდუქტის 0.05%-ს. აღნიშნულ ოდენობაში შედის საარჩევნო სუბიექტის მიერ და მის სასარგებლოდ სხვა პირის მიერ გაწეული ხარჯები, რომლებიც 2023 წლის 1 სექტემბრამდე დაადგინა სახელმწიფო აუდიტის სამსახურმა და რომელთა შესახებაც ეცნობება შესაბამის საარჩევნო სუბიექტს.
2. ამ მუხლის პირველი პუნქტით დადგენილი მოთხოვნის დარღვევა გამოიწვევს დაჯარიმებას შესაბამისი ზღვრის გადაჭარბებით გაწეული ხარჯის ორმაგი ოდენობით.
3. ამ მუხლის პირველი პუნქტით დადგენილი მოთხოვნის ერთი და იმავე არჩევნების დროს განმეორებით დარღვევა გამოიწვევს დაჯარიმებას ამ მუხლის მე-2 პუნქტით განსაზღვრული ჯარიმის ორმაგი ოდენობით.
4. ამ მუხლით გათვალისწინებული ადმინისტრაციული სამართალდარღვევის შესახებ ოქმს 2023 წლის 1 სექტემბრამდე ადგენს სახელმწიფო აუდიტის სამსახური, ხოლო 2023 წლის 1 სექტემბრიდან – ანტიკორუფციული ბიურო.
5. ამ მუხლით გათვალისწინებული ადმინისტრაციული სამართალდარღვევის ჩადენისას სამართალწარმოება ხორციელდება საქართველოს ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსის შესაბამისად, თუ ამ კანონით სხვა რამ არ არის დადგენილი.
6. ამ მუხლით გათვალისწინებული პასუხისმგებლობა პირს შეიძლება დაეკისროს შესაბამისი ქმედების ჩადენიდან 6 წლის განმავლობაში.
საქართველოს 2022 წლის 22 დეკემბრის ორგანული კანონი №2475 – ვებგვერდი, 29.12.2022წ.
1. არჩევნების დანიშვნის დღიდან საარჩევნო სუბიექტობის კანდიდატი/საარჩევნო სუბიექტი სახელმწიფო აუდიტის სამსახურს სამ კვირაში ერთხელ წარუდგენს ფინანსურ ანგარიშს სახელმწიფო აუდიტის სამსახურის მიერ დადგენილი ფორმით.
2. ის საარჩევნო სუბიექტები, რომლებიც, წინასწარი მონაცემებით, მიიღებენ ამ კანონით დადგენილ ხმების საჭირო რაოდენობას, კენჭისყრის დღიდან არაუგვიანეს 12 დღისა სახელმწიფო აუდიტის სამსახურს წარუდგენენ არჩევნების დანიშვნის დღიდან კენჭისყრის დღის მდგომარეობით გამოყენებული სახსრების ანგარიშს.
3. მეორე ტურში მონაწილე საარჩევნო სუბიექტი ვალდებულია მეორე ტურის გამართვის დღემდე 3 დღით ადრე სახელმწიფო აუდიტის სამსახურს წარუდგინოს პირველი ტურის კენჭისყრის დღის შემდგომ განხორციელებული საქმიანობის ფინანსური ანგარიში.
4. საარჩევნო სუბიექტები არჩევნების შედეგების გამოქვეყნებიდან არაუგვიანეს 1 თვისა, ხოლო მეორე ტურში მონაწილე საარჩევნო სუბიექტები − მეორე ტურის შედეგების გამოქვეყნებიდან არაუგვიანეს 1 თვისა სახელმწიფო აუდიტის სამსახურს აუდიტორულ (აუდიტორული ფირმის) დასკვნასთან ერთად წარუდგენენ არჩევნების დანიშვნის დღიდან საბოლოო შედეგების გამოქვეყნების დღის მდგომარეობით გამოყენებული სახსრების ანგარიშს. აუდიტორული შემოწმების ჩატარების უფლება აქვს „სახელმწიფო აუდიტის სამსახურის შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის შესაბამისად სერტიფიცირებულ აუდიტორს. თუ საარჩევნო კამპანიის ხარჯი არ აღემატება 10 000 (ათი ათას) ლარს, საარჩევნო სუბიექტს უფლება აქვს, სრული საარჩევნო პერიოდის ანგარიში წარადგინოს აუდიტორული დასკვნის გარეშე.
5. ის საარჩევნო სუბიექტები, რომელთა მიერ წარდგენილი მაჟორიტარი კანდიდატები მონაწილეობენ არჩევნების მეორე ტურში, მეორე ტურის საბოლოო შედეგების გამოქვეყნებიდან არაუგვიანეს 1 თვისა, ხოლო საარჩევნო სუბიექტები, რომლებიც, წინასწარი მონაცემებით, მიიღებენ ამ კანონით დადგენილ ხმების საჭირო რაოდენობას, − კენჭისყრის დღიდან არაუგვიანეს მე-8 დღისა, სახელმწიფო აუდიტის სამსახურის მიერ დადგენილი ფორმით წარადგენენ ინფორმაციას საარჩევნო სუბიექტის მიერ გამოუყენებელი ფინანსების შესახებ.
6. თუ საარჩევნო სუბიექტები, რომლებიც მიიღებენ ამ კანონით დადგენილ ხმების საჭირო რაოდენობას, დადგენილ ვადაში არ წარადგენენ საარჩევნო კამპანიის ფონდის ანგარიშს, ან თუ დადასტურდება კანონის მოთხოვნათა დარღვევა, ისინი სახელმწიფო აუდიტის სამსახურმა უნდა გააფრთხილოს წერილობით და უნდა მოსთხოვოს ხარვეზის შევსება და სათანადო დარღვევასთან დაკავშირებით დეტალური წერილობითი ინფორმაციის მიწოდება. თუ სახელმწიფო აუდიტის სამსახური მიიჩნევს, რომ დარღვევა არსებითი ხასიათისაა და შეეძლო გავლენა მოეხდინა არჩევნების შედეგებზე, იგი უფლებამოსილია შესაბამის საარჩევნო კომისიას მიმართოს რეკომენდაციით, რათა მან მიმართოს სასამართლოს და მოითხოვოს არჩევნების შედეგების ამ საარჩევნო სუბიექტის მიერ მიღებული ხმების გაუთვალისწინებლად შეჯამება.
7. არჩევნებისათვის გამოყენებული სახსრების ანგარიშის ფორმას და მისი შევსების წესს განსაზღვრავს სახელმწიფო აუდიტის სამსახური.
საქართველოს 2020 წლის 2 ივლისის ორგანული კანონი №6723 – ვებგვერდი, 03.07.2020წ.
პარტიების შემომწირველთა შესახებ ინფორმაციის გადამოწმების მიზნით სახელმწიფო აუდიტის სამსახური 2023 წლის 1 სექტემბრამდე ცესკოს უზრუნველყოფს პარტიების შემომწირველთა შესახებ ელექტრონული მონაცემების ბაზის სათანადო ხელმისაწვდომობისა და გადამოწმების შესაძლებლობით.
საქართველოს 2022 წლის 22 დეკემბრის ორგანული კანონი №2475 – ვებგვერდი, 29.12.2022წ.
არჩევნებში მონაწილე პარტიის მიერ წინასაარჩევნო რეკლამის განთავსებისათვის დახარჯული თანხის არანაკლებ 10%-ისა გამოყენებული უნდა იქნეს წინასაარჩევნო რეკლამის განსათავსებლად სულ ცოტა 7 მაუწყებელში, რომლებიც არ არიან ეროვნული მაუწყებლები.
საქართველოს 2020 წლის 2 ივლისის ორგანული კანონი №6723 – ვებგვერდი, 03.07.2020წ.
1. წინასაარჩევნო აგიტაციასთან, პოლიტიკური/წინასაარჩევნო რეკლამის განთავსებასთან დაკავშირებით ამ კანონით დადგენილ მოთხოვნათა დარღვევა, გარდა ამ მუხლის მე-2, მე-3 და მე-4 პუნქტებით განსაზღვრული შემთხვევებისა, გამოიწვევს შესაბამისი საარჩევნო სუბიექტის დაჯარიმებას არაუმეტეს რეკლამის განთავსების დროისათვის დადგენილი ტარიფის ოდენობით, ხოლო ამ კანონის 185-ე მუხლის მე-19 პუნქტით ან 186-ე მუხლის მე-18 პუნქტით დადგენილი მოთხოვნის დარღვევა გამოიწვევს შესაბამისი საარჩევნო სუბიექტის დაჯარიმებას არაუმეტეს რეკლამის განთავსების დროისათვის დადგენილი ტარიფის ორმაგი ოდენობით. თუ დაჯარიმება გამოწვეულია უფასო რეკლამის განთავსებით, ჯარიმის ოდენობა გამოითვლება შესაბამისი მაუწყებლის მიერ ფასიანი რეკლამის განთავსებისათვის განსაზღვრული ტარიფის არაუმეტეს ორმაგი ოდენობით.
2. ამ კანონის 185-ე მუხლის მე-20 ან 21-ე პუნქტით ან 186-ე მუხლის მე-19 ან მე-20 პუნქტით დადგენილი მოთხოვნის დარღვევა გამოიწვევს შესაბამისი მაუწყებლის დაჯარიმებას არაუმეტეს რეკლამის განთავსების დროისათვის დადგენილი ტარიფის ორმაგი ოდენობით. თუ დაჯარიმება გამოწვეულია უფასო რეკლამის განთავსებით, ჯარიმის ოდენობა გამოითვლება შესაბამისი მაუწყებლის მიერ ფასიანი რეკლამის განთავსებისათვის განსაზღვრული ტარიფის არაუმეტეს ორმაგი ოდენობით. ამ კანონის 50-ე მუხლის პირველი პუნქტის „ბ“–„დ“ ქვეპუნქტებით ან 11 პუნქტით დადგენილი მოთხოვნის დარღვევა ან მაუწყებლის მიერ 185-ე ან 186-ე მუხლით დადგენილი სხვა ვალდებულების შეუსრულებლობა გამოიწვევს შესაბამისი მაუწყებლის დაჯარიმებას 5 000 ლარის ოდენობით.
3. ამ კანონის 185-ე მუხლის მე-18 პუნქტით ან 186-ე მუხლის მე-17 პუნქტით გათვალისწინებული ავტომატიზებული სატელეფონო ზარების განხორციელება და მოკლე ტექსტური შეტყობინებების გაგზავნა გამოიწვევს შესაბამისი საარჩევნო სუბიექტისა და ფიქსირებული ან მობილური საკომუნიკაციო ქსელის ოპერატორის დაჯარიმებას არუმეტეს შესაბამისი მომსახურებისათვის გადახდილი საფასურის ორმაგი ოდენობით.
4. ამ კანონის 50-ე მუხლის მე-2 პუნქტით დადგენილი მოთხოვნის დარღვევა გამოიწვევს ბეჭდვითი მედიის საშუალების დაჯარიმებას 1 500 ლარის ოდენობით.
5. (ამოღებულია - 03.09.2020, №7097) .
6. ამ მუხლის მე-2−მე-4 პუნქტებით გათვალისწინებულ ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა შესახებ ოქმებს ადგენს საქართველოს კომუნიკაციების ეროვნული კომისია, გარდა იმ შემთხვევისა, როდესაც შესაბამისი ოქმის შედგენა იწვევს საარჩევნო სუბიექტის პასუხისმგებლობის დადგომას.
7. ამ მუხლის პირველი და მე-3 პუნქტებით (საარჩევნო სუბიექტის დაჯარიმების შემთხვევაში) გათვალისწინებულ ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა შესახებ ოქმებს ადგენს ცესკოს თავმჯდომარე საქართველოს კომუნიკაციების ეროვნული კომისიის დასაბუთებული მიმართვისა და მიწოდებული მასალების საფუძველზე.
8. (ამოღებულია - 03.09.2020, №7097) .
9. ამ მუხლის მე-6 პუნქტით გათვალისწინებული უფლებამოსილი ორგანო იმავე პუნქტით გათვალისწინებული სამართალდარღვევის შესახებ ოქმის შედგენის საკითხს განიხილავს და გადაწყვეტილებას იღებს საჯარო სხდომაზე, სამართალდარღვევის გამოვლენიდან 2 დღის ვადაში, მის მიერ დადგენილი წესით. ამასთანავე, სხდომაზე სამართალდამრღვევის დაუსწრებლობა არ აფერხებს გადაწყვეტილების მიღებას. ამ მუხლის მე-2 პუნქტით გათვალისწინებული უფლებამოსილი ორგანოს მიერ გადაწყვეტილების მიღების შემდეგ მის მიერვე განსაზღვრული უფლებამოსილი პირი ამ პუნქტით გათვალისწინებულ ვადაში ადგენს სამართალდარღვევის შესახებ ოქმს საქართველოს ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსის 240-ე მუხლის 22 ნაწილის შესაბამისად. სასამართლოს მიერ სამართალდარღვევის ფაქტის დადგენის/შესაბამისი გადაწყვეტილების მიღების ვადა არ უნდა აღემატებოდეს სასამართლოში ოქმის წარდგენიდან 2 დღეს.
10. ამ მუხლის მე-7 პუნქტით გათვალისწინებული უფლებამოსილი ორგანო იმავე პუნქტით გათვალისწინებული სამართალდარღვევის შესახებ ოქმის შედგენის თაობაზე გადაწყვეტილებას იღებს შესაბამისი დასაბუთებული მიმართვის მიღებიდან 2 დღის ვადაში, ხოლო სასამართლოს მიერ სამართალდარღვევის ფაქტის დადგენის/შესაბამისი გადაწყვეტილების მიღების ვადა არ უნდა აღემატებოდეს სასამართლოში ოქმის წარდგენიდან 2 დღეს.
11. ამ მუხლით გათვალისწინებული ადმინისტრაციული სამართალდარღვევების ჩადენისას სამართალწარმოება ხორციელდება საქართველოს ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსის შესაბამისად, თუ ამ კანონით სხვა რამ არ არის განსაზღვრული.
საქართველოს 2020 წლის 2 ივლისის ორგანული კანონი №6723 – ვებგვერდი, 03.07.2020წ.
საქართველოს 2020 წლის 3 სექტემბრის ორგანული კანონი №7097 – ვებგვერდი, 04.09.2020წ.
საქართველოს პარლამენტის პროპორციული საარჩევნო სისტემით გასამართი არჩევნების ჩატარებამდე საქართველოს პრეზიდენტის რიგგარეშე არჩევნების დანიშვნის შემთხვევაში საარჩევნო კოლეგიის შემადგენლობაში იმ პოლიტიკური პარტიების კვოტების განსაზღვრის დამატებითი წესი, რომლებმაც მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანოს − საკრებულოს პროპორციული საარჩევნო სისტემით გასამართ არჩევნებში მანდატები საარჩევნო ბლოკების შემადგენლობაში ყოფნით მოიპოვეს, განისაზღვრება ცესკოს დადგენილებით.
საქართველოს 2020 წლის 2 ივლისის ორგანული კანონი №6723 – ვებგვერდი, 03.07.2020წ.
1. საქართველოს პარლამენტის პროპორციული საარჩევნო სისტემით გასამართ არჩევნებამდე საქართველოს პარლამენტის არჩევნების ჩასატარებლად გამოიყენება ამ კანონით დადგენილი წესები და ვადები, თუ ამ მუხლით სხვა რამ არ არის განსაზღვრული.
2. საქართველოს პარლამენტის მომდევნო არჩევნებში არჩეული პარლამენტი შედგება პროპორციული სისტემით არჩეული 120 და მაჟორიტარული სისტემით არჩეული 30 პარლამენტის წევრისაგან.
3. პროპორციული სისტემით ჩატარებული არჩევნების შედეგად საქართველოს პარლამენტის წევრთა მანდატები განაწილდება იმ პოლიტიკურ პარტიებზე, რომლებიც არჩევნებში მონაწილე ამომრჩეველთა ნამდვილი ხმების 1 პროცენტს მაინც მიიღებენ, და იმ პოლიტიკური პარტიების საარჩევნო ბლოკებზე, რომელთა მიერ მიღებული ნამდვილი ხმების პროცენტული მაჩვენებელი 1 პროცენტისა და საარჩევნო ბლოკში შემავალი პოლიტიკური პარტიების რაოდენობის ნამრავლს მაინც შეადგენს.
4. პოლიტიკური პარტიის ან საარჩევნო ბლოკის მიერ მიღებული მანდატების რაოდენობის დასადგენად მის მიერ მიღებული ნამდვილი ხმების რაოდენობა მრავლდება 120-ზე და იყოფა ყველა იმ პოლიტიკური პარტიისა და საარჩევნო ბლოკის მიერ მიღებული ნამდვილი ხმების რაოდენობათა ჯამზე, რომლებმაც ამ მუხლის მე-3 პუნქტით დადგენილი შესაბამისი საარჩევნო ბარიერი გადალახეს. მიღებული რიცხვის მთელი ნაწილი არის პოლიტიკური პარტიის ან საარჩევნო ბლოკის მიერ მიღებული მანდატების რაოდენობა. თუ პოლიტიკური პარტიებისა და საარჩევნო ბლოკების მიერ მიღებული მანდატების რაოდენობათა ჯამი 120-ზე ნაკლებია, გაუნაწილებელ მანდატებს თანმიმდევრობით მიიღებენ უდიდესი ნაშთის მქონე პოლიტიკური პარტიები და საარჩევნო ბლოკები.
5. პოლიტიკური პარტიის ან საარჩევნო ბლოკის მიერ პროპორციული და მაჟორიტარული სისტემებით ჯამურად მიღებული მანდატების პროცენტული წილი მანდატების საერთო რაოდენობაში არ უნდა აღემატებოდეს პოლიტიკური პარტიებისა და საარჩევნო ბლოკების მიერ პროპორციული სისტემით მიღებული ნამდვილი ხმების საერთო რაოდენობაში ამავე პოლიტიკური პარტიის ან საარჩევნო ბლოკის მიერ პროპორციული სისტემით მიღებული ნამდვილი ხმების პროცენტული წილისა და ამ წილის ერთი მეოთხედის ჯამს. თუ პოლიტიკური პარტიის ან საარჩევნო ბლოკის მიერ პროპორციული და მაჟორიტარული სისტემებით ჯამურად მიღებული მანდატების პროცენტული წილი მანდატების საერთო რაოდენობაში აღემატება პოლიტიკური პარტიებისა და საარჩევნო ბლოკების მიერ პროპორციული სისტემით მიღებული ნამდვილი ხმების საერთო რაოდენობაში ამავე პოლიტიკური პარტიის ან საარჩევნო ბლოკის მიერ პროპორციული სისტემით მიღებული ნამდვილი ხმების პროცენტული წილისა და ამ წილის ერთი მეოთხედის ჯამს, პოლიტიკურ პარტიას ან საარჩევნო ბლოკს მოაკლდება შესაბამისი მანდატები პროპორციულ არჩევნებში წარდგენილი საარჩევნო სიიდან და ისინი ამ მუხლის მე-6 პუნქტით დადგენილი წესით თანმიმდევრობით განაწილდება იმ სხვა უკეთესი შედეგის მქონე პოლიტიკური პარტიებისა და საარჩევნო ბლოკების მიერ წარდგენილ საარჩევნო სიებზე, რომლებმაც შესაბამისი საარჩევნო ბარიერი გადალახეს.
6. მოკლებული მანდატების გასანაწილებლად, მოკლებული მანდატის მიღებაზე უფლებამოსილი პოლიტიკური პარტიის ან საარჩევნო ბლოკის მიერ მიღებული ნამდვილი ხმების რაოდენობა მრავლდება მოკლებული მანდატების რაოდენობაზე და იყოფა მოკლებული მანდატების მიღებაზე უფლებამოსილი პოლიტიკური პარტიებისა და საარჩევნო ბლოკების მიერ მიღებული ნამდვილი ხმების ჯამზე. მიღებული რიცხვის მთელი ნაწილი არის პოლიტიკური პარტიის ან საარჩევნო ბლოკის მიერ მიღებული მანდატების რაოდენობა. თუ შესაბამისი პარტიებისა და საარჩევნო ბლოკების მიერ მიღებული მანდატების რაოდენობათა ჯამი მოკლებული მანდატების რაოდენობაზე ნაკლებია, გაუნაწილებელ მანდატებს მიიღებენ უკეთესი შედეგის მქონე შესაბამისი პოლიტიკური პარტიები და საარჩევნო ბლოკები.
7. საქართველოს პარლამენტის არჩევნებისათვის იქმნება 30 ერთმანდატიანი მაჟორიტარული საარჩევნო ოლქი შესაბამისი კონსტიტუციური კანონის მიღების დროისათვის მოქმედი ადმინისტრაციული საზღვრების შესაბამისად:
ა) თბილისის მუნიციპალიტეტის მთაწმინდისა და კრწანისის რაიონები; ვაკის რაიონი; საბურთალოს რაიონი; ისნის რაიონი; სამგორის რაიონი; დიდუბისა და ჩუღურეთის რაიონები; გლდანის რაიონი; ნაძალადევის რაიონი;
ბ) თელავის, ახმეტის, ყვარლისა და ლაგოდეხის მუნიციპალიტეტები; გურჯაანის, საგარეჯოს, დედოფლისწყაროსა და სიღნაღის მუნიციპალიტეტები; რუსთავის მუნიციპალიტეტი და გარდაბნის მუნიციპალიტეტის ნორიოს, მარტყოფის, ახალსოფლის, სართიჭალის, გამარჯვების, ახალი სამგორის, ლემშვენიერის, თელეთის, კუმისისა და კრწანისის ადმინისტრაციული ერთეულები; მარნეულისა და გარდაბნის (ნორიოს, მარტყოფის, ახალსოფლის, სართიჭალის, გამარჯვების, ახალი სამგორის, ლემშვენიერის, თელეთის, კუმისისა და კრწანისის ადმინისტრაციული ერთეულების გარდა) მუნიციპალიტეტები; ბოლნისის, დმანისის, თეთრი წყაროსა და წალკის მუნიციპალიტეტები; მცხეთის, დუშეთის, თიანეთისა და ყაზბეგის მუნიციპალიტეტები; კასპისა და გორის (ვარიანის, ნიქოზის, ტირძნისის, სკრისა და შინდისის ადმინისტრაციული ერთეულების გარდა) მუნიციპალიტეტები; ხაშურისა და ქარელის მუნიციპალიტეტები და გორის მუნიციპალიტეტის ვარიანის, ნიქოზის, ტირძნისის, სკრისა და შინდისის ადმინისტრაციული ერთეულები; ახალციხის, ბორჯომის, ადიგენისა და ასპინძის მუნიციპალიტეტები; ახალქალაქისა და ნინოწმინდის მუნიციპალიტეტები; ქუთაისის მუნიციპალიტეტი; საჩხერის, ჭიათურისა და ხარაგაულის მუნიციპალიტეტები; ტყიბულის, თერჯოლის, ზესტაფონისა და ბაღდათის მუნიციპალიტეტები; სამტრედიის, წყალტუბოს, ვანისა და ხონის მუნიციპალიტეტები; ზუგდიდის მუნიციპალიტეტი; ფოთის, ხობისა და სენაკის მუნიციპალიტეტები; წალენჯიხის, ჩხოროწყუს, მარტვილისა და აბაშის მუნიციპალიტეტები; ოზურგეთის, ლანჩხუთისა და ჩოხატაურის მუნიციპალიტეტები; ბათუმის მუნიციპალიტეტი; ქობულეთის მუნიციპალიტეტი და ხელვაჩაურის მუნიციპალიტეტის მახინჯაურის ადმინისტრაციული ერთეული; ხელვაჩაურის (მახინჯაურის ადმინისტრაციული ერთეულის გარდა), ქედის, შუახევისა და ხულოს მუნიციპალიტეტები; ამბროლაურის, ონის, ცაგერის, ლენტეხისა და მესტიის მუნიციპალიტეტები.
8. საქართველოს პარლამენტის მომდევნო არჩევნებში მონაწილეობის უფლება აქვს კანონით დადგენილი წესით რეგისტრირებულ პოლიტიკურ პარტიას, რომლის მხარდაჭერა ამ კანონით დადგენილი წესით დადასტურებულია არანაკლებ 5 000 ამომრჩევლის ხელმოწერით.
9. საქართველოს პარლამენტის მომდევნო არჩევნებში მონაწილეობისათვის არანაკლებ 5 000 ამომრჩევლის მხარდაჭერის დადასტურების ვალდებულებისაგან თავისუფლდება ყველა კვალიფიციური პოლიტიკური პარტია (რომელიც იღებს დაფინანსებას საქართველოს სახელმწიფო ბიუჯეტიდან), ყველა ის პოლიტიკური პარტია, რომელიც დამოუკიდებლად ან საარჩევნო ბლოკის შემადგენლობაში მონაწილეობდა პარლამენტის ან მუნიციპალიტეტის ორგანოს ბოლო არჩევნებში, თუ მან ან შესაბამისმა საარჩევნო ბლოკმა ერთ-ერთ არჩევნებში მაინც პროპორციული სისტემით 15 000 ხმა მაინც მიიღო, აგრეთვე ყველა ის პოლიტიკური პარტია, რომლის მიერ წარდგენილმა ან რომლის წევრმა კანდიდატმა საქართველოს პრეზიდენტის 2018 წლის არჩევნების პირველ ტურში 15 000 ხმა მაინც მიიღო.
10. საქართველოს პარლამენტის მომდევნო არჩევნებში დამოუკიდებლად მონაწილე ყოველ პარტიასა და საარჩევნო ბლოკს უფლება აქვს, წარადგინოს თითო პარტიული სია. წარდგენილ პარტიულ სიაში პარლამენტის წევრობის კანდიდატთა რაოდენობა არ უნდა იყოს 120-ზე ნაკლები და 200-ზე მეტი. საარჩევნო ბლოკის მიერ წარდგენილ პარტიულ სიაში პარლამენტის წევრობის ყოველ კანდიდატს უნდა მიეთითოს მისი წარმდგენი პოლიტიკური პარტიის სახელწოდება ან/და მისი შემოკლებული დასახელება.
11. ამ კანონის 23-ე მუხლის მე-2 პუნქტით განსაზღვრული საარჩევნო უბნების შექმნის, 110-ე მუხლის მე-4 პუნქტით განსაზღვრული მაჟორიტარული საარჩევნო ოლქების ნომრების განსაზღვრისა და 1102 მუხლის მე-4 პუნქტით განსაზღვრული ცესკოს განკარგულების მიღების ვადაა საქართველოს პარლამენტის მომდევნო მორიგი არჩევნების წლის არაუგვიანეს 1 აგვისტო, ხოლო პარლამენტის რიგგარეშე არჩევნების შემთხვევაში − ამ არჩევნების დანიშვნის დღიდან არაუგვიანეს მე-5 დღე.
12. საქართველოს პარლამენტის მომდევნო არჩევნებიდან საქართველოს პარლამენტის 2024 წლის ოქტომბრის არჩევნებამდე პერიოდში პარლამენტის შუალედური არჩევნები და რიგგარეშე არჩევნები ტარდება ამ მუხლის მე-7 პუნქტის შესაბამისად განსაზღვრულ ადმინისტრაციულ ერთეულებში. ამ პერიოდში აღნიშნული საარჩევნო ოლქების საზღვრები უცვლელი რჩება, მიუხედავად მუნიციპალიტეტების ადმინისტრაციული საზღვრებისა და ადგილობრივი მაჟორიტარული საარჩევნო ოლქების საზღვრების შესაძლო ცვლილებისა.
13. ცესკო საოლქო და საუბნო საარჩევნო კომისიებისაგან მიღებული ოქმებისა და სასამართლოს გადაწყვეტილებების საფუძველზე, არჩევნების დღიდან არაუგვიანეს მე-19 დღისა თავის სხდომაზე აჯამებს საქართველოს პარლამენტის პროპორციული საარჩევნო სისტემით ჩატარებული არჩევნების შედეგებს, საჭიროების შემთხვევაში განკარგულებით ნიშნავს არჩევნების მეორე ტურს, რომელიც ტარდება არჩევნებიდან მესამე შაბათს, და ადგენს არჩევნების პირველი ტურის შედეგების შემაჯამებელ ოქმს, თუ არჩევნების მეორე ტური დაინიშნა, ხოლო თუ არჩევნების მეორე ტური არ დაინიშნა – საქართველოს პარლამენტის არჩევნების საბოლოო შედეგების შემაჯამებელ ოქმს. თუ არჩევნების მეორე ტური დაინიშნა, ცესკო მეორე ტურის კენჭისყრის დღიდან არაუგვიანეს მე-19 დღისა ადგენს საქართველოს პარლამენტის არჩევნების საბოლოო შედეგების შემაჯამებელ ოქმს.
14. საქართველოს პარლამენტის პროპორციული საარჩევნო სისტემით ჩატარებული არჩევნების შედეგების შემაჯამებელ ოქმში მითითებული უნდა იყოს: პროპორციული საარჩევნო სისტემით ჩატარებულ არჩევნებში მონაწილეთა რაოდენობა და ბათილად ცნობილი საარჩევნო ბიულეტენების რაოდენობა; ყოველი საარჩევნო სუბიექტის მიერ მიღებული ხმების ჯამური რაოდენობა; ყოველი საარჩევნო სუბიექტის მიერ მიღებული ხმების პროცენტი; იმ საარჩევნო ოლქებისა და უბნების ნომრები, რომლებშიც არჩევნები ბათილად იქნა ცნობილი, აგრეთვე მათში არსებულ ამომრჩეველთა რაოდენობა და არჩევნების ბათილად ცნობის მიზეზები.
15. საქართველოს პარლამენტის მაჟორიტარული საარჩევნო სისტემით ჩატარებული არჩევნების პირველი ტურის შედეგების შემაჯამებელ ოქმში მითითებული უნდა იყოს:
ა) საქართველოში არსებულ ამომრჩეველთა საერთო რაოდენობა; იმ საარჩევნო ოლქებისა და უბნების ნომრები, რომლებშიც არჩევნები ბათილად იქნა ცნობილი, აგრეთვე მათში არსებულ ამომრჩეველთა რაოდენობა და არჩევნების ბათილად ცნობის მიზეზები; განმეორებითი კენჭისყრის გამართვის თარიღი − თუ განმეორებითი კენჭისყრა დაინიშნა, აგრეთვე იმ საარჩევნო ოლქებისა და უბნების ნომრები, რომლებშიც განმეორებითი კენჭისყრა დაინიშნა; იმ საარჩევნო ოლქების ნომრები, რომლებშიც ხელახალი არჩევნები დაინიშნა, და ხელახალი არჩევნების თარიღი;
ბ) ყოველი მაჟორიტარული საარჩევნო ოლქის მიხედვით: ამომრჩეველთა საერთო რაოდენობა; არჩევნებში მონაწილეთა რაოდენობა და ბათილად ცნობილი საარჩევნო ბიულეტენების რაოდენობა; თუ განმეორებითი კენჭისყრა ან არჩევნების მეორე ტური არ დაინიშნა − არჩეული საქართველოს პარლამენტის წევრის ვინაობა, მის მიერ მიღებული ხმების რაოდენობა და პროცენტი; არჩევნების მეორე ტურის ჩატარების თარიღი − თუ მეორე ტური დაინიშნა, აგრეთვე მეორე ტურში გასულ კანდიდატთა ვინაობა და მათ მიერ მიღებული ხმების რაოდენობები და პროცენტები.
16. საქართველოს პარლამენტის არჩევნების საბოლოო შედეგების შემაჯამებელ ოქმში მითითებული უნდა იყოს: საქართველოში არსებულ ამომრჩეველთა საერთო რაოდენობა და ყოველი მაჟორიტარული საარჩევნო ოლქის ამომრჩეველთა საერთო რაოდენობა; იმ საარჩევნო ოლქებისა და უბნების ნომრები, რომლებშიც არჩევნები ბათილად იქნა ცნობილი და განმეორებითი კენჭისყრა არ გამართულა, აგრეთვე მათში არსებულ ამომრჩეველთა რაოდენობა; იმ საარჩევნო ოლქების ნომრები, რომლებშიც ხელახალი არჩევნები დაინიშნა, და ხელახალი არჩევნების თარიღი; პროპორციული საარჩევნო სისტემით ჩატარებულ არჩევნებში მონაწილეთა რაოდენობა; ყოველი საარჩევნო სუბიექტის მიერ მიღებული ხმების რაოდენობა, მიღებული ხმების პროცენტი და მიღებული მანდატების რაოდენობა; წარმდგენ საარჩევნო სუბიექტთა მიხედვით დალაგებული არჩეულ საქართველოს პარლამენტის წევრთა სია, რომელშიც მითითებულია მათი პარტიული კუთვნილება და მაჟორიტარული საარჩევნო ოლქი (თუ ისინი ასეთ ოლქებში იქნენ არჩეული).
17. 2024 წლამდე საქართველოს პარლამენტის რიგგარეშე არჩევნების ერთხელ ან მრავალჯერ ჩატარების შემთხვევაში შესაბამისი არჩევნები ტარდება და პარლამენტი ფორმირდება ამ მუხლით დადგენილი წესით. 2024 წელს საქართველოს პარლამენტის რიგგარეშე არჩევნები არ ტარდება. 2024 წლამდე საქართველოს პარლამენტის რიგგარეშე არჩევნების ერთხელ ან მრავალჯერ ჩატარების შემთხვევაში ბოლო რიგგარეშე არჩევნების მომდევნო მორიგი არჩევნები ტარდება 2024 წლის 26 ოქტომბერს, ხოლო ბოლო რიგგარეშე არჩევნებში არჩეულ პარლამენტს უფლებამოსილება უწყდება ახალარჩეული პარლამენტის მიერ პარლამენტის წევრთა ორი მესამედის უფლებამოსილების ცნობის მომენტიდან.
18. საქართველოს პარლამენტის მომდევნო არჩევნებში არჩეული პარლამენტის უფლებამოსილების ცნობის დღიდან საქართველოს პარლამენტის მომდევნო პროპორციული საარჩევნო სისტემით გასამართი არჩევნების დანიშვნის დღემდე პარლამენტის რიგგარეშე არჩევნები ჩატარდეს პარლამენტის 2020 წლის არჩევნების შედეგად არჩეული პარლამენტის უფლებამოსილების ცნობამდე მოქმედი ამ კანონის რედაქციით.
19. (ამოღებულია - 28.06.2010, №703).
საქართველოს 2020 წლის 2 ივლისის ორგანული კანონი №6723 – ვებგვერდი, 03.07.2020წ.
საქართველოს 2020 წლის 3 სექტემბრის ორგანული კანონი №7097 – ვებგვერდი, 04.09.2020წ.
საქართველოს 2021 წლის 28 ივნისის ორგანული კანონი №703 – ვებგვერდი, 29.06.2021წ.
1. თუ პარტია დამოუკიდებლად ან საარჩევნო ბლოკის შემადგენლობაში მონაწილეობდა საქართველოს პარლამენტის ბოლო არჩევნებში და აღნიშნულმა პარტიამ ან საარჩევნო ბლოკმა ამომრჩეველთა ნამდვილი ხმების 1 პროცენტზე მეტი მიიღო, პარტიას უფლება აქვს, დანიშნოს ცესკოს 1 წევრი.
2. თუ ამ მუხლის პირველი პუნქტით გათვალისწინებული პარტიების რაოდენობა 9-ზე მეტია, ცესკოს წევრის დანიშვნისას უპირატესობა ენიჭება იმ პარტიას, რომელსაც უფრო მეტი საბიუჯეტო დაფინანსების მიღების უფლება წარმოეშვა.
3. ცესკოს წევრის დანიშვნისას თანაბარი ოდენობის საბიუჯეტო დაფინანსების არსებობის შემთხვევაში უპირატესობა ენიჭება იმ პარტიას, რომელმაც საარჩევნო რეგისტრაცია უფრო ადრე გაიარა.
4. თუ ამ მუხლის პირველი პუნქტით გათვალისწინებული პარტიის სიით არჩეულმა საქართველოს პარლამენტის ყველა წევრმა, რომელიც ახორციელებს საქართველოს პარლამენტის წევრის უფლებამოსილებას საქართველოს პარლამენტის რეგლამენტის 224-ე მუხლის მე-10 პუნქტის შესაბამისად, 2021 წლის 19 აპრილის მდგომარეობით, დატოვა პარტია და ყველა ერთად გახდა სხვა პარტიის წევრი, ცესკოს 1 წევრის დანიშვნის უფლება ამ პარტიაზე გადადის.
5. ამ მუხლის მიზნებისთვის საარჩევნო ბლოკში შემავალი პარტიების საბიუჯეტო დაფინანსების ოდენობად ითვლება 2021 წლის 1 იანვრის მდგომარეობით არსებული დაფინანსება.
6. ცესკოს წევრის ვაკანტური თანამდებობის წარმოშობის შემთხვევაში მისი წარმოშობიდან არაუგვიანეს 2 დღისა საქართველოს პრეზიდენტი გამოსცემს განკარგულებას კონკურსის ჩატარების შესახებ. საკონკურსო საბუთების წარდგენის ვადაა კონკურსის გამოცხადებიდან არაუგვიანეს 5 დღისა. ვაკანტურ თანამდებობაზე კანდიდატები შეირჩევა და საქართველოს პარლამენტს წარედგინება ამ მუხლითა და ამ კანონის სხვა შესაბამისი ნორმებით დადგენილი წესით.
7. კანდიდატურების წარდგენის ვადის ამოწურვიდან 1 დღეში ქვეყნდება ცესკოს წევრობის კანდიდატთა სია მათ ბიოგრაფიებთან ერთად. საკონკურსო კომისია უფლებამოსილია გაესაუბროს კანდიდატებს.
8. კანდიდატურების წარდგენის ვადის ამოწურვიდან არაუგვიანეს 2 დღისა საკონკურსო კომისია საქართველოს პრეზიდენტს პირის ცესკოს წევრად ასარჩევად წარუდგენს თითო ვაკანტურ თანამდებობაზე არანაკლებ 2 და არაუმეტეს 3 კანდიდატურას. კონკურსში მონაწილე ყველა კანდიდატის კენჭისყრის შედეგები და კანდიდატის მხარდაჭერის ან მის მხარდაჭერაზე უარის თქმის შესახებ საკონკურსო კომისიის წევრთა მოტივაცია აისახება საკონკურსო კომისიის სხდომის ოქმში, რომელიც საჯაროა. კანდიდატების შერჩევიდან არაუგვიანეს 3 დღისა საქართველოს პრეზიდენტი იღებს გადაწყვეტილებას ცესკოს წევრობის კანდიდატთა შერჩევის ან მათ შერჩევაზე უარის თქმის შესახებ. კანდიდატთა შერჩევის შემთხვევაში საქართველოს პრეზიდენტი საქართველოს პარლამენტს ცესკოს წევრის 1 ვაკანტურ თანამდებობაზე 2 კანდიდატურას წარუდგენს. თუ საქართველოს პრეზიდენტი ვერ შეარჩევს კანდიდატებს, იგი ხელახალ კონკურსს აცხადებს.
9. საქართველოს პრეზიდენტის მიერ ცესკოს წევრობის კანდიდატების საქართველოს პარლამენტისთვის წარდგენის შემდეგ საქართველოს პარლამენტი საქართველოს პარლამენტის რეგლამენტით დადგენილი წესით ირჩევს ცესკოს წევრს.
10. ცესკოს წევრის ვაკანტურ თანამდებობაზე ასარჩევად ერთი და იმავე კანდიდატურის წარდგენა შეიძლება მხოლოდ ორჯერ.
11. ცესკოს თავმჯდომარის ვაკანტური თანამდებობის წარმოშობის შემთხვევაში ცესკოს თავმჯდომარეობის კანდიდატები შეირჩევა და საქართველოს პარლამენტს წარედგინება ამ მუხლის მე-6−მე-9 პუნქტებით გათვალისწინებული ცესკოს წევრობის კანდიდატების შერჩევისა და საქართველოს პარლამენტისთვის წარდგენისთვის დადგენილი წესით.
12. თუ ამ მუხლით განსაზღვრული ცესკოს წევრი, ცესკოს თავმჯდომარე არჩეულია საქართველოს პარლამენტის სრული შემადგენლობის არანაკლებ ორი მესამედის უმრავლესობით, მისი უფლებამოსილების ვადაა 5 წელი, ხოლო სხვა შემთხვევაში − 6 თვე.
13. ამ მუხლის პირველი−მე-5 პუნქტების შესაბამისად ცესკოს წევრების დანიშვნის უფლების მქონე პარტიებს ეს უფლება აქვთ მომდევნო მოწვევის საქართველოს პარლამენტის პირველი შეკრების დღემდე.
14. საოლქო და საუბნო საარჩევნო კომისიების წევრებს ამ კანონით დადგენილ ვადებში და დადგენილი წესით ნიშნავენ ამ მუხლით გათვალისწინებული ცესკოს წევრის დანიშვნის უფლების მქონე პარტიები.
საქართველოს 2021 წლის 28 ივნისის ორგანული კანონი №703 – ვებგვერდი, 29.06.2021წ.
ამ მუხლის ამოქმედების შემდეგ უფლებამოსილი პარტიების მიერ დანიშნული ცესკოს წევრების უფლებამოსილების ვადა იწყება და ამ მუხლის ამოქმედებამდე უფლებამოსილი პარტიების მიერ დანიშნული ცესკოს წევრების უფლებამოსილება ვადამდე წყდება ამ მუხლის ამოქმედებიდან 2021 წლის მუნიციპალიტეტის ორგანოთა არჩევნების დანიშვნამდე ცესკოში წარმოშობილ ახალ ვაკანტურ თანამდებობებზე საქართველოს პარლამენტის მიერ შესაბამისი პირების არჩევის შესახებ საქართველოს პარლამენტის დადგენილებების ამოქმედებისთანავე, მაგრამ არაუგვიანეს 2021 წლის 1 აგვისტოსი.
საქართველოს 2021 წლის 28 ივნისის ორგანული კანონი №703 – ვებგვერდი, 29.06.2021წ.
მუხლი 1963. საარჩევნო ადმინისტრაციის მოხელის სერტიფიკატის წარდგენისგან გათავისუფლების დროებითი წესი
2021 წლის ოქტომბერში გასამართი მუნიციპალიტეტის ორგანოთა არჩევნებისთვის უფლებამოსილი პარტიების მიერ დანიშნულ საოლქო საარჩევნო კომისიების წევრებს საარჩევნო ადმინისტრაციის მოხელის სერტიფიკატის წარდგენა არ მოეთხოვებათ.
საქართველოს 2021 წლის 28 ივნისის ორგანული კანონი №703 – ვებგვერდი, 29.06.2021წ.
საქართველოს პარლამენტის 2024 წლის არჩევნების დანიშვნამდე უფლებამოსილი პარტიების მიერ დანიშნულ საოლქო საარჩევნო კომისიების წევრებს საარჩევნო ადმინისტრაციის მოხელის სერტიფიკატის წარდგენა არ მოეთხოვებათ.
საქართველოს პარლამენტის 2024 წლის არჩევნების დანიშვნამდე საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრს/ხელმძღვანელ პირს საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრის სერტიფიკატის/საუბნო საარჩევნო კომისიის ხელმძღვანელი პირის სერტიფიკატის წარდგენა არ მოეთხოვება.
1. საქართველოს პარლამენტის არჩევნებში მონაწილეობის უფლების მისაღებად პარტია მისი ხელმძღვანელი პირის (პირების) მიერ ხელმოწერილი სათანადო განცხადებით მიმართავს ცესკოს თავმჯდომარეს:
ა) საქართველოს პარლამენტის არჩევნების დანიშვნის შემდეგ, არჩევნების დღემდე არაუგვიანეს 57-ე დღისა, თუ მას არჩევნების დანიშვნის დროისათვის ჰყავს მისი წარდგენით არჩეული პარლამენტის წევრი;
ბ) პარლამენტის არჩევნების წლის 1 იანვრიდან 15 ივლისამდე, თუ იგი ვერ აკმაყოფილებს ამ პუნქტის „ა“ ქვეპუნქტით დადგენილ პირობას.
2. განცხადებას უნდა დაერთოს საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს მმართველობის სფეროში მოქმედი საჯარო სამართლის იურიდიული პირის − საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოს მიერ ცესკოსთვის განცხადების წარდგენამდე ბოლო 10 დღის ვადაში გაცემული ამონაწერი მოქალაქეთა პოლიტიკური გაერთიანებების (პარტიების) რეესტრიდან, პარტიის ხელმძღვანელობის/წარმომადგენლობის უფლებამოსილების მქონე პირის (პირების) მითითებით, და საქართველოს პარლამენტში წარმომადგენლის ყოლის დამადასტურებელი საბუთი (ასეთი წარმომადგენლის ყოლის შემთხვევაში). პარტიის რეგისტრაციის მომენტისათვის საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს მმართველობის სფეროში მოქმედი საჯარო სამართლის იურიდიული პირის − საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოს მიერ გაცემული ამონაწერის მონაცემების ნამდვილობის გადამოწმების/დადასტურების მიზნით ეს სააგენტო ცესკოს უზრუნველყოფს ელექტრონული მონაცემების ბაზებზე წვდომის და გადამოწმების შესაძლებლობით.
3. განცხადებაში უნდა აღინიშნოს პარტიის:
ა) სახელწოდება ან/და მისი შემოკლებული დასახელება, თუ ასეთი მითითებულია პარტიის წესდებაში. დამატებით შეიძლება მიეთითოს პარტიის არაუმეტეს 3 ლიდერის სახელი და გვარი ან მხოლოდ გვარი. რეგისტრაციის სახელი უცვლელად დაიტანება საარჩევნო ბიულეტენზე;
ბ) ხელმძღვანელი პირის (პირების) გვარი, სახელი, მისამართი (რეგისტრაციის ადგილის მიხედვით), ტელეფონის ნომერი და მისი (მათი) ხელმოწერის ნიმუში;
გ) წარმომადგენლის გვარი, სახელი, მისამართი (რეგისტრაციის ადგილის მიხედვით), ტელეფონის ნომერი;
დ) რამდენიმე ხელმძღვანელი პირის არსებობისას – საარჩევნო პროცესთან დაკავშირებულ ურთიერთობებში თითოეულის უფლებამოსილების ფარგლები.
4. ამ მუხლის მე-3 პუნქტის „ა“ ქვეპუნქტში მითითებული სახელწოდება არ უნდა ემთხვეოდეს:
ა) საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს მიერ რეგისტრირებული სხვა პარტიის ოფიციალურ სახელწოდებას და მის შემოკლებულ ფორმას (თუ ემთხვევა, პარტიას არა აქვს მათი გამოყენების უფლება);
ბ) საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს მიერ რეგისტრირებული სხვა პარტიის ოფიციალურ სახელწოდებას, მის შემოკლებულ ფორმასა და აბრევიატურას (თუ ემთხვევა, პარტიას არა აქვს მათი გამოყენების უფლება);
გ) იმ საარჩევნო ბლოკის სახელწოდებას, მის შემოკლებულ ფორმასა და აბრევიატურას, რომლითაც იგი მონაწილეობს არჩევნებში, თუ ამ ბლოკის განცხადება ცესკოს უფრო ადრე წარედგინა (თუ ემთხვევა, პარტიას არა აქვს მათი გამოყენების უფლება);
დ) ბოლო საპარლამენტო არჩევნებში სხვა პარტიის/საარჩევნო ბლოკის მიერ გამოყენებულ სახელწოდებას, მის შემოკლებულ ფორმასა და აბრევიატურას, თუ ამაზე არ არსებობს მისი თანხმობა.
5. ამ მუხლის პირველი პუნქტის „ბ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებულ შემთხვევაში ცესკოს სათანადო სამსახური განცხადების მიღებისთანავე პარტიის წარმომადგენელს აძლევს მხარდამჭერთა სიის ნიმუშს. ცესკოს სათანადო სამსახური ამოწმებს განცხადებასა და თანდართულ საბუთებს და არაუგვიანეს ცესკოში განცხადების შეტანის მომდევნო დღისა დასკვნას წარუდგენს ცესკოს თავმჯდომარეს.
6. ამ მუხლის პირველი პუნქტის „ა“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებულ შემთხვევაში ამავე მუხლის მე-5 პუნქტში აღნიშნული დასკვნის წარდგენიდან არაუგვიანეს მომდევნო დღისა ცესკოს თავმჯდომარე:
ა) საარჩევნო რეგისტრაციაში გაატარებს პარტიასა და მის წარმომადგენელს, თუ წარდგენილი განცხადება და თანდართული საბუთები შეესაბამება ამ კანონით დადგენილ მოთხოვნებს;
ბ) წერილობით აცნობებს პარტიის წარმომადგენელს ამ კანონით დადგენილ მოთხოვნებთან განცხადებისა და თანდართული საბუთების შეუსაბამობის შესახებ (შეუსაბამობის მითითებით), თუ არსებობს ასეთი შეუსაბამობა, და მას 3 დღე ეძლევა განცხადებისა და საბუთების სრულყოფისთვის.
7. ამ მუხლის მე-6 პუნქტის „ბ“ ქვეპუნქტში აღნიშნული შესწორებული განცხადება და საბუთები უნდა შემოწმდეს და საარჩევნო რეგისტრაციის საკითხი უნდა გადაწყდეს მათი წარდგენიდან 2 დღის ვადაში. თუ შესწორებული განცხადება და საბუთები შეესაბამება ამ კანონით დადგენილ მოთხოვნებს, ცესკოს თავმჯდომარე საარჩევნო რეგისტრაციაში გაატარებს პარტიასა და მის წარმომადგენელს. წინააღმდეგ შემთხვევაში იგი იმავე ვადაში გამოსცემს განკარგულებას საარჩევნო რეგისტრაციაზე უარის თქმის შესახებ (განკარგულებაში ზუსტად უნდა აღინიშნოს რეგისტრაციაზე უარის თქმის მიზეზები და ამ კანონის ის ნორმები, რომელთა დაუკმაყოფილებლობამაც გამოიწვია უარის თქმა). ეს განკარგულება პარტიის წარმომადგენელს დაუყოვნებლივ ეცნობება და მოთხოვნისთანავე გადაეცემა.
8. ამ მუხლის პირველი პუნქტის „ბ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებულ შემთხვევაში ამავე მუხლის მე-5 პუნქტში აღნიშნული დასკვნის წარდგენიდან არაუგვიანეს მე-3 დღისა ცესკოს თავმჯდომარე წერილობით აცნობებს პარტიის წარმომადგენელს ამ კანონით დადგენილ მოთხოვნებთან განცხადებისა და თანდართული საბუთების შეუსაბამობის შესახებ (შეუსაბამობის მითითებით), თუ არსებობს ასეთი შეუსაბამობა. შესწორებული განცხადება და საბუთები ცესკოს უნდა დაუბრუნდეს 3 დღის ვადაში.
9. პარტია, რომელიც ვერ აკმაყოფილებს ამ მუხლის პირველი პუნქტის „ა“ ქვეპუნქტით დადგენილ პირობას, ვალდებულია პარტიის მხარდამჭერთა სიის ნიმუშის მიღებიდან 60 დღის ვადაში, მაგრამ არაუგვიანეს 15 აგვისტოსი, ცესკოს წარუდგინოს საქართველოს პარლამენტის არჩევნებში პარტიის მონაწილეობის მხარდამჭერი არანაკლებ 5 000 ამომრჩევლის სია. პარტიის მხარდამჭერთა სიას ამოწმებს ცესკოს სათანადო სამსახური ამ კანონის 38-ე მუხლით დადგენილი წესით და დადგენილ ვადაში. საარჩევნო პერიოდში ცესკოს სათანადო სამსახური პარტიის მხარდამჭერთა სიებს ამოწმებს და დასკვნას წარუდგენს ცესკოს თავმჯდომარეს სიების წარდგენიდან 2 დღის ვადაში.
10. თუ ამ მუხლით გათვალისწინებული განცხადება და თანდართული საბუთები (ან შესწორებული განცხადება და საბუთები) და მხარდამჭერთა სია წარდგენილია ამ კანონით დადგენილ ვადაში და აკმაყოფილებს ამ კანონით დადგენილ მოთხოვნებს, ცესკოს თავმჯდომარე ცესკოს სათანადო სამსახურის დასკვნის საფუძველზე, დასკვნის წარდგენიდან 10 დღის ვადაში, მაგრამ არაუგვიანეს არჩევნების დღემდე 42-ე დღისა, საარჩევნო რეგისტრაციაში გაატარებს პარტიასა და მის წარმომადგენელს. წინააღმდეგ შემთხვევაში იგი იმავე ვადაში გამოსცემს საარჩევნო რეგისტრაციაზე უარის თქმის შესახებ განკარგულებას (ამ განკარგულებაში ზუსტად უნდა აღინიშნოს საარჩევნო რეგისტრაციაზე უარის თქმის მიზეზები და ამ კანონის ის ნორმები, რომელთა დაუკმაყოფილებლობამაც გამოიწვია უარის თქმა). ეს განკარგულება პარტიის წარმომადგენელს დაუყოვნებლივ ეცნობება და მოთხოვნისთანავე გადაეცემა.
11. არჩევნების დღემდე არაუგვიანეს 30-ე დღისა ცესკო თავის ოფიციალურ ვებგვერდზე აქვეყნებს რეგისტრირებული პარტიების სიას განცხადებების წარდგენის რიგის მიხედვით, აგრეთვე იმ პარტიების სიას, რომელთაც უარი ეთქვათ რეგისტრაციაზე ან რომელთა რეგისტრაციაც გაუქმდა, და ამის მიზეზებს.
12. პარტიის საარჩევნო რეგისტრაცია გაუქმდება ცესკოს თავმჯდომარის განკარგულებით:
ა) საკუთარი განცხადების საფუძველზე;
ბ) საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს მიერ პარტიის აკრძალვის შემთხვევაში;
გ) თუ გაუქმდა მისი შემცველი საარჩევნო ბლოკის საარჩევნო რეგისტრაცია ამ კანონის 114-ე მუხლის მე-14 პუნქტის „გ“ ან „დ“ ქვეპუნქტის საფუძველზე;
დ) თუ იგი საქართველოს პარლამენტის არჩევნების შედეგების შეჯამებამდე გავიდა ან გაირიცხა საარჩევნო ბლოკიდან, ბლოკის მიერ პარტიული სიების წარდგენის ვადის ამოწურვის შემდეგ;
ე) თუ მან არ წარადგინა პარტიული სია ან წარდგენილი პარტიული სია რეგისტრაციაში არ გატარდა;
ვ) თუ არჩევნების დღემდე არაუგვიანეს მე-2 დღისა მის პარტიულ სიაში კანდიდატთა რაოდენობა ამ კანონით დადგენილ მინიმალურ ოდენობაზე ნაკლები აღმოჩნდა.
საქართველოს 2020 წლის 2 ივლისის ორგანული კანონი №6723 – ვებგვერდი, 03.07.2020წ.
1. საქართველოს პარლამენტის 2020 წლის არჩევნების შედეგად არჩეული პარლამენტის უფლებამოსილების ცნობის დღიდან საქართველოს პარლამენტის მომდევნო პროპორციული საარჩევნო სისტემით ჩასატარებელი არჩევნების დანიშვნის დღემდე საქართველოს პარლამენტის შუალედური არჩევნების გასამართად გამოიყენება საქართველოს პარლამენტის 2020 წლის არჩევნების შედეგად არჩეული პარლამენტის უფლებამოსილების ცნობამდე მოქმედი ამ კანონით დადგენილი წესები და ვადები, თუ ამ კანონით სხვა რამ არ არის განსაზღვრული.
2. მაჟორიტარული საარჩევნო ოლქიდან არჩეული პარლამენტის წევრის გამოკლების შემთხვევაში საქართველოს პარლამენტის შუალედური არჩევნები იმართება აპრილში ან ოქტომბერში, ამ კანონით დადგენილი წესით. თუ პარლამენტის წევრს უფლებამოსილება 15 იანვრიდან 15 ივნისამდე შეუწყდა, საქართველოს პარლამენტის შუალედური არჩევნები იმართება იმავე წლის ოქტომბერში, ხოლო თუ პარლამენტის წევრს უფლებამოსილება 15 ივნისიდან 15 იანვრამდე შეუწყდა − უახლოეს აპრილში. საქართველოს პარლამენტის მორიგი არჩევნების წელს საქართველოს პარლამენტის შუალედური არჩევნები არ იმართება.
3. საქართველოს პარლამენტის შუალედური არჩევნების თარიღს განკარგულებით ნიშნავს და საარჩევნო ღონისძიებათა ვადებს განკარგულებითვე ადგენს ცესკო შუალედური არჩევნების დღემდე არაუგვიანეს 2 თვისა, ამ მუხლით განსაზღვრული ვადების გათვალისწინებით.
4. საქართველოს პარლამენტის შუალედურ არჩევნებში მონაწილეობის მიზნით პარტიამ/საარჩევნო ბლოკმა, რომელიც ცესკოში რეგისტრირებული იყო ბოლო საპარლამენტო არჩევნებისას, აგრეთვე პარტიამ, რომელსაც შუალედური არჩევნების დანიშვნის დღისთვის ჰყავს მისი წარდგენით არჩეული საქართველოს პარლამენტის წევრი, შუალედურ არჩევნებში მონაწილეობის უფლების მისაღებად მისი ხელმძღვანელი პირის (პირების) მიერ ხელმოწერილი განცხადებით უნდა მიმართოს ცესკოს შუალედური არჩევნების დანიშვნის შემდეგ, მაგრამ შუალედური არჩევნების დღემდე არაუგვიანეს 57-ე დღისა. იმ პარტიის საარჩევნო რეგისტრაცია, რომელსაც ჰყავს მისი წარდგენით არჩეული საქართველოს პარლამენტის წევრი, ხორციელდება ამ კანონის 197-ე მუხლით დადგენილი წესით.
5. პარტიამ, რომელიც ვერ აკმაყოფილებს ამ მუხლის მე-4 პუნქტით დადგენილ პირობებს, საქართველოს პარლამენტის შუალედურ არჩევნებში მონაწილეობის უფლების მისაღებად მისი ხელმძღვანელი პირის (პირების) მიერ ხელმოწერილი განცხადებით უნდა მიმართოს ცესკოს შუალედური არჩევნების დანიშვნის შემდეგ, მაგრამ შუალედური არჩევნების დღემდე არაუგვიანეს 57-ე დღისა. ამ განცხადების მიღებისთანავე აღნიშნულ პარტიას გადაეცემა ცესკოს მიერ დადგენილი ფორმის პარტიის მხარდამჭერთა სიის ნიმუში. პარტია ვალდებულია შუალედური არჩევნების დღემდე არაუგვიანეს 50-ე დღისა ცესკოს წარუდგინოს საქართველოს პარლამენტის შუალედურ არჩევნებში მისი მონაწილეობის მხარდამჭერი სულ ცოტა 25 000 ამომრჩევლის სია. პარტიის მხარდამჭერთა სია მოწმდება ამ კანონის 38-ე მუხლით დადგენილი წესით. პარტიის საარჩევნო რეგისტრაცია ხორციელდება ამავე კანონის 113-ე მუხლით დადგენილი წესით.
6. საოლქო და საუბნო საარჩევნო კომისიების წევრებს ამ კანონით დადგენილ ვადებში და დადგენილი წესით ნიშნავენ ამავე კანონის 1961 მუხლით გათვალისწინებული ცესკოს წევრის დანიშვნის უფლების მქონე პარტიები.
საქართველოს 2020 წლის 2 ივლისის ორგანული კანონი №6723 – ვებგვერდი, 03.07.2020წ.
საქართველოს 2021 წლის 30 დეკემბრის ორგანული კანონი №1348 – ვებგვერდი, 06.01.2022წ.
1. საქართველოს ოკუპირებული ტერიტორიებიდან დევნილთა, შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტრო ვალდებულია კენჭისყრამდე არაუგვიანეს მე-10 დღისა ცესკოს გადასცეს ინფორმაცია სტაციონარულ სამკურნალო დაწესებულებებში მოთავსებული, ახალი კორონავირუსით ინფიცირებული და საკარანტინო სივრცეებში მყოფი ამომრჩევლების რაოდენობისა და მათი განთავსების ადგილების შესახებ.
2. ამ მუხლის პირველი პუნქტის თანახმად მიწოდებული ინფორმაციისა და საქართველოს ოკუპირებული ტერიტორიებიდან დევნილთა, შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტროს მიერ ცესკოსადმი გაცემული რეკომენდაციის საფუძველზე ცესკო დადგენილებით იღებს გადაწყვეტილებას ამ მუხლის პირველი პუნქტით განსაზღვრულ განთავსების ადგილებში კენჭისყრის ჩატარების მიზანშეწონილობის შესახებ.
3. ცესკოს მიერ ამ მუხლის პირველი პუნქტით განსაზღვრულ ადგილებში კენჭისყრის ჩატარების შესახებ გადაწყვეტილების მიღების შემთხვევაში:
ა) სტაციონარულ სამკურნალო დაწესებულებებში მოთავსებული, ახალი კორონავირუსით ინფიცირებული და საკარანტინო სივრცეებში მყოფი ამომრჩევლები მონაწილეობენ:
ა.ა) საქართველოს პარლამენტის პროპორციული წესით გასამართ არჩევნებში;
ა.ბ) საქართველოს პარლამენტის მაჟორიტარული წესით გასამართ არჩევნებში, თუ მათი რეგისტრაციის მისამართი და ამ პუნქტით განსაზღვრული მათი ადგილსამყოფელი ერთი და იმავე მაჟორიტარული საარჩევნო ოლქის საზღვრებშია განთავსებული;
ა.გ) აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის უმაღლესი საბჭოს პროპორციული წესით გასამართ არჩევნებში, თუ მათი რეგისტრაციის მისამართი და ამ პუნქტით განსაზღვრული მათი ადგილსამყოფელი აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის ტერიტორიაზეა;
ა.დ) აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის უმაღლესი საბჭოს მაჟორიტარული წესით გასამართ არჩევნებში, თუ მათი რეგისტრაციის მისამართი და ამ პუნქტით განსაზღვრული მათი ადგილსამყოფელი ერთი და იმავე მაჟორიტარული საარჩევნო ოლქის საზღვრებშია განთავსებული;
ა.ე) მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანოს − საკრებულოს, თვითმმართველი ქალაქის (მათ შორის, ქალაქ თბილისის)/თვითმმართველი თემის მერის არჩევნებში, მუნიციპალიტეტის მერის რიგგარეშე არჩევნებსა და მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანოს − საკრებულოს შუალედურ არჩევნებში, თუ მათი რეგისტრაციის მისამართი და ამ პუნქტით განსაზღვრული მათი ადგილსამყოფელი ერთი და იმავე მუნიციპალიტეტის/ადგილობრივი მაჟორიტარული საარჩევნო ოლქის საზღვრებშია განთავსებული;
ბ) საქართველოს ოკუპირებული ტერიტორიებიდან დევნილთა, შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტრო ვალდებულია კენჭისყრამდე არაუგვიანეს მე-6 დღისა ცესკოს გადასცეს იმ პირთა სია, რომლებიც კენჭისყრის დღისთვის საკარანტინო სივრცეებში/ახალი კორონავირუსით ინფიცირების გამო სტაციონარულ სამედიცინო დაწესებულებებში იქნებიან განთავსებული/თვითიზოლაციაში იქნებიან;
გ) კენჭისყრამდე არაუგვიანეს მე-3 დღისა, ამ პუნქტის „ბ“ ქვეპუნქტის შესაბამისად გადაცემული მონაცემებისა და შესაბამისი სპეციალური ჯგუფის წევრების მონაცემების საფუძველზე ცესკო ამტკიცებს სპეციალურ სიებს, რომლებშიც შეყვანილი ამომრჩევლების გვარისა და სახელის გასწვრივ ამომრჩეველთა ერთიან სიაში კეთდება ჩანაწერი „გადაყვანილია სპეციალურ სიაში“;
დ) ამ პუნქტის „გ“ ქვეპუნქტით განსაზღვრული ამომრჩეველი, რომელიც გადაყვანილია სპეციალურ სიაში, კენჭისყრის დღეს საარჩევნო უბანზე კენჭისყრაში მონაწილეობის მიღების მიზნით გამოცხადების შემთხვევაში ვალდებულია წარადგინოს საქართველოს ოკუპირებული ტერიტორიებიდან დევნილთა, შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტროს შესაბამისი უწყების მიერ გაცემული ცნობა, რომლითაც დასტურდება მის მიერ ამ მუხლის პირველი პუნქტით განსაზღვრული ადგილსამყოფლის დატოვების ფაქტი და თარიღი. აღნიშნული ცნობა თან ერთვის საარჩევნო დოკუმენტაციას;
ე) სპეციალურ სიაში შეყვანილ სპეციალური ჯგუფის წევრებზე საარჩევნო ბიულეტენების სახეობები გაიცემა იმავე წესით, რომელიც ამ კანონით განსაზღვრულია სპეციალურ სიაში შეყვანილი სხვა საარჩევნო კომისიის წევრებისთვის;
ვ) ამ მუხლით განსაზღვრულ სპეციალურ სიაში შეყვანილი ამომრჩეველი ხმას აძლევს გადასატანი საარჩევნო ყუთის მეშვეობით ან ამ მუხლით განსაზღვრულ ადგილსამყოფელში შექმნილ საარჩევნო უბანზე. ცესკო დადგენილებით წყვეტს აღნიშნულ საკითხს, აგრეთვე სპეციალურ სიაში შეყვანილი ამომრჩევლების მიერ ხმის მიცემის, საჭიროების შემთხვევაში ძირითად საარჩევნო უბანზე მიმაგრების, კენჭისყრის დღის ხანგრძლივობის, ხმების დათვლის, დამკვირვებელთა და საარჩევნო სუბიექტების წარმომადგენელთა მონაწილეობასთან დაკავშირებულ და კენჭისყრის პროცედურებისა და შემაჯამებელი ოქმის შედგენასთან დაკავშირებულ საკითხებს.
4. ამ მუხლის პირველი−მე-3 პუნქტებით გათვალისწინებულ შემთხვევებში არჩევნების ჩასატარებლად, აგრეთვე სხვა საარჩევნო კომისიებში ისეთი გარემოების დადგომისას, როდესაც ჯანმრთელობის მდგომარეობის ან ამ მდგომარეობასთან დაკავშირებული გარემოების გამო საარჩევნო კომისიის წევრი (წევრები) ან საარჩევნო კომისიის მთელი შემადგენლობა ვერ ასრულებს (ასრულებენ) თავის (თავიანთ) მოვალეობას, ცესკო განკარგულებით ქმნის სპეციალურ ჯგუფს (სპეციალურ ჯგუფებს) და ამტკიცებს მის (მათ) შემადგენლობას და მისი (მათი) უფლებამოსილების ფარგლებს. სპეციალური ჯგუფი შედგება არაუმეტეს 17 წევრისგან (საჭიროებისამებრ, ნაკლებ ოდენობას განსაზღვრავს ცესკო). სპეციალური ჯგუფის წევრები უნდა შეესაბამებოდნენ საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრებისთვის ამ კანონით დადგენილ მოთხოვნებს. სპეციალური ჯგუფის 8 წევრს, მათ შორის, სპეციალური ჯგუფის ხელმძღვანელ პირებს, ნიშნავს ცესკო ჯგუფის შექმნისთანავე. სპეციალური ჯგუფის 9 წევრს მისი შექმნიდან 2 დღის ვადაში, ხოლო თუ კენჭისყრამდე დარჩენილია 2 დღეზე ნაკლები − იმავე დღეს ნიშნავენ პარტიები, რომელთაც ამ კანონით უფლება აქვთ, დანიშნონ საარჩევნო კომისიის წევრები. თუ ამ პუნქტით დადგენილ ვადაში პარტია აღნიშნულ უფლებას არ გამოიყენებს, ცესკოს უფლება აქვს, სპეციალური ჯგუფის შემადგენლობა საჭიროებისამებრ, დადგენილ ოდენობამდე შეავსოს ჯგუფის წევრების დანიშვნით.
5. (ამოღებულია - 22.12.2022, №2475).
6. თუ კენჭისყრის დღეს საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრთა რაოდენობა 9-ზე ნაკლები აღმოჩნდა, საუბნო საარჩევნო კომისია ჩაითვალოს სპეციალურ ჯგუფად გარდაქმნილად და სპეციალურ ჯგუფს მიეცეს უფლება, ჩაატაროს კენჭისყრა. სპეციალური ჯგუფის კვორუმად განისაზღვროს არსებული შემადგენლობის უმრავლესობა. სპეციალური ჯგუფის წევრებს ფუნქციები მიენიჭოთ თავმჯდომარის მიერ წილისყრის ჩატარების გარეშე. თუ კენჭისყრის დღეს აღმოჩნდება, რომ სპეციალური ჯგუფის არსებული შემადგენლობა ვერ უზრუნველყოფს კენჭისყრის ჩატარებას, შესაბამისი საოლქო საარჩევნო კომისია დაუყოვნებლივ იკრიბება და განკარგულებით სპეციალური ჯგუფის არსებულ შემადგენლობას იმდენ წევრს ამატებს, რამდენიც უზრუნველყოფს კენჭისყრის ჩატარებას.
7. თუ საოლქო საარჩევნო კომისიის წევრთა რაოდენობა 9-ზე ნაკლები აღმოჩნდა და ამ მუხლის მე-4 პუნქტით გათვალისწინებული პროცედურის ჩატარება შეუძლებელია, საოლქო საარჩევნო კომისია ჩაითვალოს სპეციალურ ჯგუფად გარდაქმნილად და სპეციალურმა ჯგუფმა განახორციელოს საოლქო საარჩევნო კომისიისთვის საქართველოს კანონმდებლობით მინიჭებული უფლებამოსილება. სპეციალური ჯგუფის კვორუმად განისაზღვროს არსებული შემადგენლობის უმრავლესობა.
8. ცესკო უფლებამოსილია, საჭიროებისამებრ, ახალი კორონავირუსის გავრცელების პრევენციის მიზნით დადგენილებით განსაზღვროს:
ა) ამ კანონით უფლებამოსილ პირთათვის საარჩევნო კომისიების კუთვნილ ან/და საარჩევნო კომისიებისთვის გადაცემულ შენობებში შესვლის/გამოსვლის და შენობებში ყოფნის/გადაადგილების ისეთი სანიტარიულ-ჰიგიენური მოთხოვნები, რომლებიც გათვალისწინებულია საქართველოს კანონმდებლობითა და შესაბამის უწყებათა მიერ შემუშავებული რეკომენდაციებით;
ბ) ახალი კორონავირუსით (SARS-CoV-2) გამოწვეული ინფექციის (COVID-19) გავრცელების პრევენციის მიზნით საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს სისტემაში შემავალი სახელმწიფო საქვეუწყებო დაწესებულების – სპეციალური პენიტენციური სამსახურის პენიტენციურ დაწესებულებებში საარჩევნო უბნების შექმნის, საუბნო საარჩევნო კომისიების/სპეციალური ჯგუფების დაკომპლექტების, ზოგიერთი საარჩევნო ღონისძიების განხორციელების ვადა და სანიტარიულ-ჰიგიენური წესები;
გ) საარჩევნო კომისიების წევრთათვის, საარჩევნო კომისიების წარმომადგენელთათვის, საარჩევნო სუბიექტების წარმომადგენელთათვის, დამკვირვებელი ორგანიზაციების დამკვირვებელთათვის და აკრედიტაციის მქონე პრესისა და მასობრივი ინფორმაციის სხვა საშუალებების წარმომადგენლებისთვის კენჭისყრის შენობაში თერმოსკრინინგის ჩატარების პირობები, ტემპერატურის დაფიქსირების დროს განსახორციელებელი ქმედებები, აგრეთვე კენჭისყრის შენობაში ყოფნის უფლების მქონე პირების (მათ შორის, ამომრჩევლების) მიერ პირბადის სავალდებულო გამოყენების, სადეზინფექციო საშუალებების გამოყენების, საჭიროებისამებრ, სოციალური დისტანციის დაცვის წესები და ზემოაღნიშნულ პირთა მიერ ცესკოს დადგენილებით განსაზღვრული ღონისძიებების განხორციელებაზე უარის თქმის შემთხვევებში მისაღები გადაწყვეტილებები. ცესკოს მიერ პირბადის ტარების ვალდებულების დადგენის შემთხვევაში ცესკო უზრუნველყოფს პირბადეების შესაბამისი პირებისთვის გადაცემას. პირბადის გარეშე პირი კენჭისყრის შენობაში/საარჩევნო კომისიის შენობაში არ დაიშვება, გარდა იმ შემთხვევისა, როდესაც პირბადის ტარება შეუძლებელია ჯანმრთელობის მდგომარეობის გამო, რაც პირმა შესაბამისი სამედიცინო დოკუმენტით უნდა დაადასტუროს;
დ) ამ მუხლით განუსაზღვრელი სხვა ისეთი საკითხები, რომლებიც საარჩევნო პროცესის საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად წარმართვასთან ერთად უზრუნველყოფს ახალი კორონავირუსის შესაძლო გავრცელების პრევენციას.
9. ცესკო კენჭისყრამდე არაუგვიანეს 30-ე დღისა, დადგენილებით იღებს სხვა სახელმწიფოში საარჩევნო უბნების შექმნისა და კენჭისყრის ჩატარების მიზანშეწონილობის შესახებ გადაწყვეტილებას სხვა სახელმწიფოში არსებული ეპიდემიოლოგიური მდგომარეობის თაობაზე საქართველოს საგარეო საქმეთა სამინისტროს მიერ მიწოდებული ინფორმაციის საფუძველზე.
საქართველოს 2020 წლის 2 ივლისის ორგანული კანონი №6723 – ვებგვერდი, 03.07.2020წ.
საქართველოს 2021 წლის 28 ივნისის ორგანული კანონი №703 – ვებგვერდი, 29.06.2021წ.
საქართველოს 2022 წლის 22 დეკემბრის ორგანული კანონი №2475 – ვებგვერდი, 29.12.2022წ.
1. ეტლით მოსარგებლე ამომრჩეველი უფლებამოსილია საქართველოს პარლამენტის 2020 წლის არჩევნებში მონაწილეობა მიიღოს შესაბამისი მაჟორიტარული საარჩევნო ოლქის ტერიტორიაზე არსებულ ნებისმიერ ადაპტირებულ საარჩევნო უბანზე, რისთვისაც მან კენჭისყრის დღემდე არაუგვიანეს მე-6 დღისა უნდა მიმართოს შესაბამის საოლქო ან საუბნო საარჩევნო კომისიას. ამომრჩევლის მიერ საარჩევნო უბნის შეცვლის მიზნით:
ა) საოლქო/საუბნო საარჩევნო კომისიის მდივანი სარეგისტრაციო ჟურნალში რეგისტრაციაში გაატარებს და ხელმოწერით დაადასტურებს ამომრჩევლის წერილობით განცხადებას (ამ განცხადებაში მითითებული უნდა იყოს საქართველოს მოქალაქის პირადი ნომერი) ან სატელეფონო შეტყობინებით მიღებულ ზეპირ განცხადებას (ამ შემთხვევაში მიეთითება ამომრჩევლის პირადი ნომერი, სატელეფონო შეტყობინების ზუსტი დრო და შესაბამისი ტელეფონის ნომერი);
ბ) ამომრჩევლის მიერ საოლქო საარჩევნო კომისიისათვის მიმართვის შემთხვევაში შესაბამის საუბნო საარჩევნო კომისიას ეცნობება ამ საარჩევნო უბნის ამომრჩეველთა სიაში რეგისტრირებული ამომრჩევლის ადაპტირებული საარჩევნო უბნის ამომრჩეველთა სპეციალურ სიაში შეყვანის შესახებ. ამომრჩევლის მიერ საუბნო საარჩევნო კომისიისათვის მიმართვის შემთხვევაში ამ ამომრჩევლის შესახებ ინფორმაციას საუბნო საარჩევნო კომისია კენჭისყრის დღემდე არაუგვიანეს მე-6 დღისა გადასცემს შესაბამის საოლქო საარჩევნო კომისიას;
გ) ამომრჩეველთა ერთიან სიაში აღინიშნება ამომრჩევლის იმავე მაჟორიტარული საარჩევნო ოლქის ტერიტორიაზე არსებული ადაპტირებული საარჩევნო უბნის ამომრჩეველთა სპეციალურ სიაში გადაყვანა, აგრეთვე ამომრჩეველთა ერთიან სიასა და ამომრჩეველთა სპეციალურ სიაში, „ფაქტობრივი მდგომარეობის“ გრაფაში კეთდება ჩანაწერი „ეტლით მოსარგებლეა“, რომელიც დასტურდება საუბნო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარისა და ამავე კომისიის მდივნის ხელმოწერებით.
2. საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრებს, საარჩევნო სუბიექტების წარმომადგენლებსა და დამკვირვებლებს უფლება აქვთ, გადაამოწმონ ეტლით მოსარგებლე ამომრჩეველთა მიერ ადაპტირებულ საარჩევნო უბანზე ხმის მიცემის მოთხოვნის საფუძვლიანობა და არჩევნების დღემდე ნებისმიერ დროს საუბნო საარჩევნო კომისიის წინაშე დასვან ამ ამომრჩევლების შესაბამის სპეციალურ სიაში შეყვანის მიზანშეწონილობის საკითხი. აღნიშნულ საკითხზე გადაწყვეტილებას საუბნო საარჩევნო კომისიის მიერ მიწოდებული ინფორმაციის საფუძველზე, ამ მუხლით დადგენილ ვადაში იღებს საოლქო საარჩევნო კომისია.
3. საოლქო საარჩევნო კომისია საუბნო საარჩევნო კომისიებისაგან მიღებული, აგრეთვე საკუთარი მონაცემების საფუძველზე კენჭისყრის დღემდე არაუგვიანეს მე-3 დღისა ადგენს და განკარგულებით ამტკიცებს ადაპტირებული საარჩევნო უბნების ამომრჩეველთა სპეციალურ სიას და შესაბამის საუბნო საარჩევნო კომისიას დაუყოვნებლივ გადასცემს ამავე კომისიის თავმჯდომარისა და მდივნის მიერ ხელმოწერილ ამ სიის საჯარო ინფორმაციისათვის მიკუთვნებულ ვერსიას, ხოლო კენჭისყრამდე არაუგვიანეს 12 საათისა − საარჩევნო კომისიისათვის განკუთვნილ ვერსიას.
4. ადაპტირებული საარჩევნო უბნის ამომრჩეველთა სპეციალურ სიაში შეიტანება ამომრჩევლის შესახებ იგივე მონაცემები, რომლებიც არის ამომრჩეველთა ერთიან სიაში, და დამატებით აღინიშნება ამ ამომრჩევლის რიგითი ნომერი ამომრჩეველთა ერთიან სიაში.
5. ადაპტირებული საარჩევნო უბნის ამომრჩეველთა სპეციალური სიის საოლქო საარჩევნო კომისიის მიერ საუბნო საარჩევნო კომისიისათვის გადაცემული საჯარო ინფორმაციისათვის მიკუთვნებული ვერსია (ფოტოსურათების გარეშე) დაუყოვნებლივ გამოიკვრება საუბნო საარჩევნო კომისიის (კენჭისყრის) შენობაში თვალსაჩინო ადგილას.
6. სახელმწიფო ხელისუფლების ორგანოები, მუნიციპალიტეტის ორგანოები, საჯარო სამართლის იურიდიული პირები (გარდა წევრობაზე დაფუძნებული და რელიგიური გაერთიანებებისა) და სახელმწიფოს და მუნიციპალიტეტის ორგანოების 50%-ზე მეტი წილობრივი მონაწილეობით შექმნილი ორგანიზაციები ვალდებული არიან შესაბამისი მაჟორიტარული საარჩევნო ოლქის ტერიტორიაზე (სხვადასხვა ადგილზე, გეოგრაფიული/ტერიტორიული პრინციპის გათვალისწინებით), ეტლით მოსარგებლე ამომრჩევლებისათვის ხელმისაწვდომობის უზრუნველყოფის მიზნით განახორციელონ საარჩევნო უბნების განთავსებისათვის არანაკლებ 4 შენობა-ნაგებობის ადაპტირება და ადაპტირებული საარჩევნო უბნების შესახებ ინფორმაცია 2020 წლის 1 სექტემბრამდე მიაწოდონ საქართველოს საარჩევნო ადმინისტრაციას.
საქართველოს 2020 წლის 2 ივლისის ორგანული კანონი №6723 – ვებგვერდი, 03.07.2020წ.
საქართველოს 2020 წლის 3 სექტემბრის ორგანული კანონი №7097 – ვებგვერდი, 04.09.2020წ.
1. ეტლით მოსარგებლე ამომრჩეველი უფლებამოსილია 2021 წლის მუნიციპალიტეტის ორგანოთა არჩევნებში მონაწილეობა მიიღოს შესაბამისი ადგილობრივი მაჟორიტარული საარჩევნო ოლქის ტერიტორიაზე არსებულ ნებისმიერ ადაპტირებულ საარჩევნო უბანზე, რისთვისაც მან კენჭისყრის დღემდე არაუგვიანეს მე-6 დღისა უნდა მიმართოს შესაბამის საოლქო ან საუბნო საარჩევნო კომისიას. ამომრჩევლის მიერ საარჩევნო უბნის შეცვლის მიზნით:
ა) საოლქო/საუბნო საარჩევნო კომისიის მდივანი სარეგისტრაციო ჟურნალში რეგისტრაციაში გაატარებს და ხელმოწერით დაადასტურებს ამომრჩევლის წერილობით განცხადებას (ამ განცხადებაში მითითებული უნდა იყოს საქართველოს მოქალაქის პირადი ნომერი) ან სატელეფონო შეტყობინებით მიღებულ ზეპირ განცხადებას (ამ შემთხვევაში მიეთითება ამომრჩევლის პირადი ნომერი, სატელეფონო შეტყობინების ზუსტი დრო და შესაბამისი ტელეფონის ნომერი);
ბ) ამომრჩევლის მიერ საოლქო საარჩევნო კომისიისთვის მიმართვის შემთხვევაში შესაბამის საუბნო საარჩევნო კომისიას ეცნობება ამ საარჩევნო უბნის ამომრჩეველთა სიაში რეგისტრირებული ამომრჩევლის ადაპტირებული საარჩევნო უბნის ამომრჩეველთა სპეციალურ სიაში შეყვანის შესახებ. ამომრჩევლის მიერ საუბნო საარჩევნო კომისიისთვის მიმართვის შემთხვევაში ამ ამომრჩევლის შესახებ ინფორმაციას საუბნო საარჩევნო კომისია კენჭისყრის დღემდე არაუგვიანეს მე-6 დღისა გადასცემს შესაბამის საოლქო საარჩევნო კომისიას;
გ) ამომრჩეველთა ერთიან სიაში აღინიშნება ამომრჩევლის იმავე ადგილობრივი მაჟორიტარული საარჩევნო ოლქის ტერიტორიაზე არსებული ადაპტირებული საარჩევნო უბნის ამომრჩეველთა სპეციალურ სიაში გადაყვანა, აგრეთვე ამომრჩეველთა ერთიან სიასა და ამომრჩეველთა სპეციალურ სიაში, „ფაქტობრივი მდგომარეობის“ გრაფაში კეთდება ჩანაწერი „ეტლით მოსარგებლეა“, რომელიც დასტურდება საუბნო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარისა და ამავე კომისიის მდივნის ხელმოწერებით.
2. საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრებს, საარჩევნო სუბიექტების წარმომადგენლებსა და დამკვირვებლებს უფლება აქვთ, გადაამოწმონ ეტლით მოსარგებლე ამომრჩეველთა მიერ ადაპტირებულ საარჩევნო უბანზე ხმის მიცემის მოთხოვნის საფუძვლიანობა და არჩევნების დღემდე ნებისმიერ დროს საუბნო საარჩევნო კომისიის წინაშე დასვან ამ ამომრჩევლების შესაბამის სპეციალურ სიაში შეყვანის მიზანშეწონილობის საკითხი. აღნიშნულ საკითხზე გადაწყვეტილებას საუბნო საარჩევნო კომისიის მიერ მიწოდებული ინფორმაციის საფუძველზე, ამ მუხლით დადგენილ ვადაში იღებს საოლქო საარჩევნო კომისია.
3. საოლქო საარჩევნო კომისია საუბნო საარჩევნო კომისიებისგან მიღებული, აგრეთვე საკუთარი მონაცემების საფუძველზე კენჭისყრის დღემდე არაუგვიანეს მე-3 დღისა ადგენს და განკარგულებით ამტკიცებს ადაპტირებული საარჩევნო უბნების ამომრჩეველთა სპეციალურ სიას და შესაბამის საუბნო საარჩევნო კომისიას დაუყოვნებლივ გადასცემს ამავე კომისიის თავმჯდომარისა და მდივნის მიერ ხელმოწერილ ამ სიის საჯარო ინფორმაციისთვის მიკუთვნებულ ვერსიას, ხოლო კენჭისყრამდე არაუგვიანეს 12 საათისა − საარჩევნო კომისიისთვის განკუთვნილ ვერსიას.
4. ადაპტირებული საარჩევნო უბნის ამომრჩეველთა სპეციალურ სიაში შეიტანება ამომრჩევლის შესახებ იგივე მონაცემები, რომლებიც არის ამომრჩეველთა ერთიან სიაში, და დამატებით აღინიშნება ამ ამომრჩევლის რიგითი ნომერი ამომრჩეველთა ერთიან სიაში.
5. ადაპტირებული საარჩევნო უბნის ამომრჩეველთა სპეციალური სიის საოლქო საარჩევნო კომისიის მიერ საუბნო საარჩევნო კომისიისთვის გადაცემული საჯარო ინფორმაციისთვის მიკუთვნებული ვერსია (ფოტოსურათების გარეშე) დაუყოვნებლივ გამოიკვრება საუბნო საარჩევნო კომისიის (კენჭისყრის) შენობაში თვალსაჩინო ადგილას.
6. სახელმწიფო ხელისუფლების ორგანოები, მუნიციპალიტეტის ორგანოები, საჯარო სამართლის იურიდიული პირები (გარდა წევრობაზე დაფუძნებული და რელიგიური გაერთიანებებისა) და სახელმწიფოს და მუნიციპალიტეტის ორგანოების 50 პროცენტზე მეტი წილობრივი მონაწილეობით შექმნილი ორგანიზაციები ვალდებული არიან ადაპტირებული საარჩევნო უბნების შესახებ ინფორმაცია 2021 წლის 1 სექტემბრამდე მიაწოდონ საქართველოს საარჩევნო ადმინისტრაციას.
საქართველოს 2021 წლის 28 ივნისის ორგანული კანონი №703 – ვებგვერდი, 29.06.2021წ.
მუხლი 2002. არჩევნებში ეტლით მოსარგებლე ამომრჩევლის მონაწილეობის დროებითი წესი
1. ეტლით მოსარგებლე ამომრჩეველი უფლებამოსილია საქართველოს პარლამენტის არჩევნებში მონაწილეობა მიიღოს შესაბამისი საოლქო საარჩევნო კომისიის სამოქმედო ტერიტორიაზე არსებულ ნებისმიერ ადაპტირებულ საარჩევნო უბანზე, აგრეთვე მუნიციპალიტეტის ორგანოთა არჩევნებში მონაწილეობა მიიღოს შესაბამისი ადგილობრივი მაჟორიტარული საარჩევნო ოლქის ტერიტორიაზე არსებულ ნებისმიერ ადაპტირებულ საარჩევნო უბანზე, რისთვისაც მან კენჭისყრის დღემდე არაუგვიანეს მე-11 დღისა უნდა მიმართოს შესაბამის საოლქო საარჩევნო კომისიას/საუბნო საარჩევნო კომისიას. ამომრჩევლის მიერ საარჩევნო უბნის შეცვლის მიზნით:
ა) საოლქო საარჩევნო კომისიის მდივანი/საუბნო საარჩევნო კომისიის მდივანი სარეგისტრაციო ჟურნალში რეგისტრაციაში გაატარებს და ხელმოწერით დაადასტურებს ამომრჩევლის წერილობით განცხადებას (ამ განცხადებაში მითითებული უნდა იყოს საქართველოს მოქალაქის პირადი ნომერი) ან სატელეფონო შეტყობინებით მიღებულ ზეპირ განცხადებას (ამ შემთხვევაში მიეთითება ამომრჩევლის პირადი ნომერი, სატელეფონო შეტყობინების ზუსტი დრო და შესაბამისი ტელეფონის ნომერი);
ბ) ამომრჩევლის მიერ საოლქო საარჩევნო კომისიისთვის მიმართვის შემთხვევაში შესაბამის საუბნო საარჩევნო კომისიას ეცნობება ამ საარჩევნო უბნის ამომრჩეველთა სიაში რეგისტრირებული ამომრჩევლის ადაპტირებული საარჩევნო უბნის ამომრჩეველთა სპეციალურ სიაში შეყვანის შესახებ. ამომრჩევლის მიერ საუბნო საარჩევნო კომისიისთვის მიმართვის შემთხვევაში ამ ამომრჩევლის შესახებ ინფორმაციას საუბნო საარჩევნო კომისია კენჭისყრის დღემდე არაუგვიანეს მე-11 დღისა გადასცემს შესაბამის საოლქო საარჩევნო კომისიას;
გ) ამომრჩეველთა ერთიან სიაში აღინიშნება ამომრჩევლის იმავე საოლქო საარჩევნო კომისიის/ადგილობრივი მაჟორიტარული საარჩევნო ოლქის ტერიტორიაზე არსებული ადაპტირებული საარჩევნო უბნის ამომრჩეველთა სპეციალურ სიაში გადაყვანა, აგრეთვე ამომრჩეველთა ერთიანი სიისა და ამომრჩეველთა სპეციალური სიის გრაფაში „ფაქტობრივი მდგომარეობა“ კეთდება ჩანაწერი „ეტლით მოსარგებლეა“, რომელიც დასტურდება საუბნო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარისა და მდივნის ხელმოწერებით.
2. საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრებს, საარჩევნო სუბიექტების წარმომადგენლებსა და დამკვირვებლებს უფლება აქვთ, გადაამოწმონ ეტლით მოსარგებლე ამომრჩეველთა მიერ ადაპტირებულ საარჩევნო უბანზე ხმის მიცემის მოთხოვნის საფუძვლიანობა და არჩევნების დღემდე არაუგვიანეს მე-10 დღისა საუბნო საარჩევნო კომისიის წინაშე დასვან ამ ამომრჩევლების შესაბამის სპეციალურ სიაში შეყვანის მიზანშეწონილობის საკითხი. აღნიშნულ საკითხზე გადაწყვეტილებას საუბნო საარჩევნო კომისიის მიერ მიწოდებული ინფორმაციის საფუძველზე, ამ მუხლით დადგენილ ვადაში იღებს შესაბამისი საოლქო საარჩევნო კომისია.
3. საუბნო საარჩევნო კომისიებისგან მიღებული, აგრეთვე საკუთარი მონაცემების საფუძველზე საოლქო საარჩევნო კომისია კენჭისყრის დღემდე არაუგვიანეს მე-10 დღისა ადგენს და განკარგულებით ამტკიცებს ადაპტირებული საარჩევნო უბნების ამომრჩეველთა სპეციალურ სიას და შესაბამის საუბნო საარჩევნო კომისიას დაუყოვნებლივ გადასცემს აღნიშნული საოლქო საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარისა და მდივნის მიერ ხელმოწერილ ადაპტირებული საარჩევნო უბნების ამომრჩეველთა სპეციალური სიის საჯარო ინფორმაციისთვის მიკუთვნებულ ვერსიას, ხოლო კენჭისყრამდე არაუგვიანეს 12 საათისა − საარჩევნო კომისიისთვის განკუთვნილ ვერსიას.
4. ადაპტირებული საარჩევნო უბნის ამომრჩეველთა სპეციალურ სიაში შეიტანება ამომრჩევლის შესახებ იგივე მონაცემები, რომლებიც არის ამომრჩეველთა ერთიან სიაში, და დამატებით აღინიშნება ამ ამომრჩევლის რიგითი ნომერი ამომრჩეველთა ერთიან სიაში.
5. საოლქო საარჩევნო კომისიის მიერ საუბნო საარჩევნო კომისიისთვის გადაცემული ადაპტირებული საარჩევნო უბნის ამომრჩეველთა სპეციალური სიის საჯარო ინფორმაციისთვის მიკუთვნებული ვერსია (ფოტოსურათების გარეშე) დაუყოვნებლივ გამოიკვრება საუბნო საარჩევნო კომისიის (კენჭისყრის) შენობაში თვალსაჩინო ადგილას.
6. ამ მუხლით დადგენილი წესი მოქმედებს 2026 წლის 1 იანვრამდე.
საქართველოს 2022 წლის 22 დეკემბრის ორგანული კანონი №2475 – ვებგვერდი, 29.12.2022წ.
საქართველოს 2023 წლის 6 ოქტომბრის ორგანული კანონი №3560 – ვებგვერდი, 24.10.2023წ.
საარჩევნო სუბიექტს რიგითი ნომერი მიენიჭება ამ კანონის 381 მუხლით დადგენილი წესით. ამასთანავე, იმ საარჩევნო სუბიექტს, რომლის მიერ წარდგენილმა კანდიდატმა საქართველოს პრეზიდენტის 2018 წლის არჩევნებში ხმების 0.75% ან 0.75%-ზე მეტი მიიღო, უფლება აქვს, არჩევნებამდე არაუგვიანეს 57-ე დღისა მიმართოს ცესკოს და მოითხოვოს საქართველოს პარლამენტის არჩევნებში იმ რიგითი ნომრით მონაწილეობა, რომელიც მას საქართველოს პრეზიდენტის არჩევნებში ჰქონდა მინიჭებული.
საქართველოს 2020 წლის 2 ივლისის ორგანული კანონი №6723 – ვებგვერდი, 03.07.2020წ.
1. მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანოს – საკრებულოს არჩევნებში მონაწილეობის უფლების მისაღებად პარტია/საარჩევნო ბლოკი მისი ხელმძღვანელი პირის (პირების) მიერ ხელმოწერილი სათანადო განცხადებით მიმართავს ცესკოს თავმჯდომარეს:
ა) საკრებულოს არჩევნების დანიშვნის შემდეგ, არჩევნების დღემდე არაუგვიანეს 57-ე დღისა, თუ აკმაყოფილებს ერთ-ერთ შემდეგ პირობას:
ა.ა) რეგისტრირებული იყო ბოლო საპარლამენტო არჩევნებისას;
ა.ბ) არჩევნების დანიშვნის დღისთვის ჰყავს წარმომადგენელი საქართველოს პარლამენტში;
ბ) მუნიციპალიტეტის ორგანოთა არჩევნების წლის 1 იანვრიდან 15 ივლისამდე, თუ ვერ აკმაყოფილებს ამ პუნქტის „ა“ ქვეპუნქტით დადგენილ ვერცერთ პირობას.
2. პარტია, რომელიც ვერ აკმაყოფილებს ამ მუხლის პირველი პუნქტის „ა“ ქვეპუნქტით დადგენილ ვერცერთ პირობას, ვალდებულია პარტიის მხარდამჭერთა სიის ნიმუშის მიღებიდან 60 დღის ვადაში, მაგრამ არაუგვიანეს 15 აგვისტოსი, ცესკოს წარუდგინოს მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანოს – საკრებულოს არჩევნებში პარტიის მონაწილეობის მხარდამჭერი სულ ცოტა 1 000 ამომრჩევლის სია, თუ იგი კვალიფიციური საარჩევნო სუბიექტია, ხოლო თუ იგი არ არის კვალიფიციური საარჩევნო სუბიექტი − სულ ცოტა 25 000 (ეს რიცხვი არ უნდა აღემატებოდეს ამომრჩეველთა საერთო რაოდენობის 1%-ს) ამომრჩევლის სია. მხარდამჭერთა სიას ცესკოს სათანადო სამსახური ამ კანონის 38-ე მუხლით დადგენილი წესითა და დადგენილ ვადაში ამოწმებს. საარჩევნო პერიოდში ცესკოს სათანადო სამსახური მხარდამჭერთა სიებს ამოწმებს და დასკვნას წარუდგენს ცესკოს თავმჯდომარეს სიების წარდგენიდან 2 დღის ვადაში.
3. განცხადებას უნდა დაერთოს საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს მმართველობის სფეროში მოქმედი საჯარო სამართლის იურიდიული პირის − საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოს მიერ ცესკოსთვის განცხადების წარდგენამდე ბოლო 10 დღის ვადაში გაცემული ამონაწერი მოქალაქეთა პოლიტიკური გაერთიანებების (პარტიების) რეესტრიდან, პარტიის ხელმძღვანელობის/წარმომადგენლობის უფლებამოსილების მქონე პირის (პირების) მითითებით. პარტიის რეგისტრაციის მომენტისათვის საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს მმართველობის სფეროში მოქმედი საჯარო სამართლის იურიდიული პირის − საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოს მიერ გაცემული ამონაწერის მონაცემების ნამდვილობის გადამოწმების/დადასტურების მიზნით ეს სააგენტო ცესკოს უზრუნველყოფს ელექტრონული მონაცემების ბაზებზე წვდომის და გადამოწმების შესაძლებლობით.
4. განცხადებაში უნდა აღინიშნოს პარტიის:
ა) სახელწოდება ან/და მისი შემოკლებული დასახელება, თუ ასეთი მითითებულია პარტიის წესდებაში. დამატებით შეიძლება მიეთითოს პარტიის არაუმეტეს 3 ლიდერის სახელი და გვარი ან მხოლოდ გვარი. რეგისტრაციის სახელი უცვლელად დაიტანება საარჩევნო ბიულეტენზე;
ბ) ხელმძღვანელი პირის (პირების) გვარი, სახელი, მისამართი (საქართველოს მოქალაქის პირადობის მოწმობის ან სააგენტოს მონაცემთა ბაზის მიხედვით), ტელეფონის ნომერი და ხელმოწერის ნიმუში;
გ) წარმომადგენლის გვარი, სახელი, მისამართი (საქართველოს მოქალაქის პირადობის მოწმობის ან სააგენტოს მონაცემთა ბაზის მიხედვით), ტელეფონის ნომერი და უფლებამოსილების ფარგლები;
დ) რამდენიმე ხელმძღვანელის არსებობისას – საარჩევნო პროცესთან დაკავშირებულ ურთიერთობებში თითოეულის უფლებამოსილების ფარგლები.
5. ამ მუხლის მე-4 პუნქტის „ა“ ქვეპუნქტში მითითებული სახელწოდება, მისი შემოკლებული ფორმა და აბრევიატურა არ უნდა ემთხვეოდეს:
ა) საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს მიერ რეგისტრირებული სხვა პარტიის ოფიციალურ სახელწოდებას და მის შემოკლებულ ფორმას (თუ ემთხვევა, პარტიას არა აქვს მათი გამოყენების უფლება);
ბ) საარჩევნო ბლოკის სახელწოდებას და მის შემოკლებულ ფორმას, რომლითაც იგი მონაწილეობს არჩევნებში, თუ ამ ბლოკის განცხადება ცესკოს თავმჯდომარეს უფრო ადრე წარედგინა (თუ ემთხვევა, პარტიას არა აქვს მათი გამოყენების უფლება);
გ) ბოლო საპარლამენტო არჩევნებში სხვა პარტიის/საარჩევნო ბლოკის მიერ გამოყენებულ სახელწოდებას და მის შემოკლებულ ფორმას, თუ ამაზე არ არსებობს მისი თანხმობა.
6. ცესკოს სათანადო სამსახური ამოწმებს განცხადებასა და თანდართულ საბუთებს და კომისიაში განცხადების შეტანიდან არაუგვიანეს მომდევნო დღისა დასკვნას წარუდგენს ცესკოს თავმჯდომარეს.
7. ამ მუხლის მე-6 პუნქტში აღნიშნული დასკვნის წარდგენიდან არაუგვიანეს მომდევნო დღისა ცესკოს თავმჯდომარე:
ა) საარჩევნო რეგისტრაციაში გაატარებს პარტიასა და მის წარმომადგენელს, თუ წარდგენილი განცხადება და თანდართული საბუთები შეესაბამება ამ კანონით დადგენილ მოთხოვნებს;
ბ) წერილობით აცნობებს პარტიის წარმომადგენელს ამ კანონით დადგენილ მოთხოვნებთან განცხადებისა და თანდართული საბუთების შეუსაბამობის შესახებ (შეუსაბამობის მითითებით), თუ არსებობს ასეთი შეუსაბამობა, და მას 2 დღე ეძლევა განცხადებისა და საბუთების სრულყოფისთვის;
გ) ამ მუხლის მე-2 პუნქტით გათვალისწინებულ შემთხვევაში პარტიის საბოლოო რეგისტრაციის საკითხს წყვეტს მხოლოდ მხარდამჭერთა სიების შემოწმების შემდეგ.
8. ამ მუხლის მე-7 პუნქტის „ბ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული შესწორებული განცხადება და საბუთები მოწმდება და საარჩევნო რეგისტრაციის საკითხი წყდება მათი წარდგენიდან არაუგვიანეს მომდევნო დღისა. თუ შესწორებული განცხადება და საბუთები აკმაყოფილებს ამ კანონით დადგენილ მოთხოვნებს, ცესკოს თავმჯდომარე საარჩევნო რეგისტრაციაში გაატარებს პარტიასა და მის წარმომადგენელს (გარდა ამ მუხლის მე-2 პუნქტით გათვალისწინებული შემთხვევისა). წინააღმდეგ შემთხვევაში იგი იმავე ვადაში გამოსცემს საარჩევნო რეგისტრაციაზე უარის თქმის შესახებ განკარგულებას (ამ განკარგულებაში ზუსტად უნდა აღინიშნოს რეგისტრაციაზე უარის თქმის მიზეზები და ამ კანონის ის ნორმები, რომელთა დაუკმაყოფილებლობამაც გამოიწვია უარის თქმა). ეს განკარგულება პარტიის წარმომადგენელს დაუყოვნებლივ ეცნობება და მოთხოვნისთანავე გადაეცემა. აღნიშნული პროცედურები მთავრდება არჩევნების დღემდე არაუგვიანეს 37-ე დღისა.
9. თუ ამ მუხლით გათვალისწინებული განცხადება და თანდართული საბუთები (ან შესწორებული განცხადება და საბუთები) და მხარდამჭერთა სიები წარდგენილია ამ კანონით დადგენილ ვადაში და აკმაყოფილებს ამ კანონის მოთხოვნებს, ცესკოს თავმჯდომარე სათანადო სამსახურის დასკვნის საფუძველზე, დასკვნის წარდგენიდან არაუგვიანეს მომდევნო დღისა საარჩევნო რეგისტრაციაში გაატარებს პარტიასა და მის წარმომადგენელს. წინააღმდეგ შემთხვევაში იგი იმავე ვადაში გამოსცემს განკარგულებას საარჩევნო რეგისტრაციაზე უარის თქმის შესახებ (განკარგულებაში ზუსტად უნდა აღინიშნოს რეგისტრაციაზე უარის თქმის მიზეზები და ამ კანონის ის ნორმები, რომელთა დაუკმაყოფილებლობამაც გამოიწვია უარის თქმა). ეს განკარგულება პარტიის წარმომადგენელს დაუყოვნებლივ ეცნობება და მოთხოვნისთანავე გადაეცემა.
10. ცესკოს მიერ რეგისტრირებულ პარტიებს უფლება აქვთ, შექმნან საარჩევნო ბლოკი და გავიდნენ ბლოკიდან. საარჩევნო ბლოკის რეგისტრაციისთვის არჩევნების დღემდე არაუგვიანეს 43-ე დღისა ცესკოს თავმჯდომარეს უნდა წარედგინოს ბლოკში გაერთიანებული ყველა პარტიის უფლებამოსილი ხელმძღვანელი პირების მიერ ხელმოწერილი განცხადება და საარჩევნო ბლოკის წესდება.
11. განცხადებაში უნდა აღინიშნოს საარჩევნო ბლოკის:
ა) სახელწოდება და, თუ გამოიყენება, მისი შემოკლებული ფორმა, რომლითაც იგი მონაწილეობს არჩევნებში, ასევე ბლოკში გაერთიანებულ პარტიათა ჩამონათვალი;
ბ) ხელმძღვანელი პირის (პირების) გვარი, სახელი, მისამართი (საქართველოს მოქალაქის პირადობის მოწმობის ან სააგენტოს მონაცემთა ბაზის მიხედვით);
გ) წარმომადგენლის გვარი, სახელი, მისამართი (საქართველოს მოქალაქის პირადობის მოწმობის ან სააგენტოს მონაცემთა ბაზის მიხედვით), ტელეფონის ნომერი და უფლებამოსილების ფარგლები;
დ) რამდენიმე ხელმძღვანელის არსებობისას – საარჩევნო პროცესთან დაკავშირებულ ურთიერთობებში თითოეულის უფლებამოსილების ფარგლები.
12. ამ მუხლის მე-11 პუნქტის „ა“ ქვეპუნქტში მითითებული საარჩევნო ბლოკის სახელწოდება, მისი შემოკლებული ფორმა და აბრევიატურა არ უნდა ემთხვეოდეს:
ა) საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს მიერ რეგისტრირებული პარტიის (გარდა ამავე ბლოკში გაერთიანებული პარტიისა) ოფიციალურ სახელწოდებას და მის შემოკლებულ ფორმას (თუ ემთხვევა, პარტიას არა აქვს მათი გამოყენების უფლება);
ბ) სხვა საარჩევნო ბლოკის სახელწოდებას და მის შემოკლებულ ფორმას, რომლითაც იგი მონაწილეობს არჩევნებში, თუ ამ ბლოკის განცხადება ცესკოს უფრო ადრე წარედგინა (თუ ემთხვევა, ბლოკს არა აქვს მათი გამოყენების უფლება);
გ) ბოლო საპარლამენტო არჩევნებში სხვა საარჩევნო ბლოკის მიერ გამოყენებულ სახელწოდებას და მის შემოკლებულ ფორმას, თუ ამაზე არ არსებობს მისი თანხმობა.
13. საარჩევნო ბლოკში გაერთიანებული ყველა პარტიის ხელმძღვანელი პირების მიერ ხელმოწერილ საარჩევნო ბლოკის წესდებაში აღინიშნება:
ა) საარჩევნო ბლოკის სახელწოდება და, თუ გამოიყენება, მისი შემოკლებული ფორმა, რომლითაც იგი მონაწილეობს არჩევნებში;
ბ) საარჩევნო ბლოკში გაერთიანებული პარტიების ჩამონათვალი;
გ) საარჩევნო ბლოკის ხელმძღვანელი ორგანო (თუ არსებობს), ხელმძღვანელი თანამდებობის პირები და მათი უფლებამოსილება;
დ) საარჩევნო ბლოკის მიერ გადაწყვეტილებათა მიღების წესი, მათ შორის, ბლოკში ახალი პარტიის მიღების, ბლოკიდან პარტიის გასვლისა და გარიცხვის, ბლოკის მიერ წარმომადგენლობითი ორგანოს წევრობის კანდიდატთა წარდგენისა და წარდგენის გაუქმების წესები;
ე) პირი, რომელსაც აქვს საარჩევნო ბლოკის დოკუმენტაციაზე ხელმოწერის უფლება;
ვ) საარჩევნო ღონისძიებებთან დაკავშირებით საარჩევნო ბლოკში გაერთიანებული ერთ-ერთი პარტიის ბეჭდის გამოყენების წესი;
ზ) საარჩევნო კამპანიის ხარჯებზე პასუხისმგებელი პირების, მმართველისა და ბუღალტრის დანიშვნის წესი;
თ) საარჩევნო ბლოკის წესდებაში ცვლილების შეტანის წესი.
14. საარჩევნო ბლოკში გაერთიანებული პარტია ერთი არჩევნებისას არ შეიძლება იმავდროულად შედიოდეს სხვა საარჩევნო ბლოკში ან დამოუკიდებლად მონაწილეობდეს არჩევნებში.
15. ამ მუხლის მე-10 პუნქტში აღნიშნული განცხადებისა და წესდების მიღებისთანავე ცესკო საარჩევნო ბლოკის წარმომადგენელს აძლევს ცნობას მათი მიღების შესახებ.
16. ცესკოს სათანადო სამსახური ამოწმებს ამ მუხლის მე-10 პუნქტში აღნიშნულ განცხადებასა და წესდებას და ცესკოში განცხადების შეტანიდან არაუგვიანეს მომდევნო დღისა დასკვნას წარუდგენს ცესკოს თავმჯდომარეს. ცესკოს თავმჯდომარე დაუყოვნებლივ გაატარებს რეგისტრაციაში საარჩევნო ბლოკსა და მის წარმომადგენელს, თუ წარდგენილი საბუთები შეესაბამება ამ მუხლის მე-11–მე-14 პუნქტებით დადგენილ მოთხოვნებს, ხოლო თუ წარდგენილი საბუთები არ შეესაბამება ზემოაღნიშნულ მოთხოვნებს – წერილობით შეატყობინებს საარჩევნო ბლოკის წარმომადგენელს ამ კანონით დადგენილ მოთხოვნებთან საბუთების შეუსაბამობის შესახებ (შეუსაბამობის მითითებით). შესწორებული საბუთები ცესკოს უნდა დაუბრუნდეს შეტყობინებიდან არაუგვიანეს მომდევნო დღისა. რეგისტრაციის შესახებ საბოლოო გადაწყვეტილებას ცესკოს თავმჯდომარე იღებს შესწორებული საბუთების მიღებისთანავე. თუ შესწორებული საბუთები შეესაბამება ამ კანონით დადგენილ მოთხოვნებს, ცესკოს თავმჯდომარე რეგისტრაციაში გაატარებს საარჩევნო ბლოკსა და მის წარმომადგენელს. წინააღმდეგ შემთხვევაში იგი გამოსცემს განკარგულებას რეგისტრაციაზე უარის თქმის შესახებ (განკარგულებაში ზუსტად უნდა აღინიშნოს რეგისტრაციაზე უარის თქმის მიზეზები და ამ კანონის ის ნორმები, რომელთა დაუკმაყოფილებლობამაც გამოიწვია უარის თქმა). ეს განკარგულება საარჩევნო ბლოკის წარმომადგენელს დაუყოვნებლივ ეცნობება და მოთხოვნისთანავე გადაეცემა. ამ პუნქტში აღწერილი რეგისტრაციის პროცედურა მთავრდება არჩევნების დღემდე 37-ე დღეს.
17. პარტიას, რომელმაც გაიარა საარჩევნო რეგისტრაცია, უფლება აქვს, საარჩევნო ბლოკების რეგისტრაციის ვადის ამოწურვამდე გაერთიანდეს რეგისტრირებულ საარჩევნო ბლოკში, რისთვისაც ცესკოს თავმჯდომარეს უნდა წარუდგინოს სათანადო განცხადება და საარჩევნო ბლოკის თანხმობა.
18. საარჩევნო ბლოკის რეგისტრაციისთანავე ცესკოს თავმჯდომარის განკარგულებით უფლებამოსილება უწყდებათ ბლოკში გაერთიანებული პარტიების წარმომადგენლებს ყველა საარჩევნო კომისიაში, ხოლო საარჩევნო ბლოკს შეუძლია დანიშნოს 2 წარმომადგენელი თითოეულ საარჩევნო კომისიაში.
19. პარტიული სიების/კანდიდატების წარდგენის ვადის ამოწურვამდე საარჩევნო ბლოკიდან პარტიის/პარტიების გასვლის ან გარიცხვის შემთხვევაში თითოეულ მათგანს უფლება აქვს, გააგრძელოს არჩევნებში მონაწილეობა. თუ ამის გამო საარჩევნო ბლოკში მხოლოდ ერთი პარტია დარჩა, ცესკოს თავმჯდომარის განკარგულებით უქმდება საარჩევნო ბლოკის რეგისტრაცია და მასში ადრე შემავალ პარტიებს უფლება ექნებათ, გააგრძელონ არჩევნებში მონაწილეობა.
20. პარტიული სიების/კანდიდატების წარდგენის ვადის ამოწურვის შემდეგ საარჩევნო ბლოკიდან პარტიის გასვლის ან გარიცხვის შემთხვევაში ცესკოს თავმჯდომარის განკარგულებით უქმდება ამ პარტიის საარჩევნო რეგისტრაცია. თუ ამის გამო საარჩევნო ბლოკში მხოლოდ ერთი პარტია დარჩა, ცესკოს თავმჯდომარის განკარგულებით უქმდება საარჩევნო ბლოკის რეგისტრაცია და დარჩენილი პარტია ხდება ბლოკის უფლებამონაცვლე.
21. არჩევნების დღემდე არაუგვიანეს 30-ე დღისა ცესკო თავის ოფიციალურ ვებგვერდზე აქვეყნებს რეგისტრირებული პარტიებისა და საარჩევნო ბლოკების სიას განცხადებების წარდგენის რიგის მიხედვით, აგრეთვე იმ პარტიებისა და საარჩევნო ბლოკების სიას, რომელთაც უარი ეთქვათ რეგისტრაციაზე ან რომელთა რეგისტრაციაც გაუქმდა, და ამის მიზეზებს.
საქართველოს 2020 წლის 2 ივლისის ორგანული კანონი №6723 – ვებგვერდი, 03.07.2020წ.
1. საქართველოს პარლამენტის 2020 წლის არჩევნებში პარლამენტის წევრობის კანდიდატად რეგისტრაციისთვის პირს არ მოეთხოვება ამ კანონით გათვალისწინებული ნარკოლოგიური შემოწმების შესახებ ცნობის წარდგენა. თუ პირი ამ მუხლის ამოქმედებამდე საქართველოს პარლამენტის წევრობის კანდიდატად საარჩევნო რეგისტრაციაში არ გატარდა მხოლოდ ნარკოლოგიური შემოწმების შესახებ ცნობის წარუდგენლობის გამო, შესაბამისი საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარე ვალდებულია ამ მუხლის ამოქმედებიდან 3 დღის ვადაში გაატაროს იგი საარჩევნო რეგისტრაციაში.
2. საქართველოს პარლამენტის 2020 წლის არჩევნებში პარლამენტის წევრად არჩეული პირი ვალდებულია შესაბამისი კენჭისყრის დღიდან 7 დღის ვადაში გაიაროს ნარკოლოგიური შემოწმება ცესკოს მიერ ამ კანონის საფუძველზე განსაზღვრულ ნარკოლოგიური შემოწმების ჩატარების უფლების მქონე დაწესებულებაში და ნარკოლოგიური შემოწმების შესახებ ცნობა იმავე ვადაში წარუდგინოს იმ საარჩევნო კომისიას, სადაც იგი პარლამენტის წევრობის კანდიდატად საარჩევნო რეგისტრაციაში გატარდა.
3. ცესკო ამ მუხლის მე-2 პუნქტით გათვალისწინებულ ნარკოლოგიური შემოწმების შესახებ ცნობას და საქართველოს პარლამენტის 2020 წლის არჩევნებში პარლამენტის წევრად არჩეული პირების მიერ ნარკოლოგიური შემოწმების შესახებ ცნობების წარუდგენლობის თაობაზე ინფორმაციას აღნიშნული პუნქტით განსაზღვრული ვადის გასვლიდან 2 დღეში აქვეყნებს თავის ვებგვერდზე.
4. ცესკოს თავმჯდომარე ამ კანონის მე-15 მუხლის მე-2 პუნქტის „ი“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული დოკუმენტაციის საქართველოს პარლამენტის 2020 წლის არჩევნებში არჩეული პარლამენტის დროებითი სამანდატო კომისიისთვის გადაცემისას ახალარჩეულ პარლამენტს წარუდგენს აღნიშნულ არჩევნებში პარლამენტის წევრად არჩეული პირების ნარკოლოგიური შემოწმების თაობაზე ინფორმაციას.
1. ცესკო უფლებამოსილია მუნიციპალიტეტის ორგანოთა მომდევნო არჩევნებში საარჩევნო უბანზე მისულ ამომრჩეველთა რეგისტრაციის, ხმის მიცემის, ხმების დათვლისა და შედეგების შემაჯამებელი ოქმის შედგენის პროცედურები განახორციელოს ელექტრონული საშუალებებით, მათ შორის, ფოტოსაძიებო სისტემის, ხმის დათვლის ვიდეოფიქსაციის, საარჩევნო ბიულეტენების სკანირებისა და ბარკოდიანი საარჩევნო ბიულეტენების გამოყენების მეშვეობით.
2. ამ მუხლის პირველი პუნქტით გათვალისწინებული ელექტრონული საშუალებების გამოყენების წესი და პირობები და იმ საარჩევნო ოლქების ჩამონათვალი, სადაც არჩევნები მათი გამოყენებით ჩატარდება, განისაზღვრება ცესკოს დადგენილებით.
3. ამ მუხლის შესაბამისად არჩევნების ჩატარებისთვის დამატებითი ფინანსური სახსრების საჭიროების არსებობის შემთხვევაში ცესკოს საქართველოს სახელმწიფო ბიუჯეტიდან დამატებითი დაფინანსება გამოეყოფა.
4. მუნიციპალიტეტის ორგანოთა მომდევნო არჩევნებში საარჩევნო უბნების საუბნო საარჩევნო კომისიებისგან მიღებული პაკეტების გახსნისა და საარჩევნო ბიულეტენების ხელახლა დათვლის მიზნით ამ კანონის 21-ე მუხლის „დ2“ ქვეპუნქტის შესაბამისად საარჩევნო უბნების შემთხვევითი შერჩევით გამოსავლენად შემთხვევითი შერჩევისას არ გაითვალისწინება ის საარჩევნო უბნები, სადაც განთავსებულია საარჩევნო ბიულეტენების ელექტრონული მთვლელი.
თუ საარჩევნო პერიოდში ჯანმრთელობის მდგომარეობის ან ამ მდგომარეობასთან დაკავშირებული გარემოების გამო საარჩევნო კომისიის წევრთა რაოდენობა 9-ზე ნაკლები აღმოჩნდა, საარჩევნო კომისია ჩაითვალოს სპეციალურ ჯგუფად გარდაქმნილად და სპეციალურმა ჯგუფმა განახორციელოს საარჩევნო კომისიისთვის საქართველოს კანონმდებლობით მინიჭებული უფლებამოსილება. სპეციალური ჯგუფის კვორუმად განისაზღვროს არსებული შემადგენლობის უმრავლესობა.
ამ კანონის 23-ე მუხლის მე-2 პუნქტით გათვალისწინებული საარჩევნო უბნების შექმნის ვადაა მუნიციპალიტეტის ორგანოთა მორიგი არჩევნების წლის არაუგვიანეს 1 აგვისტო.
2021 წლის მუნიციპალიტეტის ორგანოთა არჩევნებში მონაწილეობის უფლების მისაღებად ცესკოს თავმჯდომარისადმი მიმართულ პარტიის განცხადებაში უნდა აღინიშნოს პარტიის სახელწოდება და, თუ გამოიყენება, − მისი შემოკლებული ფორმა ან/და აბრევიატურა, რომლითაც მას სურს მონაწილეობა მიიღოს არჩევნებში.
1. საქართველოს პარლამენტის 2020 წლის არჩევნების შედეგად არჩეული პარლამენტის მიერ სრული უფლებამოსილების შეძენის დღიდან საქართველოს პარლამენტის 2024 წლის 26 ოქტომბრის არჩევნების დანიშვნის დღემდე საქართველოს პარლამენტის ანდა მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანოს − საკრებულოს შუალედური არჩევნების ან საქართველოს პარლამენტის ანდა მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანოს − საკრებულოს და თვითმმართველი ქალაქის/თვითმმართველი თემის მერის რიგგარეშე არჩევნების გამართვის შემთხვევაში ცესკო უფლებამოსილია საარჩევნო უბანზე მისულ ამომრჩეველთა რეგისტრაციის, ხმის მიცემის, ხმების დათვლისა და შედეგების შემაჯამებელი ოქმის შედგენის პროცედურები განახორციელოს ელექტრონული საშუალებებით, მათ შორის, ფოტოსაძიებო სისტემის, ხმის დათვლის ვიდეოფიქსაციის, საარჩევნო ბიულეტენების სკანირებისა და ბარკოდიანი საარჩევნო ბიულეტენების გამოყენების მეშვეობით.
2. ამ მუხლის პირველი პუნქტით გათვალისწინებული ელექტრონული საშუალებების გამოყენების წესი და პირობები და იმ საარჩევნო ოლქების ჩამონათვალი, სადაც არჩევნები მათი გამოყენებით ჩატარდება, განისაზღვრება ცესკოს დადგენილებით.
3. ამ მუხლის შესაბამისად არჩევნების ჩატარებისთვის დამატებითი ფინანსური სახსრების საჭიროების არსებობის შემთხვევაში ცესკოს საქართველოს სახელმწიფო ბიუჯეტიდან დამატებითი დაფინანსება გამოეყოფა.
4. ამ მუხლის პირველი პუნქტით გათვალისწინებულ არჩევნებში საარჩევნო უბნების საუბნო საარჩევნო კომისიებისგან მიღებული პაკეტების გახსნისა და საარჩევნო ბიულეტენების ხელახლა დათვლის მიზნით ამ კანონის 21-ე მუხლის „დ2“ ქვეპუნქტის შესაბამისად საარჩევნო უბნების შემთხვევითი შერჩევით გამოსავლენად შემთხვევითი შერჩევისას არ გაითვალისწინება ის საარჩევნო უბნები, სადაც განთავსებულია საარჩევნო ბიულეტენების ელექტრონული მთვლელი.
მუხლი 204. დასკვნითი დებულებანი
1. ამ კანონის ამოქმედებისთანავე ძალადაკარგულად გამოცხადდეს საქართველოს ორგანული კანონი „საქართველოს საარჩევნო კოდექსი“ (საქართველოს საკანონმდებლო მაცნე, №25, 22.08.2001, მუხ. 107).
2. ეს კანონი ამოქმედდეს გამოქვეყნებისთანავე.
საქართველოს 2020 წლის 2 ივლისის ორგანული კანონი №6723 – ვებგვერდი, 03.07.2020წ.
საქართველოს პრეზიდენტი მ . სააკაშვილი
თბილისი,
2011 წლის 27 დეკემბერი.
№5636 –რს
|
მაჟორიტარული
საარჩევნო სისტემა
|
პროპორციული
საარჩევნო სისტემა
|
სულ
|
ბათუმის საარჩევნო ოლქი
|
7
|
28
|
35
|
ქუთაისის საარჩევნო ოლქი
|
7
|
28
|
35
|
რუსთავის საარჩევნო ოლქი
|
7
|
28
|
35
|
ფოთის საარჩევნო ოლქი
|
7
|
28
|
35
|
საგარეჯოს საარჩევნო ოლქი
|
13
|
26
|
39
|
გურჯაანის საარჩევნო ოლქი
|
13
|
26
|
39
|
სიღნაღის საარჩევნო ოლქი
|
12
|
24
|
36
|
დედოფლისწყაროს საარჩევნო ოლქი
|
10
|
20
|
30
|
ლაგოდეხის საარჩევნო ოლქი
|
10
|
20
|
30
|
ყვარლის საარჩევნო ოლქი
|
9
|
18
|
27
|
თელავის საარჩევნო ოლქი
|
13
|
26
|
39
|
ახმეტის საარჩევნო ოლქი
|
10
|
20
|
30
|
თიანეთის საარჩევნო ოლქი
|
9
|
18
|
27
|
გარდაბნის საარჩევნო ოლქი
|
12
|
24
|
36
|
მარნეულის საარჩევნო ოლქი
|
11
|
22
|
33
|
ბოლნისის საარჩევნო ოლქი
|
12
|
24
|
36
|
დმანისის საარჩევნო ოლქი
|
10
|
20
|
30
|
წალკის საარჩევნო ოლქი
|
10
|
20
|
30
|
თეთრი წყაროს საარჩევნო ოლქი
|
12
|
24
|
36
|
მცხეთის საარჩევნო ოლქი
|
9
|
18
|
27
|
დუშეთის საარჩევნო ოლქი
|
11
|
22
|
33
|
ყაზბეგის საარჩევნო ოლქი
|
6
|
12
|
18
|
კასპის საარჩევნო ოლქი
|
10
|
20
|
30
|
გორის საარჩევნო ოლქი
|
12
|
24
|
36
|
ქარელის საარჩევნო ოლქი
|
9
|
18
|
27
|
ხაშურის საარჩევნო ოლქი
|
9
|
18
|
27
|
ბორჯომის საარჩევნო ოლქი
|
11
|
22
|
33
|
ახალციხის საარჩევნო ოლქი
|
13
|
26
|
39
|
ადიგენის საარჩევნო ოლქი
|
11
|
22
|
33
|
ასპინძის საარჩევნო ოლქი
|
10
|
20
|
30
|
ახალქალაქის საარჩევნო ოლქი
|
14
|
28
|
42
|
ნინოწმინდის საარჩევნო ოლქი
|
10
|
20
|
30
|
ონის საარჩევნო ოლქი
|
11
|
22
|
33
|
ამბროლაურის საარჩევნო ოლქი
|
10
|
20
|
30
|
ცაგერის საარჩევნო ოლქი
|
10
|
20
|
30
|
ლენტეხის საარჩევნო ოლქი
|
7
|
14
|
21
|
მესტიის საარჩევნო ოლქი
|
11
|
22
|
33
|
ხარაგაულის საარჩევნო ოლქი
|
11
|
22
|
33
|
თერჯოლის საარჩევნო ოლქი
|
10
|
20
|
30
|
საჩხერის საარჩევნო ოლქი
|
11
|
22
|
33
|
ზესტაფონის საარჩევნო ოლქი
|
13
|
26
|
39
|
ბაღდათის საარჩევნო ოლქი
|
9
|
18
|
27
|
ვანის საარჩევნო ოლქი
|
10
|
20
|
30
|
სამტრედიის საარჩევნო ოლქი
|
11
|
22
|
33
|
ხონის საარჩევნო ოლქი
|
10
|
20
|
30
|
ჭიათურის საარჩევნო ოლქი
|
12
|
24
|
36
|
ტყიბულის საარჩევნო ოლქი
|
9
|
18
|
27
|
წყალტუბოს საარჩევნო ოლქი
|
13
|
26
|
39
|
ოზურგეთის საარჩევნო ოლქი
|
15
|
30
|
45
|
ლანჩხუთის საარჩევნო ოლქი
|
9
|
18
|
27
|
ჩოხატაურის საარჩევნო ოლქი
|
12
|
24
|
36
|
აბაშის საარჩევნო ოლქი
|
10
|
20
|
30
|
სენაკის საარჩევნო ოლქი
|
11
|
22
|
33
|
მარტვილის საარჩევნო ოლქი
|
12
|
24
|
36
|
ხობის საარჩევნო ოლქი
|
12
|
24
|
36
|
ზუგდიდის საარჩევნო ოლქი
|
15
|
30
|
45
|
წალენჯიხის საარჩევნო ოლქი
|
9
|
18
|
27
|
ჩხოროწყუს საარჩევნო ოლქი
|
9
|
18
|
27
|
ქედის საარჩევნო ოლქი
|
7
|
14
|
21
|
ქობულეთის საარჩევნო ოლქი
|
13
|
26
|
39
|
შუახევის საარჩევნო ოლქი
|
7
|
14
|
21
|
ხელვაჩაურის საარჩევნო ოლქი
|
8
|
16
|
24
|
ხულოს საარჩევნო ოლქი
|
8
|
16
|
24
|
საარჩევნო ოლქი
|
ადგილობრივი მაჟორიტარული საარჩევნო ოლქი
|
№
|
ადმინისტრაციული ერთეული
|
მაჟორიტარების რაოდენობა
|
11
|
საგარეჯო
|
1
|
ქალაქი საგარეჯო
|
2
|
11
|
საგარეჯო
|
2
|
გომბორი; კოჭბაანი
|
1
|
11
|
საგარეჯო
|
3
|
უჯარმა; ხაშმი
|
1
|
11
|
საგარეჯო
|
4
|
პატარძეული; სათაფლე
|
1
|
11
|
საგარეჯო
|
5
|
ნინოწმინდა
|
1
|
11
|
საგარეჯო
|
6
|
თოხლიაური; გიორგიწმინდა
|
1
|
11
|
საგარეჯო
|
7
|
მანავი; დიდი ჩაილური
|
1
|
11
|
საგარეჯო
|
8
|
პატარა ჩაილური; კაკაბეთი
|
1
|
11
|
საგარეჯო
|
9
|
ყანდაურა; მზისგული; შიბლიანი
|
1
|
11
|
საგარეჯო
|
10
|
უდაბნო
|
1
|
11
|
საგარეჯო
|
11
|
დუზაგრამა; იორმუღანლო
|
1
|
11
|
საგარეჯო
|
12
|
ლამბალო; თულარი
|
1
|
11
|
საგარეჯო
|
|
ჯამი:
|
13
|
12
|
გურჯაანი
|
1
|
ქალაქი გურჯაანი
|
2
|
12
|
გურჯაანი
|
2
|
ვაჩნაძიანი; კალაური
|
1
|
12
|
გურჯაანი
|
3
|
შაშიანი; ვაზისუბანი
|
1
|
12
|
გურჯაანი
|
4
|
მუკუზანი; ახაშენი; ჭერემი
|
1
|
12
|
გურჯაანი
|
5
|
ველისციხე
|
1
|
12
|
გურჯაანი
|
6
|
სოფელი გურჯაანი; ჭანდარი
|
1
|
12
|
გურჯაანი
|
7
|
ძირკოკი; ვეჯინი
|
1
|
12
|
გურჯაანი
|
8
|
კოლაგი; ბაკურციხე
|
1
|
12
|
გურჯაანი
|
9
|
კარდანახი
|
1
|
12
|
გურჯაანი
|
10
|
ჩალაუბანი; კაჭრეთი
|
1
|
12
|
გურჯაანი
|
11
|
ჯიმითი; ნანიანი; არაშენდა
|
1
|
12
|
გურჯაანი
|
12
|
ჩუმლაყი
|
1
|
12
|
გურჯაანი
|
|
ჯამი:
|
13
|
13
|
სიღნაღი
|
1
|
ქალაქი სიღნაღი
|
1
|
13
|
სიღნაღი
|
2
|
ქალაქი წნორი
|
1
|
13
|
სიღნაღი
|
3
|
ანაგა
|
1
|
13
|
სიღნაღი
|
4
|
ბოდბე
|
1
|
13
|
სიღნაღი
|
5
|
ბოდბისხევი
|
1
|
13
|
სიღნაღი
|
6
|
ვაქირი
|
1
|
13
|
სიღნაღი
|
7
|
ნუკრიანი
|
1
|
13
|
სიღნაღი
|
8
|
საქობო
|
1
|
13
|
სიღნაღი
|
9
|
ტიბაანი; ქვემო მაჩხაანი
|
1
|
13
|
სიღნაღი
|
10
|
ილიაწმინდა; მაღარო
|
1
|
13
|
სიღნაღი
|
11
|
ძველი ანაგა
|
1
|
13
|
სიღნაღი
|
12
|
ჯუგაანი
|
1
|
13
|
სიღნაღი
|
|
ჯამი:
|
12
|
14
|
დედოფლისწყარო
|
1
|
ქალაქი დედოფლისწყარო
|
1
|
14
|
დედოფლისწყარო
|
2
|
ზემო მაჩხაანი
|
1
|
14
|
დედოფლისწყარო
|
3
|
არბოშიკი; ოზაანი
|
1
|
14
|
დედოფლისწყარო
|
4
|
გამარჯვება
|
1
|
14
|
დედოფლისწყარო
|
5
|
ხორნაბუჯი
|
1
|
14
|
დედოფლისწყარო
|
6
|
სამრეკლო
|
1
|
14
|
დედოფლისწყარო
|
7
|
ზემო ქედი
|
1
|
14
|
დედოფლისწყარო
|
8
|
არხილოსკალო
|
1
|
14
|
დედოფლისწყარო
|
9
|
ქვემო ქედი
|
1
|
14
|
დედოფლისწყარო
|
10
|
სამთაწყარო; საბათლო
|
1
|
14
|
დედოფლისწყარო
|
|
ჯამი:
|
10
|
15
|
ლაგოდეხი
|
1
|
ქალაქი ლაგოდეხი
|
1
|
15
|
ლაგოდეხი
|
2
|
მაწიმი
|
1
|
15
|
ლაგოდეხი
|
3
|
აფენი
|
1
|
15
|
ლაგოდეხი
|
4
|
ლელიანი; არეშფერანი
|
1
|
15
|
ლაგოდეხი
|
5
|
კაბალი
|
1
|
15
|
ლაგოდეხი
|
6
|
კართუბანი
|
1
|
15
|
ლაგოდეხი
|
7
|
ვარდისუბანი; ცოდნისკარი; ჭიაური
|
1
|
15
|
ლაგოდეხი
|
8
|
შრომა; ნინიგორი
|
1
|
15
|
ლაგოდეხი
|
9
|
ბაისუბანი
|
1
|
15
|
ლაგოდეხი
|
10
|
გიორგეთი; ფონა
|
1
|
15
|
ლაგოდეხი
|
|
ჯამი:
|
10
|
16
|
ყვარელი
|
1
|
ქალაქი ყვარელი
|
2
|
16
|
ყვარელი
|
2
|
მთისძირი; ბალღოჯიანი
|
1
|
16
|
ყვარელი
|
3
|
ახალსოფელი
|
1
|
16
|
ყვარელი
|
4
|
ჭიკაანი
|
1
|
16
|
ყვარელი
|
5
|
გავაზი; კუჭატანი
|
1
|
16
|
ყვარელი
|
6
|
შილდა
|
1
|
16
|
ყვარელი
|
7
|
გრემი; ენისელი
|
1
|
16
|
ყვარელი
|
8
|
საბუე
|
1
|
16
|
ყვარელი
|
|
ჯამი:
|
9
|
17
|
თელავი
|
1
|
ქალაქი თელავი
|
3
|
17
|
თელავი
|
2
|
აკურა; ქვემო ხოდაშენი
|
1
|
17
|
თელავი
|
3
|
წინანდალი; კონდოლი
|
1
|
17
|
თელავი
|
4
|
კისისხევი; შალაური
|
1
|
17
|
თელავი
|
5
|
კურდღელაური
|
1
|
17
|
თელავი
|
6
|
ვარდისუბანი; გულგულა; თეთრი წყლები
|
1
|
17
|
თელავი
|
7
|
იყალთო; რუისპირი
|
1
|
17
|
თელავი
|
8
|
ნაფარეული; ლაფანყური
|
1
|
17
|
თელავი
|
9
|
სანიორე; ართანა
|
1
|
17
|
თელავი
|
10
|
ფშაველი; ლალისყური; ლეჩური
|
1
|
17
|
თელავი
|
11
|
ყარაჯალა
|
1
|
17
|
თელავი
|
|
ჯამი:
|
13
|
18
|
ახმეტა
|
1
|
ქალაქი ახმეტა
|
1
|
18
|
ახმეტა
|
2
|
შახვეტილა
|
1
|
18
|
ახმეტა
|
3
|
დუისი
|
1
|
18
|
ახმეტა
|
4
|
ხალაწანი; ჯოყოლო
|
1
|
18
|
ახმეტა
|
5
|
ზემო ალვანი; კასრისწყალი
|
1
|
18
|
ახმეტა
|
6
|
ზემო ხოდაშენი; ხორხელი; ოჟიო
|
1
|
18
|
ახმეტა
|
7
|
მატანი
|
1
|
18
|
ახმეტა
|
8
|
მარილისი; საკობიანო
|
1
|
18
|
ახმეტა
|
9
|
ქვემო ალვანი; ომალო (თუშეთი); მაღრაანი
|
1
|
18
|
ახმეტა
|
10
|
ქისტაური
|
1
|
18
|
ახმეტა
|
|
ჯამი:
|
10
|
21
|
გარდაბანი
|
1
|
ქალაქი გარდაბანი
|
2
|
21
|
გარდაბანი
|
2
|
კალინინო
|
1
|
21
|
გარდაბანი
|
3
|
ვახტანისი; ჯანდარი
|
1
|
21
|
გარდაბანი
|
4
|
ლემშვენიერა
|
1
|
21
|
გარდაბანი
|
5
|
ქესალო; ნაზარლო
|
1
|
21
|
გარდაბანი
|
6
|
ყარაჯალარი; ყარათაქლა; აღთაქლა
|
1
|
21
|
გარდაბანი
|
7
|
კუმისი; თელეთი; კრწანისი
|
1
|
21
|
გარდაბანი
|
8
|
ნორიო; ახალსოფელი
|
1
|
21
|
გარდაბანი
|
9
|
მარტყოფი
|
1
|
21
|
გარდაბანი
|
10
|
სართიჭალა
|
1
|
21
|
გარდაბანი
|
11
|
გამარჯვება; ახალი სამგორი
|
1
|
21
|
გარდაბანი
|
|
ჯამი:
|
12
|
22
|
მარნეული
|
1
|
ქალაქი მარნეული
|
3
|
22
|
მარნეული
|
2
|
წერეთელი; თამარისი
|
1
|
22
|
მარნეული
|
3
|
სადახლო
|
1
|
22
|
მარნეული
|
4
|
დამია-გიაურარხი; შულავერი
|
1
|
22
|
მარნეული
|
5
|
ყიზილაჯლო
|
1
|
22
|
მარნეული
|
6
|
ყაჩაღანი; კასუმლო
|
1
|
22
|
მარნეული
|
7
|
ქურთლარი; ყულარი
|
1
|
22
|
მარნეული
|
8
|
ალგეთი; ქაფანახჩი
|
1
|
22
|
მარნეული
|
9
|
ახქერფი; ოფრეთი; ხოჯორნი; შაუმიანი; წერაქვი
|
1
|
22
|
მარნეული
|
|
ჯამი:
|
11
|
23
|
ბოლნისი
|
1
|
ქალაქი ბოლნისი
|
2
|
23
|
ბოლნისი
|
2
|
თამარისი; ნახიდური
|
1
|
23
|
ბოლნისი
|
3
|
მამხუტი
|
1
|
23
|
ბოლნისი
|
4
|
ტალავერი
|
1
|
23
|
ბოლნისი
|
5
|
ქვემო ბოლნისი
|
1
|
23
|
ბოლნისი
|
6
|
სოფელი ბოლნისი
|
1
|
23
|
ბოლნისი
|
7
|
რატევანი; ქვეში; ტანძია
|
1
|
23
|
ბოლნისი
|
8
|
აკაურთა
|
1
|
23
|
ბოლნისი
|
9
|
დარბაზი
|
1
|
23
|
ბოლნისი
|
10
|
რაჭისუბანი
|
1
|
23
|
ბოლნისი
|
11
|
კაზრეთი
|
1
|
23
|
ბოლნისი
|
|
ჯამი:
|
12
|
24
|
დმანისი
|
1
|
ქალაქი დმანისი
|
1
|
24
|
დმანისი
|
2
|
მაშავერა; დიდი დმანისი; საკირე
|
1
|
24
|
დმანისი
|
3
|
განთიადი; დმანისი
|
1
|
24
|
დმანისი
|
4
|
იფნარი; ყიზილქილისა
|
1
|
24
|
დმანისი
|
5
|
ამამლო; გუგუთი
|
1
|
24
|
დმანისი
|
6
|
ირგანჩაი
|
1
|
24
|
დმანისი
|
7
|
კამარლო
|
1
|
24
|
დმანისი
|
8
|
ყარაბულაღი
|
1
|
24
|
დმანისი
|
9
|
ოროზმანი
|
1
|
24
|
დმანისი
|
10
|
სარკინეთი; გომარეთი
|
1
|
24
|
დმანისი
|
|
ჯამი:
|
10
|
25
|
წალკა
|
1
|
ქალაქი წალკა
|
1
|
25
|
წალკა
|
2
|
ბარეთი; ბეშთაშენი
|
1
|
25
|
წალკა
|
3
|
საყდრიონი; განთიადი; სამება; ტბეთი; არწივანი; თრიალეთი; დაშბაში
|
1
|
25
|
წალკა
|
4
|
კოხტა; ბედიანი
|
1
|
25
|
წალკა
|
5
|
არჯევან-სარვანი
|
1
|
25
|
წალკა
|
6
|
ყიზილქილისა; ოზნი; ბურნაშეთი; ბერთა
|
1
|
25
|
წალკა
|
7
|
კუშჩი; აიაზმა; ნარდევანი
|
1
|
25
|
წალკა
|
8
|
დარაქოი; ჩივთქილისა; წინწყარო
|
1
|
25
|
წალკა
|
9
|
ავრანლო; რეხა; ხანდო; გუმბათი
|
1
|
25
|
წალკა
|
10
|
აშკალა; ხაჩქოი; კაბური
|
1
|
25
|
წალკა
|
|
ჯამი:
|
10
|
26
|
თეთრი წყარო
|
1
|
ხაიში; დურნუკი; მარაბდა
|
1
|
26
|
თეთრი წყარო
|
2
|
კოდა
|
1
|
26
|
თეთრი წყარო
|
3
|
ბორბალო
|
1
|
26
|
თეთრი წყარო
|
4
|
ასურეთი
|
1
|
26
|
თეთრი წყარო
|
5
|
ჯორჯიაშვილი; ჩხიკვთა
|
1
|
26
|
თეთრი წყარო
|
6
|
გოლთეთი; წინწყარო
|
1
|
26
|
თეთრი წყარო
|
7
|
ქალაქი თეთრი წყარო
|
1
|
26
|
თეთრი წყარო
|
8
|
ჭივჭავი; დაღეთი
|
1
|
26
|
თეთრი წყარო
|
9
|
ირაგა; კლდეისი
|
1
|
26
|
თეთრი წყარო
|
10
|
მანგლისი; ახალსოფელი; შეხვეტილა
|
1
|
26
|
თეთრი წყარო
|
11
|
თონეთი
|
1
|
26
|
თეთრი წყარო
|
12
|
ორბეთი
|
1
|
26
|
თეთრი წყარო
|
|
ჯამი:
|
12
|
19
|
თიანეთი
|
1
|
დაბა თიანეთი
|
1
|
19
|
თიანეთი
|
2
|
ჟებოტა
|
1
|
19
|
თიანეთი
|
3
|
არტანი; ახალსოფელი
|
1
|
19
|
თიანეთი
|
4
|
ხევსურთსოფელი
|
1
|
19
|
თიანეთი
|
5
|
ღულელები; ნაქალაქარი
|
1
|
19
|
თიანეთი
|
6
|
ტუშურები
|
1
|
19
|
თიანეთი
|
7
|
სიონი
|
1
|
19
|
თიანეთი
|
8
|
ზარიძეები
|
1
|
19
|
თიანეთი
|
9
|
სიმონიანთხევი; ჩეკურაანთგორი
|
1
|
19
|
თიანეთი
|
|
ჯამი:
|
9
|
27
|
მცხეთა
|
1
|
ქალაქი მცხეთა
|
1
|
27
|
მცხეთა
|
2
|
ძეგვი; ნიჩბისი
|
1
|
27
|
მცხეთა
|
3
|
ლისი
|
1
|
27
|
მცხეთა
|
4
|
ქსანი
|
1
|
27
|
მცხეთა
|
5
|
მისაქციელი
|
1
|
27
|
მცხეთა
|
6
|
ქსოვრისი; წილკანი
|
1
|
27
|
მცხეთა
|
7
|
მუხრანი
|
1
|
27
|
მცხეთა
|
8
|
საგურამო; გალავანი; ცხვარიჭამია
|
1
|
27
|
მცხეთა
|
9
|
წეროვანი
|
1
|
27
|
მცხეთა
|
|
ჯამი:
|
9
|
28
|
დუშეთი
|
1
|
ქალაქი დუშეთი
|
1
|
28
|
დუშეთი
|
2
|
ჟინვალი
|
1
|
28
|
დუშეთი
|
3
|
ანანური; ჭართალი
|
1
|
28
|
დუშეთი
|
4
|
შატილი; ბარისახო
|
1
|
28
|
დუშეთი
|
5
|
ბაზალეთი
|
1
|
28
|
დუშეთი
|
6
|
ლაფანაანთკარი
|
1
|
28
|
დუშეთი
|
7
|
გრემისხევი; მჭადიჯვარი
|
1
|
28
|
დუშეთი
|
8
|
ფასანაური; გუდამაყარი; ქვეშეთი
|
1
|
28
|
დუშეთი
|
9
|
მაღაროსკარი; უკანაფშავი
|
1
|
28
|
დუშეთი
|
10
|
ჭონქაძე
|
1
|
28
|
დუშეთი
|
11
|
ჭოპორტი
|
1
|
28
|
დუშეთი
|
|
ჯამი:
|
11
|
29
|
ყაზბეგი
|
1
|
სტეფანწმინდა
|
1
|
29
|
ყაზბეგი
|
2
|
სნო
|
1
|
29
|
ყაზბეგი
|
3
|
გორისციხე
|
1
|
29
|
ყაზბეგი
|
4
|
სიონი
|
1
|
29
|
ყაზბეგი
|
5
|
კობი
|
1
|
29
|
ყაზბეგი
|
6
|
გუდაური
|
1
|
29
|
ყაზბეგი
|
|
ჯამი:
|
6
|
30
|
კასპი
|
1
|
ქალაქი კასპი
|
2
|
30
|
კასპი
|
2
|
დოესი; თელიანი
|
1
|
30
|
კასპი
|
3
|
ხოვლე; ზემო ხანდაკი
|
1
|
30
|
კასპი
|
4
|
ახალქალაქი; ახალციხე
|
1
|
30
|
კასპი
|
5
|
კავთისხევი; წინარეხი
|
1
|
30
|
კასპი
|
6
|
ქვემო გომი; მეტეხი
|
1
|
30
|
კასპი
|
7
|
კოდისწყარო; სამთავისი; ქვემო ჭალა
|
1
|
30
|
კასპი
|
8
|
ოკამი
|
1
|
30
|
კასპი
|
9
|
აღაიანი; ლამისყანა
|
1
|
30
|
კასპი
|
|
ჯამი:
|
10
|
32
|
გორი
|
1
|
ქალაქი გორი
|
3
|
32
|
გორი
|
2
|
ვარიანი; ნიქოზი; შინდისი
|
1
|
32
|
გორი
|
3
|
კარალეთი
|
1
|
32
|
გორი
|
4
|
ახალუბანი; მეჯვრისხევი
|
1
|
32
|
გორი
|
5
|
ტყვიავი; ძევერა
|
1
|
32
|
გორი
|
6
|
დიცი; მერეთი; ტირძნისი
|
1
|
32
|
გორი
|
7
|
ატენი; ბოშური; ქვახვრელი; ხიდისთავი
|
1
|
32
|
გორი
|
8
|
ზეღდულეთი; შავშვები
|
1
|
32
|
გორი
|
9
|
ბერბუკი
|
1
|
32
|
გორი
|
10
|
ტინისხიდი; სკრა
|
1
|
32
|
გორი
|
|
ჯამი:
|
12
|
33
|
ქარელი
|
1
|
ქალაქი ქარელი
|
1
|
33
|
ქარელი
|
2
|
დირბი; დვანი
|
1
|
33
|
ქარელი
|
3
|
აგარა; ფერსა
|
1
|
33
|
ქარელი
|
4
|
ბრეთი; გიგანტი
|
1
|
33
|
ქარელი
|
5
|
აბისი; ფცა; მოხისი
|
1
|
33
|
ქარელი
|
6
|
ავლევი; ბრეძა
|
1
|
33
|
ქარელი
|
7
|
რუისი; ურბნისი
|
1
|
33
|
ქარელი
|
8
|
კეხიჯვარი; ახალსოფელი; ზღუდერი
|
1
|
33
|
ქარელი
|
9
|
ხვედურეთი; ბებნისი
|
1
|
33
|
ქარელი
|
|
ჯამი:
|
9
|
35
|
ხაშური
|
1
|
ქალაქი ხაშური
|
3
|
35
|
ხაშური
|
2
|
ოსიაური; წრომი; ხცისი; ხალები
|
1
|
35
|
ხაშური
|
3
|
ალი; წაღვლი
|
1
|
35
|
ხაშური
|
4
|
ქვიშხეთი; ცხრამუხა
|
1
|
35
|
ხაშური
|
5
|
გომი; ფლევი
|
1
|
35
|
ხაშური
|
6
|
სურამი
|
1
|
35
|
ხაშური
|
7
|
ცოცხნარა
|
1
|
35
|
ხაშური
|
|
ჯამი:
|
9
|
36
|
ბორჯომი
|
1
|
ქალაქი ბორჯომი
|
2
|
36
|
ბორჯომი
|
2
|
ბაკურიანი
|
1
|
36
|
ბორჯომი
|
3
|
ციხისჯვარი
|
1
|
36
|
ბორჯომი
|
4
|
წაღვერი
|
1
|
36
|
ბორჯომი
|
5
|
დვირი
|
1
|
36
|
ბორჯომი
|
6
|
ყვიბისი
|
1
|
36
|
ბორჯომი
|
7
|
ტაბაწყური; ბალანთა
|
1
|
36
|
ბორჯომი
|
8
|
ტბა
|
1
|
36
|
ბორჯომი
|
9
|
ტაძრისი
|
1
|
36
|
ბორჯომი
|
10
|
ახალდაბა
|
1
|
36
|
ბორჯომი
|
|
ჯამი:
|
11
|
37
|
ახალციხე
|
1
|
ქალაქი ახალციხე
|
3
|
37
|
ახალციხე
|
2
|
ვალე
|
1
|
37
|
ახალციხე
|
3
|
აწყური
|
1
|
37
|
ახალციხე
|
4
|
აგარა; ფერსა
|
1
|
37
|
ახალციხე
|
5
|
კლდე
|
1
|
37
|
ახალციხე
|
6
|
სვირი; ელიაწმინდა
|
1
|
37
|
ახალციხე
|
7
|
წყრუთი; სხვილისი
|
1
|
37
|
ახალციხე
|
8
|
წყალთბილა; პამაჯი; საძელი
|
1
|
37
|
ახალციხე
|
9
|
მინაძე
|
1
|
37
|
ახალციხე
|
10
|
ურაველი
|
1
|
37
|
ახალციხე
|
11
|
ანდრიაწმინდა
|
1
|
37
|
ახალციხე
|
|
ჯამი:
|
13
|
38
|
ადიგენი
|
1
|
ადიგენი
|
1
|
38
|
ადიგენი
|
2
|
აბასთუმანი
|
1
|
38
|
ადიგენი
|
3
|
ვარხანი
|
1
|
38
|
ადიგენი
|
4
|
ბენარა
|
1
|
38
|
ადიგენი
|
5
|
უდე
|
1
|
38
|
ადიგენი
|
6
|
არალი
|
1
|
38
|
ადიგენი
|
7
|
ლელოვანი; გორგული
|
1
|
38
|
ადიგენი
|
8
|
ბოლაჯური; ფხერო
|
1
|
38
|
ადიგენი
|
9
|
მლაშე; ზანავი; ჩორჩანი
|
1
|
38
|
ადიგენი
|
10
|
ჭეჭლა
|
1
|
38
|
ადიგენი
|
11
|
მოხე
|
1
|
38
|
ადიგენი
|
|
ჯამი:
|
11
|
39
|
ასპინძა
|
1
|
დაბა ასპინძა
|
1
|
39
|
ასპინძა
|
2
|
დამალა
|
1
|
39
|
ასპინძა
|
3
|
ძველი; ორგორა
|
1
|
39
|
ასპინძა
|
4
|
ხიზაბავრა; ვარგავი
|
1
|
39
|
ასპინძა
|
5
|
ტოლოში
|
1
|
39
|
ასპინძა
|
6
|
ნაქალაქევი
|
1
|
39
|
ასპინძა
|
7
|
იდუმალა
|
1
|
39
|
ასპინძა
|
8
|
რუსთავი
|
1
|
39
|
ასპინძა
|
9
|
ოთა
|
1
|
39
|
ასპინძა
|
10
|
აწყვიტა
|
1
|
39
|
ასპინძა
|
|
ჯამი:
|
10
|
40
|
ახალქალაქი
|
1
|
ქალაქი ახალქალაქი
|
2
|
40
|
ახალქალაქი
|
2
|
აზავრეთი
|
1
|
40
|
ახალქალაქი
|
3
|
ბარალეთი
|
1
|
40
|
ახალქალაქი
|
4
|
ალასტანი; ტურცხი
|
1
|
40
|
ახალქალაქი
|
5
|
არაგვა; ხანდო
|
1
|
40
|
ახალქალაქი
|
6
|
კარტიკამი; ხოსპიო
|
1
|
40
|
ახალქალაქი
|
7
|
ვაჩიანი; კუმურდო
|
1
|
40
|
ახალქალაქი
|
8
|
კოჭიო; კოთელია
|
1
|
40
|
ახალქალაქი
|
9
|
ზაკვი
|
1
|
40
|
ახალქალაქი
|
10
|
წულდა; კარწახი
|
1
|
40
|
ახალქალაქი
|
11
|
ოკამი; გოგაშენი
|
1
|
40
|
ახალქალაქი
|
12
|
ხავეთი
|
1
|
40
|
ახალქალაქი
|
13
|
დილისკა; ჩუნჩხა; პტენა
|
1
|
40
|
ახალქალაქი
|
|
ჯამი:
|
14
|
41
|
ნინოწმინდა
|
1
|
ქალაქი ნინოწმინდა
|
1
|
41
|
ნინოწმინდა
|
2
|
გორელოვკა
|
1
|
41
|
ნინოწმინდა
|
3
|
სათხე
|
1
|
41
|
ნინოწმინდა
|
4
|
ფოკა
|
1
|
41
|
ნინოწმინდა
|
5
|
ტამბოვკა
|
1
|
41
|
ნინოწმინდა
|
6
|
დიდი ხანჩალი
|
1
|
41
|
ნინოწმინდა
|
7
|
ჯიგრაშენი
|
1
|
41
|
ნინოწმინდა
|
8
|
დიდი კონდური
|
1
|
41
|
ნინოწმინდა
|
9
|
განძანი
|
1
|
41
|
ნინოწმინდა
|
10
|
ეშტია
|
1
|
41
|
ნინოწმინდა
|
|
ჯამი:
|
10
|
43
|
ონი
|
1
|
ქალაქი ონი
|
1
|
43
|
ონი
|
2
|
ღები; ჭიორა
|
1
|
43
|
ონი
|
3
|
გლოლა
|
1
|
43
|
ონი
|
4
|
გომი; უწერა
|
1
|
43
|
ონი
|
5
|
საკაო
|
1
|
43
|
ონი
|
6
|
ღარი
|
1
|
43
|
ონი
|
7
|
შეუბანი
|
1
|
43
|
ონი
|
8
|
წედისი
|
1
|
43
|
ონი
|
9
|
პიპილეთი; ცხმორი
|
1
|
43
|
ონი
|
10
|
კვაშხიეთი; ფარახეთი; შქმერი
|
1
|
43
|
ონი
|
11
|
ბარი; მრავალძალი; სორი
|
1
|
43
|
ონი
|
|
ჯამი:
|
11
|
44
|
ამბროლაური
|
1
|
ქალაქი ამბროლაური
|
1
|
44
|
ამბროლაური
|
2
|
ველევი; ჭელიაღელე; ხოტევი
|
1
|
44
|
ამბროლაური
|
3
|
ნამანევი; ნიკორწმინდა
|
1
|
44
|
ამბროლაური
|
4
|
ღადიში; ცახი
|
1
|
44
|
ამბროლაური
|
5
|
ჭრებალო; ჭყვიში
|
1
|
44
|
ამბროლაური
|
6
|
ხვანჭკარა
|
1
|
44
|
ამბროლაური
|
7
|
ბუგეული
|
1
|
44
|
ამბროლაური
|
8
|
ზნაკვა; სადმელი
|
1
|
44
|
ამბროლაური
|
9
|
ლიხეთი; წესი; ხიდიკარი
|
1
|
44
|
ამბროლაური
|
10
|
იწა; სხვავა
|
1
|
44
|
ამბროლაური
|
|
ჯამი:
|
10
|
45
|
ცაგერი
|
1
|
ქალაქი ცაგერი
|
1
|
45
|
ცაგერი
|
2
|
ჩხუტელი
|
1
|
45
|
ცაგერი
|
3
|
ლუხვანო; ქვედა ცაგერი
|
1
|
45
|
ცაგერი
|
4
|
წიფერჩი
|
1
|
45
|
ცაგერი
|
5
|
ზუბი; ოყურეში
|
1
|
45
|
ცაგერი
|
6
|
აღვი; ლასურიაში
|
1
|
45
|
ცაგერი
|
7
|
ნაკურალეში; ღვირიში
|
1
|
45
|
ცაგერი
|
8
|
ტვიში
|
1
|
45
|
ცაგერი
|
9
|
ალპანა; ლაილაში
|
1
|
45
|
ცაგერი
|
10
|
ორბელი; უსახელო
|
1
|
45
|
ცაგერი
|
|
ჯამი:
|
10
|
46
|
ლენტეხი
|
1
|
დაბა ლენტეხი
|
1
|
46
|
ლენტეხი
|
2
|
ხელედი
|
1
|
46
|
ლენტეხი
|
3
|
ხოფური
|
1
|
46
|
ლენტეხი
|
4
|
რცხმელური
|
1
|
46
|
ლენტეხი
|
5
|
ჩოლური
|
1
|
46
|
ლენტეხი
|
6
|
ჟახუნდერი
|
1
|
46
|
ლენტეხი
|
7
|
ჩიხარეში; ცანა
|
1
|
46
|
ლენტეხი
|
|
ჯამი:
|
7
|
48
|
ხარაგაული
|
1
|
დაბა ხარაგაული
|
1
|
48
|
ხარაგაული
|
2
|
კიცხი; ფარცხნალი
|
1
|
48
|
ხარაგაული
|
3
|
ვარძია; წყალაფორეთი; ხიდარი
|
1
|
48
|
ხარაგაული
|
4
|
ლაშე; სარგვეში; ღორეშა; ბაზალეთი
|
1
|
48
|
ხარაგაული
|
5
|
ბორითი
|
1
|
48
|
ხარაგაული
|
6
|
ხუნევი
|
1
|
48
|
ხარაგაული
|
7
|
ნადაბური; ხევი
|
1
|
48
|
ხარაგაული
|
8
|
ზვარე; წიფა
|
1
|
48
|
ხარაგაული
|
9
|
ვახანი; ლეღვანი
|
1
|
48
|
ხარაგაული
|
10
|
მოლითი
|
1
|
48
|
ხარაგაული
|
11
|
საღანძილე
|
1
|
48
|
ხარაგაული
|
|
ჯამი:
|
11
|
49
|
თერჯოლა
|
1
|
ქალაქი თერჯოლა
|
1
|
49
|
თერჯოლა
|
2
|
გოდოგანი
|
1
|
49
|
თერჯოლა
|
3
|
კვახჭირი; ჭოგნარი
|
1
|
49
|
თერჯოლა
|
4
|
ზედა სიმონეთი; ნახშირღელე; ქვედა სიმონეთი
|
1
|
49
|
თერჯოლა
|
5
|
ბარდუბანი; ეწერი
|
1
|
49
|
თერჯოლა
|
6
|
ახალი თერჯოლა; სიქთარვა
|
1
|
49
|
თერჯოლა
|
7
|
რუფოთი; ღვანკითი
|
1
|
49
|
თერჯოლა
|
8
|
ალისუბანი
|
1
|
49
|
თერჯოლა
|
9
|
ზედა საზანო; თუზი
|
1
|
49
|
თერჯოლა
|
10
|
გოგნი; ჩხარი; ძევრი
|
1
|
49
|
თერჯოლა
|
|
ჯამი:
|
10
|
50
|
საჩხერე
|
1
|
ქალაქი საჩხერე
|
1
|
50
|
საჩხერე
|
2
|
სარეკი; ცხომარეთი
|
1
|
50
|
საჩხერე
|
3
|
ქორეთი
|
1
|
50
|
საჩხერე
|
4
|
საირხე
|
1
|
50
|
საჩხერე
|
5
|
ჯალაურთა
|
1
|
50
|
საჩხერე
|
6
|
მერჯევი
|
1
|
50
|
საჩხერე
|
7
|
ჩიხა
|
1
|
50
|
საჩხერე
|
8
|
არგვეთი
|
1
|
50
|
საჩხერე
|
9
|
კორბოული; ჭალოვანი
|
1
|
50
|
საჩხერე
|
10
|
ჭალა
|
1
|
50
|
საჩხერე
|
11
|
გორისა
|
1
|
50
|
საჩხერე
|
|
ჯამი:
|
11
|
51
|
ზესტაფონი
|
1
|
ქალაქი ზესტაფონი
|
3
|
51
|
ზესტაფონი
|
2
|
პირველი სვირი
|
1
|
51
|
ზესტაფონი
|
3
|
მეორე სვირი
|
1
|
51
|
ზესტაფონი
|
4
|
როდინაული
|
1
|
51
|
ზესტაფონი
|
5
|
კვალითი; ცხრაწყარო
|
1
|
51
|
ზესტაფონი
|
6
|
კლდეეთი; ფუთი
|
1
|
51
|
ზესტაფონი
|
7
|
სანახშირე; შორაპანი
|
1
|
51
|
ზესტაფონი
|
8
|
ქვედა საქარა
|
1
|
51
|
ზესტაფონი
|
9
|
ზოვრეთი; ქვედა საზანო
|
1
|
51
|
ზესტაფონი
|
10
|
ილემი; შროშა; ძირულა
|
1
|
51
|
ზესტაფონი
|
11
|
ბოსლევი; დილიკაური; ზედა საქარა
|
1
|
51
|
ზესტაფონი
|
|
ჯამი:
|
13
|
52
|
ბაღდათი
|
1
|
ქალაქი ბაღდათი
|
1
|
52
|
ბაღდათი
|
2
|
დიმი
|
1
|
52
|
ბაღდათი
|
3
|
ფერსათი
|
1
|
52
|
ბაღდათი
|
4
|
ვარციხე; როხი
|
1
|
52
|
ბაღდათი
|
5
|
მეორე ობჩა; პირველი ობჩა
|
1
|
52
|
ბაღდათი
|
6
|
როკითი
|
1
|
52
|
ბაღდათი
|
7
|
წითელხევი
|
1
|
52
|
ბაღდათი
|
8
|
ზეგანი; საკრაულა
|
1
|
52
|
ბაღდათი
|
9
|
ნერგეეთი; ხანი
|
1
|
52
|
ბაღდათი
|
|
ჯამი:
|
9
|
53
|
ვანი
|
1
|
ქალაქი ვანი
|
1
|
53
|
ვანი
|
2
|
გადიდი; ზედა ვანი; სალხინო
|
1
|
53
|
ვანი
|
3
|
დიხაშხო; სულორი; ძულუხი
|
1
|
53
|
ვანი
|
4
|
მუქედი; ციხესულორი
|
1
|
53
|
ვანი
|
5
|
ტობანიერი; ყუმური
|
1
|
53
|
ვანი
|
6
|
შუამთა
|
1
|
53
|
ვანი
|
7
|
ამაღლება; ბზვანი
|
1
|
53
|
ვანი
|
8
|
გორა; ზეინდარი
|
1
|
53
|
ვანი
|
9
|
საპრასია; უხუთი
|
1
|
53
|
ვანი
|
10
|
სალომინაო; ფერეთა
|
1
|
53
|
ვანი
|
|
ჯამი:
|
10
|
54
|
სამტრედია
|
1
|
ქალაქი სამტრედია
|
3
|
54
|
სამტრედია
|
2
|
ნაბაკევი
|
1
|
54
|
სამტრედია
|
3
|
კულაში; ღანირი
|
1
|
54
|
სამტრედია
|
4
|
ეწერი; მელაური
|
1
|
54
|
სამტრედია
|
5
|
დიდი ჯიხაიში
|
1
|
54
|
სამტრედია
|
6
|
ბაში; იანეთი
|
1
|
54
|
სამტრედია
|
7
|
გომი; ოფეთი
|
1
|
54
|
სამტრედია
|
8
|
გორმაღალი; საჯავახო
|
1
|
54
|
სამტრედია
|
9
|
გამოჩინებული; ტოლები
|
1
|
54
|
სამტრედია
|
|
ჯამი:
|
11
|
55
|
ხონი
|
1
|
ქალაქი ხონი
|
2
|
55
|
ხონი
|
2
|
გორდი; კინჩხა; ძეძილეთი
|
1
|
55
|
ხონი
|
3
|
მათხოჯი
|
1
|
55
|
ხონი
|
4
|
დედალაური
|
1
|
55
|
ხონი
|
5
|
კუხი
|
1
|
55
|
ხონი
|
6
|
გუბი
|
1
|
55
|
ხონი
|
7
|
გოჩაჯიხაიში; ქუტირი
|
1
|
55
|
ხონი
|
8
|
ივანდიდი
|
1
|
55
|
ხონი
|
9
|
ნახახულევი
|
1
|
55
|
ხონი
|
|
ჯამი:
|
10
|
56
|
ჭიათურა
|
1
|
ქალაქი ჭიათურა
|
2
|
56
|
ჭიათურა
|
2
|
კაცხი
|
1
|
56
|
ჭიათურა
|
3
|
ვაჭევი; ქვაციხე
|
1
|
56
|
ჭიათურა
|
4
|
რგანი; ხრეითი
|
1
|
56
|
ჭიათურა
|
5
|
სარქველთუბანი; წირქვალი
|
1
|
56
|
ჭიათურა
|
6
|
ზოდი; ხვაშითი
|
1
|
56
|
ჭიათურა
|
7
|
ითხვისი
|
1
|
56
|
ჭიათურა
|
8
|
პერევისა
|
1
|
56
|
ჭიათურა
|
9
|
ნიგოზეთი
|
1
|
56
|
ჭიათურა
|
10
|
მანდაეთი
|
1
|
56
|
ჭიათურა
|
11
|
გეზრული; სვერი
|
1
|
56
|
ჭიათურა
|
|
ჯამი:
|
12
|
57
|
ტყიბული
|
1
|
ქალაქი ტყიბული
|
2
|
57
|
ტყიბული
|
2
|
ხრესილი
|
1
|
57
|
ტყიბული
|
3
|
საწირე
|
1
|
57
|
ტყიბული
|
4
|
გურნა; ჯვარისი
|
1
|
57
|
ტყიბული
|
5
|
ორპირი; ცუცხვათი
|
1
|
57
|
ტყიბული
|
6
|
სოჩხეთი
|
1
|
57
|
ტყიბული
|
7
|
კურსები
|
1
|
57
|
ტყიბული
|
8
|
მუხურა
|
1
|
57
|
ტყიბული
|
|
ჯამი:
|
9
|
58
|
წყალტუბო
|
1
|
ქალაქი წყალტუბო
|
2
|
58
|
წყალტუბო
|
2
|
მაღლაკი
|
1
|
58
|
წყალტუბო
|
3
|
დღნორისა; მექვენა; ოფურჩხეთი
|
1
|
58
|
წყალტუბო
|
4
|
სოფელი წყალტუბო; ცხუნკური
|
1
|
58
|
წყალტუბო
|
5
|
გვიშტიბი
|
1
|
58
|
წყალტუბო
|
6
|
გუმბრა
|
1
|
58
|
წყალტუბო
|
7
|
ფარცხანაყანევი
|
1
|
58
|
წყალტუბო
|
8
|
მუხიანი; ქვიტირი
|
1
|
58
|
წყალტუბო
|
9
|
ოფშკვითი; საყულია
|
1
|
58
|
წყალტუბო
|
10
|
პატრიკეთი
|
1
|
58
|
წყალტუბო
|
11
|
გეგუთი
|
1
|
58
|
წყალტუბო
|
12
|
რიონი
|
1
|
58
|
წყალტუბო
|
|
ჯამი:
|
13
|
60
|
ოზურგეთი
|
1
|
ქალაქი ოზურგეთი
|
3
|
60
|
ოზურგეთი
|
2
|
ვაკიჯვარი; მთისპირი; ცხემლისხიდი
|
1
|
60
|
ოზურგეთი
|
3
|
ლიხაური; მაკვანეთი; ჭანიეთი
|
1
|
60
|
ოზურგეთი
|
4
|
ლაითური; ნარუჯა
|
1
|
60
|
ოზურგეთი
|
5
|
ნასაკირალი
|
1
|
60
|
ოზურგეთი
|
6
|
ნატანები
|
1
|
60
|
ოზურგეთი
|
7
|
თხინვალი; კონჭკათი; მერია
|
1
|
60
|
ოზურგეთი
|
8
|
ურეკი; შრომა
|
1
|
60
|
ოზურგეთი
|
9
|
გურიანთა; სოფელი ოზურგეთი; მელექედური
|
1
|
60
|
ოზურგეთი
|
10
|
ასკანა; ნაგომარი; ძიმითი
|
1
|
60
|
ოზურგეთი
|
11
|
ბაილეთი; სილაური; ჯუმათი
|
1
|
60
|
ოზურგეთი
|
12
|
ბახვი; დვაბზუ
|
1
|
60
|
ოზურგეთი
|
13
|
ბოხვაური; შემოქმედი
|
1
|
60
|
ოზურგეთი
|
|
ჯამი:
|
15
|
61
|
ლანჩხუთი
|
1
|
ქალაქი ლანჩხუთი
|
1
|
61
|
ლანჩხუთი
|
2
|
აკეთი; აცანა; მამათი
|
1
|
61
|
ლანჩხუთი
|
3
|
ნიგოითი; შუხუთი
|
1
|
61
|
ლანჩხუთი
|
4
|
გვიმრალაური; ჩიბათი; მაჩხვარეთი
|
1
|
61
|
ლანჩხუთი
|
5
|
ლესა; ჯურუყვეთი
|
1
|
61
|
ლანჩხუთი
|
6
|
ჩოჩხათი
|
1
|
61
|
ლანჩხუთი
|
7
|
ნიგვზიანი; ნინოშვილი
|
1
|
61
|
ლანჩხუთი
|
8
|
სუფსა
|
1
|
61
|
ლანჩხუთი
|
9
|
ღრმაღელე
|
1
|
61
|
ლანჩხუთი
|
|
ჯამი:
|
9
|
62
|
ჩოხატაური
|
1
|
დაბა ჩოხატაური
|
1
|
62
|
ჩოხატაური
|
2
|
დაბლაციხე; დიდივანი; ზემო სურები; შუა სურები; ბუკისციხე
|
1
|
62
|
ჩოხატაური
|
3
|
ამაღლება; ზომლეთი
|
1
|
62
|
ჩოხატაური
|
4
|
გოგოლესუბანი; შუა ამაღლება
|
1
|
62
|
ჩოხატაური
|
5
|
ჯვარცხმა; გორაბერეჟოული
|
1
|
62
|
ჩოხატაური
|
6
|
გუთური; ერკეთი
|
1
|
62
|
ჩოხატაური
|
7
|
ზემო ხეთი; საჭამიასერი
|
1
|
62
|
ჩოხატაური
|
8
|
ზოტი
|
1
|
62
|
ჩოხატაური
|
9
|
კოხნარი; ფარცხმა
|
1
|
62
|
ჩოხატაური
|
10
|
ნაბეღლავი; ხევი
|
1
|
62
|
ჩოხატაური
|
11
|
ქვენობანი
|
1
|
62
|
ჩოხატაური
|
12
|
ხიდისთავი
|
1
|
62
|
ჩოხატაური
|
|
ჯამი:
|
12
|
47
|
მესტია
|
1
|
მესტია
|
1
|
47
|
მესტია
|
2
|
კალა; უშგული
|
1
|
47
|
მესტია
|
3
|
იფარი; წვირმი
|
1
|
47
|
მესტია
|
4
|
მულახი
|
1
|
47
|
მესტია
|
5
|
ლენჯერი
|
1
|
47
|
მესტია
|
6
|
ლატალი
|
1
|
47
|
მესტია
|
7
|
ბეჩო
|
1
|
47
|
მესტია
|
8
|
ეცერი; ცხუმარი
|
1
|
47
|
მესტია
|
9
|
ნაკრა; ფარი
|
1
|
47
|
მესტია
|
10
|
ლახამულა; ხაიში
|
1
|
47
|
მესტია
|
11
|
ჭუბერი
|
1
|
47
|
მესტია
|
|
ჯამი:
|
11
|
63
|
აბაშა
|
1
|
ქალაქი აბაშა
|
1
|
63
|
აბაშა
|
2
|
გეზათი; სამიქავო
|
1
|
63
|
აბაშა
|
3
|
ზანათი; წყემი
|
1
|
63
|
აბაშა
|
4
|
კეთილარი
|
1
|
63
|
აბაშა
|
5
|
მარანი; ქოლობანი
|
1
|
63
|
აბაშა
|
6
|
ნორიო
|
1
|
63
|
აბაშა
|
7
|
ონტოფო; სეფიეთი; ძველი აბაშა
|
1
|
63
|
აბაშა
|
8
|
პირველი მაისი
|
1
|
63
|
აბაშა
|
9
|
სუჯუნი
|
1
|
63
|
აბაშა
|
10
|
ტყვირი; ნაესაკაო
|
1
|
63
|
აბაშა
|
|
ჯამი:
|
10
|
64
|
სენაკი
|
1
|
ქალაქი სენაკი
|
3
|
64
|
სენაკი
|
2
|
თეკლათი; ჭალადიდი
|
1
|
64
|
სენაკი
|
3
|
ახალსოფელი
|
1
|
64
|
სენაკი
|
4
|
ნოსირი; გეჯეთი
|
1
|
64
|
სენაკი
|
5
|
ძველი სენაკი; მეორე ნოსირი
|
1
|
64
|
სენაკი
|
6
|
ნოქალაქევი; ლეძაძამე
|
1
|
64
|
სენაკი
|
7
|
ფოცხო; უშაფათი
|
1
|
64
|
სენაკი
|
8
|
ზანა; ხორში
|
1
|
64
|
სენაკი
|
9
|
ეკი; მენჯი
|
1
|
64
|
სენაკი
|
|
ჯამი:
|
11
|
65
|
მარტვილი
|
1
|
ქალაქი მარტვილი
|
1
|
65
|
მარტვილი
|
2
|
ვედიდკარი; ონოღია
|
1
|
65
|
მარტვილი
|
3
|
ბანძა
|
1
|
65
|
მარტვილი
|
4
|
ლეხაინდრავო; ნაჯახავო
|
1
|
65
|
მარტვილი
|
5
|
ნაგვაზავო; ხუნწი
|
1
|
65
|
მარტვილი
|
6
|
აბედათი; სერგიეთი
|
1
|
65
|
მარტვილი
|
7
|
დიდი ჭყონი; დოშაყე
|
1
|
65
|
მარტვილი
|
8
|
კურზუ; ტალერი
|
1
|
65
|
მარტვილი
|
9
|
სალხინო
|
1
|
65
|
მარტვილი
|
10
|
გაჭედილი; ინჩხური
|
1
|
65
|
მარტვილი
|
11
|
თამაკონი; ნახუნავო
|
1
|
65
|
მარტვილი
|
12
|
კიწია; გურძემი
|
1
|
65
|
მარტვილი
|
|
ჯამი:
|
12
|
66
|
ხობი
|
1
|
ქალაქი ხობი
|
1
|
66
|
ხობი
|
2
|
ახალხიბულა; ძველი ხიბულა
|
1
|
66
|
ხობი
|
3
|
საჯიჯაო
|
1
|
66
|
ხობი
|
4
|
ბია; ნოჯიხევი
|
1
|
66
|
ხობი
|
5
|
თორსა-დღვაბა; ხამისკური
|
1
|
66
|
ხობი
|
6
|
ხეთა
|
1
|
66
|
ხობი
|
7
|
პირველი მაისი
|
1
|
66
|
ხობი
|
8
|
პატარა ფოთი; შავღელე
|
1
|
66
|
ხობი
|
9
|
საგვიჩიო; ჭალადიდი
|
1
|
66
|
ხობი
|
10
|
პირველი ხორგა; შუა ხორგა; ქარიატა; ყულევი
|
1
|
66
|
ხობი
|
11
|
გურიფული; ახალსოფელი
|
1
|
66
|
ხობი
|
12
|
ქვემო ქვალონი; ზემო ქვალონი
|
1
|
66
|
ხობი
|
|
ჯამი:
|
12
|
67
|
ზუგდიდი
|
1
|
ქალაქი ზუგდიდი
|
3
|
67
|
ზუგდიდი
|
2
|
ჭითაწყარი; ცაიში; ურთა
|
1
|
67
|
ზუგდიდი
|
3
|
ნარაზენი; აბასთუმანი; ახალსოფელი
|
1
|
67
|
ზუგდიდი
|
4
|
დიდი ნეძი; ორულუ; ერგეტა; ანაკლია
|
1
|
67
|
ზუგდიდი
|
5
|
ჩხორია; რიყე
|
1
|
67
|
ზუგდიდი
|
6
|
რუხი
|
1
|
67
|
ზუგდიდი
|
7
|
ყულიშკარი; ჯიხასკარი; ჭაქვინჯი; ალერტკარი
|
1
|
67
|
ზუგდიდი
|
8
|
ინგირი; ოქტომბერი
|
1
|
67
|
ზუგდიდი
|
9
|
ოდიში; კორცხელი; ჭკადუაში
|
1
|
67
|
ზუგდიდი
|
10
|
კახათი
|
1
|
67
|
ზუგდიდი
|
11
|
კოკი; ორსანტია; ახალკახათი
|
1
|
67
|
ზუგდიდი
|
12
|
დარჩელი; განმუხური
|
1
|
67
|
ზუგდიდი
|
13
|
შამგონა; ახალი აბასთუმანი
|
1
|
67
|
ზუგდიდი
|
|
ჯამი:
|
15
|
68
|
წალენჯიხა
|
1
|
ქალაქი წალენჯიხა
|
1
|
68
|
წალენჯიხა
|
2
|
ჯვარი
|
1
|
68
|
წალენჯიხა
|
3
|
ლია; ეწერი
|
1
|
68
|
წალენჯიხა
|
4
|
ჯგალი; მედანი
|
1
|
68
|
წალენჯიხა
|
5
|
საჩინო; ჩქვალერი
|
1
|
68
|
წალენჯიხა
|
6
|
ნაკიფუ; მიქავა
|
1
|
68
|
წალენჯიხა
|
7
|
ჭალე; მუჟავა
|
1
|
68
|
წალენჯიხა
|
8
|
ფახულანი
|
1
|
68
|
წალენჯიხა
|
9
|
ობუჯი
|
1
|
68
|
წალენჯიხა
|
|
ჯამი:
|
9
|
69
|
ჩხოროწყუ
|
1
|
ქალაქი ჩხოროწყუ
|
1
|
69
|
ჩხოროწყუ
|
2
|
ლესიჭინე
|
1
|
69
|
ჩხოროწყუ
|
3
|
ახუთი
|
1
|
69
|
ჩხოროწყუ
|
4
|
ქვედა ჩხოროწყუ; ნაკიანი
|
1
|
69
|
ჩხოროწყუ
|
5
|
კირცხი; ლეწურწუმე
|
1
|
69
|
ჩხოროწყუ
|
6
|
ხაბუმე
|
1
|
69
|
ჩხოროწყუ
|
7
|
მუხური; ზუმი
|
1
|
69
|
ჩხოროწყუ
|
8
|
ნაფიჩხოვო; თაია
|
1
|
69
|
ჩხოროწყუ
|
9
|
ჭოღა
|
1
|
69
|
ჩხოროწყუ
|
|
ჯამი:
|
9
|
80
|
ქედა
|
1
|
დანდალო
|
1
|
80
|
ქედა
|
2
|
ცხმორისი
|
1
|
80
|
ქედა
|
3
|
ზვარე; წონიარისი
|
1
|
80
|
ქედა
|
4
|
დაბა ქედა
|
1
|
80
|
ქედა
|
5
|
მერისი; ოქტომბერი
|
1
|
80
|
ქედა
|
6
|
პირველი მაისი
|
1
|
80
|
ქედა
|
7
|
მახუნცეთი
|
1
|
80
|
ქედა
|
|
ჯამი:
|
7
|
81
|
ქობულეთი
|
1
|
ქალაქი ქობულეთი
|
3
|
81
|
ქობულეთი
|
2
|
ოჩხამური
|
1
|
81
|
ქობულეთი
|
3
|
ალამბარი; აჭყვისთავი; ზენითი; მუხაესტატე
|
1
|
81
|
ქობულეთი
|
4
|
ლეღვა; წყავროკა; ქაქუთი
|
1
|
81
|
ქობულეთი
|
5
|
გვარა; ხუცუბანი
|
1
|
81
|
ქობულეთი
|
6
|
კვირიკე
|
1
|
81
|
ქობულეთი
|
7
|
ბობოყვათი; დაგვა
|
1
|
81
|
ქობულეთი
|
8
|
სოფელი ქობულეთი; ჭახათი
|
1
|
81
|
ქობულეთი
|
9
|
ჩაქვი
|
1
|
81
|
ქობულეთი
|
10
|
ჩაისუბანი; საჩინო; ხალა
|
1
|
81
|
ქობულეთი
|
11
|
ციხისძირი
|
1
|
81
|
ქობულეთი
|
|
ჯამი:
|
13
|
82
|
შუახევი
|
1
|
დაბა შუახევი
|
1
|
82
|
შუახევი
|
2
|
ზამლეთი
|
1
|
82
|
შუახევი
|
3
|
ჭვანი
|
1
|
82
|
შუახევი
|
4
|
უჩამბა
|
1
|
82
|
შუახევი
|
5
|
დღვანი
|
1
|
82
|
შუახევი
|
6
|
ბარათაული; წყალსაყარი
|
1
|
82
|
შუახევი
|
7
|
შუბანი; ოლადაური
|
1
|
82
|
შუახევი
|
|
ჯამი:
|
7
|
83
|
ხელვაჩაური
|
1
|
შარაბიძეები
|
1
|
83
|
ხელვაჩაური
|
2
|
მახინჯაური
|
1
|
83
|
ხელვაჩაური
|
3
|
ორთაბათუმი
|
1
|
83
|
ხელვაჩაური
|
4
|
ახალშენი; ფერია
|
1
|
83
|
ხელვაჩაური
|
5
|
ახალსოფელი; სარფი
|
1
|
83
|
ხელვაჩაური
|
6
|
თხილნარი
|
1
|
83
|
ხელვაჩაური
|
7
|
მაჭახელა
|
1
|
83
|
ხელვაჩაური
|
8
|
აჭარისწყალი; კირნათი
|
1
|
83
|
ხელვაჩაური
|
|
ჯამი:
|
8
|
84
|
ხულო
|
1
|
დაბა ხულო
|
1
|
84
|
ხულო
|
2
|
დეკანაშვილები
|
1
|
84
|
ხულო
|
3
|
აგარა; დიდაჭარა; საციხური
|
1
|
84
|
ხულო
|
4
|
დიოკნისი; რიყეთი
|
1
|
84
|
ხულო
|
5
|
ვაშლოვანი
|
1
|
84
|
ხულო
|
6
|
სხალთა
|
1
|
84
|
ხულო
|
7
|
ღორჯომი
|
1
|
84
|
ხულო
|
8
|
თხილვანა; ფუშრუკაული; ხიხაძირი
|
1
|
84
|
ხულო
|
|
ჯამი:
|
8
|
ამ კანონის 115-ე მუხლის 61 პუნქტის მიზნებისთვის განსაზღვრული ოლქები
ოლქის ნომერი
|
ოლქის საზღვრები
|
1
|
ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის მთაწმინდისა და კრწანისის რაიონები
|
2
|
ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის ვაკის რაიონი
|
3
|
ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის საბურთალოს რაიონი
|
4
|
ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის ისნის რაიონი
|
5
|
ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის სამგორის რაიონი
|
6
|
ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის დიდუბისა და ჩუღურეთის რაიონები
|
7
|
ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის გლდანის რაიონი
|
8
|
ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის ნაძალადევის რაიონი
|
9
|
თელავის, ახმეტის, ყვარლისა და ლაგოდეხის მუნიციპალიტეტები
|
10
|
გურჯაანის, საგარეჯოს, დედოფლისწყაროსა და სიღნაღის მუნიციპალიტეტები
|
11
|
ქალაქ რუსთავის მუნიციპალიტეტი
|
12
|
მარნეულისა და გარდაბნის მუნიციპალიტეტები
|
13
|
ბოლნისის, დმანისის, თეთრი წყაროსა და წალკის მუნიციპალიტეტები
|
14
|
მცხეთის, დუშეთის, თიანეთისა და ყაზბეგის მუნიციპალიტეტები
|
15
|
კასპისა და გორის მუნიციპალიტეტები
|
16
|
ხაშურისა და ქარელის მუნიციპალიტეტები
|
17
|
ახალციხის, ბორჯომის, ადიგენისა და ასპინძის მუნიციპალიტეტები
|
18
|
ახალქალაქისა და ნინოწმინდის მუნიციპალიტეტები
|
19
|
ქალაქ ქუთაისის მუნიციპალიტეტი
|
20
|
საჩხერის, ჭიათურისა და ხარაგაულის მუნიციპალიტეტები
|
21
|
ტყიბულის, თერჯოლის, ზესტაფონისა და ბაღდათის მუნიციპალიტეტები
|
22
|
სამტრედიის, წყალტუბოს, ვანისა და ხონის მუნიციპალიტეტები
|
23
|
ზუგდიდის მუნიციპალიტეტი
|
24
|
ქალაქ ფოთის, ხობისა და სენაკის მუნიციპალიტეტები
|
25
|
წალენჯიხის, ჩხოროწყუს, მარტვილისა და აბაშის მუნიციპალიტეტები
|
26
|
ოზურგეთის, ლანჩხუთისა და ჩოხატაურის მუნიციპალიტეტები
|
27
|
ქალაქ ბათუმისა და ხელვაჩაურის მუნიციპალიტეტები
|
28
|
ქობულეთის მუნიციპალიტეტი
|
29
|
ქედის, შუახევისა და ხულოს მუნიციპალიტეტები
|
30
|
ამბროლაურის, ონის, ცაგერის, ლენტეხისა და მესტიის მუნიციპალიტეტები
|
Organic Law of Georgia
Election Code of Georgia
Section I – General Part
Chapter I – General Provisions
Article 1 – Scope of the Law
This Law regulates relations connected with preparation and conduct of elections of the President of Georgia, the Parliament of Georgia, a municipality representative body Sakrebulo, a municipality executive body – a Mayor, and those connected with preparation and conduct of referenda and plebiscites. This Law establishes the rights and guarantees of election participants, the procedure for ensuring the lawfulness and transparency of expenses related to elections/referenda, for the establishment of the Electoral Administration of Georgia and its powers; and, where so provided for by this Law, the procedure for resolving disputes and imposing liability.
Organic Law of Georgia No 2093 of 7 March 2014 – website, 14.3.2014
Organic Law of Georgia No 1232 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 6723 of 2 July 2020 – website, 3.7.2020
Article 2 – Definition of terms
For the purposes of this Law, the terms used herein have the following meaning s :
a) referendum – a nation-wide polling by secret ballot aimed at overall, equal, and direct expression of will to decide especially important national issues, which is conducted throughout the territory of Georgia;
b) plebiscite – a nation-wide polling by secret ballot for identifying the opinion of voters or part of voters concerning especially important national issues, results of which are of recommendat ory character for the public authorities;
c) elections – electoral process, the objective and outcome of which is to elect public officials and representative bodies of public authority;
d) general elections – regular or extraordinary elections:
d.a) regular elections – elections held because of the expiration of the term of office of a representative body of public authority or a public official within the time frame defined by the Constitution of Georgia, this Law, the Constitutions of the Autonomous Republics of Abkhazia and Ajara, and the respective laws;
d.b) extraordinary elections – elections held as a result of pre-term termination of the tenure of a representative body of public authority or a public official;
e) by-elections – elections held under the majoritarian electoral system in the respective electoral district as determined by this Law in order to fill a vacant seat of the representative body of the state authority;
f) re-run elections – repeat elections held as determined for regular elections, provided that:
f.a) one candidate runs in elections held under the majoritarian electoral system and his/her candidacy is withdrawn as defined by this Law;
f.b) none of electoral subjects running in the elections held under the proportional electoral system passes an electoral threshold or failure of elections is declared in more than half of the electoral districts;
f.c) election results are declared void by a court decision;
g) repeat voting – the voting conducted again in an electoral precinct (precincts) where polling results have been declared void;
h) second round of elections (run-off) – voting conducted in cases and within the time frame defined in this Law, when a winner cannot be determined in the first round of elections;
i) election (polling) day – the day of holding general elections, by-elections, or re-run elections, as well as run-off or repeat voting;
i1) electoral/referendum period – a period of time from the day when a legal act issued on calling an election/referendum comes into force through the day when a summary protocol of the final results of the election/referendum is published by a respective election commission.
j) elections held under the proportional electoral system – election of members of the Parliament (MPs) of Georgia and of members of a municipality representative body Sakrebulo based on party lists;
k) elections held under the majoritarian electoral system – election of members of a municipality representative body Sakrebulo according to single-seat majoritarian electoral districts;
l) suffrage – active and passive right to vote;
m) active suffrage – the right of a citizen of Georgia to participate, by casting a vote, in general elections, referenda, and plebiscites held for electing the people’s representatives to the representative body of public authority and for holding public offices;
n) passive suffrage – the right of a citizen of Georgia to run for the representative body of public authority and for public office;
n1) votes of participants in the elections/referendum – the number of votes to be determined by the sum of valid ballot papers in a ballot box/boxes and which does not include votes received through ballot papers declared void.
o) electoral registration – registration by the chairperson of an appropriate election commission of parties, initiative groups of voters, party lists, and individual candidates for Mayor and Sakrebulo nominated under the majoritarian procedure in order to obtain the right to run in elections;
p) candidate for electoral subject – a person nominated for registration in the respective election commission to run in elections;
q) electoral subject – a party, an initiative group of voters, a candidate for member of public authority representative body, or a candidate for public official registered by the chairperson of an appropriate election commission;
q1) (Deleted – 2.7.2020, No 6723);
r) Electoral Administration of Georgia – the Central Election Commission of Georgia (‘the CEC ’ ) and its staff, the Supreme Election Commissions of the Autonomous Republics of Abkhazia and Ajara (‘the SEC ’ ) and their staff, the District Election Commissions (DECs) and the Precinct Election Commissions (PECs);
s) Electoral Administration officer – an election commission member and staff;
t) party – a political association of citizens acting under the Organic Law of Georgia on Political Associations of Citizens that is registered by the chairperson of the CEC to run in elections;
t1) (Deleted – 2.7.2020, No 6723);
u) (Deleted – 21.7.2018, No 3266);
v) candidate for President of Georgia – a citizen of Georgia registered by the CEC, and nominated by not less than 30 members of the Election Panel for participation in Presidential elections of Georgia;
w) candidate for Mayor– a citizen of Georgia registered by the chairperson of the relevant election commission to run for Mayor;
x) candidate nominated under a party list – a citizen of Georgia entered in a party list registered by the chairperson of the respective election commission to run in elections of the Parliament of Georgia or for a municipality representative body Sakrebulo;
y) majoritarian candidate – a citizen of Georgia nominated in an electoral district by a party/initiative group of voters registered by the chairperson of an appropriate election commission to participate in elections of a municipality representative body Sakrebulo;
z) electoral district – an operation area (administrative electoral division) where elections and referenda are organised and held;
z1) (Deleted – 21.7.2018, No 3266);
z2) local majoritarian electoral district – a single-seat electoral district established for the election of the members of a municipality representative body Sakrebulo under the majoritarian system;
z3) electoral precinct – administrative electoral division established as determined by the legislation of Georgia for polling and vote counting during elections or referenda;
z4) municipality representative body Sakrebulo – the Sakrebulo of the capital of Georgia – Tbilisi, the Sakrebulo of a self-governing community, and the Sakrebulo of a self-governing city;
z41) municipality executive body – a Mayor;
z5) political official – the President of Georgia, a Member of Parliament of Georgia, the Prime Minister of Georgia, other members of the Government of Georgia and their deputies, members of the Supreme Representative Bodies of the Autonomous Republics of Abkhazia and Ajara, heads of the Governments of the Autonomous Republics of Abkhazia and Ajara, a member of a municipality representative body Sakrebulo and the executive body – a Mayor, and a State Representative;
z6) political/pre-election advertising – commercial broadcast by mass media (‘the media ’ ) aimed at promoting/hindering the election of an electoral subject, where the electoral subject and/or its sequence number are displayed and which contains the signs of election campaign or appeals for or against the issue put forward for referendum/plebiscite;
z7) election campaign – a set of measures carried out by an electoral subject/candidate for electoral subject aimed at running in and winning elections;
z71) canvassing – appeal to voters in favour of or against an electoral subject/candidate, as well as any public action facilitating or impeding its election and/or containing signs of election campaign, including the participation in organisation/conduct of pre-electoral events, preservation or dissemination of election materials, work on the list of supporters, presence in the representations of political parties;
z72) election/referendum campaign expense– the sum of funds of an electoral subject/referendum participant for an election/referendum campaign, as well as all goods and services obtained free of charge (reflected in market prices), except for free air time cost as determined by this Law;
z73) information on the election/referendum campaign expense – information on the election/referendum campaign expense, all goods and services received free of charge, donation source, amount and date of the receipt of donation;
z74) electoral donations – a sum of money transferred to the account of the respective electoral subject during the election/referendum campaign, and all types of material values and services gained free of charge, except for the cost of free air time enjoyed under the procedure established by this Law and a sum allocated by the state in the case established by law;
z75) electoral documents – an application, complaint, letter, protocol, ballot paper, special envelope, a legislative act of the Electoral Administration of Georgia, a check-list, registration book, list of voters, voter invitation card, or a statement of a member of an election commission incoming and outgoing at an election commission;
z76) biometric registration – taking a biometric photo and recording personal data (questionnaire survey) as determined by this Law, as well as holding a Georgian citizen’s electronic identity card or a Georgian citizen’s biometric passport, except when that document is issued after biometric registration under this Law;
z77) campaign material – a poster, flag or any other material on which an electoral subject/candidate for electoral subject and/or his/her sequence number is displayed;
z78) Agency – the Legal Entity under Public Law (LEPL) – the Public Service Development Agency within the Ministry of Justice of Georgia;
z79) Beneficiary of support – persons defined under Article 12(4-5) of the Civil Code of Georgia;
z710) polling station – a building or a part of a building where a polling room of a PEC is located;
z711) photocopy – a copy made by means of a photocopier;
z712) Election Panel – a special body consisting of 300 members approved under an ordinance of the CEC, in order to elect President of Georgia.
Organic Law of Georgia No 878 of 27 July 2013 – website, 7.8.2013
Organic Law of Georgia No 864 of 25 July 2013 – website, 19.8.2013
Organic Law of Georgia No 2093 of 7 March 2014 – website, 14.3.2014
Organic Law of Georgia No 3402 of 20 March 2015 – website, 31.3.2015
Organic Law of Georgia No 5438 of 22 June 2016 – website, 12.7.2016
Organic Law of Georgia No 1232 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 1274 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 3269 of 21 July 2018 – website, 27.7.2018
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Organic Law of Georgia No 6723 of 2 July 2020 – website, 3.7.2020
Organic Law of Georgia No 6854 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020
Organic Law of Georgia No 6855 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020
Organic Law of Georgia No 4020 of 15 December 2023 – website, 29.12.2023
Article 3 – Basic principles for holding elections, referend a , and plebiscite s
Basic principles for holding elections, referend a , and plebiscite s in Georgia shall be:
a) universal suffrage to participate in elections/referend a /plebiscite s :
a.a) any citizen of Georgia, who has attained the age of 18 before or on the day of an election/referendum/plebiscite and who meets the requirements defined by this Law, shall enjoy active suffrage, except for the persons who, under the Constitution of Georgia and/or this Law, have a restricted active suffrage;
a.b) all citizens of Georgia who meet the conditions determined by this Law, except for persons whose passive suffrage have been restricted under the Constitution of Georgia, this Law, the Law of Georgia on Combating Drug-related Crimes, and the Law of Georgia on Combating Crimes against Sexual Freedom and Inviolability shall have passive suffrage;
a.c) a citizen of Georgia who, by a court judgment, is placed in a penitentiary facility for an extremely serious crime, or, by a court decision, is recognised as a beneficiary of support and is placed in an appropriate inpatient medical facility under, may not participate in an election, referendum and plebiscite;
b) equal suffrage:
b.a) voters shall participate in elections, referend a, and plebiscite s on equal grounds;
b.b) every voter of the same electoral district shall have an equal number of votes;
c) direct suffrage:
c.a) elections in Georgia shall be direct;
c.b) an MP of Georgia, a member of the Sakrebulo of a self-governing city/self-governing community, and a Mayor of a self-governing city/self-governing community shall be elected directly by voters;
c.c) President of Georgia shall be elected by the Election Panel by open ballot without-debate voting;
d) secrecy of ballot and free expression of the will of voters:
d.a) an election, a referendum, and a plebiscite in Georgia shall be held by secret ballot, except for Presidential elections of Georgia;
d.b) coercion and/or intimidation of voters and violation of the secrecy of voting shall be prohibited. Such action shall result in criminal liability of a violator.
Organic Law of Georgia No 864 of 25 July 2013 – website, 19.8.2013
Organic Law of Georgia No 2093 of 7 March 2014 – website, 14.3.2014
Organic Law of Georgia No 3402 of 20 March 2015 – website, 31.3.2015
Organic Law of Georgia No 3562 of 1 May 2015 – website, 18.5.2015
Organic Law of Georgia No 1232 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 3127 of 5 July 2018 – website, 11.7.2018
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Organic Law of Georgia No 5772 of 17 March 2020 – website, 23.3.2020
Organic Law of Georgia No 7097 of 3 September 2020 – website, 4.9.2020
Article 4 – Publicity of elections
According to and for the purposes of this Law, the activities of the Electoral Administration of Georgia, electoral subjects, state authorities, and municipality bodies shall be open and public.
Organic Law of Georgia No 6854 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020
Article 5 – Calculation of terms under this Law
1. During elections, all the terms under this Law, including the terms for judicial recourse and for delivery of a court judgment, shall be counted in calendar days (including weekends and holidays as defined by the labour legislation of Georgia).
2. Words ‘in N days from the given day’, ‘within N days’ period from the given day’, ‘not earlier/not later than N days from the given day’, ‘not earlier/not later than the Nth day from the given day’ shall imply the beginning of counting from the day following the indicated day.
3. Words ‘N days before the given day’, ‘not earlier/not later than N days before the given day’, ‘not earlier/not later than the Nth day before the given day’ shall imply the beginning of counting from the day preceding the indicated day.
4. Unless otherwise determined by this Law, the initial time limits for the arrangements and procedures related to the elections/referendum to be conducted shall be counted from the day when the legal act on fixing the elections/referendum becomes effective.
Organic Law of Georgia No 3269 of 21 July 2018 – website, 27.7.2018
Article 6 – Announcement of an election/referendum/plebiscite day as a day off
Elections/referenda/plebiscites may be held on any day of the week. The day of a general election/referendum/plebiscite shall be a day off. The day of a by-election/extraordinary election of a municipal representative body/extraordinary election of a municipal executive body shall be a day off only within the jurisdiction of a respective electoral district/electoral districts.
Organic Law of Georgia No 1274 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 6723 of 2 July 2020 – website, 3.7.2020
Chapter II – Electoral Administration of Georgia and its Powers
Article 7 – Status, system, and composition of the Electoral Administration of Georgia
1. The Electoral Administration of Georgia is an independent administrative body that shall be independent from other public bodies, within its powers, and shall be established according to this Law. This Law shall define the powers and procedures for establishment of the Electoral Administration of Georgia.
2. The Electoral Administration of Georgia shall be composed of:
a) the CEC and its staff;
b) the SEC and its staff;
c) the DECs;
d) the PECs.
3. The CEC is the supreme body of the Electoral Administration of Georgia that shall, within its powers, manage and control election commissions at all levels, and ensure the uniform application of the electoral legislation throughout the territory of Georgia.
4. If general elections and the elections of the Supreme Council of Ajara are held simultaneously, DECs and PECs formed for general elections shall perform the duties of DECs and PECs.
5. The staff of the CEC and the SEC (except for persons employed under labour contracts) shall be public servants and the Law of Georgia on Public Service shall apply to them.
Organic Law of Georgia No 4392 of 27 October 2015 – website, 11.11.2015
Organic Law of Georgia No 168 of 21 December 2016 – website, 28.12.2016
Article 8 – Election commission rules of operation
1. The rules of operation for an election commission shall be defined by this Law and the regulations of a respective commission to be adopted by the CEC, by a decree.
2. A session of an election commission shall be called by the chairperson or upon request of the deputy chairperson of the commission.
3. A session shall be duly constituted if attended by a majority of the total number of the election commission members.
31. The total number of the election commission members shall be the sum of the number of commission members elected in accordance with this Law and the number of commission members appointed by the parties that have acquired the right to appoint a member of the election commission under this Law.
4. A commission decision shall be deemed adopted if supported by a majority of the members present at the session (unless this Law provides for a higher quorum), but by not less than one-third of the total number of the election commission members. The decisions of an election commission regarding the decisions made by lower election commissions, including the nullification of electoral district/precinct results, the opening of packages received from the election commission, and the counting of election ballot papers, shall be adopted by not less than two-third s of those present at the session.
41. If the CEC fails to adopt the decision as a result of voting at its session, for the adoption of which it must be supported by no less than two-thirds of the total number of the CEC members, the CEC decision shall be put to the vote again at the same session. In that case, the CEC decision shall be deemed adopted if supported by a majority of the total number of the CEC members.
5. In the case of an equal number of votes, the chairperson of the session shall cast the deciding vote.
6. Issues of human resources shall be resolved at a session of the election commission by a majority vote of the total number of the commission members, unless otherwise established by this Law.
7. The chairperson of the session and the secretary of the election commission shall sign minutes of sessions.
8. The session minutes shall be executed within one day from the session.
9. An election commission member who objects to the decision of the commission shall have the right to express his/her dissenting opinion in writing, which shall be attached to the minutes of the session. At the same time, a member having a dissenting opinion shall respect and obey the decision delivered by the commission. An election commission member shall have no right to impede, by his/her action/omission, the execution of a properly adopted decision.
10. An election commission shall accept, issue, and register electoral documents until 18:00 of the working day, except for cases defined by this Law.
11. Upon receipt of an application/complaint, the date and time of its receipt shall be recorded in the registration book of an election commission, as well as in the notice delivered to the applicant/complainant. The commission shall consider the application/complaint and shall make an appropriate decision.
12. The applicant shall confirm by signature in the registration book receipt of any document from an election commission.
13. An election commission shall not consider an application/complaint if the chairperson of an election commission has issued an ordinance on dismissing the application/complaint without prejudice.
14. Electoral documents shall be available to everyone, except as provided for by the legislation of Georgia. An election commission shall make the electoral documents and election information available to all interested persons within two days after such a request, and if more time is required to prepare the above information, an election commission shall make it available under the procedure established by the General Administrative Code of Georgia. When copies of the electoral documents and election information are requested, the fee and the payment procedure shall be regulated according to the legislation of Georgia.
15. A sessions of an election commission shall be open. It may be attended only by members of a superior election commission and commission representatives, staff members of a respective and superior election commissions, representatives of media accredited in the respective commission, one representative of electoral subjects in a respective commission, one observer from a domestic observer organisation registered with the respective commission, no more than two observers from an international organisation registered with the CEC together with an interpreter. In case of obstructing the work of an election commission and disturbing the peace, the decision on the issue of expelling a troublemaker (including a member of the commission) from the session of the election commission shall be made by the election commission, which shall be recorded in the minutes of the session. Expulsion of a troublemaker from the session of the election commission shall also imply his/her expulsion from the building of the election commission/polling station. The decision on the issue of expelling the troublemaker from the building of the election commission shall be made by the chairperson of a respective election commission by an ordinance.
16. The following individuals shall have the right to stay at a polling station:
a) members of the CEC, DECs and PECs;
b) representatives of the CEC and DECs;
c) a representative of an electoral subject registered with a respective PEC;
d) representatives of the press and media registered with the respective commissions;
e) observers.
17. Everyone authorised to stay at a polling station shall carry a badge (certificate) indicating his/her identity and title.
18. In case of obstructing the work of an election commission and disturbing the peace, the decision on the issue of expelling a troublemaker from the administrative building shall be made by the chairperson of the commission by an ordinance, and during a session, the decision on the issue of expelling a troublemaker from the session shall be made by the election commission, which shall be recorded in the minutes of the session.
181. If in the case of making a decision on expulsion of a person from an election commission session, a commission building, a polling station in accordance with the rules established by this Law, this person does not voluntarily comply with the decision, the chairperson of the commission shall apply to the police. The police shall immediately enforce the decision to expel the person.
19. An election commission member shall be obliged to participate in the commission activities as from the day of his/her appointment (election) in the respective commission.
20. A DEC or PEC member is obliged to sign a summary protocol of polling or election results. If the DEC or PEC member objects to the information reflected in the protocol, he/she may indicate the same in the respective section of the summary protocol of polling and election results and attach a written dissenting opinion to the protocol. In the case of dissenting opinion, the DEC or PEC member is obliged to sign the summary protocol of the voting results in the appropriate section for the signature of the commission member.
21. An election commission member is not the representative of his/her appointer/voter. An election commission member shall be independent in his/her activities and shall act only according to the Constitution of Georgia, law, and respective subordinate acts. Any pressure upon an election commission member or any interference in his/her activities with the aim of influencing his/her decision shall be prohibited and punishable by law.
22. If the commission chairperson and deputy chairperson are simultaneously, or the commission secretary is temporarily unable to perform the duties defined by this Law, and if under the same Law an action falling within the exclusive authority of the chairperson or the secretary is to be carried out, the commission shall elect, without delay, under the procedures defined in this Law for the election of relevant officials, an acting chairperson or a secretary from among his/her staff. The powers of the acting chairperson of the commission shall cease once the commission chairperson or deputy chairperson is able to perform their duties, and the powers of the acting secretary of the commission shall cease once the commission secretary is able to perform his/her duties.
23. If an election commission does not have a chairperson or a deputy chairperson, the commission secretary shall call a session to elect the commission chairperson and shall chair the commission until the chairperson is elected, and if the commission does not have a secretary, the senior member of the commission shall call and chair the commission session until the chairperson is elected.
24. If the CEC chairperson is absent, powers of the CEC chairperson shall be exercised by a deputy CEC chairperson. If both the CEC chairperson and the deputy CEC chairperson are absent at the same time, powers of the CEC chairperson shall be exercised by the CEC secretary. The CEC chairperson shall have the right to instruct the deputy CEC chairperson or the CEC secretary to exercise powers of the CEC chairperson. When the chairperson of another election commission is absent or as assigned by the chairperson of the election commission, powers of the chairperson of the said election commission shall be exercised by a deputy chairperson of the same election commission.
25. A person authorised to be at a polling station, as well as a person authorised to attend a session of a commission, shall have the right to photograph and video film, except in a polling booth, without obstructing the electoral process/the work of the election commission session. It is prohibited to photograph and video film or otherwise process the information or data that, according to this Law, is not/are not considered as public information, except when the photographing and video filming or processing is allowed by this Law.
Organic Law of Georgia No 1274 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 3269 of 21 July 2018 – website, 27.7.2018
Organic Law of Georgia No 6723 of 2 July 2020 – website, 3.7.2020
Organic Law of Georgia No 703 of 28 June 2021 – website, 29.6.2021
Organic Law of Georgia No 4089 of 19 March 2024 – website, 25.3.2024
Organic Law of Georgia No 4341 of 27 June 2024 – website, 3.7.2024
Article 9 – Remuneration
1. In the course of elections/referenda, members and head officers of the CEC and DEC, as well as the CEC staff and employees of the Legal Entity under Public Law (LEPL) called the Centre for Electoral Systems Development, Reforms, and Trainings shall receive double remuneration.
11. During by-elections, double remuneration under paragraph 1 of this article shall be paid only to DEC members and head officers in the electoral district where the by-elections are held.
2. PEC members and head officers shall receive remuneration from the funds allocated for holding elections, from the 30th day before Election Day until a summary protocol of polling results of the higher DEC is drawn up.
3. The amount of remuneration of the head officers and members of the CEC, DECs and PECs, and of the CEC staff members shall be determined by the CEC in accordance with the Law of Georgia on Remuneration in Public Institutions.
4. The activity and/or remuneration of a temporary DEC member, a member of the DEC auxiliary or technical staff, or of a PEC member may not become a ground for hindering, suspending or terminating his/her registration in the Integrated Database of Socially Vulnerable Families, a ground for hindering the payment of the social allowance, social benefit and/or state benefit provided for him/her by the legislation of Georgia, a ground for hindering his/her enjoyment of the social privilege defined by the legislation of Georgia, a ground for reducing, suspending or terminating the said social allowance, social benefit, state benefit and/or social privilege for him/her, and/or a ground for hindering, suspending or terminating his/her participation in the state programme for facilitation of employment provided for by the legislation of Georgia and/or in a sub-programme of that programme. The remuneration of a temporary DEC member, a member of the DEC auxiliary or technical staff, or of a PEC member shall not be included in the income that may, to his/her detriment, affect his/her registration in the Integrated Database of Socially Vulnerable Families, the payment of the aforementioned social allowance, social benefit and/or state benefit to him/her, his/her enjoyment of the aforementioned social privilege, and/or his/her participation in the aforementioned state programme and/or a sub-programme of that programme.
5. Remuneration of the CEC and DEC staff members, training centre staff members, PEC support and technical staff members, the DEC temporary and the PEC staff members and representatives of electoral subjects shall not be subject to the payment of pension contribution as provided for by the Law of Georgia on Funded Pensions.
Organic Law of Georgia No 157 of 26 December 2012 – website, 30.12.2012
Organic Law of Georgia No 2093 of 7 March 2014 – website, 14.3.2014
Organic Law of Georgia No 2485 of 29 May 2014 – website, 2.6.2014
Organic Law of Georgia No 1836 of 22 December 2017 – website, 29.12.2017
Organic Law of Georgia No 6723 of 2 July 2020 – website, 3.7.2020
Organic Law of Georgia No 703 of 28 June 2021 – website, 29.6.2021
Organic Law of Georgia No 4341 of 27 June 2024 – website, 3.7.2024
Article 10 – Composition of the CEC and procedures for electing the CEC Chairperson
1. The CEC shall be composed of not more than 17 members. Among them shall be the CEC Chairperson, a deputy of the CEC Chairperson and the CEC Secretary. The CEC Chairperson shall, at the same time, be a member of the CEC. The termination of powers of the CEC Chairperson shall concurrently result in the termination of his/her powers as a CEC member.
2. Seven members of the CEC shall be elected by the Parliament of Georgia or appointed by the President of Georgia under the procedure established by this Law and the rules of procedure of the Parliament of Georgia, while not more than 9 members of the CEC shall be appointed by the parties under the procedure established by this Law.
3. A candidate for CEC membership shall be nominated by the Chairperson of the Parliament of Georgia to the Parliament of Georgia for election in accordance with this article and the rules of procedure of the Parliament of Georgia. The candidate for CEC membership shall be selected on an open competitive basis under the procedure established by the rules of procedure of the Parliament of Georgia.
4. A candidate for CEC membership/a person appointed as a CEC member by the President of Georgia must be a legally competent citizen of Georgia from 25 years of age, who is non-partisan, who has not been a person appointed to the election commission by a party, or has not been an electoral subject, or a representative of an electoral subject or a sponsor of any party within the last 5 years, and who has higher education, a fluent command of the state language of Georgia, meets the requirements of Article 27(2) of the Law of Georgia on Public Service, and who has not less than 5 years of work experience and holds a certificate of an electoral administration officer.
5. The following persons may not be elected/appointed a CEC member:
a) a person who does not hold a certificate of an electoral administration officer;
b) a person who has been discharged from his/her post at the election commission of Georgia by the election commission or court due to the violation of the electoral legislation of Georgia, – within 4 years from the date he/she was discharged from post;
c) a person who has been declared as an administrative offender by court due to the violation of the electoral legislation of Georgia, – within 4 years after the court judgement becomes legally effective;
d) a previously convicted person;
e) an electoral subject/a candidate for an electoral subject, or a representative thereof;
f) an observer.
6. If, in the case provided for by the rules of procedure of the Parliament of Georgia, a CEC member (any member) has not been elected as a result of the repeat voting, the chairperson of the Parliament of Georgia shall, not later than one week after the voting, send to the President of Georgia, for appointing a CEC member (members), the list of persons participating in an open competition for the selection of a candidate (candidates) for CEC membership (a person who has been newly elected as a CEC member shall not be included in this list) and the relevant competition documentation. The President of Georgia shall be authorised, within one week after the said list and documentation are received, to appoint for a term of 5 years, from among the persons on the list, as many CEC members, or less, as are left for election by the Parliament of Georgia. In addition, the CEC member to be elected, to whose position the said member is to be appointed, must be indicated in the decree of the President of Georgia on appointing a CEC member.
7. The term of office of a CEC member elected by the Parliament of Georgia/appointed by the President of Georgia shall be 5 years. If the Parliament of Georgia/President of Georgia fails to elect/appoint a new CEC member before the term of office of a current CEC member expires, the term of office of the current CEC member shall continue to run until the new CEC member is elected/is appointed by the President of Georgia.
8. The CEC Chairperson shall be elected by the Parliament of Georgia/appointed by the President of Georgia under the procedure established by this Law and the rules of procedure of the Parliament of Georgia for the election by the Parliament of Georgia/appointment by the President of Georgia of a CEC member. A candidate for the CEC Chairperson/a person appointed by the President of Georgia as the CEC Chairperson must meet the requirements of paragraphs 4 and 5 of this article.
9. The term of office of the CEC Chairperson shall be 5 years. If the new CEC Chairperson is not elected before the term of office of the current CEC Chairperson expires, the term of office of the current CEC Chairperson shall continue to run until the new CEC Chairperson is elected.
10. A resolution of the Parliament of Georgia on electing a CEC member/the CEC Chairperson shall be submitted to the CEC within seven days after it is passed. The decree of the President of Georgia on appointing a CEC member/the CEC Chairperson shall be submitted to the CEC within seven days after it is issued.
Organic Law of Georgia No 4392 of 27 October 2015 – website, 11.11.2015
Organic Law of Georgia No 168 of 21 December 2016 – website, 28.12.2016
Organic Law of Georgia No 1274 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 703 of 28 June 2021 – website, 29.6.2021
Organic Law of Georgia No 1348 of 30 December 2021 – website, 6.1.2022
Organic Law of Georgia No 3464 of 3 July 2023 – website, 10.7.2023
Organic Law of Georgia No 4089 of 19 March 2024 – website, 25.3.2024
Article 11 – Procedure for electing a deputy of the CEC Chairperson and the CEC Secretary
1. The CEC Chairperson shall have one deputy. The deputy of the CEC Chairperson and the CEC Secretary must be elected from among the CEC members elected by the Parliament if Georgia/appointed by the President of Georgia. Not less than 2 members of the CEC shall have the right to nominate the candidates for the Deputy CEC Chairperson and the CEC Secretary. One and the same candidate may be nominated only twice.
2. If the Deputy CEC Chairperson or the CEC Secretary fails to be elected, the duties of the said official until his/her election shall be performed by a CEC member that has received the most votes during the elections, and in the case of an equal number of votes, a person identified as a result of casting lots shall perform the duties of the Deputy CEC Chairperson or the CEC Secretary.
Organic Law of Georgia No 703 of 28 June 2021 – website, 29.6.2021
Organic Law of Georgia No 4089 of 19 March 2024 – website, 25.3.2024
Article 12 – (Deleted)
Organic Law of Georgia No 4392 of 27 October 2015 – website, 11.11.2015
Organic Law of Georgia No 5438 of 22 June 2016 – website, 12.7.2016
Organic Law of Georgia No 168 of 21 December 2016 – website, 28.12.2016
Organic Law of Georgia No 3269 of 21 July 2018 – website, 27.7.2018
Organic Law of Georgia No 3907 of 6 December 2018 – website, 14.12.2018
Organic Law of Georgia No 703 of 28 June 2021 – website, 29.6.2021
Organic Law of Georgia No 1348 of 30 December 2021 – website, 6.1.2022
Organic Law of Georgia No 3464 of 3 July 2023 – website, 10.7.2023
Organic Law of Georgia No 4089 of 19 March 2024 – website, 25.3.2024
Article 13 – Procedure for appointing CEC members and terminating their term of office by parties
1. A party shall have the right to appoint one CEC member if the party was registered by the CEC Chairperson for participation in the Georgian Parliamentary Elections, and it was granted a mandate of a member of the Parliament of Georgia under Article 125(4), (5) and (9) of this Law.
2. If the number of parties provided for by paragraph 1 of this article is more than 9, at the time of appointing a CEC member, the priority shall be given to a party that has received more votes in the Georgian Parliamentary Elections.
3. If the parties have received the equal number of votes in the Georgian Parliamentary Elections, at the time of appointing a CEC member, the priority shall be given to a party that has passed the electoral registration earlier.
31. A CEC member appointed by a party must meet the requirements of Article 10(5) of this Law.
4. A party shall have the right to withdraw a CEC member it has appointed. He/she may not be withdrawn from calling elections until the final results of these elections are summed up. A party shall have the right to appoint a new CEC member within the said period of time only when a CEC member it has appointed resigns or dies.
Organic Law of Georgia No 877 of 27 July 2013 – website, 20.8.2013
Organic Law of Georgia No 5438 of 22 June 2016 – website, 12.7.2016
Organic Law of Georgia No 1274 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Organic Law of Georgia No 7097 of 3 September 2020 – website, 4.9.2020
Organic Law of Georgia No 7098 of 3 September 2020 – website, 4.9.2020
Organic Law of Georgia No 704 of 28 June 2021 – website, 29.6.2021
Organic Law of Georgia No 703 of 28 June 2021 – website, 29.6.2021
Organic Law of Georgia No 4089 of 19 March 2024 – website, 25.3.2024
Article 14 – Powers of the CEC
1. The CEC shall:
a) ensure, within the scope of its powers, holding of an election, a referendum, and a plebiscite, oversee the process of implementation of the electoral legislation throughout the territory of Georgia, and ensure its uniform application;
b) adopt, by a decree, the regulations of the Electoral Administration;
b1) determine, by a decree, issues related to labour relations and work incompatibility of CEC members and elected members of a DEC;
b2) ensure, within the scope of its powers, holding of regular, re-run and extraordinary elections of the President of Georgia;
c) have, in exceptional cases, if it is impossible to meet certain requirements/terms defined in this Law, the right to determine, by a decree, electoral events and timeframes for upcoming elections/polling, and to submit a proposal, if necessary, to the President of Georgia for fixing another date of elections according to this Law;
d) define, by an ordinance, the conditions and procedures for giving appropriate information to accused/convicted persons eligible to vote in penitentiary institution s;
e) establish, by an ordinance, electoral districts and/or specify their boundaries, as determined under this Law;
f) have, where necessary to solve the issues defined by this Law, the right to create a special group by an ordinance adopted by at least two-thirds of the total number of members, define the powers and the term of the group;
g) have, if any lower election commission does not or cannot fulfil the obligations under the legislation of Georgia, the right to terminate the powers of the commission by ordinance adopted by at least two-thirds of the total number of members and create an interim group to be responsible for exercising the powers until a new commission is established;
h) define, by an ordinance, a schedule for electoral events according to the timeframes defined by this Law;
i) call, by an ordinance, extraordinary elections, re-run elections, by-elections, repeat voting, and second round of elections;
j) verify, on its own initiative or based on an application/complaint, under the procedure determined in this Law for resolution of electoral disputes, the legality of decisions and acts of election commissions and their officials, and if any violation is identified, cancel or change the decisions and acts by its ordinance; decide, by an ordinance, on opening of packages from the respective PEC and re-counting of ballot papers/lists of voters. If ballot papers are re-counted, the CEC shall notify thereof all the electoral subjects and observer organisations whose representatives attended the counting of ballot papers at an electoral precinct, and shall ensure, upon request, the attendance of their representatives at the re-counting process;
j1) define, by an ordinance, the quota of members to be nominated by political parties in the Election Panel;
j2) approve, by an ordinance, members of the Election Panel under the procedure established by the Constitution of Georgia and this Law;
j3) register, by an ordinance, a candidate for President of Georgia;
k) based on summary protocols of polling results of DECs and PECs, considering the final decision of the court about violations of the electoral legislation of Georgia, determine results of elections of the Parliament of Georgia (under party lists), elections of Tbilisi Sakrebulo held under the proportional election system, elections of the Mayor of Tbilisi, and of a referendum/plebiscite, on which a CEC summary protocol of the election results shall be drawn up;
k1) determine results of the Presidential elections of Georgia, on which a CEC summary protocol of the Georgian Presidential Election results shall be drawn up;
l) grant, by an ordinance, an election/referendum/plebiscite the status of observer to a non-entrepreneurial (non-commercial) legal entity defined in this Law, as well as to an international organisation, an organisation registered in another country, and a group of representatives of government agencies of another country;
m) determine, by a decree, the procedure for distributing and utilizing state funds allocated for holding an election, referendum, and plebiscite;
m1) define, by an ordinance, the number of auxiliary and technical personnel for the DECs and the minimal and maximal amounts of their official salaries;
m2) (Deleted – 27.6.2024, No 4341);
n) determine, by an ordinance, the form of election/referendum/plebiscite ballot papers; texts of ballot papers for parliamentary elections of Georgia, presidential elections of Georgia, mayoral and Sakrebulo elections of Tbilisi, and for a referendum/plebiscite; types of election boxes, election envelopes, and election commission seals; types of electoral documents that are not covered by this Law but are essential for organizing elections;
o) be accountable to the Parliament of Georgia and submit a report to it within 60 days after summarising results of each election;
p) ensure computer processing of polling/election results received from DECs and provide their immediate posting on the CEC website, and if a decision is made according to subparagraph j) of this paragraph, post the decision on the CEC website as well;
q) manage the activities of DECs and hear their reports from time to time;
r) ensure publication of information materials on its official website and their distribution;
s) adopt, by a decree, the regulations for certification of Electoral Administration officers and competitions for selecting CEC staff members and DEC members;
t) ensure monitoring of training conducted by LEPL Centre for Electoral Systems Development, Reforms, and Training;
u) consider election-related applications and complaints under the procedure established by this Law, and make an appropriate decision within its authority, including, when there is an appropriate ground for it, make a decision to dismiss an application/complaint without prejudice;
v) be responsible for creating a unified list of voters, for its computer processing, and for posting on the CEC official website the information designated as public (first name, last name; photo; date of birth; address as specified in the identity card of a citizen of Georgia; for internally displaced persons (IDPs) from the occupied territories of Georgia – an actual address as well; for individuals registered without indication of address, individuals removed from registration according to the place of residence and those whose registration has been declared invalid by decision of the Agency – the address of their actual residence; the date of registration of a voter in the unified list of voters). The lists of voters belonging to ethnic minorities in the electoral precinct shall also be posted on the CEC official website during the election period in the language that they understand;
w) determine, by a decree, an additional rule for making a unified list of voters and polling procedures;
w1) be authorised to determine, by a decree, conditions and procedures for the submission of applications via electronic means by electoral subjects, observer organisations and observers appointed by such observer organisations, representatives of media and mass media, for the conduct of election registration/accreditation, the submission of applications by representatives of parties/electoral subjects via electronic means for the appointment of the commission members and representatives, and other matters related to the election procedures except for those related to the polling day;
x) approve, by an ordinance, upon recommendation of the CEC Chairperson, a staff list and a cost estimate;
x1) establish, by an ordinance, the procedure for using and fuelling vehicles in private possession by employees of the Elections Administration of Georgia and Legal Entity under Public Law called the Centre of Electoral Systems Development, Reforms and Trainings;
y) approve, by a decree, the procedures and conditions for special training of PEC members;
y1) determine, by a decree, conditions for the premature exoneration of DEC and PEC members from a disciplinary liability;
z) determine, by an ordinance, the form for reporting on expenses related to DEC elections/referenda;
z1) maintain the database on the election commission members who violated the electoral legislation of Georgia and the violation was confirmed by court, who were dismissed from the Electoral Administration office by an election commission or court for violating the electoral legislation of Georgia , and who were imposed disciplinary liability measures for culpable non-performance or improper performance of their official duties;
z11) maintain the database of persons holding certificates (of an Electoral Administration officer, a PEC member, or the head of a PEC), which is processed in accordance with the requirements established by the Law of Georgia on Personal Data Protection;
z2) approve, by a decree, the regulations of the LEPL – Centre for Electoral Systems Development, Reforms, and Trainings;
z3) adopt, by a decree, the Code of Ethics for the Electoral Administration officers;
z4) approve, by an ordinance, a budget statement of the Electoral Administration of Georgia for the next year;
z5) approve, by an ordinance, strategic and annual action plans of the Electoral Administration of Georgia;
z6) determine, by an ordinance, the conditions and procedure for holding of elections in the Armed Forces units of Georgia dislocated abroad;
z61) approve, by a decree, the additional procedure for completing and checking the list of supporters;
z62) elect, by an ordinance, representatives of the CEC and define their powers;
z63) when different elections are held at the same time, determine, by an ordinance, the additional procedure and time limits for defining the sequence number of an electoral subject;
z64) not later than the 57th day before the Georgian Parliamentary Election day, define, by an ordinance, the list of facilities having the right to conduct drug testing;
z7) determine, by an ordinance, a minimum number of signatures of supporters for the candidates nominated by an initiative group of voters;
z71) determine, by an ordinance, members of the Election Panel, who are nominated by respective political parties from among the members of municipality representative bodies according to the quota determined by this Law;
z72) exercise other powers vested by this Law.
2. All CEC decrees shall be published in the Legislative Herald of Georgia (‘Sakartvelos Sakanonmdeblo Matsne’) and may also be published through other media. A CEC ordinance relating to the issues defined in paragraph 1(f-l) of this article shall be published within three days after they are adopted.
3. The CEC shall also be authorised to adopt a decree on the issues falling within its authority, and regarding the election and other procedures that are not covered by this Law and/or other legislative acts.
Organic Law of Georgia No 2093 of 7 March 2014 – website, 14.3.2014
Organic Law of Georgia No 3562 of 1 May 2015 – website, 18.5.2015
Organic Law of Georgia No 4392 of 27 October 2015 – website, 11.11.2015
Organic Law of Georgia No 4706 of 23 December 2015 – website, 8.1.2016
Organic Law of Georgia No 5438 of 22 June 2016 – website, 12.7.2016
Organic Law of Georgia No 168 of 21 December 2016 – website, 28.12.2016
Organic Law of Georgia No 1274 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 3269 of 21 July 2018 – website, 27.7.2018
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Organic Law of Georgia No 6723 of 2 July 2020 – website, 3.7.2020
Organic Law of Georgia No 6854 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020
Organic Law of Georgia No 703 of 28 June 2021 – website, 29.6.2021
Organic Law of Georgia No 2475 of 22 December 2022 – website, 29.12.2022
Organic Law of Georgia No 4341 of 27 June 2024 – website, 3.7.2024
Article 15 – Powers of the CEC Chairperson, Deputy Chairperson, and Secretary
1. The CEC Chairperson shall be the senior official of the Electoral Administration of Georgia.
2. The CEC Chairperson shall:
a) perform all administrative duties in the CEC;
b) preside over CEC sessions;
c) administer CEC funds;
c1) define, by an ordinance , the amount of financing of parties on the basis of the Organic Law of Georgia on Political Associations of Citizens;
c2) define, by an ordinance, the number of persons employed at the election administration of Georgia on labour contracts;
d) register parties and initiative groups of voters participating in elections (for elections of the Mayor of Tbilisi), and their representatives to the CEC, under the procedure established by this Law;
e) register party lists, and candidates for Mayor of Tbilisi city;
f) grant appropriate certificates to representatives of parties and initiative groups of voters participating in elections (for elections of the Mayor of Tbilisi city);
g) grant appropriate certificates to candidates for Mayor of Tbilisi city;
g1) (Deleted – 28.6.2021, No 703);
h) grant an appropriate certificate to an elected member of Parliament of Georgia, the Mayor of Tbilisi and a member of Tbilisi Sakrebulo, and if the powers of a member of Parliament of Georgia and a member of Tbilisi Sakrebulo are prematurely terminated, the above certificate shall be granted to their legal successors;
i) furnish the Interim Credentials Commission of a newly elected Parliament of Georgia with all documents necessary for verifying the powers of elected MPs, and after setting up the respective Standing Committee, furnish the Standing Committee with the same documents;
j) (Deleted – 22.12.2022, No 2475);
k) except for the issues falling within the authority of the CEC as defined by law, based on an order of the CEC Chairperson, assign administrative and financial duties to the head of a CEC structural unit for a particular period;
l) give assignments to the Deputy Chairperson, Secretary, other members and employees of the CEC staff according to the regulations of the Electoral Administration;
m) exercise other powers granted by the election legislation of Georgia.
3. The CEC Deputy Chairperson shall:
a) exercise powers of the CEC Chairperson in accordance with Article 8(24) of this Law;
b) exercise certain powers of the CEC Chairperson by an ordinance of the CEC Chairperson and with the CEC consent (the ordinance shall clearly specify scopes and terms of assigned powers).
4. The CEC Secretary shall:
a) distribute all electoral documents and correspondence submitted and addressed to the CEC;
b) register, by an ordinance, representatives of a party and an initiative group of voters participating in elections of the Parliament of Georgia and municipal bodies (for elections of the Mayor of Tbilisi city) to DECs, and grant appropriate certificates to them;
b1) register, by an ordinance, representatives of a party and an initiative group of voters participating in elections of municipal bodies (for elections of the Mayor of Tbilisi city) to DECs, and grant appropriate certificates to them;
c) register, by an ordinance, observers appointed in the CEC by a non-entrepreneurial (non-commercial) legal entity/international organisation with a status of election/referendum/plebiscite observer, register observers sent by the state bodies of another country, and issue observer certificates to them;
d) accredit, by an ordinance, representatives of the media and issue accreditation cards to them;
e) draft summary protocols of election results;
e1) exercise powers of the CEC Chairperson in accordance with Article 8(24) of this Law;
f) exercise other powers granted by the electoral legislation of Georgia.
Organic Law of Georgia No 5438 of 22 June 2016 – website, 12.7.2016
Organic Law of Georgia No 1274 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Organic Law of Georgia No 6723 of 2 July 2020 – website, 3.7.2020
Organic Law of Georgia No 703 of 28 June 2021 – website, 29.6.2021
Organic Law of Georgia No 2475 of 22 December 2022 – website, 29.12.2022
Organic Law of Georgia No 4089 of 19 March 2024 – website, 25.3.2024
Article 16 – The CEC staff
1. The CEC staff shall ensure organisational, legal, and technical support of elections and referend a.
2. The CEC regulations shall determine the structure, rules of operation, and powers of the CEC staff.
3. An Electoral Administration officer (except for the commission members appointed by a party as defined in this Law) shall have limited involvement in party activities.
4. Unless otherwise determined by this article, a person may not be employed as a CEC staff member if he/she does not have a certificate of a public officer and a certificate of an electoral administration officer granted by the CEC, except for a person employed under a labour contract.
5. The CEC shall, by a decree, compile the list of agencies and employees on the staff list activities of which are not directly linked with the electoral procedures and who are not required to have a certificate of an electoral administration officer granted by the CEC. A certificate of a public officer is not required for a person who meets the requirements under Article 29(2) of the Law of Georgia on Public Service.
Organic Law of Georgia No 4392 of 27 October 2015 – website, 11.11.2015
Organic Law of Georgia No 168 of 21 December 2016 – website, 28.12.2016
Organic Law of Georgia No 3269 of 21 July 2018 – website, 27.7.2018
Article 161 – (Deleted)
Organic Law of Georgia No 703 of 28 June 2021 – website, 29.6.2021
Organic Law of Georgia No 4341 of 27 June 2024 – website, 3.7.2024
Article 17 – Legal Entity under Public Law (LEPL) – Centre for Electoral System Development, Reform, and Training
1. The Centre for Electoral System Development, Reform, and Training (‘the Training Centre’) is a legal entity under public law established on the basis of the Election Code. Powers of the Training Centre shall be defined in the legislation of Georgia and the regulations of the Training Centre.
2. The CEC shall exercise state control over the Training Centre.
3. The following shall be the duties of the Training Centre:
a) support electoral reforms;
b) draft , within its authority, proposals and recommendations for the improvement of electoral systems;
c) train and ensure professional development of Electoral Administration personnel and other interested individuals through close cooperation with local and international organisations;
d) (Deleted – 2.7.2020, No 6723);
e) conduct the certification of Electoral Administration officers under the procedure defined by the CEC decree;
e1) conduct the certification of PEC members and heads of PECs under the procedure defined by the CEC decree;
f) conduct election monitoring within its competence.
4. The CEC Chairperson shall, with the consent of the CEC, appoint and dismiss t he head of the Training Centre . The consent of the CEC shall be obtained by an ordinance.
Organic Law of Georgia No 6723 of 2 July 2020 – website, 3.7.2020
Organic Law of Georgia No 2475 of 22 December 2022 – website, 29.12.2022
Article 18 – Electoral districts
1. For Parliamentary Elections of Georgia, Georgia is a unified multi-seat electoral district.
2. The numbers of members of the representative body of a municipality – Sakrebulo elected under majoritarian and proportional electoral systems, and local majoritarian districts shall be defined by Law.
Organic Law of Georgia No 4706 of 23 December 2015 – website, 8.1.2016
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Organic Law of Georgia No 6855 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020
Organic Law of Georgia No 703 of 28 June 2021 – website, 29.6.2021
Article 19 – Setting up of DECs
1. A DEC is a standing territorial body of the Electoral Administration of Georgia. The CEC shall set up a DEC by at least two thirds of the total number of the CEC members . A DEC has an official seal with its name on it, a stamp, and a settlement and current bank accounts. The DEC chairperson and accountant are responsible for the DEC expenditure authorised by the CEC. A DEC may spend funds allocated for elections from any account opened with any commercial bank and/or its branch office.
2. The CEC shall be authorised to set up, by an ordinance, one DEC within the boundaries of one municipality, and 10 DECs in Tbilisi municipality. The boundaries of a municipality concerned shall be the jurisdiction of a DEC.
3. The term of office of a DEC member shall be five years. The term of office of a DEC member elected by the CEC under paragraph 5 of this article after elections are called shall be defined for the period from his/her appointment till the announcement of the final results of the elections in question.
4. Five members of a DEC shall be elected by the CEC for a five year-term by at least two thirds of the total number of members, unless otherwise established by this Law.
5. After elections are called, members of a DEC shall be appointed by the respective parties under the procedure established by Article 13 of this Law. Three members of a DEC shall be elected by the CEC by at least two thirds of the total number of members for the period until the final results of the elections in question are announced, unless otherwise established by this Law.
6. The d ecision of a party on the appointment of a DEC member must be submitted to the CEC within 7 calendar days after calling elections.
7. A party shall have the right to withdraw and appoint a DEC member only 3 weeks before the polling day. A party shall have the right to appoint a new DEC member during the last 3 weeks before the polling day if only an appointed member resigns or dies, and when a person cannot exercise powers of a DEC member by virtue of a court decision.
8. A person nominated as a DEC member shall not be considered a DEC member if the deadline for submitting the documents defined under Article 20(13) of this Law is not met, and/or the documents submitted are incomplete or inaccurate and the deficiencies in the aforementioned documents have not been corrected within the time limit set by this paragraph. If the documents submitted fail to comply with the requirements established by Article 20(17) of this Law, the CEC Chairperson shall, within two days, notify the entity that has appointed the DEC member of this fact (indicating the discrepancy). The corrected documents must be returned to the CEC within three days.
9. A person appointed as a DEC member by an authorised party shall not be considered a DEC member either if it is revealed that this person, at the time of his/her nomination to the CEC, is a member of the same or another election commission, and/or a person nominated fails to meet the requirements under Article 20(17) of this Law. In this case, the CEC Chairperson shall, within two days, notify the authorised party of this fact and shall additionally allow it a period of one day to nominate a new DEC member.
10. The head officer of a DEC shall be elected by the DEC from among the commission members elected by the CEC for a term of 5 years, by a majority of the total number of members .
11. A DEC may not be located in the same building where the administration of a state representative, the municipality representative body Sakrebulo or the City Hall, a party, a court, a police division, or a division of the State Security Service of Georgia are located.
12. A party or the election headquarters of a party/an initiative group may not be located in the building where the DEC is located.
13. The DEC Chairperson shall have the right, during the electoral period, to hire, under labour contracts, auxiliary and technical staff members (except for an accountant) for the DEC in the number determined by an ordinance of the CEC. The auxiliary and technical staff members of the DEC shall not be the public servants under the Law of Georgia on Public Service and they shall not fall under the requirements on incompatibility of offices established by the legislation of Georgia.
14. The DEC Chairperson may hire, under a labour contract, as many accountants as defined under paragraph 13 of this article until the end of the procedures provided for by Article 53(5) of this Law.
Organic Law of Georgia No 2093 of 7 March 2014 – website, 14.3.2014
Organic Law of Georgia No 3973 of 8 July 2015 – website, 15.7.2015
Organic Law of Georgia No 4392 of 27 October 2015 – website, 11.11.2015
Organic Law of Georgia No 4706 of 23 December 2015 – website, 8.1.2016
Organic Law of Georgia No 5438 of 22 June 2016 – website, 12.7.2016
Organic Law of Georgia No 168 of 21 December 2016 – website, 28.12.2016
Organic Law of Georgia No 1232 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 1274 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 3269 of 21 July 2018 – website, 27.7.2018
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Organic Law of Georgia No 6723 of 2 July 2020 – website, 3.7.2020
Organic Law of Georgia No 6854 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020
Organic Law of Georgia No 6855 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020
Organic Law of Georgia No 703 of 28 June 2021 – website, 29.6.2021
Article 20 – Procedures for appointing/electing a DEC member/head officer
1. A DEC shall consist of not more than 17 members appointed/elected within the period and under the procedure established by this Law by the subjects defined by the same Law.
2. After a respective vacant position becomes available, a DEC shall elect the DEC head officer, at the very first session of the DEC, from among the DEC members appointed by the CEC for a 5-year term, by a majority of the total number of members, through roll-call voting. The term of office of a DEC head officer shall be defined for his/her period of membership in the DEC.
3. Not less than 2 members of the commission shall have the right to nominate candidates to the DEC chairperson, deputy chairperson, and secretary.
4. The same candidate may be nominated only twice.
5. If a DEC fails to elect a head officer within the established timeframe, the commission member who receives the most votes during elections shall perform the duties of the head officer until he/she is elected; and in the case of equal votes, the person elected by casting lots shall perform the duties of the head officer.
6. The CEC shall issue an ordinance for the conduct of competition not later than 60 days before the term of office of a DEC member expires or not later than three days after his/her term of office terminates early.
7. The CEC shall elect a DEC member not earlier than20 and not later than10 days before the term of office of the DEC member expires. The DEC head officers shall be elected within the same timeframe.
8. If the term of office of a DEC member elected by the CEC terminates early, the CEC shall elect the substitute within 15 days (and within seven days after announcing Election Day). The DEC head officers shall be elected within the same timeframe if their term of office terminates early.
9. The term of office of 3 DEC members elected by the CEC under Article 19(5) of this Law , and the term of office of the DEC members appointed by the parties provided for by Article 13 of this Law shall be terminated immediately after the final results of the elections are announced.
10. Candidates for DEC membership shall be selected by open competition.
11. Candidates for DEC membership shall be non-partisan persons with higher education, fluent in the official language of Georgia, and holding a certificate of an Electoral Administration officer.
12. Any capable citizen of Georgia, who has attained the age of 21 and who meets the requirements of this Law, may participate in a competition. The deadline for submission of competition documents shall be as follows:
a) if the term of office expires – within 14 days after the competition is announced;
b) if the term of office terminates early - within10 days after the competition is announced, and if elections are called - within two days after the competition is announced.
13. A competition application shall specify: first name and last name, education (higher), occupation, scientific degree (if any), address (according to a Georgian citizen’s identity card (registration certificate)), work place and position, contact address and telephone number (if any) of a candidate, number and name of an electoral district, in which the candidate wants to become a DEC member. The candidate shall sign the application and shall enclose with it:
a) two photos;
b) a photocopy of a Georgian citizen’s identity card or a photocopy of a Georgian citizen’s passport;
c) a photocopy of a document of higher education of the candidate (as well as academic (scientific) degree, if any);
d) a photocopy of a certificate of an Electoral Administration officer;
e) employment record and description of the election-related experience of the candidate (if any).
14. If the submitted documents are inconsistent with the requirements provided for by this article, the CEC Chairperson shall notify the candidate of it (specifying the discrepancy) within two days. The corrected documents shall be returned to the CEC within three days but not later than the registration deadline.
15. The CEC shall publish the list of candidates on its official website after the deadline for receiving documents expires.
16. The CEC shall elect DEC members by roll-call voting. Each candidate shall be voted for individually. A candidate supported by a majority of at least two thirds of the total number of CEC members shall be deemed elected. If the number of these candidates turns out to be more than the number to be elected, the candidates among them with better results shall be deemed elected. If the winner cannot be identified due to an equal number of votes received by the candidates, they shall be put t o a vote immediately to identify the winner among them. If the winner cannot be identified again, he/she shall be identified by casting lots. If a DEC member cannot be elected according to the procedure established by this paragraph, the candidates shall be put t o a vote again. During repeated voting, the candidate supported by a majority of the total number of the CEC members shall be deemed elected. If not all vacancies are filled yet, the competition for the remaining vacancies shall be announced from the beginning.
17. The following persons may not be elected/appointed as DEC members:
a) a person who has not been granted the certificate of an Electoral Administration officer;
a1) a person who has not reached the age of 21 by the date of nomination as a member of the District Election Commission;
b) a person who has been dismissed from post at the Electoral Administration by the election commission or the court for violating the electoral legislation of Georgia – for 4 years after the day of his/her dismissal;
c) a person who has been recognised as an administrative offender by court for violation of the electoral legislation of Georgia, – for 4 years after the entry into legal force of the court decision;
d) a person with previous conviction (except when a fine has been imposed as a sanction)
e) an electoral subject/candidate and his/her representative;
f) an election observer;
g) a representative of print media and other means of mass communication accredited in an election commission in question.
171. Except as provided for by paragraph 17 of this article, the following persons may not be elected as DEC members either:
a) a person who, after calling of any of the last two general elections conducted or the last two by-elections conducted, has been a member of an election commission, an electoral subject or a representative of an electoral subject appointed by a party;
b) a person who has been a sponsor of any party from the beginning of the year the last general elections were conducted or from the beginning of the year the last by-elections were conducted.
172. For the verification of information about the sponsors of parties, the Legal Entity under Public Law (LEPL) – the Anti-Corruption Bureau shall provide the CEC with the opportunity for the proper accessibility and verification of an electronic database of the sponsors of parties.
18. If a person is elected/appointed as a DEC member, he/she shall, within seven days, meet the requirements defined by this Law for the restriction of activities and official incompatibility.
Organic Law of Georgia No 2093 of 7 March 2014 – website, 14.3.2014
Organic Law of Georgia No 5438 of 22 June 2016 – website, 12.7.2016
Organic Law of Georgia No 3269 of 21 July 2018 – website, 27.7.2018
Organic Law of Georgia No 6723 of 2 July 2020 – website, 3.7.2020
Organic Law of Georgia No 703 of 28 June 2021 – website, 29.6.2021
Organic Law of Georgia No 2475 of 22 December 2022 – website, 29.12.2022
Organic Law of Georgia No 3560 of 6 October 2023 – website, 24.10.2023
Article 21 – Powers of a DEC
A DEC shall:
a) ensure, within its powers, the conduct of elections, referend a, and plebiscite s , oversee the process of implementation of the electoral legislation of Georgia, and ensure its uniform application;
b) establish and specify, by an ordinance, the boundaries of electoral precincts;
c) have, if a lower PEC is unable or fails to perform the duties assigned to it under the legislation of Georgia, the right to request the CEC to suspend the powers of th at commission by a majority decision of the total number of DEC members;
d) determine, by an ordinance, the text of ballot papers for the elections of the municipality bodies to be held in the electoral district;
d1) open the respective election documentation and count the voting results again when the number of votes given to an electoral subject, the total number of voters participating in the elections and/or the number of ballot papers deemed void has been altered in the summary protocol of the voting results drawn up by a PEC in such a way that it is not accompanied with the amendment protocol. Where this is the case, the DEC shall only count/check the election documentation counting/checking of which is sufficient to verify the veracity of the aforementioned datum/data altered, and if the result of the counting/checking of the documentation is not the same as the datum/data altered, the DEC shall re-count both the ballot papers and the number of voter signatures in all types of voters’ lists;
d2) not later than the 6th day from the polling day, identify 5 electoral precincts at a commission session, by random selection from the electoral precincts within the territory of an electoral district, to open the packages received from the PECs of these electoral precincts and to re-count the voting results. Where this is the case, the DEC shall re-count the ballot papers, and if the result of the re-counting of the ballot papers is not the same as the data in the summary protocol of the polling results, the DEC shall re-count the number of voter signatures in all types of voters’ lists. In order to identify electoral precincts by a random selection under this sub-paragraph, the electoral precincts provided for by sub-paragraphs d3 and d4 of this article shall not be taken into account;
d3) open the respective election documentation and re-count the voting results when the sum of the number of ballot papers deemed invalid and the number of votes given to the electoral subjects is 5 or more than 5 more than the total number of voters participating in the elections as specified in the summary protocol of the polling results drawn up by the PEC. If this is the case, the DEC shall re-count the ballot papers, and if the sum of the number of ballot papers deemed invalid and the number of votes given to the electoral subjects is not the same, as a result of re-counting of the ballot papers, as the total number of voters participating in the elections as specified in the summary protocol of the polling results drawn up by the PEC, the DEC must re-count the number of voter signatures in all types of voters’ lists;
d4) open the respective election documentation and re-count the voting results when the sum of the number of ballot papers deemed invalid and the number of votes given to the electoral subjects is 10 or more than 10 less than the total number of voters participating in the elections as specified in the summary protocol of the polling results drawn up by the PEC by. If this is the case, the DEC shall re-count the ballot papers, and if the sum of the number of ballot papers deemed invalid and the number of votes given to the electoral subjects is not the same, as a result of re-counting of the ballot papers, as the total number of voters participating in the elections as specified in the summary protocol of the polling results drawn up by the PEC, the DEC must re-count the number of voter signatures in all types of voters’ lists;
e) based on an application/complaint (if the application/complaint is filed under the procedure and within the time limit determined by this Law), and on its own initiative, verify the legality of actions and decisions of PECs and their officials (including the accuracy of keeping record of participants in elections, counting of ballot papers, etc.), and if violations are discovered, make an appropriate decision (including, change the data in the PEC summary protocol of polling results according to the verification results, or annul polling results in an electoral precinct); if the violation results in the replacement of a person elected in a single-seat district or of a candidate participating in the second round of elections, or the replacement of persons elected in a multi-seat electoral district (during elections of the municipality bodies), or the change of recognition of elections as held or failed (according to a majoritarian electoral district and during elections of the municipality bodies), and when the aforementioned verification fails to allow the DEC to establish legality of the results, it shall make a decision to declare void the polling results in the electoral precinct concerned, and to raise the question before the CEC as to holding a repeat vote. If a DEC makes the decision to re-count votes, the DEC shall communicate this information to all electoral subjects and observer organisations whose representatives were present during counting of ballot papers at an electoral precinct, and shall ensure, if they wish, the attendance of their representatives during the re-counting;
f) based on summary protocols of polling results of PECs, giving consideration to the final decision about violations of the electoral legislation of Georgia, summarize electoral district voting results of respective elections/referend a /plebiscite s and draw up a summary protocol of polling results of the DEC;
g) based on summary protocols of polling results of PECs, considering the consequence of a decision of a district/city court regarding violation of the electoral legislation of Georgia, determine the results of elections during elections of the municipality bodies (except for Tbilisi Sakrebulo elections) and during Mayoral elections of a self-governing city (except for Tbilisi city)/a self-governing community, and in this regard, draw up a summary protocol of the DEC on election results;
h) grant, by an ordinance, the status of a domestic observer of elections/referend a /plebiscite s to local non-entrepreneurial (non-commercial) legal entit ies referred to in this Law;
i) ensure the conduct of extraordinary elections, re-run elections, repeat voting, and run-off elections;
i1) elect, by an ordinance, representatives of a DEC and define their powers;
j) ensure the release and publication of election-related information materials;
k) review the applications and complaints related to the election process and make an appropriate decision within its power, including when there are appropriate grounds for that, make a decision on dismissing an application/complaint without prejudice;
l) facilitate the compiling of lists of voters as determined in this Law and ensure publicity thereof and accessibility thereto;
m) provide PEC members with workshops and training courses for professional development;
n) exercise other powers granted by this Law.
Organic Law of Georgia No 2093 of 7 March 2014 – website, 14.3.2014
Organic Law of Georgia No 1232 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 1274 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Organic Law of Georgia No 6854 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020
Organic Law of Georgia No 6855 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020
Organic Law of Georgia No 703 of 28 June 2021 – website, 29.6.2021
Organic Law of Georgia No 2475 of 22 December 2022 – website, 29.12.2022
Article 22 – Powers of chairpersons, deputy chairpersons, and secretaries of DECs
1. The DEC chairperson shall:
a) perform full administrative duties at the DEC;
b) chair DEC sessions;
c) administer DEC funds;
c1) conclude labour contracts with auxiliary and technical personnel of the DEC;
d) give assignments to the deputy chairperson, secretary, other DEC members, and assisting and technical personnel according to the regulations of the Electoral Administration;
e) register initiative groups of voters, majoritarian candidates nominated in an electoral district by a party/an initiative group of voters; also party lists, and candidates for Mayor for the elections of the municipality bodies (except for elections of Tbilisi municipality Sakrebulo and elections of Tbilisi Mayor);
f) grant appropriate certificates to candidates nominated by a party/an initiative group of voters;
f1) (Deleted – 28.6.2021, No 703);
g) issue appropriate certificates to elected Sakrebulo members (except for Tbilisi Municipality Sakrebulo members) and if the term of office of the members is terminated, issue certificates to their successors, also to a Mayor (except for the Mayor of Tbilisi municipality);
h) provide the CEC with all documents required for verification of powers of an elected Sakrebulo member, of a Mayor, also other electoral documents provided for by the electoral legislation of Georgia;
h1) (Deleted – 22.12.2022, No 2475);
i) exercise other powers granted by the electoral legislation of Georgia.
2. The DEC deputy chairperson shall:
a) act for the DEC chairperson if the DEC does not have a chairperson or the DEC chairperson is unable to act for him/her;
b) exercise certain powers granted by an ordinance of the DEC chairperson (the ordinance shall clearly specify scopes and terms of powers).
3. The DEC secretary shall:
a) distribute electoral documents and correspondence submitted and addressed to the DEC;
b) register, by an ordinance, the representatives to PECs of a party and an initiative group of voters participating in elections, and grant appropriate certificates to them;
c) register, by an ordinance, observers appointed by a non-entrepreneurial (non-commercial) legal entity with an election/referendum the status of observer in DECs and PEC sand issue observer certificates to them;
d) accredit, by an ordinance, the media representatives and issue accreditation cards to them;
e) draw up minutes of election commission sessions, including the summary protocols of polling and election results;
f) exercise other powers granted by the electoral legislation of Georgia.
Organic Law of Georgia No 2093 of 7 March 2014 – website, 14.3.2014
Organic Law of Georgia No 5438 of 22 June 2016 – website, 12.7.2016
Organic Law of Georgia No 1232 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 1274 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 3269 of 21 July 2018 – website, 27.7.2018
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Organic Law of Georgia No 6723 of 2 July 2020 – website, 3.7.2020
Organic Law of Georgia No 6855 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020
Organic Law of Georgia No 703 of 28 June 2021 – website, 29.6.2021
Organic Law of Georgia No 2475 of 22 December 2022 – website, 29.12.2022
Article 23 – Electoral precincts
1. To conduct polling and count votes, an electoral district shall be divided into electoral precincts.
2. An electoral precinct shall be set up for not less than 20 and not more than 1 500 voters, except as provided for in paragraph 21 of this article and Article 763(4) of this Code. The respective DEC shall set up electoral precincts, and shall define their boundaries and numbers not later than on 1 July of the election year, and shall publish, within two days, the respective information about the boundaries of the electoral precincts. Based on the data of local self-government bodies, the DEC shall define and specify the list and addresses of the residential buildings within the area of the electoral precinct, as well as the list and addresses of all facilities that may be used by the Electoral Administration for election purposes. If extraordinary elections of the Parliament of Georgia are called, the electoral precincts shall be set up not later than 40 days before Election Day.
21. At an electoral precinct, where voters determined by Article 32(1)(d) of this Law cast their votes, the number of voters shall not exceed 2 000.
3. Information about the boundaries of electoral precincts , specifying the addresses of all residential buildings (if any) , shall be posted inside the DEC building.
4. In exceptional cases (deployment of military personnel of the Ministry of Defence of Georgia abroad, the penitentiary institution, hospitals and other inpatient facilities, shelters for the elderly, homeless shelters, shelters for people with special needs, and other social facilities where the number of voters exceeds 50) an electoral precinct may be set up not later than the 15th day before the polling day . A facility defined by this paragraph, where the number of voters does not exceed 50, shall be assigned by a DEC ordinance to the nearest electoral precinct.
5. A relevant DEC shall specify the boundaries of electoral precincts, also the list and addresses of the buildings and structures referred to in paragraph 2 of this article located within an electoral precinct not later than the 50th day before Election Day based on data and verification provided by the municipality bodies acting in the territory of a self-governing city/community. The specified boundaries of electoral precincts shall be published immediately.
6. Setting up electoral precincts for servicemen of institutions defined by Article 32(1)(d) of this Law on the territory of their respective units shall be prohibited, except as provided for by Article 23(4) of this Law.
7. Electoral precinct s abroad shall be set up by the CEC based on data provided by the Ministry of Foreign Affairs of Georgia, not later than the 30th day before Election Day, for not less than 50 and not more than 3 000 voters. The CEC shall summarise the results of the above electoral precincts in separate protocols.
8. A DEC shall, not later than 5 days after setting up electoral precincts, and within 2 days in the case provided for in paragraph 4 of this article, publish on the CEC official website the numbers of electoral precincts, and addresses, telephone numbers, and other details of the PECs.
Organic Law of Georgia No 901 of 29 July 2013 – website, 20.8.2013
Organic Law of Georgia No 2093 of 7 March 2014 – website, 14.3.2014
Organic Law of Georgia No 5441 of 22 June 2016 – website, 12.7.2016
Organic Law of Georgia No 1274 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 3127 of 5 July 2018 – website, 11.7.2018
Organic Law of Georgia No 6723 of 2 July 2020 – website, 3.7.2020
Organic Law of Georgia No 6854 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020
Organic Law of Georgia No 2475 of 22 December 2022 – website, 29.12.2022
Article 24 – Setting up of a PEC
1. A PEC shall consist of not more than 17 members appointed/elected within the period and under the procedure established by this Law by the subjects defined by the same Law.
2. A respective DEC shall elect 8 PEC members, including the head officers of the aforementioned PEC, by at least two thirds of the total number of its members, provided that a candidate is also supported by at least 3 members of the respective DEC elected by the CEC for a 5-year term. A DEC member shall not participate in the selection procedure defined in this paragraph if he/she is a family member of a candidate for membership in a respective PEC (spouse, direct ascendant or descendant relative, stepchild, sister, brother or a stepchild of a parent or child, sister, brother, or a parent of the spouse).
3. Eight members of a PEC set up in a foreign state, including the head officers of the aforementioned PEC, shall be elected by the CEC under the procedure established by this article and Articles 25 and 251 of this Law.
4. Nine members of a PEC shall be appointed by the respective parties under the procedure established by Article 13 of this Law.
5. A legally competent citizen of Georgia from the age of 18, who meets the requirements determined by this Law and who has a certificate of a PEC member, except as provided for by paragraphs 51 and 52 of this article, may be elected, and appointed by an authorised party as a member of a PEC.
51. A certificate of a PEC member shall not be required for:
a) a person holding a certificate of an Electoral Administration officer;
b) a person holding a certificate of a head of a PEC;
c) a member of a PEC set up as an exception;
d) a member of a PEC set up in a foreign state;
e) a person participating in a competition for selecting a PEC member announced as a result of the termination of powers of a PEC member;
f) a person participating in a competition announced under Article 25(8) and (9) of this Law;
g) a PEC member appointed by an authorised party.
52. A DEC shall have the right to elect, on competition basis, a person without a certificate of a PEC member as a PEC member if not all vacancies for one or more than one PEC members have been filled as a result of a competition repeatedly announced for the selection of PEC members.
6. The following persons/entities may not be elected/appointed as PEC members:
a) a person who has been dismissed from a position in the Electoral Administration of Georgia by the election commission or the court due to violation of the electoral legislation of Georgia – during 4 years after the day of his/her dismissal;
b) a person who has been recognised as an administrative offender by court due to violation of the electoral legislation of Georgia – during 4 years after the entry into legal force of the court decision;
b1) a person who has not attained the age of 18 on the day he/she was presented as a PEC member;
b2) a person who has no certificate of a PEC member, except as provided for by paragraphs 51 and 52 of this article;
c) a person with previous conviction (except when a fine has been imposed as a sanction on the person);
d) an MP of Georgia, or the head of staff of the Parliament of Georgia;
e) a minister of Georgia or of an autonomous republic , and his/her deputy;
f) a head of a department or of a division of a ministry;
g) the chairperson of a municipality representative body – Sakrebulo, a Mayor, and their deputies;
h) a military service member, an employee of the Ministry of Internal Affairs of Georgia, the Ministry of Defence of Georgia, the General Inspection of the Ministry of Justice of Georgia, the state sub-agency institution within the system of the Ministry of Justice of Georgia – the Special Penitentiary Service, the State Security Service of Georgia, the Georgian Intelligence Service, the Special State Protection Service, the Investigation Service of the Ministry of Finance of Georgia, and an investigator of the Investigative Division of the Special Investigation Service;
j) an employee of the Prosecutor’s Office;
k) an electoral subject/a candidate for electoral subject or its representative;
l) an observer ;
m) a representative of print media and other means of mass communication accredited in an election commission in question .
61. Except as provided for by paragraph 6 of this article, the following persons may not be elected as a PEC member either:
a) a person who, after calling of any of the last two general elections conducted or the last two by-elections conducted, has been a member of an election commission, an electoral subject or a representative of an electoral subject appointed by a party;
b) a person who has been a sponsor of any party from the beginning of the year the last general elections were conducted or from the beginning of the year the last by-elections were conducted.
62. For the verification of information about the sponsors of parties, the Legal Entity under Public Law (LEPL) – the Anti-Corruption Bureau shall provide the CEC with the opportunity for the proper accessibility and verification of an electronic database of the sponsors of parties.
63. Provisions for the Certification of PEC Members shall be approved by the CEC, by a decree. The examination tests for the aforementioned certification must include the topics only from the Organic Law of Georgia the Election Code of Georgia and the PEC regulations, according to the functions of the PEC members.
64. The period of validity of a certificate of a PEC Member shall be 5 years after the appropriate examination was passed. The conditions for the prolongation of the validity of a certificate of a PEC Member shall be defined by a decree of the CEC.
7. A public servant (except for a person provided for in paragraph 6(d-j) of this article) may be elected/appointed as a PEC member. The requirements on the incompatibility of offices established by the Law of Georgia on Public Service shall not apply to him/her. In case a public servant is elected/appointed as a PEC member, the term of office of the public servant during his/her exercise of powers of a PEC member may be temporarily suspended at his/her permanent place of work, for which purpose he/she shall be granted an unpaid leave or his/her due paid leave at his/her own request, under the procedure established by law.
Organic Law of Georgia No 1788 of 13 December 2013 – website, 28.12.2013
Organic Law of Georgia No 2093 of 7 March 2014 – website, 14.3.2014
Organic Law of Georgia No 3973 of 8 July 2015 – website, 15.7.2015
Organic Law of Georgia No 5438 of 22 June 2016 – website, 12.7.2016
Organic Law of Georgia No 1232 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 1274 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 3127 of 5 July 2018 – website, 11.7.2018
Organic Law of Georgia No 3269 of 21 July 2018 – website, 27.7.2018
Organic Law of Georgia No 3301 of 21 July 2018 – website, 9.8.2018
Organic Law of Georgia No 4259 of 27 December 2018 – website, 29.12.2018
Organic Law of Georgia No 4903 of 28 June 2019 – website, 28.6.2019
Organic Law of Georgia No 4988 of 20 September 2019 – website, 23.9.2019
Organic Law of Georgia No 6723 of 2 July 2020 – website, 3.7.2020
Organic Law of Georgia No 703 of 28 June 2021 – website, 29.6.2021
Organic Law of Georgia No 1340 of 30 December 2021 – website, 13.1.2021
Organic Law of Georgia No 2475 of 22 December 2022 – website, 29.12.2022
Organic Law of Georgia No 3704 of 16 November 2023 – website, 5.12.2023
Article 25 – Appointment/election of PEC members
1. (Deleted – 22.12.2022, No 2475).
2. (Deleted – 22.12.2022, No 2475).
3. (Deleted – 22.12.2022, No 2475).
4. A DEC shall elect PEC members for regular elections not later than the 46th day, and for extraordinary elections – not earlier than the 50th day and not later than the 46th day before Election Day. Before electing PEC members, the list of appropriate candidates shall be published on the official website of the CEC. Members of a PEC set up in an exceptional case shall be elected not earlier than the 10th day and not later than the 9th day before the Election Day.
5. The CEC shall elect members of a PEC set up abroad not earlier than the 24th day and not later than the 20th day before the Election Day.
6. The decision of a party authorised under Article 24(4) of this Law regarding the appointment of a PEC member shall be submitted to an appropriate DEC not earlier than the 45th day and not later than the 40th day before Election Day, while the decision regarding the appointment of a commission member to a PEC set up in a exceptional case shall be submitted to an appropriate DEC not earlier than the 14th day and not later than the 9th day before Election Day; and the decision regarding the appointment of a member of a PEC set up in another state shall be submitted to the CEC after the PEC is set up, not later than the 20th day before Election Day.
61. If the party entitled to appoint a member of the commission does not exercise this right within the period established by this law, it shall lose the right to appoint a member of the Precinct Election Commission during the election period of the same election.
7. The respective DEC shall publish the list of PEC members on the official CEC website not later than the 29th day before Election Day, and the list of members of an election commission set up in exceptional cases – not later than the 5th day before Election Day; the CEC shall publish the list of members of a commission set up abroad not later than the 10th day before Election Day.
8. If on the 30th day, and for the commissions set up in exceptional cases, on the 8th day, and for the commission s operating abroad, on the 19th day before Election Day, there are less members in the PEC than required , the higher DEC (in the first two cases) and the CEC (in the third case) shall have the right to elect commission members, instead of the PEC members that have left the commission, within three days from among the compet ing candidates or by announcing another competition. The CEC shall determine, by an ordinance, the procedure for conducting the competition for selecting PEC members, the competition terms and conditions, and the procedure for electing the aforementioned members.
9. The decision of an authorised party about withdrawal of a PEC member or appointment of his/her legal successor shall be submitted to the respective PEC and the higher DEC, and for the commissions operating abroad, the decision shall be submitted to the CEC.
10. If a party authorised to appoint the legal successor of a commission member fails to exercise this right after the term of office of the commission member terminates early, or if the term of office of a commission member elected by a DEC or the CEC terminates earl y and because of this there are fewer members in the commission than required, the DEC or the CEC may appoint a new candidate within five days after the deadline for nominating new candidates expire. In such case, the party shall lose the right to reappoint a member of the Precinct Election Commission during the election period of the same election.
11. A DEC and the CEC shall elect PEC members by roll-call voting. Each candidate shall be voted for individually. When electing a PEC member by the CEC, a candidate supported by at least two thirds of the total number of the CEC members shall be deemed elected, and when electing a PEC member by a DEC, a candidate supported by at least two thirds of the total number of the respective DEC members shall be deemed elected, provided that he/she was supported by at least 3 respective DEC members elected by the CEC for a 5-year term. If the number of candidates turns out to be more than the number to be elected, the candidates with better results among them shall be deemed elected. If the winner cannot be identified due to the equal number of votes received by the candidates, these candidates shall be put t o a vote immediately to identify the winner. At repeated polling, a candidate supported by a majority of the total number of members of a respective election commission shall be deemed elected. If the winner cannot be still identified , it shall be determined by casting lots. If not all vacancies are filled as a result of the procedure established by this paragraph, the decision shall be made by the CEC.
12. A decision about the election/appointment of a PEC member shall indicate the first name and last name of the elected/appointed member, also the number of the PEC to which the candidate has been elected/appointed. A p arty decision on the appointment of a PEC member shall indicate the contact address and telephone number of the appointed commission member. A photocopy of the Georgian citizen’s identity card or a photocopy of the Georgian citizen’s passport and the consent of the appointed commission member shall be attached to the decision.
13. A person nominated as a PEC member shall not be deemed a PEC member if the time limit for submitting the documents defined in this article has been violated and/or if the documents submitted are incomplete or inaccurate, and the deficiencies in the documents have not been corrected within the time limit under this paragraph. If the submitted documents do not meet the requirement defined by this article, respectively the CEC Chairperson or the DEC chairperson shall, within two days, inform (specifying the discrepancy) the entity that elected/appointed the PEC member. The corrected documents shall be returned respectively to the DEC or the CEC within three days.
131. A person appointed by an authorised party as a PEC member shall not be considered a PEC member either if the person appears to be a member of the same or another election commission at the moment of his/her nomination to the DEC, and/or the person nominated fails to meet the requirements under Article 24(6) of this Law. In such a case, the DEC Chairperson shall notify the authorised party about this within two days and shall additionally allow it one day for nomination of a new PEC member.
14. The newly setup PEC shall start operating and the powers of its members shall commence from the 30th day on before the Election Day. The powers shall be terminated immediately after the respective DEC draws up the summary protocol of the polling results.
15. (Deleted – 25.7.2013, No 864).
16. (Deleted – 25.7.2013, No 864).
17. (Deleted – 25.7.2013, No 864).
18. (Deleted – 25.7.2013, No 864).
19. (Deleted – 25.7.2013, No 864).
20. The term of office of a PEC member shall terminate upon election of his/her substitute commission member.
21. (Deleted – 22.12.2022, No 2475).
Organic Law of Georgia No 6571 of 28 June 2012 – website, 28.6.2012
Organic Law of Georgia No 864 of 25 July 2013 – website, 19.8.2013
Organic Law of Georgia No 2093 of 7 March 2014 – website, 14.3.2014
Organic Law of Georgia No 5438 of 22 June 2016 – website, 12.7.2016
Organic Law of Georgia No 3269 of 21 July 2018 – website, 27.7.2018
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Organic Law of Georgia No 6723 of 2 July 2020 – website, 3.7.2020
Organic Law of Georgia No 703 of 28 June 2021 – website, 29.6.2021
Organic Law of Georgia No 2475 of 22 December 2022 – website, 29.12.2022
Article 251 – Election of PEC head officers
1. A chairperson, deputy chairperson and a secretary of the PEC (the PEC head officers) shall be, at the same time, the members of the PEC. The termination of powers of the aforementioned persons shall, at the same time, result in terminating their PEC membership.
2. The PEC head officers shall be elected by the respective DEC under the procedure and within the time limits established by this article and Articles 24 and 25 of this Law.
3. The head officers of the PEC established in other states shall be elected by the CEC in accordance with the procedure and within the established time limits provided for by this article and Articles 24 and 25 of this Law.
4. Procedures for conducting the competition for the selection of the PEC head officers, the conditions and terms of the competition and the procedure for electing the mentioned persons shall be determined by the CEC ordinance.
5. A legally competent citizen of Georgia from the age of 18, who meets the requirements determined by paragraphs 6 and paragraph 61 of Article 24 of this Law, and who has the certificate of the PEC head officer, may be elected as a PEC head officer, except for the cases provided for by paragraphs 6 and 7 of this article.
6. The certificate of the PEC head officer shall not be required from:
a) a person holding a certificate of an electoral administration officer;
b) a head officer of the PEC established in exceptional cases;
c) a head officer of the PEC established in another state;
d) a person participating in the competition announced for the selection of the PEC head officer due to termination of the term of office of the PEC head officer.
7. The DEC shall have the right to elect a person who does not hold the certificate of the PEC head officer, as the PEC head officer, based on the competition, unless, as a result of the repeated competition announced for the selection of the PEC head officers, all the vacancies of one or more head officers of the PEC have been filled.
8. The CEC shall adopt by decree the regulations for certification of the PEC head officers. The tests for the mentioned certification shall cover the questions only from the Organic Law of Georgia Election Code of Georgia and the PEC regulations, in accordance with the functions of the PEC head officers.
9. The validity of the certificate of the PEC head officer shall be 5 years after passing the relevant exam. The conditions for extending the validity of the certificate of the PEC head officer shall be determined by the CEC decree.
Organic Law of Georgia No 2475 of 22 December 2022 – website, 29.12.2022
Article 26 – Powers of a PEC
1. A PEC is an interim territorial body of the Electoral Administration of Georgia, which is composed of the subjects referred to in Article 24 of this Law, officials appointed/elected by the CEC and the higher DEC.
2. A PEC shall:
a) within its powers, ensure the conduct of elections, referend a, and plebiscite s in an electoral precinct , the implementation of the electoral legislation of Georgia, the compliance of the procedures under the electoral legislation of Georgia during polling, the exercise and the protection of the rights of voters, representatives, and observers guaranteed by the Constitution of Georgia and this Law;
b) verify the accuracy of the lists of voters, consider complaints related to the lists of voters and if errors and inaccuracies are identified, apply to the higher DEC, not later than the following day, for making changes to the lists;
c) based on applications and complaints of voters , draw up a mobile ballot box list;
d) prepare the polling results at an electoral precinct, for which a summary protocol of the polling results of the PEC shall be drawn up;
d1) (Deleted – 28.6.2021, No 703);
e) have the right to bring up a question to the higher DEC, by decision of a majority of the total number of its members, for declaring polling results void;
f) distribute voter invitation cards among voters;
g) be responsible for the posting of information under the electoral legislation of Georgia in electoral precincts, for the proper preparation of the place where polling and ballot counting are to be conducted, and ensure the observance of orderat the precinct;
h) on the polling day, consider applications and complaints related to electoral process and polling preparation process and make respective decisions within its powers;
i) guarantee the unconditional exercise of suffrage for voters on the polling day and assume full responsibility for the protection of those rights;
j) cancel decisions made by the PEC chairperson regarding temporary closure of the polling station, ce ssation of the polling process, reopening of the polling station, and continuation of polling following its closure;
k) exercise other powers granted by the electoral legislation of Georgia.
3. All the ordinances issued by a PEC and its chairperson shall be posted at the electoral precinct on the following day.
Organic Law of Georgia No 1274 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 703 of 28 June 2021 – website, 29.6.2021
Article 27 – Powers of chairpersons, deputy chairpersons, and secretaries of PECs
1. The PEC chairperson shall:
a) perform full administrative duties at the PEC;
b) chair PEC sessions;
c) receive and distribute electoral documents and correspondence submitted and addressed to the PEC;
d) assume personal responsibility for the storage and purposeful distribution of ballot papers, special envelopes, commission seals, summary protocols, and other electoral documents;
e) give assignments to the deputy chairperson, secretary and other members of the commission according to the regulations of the Electoral Administration;
f) organise the distribution of duties among commission members on the polling day by casting lots;
g) be responsible for keeping order inside the polling place on the polling day;
h) not allow persons authorised to be present at the polling station without wearing appropriate badges;
i) submit all electoral documents to the higher DEC after polling results are summarised;
j) exercise other powers granted by the electoral legislation of Georgia.
2. The PEC deputy chairperson shall:
a) act for the PEC chairperson if the PEC does not have a chairperson or the PEC chairperson is unable to act for him/her;
b) exercise certain powers granted by an ordinance of the PEC chairperson (the ordinance shall clearly specify scopes and terms of the powers).
3. The PEC secretary shall:
a) prepare drafts of the PEC ordinances;
b) be responsible for the release of public information;
c) draw up minutes of PEC sessions, including summary protocols of polling results;
d) exercise other powers granted by this Law.
4. If PEC members fail to fulfil the requirements defined by this Law, disciplinary measures provided for by Article 28(1)(2) shall be imposed on them.
Organic Law of Georgia No 5438 of 22 June 2016 – website, 12.7.2016
Article 28 – Disciplinary liability measures against PEC and DEC members
1. The following shall constitute disciplinary misconduct by DEC and PEC members:
a) culpable non-performance or improper performance of official duties;
b) inflicting or culpably threat ening to inflict property damage to the Electoral Administration of Georgia;
c) absence at work without a good reason;
d) having missed 3 consecutive PEC session s without a good reason;
e) gross violation of the electoral legislation of Georgia and the respective election commission regulation s;
f) refusal to perform the mandatory signing of summary protocols of polling and election results;
g) non-attendance of training organised by the election administration of Georgia/training centre, without good reason;
h) neglect or violation of ethical standards, or general rules of conduct aimed at discrediting an officer and the election administration of Georgia, irrespective of whether it is committed in or outside the office.
2. The respective higher DEC may apply the following disciplinary measures against DEC and PEC members for any disciplinary misconduct:
a) verbal warning;
b) written warning;
c) withhold ing the official salary/part of the official salary;
d) early termination of powers (except for members appointed by parties).
3. Only one disciplinary measure may be applied for one incident of misconduct.
4. The respective higher election commission shall apply simple administrative proceedings under the General Administrative Code of Georgia for imposing disciplinary measures against DEC and PEC members. Disciplinary measures imposed on an election commission member shall be appropriate to the gravity of the disciplinary misconduct committed by the commission member.
41. If a member of the election commission has been withdrawn or his/her term of office has been terminated prematurely during the period when the court or the election commission conducts proceedings against this member in order to impose disciplinary liability on him/her due to the violation by him/her of the electoral legislation, the authorised body shall confirm the fact of violation of the electoral legislation by the said member, and if this fact is verified, the restrictions imposed by Article 10(5)(b), Article 20 (17)(b) and Article 24 (6)(a) of this Law shall apply to the said member of the commission.
42. The decision on imposing or refusing to impose disciplinary liability on a PEC member shall be made within a period of 12 calendar days after an appropriate application/complaint is submitted, except as provided for by paragraph 43 of this article.
43. A decision with regard to an application/complaint, submitted before the polling day, on imposing disciplinary liability on a PEC member shall be made within a period of 7 calendar days after an appropriate application/complaint is submitted.
5. A DEC member shall be deemed as having disciplinary liability within one year from imposition of a disciplinary measure, while a PEC member shall be deemed as such within two years.
6. A respective superior election commission shall be authorised to prematurely lift the disciplinary liability from a DEC member, while it may lift the disciplinary liability from a PEC member one year after a disciplinary measure was imposed. A disciplinary liability shall be prematurely lifted under the same procedure as it was imposed.
Organic Law of Georgia No 864 of 25 July 2013 – website, 19.8.2013
Organic Law of Georgia No 5438 of 22 June 2016 – website, 12.7.2016
Organic Law of Georgia No 1274 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 1836 of 22 December 2017 – website, 29.12.2017
Organic Law of Georgia No 3269 of 21 July 2018 – website, 27.7.2018
Organic Law of Georgia No 6723 of 2 July 2020 – website, 3.7.2020
Organic Law of Georgia No 703 of 28 June 2021 – website, 29.6.2021
Organic Law of Georgia No 2475 of 22 December 2022 – website, 29.12.2022
Organic Law of Georgia No 4089 of 19 March 2024 – website, 25.3.2024
Article 29 – Early termination of tenure of members/head officers of an election commission
1. The term of office of the CEC Chairperson/member shall be terminated prematurely by a resolution of the Parliament of Georgia (except for the CEC members appointed by parties referred to in Article 13 and other cases defined by this Law), and the term of office of DEC or PEC members shall be terminated by an ordinance of the higher election commission (except as provided for by paragraph 6 of this article and Article 13 of this Law) if:
a) an election commission member fails to quit activities and/or leave office which is incompatible with the status of a commission member within seven days after his/her election/appointment by the President of Georgia;
b) an election commission member takes over a position incompatible with the commission member status under this Law;
c) the fact that an activity is incompatible with the status of the election commission member has been disclosed ;
d) the data specified in the documents submitted for membership competition is inaccurate- from the day of the disclosure;
e) a member fails to fulfil the duties and powers of the CEC or DEC chairperson/member for two consecutive months or has not attended 3 consecutive sessions of the CEC or DEC without a good reason;
f) there is a guilty verdict of a court, or an election commission member violates the electoral legislation of Georgia and the violation is confirmed by a court – in the case of the entry into force of a court decision;
g) an election commission member is withdrawn by the party that appointed him/her as determined by this Law – in the case of the filing of an application for withdrawal;
h) the status of an election commission member, as a voter, is cancelled;
i) there are cases of systematic or gross violation of the electoral legislation of Georgia, regulations of the Electoral Administration, or there is another appropriate basis under the Law of Georgia on Public Service.
11.If a member of the commission is elected/appointed as a member of the same or another election commission, his/her powers shall be prematurely terminated from the day when a legal act about his/her election/appointment becomes effective, and the respective election commission shall note that information and include it in the election commission session protocol.
2. If the election commission chairperson, deputy chairperson, commission secretary is resigned:
a) an application of resignation of the CEC Chairperson shall be submitted to the Parliament of Georgia;
b) an application of resignation of the CEC Deputy Chairperson and Secretary shall be submitted to the CEC;
c) an application of resignation of DEC or PEC chairperson, deputy chairperson, secretary shall be submitted to the respective election commission.
21) If the CEC Chairperson submits an application for resignation to the Parliament of Georgia, the day following the registration of the application shall be deemed the moment when powers of the CEC Chairperson are terminated.
3. A CEC Deputy Chairperson, the CEC Secretary, a DEC or PEC chairperson, a deputy chairperson, and the commission secretary shall be prematurely dismissed from office by an ordinance of a respective election commission.
4. If a CEC member elected by the Parliament of Georgia/appointed by the President of Georgia dies, the Parliament of Georgia shall take note of that fact and include it in the plenary session protocol of the Parliament of Georgia. If a DEC member elected by the CEC dies, the CEC shall take note of that fact and include it in the CEC session protocol.
5. Dismissal of an election commission chairperson, deputy chairperson, and secretary on the same grounds, also an application for early termination of tenure of an election commission member twice in a row within six months shall be prohibited.
6. The tenure of election commission members appointed by parties under paragraph 1 of this article (except as provided in paragraph 1(g) of this article and Article 13 of this Law) shall terminate early by a court decision.
7. If one of the grounds referred to in paragraph1 of this article exists, the Parliament of Georgia shall discuss and decide upon the resignation, early termination of tenure of the election commission chairperson, deputy chairperson, or secretary within 15 days , or within five days when the decision is made by an authorised election commission. A d ecision shall be made according to the same procedure as applied during the election process.
8. Unless an application of resignation/early termination of powers is satisfied within the time frame provided for by this article, the election commission chairperson, deputy chairperson, or secretary shall be deemed to have resigned, and the tenure of the election commission member shall be deemed automatically terminated from the day following the expiration of the above timeframe.
9. A PEC m ember may not be withdrawn during the last 20 days before the polling day, on the polling day and the day following the polling day.
Organic Law of Georgia No 3269 of 21 July 2018 – website, 27.7.2018
Organic Law of Georgia No 703 of 28 June 2021 – website, 29.6.2021
Organic Law of Georgia No 4089 of 19 March 2024 – website, 25.3.2024
Article 30 – Legal acts of the Electoral Administration of Georgia
1. Legal acts of the Electoral Administration of Georgia shall be:
a) a decree and an ordinance of the CEC, an order and an ordinance of the CEC Chairperson, an ordinance of the CEC Secretary, a summary protocol of polling results of the CEC;
b) a DEC ordinance, an ordinance of the commission chairperson, an ordinance of the commission secretary, a summary protocol of polling and election results of a DEC;
c) a PEC ordinance, an ordinance of the commission chairperson, a summary protocol of polling results of a PEC.
2. A CEC decree shall be a subordinate normative act that may be passed only in cases directly defined by law. A decree may also be passed in exceptional cases, from the commencement until the end of elections, if it becomes necessary to resolve issues that are not covered by this Law but are required for holding elections. A manual, describing separate electoral procedures, may be adopted by a decree, which shall not contain standards that are new or different from the standards defined in this Law but may contain detailed description of the procedures determined by this Law.
3. A CEC decree shall be deemed adopted if supported by not less than two-thirds of the total number of the CEC members, unless otherwise provided for by this Law. A CEC decree shall be signed by the Chairperson of a respective CEC session and the CEC Secretary. A CEC decree shall become effective upon its publication on the Legislative Herald of Georgia (‘Sakartvelos Sakanonmdeblo Matsne’), unless a later date is defined by th e same decree. A CEC decree may not be adopted within the last four days before the polling day. A CEC decree may be appealed from the moment of its adoption. A CEC decree shall be placed on the CEC website within 24 hours following its adoption.
4. Ordinances of an election commission, its chairperson, and secretary, summary protocols of polling results are individual administrative-legal acts adopted/issued in cases and within the scope defined by this Law and a CEC decree. C ommission ordinances shall be signed by the chairperson of a respective commission session and the commission secretary, while other ordinances shall be signed by the issuing official. Summary protocols shall be signed by authorised officers as defined in this Law. A commission ordinance shall be deemed adopted, unless other quorum is identified by this Law, if it is supported by a majority of those present at the session, but not less than one-third of all members of the commission.
5. An order of the CEC Chairperson is an individual legal act issued with regard to intra-agency issues including human resources.
6. Implementation of decisions of the CEC, DEC, PEC, and their member officials within their powers shall be mandatory respectively throughout the territory of Georgia, the electoral district, and the electoral precinct.
Organic Law of Georgia No 3269 of 21 July 2018 – website, 27.7.2018
Organic Law of Georgia No 4341 of 27 June 2024 – website, 3.7.2024
Chapter III – Lists of Voters
Article 31 – Unified list of voters and its formation procedure
1. The unified list of voters shall be a list of individuals having active suffrage and registered under the procedure defined by the legislation of Georgia and shall be divided by electoral precincts.
2. The unified list of voters shall include the following data of voters:
a) first and last name;
b) date of birth (day, month, year);
c) address (according to a Georgian citizen’s identity card or the Agency database, which also includes the place of registration abroad);
d) personal number of a citizen of Georgia;
e) actual place of residence (for IDPs from the occupied territories of Georgia or for individuals registered without an indication of address, for individuals removed from registration according to their place of residence, as well as for individuals whose registration has been declared invalid by a decision of the Agency, a temporary place of residence shall be indicated; for individuals living abroad, ‘on a consular registry’ shall be indicated, and, if individuals living abroad are not on a consular registry of Georgia, ‘staying abroad’ shall be indicated);
f) date of entering in the unified list of voters;
g) photo (the latest digital photo available in the electronic database of the Agency);
h) sex.
3. Usually, the data of voters shall be entered into the unified list of voters according to their place of registration. IDPs from the occupied territory of Georgia, if their registration address is in the occupied territory of Georgia according to a Georgian citizen’s identity card or the Agency database, shall be entered into the unified list of voters according to their actual place of residence.
4. The CEC shall be responsible for creation of a unified list of voters, its computer processing , and posting on the official CEC website of the information designated as public (first name, last name; photo; date of birth; address according to the Georgian citizen’s identity card or according to the Agency database, also, an address of actual place of residence – for internally displaced persons (IDPs) from the occupied territories of Georgia, for individuals registered without an indication of address, individuals removed from registration according to their place of residence and for those whose registration has been declared invalid by a decision of the Agency; the date of registration of a voter in the unified list of voters).
5. The unified list of voters shall be drawn up based on the data:
a) held in the Agency database on the persons registered in their respective territories according to their place of residence, including the data on the persons who will have reached the age of 18 by Election Day, also based on the data of deceased persons. The unified list of voters shall not contain the data of persons whose identity documents last issued to them have been cancelled due to falsification or invalidation, or who have not obtained a valid ID card or passport of a Georgian citizen by the time of the current elections, unless those persons register at the Agency not later than the 13th day before the Election Day;
b) communicated by respective municipality bodies about deceased individuals whose relatives have not applied to the Agency for a death certificate, also based on data received about changes to street and house names/numbers;
c) communicated by the Ministry of Internally Displaced Persons from the Occupied Territories, Labour, Health and Social Affairs of Georgia and/or its territorial agencies about the IDPs from the occupied territories of Georgia;
d) communicated by the Ministry of Defence of Georgia, the Ministry of Internal Affairs of Georgia, the State Security Service of Georgia, the Georgian Intelligence Service, and the Special State Protection Service about the military personnel and persons with a special rank, and by the state sub-agency institution within the system of the Ministry of Justice of Georgia – the Special Penitentiary Service about the personnel whose service conditions require their presence at an address different from the ir place of registration, which falls within another electoral district;
[d) communicated by the Ministry of Defence of Georgia about the military personnel and persons with a special state rank, the Ministry of Internal Affairs of Georgia, the State Security Service of Georgia, the Georgian Intelligence Service, and the Special State Protection Service about persons with a special rank, and by the state sub-agency institution within the system of the Ministry of Justice of Georgia – the Special Penitentiary Service about the personnel whose service conditions require their presence at an address different from the ir place of registration, which falls within another electoral district; (Shall become effective from 1 January 2025)]
e) communicated by the Ministry of Foreign Affairs of Georgia about the voters on a consular registry of Georgia;
f) communicated by the Legal Entity under Public Law subject to state control of the Ministry of Internally Displaced Persons from the Occupied Territories, Labour, Health and Social Affairs of Georgia – the Agency for State Care and Support to Victims and Affected Persons of Human Trafficking about persons who, by the court decision, have been recognised as beneficiaries of support and have been placed in an appropriate inpatient medical facility;
g) communicated by the state sub-agency institution within the system of the Ministry of Justice of Georgia – Special Penitentiary Service about persons who have been imposed with imprisonment as a preventive measure, who have been sentenced to deprivation of liberty for less grave or grave crimes, and about the persons who have been sentenced to deprivation of liberty for especially grave crimes but who will be released from a penitentiary facility by Election Day due to expiry of the sentence;
h) communicated by the Ministry of Internal Affairs of Georgia about persons who have crossed the state border of Georgia and whose return to Georgia has not been documented. On the basis of these data, the text ‘Stays abroad’ shall be put in the ‘Actual Place of Residence’ box of t he unified list of voters. The aforementioned text shall not be the grounds for restricting the right to participate in the voting.
6. In order for the CEC to update a unified list of voters and the electronic database of the list:
a) the agencies referred to in subparagraphs (a-c) of this article shall submit updated or new data to the CEC on eligible voters four times a year - on 1 February, 1 May, 15 July, and 1 November of each year while the agencies listed in subparagraphs (f) and (g) of the same paragraph shall submit updated or new data to the CEC on persons having no voting rights within the same time frames;
b) state/autonomous republic and municipality bodies shall, within the scope of their authority, inform the CEC and the Agency within 10 days after making a decision to give a name to geographical objects – municipalities, settlements, administrative units of a self-governing city, historically formed neighbourhoods, micro-districts, other territorial units, squares, avenues, highways, streets, lanes, cul-de-sacs, passages, embankments, esplanades, boulevards, and alleys.
61. The CEC may, for the purpose of updating the unified list of voters and the electronic database of the list, as needed, make a request for and receive, within 3 days after the request, from institutions specified in paragraph 5(a-c) of this article the data of persons having suffrage, and from institutions specified in paragraph 5(f) and (g) of this article – the data of persons without suffrage.
7. A party having the electoral registration, an initiative group of voters registered under this Law (for the elections of the municipality bodies), an observer organisation defined in Article 39 of this Law (and in the non-election period – an observer organisation registered during the last general elections), or a voter shall have the right to familiarise himself/herself/itself with a version of the voters list available at the CEC, DECs or PECs that is designated for public information (an initiative group of voters may familiarise itself with only a version of the list of voters registered within the limits of a respective majoritarian electoral district, which is designated for public information. A voter may only request to familiarise himself/herself with all data available about himself/herself and his/her family members and to amend them), and request, if any inaccuracy is discovered, not later than the 18th day prior to the Election Day, or at any time during a non-election period, that the data of voters and the voters’ lists be amended. The data shall be available and a copy shall be granted under the procedure established by the legislation of Georgia for accessing and granting public information.
71. A public version of the unified list of voters with photos shall be released to the persons indicated in paragraph 7 of this article only in electronic form. To obtain the list, an authorised person shall present to the Agency an electronic storage device with adequate storage capacity.
72. To comply with the requirements under Article 85(1) and Articles 852 and 854 of the Organic Law of Georgia the Local Self-Government Code, for ensuring participation of citizens (voters) in exercising local self-governance, an executive body of a self-governing city/self-governing community may be forwarded, based on its written request, a version of the list of voters registered within the limits of a respective municipality, which is designated for public information (without photos). The body of the respective self-governing city/self-governing community shall be responsible for protection and non-disclosure of the unified list of voters forwarded by the CEC, which contains personal data.
8. During the election period, the Electoral Administration of Georgia shall verify the lists of voters. A DEC shall review the verification results and make respective decisions within two days after receiving an application but not later than the 16th day prior to the Election Day. An ordinance of this DEC about the refusal to amend the data of voters/the lists of voters shall be well-founded and submitted to an applicant on the day following its publication , upon request.
81. For the purposes under paragraph 8 of this article, the Agency/the Ministry of Internally Displaced Persons from the Occupied Territories, Labour, Health and Social Affairs of Georgia and/or its territorial bodies shall immediately provide a DEC with appropriate information if so requested by the DEC.
9. A DEC ordinance for making amendments to the data of voters/the lists of voters shall be submitted to the CEC and respective PEC within two days.
10. A DEC ordinance about the refusal to amend the data of voters/the lists of voters may be appealed to any respective district/city court within two days. If a lawsuit is satisfied by the court, the court decision shall be submitted to the DEC within two days, but not later than the 13th day prior to the Election Day. The DEC shall immediately submit appropriate information to the CEC and the respective PEC. Election commissions shall immediately make respective amendments to the data of voters/lists of voters.
11. A PEC shall be provided with a version of the unified list of voters designated for public information and certified by the CEC, as from the 30th day before the Election Day, and the final version of the updated lists designated for public information – not later than the second day prior to the Election Day, and the final version of the verified lists of voters designated for the CEC – not later than 12 hours prior to voting. The versions of the unified list of voters designated for public information (without photos) shall be immediately posted in a visible place inside the PEC building.
12. A DEC shall decide, by an ordinance, the matter of registration of voters who have failed to go through registration within the time frame defined in law, provided that an application and other respective documents (entry in a Georgian citizen’s passport about crossing the state border, certificate from an inpatient facility, certificate of release from a penitentiary institution) are submitted. The DEC shall consider the application of a voter within two days after its submission, or immediately if less than two days are left before Election Day. The voter shall be notified of a negative decision immediately. If such voter applies to the Electoral Administration on polling day for participating in elections, the voter shall be registered by the respective PEC and shall attach photocopies of respective documents to the lists of voters.
13. It shall be prohibited to amend the lists of voters within the last 12 days prior to the Election Day, except as provided for in paragraph 12 of this article, and amendments from the 15th day to the 12th day prior to the Election Day may be made only by a court decision.
14. The CEC shall, within five days after calling elections and thereafter not later than the 5th day before polling, post the total number of voters in Georgia and in every electoral district in Georgia on its website.
Organic Law of Georgia No 864 of 25 July 2013 – website, 19.8.2013
Organic Law of Georgia No 1788 of 13 December 2013 – website, 28.12.2013
Organic Law of Georgia No 2093 of 7 March 2014 – website, 14.3.2014
Organic Law of Georgia No 2289 of 17 April 2014 – website, 17.4.2014
Organic Law of Georgia No 3402 of 20 March 2015 – website, 31.3.2015
Organic Law of Georgia No 3562 of 1 May 2015 – website, 18.5.2015
Organic Law of Georgia No 3973 of 8 July 2015 – website, 15.7.2015
Organic Law of Georgia No 5441 of 22 June 2016 – website, 12.7.2016
Organic Law of Georgia No 1274 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 3127 of 5 July 2018 – website, 11.7.2018
Organic Law of Georgia No 3155 of 20 July 2018 – website, 27.7.2018
Organic Law of Georgia No 3269 of 21 July 2018 – website, 27.7.2018
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Organic Law of Georgia No 5470 of 11December 2019 – website, 13.8.2018
Organic Law of Georgia No 6723 of 2 July 2020 – website, 3.7.2020
Organic Law of Georgia No 6854 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020
Organic Law of Georgia No 6855 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020
Organic Law of Georgia No 2475 of 22 December 2022 – website, 29.12.2022
Organic Law of Georgia No 3543 of 21 September 2023 – website, 12.10.2023
Article 32 – Special lists of voters
1. The following persons shall be entered in the special lists of voters:
a) the Electoral Administration officers who are unable to vote in the elections on the polling day according to their place of registration because of their engagement in the election commissions. These persons shall be entered into the special list of voters by the respective DEC in a pre-defined electoral precinct not later than the 11 th day before the polling day ;
b) the voters who undergo treatment in a hospital or in any other inpatient facility and who cannot be discharged from hospital on polling day because of their health problems : the head of the relevant medical institution shall draw up a list of those individuals and shall submit it to the respective DEC not later than the 11 th day before the polling day ;
c) the voters serving a sentence in prison on the polling day. T he head of the relevant penitentiary institution shall draw up a list of these individuals and shall submit it to the respective DEC not later than the 11 th day before the polling day ;
c1) the voters administratively detained on the polling day. T he head of the relevant institution shall draw up a list of such individuals and shall submit it to the respective DEC not later than the 11th day before the polling day;
d) the military personnel and persons with a special rank of the Ministry of Defence of Georgia, the Ministry of Internal Affairs of Georgia, the state sub-agency institution within the system of the Ministry of Justice of Georgia – Special Penitentiary Service, the State Security Service of Georgia, the Georgian Intelligence Service, and the Special State Protection Service whose service conditions or health conditions require their presence at an address different from the ir place of registration, which falls within another electoral district. Lists of such personnel shall be compiled by commanders of respective military divisions/units or heads of respective institutions/divisions and shall be submitted to appropriate DECs:
d.a) in the case of general and extraordinary elections and by-elections – not later than the 25th day before the polling day;
d.b) not later than the 11 th day before the polling day, taking into account the results of conscription;
[d) the military personnel and persons with a special state rank of the Ministry of Defence of Georgia, persons with a special rank of the Ministry of Internal Affairs of Georgia, the State Security Service of Georgia, the Georgian Intelligence Service, the Special State Protection Service and the state sub-agency institution within the system of the Ministry of Justice of Georgia – Special Penitentiary Service, whose service conditions or health conditions require their presence at an address different from the ir place of registration, which falls within another electoral district. Lists of such personnel shall be compiled by commanders of the respective military divisions/military units or heads of the respective institutions/divisions and shall be submitted to appropriate DECs:
d.a) during general or extraordinary elections and by-elections – not later than the 25 th day before the polling day;
d.b) not later than the 8 th day before the polling day, taking into account the results of conscription; (Shall become effective from 1 January 2025)]
[d.b) not later than the 11 th day before the polling day, taking into account the results of conscription; (Shall become effective from 2 January 2025)]
d1) (Deleted – 2.7.2020, No 6723);
e) the voters that are staying abroad on the polling day and who are registered with a consular office of Georgia, voters who are registered abroad but are not registered with a consular office of Georgia, and voters who are not registered with a consular office of Georgia and are not registered abroad but will go through electoral registration not later than the 19th day before the Election Day in a PEC set up abroad, at a diplomatic mission of Georgia abroad or in a consular office of Georgia. The list of these individuals (except for persons registered abroad) shall be drawn up by the Ministry of Foreign Affairs of Georgia and shall be submitted to the CEC not later than the 18th day before the polling day. During the period of election of the Parliament of Georgia, from calling the election till not later than the 19th day before the Election Day, a voter shall be exempted from payment of a consular fee charged for consular registration. The Agency shall draw up the list of persons registered abroad and shall submit it to the CEC not later than the 18th day before the polling day;
f) (Deleted – 22.6.2016, No 5441).
11. A list of service conditions of servicemen provided for by paragraph 1(d) of this article, which require their presence at an address different from the ir place of registration on election day; the procedure and conditions for compiling a list of such servicemen and submitting it to a relevant DEC; and creating appropriate conditions for their participation in elections, as well as a list of conditions for those particular service conditions and categories of relevant persons who cannot leave their workplace on polling day due to these conditions shall be determined by an ordinance of the Government of Georgia.
12. (Deleted – 26.7.2017, No 1274).
2. The head of the relevant institution shall be responsible for the accuracy of data entered in the special list of voters that shall be endorsed by his/her signature.
3. A DEC shall, based on the data of persons specified in paragraph 1 of this article, as well as on its own data, draw up the special lists and approve them by an ordinance not later than the 10th day before the Polling Day, and shall immediately forward to an appropriate PEC the versions of the special lists designated for public information signed by the chairperson and the secretary of the aforementioned PEC, and the versions designated for the election commission, not later than 12 hours before polling.
4. If voters are entered in a special list of voters, a respective note shall be made in the unified list of voters of an electoral precinct and shall be endorsed by signatures of the PEC chairperson and secretary.
5. Voters entered on the special list of voters based on paragraph 1(a, c, e) of this article shall participate in:
a) elections held under both majoritarian election system and proportional election system, if they change their location within the territory of the same local majoritarian electoral district (during elections of the municipal bodies);
b) elections of the Parliament of Georgia and a referendum, if they cast their votes in the territory of another electoral district.
51. A voter entered on the special list of voters based on paragraph 1(d) of this article shall participate in elections held under proportional election system under the procedure established by paragraphs (52), (53) and (6) of this article.
52. A voter entered on the special list of voters based on paragraph 1(d) of this article shall cast his/her vote, in order to participate in elections of the Parliament of Georgia, elections of the municipal bodies, and in a referendum according to the place of deployment of an appropriate military division/unit at an electoral district (districts) defined by a respective DEC.
53. A voter entered on the special list of voters based on paragraph 1(d) of this article shall participate in:
a) the parliamentary elections of Georgia and a referendum;
b) the parliamentary elections of Georgia and a referendum if he/she is abroad on the polling day.
54. Employees of the institutions defined in paragraph 1(d) of this article, except as provided for by the same paragraph, shall vote in elections of the Parliament of Georgia, elections of the municipal bodies, and in a referendum according to their place of registration.
6. During the elections of a municipality representative body Sakrebulo, or during the elections of a Mayor of a self-governing city (including Tbilisi) or a self-governing community, a serviceman provided for by paragraph (1)(d) of this article, that on the polling day is deployed:
a) at a given location, permanently, on election day, at least for 6 months before election day and at least for 6 months after election day, or for a longer term, shall participate in the Sakrebulo elections held under both majoritarian and proportional systems and in the Mayoral elections;
b) at a permanent location for a period shorter than provided for by subparagraph (a) of this paragraph, shall participate in the Sakrebulo elections held under the proportional system, however, the servicemen shall participate in the Mayoral elections and in the Sakrebulo elections held under the majoritarian system only if their location is within the borders of the electoral district/local majoritarian electoral district, respectively, in which they are registered according to their place of residence.
7. (Deleted – 22.6.2016, No 5441).
71. The special lists of voters shall contain the same data of the voters as are included in the unified list of voters. This shall not apply to voters specified in paragraph (1)(a-c) of this article, whose data are entered into the special list of voters without photos, and also to the voters specified in paragraph 1(d.b) of this article, whose data may be entered in the special list of voters without photos. The data on dates of starting and finishing work at the place of respective deployment of voters defined by paragraph 1(d) of this article shall be entered into the special list of voters as well.
8. If a voter is entered into a mobile ballot box list, the special list of voters shall specify ‘mobile box’, the reason for entering the voter into the list and shall be endorsed by signatures of the PEC chairperson and secretary.
Organic Law of Georgia No 2093 of 7 March 2014 – website, 14.3.2014
Organic Law of Georgia No 2289 of 17 April 2014 – website, 17.4.2014
Organic Law of Georgia No 3562 of 1 May 2015 – website, 18.5.2015
Organic Law of Georgia No 3973 of 8 July 2015 – website, 15.7.2015
Organic Law of Georgia No 5441 of 22 June 2016 – website, 12.7.2016
Organic Law of Georgia No 1232 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 1274 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 3127 of 5 July 2018 – website, 11.7.2018
Organic Law of Georgia No 3155 of 20 July 2018 – website, 27.7.2018
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Organic Law of Georgia No 6723 of 2 July 2020 – website, 3.7.2020
Organic Law of Georgia No 2475 of 22 December 2022 – website, 29.12.2022
Organic Law of Georgia No 3543 of 21 September 2023 – website, 12.10.2023
Organic Law of Georgia No 3560 of 6 October 2023 – website, 24.10.2023
Organic Law of Georgia No 4171 of 15 May 2024 – website, 29.5.2024
Article 33 – Mobile ballot box list
1. A mobile ballot box list shall be drawn up based on unified and special lists of voters (except for the voters staying abroad on polling day) if:
a) a voter is unable to visit the polling station due to health problems;
b) a voter is in prison;
b1) a voter is in administrative detention;
c) a voter is in hospital or in any other inpatient facility for treatment where no electoral precinct will be opened;
d) a voter:
d.a) is a military serviceman serv ing in a military unit or a border police unit at the state border of Georgia that is located far from the electoral precinct, where no electoral precinct will be opened;
d.b) is a person indicated in Article 1(d), and during the polling period cannot leave his/her workplace due to service conditions or health conditions;
d.c) serves at the state sub-agency institution within the system of the Ministry of Justice of Georgia – Special Penitentiary Service and cannot leave his/her workplace due to service conditions.
e) a voter is within the territory of the electoral district but his/her location is difficult to access.
2. If a voter is unable to visit the polling station on the polling day, he/she shall apply to the PEC for mobile voting not later than on the 11th day before the polling day. On the polling day, a DEC shall transfer information of any voter undergoing treatment at an inpatient facility to the respective PEC not later than on the 11th days before the polling day. The voter shall be entered into the mobile ballot box list after:
a) the PEC secretary registers and endorses with his/her signature a written application (the application shall include the personal identification number of a citizen of Georgia) or a verbal application received by a telephone notification (in this case, the application shall include the personal number of a voter, exact time of the telephone notification and the appropriate telephone number) of a voter;
b) the transfer of a voter into the mobile ballot box list is specified in the unified list or the special list of voters to be endorsed by the signatures of the PEC chairperson and secretary.
3. Information of voters to be entered into the mobile ballot box list shall immediately be posted in a visible place in the building of the polling station precinct. PEC members, representatives of electoral subjects, and observers shall have the right to verify whether the request for mobile voting is well-substantiated and shall raise a question before the PEC whether it is advisable to enter those voters in the mobile ballot box list not later than on the 10th day before Election Day. The PEC shall decide on the above issue.
4. Number of voters defined in paragraph 1(a) of this article shall not exceed 3% of the voters on the unified list of voters per electoral precinct. After reaching the maximum number of voters, the respective DEC shall decide on adding more voters to the mobile ballot box list by the two-thirds of members attending the DEC session.
5. A mobile ballot box list shall contain the same data of voters that are entered in the unified list of voters, except for their photos, and the serial number of those voters shall be additionally indicated in the unified or special list of voters.
6. A mobile ballot box list shall be posted, as soon as it is drawn up, in a visible place within PEC premises and polling stations.
Organic Law of Georgia No 1273 of 20 September 2013 – website, 2.10.2013
Organic Law of Georgia No 2093 of 7 March 2014 – website, 14.3.2014
Organic Law of Georgia No 2289 of 17 April 2014 – website, 17.4.2014
Organic Law of Georgia No 5438 of 22 June 2016 – website, 12.7.2016
Organic Law of Georgia No 5441 of 22 June 2016 – website, 12.7.2016
Organic Law of Georgia No 3127 of 5 July 2018 – website, 11.7.2018
Organic Law of Georgia No 3269 of 21 July 2018 – website, 27.7.2018
Organic Law of Georgia No 2475 of 22 December 2022 – website, 29.12.2022
Organic Law of Georgia No 3560 of 6 October 2023 – website, 24.10.2023
Article 34 – Publication of the lists of voters
1. The PEC shall put up the lists of voters and the procedure defined by law for filing complaints about the lists of voters, not later than on the day following the day the aforementioned lists were forwarded to the PEC under the procedure established by this Law, and it shall put up the mobile ballot box list, immediately after it is drawn up, in a visible place at the PEC premises and polling stations. The PEC chairperson shall be responsible for failure to meet these requirements.
2. In the lists referred to in paragraph 1 of this article, based on the verification of data entered into the lists within the time frame defined by this Law, in the cell ‘Actual Status’ alongside the last name of a voter who:
a) is registered with a consular office of Georgia abroad, ‘on a consular registry’ shall be specified;
b) is staying abroad but is not registered with a consular office of Georgia, ‘stays abroad’ shall be specified;
b1) registered abroad, ‘registered abroad’ shall be specified;
c) is doing national conscript military service or contractual military service at the defence forces and military units of Georgia, ‘doing military service’ shall be specified;
d) is entered into a special list of voters, either ‘member of commission’, ‘in hospital’, or ‘imprisoned’ shall be specified;
e) is entered into the mobile ballot box list, ‘mobile ballot box’ shall be specified.
Organic Law of Georgia No 3155 of 20 July 2018 – website, 27.7.2018
Organic Law of Georgia No 3621 of 31 October 2018 – website, 21.11.2018
Organic Law of Georgia No 2475 of 22 December 2022 – website, 29.12.2022
Organic Law of Georgia No 3543 of 21 September 2023 – website, 12.10.2023
Article 35 – Voter invitation cards
1. A PEC may, not earlier than 30 days and not later than 2 days before the polling day, issue a voter invitation card to all voters registered in the territory of the electoral precinct and entered into the list of voters, which shall specify the following:
a) date and time of polling;
b) address, floor, and room numbers of polling station s;
c) number of a voter on the list of voters;
d) number of the electoral precinct;
e) first name, last name, date of birth (day, month, year) of a voter;
f) place of registration of a voter.
11. The specific period of time for handing a voter invitation card to a voter, the procedure for filing an application or a request by a voter for participation in voting via the mobile ballot box because of health problems or another reason, and the procedure for communicating the telephone number and information on other details of the PEC to a voter shall be defined by a CEC decree.
2. Failure to receive the voter invitation card may not constitute a basis for limiting the right to vote.
Organic Law of Georgia No 3269 of 21 July 2018 – website, 27.7.2018
Organic Law of Georgia No 3560 of 6 October 2023 – website, 24.10.2023
Chapter IV – Registration of Electoral Subjects and Lists of Supporters
Article 36 – Registration of electoral subjects
1. In order to obtain the right to run in elections, the chairperson of the relevant election commission shall register electoral subjects based on procedures defined by this Law.
2. In order to be registered, electoral subjects shall submit an application and relevant documents to the respective election commission as defined in this Law.
3. The respective office of the election commission shall, within the time frame defined by this Law, examine the submitted documents and present a report to the commission chairperson who is authorised to make a decision on registration. If the submitted documents do not meet the requirements defined in this Law, the election commission chairperson shall, within two days (unless another time frame is provided for by this Law), inform the representative of a party/an initiative group of voters about the decision (specifying the discrepancy) and give them three days (unless another time frame is provided for by this Law) to adjust documents. The election commission shall, within two days after submission of documents (unless another time frame is provided for by this Law), re-examine corrected the documents and decide upon registration. In the case of refusal to provide registration, the election commission shall forthwith communicate its decision to the representative of a party/an initiative group of voters that is authorised to be informed of the decision immediately upon request.
Organic Law of Georgia No 5438 of 22 June 2016 – website, 12.7.2016
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Article 361 – Initiative group of voters
1. An initiative group of voters shall consist of at least five members.
2. A citizen of Georgia from the age of 18 years may be a member of an initiative group of voters. A member of an initiative group of voters may not at the same time be a member of another initiative group of voters, and/or an electoral subject/a candidate for electoral subject.
3. An initiative group of voters shall be entitled to nominate only one candidate.
4. Violation of the requirements defined by paragraphs (1-3) of this Article by an initiative group of voters shall be the basis for identifying deficiency in accordance with the procedure established by Article 36 of this Law.
Organic Law of Georgia No 5438 of 22 June 2016 – website, 12.7.2016
Organic Law of Georgia No 3269 of 21 July 2018 – website, 27.7.2018
Article 37 – Lists of supporters
1. Voters shall endorse the initiative of an electoral subject to run in an election by signing the form of the list of supporters.
2. The CEC shall approve, by an ordinance, a sample of the form of the list of supporters.
3. The form of a list of supporters shall include a voter’s:
a) the first and last name;
b) the date of birth (day/month/year);
c) the personal number of the citizen of Georgia;
d) (Deleted – 2.7.2020, No 6723);
e) the date of signature;
f) the signature.
4. The form of a list of supporters shall contain the first name and last name, personal number and contact telephone number of the person responsible for collecting signatures, as well as the date of completing the form. The person responsible for collecting signatures shall endorse the form by his/her signature.
5. The upper left corner of the form of the list of supporters shall specify the name (first and last name) of an electoral subject whose initiative to run in elections is supported by voters.
Organic Law of Georgia No 2093 of 7 March 2014 – website, 14.3.2014
Organic Law of Georgia No 5438 of 22 June 2016 – website, 12.7.2016
Organic Law of Georgia No 1274 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 6723 of 2 July 2020 – website, 3.7.2020
Article 38 – Verification of the lists of supporters
1. The lists of party supporters shall be verified by the CEC, while the lists of supporters of other candidates shall be verified by an appropriate DEC.
2. The election commission shall verify the signatures in turn on the forms of the lists of supporters. If the number of signatures of supporters is less than the minimum amount required or if the number of signatures of supporters, taking into account the signatures invalidated as a result of verification, is less than the minimum amount required, the invalidated part of the list of supporters shall be returned to the respective electoral subject and it shall be given three days to correct the discrepancies. The election commission shall, as defined above, verify once again the corrected part of the lists of supporters submitted by the electoral subject. If the number of signatures of supporters is still less than the minimum amount required, the election commission shall completely invalidate the list of supporters and shall, by an ordinance of the commission chairperson, refuse to register the electoral subject.
3. The signature of a voter in the list of supporters shall be considered invalid if:
a) the first and last names are not specified or are incompletely specified;
b) the date of birth (day, month, year) is not specified or is incompletely specified;
c) (Deleted – 2.7.2020, No 6723);
d) the date of signature is not specified or does not meet the deadline defined by this Law for drawing up the list of supporters;
e) it is not signed or is signed by another person and this is confirmed in writing by the voter in whose stead the list was signed;
f) a voter listed as a supporter of a candidate nominated in an electoral district is registered in another electoral district;
g) a signatory, by an application submitted to the respective election commission, confirms that the list was signed by deception, intimidation, or under pressure, and the signature on th e application was notarized;
h) the personal number of a citizen of Georgia is specified incompletely or inaccurately.
4. A signature shall be considered invalid if it is made on a form not endorsed by the person in charge of collecting signatures or if such a form does not include data or includes incomplete data referred to in Article 37(4) of this Law.
41. The person responsible for collecting signatures shall be personally responsible for the authenticity of the data/information on the relevant form, his/her signature and the signature of the supporting person. In the case of violation of this requirement, he/she shall personally bear the responsibility provided for by law.
5. The deadline for verifying the list of supporters of a party shall be 10 days after its submission, while the deadline for verifying the list of supporters of a candidate shall be three days after its submission.
6. Representatives of electoral subjects may attend the process of verification of the list of supporters.
7. Only the CEC members, respective DECs members, and appropriate officers of the CEC, as well as the court, if appealed to court, may have access to the lists of supporters. The lists of supporters shall be destroyed within 10 days after the expiration of the time frame for bringing a lawsuit to the court about electoral registration.
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Organic Law of Georgia No 6723 of 2 July 2020 – website, 3.7.2020
Organic Law of Georgia No 3560 of 6 October 2023 – website, 24.10.2023
Article 381 – Determination of a sequence number for an electoral subject
1. A sequence number of an electoral subject shall be determined under the procedure established by this article to be not later than the 30thday before the Election Day for the initiative groups of voters, and to be not later than the 55thday before the Election Day for the parties provided for by this article. In order to determine the sequence number of an electoral subject, the appropriate procedures shall be performed at the premises of a respective election commission in the presence of persons authorised to attend sessions of the election commission.
2. The political associations that have received the most funding in the previous parliamentary elections shall have the right to choose a sequence number first. A representative of a political association shall submit an application to the CEC not later than the 17th of July of the general election year. Political associations having the best funding according to the results of the previous parliamentary elections shall sequentially have the right to choose the sequence number. They shall have the right to keep the sequence number assigned to it during the previous parliamentary elections under paragraph 3 of this article, or the number corresponding to the sequence of funding, or to choose any unassigned sequence number, except when the sequence number that was assigned to it during the previous parliamentary elections has already been assigned to a political association with better funding.
3. An electoral subject/a candidate for electoral subject that has received 0.75% or more than 0.75% of votes in the last general elections held under the proportional system shall have the right to apply to an appropriate election commission not later than the 17th of July of the general election year, and request to participate in the elections with a sequence number that was assigned to it during the last general elections, except when the sequence number that was assigned to it during the last general elections has already been assigned to a party provided for by paragraph 2 of this article.
4. If the sequence number was assigned to an electoral bloc under paragraph 2 of this article during the last general elections, the first party specified on the list of the electoral bloc members shall be granted the right to use this number, and a sequence number of an electoral subject shall be assigned to the remaining electoral subjects included in the bloc in accordance with this article.
5. An electoral subject/a candidate for electoral subject, which fails to apply to an appropriate commission for using a sequence number assigned to it under the procedure established by paragraphs 2-4 of this article, and a party defined by Article 142(1) of this Law, which fails to meet the requirements of paragraphs 2 and 3 of this article, shall be assigned a sequence number by casting lots, not later than the 55th day before elections day.
6. In order to cast lots, the commission chairperson shall write the numbers corresponding to the quantity of parties and electoral blocs independently running in the elections on the sheets of paper of the same form and type, and with the same pen. Natural numbers (1, 2, 3, etc.) shall be used for the sequence numbers. If the sequence number of an electoral subject with the right to choose a sequence number is higher than the quantity of the electoral subjects and the electoral subject retains the number, the number of this electoral subject shall be written down instead of the highest sequence number. Each sheet of paper shall be certified by the seal of the election commission. After the sheets of paper are certified, the sequence numbers that were chosen according to the procedure established by this article shall be set aside. All remaining sheets of paper shall be folded in such a way as to make it impossible to read the numbers written on them. The CEC Chairperson shall place the filled out sheets of paper in a transparent box, and the representatives of the parties and electoral blocs shall, one by one, take the sheets of paper out of the box according to the sequence of the electoral registration they have gone through. The number identified by casting lots shall be become the sequence number of an electoral subject.
7. A candidate for Mayor/majoritarian candidate nominated by a party shall have the same sequence number that is assigned to the party which has nominated him/her.
8. A respective DEC shall assign a sequence number to the candidate nominated by an initiative group of voters, by casting lots. In order to cast lots, the DEC chairperson shall write, on the sheets of paper, the number of which corresponds to the quantity of majoritarian candidates/candidates for Mayor nominated by the initiative group of voters in the electoral district, of the same form and type and with the same pen, the numbers which start from the numeric following the highest sequence number assigned to the parties/electoral blocs running in elections. Each sheet of paper shall be certified by the seal of the DEC concerned. Each sheet of paper shall be folded in such a way as to make it impossible to read the numbers written on them. The respective DEC chairperson shall place the filled out sheets of paper in a transparent box, and the representatives of the initiative group of voters shall, one by one, take the sheets of paper out of the box. The number identified by casting lots shall become the number of an electoral subject.
9. When a party which was assigned a sequence number under the procedure established by this Law and was refused the electoral registration, and/or when its electoral registration was cancelled, the remaining electoral subjects shall keep their assigned sequence numbers.
10. During by-elections/extraordinary elections of the executive municipality body – Mayor, an electoral subject shall retain the sequence number it was assigned during respective general elections. If an electoral subject has no sequence number for by-elections/extraordinary elections of the executive municipality body – Mayor, it shall be assigned a sequence number by casting lots, under the procedure established by this article.
11. The registered party lists, and the data of a registered candidate for Mayor/majoritarian candidate, which are entered in a ballot paper, shall be published by the CEC on its official website not later than on the 25th day before the polling day.
Organic Law of Georgia No 3272 of 21 July 2018 – website, 30.7.2018
Organic Law of Georgia No 703 of 28 June 2021 – website, 29.6.2021
Organic Law of Georgia No 3560 of 6 October 2023 – website, 24.10.2023
Chapter V – Election Monitoring and Media
Article 39 – Domestic and international observers
1. Domestic and international observer organisations shall have the right to observe elections provided they meet the terms and conditions defined in this Law and have been registered with the CEC or the relevant DEC.
2. A domestic observer organisation may be a local non-entrepreneurial (non-commercial) legal entity registered according to the legislation of Georgia not later than one year prior to the polling day, the Statute or another constituent document of which provides for, at the time of registration, monitoring elections and/or protecting human rights. A domestic observer organisation shall be registered with the CEC or the respective DEC for the purpose of observing elections.
3. A domestic observer organisation shall observe elections through its representative, domestic observer. An organisation is authorised to have not more than 1 observer at each electoral precinct at any one time .
4. Domestic observer s of a domestic observer organisation may be any citizen of Georgia above the age of 18, except for:
a) public/political officials defined by the Law of Georgia on Public Service;
b) (Deleted – 22.6.2016, No 5438);
c) members of a municipality representative body Sakrebulo;
d) a municipality Mayor and a deputy Mayor;
e) judges;
f) employees of the Ministry of Internal Affairs of Georgia, the Ministry of Defence of Georgia, the General Inspection of the Ministry of Justice of Georgia, the state sub-agency institution within the system of the Ministry of Justice of Georgia – Special Penitentiary Service, the State Security Service of Georgia, the Georgian Intelligence Service, and of the Special State Protection Service;
g) officials of the Prosecutor’s Office;
h) candidates for electoral subjects, electoral subjects and their representatives;
i) members of an election commission;
j) observers from another observation organisation;
k) representatives of press and other means of mass media.
41. A person may not be a domestic observer of a domestic observer organisation if he/she:
a) after calling of any of the last two general elections conducted or the last two by-elections conducted, has been a member of an election commission, an electoral subject or a representative of an electoral subject appointed by a party;
b) has been a sponsor of any party from the beginning of the year the last general elections were conducted or from the beginning of the year the last by-elections were conducted.
42. For the verification of information about the sponsors of parties, the Legal Entity under Public Law (LEPL) – the Anti-Corruption Bureau shall provide the CEC with the opportunity for the proper accessibility and verification of an electronic database of the sponsors of parties.
5. An i nternational observer organisation may be a representative of an other country, an organisation registered in an other country or an international organisation, a constituent document/Statute of which provides for monitoring of the elections and/or protection of human rights and the activity of which is based on the following internationally recognised principles:
a) respect for the legislation, sovereignty of Georgia and international human rights norms;
b) abstaining from interfering with the election process;
c) political impartiality;
d) financial independence from the participants of the election process and transparency of funding sources;
e) implementation of the provisions recognized by the Declaration of Principles for International Election Observation.
6. An international observer organisation shall be registered with the CEC in order to monitor elections. In addition, the CEC shall be authorised to request additional information when registering an organisation in order to determine the compliance of the organisation ’s activity with the principles referred to in paragraph 5 of this article. An international observer organisation shall observe elections through its representatives – international observers. One organisation may have not more than 2 international observers at the same time at each electoral precinct.
7. International observers defined in paragraph 6 of this article may be accompanied by an interpreter who shall be registered with the CEC together with international observers.
Organic Law of Georgia No 6571 of 28 June 2012 – website, 28.6.2012
Organic Law of Georgia No 1788 of 13 December 2013 – website, 28.12.2013
Organic Law of Georgia No 3973 of 8 July 2015 – website, 15.7.2015
Organic Law of Georgia No 5438 of 22 June 2016 – website, 12.7.2016
Organic Law of Georgia No 1274 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 3127 of 5 July 2018 – website, 11.7.2018
Organic Law of Georgia No 6723 of 2 July 2020 – website, 3.7.2020
Organic Law of Georgia No 6854 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020
Organic Law of Georgia No 2475 of 22 December 2022 – website, 29.12.2022
Organic Law of Georgia No 3560 of 6 October 2023 – website, 24.10.2023
Organic Law of Georgia No 3704 of 16 November 2023 – website, 5.12.2023
Article 40 – Registration of observer organisations
1. The CEC shall register an international observer organisation as well as a domestic observer organisation observing elections in more than one electoral district.
2. The respective DEC shall register a domestic observer organisation observing elections in a particular electoral district.
3. In order to be registered, a domestic election observer organisation shall apply to the relevant election commission not later than the 10th day before the Election Day and shall submit the excerpt from the Registry of Entrepreneurs and Non-entrepreneurial (Non-commercial) Legal Entities. The application shall include the name of the electoral district/districts within which the organisation shall observe elections. The election commission shall make a decision on registration within five days after receipt of the application.
31. The excerpt specified in paragraph 3 of this article, which is prepared by the Legal Entity under Public Law operating under the Ministry of Justice of Georgia – the National Agency of Public Registry, shall be issued within the last 10 days before the application is submitted to the election commission and it shall include the person/persons having the power of administration/representation of the organisation. In order to verify/confirm, at the time of registration of the organisation, the authenticity of the data in the excerpt issued by the Legal Entity under Public Law operating under the Ministry of Justice of Georgia – the National Agency of Public Registry and the requirements under Article 39(2) of this Law, the Agency shall provide the CEC with the possibility of accessing and verifying the appropriate electronic databases.
4. In order to get registered, an international observer organisation shall apply to the CEC not later than the 7thday prior to the polling day and shall submit to it a copy of its constituent document. If an observer ( a group of observers) represents a foreign state authority, it shall only submit an application. The CEC shall, within 5 days after the application is received but not later than the 4th day prior to the polling day, decide on the issue of registration of the organisation, or the observer ( the group of observers) defined in this paragraph.
5. The election commission may not refuse to register an observer organisation if it meets the requirements of this Law. An ordinance of the election commission for the refusal of registration shall be well-founded and shall be delivered to the organisation not later than the day following the day of the decision. An ordinance of the election commission may be appealed to the court within two days after its receipt. The court shall render a decision within two days after the application is filed with the court.
6. An international observer organisation registered by the CEC shall submit information about observers and photocopies of their identity cards to the CEC Secretary not later than the second day before the polling day. The CEC shall determine, by an ordinance, the content and the form of that information.
7. A domestic observer organisation registered by the CEC shall submit to the CEC Secretary not later than the 5th day before the polling day an application on the registration of observers, filled out in accordance with the form established by the CEC, stating that the observers on the list submitted by the organisation satisfy the requirements established by Article 39(4) and (41) of this law, and the list of observers appointed at the CEC, and DECs and PECs (with the indication of surnames, names, places of registration and personal numbers of Georgian citizens) and photocopies of identity cards of Georgian citizens or passports of Georgian citizens of each of them. A domestic observer organisation registered by the DEC shall submit a list of observers appointed to a DEC and/or its lower PEC to the DEC secretary within the same timeframe and in accordance with the same form.
71. If a person authorised to be the head/representative of a registered local observer organisation is registered as an electoral subject and/or a representative of an electoral subject, the local observer organisation shall, not later than 5 calendar days after the registration, submit to a respective election commission a document to prove that the powers of the person authorised to be the head/representative of the local observer organisation, who has been registered as the electoral subject/representative of the subject, has been or will be terminated. Failure to submit such a document shall be the grounds for cancelling the registration of the organisation.
8. A domestic observer registered with the CEC may observe elections at all election commissions of any level according to the procedures provided for by Article 39(3) of this Law.
9. The election commission secretary shall, within two days after the list of observers is submitted, register observers nominated under this Law and shall issue an observer certificate to the observer organisation. An observer certificate shall at the same time serve as a badge to be worn by the observer.
10. An observer from a domestic observer organisation at a DEC and an observer observing elections at an electoral precinct within the territory of the electoral district shall, on the polling day, have the right to observe elections at any electoral precinct in the territory of the relevant electoral district as defined in Article 39(3) of this Law.
11. The procedure for registering observer organisations and observers in order to exercise powers defined by this Law and to attend election commission sessions during a non-election period shall be defined by a CEC decree.
Organic Law of Georgia No 6571 of 28 June 2012 – website, 28.6.2012
Organic Law of Georgia No 5438 of 22 June 2016 – website, 12.7.2016
Organic Law of Georgia No 1274 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 3269 of 21 July 2018 – website, 27.7.2018
Organic Law of Georgia No 2475 of 22 December 2022 – website, 29.12.2022
Article 41 – Rights of observers
1. An observer shall have the right to:
a) attend and observe sessions of election commissions;
b) be present at the polling place at any time during polling day, move without restrictions within the precinct territory and observe all stages of the polling process from any point in the precinct in a free and unhindered manner;
c) replace another registered representative (if any) of the nominating organisation at any time on the polling day;
d) take part in the inspection of ballot boxes before they are sealed and after they are opened;
e) observe the registration of voters in the lists of voters, the issuance of ballot papers and special envelopes and the certification thereof , without disrupting the polling process;
e1) observe the process of registration of complaints on the polling day;
f) attend the procedures of counting votes and summarising results;
g) observe the process of mobile voting;
h) observe the vote counting under such conditions in which ballot papers may be visible;
i) observe the process of compiling summary protocols of election results and other documents by the election commission;
j) address the DEC chairperson with an application (complaint) regarding issues related to the procedures of voting and polling, whereby the applicant requests a response to identified cases of specific violations;
k) request a voter to show how many ballot papers and special envelopes he/she has in hand;
l) appeal the actions of an election commission as defined in the legislation of Georgia;
m) observe the ballot box, the placing of special envelopes into the ballot box, the opening of ballot boxes, the counting of ballot papers, and the drawing up of protocols;
n) review the summary protocols of polling and election results drawn up by election commissions, request and receive the copies of such protocols from the relevant election commission.
2. An observer may not:
a) interfere with the duties and activit ies of an election commission;
b) influence the free expression of the will of voters;
c) agitate in favour of or against an electoral subject;
d) wear symbols and signs of any electoral subject;
e) be without a badge in the polling station on polling day;
f) breach other requirements of this Law.
3. The procedures defined in the electoral, administrative, and/or criminal legislation of Georgia shall define liability for the violation of rights granted to local/international observers, electoral subjects, and media representatives by this Law or liability for the interference with their activity.
4. Violation of the requirements of paragraph 2(a-d) of this article by an observer, electoral subject, and media representative shall give rise to liability as defined in the electoral legislation of Georgia.
5. An election commission shall provide all conditions for an observer to implement his/her powers regarding all procedures within the election commission, including during the process of counting ballot papers and summarising results.
Organic Law of Georgia No 3269 of 21 July 2018 – website, 27.7.2018
Article 42 – Representative of an electoral subject and his/her powers
1. A representative of an electoral subject (a party running in elections, an initiative group of voters) shall represent the electoral subject only in the relationship with an election commission with which it has been registered under this Law.
2. A party may, during one or several types of elections, appoint only two representatives to each election commission. During elections of the municipality bodies, an initiative group of voters may appoint two representatives to appropriate district and precinct election commissions. Representatives appointed to the CEC and a DEC may not at the same time be appointed to another election commission.
21. A representative of an electoral subject may be a legally competent citizen of Georgia from the age of 18.
22. The following persons may not be appointed as a representative of an electoral subject:
a) a candidate nominated by this or another electoral subject;
b) a representative of another electoral subject;
c) a member of an election commission;
d) a local observer or an international observer;
e) a representative of the press or another mass medium.
3. The electoral subject referred to in paragraph 2 of this article shall apply to the CEC Chairperson for appointment of a representative to the CEC. If the appropriate information is submitted in full, the CEC Chairperson shall register the representative of the electoral subject and issue the representative’s certificate by an ordinance within 24 hours. The certificate is at the same time a badge to be worn by the representative.
31. An electoral subject defined in paragraph 2 of this article shall apply to the CEC secretary for appointing a representative to a DEC, and to the secretary of a respective superior election commission for appointing a representative to a PEC. If the appropriate information is submitted completely, the secretary of the respective election commission shall, within 24 hours, register, by an ordinance, the representative of the electoral subject and shall issue the representative’s certificate, which at the same time is also a badge.
32. An application for appointing representatives of an initiative group of voters to the respective election commissions must be submitted to the secretary of the election commission the chairperson of which has registered the initiative group of voters.
4. An application for the appointment of a representative of an electoral subject shall be signed by the head of a party or a person authorised by him/her, or a representative of an initiative group of voters consisting of at least 5 members to a higher election commission. The application must include the first and last names, address, and the contact telephone number of the representative of an electoral subject. A photocopy of the identity card of a Georgian citizen or of the passport of a Georgian citizen of the representative of an electoral subject shall be attached to the said application.
5. Only 1 representative of the electoral subject shall have the right to attend sessions of the respective election commission, request to give a speech and express his/her opinion, make decisions on various issues, and enjoy other rights granted by this Law. On the polling day, the representative shall enjoy unlimited rights provided for by Article 41(1) and Article 67(2) of this Law.
6. An electoral subject may, at any time, appoint/withdraw and/or replace its representative, except for the day preceding the polling day and the polling day. The electoral subject shall notify the respective election commission thereof.
7. The procedure for registering a representative of an electoral subject and for exercising by it the power under this Law during the non-election period shall be defined by a CEC decree.
Organic Law of Georgia No 864 of 25 July 2013 – website, 19.8.2013
Organic Law of Georgia No 877 of 27 July 2013 – website, 20.8.2013
Organic Law of Georgia No 2093 of 7 March 2014 – website, 14.3.2014
Organic Law of Georgia No 5438 of 22 June 2016 – website, 12.7.2016
Organic Law of Georgia No 1274 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 3269 of 21 July 2018 – website, 27.7.2018
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Organic Law of Georgia No 6723 of 2 July 2020 – website, 3.7.2020
Organic Law of Georgia No 6854 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020
Organic Law of Georgia No 6855 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020
Organic Law of Georgia No 3560 of 6 October 2023 – website, 24.10.2023
Article 43 – (Deleted)
Organic Law of Georgia No 877 of 27 July 2013 – website, 20.8.2013
Organic Law of Georgia No 2093 of 7 March 2014 – website, 14.3.2014
Organic Law of Georgia No 1274 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Organic Law of Georgia No 6723 of 2 July 2020 – website, 3.7.2020
Article 44 – Representatives of the press and other media
1. Representatives of the press and other media accredited to the respective election commission shall have the right to attend sessions of the election commission and be present at the polling stations on polling day during the election period.
2. The CEC Secretary or the secretaries of respective DECs shall provide the accreditation of representatives of the press and other media operating in the territory of several electoral districts, while the secretary of the respective DEC shall provide the accreditation of media representatives operating in the territory of one electoral district.
3. An application for accreditation of representatives of the press and other mass media shall be submitted to the respective election commission not later than the 3rdday prior to the polling day. Photocopies of the identity cards or of the passports of the representatives shall be attached to the application. If an organisation submits an application, it shall be accompanied by the excerpt from the Registry of Entrepreneurs and Non-entrepreneurial (Non-commercial) Legal Entities, which is issued by the Legal Entity under Public Law operating under the Ministry of Justice of Georgia – the National Agency of Public Registry within the last 10 days before the application is submitted to the election commission. The excerpt shall include the person/persons having the power of administration/representation of the organisation. In order to verify/confirm, at the time of accreditation of the organisation, the authenticity of the data in the excerpt issued by the Legal Entity under Public Law operating under the Ministry of Justice of Georgia – the National Agency of Public Registry, the Agency shall provide the CEC with the possibility of accessing and verifying the appropriate electronic databases. Foreign press and other mass media, Public Broadcaster, and Public Broadcaster Television and Radio of Ajara shall not need the excerpt specified in this paragraph for accreditation.
4. The secretary of the respective election commission shall decide, within two days after filing an application, on the accreditation of representatives of the press and other media and shall issue respective certificates to the accredited representatives within one day after the decision. In the case of refusal of accreditation, the secretary shall issue a respective ordinance (the refusal of accreditation shall be duly justified in the ordinance) within the same time frame.
41. If a person authorised to be the head/representative of an accredited press or another mass medium is registered as an electoral subject and/or a representative of an electoral subject, the press/another mass medium shall, not later than 5 calendar days after the registration, submit to a respective election commission a document to prove that the powers of the person authorised to be the head/representative of the press/another mass medium, who has been registered as the electoral subject/representative of the subject, has been or will be terminated. Failure to submit such a document shall be the grounds for cancelling the accreditation of the respective press/another mass medium.
5. One organisation of press and other mass media may have not more than 2 representatives at the same time at the electoral precinct on election (polling) day. The representative of the press and other mass media must be at least 18 years old at the time of accreditation.
51. At the same time, a representative of press and other mass media may not be:
a) a public political official defined by the Law of Georgia on Public Service;
b) a member of the representative body of a municipality – Sakrebulo;
c) the municipality Mayor, or a deputy municipality Mayor;
d) a judge;
e) an employee of the Ministry of Internal Affairs of Georgia, the Ministry of Defence of Georgia, the General Inspection of the Ministry of Justice of Georgia, the state sub-agency institution within the Ministry of Justice of Georgia – the Special Penitentiary Service, the State Security Service of Georgia, the Georgian Intelligence Service, or the Special State Protection Service;
f) an official of a prosecutor’s office of Georgia;
g) a candidate for electoral subject, an electoral subject, or its representative;
h) a member of an election commission;
i) an observer of an observer organisation;
j) a representative of other press and mass media.
6. The procedure for attending sessions of an electoral commission and for accrediting the press and other mass media for them to film the commission sessions during the non-election period shall be established by a decree of the CEC.
Organic Law of Georgia No 5438 of 22 June 2016 – website, 12.7.2016
Organic Law of Georgia No 1274 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 3269 of 21 July 2018 – website, 27.7.2018
Organic Law of Georgia No 6723 of 2 July 2020 – website, 3.7.2020
Organic Law of Georgia No 1348 of 30 December 2021 – website, 6.1.2022
Organic Law of Georgia No 3560 of 6 October 2023 – website, 24.10.2023
Organic Law of Georgia No 3704 of 16 November 2023 – website, 5.12.2023
Chapter VI – Election Campaign
Article 45 – Pre-election campaign (canvassing)
1. The pre-election campaign (canvassing ) shall begin 60 days prior to the polling day. Political parties and candidates for electoral subject shall enjoy equal rights and have equal obligations as defined in this Law.
2. During the election campaign (canvassing ) period a political party, a candidate for electoral subject or an electoral subject may produce pre-election slogans, statements, inscriptions, papers, photo materials, etc. It is prohibited to prevent their dissemination and seizure, as well as to seize vehicles and other means equipped with special devices used for campaigning purposes, or to prevent their application for election campaigning purposes.
3. Political parties, candidates for electoral subject, electoral subjects, and their supporters may present a program for further activity. The election program shall not contain propaganda for war or violence, appeal for change or overthrow of the existing state and social order by violence, for violation of the territorial integrity of Georgia, for national strife and enmity, or for religious or ethnic confrontation.
31. Violation by the persons defined in paragraph 3 of this article of the rules established under the same paragraph shall be violation of the rules for conducting the pre-election campaign (canvassing) provided for by this Law.
4. Any individual may conduct and participate in election campaigning , except for:
a) an election commission member;
b) a judge;
c) a public officer of the Prosecutor’s Office of Georgia, the Ministry of Internal Affairs of Georgia, the Ministry of Defence of Georgia, the General Inspection of the Ministry of Justice of Georgia, the State Security Service of Georgia, the Georgian Intelligence Service, or the Special State Protection Service of Georgia;
e) the Public Defender of Georgia;
f) an alien and a foreign organisation;
g) charit able and religious organisations;
h) a public servant – during normal business hours and/or when he/she directly exercises his/her official powers;
i) members of the Georgian National Communications Commission (GNCC) and the Georgian National Energy and Water Supply Regulatory Commission (GNEWSRC);
j) an employee of a legal entity under public law (except for higher and vocational educational institutions, art institutions, religious organisations and the Georgian Bar Association), an employee of a non-profit (non-commercial) legal entity established by the State or a municipality, a director, a caregiver-pedagogue, a caregiver, and a teacher of a pre-school educational institution or a general educational institution established by the State or a municipality, or another person employed there– during business hours, or when he/she directly exercises official powers.
5. It is prohibited to conduct election campaign (canvassing ) in the premises of the following institutions:
a) executive agencies of Georgia;
b) courts;
c) military units.
6. During the pre-election campaign, the municipality bodies shall support political parties/electoral subjects to organise and hold meetings and gatherings with voters, public debates and discussions, assemblies and manifestations, and to ensure the safety of those events.
7. It is prohibited to carry on election campaigning at any event/presentation funded from the State Budget of Georgia/the budget of a municipality. That action shall be regarded as the use of administrative resources.
8. In order to conduct mass electoral events, the premises administered by state authorities or municipality bodies shall be available free of charge for the election commissions.
9. The municipality bodies shall draw up, within five days after the commencement of election campaign , a list of premises where election campaign (canvassing ) is likely to be conducted and shall submit it to the DEC. The DEC shall make public the list of premises allocated by the municipality bodies within two days after the receipt thereof, shall ensure equal availability of the premises for all political parties and electoral subjects, and shall draw up a schedule, in agreement with political parties and electoral subjects, for the electoral events (if the events of different electoral subjects coincide and the electoral subjects fail to come to agreement, the sequence of events shall be determined by casting lots). The list of premises allocated by the municipality bodies shall be also posted on the CEC website.
10. A DEC shall give a well-grounded written response to any respective application filed by an electoral subject for the use of premises within 24 hours from filing the application. Any failure to give a response within the above timeframe shall be regarded as the consent to the application.
11. It is prohibited to conduct election campaign at the polling station on polling day.
12. Canvassing material may not be placed at a distance of 25 meters from the entrance of the polling station. The material shall be subject to removal/dismantling/taking off. The movement of a voter may not be physically obstructed on the polling day in a polling station or within the distance of 100 meters from a polling station. People may not be gathered or voters may not be counted either on the polling day within the distance of 100 meters from a polling station.
13. Paragraph 12 of this article shall not apply to activities related to exit polls.
Organic Law of Georgia No 6571 of 28 June 2012 – website, 28.6.2012
Organic Law of Georgia No 6551 of 22 June 2012 – website, 29.6.2012
Organic Law of Georgia No 878 of 27 July 2013 – website, 7.8.2013
Organic Law of Georgia No 1273 of 20 September 2013 – website, 2.10.2013
Organic Law of Georgia No 3973 of 8 July 2015 – website, 15.7.2015
Organic Law of Georgia No 1274 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 6723 of 2 July 2020 – website, 3.7.2020
Organic Law of Georgia No 6854 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020
Organic Law of Georgia No 703 of 28 June 2021 – website, 29.6.2021
Organic Law of Georgia No 3704 of 16 November 2023 – website, 5.12.2023
Article 46 – Campaign materials
1. Campaign materials may be displayed on buildings and premises and other facilities with the consent of their owners or possessors.
2. It is prohibited to place/post campaign materials on places of worship, buildings or structures of cultural heritage, in the interior and exterior of buildings of the state and municipality bodies, courts, the Prosecutor’s Office, military units, divisions of the police, the State Security Service of Georgia, the Georgian Intelligence Service and the Special State Protection Service of Georgia, as well as on traffic signs.
3. Bookmaking regarding any election-related issue is prohibited.
4. The municipality bodies shall determine the list of premises, as provided for by paragraph 2 of this article, where the campaign materials are prohibited to be placed, as well as shall determine the places and/or install stands for posting and displaying campaign materials. Stands must be of such a size that all electoral subjects are provided with equal conditions for the display of campaign materials.
5. The municipality bodies shall publish the information about places and/or installed stands designated for posting and displaying campaign materials according to this article not later than 10 days before calling elections.
6. Printed campaign materials shall specify the names and addresses of organisations that manufactured and ordered them, as well as information of circulation, sequence number, and date of issue. It is prohibited to disseminate printed campaign materials without indicating the above information. An electoral subject shall be required to indicate the sequence number on printed campaign materials only after having been assigned that number.
7. Copies of printed campaign materials shall be submitted to the election commission, where an electoral subject was registered for elections, not later than the 5th day after the day of issuing the campaign materials referred to in paragraph 6 of this article.
71. Removal, tearing off, covering, or damaging campaign materials, unless they are located in a forbidden place, shall be prohibited and punishable by this Law.
8. The relevant electoral subject shall, within 15 days after the official publication of final results of elections, ensure the removal of campaign materials. Otherwise, the electoral subject shall be held liable under the legislation of Georgia.
Organic Law of Georgia No 6571 of 28 June 2012 – website, 28.6.2012
Organic Law of Georgia No 878 of 27 July 2013 – website, 7.8.2013
Organic Law of Georgia No 2093 of 7 March 2014 – website, 14.3.2014
Organic Law of Georgia No 3973 of 8 July 2015 – website, 15.7.2015
Organic Law of Georgia No 6854 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020
Article 47 – Bribery of voters
1. From the moment of publication of the respective legal act calling elections, including the polling day, and where there is necessity to hold the second round of elections - from the moment of publication of the respective legal act calling elections including the polling day of the second round of elections, it is prohibited:
a) for electoral subjects, candidates for electoral subject, and their representatives to give funds, gifts, and other material possessions (irrespective of their value) to the citizens of Georgia, personally or through other persons; to sell goods to electoral subjects, candidates for electoral subject, and their representatives at a preferential price; to distribute or disseminate goods free of charge (except for campaign materials defined by this Law) among electoral subjects, candidates for electoral subject, and their representatives; and to motivate Georgian citizens by promising to give them funds, securities, and other material possessions (irrespective of their value);
b) for natural and legal persons to perform such work or to provide such services through utilizing personal funds and/or electoral subject funds (except for the performance of work or provision of services obtained under the procedure established by the Law of Georgia on State Procurement) that fall within the competence of the state authorities and/or local self-government bodies of Georgia under the legislation of Georgia.
[b) for natural and legal persons to perform such work or to provide such services through utilizing personal funds and/or electoral subject funds (except for the performance of work or provision of services obtained under the procedure established by the Law of Georgia on Public Procurement) that fall within the competence of the state authorities and/or local self-government bodies of Georgia under the legislation of Georgia. (Shall become effective from 1 January 2027)]
2. Registration of the electoral subject that, personally or through any representative or any other individual or legal entity acting in his/her behalf, has carried out prohibited activities provided for by this article shall be revoked by a court decision if those facts are confirmed.
Organic Law of Georgia No 6723 of 2 July 2020 – website, 3.7.2020
Organic Law of Georgia No 2581 of 9 February 2023 – website, 27.2.2023
Organic Law of Georgia No 4429 of 5 September 2024 – website, 23.9.2024
Article 48 – Prohibition of the use of administrative resources during canvassing and election campaign
1. Any person having the right to participate in canvassing according to Article 45(4) of this Law shall be prohibited from using administrative resources in the course of the election campaign in support of or against any political party, candidate for electoral subject, or electoral subject; among them, it shall be prohibited:
a) to u se premises occupied by state authorities and municipality bodies, also by organisations funded from the State Budget of Georgia, provided that other political parties, candidates for electoral subject, or electoral subjects are unable to use the same or similar premises under the same conditions;
b) to use means of communication, information services, and other kinds of equipment designated for state authorities and municipality bodies, also for organisations funded from the State Budget of Georgia (except for political parties);
c) to use means of transportation owned by state authorities or municipality bodies;
d) for public servants, employees of legal entities under public law, employees of non-profit (non-commercial) legal entities established by the State or a municipality, directors, caregiver-pedagogues, caregivers, and teachers of pre-school educational institutions and general educational institutions established by the State or a municipality, or other persons employed there to meet together on account of official matters.
2. Restrictions provided for by paragraph 1(c) of this article shall not apply to the use of service vehicles by public political officials that are protected by the Special State Security Service as defined in this Law.
3. In order to ensure that public officers prevent and respon d to violations of the electoral legislation of Georgia, an interagency commission shall be set up under the auspices of the Ministry for Justice of Georgia.
4. In case of regular general elections, an interagency commission shall be set up not later than the 1st of July of the election year, and in case of extraordinary elections or re-run elections of the Parliament of Georgia, an interagency commission shall be set up within three days after calling the elections.
41. An interagency commission shall cease its activities as from the day when the CEC officially publishes final results of elections.
5. The composition of an interagency commission shall be determined by an order of the Minister for Justice of Georgia, while the rules of operation of the interagency commission shall be determined by its statute approved by the Minister for Justice of Georgia. The interagency commission shall be convened by the commission chairperson when necessary , but at least once in two weeks, and after the registration period for electoral subjects expires – at least once a week.
6. Political parties receiving funding from the State Budget of Georgia shall participate with deliberative vote in the activities of the Interagency Commission, as well as other political associations, which provide the Interagency Commission with information on violations of Georgian election legislation by public servants at the session at which the relevant issue is reviewed.
7. An interagency commission shall consider issues related to information disseminated through the media about violation of electoral legislation by public officers, as well as information about violation s reported to the interagency commission by political associations (electoral subjects), or observer organisations.
8. In order to ensure the publicity of activities of interagency commission s , the representatives of domestic and international observer organisations may be invited to the commission session.
9. If any statement of violation is confirmed, the commission shall have the right to recommend to any public officer, an administrative body, or the CEC to take respective measures within a reasonable time.
Organic Law of Georgia No 878 of 27 July 2013 – website, 7.8.2013
Organic Law of Georgia No 1698 of 11 December 2013 – website, 25.12.2013
Organic Law of Georgia No 2093 of 7 March 2014 – website, 14.3.2014
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Organic Law of Georgia No 6723 of 2 July 2020 – website, 3.7.2020
Organic Law of Georgia No 6854 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020
Organic Law of Georgia No 703 of 28 June 2021 – website, 29.6.2021
Article 49 – Prohibition of the use of budgetary funds, office, or official position
1. A person having the right to participate in canvassing, who holds an office within the state authorities or local government bodies, shall be prohibited to use his/her official status or capacity in the course of canvassing and election campaign in support of or against any political party, candidate for electoral subject, or electoral subject. For the purposes of this article, the above-stated shall include:
a) getting any career subordinate or otherwise dependent person involved in an activity that may support to presentation and/or election of a candidate;
b) collecting signatures and conducting canvassing during business trips funded by state authorities or municipality bodies;
c) conducting canvassing during working hours and/or in the course of performing official duties.
2. The restriction provided for by paragraph 1(c) of this article shall not apply to public political officials determined by this Law, as well as to the cases where TV and radio broadcasters use air-time allotted for election campaign .
3. From the 60th day before and including Election Day, it is prohibited to implement such projects/programs that have not been previously included in the State Budget of Georgia, the republic budget of any Autonomous Republic of Georgia, or the budget of any municipality, except when projects/programs are funded within the allocations provided for by the respective program code of the respective budget and/or by the funds from such allocations, as well as by the funds allocated by donors at least 60 days before Election Day. If the procedures under this paragraph are not met, an authorised person may apply to the court to suspend expenses.
31. A state authority or a municipal body shall be prohibited from posting an advertising video on the broadcaster from the 60th day before Election Day, which contains information about the work done or planned by the relevant agency.
4. From the 60th day before and including Election Day, it is prohibited to increase the amount of welfare benefits (pensions, hardship allowances, allowances, etc.), except for benefits the increase of which was provided for by the legislation of Georgia at least 60 days before Election Day. It is also prohibited to fund the welfare benefits (pensions, hardship allowances, allowances, etc.) that were not provided for by the legislation of Georgia at least 60 days before Election Day. If the procedures under this paragraph are not met, an authorised person may apply to the court to suspend expenses.
5. Paragraphs 3 and 4 of this article shall not apply to financing the setting up of polling places by state and/or municipal bodies under this Law and to financing the measures for remediation of the consequences of natural disasters or other force majeure circumstances.
51. During by-elections, paragraphs 3-5 of this article shall apply only to electoral precincts where by-elections are held.
6. In the course of canvassing , it is prohibited to produce, by funds from the State Budget/municipality budget of Georgia, campaign materials, video or audio materials, or to create the website or any part thereof where any electoral subject/political party or its sequence number assigned during elections is displayed and/or which comprise materials in support of/against any electoral subject/political party. It is also prohibited to show an electoral subject/political party or a sequence number assigned thereto during elections in a Public Service Announcement (PSA) made by funds from the State Budget/municipality budget of Georgia in the course of any election campaigning.
7. From the expiration of the registration term for electoral subjects until the end of polling day, it is prohibited to reshuffle head officers of any municipality body, police, and the Prosecutor’s Office, except when the term of their office has expired and/or they violate the law.
Organic Law of Georgia No 878 of 27 July 2013 – website, 7.8.2013
Organic Law of Georgia No 2289 of 17 April 2014 – website, 17.4.2014
Organic Law of Georgia No 5438 of 22 June 2016 – website, 12.7.2016
Organic Law of Georgia No 6723 of 2 July 2020 – website, 3.7.2020
Organic Law of Georgia No 6854 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020
Article 50 – General regulations for election campaigning media coverage
1. A broadcast licence holder, an authorised over-the-air broadcaster, and the Public Broadcaster and Ajara TV and Radio of the Public Broadcaster shall, not later than 5 calendar days from the 60th day before polling, for the purpose of publishing on the website of the CEC and the GNCC, submit information on airtime tariffs for the paid pre-election advertising campaign. Such tariffs shall be effective from the 50th day before the polling. The relevant tariff may be changed once, not later than the 35th calendar day before the polling, except in the cases provided for by this Law. In the case of the change of the tariff, the new tariff shall be sent to the GNCC for publication on the website. Such tariff shall be effective on the 30th calendar day before polling. The relevant person mentioned in this paragraph is obliged to start placing advertisements from the 50th day before polling, complying with the following conditions:
a) if airtime is allotted for pre-election campaigning and political advertising, publicly announce and weekly submit to the GNCC the following information: from and until what date and at what intervals the airtime is allotted, its duration and schedule of the allotted airtime during one day, and service provided;
b) paid airtime allotted by any TV or radio broadcaster during one day may not exceed 15% of its total daily broadcasting time and none of electoral subjects shall be granted more than one-third of this time. The p aid airtime fee shall be equal for all electoral subjects;
c) when broadcasting a political/pre-election advertis ement , the screen corner shall display the inscription ‘paid political advertising’ or ‘free political advertising’. Such advertisements shall have to be accompanied by the sign language translation which shall be arranged for by the electoral subject presenting the advertisement;
d) during the period referred to herein, political advertising may not be broadcast at any other time, except the time interval allotted for these purposes.
11. If the date of the elections coincides with the state of emergency or martial law declared in the whole territory of the country or extraordinary elections are scheduled, the holder of the broadcasting licence, the authorised broadcaster, the public broadcaster, and Ajara TV and Radio of the Public Broadcaster is obliged, for the purpose of publishing on the website of the CEC and the GNCC, not later than 40 days before the polling, submit the airtime tariffs for the placement of the paid pre-election advertisement. Such tariffs shall be effective on the 35th calendar day before polling. The relevant person mentioned in paragraph 1 of this article is obliged to start placing advertisements from the 35th day before polling, complying with the conditions provided for by subparagraphs (a-c) of the same paragraph.
2. From the announcement of elections until the summarisation of election results, newspapers funded by the central or local budget shall meet the following conditions:
a) if a newspaper allocates space for election campaigning and political advertising, it shall weekly publish the following information in the same newspaper: from what date, at what intervals and until when the newspaper space is allocated, the size of the space allocated in one newspaper, and in the case of free newspaper space, the share of free space out of the total space allocated, the space fee, and service provided;
b) no electoral subject shall be granted more than one-third of the newspaper space in one newspaper publication or over a period of one week;
c) the space fee shall be equal for all electoral subjects;
d) when publishing a campaign letter and a political advertis ement , an inscription ‘paid political advertising’ or ‘free political advertising’ shall be made above the heading and in the corner of the advertisement;
e) during the period referred to in this paragraph, a political advertis ement shall not be published in violation of the requirements provided for by this paragraph.
3. All newspapers, except for the ones referred to in paragraph 2 of this article, shall have the right to allot pre-election advertising time to any electoral subject under any conditions.
4. If any electoral subject fails to use its airtime or newspaper space, a broadcast licence holder, an authorised over-the-air broadcaster, the Public Broadcaster, and Ajara TV and Radio of the Public Broadcaster, and a newspaper shall have the right to distribute this time or space equally among other electoral subjects.
5. It is prohibited to publish public opinion poll results with regard to the elections, except for the possible number of voters in elections and the number of voters participating in elections on polling day, within 48 hours before polling day and until 20:00 of that day. From the day of calling elections until the publication of final results of elections by the CEC and during one month thereafter, the following shall be indicated when publishing public opinion poll results with regard to elections: the person ordering the poll (name according to public or electoral registration and legal address if a legal entity or a state body has ordered the public opinion poll; and first name, last name, and address according to a Georgian citizen’s identity card if an individual has ordered the public opinion poll), whether the poll is paid or free of charge, the organisation conducting the public opinion poll (name according to public or electoral registration and legal address), date of the poll, methods used, exact formulation of the questions put in the poll, possible margin of errors.
Organic Law of Georgia No 834 of 12 July 2013 – website, 25.7.2013
Organic Law of Georgia No 2093 of 7 March 2014 – website, 14.3.2014
Organic Law of Georgia No 3695 of 12 June 2015 – website, 15.6.2015
Organic Law of Georgia No 6723 of 2 July 2020 – website, 3.7.2020
Article 51 – Information support to election campaigning
1. In the course of election campaign ing , when broadcasting social-political programs and elections, a broadcaster shall observe the principle of impartiality and fairness according to the Law of Georgia on Broadcasting, the Code of Conduct of Broadcasters, and this Law.
2. A general broadcaster intending to cover election campaign ing shall broadcast pre-election debates in a non-discriminatory manner and with the participation of all qualified electoral subjects in the course of the election campaigning within its coverage area.
3. The obligations provided for by this Law for equal allotment of airtime, creation of equal conditions for participating in debates, and for setting equal conditions for election advertising shall apply only to the broadcasters referred to in paragraphs 5, 6 and 61 of this article and only in relation to qualified electoral subjects; in the case provided for in paragraph 61 of this article, the obligations shall also apply in relation to the electoral subjects referred to in subparagraph (c) of the same paragraph.
4. (Deleted – 22.6.2016, No 5438).
5. During the election campaign in their respective coverage areas, the Public Broadcaster, Ajara TV and Radio of the Public Broadcaster, and any community broadcaster shall allot, not later than the 50th day before the Election Day, in every hour five minutes to broadcast free of charge, the pre-election advertisements, and every 3 hours broadcast free of charge and without discrimination, the pre-election advertisements submitted to them by each qualified electoral subject , on the condition that the time allotted to a qualified electoral subject during such period shall not exceed 90 seconds (each electoral subject may divide the time allotted in several parts). The airtime not used by an electoral subject may not be added to other airtime allotted to the electoral subject.
6. During the election campaign in its respective coverage area, the Public Broadcaster shall allot, not later than the 50th day before the Election Day, in every three hours no less than 7.5 minutes to broadcast free of charge, the pre-election advertisements, and broadcast on the basis of equality and without discrimination, the pre-election advertisements submitted to it by each qualified electoral subject, on the condition that the time allotted to a qualified electoral subject during such period shall not exceed 90 seconds (each electoral subject may divide the time allotted in several parts). The airtime not used by an electoral subject may not be added to other airtime allotted to the electoral subject.
61. A broadcaster, other than the ones referred to in paragraphs 5 and 6 of this article, shall broadcast pre-election advertising free of charge for the last 30 days until the Election Day if during the election campaign within its coverage area it airs any paid pre-election advertising of the electoral subject specified in Article 30(12) of the Organic Law of Georgia on Political Associations of Citizens. In that case, the broadcaster shall allot time to pre-election advertising free of charge (if the paid advertising is aired during the prime time as defined by the Law of Georgia on Broadcasting, the free advertising shall be aired in the proportion provided for below and in the same time period, on the same day or, in agreement with the client, on another day. In all other cases, free advertising shall be broadcast in a three-hour interval from the time of broadcasting paid advertising in the broadcasting network, on the same day or, in agreement with the client, on another day. The free advertising airtime not used by an electoral subject may not be added to other advertising airtime allotted to such subject):
a) for the above electoral subject, the time equal to the advertising time purchased by the electoral subject. The time shall be distributed so as not to take up more than 90 seconds in three hours (each electoral subject may divide the time allotted in several parts);
b) for qualified electoral subjects (other than the electoral subjects provided for in Article 30(12) of the Organic Law of Georgia on Political Associations of Citizens) the time equal the total advertising time purchased by the electoral subjects referred to in subparagraph (a) of this paragraph that shall be equally and without discrimination divided among the electoral subjects referred to in subparagraph (b) of this paragraph, provided that the time allotted to one electoral subject does not take up more than 90 seconds in three hours (each electoral subject may divide the time allotted in several parts);
c) (Deleted – 22.6.2016, No 5438).
62. The broadcasters referred to in paragraph (61) of this article willing to air paid pre-election advertising shall provide the CEC and Georgian National Communications Commission, in a 15-day period from the day of calling of elections but not later than the 55th day before Election Day, with information on the proposed paid pre-election advertising airing schedule and the advertising time price. The CEC will post the information on its official website within one day. An electoral subject indicated in Article 30(12) of the Organic Law of Georgia on Political Associations of Citizens shall provide the CEC and the relevant broadcaster, not later than the 40th day before Election Day, with information on the purchase of advertising time from each particular broadcaster according to the above schedule (the information shall contain dates, airtime intervals for the advertising to be aired during the day and the duration of the advertising time to be purchased). A broadcaster, from whom the electoral subject purchased advertising time, shall provide the CEC and Georgian National Communications Commission, not later than the 38th day before Election Day, with information on the free advertising airtime allotted under paragraph 61 of this article (such information shall indicate dates, airtime intervals for the advertising to be aired during the day and the duration of the advertising time), as well as information on the schedule for airing advertising within the advertising time allotted to each qualified electoral subject specified in paragraph 61(b) and (c) of this article. The CEC shall post the above information on its official website within one day. An electoral subject eligible to receive free advertising time shall give the relevant broadcaster at least two days’ prior notice of the intention to use its due time and submit the advertising at the time agreed with the broadcaster.
63. The Public Broadcaster shall arrange for sign language translation for its programmes aired in connection with elections during the election campaign period.
7. (Deleted – 21.7.2018, No 3266).
8. A broadcaster shall have the right to recognize as a qualified electoral subject the political party that, according to the public opinion poll conducted throughout the territory of Georgia according to the terms and conditions referred to in this article, has gained not less than 4% of votes in not less than 5 public opinion polls conducted during the election year or in the public opinion poll conducted a month before elections. Discriminat ory use of sociological surveys by any broadcaster shall not be permi tted .
9. A local broadcaster shall recognise a party as a qualified electoral subject:
a) which is a qualified electoral subject defined by Article 2(q1) of this Law;
b) which received not less than 25% of votes in elections of a municipality representative body Sakrebulo.
10. A local broadcaster shall have the right to recognise the following as a qualified electoral subject:
a) a party which received not less than 10% of votes in the last elections of the municipality bodies held in a respective majoritarian electoral district;
b) a political party that enjoys support of not less than 25% of voters according to the public opinion poll conducted in the respective majoritarian electoral district as defined by this Law, as identified by not less than two successive surveys conducted during the election year;
c) a majoritarian candidate nominated by an initiative group of voters that enjoys support of not less than 25% of voters according to the public opinion poll conducted in the respective majoritarian electoral district as defined in this Law, as identified by not less than two successive surveys conducted during the election year.
11. For the purposes of this Law, a public opinion poll shall meet the following requirements:
a) it shall be based on the acknowledged scientific methodology of representative random selection that provides 95% credibility of results with a margin of error not exceeding 3%;
b) it shall be published after double-checking the credibility of the methodology of the public opinion poll and objectivity of its results;
c) it shall be feasible to provide convincing scientific explanation if there are significant discrepancies or changes in the results of the same or other comparative public opinion poll s ;
d) it shall not constitute a tool for manipulating public opinion or fundraising and it shall not be conducted via telephone, mail, and/or internet;
e) it shall be based on transparent methodology that enables provid ing an independent double-check of the results;
f) while publishing the results, the following shall be specified:
f.a) an organisation having conducted a public opinion poll;
f. b) a person having ordered or funded a public opinion poll;
f. c) the exact formulation and sequence of questions put in a public opinion poll;
f.d) the time of conducting field opinion poll;
f.e) the number of individuals interviewed and the method of selection;
f.f) in what area or among what category of people the selection was conducted;
f.g) whether the survey is based on the opinions of all respondents;
f.h) the number of respondents who refused to participate in the poll, who did not answer a question, or who could not be interviewed;
f.i) the sample size;
f.j) the margin of error;
f.k) information about other factors that might have a significant effect on the results.
12. The Public Broadcaster and Ajara TV and Radio of the Public Broadcaster (legal entities under public law) shall allot airtime for placement of pre-election advertising of all other parties, except for a qualified electoral subject, which shall be equally distributed among these parties.
13. (Deleted – 21.7.2018, No 3266).
14. The obligation to allot free airtime provided for by this article shall be solely applied to the local broadcaster in the course of by-elections.
15. The GNCC shall determine the procedure for participation and use of the media in the electoral process, shall supervise the observance of provisions under this Law by any broadcaster, and shall give respective response to violations of those provisions. The GNCC shall purchase the service s necessary for media monitoring according to the legislation of Georgia.
16. It is prohibited to broadcast any paid and/or free pre-election advertising through TV or radio on polling day.
17. (Deleted – 12.6.2015, No 3695).
18. (Deleted – 12.6.2015, No 3695).
19. (Deleted – 12.6.2015, No 3695).
20. (Deleted – 12.6.2015, No 3695).
21. (Deleted – 12.6.2015, No 3695).
Organic Law of Georgia No 6605 of 29 June 2012 – website, 16.7.2012
Organic Law of Georgia No 834 of 12 July 2013 – website, 25.7.2013
Organic Law of Georgia No 877 of 27 July 2013 – website, 20.8.2013
Organic Law of Georgia No 2093 of 7 March 2014 – website, 14.3.2014
Organic Law of Georgia No 3695 of 12 June 2015 – website, 15.6.2015
Judgement of the Constitutional Court of Georgia of 23 May 2016 No 2/3/591 – website, 3.6.2016
Organic Law of Georgia No 5438 of 22 June 2016 – website, 12.7.2016
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Organic Law of Georgia No 6854 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020
Organic Law of Georgia No 6855 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020
[Article 51 – Information provision of election campaigning
1. During election campaign ing , when broadcasting social-political programmes and elections, a broadcaster shall observe the principle of impartiality and fairness according to the Law of Georgia on Broadcasting, the Code of Conduct of Broadcasters, and this Law.
2. Free airtime, in accordance with the procedures established by this Law, shall be equally granted to the political parties that have collected at least 3 per cent of votes in the last parliamentary elections. Free airtime shall not be granted to a party which, on the basis of Article 30(5) or (6), or Article 39 1 (3) or (4) of the Organic Law of Georgia on Political Associations of Citizens, does not receive budgetary financing at the time of fixing the elections.
3. The general broadcaster, which decides to cover the pre-election campaign on its own air, shall broadcast the pre-election debates in a non-discriminatory manner. In addition, the broadcaster is obliged to invite all other political parties to the pre-election debates, which showed similar or better results than the party participating in the last parliamentary elections.
4. The obligation of equal distribution of airtime established by this Law, creation of equal conditions for participation in pre-election debates and establishment of equal conditions for election advertising shall apply to the broadcasters mentioned in paragraphs 5, 6 and 15 of this article, in relation to the authorised parties.
5. During the election campaign in their respective coverage areas, the Public Broadcaster, Ajara TV and Radio of the Public Broadcaster, and any community broadcaster shall allot, not later than the 50 th day before the Election Day, in every hour five minutes to broadcast free of charge, the pre-election advertisements, and every 3 hours broadcast free of charge and without discrimination, the pre-election advertisements submitted to them by each qualified electoral subject , on the condition that the time allotted to a qualified electoral subject during such period shall not exceed 90 seconds (each electoral subject may divide the time allotted in several parts). The airtime not used by an electoral subject may not be added to other airtime allotted to the electoral subject.
6. During the election campaign in its respective coverage area, the Public Broadcaster shall allot, not later than the 50 th day before the Election Day, in every three hours no less than 7.5 minutes to broadcast free of charge, the pre-election advertisements, and broadcast on the basis of equality and without discrimination, the pre-election advertisements submitted to it by each qualified electoral subject, on the condition that the time allotted to a qualified electoral subject during such period shall not exceed 90 seconds (each electoral subject may divide the time allotted in several parts). The airtime not used by an electoral subject may not be added to other airtime allotted to the electoral subject.
7. The public broadcaster is obliged to provide the sign language translation in its election-related programmes aired during the pre-election campaign .
8. The public broadcaster, Ajara TV/Radio of the public broadcaster (legal entity under public law) is obliged to allocate time for the placement of pre-election advertisements of all other parties except for the authorised party, which shall be equally distributed among these parties.
9. The obligation to allocate free advertising time provided for in this article during the extraordinary elections of the mayor of the municipality (except for the extraordinary elections of the mayor of the municipality of Tbilisi) shall apply only to the local broadcaster. The obligation established by this paragraph shall apply to the public broadcaster and the general national broadcaster during the elections of the Mayor of Tbilisi Municipality.
10. The Georgian National Communications Commission shall determine the rules of media participation and of the use thereof in the election process, monitor the observance of the norms established by this law by the broadcaster and respond accordingly to the violation of the mentioned norms. The Georgian National Communications Commission shall procure the services required for media monitoring in accordance with the rules established by the legislation of Georgia.
11. It shall be prohibited to place paid pre-election and/or free pre-election advertisements, programmes of electoral subjects on TV and radio 8 hours before the polling and until 8 pm of the polling day, as well as to make automated telephone calls and send short text messages for election purposes.
12. It shall be inadmissible for an electoral subject to place an advertisement on the broadcaster that serves the agitation goals of another electoral subject during the advertising time. The advertisement of the electoral subject shall not contain elements of advertisement conducive to the election of another electoral subject, including its representative, serial number and symbols.
13. In the course of political/pre-election advertising, the sum of the single contours of the letters denoting the name of the electoral subject and the single contours of the digits denoting his/her serial number shall occupy not less than 10% of the picture area. In addition, the advertisement shall be made in such a way that at the end of it, at least for the last 1 second, the name of the electoral subject and his/her serial number are displayed, so that the sum of the single contours of the letters indicating the name and the single contours of the serial numbers occupies 50% of the picture area. In the case of violation of the rule established by this paragraph, the broadcaster shall not place the relevant political/pre-election advertisement.
14. The broadcaster shall be prohibited from devoting more airtime to the relevant electoral subject than the fee paid for the placement of paid pre-election advertisements or devoting more time to the placement of free advertisements than those defined by this law. The action provided for by this paragraph shall be deemed to be a prohibited donation.
15. The broadcaster (except for the broadcasters mentioned in paragraphs 5 and 6 of this article) is obliged to broadcast pre-election advertisements free of charge during the last 30 days before the Election Day, if it places paid pre-election advertisements during the election campaign in its service area. In this case, the local broadcaster or cable broadcaster is obliged to devote 7.5 minutes every 3 hours to free pre-election advertisements and to place equally and in a non-discriminatory manner pre-election advertisements submitted to it by each authorised party, provided that the advertising time allocated to one electoral subject during this period does not exceed 90 seconds (an electoral subject may divide this time into several parts). No unused time may be added by the electoral subject to another time belonging to him/her.
16. At least 10% of the amount spent by the party participating in the elections for the placement of pre-election advertisements shall be used for the placement of pre-election advertisements in at least 7 non-national broadcasters.
17. To determine the status of a qualified electoral subject, a public opinion survey must meet the following requirements:
a) it should be based on a recognised scientific methodology for the random selection of a representative that ensures at least 95 per cent reliability of the results and the margin of error of which does not exceed 3 per cent;
b) shall be published after verifying the reliability of the public opinion research methodology and the objectivity of the results;
c) in the presence of significant differences or changes in the results of the same or other comparable public opinion survey, a convincing scientific explanation of such differences or changes shall be possible;
d) there shall be no manipulation by public opinion or a means of raising money, it shall not be conducted by phone, mail and/or the Internet;
e) shall be based on a transparent methodology that allows for independent verification of results;
f) when publishing public opinion survey results the following shall be specified:
f.a) an organisation conducting the survey;
f.b) an organisation ordering or financing the survey;
f.c) exact formulation and sequence of questions used in the survey;
f.d) time of the conduct of field survey;
f.e) number of respondents and the selection method;
f.f) in what area or in what category of people the selection was made;
f.g) whether the survey is based on the opinion of all respondents;
f.h) number of respondents who refused to participate in the survey or did not answer the question or could not be interviewed;
f.i) selection size;
f.j) scope of error;
f.k) information about any other factor that may have had a significant impact on the results of the survey.
18. The broadcaster commissioning the public opinion survey is obliged to comply with the requirements set forth in paragraph 17 of this article. A broadcaster that publishes a public opinion survey commissioned by others shall be subject only to the requirements set forth in paragraph 17(f) of this article. (Shall become effective upon the acquisition of full authority by the Parliament of Georgia elected in the Parliamentary Elections of Georgia of 26 October 2024)]
Organic Law of Georgia No 6723 of 2 July 2020 – website, 3.7.2020
Organic Law of Georgia No 673 of 22 June 2021 – website, 24.6.2021
Chapter VII – Election/Referendum Funding
Article 52 – Financial support for preparation and conduct of elections/referenda
1. Costs incurred by the Electoral Administration of Georgia for preparation and conduct of elections/referenda, as well as its activity carried out within the term of its office shall be funded from the State Budget of Georgia.
2. The CEC shall, on an annual basis and according to the procedures defined by this Law, submit to the Parliament of Georgia a budget statement of the Electoral Administration of Georgia for the following year in order to determine the budgetary financing for the following year.
3. If the budgetary funds allocated for the preparation and conduct of elections/referenda are not allocated to the CEC budgetary programme code concerned within the timeframe established by this Law, the CEC shall have the right to file an action in the district/city court of Georgia.
4. Enforcement of the allocation of funds to the CEC may not be carried out from the State Budget of Georgia intended for enforcement of court judgments.
5. The Electoral Administration of Georgia, represented by the CEC, may receive grants from persons duly authorised by law. The grant shall be u sed according to the agreement between the CEC and the authorised person.
6. For the purpose of unimpeded conduct of elections during the election period/referendum period, the Electoral Administration of Georgia and the Training Centre shall have the right to conduct state procurement under simplified procedures as provided for by the Law of Georgia on State Procurement.
[6. (Deleted – 9.2.2023, No 2581). (Shall become effective from 1 January 2027)]
7. Lodging a complaint against actions/decisions of the CEC, the Training Centre and/or their tender commissions regarding the state procurement during the pre-election period/election period may not result in the suspension of procurement procedures.
8. Time limits for appealing, during the election period/referendum period, by the state procurement-related Disputes Resolution Board of the Legal Entity under Public Law – State Procurement Agency against decisions of the CEC, the Training Centre and/or their tender commissions, and the terms and procedure for considering a complaint and for appealing the decisions delivered shall be defined under Article 77 of this Law.
[7. Appealing actions/decisions of the CEC, the Training Centre and/or their procurement committees related to public procurement during the pre-election period/election period shall not result in suspending public procurement procedures.
8. During the election period/referendum period, time limits for appealing decisions of the CEC, the Training Centre and/or their procurement committees, and time limits for the Public Procurement-related Dispute Resolution Board to consider a complaint and the procedure for appealing a decision made shall be defined under Article 77 of this Law. (Shall become effective from 1 January 2027)]
Organic Law of Georgia No 5438 of 22 June 2016 – website, 12.7.2016
Organic Law of Georgia No 1274 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 703 of 28 June 2021 – website, 29.6.2021
Organic Law of Georgia No 2581 of 9 February 2023 – website, 27.2.2023
Organic Law of Georgia No 4429 of 5 September 2024 – website, 23.9.2024
Article 53 – Funds necessary for elections/referenda
1. The CEC shall, not later than 55 days before polling, submit to the Ministry of Finance of Georgia a plan for funding the preparation and conduct of elections/referenda.
2. The Ministry of Finance of Georgia shall, not later than the 50th day before the polling day, according the plan submitted to the ministry by the CEC, ensure that the funds for the preparation and conduct of elections/referenda are allocated from the State Budget of Georgia to the CEC budgetary programme code concerned.
3. The CEC shall regulate, by a decree, the distribution and use of election funds, necessary for the conduct of elections, by election commissions.
4. The CEC shall, not later than 45 days before polling day, deposit funds allocated for a DEC into its current account.
5. A DEC shall, not later than the 30th day after polling, cease all settlements with organisations and individuals and shall, within 10 days, transfer funds remaining on its account to the relevant account of the state treasury. A DEC shall, within two weeks after transferring funds remaining on its account , submit a financial report to the CEC.
Organic Law of Georgia No 5438 of 22 June 2016 – website, 12.7.2016
Article 54 – Election/referendum campaign expense
1. An election/referendum campaign shall be funded from:
a) the funds of a political party;
b) the election funds opened by an initiative group of voters to fund the campaign of an independent candidate.
2. A candidate nominated by an electoral subject shall use the fund of the electoral subject nominating the candidate.
3. The basis for opening a bank account in a licensed commercial bank of Georgia for electioneering of an initiative group of voters shall be an ordinance of a Chairperson of an appropriate election commission on the registration of a respective electoral subject.
4. An electoral subject shall submit to the Legal Entity under Public Law – Anti-Corruption Bureau (‘the Anti-Corruption Bureau’) the information about the bank account, from which the necessary costs shall be funded for an election campaign. The information submitted on the mentioned fund should also include the contact details of the persons responsible for managing the election campaign fund.
5. Election/referendum campaign funds shall be the money deposited into the relevant bank account, as well as all goods and services received free of charge (calculated at market prices), except for the cost of free advertising time received in accordance with the law.
6. During elections, an electoral subject may not use other financial means than the respective funds.
7. The total amount of expenses incurred by the electoral subject during the year shall not exceed 0.04% of the gross domestic product of Georgia of the previous year. This amount shall include the expenses incurred by the electoral subject and another person in its favour, which are determined by the Anti-Corruption Bureau and about which the relevant electoral subject is notified.
8. The upper limit of the total annual election expenses of an independent majoritarian candidate shall be determined as follows: the upper limit of the election campaign allowances for a political party (0.1% of the previous year's GDP) shall be divided by the total number of voters in the country and the number obtained must be multiplied by the number of voters in the respective electoral district.
Organic Law of Georgia No 6551 of 22 June 2012 – website, 29.6.2012
Organic Law of Georgia No 5438 of 22 June 2016 – website, 12.7.2016
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Organic Law of Georgia No 6723 of 2 July 2020 – website, 3.7.2020
Organic Law of Georgia No 2280 of 1 December 2022 – website, 15.12.2022
Organic Law of Georgia No 2475 of 22 December 2022 – website, 29.12.2022
Organic Law of Georgia No 4020 of 15 December 2023 – website, 29.12.2023
Article 55 – Legislation on election/referendum campaign expense
Transparency and lawfulness of election/referendum campaign expense shall be guaranteed by the provisions determined by this Law and the Organic Law of Georgia on Political Associations of Citizens.
Organic Law of Georgia No 6723 of 2 July 2020 – website, 3.7.2020
Article 56 – (Deleted)
Organic Law of Georgia No 877 of 27 July 2013 – website, 20.8.2013
Organic Law of Georgia No 2093 of 7 March 2014 – website, 14.3.2014
Organic Law of Georgia No 1232 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 1274 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 3269 of 21 July 2018 – website, 27.7.2018
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Organic Law of Georgia No 6723 of 2 July 2020 – website, 3.7.2020
Article 57 – Report of election campaign expense
1. Candidate for an electoral subject/electoral subject shall submit a relevant financial report to the Anti-Corruption Bureau once every 3 weeks from the day of calling the elections, in the form established by the Anti-Corruption Bureau.
2. An electoral subject which, according to the preliminary data, receives the number of votes required by this Law in the elections shall, not later than 12 days after the polling day, submit a report to the Anti-Corruption Bureau on the funds used from the day the elections were called till the polling day inclusive.
3. An electoral subject participating in the second round of elections shall, 3 days before the day of the second round, submit to the Anti-Corruption Bureau the financial report on the activities carried out after the polling day of the first round.
4. An electoral subject shall, not later than one month after the election results are published, and an electoral subject participating in the second round of elections shall, not later than one month after the results of the second round are published, submit to the Anti-Corruption Bureau, along with the audit report (the report of an audit firm), a report on the funds used from the day the elections were called till the day the final election results are published. An auditor certified in accordance with the Organic Law of Georgia on the State Audit Office shall have the right to conduct an audit. Unless the election campaign expenses exceed GEL 10 000, the electoral subject shall have the right to submit a report for the full election period without an audit report.
5. If an electoral subject that has received the required number of votes as determined by this Law fails to submit a report of their election campaign funds within the set period of time, or if any violation of the requirements of the law is confirmed, the Anti-Corruption Bureau shall notify the electoral subject in writing and require that the deficiency be eliminated, and the detailed information about the violation be submitted in writing. If the Anti-Corruption Bureau deems that the violation is of an essential nature and it could have an effect on the election results, it shall have the right to apply to the respective election commission with a recommendation to apply to court and request to summarise election results without taking into account the votes received by that electoral subject.
51. The Anti-Corruption Bureau may, if an electoral subject fails to properly comply with the obligation provided for by this Chapter and/or Chapter III of the Organic Law of Georgia on Political Associations of Citizens, instruct it to eliminate the fault in question and allow it a reasonable period of time for the elimination of the fault.
52. The Anti-Corruption Bureau may, for monitoring of financial activities of an electoral subject, also carry out the following measures:
a) interview a natural person under the procedure established by the Organic Law of Georgia on Political Associations of Citizens;
b) question a natural person before a magistrate judge under the procedure established by the Administrative Procedure Code of Georgia;
c) request necessary information, including personal data of a special category, other personal data and information containing a secret (except for the state secret provided for by the legislation of Georgia) from a public institution, natural person, legal person (including from a payment service provider) or another entity.
53. Information under paragraph 52(c) of this article not assigned to public information shall be requested by the Anti-Corruption Bureau on the basis of the court decision. For this purpose, the Anti-Corruption Bureau shall submit an application to the court according to its location. In such a case, the court shall make the decision within 48 hours after the application is submitted. The application of the Anti-Corruption Bureau must be substantiated. It must contain the ground and purpose for requesting the information, the period and extent of the information to be requested. If the application is granted, the court decision must include the ground and purpose for requesting the information, the period and extent of the information to be requested, and the validity period of the decision.
54. All the entities that the Anti-Corruption Bureau requests to submit information provided for by this Chapter shall submit to it the said information available to them.
55. When exercising the powers under this Chapter, the Anti-Corruption Bureau shall conduct administrative proceedings during not more than 3 months. The Head of the Anti-Corruption Bureau shall have the right to extend that period by not more than 3 months, if needed.
6. The form of a report for funds used for the elections and the procedure for completing it shall be defined by the Anti-Corruption Bureau.
Organic Law of Georgia No 6551 of 22 June 2012 – website, 29.6.2012
Organic Law of Georgia No 877 of 27 July 2013 – website, 20.8.2013
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Organic Law of Georgia No 6723 of 2 July 2020 – website, 3.7.2020
Organic Law of Georgia No 2280 of 1 December 2022 – website, 15.12.2022
Organic Law of Georgia No 4216 of 29 May 2024 – website, 12.6.2024
Chapter VIII – Polling
Article 58 – Arrangement of a polling station
1. The state authorities, municipal bodies, legal entities under public law (except for membership-based and religious associations) and organisations established with more than 50% participation interest of the state and municipal bodies shall provide the election commissions, temporarily and free of charge, with the premises and inventory required for preparing for and holding the elections. Furthermore, the above bodies shall pay the utility costs of the premises provided.
11. If an appropriate building is available, the building for an electoral precinct shall be accessible for every voter, and where such building is not available, the building allocated for the electoral precinct shall, where possible, be adapted by the allocating body for the polling day to ensure accessibility for every voter.
2. A PEC may not be established and a polling place may not be allocated in the same premises where the following are located:
a) a party;
b) state authorities and municipality bodies, except when there are no other appropriate premises within the territory of an electoral precinct for the conduct of polling according to this Law; a DEC shall make an appropriate decision;
c) a division of the police or of the State Security Service of Georgia.
21. A party and the election headquarters of a party/an initiative group of voters may not be located in a building where an election commission is located.
3. (Deleted – 7.3.2014, No 2093).
4. At a polling station:
a) polling booths shall be set up so as to ensure that voters can complete ballot papers in secret. At least one booth with one pen shall be provided for every 500 voters;
b) places shall be allocated for registration of voters and special envelopes;
c) a transparent ballot box shall be installed in a visible place;
d) public versions of lists of voters, party lists, lists of candidates, procedures for filling out a ballot paper established by the CEC, as well as an extract from this Law defining the cases when a ballot paper is deemed invalid, and demonstration protocol(s) of polling results shall be posted in a visible place.
5. If any electoral subject entered into a ballot paper no longer runs in elections, a notice thereof shall be posted in a visible place both at the polling place and in the voting booth (room).
6. In order to ensure that polling is secret, photo and video filming in a polling booth shall be prohibited.
Organic Law of Georgia No 2093 of 7 March 2014 – website, 14.3.2014
Organic Law of Georgia No 3973 of 8 July 2015 – website, 15.7.2015
Organic Law of Georgia No 5438 of 22 June 2016 – website, 12.7.2016
Organic Law of Georgia No 1274 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Organic Law of Georgia No 6854 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020
Article 59 – Keeping order at polling stations and its adjacent territory on polling day
1. The PEC chairperson shall be responsible for keeping order at the polling station on polling day.
2. Decisions made by the PEC chairperson for keeping order at a polling station shall be binding upon all members of the election commission, upon all persons authorised to be present at the polling station and upon voters.
3. No armed individual may enter a polling station.
4. If the commission operations are hindered and order is violated, a PEC may expel a troublemaker from the place where the PEC is located. The chairperson and members of the commission shall sign a respective act drawn up for the expulsion. The act shall specify the first and last names of the troublemaker, as well as the numbers of the electoral district and electoral precinct, and account of the violation and the exact time of its commitment.
5. A PEC s hall decide to remove a representative of an electoral subject from the premises.
6. If social order, or the polling process or safe movement of electoral documents under this Law is threatened at a polling station or its adjacent territory, at the request of the PEC chairperson, police officers may be summoned to the polling station and its adjacent territory. Police officers shall leave the polling station and adjacent territory with the consent of the PEC chairperson as soon as the disturbance of social order is eliminated.
7. In exceptional cases, police officers may be present in an adjacent territory of a polling station but not in the polling station itself, without the request and consent of the Chairperson of a PEC, if this is absolutely necessary for preventing the violation of social order or for protecting thereof. As soon as such necessity is eliminated, police officers shall leave the adjacent territory of a polling place.
Organic Law of Georgia No 5593 of 24 June 2016 – website, 12.7.2016
Article 60 – Polling time and place
1. Polling shall take place at a polling station on the election (polling) day from 8:00 to 20:00 hours .
2. It is prohibited to lock the polling station during voting or to terminate or suspend voting, except when it is impossible to ensure the universal and equal suffrage and free expression of the will of voters.
3. The PEC chairperson shall unilaterally decide to close a polling station temporarily, to terminate or suspend polling, to re-open the polling station, and to resume polling, and he/she shall be fully responsible for making such a decision.
4. In the case of the temporary closure of a polling station, a PEC shall, immediately after polling is terminated or suspended, decide to approve or revoke the relevant decision made by the PEC chairperson. If the decision of the commission chairperson concerns the suspension of the polling, the decision of the commission on confirming or revoking the decision shall be reflected in the log-book, the reason and the time of the suspension of the polling shall be indicated and confirmed by the signatures of the commission members. If the decision of the commission chairperson concerns the termination of the polling, the decision of the commission on confirming or revoking the decision shall be taken by an ordinance, where the reason and the time of the termination of the polling shall be indicated. As soon as the cause of the suspension of polling has been removed, the polling process shall be resumed by an ordinance of the commission chairperson. If the polling is declared terminated, it shall not be resumed.
5. A voter may stay at the polling station only during the time required for voting.
6. A PEC shall declare polling completed any time before 20:00 at electoral precincts set up at military units, hospitals, and other inpatient facilities and hard-to-access areas, provided all voters on the list of voters participated in the polling.
7. It is prohibited to conduct polling before the day or after the day of polling, except for the cases provided for by the legislation of Georgia.
Organic Law of Georgia No 5438 of 22 June 2016 – website, 12.7.2016
Article 61 – Opening of electoral precincts
1. An electoral precinct shall open at 6:45 a.m. If, by this time, the number of PEC members turns out to be less than 9, the information shall immediately be communicated to a respective higher DEC, which will immediately make an appropriate decision.
2. Polling procedures from the time of opening an electoral precinct up to the time of starting polling shall be carried out in the following sequence:
a) immediately after opening an electoral precinct the polling day log-book shall be opened. All persons authorised to be present at the polling place shall sign the first and second pages of the book, and if necessary, the tenth and following pages as well;
b) the PEC chairperson shall inspect the integrity of the sealed package that contains a special seal of the PEC;
c) the PEC chairperson shall prepare papers for casting lots on same kind of sheets with the same pen, shall set a special PEC seal thereto and shall fold the papers so that the text inside c an not be read. T he t otal number of blank and filled out papers shall be equal to the number of commission members participating in casting of lots. The commission chairperson shall conduct casting of lots in the presence of the commission members and persons authorised to be present at a polling station. The commission chairperson/deputy chairperson/secretary may not participate in the casting of lots . The papers shall be thrown onto the table and the commission members participating in casting of lots shall pick them up one by one;
d) the PEC chairperson shall identify from among the PEC members, by casting lots, 2 commission members to carry a mobile ballot box (if necessary);
d1) where a commission member identified by casting lots to carry a mobile ballot box refuses to fulfil the function assigned to him/her, he/she shall lose the right to participate in the regular lots to be casted for distributing other functions of the commission members. The issue of assigning a function to this commission member shall be decided on by the PEC chairperson;
e) another casting of lots shall be conducted to assign other duties to the commission members, in which the following members shall be selected:
e.a) a commission member responsible for regulation of the flow of voters at a polling room and for verification of the inking of voters;
e.b) voter regist ration commission members (at least 1 member per 300 voters), who also issue ballot papers after signing the assigned place on the front side of a ballot paper and certifying it with a special seal;
e.c) a member of the commission supervis ing ballot boxes and special envelopes;
f) after the casting of lots is finished, the PEC secretary shall make a note on the 3rdpage of the polling day log-book about the results of assigning duties by casting lots;
g) the duties of a commission member defined by casting lots may be delegated to another commission member only with the permission of the commission chairperson and that shall be noted by the commission secretary on the 5th page of the polling day log-book by specifying the time.
21) commission members appointed by the parties shall not participate in the casting of lots provided for by paragraph 2(e.b) of this article.
3. If the number of commission members in terms of the duties to be assigned appears on the polling day to be:
a) less by one member, the number of members of the commission regist ering voters shall be reduced;
b) less by two members, the commission deputy chairperson shall perform the duties of the commission member regulating the flow of voters in the polling room;
c) less by three members, the commission chairperson shall perform the duties of the member of the commission supervisi ng ballot boxes and special envelopes.
4. The DEC shall decide the matter of remuneration of a PEC member who appears before the commission after the end of the lot casting procedure, while the PEC chairperson shall decide the issue of assigning duties to that person.
5. If a person authorised to be present at a polling place finds (identifies) any violation during registration of a complaint, a decision regarding the registration of the complaint shall be made by the commission under the determined procedure.
6. After the completion of casting lots, the PEC chairperson shall:
a) announce the number of voters according to unified and special lists, including mobile ballot box list;
b) check the integrity of packages of ballot papers and special envelopes and announce the number of ballot papers and special envelopes received ;
c) check and put a seal with a unique number on main and mobile ballot boxes as determined by the CEC.
7. Each registrar of voters shall be given a notebook containing all types of ballot papers that shall be confirmed with signatures of the commission chairperson and the registrar on a front page. After all ballot papers are issued from the notebook, another notebook shall be given to the registrar, and so on.
8. (Deleted – 7.3.2014, No 2093).
9. The PEC secretary shall announce the data referred to in paragraph 6(a)(b)of this article and shall incorporate (except for the number of special envelopes) it into the demonstration protocol of polling results and the polling day log-book.
10. Control sheets shall be signed by the first voter and all the PEC members present. The following details shall be indicated in the control sheets: first name, and surname of the first voter, his/her place of registration and personal identification number of a citizen of Georgia. The PEC chairperson and the secretary shall fill out control sheets in three copies. The PEC chairperson shall insert one copy of the control sheet into the main ballot box after the first voter appears, the second copy shall be inserted into a mobile ballot box, and the third copy shall be kept for the purpose of further comparison with the control sheets in the ballot boxes.
11. Polling shall start at 8:00 a.m. on the polling day.
Organic Law of Georgia No 864 of 25 July 2013 – website, 19.8.2013
Organic Law of Georgia No 2093 of 7 March 2014 – website, 14.3.2014
Organic Law of Georgia No 1274 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 3269 of 21 July 2018 – website, 27.7.2018
Organic Law of Georgia No 703 of 28 June 2021 – website, 29.6.2021
Organic Law of Georgia No 2475 of 22 December 2022 – website, 29.12.2022
Organic Law of Georgia No 3560 of 6 October 2023 – website, 24.10.2023
Article 62 – Polling day log-book
1. The p olling process at an electoral precinct as well as claims, complaints, and comments concerning the progress of polling shall be recorded in a polling day log-book (‘the log-book’).
2. The log-book shall be maintained in the Georgian language, while for those electoral districts for which ballot papers are also printed in other language s understandable to the local population, the log-book may also be maintained in the respective language.
3. The log-book shall be delivered to the commission secretary who is, together with the commission chairperson, in charge of recording every election procedure during the polling day in the log-book and of specifying the time of implementation thereof.
4. One copy of the log-book together with ballot papers shall be delivered to PECs.
5. The log-book shall be bound with a lace ; t he lace shall be sealed, the sheet to be sealed shall be signed by the DEC chairperson and secretary, and shall be affixed with a DEC seal. Every page of the log-book shall be numbered and the number of the electoral district and the electoral precinct shall be specified on each page.
6. The PEC secretary shall indicate on page 4 of the log-book the number of ballot papers handed over and of ballot papers left unused after the completion of polling.
7. The commission secretary shall record on page 5 of the log-book the information regarding temporary delegation of a commission member’s duties defined by casting lots to another member of the commission.
8. The commission secretary shall record on pages 6 and 9 of the log-book every set of data to be entered into the summary protocol when summarising polling results.
9. All persons authorised to be present at a polling place may record in the log-book all claims, complaints, and comments related to the polling procedure on the polling day (page 10 and the following pages of the log-book shall be used for this purpose), and may specify witnesses (if any). Persons making records in the log-book shall specify their first and last names, and address as provided on the identity card of a citizen of Georgia.
10. No one shall have the right to prevent any person authorised to be present at a polling place from making records in the log-book.
11. The log-book shall be closed after polling results are summarised. It shall be signed by the chairperson and the secretary of the PEC and certified with the PEC seal. The log-book shall be sealed together with applications/complaints received and forwarded to the higher DEC together with the sealed documents specified in Article 67(51) and the summary protocol(s) of a PEC.
Organic Law of Georgia No 2289 of 17 April 2014 – website, 17.4.2014
Organic Law of Georgia No 5438 of 22 June 2016 – website, 12.7.2016
Article 63 – Ballot papers and special envelopes
1. Ballot papers shall be printed under a CEC ordinance and according to the sample established by the CEC in the Georgian language, while in Abkhazia ballot papers shall be printed in the Georgian and Abkhazian languages, and if necessary, in other languages understandable to the local population.
2. For electoral precincts the CEC shall ensure the use of technologies that allow voters with vision disabilities to complete a ballot paper independently.
3. The CEC shall ensure the printing of ballot papers and the production of ballot boxes (main and mobile), while the relevant DEC shall be responsible for the accuracy of the data to be entered into ballot papers for the elections of a municipality representative body Sakrebulo (except for Tbilisi (capital city of Georgia) municipality Sakrebulo). Ballot papers shall be printed under permanent supervision of observers and persons authorised by the CEC and DECs. Two commission members appointed by an ordinance of the respective election commission and observer organisations registered under this Law may observe the process of printing of ballot papers (at every place of printing). The observer organisations shall agree upon nominating not more than 3 observers.
4. The respective election commission shall, within two days after adoption of an appropriate ordinance, publish data about the place where ballot papers are printed and ballot boxes are produced, as well as about the persons responsible for printing ballot papers and producing ballot boxes.
5. A person printing the ballot papers shall be personally responsible for the precise compliance of the number of ballot papers printed and transferred to the relevant election commission with the number of ballot papers ordered in order to make sure that no extra ballot papers are printed and disseminated.
6. The chairperson and secretary of an election commission shall be personally responsible for the storage and p roper distribution of ballot papers in the election commission.
7. In order to provide a precise recording of ballot papers, each type of ballot paper shall be numbered sequentially (the number shall be specified on the counterfoil of a ballot paper; a ballot paper and its counterfoil shall be separated from each other by a perforated line) and bound in 50 copies in the form of a notebook. Each notebook shall specify on its cover page the type of ballot paper, the lines for a notebook number, numbers of ballot papers in the notebook, numbers and names of electoral districts and electoral precincts, the lines for signatures of a PEC chairperson and a PEC member (registrar of voters), to whom the notebook is to be delivered, as well as the line for recording the number of unused ballot papers.
8. The number of special envelopes delivered to each PEC shall equal to the total number of voters in an electoral precinct, while the number of ballot paper notebooks shall be equal to a multiple number of 50 of the total number of voters in an electoral precinct.
9. The CEC shall transfer ballot papers and special envelopes to DECs not later than two days before polling day. On the other hand, the DEC shall transfer ballot papers and special envelopes to PECs not later than 12 hours before polling starts.
10. The number of ballot papers and special envelopes shall be precisely registered. Two copies of a delivery and acceptance certificate shall be drawn up after the CEC transfers ballot papers and special envelopes to a DEC and the DEC transfers them to a PEC. A delivery and acceptance certificate shall specify the names of the commissions having transferred and having received ballot papers and special envelopes, the amount of special envelopes, the type of ballot papers, the amount of ballot paper notebooks (specifying their numbers and the numbers of ballot papers), the identity of persons having issued and having received them. A delivery and acceptance certificate shall be signed by the persons having issued and having received the documents (one copy of the certificate shall remain with the commission having transferred ballot papers and special envelopes, while another copy shall be given to the commission having received the ballot papers and special envelopes). A representative of the election commission that is given ballot papers and special envelopes shall request one copy of a delivery and acceptance certificate to be transferred to the respective DEC/PEC. A delivery and acceptance certificate shall represent public information.
11. Signatories to a delivery and acceptance certificate referred to in paragraph 10 of this article shall, before drawing it up, and after determining the compliance of ballot paper information, count ballot papers and enter data into the delivery and acceptance certificate. Thereafter, ballot papers shall be sealed again and that shall be endorsed by the signatures of the parties.
12. The front page of a ballot paper shall include:
a) the name of an election/referendum and the date of the election/referendum;
b) the name and the number of an electoral district;
c) the number of an electoral precinct (on counterfoil of a ballot paper and on ballot paper itself);
d) during elections held under the proportional election system – the sequence number and name of a party running in the elections; during elections of the Mayor of a self-governing city (including Tbilisi city)/a self-governing community and elections of Sakrebulo held under the majoritarian election system – the sequence number, surname and first name of a candidate, and the name of an electoral subject nominating him/her. If a majoritarian candidate is nominated by an initiative group of voters, the word ‘independent’ shall be specified along the sequence number in the ballot paper;
e) a referendum paper shall also specify the question to citizens concerning the referendum issue and options of possible answer: ‘yes’ and ‘no’;
f) the procedure for filling out a ballot paper;
g) a place for the signature of a voter registration commission member;
h) a place for the certification of a ballot paper with a special seal by a voter registration commission member.
13. If it turns out that a ballot paper was supposed to be in another electoral precinct/district or the quantity thereof does not comply with the one determined in advance, or it has a typographical or other defect, the higher election commission shall be immediately notified thereof, while the relevant election commission may, by an appropriate certificate, enter the actual number of ballot papers into the summary protocol.
14. (Deleted – 22.12.2022, No 2475).
15. If an electoral subject is withdrawn from an election, a stamp ‘withdrawn from election’ shall be placed on a ballot paper after the name of an electoral subject.
16. Ballot papers are state property. It is prohibited to take ballot papers out of a polling station, to take them away, or to destroy them on the polling day without permission.
17. Ballot papers shall be printed on a paper with protective signs and only the CEC shall have the right to order and purchase such papers .
18. The violation of the restriction s provided for by paragraph 16 of this article, as well as the dissemination and use of forged ballot papers , is a criminal offence punishable by law.
19. A PEC shall issue a ballot paper/ballot papers and special envelopes based on the list of voters against presentation of an electronic identity card (ID card) of a citizen of Georgia, a valid non-electronic (without an electronic information carrier) identity card of a citizen of Georgia, or a passport of a citizen of Georgia.
20. Each voter shall be given one special envelope and the appropriate amount of ballot papers on the polling day.
21. During elections of the Parliament of Georgia, election ballot papers shall be given a voter.
22. A commission member acting as a registrar of voters shall endorse the issu ance of a ballot paper(s) by his/her signature on the list of voters.
23. Voters shall endorse receipt of a ballot paper(s) by his/her signature on the list of voters.
Organic Law of Georgia No 2093 of 7 March 2014 – website, 14.3.2014
Organic Law of Georgia No 1232 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 1274 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Organic Law of Georgia No 6854 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020
Organic Law of Georgia No 2475 of 22 December 2022 – website, 29.12.2022
Organic Law of Georgia No 3904 of 13 December 2023 – website, 28.12.2023
Article 64 – Inking of voters
1. Inking of voters shall be conducted in every electoral precinct (except for the cases referred to in paragraph 5 of this article) , which implies applying of invisible and non-hazardous indelible ink on the voter's right thumb nail or forefinger nail (in the case of impossibility to perform this action, the invisible and indelible ink shall be applied on the voter’s right nail of another finger, and if this is also impossible, the same procedure shall be conducted on the left hand).
2. A voter shall go through the inking verification procedure provided by the respective election commission member upon entering a polling room. The commission member shall illuminate the place for inking with a special device and after making sure that a voter has not been inked before, he/she shall grant the voter the right to participate in polling. If the device determines that a voter has been inked before , the voter shall be restricted from participating in polling and his/her name shall be recorded in the log-book.
3. A voter who has gone through the inking verification procedure shall move to the registration desk, where the registrar of voters shall ink a voter and issue a ballot paper(s). In the case of refusal to inking, a voter shall have no right to vote and a ballot paper(s) shall not be issued to him/her.
4. If a member of the election commission, or an observer present at an electoral precinct and/or a representative of an electoral subject becomes suspicious of the inking or inking verification procedure, he/she shall have the right to require the repeated conduct of the procedure referred to in paragraphs 2 and/or3 of this article. The same persons shall have the right to require respective responses to any identified violation of the inking procedure.
5. Inking shall not be used in penitentiary institutions, hospitals and other inpatient facilities ( for patients).
6. A voter who has gone through the inking procedure and has participated in an election may not vote again at the same or an other electoral precinct.
7. An individual violating the requirements referred to in this article shall be held liable under the legislation of Georgia.
Organic Law of Georgia No 3562 of 1 May 2015 – website, 18.5.2015
Organic Law of Georgia No 2475 of 22 December 2022 – website, 29.12.2022
Article 65 – Conduct of polling
1. Each voter shall vote personally. It is restricted to vote in the place of another person.
2. Voting shall be conducted under the procedure and in the sequence as follows:
a) on entering the polling room, a voter shall be checked for ink; if a voter is not inked, he/she shall be allowed to vote. A commission member responsible for regulating the voters’ flow in the polling room shall let a voter in the polling room only after the voter presents the electronic identity card (ID card) of a citizen of Georgia, the valid non-electronic (without an electronic information carrier) identity card of a citizen of Georgia or the passport of a citizen of Georgia, and if there are not more than two voters standing at the registration desk designated for voters;
b) after entering the polling room, a voter shall go to the registration desk corresponding to the first letter of his/her last name in the list of voters, and shall present to a commission member registrar of voters the electronic identity card (ID card) of a citizen of Georgia, the valid non-electronic (without an electronic information carrier) identity card of a citizen of Georgia or the passport of a citizen of Georgia. The commission member registrar of voters shall verify compliance of the voter's registration data specified in the document/documents presented with the data on the list of voters, and compliance of the voter's face and photos in the document/documents presented and in the list of voters with each other. If compliance is confirmed, the commission member registrar of voters shall ink the voter and sign in a respective box in the list of voters, after which the voter will confirm the receipt of a ballot paper/papers by his/her signature. When issuing a ballot paper/papers, a commission member registrar of voters shall sign in the appropriate box on the front of the ballot paper/papers and shall certify the ballot paper/papers with a special seal;
c) after endorsing a ballot paper (papers), a voter shall enter a secret polling booth and fill out the ballot paper (papers) as defined by this Law. After filling out the ballot paper (papers), the voter shall fold it (them) so that it is impossible to see who /what he/she voted for;
d) a voter shall take the folded ballot paper (papers) to a desk standing separately, shall independently take a special envelope and put the ballot paper (papers) therein. Only a voter shall have the right to put a ballot paper (papers) in a special envelope. An election commission member may not open the filled out ballot paper (papers) or otherwise violate the secrecy of voting;
e) not more than 1 voter at a time shall be allowed at a ballot box;
f) a commission member supervisin g a ballot box and special envelopes shall be permanently present by the ballot box. He/she shall keep closed the ballot box opening for inserting envelopes and shall open it only after making sure that a voter has only one envelope in hand;
g) after the end of the election, the ballot box opening for inserting envelopes shall be sealed.
21. If the verification under paragraph (2)(b) of this article confirms that the registration data (except for a photo) contained in the presented document(s) correspond to the data contained in the list of voters, but the registrar of voters considers that the face of the voter does not match the photo in the presented document or the photo in the list of voters, the registrar of voters shall apply to the PEC chairperson. The PEC chairperson shall allow the voter to vote after performing the procedure specified in paragraph 22 of this article.
22. If the PEC chairperson:
a) confirms inconsistency defined in paragraph 21 of this article, the PEC secretary shall make a record in the log-book, on a specially designated page, specifying the fact of inconsistency, the voter's name, last name and serial number in the list of voters. That record shall be certified by the signatures of a PEC chairperson and a PEC secretary. The PEC secretary shall attach the photocopy of the document presented by the voter to the log-book, and certify it with his/her signature;
b) fails to confirm the inconsistency defined in the paragraph 21 of this article but the registrar of voters, who detected the inconsistency, does not agree with him/her, the registrar of voters shall record and certify with signature his/her special opinion in the log-book, on a specially designated page, after which the PEC secretary shall add to that record the voter's name, surname and the serial number in the list of voters and certify the record with his/her signature. The PEC secretary shall attach the photocopy of the document presented by the voter to the logbook, and certify it with his/her signature.
3. It is restricted for any other person to be present at the moment of filling out a ballot paper. A voter who is unable to fill out a ballot paper independently may ask any person for help in the secret polling booth except for:
a) a member of an election commission;
b) a candidate;
c) a representative of an electoral subject;
d) an observer;
e) representatives of press and other media.
4. If a voter or a PEC member spoils a ballot paper or a special envelope, he/she shall inform the PEC chairperson thereof, re-submit the spoiled ballot paper/special envelope, and get a new one. A corner of the spoiled ballot paper/special envelope shall be cut off in the presence of a voter, the word – ‘spoiled’ – shall be written thereon, and then the spoiled ballot paper/special envelope shall be signed by the PEC chairperson and stored separately.
5. Members of a PEC and persons authorised to be present at a polling place may require a voter, before he/she goes into the polling booth and places the ballot paper(s) into a special envelope, to show them that he/she has the exact number of ballot papers and special envelopes in hand as defined by this Law. A voter shall be obliged to comply with this requirement.
6. A PEC secretary shall, on the polling day, count the number of signatures of voters in the list of voters twice , at 12:00 and at 17:00, and record the number of signatures of voters in the PEC demonstration protocol and log-book.
7. If the seal integrity of a ballot box is lost during elections, a PEC shall stop the voting process and shall decide, by an ordinance, whether or not to re-seal the ballot box and resume polling.
8. A polling place shall be closed at 20:00. Voters standing in the line by th at time may vote. For this purpose, one of the election commission members shall, by order of the PEC chairperson, register the first and last names of voters waiting in the line and inform the PEC chairperson about the number thereof, while the commission secretary shall enter the number of voters standing in the line into the log-book. The PEC chairperson shall announce that only voters standing in the line have the right to vote.
9. After closing a polling place, authorised persons of a PEC set up for exceptional cases shall take the ballot box and electoral documents of an electoral precinct established for exceptional cases to a polling place pre-de signated by a DEC.
Organic Law of Georgia No 2289 of 17 April 2014 – website, 17.4.2014
Organic Law of Georgia No 5438 of 22 June 2016 – website, 12.7.2016
Organic Law of Georgia No 1274 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 3269 of 21 July 2018 – website, 27.7.2018
Organic Law of Georgia No 2475 of 22 December 2022 – website, 29.12.2022
Organic Law of Georgia No 3904 of 13 December 2023 – website, 28.12.2023
Article 66 – Mobile voting
1. The mobile voting procedure shall start at 9:00 and end at 19:00. A mobile ballot box shall be returned to an electoral precinct not later than 20:00.
2. Persons referred to in Article 33 of this Law shall have the right to cast a vote through mobile voting.
3. From 09:00 on the polling day, the PEC chairperson shall provide the election commission members accompanying a mobile ballot box with the mobile ballot box list, special envelopes, and necessary number of ballot papers signed and sealed with a special seal by the registrar of voters.
4. Two members of a PEC selected by casting lots and persons authorised to be present at a polling place shall participate, at their own discretion, in polling conducted according to the location of voters.
5. If a vehicle is used during mobile voting, a PEC shall allocate space in the vehicle for 2 observers selected by casting lots from among persons authorised to be present at a polling station.
6. A voter (except persons indicated in Article 33 (1)(d) of this Law) shall cast a vote through mobile voting in case his/her actual whereabouts is assigned to the territory of an electoral precinct where he/she is registered.
7. One transparent mobile ballot box shall be used to conduct polling according to the actual whereabouts of voters. The PEC secretary shall enter into the log-book the amount of ballot papers and special envelopes delivered to the election commission members accompanying a mobile ballot box. After the end of polling, the amount of ballot papers and special envelopes in the mobile ballot box and unused ones shall be summarised in order to make a comparison thereafter. After the completion of the above procedure, a corner of each unused ballot paper and special envelope shall be cut off, the word – ‘spoiled’– shall be written thereon, and then it shall be signed by the PEC chairperson and stored separately. All procedures related to polling and inking of voters at an electoral precinct shall apply to mobile voting. In addition, the powers of representative s and observer s shall also be the same.
8. If, during elections of the municipality bodies, in cases under Article 33 of this Law , the place of registration and the actual location of a voter are assigned to the same electoral district, the voter shall have the right to participate in elections held under the proportional and majoritarian electoral systems and a respective ballot paper and special envelope shall be issued to him/her. Otherwise, a voter (except for persons indicated in Article 33(1)(d) of this Law) shall have the right to participate only in elections held under the proportional electoral system.
9. Polling procedures referred to in paragraph 8 of this article shall be conducted by the PEC on the territory where there is a military unit, a hospital or other inpatient facility or a penitentiary establishment, in which a voter is located.
10. After the end of polling, the mobile ballot box opening shall be sealed so that it cannot be opened without damaging the seal.
11. Polling procedure through mobile voting may not take place for the voters staying abroad on polling day.
Organic Law of Georgia No 1273 of 20 September 2013 – website, 2.10.2013
Organic Law of Georgia No 5441 of 22 June 2016 – website, 12.7.2016
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Organic Law of Georgia No 6855 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020
Organic Law of Georgia No 2475 of 22 December 2022 – website, 29.12.2022
Article 67 – Procedures to be conducted before opening ballot boxes
1. After the end of polling, a PEC chairperson shall select by lot at least 3 counting officers under Article 61(2)(c) of this Law, while observers shall select from within their members not more than 2 supervisors by mutual agreement (if observers fail to come to an agreement, the PEC chairperson shall select 2 supervisors from among the observers by lot).
2. The commission chairperson shall select by casting lots not more than 2 representatives from among the representatives present at an electoral precinct who shall participate in the process of counting valid and/or invalid ballot papers, together with the counting officers selected from among the commission members by casting lots. Moreover, representatives of the electoral subjects who are at the same time the counting officers selected by casting lots from among the commission members appointed by the same electoral subjects shall not participate in casting lots for above-mentioned representatives.
3. Counting officers shall sequentially count the total number of voters participating in polling by unified, special, and mobile ballot box lists of voters. The PEC secretary shall immediately incorporate the results into a demonstration protocol and a polling day log-book, and then wrap and seal separately the unified, special, and mobile ballot box lists of voters.
4. The commission secretary shall cut an edge off any unused ballot paper. Unused and spoiled ballot papers shall be bound in separate packages. Each package shall specify the name and number of an electoral precinct, and the type of ballot paper.
5. Packages shall be sealed and signed by the counting officers and the PEC chairperson.
51. Upon the completion of the above procedures, the PEC secretary shall record the number of cases defined in Article 65(22), the number of documents attached to the log-book and shall enter the relevant data into the log-book. Then the secretary shall pack and seal the documents, indicate the number of the electoral precinct, the type of the document and sign the sealed package.
6. Polling procedures at an electoral precinct set up in exceptional cases shall be conducted according to the general procedures. After the end of polling, a PEC established in exceptional cases shall seal the ballot box opening, list of voters, and unused and spoiled ballot papers. The b allot box, list of voters, and sealed unused and spoiled ballot papers shall immediately be submitted to an electoral precinct (main electoral precinct) pre-de signated by an ordinance of a DEC.
7. The m ain electoral precinct shall open the ballot box of an electoral precinct established in exceptional cases defined in paragraph 8 of this article, and shall mix special envelopes and ballot papers from that box with the special envelopes and ballot papers available at the main electoral precinct.
8. A ballot box of an electoral precinct established in exceptional cases shall be opened after mobile and main ballot boxes of the main electoral precinct are opened. The results of the main electoral precinct and the electoral precinct established in exceptional cases shall be recorded in one summary protocol.
9. The liability for non-fulfilment of the requirements established by paragraphs 5 and 51 of this article shall be imposed on the PEC Chairperson.
Organic Law of Georgia No 6571 of 28 June 2012 – website, 28.6.2012
Organic Law of Georgia No 2093 of 7 March 2014 – website, 14.3.2014
Organic Law of Georgia No 2289 of 17 April 2014 – website, 17.4.2014
Organic Law of Georgia No 703 of 28 June 2021 – website, 29.6.2021
Article 68 – Opening of ballot boxes
1. The PEC chairperson shall check the seal integrity on a ballot box in the presence of PEC members and persons authorised to be present at a polling place.
2. If the seal integrity is lost but a PEC considers that this has not led to violation of the requirements of this Law, the procedure of summarising results shall be resumed under a PEC ordinance. Otherwise, a ballot box shall be sealed and the PEC ordinance and the sealed ballot box shall immediately be submitted to the higher DEC.
3. Counting officers shall move ballot boxes to a desk standing separately and take their places on opposite sides so as to maintain two meters’ distance between PEC members and persons authorised to be present at the polling station. Two supervisors and two representatives selected from among the observers shall stand next to counting officers.
4. A PEC shall first open mobile ballot boxes. Counting officers shall take special envelopes from the mobile ballot box and place them on the desk, check whether there is a control sheet in the mobile ballot box and compare it with the control sheet kept with the PEC for comparison. If any difference between the two control sheets is identified or if the control sheet is missing in the mobile ballot box, all special envelopes and ballot papers shall be bundled in one package and labelled ’invalid‘ and then submitted to the higher DEC after the polling and vote counting procedures are completed at the electoral precinct. After this procedure, counting officers shall open the main ballot box.
5. Counting officers shall take special envelopes and ballot papers from the main ballot box and place them on a separate desk, check whether there is a control sheet in the main ballot box and compare it with the control sheet kept by the PEC chairperson for comparison. If any difference between the two control sheets is identified or the control sheet is missing in the main ballot box, all special envelopes and ballot papers shall be bundled in one package and sealed. A respective protocol shall be drawn up and immediately submitted to the higher DEC. If violations do not occur, counting officers shall mix special envelopes from the main and mobile ballot boxes and start counting ballot papers.
Article 69 – Counting of votes
1. A PEC shall count ballot papers in compliance with the following procedure:
a) the first counting officer shall take a ballot paper out of a special envelope, announce for whom the vote has been cast and transfer one type of ballot paper to the second counting officer, another type of ballot paper to the third counting officer, etc., while he/she shall place special envelopes separately. Counting officers shall sort ballot papers separately by the votes given to each electoral subject;
b) unidentified type of ballot papers and ballot papers deemed by counting officers invalid shall be placed separately from ballot papers raising doubt about their validity.
2. One of supervisors selected from among observers shall stand next to the second counting officer as referred to in paragraph 1(a) of this article, and another supervisor shall stand next to the third counting officer as referred to in the same subparagraph. Supervisors shall have the right to observe the entire procedure of counting votes, make remarks on errors, require rectification of errors, and unless the requirement is met, appeal the PEC action to the higher DEC, and thereafter in court. Persons authorised to be present at a polling station may require the counting officer to put aside any ballot paper raising doubt about its validity.
3. A standard ballot paper shall be deemed invalid only in the following cases:
a) the ballot paper is not endorsed by the signature and special seal of a registrar of voters;
b) it is impossible to determine for which electoral subject a voter cast a vote;
c) the number of ballot papers in a special envelope exceeds the number required;
d) the special envelope does not comply with the sample;
e) the ballot paper in a ballot box is without a special envelope;
f) the ballot paper was intended for another electoral precinct.
4. Any corrections, changes, or amendments to a ballot paper after a voter casts a vote shall give rise to liability under the legislation of Georgia.
5. Ballot papers raising doubt about their validity shall be verified after all ballot papers are sorted in to different categories. A PEC shall decide by voting whether each ballot paper is valid. Ballot papers that are deemed valid shall be added to the pile of valid ballot papers, while ballot papers that are deemed invalid shall be added to the pile of invalid ballot papers.
6. After the procedure referred to in paragraph 5 of this article, the ballot papers that have been determined to be invalid shall be counted and labelled ’invalid’. Such ballot papers shall be bundled in a package and signed by counting officers and the PEC chairperson, and the PEC secretary shall immediately enter the quantity thereof in the demonstration protocol and the log-book. Valid ballot papers intended for another electoral precinct shall be packed in a separate bundle and the quantity thereof shall be entered only in the log-book.
7. Each package of ballot papers shall be packed and sealed in an envelope of appropriate size. The number of the electoral precinct and the type and quantity of ballot papers contained therein shall be specified on each package.
8. After the procedure referred to in paragraph 7 of this article, the number of votes cast for each electoral subject shall be counted and ballot papers shall be packed according to the procedure referred to in paragraph 9 of this article. The bundle of ballot papers belonging to each electoral subject shall separately be wrapped and sealed. The number of votes obtained by each electoral subject shall immediately be recorded by the PEC secretary in the demonstration protocol and the log-book.
9. Every 10 ballot papers shall be tied with a metal fastener and the quantity of the tied ballot papers shall be written on the top of each package, whether complete or incomplete. The packages, in its turn, shall be tied in a single bundle. A bundle of the ballot paper packages shall specify on the top the name and the number of an electoral precinct, the information about an electoral subject (electoral subjects) (the name; first and last names), the number of votes it (they) has (have) received, and the number of ballot papers put in the bundle. The liability for non-fulfilment of this requirement shall be imposed on a PEC Chairperson.
Organic Law of Georgia No 703 of 28 June 2021 – website, 29.6.2021
Article 70 – Summary protocols of polling and election results
1. Polling and elections results shall be entered in summary protocols of polling and election results of the CEC, DECs, and PECs.
2. A summary protocol is an individual administrative-legal act evidencing the polling and election results. A summary protocol and its copy , certified as defined by this Law , shall have equal legal force.
3. It is prohibited to modify data in a summary protocol. The higher election commission shall consider whether a summary protocol is void. Modification of any summary protocol data shall give rise to liability of the respective election commission chairperson and secretary as defined by this Law.
4. If any mistake is made during filling out a summary protocol, in order to correct it, an inscription ‘corrected’ shall immediately be put along side the respective data in a summary protocol. An election commission shall draw up an amendment protocol that shall specify the amended data entered into a summary protocol and the date and time of drawing up the protocol. All members of an election commission attending the election commission session shall sign the amendment protocol. A commission seal shall be put on the amendment protocol, the amendment protocol shall be registered in the log-book, and shall be attached to the summary protocol in which data were amended.
41. It shall be prohibited to draw up an amendment protocol of a summary protocol of the polling results after a PEC seal is sealed and signed by all the commission members as provided for by Article 71(13) of this Law.
5. Each type of summary protocols (summary protocols of PEC polling results and summary protocols of DEC polling and election results) shall be assigned individual numbers that shall not be reiterated.
6. Summary protocols shall be registered accurately. The CEC shall ensure the printing of summary protocols. Summary protocols shall be printed under the constant supervision of observers and persons authorised by the CEC. The person printing summary protocols shall be solely responsible for exact compliance of the number of printed protocols transferred to the CEC with that of ordered protocols in order to prevent printing and dissemination of an excess number of protocols.
7. An election commission chairperson shall be responsible for keeping the protocols in the election commission and for distributing them as required.
8. A DEC shall provide a PEC with each type of summary protocol of polling results at an electoral precinct.
9. Summary protocols shall be printed on paper with protective markings that can only be ordered and purchased by the CEC.
10. Summary protocols shall be printed in the Georgian language, while in Abkhazia they shall be printed in the Abkhazian language, and for electoral districts for which ballot papers have been printed in a different language understandable to the local population, summary protocols shall be printed in the corresponding language.
Organic Law of Georgia No 5438 of 22 June 2016 – website, 12.7.2016
Organic Law of Georgia No 703 of 28 June 2021 – website, 29.6.2021
Article 71 – Drawing up summary protocols of polling results by PECs
1. Upon determination of all data referred to in paragraph 3 of this article, the PEC secretary shall, in agreement with the PEC chairperson and according to all available information, draw up each type of summary protocol of polling results.
2. One summary protocol shall be drawn up during elections of the Parliament of Georgia, and two summary protocols shall be drawn up during elections of the municipality representative body Sakrebulo. One protocol shall be prepared according to the results of the elections held under the proportional electoral system, and the other one shall be prepared according to the results of the elections held under the majoritarian electoral system. One summary protocol shall be drawn up during elections of the Mayor of a self-governing city (including Tbilisi)/a self-governing community and during by-elections.
3. A summary protocol of polling results shall specify the following:
a) the number and the name of an electoral district, the number of an electoral precinct;
b) the number of an electoral precinct set up in exceptional cases (if any) that is attached to the main electoral precinct;
c) the name of elections/referenda, voting system (proportional, majoritarian);
d) the polling date (it shall also specify if it is a repeat voting or the second round of elections);
e) the numbers of seals of PECs and registrars of voters;
f) the number of voters in a unified list;
g) the number of voters in a special list;
h) the number of signatures of voters participating in elections in the list of voters at 12:00 and 17:00;
i) the total number of voters participating in elections (according to signatures in the lists of voters);
j) the number of received ballot papers;
k) the number of invalid ballot papers;
l) the name of electoral subjects, the number of votes cast there fore;
m) the date and time of drawing up of the protocol;
n) the protocol data, with which a PEC member disagrees (a commission member shall make this note in the column ‘dissenting opinion’ and shall sign it).
4. All PEC members shall be obliged to sign a summary protocol of polling results, thus evidencing their presence at an electoral precinct. The protocol shall be endorsed by the PEC seal.
5. If a PEC member does not agree with the data entered in a PEC summary protocol of polling results, he/she shall have the right to attach his/her dissenting opinion to the protocol in writing.
6. If a PEC member expresses a dissenting opinion, he/she is obliged to sign a summary protocol of the polling results in the relevant section designated for the commission member’s signature.
61. A summary protocol of the polling results drawn up by a PEC shall be legally effective if it has been signed by a majority of the PEC members.
7. A summary protocol of polling results (attached with dissenting opinions of PEC members), together with a sealed package of ballot papers and lists of voters, shall immediately be submitted to the higher DEC, and the higher DEC shall submit the same protocol, together with the DEC summary protocol, to the CEC.
8. A PEC shall be responsible for posting a photocopy of a summary protocol of polling results for public review. A PEC shall, if requested, immediately give a photocopy of the protocol (attached with dissenting opinions of commission members) to representatives of a party/an initiative group of voters or to a PEC member appointed by a party and to observers from an observer organisation. The photocopy of a protocol shall be certified by the PEC seal and signatures of the PEC chairperson and secretary (these protocols shall have the same legal force as PEC summary protocols for polling results). The above-mentioned persons shall endorse the receipt of a photocopy of the protocol by signing in the PEC log-book.
9. From the day following the polling day, a DEC shall issue photocopies of summary protocols for polling results. The photocopies shall be endorsed by signatures of the DEC chairperson and secretary and by the DEC seal (those protocols shall have the same legal force as PEC summary protocols for polling results). Any representative/observer shall endorse the receipt of a photocopy of the protocol by signing in the DEC log-book.
10. Failure to issue a summary protocol of polling results, if requested as defined by this Law, shall give rise to the liability of authorised persons of a commission as defined by this Law.
11. A summary protocol of polling results, together with lists of voters and signatures of the voters participating in polling, shall be delivered to a DEC. A DEC, on the other hand, shall deliver the same lists to the CEC that shall sort and archive them.
12. After the completion of all polling procedures, the registration book of a PEC shall be closed, signed by the PEC chairperson and secretary, and endorsed by a PEC seal.
13. A PEC seal shall be sealed in a separate package. The package shall be signed by the PEC chairperson, its secretary, and other PEC members.
14. It is the duty of a PEC to submit immediately a photocopy of a summary protocol of polling results, upon filling it out, to the CEC through all technical means available (including fax, where possible).
Organic Law of Georgia No 2093 of 7 March 2014 – website, 14.3.2014
Organic Law of Georgia No 5438 of 22 June 2016 – website, 12.7.2016
Organic Law of Georgia No 1232 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Organic Law of Georgia No 6723 of 2 July 2020 – website, 3.7.2020
Organic Law of Georgia No 703 of 28 June 2021 – website, 29.6.2021
Article 72 – Procedures for drawing up and submitting applications/complaints on polling day
1. An application/complaint shall be delivered to the PEC chairperson, his/her deputy, or the secretary of the commission. The commission secretary shall register the application/complaint in the log-book and send a notice (signed by the secretary ) to the applicant/complainant specifying the date, time, and registration number of the application/complaint submitted to the commission.
2. An application/complaint shall include:
a) the date and time of drawing up the application/complaint;
b) the first name, last name, and place of registration of the applicant/complainant;
c) the number of the electoral precinct;
d) if there is a witness – his/her first name, last name, and place of registration;
e) the essence and time of the violation;
f) if an offender is identified – all possible dat a obtained about him/her;
g) an explanation by the offender (if any);
h) other additional information.
3. The PEC chairperson shall immediately respond to the application/complaint and eliminate any existing violation. If the PEC chairperson fails to eliminate the violation, or otherwise refuses to respond to the application/complaint, an observer/representative of an electoral subject or another observer of the same observer organisation/another representative of the electoral subject shall have the right to immediately appeal the above violation to the respective DEC.
4. If the violation specified in the application/complaint is eliminated, the following record – ‘violation eliminated’ shall be entered in the log-book and the exact time shall be specified therein.
Organic Law of Georgia No 3269 of 21 July 2018 – website, 27.7.2018
Article 73 – Applications and complaints about violation of polling and vote counting procedures
1. An application/complaint about a violation of polling procedure in an electoral precinct shall be drafted immediately upon identifying any violation of this Law as defined by Article 72 of this Law, from 7:00 until a ballot box is opened on polling day.
2. An application/complaint about violations that occurred during the procedure of counting votes or summarising polling results and requesting a revision or annulment of polling results shall be drawn up within the period from opening a ballot box until drafting a summary protocol of polling results as defined by Article 72 of this Law.
3. A PEC secretary shall register the application/complaint referred to in paragraph 2 of this article in a log-book. The PEC/PEC chairperson shall immediately respond appropriately to the application/complaint and eliminate any existing violation. If the PEC/the PEC chairperson fail to eliminate the violation, or otherwise refuse to respond to the application/complaint, an observer/representative of an electoral subject or another observer of the same observer organisation/another representative of the electoral subject shall have the right to appeal the action of the PEC/PEC chairperson to the respective DEC within 3 days. The DEC shall review the application/complaint within 4 days after it is received.
Organic Law of Georgia No 2093 of 7 March 2014 – website, 14.3.2014
Organic Law of Georgia No 3269 of 21 July 2018 – website, 27.7.2018
Organic Law of Georgia No 2475 of 22 December 2022 – website, 29.12.2022
Article 74 – Consideration of applications/complaints about counting votes and summarising polling results
1. A DEC secretary shall, upon the receipt of an application/complaint referred to in Article 73 of this Law, register the application/complaint in the DEC registration book. The DEC shall consider the application/complaint and make a decision within 4 days after the registration of the application/complaint by the commission. The DEC shall deliver the aforementioned decision by issuing an ordinance, which may only be appealed in court under the procedure established by this Law.
2. If the procedure for submission of information referred to in Article 72(2)(a-d) of this Law is not met, the respective official who is in charge of receiving applications/complaints in an election commission shall identify the omission for the applicant/complainant and define a reasonable term for its rectification. The commission secretary shall make a respective note thereof in the commission registration book. The note shall be signed by the applicant/complainant and the respective official of the commission. Unless the omission is rectified within the period defined, the respective election commission shall apply the procedure referred to in paragraph 5 of this article.
3. The applicant/complainant shall have the right to rectify any omission within the period established by an authorised official of the election commission by submitting a similar application/complaint about the violation where the grounds for the omission shall be eliminated and/or the applicant shall submit an application specifying the data of the determined omission.
4. If the omission is rectified, a respective note shall be made in the registration book of the election commission specifying the exact time and date of rectification, and it shall be signed by the person rectifying the omission and the respective official of the commission.
5. An application/complaint submitted in violation of the procedures defined in Articles 72 and 73 of this Law and paragraphs 3 and 4 of this article shall not be reviewed and the chairperson of a respective election commission shall issue a decree to dismiss the application/complaint without prejudice.
6. The summary protocol of the PEC polling results and the PEC polling results shall be appealed under the procedure established by Article 77(2) of this Law.
Organic Law of Georgia No 2093 of 7 March 2014 – website, 14.3.2014
Organic Law of Georgia No 1274 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 3269 of 21 July 2018 – website, 27.7.2018
Organic Law of Georgia No 2475 of 22 December 2022 – website, 29.12.2022
Article 75 – Summarisation of polling and election results in DECs
1. Based on the summary protocols of PECs, and taking into account the results of the examination of the violations of the electoral legislation of Georgia, a DEC shall, not later than the 15th day after the polling day, summarise the results of a referendum, elections of the Parliament of Georgia, elections of the municipality representative body Sakrebulo, and of the executive body of a municipality – the Mayor. It shall prepare the results of the Parliamentary elections of Georgia, elections of the municipality representative body Sakrebulo and of the executive body of a municipality – the Mayor, and shall draw up summary protocols of each type for polling and election results held in an electoral district. The DEC shall forward the protocols to the CEC not later than the following day.
11. The data in a summary protocol of the polling results drawn up by a PEC may be amended by an ordinance of a DEC, which must be based on the decision received by the DEC from the PEC with regard to the unsealing of the sealed packages, the number of signatures of the voters participating in polling and the repeated counting of the ballot papers.
2. A summary protocol of the DEC polling/election results shall include the following:
a) the number and name of the electoral district;
b) the name of the election/referendum, voting system (proportional, majoritarian);
c) the polling date (it shall also specif y if it is a repeat voting or a second round of election);
d) the number of voters in the electoral district;
e) the number of voters in the electoral district participating in the election;
f) the number of received ballot papers;
g) the number of invalid ballot papers;
h) the names of electoral subjects, and the number of votes cast for electoral subjects;
i) the number of valid ballot papers (the total number of votes cast for all electoral subjects);
j) the identifying number of the electoral precinct where polling results were annulled, the total number of voters in the same precinct and the basis for annulment of polling results;
k) the number of ballot papers issued to the electoral precincts where polling results were annulled;
l) the date and time of drawing up a protocol;
m) the protocol data with which a DEC member disagrees (this note shall be made and signed by the commission member in the box ‘dissenting opinion’);
n) the data enumerated in a summary protocol of election results in this paragraph, as well as the names of the person(s) elected, the names of persons advanced to the second round, and the name of the person elected in the second round.
3. If a DEC annuls polling results of any electoral precinct(s) and if the total number of voters in this precinct(s) is such that a repeat voting shall not affect the identification of person(s) elected or person(s) moved to the second round, the DEC shall determine who is the person elected or who is the person(s) moved to the second round without taking into account the results from that precinct(s).
4. All DEC members attending the commission session shall be obliged to sign a summary protocol of polling/election results. The protocol shall be endorsed by the DEC seal.
5. If a DEC member disagrees with the data included in a summary protocol, he/she may specify in the protocol with what he/she disagrees, and may attach a written dissenting opinion to the protocol. In the case of dissenting opinion, the member of the District Election Commission is obliged to sign the summary protocol of the polling results in the appropriate section designated for the signature of the member of the commission.
51. A DEC summary protocol of the polling and election results shall be legally effective if it has been signed by a majority of the DEC members.
6. The DEC secretary shall include the data referred to in this article, upon determination, in the demonstration protocol posted at a visible and accessible place in the DEC.
7. A DEC summary protocol of polling/election results (attached with dissenting opinions of DEC members), as well as DEC ordinances about amending PEC summary protocols (if such amendments have been made) shall immediately be submitted to the CEC.
8. A photocopy of a DEC summary protocol (attached with dissenting opinions of DEC members) shall, upon request, immediately be submitted to representatives of a party/an initiative group of voters and to observers from an observer organisation. The photocopy of the protocol shall be endorsed by the DEC seal and the signatures of the DEC chairperson and secretary (those protocols shall have the same legal force as DEC summary protocols). The representative/observer shall confirm the receipt of a photocopy of the protocol by signing in the log-book.
9. If a certified copy of a summary protocol that is requested as defined by this Law is not issued, it shall give rise to liability of the commission chairperson and secretary under the legislation of Georgia.
10. Within seven days after polling results are summarised, the DEC secretary shall open the sealed log-books of PECs, make photocopies of the pages of the log-book that contain records provided for in Article 65(22) and 67(51) of this Law (after this procedure the log-book must be sealed again), certify the records with his/her signature and transfer them together with relevant sealed documents (photocopies of ID cards and passports) to the CEC.
11. When conducting the procedures defined in paragraph 10 of this article, the DEC secretary shall, within the same time frame, make photocopies of the log-book pages that contain records provided for in Article 61(2)(a) of this Law, certify the records with the signature and commission seal and, if needed, forward them to the CEC.
Organic Law of Georgia No 2093 of 7 March 2014 – website, 14.3.2014
Organic Law of Georgia No 2289 of 17 April 2014 – website, 17.4.2014
Organic Law of Georgia No 5438 of 22 June 2016 – website, 12.7.2016
Organic Law of Georgia No 1232 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 1274 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Organic Law of Georgia No 6723 of 2 July 2020 – website, 3.7.2020
Organic Law of Georgia No 703 of 28 June 2021 – website, 29.6.2021
Organic Law of Georgia No 2475 of 22 December 2022 – website, 29.12.2022
Article 76 – Summarisation of election results at the CEC
1. The CEC shall, based on protocols received from DECs and PECs, and not later than the 26th day after the polling day, summarise at its meetings the results of elections of the Parliament of Georgia, elections of the executive body of Tbilisi city municipality – the Mayor and the representative body of Tbilisi city municipality – Sakrebulo, and shall draw up a summary protocol.
2. The CEC shall summarize election results and draw up a summary protocol of election results specifying the following:
a) the number of voters;
b) the number of voters participating in the election;
c) the number of ballot papers deemed invalid;
d) the number of votes cast for electoral subjects;
e) the name(s) of the person(s) elected;
f) the data as per the relevant Articles of this law.
3. A summary protocol of election results shall be signed by the CEC Chairperson and the CEC Secretary. The protocol shall be kept with the CEC, and certified copies thereof shall be given to the authorities defined by this Law and to all persons concerned.
4. The CEC shall ensure the posting of summary protocols of polling results on the CEC website at the same time when summary protocols from electoral precincts are received. The Electoral Administration officers shall be prohibited to make announcements about preliminary results of elections, unless the results are duly published on the CEC website.
5. It is prohibited to summarize election results by the CEC until election disputes pending in the courts of common jurisdiction are resolved, without giving full consideration to the court decisions.
6. In the case of any application/complaint and/or dissenting opinion of any CEC member, the CEC may summarize election results based on PEC summary protocols.
7. Upon summarising the final results of elections, the CEC shall post information about election results on its website and give it to the Legislative Herald of Georgia that shall publish it in two days’ time.
8. The CEC shall make the protocols referred to in Article 71(14) of this Law public, as well as shall ensure the immediate publication thereof on the CEC website. At the same time, if electoral precinct results have been appealed to the court as defined by the legislation of Georgia, the CEC shall be obliged to make proper note thereof in the respective protocol published on the website immediately after the official notification.
9. In any elections, after receiving from DECs the documents defined in Article 75(10) of this Law, the CEC shall process the documents within 40 days after polling day and draw up a separate document for each case: each document shall contain a certified copy of the respective page of the log-book and the attached relevant documents. The materials shall be transferred to the Agency not later than the 45th day after the polling day. The agency shall study the materials in order to verify the identity of the persons in question. If the verification reveals that a person participated or attempted to participate in the elections with counterfeit or other person's documents, the person shall be held liable under Article 1642 of the Criminal Code of Georgia.
Organic Law of Georgia No 2093 of 7 March 2014 – website, 14.3.2014
Organic Law of Georgia No 2289 of 17 April 2014 – website, 17.4.2014
Organic Law of Georgia No 5438 of 22 June 2016 – website, 12.7.2016
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Organic Law of Georgia No 6723 of 2 July 2020 – website, 3.7.2020
Organic Law of Georgia No 703 of 28 June 2021 – website, 29.6.2021
Organic Law of Georgia No 2475 of 22 December 2022 – website, 29.12.2022
Article 761 – Time limits and measures required for the second round of elections
1. Voters participating in the second round of elections shall vote according to the lists of voters in the first round, which shall be amended only taking into account the following requirements:
a) according to the data provided to the CEC by the Agency on the citizens of Georgia who have attained 18 years after the first round or on the day of the second round, as well as on the basis of information on the deceased in the same period;
b) not later than the 8th day before the second round of elections, the District Election Commission shall establish the special list of persons specified in Article 32 (1)(a) of this Law, taking into account the data on PEC members who have the right to vote;
c) for the second round of elections special lists shall be used, which meet the requirements set forth in Article 32 of this Law on the day of the second round;
d) not later than the second day before the second round of elections, 2 copies of the final version of the revised voter lists (unified and special lists) (for the election commission and public versions) approved by the CEC shall be handed over to the Precinct Election Commission. The secretary of the Precinct Election Commission shall immediately post the version of the voter list for the public information in a visible place in the building of the Precinct Election Commission (polling station);
e) in the case of inability to arrive at the polling station on the day of holding the second round of elections, a voter shall apply to the Precinct Election Commission not later than 8 days before the polling day with a request to vote through a mobile ballot box. Not later than the 8th day before the second round, the Precinct Election Commission shall establish a list of mobile ballot boxes.
2. The District Election Commission (DEC) shall draw up a special list not later than the 8th day before the second round of elections.
3. The term of office of the temporary members of the relevant District Election Commission shall be extended including the day the CEC publishes the summary protocol of the results of the second round of elections.
4. In the case of early termination of the term of office of a member of the relevant District Election Commission, his/her successor may be elected/appointed in accordance with the rules established by the election legislation of Georgia.
5. The authority of relevant Precinct Election Commissions for the second round of elections shall be exercised by the relevant Precinct Election Commissions established for the first round, unless the CEC decides otherwise.
6. The term of office of the members of the Precinct Election Commissions provided for in paragraph 5 of this article shall be calculated from the day of calling the second round of elections, including the day of drawing up the summary protocol of the District Election Commission.
7. In the case of early termination of the term of office of a member of the Precinct Election Commission appointed by a political party, the relevant party shall have the right to appoint a member of the commission within 2 days after receiving the notification of the District Election Commission. The District Election Commission shall immediately notify the relevant political party of the early termination of the commission member's term of office.
8. If the political party does not exercise the right granted by the same paragraph within the term established by paragraph 7 of this article, the District Election Commission is authorised, if necessary, to elect a member(s) of the Precinct Election Commission in accordance with the procedures provided for by paragraph 9 of this article.
9. If the term of office of a PEC member elected by the District Election Commission is prematurely terminated, and, for filling the number of PEC members up to 17, when necessary, the District Election Commission shall be authorised to announce a competition within one day in accordance with the rules and conditions established by the election legislation of Georgia, and to elect a member (members) of the Precinct Election Commission on the next day after the period for submission of these documents expires.
10. It shall be prohibited to challenge a member of the Precinct Election Commission during the last 4 days before the polling day of the second round of elections, on the polling day and the day following the polling day.
11. The term of office of the representatives of the electoral subjects participating in the second round of elections shall be extended until the deadlines for appealing the results of the second round expire.
12. The electoral subjects defined by this article may appoint and/or replace the representatives in accordance with the rules established by this Law.
121. A candidate nominated by an electoral subject in the first round of elections may not be appointed as a representative of the electoral subject in the second round of elections.
13. The term of office of observer organisations and observers registered with the CEC and the relevant District Election Commission shall be extended until the deadline for appealing the results of the second round of elections expires.
14. Representatives of media organisations accredited by the CEC and the relevant District Election Commission shall have their accreditation period extended until the day of announcing the final results of the second round of elections.
15. The observer organisations defined in this article shall have the right to submit new/additional lists of observers to the secretaries of the Relevant Election Commissions not later than the 5th day before the second round.
16. Registered media organisations shall have the right to submit additional lists for accreditation of media representatives to the secretaries of the relevant election commissions not later than the 5th day before the second round, in accordance with the rules established by this Law.
17. In order to participate in the process of counting real and/or invalid ballot papers together with the counting officers, the casting of lots determined by Article 67(2) of this Law shall not be held and the representatives of the electoral subjects participating in the second round of elections shall be automatically entitled to participate in the procedure.
18. In order to comply with the rules set forth in paragraph 17 of this article, to identify at least 3 counters specified in Article 67(1) of this Law and to fulfil the requirement of the second sentence of paragraph 2 of the same article, a member of a Precinct Election Commission appointed by a political party shall not participate in the casting of lots held by the Precinct Election Commission, whose representative was automatically granted the right to participate in the procedure referred to in paragraph 1 of this article.
19. The second round of elections shall be held on the fourth Saturday after the elections. The second round of elections shall be fixed by an ordinance of the CEC.
20. If one of the electoral subjects participating in the second round of elections loses the passive suffrage, the second round shall not be held and the CEC shall declare the second electoral subject as the winner.
21. Tariffs for the first round of elections shall apply to the placement of pre-election advertisement. Changing the relevant tariff shall be allowed not later than the 10th day after the end of the first round. The new tariffs shall be sent to the Georgian National Communications Commission for publication on the website. Such tariffs shall become effective upon publication. The pre-election advertisements shall be broadcasted by the broadcasters from Monday following the day of fixing the second round.
22. In the electoral district(s) where the second round of elections is held, free airtime shall be distributed among the electoral subjects participating in the second round in the proportion in which such electoral subjects are represented for participation in the second round in the respective electoral district(s).
23. If necessary, the CEC shall be authorised to determine, by a decree, other additional measures and deadlines required for the second round.
Organic Law of Georgia No 6723 of 2 July 2020 – website, 3.7.2020
Organic Law of Georgia No 7097 of 3 September 2020 – website, 4.9.2020
Organic Law of Georgia No 703 of 28 June 2021 – website, 29.6.2021
Organic Law of Georgia No 1348 of 30 December 2021 – website, 6.1.2022
Organic Law of Georgia No 3560 of 6 October 2023 – website, 24.10.2023
Chapter VIII 1 – Conducting Polling/Elections Using Electronic Means
Organic Law of Georgia No 2475 of 22 December 2022 – website, 29.12.2022
Article 762 – Conducting certain election procedures using electronic means
1. Procedures for registration of voters arriving at electoral precincts, and for polling, counting of votes and drawing up of a summary protocol of the polling results shall be carried out using the electronic means in the electoral districts/electoral precincts provided for by Article 763(1) of this Law.
2. The electronic means provided for by paragraph 1 of this article, as well as the manner and conditions of their use shall be determined by the CEC decree.
3. The Government of Georgia shall provide funds for conducting elections using the electronic means provided for by paragraph 1 of this article.
Organic Law of Georgia No 2475 of 22 December 2022 – website, 29.12.2022
Article 763 – Electoral districts/electoral precincts
1. The list of electoral districts/electoral precincts, where elections are to be held using the electronic means, shall be determined by the CEC ordinance in accordance with this article. The list of electoral districts/electoral precincts shall be determined is such manner that the said electoral districts/electoral precincts cover at least 70% of the total number of voters in Georgia.
2. Elections using the electronic means shall be conducted:
a) in all electoral precincts in the territory of the self-governing city;
b) in all electoral precincts in the territory of the administrative centre of the municipality;
c) in the electoral precinct determined by the CEC ordinance, which does not belong to the electoral precincts provided for by sub-paragraphs a) and b) of this paragraph.
3. Elections using the electronic means shall not be conducted in:
a) the electoral precinct established in another state;
b) the electoral precinct established in exceptional cases;
c) the electoral precinct established in the place which is hard to access.
4. At the electoral precinct where elections will be held using the electronic means, the number of voters shall not exceed 3 000.
Organic Law of Georgia No 2475 of 22 December 2022 – website, 29.12.2022
Article 764 – Procedures for polling and counting of votes
1. Procedures for polling and counting of votes, including those for the registration of voters and voting procedures, shall be determined by the CEC decree.
2. At the electoral precinct where elections are to be held using the electronic means:
a) the electoral precinct shall open at 6:45 on the polling day;
b) inking of voters shall be carried out in accordance with the procedures determined by this Law;
c) a control sheet shall not be used;
d) more than one main ballot box and an electronic voting machine may be used.
3. Based on the preliminary data counted by the electronic voting machine, the PEC chairperson shall print out an excerpt of the preliminary results from the machine, which shall be signed by the chairperson and the secretary of the said commission. After carrying out procedures specified in this paragraph, the procedures for counting votes and drawing up the summary protocol of the polling results, as provided for by this law, shall continue.
4. Only those standard ballot papers shall be valid, on which the corresponding circle in front of the name of an electoral subject is coloured and/or marked, regardless of the presence of any other type of note/inscription in the ballot paper (where such note/inscription exists).
5. A standard ballot paper shall be deemed invalid if:
a) the corresponding circle in front of the name of more than one electoral subject is coloured and/or marked;
b) no corresponding circle in front of the name of any electoral subject is coloured and/or marked.
6. Counting officers shall be guided by the requirements of paragraphs 4 and 5 of this article when counting ballot papers.
Organic Law of Georgia No 2475 of 22 December 2022 – website, 29.12.2022
Article 765 – Determination of the form and type of electoral documents
The form, text and procedures for filling up the ballot paper, the type of the ballot box and special envelopes, and the form and type of the excerpt of the preliminary results, the summary protocol of the polling results and those of other documents necessary for the conduct of elections shall be determined by the CEC ordinance.
Organic Law of Georgia No 2475 of 22 December 2022 – website, 29.12.2022
Article 766 – Audit of polling/elections conducted using electronic means
1. Audit of polling/elections conducted using electronic means shall be carried out through the following measures:
a) the PEC chairperson shall activate the voter verification device/devices in the presence of the persons authorised to be present in the polling station (he/she shall activate the voter verification process in the voter verification device/devices) and shall print out the initial report/reports from the device/devices, thereby confirming that no voter verification has been done with the voter verification device/devices. Activation of the voter verification device and printing out the initial report from the device shall be possible only after entering a special individual code/password in the said device by the PEC chairperson. Before activating the voter verification device, the PEC chairperson shall check the possibility of activating the device without entering a special individual code/password;
b) after activating the voter verification process in the voter verification device/devices, the PEC chairperson shall instruct the members of the commission registering voters to print out the list of voters from the voter verification device/devices (by indicating the voter’s serial number, surname and actual state), which will be displayed in a visible place along with the demonstration protocol, which can be used to verify that the list of voters loaded in the voter verification device and the lists of voters displayed on the voters’ registration desk and those posted on the wall of the polling station are identical;
c) the PEC chairperson shall check the main and mobile ballot boxes in the presence of the persons entitled to be present in the polling station, and after it is confirmed that the ballot boxes are empty, he/she shall seal them using seals with individual numbers. The main ballot box shall be sealed so that it cannot be opened without damaging the seal, that it is impossible to manually place the ballot in the ballot box and/or manually remove it from the ballot box and remove the special electronic voting machine installed on the ballot box. The serial numbers of the seals shall be entered in the log-book;
d) after the ballot boxes are sealed, the PEC chairperson shall print out from the special electronic voting machine a certificate that at that time no voter has cast a vote through the special electronic voting machine (‘zero excerpt’) and shall hand the excerpt over to the secretary of the commission for storage;
e) the chairperson and secretary of the PEC shall confirm the sealing of the empty ballot boxes and the information given in the ‘zero excerpt’ by signing the corresponding page in the log-book that at that time no voter has cast a vote through a special electronic voting machine;
f) the ballot paper shall have a special protective bar code and an individual QR-code, which shall be also used in the relevant device. The authorised officer of the Electoral Administration shall verify whether the special electronic voting machine takes the ballot paper format without a special bar-code and an individual QR-code;
g) upon entering a polling room, a voter shall move to the registration desk, where he/she shall present the electronic identity card (ID-card) of a citizen of Georgia, a valid non-electronic (without an electronic information carrier) identity card of a citizen of Georgia or the passport of the citizen of Georgia to a commission member acting as a registrar of voters. The commission member acting as a registrar of voters shall verify the compliance of the voter’s face and photos in the presented documents with each other. The commission member acting as a registrar of voters shall hold the electronic ID card of the citizen of Georgia in the reader of the voter verification machine (readable area of the electronic ID card of a citizen of Georgia). If the compliance is verified, the voter shall sign the voter’s verification receipt printed out from the voter verification machine by the commission member acting as a registrar of voters. The commission member acting as a registrar of voters shall place the voter verification receipt printed out from the voter verification machine in an opaque, sealed box placed on the registration desk, the opening of which shall be sealed after the end of the polling and handed over to the higher DEC together with the electoral documents. Where necessary, the receipts may be re-counted and their number compared with the number of voters participating in the voting specified in the final report printed out from the voter verification machine;
h) the number of voters participating in polling/elections and the total number of voters participating in polling/elections shall be determined at 10:00, 12:00, 15:00, 17:00 and 20:00 on the polling day. The data of 12:00 and 17:00 shall be included in the demonstration protocol and the summary protocol of polling results;
i) after the polling process is finished, the PEC chairperson shall order one of the voter registration commission members to print out the final report from the voter verification device;
j) after the end of polling, the information in the special electronic voting machine on the voters participating in the voting shall be stored electronically, in accordance with the procedure established by the legislation of Georgia;
k) after completing the procedure of placing the ballots in the mobile ballot box into the main ballot box, based on the preliminary data counted by the special electronic voting machine, the PEC chairperson shall print out an excerpt of the preliminary results from the machine. The mentioned information shall be immediately provided to the higher DEC, and the excerpt of the preliminary results shall be kept in the log-book;
m) after the completion of the procedure specified in sub-paragraph k) of this paragraph, the procedures for counting votes and drawing up a summary protocol of the voting results, provided for by the election legislation of Georgia, shall continue, which provides an opportunity to verify whether the electronic voting machine has counted the ballots in compliance with the requirements of the election legislation of Georgia;
n) the DEC is obliged to open the relevant electoral documents and re-count the polling results in the event that in the summary protocol of polling results drawn up by the PEC the number of votes cast for the electoral subject, the total number of voters participating in the election and/or the number of invalid ballots have been corrected, without the correction report accompanied, which is a mechanism for auditing the results of elections conducted using electronic means;
o) the DEC is obliged to identify 5 electoral precincts by random selection from the electoral precincts in the territory of the electoral district no later than the 6th day after the polling day, to open the packages received from the PECs of the electoral precincts and to re-count the ballots, which is a mechanism for auditing the results of elections conducted using electronic means.
2. The procedure for confirming the conduct of audit specified in this article shall be determined by the CEC ordinance.
Organic Law of Georgia No 2475 of 22 December 2022 – website, 29.12.2022
Organic Law of Georgia No 3560 of 6 October 2023 – website, 24.10.2023
Organic Law of Georgia No 3904 of 13 December 2023 – website, 28.12.2023
Article 767 – Digitising ballot papers
1. The ballot papers of the electoral precinct, where the electronic voting machine is not installed, shall be digitised by means of the appropriate electronic device in accordance with the procedure determined by the CEC decree.
2. The CEC shall ensure that all digitised versions of ballot papers on the electronic device determined by paragraph 1 of this article, are placed on the Internet, according to the electoral precincts, within 2 days after the polling day. The digitised version of the ballot papers placed on the Internet can be accessed by any interested person.
3. The procedures for digitising the ballot papers and publishing the digitised ballot papers shall be determined by the CEC decree.
Organic Law of Georgia No 2475 of 22 December 2022 – website, 29.12.2022
Chapter IX – Electoral Dispute Resolution
Article 77 – Term and procedure for appeal
1. Violation of the electoral legislation of Georgia may be appealed to the respective election commission. The decision of an election commission may be appealed only to a higher election commission or to the court under the procedure and within the time frames as defined in this Law, unless otherwise provided for hereby.
2. A decision of a PEC/the head officer of a PEC may be appealed to a respective DEC within 3 calendar days after it is received. The DEC shall review the appeal within 4 calendar days after it is received. The decision of the DEC may be appealed to a respective district/city court within 2 calendar days after it is received. The district/city court shall consider the appeal within 2 calendar days after it is received. The decision of the district/city court may be appealed to the Court of Appeals within 1 calendar day after the decision is made. The Court of Appeals shall review the appeal within 2 calendar day after it is received. The decision of the Court of Appeals shall be final and shall not be appealed.
3. If a DEC decision is appealed to the CEC based on the appeal of a PEC decision, an application/complaint shall not be considered.
4. A decision of a DEC/a DEC head officer may be appealed to the CEC within 2 calendar days after it is made. The CEC shall review the appeal within 2 calendar days after it is received. The decision of the CEC may be appealed to the Tbilisi City Court within 2 calendar days after it is made. T he T bilisi City Court shall review the appeal within 2 calendar days after it is received. The decision of the Tbilisi City Court may be appealed to the Court of Appeals within 1 calendar day after it is made. The Court of Appeals shall deliver its decision within 2 calendar days after the appeal is filed. The decision of the Court of Appeals shall be final and may not be appealed.
5. A decision of the CEC/CEC head officers may be appealed to the Tbilisi City Court within two calendar days after the decision is delivered. The Tbilisi City Court shall examine the appeal within two calendar days. The decision of the Tbilisi City Court may be appealed to the Court of Appeals within two calendar days after the decision is delivered. The Court of Appeals shall deliver its decision within two calendar days after filing the appeal. The decision of the Court of Appeals shall be final and may not subject to appeal.
51. (Deleted – 12.6.2015, No 3695).
52. During the election period/referendum period, decisions of the CEC, the Training Centre and/or their tender commissions may be appealed within 2 calendar days after they are made to the state procurement-related Disputes Resolution Board of the Legal Entity under Public Law – State Procurement Agency, which will consider a complaint and will make an appropriate decision within 2 calendar days after the complaint is received. The decisions made with regard to the actions/decisions of the CEC, the Training Centre and/or their tender commissions may be appealed to Tbilisi City Court within 2 calendar days after they are made. The Tbilisi City Court shall consider a claim and make an appropriate decision within 2 calendar days after the claim is received. The decision of Tbilisi City Court may be appealed to the Court of Appeals within 2 calendar days after the decision is made. The Court of Appeals shall consider a claim within 1 calendar day after it is received. The decision of the Court of Appeals shall be final and may not be appealed.
[5 2 . During the election period/referendum period, decisions of the CEC, the Training Centre and/or their procurement committees may be appealed within 2 calendar days after they are made to the Public Procurement-related Dispute Resolution Board, which considers a complaint and makes a decision within 2 calendar days after the complaint is received. The decisions made by the Public Procurement-related Dispute Resolution Board with regard to the actions/decisions of the CEC, the Training Centre and/or their procurement committees may be appealed to the Tbilisi City Court within 2 calendar days after they are made. The Tbilisi City Court shall consider the appropriate claim and make the decision within 2 calendar days after the claim is received. The decision of the Tbilisi City Court may be appealed to the Tbilisi Court of Appeals within 2 calendar days after the decision is made. The Court of Appeals shall consider the claim within 1 calendar day after it is received. The decision of the Tbilisi Court of Appeals shall be final and shall not be appealed. (Shall become effective from 1 January 2027)]
53. An appeal may be filed with a DEC, or the CEC in both tangible and electronic form. The procedure for filing an appeal in an electronic form shall be defined by an ordinance of the CEC.
6. If a lawsuit/complaint is lodged with the court, the court shall immediately inform a DEC/CEC about receipt of the lawsuit/complaint and about the decision once it is delivered. The decision of the District/City Court shall be given to parties before 12:00 on the following day.
7. If a party fails to appear at the court hearing, the court shall deliver its decision based on an inquiry into case materials and according to the provisions of Articles 4, 17, and 19 of the Administrative Procedures Code of Georgia.
8. An application/lawsuit/complaint shall be considered to be lodged with an election commission/court from the moment it is registered with the respective election commission/court.
9. Lodging of an application/lawsuit/complaint with the election commission/court shall not suspend the validity of the appealed decision.
10. It is prohibited to extend timeframes for appeal and dispute resolution as determined in this article, unless otherwise defined by this Law.
101. An application/complaint shall be dismissed if the time limit and procedure for submitting it has been violated.
11. An application/lawsuit/complaint, as referred to in Article 78 of this Law, submitted to the election commission/court concerning election disputes by the persons other than those specified in the same Article, shall not be considered.
12. The legislation of Georgia shall determine the timeframes and procedures for appealing election commission decisions and violation s of the electoral legislation of Georgia. The legislation of Georgia shall also define the timeframe for examining an application/lawsuit/complaint and delivering a decision, as well as the group of claimants, unless otherwise defined by this Law.
13. The timeframes and procedures for appealing violations of electoral legislation during elections held within the competence of the Supreme Election Commission of an Autonomous Republic shall be determined under the procedure defined by the legislation of the Autonomous Republic.
14. Applicants/observer organisations/electoral subjects shall be informed about the time and place of consideration of the complaint by an election commission according to the requirements defined by this Law.
15. If an applicant is an observer organisation or its representative registered with an election commission, the respective observer or the observer organisation registered with the election commission shall be notified of the time and place of consideration of the complaint.
16. If the applicant is an electoral subject or its appointed representative, the appointed representative of the electoral subject, based on Article 42 of this Law, shall be notified of the time and place of the consideration of the complaint.
17. If the applicant is a member of an election commission, he/she shall be personally informed of the consideration of the complaint.
18. Parties shall be required to clearly specify the applicant’s contact number (home and/or cell phone numbers), as well as fax number and email address (if any) in the complaint.
19. Parties may be summoned to the consideration of a complaint either in writing or by telephone (including cell phone, text message), email, fax, or other technical means in order to meet the time frames for examination of complaints as defined by this Law. Summoning a party through technical means shall be confirmed by:
a) contacting the person at the telephone number specified thereby;
b) sending an e-mail, fax, or text message with acknowledgement of receipt through the relevant technical means. If such acknowledgement is received, the party shall be deemed to be summoned. The party shall also be deemed summoned if it is impossible to contact him/her through the technical means referred to in the complaint (if the cell phone, fax, computer is switched off, etc.).
191. Information about dismissing an application/complaint without prejudice shall be communicated to the party immediately upon issuance of an ordinance of the chairperson of an election commission, under the procedure established by paragraph 19 of this article.
20. When a party is summoned by any technical means, a report shall be drawn up and attached to the complaint submitted at a commission session.
21. The CEC report shall be drawn up and signed by an officer and the head of Legal Department of the CEC.
22. A report in a lower election commission shall be drawn up by one of the commission members by order of the commission chairperson, and shall be signed by that member and the chairperson of the commission.
23. The Electoral Administration of Georgia shall be obliged to inform a party of the time and place of examination of a case not later than three hours before the examination commences.
24. The form of a report shall be approved by a CEC ordinance.
25. The failure of a party to appear shall not be the grounds for postponing the consideration of a complaint.
26. A party attending the election commission session shall be provided, if required, before the session starts, with photocopies of investigation materials related the review of the complaint.
27. A party shall have the right to participate in the process of consideration of a complaint as defined in the electoral legislation of Georgia.
28. A decision whether or not to consider a complaint shall be made based on an accurate inquiry into and study of the evidence submitted by the parties and the materials obtained by the Electoral Administration of Georgia on its own initiative.
29. A party participating in the process of consideration of a complaint, upon request, shall be provided with the decision about the complaint (except for minutes of a commission session) not later than 12:00 of the day following adoption of the decision, taking into account the timeframes for drawing up the respective documents as defined in the legislation of Georgia.
30. A written commission decision shall be sent to a party who has failed to appear at the consideration of a complaint, notwithstanding that he/she has been summoned.
31. If a party fails to appear at a commission session during consideration of a complaint, the date of serving a written document of delivered decision upon that party shall not be basis for starting an appeal period for the commission decision.
32. An election commission shall be obliged to specify in its decision the term and place (name and address of an institution) to which the decision may be appealed.
33. Courts shall immediately communicate information to the CEC about claims/complaints filed with common courts with respect to electoral disputes. In addition, a respective court shall forward to the CEC the ruling, concerning the case to be considered, about fixing a session and the involvement of third persons. Upon receiving the ruling, the CEC shall immediately post it on its webpage. The ruling shall be considered delivered to the third persons immediately after passing 3 hours from its publication on the CEC webpage, and the third persons shall be considered summoned to appear in court.
Organic Law of Georgia No 6605 of 29 June 2012 – website, 16.7.2012
Organic Law of Georgia No 2093 of 7 March 2014 – website, 14.3.2014
Organic Law of Georgia No 3695 of 12 June 2015 – website, 15.6.2015
Organic Law of Georgia No 1274 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 3269 of 21 July 2018 – website, 27.7.2018
Organic Law of Georgia No 703 of 28 June 2021 – website, 29.6.2021
Organic Law of Georgia No 2581 of 9 February 2023 – website, 27.2.2023
Organic Law of Georgia No 4429 of 5 September 2024 – website, 23.9.2024
Article 78 – Electoral disputes and group of claimants
1. The provision regulating elections, and time limits and the procedure for filing a constitutional claim with and hearing it at the Constitutional Court of Georgia concerning the constitutionality of elections to be held or held on the basis of the provision shall be defined by the Organic Law of Georgia on the Constitutional Court of Georgia.
11. Persons defined by this article, who have the right to file a claim with a court, shall have the right to submit an application/complaint to an election commission with regard to an electoral dispute defined by this article, and persons registered in the electronic register shall have the right to file a claim with a court on behalf of the aforementioned persons – on the basis of their applications, appeals or recommendations. The procedure for keeping an electronic register shall be defined by an ordinance of the CEC.
2. A representative to a respective election commission of a party/an initiative group of voters with an electoral registration, an organisation with the status of observer (during the non-election period – an organisation with the status of observer registered during the last general elections), a member of an appropriate DEC or PEC, or a citizen whose application for including him/her in the list of voters was not satisfied by the election commission, shall have the right to file a claim with the court concerning the list of voters.
3. A representative to the CEC of a party with an electoral registration, an organisation with the status of observer registered for the last general elections, and a member of the CEC shall have the right to file a claim with the court with respect to establishment of electoral districts, within the time limit determined by this Law.
4. A representative to an appropriate DEC of a party with an electoral registration, an organisation with the status of observer registered for the last general elections, and a member of an appropriate DEC shall have the right to file a claim with the court with respect to establishment of electoral districts, within the time limit determined by this Law.
5. An individual determined by the legislation of Georgia shall have the right to file a complaint with the court concerning the appointment/election of a member of the CEC/DEC within the time frame defined by this Law.
6. A representative to an appropriate DEC of a party/an initiative group of voters with the electoral registration, an organisation with the status of observer, or a member of a respective DEC or PEC shall have the right to file a claim with the court concerning the appointment/election of a PEC member within the time limit determined by this Law.
7. A party with the electoral registration, an organisation with the status of observer, or a member of an appropriate or higher election commission, whose term of office has been prematurely terminated, shall have the right to file a claim with the court with respect to the ordinance of an election commission and its chairperson on premature termination of the term of office of a member of an election commission or a head officer of an election commission, and due to the failure to adopt a decision of the premature termination of the term of office (when there is a basis under Article 29 of this Law), within the time limit determined by this Law.
8. A member of the CEC, a representative to the CEC of a party with the electoral registration, an organisation with the status of observer, or more than half of an election commission members whose term of office has been prematurely terminated under this ordinance shall have the right to file a claim with the court due to the ordinance of the CEC on premature termination of the term of office of a subordinate election commission, and due to the failure to adopt a decision of the premature termination of the term of office.
9. The CEC shall have the right to file a complaint with the court concerning the failure to fulfil the obligations determined by Article 53(2) of this Law within 10 days after the expiration of the time provided for by the same paragraph.
10. The following entities shall have the right to file a claim with the court due to the registration of a party, an initiative group of voters, and their representatives:
a) a party, a representative of an initiative group of voters to the CEC (during elections of the Mayor of Tbilisi), if the CEC chairperson did not register the party, the initiative group of voters or their representatives, or cancelled their registration;
b) a party, a representative of an initiative group of voters to an appropriate DEC (during elections of a municipality representative body Sakrebulo and the Mayor (except for Tbilisi city)), if the DEC chairperson/secretary did not register the initiative group of voters/their representatives, or cancelled their registration;
c) a party, a representative of an initiative group of voters to the CEC (during elections of the Mayor of Tbilisi), and not less than 2 persons with the status of observer (that were appointed as observers to the CEC), if they believe that the party has been registered in violation of the requirements of the electoral legislation of Georgia;
d) a party, a representative of an initiative group of voters to an appropriate DEC (during elections of a municipality representative body Sakrebulo and the Mayor (except for Tbilisi city)), and not less than 2 persons with the status of observer (that were appointed as observers in a respective electoral district), if they believe that the initiative group of voters has been registered in violation of the requirements of the electoral legislation of Georgia.
11. The following entities may file a claim with the court due to the ordinance of an election commission chairperson on the registration of the party list submitted by a party running in elections, of individual candidates entered into the party list, of a candidate nominated in a single-seat electoral district, and of a candidate for Mayor:
a) a party running in elections, a majoritarian candidate, a representative of an initiative group of voters to an appropriate DEC (during elections of amunicipality representative body Sakrebulo), if the CEC Chairperson did not register a candidate for Mayor of Tbilisi, the party list submitted by a party, individual candidates entered into the list; and if the chairperson of a DEC did not register a party list submitted by a party, individual candidates entered into the party list, candidates nominated by a party/an initiative group of voters during Sakrebulo elections, or the candidates for Mayor nominated by a party during elections of the Mayor of a self-governing city (except for Tbilisi)/a self-governing community, and/or if the chairpersons of the above election commissions cancelled their registration;
b) a party with the electoral registration and running in elections, and at least 2 persons with the status of observer (that were appointed as observers to the CEC), if they believe that the CEC Chairperson registered a party list, individual candidates entered into the party list, and a candidate for Mayor of Tbilisi in violation of the requirements of the electoral legislation of Georgia, and in addition, if individual candidates entered into the party list fail to meet the requirements established by the Constitution of Georgia and other legislative acts of Georgia, or these requirements were met in violation of the procedure determined by the legislation of Georgia;
c) a party with the electoral registration and running in elections, a representative of an initiative group of voters to an appropriate DEC (during elections of a municipality representative body Sakrebulo), and at least 2 persons with the status of observer (that were appointed as observers to a DEC), if they believe that the DEC chairperson registered a party list, individual candidates nominated under the majoritarian system or entered into the party list, or candidates for Mayor of a self-governing city (except for Tbilisi city)/a self-governing community in violation of the requirements of the electoral legislation of Georgia, and in addition, if individual candidates nominated under the majoritarian system or entered into the party list fail to meet the requirements established by the Constitution of Georgia and other legislative acts of Georgia, or these requirements were met in violation of the procedure established by the legislation of Georgia.
12. The following entities shall have the right to file a claim with the court concerning the CEC ordinance for registration of domestic and international observer organisations: the aforementioned organisation if the CEC failed to register it, a party with the electoral registration, and a registered organisation with the status of observer, if they believe that the observer organisation was registered in violation of the electoral legislation of Georgia.
13. The following entities shall have the right to file a claim with the court concerning a DEC ordinance for registration of a domestic observer organisation: the aforementioned organisation if the CEC failed to register it, a representative to the DEC of a party with the electoral registration/of a registered initiative group of voters, a registered organisation with the status of observer, if they believe that the observer organisation was registered in violation of the electoral legislation of Georgia.
14. The following entities shall have the right to file a claim with the court due to the ordinance by the CEC/DEC secretary on accreditation of representatives of the press and other media: a representative of the press and other media, whose application for accreditation was not satisfied by the election commission; a party with the electoral registration/a representative of an initiative group of voters to an appropriate election commission, or an organisation with the status of observer.
15. The following entities may file a claim with the court due to the actions under Article 47(1) of this Law:
a) a party, an organisation with the status of observer, an election commission, if the claim concerns the violation of the above procedure by a party or a candidate for Mayor of Tbilisi;
b) a party, a representative of an initiative group of voters to an appropriate DEC (during elections of a municipality representative body Sakrebulo), a majoritarian candidate, a candidate for Mayor, an organisation with the status of observer, an election commission, if the claim concerns the violation of the above procedure by a candidate nominated in the electoral district.
Note: A person defined in this paragraph shall be entitled to refer to the court on his/her own regarding the issue under the same paragraph, and an application/complaint filed by him/her for submitting such a request to another authorised person shall not be subject to consideration.
16. A person determined by the legislation of Georgia shall have the right to file a complaint concerning the violation of the provisions of Article 46(3) and Article 50(1-4) of this Law by the press and other media.
161. (Deleted – 12.6.2015, No 3695).
17. If the provisions of Article 48 of this Law are violated, the following entities may file a claim with the court due to an ordinance of an election commission chairperson: a party or an initiative group of voters nominating a candidate, the candidate with regard to whom the ordinance was issued, a representative to the CEC of any other party with electoral registration, an organisation with the status of observer, a representative of an initiative group of voters to the DEC (in the case of a majoritarian candidate), unless the election commission confirms the above violation.
18. (Deleted – 25.7.2013, No 864).
19. A complaint concerning the issues referred to in the seventeenth paragraph of this article shall be filed with the respective district/city court not later than the day following polling day. The court shall deliver its decision not later than the following day after filing of the complaint. The court decision of the district/city court may be appealed to the Court of Appeals not later than the following day after delivering the decision and the Court of Appeals shall deliver its decision not later than the following day after filing of the complaint.
20. In the case of appealing a PEC summary protocol, the following entities may file a claim with the court concerning the respective ordinance of a higher DEC: a party with the electoral registration, initiative group of voters or their representative to an appropriate DEC, and an organisation with the status of observer.
21. The following entities may file a claim with the court concerning a DEC ordinance on declaring voting results valid or invalid in an electoral precinct: a party, an initiative group of voters or their representative to an appropriate DEC, a majoritarian candidate, a candidate for Mayor of a self-governing city/self-governing community, and an observer of an organisation with the status of observer at a respective DEC.
22. The following entities may file a claim with the court due to a CEC ordinance on declaring elections valid or invalid: a party running in elections, a representative of an initiative group of voters to a DEC (in the case of an electoral district), a majoritarian candidate, a candidate for Mayor of a self-governing city/self-governing community, and an organisation with the status of observer.
23. If a DEC summary protocol is appealed, the following entities may file a claim with the court due to a respective CEC ordinance on the appeal: a party running in elections, a representative of an initiative group of voters to a DEC, a majoritarian candidate, a Mayoral candidate of a self-governing city/self-governing community, and an organisation with the status of observer.
24. The following entities may file a claim with the court due to a CEC summary protocol of election results: a party running in elections, a candidate for Mayor of Tbilisi, a majoritarian candidate (during elections of Tbilisi municipality Sakrebulo), and an organisation with the status of observer.
Organic Law of Georgia No 6605 of 29 June 2012 – website, 16.7.2012
Organic Law of Georgia No 864 of 25 July 2013 – website, 19.8.2013
Organic Law of Georgia No 2093 of 7 March 2014 – website, 14.3.2014
Organic Law of Georgia No 3695 of 12 June 2015 – website, 15.6.2015
Organic Law of Georgia No 5438 of 22 June 2016 – website, 12.7.2016
Organic Law of Georgia No 1232 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 1274 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 3269 of 21 July 2018 – website, 27.7.2018
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Organic Law of Georgia No 6854 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020
Organic Law of Georgia No 6855 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020
Organic Law of Georgia No 703 of 28 June 2021 – website, 29.6.2021
Chapter X– Penalties for Violation of Electoral Legislation
Article 79 – Participation in the pre-election campaigning in violation of the requirements of this Law
1. Participation in the pre-election campaigning in violation of the requirements of this Law, –
shall carry a fine in the amount of GEL 2 000.
2. Violation of the requirement of Article 45(12) of this Law, –
shall carry a fine in the amount of GEL 2 000.
Organic Law of Georgia No 703 of 28 June 2021 – website, 29.6.2021
Article 80 – Hindering dissemination of pre-election appeals and materials
1. Under this Law, hindering dissemination of , or seizure of, election appeals, statements, signboards, papers, photo s, and other materials, as well as seizure of or hindering the use of motor vehicle s or other means of transportation equipped with special devices designated for election campaigning shall be subject to a penalty in the amount of GEL 1 000.
2. The same action conducted by officials shall be subject to a penalty in the amount of GEL 2 000.
Article 81 – Conduct of election campaigning in institutions where such activities are prohibited
The conduct of election campaigning in institutions where such activities are prohibited by this Law and the issue of a permit for such activities by an authorised person shall be subject to a penalty in the amount of GEL 1 000.
Article 82 – Violation of the procedures for publishing election-related public opinion poll results
The publication of the results of a public opinion poll conducted in relation to elections without the required information within the timeframe determined by law or the violation of other procedures related to publication shall result in the imposition of a penalty on the broadcaster in the amount of GEL 5 000, and on other means of media a penalty in the amount of GEL 1 500.
Organic Law of Georgia No 6723 of 2 July 2020 – website, 3.7.2020
Article 83 – Placement of political/pre-election advertising in violation of law
1. The violation of the requirements under this Law related to election campaigning, placement of political/pre-election advertising and transmission or publication of information shall be subject to penalty impos ed on electronic media in the amount of GEL 1 500, and on printed media – in the amount of GEL 500.
2. The same action repeated during one year after the imposition of an administrative penalty shall be subject to penalty impos ed on electronic media in the amount of GEL 5 000, and on printed media – in the amount of GEL 1 500.
[Article 83 – Production and placement of political/pre-election advertising in violation of the requirements provided for by law
1. Violation of the requirements established by this Law regarding canvassing, production/placement of political/pre-election advertisements, except for the cases specified in paragraphs 2 and 3 of this article, shall result in imposing a penalty on the relevant political party not exceeding the amount of the tariff determined for the time of placing the advertisement, and the violation of the requirement set forth in Article 51(12) of this Law shall result in the imposition of a penalty on the relevant political party not exceeding twice the amount of the tariff established for the time of placing the advertisement. If the penalty is due to the placement of free advertising, the amount of the penalty shall be calculated in the amount of not more than double the tariff set by the relevant broadcaster for the placement of the paid advertising.
2. Violation of the requirement set forth in Article 51(13) or (14) of this Law shall result in the imposition of a penalty on the relevant broadcaster not exceeding twice the amount of the tariff established for the time of placing the advertisement. If the penalty is due to the placement of free advertising, the amount of the penalty shall be calculated at the tariff of not more than double the tariff set by the relevant broadcaster for the placement of the paid advertising. Violation of the requirement set forth in Article 50(1)(b-d) or (1 1 ) of this Law or the non-fulfilment of other obligations set forth in Article 51 of this Law shall result in the imposition of a penalty in the amount of GEL 5,000 for the relevant broadcaster.
3. Execution of automated telephone calls and sending short text messages provided for by Article 51(11) of this Law shall result in the imposition of a penalty on the relevant political party and the fixed or mobile communication network operator in the amount of not more than double the fee paid for the relevant service.
4. Violation of the requirement set forth in Article 50(2) of this Law shall result in the imposition of a penalty in the amount of GEL 1,500 for the print media. (Shall become effective upon the acquisition of full authority by the Parliament elected in the Parliamentary Elections of Georgia of 26 October 2024) ]
Organic Law of Georgia No 6723 of 2 July 2020 – website, 3.7.2020
Article 84 – Liability of electoral subjects for violation of the Organic Law of Georgia on Political Associations of Citizens
1. Electoral subjects shall be liable for violating the Organic Law of Georgia on Political Associations of Citizens, and for an act that aimed to evade the statutory requirements for funding political activities.
2. The liability referred to in paragraph 1 of this article shall be imposed by the Organic Law of Georgia on Political Associations of Citizens and under procedures defined by this Law.
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Article 85 – Non-compliance with the requirements set forth by law on limitation of election campaign expense and accountability
1. Failure to comply with the statutory obligation to submit a report for election campaign fund and/or submitting a report for election campaign fund with inaccurate data shall be subject to a warning or a penalty impos ed on an independent candidate, in the amount of GEL 1 000, and on a political party in the amount of GEL 5 000.
2. Violation of the requirement set forth in Article 54(7) or (8) of this Law shall result in the imposition of a penalty double the amount of the excess fee.
3. Repeated conduct in the same elections of the action shall result in the imposition of a penalty in the amount of double the penalty established by the relevant paragraph, and the repeated commission of the action after the received warning, shall result in the imposition of a penalty in the amount established by the relevant paragraph.
4. The liability provided for by this article may be imposed on a person within 6 years after the commission of the relevant action.
Organic Law of Georgia No 6723 of 2 July 2020 – website, 3.7.2020
Article 86 – Refusal to submit materials to the election, referendum, or plebiscite commissions or failure to comply with their decisions
A refusal to submit all required materials to election, referendum, or plebiscite commissions or the failure to comply with their decisions shall be subject to a penalty impos ed on the respective officials in the amount of GEL 1000.
Article 87 – Altering data entered into summary protocols of polling and election results
If any alteration of the data entered into summary protocols of polling and election results is not confirmed by the correction report drawn up by the election commission concerned, the chairperson and/or secretary of the election commission shall each be penalised in the amount of GEL 500.
Organic Law of Georgia No 2093 of 7 March 2014 – website, 14.3.2014
Article 88 – Violation of the statutory requirements when using administrative resources, or using official position or employment status during canvassing and election campaigning
1. Violation of the requirements established by this Law when using administrative resources or using official position or employment status during canvassing and election campaigning shall carry a fine in the amount of GEL 2000 to GEL 4 000.
2. The liability under this article may be imposed on a person within 3 years after committing the act in question.
Organic Law of Georgia No 2475 of 22 December 2022 – website, 29.12.2022
Article 89 – Failure to issue copies of summary protocols of elections, referenda, or plebiscites
Any violation of the requirements of this Law for the issue of copies of summary protocols of elections, referenda, or plebiscites shall be subject to penalty impos ed on the respective election commission chairperson and/or secretary in the amount of GEL 1 000.
Article 90 – Hindering a person authorised to be present at a polling station in making notes in the log-book
Hindering a person authorised to be present at a polling station in making notes in the log-book shall be subject to a penalty impos ed on the respective persons in the amount of GEL 500.
Article 91 – Restriction of rights for observers, electoral subjects, and media representatives
Any restriction of the rights referred to in this Law for domestic/international observers, electoral subjects, and media representatives, or for hindering their activities shall be subject to a penalty impos ed on the respective persons in the amount of GEL 500.
Article 911 – Interference with functions and activity of election commission
Interference with the functions and activity of an election commission –
shall carry a fine for a respective person in the amount of GEL 500.
Organic Law of Georgia No 1274 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Article 92 – Violation of duties and requirements by observers, electoral subjects, and media representatives
Any violation of the requirements referred to in Article 41(2)(b-d) of this Law by an observer, electoral subject, or media representative shall be subject to a penalty impos ed on the respective persons in the amount of GEL 500.
Article 93 – Legal proceedings
1. Protocols of administrative offences provided for by Articles 79(1), 81 and 86-92 of this Law shall be drawn up by the CEC chairperson, and persons (officials) authorised by the CEC and respective DECs.
11. In the case of failure to follow the police instruction to prevent an administrative offence provided for by Article 79(2) of this Law, a protocol of an administrative offence shall be drawn up and an administrative penalty shall be imposed on the offender by a person authorised by the Ministry of Internal Affairs of Georgia.
2. The GNCC shall draw up protocols of administrative offences referred to in Articles 82 and 83 of this Law, unless the preparation of the relevant protocol leads to the origination of liability of the electoral subject.
21. The Chairperson of the CEC shall draw up the protocols on the administrative offences provided for by Article 83(1)(3) of this Law (in the case of imposing a penalty on an electoral subject) on the basis of a substantiated application by the GNCC and the materials provided.
3. The Anti-Corruption Bureau shall draw up protocols of administrative offences provided for in Articles 84 and 85 of this Law.
4. A relevant municipal executive body or a person authorised thereof shall draw up protocols of administrative offences concerning illegal removal, tearing off , covering, or damaging of election posters, in terms of the administrative offences referred to in Article 80 of this Law.
5. In the case of administrative offences provided for by this Chapter, legal proceedings shall be conducted according to the Code of Administrative Offences of Georgia, unless otherwise defined by this Law.
6. The authorised body referred to in paragraph 1 of this article shall make a decision on drawing up a protocol on the administrative offense provided for in the same paragraph within 10 days, and the time limit for identifying/making a decision on the administrative offense by a court shall not exceed 10 days after submitting the respective protocol to the court. The authorised body/official defined by paragraph 1 of this article shall make the decision to draw up a protocol of an administrative offence provided for by Article 88 of this Law during a non-election period, and also when the administrative offence has been committed before the respective elections are called, within a period of 30 calendar days.
7. The authorised body specified in paragraph 2 of this article shall consider the issue of drawing up a protocol on the administrative offence provided for in the same paragraph and shall make a decision at a public session within 2 days after the identification of the administrative offence, in accordance with the rules established by it. In addition, the absence of the offender at the court hearing shall not hinder the making of a decision. After making a decision by the authorised body specified in paragraph 2 of this article, the authorised person designated by him/her shall draw up a protocol on the administrative offence in accordance with Article 240(22) of the Administrative Offenses Code of Georgia within the timeframe established by this paragraph. The deadline for the court to establish the fact of administrative offence/the making of a decision shall not exceed two days after the submission of the relevant protocol to the court.
8. The authorised body specified in paragraph 21 of this article shall make a decision on drawing up a protocol on the administrative offence provided for in the same paragraph within two days after receiving the relevant substantiated application, and the deadline for the court to identify/make a decision on the fact of administrative offence shall not exceed 2 days after the submission of the relevant protocol to the court.
9. The decision made by a person having the right to draw up a protocol of administrative offence, who is authorised by the Electoral Administration of Georgia under this Law, or by the CEC chairperson on refusing to draw up a protocol of administrative offence with regard to the violation of the Georgian electoral legislation may be appealed to court within 2 calendar days after it is made. The court shall consider the complaint within 10 calendar days after it is received. The court shall, as a result of case consideration, make a resolution to impose an administrative penalty or refuse to allow the complaint.
Organic Law of Georgia No6551 of 22 June 2012 – website, 29.6.2012
Organic Law of Georgia No 5438 of 22 June 2016 – website, 12.7.2016
Organic Law of Georgia No 6723 of 2 July 2020 – website, 3.7.2020
Organic Law of Georgia No 703 of 28 June 2021 – website, 29.6.2021
Organic Law of Georgia No 2280 of 1 December 2022 – website, 15.12.2022
Organic Law of Georgia No 2475 of 22 December 2022 – website, 29.12.2022
Article 931 – Liability for failure by a broadcaster to deliver and publish information
Failure by the relevant broadcaster to comply with the request to provide airtime tariffs and changed tariffs to the GNCC not later than five calendar days from the 60th day before polling, as well as the non-fulfilment of the request set forth in Article 50(1)(a) of this Law shall result in the imposition by the GNCC of administrative liability on the broadcaster as provided for by the Law of Georgia on Broadcasting.
Organic Law of Georgia No 6723 of 2 July 2020 – website, 3.7.2020
SECTION II – SPECIAL PART
Chapter XI – Presidential Elections of Georgia
Article 94 – Presidential elections of Georgia
The President of Georgia shall be elected by the Election Panel on the basis of without-debate voting, by open ballot, for a term of five years. The same person may be elected as President of Georgia for only twice.
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Article 95 – Holding of regular Presidential elections of Georgia
1. Regular Presidential elections of Georgia shall be held in October of the calendar year when the term of office of the P resident of Georgia expires.
2. The date of regular Presidential elections of Georgia shall be fixed by the Parliament of Georgia 60 days before Election Day . If the date of Presidential elections of Georgia coincides with the month of elections of the Parliament of Georgia or with the previous month, the Presidential elections of Georgia shall be held within 45 days after the first meeting of newly elected Parliament is held.
3. If Presidential elections of Georgia coincide with the state of emergency or martial law, the Presidential elections of Georgia shall be held within 45 days after the above situation is lifted.
4. The Parliament of Georgia shall ensure the holding of Presidential elections of Georgia through the CEC.
5. The notice about calling of elections of President of Georgia shall be published on the official websites of the Parliament of Georgia and the CEC not later than the day following the day when the elections are called.
Organic Law of Georgia No1019 of 6 September 2013 – website, 23.9.2013
Organic Law of Georgia No 2093 of 7 March 2014 – website, 14.3.2014
Organic Law of Georgia No 3269 of 21 July 2018 – website, 27.7.2018
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Article 96 – Passive suffrage
A citizen of Georgia from 40 years of age with the right to vote, who has lived in Georgia for at least 15 years, may be elected as President of Georgia.
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Article 97 – Right to nominate a candidate for President of Georgia
Not less than 30 members of the Election Panel shall have the right to nominate a candidate for President of Georgia.
Organic Law of Georgia No 3269 of 21 July 2018 – website, 27.7.2018
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Article 98 – Procedure for nominating a candidate for President of Georgia
1. One member of the Election Panel may vote for the nomination of only one candidate.
2. In order to nominate a candidate for President of Georgia, not less than 30 members of the Election Panel shall, after the membership of the Election Panel is approved but not later than the 30th day before the Election Day, file an application to the CEC.
3. The application shall include the following information about a candidate for President of Georgia:
a) first name and surname;
b) date of birth;
c) (Deleted – 6.10.2023, No 3560);
d) position (occupation);
e) place of work;
f) address (according to the identity card of a citizen of Georgia or the Agency database);
f1) personal number of a citizen of Georgia;
g) party membership;
h) period of residence in Georgia;
i) first names and surnames of the nominating Election Panel members and their representatives, their personal number of a citizen of Georgia, position, contact telephone number and other details (if any).
4. The application must be accompanied by a written consent of a candidate for President of Georgia to run in elections, a certificate on the deprivation of the right and 3 photos.
5. The application shall be attached with a note by a candidate for President of Georgia that he/she is not at the same time a foreign citizen. If a candidate for President of Georgia is at the same time a foreign citizen, the application shall be attached with a document to prove that the candidate for President of Georgia has applied to an authorised body of a respective foreign country for renouncing citizenship of this country.
6. The application shall be signed by all members nominating the candidate for President of Georgia out of the Election Panel members.
Organic Law of Georgia No 5438 of 22 June 2016 – website, 12.7.2016
Organic Law of Georgia No 3269 of 21 July 2018 – website, 27.7.2018
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Organic Law of Georgia No 5772 of 17 March 2020 – website, 23.3.2020
Organic Law of Georgia No 3560 of 6 October 2023 – website, 24.10.2023
Article 99 – (Deleted)
Organic Law of Georgia No 3269 of 21 July 2018 – website, 27.7.2018
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Article 991 – (Deleted)
Organic Law of Georgia No 878 of 27 July 2013 – website, 7.8.2013
Organic Law of Georgia No 3973 of 8 July 2015 – website, 15.7.2015
Organic Law of Georgia No 4192 of 3 September 2015 – website, 10.9.2015
Organic Law of Georgia No 438 of 10 March 2017 – website, 22.3.2017
Organic Law of Georgia No 1232 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Article 100 – Registration of a candidate for President of Georgia
1. A candidate for President of Georgia shall be registered by the CEC by an ordinance not later than the 20th day before Election Day.
2. The CEC ordinance on registration of a candidate for President of Georgia shall be submitted to the Parliament of Georgia within 3 days after it is issued.
3. The CEC chairperson shall grant an appropriate certificate to a candidate for President of Georgia within three days after the registration.
4. If the documentation submitted by the Election Panel is incomplete or fails to comply with the requirements established by this Law, the CEC chairperson shall identify the deficiency not later than the day following submission of an application, and a representative of the Election Panel shall be allowed 3 days to correct the deficiency. If the deficiency is not corrected within the set time limit a candidate for President of Georgia and his/her representative shall be refused registration by a CEC ordinance.
5. The CEC shall not register a candidate for President of Georgia if the requirements and procedure established by this Law have been violated.
6. The CEC ordinance to register/refuse to register a candidate for President of Georgia may only be appealed by appropriate member/members of the Election Panel, and/or by a person nominated as a candidate for President of Georgia under the procedure established by Article 77(5) of this Law.
7. The Parliament of Georgia and the CEC shall, not later than the 6th day after a candidate for President of Georgia is registered, publish on their official websites a notice about the registration of the candidate for President of Georgia indicating his/her first name, surname, date of birth, position (occupation), and place of employment.
8. A candidate for President of Georgia may, at any time, except as provided for in paragraph 9 of this article, not later than the 3rd day before polling day, withdraw his/her candidacy. To this effect, he/she shall file a written application to the CEC.
9. A candidate for President of Georgia running in the second round of Georgian Presidential elections may not withdraw his/her candidacy.
Organic Law of Georgia No 2093 of 7 March 2014 – website, 14.3.2014
Organic Law of Georgia No 3269 of 21 July 2018 – website, 27.7.2018
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Article 101 – (Deleted)
Organic Law of Georgia No 901 of 29 July 2013 – website, 20.8.2013
Organic Law of Georgia No 5438 of 22 June 2016 – website, 12.7.2016
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Article 102 – (Deleted)
Organic Law of Georgia No 2093 of 7 March 2014 – website, 14.3.2014
Organic Law of Georgia No 3272 of 21 July 2018 – website, 30.7.2018
Article 103 – Guarantees for the activity of a candidate for President of Georgia
1. A candidate for President of Georgia may not be dismissed from office or transferred to another job or another position without his/her consent.
2. A candidate for President of Georgia may not be arrested, detained, or searched until the final results of elections are officially announced if the CEC fails to give consent to the application of the General Prosecutor of Georgia. An exception shall be the catching at the scene of a crime, which shall immediately be reported to the CEC. If the CEC issues the appropriate ordinance, the arrested or detained candidate for President of Georgia shall immediately be released.
3. The CEC ordinance on giving consent referred to in this article shall be put to vote within 3 calendar days after the application of the General Prosecutor of Georgia is received.
Organic Law of Georgia No 668 of 30 May 2013 – website, 24.6.2013
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Organic Law of Georgia No 3795 of 30November 2018 – website, 13.12.2018
Article 1031 – The Election Panel
1. The Election Panel shall be comprised of 300 members.
2. The Election Panel shall consist of:
a) all members of the Parliament of Georgia;
b) all members of the supreme representative bodies of the Autonomous Republics of Abkhazia and Ajara;
c) from membership of municipality representative bodies, under this Law, members of municipality representative bodies – Sakrebulos that were nominated by appropriate political parties.
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Organic Law of Georgia No 6854 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020
Article 1032 – Nomination of the Election Panel members by political parties from among members of municipality representative bodies
1. Political parties shall nominate members of the Election Panel from among the members of municipality representative bodies according to the quotas assigned thereto.
2. The quotas shall be defined by adhering to the proportional geographic representation principle, and according to the proportion of the results of local self-government elections held under the proportional system.
3. Under the results of local self-government elections held under the proportional system, the quotas shall be defined on the basis of the following formula: P=A*B/C, where:
a) P is the amount of quota designated to an authorised political party, which is an obtained whole number;
b) A is the number of votes received by a political party, which has received at least 1 % of valid votes based on the results of the last elections of the municipality bodies held under the proportional system countrywide;
c) B is the number obtained by deducting the sum of the numbers of all members of the MPs of Georgia and all members of the supreme representative bodies of the Autonomous Republics of Abkhazia and Ajara from the number of all members of the Election Panel;
d) C is the sum of the numbers of valid votes of the parties running in the last elections of the municipality bodies held under the proportional system that have received at least 1 % of votes countrywide.
4. If the sum of the quotas to be received by the authorised parties as determined by this article is less than B, in this case the undistributed quotas shall be assigned to the authorised parties based on the sequence of their election results.
5. A party shall, based on the quota assigned thereto, nominate the Election Panel members from among the Sakrebulos elected within the jurisdiction of the Autonomous Republic of Ajara, Tbilisi city and a state representative, by adhering to the proportional geographic representation principle.
6. Not later the 2nd day after calling Presidential elections of Georgia, the CEC shall approve, by an ordinance, the schedule (time limits) for conducting activities related to the election of the President of Georgia, and the quotas defined in this article as of the day of calling the elections.
7. The membership of the Election Panel shall be approved by the CEC, by an ordinance, not later than the 40th day before Election Day.
8. For approval of the membership of the Election Panel:
a) the Parliament of Georgia, and the supreme representative bodies of the Autonomous Republics of Abkhazia and Ajara shall, within 7 days after calling elections, submit to the CEC the first names, surnames and personal numbers of all members of the Parliament of Georgia, and the supreme representative bodies of the Autonomous Republics of Abkhazia and Ajara;
b) parties authorised under this Law shall, according to the quotas defined by the CEC, within 10 days after calling elections, present the first name, surname and personal number of a person nominated as a member of the Election Panel, and the name of a municipality representative body Sakrebulo, a member of which the aforementioned person is, and the written consent of the nominated person;
c) a person nominated as a member of the Election Panel under subparagraph (b) of this paragraph shall not be considered as member of the Election Panel if he/she fails to meet the requirements established by the Constitution of Georgia and this Law, which shall be notified to the party within 2 days with indication of the deficiency, and it shall be allowed 3 days to correct the deficiency;
d) an authorised party may replace a member of the Panel nominated as a member of the Election Panel in cases, as provided for by law, of premature termination of the term of office of only this person as member of Sakrebulo;
e) after a member of the Parliament of Georgia, and a member of the supreme representative bodies of the Autonomous Republics of Abkhazia and Ajara are nominated to the Election Panel, in case of premature termination of his/her term of office, if his/her replacement cannot be identified before Presidential elections of Georgia, or if an authorised party failed to use the quota within the period determined by this Law, or the number of nominated members of the Election Panel was less than the quota set, in such a case, to fill up the number of the Election Panel members to 300, by decision of the CEC, the set quotas shall be changed and the unused vacancies shall be distributed between other authorised parties based on the sequence of election results.
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Organic Law of Georgia No 6854 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020
Article 1033 – Holding of elections of President of Georgia; first and second rounds, re-run elections and extraordinary elections
1. Presidential elections of Georgia shall be held at the Georgian Parliament palace from 9 a.m. of Election Day, and it shall end at 14 p.m. or any time of the same day if voted for by all members of the Election Panel.
2. Only members of the Election Panel, persons invited by the Chairperson of the Parliament of Georgia, members of the CEC, and appropriate authorised representatives of the Parliament of Georgia and the Office of the CEC may be present at the Presidential elections of Georgia. The election of the President of Georgia shall be broadcasted live on the air of the Public Broadcaster.
3. For Presidential elections of Georgia, the first name and surname of a candidate for President of Georgia shall be indicated in a ballot paper. The text and the form of the ballot paper shall be determined by the CEC by an ordinance.
4. For Presidential elections of Georgia, the CEC shall print ballot papers and forward them to the Election Panel members; print the list of the Election Panel members; seal and unseal the ballot box; count votes and draw up a summary protocol of the election results.
5. Members of the Election Panel shall confirm the reception of ballot papers by signing on the list of the Election Panel members, after which they shall circle only one candidate of their interest, and shall place the ballot papers into a pre-sealed transparent ballot box.
6. A ballot paper shall be deemed invalid if:
a) it is of an unknown form;
b) it is impossible to identify, for which candidate a member of the Election Panel voted;
c) a member of the Election Panel voted for more than one candidate;
d) it is impossible to identify, who of the Election Panel members has casted his/her vote.
7. A candidate who receives at least two-thirds of the votes of all members of the Election Panel shall be considered as elected in the first round of elections.
8. If the President of Georgia is not elected in the first round of elections, the Chairperson of the Parliament of Georgia shall call the second round of the Georgian Presidential Elections on the same day or not later than 7 days after the first round was held.
9. Two candidates with the best results in the first round shall be voted for in the second round. If more than two candidates have the best results, participants of the second round shall be identified based on who of the candidates with equal results was registered earlier as a candidate for President of Georgia.
10. A candidate who receives more votes shall be considered as elected in the second round of elections. If the candidates receive an equal number of votes in the second round of elections, the candidate who received more votes in the first round shall be considered as elected.
11. The first and second rounds of elections shall be considered as valid, if more than half of all members of the Election Panel participate therein.
12. If the elections were not valid or the Election Panel failed to elect the President of Georgia, re-run Presidential elections of Georgia shall be held within 30 days.
13. The date of re-run Presidential elections of Georgia shall be fixed by the Chairperson of the Parliament of Georgia within 3 days after an appropriate situation occurs.
14. If the term of office of the President of Georgia is prematurely terminated, re-run Presidential elections of Georgia shall be held within 45 days after termination of the term of office.
15. Extraordinary Presidential elections of Georgia shall be called by the Parliament of Georgia within 10 days after premature termination of the term of office of the President of Georgia.
16. If Presidential elections of Georgia and elections of the Parliament of Georgia are held simultaneously or in the previous month, and if re-run elections and extraordinary Presidential elections of Georgia are scheduled, the elections shall be held in accordance with the procedure established by this Law for holding regular Presidential elections of Georgia. During re-run elections and extraordinary Presidential elections of Georgia, election procedures shall be performed, instead of the time limits set by this Law for holding regular Presidential elections of Georgia, not later than the 2nd day after calling the elections, in accordance with the time limits defined by a CEC ordinance.
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Organic Law of Georgia No 3560 of 6 October 2023 – website, 24.10.2023
Article 104 – Summarisation of election results
1. Results of Presidential elections of Georgia shall be prepared and summarised by the CEC immediately after the elections are completed, at the CEC meeting, which is held at the Georgian Parliament palace.
2. The following information shall be specified in a summary protocol of the Georgian Presidential election results:
a) the number of the Election Panel members;
b) the number of the Election Panel members participating in the elections;
c) first names and surnames of the Election Panel members participating in the elections;
d) the number of the votes received by each of the candidates participating in the elections;
e) information regarding which member of the Election Panel voted for which candidate;
f) the number of invalid ballot papers;
g) the identity of candidates having passed through the second round, and/or the identity of the President of Georgia elected as a result of the first or second round.
3. A summary protocol of the Georgian Presidential election results shall be signed by the chairperson and the secretary of the CEC. The protocol may be appealed by appropriate member/members of the Election Panel, and/or by a candidate for President of Georgia under the procedure and within time limits established by Article 77(5) of this Law.
4. The documentation for holding Presidential elections of Georgia shall be sealed and stored by the CEC at the CEC under the procedure established by the legislation of Georgia.
5. A summary protocol of the Georgian Presidential election results shall be drawn up in 3 copies, one of which shall be forwarded to the President of Georgia, the second one shall be sent to the Parliament of Georgia, and the third one shall be stored at the CEC.
6. The CEC shall publish a notice about the results of the Georgian Presidential elections on its official website within 2 days after the results of the Georgian Presidential elections are summarised.
7. The power of the Election Panel set up for the election of the President of Georgia shall be terminated upon taking of the oath by the President elected as a result of the Georgian Presidential Elections.
Organic Law of Georgia No 2093 of 7 March 2014 – website, 14.3.2014
Organic Law of Georgia No 1274 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Article 105 – (Deleted)
Organic Law of Georgia No 3269 of 21 July 2018 – website, 27.7.2018
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Article 106 – (Deleted)
Organic Law of Georgia No 3269 of 21 July 2018 – website, 27.7.2018
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Article 107 – (Deleted)
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Chapter XII – Elections of the Parliament of Georgia
Article 108 – Calling of elections of the Parliament of Georgia
1. Regular elections of the Parliament of Georgia shall be held on the last Saturday of October of the calendar year when the term of office of the Parliament of Georgia expires.
2. The date of regular elections of the Parliament of Georgia shall be fixed by the President of Georgia 60 days prior to the Election Day.
3. If the date of elections of the Parliament of Georgia coincides with the state of emergency or martial law, the elections shall be held not earlier than the 45th day and not later than the 60th day after the above situation is lifted. The date of elections shall be fixed by the President of Georgia upon lifting the state of emergency or martial law.
4. The notice about calling of the Parliamentary elections of Georgia shall be published on the official website of the CEC and through the media not later than the day following the day of calling the elections.
Organic Law of Georgia No 1019 of 6 September 2013 – website, 23.9.2013
Organic Law of Georgia No 2093 of 7 March 2014 – website, 14.3.2014
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Organic Law of Georgia No 6723 of 2 July 2020 – website, 3.7.2020
Article 109 – Procedure for elections and terms of powers of the Parliament of Georgia
1. One hundred and fifty Members of the Parliament of Georgia shall be elected in a unified multi-seat electoral district based on the proportional electoral system.
2. The term of the elected Parliament of Georgia shall be four years.
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Article 110 – (Deleted)
Organic Law of Georgia No 2093 of 7 March 2014 – website, 14.3.2014
Judgment No 1/3/547 of 28 May 2015 of the Constitutional Court of Georgia – website, 8.6.2015
Organic Law of Georgia No 4706 of 23 December 2015 – website, 8.1.2016
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Article 1101 – (Deleted)
Organic Law of Georgia No 4706 of 23 December 2015 – website, 8.1.2016
Organic Law of Georgia No 3269 of 21 July 2018 – website, 27.7.2018
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Organic Law of Georgia No 6854 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020
Article 1102 – (Deleted)
Organic Law of Georgia No 4706 of 23 December 2015 – website, 8.1.2016
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Article 111 – Passive suffrage
1. A citizen of Georgia from 25 years of age having the right to vote, and who has lived at least 10 years in Georgia may be elected as Member of the Parliament of Georgia.
2. A person who has been imposed with imprisonment may not be elected as Member of Parliament.
3. (Deleted – 21.7.2018, No 3266).
4. A duly registered political party, which has an MP elected on the basis of its nomination, by the time of calling of elections, or support to which is confirmed in the manner determined by this Law by not less than 25 000 signatures, shall have the right to run in elections of the Parliament of Georgia.
Organic Law of Georgia No 6571 of 28 June 2012 – website, 28.6.2012
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Article 112 – Incompatibility of the status of a candidate for MP of Georgia with his/her official capacity
1. The following officials shall resign and shall be dismissed from their positions not later than the second day after filing an application to the CEC for registration as a candidate for MP of Georgia:
a) the President of Georgia;
b) ministers of Georgia (except for the Prime Minister of Georgia), as well as ministers of the Autonomous Republics, heads of government and state departmental agencies and their deputies;
c) (Deleted – 21.7.2018, No 3266);
d) members of the Council of the National Bank of Georgia;
e) the Auditor General and his/her deputies;
f) state representatives and their deputies;
g) chairperson s of the municipality Sakrebulos, mayors;
h) officers of the Ministries of Internal Affairs and Defence of Georgia, the State Security Service of Georgia, the Georgian Intelligence Service, and the Special State Protection Service of Georgia;
i) judges;
j) the Public Defender of Georgia and his/her deputy;
k) advisors to President of Georgia;
l) members of the High Council of Justice of Georgia;
m) the head of the Public Service Bureau and his/her deputies;
n) prosecutors, their deputies, assistants, and investigators;
o) members of the GNCC and the GNEWSRC;
p) the head of the Office of the National Security Council and his/her deputy.
2. A respective legal act about resignation and dismissal of an official referred to in paragraph 1 of this article shall be immediately submitted to the respective election commission. Otherwise, the person shall be refused to be registered as a candidate for MP of Georgia, and if registration has been completed , it shall be cancelled.
3. If a person is registered as a candidate for MP of Georgia, his/her registration (if any) as a representative of an electoral subject, an observer of an observer organisation, or a representative of the press and other mass media shall be cancelled.
Organic Law of Georgia No 6551 of 22 June 2012 – website, 29.6.2012
Organic Law of Georgia No 3973 of 8 July 2015 – website, 15.7.2015
Organic Law of Georgia No 4192 of 3 September 2015 – website, 10.9.2015
Organic Law of Georgia No 5434 of 22 June 2016 – website, 29.6.2016
Organic Law of Georgia No 438 of 10 March 2017 – website, 22.3.2017
Organic Law of Georgia No 1232 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Organic Law of Georgia No 4411 of 2 April 2019 – website, 8.4.2019
Organic Law of Georgia No 3560 of 6 October 2023 – website, 24.10.2023
Chapter XIII – Registration of Electoral Subjects Running in Elections of the Parliament of Georgia
Article 113 – Registration of parties/cancellation of registration
1. In order to be eligible to participate in the parliamentary elections of Georgia, a party shall apply to the Chairperson of the CEC with an appropriate application signed by its leading person (persons):
a) after the Georgian parliamentary elections are called, not later than the 57th day before Election Day, if it has an MP elected on the basis of its nomination;
b) from 1 January to 15 July of the year of the parliamentary elections, if the party fails to meet the conditions under subparagraph (a) of this paragraph.
2. An application shall be attached with an excerpt from the register of political associations of citizens (parties) issued by the Legal Entity under Public Law operating under the Ministry of Justice of Georgia – the National Agency of Public Registry, before the application was submitted to the CEC, within the last 10 days, with indication of a person (persons) authorised to be the head/representative of a party, and a document evidencing that the party has a representative in the Parliament of Georgia (if a party has such a representative). At the time of registration of the party, to verify/confirm the authenticity of the data in the excerpt issued by the Legal Entity under Public Law operating under the Ministry of Justice of Georgia – the National Agency of Public Registry, the Agency shall provide the CEC with the possibility of accessing the bases of electronic data and verification.
3. An application for registration shall include the following information about a party:
a) the name that will be indicated in a ballot paper. This name must correspond to the name and/or its abbreviated name specified in the statute of the party. In addition, the name of the party may be specified in the application in such a way that the individual words, abbreviations and/or punctuation marks could be taken out from the name and/or its abbreviated name specified in the statute of the party without adding other words, abbreviations and/or punctuation marks. The name, by which the political party has been registered, shall be indicated unchanged in the ballot paper;
b) the surname and first name of the leader/leaders of the party, his/her/their personal number of a citizen of Georgia, address (according to the identity card of a citizen of Georgia or the Agency database), contact telephone number, and the specimen of the signature;
c) the surname and first name of the representative/representatives, his/her/their personal number of a citizen of Georgia, address (according to the identity card of a citizen of Georgia or the Agency database), and the contact telephone number;
d) if there are several leaders, the scope of powers o f each leader in relation to the party’s electoral process.
4. The name and/or its abbreviated name referred to in paragraph 3(a) of this article shall not coincide with the official name and its abbreviated name of another party registered by the Ministry of Justice of Georgia (if coincided, the party may not use such name and its abbreviated name).
5. In the case provided for by paragraph 1(b) of this article, the respective CEC office shall provide a party representative with a sample of the list of supporting voters. The respective CEC office shall check the application and documents attached thereto and shall submit its report to the CEC Chairperson not later than the day after the filing of the application.
6. In the case provided for by paragraph 1(a) of this article, the CEC Chairperson shall, not later than the day after filing of the report referred to in paragraph 5 of this article:
a) register the party and its representative for election purposes if the application filed and the documents attached meet the requirements of this Law;
b) submit a written notification to a representative of the party about any non-compliance of the filed application and the attached documents with the provisions of this Law (specifying the details of non-compliance) and give the party three days after receipt of notice for correction of the application and documents.
7. A c orrected application and documents referred to in paragraph 6(b) of this article shall be verified and the decision about electoral registration shall be made within two days after submission of the application and documents. If the corrected application and documents meet the requirements of this Law, the CEC Chairperson shall register the party and its representative for election purposes. Otherwise, the CEC Chairperson shall, within the same timeframe, issue an ordinance refus ing to provide electoral registration (the ordinance shall specify the reasons for the refusal to provide electoral registration and the applicable provisions of Law that are the basis for refusal). A representative of the party shall immediately be notified about the ordinance and it shall be provided to him/her upon request.
8. In the case provided for by paragraph 1(b) of this article, the CEC Chairperson shall, not later than the third day after the provision of the report referred to in paragraph 5 of this article, notify the party representative in writing about any non-compliance of the application and attached documents with the provisions of this Law (specifying the details of non-compliance). The corrected application and documents shall be returned to the CEC within three days.
9. A party that fails to meet the condition under paragraph (1)(a) of this article shall, within 60 days after a sample form of the list of party supporters is received, but not later than 1 August, submit to the CEC the list of not less than 25 000 voters supporting participation of the party in elections of the Parliament of Georgia. The list of the party supporters shall be verified by an appropriate CEC office under the procedure and within a time limit determined in Article 38 of this Law. During the election period, an appropriate CEC office shall verify the lists of the party supporters and shall submit the report to the CEC Chairperson within two days after the lists are submitted.
10. If an application and attached documents (or a corrected application and documents), and the list of supporting voters under this article are submitted within the timeframe defined in this Law and meet the requirements it sets, the CEC Chairperson shall, based on a report of the respective CEC office, register the party and its representative for election purposes within ten days after the receipt of the report, but not later than the 42nd day before Election Day. Otherwise, the CEC Chairperson shall issue an ordinance within the same time about the refusal to provide electoral registration (the ordinance shall specify the reasons for the refusal to provide electoral registration and the applicable provisions of this Law that are the basis for refusal). A representative of the party shall immediately be notified about the ordinance and it shall be provided to him/her upon request.
11. The CEC shall publish the list of registered parties on its official website in the order of submitting applications, not later than the 30th day before Election Day. It shall also publish the list of the parties that have been denied registration or the registration of which has been cancelled , specifying the reasons for the denial or cancellation.
12. The CEC Chairperson shall cancel, by an ordinance, the registration of a party where:
a) the party applies for cancellation;
b) the Constitutional Court of Georgia prohibits operation of the party;
c) (Deleted – 21.7.2018, No 3266);
d) (Deleted – 21.7.2018, No 3266);
e) the party fails to submit a party list or the submitted party list has not been registered;
f) the number of candidates in the party list, not later than the 2nd day before Election Day, is less than the minimum number defined in this Law.
Organic Law of Georgia No 2093 of 7 March 2014 – website, 14.3.2014
Organic Law of Georgia No 4715 of 24 December 2015 – website, 29.12.2015
Organic Law of Georgia No 5438 of 22 June 2016 – website, 12.7.2016
Organic Law of Georgia No 1274 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Organic Law of Georgia No 6723 of 2 July 2020 – website, 3.7.2020
Organic Law of Georgia No 3560 of 6 October 2023 – website, 24.10.2023
Article 114 – (Deleted)
Organic Law of Georgia No 2093 of 7 March 2014 – website, 14.3.2014
Organic Law of Georgia No 1274 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Organic Law of Georgia No 6723 of 2 July 2020 – website, 3.7.2020
Article 115 – Submission of party lists
1. Parties running in elections shall have the right to submit party lists.
2. Each party running in elections shall have the right to submit one party list.
3. The number of candidates for MP of Georgia in a submitted party list must not be less than 30 and more than 200.
4. (Deleted – 21.7.2018, No 3266).
5. One and the same person may not be on different party lists.
6. The procedure for compiling party lists shall be defined by a Party.
61. When compiling the party list, a party shall have the right to designate a candidate for MP of Georgia included in the list as a candidate for deputy from any district out of the 30 districts provided for by Annex No 3 to this Law, under this paragraph; in particular, to specify the number of the district along the family name and surname of that candidate in the said party list from which he/she has been designated as a candidate for deputy. The party shall not have the right to designate, for any district, more than one candidate for deputy from that district. A candidate for MP of Georgia may be designated as a candidate for deputy from only one district. If a person has been designated as a candidate for deputy from a district in violation of this paragraph, the CEC Chairperson shall inform a representative of the party concerned about the said violation in writing (indicating the violation) and shall allow a period of 3 days for its elimination. If the violation is not eliminated within that period, the said person shall not be designated as a candidate for deputy from the district. A member of MP of Georgia designated as a candidate for deputy from any district shall be deemed as the deputy from that district during the period from recognition of his/her powers as a member of MP of Georgia till termination of the powers if the party, which has designated him/her as a candidate for deputy from the district, receives most valid votes of the voters participating in the respective Parliamentary elections of Georgia that have voted within the territory of that district. If two or more than two parties have equally received the most number of the valid votes of these voters, for the purposes of this paragraph, the preference in this district shall be given to the member of MP of Georgia whose party that has designated him/her as a candidate for deputy of the district had earlier passed the electoral registration. For the purposes of this paragraph, the district shall be a district defined by Annex No 3 to this Law, while the district number shall be the number of the respective district provided for by the same Annex.
7. An appropriate electoral subject shall submit the party list to the CEC Chairperson not later than the 30th day before the Election Day. A registration card filled out and signed by each candidate for MP of Georgia, certificate on the deprivation of the right, a drug test certificate, a photocopy of the identity card of a citizen of Georgia or of the passport of a citizen of Georgia, and a photo shall be attached to the party list. A drug test certificate is not classified and shall be published on the official website of the CEC.
8. (Deleted – 21.7.2018, No 3266).
9. A party list shall specify the following information for each candidate:
a) first name and surname;
b) date of birth (day/month/year);
b1) sex;
c) address (according to the identity card of a citizen of Georgia or the Agency database);
d) personal number of a citizen of Georgia;
e) place of work (specify ‘unemployed’ if unemployed);
f) position (occupation);
g) (Deleted – 6.10.2023, No 3560);
h) (Deleted – 21.7.2018, No 3266).
10. A registration form shall specify the following information for each candidate:
a) first and last name;
b) date of birth (day/month/year);
c) sex;
d) address (according to the identity card of a citizen of Georgia or the Agency database);
e) personal number of a citizen of Georgia;
f) place of work (specify ‘unemployed’ if unemployed);
g) position (occupation);
h) (Deleted – 6.10.2023, No 3560));
i) the fact of living in Georgia for not less than 10 years;
j) (Deleted – 21.7.2018, No 3266);
k) consent to run in elections under the given party list;
l) the fact that a candidate was an MP of Georgia after the previous election;
m) signature and date of signature.
11. The CEC shall forward registration cards under paragraph 7 of this article to a party representative in advance.
Organic Law of Georgia No 5438 of 22 June 2016 – website, 12.7.2016
Organic Law of Georgia No 1274 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Organic Law of Georgia No 5772 of 17 March 2020 – website, 23.3.2020
Organic Law of Georgia No 6723 of 2 July 2020 – website, 3.7.2020
Organic Law of Georgia No 2475 of 22 December 2022 – website, 29.12.2022
Organic Law of Georgia No 3560 of 6 October 2023 – website, 24.10.2023
Organic Law of Georgia No 4158 of 15 May 2024 – website, 21.5.2024
Organic Law of Georgia No 4171 of 15 May 2024 – website, 29.5.2024
Article 116 – (Deleted)
Judgment No1/1/539 of the Constitutional Court of Georgia of 11 April 2013 - website, 19.4.2013
Organic Law of Georgia No 864 of 25 July 2013 – website, 19.8.2013
Organic Law of Georgia No 5438 of 22 June 2016 – website, 12.7.2016
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Organic Law of Georgia No 5772 of 17 March 2020 – website, 23.3.2020
Organic Law of Georgia No 7097 of 3 September 2020 – website, 4.9.2020
Article 117 – Electoral registration of party lists
1. A party list shall be registered by an ordinance of the CEC Chairperson if all documents defined in this Law comply with the requirements established by the same Law. If the time limit set under this Law for submission of documents is not met, the issue of el ectoral registration shall not be reviewed.
2. An appropriate office of the CEC shall verify the party list submitted by a party, and shall, within 10 days after the list is submitted but not later than the 26th day before Election Day, submit its report to the CEC Chairperson, who shall, within 3 days but not later than the 25th day before Election Day:
a) register the party list and the candidates nominated by a party if the submitted party list and the documents attached thereto comply with the requirements established by this Law;
b) give a written notice to a party representative o f any noncompliance of the data in the party list and the documents attached thereto with the requirements established by this Law (specifying the noncompliance), if such noncompliance exists, and the representative shall be allowed 3 days to improve the list and the documents.
3. The corrected data referred to in paragraph 2(b) of this article shall be verified and the issue of electoral registration shall be resolved within 5 days after submission of the corrected data but not later than the 20th day before Election Day. If the corrected data compl ies with the requirements of this Law, the CEC Chairperson shall register the party list or the part of the list that complies with the requirements defined by this Law (if the number of candidates in that part is not less than the required minimum). The CEC Chairperson shall, within the same time limit, issue an ordinance regarding the refusal of electoral registration for other candidates (the ordinance shall specify the reasons for the refusal to provide electoral registration and the applicable provisions of this Law that are the basis for refusal). If in the part of the party list that complies with the requirements established by this Law the number of candidates remains less than the required minimum, neither the party list nor the candidates nominated by the party shall be registered and the CEC Chairperson shall, within the aforementioned time limit, issue an ordinance on refusing registration to them (the ordinance shall specify exactly the reasons for the refusal to provide electoral registration and the applicable provisions of this Law that are the basis for refusal). The ordinance referred to in this paragraph shall immediately be communicated to a representative of the party and shall be forwarded to him/her upon request.
4. The electoral registration shall be denied to a candidate for MP of Georgia, and either an ordinance of the respective election commission chairperson (in the cases referred to in subparagraphs (a-d) and (f) of this paragraph) or a court decision (in the case referred to in subparagraph (e) of this paragraph) shall cancel the electoral registration of any registered candidate, if the applications and documents submitted to the election commission fail to comply with all requirements established by this Law, or if other conditions defined in the same Law are not met, namely, when:
a) the data referred to in applications and documents is incomplete or inaccurate;
b) the candidate entered in the party list is a member of another party registered in accordance with the Organic Law of Georgia on Political Associations of Citizens;
c) the candidate is entered in more than one party list and he/she gives or gave his/her consent to be entered simultaneously into more than one party list;
d) the other election is held during the parliamentary election of Georgia and the candidate for MP of Georgia gives or gave his/her consent to run in that election with the status of a candidate;
e) the requirements defined in Article 47(1) and/or Article 48 are not met;
f) a candidate did not take a drug test.
5. An ordinance of the CEC chairperson on refusing electoral registration of a party list and candidates for MP of Georgia nominated by a party may be appealed under the procedure established in Articles 77 and 78 of this Law.
Organic Law of Georgia No 6723 of 2 July 2020 – website, 3.7.2020
Organic Law of Georgia No 7097 of 3 September 2020 – website, 4.9.2020
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Organic Law of Georgia No 3560 of 6 October 2023 – website, 24.10.2023
Article 118 – (Deleted)
Organic Law of Georgia No 5438 of 22 June 2016 – website, 12.7.2016
Organic Law of Georgia No 1274 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Article 119 – (Deleted)
Organic Law of Georgia No 2093 of 7 March 2014 – website, 14.3.2014
Organic Law of Georgia No 5438 of 22 June 2016 – website, 12.7.2016
Organic Law of Georgia No 1274 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 3272 of 21 July 2018 – website, 30.7.2018
Article 120 – Revocation of decisions on nomination of candidates for MP of Georgia
1. A candidate for MP of Georgia or the party nominating him/her may, not later than 16 days before polling, refuse to run in elections or refuse the nominated candidate, for which purpose he/she/it shall submit an application to a respective election commission.
11. (Deleted – 21.7.2018, No 3266).
2. A party running in elections may, after powers of the elected MPs are recognised, revoke its decision about the nomination of the candidate for MP remaining on the party list. A party may not revoke its decision about nominat ing a candidate for MP remaining on the party list when the authority of the MP elected under the same list ceases, until the authority of his/her successor is recognised. A candidate for MP nominated by the party shall be withdrawn from the party list by an ordinance of the CEC chairperson, based on an application signed by the party leader, within 3 days after submission of the application. If the application is not satisfied within this period, the candidate for MP shall be deemed withdrawn from the party list from the day after expiry of the aforementioned period.
3. A candidate for MP of Georgia may withdraw his/her candidacy from a party list after the recognition of authority of the elected MPs by fil ing a n application with the CEC. The candidacy shall be withdrawn by an ordinance of CEC Chairperson within three days after filing the application. If the application is not satisfied within this time, the candidate for MP shall be deemed withdrawn from the party list on the day following the end of the third day.
4. The CEC shall immediately publish on its official website the information about removal of an electoral subject or individual candidate from elections.
Organic Law of Georgia No 2093 of 7 March 2014 – website, 14.3.2014
Organic Law of Georgia No 5438 of 22 June 2016 – website, 12.7.2016
Organic Law of Georgia No 1274 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Organic Law of Georgia No 3560 of 6 October 2023 – website, 24.10.2023
Article 121 – Release of candidates for MP of Georgia from official duties
A candidate for MP of Georgia shall be granted leave without remuneration for the election campaign period based on his/her application and a n appropriate certificate.
Organic Law of Georgia No 1836 of 22 December 2017 – website, 29.12.2017
Article 122 – Immunity of candidates for MP of Georgia
1. A candidate for MP of Georgia shall not be detained, arrested, or searched until the CEC officially publishes final election results, while a person announced by the CEC as an elected MP of Georgia shall not be detained, arrested, or searched until the final decision is made about the recognition of his/her authority, unless the CEC approves an application filed by the General Prosecutor of Georgia. An exception shall be the case in which a candidate is caught in the act of committing a crime, which shall be immediately reported to the CEC. If the CEC issues an appropriate ordinance, the detained or arrested candidate for MP of Georgia shall be immediately released.
2. The CEC ordinance for giving its approval as referred to in this article shall be put to vote within three calendar days after filing of an application by the General Prosecutor of Georgia.
Organic Law of Georgia No 668 of 30 May 2013 – website, 24.6.2013
Organic Law of Georgia No 3795 of 30November 2018 – website, 13.12.2018
Chapter XIV – Summarising Results of Parliamentary Elections of Georgia
Article 123 – Counting of votes at a PEC
A PEC shall summarise polling results and shall enter the results into the summary protocols of polling results. A summary protocol of polling results shall be drawn up according to party lists.
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Article 124 – Summarisation of polling results at DECs
1. A DEC shall, based on the PEC protocols and the district/city court decisions, summarise polling results at its session and shall enter the results into the summary protocols of polling results.
2. The DEC shall, based on an application/complaint, decide, by an ordinance, to open packages received from PECs and to re-count ballot papers.
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Article 125 – Summarisation of election results at the CEC
1. The CEC shall, based on the protocols received from DECs and PECs, and on the final court decisions, not later than the 26th day from Election Day, summarise at its session, the results of the Parliamentary elections of Georgia, and shall draw up a final summary protocol of the results of the Parliamentary elections of Georgia.
2. One counterpart of the protocol shall be kept with the CEC; the second counterpart shall be delivered to the Parliament of Georgia, while the copies endorsed by the CEC seal shall be delivered to the representatives of electoral subjects.
3. (Deleted – 21.7.2018, No 3266).
4. Seats of MPs of Georgia shall be distributed between the political parties that received at least 5% of valid votes cast in the elections. The number of votes of the voters participating in the elections shall not include the number of votes recorded on ballot papers declared void.
5. To determine the number of seats obtained by a political party, the number of votes it has obtained shall be multiplied by 150 and divided by the sum of votes received by all those political parties that received at least 5 % of the valid votes cast in the elections. The integer part of the figure obtained shall be the number of seats obtained by the political party. If the sum of the number of seats obtained by the political parties is less than 150, the undistributed seats shall be successively awarded to the political parties having better results.
6. (Deleted – 21.7.2018, No 3266).
7. (Deleted – 21.7.2018, No 3266).
8. (Deleted – 21.7.2018, No 3266).
9. If the number of votes received by two or more than two parties appears to be equal, the seat shall be awarded to a political party that was registered with the CEC earlier.
10. (Deleted – 21.7.2018, No 3266).
11. The candidates for MP of Georgia whose sequence numbers in the party list are less than or equal to the number of seats obtained by the list shall be deemed elected under the party list. The number of MPs elected under that list shall remain unchanged.
12. (Deleted – 21.7.2018, No 3266).
13. If polling results were declared void in elections due to gross violation of the requirements of this Law in more than half of, or in several electoral districts, in which the total number of voters is more than half of the total number of voters in Georgia, the election results shall be considered as void and the CEC shall call re-run elections.
14. If an application/complaint is filed for the verification or invalidation of polling results, the CEC shall make a decision, by an ordinance, on opening the sealed packages and re-counting the ballot papers received from the respective PEC, or the CEC shall assign that activity to the respective DEC/special group. If necessary, the CEC may summarize election results based on protocols drawn up by PECs.
15. (Deleted – 21.7.2018, No 3266).
16. (Deleted – 21.7.2018, No 3266).
17. Repeat voting shall be called if the total number of voters in those precincts in which the polling results were declared void is more than 10% of the total number of voters in Georgia. In this case, repeat voting shall be held not later than two weeks after general election day.
18. A summary protocol of the election results shall include the number of voters participating in the elections and the number of ballot papers declared void; the total number of votes received by each electoral subject; the percentage of votes and the number of seats received; numbers of the electoral districts and electoral precincts in which elections were declared void, and the number of voters in such districts and precincts, and reasons for declaring the elections in such districts and precincts void.
181. ( Deleted – 21.7.2018, No 3266).
182. A summary protocol of the final election results shall include the total number of voters in Georgia; numbers of electoral districts and electoral precincts in which elections were declared void and a repeat voting was not held, and the number of voters in such districts and precincts; numbers of electoral districts in which re-run elections were called, and the date of the re-run elections; the number of participants in the elections, the number of votes received by each electoral subject, the percentage of votes received and the number of seats obtained; the list of elected members of the Parliament of Georgia compiled according to electoral subjects nominating the MPs with indication of their party affiliation.
19. Upon drawing up summary protocols of election results, the CEC shall publish the protocols on its official website. The CEC shall forward the summary protocol of the final election results to the Legislative Herald of Georgia which shall publish it within two days’ period.
Organic Law of Georgia No 2093 of 7 March 2014 – website, 14.3.2014
Organic Law of Georgia No 4721 of 24 December 2015 – website, 29.12.2015
Organic Law of Georgia No 5438 of 22 June 2016 – website, 12.7.2016
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Organic Law of Georgia No 703 of 28 June 2021 – website, 29.6.2021
Organic Law of Georgia No 2475 of 22 December 2022 – website, 29.12.2022
Article 126 – (Deleted)
Organic Law of Georgia No 5438 of 22 June 2016 – website, 12.7.2016
Organic Law of Georgia No 7097 of 3 September 2020 – website, 4.9.2020
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Article 127 – Re-run elections of the Parliament of Georgia
1. If elections are declared invalid, re-run elections shall be held.
2. Re-run elections shall be held within two months after the elections were declared invalid. The date of the re-run elections shall be fixed by the CEC by an ordinance and the time limits for election activities shall be determined by the CEC by an ordinance not later than 7 days after the elections were declared invalid.
3. If elections are declared valid but none of the parties has received 5% votes of the voters participating in the elections, re-run voting shall be held based on the CEC ordinance, within two weeks after summarisation of the election results.
4. Only the parties that have received not less than 2% of the votes in general elections shall have the right to participate in the re-run voting. The party lists of the parties participating in the re-run voting shall remain unchanged. Changes in the lists may be made only under the general procedure established by this Law.
Organic Law of Georgia No 5438 of 22 June 2016 – website, 12.7.2016
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Article 128 – Extraordinary elections of the Parliament of Georgia
If the Parliament of Georgia is prematurely dissolved, extraordinary elections of the Parliament of Georgia shall be held not earlier than the 45th day and not later than the 60th day after premature dissolution of the Parliament. The date of extraordinary elections of the Parliament of Georgia shall be fixed by the President of Georgia upon coming of the edict on the premature dissolution of the Parliament of Georgia into effect.
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Article 129 – (Deleted)
Organic Law of Georgia No 154 of 21 December 2012 – website, 8.1.2013
Organic Law of Georgia No 5438 of 22 June 2016 – website, 12.7.2016
Organic Law of Georgia No 3269 of 21 July 2018 – website, 27.7.2018
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Article 130 – P rocedure for replac ing an MP of Georgia who withdraws
1. If an MP of Georgia who was elected under the party list of party independently running in the elections withdraws , his/her seat shall be occupied by the next successful candidate for MP in the party list within one month, provided that the candidate gives his/her consent within 15 days after the vacancy. Otherwise, the vacancy shall be taken by the next successful candidate in the list, etc. If there is no candidate remaining in the party list, the seat of the MP of Georgia shall be cancelled.
2. (Deleted – 21.7.2018, No 3266).
3. After the Parliament of Georgia recognises the authority of MPs, the status of a candidate for MP shall be suspended for the persons remaining in the party lists. Immediately after the pre-term termination of powers of an MP elected under the party list, the status of a candidate for MP shall be reinstated to the person who is the successor of that MP according to this article.
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Organic Law of Georgia No 6723 of 2 July 2020 – website, 3.7.2020
Article 131 – Registration of elected MPs of Georgia
The CEC shall, within two days after summarising the final results of elections, register the elected MPs of Georgia and give them temporary certificates as MPs of Georgia.
Article 132 – (Deleted)
Organic Law of Georgia No 1274 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Chapter XV – Elections of the Municipality Bodies
Organic Law of Georgia No 2093 of 7 March 2014 – website, 14.3.2014
Organic Law of Georgia No 6854 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020
Article 133 – Calling elections of a municipality representative body Sakrebulo, Mayor of a self-governing city/community
1. Regular elections of a municipality representative body – Sakrebulo, and of the Mayor of a self-governing city/self-governing community shall be conducted on the first Saturday in October of the regular elections.
2. Regular elections of the municipality representative body – Sakrebulo and of the Mayor of a self-governing city/self-governing community shall be called by the President of Georgia with the countersignature of the Prime Minister 60 days before the regular elections.
3. Elections of the municipality representative body Sakrebulo and of the Mayor of a self-governing city/self-governing community shall not be held during the state of emergency or martial law. If the due date of the election coincides with the state of emergency or martial law, the election shall be held on the 60th day after the state of emergency or martial law is lifted.
4. Information about calling elections of a municipality representative body Sakrebulo, a Mayor of a self-governing city/community shall be published on the official CEC website and through the media not later than the next day after the elections are called.
Organic Law of Georgia No 1019 of 6 September 2013 – website, 23.9.2013
Organic Law of Georgia No 2093 of 7 March 2014 – website, 14.3.2014
Organic Law of Georgia No 1232 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 1274 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Organic Law of Georgia No 703 of 28 June 2021 – website, 29.6.2021
Article 134 – Active and passive suffrage
1. A citizen of Georgia who has attained the age of 21 by the polling day and has resided in Georgia for at least 6 months may be elected as a member of a municipality representative body Sakrebulo.
2. A citizen of Georgia from the age of 25 with the right to vote who has resided in Georgia for at least 6 months may be elected as the Mayor of a self-governing city/self-governing community.
3. A citizen of Georgia may not simultaneously be a member of another representative body and a Mayor of a self-governing city/community.
4. Voters of the respective electoral district and local majoritarian electoral district shall participate in the elections of a municipality representative body Sakrebulo, a Mayor of a self-governing city/community by active suffrage.
5. Personnel of the Ministries of Internal Affairs and Defence of Georgia, the State Security Service of Georgia shall participate in the elections of a municipality representative body – Sakrebulo and a Mayor of a self-governing city/community by active suffrage under the procedure established by Article 32(6) of this Law.
6. Voters permanently residing abroad on the day the elections are called, or voters temporarily staying outside Georgia on Election Day, shall not participate in the elections of a municipality representative body Sakrebulo or Mayor of a self-governing city/community.
Organic Law of Georgia No 2093 of 7 March 2014 – website, 14.3.2014
Organic Law of Georgia No 3973 of 8 July 2015 – website, 15.7.2015
Judgment of the Constitutional Court of Georgia No 3/3/600 of 17 May 2017 – website, 29.5.2017
Organic Law of Georgia No 1232 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 1274 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 2475 of 22 December 2022 – website, 29.12.2022
Article 135 – Terms of powers/office of municipality bodies
1. The term of powers of a municipality representative body – Sakrebulo and the term of office of a municipality executive body – Mayor shall be four years. In extraordinary elections, the Sakrebulo shall be elected for the remaining term of powers of the same Sakrebulo. A member of Sakrebulo replacing a withdrawn member of Sakrebulo elected through the proportional electoral system shall take the place of the withdrawn member of Sakrebulo for the remaining term of powers of the same Sakrebulo. In extraordinary elections, a Mayor shall be elected for the remaining term of powers of the appropriate municipality Sakrebulo.
2. The term of powers/office of a newly elected Sakrebulo and its members shall commence on the 14th day after the summary protocol/protocols of the final results of the respective elections, which confirms/confirm the election of at least two thirds of the total number of members of this Sakrebulo, are published on the official CEC webpage. The powers of the current Sakrebulo concerned shall be terminated from this moment. If the summary protocol/protocols of the final results of the newly elected elections fails/fail to confirm the election of at least two thirds of the total number of members of the aforementioned Sakrebulo, re-run elections of the appropriate municipality Sakrebulo shall be called.
3. The term of office of a member of Sakrebulo elected in by-elections shall commence on the 14th day after the summary protocol of the final results of the elections, which confirms the election of the aforementioned member of Sakrebulo, is published on the official CEC webpage.
4. The term of office of a member of Sakrebulo replacing a withdrawn member of Sakrebulo elected through the proportional electoral system shall commence on the 14th day after an appropriate legal act of the chairperson of a respective electoral commission on recognising his/her replacement is issued, which shall be notified to the respective Sakrebulo.
5. The term of office of the newly elected Mayor shall commence on the 14th day after the summary protocol of the final results of the appropriate elections, which confirms the election of this Mayor, is published on the official CEC webpage. The powers of the current Mayor concerned shall be terminated from this moment.
Organic Law of Georgia No 2093 of 7 March 2014 – website, 14.3.2014
Organic Law of Georgia No 1232 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 1610 of 25 May 2022 – website, 27.5.2022
Article 136 – Incompatibility of the status of candidates for members of a municipality representative body Sakrebulo, or of Mayoral candidates of a self-governing city/community with their office
1. The term of office of the following officials shall be terminated after being nominated as candidates for members of a municipality representative body Sakrebulo, or as Mayoral candidates of a self-governing city/community:
a) the President of Georgia;
b) Ministers of Georgia and of the Autonomous Republics of Abkhazia and Ajara, heads of state and government subordinate agencies and their deputies;
c) (Deleted – 21.7.2018, No 3266);
d) a member of the Council of the National Bank of Georgia;
e) the Auditor General and his/her deputy;
f) the head of staff of the Parliament of Georgia;
g) a state representative and his/her deputy;
h) officers of the Ministries of Internal Affairs and Defence of Georgia, the State Security Service of Georgia, the Georgian Intelligence Service, and the Special State Protection Service of Georgia;
i) a judge;
j) the Public Defender of Georgia and his/her deputy;
k) a member of the advisory body of the President of Georgia (who is not an MP);
l) an assistant to the President of Georgia;
m) members of the Georgian National Energy and Water Supply Regulatory Commission (GNEWSRC) and other national regulatory commissions;
n) the head of the Civil Service Bureau and his/her deputies;
o) a prosecutor, his/her deputy and an assistant, and an investigator;
p) the head of the Office of the National Security Council.
2. The powers of the officials referred to in paragraph 1 of this article shall terminate before their nomination as candidates in the respective election commission.
3. If a person is registered as a candidate for membership of the municipality representative body – Sakrebulo or a candidate for a municipality Mayor, his/her registration (if any) as a representative of an electoral subject, an observer of an observer organisation, or a representative of the press and other mass media shall be cancelled.
Organic Law of Georgia No 6551 of 22 June 2012 – website, 29.6.2012
Organic Law of Georgia No 6601 of 29 June 2012 – website, 13.7.2012
Organic Law of Georgia No 2093 of 7 March 2014 – website, 14.3.2014
Organic Law of Georgia No 3973 of 8 July 2015 – website, 15.7.2015
Organic Law of Georgia No 4192 of 3 September 2015 – website, 10.9.2015
Organic Law of Georgia No 438 of 10 March 2017 – website, 22.3.2017
Organic Law of Georgia No 1232 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Organic Law of Georgia No 4411 of 2 April 2019 – website, 8.4.2019
Organic Law of Georgia No 3560 of 6 October 2023 – website, 24.10.2023
Article 137 – Electoral districts
For elections of the municipality representative body Sakrebulo and the Mayor of a self-governing city/a self-governing community, each municipality shall be one electoral district.
Organic Law of Georgia No 2093 of 7 March 2014 – website, 14.3.2014
Organic Law of Georgia No 1232 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 6854 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Chapter XVI – Sakrebulo Elections of Self-Governing Communities and Self-Governing Cities (except for Tbilisi)
Organic Law of Georgia No 2093 of 7 March 2014 – website, 14.3.2014
Article 138 – Electoral system
Elections of a municipality representative body Sakrebulo shall be held through the proportional and majoritarian electoral systems.
Organic Law of Georgia No 6854 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020
Article 139 – Right to vote
In the elections to a Sakrebulo of a self-governing community or of a self-governing city, a voter shall have one vote under the proportional electoral system and one vote under the majoritarian electoral system.
Organic Law of Georgia No 2093 of 7 March 2014 – website, 14.3.2014
Article 140 – Composition of a municipality representative body – Sakrebulo and the limits of majoritarian districts
1. Compositions of the self-governing communities and Sakrebulos of the self-governing cities (except for Tbilisi city) elected through the majoritarian and proportional electoral systems shall be defined by Annex No 1 to this Law.
2. In the administrative centre of a self-government community where the number of voters does not exceed 7 000, one member of the Sakrebulo shall be elected through the majoritarian electoral system. In the administrative centre of a self-government community where the number of voters is more than 7 000 but does not exceed 14 000, two members of the Sakrebulo shall be elected through the majoritarian electoral system. In the administrative centre of a self-government community where the number of voters is more than 14 000, three members of the Sakrebulo shall be elected through the majoritarian electoral system. The number of voters provided for by this paragraph shall be defined as of the 1st of May of the election year of the municipality bodies.
3. For the elections of the municipality representative body – Sakrebulo, local majoritarian electoral districts shall be set up within self-governing communities (except for the administrative centres of the communities) and their names and limits shall be determined by Annex No 2 to this Law, and the numbers for the local majoritarian electoral districts shall be determined by an ordinance of a respective DEC.
4. The local majoritarian electoral districts shall be set up in the self-governing cities (except for Tbilisi city) and in the administrative centres of the self-governing communities, and their limits, names and numbers shall be determined by the respective DECs not later than the 1st of August of the election year of the municipality bodies, and for the elections of Tbilisi city municipality Sakrebulo, the names and numbers for 10 local majoritarian electoral districts, whose limits coincide with the administrative limits of 10 districts of Tbilisi city, shall be defined by the CEC.
Organic Law of Georgia No 2093 of 7 March 2014 – website, 14.3.2014
Organic Law of Georgia No 1232 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 703 of 28 June 2021 – website, 29.6.2021
Article 141 – The right to participate in Sakrebulo elections and nomination of majoritarian candidates
1. A party, a majoritarian candidate nominated by a party or by an initiative group of voters consisting of at least 5 members, who is registered with a respective election commission, shall have the right to run in the elections of a municipality representative body – Sakrebulo.
2. For nomination of a majoritarian candidate of a municipality representative body Sakrebulo, a party may, not later than the 30th day before elections, submit an application to an appropriate election commission.
3. For nomination of a majoritarian candidate for elections of a municipality representative body – Sakrebulo, an initiative group of voters consisting of at least 5 members shall, not later than the 47th day before the polling day, submit an application to an appropriate DEC. It then shall have the right to collect signatures of the supporting voters.
4. The minimum numbers of signatures of supporting voters shall be defined by a CEC ordinance.
5. The following information of a majoritarian candidate for member of Sakrebulo shall be specified in the application:
a) first name and surname;
b) date of birth (day, month, year);
c) (Deleted – 6.10.2023, No 3560);
d) position (occupation);
e) place of employment (specify ‘unemployed’ if unemployed));
f) place of registration;
g) (Deleted – 6.10.2023, No 3560);
h) personal number of a citizen of Georgia;
i) name of a local majoritarian district where he/she has been nominated as a majoritarian candidate;
j) first name, surname, personal number of a citizen of Georgia, address (according to the identity card of a citizen of Georgia or the Agency database), contact telephone number and other details (if any) of the members of the initiative group of voters nominating him/her, and of their representative.
6. The application, which is signed by the party leader/authorised person/all the members of the initiative group of voters, shall be enclosed with a written consent of the majoritarian candidate for membership of the municipality representative body – Sakrebulo, a photocopy of the identity card of a citizen of Georgia or of the passport of a citizen of Georgia, a certificate on the deprivation of the right, 2 photos, and 2 copies of a registration card signed by him/her. The registration card shall include, along with biographical details of a candidate (the first name, surname, personal number of a citizen of Georgia, address (according to the identity card of a citizen of Georgia or the Agency database), date of birth (day, month, year)), his/her position, place of work, the fact of his/her residence in Georgia during 6 months, consent to run in the elections in the given local majoritarian electoral district, the date of completing the registration card and the signature.
7. The chairperson of a DEC shall, not later than the following day after an application is submitted, register an initiative group of voters. If the requirements established in paragraphs 4-6 of this article are not observed, the DEC chairperson shall immediately notify a representative of the initiative group of voters about the deficiency. The corrected documents shall be returned to the DEC chairperson not later that the following day for registration of the initiative group of voters.
8. For registration of a majoritarian candidate for member of Sakrebulo, a representative of the initiative group of voters shall, not later than the 40th day before voting, submit to an appropriate DEC the list of voters supporting the majoritarian candidate, which shall be verified under the procedure established by the election legislation of Georgia within 3 days after submission.
9. The DEC chairperson shall not register a majoritarian candidate for member of Sakrebulo nominated by a party/an initiative group of voters:
a) if there is or was simultaneous consent of a majoritarian candidate for member of Sakrebulo to run in the Sakrebulo elections of the same and/or any other municipality, or in the Mayoral elections of the same and/or any other municipality in the capacity of a candidate;
a1) if a majoritarian candidate for membership of the municipality representative body – Sakrebulo is a member of another party registered in accordance of the Organic Law of Georgia on Political Associations of Citizens;
b) if the documentation required by, and/or information provided for in this article is incomplete or inaccurate;
c) if the number of voters’ signatures appears to be less than required in the list of supporting voters;
d) if the lists of supporting voters are not submitted;
e) if the time limit for submitting the lists of supporting voters is not observed;
f) in other cases provided for by this Law.
Organic Law of Georgia No 2093 of 7 March 2014 – website, 14.3.2014
Organic Law of Georgia No 5438 of 22 June 2016 – website, 12.7.2016
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Organic Law of Georgia No 5773 of 17 March 2020 – website, 23.3.2020
Organic Law of Georgia No 6855 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020
Organic Law of Georgia No 703 of 28 June 2021 – website, 29.6.2021
Organic Law of Georgia No 2475 of 22 December 2022 – website, 29.12.2022
Organic Law of Georgia No 3560 of 6 October 2023 – website, 24.10.2023
Article 1411 – Guarantees of participation in the elections of the municipality bodies
No employer may limit an employee’s right to run in elections of the municipality bodies, to become a Sakrebulo member or a Mayor. Any labour contract containing an agreement limiting an employee’s right to exercise the above right shall be void. No employee may be discharged, transferred to a lower-paying job or otherwise discriminated on the above grounds.
Organic Law of Georgia No 2093 of 7 March 2014 – website, 14.3.2014
Organic Law of Georgia No 1232 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Article 142 – Registration of parties
1. To obtain the right to run in the elections of a municipality representative body Sakrebulo, a party shall submit to the CEC chairperson an appropriate application signed by its leader (leaders):
a) after the Sakrebulo elections are called, not later than the 57th day before Election Day if it meets one of the following conditions:
a.a) it was registered for the last parliamentary elections;
a.b) it has a representative in the Parliament of Georgia by the date the elections are called;
b) from 1 January to 15 July of the year of the elections of the municipality bodies, if it fails to meet any of the conditions under subparagraph (a) of this paragraph.
2. A party which fails to meet any of the conditions under paragraph (1)(a) of this article shall, within 60 days after a sample list of supporting voters is received but not later than 1 August, submit to the CEC the list of not less than25 000 voters supporting the party in the elections of a municipality representative body Sakrebulo. The list of supporters shall be verified by an appropriate CEC office under the procedure and within the time limit established by Article 38 of this Law. During the election period, the appropriate CEC office shall verify the lists of supporters and shall submit the report to the CEC chairperson within 2 days after the lists are submitted.
3. (Deleted – 7.3.2014, No 2093).
4. The application shall be attached with an excerpt from the register of political associations of citizens (parties) issued by the Legal Entity under Public Law operating under the Ministry of Justice of Georgia – the National Agency of Public Registry, before the application was submitted to the CEC, within the last 10 days, with indication of a person (persons) authorised to be the head/representative of a party. At the time of registration of the party, to verify/confirm the authenticity of the data in the excerpt issued by the Legal Entity under Public Law operating under the Ministry of Justice of Georgia – the National Agency of Public Registry, the Agency shall provide the CEC with the possibility of accessing the bases of electronic data and verification.
5. The application shall include the following information about the party:
a) the name that will be indicated in a ballot paper. This name must correspond to the name and/or its abbreviated name specified in the statute of the party. In addition, the name of the party may be specified in the application in such a way that the individual words, abbreviations and/or punctuation marks could be taken out from the name and/or its abbreviated name specified in the statute of the party without adding other words, abbreviations and/or punctuation marks . The name by which the political party has been registered shall be indicated unchanged in the ballot paper;
b) surname and first name of the head officer/officers , his/her/their personal number of a citizen of Georgia, address (according to the identity card of a citizen of Georgia or the Agency database), contact telephone number and specimen signature;
c) the surname , first name, personal number of a citizen of Georgia, address (according to the identity card of a citizen of Georgia or the Agency database), the contact telephone number of the representative/representatives;
d) in case there are several heads – the scope of powers for each head with respect to the election process.
6. The name and the abbreviated name of a political party referred to in paragraph 5(a) of this article shall not coincide with:
a) the official name and the abbreviated name of another party registered by the Ministry of Justice of Georgia (if they coincide, the political party may not use such name and abbreviated name);
b) the name and its short form used by another party/electoral bloc in the last parliamentary elections, if there is no consent from such party/electoral bloc.
7. The designated office of the CEC shall verify the application and its attached documents and shall submit its report to the CEC Chairperson not later than the day following submission of the application.
8. Not later than the day following submission of the report referred to in paragraph 7 of this article, the CEC Chairperson shall:
a) register the party and its representative for election purposes if the application filed and the documents attached meet the requirements of this Law;
b) submit a written notification to a representative of the party about any non-compliance, if any, of the filed application and the attached documents with the provisions of this Law (specifying the details of the non-compliance). The party representative shall be given three days to correct the application and documents;
c) in the case provided for by paragraph 2 of this article, decide on the final registration of the party only after verifying the list of supporters.
9. A c orrected application and documents provided for by paragraph 8(b) of this article shall be verified and the decision about electoral registration shall be made not later than the following day after their submission. If the corrected application and documents meet the requirements of this Law, the CEC Chairperson shall register the party and its representative for election purposes (except for cases provided for by paragraph 2 of this article). Otherwise, the CEC Chairperson shall, within the same timeframe, issue an ordinance refus ing to provide electoral registration (the ordinance shall specify the reasons for the refusal to provide electoral registration and the applicable provisions of this Law that are the basis for refusal). A representative of the party shall immediately be notified about the ordinance and it shall be provided to him/her upon request. The se procedures shall be completed not later than the 37th day before Election Day.
10. If an application, attached documents (or a corrected application and documents), and the list of supporting voters under this article are submitted within the timeframe defined in this Law and meet the requirements t hereof, the CEC Chairperson shall, based on a report of the respective CEC office, register the party and its representative for election purposes not later than the day following submission of the report. Otherwise, the CEC Chairperson shall issue an ordinance within the same timeframe about the refusal to provide electoral registration (the ordinance shall specify the reasons for the refusal to provide electoral registration and the provisions of this Law that are the basis for refusal). A representative of the party shall immediately be notified about the ordinance and it shall be provided to him/her upon request.
11. (Deleted – 21.7.2018, No 3266).
12. (Deleted – 21.7.2018, No 3266).
13. (Deleted – 21.7.2018, No 3266).
14. (Deleted – 21.7.2018, No 3266).
15. (Deleted – 21.7.2018, No 3266).
16. (Deleted – 21.7.2018, No 3266).
17. (Deleted – 21.7.2018, No 3266).
18. (Deleted – 21.7.2018, No 3266).
19. (Deleted – 21.7.2018, No 3266).
20. (Deleted – 21.7.2018, No 3266).
21. (Deleted – 21.7.2018, No 3266).
22. The CEC shall, not later than the 30th day before Election Day, publish on its official website the list of registered parties according to the order of submitting applications, and the list of parties that were refused registration, or whose registration was cancelled, and the reasons thereof.
Organic Law of Georgia No 2093 of 7 March 2014 – website, 14.3.2014
Organic Law of Georgia No 4715 of 24 December 2015 – website, 29.12.2015
Organic Law of Georgia No 5438 of 22 June 2016 – website, 12.7.2016
Organic Law of Georgia No 1274 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Organic Law of Georgia No 6723 of 2 July 2020 – website, 3.7.2020
Organic Law of Georgia No 6854 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020
Organic Law of Georgia No 6855 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020
Organic Law of Georgia No 703 of 28 June 2021 – website, 29.6.2021
Organic Law of Georgia No 3560 of 6 October 2023 – website, 24.10.2023
Article 143 – Submission of party lists
1. In order to run in the elections of a municipality representative body Sakrebulo under the proportional electoral system, parties running in the elections shall submit the party lists to the appropriate DEC chairperson after the registration, not later than 30 days before the polling day.
2. Each party running in elections shall have the right to submit one party list.
3. Number of Sakrebulo candidates in the presented party list must not be less than two thirds of the number of members to be elected under the proportional system and must not exceed triple that number.
4. A party list may only include a member of the given party and/or a person who is not a member of another party registered in accordance with the Organic Law of Georgia on Political Associations of Citizens.
5. The procedure for compiling party lists shall be defined by a party. When compiling a party list, it shall be considered that the seats obtained by a party on the basis of the election results are distributed in succession, starting from the top of the list according to the order.
6. The party list shall provide the following data for each candidate:
a) first and last names;
b) date of birth (day, month, year);
b1) sex;
c) (Deleted – 6.10.2023, No 3560);
d) position (activity);
e) place of work (specify ‘unemployed’ if unemployed);
f) (Deleted – 6.10.2023, No 3560);
g) personal number of a citizen of Georgia;
h) address (according to the identity card of a citizen of Georgia or the Agency’s database);
i) if nominated in the local majoritarian electoral district – the name and number of the district;
j) (Deleted – 30.12.2021, No 5636).
7. A party list shall be certified by the signature of the leader of a party running in the elections.
8. The party list shall be accompanied by a photocopy of the identity card of a citizen of Georgia or of the passport of a citizen of Georgia of each candidate for membership of the municipality representative body – Sakrebulo, a certificate on the deprivation of the right, 2 photos and 2 copies of a registration card signed by him/her. Along with the candidate’s personal data (the first name, last name, personal number of a citizen of Georgia, address (according to the identity card of a citizen of Georgia or the Agency’s database), date of birth (day, month, year)), the registration card must include his/her position, place of work, the fact of his/her residence in Georgia during 6 months, his/her consent to run in the elections under this party list, the date of completing this registration card and the signature.
9. For the elections of a municipality representative body Sakrebulo, an appropriate DEC shall forward registration cards to a party representative in advance. Immediately after the documents are received, the party representative shall be given a note with the date on it acknowledging the receipt of the documents.
Organic Law of Georgia No 2093 of 7 March 2014 – website, 14.3.2014
Organic Law of Georgia No 2289 of 17 April 2014 – website, 17.4.2014
Organic Law of Georgia No 5438 of 22 June 2016 – website, 12.7.2016
Judgment of the Constitutional Court of Georgia No 3/3/600 of 17 May 2017 – website, 29.5.2017
Organic Law of Georgia No 1274 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Organic Law of Georgia No 5772 of 17 March 2020 – website, 23.3.2020
Organic Law of Georgia No 6723 of 2 July 2020 – website, 3.7.2020
Organic Law of Georgia No 6854 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020
Organic Law of Georgia No 6855 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020
Organic Law of Georgia No 1348 of 30 December 2021 – website, 6.1.2022
Organic Law of Georgia No 2475 of 22 December 2022 – website, 29.12.2022
Organic Law of Georgia No 3560 of 6 October 2023 – website, 24.10.2023
Organic Law of Georgia No 4158 of 15 May 2024 – website, 21.5.2024
Article 144 – Nomination of candidates for member of a Sakrebulo in majoritarian electoral district s
1. The following entities shall have the right to nominate candidates for member of a municipality representative body Sakrebulo to an appropriate electoral district:
a) a party running in the elections;
b) an initiative group of voters consisting of at least 5 members.
2. To nominate a majoritarian candidate in an electoral district, a party running in the elections shall, not later than the 30th day before the polling day, and an initiative group of voters shall, in accordance with Article 141 of this Law, submit a relevant application to an appropriate DEC.
3. The application shall specify the following information about a majoritarian candidate:
a) first and last name;
b) date of birth (day,month,year);
c) occupation;
d) position (activity);
e) place of work (specify ‘unemployed’ if unemployed);
f) personal number of a citizen of Georgia;
g) address (according to the identity card of a citizen of Georgia or the Agency’s database);
h) name of the electoral district, in which he/she is nominated as a majoritarian candidate;
i) (Deleted – 6.10.2023, No 3560).
4. An application for nomination of a majoritarian candidate for member of a municipality representative body Sakrebulo shall be forwarded to an appropriate election commission. The application shall be certified by signatures of the authorised persons of a party.
5. The application shall be accompanied by a photocopy of the identity card of a citizen of Georgia or of the passport of a citizen of Georgia of the candidate for membership of the municipality representative body – Sakrebulo, a certificate on the deprivation of the right, 2 photos and 2 copies of a registration card signed by him/her. Along with the candidate’s personal data (the first name, last name, personal number of a Georgian citizen, address (according to the identity card of a citizen of Georgia or the Agency database), and date of birth (day, month, year)), the application must include his/her position, place of work, the fact of his/her residence in Georgia during 6 months, his/her consent to run in elections in the given local majoritarian electoral district, the date of completing the registration card and the signature.
6. A majoritarian candidate nominated in an electoral district by a party running in the elections may at the same time be on the party list of a respective party.
Organic Law of Georgia No 2093 of 7 March 2014 – website, 14.3.2014
Organic Law of Georgia No 2289 of 17 April 2014 – website, 17.4.2014
Organic Law of Georgia No 5438 of 22 June 2016 – website, 12.7.2016
Organic Law of Georgia No 1274 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 3269 of 21 July 2018 – website, 27.7.2018
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Organic Law of Georgia No 5772 of 17 March 2020 – website, 23.3.2020
Organic Law of Georgia No 6723 of 2 July 2020 – website, 3.7.2020
Organic Law of Georgia No 6854 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020
Organic Law of Georgia No 6855 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020
Organic Law of Georgia No 2475 of 22 December 2022 – website, 29.12.2022
Organic Law of Georgia No 3560 of 6 October 2023 – website, 24.10.2023
Article 145 – Registration of party lists and candidates for member s of a Sakrebulo nominated in a local majoritarian electoral district
1. During the Sakrebulo elections, the appropriate DEC chairperson shall examine the documents of the party list submitted by a party and the documents submitted for the registration of a Sakrebulo nominee in the local majoritarian electoral district. The respective DEC chairperson shall, within two days of receiving the documents, but not later than 28th day before Election Day:
a) register for the elections a party list, a candidate for membership of Sakrebulo nominated by the electoral subject if the party list submitted and the accompanying documents, and the registration documents of a majoritarian candidate for membership of Sakrebulo meet the requirements established by this Law;
b) notify the representative of an electoral subject in writing of a non-compliance (indicating the non-compliance) of the data in the party list and in its accompanying documents, and of the data in the registration documents of a majoritarian candidate of the municipality representative body – Sakrebulo with the requirements established by this Law, if such non-compliance exists. A representative of the party/initiative group of voters shall be allowed 3 days to bring the aforementioned list and documents in compliance with the requirements.
2. The corrected details referred to in paragraph (1)(b) of this article shall be verified and the question of electoral registration shall be decided within 3 days after the details are submitted.
3. If the corrected details meet the requirements referred to by this Law, the respective DEC chairperson shall register for elections a Sakrebulo majoritarian candidate if a party list or that part of the party list that meets the requirements referred to by this Law (if the number of candidates in that part of the list is not less than the statutory minimum) and issue, within the same timeframe, an ordinance on refusing electoral registration to the rest of the candidates (the ordinance shall specify the reasons for refusal of registration and those legal provisions upon which the noncompliance is based). The ordinance shall be immediately communicated to a representative of a party/initiative group of voters and delivered to him/her upon request.
4. The respective DEC chairperson shall issue certificates to candidates for member s of a municipality representative body Sakrebulo within three days after registration of candidates.
5. A candidate nominated in an electoral district shall be registered if the following documents are submitted:
a) a candidate’s registration card indicating the fact of his/her living in Georgia during 6 months;
b) an application for nomination of the candidate endorsed by signatures of the head officers of the respective parties;
c) two photos ;
d) the candidate’s consent to run in the elections.
6. A party list or a candidate for membership of Sakrebulo nominated by an electoral subject shall not be registered on the basis of the requirement of paragraphs 1-3 of this article, or their electoral registration shall be cancelled by an ordinance of the respective election commission chairperson or by a court decision (in the case provided for in subparagraph (g) of this paragraph):
a) if the registration card does not include:
a.a) the candidate’s first name, last name;
a.b) the candidate’s personal number of a citizen of Georgia;
a.c) the candidate’s date of birth (day, month, year);
a.d) the candidate’s address (according to a Georgian citizen’s identity card or the Agency database);
a.e) (Deleted – 6.10.2023, No 3560);
a.f) the candidate’s position and work place; if the candidate is unemployed, the word ‘unemployed’ shall be indicated;
a.g) the fact of a candidate’s living in Georgia during 6 months;
a.h) the candidate’s consent to run for the Sakrebulo;
a.i) the name and number of the local majoritarian electoral district, in which the candidate is nominated as a majoritarian candidate;
a.j) the date of the completion of the registration card;
b) if the candidate included in the party list is a member of another party registered in accordance with the Organic Law of Georgia on Political Associations of Citizens;
c) if the candidate is entered on more than one party list and there is or was his/her consent to be simultaneously included in more than one party list;
d) if the candidate entered on a party list gives a written consent to be nominated as a candidate by any other party/initiative group of voters;
e) if there is or was a consent of a candidate for a Sakrebulo member to be simultaneously nominated as a candidate for another Sakrebulo member or Mayor;
f) if, not later than the 2nd day before Election Day, the number of candidates on a registered party list is less than the minimum number established by this Law;
g) if the requirements of Article 47 of this Law have been violated.
7. The DEC chairperson shall not register a candidate if the requirements of paragraphs 5 and 6 of this article are violated .
Organic Law of Georgia No 2093 of 7 March 2014 – website, 14.3.2014
Organic Law of Georgia No 5438 of 22 June 2016 – website, 12.7.2016
Organic Law of Georgia No 1232 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 1274 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 3272 of 21 July 2018 – website, 30.7.2018
Organic Law of Georgia No 6854 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020
Organic Law of Georgia No 703 of 28 June 2021 – website, 29.6.2021
Organic Law of Georgia No 2475 of 22 December 2022 – website, 29.12.2022
Organic Law of Georgia No 3560 of 6 October 2023 – website, 24.10.2023
Article 146 – Revocation of decisions on nomination of candidates
1. A party/an initiative group of voters may, after the registration, not later than 16 days before the polling day, revoke its own decision to nominate a candidate.
2. A candidate may withdraw his/her candidacy not later than 16 days prior to the polling day. To this effect, he/she shall submit an appropriate application to a respective DEC.
21. (Deleted – 15.5.2024, No 4171).
22. A party running in elections may, after the commencement of powers of a newly elected Sakrebulo, revoke its own decision on nomination of a candidate for member of the Sakrebulo remaining on the party list. A party may not revoke its own decision on nominat ion of a candidate for member of the Sakrebulo remaining on the party list when the term of office of a member of the Sakrebulo elected under the same list is terminated until the issue of commencing his/her successor’s term of office is resolved. The candidate for member of Sakrebulo nominated by the party shall be withdrawn from the party list by an ordinance of the chairperson of a respective DEC, based on an application signed by the party leader, within 3 days after the application is submitted. Unless the application is granted within this t ime limit , the candidate for member of Sakrebulo shall be considered withdrawn from the party list as from the day following the expiry of the aforementioned time limit.
23. A candidate for membership of Sakrebulo shall have the right to withdraw his/her candidacy from a party list after the commencement of powers of the newly elected Sakrebulo by fil ing a n appropriate application with the respective DEC. His/her candidacy shall be withdrawn by an ordinance of the respective DEC Chairperson within three days after filing the aforementioned application. If the application is not granted within this period of time, the candidate for membership of Sakrebulo shall be deemed withdrawn from the party list from the day following the expiry of the above period of time.
3. The DEC concerned shall immediately publish on the official CEC website the information on cancellation of a candidate’s registration or on revocation of a decision t o nominat e a candidate.
Organic Law of Georgia No 2093 of 7 March 2014 – website, 14.3.2014
Organic Law of Georgia No 5438 of 22 June 2016 – website, 12.7.2016
Organic Law of Georgia No 1274 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Organic Law of Georgia No 1610 of 25 May 2022 – website, 27.5.2022
Organic Law of Georgia No 3560 of 6 October 2023 – website, 24.10.2023
Organic Law of Georgia No 4171 of 15 May 2024 – website, 29.5.2024
Article 1461 – Cancellation of electoral registration of registered initiative groups of voters
The chairperson of a relevant DEC shall cancel, by an ordinance, the electoral registration of an initiative group of voters for elections of a municipal representative body Sakrebulo, provided:
a) the initiative group of voters applies for cancellation ;
b) a candidate for Sakrebulo membership nominated by the initiative group of voters is not registered, or the electoral registration of a candidate for the Sakrebulo membership nominated by an initiative group of voters has been revoked;
c) all the members of an initiative group of voters have left the initiative group of voters.
Organic Law of Georgia No 5438 of 22 June 2016 – website, 12.7.2016
Article 147 – Ballot s
1. Two types of ballot s shall be produced for the elections of municipality representative bod ies Sakrebulos.
2. A ballot paper designated for the elections of a municipality representative body Sakrebulo held under the proportional electoral system shall include the names of parties according to the established sequence.
3. A ballot paper designated for the elections of a municipality representative body Sakrebulo to be held under the majoritarian electoral system shall include the sequence number, the first name and surname of all candidates nominated for election in an appropriate local majoritarian district. The name of the party shall be specified along the surname of a candidate nominated by the appropriate party, and the word ‘independent’ shall be specified along the surname of a candidate nominated by an initiative group of voters. Information about a candidate shall be entered into a ballot paper according to the sequence number defined by a respective DEC by casting lots not later than the 10th day before Election Day.
4. A voter shall circle the sequence number of not more than 1 party in a ballot paper designated for the elections of a municipality representative body Sakrebulo held under the proportional electoral system.
5. In the ballot paper designed for the local self-government representative body Sakrebulo elections held through the majoritarian electoral system that includes the data of candidates, voters shall mark the sequence number of not more than 1 candidate.
Organic Law of Georgia No 2093 of 7 March 2014 – website, 14.3.2014
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Organic Law of Georgia No 6854 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020
Organic Law of Georgia No 6855 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020
Article 148 – Determination of election results held through the proportional electoral system
1. To determine the number of seats obtained by a party list, the number of votes received by the party list shall be multiplied by the number of the seats to be allocated under the proportional system in the electoral district and divided by the sum of the votes received by those parties that received not less than 3% of the votes cast in the elections. The integer part of the number thus determined shall be the number of seats obtained by the party list. The number of votes cast in the election shall not include the number of votes recorded on invalid ballot papers.
2. If the total number of seats obtained by party lists in an electoral district is less than the total number of seats, each unallocated seat shall first be allocated in sequence to the better polling party lists that failed to obtain a seat under paragraph 1 of this article, but received not less than 3% of the votes cast in the election. If any undistributed seat(s) is/are still left, each seat shall be allocated in sequence to the party lists that acquired at least one seat and have the largest fractional remainder. The number of votes cast in the election shall not include the number of votes recorded on invalid ballot papers.
3. If none of the party lists obtain a seat under paragraph 1 of this article, one seat out of the number of seats to be allocated under the proportional system, shall be assigned to each of those subjects that received more votes than others. The number of votes cast in the election shall not include the number of votes recorded on invalid ballot papers.
4. If those two or more than two part y lists to which one seat is to be assigned under paragraph 2 or 3 of this article receive equal number of votes , the seat shall be assigned to the party list that was registered earlier for Sakrebulo elections with the respective DEC.
5. Candidates whose sequence numbers in a party list are less or equal to the number of seats obtained by the given party shall be deemed elected to Sakrebulo through the proportional electoral system.
6. If a candidate for member of a Sakrebulo is elected either from a single-seat majoritarian district or on a party list, he/she shall be deemed elected from the single-seat majoritarian electoral district and shall be removed from the party list, while the next candidate on the list shall move up under the procedure provided for by this Law.
Organic Law of Georgia No 2093 of 7 March 2014 – website, 14.3.2014
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Organic Law of Georgia No 703 of 28 June 2021 – website, 29.6.2021
Article 149 – Determination of the results of Sakrebulo elections conducted through the majoritarian electoral system
Following the Sakrebulo elections held on the basis of the majoritarian electoral system, a candidate for member of Sakrebulo who has received most valid votes of the voters participating in the elections in the local majoritarian electoral district concerned shall be deemed elected as a member of Sakrebulo. If two or more than two candidates receive the equal number of the most valid votes of the voters, a candidate out of them who has passed the electoral registration earlier shall be deemed elected.
Organic Law of Georgia No 703 of 28 June 2021 – website, 29.6.2021
Organic Law of Georgia No 4171 of 15 May 2024 – website, 29.5.2024
Article 1491 – (Deleted)
Organic Law of Georgia No 703 of 28 June 2021 – website, 29.6.2021
Organic Law of Georgia No 4171 of 15 May 2024 – website, 29.5.2024
Article 150 – Summarisation of Sakrebulo election results in DECs
1. A DEC may annul polling results in the electoral precinct where th e l aw is grossly violated. Polling results may not be summarised in the DEC until a decision is made on complaints that could annul polling results in the precinct.
2. Elections shall be declared invalid in an electoral district if the number of invalid ballots in the district is more than half of the total number of voters participating in the election in that district and the results would affect the results of the election.
3. A DEC shall determine election results and draw up a protocol at its session.
4. During elections of a municipality representative body Sakrebulo, a DEC shall, based on protocols received from PECs, determine the following:
a) total number of voters;
b) number of participants in the election;
c) number of invalid ballot papers;
d) number of votes cast for each electoral subject.
5. A DEC summary protocol of election results shall indicate data provided for by Article 75(2) of this law. A DEC summary protocol shall be drawn up in one copy that shall be transferred to the CEC not later than the day following the day of summing up the results of elections.
6. One certified photocopy of a summary protocol of the Sakrebulo election results shall be kept at respective DEC. Certified photocopies of the protocol shall be forwarded to the credentials committee of a respective Sakrebulo, and to representatives of the parties.
7. A DEC shall, after summarising results, immediately post a copy of the summary protocol of election results in a visible place for public availability.
8. A DEC shall, within 10 days after the results of the municipality representative body – Sakrebulo elections are summarised, publish a notice on the official CEC website about the election results in the respective district. This notice must also include the date of birth (day, month, year), position (occupation) and place of work (if any) of the elected Sakrebulo member.
Organic Law of Georgia No 2093 of 7 March 2014 – website, 14.3.2014
Organic Law of Georgia No 2289 of 17 April 2014 – website, 17.4.2014
Organic Law of Georgia No 5438 of 22 June 2016 – website, 12.7.2016
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Organic Law of Georgia No 6854 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020
Organic Law of Georgia No 3560 of 6 October 2023 – website, 24.10.2023
Article 151 – Convening of the first session of a municipality representative body Sakrebulo
The CEC shall convene the first session of a municipality representative bod y Sakrebulo throughout the territory of Georgia within 30 days after the final results of elections are summarised .
Organic Law of Georgia No 1019 of 6 September 2013 – website, 23.9.2013
Organic Law of Georgia No 6854 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020
Article 152 – Repeat and re-run voting
1. If polling is declared void in an electoral precinct, the CEC shall call repeat voting that shall be conducted within two weeks after the polling day. Repeat voting shall be held only if the difference between the candidate with the best results and the following candidate with the best results out of the candidates to be elected to the municipal representative body Sakrebulo is less than the total number of voters in the same electoral precinct or in invalidated electoral precincts.
2. If polling results are annulled in electoral precincts during repeat voting, the respective DEC shall summarize the election results held in the electoral district without consider ing results from those precincts.
3. If elections are declared invalid in an electoral district, re-run voting shall be held within two weeks.
Organic Law of Georgia No 5438 of 22 June 2016 – website, 12.7.2016
Article 153 – Registration of elected members of a municipality representative body Sakrebulo
The respective DEC chairperson shall, within five days after summarisation of final results of elections, register persons elected as members of a municipality representative body Sakrebulo and shall provide them with appropriate certificates of election .
Organic Law of Georgia No 6854 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020
Article 154 – Procedure for filling vacancies of the Sakrebulo members
1. If the term of office of a Sakrebulo member elected through the proportional system terminates early, his/her successor, the next candidate on the same party list, shall take his/her place in the Sakrebulo within two weeks, provided that the candidate accepts membership in the Sakrebulo within ten days after being notified by the relevant DEC. If no candidate is left in the submitted party list, the seat shall be eliminated.
2. (Deleted – 21.7.2018, No 3266).
3. If the powers of a Sakrebulo member elected through the majoritarian system are prematurely terminated, by-elections shall be held under the procedure established by this Law. If the powers of a Sakrebulo member are terminated within the period from 15 January to 15 June, by-elections shall be held in October of the same year, and if the powers of a Sakrebulo member are terminated within the period from 15 June to 15 January, by-elections shall be held in the nearest April. By-elections of Sakrebulo shall not be held in the year of regular elections of municipality bodies.
4. The CEC shall, not later than the 50th day before Election Day, fix the date for by-elections by an ordinance and set time limits for election events by an ordinance as well, taking into account the timeframes specified in paragraphs 5 and 6 of this article.
5. To participate in the Sakrebulo by-elections, a party referred to in Article 142(1)(a) of this Law, and a party registered for participation in the last elections of the municipality bodies, shall file an application to the CEC not later than the 47th day before Election Day. A party that fails to meet this condition shall submit an application to the CEC within the same time limit. Upon the receipt of the application, the CEC shall pass such party a sample list of party supporters to collect supporter signatures. An initiative group of voters shall file an application to a respective DEC within the same time limit. The initiative group of voters and a candidate it has nominated shall be registered under the procedure established by Article 141 of this Law.
6. The party, the registration of which under paragraph 5 of this article requires presentation of the list of party supporters, shall present to the CEC the list of voters supporting the party’s participation in Sakrebulo elections not later than the 40th day before Election Day.
7. A candidate winning the by-elections shall take the place of a withdrawn member of the respective Sakrebulo elected through the majoritarian electoral system.
Organic Law of Georgia No 2093 of 7 March 2014 – website, 14.3.2014
Organic Law of Georgia No 5438 of 22 June 2016 – website, 12.7.2016
Organic Law of Georgia No 1274 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Organic Law of Georgia No 1348 of 30 December 2021 – website, 6.1.2022
Organic Law of Georgia No 1610 of 25 May 2022 – website, 27.5.2022
Article 1541 – Extraordinary elections of a Sakrebulo
1. If the term of powers of the Sakrebulo is prematurely terminated, extraordinary elections of the Sakrebulo concerned shall be held. No extraordinary elections shall be held if at the moment when the Sakrebulo is dissolved, or its term of office is terminated, less than one year remains until the expiration of the term of powers of the Sakrebulo concerned.
2. If the term of powers of a Sakrebulo is prematurely terminated, extraordinary elections shall be held under the procedure established by this Law. If the term of powers of a Sakrebulo is terminated within a period from 15 January to 15 June, extraordinary elections shall be held in October of the same year, and if the term of powers of a Sakrebulo is terminated within a period from 15 June to 15 January, extraordinary elections shall be held in the nearest April. Extraordinary elections of Sakrebulo shall not be held in the year of regular elections of municipality bodies.
3. Extraordinary elections of a Sakrebulo shall be called by the President of Georgia with the countersignature of the Prime Minister of Georgia.
4. If a Sakrebulo is prematurely dissolved, extraordinary elections of Sakrebulo shall be called not earlier than the 8th day and not later than the 10th day after the appropriate legal act on dissolving the Sakrebulo enters into force. Elections shall be held not later than the 50th day after the elections are called.
5. Where so provided for in this article, if, under the Organic law of Georgia Local Self-government Code, powers of the executive body of a municipality – Mayor is prematurely terminated, extraordinary elections of the executive body of a municipality – Mayor shall be called and held under the procedure and within the periods established by this article.
6. (Deleted – 25.5.2022, N 1610).
7. A party and an initiative group of voters consisting of at least 5 members shall run in the extraordinary elections of a municipality representative body – Sakrebulo under the procedures established by Article 154(5) and (6) of this Law. Time limits for holding extraordinary Sakrebulo elections shall be set by the CEC by an ordinance not later than the 49th day before Election Day.
Organic Law of Georgia No 2093 of 7 March 2014 – website, 14.3.2014
Organic Law of Georgia No 3269 of 21 July 2018 – website, 27.7.2018
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Organic Law of Georgia No 1348 of 30 December 2021 – website, 6.1.2022
Organic Law of Georgia No 1610 of 25 May 2022 – website, 27.5.2022
Organic Law of Georgia No 3560 of 6 October 2023 – website, 24.10.2023
Chapter XVII – Elections of the Sakrebulo of the Capital of Georgia – Tbilisi
Article 155 – Elections of Tbilisi municipality Sakrebulo
1. During elections of Tbilisi municipality representative body – Sakrebulo (‘Tbilisi Sakrebulo’), the norms determined by this Law shall be applied unless otherwise provided for by this Chapter.
2. During a state of emergency or martial law, elections of the Tbilisi Sakrebulo shall not be conducted. If the term of the election coincides with a state of emergency or martial law, elections shall be held within 60 days after the lifting of the state of emergency or martial law .
3. Elections of the Tbilisi Sakrebulo are held under the majoritarian and proportional electoral systems.
4. T he T bilisi Sakrebulo shall be composed of 50 members, out of which 10 members are elected in the territory of local single-seat majoritarian electoral districts, and 40 members are elected through the proportional electoral system in the whole territory of Tbilisi municipality.
5. Considering the number of voters and existing boundaries of territorial units of the districts of Tbilisi municipality, the CEC shall set up, by an ordinance, within five days after calling of elections, local single-seat majoritarian electoral districts of Tbilisi municipality and shall define their boundaries.
Organic Law of Georgia No 6854 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020
Organic Law of Georgia No 703 of 28 June 2021 – website, 29.6.2021
Article 156 – Electoral districts
1. There are ten electoral districts set up for Tbilisi Sakrebulo elections to be held under the proportional electoral system:
a) Mtatsminda;
b) Vake;
c) Saburtalo;
d) Krtsanisi;
e) Isani;
f) Samgori;
g) Chughureti;
h) Didube;
i) Nadzaladevi;
j) Gldani.
2. The CEC shall exercise the functions of an election commission in summarising the election results of the Tbilisi Sakrebulo held through the proportional system.
3. Election r esults of the Tbilisi Sakrebulo held under the majoritarian electoral system shall be summarised and determined by the relevant DEC.
Article 157 – Right to participate in Tbilisi Sakrebulo elections
1. A party, and candidates nominated by a party and by an initiative group of voters consisting of at least 5 members shall have the right to participate in the Tbilisi Sakrebulo elections, provided that they are registered by the election commission defined by this Law.
2. Only a party shall have the right to participate in the elections held under the proportional electoral system and to obtain a seat of a member of Tbilisi Sakrebulo.
3. A candidate nominated by a party/an initiative group of voters shall have the right to run in the local single-seat majoritarian elections of Tbilisi Sakrebulo. An individual may only be nominated in one single-seat majoritarian electoral district.
4. A person nominated as a candidate in the Tbilisi Sakrebulo elections may not be simultaneously nominated as a candidate in the elections of the Mayor of Tbilisi, or for the Sakrebulo or Mayor of any other municipality.
5. Incompatibility of the status of a candidate in the Tbilisi Sakrebulo election with his/her official capacity shall be determined by Article 136 of this Law. Article 117(5)(e) of this Law shall not apply to the incompatibility of the status of a candidate.
Organic Law of Georgia No 2093 of 7 March 2014 – website, 14.3.2014
Organic Law of Georgia No 1232 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Organic Law of Georgia No 3560 of 6 October 2023 – website, 24.10.2023
Article 158 – Submission of party lists
1. To obtain seats of the Tbilisi Sakrebulo members under the proportional electoral system, a party shall submit party lists to the CEC not later than 30 days before the polling day.
2. Party lists of candidates to be elected in the Tbilisi Sakrebulo through the proportional electoral system shall include not less than 50 and not more than 100 candidates.
3. A p arty list may include a candidate nominated in the majoritarian electoral district. In such a case, a party list shall make a note of the nomination of the candidate for a single-seat majoritarian electoral district.
4. A party list may include members of the party and/or those individuals who are not members of another party registered in accordance with the Organic Law of Georgia on Political Associations of Citizens. A party shall have the right to nominate as a candidate for membership of Tbilisi Sakrebulo a legally competent citizen of Georgia, who has a command of the state language of Georgia and who has attained 21 years of age by the polling day.
5. The procedure for compiling a party list shall be defined by the parties. When compiling a party list, it shall be considered that the seats obtained by a party according to the election results are distributed in succession, starting from the top of the list.
6. Party list shall indicate the following information on each candidate:
a) first and last name;
b) date of birth (day, month, year);
c) (Deleted – 6.10.2023, No 3560);
d) position (activity);
e) place of work (specify ‘unemployed’ if unemployed);
f) (Deleted – 6.10.2023, No 3560);
g) personal number of a citizen of Georgia;
h) address (according to a Georgian citizen’s identity card or the Agency database);
i) name of the local single-seat majoritarian electoral district in the case of nomination as a majoritarian candidate.
7. A party list shall be certified by the signature of the leader of a party running in the elections.
8. The party list shall be accompanied by a photocopy of the identity card of a citizen of Georgia or of the passport of a citizen of Georgia of each candidate for Tbilisi Sakrebulo membership, a certificate on the deprivation of the right, 2 photos and 2 copies of the registration card signed by him/her, indicating the date of its completion. Along with the candidate’s personal data (the first name, last name, personal number of a Georgian citizen, address (according to the identity card of a citizen of Georgia or the Agency database), date of birth), the registration card shall indicate the fact of the candidate’s living in Georgia during 6 months and the consent to run in the elections under this party list.
Organic Law of Georgia No 2093 of 7 March 2014 – website, 14.3.2014
Organic Law of Georgia No 5438 of 22 June 2016 – website, 12.7.2016
Organic Law of Georgia No 1274 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Organic Law of Georgia No 5772 of 17 March 2020 – website, 23.3.2020
Organic Law of Georgia No 2475 of 22 December 2022 – website, 29.12.2022
Organic Law of Georgia No 3560 of 6 October 2023 – website, 24.10.2023
Article 159 – Nomination of a majoritarian candidate for membership of Tbilisi Sakrebulo
1. The following entities shall have the right to nominate candidates for election to Tbilisi Sakrebulo under the majoritarian electoral system:
a) a party running in the elections;
b) an initiative group of voters consisting of at least 5 members.
2. A party and an initiative group of voters shall have the right to nominate as a majoritarian candidate for membership of Tbilisi Sakrebulo a legally competent citizen of Georgia, who has a command of the state language of Georgia and who has attained 21 years of age by the polling day.
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Organic Law of Georgia No 3560 of 6 October 2023 – website, 24.10.2023
Article 1591 – Cancellation of a decision on nominating a candidate for the membership of Tbilisi Sakrebulo
1. A candidate for member of Tbilisi Sakrebulo may withdraw his/her candidacy not later than the 16th day prior to the polling day. To this effect, he/she shall submit an appropriate application to the CEC.
2. After the commencement of powers of the newly elected Tbilisi Sakrebulo, in case of revocation of the decision on nominating a candidate for Tbilisi Sakrebulo membership remaining on the party list by a party running in the elections, the nominated candidate for membership of Tbilisi Sakrebulo shall be withdrawn from the party list by an ordinance of the CEC chairperson.
3. After the commencement of powers of the newly elected Tbilisi Sakrebulo, if a candidate for membership of Tbilisi Sakrebulo withdraws his/her candidacy from the party list, he/she must file an appropriate application to the CEC. His/her candidacy shall be withdrawn from the party list by an ordinance of the Chairperson of the CEC.
4. The CEC shall immediately publish a notification about the registration of a candidate for the membership of Tbilisi Sakrebulo and the cancellation of the decision on the nomination of the candidate.
Organic Law of Georgia No 5438 of 22 June 2016 – website, 12.7.2016
Organic Law of Georgia No 1274 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Organic Law of Georgia No 1610 of 25 May 2022 – website, 27.5.2022
Organic Law of Georgia No 3560 of 6 October 2023 – website, 24.10.2023
Article 160 – Ballot papers
1. During Tbilisi Sakrebulo elections, a voter shall be given one majoritarian ballot paper and one proportional ballot paper.
2. Voters participating in the elections shall mark only one assigned sequence number o n the ballot paper.
Article 161 – (Deleted)
Organic Law of Georgia No 703 of 28 June 2021 – website, 29.6.2021
Article 162 – Procedure for allocating seats in the Tbilisi Sakrebulo under the proportional system
1. Seats in the Tbilisi Sakrebulo shall be allocated under the proportional electoral system only to electoral subjects that received at least 2.5% of votes cast in the elections. Seats shall be allocated under the procedure established by this article.
2. To determine the number of seats obtained by a party list, the number of votes received by the party list shall be multiplied by 40 and divided by the sum of the votes received by those parties that received not less than 2.5% of the votes cast in the elections. The whole part of the figure obtained is the number of seats received by the party list. The number of votes cast in the elections shall not include the number of votes recorded on the ballot papers declared invalid.
3. If the sum of the numbers of seats received by the party lists turns out to be less than 40, an undistributed seat/each seat out of the undistributed seats shall be assigned in sequence to the party lists that have received at least one seat and have the largest fractional remainder. The number of votes cast in the elections shall not include the number of votes recorded on void ballot papers.
4. If none of the party lists obtains a seat under paragraph 2 of this article, each seat shall be awarded to those 25 subjects that received more votes than others. The number of votes cast in the elections shall not include the number of votes recorded on invalid ballot papers.
5. If those two or more than two party lists, to which one seat is to be allocated under paragraph 3 or 4 of this article, receive an equal number of votes, the seat shall be awarded to the party list that was earlier registered for the elections with the CEC.
6. The candidates whose serial numbers on a party list are less than or equal to the number of seats acquired by the party list, shall be deemed to have been elected to the Sakrebulo through the proportional electoral system.
7. If a Sakrebulo candidate is elected both from a single-seat majoritarian district and through a party list, he/she shall be deemed to have been elected from the single-seat majoritarian electoral district, shall be removed from the party list, and the candidate shall be replaced in the list as provided for by this Law.
Organic Law of Georgia No 2093 of 7 March 2014 – website, 14.3.2014
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Organic Law of Georgia No 703 of 28 June 2021 – website, 29.6.2021
Article 163 – Registration of members elected to Tbilisi Sakrebulo
Within five days of the summarisation of the final results of the elections, the CEC shall register the members of the Tbilisi Sakrebulo and issue appropriate certificates to them certifying their election .
Article 164 – Procedure for replacement of a member withdrawn from Tbilisi Sakrebulo
1. If the authority of a member of Tbilisi Sakrebulo elected under the proportional system is prematurely terminated, his/her place in Sakrebulo shall be taken, within 2 weeks, by his/her replacement, by a candidate who is the following in sequence on the party list, if he/she gives consent to becoming a member of Sakrebulo within 10 days after being notified by the CEC. If there is no candidate on the party list submitted, the seat shall be annulled.
2. (Deleted – 21.7.2018, No 3266).
3. The replacement of a withdrawn member of Tbilisi Sakrebulo elected under the proportional system shall, within 10 days after being notified by the CEC, give consent to the membership of Sakrebulo. Otherwise, the vacancy shall be filled by a candidate who, in the same party, is the following in sequence on the party list, etc. If there is no candidate on the party list submitted, the seat shall be annulled.
4. If powers of a Tbilisi Sakrebulo member elected through the majoritarian electoral system are prematurely terminated, by-elections shall be held under the procedure established by this Law. If the powers of a Sakrebulo member are terminated within a period from 15 January to 15 June, by-elections shall be held in October of the same year, and if powers of the Sakrebulo member are terminated within a period from 15 June to 15 January, by-elections shall be held in the nearest April. By-elections of Tbilisi Sakrebulo shall not be held in the year of regular elections of municipality bodies.
5. The CEC shall set the date of by-elections by an ordinance. The CEC shall set the timeframes for election events by ordinance not later than the 50th day before Election Day.
6. A candidate winning the by-elections shall take the place of a withdrawn member of Tbilisi Sakrebulo elected through the majoritarian electoral system.
7. To run in the Tbilisi Sakrebulo by-elections, a party referred to in Article 142(1)(a) of this Law, which was registered for the last elections of the municipality bodies, shall file an application to the CEC not later than the 47th day before Election Day. A party which fails to meet this condition shall file an application to the CEC within the same time limit. Upon receiving of the application, the CEC shall forward to such party a sample list of party supporters to collect supporter signatures. An initiative group of voters shall file an application to the CEC within the same time limit. The initiative group of voters and a candidate it has nominated shall be registered under Article 141 of this Law.
8. The party, the registration of which under paragraph 7 of this article requires the presentation of the party supporter list, shall present to the CEC, not later than the 40th day before Election Day, the list of voters supporting the party to run in the Sakrebulo elections.
Organic Law of Georgia No 2093 of 7 March 2014 – website, 14.3.2014
Organic Law of Georgia No 1274 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Organic Law of Georgia No 6854 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020
Organic Law of Georgia No 6855 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020
Organic Law of Georgia No 1348 of 30 December 2021 – website, 6.1.2022
Organic Law of Georgia No 1610 of 25 May 2022 – website, 27.5.2022
Chapter XVIII – Mayoral Elections of a Self-governing City/Community
Organic Law of Georgia No 2093 of 7 March 2014 – website, 14.3.2014
Organic Law of Georgia No 1232 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Article 165 – Mayoral Elections of a Self-governing City/Community
1. Mayoral elections of a self-governing city/community shall be held according to the norms established by this Law, unless otherwise provided for in this Chapter.
2. A Mayor of a self-governing city/community shall be elected by universal, equal and direct suffrage by secret ballot.
Organic Law of Georgia No 1019 of 6 September 2013 – website, 23.9.2013
Organic Law of Georgia No 2093 of 7 March 2014 – website, 14.3.2014
Organic Law of Georgia No 1232 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Article 166 – Electoral Districts
1. A self-governing unit shall constitute one electoral district for Mayoral elections.
2. For the election of the Mayor of the capital of Georgia – Tbilisi, Tbilisi shall be one electoral district comprising the electoral districts set up under Article 156(1) of this Law.
Organic Law of Georgia No 2093 of 7 March 2014 – website, 14.3.2014
Organic Law of Georgia No 1232 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Article 167 – Registering Mayoral candidates and determining their serial numbers
1. A citizen of Georgia from the age of 25 with the right to vote, who has resided in Georgia during at least 6 months may be elected as a Mayor.
2. (Invalidated – Judgment of the Constitutional Court of Georgia of 14 April 2016 No 3/2/588 – website, 4.5.2016 ).
21. A party registered under Article 142 of this Law, and an initiative group of voters consisting of at least 5 members registered under Article 141 of this Law shall have the right to nominate a candidate for Mayor not later than the 30th day before the polling day.
3. The incompatibility of the Mayoral candidate’s status with his/her office shall be determined under Article 136 of this Law. Article 117(5)(e) of this Law shall not apply to the incompatibility of the Mayoral candidate’s status with his/her office.
4. A party/an initiative group of voters shall submit documents for registration of a candidate for Mayor to an appropriate DEC. The candidate for Mayor of Tbilisi shall be an exception, whose documents shall be submitted to the CEC. The documents submitted for registration of a candidate for Mayor shall be verified by the chairperson of an appropriate election commission, who, within 2 days after the documents are submitted but not later than the 28th day before Election Day, shall:
a) conduct the electoral registration of a candidate for Mayor, provided that the registration documents of the candidate for Mayor comply with the requirements under this Law;
b) give a written notice to a representative of a party/an initiative group of voters, which nominated the candidate for Mayor, of any noncompliance of the data in the registration documents with the requirements established by this Law (specifying the noncompliance), if such noncompliance exists. The representative of the party/initiative group of voters shall be allowed 3 days to improve the documents.
5. The corrected data referred to in paragraph (4)(b) of this article shall be checked and the decision whether to register the candidate shall be made within two days after the data are submitted.
6. If the corrected data conform to the requirements contained in this Law, the chairperson of the election commission concerned shall register the candidate for Mayoral elections. In the case of nonconformity, the chairperson of the election commission shall issue an ordinance denying registration for the election (the ordinance shall specify the reasons for denial of registration, as well as the requirements of those legal provisions which form the basis for the refusal). The ordinance shall be immediately communicated to the nominating electoral subject and delivered to it upon request.
7. Within three days after registration of a Mayoral candidate, the chairperson of the appropriate electoral commission shall hand him/her a candidate’s certificate.
8. A candidate for Mayor shall be registered if the following documents are submitted:
a) the registration card of a candidate;
b) an application for nomination of a candidate certified by signatures of the head officers;
b1) an application for nomination of a candidate certified by signatures of the party leader(leaders), and of members of an initiative group of voters;
c) two photos;
d) a photocopy of a candidate’s identity card of a citizen of Georgia, or of the passport of a citizen of Georgia;
e) a certificate on the deprivation of the right.
9. Decision of an electoral subject nominating a candidate on the nomination of a candidate for Mayor shall be attached with a registration card indicating the candidate’s:
a) first name, last name;
b) date of birth (day, month, year);
c) sex;
d) address (according to the identity card of a citizen of Georgia or the Agency database);
e) personal number of a citizen of Georgia;
f) place of work (specify ‘unemployed’, if unemployed);
g) position (occupation) ();
h) (Deleted – 6.10.2023, No 3560);
i) the fact of living in Georgia during 6 months;
j) consent to run in the elections of Mayor;
k) signature and date of signature.
10. A Mayoral candidate shall not be registered based on the requirements of paragraphs 4-6 of this article , and the registration of an already registered candidate shall be cancelled by an ordinance of the chairperson of the respective DEC, or for the elections of the Mayor of Tbilisi, by an ordinance of the CEC chairperson (in the cases specified in subparagraphs a-c of this paragraph), or by a court decision (in the case specified in subparagraph d of this paragraph), if the applications and documents submitted to the election commission fail to meet all the requirements of this Law or if any other conditions referred to by this Law are not met , in particular:
a) if data in the applications and documents are incomplete or inaccurate;
b) if there is or was a Mayoral candidate’s consent to run simultaneously for Mayor in another municipality and/or for another Sakrebulo;
c) if the requirements under paragraph 3 of this article are not met ;
d) if the requirements under Article 47(1) and/or Article 48 of this Law are not met;
e) a Mayoral candidate is a member of another party registered in accordance with the Organic Law of Georgia on Political Associations of Citizens.
11. (Deleted – 21.7.2018, No 3272).
Organic Law of Georgia No 2093 of 7 March 2014 – website, 14.3.2014
Judgment of the Constitutional Court of Georgia of 14 April 2016 No 3/2/588 – website, 4.5.2016
Organic Law of Georgia No 5438 of 22 June 2016 – website, 12.7.2016
Judgment of the Constitutional Court of Georgia of 17 May 2017 No 3/3/600 – website, 29.5.2017
Organic Law of Georgia No 1232 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 1274 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 3269 of 21 July 2018 – website, 27.7.2018
Organic Law of Georgia No 3272 of 21 July 2018 – website, 30.7.2018
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Organic Law of Georgia No 5772 of 17 March 2020 – website, 23.3.2020
Organic Law of Georgia No 5773 of 17 March 2020 – website, 23.3.2020
Organic Law of Georgia No 2475 of 22 December 2022 – website, 29.12.2022
Organic Law of Georgia No 3560 of 6 October 2023 – website, 24.10.2023
Article 168 – Cancelling a decision to nominate a Mayoral candidate
1. A party/an initiative group of voters may, after registration, not later than 16 days before the polling day, revoke its own decision to nominate a candidate for Mayor.
2. A candidate for Mayor may, not later than 16 days prior to the polling day, withdraw his/her candidacy. To this effect, he/she shall submit an appropriate application to a respective election commission.
3. The rules referred to in paragraphs 1 and 2 of this article shall not apply to the second round of elections.
4. The respective election commission shall immediately publish on the official CEC website information on a candidate’s registration, as well as information on cancellation of the decision to nominate a candidate.
Organic Law of Georgia No 2093 of 7 March 2014 – website, 14.3.2014
Organic Law of Georgia No 5438 of 22 June 2016 – website, 12.7.2016
Organic Law of Georgia No 1232 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 1274 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Organic Law of Georgia No 3560 of 6 October 2023 – website, 24.10.2023
Article 169 – Summarisation of the results of Mayoral elections
1. The results of Mayoral elections shall be verified and summarised by the respective DEC, and the results of the elections of Mayor of Tbilisi shall be summarised by the respective DECs and verified by the CEC.
2. A candidate who receive s more than 50% of votes cast shall be deemed to have been elected Mayor. The number of votes cast in the elections shall not include the number of votes recorded on invalid ballot papers.
Organic Law of Georgia No 1019 of 6 September 2013 – website, 23.9.2013
Organic Law of Georgia No 2093 of 7 March 2014 – website, 14.3.2014
Organic Law of Georgia No 1232 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Article 1691 – Second round of Mayoral elections and re-run elections
1. If a candidate fails to receive the necessary number of votes under Article 169 of this Law in the Mayoral elections, a second round of elections shall be called. The two candidates with the highest number of votes in the first round shall participate in the second round . If more than two candidates receive an equally high number of votes, or if several candidates following the top candidate receive an equal number of votes , all those candidates shall take part in the second round.
2. The second round (second rounds) of Mayoral elections shall be called by the CEC along with the summarisation of the first round results. The second round (second rounds) of Mayoral elections shall be held on the 4th Saturday from the elections.
3. The candidate who received the highest number of votes shall be deemed elected in the second round of the elections. If the candidates receive an equal number of votes, the candidate who received more votes in the first round shall be deemed elected. If the number of those votes is equal as well, the candidate who was registered earlier shall be deemed the winner.
4. If the registration of one or both of the candidates proceeding to the second round of elections is cancelled or if a candidate dies, re-run elections shall be held two months from the cancellation/death. The CEC shall fix the date of elections within three days after the above fact occurs.
Organic Law of Georgia No 2093 of 7 March 2014 – website, 14.3.2014
Organic Law of Georgia No 1232 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 1274 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 7097 of 3 September 2020 – website, 4.9.2020
Organic Law of Georgia No 703 of 28 June 2021 – website, 29.6.2021
Article 1692 – Mayoral Extraordinary elections
1. If powers of a Mayor are prematurely terminated , the extraordinary elections shall be called by the CEC by an ordinance. The elections shall be held not later than on the 50thday after the elections are called. The CEC shall set, by an ordinance, the timeframes for the election arrangements not later than the 49th day prior to the Election Day.
2. If the powers of a Mayor are prematurely terminated, the extraordinary elections shall be held in April or October under the procedure established by this Law. If the powers of a Mayor are terminated within a period from 15 January to 15 June, the extraordinary elections shall be held in October of the same year, and if the powers of a Mayor are terminated within a period from 15 June to 15 January, the extraordinary elections shall be held in the nearest April. The extraordinary Mayoral elections shall not be held in the year of regular elections of municipality bodies.
21. Procedures established by paragraphs 1 and 2 of this article shall not apply to the case under Article 1541 of this Law.
3. (Deleted – 25.5.2022, N 1610).
4. (Invalidated – Judgment of the Constitutional Court of Georgia of 14 April 2016 No 3/2/588 – website, 4.5.2016).
41. To participate in extraordinary Mayoral elections, a party referred to in Article 142(1)(a), and a party registered for participation in the last elections of the municipality bodies, shall file an application to the CEC not later than the 47th day before Election Day. A party that fails to meet this condition shall file an application to the CEC within the same time limit, while an initiative group of voters consisting of at least 5 members shall file an application to a respective election commission. Upon receiving of the application, the CEC shall forward to such party a sample list of party supporters to collect supporter signatures, and the respective election commission shall forward to the initiative group of voters consisting of at least 5 members a sample list of supporters to collect signatures of the supporters of a Mayoral candidate it has nominated.
5. A party whose registration under paragraph 41of this article requires the presentation of a party supporters list, and the initiative group of voters shall present to the CEC or to the respective election commission a list of voters supporting the participation in the Mayoral elections of the candidate nominated by the party/initiative group of voters not later than the 40th day before Election Day.
Organic Law of Georgia No 2093 of 7 March 2014 – website, 14.3.2014
Judgment of the Constitutional Court of Georgia of 14 April 2016 No 3/2/588 – website, 4.5.2016
Organic Law of Georgia No 5438 of 22 June 2016 – website, 12.7.2016
Organic Law of Georgia No 1232 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 1274 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Organic Law of Georgia No 3269 of 21 July 2018 – website, 27.7.2018
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Organic Law of Georgia No 6723 of 2 July 2020 – website, 3.7.2020
Organic Law of Georgia No 1348 of 30 December 2021 – website, 6.1.2022
Organic Law of Georgia No 1610 of 25 May 2022 – website, 27.5.2022
Organic Law of Georgia No 3560 of 6 October 2023 – website, 24.10.2023
Chapter XIX – Referendum and Plebiscite
Article 170 – General provisions
The regulatory norms for organizing, conducting and ascertaining election results provided for by the first chapter of this Law shall be used during the organisation, conduct and summarisation of the results for a referendum unless otherwise determined by this chapter.
Article 171 – Conducting a referendum
1. The President of Georgia may, at the request of the Parliament of Georgia, the Government of Georgia, or not less than 200 000 voters, set referendum within 30 days after receiving the request to set it.
2. A Referendum cannot be held in the case of:
a) an armed attack on Georgia;
b) martial law;
c) public disorder, military takeover, armed rebellion, ecological disasters and epidemics or in other cases when state bodies are unable to duly apply their constitutional powers.
3. A Referendum cannot be appointed on the same issue within one year after the date when the results of a referendum conducted on the same issue were officially published.
4. Referend a shall be organised and held in the Georgian language in Georgia , and also in the Abkhazian language in Abkhazia.
Organic Law of Georgia No 1019 of 6 September 2013 – website, 23.9.2013
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Article 172 – Referendum issues
1. A referendum can be held on especially important state issues, including issues and principles provided for by the Constitution of Georgia, Laws of Georgia, International Treaties and Agreements of Georgia.
2. A referendum may not be held:
a) for the purpose of adopting or repealing a law;
b) for amnesty or pardon;
c) on ratification or denunciation of an international agreement;
d) on an issue which allows for the restriction of a fundamental constitutional human right.
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Article 173 – Calling of a plebiscite and rules for its conduct
1. A p lebiscite is a public opinion poll with the purpose of learn ing the opinion of the Georgian electorate or part of it, concerning particularly important state issues.
2. The Prime Minister of Georgia shall call a plebiscite.
3. The results of a plebiscite shall be recommendatory to state bodies.
4. The rules determined by this Law shall be applied to the conduct of a plebiscite, except for provisions under Article 171 of this Law.
Organic Law of Georgia No 1019 of 6 September 2013 – website, 23.9.2013
Article 174 – Appointment of a referendum
1. The President of Georgia shall set a referendum by an edict, which needs the countersignature of the Prime Minister of Georgia, except when a referendum is set at the request of the Government of Georgia.
2. The CEC shall organise and hold a referendum.
Organic Law of Georgia No 1019 of 6 September 2013 – website, 23.9.2013
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Article 175 – Initiative group for holding a referendum
1. If the initiative to hold a referendum comes from the voters, an initiative group shall be set up. The list of the initiative group shall include each member’s first name, last name, place of residence and a contact phone number. An i nitiative group shall clearly and specifically formulate the issues proposed for the referendum.
2. An i nitiative group shall apply to the CEC with a request to register the issue to be submitted for the referendum by the initiative group. The issue should be formulated in agreement with the initiative group.
3. The CEC shall register the issue proposed for a referendum and the composition of the initiative group , and publish information about such registration and the address of the initiative group on its official website.
4. The issue proposed for a referendum shall be included in the papers of voter signatures.
5. A r egistration certificate shall be issued to the initiative group within a month after applying for registration. Registration may be de nied if the requirements of this Law are not met .
6. An i nitiative group shall be authorised to appeal a registration denial to the corresponding district (city) court within five days after th e decision . The court shall consider the appeal and make a decision within five days , and that can be further appealed according to rule s determined by Georgian legislation.
Organic Law of Georgia No 2093 of 7 March 2014 – website, 14.3.2014
Organic Law of Georgia No 1274 of 26 July 2017 – website, 29.7.2017
Article 176 – Rule and terms for collecting signatures
1. An i nitiative group shall start the collection of signatures from the day of receipt of the registration certificate.
2. Signatures shall be collected on a sample paper as determined by the CEC and agreed with the initiative group. Each such paper shall be signed by not more than 50 citizens; the signatories shall include their first and last name, date of birth, number of the personal identification card, address and the date of signature. A person responsible for collecting the signatures shall sign every paper filled out with the above data indicating his/her address. The signature of a person responsible for collecting the signatures shall be attested by a notary.
Organic Law of Georgia No 6854 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020
Article 177 – Review of the results for collecting signatures
1. The completed signature page s shall be forwarded to the initiative group that will summarize information about the results of collecting signatures , and together with the signature page s will forward it to the CEC not later than three months from the date of receipt of the registration certificate.
2. The CEC shall inspect the submitted materials and if it decides that they meet the requirements of this Law, the CEC shall submit its report and the request of the initiative group to conduct a referendum to the President of Georgia not later than one month after receipt of the materials.
3. If a citizen sign s a statement on holding a referendum tw o or more times, all of his/her signatures shall be deemed invalid.
Article 178 – Making decision with regard to the request on holding a referendum
1. The President of Georgia shall make one of the following decisions regarding the request for holding a referendum:
a) appoint a referendum date;
b) provide a well-grounded refusal to hold a referendum.
2. An edict of the President of Georgia on the reasoned refusal of the request to set the date for a referendum or to hold a referendum shall be published within 30 days after receiving the request of the Parliament of Georgia/the Government of Georgia for holding a referendum, and after receiving the CEC report under Article 177 of this Law. The aforementioned edict of the President of Georgia shall need the countersignature of the Prime Minister of Georgia, except when a referendum is set at the request of the Government of Georgia.
3. An edict on holding a referendum shall specify the date of the referendum and the exact wording of the issue put up for referendum. The edict shall be published through the official press and other media for public availability within not later than three days after the issue of the ordinance.
4. The Government of Georgia shall, within seven days after the publication of the edict of the President of Georgia on appointment of a referendum date, adopt an ordinance for the arrangement of the referendum, which shall determine the funding and other referendum-related issues.
Organic Law of Georgia No 1019 of 6 September 2013 – website, 23.9.2013
Organic Law of Georgia No 3266 of 21 July 2018 – website, 13.8.2018
Article 179 – Terms for conducting a referendum
1. A r eferendum shall be held not earlier than two months and not later than six months from the date of a decision by the President of Georgia to hold the referendum.
2. In exceptional cases, the President of Georgia shall be authorised to define another date for holding a referendum.
Article 180 – Withdrawal of a request for holding a referendum
The Parliament of Georgia, the Government of Georgia, an initiative group of voters shall have the right to withdraw its request for holding a referendum before the President of Georgia makes a decision to hold the referendum .
Organic Law of Georgia No 1019 of 6 September 2013 – website, 23.9.2013
Article 181 – Election commissions
The CEC, DECs, and PECs shall ensure the organisation and conduct of a referendum.
Article 182 – Participation of initiative group members in the work of referendum commissions
In case a referendum has been called at voter request, the initiative group shall be eligible to appoint its representative to the election commissions.
Article 183 – Summarising the referendum results and enforcement of the decision
1. A Referendum issue shall be deemed adopted if more than half of the referendum participants vote in favour of it . The number of votes cast in the election may not include the number of votes recorded on invalid ballot papers.
2. It is prohibited to make a decision on the referendum in the period between calling a referendum and publishing the referendum results.
3. The decision taken as a result of the referendum shall be enforced from the date of its publication; it shall have a legal force and is final. The results of a referendum have a direct effect.
4. Legislative and executive authorities of Georgia are obliged to harmonize Georgian legislation and other legal acts with the referendum results within one month.
5. A decision made as a result of the referendum may be changed or cancelled only by holding another referendum.
6. The Constitutional Court of Georgia has the right to invalidate the referendum results under the procedures as provided for by the law.
Chapter XX – Transitional and Final Provisions
Organic Law of Georgia No 6723 of 2 July 2020 – website, 3.7.2020
Article 184 – Temporary p rocedure for the participation of voters in elections, who were deregistered according to the place of residence, or whose registration has been declared void by a decision of the Agency, or who are registered without indication of address
1. A voter holding a legally effective identity card of a citizen of Georgia or a passport of a citizen of Georgia, and who has been deregistered according to his/her place of residence, or whose registration has been declared invalid by decision of the Agency, shall be entered into the unified list of voters according to his/her last place of registration (address) or actual (temporary) place of residence (address). If there is no actual (temporary) place of residence (address) recorded in the Agency’s electronic database, a respective voter shall visit the Agency not later than the 21st day from fixing the elections until the Election Day and specify his/her actual (temporary) place of residence (address), and take a photo in digital format. In such a case, the voter shall be exempted from payment of the service fee related to taking a photo under Ordinance No 508 of 29 December 2011 of the Government of Georgia on Approval of the Time Limits for Services Rendered by the Legal Entity under Public Law Operating within the Ministry of Justice of Georgia – the Public Service Development Agency, and by Consular Officials within Their Delegated Powers, the Amounts of Fees Set for the Services Rendered, and the Procedure for Payment of the Fee.
2. A person registered without indication of address and holding a legally effective identity card of a citizen of Georgia, or a passport of a citizen of Georgia shall be entered into the unified list of voters according to his/her actual (temporary) place of residence (address) recorded in the Agency’s electronic database, and if there is no such address recorded in the database, the person registered without indication of address shall, in order to vote in the elections, visit the Agency not later than the 21st day from fixing the elections until the Election Day and specify his/her actual (temporary) place of residence (address), and take a photo in digital format. In such a case, the voter shall be exempted from payment of the service fee related to taking a photo under Ordinance No 508 of 29 December 2011 of the Government of Georgia on Approval of the Time Limits for Services Rendered by the Legal Entity under Public Law Operating within the Ministry of Justice of Georgia – the Public Service Development Agency, and by Consular Officials within Their Delegated Powers, the Amounts of Fees Set for the Services Rendered, and the Procedure for Payment of the Fee.
3. The procedure established under this article shall be valid until 1 January 2026 .
Organic Law of Georgia No 6723 of 2 July 2020 – website, 3.7.2020
Organic Law of Georgia No 2475 of 22 December 2022 – website, 29.12.2022
Article 1841 – (Deleted)
Organic Law of Georgia No 2475 of 22 December 2022 – website, 29.12.2022
Organic Law of Georgia No 3904 of 13 December 2023 – website, 28.12.2023
Article 185 – Temporary p rocedure for information support to pre-election campaigning before the attainment of full power by the Parliament elected as a result of the 2020 Parliamentary Elections of Georgia
1. In the course of pre-election campaign ing , when broadcasting social-political programmes and elections, a broadcaster shall observe the principle of impartiality and fairness according to the Law of Georgia on Broadcasting, the Code of Conduct of Broadcasters, and this Law.
2. The general broadcaster, which decides to cover the pre-election campaign on its own air, shall broadcast the pre-election debates in a non-discriminatory manner with the participation of all qualified electoral subjects in the course of pre-election campaign ing within its coverage area . The general broadcaster shall be authorised to invite other parties/blocs participating in the relevant elections in the course of debates.
3. The obligations of equal distribution of airtime established by this Law, creation of equal conditions for participation in pre-election debates and establishment of equal conditions for election advertising shall apply only to the broadcasters mentioned in paragraphs 4-6 of this article and only to qualified electoral subjects.
4. During the election campaign in their respective coverage areas, the Public Broadcaster, Ajara TV and Radio of the Public Broadcaster, and any community broadcaster shall allot, from the 50th day before the Election Day, in every hour five minutes to broadcast free of charge, the pre-election advertisements, and every 3 hours broadcast free of charge and without discrimination, the pre-election advertisements submitted to them by each qualified electoral subject , on the condition that the time allotted to a qualified electoral subject during such period shall not exceed 90 seconds (each electoral subject may divide the time allotted in several parts). The airtime not used by an electoral subject may not be added to other airtime allotted to the electoral subject.
5. During the election campaign in the case of general elections, the Public Broadcaster carrying out general over-the-air broadcasting shall allot, from the 50th day before the Election Day, in every three hours, not less than 7.5 minutes to broadcast free of charge, the pre-election advertisements, and broadcast on the basis of equality and without discrimination, the pre-election advertisements submitted to it by each qualified electoral subject, on the condition that the time allotted to a qualified electoral subject during such period shall not exceed 90 seconds (each electoral subject may divide the time allotted in several parts). The airtime not used by an electoral subject may not be added to other airtime allotted to the electoral subject.
6.The broadcaster (except for the broadcasters mentioned in paragraphs 4 and 5 of this article) is obliged to broadcast pre-election advertisements free of charge during the last 30 days before the Election Day, if it places paid pre-election advertisements during the election campaign in its service area of the electoral subject determined by Article 30(12) of the Organic Law of Georgia on Political Associations of Citizens. In this case, it is obliged to devote time to free pre-election advertisements (if the paid pre-election advertisement is placed between the best time interval determined by the Law of Georgia on Broadcasting, the free advertising time shall be allocated at the same time, on the same day or in agreement with the customer - on another day in the proportion set out below. In all other cases, free advertising time shall be allocated within three hours from the time of posting the paid advertisement in the broadcasting network, on the same day or in agreement with the customer - another day. Free advertising time unused an electoral subject may not be added by to other advertising time belonging to the electoral subject):
a) for the above mentioned electoral subject – the time equal to the advertising time acquired, which shall be distributed in such manner that during three hours it does not exceed 90 seconds (an electoral subject may divide this time into several parts);
b) for qualified electoral subjects (except for the electoral subjects provided for in Article 30(12) of the Organic Law of Georgia on Political Associations of Citizens) –the time equal to the total advertising time acquired by the electoral subjects determined in subparagraph (a) of this paragraph, which shall be distributed in the equal and non-discriminatory manner among the electoral subjects specified in subparagraph (b) of the same paragraph, provided that the time allotted to one electoral subject does not exceed 90 seconds in three hours (an electoral subject may divide this time into several parts).
7. The broadcaster mentioned in paragraph 6 of this article, which intends to place the paid pre-election advertisement, shall submit information on the proposed schedule of paid pre-election advertisement to the CEC and the Georgian National Communications Commission within 15 days from the day of calling the elections, but not later than the 55th day before the Election Day. The CEC shall publish such information on its official website within one day. The electoral subject provided for by Article 30(12) of the Organic Law of Georgia on Political Associations of Citizens shall submit information to the CEC and the relevant broadcaster on the acquisition of advertising time in each broadcaster, considering the above mentioned schedule, not later than the 40th day before the Election Day (such information shall indicate the dates, time intervals for the placement of the advertisement to be placed during the day, and the duration of the advertising time to be purchased).The broadcaster in which the electoral subject has purchased advertising time shall, not later than the 38th day before the Election Day, submit information to the CEC and the Georgian National Communications Commission on the time allocated for free advertising in accordance with paragraph 6 of this article(such information shall indicate the dates, time intervals for the placement of the advertisement to be placed during the day, and the duration of the advertising time), also, on the schedule of posting election advertisements for each electoral subject during the advertising time allotted to the qualified electoral subjects specified in paragraph 6(b) of this article. The CEC shall publish such information on its official website within one day. An electoral subject entitled to receive free advertising time shall notify the relevant broadcaster at least two days prior to the date of the advertisement of its intention to use its own time and shall deliver the advertisement at the time agreed with it.
8. The public broadcaster is obliged to provide the sign language translation in its election-related programmes aired during the election campaign.
9. The broadcaster shall be authorised to recognise a political party as a qualified electoral subject, which, according to public opinion polls conducted in accordance with the conditions set forth in this article, enjoys the support of at least 4% of voters in accordance with the results of at least 5 polls or and the results of research 1 month before the elections. It shall be inadmissible for the broadcaster to use the results of sociological research in a discriminatory manner.
10. The local broadcaster is obliged to recognise a political party/bloc as a qualified electoral subject:
a) an electoral subject who is a qualified electoral subject determined by Article 2 (q1) of this Law;
b) whose one or more candidates won the last parliamentary elections in the majoritarian electoral district in his or her service zone, ran in the second round or received at least 25% of votes;
c) who received at least 25% of the votes in the elections of the representative body of the municipality – Sakrebulo.
11. The local broadcaster shall be authorised to recognise as a qualified electoral subject:
a) a political party that received at least 10% of the vote in the last parliamentary or municipal elections in the respective majoritarian electoral district;
b) a political party that, according to the public opinion research conducted in accordance with the rules established by this law in the respective majoritarian electoral district, enjoys the support of at least 25% of the voters in accordance with the results of at least 2 consecutive public opinion survey conducted in the election year;
c) a majoritarian candidate nominated by the initiative group of voters, who, according to the public opinion survey conducted in the respective majoritarian electoral district in accordance with the rules established by this law, according to the results of at least 2 consecutive public opinion survey in the election year, enjoys the support of no less than 25% of voters.
12. To determine the status of a qualified electoral subject, a public opinion survey must meet the following requirements:
a) it should be based on a recognised scientific methodology for the random selection of a representative that ensures at least 95 per cent reliability of the results and the margin of error of which does not exceed 3 per cent;
b) shall be published after verifying the reliability of the public opinion research methodology and the objectivity of the results;
c) in the presence of significant differences or changes in the results of the same or other comparable public opinion survey, a convincing scientific explanation of such differences or changes shall be possible;
d) there shall be no manipulation by public opinion or a means of raising money, it shall not be conducted by phone, mail and/or the Internet;
e) shall be based on a transparent methodology that allows for independent verification of results;
f) when publishing public opinion survey results the following shall be specified:
f.a) an organisation conducting the survey;
f.b) an organisation ordering or financing the survey;
f.c) exact formulation and sequence of questions used in the survey;
f.d) time of the conduct of field survey;
f.e) number of respondents and the selection method;
f.f) in what area or in what category of people the selection was made;
f.g) whether the survey is based on the opinion of all respondents;
f.h) number of respondents who refused to participate in the survey or did not answer the question or could not be interviewed;
f.i) selection size;
f.j) scope of error;
f.k) information about any other factors that could have a significant influence on the survey results.
13. The broadcaster commissioning the public opinion survey is obliged to comply with the requirements set forth in paragraph 12 of this article. A broadcaster that publishes a public opinion survey commissioned by others shall be subject only to the requirements set forth in paragraph 12 (f) of this article.
14. During the election campaign, the Public Broadcaster, Ajara TV and Radio of the Public Broadcaster (a legal entity under public law), shall allot, from the 50th day before the Election Day, in every hour 2.5 minutes to broadcast free of charge, the pre-election advertisements of another party/bloc, except for the qualified electoral subject and every 3 hours broadcast free of charge and without discrimination, the pre-election advertisements submitted to them by each party/bloc , on the condition that the time allotted to a qualified electoral subject during such period shall not exceed 45 seconds (each party/bloc may divide the time allotted in several parts). The airtime not used by a party/bloc may not be added to other airtime allotted to the party/bloc.
15. Political parties that enjoy the right to use free airtime, in the case of joining an electoral bloc, regardless of their number, shall lose the right from the day after the registration of the electoral bloc, and the electoral bloc shall acquire the right from the same day as an electoral subject.
16. The obligation to allocate free airtime under this article shall apply only to the local broadcaster during the by-elections.
17. The Georgian National Communications Commission shall determine the rules for the participation and use of the media in the election process ensure the monitoring of the observance of the norms established by this Law by the Broadcaster and shall respond accordingly to the violation of the mentioned norms. The Georgian National Communications Commission shall procure the services required for media monitoring in accordance with the rules established by the legislation of Georgia.
18. It shall be prohibited to place paid pre-election and/or free pre-election advertisements, programmes of electoral subjects on TV and radio during 8 hours before the polling and before 8 pm on the polling day, as well as to make automated telephone calls and send short text messages for election purposes.
19. It shall be inadmissible for an electoral subject to place an advertisement on the broadcaster that serves the agitation goals of another electoral subject within the advertising time. The advertisement of the electoral subject shall not contain elements of advertisement conducive to the election of another electoral subject, including its representative, serial number and symbols.
20. In the course of political/pre-election advertising, the total of the single contours of the letters indicating the name of the electoral subject and the single contours of the numbers indicating the serial number of his/her participation in the elections shall occupy not less than 5% of the frame area. In addition, the advertisement must be made in such a way that at the end of the advertisement, the name and serial number of the electoral subject are displayed for at least the last one second, so that the total of the single contours of the letters denoting the name and the number of contours of the serial numbers occupies not less than 25% of the frame area. In the case of violation of the rule established by this paragraph, the broadcaster shall not place the political/pre-election advertisement.
21. The broadcaster shall be prohibited from allocating more airtime than the corresponding fee paid for the placement of paid advertisements to the relevant electoral subject or allocating more time than that provided for by this law for the placement of free advertisements. The action provided for in this paragraph shall be deemed a prohibited donation.
Organic Law of Georgia No 6723 of 2 July 2020 – website, 3.7.2020
Organic Law of Georgia No 7097 of 3 September 2020 – website, 4.9.2020
Article 186 – Temporary p rocedure for information support to pre-election campaigning from the day of attaining full power by the Parliament elected as a result of the 2020 parliamentary elections of Georgia before the attainment of full power by the Parliament elected as a result of the 26 October 2024 Parliamentary Elections of Georgia
1. In the course of pre-election campaign ing , when broadcasting social-political programmes and elections, a broadcaster shall observe the principle of impartiality and fairness according to the Law of Georgia on Broadcasting, the Code of Conduct of Broadcasters, and this Law.
2. Free airtime shall be equally granted to the parties and election blocs that have overcome the respective electoral threshold established by the Constitution of Georgia in the last parliamentary elections under the rules established by this Law. If free airtime is given to an electoral bloc, this time shall be equally distributed among the political parties united within the electoral bloc. Free airtime shall not be granted to a party which, on the basis of Article 30(5) or (6), or Article 391(3) or (4) of the Organic Law of Georgia on Political Associations of Citizens, does not receive budgetary financing at the time of fixing the elections.
3. The obligations of equal distribution of airtime established by this Law, creation of equal conditions for participation in pre-election debates and establishment of equal conditions for election advertising shall apply only to the broadcasters mentioned in paragraphs 4-6 of this article and only to qualified electoral subjects.
4. During the election campaign in their respective coverage areas, the Public Broadcaster, Ajara TV and Radio of the Public Broadcaster, and any community broadcaster shall allot, from the 50th day before the Election Day, in every hour five minutes to broadcast free of charge, the pre-election advertisements, and every 3 hours broadcast free of charge and without discrimination, the pre-election advertisements submitted to them by each qualified electoral subject , on the condition that the time allotted to a qualified electoral subject during such period shall not exceed 90 seconds (each electoral subject may divide the time allotted in several parts). The airtime not used by an electoral subject may not be added to other airtime allotted to the electoral subject.
5. During the election campaign in its respective coverage area, the Public Broadcaster carrying out general broadcasting shall allot, from the 50th day before the Election Day, in every three hours no less than 7.5 minutes to broadcast free of charge, the pre-election advertisements, and broadcast on the basis of equality and without discrimination, the pre-election advertisements submitted to it by each qualified electoral subject, on the condition that the time allotted to a qualified electoral subject during such period shall not exceed 90 seconds (each electoral subject may divide the time allotted in several parts). The airtime not used by an electoral subject may not be added to other airtime allotted to the electoral subject.
6.The broadcaster (except for the broadcasters mentioned in paragraphs 4 and 5 of this article) is obliged to broadcast pre-election advertisements free of charge during the last 30 days before the Election Day, if it places paid pre-election advertisements during the election campaign in its service area of the electoral subject determined by Article 30(12) of the Organic Law of Georgia on Political Associations of Citizens. In this case, it is obliged to devote time to free pre-election advertisements (if the paid pre-election advertisement is placed between the best time interval determined by the Law of Georgia on Broadcasting, the free advertising time shall be allocated at the same time, on the same day or in agreement with the customer - on another day in the proportion set out below. In all other cases, free advertising time shall be allocated within three hours from the time of posting the paid advertisement in the broadcasting network, on the same day or in agreement with the customer - another day. Free advertising time unused an electoral subject may not be added by to other advertising time belonging to the electoral subject):
a) for the above mentioned electoral subject – the time equal to the advertising time acquired, which shall be distributed in such manner that during three hours it does not exceed 90 seconds (an electoral subject may divide this time into several parts);
b) for qualified electoral subjects (except for the electoral subjects provided for in Article 30(12) of the Organic Law of Georgia on Political Associations of Citizens) –the time equal to the total advertising time acquired by the electoral subjects determined in subparagraph (a) of this paragraph, which shall be distributed in the equal and non-discriminatory manner among the electoral subjects specified in subparagraph (b) of the same paragraph, provided that the time allotted to one electoral subject does not exceed 90 seconds in three hours (an electoral subject may divide this time into several parts).
7. The broadcaster mentioned in paragraph 6 of this article, which intends to place the paid pre-election advertisement, shall submit information on the proposed schedule of paid pre-election advertisement to the CEC and the Georgian National Communications Commission within 15 days from the day of calling the elections, but not later than the 55th day before the Election Day. The CEC shall publish such information on its official website within one day. The electoral subject provided for by Article 30(12) of the Organic Law of Georgia on Political Associations of Citizens shall submit information to the CEC and the relevant broadcaster on the acquisition of advertising time in each broadcaster, considering the above mentioned schedule, not later than the 40th day before the Election Day (such information shall indicate the dates, time intervals for the placement of the advertisement to be placed during the day, and the duration of the advertising time to be purchased).The broadcaster in which the electoral subject has purchased advertising time shall, not later than the 38th day before the Election Day, submit information to the CEC and the Georgian National Communications Commission on the time allocated for free advertising in accordance with paragraph 6 of this article(such information shall indicate the dates, time intervals for the placement of the advertisement to be placed during the day, and the duration of the advertising time), also, on the schedule of posting election advertisements for each electoral subject during the advertising time allotted to the qualified electoral subjects specified in paragraph 6(b) of this article. The CEC shall publish such information on its official website within one day. An electoral subject entitled to receive free advertising time shall notify the relevant broadcaster at least two days prior to the date of the advertisement of its intention to use its own time and shall deliver the advertisement at the time agreed with it.
8. The public broadcaster is obliged to provide the sign language translation in its election-related programmes aired during the election campaign.
9. The broadcaster shall be authorised to recognise a political party as a qualified electoral subject, which, according to public opinion polls conducted in accordance with the conditions set forth in this article, enjoys the support of at least 4% of voters in accordance with the results of at least 5 polls or and the results of research 1 month before the elections. It shall be inadmissible for the broadcaster to use the results of sociological research in a discriminatory manner.
10. The local broadcaster is obliged to recognise a political party/bloc as a qualified electoral subject:
a) who receives funding from the State Budget;
b) who received at least 25% of the votes in the elections of a municipality representative body Sakrebulo.
11. The local broadcaster shall be authorised to recognise as a qualified electoral subject:
a) a political party that received at least 10% of the vote in the last parliamentary or municipal elections in the respective majoritarian electoral district;
b) a political party that, according to the public opinion research conducted in accordance with the rules established by this law in the respective majoritarian electoral district, enjoys the support of at least 25% of the voters in accordance with the results of at least 2 consecutive public opinion survey conducted in the election year;
c) a majoritarian candidate nominated by the initiative group of voters, who, according to the public opinion survey conducted in the respective majoritarian electoral district in accordance with the rules established by this law, according to the results of at least 2 consecutive public opinion survey in the election year, enjoys the support of no less than 25% of voters.
12. To determine the status of a qualified electoral subject, a public opinion survey must meet the following requirements:
a) it should be based on a recognised scientific methodology for the random selection of a representative that ensures at least 95 per cent reliability of the results and the margin of error of which does not exceed 3 per cent;
b) shall be published after verifying the reliability of the public opinion research methodology and the objectivity of the results;
c) in the presence of significant differences or changes in the results of the same or other comparable public opinion survey, a convincing scientific explanation of such differences or changes shall be possible;
d) there shall be no manipulation by public opinion or a means of raising money, it shall not be conducted by phone, mail and/or the Internet;
e) shall be based on a transparent methodology that allows for independent verification of results;
f) when publishing public opinion survey results the following shall be specified:
f.a) an organisation conducting the survey;
f.b) an organisation ordering or financing the survey;
f.c) exact formulation and sequence of questions used in the survey;
f.d) time of the conduct of field survey;
f.e) number of respondents and the selection method;
f.f) in what area or in what category of people the selection was made;
f.g) whether the survey is based on the opinion of all respondents;
f.h) number of respondents who refused to participate in the survey or did not answer the question or could not be interviewed;
f.i) selection size;
f.j) scope of error;
f.k) information on any other factors that could have a significant influence on the results of the survey.
13. The broadcaster commissioning the public opinion survey is obliged to comply with the requirements set forth in paragraph 12 of this article. A broadcaster that publishes a public opinion survey commissioned by others shall be subject only to the requirements set forth in paragraph 12 (f) of this article.
14. The Public Broadcaster, Ajara TV and Radio of the Public Broadcaster (a legal entity under public law), shall allot the time for the pre-election advertisements of other parties, except for a qualified electoral subject, which shall be equally distributed among the said parties.
15. The obligation to allocate free airtime under this article shall apply only to the local broadcaster during the by-elections.
16. The Georgian National Communications Commission shall determine the rules for the participation and use of the media in the election process, and ensure the monitoring of the observance of the norms established by this Law by the Broadcaster and shall respond accordingly to the violation of the mentioned norms. The Georgian National Communications Commission shall procure the services required for media monitoring in accordance with the rules established by the legislation of Georgia.
17. It shall be prohibited to place paid pre-election and/or free pre-election advertisements, programmes of electoral subjects on TV and radio during 8 hours before the polling and before 8 pm on the polling day, as well as to make automated telephone calls and send short text messages for election purposes.
18. It shall be inadmissible for an electoral subject to place an advertisement on the broadcaster that serves the agitation goals of another electoral subject within the advertising time. The advertisement of the electoral subject shall not contain elements of advertisement conducive to the election of another electoral subject, including its representative, serial number and symbols.
19. In the course of political/pre-election advertising, the total of the single contours of the letters indicating the name of the electoral subject and the single contours of the numbers indicating the serial number of his/her participation in the elections shall occupy not less than 10% of the frame area. In addition, the advertisement must be made in such a way that at the end of the advertisement, the name and serial number of the electoral subject are displayed for at least the last one second, so that the total of the single contours of the letters denoting the name and the number of contours of the serial numbers occupies less than 50% of the frame area. In the case of violation of the rule established by this paragraph, the broadcaster shall not place the relevant political/pre-election advertisement.
20. The broadcaster shall be prohibited from allocating more airtime than the corresponding fee paid for the placement of paid advertisements to the relevant electoral subject or allocating more time than that provided for by this law for the placement of free advertisements. The action provided for in this paragraph shall be deemed a prohibited donation.
Organic Law of Georgia No 6723 of 2 July 2020 – website, 3.7.2020
Organic Law of Georgia No 672 of 22 June 2021 – website, 24.6.2021
Article 187 – Temporary procedures for financing a representative of an electoral subject before the acquisition of full power by the Parliament elected as a result of the 2020 Parliamentary Elections of Georgia
1. A qualified electoral subject participating in the elections (a qualified party participating in the elections independently, as well as an electoral bloc of which the qualified party is a member) shall receive funding in the amount of GEL 100 for each electoral precinct and GEL 150 for each electoral district on the Election Day, and the electoral bloc, which consists of two or more qualified parties, shall receive funding in the amount of GEL 150 for each electoral precinct and GEL 200 for each electoral district. An electoral bloc that does not include any of the qualified parties, but the parties included in the bloc, in the last parliamentary elections or the elections of the municipality bodies held within the framework of the proportional election system, acquired totally 3 % or more than 3% of votes from voters participating in the elections, for ensuring the representation in the district and precinct election commissions on the Election Day, its shall receive funding in the amount of GEL 100 for each electoral precinct and GEL 150 for each electoral district. The amount allocated for one electoral precinct shall be issued only to a representative(s) appointed for the said electoral precinct.
11. The funding provided for in paragraph 1 of this article shall be issued for the respective electoral precincts and electoral districts in the case of holding a second round of elections only to the qualified electoral subjects whose nominee candidates participate in the second round of elections.
2. The CEC shall transfer the amount of funding of the representative of the electoral subject provided for in paragraph 1 of this article to the account of the relevant electoral subject not later than three days before the Election Day. The electoral subject shall be entitled to redistribute the amount to the relevant representatives in the district and precinct election commissions, so that the activities of no more than two representatives are funded in each commission.
3. The funded electoral subject is obliged to submit written information to the CEC on the use of the funds allocated for the financing of the representatives within 15 days after the summarising of the election results. If the funded electoral subject does not appoint a representative in the election commission and/or the amount is not fully used, the party is obliged to ensure the return of the relevant amount to the State Budget of Georgia within the same period.
4. For funded electoral subjects who do not participate in the second round of elections, the requirements set forth in paragraph 3 of this article shall apply from day of summarising the results of the first round of the respective elections.
5. A representative of an electoral subject who is included in the unified database of socially vulnerable families, the funding received under this article shall not be included in the joint income of the family and the state funding shall not be terminated.
Organic Law of Georgia No 6723 of 2 July 2020 – website, 3.7.2020
Article 188 – Deadline for the transfer of funding to a representative of an electoral subject during the second round of elections before the acquisition of full powers by the Parliament elected as a result of the 2020 Parliamentary Elections of Georgia
The deadline for the transfer of funding to a representative of an electoral subject, who is eligible for funding in the second round of elections, shall be not later than the 3rd day before the second round of elections.
Organic Law of Georgia No 6723 of 2 July 2020 – website, 3.7.2020
Article 189 – Temporary procedures for financing from the State Budget of Georgia of the election campaign fund for the 2020 Parliamentary Elections of Georgia
1.An electoral subject, that obtains 5% or more of votes in the 2020 Parliamentary Elections conducted under the proportional electoral system, shall receive a one-off sum of not more than GEL 1 000 000from the State Budget of Georgia to cover election campaign expenses incurred in both rounds. An electoral subject shall receive such funding according to the information on the election campaign expenses submitted by it, after submitting a report referred to in Article 57 of this Law applicable before the recognition of the authority of the Parliament of Georgia elected in the next parliamentary elections of Georgia.
2. In order to receive financing of the expenses incurred during the election campaign from the State Budget of Georgia, the electoral subject shall submit a written application to the CEC not later than 38 days before the Election Day.
3. The respective amount provided for by paragraph 1 of this article shall be deposited into the account of the electoral subject not later than the 15th day following the summarisation of election results, based on the CEC summary protocol of election results.
4. To provide financial support to the election campaign of political parties, additional funds shall be allocated from the State Budget of Georgia to cover TV advertising expenses. Only those parties that became eligible for funding based on the results of the last general elections shall receive the sum provided for in this paragraph. To calculate the amount of the sum allocated to a party under this paragraph, the number of the votes obtained by the electoral subject in question in the last general elections shall be multiplied by three and divided by the number of the political associations making up the electoral subject. At the same time, the amount of the sum allocated for a party or an electoral bloc (regardless of the number of parties making up the bloc) running independently in the elections shall not exceed GEL 600 000. At least 15% of the sum allocated to the electoral subject shall be used for pre-election advertising in at least 7 broadcasters who are not national broadcasters.
5. If any party united in an electoral bloc does not run in the elections, the sum under paragraph 4 of this article shall be fully allocated to the parties united in the electoral bloc and running in the elections.
6. The CEC shall pay a broadcaster the expenses provided for in paragraph 4 of this article, within the amounts determined by the same paragraph, based on a contract between a broadcaster and an electoral subject, within 10 business days after the contract is submitted to the CEC.
7. Following the announcement of the final results of the elections:
a) within 5 business days, a party shall submit to the CEC the appropriate information about the final execution of the contract;
b) within 15 business days, a broadcaster shall return the appropriate sum to the State Budget of Georgia if the party fails to fully spend the amount allocated to it under this article.
Organic Law of Georgia No 6723 of 2 July 2020 – website, 3.7.2020
Organic Law of Georgia No 7097 of 3 September 2020 – website, 4.9.2020
Article 190 – Temporary procedures regulating election/referendum campaign expense before the acquisition of full power by the Parliament elected as a result of the 2020 Parliamentary Elections of Georgia
1. An election/referendum campaign shall be funded from:
a) the funds of a political party;
b) the funds of the number one electoral bloc – if political associations are united in a single electoral subject;
c) the election funds opened by an initiative group of voters to fund the campaign of an independent candidate.
2. A candidate nominated by an electoral subject shall use the fund of the electoral subject nominating the candidate.
3. The basis for opening a bank account in a licensed commercial bank of Georgia for electioneering of an initiative group of voters shall be an ordinance on the registration of this electoral subject of a Chairperson of a relevant election commission.
4. An electoral subject shall be obliged to submit to the State Audit Office of Georgia the information about the bank account, from which the necessary costs shall be funded for an election campaign. The information submitted on the mentioned fund should also include the contact details of the persons responsible for managing the election campaign fund.
5. Election/referendum campaign funds shall be the money deposited into the relevant bank account, as well as all goods and services received free of charge ( calculated at market prices), except for the cost of free advertising time received in accordance with the law.
6. During elections, an electoral subject may not use other financial means than the respective funds.
7. The total amount of expenses incurred by the electoral subject during the year shall not exceed 0.1% of the gross domestic product of Georgia of the previous year. This amount includes the expenses incurred by the electoral subject and another person in its favour, which are determined by the State Audit Office and about which the relevant electoral subject is notified.
8. The upper limit of the total annual election expenses of an independent majoritarian candidate shall be determined as follows: the upper limit of the election campaign allowances for a political party (0.1% of the previous year's GDP) shall be divided by the total number of voters in the country and the number obtained must be multiplied by the number of voters in the respective electoral district.
9. Restrictions provided by the Organic Law of Georgia on Political Associations of Citizens shall apply to election/referendum campaign expenses and sources of funding, except for the exception provided for by paragraph 10 of this article.
10. When a campaign is funded by an electoral bloc, it is possible for the parties united in the bloc to transfer the funds in the fund of their political associations to the fund of the political association, which is registered as the number one electoral bloc.
11. Violation of the requirement provided for by paragraphs 7 and 8 of this article shall result in a fine of double the amount of the expense incurred in excess.
Organic Law of Georgia No 6723 of 2 July 2020 – website, 3.7.2020
Article 191 – Additional procedure regulating liability for failure to comply with the requirements determined bylaw in relation to restriction of the election campaign and accountability during 2020
1. The total amount of expenses incurred by and in favour of the parties in the electoral bloc during the year shall not exceed 0.1% of the gross domestic product of Georgia of the previous year. This amount includes the expenses incurred by the electoral subject and another person in its favour, which are determined by the State Audit Office and about which the relevant electoral subject is notified.
2. Violation of the requirement provided for by paragraph 1 of this article shall result in a fine of double the amount of the expense incurred in excess .
Organic Law of Georgia No 6723 of 2 July 2020 – website, 3.7.2020
Article 1911 – The restriction effective with regard to the bearing of annual expenses by an electoral subject during the transition period
1. The total amount of expenses borne by an electoral subject during a year before 2 September 2023 must not exceed 0.05% of the gross domestic product of Georgia of the previous year. This amount shall include the expenses borne by the electoral subject and by another person in its favour, which are determined by the State Audut Office before 1 September 2023 and of which the respective electoral subject is notified.
2. Violation of the requirement set by paragraph 1 of this article shall carry a fine in the amount of twice the expenses borne by exceeding the appropriate limit.
3. Repeated violation of the requirement set by paragraph 1 of this article during the same elections shall carry a fine in the amount of twice the fine defined by paragraph 2 of this article.
4. A protocol of an administrative offence provided for by this article shall be drawn up by the State Audit Office before 1 September 2023, and by the Anti-Corruption Bureau from 1 September 2023 on.
5. When an administrative offence provided for by this article is committed, proceedings shall be conducted in accordance with the Administrative Offences Code of Georgia, unless otherwise determined by this Law.
6. The liability under this article may be imposed on a person within 6 years after the respective act is committed.
Organic Law of Georgia No 2475 of 22 December 2022 – website, 29.12.2022
Article 192 – Temporary procedures for submitting a report on election campaign expenses before the acquisition of full power by the Parliament elected as a result of the 2020 Parliamentary Elections of Georgia
1. From the day of calling the elections, a candidate/electoral subject shall submit the financial report to the State Audit Office once in three weeks in the form prescribed by the State Audit Office.
2. Those electoral subjects who, according to the preliminary data, receive the required number of votes established by this Law shall submit to the State Audit Office not later than 12 days after the polling day a report on the funds used as of the polling day.
3. The electoral subject participating in the second round is obliged to submit to the State Audit Office three days before the day of the second round the financial report of the activities carried out after the polling day of the first round.
4. Electoral subjects, not later than one month after the publication of the election results, and electoral subjects participating in the second round - not later than one month after the publication of the results of the second round, shall submit to the State Audit Office, together with the opinion of the audit (audit firm), a report on the funds used as of the date of publication of the final results from the day of calling the elections. An auditor certified in accordance with the Organic Law of Georgia on the State Audit Office shall have the right to conduct audit. If the election campaign expense does not exceed GEL 10 000 (ten thousand), the electoral subject shall have the right to submit a full election period report without an audit report.
5. The electoral subjects whose nominee majoritarian candidates participate in the second round of elections, not later than one month after the publication of the final results of the second round, and the electoral subjects who, according to preliminary data, receive the required number of votes established by this Law, not later than the 8th day after the polling day, shall submit information on funds which have not been used by the electoral subject in the form prescribed by the State Audit Office.
6. If the electoral subjects who receive the required number of votes established by this Law do not submit the election campaign fund report within the established period, or if the violation of the requirements of law is verified, they shall be warned in writing by the State Audit Office and shall request that the violation be eradicated and that detailed written information regarding the violation be provided. If the State Audit Office deems that the violation is substantial and could have affected the election results, it shall be entitled to make a recommendation to the relevant election commission to apply to a court with a request to summarise the election results without regard to the votes received by the said electoral subject.
7. The form of the report on the funds used for the elections and the procedure for its filling out shall be determined by the State Audit Office.
Organic Law of Georgia No 6723 of 2 July 2020 – website, 3.7.2020
Article 1921 – The obligation effective with regard to the provision of the CEC with the opportunity for the proper accessibility and verification of an electronic database of the sponsors of parties during the transition period
For the verification of information about the sponsors of parties, the State Audit Office shall provide the CEC before 1 September 2023 with the opportunity for the proper accessibility and verification of an electronic database of the sponsors of parties.
Organic Law of Georgia No 2475 of 22 December 2022 – website, 29.12.2022
Article 193 – Additional procedures for the use of funds to be spent on pre-election advertisements by a party participating in the elections from the 30th day of the acquisition of full authority by the Parliament elected as a result of the 2020 Parliamentary Elections of Georgia until the acquisition of full authority in the Parliamentary Elections of Georgia of 26 October 2024
Not less than 10% of the amount spent by the party participating in the elections for the placement of pre-election advertisements shall be used for placement of pre-election advertisements in at least 7 broadcasters which are not national broadcasters.
Organic Law of Georgia No 6723 of 2 July 2020 – website, 3.7.2020
Article 194 – Temporary procedures governing liability for political/pre-election advertising in violation of the requirements established by law until the date of the acquisition of full authority by the Parliament elected in the Parliamentary Elections of Georgia of 26 October 2024
1. Violation of the requirements established by this Law regarding canvassing, placement of political/pre-election advertisements, except for the cases specified in paragraphs 2, 3 and 4 of this article, shall result in imposing a penalty on the relevant electoral subject not exceeding the amount of the tariff determined for the time of placing the advertisement, and the violation of the requirement set forth in Article 185(19) or Article 186(18) of this Law shall result in the imposition of a penalty on the relevant electoral subject not exceeding twice the amount of the tariff established for the time of placing the advertisement. If the penalty is due to the placement of free advertising, the amount of the penalty shall be calculated in the amount of not more than double the tariff set by the relevant broadcaster for the placement of the paid advertising.
2. Violation of the requirement set forth in Article 185(20) or (21) or Article 186(19) or (20) of this Law shall result in the imposition of a penalty on the relevant broadcaster not exceeding twice the amount of the tariff established for the time of placing the advertisement. If the penalty is due to the placement of free advertising, the amount of the penalty shall be calculated at the tariff of not more than double the tariff set by the relevant broadcaster for the placement of the paid advertising. Violation of the requirement set forth in Article 50(1)(b-d) or (11) of this Law or the non-fulfilment of other obligations set forth in Articles185 or 186 of this Law shall result in the imposition of a penalty in the amount of GEL 5,000 on the relevant broadcaster.
3. Execution of automated telephone calls and sending short text messages provided for by Article 185(18) or Article 186(17) of this Law shall result in the imposition of a penalty on the relevant electoral subject and the fixed or mobile communication network operator in the amount of not more than double the fee paid for the relevant service.
4. Violation of the requirement set forth in Article 50(2) of this Law shall result in the imposition of a penalty in the amount of GEL 1 500 for the print media.
5. (Deleted – 3.9.2020, No 7097).
6. Administrative offences protocols provided for by paragraphs 2 to 4 of this article shall be drawn up by the Georgian National Communications Commission, unless the drawing up of the relevant protocol causes the liability of an electoral subject.
7. The Chairperson of the CEC shall draw up the protocols on administrative offences provided for in paragraphs 1 and 3 (in the case of imposing a fine of an electoral subject) of this article on the basis of the substantiated appeal of the Georgian National Communications Commission and the materials provided.
8. (Deleted – 3.9.2020, No 7097).
9. The authorised body provided for by paragraph 6 of this article shall consider the issue of drawing up an offence protocol provided for by the same paragraph and shall make a decision during the public session within two days after the identification of the offence, in accordance with the procedures established by it. In addition, the absence of an offender at the session shall not hinder the making of a decision. After making a decision by the authorised body provided for by paragraph 2 of this article, the authorised person designated by him/her shall draw up an offence protocol within the period provided for in this paragraph in accordance with Article 240 (22) of the Administrative Offenses Code of Georgia. The period for establishing the fact of offence/making a relevant decision by the court shall not exceed 2 days after the submission of the protocol to the court.
10. The authorised body referred to in paragraph 7 of this article shall make a decision on drawing up an offence protocol provided for in the same paragraph within two days after receiving the relevant substantiated appeal, and the time frame for the court to establish the fact of offence/make a relevant decision shall not exceed two days after the submission of the protocol to the court.
11. In the case of committing administrative offenses provided for in this article, legal proceedings shall be conducted in accordance with the Administrative Offenses Code of Georgia, unless otherwise provided for by law.
Organic Law of Georgia No 6723 of 2 July 2020 – website, 3.7.2020
Organic Law of Georgia No 7097 of 3 September 2020 – website, 4.9.2020
Article 195 – Additional procedures for determining the quotas of political parties included in the election board in the case of calling extraordinary elections of the President of Georgia before the elections to be held through proportional election system of the Parliament of Georgia
Additional procedures for determining the quotas of those political parties included in the election board in the case of calling extraordinary elections of the President of Georgia before the elections to be held through the proportional election system of the Parliament of Georgia, who acquired the mandates in the elections to be held under the proportional election system of the representative body of the municipality - Sakrebulo by being members of the electoral blocs, shall be defined by a decree of the CEC.
Organic Law of Georgia No 6723 of 2 July 2020 – website, 3.7.2020
Article 196 – Certain procedures and time frames applicable to the conduct of the Parliamentary elections of Georgia before the elections of the Parliament of Georgia to be held through the proportional election system
1. The procedures and time frames established by this Law shall be applied to the conduct of the parliamentary elections of Georgia before the elections of the Parliament of Georgia to be held through the proportional election system, unless otherwise provided for by this article.
2. The parliament elected in the next parliamentary elections of Georgia shall consist of 120 parliament members elected under the proportional system and 30 parliament members elected under the majoritarian system.
3. As a result of elections conducted under the proportional system, the seats of the Members of Parliament of Georgia shall be distributed to the political parties that receive at least 1% of the actual votes cast in the elections, and to the electoral blocs of those political parties the percentage of actual votes of which comprises at least 1% multiplied by the number of political parties included in the electoral block.
4. To determine the number of seats received by a political party or electoral bloc, the number of actual votes received by it shall be multiplied by 120 and divided by the sum of the actual number of votes received by all those political parties and electoral blocs, who have exceeded the relevant electoral threshold set forth in paragraph 3 of this article. The whole part of the number received shall be the number of seats received by a political party or electoral bloc. If the sum of the number of seats received by political parties and electoral blocs is less than 120, the non-distributed seats will be awarded sequentially to the political parties and electoral blocs with the biggest remaining number.
5. Percentage of total seats received by a political party or electoral bloc under the proportional and majoritarian systems in the total number of seats shall not exceed the sum of the percentage share and one fourth of the percentage share of those actual votes received under the proportional system by a political party or an electoral bloc included in the total number of actual votes received under the proportional system by political parties or electoral blocs. If the percentage of total seats received by a political party or electoral bloc under the proportional and majoritarian systems in the total number of seats exceeds the sum of the percentage share and one fourth of the percentage share of those actual votes received under the proportional system by a political party or an electoral bloc included in the total number of actual votes received under the proportional system by political parties or electoral blocs, the political party or electoral bloc will be deprived of relevant seats from the voter list submitted for the proportional elections and shall be distributed sequentially in accordance with paragraph 6 of this article according to the voter lists submitted by the other political parties and electoral blocs with better results, which have exceeded the relevant electoral threshold.
6. To distribute deprived seats, the number of actual votes received by a political party or electoral bloc authorised to receive a deprived seat shall be multiplied by the number of deprived seats and divided by the sum of actual votes received by political parties and electoral blocs authorised to receive deprived seats.
7. 30 single-seat majoritarian electoral districts shall be established for the parliamentary elections of Georgia in accordance with the administrative boundaries in force at the time of adoption of the relevant constitutional law:
a) Mtatsminda and Krtsanisi districts of Tbilisi Municipality; Vake district; Saburtalo district; Isani district; Samgori district; Didube and Chughureti districts; Gldani district; Nadzaladevi district;
b) Telavi, Akhmeta, Kvareli and Lagodekhi municipalities; Gurjaani, Sagarejo, Dedoplistskaro and Sighnaghi municipalities; Rustavi Municipality and administrative units of Norio, Martkopi, Akhalsopeli, Sartichala, Gamarjveba, Akhali Samgori, Lemshvenieri, Teleti, Kumisi and Krtsanisi of Gedabani municipality;Marneuli and Gardabani (except for Norio, Martkopi, Akhalsopeli, Sartichala, Gamarjveba, Akhali Samgori, Lemshvenieri, Teleti, Kumisi and Krtsanisi administrative units) municipalities; Bolnisi, Dmanisi, Tetritskaro and Tsalka municipalities; Mtskheta, Dusheti, Tianeti and Kazbegi municipalities; Kaspi and Gori (except for Variani, Nikozi, Tirdznisi, Skra and Shindisi administrative units) municipalities;Khashuri and Kareli municipalities and Variani, Nikozi, Tirdznisi, Skra and Shindisi administrative units of Gori municipality; Akhaltsikhe, Borjomi, Adigeni and Aspindza municipalities; Akhalkalaki and Ninotsminda municipalities; Kutaisi Municipality; Sachkhere, Chiatura and Kharagauli municipalities; Tkibuli, Terjola, Zestaponi and Baghdati municipalities; Samtredia, Tskaltubo, Vani and Khoni municipalities;Zugdidi Municipality; Poti, Khobi and Senaki municipalities; Tsalenjikha, Chkhorotsku, Martvili and Abasha municipalities; Ozurgeti, Lanchkhuti and Chokhatauri municipalities; Batumi Municipality; Kobuleti Municipality and Makhinjauri Administrative Unit of Khelvachauri Municipality; Khelvachauri (except for Makhinjauri administrative unit), Keda, Shuakhevi and Khulo municipalities; Ambrolauri, Oni, Tsageri, Lentekhi and Mestia municipalities.
8. A political party registered in accordance with the procedures established by law shall have the right to participate in the next parliamentary elections if its support is confirmed with the signatures of at least 5 000 voters under the procedures established by this law.
9. All qualified political parties (which receive funding from the State Budget of Georgia),all political parties that participated independently or as members of an electoral bloc in the recent parliamentary elections or the elections of the municipality body, shall be exempt from the obligation to confirm the support of at least 5 000 voters in order to participate in the next parliamentary elections of Georgia, if the party or the relevant electoral bloc receives at least 15 000 votes in at least one of the elections held under the proportional system, as well as all the political parties whose nominees or whose member candidates received at least 15 000 votes in the first round of the 2018 presidential elections of Georgia.
10. Each party and electoral bloc participating in the next parliamentary elections of Georgia shall have the right to submit one party list. The number of candidates for the membership of the Parliament in the submitted party list should not be less than 120 and not more than 200. In the party list submitted by the electoral bloc, each candidate for the membership of the Parliament must indicate the name of his/her nominating political party and/or its abbreviated name.
11. The time frame for establishing electoral precincts specified in Article 23(2) of this Law, determining the numbers of the majoritarian electoral districts specified in Article 1102(4) of this Law and for adopting an ordinance by the CEC specified in Article 1102(4) of this Laws hall be not later than 1 August of the regular parliamentary elections of Georgia, and in the case of extraordinary parliamentary elections – not later than the 5th day after the date of calling the elections.
12. In the period from the next parliamentary elections of Georgia to the October 2024 parliamentary elections of Georgia, by-elections and extraordinary elections of the parliament shall be held in the administrative units determined in accordance with paragraph 7 of this article. The boundaries of the said electoral districts shall remain unchanged during this period, despite possible changes in the administrative boundaries of municipalities and the boundaries of local majoritarian electoral districts.
13. During its session the CEC shall summarise the results of the elections held under the proportional election system of the Parliament of Georgia on the basis of the protocols received from the district and precinct election commissions and court decisions not later than the 19th day after the Election Day, if necessary, shall schedule the second round of elections based on the ordinance, which shall be held on the third Saturday after the elections, and shall draw up a summary protocol of the results of the first round of elections, if the second round of elections is scheduled, but if the second round of elections is not scheduled – the summary protocol of the final results of the Parliamentary elections of Georgia. If the second round of elections is scheduled, the CEC shall draw up a summary protocol of the final results of the parliamentary elections of Georgia not later than the 19th day after the second round of the polling day.
14. The summary protocol of the results of the elections held under the proportional election system of the Parliament of Georgia shall indicate: number of participants in the elections held under the proportional election system and the number of invalid ballot papers; the total number of votes received by each electoral subject; percentage of votes received by each electoral subject; the numbers of the electoral districts and precincts in which the elections were declared invalid; as well as the number of voters in the electoral districts and precincts and the reasons for declaring the elections invalid.
15. The summary protocol of the results of the first round of the elections held under the majoritarian election system of the Parliament of Georgia shall indicate:
a) total number of voters in Georgia; the numbers of electoral districts and precincts in which the elections were declared invalid, as well as the number of voters in the electoral districts and precincts and the reasons for declaring the elections invalid; the date of the repeat voting – if the repeat voting has been scheduled, also the numbers of the electoral districts and precincts in which the repeat voting has been scheduled; the numbers of electoral districts in which the re-run elections were scheduled, and the date of the re-run elections;
b) according to each majoritarian electoral district: total number of voters; the number of participants in the elections and the number of invalid ballot papers; if no repeat voting or the second round of elections is scheduled – the identity of the elected Member of Parliament of Georgia, the number and percentage of votes received by him/her; the date of the second round of elections – if the second round is scheduled, also the identity of the candidates in the second round and the number and percentage of votes received by them.
16. The summary protocol of the final results of the Parliamentary elections of Georgia shall indicate: total number of voters in Georgia and total number of voters in each majoritarian electoral district; the numbers of the electoral districts and precincts in which the elections were declared invalid and repeat voting was not held; also the number of voters in the electoral districts and precincts; the numbers of the electoral precincts in which the re-run elections were scheduled, and the date of the re-run elections; the number of participants in the elections held under the proportional election system; the number of votes received by each electoral subject, percentage of votes received and the number of seats received; a list of elected members of the Parliament of Georgia, sorted by electoral subjects, indicating their party affiliation and majoritarian electoral district (if they were elected in such districts).
17. In the case of holding extraordinary parliamentary elections of Georgia before 2024 once or for multiple times, the relevant elections shall be held and the Parliament shall be formed in accordance with the procedure established by this article. Extraordinary parliamentary elections of Georgia will not be held in 2024. In the case of holding extraordinary parliamentary elections of Georgia before 2024 once or for multiple times, the next regular elections following the last extraordinary elections will be held on 26 October 2024, and the power of the Parliament elected in the last extraordinary elections shall be terminated from the moment of the recognition of the powers of two thirds of the members of parliament by the newly elected parliament.
18. From the day of recognition of the powers of the parliament elected in the next parliamentary elections of Georgia until the date of the appointment of the elections to be held in the next elections of the Parliament of Georgia under the proportional election system, the extraordinary parliamentary elections shall be held in accordance with the provisions of this Law in force prior to the recognition of powers of the parliament elected as a result of the 2020 parliamentary elections.
19. (Deleted – No 703, 28.6.2021).
Organic Law of Georgia No 6723 of 2 July 2020 – website, 3.7.2020
Organic Law of Georgia No 7097 of 3 September 2020 – website, 4.9.2020
Organic Law of Georgia No 703 of 28 June 2021 – website, 29.6.2021
Article 1961 – Temporary procedure for electing/appointing a person to a position that has become vacant at the CEC before 2021 elections of the municipality bodies
1. If a party has run in the last Parliamentary elections of Georgia independently or as part of an electoral bloc and the aforementioned party or electoral bloc has received more than 1% of valid votes, the party may appoint one member of the CEC.
2. If the number of parties provided for by paragraph 1 of this article is more than 9, upon appointing a CEC member, preference shall be given to a party that has become entitled to receive more budgetary funding.
3. When an equal amount of budgetary funding is available upon appointing a CEC member, preference shall be given to a party that has passed the electoral registration earlier.
4. If all Members of Parliament of Georgia that were elected under the party list provided for by paragraph 1 of this article and who exercise the powers of a Member of Parliament of Georgia in accordance with Article 224(10) of the Rules of Procedure of Parliament of Georgia, as of 19 April 2021, have left the party and all of them have become members of another party, the right to appoint one CEC member shall be transferred to this party.
5. For the purposes of this article, the funding available as of 1 January 2021 shall be deemed to be the amount of budgetary funding for parties included in an electoral bloc.
6. If a position of a CEC member becomes vacant, no later than 2 days after it becomes available, the President of Georgia shall issue a decree on running a competition. The time limit for submitting the competition documents shall be not later than 5 days after the competition is announced. Candidates for a vacant position shall be selected and nominated to the Parliament of Georgia under the procedure established by this article and other appropriate norms of this Law.
7. The list of candidates for CEC membership along with their biographies shall be published in one day after the time limit for nominating the candidates expires. The competition commission may interview the candidates.
8. Not later than 2 days after the time limit for nominating the candidates expires, the competition commission shall nominate to the President of Georgia not less than 2 and not more than 3 candidates for each vacant position for electing a person as a CEC member. Polling results of all the candidates running in elections and the reasoning of the competition commission members for supporting a candidate or refusing to support him/her shall be specified in the protocol of meeting of the competition commission, which is public. Not later than 3 days after selecting the candidates, the President of Georgia shall make a decision on selecting the candidates for CEC membership or refusing to select them. If candidates are selected, the President of Georgia shall nominate to the Parliament of Georgia two candidates for one vacant position of a CEC member. If the President of Georgia fails to select candidates, he/she shall announce a new competition.
9. After the President of Georgia nominates to the Parliament of Georgia the candidates for CEC membership, the Parliament of Georgia shall elect a CEC member under the procedure established by the Rules of Procedure of the Parliament of Georgia.
10. One and the same candidate for election to a vacant position of a CEC member may be nominated only twice.
11. If a position of the CEC chairperson becomes vacant, candidates for the CEC chairperson shall be selected and nominated to the Parliament of Georgia under the procedure established for the selection of candidates for CEC membership and their nomination to the Parliament of Georgia, as provided for by paragraphs 6-9 of this article.
12. If a CEC member, or the CEC chairperson defined by this article has been elected by a majority of at least two thirds of the total number of members of the Parliament of Georgia, his/her term of office shall be 5 years, and in another case, his/her term of office shall be 6 months.
13. Parties with the right to appoint CEC members under paragraphs 1-5 of this article shall enjoy this right until the day of the first meeting of the Parliament of Georgia of the next convocation.
14. DEC and PEC members shall be appointed by the parties provided for by this article with the right to appoint CEC members within the time limits and under the procedure established by this Law.
Organic Law of Georgia No 703 of 28 June 2021 – website, 29.6.2021
Article 1962 – Commencement of the term of office of CEC members appointed by the parties authorised after entry of this article into force and premature termination of the term of office of CEC members appointed by the parties authorised before entry of this article into force
The term of office of CEC members appointed by the parties authorised after entry of this article into force shall commence and the term of office of CEC members appointed by the parties authorised before entry of this article into force shall be prematurely terminated upon entry into force of the resolutions of the Parliament of Georgia on the election of appropriate persons by the Parliament of Georgia to the new positions having become vacant at the CEC from entry of this article into force until calling of the 2021 elections of the municipality bodies, but not later than 1 August 2021.
Organic Law of Georgia No 703 of 28 June 2021 – website, 29.6.2021
Article 1963 – Temporary procedure for releasing from submission of a certificate of an electoral administration officer
The DEC members appointed by the parties authorised for the elections of the municipality bodies to be held in October 2021 shall not be required to submit a certificate of an electoral administration officer.
Organic Law of Georgia No 703 of 28 June 2021 – website, 29.6.2021
Article 1964 – Temporary procedure for releasing from submission of a certificate of an electoral administration officer before calling of the 2024 Georgian Parliamentary elections
The DEC members appointed by the parties authorised before calling of the 2024 Georgian Parliamentary elections shall not be required to submit a certificate of an electoral administration officer.
Organic Law of Georgia No 1397 of 17 February 2022 – website, 18.2.2022
Article 1965 – Temporary procedure for releasing a PEC member/PEC head officer from submission of a certificate of a PEC member/certificate of a PEC head officer before calling of the 2024 Georgian Parliamentary elections
A PEC member/PEC head officer shall not be required to submit a certificate of a PEC member/certificate of a PEC head officer before calling of the 2024 Georgian Parliamentary elections.
Organic Law of Georgia No 2475 of 22 December 2022 – website, 29.12.2022
Article 197 – Temporary procedure for registering/cancelling the registration of parties before the acquisition of full authority by the Parliament elected as a result of 2020 Parliamentary Elections of Georgia
1. In order to be eligible to participate in the parliamentary elections of Georgia, a party shall apply to the Chairperson of the CEC with an appropriate application signed by its leading person (persons):
a) after the Georgian parliamentary elections are called, not later than the 57th day before Election Day, if it has an MP elected on the basis of its nomination by the time of calling the elections;
b) from 1 January to 15 July of the year of the parliamentary elections if the party does not meet the conditions under subparagraph (a) of this paragraph.
2. An application shall be attached with an excerpt from the register of political associations of citizens (parties) issued by the legal entity under public law called the National Agency of Public Registry operating under the Ministry of Justice of Georgia, before the application was submitted to the CEC, within the last 10 days, with indication of a person (persons) authorised to be the head/representative of a party, and a document evidencing that the party has a representative in the Parliament of Georgia (if a party has such a representative). At the time of registration of the party, to verify/confirm the authenticity of the data in the excerpt issued by the legal entity under public law called the National Agency of Public Registry operating under the Ministry of Justice of Georgia, the Agency shall provide the CEC with the possibility of accessing the bases of electronic data and verification.
3. An application for registration shall include the following information about a party:
a) the name and/or its abbreviated name, if such is indicated in the statute of the party. Additionally, the names and surnames, or only surnames of no more than three leaders of the party may be indicated. The name by which the political party has been registered shall remain unchanged on the ballot paper.
b) the first and last name, address (according to the place of registration), telephone number and specimen of signature of a leader(s) of the party;
c) the first, last name, address (according to the place of registration), and the telephone number of a representative;
d) if there are several leaders, the scope of powers o f each leader in relation to the party’s electoral process.
4. The name referred to in paragraph 3(a) of this article shall not coincide with:
a) the official name and its short form of another party registered by the Ministry of Justice of Georgia (in the case of coincidence, the party may not use the name);
b) the official the name, in full or in short, and the abbreviated name of another party registered by the Ministry of Justice of Georgia (in the case of coincidence, the party may not use the name);
c) the name, in full or in short, and the abbreviated name of an electoral bloc running in elections if the bloc filed the application to the CEC earlier (in the case of coincidence, the party may not use the name);
d) the name, in full or in short, and the abbreviated name used by another party/electoral bloc during the recent parliamentary elections, unless the consent thereto of the party/electoral bloc is obtained .
5. In the case provided for by paragraph 1(b) of this article, the respective CEC office shall provide a party representative with a sample of the list of supporting voters. The respective CEC office shall check the application and documents attached thereto and shall submit its report to the CEC Chairperson not later than the day after the filing of the application.
6. In the case provided for by paragraph 1(a) of this article, the CEC Chairperson shall, not later than the day after filing of the report referred to in paragraph 5 of this article:
a) register the party and its representative for election purposes if the application filed and the documents attached meet the requirements of this Law;
b) submit a written notification to a representative of the party about any non-compliance of the filed application and the attached documents with the provisions of this Law (specifying the details of non-compliance) and, if there is such non-compliance, give the party three days after receipt of notice for correction of the application and documents.
7. A c orrected application and documents referred to in paragraph 6(b) of this article shall be verified and the decision about electoral registration shall be made within two days after submission of the application and documents. If the corrected application and documents meet the requirements of this Law, the CEC Chairperson shall register the party and its representative for election purposes. Otherwise, the CEC Chairperson shall, within the same time frame, issue an ordinance refus ing to provide electoral registration (the ordinance shall specify the reasons for the refusal to provide electoral registration and the applicable provisions of Law that are the basis for refusal). A representative of the party shall immediately be notified about the ordinance and it shall be provided to him/her upon request.
8. In the case provided for by paragraph 1(b) of this article, the CEC Chairperson shall, not later than the third day after the provision of the report referred to in paragraph 5 of this article, notify the party representative in writing about any non-compliance of the application and attached documents with the provisions of this Law (specifying the details of non-compliance), if there is such non-compliance. The corrected application and documents shall be returned to the CEC within three days.
9. A party that fails to meet the condition under paragraph (1)(a) of this article shall, within 60 days after a sample form of the list of party supporters is received, but not later than 1 August, submit to the CEC the list of not less than 5 000 voters supporting participation of the party in elections of the Parliament of Georgia. The list of the party supporters shall be verified by an appropriate CEC office under the procedure and within a time limit determined in Article 38 of this Law. During the election period, an appropriate CEC office shall verify the lists of the party supporters and shall submit the report to the CEC Chairperson within two days after the lists are submitted.
10. If an application and attached documents (or a corrected application and documents), and the list of supporting voters under this article are submitted within the time frame determined in this Law and meet the requirements it sets, the CEC Chairperson shall, based on a report of the respective CEC office, register the party and its representative for election purposes within ten days after the receipt of the report, but not later than the 42nd day before Election Day. Otherwise, the CEC Chairperson shall issue an ordinance within the same time about the refusal to provide electoral registration (the ordinance shall specify the reasons for the refusal to provide electoral registration and the applicable provisions of this Law that are the basis for refusal). A representative of the party shall immediately be notified about the ordinance and it shall be provided to him/her upon request.
11. The CEC shall publish the list of registered parties on its official website in the order of submitting applications, not later than the 30th day before Election Day. It shall also publish the list of the parties that have been denied registration or the registration of which has been cancelled , specifying the reasons for the denial or cancellation.
12. The CEC Chairperson shall cancel, by an ordinance, the registration of a party where:
a) the party applies for cancellation;
b) the Constitutional Court of Georgia prohibits operation of the party;
c) the electoral registration of the electoral bloc, to which the party is a member, is cancelled according Article 114(14)(c) or (d) of this Law;
d) the party leaves or is expelled from the electoral bloc before the summarisation of parliamentary election results after the expiry of the deadline for the submission of party lists by the bloc;
e) the party fails to submit a party list or the submitted party list has not been registered;
f) the number of candidates in the party list, not later than the 2nd day before Election Day, is less than the minimum number determined by this Law.
Organic Law of Georgia No 6723 of 2 July 2020 – website, 3.7.2020
Article 198 – Certain procedures applicable to conducting by-elections of the Parliament of Georgia within a period from the day of recognition of powers of the parliament elected as a result of the 2020 Parliamentary Elections of Georgia until the date of calling of the next Parliamentary Elections of Georgia to be held through the proportional election system
1. For holding the by-elections of the Parliament of Georgia between the day of recognition of powers of the parliament elected as a result of the 2020 Parliamentary Elections of Georgia and the day of calling the next Parliamentary elections of Georgia to be held under the proportional election system, rules and terms established by this Law effective before the recognition of powers of the Parliament of Georgia elected as a result of the 2020 Parliamentary Elections of Georgia shall apply.
2. If a Member of Parliament elected from a majoritarian electoral district leaves parliament, by-elections of the Parliament of Georgia shall be held in April or October, under the procedure established by this Law. If the powers of a Member of Parliament are terminated within a period from 15 January to 15 June, by-elections of the Parliament of Georgia shall be held in October of the same year, and if the powers of a Member of Parliament are terminated within a period from 15 June to 15 January, by-elections of the Parliament of Georgia shall be held in the nearest April. By-elections of the Parliament of Georgia shall not be held in the year of regular elections of the Parliament of Georgia.
3. The date of by-elections of the Parliament of Georgia shall be fixed by an ordinance and the time limits for electoral arrangements shall be determined by an ordinance by the CEC not later than two months before the day of by-elections, considering the time limits defined by this article.
4. In order to participate in the by-elections of the Parliament of Georgia, a party/an electoral bloc, which was registered in the CEC during the last Parliamentary Elections, and a party, which, on the day of calling of the by-elections, has a Member of Parliament elected upon its nomination, for acquiring the right to participate in the by-elections, must submit an application signed by its head (heads) to the CEC after the by-elections are called, but not later than the 57th day before the day of the by-elections. The electoral registration of a party that has a Member of Parliament elected upon its nomination shall be carried out under the procedure established by Article 197 of this Law.
5. A party, which fails to meet the conditions established by paragraph 4 of this article, for acquiring the right to participate in the by-elections, must submit an application signed by its head (heads) to the CEC after the by-elections are called, but not later than the 57th day before the day of the by-elections. Upon receipt of the application, the party shall be provided with a sample of the list of party supporters in the form determined by the CEC. The party shall, not later than the 50th day before the day of the by-elections, submit to the CEC the list of at least 25 000 voters supporting its participation in the by-elections of the Parliament of Georgia. The list of the party supporters shall be verified under the procedure established by Article 38 of this Law. The electoral registration of a party shall be carried out under the procedure established by Article 113 of this Law.
6. DEC and PEC members shall be appointed by the parties provided for by Article 1961 of this Law with the right to appoint CEC members within the time limits and under the procedure established by this Law
Organic Law of Georgia No 6723 of 2 July 2020 – website, 3.7.2020
Organic Law of Georgia No 1348 of 30 December 2021 – website, 6.1.2022
Article 199 – Certain election measures and time limits defined for preventing the spread of the infection (COVID-19) caused by the novel coronavirus (SARS-CoV-2)
1. The Ministry of Internally Displaced Persons from the Occupied Territories, Labour, Health and Social Affairs of Georgia is obliged to submit to the CEC not later than the 10th day before voting the information on the number of voters placed in inpatient facilities, infected with new coronavirus and those placed in quarantine areas and on their places of location.
2. Based on the information provided in accordance with paragraph 1 of this article and the recommendation of the Ministry of Internally Displaced Persons from the Occupied Territories, Labour, Health and Social Affairs of Georgia to the CEC, the CEC shall make a decision, by a decree, on the expediency of conducting the voting at the locations defined by paragraph 1 of this article.
3. If the CEC makes the decision to conduct voting at the locations defined by paragraph 1 of this article:
a) voters placed in inpatient facilities, the infected with the novel coronavirus and those placed in quarantine areas shall participate:
a.a) in the elections of the Parliament of Georgia to be held under the proportional election system;
a.b) in the elections of the Parliament of Georgia to be held under the majoritarian election system, if their registration address and their location specified in this paragraph are located within the borders of the same majoritarian electoral district;
a.c) elections of the Supreme Council of the Autonomous Republic of Ajara to be held under the proportional election system, if their registration address and their location specified in this paragraph are in the territory of the Autonomous Republic of Ajara;
a.d) elections of the Supreme Council of the Autonomous Republic of Ajara to be held under the majoritarian election system, if their registration address and their location specified in this paragraph are in the territory of the Autonomous Republic of Ajara;
a.e) in the elections of the municipality representative body – Sakrebulo, mayoral elections of a self-governing city (including Tbilisi city)/self-governing community, extraordinary mayoral election of a municipality and by-elections of the municipality representative body – Sakrebulo, if their registration address and their location specified in this paragraph are located within the borders of the same municipality/local majoritarian electoral district;
b) the Ministry of Internally Displaced Persons from the Occupied Territories, Labour, Health and Social Affairs of Georgia is obliged to submit to the CEC not later than the 6th day before polling, a list of persons who, on the voting day, will be placed in quarantine areas/inpatient medical institutions/self-isolation due to the novel coronavirus infection;
c) not later than the 3rd day before polling, on the basis of the data transferred in accordance with subparagraph b) of this paragraph and the data of the members of the relevant special group, the CEC shall approve special lists, in which the entry ‘moved to the special list’ is made in the unified list of voters along with the last name and first name of the registered voters;
d) a voter specified in subparagraph (c) of this paragraph, who has been transferred to a special list, is obliged to submit a certificate issued by the relevant agency of the Ministry of Internally Displaced Persons from the Occupied Territories, Labour, Health and Social Affairs of Georgia, which confirms the fact and date of his/her departure from his/her place of location specified in paragraph 1 of this article. The mentioned certificate shall be attached to the election documents;
e) the types of ballot papers issued to the members of the special group included in the special list shall be issued in the same manner as defined by this Law for the members of other election commissions included in the special list;
f) a voter included in the special list defined by this article shall vote through a mobile ballot box or at a polling station established at the location specified in this article. The CEC shall resolve the matter by a decree, and matters related to voting by registered voters, assignment to the main polling stations if necessary, duration of the polling day, counting of votes, participation of observers and representatives of electoral subjects, and matters related to voting procedures and the drafting of the summary protocol.
4. For conducting elections in the cases provided for by paragraphs 1-3 of this article, as well as in the case of origination of such circumstances in other election commissions when a member (members) of the election commission or the entire election commission fails (fail) to perform his/her (their) duties due to the health condition or circumstances related to such condition, the CEC shall set up a special group (special groups) by an ordinance and approve its (their) composition and the scope of its (their) authority. The special group shall consist of not more than 17 members (if necessary, less number of members may be defined by the CEC). The members of the special group must comply with the requirements set by this law for members of the Precinct Election Commission. Eight members of a special group, including the head officers of the special group, shall be appointed by the CEC immediately after the group is set up. Nine members of the special group shall be appointed within two days after the group is set up, and if less than two days are left before voting, the above 9 members shall be appointed on the same day by the parties that have the right, under this law, to appoint members of the commission. If a party fails to enjoy this right within the period set by this paragraph, the CEC shall have the right to fill the composition of the special group, as necessary, to the set number of members by appointing the group members.
5. (Deleted – 22.12.2022, No 2475).
6. If, on the polling day, the number of PEC members turns out to be less than 9, the PEC shall be deemed transformed into a special group and the special group shall be granted the right to conduct polling. A majority of the current number of members shall be defined as a quorum of the special group. Members of the special group shall be assigned the functions without casting lots by the Chairperson. If, on the polling day, it turns out that the current number of members of the special group cannot guarantee the conduct of polling, the respective DEC shall immediately meet together and shall, by an ordinance, add as many members to the current number of members of the special group as to guarantee the conduct of polling.
7. If the number of a DEC members turns out to be less than 9 and the procedure provided for by paragraph 4 of this article cannot be conducted, the DEC shall be deemed transformed into a special group and the special group shall exercise powers conferred on the DEC by the legislation of Georgia. A majority of the current number of members shall be defined as a quorum of the special group.
8. To prevent the spread of the novel coronavirus, the CEC may, as necessary, define the following, by a decree:
a) the sanitary and hygienic requirements for entering/leaving and staying/moving in the buildings owned and/or transferred to the election commissions by the persons authorized by this Law, as provided for by the legislation of Georgia and the recommendations developed by the relevant agencies;
b) to prevent the spread of the infection (COVID-19) caused by the novel coronavirus (SARS-CoV-2), the period for setting up election commissions at the penitentiary institutions of the state sub-agency institution within the system of the Ministry of Justice of Georgia – the Special Penitentiary Service, for staffing of PECs/special groups, the period for implementing certain electoral measures and the sanitary and hygienic procedures;
c) conditions for conducting thermal screenings in the polling station for members of election commissions, representatives of election commissions, representatives of electoral subjects, observers of observer organisations and accredited representatives of the press and mass media, actions to be taken in the case of the detection of temperature, as well as rules for mandatory use of face masks, disinfectants, maintaining of social distance, if necessary, by persons entitled to be present in the polling station (including by voters) and decisions to be taken in cases of refusal to implement measures defined by the CEC decree by the aforementioned persons. If the CEC determines the obligation to wear a face mask, the CEC will ensure the transfer of the face masks to the relevant persons. A person without a face mask will not be allowed in the polling station/election commission building, except for the case where the wearing of a face mask is not possible due to the health condition of a person, which must be confirmed by the person by the relevant medical document;
d) other matters not covered by this article, which, together with the conduct of the election process in accordance with the Georgian legislation, ensure the prevention of the possible spread of the novel coronavirus.
9. The CEC shall, not later than the 30th day before polling, make a decision, by a decree, on the expediency of establishing polling stations and conducting voting in another state, based on the information provided by the Ministry of Foreign Affairs of Georgia on the current epidemiological situation in another state.
Organic Law of Georgia No 6723 of 2 July 2020 – website, 3.7.2020
Organic Law of Georgia No 703 of 28 June 2021 – website, 29.6.2021
Organic Law of Georgia No 2475 of 22 December 2022 – website, 29.12.2022
Article 200 – Temporary procedures for the participation of voters using wheelchairs in the 2020 Parliamentary Elections of Georgia
1. Voters using wheelchairs shall be entitled to participate in the 2020 Parliamentary Elections of Georgia at any adapted polling station in the territory of the relevant majoritarian electoral district, for which they shall apply to the relevant district or precinct election commission not later than the 6th day before the polling day. In order for a voter to change a polling station:
a) the secretary of a district/precinct election commission shall register and endorse with his/her signature a written application (the application shall include the personal identification number of a citizen of Georgia) or a telephoned verbal application (in this case, the application shall include the personal number of a voter, exact time of the telephone notification and the appropriate telephone number) of a voter;
b) in the case of a voter's application to the district election commission, the relevant precinct election commission shall be notified about the inclusion of a registered voter in the special voter list of an adapted polling station registered in the voter list of the said polling station. In the case of a voter's application to the precinct election commission, the precinct election commission shall transfer the information about the voter to the relevant district election commission not later than the 6th day before the polling day;
c) the unified voters list shall indicate the transfer of a voter to a special voter list in an adapted electoral precinct in the territory of the same majoritarian electoral district, also, in the unified voters list and the special voters list, in the ‘Actual Status column, the entry ‘a wheelchair user’ shall be made, which shall be endorsed by the signatures of the chairperson of the precinct election commission and the Secretary of the same commission.
2. The members of the precinct election commission, representatives of electoral subjects and the observers shall have the right to verify the validity of the request for voting at a polling station adapted for wheelchair users and at any time raise before the PEC the issue of the expediency of including these voters in the relevant special list before the Election Day. The decision on this matter shall be made by the district election commission within the timeframe established by this article, based on the information provided by the precinct election commission.
3. The district election commission shall establish and approve, by an ordinance, the special list of adapted polling station voters not later than the 3rdday before the polling day, received from the precinct election commissions, as well as on the basis of their own data, and shall immediately transfer to the relevant precinct election commission a version of the list intended for the public information, signed by the chairperson and the secretary of the same commission, and not later than 12 hours before the voting – the version intended for the election commission.
4. The special voter list of the adapted polling station shall include the same voter data as in the unified voters list, and shall additionally indicate the serial number of the voter in the unified voters list.
5. The version of the special list of voters of the adapted polling station designated for public information (without photos) transferred by the district election commission to the precinct election commission shall be immediately posted in a visible place inside the PEC building (polling station).
6. The state authorities, municipality bodies, legal entities under public law (except for membership-based and religious associations) and organisations established with more than 50% participation interest of the state and municipality bodies are obliged to adapt at least four buildings for the placement of electoral precincts in the territory of the respective majoritarian electoral district (in different places, according to the geographical/territorial principle) in order to ensure availability for voters using wheelchairs, and communicate information about the adapted electoral precincts to the Election Administration of Georgia before 1 September 2020.
Organic Law of Georgia No 6723 of 2 July 2020 – website, 3.7.2020
Organic Law of Georgia No 7097 of 3 September 2020 – website, 4.9.2020
Article 2001 – Temporary procedure for the participation of a wheelchair user voter in the 2021 elections of the municipality bodies
1. A wheelchair user voter may participate in the 2021 elections of the municipality bodies at any adapted electoral precinct within the territory of a respective local majoritarian electoral district, for which purpose, he/she must apply to a respective DEC or PEC not later than the 6th day before the polling day. For a voter to change an electoral precinct:
a) the secretary of a DEC/PEC shall register a written application (the application must include the personal number of a Georgian citizen) or a verbal application of a voter received by a telephone message (in such a case, the personal number of the voter, exact time of the telephone message and the telephone number shall be indicated) in a registration log book and shall certify it by the signature;
b) if a voter applies to a DEC, a respective PEC shall be informed of the entry of a voter registered in the list of voters of this electoral precinct into the special list of voters of an adapted electoral precinct. If a voter applies to a PEC, the PEC shall, not later than the 6th day before the polling day, transfer information about this voter to the respective DEC;
c) it shall be specified in the unified list of voters that a voter has been moved to the special list of voters of an adapted electoral precinct within the territory of a local majoritarian electoral district, and a text ‘a wheelchair user’ shall be written in the box of ‘Factual Status’ in the unified list of voters and the special list of voters, which is certified by the signatures of the Chairperson of a PEC and the Secretary of the same PEC.
2. Members of a PEC, representatives of an electoral subject and observers shall have the right to verify the reasonableness of a request that the wheelchair user voters vote at an adapted electoral precinct and, at any time before Election Day, to raise an issue before a PEC regarding the appropriateness of entry of these voters into the relevant special list. A DEC shall make the decision on the above issue within a period of time set by this article, on the basis of information provided by the PEC.
3. The DEC shall, on the basis of the information received from the PECs and of its own data, not later than the 3rd day before the polling day, compile and approve, by an ordinance, the special list of voters of the adapted electoral precincts, and shall immediately forward to the respective PEC a version of this list intended for public information and signed by the Chairperson and the Secretary of this PEC, and not later than 12 hours before polling, the DEC shall forward the version intended for an election commission.
4. The special list of voters of an adapted electoral precinct shall include the same data of a voter as are included in the unified list of voters, and a sequence number of this voter in the unified list of voters shall additionally be indicated in the special list of voters.
5. The version of the special list of voters of an adapted electoral precinct (without photos), intended for public information, which is forwarded by a DEC to a PEC, shall immediately be posted at a visible place in the PEC building (polling station).
6. The state authorities, municipal bodies, legal entities under public law (except for membership-based and religious associations) and organisations established with more than 50% participation interest of the state and municipal bodies shall communicate information about the adapted electoral precincts to the election administration of Georgia before 1 September 2021.
Organic Law of Georgia No 703 of 28 June 2021 – website, 29.6.2021
Article 2002 – Temporary procedure for the participation of wheelchair user voters in elections
1. Wheelchair user voters shall be entitled to participate in the Parliamentary Elections of Georgia at any adapted electoral precinct in the territory of a respective DEC, and to participate in the elections of the municipal bodies at any adapted electoral precinct in the territory of a respective majoritarian electoral district, for which purpose they shall apply to the respective DEC/PEC not later than the 11th day before the polling day. In order for a voter to change the electoral precinct:
a) the DEC secretary/PEC secretary shall register in a registration log book and endorse with his/her signature a written application (the application must include the personal identification number of a citizen of Georgia) or a verbal application received through a telephone notification (in this case, the personal number of a voter, exact time of the telephone notification and the appropriate telephone number shall be specified) of a voter;
b) if a voter applies to the DEC, the respective PEC shall be notified of the inclusion of a voter registered in the voters’ list of this electoral precinct in the special voters’ list of the adapted electoral precinct. If a voter applies to the PEC, the PEC shall transfer the information on the voter to the respective DEC not later than the 11th day before the polling day;
c) the transfer of a voter to the special voters’ list of an adapted electoral precinct within the territory of the same DEC/local majoritarian electoral district shall be indicated in the unified voters’ list, and the text – ‘a wheelchair user’ – shall be put in the ‘Actual Status’ box of the unified voters’ list and the special voters’ list, which shall be endorsed by the signatures of the chairperson and the secretary of the PEC.
2. PEC members, representatives of electoral subjects and observers shall have the right to verify the validity of the request of wheelchair user voters for voting at an adapted electoral precinct and, to raise before the PEC, not later than the 10th day before the Election Day, an issue of the appropriateness of inclusion of these voters in the respective special list. The decision regarding the aforementioned issue shall be made by the DEC on the basis of the information provided by the PEC, within the time limit set by this article.
3. The DEC shall, on the basis of the data received from the PECs, and of its own data, not later than the 10th day before the polling day, compile and approve by an ordinance the special voters’ list of the adapted electoral precincts, and shall immediately transfer to the respective PEC the version of the special voters’ list of the adapted electoral precincts designated for public information, which is signed by the chairperson and the secretary of the aforementioned DEC, and the version designated for an election commission, not later than 12 hours before polling.
4. The same data of a voter available in the unified voters’ list shall be entered in the special voters’ list of an adapted electoral precinct, and the serial number of the voter in the unified voters’ list shall be additionally specified.
5. The version of the special voters’ list of an adapted electoral precinct designated for public information (without photos) transferred by the DEC to the PEC shall be immediately put up in a visible place inside the PEC (polling) building.
6. The procedure established by this article shall be valid until 1 January 2026.
Organic Law of Georgia No 2475 of 22 December 2022 – website, 29.12.2022
Organic Law of Georgia No 3560 of 6 October 2023 – website, 24.10.2023
Article 201 – Additional procedures for assigning a sequence number to an electoral subject
A sequence number of an electoral subject shall be determined under the procedure determined by Article 381 of this Law. In addition, an electoral subject that has received 0.75% or more than 0.75% of votes in the 2018 presidential elections of Georgia may, not later than the 57th day before elections, apply to the CEC and request that it participate in the parliamentary elections of Georgia with a sequence number which was assigned to it during the presidential elections of Georgia.
Organic Law of Georgia No 6723 of 2 July 2020 – website, 3.7.2020
Article 202 – Temporary procedures for registration of parties/electoral blocs for running in the elections of the representative body of the municipality – Sakrebulo until 1 January 2021
1. In order to be eligible to participate in the elections of the representative body of the municipality - Sakrebulo, a party/an electoral bloc shall apply to the Chairperson of the CEC with an appropriate application signed by its leading person(s):
a) after calling the Sakrebulo elections, not later than the 57th day before the Election Day, if it meets one of the following conditions:
a.a) it was registered during the last parliamentary elections;
a.b) has a representative in the Parliament of Georgia for the day of calling the elections;
b) from the 1st of January to the 15th of July of the year of elections of the municipality bodies, if it fails to meet any of the conditions set forth in subparagraph (a) of this paragraph.
2. A party that fails to meet any of the conditions set forth in paragraph 1(a) of this article shall, within 60 days of receiving a sample list of party supporters, but not later than the 15th of August, submit to the CEC a list of at least 1 000 voters supporting the participation of a party in the elections of the municipality representative body – Sakrebulo, if it is a qualified electoral subject, and if it is not a qualified electoral subject, a list of at least 25 000 (the number shall not exceed 1% of the total number of voters) voters. The list of supporters shall be verified by the relevant service of the CEC in accordance with the procedure and within the time limit established by Article 38 of this Law. During the election period, the relevant service of the CEC shall verify the lists of supporters and submit a report to the Chairperson of the CEC within two days after the submission of the lists.
3. An application shall be attached with an excerpt from the register of political associations of citizens (parties) issued by the legal entity under public law called the National Agency of Public Registry operating under the Ministry of Justice of Georgia, before the application was submitted to the CEC, within the last 10 days, with indication of a person (persons) authorised to be the head/representative of a party. At the time of registration of the party, to verify/confirm the authenticity of the data in the excerpt issued by the legal entity under public law called the National Agency of Public Registry operating under the Ministry of Justice of Georgia, the Agency shall provide the CEC with the possibility of accessing the bases of electronic data and verification.
4. An application shall include the following information about a party:
a) the name and/or its abbreviated name, if such is indicated in the statute of the party. Additionally, the names and surnames, or only surnames of no more than three leaders of the party may be indicated. The name by which the political party has been registered shall remain unchanged on the ballot paper;
b) the first and last name, address (according to the place of registration), telephone number and specimen of signature of a leader(s) of the party;
c) the first, last name, address (according to the identity certificate of a citizen of Georgia or the Agency database), the telephone number and the scope of powers of a representative;
d) if there are several leaders, the scope of powers o f each leader in relation to the party’s electoral process.
5. The name, its shortened form and an abbreviated name referred to in paragraph 4(a) of this article shall not coincide with:
a) the official name and its short form of another party registered by the Ministry of Justice of Georgia (in the case of coincidence, the party may not use them);
b) the name and its short form of an electoral bloc running in elections if the application of the electoral bloc has been submitted to the Chairperson of the CEC earlier (in the case of coincidence, the party may not use them);
c) the name and its short form used by another party/electoral bloc during the recent parliamentary elections, unless the consent thereto of the party/electoral bloc is obtained .
6. The respective CEC office shall check the application and documents attached thereto and shall submit its report to the CEC Chairperson not later than the day after the filing of the application.
7. The CEC Chairperson shall, not later than the day after filing of the report referred to in paragraph 6of this article:
a) register the party and its representative for election purposes if the application filed and the documents attached meet the requirements of this Law;
b) submit a written notification to a representative of the party about any non-compliance of the filed application and the attached documents with the provisions of this Law (specifying the details of non-compliance) and, if there is such non-compliance, give the party two days after receipt of notice for correction of the application and documents;
c) in the case provided for by paragraph 2 of this article, the issue of final registration of the party shall be decided only after checking the lists of supporters.
8. A c orrected application and documents referred to in paragraph 7(b) of this article shall be verified and the decision about electoral registration shall be made not later than the following day after submission of the application and documents. If the corrected application and documents meet the requirements of this Law, the CEC Chairperson shall register the party and its representative for election purposes (except for the provided for by paragraph 2 of this article). Otherwise, the CEC Chairperson shall, within the same time frame, issue an ordinance refus ing to provide electoral registration (the ordinance shall specify the reasons for the refusal to provide electoral registration and the applicable provisions of Law that are the basis for refusal). A representative of the party shall immediately be notified about the ordinance and it shall be provided him/her upon request. These procedures shall end not later than the 37th day before the Election Day.
9. If an application and attached documents (or a corrected application and documents), and the list of supporting voters under this article are submitted within the time frame determined in this Law and meet the requirements it sets, the CEC Chairperson shall, based on a report of the respective CEC office, register the party and its representative for election purposes not later than the following day after the receipt of the report. Otherwise, the CEC Chairperson shall issue an ordinance within the same time about the refusal to provide electoral registration (the ordinance shall specify the reasons for the refusal to provide electoral registration and the applicable provisions of this Law that are the basis for refusal). A representative of the party shall immediately be notified about the ordinance and it shall be provided to him/her upon request.
10. Parties registered by the CEC shall have the right to form an electoral bloc and leave the bloc. For the registration of the electoral bloc, not later than the 43rd day before the Election Day, the CEC Chairperson shall submit an application signed by the authorised leaders of all parties united in the bloc and the statute of the electoral bloc.
11. An application shall include the following information about a party:
a) the name and, if applied, its short form by which it runs in the elections, also a list of parties united in the bloc;
b) the first, last name, address (according to the identity certificate of a citizen of Georgia or the Agency database), of a leader(s);
c) the first, last name, address (according to the identity certificate of a citizen of Georgia or the Agency database), the telephone number and the scope of powers of a representative;
d) if there are several leaders, the scope of powers o f each leader in relation to the party’s electoral process.
12. The name, its shortened form and an abbreviated name referred to in paragraph 11(a) of this article shall not coincide with:
a) the official name and its short form of a party (except for the party united in the same bloc) registered by the Ministry of Justice of Georgia (in the case of coincidence, the party may not use them);
b) the name and its short form of another electoral bloc running in elections if the application of the electoral bloc has been submitted to the Chairperson of the CEC earlier (in the case of coincidence, the party may not use them);
c) the name and its short form used by another electoral bloc during the recent parliamentary elections, unless the consent thereto of the electoral bloc is obtained .
13. The statute s of an electoral bloc, signed by the leaders of all parties united in the bloc, shall include:
a) name, and if applied, its short form of the electoral bloc under which the bloc runs in the election;
b) list of the parties united in the electoral bloc;
c) governing body (if any) of the electoral bloc, leaders and their powers;
d) procedure for decision-making by the electoral bloc, including the procedures for acceptance, withdrawal or exclusion of a party from the bloc, nomination of candidates for a representative body by the bloc, and cancellation of such nomination;
e) person(s) authorised to sign electoral bloc documents ;
f) procedure for using the seal of one of the electoral bloc member parties in relation to election activities;
g) procedure for appointment of the persons in charge of election campaign expense, the manager, and the accountant;
h) procedure for making amendments to the electoral bloc statute s .
14. A party member of one electoral bloc may not be a member of another electoral bloc, or may not run independently in the same election.
15. The CEC shall, upon the acceptance of an application and statute s as referred to in paragraph 10 of this article, give to the representative of an electoral bloc a document evidencing the submission of the above application and statute s .
16. The respective CEC office shall verify an application and statute s submitted as referred to in paragraph 10 of this article and shall submit its report to the CEC Chairperson not later than the day after the filing of an application. The CEC Chairperson shall immediately provide electoral registration of an electoral bloc and its representative if the submitted documents meet the requirements defined in paragraphs 11-14 of this article. If the submitted documents do not meet the above requirements, the CEC Chairperson shall notify the electoral bloc representative, in writing, about non-compliance of the documents with the provisions of this Law (specifying the details of non-compliance). C orrected documents shall be re-submitted to the CEC not later than the following day after notification. The CEC Chairperson shall make a final decision on registration within two days after acceptance of the corrected documents. If the corrected documents meet the requirements of this Law, the CEC Chairperson shall register the electoral bloc and its representative. Otherwise, the CEC Chairperson shall issue an ordinance refus ing registration (the ordinance shall specify the reasons for the refusal to provide electoral registration and the applicable provisions of this Law that are the basis for refusal). A representative of the electoral bloc shall immediately be notified about the ordinance and it shall be provided to him/her upon request. The registration procedure referred to in this paragraph shall end on the 37th day before Election Day.
17. A party having gone through electoral registration may join a registered electoral bloc prior to the expiration of the term for registration of electoral blocs. For these purposes, the party shall file a n application with the CEC Chairperson and submit consent of the electoral bloc.
18. The CEC Chairperson shall terminate, by an ordinance, upon registration of an electoral bloc, the powers of representatives of the parties united in the bloc to all election commissions. The electoral bloc may appoint 2 representatives to each election commission.
19. If a party (parties) withdraws or is expelled from an electoral bloc before the expiration of the deadline for nomination of party lists/candidates, each of them may continue running in elections. If only one party remains in an electoral bloc for the above reason, electoral registration of the electoral bloc shall be cancelled by an ordinance of the CEC chairperson, and the parties previously united in the bloc may continue running in elections.
20. If a party withdraws or is expelled from an electoral bloc after the expiration of the deadline for nomination of party lists/candidates, the electoral registration of the party shall be cancelled by an ordinance of the CEC Chairperson. If only one party remains in the electoral bloc for the above reason, the electoral registration of the bloc shall be cancelled by an ordinance of the CEC Chairperson and the party remaining shall become the legal successor of the bloc.
21. The CEC shall publish the list of registered parties and electoral blocs on its official website in the order of submitting applications, not later than the 30th day before Election Day, as well as the list of the parties and electoral blocs that have been denied registration or the registration of which has been cancelled, specifying the reasons for the denial or cancellation.
Organic Law of Georgia No 6723 of 2 July 2020 – website, 3.7.2020
Article 203 – (Deleted)
Organic Law of Georgia No 6723 of 2 July 2020 – website, 3.7.2020
Decision of the Constitutional Court of Georgia of 25 September 2020, No 3/3/1526 – website, 29.9.2020
Organic Law of Georgia No 703 of 28 June 2021 – website, 29.6.2021
Judgement of the Constitutional Court of Georgia of 21 October 2021, No 3/2/1647 – website, 25.10.2021
Organic Law of Georgia No 2598 of 9 February 2023 – website, 24.2.2023
Organic Law of Georgia No 4158 of 15 May 2024 – website, 21.5.2024
Article 2031 – Exemption from the obligation to submit a drug test certificate when registering as a candidate for MP in the 2020 Parliamentary Elections of Georgia and the procedure for submitting a drug test certificate by a person elected as an MP in the said elections
1. In order to be registered as a candidate for MP in the 2020 Parliamentary Elections of Georgia, a person is not required to submit a drug test certificate as provided for by this Law. If, before the entry of this article into force, a person has not been registered as a candidate for MP in the elections only because of the failure to submit a drug test certificate, the chairperson of the respective election commission is obliged to register such candidate within 3 days after the entry of this article into force.
2. A person elected as an MP in the 2020 Parliamentary Elections of Georgia shall, within 7 days from the polling day, undergo a drug test at the facility authorised to conduct drug testing as determined by the CEC under this Law, and submit a drug test certificate within the same time frame to the election commission where he/she was registered as a candidate for MP in the elections.
3. The CEC shall publish on its website the drug test certificates determined by paragraph 2 of this article and the information on the failure of the persons elected as MPs in the 2020Parliamentary Elections of Georgia to submit drug test certificates, within 2 days after the expiration of the timeframe specified in that paragraph.
4. When submitting the documents determined by Article 15(2)(i) of this Law to the Interim Credentials Commission of the Parliament elected in the 2020 Parliamentary Elections of Georgia, the CEC Chairperson shall submit to the newly elected parliament the information on the drug testing of the person selected as MPs in the 2020 Parliamentary Elections of Georgia.
Law of Georgia No 7163 of 18 September 2020 – website, 22.9.2020
Article 2032 – Performance by the CEC of certain procedures through electronic means during the transition period
1. The CEC may perform procedures of registration of voters visiting an electoral precinct during the next elections of the municipality bodies, of voting, counting of votes and drawing up of a summary protocol of the results through electronic means, including with the use of a photo search system, video recording of vote counting, scanning of ballot papers and barcode ballot papers.
2. The procedure and conditions for using the electronic means provided for by paragraph 1 of this article and the list of electoral districts where elections will be conducted with the use of these means shall be defined by a decree of the CEC.
3. If there is a need for additional financial resources for conducting elections in accordance with this article, additional funding shall be allocated to the CEC from the state budget.
4. During the next elections of the municipality bodies, for unsealing the packages received from the PECs of electoral precincts and recounting the ballot papers, to identify electoral precincts by random selection under Article 21(d2) of this Law, during the random selection, electoral precincts where electronic counters of ballot papers are placed shall be disregarded.
Organic Law of Georgia No 703 of 28 June 2021 – website, 29.6.2021
Article 2033 – Temporary procedure for setting up a special group for the 2021 elections of the municipality bodies
If, during the election period, the number of members of an election commission turns out to be less than nine due to the health status or a circumstance related to this status, the election commission shall be deemed transformed into a special group and the special group shall exercise the powers conferred on the election commission by the legislation of Georgia. A majority of the current number of members shall be defined as a quorum of the special group
Organic Law of Georgia No 703 of 28 June 2021 – website, 29.6.2021
Article 2034 – Period for certain electoral procedures defined for the 2021 elections of the municipality bodies
The period for setting up electoral precincts provided for by Article 23(2) of this Law shall be not later than 1 August of a year of regular elections of the municipality bodies.
Organic Law of Georgia No 703 of 28 June 2021 – website, 29.6.2021
Article 2035 – Temporary procedure for using a party name for the 2021 elections of the municipality bodies
In order to acquire the right to run in the 2021 elections of the municipality bodies, an application of a party to the CEC Chairperson must include the party name and, if applicable, its short form and/or abbreviation by which the party wishes to run in elections.
Organic Law of Georgia No 703 of 28 June 2021 – website, 29.6.2021
Article 2036 – The procedure for carrying out certain procedures through electronic means by the CEC within a period from the day of acquisition of full powers by the parliament elected as a result of the 2020 Parliamentary Elections of Georgia until the day of calling of the Parliamentary Elections of Georgia of 26 October 2024
1. If by-elections of the Parliament of Georgia and/or of the representative body of a municipality – Sakrebulo, or extraordinary elections of the Parliament of Georgia and/or of the representative body of a municipality – Sakrebulo and of the Mayor of a self-governing city/self-governing community is held within a period from the day of acquisition of full powers by the parliament elected as a result of the 2020 Parliamentary Elections of Georgia until the day of calling of the Parliamentary Elections of Georgia of 26 October 2024, the CEC shall be authorised to carry out procedures of registration of voters coming to an electoral precinct, of voting, vote counting and preparing of a summary protocol of the results through electronic means, including through an image search system, video capture of vote counting, scanning of ballot papers and by using of barcode ballot papers.
2. The procedure and conditions for using the electronic means provided for by paragraph 1 of this article, and the list of electoral districts where elections will be held by using them shall be defined by a decree of the CEC.
3. If there is a need for additional funds for holding elections under this article, additional funding shall be allocated to the CEC from the state budget of Georgia.
4. In the elections provided for by paragraph 1 of this article, the electoral precincts where electrical counters of the ballot papers are located shall not be counted during the random selection for identifying electoral precincts under Article 21(d2) of this Law based on random selection in order to open packages received from the PECs of electoral precincts and to re-count the ballot papers.
Organic Law of Georgia No 1348 of 30 December 2021 – website, 6.1.2022
Article 2037 – (Deleted)
Organic Law of Georgia No 1348 of 30 December 2021 – website, 6.1.2022
Organic Law of Georgia No 4341 of 27 June 2024 – website, 3.7.2024
Article 204 – Final provisions
1. The Organic Law of Georgia ‘the Election Code of Georgia’ (the Legislative Herald of Georgia (‘Sakartvelos Sakanonmdeblo Matsne’) No 25, 22.8.2001, Art. 107) shall be declared invalid upon entry of this Law into force.
2. This Law shall enter into force upon promulgation.
Organic Law of Georgia No 6723 of 2 July 2020 – website, 3.7.2020
President of Georgia M. Saakashvili
Tbilisi
27 December 2011
No 5636- რს
Annex No 1
Organic Law of Georgia No 703 of 28 June 2021 – website, 29.6.2021
Compositions of Sakrebulos of Self-governing Communities and Self-governing Cities (Except for Tbilisi City) Elected under Majoritarian and Proportional Electoral Systems
|
Majoritarian Electoral System |
Proportional Electoral System |
Total |
Batumi Electoral District |
7 |
28 |
35 |
Kutaisi Electoral District |
7 |
28 |
35 |
Rustavi Electoral District |
7 |
28 |
35 |
Poti Electoral District |
7 |
28 |
35 |
Sagarejo Electoral District |
13 |
26 |
39 |
Gurjaani Electoral District |
13 |
26 |
39 |
Signagi Electoral District |
12 |
24 |
36 |
Dedoplitskaro Electoral District |
10 |
20 |
30 |
Lagodekhi Electoral District |
10 |
20 |
30 |
Kvareli Electoral District |
9 |
18 |
27 |
Telavi Electoral District |
13 |
26 |
39 |
Akhmeta Electoral District |
10 |
20 |
30 |
Tianeti Electoral District |
9 |
18 |
27 |
Gardabani Electoral District |
12 |
24 |
36 |
Marneuli Electoral District |
11 |
22 |
33 |
Bolnisi Electoral District |
12 |
24 |
36 |
Dmanisi Electoral District |
10 |
20 |
30 |
Tsalka Electoral District |
10 |
20 |
30 |
Tetritskaro Electoral District |
12 |
24 |
36 |
Mtskheta Electoral District |
9 |
18 |
27 |
Dusheti Electoral District |
11 |
22 |
33 |
Kazbegi Electoral District |
6 |
12 |
18 |
Kaspi Electoral District |
10 |
20 |
30 |
Gori Electoral District |
12 |
24 |
36 |
Kareli Electoral District |
9 |
18 |
27 |
Khashuri Electoral District |
9 |
18 |
27 |
Borjomi Electoral District |
11 |
22 |
33 |
Akhaltsikhe Electoral District |
13 |
26 |
39 |
Adigeni Electoral District |
11 |
22 |
33 |
Aspindza Electoral District |
10 |
20 |
30 |
Akhalkalaki Electoral District |
14 |
28 |
42 |
Ninotsminda Electoral District |
10 |
20 |
30 |
Oni Electoral District |
11 |
22 |
33 |
Ambrolauri Electoral District |
10 |
20 |
30 |
Tsageri Electoral District |
10 |
20 |
30 |
Lentekhi Electoral District |
7 |
14 |
21 |
Mestia Electoral District |
11 |
22 |
33 |
Kharagauli Electoral District |
11 |
22 |
33 |
Terjola Electoral District |
10 |
20 |
30 |
Sachkhere Electoral District |
11 |
22 |
33 |
Zestaponi Electoral District |
13 |
26 |
39 |
Baghdati Electoral District |
9 |
18 |
27 |
Vani Electoral District |
10 |
20 |
30 |
Samtredia Electoral District |
11 |
22 |
33 |
Khoni Electoral District |
10 |
20 |
30 |
Chiatura Electoral District |
12 |
24 |
36 |
Tkibuli Electoral District |
9 |
18 |
27 |
Tskaltubo Electoral District |
13 |
26 |
39 |
Ozurgeti Electoral District |
15 |
30 |
45 |
Lanchkhuti Electoral District |
9 |
18 |
27 |
Chokhatauri Electoral District |
12 |
24 |
36 |
Abasha Electoral District |
10 |
20 |
30 |
Senaki Electoral District |
11 |
22 |
33 |
Martvili Electoral District |
12 |
24 |
36 |
Khobi Electoral District |
12 |
24 |
36 |
Zugdidi Electoral District |
15 |
30 |
45 |
Tsalenjikha Electoral District |
9 |
18 |
27 |
Chkhorotsku Electoral District |
9 |
18 |
27 |
Keda Electoral District |
7 |
14 |
21 |
kobuleti Electoral District |
13 |
26 |
39 |
Shuakhavi Electoral District |
7 |
14 |
21 |
Khelvachauri Electoral District |
8 |
16 |
24 |
Khulo Electoral District |
8 |
16 |
24 |
Annex No 2
Organic Law of Georgia No 703 of 28 June 2021 – website, 29.6.2021
Names and Limits of Local Majoritarian Electoral Districts within Self-governing Communities, for Elections of Municipality Representative Body – Sakrebulo
Electoral District |
Local Majoritarian Electoral District |
No |
Administrative Unit |
Number of Majoritarian Candidates |
11 |
Sagarejo |
1 |
City of Sagarejo |
2 |
11 |
Sagarejo |
2 |
Gombori; Kochbaani |
1 |
11 |
Sagarejo |
3 |
Ujarma; Khashmi |
1 |
11 |
Sagarejo |
4 |
Patardzeuli; Sataple |
1 |
11 |
Sagarejo |
5 |
Ninotsminda |
1 |
11 |
Sagarejo |
6 |
Tokhliauri; Giorgitsminda |
1 |
11 |
Sagarejo |
7 |
Manavi; Didi Chailuri |
1 |
11 |
Sagarejo |
8 |
Patara Chailuri; Kakabeti |
1 |
11 |
Sagarejo |
9 |
Kandaura; Mzisguli; Shibliani |
1 |
11 |
Sagarejo |
10 |
Udabno |
1 |
11 |
Sagarejo |
11 |
Duzagrama; Iormuganlo |
1 |
11 |
Sagarejo |
12 |
Lambalo; Tulari |
1 |
11 |
Sagarejo |
Total: |
13 |
|
12 |
Gurjaani |
1 |
City of Gurjaani |
2 |
12 |
Gurjaani |
2 |
Vachnadziani; Kalauri |
1 |
12 |
Gurjaani |
3 |
Shashiani; Vazisubani |
1 |
12 |
Gurjaani |
4 |
Mukuzani; Akhasheni; Cheremi |
1 |
12 |
Gurjaani |
5 |
Velistsikhe |
1 |
12 |
Gurjaani |
6 |
Village of Gurjaani; Chandari |
1 |
12 |
Gurjaani |
7 |
Dzirkoki; Vejini |
1 |
12 |
Gurjaani |
8 |
Kolagi; Bakurtsikhe |
1 |
12 |
Gurjaani |
9 |
Kardanakhi |
1 |
12 |
Gurjaani |
10 |
Chalaubani; Kachretu |
1 |
12 |
Gurjaani |
11 |
Jimiti; Naniani; Arashenda |
1 |
12 |
Gurjaani |
12 |
Chumlaki |
1 |
12 |
Gurjaani |
Total: |
13 |
|
13 |
Signagi |
1 |
City of Signagi |
1 |
13 |
Signagi |
2 |
City of Tsnori |
1 |
13 |
Signagi |
3 |
Anaga |
1 |
13 |
Signagi |
4 |
Bodbe |
1 |
13 |
Signagi |
5 |
Bodbiskhevi |
1 |
13 |
Signagi |
6 |
Vakiri |
1 |
13 |
Signagi |
7 |
Nukriani |
1 |
13 |
Signagi |
8 |
Sakobo |
1 |
13 |
Signagi |
9 |
Tibaani; Kvemo Machkhaani |
1 |
13 |
Signagi |
10 |
Iliatsminda; Magaro |
1 |
13 |
Signagi |
11 |
Dzveli Anaga |
1 |
13 |
Signagi |
12 |
Jugaani |
1 |
13 |
Signagi |
Total: |
12 |
|
14 |
Dedoplistskaro |
1 |
City of Dedoplistskaro |
1 |
14 |
Dedoplistskaro |
2 |
Zemo Machkhaani |
1 |
14 |
Dedoplistskaro |
3 |
Arboshiki; Ozaani |
1 |
14 |
Dedoplistskaro |
4 |
Gamarjveba |
1 |
14 |
Dedoplistskaro |
5 |
Khornabuji |
1 |
14 |
Dedoplistskaro |
6 |
Samreklo |
1 |
14 |
Dedoplistskaro |
7 |
Zemo Kedi |
1 |
14 |
Dedoplistskaro |
8 |
Arkhiloskalo |
1 |
14 |
Dedoplistskaro |
9 |
Kvemo Kedi |
1 |
14 |
Dedoplistskaro |
10 |
Samtatskaro; Sabatlo |
1 |
14 |
Dedoplistskaro |
Total: |
10 |
|
15 |
Lagodekhi |
1 |
City of Lagodekhi |
1 |
15 |
Lagodekhi |
2 |
Matsimi |
1 |
15 |
Lagodekhi |
3 |
Apeni |
1 |
15 |
Lagodekhi |
4 |
Leliani; Areshperani |
1 |
15 |
Lagodekhi |
5 |
Kabali |
1 |
15 |
Lagodekhi |
6 |
Kartubani |
1 |
15 |
Lagodekhi |
7 |
Vardisubani; Tsodniskari; Chiauri |
1 |
15 |
Lagodekhi |
8 |
Shroma; Ninigori |
1 |
15 |
Lagodekhi |
9 |
Baisubani |
1 |
15 |
Lagodekhi |
10 |
Giorgeti; Pona |
1 |
15 |
Lagodekhi |
Total: |
10 |
|
16 |
Kvareli |
1 |
City of Kvareli |
2 |
16 |
Kvareli |
2 |
Mtisdziri; Balgojiani |
1 |
16 |
Kvareli |
3 |
Akhalsopeli |
1 |
16 |
Kvareli |
4 |
Chikaani |
1 |
16 |
Kvareli |
5 |
Gavazi; Kuchatani |
1 |
16 |
Kvareli |
6 |
Shilda |
1 |
16 |
Kvareli |
7 |
Gremi; Eniseli |
1 |
16 |
Kvareli |
8 |
Sabue |
1 |
16 |
Kvareli |
Total: |
9 |
|
17 |
Telavi |
1 |
City of Telavi |
3 |
17 |
Telavi |
2 |
Akura; Kvemo Khodasheni |
1 |
17 |
Telavi |
3 |
Tsinandali; Kondoli |
1 |
17 |
Telavi |
4 |
Kisiskhevi; Shalauri |
1 |
17 |
Telavi |
5 |
Kurdgelauri |
1 |
17 |
Telavi |
6 |
Vardisubani; Gulgula; Tetri Tsklebi |
1 |
17 |
Telavi |
7 |
Ikalto; Ruispiri |
1 |
17 |
Telavi |
8 |
Napareuli; Lapankuri |
1 |
17 |
Telavi |
9 |
Saniore; Artana |
1 |
17 |
Telavi |
10 |
Pshaveli; Laliskuri; Lechuri |
1 |
17 |
Telavi |
11 |
Karajala |
1 |
17 |
Telavi |
Total: |
13 |
|
18 |
Akhmeta |
1 |
City of Akhmeta |
1 |
18 |
Akhmeta |
2 |
Shakhvetila |
1 |
18 |
Akhmeta |
3 |
Duisi |
1 |
18 |
Akhmeta |
4 |
Khalatsani; Jokolo |
1 |
18 |
Akhmeta |
5 |
Zemo Alvani; Kasristskali |
1 |
18 |
Akhmeta |
6 |
Zemo Khodasheni; Khorkheli; Ozhio |
1 |
18 |
Akhmeta |
7 |
Matani |
1 |
18 |
Akhmeta |
8 |
Marilisi; Sakobiano |
1 |
18 |
Akhmeta |
9 |
Kvemo Alvani; Omalo (Tusheti); Magraani |
1 |
18 |
Akhmeta |
10 |
Kistauri |
1 |
18 |
Akhmeta |
Total: |
10 |
|
21 |
Gardabani |
1 |
City of Gardabani |
2 |
21 |
Gardabani |
2 |
Kalinino |
1 |
21 |
Gardabani |
3 |
Vakhtangisi; Jandari |
1 |
21 |
Gardabani |
4 |
Lemshveniera |
1 |
21 |
Gardabani |
5 |
Kesalo; Nazarlo |
1 |
21 |
Gardabani |
6 |
Karajalari; Karatakla; Agtakla |
1 |
21 |
Gardabani |
7 |
Kumisi; Teleti; Krtsanisi |
1 |
21 |
Gardabani |
8 |
Norio; Akhalsopeli |
1 |
21 |
Gardabani |
9 |
Martkopi |
1 |
21 |
Gardabani |
10 |
Sartichala |
1 |
21 |
Gardabani |
11 |
Gamarjveba; Akhali Samgori |
1 |
21 |
Gardabani |
Total: |
12 |
|
22 |
Marneuli |
1 |
City of Marneuli |
3 |
22 |
Marneuli |
2 |
Tsereteli; Tamarisi |
1 |
22 |
Marneuli |
3 |
Sadakhlo |
1 |
22 |
Marneuli |
4 |
Damia-Giaurarkhi; Shulaveri |
1 |
22 |
Marneuli |
5 |
Kizilajlo |
1 |
22 |
Marneuli |
6 |
Kachagani; Kasumlo |
1 |
22 |
Marneuli |
7 |
Kurtlari; Kulari |
1 |
22 |
Marneuli |
8 |
Algeti; Kapanakhchi |
1 |
22 |
Marneuli |
9 |
Akhkerpi; Opreti; Khojorni; Shaumiani; Tserakvi |
1 |
22 |
Marneuli |
Total: |
11 |
|
23 |
Bolnisi |
1 |
City of Bolnisi |
2 |
23 |
Bolnisi |
2 |
Tamarisi; Nakhiduri |
1 |
23 |
Bolnisi |
3 |
Mamkhuti |
1 |
23 |
Bolnisi |
4 |
Talaveri |
1 |
23 |
Bolnisi |
5 |
Kvemo Bolnisi |
1 |
23 |
Bolnisi |
6 |
Village of Bolnisi |
1 |
23 |
Bolnisi |
7 |
Ratevani; Kveshi; Tandzia |
1 |
23 |
Bolnisi |
8 |
Akaurta |
1 |
23 |
Bolnisi |
9 |
Darbazi |
1 |
23 |
Bolnisi |
10 |
Rachisubani |
1 |
23 |
Bolnisi |
11 |
Kazreti |
1 |
23 |
Bolnisi |
Total: |
12 |
|
24 |
Dmanisi |
1 |
City of Dmanisi |
1 |
24 |
Dmanisi |
2 |
Mashavera; Didi Dmanisi; Sakire |
1 |
24 |
Dmanisi |
3 |
Gantiadi; Dmanisi |
1 |
24 |
Dmanisi |
4 |
Ipnari; Kizilkilisa |
1 |
24 |
Dmanisi |
5 |
Amamlo; Guguti |
1 |
24 |
Dmanisi |
6 |
Irganchai |
1 |
24 |
Dmanisi |
7 |
Kamarlo |
1 |
24 |
Dmanisi |
8 |
Karabulagi |
1 |
24 |
Dmanisi |
9 |
Orozmani |
1 |
24 |
Dmanisi |
10 |
Sarkineti; Gomareti |
1 |
24 |
Dmanisi |
Total: |
10 |
|
25 |
Tsalka |
1 |
City of Tsalka |
1 |
25 |
Tsalka |
2 |
Bareti; Beshtasheni |
1 |
25 |
Tsalka |
3 |
Sakdrioni; Gantiadi; Sameba; Tbeti; Artsivani; Trialeti; Dashbashi |
1 |
25 |
Tsalka |
4 |
Kokhta; Bediani |
1 |
25 |
Tsalka |
5 |
Arjevan-Sarvani |
1 |
25 |
Tsalka |
6 |
Kizilkilisa; Ozni; Burnasheti; Berta |
1 |
25 |
Tsalka |
7 |
Kushchi; Aiazma; Nardevani |
1 |
25 |
Tsalka |
8 |
Darakoi; Chivtkilisa; Tsintskaro |
1 |
25 |
Tsalka |
9 |
Avranlo; Rekha; Khando; Gumbati |
1 |
25 |
Tsalka |
10 |
Ashkala; Khachkoi; Kaburi |
1 |
25 |
Tsalka |
Total: |
10 |
|
26 |
Tetri Tskaro |
1 |
Khaishi; Durnuki; Marabda |
1 |
26 |
Tetri Tskaro |
2 |
Koda |
1 |
26 |
Tetri Tskaro |
3 |
Borbalo |
1 |
26 |
Tetri Tskaro |
4 |
Asureti |
1 |
26 |
Tetri Tskaro |
5 |
Jorjiashvili; Chkhikvta |
1 |
26 |
Tetri Tskaro |
6 |
Golteti; Tsintskaro |
1 |
26 |
Tetri Tskaro |
7 |
City of Tetri Tskaro |
1 |
26 |
Tetri Tskaro |
8 |
Chivchavi; Dageti |
1 |
26 |
Tetri Tskaro |
9 |
Iraga; Kldeisi |
1 |
26 |
Tetri Tskaro |
10 |
Manglisi; Akhalsopeli; Shekhvetila |
1 |
26 |
Tetri Tskaro |
11 |
Toneti |
1 |
26 |
Tetri Tskaro |
12 |
Orbeti |
1 |
26 |
Tetri Tskaro |
Total: |
12 |
|
19 |
Tianeti |
1 |
Urban-type settlement (daba) of Tianeti |
1 |
19 |
Tianeti |
2 |
Zhebota |
1 |
19 |
Tianeti |
3 |
Artani; Akhalsopeli |
1 |
19 |
Tianeti |
4 |
Khevsurtsopeli |
1 |
19 |
Tianeti |
5 |
Gulelebi; Nakalakari |
1 |
19 |
Tianeti |
6 |
Tushurebi |
1 |
19 |
Tianeti |
7 |
Sioni |
1 |
19 |
Tianeti |
8 |
Zaridzeebi |
1 |
19 |
Tianeti |
9 |
Simoniantkhevi; Chekuraantgori |
1 |
19 |
Tianeti |
Total: |
9 |
|
27 |
Mtskheta |
1 |
City of Mtskheta |
1 |
27 |
Mtskheta |
2 |
Dzegvi; Nichbisi |
1 |
27 |
Mtskheta |
3 |
Lisi |
1 |
27 |
Mtskheta |
4 |
Ksani |
1 |
27 |
Mtskheta |
5 |
Misaktsieli |
1 |
27 |
Mtskheta |
6 |
Ksovrisi; Tsilkani |
1 |
27 |
Mtskheta |
7 |
Mukhrani |
1 |
27 |
Mtskheta |
8 |
Saguramo;Galavani; Tskhvarichamia |
1 |
27 |
Mtskheta |
9 |
Tserovani |
1 |
27 |
Mtskheta |
Total: |
9 |
|
28 |
Dusheti |
1 |
City of Dusheti |
1 |
28 |
Dusheti |
2 |
Zhinvali |
1 |
28 |
Dusheti |
3 |
Ananuri; Chartali |
1 |
28 |
Dusheti |
4 |
Shatili; Barisakho |
1 |
28 |
Dusheti |
5 |
Bazaleti |
1 |
28 |
Dusheti |
6 |
Lapanaantkari |
1 |
28 |
Dusheti |
7 |
Gremiskhevi; Mchadijvari |
1 |
28 |
Dusheti |
8 |
Pasanauri; Gudamakari; Kvesheti |
1 |
28 |
Dusheti |
9 |
Magaroskari; Ukanapshavi |
1 |
28 |
Dusheti |
10 |
Chonkadze |
1 |
28 |
Dusheti |
11 |
Choporti |
1 |
28 |
Dusheti |
Total: |
11 |
|
29 |
Kazbegi |
1 |
Stepantsminda |
1 |
29 |
Kazbegi |
2 |
Sno |
1 |
29 |
Kazbegi |
3 |
Goristsikhe |
1 |
29 |
Kazbegi |
4 |
Sioni |
1 |
29 |
Kazbegi |
5 |
Kobi |
1 |
29 |
Kazbegi |
6 |
Gudauri |
1 |
29 |
Kazbegi |
Total: |
6 |
|
30 |
Kaspi |
1 |
City of Kaspi |
2 |
30 |
Kaspi |
2 |
Doesi; Teliani |
1 |
30 |
Kaspi |
3 |
Khovle; Zemo Khandaki |
1 |
30 |
Kaspi |
4 |
Akhalkalaki; Akhaltsikhe |
1 |
30 |
Kaspi |
5 |
Kavtiskhevi; Tsinarekhi |
1 |
30 |
Kaspi |
6 |
Kvemo Gomi; Metekhi |
1 |
30 |
Kaspi |
7 |
Kodistskaro; Samtavisi; Kvemo Chala |
1 |
30 |
Kaspi |
8 |
Okami |
1 |
30 |
Kaspi |
9 |
Agaiani; Lamiskana |
1 |
30 |
Kaspi |
Total: |
10 |
|
32 |
Gori |
1 |
City of Gori |
3 |
32 |
Gori |
2 |
Variani; Nikozi; Shindisi |
1 |
32 |
Gori |
3 |
Karaleti |
1 |
32 |
Gori |
4 |
Akhalubani; Mejvriskhevi |
1 |
32 |
Gori |
5 |
Tkviavi; Dzevera |
1 |
32 |
Gori |
6 |
Ditsi; Mereti; Tirdznisi |
1 |
32 |
Gori |
7 |
Ateni; Boshuri; Kvakhvreli; Khidistavi |
1 |
32 |
Gori |
8 |
Zegduleti; Shavshvebi |
1 |
32 |
Gori |
9 |
Berbuki |
1 |
32 |
Gori |
10 |
Tiniskhidi; Skra |
1 |
32 |
Gori |
Total: |
12 |
|
33 |
Kareli |
1 |
City of Kareli |
1 |
33 |
Kareli |
2 |
Dirbi; Dvani |
1 |
33 |
Kareli |
3 |
Agara; Persa |
1 |
33 |
Kareli |
4 |
Breti; Giganti |
1 |
33 |
Kareli |
5 |
Abisi; Ptsa; Mokhisi |
1 |
33 |
Kareli |
6 |
Avlevi; Bredza |
1 |
33 |
Kareli |
7 |
Ruisi; Urbnisi |
1 |
33 |
Kareli |
8 |
Kekhijvari; Akhalsopeli; Zguderi |
1 |
33 |
Kareli |
9 |
Khvedureti; Bebnisi |
1 |
33 |
Kareli |
Total: |
9 |
|
35 |
Khashuri |
1 |
City of Khashuri |
3 |
35 |
Khashuri |
2 |
Osiauri; Tsromi; Khtsisi; Khalebi |
1 |
35 |
Khashuri |
3 |
Ali; Tsagvli |
1 |
35 |
Khashuri |
4 |
Kvishkheti; Tskhramukha |
1 |
35 |
Khashuri |
5 |
Gomi; Plevi |
1 |
35 |
Khashuri |
6 |
Surami |
1 |
35 |
Khashuri |
7 |
Tsotskhnara |
1 |
35 |
Khashuri |
Total: |
9 |
|
36 |
Borjomi |
1 |
City of Borjomi |
2 |
36 |
Borjomi |
2 |
Bakuriani |
1 |
36 |
Borjomi |
3 |
Tsikhisjvari |
1 |
36 |
Borjomi |
4 |
Tsagveri |
1 |
36 |
Borjomi |
5 |
Dviri |
1 |
36 |
Borjomi |
6 |
Kvibisi |
1 |
36 |
Borjomi |
7 |
Tabatskuri; Balanta |
1 |
36 |
Borjomi |
8 |
Tba |
1 |
36 |
Borjomi |
9 |
Tadzrisi |
1 |
36 |
Borjomi |
10 |
Akhaldaba |
1 |
36 |
Borjomi |
Total: |
11 |
|
37 |
Akhaltsikhe |
1 |
City of Akhaltsikhe |
3 |
37 |
Akhaltsikhe |
2 |
Vale |
1 |
37 |
Akhaltsikhe |
3 |
Atskuri |
1 |
37 |
Akhaltsikhe |
4 |
Agara; Persa |
1 |
37 |
Akhaltsikhe |
5 |
Klde |
1 |
37 |
Akhaltsikhe |
6 |
Sviri; Eliatsminda |
1 |
37 |
Akhaltsikhe |
7 |
Tskruti; Skhvilisi |
1 |
37 |
Akhaltsikhe |
8 |
Tskaltbila; Pamaji; Sadzeli |
1 |
37 |
Akhaltsikhe |
9 |
Minadze |
1 |
37 |
Akhaltsikhe |
10 |
Uraveli |
1 |
37 |
Akhaltsikhe |
11 |
Andriatsminda |
1 |
37 |
Akhaltsikhe |
Total: |
13 |
|
38 |
Adigeni |
1 |
Adigeni |
1 |
38 |
Adigeni |
2 |
Abastumani |
1 |
38 |
Adigeni |
3 |
Varkhani |
1 |
38 |
Adigeni |
4 |
Benara |
1 |
38 |
Adigeni |
5 |
Ude |
1 |
38 |
Adigeni |
6 |
Arali |
1 |
38 |
Adigeni |
7 |
Lelovani; Gorguli |
1 |
38 |
Adigeni |
8 |
Bolajuri; Pkhero |
1 |
38 |
Adigeni |
9 |
Mlashe; Zanavi; Chorchani |
1 |
38 |
Adigeni |
10 |
Chechla |
1 |
38 |
Adigeni |
11 |
Mokhe |
1 |
38 |
Adigeni |
Total: |
11 |
|
39 |
Aspindza |
1 |
Urban-type settlement (daba) of Aspindza |
1 |
39 |
Aspindza |
2 |
Damala |
1 |
39 |
Aspindza |
3 |
Dzveli; Orgora |
1 |
39 |
Aspindza |
4 |
Khizabavra; Vargavi |
1 |
39 |
Aspindza |
5 |
Toloshi |
1 |
39 |
Aspindza |
6 |
Nakalakevi |
1 |
39 |
Aspindza |
7 |
Idumala |
1 |
39 |
Aspindza |
8 |
Rustavi |
1 |
39 |
Aspindza |
9 |
Ota |
1 |
39 |
Aspindza |
10 |
Atskvita |
1 |
39 |
Aspindza |
Total: |
10 |
|
40 |
Akhalkalaki |
1 |
City of Akhalkalaki |
2 |
40 |
Akhalkalaki |
2 |
Azavreti |
1 |
40 |
Akhalkalaki |
3 |
Baraleti |
1 |
40 |
Akhalkalaki |
4 |
Alastani; Turtskhi |
1 |
40 |
Akhalkalaki |
5 |
Aragva; Khando |
1 |
40 |
Akhalkalaki |
6 |
Kartikami; Khospio |
1 |
40 |
Akhalkalaki |
7 |
Vachiani; Kumurdo |
1 |
40 |
Akhalkalaki |
8 |
Kochio; Kotelia |
1 |
40 |
Akhalkalaki |
9 |
Zakvi |
1 |
40 |
Akhalkalaki |
10 |
Tsulda; Kartsakhi |
1 |
40 |
Akhalkalaki |
11 |
Okami; Gogasheni |
1 |
40 |
Akhalkalaki |
12 |
Khaveti |
1 |
40 |
Akhalkalaki |
13 |
Diliska; Chunchkha; Ptena |
1 |
40 |
Akhalkalaki |
Total: |
14 |
|
41 |
Ninotsminda |
1 |
City of Ninotsminda |
1 |
41 |
Ninotsminda |
2 |
Gorelovka |
1 |
41 |
Ninotsminda |
3 |
Satkhe |
1 |
41 |
Ninotsminda |
4 |
Foka |
1 |
41 |
Ninotsminda |
5 |
Tambovka |
1 |
41 |
Ninotsminda |
6 |
Didi Khanchali |
1 |
41 |
Ninotsminda |
7 |
Jigrasheni |
1 |
41 |
Ninotsminda |
8 |
Didi Konduri |
1 |
41 |
Ninotsminda |
9 |
Gandzani |
1 |
41 |
Ninotsminda |
10 |
Eshtia |
1 |
41 |
Ninotsminda |
Total: |
10 |
|
43 |
Oni |
1 |
City of Oni |
1 |
43 |
Oni |
2 |
Gebi; Chiora |
1 |
43 |
Oni |
3 |
Glola |
1 |
43 |
Oni |
4 |
Gomi; Utsera |
1 |
43 |
Oni |
5 |
Sakao |
1 |
43 |
Oni |
6 |
Gari |
1 |
43 |
Oni |
7 |
Sheubani |
1 |
43 |
Oni |
8 |
Tsedisi |
1 |
43 |
Oni |
9 |
Pipileti; Tskhmori |
1 |
43 |
Oni |
10 |
Kvashkhieti; Parakheti; Shkmeri |
1 |
43 |
Oni |
11 |
Bari; Mravaldzali; Sori |
1 |
43 |
Oni |
Total: |
11 |
|
44 |
Ambrolauri |
1 |
City of Ambrolauri |
1 |
44 |
Ambrolauri |
2 |
Velevi; Cheliagele; Khotevi |
1 |
44 |
Ambrolauri |
3 |
Namanevi; Nikortsminda |
1 |
44 |
Ambrolauri |
4 |
Gadishi; Tsakhi |
1 |
44 |
Ambrolauri |
5 |
Chrebalo; Chkvishi |
1 |
44 |
Ambrolauri |
6 |
Khvanchkara |
1 |
44 |
Ambrolauri |
7 |
Bugeuli |
1 |
44 |
Ambrolauri |
8 |
Znakva; Sadmeli |
1 |
44 |
Ambrolauri |
9 |
Likheti; Tsesi; Khidikari |
1 |
44 |
Ambrolauri |
10 |
Itsa; Skhvava |
1 |
44 |
Ambrolauri |
Total: |
10 |
|
45 |
Tsageri |
1 |
City of Tsageri |
1 |
45 |
Tsageri |
2 |
Chkhuteli |
1 |
45 |
Tsageri |
3 |
Lukhvano; Kveda Tsageri |
1 |
45 |
Tsageri |
4 |
Tsiperchi |
1 |
45 |
Tsageri |
5 |
Zubi; Okureshi |
1 |
45 |
Tsageri |
6 |
Agvi; Lasuriashi |
1 |
45 |
Tsageri |
7 |
Nakuraleshi; Gvirishi |
1 |
45 |
Tsageri |
8 |
Tvishi |
1 |
45 |
Tsageri |
9 |
Alpana; Lailashi |
1 |
45 |
Tsageri |
10 |
Orbeli; Usakhelo |
1 |
45 |
Tsageri |
Total: |
10 |
|
46 |
Lentekhi |
1 |
Urban-type settlement (daba) of Lentekhi |
1 |
46 |
Lentekhi |
2 |
Kheledi |
1 |
46 |
Lentekhi |
3 |
Khopuri |
1 |
46 |
Lentekhi |
4 |
Rtskhmeluri |
1 |
46 |
Lentekhi |
5 |
Choluri |
1 |
46 |
Lentekhi |
6 |
Zhakhunderi |
1 |
46 |
Lentekhi |
7 |
Chikhareshi; Tsana |
1 |
46 |
Lentekhi |
Total: |
7 |
|
48 |
Kharagauli |
1 |
Urban-type settlement (daba) of Kharagauli |
1 |
48 |
Kharagauli |
2 |
Kitskhi; Partskhnali |
1 |
48 |
Kharagauli |
3 |
Vardzia; Tskalporeti; Khidari |
1 |
48 |
Kharagauli |
4 |
Lashe; Sargveshi; Goresha; Bazaleti |
1 |
48 |
Kharagauli |
5 |
Boriti |
1 |
48 |
Kharagauli |
6 |
Khunevi |
1 |
48 |
Kharagauli |
7 |
Nadaburi; Khevi |
1 |
48 |
Kharagauli |
8 |
Zvare; Tsipa |
1 |
48 |
Kharagauli |
9 |
Vakhani; Legvani |
1 |
48 |
Kharagauli |
10 |
Moliti |
1 |
48 |
Kharagauli |
11 |
Sagandzile |
1 |
48 |
Kharagauli |
Total: |
11 |
|
49 |
Terjola |
1 |
City of Terjola |
1 |
49 |
Terjola |
2 |
Godogani |
1 |
49 |
Terjola |
3 |
Kvakhchiri; Chognari |
1 |
49 |
Terjola |
4 |
Zeda Simoneti; Nakhshirgele; Kveda Simoneti |
1 |
49 |
Terjola |
5 |
Bardubani; Etseri |
1 |
49 |
Terjola |
6 |
Akhali Terjola; Siktarva |
1 |
49 |
Terjola |
7 |
Rupoti; Gvankiti |
1 |
49 |
Terjola |
8 |
Alisubani |
1 |
49 |
Terjola |
9 |
Zeda Sazano; Tuzi |
1 |
49 |
Terjola |
10 |
Gogni; Chkhari; Dzevri |
1 |
49 |
Terjola |
Total: |
10 |
|
50 |
Sachkhere |
1 |
City of Sachkhere |
1 |
50 |
Sachkhere |
2 |
Sareki; Tskhomareti |
1 |
50 |
Sachkhere |
3 |
Koreti |
1 |
50 |
Sachkhere |
4 |
Sairkhe |
1 |
50 |
Sachkhere |
5 |
Jalaurta |
1 |
50 |
Sachkhere |
6 |
Merjevi |
1 |
50 |
Sachkhere |
7 |
Chikha |
1 |
50 |
Sachkhere |
8 |
Argveti |
1 |
50 |
Sachkhere |
9 |
Korbouli; Chalovani |
1 |
50 |
Sachkhere |
10 |
Chala |
1 |
50 |
Sachkhere |
11 |
Gorisa |
1 |
50 |
Sachkhere |
Total: |
11 |
|
51 |
Zestaponi |
1 |
City of Zestaponi |
3 |
51 |
Zestaponi |
2 |
Pirveli Sviri |
1 |
51 |
Zestaponi |
3 |
Meore Sviri |
1 |
51 |
Zestaponi |
4 |
Rodinauli |
1 |
51 |
Zestaponi |
5 |
Kvaliti; Tskhratskaro |
1 |
51 |
Zestaponi |
6 |
Kldeeti; Puti |
1 |
51 |
Zestaponi |
7 |
Sanakhshire; Shorapani |
1 |
51 |
Zestaponi |
8 |
Kveda Sakara |
1 |
51 |
Zestaponi |
9 |
Zovreti; Kveda Sazano |
1 |
51 |
Zestaponi |
10 |
Ilemi; Shrosha; Dzirula |
1 |
51 |
Zestaponi |
11 |
Boslevi; Dilikauri; Zeda Sakara |
1 |
51 |
Zestaponi |
Total: |
13 |
|
52 |
Bagdati |
1 |
City of Bagdati |
1 |
52 |
Bagdati |
2 |
Dimi |
1 |
52 |
Bagdati |
3 |
Persati |
1 |
52 |
Bagdati |
4 |
Vartsikhe; Rokhi |
1 |
52 |
Bagdati |
5 |
Meore Obcha; Pirveli Obcha |
1 |
52 |
Bagdati |
6 |
Rokiti |
1 |
52 |
Bagdati |
7 |
Tsitelkhevi |
1 |
52 |
Bagdati |
8 |
Zegani; Sakraula |
1 |
52 |
Bagdati |
9 |
Nergeeti; Khani |
1 |
52 |
Bagdati |
Total: |
9 |
|
53 |
Vani |
1 |
City of Vani |
1 |
53 |
Vani |
2 |
Gadidi; Zeda Vani; Salkhino |
1 |
53 |
Vani |
3 |
Dikhashkho; Sulori; Dzulukhi |
1 |
53 |
Vani |
4 |
Mukedi; Tsikhesulori |
1 |
53 |
Vani |
5 |
Tobanieri; Kumuri |
1 |
53 |
Vani |
6 |
Shuamta |
1 |
53 |
Vani |
7 |
Amagleba; Bzvani |
1 |
53 |
Vani |
8 |
Gora; Zeindari |
1 |
53 |
Vani |
9 |
Saprasia; Ukhuti |
1 |
53 |
Vani |
10 |
Salominao; Pereta |
1 |
53 |
Vani |
Total: |
10 |
|
54 |
Samtredia |
1 |
City of Samtredia |
3 |
54 |
Samtredia |
2 |
Nabakevi |
1 |
54 |
Samtredia |
3 |
Kulashi; Ganiri |
1 |
54 |
Samtredia |
4 |
Etseri; Melauri |
1 |
54 |
Samtredia |
5 |
Didi Jikhaishi |
1 |
54 |
Samtredia |
6 |
Bashi; Ianeti |
1 |
54 |
Samtredia |
7 |
Gomi; Opeti |
1 |
54 |
Samtredia |
8 |
Gormagali; Sajavakho |
1 |
54 |
Samtredia |
9 |
Gamochinebuli; Tolebi |
1 |
54 |
Samtredia |
Total: |
11 |
|
55 |
Khoni |
1 |
City of Khoni |
2 |
55 |
Khoni |
2 |
Gordi; Kinchkha; Dzedzileti |
1 |
55 |
Khoni |
3 |
Matkhoji |
1 |
55 |
Khoni |
4 |
Dedalauri |
1 |
55 |
Khoni |
5 |
Kukhi |
1 |
55 |
Khoni |
6 |
Gubi |
1 |
55 |
Khoni |
7 |
Gochajikhaishi; Kutiri |
1 |
55 |
Khoni |
8 |
Ivandidi |
1 |
55 |
Khoni |
9 |
Nakhakhulevi |
1 |
55 |
Khoni |
Total: |
10 |
|
56 |
Chiatura |
1 |
City of Chiatura |
2 |
56 |
Chiatura |
2 |
Katskhi |
1 |
56 |
Chiatura |
3 |
Vachevi; Kvatsikhe |
1 |
56 |
Chiatura |
4 |
Rgani; Khreiti |
1 |
56 |
Chiatura |
5 |
Sarkveltubani; Tsirkvali |
1 |
56 |
Chiatura |
6 |
Zodi; Khvashiti |
1 |
56 |
Chiatura |
7 |
Itkhvisi |
1 |
56 |
Chiatura |
8 |
Perevisa |
1 |
56 |
Chiatura |
9 |
Nigozeti |
1 |
56 |
Chiatura |
10 |
Mandaeti |
1 |
56 |
Chiatura |
11 |
Gezruli; Sveri |
1 |
56 |
Chiatura |
Total: |
12 |
|
57 |
Tkibuli |
1 |
City of Tkibuli |
2 |
57 |
Tkibuli |
2 |
Khresili |
1 |
57 |
Tkibuli |
3 |
Satsire |
1 |
57 |
Tkibuli |
4 |
Gurna; Jvarisi |
1 |
57 |
Tkibuli |
5 |
Orpiri; Tsutskhvati |
1 |
57 |
Tkibuli |
6 |
Sochkheti |
1 |
57 |
Tkibuli |
7 |
Kursebi |
1 |
57 |
Tkibuli |
8 |
Mukhura |
1 |
57 |
Tkibuli |
Total: |
9 |
|
58 |
Tskaltubo |
1 |
City of Tskaltubo |
2 |
58 |
Tskaltubo |
2 |
Maglaki |
1 |
58 |
Tskaltubo |
3 |
Dgnorisa; Mekvena; Opurchkheti |
1 |
58 |
Tskaltubo |
4 |
Village of Tskaltubo; Tskhunkuri |
1 |
58 |
Tskaltubo |
5 |
Gvishtibi |
1 |
58 |
Tskaltubo |
6 |
Gumbra |
1 |
58 |
Tskaltubo |
7 |
Partskhanakanevi |
1 |
58 |
Tskaltubo |
8 |
Mukhiani; Kvitiri |
1 |
58 |
Tskaltubo |
9 |
Opshkviti; Sakulia |
1 |
58 |
Tskaltubo |
10 |
Patriketi |
1 |
58 |
Tskaltubo |
11 |
Geguti |
1 |
58 |
Tskaltubo |
12 |
Rioni |
1 |
58 |
Tskaltubo |
Total: |
13 |
|
60 |
Ozurgeti |
1 |
City of Ozurgeti |
3 |
60 |
Ozurgeti |
2 |
Vakijvari; Mtispiri; Tskhemliskhidi |
1 |
60 |
Ozurgeti |
3 |
Likhauri; Makvaneti; Chanieti |
1 |
60 |
Ozurgeti |
4 |
Laituri; Naruja |
1 |
60 |
Ozurgeti |
5 |
Nasakirali |
1 |
60 |
Ozurgeti |
6 |
Natanebi |
1 |
60 |
Ozurgeti |
7 |
Tkhinvali; Konchkati; Meria |
1 |
60 |
Ozurgeti |
8 |
Ureki; Shroma |
1 |
60 |
Ozurgeti |
9 |
Gurianta; Village of Ozurgeti; Melekeduri |
1 |
60 |
Ozurgeti |
10 |
Askana; Nagomari; Dzimiti |
1 |
60 |
Ozurgeti |
11 |
Baileti; Silauri; Jumati |
1 |
60 |
Ozurgeti |
12 |
Bakhvi; Dvabzu |
1 |
60 |
Ozurgeti |
13 |
Bokhvauri; Shemokmedi |
1 |
60 |
Ozurgeti |
Total: |
15 |
|
61 |
Lanchkhuti |
1 |
City of Lanchkhuti |
1 |
61 |
Lanchkhuti |
2 |
Aketi; Atsana; Mamati |
1 |
61 |
Lanchkhuti |
3 |
Nigoiti; Shukhuti |
1 |
61 |
Lanchkhuti |
4 |
Gvimralauri; Chibati; Machkhvareti |
1 |
61 |
Lanchkhuti |
5 |
Lesa; Jurukveti |
1 |
61 |
Lanchkhuti |
6 |
Chochkhati |
1 |
61 |
Lanchkhuti |
7 |
Nigvziani; Ninoshvili |
1 |
61 |
Lanchkhuti |
8 |
Supsa |
1 |
61 |
Lanchkhuti |
9 |
Grmagele |
1 |
61 |
Lanchkhuti |
Total: |
9 |
|
62 |
Chokhatauri |
1 |
Urban-type settlement (daba) of Chokhatauri |
1 |
62 |
Chokhatauri |
2 |
Dablatsikhe; Didivani; Zamo Surebi; Shua Surebi; Bukistsikhe |
1 |
62 |
Chokhatauri |
3 |
Amagleba; Zomleti |
1 |
62 |
Chokhatauri |
4 |
Gogolesubani; Shua Amagleba |
1 |
62 |
Chokhatauri |
5 |
Jvartskhma; Goraberezhouli |
1 |
62 |
Chokhatauri |
6 |
Guturi; Erketi |
1 |
62 |
Chokhatauri |
7 |
Zemo Kheti; Sachamiaseri |
1 |
62 |
Chokhatauri |
8 |
Zoti |
1 |
62 |
Chokhatauri |
9 |
Kokhnari; Partskhma |
1 |
62 |
Chokhatauri |
10 |
Nabeglavi; Khevi |
1 |
62 |
Chokhatauri |
11 |
Kvenobani |
1 |
62 |
Chokhatauri |
12 |
Khidistavi |
1 |
62 |
Chokhatauri |
Total: |
12 |
|
47 |
Mestia |
1 |
Mestia |
1 |
47 |
Mestia |
2 |
Kala; Ushguli |
1 |
47 |
Mestia |
3 |
Ipari; Tsvirmi |
1 |
47 |
Mestia |
4 |
Mulakhi |
1 |
47 |
Mestia |
5 |
Lenjeri |
1 |
47 |
Mestia |
6 |
Latali |
1 |
47 |
Mestia |
7 |
Becho |
1 |
47 |
Mestia |
8 |
Etseri; Tskhumari |
1 |
47 |
Mestia |
9 |
Nakra; Pari |
1 |
47 |
Mestia |
10 |
Lakhamula; Khaishi |
1 |
47 |
Mestia |
11 |
Chuberi |
1 |
47 |
Mestia |
Total: |
11 |
|
63 |
Abasha |
1 |
City of Abasha |
1 |
63 |
Abasha |
2 |
Gezati; Samikavo |
1 |
63 |
Abasha |
3 |
Zanati; Tskemi |
1 |
63 |
Abasha |
4 |
Ketilari |
1 |
63 |
Abasha |
5 |
Marani; Kolobani |
1 |
63 |
Abasha |
6 |
Norio |
1 |
63 |
Abasha |
7 |
Ontopo; Sepieti; Dzveli Abasha |
1 |
63 |
Abasha |
8 |
Pirveli Maisi |
1 |
63 |
Abasha |
9 |
Sujuna |
1 |
63 |
Abasha |
10 |
Tkviri; Naesakao |
1 |
63 |
Abasha |
Total: |
10 |
|
64 |
Senaki |
1 |
City of Senaki |
3 |
64 |
Senaki |
2 |
Teklati; Chaladidi |
1 |
64 |
Senaki |
3 |
Akhalsopeli |
1 |
64 |
Senaki |
4 |
Nosiri; Gejeti |
1 |
64 |
Senaki |
5 |
Dzveli Senaki; Meore Nosiri |
1 |
64 |
Senaki |
6 |
Nokalakevi; Ledzadzame |
1 |
64 |
Senaki |
7 |
Potskho; Ushapati |
1 |
64 |
Senaki |
8 |
Zana; Khorshi |
1 |
64 |
Senaki |
9 |
Eki; Menji |
1 |
64 |
Senaki |
Total: |
11 |
|
65 |
Martvili |
1 |
City of Martvili |
1 |
65 |
Martvili |
2 |
Vedidkari; Onogia |
1 |
65 |
Martvili |
3 |
Bandza |
1 |
65 |
Martvili |
4 |
Lekhaindravo; Najakhavo |
1 |
65 |
Martvili |
5 |
Nagvazavo; Khuntsi |
1 |
65 |
Martvili |
6 |
Abedati; Sergieti |
1 |
65 |
Martvili |
7 |
Didi Chkoni; Doshake |
1 |
65 |
Martvili |
8 |
Kurzu; Taleri |
1 |
65 |
Martvili |
9 |
Salkhino |
1 |
65 |
Martvili |
10 |
Gachedili; Inchkhuri |
1 |
65 |
Martvili |
11 |
Tamakoni; Nakhunavo |
1 |
65 |
Martvili |
12 |
Kitsia; Gurdzemi |
1 |
65 |
Martvili |
Total: |
12 |
|
66 |
Khobi |
1 |
City of Khobi |
1 |
66 |
Khobi |
2 |
Akhalkhibula; Dzveli Khibula |
1 |
66 |
Khobi |
3 |
Sajijao |
1 |
66 |
Khobi |
4 |
Bia; Nojikhevi |
1 |
66 |
Khobi |
5 |
Torsa-Dgvaba; Khamiskuri |
1 |
66 |
Khobi |
6 |
Kheta |
1 |
66 |
Khobi |
7 |
Pirveli Maisi |
1 |
66 |
Khobi |
8 |
Patara Poti; Shavgele |
1 |
66 |
Khobi |
9 |
Sagvichio; Chaladidi |
1 |
66 |
Khobi |
10 |
Pirveli Khorga; Shua Khorga; Kariata; Kulevi |
1 |
66 |
Khobi |
11 |
Guripuli; Akhalsopeli |
1 |
66 |
Khobi |
12 |
Kvemo Kvaloni; Zemo Kvaloni |
1 |
66 |
Khobi |
Total: |
12 |
|
67 |
Zugdidi |
1 |
City of Zugdidi |
3 |
67 |
Zugdidi |
2 |
Chitatskaro; Tsaishi; Urta |
1 |
67 |
Zugdidi |
3 |
Narazeni; Akhalsopeli; Akhalsopeli |
1 |
67 |
Zugdidi |
4 |
Didi Nedzi; Orulu; Ergeta; Anaklia |
1 |
67 |
Zugdidi |
5 |
Chkhoria; Rike |
1 |
67 |
Zugdidi |
6 |
Rukhi |
1 |
67 |
Zugdidi |
7 |
Kulishkari; Jikhaskari; Chakvinji; Alertkari |
1 |
67 |
Zugdidi |
8 |
Ingiri; Oktomberi |
1 |
67 |
Zugdidi |
9 |
Odishi; Kortskheli; Chkaduashi |
1 |
67 |
Zugdidi |
10 |
Kakhati |
1 |
67 |
Zugdidi |
11 |
Koki; Orsantia; Akhalkakhati |
1 |
67 |
Zugdidi |
12 |
Darcheli; Ganmukhuri |
1 |
67 |
Zugdidi |
13 |
Shamgona; Akhali Abastumani |
1 |
67 |
Zugdidi |
Total: |
15 |
|
68 |
Tsalenjikha |
1 |
City of Tsalenjikha |
1 |
68 |
Tsalenjikha |
2 |
Jvari |
1 |
68 |
Tsalenjikha |
3 |
Lia; Etseri |
1 |
68 |
Tsalenjikha |
4 |
Jgali; Medani |
1 |
68 |
Tsalenjikha |
5 |
Sachino; Chkvaleri |
1 |
68 |
Tsalenjikha |
6 |
Nakifu; Mikava |
1 |
68 |
Tsalenjikha |
7 |
Chale; Muzhava |
1 |
68 |
Tsalenjikha |
8 |
Fakhulani |
1 |
68 |
Tsalenjikha |
9 |
Obuji |
1 |
68 |
Tsalenjikha |
Total: |
9 |
|
69 |
Chkhorotsku |
1 |
City of Chkhorotsku |
1 |
69 |
Chkhorotsku |
2 |
Lesichine |
1 |
69 |
Chkhorotsku |
3 |
Akhuti |
1 |
69 |
Chkhorotsku |
4 |
Kveda Chkhorotsku; Nakiani |
1 |
69 |
Chkhorotsku |
5 |
Kirtskhi; Letsurtsume |
1 |
69 |
Chkhorotsku |
6 |
Khabume |
1 |
69 |
Chkhorotsku |
7 |
Mukhuri; Zumi |
1 |
69 |
Chkhorotsku |
8 |
Napichkhovo; Taia |
1 |
69 |
Chkhorotsku |
9 |
Choga |
1 |
69 |
Chkhorotsku |
Total: |
9 |
|
80 |
Keda |
1 |
Dandalo |
1 |
80 |
Keda |
2 |
Tskhmorisi |
1 |
80 |
Keda |
3 |
Zvare; Tsoniarisi |
1 |
80 |
Keda |
4 |
Urban-type settlement (daba) of Keda |
1 |
80 |
Keda |
5 |
Merisi; Oktomberi |
1 |
80 |
Keda |
6 |
Pirveli Maisi |
1 |
80 |
Keda |
7 |
Makhuntseti |
1 |
80 |
Keda |
Total: |
7 |
|
81 |
Kobuleti |
1 |
City of Kobuleti |
3 |
81 |
Kobuleti |
2 |
Ochkhamuri |
1 |
81 |
Kobuleti |
3 |
Alambari; Achkvistavi; Zeniti; Mukhaestate |
1 |
81 |
Kobuleti |
4 |
Legva; Tskavroka; Kakuti |
1 |
81 |
Kobuleti |
5 |
Gvara; Khutsubani |
1 |
81 |
Kobuleti |
6 |
Kvirike |
1 |
81 |
Kobuleti |
7 |
Bobokvati; Dagva |
1 |
81 |
Kobuleti |
8 |
Village of Kobuleti; Chakhati |
1 |
81 |
Kobuleti |
9 |
Chakvi |
1 |
81 |
Kobuleti |
10 |
Chaisubani; Sachino; Khala |
1 |
81 |
Kobuleti |
11 |
Tsikhisdziri |
1 |
81 |
Kobuleti |
Total: |
13 |
|
82 |
Shuakhevi |
1 |
Urban-type settlement (daba) of Shuakhevi |
1 |
82 |
Shuakhevi |
2 |
Zamleti |
1 |
82 |
Shuakhevi |
3 |
Chvani |
1 |
82 |
Shuakhevi |
4 |
Uchamba |
1 |
82 |
Shuakhevi |
5 |
Dgvani |
1 |
82 |
Shuakhevi |
6 |
Baratauli; Tskalsakari |
1 |
82 |
Shuakhevi |
7 |
Shubani; Oladauri |
1 |
82 |
Shuakhevi |
Total: |
7 |
|
83 |
Khelvachauri |
1 |
Sharabidzeebi |
1 |
83 |
Khelvachauri |
2 |
Makhinjauri |
1 |
83 |
Khelvachauri |
3 |
Ortabatumi |
1 |
83 |
Khelvachauri |
4 |
Akhalsheni; Peria |
1 |
83 |
Khelvachauri |
5 |
Akhalsopeli; Sarpi |
1 |
83 |
Khelvachauri |
6 |
Tkhilnari |
1 |
83 |
Khelvachauri |
7 |
Machakhela |
1 |
83 |
Khelvachauri |
8 |
Acharistskali; Kirnati |
1 |
83 |
Khelvachauri |
Total: |
8 |
|
84 |
Khulo |
1 |
Urban-type settlement (daba) of Khulo |
1 |
84 |
Khulo |
2 |
Dekanashvilebi |
1 |
84 |
Khulo |
3 |
Agara; Didachara; Satsikhuri |
1 |
84 |
Khulo |
4 |
Dioknisi; Riketi |
1 |
84 |
Khulo |
5 |
Vashlovani |
1 |
84 |
Khulo |
6 |
Skhalta |
1 |
84 |
Khulo |
7 |
Gorjomi |
1 |
84 |
Khulo |
8 |
Tkhilvana; Pushrukauli; Khikhadziri |
1 |
84 |
Khulo |
Total: |
8 |
Annex No 3
Organic Law of Georgia No 4171 of 15 May 2024 – website, 29.5.2024
Districts Defined for Purposes of Article 115(61) of this Law
No of District |
District Boundaries |
1 |
Mtatsminda and Krtsanisi districts of the Tbilisi city municipality |
2 |
Vake district of the Tbilisi city municipality |
3 |
Saburtalo district of the Tbilisi city municipality |
4 |
Isani district of the Tbilisi city municipality |
5 |
Samgori district of the Tbilisi city municipality |
6 |
Didube and Chugureti districts of the Tbilisi city municipality |
7 |
Gldani district of the Tbilisi city municipality |
8 |
Nadzaladevi district of the Tbilisi city municipality |
9 |
Telavi, Akhmeta, Kvareli and Lagodekhi municipalities |
10 |
Gurjaani, Sagarejo, Dedoplistskaro and Signaghi municipalities |
11 |
Rustavi city municipality |
12 |
Marneuli and Gardabani municipalities |
13 |
Bolnisi, Dmanisi, Tetritskaro and Tsalka municipalities |
14 |
Mtskheta, Dusheti, Tianeti and Kazbegi municipalities |
15 |
Kaspi and Gori municipalities |
16 |
Khashuri and Kareli municipalities |
17 |
Akhaltsikhe, Borjomi, Adigeni and Aspindza municipalities |
18 |
Akhalkalaki and Ninotsminda municipalities |
19 |
Kutaisi city municipality |
20 |
Sachkhere, Chiatura and Kharagauli municipalities |
21 |
Tkibuli, Terjola, Zestaponi and Bagdati municipalities |
22 |
Samtredia, Tskaltubo, Vani and Khoni municipalities |
23 |
Zugdidi municipality |
24 |
Poti city, Khobi and Senaki municipalities |
25 |
Tsalenjikha, Chkhorotsku, Martvili and Abasha municipalities |
26 |
Ozurgeti, Lanchkhuti and Chokhatauri municipalities |
27 |
Batumi city and Khelvachauri municipalities |
28 |
Kobuleti municipality |
29 |
Keda, Shuakhevi and Khulo municipalities |
30 |
Ambrolauri, Oni, Tsageri, Lentekhi and Mestia municipalities |
Комментарии к документу