„სამშენებლო ნორმების და წესების – „სეისმომედეგი მშენებლობა” (პნ 01.01-09) – დამტკიცების შესახებ“

სახელმწიფო სარეგისტრაციო კოდი 330.010.040.22.024.013.647

საქართველოს ეკონომიკური განვითარების

 მინისტრის ბრძანება №1-1/2284

2009 წლის 7 ოქტომბერი

  ქ. თბილისი

სამშენებლო ნორმების და წესების – „სეისმომედეგი მშენებლობა“ (პნ 01.01-09) – დამტკიცების შესახებ

საქართველოს კანონის „სამშენებლო საქმიანობის შესახებ“ მე-6 მუხლის მე-4 პუნქტისა და მე-8 მუხლის მე-2 პუნქტის, „საქართველოს ეკონომიკური განვითარების სამინისტროს დებულების დამტკიცების შესახებ“ საქართველოს მთავრობის 2004 წლის 10 სექტემბრის №77 დადგენილებით დამტკიცებული დებულების მე-8 მუხლის მე-3 პუნქტის „რ“ ქვეპუნქტის თანახმად, ვბრძანებ:

1. დამტკიცდეს თანდართული „სამშენებლო ნორმები და წესები – „სეისმომედეგი მშენებლობა“ და საქართველოს ეკონომიკური განვითარების მინისტრის 2006 წლის 16 მარტის №1-1/213 ბრძანების „ეროვნული სამშენებლო ნორმების და წესების კლასიფიკატორის დამტკიცების შესახებ“ შესაბამისად მიენიჭოს სათანადო შიფრი – პნ 01.01-09.

2. ამ ბრძანების მოქმედება არ ვრცელდება იმ ობიექტების საპროექტო დოკუმენტაციის მიმართ, რომელთა მშენებლობის ნებართვის გაცემის პროცედურა დაწყებულია ზემოაღნიშნული ბრძანების ძალაში შესვლამდე.

3. ეს ბრძანება ამოქმედდეს 2010 წლის 1 იანვრიდან.

ზ. პოლოლიკაშვილი

სამშენებლო ნორმები და წესები – „სეისმომედეგი მშენებლობა“

(პნ 01.01-09)

თავი I. ზოგადი დებულებები

მუხლი 1. გამოყენების სფერო

საქართველოს მთელი ტერიტორიის სეისმურად აქტიურ ზონაში მდებარეობის გამო, ეს სამშენებლო ნორმები და წესები ვრცელდება მის მთელ ტერიტორიაზე როგორც ახალმშენებარე, ასევე სარეკონსტრუქციო, გასაძლიერებელი და აღსადგენი საცხოვრებელი, საზოგადოებრივი და სამრეწველო შენობა-ნაგებობების დაპროექტებაზე.

მუხლი 2. ტერმინები და განსაზღვრებები

1. სამშენებლო მოედნის საანგარიშო სეისმური ინტენსიურობა – სეისმური ზემოქმედების საანგარიშო სიდიდე, გამოსახული ბალებში სეისმური სკალის მიხედვით, აჩქარებებში ან სხვა ფიზიკური სიდიდეებით.

2. შენობა-ნაგებობის სეისმომედეგობა – შენობა-ნაგებობის უნარი შეინარჩუნოს პროექტით გათვალისწინებული სიმტკიცე და მდგრადობა საანგარიშო მიწისძვრის ზემოქმედების შემდეგ, რაც გამორიცხავს ნაგებობის გლობალურ ან ნაწილობრივ ჩამონგრევას, რომელმაც შეიძლება გამოიწვიოს ადამიანთა მსხვერპლი ან ტრავმები.

3. ანტისეისმური ღონისძიებები – სეისმური ნორმების მოთხოვნებზე დაფუძნებული კონსტრუქციული და გეგმარებითი გადაწყვეტების ერთობლიობა, რომელიც უზრუნველყოფს ნაგებობისათვის ნორმებით რეგლამენტირებულ სეისმომედეგობის დონეს.

4. სეისმოიზოლაცია – ნაგებობაზე მოსული სეისმური დატვირთვების შემცირება სპეციალური კონსტრუქციული ელემენტების გამოყენებით. ასეთი ელემენტებია:

ა) ელემენტები, რომლებიც ზრდის ნაგებობის საკუთარ რხევებსა და მოქნილობას (მოქნილი ღეროები, რეზინა-ლითონის საყრდენები და სხვა);

ბ) ელემენტები, რომლებიც ზრდის სეისმური რხევების ენერგიის შთანთქმის (დისიპაციის) უნარს (მშრალი ხახუნის დემფერები, სრიალა საყრდენები, ჰისტერეზისული, ბლანტი დემფერები);

გ) სარეზერვო გამოსართავი ელემენტები;

დ) ჰორიზონტალური გადაადგილების შემზღუდავი საბრჯენები.

5. კარკასული შენობები – შენობები მზიდი ჩარჩოებით, რომლებიც მთლიანად იღებს ჰორიზონტალურ და ვერტიკალურ დატვირთვებს.

6. ჩარჩოვან-კავშირიანი სისტემა – სისტემა, რომელიც შედგება კარკასის ჩარჩოებისაგან და ვერტიკალური დიაფრაგმებისაგან – კედლებისაგან ან სიხისტის ბირთვებისაგან, რომლებიც თავისთავზე იღებს ჰორიზონტალურ და ვერტიკალურ დატვირთვებს. ამასთან, ვერტიკალური და hორიზონტალური დატვირთვები ჩარჩოებსა და ვერტიკალურ დიაფრაგმებს შორის ნაწილდება მათი სიხისტის შეფარდების მიხედვით.

7. კავშირიანი სისტემა – სისტემა, რომელიც შედგება კარკასის ჩარჩოებსა და დიაფრაგმებისაგან, კედლებისაგან ან სიხისტის ბირთვებისაგან, სადაც ჰორიზონტალურ დატვირთვებს ღებულობს მხოლოდ დიაფრაგმები, კედლები ან სიხისტის ბირთვები.

8. კომპლექსური კონსტრუქცია – კედელი შემდგარი აგურის, ბეტონის წვრილი ბლოკებისაგან ან სხვა ბუნებრივი ქვებისაგან, გაძლიერებული რკინაბეტონის ჩანართებით, რომლებიც არ ქმნიან ჩარჩოვან კარკასს.

9. კარკასი შევსებით – შედგება ჩარჩოებისაგან, რომლებიც მთლიანად ან ნაწილობრივ შევსებულია ბუნებრივი ან ხელოვნური ქვის (აგურის) წყობით.

 მუხლი 3. ზოგადი დებულებები

1. ამ სამშენებლო ნორმების და წესების დაცვა აუცილებელია შენობა-ნაგებობების დაპროექტებისას, რომელთა მშენებლობა გათვალისწინებულია საქართველოს ტერიტორიაზე. ნორმების და წესების გამოყენება უნდა მოხდეს სამშენებლო დარგში სხვა ნორმატიულ დოკუმენტებთან ერთობლიობაში.

2. ეს სამშენებლო ნორმები და წესები ვრცელდება როგორც ახალმშენებარე, ასევე რეკონსტრუირებად, გასაძლიერებელ და აღსადგენ შენობა-ნაგებობების დაპროექტებაზე.

3. ამ სამშენებლო ნორმებსა და წესებში არ განიხილება ატომური ელექტროსადგურების, მაღლივი კაშხალების და სხვა სპეციალური ნაგებობების დაპროექტების საკითხები, რომლებიც რეგულირდება სპეციალური ნორმებით.

4. სეისმომედეგი მშენებლობის სამშენებლო ნორმების და წესების ძირითად მიზანს შეადგენს:

ა) ადამიანის სიცოცხლის უსაფრთხოების დაცვა;

ბ) შენობა-ნაგებობების დაზიანების ხარისხის შეზღუდვა.

5. ეს სამშენებლო ნორმები და წესები შეიცავს მოთხოვნებსა და ანალიზურ მოდელებს.

6. სამშენებლო ნორმები და წესები ემყარება შემდეგი მოთხოვნების აუცილებელ შესრულებას:

ა) კონსტრუქცია დაპროექტებულია და აგებულია სათანადო კვალიფიკაციის და გამოცდილების მქონე პერსონალის მიერ;

ბ) კონსტრუქციაში გამოყენებული მასალები და ნაკეთობები აკმაყოფილებენ შესაბამისი სტანდარტების მოთხოვნებს;

გ) დაცულია შენობა-ნაგებობის პროექტით გათვალისწინებული საექსპლუატაციო პირობები;

დ) გათვალისწინებულია მთლიან პროცესში ზედამხედველობის და ხარისხის უზრუნველყოფის შესაბამისი სისტემები: საპროექტო ორგანიზაციებში, საწარმოებში და სამშენებლო მოედანზე.

7. შენობა-ნაგებობები, რომლებიც ამ სამშენებლო ნორმებსა და წესებში განხილული არ არის ან განხილულთაგან განსხვავდება სიხისტით, მასათა განაწილებით და მასალით – საჭიროებს სპეციალურ გამოკვლევებს.

8. შენობაზე მიშენების ან დაშენების პროექტი განიხილება, როგორც არსებული შენობის რეკონსტრუქციის პროექტი. ამ პროექტებით გათვალისწინებული ცვლილებები არ უნდა ამცირებდეს ძირითადი შენობის სეისმომედეგობას და არ უნდა ზღუდავდეს არსებული შენობის მიწისძვრით ან სხვა მიზეზებით გამოწვეულ შესაძლო დაზიანებათა სალიკვიდაციო სამუშაოების შესაძლებლობას.

9. შენობა-ნაგებობების დაპროექტების დროს დაცული უნდა იქნეს შემდეგი პირობები:

ა) გამოყენებული უნდა იქნეს ისეთი მასალები, კონსტრუქციები და კონსტრუქციული სქემები, რომლებიც უზრუნველყოფს კონსტრუქციულ ელემენტებში მინიმალური მნიშვნელობის სეისმური ძალვების წარმოქმნას;

ბ) გამოყენებული უნდა იქნეს კონსტრუქციული სქემები სიხისტითა და მასათა სიმეტრიული თანაბარი განაწილებით როგორც გეგმაში, ასევე ვერტიკალურ სიბრტყეში;

გ) ანაკრები კონსტრუქციის შენობა-ნაგებობების ელემენტებში პირაპირები უნდა მოეწყოს მაქსიმალურ ძალვათა წარმოქმნის არის გარეთ;

დ) კონსტრუქციების დიდი გადაადგილებების შემთხვევაში უზრუნველყოფილი უნდა იქნეს მათი მონოლითურობა და ერთგვაროვნება გამსხვილებული ანაკრები ელემენტების გამოყენებით;

ე) კონსტრუქცია, როგორც ერთიანი სისტემა, უნდა შემოწმდეს მდგრადობაზე – წაცურებასა და გადაბრუნებაზე;

ვ) უნდა შემოწმდეს საძირკვლის ელემენტები და აგრეთვე „გრუნტი-საძირკვლის“ მასივის შესაძლებლობა, მნიშვნელოვანი ნარჩენი დეფორმაციების გარეშე წინაღობა გაუწიოს შენობის რეაქციით გამოწვეულ ზემოქმედების ეფექტს;

ზ) კონსტრუქციის დიდი ჰორიზონტალური გადაადგილებების შემთხვევაში შენობის ვერტიკალური მდგომარეობიდან გადახრა მნიშვნელოვანი ხდება და ვერტიკალური გრავიტაციული ძალა (საკუთარი წონა) წარმოშობს მომენტს ფუძის მიმართ (ე.წ. მეორე რიგის ეფექტი), რაც აუცილებლად უნდა იქნეს გათვალისწინებული გაანგარიშებაში;

თ) საანგარიშო სეისმური ზემოქმედების შემთხვევისათვის უნდა შემოწმდეს რამდენად სახიფათოა ადამიანებისათვის არაკონსტრუქციული ელემენტების ქცევა და რა საზიანო გავლენას ახდენს იგი კონსტრუქციის ძირითადი ელემენტების რეაქციაზე.

10. კონსტრუქციის დამყოლი ქცევის უზრუნველსაყოფად უნდა გამოირიცხოს მყიფე რღვევის ან არამდგრადი მექანიზმების ნაადრევი ფორმირება.

11. კონსტრუქციის სეისმომედეგობა დამოკიდებულია მისი კრიტიკული უბნების ან ელემენტების ქცევაზე. კონსტრუქციულ ელემენტებსა ან დისიპაციურ უბნებს შორის კავშირის უზრუნველყოფა განსაკუთრებული ზრუნვის საგანს უნდა წარმოადგენდეს დაპროექტებისას.

12. კონსტრუქციის საანგარიშო მოდელი უნდა იძლეოდეს გრუნტის დეფორმაციულობის და არაკონსტრუქციული ელემენტების მუშაობის გათვალისწინების საშუალებას.

13. კონსტრუქციის შეცვლა დაუშვებელია მისი მშენებლობის ან ექსპლუატაციის პერიოდში სათანადო დასაბუთების და შემოწმების გარეშე, თუნდაც ეს ცვლილება კონსტრუქციის წინაღობის გაზრდას იწვევდეს.

14. არსებული შენობა-ნაგებობის რეკონსტრუქციის ან ძველი და დაზიანებული შენობა-ნაგებობის აღდგენა-გაძლიერების ღონისძიებები უნდა განხორციელდეს სპეციალურად დამუშავებული პროექტის საფუძველზე, რომელშიც გათვალისწინებული უნდა იქნეს სეისმომედეგობის მიყვანა საანგარიშო მნიშვნელობამდე, ანდა სეისმომედეგობის გარკვეული დონით გაზრდა. არსებული შენობა-ნაგებობის სეისმომედეგობის გაზრდა შესაძლებელია მიღწეულ იქნეს შემდეგი კონსტრუქციული ღონისძიებების შესრულებით:

ა) არსებული შენობა-ნაგებობის მოცულობით-გეგმარებით გადაწყვეტაში ცვლილებების შეტანით, რაც გამოიხატება შენობის რთული კონსტრუქციული სქემის მარტივი ფორმის ნაკვეთურებად დაყოფაში – ანტისეისმური ნაკერების მოწყობით; შენობა-ნაგებობის ზედა სართულების მოხსნით ან შენობა-ნაგებობის კონსტრუქციული სქემის შეცვლით დამატებითი მზიდი ელემენტების ან სისტემების შექმნით, რომლებიც გათვალისწინებული იქნება სეისმური დატვირთვის გარკვეული ნაწილის მისაღებად;

ბ) ჩარჩოების კონსტრუქციების, მზიდი კედლებისა და მათი კვანძების გაძლიერებით, რაც უზრუნველყოფს გაზრდილი სეისმური ზემოქმედების მიღებას;

გ) შენობა-ნაგებობის სართულშუა გადახურვების სიხისტის გაზრდით;

დ) რკინაბეტონის ანაკრებ ელემენტებს შორის კავშირების გაზრდით;

ე) რკინაბეტონის ანტისეისმური სარტყლების მოწყობით;

ვ) შენობა-ნაგებობის არამზიდი ელემენტების მასის შემცირებით მსუბუქი მასალების გამოყენებით;

ზ) სეისმოსაიზოლაციო კონსტრუქციული ელემენტების ან სპეციალური სეისმოსაიზოლაციო საფენების მოწყობით.

 15. შენობა-ნაგებობების დაპროექტებისას გათვალისწინებული უნდა იქნეს სეისმური ზემოქმედება საქართველოს ტერიტორიის სეისმური საშიშროების რუკის მიხედვით. დანართ 1-ში მოყვანილია საქართველოს ტერიტორიის სეისმური საშიშროების რუკა, გამოხატული პიკურ აჩქარებებში (მაქსიმალური ჰორიზონტალური აჩქარება), ხოლო დანართ 2-ში მოყვანილია დასახლებული პუნქტების ჩამონათვალი, სადაც ყველა კონკრეტული უბნისათვის მითითებულია საანგარიშო ბალი და საანგარიშო პიკური აჩქარება. აღნიშნულ დანართებში მითითებული ბალები და პიკური აჩქარებები მიეკუთვნება საშუალო სეისმური თვისებების გრუნტებს (II კატეგორიას ცხრილი 1-ის მიხედვით).

16. სამშენებლო მოედნის სეისმურობა უნდა დაზუსტდეს სეისმური მიკროდარაიონების რუკის მიხედვით. იმ რაიონებისათვის, რომელთათვისაც არ ჩატარებულა სეისმური მიკროდარაიონება – დასაშვებია სამშენებლო მოედნის სეისმურობის განსაზღვრა საქართველოს ტერიტორიის სეისმური საშიშროების რუკის (დანართი 1) და ცხრილი 1-ის გამოყენებით. თუ საანგარიშო სეისმური ბალი მოიმატებს ან დაიკლებს გრუნტის პირობების მიხედვით, სათანადოდ დანართ 1-ში მითითებული საანგარიშო მაქსიმალური ჰორიზონტალური აჩქარება ან გაორმაგდება ან განახევრდება.

17. სამშენებლო მოედანი, რომელიც განლაგებულია 15⁰-ზე მეტი დახრის მქონე ფერდობზე ან ხასიათდება ფიზიკურ-გეოლოგიური პროცესებით: ქანების ძლიერი დანაწევრებით, მეწყერებით, ზვავებით, ღვარცოფებით, კარსტებით, მცურავი ქანებით, აგრეთვე მიწისქვეშა გამონამუშევრებით – სეისმური თვალსაზრისით წარმოადგენს არახელსაყრელ მოედანს. ამ უბნების ლოკალიზაცია და სეისმური საფრთხის შეფასება ხორციელდება სეისმური მიკროდარაიონების სამუშაოების შესრულების დროს. ასეთ მოედნებზე შენობა-ნაგებობების მშენებლობის აუცილებლობის შემთხვევაში, საჭიროა სპეციალური გამოკვლევების საფუძველზე განხორციელდეს დამატებითი ღონისძიებები ფუძის გამაგრებისა და კონსტრუქციების გაძლიერებისათვის.

18. ჯდომადი გრუნტებისათვის, რომლებიც თავისი სეისმური თვისებებით გრუნტების III კატეგორიას მიეკუთვნება, აუცილებელია მათი ჯდომადობის თვისებების თავიდან აცილება. კონსტრუქციების სეისმურ ზემოქმედებაზე გაანგარიშების დროს, საჭიროების შემთხვევაში, გათვალისწინებული უნდა იყოს გრუნტების არათანაბარი ჯდომის გამო წარმოქმნილი დამატებითი ძალვები.

19. სამშენებლო მოედნის სეისმურობის შეფასებისას, რომელიც შეიძლება განხორციელდეს მიკროდარაიონების ან ცხრილი 1-ის გამოყენებით, მხედველობაში არ მიიღება დასაძირკვლების (მათ შორის – ხიმინჯიანის) ტიპი და მისი ჩაღრმავება.

ცხრილი 1

 

გრუნტების კატეგორია სეისმური თვისებების მიხედვით	გ რ უ ნ ტ ე ბ ი	სეისმურობა
		7	8	9
		სამშენებლო მოედნის საანგარიშო სეისმურობა
I	კლდოვანი გრუნტები გამოუფიტავი და სუსტად გამოფიტული, უნაპრალო და სუსტად ნაპრალოვანი; მსხვილნატეხოვანი გრუნტები, მკვრივი, ქვიშიანთიხოვანი შემავსებლით 30%-მდე, მცირეტენიანი. განივი ტალღის გავრცელების საშუალო სიჩქარე V s >800 მ/წმ.	6	7	8
II	1. კლდოვანი გრუნტები გამოფიტული, ძლიერ გამოფიტული და ძლიერ ნაპრალოვანი; 2. მსხვილნატეხოვანი გრუნტები, რომლებიც I კატეგორიას არ განეკუთვნება; 3. ქვიშები ხრეშოვანი, მსხვილი და საშუალომარცვლოვანი, მკვრივი და საშუალო სიმკვრივის, მცირეტენიანი და ტენიანი; 3.1 ქვიშები წვრილმარცვლოვანი და მტვრიანი, მკვრივი და საშუალო სიმკვრივის მცირეტენიანი; 4. თიხოვანი გრუნტები კონსისტენციის მაჩვენებლით IL£0,5 ფორიანობის კოეფიციენტით e<0,9 თიხებისა და თიხნარებისათვის და e<0,7 ქვიშნარებისათვის; განივი ტალღის გავრცელების საშუალო სიჩქარე V s=300÷800 მ/წმ.	7	8	9
III	1. ქვიშები ფხვიერი, ტენიანობისა და მარცვლიანობის  მიუხედავად; 1.1 ქვიშები ხრეშიანი, მსხვილ და საშუალომარცვლიანი, მკვრივი და საშუალო სიმკვრივის, წყალგაჯერებული; 1.2 ქვიშები წვრილმარცვლიანი და მტვრიანი, მკვრივი და საშუალო სიმძიმის, ტენიანი და წყალგაჯერებული; 2.  თიხოვანი გრუნტები კონსისტენციის მაჩვენებლით IL>0.5; 2. 1 თიხოვანი გრუნტები კონსისტენციის მაჩვენებლით IL£0.5, ფორიანობის კოეფიციენტით e³0,9 თიხებისა და თიხნარებისათვის და e³0,7 ქვიშნარებისთვის; განივი ტალღის გავრცელების საშუალო სიჩქარე V s=100÷300 მ/წმ.	8	9	>9
IV	ძალიან სუსტი გრუნტები: ლამიანი, თანამედროვე ორგანოგენული, ნაყარი, გათხევადებისაკენ მიდრეკილი წყალგაჯერებული გრუნტები და ა.შ. განივი ტალღის გავრცელების საშუალო სიჩქარე V s<100 მ/წმ.	სეისმურობა ზუსტდება სპეციალური კვლევის შედეგად

 

შენიშვნები:

1) კლდოვანი გრუნტის შრის სისქე არ უნდა იყოს 30 მ-ზე ნაკლები;

2) სამშენებლო მოედნის არაერთგვაროვანი გრუნტების შემთხვევაში, თავისი სეისმური თვისებებით, ისინი მიეკუთვნებიან უფრო არახელსაყრელ გრუნტის კატეგორიას, თუ გრუნტის 10 მ-იან შრის ფარგლებში (დაგეგმარების ნიშნულიდან) არახელსაყრელი შრე ხასიათდება 5 მ-ზე მეტი სისქ ით.

თავი II. საანგარიშო დატვირთვები

    მუხლი 4. საანგარიშო დატვირთვები

1. შენობა-ნაგებობების კონსტრუქციებისა და ფუძეების გაანგარიშება უნდა შესრულდეს დატვირთვათა ძირითადი და განსაკუთრებული თანწყობისათვის სეისმური დატვირთვების გათვალისწინებით. განსაკუთრებული თანწყობის დატვირთვებზე შენობა-ნაგებობების გაანგარიშებისას, საანგარიშო დატვირთვები უნდა გამრავლდეს თანწყობის კოეფიციენტებზე, რომელიც მოცემულია მე-2 ცხრილში.

       ცხრილი 2

 

დატვირთვათა სახეობები	თანწყობის კოეფიციენტის მნიშვნელობა
მუდმივი       დროებითი ხანგრძლივი (გადახურვებზე)     დროებითი ხანმოკლე (გადახურვებზე და საფარზე)	0,9 0,8 0,5

 

დატვირთვათა განსაკუთრებული თანწყობა სეისმური ზემოქმედების გათვალისწინებით არ შეიცავს კონსტრუქციებზე მოქნილი საკიდარებით მიერთებულ მასებზე მოქმედ ჰორიზონტალურ ძალებს, ტემპერატურულ-კლიმატურ ზემოქმედებას, ქარის დატვირთვებს, მოწყობილობების მეშვეობით და ტრანსპორტის მოძრაობით გამოწვეულ დინამიკურ დატვირთვებს, ამწეების მოძრაობით და დამუხრუჭებით გამოწვეულ ძალვებს. საანგარიშო სეისმური ვერტიკალური ძალის განსაზღვრისას გათვალისწინებულ უნდა იქნეს ამწის ხიდის, ურიკის და ტვირთის წონები, რომელიც მიიღება ამწის ტვირთამწეობის 0,3-ის ტოლი. ამწე ხიდის წონით გამოწვეული ჰორიზონტალური საანგარიშო სეისმური დატვირთვა უნდა მოედოს ამწისქვეშა კოჭს ღერძის პერპენდიკულარული მიმართულებით. დატვირთვების შემცირება ამ შემთხვევაში მხედველობაში არ მიიღება.

2. სეისმური ზემოქმედების გათვალისწინებით შენობა-ნაგებობების გაანგარიშება უნდა შესრულდეს:

ა) ამავე მუხლის მე-6 პუნქტით განსაზღვრულ დატვირთვებზე (სპექტრული მეთოდით);

ბ) ფუძის სეისმური აჩქარებების ინსტრუმენტული ჩანაწერებისა და სინთეზირებული აქსელეროგრამების გამოყენებით.

3. მე-2 პუნქტის „ა“ ქვეპუნქტით გაანგარიშება სავალდებულოა ყველა შენობა-ნაგებობებისათვის, „ბ“ ქვეპუნქტით გაიანგარიშება მაღალი (16 სართულზე მეტი) შენობა-ნაგებობები და ისეთებიც, რომლებიც აღჭურვილნი არიან სეისმოიზოლაციისა და სეისმური რეაქციის რეგულირების სხვა სისტემებით. ასეთი ანგარიშების ჩატარებისას გათვალისწინებული უნდა იქნეს კონსტრუქციებში არაწრფივი დეფორმაციების განვითარების პროცესის შესაძლებლობა. შენობა-ნაგებობების დაპროექტება უნდა მოხდეს „ა“ და „ბ“ პუნქტებით მიღებულ უფრო არახელსაყრელ დატვირთვებზე.

4. სეისმური ზემოქმედების მიმართულება სივრცეში ნებისმიერია. მარტივი გეომეტრიული ფორმის მქონე შენობა-ნაგებობები გაიანგარიშება შენობის გრძივი და განივი მიმართულებით მოქმედ ჰორიზონტალურ სეისმურ დატვირთვებზე ცალ-ცალკე. რთული გეომეტრიული ფორმის მქონე შენობა-ნაგებობების გაანგარიშება უნდა შესრულდეს მოცემული კონსტრუქციისათვის ან მისი ელემენტებისათვის ყველაზე არახელსაყრელი მიმართულებით მოქმედი სეისმური ზემოქმედებისათვის.

5. ვერტიკალური სეისმური დატვირთვა გათვალისწინებული უნდა იქნეს, როცა იანგარიშება:

ა) ჰორიზონტალური და დახრილი კონსოლური კონსტრუქციები, ჩარჩოები, ხიდის მალები;

ბ) თაღები, წამწეები და შენობა-ნაგებობების სივრცული გადახურვები, რომელთა მალი ტოლია ან აღემატება 24 მ-ს;

გ) ნაგებობები, რომლებიც საჭიროებენ გაანგარიშებას გადაბრუნებაზე და წაცურებაზე;

დ) შენობები მსხვილბლოკური და აგურის მზიდი კედლებით;

ე) სეისმოიზოლაციის საყრდენი ელემენტები.

6. მოცემული მიმართულებით K -ურ წერტილში მოქმედი, შენობა-ნაგებობების საკუთარი i-ური რხევის ტონის შესაბამისი სეისმური დატვირთვა S_ik განისაზღვრება ფორმულით:

        S_ik =K₁K₂ K₃ S_oik                                          (1)

სადაც, K₁-კოეფიციენტია, რომელიც ითვალისწინებს შენობაში დასაშვებ დაზიანებებს, კონსტრუქციის უნარს განავითაროს არადრეკადი დეფორმაციები, აგრეთვე სეისმომედეგობის სხვა რეზერვებს (ცხრილი 3).

K₂ – კოეფიციენტია, რომელიც ითვალისწინებს შენობა-ნაგებობების კონსტრუქციულ გადაწყვეტას (ცხრილი 4).

K₃ – შენობა-ნაგებობების მნიშვნელობის კოეფიციენტი (ცხრილი 5).

S_oik – შენობა-ნაგებობების, როგორც დრეკად - დეფორმირებადი სისტემის საკუთარი რხევის i-ური ტონის შესაბამისი სეისმური დატვირთვა, რომელიც განისაზღვრება ფორმულით:

S_oik =Q_kAβ_iK _y K₀ηიკ                                             (2)

სადაც, Q_k არის შენობა-ნაგებობების K-ურ წერტილზე მოსული წონა, რომელიც განისაზღვრება ამავე მუხლის პირველი პუნქტით განსაზღვრული საანგარიშო დატვირთვების გათვალისწინებით (ნახ. 1);

A – სეისმურობის უგანზომილებო კოეფიციენტი, რომელიც გვიჩვენებს მოცემული დასახლებული პუნქტისათვის (დანართი 1) გრუნტის საანგარიშო აჩქარების შეფარდებას თავისუფალი ვარდნის აჩქარებასთან.

b _I – შენობა-ნაგებობების საკუთარი რხევის i-ური ტონის შესაბამისი დინამიკურობის კოეფიციენტი, რომელიც განისაზღვრება, (3)¸(5) ფორმულებით ან გრაფიკით (ნახ. 2);

K _y – კოეფიციენტი, რომელიც განისაზღვრება ცხრ. 6-ით;

K₀ – კოეფიციენტი, რომელიც ითვალისწინებს გრუნტის არაწრფივ დეფორმირებას (ცხრილი 4.1); გამოიყენება იმ შემთხვევაში, როდესაც გრუნტის კატეგორიის კოეფიციენტი განისაზღვრება ცხრილი 1-ის საფუძველზე, სეისმური მიკროდარაიონების შესრულების გარეშე;

h _{i k} – კოეფიციენტი, რომელიც დამოკიდებულია შენობა-ნაგებობების საკუთარი რხევის დროს i-ური ტონის შესაბამისი დეფორმაციის სახეზე და ამავე მუხლის მე-8 პუნქტში განსაზღვრული დატვირთვის ადგილმდებარეობაზე.

ნახ. 1.

 ნახ. 2.

ცხრილი 3

 

მზიდი ელემენტისა და სისტემის კონსტრუქციული გადაწყვეტა	K1 კოეფიციენტის მნიშვნელობა
1. ნაგებობები, რომელთათვისაც დაზიანებები და არადრეკადი დეფორმაციები დაუშვებელია	1,0
2. ლითონის მზიდი კარკასი	0,25
3. რკინაბეტონის კარკასი	0,35
4. მსხვილპანელური მზიდი კედლები და კედლები მონოლითური რკინაბეტონისაგან	0,30
5. მზიდი კედლები ქვისა და აგურის წყობისაგან	0,40
6. სეისმოიზოლაციის სისტემებიანი შენობების მზიდი საყრდენები	0,60
7. შენობების ელემენტები, რომელთა გაანგარიშება სრულდება „ადგილობრივ” სეისმურ დატვირთვებზე (კარკასების შემავსებლები და ტიხრები სიბრტყიდან ანგარიშისას, პარაპეტები, საჩეხები)	0,5
შენიშვნა: მე-6 პუნქტის მიხედვით , შენობების ზედა სართულების გაანგარიშების დროს K1 კოეფიციენტის მნიშვნელობა მიიღება ამ სართულების კონსტრუქციული გადაწყვეტის შესაბამისად

 

 

 

 

 

 

 

 

ცხრილი 4

 

შენობის კონსტრუქციული გადაწყვეტები	K2 კოეფიციენტის მნიშვნელობა
1. კარკასული, მსხვილბლოკური და კომპლექსური კონსტრუქციის კედლების მქონე შენობები, რომელთა სართულების რაოდენობა აღემატება ხუთს.	K 2 =1+0,1( n-5)
2. მსხვილპანელური და მონოლითური ბეტონის კედლებიანი შენობები, რომელთა სართულების რაოდენობა არ აღემატება ხუთს.	0,9
3. იმავე კონსტრუქციის შენობები, რომელთა სართულების რაოდენობა აღემატება ხუთს.	K 2 =0,9+0,075( n-5)
4. შენობები, რომელთა ერთი ან რამდენიმე ქვედა სართული კარკასულია, ხოლო ზედა სართულები მზიდკედლებიანი, (დიაფრაგმით ან კარკასი შევსებით), თუ ქვედა სართულის შევსება არ არის, ან მცირე გავლენას ახდენს კარკასის სიხისტეზე.	1,5
5. აგურისა და ქვის შენობები ხელით ამოყვანილი მზიდი კედლების წყობით, ხსნარის შეჭიდულობის ასამაღლებელი დანამატების გარეშე.	1,3
6. კარკასული ერთსართულიანი შენობები, რომელთა სიმაღლე კოჭების ან ფერმების ქვედა დონემდე არ აღემატება 8 მეტრს, ხოლო მალით 18 მ-დეა.	0,8
სვეტხიმინჯოვანი სასოფლო-სამეურნეო შენობები III კატეგორიის გრუნტებზე (თანახმად 1 ცხრილისა).	0,5
შენობა-ნაგებობები, რომლებიც არ არის მითითებული 1-7 პოზიციებში.	1.0

 

შენიშვნები: 1) n-სართულების რაოდენობა;

 2) K ₂ -ის მნიშვნელობა არ უნდა აღემატებოდეს 1,5.

7. დინამიკურობის კოეფიციენტი განისაზღვრება (3¸5) ფორმულებით, ან ნახ. 2-ზე მოცემული გრაფიკებით შენობა-ნაგებობის საკუთარი რხევის j-ური პერიოდისა და გრუნტის სეისმური თვისებების კატეგორიის მიხედვით:

 

I კატეგორიის გრუნტებიი	II კატეგორიის გრუნტები	III კატეგორიის გრუნტები	(3)   (4)     (5)
0 £ T¡ £ 0,4 b ί = 2,5	0 £ T¡ £ 0,6 b ί = 2,5	0 £ T¡ £ 0,8 b ί = 2,5
0,4 £ T¡ £ 2,2 b ί = 2,5 · (0,4/ T¡ )2/3	0,6 £ T¡ £ 3,0 b ί = 2,5 · (0,6/ T¡ )2/3	0,8 £ T¡ £ 3,0  b ί = 2,5 · (0,8/ T¡ )2/3
T¡ >2,2 b ί =0,8	T¡ >3,0 b ί = 7,5 · 0,62/3/ T¡ 5/3	T¡ >3,0  b ί = 7,5 · 0,82/3/ T¡ 5/3

 

შენიშვნა: ყველა შემთხვევაში b არ შეიძლება იყოს 0.8-ზე ნაკლები.

 

8. შენობა-ნაგებობებისათვის, რომლებიც კონსოლური საანგარიშო სქემით იანგარიშება, η_ίΚ კოეფიციენტი განისაზღვრება ფორმულით

 

                                                (6)

 

 

სადაც,  და  i-ური ტონის რხევის შესაბამისი გადაადგილებებია k წერტილსა და იმ წერტილებში, სადაც საანგარიშო სქემის მიხედვით, თავმოყრილია წონები (ნახ.1);

Q_j –შენობა-ნაგებობის j-ურ წერტილზე მოსული შეყურსული წონაა, რომელიც განისაზღვრება ამავე მუხლის პირველი პუნქტის შესაბამისად.

9. T₁<0,4eწმ საკუთარი რხევის პერიოდის მქონე შენობა-ნაგებობებისათვის, რომელთა სიმაღლე 5 სართულს არ აღემატება და მასებისა და სიხისტეების განაწილება სიმაღლის მიხედვით უმნიშვნელოდ იცვლება, h _k კოეფიციენტი შეიძლება გამარტივებული ფორმულით გამოითვალოს

 

                                                 (7)

 

 

სადაც, X_k და X_j – მანძილებია K და J წერტილებიდან საძირკვლის ზედა შენაჭრამდე.

10. თუ შენობა-ნაგებობების საკუთარი რხევის პირველი ტონის პერიოდის სიდიდე T>0,4 წმ-ს აღემატება, კონსტრუქციებსა და მათ ელემენტებში მოქმედი ძალვები უნდა განისაზღვროს არა- ნაკლებ საკუთარი რხევის სამი ფორმის გათვალისწინებით, ხოლო ბრტყელი საანგარიშო მოდელის შემთხვევაში, თუ T_i ნაკლებია ან ტოლი 0,4 წმ-ის – მხოლოდ პირველი ფორმის გათვალისწინებით.

 

ცხრილი 4.1

K₀ კოეფიციენტის მნიშვნელობები, რომელიც ითვალისწინებს გრუნტის არაწრფივ დეფორმირებას ინტენსიური სეისმური რხევების დროს

 

გრუნტის კატეგორია	სეისმურობა, ბალი  ----------------------------------------------------------------  მაქსიმალური ჰორიზონტალური აჩქარება
I	1,0	1,2	1,3
II	1,0	1,0	1,0
III	1,0	0,8	0,75
IV	სპეციალური გამოკვლევების მონაცემებით

 ცხრილი 5

 

შენობა-ნაგებობების დახასიათება	K 3 კოეფიციენტის მნიშვნელობა
1. საცხოვრებელი, საზოგადოებრივი და საწარმოო შენობა-ნაგებობები, გარდა 2-3 პოზიციებში ჩამოთვლილისა	1.0
2. რკინიგზის მსხვილი სადგურები, თეატრები, კინოთეატრები, აეროპორტის შენობები, დახურული სტადიონები, სავაჭრო ცენტრები, უმაღლესი საგანმანათლებლო დაწესებულებები, სკოლები, საბავშვო ბაღები, საავადმყოფოები, ენერგო და წყალმომარაგების ობიექტები, სახანძრო, სატელეფონო და სატელევიზიო სისტემების, პოლიციის, ბანკების, რესპუბლიკური, საქალაქო და ადგილობრივი ადმინისტრაციული ორგანოების შენობა-ნაგებობები	1,4
3. შენობა-ნაგებობები, რომელთა ნგრევა არ იწვევს ადამიანთა მსხვერპლს, ძვირადღირებული დანადგარების მწყობრიდან გამოსვლას და წარმოების უწყვეტი პროცესის შეჩერებას (საწყობები, ამწე ან სარემონტო ესტაკადები, მცირე სახელოსნოები, სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების ნაგებობები და სხვა)	0,5

 

11. კონსტრუქციებში აღძრული განივი და გრძივი ძალები, მღუნავი და გადამბრუნებელი მომენტები, ნორმალური და მხები ძაბვები, წარმოქმნილი ამავე მუხლის მე-6 პუნქტით განსაზღვრული სეისმური დატვირთვების სტატიკური მოქმედებისაგან, გამოიანგარიშება ფორმულით

 

                                                   (8)

 

 

სადაც, N_i – განხილულ კვეთში რხევის i-ური ფორმის შესაბამისი სეისმური დატვირთვით გამოწვეული ძაბვის ან ძალვის მნიშვნელობაა;

ნ – გაანგარიშებაში გათვალისწინებული ფორმათა რაოდენობაა.

12. ვერტიკალური სეისმური დატვირთვები კონსტრუქციებზე, რომლებსაც ამავე მუხლის მე-5 პუნქტი გულისხმობს (გარდა აგურისა და მსხვილბლოკური კონსტრუქციებისა), განისაზღვრება (1) და (2) ფორმულებით. ამ შემთხვევაში K_Ψ და K₂ კოეფიციენტები მიიღება ერთის ტოლად. კონსოლური კონსტრუქციები, რომელთა წონა შენობის წონასთან შედარებით უმნიშვნელოა (აივნები, საჩეხები, შეკიდული კედლის კონსოლები და ა.შ. და მათი ჩამაგრებები), ვერტიკალურ დატვირთვებზე გაიანგარიშება bh=5 მნიშვნელობით.

13. შენობა-ნაგებობების ძირითადი ნაწილის ზემოთ განლაგებული ისეთი კონსტრუქციები, როგორებიცაა პარაპეტები, ფრონტონები და ა.შ., სხვადასხვა მოწყობილობათა ჩამაგრებები, hორიზონტალურ სეისმურ დატვირთვაზე გაიანგარიშება (1) და (2) ფორმულებით, bh=5 მნიშვნელობით.

14. არამზიდი კედლები, პანელები, ტიხრები, ცალკეულ კონსტრუქციათა შორის კავშირები, აგრეთვე ტექნოლოგიური დანადგარების ჩამაგრებები ჰორიზონტალურ სეისმურ დატვირთვაზე გაიანგარიშება (1) და (2) ფორმულებით, შენობის განსახილველი ნიშნულის შესაბამისი bh-ს მნიშვნელობით, მაგრამ არანაკლებ bh=2 მნიშვნელობით. ხახუნის ძალები გათვალისწინებული უნდა იქნეს მხოლოდ მსხვილპანელური შენობების ჰორიზონტალური პირაპირების შეერთების გაანგარიშებისას.

15. სიმტკიცესა და მდგრადობაზე კონსტრუქციების გაანგარიშებისას, სამშენებლო ნორმების და წესების სხვა თავებში მოყვანილი მუშაობის პირობების კოეფიციენტების გარდა, გათვალისწინებული უნდა იქნეს მუშაობის პირობების დამატებითი კოეფიციენტი M_ხმკ, რომელიც განისაზღვრება ცხრილი 7-ის მიხედვით.

ცხრილი 6

 

შენობა-ნაგებობის კონსტრუქციული გადაწყვეტა	K Y კოეფიციენტის მნიშვნელობა
1. გეგმაში მცირე ზომის მქონე მაღლივი ნაგებობები (კოშკები, ანძები, საკვამლე მილები, ცალკე მდგომი ლიფტის შახტები და სხვ.)	1,5
2. კარკასული შენობები, რომელთა საკედლე შევსებები გავლენას არ ახდენს მის დეფორმაციულობაზე და დგარების სიმაღლის ფარდობა განივკვეთის ზომასთან (სეისმური ძალის მოქმედების მიმართულებით) ტოლია ან აღემატება h/ b=25-ს	1,5
3. იგივე, რაც მე-2 პოზიციაში, იმ განსხვავებით რომ არ აღემატება h/ b =15-ს	1,0
4. შენობა-ნაგებობები, რომლებიც 1-3 პოზიციებში არ არის მითითებული	1,0

 

(შენიშვნები: 1) h/b ფარდობის შუალედური მნიშვნელობებისათვის K _Y შეირჩევა ინტერპოლაციით; სხვადასხვა სიმაღლის სართულების შემთხვევაში K _Y კოეფიციენტი შეირჩევა h/b ფარდობითი საშუალო მნიშვნელობების მიხედვით.)

ცხრილი 7

 

კონსტრუქციები

Mხმკ კოეფიციენტის მნიშვნელობა

1. ფოლადის და ხის 2. რკინაბეტონის - ღეროვანი და მავთულოვანი არმატურით (გარდა დახრილი კვეთების სიმტკიცეზე შემოწმებისა ):  ა / მძიმე ბეტონისაგან AA-I, AA-II, AA-III, Bp-I კლასების  არმატურით  ბ / იგივე სხვა კლასის არმატურით  გ / ფოროვან შემავსებლიანი ბეტონისაგან  დ /უჯრედოვანი ბეტონისაგან, ნებისმიერი კლასის არმატურით. 3. რკინაბეტონის, რომელიც მოწმდება დახრილი კვეთების სიმტკიცეზე:  ა/ მრავალსართულიანი შენობების სვეტები  ბ/ სხვა ელემენტები 4. ქვის, დაარმატურებული ქვის და ბეტონის:  ა/ ექსცენტრულ კუმშვაზე გაანგარიშებისას  ბ/ ძვრაზე და გაჭიმვაზე გაანგარიშებისას 5. შედუღებითი შეერთებები 6. ჭანჭიკებით და მოქლონებით შეერთებები მდგრადობაზე გაანგარიშებისას 7. ფოლადის ელემენტები 100-ზე მეტი მოქნილობით. 8. იგივე, მოქნილობით 20-მდე იგივე, მოქნილობით 20-დან 100-მდე

1,4     1,2   1,1 1,1 1,0   0,9 1,0 1,2 1,0 1,0 1,1 1,0 1,2 1,2-დან 1-მდე (ინტერპოლაციით)

 

16. შენობა-ნაგებობები, რომელთა ერთ-ერთი ზომა 30მ-ს აღემატება, გარდა ამავე მუხლის მე-6 პუნქტში სეისმური დატვირთვებისა, გაანგარიშება შენობა-ნაგებობების სიხისტის ცენტრზე გამავალი ვერტიკალური ღერძის მიმართ მოქმედ მგრეხავ მომენტზე. შენობა-ნაგებობების სიხისტისა და მასათა შორის არსებული საანგარიშო ექსცენტრისიტეტი განსახილველი დონისათვის მიიღება არანაკლებ 0,02B-სი, სადაც B – შენობა-ნაგებობების ზომაა გეგმაში შ_{ი k} სეისმური ძალის მოქმედების მართობულად.

 17. საყრდენი კედლების გაანგარიშებისას გათვალისწინებულ უნდა იქნეს გრუნტის სეისმური დაწოლა.

18. რკინაბეტონისა და ქვის მზიდი ელემენტებისათვის საჭიროა შეიზღუდოს g პარამეტრის ზღვრული დასაშვები მნიშვნელობა

 

                                                                    (9)

 

 

სადაც, Q – არის საანგარიშო მნიშვნელობა ჯამური სტატიკური დატვირთვისა საკუთარი წონისაგან და სხვა ვერტიკალური სტატიკური დატვირთვისაგან, რომლებიც მოქმედებენ შენობის მზიდი კონსტრუქციული ელემენტების ყველაზე მეტად დატვირთულ კვეთში;

B – იმავე კვეთში შენობის კონსტრუქციული ელემენტის მზიდი უნარის ჯამური საანგარიშო მნიშვნელობა ვერტიკალურ დატვირთვაზე.

g პარამეტრის ზღვრული დასაშვები მნიშვნელობა რკინაბეტონის და ქვის მზიდი კონსტრუქციებისათვის

 

 

ცხრილი 7.1

 

შენობაზე სეისმური ზემოქმედების საანგარიშო ინტენსიურობა, ბალი	საანგარიშო მნიშვნელობა g
7	0,80
8	0,65
9	0,50
10	0,35

 

    მუხლი 5. დროის ფუნქციის გამოყენებით საანგარიშო სეისმური ზემოქმედების  პირდაპირი დინამიკური ანგარიში

1. პირდაპირი დინამიკური ზემოქმედებისას ფუძის ჰორიზონტალური აჩქარებების საანგარიშო მაქსიმალური ამპლიტუდა მიღებულ უნდა იქნეს არანაკლებ დანართ 1-ში მითითებული საანგარიშო აჩქარებისა.

2. ინსტრუმენტალური ჩანაწერების არარსებობის შემთხვევაში პირდაპირი დინამიკური გაანგარიშებისას ფუძის საანგარიშო ვერტიკალური აჩქარება მიიღება საანგარიშო ჰორიზონტალური აჩქარების 0,7-ის ტოლი.

3. ფუძის აჩქარების სპექტრულ შედგენილობაზე და ფუძის აჩქარების დროში არასტაციონარობის (ამპლიტუდური მომვლების) შესახებ დასაბუთებული მონაცემების არსებობისას დასაშვებია სინთეზირებული აქსელეროგრამების ნაკრების გამოყენება, რომლებიც მიღებულია ამ მონაცემების საფუძველზე კომპიუტერული მოდელირების საშუალებით.

4. სეისმური მიკროდარაიონების (მიკროზონირების) დამტკიცებული რუკის არსებობისას, რომელიც შეიცავს პროგნოზირებული სეისმური ზემოქმედების რაოდენობრივ პარამეტრებს, ფუძის აჩქარებების საანგარიშო ამპლიტუდების მნიშვნელობა, სპექტრული შედგენილობისა და დროში არასტაციონარობის მახასიათებლები, საანგარიშო აქსელეროგრამები – მიღებულ უნდა იქნეს ამ სეისმური მიკროდარაიონების (მიკროზონირების) რუკის მონაცემების შესაბამისად.

5. ძლიერი მიწისძვრების ინსტრუმენტული აქსელეროგრამები, რომლებიც დარეგისტრირებულია ისეთ სეისმოლოგიურ და გრუნტის პირობებში, რაც ახლოა დასაპროექტებელი შენობის ან ნაგებობის სამშენებლო მოედნის პირობებთან, უნდა იქნეს გამოყენებული პირდაპირ დინამიკურ გაანგარიშებაში დამატებით, სინთეზირებული აქსელეროგრამების ნაკრებთან ერთად. ამასთან, ინსტრუმენტული აქსელეროგრამების მაქსიმალური საანგარიშო აჩქარებები ნორმირებულ უნდა იქნეს ამავე მუხლის 1-ლ პუნქტში მოცემული აჩქარებების მნიშვნელობების მიხედვით.

6. სეისმური დატვირთვების მნიშვნელობები, კონსტრუქციების გადაადგილებები და დეფორმაციები უნდა იქნეს განსაზღვრული კონსტრუქციების არაწრფივი დეფორმირების თავისებურებების გათვალისწინებით.

7. შენობებისა და ნაგებობების პირდაპირი გაანგარიშება საანგარიშო აქსელეროგრამების გამოყენებით, საანგარიშო აქსელოგრამების, როგორც შემთხვევითი პროცესების რეალიზაციების სახით გამოყენებისას, გაანგარიშების შედეგების სტატისტიკური დამუშავების წესისა და ინტერპრეტაციის ჩათვლით – უნდა შესრულდეს სათანადო კვლევების საფუძველზე.

თავი III. საცხოვრებელი, საზოგადოებრივი და საწარმოო

შენობა-ნაგებობები

    მუხლი 6. საერთო დებულებები

1. კონსტრუქციას უნდა ჰქონდეს მარტივი და რეგულარული ფორმა, რომლის რეალიზაცია შესაძლებელია კონსტრუქციის დინამიკურად მარტივ ნაკვეთურებად დაყოფით ნაკერების საშუალებით.

2. შენობის ნაკვეთურების ზომები (მანძილი ანტისეისმურ ნაკერებს შორის) და აგრეთვე შენობის სიმაღლე არ უნდა აღემატებოდეს მე-8 ცხრილში მოყვანილ მონაცემებს. საავადმყოფოებში ქირურგიული და რეანიმაციული განყოფილებები უნდა განთავსდეს ქვედა ორ სართულზე.

 3. ანტისეისმური ნაკერები საჭიროა შეიზღუდოს შეწყვილებული კედლების ან ჩარჩოების, აგრეთვე ჩარჩოსა და კედლის ამოყვანით. ანტისეისმური ნაკერის სიგანე (ღრეჩო) უნდა განისაზღვროს გაანგარიშებით, მაგრამ ამასთან ერთად საჭიროა დაცულ იქნეს შემდეგი პირობები: 4 მეტრამდე სიმაღლის შენობა-ნაგებობების ანტისეისმური ნაკერის სიგანე უნდა იყოს არანაკლებ 30 მმ, ხოლო უფრო მაღალი შენობა-ნაგებობების ნაკერის სიგანე უნდა გაიზარდოს 20 მმ-ით შენობის სიმაღლის ყოველ შემდგომ 5 მეტრზე.

 4. ანტისეისმური ნაკერი შენობა-ნაგებობებს უნდა ყოფდეს მთელ სიმაღლეზე. დასაშვებია ნაკერი არ მოეწყოს საძირკველში, გარდა იმ შემთხვევისა, როცა ანტისეისმური ნაკერი ემთხვევა შენობა-ნაგებობის ჯდენით ნაკერს. ანტისეისმური ნაკერის კონსტრუქციული გადაწყვეტა არ უნდა აბრკოლებდეს შენობა-ნაგებობის იზოლირებული ნაკვეთურების ურთიერთ hორიზონტალურ გადაადგილებებს მიწისძვრის დროს.

 

 ცხრილი 8

 

№		შენობის მზიდი კონსტრუქციები (კონსტრუქციული სქემები)	შენობის სართულიანობა
			მოედნის სეისმურობა ბალებში
			7	8	9
1.		ლითონის კარკასი კავშირიანი ან დიაფრაგმებით	24	20	16
2		მონოლითური რკინაბეტონის კედლებით	20	16	14
3.		რკინაბეტონის კარკასი: ა) კავშირიანი, რკინაბეტონის დიაფრაგმებით ან სიხისტის ბირთვებით ბ) ჩარჩოვანი აგურის ან მცირე ზომის ბლოკების შევსებით გ) ურიგელო კარკასი, რკინაბეტონის დიაფრაგმებით ან სიხისტის ბირთვით დ) ჩარჩოვანი, რომელთა კედლების შევსება არ ახდენს გავლენას კარკასის სიხისტეზე ე) კარკასი თვითმზიდი აგურის კედლებით	16   9 9   6   4	12   7 7   5   3	9   5 5   4   2
	4.	რკინაბეტონის მსხვილპანელური კედლებით	14	12	9
	5.	მოცულობითი ბლოკური შენობები	12	9	7
	6.	მსხვილბლოკური შენობები	7	6	5
	7.	კედლები კომპლექსური კონსტრუქციებით (აგური, მცირე ბლოკები)	6	5	4
	8.	კედლები აგურის ან მცირე ზომის ბლოკების წყობით გაძლიერებული დაარმატურებით	5	4	3
	9.	კედლები აგურის ან მცირე ზომის ბლოკების წყობით გაძლიერების გარეშე	4	3	2
	10.	ხის შენობები	3	2	1
	11.	შენობები ადგილობრივი მასალისაგან	2	1	1

 

შენიშვნები:

სართულის სიმაღლე არ უნდა აღემატებოდეს 4,0 მ-ს საცხოვრებელი სახლებისათვის.

2. ბავშვთა და სასკოლო დაწესებულებების სართულიანობა არ უნდა აღემატებოდეს 3 მიწისზედა სართულს.

3. სამშენებლო მოედნებზე შენობის სიგრძე ანტისეისმურ ნაკერებს შორის არ უნდა აღემატებოდეს 7 და 8 ბალის შემთხვევაში ხის შენობებისათვის 40მ-ს, ხოლო 9 ბალის შემთხვევაში 30 მ-ს; დანარჩენი შენობებისათვის შესაბამისად 80 და 60 მ-ს.

4. შენობათა დაპროექტება და მშენებლობა, რომელთა სართულიანობა აღემატება მე-8 ცხრილის 1-ლი მე-2 და მე-3 პუნქტებში მითითებულ სართულების რაოდენობას, დასაშვებია, თუ გათვალისწინებული იქნება დანართ 3-ში მოყვანილი მოთხოვნები.

 5. რეგულარობის თვალსაზრისით კონსტრუქციები დაყოფილია რეგულარულ და არარეგულარულ ტიპებად. აღნიშნული დაყოფა განსაზღვრავს სეისმომედეგი დაგეგმარების შემდეგ ასპექტებს:

ა) კონსტრუქციის მოდელს, რომლის გამარტივება შესაძლებელია სიბრტყეში ან სივრცეში;

ბ) ანგარიშის მეთოდებს, რომელშიც შეიძლება გამოყენებული იქნეს რხევის მრავალი ფორმა ან გაანგარიშება მოხდეს გამარტივებული, რხევის ერთი ფორმის გამოყენებით;

გ) არარეგულარული შენობის სპექტრული მეთოდით ანგარიშისას K₁ კოეფიციენტის მნიშვნელობა უნდა იქნეს სათანადოდ დასაბუთებული.

6. რეგულარობის კრიტერიუმები გეგმაში შემდეგია:

ა) შენობის კონსტრუქცია გეგმაში ორი ორთოგონალური მიმართულებით დაახლოებით სიმეტრიულია ჰორიზონტალური სიხისტისა და მასის განაწილების თვალსაზრისით;

ბ) კონფიგურაცია გეგმაში კომპაქტურია, ე.ი. ის არ წარმოადგენს დანაწევრებულ კონტურებს, როგორიცაა H, I, X და ა.შ.;

გ) შეჭრის კუთხეებისა და ნაშვერების მაქსიმალური ზომები ერთი მიმართულებით არ აღემატება შენობის მთლიანი გარე ზომის 25%-ს შესაბამისი მიმართულებით;

დ) სართულშუა გადახურვის სიბრტყეში სიხისტე საკმაოდ დიდია კონსტრუქციის ვერტიკალური ელემენტების ჰორიზონტალურ სიხისტესთან შედარებით ისე, რომ სართულშუა გადახურვის დეფორმაცია მცირე გავლენას ახდენს კონსტრუქციის ვერტიკალურ ელემენტებს შორის ძალების გადანაწილებაზე;

ე) თუ სეისმურ დატვირთვას, რომელიც განსაზღვრულია გამარტივებული სქემით (მხოლოდ რხევის პირველი ფორმის გათვალისწინებით), შენობას ექსცენტრულად მოვდებთ შემთხვევითი ექსცენტრისიტეტის გათვალისწინებით, რომელიც ტოლია ყოველ სართულზე ძალის მოქმედების მართობული მიმართულებით სართულის ზომის 5%-ისა, მაქსიმალური დამატებითი გადაადგილება ძალის მოქმედების მიმართულებით ნებისმიერი სართულის ფარგლებში არ უნდა აღემატებოდეს სართულის საშუალო გადაადგილების 20%-ს (შემთხვევითი ექსცენტრისიტეტის გავლენა).

7. რეგულარობის კრიტერიუმები სიმაღლეში შემდეგია:

ა) ჰორიზონტალურ დატვირთვაზე მომუშავე ყველა სისტემა, როგორიცაა სიხისტის გულები, მზიდი კედლები ან ჩარჩოები, არ განიცდის წყვეტას საძირკვლიდან შენობის ბოლომდე ან აქვთ გარკვეული შეჭრები შენობის სიმაღლეში;

ბ) თითოეული სართულის ჰორიზონტალური სიხისტე და მასა საძირკვლიდან შენობის თავამდე მუდმივია ან იცვლება მდორედ, მკვეთრი ცვლილებების გარეშე;

გ) შეჭრების არსებობის შემთხვევაში მიღებულია შემდეგი დამატებითი მოთხოვნები (ნახ. 3): საფეხურებიანი შეჭრების შემთხვევაში, როდესაც დაცულია ღერძული სიმეტრია, ნებისმიერ სართულზე შეჭრა არ უნდა აღემატებოდეს წინა სართულის გეგმაში განზომილების 20%-ს შეჭრის მიმართულებით (ნახ. 3-ის ა) და ბ)); იმ შემთხვევაში, როცა შეჭრას ადგილი აქვს შენობის ძირში, ძირითადი კონსტრუქციული სისტემის სიმაღლის 15%-ის ქვემოთ ნიშნულზე – შეჭრა არ უნდა აღემატებოდეს გეგმაში განზომილების 50%-ს. ამ შემთხვევაში საძირკვლის ზონის კონსტრუქცია ზედა სართულის ვერტიკალური გეგმილის პერიმეტრის ფარგლებში ისე უნდა დაპროექტდეს, რომ წინაღობა გაუწიოს ჰორიზონტალური ძვრის არა უმცირეს 75%-ს საძირკვლის ზომების გაუდიდებლად (ნახ. 3-ის გ)); შენობის ფასადზე არასიმეტრიული შეჭრების შემთხვევაში ყველა სართულის შეჭრების ჯამი არ უნდა აღემატებოდეს პირველი სართულის გეგმაში ზომის 30%-ს, ხოლო თოთოეული სართულის შეჭრა – წინა სართულის ზომის 10%-ს (ნახ. 3-ის დ)).

ნახ. 3

 

8. შენობის არაკონსტრუქციული ელემენტები (პარაპეტები, ფრონტონები, დამატებითი მექანიკური მოწყობილობები და დანადგარები, კარკასის შემავსებელი კედლები, ტიხრები, ლავგარდნები, მოაჯირები და ა.შ), რომლებმაც ჩამონგრევის შემთხვევაში შეიძლება გამოიწვიონ ადამიანთა მსხვერპლი ან იმოქმედონ შენობის ძირითად კონსტრუქციაზე ან დანადგარების ექსპლუატაციაზე, შემოწმებულ უნდა იქნეს საანგარიშო სეისმურ ზემოქმედებაზე თავიანთ საყრდენებთან ერთად. ასეთი ელემენტების სიხისტე უნდა ფიგურირებდეს საანგარიშო სქემაში და მისი გათვალისწინებით უნდა შეირჩეს რეაქციის სპექტრი.

    მუხლი 7. საძირკვლები და სარდაფების სართულები

 1. შენობის საძირკველს უნდა ჰქონდეს სათანადო სიხისტე, რათა მიწისზედა კონსტრუქციიდან მიღებული ზემოქმედება გადასცეს გრუნტს. შენობისა და მასთან დაკავშირებული საძირკვლის ანგარიში და კონსტრუირება უნდა უზრუნველყოფდეს შენობა-ნაგებობების, როგორც ერთიანი სისტემის, სეისმურ მოძრაობას.

 2. შენობა-ნაგებობებში, თუ ის არ შეიცავს დინამიკურად მარტივ ელემენტებს, გამოყენებულ უნდა იქნეს ერთი და იმავე ტიპის საძირკველი.

 3. შენობა-ნაგებობებისათვის, რომელთა საძირკვლებზე ძალების წერტილოვანი გადაცემა ხდება, გათვალისწინებულ უნდა იქნეს საძირკვლის ფილა, ან შემკრავი კოჭების არსებობა ამ ელემენტებს შორის ორივე მთავარი მიმართულებით.

 4. 10 სართულზე უფრო მაღალი შენობა-ნაგებობების საძირკვლები არაკლდოვან გრუნტებზე უნდა განხორციელდეს ხიმინჯიანი ან მთლიანი საძირკვლის ფილის სახით ან რკინაბეტონის ფილისა და ხიმინჯების კომბინაციით; ფილის ძირის ნიშნული განისაზღვრება სარდაფის ძირის ნიშნულით, რომლის განხორციელებაც აუცილებელია და მისი ძირის ჩაღრმავება ვერტიკალური დაგეგმარების ნიშნულიდან უნდა იყოს არა ნაკლებ 2,5 მ.

 5. ხიმინჯიანი საძირკვლების დაპროექტებისას ხიმინჯის წვეროები უნდა იყოს ჩაღრმავებული I და ზოგიერთი II კატეგორიის გრუნტში ფხვიერი ზედა ფენის გაჭრით. შენობის ნაკვეთურის ფარგლებში როსტვერკი უნდა შესრულდეს ხიმინჯების ზედა ბოლოების მონოლითურ როსტვერკში ჩამაგრებით ერთ დონეზე. როსტვერკი სასურველია იყოს მთლიანად ჩაფლული გრუნტში.

 6. ხიმინჯიანი საძირკვლებისათვის შეიძლება ყველა სახის ხიმინჯის გამოყენება, გარდა სოლისებრისა და აგრეთვე იმ ხიმინჯებისა, რომელთაც არა აქვთ განივი დაარმატურება. ნაბურღნატენი ხიმინჯების გამოყენება დასაშვებია მხოლოდ მდგრად გრუნტებში, რომლებიც არ მოითხოვენ ჭაბურღილის კედლების გამაგრებას, ამასთან ხიმინჯის დიამეტრი უნდა იყოს არანაკლებ 400 მმ, ხოლო ხიმინჯის სიგრძის შეფარდება დიამეტრთან – არა უმეტეს 25, დასაშვებია წყალგაჯერებული გრუნტების გაკვეთა ნაბურღნატენი ხიმინჯებით იმ შემთხვევაში, თუ გამოყენებული იქნება საცავი მილები.

 7. ხიმინჯიანი საძირკვლის მოწყობა როსტვერკის (ხიმინჯიანი ფუნდამენტის კონსტრუქციის ზედა ნაწილი ბეტონის ან რკინაბეტონის ფილის ან კოჭის სახით, რომელიც აერთიანებს ხიმინჯებს ერთიან მდგრად სისტემად და თანაბრად ანაწილებს დატვირთვებს ხიმინჯებზე) გარეშე დაუშვებელია.

 8. თუ მისაწვდომ სიღრმეში ფუძეში არის III კატეგორიის გრუნტები, ხიმინჯიანი საძირკველი შეიძლება შესრულდეს ე.წ. შუალედური ბალიშით, რომელიც ამცირებს ჰორიზონტალური ძალების გადაცემას შენობაზე.     

 9. არაკლდოვან გრუნტზე განთავსებული შენობის ან ნაკვეთურის საძირკვლები, უნდა იყოს მოწყობილი ერთ დონეზე.

10. კარკასული შენობების საძირკვლები III კატეგორიის გრუნტებში უნდა მოეწყოს რკინაბეტონის ჯვარედინა ლენტის ან მთლიანი ფილის სახით.

11. ასაწყობი ლენტური საძირკვლის III კატეგორიის გრუნტზე დაყრდნობისას, საძირკველზე ზევით უნდა მოეწყოს რკინაბეტონის მონოლითური სარტყელი.

12. ასაწყობი ლენტური საძირკვლის I-II კატეგორიის გრუნტზე დაყრდნობისას, საძირკველზე ზევით უნდა მოეწყოს 100 მარკის ცემენტის ხსნარის ფენა სისქით არანაკლები 40 მმ, გრძივი 10 მმ დიამეტრის არმატურით – ოთხი, ხუთი და ექვსი ცალის რაოდენობით 7, 8 და 9 ბალი სეისმურობის შესაბამისად. ყოველ 300-400 მმ დაშორებით გრძივი ღერო უნდა იყოს შეერთებული განივი ღეროებით დიამეტრით 6 მმ. თუ სარდაფის კედლები შესრულდა ასაწყობი პანელებისაგან, რომლებიც კონსტრუქციულად შეკრულია ლენტურ საძირკველთან, ზემოაღნიშნული ხსნარის ფენის შესრულება არ არის სავალდებულო.

13. საძირკვლებისა და სარდაფების კედლების მსხვილბლოკური წყობის შეკვრა უზრუნველყოფილი უნდა იყოს ყოველ რიგში, აგრეთვე კუთხეში და გადაკვეთებზე სიღრმეში, ზომით არა უმცირეს სიმაღლის 1/3-ისა. საძირკვლის ბლოკები უნდა განლაგდეს უწყვეტი ლენტის სახით. ბლოკებშუა ნაკერი უნდა შეივსოს ცემენტის არა უმცირეს 50 მარკის ხსნარით. 9-ბალიანი სეისმურობის დროს სარდაფის კედლები უნდა იყოს მონოლითური ან ანაკრებ-მონოლითური.

 14. საძირკვლებსა და სარდაფის კონსტრუქციებში ჰორიზონტალური ჰიდროიზოლაცია უნდა შესრულდეს ცემენტის ხსნარისაგან შედგენილობით 1 ׃ 2.

15. სარდაფები უნდა მოეწყოს მთელი შენობის (ნაკვეთურის) ქვეშ ერთ დონეზე. საძირკვლების ჩაღრმავება უნდა გაიზარდოს სარდაფის მოწყობით (იხ. ამავე მუხლის მე-4 პუნქტი).

16. ყორე წყობის საძირკვლები დასაშვებია გამოყენებულ იქნეს შენობებში ორ სართულამდე 7 ბალის საანგარიშო სეისმურობისას. ამავე დროს საჭიროა გამოყენებულ იქნეს ბრტყელი ყორე ქვა არანაკლებ 100 მარკის, რაოდენობრივად წყობის მთლიანი მოცულობის არანაკლებ 50% და ხსნარი არანაკლებ M50. არადამსხვრეული რიყის ქვა საძირკვლებისათვის შეიძლება გამოყენებულ იქნეს მხოლოდ ერთსართულიანი შენობებისათვის 7-ბალიან სეისმურობის რაიონში ზემოდან დაარმატურებული ხსნარით M50 (იხ. ამავე მუხლის მე-12 პუნქტი). საძირკველი და სარდაფის კედლები ყორებეტონისაგან შეიძლება გამოყენებულ იქნეს შენობებში ხუთ სართულამდე 7-8 ბალის საანგარიშო სეისმურობისას, ამასთანავე არანაკლებ 100 მარკის ყორე ქვის რაოდენობა არ უნდა აღემატებოდეს ფუნდამენტებისა და კედლების მთლიანი მოცულობის 25%. ბეტონის კლასი აიღება გაანგარიშებით, მაგრამ არანაკლები B7,5-ისა.

    მუხლი 8. შენობები ლითონის კარკასით

1. შენობების ლითონის კარკასები სეისმური რაიონებისათვის უნდა დაპროექტდეს შემდეგი კონსტრუქციული სქემებით:

ა) ჩარჩოსებრი, რომელთა გრძივი და განივი კოჭების შეუღლება სვეტებთან ყველა კვანძში ხორციელდება ხისტად;

ბ) კავშირებიანი, კვანძებში დაცენტრებული და ექსცენტრული კავშირებით;

გ) კომბინირებული, ჩარჩოსებრ-კავშირებიანი კარკასით, შენობის ერთი მიმართულებით კავშირებიანი სქემებით;

დ) ჩარჩოსებრი და ჩარჩოსებრ-კავშირებიანი ორივე მიმართულებით.

2. კავშირებიანი კარკასის ვერტიკალური კავშირების კონსტრუქციული სისტემები უნდა იყოს შემდეგი სახის:

ა) კარკასები კვანძებში დაცენტრებული კავშირებით, ჯვარედინა, ცალმხრივი ან ნახევრად ირიბნიანი გისოსით;

ბ) კარკასები ექსცენტრული კავშირებით, Z-ტიპის გისოსით, K- ტიპის გისოსით, რომბისებრი გისოსით.

3. კონსტრუქციული სქემების შერჩევისას უპირატესობა ეძლევა სქემებს, რომლებშიც პლასტიკური ზონები (დისიპაციური ზონები) პირველ რიგში წარმოიშობა კარკასის თარაზულ ელემენტებში – კოჭებში ან კავშირების გაჭიმულ და შეკუმშულ ელემენტებში.

4. ჩარჩოსებრი კარკასების სვეტებისათვის უპირატესობა ენიჭება ჩაკეტილ კვადრატულ ან მრგვალ კვეთებს. ჩარჩოსებრ-კავშირებიანი კარკასებისათვის სვეტები საჭიროა დაპროექტდეს ორტესებრი კვეთის. სვეტების პირაპირები მიზანშეწონილია გატანილ იქნეს ძალვების მინიმალური ქმედების ზონებში. ჩარჩოსებრი კარკასების კოჭები საჭიროა შესრულდეს გაგლინული ან შედგენილი ორტესებრი კოჭებისაგან. ჩარჩოსებრ კარკასებში ორტესებრი კოჭების შეუღლება ჩაკეტილ კოლოფისებრი ან ორტესებრი კვეთის სვეტებთან საჭიროა შესრულდეს ზედების (თევზურების) და საყრდენი მაგიდის მოწყობით. ჩარჩოსებრ-კავშირებიან და კავშირებიან კარკასებში სვეტებზე კოჭების დაყრდნობა შეიძლება განხორციელდეს თავისუფალი შეუღლებით, საყრდენი მაგიდის მოწყობით. ჩარჩოსებრ-კავშირებიან და კავშირებიან კარკასებში რიგელის შეუღლება სვეტთან უნდა განხორციელდეს ხისტად.

5. მაღლივი შენობა ლითონის კარკასით საჭიროა დაპროექტდეს კარკასული სიხისტის გულით, კოლოფისებრი ან სიხისტის გულით სივრცული კონსტრუქციული სქემით.

6. ერთსართულიანი სამრეწველო შენობის ლითონის კარკასი უნდა დაპროექტდეს განივი მიმართულებით უნიფიცირებული გაბარიტული სქემით, თანაბარი მალის და სიმაღლის დაცვით, შემდეგნაირად:

ა) სამრეწველო შენობები, რომლებსაც არ გააჩნიათ ხიდურა ამწეები – მალი 18,0 მ და მეტი, ჯერადი 6,0 მ-ისა. საამქროს სიმაღლე 4,8 მ და მეტი, ჯერადი 0,6 მ-ისა. გრძივი მიმართულებით სვეტებს შორის ბიჯი 6,0 მ და მეტი, ჯერადი 6,0 მ-ისა;

ბ) სამრეწველო შენობები ხიდურა ამწეებით – მალი 18,0 მ და მეტი, ჯერადი 6,0 მ-ისა, საამქროს სიმაღლე 8,4 მ და მეტი, ჯერადი 0,6 მ-ისა, გრძივი მიმართულებით სვეტებს შორის ბიჯი 6,0 მ და მეტი, ჯერადი 6,0 მ-ისა;

გ) სვეტები ერთი ბოლოთი საჭიროა ხისტად ჩამაგრდეს საძირკველში, მეორეთი – ხისტად ან სახსროვნად შეუღლდეს გადახურვის რიგელებთან.

7. სვეტებს შორის ვერტიკალური კავშირები საჭიროა მოეწყოს შენობის სვეტების ყოველ გრძივ რიგში ერთი და იმავე განივ ღერძებს შორის არანაკლებ ერთი ან 2 კავშირისა შენობის მოკლე ან გრძელი ნაკვეთურის მიხედვით. კავშირების რაოდენობა სვეტების ყოველ რიგში შენობის სიგრძეზე განისაზღვრება მათი მზიდუნარიანობით. ამწის გარეშე შენობებში ან სვეტების ამწისქვედა ნაწილებში ვერტიკალური კავშირები საჭიროა განლაგდეს შენობის მალის შუაში. შენობის გრძივი მიმართულების ორი კავშირის დაყენების შემთხვევაში მათ ღერძებს შორის მანძილი აიღება არა უმეტეს 48 მ-ისა, როდესაც სვეტების ბიჯი 6 მეტრია და არა უმეტეს 24 მ-ისა, როდესაც სვეტების ბიჯი 12 მეტრია.

8. სამრეწველო შენობების ლითონის კარკასის სივრცითი სიხისტისა და აგრეთვე გადახურვის ცალკეული ელემენტების, მთლიანად გადახურვის მდგრადობის უზრუნველსაყოფად საჭიროა გათვალისწინებულ იქნეს კავშირების სისტემა გადახურვის მზიდ კონსტრუქციებს (წამწეებს) შორის, ქვედა და ზედა სარტყელების სიბრტყეებში და აგრეთვე ვერტიკალურ სიბრტყეში.

9. სამრეწველო შენობის ლითონის კარკასის გადახურვაში ანაკრები რკინაბეტონის ფილების გამოყენება რიგელებს ან წამწეებს შორის კავშირების გარეშე დაუშვებელია. კოჭოვან რიგელებს შორის შეუღლება შეიძლება იყოს სამი სახის: სართულებიანი, ერთ დონეზე და დაბალი. ერთ დონეზე მიერთება შეიძლება იყოს ზედა და ქვედა თევზურით ან ზედა თევზურით და ქვედა მაგიდით. დაბალი მიერთება შეიძლება იყოს გვერდებზე კუთხოვანა ზედებით და ქვედა მაგიდით. რიგელების და სვეტების შეუღლების კვანძის ფარგლებში სვეტი უნდა იყოს მთლიანი.

    მუხლი 9. რკინაბეტონის კონსტრუქციების დაპროექტების თავისებურებანი

1. ღუნვადი და გარეცენტრულად შეკუმშული ელემენტების ნორმალური კვეთების სიმტკიცის გაანგარიშებისას შეკუმშული ბეტონის ზღვრული მახასიათებელი x _R მიღებული უნდა იქნეს ბეტონისა და რკინაბეტონის კონსტრუქციების დაპროექტების სამშენებლო ნორმებისა და წესების თანახმად 0,85 კოეფიციენტით.

2. გარეცენტრულად შეკუმშულ ელემენტებში, აგრეთვე ღუნვადი ელემენტების შეკუმშულ ზონაში 8 და 9 ბალის საანგარიშო სეისმურობისას ცალუღი უნდა დაიდგას გაანგარიშებით მანძილებზე: როცა Rac£400 მპა (4000 კგ/სმ²) – არა უმეტეს 400 მმ, ნაქსოვი კარკასებისას – არა უმეტეს 12d, შენადუღი კარკასებისას – არა უმეტეს 15d, როცა Rac ³450 მპა (4500 კგ/სმ²) – არა უმეტეს 300 მმ, ნაქსოვი კარკასებისას – არა უმეტეს 10d, შენადუღი კარკასებისას – არა უმეტეს 12d, სადაც d გრძივი შეკუმშული ღეროს უმცირესი დიამეტრია. ამასთან, განივი არმატურა უნდა უზრუნველყოფდეს შეკუმშული ღეროების დაცვას მათი გაღუნვისაგან ნებისმიერი მიმართულებით. A გარეცენტრულად შეკუმშული ელემენტების ცალუღებს შორის მანძილი შედუღების გარეშე მუშა არმატურის პირგადადებით შეპირაპირების ადგილებში მიღებული უნდა იქნეს არა უმეტეს 8d. თუ გარეცენტრულად შეკუმშული ელემენტის გრძივი არმატურით საერთო გაჯერება 3%-ს ჭარბობს, ცალუღი უნდა განლაგდეს მანძილებზე არა უმეტეს 8d-სი და არა უმეტეს 250 მმ.

3. მრავალსართულიანი შენობების ჩარჩოვანი კარკასების სვეტებში 8 და 9 ბალის საანგარიშო სეისმურობისას საკიდების ბიჯი (გარდა ამავე მუხლის მე-2 პუნქტში მოცემული მოთხოვნებისა) არ უნდა აღემატებოდეს 0,5h, ხოლო მზიდ დიაფრაგმებიანი კარკასებისათვის – არა უმეტეს h, სადაც h – სწორკუთხა ან ორტესებრი კვეთის სვეტების გვერდის უმცირესი ზომაა. ცალუღების დიამეტრი ამ შემთხვევაში მიღებულ უნდა იქნეს არანაკლებ 8 მმ.

4. ნაქსოვ კარკასებში საკიდების ბოლოები აუცილებლად უნდა გადაიღუნოს გრძივი არმატურის ღეროს ირგვლივ და შეყვანილ იქნეს ბეტონის ბირთვის (გულის) შიგნით არა- ნაკლებ საკიდის 6d-ისა.

5. მოკლე სვეტებისათვის, რომელთა სიმაღლის ფარდობა განივი კვეთის უდიდეს ზომასთან  L/h£5, ჭრაზე მზიდუნარიანობის ასამაღლებლად საჭიროა მათი გაძლიერება ირიბი დაარმატურებით შედუღებული ბადეებისა და სპირალების სახით ან მრავალჭრადი ცალუღებისა და სარჭების საშუალებით, ბიჯით არა უმეტეს 100 მმ, ისე, რომ თვითოეული გრძივი ღერო იყოს დამაგრებულ-დაცული გამობერვისაგან ნებისმიერი მიმართულებით.

6. მრავალსართულიანი კარკასული შენობების ასაწყობი სვეტების ელემენტები შეძლებისდაგვარად გამსხვილებული უნდა იქნეს რამოდენიმე სართულზე. ასაწყობი სვეტების პირაპირები აუცილებელია განლაგდეს მცირე მომენტების ზონებში. სვეტების გრძივი არმატურის შეპირაპირება თავწაფარებით შედუღების გარეშე არ დაიშვება.

7. წინასწარდაძაბულ კონსტრუქციებში, რომლებიც ექვემდებარება გაანგარიშებას დატვირთვების განსაკუთრებულ თანწყობაზე სეისმური ზემოქმედების გათვალისწინებით, კვეთების სიმტკიცის პირობებიდან განსაზღვრული ძალვები უნდა ჭარბობდნენ ძალვებს, რომლებსაც იღებენ კვეთები ბზარების წარმოშობისას – არანაკლებ 25%-ით.

8. წინასწარდაძაბულ კონსტრუქციებში არ დაიშვება არმატურის გამოყენება, რომლის ფარდობითი წაგრძელება გაწყვეტის შემდეგ 2%-ზე დაბალია.

9. შენობა-ნაგებობებში 9 ბალის საანგარიშო სეისმურობისას არ დაიშვება სპეციალური ანკერების გარეშე საარმატურე ბაგირებისა და 28 მმ-ზე მეტი დიამეტრის პერიოდული პროფილის ღეროვანი არმატურის გამოყენება.

10. წინასწარდაძაბულ კონსტრუქციებში არმატურის დაჭიმვით ბეტონზე დაძაბული არმატურა უნდა მოთავსდეს დახურულ არხებში, რომლებიც შემდგომში იქნება დამონოლითებული ბეტონით ან ხსნარით.

 მუხლი 10. კარკასული შენობები

1. კარკასული შენობების კლასიფიკაცია ხდება ჰორიზონტალური სეისმური დატვირთვების ათვისების ხასიათის მიხედვით.

2. ჩარჩოსებრი კონსტრუქცია არის ხისტკვანძებიანი ღეროვანი სისტემა, რომელიც მთლიანად თავის თავზე იღებს ჰორიზონტალურ დატვირთვებს.

3. ჩარჩო-კავშირებიანი კონსტრუქცია არის ჩარჩოსებრი კონსტრუქცია, რომელშიც დამატებით შეყვანილი ვერტიკალური კავშირები ჰორიზონტალურ დატვირთვებს იღებენ ჩარჩოს ელემენტებთან ერთად.

4. კავშირებიანი კონსტრუქცია არის ის, რომელშიც ჰორიზონტალურ დატვირთვებს მთლიანად იღებენ ხისტკავშირებიანი ელემენტები, ხოლო ჩარჩოს ელემენტები იღებენ ვერტიკალურ დატვირთვებს.

5. ჩარჩო-კავშირებიან და კავშირებიან კონსტრუქციებში კავშირების სიხისტის ელემენტებს შეიძლება წარმოადგენდნენ უწყვეტი მონოლითური კედლები, ჩარჩოები შემვსებებით (ქვის წყობა, ასაწყობი დიაფრაგმები, მონოლითური დიაფრაგმები და ა.შ.), ჩარჩოები ღეროვანი ირიბნებით, სიხისტის ბირთვით და ა.შ.

6. დაუშვებელია შენობების განხორციელება არასრული კარკასით (შენობები, რომელთა პერიმეტრზე აგურის ან ქვის წყობის კედლებია, ხოლო შენობების შიგნით კარკასია ხისტი კვანძებით).

7. კარკასულ შენობებში შემომფარგვლელ საკედლე კონსტრუქციებად შეიძლება გამოყენებულ იქნეს:

ა) მსუბუქი დაკიდული პანელები, რომელთა კარკასზე დამაგრება არ ზღუდავს კარკასის დეფორმირებას სეისმური ზემოქმედებისას;

ბ) კარკასის შევსება აგურის ან ქვის (ბუნებრივი ან ხელოვნური, მათ შორის, მსუბუქი ბეტონების) წყობით, რომელმაც შეიძლება თავის თავზე აიღოს ან არ აიღოს სეისმური ზემოქმედება. თუ შევსება მონაწილეობს კონსტრუქციის მუშაობაში, მაშინ იგი გაანგარიშებული და დაპროექტებულ უნდა იქნეს როგორც ერთობლივად მომუშავე კონსტრუქცია. თუ შევსება არ მონაწილეობს კონსტრუქციის მუშაობაში, ის უნდა გაანგარიშდეს მე-4 მუხლის მე-14 პუნქტის მიხედვით;

გ) შევსების კონსტრუქციის მდგრადობა და სიმტკიცე უზრუნველყოფილ უნდა იქნეს წყობის (ჰორიზონტალური და ვერტიკალური) დაარმატურებით, მოჩარჩოებული ელემენტების გამოყენებით და ისეთი კავშირების მოწყობით, რომელიც აბრკოლებს შევსების დაძვრას თავის სიბრტყიდან.

8. ქვის წყობის თვითმზიდ კედლებში კარკასის სვეტებს შორის მანძილი (ბიჯი) არ უნდა აღემატებოდეს 6 მეტრს, ხოლო კედლების სიმაღლე არ უნდა აღემატებოდეს 15მ, 12მ და 9 მეტრს შესაბამისად 7-, 8- და 9-ბალიანი სეისმურობისათვის. აღნიშნულ კედლებში მოწყობილ უნდა იქნეს რკინაბეტონის სარტყელები, ისე, რომ კედლის სიმაღლე (მანძილი სარტყელებს შორის) არ აღემატებოდეს 12 b-ს, სადაც b – კედლის სისქეა.

9. თვითმზიდ კედლებს კარკასთან უნდა ჰქონდეს მოქნილი კავშირი, რომელიც არ ზღუდავს კარკასის hორიზონტალურ გადაადგილებას კედლების გასწვრივ. კედლის ზედაპირსა და კარკასის სვეტებს შორის გათვალისწინებულ უნდა იქნეს არა უმცირეს 20 მმ-ის სიგანის ღრეჩო. კედლის მთელ სიგრძეზე გადახურვის ფილების დონეზე ან ფანჯრის ღიობების ზედა დონეზე უნდა მოეწყოს ანტისეისმური სარტყელი, რომელიც შენობის კარკასთან მოქნილი კავშირებით არის დაკავშირებული. ტორსული და გრძივი კედლების გადაკვეთის ადგილებში უნდა მოეწყოს ანტისეისმური ნაკერი შენობის მთელ სიმაღლეზე.

10. ჩარჩო-კავშირებიან და კავშირებიან კონსტრუქციებში სიხისტის ელემენტებს შორის მანძილი უნდა იყოს არა უმეტეს 18 მეტრისა 7 ბალის და არა უმეტეს 12 მეტრისა 8 და 9 ბალის შემთხვევაში.

11. რკინაბეტონის კარკასების ხისტი კვანძების ცენტრალური ზონა გაანგარიშების საფუძველზე უნდა გაძლიერდეს ირიბი დაარმატურებით (შედუღებული ბადით, სპირალით ან ჩაკეტილი ცალუღით). თუ გაანგარიშების მონაცემებით ირიბი დაარმატურება საჭირო არ არის, მაშინ აღნიშნული ზონა უნდა დაარმატურდეს კონსტრუქციულად ჩაკეტილი განივი არმატურით (ცალუღით), რომლის დიამეტრია არა უმცირეს 8 მმ-ისა და ბიჯი – არა უმეტეს 100 მმ-ისა.

12. სამშენებლო მოედნებზე, რომელთა გრუნტები III კატეგორიას განეკუთვნება (ცხრილი 1), არ დაიშვება მაღლივი და აგრეთვე ცხრილი 4-ის მე-4 პუნქტში მითითებული შენობების აგება.

    მუხლი 11. მსხვილპანელური შენობები

1. მსხვილპანელური შენობები უნდა იქნეს დაპროექტებული გრძივი და განივი გამჭოლი კედლებით, რომლებიც გაერთიანებული არიან გადახურვებსა და სახურავთან ერთად ერთიან სივრცულ სისტემაში სეისმური დატვირთვების აღსაქმელად. გარე კედლებიდან გამონაშვერები გეგმაში არ უნდა აღემატებოდეს 3 მ-ს. კედლებისა და გადახურვების პანელების დაპროექტებისას, მათი ზომები გათვალისწინებულ უნდა იქნეს ერთ ოთახზე. შენობებში, განივი კედლების ფართო ბიჯით (4,2 მეტრზე მეტი), დასაშვებია გადახურვების პანელები გათვალისწინებულ იქნეს ერთმანეთთან დაკავშირებული ორი ელემენტისაგან.

2. საკედლე პანელების დაარმატურება უნდა მოხდეს სივრცული კარკასების ან შენადუღი არმატურის ბადეების საშუალებით. პანელის თითოეულ სიბრტყეში განთავსებული ვერტიკალური და ჰორიზონტალური არმატურის განივკვეთის ფართობი უნდა შეადგენდეს კედლის შესაბამისი განივკვეთის ფართობის არანაკლებ 0,025%-ს. მრავალფენოვანი პანელების შიგა მზიდი ფენის სისქე უნდა განისაზღვროს ანგარიშის შედეგად და უნდა იყოს არა უმცირეს 100 მმ-ისა.

3. გრძივი და განივი კედლების პანელებისა და გადახურვების (სახურავის) პანელების ვერტიკალური და ჰორიზონტალური პირაპირა შეერთება ერთმანეთთან უნდა განხორციელდეს არმატურის გამონაშვერების და ჩასატანებელი დეტალების შედუღებით ან სხვა მეთოდებით და ვერტიკალური და ჰორიზონტალური პირაპირების წვრილმარცვლოვანი ბეტონით ჩამონოლითებით. კედლებისა და გადახურვების (სახურავის) პანელების ერთმანეთთან დასაკავშირებელი ყველა ტორსის წახნაგი უნდა შესრულდეს დაღარული ან კბილა ზედაპირებით. სოგმანებისა და კბილების სიღრმე (სიმაღლე) მიიღება არა უმცირეს 4 სმ-ისა.

4. კედლების გადაკვეთის ადგილებში განთავსებულ უნდა იქნეს შენობის მთელ სიმაღლეზე უწყვეტი ვერტიკალური არმატურა. ვერტიკალური არმატურა უნდა მოთავსდეს აგრეთვე ფანჯრებისა და კარებების ღიობების წახნაგებთან და ღიობების რეგულარულად განლაგების შემთხვევაში უნდა მოხდეს სართულებრივი შედუღება. პირაპირებში და ღიობების წახნაგებთან განთავსებული არმატურის განივკვეთის ფართობი უნდა განისაზღვროს ანგარიშის შედეგად, მაგრამ არ უნდა იქნეს მიღებული 2 სმ²-ზე ნაკლები. კედლების გადაკვეთის ადგილებში დასაშვებია განთავსებულ იქნეს ვერტიკალური არმატურის საანგარიშო რაოდენობის არა უმეტეს 60%.

5. პირაპირა შეერთებების გადაწყვეტა უნდა უზრუნველყოფდეს გაჭიმვისა და ძვრის საანგარიშო ძალვების აღქმას. ლითონის კავშირების განივკვეთი პანელების (ჰორიზონტალურ და ვერტიკალურ) პირაპირებში განისაზღვრება ანგარიშით, მაგრამ მათი მინიმალური განივკვეთი უნდა იყოს არა უმცირეს 1 სმ²-ისა ნაკერის 1 გრძივ მეტრზე 7-9-ბალიან საანგარიშო სეისმურობის რაიონებში მშენებარე შენობებისათვის.

6. ჩაშენებული ლოჯიები სრულდება სიგრძით, რომელიც ტოლია მეზობელ მზიდ კედლებს შორის მანძილისა. მოედნებზე 7 ბალზე მეტი სეისმურობით შენობებში ლოჯიების განთავსების ადგილებში გარე კედლების სიბრტყეში გათვალისწინებულ უნდა იქნეს რკინაბეტონის ჩარჩოს მოწყობა.

    მუხლი 12. მონოლითური რკინაბეტონის უკარკასო შენობები

1. მონოლითური რკინაბეტონის შენობები უნდა დაპროექტდეს ძირითადად ჯვარედინი კედლების კონსტრუქციული სისტემით, მზიდი ან არამზიდი გარე კედლებით. არამზიდი გარე კედლების შემთხვევაში შენობის სართულიანობა არ უნდა აღემატებოდეს 12, 9 და 5 სართულს, შესაბამისად 7-, 8- და 9-ბალიანი სეისმურობისათვის. ამ შენობებში გათვალისწინებულ უნდა იქნეს არანაკლებ სამი გრძივი მზიდი კედლის მოწყობა.

2. სრიალა ყალიბის გამოყენება დასაშვებია მხოლოდ ისეთი ტექნოლოგიის შემთხვევაში, რომლის დროსაც გარანტირებულია უწყვეტი დაბეტონება.

3. ფანჯრებისა და კარების ღიობები კედლებში ისე უნდა იქნეს განლაგებული, რომ ღიობიდან მიმდებარე კედლამდე მანძილი იყოს არა უმცირეს 0,6 მ-ისა.

4. ანგარიშის შედეგების მიუხედავად გათვალისწინებულ უნდა იქნეს კედლების კონსტრუქციული დაარმატურება:

ა) კედლის არეში ვერტიკალური და ჰორიზონტალური არმატურით, რომლის განივკვეთის ფართობია კედლის შესაბამისი განივკვეთის ფართობის არა უმცირეს 0,05%-ისა;

ბ) კედლების გადაკვეთის, კედლის სისქის მკვეთრი ცვლილებების ადგილებში, ღიობის კიდეებში – არმატურით, რომლის განივკვეთის ფართობია არა უმცირეს 2 სმ²-ისა.

5. მონოლითური კედლები უნდა დაარმატურდეს სივრცულ კარკასში, რომელიც გამოიყენება კედლის არის დაარმატურებისას. ბრტყელი კარკასი უნდა გაკეთდეს არა უმეტეს 900 მმ ბიჯით კონსტრუქციული დაარმატურებისას და არა უმეტეს 400 მმ-ისა ბიჯით კედლის სიბრტყიდან, როდესაც კედლის გაანგარიშება ჩატარებულია ძირითადი დატვირთვების თანწყობაზე. ამ შემთხვევაში ვერტიკალური არმატურის დიამეტრი მიიღება არა უმცირეს 10 მმ, ხოლო ჰორიზონტალური არმატურის დიამეტრი არა უმცირეს 8 მმ. ჰორიზინტალური ღეროები, რომელიც აერთიანებს ბრტყელ კარკასებს, უნდა დაყენდეს ბიჯით არა უმეტეს 600 მმ.

 6. კარკასები, რომელიც გამოიყენება კედლისა და ღიობების კიდეების გადაკვეთის ადგილებში, უნდა შედგებოდეს არა ნაკლებ 10 მმ-ის დიამეტრის ორი გრძივი არმატურის ღეროსაგან მაინც და 3-4 მმ დიამეტრის ჩაკეტილი ცალუღებისაგან, რომელიც დაყენებული უნდა იქნეს არა უმეტეს 300 მმ-ის ბიჯით. საანგარიშო არმატურის რაოდენობის ცვლილება შენობის სიმაღლის მიხედვით უნდა განხორციელდეს გრძივი არმატურის დიამეტრის ცვლილების ხარჯზე. ამავე დროს შენარჩუნებული უნდა იქნეს უცვლელად მათი რაოდენობა და მანძილი ღეროებს შორის. ვიწრო, 1000 მმ-დე სიგანის შუაკედლისების დაარმატურებისას საჭიროა გამოყენებულ იქნეს არა ნაკლებ 12 მმ დიამეტრის ოთხი გრძივი არმატურის ღერო მაინც, რომელიც ჩაკეტილი ცალუღითაა გაერთიანებული სივრცულ კარკასში. ცალუღები დაყენებული უნდა იქნეს ბიჯით არა უმეტეს 400 მმ ან 20d. არმატურის კარკასების შეპირაპირება შენობის სიმაღლის მიხედვით უნდა მოხდეს 20 მმ-დე დიამეტრის ღეროებისათვის პირგადადებით შედუღების გარეშე.

7. მყიფე რღვევის თავიდან ასაცილებლად საჭიროა ვერტიკალურ პირაპირა შეერთებებში დაყენებულ იქნეს არმატურის ჰორიზონტალური ღეროები, რომლებიც გადაკვეთენ ვერტიკალურ პირაპირს. ჰორიზონტალური არმატურის ღეროების განივკვეთის ფართობი უნდა განისაზღვროს მათ მიერ ძალვების ათვისების პირობიდან გამომდინარე.

8. ზღუდარების დაარმატურება უნდა განხორციელდეს სივრცული კარკასებით. განაპირა გრძივ ღეროებად გამოყენებული არმატურა წყობაში უნდა ჩამაგრდეს ღიობის კიდიდან დაანკერების სიგრძეზე, თანახმად ნორმებისა, მაგრამ არა ნაკლებ 350 მმ-ისა. მართკუთხედის კვეთის მქონე ზღუდარის შეკუმშულ არეში განლაგებული გრძივი არმატურის ღეროების მდგრადობის უზრუნველსაყოფად მათი გამობურცვის გამოსარიცხავად საჭიროა განივი ღეროების ჩამაგრება. განივი ღეროების ბიჯი უნდა იყოს არა უმეტეს 10d (d საანგარიშო არმატურის უმცირესი დიამეტრია). მონოლითური ბეტონების მშენებლობის დროს კედლები და გადახურვები უნდა შემოწმდეს ულტრაბგერით ურღვევი მეთოდით, მათში საპროექტო არმატურის არსებობის და ბეტონის კლასის დასადგენად.

    მუხლი 13. მოცულობით-ბლოკური შენობები

1. მოცულობით - ბლოკური შენობები უნდა დაპროექტდეს მთლიანად დაყალიბებული ან ასაწყობი მოცულობითი ბლოკებისაგან. ბლოკები გაერთიანებული უნდა იქნეს სივრცულ სისტემად, რომელიც თავის თავზე მიიღებს სეისმურ ზემოქმედებას.

2. მოცულობითი ბლოკების ურთიერთდაკავშირება შეიძლება განხორციელდეს შემდეგი წესით:

ა) ჩასატანებელი დეტალების და არმატურის შვერილების შედუღებით;

ბ) პირაპირის უბნების ვერტიკალური და ჰორიზონტალური ნაკერების დამონოლითებით მცირე შეკლების წვრილმარცვლოვანი ბეტონით;

გ) გეგმაში მომიჯნავე მოცულობით ბლოკებს შორის მდებარე ვერტიკალური ჭების დამონოლითებით;

დ) მომიჯნავე ბლოკებს შორის ღრეჩოებში ფარული მონოლითური რკინაბეტონის კარკასის (სვეტების და რიგელების) მოწყობით;

ე) მშენებლობის პირობებში ძაბვადი დამონოლითებული ვერტიკალური არმატურის მოჭიმვით.

3. მოცულობითი ბლოკების სართულებრივი დაყრდნობა უნდა განხორციელდეს თვითმზიდი კედლების მთელ სიგრძეზე. 7 და 8-ბალიანი სეისმურობის მოედნებზე განლაგებული შენობები-სათვის, რომელთა სიმაღლე 5 სართულს არ აღემატება და ასევე 9-ბალიანი სეისმურობის მოედანზე განლაგებული შენობებისათვის, რომელთა სიმაღლე არ აღემატება 2 სართულს, დასაშვებია ბლოკების დაყრდნობა მოეწყოს მხოლოდ კუთხეებში. ამასთან დაყრდნობის ზონის სიგრძე კუთხის თითოეულ მხარეს უნდა იყოს 400 მმ.

 4. ერთშრიანი კედლები და მოცულობითი ბლოკების მრავალშრიანი კედლების თვითმზიდი შრეები უნდა იყოს არა უმცირეს 100 მმ სისქისა. მოცულობითი ბლოკების დაარმატურება უნდა შესრულდეს სივრცული კარკასით ან არმატურის ბადით.

5. მოცულობით-ბლოკური შენობების შიგა უწყვეტი კედლების რაოდენობა დგინდება ანგარიშებით და არ უნდა იყოს ერთ კედელზე ნაკლები.

6. ჰორიზონტალური და ვერტიკალური ნაკერების კონსტრუქციული გადაწყვეტით უზრუნველყოფილი უნდა იქნეს საანგარიშო ძალვების მიღება.

2, 3 და 5-სართულიან მოცულობით – ბლოკურ შენობებში, რომლებიც შენდება 9, 8 და 7- ბალიან სეისმურობის სამშენებლო მოედნებზე, თუ მათ ჰორიზონტალურ ნაკერებში საანგარიშო დატვირთვებისაგან ვერტიკალური გამჭიმავი ძალვები არ წარმოიშობა, დასაშვებია სიმაღლეში მომიჯნავე ბლოკების შეერთებისათვის გათვალისწინებულ იქნეს მხოლოდ ძვრის კავშირები. ამასთან, ჰორიზონტალურ პირაპირა შეერთებებში წარმოქმნილი ხახუნის ძალები ანგარიშში არ გაითვალისწინება. დანარჩენ შემთხვევაში ფოლადის კავშირების აუცილებელი კვეთის ფართობი განისაზღვრება ანგარიშით, მაგრამ არ უნდა იყოს ნაკლები:

ა) გეგმაში მომიჯნავე ბლოკებს შორის ვერტიკალურ ნაკერებში 0,5სმ²-ისა ჰორიზინტალური ნაკერის ერთ გრძივ მეტრზე, თუ მოედნის სეისმურობაა 9 ბალი და 0,3 სმ²-ისა, თუ მოედნის სეისმურობაა 7 ან 8 ბალი;

ბ) სიმაღლეში მომიჯნავე ბლოკებს შორის ჰორიზონტალურ ნაკერებში -1,5 სმ²-ისა hორიზონტალური ნაკერის 1 გრძივ მეტრზე გეგმაში მომიჯნავე ბლოკებს შორის. ამასთან, მომიჯნავე მოცულობით ბლოკებს შორის კავშირები დასაშვებია განხორციელდეს შეყურსულად ბლოკების კუთხეებში.

7. დასაშვებია დაუმონოლითებელი მოცულობითი ბლოკების გაერთიანება სიმაღლეში, რომელიც იძაბება მშენებლობის პირობებში. დაძაბვის სიდიდე უნდა განისაზღვროს გაანგარიშებით.

    მუხლი 14. შენობები მსხვილბლოკური მზიდი კედლებით

1. მსხვილბლოკური შენობების დაპროექტება უნდა განხორციელდეს ორრიგა ან სამრიგა წყობით სართულის ფარგლებში.

2. მსხვილბლოკური შენობების კედლები უნდა აიგოს ბეტონის, ან დაარმატურებული შუაკედლისისა და რკინაბეტონის ანტისეისმური სარტყელის ბლოკებისაგან. უნდა იქნეს გამოყენებული მსუბუქი ბეტონის, აგრეთვე დაარმატურებული ბეტონის ღრუტანიანი ბლოკები. ბეტონის კლასი მსხვილი ბლოკებისათვის არ უნდა იყოს B7,5-ზე, ხოლო სარტყლის რკინაბეტონის ბლოკებისათვის B10-ზე ნაკლები. ანტისეისმური სარტყელი უნდა განხორციელდეს უწყვეტი დაარმატურებით და კვანძების შეერთებების დამონოლითებით.

 3. მსხვილბლოკური შენობები შეიძლება იყოს შემდეგი კონსტრუქციული სქემის:

ა) შენობები ბეტონის ბლოკებისაგან, რომლებშიც ძვრის ძალვების მისაღებად მოწყობილია სოგმანები;

ბ) შენობები, რომლებშიც ძვრის და აგლეჯის ძალვებს ღებულობენ საკედლე ბლოკები დაარმატურებული ვერტიკალური კავშირებით ან რკინაბეტონის ვერტიკალური ჩანართებით;

გ) შენობები, რომლებშიც რკინაბეტონის ვერტიკალური ჩანართები (ან დაარმატურებული შუაკედლისის ბლოკები) რკინაბეტონის სარტყელებთან ერთად ქმნიან კარკასულ სისტემას;

დ) შენობები, საკედლე ბლოკების ჩვეულებრივი ან წინასწარი დაძაბული უწყვეტი ვერტიკალური დაარმატურებით, დაპროექტებული როგორც რკინაბეტონის კონსტრუქცია.

4. რკინაბეტონის ვერტიკალური ჩანართები უნდა მოეწყოს კედლების გადაკვეთის და მათი გარდატეხის ადგილებში. შუაკედლისის ბლოკების უწყვეტი (დაძაბული ან დაუძაბავი) გრძივი არმატურა უნდა გატარდეს სასარტყელე ბლოკების ხვრელებში. ამასთან, ხვრელები და ნაკერები უნდა შეივსოს ცემენტის ხსნარით ან წვრილმარცვლოვანი ბეტონით. ხსნარისა და ბეტონის სიმტკიცე შეიძლება იყოს ბლოკის ბეტონის სიმტკიცეზე ერთი საფეხურით ნაკლები.

    მუხლი 15. შენობები ინდუსტრიული წესით დამზადებული აგურის, ქვის, ბეტონის ბლოკების მზიდი კედლებით

1. მზიდი და თვითმზიდი კედლებისათვის, აგრეთვე კარკასის შევსებისათვის, რომელიც მონაწილეობს სეისმური ზემოქმედების მიღებაში, გამოყენებულ უნდა იქნეს შემდეგი საკედლე მასალა:

ა) გამომწვარი თიხის სრულტანიანი და ღრუტანიანი აგური მარკით 75 და მეტი;

ბ) კერამიკული ქვები მარკით არა უმცირეს 100, ვერტიკალური ხვრელებით, რომელთა დიამეტრი არ უნდა აღემატებოდეს 20 მმ-ს, ხოლო სიცარიელე 25% -ს;

გ) სრულტანიანი და ღრუტანიანი მცირე ზომის ბეტონის ბლოკები დამზადებული მსუბუქი ბეტონისაგან, 50 და მეტი მარკით;

დ) ბუნებრივი ქვისაგან (კირქვა, ნიჟარქვა, ტუფი) დამზადებული სწორი ფორმის მცირე ზომის ბლოკები, მარკით არა უმცირეს 50-ისა. ორ სართულამდე სიმაღლის შენობებში 7- ბალიან სამშენებლო მოედანზე დასაშვებია არა უმცირეს 35 მარკის მქონე ბუნებრივი ქვისაგან დამზადებული მცირე ზომის ბლოკების გამოყენება;

ე) მზიდ და არამზიდ ელემენტებში იკრძალება სილიკატური აგურის გამოყენება.

2. წყობაში გამოყენებული ცემენტის შერეული ხსნარის სიმტკიცე უარყოფითი ტემპერატურის პირობებში არ უნდა იყოს 50-ზე ნაკლები, ხოლო სხვა შემთხვევაში 25-ზე ნაკლები. წყობის განხორციელება 7 და 8-ბალიან სეისმურ ზონებში ზამთრის პირობებში დასაშვებია დუღაბში სპეციალური დანამატების გამოყენებით, რომლებიც დუღაბის გამაგრებას უზრუნველყოფენ უარყოფით ტემპერატურაზე. 9-ბალიან სეისმურ ზონაში იკრძალება წყობის განხორციელება უარყოფითი ტემპერატურისას.

3. აგურის ან ქვის (შემდგომში მოხსენიებული როგორც აგურის) წყობა უნდა განხორციელდეს ერთრიგიანი ჯაჭვური გადაბმით. 7-ბალიან სამშენებლო მოედნებზე დასაშვებია მრავალრიგიანი წყობის გამოყენება იმ პირობით, თუ წყობის ყოველი 3 გრძივი რიგი გადაიხურება ერთი განივი რიგით.

4. აგურის წყობის სეისმურ ზემოქმედებაზე წინაღობის გაწევის ძირითად მახასიათებელს წარმოადგენს გადაუბმელი ნაკერის მიმართ წყობის ღერძულ გაჭიმვაზე დროებითი წინაღობის (ნორმალური შეჭიდულობის) ძალა R_nt, რომლის მნიშვნელობა უნდა იყოს R_nt = 120კპა (1,2კგ/სმ²). ნორმალური შეჭიდულობის ძალის აღნიშნული სიდიდის (R_nt =120კპა) მისაღწევად მშენებლობის პროცესში დაცული უნდა იყოს აგურის წყობის შესრულების წესები და საჭიროების შემთხვევაში ხსნარი უნდა მომზადდეს სპეციალური დანამატების გამოყენებით, რომლებიც უზრუნველყოფენ ხსნარის აგურთან შეჭიდულობის ძალის სიდიდის გაზრდას. მშენებლობის დროს ყოველი სართულის სამ ადგილას უნდა შემოწმდეს ნორმალური შეჭიდულობის ძალის ფაქტობრივი სიდიდე. იმ შემთხვევაში თუ ობიექტზე არ ხერხდება შეჭიდულობის ძალის აღნიშნული სიდიდის                        (R_nt =1,2კგ/სმ²) უზრუნველყოფა, იკრძალება აგურის წყობის გამოყენება.

 5. წყობის საანგარიშო წინაღობის მნიშვნელობები Rt (ღერძული გაჭიმვა), R_Sg (ჭრა), R_tw (გაჭიმვა ღუნვის დროს) გადაბმული ნაკერისათვის უნდა განისაზღვროს ქვისა და არმოქვის კონსტრუქციების დაპროექტების მოთხოვნების საფუძველზე, ხოლო გადაუბმელი ნაკერებისათვის ქვემოთ მოყვანილი ფორმულებით:

R_t = 0,45R_nt;

R_sq = 0,70 R_nt ;

R_tw = 0,80 R_nt ;

სადაც, ღ_ტ სიდიდე უნდა დაინიშნოს მშენებლობის რაიონში ჩატარებული ექსპერიმენტული გამოცდის შედეგების მიხედვით.

ღ_ტ , ღ _სქ , ღ _ტწ მნიშვნელობები არ უნდა აღემატებოდეს აგურის ან ქვის რღვევის შესაბამის მნიშვნელობებს.

6. აგურის შენობების სეისმურ ზემოქმედებაზე წინაღობის გაზრდის მიზნით წყობაში გამოყენებული გაძლიერების ღონისძიებების გათვალისწინებით წყობები იყოფა 3 ტიპად:

ა) I - აგურის წყობა გაძლიერების გარეშე;

ბ) II - აგურის წყობა გაძლიერებული დაარმატურებით;

გ) III - აგურის წყობა გაძლიერებული კომპლექსური კონსტრუქციებით.

7. ყველა ტიპის აგურის შენობისათვის აუცილებელ ანტისეისმურ ღონისძიებას წარმოადგენს სახურავისა და გადახურვების დონეზე (ან მის ქვეშ) გრძივი და განივი კედლების პერიმეტრზე ანტისეისმიური სარტყლის მოწყობა. სარტყელი უნდა მოეწყოს მონოლითური რკინაბეტონისაგან უწყვეტი დაარმატურებით. იმ შენობებში, სადაც გადახურვების დაპროექტება ხდება მონოლითური რკინაბეტონის ფილის გამოყენებით და გადახურვა კონტურით დაყრდნობილია კაპიტალურ კედლებზე, სარტყლის მოწყობა არ არის სავალდებულო. ზედა სართულის სარტყელი და მონოლითური რკინაბეტონის ფილა უნდა დაუკავშირდეს კედლის წყობას რკინაბეტონის ანკერებით. ანტისეისმური სარტყელი უნდა მოეწყოს ყველა სართულზე კედლის მთელ სიგანეზე. 500 მმ და მეტი სიგანის გარე კედლებში სარტყლის სიგანე შეიძლება იყოს 150 მმ-ით ნაკლები. სარტყლის სიმაღლე არ უნდა იყოს 150 მმ-ზე ნაკლები, ხოლო ბეტონის კლასი არა ნაკლები В12,5 -ისა. ანტისეისმური სარტყელები უნდა დაარმატურდეს 4d10 გრძივი არმატურის ღეროებით 7 და 8-ბალიანი საანგარიშო სეისმურობის დროს, ხოლო 9- ბალიანი საანგარიშო სეისმურობისას 4 d12 ღეროებით.

 8. დაარმატურებით გაძლიერებულ (II ტიპის შენობებში) კედლების შეუღლების ადგილებში წყობაში უნდა ჩალაგდეს მავთულბადეები, რომელთა გრძივი არმატურის განივკვეთის ფართი არ უნდა იყოს 1 სმ²-ზე ნაკლები და სიგრძით არა ნაკლები 150 სმ. 7 და 8-ბალიანი რაიონებისათვის მავთულბადეებს შორის მანძილი სიმაღლეში არ უნდა აღემატებოდეს 70 სმ-ს, ხოლო 9-ბალიანი რაიონებისათვის 50 სმ-ს.

9. კომპლექსური კონსტრუქციების გამოყენების შემთხვევაში (III ტიპის შენობებში) აგურის კედლები უნდა გაძლიერდეს წყობასთან ერთობლივად მომუშავე რკინაბეტონის დგარებით, რომლებიც ეწყობა კედლების გადაკვეთის კვანძებში. დგარები ბეტონდებიან კედლებთან ერთდროულად და მათი გადაბმა წყობასთან არმატურის ნაშვერებით ხდება ამავე მუხლის მე-8 პუნქტის ანალოგიურად, გამოყენებული ბეტონის კლასი არ უნდა იყოს B15-ზე ნაკლები.

10. გაძლიერების გარეშე აგურის წყობის შემთხვევაში (I ტიპის შენობებში) სართულის სიმაღლის შეფარდება კედლის სისქესთან არ უნდა იყოს 10-ზე მეტი, დაარმატურებით გაძლიერებულ შენობებში აღნიშნული სიდიდე არ უნდა აღემატებოდეს 12-ს, ხოლო კომპლექსური კონსტრუქციებით გაძლიერებულ შენობებში 15-ს.

11. აგურის შენობების სიმაღლე და სართულიანობა არ უნდა აღემატებოდეს მე-8 ცხრილში მოყვანილ მონაცემებს.

 

12. განივ კედელსა ან მათ შემცვლელ რკინაბეტონის ჩარჩოებს შორის მანძილი დგინდება ანგარიშით და არ უნდა აღემატებოდეს მე-9 ცხრილში მოყვანილ მნიშვნელობებს.

 

 ცხრილი 9

 

№	შენობის კედლების ტიპი	მანძილი მეტრებში
		საანგარიშო სეისმურობა ბალებში
		7	8	9
1.	აგურის წყობის I და II ტიპი	12	9	6
2.	აგურის წყობა გაძლიერებული კომპლექსური კონსტრუქციებით (III ტიპი)	15	12	9

 

 

13. ორ სართულზე მეტი სიმაღლის შენობებისათვის, თუ გრძივ გარე კედლებს შორის მანძილი აღემატება 7 მ-ს, აუცილებელია შიგა გრძივი კედლის მოწყობა.

14. მზიდი და თვითმზიდი აგურის კედლების ელემენტების ზომები დგინდება გაანგარიშებით და უნდა აკმაყოფილებდეს მე-10 ცხრილში მოყვანილ სიდიდეებს.

 

ცხრილი 10

 

№	კედლის ელემენტები	მანძილი მეტრებში
		საანგარიშო სეისმურობა ბალებში
		7	8	9
1	შუაკედლისების სიგანე არა უმცირეს	0,77(0,8)	1,16(1,2)	1,55(1,6)
2	ღიობების სიგანე არა უმეტეს	3,5	3,0	2,5
3	შუაკედლისის სიგანის შეფარდება ღიობის სიგანესთან არა ნაკლები	0,33	0,5	0,75
4	გეგმიდან კედლების გამონაშვერი არა უმეტეს	2,0	1,0	0

 

(შენიშვნები:

1. კუთხის შუაკედლისების სიგანე უნდა გაიზარდოს 25სმ-ით.

2. უფრო მეტი სიგანის ღიობები საჭიროებს რკინაბეტონით მოჩარჩოებას.

3. ზომები მოცემულია აგურის კედლებისათვის, ფრჩხილებში ბეტონის მცირე ზომის ბლოკებისათვის.)

15. ორ სართულზე მეტი სიმაღლის ქვის შენობებში 9-ბალიან სეისმურ ზონაში კიბის უჯრედიდან გამოსასვლელი უნდა მოეწყოს შენობის ორივე მხარეს. 8 და 9-ბალიანი სეისმურობის დროს კიბის უჯრედის კედლებში კარებისა და ფანჯრების ღიობები საჭიროებს რკინაბეტონით მოჩარჩოებას. კიბის ბაქნები და მათი კოჭები საჭიროა ჩაანკერდეს კედლის წყობაში არა უმცირეს 250 მმ სიღრმეზე. აუცილებელია კიბის ჩანების და ასაწყობი მარშების ჩამაგრების გათვალისწინება და კიბის ბაქნების დაკავშირება შენობის გადახურვის კონსტრუქციასთან. კედლებში ჩამაგრებული კონსოლური საფეხურების მოწყობა დაუშვებელია.

16. ზღუდარები უნდა მოეწყოს კედლის მთელ სისქეზე და ჩამაგრდეს წყობაში არა უმცირესი 350 მმ სიღრმეზე. თუ ღიობის სიგანე არ აღემატება 1,5 მ-ს, დასაშვებია ზღუდარების ჩამაგრება კედლებში 250 მმ სიღრმეზე.

    მუხლი 16. შენობები ადგილობრივი ბუნებრივი მასალებისაგან

1. 7-8-ბალიან სეისმურ ზონებში დასაშვებია დაბალსართულიანი (2-სართულამდე) შენობების მშენებლობა ადგილობრივი მასალისაგან: რიყის, ფლეთილი სწორი ფორმის ქვისაგან, თიხა-ბზის ბლოკებისაგან, ალიზისა და სხვა მასალისაგან. ამასთან სიმაღლის ყოველი 60-80 სმ-ზე უნდა მოეწყოს აგურის 2 რიგი. ასეთი შენობების საძირკველი უნდა მოეწყოს ბეტონის ან ქვის მასალისაგან. კედლებს შორის მანძილი არ უნდა აღემატებოდეს 6 მ-ს.

2. ადგილობრივი მასალისაგან აგებული შენობის ყოველი გადახურვის დონეზე უნდა მოეწყოს ანტისეისმური სარტყელი, რომელიც შეიძლება დამზადდეს როგორც ხის მასალისაგან, ასევე რკინაბეტონისაგან. ანტისეისმური სარტყელი ეწყობა 10X10 სმ განიკვეთის ძელებისაგან, რომლებიც ლაგდება კედლის გარე კიდეზე და შეერთებულია ერთმანეთთან 5X10 სმ განივკვეთის მართკუთხა ძელაკებით ბიჯით 50 სმ.

3. აღნიშნული ტიპის შენობებში გამოიყენება ხისკოჭოვანი გადახურვები, კოჭებს შორის ბიჯით არა უმეტეს 80 სმ და მინიმალური განივკვეთით 10X20 სმ, ბოლოების სარტყელებთან ჩაანკერებით.

4. ასაწყობ ფარისებრ შენობებში კედლები და მზიდი ზღუდარები უნდა მოეწყოს შემოსაკრავზე, რომელიც მიმაგრებულია საძირკველთან ანკერჭანჭიკებით ან მავთულის ნაგრეხით. კედლის და ზღუდარების ზემოთ უნდა მოეწყოს უწყვეტი ხის სარტყლები, რომლებიც შეერთებულია ასაწყობი ფარების შემოსაკრავთან. შენობის კედლის ასაწყობი ფარები და ზღუდარები კედელთან მიერთების ადგილებში უნდა იყოს ჩამაგრებული.

5. გადახურვის მზიდ კონსტრუქციებს უნდა hქონდეს კავშირები იმ კონსტრუქციებთან, რომლებსაც ისინი ეყრდნობიან. ამასთან, არ დაიშვება ნივნივისაგან განმბრჯენის გადაცემა კედელზე. ქანობიან სახურავებში ნივნივები უნდა ჩაანკერდეს რკინაბეტონის ან ხის სარტყლებში. მაუერლატი უნდა ჩაანკერდეს წყობაში და ჩამაგრდეს პირაპირებში გრძივად და კუთხეებში. გარდა ამისა, კუთხეებში უნდა ჩაიდგას ხისტი კავშირი, დიაგონალური მიმართულების ელემენტების სახით.

    მუხლი 17. კონსტრუქციული მოთხოვნები 6-ბალიან სეისმურ მოედნებზე მშენებარე შენობებისათვის

1. შენობების სართულიანობა არ უნდა აღემატებოდეს ცხრილ 8-ში აღნიშულ სიდიდეებს. შენობების (სექციების) სიგრძე არ უნდა აღემატებოდეს 100 მ-ს.

2. აგურის სამ და მეტსართულიან შენობებში გათვალისწინებული უნდა იქნეს არა ნაკლები ერთი შიგა გრძივი კედლისა, ხოლო განივ კედლებს შორის მანძილი არ უნდა აღემატებოდეს 16 მ-ს. აგურის შენობებისათვის სავალდებულოა გადახურვის დონეზე რკინაბეტონის სარტყლის მოწყობა.

3. მსხვილპანელურ შენობებში გარე და შიგა კედლების პანელებს შორის კავშირები უნდა მოეწყოს ყოველ სართულზე სიმაღლეში არა ნაკლებ ორ დონეზე.

4. რკინაბეტონის ჩარჩოვან და ურიგელო კარკასულ შენობებში ხისტი კვანძების ცენტრალური ზონა უნდა დაარმატურდეს ჩაკეტილი ცალუღებით ბიჯით არა უმეტეს 10 სმ, ხოლო კვანძებთან მიმდებარე სვეტებისა და რიგელების უბნები, განივკვეთის სიმაღლის 1,5 ტოლ მანძილზე კვანძიდან უნდა დაარმატურდეს ჩაკეტილი განივი არმატურით (ცალუღით), ბიჯით არა უმეტეს 15 სმ-ისა.

 

დანართი1

 

შენიშვნა: აჩქარებები მოცემულია g-ს ერთეულებში

 

სეისმური საშიშროების რუკის დანართი

        

        დანართი 2

წარმოების თავისებურება და სამშენებლო სამუშაოების ხარისხის კონტროლი

1. მასალების, ნაკეთობების დამზადებისას და ობიექტების აგებისას საჭიროა დაცული იყოს ხარისხის დონე, რომელიც უზრუნველყოფს ობიექტის ფუნქციონირებას დადგენილ საექსპლუატაციო ვადაში.

2. ბეტონის სიმტკიცე უნდა განისაზღვროს ერთ-ერთი შემდეგი მეთოდით:

ა) დაბეტონების პროცესში დამზადებული ნიმუშების მიხედვით;

ბ) კონსტრუქციათა ტანიდან გამობურღული ნიმუშების მიხედვით;

გ) არამრღვევი მეთოდით.

3. ბეტონის სიმტკიცის არამრღვევი მეთოდით კონტროლისას საჭიროა კონსტრუქციაში დაინიშნოს არანაკლებ სამი საკონტროლო უბნისა. საკონტროლო კონსტრუქციათა რაოდენობა საერთო რაოდენობის არანაკლებ 15%-ს უნდა შეადგენდეს. სიმტკიცის კონტროლისას ნიმუშების მიხედვით, რომლებიც კონსრტუქციებთან ერთდროულადაა დამზადებული, საჭიროა გამოიცადოს საკონტროლო ნიმუშების არანაკლებ სამი სერიისა არა უგვიანეს 5 სამუშაო დღის განმავლობაში. კონსრტუქციათა ტანიდან ნიმუშების გამობურღვა უნდა განხორციელდეს იმ შემთხვევაში, თუ პირველი ორი მეთოდით გამოცდის შედეგები არადამაკმაყოფილებელია.

4. რკინაბეტონის კონსტრუქციების არმატურის შენადუღ შეერთებებში ნაკერების სიგრძის ვიზუალური დათვალიერება და გაზომვა უნდა ჩატარდეს კონსტრუქციების საერთო რაოდენობიდან არანაკლებ 15%-ზე. შენადუღი შეერთებებისა და ძირითადი ფოლადის მექანიკური გამოცდებისას საჭიროა შერჩეული იქნეს პარტიიდან არანაკლებ ექვსი საკონტროლო ნიმუშისა.

5. ხსნარის აგურთან ან ქვასთან შეჭიდების სიმტკიცე ლაბორატორიულ პირობებში უნდა განისაზღვროს მოცემული შედგენილობის ხსნარის და აგურის ან ქვის პარტიიდან არანაკლებ 10 ნიმუშის გამოცდის შედეგების მიხედვით. ხსნარის აგურთან ან ქვასთან შეჭიდულობის განსაზღვრისას შენების პირობებში თითოეულ ეტაპზე უნდა ჩატარდეს არანაკლებ ხუთი გამოცდისა.

6. ხსნარის ნარევის ძვრადობა ჩვეულებრივი აგურისაგან და ბეტონის ქვებისაგან განხორციელებული წყობისთვის უნდა შეესაბამებოდეს სტანდარტული კონუსის ჩაფლვის სიდიდეს – 9-13 სმ, ღრუტანიანი აგურისა და კერამიკული ქვებისაგან – 7-8 სმ. ხსნარის ნარევის ძვრადობა უნდა შეირჩეს მისი წყალშემაკავებლობის უნარის, აგურის ან ქვის წყალშთანთქმისა და კლიმატური პირობების გათვალისწინებით. ხსნარის ნარევის წყალშემაკავებლობის უნარი არ უნდა იყოს 98%-ზე ნაკლები.

7. მასალათა, ნაკეთობათა, სამუშაოთა წარმოების ხარისხის კონტროლის პერიოდულობა და მოცულობა მითითებული უნდა იქნეს საპროექტო დოკუმენტაციაში.

8. კედლების წყობა უნდა შესრულდეს ერთრიგა გადაბმის გამოყენებით. წყობის უბნები კედლებთან შეუღლების ადგილებში უნდა ამოეწყოს ერთდროულად. ქვის მასალების დაწყობა უნდა შესრულდეს კედლის მთელ სისქეზე თითოეულ რიგში. წყობის ყველა ნაკერი შეივსოს ხსნარით მთლიანად წყობის გარე მხარეებზე მათი ჩაჭრით. შუაკედლისები 2,5 აგურის ან უფრო ნაკლები სიგანის უნდა ამოეწყოს მთელი აგურით, იმ შემთხვევების გარდა, როცა წყობის ნაკერის გადაბმისთვის საჭიროა არასრული ზომის აგური.

9. აგური და კერამიკული ქვები ლიოსის თიხნარისგან წყალშთანთქმით 15% ან მეტი, მშრალ ამინდში მყარი ტემპერატურით 250 C-ზე მეტი – ჩაწყობამდე უნდა ჩავძიროთ წყალში არანაკლებ 1 წუთისა. ამასთან ერთად კედლის წყობა უნდა ირწყვებოდეს წყლით სამი დღეღამის განმავლობაში.

10. ბეტონის სამუშაოების წარმოებისას მშრალი და ცხელი კლიმატის პირობებში 250 C-ზე მეტი ჰაერის ტემპერატურისა და 50%-ზე ნაკლები ფარდობითი ტენიანობისას – გამოყენებულ უნდა იქნეს ცემენტები, რომელთა სამარკო სიმტკიცე არანაკლებ 20%-ით სჭარბობს ბეტონის საპროექტო მარკას. ახლად ჩაწყობილი ბეტონის მოვლა უნდა განხორციელდეს, ვიდრე იგი არ მიაღწევს საპროექტო სიმტკიცის 70%-ს.

         დანართი 3

დამატებითი მოთხოვნები იმ შენობების დაპროექტების დროს, რომელთა სართულიანობა აღემატება მე-8 ცხრილის 1, 2 და 3 პუნქტებში მითითებულ სართულების რაოდენობას

1.  დრეკადი რეაქციის სპექტრის აგება სამშენებლო უბნისათვის, ახლოს და შორს განლაგებული სეისმური კერების პარამეტრების გათვალისწინებით.

2.  დრეკადი რეაქციის სპექტრის დაზუსტება სამშენებლო უბანზე არსებული გრუნტების სეისმური თვისებების მიხედვით, იდენტიფიკაციის საფუძველზე.

3.  საანგარიშო აქსელეროგრამების პაკეტის (არანაკლებ 7) შექმნა დადგენილი საინჟინრო-გეოლოგიური და სეისმოლოგიური პარამეტრების გათვალისწინებით.

4.  ნაგებობის გაანგარიშება სივრცული მოდელით მრავალმოდალური სპექტრული მეთოდით და პირდაპირი არაწრფივი დინამიკური გაანგარიშებით.

 

სსმ №128, მუხ.1477, 21.10.09