“არასამეწარმეო (არაკომერციული) იურიდიული პირების ბუღალტრული აღიცხვის დროებითი სტანდარტისა და ბუღალტრული არიცხვის ანგარიშთა გეგმის სტრუქტურის დამტკიცების შესახებ"

სახელმწიფო სარეგისტრაციო კოდი 350.090.000.13.006.007.231

საქართველოს პარლამენტთან არსებული ბუღალტრული

აღრიცხვის სტანდარტების კომისიის

დადგენილება N10

2005 წლის 5 აპრილი

ქ. თბილისი

არასამეწარმეო (არაკომერციული) იურიდიული პირების ბუღალტრული აღრიცხვის დროებითი სტანდარტისა და ბუღალტრული აღრიცხვის ანგარიშთა გეგმის სტრუქტურის დამტკიცების შესახებ

ბუღალტრული აღრიცხვისა და ანგარიშგების რეგულირების შესახებ საქართველოს კანონის მე-9 მუხლის 1-ლი პუნქტის ,,გ” ქვეპუნქტის შესაბამისად, ბუღალტრული აღრიცხვის სტანდარტების კომისია ადგენს:

1. დამტკიცდეს არასამეწარმეო (არაკომერციული) იურიდიული პირების ბუღალტრული აღრიცხვის დროებითი სტანდარტი;

2. დამტკიცდეს არასამეწარმეო (არაკომერციული) იურიდიული პირების ბუღალტრული აღრიცხვის ანგარიშთა გეგმის სტრუქტურა;

3. ძალადაკარგულად ჩაითვალოს ბუღალტრული აღრიცხვის სტანდარტების კომისიის მიერ 2005 წლის 22 მარტს მიღებული დადგენილება N8;

4. არასამეწარმეო (არაკომერციული) იურიდიული პირების ბუღალტრული აღრიცხვის დროებითი სტანდარტი და ბუღალტრული აღრიცხვის ანგარიშთა გეგმის სტრუქტურა ამოქმედდეს 2006 წლის 1 იანვრიდან.

თავმჯდომარე ლ. ჭუმბურიძე

არასამეწარ­მეო (არა­კო­მერ­ცი­უ­ლი) იუ­რი­დი­უ­ლი პი­რე­ბის ბუ­ღალ­ტრუ­ლი
აღ­რიც­ხვის დროებითი სტან­დარ­ტი

 

არასამეწარ­მეო (არა­კო­მერ­ცი­უ­ლი) იუ­რი­დი­უ­ლი პი­რე­ბის ბუ­ღალ­ტრუ­ლი
აღ­რიც­ხვის ანგარიშთა გეგმის სტრუქტურა

წი­ნა­სიტ­ყვა­ო­ბა

 

წი­ნამ­დე­ბა­რე სტან­დარ­ტი შე­მუ­შა­ვე­ბუ­ლია სა­ქარ­თვე­ლოს სა­მო­ქა­ლა­ქო კო­დექ­სის საფუძ­ველ­ზე რე­გის­ტრი­რე­ბუ­ლი იმ არა­სა­მე­წარ­მეო (არა­კო­მერ­ცი­უ­ლი) იუ­რი­დი­უ­ლი პირე­ბის (ასო­ცი­ა­ცია და ფონ­დი) საქ­მი­ა­ნო­ბის ბუ­ღალ­ტრუ­ლი აღ­რიც­ხვი­სა და ფი­ნან­სუ­რი ან­გა­რიშ­გე­ბის შე­სად­გე­ნად, რომ­ლე­ბიც არ ეწე­ვი­ან სა­მე­წარ­მეო საქ­მი­ა­ნო­ბას. არასამეწარ­მეო იუ­რი­დი­უ­ლი პი­რე­ბი, რომ­ლე­ბიც თა­ვი­ანთ ძი­რი­თად საქ­მი­ა­ნო­ბას­თან ერ­თად ახორ­ცი­ე­ლე­ბენ სა­მე­წარ­მეო ფუნ­ქცი­ებს, ბუ­ღალ­ტრულ აღ­რიც­ხვა­ში ამ სტანდარტთან ერთად იყე­ნე­ბენ სა­მე­წარ­მეო საქ­მი­ა­ნო­ბი­სათ­ვის გან­კუთ­ვნილ სტანდარტებს (ბუღალტრუ­ლი აღ­რიც­ხვის სა­ერ­თა­შო­რი­სო სტან­დარ­ტე­ბი ან მცი­რე საწარმო­თა ბუღალტრუ­ლი აღ­რიც­ხვის სტან­დარ­ტე­ბი).

არა­სამე­წარ­მეო იუ­რი­დი­უ­ლი პი­რის ბუ­ღალ­ტრუ­ლი აღ­რიც­ხვის დრო­ე­ბი­თი სტან­დარ­ტი მომ­ზა­დე­ბუ­ლია “ბუ­ღალ­ტრუ­ლი აღ­რიც­ხვი­სა და ან­გა­რიშ­გე­ბის რე­გუ­ლი­რე­ბის შე­სა­ხებ” საქართველოს კა­ნო­ნის სა­ფუძ­ველ­ზე. სტან­დარ­ტის შე­მუ­შა­ვე­ბი­სას გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბუ­ლი იყო სა­ქარ­თვე­ლოს კერ­ძო სექ­ტორ­ში ბუ­ღალ­ტრუ­ლი აღ­რიც­ხვი­სა და ან­გა­რიშ­გე­ბის სფერო­ში არ­სე­ბუ­ლი გა­მოც­დი­ლე­ბა და არა­სამ­თავ­რო­ბო სექ­ტო­რის ბუ­ღალ­ტრუ­ლი აღრიც­ხვის სა­ერ­თა­შო­რი­სო პრაქ­ტი­კა.

არა­სამე­წარ­მეო იუ­რი­დი­უ­ლი პი­რის ბუ­ღალ­ტრუ­ლი აღ­რიც­ხვი­ს სტან­დარ­ტის გამოყენების სა­ფუძ­ვე­ლია სა­ქარ­თვე­ლოს კა­ნო­ნი “ბუ­ღალ­ტრუ­ლი აღ­რიც­ხვი­სა და ანგარიშ­გე­ბის რე­გუ­ლი­რე­ბის შე­სა­ხებ”.

სტან­დარ­ტი შე­მუ­შა­ვე­ბუ­ლია სა­ქარ­თვე­ლოს პრო­ფე­სი­ო­ნალ ბუ­ღალ­ტერ­თა და აუდიტორ­თა ფე­დე­რა­ცი­ა­ში და გა­მო­სა­ყე­ნებ­ლად დამ­ტკი­ცე­ბუ­ლია სა­ქარ­თვე­ლოს პარლამენ­ტთან არ­სე­ბუ­ლი ბუ­ღალ­ტრუ­ლი აღ­რიც­ხვის სტან­დარ­ტე­ბის კო­მი­სი­ის მი­ერ.

თუ წი­ნამ­დე­ბა­რე სტან­დარ­ტი არ ფა­რავს არა­სა­მე­წარ­მეო იუ­რი­დი­უ­ლი პი­რის მოთხოვნას კონ­კრე­ტუ­ლი სა­აღ­რიც­ხვო ობი­ექ­ტის მი­მართ, მა­შინ გა­მო­ყე­ნე­ბულ უნ­და იქნეს ბუ­ღალ­ტრუ­ლი აღ­რიც­ხვის სა­ერ­თა­შო­რი­სო სტან­დარ­ტე­ბი (ბასს).

არა­სამე­წარ­მეო იუ­რი­დი­უ­ლ პი­რებს უფ­ლე­ბა აქვთ ამ სტან­დარ­ტის ნაც­ვლად გამოიყენონ ბასს. ასეთ შემ­თხვე­ვა­ში არა­სა­მე­წარ­მეო იუ­რი­დი­ულ­მა პირ­მა ფი­ნან­სუ­რი ან­გა­რიშ­გე­ბის გან­მარ­ტე­ბით შე­ნიშ­ვნებ­ში უნ­და მი­უ­თი­თოს, რომ ფი­ნან­სუ­რი ან­გა­რიშ­გე­ბა მომ­ზა­დე­ბუ­ლია ბასს-ის სა­ფუძ­ველ­ზე.

წი­ნამ­დე­ბა­რე სტან­დარ­ტში შე­ნარ­ჩუ­ნე­ბუ­ლია ბასს-ით გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბუ­ლი ძი­რი­თა­დი დაშ­ვე­ბე­ბი და პრინ­ცი­პე­ბი, ასე­ვე აღი­ა­რე­ბი­სა და შე­ფა­სე­ბის მე­თო­დე­ბი.

გა­მო­ყე­ნე­ბუ­ლი ტერ­მი­ნე­ბი

არა­სა­მე­წარ­მეო იუ­რი­დი­უ­ლი პი­რის (შემ­დეგ­ში ორგანიზაცია) ბუ­ღალ­ტრუ­ლი აღრიცხვის სტან­დარ­ტში ტერ­მი­ნე­ბი გა­მო­ყე­ნე­ბუ­ლია შემ­დე­გი მნიშ­ვნე­ლო­ბე­ბით:

აქ­ტი­ვი არის რე­სურ­სი:

ა) რო­მელ­საც წარ­სუ­ლი მოვ­ლე­ნე­ბის შე­დე­გად აკონ­ტრო­ლებს ორ­გა­ნი­ზა­ცია; და

ბ) რომ­ლის­გა­ნაც მო­სა­ლოდ­ნე­ლია ეკო­ნო­მი­კუ­რი სარ­გებ­ლის მი­ღე­ბა.

აქ­ტი­ვებ­თან და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი გრან­ტე­ბი არის გრძელ­ვა­დი­ა­ნი აქ­ტი­ვე­ბის შე­ძე­ნის, შექმნის, აშე­ნე­ბის ან რა­ი­მე სხვა გზით მო­ზიდ­ვის მიზ­ნით ორგანიზაციაზე გა­ცე­მუ­ლი გრან­ტი. იგი შე­საძ­ლოა ით­ვა­ლის­წი­ნებ­დეს და­მა­ტე­ბით პი­რო­ბებს, რომ­ლე­ბიც განსაზღვრავს აქ­ტი­ვის სა­ხე­ო­ბას, გან­ლა­გე­ბას, მა­თი შე­ძე­ნის ან ფლო­ბის პე­რი­ოდს.

აქ­ტი­ვის სა­სარ­გებ­ლო მომ­სა­ხუ­რე­ბის ვა­და გა­ნი­საზ­ღვრე­ბა პე­რი­ო­დით, რომ­ლის განმავ­ლო­ბა­ში მო­სა­ლოდ­ნე­ლია ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის მი­ერ აქ­ტი­ვის გა­მო­ყე­ნე­ბა.

აქ­ტი­ვის ცვე­თადი ღირებულება არის აქ­ტი­ვის ღი­რე­ბუ­ლე­ბა სა­ლიკ­ვი­და­ციო ღირებულე­ბის გა­მოკ­ლე­ბით.

გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლი მუხ­ლე­ბი არის ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის ჩვე­უ­ლებ­რი­ვი საქ­მი­ა­ნო­ბი­სა­გან აშკარად გან­სხვა­ვე­ბუ­ლი სა­მე­ურ­ნეო მოვ­ლე­ნე­ბი­სა და ოპე­რა­ცი­ე­ბის შე­დე­გად მი­ღე­ბუ­ლი შე­მო­სავ­ლე­ბი და ხარ­ჯე­ბი, რომ­ლე­ბიც არ მე­ორ­დე­ბა რე­გუ­ლა­რუ­ლად ან ხში­რად.

გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლი სა­წევ­რო შე­ნა­ტა­ნი არის ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის წევ­რის მი­ერ თა­ვი­სი საწევრო ვალ­დე­ბუ­ლე­ბის შე­სას­რუ­ლებ­ლად ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ა­ში გან­ხორ­ცი­ე­ლე­ბუ­ლი ერთჯერა­დი შე­ნა­ტა­ნი, რო­მე­ლიც ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის წევრს ანი­ჭებს მუდ­მი­ვი წევ­რო­ბის უფლე­ბას, შემ­დგო­მი სა­წევ­რო ვალ­დე­ბუ­ლე­ბის გა­რე­შე.

გა­საც­ვლე­ლი სა­ვა­ლუ­ტო კურ­სი არის თა­ნა­ფარ­დო­ბა, რომ­ლის მი­ხედ­ვი­თაც ორი სხვადას­ხვა ვა­ლუ­ტა ერ­თმა­ნეთ­ზე იც­ვლე­ბა.

დო­ნო­რის­მი­ე­რი შე­ღუდ­ვა არის დო­ნორ­თან შე­თან­ხმე­ბა, რომე­ლიც გან­საზ­ღვრავს დონო­რის მი­ერ შე­წი­რუ­ლი (ნა­ჩუ­ქა­რი) აქ­ტი­ვის გა­მო­ყე­ნე­ბას. ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ი­სათ­ვის შეწირუ­ლი აქ­ტი­ვე­ბის გა­მო­ყე­ნე­ბა­ზე შეზ­ღუდ­ვა შე­იძ­ლე­ბა დრო­ე­ბი­თი ან მუდ­მი­ვი იყოს.

­დროებითი შეზღუდ­ვა არის დო­ნო­რის­მი­ე­რი შეზ­ღუდ­ვა, რო­მე­ლიც ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ას უფლე­ბას აძ­ლევს და­ხარ­ჯოს ან ამო­წუ­როს შე­წი­რუ­ლი აქ­ტი­ვი, რო­გორც დად­გე­ნი­ლია შეზ­ღუდ­ვით და დაკ­მა­ყო­ფი­ლე­ბუ­ლია ან დრო­ის მსვლე­ლო­ბით ან ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის მოქმედე­ბით.

­დროებით შეზღუდუ­ლი ფონ­დი წარ­მო­ად­გენს ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის ფონ­დე­ბის ნა­წილს, რომელიც შექ­მნი­ლია:

ა) აქ­ტი­ვე­ბის შე­ნა­ტა­ნე­ბით და სხვა წყა­რო­ე­ბით, რო­მელ­თა გა­მო­ყე­ნე­ბა ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ას გან­საზ­ღვრუ­ლი აქვს დო­ნო­რის მი­ერ და­წე­სე­ბუ­ლი შეზ­ღუდ­ვით, რო­მე­ლიც იწუ­რე­ბა დროთა გან­მავ­ლო­ბა­ში ან შე­იძ­ლე­ბა სხვაგ­ვა­რად შეს­რულ­დეს ან გა­უქ­მდეს ორგანიზაციის ქმე­დე­ბით ამ შე­თან­ხმე­ბის სა­ფუძ­ველ­ზე;

ბ) აქ­ტი­ვის სხვაგ­ვა­რი გა­ფარ­თო­ე­ბით ან შემ­ცი­რე­ბით, რო­მე­ლიც ექ­ვემ­დე­ბა­რე­ბა ზემოაღ­ნიშ­ნულ შე­თან­ხმე­ბას; და

გ) ფონ­დე­ბის რეკ­ლა­სი­ფი­კა­ცი­ით, რო­მე­ლიც გან­ხორ­ცი­ე­ლე­ბუ­ლია დო­ნორ­თან დადებული შე­თან­ხმე­ბით, მი­სი ან ვა­დის გას­ვლის, ან შეს­რუ­ლე­ბის, ან ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის ქმედე­ბით ამა­ვე შე­თან­ხმე­ბის გა­უქ­მე­ბის სა­ფუძ­ველ­ზე.

ვალ­დე­ბუ­ლე­ბა არის ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის მიმ­დი­ნა­რე მო­ვა­ლე­ო­ბა, რო­მე­ლიც წარ­მო­იქ­მნა წარ­სუ­ლი მოვ­ლე­ნე­ბის შე­დე­გად და რომ­ლის და­სა­ფა­რად მო­სა­ლოდ­ნე­ლია ეკო­ნო­მი­კურ სარ­გე­ბელ­ში გა­ნივ­თე­ბუ­ლი რე­სურ­სე­ბის გას­ვლა.

თვით­ღი­რე­ბუ­ლე­ბა არის აქ­ტი­ვის შე­სა­ძე­ნად გა­დახ­დი­ლი ფუ­ლა­დი სახ­სრე­ბის ან მა­თი ეკ­ვი­ვა­ლენ­ტე­ბის ოდე­ნო­ბა ან მი­სი წარ­მო­ე­ბის, ან შეს­ყიდ­ვი­სას გა­ცე­მუ­ლი ნე­ბის­მი­ე­რი კომ­პენ­სა­ცი­ის რე­ა­ლუ­რი ღი­რე­ბუ­ლე­ბა.

იჯა­რა არის მხა­რე­თა ურ­თი­ერ­თშე­თან­ხმე­ბა, რომ­ლის თა­ნახ­მად მე­ი­ჯა­რე, სა­ი­ჯა­რო გა­და­სახ­დე­ლის ან გა­და­სახ­დე­ლე­ბის მი­ღე­ბის მიზ­ნით, მო­ი­ჯა­რეს გა­დას­ცემს აქ­ტი­ვის გამო­ყე­ნე­ბის უფ­ლე­ბას, ხელ­შეკ­რუ­ლე­ბით გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბუ­ლი ვა­დის გან­მავ­ლო­ბა­ში.

მუდ­მი­ვი შეზ­ღუდ­ვა არის დო­ნო­რის­მი­ე­რი შეზ­ღუდ­ვა, რო­მე­ლიც ით­ვა­ლის­წი­ნებს რესურ­სის მუდ­მი­ვად შე­ნარ­ჩუ­ნე­ბას, მაგ­რამ ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ას ნე­ბას აძ­ლევს და­ხარ­ჯოს ან გა­მო­ლი­ოს შე­წი­რუ­ლი აქ­ტი­ვი­დან მი­ღე­ბუ­ლი შე­მო­სავ­ლის ნა­წი­ლი ან მთე­ლი შემოსავალი.

მუდ­მი­ვად შეზ­ღუ­დუ­ლი ფონ­დი წარ­მო­ად­გენს ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის ფონ­დე­ბის ნა­წილს, რომელიც შექ­მნი­ლია:

ა) აქ­ტი­ვე­ბის შე­ნა­ტა­ნე­ბით და სხვა წყა­რო­ე­ბით, რო­მელ­თა გა­მო­ყე­ნე­ბა ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ას გა­საზ­ღვრუ­ლი აქვს დო­ნო­რის მი­ერ და­წე­სე­ბუ­ლი შეზ­ღუდ­ვით, რო­მე­ლიც არ იწუ­რე­ბა დრო­თა გან­მავ­ლო­ბა­ში, ასე­ვე ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის მი­ერ არ შე­იძ­ლე­ბა სხვაგ­ვა­რად შესრულდეს ან გა­უქ­მდეს;

ბ) აქ­ტი­ვის სხვაგ­ვა­რი გა­ფარ­თო­ე­ბით ან შემ­ცი­რე­ბით, რო­მე­ლიც ექ­ვემ­დე­ბა­რე­ბა ზემოაღ­ნიშ­ნულ შე­თან­ხმე­ბას; და

გ)    ფონ­დე­ბის რეკ­ლა­სი­ფი­კა­ცი­ით, რო­მე­ლიც გან­ხორ­ცი­ე­ლე­ბუ­ლია დო­ნორ­თან დადებუ­ლი შე­თან­ხმე­ბით.

ორ­გა­ნი­ზა­ცია წი­ნამ­დე­ბა­რე სტან­დარ­ტში გუ­ლის­ხმობს არა­სა­მე­წარ­მეო იუ­რი­დი­ულ პირს, რო­მე­ლიც სა­წარ­მო­სა­გან გა­მო­ირ­ჩე­ვა შემ­დე­გი ნიშ­ნე­ბით:

ა) არ­სე­ბი­თი რე­სურ­სე­ბის შე­ტა­ნა რე­სურ­სე­ბის მომ­წო­დებ­ლე­ბი­სა­გან, რომ­ლე­ბიც არ ელო­დე­ბი­ან თა­ნა­ზო­მად ან პრო­პორ­ცი­ულ ფი­ნან­სურ უკუ­გე­ბას;

ბ) სა­ო­პე­რა­ციო მი­ზა­ნი სხვაა, ვიდ­რე სა­ქონ­ლი­თა და მომ­სა­ხუ­რე­ბით მო­გე­ბის მი­ღე­ბა;

გ) არ ახა­სი­ა­თებს სა­მე­წარ­მეო საქ­მი­ა­ნო­ბის მსგავ­სი სა­კუთ­რე­ბი­დან სარ­გე­ბე­ლი.

რე­ა­ლუ­რი ღი­რე­ბუ­ლე­ბა არის ის თან­ხა, რო­მელ­ზეც შე­იძ­ლე­ბა გა­იც­ვა­ლოს აქ­ტი­ვი ან, რომ­ლი­თაც შე­იძ­ლე­ბა და­ი­ფა­როს ვალ­დე­ბუ­ლე­ბა ურ­თი­ერ­თდა­მო­უ­კი­დე­ბელ, დაინტერესებულ და საქ­მის მცოდ­ნე მხა­რე­ებს შო­რის.

სა­ან­გა­რიშ­გე­ბო ვა­ლუ­ტა ეწოდება ეროვნულ ვა­ლუ­ტას, რო­მე­ლიც გა­მო­ი­ყე­ნე­ბა საწარმოს ფი­ნან­სუ­რი ან­გა­რიშ­გე­ბის წარ­დგე­ნი­სათ­ვის.

სა­აღ­რიც­ხვო პო­ლი­ტი­კა არის გან­საზ­ღვრუ­ლი პრინ­ცი­პე­ბის, სა­ფუძ­ვლე­ბის, დაშვებების, წე­სე­ბი­სა და პრაქ­ტი­კუ­ლი მე­თო­დე­ბის ერ­თობ­ლი­ო­ბა, რომ­ლე­ბიც გამოიყენე­ბა ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის ფი­ნან­სუ­რი ან­გა­რიშ­გე­ბის მომ­ზა­დე­ბი­სა და წარ­დგე­ნის დროს.

სა­ბა­ლან­სო ღი­რე­ბუ­ლე­ბა არის თან­ხა, რომ­ლი­თაც აქ­ტი­ვი ასა­ხუ­ლია ბა­ლან­სში დაგრო­ვი­ლი ცვე­თის თან­ხის გა­მოკ­ლე­ბის შემ­დეგ.

სა­ბო­ლოო სა­ვა­ლუ­ტო კურ­სი არის ბა­ლან­სის შედ­გე­ნის თა­რი­ღი­სათ­ვის არ­სე­ბუ­ლი გასაცვ­ლე­ლი სა­ვა­ლუ­ტო კურ­სი.

სა­ინ­ვეს­ტი­ციო საქ­მი­ა­ნო­ბა არის გრძელ­ვა­დი­ა­ნი აქ­ტი­ვე­ბი­სა და იმ სხვა ინ­ვეს­ტი­ცი­ა­თა შე­ძე­ნა და რე­ა­ლი­ზა­ცია, რომ­ლებ­საც არ მო­ი­ცავს ფუ­ლა­დი სახ­სრე­ბის ეკ­ვი­ვა­ლენ­ტე­ბი.

სა­კურ­სო სხვა­ო­ბა არის სხვა­ო­ბა, რო­მე­ლიც წარ­მო­ი­შო­ბა ერ­თი და იმა­ვე რა­ო­დე­ნო­ბის უც­ხო­უ­რი სა­ვა­ლუ­ტო ერ­თე­უ­ლის სა­ან­გა­რიშ­გე­ბო ვა­ლუ­ტით ასახ­ვი­სას, გან­სხვა­ვე­ბუ­ლი გა­საც­ვლე­ლი სა­ვა­ლუ­ტო კურ­სე­ბის გა­მო­ყე­ნე­ბის შე­დე­გად.

სა­ლიკ­ვი­და­ციო ღი­რე­ბუ­ლე­ბა არის ნე­ტო თან­ხა, რო­მე­ლიც მო­სა­ლოდ­ნე­ლია დარ­ჩეს აქ­ტი­ვის მომ­სა­ხუ­რე­ბის ვა­დის ამო­წურ­ვი­სას, გა­ყიდ­ვას­თან და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი მოსალოდნელი და­ნა­ხარ­ჯე­ბის გა­მოკ­ლე­ბით.

სა­ო­პე­რა­ციო საქ­მი­ა­ნო­ბა არის ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის სადამფუძნებლო დოკუმენტით განსაზღვრული და სხვა ძი­რი­თა­დი საქ­მი­ა­ნო­ბა, რო­მე­ლიც არ არის სა­ინ­ვეს­ტი­ციო ან საფი­ნან­სო საქ­მი­ა­ნო­ბა.

სა­სა­ქონ­ლო-მა­ტე­რი­ა­ლუ­რი ფა­სე­უ­ლო­ბა არის ისე­თი აქ­ტი­ვე­ბი, რომ­ლე­ბიც წარმოდგენი­ლია საქონლის, პროდუქციის, ნედ­ლე­უ­ლი­სა და მა­სა­ლე­ბის სა­ხით და განკუთ­ვნი­ლია საოპერაციო მოხ­მა­რე­ბი­სათ­ვის ან მომ­სა­ხუ­რე­ბის გა­სა­წე­ვად.

სა­ფი­ნან­სო საქ­მი­ა­ნო­ბა არის ისე­თი საქ­მი­ა­ნო­ბა, რომ­ლის შე­დე­გად რა­ო­დე­ნობ­რი­ვად და სტრუქ­ტუ­რუ­ლად იც­ვლე­ბა ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის სა­კუ­თა­რი კა­პი­ტა­ლი და ნა­სეს­ხე­ბი საშუალე­ბე­ბი.

სა­ხელ­მწი­ფო გუ­ლის­ხმობს მთავ­რო­ბას, სა­ხელ­მწი­ფო სა­ა­გენ­ტო­ებს და ანა­ლო­გი­ურ ადგი­ლობ­რივ, ეროვ­ნულ ან სა­ერ­თა­შო­რი­სო ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ებს.

სა­ხელ­მწი­ფო გრან­ტე­ბი არის სა­ხელ­მწი­ფოს მი­ერ ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ი­სათ­ვის რე­სურ­სე­ბის გა­და­ცე­მის სა­ხით გა­წე­უ­ლი დახ­მა­რე­ბა, მის საქ­მი­ა­ნო­ბას­თან და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი წარ­სულ­ში შეს­რუ­ლე­ბუ­ლი ან მო­მა­ვალ­ში შე­სას­რუ­ლე­ბე­ლი გარ­კვე­უ­ლი პი­რო­ბე­ბის სა­ნაც­ვლოდ. აქ არ იგუ­ლის­ხმე­ბა ისე­თი ტი­პის სა­ხელ­მწი­ფო დახ­მა­რე­ბე­ბი, რო­მელ­თა ღი­რე­ბუ­ლე­ბის დასა­ბუ­თე­ბუ­ლი გან­საზ­ღვრა შე­უძ­ლე­ბე­ლია, აგ­რეთ­ვე სა­ხელ­მწი­ფოს­თან და­დე­ბუ­ლი ისეთი გა­რი­გე­ბე­ბი, რომ­ლე­ბიც არ გან­სხვავ­დე­ბა ჩვე­უ­ლებ­რი­ვი კო­მერ­ცი­უ­ლი გარიგებები­სა­გან.

სა­ხელ­მწი­ფო დახ­მა­რე­ბა არის სა­ხელ­მწი­ფოს ქმე­დე­ბა, რო­მე­ლიც გუ­ლის­ხმობს რომელი­მე კონკ­რე­ტუ­ლი ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ი­სათ­ვის ეკო­ნო­მი­კუ­რი დახ­მა­რე­ბის გა­წე­ვას, სათანა­დო კრი­ტე­რი­უ­მე­ბის გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბით. სა­ხელ­მწი­ფო დახ­მა­რე­ბა, მო­ცე­მუ­ლი სტან­დარ­ტის მი­ხედ­ვით, არ მო­ი­ცავს ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ი­სათ­ვის სა­ხელ­მწი­ფოს მხრი­დან სხვადას­ხვა ფორ­მით გა­წე­ულ არა­პირ­და­პირ დახ­მა­რე­ბას, ტა­რი­ფე­ბი­სა და კვო­ტე­ბის შემცი­რე­ბის, გან­ვი­თა­რე­ბად რე­გი­ო­ნებ­ში ინ­ფრას­ტრუქ­ტუ­რის შექ­მნი­სა და კონკურენტების სხვა­დას­ხვა შემ­ზ­ღუ­და­ვი ღო­ნის­ძი­ე­ბე­ბის სა­ხით.

სეს­ხით სარ­გებ­ლო­ბას­თან და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი და­ნა­ხარ­ჯე­ბი არის სა­წარ­მოს მიერ ნასესხები სახსრე­ბი­სათვის საკუთარ თავზე აღებული პროცენტი და სხვა და­ნა­ხარ­ჯები.

უც­ხო­ური ვა­ლუ­ტა ეწოდება ყვე­ლა ვა­ლუ­ტას, რო­მე­ლიც არ წარ­მო­ად­გენს ეროვნულ ვა­ლუ­ტას.

ფი­ნან­სუ­რი ან­გა­რიშ­გე­ბა არის ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის ფი­ნან­სუ­რი მდგო­მა­რე­ო­ბი­სა და მის მიერ გან­ხორ­ცი­ე­ლე­ბუ­ლი ოპე­რა­ცი­ე­ბის სტრუქ­ტუ­რუ­ლად ჩა­მო­ყა­ლი­ბე­ბუ­ლი ფი­ნან­სუ­რი სუ­რა­თი.

ფონ­დე­ბი წარ­მო­ად­გენს ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის ნე­ტო აქ­ტი­ვებს, რო­მე­ლიც არის წევ­რე­ბის, შემომ­წირ­ვე­ლე­ბის, სპონ­სო­რე­ბის, დო­ნო­რე­ბი­სა და სხვა პი­რე­ბის მი­ერ ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ა­ში შე­ტა­ნი­ლი აქ­ტი­ვე­ბის, მა­თი სხვაგ­ვა­რი ზრდი­სა და შემ­ცი­რე­ბის შე­დე­გი და გა­მო­ი­ყე­ნე­ბა ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის მი­სი­ის შე­სას­რუ­ლებ­ლად. ფონ­დის გა­მო­ყე­ნე­ბა შე­იძ­ლე­ბა იყოს მუდ­მი­ვად შეზ­ღუ­დუ­ლი, დრო­ე­ბით შეზ­ღუ­დუ­ლი ან შე­უზ­ღუ­და­ვი.

ფულა­დი აქ­ტი­ვე­ბი არის ფლო­ბი­ლი ფუ­ლი და ფიქ­სი­რე­ბუ­ლი ან გან­საზ­ღვრა­დი ფუ­ლა­დი თან­ხის სა­ხით მი­სა­ღე­ბი აქ­ტი­ვე­ბი.

ფულა­დი სა­ბა­ლან­სო მუხ­ლე­ბი არის ორგანიზაციის გან­კარ­გუ­ლე­ბა­ში არ­სე­ბუ­ლი ფულა­დი სახს­რე­ბი, მი­სა­ღე­ბი აქ­ტი­ვე­ბი და გა­სა­ნაღ­დე­ბე­ლი ვალ­დე­ბუ­ლე­ბე­ბი, რომ­ლე­ბიც ასა­ხუ­ლია ფიქ­სი­რე­ბუ­ლი ფუ­ლა­დი თან­ხით.

ფუ­ლა­დი სახ­სრე­ბის ეკ­ვი­ვა­ლენ­ტე­ბი არის მოკ­ლე­ვა­დი­ა­ნი, მა­ღალ­ლიკ­ვი­დუ­რი ინვესტიცი­ე­ბი, რომ­ლე­ბიც და­უბ­რკო­ლებ­ლად გა­და­იც­ვლე­ბა ნაღ­დი ფუ­ლის წი­ნას­წარ ცნობილ ოდე­ნო­ბა­ზე და რო­მელ­თა ღი­რე­ბუ­ლე­ბის შეც­ვლის რის­კი უმ­ნიშ­ვნე­ლოა.

ფუ­ლადი ნაკადები ნიშ­ნავს ფუ­ლა­დი სახ­სრე­ბი­სა და მა­თი ეკ­ვი­ვა­ლენ­ტე­ბის შემოსვლასა და გას­ვლას.

ფულად სახ­სრებ­ში იგუ­ლის­ხმე­ბა ნაღ­დი ფუ­ლი და დე­პო­ზი­ტე­ბი მოთ­ხოვ­ნამ­დე.

შე­მო­სავ­ლებ­ში იგულისხმება ფონდის შესავსებად განხორციელებული შენატანები, საწევრო შენატანები, შემოწირულობები, დივიდენდები, პროცენტები და სხვა სახის სარგებელი, რომელიც ზრდის ორგანიზაციის ფონდებს.

შე­მო­სავ­ლებ­თან და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი გრან­ტე­ბი არის ორგანიზაციის მიერ მიღებული ყველა გრან­ტი, გარდა აქ­ტი­ვებ­თან და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი გრან­ტე­ბისა.

შეზღუ­დუ­ლი მხარ­და­ჭე­რა ნიშ­ნავს დო­ნო­რის მხრი­დან შეზ­ღუ­დულ შე­მო­სა­ვალს ან შემო­სუ­ლო­ბას შე­ნა­ტა­ნე­ბი­დან, რო­მე­ლიც ზრდის დრო­ე­ბით, ან მუდ­მი­ვად შეზ­ღუ­დულ ფონ­დებს.

შე­უზ­ღუ­და­ვი ფონ­დი არის ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის ფონ­დე­ბის ნა­წი­ლი, რო­მე­ლიც დო­ნო­რის მი­ერ არ იზ­ღუ­დე­ბა არც დრო­ე­ბით და არც მუდ­მი­ვად.

შეუზ­ღუ­და­ვი მხარ­და­ჭე­რა ნიშ­ნავს შე­მო­სა­ვალს ან შე­მო­სუ­ლო­ბას შე­ნა­ტა­ნე­ბი­დან, რომე­ლიც დო­ნო­რის მხრი­დან არ არის შეზ­ღუ­დუ­ლი.

ჩვე­უ­ლებ­რივ საქ­მი­ა­ნო­ბას უწო­დე­ბენ ნე­ბის­მი­ერ საქ­მი­ა­ნო­ბას, რო­მელ­საც ორგანიზაცია ახორ­ცი­ე­ლებს, რო­გორც თა­ვი­სი ძი­რი­თა­დი საქ­მი­ა­ნო­ბის ნა­წილს, აგ­რეთ­ვე ისეთ საქ­მი­ა­ნო­ბას, რო­მე­ლიც და­კავ­ში­რე­ბუ­ლია ძი­რი­თად საქ­მი­ა­ნო­ბას­თან ან მის­გან გამომ­დი­ნა­რე­ობს.

ცვე­თა არის აქ­ტი­ვის ცვე­თის თან­ხის სის­ტე­მა­ტუ­რი გა­ნა­წი­ლე­ბა, მი­სი მომ­სა­ხუ­რე­ბის ვა­დის გან­მავ­ლო­ბა­ში.

ძი­რი­თა­დი სა­შუ­ა­ლე­ბე­ბი არის მა­ტე­რი­ა­ლუ­რი აქ­ტი­ვე­ბი, რომ­ლე­ბიც:

ა)     იმ­ყო­ფე­ბა ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის გან­კარ­გუ­ლე­ბა­ში და გა­მო­ი­ყე­ნე­ბა მი­სი საქ­მი­ა­ნო­ბის განსა­ხორ­ცი­ე­ლებ­ლად ან ად­მი­ნის­ტრა­ცი­უ­ლი მიზ­ნე­ბი­სათ­ვის; და

ბ)    გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბუ­ლია ერთ სა­ან­გა­რიშ­გე­ბო პე­რი­ოდ­ზე მე­ტი ხნით გამოსაყენებლად.

წი­ნა პე­რი­ო­დის შეც­დო­მე­ბი არის ორგანიზაციის ფი­ნან­სურ ანგარიშგებაში გამოტოვება ან არას­წო­რად ასახ­ვა, წარ­მოქ­მნი­ლი ერ­თი ან რა­მ­დე­ნი­მე პე­რი­ო­დის წინ იმის გა­მო, რომ ვერ იქ­ნა ან არას­წო­რად იქ­ნა გა­მო­ყე­ნე­ბუ­ლი სა­ი­მე­დო ინ­ფორ­მა­ცია, რო­მე­ლიც:

ა) ხელ­მი­საწ­ვდო­მი იყო, რო­ცა შე­სა­ბა­მი­სი პე­რი­ო­დის ფი­ნან­სუ­რი ან­გა­რიშ­გე­ბა ნებადარ­თუ­ლი იყო სა­ჯა­რო გა­მოქ­ვეყ­ნე­ბი­სათ­ვის; და

ბ) მარ­თლზო­მი­ე­რად მო­სა­ლოდ­ნე­ლი იყო, რომ მო­ძი­ე­ბუ­ლი და გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბუ­ლი იქ­ნე­ბო­და ფი­ნან­სუ­რი ან­გა­რიშ­გე­ბის მომ­ზა­დე­ბი­სა და წარ­დგე­ნის დროს.

ეს შეც­დო­მე­ბი მო­ი­ცა­ვს მა­თე­მა­ტი­კუ­რი შეც­დო­მე­ბის ეფექტს, სა­აღ­რიც­ხვო პო­ლი­ტი­კის გა­მო­ყე­ნე­ბა­ში შეც­დო­მებს, ფაქ­ტე­ბის გა­და­მე­ტე­ბულ ან არასახ­ვის შემ­თხვე­ვებს და თაღლი­თო­ბის შემ­თხვე­ვებს.

 

 

სტრუქ­ტუ­რუ­ლი სა­ფუძ­ვლე­ბი

შე­სა­ვა­ლი

წი­ნამ­დე­ბა­რე სტრუქ­ტუ­რუ­ლი სა­ფუძ­ვლე­ბი გან­კუთ­ვნი­ლია ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის მი­ერ საერთო და­ნიშ­ნუ­ლე­ბის ფი­ნან­სუ­რი ან­გა­რიშ­გე­ბის მო­სამ­ზა­დებ­ლად. სტრუქ­ტუ­რულ საფუძ­ვლებ­ში გან­საზ­ღვრუ­ლია ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის საქ­მი­ა­ნო­ბის ბუ­ღალ­ტრუ­ლი აღ­რიც­ხვის ძი­რი­თა­დი პრინ­ცი­პე­ბი. იგი მთლი­ა­ნად ეყ­რდნო­ბა ბუ­ღალ­ტრუ­ლი აღ­რიც­ხვის საერთაშორი­სო სტან­დარ­ტე­ბის (ბასს) სტრუქ­ტუ­რულ სა­ფუძ­ვლებს. ამ უკა­ნას­კნელ­ზე აქცენ­ტი­რე­ბა რე­კო­მენ­დე­ბუ­ლია ბუ­ღალ­ტრუ­ლი აღ­რიც­ხვის წი­ნამ­დე­ბა­რე სტან­დარ­ტის სტრუქ­ტუ­რუ­ლი სა­ფუძ­ვლე­ბის უკეთ აღ­ქმის მიზ­ნით.

წი­ნამ­დე­ბა­რე სტან­დარ­ტი გან­საზ­ღვრავს ზო­გი­ერთ ძი­რი­თად ინ­ფორ­მა­ცი­ას, რო­მე­ლიც წარ­დგე­ნილ უნ­და იქ­ნეს ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის ფი­ნან­სურ ან­გა­რიშ­გე­ბა­ში. მი­სი მოთ­ხოვ­ნე­ბი, ზოგა­დად, არ არის უფ­რო რთუ­ლი, ვიდ­რე მე­წარ­მე სუ­ბი­ექ­ტე­ბის ფი­ნან­სუ­რი ანგარიშგების მოთ­ხოვ­ნე­ბი. ფი­ნან­სუ­რი ან­გა­რიშ­გე­ბის სრუ­ლი პა­კე­ტი მო­ით­ხოვს ცალკეულ ან­გა­რიშ­გე­ბა­ში ან გან­მარ­ტე­ბით შენიშვნებში აი­სა­ხოს ის ინ­ფორ­მა­ცია, რომელიც მო­ით­ხო­ვე­ბა ბასს-ის პრინ­ცი­პე­ბით და რომ­ლის წარ­დგე­ნი­სა­გან განთავისუფლე­ბუ­ლი არაა ორ­გა­ნი­ზა­ცია.

მი­უ­ხე­და­ვად იმი­სა, რომ შე­უძ­ლე­ბე­ლია ფი­ნან­სუ­რი ან­გა­რიშ­გე­ბის მეშ­ვე­ო­ბით ყვე­ლა მომ­ხმა­რებ­ლის სა­ინ­ფორ­მა­ციო მოთ­ხოვ­ნი­ლე­ბის დაკ­მა­ყო­ფი­ლე­ბა, არ­სე­ბობს ისე­თი ტიპის მოთ­ხოვ­ნი­ლე­ბე­ბიც, რომ­ლე­ბიც ყვე­ლა მომ­ხმა­რებ­ლი­სათ­ვის სა­ერ­თოა.

ფი­ნან­სუ­რი ან­გა­რიშ­გე­ბის უმ­თავ­რე­სი მი­ზა­ნია შე­ი­ცავ­დეს რე­ლე­ვან­ტურ ინ­ფორ­მა­ცი­ას ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის დო­ნო­რე­ბის, წევ­რე­ბის, კრე­დი­ტო­რე­ბი­სა და ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის რე­სურ­სე­ბით სხვა მხარ­დამ­ჭერ­თა ინ­ტე­რე­სე­ბის და­საკ­მა­ყო­ფი­ლებ­ლად. ფი­ნან­სუ­რი ან­გა­რიშ­გე­ბის გა­რე მომ­ხმა­რებ­ლე­ბი და­ინ­ტე­რე­სე­ბუ­ლნი არი­ან შე­ა­ფა­სონ:

ა) ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის მი­ერ გა­წე­უ­ლი მომ­სა­ხუ­რე­ბა და მი­სი უნა­რი გა­აგ­რძე­ლოს იგი­ვე მომ­სა­ხუ­რე­ბა; და

ბ) მმარ­თვე­ლე­ბი­სათ­ვის და­კის­რე­ბუ­ლი მო­ვა­ლე­ო­ბე­ბის შეს­რუ­ლე­ბა და მა­თი საქმიანობის სხვა ას­პექ­ტე­ბი.

უფ­რო დე­ტა­ლუ­რად, ფი­ნან­სუ­რი ან­გა­რიშ­გე­ბა მიზ­ნად ისა­ხავს და­ინ­ტე­რე­სე­ბულ პირ­თა უზ­რუნ­ველ­ყო­ფას შემ­დე­გი ინ­ფორ­მა­ცი­ით:

ა)     ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის აქ­ტი­ვე­ბის, ვალ­დე­ბუ­ლე­ბე­ბი­სა და ფონ­დე­ბის ო­დე­ნო­ბა და ხა­სი­ა­თი;

ბ)    ოპე­რა­ცი­ე­ბი­სა და სხვა მოვ­ლე­ნე­ბის შე­დე­გი და მა­თი გავ­ლე­ნა ფონ­დე­ბის ოდენობა­სა და ხა­სი­ათ­ზე;

გ)    წლის გან­მავ­ლო­ბა­ში ეკო­ნო­მი­კუ­რი რე­სურ­სე­ბის შე­მო­დი­ნე­ბი­სა და გა­დი­ნე­ბის ოდე­ნო­ბა და სა­ხე, თა­ნა­ფარ­დო­ბა შე­მო­დი­ნე­ბა­სა და გა­დი­ნე­ბას შო­რის;

დ)   ფუ­ლა­დი ნა­კა­დე­ბის მი­ღე­ბა და ხარ­ჯვა, სეს­ხე­ბის მო­ზიდ­ვა და და­ფარ­ვა, სხვა ფაქტო­რე­ბი, რომ­ლე­ბიც უკავ­შირ­დე­ბა ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის ლიკ­ვი­დო­ბას.

ფი­ნან­სუ­რი ან­გა­რიშ­გე­ბის მომ­ზა­დე­ბა, რო­გორც წე­სი, ეყ­რდნო­ბა უტ­ყუ­არ და სამართლი­ან თვალ­საზ­რისს ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის ფი­ნან­სუ­რი მდგო­მა­რე­ო­ბის, მი­სი საქმიანობის შე­დე­გე­ბი­სა და ფი­ნან­სუ­რი მდგო­მა­რე­ო­ბის ცვლი­ლე­ბე­ბის შე­სა­ხებ. უტყუარო­ბი­სა და სა­მარ­თლი­ა­ნო­ბის კონ­ცეფ­ცია წი­ნამ­დე­ბა­რე სტრუქ­ტუ­რულ საფუძვლებში არ არის გან­ხი­ლუ­ლი, მაგ­რამ ძი­რი­თა­დი დაშ­ვე­ბე­ბის, ინ­ფორ­მა­ცი­ის ხარისხობ­რი­ვი მა­ხა­სი­ა­თებ­ლე­ბი­სა და სტან­დარ­ტში გან­საზ­ღვრუ­ლი სა­აღ­რიც­ხვო პრინციპე­ბის გა­მო­ყე­ნე­ბა უტ­ყუ­ა­რი და სა­მარ­თლი­ა­ნი ინ­ფორ­მა­ცი­ის წარ­დგე­ნის საშუალებას იძ­ლე­ვა.

ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის ფი­ნან­სუ­რი ან­გა­რიშ­გე­ბა მზად­დე­ბა თავ­და­პირ­ვე­ლი ღი­რე­ბუ­ლე­ბის მიხედ­ვით.

 

ძირითადი დაშვებები

და­რიც­ხვის მე­თოდი. ფი­ნან­სუ­რი ან­გა­რიშ­გე­ბა უნ­და მომ­ზად­დეს და­რიც­ხვის მე­თო­დით. ამ მე­თო­დის თა­ნახ­მად, სა­მე­ურ­ნეო ოპე­რა­ცი­ე­ბის აღი­ა­რე­ბა ხდე­ბა მა­თი მოხ­დე­ნის­თა­ნა­ვე და არა ფუ­ლა­დი სახ­სრე­ბის მი­ღე­ბის დროს.

ფუნ­ქცი­ო­ნი­რე­ბა­დო­ბა. ფი­ნან­სუ­რი ან­გა­რიშ­გე­ბის მომ­ზა­დე­ბის დროს, ჩვე­უ­ლებ­რივ, იგულის­ხმე­ბა, რომ ორ­გა­ნი­ზა­ცია ფუნ­ქცი­ო­ნი­რებს და საქ­მი­ა­ნო­ბას გა­აგ­რძე­ლებს უახლოეს საპ­როგ­ნო­ზო მო­მა­ვალ­ში. იგუ­ლის­ხმე­ბა, რომ ორ­გა­ნი­ზა­ცია არ აპი­რებს და არ მო­უ­წევს თა­ვი­სი საქ­მი­ა­ნო­ბის შეწ­ყვე­ტა ან მი­სი მას­შტა­ბე­ბის საგ­რძნობ­ლად შემ­ცი­რე­ბა.

   ფი­ნან­სუ­რი ან­გა­რიშ­გე­ბის ხა­რის­ხობ­რი­ვი მა­ხა­სი­ა­თებ­ლე­ბი

ფი­ნან­სუ­რი ან­გა­რიშ­გე­ბის ხა­რის­ხობ­რი­ვი მა­ხა­სი­ა­თებ­ლე­ბი ის ატ­რი­ბუ­ტე­ბია, რომლებიც ფი­ნან­სურ ან­გა­რიშ­გე­ბა­ში ასა­ხულ ინ­ფორ­მა­ცი­ას გა­და­აქ­ცევს მომხმარებლები­სათ­ვის სა­სარ­გებ­ლო ინ­ფორ­მა­ცი­ად. ეს მა­ხა­სი­ა­თებ­ლე­ბია: აღ­ქმა­დო­ბა, შე­სა­ბა­მი­სო­ბა, სა­ი­მე­დო­ო­ბა და შე­სა­და­რი­სო­ბა.

აღ­ქმა­დო­ბა გუ­ლის­ხმობს ინ­ფორ­მა­ცი­ის ისე­თი ფორ­მით მი­წო­დე­ბას, რო­მე­ლიც ადვილად გა­სა­გე­ბი და გა­მო­სა­ყე­ნე­ბე­ლი იქ­ნე­ბა მომ­ხმა­რებ­ლი­სათ­ვის. ამას­თან, იგულისხმე­ბა, რომ მომ­ხმა­რე­ბელს გა­აჩ­ნია გარ­კვე­უ­ლი ცოდ­ნა ბუ­ღალ­ტრუ­ლი აღრიცხვის სფე­რო­ში და ფი­ნან­სუ­რი ინ­ფორ­მა­ცი­ის აღ­ქმის უნა­რი. აღ­ქმა­დო­ბა არ გულისხმობს ძნე­ლად აღ­საქ­მე­ლი ფი­ნან­სუ­რი ინ­ფორ­მა­ცი­ის ან­გა­რიშ­გე­ბა­ში ასახ­ვი­სა­გან თა­ვის შე­კა­ვე­ბას.

შე­სა­ბა­მი­სო­ბა გუ­ლის­ხმობს ინ­ფორ­მა­ცი­ის სარ­გებ­ლი­ა­ნო­ბას. ინ­ფორ­მა­ცია სასარგებლოა და გა­აჩ­ნია შე­სა­ბა­მი­სო­ბის თვი­სე­ბა, თუ ის გავ­ლე­ნას ახ­დენს ინფორმაციის მომ­ხმა­რებ­ლის ეკო­ნო­მი­კურ გა­დაწ­ყვე­ტი­ლე­ბებ­ზე იმით, რომ მას ეხმარება შე­ა­ფა­სოს ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის წარ­სუ­ლი, მიმ­დი­ნა­რე და მო­მა­ვა­ლი საქ­მი­ა­ნო­ბა, ან და­ა­დას­ტუ­როს ან შე­ას­წო­როს ად­რინ­დე­ლი შე­ფა­სე­ბე­ბი. ინ­ფორ­მა­ცი­ის შე­სა­ბა­მი­სო­ბა­ზე გავ­ლე­ნას ახ­დენს მი­სი არ­სე­ბი­თო­ბა. ინ­ფორ­მა­ცია ითვ­ლე­ბა არ­სე­ბი­თად, თუ მი­სი გამოტო­ვე­ბა ან და­მა­ხინ­ჯე­ბა გავ­ლე­ნას მო­ახ­დენს იმ მომ­ხმა­რე­ბელ­თა გადაწყვეტილებებ­ზე, რომ­ლე­ბიც ეყ­რდნო­ბ­ა ფი­ნან­სურ ან­გა­რიშ­გე­ბას. არა­არ­სე­ბი­თი ინფორ­მა­ცი­ის ფი­ნან­სურ ან­გა­რიშ­გე­ბა­ში ასახ­ვა არ­თუ­ლებს აღ­რიც­ხვის პრო­ცესს და არაფერს მა­ტებს ფი­ნან­სუ­რი ინ­ფორ­მა­ცი­ის სარ­გებ­ლი­ა­ნო­ბას, ანუ არ­სე­ბი­თო­ბა გულისხმობს იმ ზღვარს, რომ­ლის გა­და­ლახ­ვის შე­დე­გად ინ­ფორ­მა­ცია უსარ­გებ­ლო ხდე­ბა.

სა­იმედოობა გუ­ლის­ხმობს ფი­ნან­სუ­რი ინ­ფორ­მა­ცი­ის: სა­მარ­თლი­ა­ნად წარ­დგე­ნას (სამარ­თლი­ა­ნად უნ­და ასა­ხავ­დეს ყვე­ლა სა­მე­ურ­ნეო ოპე­რა­ცი­ა­სა და მოვ­ლე­ნას), შინაარსის ფორ­მა­ზე აღ­მა­ტე­ბუ­ლე­ბას (ინ­ფორ­მა­ცია სა­მე­ურ­ნეო ოპე­რა­ცი­ის შე­სა­ხებ აუცილე­ბე­ლია აი­სა­ხოს ში­ნა­არ­სი­სა და ეკო­ნო­მი­კუ­რი რე­ა­ლო­ბის და არა სამართლებრივი ფორ­მის შე­სა­ბა­მი­სად), ნე­იტ­რა­ლუ­რო­ბას (არ უნ­და ასა­ხავ­დეს ისეთ ინფორ­მა­ცი­ას, რო­მე­ლიც წი­ნას­წარ­გან­ზრა­ხულ შე­დეგს გა­ნა­პი­რო­ბებს), წინდახედულობას (უნ­და იყოს პრო­ფე­სი­უ­ლად კე­თილ­გო­ნივ­რუ­ლი იმ გა­ნუ­საზ­ღვრე­ლი გარე­მო­ე­ბე­ბის მი­მართ, რო­მე­ლიც გარ­და­უვ­ლად თან ახ­ლავს ფი­ნან­სურ ან­გა­რიშ­გე­ბას) და სის­რუ­ლეს (არ უნ­და იყოს გა­მო­ტო­ვე­ბუ­ლი არ­სე­ბი­თი ინ­ფორ­მა­ცია).

შესა­და­რი­სო­ბა გუ­ლის­ხმობს ფი­ნან­სუ­რი ინ­ფორ­მა­ცი­ის მომ­ხმა­რებ­ლი­სათ­ვის ორგანიზა­ცი­ის სხვა­დას­ხვა წლის საქ­მი­ა­ნო­ბის შე­და­რე­ბი­სა და შე­ფა­სე­ბის შე­საძ­ლებლობის უზ­რუნ­ველ­ყო­ფას, ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის შე­დე­გე­ბის ტენ­დენ­ცი­ე­ბის გან­საზ­ღვრის მიზნით.

ფი­ნან­სუ­რი ან­გა­რიშ­გე­ბის ელე­მენ­ტე­ბი

ფი­ნან­სურ ან­გა­რიშ­გე­ბა­ში აღ­წე­რი­ლია სა­ან­გა­რიშ­გე­ბო პე­რი­ოდ­ში მომ­ხდა­რი ყვე­ლა სა­მე­ურ­ნეო ოპე­რა­ცი­ი­სა და მოვ­ლე­ნის ფი­ნან­სუ­რი შე­დე­გე­ბი, რომ­ლე­ბიც დაჯ­გუ­ფე­ბუ­ლია მა­თი ეკო­ნო­მი­კუ­რი მა­ხა­სი­ა­თებ­ლე­ბის მი­ხედ­ვით. ამ­გვარ ფარ­თო დაჯ­გუ­ფე­ბებს ფინანსური ან­გა­რიშ­გე­ბის ელე­მენ­ტებს უწო­დე­ბენ. ბუ­ღალ­ტრულ ბა­ლან­სში ეს ელემენტები წარ­მოდ­გე­ნი­ლია აქ­ტი­ვე­ბის, ვალ­დე­ბუ­ლე­ბე­ბი­სა და ფონ­დე­ბის, ხო­ლო საქმია­ნო­ბის შე­დე­გე­ბის შე­სა­ხებ ან­გა­რიშ­გე­ბა­ში – შე­მო­სავ­ლე­ბი­სა და ხარ­ჯე­ბის სა­ხით.

აქ­ტი­ვი არის ორგანიზაციის გან­კარ­გუ­ლე­ბა­ში არ­სე­ბუ­ლი მა­ტე­რი­ა­ლუ­რი ან არამატერი­ა­ლუ­რი რე­სურ­სი, რო­მე­ლიც წარ­სულ­ში მომ­ხდა­რი სა­მე­ურ­ნეო მოვ­ლე­ნე­ბის შე­დე­გია და რის სა­ფუძ­­ველ­ზეც ორ­გა­ნი­ზა­ცია მო­მა­ვალ­ში მო­ე­ლის ეკო­ნო­მი­კუ­რი სარგებლის მი­ღე­ბას.

ვალ­დე­ბუ­ლე­ბა არის ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის მიმ­დი­ნა­რე პე­რი­ო­დის მო­ვა­ლე­ო­ბა, რო­მე­ლიც წარ­მო­იშ­ვა წარ­სულ­ში მომ­ხდა­რი სა­მე­ურ­ნეო მოვ­ლე­ნე­ბის შე­დე­გად და რომ­ლის შესრულე­ბა გუ­ლის­ხმობს ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის ეკო­ნო­მი­კურ სარ­გე­ბელ­ში გა­ნივ­თე­ბუ­ლი რესურ­სე­ბის გას­ვლას.

ფონ­დე­ბი (ნეტო აქ­ტი­ვე­ბი) არის ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის აქ­ტი­ვე­ბის ის ნა­წი­ლი, რო­მე­ლიც რჩე­ბა ყვე­ლა ვალ­დე­ბუ­ლე­ბის გამოკლების შემ­დეგ.

შე­მო­სა­ვა­ლი არის ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის ეკო­ნო­მი­კუ­რი სარ­გებ­ლის ზრდა სა­ან­გა­რიშ­გე­ბო პერი­ოდ­ში, აქ­ტი­ვე­ბის ზრდის ან ვალ­დე­ბუ­ლე­ბე­ბის შემ­ცი­რე­ბის გზით, რაც გა­მო­ი­ხა­ტე­ბა ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის ფონ­დე­ბის გა­დი­დე­ბით.

ხარ­ჯი არის ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის მი­ერ ეკო­ნო­მი­კუ­რი სარ­გებ­ლის შემ­ცი­რე­ბა საანგარიშგებო პე­რი­ოდ­ში, აქ­ტი­ვე­ბის ორგანიზაციიდან გას­ვლის ან ვალ­დე­ბუ­ლე­ბე­ბის ზრდის სა­ფუძ­ველ­ზე, რაც გა­მო­ი­ხა­ტე­ბა ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის ფონ­დე­ბის შემ­ცი­რე­ბით.

ფი­ნან­სუ­რი ან­გა­რიშ­გე­ბის ელე­მენ­ტე­ბის აღი­ა­რე­ბა და შე­ფა­სე­ბა

აღი­ა­რე­ბა არის ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის ბა­ლან­სში ან საქ­მი­ა­ნო­ბის შე­დე­გე­ბის შე­სა­ხებ ანგარიშგე­ბა­ში იმ მუხ­ლის ასახ­ვის პრო­ცე­სი, რო­მე­ლიც აკ­მა­ყო­ფი­ლებს მო­ცე­მუ­ლი ელემენ­ტის გან­მარ­ტე­ბა­სა და აღი­ა­რე­ბის შემ­დეგ კრი­ტე­რი­უ­მებს:

ა) შე­საძ­ლე­ბე­ლია ამ მუხ­ლით გა­მოწ­ვე­უ­ლი მო­მა­ვა­ლი ეკო­ნო­მი­კუ­რი სარ­გებ­ლის ორგა­ნი­ზა­ცი­ა­ში შე­მოს­ვლა ან გას­ვლა; და

ბ) მუხლს გა­აჩ­ნია სა­ი­მე­დოდ შე­ფა­სე­ბუ­ლი რიც­ხობ­რი­ვი მნიშ­ვნე­ლო­ბა.

სხვა სიტ­ყვე­ბით, აღი­ა­რე­ბა გუ­ლის­ხმობს მო­ცე­მუ­ლი მუხ­ლის სიტ­ყვი­ერ და თან­ხობ­რივ ასახ­ვას ფი­ნან­სურ ან­გა­რიშ­გე­ბა­ში.

შე­ფა­სე­ბა არის ფუ­ლა­დი თან­ხე­ბის გან­საზ­ღვრის პრო­ცე­სი, რომ­ლის მი­ხედ­ვი­თაც ხდე­ბა მო­ცე­მუ­ლი ელე­მენ­ტის აღი­ა­რე­ბა ფი­ნან­სურ ან­გა­რიშ­გე­ბა­ში.

აღი­ა­რე­ბი­სა და შე­ფა­სე­ბის წე­სე­ბი დად­გე­ნი­ლია წი­ნამ­დე­ბა­რე სტან­დარ­ტის ცალ­კე­ულ თა­ვებ­ში.

თა­ვი 1. ფი­ნან­სუ­რი ან­გა­რიშ­გე­ბის წარ­დგენა

ორ­გა­ნი­ზა­ცია ფი­ნან­სურ ან­გა­რიშ­გე­ბას წა­რად­გენს წი­ნამ­დე­ბა­რე თა­ვის მი­ხედ­ვით. მოცე­მუ­ლი თა­ვი გან­საზ­ღვრავს ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის ფი­ნან­სუ­რი ან­გა­რიშ­გე­ბის მომ­ზა­დე­ბი­სა და წარ­დგე­ნის ძი­რი­თად სა­ფუძ­ვლებს და აკ­მა­ყო­ფი­ლებს ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის ფი­ნან­სურ ინფორ­მა­ცი­ა­ზე მომ­ხმა­რე­ბელ­თა მოთ­ხოვ­ნებს.

1.1. ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის სა­ერ­თო და­ნიშ­ნუ­ლე­ბის წლი­უ­რი ფი­ნან­სუ­რი ან­გა­რიშ­გე­ბის მოსამზა­დებ­ლად და წარ­სად­გე­ნად გა­მო­ყე­ნე­ბულ უნ­და იქ­ნეს წი­ნამ­დე­ბა­რე თა­ვი.

1.2. სტან­დარ­ტის წი­ნამ­დე­ბა­რე თა­ვი ად­გენს ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის სა­ერ­თო და­ნიშ­ნუ­ლე­ბის ფი­ნან­სუ­რი ან­გა­რიშ­გე­ბის წარ­დგე­ნის წესს. მი­სი მი­ზა­ნია სა­ერ­თო და­ნიშ­ნუ­ლე­ბის ფინანსუ­რი ან­გა­რიშ­გე­ბის შე­სა­ბა­მი­სო­ბის, აღ­ქმა­დო­ბი­სა და შე­სა­და­რი­სო­ბის უზრუნველყო­ფა იმ მო­ტი­ვით, რომ ფი­ნან­სურ­მა ან­გა­რიშ­გე­ბამ და­აკ­მა­ყო­ფი­ლოს გა­რე მომ­ხმა­რებ­ლე­ბის მოთ­ხოვ­ნა ზო­გი­ერთ ძი­რი­თად ინ­ფორ­მა­ცი­ა­ზე. ამი­ტომ მოთ­ხოვ­ნი­ლია, რომ ფი­ნან­სუ­რი ან­გა­რიშ­გე­ბა შე­ი­ცავ­დეს ინ­ფორ­მა­ცი­ას ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის ფი­ნან­სუ­რი მდგომა­რე­ო­ბის, საქ­მი­ა­ნო­ბის შე­დე­გე­ბის, ფონ­დე­ბი­სა და ფუ­ლა­დი ნა­კა­დე­ბის მოძ­რა­ო­ბის შე­სა­ხებ.

1.3. ფი­ნან­სუ­რი ან­გა­რიშ­გე­ბის მომ­ზა­დე­ბა და წარ­დგე­ნა ევა­ლე­ბა ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის ხელმძღვა­ნე­ლო­ბას.

1.4. ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის ფი­ნან­სუ­რი ან­გა­რიშ­გე­ბის სრუ­ლი პა­კე­ტი მო­ი­ცავს:

ა) ბუ­ღალ­ტრულ ბა­ლანსს;

ბ) ან­გა­რიშ­გე­ბას საქ­მი­ა­ნო­ბის შე­დეგების შესახებ;

გ) ან­გა­რიშ­გე­ბას ფონ­დებში ცვლილების შესახებ;

დ) ფუ­ლადი ნაკადების ანგარიშგებას;

სა­აღ­რიც­ხვო პო­ლი­ტი­კას და გან­მარ­ტე­ბით შე­ნიშ­ვნებს.

1.5. გამ­გე­ო­ბის გა­დაწ­ყვე­ტი­ლე­ბით, ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ას ფი­ნან­სურ ან­გა­რიშ­გე­ბას­თან ერთად, შე­უძ­ლია წა­რად­გი­ნოს ხელ­მძღვა­ნე­ლო­ბის მი­ერ მომ­ზა­დე­ბუ­ლი ფი­ნან­სუ­რი მიმოხილ­ვა, რო­მელ­შიც აღ­წე­რი­ლი და ახ­სნი­ლი იქ­ნე­ბა მის მი­ერ გან­ხორ­ცი­ე­ლე­ბუ­ლი პრო­ექ­ტე­ბის შე­დე­გე­ბი და ფი­ნან­სუ­რი მდგო­მა­რე­ო­ბის ძი­რი­თა­დი სა­კით­ხე­ბი.

1.6. ფი­ნან­სურ­მა ან­გა­რიშ­გე­ბამ უტ­ყუ­ა­რად და სა­მარ­თლი­ა­ნად უნ­და წარ­მო­ად­გი­ნოს ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის სა­ან­გა­რიშ­გე­ბო პე­რი­ო­დის საქ­მი­ა­ნო­ბის ფი­ნან­სუ­რი შე­დე­გე­ბი და ფუ­ლა­დი ნა­კა­დე­ბი და რე­ა­ლუ­რი ფი­ნან­სუ­რი მდგო­მა­რე­ო­ბა სა­ან­გა­რიშ­გე­ბო პე­რი­ო­დის ბოლოსათვის. სა­მარ­თლი­ა­ნი წარ­დგე­ნის უზ­რუნ­ველ­სა­ყო­ფად, აუ­ცი­ლებ­ლო­ბის შემთხვევა­ში, შე­იძ­ლე­ბა გა­კეთ­დეს ისე­თი და­მა­ტე­ბი­თი გან­მარ­ტე­ბე­ბი, რომ­ლე­ბიც არ მოით­ხო­ვე­ბა მო­ცე­მუ­ლი სტან­დარ­ტით.

1.7. ფი­ნან­სურ ან­გა­რიშ­გე­ბა­ში უნ­და მი­ე­თი­თოს, რომ იგი მომ­ზა­დე­ბუ­ლია ორგანიზაციის ფი­ნან­სუ­რი ან­გა­რიშ­გე­ბის სტან­დარ­ტის მი­ხედ­ვით. თუ ფი­ნან­სუ­რი ანგარიშ­გე­ბა არ შე­ე­სა­ბა­მე­ბა ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის ფი­ნან­სუ­რი ან­გა­რიშ­გე­ბის სტან­დარ­ტით დად­გე­ნილ ნორ­მებს, მა­შინ უნ­და გაც­ხად­დეს სტან­დარ­ტი­დან გა­დახ­ვე­ვის ფაქ­ტი და მოტივი.

1.8. ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის ფი­ნან­სუ­რი ან­გა­რიშ­გე­ბის მომ­ზა­დე­ბის პრო­ცეს­ში უნ­და შე­ფას­დეს, აქვს თუ არა ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ას საქ­მი­ა­ნო­ბის გაგ­რძე­ლე­ბის უნა­რი. ფი­ნან­სუ­რი ან­გა­რიშ­გე­ბა უნ­და მომ­ზად­დეს ფუნ­ქცი­ო­ნი­რე­ბა­დო­ბის პრინ­ცი­პის გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბით, რო­მე­ლიც გულის­ხმობს ან­გა­რიშ­გე­ბის მომ­ზა­დე­ბა­სა და წარ­დგე­ნას მო­ცე­მუ­ლი სტან­დარ­ტის მიხედვით მხო­ლოდ მა­შინ, რო­დე­საც ორგანიზაცია ინარ­ჩუ­ნებს ფუნ­ქცი­ო­ნი­რე­ბა­დო­ბის უნარს

1.9. ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის ფი­ნან­სუ­რი ან­გა­რიშ­გე­ბა, გარ­და ფუ­ლა­დი ნაკადების შე­სა­ხებ ანგარიშ­გე­ბი­სა, უნ­და მომ­ზად­დეს და­რიც­ხვის მე­თო­დის გა­მო­ყე­ნე­ბით.

1.10. ბუ­ღალ­ტრულ აღ­რიც­ხვა­ში და­რიც­ხვის მე­თო­დის გა­მო­ყე­ნე­ბი­სას, ოპე­რა­ცი­ე­ბი და მოვ­ლე­ნე­ბი უნ­და აღი­არ­დეს მა­თი გან­ხორ­ცი­ე­ლე­ბის­თა­ნა­ვე (და არა იმის მი­ხედ­ვით, როდის მოხ­დე­ბა ფუ­ლა­დი სახ­სრე­ბის ან მი­სი ეკ­ვი­ვა­ლენ­ტე­ბის შე­მოს­ვლა ან გას­ვლა). ისი­ნი უნ­და აი­სა­ხოს იმ პე­რი­ო­დის ბუ­ღალ­ტრულ რე­გის­ტრებ­სა და ფი­ნან­სურ ანგარიშგება­ში, რო­მელ­საც მა­თი მოხ­დე­ნის თა­რი­ღი მი­ე­კუთ­ვნე­ბა. ხარ­ჯე­ბის აღი­ა­რე­ბა საქ­მი­ა­ნო­ბის შე­დე­გე­ბის ან­გა­რიშ­გე­ბა­ში უნ­და მოხ­დეს ხარ­ჯე­ბი­სა და შე­მო­სავ­ლე­ბის კონკრე­ტულ მუხ­ლებს შო­რის არ­სე­ბუ­ლი პირ­და­პი­რი კავ­ში­რის სა­ფუძ­ველ­ზე. ამას­თან, შე­სა­ბა­მი­სო­ბის კონ­ცეფ­ცი­ის მი­ხედ­ვით, არ შე­იძ­ლე­ბა ბა­ლან­სში იმ მუხ­ლე­ბის ასახ­ვა, რომ­ლე­ბიც არ შე­ე­სა­ბა­მე­ბა აქ­ტი­ვე­ბის ან ვალ­დე­ბუ­ლე­ბე­ბის ცნე­ბას.

1.11. შე­სა­და­რი­სო­ბის მოთ­ხოვ­ნის უზ­რუნ­ველ­სა­ყო­ფად, ფი­ნან­სუ­რი ან­გა­რიშ­გე­ბის მუხლე­ბის კლა­სი­ფი­კა­ცია და წარ­დგე­ნის ფორ­მა უნ­და შე­ნარ­ჩუნ­დეს ყო­ველ მომ­დევ­ნო სა­ან­გა­რიშ­გე­ბო პე­რი­ოდ­ში.

1.12. აუ­ცი­ლე­ბე­ლია ყვე­ლა არ­სე­ბი­თი მუხ­ლის ფი­ნან­სურ ან­გა­რიშ­გე­ბა­ში განცალკევებით წარ­დგე­ნა. არა­არ­სე­ბი­თი თან­ხე­ბი უნ­და გა­ერ­თი­ან­დეს ფუნ­ქცი­ე­ბის ან ში­ნა­არ­სის ერ­თგვა­როვ­ნე­ბის მი­ხედ­ვით და სა­ჭი­რო არ არის მა­თი ცალ-ცალ­კე წარ­დგე­ნა.

1.13. და­უშ­ვე­ბე­ლია აქ­ტი­ვე­ბი­სა და ვალდე­ბუ­ლე­ბე­ბის ურ­თი­ერ­თგა­და­ფარ­ვა, თუ იგი არ მო­ით­ხო­ვე­ბა წი­ნამ­დე­ბა­რე სტან­დარ­ტის რო­მე­ლი­მე ნორ­მით.

1.14. აქ­ტი­ვე­ბი­სა და ვალ­დე­ბუ­ლე­ბე­ბის, შე­მო­სავ­ლე­ბი­სა და ხარ­ჯე­ბის არ­სე­ბი­თი მუხლე­ბის ფი­ნან­სურ ან­გა­რიშ­გე­ბა­ში ცალ-ცალ­კე წარ­დგე­ნას დი­დი მნიშ­ვნე­ლო­ბა აქვს. საქ­მი­ა­ნო­ბის შე­დე­გე­ბის ან­გა­რიშ­გე­ბა­სა და ბა­ლან­სში არ­სე­ბი­თი მუხ­ლე­ბის განცალკევებით წარ­მოდ­გე­ნა ინ­ფორ­მა­ცი­ის მომ­ხმა­რე­ბელს შე­საძ­ლებ­ლო­ბას აძ­ლევს, კარ­გად გა­ერ­კვეს გან­ხორ­ცი­ე­ლე­ბულ ოპე­რა­ცი­ებ­ში და შე­ა­ფა­სოს ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის ფუ­ლა­დი ნა­კა­დე­ბი მო­მა­ვალ­ში.

1.15. მიმდი­ნა­რე პე­რი­ო­დის ფი­ნან­სუ­რი ან­გა­რიშ­გე­ბის უკეთ გა­სა­გე­ბად აუ­ცი­ლე­ბე­ლია ფი­ნან­სუ­რი ან­გა­რიშ­გე­ბა მო­ი­ცავ­დეს ქრო­ნო­ლო­გი­უ­რად თა­ნა­მიმ­დე­ვა­რი ორი საანგარიშგე­ბო პე­რი­ო­დის შე­სა­და­რის ინ­ფორ­მა­ცი­ას.

1.16. ფი­ნან­სუ­რი ან­გა­რიშ­გე­ბა გა­სა­გე­ბად უნ­და იყოს იდენ­ტი­ფი­ცი­რე­ბუ­ლი და გამოკვე­თი­ლი იმა­ვე ოფი­ცი­ა­ლურ დო­კუ­მენ­ტში გა­მოქ­ვეყ­ნე­ბუ­ლი სხვა ინ­ფორ­მა­ცი­ი­სა­გან.

1.17. ფი­ნან­სურ ან­გა­რიშ­გე­ბას­თან ერ­თად, შე­იძ­ლე­ბა ორ­გა­ნი­ზა­ცია აქ­ვეყ­ნებ­დეს სხვა ფი­ნან­სურ და არა­ფი­ნან­სურ ინ­ფორ­მა­ცი­ას, რო­მელ­ზეც არ ვრცელ­დე­ბა ეს სტან­დარ­ტი. ამი­ტომ, მო­ით­ხო­ვე­ბა, რომ ფი­ნან­სუ­რი ან­გა­რიშ­გე­ბა მკა­ფი­ოდ გა­მო­ირ­ჩე­ო­დეს სხვა ინფორ­მა­ცი­ი­სა­გან, რა­თა მომ­ხმა­რე­ბელ­მა შეძ­ლოს ამ სტან­დარ­ტის სა­ფუძ­ველ­ზე მომზადე­ბუ­ლი ფი­ნან­სუ­რი ინ­ფორ­მა­ცი­ის გარ­ჩე­ვა მის­თვის სა­სარ­გებ­ლო სხვა ინფორმაცი­ი­სა­გან.

1.18. ფი­ნან­სუ­რი ან­გა­რიშ­გე­ბის თი­თო­ე­უ­ლი კომ­პო­ნენ­ტი გარ­კვე­ვით უნ­ და იყოს იდენტი­ფი­ცი­რე­ბუ­ლი. ან­გა­რიშ­გე­ბა­ში თვალ­სა­ჩი­ნოდ უნ­და იყოს ფორ­მუ­ლი­რე­ბუ­ლი შემდე­გი ინ­ფორ­მა­ცია:

ა) ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის და­სა­ხე­ლე­ბა ან სხვა სა­დენტიფიკაციო მონაცემები;

ბ) ბა­ლან­სის შედ­ გე­ნის თა­რი­ღი ან ფი­ნან­სურ ან­გა­რიშ­გე­ბა­ში ასა­ხუ­ლი პე­რი­ო­დი, რომე­ლიც შე­ე­სა­ბა­მე­ბა ფი­ნან­სუ­რი ან­გა­რიშ­გე­ბის შე­სა­ბა­მის კომ­პო­ნენტს;

გ) სა­ან­გა­რიშ­გე­ბო ვა­ლუ­ტა; და

დ) ფი­ნან­სურ ან­გა­რიშ­გე­ბა­ში წარ­ დგე­ნი­ლი რიც­ხვე­ბის სი­ზუს­ტის ხა­რის­ხი.

1.19. სა­ან­გა­რიშ­გე­ბო პე­რი­ო­დი მო­ი­ცავს 12 თვეს. იგი შე­იძ­ლე­ბა არ ემ­თხვე­ო­დეს კალენ­და­რულ წელს. ფი­ნან­სუ­რი ან­გა­რიშ­გე­ბის წარ­დგე­ნა უნ­და მოხ­დეს წე­ლი­წად­ში ერთხელ. და­საშ­ვე­ბია ბა­ლან­სის შედ­გე­ნის თა­რი­ღის შეც­ვლა. რო­დე­საც იც­ვლე­ბა ბალანსის შედ­გე­ნის თა­რი­ღი და წლი­უ­რი ფი­ნან­სუ­რი ან­გა­რიშ­გე­ბის წარ­დგე­ნა ხდე­ბა ერთ წე­ლი­წად­ზე ნაკ­ლებ ან მეტ პე­რი­ოდ­ში, ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ამ უნ­და გან­მარ­ტოს:

ა) რა­ტომ არის მი­თი­თე­ბუ­ლი ან­გა­რიშ­გე­ბა­ში ერ­თი წე­ ლი­წა­დის­გან გან­სხვა­ვე­ბუ­ლი პე­რი­ო­დი; და

ბ) რომ ფი­ნან­სუ­რი ან­გა­რიშ­გე­ბის ცალ­კე­უ­ლი კომ­პო­ნენ­ტი და განმარტებითი შენიშვნები შე­სადარისი არ არის.

1.20 ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ამ ფი­ნან­სუ­რი ან­გა­რიშ­გე­ბა წარ­სადგენად უნ­და მო­ამ­ზა­დოს ბალანსის შედ­გე­ნის თა­რი­ღი­დან 3 თვის გან­მავ­ლო­ბა­ში.

1.21. მი­ზან­შე­წო­ნი­ლია, მაგ­რამ სა­ვალ­დე­ბუ­ლო არ არის, გრძელ­ვა­დი­ა­ნი და მოკლევადი­ა­ნი მუხ­ლე­ბის ბა­ლან­სში გან­ცალ­კე­ვე­ბუ­ლად ასახ­ვა. თუ ორ­გა­ნი­ზა­ცია ბალანსში არ მიჯ­ნავს აქ­ტი­ვე­ბი­სა და ვალ­დე­ბუ­ლე­ბე­ბის გრძელ­ვა­დი­ან მუხ­ლებს მოკლევა­დი­ა­ნი მუხ­ლე­ბი­სა­გან, მა­შინ მა­თი წარ­დგე­ნა ხდე­ბა ლიკ­ვი­დო­ბის ზრდის მიხედვით.

1.22. აქ­ტი­ვი ჩა­ით­ვლე­ბა მიმ­დინარე აქტივად, თუ:    

ა) გან­კუთ­ვნი­ლია გა­საყიდად ან მოხ­მა­რე­ბი­სათ­ვის ჩვე­უ­ლებ­რი­ვი საქ­მი­ა­ნო­ბის ციკ­ლის გან­მავ­ლო­ბა­ში;

ბ) ძირითადად, გა­მო­ი­ყე­ნე­ბა მოკ­ლე­ვა­დი­ა­ნი მიზ­ნე­ბი­სათ­ვის და მი­სი რე­ა­ლი­ზა­ცია ივარა­უ­დე­ბა ერ­თი წლის გან­მავ­ლო­ბა­ში; ან

გ) არის ფუ­ლადი სახ­სრე­ბი ან მი­სი ეკ­ვი­ვა­ლენ­ტე­ბი, რო­მელ­თა გა­მო­ყე­ნე­ბა არ არის შეზ­ღუ­დუ­ლი.

ყვე­ლა სხვა აქ­ტი­ვი ით­ვლე­ბა გრძელ­ვადიან აქტივად.

1.23. წი­ნამ­დე­ბა­რე სტან­დარ­ტში ცნე­ბა “გრძელ­ვა­დი­ა­ნი აქ­ტი­ვე­ბი” მო­ი­ცავს ყვე­ლა გრძელ­ვა­დი­ან მა­ტე­რი­ა­ლურ და არა­მა­ტე­რი­ა­ლურ აქ­ტივს, რომ­ლე­ბიც ხან­გრძლი­ვად გამო­ი­ყე­ნე­ბა.

1.24. ვალდე­ბუ­ლე­ბა მოკ­ლე­ვა­დი­ა­ნია, თუ მი­სი და­ფარ­ვა მო­სა­ლოდ­ნე­ლია ბა­ლან­სის შედ­გე­ნის თა­რი­ღი­დან 12 თვის გან­მავ­ლო­ბა­ში.

ყვე­ლა სხვა ვალ­ დე­ბუ­ლე­ბა ით­ვლე­ბა გრძელ­ვა­დი­ან ვალ­დე­ბუ­ლე­ბად.

1.25. ბა­ლან­სში აუ­ცი­ლე­ბე­ლია აი­სა­ხოს ქვე­მოთ ჩა­მოთ­ვლი­ლი მუხ­ლე­ბი შე­სა­ბა­მი­სი თან­ხე­ბით:

ა) ძი­რითადი საშუალებები;

გ) ინ­ვეს­ტი­ცი­ე­ბი;

დ) მა­ტე­რი­ა­ლუ­რი მა­რა­გი;

ე) დე­ბი­ტო­რე­ბი;

ვ) ფუ­ ლა­დი სახ­სრე­ბი და მა­თი ეკ­ვი­ვა­ლენ­ტე­ბი;

ზ) სა­ო­პე­რა­ციო და სხვა ვალ­დებულებები;

თ) საგა­და­სა­ხა­დო ვალ­დე­ბუ­ლე­ბე­ბი და აქ­ტი­ვე­ბი;

ი) ანა­რიც­ხე­ბი;

კ) გრძელ­ვა­დი­ა­ნი პრო­ცენ­ტი­ა­ნი ვალ­დე­ბუ­ლე­ბე­ბი;

ლ) ფონ­დები და რეზერვები;

1.26. თუ ორ­გა­ნი­ზა­ცია ფი­ნან­სურ ან­გა­რიშ­გე­ბა­ში გა­ნა­ცალ­კე­ვებს მოკ­ლე­ვა­დი­ან და გრძელ­ვა­დი­ან მუხ­ლებს, მა­შინ ბა­ლან­სი, ზე­მოთ გან­ხი­ლუ­ლი აუ­ცი­ლე­ბე­ლი სა­ბა­ლან­სო მუხ­ლე­ბის გარ­და, უნ­და მო­ი­ცავ­დეს ქვეჯ­გუ­ფე­ბის სა­ხელ­წო­დე­ბებ­სა და ჯა­მურ თან­ხებს.

1.27. ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის ბა­ლან­სი შე­იძ­ლე­ბა წარ­მოდ­გე­ნი­ლი იყოს ვერ­ტი­კა­ლუ­რი ან ჰორი­ზონ­ტა­ლუ­რი ფორ­მა­ტით. სა­სურ­ვე­ლია ბა­ლან­სის მუხ­ლე­ბი­სა და ქვეჯ­გუ­ფე­ბის ასახვა მა­თი ლიკ­ვი­დო­ბის ზრდის მი­ხედ­ვით.

1.28. სა­ან­გა­რიშ­გე­ბო პე­რეიოდის საქ­მი­ა­ნო­ბის შე­დე­გე­ბის შე­სა­ხებ ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის ანგა­რიშ­გე­ბა­ში უნ­და აი­სა­ხოს მო­ცე­მულ პე­რი­ოდ­ში აღი­ა­რე­ბუ­ლი შე­მო­სავ­ლე­ბი­სა და ხარჯე­ბის ყვე­ლა მუხ­ლი.

1.29. სა­ან­გა­რიშ­გე­ბო პე­რიოდის საქ­მი­ა­ნო­ბის შე­დე­გი ყა­ლიბ­დე­ბა შემ­დე­გი კომპონენტე­ბი­სა­გან (რო­მელ­თა­გან თი­თო­ე­უ­ლი უნ­და აი­სა­ხოს საქ­მი­ა­ნო­ბის შე­დე­გე­ბის ან­გა­რიშ­გე­ბა­ში):

ა)   ჩვე­უ­ლებ­რი­ვი საქ­ მი­ა­ნო­ბი­დან მი­ღე­ბუ­ლი შე­მო­სავ­ლე­ბი და ხარ­ჯე­ბი;

ბ)   გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლი მუხ­ლე­ბი.

1.30. საქ­მი­ა­ნო­ბის   ­შედე­გე­ბის შე­სა­ხებ ან­გა­რიშ­გე­ბა უნ­და გა­ი­მიჯ­ნოს შე­უზ­ღუ­დავ, დრო­ე­ბით შეზ­ღუ­დულ და მუდ­მი­ვად შეზ­ღუ­დულ ფონ­დებ­თან და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი ხარ­ჯე­ბის მი­ხედ­ვით. ან­გა­რიშ­გე­ბის ყო­ველ ნა­წილ­ში აუ­ცი­ლე­ბე­ლია აი­სა­ხოს ქვე­მოთ ჩა­მოთვ­ლი­ლი მუხ­ლე­ბის შე­სა­ბა­მი­სი თან­ხე­ბი:

ა) შე­მო­სა­ვა­ლი (სა­ხე­ე­ბის მი­ხედვით);

ბ) ხარ­ჯე­ბის სტრუქ­ტუ­რა (ხარ­ჯე­ბის ფუნ­ქცი­ე­ბის მიხედვით);

გ) მიმ­დი­ნა­რე სა­ო­პე­რა­ციო საქ­მი­ა­ნო­ბის შე­დე­გე­ბი;

დ) ფი­ნან­სუ­რი ხარ­ჯე­ბი;

ე) სა­გადასახადო ხარჯები;

ვ) შე­მო­სავ­ლე­ბის მე­ტო­ბა ხარ­ჯებ­ზე ან დე­ფი­ცი­ტი;

ზ) გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლი მუხ­ლე­ბი;

თ) სა­ან­გა­რიშ­გე­ბო პე­რიოდის წმინდა შედეგი.

1.31. საქ­მი­ა­ნო­ბის შე­დე­გე­ბის ან­გა­რიშ­გე­ბა­ში ხარ­ჯე­ბი აგ­რე­გირ­დე­ბა მა­თი ფუნქციების მი­ხედ­ვით. ან­გა­რიშ­გე­ბას და­ერ­თვის ეკო­ნო­მი­კუ­რი ში­ნა­არ­სის მი­ხედ­ვით კლა­სი­ფი­ცი­რე­ბუ­ლი ხარ­ჯე­ბი (მა­გა­ლი­თად, ცვე­თა, მა­სა­ლე­ბის შე­ძე­ნა, ტრანსპორტირების და­ნა­ხარ­ჯე­ბი, ხელ­ფა­სე­ბი და გა­სამ­რჯე­ლო­ე­ბი, სა­რეკ­ლა­მო და­ნა­ხარ­ჯე­ბი და სხვ.).

1.32. თუ ორ­გა­ნი­ზა­ცია საქ­მი­ა­ნო­ბას ახორ­ცი­ე­ლებს მი­ღე­ბუ­ლი გრან­ტე­ბის საშუალებით, იგი ვალ­დე­ბუ­ლია გახ­სნას და­მა­ტე­ბი­თი ინ­ფორ­მა­ცია ხარ­ჯე­ბის ფუნ­ქცი­ე­ბის შე­სა­ხებ. და­მა­ტე­ბი­თი ინ­ფორ­მა­ცია წარ­დგე­ნილ უნ­და იქ­ნეს გრან­ტით და­ფი­ნან­სე­ბუ­ლი პრო­ექ­ტე­ბის მი­ხედ­ვით.

1.33. ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ამ ფი­ნან­სუ­რი შე­დე­გის ცალ­კე მუხ­ლის სა­ხით უნ­და წა­რად­გი­ნოს მო­ცე­მუ­ლი სა­ან­გა­რიშ­გე­ბო პე­რი­ო­დის წმინ­და შე­დე­გი.

1.34. ყვე­ლა გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლი მუხ­ლის ში­ნა­არ­სი და თან­ხე­ბი ცალ-ცალ­კე უნ­ და გამჟღავ­ნდეს ფი­ნან­სურ ან­გა­რიშ­გე­ბა­ში.

1.35. რო­მე­ლი­მე ოპე­რა­ცი­ის ან მოვ­ლე­ნის ში­ნა­არ­სის უჩ­ვე­უ­ლო ბუ­ნე­ბა განისაზღვრება მო­ცე­მუ­ლი მოვ­ლე­ნის ან ოპე­რა­ცი­ის ში­ნა­არ­სის შე­და­რე­ბით, ორგანიზაცი­ის ჩვე­უ­ლებ­რივ საქ­მი­ა­ნო­ბას­თან. მოვ­ლე­ნის გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლო­ბის დასადგენად არ გა­მოდ­გე­ბა მი­სი მოხ­დე­ნის სიხ­ში­რე.

1.36. უმე­ტეს შემ­თხვე­ვა­ში, გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლი მუხ­ლე­ბის წარ­მომ­შო­ბი გა­რე­მო­ე­ბაა, მა­გა­ლი­თად:

ა) აქ­ტი­ვე­ბის ექ­სპროპ­რი­ა­ცია;

ბ) მი­წის­ძვრა ან სხვა სტი­ქი­უ­რი უბე­დუ­რე­ბა;

გ) სხვა ტი­პუ­რი ან ანა­ლო­გი­უ­რი ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის ლიკ­ვი­და­ცი­ას­თან და­კავ­ში­რე­ბით მიღე­ბუ­ლი აქ­ტი­ვე­ბი.

1.37. ყო­ვე­ლი გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლი მუხ­ლის ში­ნა­არ­სი და თან­ხა ცალ-ცალ­კე აი­სა­ხე­ბა ფინან­სუ­რი ან­გა­რიშ­გე­ბის გან­მარ­ტე­ბით შე­ნიშ­ვნებ­ში, ხო­ლო საქ­მი­ა­ნო­ბის შე­დე­გე­ბის ანგა­რიშ­გე­ბა­ში აი­სა­ხე­ბა გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლი მუხ­ლე­ბის სა­ერ­თო თან­ხა.

1.38. ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ამ ყო­ვე­ლი სა­ან­გა­რიშ­გე­ბო პე­რიოდისათვის უნ­და მო­ამ­ზა­დოს და წა­რად­გი­ნოს ან­გა­რიშ­გე­ბა ფონ­დე­ბის სტრუქ­ტუ­რი­სა და ცვლი­ლე­ბის შე­სა­ხებ.

1.39. ფი­ნან­სურ­მა ან­გა­რიშ­გე­ბამ უნ­და უზ­რუნ­ველ­ყოს ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის ფონ­დე­ბის წარდგე­ნა დო­ნო­რის მხრი­დან და­წე­სე­ბუ­ლი შეზ­ღუდ­ვე­ბის შემ­დე­გი სა­მი კლა­სის მიხედვით: მუდ­მი­ვად შეზ­ღუ­დუ­ლი ფონ­დე­ბი; დრო­ე­ბით შეზ­ღუ­დუ­ლი ფონ­დე­ბი და შეუზღუდა­ვი ფონ­დე­ბი.

1.40. დო­ნო­რის შეზ­ღუდ­ვა შე­იძ­ლე­ბა მო­ით­ხოვ­დეს, რომ რე­სურ­სე­ბი გა­მო­ი­ყე­ნე­ბო­დეს შემ­დგომ პე­რი­ოდ­ში ან მი­თი­თე­ბუ­ლი თა­რი­ღის შემ­დეგ (დრო­ით შეზ­ღუ­დუ­ლი), ან გამოყენე­ბუ­ლი იყოს მი­თი­თე­ბუ­ლი მიზ­ნე­ბი­სათ­ვის (მიზ­ნით შეზ­ღუ­დუ­ლი) ან ორი­ვეს ერთად. მა­გა­ლი­თად, ფუ­ლის ან სხვა აქ­ტი­ვის ნა­ჩუ­ქო­ბა და­ბან­დე­ბის ისე­თი პი­რო­ბით, რომ უზ­რუნ­ველ­ყოს შე­მო­სავ­ა­ლი მი­თი­თე­ბუ­ლი ვა­დი­სათ­ვის და შე­მო­სა­ვა­ლი გამოყენებულ იქ­ნეს მი­თი­თე­ბუ­ლი მიზ­ნი­სათ­ვის, წარ­მო­ად­გენს დრო­ით და მიზ­ნით შეზღუდულ ფონდს.

1.41. ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ამ ყო­ვე­ლი სა­ან­გა­რიშ­გე­ბო  პე­რი­ო­დი­სათ­ვის, ფი­ნან­სუ­რი ანგარიშგე­ბის გა­ნუ­ყო­ფე­ლი ნა­წი­ლის სა­ხით, უნ­და მო­ამ­ზა­დოს და წა­რად­გი­ნოს ფუ­ლა­დი ნაკადების ან­გა­რიშ­გე­ბა.

1.42. სა­ან­გა­რიშ­გე­ბო პე­რიოდის ფუ­ლა­დი ნაკადების ან­გა­რიშ­გე­ბა­ში ფუ­ლა­დი ნაკადები უნ­და აი­სა­ხოს სა­ო­პე­რა­ციო, სა­ინ­ვეს­ტი­ციო და სა­ფი­ნან­სო საქ­მი­ა­ნო­ბის ფუ­ლად ნა­კა­დე­ბად დაჯ­გუ­ფე­ბით.

1.43. ფუ­ლა­დი ნა­კა­დე­ბის სა­ო­პე­რა­ციო, სა­ინ­ვეს­ტი­ციო და სა­ფი­ნან­სო საქ­მი­ა­ნო­ბის ფულად ნა­კა­დე­ბად დაჯ­გუ­ფე­ბის მი­ზა­ნია, დად­გინ­დეს თი­თო­ე­უ­ლი საქ­მი­ა­ნო­ბის ფუ­ლა­დი ნაკა­დე­ბის რო­ლი.

1.44. სა­ო­პე­რა­ციო საქ­მი­ა­ნო­ბის ფუ­ლა­დი ნა­კა­დე­ბი უმე­ტე­სად ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის ძირითადი საქ­მი­ა­ნო­ბი­დან წარ­მო­ი­შო­ბა. სა­ო­პე­რა­ციო საქ­მი­ა­ნო­ბის ფუ­ლა­დი ნა­კა­დე­ბის მა­გა­ლი­თე­ბია:

ა) გა­წევ­რი­ა­ნე­ბის, სა­წევ­რო­ე­ბის, შე­მო­წი­რუ­ლო­ბე­ბი­სა და გრან­ტე­ბის სა­ხით მიღებული შე­მო­სავ­ლე­ბი;

ბ) რო­ი­ალ­ტე­ბი­დან, ჰო­ნო­რა­რე­ბი­დან და სხვა შე­მო­სავ­ლე­ბი­დან მი­ღე­ბუ­ლი ფუ­ლა­დი სახ­სრე­ბი;

გ) სა­ქო­ნელ­სა და მომ­სა­ხუ­რე­ბა­ზე მომ­წო­დე­ბელ­თათ­ვის გა­დახ­დი­ლი ფუ­ლა­დი სახსრები;

დ) თა­ნამ­შრომ­ლე­ბი­სათ­ვის და მა­თი სა­ხე­ლით გა­დახ­დი­ლი ფუ­ლა­დი სახ­სრე­ბი;

ე) სა­დაზ­ღვე­ვო პრე­მი­ე­ბი­თა და პრე­ტენ­ზი­ე­ბით, ანუ­ი­ტე­ტე­ბი­თა და სხვა სა­დაზ­ღვე­ვო დახ­მა­რე­ბე­ბით მი­ღე­ბუ­ლი და გა­დახ­დი­ლი ფუ­ლა­დი სახს­რე­ბი;

ვ) გა­და­სა­ხა­დებ­თან და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი ფუ­ლა­დი სახ­სრე­ბის გა­დახ­და ან დაბ­რუ­ნე­ბა, თუ იგი და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი არ არის სა­ფი­ნან­სო და სა­ინ­ვეს­ტი­ციო საქ­მი­ა­ნო­ბას­თან.

1.45. სა­ინ­ვეს­ტი­ციო საქ­მი­ა­ნო­ბა გვიჩ­ვე­ნებს, თუ რა და­ნა­ხარ­ჯე­ბი იქ­ნა გა­წე­უ­ლი იმ რე­სურ­სე­ბი­სათ­ვის, რომ­ლებ­მაც მო­მა­ვალ­ში უნ­და შექ­მნას შე­მო­სა­ვა­ლი და ფუ­ლა­დი სახსრე­ბი. ამი­ტომ, მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია სა­ინ­ვეს­ტი­ციო საქ­მი­ა­ნო­ბის ფუ­ლა­დი ნაკადების ანგა­რიშ­გე­ბა­ში ცალ­კე გა­მო­ყო­ფა. სა­ინ­ვეს­ტი­ციო საქ­მი­ა­ნო­ბას­თან და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი ფულა­დი ნა­კა­დე­ბის მა­გა­ლი­თე­ბია:

ა) ძი­რი­თა­დი სა­შუ­ა­ლე­ბე­ბი­სა და სხვა გრძელ­ვა­დი­ა­ნი აქ­ტი­ვე­ბის შე­სა­ძე­ნად გადახდილი ფუ­ლა­დი სახ­სრე­ბი;

ბ) ძი­რი­თა­დი სა­შუ­ა­ლე­ბე­ბი­სა და სხვა გრძელ­ვა­დი­ა­ნი აქ­ტი­ვე­ბის რე­ა­ლი­ზა­ცი­ი­დან მიღე­ბუ­ლი ფუ­ლა­დი სახ­სრე­ბი;

გ) სა­სეს­ხო ინ­სტრუ­მენ­ტე­ბი­სა და ერ­თობ­ლი­ვი საქ­მი­ა­ნო­ბის წი­ლის შე­სა­ძე­ნად გადახდი­ლი ფუ­ლა­დი სახ­სრე­ბი (იმ გა­დახ­დე­ბის გარ­და, რო­დე­საც ამ­გვა­რი ინსტრუმენტები ით­ვლე­ბა ფუ­ლა­დი სახ­სრე­ბის ეკ­ვი­ვა­ლენ­ტე­ბად);

1.46. მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია სა­ფი­ნან­სო საქ­მი­ა­ნო­ბის ფუ­ლა­დი ნა­კა­დე­ბის ან­გა­რიშ­გე­ბა­ში ცალ­კე გა­მო­ყო­ფა. სა­ფი­ნან­სო საქ­მი­ა­ნო­ბას­თან და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი ფუ­ლა­დი ნა­კა­დე­ბის მაგა­ლი­თე­ბია:

ა) სესხების სახით მოზიდული ფულადი სახსრები;

ბ) სეს­ხე­ბის და­სა­ფა­რად გა­დახ­დი­ლი ფუ­ლა­დი სახ­სრე­ბი; და

გ) ფი­ნან­სუ­რი იჯა­რის ვალ­დე­ბუ­ლე­ბე­ბის შე­სამ­ცი­რებ­ლად გა­დახ­დი­ლი ფუ­ლა­დი სახსრე­ბი.

1.47. სა­ო­პე­რა­ციო საქ­მი­ა­ნო­ბას­თან და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი ფუ­ლადი ნა­კა­დე­ბი ორგანიზაციამ უნ­და წა­რად­გი­ნოს პირ­და­პი­რი მე­თო­დით, რო­მელ­შიც ნაჩ­ვე­ნე­ბი იქ­ნე­ბა ფუ­ლა­დი სახ­სრე­ბის შე­მო­სავ­ლი­სა და გა­სავ­ლის მთლი­ა­ნი ნა­კა­დე­ბი, ძი­რი­თა­დი კატეგორი­ე­ბის მი­ხედ­ვით.

1.48. მი­ღე­ბუ­ლი ან გა­ცე­მუ­ლი ფუ­ლა­დი სახ­სრე­ბის ძი­რი­თა­დი პუნ­ქტე­ბის მი­ხედ­ვით, ინფორ­მა­ცი­ის წყა­რო შე­იძ­ლე­ბა იყოს:

ა) ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის სა­ბუ­ღალ­ტრო წიგ­ნე­ბი; ან

ბ) საქ­მი­ა­ნო­ბის შე­დე­გე­ბის ან­გა­რიშ­გე­ბის მუხ­ლე­ბის კო­რექ­ტი­რე­ბა შემ­დე­გის გათვალის­წი­ნე­ბით:

I) სა­ან­გა­რიშ­გე­ბო პე­რი­ოდ­ში სა­სა­ქონ­ლო-მა­ტე­რი­ა­ლურ ფა­სე­უ­ლო­ბებ­სა და საოპერაციო საქ­მი­ა­ნო­ბის შე­დე­გად წარ­მოქ­მნილ მოთ­ხოვ­ნებ­სა და გა­და­სახ­დე­ლებ­ში მომ­ხდა­რი ცვლი­ლე­ბე­ბი;

II) სხვა არა­ფუ­ლა­დი მუხ­ლე­ბი;

III) სხვა მუხ­ლე­ბი, რომ­ლე­ბიც გვიჩ­ვე­ნებს სა­ინ­ვეს­ტი­ციო და სა­ფი­ნან­სო საქმიანობასთან და­კავ­ში­რე­ბულ ფუ­ლა­დ ნა­კა­დებს.

1.49. ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ამ ცალ-ცალ­კე   უნდა წა­რად­გი­ნოს სა­ინ­ვეს­ტი­ციო და სა­ფი­ნან­სო საქ­მი­ა­ნო­ბას­თან და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი ფუ­ლა­დი სახ­სრე­ბის შე­მოს­ვლა და გას­ვლა, ძი­რი­თა­დი კა­ტე­გო­რი­ე­ბის მი­ხედ­ვით.

1.50. უც­ხო­უ­რი ვა­ლუ­ტით შეს­რუ­ლე­ბულ სა­მე­ურ­ნეო ოპე­რა­ცი­ებ­თან და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი ფუ­ლადი  ნა­კა­დე­ბი წარ­დგე­ნილ უნ­და იქ­ნეს ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის სა­ან­გა­რიშ­გე­ბო ვა­ლუ­ტით. გა­და­სა­ან­გა­რი­შებ­ლად გა­მო­ყე­ნე­ბულ უნ­და იქ­ნეს სა­ან­გა­რიშ­გე­ბო ვა­ლუ­ტა­სა და უც­ხო­ურ ვა­ლუ­ტას შო­რის გა­საც­ვლე­ლი სა­ვა­ლუ­ტო კურ­სი ფუ­ლა­დი სახ­სრე­ბის მოძ­რა­ო­ბის დღისათ­ვის.

1.51. გან­სა­კუთ­რე­ბულ მუხ­ლებ­თან და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი ფუ­ლა­დი ნა­კა­დე­ბი უნ­და დაჯგუფდეს საოპერაციო, სა­ინ­ვეს­ტი­ციო და სა­ფი­ნან­სო საქ­მი­ა­ნო­ბის მი­ხედ­ვით და აისახოს გან­ცალ­კე­ვე­ბუ­ლად.

1.52. გრან­ტე­ბის, პრო­ცენ­ტე­ბი­სა და დი­ვი­დენ­დე­ბის სა­ხით მი­ღე­ბუ­ლი და გა­ცე­მუ­ლი ფულა­დი ნა­კა­დე­ბი კლა­სი­ფი­ცირ­დე­ბა სა­ო­პე­რა­ციო საქ­მი­ა­ნო­ბად და აი­სა­ხე­ბა განცალკევე­ბით.

1.53.  გა­და­სა­ხა­დებ­თან და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი ფუ­ლა­დი ნა­კა­დე­ბი კლა­სი­ფი­ცირ­დე­ბა საოპერა­ციო საქ­მი­ა­ნო­ბად და ცალ­კე აი­სა­ხე­ბა.

1.54. ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ამ ფი­ნან­სუ­რი ან­გა­რიშ­გე­ბის გან­მარ­ტე­ბით შე­ნიშ­ვნებ­ში უნდა ასახოს შემ­დე­გი ინ­ფორ­მა­ცია:

ა) ფი­ნან­სუ­რი ან­გა­რიშ­გე­ბის მომზა­დე­ბი­სათ­ვის არ­სე­ბუ­ლი სა­ბა­ზი­სო ინ­ფორ­მა­ცია და მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი სა­მე­ურ­ნეო ოპე­რა­ცი­ე­ბი­სა და მოვ­ლე­ნე­ბის ასახ­ვი­სათ­ვის შერ­ჩე­უ­ლი და გა­მო­ყე­ნე­ბუ­ლი შე­სა­ბა­მი­სი სა­აღ­რიც­ხვო პო­ლი­ტი­კა;

ბ )    ­მუდმი­ვად შეზ­ღუ­დუ­ლი ფონ­დის ცალ­კე­უ­ლი კომ­პო­ნენ­ტე­ბი, რა­თა ად­ვი­ლად გაიმიჯ­ნოს ერ­თმა­ნე­თი­სა­გან:

I)  ფონდი, მი­წი­სა და ხე­ლოვ­ნე­ბის ნი­მუ­შის სა­ხით, რო­მე­ლიც შე­წი­რუ­ლია იმ შეთანხმებით, რომ ისი­ნი გა­მო­ყე­ნე­ბულ იქ­ნეს მი­თი­თე­ბუ­ლი მიზ­ნი­სათ­ვის, იყოს შენარჩუნე­ბუ­ლი და არ გა­ი­ყი­დოს;

II) ფონ­დი, რო­მე­ლიც შე­წი­რუ­ლია და­ბან­დე­ბის შე­თან­ხმე­ბით, რო­მელ­მაც უნ­და უზრუნველ­ყოს შე­მო­სავ­ლე­ბის მუდ­მი­ვი წყა­რო;

გ) დროებით შეზ­ღუ­დუ­ლი ფონ­დე­ბი, რა­თა გან­სხვა­ვე­ბულ იქ­ნეს ერ­თმა­ნე­თი­სა­გან:

I) სპე­ცი­ფი­კუ­რი სა­ო­პე­რა­ციო მოქმე­დე­ბი­სათ­ვის შე­ნარ­ჩუ­ნე­ბუ­ლი ფონ­დი;

II) გან­საზ­ღვრუ­ლი დრო­ით ინ­ვეს­ტი­რე­ბუ­ლი ფონ­დი;

III) მი­თი­თე­ბულ მო­მა­ვალ პე­რიოდში გა­მო­სა­ყე­ნე­ბე­ლი და ხან­გრძლი­ვი აქ­ტი­ვე­ბის შესა­ძე­ნი ფონ­დი;

 დ)  წი­ნამ­დე­ბა­რე სტან­დარ­ტის სხვა თა­ვე­ბის ნორ­მე­ბით გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბუ­ლი განმარტე­ბი­თი ინ­ფორ­მა­ცია, რო­მე­ლიც წარ­დგე­ნი­ლი არ არის უშუ­ა­ლოდ ფი­ნან­სურ ანგარიშ­გე­ბა­ში.

1.55. ფი­ნან­სურ ან­გა­რიშ­გე­ბა­ში მო­ცე­მუ­ლი ინ­ფორ­მა­ცი­ის ად­ვი­ლად გა­გე­ბი­სა და სხვა ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ე­ბის ანა­ლო­გი­ურ ინ­ფორ­მა­ცი­ას­თან შე­და­რე­ბის უზ­რუნ­ველ­სა­ყო­ფად, შენიშვნე­ბი და გან­მარ­ტე­ბე­ბი მო­ცე­მუ­ლი უნ­და იყოს შემ­დე­გი თან­მიმ­დევ­რო­ბით:

ა) აღ­ნიშ­ვნა, რომ ან­გა­რიშ­გე­ბა მომ­ზა­დე­ბუ­ლია მო­ცე­მუ­ლი ფი­ნან­სუ­რი ან­გა­რიშ­გე­ბის სტან­დარ­ტის შე­სა­ბა­მი­სად;

ბ) შე­ფა­სე­ბის სა­ფუძ­ვლე­ბი და გა­მო­ყე­ნე­ბუ­ლი სა­აღ­რიც­ხვო პო­ლი­ტი­კა;

გ) და­მა­ტე­ბი­თი და­მამ­ტკი­ცე­ბე­ლი ინ­ფორ­მა­ცია უშუ­ა­ლოდ ფი­ნან­სურ ან­გა­რიშ­გე­ბა­ში წარ­მოდ­გე­ნი­ლი მუხ­ლე­ბი­სათ­ვის ისე­თი­ვე თა­ნა­მიმ­დევ­რო­ბით, რო­გორც მო­ცე­მუ­ლია ფინან­სუ­რი ან­გა­რიშ­გე­ბის თი­თო­ე­უ­ლი კომ­პო­ნენ­ტი და მუხ­ლი;

დ) სხვა გან­მარ­ტე­ბე­ბი, რომ­ლე­ბიც მო­ი­ცავს:

I) გა­უთ­ვა­ლის­წი­ნე­ბელ მოვ­ლე­ნებს, ვალ­დე­ბუ­ლე­ბებს, რომ­ლე­ბიც ექ­ვემ­დე­ბა­რე­ბა შესრუ­ლე­ბას და სხვა სა­ხის ფი­ნან­სუ­რი ში­ნა­არ­სის გან­მარ­ტე­ბითი შენიშვნები;

II) არა­ფი­ნან­სუ­რი ში­ნა­არ­სის გან­მარ­ტე­ბებს.

1.56. ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ამ უნ­და გაამჟღავნოს შემ­დე­გი ინ­ფორ­მა­ცია:

ა ) ორგანიზაციის ად­გილ­მდე­ბა­რე­ო­ბა, ქვე­ყა­ნა, სა­დაც ორგანიზაცია არის რეგისტრირე­ბუ­ლი და ოფი­სის მი­სა­მარ­თი (ან საქ­მი­ა­ნო­ბის ძი­რი­თა­დი ად­გი­ლი, თუ იგი გან­სხვავ­დე­ბა რე­გის­ტრი­რე­ბუ­ლი ოფი­სის მი­სა­მარ­თი­სა­გან);

ბ) ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის წევ­რთა და მუ­შაკ­თა რა­ოდენობა სა­ან­გა­რიშ­გე­ბო პე­რი­ო­დის დასასრულს, ან მა­თი სა­შუ­ა­ლო რა­ო­დე­ნო­ბა სა­ან­გა­რიშ­გე­ბო პე­რი­ო­დის გან­მავ­ლო­ბა­ში;

გ) რე­გის­ტრი­რე­ბულ შე­მომ­წირ­ველ­თა სია.

თა­ვი 2. მა­ტე­რი­ა­ლუ­რი მა­რა­გი

წი­ნამ­დე­ბა­რე თა­ვი ად­გენს ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის მა­ტე­რი­ა­ლუ­რი მა­რა­გის (არაგ­რძელ­ვა­დი­ა­ნი აქ­ტი­ვე­ბის) აღ­რიც­ხვის წესს. ამ თავ­ში ასე­ვე აღ­წე­რი­ლია მა­ტე­რი­ა­ლუ­რი მა­რა­გის თვითღი­რე­ბუ­ლე­ბის გან­საზ­ღვრი­სა და მი­სი ხარ­ჯე­ბად აღი­ა­რე­ბის წე­სე­ბი.

2.1. მა­ტე­რი­ა­ლუ­რი მა­რა­გის ობი­ექ­ტი, რო­მე­ლიც აკ­მა­ყო­ფი­ლებს აქ­ტი­ვის აღი­ა­რე­ბის კრი­ტე­რი­უ­მებს, თავ­და­პირ­ვე­ლად უნ­და შე­ფას­დეს თვით­ღი­რე­ბუ­ლე­ბით.

2.2. მა­ტე­რი­ა­ლუ­რი მა­რა­გის თვით­ღი­რე­ბუ­ლე­ბა­ში შე­დის მის შე­ძე­ნას­თან და გადამუშა­ვე­ბას­თან და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი ყვე­ლა და­ნა­ხარ­ჯი, აგ­რეთ­ვე ის და­ნა­ხარ­ჯე­ბი, რომლე­ბიც და­კავ­ში­რე­ბუ­ლია მო­ცე­მულ ად­გილ­სამ­ყო­ფე­ლამ­დე მის ტრანსპორტირებასთან და მი­ღე­ბუ­ლი მა­ტე­რი­ა­ლუ­რი მა­რა­გის სა­თა­ნა­დო მდგომარეობაში მოყ­ვა­ნას­თან.

2.3. მა­ტე­რი­ა­ლუ­რი მა­რა­გის შე­ძე­ნის და­ნა­ხარ­ჯე­ბი მო­ი­ცავს მზა პრო­დუქ­ცი­ის, მასალები­სა და მომ­სა­ხუ­რე­ბის შე­ძე­ნას­თან უშუ­ა­ლოდ და­კავ­ში­რე­ბულ ყვე­ლა ხარჯს; მათ შო­რის შე­ძე­ნის (ნას­ყი­დო­ბის) ფასს, სა­ბა­ჟო და სხვა გა­და­სა­ხა­დებს (იმ გა­და­სა­ხა­დე­ბის გარ­და, რომ­ლე­ბიც სა­გა­და­სა­ხა­დო ორ­გა­ნო­ე­ბი­დან უბ­რუნ­დე­ბა ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ას), სატრანსპორ­ტო, დამ­ზა­დე­ბის ხარ­ჯებს და სხვ. სა­ვაჭ­რო დათ­მო­ბა, სა­ვაჭ­რო და­ნა­მა­ტი და ა.შ. არ ჩა­ირ­თვე­ბა შე­ძე­ნის და­ნა­ხარ­ჯე­ბის გა­ან­გა­რი­შე­ბებ­ში.

2.4. თვით­ღი­რე­ბუ­ლე­ბა ცალ­კე­უ­ლი სა­ხის მა­ტე­რი­ა­ლუ­რი მა­რა­გი­სა, რომ­ლე­ბიც არ არის ურ­თი­ერთ­შემ­ცვლე­ლი,  ­უნდა გა­ნი­საზ­ღვროს მა­თი ინ­დი­ვი­დუ­ა­ლუ­რი დანახარჯების სპე­ცი­ფი­კუ­რი იდენ­ტი­ფი­კა­ცი­ით.

2.5. და­ნა­ხარ­ჯე­ბის სპე­ცი­ფი­კუ­რი იდენ­ტი­ფი­კა­ცია გუ­ლის­ხმობს, რომ სპე­ცი­ფი­კუ­რი დანა­ხარ­ჯე­ბი მი­ე­კუთ­ვნე­ბა მა­ტე­რი­ა­ლუ­რი მა­რა­გის იდენ­ტი­ფი­ცი­რე­ბულ ერ­თე­ულს. იდენტი­ფი­ცი­რე­ბუ­ლი თვით­ღი­რე­ბუ­ლე­ბის მე­თო­დი არ გა­მო­ი­ყე­ნე­ბა მა­შინ, რო­ცა მატერიალუ­რი მა­რა­გი შედ­გე­ბა მრა­ვა­ლი და­სა­ხე­ლე­ბი­სა და ურ­თი­ერ­თშემ­ცვლე­ლი ელემენ­ტე­ბი­სა­გან. ასეთ შემთ­ხვე­ვა­ში შე­საძ­ლოა გა­მო­ყე­ნე­ბულ იქ­ნეს იმ ერ­თე­უ­ლე­ბის შერ­ჩე­ვის მე­თო­დი, რო­მე­ლიც რჩე­ბა მა­ტე­რი­ა­ლუ­რი მა­რა­გის შე­მად­გენ­ლო­ბა­ში.

2.6. თუ მა­ტე­რი­ა­ლუ­რი მა­რა­გის თვით­ღი­რე­ბუ­ლე­ბის გან­საზ­ღვრა არ ხდე­ბა ინდივიდუალური და­ნა­ხარ­ჯე­ბის სპე­ცი­ფი­კუ­რი იდენ­ტი­ფი­კა­ცი­ის მე­თო­დით, მა­შინ გამოყენე­ბულ უნ­და იქ­ნეს მე­თო­დი ¨ფი­ფო¨ (პირ­ვე­ლი შე­მო­სა­ვალ­ში -პირ­ვე­ლი გასავალში).

2.7. “ფი­ფო” მე­თო­დის გა­მო­ყე­ნე­ბა გუ­ლის­ხმობს, რომ პირ­ვე­ლად მო­იხ­მა­რე­ბა მატერიალუ­რი მა­რა­გის ის ელე­მენ­ტე­ბი, რომ­ლე­ბიც შე­ი­ძი­ნეს პირ­ვე­ლად. შე­საძ­ლე­ბე­ლია სა­ან­გა­რიშ­გე­ბო წლის ბო­ლოს ფი­ზი­კუ­რად დარ­ჩეს მა­რა­გის ის ერ­თე­უ­ლი, რო­მე­ლიც პირვე­ლად შე­ი­ძი­ნეს, მაგ­რამ თვით­ღი­რე­ბუ­ლე­ბის დად­გე­ნის მიზ­ნით ივა­რა­უ­დე­ბა, რომ დარ­ჩე­ნი­ლია ის ერ­თე­უ­ლი, რო­მე­ლიც ბო­ლოს შე­ი­ძი­ნეს.

2.8. მა­ტე­რი­ა­ლუ­რი მა­რა­გის გა­მო­ყე­ნე­ბის (გას­ვლის) შემ­თხვე­ვა­ში, მა­თი თავდაპირველი ღი­რე­ბუ­ლე­ბა უნ­და აღი­არ­დეს იმ პე­რი­ო­დის ხარ­ჯე­ბად, რო­დე­საც მიღებულ იქ­ნა შე­სა­ბა­მი­სი სარ­გე­ბე­ლი.

თა­ვი 3. ძირითადი საშუალებები

ეს თა­ვი ად­გენს ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის ძი­რი­თა­დი სა­შუ­ა­ლე­ბე­ბის აღ­რიც­ხვი­სა და ფი­ნან­სურ ან­გა­რიშ­გე­ბა­ში ასახ­ვის წესს. იგი მო­ი­ცავს ძი­რი­თა­დი სა­შუ­ა­ლე­ბე­ბის აღი­ა­რე­ბის, აღიარე­ბის დრო­ინ­დე­ლი და შემ­დგო­მი შე­ფა­სე­ბე­ბის, ცვე­თი­სა და სა­ბა­ლან­სო ღირებულების გან­საზ­ღვრის სა­კით­ხებს.

3.1. მო­ცე­მუ­ლი თა­ვი გა­მო­ი­ყე­ნე­ბა ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის ძირი­თა­დი სა­შუ­ა­ლე­ბე­ბის აღრიცხვისა და ან­გა­რიშ­გე­ბა­ში ასახ­ვი­სათ­ვის.

3.2. ძი­რი­თა­დი სა­შუ­ა­ლე­ბე­ბი აქ­ტი­ვად აღი­არ­დე­ბა, თუ:

ა) მო­სალოდნელია, რომ ორ­გა­ნი­ზა­ცია მო­მა­ვალ­ში ამ აქ­ტი­ვის გა­მო­ყე­ნე­ბით მი­ი­ღებს ეკო­ნო­მი­კურ სარ­გე­ბელს; და

ბ) შე­საძ­ლე­ბე­ლია აქ­ტი­ვის ღი­რე­ბუ­ლე­ბის საიმედოდ შეფასება.

3.3. ზოგ­ჯერ ძნე­ლია იმის დად­გე­ნა, რას წარ­მო­ად­გენს ძი­რი­თა­დი სა­შუ­ა­ლე­ბე­ბის ესა თუ ის ობი­ექ­ტი. ამის და­სა­ზუს­ტებ­ლად სა­ჭი­როა შე­მოწ­მდეს თი­თო­ე­უ­ლი ობი­ექ­ტის შესაბა­მი­სო­ბა აქ­ტი­ვის გან­მარ­ტე­ბას­თან. ზო­გი­ერთ შემ­თხვე­ვა­ში, მი­ზან­შე­წო­ნი­ლია კრიტე­რი­უ­მის გა­მო­ყე­ნე­ბა ინ­დი­ვი­დუ­ა­ლუ­რად, უმ­ნიშ­ვნე­ლო ობი­ექ­ტე­ბის აგ­რე­გი­რე­ბუ­ლი ერ­თობ­ლი­ო­ბის მი­მართ. სა­თა­და­რი­გო ნა­წი­ლე­ბი­სა და მომ­სა­ხუ­რე და­ნად­გა­რე­ბის უმრავლე­სო­ბა აღი­რიც­ხე­ბა მა­ტე­რი­ა­ლუ­რი მა­რა­გის სა­ხით და გა­მო­ყე­ნე­ბის­თა­ნა­ვე აისახე­ბა რო­გორც ხარ­ჯი. თუმ­ცა, ძვი­რად­ღი­რე­ბუ­ლი სა­თა­და­რი­გო და დამ­ხმა­რე ნაწილე­ბი ძი­რი­თა­დი სა­შუ­ა­ლე­ბე­ბის კრი­ტე­რი­უმს აკ­მა­ყო­ფი­ლე­ბენ იმ შემ­თხვე­ვა­ში, თუ ორ­გა­ნი­ზა­ცია აპი­რებს მათ გა­მო­ყე­ნე­ბას ერ­თზე მე­ტი სა­აღ­რიც­ხვო პე­რი­ო­დის განმავლობა­ში. ანა­ლო­გი­უ­რად, თუ სა­თა­და­რი­გო ნა­წი­ლი ან დამ­ხმა­რე მა­სა­ლა შე­იძ­ლე­ბა გა­მო­ყე­ნე­ბულ იქ­ნეს მხო­ლოდ ძი­რი­თა­დი სა­შუ­ა­ლე­ბე­ბის რო­მე­ლი­მე კონ­კრე­ტულ ობიექტთან ერ­თად და მა­თი გა­მო­ყე­ნე­ბა მოხ­დე­ბა არა­რე­გუ­ლა­რუ­ლად, ისი­ნი უნ­და აღიარ­დეს და გა­ტარ­დეს ძი­რი­თა­დი სა­შუ­ა­ლე­ბე­ბის ობი­ექ­ტის სა­ხით და მა­თი ცვე­თა მოხდეს იმ ვა­დით, რო­მე­ლიც არ აღე­მა­ტე­ბა მათ­თან და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი აქ­ტი­ვის სასარგებლო მომ­სა­ხუ­რე­ბის ვა­დას.

3.4. ზო­გი­ერთ შემ­თხვე­ვა­ში, სა­ჭი­როა აქ­ტივ­ზე გა­წე­უ­ლი სა­ერ­თო და­ნა­ხარ­ჯე­ბის განაწი­ლე­ბა მის შე­მად­გე­ნელ ნა­წი­ლებ­ზე და მა­თი ცალ-ცალ­კე აღ­რიც­ხვა. ეს ხდე­ბა მა­შინ, რო­დე­საც აქ­ტი­ვის შე­მად­გე­ნელ ნა­წი­ლებს გა­აჩ­ნია გან­სხვა­ვე­ბუ­ლი სა­სარ­გებ­ლო მომსახუ­რე­ბის ვა­და და მათ­თან და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი ეკო­ნო­მი­კუ­რი სარ­გებ­ლის მი­ღე­ბა ხდება სხვა­დას­ხვა დროს. შე­სა­ბა­მი­სად, სა­ჭი­როა ცვე­თის გან­სხვა­ვე­ბუ­ლი ნორ­მე­ბი­სა და მე­თო­დე­ბის გა­მო­ყე­ნე­ბა.

3.5.          ძირი­თა­დი სა­შუ­ა­ლე­ბის ობი­ექ­ტი, რო­მე­ლიც აკ­მა­ყო­ფი­ლებს აქ­ტი­ვის აღი­ა­რე­ბის კრი­ტე­რი­უ­მებს, თავ­და­პირ­ვე­ლად უნ­და შე­ფას­დეს მი­სი თვით­ღი­რე­ბუ­ლე­ბით.

3.6. შე­ძე­ნი­ლი ძი­რი­თა­დი სა­შუ­ა­ლე­ბე­ბის თვით­ღი­რე­ბუ­ლე­ბა შედ­გე­ბა: მი­სი შეს­ყიდ­ვის ფა­სის, სა­იმ­პორ­ტო ბა­ჟი­სა და სხვა, და­უბ­რუ­ნე­ბა­დი გა­და­სა­ხა­დე­ბის, ასე­ვე აქ­ტი­ვის სამუშაო მდგო­მა­რე­ო­ბა­ში მო­საყ­ვა­ნად სა­ჭი­რო სხვა პირ­და­პი­რი ხარ­ჯე­ბი­სა­გან; შესყიდვის ფა­სი არ მო­ი­ცავს არა­ნა­ირ სა­ვაჭ­რო ფას­დათ­მო­ბა­სა და შე­ღა­ვათს. შე­ძე­ნი­ლი აქ­ტი­ვის სხვა პირ­და­პი­რი ხარ­ჯე­ბის მა­გა­ლი­თე­ბია:

ა) აქ­ტი­ვი­სათ­ვის ად­გილ­მდე­ბა­რე­ო­ბის მომ­ზა­დე­ბის ხარ­ჯე­ბი;

ბ) აქ­ტი­ვის ად­გილ­ზე მი­ტა­ნი­სა და დატ­ვირ­თვა-გად­მოტ­ვირ­თვის ხარ­ჯე­ბი;

გ) მონ­ტა­ჟის ხარ­ჯე­ბი;

დ) პრო­ფე­სი­უ­ლი მომ­სა­ხუ­რე­ბის ხარ­ჯე­ბი, რო­გო­რი­ცაა არ­ქი­ტექ­ტო­რე­ბი­სა და ინ­ჟინ­რე­ბის შრო­მის ანაზ­ღა­უ­რე­ბა;

ე) აქ­ტი­ვის დე­მონ­ტა­ჟი­სა და ად­გილ­მდე­ბა­რე­ო­ბის აღ­დგე­ნის შე­საძ­ლო ხარ­ჯე­ბი იმ ფარგლებ­ში, რაც აქ­ტი­ვის შე­ძე­ნის­თა­ნა­ვე ანა­რიც­ხის სა­ხით აღი­არ­დე­ბა.

3.7. ძი­რი­თა­დი სა­შუ­ა­ლე­ბე­ბის ღი­რე­ბუ­ლე­ბას, რო­გორც წე­სი, არ მი­ე­კუთ­ვნე­ბა ადმინის­ტრა­ცი­უ­ლი და სხვა სა­ერ­თო ზედ­ნა­დე­ბი ხარ­ჯე­ბი. მა­თი მი­კუთ­ვნე­ბა და­საშ­ვე­ბია იმ შემ­თხვე­ვა­ში, რო­დე­საც შე­საძ­ლე­ბე­ლია ასე­თი ხარ­ჯე­ბის პირ­და­პირ და­კავ­ში­რე­ბა აქტი­ვე­ბის შე­ძე­ნას­თან ან მათ სა­მუ­შაო მდგო­მა­რე­ო­ბა­ში მოყ­ვა­ნას­თან.

3.8. ძი­რი­თა­დი სა­შუ­ა­ლე­ბე­ბის რო­მე­ლი­მე ობი­ექ­ტი შე­იძ­ლე­ბა მი­ღე­ბულ იქ­ნეს არამსგავს აქ­ტივ­ზე გაც­ვლის გზით. ასე­თი აქ­ტი­ვე­ბის ღი­რე­ბუ­ლე­ბა ფას­დე­ბა მი­ღე­ბუ­ლი აქ­ტი­ვის რე­ა­ლუ­რი ღი­რე­ბუ­ლე­ბით, რო­მე­ლიც ეკ­ვი­ვა­ლენ­ტუ­რია გა­ცე­მუ­ლი აქ­ტი­ვის რეალუ­რი ღი­რე­ბუ­ლე­ბი­სა და შეს­წო­რე­ბუ­ლია ნე­ბის­მი­ე­რი ფუ­ლა­დი სახ­სრე­ბის ან მი­სი ეკვი­ვა­ლენ­ტის გა­დახ­დი­ლი თან­ხით.

3.9. ძი­რი­თა­დი სა­შუ­ა­ლე­ბე­ბის აქ­ტი­ვე­ბად აღი­ა­რე­ბის შემ­დეგ გა­წე­უ­ლი და­ნა­ხარ­ჯე­ბი წარ­მო­ად­გენს აქ­ტი­ვე­ბის ექ­სპლუ­ა­ტა­ცი­ას­თან და­კავ­ში­რე­ბულ და­ნა­ხარჯს და ხარ­ჯე­ბად აღი­არ­დე­ბა მა­თი გა­წე­ვის­თა­ნა­ვე, გარ­და იმ შემ­თხვე­ვი­სა, რო­დე­საც იგი ექ­ვემ­დე­ბა­რე­ბა აქ­ტი­ვე­ბის სა­ბა­ლან­სო ღი­რე­ბუ­ლე­ბა­ში ჩარ­თვას.

3.10. აქ­ტი­ვე­ბის ექ­სპლუ­ა­ტა­ცი­ას­თან და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი და­ნა­ხარ­ჯე­ბი მხოლოდ მა­შინ და­ე­მა­ტე­ბა აქ­ტი­ვე­ბის სა­ბა­ლან­სო ღი­რე­ბუ­ლე­ბას, თუ ამ და­ნა­ხარ­ჯე­ბის შე­დე­გად ორგანიზა­ცია მი­ი­ღებს მეტ ეკო­ნო­მი­კურ სარ­გე­ბელს, ვიდ­რე არ­სე­ბუ­ლი აქ­ტი­ვე­ბის ამოსავა­ლი ნორ­მა­ტი­უ­ლი მწარ­მო­ებ­ლუ­რო­ბის პი­რო­ბებ­ში იქ­ნე­ბო­და მი­ღე­ბუ­ლი.

3.11. ძი­რი­თა­დი სა­შუ­ა­ლე­ბე­ბის ექ­სპლუ­ა­ტა­ცი­ას­თან და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი იმ და­ნა­ხარ­ჯე­ბის აღი­ა­რე­ბა ხდე­ბა აქ­ტი­ვე­ბად, რომ­ლე­ბიც გა­ნა­პი­რო­ბებს აქ­ტი­ვის ამო­სა­ვა­ლი მწარმოებლუ­რო­ბის ზრდას.

3.12. ძი­რი­თა­დი სა­შუ­ა­ლე­ბე­ბის ზო­გი­ერ­თი ობი­ექ­ტის მთა­ვა­რი დე­ტა­ლე­ბი შე­საძ­ლოა მო­ით­ხოვ­დეს პე­რი­ო­დულ შეც­ვლას. ეს მი­ა­ნიშ­ნებს, რომ ამ დე­ტა­ლის გა­მო­ყე­ნე­ბი­სა და აქ­ტი­ვის მომ­სა­ხუ­რე­ბის ვა­და გან­სხვა­ვე­ბუ­ლია. ასეთ შემ­თხვე­ვა­ში, თუ ობი­ექ­ტის შემადგე­ნე­ლი ნა­წი­ლე­ბი აკმაყოფილებს ძირითადი საშუალების განმარტებას, აღირიცხება, ცალ­კე­უ­ლი აქ­ტი­ვე­ბის სახით. ამ­გვა­რად, აქ­ტი­ვე­ბის რო­მე­ლი­მე ნა­წი­ლის შეც­ვლის ან აღ­დგე­ნის და­ნა­ხარ­ჯი აღი­რიც­ხე­ბა, რო­გორც ცალ­კე აქ­ტი­ვის შე­ძე­ნა, ხო­ლო შეც­ვლი­ლი ნა­წი­ლი ჩა­მო­ი­წე­რე­ბა.

3.13. ბუ­ღალ­ტრუ­ლი აღ­რიც­ხვი­სა და ფი­ნან­სურ ან­გა­რიშ­გე­ბა­ში ინ­ფორ­მა­ცი­ის გახ­სნის მიზ­ნით, ძი­რი­თა­დი სა­შუ­ა­ლე­ბე­ბი უნ­და დაჯ­გუფ­დეს ბუ­ნე­ბი­სა და ეკო­ნო­მი­კუ­რი დანიშნულე­ბის მსგავ­სე­ბის მი­ხედ­ვით. ამ ჯგუ­ფე­ბის მა­გა­ლი­თე­ბია:

ა) მი­წა და შე­ნო­ბა-ნა­გე­ბო­ბე­ბი;

ბ) მან­ქა­ნა-და­ნად­გა­რე­ბი;

გ) სატ­რან­სპორ­ტო სა­შუ­ა­ლე­ბე­ბი;

დ) ავე­ჯი და მოწ­ყო­ბი­ლო­ბა;

ე) ოფი­სის აღ­ჭურ­ვი­ლო­ბა.

3.14.  აქტი­ვად პირ­ვე­ლა­დი ასახ­ვის შემ­დგომ, ძი­რი­თა­დი სა­შუ­ა­ლე­ბე­ბის ესა თუ ის ობი­ექ­ტი უნ­და აი­სა­ხოს მი­სი თავ­და­პირ­ვე­ლი ღი­რე­ბუ­ლე­ბი­დან დაგ­რო­ვი­ლი ცვე­თის გამოკ­ლე­ბის შე­დე­გად მი­ღე­ბუ­ლი თან­ხით.

3.15.   ძი­რი­თა­დი სა­შუ­ა­ლე­ბე­ბის ცვე­თის თან­ხა უნ­და გა­ნა­წილ­დეს სის­ტე­მა­ტურ საფუძველ­ზე, მა­თი მომ­სა­ხუ­რე­ბის ვა­დის გან­მავ­ლო­ბა­ში. ყო­ვე­ლი პე­რი­ო­დის ცვე­თის თან­ხა უნ­და აი­სა­ხოს ხარ­ჯის სა­ხით.

3.16. აუ­ცი­ლე­ბე­ლია აქ­ტივ­ში გა­ნივ­თე­ბუ­ლი ეკო­ნო­მი­კუ­რი სარ­გებ­ლის ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის მი­ერ მოხ­მა­რე­ბის აღ­რიც­ხვა. სარ­გებ­ლის გა­მო­ყე­ნე­ბით აქ­ტი­ვის სა­ბა­ლან­სო ღირებულების შემ­ცი­რე­ბა გა­მო­ი­ხა­ტე­ბა ცვე­თის ხარ­ჯის და­რიც­ხვის გზით.

3.17. აქ­ტი­ვის მომ­სა­ხუ­რე­ბის ვა­და გა­ნი­საზ­ღვრე­ბა ამ აქ­ტი­ვის მო­სა­ლოდ­ნე­ლი სარგებლი­ა­ნო­ბით. აქ­ტი­ვე­ბის მარ­თვის პო­ლი­ტი­კა შე­იძ­ლე­ბა გუ­ლისხ­მობ­დეს აქ­ტი­ვე­ბის გა­ყიდ­ვას გარ­კვე­უ­ლი დრო­ის ან აქ­ტი­ვით მი­ღე­ბუ­ლი ეკო­ნო­მი­კუ­რი სარ­გებ­ლის გარკვეული ნა­წი­ლის მოხ­მა­რე­ბის შემ­დეგ. აქე­დან გა­მომ­დი­ნა­რე, აქ­ტი­ვის მომ­სა­ხუ­რე­ბის ვა­და შე­იძ­ლე­ბა მი­სი ეკო­ნო­მი­კუ­რი ვარ­გი­სი­ა­ნო­ბის ვა­და­ზე ნაკ­ლე­ბი აღ­მოჩ­ნდეს. ძირითა­დი სა­შუ­ა­ლე­ბე­ბის მომ­სა­ხუ­რე­ბის ვა­დის დად­გე­ნა და­მო­კი­დე­ბუ­ლია ხელმძღვანელო­ბის გა­დაწ­ყვე­ტი­ლე­ბა­ზე, რო­მე­ლიც ეყ­რდნო­ბა მსგავ­სი აქ­ტი­ვე­ბის გამოყენე­ბის გა­მოც­დი­ლე­ბას.

3.18. აქ­ტი­ვის ცვე­თა­დი ღი­რე­ბუ­ლე­ბა გა­ნი­საზ­ღვრე­ბა მი­სი თვით­ღი­რე­ბუ­ლე­ბი­დან სალიკ­ვი­და­ციო ღი­რე­ბუ­ლე­ბის გა­მოკ­ლე­ბით. პრაქ­ტი­კა­ში, აქ­ტი­ვის სა­ლიკ­ვი­და­ციო ღირებუ­ლე­ბა ხში­რად უმ­ნიშ­ვნე­ლოა და, ამ­დე­ნად, არა­არ­სე­ბი­თია ცვე­თის თან­ხის გაანგარი­შე­ბა­ში. რო­ცა მო­სა­ლოდ­ნე­ლია, რომ აქ­ტივს ექ­ნე­ბა მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი სალიკვიდა­ციო ღი­რე­ბუ­ლე­ბა, იგი გა­მო­ით­ვლე­ბა აქ­ტი­ვის შე­ძე­ნის­თა­ნა­ვე და არ იზ­რდე­ბა ფა­სე­ბის ცვლი­ლე­ბის შე­სა­ბა­მი­სად.

3.19. აქ­ტი­ვე­ბის მომ­სა­ხუ­რე­ბის ვა­დის გან­მავ­ლო­ბა­ში მა­თი ცვე­თის თან­ხის სისტემატური გა­ნა­წი­ლე­ბი­სათ­ვის შე­იძ­ლე­ბა გა­მო­ყე­ნე­ბულ იქ­ნეს სხვა­დას­ხვა მე­თო­დი. სტან­დარ­ტით დაშ­ვე­ბუ­ლია, ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ამ გა­მო­ი­ყე­ნოს: წრფი­ვი ცვე­თის მე­თო­დი და შემცი­რე­ბა­დი ნაშ­თის მე­თო­დი. წრფი­ვი მე­თო­დი გუ­ლის­ხმობს ცვე­თის ერ­თი და იმა­ვე თან­ხის და­რიც­ხვას აქ­ტი­ვის მთე­ლი მომ­სა­ხუ­რე­ბის ვა­დის მან­ძილ­ზე. შემ­ცი­რე­ბა­დი ნაშთის მე­თო­დის გა­მო­ყე­ნე­ბა იწ­ვევს ცვე­თის კლე­ბა­დი თან­ხე­ბის და­რიც­ხვას, აქ­ტი­ვის მომ­სა­ხუ­რე­ბის ვა­დის გან­მავ­ლო­ბა­ში.

3.20. პე­რი­ო­დუ­ლად უნ­და გა­და­ი­სინ­ჯოს ძი­რი­თა­დი სა­შუ­ა­ლე­ბე­ბის გა­მო­ყე­ნე­ბის ვა­და და თუ მო­სა­ლოდ­ნე­ლი გა­მო­ყე­ნე­ბის ვა­და მნიშ­ვნე­ლოვ­ნად გან­სხვავ­დე­ბა წი­ნა შეფასებები­სა­გან, ცვე­თის თან­ხე­ბი მიმ­დი­ნა­რე და მო­მა­ვა­ლი სა­ან­გა­რიშ­გე­ბო პერიოდებისათ­ვის უნ­და შე­იც­ვა­ლოს.

3.21.   ­ძირი­თა­დი სა­შუ­ა­ლე­ბის ობი­ექ­ტი უნ­და ჩა­მო­ი­წე­როს ბა­ლან­სი­დან მი­სი გა­ყიდ­ვის შემ­თხვე­ვა­ში ან, რო­ცა მწყობ­რი­დან გა­ვა და მი­სი გა­ყიდ­ვით მო­სა­ლოდ­ნე­ლი აღარ იქ­ნე­ბა ეკო­ნო­მი­კუ­რი სარ­გებ­ლის მი­ღე­ბა.

3.22. აქტივის მწყობ­რი­დან გას­ვლის ან გა­ყიდ­ვის შე­დე­გად მი­ღე­ბუ­ლი მო­გე­ბა ან ზარალი გა­ნი­საზ­ღვრე­ბა, რო­გორც სხვა­ო­ბა წმინ­და ამო­ნა­გებ თან­ხა­სა და აქ­ტი­ვის სა­ბალან­სო ღი­რე­ბუ­ლე­ბას შო­რის და საქ­მი­ა­ნო­ბის შე­დე­გე­ბის შე­სა­ხებ ან­გა­რიშ­გე­ბა­ში აისახე­ბა რო­გორც შე­მო­სა­ვა­ლი ან ხარ­ჯი.

3.23. ძი­რი­თა­დი სა­შუ­ა­ლე­ბე­ბი, რომ­ლე­ბიც აქ­ტი­უ­რად არ გა­მო­ი­ყე­ნე­ბა და განკუთვნილია გა­სა­ყი­დად, აღი­რიც­ხე­ბა აქ­ტი­უ­რი მოხ­მა­რე­ბი­დან გას­ვლის თა­რი­ღის საბა­ლან­სო ღი­რე­ბუ­ლე­ბით.

3.24. ფი­ნან­სუ­რი ან­გა­რიშ­გე­ბის გან­მარ­ტე­ბით შე­ნიშ­ვნებ­ში ძირი­თა­დი სა­შუ­ა­ლე­ბე­ბის ყო­ვე­ლი ჯგუ­ფი­სათ­ვის უნ­და გა­იხ­სნას შემ­დე­გი ინ­ფორ­მა­ცია:

ა)ცვე­თის და­რიც­ხვის მე­თოდები;

ბ) აქ­ტი­ვე­ბის მომ­სა­ხუ­რე­ბის ვადა ან გა­მო­ყე­ნე­ბუ­ლი ცვე­თის ნორ­მე­ბი;

გ) აქ­ტი­ვის საწ­ყი­სი სა­ბა­ლან­სო ღი­რე­ბუ­ლე­ბა და დაგ­რო­ვი­ლი ცვე­თა პე­რიოდის დასაწყისში და ბოლოს;

დ) პე­რიოდის საწ­ყი­სი და სა­ბო­ლოო სა­ბა­ლან­სო ღი­რე­ბუ­ლე­ბე­ბის შე­სა­ბა­მი­სო­ბა შესადა­რი­სი ინ­ფორ­მა­ცი­ის გა­რე­შე, რო­დე­საც ნაჩ­ვე­ნე­ბი იქ­ნე­ბა აქ­ტი­ვე­ბის:

I) შე­მოს­ვლა;

II) გა­დაცემა-გაყიდვა;

III) ცვე­თა;

IV)           სხვა ოპე­რა­ცი­ე­ბი.

3.25. ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ამ ფი­ნან­სურ ან­გა­რიშ­გე­ბა­ში ასე­ვე უნ­და გაამჟღავნოს სა­კუთ­რე­ბის უფ­ლე­ბა­ზე არ­სე­ბუ­ლი შეზ­ღუდ­ვე­ბი და ვალ­დე­ბუ­ლე­ბე­ბის უზ­რუნ­ველ­სა­ყო­ფად დაგირავებუ­ლი ძი­რი­თა­დი სა­შუ­ა­ლე­ბე­ბის ღი­რე­ბუ­ლე­ბა.

 

თა­ვი 4. სა­ხელ­მწი­ფო გრან­ტე­ბი

წი­ნამ­დე­ბა­რე თა­ვი ად­გენს ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ა­ში სა­ხელ­მწი­ფო გრან­ტე­ბის აღ­რიც­ხვის წესს. ამ თავ­ში ასე­ვე გან­ხი­ლუ­ლია სა­ხელ­მწი­ფო გრან­ტე­ბი­სა და სხვა სა­ხის დახ­მა­რე­ბე­ბის ფინან­სურ ან­გა­რიშ­გე­ბა­ში ასახ­ვი­სა და გახ­სნის პრინ­ცი­პე­ბი. მო­ცე­მულ თავს არ­სე­ბი­თი მნიშ­ვნე­ლო­ბა აქვს ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ი­სათ­ვის იმ თვალ­საზ­რი­სით, რომ მან შეძ­ლოს გრან­ტის სა­ხით მი­ღე­ბუ­ლი რე­სურ­სე­ბის სა­აღ­რიც­ხვო პო­ლი­ტი­კის შერ­ჩე­ვა და შე­მო­სავ­ლის ისე აღი­ა­რე­ბა, რომ შე­ნარ­ჩუ­ნე­ბუ­ლი იყოს ფი­ნან­სუ­რი ან­გა­რიშ­გე­ბის ინ­ფორ­მა­ცი­ის შესადარი­სო­ბა.

4.1.          წინამ­დე­ბა­რე თა­ვი გა­მო­ი­ყე­ნე­ბა სა­ხელ­მწი­ფო გრან­ტე­ბის ბუ­ღალ­ტრულ აღრიცხვა­სა და ფი­ნან­სურ ან­გა­რიშ­გე­ბა­ში ასახ­ვი­სას, აგ­რეთ­ვე სხვა სა­ხის სა­ხელ­მ­წი­ფო დახ­მა­რე­ბე­ბის შე­სა­ხებ ფი­ნან­სუ­რი ან­გა­რიშ­გე­ბის გან­მარ­ტე­ბით შე­ნიშ­ვნებ­ში ინფორმაციის გახ­სნი­სათ­ვის.

4.2. ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ამ სა­ხელ­მწი­ფო დახ­მა­რე­ბა შე­იძ­ლე­ბა მი­ი­ღოს მრა­ვა­ლი ფორ­მით, რომ­ლე­ბიც ერ­თმა­ნე­თისა­გან გან­სხვავ­დე­ბა ხა­სი­ა­თი­თა და პი­რო­ბე­ბით. დახ­მა­რე­ბა შეიძლე­ბა მიზ­ნად ისა­ხავ­დეს ისე­თი საქ­მი­ა­ნო­ბის წა­ხა­ლი­სე­ბას, რომ­ლის ნორ­მა­ლუ­რად წარ­მარ­თვას ორ­გა­ნი­ზა­ცია ვერ შეძ­ლებ­და დახ­მა­რე­ბის გა­რე­შე.

4.3. სა­ხელ­მწი­ფო გრან­ტე­ბი პრაქ­ტი­კა­ში შე­იძ­ლე­ბა სხვა სა­ხე­ლი­თაც შეგ­ვხვდეს, მაგალი­თად: სუბ­სი­დია, დო­ტა­ცია ან სა­ხელ­მწი­ფო პრე­მია. სტან­დარ­ტი სა­ხელ­მწი­ფო გრან­ტად არ გა­ნი­ხი­ლავს სა­ხელ­მწი­ფოს მხრი­დან ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ი­სათ­ვის მი­ნი­ჭე­ბულ პრივილე­გი­ას, შე­ღა­ვა­თებს გა­და­სა­ხა­დებ­თან და­კავ­ში­რე­ბით ან სხვა სა­ხის დახ­მა­რე­ბას, რო­მელ­თა ღი­რე­ბუ­ლე­ბის სა­ი­მე­დოდ გან­საზ­ღვრა შე­უძ­ლე­ბე­ლია.

4.4.          სა­ხელ­მწი­ფო გრან­ტე­ბი, მათ შო­რის არაფუ­ლა­დი გრან­ტე­ბი, უნ­და აღი­არ­დეს რეალუ­რი ღი­რე­ბუ­ლე­ბით, თუ იარ­სე­ბებს და­მა­ჯე­რე­ბე­ლი რწმე­ნა, რომ:

ა)   ორ­გა­ნი­ზა­ცია შე­ას­რუ­ლებს მას­თან და­კავ­ში­რე­ბულ პი­რო­ბებს; და

ბ)   გრან­ტი იქ­ნე­ბა მი­ღე­ბუ­ლი.

4.5. სა­ხელ­მწი­ფო გრან­ტის აღი­ა­რე­ბი­სათ­ვის აუ­ცი­ლე­ბე­ლია ორი მოთ­ხოვ­ნის ერთდრო­უ­ლად დაკ­მა­ყო­ფი­ლე­ბა. კერ­ძოდ, ორ­გა­ნი­ზა­ცია დარ­წმუ­ნე­ბუ­ლი უნ­და იყოს, რომ და­აკ­მა­ყო­ფი­ლებს გრან­ტის პი­რო­ბებს და გრანტს აუ­ცი­ლებ­ლად მი­ი­ღებს. გრან­ტის მი­ღე­ბა თა­ვის­თა­ვად არ ნიშ­ნავს იმას, რომ პი­რი აკ­მა­ყო­ფი­ლებს ან მო­მა­ვალ­ში დააკმაყო­ფი­ლებს გრან­ტის პი­რო­ბებს.

4.6. გრან­ტის ფორ­მა გავ­ლე­ნას არ ახ­დენს მი­სი სა­აღ­რიც­ხვო მე­თო­დის შერ­ჩე­ვა­ზე. ფულა­დი ფორ­მით და სა­ხელ­მწი­ფო ვალ­დე­ბუ­ლე­ბე­ბის შემ­ცი­რე­ბის სა­ხით მი­ღე­ბუ­ლი გრან­ტი ერ­თნა­ი­რად აღი­რიც­ხე­ბა.

4.7. სა­ხელ­მწი­ფო გრან­ტი შე­იძ­ლე­ბა მი­ღე­ბულ იქ­ნეს არა­ფუ­ლა­დი აქ­ტი­ვის სა­ხით. მაგალი­თად, ძი­რი­თა­დი სა­შუ­ა­ლე­ბე­ბი ან სხვა სა­ხის რე­სურ­სე­ბი, რო­მე­ლიც უნ­და გამოიყე­ნოს ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ამ. ამ შემ­თხვე­ვა­ში არა­ფუ­ლა­დი აქ­ტი­ვის შე­ფა­სე­ბა ხდე­ბა რეალუ­რი ღი­რე­ბუ­ლე­ბით. შე­სა­ბა­მი­სად, გრან­ტი­ცა და აქ­ტი­ვიც აი­სა­ხე­ბა რე­ა­ლუ­რი ღირებუ­ლე­ბით.

4.8. სა­ხელ­მწი­ფო გრან­ტი თავ­და­პირ­ვე­ლად უნ­და აღი­არ­დეს ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის ფონ­დის სა­ხით, მი­სი შეზ­ღუ­დუ­ლო­ბის ხა­რის­ხის გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბით (შე­უზ­ღუ­და­ვი, დრო­ე­ბით შეზღუ­დუ­ლი ან მუდ­მი­ვად შეზ­ღუ­დუ­ლი). სა­ხელ­მწი­ფო გრან­ტი შე­მო­სავ­ლის სა­ხით აღიარდე­ბა გრან­ტით და­სა­ფა­რი ხარ­ჯე­ბის პრო­პორ­ცი­უ­ლად იმ პე­რი­ო­დებ­ში, რო­დე­საც ხდე­ბა შე­სა­ბა­მი­სი და­ნა­ხარ­ჯე­ბის გა­წე­ვა.

4.9. მი­ზან­შე­წო­ნი­ლი არ არის სა­ხელ­მწი­ფო გრან­ტე­ბის აღი­ა­რე­ბა შე­მო­სავ­ლე­ბის სახით მა­თი მი­ღე­ბის­თა­ნა­ვე (სა­კა­სო მე­თო­დით). გრან­ტის მი­ღე­ბის­თა­ნა­ვე მი­სი შემოსავლის სა­ხით აღი­ა­რე­ბა და­საშ­ვე­ბია მხო­ლოდ მა­შინ, რო­დე­საც გრან­ტით დასაფარა­ვი და­ნა­ხარ­ჯე­ბი უკ­ვე გა­წე­უ­ლია და არ არ­სე­ბობს სხვა სა­ან­გა­რიშ­გე­ბო პერიოდებ­ზე გრან­ტის გა­და­ნა­წი­ლე­ბის სა­ფუძ­ვე­ლი.

4.10. სა­ხელ­მწი­ფო გრან­ტთან და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი შე­მო­სავ­ლე­ბის აღი­ა­რე­ბა უნ­და მოხ­დეს გრან­ტით და­სა­ფა­რა­ვი და­ნა­ხარ­ჯე­ბის ან ხარ­ჯე­ბის აღი­ა­რე­ბის პრო­პორ­ცი­უ­ლად ისე, რომ უზ­რუნ­ველ­ყო­ფილ იქ­ნეს გრან­ტით და­სა­ფა­რა­ვი ხარ­ჯე­ბი­სა და შე­მო­სავ­ლე­ბის შესაბა­მი­სო­ბა. ანა­ლო­გი­უ­რად, ამორ­ტი­ზე­ბად აქ­ტი­ვებ­თან და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი გრან­ტის აღია­რე­ბა შე­მო­სავ­ლე­ბის სა­ხით ხდე­ბა მო­ცე­მულ აქ­ტი­ვებ­ზე ამორ­ტი­ზა­ცი­ის და­რიც­ხვის პრო­პორ­ცი­უ­ლად იმ სა­ან­გა­რიშ­გე­ბო პე­რი­ო­დებ­ში, რო­დე­საც გა­მო­ი­ყე­ნე­ბა გრან­ტის სახით მი­ღე­ბუ­ლი ან გრან­ტით შე­ძე­ნი­ლი ამორ­ტი­ზე­ბა­დი აქ­ტი­ვე­ბი.

4.11. არა­ა­მორ­ტი­ზე­ბად აქ­ტი­ვებ­თან და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი გრან­ტე­ბი შე­იძ­ლე­ბა აგ­რეთ­ვე გუ­ლის­ხმობ­დეს გარ­კვე­უ­ლი ვალ­დე­ბუ­ლე­ბე­ბის შეს­რუ­ლე­ბას. ასე­თი გრან­ტე­ბის აღი­ა­რე­ბა შე­მო­სავ­ლე­ბის სა­ხით ხდე­ბა იმ სა­ან­გა­რიშ­გე­ბო პე­რი­ო­დებ­ში, რო­დე­საც გა­წე­უ­ლი იქ­ნე­ბა ამ ვალ­დე­ბუ­ლებ­ე­ბის შეს­რუ­ლე­ბას­თან და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი და­ნა­ხარ­ჯე­ბი.

4.12. გა­წე­უ­ლი ხარ­ჯე­ბი­სა და ზა­რა­ლის კომ­პენ­სა­ცი­ის სა­ხით, ან ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის გადაუ­დე­ბე­ლი ფი­ნან­სუ­რი დახ­მა­რე­ბის მიზ­ნით მი­ღე­ბუ­ლი სა­ხელ­მწი­ფო გრან­ტი, რომელსაც არ ექ­ნე­ბა შე­სა­ბა­მი­სი სა­მო­მავ­ლო ხარ­ჯე­ბი, აღი­არ­დე­ბა გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლი მუხ­ლის სა­ხით იმ პე­რი­ო­დის შე­მო­სავ­ლად, რო­დე­საც იგი იქ­ნა მი­ღე­ბუ­ლი.

4.13. სა­ხელ­მწი­ფო გრან­ტი ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ამ შე­იძ­ლე­ბა მი­ი­ღოს უშუ­ა­ლო გა­და­უ­დე­ბე­ლი ფი­ნან­სუ­რი დახ­მა­რე­ბის ან უკ­ვე გა­წე­უ­ლი სპე­ცი­ფი­კუ­რი და­ნა­ხარ­ჯე­ბის სტი­მუ­ლი­რე­ბის მიზ­ნით. მარ­თე­ბუ­ლი იქ­ნე­ბა ასე­თი გრან­ტის შე­მო­სავ­ლად აღი­ა­რე­ბა გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლი მუხ­ლის სა­ხით იმ სა­ან­გა­რიშ­გე­ბო პე­რი­ოდ­ში, რო­დე­საც იქ­ნა მი­ღე­ბუ­ლი.

4.14. სა­ხელ­მწი­ფო გრან­ტი ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ამ შე­იძ­ლე­ბა მი­ი­ღოს წი­ნა სა­ან­გა­რიშ­გე­ბო პერი­ოდ­ში გა­წე­უ­ლი ხარ­ჯე­ბის ან ზა­რა­ლის კომ­პენ­სა­ცი­ის სა­ხით. ამ­გვა­რი გრან­ტის შემო­სავ­ლად აღი­ა­რე­ბა ხდე­ბა გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლი მუხ­ლის სა­ხით იმ სა­ან­გა­რიშ­გე­ბო პერიოდ­ში, რო­დე­საც იგი იქ­ნა მი­ღე­ბუ­ლი.

4.15. აქ­ტი­ვებ­თან და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი სა­ხელ­მწი­ფო გრან­ტე­ბი, მათ შო­რის არა­ფულადი გრან­ტე­ბი რე­ა­ლუ­რი ღი­რე­ბუ­ლე­ბით, აღი­არ­დე­ბა და ბა­ლან­სში აი­სა­ხე­ბა ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის ფონ­დის სა­ხით, მი­სი შეზ­ღუ­დუ­ლო­ბის ხა­რის­ხის გათ­ვა­ლის­წი­ნებით.

4.16. ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის ფონ­დის სა­ხით ასა­ხუ­ლი სა­ხელ­მწი­ფო გრან­ტე­ბის შე­მო­სავ­ლად აღი­ა­რე­ბა ხდე­ბა სის­ტე­მა­ტურ და რა­ცი­ო­ნა­ლურ სა­ფუძ­ველ­ზე დაყ­რდნო­ბით, აქ­ტი­ვის გამო­ყე­ნე­ბის მთე­ლი ვა­დის გან­მავ­ლო­ბა­ში.

4.17. შე­მო­სავ­ლად აღი­ა­რე­ბუ­ლი გრან­ტე­ბი აი­სა­ხე­ბა საქ­მი­ა­ნო­ბის შე­დე­გე­ბის ანგარიშგე­ბა­ში შე­მო­სავ­ლე­ბის შე­მად­გენ­ლო­ბა­ში ან ცალ­კე მუხ­ლის სა­ხით, სახელწოდებით “გრან­ტის სა­ხით მი­ღე­ბუ­ლი შე­მო­სავ­ლე­ბი”.

4.18. სა­ხელ­მწი­ფო გრან­ტი, რომ­ლის დაბ­რუ­ნე­ბა­ზე წარ­მო­ი­შო­ბა მოთ­ხოვ­ნა, განიხილე­ბა რო­გორც სა­აღ­რიც­ხვო შე­ფა­სე­ბე­ბის გა­დასინჯვა. შე­მო­სავ­ლებ­თან დაკავშირე­ბუ­ლი გრან­ტის დაბ­რუ­ნე­ბა, პირ­ველ რიგ­ში, უნ­და და­უ­პი­რის­პირ­დეს ამ გრანტი­დან წარ­მო­შო­ბილ ფონდს. თუ გრან­ტის და­საბ­რუ­ნე­ბე­ლი თან­ხა აღე­მა­ტე­ბა ასე­თი ფონ­დის თან­ხას ან, რო­დე­საც არ არ­სე­ბობს შე­სა­ბა­მი­სი ფონ­დი, გრან­ტის და­საბ­რუ­ნე­ბე­ლი თან­ხა და­უ­ყოვ­ნებ­ლივ უნ­და აღი­არ­დეს ხარ­ჯის სა­ხით. თუ და­საბ­რუ­ნე­ბე­ლია აქ­ტივ­თან და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი გრან­ტის თან­ხა, იგი აი­სა­ხე­ბა შე­სა­ბა­მი­სი ფონ­დის ნაშ­თის შემ­ცი­რე­ბით, და­საბ­რუ­ნე­ბე­ლი თან­ხის ოდე­ნო­ბით. დაგ­რო­ვი­ლი და­მა­ტე­ბი­თი ცვე­თის თან­ხა, რო­მე­ლიც აღი­ა­რე­ბუ­ლი იქ­ნე­ბო­და დაბ­რუ­ნე­ბამ­დე, გრან­ტის არარ­სე­ბო­ბის პი­რო­ბებ­ში დაუყოვნებლივ უნ­და აღი­არ­დეს ხარ­ჯის სა­ხით.

4.19. თუ სა­ხელ­მწი­ფო დახ­მა­რე­ბას არ გა­აჩ­ნია მკა­ფი­ოდ გა­მო­ხა­ტუ­ლი, და­სა­ბუ­თე­ბუ­ლი ღი­რე­ბუ­ლე­ბა და ჩვე­უ­ლებ­რი­ვი კო­მერ­ცი­უ­ლი გა­რი­გე­ბი­სა­გან გან­სხვა­ვე­ბუ­ლი თვი­სე­ბა, არ შე­იძ­ლე­ბა მი­ე­კუთ­ვნოს სა­ხელ­მწი­ფო გრან­ტებს.

4.20. ნუ­ლო­ვა­ნი და და­ბალ­გა­ნაკ­ვე­თი­ა­ნი სეს­ხე­ბიც სა­ხელ­მწი­ფო დახ­მა­რე­ბის ერთ-ერთი ფორ­მაა, მაგ­რამ აქ ეკო­ნო­მი­კუ­რი სარ­გებ­ლის რა­ო­დე­ნო­ბის შე­სა­ფა­სებ­ლად არ გამოდ­გე­ბა საპ­რო­ცენ­ტო გა­ნაკ­ვე­თე­ბის სი­დი­დე და ასე­თი დახ­მა­რე­ბა არ მი­ე­კუთ­ვნე­ბა სახელ­მწი­ფო გრანტს.

4.21. წი­ნამ­დე­ბა­რე სტან­დარ­ტის მი­ხედ­ვით, სა­ხელ­მწი­ფო დახ­მა­რე­ბა არ გუ­ლის­ხმობს სა­ხელ­მწი­ფოს მი­ერ ინ­ფრას­ტრუქ­ტუ­რის უზ­რუნ­ველ­ყო­ფას სა­ერ­თო სატ­რან­სპორ­ტო და სა­კო­მუ­ნი­კა­ციო ქსე­ლის გა­უმ­ჯო­ბე­სე­ბის გზით, აგ­რეთ­ვე სა­ი­რი­გა­ციო სის­ტე­მის სრულყოფის ღო­ნის­ძი­ე­ბებს, რაც სა­სარ­გებ­ლოა ად­გი­ლობ­რი­ვი მო­სახ­ლე­ო­ბი­სათ­ვის.

4.22. ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ამ ფი­ნან­სუ­რი ან­გა­რიშ­გე­ბის გან­მარ­ტე­ბით შე­ნიშ­ვნებ­ში უნ­და გაამჟღავნოს:

ა) ფი­ნან­სურ ან­გა­რიშ­გე­ბა­ში ასა­ხუ­ლი სა­ხელ­მწი­ფო გრან­ტე­ბის ხა­სი­ა­თი და სი­დიდე, აგ­რეთ­ვე სა­ხელ­მწი­ფო დახ­მა­რე­ბის სხვა ფორ­მე­ბის აღ­წე­რა, სა­ი­და­ნაც ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ამ მიი­ღო პირ­და­პი­რი სარ­გე­ბე­ლი; და

ბ) შე­უს­რუ­ლე­ბე­ლი პი­რო­ბე­ბი და სხვა გა­უთ­ვა­ლის­წი­ნე­ბე­ლი მოვ­ლე­ნე­ბი, რომ­ლე­ბიც და­კავ­ში­რე­ბუ­ლია ფი­ნან­სურ ან­გა­რიშ­გე­ბა­ში ასა­ხულ რო­მე­ლი­მე ტი­პის სა­ხელ­მწი­ფო დახმა­რე­ბას­თან.

თა­ვი 5. უც­ხო­უ­რი ვა­ლუ­ტის კურ­სის ცვლი­ლე­ბე­ბით გა­მოწ­ვე­უ­ლი შე­დეგები

ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ას, თა­ვი­სი საქ­მი­ა­ნო­ბის გან­ხორ­ცი­ე­ლე­ბი­სას, შე­საძ­ლე­ბე­ლია შე­ხე­ბა ჰქონ­დეს უც­ხო­უ­რი ვა­ლუ­ტით გან­ხორ­ცი­ე­ლე­ბულ ოპე­რა­ცი­ებ­თან. მა­გა­ლი­თად: საერთაშო­რი­სო ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ებ­ში გა­და­სახ­დელ სა­წევ­რო­ებ­ზე წარ­მო­შო­ბი­ლი ვალდებულე­ბე­ბი და მა­თი გა­დახ­და; უც­ხო­ურ ვა­ლუ­ტა­ში მი­ღე­ბუ­ლი გრან­ტე­ბი და მათ გამო­ყე­ნე­ბას­თან და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი ოპე­რა­ცი­ე­ბი და სხვ.

წი­ნამ­დე­ბა­რე თა­ვი ად­გენს, რო­მე­ლი გა­საც­ვლე­ლი სა­ვა­ლუ­ტო კურ­სი უნ­და იქ­ნეს გამოყე­ნე­ბუ­ლი ფი­ნან­სურ ან­გა­რიშ­გე­ბა­ში და რო­გორ უნ­და აი­სა­ხოს გა­საც­ვლე­ლი სავალუ­ტო კურ­სის ცვლი­ლე­ბე­ბით გა­მოწ­ვე­უ­ლი ფი­ნან­სუ­რი შე­დე­გე­ბი.

5.1.            ­წინამ­დე­ბა­რე თა­ვი გა­მო­ი­ყე­ნე­ბა უც­ხო­უ­რი ვა­ლუ­ტით წარ­მო­ე­ბუ­ლი ოპე­რა­ცი­ე­ბის აღ­რიც­ხვი­სათ­ვის.

5.2. ორ­გა­ნი­ზა­ცია უც­ხო­უ­რი ვა­ლუ­ტით წარ­მო­ე­ბულ ოპე­რა­ცი­ებს ფი­ნან­სურ ანგარიშგება­ში ასა­ხავს სა­ქარ­თვე­ლოს ეროვ­ნულ ვა­ლუ­ტა­ში.

5.3.          უც­ხო­უ­რი ვა­ლუ­ტით წარ­მო­ე­ბუ­ლი ოპე­რა­ცი­ე­ბი თავ­და­პირ­ვე­ლად უნ­და აი­სა­ხოს სა­ან­გა­რიშ­გე­ბო ვა­ლუ­ტით (ლა­რით), ოპე­რა­ცი­ის შეს­რუ­ლე­ბის დღი­სათ­ვის საანგარიშგებო ვა­ლუ­ტა­სა და მო­ცე­მულ უც­ხო­ურ ვა­ლუ­ტას შო­რის და­ფიქ­სი­რე­ბუ­ლი გასაც­ვლე­ლი სა­ვა­ლუ­ტო კურ­სის მი­ხედ­ვით.

5.4. ოპე­რა­ცი­ის შეს­რუ­ლე­ბის დღეს და­ფიქ­სი­რე­ბულ გა­საც­ვლელ სა­ვა­ლუ­ტო კურსს წარ­მო­ად­გენს სა­ქარ­თვე­ლოს ეროვ­ნუ­ლი ბან­კის მი­ერ დად­გე­ნი­ლი კურ­სი.

5.5.          ყო­ვე­ლი სა­ან­გა­რიშ­გე­ბო პე­რიოდი ბო­ლოს, უც­ხო­უ­რი ვა­ლუ­ტით შე­ფა­სე­ბუ­ლი ფულა­დი სა­ბა­ლან­სო მუხ­ლე­ბი წარდ­გე­ნილ უნ­და იქ­ნეს სა­ბო­ლოო სა­ვა­ლუ­ტო კურ­სის გამო­ყე­ნე­ბით.

5.6.              თუ ფუ­ლა­დი სა­ბა­ლან­სო მუხ­ლე­ბის გა­ნაღ­დე­ბის, ან ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის მი­ერ საანგარიშ­გე­ბო თა­რი­ღი­სათ­ვის ფუ­ლა­დი მუხ­ლე­ბის სა­ბო­ლოო სა­ვა­ლუ­ტო კურ­სის მიხედვით წარ­დგე­ნი­სას, არ­სე­ბუ­ლი სა­ვა­ლუ­ტო კურ­სი გან­სხვავ­დე­ბა თავ­და­პირ­ვე­ლი ასახ­ვი­სათ­ვის გა­მო­ყე­ნე­ბუ­ლი სა­ვა­ლუ­ტო კურ­სი­სა­გან, ან წი­ნა სა­ან­გა­რიშ­გე­ბო პე­რი­ო­დის ფი­ნან­სუ­რი ან­გა­რიშ­გე­ბის სა­ვა­ლუ­ტო კურ­სი­სა­გან, წარ­მო­შო­ბი­ლი სა­კურ­სო სხვა­ო­ბე­ბი უნ­და აღი­არ­დეს შე­მო­სავ­ლე­ბის ან ხარ­ჯე­ბის სა­ხით წარ­მო­შო­ბის შე­სა­ბა­მის საანგარიშგე­ბო პე­რი­ოდ­ში.

5.7. სა­კურ­სო სხვა­ო­ბა წარ­მო­ი­შო­ბა მა­შინ, რო­დე­საც ოპე­რა­ცი­ის შეს­რუ­ლე­ბის თარიღი­სა და უც­ხო­უ­რი ვა­ლუ­ტით შე­ფა­სე­ბუ­ლი ნე­ბის­მი­ე­რი ფუ­ლა­დი სა­ბა­ლან­სო მუხლების გა­ნაღ­დე­ბის თა­რი­ღი­სათ­ვის და­ფიქ­სი­რე­ბუ­ლი გა­საც­ვლე­ლი სა­ვა­ლუ­ტო კურსები ერთ­მა­ნე­თის­აგან გან­სხვა­ვე­ბუ­ლი იქ­ნე­ბა. თუ უც­ხო­უ­რი ვა­ლუ­ტით შე­ფა­სე­ბუ­ლი ოპე­რა­ცია და შე­სა­ბა­მი­სი ან­გა­რიშ­სწო­რე­ბა ხდე­ბა ერთ სა­ან­გა­რიშ­გე­ბო პე­რი­ოდ­ში, მა­შინ ყვე­ლა სა­კურ­სო სხვა­ო­ბა აღი­ა­რე­ბუ­ლი იქ­ნე­ბა ამ სა­ან­გა­რიშ­გე­ბო პე­რი­ოდ­ში; მაგ­რამ, რო­დე­საც ან­გა­რიშ­სწო­რე­ბა ხორ­ცი­ელ­დე­ბა შემ­დგომ სა­ან­გა­რიშ­გე­ბო პე­რი­ოდ­ში, საკურსო სხვა­ო­ბა აღი­არ­დე­ბა ყო­ველ მომ­დევ­ნო შუ­ა­ლე­დურ სა­ან­გა­რიშ­გე­ბო პე­რი­ოდ­ში ან­გა­რიშ­სწო­რე­ბის პე­რი­ო­დამ­დე.

5.8.          ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ამ ფი­ნან­სუ­რი ან­გა­რიშ­გე­ბის გან­მარ­ტე­ბით შე­ნიშ­ვნებ­ში ინ­ფორ­მა­ცია უნ­და გახ­ს­ნას სა­ან­გა­რიშ­გე­ბო პე­რი­ო­დის მო­გე­ბი­სა და ზა­რა­ლის ან­გა­რიშ­გე­ბა­ში ასა­ხუ­ლი სა­კურ­სო სხვა­ო­ბე­ბის ოდე­ნო­ბის შე­სა­ხებ.

 

თა­ვი 6. სეს­ხით სარ­გებ­ლო­ბას­თან და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი და­ნა­ხარ­ჯე­ბი

წი­ნამ­დე­ბა­რე თა­ვი ად­გენს სეს­ხით სარ­გებ­ლო­ბას­თან და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი და­ნა­ხარ­ჯე­ბის ბუ­ღალ­ტრუ­ლი აღ­რიც­ხვის წესს. ამ თა­ვის ცალ­სა­ხა მოთ­ხოვ­ნაა - სეს­ხით სარგებლობასთან და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი და­ნა­ხარ­ჯე­ბის და­უ­ყოვ­ნებ­ლივ აღი­ა­რე­ბა ხარ­ჯე­ბის სა­ხით.

6.1.          მო­ცე­მუ­ლი თა­ვი გა­მო­ი­ყე­ნე­ბა სეს­ხით სარ­გებ­ლო­ბას­თან და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი დანახარ­­ჯე­ბის ბუ­ღალ­ტრუ­ლი აღ­რიც­ხვი­სათ­ვის.

6.2. თა­ვი ვრცელ­დე­ბა სეს­ხით სარ­გებ­ლო­ბას­თან და­კავ­ში­რე­ბულ ისეთ და­ნა­ხარ­ჯებ­ზე, რო­გო­რი­ცაა:

ა) ბან­კის ოვერ­დრაფ­ტთან და სეს­ხებ­თან და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი საპ­რო­ცენ­ტო გა­ნაკ­ვე­თე­ბი;

ბ) სეს­ხებ­თან და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი დათ­მო­ბე­ბი­სა და პრე­მი­ე­ბის ამორ­ტი­ზა­ცია;

გ) სეს­ხის აღე­ბას­თან და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი ორ­გა­ნი­ზა­ცი­უ­ლი და­ნა­ხარ­ჯე­ბი;

დ) ფი­ნან­სურ იჯა­რას­თან და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი ფი­ნან­სუ­რი ხარ­ჯე­ბი;

ე) უც­ხო­ურ ვა­ლუ­ტა­ში აღე­ბულ სეს­ხებ­თან და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი სა­კურ­სო სხვა­ო­ბის თან­ხა, თუ იგი გა­ნი­ხი­ლე­ბა რო­გორც საპ­რო­ცენ­ტო და­ნა­ხარ­ჯე­ბის შეს­წო­რე­ბა.

6.3. სეს­ხით სარ­გებ­ლო­ბას­თან და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი და­ნა­ხარ­ჯე­ბი აღი­არდება იმ პერიოდის ხარ­ჯე­ბად, რო­დე­საც იქ­ნა გა­წე­უ­ლი.

6.4. სეს­ხით სარ­გებ­ლო­ბას­თან და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი და­ნა­ხარ­ჯი წარ­მო­ად­გენს პე­რი­ო­დის ხარჯს. მი­სი აღი­ა­რე­ბი­სათ­ვის არ­სე­ბი­თი მნიშ­ვნე­ლო­ბა არა აქვს ფაქ­ტობ­რი­ვად გა­დახ­დის მო­მენ­ტსა და სეს­ხის გა­მო­ყე­ნე­ბის ეფექ­ტუ­რო­ბას.

6.5. ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ამ ფი­ნან­სუ­რი ან­გა­რიშ­გე­ბის გან­მარ­ტე­ბით შე­ნიშ­ვნებ­ში უნ­და გაამჟღავნოს სეს­ხით სარ­გებ­ლო­ბას­თან და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი და­ნა­ხარ­ჯე­ბის მი­მართ გამოყენე­ბუ­ლი სა­აღ­რიც­ხვო პო­ლი­ტი­კა.

თა­ვი 7. სა­აღ­რიც­ხვო პო­ლი­ტი­კა და შეც­დომები

წი­ნამ­დე­ბა­რე თა­ვი გა­მო­ი­ყე­ნე­ბა წინა პერიოდის შეც­დო­მე­ბის შეს­წო­რე­ბი­სა და სააღრიც­ხვო პო­ლი­ტი­კა­ში მომ­ხდა­რი ცვლი­ლე­ბე­ბის შე­დე­გე­ბის აღ­რიც­ხვი­სა და ფი­ნან­სურ ან­გა­რიშ­გე­ბა­ში წარ­დგე­ნის მიზ­ნით.

7.1. ეს თა­ვი გა­მო­ი­ყე­ნე­ბა წინა პერიოდის შეცდომების შეს­წო­რე­ბი­სა და სა­აღ­რიც­ხ­ვო პო­ლი­ტი­კა­ში მომ­ხდა­რი ცვლი­ლე­ბე­ბის შე­დე­გე­ბის აღ­რიც­ხვი­სა და ან­გა­რიშ­გე­ბა­ში წარდგე­ნი­სათ­ვის.

7.2.   ­   წინა საანგარიშგებო პერიო­დებ­თან და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი შეც­დო­მე­ბის შეს­წო­რე­ბის თან­ხა აი­სა­ხე­ბა ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის შე­უზ­ღუ­და­ვი ფონ­დის (არარ­სე­ბო­ბის შემ­თხვე­ვა­ში დაგრო­ვი­ლი დე­ფი­ცი­ტის) საწ­ყი­სი ნაშ­თის კო­რექ­ტი­რე­ბით. სა­ჭი­როა შე­სა­და­რი­სი ინფორმა­ცი­ის შეც­ვლა, თუ ეს პრაქ­ტი­კუ­ლად შე­საძ­ლე­ბე­ლია.

7.3. გა­სულ პე­რი­ო­დებ­ში ფი­ნან­სუ­რი ან­გა­რიშ­გე­ბის მომ­ზა­დე­ბი­სას დაშ­ვე­ბუ­ლი შეცდომე­ბი შე­საძ­ლოა მიმ­დი­ნა­რე სა­ან­გა­რიშ­გე­ბო პე­რი­ოდ­ში გა­მოვ­ლინ­დეს. შეც­დო­მე­ბი შე­იძ­ლე­ბა წმინ­და არით­მე­ტი­კუ­ლი ხა­სი­ა­თი­სა იყოს. ასე­ვე გა­მო­რიც­ხუ­ლი არ არის გამოყე­ნე­ბუ­ლი სა­აღ­რიც­ხვო პო­ლი­ტი­კის შე­დე­გად, ფაქ­ტე­ბის არას­წო­რი ინტერპრეტაციითა და თაღ­ლი­თო­ბით ან და­უ­დევ­რო­ბით გა­მოწ­ვე­უ­ლი შეც­დო­მე­ბის არსებო­ბა.

7.4. ფი­ნან­სუ­რი ან­გა­რიშ­გე­ბა, წი­ნა სა­ან­გა­რიშ­გე­ბო პე­რი­ო­დე­ბის შე­სა­და­რი­სი ინფორმა­ცი­ის ჩათ­ვლით, წარ­მოდ­გე­ნილ უნ­და იქ­ნეს ისეთ­ნა­ი­რად, თით­ქოს შეც­დო­მა გასწორ­და იმა­ვე სა­ან­გა­რიშ­გე­ბო პე­რი­ოდ­ში, რო­მელ­შიც იყო დაშ­ვე­ბუ­ლი. შე­სა­ბა­მი­სად, თი­თო­ე­ულ სა­ან­გა­რიშ­გე­ბო პე­რი­ოდ­თან და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი შეს­წო­რე­ბის თან­ხა უნ­და ჩაირთოს ამა­ვე პე­რი­ო­დის წმინ­და მო­გე­ბის ან ზა­რა­ლის თან­ხა­ში. იმ სა­ან­გა­რიშ­გე­ბო პერი­ო­დებ­თან და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი შეს­წო­რე­ბის თან­ხა, რომ­ლე­ბიც წინ უს­წრებს ფი­ნან­სურ ან­გა­რიშ­გე­ბა­ში ასა­ხულ პე­რი­ოდს, უნ­და შეს­წორ­დეს უფ­რო ად­რე­უ­ლი სა­ან­გა­რიშ­გე­ბო პერი­ო­დე­ბის წმინ­და შე­მო­სავ­ლე­ბის საწ­ყის ნაშ­თში. ნე­ბის­მი­ე­რი წი­ნა სა­ან­გა­რიშ­გე­ბო პერი­ო­დე­ბის სხვა ინ­ფორ­მა­ცია, რო­გო­რი­ცაა ფი­ნან­სუ­რი მო­ნა­ცე­მე­ბის საწ­ყი­სი ჯა­მე­ბი, აგ­რეთ­ვე ხე­ლახ­ლა უნ­და ფორ­მუ­ლირ­დეს.

7.5.          ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ამ ფი­ნან­სურ ან­გა­რიშ­გე­ბა­ში უნ­და გა­ამ­ჟღავ­ნოს შეც­დო­მე­­ბის ფაქ­ტი და ხა­სი­ა­თი.

7.6. გარ­კვე­უ­ლი გა­ნუ­საზ­ღვრე­ლო­ბი­სა და ცვა­ლე­ბა­დო­ბის გა­მო, შე­უძ­ლე­ბე­ლია ფინანსუ­რი ან­გა­რიშ­გე­ბის ბევ­რი მუხ­ლის ზუს­ტი გა­ან­გა­რი­შე­ბა, შე­საძ­ლე­ბე­ლია მხო­ლოდ მა­თი მი­ახ­ლო­ე­ბი­თი შე­ფა­სე­ბა. შე­ფა­სე­ბის პრო­ცე­სი გუ­ლის­ხმობს უახ­ლეს ხელ­მი­საწ­ვდომ ინ­ფორ­მა­ცი­ა­ზე და­ფუძ­ნე­ბულ მსჯე­ლო­ბას და სა­თა­ნა­დო გა­დაწ­ყვე­ტი­ლე­ბის მი­ღე­ბას. მაგალი­თად, შე­საძ­ლოა სა­ჭი­რო გახ­დეს უი­მე­დო ვა­ლე­ბის, მოძ­ვე­ლე­ბუ­ლი მა­რა­გის, ცვეთა­დი აქ­ტი­ვე­ბის სა­სარ­გებ­ლო მომ­სა­ხუ­რე­ბის ვა­დის ან შე­საძ­ლო ეკო­ნო­მი­კუ­რი სარგებ­ლის მი­ღე­ბის სქე­მის შე­ფა­სე­ბა. და­სა­ბუ­თე­ბუ­ლი სა­აღ­რიც­ხვო შე­ფა­სე­ბის გამოყენება ფი­ნან­სუ­რი ან­გა­რიშ­გე­ბის მომ­ზა­დე­ბის ძი­რი­თა­დი მო­მენ­ტია და არ ამ­ცი­რებს მის სან­დო­ო­ბას.

7.7. თუ, გარ­კვე­ულ­წი­ლად, შე­იც­ვლე­ბა გა­რე­მო­ე­ბე­ბი, რო­მელ­თა სა­ფუძ­ველ­ზეც მოხ­და შე­ფა­სე­ბა, ან თავს იჩენს ახა­ლი ინ­ფორ­მა­ცია, და­მა­ტე­ბი­თი გა­მოც­დი­ლე­ბა ან სხვა მოვლენე­ბი, შე­საძ­ლოა სა­ჭი­რო გახ­დეს შე­ფა­სე­ბის გა­და­სინ­ჯვა. შე­ფა­სე­ბის გა­და­სინ­ჯვა არ გა­ნა­პი­რო­ბებს გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლი მუხ­ლე­ბი­სა და არ­სე­ბი­თი შეც­დო­მე­ბის კორექტირებას.

7.8. ხში­რად ძნე­ლია სა­აღ­რიც­ხვო პო­ლი­ტი­კა­სა და სა­აღ­რიც­ხვო შე­ფა­სე­ბებ­ში მომხდარი ცვლი­ლე­ბე­ბის ერ­თმა­ნე­თი­სა­გან გა­მიჯ­ვნა. ასე­თი ცვლი­ლე­ბა გა­ნი­ხი­ლე­ბა, რო­გორც ცვლი­ლე­ბა სა­აღ­რიც­ხვო შე­ფა­სე­ბა­ში და, შე­სა­ბა­მი­სად, გა­ნი­მარ­ტე­ბა ფი­ნან­სურ ან­გა­რიშ­გე­ბა­ში.

7.9.          სა­აღ­რიც­ხვო შე­ფა­სე­ბა­ში მომ­ხდარი ცვლი­ლე­ბე­ბის შე­დე­გი საქ­მი­ა­ნო­ბის შედეგების გა­ან­გა­რი­შე­ბა­ში აი­სა­ხე­ბა:

 ა) იმ საანგარიშგებო პე­რი­ოდ­ში, რო­დე­საც ად­გი­ლი ჰქონ­და ცვლი­ლე­ბას, თუ ეს ცვლილე­ბა ზე­მოქ­მე­დებს მხო­ლოდ აღ­ნიშ­ნულ სა­ან­გა­რიშ­გე­ბო პე­რი­ოდ­ზე; და

ბ) იმ საანგარიშგებო პე­რი­ოდ­ში, რო­მელ­შიც მოხ­და ცვლი­ლე­ბა და შემ­დგომ პერიოდებ­ში, თუ ეს ცვლი­ლე­ბა მო­მა­ვალ პე­რი­ო­დებ­ზეც ახ­დენს ზე­მოქ­მე­დე­ბას

7.10. ცვლი­ლე­ბამ სა­აღ­რიც­ხვო შე­ფა­სე­ბებ­ში შე­საძ­ლოა ზე­მოქ­მე­დე­ბა მო­ახ­დი­ნოს მხოლოდ მიმ­დი­ნა­რე პე­რი­ოდ­ზე ან რო­გორც მიმ­დი­ნა­რე, ისე მო­მა­ვალ სა­ან­გა­რიშ­გე­ბო პე­რი­ო­დებ­ზე. კერ­ძოდ, უი­მე­დო ვა­ლებ­ში მომ­ხდა­რი ცვლი­ლე­ბა ზე­მოქ­მე­დე­ბას ახ­დენს მხო­ლოდ მიმ­დი­ნა­რე სა­ან­გა­რიშ­გე­ბო პე­რი­ოდ­ზე და, ამ­დე­ნად, იგი მო­ცე­მულ პე­რი­ოდ­ში აი­სა­ხე­ბა. მაგ­რამ ცვე­თა­დი აქ­ტი­ვე­ბის ეკო­ნო­მი­კუ­რი სარ­გებ­ლის შე­საძ­ლო ხა­სი­ა­თის ან აქ­ტი­ვე­ბის სა­სარ­გებ­ლო მომ­სა­ხუ­რე­ბის ვა­დის შე­ფა­სე­ბა­ში მომ­ხდა­რი ცვლი­ლე­ბე­ბი ზემოქ­მე­დე­ბას ახ­დენს მიმ­დი­ნა­რე პე­რი­ო­დის ამორ­ტი­ზა­ცი­ის ხარ­ჯებ­სა და აქ­ტი­ვე­ბის სასარ­გებ­ლო მომ­სა­ხუ­რე­ბის დარ­ჩე­ნი­ლი ვა­დის ყო­ველ მომ­დევ­ნო სა­ან­გა­რიშ­გე­ბო პერიოდ­ზე. ორი­ვე შემ­თხვე­ვა­ში, მიმ­დი­ნა­რე სა­ან­გა­რიშ­გე­ბო პე­რი­ოდ­თან დაკავშირებული ცვლი­ლე­ბის შე­დე­გი აი­სა­ხე­ბა რო­გორც მიმ­დი­ნა­რე პე­რი­ო­დის შემოსავლე­ბი ან ხარ­ჯე­ბი. ხო­ლო აღ­ნიშ­ნუ­ლი ცვლი­ლე­ბის შე­დე­გე­ბი, რომ­ლე­ბიც გავლენას ახ­დენს მო­მა­ვალ სა­ან­გა­რიშ­გე­ბო პე­რი­ო­დებ­ზე, შე­სა­ბა­მი­სად, აი­სა­ხე­ბა მომავალი სა­ან­გა­რიშ­გე­ბო პე­რი­ო­დე­ბის შე­მო­სავ­ლე­ბის ან ხარ­ჯე­ბის სა­ხით.

7.11. სა­აღ­რიც­ხვო შე­ფა­სე­ბებ­ში მომ­ხდარი ცვლი­ლე­ბის შე­დე­გი უნ­და ჩა­ერ­თოს საქმიანო­ბის შე­დე­გე­ბის ან­გა­რიშ­გე­ბის ისე­თი­ვე კლა­სი­ფი­კა­ცი­ა­ში, რო­მე­ლიც გამოყენებული იყო წი­ნა შე­ფა­სე­ბე­ბი­სათ­ვის.

7.12.   ფინანსური ანგარიშგების­ განმარტებით შენიშვნებში უნდა გამჟღავნდეს სააღრიც­ხვო შე­ფა­სე­ბებ­ში მომ­ხდა­რი ისე­თი ცვლი­ლე­ბე­ბის ში­ნა­არ­სი და მო­ცუ­ლო­ბა, რომ­ლე­ბიც არ­სე­ბით გავ­ლე­ნას ახ­დე­ნს მიმ­დი­ნა­რე პე­რი­ოდ­ზე ან მო­სა­ლოდ­ნე­ლია, რომ გავ­ლე­ნას მო­ახ­დე­ნს მო­მა­ვალ სა­ან­გა­რიშ­გე­ბო პე­რი­ო­დებ­ზე. თუ ამ თან­ხის დად­გე­ნა პრაქ­ტი­კუ­ლად შე­უძ­ლე­ბე­ლია, ეს ფაქ­ტი უნ­და აღი­ნიშ­ნოს.

7.13. ყო­ველ სა­ან­გა­რიშ­გე­ბო პე­რეიოდში გა­მო­ყე­ნე­ბულ უნ­და იქ­ნეს ერ­თი და იგი­ვე სა­აღ­რიც­ხვო პო­ლი­ტი­კა.

7.14.სააღრიცხვო პოლიტიკის შეცვლა შესაძლებელია, თუ ამას მოითხოვს­ საქართველოს კანონ­მდებ­ლო­ბა ან ბუ­ღალ­ტრუ­ლი აღ­რიც­ხვის სტან­დარ­ტე­ბის შემმუშავებე­ლი ორ­გა­ნო ან იმ შემ­თხვე­ვა­ში, თუ სა­აღ­რიც­ხვო პო­ლი­ტი­კის შეც­ვლის შედე­გად ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის ფი­ნან­სურ ან­გა­რიშ­გე­ბა­ში მოვ­ლე­ნე­ბი და სა­მე­ურ­ნეო ოპერაციები უფ­რო მი­სა­ღე­ბი ფორ­მით იქ­ნე­ბა წარ­დგე­ნი­ლი

7.15. ფი­ნან­სურ ან­გა­რიშ­გე­ბა­ში მოვ­ლე­ნე­ბი და სა­მე­ურ­ნეო ოპე­რა­ცი­ე­ბი გა­ცი­ლე­ბით მი­სა­ღე­ბი ფორ­მით მა­შინ იქ­ნე­ბა წარ­მოდ­გე­ნი­ლი, რო­დე­საც ახა­ლი სა­აღ­რიც­ხვო პოლიტიკის შე­დე­გად უფ­რო სა­ჭი­რო და სა­ი­მე­დო ინ­ფორ­მა­ცია მი­ი­ღე­ბა ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის ფინან­სუ­რი მდგო­მა­რე­ო­ბის, მი­სი საქ­მი­ა­ნო­ბის, ეფექ­ტი­ა­ნო­ბი­სა და ფუ­ლა­დი ნა­კა­დე­ბის შე­სა­ხებ.

7.16. ბუ­ღალ­ტრუ­ლი აღ­რიც­ხვის სტანდარტის მი­ღე­ბას­თან და­კავ­ში­რე­ბით, სააღრიცხვო პო­ლი­ტი­კა­ში მომ­ხდა­რი ცვლი­ლე­ბა უნ­და აი­სა­ხოს გარ­და­მა­ვა­ლი დებულებე­ბის მოთ­ხოვ­ნე­ბის შე­სა­ბა­მი­სად, თუ ასე­თი დე­ბუ­ლე­ბე­ბი და­ერ­თვის ბუღალტრული აღ­რიც­ხვის ახალ სტან­დარტს. თუ სტან­დარ­ტი არ შე­ი­ცავს და­ნერ­გვის წესებს, სა­აღ­რიც­ხვო პო­ლი­ტი­კა­ში ცვლი­ლე­ბა უნ­და გან­ხორ­ცი­ელ­დეს რეტ­როს­პექ­ტუ­ლად ან პერ­სპექ­ტი­უ­ლად, ქვე­მოთ აღ­წე­რი­ლი მე­თო­დის შე­სა­ბა­მი­სად.

7.17. ფი­ნან­სუ­რი ან­გა­რიშ­გე­ბის სტან­დარ­ტის და­ნერ­გვამ შე­საძ­ლოა მო­ით­ხო­ვოს სააღრიც­ხვო პო­ლი­ტი­კა­ში მომ­ხდა­რი ცვლი­ლე­ბის რეტ­როს­პექ­ტუ­ლი ან პერ­სპექ­ტი­უ­ლი ასახ­ვა.

7.18. სა­აღ­რიც­ხვო პო­ლი­ტი­კა­ში მომხდარი ცვლი­ლე­ბა რეტ­როს­პექ­ტუ­ლად უნ­და აისახოს მა­შინ, თუ წი­ნა სა­ან­გა­რიშ­გე­ბო პე­რი­ო­დებ­თან და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი კო­რექ­ტი­რე­ბის თან­ხა ექ­ვემ­დე­ბა­რე­ბა და­სა­ბუ­თე­ბულ გან­საზ­ღვრას. ნე­ბის­მი­ე­რი კო­რექ­ტი­რე­ბა განიხილე­ბა რო­გორც დაგ­რო­ვი­ლი წმინ­და შე­მო­სავ­ლის საწ­ყი­სი ნაშ­თის შეს­წო­რე­ბა. უნდა შე­იც­ვა­ლოს შე­სა­და­რი­სი ინ­ფორ­მა­ცი­აც, თუ ეს პრაქ­ტი­კუ­ლად შე­საძ­ლე­ბე­ლია.

7.19. სააღრიცხვო პოლიტიკაში მომხდა­რი ცვლი­ლე­ბა პერ­სპექ­ტი­უ­ლად მა­შინ აისახება, რო­დე­საც რეტ­როს­პექ­ტუ­ლი ასახ­ვის მიზ­ნით დაგ­რო­ვი­ლი ფონ­დე­ბის საწ­ყი­სი ნაშ­თის მა­კო­რექ­ტი­რე­ბე­ლი თან­ხა არ ექ­ვემ­დე­ბა­რე­ბა და­სა­ბუ­თე­ბულ გან­საზ­ღვრას.

7.20. სა­აღ­რიც­ხვო პო­ლი­ტი­კა­ში მომ­ხდა­რი ცვლი­ლე­ბა შე­იძ­ლე­ბა აი­სა­ხოს, რო­გორც რეტ­როს­პექ­ტუ­ლად, ისე პერ­სპექ­ტი­უ­ლად. რეტ­როს­პექ­ტუ­ლი მიდ­გო­მის დროს ახა­ლი სააღ­რიც­ხვო პო­ლი­ტი­კა ისე ვრცელ­დე­ბა მოვ­ლე­ნებ­სა და ოპე­რა­ცი­ებ­ზე, თით­ქოს ყოველთვის გა­მო­ი­ყე­ნე­ბო­და. ამ­დე­ნად, ახა­ლი სა­აღ­რიც­ხვო პო­ლი­ტი­კა გა­მო­ი­ყე­ნე­ბა მოვლე­ნე­ბი­სა და ოპე­რა­ცი­ე­ბის მი­მართ, ასე­თი მუხ­ლე­ბის წარ­მო­შო­ბის თა­რი­ღი­დან. პერსპექ­ტი­უ­ლი გა­მო­ყე­ნე­ბა გუ­ლის­ხმობს, რომ ახა­ლი სა­აღ­რიც­ხვო პო­ლი­ტი­კა გამოიყენე­ბა იმ მოვ­ლე­ნე­ბი­სა და ოპე­რა­ცი­ე­ბის მი­მართ, რომ­ლე­ბიც თავს იჩენს სააღრიც­ხვო პო­ლი­ტი­კა­ში მომ­ხდა­რი ცვლი­ლე­ბე­ბის შემ­დეგ. ამ­გვა­რად, ახა­ლი სააღრიცხვო პო­ლი­ტი­კა არ­სე­ბუ­ლი ნაშ­თე­ბის მი­მართ გა­მო­ი­ყე­ნე­ბა ცვლი­ლე­ბე­ბის თარიღი­დან.

7.21. ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ამ ფი­ნან­სუ­რი ან­გა­რიშ­გე­ბის გან­მარ­ტე­ბით შე­ნიშ­ვნებ­ში უნდა გახსნას შემდეგი ინფორმაცია:

ა) ფი­ნან­სუ­რი ან­გა­რიშ­გე­ბის შე­სადგენად გა­მო­ყე­ნე­ბუ­ლი სა­აღ­რიც­ხვო პო­ლი­ტი­კა;

ბ) სა­აღ­რიც­ხვო პო­ლი­ტი­კა­ში მომხდარი ცვლი­ლე­ბე­ბი­სა და არ­სე­ბი­თი შეც­დო­მე­ბის კორექ­ტი­რე­ბის შე­დე­გე­ბი.

7.22. ფი­ნან­სუ­რი ან­გა­რიშ­გე­ბის გან­მარ­ტე­ბი­თი შე­ნიშ­ვნე­ბი სა­აღ­რიც­ხვო პო­ლი­ტი­კის შე­სა­ხებ უნ­და შეიცავდეს:

ა) ფი­ნან­სუ­რი ან­გა­რიშ­გე­ბის მომ­ზადების პრო­ცეს­ში გა­მო­ყე­ნე­ბულ შე­ფა­სე­ბის სისტემას; და

ბ) თი­თო­ე­ულ სპე­ცი­ფი­კურ სა­აღ­რიც­ხვო პო­ლი­ტი­კას, რო­მე­ლიც აუ­ცი­ლე­ბე­ლია ფინანსუ­რი ან­გა­რიშ­გე­ბის სწორად გაგებისათვის.

7.23. გან­მარ­ტე­ბით შენიშვნებში აუ­ცი­ლე­ბე­ლია იმ სა­აღ­რიც­ხვო პო­ლი­ტი­კის გახ­სნა, რო­მე­ლიც მო­ცე­მულ სტან­დარ­ტში არაა გან­ხი­ლუ­ლი, მაგ­რამ შერ­ჩე­უ­ლი და გამოყენებული იქ­ნე­ბა ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის მი­ერ.

თა­ვი 8. შე­მო­სავ­ლე­ბი

წი­ნამ­დე­ბა­რე თა­ვი გან­საზ­ღვრავს ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის დამფუძნებლების, წევ­რე­ბი­სა და მხარ­დამ­ჭე­რე­ბი­სა­გან მი­ღე­ბუ­ლი შე­მო­სავ­ლე­ბის აღ­რიც­ხვი­სა და ფი­ნან­სურ ანგარიშგებაში ასახ­ვის წესს.

8.1. ეს თა­ვი გა­მო­ი­ყე­ნე­ბა ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ა­ში გა­წევ­რი­ა­ნე­ბი­სა და სა­წევ­რო შე­ნა­ტა­ნე­ბის, ასე­ვე ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის დაფუძნებისა და მისი საქმიანობის მხარ­დაჭერის მიზნით დამფუძნებლებისა და სპონ­სო­რე­ბის მხრი­დან გან­ხორ­ცი­ე­ლე­ბული შენატანებისა და შემო­წი­რუ­ლო­ბების აღ­რიც­ხვი­სა და ფი­ნან­სურ ან­გა­რიშ­გე­ბა­ში ასახ­ვი­სათ­ვის.

8.2. გაწევრიანების ერთჯე­რა­დი შე­ნა­ტა­ნი შე­მო­სავ­ლად აღი­არ­დე­ბა პრე­ტენ­დენ­ტის წევ­რად მი­ღე­ბის­თა­ნა­ვე

8.3. ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის წევ­რის ვალ­დე­ბუ­ლე­ბას სა­წევ­რო შე­ნა­ტან­ზე გან­საზ­ღვრავს მი­სი წეს­დე­ბა ან სხვა ში­და მა­რეგ­ლა­მენ­ტი­რე­ბე­ლი დო­კუ­მენ­ტი. შე­საძ­ლე­ბე­ლია ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ას და­წე­სე­ბუ­ლი ჰქონ­დეს ერ­თჯე­რა­დი შე­ნა­ტა­ნი გა­წევ­რი­ა­ნე­ბას­თან და­კავ­ში­რე­ბით, რომელიც გა­მიზ­ნუ­ლია წევ­რო­ბის პრე­ტენ­დენ­ტის დო­კუ­მენ­ტე­ბის მომ­ზა­დე­ბი­სა და განხილ­ვის, წევ­რო­ბის და­მა­დას­ტუ­რე­ბე­ლი დო­კუ­მენ­ტის მომ­ზა­დე­ბი­სა და სხვა (მაგალითად, სამ­კერ­დე ნიშ­ნის ან სხვა ატ­რი­ბუ­ტის დამ­ზა­დე­ბის) ხარ­ჯე­ბის და­სა­ფა­რა­ვად.

8.4. ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ა­ში წევ­რო­ბა­ზე გან­ცხა­დე­ბა წარ­მო­შობს გან­მცხა­დებ­ლის ვალდებულე­ბას, შე­ი­ტა­ნოს გა­წევ­რი­ა­ნე­ბის ერ­თჯე­რა­დი შე­სა­ტა­ნი. გან­მცხა­დე­ბელ­მა შესაძ­ლე­ბე­ლია ეს მო­ვა­ლე­ო­ბა შე­ას­რუ­ლოს მის წევ­რად აღი­ა­რე­ბამ­დე, მაგ­რამ ვიდ­რე ის არ გახ­დე­ბა ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის წევ­რი, დად­გე­ნი­ლი წე­სე­ბის გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბით, მის მი­ერ შეტა­ნი­ლი თან­ხა გან­ხი­ლულ უნ­და იქ­ნეს მი­ღე­ბუ­ლი ავან­სის სა­ხით. იგი შე­მო­სავ­ლად აღი­არ­დე­ბა წევ­რად მი­ღე­ბის შე­სა­ხებ უფ­ლე­ბა­მო­სი­ლი ორ­გა­ნოს (მა­გა­ლი­თად, სა­წევ­რო კო­მი­ტე­ტი) მი­ერ გა­დაწ­ყვე­ტი­ლე­ბის მი­ღე­ბის­თა­ნა­ვე.

8.5.  ­პერი­ო­დუ­ლი სა­წევ­რო შე­ნა­ტა­ნე­ბი შე­მო­სავ­ლად უნ­და აღი­არ­დეს გა­დახ­დის ვალდე­ბუ­ლე­ბის წარ­მო­შო­ბის­თა­ნა­ვე.

8.6. ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ამ, სა­წევ­რო შე­ნა­ტა­ნის ოდე­ნო­ბას­თან ერ­თად, უნ­და და­ად­გი­ნოს მა­თი გა­დახ­დის ვალ­დე­ბუ­ლე­ბის წარ­მო­შო­ბის თა­რი­ღი. იგი ხელ­მძღვა­ნე­ლო­ბის მი­ერ შე­იძ­ლე­ბა დად­გე­ნი­ლი იყოს სხვა­დას­ხვა­ნა­ი­რად. სა­ფუძ­ვლად შე­იძ­ლე­ბა აღე­ბუ­ლი იყოს თვის, კვარტა­ლის, ნა­ხე­ვა­რი წლის ან სა­ან­გა­რიშ­გე­ბო წლის და­საწ­ყი­სი ან ბო­ლო.

8.7. ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის წევ­რის მი­ერ შეს­რუ­ლე­ბუ­ლი ვალ­დე­ბუ­ლე­ბა, სა­წევ­როს გა­დახ­დის ვალ­დე­ბუ­ლე­ბის წარ­მო­შო­ბამ­დე, აღი­რიც­ხე­ბა მი­ღე­ბუ­ლი ავან­სის სა­ხით.

8.8. გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლი სა­წევ­რო შე­ნა­ტა­ნი თავ­და­პირ­ვე­ლად უნ­და აღი­რიც­ხოს წინასწარ შეს­რუ­ლე­ბუ­ლი სა­წევ­რო ვალ­დე­ბუ­ლე­ბის სა­ხით.

8.9. გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლი სა­წევ­რო შე­ნა­ტა­ნი შე­მოსავლად აღი­არ­დე­ბა მა­თი ამორტიზაცი­ის შე­სა­ბა­მი­სად. წი­ნას­წარ შეს­რუ­ლე­ბუ­ლი სა­წევ­რო ვალ­დე­ბუ­ლე­ბა ექვემდება­რე­ბა წრფივ ამორ­ტი­ზა­ცი­ას 10 წლის გან­მავ­ლო­ბა­ში.

8.10. ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ას შე­იძ­ლე­ბა და­წე­სე­ბუ­ლი ჰქონ­დეს სა­წევ­რო შე­ნა­ტა­ნის ისე­თი განსა­კუთ­რე­ბუ­ლი სა­ხე, რო­მე­ლიც ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის წევრს ათა­ვი­სუფ­ლებს სა­წევ­რო შენატა­ნე­ბის შემ­დგო­მი ვალ­დე­ბუ­ლე­ბი­სა­გან და ანი­ჭებს მუდ­მი­ვი წევ­რო­ბის უფლებამოსი­ლე­ბას. ასე­თი სა­წევ­რო შე­ნა­ტა­ნი გა­ცი­ლე­ბით აღე­მა­ტე­ბა მი­სი პე­რი­ო­დუ­ლი შე­ნა­ტა­ნე­ბის ოდე­ნო­ბას.

8.11. თუ წევ­რი ამორ­ტი­ზა­ცი­ის ვა­დის გას­ვლამ­დე უარს გა­ნაც­ხა­დებს წევ­რო­ბა­ზე, ან კავ­შირს გაწ­ყვეტს ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ას­თან მის­გან და­მო­უ­კი­დე­ბე­ლი მი­ზე­ზით (ფი­ზი­კუ­რი პი­რის გარ­დაც­ვა­ლე­ბა, იუ­რი­დი­უ­ლი პი­რის გა­კოტ­რე­ბა, ლიკ­ვი­და­ცია და სხვ.), გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლი სა­წევ­რო შე­ნა­ტა­ნის არა­ა­მორ­ტი­ზე­ბუ­ლი ნა­წი­ლი შე­მო­სავ­ლად აღი­არ­დე­ბა ფაქ­ტის დადგო­მის­თა­ნა­ვე.

8.12. შე­მო­წი­რუ­ლო­ბის სა­ხით მი­ღე­ბუ­ლი ფუ­ლადი აქ­ტი­ვი შე­მო­სავ­ლად უნ­და აღიარდეს მი­სი მი­ღე­ბის­თა­ნა­ვე.

8.13. შე­მო­წი­რუ­ლო­ბის სა­ხით მი­ღე­ბუ­ლი არაფულადი აქ­ტი­ვე­ბი მათ გან­კარ­გვა­ზე უფლე­ბის მი­ღე­ბის­თა­ნა­ვე უნ­და აღი­რიც­ხოს ფონ­დის სა­ხით. არა­ფუ­ლა­დი შემოწირულობე­ბი თავ­და­პირ­ვე­ლად უნ­და შე­ფას­დეს მა­თი რე­ა­ლუ­რი ღი­რე­ბუ­ლე­ბით.

8.14. კა­ნონ­მდებ­ლო­ბა (სა­ქარ­თვე­ლოს სა­მო­ქა­ლა­ქო კო­დექ­სი) ით­ვა­ლის­წი­ნებს ორგანი­ზა­ცი­ის წეს­დე­ბა­ში შე­მომ­წირ­ვე­ლე­ბის ვი­ნა­ო­ბის მი­თი­თე­ბას. თუ ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ას ჰყავს წეს­დე­ბა­ში გამ­ჟღავ­ნე­ბუ­ლი შე­მომ­წირ­ვე­ლე­ბი, მათ­გან მი­ღე­ბუ­ლი შე­მო­წი­რუ­ლო­ბა გან­ხი­ლულ უნ­და იქ­ნეს ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის სა­ო­პე­რა­ციო შე­მო­სავ­ლის სა­ხით.

8.15. თუ ორ­გა­ნი­ზა­ცია ფუ­ლად შე­მო­წი­რუ­ლო­ბას იღებს თავის წეს­დე­ბა­ში დაურეგისტრი­რე­ბე­ლი შე­მომ­წირ­ვე­ლე­ბი­სა­გან, ასე­თი შე­მო­წი­რუ­ლო­ბა უნ­და აი­სა­ხოს “გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლი მუხ­ლე­ბის” სა­ხით.

8.16. შე­მო­წი­რუ­ლო­ბის სა­ხით მი­ღე­ბუ­ლი არა­ფუ­ლა­დი აქ­ტი­ვე­ბი შე­საძ­ლე­ბე­ლია გამოყე­ნე­ბულ იქ­ნეს ერ­თჯე­რა­დად ან ხან­გრძლი­ვი პე­რი­ო­დის გან­მავ­ლო­ბა­ში (მაგალითად, ძი­რი­თა­დი სა­შუ­ა­ლე­ბე­ბი). არა­ფუ­ლა­დი მიმ­დი­ნა­რე აქ­ტი­ვე­ბის ღი­რე­ბუ­ლე­ბა ზრდის ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის ფონ­დებს.

8.17. დამფუძნებლების მიერ ფონდების შესავსებად დათქმული შენატანები აღიარდება ორგანიზაციის რეგისტრაციაში გატარებისა და ფონდების გაზრდაზე გადაწყვეტილების მიღებისთანავე.

8.18. ფონდების შესავსებად დათქმული შენატანები კლასიფიცირდება ფონდების შეზღუდულობის გათვალისწინებით და აისახება უშუალოდ ფონდების ანგარიშზე.

8.19. კა­ნონ­მდებ­ლო­ბით (სა­ქარ­თვე­ლოს სა­მო­ქა­ლა­ქო კო­დექ­სი) ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის (ამ შემთხვევაში ფონდის სამართლებრივი ფორმით არსებული იურიდიული პირის) დამფუძნებლებს ეკისრებათ მიზნის მისაღწევად საჭირო დათქმული ოდენობის ფონდების შეტანა. დათქმული შენატანი ფონდებში უნდა აღიარდეს ორგანიზაციის რეგისტრაციაში გატარებისთანავე.

8.20. თუ ორგანიზაციის ფუნქციონირების პერიოდში დამფუძნებლები გადაწყვეტენ მიზნების მისაღწევად დაფინანსების წყაროების გაზრდას და ივალდებულებენ დამატებითი შენატანების განხორციელებას, იგი შემოსავლად უნდა აღიარდეს გადაწყვეტილების მიღებისთანავე.

8.21. ფონდების ფაქტობრივ შევსებამდე ფონდებში აღიარებული დათქმული შენატანები წარმოადგენს მოთხოვნებს დამფუძნებლების მიმართ.

8.22. ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ამ ფი­ნან­სუ­რი ან­გა­რიშ­გე­ბის გან­მარ­ტე­ბით შე­ნიშ­ვნებ­ში უნ­და გახსნას ინფორმაცია:

ა) ახა­ლი წევ­რე­ბის მი­ღე­ბას­თან და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი შე­მო­სავ­ლე­ბის შე­სა­ხებ;

ბ) სა­წევ­რო შე­ნა­ტა­ნე­ბის სა­ხით მი­ღე­ბუ­ლი შე­მო­სავ­ლე­ბის შე­სა­ხებ;

გ) შე­მომ­წირ­ვე­ლე­ბი­სა­გან მი­ღე­ბუ­ლი ფონდებისა და შე­მო­სავ­ლე­ბის შე­სა­ხებ.

 

დანართი

ფი­ნან­სუ­რი ან­გა­რიშ­გე­ბის კომ­პო­ნენ­ტე­ბის ნი­მუ­შე­ბი

წი­ნამ­დე­ბა­რე და­ნარ­თი გან­კუთ­ვნი­ლია თვალ­სა­ჩი­ნო­ე­ბი­სათ­ვის და არ წარ­მო­ად­გენს სტან­დარ­ტის გა­ნუ­ყო­ფელ ნა­წილს. და­ნარ­თში მო­ტა­ნი­ლი ფი­ნან­სუ­რი ან­გა­რიშ­გე­ბის კომპო­ნენ­ტე­ბის მუხ­ლე­ბი და მა­თი თან­მიმ­დევ­რო­ბა შე­იძ­ლე­ბა შე­იც­ვა­ლოს ცალ­კე­უ­ლი ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის თა­ვი­სე­ბუ­რე­ბის გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბით. და­ნარ­თის მი­ზა­ნია გვიჩ­ვე­ნოს სტანდარ­ტის გა­მო­ყე­ნე­ბა და ხე­ლი შე­უწ­ყოს მის უკეთ გა­გე­ბას.

ორგანიზაცია

ბა­ლან­სი 20X2 წლის 31 დე­კემ­ბრის მდგო­მა­რე­ო­ბით

	20X2	20X2	20X1	20X1
აქ­ტი­ვე­ბი
გრძელ­ვა­დი­ა­ნი აქ­ტი­ვე­ბი
ძი­რი­თა­დი სა­შუ­ა­ლე­ბე­ბი	X		X
ინ­ვეს­ტი­ცი­ე­ბი	X		X
სხვა გრძელ­ვა­დი­ა­ნი აქ­ტი­ვე­ბი	X		X
		X		X
მიმ­დი­ნა­რე აქ­ტი­ვე­ბი
მა­ტე­რი­ა­ლუ­რი მა­რა­გი	X		X
დე­ბი­ტო­რე­ბი	X		X
ავან­სე­ბი	X		X
ფუ­ლა­დი სახ­სრე­ბი და მა­თი ეკ­ვი­ვა­ლენ­ტე­ბი	X		X
		X		X
სულ აქ­ტი­ვე­ბი		X		X
ფონ­დე­ბი და ვალ­დე­ბუ­ლე­ბე­ბი
ფონდები
შე­უზ­ღუ­და­ვი ფონ­დი	X		X
დრო­ე­ბით შეზ­ღუ­დუ­ლი ფონ­დი	X		X
მუდ­მი­ვად შეზ­ღუ­დუ­ლი ფონ­დი	X		X
გრძელ­ვა­დი­ა­ნი ვალ­დე­ბუ­ლე­ბე­ბი
გრძელ­ვა­დი­ა­ნი სეს­ხე­ბი	X		X
სა­პენ­სიო ანა­რიც­ხე­ბი	X		X
		X		X
მოკ­ლე­ვა­დი­ა­ნი ვალ­დე­ბუ­ლე­ბე­ბი
კრე­დი­ტო­რე­ბი	X		X
მოკ­ლე­ვა­დი­ა­ნი სეს­ხე­ბი	X		X
გრძელ­ვა­დი­ა­ნი სეს­ხე­ბის მიმ­დი­ნა­რე ნა­წი­ლი	X		X
		X		X
სულ ფონ­დე­ბი და ვალ­დე­ბუ­ლე­ბე­ბი		X		X

 

საქ­მი­ა­ნო­ბის   შე­დე­გე­ბის ან­გა­რიშ­გე­ბა 20X2 წლის 31 დე­კემ­ბერს
დამ­თავ­რე­ბუ­ლი წლი­სათ­ვის

I. შე­უზ­ღუ­და­ვი ფონ­დე­ბის ნა­წილ­ში	20X2	20X1
შე­მო­სავ­ლე­ბი
სა­წევ­რო შე­ნა­ტა­ნე­ბი	X	X
საპ­რო­ცენ­ტო შე­მო­სავ­ლე­ბი	X	X
დი­ვი­დენ­დე­ბი	X	X
გრან­ტი	X	X
შე­მო­წი­რუ­ლო­ბე­ბი	X	X
სხვა შე­მო­სავ­ლე­ბი	X	X
სულ შე­მო­სავ­ლე­ბი	X	X
ხარ­ჯე­ბი
I პრო­ექ­ტის ხარ­ჯი	X	X
II პრო­ექ­ტის ხარ­ჯი	X	X
III პრო­ექ­ტის ხარ­ჯი	X	X
პრო­ექ­ტე­ბის მხარ­და­ჭე­რის ხარ­ჯი	X	X
ად­მი­ნის­ტრა­ცი­უ­ლი და სხვა ხარ­ჯი	X	X
სულ ხარ­ჯე­ბი	X	X
მთლი­ა­ნი შე­დე­გი (შე­მო­სავ­ლის ნა­მე­ტი/ დე­ფი­ცი­ტი)	X	X
გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლი მუხ­ლე­ბი
გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლი შე­მო­სა­ვა­ლი	X	X
გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლი ხარ­ჯი	(X)	(X)
წმინ­და შე­დე­გი (ფონ­დის ზრდა/შემ­ცი­რე­ბა)	X	X
II. დრო­ე­ბით შეზ­ღუ­დუ­ლი ფონ­დე­ბის ნა­წილ­ში
შე­მო­სავ­ლე­ბი
შე­მო­სა­ვა­ლი ინ­ვეს­ტი­ცი­ი­დან	X	X
შეზ­ღუდ­ვი­სა­გან გან­თა­ვი­სუფ­ლე­ბუ­ლი ფონ­დი	X	X
სხვა შე­მო­სა­ვა­ლი	X	X
სულ შე­მო­სა­ვა­ლი	X	X
ხარ­ჯე­ბი
I პრო­ექ­ტის ხარ­ჯი	X	X
II პრო­ექ­ტის ხარ­ჯი	X	X
III პრო­ექ­ტის ხარ­ჯი	X	X
სულ ხარ­ჯე­ბი	X	X
წმინ­და შე­დე­გი (ფონ­დის ზრდა/შემ­ცი­რე­ბა)	X	X
III. მუდ­მი­ვად შეზ­ღუ­დუ­ლი ფონ­დე­ბის ნა­წილ­ში
შე­მო­სავ­ლე­ბი
შე­მო­სა­ვა­ლი ინ­ვეს­ტი­ცი­ი­დან	X	X
შეზ­ღუდ­ვი­სა­გან გან­თა­ვი­სუფ­ლე­ბუ­ლი ფონ­დი	X	X
სხვა შე­მო­სა­ვა­ლი	X	X
სულ შე­მო­სა­ვა­ლი	X	X
ხარ­ჯე­ბი
I პრო­ექ­ტის ხარ­ჯი	X	X
II პრო­ექ­ტის ხარ­ჯი	X	X
III პრო­ექ­ტის ხარ­ჯი	X	X
სულ ხარ­ჯე­ბი	X	X
წმინ­და შე­დე­გი (ფონ­დის ზრდა/შემ­ცი­რე­ბა)	X	X

 

 

ხარჯების ეკონომიკური შინაარსი 20X2 წლის 31 დეკემბერს დამთავრებული წლისათვის

 

ხარ­ჯე­ბის ელე­მენ­ტე­ბი	I პრო­ექტის ხარ­ჯი	II პრო­ექტის ხარ­ჯი	III პრო­ექტის ხარ­ჯი	პრო­ექ­ტე­ბის მხარ­და­ჭე­რის ხარ­ჯი	ად­მინის­ტრა­ცი­უ­ლი და სხვა ხარ­ჯი	სულ
პერ­სო­ნა­ლის ხელ­ფა­სი	X	X	X	X	X	X
სო­ცი­ა­ლუ­რი გა­და­სა­ხა­დე­ბი	X	X	X	X	X	X
ტრან­სპორ­ტის ხარ­ჯი			X		X	X
სა­კან­ცე­ლა­რიო ნივ­თე­ბი	X			X	X	X
სხვა მა­ტე­რი­ა­ლუ­რი ფა­სე­უ­ლო­ბა					X	X
აქ­ტი­ვის ცვე­თა				X	X	X
იჯა­რა		X	X	X	X	X
ელექ­ტრო­ე­ნერ­გია		X	X	X	X	X
სხვა კო­მუ­ნა­ლუ­რი ხარ­ჯი	X	X	X	X	X	X
კავ­შირ­გაბ­მუ­ლო­ბა	X	X	X	X	X	X
კონ­სულ­ტა­ცია და აუ­დი­ტი				X	X	X
მივ­ლი­ნე­ბა	X		X	X	X	X
შეხ­ვედ­რე­ბი და პრე­ზენ­ტა­ცია	X	X	X	X	X	X
გან­ცხა­დე­ბა და რეკ­ლა­მა	X	X	X	X	X	X
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
და­ნარ­ჩე­ნი ხარ­ჯე­ბი	X	X	X	X	X	X
ხარ­ჯე­ბის ჯა­მი	X	X	X	X	X	X

 

 

ფონდებში ცვლილების ანგარიშგება 20X2 წლის 31 დეკემბერს დამთავრებული წლისათვის

 

	შე­უზ­ღუ­და­ვი ფონ­დე­ბი	დრო­ე­ბით შეზ­ღუ­დუ­ლი ფონ­დე­ბი	მუდ­მი­ვად შეზ­ღუ­დუ­ლი ფონ­დე­ბი	სულ
20X0 წლის 31 დე­კემ­ბრის ნაშ­თი	X	X	X	X
გრან­ტი და შე­მო­წი­რუ­ლო­ბე­ბი	X	X	X	X
ფონ­დის რეკ­ლა­სი­ფი­ცი­რე­ბა		X	(X)
ხარ­ჯე­ბის და­ფი­ნან­სე­ბა	(X)	(X)		(X)
ფონდის ზრდა (შემცირება)			X	X
20X1 წლის 31 დე­კემ­ბრის ნაშ­თი	X	X	X	X
გრან­ტი და შე­მო­წი­რუ­ლო­ბე­ბი	X	X	X	X
ფონ­დის რეკ­ლა­სი­ფი­ცი­რე­ბა		X	(X)
ხარ­ჯე­ბის და­ფი­ნან­სე­ბა	(X)	(X)		(X)
ფონდის ზრდა (შემცირება)			X	X
20X2 წლის 31 დე­კემ­ბრის ნაშ­თი	X	X	X	X

 

ფულადი ნაკადების ანგარიშგება 20X2 წლის 31 დეკემბერს დამთავრებული წლისათვის

 

	20X2
ფუ­ლა­დი ნა­კა­დე­ბი სა­ო­პე­რა­ციო საქ­მი­ა­ნო­ბი­დან
სა­წევ­როს სა­ხით მი­ღე­ბუ­ლი ფუ­ლა­დი სახ­სრე­ბი	X
შე­მო­წი­რუ­ლო­ბის სა­ხით მი­ღე­ბუ­ლი ფუ­ლა­დი სახ­სრე­ბი	X
გრან­ტის სა­ხით მი­ღე­ბუ­ლი ფუ­ლა­დი სახ­სრე­ბი	X
მომ­წო­დებ­ლებ­სა და თა­ნამ­შრომ­ლებ­ზე გა­ცე­მუ­ლი ფუ­ლი	(X)
სა­ო­პე­რა­ციო საქ­მი­ა­ნო­ბი­დან შე­მო­სუ­ლი თან­ხე­ბი	X
გა­დახ­დი­ლი პრო­ცენ­ტე­ბი	(X)
გა­დახ­დი­ლი გა­და­სა­ხა­დე­ბი	(X)
ფუ­ლა­დი ნა­კა­დე­ბი გან­სა­კუთ­რე­ბულ მუხ­ლამ­დე	X
გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლი მუხ­ლით შე­მო­სუ­ლი ფუ­ლა­დი სახ­სრე­ბი	X
გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლი მუხ­ლით გა­სუ­ლი ფუ­ლა­დი სახ­სრე­ბი	(X)
წმინ­და ფუ­ლა­დი სახ­სრე­ბი სა­ო­პე­რა­ციო საქ­მი­ა­ნო­ბი­დან		X
ფუ­ლა­დი ნა­კა­დე­ბი სა­ინ­ვეს­ტი­ციო საქ­მი­ა­ნო­ბი­დან
ძი­რი­თა­დი სა­შუ­ა­ლე­ბე­ბის შე­ძე­ნა	(X)
ძი­რი­თა­დი სა­შუ­ა­ლე­ბე­ბის გა­ყიდ­ვით მი­ღე­ბუ­ლი ნა­მე­ტი	X
მი­ღე­ბუ­ლი პრო­ცენ­ტე­ბი	X
მი­ღე­ბუ­ლი დი­ვი­დენ­დე­ბი	X
წმინ­და ფუ­ლა­დი სახ­სრე­ბი სა­ინ­ვეს­ტი­ციო საქ­მი­ა­ნო­ბი­დან		X
ფუ­ლა­დი ნა­კა­დე­ბი სა­ფი­ნან­სო საქ­მი­ა­ნო­ბი­დან
თა­მა­სუ­ქის გა­ცე­მით მი­ღე­ბუ­ლი ფუ­ლა­დი სახ­სრე­ბი	X
სეს­ხის და­სა­ფა­რა­ვად გა­დახ­დი­ლი ფუ­ლა­დი სახ­სრე­ბი	(X)
ფი­ნან­სუ­რი იჯა­რის ვალ­დე­ბუ­ლე­ბის და­სა­ფა­რა­ვად გა­დახ­დი­ლი ფუ­ლა­დი სახ­სრე­ბი	(X)
წმინ­და ფუ­ლა­დი სახ­სრე­ბი სა­ფი­ნან­სო საქ­მი­ა­ნო­ბი­დან		X
ფუ­ლა­დი სახ­სრე­ბი­სა და მა­თი ეკ­ვი­ვა­ლენ­ტე­ბის წმინ­და ზრდა		X
ფუ­ლა­დი სახ­სრე­ბი და მა­თი ეკ­ვი­ვა­ლენ­ტე­ბი სა­ან­გა­რიშ­გე­ბო პე­რი­ო­დის და­საწ­ყი­სი­სათ­ვის		X
ფუ­ლა­დი სახ­სრე­ბი და მა­თი ეკ­ვი­ვა­ლენ­ტე­ბი სა­ან­გა­რიშ­გე­ბო პე­რი­ო­დის ბო­ლო­სათ­ვის		X

 

არა­სა­მე­წარ­მეო (არა­კო­მერ­ცი­უ­ლი) იუ­რი­დი­უ­ლი
პი­რე­ბის ბუ­ღალ­ტრუ­ლი აღ­რიც­ხვის
ან­გა­რიშ­თა გეგ­მის სტრუქ­ტუ­რა

წინასიტყვაობა

წი­ნამ­დე­ბა­რე ბუ­ღალ­ტრუ­ლი აღ­რიც­ხვის ან­გა­რიშ­თა გეგ­მის სტრუქ­ტუ­რა მომ­ზა­დე­ბუ­ლი და დამ­ტკი­ცე­ბუ­ლია “ბუ­ღალ­ტრუ­ლი აღ­რიც­ხვი­სა და ან­გა­რიშ­გე­ბის რე­გუ­ლი­რე­ბის შესახებ” სა­ქარ­თვე­ლოს კა­ნო­ნის (მუხ­ლი 9-დ) შე­სა­ბა­მი­სად.

მარ­თა­ლია, სა­ერ­თა­შო­რი­სო გა­მოც­დი­ლე­ბით, ცალ­კე­ულ ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ას უფ­ლე­ბა ეძლევა და­მო­უ­კი­დებ­ლად შე­ი­მუ­შა­ოს სა­ჭი­რო ბუ­ღალ­ტრუ­ლი აღ­რიც­ხვის ან­გა­რიშ­თა გეგმა, მაგ­რამ დღე­ვან­დე­ლი ვი­თა­რე­ბა სა­ქარ­თვე­ლო­ში ამის შე­საძ­ლებ­ლო­ბას ვერ იძლევა. კერ­ძოდ, არ არის ტრა­დი­ცია, გა­მოც­დი­ლე­ბა და სა­ბა­ზი­სო ცოდ­ნა იმი­სა, რომ ყვე­ლა ბუ­ღალ­ტერ­მა სტან­დარ­ტის შე­სა­ბა­მი­სად შეძ­ლოს ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ი­სათ­ვის სა­ჭი­რო ანგა­რიშ­თა გეგ­მის და­მო­უ­კი­დებ­ლად შედ­გე­ნა. ამ­დე­ნად, აუ­ცი­ლე­ბე­ლი გახ­და ერ­თი­ა­ნი ანგა­რიშ­თა გეგ­მის შე­მუ­შა­ვე­ბა, რომ­ლის სტრუქ­ტუ­რა ერ­თნა­ი­რად მი­სა­ღე­ბი იქ­ნე­ბო­და არა­სა­მე­წარ­მეო (არა­კო­მერ­ცი­უ­ლი) სფე­როს ყვე­ლა იუ­რი­დი­უ­ლი პი­რი­სათ­ვის.

ბუ­ღალ­ტრუ­ლი აღ­რიც­ხვის ან­გა­რიშ­თა გეგ­მა­ში ან­გა­რი­შე­ბის ინ­დექ­სი 4 ნიშ­ნი­ა­ნია: I ნი­შა­ნი არის გა­ნა­ყო­ფის აღ­მნიშ­ვნე­ლი, II - ჯგუ­ფის, III და IV - ან­გა­რი­შის ნო­მრის.

ან­გა­რიშ­თა გეგ­მის გა­მო­ყე­ნე­ბი­სას სა­ვალ­დე­ბუ­ლოა და­ცუ­ლ იქ­ნეს პირ­ვე­ლი ორი ნიშანი, ხო­ლო ბო­ლო ორი (ან­გა­რი­შის ნო­მე­რი) მო­ტა­ნი­ლია ნი­მუ­შად და ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ამ შე­იძ­ლე­ბა გახ­სნას იმ­დე­ნი ან­გა­რი­ში, რამ­დე­ნიც სა­ჭი­როა ყო­ვე­ლი გა­ნა­ყო­ფის ფარგლებში.

ან­გა­რიშ­თა გეგ­მის სტრუქ­ტუ­რას თან ერ­თვის ბუ­ღალ­ტრუ­ლი ან­გა­რი­შე­ბის განმარტებე­ბი, რო­მელ­შიც ახ­სნი­ლია მა­თი და­ნიშ­ნუ­ლე­ბა და მათ­ში გან­ზო­გა­დე­ბუ­ლი ფაქტე­ბის ეკო­ნო­მი­კუ­რი ში­სა­არ­სი.

არასამეწარმეო (არაკომერციული)
იურიდიული პირების ბუ­ღალ­ტრუ­ლი
აღ­რიც­ხვის ან­გა­რიშ­თა გეგ­მის სტრუქტურა

აქ­ტი­ვე­ბი

1.  მიმ­დი­ნა­რე აქ­ტი­ვე­ბი
11	ფული სალაროში
	1110 ეროვ­ნუ­ლი ვა­ლუ­ტა სა­ლა­რო­ში 1120 უც­ხო­უ­რი ვა­ლუ­ტა სა­ლა­რო­ში
12	ფუ­ლი სა­ბან­კო ან­გა­რი­შებ­ზე
	1210 ეროვ­ნუ­ლი ვა­ლუ­ტა  ბან­კში 1220 უც­ხო­უ­რი ვა­ლუ­ტა ბან­კში
13	მოკ­ლე­ვა­დი­ა­ნი ინ­ვეს­ტი­ცი­ე­ბი 1310  მოკ­ლე­ვა­დი­ა­ნი ინ­ვეს­ტი­ცი­ე­ბი
14	მოკ­ლე­ვა­დი­ა­ნი მოთ­ხოვ­ნე­ბი            1410 მოთ­ხოვ­ნე­ბი ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის პერ­სო­ნა­ლის მი­მართ 1420 მოთ­ხოვ­ნე­ბი ხელ­მძღვა­ნე­ლე­ბის მი­მართ 1430 მომ­წო­დე­ბელ­ზე გა­დახ­დი­ლი ავან­სე­ბი 1440 მოთ­ხოვ­ნე­ბი ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის წევ­რე­ბის მი­მართ 1450 მოთ­ხოვ­ნე­ბი დო­ნო­რე­ბის მი­მართ 1460 სა­გა­და­სა­ხა­დო მოთ­ხოვ­ნა დღგ-ის მი­ხედ­ვით 1490 სხვა მოკ­ლე­ვა­დი­ა­ნი მოთ­ხოვ­ნე­ბი
16	მა­ტე­რი­ა­ლუ­რი მა­რა­გი 1610 მა­ტე­რი­ა­ლუ­რი ფა­სე­უ­ლო­ბა
17	წი­ნას­წარ გა­წე­უ­ლი ხარ­ჯე­ბი 1710 წი­ნას­წარ გა­დახ­დი­ლი სა­ი­ჯა­რო ქი­რა 1790 სხვა წი­ნას­წარ გა­წე­უ­ლი ხარ­ჯი
18	და­რიც­ხუ­ლი მოთ­ხოვ­ნე­ბი 1810 მი­სა­ღე­ბი დი­ვი­დენ­დე­ბი 1820 მი­სა­ღე­ბი პრო­ცენ­ტე­ბი 1890 სხვა და­რიც­ხუ­ლი მოთ­ხოვ­ნე­ბი
19	სხვა მიმ­დი­ნა­რე აქ­ტი­ვე­ბი 1910 სხვა მიმ­დი­ნა­რე აქ­ტი­ვე­ბი
2.  გრძელ­ვა­დი­ა­ნი აქ­ტი­ვე­ბი
21	ძირითადი საშუალებები
	2110 შე­ნო­ბე­ბი
	2120 ოფი­სის აღ­ჭურ­ვი­ლო­ბა
	2130 ავე­ჯი და სხვა ინ­ვენ­ტა­რი
	2140 სატ­რან­სპორ­ტო სა­შუ­ა­ლე­ბე­ბი
	2190 იჯა­რით აღე­ბუ­ლი ქო­ნე­ბის კე­თილ­მოწ­ყო­ბა
	2110 შე­ნო­ბე­ბი
22	ძი­რი­თა­დი სა­შუ­ა­ლე­ბე­ბის ცვე­თა
	2210 შე­ნო­ბე­ბის ცვე­თა
	2220 ოფი­სის აღ­ჭურ­ვი­ლო­ბის ცვე­თა
	2230 ავე­ჯი­სა და სხვა ინ­ვენ­ტა­რის ცვე­თა
	2240 სატ­რან­სპორ­ტო სა­შუ­ა­ლე­ბე­ბის ცვე­თა
	2290 იჯა­რით აღე­ბუ­ლი ქო­ნე­ბის კე­თილ­მოწ­ყო­ბის ცვე­თა
23	გრძელ­ვა­დი­ა­ნი მოთ­ხოვ­ნე­ბი
	2310 ფი­ნან­სურ იჯა­რას­თან და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი მოთ­ხოვ­ნე­ბი
	2390 სხვა გრძელ­ვა­დი­ა­ნი მოთ­ხოვ­ნე­ბი
24	გრძელ­ვა­დი­ა­ნი ინ­ვეს­ტი­ცი­ე­ბი
	2410 მო­ნა­წი­ლე­ო­ბა სხვა სა­ზო­გა­დო­ე­ბა­ში
	2490 სხვა გრძელ­ვა­დი­ა­ნი ინ­ვეს­ტი­ცი­ე­ბი
ვალ­დე­ბუ­ლე­ბე­ბი
3.  მიმ­დი­ნა­რე ვალ­დე­ბუ­ლე­ბე­ბი
31	მოკ­ლე­ვა­დი­ა­ნი ვალ­დე­ბუ­ლე­ბე­ბი
	3110 მო­წო­დე­ბი­დან და მომ­სა­ხუ­რე­ბი­დან წარ­მოქ­მნი­ლი ვალ­დე­ბუ­ლე­ბე­ბი
	3120 გა­და­სახ­დე­ლი ხელ­ფა­სე­ბი
	3130 სა­ი­ჯა­რო გა­და­სახ­დე­ლე­ბი
	3140 ვალ­დე­ბუ­ლე­ბე­ბი ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის პერ­სო­ნა­ლის წი­ნა­შე
	3150 ვალ­დე­ბუ­ლე­ბე­ბი დო­ნო­რე­ბის წი­ნა­შე
	3190 სხვა მოკ­ლე­ვა­დი­ა­ნი ვალ­დე­ბუ­ლე­ბე­ბი
32	მოკ­ლე­ვა­დი­ა­ნი სეს­ხე­ბი
	3210 მოკ­ლე­ვა­დი­ა­ნი სეს­ხე­ბი
	3220 გრძელ­ვა­დი­ა­ნი სეს­ხე­ბის მიმ­დი­ნა­რე ნა­წი­ლი
33	სა­გა­და­სა­ხა­დო ვალ­დე­ბუ­ლე­ბე­ბი
	3310 გა­და­სახ­დე­ლი სა­შე­მო­სავ­ლო გა­და­სა­ხა­დი
	3320 გა­და­სახ­დე­ლი სო­ცი­ა­ლუ­რი გა­და­სა­ხა­დი
	3390 სხვა სა­გა­და­სა­ხა­დო ვალ­დე­ბუ­ლე­ბე­ბი
34	და­რიც­ხუ­ლი ვალ­დე­ბუ­ლე­ბე­ბი
	3410 გა­და­სახ­დე­ლი პრო­ცენ­ტე­ბი
	3490 სხვა და­რიც­ხუ­ლი ვალ­დე­ბუ­ლე­ბე­ბი
4.  გრძელ­ვა­დი­ა­ნი ვალ­დე­ბუ­ლე­ბე­ბი
41	გრძელ­ვა­დი­ა­ნი ვალ­დე­ბუ­ლე­ბე­ბი 4110 გრძელ­ვა­დი­ა­ნი სეს­ხე­ბი 4120 ვალ­დე­ბუ­ლე­ბე­ბი ფი­ნან­სურ იჯა­რა­ზე
42	ანა­რიც­ხე­ბი
	4210 სა­პენ­სიო უზ­რუნ­ველ­ყო­ფის ანა­რიც­ხე­ბი 4220 სხვა ანა­რიც­ხე­ბი
43	სხვა გრძელ­ვა­დი­ა­ნი ვალ­დე­ბუ­ლე­ბე­ბი 4410 გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლი სა­წევ­რო შე­ნა­ტა­ნე­ბი 4420 სხვა გრძელ­ვა­დი­ა­ნი ვალ­დე­ბუ­ლე­ბე­ბი
5. ფონ­დე­ბი
51	შე­უზ­ღუ­და­ვი ფონ­დი 5110 დაგ­რო­ვი­ლი სა­ერ­თო ფონ­დი 5120 დაგ­რო­ვი­ლი დე­ფი­ცი­ტი 5130 სა­ან­გა­რიშ­გე­ბო პე­რი­ო­დის საქ­მი­ა­ნო­ბის შე­დე­გი
52	დრო­ე­ბით შეზ­ღუ­დუ­ლი ფონ­დი 5210 ფუ­ლა­დი ფონ­დი 5220 გრძელ­ვა­დი­ა­ნი აქ­ტი­ვე­ბის ფონ­დი 5230 მოკ­ლე­ვა­დი­ა­ნი აქ­ტი­ვე­ბის ფონ­დი 5240 პრო­ექ­ტე­ბის მხარ­და­ჭე­რის ფონ­დი
53	მუდ­მი­ვად შეზ­ღუ­დუ­ლი ფონ­დი 5310 ფუ­ლა­დი ფონ­დი 5320 გრძელ­ვა­დი­ა­ნი აქ­ტი­ვე­ბის ფონ­დი
	შემოსავლები და ხარჯები
	6. შე­მო­სავ­ლე­ბი
61	სა­ო­პე­რა­ციო შე­მო­სავ­ლე­ბი
	6110 სა­წევ­რო შე­ნა­ტა­ნე­ბი 6120 შე­მო­წი­რუ­ლო­ბე­ბი 6130 ათ­ვი­სე­ბუ­ლი გრან­ტე­ბი 6190 სხვა სა­ო­პე­რა­ციო შე­მო­სავ­ლე­ბი
62	სხვა  შე­მო­სავ­ლე­ბი
	6210 საპ­რო­ცენ­ტო შე­მო­სავ­ლე­ბი 6220 დი­ვი­დენ­დე­ბი 6230 არა­სა­ო­პე­რა­ციო მო­გე­ბა 6290 სხვა არა­სა­ო­პე­რა­ციო შე­მო­სა­ვა­ლი
7. ხარ­ჯე­ბი
71	სა­ო­პე­რა­ციო ხარ­ჯე­ბი 7110 ხელ­ფა­სი 7120 სო­ცი­ა­ლუ­რი და­ნა­რიც­ხე­ბი ხელ­ფას­ზე 7130 ცვე­თა და ამორ­ტი­ზა­ცია 7140 რე­მონ­ტის და­ნა­ხარ­ჯე­ბი 7190 სხვა სა­ო­პე­რა­ციო ხარ­ჯე­ბი
72	საერთო და ადმინისტრაციული ხარჯები
	7210 შრო­მის ანაზ­ღა­უ­რე­ბა 7215 სო­ცი­ა­ლუ­რი და­ნა­რიც­ხე­ბი 7220 სა­ი­ჯა­რო ქი­რა 7225 სა­ო­ფი­სე ინ­ვენ­ტა­რი 7230 კო­მუ­ნი­კა­ცი­ის ხარ­ჯე­ბი 7235 დაზ­ღვე­ვა 7240 რე­მონ­ტი 7245 კომ­პი­უ­ტე­რის ხარ­ჯე­ბი 7250 სა­კონ­სულ­ტა­ციო ხარ­ჯე­ბი 7255 ცვე­თა და ამორ­ტი­ზა­ცია 7260 სხვა სა­გა­და­სა­ხა­დო ხარ­ჯი 7290 სხვა სა­ერ­თო ხარ­ჯი
73	არა­სა­ო­პე­რა­ციო ხარ­ჯე­ბი
	7310 საპ­რო­ცენ­ტო ხარ­ჯე­ბი 7320 არა­სა­ო­პე­რა­ციო ზა­რა­ლი 7390 სხვა არა­სა­ო­პე­რა­ციო ხარ­ჯე­ბი
8.  გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლი შე­მო­სავ­ლე­ბი და ხარ­ჯე­ბი
81	განსაკუთრებული შემოსავლები და ხარჯები
	8110 გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლი შე­მო­სავ­ლე­ბი 8120 გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლი ხარ­ჯე­ბი

 

ბუ­ღალ­ტრუ­ლი ან­გა­რი­შე­ბის და­ნიშ­ნუ­ლე­ბის

მოკ­ლე გან­მარ­ტე­ბე­ბი

მიმ­დი­ნა­რე აქ­ტი­ვე­ბი

სინ­თე­ზუ­რი ან­გა­რი­ში ,,ფუ­ლი სა­ლა­რო­ში”  გამოი­ყე­ნე­ბა ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ა­ში არ­სე­ბუ­ლი, შე­მო­სუ­ლი და ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ი­დან გა­სუ­ლი ნაღ­დი ფუ­ლის აღ­სა­რიცხა­ვად. იგი არის ფუ­ლა­დი აქ­ტი­უ­რი ან­გა­რი­ში. სა­ჭირო­ე­ბის შემ­თხვე­ვა­ში, შე­იძ­ლე­ბა გა­იხ­სნას ან­გა­რი­შები:

1. ეროვ­ნუ­ლი ვა­ლუ­ტა სა­ლა­რო­ში;

2. უც­ხო­უ­რი ვა­ლუ­ტა სა­ლა­რო­ში; და

ამას­თან, იმ­დე­ნი ანა­ლი­ზუ­რი ან­გა­რი­ში, რამ­დე­ნი სა­ხის ვა­ლუ­ტაც იქ­ნე­ბა გამოყენებული ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ა­ში. ფუ­ლი უც­ხო­ურ ვა­ლუ­ტა­ში აღი­რიც­ხე­ბა უც­ხო­უ­რი ვალუტის ნო­მი­ნა­ლით, შე­სა­ბა­მი­სი კურ­სის გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბით ეროვ­ნულ ვა­ლუ­ტა­ში. ანგა­რი­შის დე­ბეტ­ში აი­სა­ხე­ბა ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ა­ში ნაღ­დი ფუ­ლის ნაშ­თი და მი­სი მი­ღე­ბა, ხოლო კრე­დიტ­ში - ფულის გას­ვლა ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ი­დან.

სინ­თე­ზუ­რი ან­გა­რი­ში ,,ფუ­ლი სა­ბან­კო ან­გა­რი­შებ­ზე” გა­მო­ი­ყე­ნე­ბა რე­ზი­დენტ და არარე­ზი­დენტ ბან­კებ­ში გახ­სნილ ან­გა­რი­შებ­ზე, ეროვ­ნუ­ლი და უც­ხო­უ­რი ვა­ლუ­ტის მოძრა­ო­ბის აღ­სა­რიც­ხა­ვად. იგი არის ფუ­ლა­დი აქ­ტი­უ­რი ან­გა­რი­ში. სა­ჭი­რო­ე­ბის შემთხვევა­ში, მო­ცე­მულ სინ­თე­ზურ ან­გა­რიშს ეხ­სნე­ბა ან­გა­რი­შე­ბი:

1. ეროვ­ნუ­ლი ვა­ლუ­ტა ბან­კში;

2. უც­ხო­უ­რი ვა­ლუ­ტა ბან­კში.

პირ­ვე­ლი მათ­გა­ნი გა­მო­ი­ყე­ნე­ბა ბან­კში მო­თავ­სე­ბუ­ლი ეროვ­ნუ­ლი ვა­ლუ­ტის მოძრაობის აღ­სა­რიც­ხა­ვად, მე­ო­რე - ბან­კში მო­თავ­სე­ბუ­ლი უც­ხო­უ­რი ვა­ლუ­ტის მოძრაობის აღ­სა­რიც­ხა­ვად. თი­თო­ე­ულ ან­გა­რიშს შე­იძ­ლე­ბა ჰქონ­დეს რამ­დე­ნი­მე ანალიზუ­რი ან­გა­რი­ში. იგი და­მო­კი­დე­ბუ­ლია იმა­ზე, თუ რამ­დენ ბან­კში ექ­ნე­ბა ორგანიზაცი­ას ეროვ­ნუ­ლი ან უც­ხო­უ­რი ვა­ლუ­ტის ან­გა­რი­ში, ან რამ­დე­ნი სა­ხის უც­ხო­უ­რი ვა­ლუ­ტა ექ­ნე­ბა ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ას გა­მო­ყე­ნე­ბუ­ლი. ფუ­ლი უც­ხო­ურ ვა­ლუ­ტა­ში აღი­რიც­ხე­ბა უცხო­უ­რი ვა­ლუ­ტის ნო­მი­ნა­ლით, შე­სა­ბა­მი­სი კურ­სის გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბით, ეროვ­ნულ ვალუ­ტა­ში. ან­გა­რი­შის დე­ბეტ­ში აი­სა­ხე­ბა ნაშ­თი და ფუ­ლის შე­მოს­ვლა ბან­კის ან­გა­რიშ­ზე, ხო­ლო კრე­დიტ­ში - მი­სი გას­ვლა.

სინ­თე­ზუ­რი ან­გა­რი­ში ,,მოკ­ლე­ვა­დი­ა­ნი ინ­ვეს­ტი­ცი­ე­ბი¨ გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბუ­ლია იმ ინვესტიცი­ე­ბის აღ­სა­რიც­ხა­ვად, რო­მელ­თა ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ა­ში გა­ჩე­რე­ბა გათვალისწინებულია ერთ წელ­ზე ნაკ­ლე­ბი ვა­დით.

სინ­თე­ზუ­რი ან­გა­რი­ში ,,მოკ­ლევადიანი მოთხოვნები¨ გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბუ­ლია იმ დებიტო­რუ­ლი და­ვა­ლი­ა­ნე­ბე­ბის აღ­სა­რიც­ხა­ვად, რო­მელ­თა გა­ნაღ­დე­ბა მო­სა­ლოდ­ნე­ლია ერთ წლამ­დე პე­რი­ოდ­ში. იგი აქ­ტი­უ­რი ან­გა­რი­შია და აერ­თი­ა­ნებს რამ­დე­ნი­მე კატეგორიის მოთ­ხოვ­ნას, რო­მელ­თა ნა­წი­ლი ბა­ლან­სში შე­იძ­ლე­ბა ცალ­კე მუხ­ლად აისახოს ან გა­ერ­თი­ან­დეს სხვა ან­გა­რიშ­თან. სა­ჭი­რო­ე­ბის მი­ხედ­ვით, მო­ცე­მულ სინ­თე­ზურ ან­გა­რიშს ეხ­სნე­ბა  შემ­დე­გი ან­გა­რი­შე­ბი:

1. მოთ­ხოვ­ნე­ბი ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის პერ­სო­ნა­ლის მიმართ;

2. მოთ­ხოვ­ნე­ბი ხელ­მძღვა­ნე­ლე­ბის მი­მართ;

3. მომ­წო­დებ­ლებ­ზე გა­დახ­დი­ლი ავან­სე­ბი;

4. მოთ­ხოვ­ნე­ბი ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის წევ­რე­ბის მი­მართ;

5. მოთ­ხოვ­ნე­ბი დო­ნო­რე­ბის მი­მართ;

6. სა­გა­და­სა­ხა­დო მოთ­ხოვ­ნა დღგ-ის მი­მართ;

7. სხვა მოკ­ლე­ვა­დი­ა­ნი მოთ­ხოვ­ნე­ბი.

ან­გა­რი­ში ,,მოთ­ხოვ­ნე­ბი ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის პერ­სო­ნა­ლის მი­მართ” გა­მო­ი­ყე­ნე­ბა ორგანიზა­ცი­ის პერ­სო­ნა­ლის მი­მართ წარ­მო­შო­ბი­ლი დე­ბი­ტო­რუ­ლი დავა­ლი­ა­ნე­ბის აღსარიც­ხა­ვად, გარ­და ხელ­მძღვა­ნე­ლი მუ­შა­კე­ბი­სა. იგი შე­იძ­ლე­ბა და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი იყოს საქ­ვე­ან­გა­რი­შო თან­ხებ­თან, მა­ტე­რი­ა­ლუ­რი ზა­რა­ლის ანაზ­ღა­უ­რე­ბას­თან, სეს­ხე­ბის გაცემას­თან ან სხვა სამე­ურ­ნეო ოპე­რა­ცი­ებ­თან.

ან­გა­რი­ში ,,მოთ­ხოვ­ნე­ბი ხელ­მძღვა­ნე­ლე­ბის მი­მართ” გა­მო­ი­ყე­ნე­ბა ხელმძ­ღვა­ნე­ლე­ბის მი­მართ წარ­მო­შო­ბი­ლი დე­ბი­ტო­რუ­ლი და­ვა­ლი­ა­ნე­ბის აღ­სა­რიც­ხა­ვად.

ან­გა­რი­ში ,,მომ­წოდებლებზე გადახდილი ავანსები¨ გან­კუთ­ვნი­ლია მომწოდებლებისათ­ვის ავან­სად გა­დახ­დი­ლი თან­ხე­ბის აღ­სა­რიც­ხა­ვად.

ან­გა­რი­ში ,,მოთ­ხოვ­ნე­ბი ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის წევ­რე­ბის მი­მართ” გან­კუთ­ვნი­ლია სა­წევ­რო შე­სა­ტა­ნე­ბის და­რიც­ხვი­სა და და­ვა­ლი­ა­ნე­ბის და­ფარ­ვის აღ­სა­რიც­ხა­ვად.

ან­გა­რი­ში ,,მოთ­ხოვ­ნე­ბი დო­ნო­რე­ბის მი­მართ” გან­კუთ­ვნი­ლია გრან­ტზე წარ­მო­შო­ბი­ლი მოთ­ხოვ­ნე­ბი­სა და მი­სი და­ფარ­ვის აღ­სა­რიც­ხა­ვად.

ან­გა­რი­ში ,,სხვა მოკ­ლევადიანი მოთხოვნები¨ გან­კუთ­ვნი­ლია იმ მოკ­ლე­ვა­დი­ა­ნი დებიტო­რუ­ლი და­ვა­ლი­ა­ნე­ბის აღ­სა­რიც­ხა­ვად, რომ­ლე­ბიც გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბუ­ლი არ არის ზე­მოთ გან­ხი­ლულ ან­გა­რი­შებ­ში .

სინ­თე­ზუ­რი ან­გა­რი­ში ,,მა­ტე­რი­ა­ლუ­რი მა­რა­გი” გან­კუთ­ვნი­ლია ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ა­ში გამოსა­ყე­ნე­ბე­ლი მა­ტე­რი­ა­ლუ­რი ფა­სე­უ­ლო­ბის აღ­სა­რიც­ხა­ვად.

სინ­თე­ზუ­რი ან­გა­რი­ში ,,წი­ნას­წარ გა­წე­უ­ლი ხარ­ჯე­ბი” გან­კუთ­ვნი­ლია მო­მა­ვალ პერიოდ­ში მი­სა­ღე­ბი ეკო­ნო­მი­კუ­რი სარ­გებ­ლი­სათ­ვის გა­წე­უ­ლი გა­სავ­ლე­ბის აღსარიცხავად. მას შე­იძ­ლე­ბა გა­ეხ­სნას ან­გა­რი­შე­ბი:

1. წი­ნას­წარ გა­დახ­დი­ლი სა­ი­ჯა­რო ქი­რა;

2. წი­ნას­წარ გა­წე­უ­ლი სხვა ხარ­ჯი.

სინ­თე­ზუ­რი ან­გა­რი­ში ,,და­რიც­ხუ­ლი მოთ­ხოვნე­ბი” გან­კუთ­ვნი­ლია პრო­ცენ­ტი­სა და დივი­დენ­დე­ბის სა­ხით წარ­მო­შო­ბი­ლი მოთ­ხოვ­ნე­ბის აღ­სა­რიც­ხა­ვად. ამა­ვე ან­გა­რიშ­ზე აღი­რიც­ხე­ბა ფი­ლი­ა­ლე­ბი­დან მი­სა­ღე­ბი თან­ხე­ბი. ,,და­რიც­ხუ­ლი მოთ­ხოვ­ნე­ბის” სინ­თე­ზურ ან­გა­რიშს შე­იძ­ლე­ბა გა­ეხ­სნას ან­გა­რი­შე­ბი:

1. მი­სა­ღე­ბი დი­ვი­დენ­დე­ბი;

2. მი­სა­ღე­ბი პრო­ცენ­ტე­ბი;

3. სხვა და­რიც­ხუ­ლი მოთ­ხოვ­ნე­ბი.

სინ­თე­ზუ­რი ან­გა­რი­ში ,,სხვა მიმდინარე აქტივები¨ გან­კუთ­ვნი­ლია იმ მიმ­დი­ნა­რე აქტივე­ბის აღ­სა­რიც­ხა­ვად, რომ­ლე­ბიც გან­ხი­ლუ­ლი არ არის ზე­მოთ მო­ტა­ნილ ანგარიშებში.

 

გრძელ­ვა­დი­ა­ნი აქ­ტი­ვე­ბი

სინ­თე­ზუ­რი ან­გა­რი­ში ,,ძი­რითადი საშუალებები¨ გან­კუთ­ვნი­ლია იმ მა­ტე­რი­ა­ლუ­რი გრძელ­ვა­დი­ა­ნი აქ­ტი­ვე­ბის აღ­სა­რიც­ხა­ვად, რო­მელ­თა მომ­სა­ხუ­რე­ბის ვა­და ერთ წელს აღე­მა­ტე­ბა. სა­ჭი­რო­ე­ბის შემ­თხვე­ვა­ში, მო­ცე­მულ სინ­თე­ზურ ან­გა­რიშს ეხ­სნე­ბა ანგარიშები:

1. შე­ნო­ბე­ბი;

2. ოფი­სის აღ­ჭურ­ვი­ლო­ბა;

3. ავე­ჯი და სხვა ინ­ვენ­ტა­რი;

4. სატ­რან­სპორ­ტო სა­შუ­ა­ლე­ბე­ბი;

5. იჯა­რით აღე­ბუ­ლი ქო­ნე­ბის კე­თილ­მოწ­ყო­ბა.

ძი­რი­თა­დი სა­შუ­ა­ლე­ბე­ბის შე­მად­გენ­ლო­ბა­ში ერ­თი­ან­დე­ბა ფი­ნან­სუ­რი იჯა­რით აღებული ძი­რი­თა­დი  სა­შუ­ა­ლე­ბე­ბი.

სინ­თე­ზუ­რი ან­გა­რი­ში ,,ძი­რითადი საშუალებების ცვეთა¨ გან­კუთ­ვნი­ლია ძი­რი­თა­დი სა­შუ­ა­ლე­ბე­ბის ცვე­თის აღ­სა­რიც­ხა­ვად. ცვე­თა ძი­რი­თად სა­შუ­ა­ლე­ბებს ერიც­ხე­ბა სააღრიცხვო  მიზ­ნე­ბი­დან გა­მომ­დი­ნა­რე, ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის სა­აღ­რიც­ხვო პო­ლი­ტი­კით დადგენი­ლი რო­მე­ლი­მე ნე­ბა­დარ­თუ­ლი მე­თო­დის გა­მო­ყე­ნე­ბით. ¨ძი­რი­თა­დი საშუალებების ცვე­თის¨ ან­გა­რი­ში ¨ძი­რი­თა­დი სა­შუ­ა­ლე­ბე­ბის¨ კონ­ტრა­ლუ­რი ან­გა­რი­შია და ემ­სა­ხუ­რე­ბა ძი­რი­თა­დი სა­შუ­ა­ლე­ბე­ბის სა­ბა­ლან­სო (ნარ­ჩე­ნი) ღი­რე­ბუ­ლე­ბის დად­გე­ნას. ამი­ტომ ძი­რი­თა­დი სა­შუ­ა­ლე­ბე­ბის თი­თო­ე­უ­ლი ან­გა­რი­ში­სათ­ვის ცალ­კე იხ­სნე­ბა შესაბამისი კონ­ტრა­ლუ­რი ან­გა­რი­ში. კერ­ძოდ, მო­ცე­მულ სინ­თე­ზურ ან­გა­რიშს შე­იძ­ლე­ბა გა­ეხ­სნას შემ­დე­გი ან­გა­რი­შე­ბი: 

1. შე­ნო­ბე­ბის ცვე­თა;

2. ოფი­სის აღ­ჭურ­ვი­ლო­ბის ცვე­თა;

3. ავე­ჯი­სა  და   სხვა  ინ­ვენ­ტა­რის ცვე­თა;

4. სატ­რან­სპორ­ტო სა­შუ­ა­ლე­ბე­ბის ცვე­თა;

5. იჯა­რით აღე­ბუ­ლი ქო­ნე­ბის კე­თილ­მოწ­ყო­ბის ცვე­თა.

სინ­თე­ზუ­რი ან­გა­რი­ში ,,გრძელვადიანი მოთხოვნები¨ გან­კუთ­ვნი­ლია იმ მოთ­ხოვ­ნე­ბის აღ­სა­რიც­ხა­ვად, რო­მელ­თა გა­ნაღ­დე­ბა გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბუ­ლია  ბა­ლან­სის შედ­გე­ნის თარიღი­დან ერ­თი წლის შემ­დეგ. ასე­თი  მოთ­ხოვ­ნე­ბი შე­იძ­ლე­ბა და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი იყოს სა­ვა­ლო ვალ­დე­ბუ­ლე­ბის მი­ღე­ბას­თან, ქო­ნე­ბის ფი­ნან­სუ­რი იჯა­რით გა­ცე­მას­თან და სხვა შემ­თხვე­ვებ­თან. გრძელ­ვა­დი­ა­ნი მოთ­ხოვ­ნე­ბი,  რო­მელ­თა გა­ნაღ­დე­ბა მოხ­დე­ბა ბა­ლან­სის შედ­გე­ნის თა­რი­ღი­დან ერ­თი წლის გან­მავ­ლო­ბა­ში,  სა­ან­გა­რიშ­გე­ბო წლის ბო­ლოს გადატა­ნილ უნ­და  იქ­ნეს მოკ­ლე­ვა­დი­ა­ნი მოთ­ხოვ­ნე­ბის ან­გა­რიშ­ზე. „გრძელ­ვა­დი­ა­ნი მოთხოვ­ნე­ბის¨ სინ­თე­ზურ ან­გა­რიშს ეხ­სნე­ბა ან­გა­რი­შე­ბი:

1. ფი­ნან­სურ იჯა­რას­თან და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი მოთხოვ­ნე­ბი;

2. სხვა გრძელ­ვა­დი­ა­ნი მოთ­ხოვ­ნე­ბი.

სინ­თე­ზუ­რი ან­გა­რი­ში ,,გრძელ­ვადიანი ინვესტიციები¨ გან­კუთ­ვნი­ლია სხვა მე­ურ­ნე სუბი­ექ­ტის კა­პი­ტალ­ში ხან­გრძლი­ვი ვა­დით (ერთ წელ­ზე მე­ტი) და­ბან­დე­ბუ­ლი თან­ხე­ბის აღ­სა­რიც­ხა­ვად. ინ­ვეს­ტი­ცია შე­იძ­ლე­ბა გან­ხორ­ცი­ე­ლე­ბუ­ლი იყოს ობ­ლი­გა­ცი­ე­ბის, აქციების ან სხვა ფა­სი­ა­ნი ქა­ღალ­დე­ბის შე­ძე­ნის გზით, შპს-ში წი­ლობ­რი­ვი მონაწილეობით ან სხვა ფორ­მით. ¨გრძელ­ვა­დი­ა­ნი ინ­ვეს­ტი­ცი­ე­ბის¨ სინ­თე­ზურ ან­გა­რიშს ეხ­სნე­ბა შემ­დე­გი ან­გა­რი­შე­ბი:

1. მო­ნა­წი­ლე­ო­ბა სხვა სა­ზო­გა­დო­ე­ბა­ში;

2. სხვა გრძელ­ვა­დი­ა­ნი ინ­ვეს­ტი­ცი­ე­ბი.

 

მიმ­დი­ნა­რე ვალ­დე­ბუ­ლე­ბე­ბი

სინ­თე­ზუ­რი ან­გა­რი­ში ,,მოკ­ლევადიანი ვალდებულებები¨ გან­კუთ­ვნი­ლია იმ მოკლევადი­ა­ნი ვალ­დე­ბუ­ლე­ბე­ბის აღ­სა­რიც­ხა­ვად, რომ­ლე­ბიც და­კავ­ში­რე­ბუ­ლია ორგანიზა­ცი­ი­სათ­ვის მო­წო­დე­ბუ­ლი მა­ტე­რი­ა­ლუ­რი ფა­სე­უ­ლო­ბი­სა და სხვა აქ­ტი­ვე­ბის ღირე­ბუ­ლე­ბის, ასე­ვე ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ი­სათ­ვის გა­წე­უ­ლი მომ­სა­ხუ­რე­ბის ან ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ა­ში და­ხარ­ჯუ­ლი შრო­მის ანაზ­ღა­უ­რე­ბას­თან. აღ­ნიშ­ნუ­ლი ვალ­დე­ბუ­ლე­ბე­ბი წარ­მო­ი­შო­ბა სახელ­შეკ­რუ­ლე­ბო პი­რო­ბე­ბი­დან და, რო­გორც წე­სი, გან­სხვა­ვე­ბუ­ლი ბუ­ნე­ბი­საა. ამი­ტომ ფი­ნან­სუ­რი ან­გა­რიშ­გე­ბის ინ­ფორ­მა­ცი­უ­ლი უზ­რუნ­ველ­ყო­ფის თვალ­საზ­რი­სით, მო­ცე­მულ სინ­თე­ზურ ან­გა­რიშს ეხ­სნე­ბა შემ­დე­გი ან­გა­რი­შე­ბი:

3. მო­წო­დე­ბი­დან და მომ­სა­ხუ­რე­ბი­დან წარ­მოქმნი­ლი ვალ­დე­ბუ­ლე­ბე­ბი;

4. გა­და­სახ­დე­ლი ხელ­ფა­სე­ბი;

5. სა­ი­ჯა­რო  გა­და­სახ­დე­ლე­ბი;

6. ვალ­დე­ბუ­ლე­ბე­ბი ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის პერ­სო­ნა­ლის წი­ნა­შე;

7. ვალ­დე­ბუ­ლე­ბე­ბი დო­ნო­რე­ბის წი­ნა­შე;

8. სხვა მოკ­ლე­ვა­დი­ა­ნი ვალ­დე­ბუ­ლე­ბე­ბი.

სინ­თე­ზუ­რი ან­გა­რი­ში ,,მოკ­ლევადიანი სესხები¨გან­კუთ­ვნი­ლია ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის იმ სასეს­ხო ვალ­დე­ბუ­ლე­ბე­ბის აღ­სა­რიც­ხა­ვად, რო­მელ­თა გა­დახ­და უნ­და მოხ­დეს სეს­ხის მიღე­ბი­დან ერთ წლამ­დე ვა­და­ში. მო­ცე­მულ ან­გა­რიშ­ზე აღი­რიც­ხე­ბა ასე­ვე გრძელ­ვა­დი­ა­ნი სეს­ხის ის ნა­წი­ლი, რო­მე­ლიც უნ­და და­ი­ფა­როს ბა­ლან­სის შედ­გე­ნის თა­რი­ღი­დან ერ­თი წლის გან­მავ­ლო­ბა­ში. აღ­ნიშ­ნუ­ლი ფუნქ­ცი­ი­დან გა­მომ­დი­ნა­რე, „მოკ­ლე­ვა­დი­ა­ნი სეს­ხე­ბის“ სინ­თე­ზურ ან­გა­რიშს ეხ­სნე­ბა ან­გა­რი­შე­ბი:       

1. მოკ­ლე­ვა­დი­ა­ნი სეს­ხე­ბი;

2. გრძელ­ვა­დი­ა­ნი სეს­ხე­ბის მიმ­დი­ნა­რე ნა­წი­ლი.

სინ­თე­ზუ­რი ან­გა­რი­ში ,,საგა­და­სა­ხა­დო ვალ­დე­ბუ­ლე­ბე­ბი¨ გან­კუთ­ვნი­ლია საგადასახადო კო­დექ­სით დად­გე­ნი­ლი გა­და­სა­ხა­დე­ბის აღ­სა­რიც­ხა­ვად. სა­გა­და­სა­ხა­დო ვალ­დე­ბუ­ლე­ბე­ბი ჯგუფ­დე­ბა ან­გა­რი­შე­ბად:

1. გა­და­სახ­დე­ლი სა­შე­მო­სავ­ლო გა­და­სა­ხა­დი;

2. გა­და­სახ­დე­ლი სო­ცი­ა­ლუ­რი გა­და­სა­ხა­დი;

3. სხვა სა­გა­და­სა­ხა­დო ვალ­დე­ბუ­ლე­ბე­ბი.

სინ­თე­ზუ­რი ან­გა­რი­ში ,,და­რიც­ხუ­ლი ვალ­დებულებები¨ გან­კუთ­ვნი­ლია შე­სა­­ბა­­მი­სო­ბი­სა და და­რიც­ხვის პრინ­ცი­პის მოთ­ხოვ­ნა­თა უზ­რუნ­ველ­სა­ყო­ფად,  ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის მი­ერ აღიარე­ბუ­ლი ვალ­დე­ბუ­ლე­ბე­ბის აღ­სა­რიც­ხა­ვად. და­რიც­ხულ ვალ­დე­ბუ­ლე­ბებს ეხ­სნე­ბა ანგა­რი­შე­ბი:

1. გა­და­სახ­დე­ლი პრო­ცენ­ტე­ბი;

2. სხვა და­რიც­ხუ­ლი ვალ­დე­ბუ­ლე­ბე­ბი.

 

გრძელ­ვა­დი­ა­ნი ვალ­დე­ბუ­ლე­ბე­ბი

სინ­თე­ზუ­რი ან­გა­რი­ში ,,გრძელვადიანი ვალდებულებები¨  გან­კუთ­ვნი­ლია ორგანიზაციის იმ ვალ­დე­ბუ­ლე­ბე­ბის აღ­სა­რიც­ხა­ვად, რო­მელ­თა და­ფარ­ვის ვა­და დგე­ბა ბალან­სის შედ­გე­ნის თა­რი­ღი­დან 12 თვის შემ­დეგ. მო­ცე­მულ სინ­თე­ზურ ან­გა­რიშს შეიძლე­ბა გა­ეხ­სნას ან­გა­რი­შე­ბი.

1. გრძელ­ვა­დი­ა­ნი სეს­ხე­ბი;

2. ვალ­დე­ბუ­ლე­ბე­ბი ფი­ნან­სურ იჯა­რა­ზე.

სინ­თე­ზუ­რი ან­გა­რი­ში ,,ანა­რიც­ხე­ბი” გან­კუთ­ვნი­ლია მო­მა­ვალ პე­რი­ო­დებ­ში მოსალოდნე­ლი ისე­თი გა­სავ­ლე­ბის აღ­სა­რიც­ხა­ვად, რო­მელ­თა წარ­მო­შო­ბის სა­ფუძ­ვლე­ბი სა­ან­გა­რიშ­გე­ბო პე­რი­ოდ­ში არ­სე­ბობ­და. ანა­რიც­ხე­ბი კეთ­დე­ბა ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის მუ­შაკ­თა არა­სა­ხელ­მწი­ფო სა­პენ­სიო უზ­რუნ­ველ­ყო­ფის, ძი­რი­თად სა­შუ­ა­ლე­ბა­თა რე­მონ­ტის ან სხვა გრძელ­ვა­დი­ა­ნი მიზ­ნე­ბი­სათ­ვის. ანა­რიც­ხე­ბი იქ­მნე­ბა და­რიც­ხვის მე­თო­დი­სა და წინდახედუ­ლო­ბის პრინ­ცი­პის მოთ­ხოვ­ნა­თა გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბით. ანა­რიც­ხე­ბის სინ­თე­ზურ ან­გა­რიშს ეხ­სნე­ბა ორი ან­გა­რი­ში:

1. სა­პენ­სიო უზ­რუნ­ველ­ყო­ფის ანა­რიც­ხე­ბი;

2. სხვა ანა­რიც­ხე­ბი.

ანა­რიც­ხე­ბი, რო­გორც წე­სი, ექ­ვემ­დე­ბა­რე­ბა წი­ნას­წარ შე­ფა­სე­ბას. ამას­თან, სა­პენ­სიო ანა­რიც­ხე­ბი აღი­რიც­ხე­ბა ფაქ­ტობ­რი­ვად გან­ხორ­ცი­ე­ლე­ბუ­ლი ოდე­ნო­ბით და არა იმ თანხით, რომ­ლის გა­დახ­დაც ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ამ იკის­რა  მუ­შა­კის წი­ნა­შე.

სინ­თე­ზუ­რი ან­გა­რი­ში ,,სხვა გრძელვადიანი ვალდებულებები¨ გან­კუთ­ვნი­ლია განსაკუთ­რე­ბუ­ლი სა­წევ­რო შე­ნა­ტა­ნე­ბი­სა და იმ გრძელ­ვა­დი­ა­ნი ვალ­დე­ბუ­ლე­ბე­ბის აღსარიც­ხა­ვად, რომ­ლე­ბიც ზე­მოთ გან­ხი­ლულ გრძელ­ვა­დი­ა­ნი ვალ­დე­ბუ­ლე­ბე­ბის სხვა ანგა­რი­შებ­ში არ იქ­ნე­ბა აღ­რიც­ხუ­ლი.

 

ფონ­დე­ბი

სინ­თე­ზუ­რი ან­გა­რი­ში ,,შე­უზღუდავი ფონდი¨ გან­კუთ­ვნი­ლია ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ა­ში დაგროვილი შე­მო­სავ­ლე­ბის იმ ნა­წი­ლის აღ­სა­რიც­ხა­ვად, რო­მელ­თა გა­მო­ყე­ნე­ბა დონორის მხრი­დან არ იზ­ღუ­დე­ბა. იგი იქ­მნე­ბა ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის მი­ერ მო­ზი­დუ­ლი რესურსების ხარ­ჯზე და გა­მო­ი­ყე­ნე­ბა ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის მიზ­ნე­ბის გან­სა­ხორ­ცი­ე­ლებ­ლად. მო­ცე­მულ სინ­თე­ზურ ან­გა­რიშს ეხ­სნე­ბა ან­გა­რი­შე­ბი:

1. დაგ­რო­ვი­ლი სა­ერ­თო ფონ­დი;

2. დაგ­რო­ვი­ლი დე­ფი­ცი­ტი;

3. სა­ან­გა­რიშ­გე­ბო პე­რი­ო­დის საქ­მი­ა­ნო­ბის შე­დე­გი.

სინ­თე­ზუ­რი ან­გა­რი­ში ,,დრო­ე­ბით შეზღუდული ფონდი¨ გან­კუთ­ვნი­ლია დო­ნო­რი­სა­გან მი­ღე­ბუ­ლი იმ დახ­მა­რე­ბის აღ­სა­რიც­ხა­ვად, რო­მელ­თა გა­მო­ყე­ნე­ბა დო­ნო­რის მხრი­დან დრო­ე­ბით შეზ­ღუ­დუ­ლია. შეზ­ღუდ­ვა შე­საძ­ლე­ბე­ლია და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი იყოს დახ­მა­რე­ბის მი­ზან­თან და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი საქ­მი­ა­ნო­ბის მიმ­დი­ნა­რე­ო­ბას­თან, დრო­ის მო­ნაკ­ვეთ­თან ან გრან­ტის ხელ­შეკ­რუ­ლე­ბის სხვა პი­რო­ბებ­თან. მო­ცე­მულ სინ­თე­ზურ ან­გა­რიშს ეხ­სნე­ბა ანგა­რი­შე­ბი:

1. ფუ­ლა­დი ფონ­დი;

2. გრძელ­ვა­დი­ა­ნი აქ­ტი­ვე­ბის ფონ­დი;

3. მოკ­ლე­ვა­დი­ა­ნი აქ­ტი­ვე­ბის ფონ­დი;

4. პრო­ექ­ტე­ბის მხარ­და­ჭე­რის ფონ­დი.

სინ­თე­ზუ­რი ან­გა­რი­ში ,,მუდ­მივად შეზღუდული ფონდი¨ გა­მო­ი­ყე­ნე­ბა დო­ნო­რი­სა­გან მიღე­ბუ­ლი იმ დახ­მა­რე­ბის აღ­სა­რიც­ხა­ვად, რო­მელ­თა გა­მო­ყე­ნე­ბა დო­ნო­რის მხრი­დან მუდ­მი­ვად  შეზ­ღუ­დუ­ლია. ანუ ეს სინ­თე­ზუ­რი ან­გა­რი­ში აღ­რიც­ხავს იმ ფონდს, რომ­ლის მუდ­მი­ვად შე­ნარ­ჩუ­ნე­ბა ევა­ლე­ბა ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ას და მი­სი შემ­ცი­რე­ბა შე­უძ­ლია, მხო­ლოდ დო­ნო­რის მი­ერ დაშ­ვე­ბულ კონ­კრე­ტულ შემ­თხვე­ვა­ში. ამ ფონ­დით უზ­რუნ­ველ­ყო­ფი­ლი აქტი­ვი­დან  მი­ღე­ბუ­ლი შე­მო­სა­ვა­ლი შე­იძ­ლე­ბა ასე­ვე იყოს შეზ­ღუ­დუ­ლი ან შე­უზ­ღუ­და­ვი. თუ შე­მო­სავ­ლის გა­მო­ყე­ნე­ბაც მუდ­მი­ვად შეზ­ღუ­დუ­ლია, მი­ღე­ბუ­ლი შე­მო­სა­ვა­ლი განაპირო­ბებს მუდ­მი­ვად შეზ­ღუ­დუ­ლი ფონ­დის ზრდას. მო­ცე­მულ სინ­თე­ზურ ან­გა­რიშს ეხსნე­ბა ან­გა­რი­შე­ბი:

1. ფუ­ლა­დი ფონ­დი;

2. გრძელ­ვა­დი­ა­ნი აქ­ტი­ვე­ბის ფონ­დი.

 

შე­მო­სავ­ლე­ბი

სინ­თე­ზუ­რი ან­გა­რი­ში ,,სა­ო­პე­რა­ციო შე­მო­სავლე­ბი” გან­კუთ­ვნი­ლია სა­ო­პე­რა­ციო საქმი­ა­ნო­ბი­დან მი­ღე­ბუ­ლი შე­მო­სავ­ლე­ბის აღ­სა­რიც­ხა­ვად. მო­ცე­მულ სინ­თე­ზურ ან­გა­რიშს ეხ­სნე­ბა ან­გა­რი­შე­ბი:

1. სა­წევ­რო შე­ნა­ტა­ნე­ბი;

2. შე­მო­წი­რუ­ლო­ბე­ბი;

3. ათ­ვი­სე­ბუ­ლი გრან­ტე­ბი;

4. სხვა სა­ო­პე­რა­ციო შე­მო­სავ­ლე­ბი.

სინ­თე­ზუ­რი ან­გა­რი­ში ,,სხვა შე­მო­სავ­ლე­ბი” გან­კუთ­ვნი­ლია ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის არასაოპერა­ციო ეკო­ნო­მი­კუ­რი საქ­მი­ა­ნო­ბი­დან მი­ღე­ბუ­ლი შე­მო­სავ­ლე­ბის აღსარიცხავად. სა­ჭი­რო­ე­ბის შემ­თხვე­ვა­ში, ან­გა­რიშს ეხ­სნე­ბა შემ­დე­გი ან­გა­რი­შე­ბი:

1. საპ­რო­ცენ­ტო შე­მო­სავ­ლე­ბი;

2. დი­ვი­დენ­დე­ბი;

3. არა­სა­ო­პე­რა­ციო მო­გე­ბა;

4. სხვა არა­სა­ო­პე­რა­ციო შე­მო­სა­ვა­ლი.

 

ხარ­ჯე­ბი

სინ­თე­ზუ­რი ან­გა­რი­ში ,,სა­ო­პე­რა­ციო ხარ­ჯე­ბი” გან­კუთ­ვნი­ლია წლის გან­მავ­ლო­ბა­ში გა­წე­უ­ლი ხარ­ჯე­ბის (სამ­მარ­თვე­ლო ხარ­ჯე­ბის გარ­და) აღ­სა­რიც­ხა­ვად. ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ა­ში მო­ცე­მულ სინ­თე­ზურ ან­გა­რიშს, და­ნა­ხარ­ჯე­ბის ელე­მენ­ტე­ბის მი­ხედ­ვით, ეხ­სნე­ბა ანგარიშე­ბი:

1. ხელ­ფა­სი;

2. სო­ცი­ა­ლუ­რი და­ნა­რიც­ხე­ბი ხელ­ფას­ზე;

3. ცვე­თა და ამორ­ტი­ზა­ცია;

4. რე­მონ­ტის და­ნა­ხარ­ჯე­ბი;

5. სხვა სა­ო­პე­რა­ციო ხარ­ჯე­ბი.

სინ­თე­ზუ­რი ან­გა­რი­ში ,,სა­ერ­თო და ადმინისტრაციული ხარჯები¨ გან­კუთ­ვნი­ლია იმ და­ნა­ხარ­ჯე­ბის აღ­სა­რიც­ხა­ვად, რომ­ლე­ბიც შე­სუ­ლი არაა სა­ო­პე­რა­ციო ხარ­ჯე­ბის შემადგენ­ლო­ბა­ში. ესე­ნია ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის მმარ­თვე­ლო­ბას­თან და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი დანახარჯე­ბი. იგი მო­ი­ცავს ად­მი­ნის­ტრა­ცი­ის ხელ­ფასს და­ნა­რიც­ხე­ბით, სა­ერ­თო დანიშნულე­ბის ძი­რი­თა­დი სა­შუ­ა­ლე­ბე­ბის ცვე­თას და რე­მონ­ტის და­ნა­ხარ­ჯებს, ტელესაკო­მუ­ნი­კა­ციო მომ­სა­ხუ­რე­ბის და­ნა­ხარ­ჯებს, იუ­რი­დი­უ­ლი, აუ­დი­ტო­რუ­ლი, საკონსულ­ტა­ციო და სხვა მომ­სა­ხუ­რე­ბის და­ნა­ხარ­ჯებს და სხვ. ამ სინ­თე­ზურ ან­გა­რიშს ეხ­სნე­ბა შემ­დე­გი ან­გა­რი­შე­ბი:

1. შრო­მის ანაზ­ღა­უ­რე­ბა;

2. სო­ცი­ა­ლუ­რი და­ნა­რიც­ხე­ბი;

3. სა­ი­ჯა­რო ქი­რა;

4. სა­ო­ფი­სე ინ­ვენ­ტა­რი;

5. კო­მუ­ნი­კა­ცი­ის ხარ­ჯე­ბი;

6. დაზ­ღვე­ვა;

7. რე­მონ­ტი;

8. კომ­პი­უ­ტე­რის ხარ­ჯე­ბი;

9. სა­კონ­სულ­ტა­ციო ხარ­ჯე­ბი;

10. ცვე­თა და ამორ­ტი­ზა­ცია;

11. სხვა სა­გა­და­სა­ხა­დო ხარ­ჯი;

12. სხვა სა­ერ­თო ხარ­ჯი.

სინ­თე­ზუ­რი ან­გა­რი­ში ,,არა­სა­ო­პე­რა­ციო ხარ­ჯე­ბი” გან­კუთ­ვნი­ლია არა­სა­ო­პე­რა­ციო საქ­მი­ა­ნო­ბას­თან და­-კავ­ში­რე­ბუ­ლი ხარ­ჯე­ბის აღ­სა­რიც­ხა­ვად. აუ­ცი­ლებ­ლო­ბის შემთხვევაში, სინ­თე­ზურ ან­გა­რიშს ეხ­სნე­ბა ან­გა­რი­შე­ბი:

1. საპ­რო­ცენ­ტო ხარ­ჯე­ბი;

2. არა­სა­ო­პე­რა­ციო ზა­რა­ლი;

3. სხვა არა­სა­ო­პე­რა­ციო ხარ­ჯე­ბი.

 

გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლი შე­მო­სავ­ლე­ბი და ხარ­ჯე­ბი

სინ­თე­ზუ­რი ან­გა­რი­ში ,,გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლი შე­მო­სავ­ლე­ბი და ხარ­ჯე­ბი” გან­კუთ­ვნი­ლია იმ სა­მე­ურ­ნეო მოვ­ლე­ნე­ბის ფი­ნან­სუ­რი შე­დე­გე­ბის აღ­სა­რიც­ხა­ვად, რომ­ლე­ბიც უჩ­ვე­უ­ლოა თა­ვი­სი ბუ­ნე­ბით და შე­იძ­ლე­ბა იშ­ვი­ა­თად მოხ­დეს. ასეთ მოვ­ლე­ნა­თა რიგს მი­ე­კუთ­ვნე­ბა აქ­ტი­ვე­ბის კონ­ფის­კა­ცია, ექ­სპროპ­რი­ა­ცია, მი­წის­ძვრა ან სხვა სტი­ქი­უ­რი უბე­დუ­რე­ბა.