„მეცნიერების, ტექნოლოგიებისა და მათი განვითარების შესახებ“ საქართველოს კანონში ცვლილებებისა და დამატებების შეტანის თაობაზე

საქართველოს კანონი

„მეცნიერების, ტექნოლოგიებისა და მათი განვითარების შესახებ“ საქართველოს კანონში ცვლილებებისა და დამატებების შეტანის თაობაზე

     მუხლი 1. „მეცნიერების, ტექნოლოგიებისა და მათი განვითარების შესახებ“ საქართველოს კანონში (საქართველოს პარლამენტის უწყებები, №21-22, 1994, მუხ. 481) შეტანილ იქნეს შემდეგი ცვლილებე­ბი და დამატებები:

1. კანონის პრეამბულა ჩამოყალიბდეს შემდეგი რედაქციით:

„მეცნიერების, ტექნოლოგიებისა და მათი განვითა­რების შესახებ“ საქართველოს კანონი ქმნის სახელ­მწიფო პოლიტიკის სამართლებრივ საფუძველს, რაც ქვეყნის ინტელექტუალური და ტექნოლოგიური პროგრესის და კეთილდღეობის საწინდარია. სახელ­მწიფო აღიარებს, რომ სამეცნიერო-ტექნოლოგიური პროგ­­რესი საზოგადოების განვითარების, ხალხის კეთილ­დღეობის გაუმჯობესების, მისი სულიერი აღმავ­ლობის ერთ-ერთი მთავარი ფაქტორია და ხელშემწყობ პირობებს უქმნის ქვეყნის ინტელექტუა­ლურ შესაძლებ­ლობათა გამოვლენასა და ეკონომიკის წინ­სვლას. იგი უზრუნ­ველყოფს ჰუმანიტარულ, საბუნე­ბის­მეტყველო და ტექნიკურ მეცნიერებათა, როგორც ეროვნული კულ­ტურისა და განათლების განუყოფელ შემადგენელ ნაწილ­თა, განვითარებას, სამეცნიერო კვლევას მიიჩნევს შემოქ­მედებითი საქმიანობის ფორმად. საქმიანობა მეც­ნიერებისა და ტექნოლოგიების განვითარების სფეროში მოიცავს ფუნდამენტური და გამოყენებითი ხასიათის გამოკვლევებსა და დამუშავებას, მათი შედეგების გამოყე­ნე­ბას, მოქმედ ტექნოლოგიათა და ტექნიკის სრულ­ყოფას წარმოების დონის ამაღლე­ბისა და კონკურენ­ტუნარიანი პროდუქციის წარმოების მიზნით. პოლიტიკას ამ სფეროში სახელმწიფო აყალიბებს ქვეყნის ინტერე­სებისა და შესაძლებლობების შესაბამისად, განსაზ­ღვრავს მეცნიერებისა და ტექნოლო­გიების განვითარების პროცესში თავისი მონაწილეობის ფორმებს და ქმნის სტრუქტურებს საკუთარი ინტერე­სებისა და უფლებების დასაცავად. კანონი განსაზღვრავს მეცნიერებისა და ტექნოლოგიების სფეროში სახელ­მწიფო პოლიტიკის ძირითად მიზნებსა და პრინციპებს, ამ პოლიტიკის განხორციელებაში სახელმწიფო ხელი­სუფ­ლების საკანონმდებლო და აღმასრულებელი ორგა­ნოე­ბის უფლებამოსილებას, მეცნიერის შემოქმე­დებით თავისუფ­ლებას და პასუხისმგებლობას, საქმიანო­ბის სამარ­თლებრივ ნორმებსა და გარანტიებს. სახელ­მწიფო აღიარებს, რომ მეცნიერების დაფინანსების ზრდა მისი ვალდებულებაა.”.

2. მე-3 მუხლის მე-2 პუნქტი ჩამოყალიბდეს შემდეგი რედაქციით:

„2. სახელმწიფო პოლიტიკა მეცნიერებისა და ტექნო­ლოგიების სფეროში ვრცელდება იურიდიულ პირებ­სა (სამეცნიერო-კვლევითი დაწესებულებები, უმაღ­ლესი საგანმანათლებლო დაწესებულებები) და ფიზიკურ პირებზე (მეცნიერები).“.

3. მე-5 მუხლი ჩამოყალიბდეს შემდეგი რედაქციით:

     „მუხლი 5. საქართველოს პრეზიდენტის უფლებამოსილებანი

საქართველოს პრეზიდენტი:

ა) საქართველოს პარლამენტს წარუდგენს წინადა­დებებს მეცნიერებისა და ტექნოლოგიების განვითა­რების სფეროში სახელმწიფო პოლიტიკის შესახებ;

ბ) საქართველოს მეცნიერებათა ეროვნული აკა­დემიის რეკომენდაციების საფუძველზე განსაზ­ღვრავს მეც­ნიერებისა და ტექნოლოგიების განვითარების სახელ­მწიფო პრიორიტეტებს და მათი განხორციელე­ბის სამეცნიერო-ტექნოლოგიური პროგრამების (პროექ­­ტების) ნუსხას;

გ) ამტკიცებს სამეცნიერო-ტექნოლოგიური პროგ­რამების (პროექტების) პასუხისმგებელ შემსრუ­ლებ­ლებს;

დ) თავისი კომპეტენციის ფარგლებში სახელმწიფო საბიუჯეტო სახსრებიდან აფინანსებს სამეცნიერო კვლევასა და დამუშავებას, სახელმწიფო სამეცნიერო-ტექნოლოგიურ პროგრამებს (პროექტებს);

ე) უზრუნველყოფს მეცნიერებისა და ტექნოლო­გიების განვითარების სახელმწიფო პრიორიტეტების განსახორციელებლად საჭირო საკუთრების სხვადასხვა ფორმის პროგრესული ორგანიზაციული სტრუქტუ­რების შექმნისა და განვითარების პირობებს;

ვ) ამზადებს წინადადებებს მეცნიერებისა და ტექნო­ლოგიების განვითარების სახელმწიფო საფინანსო და საგადასახადო პოლიტიკის შესახებ;

ზ) დებს სამეცნიერო-ტექნოლოგიური საქმიანობის სფეროში თანამშრომლობის ურთიერთხელსაყრელ საერთაშორისო შეთანხმებებსა და ხელშეკრულებებს;

თ) განსაზღვრავს ქვეყნისათვის აუცილებელი სტრატეგიული კვლევების პროგრამებს.“.

4. კანონს დაემატოს შემდეგი შინაარსის 5¹ მუხლი:

     „მუხლი 5¹. საქართველოს მთავრობის უფლებამოსილებანი

1. საქართველოს მთავრობა ატარებს სახელმწიფო პოლი­ტიკას მეცნიერებისა და ტექნოლოგიების განვითა­რების სფეროში, რისთვისაც:

ა) შეიმუშავებს წინადადებებს სამეცნიერო კვლე­ვისა და დამუშავების მოცულობის შესახებ;

ბ) უზრუნველყოფს სახელმწიფო სამეცნიერო პრიო­რიტეტებისა და სამეცნიერო-ტექნოლოგიური პროგრამების (პროექტების) დასაბუთებას და მათ ორ­გა­ნიზებულად განხორციელებას სახელმწიფო ფი­ნან­სური რესურსებით;

გ) ხელს უწყობს პრინციპულად ახალი ტექნოლო­გიების განვითარებას მეცნიერებატევადი პროდუქციის წარმოებისათვის ქვეყნის საექსპორტო პოტენციალის გაზრდის მიზნით და აღიარებული საბაზო ტექნო­ლოგიების გამოყენებას საქართველოს სამეცნიერო-ტექნოლოგიური მიღწევების წარმოებაში დანერგვითა და უცხოური ლიცენზიების მოზიდვით;

დ) უზრუნველყოფს ინტელექტუალური (სამეცნიე­რო-კვლევისა და დამუშავების შედეგები) და სხვა სამეცნიერო-ტექნოლოგიური საქმიანობის შედეგებისა, მათ შორის, წარმოების წესის საიდუმლოების „ნოუ-ჰაუს“ დაცვის, სტანდარტიზაციის, მეტროლოგიისა და სერტიფიცირების, სამეცნიერო-ტექნიკური ინფორ­მა­­ციის, სახელმწიფო გამოკვლევებისა და დამუშავების რეგისტრაციის, და სახელმწიფო სისტემების ეფექ­ტიან მუშაობას და შეუსაბამებს მათ საერთაშორისო მოთხოვნებს;

ე) ხელს უწყობს საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილ ფარგლებში მეცნიერებისა და ტექნოლო­გიების განვითარებას როგორც საბიუჯეტო, ისე სახელმწიფო საგრანტო დაფინანსებისა და არაპირდა­პირი სტიმულირების გზით;

ვ) თანამშრომლობს საერთაშორისო სარბიელზე მეცნიერებისა და ტექნოლოგიების განვითარების სფეროში;

ზ) უზრუნველყოფს მეცნიერებისა და ტექნოლო­გიების განვითარების სახელმწიფო ექსპერტიზას (შეფა­სებას) და საჯარო სამართლის იურიდიულ პირ­თა – სამეცნიერო-კვლევით დაწესებულებათა საქმიანობას;

თ) ხელს უწყობს კერძო ინოვაციურ საქმიანობას სამეცნიერო პროდუქციისა და სამეცნიერო მომსახურე­ბის სფეროში ბაზის უზრუნველსაყოფად;

ი) წარუდგენს საქართველოს პრეზიდენტს ყოველ­წლიურ მოხსენებას ქვეყნის სამეცნიერო-ტექნოლო­გიური განვითარების შესახებ.

2. სახელმწიფო მმართველობის ადგილობრივი ორგანოები თავიანთ უფლებამოსილებათა ფარგლებში და რეგიონის განვითარების საჭიროებათა შესაბამისად უფლებამოსილნი არიან ხელი შეუწყონ მეცნიერებისა და ტექნოლოგიების განვითარებას, მონაწილეობენ რეგიონულ და რეგიონთაშორისი სამეცნიერო-ტექნო­ლო­გიური პროგრამების (პროექტების) შემუშავებასა და განხორციელებაში, აფინანსებენ მათ ადგილობრივი ბიუჯეტიდან, სამეცნიერო-ტექნოლოგიური განვითა­რების რეგიონული ან სხვა ადგილობრივი ფონდებიდან საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით. სახელმწიფო მმართველობის ადგილობრივ ორგანოებს უფლება აქვთ საჭიროების შემთხვევაში, საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით შექმნან სამეც­ნიერო-ტექნოლოგიური განვითარების მართვის რეგიონალური ორგანოები.

3. საქართველოს სამთავრობო დაწესებულებები პასუხის­მგებელნი არიან შესაბამისი სახელმწიფო მმარ­თვე­ლობის სფეროში მეცნიერებისა და ტექნოლოგიების განვითარების სახელმწიფო პოლიტიკის გატარე­ბისათვის.“.

5. მე-6 მუხლი ჩამოყალიბდეს შემდეგი რედაქციით:

     „მუხლი 6. მეცნიერთა სახელმწიფო და საზოგადოებრივი გაერთიანებანი

1. საქართველოში მოქმედებს:

ა) საჯარო სამართლის იურიდიული პირი – საქართველოს მეცნიერებათა ეროვნული აკადემია სრული ავტონომიური უფლებებითა და სახელმწიფო დაფინანსებით;

ბ) საჯარო სამართლის იურიდიული პირი – საქართველოს სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემია სრული ავტონომიური უფლებებითა და სახელმწიფო დაფინანსებით;

გ) მეცნიერთა საზოგადოებრივი გაერთიანებანი.

2. ამ მუხლის პირველი პუნქტით გათვალისწინებუ­ლი გაერთიანებები მონაწილეობენ მეცნიერებისა და ტექნოლოგიების განვითარების სფეროში სახელმწიფო პოლიტიკისა და ამ სფეროში პრიორიტეტების განსაზღვრაში, სახელმწიფო სამეცნიერო-ტექნოლო­გიების პროგრამების (პროექტების) შემუშავებაში, მათ ექსპერტიზასა და შესრულებაში.“.

6. მე-8–მე-10 მუხლები ჩამოყალიბდეს შემდეგი რედაქციით:

     „მუხლი 8. მეცნიერის გარანტიები

1. მეცნიერს უფლება აქვს:

ა) გარე ჩარევის გარეშე განახორციელოს სამეც­ნიერო კვლევა და შეუზღუდავად გამოაქვეყნოს კვლე­ვის შედეგები, გარდა იმ შემთხვევებისა, როდესაც მათი შეზღუდვა ხელშეკრულებით არის გათვალის­წინე­­ბული ან ისინი შეიცავენ სახელმწიფო საიდუმ­ლოებას;

ბ) დამოუკიდებლად განსაზღვროს სამეცნიერო კვლევის შინაარსი, კვლევის მეთოდები და საშუა­ლებები;

გ) თანამდებობრივი სარგოს მიღების გარდა, დამა­ტებით მიიღოს მონაწილეობა საგრანტო დაფინან­სების მოსაპოვებელ კონკურსებში, აგრეთვე ისარგებ­ლოს ინდივიდუალური გრანტის (გრანტების) დაფი­ნან­სებით იმ შემთხვევაშიც, თუ შეიცვლის სამუშაო ადგილს;

დ) განახორციელოს ამ კანონითა და საქართველოს კანონმდებლობით მისთვის მინიჭებული სხვა უფლე­ბა­მოსი­ლებანი.

2. მეცნიერის შრომითი ურთიერთობები რეგუ­ლირ­დება ამ კანონითა და საქართველოს შრომის კანონმდებლობით.

3. მეცნიერის შრომისა და სხვა სოციალურ გარან­ტიებს განსაზღვრავს ეს კანონი, საქართველოს კანონ­მდებლობა, შრომითი ხელშეკრულება, სამეცნიერო-კვლევითი დაწესებულების წესდება (დებულება).

4. მეცნიერის შეთავსებით მუშაობა არ იზღუდება.

    მუხლი 9. მეცნიერის მოვალეობანი

1. მეცნიერის მოვალეობანი განისაზღვრება ამ კანო­ნით, სამეცნიერო-კვლევითი დაწესებულებების წეს­დებით (დებულებით) ან/და შრომითი ხელშეკრუ­ლების პირობებით.

2. მეცნიერი ვალდებულია:

ა) დაიცვას სამეცნიერო-კვლევითი დაწესებულების წესდებით (დებულებით) დადგენილი მოთხოვნები;

ბ) შეასრულოს შრომითი ხელშეკრულებით ნაკის­რი მოვალეობები;

გ) სამეცნიერო საბჭოს ყოველწლიურად წარუდ­გინოს შესრულებული სამუშაოს ანგარიში;

დ) შეასრულოს საერთაშორისო ხელშეკრულე­ბებითა და შეთანხმებებით, აგრეთვე საქართველოს კანონმდებლობით გათვალისწინებული სხვა მოთხოვ­ნები.

3. სამეცნიერო-კვლევითი დაწესებულება უზრუნ­ველ­ყოფს სამეცნიერო პერსონალის კვლევის თავისუფ­ლებას და უქმნის მას საქმიანობისათვის საჭირო პირობებს.

    მუხლი 10. სამეცნიერო-კვლევითი დაწესებულება

სამეცნიერო-კვლევითი დაწესებულება შეიძლება არსებობდეს საჯარო ან კერძო სამართლის იური­დიული პირის, აგრეთვე უმაღლესი საგანმანათ­ლებლო დაწესებულების ან მეცნიერებათა ეროვნული აკადე­მიის სტრუქტურული ერთეულის ფორმით.“.

7. კანონს დაემატოს შემდეგი შინაარსის 10¹–10⁷ მუხლები:

    მუხლი 10¹. საჯარო სამართლის იურიდიული პირი – სამეცნიერო-კვლევითი დაწესებულება

1. საჯარო სამართლის იურიდიული პირი – სამეც­ნიე­რო კვლევითი დაწესებულება (მათ შორის: ინსტი­ტუტი, ცენტრი და ა.შ.) (შემდგომში – დაწესებულება) იქმნება, გარდაიქმნება და საქმიანობას წყვეტს საქართველოს მთავრობის დადგენილებით.

2. დაწესებულებიდან ზედიზედ 3 წლის განმავლო­ბაში სახელმწიფო სამეცნიერო გრანტზე განაცხადის წარუდგენლობა ან 5 წლის განმავლობაში გრანტის მიუ­ღებლობა შეიძლება გახდეს დაწესებულების რეორ­განიზაციის ან ლიკვიდაციის საფუძველი.

3. დაწესებულების საქმიანობის წესი განისაზღვრება დაწესებულების წესდებით, რომელსაც ამტკიცებს სახელმწიფო კონტროლის განმახორციელებელი ორ­განო. თუ დაწესებულების სახელმწიფო კონტროლს არ ახორციელებს საქართველოს განათლებისა და მეც­­ნიე­რების სამინისტრო, დაწესებულების წესდება მტკიცდება მასთან შეთანხმებით.

4. დაწესებულება, მისი სამართლებრივი ფორმის მიუხედავად, ვალდებულია საქმიანობის წლიური სამეცნიერო ანგარიში განსახილველად წარუდგინოს საქართველოს მეცნიერებათა ეროვნულ აკადემიას.

    მუხლი 10². დაწესებულების სამეცნიერო საბჭო

1. დაწესებულების მეცნიერთა საერთო კრება დაწესებულების მეცნიერთაგან ხუთი წლის ვადით ირჩევს დაწესებულების სამეცნიერო საბჭოს.

2. სამეცნიერო საბჭო განიხილავს და წყვეტს დაწესებულების სამეცნიერო მართვისა და განვითარების საკითხებს.

3. სამეცნიერო საბჭოს საქმიანობას წარმართავს მისი წევრებიდან სიითი შემადგენლობის უმრავლე­სობით არჩეული თავმჯდომარე, რომელიც არ არის ადმინისტრაციული თანამდებობის პირი.

4. სამეცნიერო საბჭოს თავმჯდომარეს უნდა ჰქონ­დეს დოქტორის აკადემიური ხარისხი.

5. სამეცნიერო საბჭოს თავმჯდომარის უფლებამო­სილებანი, მისი უფლებამოსილების ვადა და უფლებამო­სილების შეწყვეტის წესი განისაზღვრება დაწესებულების წესდებით.

    მუხლი 10³. დაწესებულების დირექტორი

1. დაწესებულებას წარმოადგენს მისი დირექტორი.

2. დაწესებულების დირექტორის თანამდებობაზე შეიძლება აირჩეს პირი, რომელსაც აქვს უმაღლესი განათლება და მუშაობის არანაკლებ 5 წლის სტაჟი. დაწესებულების დირექტორი აირჩევა 4 წლის ვადით. ერთი და იმავე პირის ზედიზედ არჩევა შესაძლებელია მხოლოდ ორჯერ.

3. დაწესებულების დირექტორს სიითი შემადგენ­ლობის უმრავლესობით, ღია კონკურსის წესით თა­ნამ­დებობაზე ირჩევს დაწესებულების სამეცნიერო საბჭო.

4. დაწესებულების დირექტორის შესარჩევი კონ­კურ­­სის ჩატარების წესი, მისი უფლება-მოვალეობანი და უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტის წესი განი­საზღვრება დაწესებულების წესდებით.

    მუხლი 10⁴. დაწესებულების სტრუქტურული ერთეულები

1. დაწესებულების სტრუქტურულ ერთეულთა რაო­დენობა (ლაბორატორია, განყოფილება, ცენტრი და სხვა) განისაზღვრება საშტატო განრიგით, რომელსაც საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით ამტკიცებს სამეცნიერო საბჭო.

2. დაწესებულების სტრუქტურული ერთეულის ხელმძღვანელს ღია კონკურსის საფუძველზე ირჩევს სამეცნიერო საბჭო და ამტკიცებს დირექტორი წესდებით დადგენილი წესით.

    მუხლი 10⁵. დაწესებულების სახელმწიფო კონტროლი

დაწესებულების სახელმწიფო კონტროლს ახორციე­ლებს საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო ან საქართველოს პრეზიდენტის მიერ გან­საზ­ღვრული სხვა სახელმწიფო მმართველობის ორგანო.

    მუხლი 10⁶. დაწესებულების პერსონალი

1. დაწესებულების პერსონალი შედგება სამეცნიერო, ადმინისტრაციული და დამხმარე პერსონალისაგან.

2. დაწესებულების სამეცნიერო პერსონალის შემად­გენ­ლობაში შედიან სამეცნიერო თანამდებობის პირე­ბი – მეცნიერები, რომლებიც უშუალოდ მონაწილეობენ ან/და წარმართავენ სამეცნიერო კვლევებს.

3. დაწესებულების სამეცნიერო თანამდებობებს მიეკუთვნება:

ა) მეცნიერი თანამშრომლის თანამდებობა;

ბ) უფროსი მეცნიერი თანამშრომლის თანამდებობა;

გ) მთავარი მეცნიერი თანამშრომლის თანამდებობა.

4. დაწესებულების ადმინისტრაციულ პერსონალს მიეკუთვნება:

ა) დირექტორი;

ბ) დირექტორის მოადგილე (მოადგილეები).

5. ადმინისტრაციულ პერსონალს არ შეიძლება დაწესებულებაში იმავდროულად ეკავოს სხვა ადმინის­ტრაციული თანამდებობა ან იყოს სტრუქტურული ერთეულის ხელმძღვანელი.

6. დაწესებულების სამეცნიერო, ადმინისტრაციული და დამხმარე პერსონალი განისაზღვრება დაწესებუ­ლების საშტატო განრიგით.

7. სამეცნიერო, ადმინისტრაციულ და დამხმარე პერსონალთან დაწესებულების დირექტორი აფორმებს შრომით ხელშეკრულებას შრომის კანონმდებლობით განსაზღვრული ვადით.

8. დაწესებულების დირექტორი მეცნიერთან აფორ­მებს შრომით ხელშეკრულებას შრომის კანონმდებ­ლობით განსაზღვრული ვადით დაწესებულების შესა­ბამისი სტრუქტურული ერთეულის (განყოფილების, ლაბორატორიის, ცენტრის და სხვა) ხელმძღვანელთან შეთანხმებით, წესდებით დადგენილი წესით.

9. დაწესებულებების სამეცნიერო სტრუქტურული ერთეულების ხელმძღვანელები არ არიან ადმინისტრა­ციული თანამდებობის პირები.

    მუხლი 10⁷. სამეცნიერო თანამდებობის დაკავების წესი

1. სამეცნიერო თანამდებობის დაკავება შეიძლება მხოლოდ ღია კონკურსის წესით, რომელიც უნდა შეესაბამებოდეს გამჭვირვალობის, თანასწორობისა და სამართლიანი კონკურენციის პრინციპებს.

2. მეცნიერი თანამშრომლის თანამდებობის დაკავება შეუძლია პირს, თუ მას აქვს მაგისტრის აკადემიური ხარისხი.

3. უფროსი მეცნიერი თანამშრომლის თანამდებობის დაკავება შეუძლია პირს, თუ იგი არის დოქტორანტი ან აქვს დოქტორის აკადემიური ხარისხი.

4. მთავარი მეცნიერი თანამშრომლის თანამდებობის დაკავება შეუძლია პირს, თუ მას აქვს დოქტორის აკადემიური ხარისხი.

5. კონკურსის ჩატარების თარიღი და დამატებითი პირობები ქვეყნდება საქართველოს კანონმდებლობითა და საჯარო სამართლის იურიდიული პირის – სამეც­ნიერო-კვლევითი დაწესებულების წესდებით გათვალის­წინებული წესით საბუთების მიღების დასრულებამდე არა უგვიანეს 1 თვისა და კონკურსის ჩატარებამდე არა უგვიანეს 2 თვისა.

6. კონკურსის ჩატარების წესსა და დამატებით პირობებს დაწესებულების სტრუქტურული ერთეულის ხელმძღვანელთან შეთანხმებით განსაზღვრავს დაწესებუ­ლების დირექტორი.“.

8. მე-11 და მე-12 მუხლები ჩამოყალიბდეს შემდეგი რედაქციით:

     „მუხლი 11. სამეცნიერო და ადმინისტრაციული პერსონალის შრომითი ურთიერთობები

1. სამეცნიერო პერსონალთან შრომითი ხელშეკრუ­ლება იდება შრომის კანონმდებლობით განსაზღვრული ვადით.

2. დაწესებულების ადმინისტრაციულ თანამდებობაზე არ შეიძლება არჩეულ ან დანიშნულ იქნეს 65 წელს მიღწეული პირი. გარდა ამ მუხლის მე-3 პუნქტით გათვალისწინებული შემთხვევებისა, ადმინისტრაციუ­ლი პერსონალის უფლებამოსილება ვადამდე წყდება 65 წლის ასაკის შესრულებისას.

3. სამეცნიერო პერსონალის თანამდებობიდან გათავისუფლების საფუძვლებია:

ა) პირადი განცხადება;   

ბ) ვადიანი შრომითი ხელშეკრულების ვადის გასვლა;

გ) დისციპლინური ნორმების უხეში ან სისტემატური დარღვევა;

დ) შრომითი ხელშეკრულებით გათვალისწინებული პირობების დარღვევა;

ე) ზედიზედ 3 წლის განმავლობაში სახელმწიფო სამეცნიერო გრანტზე ნაშრომის წარუდგენლობა ან 5 წლის განმავლობაში გრანტის მიუღებლობა;

ვ) საქართველოს კანონმდებლობით განსაზღვრული სხვა შემთხვევები.

    მუხლი 12. მეცნიერის შრომის ანაზღაურება

1. მეცნიერის შრომა ანაზღაურდება შრომითი ხელშეკრულებით გათვალისწინებული პირობებით. დაწე­სებულებაში სრული განაკვეთით დასაქმებული მეცნიე­რის თანამდებობრივი სარგო უნდა იყოს აღმას­რულებელ ხელისუფლებაში საჯარო მოსამსახუ­რის მინიმალურ თანამდებობრივ სარგოზე მაღალი.

2. ხელშეკრულების საფუძველზე დამატებითი ანაზღაურებით მეცნიერის მონაწილეობა დროებით კვლევით ჯგუფებში და შეთავსებით მუშაობა არ იზღუდება.

3. დაწესებულებაში დასაქმებული სამეცნიერო თანამდებობის პირს, თუ იგი მოიპოვებს სახელმწიფო სამეცნიერო გრანტს, სრულად უნარჩუნდება მეცნიერის თანამდებობრივი სარგო.“.

9. მე-15 მუხლი ჩამოყალიბდეს შემდეგი რედაქციით:

     „მუხლი 15. მეცნიერებისა და ტექნოლოგიების განვითარების ფინანსური უზრუნველყოფა

1. მეცნიერებისა და ტექნოლოგიების განვითარების ფინანსური უზრუნველყოფა ითვალისწინებს სახელ­მწიფო საბიუჯეტო სახსრებისა და არასაბიუჯეტო დაფინანსების სხვადასხვა წყაროს მიზნობრივ გამოყე­ნებას.

2. სამეცნიერო კვლევების დაფინანსება სახელმწიფო ბიუჯეტის ასიგნებათა ხარჯზე, დაწესებულების საბიუჯეტო (ბაზურ) დაფინანსებასთან ერთად, ხორ­ციელ­დება საგრანტო სისტემით. ექსპერტიზის საფუძ­ველზე სამეცნიერო კვლევის დაფინანსება სახელმწიფო ბიუჯეტის ასიგნებათა ფარგლებში აგრეთვე შეიძლება განხორციელდეს შესაბამისი სახელმწიფო ორგანოს მიერ სახელშეკრულებო წესითა და კონკურსით.

3. კონკურსში მონაწილეობის თანაბარი უფლება აქვთ საქართველოს და საზღვარგარეთის ქვეყნების ცალკეულ მეცნიერებს, დროებით სამეცნიერო ჯგუფს, დაწესებულებებს, სხვა ორგანიზაციულ სტრუქტურებსა და პირებს.“.

10. კანონს დაემატოს შემდეგი შინაარსის 15¹ მუხლი:

     „მუხლი 15¹. საჯარო სამართლის იურიდიული პირები – სამეცნიერო ფონდები

1. სახელმწიფო სამეცნიერო გრანტებით მეცნიერების დაფინანსების უზრუნველსაყოფად საქართველოს მთავ­რობის დადგენილებით იქმნებიან საჯარო სამართლის იურიდული პირები – ქართველოლოგიის, ჰუმანიტარუ­ლი და სოციალური მეცნიერებების ფონდი, ეროვნული სამეცნიერო ფონდი და სხვა საჯარო სამართლის იური­დიული პირები – სამეცნიერო ფონდები (შემ­დგომში – სამეცნიერო ფონდი), რომლებსაც ქმნის საქართველოს მთავრობა.

2. სამეცნიერო ფონდის მიზანია სახელმწიფო საბიუ­ჯეტო დაფინანსებით სახელმწიფო სამეცნიერო გრან­ტების გაცემის ორგანიზება კონკურსის წესით, ღია, გამჭვირვალე და თავისუფალი კონკურენციის პრინცი­პების შესაბამისად.

3. სამეცნიერო ფონდის საქმიანობის წესი განისაზ­ღვრება ფონდის წესდებით, რომელიც მტკიცდება მთავრობის დადგენილებით.

4. სამეცნიერო ფონდის ხელმძღვანელს, ფონდის დირექ­ტორს, თანამდებობაზე ნიშნავს და თანამდებო­ბიდან ათავისუფლებს საქართველოს პრემიერ-მინისტრი. ფონდის დირექტორის კანდიდატურის შერჩევა ხდება ღია კონკურსის საფუძველზე, წესდებით დადგენილი წესით.

5. საჯარო სამართლის იურიდიული პირის – ქართველოლოგიის, ჰუმანიტარული და სოციალური მეცნიერებების ფონდის დირექტორს თანამდებობაზე ნიშნავს და თანამდებობიდან ათავისუფლებს საქართვე­ლოს პრემიერ-მინისტრი საქართველოს პრეზიდენტთან შეთანხმებით.

6. სამეცნიერო ფონდის სამეცნიერო საბჭოს შემადგენლობის მინიმუმ ორი მესამედი არის მეცნიერი.

7. სამეცნიერო ფონდის სამეცნიერო საბჭოს შემადგენლობის ერთი მესამედი განისაზღვრება საჯარო სამართლის იურიდიული პირების – მეცნიერებათა ეროვნული აკადემიების კვოტით, მათ შორის, საჯარო სამართლის იურიდიული პირის – სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემიისათვის 1 კვოტით (სოფლის მეურნე­ობის მეცნიერებათა აკადემიისათვის განსაზღვრუ­ლი კვოტა ეხება მხოლოდ ეროვნულ სამეცნიერო ფონდს), ერთი მესამედი განისაზღვრება საჯარო სამართლის იურიდიული პირების – უმაღლესი საგანმა­ნათლებლო დაწესებულებების კვოტით, ხოლო ერთი მესამედი – საქართველოს მთავრობის კვოტით.

8. სამეცნიერო ფონდის სამეცნიერო საბჭოს შემად­გენლობის დაკომპლექტების წესს ადგენს საქართველოს მთავრობა. უმაღლესი საგანმანათლებლო დაწესებუ­ლებებიდან სამეცნიერო ფონდის ერთი მესამედის დაკომპლექტების წესს შეიმუშავებს განათ­ლებისა და მეცნიერების სამინისტრო საქართვე­ლოს მეცნიერებათა ეროვნულ აკადემიასთან ერთად.“.

11. მე-16 მუხლი ამოღებულ იქნეს.

12. 21-ე მუხლის მე-5 პუნქტი ჩამოყალიბდეს შემ­დეგი რედაქციით:

„5. აღმასრულებელი ხელისუფლების ორგანოებს, საწარმოებსა და ორგანიზაციებს, საკუთრების ფორმის მიუხედავად, ნებაყოფლობით შეუძლიათ შექმნან მეცნიერების განვითარებისა და მეცნიერთა მხარდამჭე­რი საქველმოქმედო ფონდები.“.

13. 23-ე და 24-ე მუხლები ჩამოყალიბდეს შემდეგი რედაქ­ციით:

     „მუხლი 23. საერთაშორისო და სახელმწიფოთაშორისი სამეცნიერო-ტექნოლოგიური თანამშრომლობა

საერთაშორისო და სახელმწიფოთაშორისი სამეცნიე­რო-ტექნოლოგიური თანამშრომლობა ხორციელდება:

ა) სამეცნიერო ორგანიზაციებთან თანამშრომლობით, მათ შორის, ერთობლივი სამეცნიერო-ტექნოლოგიური პროგრამების (პროექტების) შესრულებით და სამეც­ნიერო-ტექნოლოგიებითა და დამუშავებათა განხორ­ციელებით, ერთობლივი სამეცნიერო ჯგუფების სამეც­ნიერო ინფორმაციითა და სამეცნიერო მოწყობი­ლობით ერთობლივი სარგებლობის ცენტრებისა და სხვა ურთიერთმისაღები ფორმის ორგანიზაციების შექმნით;

ბ) სამეცნიერო-ტექნიკური ინფორმაციის გაცვლით და საერთაშორისო ან უცხო ქვეყნების ფონდების რესურსებისა და მონაცემების ბაზების გამოყენებით;

გ) საერთაშორისო და სახელმწიფოთაშორისი სამეცნიერო კონგრესების, კონფერენციების, სიმპოზიუ­მე­ბის, კოლოკვიუმების მოწყობით;

დ) მეცნიერების, სამეცნიერო-ტექნიკური კადრების, სტუდენტების გაცვლის გზით სპეციალისტების ერთობლივი მომზადებით და კვალიფიკაციის ამაღლე­ბით, რაც გათვალისწინებული უნდა იყოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტროს საბიუჯეტო ასიგნებებში.

    მუხლი 24. დაწესებულებათა საერთაშორისო თანამშრომლობა

1. დაწესებულებებს აქვთ უშუალო საერთაშორისო სამეცნიერო-ტექნოლოგიური თანამშრომლობის უფ­ლება.

2. სამეცნიერო დაწესებულებათა უცხოელ პარტნიო­რებთან თანამშრომლობის წესი განისაზღვრება მათ შორის დადებული ხელშეკრულებით, თუ საქართველოს კანონმდებლობით ან საერთაშორისო ხელშეკრულებით (შეთანხმებით) სხვა რამ არ არის გათვალისწინებული.“.

    მუხლი 2

1. საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრომ ამ კანონის ძალაში შესვლიდან 5 თვის ვადაში უზრუნველყოს სახელმწიფო სამეცნიერო-კვლევითი დაწესებულებების, მათ შორის, საქართვე­ლოს მეცნიერებათა აკადემიისა და სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემიის სისტემაში შემავალი სამეცნიე­რო-კვლევითი დაწესებულებების საჯარო სამართლის იურიდიულ პირებად დაფუძნება და მათი დროებითი წესდებების დამტკიცება.

2. სამეცნიერო-კვლევითი დაწესებულების საჯარო სამართლის იურიდიულ პირად დაფუძნება იწვევს დაწესებულების დირექტორის უფლებამოსილების ვადამდე შეწყვეტას საქართველოს პრემიერ-მინისტრის ბრძანებით, რომელიც სამეცნიერო საბჭოს არჩევამდე დირექტორის მოვალეობის შესრულებას აკისრებს მოქმედ დირექტორს ან ამავე დაწესებულებიდან სხვა მეცნიერს, თუ იგი აკმაყოფილებს დირექტორისათვის ამ კანონით დადგენილ მოთხოვნებს. დირექტორის მოვალეობის შემსრულებელი დანიშვნიდან 4 თვის ვადაში ამ კანონით დადგენილი წესით უზრუნველყოფს დაწესებულების ახალი წესდების პროექტის წარდგენას დასამტკიცებლად, დაწესებულების რეორგანიზაციას, დაწესებულებაში დასაქმებული პირების გადაყვანას ამ კანონით გათვალისწინებულ სამეცნიერო თანამდებო­ბებზე კონკურსის წესით და მათთან შრომითი ხელ­შეკრუ­ლებების გაფორმებას.

3. ამ კანონის ძალაში შესვლამდე დაფუძნებული საჯარო სამართლის იურიდიული პირები – სამეცნიე­რო-კვლევითი დაწესებულებები და სამეცნიერო ფონ­დები ჩაითვალოს ამ კანონის შესაბამისად დაფუძნებულ იურიდიულ პირებად. საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრომ უზრუნველყოს აღნიშნული საჯარო სამართლის იურიდიული პირების წესდების ამ კანონთან შესაბამისობაში მოყვანა.

4. საჯარო სამართლის იურიდიული პირი – სამეცნიერო-კვლევითი დაწესებულება ამ კანონით გათვალისწინებული ყველა ორგანიზაციული პროცედუ­რის, მათ შორის, მართვის ორგანოების არჩევის, დასრულების შემდეგ (რაც ხდება დირექტორის მოვალეობის შემსრულებლის დანიშვნიდან 6 თვის ვა­დაში) უფლებამოსილია გამოიყენოს თვითგამორკვევის უფლება, კერძოდ, დარჩეს საჯარო სამართლის იური­დიულ პირად ან სამეცნიერო საბჭოს წევრთა ორი მესამედის გადაწყვეტილების საფუძველზე, საქართველოს კანონმდებლობით განსაზღვრული წესით, მისთვის განკუთვნილი ქონებითა და დაფინანსებით იქცეს საქართველოს მეცნიერებათა ეროვნული აკადემიის ან სხვა საჯარო სამართლის იურიდიული პირის – სამეც­ნიერო-კვლევითი დაწესებულების ან უმაღლესი საგან­მანათლებლო დაწესებულების შემადგენელ ერთეულად.

5. „უმაღლესი განათლების შესახებ“ საქართველოს კანონით გათვალისწინებული სადისერტაციო საბჭოს შექ­მნამდე, მაგრამ არა უგვიანეს 2006 წლის 31 დეკემ­ბრისა, უფროსი მეცნიერი თანამშრომლის თანამდე­ბობის დაკავება, გარდა დოქტორანტისა და დოქტორის აკადემიური ხარისხის მქონე პირისა, შეუძლიათ ასპირანტს, მაძიებელს და მეცნიერებათა კანდიდატს.

6. ძალადაკარგულად იქნეს ცნობილი საქართველოს 2002 წლის 21 ივნისის კანონი „უმაღლესი კვალიფიკა­ციის სამეცნიერო და სამეცნიერო-პედაგოგიური კადრების ატესტაციის შესახებ“.

    მუხლი 3

1. ეს კანონი, გარდა ამ კანონის მე-2 მუხლის მე-6 პუნქტისა, ამოქმედდეს გამოქვეყნებიდან მე-15 დღეს.

2. ამ კანონის მე-2 მუხლის მე-6 პუნქტი ამოქმედ­დეს 2006 წლის 31 დეკემბრიდან.

საქართველოს პრეზიდენტი    მ. სააკაშვილი

თბილისი,

2005 წლის 23 დეკემბერი.

№2469–რს