On Adoption and Foster Care

Consolidated versions (12/06/2015 - 04/05/2017)


საქართველოს კანონი

შვილად აყვანისა და მინდობით აღზრდის შესახებ


თავი I

ზოგადი დებულებანი

    მუხლი 1. კანონის მიზნები და რეგულირების სფერო

1. ამ კანონის მიზნებია: საქართველოს კონსტიტუციით, საქართველოს საერთაშორისო ხელშეკრულებებითა და შეთანხმებებით და საქართველოს სხვა ნორმატიული აქტებით აღიარებული პრინციპების საფუძველზე ხელი შეუწყოს ბავშვის ოჯახურ გარემოში აღზრდის უპირატესი უფლების განხორციელებას, უზრუნველყოს შვილად აყვანისა და მინდობით აღზრდის სისტემის გამართული ფუნქციონირება და შვილად აყვანისა და მინდობით აღზრდის პროცედურებში მონაწილე ყველა პირის უფლებათა დაცვა, ხელი შეუწყოს უფლებამოსილი ორგანოების მიერ საქართველოს ტერიტორიაზე ბავშვის შვილად აყვანისა და მინდობით აღზრდის პროცედურების ეფექტიანად განხორციელებას.

 2. ეს კანონი ადგენს არასრულწლოვანი საქართველოს მოქალაქის ან საქართველოში სტატუსის მქონე მოქალაქეობის არმქონე პირის შვილად აყვანისა და მინდობით აღზრდის წესს, პირობებსა და პროცედურებს, აგრეთვე აწესრიგებს ურთიერთობებს, რომლებიც მათი განხორციელებისას წარმოიქმნება სახელმწიფოსა და მშვილებელს/მიმღებ ოჯახს შორის.

საქართველოს 2012 წლის 25 მაისის კანონი №6301 – ვებგვერდი, 12.06.2012წ.

    მუხლი 2. კანონის მოქმედების სფერო

ამ კანონის მოქმედება ვრცელდება საქართველოს მოქალაქეზე, საქართველოში სტატუსის მქონე მოქალაქეობის არმქონე პირსა და უცხო ქვეყნის მოქალაქეზე, რომლებსაც სურთ არასრულწლოვანი საქართველოს მოქალაქის ან საქართველოში სტატუსის მქონე მოქალაქეობის არმქონე პირის შვილად აყვანა ან მინდობით აღზრდა, ასევე საქართველოს მოქალაქეზე და საქართველოში სტატუსის მქონე მოქალაქეობის არმქონე პირზე, რომლებიც, ამ კანონის თანახმად, ექვემდებარებიან შვილად აყვანას ან მინდობით აღზრდას  .

საქართველოს 2012 წლის 25 მაისის კანონი №6301 – ვებგვერდი, 12.06.2012წ.

    მუხლი 3. შვილად აყვანისა და მინდობით აღზრდის სამართლებრივი საფუძვლები

შვილად აყვანისა და მინდობით აღზრდის სამართლებრივი საფუძვლებია: საქართველოს კონსტიტუცია, საქართველოს საერთაშორისო ხელშეკრულებები და შეთანხმებები, მათ შორის, გაეროს კონვენცია „ბავშვის უფლებათა დაცვის შესახებ“, ჰააგის კონვენცია „ბავშვთა დაცვისა და საერთაშორისო გაშვილების სფეროში თანამშრომლობის შესახებ“, საქართველოს სამოქალაქო კოდექსი, „სოციალური დახმარების შესახებ“ საქართველოს კანონი, ეს კანონი და სხვა სამართლებრივი აქტები.

    მუხლი 4. ტერმინთა განმარტება

ამ კანონის მიზნებისათვის მასში გამოყენებულ ტერმინებს აქვს შემდეგი მნიშვნელობა:

ა) გადაუდებელი მინდობით აღზრდა – მინდობით აღზრდა ბავშვის ინტერესების გათვალისწინებით, საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის მინისტრის მიერ დადგენილი წესით, რა დროსაც არ ხდება მინდობით აღსაზრდელისა და მიმღები ოჯახის თავსებადობის შეფასება;

ბ) გასაშვილებელი ბავშვი – 18 წლამდე პირი, რომელიც ამ კანონით დადგენილი წესით აღრიცხულია გასაშვილებელ ბავშვთა და მშვილებელთა რეესტრში;

გ) გასაშვილებელ ბავშვთა და მშვილებელთა რეესტრი (შემდგომში – რეესტრი) – სისტემა, რომელიც მოიცავს გასაშვილებელ ბავშვთა და მშვილებელთა შესახებ მონაცემების ერთობლიობას;

დ) დედობილი/მამობილი – მიმღები ოჯახის წევრი, რომელსაც საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად მოვლისა და აღზრდისათვის გადაეცა ბავშვი;

ე) მიტოვებული ბავშვი − 18 წლამდე ასაკის პირი, რომელიც ამ კანონის შესაბამისად სასამართლოს მიერ აღიარებულია მიტოვებულად და რომლის მშობელს (მშობლებს) ამ ბავშვის მიმართ ჩამორთმეული აქვს (აქვთ) მშობლის უფლება-მოვალეობები;

ვ) მიმღები ოჯახი – დედობილის/მამობილის ოჯახი, რომელსაც მინდობით აღსაზრდელად გადაეცა ბავშვი ან 18 წლამდე ან 18-დან 21 წლამდე ასაკის განრიდებას დაქვემდებარებული პირი;

ზ) მინდობით აღზრდა – სახელმწიფოსა და მიმღებ ოჯახს შორის დადებული ხელშეკრულების საფუძველზე მიმღები ოჯახის მიერ ბავშვის ან 18 წლამდე ან 18-დან 21 წლამდე ასაკის განრიდებას დაქვემდებარებული პირის მოვლა და აღზრდა;

თ) მინდობით აღსაზრდელი – სახელმწიფოსა და მიმღებ ოჯახს შორის დადებული ხელშეკრულების საფუძველზე მიმღები ოჯახისათვის მინდობით აღსაზრდელად გადაცემული ბავშვი ან 18 წლამდე ან 18-დან 21 წლამდე ასაკის განრიდებას დაქვემდებარებული პირი;

ი) მინისტრი – საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის მინისტრი;

კ) ნაპოვნი ბავშვი – 18 წლამდე ასაკის უცნობი პირი მისი აღმოჩენის მომენტიდან ვინაობის დადგენამდე; 

ლ) ობოლი – ბავშვი, რომელსაც არ ჰყავს არც ერთი მშობელი;

მ) პრევენცია – ღონისძიებათა ერთობლიობა, რომლის მიზანია ბავშვის ოჯახურ გარემოში აღზრდის უპირატესი უფლების დაცვა და მისი მშობელთა მზრუნველობას მოკლებულად ცნობისათვის თავის არიდება;

ნ) რეინტეგრაცია – სპეციალიზებულ დაწესებულებაში განთავსებული პირის ბიოლოგიურ ოჯახში ან მეურვესთან/მზრუნველთან საცხოვრებლად დაბრუნება;

ო) სააგენტო – საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტროს სისტემაში შემავალი სამსახური, რომელიც არის მეურვეობისა და მზრუნველობის ცენტრალური ორგანო, ხოლო მისი ტერიტორიული ერთეული – მეურვეობისა და მზრუნველობის ადგილობრივი ორგანო საქართველოს ტერიტორიაზე;

პ) სამინისტრო – საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტრო;

ჟ) სოციალური მუშაკი – მეურვეობისა და მზრუნველობის ორგანოს სპეციალური უფლებამოსილების მქონე პირი;

რ) შვილად აყვანა – კანონით დადგენილი წესით მშვილებელსა და ნაშვილებს შორის წარმოშობილი ისეთივე ურთიერთობა, როგორიცაა მშობელსა და შვილს შორის;

ს) მშობლის ვინაობის დადგენა – პირის საიდენტიფიკაციო დოკუმენტის, დაბადების მოწმობის ან დაბადების სამოქალაქო აქტის ჩანაწერის მოპოვება;

ტ) ნაპოვნი ბავშვის ვინაობის დადგენა – პირის საიდენტიფიკაციო დოკუმენტის , დაბადების მოწმობის ან დაბადების სამოქალაქო აქტ ის ჩანაწერის მოპოვება .

საქართველოს 2012 წლის 19 ივნისის კანონი №6494 – ვებგვერდი, 02.07.2012წ.

საქართველოს 2015 წლის 12  ივნისის კანონი №3717 - ვებგვერდი, 24.06.2015წ.  

    მუხლი 5. მშვილებელი

მშვილებელი შეიძლება იყოს ნებისმიერი სრულწლოვანი ქმედუნარიანი პირი, გარდა იმ პირისა:

ა) რომელსაც ჩამოერთვა მშობლის უფლება ან ადრე ჰყავდა შვილად აყვანილი პირი, იყო არასრულწლოვანი პირის მეურვე/მზრუნველი ან მინდობით აღსაზრდელად გადაცემული ჰყავდა პირი, მაგრამ ეს ურთიერთობა გაუქმდა მის მიერ მოვალეობათა არაჯეროვნად შესრულების გამო;

ბ) რომელსაც საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით შეზღუდული აქვს მშობლის უფლება -მოვალეობები მშობლის უფლებების განუხორციელებლობისა და მოვალეობების შეუსრულებლობის ან არაჯეროვნად განხორციელების/ შესრულების გამო ; 

გ) რომელსაც ჯანმრთელობის მდგომარეობის გამო (სამინისტროს მიერ დამტკიცებული დაავადებათა სიის მიხედვით) არ შეუძლია მშობლის მოვალეობათა ჯეროვნად შესრულება;

დ) რომელსაც სასამართლომ მსჯავრი დასდო მძიმე ან განსაკუთრებით მძიმე დანაშაულისათვის და ნასამართლობა არა აქვს მოხსნილი ან გაქარწყლებული საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით;

ე) რომელიც ნასამართლევია საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის XXIV თავით გათვალისწინებული დანაშაულისათვის და ნასამართლობა არა აქვს მოხსნილი ან გაქარწყლებული საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით.

საქართველოს 2012 წლის 19 ივნისის კანონი №6494 – ვებგვერდი, 02.07.2012წ.

    მუხლი 6. შვილად აყვანას დაქვემდებარებული პირი

1. შვილად აყვანას ექვემდებარება რეესტრში აღრიცხული 18 წლამდე პირი, რომელსაც მინიჭებული აქვს გასაშვილებელი ბავშვის სტატუსი.

2. გასაშვილებელი ბავშვის სტატუსი ენიჭება პირს:

ა) რომლის მშობელიც (მშობლებიც) სასამართლომ უგზო-უკვლოდ დაკარგულად აღიარა ან გარდაცვლილად გამოაცხადა;

ბ) რომელიც არის ობოლი;

გ) რომელიც აღიარებულია მიტოვებულ ბავშვად;

დ) რომლის მშობელსაც (მშობლებსაც) ჩამოერთვა (ჩამოერთვათ) მშობლის უფლება;

ე) რომლის ყველა კანონიერმა წარმომადგენელმა თანხმობა განაცხადა მის გაშვილებაზე მინისტრის მიერ დადგენილი წესით.

3. პირს გასაშვილებელი ბავშვის სტატუსი ენიჭება მეურვეობისა და მზრუნველობის ორგანოს შესაბამისი გადაწყვეტილებით, რის შემდეგაც გასაშვილებელი ბავშვის შესახებ მონაცემები აღირიცხება რეესტრში.

საქართველოს 2012 წლის 19 ივნისის კანონი №6494 – ვებგვერდი, 02.07.2012წ.

    მუხლი 7. დედობილი/მამობილი

დედობილი/მამობილი შეიძლება იყოს სრულწლოვანი პირი საქართველოს მოქალაქე, საქართველოში სტატუსის მქონე მოქალაქეობის არმქონე პირი ან საქართველოში მუდმივად მცხოვრები უცხო ქვეყნის მოქალაქე, გარდა:

ა) იმ პირისა, რომელიც სასამართლომ შეზღუდულქმედუნარიანად აღიარა ან მხარდაჭერის მიმღებად ცნო, თუ სასამართლოს გადაწყვეტილებით სხვა რამ არ არის განსაზღვრული;

ბ) იმ პირისა, რომელსაც შეზღუდული, შეჩერებული ან ჩამორთმეული აქვს მშობლის ან მეურვის/მზრუნველის უფლებები და მოვალეობები კანონით განსაზღვრულ მოვალეობათა შეუსრულებლობის გამო;

გ) იმ პირისა, რომელსაც ჯანმრთელობის მდგომარეობის გამო (სამინისტროს მიერ დამტკიცებული დაავადებათა სიის მიხედვით) არ შეუძლია ბავშვის აღზრდა;

დ) იმ პირისა, რომელსაც ან რომლის ოჯახის წევრსაც სასამართლომ მსჯავრი დასდო მძიმე ან განსაკუთრებით მძიმე დანაშაულისათვის და ნასამართლობა არა აქვს მოხსნილი ან გაქარწყლებული საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით;

ე) მინდობით აღსაზრდელის მშობლისა, აგრეთვე მეურვისა/მზრუნველისა, რომლებსაც აკისრიათ ამ ბავშვის რჩენის ვალდებულება;

ვ) იმ პირისა, რომელსაც საქართველოს კანონმდებლობითა და სახელმწიფოსა და მიმღებ ოჯახს შორის დადებული ხელშეკრულებით განსაზღვრული მოვალეობების შეუსრულებლობის გამო ჩამოერთვა მინდობით აღსაზრდელი ;

ზ) იმ პირისა, რომლის ოჯახის სოციალური სტატუსი შეფასებულია დადგენილი წესით და მისი სარეიტინგო ქულა ნაკლებია საქართველოს მთავრობის მიერ დადგენილ ზღვრულ ქულაზე;

თ) იმ პირისა, რომელიც ნასამართლევია საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის XXIV თავით გათვალისწინებული დანაშაულისათვის და ნასამართლობა არა აქვს მოხსნილი ან გაქარწყლებული საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით.

საქართველოს 2012 წლის 25 მაისის კანონი №6301 – ვებგვერდი, 12.06.2012წ.

საქართველოს 2012 წლის 19 ივნისის კანონი №6494 – ვებგვერდი, 02.07.2012წ.

    მუხლი 8. მინდობით აღზრდას დაქვემდებარებული პირი

1. მინდობით აღზრდას ექვემდებარება 18 წლამდე ასაკის პირი:

ა) რომელიც არის ობოლი;

ბ) რომლის მშობელიც (მშობლებიც) სასამართლომ უგზო-უკვლოდ დაკარგულად აღიარა;

გ) რომლის მშობელსაც (მშობლებსაც) შეეზღუდა (შეეზღუდათ), ჩამოერთვა (ჩამოერთვათ) ან შეუჩერდა (შეუჩერდათ) მშობლის უფლება-მოვალეობები.

11. მინდობით აღზრდას ექვემდებარება ასევე 18 წლამდე ან 18-დან 21 წლამდე ასაკის პირი, რომლის მიმართ არასრულწლოვანთა მართლმსაჯულების კოდექსით გათვალისწინებულ შემთხვევაში, განრიდების ღონისძიების სახით გამოიყენება მინდობით აღსაზრდელად განთავსება.

12. განრიდების ღონისძიების სახით გამოსაყენებელი მინდობით აღსაზრდელად განთავსების წესი და პროცედურები განისაზღვრება „განრიდებისა და მედიაციის შესახებ პროკურორებისთვის სახელმძღვანელო მითითებებისა და მხარეებს შორის გასაფორმებელი ხელშეკრულების ძირითადი პირობების დამტკიცების თაობაზე“ საქართველოს იუსტიციის მინისტრის ბრძანებით.

2. მინდობით აღზრდას დაქვემდებარებულ პირთა რეგისტრაცია ხორციელდება მინისტრის მიერ დადგენილი წესით.

საქართველოს 2012 წლის 19 ივნისის კანონი №6494 – ვებგვერდი, 02.07.2012წ.

თავი II

შვილად აყვანისა და მინდობით აღზრდის პროცედურების განმახორციელებელი უფლებამოსილი ორგანოები და მათი უფლებამოსილებანი

    მუხლი 9. შვილად აყვანისა და მინდობით აღზრდის პროცედურების განმახორციელებელი უფლებამოსილი ორგანოები

1. შვილად აყვანისა და მინდობით აღზრდის პროცედურების განმახორციელებელი უფლებამოსილი ორგანო არის სააგენტო.

2. შვილად აყვანის შესახებ საბოლოო გადაწყვეტილების გამომტანი ორგანოა სასამართლო.

3. სააგენტოს გარდა, ყველა სხვა ფიზიკურ და იურიდიულ პირს ეკრძალება ნებისმიერი ქმედება, მათ შორის, წინასწარი საქმიანობა (გარიგება) კონკრეტული ბავშვის ბიოლოგიურ მშობელს, კანონიერ წარმომადგენელს ან/და ფიზიკურ ან/და იურიდიულ პირებს შორის, ან ასეთი საქმიანობისათვის (გარიგებისათვის) ხელის შეწყობა შვილად აყვანის ან მინდობით აღზრდის მიზნით. ამასთანავე, დაშვებულია შვილად აყვანის დროს საქართველოს კანონმდებლობით გათვალისწინებული ადვოკატის ან სხვა უფლებამოსილი პირის მიერ იურიდიული მომსახურების გაწევა, ხოლო საერთაშორისო გაშვილების დროს – მიმღები ქვეყნის შვილად აყვანის საქმეებზე უფლებამოსილი ორგანოს, მისი არარსებობის შემთხვევაში კი – სხვა შესაბამისი აკრედიტებული იურიდიული პირის მიერ მომსახურების გაწევა.

    მუხლი 10. სააგენტოს უფლებამოსილებანი შვილად აყვანისა და მინდობით აღზრდის სფეროში

     1. სააგენტო:

ა) კოორდინაციას უწევს მეურვეობისა და მზრუნველობის ადგილობრივი ორგანოების მუშაობას;

ბ) უზრუნველყოფს სახელმწიფო პოლიტიკის განხორციელებას და შვილად აყვანისა და მინდობით აღზრდის საკითხებში ბავშვთა უფლებების დაცვას;

გ) აწარმოებს რეესტრს, უზრუნველყოფს მის სისტემატიზებასა და დამუშავებას;

დ) დროულად ახორციელებს დედობილის/მამობილის ფინანსურ უზრუნველყოფას;

ე) ახორციელებს შვილად აყვანისა და მინდობით აღზრდის სფეროში ამ კანონითა და საქართველოს სხვა ნორმატიული აქტებით განსაზღვრულ სხვა უფლებამოსილებებს.

2. მხოლოდ სააგენტოა უფლებამოსილი, განახორციელოს საერთაშორისო გაშვილება.

3. სააგენტო ვალდებულია 18 წელს მიღწეული პირის მოთხოვნით მიაწოდოს მას მისი ბიოგრაფიული მონაცემები, აგრეთვე მისი ბიოლოგიური მშობლის (მშობლების) შესახებ ინფორმაცია, ასეთის არსებობის შემთხვევაში, ამ კანონის 25-ე მუხლის მე-2 პუნქტის შესაბამისად.

4. სააგენტო ვალდებულია საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით უზრუნველყოს ამ მუხლის მე-3 პუნქტში აღნიშნული ინფორმაციის შენახვა.

    მუხლი 11. მეურვეობისა და მზრუნველობის ადგილობრივი ორგანოს უფლებამოსილებანი შვილად აყვანისა და მინდობით აღზრდის სფეროში

1. სააგენტოს ტერიტორიული ერთეულები არიან მეურვეობისა და მზრუნველობის ადგილობრივი ორგანოები თავიანთ სამოქმედო ტერიტორიებზე.

2. მეურვეობისა და მზრუნველობის ადგილობრივი ორგანო:

ა) საქართველოს კანონმდებლობით განსაზღვრული უფლებამოსილების ფარგლებში, თავის სამოქმედო ტერიტორიაზე ახორციელებს ბავშვთა უფლებების დაცვას, მათ შორის, ბავშვზე ზრუნვის, მისი განათლებისა და ჯანმრთელობის უფლებების დაცვის მიზნით და შვილად აყვანის პროცედურის განხორციელების ყველა ეტაპზე არის გასაშვილებელი ბავშვის წარმომადგენელი;

ბ) ახორციელებს თავის სამოქმედო ტერიტორიაზე მინდობით აღზრდას დაქვემდებარებული პირისა და ბავშვის მინდობით აღზრდის მსურველი პირის გამოვლენას, აგრეთვე მინდობით აღზრდას დაქვემდებარებული პირის, ბავშვის მინდობით აღზრდის მსურველი პირის, მინდობით აღსაზრდელის, დედობილისა და მამობილის რეგისტრაციას და აღნიშნულ პირთა შესახებ ინფორმაციის სისტემატიზებას;

გ) შეიმუშავებს ბავშვის ინდივიდუალური განვითარების გეგმას და ახორციელებს ამ გეგმის შესრულების მონიტორინგს;

დ) ზედამხედველობს მინდობით აღსაზრდელის საცხოვრებელი პირობების, აღზრდის, განვითარების, განათლების, ჯანმრთელობის მდგომარეობის, აგრეთვე დედობილისა და მამობილის მიერ თავიანთი მოვალეობების შესრულებას;

ე) ახორციელებს მშვილებლისა და გასაშვილებელი ბავშვის, აგრეთვე ბავშვის მინდობით აღზრდის მსურველი პირისა და მინდობით აღსაზრდელის შეფასებას;

ვ) ახორციელებს მშვილებლისა და გასაშვილებელი ბავშვის, აგრეთვე ბავშვის მინდობით აღზრდის მსურველი პირისა და მინდობით აღსაზრდელის თავსებადობის შეფასებას (გარდა გადაუდებელი მინდობით აღზრდისა), თავსებადობის შემდეგი ნეგატიური კრიტერიუმების გათვალისწინებით:

ვ.ა) მშვილებელსა და გასაშვილებელ ბავშვს შორის, აგრეთვე მინდობით აღსაზრდელსა და ბავშვის მინდობით აღზრდის მსურველ პირს შორის ასაკობრივი სხვაობა 16 წელზე ნაკლებია, გარდა კანონით დადგენილი გამონაკლისებისა;

ვ.ბ) ბავშვი, თუ მან მიაღწია 10 წელს, არ ეთანხმება შვილად აყვანას ან მინდობით აღზრდას;

ვ.გ) მშვილებელი და გასაშვილებელი ბავშვი, აგრეთვე მინდობით აღსაზრდელად გადასაცემი ბავშვი და ბავშვის მინდობით აღზრდის მსურველი პირი განსხვავებული რელიგიური კუთვნილების არიან;

ზ) საკუთარი უფლებამოსილების ფარგლებში, შვილად აყვანისა და მინდობით აღზრდის საკითხებზე ატარებს კონსულტაციებს;

თ) ახორციელებს ამ კანონითა და საქართველოს სხვა ნორმატიული აქტებით განსაზღვრულ სხვა უფლებამოსილებებს.

3. მეურვეობისა და მზრუნველობის ორგანოების საქმიანობის წესს ადგენს მინისტრი.

თავი III

 შვილად აყვანის პროცედურები

    მუხლი 12. გასაშვილებელი ბავშვის გამოვლენა და აღრიცხვა

1. სააღმზრდელო საქმიანობის განმახორციელებელი ყველა დაწესებულების ხელმძღვანელი, მიუხედავად ამ დაწესებულების სამართლებრივი ფორმისა, ასევე ნებისმიერი ფიზიკური და იურიდიული პირი ვალდებულია ნაპოვნი ბავშვის შესახებ ინფორმაცია დაუყოვნებლივ მიაწოდოს სააგენტოს.

2. სააღმზრდელო საქმიანობის განმახორციელებელი ყველა დაწესებულების ხელმძღვანელი, მიუხედავად ამ დაწესებულების სამართლებრივი ფორმისა ან/და მისი დაქვემდებარებისა, ვალდებულია თავის მიერ სააგენტოსათვის მიწოდებული ინფორმაციის ცვლილების შემთხვევაში ან/და სააგენტოს მოთხოვნით წარუდგინოს მას აღნიშნულ დაწესებულებაში მყოფი ბავშვების ბიოგრაფიული მონაცემები, აგრეთვე ინფორმაცია მათი სოციალური და ჯანმრთელობის მდგომარეობის შესახებ.

3. ბავშვი რეესტრში აღრიცხვიდან მოიხსნება მხოლოდ გაშვილების, გარდაცვალების, გასაშვილებელი ბავშვის სტატუსის შეცვლის ან სრულწლოვანების მიღწევის შემთხვევაში.

4. გასაშვილებელი ბავშვის აღრიცხვის წესი განისაზღვრება მინისტრის ბრძანებით.

    მუხლი 13. სამედიცინო დაწესებულებაში ჩვილის იდენტიფიცირების ხელშემწყობი ღონისძიებები

1. სამედიცინო დაწესებულების ადმინისტრაცია ვალდებულია მელოგინის აღნიშნულ დაწესებულებაში შესვლიდან 24 საათში, მინისტრის მიერ დადგენილი წესით აცნობოს პირადობის დამადასტურებელი მოწმობის გარეშე შესული მელოგინის შესახებ მეურვეობისა და მზრუნველობის შესაბამის ორგანოს.

2. სამედიცინო დაწესებულების ადმინისტრაცია აგრეთვე ვალდებულია დაუყოვნებლივ მიაწოდოს მეურვეობისა და მზრუნველობის შესაბამის ორგანოსა და საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს შესაბამის სამსახურს ინფორმაცია მელოგინის მიერ ჩვილის მიტოვებისა და მელოგინის გაპარვის შესახებ.

3. მეურვეობისა და მზრუნველობის შესაბამისი ორგანო საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს დახმარებით, საქართველოს კანონმდებლობით განსაზღვრული წესით ადგენს ჩვილის მიტოვების რისკის ქვეშ მყოფი დედის ვინაობას (საიდენტიფიკაციო მონაცემებს) და სავარაუდო საცხოვრებელი ადგილის მისამართს.

4. ამ მუხლის პირველი და მე-2 პუნქტებით გათვალისწინებული ვალდებულებების შეუსრულებლობა გამოიწვევს ადმინისტრაციულ პასუხისმგებლობას საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით.

 

მუხლი 14. ბავშვის მიტოვებულად აღიარება

1. ბავშვი მიტოვებულად აღიარებას ექვემდებარება, თუ:

ა) ის არის ნაპოვნი ბავშვი და მისი აღმოჩენიდან 6 კვირის ვადაში, მეურვეობისა და მზრუნველობის ადგილობრივ ორგანოს, საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს ტერიტორიულ ორგანოს და საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს მმართველობის სფეროში მოქმედი საჯარო სამართლის იურიდიული პირის − სახელმწიფო სერვისების განვითარების სააგენტოს ტერიტორიული ორგანოს მიერ განხორციელებული ღონისძიებების შედეგად ვერ დადგინდა ამ ბავშვის ან/და მისი მშობლის (მშობლების) ვინაობა;

ბ) ის არის ნაპოვნი ბავშვი და ამ პუნქტის „ა“ ქვეპუნქტით განსაზღვრულ ვადაში და იმავე ქვეპუნქტით გათვალისწინებული ღონისძიებების განხორციელების შედეგად დადგინდა ამ ბავშვის ან/და მისი მშობლის (მშობლების) ვინაობა, მაგრამ ის (ისინი) თავს არიდებს (არიდებენ) მშობლის უფლებების განხორციელებასა და მოვალეობების შესრულებას, 7 დღის ვადაში არ ცხადდება (ცხადდებიან) მეურვეობისა და მზრუნველობის ადგილობრივ ორგანოში ან მასთან (მათთან) დაკავშირება შეუძლებელია;

გ) ბავშვის მშობელმა (მშობლებმა) საკუთარი ქმედებით ან უმოქმედობით გამოხატა (გამოხატეს) მისი მიტოვება და ის (ისინი), სახელმწიფოს მიერ შეთავაზებული პრევენციისა და რეინტეგრაციის ღონისძიებების მიუხედავად, თავს არიდებს (არიდებენ) მშობლის უფლებების განხორციელებასა და მოვალეობების შესრულებას ან ბავშვის 24-საათიან სახელმწიფო ზრუნვაში ყოფნის ხანგრძლივობა 6 თვეს აღემატება (გარდა მშობლის (მშობლების) ჯანმრთელობის არასათანადო მდგომარეობის ან მშობლის (მშობლების) პენიტენციურ დაწესებულებაში ყოფნის შემთხვევებისა) და ბავშვის მშობელს (მშობლებს) შეჩერებული ან შეზღუდული აქვს (აქვთ) მშობლის უფლება-მოვალეობები.

2 . ბავშვის მიტოვებულად აღიარების შესახებ გადაწყვეტილებ ს იღებს სასამართლო მისთვის მეურვეობისა და მზრუნველობის ორგანოს მიერ მიმართვის შემდეგ.

3. ბავშვის მიტოვებულად აღიარების შესახებ სასამართლოსთვის მეურვეობისა და მზრუნველობის ორგანოს მიერ მიმართვამდე აუც ლებელია მისი დაბადებ რეგისტრირებული იყოს .

4 . სასამართლო ბავშვის მიტოვებულად აღიარების საკითხს განიხილავს საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსით დადგენილი წესით.

5 . ბავშვის მიტოვებულად აღიარების შესახებ სასამართლო გადაწყვეტილების კანონიერ ძალაში შესვლის დღიდან ბავშვი აღიარებული იქნება მიტოვებულად.

6 . ბავშვის მიტოვებულად აღიარების შესახებ გადაწყვეტილებასთან ერთად სასამართლო იღებს გადაწყვეტილებას მისი მშობლისათვის (მშობლებისათვის ) მშობლის უფლება - მოვალეობების ჩამორთმევის თაობაზე.

7. ნაპოვნი ბავშვის აღმოჩენი დან ან მშობლის (მშობლების ) მიერ საკუთარი ქმედებით ან უმოქმედობით გამოხატული ბავშვის მიტოვებიდან ბავშვის მიტოვებულად აღიარების შესახებ სასამართლო გადაწყვეტილების კანონიერ ძალაში შესვლამდე მშობლის (მშობლების) უფლება-მოვალეობები შეჩერებულად ჩაითვლება და ამ უფლებ ებს განახორციელებს და მოვალეობებს შეასრულებს სააგენტო ან მეურვეობისა და მზრუნველობის ადგილობრივი ორგანო.

8. ბავშვის მიტოვებულად აღიარებამდე მეურვეობისა და მზრუნველობის ადგილობრივი ორგანო :

ა) იღებს გადაწყვეტილებას ბავშვის დროებით განთავსების თაობაზე;

ბ) უზრუნველყოფს ბავშვის უფლებებისა და კანონიერი ინტერესების დაცვას და არის მისი კანონიერი წარმომადგენელი;

გ) უფლებამოსილია საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით მიმართოს სამოქალაქო აქტების რეგისტრაციის ორგანოს ბავშვის დაბადების რეგისტრაცი ის მოთხოვნით .

9 . პრევენციისა და რეინტეგრაციის ღონისძიებები განისაზღვრება საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით .

საქართველოს 2010 წლის 24 სექტემბრის კანონი №3619-სსმI,№51,29.09.2010წ.,მუხ.332

საქართველოს 2012 წლის 19 ივნისის კანონი №6494 – ვებგვერდი, 02.07.2012წ.

საქართველოს 2015 წლის 1 მაისის კანონი №3541 - ვებგვერდი, 18.05.2015წ.

    მუხლი 15. მშვილებელ ოჯახთა/პირთა აღრიცხვა

1. საქართველოს მოქალაქე და საქართველოში სტატუსის მქონე მოქალაქეობის არმქონე პირი, რომლებსაც სურთ ბავშვი შვილად აყვან, მინისტრის მიერ დამტკიცებული ფორმის განაცხადს წარუდგენენ მეურვეობისა და მზრუნველობის ადგილობრივ ორგანოს, რომელიც იწყებს მშვილებელი ოჯახის/პირის შეფასებას.

2. მეურვეობისა და მზრუნველობის ადგილობრივი ორგანოს მიერ შეთავაზებულ ბავშვზე მშვილებლის თანხმობისას მშვილებელი ვალდებულია მეურვეობისა და მზრუნველობის ადგილობრივ ორგანოს წარუდგინოს შემდეგი დოკუმენტები:

ა) მეუღლის თანხმობა, თუ ბავშვი შვილად აჰყავს ერთ-ერთ მეუღლეს;

ბ) საიდენტიფიკაციო დოკუმენტის (პირადობის მოწმობა, პასპორტი, ბინადრობის მოწმობა) ასლი;

გ) ქორწინების მოწმობის (ასეთის არსებობის შემთხვევაში) ასლი;

დ) ჯანმრთელობის მდგომარეობის შესახებ ცნობა;

ე) სამედიცინო-ნარკოლოგიური შემოწმების შესახებ ცნობა;

ვ) ნასამართლობის შესახებ ცნობა.

3. უცხო ქვეყნის მოქალაქე ამ მუხლის პირველი და მე-2 პუნქტებით გათვალისწინებულ განაცხადს და დოკუმენტებს, ასევე მიმღები ქვეყნის შვილად აყვანის საქმეებზე უფლებამოსილი ორგანოს მიერ ჩატარებულ კვლევას ოჯახის თაობაზე წარუდგენს სააგენტოს.

4. ბავშვის შეთავაზებიდან არა უგვიანეს 7 სამუშაო დღისა მშვილებელი ოჯახი/პირი იღებს გადაწყვეტილებას ბავშვის აყვანის შესახებ. აღნიშნული ვადის გადაცილება ჩაითვლება შეთავაზებული ბავშვის აყვანაზე უარის თქმად.

5. შვილად აყვანასთან (გაშვილებასთან) დაკავშირებული ინფორმაციის და გაშვილებულ ბავშვთა ბიოგრაფიული მონაცემების შენახვისა და გაცემის წესი განისაზღვრება მინისტრის ბრძანებით.

6. მშვილებელ ოჯახთა/პირთა აღრიცხვის წესს ამტკიცებს მინისტრი.

საქართველოს 2012 წლის 25 მაისის კანონი №6301 – ვებგვერდი, 12.06.2012წ.

    მუხლი 16. შვილად აყვანასთან დაკავშირებული შეზღუდვები

1. აკრძალულია 10 წლის ან 10 წელზე მეტი ასაკის ბავშვის გაშვილება მისი თანხმობის გარეშე.

11. თუ შვი­ლად აყ­ვა­ნის შე­სა­ხებ გან­ცხა­დე­ბის წარ­დგე­ნამ­დე ბავ­შვი მშვი­ლებ­ლის ოჯახ­ში ცხოვ­რობ­და და მშვი­ლე­ბელს თა­ვის მშობ­ლად თვლი­და, შვი­ლე­ბა, გა­მო­ნაკ­ლი­სის სახით, შე­იძ­ლე­ბა შვი­ლად ასაყ­ვა­ნის თან­ხმო­ბის გა­რე­შეც.

 

2. აკრძალულია შვილად აყვანის მიზნით ფეხმძიმე ქალის წინასწარ შერჩევა და მისი სამშობიაროდ საქართველოს გარეთ გაყვანის შესაძლებლობის შექმნა ან ასეთ ქმედებაში ხელის შეწყობა.

3. აკრძალულია გასაშვილებელი ბავშვისა და მშვილებლის საჯარო განცხადებით ძებნა ან შეთავაზება. გამონაკლისია საჯარო განცხადება, რომელშიც აღნიშნულია, რომ შვილად აყვანის საკითხებზე უნდა მიმართონ მეურვეობისა და მზრუნველობის შესაბამის ორგანოს. ასეთ განცხადებაში არ მიეთითება გასაშვილებელი ბავშვის ვინაობა.

4. შვილად აყვანა არ შეიძლება პირობით, ვადის მითითებით ან წარმომადგენლის მეშვეობით. შვილად აყვანის დროს მშვილებელს უფლება აქვს, ისარგებლოს საქართველოს კანონმდებლობით გათვალისწინებული ადვოკატის ან სხვა უფლებამოსილი პირის იურიდიული მომსახურებით, ხოლო უცხო ქვეყნის მოქალაქეს – მიმღები ქვეყნის შვილად აყვანის საქმეებზე უფლებამოსილი ორგანოს, მისი არარსებობის შემთხვევაში კი – სხვა შესაბამისი აკრედიტებული იურიდიული პირის მომსახურებით.

5. მშვილებელსა და გასაშვილებელ ბავშვს შორის ასაკობრივი სხვაობა არ უნდა იყოს 16 წელზე ნაკლები. საპატიო მიზეზის არსებობისას სასამართლომ შესაძლებელია შეცვალოს ეს ასაკობრივი სხვაობა.

6. დედინაცვლის/მამინაცვლის მიერ ბავშვის შვილად აყვანის დროს არ მოქმედებს ამ მუხლის მე-5 პუნქტით დაწესებული ასაკობრივი შეზღუდვა.

7. დაუშვებელია და-ძმის, დების ან/და ძმების დაშორება, გარდა იმ შემთხვევისა, როდესაც ეს შეესაბამება მათ ინტერესებს.

8. უცხო ქვეყნის მოქალაქე, რომელსაც საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით მიენიჭა საქართველოს მოქალაქეობა, შვილად აყვანის პროცედურებში მონაწილეობს, თავისი სურვილისამებრ, როგორც საქართველოს მოქალაქე ან როგორც უცხო ქვეყნის მოქალაქე.

საქართველოს 2012 წლის 19 ივნისის კანონი №6494 – ვებგვერდი, 02.07.2012წ.

     მუხლი 161. შვილად აყვანის რიგითობა

1. შვილად აყვანის დროს დაცული უნდა იქნეს რეესტრში არსებული რიგითობა, თუ ეს არ ეწინააღმდეგება მშვილებელ ოჯახთან/პირთან გასაშვილებელი ბავშვის თავსებადობას.

2. შეთავაზებულ ბავშვზე მშვილებლის მიერ უარის თქმის შემთხვევაში მშვილებელი ინარჩუნებს არსებულ რიგითობას და მას უნდა შესთავაზონ სხვა ბავშვი მის მიერ შერჩეული კრიტერიუმების შესაბამისად, ხოლო ის ბავშვი, რომელზედაც მან უარი განაცხადა, დადგენილი წესით უნდა შესთავაზონ სხვა მშვილებელს.

საქართველოს 2012 წლის 19 ივნისის კანონი №6494 – ვებგვერდი, 02.07.2012წ.

    მუხლი 17. შვილად აყვანის უპირატესი უფლება

1. გასაშვილებელი ბავშვის შვილად აყვანის უპირატესი უფლება აქვს მის ნათესავს. ამ შემთხვევაში ნათესავად ითვლება პირი, რომლისთვისაც გასაშვილებელი ბავშვი არის და, ძმა, შვილიშვილი, დისშვილი, ძმისშვილი, გერი ძმის შვილი, გერი დის შვილი, ბიძაშვილი, დეიდაშვილი, მამიდაშვილი, ბიძა, დეიდა, მამიდა ან რომელიმე მათგანის შვილი, დედინაცვალი, მამინაცვალი. შვილად აყვანის უპირატესი უფლება აქვს ასევე მიმღებ ოჯახს – დედობილს ან/და მამობილს – ბავშვის მინდობით აღსაზრდელად გადაცემიდან არა უადრეს 6 თვისა. შვილად აყვანის უპირატესი უფლებით სარგებლობს ასევე ის მშვილებელი, რომელსაც უკვე ჰყავს შვილად აყვანილი გასაშვილებელი ბავშვის და ან/და ძმა. შვილად აყვანის უპირატესი უფლება აგრეთვე გამოიყენება შვილად აყვანის თაობაზე ბავშვის ბიოლოგიური მშობლისა (მშობლებისა) და მშვილებლის მიერ სააგენტოსთვის ერთობლივი მიმართვის შემთხვევაში, რა დროსაც დაცული უნდა იქნეს ამ კანონით გათვალისწინებული შვილად აყვანის პირობები, თუ ამ კანონით სხვა რამ არ არის დადგენილი.

  2. შვილად აყვანის უპირატესი უფლება აქვს საქართველოს მოქალაქეს, საქართველოში სტატუსის მქონე მოქალაქეობის არმქონე პირს, უცხო ქვეყნის მოქალაქეს, რომელიც არის გასაშვილებელი ბავშვის ნათესავი ამ მუხლის პირველ პუნქტში აღნიშნულ პირთა წრის ფარგლებში.

3. შვილად აყვანის უპირატესი უფლების მქონე პირების მიმართ არ მოქმედებს შვილად აყვანის რიგითობის პრინციპი.

4. მეურვეობისა და მზრუნველობის ორგანო შვილად აყვანის პროცედურების განხორციელებისას შვილად აყვანის უპირატესი უფლების გამოყენებისას შეიმუშავებს დასკვნას ამ კანონით დადგენილი წესით.

საქართველოს 2012 წლის 25 მაისის კანონი №6301 – ვებგვერდი, 12.06.2012წ.

საქართველოს 2012 წლის 19 ივნისის კანონი №6494 – ვებგვერდი, 02.07.2012წ.

    მუხლი 18. შვილად აყვანის შესახებ დასკვნა

1. მშვილებლისთვის (მშვილებლებისთვის) შეთავაზებული ბავშვის შვილად აყვანაზე მისი (მათი) თანხმობის შემთხვევაში მეურვეობისა და მზრუნველობის ადგილობრივი ორგანო ამზადებს დასკვნას სოციალური მუშაკის მიერ ჩატარებული კვლევის დასრულებიდან 1 კვირის ვადაში.

2. შვილად აყვანის შესახებ დასკვნაში აღინიშნება:

ა) მშვილებლის ბიოგრაფიული მონაცემები, პიროვნული თვისებები, სოციალური და ჯანმრთელობის მდგომარეობა, ბავშვის შვილად აყვანის მოტივი;

ბ) გასაშვილებელი ბავშვის ბიოგრაფიული მონაცემები, პიროვნული თვისებები, სოციალური და ჯანმრთელობის მდგომარეობა.

3. საჭიროების შემთხვევაში შვილად აყვანის შესახებ დასკვნა უნდა ითვალისწინებდეს ბავშვის ეთნიკური და კულტურული გარემოს გათვალისწინებით აღზრდის შესაძლებლობას.

4. ბავშვის საქართველოს ტერიტორიაზე გაშვილების შემთხვევაში მეურვეობისა და მზრუნველობის ადგილობრივი ორგანოს მიერ მომზადებული დასკვნა შვილად აყვანის შესახებ მომზადებიდან 1 კვირის ვადაში წარედგინება შესაბამის რაიონულ (საქალაქო) სასამართლოს.

5. საერთაშორისო გაშვილების შემთხვევაში სააგენტოს მიერ მომზადებული დასკვნა შვილად აყვანის შესახებ მომზადებიდან 1 კვირის ვადაში წარედგინება შესაბამის რაიონულ (საქალაქო) სასამართლოს.

6. შვილად აყვანის შესახებ დასკვნის მომზადებისა და გაცემის წესებს ამტკიცებს მინისტრი.

საქართველოს 2012 წლის 19 ივნისის კანონი №6494 – ვებგვერდი, 02.07.2012წ.

    მუხლი 19. საერთაშორისო გაშვილება

1. საქართველოდან უცხო ქვეყანაში ბავშვის გაშვილება შესაძლებელია იმ შემთხვევაში, თუ შეუძლებელია ბავშვის ბიოლოგიურ ოჯახში დაბრუნება ან მისი შვილად აყვანა საქართველოს მოქალაქის ან/და საქართველოში სტატუსის მქონე მოქალაქეობის არმქონე პირის მიერ .

2. უცხო ქვეყნის მოქალაქეს საქართველოდან შეუძლია იშვილოს რეესტრში აღრიცხვაზე მყოფი, გასაშვილებელი ბავშვის სტატუსის მქონე პირი, რომელიც რეესტრში აღრიცხვაზე აყვანიდან 8 თვეში ვერ აიყვანა შვილად საქართველოს მოქალაქემ. ამ შემთხვევაში სააგენტო ატარებს კვლევას, რომლის საფუძველზე მომზადებულ დასკვნაშიც უნდა აღინიშნოს მიზეზები, რომელთა გამოც საქართველოში ვერ მოინახა ამ ბავშვისათვის მშვილებელი. ჩატარებული კვლევის საფუძველზე სააგენტო ბავშვის ინტერესების გათვალისწინებით იწყებს მისი უცხო ქვეყანაში გაშვილების პროცედურას.

3. ბავშვის ჯანმრთელობის მდგომარეობის გათვალისწინებით შესაძლებელია ამ მუხლის მე-2 პუნქტში აღნიშნული ვადა შეამციროს სასამართლომ.

4. საქართველოდან უცხო ქვეყანაში ბავშვის გასაშვილებლად სავალდებულოა მისი ჯანმრთელობის მდგომარეობის დადგენა, რისთვისაც საჭიროა შესაბამისი ექსპერტიზის დასკვნა.

5. საერთაშორისო გაშვილების საკითხებში კომპეტენტური ორგანოა სააგენტო, რომელიც „ბავშვთა დაცვისა და საერთაშორისო გაშვილების სფეროში თანამშრომლობის შესახებ“ ჰააგის კონვენციის მოთხოვნათა შესაბამისად უკავშირდება ხელშემკვრელ სახელმწიფოთა ანალოგიურ სამსახურებს და ცვლის მათთან ინფორმაციას.

6. თუ რომელიმე უცხო ქვეყანა არ არის ამ მუხლის მე-5 პუნქტში აღნიშნული კონვენციის ხელშემკვრელი მხარე ან/და მისი კანონმდებლობით არ არის განსაზღვრული შვილად აყვანის საქმეებზე უფლებამოსილი ორგანო, მაშინ მინისტრი ამტკიცებს მშვილებელი ქვეყნის ცენტრალურ ორგანოსთან (ასეთი ორგანოს არარსებობის შემთხვევაში – გასაშვილებელ ქვეყანაში ლიცენზირებულ ან/და აკრედიტებულ შესაბამის უფლებამოსილ ორგანიზაციასთან) დასადები სპეციალური ხელშეკრულების ფორმას. სააგენტოს მიერ მიმღები ქვეყნის შვილად აყვანის საქმეებზე უფლებამოსილ ორგანოსთან დადებული ხელშეკრულება უნდა შეესაბამებოდეს „ბავშვთა დაცვისა და საერთაშორისო გაშვილების სფეროში თანამშრომლობის შესახებ“ ჰააგის კონვენციის, „ბავშვის უფლებათა დაცვის შესახებ“ გაეროს კონვენციისა და ამ კანონის მოთხოვნებს.

7. უცხო ქვეყნის მოქალაქის მიერ საქართველოდან ბავშვის შვილად აყვანა შეიძლება, თუ მშვილებელი აკმაყოფილებს საქართველოს კანონმდებლობით განსაზღვრულ მოთხოვნებს და აღრიცხულია რეესტრში.

8. უცხო ქვეყნის მოქალაქის მიერ საქართველოდან ბავშვის შვილად აყვანის ფაქტის შესახებ ინფორმაციას სააგენტო აწვდის საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს.

საქართველოს 2012 წლის 25 მაისის კანონი №6301 – ვებგვერდი, 12.06.2012წ.

    მუხლი 20. შვილად აყვანის საქმის წარმოება სასამართლოში

1. საბოლოო გადაწყვეტილება ბავშვის შვილად აყვანის შესახებ გამოაქვს რაიონულ (საქალაქო) სასამართლოს.

2. მშვილებელს ბავშვის შვილად აყვანის შესახებ განცხადება შეაქვს სასამართლოში მშვილებლის ან გასაშვილებელი ბავშვის ადგილსამყოფლის მიხედვით.

3. გასაშვილებელი ბავშვის ინტერესებს იცავს მეურვეობისა და მზრუნველობის ორგანოს უფლებამოსილი პირი.

4. საერთაშორისო გაშვილების დროს გასაშვილებელი ბავშვის ინტერესებს სასამართლოში იცავს სააგენტოს უფლებამოსილი პირი.

    მუხლი 21. სასამართლოს მიერ შვილად აყვანის საქმის განხილვა

1. შვილად აყვანის საქმე განიხილება დახურულ სასამართლო სხდომაზე, ასეთი საქმეების განხილვისათვის საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსით დადგენილი წესით.

2. აკრძალულია ბავშვის შვილად აყვანა მშვილებლის სასამართლო სხდომაში მონაწილეობის გარეშე. სასამართლო პროცესს უნდა ესწრებოდეს მეურვეობისა და მზრუნველობის ორგანოს უფლებამოსილი პირი.

3. საპატიო მიზეზების არსებობისას სასამართლო სხდომა შეიძლება გაიმართოს ერთ-ერთი მშვილებლის მონაწილეობით.

4. თუ სასამართლო მიიჩნევს, რომ შვილად აყვანა შეესაბამება გასაშვილებელი ბავშვის ინტერესებს და ემსახურება მის კეთილდღეობას, იგი ბავშვის შვილად აყვანის შესახებ განცხადების მიღებიდან 2 კვირის ვადაში, საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 349-ე და 351-ე მუხლებით დადგენილი წესით გამოიტანს გადაწყვეტილებას ბავშვის შვილად აყვანის შესახებ.

5. სასამართლო ვალდებულია ბავშვის შვილად აყვანის შესახებ გადაწყვეტილების კანონიერ ძალაში შესვლიდან 5 დღის ვადაში აცნობოს სახელმწიფო სერვისების განვითარების სააგენტოს გადაწყვეტილების გამოტანის ადგილის მიხედვით.

6. შვილად აყვანა ძალაშია ბავშვის შვილად აყვანის შესახებ სასამართლო გადაწყვეტილების კანონიერ ძალაში შესვლის დღიდან.

7. მშვილებლისა და გასაშვილებელი ბავშვის (თუ იგი 10 წლისაა ან 10 წელზე მეტისაა) მოთხოვნით სასამართლო სხდომა შეიძლება იყოს ღია, ხოლო ინფორმაცია – საჯარო.

საქართველოს 2012 წლის 25 მაისის კანონი №6317 – ვებგვერდი, 19.06.2012წ.

    მუხლი 22. შვილად აყვანაზე (გაშვილებაზე) უარი

1. შვილად აყვანის (გაშვილების) პროცედურის განხორციელების ნებისმიერ ეტაპზე, მაგრამ არა უგვიანეს სასამართლოს მიერ შვილად აყვანის (გაშვილების) საკითხზე საბოლოო გადაწყვეტილების გამოტანისა, მშობელს (მშობლებს) ამ კანონის მე-6 მუხლის მე-2 პუნქტის „ე“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული თანხმობის არსებობისას, აგრეთვე მშვილებელსა და გასაშვილებელ ბავშვს, თუ იგი 10 წლისაა ან 10 წელზე მეტისაა, შეუძლიათ უარი განაცხადონ შვილად აყვანაზე (გაშვილებაზე).

2. სასამართლოს მიერ შვილად აყვანის (გაშვილების) საკითხზე საბოლოო გადაწყვეტილების გამოტანამდე, ბავშვის ინტერესების გათვალისწინებით, მეურვეობისა და მზრუნველობის ორგანოს შეუძლია შეცვალოს საკუთარი დასკვნა და მოითხოვოს სასამართლო პროცესის შეჩერება.

    მუხლი 23. სამოქალაქო აქტებში ცვლილებების შეტანა

1. მშვილებლის მოთხოვნით, კონფიდენციალურობის უზრუნველყოფის მოტივით, ბავშვს შეიძლება შეეცვალოს სახელი, გვარი, დაბადების ადგილი და დაბადების თარიღი. დაბადების თარიღი არ შეიძლება შეიცვალოს 1 თვეზე მეტი ვადით.

2. მშვილებლის მოთხოვნით ბავშვის დაბადების აქტის ჩანაწერში იგი მიეთითება ნაშვილების მშობლად.

3. 10 წლის ასაკს მიღწეული ბავშვის სახელის, გვარის, დაბადების ადგილისა და დაბადების თარიღის შეცვლის, აგრეთვე დაბადების სამოქალაქო აქტის ჩანაწერში ბავშვის მშობლად მშვილებლის მითითებისშემთხვევაში სასამართლო ითვალისწინებს ბავშვის აზრს, თუ ამ კანონით სხვა რამ არ არის დადგენილი.

4. ამ მუხლით გათვალისწინებული მონაცემების შეცვლა ხორციელდება სასამართლოს გადაწყვეტილების საფუძველზე ან საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით, მშვილებლის მოთხოვნით.

საქართველოს 2011 წლის 20 დეკემბრის კანონი №5572-ვებგვერდი , 28.12.2011წ.

საქართველოს 2012 წლის 19 ივნისის კანონი №6494 – ვებგვერდი, 02.07.2012წ.

    მუხლი 24. შვილად აყვანის სამართლებრივი შედეგები

1. შვილად აყვანის შესახებ სასამართლო გადაწყვეტილების კანონიერ ძალაში შესვლის შემდეგ ნაშვილები კარგავს ქონებრივ და პირად არაქონებრივ უფლებებს და თავისუფლდება მოვალეობებისაგან თავისი ბიოლოგიური მშობლისა (მშობლებისა) და ნათესავების წინაშე.

2. შვილად აყვანის შესახებ სასამართლო გადაწყვეტილების კანონიერ ძალაში შესვლის შემდეგ მეუღლეების მიერ ბავშვის შვილად აყვანის ან ერთ-ერთი მეუღლის მიერ მეორე მეუღლის შვილის შვილად აყვანის დროს ბავშვი იძენს მეუღლეთა ქორწინების საერთო შვილის სამართლებრივ მდგომარეობას საქართველოს სამოქალაქო კოდექსით მშობლისა და შვილისათვის დადგენილი უფლება-მოვალეობების შესაბამისად.

3. ნაშვილები და მისი შთამომავლობა მშვილებლისა და მის ნათესავთა მიმართ პირადი და ქონებრივი უფლება-მოვალეობებით უთანაბრდებიან შთამომავლობით ბიოლოგიურ ნათესავებს, ხოლო მშვილებელი და მისი ნათესავები – ნაშვილებსა და მის შთამომავლობას.

4. ნაშვილების მიმართ ამ კანონით გათვალისწინებული სამართლებრივი შედეგები დადგება მიუხედავად იმისა, მიეთითება თუ არა მშვილებელი ბავშვის დაბადების აქტის ჩანაწერში მის მშობლად.

    მუხლი 25. შვილად აყვანის საიდუმლოობა

1. მოსამართლე, რომელმაც გამოიტანა შვილად აყვანის შესახებ გადაწყვეტილება, ბიოლოგიური მშობელი, მეურვეობისა და მზრუნველობის ორგანოს წარმომადგენელი, სამოქალაქო აქტების რეგისტრაციის ორგანოს თანამშრომელი და შვილად აყვანის პროცედურებში მონაწილე ნებისმიერი პირი ვალდებული არიან საიდუმლოდ შეინახონ შვილად აყვანის პროცედურის განხორციელების ნებისმიერ ეტაპზე მიღებული ინფორმაცია.

2. შვილად აყვანის საიდუმლოების გამჟღავნება ბიოლოგიური მშობლის, მშვილებლისა და სრულწლოვანი ნაშვილების თანხმობის გარეშე აკრძალულია , გარდა კანონით გათვალისწინებული შემთხვევებისა.

3. პასუხისმგებლობა ამ მუხლით დადგენილი მოთხოვნების დარღვევისათვის განისაზღვრება საქართველოს კანონმდებლობით.

საქართველოს 2011 წლის 20 დეკემბრის კანონი №5572-ვებგვერდი.28.12.2011წ.

    მუხლი 26. გაშვილების შემდგომი კონტროლი

1. საერთაშორისო გაშვილების დროს ცენტრალური ორგანო ვალდებულია სპეციალური ხელშეკრულების საფუძველზე მშვილებელი ქვეყნის ცენტრალურ ორგანოს (ასეთი ორგანოს არარსებობის შემთხვევაში – გასაშვილებელ ქვეყანაში ლიცენზირებულ ან/და აკრედიტებულ შესაბამის უფლებამოსილ ორგანიზაციას) მოსთხოვოს საქართველოდან გაშვილებული ბავშვის ჯანმრთელობისა და სოციალური მდგომარეობის შესახებ ინფორმაციის ყოველწლიურად მოწოდება სპეციალური ფორმის შესაბამისად, სანამ გაშვილებულ ბავშვს არ შეუსრულდება 18 წელი.

2. სამინისტრო ამტკიცებს საქართველოდან გაშვილებული ბავშვის ჯანმრთელობისა და სოციალური მდგომარეობის შესახებ ინფორმაციის მოწოდების სპეციალურ ფორმას.

    მუხლი 27. შვილად აყვანის შესახებ სასამართლო გადაწყვეტილების გაუქმება ან ბათილად ცნობა

1. შვილად აყვანის შესახებ სასამართლო გადაწყვეტილება შეიძლება გაუქმდეს საქართველოს საპროცესო კანონმდებლობით დადგენილი წესით, თუ:

ა) შვილად აყვანა განხორციელდა საქართველოს კანონმდებლობის მოთხოვნათა დარღვევით;

ბ) ამას მოითხოვს მეურვეობისა და მზრუნველობის ორგანო ნაშვილების ინტერესების გათვალისწინებით;

გ) სასამართლო გადაწყვეტილება შვილად აყვანის შესახებ ეფუძნება ყალბ დოკუმენტებს;

დ) შვილად აყვანა ფიქციურია.

2. შვილად აყვანის გაუქმების შესახებ საქმის განხილვაში მონაწილეობა უნდა მიიღოს მეურვეობისა და მზრუნველობის ორგანომ.

3. სასამართლოს შვილად აყვანის შესახებ გადაწყვეტილების გაუქმება შეუძლია მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ დაადგენს, რომ ეს შეესაბამება ნაშვილების ინტერესებს.

4. თუ ნაშვილები 10 წლისაა ან 10 წელზე მეტისაა, შვილად აყვანის შესახებ სასამართლო გადაწყვეტილების გაუქმება დასაშვებია მხოლოდ ნაშვილების თანხმობით.

5. აკრძალულია შვილად აყვანის შესახებ სასამართლო გადაწყვეტილების გაუქმება ნაშვილების მიერ სრულწლოვანების მიღწევის შემდეგ, გარდა იმ შემთხვევისა, როდესაც შვილად აყვანის შესახებ სასამართლო გადაწყვეტილების გაუქმებაზე თანახმა არიან მშვილებელი, ნაშვილების ბიოლოგიური მშობელი და ნაშვილები.

6. შვილად აყვანის შესახებ სასამართლო გადაწყვეტილება შეიძლება ბათილად იქნეს ცნობილი სასამართლო გადაწყვეტილების ბათილად ცნობისათვის საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით.

    მუხლი 28. შვილად აყვანის შესახებ სასამართლო გადაწყვეტილების გაუქმების მოთხოვნის დაყენებაზე უფლებამოსილი პირი და ასეთი მოთხოვნით განცხადების წარდგენის წესი

1. შვილად აყვანის შესახებ სასამართლო გადაწყვეტილების გაუქმების მოთხოვნით სასამართლოში განცხადების წარდგენა შეუძლიათ:

ა) ნაშვილების ბიოლოგიურ მშობელს (მშობლებს), თუ შვილად აყვანა განხორციელდა საქართველოს კანონმდებლობის მოთხოვნათა დარღვევით;

ბ) მეურვეობისა და მზრუნველობის ორგანოს, თუ ეს აუცილებელია ნაშვილების ინტერესების დასაცავად.

2. დაინტერესებული პირი, რომელსაც მიაჩნია, რომ შვილად აყვანა არ შეესაბამება ნაშვილების ინტერესებს და იგი უნდა გაუქმდეს, ამის თაობაზე აცნობებს მეურვეობისა და მზრუნველობის ორგანოს, რომელიც წყვეტს შვილად აყვანის შესახებ სასამართლო გადაწყვეტილების გაუქმების მოთხოვნით განცხადების სასამართლოში წარდგენის საკითხს.

3. განცხადება შვილად აყვანის შესახებ სასამართლო გადაწყვეტილების გაუქმების მოთხოვნით წარედგინება სასამართლოს მშვილებლის საცხოვრებელი ადგილის მიხედვით.

4. თუ მოსარჩელე არის ნაშვილების ბიოლოგიური მშობელი (მშობლები) და მისთვის (მათთვის) უცნობია მშვილებლის ვინაობა, განცხადება შვილად აყვანის შესახებ სასამართლო გადაწყვეტილების გაუქმების მოთხოვნით წარედგინება სასამართლოს ამ სასამართლო გადაწყვეტილების გამოტანის ადგილის მიხედვით.

5. შვილად აყვანის შესახებ სასამართლო გადაწყვეტილების გაუქმებისა და საქმის წარმოების განახლების შემთხვევაში საქმე განიხილება საერთო სასარჩელო წარმოების წესით და საქმის განხილვაში მოპასუხედ უნდა ჩაებას მშვილებელი.

    მუხლი 29. შვილად აყვანის გაუქმების ან ბათილად ცნობის შედეგები

1. შვილად აყვანა ბათილად ცნობილად ჩაითვლება შვილად აყვანის გაუქმების შესახებ სასამართლო გადაწყვეტილების გამოტანის მომენტიდან.

2. სასამართლო, რომელმაც გამოიტანა გადაწყვეტილება შვილად აყვანის გაუქმების ან ბათილად ცნობის შესახებ, ვალდებულია გადაწყვეტილების კანონიერ ძალაში შესვლიდან 5 დღის ვადაში გაუგზავნოს იგი სახელმწიფო სერვისების განვითარების სააგენტოს შვილად აყვანის რეგისტრაციის ადგილის მიხედვით.

3. შვილად აყვანის ბათილად ცნობისას ნაშვილებსა და მშვილებელს, აგრეთვე მათ ნათესავებს შორის წყდება არსებული უფლება-მოვალეობანი. შვილად აყვანის გაუქმებისას უფლება-მოვალეობები აღდგება შვილსა და ბიოლოგიურ მშობელს (მშობლებს) და შთამომავლობით ნათესავებს შორის.

4. თუ შვილად აყვანა გაუქმებულია მშვილებლის მიერ ბავშვის აღზრდის მოვალეობის არაჯეროვნად შესრულების გამო, ბავშვს უნარჩუნდება მშვილებლისაგან ალიმენტის მიღების უფლება.

5. შვილად აყვანის გაუქმებისას სასამართლომ ბავშვის ინტერესების შესაბამისად უნდა გადაწყვიტოს შვილად აყვანისას ბავშვისათვის მიკუთვნებული გვარის, სახელისა და სხვა მონაცემების შენარჩუნების საკითხი. თუ ბავშვი 10 წლისაა ან 10 წელზე მეტისაა, აღნიშნული საკითხის გადაწყვეტისას სასამართლომ მისი სურვილიც უნდა გაითვალისწინოს.

6. შვილად აყვანის ბათილად ცნობის შემდეგ სასამართლო გადაწყვეტილებით არასრულწლოვანი პირი გადაეცემა მშობელს (მშობლებს), ხოლო თუ ეს შეუძლებელია ან მის ინტერესებს ეწინააღმდეგება, – მეურვეობისა და მზრუნველობის ორგანოს.

საქართველოს 2011 წლის 20 დეკემბრის კანონი №5572-ვებგვერდი.28.12.2011წ.

საქართველოს 2012 წლის 25 მაისის კანონი №6317 – ვებგვერდი, 19.06.2012წ.

თავი IV

მინდობით აღზრდის პროცედურები

    მუხლი 30. დედობილის/მამობილის აღრიცხვა

  1. საქართველოს მოქალაქემ, საქართველოში სტატუსის მქონე მოქალაქეობის არმქონე პირმა და საქართველოში მუდმივად მცხოვრებმა უცხო ქვეყნის მოქალაქემ, რომლებსაც სურთ ბავშვის მინდობით აღზრდა (მათ შორის, გადაუდებელი მინდობით აღზრდა), უნდა მიმართონ მეურვეობისა და მზრუნველობის ორგანოს თავიანთი საცხოვრებელი ადგილის მიხედვით.

2. დედობილის/მამობილის აღრიცხვას სოციალური მუშაკის დასკვნის საფუძველზე ახორციელებენ მეურვეობისა და მზრუნველობის ორგანოები სამინისტროს მიერ დადგენილი წესით.

საქართველოს 2012 წლის 25 მაისის კანონი №6301 – ვებგვერდი, 12.06.2012წ.

    მუხლი 31. მინდობით აღზრდის შესახებ დასკვნის მომზადება და გადაწყვეტილების მიღება

1. მინდობით აღზრდის შესახებ გადაწყვეტილების მიღების უფლებამოსილება ენიჭებათ მეურვეობისა და მზრუნველობის ორგანოებს. მინდობით აღზრდის შესახებ გადაწყვეტილება მიიღება სოციალური მუშაკის მიერ ბავშვის საჭიროებებისა და ბავშვის მინდობით აღზრდის მსურველ პირთა შესაძლებლობების თაობაზე ჩატარებული კვლევისა და მომზადებული დასკვნის საფუძველზე (გარდა გადაუდებელი მინდობით აღზრდისა).

2. მინდობით აღზრდის შესახებ გადაწყვეტილების მიღებისას დაცული უნდა იქნეს შემდეგი პრინციპები:

ა) გათვალისწინებული უნდა იქნეს ბავშვის მინდობით აღზრდის მსურველ პირთა სურვილი ბავშვის ასაკთან, სქესთან და ჯანმრთელობის მდგომარეობასთან დაკავშირებით;

ბ) შესაძლებლობის ფარგლებში უზრუნველყოფილი უნდა იქნეს ბავშვის ახლო ეთნიკურ, რელიგიურ და კულტურულ გარემოში აღზრდის შესაძლებლობა;

გ) ბავშვის მინდობით აღზრდის მსურველ პირთა ოჯახში მცხოვრები ბავშვების, მათ შორის, ბიოლოგიური შვილების და შვილად აყვანილი ბავშვების რაოდენობა არ უნდა აღემატებოდეს შვიდს;

დ) 10 წელს მიღწეული ბავშვის მინდობით აღზრდა შესაძლებელია მხოლოდ მისი თანხმობით;

ე) დაუშვებელია და-ძმის, დების ან/და ძმების დაშორება, გარდა იმ შემთხვევისა, როდესაც ეს შეესაბამება მათ ინტერესებს;

ვ) მინდობით აღსაზრდელსა და დედობილს/მამობილს შორის ასაკობრივი სხვაობა უნდა იყოს არანაკლებ 16 წლისა.

3. მინდობით აღზრდის პროცედურები განისაზღვრება მინისტრის ბრძანებით.

საქართველოს 2012 წლის 19 ივნისის კანონი №6494 – ვებგვერდი, 02.07.2012წ.

    მუხლი 32. ხელშეკრულება ბავშვის მინდობით აღზრდის შესახებ

1. მეურვეობისა და მზრუნველობის ორგანო დედობილთან/მამობილთან დებს ხელშეკრულებას ბავშვის მინდობით აღზრდის შესახებ.

2. ბავშვის მინდობით აღზრდის შესახებ ხელშეკრულება შეიძლება დაიდოს ნებისმიერი ვადით, მინდობით აღსაზრდელის მიერ სრულწლოვანების მიღწევამდე.

3. ბავშვის მინდობით აღზრდის შესახებ ხელშეკრულება უნდა მოიცავდეს:

ა) ბავშვზე ზრუნვისა და მისი აღზრდის პირობებს;

ბ) დედობილის/მამობილის უფლებებსა და მოვალეობებს;

გ) მეურვეობისა და მზრუნველობის ორგანოს უფლებებსა და მოვალეობებს;

დ) მინდობით აღსაზრდელის უფლებებსა და მოვალეობებს;

ე) მხარეთა პასუხისმგებლობას;

ვ) ხელშეკრულების შეწყვეტის პირობებს.

4. ბავშვის მინდობით აღზრდის შესახებ ხელშეკრულებაში ცვლილებებისა და დამატებების შეტანა შეიძლება მხარეთა შეთანხმების საფუძველზე.

    მუხლი 33. ბავშვის მინდობით აღზრდის შესახებ ხელშეკრულების შეწყვეტა

1. ბავშვის მინდობით აღზრდის შესახებ ხელშეკრულება შეიძლება შეწყდეს:

ა) მიმღები ოჯახის ინიციატივით, თუ არსებობს დასაბუთებული მიზეზი (ავადმყოფობა, ოჯახური ან მატერიალური მდგომარეობის გაუარესება, მინდობით აღსაზრდელსა და მიმღები ოჯახის წევრებს შორის კონფლიქტი);

ბ) მეურვეობისა და მზრუნველობის ორგანოს ინიციატივით, თუ მიმღებ ოჯახში შექმნილია მინდობით აღსაზრდელზე ზრუნვისა და მისი აღზრდისათვის საზიანო პირობები და გარემო;

გ) მინდობით აღსაზრდელის ბიოლოგიურ ოჯახში დაბრუნების შემთხვევაში;

დ) მინდობით აღსაზრდელის შვილად აყვანის შემთხვევაში;

ე) თუ მინდობით აღსაზრდელი გ ახდა სრულწლოვანი;

ვ) თუ მინდობით აღსაზრდელი დაქორწინდა;

ზ) ამ კანონის მე-8 მუხლით გათვალისწინებული საფუძვლის აღმოფხვრის შემთხვევაში;

თ) ხელშეკრულების ვადის ამოწურვისთანავე.

2. ბავშვის მინდობით აღზრდის შესახებ ხელშეკრულების ვადამდე შეწყვეტის შემთხვევაში ბავშვი გადაეცემა მეურვეობისა და მზრუნველობის ორგანოს, რომელმაც უნდა მიიღოს საქართველოს კანონმდებლობით გათვალისწინებული ზომები.

    მუხლი 34. დედობილის/მამობილის ფინანსური უზრუნველყოფა

1. მინდობით აღსაზრდელზე ზრუნვის ხარჯები იფარება საქართველოს სახელმწიფო ბიუჯეტიდან, „სოციალური დახმარების შესახებ“ საქართველოს კანონის შესაბამისად.

2. დედობილი/მამობილი ბავშვის მინდობით აღზრდისათვის საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად იღებს სოციალურ დახმარებას, რომლის ოდენობას განსაზღვრავს საქართველოს მთავრობა.

3. დედობილს/მამობილს მინდობით აღსაზრდელის მინდობით აღზრდა ეთვლება შრომით სტაჟში.

    მუხლი 35. მიმღები ოჯახის მოვალეობანი და პასუხისმგებლობა

1. მიმღებ ოჯახს მინდობით აღსაზრდელის მიმართ აკისრია შემდეგი მოვალეობანი:

ა) იზრუნოს მინდობით აღსაზრდელზე მისი ინდივიდუალური განვითარების გეგმის შესაბამისად;

ბ) შეუქმნას მინდობით აღსაზრდელს ნორმალური ოჯახური გარემო;

გ) აცნობოს მეურვეობისა და მზრუნველობის ორგანოს მინდობით აღსაზრდელისათვის საზიანო პირობებისა და გარემოს შექმნის შესახებ;

დ) საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად, ხელი შეუწყოს მინდობით აღსაზრდელის ურთიერთობას მის კანონიერ წარმომადგენელთან და სხვა ნათესავებთან;

ე) იცხოვროს მინდობით აღსაზრდელთან ერთად;

ვ) განახორციელოს საქართველოს კანონმდებლობით განსაზღვრული სხვა უფლებები და შეასრულოს მოვალეობები.

2. პასუხისმგებლობა დედობილის/მამობილის მიერ საკუთარი მოვალეობების ჯეროვნად შეუსრულებლობისათვის განისაზღვრება საქართველოს კანონმდებლობით.

    მუხლი 36. მინდობით აღსაზრდელის უფლებები მიმღებ ოჯახში

1. მინდობით აღსაზრდელი სარგებლობს საერთაშორისო ხელშეკრულებებითა და სხვა ნორმატიული აქტებით ბავშვის მიმართ დადგენილი ყველა უფლებით.

2. მიმღებ ოჯახში მინდობით აღსაზრდელთან დაკავშირებული ნებისმიერი გადაწყვეტილების მიღებისას დაცული უნდა იქნეს გადაწყვეტილების მიღებაში მინდობით აღსაზრდელის მონაწილეობისა და მისი აზრის პატივისცემის პრინციპი.

3. მინდობით აღზრდა არ ზღუდავს მინდობით აღსაზრდელის უფლებებს ბიოლოგიური მშობლებისა და წარმოშობით ნათესავების მიმართ.

თავი V

 გარდამავალი და დასკვნითი დებულებანი

    მუხლი 37. გარდამავალი დებულებანი

2010 წლის 1 მარტამდე საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტრომ უზრუნველყოს:

ა) რეესტრის წარმოების წესის დამტკიცება;

ბ) შვილად აყვანის შესახებ დასკვნის მომზადებისა და გაცემის წესების დამტკიცება;

გ) მშვილებელ ოჯახთა/პირთა აღრიცხვის წესის დამტკიცება;

დ) გასაშვილებელ ბავშვთა აღრიცხვის წესის დამტკიცება;

ე) დაავადებათა სიის დამტკიცება, რომელთა არსებობის შემთხვევაში მშვილებელს არა აქვს ბავშვის აყვანის, ხოლო აღმზრდელს – ბავშვის მინდობით აღზრდის უფლება;

ვ) ამ კანონით განსაზღვრულ ვალდებულებათა შესრულების უზრუნველყოფის მიზნით სხვა, შესაბამისი სამართლებრივი აქტების შემუშავება და საკუთარი კომპეტენციის ფარგლებში მათი გამოცემა. 

    მუხლი 371. 2015 წლის 1 აპრილამდე სასამართლოს მიერ ქმედუუნაროდ ცნობილ პირებთან დაკავშირებული სამართლებრივი რეგულირება გარდამავალ პერიოდში

დედობილი/მამობილი არ შეიძლება იყოს ის პირი, რომელიც 2015 წლის 1 აპრილამდე სასამართლომ ქმედუუნაროდ ცნო, სანამ მისი ინდივიდუალური შეფასება არ მოხდება.

    მუხლი 38. კანონის ამოქმედებასთან დაკავშირებით ნორმატიული აქტების ძალადაკარგულად ცნობა

2010 წლის 1 მარტიდან ძალადაკარგულად იქნეს ცნობილი:

ა) საქართველოს 2007 წლის 18 დეკემბრის კანონი „შვილად აყვანის შესახებ“ (საქართველოს საკანონმდებლო მაცნე, №48, 27.12.2007, მუხ. 416);

ბ) საქართველოს 2007 წლის 18 დეკემბრის კანონი „მინდობით აღზრდის შესახებ“ (საქართველოს საკანონმდებლო მაცნე, №48, 27.12.2007, მუხ. 413).

    მუხლი 39. კანონის ამოქმედება

1. ეს კანონი, გარდა ამ კანონის პირველი–36-ე და 38-ე მუხლებისა, ამოქმედდეს 2010 წლის 1 იანვრიდან.

2. ამ კანონის პირველი–36-ე და 38-ე მუხლები ამოქმედდეს 2010 წლის 1 მარტიდან.

საქართველოს პრეზიდენტი მ . სააკაშვილი

თბილისი,

2009 წლის 18 დეკემბერი.

№2381-II

LAW OF GEORGIA

ON ADOPTION AND FOSTER CARE

 

Chapter I - General provisions

 

Article 1 - Purpose and scope of the Law

1. The purpose of this Law is: to promote the exercise of the priority right of children to be raised in a family environment, on the basis of principles recognised in the Constitution of Georgia, international agreements and treaties of Georgia and other normative acts of Georgia, and to ensure the proper functioning of the system of adoption and foster care and the protection of rights of all persons participating in adoption and foster care, and facilitate the effective implementation of procedures for adoption and foster care by authorised bodies in the territory of Georgia.

2. This Law establishes the rules, conditions and procedures for adoption and foster care of underage citizens of Georgia or persons having the status of a stateless person in Georgia, and regulates relationships arising between the State and adoptive/foster families during the implementation of these procedures.

Law of Georgia No 6301 of 25 May 2012 - website, 12.6.2012

 

Article 2 - Scope of the Law

This Law applies to citizens of Georgia, to persons having the status of a stateless person in Georgia and to foreigners who intend to adopt or provide foster care to underage citizens of Georgia or persons having the status of a stateless person in Georgia, as well as to citizens of Georgia and persons having the status of a stateless person in Georgia who are subject to adoption or foster care in accordance with this Law.

Law of Georgia No 6301 of 25 May 2012 - website, 12.6.2012

 

Article 3 - Legal grounds for adoption and foster care

Legal grounds for adoption and foster care are: the Constitution of Georgia, international agreements and treaties of Georgia, including the UN Convention on the Rights of the Child, the Hague Convention on Protection of Children and Co-operation in Respect of Intercountry Adoption, the Civil Code of Georgia, the Law of Georgia on Social Assistance, this Law and other legal acts.

 

Article 4 - Definition of terms

For the purposes of this Law, the terms used therein have the following meanings:

а) emergency foster care - foster care taking into account the interests of a child in accordance with the rules established by the Minister of Labour, Health and Social Affairs of Georgia, when the assessment of compatibility between a foster child and a foster family is not conducted;

b) prospective adoptee - a person under the age of 18 who is registered in the Registry of Adoptive Parents and Prospective Adoptees, in accordance with the rules established by this Law;

c) the Registry of Adoptive Parents and Prospective Adoptees ('the Registry') - a system comprising data on prospective adoptees and adoptive parents;

d) foster mother/father - a member of the foster family to whom a child is transferred for care and upbringing in accordance with the legislation of Georgia;

e) abandoned child - a person under the age of 18 who is declared abandoned by a court in accordance with this Law and whose parent(s) is(are) deprived of parental rights and duties with regard to this child;

f) foster family - the family of a foster mother/father to whom a child or a person under the age of 18 or a person aged 18-21 subject to diversion is transferred for foster care;

g) foster care - upbringing and care by a foster family for a child or a person under the age of 18 or a person aged 18-21 subject to diversion on the basis of an agreement entered into between the state and the foster family;

h) foster child - a child or a person under the age of 18 or a person aged 18-21 subject to diversion, transferred by the state to a foster family for care and upbringing on the basis of an agreement entered into between the state and the foster family;

i) Minister - the Minister of Labour, Health and Social Affairs of Georgia;

j) foundling - an unknown person under the age of 18 from the moment of discovery to the moment of identification;

k) orphan - a child who has lost both parents;

l) prevention - a set of measures aimed at protecting the priority right of children to be raised in a family environment and avoiding their declaration as children without parental care;

m) reintegration - returning of a person placed in a specialised institution to his/her biological family or to a guardian/caregiver;

n) the Agency - the Agency operating under the Ministry of Labour, Health and Social Affairs of Georgia, which is the central authority for guardianship and custodianship, and its territorial units are local authorities for guardianship and custodianship in the territory of Georgia;

o) Ministry - the Ministry of Labour, Health and Social Affairs of Georgia;

p) social worker - a person having a special authority granted by the guardianship and custodianship authority;

q) adoption - relationship established under the law between an adoptive parent and an adoptee, similar to the relationship between a parent and a child;

r) parent identification - obtaining an identification document, birth certificate or birth civil record of a person;

r) identification of a foundling - obtaining an identification document, birth certificate or birth civil record of a person;

Law of Georgia No 6494 of 19 June 2012 - website, 2.7.2012

Law of Georgia No 3717 of 12 June 2015 - website, 24.6.2015

 

Article 5 - Adoptive parent

An adoptive parent may be any person of full legal age and capacity, except for a person:
 

a) who has been deprived of parental rights or had previously adopted a person, or had been a guardian/custodian of a minor or had provided foster care to a person, but that relationship was cancelled due to the improper performance of his/her duties;

b) whose parental rights and duties are restricted in accordance with the legislation of Georgia due to a failure to exercise his/her parental rights or to perform his/her duties properly;

c) who cannot perform his/her parental duties properly due to a health condition (according to the list of diseases approved by the Ministry);

d) who was convicted for a grave or especially grave crime by a court and his/her conviction is not expunged or removed in accordance with the rules established by the legislation of Georgia;

e) who has been tried for a crime defined in Chapter XXIV of the Criminal Code of Georgia and his/her conviction is not expunged or removed in accordance with the rules established by the legislation of Georgia;

Law of Georgia No 6494 of 19 June 2012 - website, 2.7.2012

 

Article 6 - Person subject to adoption

1. A person under the age of 18 registered in the Registry, who has been granted the status of prospective adoptee, shall be subject to adoption.

2. The status of prospective adoptee shall be granted to a person:

a) whose parent(s) was (were) declared as missing or dead by a court;

b) who is an orphan;

c) who is declared an abandoned child;

d) whose parent(s) was (were) deprived of parental rights;

e) all of whose legal representatives give their consent to his/her placement for adoption in accordance with the rules established by the Minister.

3. A person shall be granted the status of prospective adoptee by an appropriate order of the guardianship and custodianship authority, and data on the prospective adoptee shall be recorded in the Registry.

Law of Georgia No 6494 of 19 June 2012 - website, 2.7.2012

Law of Georgia No 3354 of 20 March 2015 - website, 31.3.2015

 

Article 7 - Foster mother/father

A foster mother/father may be a person of full legal age, a citizen of Georgia, a person having the status of a stateless person in Georgia or a foreigner permanently residing in Georgia, except for:

a) a person declared by a court as a person with limited capability or as a beneficiary of support, unless otherwise determined under the court decision;

b) a person whose parental or guardianship/custodianship rights and duties are restricted, suspended or deprived due to the failure to perform duties determined by law;

c) a person who cannot raise children due to his/her health condition (according to the list of diseases approved by the Ministry);

d) a person who or whose family member was convicted for grave or especially grave crime by a court and his/her conviction is not expunged or removed in accordance with the rules established by the legislation of Georgia;

e) the parent of a foster child, as well as a guardian/caregiver who carries an obligation to support this child;

f) a person who was deprived of a foster child due to the failure to perform duties determined by the legislation of Georgia and the agreement entered into between the state and the foster family;

g) a person whose family's social status is assessed by the established rules and the rating score to be below the threshold determined by the Government of Georgia;

h) a person who has been tried for a crime defined in Chapter XXIV of the Criminal Code of Georgia and his/her conviction is not expunged or removed in accordance with the rules established by the legislation of Georgia;

Law of Georgia No 6301 of 25 May 2012 - website, 12.6.2012

Law of Georgia No 6494 of 19 June 2012 - website, 2.7.2012

Law of Georgia No 3354 of 20 March 2015 - website, 31.3.2015

 

Article 8 - Persons subject to foster care

1. The following persons under the age of 18 shall be subject to foster care:

a) an orphan;

b) whose parent(s) was (were) declared missing or dead by a court;

c) whose parent(s) was (were) restricted, deprived or suspended of parental rights and duties.

11. A person under the age of 18 or a person aged 18-21 with respect to whom placement for foster care is applied as a diversion measure shall also be subject to foster care in the cases provided for in the Juvenile Justice Code.

12. The rules and procedures for applying placement for foster care as a diversion measure shall be determined by the Order of the Minister of Justice on the Approval of Guidelines for Prosecutors on Diversion and Mediation and Basic Terms of the Agreement to be entered into between the Parties.

2. Persons subject to foster care shall be registered in accordance with the rule established by the Minister.

Law of Georgia No 6494 of 19 June 2012 - website, 2.7.2012

Law of Georgia No 3354 of 20 March 2015 - website, 31.3.2015

Law of Georgia No 3717 of 12 June 2015 - website, 24.6.2015

 

Chapter II - Authorities implementing procedures for adoption and foster care and their powers

 

Article 9 - Authorities implementing procedures for adoption and foster care and their powers

1. The Agency is the body authorised to implement the procedures for adoption and foster care.

2. A court is the body making the final decision on adoption.

3. Except for the Agency, all other natural and legal persons shall be prohibited from carrying out any actions, including preliminary activity (deal) between a biological parent of a specific child and/or natural and/or legal persons, or from facilitating such an action (deal) for the purpose of adoption or foster care. In addition, a lawyer or any other authorised person provided for by the legislation of Georgia may provide legal services during adoption, and in the case of international adoption, an authorised body dealing with the issues of adoption of the receiving country, and in the absence thereof, any other accredited legal person may provide a services during adoption.

 

Article 10 - Powers of the Agency in the area of Adoption and Foster Care

1. The Agency shall:

a) coordinate the work of the local authorities of guardianship and custodianship;

b) carry out state policy and protect the rights of children during adoption and foster care;

c) maintain the Registry, ensure its systematisation and processing;

d) provide timely financial support to foster mothers/fathers;

e) exercise other powers in the area of adoption and foster care, determined by this Law and other normative acts of Georgia.

2. Only the Agency shall be authorised to conduct an international adoption.

3. Upon request of a person who has attained the age f of 18 years, the Agency shall be obliged to provide him/her with biographical data, as well as information on his/her biological parent(s), if any, in accordance with Article 25(2) of this Law.

4. The Agency shall maintain the information referred to in paragraph 3 of this article, in accordance with the rules established by the legislation of Georgia.

 

Article 11 - Powers of the local authorities of guardianship and custodianship in the area of adoption and foster care

1. Territorial units of the Agency are local authorities of guardianship and custodianship in their jurisdictions.

2. A local authority of guardianship and custodianship shall:

a) in its jurisdiction, protect the rights of children, including the right of children to be cared for, to receive education and health care, and represent children at all stages of the adoption procedure within the powers defined by the legislation of Georgia;

b) detect persons subject to foster care and persons interested in providing foster care, as well as register persons subject to foster care, persons interested in providing foster care, foster mothers and fathers and systemise information on those persons;

c) develop a child's individual development plan and monitor implementation of this plan;

d) supervise living conditions, upbringing, development, education and health state of foster children, as well as the performance of duties by foster mothers and fathers;

e) assess adoptive parents and prospective adoptees, as well as persons interested in providing foster care, and foster children;

f) assess the compatibility of adoptive parents and prospective adoptees, as well as of persons interested in providing foster care, and foster children (except emergency foster care) taking into account the following negative criteria:

f.a) the age difference between the adoptive parents and prospective adoptee, or between the persons interested in providing foster care and the foster child is less than 16 years, except for the cases defined by law;

f.b) the child, if he/she has attained the age of 10, is against adoption or foster care;

f.c) adoptive parents and prospective adoptees, as well as persons interested in providing foster care and a foster child are of different religious affiliations;

g) hold consultations on issues of adoption and foster care within its powers;

h) exercise other powers determined by this Law and other normative acts of Georgia.

3. The rules of operation of guardianship and custodianship authorities shall be established by the Minister.

 

Chapter III - Adoption procedures

 

Article 12 - Detection and registration of prospective adoptees

1. All heads of fostering institutions, irrespective of the legal form of these institutions, as well as any natural and legal person shall immediately notify the Agency if a child is found.

2. All heads of fostering institutions, irrespective of the legal form of these institutions and/or their affiliation, shall submit to the Agency biographical data and information on social and health status of a child placed in the said institution in the case of the change of the information provided by the institution to the Agency, and/or upon request of the Agency.

3. Children shall be removed from registration only in the case of adoption, death, change of the status of a prospective adoptee or the attainment of full legal age.

4. The rule for keeping records of prospective adoptees shall be determined by an order of the Minister.

 

Article 13 - Measures facilitating the identification of infants in medical institutions

1. The administration of a medical institution shall notify the guardianship and custodianship authority, in accordance with the established rules, on the admission of an obstetric patient without an ID card, within 24 hours after the admission of the obstetric patient to said institution.

2. The administration of medical institutions shall also notify an appropriate guardianship and custodianship authority and the relevant agency of the Ministry of Internal Affairs of Georgia on the elopement of an obstetric patient and on the abandonment of the infant.

3. An appropriate guardianship and custodianship authority, with the assistance of the Ministry of Internal Affairs of Georgia, shall identify (obtain identification data on) the mother who is at risk of abandoning her infant and find out the address of her probable place of residence.

4. Failure to perform the obligations provided for in paragraphs 2 and 3 of this article shall entail administrative liability in accordance with the rules established by the legislation of Georgia.

 

Article 14 -Declaring a child as abandoned

1. A child shall be declared as abandoned if:

a) he/she is a foundling and within six weeks after his/her discovery, the child and/or his/her parent(s) could not be identified through measures implemented by a local authority of guardianship and custodianship, by a territorial body of the Ministry of Internal Affairs of Georgia or by the Legal Entity under Public Law - the Public Service Development Agency under the Ministry of Justice of Georgia;

b) he/she is a foundling and, within the period specified in sub-paragraph (a) of this paragraph and after the implementation of measures under the same paragraph, the child and/or his/her parent(s) were identified, though she/he (they) avoids (avoid) the exercise of parental rights and performance of duties, does (do) not appear in a guardianship and custodianship local authority, or it is impossible to contact him/her (them);

c) by an action or omission the parent(s) of a child expressed her/his (their) intention to abandon the child and, despite the prevention and reintegration measures offered by the State, she/he (they) avoids (avoid) exercising her/his (their) parental rights and duties, or the child stays more than six months in a 24-hour state care facility (except when the health condition of the parent(s) is bad or the parent(s) is (are) in a penitentiary institution) and parental rights and duties of the parent (parents) of the child are suspended or restricted.

2. A decision to declare a child as abandoned shall be made by a court on the application by a guardianship and custodianship authority.

3. Before a guardianship and custodianship authority applies to a court to declare a child as abandoned, the birth of the child shall be registered.

4. A court shall hear the case of declaring a child as abandoned in accordance with the rules established by the Civil Procedure Code of Georgia.

5. A child shall be declared as abandoned from the date of entry into force of a court decision declaring the child as abandoned.

6. Along with the decision declaring a child as abandoned, a court shall also make a decision depriving the parent(s) of the child of parental rights and duties.

7. From the moment of the discovery of a child, or from the moment of abandonment of a child by action or inaction of its parents, up to the entry into force of the court decision declaring the child as abandoned, the parental rights and duties of the parent(s) shall be considered as suspended and these rights shall be exercised and duties shall be performed by the Agency or by the guardianship and custodianship authority.

8. Before a child is declared as abandoned, a local authority of guardianship and custodianship shall:

a) Decide on temporary placement of the child;

b) ensure the protection of rights and legitimate interests of the child and be a legal representative for the child;

c) be authorised to apply to the civil registration authority in accordance with the rules established by the legislation of Georgia to register the birth of the child.

9. Prevention and reintegration measures shall be determined by the rules established by the legislation of Georgia.

Law of Georgia No 3619 of 24 September 2010 --LHGI, No 51, 29.9.2010, Art. 332

Law of Georgia No 6494 of 19 June 2012 - website, 2.7.2012

Law of Georgia No 3541 of 1 May 2015 - website, 18.5.2015

 

Article 15 - Registration of adoptive families/persons

1. A citizen of Georgia, or a person having the status of a stateless person in Georgia, who is interested in adopting a child shall submit an application form approved by the Minister to a local authority of guardianship and custodianship, which shall start assessment of the adoptive family/person.

2. If an adoptive parent consents to adopt a child offered by a local authority of guardianship and custodianship, the adoptive parent shall submit to the guardianship and custodianship local authority the following documents:

a) consent of the spouse if the child is being adopted by one of the parents;

b) copy of an identification document (identity card, passport or residence card);

c) copy of a marriage certificate, if any;

d) certificate of health;

e) certificate of medical and drug testing;

f) certificate of conviction.

3. A foreigner shall submit to the Agency the application and documents provided for in paragraphs 1 and 2 of this article, as well as research concerning the family conducted by the receiving country's authorised body dealing with adoption cases.

4. An adoptive family/person shall make a decision on adoption not later than seven working days after the child is offered for adoption. The adoption shall be deemed refused if said period is exceeded.

5. The rule for storing and releasing information regarding adoption (placement for adoption) and biographical data of adoptees shall be determined by an order of the Minister.

6. The rule for registration of adoptive families/persons shall be approved by the Minister.

Law of Georgia No 6301 of 25 May 2012 - website, 12.6.2012

 

Article 16 - Restrictions related to adoption

1. It is prohibited to adopt children aged 10 or above without their consent.

11. If a child had lived in an adoptive family and considered an adoptive parent as his/her own parent before submitting an application for adoption, the adoption shall be permitted without the consent of the prospective adoptee, as an exception.

2. Preliminary selection of a pregnant woman for the purpose of adoption and creation of possibilities for taking her out of Georgia for childbirth or facilitation of such an act shall be prohibited.

3. Searching or offering prospective adoptees and adoptive parents by means of public announcements shall be prohibited. Exceptions are public announcements stating that one should apply to the guardianship and custodianship authority for issues related to adoption. Such announcements do not indicate the identity of a child.

4. Adoption may not be made on conditions, for a specified term or through a representative. During adoption, an adoptive parent may use the services of a lawyer or of any other authorised person provided for by the legislation of Georgia; a foreigner may use the services of the receiving country's authorised body dealing with issues related to adoption, and in the absence thereof, use the services of an accredited legal person.

5. The age difference between an adoptive parent and a prospective adoptee shall not be less than 16 years. If there is a reasonable excuse, a court may change this age difference.

6. When a child is adopted by his/her stepmother/stepfather, the age limitation imposed by paragraph 5 of this article shall not apply.

7. Siblings may not be separated except when this is in their (best) interests.

8. A foreigner who was granted citizenship of Georgia in accordance with the rules established by the legislation of Georgia, shall participate in adoption procedures as a citizen of Georgia or as a foreigner, as desired.

Law of Georgia No 6494 of 19 June 2012 - website, 2.7.2012

 

Article 161 - Adoption order of priority

1. During adoption, the order of priority recorded in the Registry shall be observed unless this contradicts the compatibility of a prospective adoptee with an adoptive family/person.

2. If an adoptive parent refuses to adopt an offered child, the adoptive parent retains the existing order of priority and he/she must be offered another child in accordance with the criteria selected by him/her, and the rejected child shall be offered to another adoptive parent in accordance with the established rules.

Law of Georgia No 6494 of 19 June 2012 - website, 2.7.2012

 

Article 17 - Priority right to adoption

1. A relative of a child shall have the priority right to adopt. In that case, a relative shall be a deemed a person for whom the prospective adoptee is a sister, brother, grandchild, niece/ nephew, a child of step brother, a child of step sister, cousin, uncle, aunt or a child of any of them, as well as stepmother and stepfather. A foster family - foster mother and/or foster father - shall also have a priority right to adopt not earlier than six months after the child was placed in foster care. An adoptive parent who has already adopted a sister and/or a brother of the prospective adoptee shall also enjoy the priority right to adopt. The priority right to adopt shall be also used when a biological parent(s) and an adoptive parent apply jointly to the Agency for adoption, and in that case the conditions of adoption provided for by this Law shall be taken into account unless otherwise determined by this Law.

2. The priority right to adopt shall be enjoyed by a citizen of Georgia, a person having the status of a stateless person in Georgia and a foreigner who is a relative of the prospective adoptee within the group of people mentioned in paragraph 1 of this article.

3. The order of priority shall not apply to persons who have the priority right to adopt.

4. When the priority right to adopt is used during the implementation of adoption procedures, the guardianship and custodianship authority shall prepare an opinion in accordance with the rules established by this Law.

Law of Georgia No 6301 of 25 May 2012 - website, 12.6.2012

Law of Georgia No 6494 of 19 June 2012 - website, 2.7.2012

 

Article 18 - Opinion on adoption

1. If an adoptive parent(s) agrees (agree) to adopt the offered child, the local authority of guardianship and custodianship shall prepare an opinion within one week after completion of an assessment conducted by a social worker.

2. An opinion on adoption shall include:

a) biographical data, personal characteristics, and social and health status of an adoptive parent and the reason for adoption;

b) biographical data, personal characteristics, and social and health status of the prospective adoptee.

3. If necessary, an opinion on adoption shall provide for the possibility of raising a child according to the ethnic and cultural environment of the child.

4. If a child is adopted in the territory of Georgia, an opinion on adoption prepared by a local authority of guardianship and custodianship shall be submitted to an appropriate district (city) court within one week after the preparation of the opinion.

5. In the case of international adoption, an opinion on adoption prepared by the Agency shall be submitted to an appropriate district (city) court within one week after preparation of the opinion.

6. The rules for preparing and issuing an opinion on adoption shall be approved by the Minister.

Law of Georgia No 6494 of 19 June 2012 - website, 2.7.2012

 

Article 19 - International adoption

1. A child may be adopted from Georgia to a foreign country if it is impossible for the child to return to his/her biological family or to be adopted by a citizen of Georgia and/or a person having the status of a stateless person in Georgia.

2. A foreigner may adopt a child from Georgia if the child is registered in the Registry, has the status of prospective adoptee and was not be adopted by a citizen of Georgia within eight months after the registration. In that case, the Agency shall conduct research and identify reasons for the failure to find an adoptive parent for this child. The Agency shall start the procedure of placing a child for adoption in a foreign country on the basis of the conducted research, taking into account the interests of the child.

3. A court may shorten the term specified in paragraph 2 of this article taking into account the health condition of the child.

4. In order to place a child for adoption in a foreign country, his/her health status shall be determined, for which an appropriate expert opinion is necessary.

5. The Agency is a competent authority for issues related to international adoption; it communicates with similar agencies of Contracting States to exchange information in accordance with the requirements of the Hague Convention on Protection of Children and Co-operation in Respect of Intercountry Adoption.

6. If any foreign country is not a Contracting Party to the Convention referred to in paragraph 5 of this article and/or its legislation does not specify an authorised body for adoption issues, the Minister shall approve the form of a special agreement to be entered into with the Central Authority of the adoptive country (in the absence of such an authority, with an appropriate licensed and/or accredited authorised organisation). An agreement on adoption entered into by the Agency with an authorised body of the receiving country shall comply with the requirements of the Hague Convention on Protection of Children and Co-operation in Respect of Intercountry Adoption and this Law.

7. A foreigner may adopt a child from Georgia if the adoptive parent satisfies the requirements of the legislation of Georgia and is registered in the Registry.

8. The Agency shall provide information to the Ministry of Internal Affairs of Georgia on the adoption of a child from Georgia by a foreigner.

Law of Georgia No 6301 of 25 May 2012 - website, 12.6.2012

 

Article 20 - Adoption proceedings

1. A final decision on adoption shall be made by a district (city) court.

2. An adoptive parent shall submit an application for adoption to a court according to the location of an adoptive parent or the prospective adoptee.

3. Interests of a prospective adoptee shall be defended by an authorised person of the guardianship and custodianship authority.

4. In the case of international adoption, interests of a child in court shall be defended by an authorised person of the Agency.

 

Article 21 - Court hearing on adoption

1. Adoption cases shall be heard in camera in accordance with the procedures established by the Civil Procedure Code of Georgia for hearing such cases.

2. Adoption shall be prohibited without the participation of an adoptive parent in the hearing. A court session shall be attended by an authorised person of the guardianship and custodianship authority.

3. In the case of a reasonable excuse, a court session may be held with participation of one of the adoptive parents.

4. If the court considers that adoption complies with the interests of the prospective adoptee and contributes to his/her wellbeing, it shall make a decision on adoption in accordance with the procedure established by Articles 349 and 351 of the Civil Procedure Code of Georgia within two weeks after receiving an application for adoption.

5. A court shall be obliged to notify the Public Service Development Agency, by location, within five days after the decision on adoption enters into force.

6. Adoption shall be in force from the day when a court decision enters into force.

7. Upon request of an adoptive parent and a prospective adoptee (if the adoptee is aged 10 or above) a court session may be open, and the information may be made public.

Law of Georgia No 6317 of 25 May 2012 - website, 19.6.2012

 

Article 22 - Refusal to adopt (to placement for adoption)

1. At any stage of adoption (placement for adoption) procedure, but not later than the moment when a court delivers a final decision on adoption (placement for adoption), the parent (parents), in the case of the consent provided for by Article 6(2)(e) of this Law, as well as an adoptive parent and a prospective adoptee, if the adoptee is aged 10 or above, may refuse adoption (placement for adoption).

2. Taking into account the interests of a child, the guardianship and custodianship authority may change its opinion and request termination of the proceedings before a final decision on adoption (placement for adoption) is made.

 

Article 23 - Amendment of civil status acts

1. Upon the request of an adoptive parent, the name, surname, place of birth and date of birth of the child may be changed for confidentiality reasons. The date of birth may not be changed by more than one month.

2. Upon request of an adoptive parent, she/he shall be indicated as a parent of the adoptee in the birth civil record.

3. When changing the name, surname, place of birth and date of birth of a child who has attained the age of 10, as well as when indicating an adoptive person as the parent of the child in the birth civil record, the court shall take into account the opinion of the child, unless otherwise determined by this Law.

4. The details provided for by this article shall be changed on the basis of a court decision or in accordance with the procedures established by the legislation of Georgia upon request of an adoptive parent.

Law of Georgia No 5572 of 20 December 2011 - website, 28.12.2011

Law of Georgia No 6494 of 19 June 2012 - website, 2.7.2012

 

Article 24 - Legal consequences of adoption

1. After a court decision on adoption enters into legal force, the adoptee shall lose property rights and personal non-property rights and shall be released from obligations towards his/her biological parent(s) and relatives.

2. After a court decision on adoption comes into legal force, the child shall acquire the legal status of a common child of marriage of spouses if the child is adopted by spouses or one spouse adopts the child of the other spouse, in accordance with the rights and obligations for children and parents established by the Civil Code of Georgia.

3. By personal and property rights and obligations, an adoptee and his/her descendants shall be equal to biological relatives of adoptive parents and their relatives, and adoptive parents and their relatives shall be equal to biological relatives of the adoptee and his/her descendants.

4. The legal consequences provided for by this Law shall occur irrespective of whether or not an adoptive parent is indicated as his/her parent in the birth civil record.

 

Article 25 - Confidentiality of adoption

1. A judge who makes a decision on adoption, a biological parent, a representative of the guardianship and custodianship authority, an employee of the Civil Registration Agency and any person participating in the adoption procedures are obliged to keep confidential the information received at any stage of the adoption procedure.

2. Disclosure of the secret of adoption without the consent of the biological parent, the adoptive parent and the adoptee who has attained full legal age shall be prohibited except when provided by law.

3. The liability for violating the requirements established by this article shall be determined by the legislation of Georgia.

Law of Georgia No 5572 of 20 December 2011 - website, 28.12.2011

 

Article 26 - Post-adoption monitoring

1. In the case of international adoption, on the basis of a special agreement, the Central Authority is obliged to request from the Central Authority of the adoptive country (in the absence of such a body, from an appropriate authorised licensed and/or accredited organisation) to provide information annually on the health and social status of the child adopted from Georgia in accordance with a special form until the adoptee attains the age of 18.

2. The Ministry shall approve a special form of provision of information on the health and social status of a child adopted from Georgia.

 

Article 27 - Reversing and annulling court decisions on adoption

1. A court decision on adoption may be reversed in accordance with the procedures established by the procedural legislation of Georgia if:

a) an adoption was made in violation of the requirements of the legislation of Georgia;

b) it is requested by the guardianship and custodianship authority based on the interests of an adoptee;

c) the court decision on adoption is based on forged documents;

d) the adoption is fictitious.

2. The guardianship and custodianship authority shall participate in a hearing on the reversal of adoption.

3. A court may reverse a decision on adoption only when it ascertains that this meets the interests of the adoptee.

4. If an adoptee is aged 10 or above, reversal of a court decision shall be permitted only with the consent of the adoptee.

5. A court decision on adoption may not be reversed after an adoptee attains full legal age, except when an adoptive parent, a biological parent and an adoptee consent to the reversal of the court decision on adoption.

6. A court decision on adoption may be annulled according to the procedures established by the legislation of Georgia for the annulment of court decisions.

 

Article 28 - Persons authorised to request the reversal of a court decision on adoption and the procedure for submitting an application with such a request

1. An application for the reversal of a court decision on adoption may be submitted to a court by:

a) biological parent(s) of an adoptee if the adoption was made in violation of the requirements of the legislation of Georgia;

b) the guardianship and custodianship authority if this is necessary to safeguard the interests of an adoptee.

2. An interested person who considers that the adoption does not meet the interests of an adoptee and, therefore, it should be reversed, shall notify the guardianship and custodianship authority, which shall decide whether or not to apply to a court to reverse the court decision.

3. An application requesting reversal of a court decision on adoption shall be submitted to a court according to the place of residence of the adoptive parent.

4. If a claimant is a biological parent(s) of an adoptee and the identity of the adoptive parent is not known to him/her (them), an application to reverse a court decision on adoption shall be submitted to a court according to the place where the court decision was made.

5. If a court decision on adoption is reversed and proceedings are renewed, the case shall be heard according to the general procedures for contested proceedings and the adoptive parent shall be involved in the hearing as a defendant.

 

Article 29 - Results of reversal or annulment of adoption

1. Adoption shall be considered as annulled immediately after a court makes a decision to annul the adoption.

2. A court that made a decision to reverse or annul an adoption is obliged to send its decision to the Public Service Development Agency, according to the place of registration of adoption, within five days after the decision enters into legal force.

3. When an adoption is annulled, the existing rights and obligations between the adoptee and the adoptive parent, as well as between their relatives, shall be terminated. When an adoption is reversed, the rights and obligations of the child and the biological parent(s) and their blood relatives shall be restored.

4. If an adoption is reversed due to the failure of the adoptive parent to properly perform the duty of raising a child, the child shall retain the right to receive alimony from the adoptive parent.

5. When reversing an adoption, a court shall, in accordance with interests of the child, decide the question of retention of the name, surname and other details granted to a child during adoption. If a child is aged 10 or above, the court shall take into account the child's opinion when deciding said issues.

6. After an adoption is annulled, the minor shall be entrusted to his/her parent(s) under a court decision, and if this is impossible or is against the interests of the child, he/she shall be entrusted to the guardianship and custodianship authority.

Law of Georgia No 5572 of 20 December 2011 - website, 28.12.2011

Law of Georgia No 6317 of 25 May 2012 - website, 19.6.2012

 

Chapter IV - Foster care procedures

 

Article 30 - Registration of foster mothers/fathers

1. A citizen of Georgia, a person having the status of a stateless person in Georgia or a foreigner permanently living in Georgia, who is interested in providing foster case (including emergency foster care) shall apply to the guardianship and custodianship authority according to their place of residence.

2. Foster mothers/fathers shall be registered by guardianship and custodianship authorities on the basis of an opinion of a social worker in accordance with the procedures established by the Ministry.

Law of Georgia No 6301 of 25 May 2012 - website, 12.6.2012

 

Article 31 - Preparing opinions and making decisions on foster care

1. The authority to make a decision on foster care shall be granted to guardianship and custodianship authorities. A decision on foster care shall be made on the basis of an assessment conducted by a social worker and the opinion prepared by him/her on the needs of the child and on the abilities of the persons interested in providing foster care (except for emergency foster care).

2. When making a decision on foster care, the following principles shall be observed:

a) the age, sex and health condition of a child desired by persons interested in providing foster care shall be taken into account;

b) the possibility of raising a child in the ethnical, religious and cultural environment close to the child shall be provided to the extent possible;

c) the number of children, including biological and foster children, living in the family interested in providing foster care shall not exceed seven;

d) foster care of a child who has attained the age of 10 shall be provided only with the consent of the child;

e) siblings may not be separated except when this meets their interests.

f) the age difference between a foster mother/father and a foster child shall be at least 16 years.

3. Foster care procedures shall be determined by an order of the Minister.

Law of Georgia No 6494 of 19 June 2012 - website, 2.7.2012

 

Article 32 - Agreement on foster care

1. The guardianship and custodianship authority shall enter into an agreement on foster care with a foster mother/father.

2. An agreement on foster care may be entered into for any term until a foster child attains full legal age.

3. An agreement on foster care shall include:

a) condition for child care and upbringing;

b) rights and obligations of the foster mother/father;

c) rights and obligations of the guardianship and custodianship authority;

d) rights and obligations of the foster child;

e) responsibilities of the parties;

f) conditions for termination of the agreement.

4. Modifications and additions may be made to an agreement on foster care with the agreement of the parties.

 

Article 33 - Termination of an agreement on foster care

1. An agreement on foster care may be terminated:

a) on the initiative of the foster family if there is a valid reason (illness, deterioration of the family or its financial condition, or conflict between the foster child and foster family members);

b) on the initiative of the guardianship and custodianship authority if the conditions and environment for upbringing and foster care in a foster family are harmful for the foster child;

c) if a foster child returns to his/her biological family;

d) if a foster child is adopted;

e) if a foster child attains full legal age;

f) if a foster child marries;

g) in the case of elimination of the grounds provided for in Article 8 of this Law;

h) immediately upon expiry of the agreement.

2. If an agreement on foster care is terminated prematurely, the child shall be transferred to the guardianship and custodianship authority, which shall take measures provided for by the legislation of Georgia.

 

Article 34 - Financial support for foster mothers/fathers

1. Expanses of foster care shall be covered from the State Budget in accordance with the Law of Georgia on Social Assistance.

2. In accordance with the legislation of Georgia, a foster mother/father shall receive social allowance for providing foster care; the amount of such an allowance shall be determined by the Government of Georgia.

3. The period of providing foster care shall be counted towards the working experience of the foster mother/father.

 

Article 35 - Duties and responsibilities of foster families

1. A foster family shall have the following obligations towards a foster child:

a) take care of a foster child in accordance with his/her individual development plan.

b) create a normal family environment for a foster child;

c) notify the guardianship and custodianship authority if a foster child appears in harmful environment and conditions;

d) in accordance with the legislation of Georgia, facilitate the relationship between a foster child and his/her legal representative and other relatives;

e) live in the same house with a foster child;

f) exercise other rights and perform duties defined by the legislation of Georgia.

2. The responsibility of a foster mother/father to perform her/his duties properly shall be determined by the legislation of Georgia.

 

Article 36 - Rights of a foster child in a foster family

1. A foster child shall enjoy all the rights defined by international agreements and other normative acts on children.

2. The principle of a foster child's participation in decisions made in the foster family regarding the foster child shall be observed and his/her opinion shall be respected.

3. Foster care does not restrict the rights of a foster child towards his/her biological parents and blood relatives.

 

Chapter V - Transitional and Final Provisions

 

Article 37 - Transitional provisions

Before 1 March 2010, the Ministry of Labour, Health and Social Affairs of Georgia shall ensure the:

a) approval of the procedure for maintaining the Registry;

b) approval of the procedure for preparing and issuing an opinion on adoption;

c) approval of a registration procedure for adoptive families/persons;

d) approval of a registration procedure for prospective adoptees;

e) approval of a list of diseases in the case of which an adoptive parent shall have no right to adopt a child and a foster parent shall have no right to provide foster care;

f) drafting and publishing of other relevant legal acts, within the scope of its authority, in order to ensure the performance of the obligations determined by this Law.

 

Article 371 - Legal regulation in a transitional period with respect to persons declared as legally incompetent by a court before 1 April 2015

A foster mother/father may not be a person declared by a court as legally incompetent before 1 April 2015 until she/he is individually assessed.

Law of Georgia No 3354 of 20 March 2015 - website, 31.3.2015

 

Article 38 - Repealing normative acts after the Law enters into force

The following laws shall be repealed from 1 March 2010:

a) Law of Georgia on Adoption of 18 December 2007 (Legislative Herald of Georgia, No 48, 27.12.2007, Art.416).

b) Law of Georgia on Foster Care of 18 December 2007 (Legislative Herald of Georgia, No 48, 27.12.2007, Art.413).

 

Article 39 - Entry into force

1. This Law, except for Articles 36 and 38 of this Law, shall enter into force from 1 January 2010.

2. Articles 36 and 38 of this Law shall come into force from 1 March 2010.

 

 

President of Georgia                                                                                                                                                             M. Saakashvili

Tbilisi

18 December 2009

No 2381-IIS