რაში ვლინდება უძრავი ნივთის გასხვისების თაობაზე ხელშეკრულების დადების თავისებურება?:
ხელშეკრულება, რომლითაც ერთი მხარე იღებს ვალდებულებას, უძრავ ნივთზე საკუთრება გადასცეს სხვას ან შეიძინოს იგი, მოითხოვს წერილობით ფორმას.
განსაზღვრეთ ხელშეკრულების საგანი : ხელშეკრულების საგანი არის ის კონკრეტული ქმედების განხორციელება და შედეგი, რომელიც გვსურს ხელშეკრულების დადებისას და არა ისეთი საკითხი როგორიცაა თუნდაც ანაზღაურება. ხელშეკრულების საგნათ მაგალითად ნარდობის ხელშეკრულებისას მიჩნეულ შეიძლება იყოს ნარდობის ხელშეკრულებით გათვალისწინებული სამუშაოს შესრულება.
განსაზღვრეთ ხელშეკრულების სტანდარტული პირობები : ხელშეკრულების სტანდარტული პირობები არის წინასწარ ჩამოყალიბებული, მრავალჯერადი გამოყენებისათვის გამიზნული პირობები, რომელთაც ერთი მხარე (შემთავაზებელი) უდგენს მეორე მხარეს და რომელთა მეშვეობითაც უნდა მოხდეს კანონით დადგენილი ნორმებისაგან განსხვავებული ან მათი შემვსები წესების დადგენა.
2. თუ ხელშეკრულების პირობები მხარეების მიერ დეტალურად არის განსაზღვრული, მაშინ ეს არ მიიჩნევა ხელშეკრულებათა სტანდარტულ პირობად.
3. უშუალოდ მხარეთა მიერ შეთანხმებულ პირობებს უპირატესობა ენიჭება სტანდარტულ პირობებთან შედარებით.
პაატაშვილმა 2018 წლის თებერვალში შალამბერიძეს ასესხა 5000 აშშ დოლარი 3 თვის ვადით, რაზეც გაფორმდა სესხისა და იპოთეკის ხელშეკრულება და იპოთეკით დაიტვირთა შალამბერიძის საკუთრებაში არსებული საცხოვრებელი ბინა. ხელშეკრულებით განისაზღვრა სარგებელი, თვეში 3 პროცენტი და ასევე პირგასამტეხლო, ყოველ ვადაგადაცილებულ დღეზე, გადაუხდელი თანხის 0,3%-ის ოდენობით. სესხის სახით მიღებული თანხა შალამბერიძემ გადასცა ბიძას. აღნიშნული ხელშეკრულებით ნაკისრი ვალდებულებები ნაწილობრივ შეასრულა შალამბერიძის ბიძამ და კრედიტორს გადასცა 3000 აშშ დოლარი. 2019 წლის სექტემბეში მხარეებს შორის გაფორმდა ახალი სესხისა და იპოთეკის ხელშეკრულება 10260 აშშ დოლარზე, კვლავ 3 თვის ვადით, 3%-ის დარიცხვით და პირგასამტეხლო, ყოველ ვადა გადაცილებულ დღეზე დასაბრუნებელი თანხის 03%-ის ოდენობით. მიღებული თანხის ნაწილით სრულად დაიფარა 2018 წლის თებერვლის ხელშეკრულებიდან არსებული დავალიანება. სესხის დარჩენილი ნაწილი, შალამბერიძემ კვლავ გადასცა საკუთარ ბიძას, რომელმაც თანხა ვერ დააბრუნა. მხარეთა უყურადღებობის გამო, იპოთეკის ხელშეკრულება არ დარეგისტრირდა საჯარო რეესტრში. 2019 წლის დეკემბერში შალამბერიძესა და პაატაშვილს შორის გაფორმდა ბინის ნასყიდობის ხელშეკრულება და მოვალის საკუთრებაში არსებული უძრავი ნივთი, გადავიდა კრედიტორის საკუთრებაში. აღნიშნულის შემდგომ, 2020 წლის მარტში, შალამბერიძემ სარჩელით მიმართა სასამართლოს და მოითხოვა ბინის ნასყიდობის ხელშეკრულების ბათილად ცნობა და ვინაიდან, ნასყიდობა წარმოადგენდა თვალთმაქცურ გარიგებას და ამით დაიფარა სესხის ხელშეკრულება. ამასთან, აღნიშნა, რომ სესხის ხელშეკრულებით მიღებული თანხა გამოიყენა მისმა ბიძამ და არა თვითონ, რის შესახებაც ასევე ცნობილი იყო კრედიტორისათვის.
რა გადაწყვეტილებას გამოიტანს სასამართლო? ცნობს თუ არა ბათილად საცხოვრებელი ბინის ნასყიდობის ხელშეკრულებას? პასუხი დაასაბუთეთ.
რა ძირითადი უფლება- მოვალეობები წარმოეშობა კრედიტორს მესამე პირის სასარგებლოდ დადებულ
ხელშეკრულებაში? : მესამე პირის სასარგებლოდ დადებულ ხელშეკრულებაში მონაწილეობენ შემპირებელი (მოვალე), შეპირების მიმღები (კრედიტორი) და მესამე პირი, ვის სასარგებლოდაც უნდა შესრულდეს
ხელშეკრულება (ბენეფიციარი).1 მესამე პირთა სასარგებლოდ დადებული ხელშეკრულება არის ორმხრივი, კრედიტორსა (შეპირების მიმღები) და მოვალეს (შემპირებელი) შორის დადებული
ხელშეკრულება, რომლის მიზანია სარგებელი მოუტანოს მესამე
პირს. ამით განსხვავდება იგი სამმხრივი ხელშეკრულებისაგან.
2
რიგ შემთხვევებში, მესამე პირს მოთხოვნის უფლება ხელშეკრულების დადებისთანავე ან მის შემდგომ წარმოეშობა.
3 ხელშეკრულებას, რომლის მიხედვითაც მესამე პირებს მოთხოვნის უფლება აქვთ, გერმანელები უწოდებენ ნამდვილ, სრულ ხელშეკრულებას და ასეთ დროს იყენებენ მესამე პირის სასარგებლოდ დადებული ხელშეკრულების სამოქალაქო კოდექსის
ზოგად მუხლს, რომელიც საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის
349-ე მუხლის ანალოგია, ასევე, კეთილსინდისიერების პრინციპსა
და ნების გამოვლენის გონივრულ განმარტებას.
4
სასამართლო გადაწყვეტილებები ძალიან ზოგადად მიუთითებს, რომ მესამე პირის მოთხოვნის უფლება ხელშეკრულების არსიდან გამომდინარეობს,
თუმცა ინტერპრეტაციის საფუძველი განმარტებული არ არის.
5
სასამართლოს სიტყვაძვირი განმარტება ართულებს სამოქალაქო
ბრუნვას. მესამე პირისთვის მოთხოვნის უფლების განსაზღვრა
ხელშეკრულების დადებისა და სამართლებრივი რისკების განსაზღვრის დროს გარდამტეხ როლს ასრულებს.
საქართველოს სამოქალაქო კოდექსი ძირითად, ზოგად მითითებებს იძლევა ურთიერთობის მონაწილე სამივე მხარის უფლებებსა და მოვალეობებზე, რაც ნიშნავს, რომ ისეთი ღიად დარჩენილი საკითხები, როგორიცაა, თუ როდის შეიძლება მესამე პირმა
მოითხოვოს მის სასარგებლოდ დადებული ხელშეკრულების შესრულება, სავალდებულოა თუ არა მესამე პირისთვის მოთხოვნის
უფლების მისანიჭებლად ურთიერთობის მონაწილე სამივე მხარის
ინფორმირებულობა, რას გულისხმობს ურთიერთინფორმირებულობა – ზუსტ იდენტიფიკაციასა თუ ზოგად მითითებას, რითი
განსხვავდება ერთმანეთისაგან მესამე პირის სასარგებლოდ დადებული სამოქალაქოსამართლებრივი, მესამე პირის სასარგებლოდ დადებული ადმინისტრაციული ხელშეკრულება ან ზოგადად ადმინისტრაციული ხელშეკრულება, სასამართლო პრაქტიკით უნდა დარეგულირდეს.
რაში ვლინდება წინასახელშეკრულებო ვალდებულების თავისებურება? : სამოქალაქო ბრუნვის სუბიექტების პასუხისმგებლობა
შეიძლება დადგეს არა უკვე დადებული ხელშეკრულების, არამედ
პოტენციური ხელშეკრულების მომზადების საფუძველზეც, რომელსაც
დღესდღეობით განსაკუთრებით საერთაშორისო კომპლექსურ ბიზნესურთიერთობების პირობებში, მეტი მნიშვნელობა ენიჭება.
წინასახელშეკრულებო ეტაპზე მოლაპარაკების მონაწილეთა
ვალდებულებებზე, ბრალსა და შესაბამის პასუხისმგებლობაზე
მსჯელობისთვის, უპირველეს ყოვლისა, უნდა განიმარტოს
წინასახელშეკრულებო ურთიერთობის არსი, რომელიც ნდობისა და
კეთილსინდისიერების ვალდებულებაზე დამყარებული
სამართალურთიერთობაა. საქართველოს სამოქალაქო კოდექსში დეფინირებული არ არის
წინასახელშეკრულებო ურთიერთობათა შინაარსი. კერძოდ, სსკ-ის 317 (2)
მუხლი მხოლოდ ხელშეკრულების მომზადებაზე უთითებს, თუმცა რას
გულისხმობს ხელშეკრულების მომზადება აღნიშნულს ნორმა არ განმარტავს.
ამდენად, წინასახელშეკრულებო ურთიერთობის არსი სასამართლო
პრაქტიკისა და დოქტრინის მიხედვით უნდა განიმარტოს.
იურიდულ ლიტერატურაში მსჯელობა წინასახელშეკრულებო
ურთიერთობებთან დაკავშირებით სახელშეკრულებო თუ კანონისმიერ
ვალდებულებით ურთიერთობებთან სიახლოვის კუთხით ორი
მიმართულებით არის განვითარებული. ერთი მოსაზრების მიხედვით,
ხელშეკრულების წინმსწრები ვალდებულებათი ურთიერთობა, როგორც
წესი, კანონისმიერ ვალდებულებით ურთიერთობებს უნდა
მიეკუთვნებოდეს.
41 civil law-ს სამართლის ძირითადი ქვეყნები
წინასახელშეკრულებო ვალდებულებებს დელიქტს უკავშირებს, რაც
ფრანგული სამართლის გავლენით უნდა აიხსნას.
42 აღნიშნული მიდგომა
განპირობებულია იმით, რომ მიუხედავად ხელშეკრულების დადების
მიზნისა, შესაბამისი ხელშეკრულება ამ ეტაპზე ჯერ კიდევ არ არსებობს,
ამდენად, მოცემულ სტადიაზე წარმოშობილი ვალდებულებები კანონის
საფუძველზე წარმოიშობა და შესაბამისად, მეტ „სიახლოვეს“ კანონისმიერ
ვალდებულებით ურთიერთობებთან ავლენს. თუმცა, უნდა აღინიშნოს ისიც,
რომ დელიქტი წინასახელშეკრულებო ბრალისგან განსხვავებით,
აბსოლუტური და არაპერსონალური კატეგორიაა და მისი სუბიექტი
შესაძლოა ნებისმიერი პირი იყოს, რომელთანაც მხარე არათუ
ხელშეკრულებას დებს, არამედ არც არასდროს უნახავს იგი, ამდენად,
დელიქტის სუბიექტი შესაძლოა იყოს ნებისმიერი პირი,
წინასახელშეკრულებო ბრალი კი მხოლოდ მოლაპარაკების მონაწილეს
შეიძლება მიუძღოდეს. ცოტა ამოაკელი და გადააკეთე ესეც.
განსაზღვრეთ ხელშეკრულების ობიექტი : კერძოსამართლებრივი ურთიერთობის ობიექტი შეიძლება იყოს ქონებრივი ან არაქონებრივი ღირებულების მატერიალური და არამატერიალური სიკეთე, რომელიც კანონით დადგენილი წესით ბრუნვიდან არ არის ამოღებული.
განსაზღვრეთ ხელშეკრულების ჩვეულებრივი პირობები : ხელშეკრულების სტანდარტული პირობები არის წინასწარ ჩამოყალიბებული, მრავალჯერადი გამოყენებისათვის გამიზნული პირობები, რომელთაც ერთი მხარე (შემთავაზებელი) უდგენს მეორე მხარეს და რომელთა მეშვეობითაც უნდა მოხდეს კანონით დადგენილი ნორმებისაგან განსხვავებული ან მათი შემვსები წესების დადგენა.
2. თუ ხელშეკრულების პირობები მხარეების მიერ დეტალურად არის განსაზღვრული, მაშინ ეს არ მიიჩნევა ხელშეკრულებათა სტანდარტულ პირობად.
3. უშუალოდ მხარეთა მიერ შეთანხმებულ პირობებს უპირატესობა ენიჭება სტანდარტულ პირობებთან შედარებით.
ძირითადი პირობები: ხელშეკრულებბის საგანი, ფასი, მხარეების ვალდებულება ხელშეკრულების
პირობების დაცვით, აგრეთვე რამდენიმე დამატებითი პირობა, როდესაც საქმე ეხება თუნდაც ნასყიდობას, მაგალითად საქონლის გადაცემის
ადგილი და წესი, მათი ტრანსპორტირება და დაზღვევა, ანგარიშსწორების წესი და ა.შ
განსაზღვრეთ ვალდებულების სუბიექტები: ვალდებულების სუბიექტები არიან კრედიტორი და მოალე, რომლებიც არიან ფიზიკური პირები, რომელთაც გააჩნიათ უფლებაუნარიანობა ანუ უნარი, ჰქონდეს სამოქალაქო უფლებები და მოვალეობები და იგი წარმოიშობა დაბადების მომენტიდან.
რაში ვლინდება ვალის არსებობის აღიარების თავისებურება? : იმ ხელშეკრულების ნამდვილობისათვის, რომლითაც აღიარებულ იქნა ვალდებულებითი ურთიერთობის არსებობა (ვალის არსებობის აღიარება), აუცილებელია წერილობითი აღიარება. თუ სხვა ფორმაა გათვალისწინებული იმ ვალდებულებითი ურთიერთობის წარმოშობისათვის, რომლის არსებობაც აღიარებულ იქნა, მაშინ აღიარებაც მოითხოვს ამ ფორმას.
2. თუ ვალის არსებობა აღიარებულია ანგარიშსწორების (გადახდის) საფუძველზე ან მორიგების გზით, მაშინ ფორმის დაცვა არ არის აუცილებელი.
სამომხმარებლო კრედიტის ხელშეკრულების მხარეთა და მონაწილე პირთა უფლება-მოვალეობები : სამომხმარებლო კრედიტის დროს კრედიტის მიმღებს შეუძლია უარი თქვას კრედიტის დაბრუნებაზე, თუ ამ კრედიტთან დაკავშირებული სასყიდლიანი ხელშეკრულებიდან გამომდინარე შესაგებელი გამყიდველის მიმართ მას მიანიჭებდა თავისი ვალდებულების შესრულებაზე უარის თქმის უფლებას.
2. ნასყიდობის ხელშეკრულება საკრედიტო ხელშეკრულებასთან ერთად ქმნის ურთიერთდაკავშირებულ გარიგებას, თუ კრედიტი ემსახურება შესასყიდი ფასის დაფინანსებას და ორივე ხელშეკრულება განიხილება როგორც ეკონომიკური ერთიანობა. ეკონომიკურ ერთიანობად ჩაითვლება, როცა კრედიტის მიმცემი საკრედიტო ხელშეკრულების მომზადების ან დადების დროს გამყიდველის მონაწილეობას იყენებდა.
რაში ვლინდება საკუთვნებლის მქონე ნივთის გასხვისების თავისებურება? : საკუთვნებელი არის მოძრავი ნივთი, რომელიც, თუმცა არ არის მთავარი ნივთის შემადგენელი ნაწილი, მაგრამ განკუთვნილია მთავარი ნივთის სამსახურისთვის, დაკავშირებულია მასთან საერთო სამეურნეო დანიშნულებით, რის გამოც იგი სივრცობრივ კავშირშია მთავარ ნივთთან და, დამკვიდრებული შეხედულების მიხედვით, ითვლება საკუთვნებლად.
2. ნივთი, რომელიც მიწასთან არის დაკავშირებული და რომლის მოცილებაც მიწიდან შესაძლებელია სასაქონლო ღირებულების დაკარგვის ან არსებითი დანაკლისის გარეშე, ასევე მიიჩნევა საკუთვნებლად. .ნივთის შემადგენელი ნაწილი, რომლის გამოცალკევებაც შეუძლებელია მთლიანი ნივთის ან ამ ნაწილის განადგურების ანდა მათი დანიშნულების მოსპობის გარეშე (ნივთის არსებითი შემადგენელი ნაწილი), ცალკე უფლების ობიექტად შეიძლება იყოს მხოლოდ კანონით გათვალისწინებულ შემთხვევებში.
2.მიწის ნაკვეთის არსებით შემადგენელ ნაწილს განეკუთვნება შენობა-ნაგებობანი და ნივთები, რომლებიც მყარადაა დაკავშირებული მიწასთან და არ არის გამიზნული დროებითი სარგებლობისათვის, რაც ხელშეკრულებითაც შეიძლება განისაზღვროს. მყიდველი ვალდებულია ნაყიდი ნივთი დააუბრუნოს საკუთვნებელთან ერთად.
რაში ვლინდება მომავალი ქონების გასხვისების თაობაზე ხელშეკრულების თავისებურება? : ბათილია ხელშეკრულება, რომლითაც ერთი მხარე კისრულობს ვალდებულებას, მთელი თავისი მომავალი ქონება ან ამ ქონების ნაწილი გადასცეს სხვას ანდა უზუფრუქტით დატვირთოს იგი, გარდა იმ შემთხვევებისა, როცა ხელშეკრულება დადებულია მომავალი ქონების ცალკეულ ნივთებზე. მამკვიდრებელს შეუძლია ანდერძში გაითვალისწინოს ისეთი ქონება, რომელიც ანდერძის შედგენისას მას ჯერ კიდევ არ გააჩნდა, თუ სამკვიდროს გახსნის მომენტისათვის ასეთი ქონება მისი საკუთრება იქნება.
პაატაშვილმა 2018 წლის თებერვალში შალამბერიძეს ასესხა 5000 აშშ დოლარი 3 თვის ვადით, რაზეც გაფორმდა სესხისა და იპოთეკის ხელშეკრულება და იპოთეკით დაიტვირთა შალამბერიძის საკუთრებაში არსებული საცხოვრებელი ბინა. ხელშეკრულებით განისაზღვრა სარგებელი, თვეში 3 პროცენტი და ასევე პირგასამტეხლო, ყოველ ვადაგადაცილებულ დღეზე, გადაუხდელი თანხის 0,3%-ის ოდენობით. სესხის სახით მიღებული თანხა შალამბერიძემ გადასცა ბიძას. აღნიშნული ხელშეკრულებით ნაკისრი ვალდებულებები ნაწილობრივ შეასრულა შალამბერიძის ბიძამ და კრედიტორს გადასცა 3000 აშშ დოლარი. 2019 წლის სექტემბეში მხარეებს შორის გაფორმდა ახალი სესხისა და იპოთეკის ხელშეკრულება 10260 აშშ დოლარზე, კვლავ 3 თვის ვადით, 3%-ის დარიცხვით და პირგასამტეხლო, ყოველ ვადა გადაცილებულ დღეზე დასაბრუნებელი თანხის 03%-ის ოდენობით. მიღებული თანხის ნაწილით სრულად დაიფარა 2018 წლის თებერვლის ხელშეკრულებიდან არსებული დავალიანება. სესხის დარჩენილი ნაწილი, შალამბერიძემ კვლავ გადასცა საკუთარ ბიძას, რომელმაც თანხა ვერ დააბრუნა. მხარეთა უყურადღებობის გამო, იპოთეკის ხელშეკრულება არ დარეგისტრირდა საჯარო რეესტრში. 2019 წლის დეკემბერში შალამბერიძესა და პაატაშვილს შორის გაფორმდა ბინის ნასყიდობის ხელშეკრულება და მოვალის საკუთრებაში არსებული უძრავი ნივთი, გადავიდა კრედიტორის საკუთრებაში. აღნიშნულის შემდგომ, 2020 წლის მარტში, შალამბერიძემ სარჩელით მიმართა სასამართლოს და მოითხოვა ბინის ნასყიდობის ხელშეკრულების ბათილად ცნობა და ვინაიდან, ნასყიდობა წარმოადგენდა თვალთმაქცურ გარიგებას და ამით დაიფარა სესხის ხელშეკრულება. ამასთან, აღნიშნა, რომ სესხის ხელშეკრულებით მიღებული თანხა გამოიყენა მისმა ბიძამ და არა თვითონ, რის შესახებაც ასევე ცნობილი იყო კრედიტორისათვის.
რა გადაწყვეტილებას გამოიტანს სასამართლო? ცნობს თუ არა ბათილად საცხოვრებელი ბინის ნასყიდობის ხელშეკრულებას? პასუხი დაასაბუთეთ.
რაში ვლინდება ვალის არსებობის აღიარების თავისებურება? : იმ ხელშეკრულების ნამდვილობისათვის, რომლითაც აღიარებულ იქნა ვალდებულებითი ურთიერთობის არსებობა (ვალის არსებობის აღიარება), აუცილებელია წერილობითი აღიარება. თუ სხვა ფორმაა გათვალისწინებული იმ ვალდებულებითი ურთიერთობის წარმოშობისათვის, რომლის არსებობაც აღიარებულ იქნა, მაშინ აღიარებაც მოითხოვს ამ ფორმას.
2. თუ ვალის არსებობა აღიარებულია ანგარიშსწორების (გადახდის) საფუძველზე ან მორიგების გზით, მაშინ ფორმის დაცვა არ არის აუცილებელი. აბა ეს ვინდა დაწერა კაცო
რა ძირითადი უფლება- მოვალეობები წარმოეშობა კრედიტორს მესამე პირის სასარგებლოდ დადებულ
ხელშეკრულებაში? : მესამე პირის სასარგებლოდ დადებულ ხელშეკრულებაში მონაწილეობენ შემპირებელი (მოვალე), შეპირების მიმღები (კრედიტორი) და მესამე პირი, ვის სასარგებლოდაც უნდა შესრულდეს
ხელშეკრულება (ბენეფიციარი).1 მესამე პირთა სასარგებლოდ დადებული ხელშეკრულება არის ორმხრივი, კრედიტორსა (შეპირების მიმღები) და მოვალეს (შემპირებელი) შორის დადებული
ხელშეკრულება, რომლის მიზანია სარგებელი მოუტანოს მესამე
პირს. ამით განსხვავდება იგი სამმხრივი ხელშეკრულებისაგან.
2
რიგ შემთხვევებში, მესამე პირს მოთხოვნის უფლება ხელშეკრულების დადებისთანავე ან მის შემდგომ წარმოეშობა.
3 ხელშეკრულებას, რომლის მიხედვითაც მესამე პირებს მოთხოვნის უფლება აქვთ, გერმანელები უწოდებენ ნამდვილ, სრულ ხელშეკრულებას და ასეთ დროს იყენებენ მესამე პირის სასარგებლოდ დადებული ხელშეკრულების სამოქალაქო კოდექსის
ზოგად მუხლს, რომელიც საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის
349-ე მუხლის ანალოგია, ასევე, კეთილსინდისიერების პრინციპსა
და ნების გამოვლენის გონივრულ განმარტებას.
4
სასამართლო გადაწყვეტილებები ძალიან ზოგადად მიუთითებს, რომ მესამე პირის მოთხოვნის უფლება ხელშეკრულების არსიდან გამომდინარეობს,
თუმცა ინტერპრეტაციის საფუძველი განმარტებული არ არის.
5
სასამართლოს სიტყვაძვირი განმარტება ართულებს სამოქალაქო
ბრუნვას. მესამე პირისთვის მოთხოვნის უფლების განსაზღვრა
ხელშეკრულების დადებისა და სამართლებრივი რისკების განსაზღვრის დროს გარდამტეხ როლს ასრულებს.
საქართველოს სამოქალაქო კოდექსი ძირითად, ზოგად მითითებებს იძლევა ურთიერთობის მონაწილე სამივე მხარის უფლებებსა და მოვალეობებზე, რაც ნიშნავს, რომ ისეთი ღიად დარჩენილი საკითხები, როგორიცაა, თუ როდის შეიძლება მესამე პირმა
მოითხოვოს მის სასარგებლოდ დადებული ხელშეკრულების შესრულება, სავალდებულოა თუ არა მესამე პირისთვის მოთხოვნის
უფლების მისანიჭებლად ურთიერთობის მონაწილე სამივე მხარის
ინფორმირებულობა, რას გულისხმობს ურთიერთინფორმირებულობა – ზუსტ იდენტიფიკაციასა თუ ზოგად მითითებას, რითი
განსხვავდება ერთმანეთისაგან მესამე პირის სასარგებლოდ დადებული სამოქალაქოსამართლებრივი, მესამე პირის სასარგებლოდ დადებული ადმინისტრაციული ხელშეკრულება ან ზოგადად ადმინისტრაციული ხელშეკრულება, სასამართლო პრაქტიკით უნდა დარეგულირდეს.
რაში ვლინდება შერეული ხელშეკრულების თავისებურება : შერეული ხელშეკრულებების განმარტებისას მხედველობაში მიიღება ნორმები იმ ხელშეკრულებათა შესახებ, რომლებიც შესრულების არსთან ყველაზე ახლოს დგანან და მას შეესაბამებიან.
რა ძირითადი უფლება- მოვალეობები წარმოეშობა კრედიტორს მესამე პირის სასარგებლოდ დადებულ
ხელშეკრულებაში? : მესამე პირის სასარგებლოდ დადებულ ხელშეკრულებაში მონაწილეობენ შემპირებელი (მოვალე), შეპირების მიმღები (კრედიტორი) და მესამე პირი, ვის სასარგებლოდაც უნდა შესრულდეს
ხელშეკრულება (ბენეფიციარი).1 მესამე პირთა სასარგებლოდ დადებული ხელშეკრულება არის ორმხრივი, კრედიტორსა (შეპირების მიმღები) და მოვალეს (შემპირებელი) შორის დადებული
ხელშეკრულება, რომლის მიზანია სარგებელი მოუტანოს მესამე
პირს. ამით განსხვავდება იგი სამმხრივი ხელშეკრულებისაგან.
2
რიგ შემთხვევებში, მესამე პირს მოთხოვნის უფლება ხელშეკრულების დადებისთანავე ან მის შემდგომ წარმოეშობა.
3 ხელშეკრულებას, რომლის მიხედვითაც მესამე პირებს მოთხოვნის უფლება აქვთ, გერმანელები უწოდებენ ნამდვილ, სრულ ხელშეკრულებას და ასეთ დროს იყენებენ მესამე პირის სასარგებლოდ დადებული ხელშეკრულების სამოქალაქო კოდექსის
ზოგად მუხლს, რომელიც საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის
349-ე მუხლის ანალოგია, ასევე, კეთილსინდისიერების პრინციპსა
და ნების გამოვლენის გონივრულ განმარტებას.
4
სასამართლო გადაწყვეტილებები ძალიან ზოგადად მიუთითებს, რომ მესამე პირის მოთხოვნის უფლება ხელშეკრულების არსიდან გამომდინარეობს,
თუმცა ინტერპრეტაციის საფუძველი განმარტებული არ არის.
5
სასამართლოს სიტყვაძვირი განმარტება ართულებს სამოქალაქო
ბრუნვას. მესამე პირისთვის მოთხოვნის უფლების განსაზღვრა
ხელშეკრულების დადებისა და სამართლებრივი რისკების განსაზღვრის დროს გარდამტეხ როლს ასრულებს.
საქართველოს სამოქალაქო კოდექსი ძირითად, ზოგად მითითებებს იძლევა ურთიერთობის მონაწილე სამივე მხარის უფლებებსა და მოვალეობებზე, რაც ნიშნავს, რომ ისეთი ღიად დარჩენილი საკითხები, როგორიცაა, თუ როდის შეიძლება მესამე პირმა
მოითხოვოს მის სასარგებლოდ დადებული ხელშეკრულების შესრულება, სავალდებულოა თუ არა მესამე პირისთვის მოთხოვნის
უფლების მისანიჭებლად ურთიერთობის მონაწილე სამივე მხარის
ინფორმირებულობა, რას გულისხმობს ურთიერთინფორმირებულობა – ზუსტ იდენტიფიკაციასა თუ ზოგად მითითებას, რითი
განსხვავდება ერთმანეთისაგან მესამე პირის სასარგებლოდ დადებული სამოქალაქოსამართლებრივი, მესამე პირის სასარგებლოდ დადებული ადმინისტრაციული ხელშეკრულება ან ზოგადად ადმინისტრაციული ხელშეკრულება, სასამართლო პრაქტიკით უნდა დარეგულირდეს.
განსაზღვრეთ ხელშეკრულების სტანდარტული პირობები
რაში ვლინდება უძრავი ნივთის გასხვისების თაობაზე ხელშეკრულების დადების თავისებურება?:
ხელშეკრულება, რომლითაც ერთი მხარე იღებს ვალდებულებას, უძრავ ნივთზე საკუთრება გადასცეს სხვას ან შეიძინოს იგი, მოითხოვს წერილობით ფორმას.
განსაზღვრეთ ხელშეკრულების საგანი : ხელშეკრულების საგანი არის ის კონკრეტული ქმედების განხორციელება და შედეგი, რომელიც გვსურს ხელშეკრულების დადებისას და არა ისეთი საკითხი როგორიცაა თუნდაც ანაზღაურება. ხელშეკრულების საგნათ მაგალითად ნარდობის ხელშეკრულებისას მიჩნეულ შეიძლება იყოს ნარდობის ხელშეკრულებით გათვალისწინებული სამუშაოს შესრულება.
განსაზღვრეთ ხელშეკრულების სტანდარტული პირობები : ხელშეკრულების სტანდარტული პირობები არის წინასწარ ჩამოყალიბებული, მრავალჯერადი გამოყენებისათვის გამიზნული პირობები, რომელთაც ერთი მხარე (შემთავაზებელი) უდგენს მეორე მხარეს და რომელთა მეშვეობითაც უნდა მოხდეს კანონით დადგენილი ნორმებისაგან განსხვავებული ან მათი შემვსები წესების დადგენა.
2. თუ ხელშეკრულების პირობები მხარეების მიერ დეტალურად არის განსაზღვრული, მაშინ ეს არ მიიჩნევა ხელშეკრულებათა სტანდარტულ პირობად.
3. უშუალოდ მხარეთა მიერ შეთანხმებულ პირობებს უპირატესობა ენიჭება სტანდარტულ პირობებთან შედარებით.
პაატაშვილმა 2018 წლის თებერვალში შალამბერიძეს ასესხა 5000 აშშ დოლარი 3 თვის ვადით, რაზეც გაფორმდა სესხისა და იპოთეკის ხელშეკრულება და იპოთეკით დაიტვირთა შალამბერიძის საკუთრებაში არსებული საცხოვრებელი ბინა. ხელშეკრულებით განისაზღვრა სარგებელი, თვეში 3 პროცენტი და ასევე პირგასამტეხლო, ყოველ ვადაგადაცილებულ დღეზე, გადაუხდელი თანხის 0,3%-ის ოდენობით. სესხის სახით მიღებული თანხა შალამბერიძემ გადასცა ბიძას. აღნიშნული ხელშეკრულებით ნაკისრი ვალდებულებები ნაწილობრივ შეასრულა შალამბერიძის ბიძამ და კრედიტორს გადასცა 3000 აშშ დოლარი. 2019 წლის სექტემბეში მხარეებს შორის გაფორმდა ახალი სესხისა და იპოთეკის ხელშეკრულება 10260 აშშ დოლარზე, კვლავ 3 თვის ვადით, 3%-ის დარიცხვით და პირგასამტეხლო, ყოველ ვადა გადაცილებულ დღეზე დასაბრუნებელი თანხის 03%-ის ოდენობით. მიღებული თანხის ნაწილით სრულად დაიფარა 2018 წლის თებერვლის ხელშეკრულებიდან არსებული დავალიანება. სესხის დარჩენილი ნაწილი, შალამბერიძემ კვლავ გადასცა საკუთარ ბიძას, რომელმაც თანხა ვერ დააბრუნა. მხარეთა უყურადღებობის გამო, იპოთეკის ხელშეკრულება არ დარეგისტრირდა საჯარო რეესტრში. 2019 წლის დეკემბერში შალამბერიძესა და პაატაშვილს შორის გაფორმდა ბინის ნასყიდობის ხელშეკრულება და მოვალის საკუთრებაში არსებული უძრავი ნივთი, გადავიდა კრედიტორის საკუთრებაში. აღნიშნულის შემდგომ, 2020 წლის მარტში, შალამბერიძემ სარჩელით მიმართა სასამართლოს და მოითხოვა ბინის ნასყიდობის ხელშეკრულების ბათილად ცნობა და ვინაიდან, ნასყიდობა წარმოადგენდა თვალთმაქცურ გარიგებას და ამით დაიფარა სესხის ხელშეკრულება. ამასთან, აღნიშნა, რომ სესხის ხელშეკრულებით მიღებული თანხა გამოიყენა მისმა ბიძამ და არა თვითონ, რის შესახებაც ასევე ცნობილი იყო კრედიტორისათვის.
რა გადაწყვეტილებას გამოიტანს სასამართლო? ცნობს თუ არა ბათილად საცხოვრებელი ბინის ნასყიდობის ხელშეკრულებას? პასუხი დაასაბუთეთ.
განსაზღვრეთ ვალდებულების შინაარსი
რა ძირითადი უფლება- მოვალეობები წარმოეშობა მესამე პირს მის სასარგებლოდ დადებულ ხელშეკრულებაში?
რაში ვლინდება შერეული ხელშეკრულების თავისებურება
განსაზღვრეთ ხელშეკრულების არსებითი პირობები
განსაზღვრეთ ვალდებულების სუბიექტები
განსაზღვრეთ ხელშეკრულების ობიექტი
რაში ვლინდება მამკვიდრებლის სიცოცხლეში მემკვიდრის მიერ სამკვიდრო ქონებაზე ხელშეკრულების დადების
თავისებურება?
რა ძირითადი უფლება- მოვალეობები წარმოეშობა კრედიტორს მესამე პირის სასარგებლოდ დადებულ
ხელშეკრულებაში? : მესამე პირის სასარგებლოდ დადებულ ხელშეკრულებაში მონაწილეობენ შემპირებელი (მოვალე), შეპირების მიმღები (კრედიტორი) და მესამე პირი, ვის სასარგებლოდაც უნდა შესრულდეს
ხელშეკრულება (ბენეფიციარი).1 მესამე პირთა სასარგებლოდ დადებული ხელშეკრულება არის ორმხრივი, კრედიტორსა (შეპირების მიმღები) და მოვალეს (შემპირებელი) შორის დადებული
ხელშეკრულება, რომლის მიზანია სარგებელი მოუტანოს მესამე
პირს. ამით განსხვავდება იგი სამმხრივი ხელშეკრულებისაგან.
2
რიგ შემთხვევებში, მესამე პირს მოთხოვნის უფლება ხელშეკრულების დადებისთანავე ან მის შემდგომ წარმოეშობა.
3 ხელშეკრულებას, რომლის მიხედვითაც მესამე პირებს მოთხოვნის უფლება აქვთ, გერმანელები უწოდებენ ნამდვილ, სრულ ხელშეკრულებას და ასეთ დროს იყენებენ მესამე პირის სასარგებლოდ დადებული ხელშეკრულების სამოქალაქო კოდექსის
ზოგად მუხლს, რომელიც საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის
349-ე მუხლის ანალოგია, ასევე, კეთილსინდისიერების პრინციპსა
და ნების გამოვლენის გონივრულ განმარტებას.
4
სასამართლო გადაწყვეტილებები ძალიან ზოგადად მიუთითებს, რომ მესამე პირის მოთხოვნის უფლება ხელშეკრულების არსიდან გამომდინარეობს,
თუმცა ინტერპრეტაციის საფუძველი განმარტებული არ არის.
5
სასამართლოს სიტყვაძვირი განმარტება ართულებს სამოქალაქო
ბრუნვას. მესამე პირისთვის მოთხოვნის უფლების განსაზღვრა
ხელშეკრულების დადებისა და სამართლებრივი რისკების განსაზღვრის დროს გარდამტეხ როლს ასრულებს.
საქართველოს სამოქალაქო კოდექსი ძირითად, ზოგად მითითებებს იძლევა ურთიერთობის მონაწილე სამივე მხარის უფლებებსა და მოვალეობებზე, რაც ნიშნავს, რომ ისეთი ღიად დარჩენილი საკითხები, როგორიცაა, თუ როდის შეიძლება მესამე პირმა
მოითხოვოს მის სასარგებლოდ დადებული ხელშეკრულების შესრულება, სავალდებულოა თუ არა მესამე პირისთვის მოთხოვნის
უფლების მისანიჭებლად ურთიერთობის მონაწილე სამივე მხარის
ინფორმირებულობა, რას გულისხმობს ურთიერთინფორმირებულობა – ზუსტ იდენტიფიკაციასა თუ ზოგად მითითებას, რითი
განსხვავდება ერთმანეთისაგან მესამე პირის სასარგებლოდ დადებული სამოქალაქოსამართლებრივი, მესამე პირის სასარგებლოდ დადებული ადმინისტრაციული ხელშეკრულება ან ზოგადად ადმინისტრაციული ხელშეკრულება, სასამართლო პრაქტიკით უნდა დარეგულირდეს.
ეს შეცვალი ოღონდ!
რაში ვლინდება საკუთვნებლის მქონე ნივთის გასხვისების თავისებურება?
რაში ვლინდება ვალის არსებობის აღიარების თავისებურება?
რაში ვლინდება მომავალი ქონების გასხვისების თაობაზე ხელშეკრულების თავისებურება?
სამომხმარებლო კრედიტის ხელშეკრულების მხარეთა და მონაწილე პირთა უფლება-მოვალეობები
განსაზღვრეთ ხელშეკრულების ჩვეულებრივი პირობები
რაში ვლინდება წინასახელშეკრულებო ვალდებულების თავისებურება? : სამოქალაქო ბრუნვის სუბიექტების პასუხისმგებლობა
შეიძლება დადგეს არა უკვე დადებული ხელშეკრულების, არამედ
პოტენციური ხელშეკრულების მომზადების საფუძველზეც, რომელსაც
დღესდღეობით განსაკუთრებით საერთაშორისო კომპლექსურ ბიზნესურთიერთობების პირობებში, მეტი მნიშვნელობა ენიჭება.
წინასახელშეკრულებო ეტაპზე მოლაპარაკების მონაწილეთა
ვალდებულებებზე, ბრალსა და შესაბამის პასუხისმგებლობაზე
მსჯელობისთვის, უპირველეს ყოვლისა, უნდა განიმარტოს
წინასახელშეკრულებო ურთიერთობის არსი, რომელიც ნდობისა და
კეთილსინდისიერების ვალდებულებაზე დამყარებული
სამართალურთიერთობაა. საქართველოს სამოქალაქო კოდექსში დეფინირებული არ არის
წინასახელშეკრულებო ურთიერთობათა შინაარსი. კერძოდ, სსკ-ის 317 (2)
მუხლი მხოლოდ ხელშეკრულების მომზადებაზე უთითებს, თუმცა რას
გულისხმობს ხელშეკრულების მომზადება აღნიშნულს ნორმა არ განმარტავს.
ამდენად, წინასახელშეკრულებო ურთიერთობის არსი სასამართლო
პრაქტიკისა და დოქტრინის მიხედვით უნდა განიმარტოს.
იურიდულ ლიტერატურაში მსჯელობა წინასახელშეკრულებო
ურთიერთობებთან დაკავშირებით სახელშეკრულებო თუ კანონისმიერ
ვალდებულებით ურთიერთობებთან სიახლოვის კუთხით ორი
მიმართულებით არის განვითარებული. ერთი მოსაზრების მიხედვით,
ხელშეკრულების წინმსწრები ვალდებულებათი ურთიერთობა, როგორც
წესი, კანონისმიერ ვალდებულებით ურთიერთობებს უნდა
მიეკუთვნებოდეს.
41 civil law-ს სამართლის ძირითადი ქვეყნები
წინასახელშეკრულებო ვალდებულებებს დელიქტს უკავშირებს, რაც
ფრანგული სამართლის გავლენით უნდა აიხსნას.
42 აღნიშნული მიდგომა
განპირობებულია იმით, რომ მიუხედავად ხელშეკრულების დადების
მიზნისა, შესაბამისი ხელშეკრულება ამ ეტაპზე ჯერ კიდევ არ არსებობს,
ამდენად, მოცემულ სტადიაზე წარმოშობილი ვალდებულებები კანონის
საფუძველზე წარმოიშობა და შესაბამისად, მეტ „სიახლოვეს“ კანონისმიერ
ვალდებულებით ურთიერთობებთან ავლენს. თუმცა, უნდა აღინიშნოს ისიც,
რომ დელიქტი წინასახელშეკრულებო ბრალისგან განსხვავებით,
აბსოლუტური და არაპერსონალური კატეგორიაა და მისი სუბიექტი
შესაძლოა ნებისმიერი პირი იყოს, რომელთანაც მხარე არათუ
ხელშეკრულებას დებს, არამედ არც არასდროს უნახავს იგი, ამდენად,
დელიქტის სუბიექტი შესაძლოა იყოს ნებისმიერი პირი,
წინასახელშეკრულებო ბრალი კი მხოლოდ მოლაპარაკების მონაწილეს
შეიძლება მიუძღოდეს. ცოტა ამოაკელი და გადააკეთე ესეც.
განსაზღვრეთ ხელშეკრულების ობიექტი : კერძოსამართლებრივი ურთიერთობის ობიექტი შეიძლება იყოს ქონებრივი ან არაქონებრივი ღირებულების მატერიალური და არამატერიალური სიკეთე, რომელიც კანონით დადგენილი წესით ბრუნვიდან არ არის ამოღებული.
განსაზღვრეთ ხელშეკრულების ჩვეულებრივი პირობები : ხელშეკრულების სტანდარტული პირობები არის წინასწარ ჩამოყალიბებული, მრავალჯერადი გამოყენებისათვის გამიზნული პირობები, რომელთაც ერთი მხარე (შემთავაზებელი) უდგენს მეორე მხარეს და რომელთა მეშვეობითაც უნდა მოხდეს კანონით დადგენილი ნორმებისაგან განსხვავებული ან მათი შემვსები წესების დადგენა.
2. თუ ხელშეკრულების პირობები მხარეების მიერ დეტალურად არის განსაზღვრული, მაშინ ეს არ მიიჩნევა ხელშეკრულებათა სტანდარტულ პირობად.
3. უშუალოდ მხარეთა მიერ შეთანხმებულ პირობებს უპირატესობა ენიჭება სტანდარტულ პირობებთან შედარებით.
ძირითადი პირობები: ხელშეკრულებბის საგანი, ფასი, მხარეების ვალდებულება ხელშეკრულების
პირობების დაცვით, აგრეთვე რამდენიმე დამატებითი პირობა, როდესაც საქმე ეხება თუნდაც ნასყიდობას, მაგალითად საქონლის გადაცემის
ადგილი და წესი, მათი ტრანსპორტირება და დაზღვევა, ანგარიშსწორების წესი და ა.შ
განსაზღვრეთ ვალდებულების სუბიექტები: ვალდებულების სუბიექტები არიან კრედიტორი და მოალე, რომლებიც არიან ფიზიკური პირები, რომელთაც გააჩნიათ უფლებაუნარიანობა ანუ უნარი, ჰქონდეს სამოქალაქო უფლებები და მოვალეობები და იგი წარმოიშობა დაბადების მომენტიდან.
რაში ვლინდება ვალის არსებობის აღიარების თავისებურება? : იმ ხელშეკრულების ნამდვილობისათვის, რომლითაც აღიარებულ იქნა ვალდებულებითი ურთიერთობის არსებობა (ვალის არსებობის აღიარება), აუცილებელია წერილობითი აღიარება. თუ სხვა ფორმაა გათვალისწინებული იმ ვალდებულებითი ურთიერთობის წარმოშობისათვის, რომლის არსებობაც აღიარებულ იქნა, მაშინ აღიარებაც მოითხოვს ამ ფორმას.
2. თუ ვალის არსებობა აღიარებულია ანგარიშსწორების (გადახდის) საფუძველზე ან მორიგების გზით, მაშინ ფორმის დაცვა არ არის აუცილებელი.
სამომხმარებლო კრედიტის ხელშეკრულების მხარეთა და მონაწილე პირთა უფლება-მოვალეობები : სამომხმარებლო კრედიტის დროს კრედიტის მიმღებს შეუძლია უარი თქვას კრედიტის დაბრუნებაზე, თუ ამ კრედიტთან დაკავშირებული სასყიდლიანი ხელშეკრულებიდან გამომდინარე შესაგებელი გამყიდველის მიმართ მას მიანიჭებდა თავისი ვალდებულების შესრულებაზე უარის თქმის უფლებას.
2. ნასყიდობის ხელშეკრულება საკრედიტო ხელშეკრულებასთან ერთად ქმნის ურთიერთდაკავშირებულ გარიგებას, თუ კრედიტი ემსახურება შესასყიდი ფასის დაფინანსებას და ორივე ხელშეკრულება განიხილება როგორც ეკონომიკური ერთიანობა. ეკონომიკურ ერთიანობად ჩაითვლება, როცა კრედიტის მიმცემი საკრედიტო ხელშეკრულების მომზადების ან დადების დროს გამყიდველის მონაწილეობას იყენებდა.
რაში ვლინდება საკუთვნებლის მქონე ნივთის გასხვისების თავისებურება? : საკუთვნებელი არის მოძრავი ნივთი, რომელიც, თუმცა არ არის მთავარი ნივთის შემადგენელი ნაწილი, მაგრამ განკუთვნილია მთავარი ნივთის სამსახურისთვის, დაკავშირებულია მასთან საერთო სამეურნეო დანიშნულებით, რის გამოც იგი სივრცობრივ კავშირშია მთავარ ნივთთან და, დამკვიდრებული შეხედულების მიხედვით, ითვლება საკუთვნებლად.
2. ნივთი, რომელიც მიწასთან არის დაკავშირებული და რომლის მოცილებაც მიწიდან შესაძლებელია სასაქონლო ღირებულების დაკარგვის ან არსებითი დანაკლისის გარეშე, ასევე მიიჩნევა საკუთვნებლად. .ნივთის შემადგენელი ნაწილი, რომლის გამოცალკევებაც შეუძლებელია მთლიანი ნივთის ან ამ ნაწილის განადგურების ანდა მათი დანიშნულების მოსპობის გარეშე (ნივთის არსებითი შემადგენელი ნაწილი), ცალკე უფლების ობიექტად შეიძლება იყოს მხოლოდ კანონით გათვალისწინებულ შემთხვევებში.
2.მიწის ნაკვეთის არსებით შემადგენელ ნაწილს განეკუთვნება შენობა-ნაგებობანი და ნივთები, რომლებიც მყარადაა დაკავშირებული მიწასთან და არ არის გამიზნული დროებითი სარგებლობისათვის, რაც ხელშეკრულებითაც შეიძლება განისაზღვროს. მყიდველი ვალდებულია ნაყიდი ნივთი დააუბრუნოს საკუთვნებელთან ერთად.
რაში ვლინდება მომავალი ქონების გასხვისების თაობაზე ხელშეკრულების თავისებურება? : ბათილია ხელშეკრულება, რომლითაც ერთი მხარე კისრულობს ვალდებულებას, მთელი თავისი მომავალი ქონება ან ამ ქონების ნაწილი გადასცეს სხვას ანდა უზუფრუქტით დატვირთოს იგი, გარდა იმ შემთხვევებისა, როცა ხელშეკრულება დადებულია მომავალი ქონების ცალკეულ ნივთებზე. მამკვიდრებელს შეუძლია ანდერძში გაითვალისწინოს ისეთი ქონება, რომელიც ანდერძის შედგენისას მას ჯერ კიდევ არ გააჩნდა, თუ სამკვიდროს გახსნის მომენტისათვის ასეთი ქონება მისი საკუთრება იქნება.
დარჩა რამე?
კი
პაატაშვილმა 2018 წლის თებერვალში შალამბერიძეს ასესხა 5000 აშშ დოლარი 3 თვის ვადით, რაზეც გაფორმდა სესხისა და იპოთეკის ხელშეკრულება და იპოთეკით დაიტვირთა შალამბერიძის საკუთრებაში არსებული საცხოვრებელი ბინა. ხელშეკრულებით განისაზღვრა სარგებელი, თვეში 3 პროცენტი და ასევე პირგასამტეხლო, ყოველ ვადაგადაცილებულ დღეზე, გადაუხდელი თანხის 0,3%-ის ოდენობით. სესხის სახით მიღებული თანხა შალამბერიძემ გადასცა ბიძას. აღნიშნული ხელშეკრულებით ნაკისრი ვალდებულებები ნაწილობრივ შეასრულა შალამბერიძის ბიძამ და კრედიტორს გადასცა 3000 აშშ დოლარი. 2019 წლის სექტემბეში მხარეებს შორის გაფორმდა ახალი სესხისა და იპოთეკის ხელშეკრულება 10260 აშშ დოლარზე, კვლავ 3 თვის ვადით, 3%-ის დარიცხვით და პირგასამტეხლო, ყოველ ვადა გადაცილებულ დღეზე დასაბრუნებელი თანხის 03%-ის ოდენობით. მიღებული თანხის ნაწილით სრულად დაიფარა 2018 წლის თებერვლის ხელშეკრულებიდან არსებული დავალიანება. სესხის დარჩენილი ნაწილი, შალამბერიძემ კვლავ გადასცა საკუთარ ბიძას, რომელმაც თანხა ვერ დააბრუნა. მხარეთა უყურადღებობის გამო, იპოთეკის ხელშეკრულება არ დარეგისტრირდა საჯარო რეესტრში. 2019 წლის დეკემბერში შალამბერიძესა და პაატაშვილს შორის გაფორმდა ბინის ნასყიდობის ხელშეკრულება და მოვალის საკუთრებაში არსებული უძრავი ნივთი, გადავიდა კრედიტორის საკუთრებაში. აღნიშნულის შემდგომ, 2020 წლის მარტში, შალამბერიძემ სარჩელით მიმართა სასამართლოს და მოითხოვა ბინის ნასყიდობის ხელშეკრულების ბათილად ცნობა და ვინაიდან, ნასყიდობა წარმოადგენდა თვალთმაქცურ გარიგებას და ამით დაიფარა სესხის ხელშეკრულება. ამასთან, აღნიშნა, რომ სესხის ხელშეკრულებით მიღებული თანხა გამოიყენა მისმა ბიძამ და არა თვითონ, რის შესახებაც ასევე ცნობილი იყო კრედიტორისათვის.
რა გადაწყვეტილებას გამოიტანს სასამართლო? ცნობს თუ არა ბათილად საცხოვრებელი ბინის ნასყიდობის ხელშეკრულებას? პასუხი დაასაბუთეთ.
კაი მოიცა
რაში ვლინდება ვალის არსებობის აღიარების თავისებურება?
რაში ვლინდება მამკვიდრებლის სიცოცხლეში მემკვიდრის მიერ სამკვიდრო ქონებაზე ხელშეკრულების დადების
თავისებურება?
რაში ვლინდება შერეული ხელშეკრულების თავისებურება
რა ძირითადი უფლება- მოვალეობები წარმოეშობა მესამე პირს მის სასარგებლოდ დადებულ ხელშეკრულებაში?
განსაზღვრეთ ვალდებულების შინაარსი
ეგენი მიწერია მაღლა ასქროლე!
არ გიწერია
რაც გეწერა ჩავსვი ყველა
რაში ვლინდება ვალის არსებობის აღიარების თავისებურება? : იმ ხელშეკრულების ნამდვილობისათვის, რომლითაც აღიარებულ იქნა ვალდებულებითი ურთიერთობის არსებობა (ვალის არსებობის აღიარება), აუცილებელია წერილობითი აღიარება. თუ სხვა ფორმაა გათვალისწინებული იმ ვალდებულებითი ურთიერთობის წარმოშობისათვის, რომლის არსებობაც აღიარებულ იქნა, მაშინ აღიარებაც მოითხოვს ამ ფორმას.
2. თუ ვალის არსებობა აღიარებულია ანგარიშსწორების (გადახდის) საფუძველზე ან მორიგების გზით, მაშინ ფორმის დაცვა არ არის აუცილებელი. აბა ეს ვინდა დაწერა კაცო
რა ძირითადი უფლება- მოვალეობები წარმოეშობა კრედიტორს მესამე პირის სასარგებლოდ დადებულ
ხელშეკრულებაში? : მესამე პირის სასარგებლოდ დადებულ ხელშეკრულებაში მონაწილეობენ შემპირებელი (მოვალე), შეპირების მიმღები (კრედიტორი) და მესამე პირი, ვის სასარგებლოდაც უნდა შესრულდეს
ხელშეკრულება (ბენეფიციარი).1 მესამე პირთა სასარგებლოდ დადებული ხელშეკრულება არის ორმხრივი, კრედიტორსა (შეპირების მიმღები) და მოვალეს (შემპირებელი) შორის დადებული
ხელშეკრულება, რომლის მიზანია სარგებელი მოუტანოს მესამე
პირს. ამით განსხვავდება იგი სამმხრივი ხელშეკრულებისაგან.
2
რიგ შემთხვევებში, მესამე პირს მოთხოვნის უფლება ხელშეკრულების დადებისთანავე ან მის შემდგომ წარმოეშობა.
3 ხელშეკრულებას, რომლის მიხედვითაც მესამე პირებს მოთხოვნის უფლება აქვთ, გერმანელები უწოდებენ ნამდვილ, სრულ ხელშეკრულებას და ასეთ დროს იყენებენ მესამე პირის სასარგებლოდ დადებული ხელშეკრულების სამოქალაქო კოდექსის
ზოგად მუხლს, რომელიც საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის
349-ე მუხლის ანალოგია, ასევე, კეთილსინდისიერების პრინციპსა
და ნების გამოვლენის გონივრულ განმარტებას.
4
სასამართლო გადაწყვეტილებები ძალიან ზოგადად მიუთითებს, რომ მესამე პირის მოთხოვნის უფლება ხელშეკრულების არსიდან გამომდინარეობს,
თუმცა ინტერპრეტაციის საფუძველი განმარტებული არ არის.
5
სასამართლოს სიტყვაძვირი განმარტება ართულებს სამოქალაქო
ბრუნვას. მესამე პირისთვის მოთხოვნის უფლების განსაზღვრა
ხელშეკრულების დადებისა და სამართლებრივი რისკების განსაზღვრის დროს გარდამტეხ როლს ასრულებს.
საქართველოს სამოქალაქო კოდექსი ძირითად, ზოგად მითითებებს იძლევა ურთიერთობის მონაწილე სამივე მხარის უფლებებსა და მოვალეობებზე, რაც ნიშნავს, რომ ისეთი ღიად დარჩენილი საკითხები, როგორიცაა, თუ როდის შეიძლება მესამე პირმა
მოითხოვოს მის სასარგებლოდ დადებული ხელშეკრულების შესრულება, სავალდებულოა თუ არა მესამე პირისთვის მოთხოვნის
უფლების მისანიჭებლად ურთიერთობის მონაწილე სამივე მხარის
ინფორმირებულობა, რას გულისხმობს ურთიერთინფორმირებულობა – ზუსტ იდენტიფიკაციასა თუ ზოგად მითითებას, რითი
განსხვავდება ერთმანეთისაგან მესამე პირის სასარგებლოდ დადებული სამოქალაქოსამართლებრივი, მესამე პირის სასარგებლოდ დადებული ადმინისტრაციული ხელშეკრულება ან ზოგადად ადმინისტრაციული ხელშეკრულება, სასამართლო პრაქტიკით უნდა დარეგულირდეს.
ეს შეცვალი ოღონდ!
რაში ვლინდება შერეული ხელშეკრულების თავისებურება : შერეული ხელშეკრულებების განმარტებისას მხედველობაში მიიღება ნორმები იმ ხელშეკრულებათა შესახებ, რომლებიც შესრულების არსთან ყველაზე ახლოს დგანან და მას შეესაბამებიან.
რაში ვლინდება მამკვიდრებლის სიცოცხლეში მემკვიდრის მიერ სამკვიდრო ქონებაზე ხელშეკრულების დადების
თავისებურება?
რა ძირითადი უფლება- მოვალეობები წარმოეშობა მესამე პირს მის სასარგებლოდ დადებულ ხელშეკრულებაში?
განსაზღვრეთ ვალდებულების შინაარსი
ვსო ესენია და ის დიდი
იმ დიდს ვწერ მაცა
არ გადამრიო მიწერია ეგენი ყველა და რატო არ ჩანს კოდექსშივე წერია მაგათი პასუხები ყველგან სამოქალაქოში ნახე
არ ვიცი არ ცანს და ვერ ვნახე ვერც მე ტვინი დამეტკეოპნა უკვე
რა ძირითადი უფლება- მოვალეობები წარმოეშობა კრედიტორს მესამე პირის სასარგებლოდ დადებულ
ხელშეკრულებაში? : მესამე პირის სასარგებლოდ დადებულ ხელშეკრულებაში მონაწილეობენ შემპირებელი (მოვალე), შეპირების მიმღები (კრედიტორი) და მესამე პირი, ვის სასარგებლოდაც უნდა შესრულდეს
ხელშეკრულება (ბენეფიციარი).1 მესამე პირთა სასარგებლოდ დადებული ხელშეკრულება არის ორმხრივი, კრედიტორსა (შეპირების მიმღები) და მოვალეს (შემპირებელი) შორის დადებული
ხელშეკრულება, რომლის მიზანია სარგებელი მოუტანოს მესამე
პირს. ამით განსხვავდება იგი სამმხრივი ხელშეკრულებისაგან.
2
რიგ შემთხვევებში, მესამე პირს მოთხოვნის უფლება ხელშეკრულების დადებისთანავე ან მის შემდგომ წარმოეშობა.
3 ხელშეკრულებას, რომლის მიხედვითაც მესამე პირებს მოთხოვნის უფლება აქვთ, გერმანელები უწოდებენ ნამდვილ, სრულ ხელშეკრულებას და ასეთ დროს იყენებენ მესამე პირის სასარგებლოდ დადებული ხელშეკრულების სამოქალაქო კოდექსის
ზოგად მუხლს, რომელიც საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის
349-ე მუხლის ანალოგია, ასევე, კეთილსინდისიერების პრინციპსა
და ნების გამოვლენის გონივრულ განმარტებას.
4
სასამართლო გადაწყვეტილებები ძალიან ზოგადად მიუთითებს, რომ მესამე პირის მოთხოვნის უფლება ხელშეკრულების არსიდან გამომდინარეობს,
თუმცა ინტერპრეტაციის საფუძველი განმარტებული არ არის.
5
სასამართლოს სიტყვაძვირი განმარტება ართულებს სამოქალაქო
ბრუნვას. მესამე პირისთვის მოთხოვნის უფლების განსაზღვრა
ხელშეკრულების დადებისა და სამართლებრივი რისკების განსაზღვრის დროს გარდამტეხ როლს ასრულებს.
საქართველოს სამოქალაქო კოდექსი ძირითად, ზოგად მითითებებს იძლევა ურთიერთობის მონაწილე სამივე მხარის უფლებებსა და მოვალეობებზე, რაც ნიშნავს, რომ ისეთი ღიად დარჩენილი საკითხები, როგორიცაა, თუ როდის შეიძლება მესამე პირმა
მოითხოვოს მის სასარგებლოდ დადებული ხელშეკრულების შესრულება, სავალდებულოა თუ არა მესამე პირისთვის მოთხოვნის
უფლების მისანიჭებლად ურთიერთობის მონაწილე სამივე მხარის
ინფორმირებულობა, რას გულისხმობს ურთიერთინფორმირებულობა – ზუსტ იდენტიფიკაციასა თუ ზოგად მითითებას, რითი
განსხვავდება ერთმანეთისაგან მესამე პირის სასარგებლოდ დადებული სამოქალაქოსამართლებრივი, მესამე პირის სასარგებლოდ დადებული ადმინისტრაციული ხელშეკრულება ან ზოგადად ადმინისტრაციული ხელშეკრულება, სასამართლო პრაქტიკით უნდა დარეგულირდეს.
ეს შეცვალი ოღონდ!