კომენტარები

ირიბი ჩვენების მტკიცებულებითი მნიშვნელობა სისხლის სამართლის პროცესში
ირიბი ჩვენების, სხვა მტკიცებულებებისგან განსხვავებული წესით მოწესრიგებას, ქართულ კანონმდებლობაში არ აქვს ხანგრძლივი ისტორია და ის უკავშირდება სისხლის სამართლის ახალი საპროცესო კოდექსის ამოქმედებას. კანონში არსებული ჩანაწერის მიხედვით, ირიბია მოწმის ის ჩვენება, რომელიც ეფუძნება სხვა პირის მიერ გავრცელებულ ინფორმაციას. საპროცესო კოდექსის 76-ე მუხლის პირველი ნაწილის მიხედვით, ირიბია მოწმის ის ჩვენება, რომელიც ეფუძნება სხვა პირის მიერ გავრცელებულ ინფორმაციას. ირიბი ჩვენება დასაშვები მტკიცებულებაა მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ ირიბი ჩვენების მიმცემი პირი მიუთითებს ინფორმაციის წყაროს, რომლის იდენტიფიცირება და რეალურად არსებობის შემოწმება შესაძლებელია. ირიბი ჩვენება ეყრდნობა სხვა წყაროდან მოპოვებულ, როგორც წესი, მოდიფიცირებულ ფაქტობრივ ინფორმაციას, ვინაიდან ირიბ ჩვენებას იძლევა პირი, რომლისთვისაც აღნიშნული ინფორმაცია სხვა პირის მეშვეობით გახდა ცნობილი. ანუ მოწმეს საკუთარი თვალით არ დაუნახავს ან სხვაგვარად უშუალოდ არ აღუქვამს (არ მოუსმენია, განუცდია, გაუსინჯავს და ა.შ.) ის გარემოება, რომლის თაობაზეც იძლევა ჩვენებას. ირიბი ჩვენებით დადგენილ ფაქტსა და ინფორმაციის წყაროს შორის არსებობს შუალედური რგოლი და შესაბამისად, რაც უფრო მეტი შუალედური რგოლი არსებობს წყაროსა და ჩვენების მიმცემ მოწმეს შორის, მით უფრო ნაკლებია მის მიერ მიწოდებული ირიბი ჩვენების სარწმუნოობის ხარისხი და მტკიცებულებითი წონა. ამავე მუხლის მე-3 ნაწილით კი, სასამართლოში საქმის არსებითი განხილვის დროს ირიბი ჩვენება დასაშვები მტკიცებულებაა, თუ იგი დასტურდება სხვა ისეთი მტკიცებულებით, რომელიც არ არის ირიბი ჩვენება. შესაბამისად, სისხლის სამართალწარმოებაში ირიბი ჩვენების გამოყენებისათვის საპროცესო კოდექსი ადგენს ორ წინაპირობას: 1. მოწმემ სახელდებით უნდა მიუთითოს პირველწყარო, რომ შესაძლებელი იყოს საჭიროების შემთხვევაში მისი დაკითხვა; 2. აღნიშნული ინფორმაცია უნდა დასტურდებოდეს საქმეში არსებული ნებისმიერი სხვა მტკიცებულებით, რომელიც არ არის ირიბი ჩვენება . ირიბი ჩვენების სხვა მტკიცებულებით დადასტურების ვალდებულება წარმოადგენს ირიბი ჩვენების დასაშვებობის სავალდებულო წინაპირობას მხოლოდ სასამართლოში საქმის არსებითი განხილვის სტადიაზე. შესაბამისად, გამოძიების სტადიაზე ირიბი ჩვენების გამოყენება აღკვეთის ღონისძიების, ჩხრეკა-ამოღების, ქონებაზე ყადაღის დადების და საპროცესო კოდექსით გათვალისწინებული ნებისმიერი სხვა საპროცესო/საგამოძიებო მოქმედების ჩატარებაზე სასამართლოს ნებართვის გამოთხოვისას, საგამოძიებო ვერსიების შემოწმების, ახალი მტკიცებულებების მოძიების და სხვა მიზნებისათვის დაიშვება მაშინაც, თუ ირიბ ჩვენებაში მოცემული ინფორმაცია არ დასტურდება საქმეზე შეკრებილი არც ერთი სხვა მტკიცებულებით. ამასთან, საპროცესო კოდექსი ადგენს წყაროს დასახელების ვალდებულებას, მაგრამ არ ადგენს ირიბი ჩვენების სარწმუნოობის გადამოწმებისათვის დასახელებული პირველწყაროს დაკითხვის/ გამოკვლევის ვალდებულებას. პირველწყაროს მოწვევა პროცესში შესაძლებელია მნიშვნელოვან (ობიექტურ და სუბიექტურ) სირთულეებთან იყოს დაკავშირებული: გარდაცვალება, დაუდგენელია ადგილსამყოფელი, უარს აცხადებს ჩვენების მიცემაზე და სამართალწარმოებაში მონაწილეობაზე, აღარ ახსოვს და ა.შ. შესაბამისად, თუ მოწმე მიუთითებს, რომ აღნიშნული ინფორმაცია მისთვის ცნობილი გახდა აწ გარდაცვლილი მოქალაქისაგან, აღნიშნული ირიბი ჩვენება დასაშვები მტკიცებულება იქნება, მიუხედავად იმისა, რომ მხარეებს ობიექტურად არ ექნებათ შესაძლებლობა გადაამოწმონ პირველწყაროს სანდოობა . ირიბი ჩვენების გამოყენება, იკრძალება გამამტყუნებელი განაჩენის და ბრალის დადგენილების დასაბუთებისათვის. ირიბი ჩვენების გამოყენება დაიშვება მხოლოდ საქმეში არსებული მტკიცებულებების და საგამოძიებო ვერსიების შემოწმების, დამატებითი მტკიცებულების მოძიების, მოწმის ჩვენების იმპიჩმენტის, აღკვეთის ღონისძიების შეფარდების, ქონებაზე ყადაღის დადების, სამედიცინო დაწესებულებაში პირის მოთავსების, ჩხრეკა-ამოღების და სხვა საგამოძიებო და საპროცესო მოქმედებების განხორციელებისათვის .

დათვალიერების, როგორც ნივთიერ მტკიცებულებათა შეკრების უმთავრესი საშუალების ჩატარების თავისებურებანი

გამოძიების პროცესში დიდი მნიშვნელობა ენიჭება ცალკეულ საგნებს ან მატერიალურ ობიექტებს, რომლებიც სწორედ მტკიცებულებითი ინფორმაციის წყაროს წარმოადგენენ. სისხლის სამართლის საქმის ფაქტობრივი გარემოებების მტკიცების პროცესი ოთხი ელემენტისაგან შედგება, რომელიც ერთმანეთთან მჭიდროდაა დაკავშირებული. ესენია: 1. მტკიცებულებათა შეკრება, 2. საპროცესო დამაგრება, 3. შემოწმება, 4. შეფასება. მტკიცებულებათა შეკრება ეს არის კომპლექსური ცნება, რომელიც მოიცავს მოქმედებებს, რომლებიც მიმართულია მტკიცებულებათა მოსაძებნად, აღმოსაჩენად და ამოსაღებად . ნივთიერი მტკიცებულება, როგორც წესი, მატერიალური სამყაროს ნებისმიერი ობიექტია, რომლისთვისაც დამახასიათებელია მტკიცებულებითი ინფორმასიის ნიშან-თვისებები და რომელიც მოპოვებული და დართულია სისხლის სამართლის საქმეზე საპროცესო კანონმდებლობით დადგენილი მოთხოვნების შესაბამისად. ნივთიერი მტკიცებულებებია, მაგალითად: ფეხის კვალი, თითის ანაბეჭდი, სიგარეტის ნამწვი, ადამიანის სისხლის კვალი, დოკუმენტები, სხვა და სხვა ნივთიერებები, ვიდეო და აუდიო ჩანაწერები და სხვა. გარდა ამისა, საქართველოს სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსი ადგენს, რომ შედარებითი კვლევის ნიმუში, შენაცვლებადი ნივთიერი მტკიცებულებაა. საქართველოს სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის 77-ე მუხლის მე-4 ნაწილის თანახმად, საქმის არსებითი განხილვის დროს მხოლოდ ის მტკიცებულებაა დასაშვები, რომლის ავთენტიკურობაც დასტურდება. ამასთანავე, ნივთიერი მტკიცებულება უნდა დათვალიერდეს და დაილუქოს. დათვალიერების დროს უნდა გამოვლინდეს და აღიწეროს ობიექტის ინდივიდუალური და გვარეობითი ნიშნები. ნივთიერი მტკიცებულებები მჭიდროდ არის დაკავშირებული სისხლის სამართლის საქმესთან, რადგან მათზე აღბეჭდილია მტკიცებულებითი კვალი. ისინი წარმოადგენენ: 1. დანაშაულის ჩადენის იარაღსა და საშუალებას; 2. დანაშაულის ჩადენის საგანს; 3. შეინარჩუნეს დანაშაულის სხვა და სხვა კვალი; 4. წარმოიქმნენ დანაშაულის ჩადენის შედეგად; 5. წარმოადგენენ დამნაშავე პირის იდენტიფიცირების და მისი აღმოჩენის, ბრალდების დადასტურების ან უარყოფის საშუალებას . ნივთიერი მტკიცებულებების წარმომავლობის შესახებ ინფორმაცია მოიპოვება სისხლის სამართლის საქმეში. სწორედ ამ ინფორმაციის მეშვეობით დგინდება, თუ რა კავშირი აქვს ამა თუ იმ მტკიცებულებას მოცემულ სისხლის სამართლის საქმესთან. მაგალითად, თუ სისხლის სამართლის საქმეში, მთავარი ნივთიერი მტკიცებულება არის სისხლიანი იარაღი, რომელზეც დატოვებულია დამნაშავის თითის ანაბეჭდები და უცნობია აღნიშნული იარაღის წარმომავლობა ანუ სად და ვის მიერ იქნა აღმოჩენილი, დაცვის მხარეს შეუძლია ამტკიცოს, რომ აღნიშნული დანა არ იყო გამოყენებული მკვლელობის ჩადენის დროს. ნივთიერ მტკიცებულებათა შეკრების პირველი ეტაპია მოძებნა, რაც გულისხმობს ინფორმაციის მიღებას მათი ადგილსამყოფელის და ადგილმდებარეობის თაობაზე. ეს შესაძლებელია მოხდეს როგორც საპროცესო მოქმედების,ასევე ანონიმური ზარის საფუძველზეც. აღმოჩენას რაც შეეხება, იგი წარმოადგენს მტკიცების სუბიექტის მიერ კონკრეტული საგნის, ობიექტის, კვალის უშუალო აღქმას. ხოლო ნივთიერი მტკიცებულებების ამოღება გულისხმობს მტკიცების სუბიექტის მიერ მის მიღებას ანუ დაუფლებას. ძირითად შემთხვევებში იგი თან სდევს აღმოჩენას. მოძებნისაგან განსხვავებით, ნივთიერ მტკიცებულებატა ამოღება, მირება ყოველთვის საპროცესო კანონმდებლობით დადგენილი წესით უნდა განხორციელდეს. მტკიცებულებათა შეკრების საშუალებები პირობითად შესაძლოა სამ ჯგუფად დაიყოს : 1. საგამოძიებო და სასამართლო მოქმედებები ,2. საგნებისა და დოკუმენტების გამოთხოვა, 3. პროცესის მონაწილეთა მიერ მათი წარდგენა. ნივთიერ მტკიცებულებათა შეკრების ძირითად საშუალებას ამათგან საგამოძიებო მოქმედებები წარმოადგენენ. ესენია დათვალიერება, ჩხრეკა და ამოღება, საგამოძიებო ექსპერიმენტი და სხვა. საგამოძიებო მოქმედების ჩატარებისას მხარეებს აქვთ თანაბარი უფლებამოვალეობანი. საგამოძიებო მოქმედებას დაცვის მხარის დასაბუთებული შუამდგომლობით ან სასამართლოს განჩინებით ატარებს გამომძიებელი, რომელიც არ შეიძლება იყოს ის პირი, რომელიც მოცემულ საქმეზე წარმოადგენს გამომძიებელს. გარდა ამისა, შესაძლებელია საგამოძიებო მოქმედება ჩატარედეს გამომძიებლის დადგენილების საფუძველზე. საგამოძიებო მოქმედების ჩატარებისას შეიძლება გამოყენებულ იქნეს დანაშაულის კვალისა და ნივთიერ მტკიცებულებათა აღმოჩენის, ფისქაციის და ამოღების მეცნიერულ ტექნიკური საშუალებები. თუ იგი განსაკუთრებულ ცოდნას მოითხოვს, მხარე მას ატარებს ექსპერტის მონაწილეობით. საქართველოს სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის 125 მუხლის მიხედვით დათვალიერება წარმოადგენს დამოუკიდებელ საგამოძიებო მოქმედებას , რომლის მიზანია დანაშაულის კვალის და ნივთიერი მტკიცებულებების აღმოჩენა ან მნიშვნელოვანი სხვა გარემოებების გარკვევა. დათვალიერება მოიცავს შემთხვევის ადგილის, საცავის, სადგომის, სათავსოს, გვამის, საგნის, დოკუმენტის ან ინფორმაციის შემცველი სხვა ობიექტების დათვალიერებას. თუ დათვალიერება ეხება კერძო საკუთრებას, აუცილებელია სასამართლო განჩინება, გარდა იმ შემთხვევისა, თუ მხარე დათვალიერებას გადაუდებელი აუცილებლობის შემთხვევაში ატარებს ან მესაკუთრე წერილობით გამოხატავს თანხმობას . შემთხვევის ადგილის დათვალიერება, ერთ-ერთ უმნიშვნელოვანეს საგამოძიებო მოქმედებას წარმოადგენს, რომელიც შემდგომში განსაზღვრავს დანაშაულის გახსნის წარმატებას და კონკრეტული პირის ბრალეულობის დადგენას . შემთხვევის ადგილად მიიჩნევა ადგილი, ტერიტორია, სადაც მოხდა დანაშაული ან აღმოჩენილია მისი კვალი. ეს შეიძლება იყოს საცხოვრებელი ფართი, სამსახურებრივი სადგომი ან სხვა დახურული თუ ღია ტერიტორია. დათვალიერების წარმოების უფლება აქვს გამომძიებელს და პროკურორს, რომლებმაც შეიძლება დამატებით მოიწვიონ ექსპერტი, დამცველი, დაზარალებული და სისხლის სამართლის პროცესის სხვა მონაწილე . ზემოაღნიშნულ შემთხვევაში, ერთ-ერთ განმსაზღვრელ ფაქტორს სწორედ საგამოძიებო მოქმედების დროულად და სრულყოფილად ჩატარება წარმოადგენს. დათვალიერების ხარისხიანად ჩატარება ხელს უწყობს უტყუარ მტკიცებულებათა მოპოვებას, რომელიც შესაძლოა გამოძიების სწორად წარმართვის წინაპირობა გახდეს. გასათვალისწინებელია, რომ დროთა განმავლობაში ადგილზე არსებული მტკიცებულებები შესაძლოა დაზიანდეს ან სრულად გაქრეს, რომლის გამოსწორება ხშირად შეუძლებელია . ერთ-ერთ მნიშვნელოვან საგამოძიებო მოქმედებად ასევე მიიჩნევა გვამის და ზოგადად, დოკუმენტების დათვალიერება. პირველის შემთხვევაში, გვამის გარეგნულ დათვალიერებას ახდენს მხარე და სასამართლო-სამედიცინო დარგის ექსპერტი. რაც შეეხება დოკუმენტის დავალიერებას, აქ იგულისხმება სხვადასხვა სახის დოკუმენტი, რომელიც დანაშაულის ჩადენის ადგილზე იქნება აღმოჩენილი. აღნიშნული დოკუმენტებს შეიძლება წარმოადგენდეს, საბანკო ამონაწერები, მინდობილობები, ხელშეკრულებები, რომელთაც დათვალირების ძირითად მიზანს მათი ავთენტურობის დადგენა, არსებულ საქმესთან კავშირი, დანაშაულის კვალის გამოვლენა წარმოადგენს . აქედან გამომდინარე, მნიშვნელოვანია შემთხვევის ადგილის დათვალიერების შედეგად აღმოჩენილი საგანი, დოკუმენტი თუ სხვა ნივთი შენახულ იქნას პირველად მდგომარეობაში და სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსით გათვალისწინებული პროცედურების მიხედვით. გასათვალისწინებელია, რომ აღნიშნული მასალები, საქმის გამოძიების სწორად წარმართვის ერთ-ერთ წინაპირობას წარმოადგენს.

ჩხრეკისა და ამოღების,როგორც მტკიცებულებათა შეკრების საშუალებებ ის ჩატარების თავისებურებანი
ჩხრეკის საგანი სხვა არაფერია, თუ არა ის, რაც საძიებოა და რის დასაძებნად და აღმოსაჩენადაც წარმოებს ეს საგამოძიებო მოქმედება. ჩხრეკის ობიექტი კი არის ის, სადაც ან რაშიც უნდა ვეძიოთ გამოსაძიებელ საქმეზე მნიშვნელობის მქონე საგანი. ამ შემთხვევაში საძიებო საგანში იგულისხმება დანაშაულებრივი გზით მოპოვებული ყოველგვარი ფასეულობა, დანაშაულის ჩადენის იარაღები, დოკუმენტები, კანონით აკრძალული სხვადასხვა სახის საგანი (ცეცხლსასროლი იარაღი, საბრძოლო ვაზნები, ნარკოტიკული ნივთიერებები და სხვ.), ძებნაში მყოფი პირები, ადამიანის გვამი და სხვ. გასაჩხრეკი ობიექტების თავისებურებათა გათვალისწინებით, ჩხრეკის საგნების საძიებო ობიექტები შეიძლება იყოს საცხოვრებელი ბინა და სამსახურებრივი სამუშაო ოთახი თავისი დამხმარე სათავსოებით.თ ჩხრეკის ცალკე სახეებად უნდა მივიჩნიოთ2 : საცხოვრებელი ბინის ჩხრეკა დამხმარე სათავსებით; დაცული ადგილმდებარეობის ჩხრეკა; სამსახურებრივ ადგილზე სამუშაო ოთახის ჩხრეკა თავისი დამხმარე სათავსებით; პირადი ჩხრეკა.აქედან გამომდინარე შეგვიძლია განვმარტ₾ტ რომ ჩხრეკა არის პიროვნების ან დაწესებულების, ან საზოგადოებრივი ორგანიზაციის და გაერთიანებების ადმინისტრაციის ნების საწინააღმდეგოდ მიმართული ისეთი იძულებითი სახის საგამოძიებო მოქმედება, რომელიც მიმდინარეობს მათი საცხოვრებელი ბინის, შენობის, სამსახურებრივი სამუშაო ოთახის ან მდებარე დამხმარე სათავსების, ადგილმდებარეობის, პიროვნების და მისი კუთვნილი საგნებისა და ობიექტების (ხელბარგის, ტანსაცმლის, ტრანსპორტის და სხვ.) გამოკვლევა გამოსაძიებლ საქმეზე მნიშვნელობის მქონე დოკუმენტების, დანაშაულის ჩადენის იარაღების და კვალის დანაშაულებრივი გზით მოპოვებული ნივთებისა და ფასეულობის, გადამალული გვამის, ძებნაში მყოფი პირის და ჭეშმარიტების დადგენისათვის საჭირო სხვა საგნებისა და ნივთიერ მტკიცებულებათა აღმოჩენისა და ამოღების მიზნით.ჩხრეკის ანალოგიურად, ამოღებაც პიროვნების ან საწარმოო დაწესებულების, ან საზოგადოებრივი ორგანიზაციისა და გაერთიანების ადმინისტრაციის ნების საწინააღმდეგოდ მიმართული იძულებითი სახის საგამოძიებო მოქმედებაა, მაგრამ იმ განსხვავებით, რომ ჩხრეკის ჩატარების დროს, უმეტეს შემთხვევაში, უცნობი და გაურკვეველია, თუ ჩხრეკის შედეგად გამოძიებისათვის მნიშვნელობის მქონე რა კონკრეტული სახის საგანი ან დოკუმენტი იქნება აღმოჩენილი. ამოღების დროს კი წინასწარი მონაცემებით უკვე გარკვეულია.ისევე, როგორც ჩხრეკის, ამოღების ჩატარების დროსაც საჭიროა გვქონდეს მოსამართლის, ან სასამართლოს მიერ გამოტანილი განჩინება
ექსპერტი – სპეციალური ცოდნის, ჩვევებისა და გამოცდილების მქონე ფიზიკური პირი, რომელიც ამ კოდექსით დადგენილი წესით, სისხლის სამართლის საქმეზე საჭირო გამოკვლევის ჩასატარებლად და დასკვნის შესადგენად, მიწვეულია მხარის ან, მხარის შუამდგომლობით, სასამართლოს მიერ. გარდა ამისა, ექსპერტი მხარეებსა და სასამართლოს დახმარებას უწევს მტკიცებულებათა აღმოჩენაში, გამოკვლევასა და დემონსტრირებაში.ექსპერტი – სპეციალური ცოდნის, ჩვევებისა და გამოცდილების მქონე ფიზიკური პირი, რომელიც ამ კოდექსით დადგენილი წესით, სისხლის სამართლის საქმეზე საჭირო გამოკვლევის ჩასატარებლად და დასკვნის შესადგენად, მიწვეულია მხარის ან, მხარის შუამდგომლობით, სასამართლოს მიერ. გარდა ამისა, ექსპერტი მხარეებსა და სასამართლოს დახმარებას უწევს მტკიცებულებათა აღმოჩენაში, გამოკვლევასა და დემონსტრირებაში.პირის ექსპერტად მოსაწვევად არარის სავალდებულო რომ იგი მუშაობდეს რომელიმე საექსპერტო დაწესებულებაში ექსპერტი შეიძლება იყოს ნებისმიერი პირი რომელსაც გააჩნია სპეციალური ცოდნა და გამოცდილება.სისხლის სამართლის საპროცესო კანონმდებლობით გათვალისწინებყლ შემთხვევებში მხარეებმა ცალკეული მოქმედებები მხოლოდ ექსპერტის მონაწილეობით უნდა ჩაატარონ.ექსპერტს სისხლის სამართლის საპროცესო კანონმდებლობა ანიჭებს მოწმის სამართლებრივ სტატუსს შესაბამისად მას ეკისრება მისი უველა მოვალეობა .ექსპერტი ვალდებულია გამოცხადდეს სასამართლოში გამოძახების შემთხვევაში იგი უნდა იყოს მიუკერძოებელი.ქსპერტს უფლება აქვს: ა) გაეცნოს საექსპერტო კვლევისათვის საჭირო მასალას, ამოიწეროს საჭირო ცნობა და გადაიღოს ასლი; ბ) მოითხოვოს დამატებითი მასალის წარდგენა; გამოკვლევის პროცესში აიღოს მასრის, ტყვიისა და სხვა ობიექტის საცდელი ნიმუში; ექსპერტიზის ჩატარების ინიციატორს მოსთხოვოს საექსპერტო კვლევისათვის საჭირო დამატებითი ინფორმაცია; გ) უარი თქვას დასკვნის მიცემასა და ექსპერტიზის გაგრძელებაზე, თუ დასმული საკითხები სცილდება მისი ცოდნის ფარგლებს, ან თუ მისთვის წარდგენილი მასალა საკმარისი არ არის დასკვნის მისაცემად; დ) ექსპერტიზის ჩატარების . თუ საექსპერტო კვლევის ობიექტი მეორე მხარესთან ინახება, იგი ვალდებულია, გადასცეს ობიექტი ექსპერტიზის ინიციატორი მხარის ექსპერტს. ექსპერტიზის ინიციატორი მხარე უფლებამოსილია, ჩაატაროს ექსპერტიზა. თუ მხარე ნებაყოფლობით ვერ იღებს მას, იგი უფლებამოსილია, საექსპერტო კვლევის ობიექტის ექსპერტისთვის გადაცემის შუამდგომლობით მიმართოს სასამართლოს, გამოძიების ადგილის მიხედვით. შუამდგომლობას სასამართლო განიხილავს არაუგვიანეს 48 საათისაინიციატორის, გამომძიებლის, პროკურორის, სასამართლოს ნებართვით დაესწროს საგამოძიებო მოქმედების ჩატარებას;

მტკიცებულებათა კლასიფიკაცია-მტკიცებულებათა კლასიფიკაცია თავისი შინაარსის წარმომავლობისა და მნიშვნელობის მიხედვით პირობითად შეიძლება მოვახდინოდ შემდწგ ნაირად.· გამამტყუნებელი და გამამართლებელი მტკიცებულებები · პიროვნული და ნივთიერი მტკიცებულებები · პირველადი და წარმოებული მტკიცებულებები · პირდაპირი და არაპირდაპირი მტკიცებულებები. გამამტყუნებელი და გამამართლებელი მტკიცებულებები-გამამტყუნებელ და გამამართლებელ მტკიცებულებებს სხვაგვარად შეიძლება ვუწოდოთ ბრალდების და დაცვის მხარის მტკიცებულებები. მოცემულ კლასიფიკაციას საფუძვლად უდევს შეჯიბრებითი და თანასწორი სისხლის სამართლის პროცესი. სისხლის სამართლის პროცესში მხარეები ერთმანეთისაგან დამოუკიდებლად მოიპოვებენ მტკიცებულებებს. აღსანიშნავია,რომ გამოძიების ეტაპზე გამომძიებელი ვალდებულია გამოძიება აწარმოოს ყოველმხრივ, სრულად და ობიექტურად. დაცვის მხარე უფლებამოსილია გამოძიების ეტაპზე მოიპოვოს ისეთი მტკიცებულებები, რომლებიც სასარგებლოა ბრალდებულის დაცვის პოზიციების გასამყარებლად, რომლებიც ამართლებენ ბრალდებულს ჩადენილ დანაშაულში ან ამსუბუქებენ მის სისხლისსამართლებრივ პასუხისმგებლობას. ბრალდების მხარისგან განსხვავებით, დაცვის მხარეს კანონით არ ეკისრება ობიექტურობის ვალდებულება გამოძიების ეტაპზე მტკიცებულების მოპოვებისას. აქედან გამომდინარე, გამამტყუნებელ მტკიცებულებად მიიჩნევა ყველა ის მონაცემი და ინფორმაცია, რომელზეც ბრალდების მხარე ამყარებს პირის მიმართ წარდგენილ ბრალდებას და რომელიც ამხელს პირს დანაშაულის ჩადენაში ,სასჯელის დანიშვნისას უმძიმებს მას სისხლისსამართლებრივ პასუხისმგებლობას ან სხვაგვარად ამძიმებს ბრალდებულის პროცესუალურ მდგომარეობას. ამის საწინააღმდეგოდ, გამამართლებელია ყველა ის მონაცემი ან ინფორმაცია, რომელიც ამართლებს პირს ჩადენილ დანაშაულში და რომელსაც იყენებს დაცვის მხარე ბრალდებულისთვის წარდგენილი ბრალდების გასაქარწყლებლად ან ბრალდებულის სისხლისსამართლებრივი პასუხისმგებლობის შესამსუბუქებლად.პიროვნული და ნივთიერი მტკიცებულებები - მტკიცებულებები შესაძლოა დაიყოს ინფორმაციის წყაროს მიხედვით, ანუ თუ საიდან მომდინარეობენ ისინი. პიროვნულ მტკიცებულებებს წარმოადგენენ ცნობები და მონაცემები სისხლის სამართლის საქმისათვის მნიშვნელოვანი გარემოებების შესახებ,რომლებიც მიიღება სისხლის სამართლის პროცესში მონაწილე პირთაგან. ხოლო ნივთიერ მტკიცებულებებს მიეკუთვნება ის მონაცმები, რომლებიც მიიღება საგნის თვისებების, ნიშნების და მასზე დატოვებული კვალის აღქმით.პიროვნულ მტკიცებულებებს მიეკუთვნება მოწმის ზეპირი ჩვენება, მისი დაკითხვის ოქმი, ექსპერტის მიერ მომზადებული დასკვნა, ასევე სხვადასხვა საგამოძიებო მოქმედებების დროს შედგენილი ოქმები, სადაც დაფიქსირებული ინფორმაცია სხვადასხვა ფაქტებისა და გარემოებების თაობაზე გადმოცემულია პროცესის მონაწილე პირებისაგან. ნივთიერ მტკიცებულებებს კი წარმოადგენს დამნაშავის მიერ დატოვებული კვალი, დანაშაულის იარაღი და ა.შ პირველად მტკიცებულებად ჩაითვლება ისეთი მტკიცებულება,რომელიც მიღებულია პირველი წყაროდან, ხოლო მეორე წყაროდან მიღებული ყველა ინფორმაცია და მონაცემი მიეკუთვნებიან წარმოებულ მტკიცებულებებს. მაგალითად, დანაშაულის თვითმხილველი მოწმის მიერ მიცემული ჩვენება პირველადი მტკიცებულებაა, ხოლო წარმოებული მტკიცებულებაა მოწმის ჩვენებ, რომელიც ეფუძნება სხვა პირის მიერი გავრცელებულ ცნობებს. ამ ტიპის მტკიცებულებას „ირიბი ჩვენება“ ეწოდება. 12 ძალიან მნიშვნელოვანია ის ფაქტი, რომ სასამართლოში სისხლის სამართლის საქმის განხილვისას უპირველესად უნდა მოხდეს პირველადი მტკიცებულებების გამოკვლევა,რადგან ისინი პირდაპირ კავშირში არიან მომხდარ ფაქტთან და იძლევიან უმნიშვნელოვანეს ცნობებს საქმესთან დაკავშირებით. ასევე სასამართლოში პირველადი მტკიცებულების წარდგენისას მხარეებს შესაძლებლობა ეძლევათ დანაშაულის თვითმხილველ მოწმეს დაუსვან კითხვები და გამოავლინონ ის უზუსტობები,რაც ეჭვქვეშ დააყენებს მოცემული მტკიცებულების სანდოობას. ირიბი ჩვენებისას მოწმე პირადად არ შესწრებია დანაშაულს და იგი იმეორებს იმ ინფორმაციას, რაც სხვა პირებისგან მოისმინა. აქედან გამომდინარე, მიზანშეწონილად მიმაჩნია სასამართლოში წარმოებული მტკიცებულებების გამოყენება, როდესაც საქმეში მოიპოვება მასთან დაკავშირებული პირველადი მტკიცებულებები.პირდაპირი მტკიცებულებების საშუალებით ხდება საქმეში მთავარი ფაქტების დამტკიცება. მაგალითად, სათვალთვალო კამერით გადაღებული ვიდეოკარდრი პირდაპირი მტკიცებულებაა, თუ მასში ჩანს, როგორ უხსნის ცეცხლს ბრალდებული დანაშაულის მსხვერპლს. არაპირდაპირი მტკიცებულება უშუალოდ პირდაპირ კავშირში არ არის მტკიცების საგანთან, მაგრამ სხვა მტკიცებულებებთან ერთობლიობაში შესაძლებელია მნიშვნელოვანი დასკვნების გაკეთება მთავარი ფაქტების შესახებ. 13 ასეთ მტკიცებულებეს შეგვიძლია მივაკუთვნოთ აუდიოჩანაწერი, სადაც ბრალდებული მსხვერპლს მოკვლით ემუქრებოდა რამდენიმე დღით ადრე. ეს ფაქტობრივი გარემოება მართალია, პირდაპირ არ ამტკიცებს, რომ პირი მოკლა ბრალდებულმა, მაგრამ სხვა მტკიცებულებებთან ერთობლიობაში, შესაძლოა გამოვიყენოთ ბრალდებულის მკვლელობაში სამხელად.

ოპერატიულ-სამძებრო საქმიანობა არის ამ კანონით დადგენილი სახელმწიფო ორგანოების სპეციალური სამსახურების მიერ თავიანთი კომპეტენციის ფარგლებში ღია თუ ფარული მეთოდით ჩატარებული ღონისძიებების სისტემა, რომლის მიზანია ადამიანის უფლებებისა და თავისუფლებების, იურიდიული პირის უფლებების, საზოგადოებრივი უშიშროების დაცვა დანაშაულებრივი და სხვა მართლსაწინააღმდეგო ხელყოფისაგან.ოპერატიულ-სამძებრო საქმიანობა ემყარება ნონიერების, კონსპირაციის,ურიდიული პირის უფლებების დაცვისა და პატივისცემის,ღია და ფარული მეთოდების შეხამების პრინციპებს..კრძალულია იმ ოპერატიულ-სამძებრო ღონისძიების განხორციელება, რომელიც:
ა) საფრთხეს უქმნის ადამიანის სიცოცხლეს, ჯანმრთელობას, პატივსა და ღირსებას, ქონებას;
ბ) საფრთხეს უქმნის იურიდიული პირის უფლებებს; ოპერატიულ-სამძებრო ღონისძიება ხორციელდება მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ მისი განხორციელება გათვალისწინებულია კანონით და ის აუცილებელია დემოკრატიულ საზოგადოებაში ლეგიტიმური მიზნების მისაღწევად − ეროვნული უშიშროების ან საზოგადოებრივი უსაფრთხოების უზრუნველსაყოფად, უწესრიგობის ან დანაშაულის ჩადენის თავიდან ასაცილებლად, ქვეყნის ეკონომიკური კეთილდღეობის ინტერესების ან სხვა პირთა უფლებებისა და თავისუფლებების დასაცავად. ოპერატიულ-სამძებრო საქმიანობის განმახორციელებელ სახელმწიფო ორგანოებს უფლება აქვთ, თავიანთი კომპეტენციის ფარგლებში, ამ კანონის საფუძველზე და კანონით დადგენილი წესით, საქართველოს გენერალური პროკურორის თანხმობით, ოპერატიულ-სამძებრო საქმიანობის ცალკეულ საკითხებზე გამოსცენ უწყებრივი ნორმატიული აქტები.ოპერატიულ-სამძებრო ღონისძიება არის ამ კანონით დადგენილი წესით უფლებამოსილი სახელმწიფო ორგანოს ან თანამდებობის პირის მოქმედება, რომელიც თავისი კომპეტენციის ფარგლებში უზრუნველყოფს ამ კანონის მე-3 მუხლით გათვალისწინებულ ამოცანათა შესრულებას. 2. ამ ამოცანათა შესასრულებლად ოპერატიულ-სამძებრო საქმიანობის განმახორციელებელი ორგანოების მიერ ღიად ან კონსპირაციის წესების დაცვით გამოიყენება:
ა) პირის გამოკითხვა;ბ) ცნობების შეგროვება და ვიზუალური კონტროლი;საკონტროლო შესყიდვა;კონტროლირებადი მიწოდება;
საგნებისა და დოკუმენტების გამოკვლევა, ცალკეულ პირთა მოქალაქეობა, ეროვნება, სქესი, თანამდებობა, საცხოვრებელი ადგილი, საზოგადოებრივ გაერთიანებათა წევრობა, რელიგიური აღმსარებლობა და პოლიტიკური მრწამსი ხელს არ უშლის იმას, რომ მათ მიმართ საქართველოს ტერიტორიაზე ჩატარდეს ოპერატიულ-სამძებრო ღონისძიება, თუ კანონით სხვა რამ არ არის დადგენილი.ფარული საგამოძიებო მოქმედების ობიექტი − პირი, რომლის მიმართაც ხორციელდება ფარული საგამოძიებო მოქმედება,არული საგამოძიებო მოქმედებები ვრცელდება მხოლოდ განზრახ მძიმე და განსაკუთრებით მძიმე დანაშაულზე და ასევე, გარკვეული კატეგორიის დანაშაულებზე, რომელიც საზოგადოებრივად განსაკუთრებით საშიშ ქმედებას წარმოადგენს.ფარული საგამოძიებო მოქმედებების გავრცელების აუცილებლობა თითოეულ მუხლთან მიმართებაში უნდა იყოს დასაბუთებული. ფარული საგამოძიებო მოქმედებები წარმოადგენს ადამიანის პირადი ცხოვრების უფლების შეზღუდვას და მხოლოდ უკიდურესი აუცილებლობით უნდა იყოს განპირობებული მათი სამართალდამცავი ორგანოების მიერ გამოყენება.

წინა სასამართლოს სხდომის მოსამართლემ არ დააკმაყოფილა დაცვის მხარის შუამდგომლობა მოწმეების გაბისონიას და გაბრიჭიძის..
სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის 143 პრიმა 3 მუხლის 1-ლი ნაწილის მიხედვით, ფარული საგამოძიებო მოქმედება ტარდება მოსამართლის განჩინებით. განჩინებას პროკურორის მოტივირებული შუამდგომლობის საფუძველზე იღებს გამოძიების ადგილის მიხედვით რაიონული (საქალაქო) სასამართლოს მოსამართლე. კაზუსიდან დგინდება რომ გამოძიების პროცესში, პროკურორის შუამდგომლობის საფუძველზე, მოსამართლის განჩინებით ჩატარდა ფარული საგამოძიებო მოქმედება ვიდეო და აუდიოჩაწერის სახით. სსსკ -ის 143 პირმა1 მუხლის 1-ლი ნაწილის ე) ქვეპუნქტის მიხედვით კი ფარული საგამოძიებო მოქმედების სახეა ფარული ვიდეოჩაწერა ან/და აუდიოჩაწერა, ფოტოგადაღება; კაზუსიდან ასევე დგინდება, რომ ფარული საგამოძიებო მოქმედება ჩატარდა საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 154-ე მუხლის მეორე ნაწილით გათალისწინებული ჟურნალისტისათვის პროფესიულ საქმიანობაში უკანონოდ ხელის შეშლის ფაქტზე, რაც დარღვევაა, რადგან სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის 143-ე მე-2 პრიმა მუხლის 1-ლი ნაწილის მიხედვით, ფარული საგამოძიებო მოქმედების ჩატარება შესაძლებელია მხოლოდ ამ კოდექსის 1433 მუხლის მე-2 ნაწილის „ა“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული დანაშაულის გამოძიებისას. ხოლო 1433 მუხლის მე-2 ნაწილის „ა“ ქვეპუნქტით არ არის აღნიშნული 154-ე მუხლით გათვალისწინებული დანაშაული. ჟურნალისტისათვის პროფესიულ საქმიანობაში უკანონოდ ხელის შეშლის შესახებ დანაშაული არ წარმოადგენს არც განზრახ მძიმე და არც განსაკუთრებით მძინე დანაშაულს და ასევე არც 1433 მუხლის მე-2 ნაწილის „ა“ ქვეპუნქტის ჩამონათვალშია მოცემული. შესაბამისად ამ დანაშაულზე ფარული საგამოძიებო მოქმედების განხორციელება არასწორად უნდა შეფასდეს. კაზუსიდან ასევე დგინდება, რომ ფარული საგამოძიებო მოქმედების შედეგად მოპოვებული ინფორმაცია, არ ეხებოდა პირის დანაშაულებრივ საქმიანობას მაგრამ შეიცავდა პირის მაკომპრომენტირებელ ცნობებს პირადი ცხოვრების შესახებ და ასეთი ინფორმაცია დაერთო საქმეს. სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის მე-7 მუხლის მე-2 ნაწილის მიხედვით, საპროცესო მოქმედების ჩამტარებელმა არ უნდა გაამჟღავნოს ცნობები პირადი ცხოვრების შესახებ, ასევე პირადი ხასიათის ცნობები, რომელთა საიდუმლოდ დაცვაც პირს საჭიროდ მიაჩნია. შესაბამისად, პერსონალური ინფორმაციის უკანონოდ გამჟღავნებამ შესაძლოა ზიანი მიაყენოს კონკრეტულ პირებს და ასეთი ინფორმაციის საქმეზე დართვა, რომელიც საერთოდ არ ეხება პირის დანაშაულებრივ საქმიანობას უკანონოა.

მირებული ოპერატიული ინფორმავიის საფუძველზ,პრკურორმა დიპლომატიური წამომადგებლის-122 მუხლის სამივე ნაწილია დარღვეულია წარმომადგენელის ხელმძღვანელის თანხმობიტ ან თხოვნით ანუ მან შედეგი მოლიწონა ეს იმაზე მეტყველებს რომ თანხმობა არმიუცია და მაინც ჩაატარეს ჩხრეკა ასევე ჩხრეკა ამოღებისთვის ხელმძღვანელის თანხმობა უნდა გამოითხოვოს საგარეო მინისტრმა და ამ ჩხრეკას სავალდებულოა ესწრებოდეს საგარეო საქმეთა წარმომადგენელი.

ბრასლდებლი პატარაია დაააკავეს-მე-18 მუხლის 1 ნაწილი,174 მ მე-5 ნაწილი, 38 მ 11 ე ნაწ.

ბასილაია-76 მუხლის ყველა ნაწილი,228 მუხლის მე-2 ნაწილი,242მ მე-3 ნაწილი(აქ თან ვამატებტ რომ ამ მუხლის საფუძველზე სასამართლო არარის უფლებამოსილი გამოიკვლიოს მტკიცებულებები ამის უფლება აქვს მხოლოდ მხარეებს და სასამართლოს უარი არის კანონიერი რადგან კანონმდებლობას აღნიშნული საკითხისათვის ნამდვილად არ განსაზღვრავს დროს.