დოკუმენტის სტრუქტურა
განმარტებების დათვალიერება
დაკავშირებული დოკუმენტები
დოკუმენტის მონიშვნები
შეთანხმება საქართველოსა და იაპონიას შორის ინვესტიციების ლიბერალიზაციის, ხელშეწყობისა და დაცვის შესახებ | |
---|---|
დოკუმენტის ნომერი | 57/34 |
დოკუმენტის მიმღები | საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრი |
მიღების თარიღი | 29/01/2021 |
დოკუმენტის ტიპი | საქართველოს საერთაშორისო ხელშეკრულება და შეთანხმება |
გამოქვეყნების წყარო, თარიღი | ვებგვერდი, 17/08/2021 |
ძალაში შესვლის თარიღი | 23/07/2021 |
სარეგისტრაციო კოდი | 480610000.03.030.016658 |
|
საქართველო და იაპონია (შემდგომში – „ხელშემკვრელი მხარეები“),
გამოთქვავენ რა ინვესტიციების შემდგომი წახალისების სურვილს ხელშემკვრელ მხარეებს შორის ეკონომიკური ურთიერთობის განმტკიცების მიზნით; აღიარებენ რა, რომ სტაბილური გარემო ინვესტიციებისთვის მაქსიმალურად გაზრდის ეკონომიკური რესურსების ეფექტურ გამოყენებას; აღიარებენ რა, ინვესტიციების პროგრესირებადი ლიბერალიზაციის მზარდ მნიშვნელობას ინვესტორების ინიციატივის სტიმულირებისა და ხელშემკვრელ მხარეებში კეთილდღეობის ხელშეწყობისათვის; აღიარებენ რა, რომ აღნიშნული მიზნების მიღწევა შესაძლებელია ჯანმრთელობის, უსაფრთხოებისა და გარემოსდაცვითი ზოგადი ხასიათის ზომების შერბილების გარეშე; და აღიარებენ რა, მუშახელსა და ხელმძღვანელობას შორის თანამშრომლური ურთიერთობის მნიშვნელობას ხელშემკვრელ მხარეებს შორის ინვესტიციების ხელშეწყობის თვალსაზრისით; შეთანხმდნენ შემდეგზე: |
თავი I ინვესტიცია
მუხლი 1 განმარტებები ამ შეთანხმების მიზნებისათვის: (a) ტერმინი „ინვესტიცია“ ნიშნავს ყველა სახის აქტივს, რომელსაც ფლობს ან აკონტროლებს ხელშემკვრელი მხარის ინვესტორი, პირდაპირი ან არაპირდაპირი გზით, რომელიც განხორციელებულია მეორე ხელშემკვრელი მხარის ტერიტორიაზე, მეორე ხელშემკვრელი მხარის სახელმწიფოში მოქმედი შიდასახელმწიფოებრივი კანონმდებლობის შესაბამისად, რომელსაც აქვს ინვესტიციის მახასიათებლები, მათ შორის, ისეთი მახასიათებლები, როგორიცაა კაპიტალის ან სხვა რესურსების დაბანდება, სარგებლის ან მოგების მოლოდინი ან რისკის ვარაუდი. ინვესტიციამ შეიძლება მიიღოს შემდეგი ფორმები:
აქტივის ინვესტირების ფორმის შეცვლა გავლენას არ ახდენს მისი, როგორც ინვესტიციის მახასიათებელზე. ამ შეთანხმების მიზნებისათვის, ინვესტიცია არ ნიშნავს დადგენილებას ან გადაწყვეტილებას, რომელიც გამოტანილია სასამართლო ან ადმინისტრაციული საჩივრის საფუძველზე ან ინვესტიციასთან დაკავშირებით გამოტანილ საარბიტრაჟო გადაწყვეტილებას. (b) ტერმინი „ხელშემკვრელი მხარის ინვესტორი“ ნიშნავს:
რომელიც აპირებს განახორციელოს, ახორციელებს ან უკვე განახორციელა ინვესტიციები მეორე ხელშემკვრელი მხარის ტერიტორიაზე; (c) ტერმინი „საწარმო“ ნიშნავს ნებისმიერ იურიდიულ პირს, რომელიც სათანადოდ შექმნილი ან მოწყობილია სახელმწიფოში მოქმედი შიდასახელმწიფოებრივი კანონმდებლობის შესაბამისად, მომგებიანი თუ არამომგებიანი საქმიანობისთვის, კერძო თუ სახელმწიფო საკუთრებაში ან მის მიერ კონტროლირებადი, მათ შორის, ნებისმიერი კორპორაცია, ტრასტი, პარტნიორობა, ინდივიდუალური მეწარმეობა, ერთობლივი საწარმო, ასოციაცია, ორგანიზაცია ან კომპანია; (d) ტერმინი „ხელშემკვრელი მხარის საწარმო“ ნიშნავს საწარმოს, რომელიც სათანადოდ შექმნილი ან მოწყობილია ამ ხელშემკვრელი მხარის სახელმწიფოში მოქმედი შიდასახელმწიფოებრივი კანონმდებლობის შესაბამისად; (e) ტერმინი „საინვესტიციო საქმიანობა“ ნიშნავს დაფუძნებას, შეძენას, გაფართოებას, ოპერირებას, მართვას, შენარჩუნებას, გამოყენებას, სარგებლობასა და რეალიზაციას, ან ინვესტიციების სხვაგვარად განკარგვას; (f) ტერმინი „ტერიტორია“ ნიშნავს:
(g) ტერმინი „არსებული“ ნიშნავს ამ შეთანხმების ძალაში შესვლის თარიღისთვის ძალაში მყოფს; (h) ტერმინი „თავისუფლად გამოყენებადი ვალუტა“ ნიშნავს თავისუფლად გამოყენებად ვალუტას, საერთაშორისო სავალუტო ფონდის შეთანხმების მუხლებში განსაზღვრული მნიშვნელობით; (i) ტერმინი „ვაჭრობის მსოფლიო ორგანიზაციის (WTO) შეთანხმება“ ნიშნავს ვაჭრობის მსოფლიო ორგანიზაციის დამფუძნებელ მარაქეშის შეთანხმებას, რომელიც შესრულებულია მარაქეშში, 1994 წლის 15 აპრილს; (j) ტერმინი „TRIPS-ის შეთანხმება“ ნიშნავს „ინტელექტუალური საკუთრების უფლებებით ვაჭრობასთან დაკავშირებული ასპექტების შესახებ“ შეთანხმებას, ვაჭრობის მსოფლიო ორგანიზაციის (WTO) შეთანხმების 1C დანართში; (k) ტერმინი „მოსარჩელე“ ნიშნავს ხელშემკვრელი მხარის ინვესტორს, რომელიც წარმოადგენს მეორე ხელშემკვრელ მხარესთან საინვესტიციო დავის მხარეს; (l) ტერმინი „მოპასუხე“ ნიშნავს ხელშემკვრელ მხარეს, რომელიც წარმოადგენს მხარეს საინვესტიციო დავაში; (m) ტერმინი „დავის მხარე“ ნიშნავს ან მოსარჩელეს, ან მოპასუხეს; (n) ტერმინი „დავის მხარეები“ ნიშნავს მოსარჩელეს და მოპასუხეს; (o) ტერმინი „არამოდავე მხარე“ ნიშნავს ხელშემკვრელ მხარეს, რომელიც არ არის მხარე საინვესტიციო დავაში; (p) ტერმინი „ICSID“ ნიშნავს საინვესტიციო დავების გადაწყვეტის საერთაშორისო ცენტრს; (q) ტერმინი „ICSID-ის დამატებითი პროცედურის წესები“ ნიშნავს საინვესტიციო დავების გადაწყვეტის საერთაშორისო ცენტრის სამდივნოს მიერ დადგენილ დამატებითი პროცედურის წესებს ადმინისტრაციული სამართალწარმოებისათვის“; (r) ტერმინი „ICSID-ის კონვენცია“ ნიშნავს „სახელმწიფოებსა და სხვა სახელმწიფოთა მოქალაქეებს შორის საინვესტიციო დავების გადაწყვეტის შესახებ“ 1965 წლის 18 მარტის ვაშინგტონის კონვენციას; (s) ტერმინი „ნიუ-იორკის კონვენცია“ ნიშნავს „უცხოური საარბიტრაჟო გადაწყვეტილებების ცნობისა და აღსრულების შესახებ“ 1958 წლის 10 ივნისის ნიუ-იორკის კონვენციას; და (t) ტერმინი „UNCITRAL-ის საარბიტრაჟო წესები“ ნიშნავს გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის საერთაშორისო სავაჭრო სამართლის კომისიის საარბიტრაჟო წესებს, შესწორებული 2010 წელს. მუხლი 2 ეროვნული რეჟიმი 1. თითოეული ხელშემკვრელი მხარე, მეორე ხელშემკვრელი მხარის ინვესტორებსა და მათ ინვესტიციებს, თავის ტერიტორიაზე, მიანიჭებს რეჟიმს, რომელიც არანაკლებ ხელსაყრელია, ვიდრე ის რეჟიმი, რომელსაც მსგავს გარემოებებში ანიჭებს თავის ინვესტორებსა და მათ ინვესტიციებს, საინვესტიციო საქმიანობასთან მიმართებით. 2. პირველი პუნქტი არ უნდა იქნეს გაგებული, როგორც შემაფერხებელი ფაქტორი ხელშემკვრელი მხარისათვის მიიღოს ან შეინარჩუნოს ისეთი ზომა, რომელიც განსაზღვრავს სპეციალურ ფორმალობებს, მის ტერიტორიაზე, მეორე ხელშემკვრელი მხარის ინვესტორების საინვესტიციო საქმიანობებთან მიმართებით, იმ პირობით, რომ ამგვარი სპეციალური ფორმალობები არ შეაფერხებს ამ ინვესტორთათვის ამ შეთანხმებით მინიჭებულ უფლებებს.
მუხლი 3 უპირატესი ხელშეწყობის რეჟიმი 1. თითოეული ხელშემკვრელი მხარე, მეორე ხელშემკვრელი მხარის ინვესტორებსა და მათ ინვესტიციებს, თავის ტერიტორიაზე, მიანიჭებს რეჟიმს, რომელიც არანაკლებ ხელსაყრელია, ვიდრე ის რეჟიმი, რომელსაც მსგავს გარემოებებში ანიჭებს არახელშემკვრელი მხარის ინვესტორებს მათ საინვესტიციო საქმიანობებთან მიმართებით. 2. მეტი სიცხადისთვის, პირველ პუნქტში მითითებული რეჟიმი არ მოიცავს ამ და სხვა ნებისმიერი საერთაშორისო შეთანხმებით განსაზღვრულ დავის გადაწყვეტის საერთაშორისო პროცედურებს ან მექანიზმებს. 3. ამ მუხლის დებულებები არ უნდა იქნეს განმარტებული ისე, თითქოს იგი ხელშემკვრელ მხარეს ავალდებულებდეს მეორე ხელშემკვრელი მხარის ინვესტორებსა და მათ ინვესტიციებზე გაავრცელოს რაიმე შეღავათიანი რეჟიმი ნებისმიერი, არსებული ან მომავალი რეგიონული ეკონომიკური ინტეგრაციის კავშირის ან საბაჟო კავშირის საფუძველზე, რომლის მხარეა პირველი ხელშემკვრელი მხარე. მუხლი 4 ზოგადი რეჟიმი თითოეული ხელშემკვრელი მხარე, მეორე ხელშემკვრელი მხარის ინვესტორების ინვესტიციებს, თავის ტერიტორიაზე, მიანიჭებს სამართლიან და თანასწორუფლებიან რეჟიმს და სრულ დაცვასა და უსაფრთხოებას საერთაშორისო ჩვეულებითი სამართლის შესაბამისად.
მუხლი 5 სასამართლოზე ხელმისაწვდომობა თითოეული ხელშემკვრელი მხარე, მეორე ხელშემკვრელი მხარის ინვესტორებს, თავის ტერიტორიაზე, მიანიჭებს რეჟიმს, რომელიც არანაკლებ ხელსაყრელია, ვიდრე ის რეჟიმი, რომელსაც მსგავს გარემოებებში ანიჭებს საკუთარ ინვესტორებს ან არახელშემკვრელი მხარის ინვესტორებს, სასამართლოებთან, ადმინისტრაციულ ტრიბუნალებთან და ყველა ინსტანციის ორგანოებთან წვდომის თვალსაზრისით, როგორც ინვესტორთა უფლებების აღსრულების, ისე დაცვის მიზნით.
მუხლი 6 შესრულების მოთხოვნების აკრძალვა 1. არც ერთ ხელშემკვრელ მხარეს არ შეუძლია, ხელშემკვრელი მხარის, ან არახელშემკვრელი მხარის ინვესტორის საინვესტიციო საქმიანობასთან მიმართებით, თავის ტერიტორიაზე, დააწესოს ან აამოქმედოს ქვემოთ მოცემული რომელიმე მოთხოვნა, ვალდებულება ან პირობა:
(a) საქონლის ან მომსახურების ექსპორტი განსაზღვრული დონით ან პროცენტული მაჩვენებლით; (b) ეროვნული კომპონენტის განსაზღვრული დონის ან პროცენტის მიღწევა; (c) თავის ტერიტორიაზე წარმოებული საქონლის ან მომსახურების შეძენა, გამოყენება ან უპირატესობის მინიჭება, ან, თავის ტერიტორიაზე, ფიზიკური პირის ან საწარმოსგან საქონლის ან მომსახურების შეძენა; (d) რაიმე ფორმით იმპორტის მოცულობის ან ღირებულების დაკავშირება ექსპორტის მოცულობასთან ან ღირებულებასთან, ან, ინვესტორის ინვესტიციასთან ასოცირებული, უცხოური ვალუტის შემოდინების ოდენობასთან; (e) თავის ტერიტორიაზე, იმ საქონლის ან მომსახურების გაყიდვების შეზღუდვა, რომელსაც აწარმოებს ან უზრუნველყოფს ინვესტორის ინვესტიცია, ამგვარი გაყიდვების რაიმე ფორმით, მისი ექსპორტის მოცულობასთან, ან ღირებულებასთან, ან უცხოური ვალუტის გაცვლით მიღებულ შემოსავლებთან დაკავშირების გზით; (f) ექსპორტის ან საექსპორტო გაყიდვის შეზღუდვა; (g) რომელიმე კონკრეტული ქვეყნის მოქალაქეების ხელმძღვანელ პირებად, მენეჯერებად ან დირექტორთა საბჭოს წევრებად დანიშვნა; (h) დაამტკიცოს: (i) როიალტის განსაზღვრული განაკვეთი ან ოდენობა სალიცენზიო ხელშეკრულების ფარგლებში; ან (ii) სალიცენზიო კონტრაქტის მოქმედების ვადა, ნებისმიერ სალიცენზიო კონტრაქტთან მიმართებით, რომელიც ნებაყოფლობით ფორმდება ინვესტორსა და ფიზიკურ პირს ან საწარმოს შორის, მის ტერიტორიაზე, იმისა მიუხედავად, შევიდა თუ არა ძალაში, იმ პირობით, რომ მოთხოვნა დაკისრებულ იქნა, ან ვალდებულება ან პირობა ძალაში შევიდა ხელშემკვრელი მხარის სახელისუფლებო ძალაუფლების გამოყენებით; შენიშვნა: ამ ქვეპუნქტში მოხსენიებული „სალიცენზიო კონტრაქტი“ ნიშნავს ნებისმიერ სალიცენზიო კონტრაქტს, რომელიც ეხება ტექნოლოგიების გადაცემას, წარმოების პროცესს ან კომერციულ საიდუმლოებას.
(i) განთავსდეს ინვესტორის სათავო ოფისი მის ტერიტორიაზე, კონკრეტული რეგიონის ან მსოფლიო ბაზრისთვის; (j) მისი მოქალაქეების განსაზღვრული ოდენობის ან პროცენტის დაქირავება; ან (k) ინვესტორის მიერ წარმოებული, ერთი ან მეტი სახეობის საქონლის ან მომსახურების, ექსკლუზიურად მისი ტერიტორიიდან მიწოდება კონკრეტული რეგიონის ან მსოფლიო ბაზრისთვის. 2. არც ერთ ხელშემკვრელ მხარეს არ შეუძლია, თავის ტერიტორიაზე, ხელშემკვრელი მხარის, ან არახელშემკვრელი მხარის ინვესტორის საინვესტიციო საქმიანობებიდან, სარგებლის მიღების ან სარგებლის უწყვეტად მიღების პირობად აქციოს დაქვემდებარება შემდეგ რომელიმე მოთხოვნასთან: (a) ეროვნული კომპონენტის განსაზღვრული დონის ან პროცენტის მიღწევა; (b) თავის ტერიტორიაზე წარმოებული საქონლის შეძენა, გამოყენება ან უპირატესობის მინიჭება, ან, თავის ტერიტორიაზე, ფიზიკური პირისგან ან საწარმოსგან საქონლის შეძენა; (c) რაიმე ფორმით იმპორტის მოცულობის ან ღირებულების დაკავშირება ექსპორტის მოცულობასთან ან ღირებულებასთან, ან, ინვესტორის ინვესტიციასთან ასოცირებული, უცხოური ვალუტის შემოდინების ოდენობასთან; (d) თავის ტერიტორიაზე, იმ საქონლის ან მომსახურების გაყიდვების შეზღუდვა, რომელსაც აწარმოებს ან უზრუნველყოფს ინვესტორის ინვესტიცია, ამგვარი გაყიდვების რაიმე ფორმით, მისი ექსპორტის მოცულობასთან, ან ღირებულებასთან, ან უცხოური ვალუტის გაცვლით მიღებულ შემოსავლებთან დაკავშირების გზით; ან (e) ექსპორტის ან საექსპორტო გაყიდვის შეზღუდვა. 3. (a) ქვეპუნქტი 1(h) არ გამოიყენება, როდესაც მოთხოვნის დაწესება ან ვალდებულების აღსრულება ხდება სასამართლოს, ადმინისტრაციული ტრიბუნალის ან კონკურენციის ორგანოს მიერ, რათა აღმოიფხვრას კონკურენციის კანონების ყველა სავარაუდო დარღვევა. (b) ქვეპუნქტები 2(a) და 2(b) არ ვრცელდება იმპორტიორი ხელშემკვრელი მხარის მიერ დაწესებულ მოთხოვნებზე, რომლებიც უკავშირდება საქონლის აუცილებელ კომპონენტს პრეფერენციული ტარიფის ან პრეფერენციული ქვოტის მისაღებად. 4. პირველი და მე-2 პუნქტები არ ვრცელდება სხვა მოთხოვნებზე, გარდა ამ პუნქტებში მოცემული მოთხოვნებისა. მუხლი 7 შეუსაბამო ზომები 1. მე-2, მე-3 და მე-6 მუხლები არ ვრცელდება: (a) არც ერთ არსებულ შეუსაბამო ზომაზე, რომელსაც ახორციელებს ხელშემკვრელი მხარის ცენტრალური მთავრობა, ან რეგიონულური ან პრეფექტურის მთავრობა, როგორც ეს განსაზღვრულია თითოეული ხელშემკვრელი მხარის განრიგში, დანართი I; (b) არც ერთ არსებულ შეუსაბამო ზომაზე, რომელსაც ახორციელებს ადგილობრივი მთავრობა, (a) ქვეპუნქტით გათვალისწინებული ხელშემკვრელი მხარის რეგიონული ან პრეფექტურის მთავრობის გარდა; (c) (a) და (b) ქვეპუნქტებში მითითებულ, არც ერთი შეუსაბამო ზომის გაგრძელებასა და დაუყონებლივ განახლებაზე; ან (d) (a) და (b) ქვეპუნქტებში მითითებულ, არც ერთ შეუსაბამო ზომის შესწორებასა ან ცვლილებაზე, იმ პირობით, რომ ეს შესწორება ან ცვლილება არ შეამცირებს მე-2, მე-3 და მე-6 მუხლებთან ზომის შესაბამისობის ხარიხს, რომელიც არსებობდა უშუალოდ შესწორების ან ცვლილების შეტანამდე. 2. მე-2, მე-3 და მე-6 მუხლები არ ვრცელდება არც ერთ ზომაზე, რომელსაც ხელშემკვრელი მხარე იღებს ან ინარჩუნებს იმ სექტორების, ქვესექტორების ან საქმიანობის მიმართ, როგორც ეს განსაზღვრულია მის განრიგში, დანართი II. 3. არც ერთი ხელშემკვრელი მხარე, იმ ზომის საფუძველზე, რომელიც მიღებულია ამ შეთანხმების ძალაში შესვლის თარიღის შემდეგ და გათვალისწინებულია მის განრიგში, დანართი II, არ მოსთხოვს მეორე ხელშემკვრელი მხარის ინვესტორს, მისი მოქალაქეობის საფუძველზე, გაყიდოს ან სხვაგვარად გასცეს ინვესტიცია, რომელიც უკვე არსებობს იმ დროისთვის, როდესაც ეს ზომა ძალაში შევიდა. 4. იმ შემთხვევებში, როდესაც, ამ შეთანხმების ძალაში შესვლის შემდგომ, ხელშემკვრელ მხარეს შესწორება ან ცვლილება შეაქვს თავის განრიგში, დანართი I, გაწერილ შეუსაბამო ზომებში, ან როდესაც ხელშემკვრელი მხარე იღებს ახალ ან უფრო შემზღუდავ ზომას იმ სექტორების, ქვესექტორების ან საქმიანობების მიმართ, რომლებიც გაწერილია მის განრიგში, დანართი II, ხელშემკვრელი მხარე, შესწორების ან მასში ცვლილების შეტანის, ან ახალი ან უფრო შემზღუდავი ზომის მიღებამდე, ან განსაკუთრებულ შემთხვევებში, დაუყოვნებლივ ამის შემდეგ:
(a) აცნობებს მეორე ხელშემკვრელ მხარეს დეტალურ ინფორმაციას ამგვარი შესწორების ან ცვლილების, ან ამგვარი ზომების შესახებ; და (b) მეორე ხელშემკვრელი მხარის თხოვნის საფუძველზე, გამართავს კონსულტაციებს კეთილსინდისიერების პრინციპით, მეორე ხელშემკვრელ მხარესთან, ორივე მხარისათვის მისაღები გადაწყვეტილების მიღების მიზნით.
5. თითოეული ხელშემკვრელი მხარე შეეცდება, სადაც შესაფერისია, შეამციროს ან აღმოფხვრას თავის განრიგებში, დანართი I და დანართი II, მოცემული შეუსაბამო ზომები. 6. მე-2 და მე-3 მუხლები არ ვრცელდება არც ერთ იმ ზომაზე, რომელიც გათვალისწინებულია TRIPS-ის შეთანხმების მე-3 და მე-4 მუხლებით გათვალისწინებული ვალდებულებების გამონაკლისებში, ან დეროგაციებში, როგორც ეს კონკრეტულად მოცემულია TRIPS-ის შეთანხმების მე-3 – მე-5 მუხლებში. 7. მე-2, მე-3 და მე-6 მუხლები არ ვრცელდება არც ერთ ზომაზე, რომელსაც ხელშემკვრელი მხარე იღებს ან ინარჩუნებს სახელმწიფო შესყიდვების მიმართ.
მუხლი 8 გამჭვირვალობა 1. თითოეული ხელშემკვრელი მხარე დაუყოვნებლივ გამოაქვეყნებს ან სხვაგვარად გაასაჯაროებს თავის კანონებს, რეგულაციებს, ადმინისტრაციულ პროცედურებს, ადმინისტრაციულ განჩინებებსა და ზოგადი გამოყენების სასამართლო გადაწყვეტილებებს, აგრეთვე, საერთაშორისო ხელშეკრულებებს, რომელთაც კავშირი აქვთ ან გავლენას ახდენენ ამ შეთანხმების შესრულებასა და მოქმედებაზე. 2. თითოეული ხელშემკვრელი მხარე, მეორე ხელშემკვრელი მხარის მოთხოვნის საფუძველზე, დაუყოვნებლივ გასცემს პასუხს კონკრეტულ შეკითხვებს და მეორე ხელშემკვრელ მხარეს მიაწვდის ინფორმაციას პირველი პუნქტით განსაზღვრულ საკითხებზე. 3. პირველი და მე-2 პუნქტები არ უნდა იქნეს გაგებული ისე, თითქოს ისინი ავალდებულებდნენ რომელიმე ხელშემკვრელ მხარეს კონფიდენციალური ინფორმაციის გამჟღავნებას, რომელიც განსაზღვრულია როგორც კონფიდენციალური, ან რომლის გამჟღავნებაც ხელს შეუშლიდა კანონის აღსრულებას ან სხვაგვარად იქნებოდა წინააღმდეგობაში საზოგადოებრივ ინტერესებთან, ან ზიანს მიაყენებდა პირადი ცხოვრების ხელშეუხებლობას ან ლეგიტიმურ კომერციულ ინტერესებს.
მუხლი 9 ზომები კორუფციის წინააღმდეგ თითოეული ხელშემკვრელი მხარე, თავის სახელმწიფოში მოქმედი შიდასახელმწიფოებრივი კანონმდებლობის შესაბამისად, უზრუნველყოფს ყველა ზომისა და ძალისხმევის გაწევას კორუფციის თავიდან ასაცილებლად და მასთან საბრძოლველად, იმ საკითხებთან მიმართებით, რომლებიც გათვალისწინებულია ამ შეთანხმებით.
მუხლი 10 ინვესტორების შემოსვლა, დროებითი ცხოვრება და ბინადრობა თითოეული ხელშემკვრელი მხარე თავის სახელმწიფოში მოქმედი შიდასახელმწიფოებრივი კანონმდებლობის შესაბამისად, კეთილგანწყობით განიხილავს მეორე ხელშემკვრელი მხარის ფიზიკური პირისა და მეორე ხელშემკვრელი მხარის საწარმოს მიერ დაქირავებული პერსონალის, ან ამ საწარმოს ხელმძღვანელი პირის, მენეჯერის ან დირექტორთა საბჭოს განაცხადს შემოსვლის, დროებითი ცხოვრებისა და ბინადრობის მოთხოვნის შესახებ, რომელსაც სურს შემოვიდეს პირველი ხელშემკვრელი მხარის ტერიტორიაზე და დარჩეს საინვესტიციო საქმიანობის მიზნით.
მუხლი 11 ექსპროპრიაცია და კომპენსაცია 1. არც ერთი ხელშემკვრელი მხარე არ მოახდენს თავის ტერიტორიაზე მეორე ხელშემკვრელი მხარის ინვესტორის ინვესტიციის ექსპროპრიაციას ან ნაციონალიზაციას, ან არ მიიღებს ექსპროპრიაციის ან ნაციონალიზაციის ეკვივალენტურ ზომას (შემდგომში „ექსპროპრიაცია“), გარდა იმ შემთხვევებისა, როდესაც ეს ხორციელდება: (a) საზოგადოებრივი მიზნებისთვის; (b) არადისკრიმინაციულ საფუძველზე; (с) სწრაფი, ადეკვატური და ეფექტური კომპენსაციის სანაცვლოდ, მე-2 და მე-3 პუნქტების შესაბამისად; და (d) კანონით დადგენილი წესით.
2. კომპენსაცია უნდა შეესაბამებოდეს ექსპროპრირებული ინვესტიციის სამართლიან საბაზრო ღირებულებას, რომელიც არსებობდა უშუალოდ ექსპროპრიაციის საჯაროდ გამოცხადების დროს ან ექსპროპრიაციის დადგომის დროს, იმის მიხედვით, თუ რომელი მოხდა უფრო ადრე. სამართლიან საბაზრო ღირებულებაში არ უნდა აისახოს ღირებულების რაიმე ცვლილება, რაც განაპირობა, მოსალოდნელი ექსპროპრიაციის შესახებ ინფორმაციის უფრო ადრე გასაჯაროებამ. 3. კომპენსაციის გადახდა უნდა განხორციელდეს დაყოვნების გარეშე და კომერციულად გონივრული კურსით დარიცხულ პროცენტში, ექსპროპრიაციის დღიდან გადახდის დღემდე დროის ხანგრძლივობის მხედველობაში მიღებით. კომპენსაცია უნდა იყოს ეფექტიანად რეალიზებადი, და თავისუფლად კონვერტირებადი ხელშემკვრელი მხარის დაინტერესებული ინვესტორის ვალუტაში და თავისუფლად გამოყენებად ვალუტაში, ექსპროპრიაციის დღეს არსებული საბაზრო გაცვლითი კურსით. 4. არადისკრიმინაციული მარეგულირებელი მოქმედებები, რომლებსაც ხელშემკვრელი მხარე ქმნის და იყენებს საზოგადოების კეთილდღეობის ლეგიტიმური მიზნების დასაცავად, როგორიცაა საზოგადოებრივი ჯანდაცვა, უსაფრთხოება და გარემო, არ წარმოადგენს ექსპროპრიაციას, გარდა იშვიათი შემთხვევებისა. 5. ეს მუხლი არ ვრცელდება TRIPS-ის შეთანხმების შესაბამისად ინტელექტუალური საკუთრების უფლებებთან დაკავშირებით გაცემულ სავალდებულო ლიცენზიებზე, ან ინტელექტურალური საკუთრების უფლებების გაუქმებაზე, შეზღუდვაზე ან შექმნაზე, თუ ამგვარი გაცემა, გაუქმება, შეზღუდვა ან შექმნა შეესაბამება TRIPS-ის შეთანხმებას.
მუხლი 12 უთანხმოებისგან დაცვა 1. თითოეული ხელშემკვრელი მხარე, მეორე ხელშემკვრელი მხარის ინვესტორებს, რომელთა ინვესტიციებმაც განიცადეს ზარალი ან ზიანი პირველი ხელშემკვრელი მხარის ტერიტორიაზე, შეიარაღებული კონფლიქტის, ან სახელმწიფოში შექმნილი საგანგებო მდგომარეობის გამო, როგორიცაა, რევოლუცია, ამბოხება, სამოქალაქო არეულობა ან პირველი ხელშემკვრელი მხარის ტერიტორიაზე მომხდარი სხვა მსგავსი მოვლენა, აღნიშნული ზარალის ან ზიანის რესტიტუციასთან, ანაზღაურებასთან, კომპენსაციასთან ან სხვაგვარად მორიგებასთან დაკავშირებით, მიანიჭებს რეჟიმს, რომელიც არანაკლებ ხელსაყრელია, ვიდრე ის რეჟიმი, რომელსაც ის ანიჭებს საკუთარ ინვესტორებს ან არახელშემკვრელი მხარის ინვესტორებს, იმისდა მიხედვით, თუ რომელი რეჟიმია უფრო ხელსაყრელი მეორე ხელშემკვრელი მხარის ინვესტორისთვის. 2. ნებისმიერი სახის გადახდა, როგორც პირველ პუნქტში მითითებული ანგარიშსწორების საშუალება, უნდა იყოს ეფექტიანად რეალიზებადი, თავისუფლად გადაცემადი და თავისუფლად კონვერტირებადი, ბაზარზე მოქმედი თავისუფლად გამოყენებადი სავალუტო კურსით 3. არც ერთი ხელშემკვრელი მხარე არ თავისუფლდება პირველ პუნქტში მითითებული ვალდებულებების შესრულებისგან იმის საფუძველზე, რომ მან გაატარა ზომები მე-15 მუხლის მე-2 პუნქტის შესაბამისად.
მუხლი 13 სუბროგაცია თუ ერთი ხელშემკვრელი მხარე ან მის მიერ დანიშნული ორგანო თავის ინვესტორს, მეორე ხელშემკვრელი მხარის ტერიტორიაზე განხორციელებულ ინვესტიციასთან დაკავშირებით გადაუხდის თანხას ზარალის ანაზღაურების კონტრაქტის, საგარანტიო წერილის ან სადაზღვევო ხელშეკრულების საფუძველზე, ეს უკანასკნელი ხელშემკვრელი მხარე ცნობს პირველი ხელშემკვრელი მხარისათვის ან მის მიერ დანიშნული ორგანოსათვის იმ ინვესტორის ნებისმიერი უფლების ან მოთხოვნის გადაცემას, რომლის მიმართაც განხორციელდა ამგვარი გადახდა, და აღიარებს პირველი ხელშემკვრელი მხარის ან მის მიერ დანიშნული ორგანოს უფლებას, სუბროგაციის საფუძველზე გამოიყენოს ნებისმიერი ამგვარი უფლება და მოთხოვნა, ისეთივე წესით, როგორითაც გამოიყენებოდა ინვესტორის თავდაპირველი უფლება და მოთხოვნა. რაც შეეხება, თანხის გადახდას პირველი ხელშემკვრელი მხარის ან მის მიერ დანიშნული ორგანოსთვის, უფლების ან მოთხოვნის ზემოაღნიშნული წესით გადაცემის საფუძველზე და აღნიშნული თანხის ტრანსფერს, ამ შემთხვევაში მე-11, მე-12 და მე-14 მუხლების დებულებები, გამოიყენება გარემოებებიდან გამომდინარე ცვლილებებით.
მუხლი 14 ტრანსფერები 1. თითოეული ხელშემკვრელი მხარე უზრუნველყოფს, თავის ტერიტორიაზე, მეორე ხელშემკვრელი მხარის ინვესტორის მიერ განხორციელებულ ნებისმიერ ინვესტიციებთან დაკავშირებული ტრანსფერების განხორციელებას თავისუფლად და დაყოვნების გარეშე, თავის ტერიტორიაზე და მის ფარგლებს გარეთ. ამგვარი ტრანსფერები მოიცავს, კერძოდ: (a) საწყის კაპიტალს და დამატებით თანხებს ინვესტიციების მხარდაჭერის ან გაზრდის მიზნით; (b) მოგებას, პროცენტს, კაპიტალის ზრდით მიღებულ მოგებას, დივიდენდებს, როიალტს, მოსაკრებელს ან ინვესტიციებიდან მიღებულ სხვა შემოსავლებს; (c) კონტრაქტის საფუძველზე მიღებულ თანხებს, მათ შორის, ინვესტიციებთან დაკავშირებული სესხების დასაფარად გაწეულ გადახდებს; (d) ინვესტიციების მთლიანად ან ნაწილობრივი რეალიზაციის ან ლიკვიდაციის შედეგად ამონაგებ თანხებს; (e) უცხოელი პერსონალის გამომუშავებულ თანხას და ანაზღაურებას, რომლებიც მუშაობენ პირველი ხელშემკვრელი მხარის ტერიტორიაზე განხორციელებულ ინვესტიციებთან; (f) მე-11 და მე-12 მუხლების შესაბამისად გადახდილ გადახდებს; და (g) დავის შედეგად წარმოშობილ გადასახადებს. 2. თითოეული ხელშემკვრელი მხარე უზრუნველყოფს ამგვარი ტრანსფერების დაუყონებლივ, თავისუფლად გამოყენებად ვალუტაში განხორციელებას, ტრანსფერის დღეს მოქმედი სავალუტო კურსით. 3. პირველი და მე-2 პუნქტების მიუხედავად, ხელშემკვრელ მხარეს შეუძლია შეაყოვნოს ან ხელი შეუშალოს ტრანსფერს თავის სახელმწიფოში მოქმედი შიდასახელმწიფოებრივი კანონმდებლობის არადისკრიმინაციული და კეთილსინდისიერი გამოყენებით, რომლებიც ეხება: (a) გადასახადების გადახდას; (b) გაკოტრებას, გადახდისუუნარობას ან კრედიტორების უფლებების დაცვას; (c) ფასიანი ქაღალდების, ვადიანი კონტრაქტების ან ფინანსური ინსტრუმენტების გაცემას, ვაჭრობას ან გარიგებას; (d) სისხლის სამართლის დანაშაულს ან სისხლის სამართლის კანონმდებლობით დასჯად ქმედებებს; (e) სავალუტო ან სხვა ფულადი ინსტრუმენტების გადარიცხვების ანგარიშგებას ან აღრიცხვას, როდესაც ეს აუცილებელია სამართალდამცავი ორგანოების ან ფინანსური მარეგულირებელი ორგანოების დასახმარებლად; ან (f) სასამართლო სამართალწარმოებისას ბრძანებების ან განჩინებების შესრულების უზრუნველყოფას.
მუხლი 15 ზოგადი და უსაფრთხოებასთან დაკავშირებული გამონაკლისები 1. იმ პირობით, რომ ხელშემკვრელმა მხარემ ამგვარი ზომები არ უნდა განახორციელოს ისეთი წესით, რაც წარმოადგენს თვითნებურ ან გაუმართლებელ დისკრიმინაციას, ან ფარულ შეზღუდვას მეორე ხელშემკვრელი მხარის ინვესტორთა და პირველი ხელშემკვრელი მხარის ტერიტორიაზე მათ მიერ განხორციელებულ ინვესტიციებთან მიმართებით, ამ შეთანხმების არც ერთი პუნქტი არ უნდა იქნეს გაგებული ისე, თითქოს იგი პირველ ხელშემკვრელ მხარეს ხელს უშლიდეს ისეთი ზომების მიღებაში ან ამოქმედებაში, რომლებიც: (a) აუცილებელია ადამიანის, ცხოველის ან მცენარის სიცოცხლის ან ჯანმრთელობის დასაცავად; (b) აუცილებელია საზოგადოებრივი მორალის დაცვის ან საზოგადოებრივი წესრიგის შენარჩუნების მიზნით, იმ პირობით, რომ საზოგადოებრივ წესრიგთან დაკავშირებული გამონაკლისი ამოქმედდება მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ რეალური და საკმარისად სერიოზული საფრთხე ემუქრება საზოგადოების ერთ-ერთ ფუნდამენტურ ინტერესს; (c) აუცილებელია სახელმწიფოში მოქმედი შიდასახელმწიფოებრივი კანონმდებლობის შესაბამისობის უზრუნველსაყოფად, რომელიც წინააღმდეგობაში არ არის ამ შეთანხმების დებულებებთან, მათ შორის, იმ დებულებებთან, რომლებიც შეეხება: (i) შეცდომაში შემყვანი და არაკეთილსინდისიერი ქმედებების აღკვეთას ან კონტრაქტის შეუსრულებლობით გამოწვეული შედეგების გამოსწორებას; (ii) პირის პირადი ცხოვრების ხელშეუხებლობის დაცვას, პირად მონაცემთა დამუშავებისა და გადაცემის პროცესში და პირადი მონაცემებისა და ჩანაწერების კონფიდენციალურობის უზრუნველყოფას; ან (iii) უსაფრთხოებას; ან (d) დაწესებულია მხატვრული, ისტორიული ან არქეოლოგიური ღირებულების ეროვნული საგანძურის დასაცავად. 2. მე-12 მუხლის მე-3 პუნქტის გათვალისწინებით, ამ შეთანხმების არც ერთი პუნქტი არ უნდა იქნეს განმარტებული ისე, თითქოს იგი ხელს უშლიდეს ხელშემკვრელ მხარეს ისეთი ზომების მიღებაში ან აღსრულებაში: (a) რომელსაც იგი საჭიროდ მიიჩნევს თავისი უსაფრთხოების ძირითადი ინტერესების დასაცავად: (i) ომის, შეიარაღებული კონფლიქტის, ან სხვა სახის საგანგებო მდგომარეობის დროს ხელშემკვრელი მხარის ტერიტორიაზე, ან საერთაშორისო ურთიერთობებში; ან (ii) ეროვნული პოლიტიკის ან საერთაშორისო ხელშეკრულებებით ნაკისრი ვალდებულებების განხორციელებასთან იარაღის გაუვრცელებლობის სფეროში; ან (b) გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის წესდების ფარგლებში მის მიერ ნაკისრი ვალდებულებების შესაბამისად, საერთაშორისო მშვიდობისა და უსაფრთხოების შენარჩუნების მიზნით.
3. წინამდებარე შეთანხმებაში არაფერი უნდა იყოს განმარტებული ისე, თითქოს იგი ავალდებულებდეს ხელშემკვრელ მხარეს მიაწოდოს ან გასცეს ისეთ ინფორმაციაზე წვდომა, რომლის გამჟღავნებაც ეწინააღმდეგება მისი ძირითადი უსაფრთხოების ინტერესებს.
მუხლი 16 დროებითი დაცვის ზომები
1. ხელშემკვრელ მხარეს შეუძლია მიიღოს ან შეინარჩუნოს შემზღუდველი ზომები ტრანსსასაზღვრო კაპიტალის ოპერაციებთან, ასევე, გადახდებთან ან ტრანსფერებთან, მათ შორის იმ ტრანსფერებთან, რომლებიც მოცემულია მე-14 მუხლში ინვესტიციებთან დაკავშირებულ ოპერაციებთან მიმართებით:
(a) საგადასახადო ბალანსსა და საგარეო ფინანსური ვალდებულებების შესრულებაში შექმნილი სერიოზული სირთულეების ან საფრთხის შემთხვევაში; ან (b) გამონაკლის შემთხვევებში, როდესაც კაპიტალის მოძრაობა იწვევს ან არსებობს რისკი, რომ გამოიწვევს სერიოზულ სირთულეებს მაკროეკონომიკური მართვის, კერძოდ, მონეტარული და გაცვლითი კურსის პოლიტიკისათვის.
2. პირველი პუნქტით გათვალისწინებული შემზღუდველი ზომები:
(a) გამოყენებული უნდა იქნეს ისე, რომ მეორე ხელშემკვრელი მხარე არ აღმოჩნდეს ნაკლებად ხელსაყრელ რეჟიმში, ვიდრე რომელიმე არახელშემკვრელი მხარე; (b) უნდა შეესაბამებოდეს საერთაშორისო სავალუტო ფონდის შეთანხმების მუხლებს; (c) არ უნდა აღემატებოდეს იმ ზომებს, რომელიც აუცილებელია პირველ პუნქტში მოცემულ გარემოებებთან გასამკლავებლად; (d) უნდა ატარებდეს დროებით ხასიათს და ეტაპობრივად მოიხსნას, პირველ პუნქტში მითითებული მდგომარეობის გამოსწორებისთანავე; (e) დაუყოვნებლივ ეცნობოს მეორე ხელშემკვრელ მხარეს; და (f) თავიდან ირიდებდეს მეორე ხელშემკვრელი მხარის კომერციული, ეკონომიკური და ფინანსური ინტერესებისათვის არასაჭირო ზიანის მიყენებას.
მუხლი 17 გონივრული ზომები
1. ამ შეთანხმებით გათვალისწინებული ნებისმიერი სხვა დებულების მიუხედავად, ხელშემკვრელ მხარეს ხელი არ უნდა შეეშალოს ფინანსურ მომსახურებასთან მიმართებით გონივრული ზომების მიღებაში, მათ შორის, ისეთი ზომების ჩათვლით, რომელთა მიზანია დაიცვას ინვესტორები, მეანაბრეები, პოლისის მფლობელები ან ის პირები, რომელთა მიმართაც ფინანსურ მომსახურებათა მიმწოდებელ საწარმოს ეკისრება ფიდუციარული ვალდებულება, ან მისი ფინანსური სისტემის ერთიანობისა და სტაბილურობის უზრუნველყოფაში. 2. თუ ხელშემკვრელი მხარის მიერ პირველი პუნქტის შესაბამისად მიღებული ზომები არ შეესაბამება ამ შეთანხმებას, ისინი არ უნდა იქნეს გამოყენებული, როგორც ამ შეთანხმებით გათვალისწინებული ხელშემკვრელი მხარის ვალდებულებების თავიდან აცილების საშუალება.
მუხლი 18 ინტელექტუალური საკუთრების უფლებები
1. ხელშემკვრელი მხარეები უზრუნველყოფენ ინტელექტუალური საკუთრების უფლებების ადეკვატურ და ეფექტიან დაცვას და ხელს შეუწყობენ ინტელექტუალური საკუთრების დაცვის სისტემის ეფექტიანობასა და გამჭვირვალობას. ამ მიზნით, ხელშემკვრელი მხარეები, დაუყოვნებლივ გაივლიან კონსულტაციებს ერთმანეთთან, რომელიმე ხელშემკვრელი მხარის თხოვნით. კონსულტაციის შედეგების მიხედვით, თითოეული ხელშემკვრელი მხარე, თავის სახელმწიფოში მოქმედი შიდასახელმწიფოებრივი კანონმდებლობის შესაბამისად, მიიღებს შესაბამის ზომებს იმ ფაქტორების აღმოსაფხვრელად, რომლებიც მიჩნეულია, რომ უარყოფითად მოქმედებენ მეორე ხელშემკვრელი მხარის ინვესტორების ინვესტიციებზე. 2. ამ შეთანხმების არც ერთი პუნქტი არ ზღუდავს ხელშემკვრელი მხარეების იმ უფლებებსა და ვალდებულებებს, რომლებიც გამომდინარეობს ინტელექტუალური საკუთრების უფლებების დაცვის შესახებ იმ მრავალმხრივი შეთანხმებებიდან, რომელთა მხარეებსაც წარმოადგენენ ხელშემკვრელი მხარეები. 3. ამ შეთანხმების არც ერთი პუნქტი არ უნდა იქნეს გაგებული ისე, თითქოს იგი ავალდებულებდეს რომელიმე ხელშემკვრელ მხარეს, მეორე ხელშემკვრელი მხარის ინვესტორებსა და მათ ინვესტიციებს მიანიჭოს ისეთივე რეჟიმი, როგორიც მინიჭებული აქვს არახელშემკვრელი მხარის ინვესტორებსა და მათ ინვესტიციებს ინტელექტუალური საკუთრების უფლებათა დაცვის შესახებ იმ მრავალმხრივი შეთანხმების სფუძველზე, რომელთა მხარესაც წარმოადგენს პირველი ხელშემკვრელი მხარე.
მუხლი 19 საგადასახადო ზომები
1. ამ შეთანხმების არც ერთი პუნქტი არ ზღუდავს ხელშემკვრელი მხარის იმ უფლებებსა და ვალდებულებებს, რომლებიც გამომდინარეობს რომელიმე საგადასახადო კონვენციიდან. ამ შეთანხმებასა და რომელიმე ასეთ საგადასახადო კონვენციას შორის რაიმე შეუსაბამობის შემთხვევაში, უპირატესობა მიენიჭება საგადასახადო კონვენციას იმ ნაწილში, სადაც გამოვლინდა შეუსაბამობა. 2. მე-2, მე-3 და მე-6 მუხლები არ ვრცელდება საგადასახადო ზომებზე.
მუხლი 20 ჯანმრთელობის, უსაფთხოებისა და გარემოს დაცვის ზომები და შრომის სტანდარტები თითოეული ხელშემკვრელი მხარე აღიარებს, რომ დაუშვებელია მეორე ხელშემკვრელი მხარის და არახელშემკვრელი მხარის ინვესტორთა ინვესტიციების წახალისება მისი ჯანმრთელობის, უსაფრთხოების ან გარემოსდაცვითი ზომების შემსუბუქებით ან შრომის სტანდარტების გაუარესების გზით. ამ თვალსაზრისით, არც ერთმა ხელშემკვრელმა მხარემ არ უნდა თქვას უარი, ან სხვაგვარად თავი აარიდოს ამგვარ ზომებს ან სტანდარტებს, რათა წაახალისოს თავის ტერიტორიაზე მეორე ხელშემკვრელი მხარის ან არახელშემკვრელი მხარის ინვესტორთა ინვესტიციების განხორციელება, შეძენა ან გაფართოება.
მუხლი 21 სარგებლის უარყოფა
1. ხელშემკვრელ მხარეს შეუძლია უარი უთხრას ამ შეთანხმებიდან მომდინარე სარგებელზე მეორე ხელშემკვრელი მხარის ინვესტორს, რომელიც წარმოადგენს მეორე ხელშემკვრელი მხარის საწარმოსა და მის ინვესტიციებს, თუ საწარმო არის არახელშემკვრელი მხარის ფიზიკური პირის ან საწარმოს საკუთრებაში ან ექვემდებარება მის კონტროლს, და უარის მთქმელი ხელშემკვრელი მხარე: (a) არ ინარჩუნებს დიპლომატიურ ურთიერთობებს არახელშემკვრელ მხარესთან; ან (b) იღებს ან ინარჩუნებს ისეთ ზომებს არახელშემკვრელ მხარესთან მიმართებით, რომლებიც კრძალავენ საწარმოსთან ტრანზაქციების განხორციელებას, ან გამოიწვევდა აღნიშნული ზომების დარღვევას ან მათთვის თავის არიდებას, თუკი ამ შეთანხმებიდან მომდინარე სარგებელი გავრცელდებოდა საწარმოზე ან მის ინვესტიციებზე. 2. ხელშემკვრელ მხარეს შეუძლია უარი უთხრას ამ შეთანხმებიდან მომდინარე სარგებელზე მეორე ხელშემკვრელი მხარის ინვესტორს, რომელიც წარმოადგენს მეორე ხელშემკვრელი მხარის საწარმოს ან მის ინვესტიციებს, თუ ეს საწარმო არახელშემკვრელი მხარის ან უარის მთქმელი ხელშემკვრელი მხარის ფიზიკური პირის ან საწარმოს საკუთრებაშია ან ექვემდებარება მის კონტროლს და მეორე ხელშემკვრელი მხარის საწარმო არ ეწევა ძირითად სამეწარმეო საქმიანობას მეორე ხელშემკვრელი მხარის ტერიტორიაზე. 3. ამ მუხლის მიზნებისათვის საწარმო არის:
თავი II დავის მოგვარება
მუხლი 22 დავის მოგვარება ხელშემკვრელ მხარეებს შორის 1. თითოეული ხელშემკვრელი მხარე გულისყურით განიხილავს და უზრუნველყოფს კონსულტაციების გამართვის ადეკვატურ შესაძლებლობას მეორე ხელშემკვრელი მხარის მიერ გაკეთებულ განცხადებებთან დაკავშირებით, ნებისმიერი ისეთი საკითხის ირგვლივ, რომელიც ზემოქმედებას ახდენს ამ შეთანხმების შესრულებაზე. 2. ამ შეთანხმების ინტერპრეტაციასა და გამოყენებასთან დაკავშირებით ხელშემკვრელ მხარეებს შორის წარმოშობილი ნებისმიერი დავა, რომელიც დამაკმაყოფილებლად ვერ მოგვარდება დიპლომატიური არხებით კონსულტაციების შედეგად, გადაწყვეტილების მისაღებად გადაეცემა საარბიტრაჟო საბჭოს. ასეთი საარბიტრაჟო საბჭო თითოეული დავისათვის შედგენილი იქნება შემდეგნაირად: მეორე ხელშემკვრელი მხარისაგან არბიტრაჟის მოწვევის შესახებ მოთხოვნის მიღებიდან 60 დღის განმავლობაში, თითოეული ხელშემკვრელი მხარე დანიშნავს არბიტრს. ეს ორი არბიტრი შემდგომ აირჩევს მესამე არბიტრს, რომელიც ორივე ხელშემკვრელი მხარის თანხმობით დაინიშნება თავმჯდომარედ, იმ პირობით, რომ მესამე არბიტრი არ უნდა იყოს არც ერთი ხელშემკვრელი მხარის მოქალაქე; თავმჯდომარე უნდა დაინიშნოს დანარჩენი ორი არბიტრის დანიშვნის დღიდან 60 დღის განმავლობაში. 3. თუ მე-2 პუნქტში მითითებული აუცილებელი დანიშვნები არ განხორციელდება ამავე პუნქტში მითითებულ ვადებში, თითოეულ ხელშემკვრელ მხარეს შეუძლია, თუ სხვა რამ არ არის შეთანხმებული, შესაბამისი დანიშვნების განხორციელების მოთხოვნით მიმართოს ჰააგის მუდმივმოქმედი საარბიტრაჟო სასამართლოს გენერალურ მდივანს. 4. საარბიტრაჟო საბჭო, ხელშემკვრელ მხარეებთან კონსულტაციების შემდეგ, თავად განსაზღვრავს საკუთარ პროცედურულ წესებს. საარბიტრაჟო საბჭო დავას გადაწყვეტს ამ შეთანხმების და საერთაშორისო სამართლის იმ წესებისა და პრინციპების შესაბამისად, რომლებიც არეგულირებენ დავის საგანს. საარბიტრაჟო საბჭო გადაწყვეტილებას მიიღებს გონივრული ვადის ფარგლებში, ხმათა უმრავლესობით. ამგვარი გადაწყვეტილება საბოლოო და სავალდებულოა შესასრულებლად. 5. თითოეული ხელშემკვრელი მხარე თავად აანაზღაურებს მის მიერ დანიშნული არბიტრის და საარბიტრაჟო პროცესში მის მონაწილეობასთან დაკავშირებულ ხარჯებს. საარბიტრაჟო საბჭოს თავმჯდომარის ფუნქციების შესრულებასთან დაკავშირებული და, ასევე, საარბიტრაჟო საბჭოს ნებისმიერი სხვა ხარჯები თანაბრად დაეკისრებათ ხელშემკვრელ მხარეებს, თუ საარბიტრაჟო საბჭო სხვაგვარად არ გადაწყვეტს.
მუხლი 23 საინვესტიციო დავების მოგვარება ხელშემკვრელ მხარესა და მეორე ხელშემკვრელი მხარის ინვესტორს შორის
1. მოსარჩელესა და მოპასუხეს შორის საინვესტიციო დავის შემთხვევაში, ისინი თავდაპირველად უნდა შეეცადონ დავის მოგვარებას კონსულტაციისა და მოლაპარაკების გზით, რაც შეიძლება მოიცავდეს შესასრულებლად არასავალდებულო, მესამე მხარის პროცედურების გამოყენებას. 2. იმ შემთხვევაში, თუ მოდავე მხარე მიიჩნევს, რომ საინვესტიციო დავის მოგვარება შეუძლებელია კონსულტაციითა და მოლაპარაკებით, მოსარჩელეს შეუძლია ამ მუხლის შესაბამისად საარბიტრაჟო განხილვაზე წარადგინოს სარჩელი იმის თაობაზე, რომ: (a) მოპასუხე მხარემ დაარღვია I თავით გათვალისწინებული ვალდებულება; და (b) მომჩივანმა განიცადა ზარალი ან მას მიადგა ზიანი ამ დარღვევის გამო, ან მისგან გამომდინარე. 3. თითოეული ხელშემკვრელი მხარე თანხმდება ამ მუხლის შესაბამისად საარბიტრაჟო სარჩელის წარდგენაზე ისე როგორც შესაბამისია ამ შეთანხმებასთან. 4. მე-2 პუნქტის მიუხედავად, ხელშემკვრელი მხარის ინვესტორს არ შეუძლია საარბიტრაჟო განხილვაზე წარადგინოს ამ მუხლის შესაბამისად:
5. ამ მუხლის შესაბამისად საარბიტრაჟო სარჩელის წარდგენამდე არანაკლებ 90 დღით ადრე, მოსარჩელე ვალდებულია მოპასუხეს წარუდგინოს წერილობითი შეტყობინება საარბიტრაჟო სარჩელის წარდგენის განზრახვის შესახებ (შემდგომში – „შეტყობინება განზრახვის თაობაზე“). შეტყობინებაში განზრახვის თაობაზე მითითებული უნდა იყოს:
6. იმ პირობით, რომ ექვსი თვე უკვე გავიდა იმ მოვლენებიდან, რომლებიც საფუძვლად დაედო სარჩელს, მოსარჩელეს შეუძლია, მე-2 პუნქტით გათვალისწინებული სარჩელი გადასცეს არბიტრაჟს:
(a) ICSID-ის კონვენციის შესაბამისად, იმ პირობით, რომ ხელშემკვრელი მხარეები არიან ICSID-ის კონვენციის მხარეები; (b) ICSID-ის დამატებითი მექანიზმის წესების შესაბამისად, იმ პირობით, რომ ერთი ხელშემკვრელი მხარე, მაგრამ არა ორივე, ICSID-ის კონვენციის მხარეა;
7. სარჩელი ჩაითვლება ამ მუხლის შესაბამისად საარბიტრაჟო განხილვაზე წარდგენილად, როდესაც მოსარჩელის შეტყობინება ან მოთხოვნა არბიტრაჟის შესახებ (შემდგომში ამ მუხლში მოხსენიებული, როგორც „საარბიტრაჟო შეტყობინება“):
8. მე-3 პუნქტის მიუხედავად, ამ მუხლის თანახმად, სარჩელი ვერ იქნება წარდგენილი საარბიტრაჟო გარჩევაზე, თუ სამ წელიწადზე მეტია გასული იმ მომენტიდან, როდესაც მოსარჩელემ პირველად შეიტყო ან პირველად უნდა შეეტყო მე-2 პუნქტით გათვალისწინებული დარღვევის შესახებ და იმის შესახებ, რომ მოსარჩელეს მიადგა ზარალი ან ზიანი.
9. მე-3 პუნქტის მიუხედავად, ამ მუხლის შესაბამისად, სარჩელი ვერ იქნება წარდგენილი საარბიტრაჟო გარჩევაზე, თუ: (a) მოსარჩელე იძლევა წერილობით თანხმობას საარბიტრაჟო განხილვაზე ამ მუხლით განსაზღვრული პროცედურების შესაბამისად; და
(b) მოსარჩელე წერილობითი ფორმით უარს ამბობს ნებისმიერ უფლებაზე, დაიწყოს ან განაგრძოს ნებისმიერი ადმინისტრაციული სასამართლოს ან სასამართლოს წინაშე ნებისმიერი ხელშემკვრელი მხარის კანონის შესაბამისად ან დავის მოგვარების სხვა პროცედურების შესაბამისად ნებისმიერი სამართალწარმოება ნებისმიერი ღონისძიების მიმართ, რომელიც სავარაუდოდ წარმოადგენს მე-2(a) ქვეპუნქტში მითითებულ დარღვევას.
10. მე-9(b) ქვეპუნქტის შესაბამისად გათვალისწინებული უარი შეწყვეტს მოქმედებას, როდესაც არბიტრაჟი უარყოფს სარჩელს მე-5, მე-6, მე-8 ან მე-9 პუნქტების მოთხოვნების შეუსრულებლობის ან სხვა პროცედურულ ან იურისდიქციულ საფუძველზე.
11. მე-9(b) ქვეპუნქტის მიუხედავად, მოსარჩელეს შეუძლია წამოიწყოს ან განაგრძოს სარჩელი შუალედური სასამართლო აკრძალვის მოთხოვნით, რომელიც არ გულისხმობს ფულადი ზიანის ანაზღაურებას ადმინისტრაციული სასამართლოს ან სასამართლოს წინაშე მოპასუხის კანონმდებლობის შესაბამისად.
12. იმ შემთხვევაში, როდესაც საარბიტრაჟო სარჩელის წარდგენა ხდება ამ მუხლის შესაბამისად, საარბიტრაჟო სასამართლო სადავო საკითხებზე გადაწყვეტილებას იღებს ამ შეთანხმების და საერთაშორისო სამართლის მოქმედი წესების შესაბამისად.
13. მოპასუხე არამოდავე მხარეს წარუდგენს:
(a) საარბიტრაჟო შეტყობინებას არაუგვიანეს 30 დღისა სარჩელის წარდგენის დღიდან; და
(b) არბიტრაჟში შეტანილი ყველა საჩივრის ასლს.
14. მხარეს, რომელიც არ წარმოადგენს დავის მხარეს, შეუძლია დავის მხარეების წერილობითი შეტყობინების საფუძველზე, წარუდგინოს მოსაზრება საარბიტრაჟო სასამართლოს წინამდებარე შეთანხმების განმარტების საკითხზე.
15. ამ მუხლის შესაბამისად, საარბიტრაჟო გარჩევისას მოპასუხე არ უნდა ამტკიცებდეს დაცვის, შემხვედრი სარჩელის, კომპენსაციის უფლების სახით ან სხვაგვარად, რომ მოსარჩელემ მიიღო ან მიიღებს ანაზღაურებას ან სხვა კომპენსაციას სავარაუდო ზიანისთვის, სრულად ან ნაწილობრივ, სადაზღვევო ან საგარანტიო ხელშეკრულების თანახმად.
16. საარბიტრაჟო ტრიბუნალს შეუძლია გადაწყვეტილების მიღება მხოლოდ:
(i) ფულად ზიანს, მოქმედი პროცენტის ჩათვლით; და
(ii) ქონების დაბრუნებას, როდესაც გადაწყვეტილება ითვალისწინებს, რომ რესპონდენტმა შეიძლება გადაიხადოს ფულადი კომპენსაცია, მათ შორის ნებისმიერი მოქმედი პროცენტის ჩათვლით, დაბრუნების სანაცვლად.
საარბიტრაჟო ტრიბუნალს ასევე შეუძლია სასამართლო ხარჯებისა და ადვოკატის ჰონორარის დაკისრება მოქმედი საარბიტრაჟო წესების შესაბამისად.
17. თუ მოდავე მხარეები სხვა რამეზე არ შეთანხმდებიან, საარბიტრაჟო განხილვის ადგილი უნდა იყოს ქვეყანა, რომელიც წარმოადგენს ნიუ-იორკის კონვენციის მხარეს.
18. საარბიტრაჟო სასამართლოს მიერ გამოტანილი გადაწყვეტილება საბოლოოა და სავალდებულოა დავის მხარეებისათვის. ეს გადაწყვეტილება უნდა შესრულდეს სახელმწიფოში მოქმედი შიდასახელმწიფოებრივი კანონმდებლობის შესაბამისად, აგრეთვე, შესაბამისი საერთაშორისო სამართლის, მათ შორის ICSID-ის კონვენციისა და ნიუ-იორკის კონვენციის შესაბამისად, როდესაც საქმე ეხება ძალაში შესული საარბიტრაჟო გადაწყვეტილების აღსრულებას იმ ქვეყანაში, სადაც ასეთი აღსრულება უნდა მოხდეს.
მუხლი 24 დოკუმენტების გადაცემა 1. ამ თავის თანახმად, საარბიტრაჟო შეტყობინება და არბიტრაჟთან დაკავშირებული სხვა დოკუმენტები უნდა გადაეცეს ხელშემკვრელ მხარეს მიწოდების შემდეგი გზით:
2. ხელშემკვრელმა მხარემ დაუყოვნებლივ უნდა გაასაჯაროოს და აცნობოს მეორე ხელშემკვრელ მხარეს პირველ პუნქტში მითითებული ორგანოს სახელწოდების შეცვლის შესახებ.
3. თითოეულმა ხელშემკვრელმა მხარემ უნდა გაასაჯაროოს პირველ და მე-2 ქვეპუნქტებში მითითებული ორგანოს მისამართი.
თავი III ერთობლივი კომიტეტი
მუხლი 25 ერთობლივი კომიტეტი
1. ხელშემკვრელმა მხარეებმა უნდა შექმნან ერთობლივი კომიტეტი (შემდგომში – „კომიტეტი“) ამ შეთანხმების მიზნების მისაღწევად. კომიტეტის ფუნქციებია:
2. კომიტეტს შეუძლია, საჭიროებისამებრ, კონსენსუსის საფუძველზე ხელშემკვრელ მხარეებს გაუწიოს შესაბამისი რეკომენდაციები ამ შეთანხმების უფრო ეფექტიანი ფუნქციონირებისათვის ან მისი მიზნების მისაღწევად.
3. კომიტეტი შედგება ხელშემკვრელი მხარეების წარმომადგენლებისგან. კომიტეტს შეუძლია ხელშემკვრელი მხარეების ურთიერთთანხმობით, მოიწვიოს შესაბამისი სუბიექტების წარმომადგენლები, გარდა ხელშემკვრელი მხარეების მთავრობებისა, რომელთაც გააჩნიათ აუცილებელი ცოდნა განსახილველ საკითხებთან დაკავშირებით, და გამართოს ერთობლივი შეხვედრები კერძო სექტორის წარმომადგენლებთან.
4. თავისი ფუნქციების განსახორციელებლად, კომიტეტი თავად განსაზღვრავს საპროცედურო წესებს.
5. კომიტეტი იკრიბება ნებისმიერი ხელშემკვრელი მხარის თხოვნის საფუძველზე.
თავი IV დასკვნითი დებულებები
მუხლი 26 სათაურები ამ შეთანხმების მუხლების სათაურებს გააჩნიათ მხოლოდ მითითების ფუნქცია და არ ზემოქმედებენ ამ შეთანხმების ინტერპრეტაციაზე.
მუხლი 27 შესწორებები ამ შეთანხმების ცვლილება შესაძლებელია ხელშემკვრელი მხარეების ორმხრივი წერილობითი თანხმობით, ხოლო შესწორებები ძალაში შევა ამ შეთანხმების 28-ე მუხლის პირველი პუნქტით გაწერილი წესით.
მუხლი 28 დასკვნითი დებულებები 1. ხელშემკვრელი მხარეები დიპლომატიური არხებით აცნობებენ ერთმანეთს თავიანთი შიდასახელმწიფოებრივი პროცედურების დასრულების შესახებ, რომლებიც აუცილებელია ამ შეთანხმების ძალაში შესვლისთვის. წინამდებარე შეთანხმება ძალაში შევა შეტყობინებების მიღების ბოლო თარიღიდან 30-ე დღეს. იგი ძალაში დარჩება ძალაში შესვლიდან 10 წლის განმავლობაში და გაგრძელდება მანამ, სანამ მოქმედება არ შეუწყდება მე-2 პუნქტით გათვალისწინებული წესით.
2. ხელშემკვრელ მხარეს შეუძლია, მეორე ხელშემკვრელი მხარისთვის ერთი წლით ადრე, წინასწარი წერილობითი შეტყობინების გზით, შეწყვიტოს წინამდებარე შეთანხმება პირველი 10 წლის ვადის ბოლოს ან მას შემდეგ ნებისმიერ დროს.
3. წინამდებარე შეთანხმება, ასევე, ვრცელდება ნებისმიერი ხელშემკვრელი მხარის ინვესტორთა ინვესტიციებზე, რომლებიც შეძენილია მეორე ხელშემკვრელი მხარის ტერიტორიაზე ამ მეორე ხელშემკვრელი მხარის სახელმწიფოში მოქმედი შიდასახელმწიფოებრივი კანონმდებლობის შესაბამისად, ამ შეთანხმების ძალაში შესვლამდე. ამასთან, წინამდებარე შეთანხმება არ ვრცელდება პრეტენზიებზე ან დავებზე, რომლებიც წარმოიშობა მისი ძალაში შესვლამდე განვითარებული მოვლენების შედეგად.
4. წინამდებარე შეთანხმების შეწყვეტის თარიღამდე შეძენილი ინვესტიციების მიმართ ამ შეთანხმების დებულებები იმოქმედებს ამ შეთანხმების შეწყვეტის დღიდან 10 წლის განმავლობაში.
5. წინამდებარე შეთანხმების დანართები წარმოადგენს ამ შეთანხმების განუყოფელ ნაწილს.
ამის დასტურად, ქვემორე ხელმომწერებმა, რომლებიც სათანადოდ არიან უფლებამოსილნი თავიანთი მთავრობების მიერ, ხელი მოაწერეს წინამდებარე შეთანხმებას.
შესრულებულია ორ ეგზემპლარად, თბილისში, იანვრის ოცდამეცხრე დღეს, 2021, ინგლისურ ენაზე.
საქართველოს სახელით: იაპონიის სახელით:
დანართი I მე-7 მუხლის პირველი პუნქტის (a) ქვეპუნქტში მითითებული არსებული შეუსაბამო ზომები
1. ხელშემკვრელი მხარის განრიგი მე-7 მუხლის პირველი პუნქტის (a) ქვეპუნქტის შესაბამისად ადგენს იმ არსებულ ზომებს, რომლებიც არ ხვდება ზოგიერთი ან ყველა ვალდებულების ქვეშ, რომლებიც დაწესებულია:
2. განრიგის თითოეულ ჩანაწერში მოცემულია შემდეგი ნაწილები:
(i) ნიშნავს ღონისძიებას, რომელიც შესწორდა, გახანგრძლივდა ან განახლდა ამ შეთანხმების ძალაში შესვლის დღიდან; და
(ii) მოიცავს ნებისმიერ დაქვემდებარებულ ზომას, რომელიც მიღებული ან შენარჩუნებულია მოცემული ზომის უფლებამოსილებით და მის შესაბამისად; და
3. ჩანაწერის ინტერპრეტაციისას გათვალისწინებული იქნება ჩანაწერის ყველა ნაწილი. ჩანაწერი განიმარტება ამ შეთანხმების შესაბამისი დებულებების გათვალისწინებით, რომელთან დაკავშირებით კეთდება ჩანაწერი, ხოლო „ზომების“ ნაწილი სარგებლობს უპირატესობით ყველა სხვა ნაწილთან მიმართებით.
4. ამ დანართის მიზნებისათვის:
(a) ტერმინი „JSIC“ ნიშნავს იაპონიის სტანდარტულ დარგობრივ კლასიფიკაციას, რომელიც დადგენილია იაპონიის შინაგან საქმეთა და კომუნიკაციების სამინისტროს მიერ და შესწორებულია 2013 წლის 30 ოქტომბერს; და
(b) ტერმინი „ეკონომიკური საქმიანობის სახეები – GNC 006-2016 / Rev. 2“ ნიშნავს საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახურის მიერ 2016 წელს შემუშავებული ეკონომიკური საქმიანობის სახეების საქართველოს კლასიფიკაციას.
იაპონიის განრიგი[1]
საქართველოს განრიგი
დანართი II მე-7 მუხლის მე-2 პუნქტში მითითებული შეუსაბამო ზომები
1. ხელშემკვრელი მხარის განრიგი, მე-7 მუხლის მე-2 პუნქტის შესაბამისად, ადგენს სპეციფიურ სექტორებს, ქვესექტორებს ან საქმიანობებს, რომელთათვისაც ამ ხელშემკვრელ მხარეს შეუძლია გამოიყენოს არსებული ან მიიღოს ახალი ან უფრო მკაცრი ზომები, რომლებიც არ შეესაბამება დაკისრებულ ვალდებულებებს:
2. განრიგის თითოეულ ჩანაწერში მოცემულია შემდეგი ნაწილები:
3. ჩანაწერის ინტერპრეტაციისას გათვალისწინებული იქნება ჩანაწერის ყველა ნაწილი. ხოლო „ზომების“ ნაწილი სარგებლობს უპირატესობით ყველა სხვა ნაწილთან მიმართებით. 4. ამ დანართის მიზნებისათვის: (a) ტერმინი „JSIC“ ნიშნავს იაპონიის სტანდარტულ დარგობრივ კლასიფიკაციას, რომელიც დადგენილია იაპონიის შინაგან საქმეთა და კომუნიკაციების სამინისტროს მიერ და შესწორებულია 2013 წლის 30 ოქტომბერს; და (b) ტერმინი „CPC“ ნიშნავს ძირითადი პროდუქტების დროებით კლასიფიკაციას (სტატისტიკური დოკუმენტების სერია M No. 77, საერთაშორისო ეკონომიკურ და სოციალურ საკითხთა დეპარტამენტი, გაეროს სტატისტიკური სამსახური, ნიუ-იორკი, 1991 წ.).
იაპონიის განრიგი1
საქართველოს განრიგი
|
|
დოკუმენტის კომენტარები