დათარიღებული: 2021 წლის 21 მაისით

ფისკალური მონაცემები:

$3,900,000.00-7220/210306-114-M-GEORGIA-EC-20/21-PS.6-4100100

$4,700,000.00-7220/210306-114-M-GEORGIA-EC-20/21-DR.1-4100100

$13,999,845.00-7220/210306-114-M-GEORGIA-EC-20/21-DR.2-4100100

$300,387.00-7220/210306-114-M-GEORGIA-EC-20/21-DR.3-4100100

$1,450,000.00-7220/210306-114-M-GEORGIA-EC-20/21-DR.4-4100100

$1,100,000.00-7220/210306-114-M-GEORGIA-EC-20/21-DR.6-4100100

$3,000,000.00-7220/210306-114-M-GEORGIA-EC-20/21-ES.1-4100100

$400,155.00-7220/210306-114-M-GEORGIA-EC-20/21-ES.4-4100100

$5,330,000.00-7220/210306-114-M-GEORGIA-EC-GFSI-20/21-EG.3-4100100

$10,232,181.00-7220/210306-114-M-GEORGIA-EC-20/21-EG.5-4100100

$4,527,819.00-7220/210306-114-CV-M-GEORGIA-EC-20/21-EG.5-4100100

$3,220,000.00-7220/210306-114-M-GEORGIA-EC-GFSI-20/21-EG.5-4100100

$4,700,000.00-7220/210306-114-M-GEORGIA-EC-20/21-EG.6-4100100

$3,600,000.00-7220/210306-114-M-GEORGIA-EC-20/21-EG.7-4100100

$800,000.00-7220/210306-114-M-GEORGIA-EC-20/21-EG10-4100100

$999,995.00-7220/210306-114-CV-M-GEORGIA-EC-20/21-EG.10-4100100

$725,000.00-7220/210306-114-M-GEORGIA-EC-20/21-PO.1-4100100

$3,035,000.00-7220/210306-114-M-GEORGIA-EC-20/21-PO.2-4100100

$720,000.00-7220/210306-114-M-GEORGIA-EC-20/21-PO.3-4100100

$25,000.00-7220/210306-114-M-GEORGIA-EC-GFSI-20/21-PO.1-4100100

$165,000.00-7220/210306-114-M-GEORGIA-EC-GFSI-20/21-PO.2-4100100

$30,000.00-7220/210306-114-M-GEORGIA-EC-GFSI-20/21-PO.3-4100100

განვითარების მიზნების  შესახებ საგრანტო შეთანხმება

შინაარსი

მუხლი1:  შეთანხმების მიზანი

მუხლი 2:  განვითარების მიზნები და შედეგები 

პუნქტი 2.1. განვითარების მიზნები.
პუნქტი  2.2.  შედეგები.

პუნქტი  2.3. დანართი 1, განვრცობილი აღწერა.

მუხლი 3: მხარეთა მონაწილეობა.

პუნქტი  3.1. ამერიკის შეერთებული შტატების განვითარების სააგენტოს (USAID) მონაწილეობა.
პუნქტი  3.2. გრანტის მიმღების მონაწილეობა.

პუნქტი 4: დასრულების თარიღი.

პუნქტი 5: თანხის გადახდის წინაპირობები

პუნქტი 5.1. პირველი გადახდა.

პუნქტი 5.2. შეტყობინება.

პუნქტი 5.3. წინაპირობების შესრულების საბოლოო თარიღები

მუხლი 6:  სპეციალური დებულებები.

მუხლი 7:  სხვადასხვა

პუნქტი 7.1. კომუნიკაცია.

პუნქტი 7.2. წარმომადგენლები.

პუნქტი 7.3. სტანდარტული დებულების დანართი.

პუნქტი 7.4. დამატებითი/შემდგომი შეთანხმებები.
პუნქტი 7.5. შეთანხმების ენა

პუნქტი 7.6. მონაწილე მხარეები; ელექტრონული ხელმოწერა.

 

დანართი 1: განვრცობილი აღწერა

დანართი 2: სტანდარტული დებულებები

განვითარების მიზნების შესახებ შეთანხმება

დათარიღებული: 2021 წლის 21 მაისით

ამერიკის შეერთებულ შტატებსა რომელიც მოქმედებს ამერიკის შეერთებული შტატების საერთაშორისო განვითარების სააგენტოს მეშვეობით (შემდგომში “USAID”)

და 

საქართველოს შორის, რომელიც მოქმედებს ფინანსთა სამინისტროს მეშვეობით (შემდგომში „გრანტის მიმღები “)

მუხლი 1: შეთანხმების მიზანი

განვითარების მიზნის შესახებ შეთანხმების (შემდგომში „შეთანხმება“) მიზანია ასახოს შეთანხმების ზემოაღნიშნულ მხარეთა (შემდგომში, „მხარეები“) ურთიერთთანხმობა საქართველოს მდგრადი განვითარების ხელშეწყობის შესახებ ქვემოთ აღწერილი განვითარების მიზნების მიღწევის გზით.

მუხლი 2: განვითარების მიზნები და შედეგები

პუნქტი 2.1. განვითარების მიზნები. აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტო (USAID) მიზნად ისახავს საქართველოს მთავრობასთან, კერძო სექტორთან, არასამთავრობო ორგანიზაციებთან და საქართველოს მოსახლეობასთან პარტნიორობას, რათა ხელი შეუწყოს საქართველოს მდგრად განვითარებას შემდგომი განვითარების მიზნების („მიზნები”) საშუალებით:

 

(1) მავნე ზეგავლენისადმი გაზრდილი მედეგობა

 

(2) მოქალაქისადმი ანგარიშვალდებული მმართველობის გაძლიერება დემოკრატიული მიღწევების განსამტკიცებლად; და

 

(3) ეკონომიკური ზრდის შედეგად შექმნილი ინკლუზიური, მაღალანაზღაურებადი და მაღალხარისხიანი დასაქმების შესაძლებლობები

 

პუნქტი 2.2. შედეგები. აღნიშნული მიზნების შესრულების მიზნით მხარეები თანხმდებიან ითანამშრომლონ, რათა მიაღწიონ შემდეგ შედეგებს: 

          IR 1.1 ოკუპირებულ ტერიტორიებსა და მათ მიმდებარედ მცხოვრები მოსახლეობის ჩართულობის გაზრდა;

IR 1.2 ქვეყნის ეკონომიკაზე მავნე ზეგავლენის შემცირება;

IR 1.3 საკვანძო დაუცველი ინფრასტრუქტურის კიბერუსაფრთხოების გამყარება;

IR 1.4 მიზანმიმართული დეზინფორმაციის ზეგავლენის შემცირება;

IR 2.1 მოქალაქეთა ჩართულობის გააქტიურება;

IR 2.2 მმართველი ინსტიტუტების ანგარიშვალდებულებისა და ხელმისაწვდომობის 

გაზრდა;

IR 2.3 კანონის უზენაესობის გაძლიერება;

IR 3.1 ქვეყნის ევრო-ატლანტიკური ინტეგრაციისთვის აუცილებელი ეკონომიკური 

რეფორმების განხორციელება; და

IR 3.2 წამყვანი სექტორების გაზრდილი კონკურენტუნარიანობა.

 

პუნქტი 2.1-ით გათვალისწინებული განვითარების მიზნების განსაზღვრების ფარგლებში, წინამდებარე 2.2 პუნქტი შეიძლება შეიცვალოს წინასწარ შეთანხმებული, მხარეთა უფლებამოსილი წარმომადგენლების მიერ ხელმოწერილი განხორციელების წერილების საფუძველზე, წინამდებარე შეთანხმებაში ოფიციალური ცვლილებების ან რატიფიკაციის საჭიროების გარეშე.  

პუნქტი 2.3. დანართი 1. განვრცობილი აღწერა. თანდართულ დანართ 1-ში ვრცლად არის აღწერილი ზემოაღნიშნული ამოცანები და შედეგები.  2.1 პუნქტით გათვალისწინებული მიზნების განმარტების ფარგლებში, დანართი 1 შეიძლება შეიცვალოს წინასწარ შეთანხმებული, მხარეთა უფლებამოსილი წარმომადგენლების მიერ ხელმოწერილი განხორციელების წერილების საფუძველზე, წინამდებარე შეთანხმებაში ოფიციალური ცვლილებების ან რატიფიკაციის საჭიროების გარეშე.  

მუხლი 3: მხარეთა მონაწილეობა

პუნქტი 3.1. ამერიკის შეერთებული შტატების განვითარების სააგენტოს მონაწილეობა.

(ა) გრანტი. წინამდებარე შეთანხმებით განსაზღვრული ამოცანის შესრულების ხელშეწყობის მიზნით, 1961 წლის უცხოური დახმარების შესახებ აქტის, მასში შეტანილი ცვლილებების გათვალისწინებით; და წინამდებარე შეთანხმების პირობების დაცვით, აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტო  გრანტის მიმღებისათვის გამოყოფს თანხას, რომელიც არ უნდა აღემატებოდეს სამოცდაექვსი მილიონ, ცხრაასსამოცი ათას სამასოთხმოცდაორ ამერიკის შეერთებული შტატების (აშშ) დოლარს ($66 960 382) (შემდგომში „გრანტი“). გრანტი მიზნებზე გადანაწილდება შემდეგნაირად:

 

(1) 14,517,819 მილიონი აშშ დოლარი მიზანი 1 - ისთვის;

(2) 25,880,387 მილიონი აშშ დოლარი მიზანი 2 -ისთვის; და

(3) 26,562,176 მილიონი აშშ დოლარი მიზანი 3 - ისთვის.
 

(ბ) აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტოს მონაწილეობის მთლიანი მიახლოებითი თანხა. ამოცანის შესასრულებლად აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტოს მონაწილეობის მთლიანი მიახლოებითი თანხა შეადგენს სამასოცდაათი მილიონ, ხუთასოთხმოცი ათას აშშ დოლარს ($330 580 000), რომელიც გაიცემა ნაწილ-ნაწილ.  თანხა შემდეგნაირად ნაწილდება მიზნებს შორის:

 

(1) 79,442,491 მილიონი აშშ დოლარი  მიზანი 1 - ისთვის;

(2) 124,619,761 მილიონი აშშ დოლარი მიზანი 2 -ისთვის; და

(3) 126,517,748 მილიონი აშშ დოლარი მიზანი 3 - ისთვის. 
 

შემდგომი ნამატი თანხების გაცემა დამოკიდებული იქნება ამ მიზნებისთვის აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტოსთვის გამოყოფილი სახსრების არსებობაზე, რომელთა გაცემაც შეიძლება განხორციელდეს აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტოს მიერ გრანტის მიმღებისთვის წერილობითი შეტყობინების გაგზავნის შემდეგ („გაზრდილი თანხა“).  შეთანხმების მონაწილე მხარეები თანხმდებიან, რომ მონაწილეობის ყოველი გაზრდილი თანხა, თუ ამგვარი რამ მოხდება, ჯამურად გაზრდის 3.1(ა) პუნქტით განსაზღვრული გრანტის თანხის მთლიან ოდენობას. ამასთან, გრანტის მიმღები თანხმდება, რომ აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტოს მონაწილეობის თანხის გაზრდის ყველა შემთხვევა, თუ ამგვარი რამ მოხდება, ცნოს წერილობითი შეტყობინებით აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტოსადმი.

 

(გ)  იმ შემთხვევაში, თუ რომელიმე ეტაპზე აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტო განსაზღვრავს, რომ 3.1(ა) პუნქტით გათვალისწინებული მისი  მონაწილეობა აღემატება იმ გონივრულ თანხას, რომელიც შეიძლება გამოიყოს შეთანხმებით გათვალისწინებული მიზნების ან შედეგების  მისაღწევად მიმდინარე ან მომდევნო აშშ ფისკალურ წელს, გრანტის მიმღებისთვის წერილობითი შეტყობინების გაგზავნის საფუძველზე აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტომ შეიძლება გაიტანოს ეს ჭარბი თანხა, რითაც შემცირდება 3.1(ა)  პუნქტით განსაზღვრული გრანტის თანხა. ამ ქვეპუნქტის შესაბამისად განხორციელებული ქმედებები არ განაპირობებს 3.1(ბ) პუნქტით გათვალისწინებული აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტოს მონაწილეობის მთლიანი მიახლოებული თანხის გადასინჯვას.

 

პუნქტი 3.2. გრანტის მიმღების მონაწილეობა

 

(ა) გრანტის მიმღები თანხმდება გასცეს ყველა ის თანხა ან უზრუნველყოს ყველა იმ რესურსის მოზიდვა, აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტოს და სხვა წყაროებიდან უზრუნველყოფილი თანხის დამატებით, რომელიც საჭიროა მიზნების მისაღწევად განსახორციელებელი ღონისძიებებისთვის, საქმიანობების დასრულების თარიღამდე ან ამ თარიღისთვის.

  

(ბ) გრანტის მიმღების მონაწილეობა, არ უნდა იყოს ორმოცდაცხრა მილიონ ორასსამოცდარვა ათას აშშ დოლარის ექვივალენტზე ნაკლები ($49 268 000).  გრანტის მიმღების მონაწილეობა განხორციელების მიზნებზე გადანაწილდება შემდეგნაირად:

 

1. 7,668,000 აშშ დოლარი მიზანი 1 - სთვის;
2. 30,098,000 აშშ დოლარი მიზანი 2 - სთვის;
3. 11,502,000 აშშ დოლარი მიზანი 3 - სთვის.

 

(გ) გრანტის მიმღებმა, ფინანსთა სამინისტროს საშუალებით,  აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტოს უნდა წარუდგინოს პირველი იანვრიდან 31 დეკემბრამდე გრანტის მიმღების მიერ გამოყოფილი მონაწილეობის თანხის წლიური ანგარიში, არა უგვიანეს 30 დღისა კალენდარული წლის დასრულებიდან.  დამატებითი ინფორმაცია თანამონაწილეობის შესახებ აღწერილია ამ შეთანხმების დანართში 1.

 

მუხლი 4: დასრულების თარიღი

 

ა) დასრულების თარიღი, რომელიც არის 2026 წლის 30 სექტემბერი, ან სხვა თარიღი, რომელსაც აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტო წერილობით დაეთანხმება, არის ის თარიღი, როდესაც მხარეთა შეფასებით შეთანხმების მიზნების შესასრულებლად საჭირო ყველა საქმიანობა დასრულდება.

 

(ბ) გარდა იმ შემთხვევისა, როდესაც აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტო სხვაგვარად განსაზღვრავს ამას წერილობით, აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტო არ გასცემს, ან არ დაამტკიცებს იმ დოკუმენტაციას, რომლითაც მოხდება საგრანტო თანხის გაცემის ავტორიზაცია იმ მომსახურეობისათვის ან საქონლისათვის, რომელთა მოწოდებაც განხორციელდა საქმიანობების დასრულების თარიღის შემდეგ.

 

(გ) თანხის გადახდის შესახებ მოთხოვნები, რასაც თან უნდა ერთვოდეს განხორციელების წერილებში აღწერილი საჭირო დამხმარე დოკუმენტაცია, აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტოს უნდა გაეგზავნოს საქმიანობების დასრულების თარიღიდან არა უგვიანეს ცხრა (9) თვისა, ან სხვა იმ პერიოდში, რომელზეც აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტო წერილობით დათანხმდება, რომ მათი წარმოდგენა მოხდეს აღნიშნულ ვადამდე, ან მის შემდგომ. ამ პერიოდის გასვლის შემდეგ, აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტომ შეიძლება წერილობითი შეტყობინება გაუგზავნოს გრანტის მიმღებს და შეამციროს საგრანტო თანხა სრულად ან მხოლოდ იმ ოდენობით, რომლის გადახდის შესახებ მოთხოვნა და განხორციელების წერილებით განსაზღვრული თანდართული დამხმარე დოკუმენტაცია არ იქნა წარმოდგენილი ამგვარი პერიოდის გასვლამდე.

 

მუხლი 5: თანხის გადახდის წინაპირობები.

 

პუნქტი 5.1. პირველი გადახდა.  გრანტით გათვალისწინებულ პირველ გადახდამდე, ან აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტოს მიერ იმ დოკუმენტაციის გაცემამდე, რომლის მიხედვითაც განხორციელდება თანხის გადახდა, გრანტის მიმღები, გარდა იმ შემთხვევისა, თუ მხარეები სხვაგვარად შეთანხმდებიან წერილობით, ვალდებულია აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტოს წარუდგინოს შემდეგი დოკუმენტაცია იმ ფორმით და შინაარსით, რომელიც დამაკმაყოფილებელი იქნება აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტოსთვის:

 

ა) აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტოსთვის მისაღებია იუსტიციის სამინისტროს დასკვნა იმის თაობაზე, რომ  (i) წინამდებარე შეთანხმება სათანადოდ იქნა დამტკიცებული, ან რატიფიცირებული, და გაფორმებული გრანტის მიმღების მიერ ან მისი სახელით, (ii) წინამდებარე შეთანხმება არის იურიდიული ძალის მქონე და იურიდიულად სავალდებულოა გრანტის მიმღებისთვის საქართველოს კანონმდებლობის  შესაბამისად, და (iii) წინამდებარე შეთანხმების ძალაში შესვლისთვის საჭირო ყველა ქვეყნის შიდა ღონისძიებისა და დამტკიცების განხორციელება უზრუნველყო გრანტის მიმღებმა ან უზრუნველყოფილ იქნა გრანტის მიმღებისთვის; და

 

(ბ) ხელმოწერილი განცხადება იმ პირის სახელით, რომელიც გრანტის მიმღების დაწესებულებაში იკავებს 7.2. პუნქტში მითითებულ თანამდებობას, ან მოვალეობის შემსრულებელია, და რომელიც სახელისა და თანამდებობის მითითებით დაასახელებს სხვა წარმომადგენლებს, რომლებიც იმოქმედებენ 7.2. პუნქტის შესაბამისად.

 

პუნქტი 5.2.  შეტყობინება. აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტო დაუყოვნებლივ აცნობებს გრანტის მიმღებს მაშინ, როდესაც აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტო გადაწყვეტს, რომ წინაპირობა დაკმაყოფილდა.

 

პუნქტი 5.3. წინამდებარე პირობების საბოლოო თარიღები.  5.1. პუნქტით განსაზღვრული წინაპირობების შესრულების საბოლოო თარიღი არის 60 დღე წინამდებარე შეთანხმების ხელმოწერის თარიღიდან, ან სხვა მომდევნო თარიღი, რომელზეც შესაძლოა მიღებულ იქნეს აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტოს წერილობითი თანხმობა ზემოაღნიშნული საბოლოო თარიღის დადგომამდე ან ამ თარიღის შემდეგ. იმ შემთხვევაში თუ 5.1. პუქტში მოცემული წინაპირობები არ დაკმაყოფილდა წინაპირობების შესრულების ზემოაღნიშნულ საბოლოო თარიღამდე, აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტომ შეიძლება ნებისმიერ დროს შეწყვიტოს წინამდებარე შეთანხმება გრანტის მიმღებისათვის წერილობითი შეტყობინების გაგზავნის გზით.

 

მუხლი 6. სპეციალური დებულებები

 

ა) ნებართვები, ვიზები და სხვა ნებართვები. გრანტის მიმღები, მათ შორის,საქართველოს მთავრობის შესაბამისი სამინისტროები და უწყებები ვალდებულებას იღებს და თანხმდება, რომ უფასოდ და დროულად გასცემს, განაახლებს და/ან ვადას გაუგრძელებს ყველა ოფიციალურ ნებართვას, ვიზას, შეღავათებს და სხვა ნებართვებს (მათ შორის,ყველა იმ ნებართვას, რომელიც შეიძლება პერიოდულად საჭირო იყოს ინფორმაციაზე სრული ხელმისაწვდომობის, პროექტის განხორციელების ადგილებსა და შესაბამის უწყებებში სრული დაშვების უზრუნველყოფისათვის) იმ შესაბამისი პირებისთვის (როგორც ეს განმარტებულია ქვემოთ), რომლებიც წინამდებარე შეთანხმების ფარგლებში ახორციელებენ აშშ-ის საერთშორისო განვითარების სააგენტოს მიერ დაფინანსებულ საქმიანობებს (ერთობლივად „მოთხოვნილი დოკუმენტები“). ამ დებულების მიზნებისათვის შესაბამის პირებს წარმოადგენენ: (i) ნებისმიერი კონტრაქტორის, გრანტის მიმღების და სხვა ორგანიზაციების თანამშრომლები და კონსულტანტები, რომლებიც ახორციელებენ წინამდებარე შეთანხმების ფარგლებში ამერიკის შეერთებული შტატების განვითარების სააგენტოს მიერ დაფინანსებულ საქმიანობებს, და (ii) ამ თანამშრომლებისა და კონსულტანტების ოჯახის წევრები. ასევე უფასოდ უნდა განხორციელდეს მოთხოვნილი დოკუმენტების განახლება ან ვადის გაგრძელება, რომელიც მოითხოვება, ან შესაძლოა მოთხოვნილ იქნეს კანონმდებლობით, რათა ზემოაღნიშნულმა თანამშრომლებმა, კონსულტანტებმა და მათი ოჯახის წევრებმა ლეგალურად იცხოვრონ საქართველოში და განახორციელონ წინამდებარე შეთანხმებით გათვალისწინებული და დაფინანსებული საქმიანობები.

 

(ბ)  საქართველოს მთავრობის რესურსები. დანართში 2 გათვალისწინებული პირობების შესაბამისად (სტანდარტული დებულებები), პუნქტი ბ.2 (ბ) შესაბამისად, გრანტის მიმღები უზრუნველყოფს  საქართველოს მთავრობის მიერ გამოიყოს საკმარისი და ადეკვატური რესურსები შეთანხმების საფუძველზე დაფინანსებული აქტივობების განსახორციელებლად;  მათ შორის,არსებული აქტივობების განხორციელების მიზნით, მოიაზრება საქართველოს მთავრობის მიერ შესაბამისი კადრების დაკომპლექტება, განსაკუთრებით კი მაშინ, როცა ნებისმიერი აქტივობა ხორციელდება საქართველოს მთავრობის სტრუქტურების მიერ.

 

 (გ)  სახსრების ქვე-ვალდებულებით, ქვეკონტრაქტით გადაცემა და თანხების გადახდა. წინამდებარე შეთანხმების ფარგლებში განხორციელებული თანხების გადახდასთან დაკავშირებით გრანტის მიმღები თანხმობას გამოთქვამს, რომ აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტოს შეეძლება შემდგომი დამტკიცებისა ან შეთანხმების გარეშე ქვედააფინანსოს, გამოუყოს თანხები და გადაუხადოს საგრანტო ფინანსური საშუალებები, რომლებიც ხელმისაწვდომია პუნქტ 3.1.(ა) შესაბამისად, ასეთი კონტრაქტებისა და გრანტების მეშვეობით აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტოს მიერ შერჩეულ პირებს, იმ  პირობით, რომ ასეთი ოპერაციები და გადახდა შესაბამისობაში იქნება დანართში 1 გათვალისწინებულ პირობებთან (განვრცობილი აღწერა).

 

(დ) გადახდის ინფორმაცია. აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტო კვარტალურად შეატყობინებს გრანტის მიმღებს აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტოს მიერ წინამდებარე შეთანხმების ფარგლებში პირდაპირი გზით განხორციელებული ყველა გადახდის შესახებ და მიაწოდებს გრანტის მიმღებს ინფორმაციას ასეთი გადახდების რაოდენობასა და მიზნების შესახებ.

 

(ე) კრიზისის მოდიფიკატორი.  აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტო და გრანტის მიმღები აცნობიერებენ, რომ კრიზისი, როგორც ეს განისაზღვრება არსებულ დოკუმენტში, შესაძლებელია დრო და დრო წარმოიშვას საქართველოში. მხარეები აცნობიერებენ, რომ კრიზისის შემთხვევაში მეტი მოქნილობის უზრუნველყოფის მიზნით, შესაძლებელია კრიზისის დადგომის შემდეგ საჭირო გახდეს შეთანხმებაში აღწერილი აქტივობების ფოკუსის ან მიმართულების შეცვლა იმ გარემოებების გათვალისწინებით, რომლის კრიზისამდე დადგენაც იყო შეუძლებელი. “კრიზისი” ამ შემთხვევაში გულისხმობს ფართომასშტაბიან ან სერიოზულ სამოქალაქო არეულობას, ბუნებრივ ან ადამიანის საქმიანობის შედეგად წარმოშობილ სტიქიას, შიდა თუ გარე კონფლიქტს, ან საზოგადოებრივი ჯანდაცვის საგანგებო მდგომარეობას. ამ შემთხვევაში, კრიზისში მოიაზრება ისეთი მასშტაბის მოვლენები, რომელიც მოითხოვს დაუყენობლივ რეაგირებას ეკონომიკური და ჯანმრთელობის მნიშვნელოვანი ზარალის თავიდან აცილების მიზნით.

 

იმ შემთხვევაში, თუ აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტომ დაადგინა, რომ არსებობს „კრიზისი“, აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტო წერილობით შეატყობინებს გრანტის მიმღებს შეთანხმებისთვის დამატებითი დაფინანსების გამოყოფის შესახებ, ან შეთანხმებაში უკვე არსებული დაფინანსების გადანაწილების შესახებ კრიზისის დაძლევის მიზნით. გრანტის მიმღები თანხმდება, რომ თითოეული ამგვარი კრიზისის დასაძლევად მის მიერ გამოყოფილი თანამონაწილეობა, თუ ასეთი მოხდა, წერილობითი შეტყობინებით აცნობოს აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტოს.

 

გრანტის მიმღები აცნობიერებს, რომ ყველა საგრანტო თანხა გამოყენებულ უნდა იქნეს იმ მიზნებისთვის, რისთვისაც ის მიზანშეწონილად მიიჩნია აშშ-ის კონგრესმა; და რომ კრიზისის შემთხვევაში, მიმდინარე შეთანხმებაში განხორციელებული ზოგიერთი ცვლილება უნდა დამტკიცდეს აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტოს ვაშინგტონის ოფისის მიერ და განხორციელებამდე ეცნობოს აშშ-ის კონგრესს.

 

მხარეები თანხმდებიან, რომ ამ შეთანხმების ერთ-ერთ მიზანს, რომელიც განსაზღვრულია პუნქტი 2.1-ში, წარმოადგენს კრიზისულ სიტუაციაში სწრაფი რეაგირების შესაძლებლობა. საჭიროების შემთხვევაში, ამ პუნქტის შესაბამისად მოწოდებული ფონდები შესაძლებლია განთავსდეს ცალკე კრიზისის სექციაში დანართი 1-ის ქვეშ, ან სხვა მიზნების ქვეშ.

 

(ვ) გენდერული თანასწორობა. მხარეები თანხმდებიან, რომ ამ შეთანხმებით გათვალისწინებული აქტივობები მიზნად ისახავს გენდერული თანასწორობისა და ქალთა გაძლიერებას, მათ შორის: (1) საქმიანობა, რომელიც შეამცირებს გენდერულ უთანასწორობას ისეთი საკითხების მიმართ, როგორიცაა - წვდომა რესურსებთან, დოვლათთან, შესაძლებლობებთან და ისეთ სერვისებთან, რომლის შედეგადაც მიიღებენ ეკონომიკურ, სოციალურ, პოლიტიკურ და კულტურულ სარგებელს. და (2) ქალთა და გოგონათა შესაძლებლობების გაძლიერებას, რათა მათ ისარგებლონ თავისი უფლებებით, დაისახონ ცხოვრებისეული მიზნები და მონაწილეობა მიიღონ გადაწყვეტილების მიღების პროცესში ოჯახში, თემში და საზოგადოებაში.

 

(ზ) გამჭვირვალობა და ანგარიშვალდებულება.  მხარეები თანხმდებიან დაიცვან შესაბამისი კანონები, სტანდარტები და პრაქტიკა, რომლებიც უზრუნველყოფს გამჭვირვალობას და ანგარიშვალდებულებას და შეძლებისდაგვარად უზრუნველყონ დაინტერესებული მხარეების ფართო ჩართულობა მიმდინარე შეთანხმებით გათვალისწინებული საქმიანობების განხორციელებაში. თუ გავითვალისწინებთ საქართველოს სწრაფვას ევროინტეგრაციისკენ, ნებისმიერი სამუშაო, რომელიც საქართველოს პოლიტიკური (სამართლებრივი) გარემოს გაუმჯობესებაზე იქნება მიმართული, დაეფუძნება რისკების შეფასების და გადაწყვეტილების მიღების მტკიცებულებებზე დაფუძნებულ საუკეთესო პრაქტიკას, მათ შორის, სადაც შესაძლებელია გამოყენებულ იქნება რეგულირების გავლენის შეფასება (RIA) და ნორმატიული აქტების აღსრულების კონტროლი. მონაწილე მხარეები თანხმდებიან, რომ საქართველოს მთავრობა გამოიყენებს მკაფიო, ფაქტებზე დაფუძნებული გადაწყვეტილების მიღების პროცესს, მათ შორის,პოლიტიკის და რეგულაციების ჩამოყალიბების, ასევე შესყიდვების სფეროებში.

 

(თ) კერძო სექტორის ჩართულობა.  მხარეები თანხმდებიან, რომ შეთანხმებით გათვალისწინებული საქმიანობები ხელს შეუწყობს საბაზრო ეკონომიკის მიდგომების განვითარებას, რაც ასევე გულისხმობს კერძო სექტორის როლისა და შესაძლებლობების გამოყენებას მიზნების განსაზღვრის, მათი განხორციელების და შედეგების შენარჩუნების პროცესში.  აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტოს საქართველოს ქვეყნის განვითარებისა და თანამშრომლობის სტრატეგიის (რომელიც მოიცავს პერიოდს 2020 წლის 26 მაისიდან- 2025 წლის 26 მაისამდე) და კერძო სექტორის ჩართულობის პოლიტიკის შესაბამისად,  წინამდებარე შეთანხმებით განხორციელებული აქტიობები მნიშვნელოვან შედეგებს მიაღწევს კერძო სექტორის ჩართულობის კუთხით, მათ შორის,მოიაზრება: 1) მიზნებთან მიმართებაში კერძო სექტორის როლისა და ბაზარზე დაფუძნებული მიდგომების პოტენციალის შეფასება; და (2) საქმიანობებში კერძო სექტორის ჩართვისა და ინვესტირების ხელისშემშლელი ფაქტორების გამოვლენა და აღმოფხვრა.

 

(ი) მდგრადობა. მონაწილე მხარეები თანხმდებიან, რომ წინამდებარე შეთანხმებით გათვალისწინებული ღონისძიებების მიზანს უნდა წარმოადგენდეს მდგრადი განვითარება.  მდგრადობა და მდგრადობასთან დაკავშირებული გეგმები უნდა ჩაიდოს ახალ პროექტებში და გახდეს ყოველი პროექტის დიზაინის ნაწილი, რამდენადაც ეს არის შესაძლებელი. როცა საქართველოს მთავრობის უწყებები იღებენ პირდაპირ სარგებელს ან ჩართულნი არიან შეთანხმებით გათვალისწინებულ აქტიობებში, აღნიშნული ინსტიტუტები ითანამშრომლებენ აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტოსთან განხორციელებული ინტერვენციების მდგრადობის უზრუნველსაყოფად, მათ შორის,- ურთიერთგაგების მემორანდუმის, შეთანხმების ან სხვა სახის მექანიზმების გაფორმებით, სადაც ცალსახად იქნება აღწერილი მათი როლი და მხარეთა მიერ შეთანხებული ის კონტრიბუცია/თანამონაწილეობა, რომელიც პროგრამის დასრულების შემდეგ აქტიობების მდგრადობას უზრუნველყოფას და რომელიც შესაბამისობაში იქნება პუნქტი VII,  დანართი 1-ში გათვალისწინებულ პირობებთან (განვრცობილი აღწერა).

 

მუხლი 7. სხვადასხვა  

 

პუნქტი 7.1. კომუნიკაცია. წინამდებარე შეთანხმების ფარგლებში რომელიმე მხარის მიერ მეორე მხარის მიმართ ნებისმიერი შეტყობინება, მოთხოვნა, დოკუმენტი ან სხვა სახის კომუნიკაცია უნდა განხორციელდეს  წერილობით, ბეჭდური ან ელექტრონული სახით, მაგალითად ელექტრონული ფოსტის (“e-mail”) მეშვეობით, და ისინი მიიჩნევა სათანადოდ გაგზავნილად, როდესაც მხარე მიიღებს შემდეგ მისამართზე:

 

აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტოს:                      მისიის დირექტორი

ფოსტის მისამართი:                                      

                                                                                                      აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების

                                                                                                      სააგენტო

                                                                                                      ამერიკის შეერთებული შტატების საელჩო

                                         საქართველოში

                                         ქართულ-ამერიკული მეგობრობის   

                                         გამზირი #29, თბილისი 0131, საქართველო                                               

ელ.ფოსტა:                                                                                     tbilisidoag@usaid.gov

 

 

გრანტის მიმღებს:                                                                           ფინანსთა მინისტრი

საფოსტო მისამართი:                                                                     ფინანსთა სამინისტრო 

                                                                                             გორგასლის ქ. # 16

                                                                                             თბილისი, საქართველო

 

ელ.ფოსტა:                                                                                       Publicdebt@mof.ge

 

 

ყველა ამგვარი კომუნიკაცია იწარმოებს ინგლისურ ენაზე, თუ მხარეები სხვაგვარად არ შეთანხმდებიან წერილობით. აღნიშნული მისამართები შეიძლება შეიცვალოს ეტყობინების საფუძველზე.

 

პუნქტი 7.2. წარმომადგენლები. წინამდებარე შეთანხმებასთან დაკავშირებულ ყველა საკითზე, გრანტის მიმღები წარმოდგენილი იქნება პირით, რომელიც ფინანსთა მინისტრის თანამდებობას იკავებს, ან მისი მოვალეობის შემსრულებელია, ხოლო აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტო წარმოდგენილი იქნება მისიის დირექტორის ან მისიის დირექტორის მოვალეობის შემსრულებელი პირით. წერილობითი შეტყობინების სახით თითოეულ წარმომადგენელს შეუძლია დაასახელოს დამატებითი წარმომადგენლები ყველა სხვა მიზნებისთვის, გარდა შეთანხმებაში შესატანი ცვლილებების ხელმოწერისა, ან 2.2 და 2.3. პუნქტით განსაზღვრული უფლებამოსილებების განხორციელებისა, რაც გულისხმობს შედეგების ან დანართის 1 გადასინჯვას. ფინანსთა მინისტრს შეუძლია, გრანტის მიმღების მხრიდან ყოველგვარი დამატებითი თანხმობის/დამტკიცების მოპოვების გარეშე,  აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტოს წარუდგინოს გრანტის მიმღების დამატებითი წარმომადგენლების სახელი, გვარი და თანამდებობას; აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტო კი სათანადოდ გაფორმებულად მიიჩნევს ნებისმიერ საშემსრულებლო დოკუმენტს, რომელიც ხელმოწერილი იქნება დასახელებული დამატებითი წარმომადგენლების მიერ (ან ნებისმიერი სხვა პირის მიერ, რომელიც შეცვლის ამ პირს, ან იქნება მოვალეობის შემსრულებელი) 7.2. პუნქტის შესაბამისად იმ დრომდე, სანამ აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტო არ მიიღებს წერილობით შეტყობინებას მათი უფლებამოსილების შეწყვეტის შესახებ. 

 

პუნქტი 7.3. სტანდარტული დებულებების დანართი. სტანდარტული დებულებების დანართი (დანართი 2) თან ერთვის წინამდებარე შეთანხმებას და წარმოადგენს მის შემადგენელ ნაწილს.

 

პუნქტი 7.4. ცვლილებები. გარდა პუნქტი 2.2, 2.3, 3.1 და 7.1, ასევე მუხლი 4, მუხლი 5 და დანართი 1 და დანართი 2-ით აღწერილი შემთხვევებისა, წინამდებარე ხელშეკრულებაში ცვლილების შეტანა ხდება მხარეების მიერ ურთიერთშეთანხმებული და ხელმოწერილი ცვლილების საფუძველზე, რომელიც ძალაში შევა იმავე წესით, რაც წინამდებარე შეთანხმება და რომელიც ჩაითვლება წინამდებარე შეთანხმების განუყოფელ ნაწილად. 

 

პუნქტი 7.5. ძალაში შესვლა.  წინამდებარე შეთანხმება ძალაში შევა იმ თარიღზე, როდესაც ამერიკის შეერთებული შტატები, რომელიც წარმოდგენილია აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტოს მიერ, წერილობით შეტყობინებას მიიღებს გრანტის მიმღების მიერ ყველა შიდა იურიდიული მოთხოვნის შესრულების თაობაზე.     

 

პუნქტი 7.6. დამატებითი შეთანხმება. მიმდინარე შეთანხმების თანახმად მხარდაჭერა ხორციელდება ამერიკის შეერთებული შტატების მთავრობასა და საქართველოს რესპუბლიკის მთავრობას შორის ჰუმანიტარული და ტექნიკური ეკონომიკური დახმარების თანამშრომლობის შესახებ 1992 წლის 31 ივლისის ხელშეკრულების ფარგლებში და წარმოადგენს დამატებით შეთანხმებას აღნიშნული შეთანხმების V მუხლის შესაბამისად, რაზეც ასევე ვრცელდება აღნიშნული შეთანხმებით I მუხლის შესაბამისად განსაზღვრული საგადასახადო შეღავათები.      

 

პუნქტი 7.7. შეთანხმების ენა. წინამდებარე შეთანხმება მომზადებულია ინგლისურ ენაზე.

 

პუნქტი 7.8. მონაწილე მხარეები; ელექტრონული ხელმოწერა. არსებული შეთანხმება შესაძლებელია შესრულდეს ნებისმიერი რაოდენობით ორიგინალსა და ფაქსიმილიის/ზუსტი ასლების სახით, და ნებისმიერი ასეთი ასლი ჩაითვლება ორიგინალად და ყველა ასეთი ასლი ერთად უნდა წარმოადგენდეს ერთი და იმავე დოკუმენტს. შეთანხმებაზე ელქტრონულ ხელმოწერას იგივე უფლებამოსილება, ეფექტურობა და აღსრულება ექნება, როგორც ორიგინალ ხელმოწერას.

 

რომლის დასტურადაც, ამერიკის შეერთებული შტატები და გრანტის მიმღები, რომლებიც მოქმედებენ სათანადოდ უფლებამოსილი წარმომადგენლების მეშვეობით, ხელს აწერენ წინამდებარე შეთანხმებას, რომელიც ძალაში შედის ამ შეთანხმების დასაწყისში მითითებულ დღეს და წელს. 

 

ამერიკის შეერთებული შტატები	საქართველო
(ხელმოწერა)	(ხელმოწერა)
პიტერ ვიბლერი	ლაშა ხუციშვილი
აშშ-ის საერთაშორისო გავითარების სააგენტოს მისიის დირექტორი	საქართველოს ფინანსთა მინისტრი

 

განვითარების მიზნის შესახებ საგრანტო შეთანხმება  (DOAG)

დანართი 1

განვრცობილი აღწერა

 

1. შესავალი

წინამდებარე დანართში აღწერილია მონაწილე მხარეთა ურთიერთობა; ის საქმიანობები, რომელთა განხორციელებაც მოხდება, და ის შედეგები რომელთა მისაღწევადაც გამოყოფილია დაფინანსება წინამდებარე განვითარების მიზნების შეთანხმების თანახმად და საქართველოს მდგრადი განვითარების მისაღწევად  შემდეგი მიზნების განხორციელების საშუალებით: (1) მავნე ზეგავლენისადმი გაზრდილი მედეგობა; (2) მოქალაქისადმი ანგარიშვალდებული მმართველობის გაძლიერება დემოკრატიული მიღწევების განსამტკიცებლად; და (3) ეკონომიკური ზრდის შედეგად შექმნილი ინკლუზიური, მაღალანაზღაურებადი და მაღალხარისხიანი დასაქმების შესაძლებლობები.

 

წინამდებარე შეთანხმების განხორციელების პერიოდში და დასახული მიზნების მისაღწევად აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტო საქართველოსთან ურთიერთობის სტრატეგიულ ტრანსფორმაციას მოახდენს, რაც გულისხმობს პარტინიორულ ურთიერთობას, განსხვავებით დონორსა და  დახმარების მიმღებს შორის ურთიერთობისგან. ამგვარი ურთიერთობა ისეთი სტრატეგიული ამოცანების გადაწყვეტას შეუწყობს ხელს, როგორებიცაა: საქართველოს ევრო-ატლანტიკური ინტეგრაცია, ანგარიშვალდებული მმართველობის ხელშეწყობა და მავნე ზეგავლენის შემცირება. ამ მიდგომის გათვალისწინებით აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტომ საქართველოსთან ერთად შეიმუშავა პარტნიორული ურთიერთობის ფორმირების სამ საფეხურიანი სისტემა. პირველ საფეხურზე, აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტო დახმარებას უწევს საქართველოს მთავრობას, რაც შემდგომში გადავა პარტნიორული ურთიერთობის საფეხურზე, ხოლო მას შემდეგ რაც გაძლიერდება საქართველოს შესაძლებლობები, საქართველოს მთავრობა შეძლებს თავად გაუძღვეს და შეინარჩუნოს ქვეყნის განვითარება. გაძლიერებული და პასუხისმგებლიანი საქართველოს ინსტიტუტები  შეძლებენ წარმატების გაზიარებას არამარტო ქვეყნის შიგნით, არამედ რეგიონშიც. ამ მიდგომის გათვალისწინებით, აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტო გააგრძელებს საქართველოში ინსტიტუტების მხარდაჭერას და ხელს შეუწყობს ვალდებულებებისა და შესაძლებლობების მაღალი დონით გამორჩეულ ინსტიტუტებს მათ წინაშე არსებული ამოცანების დამოუკიდებლად გადაჭრაში. აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტო და საქართველოს მთავრობა გააფორმებენ ურთიერთგაგების მემორანდუმებს, რომლებშიც აისახება ორმხრივი ვალდებულებები.

 

ახალ სტრატეგიულ ეტაპზე გადასვლის ფარგლებში აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტო გააფართოებს არსებული პარტნიორების რიცხვს და შექმნის პარტნიორული ურთიერთობის ახალ მოდელს, რომელშიც ადგილობრივ ორგანიზაციებს წამყვანი როლი დაეკისრებათ, აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტოს მიერ განხორციელებულ ინვესტიციების მდგრადობის უზრუნველსაყოფად. ეს კი პარტნიორული ურთიერთობების მექანიზმებისა და ფორმების სპექტრის გაფართოებას გულისხმობს შეთანხმების სამივე მიზნის ქვეშ. ამგვარ მექანიზმებსა და ფორმებში მოიაზრება:  პროექტის ერთობლივი დიზაინი, თანადაფინანსება და თანაინვესტირება, ურთიერთთანამშრომლობის მემორანდუმი (MOU) მთავრობის ვალდებულებების უზრუნველყოფის მიზნით, მთავრობათაშორისი (G2G) მექანიზმები და კერძო სექტორის ჩართულობა, როგორც ეს გათვალისწინებულია მუხლი 6-ის პუნქტ (თ)-ში.

წინამდებარე დანართში 1-ში არსებული არცერთი პუნქტი არ ცვლის შეთანხმებაში მოცემულ განმარტებებს ან პირობებს.

 

2. ზოგადი მიმოხილვა

 

საქართველო, როგორც ე.წ. “ფრონტისპირა სახელმწიფო“, მნიშვნელოვან გზასაყარზე დგას, სადაც ქვეყნის მიერ დღემდე მოპოვებულ წარმატებასა და დასახულ გეგმებს დიდი გამოცდა ელის. საქართველოს ტერიტორიები ჯერ კიდევ ოკუპირებულია, ხოლო, ერთი მხრივ, ევროპასა და აზიას, მეორე მხრივ კი რუსეთისა და ირანს შორის მოქცეული ქვეყანა კვლავ რთულ და არასტაბილურ გეოპოლიტიკურ გარემოში განაგრძობს ცხოვრებას. ამავდროულად, საქართველო არც ჩინეთის ეკონომიკური გავლენისგანაა დაცული. საქართველოს ინსტიტუტები და ბიზნესი ასევე დაუცველია კიბერთავდასხმებისგანაც. საქართველოს მდგრადი თვითუზრუნველყოფა ფაქტობრივად შეუსრულებლად დარჩება, სანამ გრძელდება რუსული ოკუპაცია და კრემლის არაკონტროლირებადი მავნე ზეგავლენა. ამ რთული გარემოებების მიუხედავად საქართველო მტკიცედ აგრძელებს თავისუფალ საბაზრო დემოკრატიაზე გადასვლას.

 

მიუხედავად იმისა, რომ საქართველო, ბიზნეს სექტორში განხორციელებული რეფორმების კუთხით მსოფლიოს მოწინავე ქვეყანაა, ეკონომიკურ ზრდას დასაქმებისა და ხელფასების დონეთა მატება არ მოჰყოლია. მოსახლეობის ნახევარი დასაქმებას მიიჩნევს ყველაზე მნიშვნელოვან საკითხად. საშუალო შემოსავლის მქონე ქვეყნებთან შედარებით, საქართველო დგას მაღალი შემოსავლის და შესაძლებლობების უთანასწორობის საკითხის წინაშე. განხორციელებული რეფორმები და ჯანსაღი ზრდის ტემპი არ აისახა ეკონომიკის დინამიკასა და საქართველოს მოსახლეობის შესაძლებლობებზე. ეკონომიკური ზრდა არათანაბრად ნაწილდება ქვეყნის სხვადასხვა რეგიონებზე. მაგალითად, ეს არ ასახულა იმ რეგიონებზე, სადაც ეკონომიკური საქმიანობის ქვაკუთხედს კვლავაც საარსებო სოფლის მეურნეობა წარმოადგენს. სოფლად მცხოვრები მოსახლეობის შემოსავალი, ქალაქის მოსახლეობის შემოსავალთან შედარებით, საშუალოდ 20%-ით დაბალია, მიუხედავად იმისა, რომ შემოსავლებში საზღვარგარეთიდან გადმორიცხული თანხები და არაფულადი შემოსავლებიც ჩათვლილია.  კორონავირუსი (COVID-19) საქართველოს ეკონომიკას დიდ ზიანს აყენებს. ვირუსთან ბრძოლა გრძელდება, COVID-19-ით გამოწვეულმა კრიზისმა მნიშვნელოვანი ეკონომიკური ზიანი მიაყენა ქვეყანას, რამაც გამოიწვია სამუშაო ადგილების დაკარგვა და ადგილობრივი ვალუტის დევალვაცია.  აღნიშნული წარმოშობს საჭიროებას, რომ შეიქმნას ისეთი ეკონომიკა, რომელიც მთელს ქვეყანას მოუტანდა რეალურ სარგებელს.

საქართველოს ეკონომიკურმა ზრდამ მოსახლეობას მაღალანაზღაურებადი და მაღალშემოსავლიანი დასაქმების შესაძლებლობები ვერ შეუქმნა. არსებული მდგომარეობა რამდენიმე მიზეზითაა გამოწვეული. პირველი, საქართველომ შეიმუშავა ევრო-ატლანტიკურ ინტეგრაციაზე ორიენტირებული, მნიშვნელოვანი რეფორმები, თუმცა მათი განხორციელების პროცესი ჯერ კიდევ არაერთ სირთულეს აწყდება.  შედეგად, ქვეყნის ბიზნესგარემოში იქმნება არასტაბილური ვითარება, რომელიც აბრკოლებს ეკონომიკურ საქმიანობას და ხელს უშლის იმ ინვესტიციების მოზიდვას, რომელიც ასე სჭირდება საქართველოს ფართომასშტაბიანი ეკონომიკური ზრდისთვის. მეორე მხრივ, ქართულ კომპანიებს არ მიუწვდებათ ხელი რესურსებზე, რომელთა გარეშე შეუძლებელია კონკურენტუნარიანობის გაუმჯობესება და დასაქმების შესაძლებლობების შექმნა ეკონომიკის წამყვან სექტორებში. აღნიშნულ რესურსებში იგულისხმება წვდომა დივერსიფიცირებულ, მაღალ ღირებულებისა და მაღალშემოსავლიან ბაზრებზე, საინვესტიციო რესურსებზე, მართვის მდგრადი მეთოდებით ათვისებულ ბუნებრივ რესურსებზე და ისეთ სამუშაო ძალაზე, რომლის კვალიფიკაციაც კერძო სექტორის მოთხოვნებს დააკმაყოფილებს, რაც ხელს შეუწყობს ეკონომიკურ ზრდას.

სასამართლო და საარჩევნო რეფორმები, საპარლამენტო ზედამხედველობა, საჯარო მმართველობის რეფორმები და დეცენტრალიზაცია საქართველოს დემოკრატიული ინსტიტუტების ფუნქციონირების, ანგარიშვალდებულებისა და ეფექტურობისათვის გადამწყვეტია. მსგავს რეფორმებს განსაკუთრებული მხარდაჭერა სჭირდება და დემოკრატიული სისტემების წიაღში წარმოშობილი კონსტრუქციული კრიტიკით საზრდოობენ. მათი განხორციელებისა და აღებული კურსის შესანარჩუნებლად, საქართველოს სჭირდება როგორც ტექნიკური, ასევე დიპლომატიური მხარდაჭერა, რათა შეძლოს კონტროლისა და ბალანსის მექანიზმების ეფექტურად გამოყენება.

ეროვნული უმცირესობების უფლებებისა და მრავალფეროვნების ხელშეწყობის მიზნით, საქართველომ ქვეყნის საკანონმდებლო ბაზა მნიშვნელოვნად გააუმჯობესა ბოლო სამი წლის განმავლობაში, თუმცა უმცირესობათა ქვეყნის სოციალურ, ეკონომიკურ და პოლიტიკურ სტრუქტურებში ინტეგრაციისთვის ჯერ კიდევ ბევრია გასაკეთებელი. მათ შორისაა ისეთი გამოწვევები, როგორებიცაა განათლების ხელმისაწვდომობა, კულტურული მემკვიდრეობისა და თვითიდენტობის დაცვა და გადაწყვეტილების მიღების პროცესში მონაწილეობა. გარდა ამისა, ეთნიკური უმცირესობები ანტიდასავლური პროპაგანდის გავლენის ქვეშ შედარებით იოლად ექცევიან და, შესაბამისად, საქართველოს მთავრობის ევრო-ატლანტიკურ მისწრაფებასაც ეჭვის თვალით უცქერენ.

საქართველომ უნდა შეინარჩუნოს მიღწეული პროგრესი, განახორციელოს სტრატეგიული რეფორმები, თავიდან აიცილოს დემოკრატიული განვითარების შესაძლო რეგრესი და ანგარიში გაუწიოს იმ გეოპოლიტიკურ გარემოს, რომელიც ქვეყნის ტერიტორიული მთლიანობის ხელყოფას განაპირობებს.

 

III. დაფინანსება

 

ა. ფინანსური გეგმა. პროგრამის ილუსტრაციული ფინანსური გეგმა, რომელიც შეთანხმების მოქმედების მთელ პერიოდს მოიცავს, წარმოდგენილია თანდართულ ცხრილში (იხ. წინამდებარე დანართი 1-ის ქვედანართი) და  მოიცავს ინფორმაციას  აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტოს მთლიანი მიახლოებითი მონაწილეობის ოდენობაზე, ასეთი თანხების არსებობის პირობებში,  დასახული მიზნების  მხარდასაჭერად. ფინანსური გეგმა ასევე ასახავს წინამდებარე შეთანხმებით ობლიგირებული თანხების რაოდენობას (განხორციელებული მონაწილეობა). გრანტი ითვალისწინებს აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტოს პროგრამის მხარდაჭერისა და საოპერაციო ხარჯებს, მათ შორის,პროგრამის დიზაინის, მართვის, ზედამხედევლობის, მონიტორინგის და შეფასების ხარჯებს.

 

ბ. გრანტის მიმღების მონაწილეობა. გრანტის მიმღების კონტრიბუცია/თანამონაწილეობა ასევე მითითებულია  დანართ 1-ის ქვედანართში. წინამდებარე შეთანხმებაზე ხელმოწერით, გრანტის მიმღები ადასტურებს, რომ ფინანსთა სამინისტრო იქნება გარანტორი იმ ფაქტისა, რომ საჯარო ინსტიტუტები, რომლებიც იღებენ პირდაპირ სარგებელს ან ჩართულნი არიან საგრანტო შეთანხმების ფარგლებში არსებული ნებისმიერი პროგრამის ადმინისტრირებაში, თანამონაწილეობის მიზნით გაიღებენ საჭირო თანხებს. გრანტის მიმღების მონაწილეობის შესახებ დამატებითი ინფორმაცია იხილეთ წინამდებარე დანართის VII პუნქტში.

 

გ. ფინანსურ გეგმაში ცვლილებების შეტანა.  მონაწილე მხარეებს შეუძლიათ ფინანსურ გეგმაში ცვლილებების შეტანა განხორციელების წერილის საფუძველზე (იხ. პუნქტი ა.2, დანართი 2 (სტანდარტული დებულებები)) და თანხის დამატებით (“გაზრდილი თანხა”) (იხ. წინამდებარე შეთანხმების პუნქტი 3.1.(ბ)), ორივე განხორციელდება შეთანხმებაში ცვლილებების შეტანისა  და რატიფიკაციის გარეშე; თუ აღნიშნული ცვლილებების შედეგად (1) აშშ- საერთაშორისო განვითარების სააგენტოს ფინანსური მონაწილეობა არ გადააჭარბებს შეთანხმების 3.1(ბ) პუნქტში მითითებულ თანხას, ან (2) არ შეიცვლება 3.2 (ბ) პუნქტში მითითებული გრანტის მიმღების ჯამური ფინანსური მონაწილეობა. 

 

IV. დაგეგმილი შედეგები/შედეგების ჩარჩო.

განვითარების მიზანი 1-ის, მავნე ზეგავლენისადმი გაზრდილი მედეგობა,  მიღწევის წინაპირობას წარმოადგენს მონაწილე მხარეების თანხმობა ითანამშრომლონ  შემდეგი შუალედური შედეგების (IR) მისაღწევად: 

IR 1.1 ოკუპირებულ ტერიტორიებსა და მათ მიმდებარედ მცხოვრები მოსახლეობის ჩართულობის გაზრდა;

 

IR 1.2 ქვეყნის ეკონომიკაზე მავნე ზეგავლენის შემცირება;

 

IR 1.3 საკვანძო დაუცველი ინფრასტრუქტურის კიბერუსაფრთხოების გამყარება; და

 

IR 1.4 მიზანმიმართული დეზინფორმაციის ზეგავლენის შემცირება.

განვითარების მიზანი 2-ის, მოქალაქისადმი ანგარიშვალდებული მმართველობის გაძლიერება დემოკრატიული მიღწევების განსამტკიცებლად, მიღწევის წინაპირობას წარმოადგენს მონაწილე მხარეების თანხმობა ითანამშრომლონ  შემდეგი შედეგების მისაღწევად:  

IR 2.1 მოქალაქეთა ჩართულობის გააქტიურება;

 

IR 2.2 მმართველი ინსტიტუტების ანგარიშვალდებულებისა და ხელმისაწვდომობ-ის გაზრდა; და

 

IR 2.3 კანონის უზენაესობის გაძლიერება.

განვითარების მიზანი 3-ის, ეკონომიკური ზრდის შედეგად შექმნილი ინკლუზიური, მაღალანაზღაურებადი და მაღალხარისხიანი დასაქმების შესაძლებლობები, მიღწევის წინაპირობას წარმოადგენს მონაწილე მხარეების თანხმობა ითანამშრომლონ  შემდეგი შედეგების მისაღწევად:  

IR 3.1 ქვეყნის ევრო-ატლანტიკური ინტეგრაციისთვის აუცილებელი ეკონომიკური რეფორმების განხორციელება; და

 

IR 3.2 წამყვანი სექტორების გაზრდილი კონკურენტუნარიანობა.

 

V.  ინდიკატორები.

 

იხილეთ მიზნების მიხედვით დალაგებული ილუსტრაციული ინდიკატორების სია   

 

განვითარების მიზანი 1-სთვის გათვალისწინებული ეფექტურობის საზომი ინდიკატორები - მავნე ზეგავლენისადმი გაზრდილი მედეგობა

• # ოკუპირებულ ტერიტორიებზე მცხოვრები მოსახლეობის ჩართულობის გაზრდა გრძელვადიან, მდგრად, პროფესიონალურ/სოციალურ/ ეკონომიკურ აქტიობებში თბილისის მიერ კონტროლირებად ტერიტორიებზე მცხოვრებ მოსახლეობასთან ერთად.
• # ადმინისტრაციულ გამყოფ ხაზთან მცხოვრები ოჯახების ეკონომიური მედეგობის გაზრდა მავნე ზეგავლენის წინააღმდეგ
• # ინსტიტუტები, რომლებიც მართავენ მნიშვნელოვან ენერგო ინფრასტრუქტურას, რომლებმაც მიაღწიეს განვითარების 1-ელ დონეს.
• % სამიზნე მოსახლეობის (ცალკეული პირების/ორგანიზაციების) რომლებმაც ნაბიჯები გადადგეს დეზინფორმაციასთან ბრძოლის მხრივ.
• # იმ უმცირესობათა და ბიზნესის წარმომადგენლების, რომლებიც უფრო მეტად არიან ჩართულნი უმრავლესობის წარმომადგენელ თემებსა და ბიზნესთან.

 

განვითარების მიზანი 2-სთვის გათვალისწინებული ეფექტურობის საზომი ინდიკატორები - მოქალაქისადმი ანგარიშვალდებული მმართველობის გაძლიერება დემოკრატიული მიღწევების განსამტკიცებად.

• # საჯარო სკოლები, რომლებმაც მოახდინეს სამოქალაქო განათლებისა და სამოქალაქო აქტივობების/პროგრამების ინსტიტუციონალიზაცია.
• # სამიზნე მუნიციპალიტეტები, რომლებმაც აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტოს მხარდაჭერით შეძლეს ადგილობრივი მმართველობის ინდექსის გაუმჯობესება.
• # სამიზნე მუნიციპალიტეტები, რომლებმაც აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტოს მხარდაჭერით შეძლეს გაეუმჯობესებინათ ბიუჯეტის გამჭირვალობის ინდიკატორი
• # მოქალაქეები, რომლებსაც ჰქონდათ სასამართლოსთან ურთიერთობის დადებითი გამოცდილება
• სტრატეგიული ინდიკატორები - მართლმსაჯულების სექტორის რეფორმების განხორციელება

 

განვითარების მიზანი 3-სთვის გათვალისწინებული ეფექტურობის საზომი ინდიკატორები -ეკონომიკური ზრდის შედეგად შექმნილი ინკლუზიური, მაღალანაზღაურებადი და მაღალხარისხიანი დასაქმების შესაძლებლობები.

• აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტოს მიერ მხარდაჭერილი ეკონომიკური რეფორმების შედეგების მონეტიზებული ღირებულება
• აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტოს მხარდაჭერის შედეგად შექმნილი სამუშაო ადგილები
• აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტოს მიერ მხარდაჭერილი და მოზიდული ინვესტიციების ღირებულება სამიზნე სექტორებში.

 

 

VI.  აქტიობები და მათი შერჩევა.

 

მიზანი 1:  მავნე ზეგავლენისადმი გაზრდილი მედეგობა

 

IR 1.1 ოკუპირებულ ტერიტორიებსა და მათ მიმდებარედ მცხოვრები მოსახლეობის ჩართულობის გაზრდა: რუსეთი ინარჩუნებს სამხედრო შენაერთებს აფხაზეთისა და სამხრეთ ოსეთის ოკუპირებულ ტერიტორიებზე, ხოლო ადგილობრივი დე ფაქტო ხელისუფალთა მიერ მიღებული კანონების თანახმად, გათვალისწინებულია მათი უსაფრთხოების სამსახურების რუსეთის სამხედრო ძალებთან შერწყმა. რუსეთის სამხედრო ჩარევამ ოკუპირებული ტერიტორიები საქართველოს დანარჩენ, თბილისის მიერ ადმინისტრირებულ ტერიტორიებს ფაქტობრივად მოწყვიტა და ისეთი ნარატივის შექმნას შეუწყო ხელი, რომლის მიხედვითაც ოკუპირებულ ტერიტორიებს მტრისგან, ანუ საქართველოსგან დაცვა სჭირდებათ. მსგავსი ქმედებები ხელს უშლის საქართველოს მოქალაქეებს შორის ურთიერთობებს, უგულებელყოფს ადამიანის უფლებებს და ართმევს მათ ჰუმანიტარული დახმარებით სარგებლობის შესაძლებლობას. ყოველივე ეს ზრდის მოსახლეობის ამ ნაწილის რუსეთზე დამოკიდებულებას და მათ იზოლაციას არა მხოლოდ საქართველოსგან, არამედ მთელი მსოფლიოსგან. ზემოაღნიშნული ნარატივის საპასუხოდ, USAID სტრატეგიულად ითანამშრომლებს საქართველოს მთავრობასთან, რათა გაიზარდოს ოკუპირებულ ტერიტორიებსა და მათ მიმდებარედ მცხოვრები მოსახლეობის ჩართულობა და გაუმჯობესდეს ხალხთაშორისი ურთიერთობები. ეს იქნება იმის დასტური, რომ საქართველო და საერთაშორისო საზოგადოება ოკუპირებულ ტერიტორიებზე მცხოვრები ხალხის ინტერესებით ხელმძღვანელობენ. უფრო კონკრეტულად კი, კიდევ უფრო მეტი მოქალაქე ჩაერთვება სხვადასხვა ღონისძიებებში, ტრენინგებში და აქტივობებში, რაც ხელს შეუწყობს სამშვიდობო და შერიგების პროცესს. განსაკუთრებული ყურადღება მიექცევა მედეგობის ინდექსს, რომელიც ასახავს მოსახლეობის მიერ შოკური მდგომარეობის დროული დაძლევის უნარს.

ოკუპირებულ ტერიტორიებზე არსებული ეკონომიკური მდგომარეობა იძლევა პროაქტიული ინიციატივების შექმნის შესაძლებლობასაც. IR 1.1-ის მისაღწევად განხორციელებული პროექტები ბიძგს მისცემს პროდუქტიული ეკონომიკური საქმიანობის და სოციალურ-ეკონომიკური ურთიერთობების განვითარებას სამიზნე მოსახლეობასა და თბილისის მიერ ადმინისტრირებულ ტერიტორიებზე მცხოვრებთა შორის, რასაც უნდა მოჰყვეს ადმინისტრაციულ გამყოფ ხაზთან მცხოვრები შინამეურნეობების შემოსავლების ზრდა.

IR 1.2 ქვეყნის ეკონომიკაზე მავნე ზეგავლენის შემცირება: IR 1.2 ფოკუსირებულია საქართველოში ეკონომიკური საფრთხეებისა და მავნე ზეგავლენის შემცირებისკენ, ენერგოუსაფრთხოების გაუმჯობესებისა და ეკონომიკის წამყვანი სექტორებისთვის მავნე გარე ძალების მიერ კონტროლირებულ ბაზრებზე დამოკიდებულების შემცირებით. IR 1.2 – ის ფარგლებში აქტივობები მეტწილად ფოკუსირებული იქნება იმაზე, თუ როგორ შეუძლია USAID– ს, საქართველოს მთავრობასთან და დაინტერესებულ სხვა ინსტიტუტებთან პარტნიორობით, ხელი შეუწყოს ძირითადი ეკონომიკური სექტორების ზრდის კატალიზაციას კერძო სექტორთან ინვესტიციების მობილიზებით. სტრატეგიული სექტორია ენერგეტიკა, სადაც მხარდაჭერა გაკეთდება სუფთა, ადგილობრივი და კლიმატის მიმართ მდგრადი ენერგიის წარმოების გაუმჯობესებასა და გაფართოებაზე. ამით უნდა გაიზარდოს ადგილობრივად წარმოქმნილი ენერგია; წახალისდეს ინვესტიციები მაღალტექნოლოგიურ გადაწყვეტილებებში, როგორიცაა განახლებადი ენერგია შიდა წყაროებიდან; შემცირდეს ნდობა მავნე აქტორებისგან იმპორტის დამოკიდებულებაზე; და საქართველოს პოზიციონირება მოხდეს კონკურენტულ ბაზარზე შიდა წარმოქმნილი ენერგიით ვაჭრობაში. დამატებითი ეკონომიკური სექტორები მიმართული იქნება მათ რეგიონალურ და გლობალურ კონკურენციაზე, აგრეთვე ვაჭრობისა და ინვესტიციების დივერსიფიკაციასა და ექსპორტის გამარტივების მხარდაჭერაზე, უფრო მაღალი ღირებულების ბაზარზე, არა რუსულ ბაზრებზე.

IR 1.3 ინფრასტრუქტურის დაუცველი სექტორების კიბერუსაფრთხოების გამყარება: გლობალურად, სხვადასხვა ეკონომიკური სექტორები, მათ შორის,ენერგეტიკა, გაზრდილი კიბერშეტევების საშიშროების წინაშე დგას. საყურადღებოა, რომ კიბერუსაფრთხოებაზე მომუშავე ექსპერტები ამ ტენდენციის შემსუბუქებას ახლო მომავალში არ ელიან. განსაკუთრებული ფუნქციური დატვირთვა აქვს ელექტრონულ ინფრასტრუქტურას ისეთი საკვანძო სექტორების დაკავშირებაში, როგორიცაა მრეწველობა, კომუნიკაციები, ტრანსპორტი და ფინანსები. ტექნოლოგიების განვითარებასთან ერთად, მოსალოდნელია, რომ უფრო მეტი დარგი და სისტემა აღმოჩნდეს დაუცველი ზემოაღნიშნული საშიშროებისგან. ამ მზარდი საფრთხის გათვალისწინებით, USAID ხელს შეუწყობს საქართველოს ჩართვას აშშ-ის და აღმოსავლეთ ევროპის ენერგეტიკის მარეგულირებლების და კომუნალური მომსახურების კომპანიების სამუშაო ჯგუფებში, კრემლისა და სხვა  კიბერ საფრთხის გადასაჭრელად, რომლებიც შეიძლება წარმოიაშვას. საქართველოს მთავრობასთან ერთად, USAID– ის ძალისხმევა გაზრდის ენერგოსექტორისა და მასთან დაკაშირებული სფეროების კიბერ უსაფრთხოებას. გარდა ამისა, ბოლოდროინდელმა თავდასხმებმა სამთავრობო და არასამთავრობო ინსტიტუტებზე აჩვენეს დემოკრატიული ინსტიტუტების მოწყვლადობა, მათი სისტემებისა და მონაცემების კიბერშეტევებისგან დაცვის მიმართ. აშშ- ს საერთაშორისო განვითარების სააგენტო ითანამშრომლებს წამყვან უწყებებთან, რათა კიბერუსაფრთხოების უზრუნვეყოფის მიზნით გადაამზადოს და შესაბამისი ტექნიკით აღჭურვოს მთავრობის წარმომადგენლები. აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტო 2020-2024 წლების ციფრულ სტრატეგიაზე დაყრდნობით, შეიმუშავებს პროექტებს არსებული კიბერსაფრთხეების დაძლევის მიზნით.

 

IR 1.4 მიზანმიმართული დეზინფორმაციის ზეგავლენის შემცირება: IR 1.4-თან დაკავშირებული პროგრამები გათვლილი იქნება საქართველოს იმ მოსახლეობაზე, რომელთა ინფორმაციის ძირითადი წყარო არაა სანდო. აღსანიშნავია, რომ პროპაგანდის და დეზინფორმაციის გავლენა პირდაპირ უკავშირდება სოციო-ეკონომიკურ პარტნიორობას, გეოგრაფიულ სიახლოვეს, რადგანაც ხელი არ მიუწვდებათ ან არ იყენებენ სანდო და დამოუკიდებელ  მედია საშუალებებსა და წყაროებს. IR 1.4-ის ფარგლებში აშშ-ის განვითარების საერთაშორისო სააგენტოს მხარდაჭერით გაუმჯობესდება ადგილობრივი ორგანიზაციების მიერ დეზინფორმაციის იდენტიფიკაციის და საპასუხო საკომუნიკაციო საქმიანობის უნარებიც. გაიზრდება ფაქტებზე დაფუძნებული ინფორმაციის მოცულობაც, რომელიც საქართველოს ევრო-ატლანტიკურ მისწრაფებებს ადეკვატურად ასახავს. დეზინფორმაციის კამპანიასთან ბრძოლის მიზნით, შეიქმნება ინოვაციური, ფაქტებზე დაფუძნებული მეთოდოლოგიები, რომელიც ექსპერიმენტების, თანამშრომლობის, ასევე სწავლების და შეფასების მკაცრ მეთოდოლოგიას აძლევენ უპირატესობას.

 

მიზანი 2 - მოქალაქისადმი ანგარიშვალდებული მმართველობის გაძლიერება დემოკრატიული მიღწევების განსამტკიცებლად

 

IR 2.1 მოქალაქეთა ჩართულობის გააქტიურება: ანგარიშვალდებულ მმართველობაზე საზოგადოებრივი მოთხოვნილების შესაქმნელად, აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტო ხელს შეუწყობს მოქალაქეთა დემოკრატიული მართვის პროცესებში ჩართულობის გააქტიურებას. მისიის არჩევნების და პოლიტიკური პროცესების პროგრამის 2018 წლის შეფასების შედეგებმა ცხადყო, რომ პოლიტიკური პარტიების პლატფორმებსა და მოქალაქეების ინტერესებს შორის გარკვეული შეუსაბამობა არსებობს. მოქალაქეთა ინტერესების დაცვის საქმეში საზოგადოება პარტიებს ნაკლებად ენდობა, ხოლო თავად მოქალაქეებსა და სამოქალაქო ორგანიზაციებს პოლიტიკურ ორგანიზაციებთან მუშაობის და მათ მიერ ნაკისრი ვალდებულებების შესრულების მოთხოვნის უნარ-ჩვევები არ გააჩნიათ. მისიის მიერ დაფინანსებული პროექტები მოქალაქეებსა და სამოქალაქო საზოგადოებას შესძენენ ახალ ცოდნას, უნარ-ჩვევებსა და მეთოდებს პოლიტიკური აქტორებისგან კონკრეტულ პრობლემებზე ორიენტირებული, ეფექტური პროგრამებისა და შესაბამისი პოლიტიკური კურსის განმსაზღვრელი დღის წესრიგის შესაქმნელად, რაც გააძლიერებს ქვეყანაში არსებული კვლევისა და საზოგადოებრივი აზრის გამოკითხვის შესაძლებლობებს.  აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტოს მხარდაჭერით, ადგილობრივი არასამთავრობო ორგანიზაციები ხელს შეუწყობენ მოქალაქეთა ჩართულობის ზრდას და მთავრობის საქმიანობასა და პოლიტიკურ პროცესებზე საზოგადოებრივი ზედამხედველობის მექანიზმების შექმნას.  სამოქალაქო განათლების პროექტები ხელს შეუწყობენ მოქალაქეთა ჩართულობას დემოკრატიული მართვის პროცესებში. სკოლებში სამოქალაქო განათლება პროექტები მოქალაქეებს არა მხოლოდ სამოქალაქო ჩართულობის მიზანს აუხსნიან, არამედ ამ მიზნის მისაღწევ გზებსა და მეთოდებსაც შეასწავლიან. აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტო ასევე გაზრდის პოლიტიკური სისტემის საპასუხო რეაქციას საზოგადოებრივი მოთხოვნებისადმი და ხელს შეუწყობს, როგორც ქალთა, ასევე ახალგაზრდების პოლიტიკურ პროცესებში ჩართულობას, განსაკუთრებით კი საქართველოს რეგიონებში.

 

როგორც მიმდინარე პროგრამების გამოცდილებამ გვიჩვენა, უმცირესობების და მარგინალიზირებული ჯგუფების ჩართვისა და ინტეგრაციის გარეშე შეუძლებელია დემოკრატიული დიალოგის პროცესში მათი მონაწილეობის უზრუნველყოფა. არსებული სისტემა არ შეიცვლება მანამ, ვიდრე მოქალაქეები არ იქნებიან მზად მოსთხოვონ პასუხი მათ წარმომადგენელ ორგანიზაციებსა და ინსტიტუტებს. IR 2.1-ის მისაღწევად შექმნილი პროგრამები ხელს შეუწყობენ სამოქალაქო აქტივიზმისა და ზედამხედველობის მექანიზმების შექმნას, ასევე სკოლებში სამოქალაქო განათლების უზრუნველყოფას. შედეგად, საქართველოში უნდა გაიზარდოს ადვოკატირების მშვიდობიანი ფორმით წარმართვის პროცესსა და პოლიტიკურ მოძრაობებში ჩართული მოქალაქეების რიცხვი. ასევე უნდა გაიზარდოს იმ ორგანიზაციების რიცხვიც, რომლებიც უმცირესობებსა და მარგინალიზებულ თემებს წარმოადგენენ.

 

IR 2.2 მმართველი ინსტიტუტების ანგარიშვალდებულებისა და ხელმისაწვდომობის გაზრდა: ქართულმა ინსიტიტუტებმა მნიშვნელოვან წარმატებებს მიაღწიეს, თუმცა მათი მოქალაქეებთან ურთიერთობების ეფექტურობა ჯერ კიდევ საკმაოდ დაბალია. მთავრობის ქმედება საერთაშორისო რეიტინგებში მაღალი მაჩვენებლების მიღწევის სურვილით უფროა ნაკარნახევი, ვიდრე მოქალაქეთა საჭიროებებზე ზრუნვით. შედეგად, დონორთა პრიორიტეტები ხშირად მეტ მნიშვნელობას იძენს, ვიდრე მოქალაქეთა ინტერესები. ზემოთქმულის გათვალისწინებით, აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტო ითანამშრომლებს საქართველოს მთავრობასთან, რათა დანერგოს ბოლო წლებში შემუშავებული ანგარიშვალდებულების ხელშემწყობი მექანიზმები, რომლებიც სახელმწიფო პროგრამების ანგარიშვალდებულებასა და ხელმისაწვდომობას უზრუნველყოფენ. მისია იზრუნებს იმაზეც, რომ გაუმჯობესდეს მოქალაქეთა თანაბარი წვდომა მიზნობრივ სერვისებზე. ამ თვალსაზრისით, მნიშვნელოვანია არა მხოლოდ იმის დადგენა, თუ რომელი სამთავრობო ინსტიტუტები და სერვისებია უფრო ხელმისაწვდომი, არამედ იმის განსაზღვრაც, თუ რა ფორმით უნდა მოსთხოვოს საზოგადოებამ პასუხი იმ ორგანიზაციებს, რომლებიც მოქალაქეთა მოთხოვნილებებს ვერ აკმაყოფილებენ.

საქართველოში დეცენტრალიზაციის პროცესის მხარდასაჭერად, აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტო ითანამშრომლებს ცენტრალურ მთავრობასთან და მუნიციპალიტეტებთან, რათა ხელი შეუწყოს მუნიციპალური მმართველობის ორგანოთა შესაძლებლობების გაძლიერებას. მუნიციპალიტეტების შერჩევა მოხდება რიგი ფაქტორების საფუძველზე, მათ შორის,მუნიციპალიტეტის მუშაობის შედეგების, გეოგრაფიული გადანაწილებისა და მოსახლეობის მოწყვლადობის გათვალისწინებით.   ორივე დონეზე მისიის ჩართულობა ხელს შეუწყობს მნიშვნელოვან სერვისებზე პასუხისმგებლობის გადანაწილებას შესაბამის სახელმწიფო უწყებებზე. ცენტრალურ დონეზე, მისია ხელს შეუწყობს აღმასრულებელ ხელისუფლებას სერვისებისა და შესაბამისი რესურსების დეცენტრალიზაციასთან დაკავშირებით ფაქტებზე დაფუძნებული გადაწყვეტილებების მიღებაში. გარდა ამისა, ადგილობრივი ხელისუფლება მიიღებს არსებული სისტემების და მომსახურების კანონმდებლობასთან და მიღებულ სტანდარტებთან შესაბამისობაში მოსაყვანად საჭირო ინსტრუქციებს. მისია ითანამშრომლებს პარლამენტთან და სახელმწიფო აუდიტის სამსახურთან, რათა უზრუნველყოს საჭირო საზედამხედველო მექანიზმების შექმნა. პარალელურად, აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტო დაეხმარება მუნიციპალიტეტებს მოქალაქეებისთვის ხარისხიანი მომსახურების გასაწევად აუცილებელი სისტემების და შესაძლებლობების გაუმჯობესებაში. განსაკუთრებული ყურადღება მიექცევა შიდა კონტროლის სისტემების განვითარებას, რაც უზრუნველყოფს მოქალაქეების ჩართულობას გადაწყვეტილების მიღებისა და საზედამხედველო პროცესებში, ისევე როგორც ადგილობრივი ხელისუფლების საქმიანობის მიუკერძოებლობასა და გამჭირვალობას. მისიისთვის პრიორიტეტული იქნება მიზნობრივ სერვისებზე თანაბარი წვდომის უზრუნველყოფა, რათა ანგარიშვალდებულების გაუმჯობესებულმა სისტემამ სარგებელი მარგინალიზებულ ჯგუფებსაც მოუტანოს. ზემოაღნიშნული აქტივობების შედეგად, გაიზრდება საჯარო მმართველობის ეფექტურობა და ანგარიშვალდებულება.

 

IR 2.3 კანონის უზენაესობის გაძლიერება: აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტო გააგრძელებს საქართველოში კანონის უზენაესობის მხარდაჭერას და ხელს შეუწყობს მართლმსაჯულების დამოუკიდებელი, ანგარიშვალდებული ფუნქციონალურად გამართული და მოქალაქეთა საჭიროებებზე მორგებული სისტემის ჩამოყალიბებას. ეს სისტემა დაეფუძნება მიუკერძოებლობისა და გამჭირვალობის პრინციპებს და უზრუნველყოფს სამართლიანობას ყველასთვის, მათ შორის, მოსახლეობის ხელმოკლე, მარგინლიზირებული და არაპრივილეგირებული ფენებისთვის, ისევე როგორც ქალებისთვის და გოგონებისთვის. ამ მიმართულებით, მისია შეეცდება მართლმსაჯულების სისტემის რეფორმის პარადიგმაში ინსტიტუციური გაძლიერების ტრადიციული მეთოდები მოქალაქეებზე ორიენტირებული მიდგომებით ჩაანაცვლოს.

 

აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტო მხარს დაუჭერს მართლმსაჯულების სისტემის რეფორმას, მათ შორის,„სასამართლო რეფორმის მეოთხე ტალღას“, რომელიც შინაარსობრივი თვალსაზრისით, ემსახურება მართლმსაჯულების სისტემის შემადგენელი ინსტიტუტების, მომსახურების სააგენტოებისა და უწყებების დამოუკიდებლობის, გამჭირვალობის, ანგარიშვლადებულების და ეფექტიანობის გაუმჯობესებას. მისია წვლილს შეიტანს დამატებითი საკანონმდებლო, მარეგულირებელი და პოლიტიკის განმსაზღვრელი ჩარჩოსა და სტრატეგიების შექმნის საქმეში, რაც, თავის მხრივ, ხელს შეუწყობს სისტემის ფუნქციონირების გაუმჯობესებას ზემოაღნიშნული მახასიათებლების შესაბამისად. აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტო გააუმჯობესებს მართლმსაჯულების სისტემის შემადგენელი ინსტიტუტების, განსაკუთრებით კი, სასამართლოს საქმიანობის ხარისხსა და ეფექტურობას, რათა მათ უკეთ შეძლონ დაკისრებული მოვალეობების აღსრულება კანონის უზენაესობის პრინციპების შესაბამასად. გარდა ამისა, აღნიშნული საქმიანობა გულისხმობს სისტემაში ანგარიშვალდებულების საკითხის კომპლექსურად გადაჭრას. სახელმწიფო ინსტიტუტებისა და არასამთავრობო ორგანიზაციების მიერ მონიტორინგისა და ანგარიშგების ტრადიციული ფორმების გამოყენების პარალელურად, მისია ხელს შეუწყობს მართლმსაჯულების სისტემის წამყვან ინსტიტუტებსა და გარეშე ორგანიზაციებს შორის თანამშრომლობას. მათ შორისაა „საქართველოს ადვოკატთა ასოციაცია“, იურიდიულ და საკანონმდებლო საკითხებზე მომუშავე არასამთავრობო და სამოქალაქო ორგანიზაციები, რომლებიც სისტემაში არსებულ გამოწვევებს შეაფასებენ და მართლმსაჯულებისა და კანონის უზენაესობის სფეროში არსებული პრობლემების გადაჭრის ინოვაციურ მეთოდებს შეიმუშავებენ.

 

მიზანი 3 - ეკონომიკური ზრდის შედეგად შექმნილი ინკლუზიური, მაღალანაზღაურებადი და მაღალხარისხიანი დასაქმების შესაძლებლობები.

 

IR 3.1 ქვეყნის ევრო-ატლანტიკური ინტეგრაციისთვის აუცილებელი ეკონომიკური რეფორმების განხორციელება: IR 3.1 ეყრდნობა საქართველოს წარმატებული ეკონომიკური რეფორმების გამოცდილებას, რათა ქვეყანამ თვითუზრუნველყოფისკენ წინსვლის დამაბრკოლებელ გამოწვევებს თავი გაართვას და ევრო-ატლანტიკურ ინტეგრაციაზე ორიენტირებული ეკონომიკური რეფორმები წარმატებით დააგვირგვინოს. აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტო დაეხმარება საქართველოს კერძო და საჯარო სექტორებს შორის დიალოგისთვის საჭირო მექანიზმების ინსტიტუციონალიზაციის საქმეში, რაც უზრუნველყოფს კერძო სექტორის ჩართულობას მნიშვნელოვანი ეკონომიკური რეფორმების ფორმულირებისა და განხორციელების პროცესში. აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტო დაეხმარება საქართველოს მთავრობას დასავლეთზე ორიენტირებული ეკონომიკური რეფორმების განხორციელებასა და საერთაშორისო სტანდარტებთან შესაბამისობაში მოყვანაში. IR 3.1 ასევე ხელს შეუწყობს რეფორმების განხორციელებას ისეთ კრიტიკულ სფეროებში, როგორიცაა ფინანსური ბაზრები, რომელთა განვითარების გარეშე საქართველო ვერ შეძლებს თვითუზრუნველყოფის საკუთარი რესურსებით დაფინანსებას; ასევე ეკონომიკის ძირითადი სექტორების განვითარებას, მათ შორის,სოფლის მეურნეობის, ტურიზმის, მსუბუქი მრეწველობისა და სხვა, სადაც მთავრობის გაცხადებული პრიორიტეტების შესაბამისად, არსებობს ინკლუზიური დასაქმების შესაძლებლობების შექმნის ყველაზე დიდი პოტენციალი.  შედეგად, IR 3.1 უზრუნვეყოფს საქართველოში ინვესტიციებისა და მდგრადი ეკონომიკური ზრდის ხელშემწყობი საკანონმდებლო და მარეგულირებელი გარემოს შექმნას. საქართველოს მთავრობისთვის, კერძო სექტორისთვის, სამოქალაქო საზოგადოებისათვის, და სამეცნიერო წრისთვის ტექნიკური დახმარების გაწევით, მისიის პროგრამები ხელს შეუწყობს ეკონომიკური პოლიტიკის მიღებასა და მის განხორციელებას შორის არსებული ხარვეზების აღმოფხვრაში.

IR 3.2 წამყვან სექტორებში გაზრდილი კონკურენტუნარიანობა: აღნიშნული IR ეთმობა ქვეყნის წამყვანი ეკონომიკური სექტორების კონკურენტუნარიანობის გაზრდას, რომელთაც გააჩნიათ მაღალანაზღაურებადი და მაღალხარისხიანი დასაქმების შექმნის საუკეთესო პერსპექტივა. ამ მიზნის მისაღწევად ქართულ კომპანიებს ისეთ ფინანსურ, ადამიანურ და ბუნებრივ რესურსებზე წვდომა ესაჭიროებათ, რომელთა გარეშე ვერ მოხერხდება ქვეყნის მოსახლეობისა და ეკონომიკის შესაძლებლობების ზრდა. იგულისხმება ახალი ბაზრები, ახალი და დივერსიფიცირებული საინვესტიციო წყაროები, მდგრადი მართვის მეთოდებით ათვისებული ბუნებრივი რესურსები და კვალიფიციური სამუშაო ძალა.  აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტო რესურსებს მოიზიდავს კერძო სექტორისა და საქართველოს მთავრობიდან, რაც ხელს შეუწყობს ეკონომიკური ზრდის ფინანსურ უზრუნველყოფას.

IR გაზრდის მაღალი ღირებულების მქონე და მრავალფეროვან მსოფლიო ბაზრებთან წვდომას, სადაც  უფრო მეტი ეკონომიკური პარტნიორი უზრუნველყოფს უფრო სტაბილურ ეკონომიკას და ხელს შეუწყობს ეკონომიკურ დივერსიფიკაციას. მისია აქტიურად შეეცდება განვითარების საფინანსო კორპორაციის (DFC) ინსტრუმენტების გამოყენებას, რათა გაზარდოს მიკრო, მცირე და საშუალო საწარმოების წვდომა ფინანსურ რესურსებზე. ქვეყნის თვითუზრუნველყოფის მისაღწევად, აშშ-ის მხარდაჭერით ადგილობრივ ფინანსურ ინსტიტუტებთან ერთად შეიქმნება მნიშვნელოვანი შესაძლებლობები, რაც გაზრდის ფინანსებთან წვდომას. ფინანსებთან წვდომის გაზრდა წაახალისებს ქართულ ბიზნესებს გააფართოონ საქმიანობა, განსაკუთრებით კი მაღალი ღირებულების სექტორებში, მაგალითად მსუბუქ მრეწველობაში. IR ასევე უზრუნველყოფს ქართული კომპანიებისთვის უწყვეტ და უსაფრთხო წვდომას ისეთ ბუნებრივ რესურსებზე, როგორიცაა წყალი, ნარჩენების მართვა, ბუნებრივი ტერიტორიები, და ენერგიის მდგრადი და სტაბილური წყაროები, რაც აუცილებელია ეკონომიკური ზრდისთვის.  IR 3.2-ის მისაღწევად შემუშავებული პროექტები ხელს შეუწყობს საქართველოში კვალიფიციური სამუშაო ძალის განვითარებას, რომელიც მნიშვნელოვან წვლილს შეიტანს ქვეყნის ფართომასშტაბიანი ეკონომიკური ზრდისა და დასაქმების ახალი შესაძლებლობების შექმნის საქმეში. სამუშაო ძალის განვითარების ეკონომიკური პროექტები კონკრეტული დარგების საჭიროებებზე იქნება მორგებული.  სტრატეგიის ამ ნაწილში განხორციელებული პროგრამები შეიქმნება კერძო სექტორის ძირითადი აქტორების ჩართულობით და ორიენტირებული იქნება ბიზნეს სექტორის მოთხოვნების შესაბამისად სამუშაო ძალის გადამზადებაზე.  კონკრეტული დარგების საჭიროებებზე მორგებული და მზარდ კერძო სექტორში კვალიფიციური კადრების დასაქმებაზე ორიენტირებული პროგრამები ეხმიანება მისიის კიდევ ერთი პრიორიტეტულ მიმართულებას - ახალგაზრდების განვითარებას. უმუშევრობის შემცირება ხელს შეუწყობს არა მარტო ეკონომიკურ ზრდას, არამედ საქართველოდან (სადაც მოსახლეობის საერთო რაოდენობის კლების ფონზე სტაბილურად მატულობს ხანდაზმულთა რაოდენობა) მიგრაციის დონის დაწევასაც.

შეთანხმების ფარგლებში დაფინანსებული აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტოს პროგრამები: (1) როგორც ეს წინამდებარე დოკუმენტშია ასახული, ხელს შეუწყობს პროგრამის მიზნებისა და შედეგების მიღწევას; (2) უზრუნველყოფილ იქნება შესაბამისი ანალიზით და დაგეგმარებით; და (3) დასრულდება მოცემული დროისა და ბიუჯეტის ფარგლებში.

 

VII.  მხარეთა როლი და ვალდებულებები.

 

წინამდებარე შეთანხმებაში განსაზღვრული მიზნებისა და შედეგების მიღწევა შესაძლებელი იქნება მხოლოდ შეთანხმებაზე ხელმომწერი მხარეების თანამშრომლობისა და მხარდაჭერის შედეგად, როლებისა და პასუხისმგებლობის შემდეგი გადანაწილებით.

 

ა. ამერიკის შეერთებული შტატების მთავრობა

 

პირდაპირი განხორციელება. ზოგადად,  მე-VI პუნქტში აღწერილ აქტივობებს, წინამდებარე შეთანხმების ქვეშ გამოყოფილი თანხებით, აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტო განახორციელებს კერძო კომპანიებთან, არასამთავრობო და სამთავრობო ორგანიზაციებთან  და საქართველოს მთავრობის წარმომადგენელ ორგანიზაციებთან კონტრაქტების, კოოპერაციული ხელშეკრულებებისა და საგრანტო ხელშეკრულებების საფუძველზე. აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტო დაიცავს სააგენტოს კონტრაქტებისა და საგრანტო ხელშეკრულებების მომზადებასა და შესრულებასთან დაკავშირებულ პროცედურებს და წესებს. აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტო მჭიდრო კოორდინაციას გაუწევს აღნიშნული აქტივობების განხორციელებას საქართველოს მთავრობის წარმომადგენელ პარტნიორ ორგანიზაციებთან. შეძლებისდაგვარად, სააგენტო პროექტებს განახორციელებს ქართული კომპანიების და ადგილობრივი სამთავრობო და არასამთავრობო ორგანიზაციების მეშვეობით. 

 

ანგარიშის წარდგენა. კვარტალში ერთხელ, აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტოს მისია გრანტის მიმღებს წარუდგენს განმახორციელებელი პარტნიორი ორგანიზაციების მიერ მომზადებულ კვარტალურ ანგარიშებს, რომლებშიც წინამდებარე შეთანხმებით გათვალისწინებული საქმიანობის შედეგები აისახება.

 

თანამშრომლობა.  წინამდებარე შეთანხმების მუხლი 6 (ი)-ის შესაბამისად, ასევე ქვემოთ მოცემული პუნქტი(ბ)-ის შესაბამისად, აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტო აქტივობების დაგეგმვის პროცესში თანამშრომლობის მიზნით დაუკავშირდება საქართველოს მთავრობის შესაბამის ინსტიტუტებს, მათ შორის,განიხილება შესაძლო ურთიერთგაგების მემორანდუმები, ხელშეკრულებები და სხვა მსგავსი  შეთანხმებები. ამგვარი ხელშეკრულებების ფარგლებში აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტო გააღრმავებს პარტნიორობას საქართველოს კონკრეტულ სამინისტროებსა და უწყებებთან.

 

ბ. საქართველოს მთავრობა

 

მონაწილე მხარის მონაწილეობა.  ფინანსთა სამინისტრო, გრანტის მიმღების სახელით: (i) უზრუნველყოფს პარტნიორების მიერ არამატერიალური მონაწილეობის ისეთი ფორმით აღრიცხვას, რომელიც  მკაფიო, გადამოწმებადი და მისაღები იქნება აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტოსთვის. (ii) წინამდებარე შეთანხმებაში განსაზღვრული მუხლი 3, პუნქტი 3.2. (გ)-ს საფუძველზე აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტოს უნდა წარედგინოს მონაწილე მხარის მიერ გაწეული მონაწილეობის ანგარიში; (iii) წინამდებარე შეთანხმების საფუძველზე, როგორც მისი არამატერიალური მონაწილეობის ნაწილის, გრანტის მიმღების მიერ გაწეულ მომსახურეობასა და სხვა სახის კონტრიბუციაზე დადგინდეს მონიტორინგის შესაბიმისი პროცედურა; და (iv) უზრუნველყოს ამგვარი პროცედურების დაცვა.

 

გრანტის მიმღებმა თითოეულმა საჯარო უწყებამ, რომელიც წინამდებარე შეთანხმებით გათვალისწინებული აქტიობებისგან იღებს პირდაპირ სარგებელს ან ჩართულია პროექტების მართვაში, საჭიროების შემთხვევაში უნდა წარადგინოს ტექნიკური წარმომადგენელი, რომელიც დაკავშირებული იქნება საქმიანობის განხორციელების ნებისმიერ საკითხთან. ეს წარმომადგენელი პირდაპირი საკონტაქტო პირი იქნება აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტოსთან და ასევე მონაწილეობას მიიღებს წინამდებარე შეთანხმებით გათვალისწინებული აქტიობების განხორციელების საკითხებთან დაკავშირებულ ტექნიკურ შეხვედრებზე.  ტექნიკურმა წარმომადგენელმა ასევე შესაძლოა დადოს ერთი ან მეტი ხელშეკრულება, ურთიერთგაგების მემორანდუმი ან სხვა შეთანხმება, რომლის საფუძველზეც მოხდება რიგი საკითხების განსაზღვრა, მათ შორის,აღნიშნული უწყების მიერ შესაბამისი აქტიობების მიმართ მხარდაჭერის დაფიქსირება და მონაწილე მხარის კონტრიბუციის/მონაწილეობის განსაზღვრა, რაც გათვალისწინებულია წინამდებარე შეთანხმების მუხლი 3-ის, პუნქტი 3.2.(გ)-ში, და განმარტებულია ამ პუნქტსა და დანართი 1-ის პუნქტ III (ბ)-ში ( განვრცობილი აღწერა) .

 

მონაწილე მხარის მიერ შეტანილი კონტრიბუციის აღრიცხვისა და პარტნიორის მიერ ყოველწლიურად განხორციელებული კონტრიბუციის გადამოწმების მიზნით ფინანსთა სამინისტროს გადაეცემა ამ დოკუმენტაციის ასლები.  წინამდებარე შეთანხმების ფარგლებში დაფინანსებული საჯარო უწყებები მოიცავს, მაგრამ არ შემოიფარგლება მხოლოდ ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების სამინისტროთი, ფინანსთა სამინისტროთი, გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტროთი, შერიგებისა და სამოქალაქო თანასწორობის საკითხებში საქართველოს სახელმწიფო მინისტრის აპარატით, რეგიონალური განვითარებისა და ინფრასტრუქტურის სამინისტროთი, განათლებისა და მეცნიერების სამინისტროთი, ოკუპირებული ტერიტორიებიდან დევნილთა, შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტროთი, იუსტიციის სამინისტროთი, სურსათის ეროვნული სააგენტოთი, საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოთი, სახელმწიფო ზრუნვისა და ტრეფიკინგის მსხვერპლთა, დაზარალებულთა დახმარების სააგენტოთი, საჯარო სამსახურის ბიუროთი, ცენტრალური საარჩევნო კომისიით, სახელმწიფო აუდიტის სამსახურით, სახალხო დამცველის აპარატით, „აწარმოე საქართველოში“ და საქპატენტით, ასევე პარლამენტითა და სხვა ქვემდგომი მთავრობების/მმართველობის წარმომადგენლებით.

 

საჭიროების შემთხვევაში, ზემოთ ნახსენებ სახელმწიფო უწყებებს ურჩევენ ითანამშრომლონ კერძო სექტორთან და სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციებთან.

 

პოლიტიკის სტრატეგიული ვალდებულელები.  დემოკრატიული მიღწევების კონსოლიდაციის, მავნე ზეგავლენისადმი საქართველოს გაზრდილი მედეგობის და სამუშაო ადგილების შექმნის მიზნებთან მიმართებაში მიღწეული პროგრესი მნიშვნელოვნად იქნება დამოკიდებული საქართველოს მთავრობის ძალისხმევაზე. საერთო მიზნების მისაღწევად საქართველოს მთავრობა გაზრდის მმართველი ინსტიტუტების/უწყებების ანგარიშვალდებულებასა და საყოველთაო ხელმისაწვდომობას როგორც ადგილობრივ, ასევე სახელმწიფო დონეზე, რაც შემდეგნაირად უნდა მოხდეს:

 

1. საჯარო მმართველობის რეფორმების გზამკვლევი:  საჯარო მმართველობის ეფექტურობისა და ზედამხედველობის  გაუმჯობესების მიზნით, გრანტის მიმღები დაამტკიცებს და მნიშვნელოვან წარმატებებს მიაღწევს საქართველოს საჯარო მმართველობის რეფორმის 2021-2025 წლების გზამკვლევის განხორციელებაში, ისეთ სფეროებში, როგორიცაა პოლიტიკის შემუშავება და კოორდინაცია, საჯარო სამსახურში ადამიანური რესურსების მართვა, საჯარო სერვისების მიწოდება, ანგარიშვალდებულება, საჯარო ფინანსების მართვა, და ადგილობრივი თვითმმართელობის დეცენტრალიზაცია. წინამდებარე შეთანხმების მე-6 მუხლის (ზ) ფარგლებში, გრანტის მიმღები განახორციელებს რეგულირების გავლენის შეფასებებს (RIA) საჭიროების შესაბამისად, საუკეთესო პრაქტიკის დანერგვის გზით საკანონმდებლო  გარემოს გასაუმჯობესებლად. გრანტის მიმღები შექმნის მკაფიო ზედამხედველობის და ხარისხის კონტროლის მექანიზმებს რეგურილების გავლენის შეფასებისთვის.

 

2. ღია მმართველობა პარტნიორობის სამოქმედო გეგმები: მთავრობის გამჭირვალობისა და ანგარიშვალდებულების გაზრდის, ასევე მოქალაქეების გადაწყვეტილების მიღების პროცესში ჩართულობის გაზრდის მიზნით, გრანტის მიმღები მნიშვნელოვან ნაბიჯებს გადადგავს ღია მმართველობა პარტნიორობის (OGP) სამოქმედო გეგმის და ანტიკორუფციული რეფომების განხორციელების საქმეში, რაც ასევე მოიცავს ანტიკორუფციული სისტემის გამართვასა და ინფორმაციის თავისუფლების შესახებ კანონმდებლობის მიღებასა და განხორციელებას.

 

3. მოქალაქეებისა და სამოქალაქო საზოგადოების ჩართულობა:  მოქალაქეების დემოკრატიულ რეფორმებში ჩართულობის გაზრდის მიზნით, გრანტის მიმღები ხელს შეუწყობს და დაიცავს მოქალაქეების ინფორმაციის სანდო წყაროებთან წვდომას, დამოუკიდებელი მედიის საშუალებით და სამოქალაქო საზოგადოების იმ ინიციატივებში ჩართულობით, რომლებიც ადვოკატირებასა და ზედამხედველობას უწევენ მთავრობის ფუნქციონირებას. გრანტის მიმღები ხელს შეუწყობს დამოუკიდებელ მედიას და აქტიურად იბრძოლებს დეზინფორმაციის წინააღმდეგ დეზინფორმაციასთან ბრძოლის საყოველთაო საზოგადოებრივი სტრატეგიის შემუშავების საშუალებით.  გრანტის მიმღები უზრუნველყოფს მოქალაქეთა ჩართულობას და მათი აზრის გათვალისწინებას გადაწყვეტილების მიღების პროცესში.

 

4. 2021-2030 წლების საქართველოს ადამიანის უფლებათა ეროვნული სტრატეგიის პროექტი:  კანონის უზენაესობის დამოუკიდებელი, თანმიმდევრული და პროფესიონალური აღსრულების მიზნით, გრანტის მიმღები მიიღებს და მნიშვნელოვან წარმატებებს მიაღწევს 2021-2030 წლების საქართველოს ადამიანის უფლებათა ეროვნული სტრატეგიისა და მასთან დაკავშირებული სამოქმედო გეგმების განხორცილების საქმეში. ადამიანის უფლებათა სტრატეგია უზრუნველყოფს სახელმწიფო სერვისებთან თანაბარ წვდომას. გრანტის მიმღები გააგრძელებს  ადამიანის უფლებების გაეროს კონვენციისა და საერთაშორისო კანონების დაცვას. საქართველოს მთავრობამ მნიშნველოვან პროგრესს მიაღწია გაეროს კონვენციებისა და სხვა საერთაშორისო კანონების რატიფიცირებაში, რომლებიც უკავშირდება ბავშვთა, ახალგაზრდების, ქალთა, უმცირესობების და შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთა უფლებების დაცვას. საქართველოს კანონი დისკრიმინაციის ყველა ფორმის აღმოფხვრის შესახებ, შეზღუდული შესაძლებლობების მქონე პირთა უფლებათა კანონი და ბავშვის უფლებათა დაცვის კოდექსი ასახავენ ამ ვალდებულებებს; გრანტის მიმღები უზრუნველყოფს ზემოთხსენებული კანონების განხორციელებას ადამიანის უფლებათა სტრატეგიისა და სამოქმედო გეგმის მეშვეობით. 

 

5. საპარლამენტო ღიაობის პარტნიორობის სამოქმედო გეგმები: პარლამენტის გამჭვირვალეობისა და ანგარიშვალდებულობის გაზრდის, ასევე მოქალაქეთა გადაწყვეტილებების მიღების პროცესში ჩართვის მიზნით, გრანტის მიმღები მიაღწევს პროგრესს საპარლამენტო ღიაობის პარტნიორობის სამოქმედო გეგმის ფარგლებში საქართველოს მიერ აღებული ვალდებულებების განხორციელებაში. 
6. საპარლამენტო რეფორმები:  გრანტის მიმღები გააგრძელებს საპარლამენტო რეგლამენტითა და საპროცედურო წესებით გათვალისწინებული პროცესებისა და მექანიზმების გამოყენებას, პარლამენტის გამჭვირვალეობისა და ანგარიშვალდებულების გაზრდის, ასევე მოქალაქეთა გადაწყვეტილების მიღების პროცესში ჩართვის მიზნით.  გრანტის მიმღები მიაღწევს პროგრესს ინკლუზიური, ფაქტებზე დაფუძნებული კანონშემოქმედებითი პროცესების გასაუმჯობესებლად, ასევე პარლამენტის მიერ აღმასრულებელ და სასამართლო შტოებზე ზედამხედველობის გაასაძლიერებლად, რაც მოიცავს ნორმატიული აქტების აღსრულების კონტროლის, თემატური მოკვლევებისა და სხვა შესაბამისი მექანიზმების გამოყენებას.
7. 2020-2025 წლების დეცენტრალიზაციის სტრატეგია და მასთან ასოცირებული სამოქმედო გეგმები:  ადგილობრივი თვითმმართველობის შესაძლებლობების გაზრდის ხელშეწყობის მიზნით, გრანტის მიმღები მნიშვნელოვან წარმატებებს  მიაღწევს 2020-2025 წლების დეცენტრალიზაციის სტრატეგიის  და 2020-2021 წლების დეცენტრალიზაციის სტრატეგიის სამოქმედო გეგმის და მისი შემდგომი წლების გეგმების განხორციელებასთან მიმართებაში, რათა დაჩქარდეს დეცენტრალიზაციის ახალი ეტაპი და მოხდეს ადგილობრივ დონეზე რეალური თვითმმართველობისთვის საჭირო პირობებისა და რესურსების  უზრუნველყოფა.

 

8. 2021-2025 წლების სამოქალაქო თანასწორობისა და ინტეგრაციის სტრატეგიის პროექტი:  გრანტის მიმღები მიიღებს და წარმატებას მიაღწევს 2021-2025 წლების სამოქალაქო თანასწორობისა და ინტეგრაციის სტრატეგიის და მასთან დაკავშირებული  სამოქმედო გეგმების განხორციელების საქმეში, რაც ხელს შუწყობს მოწყვლადი მოსახლეობის სოციალურ, ეკონომიკურ და პოლიტიკურ ინტეგრაციას. გრანტის მიმღები გამოყოფს შესაბამის რესურსებს და უზრუნველყოფს საჭირო სამინისტროების ჩართულობას წინამდებარე სტრატეგიებში დასახული მიზნების მიღწევის საქმეში. 

 

9. 2020 წლის ახალგაზრდული სექტორის რეფორმის გზამკვლევი და სამოქმედო გეგმა: პარლამენტის მიერ 2020 წელს საქართველოს ახალგაზრდული პოლიტიკის კონცეფციის დამტკიცების შემდეგ, ახალგაზრდობის საგენტომ მოამზადა “ახალგაზრდული სტრატეგია 2025” და შესაბამისი გზამკვლევი, დევიზით „ახალგაზრდებისთვის, ახალგაზრდებთან და ახალგაზრდების მიერ”.  გრანტის მიმღები თანხმდება, რომ დაამტკიცებს და წარმატებით განახორციელებს აღნიშნულ სტრატეგიას. 

 

10. მართლმსაჯულების რეფორმა:  გრანტის მიმღები გააგრძელებს საკანონმდებლო და ნორმატიულ რეფორმებს, რომლებიც გააძლიერებს მართლმსაჯულების დამოუკიდებლობას. აღნიშნული მოიცავს არსებული საკანონმდებლო მანდატებისთვის რესურსების გამოყოფას და რეფორმების განხორციელების მონიტორინგს, რათა დადგინდეს შემდგომი რეფორმების აუცილებლობა.

 

11. განათლების რეფორმის სტრატეგიის კანონპროექტი: საქართველოს მთავრობა გააგრძელებს და წარმატებას მიაღწევს განათლების რეფორმის განხორციელების კუთხით, რაც გადამწყვეტ როლს ითამაშებს საქართველოს ეკონომიკური, სოციალური და დემოკრატიული განვითარების საქმეში.  აღნიშნული მოიცავს რეფორმების ჩასატარებლად საჭირო რესურსების გამოყოფის კუთხით პროგრესის მიღწევას.  სამოქალაქო ჩართულობის გაზრდის მიზნით, გრანტის მიმღები გააფართოებს და უზრუნველყოფს მაღალხარისხიანი სამოქალაქო განათლების დანერგვას საქართველოს სკოლებში, მათ შორის,ნაბიჯებს გადადგამს სამოქალაქო განათლების ინსტიტუციონალიზაციის, გაფართოებისა და ზედმახედველობის კუთხით.   

 

12. სახელმწიფო ენერგეტიკული პოლიტიკა:  „ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების შესახებ“ და „განახლებადი წყაროებიდან ენერგიის წარმოებისა და გამოყენების წახალისების შესახებ“ კანონების შესაბამისად, გრანტის მიმღები დაამტკიცებს ათწლიან სახელმწიფო ენერგეტიკულ პოლიტიკას, რომელიც ენერგო უსაფრთხოების და სოლიდარობის, ენერგო ბაზრების, დეკარბონიზაციის, ინოვაციების და კონკურენტუნარიანობის საკითხებზეა ორიენტირებული, რაც კიდევ უფრო დააახლოებს საქართველოს ევროკავშირის ენერგეტიკული გაერთიანების კანონმდებლობასთან. 

 

13. ელექტოენერგიის ბაზრები: საერთაშორისო ენერგო საზოგადოებასთან ინტეგრაციის   მიზნით, გრანტის მიღები სრულად გახსნის საქართველოს ენერგო ბაზრებს კონკურენციის, გამჭვირვალობისა და ანტი-დისკრიმინაციულ პრინციპებზე დაყრდნობით. ენერგეტიკაში შეუზღუდავი ვაჭრობის უზრუნველყოფის მიზნით, გრანტის მიმღები შეიმუშავებს, განახორციელებს და აამოქმედებს  ელექტორენერგიის დღიურ ბაზარს, დააფუძნებს და აამოქმედებს  ელექტროენერგიის დაბალანსების ბაზარს, შექმნის ე.წ. „ფორვარდ“ ელექტორენერგიის ბაზარს (მომავალი კონტრაქტების ვაჭრობის ელექტროენერგიის ბაზარი) და ხელს შეუწყობს ელექტროენერგიის შიდა ბაზრის ფორმირებას.

 

14. საინვესტიციო კანონმდებლობა: საქართველოს ეკონომიკის და კაპიტალის ბაზრების ზრდისა და დივერსიფიკაციის მიზნით, გრანტის მიმღები გააგრძელებს საკანონმდებლო და მარეგულირებელი რეფორმების გატარებას, რაც  კერძო სექტორისთვის ახალ ფინანსურ წყაროებთან წვდომას, ხოლო საინვესტიციო ფონდებისთვის კი სხვადასხვა მექანიზმებში ინვესტიციიის განხორციელების შესაძლებლობას გაზრდის.  ეს მოიცავს არსებული საკანონმდებლო მანდატების შესრულების მიზნით რესურსების გამოყოფას და რეფორმის განხორციელების მონიტორინგს, შემდგომში განსახორციელებელი რეფორმების დასადგენად.

 

15. მიწის რეგისტრაცია და რეფორმა:  გრანტის მიმღები გააგრძელებს საქართველოში მიწის რეგისტრაციის ეფექტურ რეფორმას.

 

 

ანგარიშის წარდგენა და თანამშრომლობა. საქართველოს მთავრობის ადმინისტრაცია წარმოადგენს ანგარიშს  გრანტის მიმღების მიერ მიღწეული პროგრესის შესახებ 1, 2, 3 და 4 პუნქტებში ჩამოთვილ პოლიტიკურ ვალდებულებებთან მიმართებაში.  ღია მმართველობის მუდმივმოქმედი საპარლამენტო საბჭო წარმოადგენს ანგარიშს გრანტის მიმღების მიერ მიღწეული პროგრესის შესახებ მე-5 პუნქტში მოცემულ პოლიტიკურ ვალდებულებასთან მიმართებაში.  პარლამენტის საპროცედურო საკითხთა და წესების კომიტეტი წარმოადგენს ანგარიშს გრანტის მიმღების მიერ მიღწეული პროგრესის შესახებ მე-6 პუნქტში მოცემულ პოლიტიკურ ვალდებულებასთან მიმართებაში. საქართველოს რეგიონალური განვითარებისა და ინფრასტრუქტურის სამინისტრო წარმოადგენს ანგარიშს გრანტის მიერ მიღწეული პროგრესის შესახებ მე-7 პუნქტში აღწერილ პოლიტიკურ ვალდებულებასთან მიმართებაში.  შერიგებისა და სამოქალაქო თანასწორობის საკითხებში საქართველოს სახელმწიფო მინისტრის აპარატი წარმოადგენს ანგარიშს გრანტის მიმღების მიერ მიღწეული პროგრესის შესახებ მე-8 პუნქტში აღწერილ პოლიტიკურ ვალდებულებასთან მიმართებაში.  ახალგაზრდობის სააგენტო წარმოადგენს ანგარიშს გრანტის მიმღების მიერ მიღწეული პროგრესის შესახებ მე-9 პუნქტში აღწერილ პოლიტიკურ ვალდებულებასთან მიმართებაში.  პარლამენტის იურიდიულ საკითხთა კომიტეტი წარმოადგენს ანგარიშს გრანტის მიმღების მიერ მიღწეული პროგრესის შესახებ მე-10 პუნქტში აღწერილ პოლიტიკურ ვალდებულებასთან მიმართებაში.  საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო წარმოადგენს ანგარიშს გრანტის მიმღების მიერ მიღწეული პროგრესის შესახებ მე-11 პუნქტში აღწერილ პოლიტიკურ ვალდებულებასთან მიმართებაში.  საქართველოს ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების სამინისტრო წარმოადგენს ანგარიშს გრანტის მიმღების მიერ მიღწეული პროგრესის შესახებ 12, 13, და 14 პუნქტებში აღწერილ პოლიტიკურ ვალდებულებებთან მიმართებაში.  საქართველოს იუსტიციის სამინისტრო წარმოადგენს ანგარიშს გრანტის მიმღების მიერ მიღწეული პროგრესის შესახებ მე-15 პუნქტში აღწერილ პოლიტიკურ ვალდებულებებთან მიმართებაში. 

წინამდებარე შეთანხმების ხელმოწერის ყოველი წლისთავიდან არაუგვიანეს 5 დღის განმავლობაში, საქართველოს ფინანსთა სამინისტრო შეაგროვებს და მიაწვდის ღნიშნულ ანგარიშებს აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტოს.  დანართი 2 (სტანდარტული დებულებების) პუნქტი ბ.1-ის შესაბამისად აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტოს ან გრანტის მიმღებს ნებისმიერ დროს შეუძლიათ მოიწვიონ საკოორდინაციო შეხვედრა ზემოაღნიშნული პოლიტიკური ვალდებულელების გადახედვისა და განხილვის მიზნით.

 

 

               VIII. მონიტორინგი და შეფასება

 

მიმდინარე პროექტების უწყვეტი მონიტორინგი თანამშრომლობის პრინციპით განხორციელდება. მასში მონაწილეობას მიიღებენ პროექტის განმახორციელებელი ორგანიზაციები, აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტო და პროექტში ჩართული სხვა დაინტერესებული მხარეები. აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტოს მისიამ პროექტების შესრულების მენეჯმენტის გეგმა (PMP) შეიმუშავა. მასში მოცემული ინდიკატორების სია მე-V პუნქტში შეგიძლიათ იხილოთ. ინდიკატორებთან დაკავშირებული მონაცემების შეგროვება და ანალიზი მოხდება რეგულარულად. წინამდებარე შეთანხმებით გათვალისწინებული პროექტების ანგარიშები და მათი წარდგენის ვადები, როგორც წესი, შემდეგი სახის იქნება:

 

(1) წლიური სამუშაო გეგმა/განხორციელების გეგმა (მონიტორინგისა და პროექტის შესრულების შეფასების გეგმის ჩათვლით)  წარედგინება აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტოს შეთანხმების ძალაში შესვლის დღიდან ორი თვის შემდეგ. მომდევნო წლიური სამუშაო გეგმები/ განხორციელების გეგმები წარედგინება აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტოს მისიას 12 თვის შემდეგ. და

 

(2) პროექტის შესრულების კვარტალური ანგარიშები და ფინანსური ანგარიშები წარედგინება აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტოს მისიას ყოველი კვარტალის დასრულებიდან ერთი თვის შემდეგ. 

 

წინამდებარე შეთანხმების მოქმედების პერიოდში ჩატარდება პროექტის შესრულების რამდენიმე შეფასება. პროექტის შესრულების შეფასებისას შესწავლილ იქნება პროექტებისა და პროგრამების ხარისხი და საჭიროების შემთხვევაში დაექვემდებარება კორექტირებას.  შეფასების დროს შესწავლილ იქნება ასევე რამდენად წარმატებულად ხორციელდება დაგეგმილი აქტიობები, ხდება თუ არა დადგენილი მიზნების მიღწევა და რა დასკვენებისა და ახალი ინფორმაციის გათვალისწინებაა საჭირო აღნიშნული პროგრამების მართვის გასაუმჯობესებლად და ასევე მომავალი პროგრამების შემუშავების პროცესშიც. პროექტის შესრულების შეფასების ანგარიშები ხელმისაწვდომია შემდეგ ბმულზე- http://dec.usaid.gov.     

 

9. პროგრამის განხორციელებასთან დაკავშირებული საკითხები.

 

 წინამდებარე შეთანხმების დანართი 2-ის პუნქტ ბ.5 ნაწილში მოცემული  აუდიტის დებულებებთან მიმართებაში (სტანდარტული დებულებები) მხარეების თანხმდებიან, რომ თუკი აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტო პირდაპირი სახით დააფინანსებს არაგრანტიორ პარტნიორებს წინამდებარე შეთანხმებაში ჩამოთვლილი რომელიმე აქტიობის ან პროგრამის განსახორციელებლად, აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტო აღნიშნულ პარტნიორებთან დადებულ სააღსრულებო ხელშეკრულებებში შეიტანს აუდიტის აუცილებელ დებულებებს, რაც ჩაანაცვლებს გრანტის მიმღების მიერ აუდიტის საჭირო გეგმის წარდგენის ვალდებულებას, რაც აღწერილია შეთანხმების აღნიშნულ ნაწილში.

 

დანართი 1-ის ქვედანართი

ილუსტრირებული ფინანსური გეგმა:

 

	USAID-ის თავდაპირველი მონაწილეობა	USAID-ის მთლიანი მიახლოებითი მონაწილეობა	საქართველოს მთავრობის მთლიანი მიახლოებითი მონაწილეობა
ჯამური თანხა	$66,960,382	$330,580,000	$49,268,000
მიზანი 1	$14,517,819	$79,442,491	$7,668,000
კონფლიქტების დარეგულირება და სტაბილიზაცია	$3,900,000	$7,900,000	$922,000
ადამიანის უფლებები	$1,100,000	$11,463,233
სოფლის მეურნეობა	$500,000	$4,500,000	$450,000
კერძო სექტორის პროდუქტიულობა	$4,477,819	$36,427,843	$4,250,000
ენერგეტიკის თანამედროვე სერვისები	$3,600,000	$13,639,815	$2,046,000
პროგრამის მხარდაჭერა და საოპერაციო  ხარჯები	$940,000	$5,511,600
მიზანი 2	$25,880,387	$124,619,761	$30,098,000
კანონის უზენაესობა	$4,700,000	$25,859,975	$4,482,000
დემოკრატიული მმართველობა	$13,999,845	$60,976,867	$18,383,000
პოლიტიკური კონკურენცია და კონსესუსის მიღწევა	$300,387	$300,387
სამოქალაქო საზოგადოება	$1,450,000	$11,141,977	$2,600,000
საბაზისო განათლება	$3,000,000	$15,000,000	$4,500,000
სოციალური სერვისები	$400,155	$400,155	$133,000
კერძო სექტორის პროდუქტიულობა	$150,000	$750,000
პროგრამის მხარდაჭერა და საოპერაციო ხარჯები	$1,880,000	$10,190,400
მიზანი 3	$26,562,176	$126,517,748	$11,502,000
სოფლის მეურნეობა	$4,830,000	$18,271,911	$1,827,000
კერძო სექტორის პროდუქტიულობა	$13,352,181	$80,547,842	$8,055,000
სამუშაო ძალის შექმნა	$4,700,000	$16,200,000	$1,620,000
გარემოს დაცვა	$1,799,995	$1,799,995
პროგრამის მხარდაჭერა და საოპერაციო ხარჯები	$1,880,000	$9,698,000