საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროსა და საქართველოს ოკუპირებული ტერიტორიებიდან იძულებით გადაადგილებულ პირთა, განსახლებისა და ლტოლვილთა სამინისტროს შორის თავშესაფრის მაძიებელთა იდენტიფიკაციის, სახელმწიფო საზღვარზე მიღების, გადაცემისა და ინფორმაციის გაცვლის სფეროში ურთიერთთანამშრომლობის წესის დამტკიცების შესახებ

ა) საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროსა და საქართველოს ოკუპირებული ტერიტორიებიდან იძულებით გადაადგილებულ პირთა, განსახლებისა და ლტოლვილთა სამინისტროს შორის თავშესაფრის მაძიებელთა იდენტიფიკაციის, სახელმწიფო საზღვარზე მიღების, გადაცემისა და ინფორმაციის გაცვლის სფეროში ურთიერთთანამშრომლობის წესი №1 დანართის შესაბამისად;

ბ) უცხოელთან ან მოქალაქეობის არმქონე პირთან პირველადი გასაუბრების საკონტროლო სია №2 დანართის შესაბამისად;

გ) უცხოელთან ან მოქალაქეობის არმქონე პირთან პირველადი გასაუბრების ოქმი №3 დანართის შესაბამისად.

2. ძალადაკარგულად გამოცხადდეს „საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროსა და საქართველოს ოკუპირებული ტერიტორიებიდან იძულებით გადაადგილებულ პირთა, განსახლებისა და ლტოლვილთა სამინისტროს შორის თავშესაფრის მაძიებელთა იდენტიფიკაციის, სახელმწიფო საზღვარზე მიღების, მათი გადაცემისა და ინფორმაციის გაცვლის სფეროში ურთიერთთანამშრომლობის წესის დამტკიცების შესახებ“ საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრისა და საქართველოს ოკუპირებული ტერიტორიებიდან იძულებით გადაადგილებულ პირთა, განსახლებისა და ლტოლვილთა მინისტრის 2014 წლის 23 დეკემბრის №1033-№2975 ერთობლივი ბრძანება.

2. ეს წესი განსაზღვრავს თავშესაფრის მაძიებელთა იდენტიფიკაციის, საქართველოს სახელმწიფო საზღვარზე მიღების, გადაცემისა და ინფორმაციის გაცვლის სფეროში საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროსა და საქართველოს ოკუპირებული ტერიტორიებიდან იძულებით გადაადგილებულ პირთა, განსახლებისა და ლტოლვილთა სამინისტროს შორის თანამშრომლობის პრინციპებს.

3. წინამდებარე წესი შეესაბამება საქართველოს კონსტიტუციას, 1948 წლის გაეროს  ადამიანის უფლებათა საყოველთაო დეკლარაციას, „ლტოლვილთა სტატუსის შესახებ“ გაეროს 1951 წლის 28 ივლისის კონვენციას, „ლტოლვილთა სტატუსის შესახებ“ 1967 წლის 31 იანვრის ოქმს, „სამოქალაქო და პოლიტიკური უფლებების შესახებ“ 1966 წლის სამოქალაქო პაქტს, „საერთაშორისო დაცვის შესახებ“ საქართველოს კანონს, საქართველოს კანონმდებლობას და საქართველოს მთავრობასა და გაეროს ლტოლვილთა უმაღლესი კომისრის ოფისს შორის 1996 წლის 11 სექტემბერს დადებულ შეთანხმებას.

ა) სამინისტრო – საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო;

ბ) ლტოლვილთა სამინისტრო – საქართველოს ოკუპირებული ტერიტორიებიდან იძულებით გადაადგილებულ პირთა, განსახლებისა და ლტოლვილთა სამინისტრო;

გ) სამინისტროს უფლებამოსილი ორგანო – საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს საპატრულო პოლიციის დეპარტამენტი და ამავე სამინისტროს მმართველობის სფეროში შემავალი სახელმწიფო საქვეუწყებო დაწესებულება – საქართველოს სასაზღვრო პოლიცია;

დ) დეპარტამენტი – ლტოლვილთა სამინისტროს მიგრაციის, რეპატრიაციისა და ლტოლვილთა საკითხების დეპარტამენტი;

ე) გლუკი – გაეროს ლტოლვილთა უმაღლესი კომისრის წარმომადგენლობა საქართველოში.

2. ამ მუხლის პირველი პუნქტით მითითებული ტერმინების გარდა ამ წესში გამოყენებულ სხვა ტერმინებს აქვს „საერთაშორისო დაცვის შესახებ“ საქართველოს კანონით განსაზღვრული მნიშვნელობა.

ა) ატარებს უცხოელთან ან მოქალაქეობის არმქონე პირთან პირველად გასაუბრებას ამავე ბრძანების პირველი მუხლით დამტკიცებული №2 და №3 დანართების შესაბამისად;

ბ) ახდენს უცხოელის ან მოქალაქეობის არმქონე პირის მიერ საერთაშორისო დაცვის მოთხოვნის იდენტიფიკაციას, თუკი იგი გამოხატავს საქართველოში საერთაშორისო დაცვის მიღების ნებას პირდაპირ ან არაპირდაპირ, ზეპირად ან წერილობით ან ნებისმიერი ფორმით დაადასტურებს წარმოშობის ქვეყანაში დაბრუნების შემთხვევაში საფრთხის არსებობის შესაძლებლობას;

გ) უზრუნველყოფს უცხოელის ან მოქალაქეობის არმქონე პირის მიერ საერთაშორისო დაცვის მოთხოვნასთან დაკავშირებული ყველა ხელმისაწვდომი დოკუმენტის ასლის შეგროვებას და შენახვას;

დ) ადგენს პირველადი გასაუბრების ოქმს, ამავე ბრძანების პირველი მუხლით დამტკიცებული №3 დანართის შესაბამისად, რომელშიც მიეთითება გასაუბრების მიმდინარეობისას უცხოელის ან მოქალაქეობის არმქონე პირის მიერ მიწოდებული ინფორმაცია;

ე) დაუყოვნებლივ უზრუნველყოფს დეპარტამენტის ინფორმირებას იმ უცხოელის ან მოქალაქეობის არმქონე პირის შესახებ, რომელმაც მოითხოვა საერთაშორისო დაცვა, და არაუგვიანეს 3 სამუშაო დღისა უგზავნის საერთაშორისო დაცვაზე განცხადებას. სპეციფიკური საჭიროების მქონე პირის მიერ წარდგენილი საერთაშორისო დაცვაზე განცხადება დაუყოვნებლივ ეგზავნება დეპარტამენტს;

ვ) თავშესაფრის მაძიებელზე გასცემს C4 კატეგორიის ერთჯერად ვიზას 30 კალენდარული დღის მოქმედების ვადით;

ზ) ასრულებს  „საერთაშორისო დაცვის შესახებ“ საქართველოს კანონის 68-ე მუხლის პირველი პუნქტის „ა“, „ბ“, „გ“, „დ“, „ე“, „ვ“, „კ“ ქვეპუნქტებითა და ამავე მუხლის მე-2 პუნქტით გათვალისწინებულ ვალდებულებებს.

2. იმ შემთხვევაში, თუ ვერ ხერხდება სამინისტროს უფლებამოსილი ორგანოს მიერ ამ მუხლის პირველი პუნქტის „ა“ ან „ბ“ ქვეპუნქტით განსაზღვრული ღონისძიებების განხორციელება, დეპარტამენტის უფლებამოსილი თანამშრომელი:

ა) აღნიშნულის შესახებ სამინისტროს უფლებამოსილი ორგანოდან ინფორმაციის მიღებისთანავე დაუყოვნებლივ მიემგზავრება თავშესაფრის მაძიებლის განთავსების ადგილას (საჭიროების შემთხვევაში – თარჯიმანთან ერთად) ან/და საჭიროების შემთხვევაში უზრუნველყოფს მის ტრანსპორტირებას ლტოლვილთა სამინისტროში  „საერთაშორისო დაცვის შესახებ“ საქართველოს კანონითა და საქართველოს ოკუპირებული ტერიტორიებიდან იძულებით გადაადგილებულ პირთა, განსახლებისა და ლტოლვილთა მინისტრის 2017 წლის 26 იანვრის №79 ბრძანებით დადგენილი თავშესაფრის პროცედურის განსახორციელებლად;

ბ) უცხოელს ან მოქალაქეობის არმქონე პირს საერთაშორისო დაცვის მოთხოვნის შემდეგ აცნობს საქართველოში არსებულ თავშესაფრის პროცედურას და თავშესაფრის  მაძიებლის უფლება-მოვალეობებს.

3. სამინისტროს უფლებამოსილი ორგანოს წარმომადგენელი პირველადი გასაუბრების დაწყებამდე უცხოელს ან მოქალაქეობის არმქონე პირს საერთაშორისო დაცვის მოთხოვნის შემდეგ განუმარტავს „საერთაშორისო დაცვის შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-5 მუხლით გათვალისწინებული კონფიდენციალურობის პრინციპს.

4. სამგზავრო ან სხვა საიდენტიფიკაციო დოკუმენტების უქონლობა არ აფერხებს უცხოელის ან მოქალაქეობის არმქონე პირის მიერ საერთაშორისო დაცვის მოთხოვნას. უცხოელის ან მოქალაქეობის არმქონე პირის მიერ სამგზავრო ან სხვა საიდენტიფიკაციო დოკუმენტის უქონლობის შემთხვევაში ოქმი ივსება მის მიერ მიწოდებული ინფორმაციის საფუძველზე.

5. თუ არსებობს საკმარისი საფუძველი ვარაუდისთვის, რომ უცხოელი ან მოქალაქეობის არმქონე პირი მალავს სამგზავრო ან სხვა საიდენტიფიკაციო დოკუმენტებს, სამინისტროს უფლებამოსილ ორგანოს თავისი კომპეტენციის ფარგლებში აქვს მისი შეჩერებისა და ზედაპირულად შემოწმების უფლება.

6. შესაძლებლობის შემთხვევაში, უცხოელს ან მოქალაქეობის არმქონე პირს საერთაშორისო დაცვის მოთხოვნის იდენტიფიკაციის მიზნით გასაუბრებას უტარებს სამინისტროს უფლებამოსილი ორგანოს იმავე სქესის წარმომადგენელი განცალკევებულ ადგილას, საჭიროების შემთხვევაში – თარჯიმნის თანდასწრებით.

7. იმ შემთხვევაში, თუ საერთაშორისო დაცვას ითხოვს ოჯახი, მის თითოეულ სრულწლოვან წევრს გასაუბრება უტარდება ინდივიდუალურად.

2. დეპარტამენტი სამინისტროს უფლებამოსილი ორგანოს მოთხოვნის საფუძველზე  დაუყოვნებლივ აწვდის მას ინფორმაციას უცხოელის ან მოქალაქეობის არმქონე პირის წარმოშობის ქვეყნის შესახებ.

3. სპეციფიკური საჭიროების მქონე პირთა მიერ საერთაშორისო დაცვის მოთხოვნასთან დაკავშირებით წარდგენილი ინფორმაციის გაცვლა ხდება უმოკლეს დროში, მათ საჭიროებებზე დაუყოვნებელი რეაგირების მიზნით.

4. სამინისტრო უზრუნველყოფს გლუკის და ლტოლვილთა სამინისტროს სწრაფ და შეუფერხებელ დაშვებას უცხოელთან ან მოქალაქეობის არმქონე პირთან, ასევე მისი შესაძლო განთავსების ადგილთან.

5. სამინისტრო აწარმოებს საერთაშორისო დაცვის მოთხოვნის შესახებ მიღებული სტატისტიკური მონაცემების აღრიცხვას/შეგროვებას და მოთხოვნისამებრ აწვდის გლუკს და ლტოლვილთა სამინისტროს.

2. სამინისტროს უფლებამოსილი ორგანო ვალდებულია, შესაძლებლობის ფარგლებში უზრუნველყოს უცხოელთა ან მოქალაქეობის არმქონე პირთა განცალკევებით მოთავსება, რომლებმაც მოითხოვეს საერთაშორისო დაცვა.

უცხოელთან ან მოქალაქეობის არმქონე პირთან პირველადი გასაუბრების საკონტროლო სია

სამინისტროს უფლებამოსილი პირი ვალდებულია, პირველადი გასაუბრების დაწყებამდე უცხოელს ან მოქალაქეობის არმქონე პირს მიაწოდოს ინფორმაცია იმის თაობაზე, რომ:

• გასაუბრებას ახორციელებს სამინისტროს უფლებამოსილი ორგანო;
• პირველადი გასაუბრების საფუძველზე დგება ოქმი;
• ოქმი იქნება ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ინფორმაციის წყარო, რომელსაც შესაბამისი ადმინისტრაციული ორგანო გამოიყენებს უცხოელის ან მოქალაქეობის არმქონე პირის მიმართ თავშესაფრის პროცედურის მიმდინარეობისას;
• გასაუბრებისას მიწოდებული ინფორმაცია არის კონფიდენციალური და მისი წერილობითი თანხმობის გარეშე არ მიეწოდება სხვა ორგანიზაციებს, მასობრივი ინფორმაციის საშუალებებს, წარმოშობის ქვეყნის სახელმწიფო უწყებებსა და მოქალაქეებს, აგრეთვე საქართველოს მოქალაქეებსა და საქართველოში სტატუსის მქონე მოქალაქეობის არმქონე პირებს;
• მას უფლება აქვს, ისარგებლოს თარჯიმნის მომსახურებით;
• მის მიერ ყალბი ინფორმაციის მიწოდება უარყოფითად იმოქმედებს თავშესაფრის პროცედურაზე;
• მისი იდენტიფიცირების თაობაზე მიღებული ნებისმიერი ინფორმაციის ჩასწორება ან შეცვლა შესაძლებელი იქნება მხოლოდ უფლებამოსილი ორგანოს მიერ გაცემული შესაბამისი დოკუმენტის საფუძველზე;
• მისი ვინაობის თაობაზე ყალბი ინფორმაციის მოწოდებამ შემდგომში შეიძლება გავლენა იქონიოს ისეთ საკითხებზე, როგორიცაა ოჯახის გაერთიანება ან საქართველოს მოქალაქეობის მიღება.

უცხოელი ან მოქალაქეობის არმქონე პირი ოქმზე ხელმოწერით ადასტურებს თავისი უფლება-მოვალეობების გაცნობას, ოქმში მითითებული ინფორმაციის სიზუსტესა და მისთვის გასაგებ ენაზე მიწოდებას.

პირის თავშესაფრის მაძიებლად იდენტიფიცირებისთვის შესაძლოა, დაისვას შემდეგი კითხვები:

• რატომ დატოვეთ წარმოშობის ქვეყანა?
• არსებობს თუ არა რაიმე მიზეზი, რის გამოც არ შეგიძლიათ წარმოშობის ქვეყანაში დაბრუნება?
• შეგექმნებათ თუ არა რაიმე სახის საფრთხე  წარმოშობის ქვეყანაში დაბრუნების შემთხვევაში?
• დარღვეულა თუ არა თქვენი უფლებები წარმოშობის ქვეყანაში?
• ყოფილხართ თუ არა ოდესმე დაკავებული/დაპატიმრებული წარმოშობის ქვეყანაში?
• მოგიხდიათ თუ არა სასჯელი დანაშაულისთვის?
• მიმდინარეობდა ან მიმდინარეობს თუ არა თქვენ წინააღმდეგ სისხლისსამართლებრივი დევნა ?  აგირიდებიათ თუ არა თავი სამხედრო სამსახურისთვის (დეზერტირობა)?
• ყოფილხართ თუ არა ჩართული სამხედრო, პოლიტიკურ, რელიგიურ ან სოციალურ აქტივობებში?
• რატომ აირჩიეთ საქართველო საერთაშორისო დაცვის მოთხოვნის ადრესატად? გაქვთ თუ არა ინფორმაცია საქართველოს შესახებ? საიდან?

პირის თავშესაფრის მაძიებლად იდენტიფიცირებისთვის და ამ ბრძანების მიზნებიდან გამომდინარე შესაძლოა სხვა დამატებითი კითხვ(ებ)ის დასმა.

 დანართი №3

უცხოელთან ან მოქალაქეობის არმქონე პირთან პირველადი გასაუბრების ოქმი

ოქმის შედგენისას პირს (უცხოელი ან მოქალაქეობის არმქონე პირი) განემარტა „საერთაშორისო დაცვის შესახებ“ საქართველოს კანონის 56-ე მუხლით გათვალისწინებული უფლებები, აგრეთვე პოლიციელის ქმედების გასაჩივრების უფლება, „პოლიციის შესახებ“ საქართველოს კანონის 56-ე მუხლის შესაბამისად.