შემოსავლების სამსახურის განმარტება საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 176-ე მუხლზე (უკუდაბეგვრა)

შემოსავლების სამსახურის  განმარტება საქართველოს საგადასახადო კოდექსის   1 76 - ე მუხლზე

მუხლი 176. უკუდაბეგვრა

1. არარეზიდენტის მიერ საქართველოს ტერიტორიაზე გაწეული მომსახურების დაბეგვრა

(საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 176-ე მუხლის 1(ა), 2(ა), 3(ა) )

დღგ-ით უკუდაბეგვრას ექვემდებარება არარეზიდენტი ფიზიკური პირის (გარდა საქართველოს მოქალაქე ფიზიკური პირისა) ან არარეზიდენტი საწარმოს მიერ საგადასახადო აგენტისათვის საქართველოს ტერიტორიაზე გაწეული მომსახურება (სსკ-ის 176-ე 1(ა)).

უკუდაბეგვრის მიზნებისათვის საგადასახადო აგენტად ითვლება ნებისმიერი გადასახადის გადამხდელი რეზიდენტი (გარდა არამეწარმე ფიზიკური პირისა და თავისუფალი ინდუსტრიული ზონის საწარმოსი) და არარეზიდენტის მუდმივი დაწესებულება (სსკ-ის 176-ე 2(ა)).

საგადასახადო აგენტი აწარმოებს დღგ-ის დარიცხვას მომსახურებისათვის გასაცემ თანხაზე (სსკ-ის 176-ე 3(ა)).

 

ანალიზი:

2011 წლის 31 დეკემბრამდე სსკ-ით უკუდაბეგვრის წესით დღგ-ით იბეგრებოდა მხოლოდ არარეზიდენტის მიერ გაწეული მომსახურება. ამასთან, განსხვავებულია დაბეგვრის წესი და პროცედურები იმისდა მიხედვით, არარეზიდენტი საქართველოს ტერიტორიაზე საქმიანობას ეწევა მუდმივი დაწესებულების მეშვეობით თუ მის გარეშე. პირველ შემთხვევაში, არარეზიდენტის მიერ გაწეული მომსახურება ისევე იბეგრება, როგორც რეზიდენტის მიერ გაწეული, ხოლო მეორე შემთხვევაში, ასეთი მომსახურების დღგ-ით დაბეგვრის ვალდებულება წარმოექმნება მომსახურების მიმღებს – საგადასახადო აგენტს, რომელიც არარეზიდენტისაგან შეძენილ მომსახურებას არიცხავს დღგ-ს და იხდის ბიუჯეტში.

2011-12 წლებში საქართველოს საგადასახადო კოდექსში განხორციელებული ცვლილებებით უკუდაბეგვრას დაექვემდებარა აგრეთვე პირის მიერ სახელშეკრულებო ვალდებულების შესრულების უზრუნველყოფის ღონისძიების ფარგლებში მოთხოვნის უზრუნველყოფის საგნის (საქონლის) კრედიტორისათვის საკუთრებაში გადაცემა, აგრეთვე საბაჟო საწყობში შეძენილი უცხოური საქონლი ს იმპორტი .

აღნიშნულის გათვალისწინებით, უკუდაბეგვრის ვალდებულება საქონლის ან მომსახურების მიმღებს შეიძლება წარმოეშვას:

1.    მომსახურების მიღებისას , თუ მომსახურებას უწევს არარეზიდენტი საწარმო ან არარეზიდენტი ფიზიკური პირი (გარდა საქართველოს მოქალაქე ფიზიკური პირისა) მუდმივი დაწესებულებისა და დღგ-ის გადამხდელად რეგისტრაციის გარეშე. ამასთან, ეს მომსახურება უნდა ითვლებოდეს საქართველოს ტერიტორიაზე განხორციელებულად ;

2.  საქართველოს ტერიტორიის გარეთ გაწეული მომსახურების ან/და საქონლის პროდუქტის ინტერნეტით ან ელექტრონული კომუნიკაციის სხვაგვარი საშუალებით მიღებისას, თუ ეს პროდუქტი მატერიალური ფორმით (საქონლის სახით) არ კვეთს საქართველოს საბაჟო საზღვარს;

3.  სახელშეკრულებო ვალდებულების შესრულების უზრუნველყოფის ღონისძიების ფარგლებში მოთხოვნის უზრუნველყოფის საგნის (საქონლის) მისი, როგორც კრედიტორის მიერ საკუთრებაში მიღებისას;

4.  საქონლის იმპორტისას, როცა იმპორტიორი ახორციელებს საბაჟო საწყობში შეძენილი უცხოური საქონლი ს იმპორტის სასაქონლო ოპერაციაში მოქცევას.

უკუდაბეგვრის ვალდებულება არ ავალდებულებს საგადასახადო აგენტს დღგ-ის გადამხდელად რეგისტრაციას, მიუხედავად საქონლის/მომსახურების ღირებულების ოდენობისა;

თუ სსკ-ის 168-ე მუხლის მიხედვით საქონლის ან მომსახურების მიწოდება გათავისუფლებულია დღგ-ისაგან, ასეთი საქონელი და მომსახურება უკუდაბეგვრის წესით არ დაიბეგრება.

არარეზიდენტი საწარმოს ან არარეზიდენტი ფიზიკური პირის (გარდა საქართველოს მოქალაქე ფიზიკური პირისა) მიერ საქართველოს ტერიტორიაზე გაწეული მომსახურების დღგ-ით უკუდაბეგვრის მიზანია თანაბარკონკურენტული პირობები შეუქმნას საქართველოს ტერიტორიაზე ერთი და იმავე სახის მომსახურების განმახორციელებელ რეზიდენტ და არარეზიდენტ პირებს. მაგალითად, თუ პირი ახორციელებს დღგ-ისაგან გათავისუფლებულ ოპერაციებს, მას არა აქვს შეძენილ საქონელსა და მომსახურებაზე მომწოდებლებისათვის გადახდილი დღგ-ის ჩათვლის უფლება. აქედან გამომდინარე, მას არ ექნებოდა სურვილი დღგ-ით გაზრდილი ფასით შეეძინა მომსახურება საქართველოში დღგ-ის გადამხდელად რეგისტრირებული პირისაგან, არარეზიდენტის მიერ გაწეული იგივე მომსახურება რომ არ იბეგრებოდეს საქართველოში.

დღგ-ით უკუდაბეგვრას ექვემდებარება მხოლოდ ის მომსახურება, რომელიც ითვლება საქართველოს ტერიტორიაზე განხორციელებულად საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 166-ე მუხლით დადგენილი ნორმების შესაბამისად.

დღგ-ით უკუდაბეგვრის წესი არ ვრცელდება საქართველოს მოქალაქის მიერ გაწეულ მომსახურებაზე, მიუხედავად იმისა, რომ იმ საანგარიშო პერიოდისათვის, რომელშიც გაწეულ იქნა მომსახურება, იგი შეიძლება ითვლებოდეს არარეზიდენტად.

საგადასახადო აგენტს ეკისრება საგადასახადო ვალდებულება არარეზიდენტის მიერ მისთვის გაწეულ დღგ-ით დასაბეგრ მომსახურებაზე. ამ შემთხვევაში არ აქვს მნიშვნელობა საგადასახადო აგენტი რეგისტრირებულია თუ არა დღგ-ის გადამხდელად.

უკუდაბეგვრისას საგადასახადო აგენტი აწარმოებს დღგ-ის დარიცხვას არარეზიდენტის მიერ მისთვის გაწეული მომსახურებისათვის გასაცემ თანხაზე. ამასთან, თუ ადგილი აქვს არარეზიდენტის მიერ მომსახურების უსასყიდლოდ გაწევას, დღგ-ის დარიცხვა ხდება მომსახურების საბაზრო ღირებულებაზე.

დღგ-ის თანხა შეადგენს დასაბეგრი მომსახურების თანხის 18 პროცენტს.

დასაბეგრი ოპერაციის განხორციელების დროდ ითვლება მომსახურების გაწევის მომენტი, ხოლო თუ მომსახურებას აქვს რეგულარული ან უწყვეტი ხასიათი, მათ შორის, საიჯარო მომსახურებაზე – არა უგვიანეს საანგარიშო თვის ბოლო დღე;

 

ფაქტობრივი გარემოება ( მაგალითი №1) :   დღგ-ის გადამხდელად რეგისტრირებულმა რეზიდენტმა შპს-მ საქართველოში მუდმივი დაწესებულების არმქონე უცხოურ კომპანიას ხელშეკრულების საფუძველზე დაუკვეთა საქართველოს ბაზარზე გარკვეული ტიპის მარკეტინგული კვლევის ჩატარება. მომსახურება შესრულდა მაისის თვეში . რეზიდენტი შპს-ს მიერ უკუდაბეგვრის წესით დარიცხული დღგ-ის თანხა – 2700 ლარი ბიუჯეტში გადახდილია იმავე წლის ივლისის თვეში.

შედეგი:

აღნიშნული ფაქტობრივი გარემოების არსებობისას:

უცხოური კომპანიის მიერ გაწეული მომსახურებისათვის გასაცემ თანხას შპს-მ უნდა დაარიცხოს დღგ და 2700 ლარი (15000 ლარი X 18%) ასახოს მაისის თვის გაანგარიშებაში (იმ საანგარიშო თვეში, რომელშიც გაწეულ იქნა მომსახურება).

უკუდაბეგვრის წესით გადახდილი დღგ-ის ჩათვლის უფლება საწარმოს წარმოექმნება ივლისის თვიდან (დღგ-ის ბიუჯეტში გადახდის თვიდან), საერთო დადგენილი წესით.

 

 

2. საქართველოს ტერიტორიის გარეთ გაწეული მომსახურების ან /და საქონლის პროდუქტის ინტერნეტით ან ელექტრონული კომუნიკაციის სხვაგვარი საშუალებით მიწოდების დაბეგვრა

(საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 176-ე მუხლის 1(გ), 2 (ა), 3(ა) )

დღგ-ით უკუდაბეგვრას ექვემდებარება საგადასახადო აგენტისათვის საქართველოს ტერიტორიის გარეთ გაწეული მომსახურების ან/და საქონლის პროდუქტის (საპროექტო დოკუმენტაცია, ტექნიკური დოკუმენტაცია, ტექნოლოგიური სქემა, პროგრამა და სხვა) მიწოდება ინტერნეტით ან ელექტრონული კომუნიკაციის სხვაგვარი საშუალებით, თუ იგი არ კვეთს საქართველოს საბაჟო საზღვარს ინტეგრირებული სქემის ან სხვა სახის ინფორმაციის მატარებლის საშუალებით (სსკ-ის 176-ე 1(გ)).

უკუდაბეგვრის მიზნებისათვის საგადასახადო აგენტად ითვლება ნებისმიერი გადასახადის გადამხდელი რეზიდენტი (გარდა არამეწარმე ფიზიკური პირისა და თავისუფალი ინდუსტრიული ზონის საწარმოსი) და არარეზიდენტის მუდმივი დაწესებულება (სსკ-ის 176-ე 2(ა)).

საგადასახადო აგენტი აწარმოებს დღგ-ის დარიცხვას მომსახურებისათვის გასაცემ თანხაზე (სსკ-ის 176-ე 3(ა)).

 

ანალიზი:

ამ ნორმის მიზანია დაარეგულიროს ელექტრონული ფორმით მომსახურების ან/და საქონლის პროდუქტის დღგ-ით დაბეგვრის საკითხი, იმ შემთხვევაში, როცა ამ პროდუქტის მატერიალური ფორმით ან მატერიალური მატარებლებით საქართველოს საბაჟო საზღვარზე გადაადგილება არ ხდება.

 

 

ფაქტობრივი გარემოება (მაგალითი № 4 ):   საქართველოს საწარმომ ბრიტანულ კომპანიას, რომელსაც არ აქვს საქართველოში მუდმივი დაწესებულება, ხელშეკრულების საფუძველზე დაუკვეთა სათავო ოფისის პროექტირება. ბრიტანულმა კომპანიამ აღნიშნული პროექტი მიაწოდა ინტერნეტის მეშვეობით.

შედეგი:

აღნიშნული ფაქტობრივი გარემოების არსებობისას:

მომსახურება ჩაითვლება ელექტრონულად გაწეულ მომსახურებად და ექვემდებარება უკუდაბეგვრას .

 

ანალიზი:

თუ არარეზიდენტთან ხელშეკრულება დადებულია მომსახურების მიწოდებაზე, რომლის პროდუქტი კვეთს საქართველოს საბაჟო საზღვარს ფიზიკურ მატარებელზე, მაშინ საბაჟოზე დაიბეგრება მხოლოდ მომსახურების ფიზიკური მატარებლის ( მაკეტი, მოდელი, CD დისკი და ა .შ.) ღირებულება, ხოლო მომსახურების ღირებულება დაიბეგრება უკუდაბეგვრის წესით;

 

ფაქტობრივი გარემოება ( მაგალითი №2) :   არარეზიდენტ და რეზიდენტ საწარმოებს შორის გაფორმებული ხელშეკრულების მიხედვით, არარეზიდენტი საწარმო შეიმუშავებს და დაამზადებს საქართველოს ტერიტორიაზე ასაშენებელი ქარხნის საპროექტო და ტექნიკურ დოკუმენტაციას და მიაწვდის რეზიდენტს 4 ეგზემპლარად ქაღალდზე. ხელშეკრულების მიხედვით , საკომპენსაციო თანხა შეადგენს 200 000 ლარს, აქედან, საინჟინერინგო მომსახურების ღირებულებად დაფიქსირებულია 190 000 ლარი, ხოლო მომსახურების ფიზიკური მატარებლის (საპროექტო - ტექნიკური დოკუმენტაციის) ფასად – 10 000 ლარი.

 

შედეგი:

აღნიშნული ფაქტობრივი გარემოების არსებობისას:

საკომპენსაციო თანხიდან უკუდაბეგვრის წესით დაბეგვრას დაექვემდებარება მხოლოდ მომსახურების ღირებულება (190 000 ლარი).

 

 

3. უკუდაბეგვრის წესით მოთხოვნის უზრუნველყოფის საგნის (საქონლის ) კრედიტორისათვის საკუთრებაში გადაცემის დაბეგვრა

(საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 176-ე მუხლის 1(ბ), 2(ბ), 3(ბ), 5 , 6( ბ))

დღგ-ით უკუდაბეგვრას ექვემდებარება პირის მიერ სახელშეკრულებო ვალდებულების შესრულების უზრუნველყოფის ღონისძიების ფარგლებში მოთხოვნის უზრუნველყოფის საგნის (საქონლის) კრედიტორისათვის საკუთრებაში გადაცემა ( სსკ-ის 176-ე 1(ბ)).

უკუდაბეგვრის მიზნებისათვის საგადასახადო აგენტად ითვლება პირი (კრედიტორი), რომელიც სახელშეკრულებო ვალდებულების შესრულების უზრუნველყოფის ღონისძიების ფარგლებში საკუთრებაში იღებს მოთხოვნის უზრუნველყოფის საგანს (საქონელს) (სსკ-ის 176-ე 2(ბ)).

საგადასახადო აგენტი აწარმოებს დღგ-ის დარიცხვას საკუთრებაში მიღებული მოთხოვნის უზრუნველყოფის საგნის (საქონლის) საბაზრო ფასზე, დღგ-ის გარეშე (სსკ-ის 176-ე 3(ბ)).

საქონლის საბაზრო ფასზე დღგ-ის დარიცხვის ვალდებულება არ ეკისრება დღგ-ის გადამხდელად რეგისტრირებულ პირს. ამასთანავე, ითვლება, რომ ამ საქონელზე მან განახორციელა შესაბამისი ოდენობის დღგ-ის ჩათვლა (სსკ-ის 176-ე 5).

 

ანალიზი:

აღნიშნული ნორმა არეგულირებს იმ შემთხვევას, როდესაც მოთხოვნის უზრუნველყოფის საქონელი (დაგირავებული ან იპოთეკით დატვირთული) ხელშეკრულებით ნაკისრი ვალდებულების შეუსრულებლობისას პირდაპირ გადადის კრედიტორის საკუთრებაში. ამ შემთხვევაში კრედიტორი, პირი, რომლის საკუთრებაშიც გადადის მოთხოვნის უზრუნველყოფის საგანი (საქონელი), ახდენს საქონლის საბაზრო ღირებულებაზე დღგ-ის დარიცხვას და ბიუჯეტთან ანგარიშსწორებას.

დაბეგვრა ხდება იმ საანგარიშო პერიოდში, რომელშიც მოთხოვნის უზრუნველყოფის საგანი გადადის კრედიტორის საკუთრებაში.

ამასთან, თუ კრედიტორი არის დღგ-ის გადამხდელი, დღგ-ის დარიცხვის ვალდებულება არ ეკისრება და ითვლება, რომ ამ საქონელზე მან განახორციელა შესაბამისი ოდენობის დღგ-ის ჩათვლა იმ საანგარიშო პერიოდში, რომელშიც გადაეცა საკუთრებაში.

 

ფაქტობრივი გარემოება (მაგალითი № 5 ):   დღგ-ის გადამხდელებად რეგისტრირებულ საწარმოსა და მიკროსაფინანსო ორგანიზაციას შორის დადებულია სასესხო ხელშეკრულება, სესხის უზრუნველყოფის (იპოთეკის) საგანს წარმოადგენს კომერციული ფართი. ხელშეკრულებით ნაკისრი ვალდებულების შეუსრულებლობის გამო 2012 წლის მარტის თვეში კომერციული ფართზე საკუთრების უფლება გადაეცა მიკროსაფინანსო ორგანიზაციას, როგორც ამას ხელშეკრულება ითვალისწინებდა. მან გადაწყვიტა ამ ფართში ფილიალის განთავსება. კომერციული ფართის საბაზრო ღირებულება დღგ-ის გარეშე შეადგენს 150 000 ლარს.

 

შედეგი:

აღნიშნული ფაქტობრივი გარემოების არსებობისას:

ითვლება, რომ მიკროსაფინანსო ორგანიზაციას კომერციულ ფართის საბაზრო ღირებულების დღგ – 27 000 (150 000 X 18%) ლარი ჩათვლილი აქვს მარტის თვეში, მაგრამ იმის გათვალისწინებით, რომ მის მიერ 2011 წელს განხორციელებული დღგ-ით დასაბეგრი ბრუნვების წილი საერთო ბრუნვის თანხაში 20 პროცენტზე ნაკლებია, სსკ 174(7; 8) მუხლის თანახმად , ამავე თვეში 27 000 ლარი უნდა აღიაროს გადასახდელად. 2 700 ლარი (27000-ის 1/10) ყოველ ი კალენდარული წლის ბოლოს (10 წლის განმავლობაში) მონაწილეობას მიიღებს ჩასათვლელი დღგ-ის თანხის განსაზღვრაში.

 

დღგ-ით უკუდაბეგვრას არ ექვემდებარება პირის მიერ სახელშეკრულებო ვალდებულების შესრულების უზრუნველყოფის ღონისძიების ფარგლებში მოთხოვნის უზრუნველყოფის საგნის (საქონლის) კრედიტორისათვის საკუთრებაში გადაცემისას − ფიზიკური პირის საკუთრებაში არსებული საცხოვრებელი ბინის და მასზე დამაგრებული მიწის ნაკვეთის გადაცემა (სსკ-ის 176-ე 6 (ბ)).

 

ანალიზი:

  ფიზიკური პირის მიერ ყოველი უწყვეტი 48 თვის განმავლობაში მის საკუთრებაში არსებული 4 საცხოვრებელი ბინის (სახლის) , მასზე დამაგრებული მიწით , რეალიზაცია ეკონომიკურ საქმიანობას არ განეკუთვნება და, შესაბამისად, დღგ-ით არ იბეგრება. მიუხედავად ამისა, ფიზიკურ პირს საკუთრებაში არსებული საცხოვრებელი ბინის კრედიტორისათვის გადაცემა ეთვლება თუ არა ეკონომიკურ საქმიანობის ფარგლებში განხორციელებულად, მასზე კრედიტორს არ წარმოექმნება საგადასახადო აგენტის (უკუდაბეგვრის) ვალდებულება. შესაბამისად, დღგ-ით დაბეგვრის ვალდებულება დაეკისრება ფიზიკურ პირს ზემოაღნიშნული შეღავათის გათვალისწინებით.

 

 

 

4. უკუდაბეგვრის წესით საბაჟო საწყობში შეძენილი უცხოური საქონლის იმპორტის სასაქონლო ოპერაციაში მოქცევისას დაბეგვრა

(საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 176-ე მუხლის 1(დ), 2(გ), 3(გ))

დღგ-ით უკუდაბეგვრას ექვემდებარება საბაჟო საწყობში სსკ-ის 162-ე მუხლის მე-7 ნაწილით გათვალისწინებულ შემთხვევაში პირისგან შეძენილი უცხოური საქონელი, რომელიც იმპორტის სასაქონლო ოპერაციაში ექცევა (სსკ, მუხლი 176( 1დ).

უკუდაბეგვრის მიზნებისათვის საგადასახადო აგენტად ითვლება პირი, რომელიც საქონელს იმპორტის სასაქონლო ოპერაციაში აქცევს (სსკ, მუხლი 176(2გ).

საგადასახადო აგენტი აწარმოებს დღგ-ის დარიცხვას:

ა) საბაჟო საწყობში უცხოური საქონლის შესყიდვის ღირებულებასა და საქონლის იმპორტის თანხას შორის დადებითი სხვაობის თანხაზე - თუ საქონლის იმპორტი და მიწოდება არ არის დღგ-ისაგან გათავისუფლებული;

ბ) საბაჟო საწყობში უცხოური საქონლის შესყიდვის ღირებულებაზე – თუ საქონლის იმპორტი გათავისუფლებულია დღგ-ისაგან, ხოლო საქონლის მიწოდება დღგ-ით იბეგრება (სსკ, მუხლი 176( 3გ).

 

ანალიზი:

აღნიშნული ნორმა არეგულირებს იმ შემთხვევას, როდესაც ადგილი აქვს საბაჟო საწყობში შეძენილი უცხოური საქონლის იმპორტის სასაქონლო ოპერაციაში მოქცევას. იმის გათვალისწინებით, რომ საბაჟო საწყობში საქონლის მიწოდება ითვლება საქართველოს ტერიტორიაზე მიწოდებად, მაგრამ საქართველოს საგადასახადო კოდექსში განხორციელებული ცვლილებით საბაჟო საწყობი არ ბეგრავს დღგ-ით ასეთ მიწოდებებს, ასეთივე საქონლის სხვა მიმწოდებლებისათვის თანაბარკონკურენტული პირობების შექმნის მიზნით, კანონმდებლობა ითვალისწინებს მიწოდების დაბეგვრას შემძენის მიერ საქონლის იმპორტის შემთხვევაში - პირი, რომელიც საბაჟო საწყობში შეძენილ საქონელს აქცევს იმპორტის სასაქონლო ოპერაციაში, ვალდებულია გადაიხადოს დღგ, რასაც გადაიხდიდა მისი შეძენისას საბაჟო საწყობში რომ დაბეგრილიყო. კერძოდ: საბაჟო საწყობში შეძენილი უცხოური საქონლის იმპორტის თანხა დღგ-ით დაიბეგრება იმპორტის დაბეგვრისათვის დადგენილი წესით, ამასთან, თუ:

• საქონლის იმპორტი და მიწოდება არ არის დღგ -ისაგან გათავისუფლებული , იმპორტის თანხა დაიბეგრება დღგ - ით იმპორტის დროს , ხოლო სხვაობის თანხა იმპორტიორის მიერ საბაჟო საწყობში უცხოური საქონლის შესყიდვის ღირებულებასა და საქონლის იმპორტის თანხას შორის დაიბეგრება უკუდაბეგვრით ;
• საქონლის იმპორტი გათავისუფლებულია დღგ -ისაგან , ხოლო საქონლის მიწოდება დღგ -ით იბეგრება , იმპორტიორის მიერ საბაჟო საწყობში უცხოური საქონლის შესყიდვის ღირებულება (სრულად ) დაიბეგრება უკუდაბეგვრით .

უკუდაბეგვრით დარიცხული დღგ-ის ბიუჯეტში გადახდა და ანგარიშგება ხდება არა უგვიანეს იმპორტის განხორციელების თვის მომდევნო თვის 15 რიცხვისა.

   საბაჟო საწყობში შეძენილი უცხოური საქონლის უკუდაბეგვრის აღნიშნული წესი ვრცელდება იმ საქონლის იმპორტის შემთხვევაშიც, რომელიც იბეგრება დღგ-ით იმპორტის დაბეგვრის სპეციალური წესით (სსკ, მუხლი 162.2¹).

 

 

ფაქტობრივი გარემოება (მაგალითი № 6 ):   საქართველოს საწარმომ 2012 წლის 5 ივნისს განახორციელა საბაჟო საწყობში შეძენილი უცხოური საქონლის (შაქრის) იმპორტი. საქონლის შეძენის ღირებულება 12 000 ლარია, ხოლო იმპორტის თანხა 10 000 ლარი. აღნიშნული საქონლის არც იმპორტი და არც ქვეყნის შიგნით მიწოდება არ არის გათავისუფლებული დღგ-ისაგან.

 

შედეგი:

აღნიშნული ფაქტობრივი გარემოების არსებობისას:

იმპორტის სასაქონლო ოპერაციაში მოქცევისას (5 ივნისს) დღგ-ით დაიბეგრება იმპორტის თანხა – 10000 ლარი, ხოლო აღნიშნული საქონლის შესყიდვის ღირებულებასა და იმპორტის თანხას შორის დადებითი სხვაობა (2000 ლარი) საქართველოს საწარმომ უნდა დაბეგროს დღგ-ით უკუდაბეგვრის წესით და განახორციელოს ანგარიშგება და თანხის ბიუჯეტში გადახდა არა უგვიანეს 15 ივლისისა.

 

ფაქტობრივი გარემოება (მაგალითი № 7 ):   საქართველოს საწარმომ 2012 წლის 5 ივნისს განახორციელა საბაჟო საწყობში შეძენილი უცხოური საქონლის (რვეულების) იმპორტი. საქონლის შეძენის ღირებულება 12 000 ლარია, ხოლო იმპორტის თანხა 10 000 ლარი. საგადასახადო კოდექსის მიხედვით აღნიშნული საქონლის იმპორტი გათავისუფლებულია დღგ-ისგან, ხოლო მიწოდება იბეგრება დღგ-ით.

 

შედეგი:

აღნიშნული ფაქტობრივი გარემოების არსებობისას:

იმპორტის სასაქონლო ოპერაციაში მოქცევისას, იმპორტის თანხა დღგ-ით არ დაიბეგრება, ხოლო აღნიშნული საქონლის შესყიდვის ღირებულება (12 000 ლარი) სრულად დაიბეგრება დღგ-ით უკუდაბეგვრის წესით (12000*18%). დარიცხული დღგ ბიუჯეტში გადახდას ექვემდებარება არა უგვიანეს 15 ივლისისა.

 

5. უკუდაბეგვრით გადახდილი დღგ - ის ჩათვლა

ანალიზი:

თუ საგადასახადო აგენტი რეგისტრირებულია დღგ-ის გადამხდელად, მას უფლება აქვს უკუდაბეგვრის წესით დარიცხული დღგ ჩაითვალოს, საერთო დადგენილი წესით, იმ საანგარიშო პერიოდში, რომელშიც გადახდილ იქნა თანხა ბიუჯეტში. დღგ-ის ბიუჯეტში გადახდის დამადასტურებელ დოკუმენტებთან მიმართებაში არ გამოიყენება სსკ-ის 174(3)-ე მუხლის „დ’’ და „ე’’ ქვეპუნქტებით დადგენილი შეზღუდვა (ჩათვლისათვის დადგენილი ვადის შეზღუდვა).

ბიუჯეტში გადახდის დამადასტურებელი დოკუმენტი ( დღგ-ის ჩათვლის დოკუმენტ ი) შეიძლება იყოს:

• ბიუჯეტში გადახდის მიზნით საბანკო ანგარიშიდან თანხის ( დღგ - ის ) ჩამოწერის დამადასტურებელი დოკუმენტი , ან
• საგადასახადო ორგანოს შეტყობინება – გადამხდელის მიერ ზედმეტად გადახდილი გადასახადების (მათ შორის , დღგ -ის ) თანხის უკუდაბეგვრით გადასახდელი დღგ -ის გადახდის ანგარიშზე გადატანის თაობაზე .

დღგ-ის გადამხდელად არარეგისტრირებული საგადასახადო აგენტის მიერ უკუდაბეგვრის წესით გადახდილი დღგ, რომელიმე გადასახადში ჩათვლას არ ექვემდებარება.

 

ფაქტობრივი გარემოება (მაგალითი № 8 ): არაეზიდენტმა საქართველოს საწარმოს გაუწია იურიდიული მომსახურება, რომლის ღირებულება 105 000 ლარია. საწარმომ არაეზიდენტის მიერ გაწეული მომსახურება დაბეგრა დღგ-ით უკუდაბეგვრის წესით, გადაიხადა ბიუჯეტში და ჩაითვალა დადგენილი წესით. მოგვიანებით საგადახადო ორგანომ დაადგინა, რომ მომსახურების გაწევის საანგარიშო პერიოდისათვის არაეზიდენტი პირი აკმაყოფილებდა საქართველოს რეზიდენტის კრიტერიუმებს.

 

შედეგი:

აღნიშნული ფაქტობრივი გარემოების არსებობისას:

საქართველოს საწარმოს მიერ უკუდაბეგვრის წესით გადახდილი დღგ გადაანგარშებას, ხოლო ჩათვლილი დღგ გაუქმებას არ ექვემდებარება.