On the Development of High Mountainous Regions

Initial version (28/07/2015 - 26/07/2017)

მაღალმთიანი რეგიონების განვითარების შესახებ

სახელმწიფოს მიერ მაღალმთიანი რეგიონების მიმართ განხორციელებული პოლიტიკა არის ქვეყნის რეგიონული განვითარების პოლიტიკის ნაწილი და მიმართულია საქართველოს მთელი ტერიტორიის თანაბარი სოციალურ-ეკონომიკური განვითარების უზრუნველყოფისაკენ და მაღალმთიან რეგიონებში მცხოვრებ პირთა სოციალური და ეკონომიკური პრობლემების გადაჭრისაკენ.

ამ კანონის მიზანია საქართველოს კონსტიტუციით გარანტირებული მაღალმთიანი რეგიონების სოციალურ-ეკონომიკური პროგრესის სტიმულირებისათვის შეღავათების განსაზღვრა, რომლებიც უზრუნველყოფს მაღალმთიან რეგიონებში მცხოვრებ პირთა კეთილდღეობას, ცხოვრების დონის ამაღლებას, დასაქმების ხელშეწყობას, სოციალური და ეკონომიკური მდგომარეობის გაუმჯობესებას.

მუხლი 1. ტერმინთა განმარტება

ამ კანონში გამოყენებულ ტერმინებს ამავე კანონის მიზნებისათვის აქვს შემდეგი მნიშვნელობა:

ა) აბონენტი (საყოფაცხოვრებო მომხმარებელი) – მაღალმთიან დასახლებაში მუდმივად მცხოვრები პირი, რომელსაც შესაბამისი ლიცენზიის მფლობელთან (ლიცენზიატთან) საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით გაფორმებული აქვს ხელშეკრულება ელექტროენერგიის მიწოდების მომსახურების გაწევის თაობაზე;

ბ) მაღალმთიანი რეგიონი – მაღალმთიანი დასახლება;

გ) მაღალმთიანი დასახლება – საქართველოს ორგანული კანონის „ადგილობრივი თვითმმართველობის კოდექსი“ მე-4 მუხლის პირველი პუნქტით გათვალისწინებული დასახლება, რომელიც შეტანილია საქართველოს მთავრობის მიერ დამტკიცებულ მაღალმთიან დასახლებათა ნუსხაში;

დ) მასწავლებელი – მასწავლებლის პროფესიული სტანდარტით განსაზღვრული პროფესიული ცოდნის, უნარ-ჩვევებისა და შესაბამისი კვალიფიკაციის მქონე პირი, რომელიც ერთ საგანს მაინც ასწავლის საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტროს მიერ დაფუძნებულ საჯარო სამართლის იურიდიულ პირში – ზოგადსაგანმანათლებლო დაწესებულებაში ან/და სახელმწიფოს მიერ დაფუძნებულ პროფესიულ საგანმანათლებლო დაწესებულებაში;

ე) მთის განვითარების ეროვნული საბჭო (შემდგომ – საბჭო) – მაღალმთიანი დასახლებების განვითარების, შესაბამისი სამინისტროების საქმიანობის კოორდინაციის ხელშეწყობის და მაღალმთიანი დასახლებების განვითარების პოლიტიკის შემუშავების მიზნით, ამ კანონის საფუძველზე შექმნილი კოლეგიური სათათბირო ორგანო;

ვ) მაღალმთიან დასახლებაში მუდმივად მცხოვრები პირი – მაღალმთიან დასახლებაში რეგისტრირებული და ფაქტობრივად მცხოვრები საქართველოს მოქალაქე, რომელსაც საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით მინიჭებული აქვს მაღალმთიან დასახლებაში მუდმივად მცხოვრები პირის სტატუსი;

ზ) ფაქტობრივად ცხოვრება – ფიზიკური პირის მაღალმთიან დასახლებაში მუდმივად ყოფნა, რაც დასტურდება შესაბამისი ადმინისტრაციული წარმოებისას მოპოვებული მტკიცებულებების და დადგენილი ფაქტების ერთობლიობით;

თ) სამედიცინო პერსონალი – მაღალმთიან დასახლებაში მდებარე, ამ კანონით გათვალისწინებულ სამედიცინო დაწესებულებაში დასაქმებული ექიმი, ექთანი;

ი) კალენდარული წელი – 12 უწყვეტი კალენდარული თვე.

მუხლი 2. მაღალმთიანი დასახლების სტატუსთან დაკავშირებული საკითხების რეგულირება

1. ჰიფსომეტრიული სიმაღლის მიხედვით, მაღალმთიან დასახლებად ითვლება დასახლება, რომელიც ზღვის დონიდან 1500 მეტრის სიმაღლეზე ან მის ზევით მდებარეობს. საქართველოს მთავრობა უფლებამოსილია, სხვადასხვა კრიტერიუმის (მთის ფერდობის დახრილობა, ინფრასტრუქტურის მდგომარეობა, კლიმატური პირობები და ბუნებრივი გარემო, სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის სიმცირე და სიმწირე, დემოგრაფიული მდგომარეობა, მათ შორის, გამწვავებული მიგრაციული პროცესები) გათვალისწინებით, მაღალმთიანი დასახლების სტატუსი მიანიჭოს დასახლებას, რომელიც ზღვის დონიდან არანაკლებ 800 მეტრის სიმაღლეზე მდებარეობს. გამონაკლის შემთხვევაში, ამ პუნქტით განსაზღვრული კრიტერიუმების გათვალისწინებით, მაღალმთიანი დასახლების სტატუსი შეიძლება ზღვის დონიდან 800 მეტრის სიმაღლეზე ქვევით მდებარე დასახლებასაც მიენიჭოს.

2. ზღვის დონიდან შესაბამის სიმაღლეზე მდებარეობის მიუხედავად, მაღალმთიანი დასახლების სტატუსი ენიჭებათ საქართველოს შემდეგ ისტორიულ-გეოგრაფიულ მხარეებში მდებარე დასახლებებს: ხევი, მთიულეთი, პანკისის ხეობა, მაღალმთიანი აჭარა, გუდამაყრის ხეობა, ფშავ-ხევსურეთი, თუშეთი, ზემო სვანეთი, ქვემო სვანეთი, ლეჩხუმი, რაჭა.

3. დასახლებას მაღალმთიანი დასახლების სტატუსი ენიჭება მაღალმთიან დასახლებათა ნუსხაში შეტანის ფორმით. მაღალმთიან დასახლებათა ნუსხას საბჭოს წარდგინებით, დადგენილებით ამტკიცებს საქართველოს მთავრობა.

4. დასახლების მაღალმთიან დასახლებათა ნუსხაში შეტანის/მაღალმთიან დასახლებათა ნუსხიდან ამოღების მიზანშეწონილობის საკითხის განსახილველად საბჭოს შესაბამისი შუამდგომლობით მიმართავს საქართველოს რეგიონული განვითარებისა და ინფრასტრუქტურის სამინისტრო, შესაბამისი მუნიციპალიტეტი, შესაბამისი სახელმწიფო რწმუნებული – გუბერნატორი, აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობა.

5. ეს კანონი საქართველოს ოკუპირებულ ტერიტორიაზე მდებარე მაღალმთიან დასახლებებზე გავრცელდება შესაბამის ტერიტორიაზე საქართველოს იურისდიქციის სრულად აღდგენის შემდეგ.

6. თუ დასახლების ამ მუხლის მე-2 პუნქტით გათვალისწინებული საქართველოს ისტორიულ-გეოგრაფიული მხარისათვის მიკუთვნების საკითხის დადგენა შეუძლებელია, დასახლების ისტორიულ-გეოგრაფიული მხარისათვის მიკუთვნების საკითხს საბჭოს წარდგინებით წყვეტს საქართველოს მთავრობა.

მუხლი 3. ფიზიკური პირისთვის მაღალმთიან დასახლებაში მუდმივად მცხოვრები პირის სტატუსის მინიჭება, შეწყვეტა, შეჩერება, აღდგენა

1. ფიზიკური პირისთვის მაღალმთიან დასახლებაში მუდმივად მცხოვრები პირის სტატუსის მინიჭების, შეწყვეტის, შეჩერების, აღდგენის საკითხზე გადაწყვეტილებას იღებს შესაბამისი მუნიციპალიტეტის გამგებელი/მერი.

2. ამ მუხლის პირველი პუნქტით გათვალისწინებული უფლებამოსილება არის მუნიციპალიტეტისთვის სახელმწიფოს მიერ დელეგირებული უფლებამოსილება.

3. მუნიციპალიტეტის მიერ ამ მუხლის პირველი პუნქტით გათვალისწინებული დელეგირებული უფლებამოსილების განსახორციელებლად აუცილებელი ფინანსური რესურსების ოდენობა განისაზღვრება საქართველოს შესაბამისი წლის სახელმწიფო ბიუჯეტის შესახებ საქართველოს კანონით.

4. ამ მუხლის პირველი პუნქტით გათვალისწინებული დელეგირებული უფლებამოსილების განხორციელებაზე დარგობრივ ზედამხედველობას, საქართველოს ორგანული კანონის „ადგილობრივი თვითმმართველობის კოდექსი“ შესაბამისად, ახორციელებს საქართველოს რეგიონული განვითარებისა და ინფრასტრუქტურის სამინისტრო.

5. ფიზიკურ პირს მაღალმთიან დასახლებაში მუდმივად მცხოვრები პირის სტატუსი ენიჭება, თუ იგი აკმაყოფილებს შემდეგ კრიტერიუმებს:

ა) არის საქართველოს მოქალაქე;

ბ) რეგისტრირებულია მაღალმთიან დასახლებაში;

გ) ყოველი კალენდარული წლის განმავლობაში ჯამში 9 თვის ან 9 თვეზე მეტი ვადით ფაქტობრივად ცხოვრობს მაღალმთიან დასახლებაში.

6. მაღალმთიან დასახლებაში მუდმივად მცხოვრებ პირს მაღალმთიან დასახლებაში მუდმივად მცხოვრები პირის სტატუსი უწყდება, თუ:

ა) გარდაიცვალა;

ბ) შეიცვალა რეგისტრაციის მისამართი (გარდა აღნიშნული პირის სხვა მაღალმთიან დასახლებაში რეგისტრაციის შემთხვევისა);

გ) დატოვა მაღალმთიანი დასახლება, თუ ეს იწვევს ამ მუხლის მე-5 პუნქტის „გ“ ქვეპუნქტით დადგენილი მოთხოვნის დარღვევას, გარდა ამ მუხლის მე-7 და მე-8 პუნქტებით გათვალისწინებული შემთხვევებისა;

დ) დაკარგა საქართველოს მოქალაქეობა.

7. ფიზიკური პირი მაღალმთიან დასახლებაში მუდმივად მცხოვრები პირის სტატუსს ინარჩუნებს, თუ მან მაღალმთიანი დასახლება მკურნალობის მიზნით ან სამხედრო სავალდებულო სამსახურის მოხდის მიზნით, გარკვეული ვადით დატოვა ან თუ საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად, აღკვეთის ღონისძიების სახით პატიმრობა შეეფარდა.

8. ფიზიკურ პირს მაღალმთიან დასახლებაში მუდმივად მცხოვრები პირის სტატუსი უჩერდება, თუ:

ა) სასამართლომ სასჯელის სახით თავისუფლების აღკვეთა შეუფარდა;

ბ) მაღალმთიანი დასახლება უმაღლესი ან პროფესიული განათლების მიღების მიზნით დატოვა და აღარ აკმაყოფილებს ამ მუხლის მე-5 პუნქტის „გ“ ქვეპუნქტით დადგენილ მოთხოვნას.

9. ამ მუხლის მე-8 პუნქტის „ა“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებულ შემთხვევაში ფიზიკურ პირს მაღალმთიან დასახლებაში მუდმივად მცხოვრები პირის სტატუსი უჩერდება მის მიმართ საბოლოო ინსტანციის სასამართლოს მიერ გამოტანილი გამამტყუნებელი განაჩენის კანონიერ ძალაში შესვლის დღიდან ან სასამართლოს კანონიერ ძალაში შესული გამამტყუნებელი განაჩენის ზემდგომი ინსტანციის სასამართლოში გასაჩივრების ვადის გასვლის დღიდან. ფიზიკურ პირს მაღალმთიან დასახლებაში მუდმივად მცხოვრები პირის სტატუსი აღუდგება, თუ თავისუფლების აღკვეთის დაწესებულებიდან განთავისუფლების შემდეგ 1 თვის განმავლობაში ფაქტობრივად ცხოვრობდა მაღალმთიან დასახლებაში.

10. ამ მუხლის მე-8 პუნქტის „ბ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებულ შემთხვევაში ფიზიკური პირისთვის მაღალმთიან დასახლებაში მუდმივად მცხოვრები პირის სტატუსის შეჩერებასთან დაკავშირებული საკითხები განისაზღვრება საქართველოს მთავრობის დადგენილებით. ფიზიკურ პირს მაღალმთიან დასახლებაში მუდმივად მცხოვრები პირის სტატუსი აღუდგება, თუ სწავლის დასრულების/შეწყვეტის შემდეგ 1 თვის განმავლობაში ფაქტობრივად ცხოვრობდა მაღალმთიან დასახლებაში.

11. მუნიციპალიტეტის გამგებელი/მერი ვალდებულია ამ მუხლის პირველი პუნქტით გათვალისწინებული აქტის გამოცემის შემდეგ მაღალმთიან დასახლებაში მუდმივად მცხოვრები პირის სტატუსის მინიჭების, შეწყვეტის, შეჩერების, აღდგენის შესახებ ინფორმაცია მიაწოდოს საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს მმართველობის სფეროში შემავალ საჯარო სამართლის იურიდიულ პირს – სახელმწიფო სერვისების განვითარების სააგენტოს გადაწყვეტილების მიღებიდან 1 კვირის ვადაში.

12. მაღალმთიან დასახლებაში მუდმივად მცხოვრები პირის შესახებ ამ მუხლის მე-11 პუნქტით გათვალისწინებული ინფორმაცია საქართველოს იუსტიციის მინისტრის მიერ დამტკიცებული წესის შესაბამისად აისახება მაღალმთიან დასახლებებში მუდმივად მცხოვრებ პირთა რეესტრში. მაღალმთიან დასახლებებში მუდმივად მცხოვრებ პირთა რეესტრის წარმოების წესს ამტკიცებს საქართველოს იუსტიციის მინისტრი.

13. ადმინისტრაციული ორგანოები ვალდებული არიან, ამ მუხლით განსაზღვრული ფაქტობრივი გარემოებების დამადასტურებელი ინფორმაცია მიაწოდონ შესაბამის მუნიციპალიტეტის გამგებელს/მერს.

14. მაღალმთიან დასახლებაში მუდმივად მცხოვრები პირის სტატუსის მინიჭების, შეწყვეტის, შეჩერებისა და აღდგენის, მათ შორის, ფიზიკური პირის მაღალმთიან დასახლებაში ფაქტობრივად ცხოვრების დადგენის წესი, აგრეთვე აღნიშნულ პროცედურებთან დაკავშირებული საკითხები, რომლებიც დამატებით რეგულირებას საჭიროებს, განისაზღვრება მაღალმთიან დასახლებაში მუდმივად მცხოვრები პირის სტატუსის მინიჭების, შეწყვეტის, შეჩერებისა და აღდგენის წესით, რომელსაც დადგენილებით ამტკიცებს საქართველოს მთავრობა.

მუხლი 4. სოციალური შეღავათები მაღალმთიან დასახლებაში

1. მაღალმთიან დასახლებაში მუდმივად მცხოვრები პირი სარგებლობს ამ კანონითა და საქართველოს სხვა საკანონმდებლო და კანონქვემდებარე აქტებით დადგენილი სოციალური შეღავათებით.

2. სახელმწიფო უზრუნველყოფს მაღალმთიან დასახლებაში შემდეგი სოციალური შეღავათების დაწესებას:

ა) საპენსიო ასაკს მიღწეული მაღალმთიან დასახლებაში მუდმივად მცხოვრები პირისათვის, რომელიც ყოველთვიურად იღებს სახელმწიფო პენსიას, სოციალური დახმარების სახით, საქართველოს შესაბამისი წლის სახელმწიფო ბიუჯეტის შესახებ საქართველოს კანონით განსაზღვრული სახელმწიფო პენსიის ოდენობის გათვალისწინებით, ყოველთვიური დანამატის – სახელმწიფო პენსიის არანაკლებ 20 პროცენტის – მიცემას. აღნიშნული დანამატის გაცემის წესი და პირობები განისაზღვრება საქართველოს მთავრობის დადგენილებით. საქართველოს მთავრობის დადგენილებით განსაზღვრული სოციალური პაკეტის მიმღებ მაღალმთიან დასახლებაში მუდმივად მცხოვრებ პირებს მიეცემათ ყოველთვიური დანამატი მათთვის გათვალისწინებული სოციალური პაკეტის 20 პროცენტის ოდენობით;

ბ) მაღალმთიან დასახლებაში მდებარე, სახელმწიფოს წილობრივი მონაწილეობით დაფუძნებულ და მის მართვაში არსებულ სამედიცინო დაწესებულებაში დასაქმებული სამედიცინო პერსონალისათვის, რომლის შრომა საქართველოს სახელმწიფო ბიუჯეტიდან ანაზღაურდება, საქართველოს მთავრობის დადგენილებით განსაზღვრული წესით ყოველთვიური დანამატის მიცემას:

ბ.ა) ექიმისათვის – სახელმწიფო პენსიის ორმაგი ოდენობით;

ბ.ბ) ექთნისათვის – სახელმწიფო პენსიის ოდენობით;

გ) ზამთრის პერიოდში (შესაბამისი წლის 15 ოქტომბრიდან მომდევნო წლის 15 აპრილის ჩათვლით) მაღალმთიან დასახლებაში მუდმივად მცხოვრებ პირთა გათბობის უზრუნველყოფის ხელშეწყობის მიზნით შესაბამისი ღონისძიებების განხორციელებას;

დ) აბონენტის (საყოფაცხოვრებო მომხმარებლის) მიერ მაღალმთიან დასახლებაში მოხმარებული ელექტროენერგიის ყოველთვიური საფასურის 50 პროცენტის ანაზღაურებას, მაგრამ არაუმეტეს მოხმარებული 100 კვტ.სთ ელექტროენერგიის საფასურისა;

ე) ამ კანონის ამოქმედების შემდეგ დაბადებული პირველი ბავშვისა და მეორე ბავშვისათვის, რომელთა ერთ-ერთი მშობელი არის მაღალმთიან დასახლებაში მუდმივად მცხოვრები პირი, საქართველოს მთავრობის დადგენილებით განსაზღვრული წესით 1 წლის განმავლობაში ყოველთვიური ფულადი დახმარების – არანაკლებ 100 ლარის – მიცემას, ხოლო მესამე ბავშვისა და ყოველი შემდგომი ბავშვისათვის – 2 წლის განმავლობაში ყოველთვიური ფულადი დახმარების – არანაკლებ 200 ლარის – მიცემას;

ვ) მაღალმთიან დასახლებაში მდებარე, საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტროს მიერ დაფუძნებული საჯარო სამართლის იურიდიული პირის – ზოგადსაგანმანათლებლო დაწესებულების მასწავლებლისათვის საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტროს მიერ დადგენილი წესის შესაბამისად დანამატის – საჯარო სკოლის მასწავლებლის საბაზო თანამდებობრივი სარგოს არანაკლებ 35 პროცენტის – მიცემას; მაღალმთიან დასახლებაში მდებარე, სახელმწიფოს მიერ დაფუძნებული პროფესიული საგანმანათლებლო დაწესებულების მასწავლებლისათვის საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტროს მიერ დადგენილი წესის შესაბამისად დანამატის – შრომის ანაზღაურების არანაკლებ 35 პროცენტის – მიცემას. მაღალმთიან დასახლებებში სპორტის სფეროში დასაქმებული მწვრთნელებისთვის ფინანსური დახმარების გაწევის და სპორტის განვითარების ხელშეწყობის მიზნით საქართველოს მთავრობა შეიმუშავებს და ამტკიცებს შესაბამის სახელმწიფო პროგრამას;

ზ) მაღალმთიან დასახლებაში მდებარე საჯარო სკოლის, მრავალსექტორიანი საჯარო სკოლის მოსწავლისათვის, პროფესიული საგანმანათლებლო დაწესებულების სტუდენტისათვის ვაუჩერის გაზრდილი ოდენობით მიცემას. აღნიშნული ვაუჩერის გაცემის წესი და პირობები განისაზღვრება საქართველოს მთავრობის დადგენილებით;

თ) საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტროს ან/და მის სისტემაში შემავალი ადმინისტრაციული ორგანოს მიერ განსაზღვრული შესაბამისი პროგრამის მონაწილე მასწავლებლისათვის, რომელიც პროგრამის ფარგლებში მაღალმთიან დასახლებაში მდებარე ზოგადსაგანმანათლებლო დაწესებულებაშია დასაქმებული, საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების მინისტრის მიერ ან პროგრამის განმახორციელებელი ადმინისტრაციული ორგანოს ხელმძღვანელის მიერ დადგენილი წესისა და პირობების შესაბამისად დანამატის – შრომის ანაზღაურების არანაკლებ 50 პროცენტის – მიცემას. ამ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული დანამატი არ მიეცემა პირს, რომელიც ამ პუნქტის „ვ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული სოციალური შეღავათით სარგებლობს.

3. საქართველოს მთავრობა უფლებამოსილია მაღალმთიან დასახლებაში მუდმივად მცხოვრებ პირთა სოციალური და ეკონომიკური მდგომარეობის გასაუმჯობესებლად შეიმუშაოს დამატებითი სოციალური პროგრამები. აღნიშნული პროგრამები მტკიცდება საქართველოს მთავრობის დადგენილებით.

4. ადმინისტრაციული ორგანოები ვალდებული არიან, შესაბამის ადმინისტრაციულ ორგანოს მიაწოდონ მათთან დაცული ინფორმაცია ამ მუხლის მე-2 პუნქტით გათვალისწინებული სოციალური შეღავათების გასაცემად.

მუხლი 5. საგადასახადო შეღავათები მაღალმთიან დასახლებაში

1. მაღალმთიან დასახლებაში მუდმივად მცხოვრები პირი სარგებლობს საშემოსავლო გადასახადთან და ქონების გადასახადთან დაკავშირებით საქართველოს საგადასახადო კოდექსით დადგენილი საგადასახადო შეღავათებით.

2. მეწარმე სუბიექტი, რომელსაც საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად მინიჭებული აქვს მაღალმთიანი დასახლების საწარმოს სტატუსი, საქართველოს საგადასახადო კოდექსით განსაზღვრული ვადითა და წესით თავისუფლდება გადასახადებისაგან.

3. მეწარმე სუბიექტისთვის მაღალმთიანი დასახლების საწარმოს სტატუსის მინიჭების უფლებამოსილების მქონე ადმინისტრაციული ორგანო, აგრეთვე მაღალმთიანი დასახლების საწარმოს სტატუსის მინიჭების, შეჩერებისა და შეწყვეტის წესი და პირობები განისაზღვრება მაღალმთიანი დასახლების საწარმოს სტატუსის მინიჭების, შეჩერებისა და შეწყვეტის წესით, რომელსაც დადგენილებით ამტკიცებს საქართველოს მთავრობა.

4. მეწარმე სუბიექტს მაღალმთიანი დასახლების საწარმოს სტატუსი არ მიენიჭება ან ეს სტატუსი შეიძლება შეუწყდეს, თუ იგი ახორციელებს:

ა) ლიცენზირებისადმი/ნებართვის გაცემისადმი დაქვემდებარებულ საქმიანობას;

ბ) მომსახურების (გარდა საქართველოს მთავრობის მიერ განსაზღვრული მომსახურებისა) გაწევას;

გ) საქონლით ვაჭრობას, გარდა ამ მუხლის მე-5 პუნქტით გათვალისწინებული შემთხვევებისა, აგრეთვე იმ შემთხვევისა, როდესაც ხორციელდება საქონლის გადამუშავება და მიწოდება.

5. საქართველოს მთავრობა უფლებამოსილია ამ მუხლის მე-3 პუნქტით გათვალისწინებული დადგენილებით განსაზღვროს ამავე მუხლის მე-4 პუნქტში აღნიშნული ეკონომიკური საქმიანობის ის სახეები, რომლებზედაც აგრეთვე გავრცელდება ამ მუხლის მე-2 პუნქტით გათვალისწინებული საგადასახადო შეღავათი.

მუხლი 6. მთის განვითარების ეროვნული საბჭოს სტატუსი და შემადგენლობა

1. საბჭო არის ამ კანონის საფუძველზე, საქართველოს მთავრობის დადგენილებით შექმნილი კოლეგიური სათათბირო ორგანო. საბჭოს დებულება მტკიცდება საქართველოს მთავრობის დადგენილებით.

2. საბჭოს შემადგენლობა განისაზღვრება საქართველოს მთავრობის დადგენილებით. საბჭოს შემადგენლობაში შედიან საქართველოს აღმასრულებელი ხელისუფლებისა და შესაბამისი ადმინისტრაციული ორგანოების წარმომადგენლები, საქართველოს პარლამენტის წევრები, ექსპერტები, მაღალმთიანი რეგიონების ცალკეული წარმომადგენლები: შესაბამისი მუნიციპალიტეტების გამგებლები/მერები, შესაბამისი სახელმწიფო რწმუნებულები – გუბერნატორები, შესაბამისი მაჟორიტარული წესით არჩეული საქართველოს პარლამენტის წევრები, აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობის თავმჯდომარე. საბჭოს თავმჯდომარეობს საქართველოს პრემიერ-მინისტრი.

3. საბჭოს შემადგენლობის არანაკლებ ნახევარს უნდა შეადგენდნენ მაღალმთიანი რეგიონების წარმომადგენლები. საბჭოს შემადგენლობაში შესაბამისი მუნიციპალიტეტების გამგებლების/მერების, შესაბამისი სახელმწიფო რწმუნებულების – გუბერნატორების და შესაბამისი მაჟორიტარული წესით არჩეული საქართველოს პარლამენტის წევრების შეყვანის საკითხებზე გადაწყვეტილებების მიღებისას გათვალისწინებული უნდა იქნეს შესაბამის ტერიტორიაზე მდებარე მაღალმთიანი დასახლებების რაოდენობა.

4. საბჭოს საქმიანობის ორგანიზაციულ უზრუნველყოფას ახორციელებს საქართველოს მთავრობის მიერ განსაზღვრული ადმინისტრაციული ორგანო.

მუხლი 7. მთის განვითარების ეროვნული საბჭოს უფლებამოსილებანი

1. მაღალმთიანი დასახლებების განვითარების მიზნით საბჭო:

ა) საქართველოს მთავრობას დასამტკიცებლად წარუდგენს მაღალმთიანი დასახლებების განვითარების სტრატეგიას და სამოქმედო გეგმას;

ბ) საქართველოს მთავრობას დასამტკიცებლად წარუდგენს მაღალმთიანი დასახლებების განვითარების პროგრამებს, რომლებიც მიმართულია მაღალმთიან დასახლებებში სოფლის მეურნეობის და ეკონომიკის სხვა დარგების განვითარებისაკენ და ინფრასტრუქტურული პროექტების განხორციელებისაკენ;

გ) შესაბამის სამინისტროს რეკომენდაციებს აძლევს მაღალმთიანი დასახლებების განვითარების სტრატეგიისა და სამოქმედო გეგმის და მაღალმთიანი დასახლებების განვითარების პროგრამების განხორციელების საკითხებზე;

დ) განიხილავს დასახლების მაღალმთიან დასახლებათა ნუსხაში შეტანის/მაღალმთიან დასახლებათა ნუსხიდან ამოღების მიზანშეწონილობის საკითხს;

ე) საქართველოს მთავრობას მიმართავს დასახლების მაღალმთიან დასახლებათა ნუსხაში შეტანის/მაღალმთიან დასახლებათა ნუსხიდან ამოღების წინადადებით;

ვ) ახორციელებს ამ კანონითა და საქართველოს სხვა საკანონმდებლო და კანონქვემდებარე აქტებით მინიჭებულ სხვა უფლებამოსილებებს.

2. ამ მუხლის პირველი პუნქტის „ა“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული მაღალმთიანი დასახლებების განვითარების სტრატეგია და სამოქმედო გეგმა, აგრეთვე ამავე მუხლის პირველი პუნქტის „ბ“ ქვეპუნქტით განსაზღვრული მაღალმთიანი დასახლებების განვითარების პროგრამები მტკიცდება საქართველოს მთავრობის დადგენილებებით.

მუხლი 8. მაღალმთიანი დასახლებების განვითარების ფონდი

1. საქართველოს შესაბამისი წლის სახელმწიფო ბიუჯეტის შესახებ საქართველოს კანონით განისაზღვრება მაღალმთიანი დასახლებების განვითარების ფონდი (შემდგომ – ფონდი).

2. ფონდის განკარგვა ხორციელდება საქართველოს მთავრობის მიერ დადგენილი წესით, ამ კანონის მე-7 მუხლის მე-2 პუნქტით განსაზღვრული საქართველოს მთავრობის დადგენილებების გათვალისწინებით.

3. საქართველოს რეგიონული განვითარებისა და ინფრასტრუქტურის სამინისტრო ფონდისთვის გათვალისწინებული ასიგნებებიდან თანხის გამოყოფის თაობაზე საბჭოს წინადადების საფუძველზე მიმართავს საქართველოს მთავრობას.

მუხლი 9. ამ კანონის ამოქმედებასთან დაკავშირებით განსახორციელებელი ღონისძიებები

1. საქართველოს მთავრობამ:

ა) საქართველოს რეგიონული განვითარებისა და ინფრასტრუქტურის სამინისტროს წარდგინებით:

ა.ა) 2015 წლის 1 ოქტომბრამდე უზრუნველყოს მთის განვითარების ეროვნული საბჭოს დებულების დამტკიცება;

ა.ბ) 2015 წლის 1 ნოემბრამდე უზრუნველყოს მაღალმთიან დასახლებაში მუდმივად მცხოვრები პირის სტატუსის მინიჭების, შეწყვეტის, შეჩერებისა და აღდგენის წესის დამტკიცება;

ბ) საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს წარდგინებით, 2015 წლის 1 დეკემბრამდე უზრუნველყოს მაღალმთიანი დასახლების საწარმოს სტატუსის მინიჭების, შეწყვეტისა და შეჩერების წესის დამტკიცება;

გ) საქართველოს სპორტისა და ახალგაზრდობის საქმეთა სამინისტროს წარდგინებით, 2015 წლის 31 დეკემბრამდე უზრუნველყოს ამ კანონის მე-4 მუხლის მე-2 პუნქტის „ვ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებულ მაღალმთიან დასახლებებში სპორტის სფეროში დასაქმებული მწვრთნელებისთვის ფინანსური დახმარების გაწევის და სპორტის განვითარების ხელშეწყობის მიზნით შესაბამისი სახელმწიფო პროგრამის დამტკიცება;

დ) 2016 წლის 1 სექტემბრამდე უზრუნველყოს ამ კანონის მე-4 მუხლის მე-2 პუნქტის „გ“ და „დ“ ქვეპუნქტებით გათვალისწინებული სოციალური შეღავათების გასაცემად შესაბამისი დადგენილების მიღება.

2. საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტრომ:

ა) 2015 წლის 1 ნოემბრამდე უზრუნველყოს:

ა.ა) ამ კანონის მე-4 მუხლის მე-2 პუნქტის „ბ“ და „ე“ ქვეპუნქტებით გათვალისწინებული სოციალური შეღავათების გასაცემად სათანადო კანონქვემდებარე ნორმატიული აქტების/კანონქვემდებარე ნორმატიულ აქტებში ცვლილების შეტანის თაობაზე ნორმატიული აქტების პროექტების შემუშავება და საქართველოს მთავრობისათვის წარდგენა;

ა.ბ) ამ კანონის მე-4 მუხლის მე-2 პუნქტის „ა“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული სოციალური შეღავათების გასაცემად სათანადო კანონქვემდებარე ნორმატიული აქტის პროექტის შემუშავება და საქართველოს მთავრობისათვის წარდგენა;

ბ) 2017 წლის 1 იანვრამდე უზრუნველყოს მაღალმთიან დასახლებაში მდებარე კერძო სამართლის იურიდიულ პირში – სამედიცინო დაწესებულებაში, რომელზედაც არ ვრცელდება ამ კანონის მე-4 მუხლის მე-2 პუნქტის „ბ“ ქვეპუნქტი, დასაქმებული სამედიცინო პერსონალისთვის დანამატის მიცემის თაობაზე შესაბამისი წინადადების მომზადება.

3. საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრომ ან/და მის სისტემაში შემავალმა ადმინისტრაციულმა ორგანომ თავისი კომპეტენციის ფარგლებში, 2016–2017 სასწავლო წლის დაწყებამდე უზრუნველყოს ამ კანონის მე-4 მუხლის მე-2 პუნქტის „ვ“ და „თ“ ქვეპუნქტებით გათვალისწინებული სოციალური შეღავათების გასაცემად (გარდა ამ მუხლის პირველი პუნქტის „გ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული შემთხვევისა) სათანადო სამართლებრივი აქტების/სამართლებრივ აქტებში ცვლილების შეტანის თაობაზე სამართლებრივი აქტების პროექტების შემუშავება, ხოლო 2015 წლის 1 ნოემბრამდე – ამ კანონის მე-4 მუხლის მე-2 პუნქტის „ზ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული სოციალური შეღავათის გასაცემად სათანადო ნორმატიულ აქტში ცვლილების შეტანის თაობაზე ნორმატიული აქტის პროექტის შემუშავება.

4. საქართველოს იუსტიციის სამინისტრომ 2016 წლის 1 იანვრამდე უზრუნველყოს:

ა) მაღალმთიან დასახლებებში მუდმივად მცხოვრებ პირთა რეესტრის წარმოების წესის დამტკიცება;

ბ) ამ კანონის მე-3 მუხლის მე-12 პუნქტით განსაზღვრული რეესტრის შექმნა.

5. საქართველოს რეგიონული განვითარებისა და ინფრასტრუქტურის სამინისტრომ და საქართველოს ფინანსთა სამინისტრომ 2015 წლის 20 სექტემბრამდე უზრუნველყონ ამ კანონით გათვალისწინებული დელეგირებული უფლებამოსილების განსახორციელებლად აუცილებელი მატერიალური და ფინანსური რესურსების ოდენობის განსაზღვრისათვის შესაბამისი კანონპროექტის მომზადება და საქართველოს მთავრობისათვის წარდგენა.

6. ამ კანონის მე-4 მუხლის მე-2 პუნქტით გათვალისწინებული სოციალური შეღავათების მიღება არ არის „სოციალური დახმარების შესახებ“ საქართველოს კანონით განსაზღვრული სოციალური დახმარების სახის – საარსებო შემწეობის – გაუქმების საფუძველი და არ ჩაითვლება შეფასების სისტემით იდენტიფიცირებული ღატაკი ოჯახების სოციალურ-ეკონომიკური მდგომარეობის გაუმჯობესებად.

მუხლი 10. ამ კანონის ამოქმედებასთან დაკავშირებით ძალადაკარგულად გამოცხადებული ნორმატიული აქტი

1. 2016 წლის 1 იანვრიდან ძალადაკარგულად გამოცხადდეს „მაღალმთიანი რეგიონების სოციალურ-ეკონომიკური და კულტურული განვითარების შესახებ“ საქართველოს 1999 წლის 8 ივნისის კანონი (საქართველოს საკანონმდებლო მაცნე, №24(31), 1999 წელი, მუხ. 121).

2. ამ კანონის ამოქმედებისთანავე ძალადაკარგულად გამოცხადდეს „მაღალმთიანი რეგიონების სოციალურ-ეკონომიკური და კულტურული განვითარების შესახებ“ საქართველოს კანონის პირველი–მე-5 და მე-7 მუხლები.

3. საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 82-ე მუხლის მე-2 ნაწილის „ა.ვ“ ქვეპუნქტისა და იმავე კოდექსის 206-ე მუხლის პირველი ნაწილის „ქ“ ქვეპუნქტის მიზნებისათვის, აგრეთვე ამ კანონის ამოქმედებამდე მიღებული (გამოცემული) სხვა, შესაბამისი სამართლებრივი აქტებისათვის მაღალმთიან დასახლებებად ითვლება „მაღალმთიანი რეგიონების სოციალურ-ეკონომიკური და კულტურული განვითარების შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-6 მუხლით გათვალისწინებული კანონის დანართით განსაზღვრულ ჩამონათვალში აღნიშნული სოფლები, თემები და დაბები.

მუხლი 11. კანონის ამოქმედება

1. ეს კანონი, გარდა ამ კანონის მე-3 მუხლის მე-3 პუნქტისა, მე-4 მუხლის მე-2 პუნქტისა და მე-5 მუხლის პირველი–მე-3 პუნქტებისა, ამოქმედდეს გამოქვეყნებისთანავე.

2. ამ კანონის მე-3 მუხლის მე-3 პუნქტი, მე-4 მუხლის მე-2 პუნქტის „ე“ და „ზ“ ქვეპუნქტები და მე-5 მუხლის პირველი–მე-3 პუნქტები ამოქმედდეს 2016 წლის 1 იანვრიდან.

3. ამ კანონის მე-4 მუხლის მე-2 პუნქტის „ა“, „ბ“, „გ“, „ვ“ და „თ“ ქვეპუნქტები ამოქმედდეს 2016 წლის 1 სექტემბრიდან.

4. ამ კანონის მე-4 მუხლის მე-2 პუნქტის „დ“ ქვეპუნქტი ამოქმედდეს 2017 წლის 1 იანვრიდან.

საქართველოს პრეზიდენტი გიორგი მარგველაშვილი

ქუთაისი,

16 ივლისი 2015 წ.

N4036-რს

LAW OF GEORGIA

ON THE DEVELOPMENT OF HIGH MOUNTAINOUS REGIONS

The policy implemented by the State towards high mountainous regions is part of the regional development policy of the country and is aimed at ensuring the equal socio-economic development of the entire territory of Georgia and at solving the social and economic problems of persons living in high mountainous regions.

The aim of this Law is to determine the benefits of encouraging the social and economic progress of high mountainous regions as guaranteed by the Constitution of Georgia; such benefits ensure the well-being of persons living in high mountainous regions, raise living standards, promote employment and improve social and economic conditions.

Article 1 - Definition of terms

The terms used in this Law, for the purposes of this Law, have the following meanings:

a) customer (residential user) – a person who is permanently resident in a high mountainous region, who has signed a contract on the provision of electricity supply services with a relevant license holder (the Licensee) according to procedures established by the legislation of Georgia;

b) high mountainous region – a high mountainous settlement;

c) high mountainous settlement - settlement provided for by Article 4(1) of the organic legislation of Georgia on the Local Self-Government Code, and which is included in the list of high mountainous regions of Georgia approved by the Government of Georgia.

d) a teacher – a person who has the professional knowledge, skills and relevant qualifications as determined by the professional standards of teachers and who is teaching at least one subject at a public legal entity established by the Ministry of Education and science of Georgia, being an institution of general education, and/or at a vocational educational institution established by the State;

e) the National Mountain Development Council (the Council) – the collegiate advisory body created on the basis of this Law in order to develop high mountainous regions, and to promote the coordination of the activities of relevant ministries and to elaborate development policy for high mountainous regions;

f) a permanent resident of a high mountainous settlement - a citizen of Georgia registered and actually living in a high mountainous settlement, who has been granted the status of permanent resident of a high mountainous settlement under regulations established by the legislation of Georgia;

g) an actual residence - the permanent presence of a natural person in a high mountainous settlement, as verified by the entirety of evidence and established facts obtained during relevant administrative procedures:

h) a medical personnel - a doctor, a nurse employed at a health care institution provided for by this Law and located in a high mountainous settlement.

i) a calendar year - 12 continuous calendar months.

Article 2 - Regulation of issues related to the status of high mountainous settlements

1. Ahigh mountainous settlement is a settlement that is located in a mountainous region at approximately 1 500 metres or higher according to hypsometric analyses. The Government of Georgia is entitled to take into consideration different criteria (steepness of mountain slope, condition of infrastructure, climate condition and natural environment, scarcity and deficiency of agricultural lands, and demographic profile, including aggravated migration processes) and to grant the status of high mountainous settlement to a settlement located at not less than 800 metres in a mountainous region. In exceptional cases, taking into consideration the criteria determined by this paragraph, the status of high mountainous settlement may be granted to a settlement located below 800 metres in a mountainous region

2. Regardless of their altitudes, the status of high mountainous settlement shall be granted to settlements located within the following historic and geographic areas: Khevi, Mtiuleti, Pankisi Gorge, mountainous Adjara, Gudamakari Valley, Pshav-Khevsureti, Tusheti, Upper Svaneti, Kvemo Svaneti (lower Svaneti), Lechkhumi and Racha.

3. A settlement shall be granted the status of high mountainous settlement by being includedin the list of the high mountainous settlements. The Government of Georgia, based on the recommendation of the Council, shall approve the list of high mountainous settlements by ordinance.

4. The Ministry of Regional Development and Infrastructure of Georgia, relevant municipalities, relevant state representative - governors, and the Government of the Autonomous Republic of Adjara shall apply with the relevant petition to the Council to discuss the issue of placing settlements on the list of high mountainous settlements and on removing settlements from the list of high mountainous settlements.

5. This Law shall apply to high mountainous settlements located in the occupied territories of Georgia after the complete restoration of the jurisdiction of Georgia in the relevant territory.

6. If the issue of attributing the status of high mountainous settlement to the historic and geographic areas of Georgia provided for by paragraph 2 of this Article cannot be resolved, the Government of Georgia shall decide upon the issue based on the recommendation of the Council.

Article 3 - Granting, terminating, suspending, and restoring the status of permanent resident of a high mountainous settlement

1. The gamgebeli (head of the local government), or the mayor of the relevant municipality, shall make a decision on the issue of granting, terminating, suspending, and restoring the status of permanent resident of a high mountainous settlement.

2. The power provided for by the first paragraph of this Article is a power delegated to the municipality by the State.

3. The amount of financial resources necessary for the municipality to exercise the delegated powers provided for by the first paragraph of this Article shall be determined by the law on the State budget of Georgia for the relevant year.

4. The Ministry of Regional Development and Infrastructure of Georgia shall implement field supervision on the implementation of the delegated powers provided for by the first paragraph of this Article according to the organic Law of Georgia on Local Self-Government Code.

5. A natural person shall be granted the status of permanent resident of a high mountainous settlement if he/she meets the following criteria:

a) he/she must be a citizen of Georgia;

b) he/she must be registered in a high mountainous settlement;

c) he/she must actually live in a high mountainous settlement for an aggregate 9 months or more than 9 months during each calendar year.

6. The status of permanent resident of high mountainous settlement shall be terminated if the permanent resident of a high mountainous settlement:

a) has died;

b) has changed the address of registration (except in the case of registration in another high mountainous settlement);

c) has left the high mountainous settlement, resulting in noncompliance with the provisions of paragraph 5(c) of this Article, except in the cases provided for by paragraphs 7 and 8 of this Article;

d) no longer has citizenship of Georgia.

7. A natural person shall maintain the status of permanent resident of a high mountainous settlement, if he/she has left the high mountainous settlement for treatment, or obligatory military service for a certain period, or if he/she was sentenced to imprisonment as a means of a restraining measure according to the legislation of Georgia.

8. A natural person's status of permanent resident of a high mountainous settlement shall be suspended if:

a) the court has sentenced him/her to imprisonment as a means of punishment;

b) he/she has left the high mountainous settlement in order to receive higher or vocational education and no longer complies with the provisions of paragraph 5(c) of this Article.

9. In the case provided for by paragraph 8(a) of this Article a natural person’s status permanent resident of a high mountainous settlement shall be suspended from the day of entry into force of the judgement of conviction of the court of last instance against him/her, or from the day of the expiration of the term of appeal of the court judgement of conviction to a court of higher instance. A natural persons’ status of permanent resident of a high mountainous settlement shall be restored where the natural person has actually lived in a high mountainous settlement during a period of one month after being released from a detention facility.

10. In the case provided for by paragraph 8(b) of this Article the issues related to the suspension of the status of permanent resident of a high mountainous settlement of a natural person shall be determined by ordinance of the Government of Georgia. The status of permanent resident of a high mountainous settlement of a natural person shall be restored where the natural person has actually lived in a high mountainous settlement during a period of one month after completion or termination of studies.

11. After the issuance of the act provided for by the first paragraph of this Article,the gamgebeli, being the head of the local government, or the mayor of the municipality is obliged, during the period of one week from making a decision, to provide the information on granting, terminating, suspending, or restoring the status of permanent resident of a high mountainous settlement to the Public Service Development Agency, a legal entity of public law under the governance of the Ministry of Justice of Georgia.

12. The information provided for by paragraph 11 of this Article on permanent residents of high mountainous settlements shall be recorded in the register of permanent residents of high mountainous settlements, in accordance with the rules established by the Minister of Justice of Georgia. The Minister of Justice of Georgia shall establish the rules for the registration procedure of permanent residents of high mountainous settlements.

13. The administrative bodies are obliged to provide to the gamgebeli (head of the local government), or the mayor of a relevant municipality, the information verifying the factual conditions determined by this Article .

14. The granting, termination, suspension, or restoration of the status of permanent resident of a high mountainous settlement, including the procedure for establishing the actual residence of a natural person in a high mountainous settlement and other issues related to the said procedure, and which require additional regulation, shall be determined by the procedure for granting, terminating, suspending, or restoring the status of permanent resident of a high mountainous settlement, which shall be approved by ordinance of the Government of Georgia.

Article 4 - Social benefits in high mountainous settlements

1. Permanent residents of high mountainous settlements may enjoy any social benefits established by this Law and other legislative acts and subordinate acts of Georgia.

2. The State shall ensure the establishment of the following social benefits in high mountainous settlements:

a) a monthly bonus to the state pension being at least 20% of the state pension set for permanent residents of high mountainous settlements who have reached the retirement age and receive the monthly state pension as a social benefit, according to the amount of the state pension defined by the law of Georgia on the state budget of Georgia for the relevant year. The procedures and conditions for issuing the said supplement shall be determined by ordinance of the Government of Georgia. The permanent residents of high mountainous settlements who are the recipients of the social package determined by the Government of Georgia shall receive the monthly supplement in the amount of 20% of the social package provided to them.

b) medical personnel employed at medical institutions, which are under State management and where the State is an equity partner, located in high mountainous settlements, whose work is paid from the state budget, shall receive a monthly bonus in accordance with rules determined by ordinance of the Government of Georgia:

b.a) doctors shall receive a bonus in the amount of the state pension;

b.b) for nurses - in the amount of the pension;

c) the implementation of relevant measures during the winter period (from 15 October of the relevant year through to 15 April of the following year) in order to facilitate the provision of heating for permanent residents of high mountainous settlements;

d) compensation of 50% of monthly charges for electricity consumed by users (residential customers) in high mountainous settlements, but not more than the charge for 100 kWh of consumed electricity;

e) a contribution of monthly cash assistance, in accordance with procedures determined by ordinance of the Government of Georgia, being at least GEL 100 throughout the period of one year after the entry into force of this Law, for the birth of the first child and the second child, where one of the parents of the child is a permanent resident of a high mountainous settlement, and for the third child and every following child, a contribution of monthly cash assistance of at least GEL 200 throughout the period of 2 years after the entry into force of this Law;

f) the provision of a bonus being not less than 35% of the basic remuneration of a teacher in accordance with procedures established by the Ministry of Education and Science of Georgia to a teacher in a legal entity under public law -an institution of general education located in a high mountainous settlement and established by the Ministry of Education and Science of Georgia; the payment of a bonus being not less than 35% of the remuneration of teachers in accordance with procedures established by the Ministry of Education and Science of Georgia to a teacher in an institution of vocational education located in a high mountainous settlement and established by the Ministry of Education and Science of Georgia. In order to provide financial assistance to coaches employed in the sports sector and to promote the development of sports in high mountainous settlements, the government of Georgia shall develop and approve a relevant state programme.

g) the provision of an increased amount of vouchers to the pupils of public schools, multi-sectoral public schools, and to students of institutions of vocational education located in high mountainous settlements. The terms and conditions for issuing the said vouchers shall be determined by ordinance of the Government of Georgia.

h) the provision of a bonus of not less than 50% of the remuneration of a teacher in accordance with the procedures and conditions established by the Ministry of Education and Science of Georgia, or the head of the administrative body implementing this programme, to a teacher who is a participant of a relevant programme as defined by the Ministry of Education and Science of Georgia and/or the administrative body within under its authority, and who is employed within this programme at an institution of general education located in a high mountainous settlement. The bonus provided for by this sub-paragraph shall not be given to a person entitled to the benefit provided for by paragraph 2(f).

3. In order to improve the social and economic conditions of permanent residents of high mountainous settlements, the Government of Georgia may develop additional social programmes. The above mentioned programmes shall be approved by ordinance of the Government of Georgia.

4. Administrative bodies are obliged to provide information in their possession to the relevant administrative body for the provision of the social benefits provided for by paragraph 2 of this Article.

Article 5 - Tax privileges in high mountainous settlements

1. Permanent residents of high mountainous settlements shall enjoy tax privileges established by the Tax Code of Georgia in relation to income tax and property tax.

2. Business entities which, in accordance with the legislation of Georgia, have been granted the status of high mountainous settlement enterprise shall be exempt from taxes under the terms and rules defined by the Tax Code of Georgia.

3. The administrative body with power to grant to business entities the status of high mountainous settlement enterprise, and the terms and conditions of granting, terminating and suspending the status of high mountainous settlement enterprise, shall be determined by the rules for granting, terminating and suspending the status of high mountainous settlement enterprise, which shall be approved by ordinance of the Government of Georgia.

4. The status of high mountainous settlement enterprise shall not be granted to an enterprise, or such status may be suspended, where the enterprise carries out:

a) activities which require a license or permission;

b) the provision of services (except for services defined by the Government of Georgia);

c) trade in goods, except in the cases provided for by paragraph 5 of this Article, and in the cases where the goods are processed and delivered.

5. The Government of Georgia may determine by ordinance provided for by paragraph 3 of this Article the types of economic activities to which the tax privileges provided for by paragraph 2 of this Article shall also apply.

Article 6 - Status and composition of the National Mountain Development Council

1. The Council is a collegiate advisory body created by ordinance of the Government of Georgia on the basis of this Law. The statute of the Council shall be approved by ordinance of the Government of Georgia.

2. The composition of the Council shall be determined by ordinance of the Government of Georgia. The Council shall be composed of representatives from the executive branch of government of Georgia and relevant administrative bodies, and members of the Parliament of Georgia, and experts, and representatives from high mountainous regions, as follows: Gamgebelis heads of the local government), he mayors of relevant municipalities, the relevant state representatives-governors, members of the Parliament of Georgia elected through a majority election system, and the chairperson of the Government of the Autonomous Republic of Adjara. The Council shall be chaired by the Prime Minister of Georgia.

3. At least half of the Council members shall be represented by representatives from high mountainous regions. The number of high mountainous settlements located in a relevant area shall be taken into consideration when making a decision on the issues of including the Gamgebelis, (heads of the local government) or the mayors of relevant municipalities, the relevant state representatives - governors, and members of the Parliament of Georgia elected through a majority election system in the in the Council.

4. Organizational support for the activities of the Council shall be provided by the administrative body determined by the Government of Georgia.

Article 7 - Powers of the National Mountain Development Council

1. The National Mountain Development Council shall:

a) apply to the Government of Georgia for approval of the development strategy and action plan for high mountainous settlements;

b) apply to the Government of Georgia for approval of high mountainous settlements development programmes aimed at developing agriculture and other economic sectors and implementing infrastructural projects in high mountainous settlements;

c) give recommendations to relevant ministries on the issues of the implementation of the development strategy and action plan for high mountainous settlements and the development programmes for high mountainous settlements;

d) consider issues on the appropriateness of placing a settlement on the list of high mountainous settlements and of removing a settlement from the list of high mountainous settlements;

e) make suggestions to the Government of Georgia on placing a settlement on the list of high mountainous settlements and removing a settlement from the list of high mountainous settlements;

f) exercise other powers granted by this Law and other legal acts and subordinate acts of Georgia.

2. The development strategy and action plan of high mountainous settlements provided for by sub-paragraph (a) of the first paragraph of this article and the high mountainous settlements development programmes provided for by sub-paragraph (b) of the first paragraph of this Article shall be approved by ordinance of the Government of Georgia.

Article 8 - High mountainous settlements development fund

1. The high mountainous settlements development fund (the Fund) shall be determined by the law of Georgia on the state budget of Georgia for the relevant year.

2. The Fund shall be disposed according to the procedure established by the Government of Georgia, taking into consideration the ordinances of the Government of Georgia defined by Article 7(2) of this Law.

3. The Ministry of Regional Development and Infrastructure of Georgia shall apply to the Government of Georgia on the basis of a proposal of the Council on the allocation of an amount from the appropriations provided for the Fund.

Article 9 - Measures to be implemented related to the entry of this Law into force

1. The Government of Georgia:

a) based on the recommendation of the Ministry of Regional Development and Infrastructure of Georgia:

a.a) shall ensure the approval of the Statute of the National Mountainous Development Council before 1 October 2015;

a.b) shall ensure the approval of the procedure for granting, terminating, suspending, and restoring the status of permanent resident of a high mountainous settlement before 1 November 2015;

b) based on the recommendation of the Ministry of Finance of Georgia shall ensure approval for the procedure for granting, terminating, and suspending the status of high mountainous settlement enterprise;

c) based on the recommendation of the Ministry of Sports and Youth Affairs of Georgia shall ensure approval of the relevant state programme before 31 December 2015 in order to provide financial assistance to coaches employed in the sports sector and to promote the development of sports in high mountainous settlements provided for by Article 4(2)(f) of this Law;

d) shall ensure the adoption of the relevant ordinance for the granting of social benefits provided for by Article 4 (2)(c) and (d) of this Law.

2. The Ministry of Labour, Health and Social Affairs of Georgia:

a) before 1 November 2015 shall ensure:

a.a) the development, and submission to, the Government of Georgia of the draft normative acts on relevant subordinate normative acts or changes to subordinate normative acts for the granting of social benefits provided for by Article 4 (2)(b) and (e) of this Law;

a.a) the development, and submission to, the Government of Georgia of the draft normative act on relevant subordinate normative act for the granting of social benefits provided for by Article 4 (2)(a) of this Law;

b) the development of relevant proposals on the granting of bonuses to medical personnel employed at a private legal entity being a medical institution located in a high mountainous settlement to which Article 4(2)(b) of this Law is not applicable.

3. The Ministry of Education and Science of Georgia and/or an administrative body under its authority shall ensure, within the scope of their authority, the development, and submission to, the Government of Georgia of the draft legal acts on relevant legal acts or changes to legal acts for the granting of social benefits provided for by Article 4 (2)(f) and (h) of this Law (except for the cases provided for by paragraph (1)(c ) of this Article), before the start of the academic year 2016-2017, and the Ministry shall ensure before 1 November 2015 the development of the draft normative act on making changes to the relevant normative act for the granting of social benefits provided for by Article 4 (2)(g) of this Law;

4. The Ministry of Justice of Georgia before 1 January 2016 shall ensure:

a) the approval of regulations for maintaining the register of permanent residents of high mountainous settlements;

b) the creation of the register determined by Article 3(12)of this Law

5. The Ministry of Regional Development and Infrastructure of Georgia and the Ministry of Finance of Georgia shall ensure the development, and submission to, the Government of Georgia of the relevant draft law for the determination of the amount of material and financial resources necessary to exercise the powers delegated by this Law before 20 September 2015.

6. The receipt of social benefits provided for by Article 4(2) of this Law shall not be grounds for the cancellation of social support which is a subsistence allowance, and shall not be considered as an improvement of the socio-economic status of poor families identified by the assessment system.

Article 10 - Normative acts repealed as from the entry into force of this Law

1. The law of Georgia of 8 June 1999 on High Mountainous Regions Social-Economic and Cultural Development (Legislative Herald of Georgia, No 24(31), 1999, Art.121) shall be deemed repealed from 1 January 2016.

2. Along with the entry of this Law into force, Articles 1, 5 and 7 of the law of Georgia on High Mountainous Regions Social-Economic and Cultural Development shall be deemed repealed.

3. For the purposes of Article 82 (2)(a)-(f) of the Tax Code of Georgia and Article 206(1)(v) and for other relevant legal acts adopted before the entry into force of this Law the high mountainous regions shall be the villages, communities and urban-type settlements included in the list defined by the annex of the law provided for by Article 6 of the law of Georgia on High Mountainous Regions Social-Economic and Cultural Development.

Article 11 - Entry into force of this Law

1. This Law except for Article 3(3), Article 4(2) and Article 5(1)-(3) shall enter into force upon its promulgation.

2. Article 3(3, Article 4(2)(e) and (g), and Article 5(1)-(3) of this Law shall enter into force from 1 January 2016.

3. Article 4(2)(a),(b),(c),(f) and (h) of this Law shall enter into force from 1 September 2016.

4. Article 4(2)(d) of this Law shall enter into force from 1 January 2016.

President of Georgia Giorgi Margvelashvili

Kutaisi

16 July 2015

No 4036-RS