Структура документа
View explanations
Связанный документы
Отметки документа
Консолидированный публикации
Вернуться назад Консолидированная версия (15/07/2020 - 27/06/2024)
ეკონომიკური თავისუფლების შესახებ
საქართველოს კონსტიტუციითა და ამ კანონით საქართველოს მოქალაქენი ადგენენ დღევანდელი და მომავალი თაობების ეკონომიკური უფლებებისა და თავისუფლებების გარანტიებს. ეკონომიკური უფლებები და თავისუფლებები არის ადამიანის უფლებებისა და თავისუფლებების ნაწილი, რომელთა შეზღუდვა შესაძლებელია მხოლოდ საქართველოს კონსტიტუციითა და კანონით დადგენილი წესითა და დადგენილ ფარგლებში.
სახელმწიფო უზრუნველყოფს ეკონომიკურ უფლებებსა და თავისუფლებებს, რომლებიც საფუძვლად უნდა დაედოს საზოგადოების განვითარებას, ხალხის კეთილდღეობისა და ეკონომიკის გრძელვადიან, სტაბილურ ზრდას.
თავისუფლება არის ეკონომიკური პოლიტიკის ძირითადი პრინციპი, რომელიც გამოიხატება მთავრობის მცირე ზომაში, პასუხისმგებლობიან მაკროეკონომიკურ პოლიტიკასა და დაბალ გადასახადებში.
მუხლი 1. საქართველოს მოქალაქე თა მონაწილეობა საერთო-სახელმწიფოებრივი გადასახადების დადგენაში
1. ამ კანონის ამოქმედების თარიღიდან საერთო-სახელმწიფოებრივი გადასახადის ახალი სახის შემოღება, გარდა აქციზისა, ან საერთო-სახელმწიფოებრივი გადასახადის სახის მიხედვით არსებული განაკვეთის ზედა ზღვრის გაზრდა, გარდა აქციზისა, შესაძლებელია მხოლოდ რეფერენდუმის გზით, გარდა ამ მუხლის მე-6 პუნქტით გათვალისწინებული შემთხვევისა. რეფერენდუმის დანიშვნის ინიციირების უფლება აქვს მხოლოდ საქართველოს მთავრობას. საერთო-სახელმწიფოებრივი გადასახადის ახალი სახის შემოღებად ან ზღვრული განაკვეთის გაზრდად არ ჩაითვლება გადასახადის შემოღება ან ცვლილება, რომელიც არსებული გადასახადის ალტერნატივაა ან ანაცვლებს მას და ამავე დროს არ ზრდის საგადასახადო ტვირთს. საერთო-სახელმწიფოებრივი გადასახადის ახალი სახის შემოღებად ან ზღვრული განაკვეთის გაზრდად არ ჩაითვლება აგრეთვე გადასახადის სახის მიხედვით არსებული ზღვრული განაკვეთის ფარგლებში გადასახადის განაკვეთის ცვლილება.
11. საპენსიო და სადაზღვევო შენატანები რეგულირდება კანონით და ისინი არ წარმოადგენს გადასახადებსა და მოსაკრებლებს.
2. ამ კანონის ამოქმედების თარიღისათვის საქართველოს საგადასახადო კოდექსით გათვალისწინებული საერთო-სახელმწიფოებრივი გადასახადებია:
ა) საშემოსავლო გადასახადი;
ბ) მოგების გადასახადი;
გ) დამატებული ღირებულების გადასახადი (დღგ);
დ) იმპორტის გადასახადი;
ე) აქციზი.
3. ქონების გადასახადის განაკვეთები დგინდება საქართველოს საგადასახადო კოდექსით განსაზღვრული წესის მიხედვით.
4.ამ მუხლის პირველ პუნქტში აღნიშნულ საკითხზე რეფერენდუმი ტარდება „რეფერენდუმის შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის შესაბამისად.
5. დაუშვებელია, რეფერენდუმის საგანი იყოს გადასახადის პროგრესულობის პრინციპი ან მეთოდოლოგია/საგადასახადო რეჟიმი.
6. საქართველოს მთავრობას უფლება აქვს, მოითხოვოს გადასახადების დროებით გაზრდა − არა უმეტეს 3 წლის ვადით. ამ შემთხვევაში რეფერენდუმი არ ტარდება.
მუხლი 2. მაკროეკონომიკური პარამეტრების ზღვრების დადგენა
1. ეკონომიკის გრძელვადიანი და მდგრადი ზრდის, მოსახლეობის კეთილდღეობის, მაკროეკონომიკური და ფისკალური სტაბილურობის უზრუნველსაყოფად დგინდება მაკროეკონომიკური პარამეტრების შემდეგი მაქსიმალური ზღვრები:
ა) საქართველოს საბიუჯეტო კოდექსით განსაზღვრული სახელმწიფოს ერთიანი ბიუჯეტის დეფიციტის მთლიან შიდა პროდუქტთან შეფარდება − არაუმეტეს 3 პროცენტისა;
ბ) საქართველოს მთავრობის ვალის მთლიან შიდა პროდუქტთან შეფარდება − არაუმეტეს 60 პროცენტისა.
2. ამ კანონის მიზნებისთვის საქართველოს მთავრობის ვალი მოიცავს:
ა) „სახელმწიფო ვალის შესახებ“ საქართველოს კანონით გათვალისწინებულ სახელმწიფო ვალს, გარდა საქართველოს ეროვნული ბანკის მიერ აღებული ვალდებულებებისა;
ბ) საბიუჯეტო ორგანიზაციების სესხის სახით არსებულ ვალს, გარდა საბიუჯეტო ორგანიზაციებიდან აღებული ვალისა.
3. ამ მუხლის პირველი პუნქტის „ბ“ ქვეპუნქტით დადგენილი ზღვარი ითვალისწინებს აგრეთვე „საჯარო და კერძო თანამშრომლობის შესახებ“ საქართველოს კანონით გათვალისწინებული საჯარო და კერძო თანამშრომლობის ძირითადი პრინციპებისა და საჯარო და კერძო თანამშრომლობის კრიტერიუმების შესაბამისი პროექტების ფარგლებში აღებული ვალდებულებების მიმდინარე ღირებულებას.
4. საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით სახელმწიფო ბიუჯეტის შესახებ კანონის პროექტის შემუშავება, სახელმწიფო ბიუჯეტის კანონის მიღება და სახელმწიფო ბიუჯეტის შესრულება იმგვარად უნდა იქნეს უზრუნველყოფილი, რომ სახელმწიფოს ერთიანი ბიუჯეტის შესრულების პარამეტრები შეესაბამებოდეს ამ მუხლის პირველი პუნქტით დადგენილ ზღვრულ მოცულობებს, როგორც გეგმური, ისე შესრულების მაჩვენებლების შემთხვევაში.
5. საქართველოს მთავრობა საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით საქართველოს პარლამენტისთვის სახელმწიფო ბიუჯეტის შესახებ კანონის პროექტის წარდგენისას და სახელმწიფო ბიუჯეტის შესრულების წლიური ანგარიშგებისას წარადგენს ინფორმაციას ფისკალური პარამეტრების ამ კანონით დადგენილ ზღვრებთან შესაბამისობის თაობაზე.
6. საბიუჯეტო წლის დასრულების შემდეგ ანგარიშგებისას საქართველოს მთავრობა ამ მუხლით დადგენილი ზღვრული მაჩვენებლების დარღვევის შემთხვევაში (გარდა ამ კანონით გათვალისწინებული შემთხვევებისა) საქართველოს პარლამენტს სახელმწიფო ბიუჯეტის შესრულების წლიურ ანგარიშთან ერთად წარუდგენს ინფორმაციას:
ა) ამ მუხლის პირველი პუნქტით დადგენილი ზღვრული მოცულობების დარღვევის მიზეზების თაობაზე;
ბ) მიმდინარე წლის სახელმწიფო ბიუჯეტის შესრულების მიმდინარეობის თაობაზე და, შესაბამისად, მისი სახელმწიფოს ერთიანი ბიუჯეტის პარამეტრებზე გავლენის შესახებ, მათი ამ კანონით დადგენილ ზღვრულ მოცულობებთან შესაბამისობის მიმართულებით.
7. სახელმწიფოს ერთიანი ბიუჯეტის ამ მუხლით დადგენილი ზღვრული მოცულობების მიღმა დაგეგმვა ან/და დაგეგმილი პარამეტრების შესრულება შესაძლებელია:
ა) საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით საგანგებო ან საომარი მდგომარეობის გამოცხადების და აღნიშნული მდგომარეობის შედეგად დამდგარი ზიანის სალიკვიდაციო ღონისძიებების დაფინანსების საჭიროების შემთხვევაში;
ბ) ეკონომიკური ზრდის შენელების/რეცესიის შემთხვევაში − თუ, საჯარო სამართლის იურიდიული პირის − საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახურის მიერ გამოქვეყნებული მონაცემებით, ზედიზედ ბოლო 2 კვარტალის რეალური ეკონომიკური ზრდის მაჩვენებელი წინა წლის შესაბამის კვარტალებთან შედარებით 2 პროცენტული პუნქტით დაბალია, ვიდრე გასული 10 წლის რეალური ეკონომიკური ზრდის საშუალო მაჩვენებელი.
8. ამ მუხლის მე-6 პუნქტის „ბ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებულ შემთხვევაში საქართველოს მთავრობა საქართველოს პარლამენტს წარუდგენს აგრეთვე ამ კანონით განსაზღვრულ პარამეტრებში დაბრუნების გეგმას. პარამეტრებში დაბრუნების გეგმის ხანგრძლივობა 3 წელს არ უნდა აღემატებოდეს.
მუხლი 3. ბიუჯეტის უნივერსალობის პრინციპი
სახელმწიფო და მუნიციპალიტეტების ბიუჯეტებში გადახდილი გადასახადების განკარგვა ხდება ბიუჯეტის უნივერსალობის პრინციპით, რომელიც გულისხმობს შემდეგს:
ა) სახელმწიფო და მუნიციპალიტეტების ბიუჯეტების ყველა შემოსულობა მიმართული უნდა იქნეს ბიუჯეტის გადასახდელების დასაფინანსებლად, მათ შორის, საბიუჯეტო ორგანიზაციის მიერ მიღებული შემოსავლები მიიმართება შესაბამის ბიუჯეტში საერთო გადასახდელების დასაფინანსებლად, გარდა იმ შემთხვევისა, როდესაც ორგანიზაცია საჯარო სამართლის იურიდიული პირია;
ბ) არ შეიძლება საქართველოს კანონმდებლობით დადგინდეს, რომ ბიუჯეტის კონკრეტული შემოსულობა მიმართულ იქნეს ბიუჯეტის კონკრეტული გადასახდელის დასაფინანსებლად. ეს შეზღუდვა არ ეხება ისეთ დაფინანსებას, რომელსაც ახორციელებს დონორი და რომელიც ითვალისწინებს დაფინანსების განსხვავებულ პრინციპს.
მუხლი 4. კაპიტალის მოძრაობის თავისუფლება
1. დაუშვებელია რეზიდენტი ან/და არარეზიდენტი პირების თავისუფლების შეზღუდვა ვალუტის კონვერტაციასთან, ნებისმიერი სახის ანგარიშის გახსნასთან ან ამ ანგარიშზე ფულადი სახსრების მოძრაობასთან დაკავშირებით, გარდა საქართველოს კანონმდებლობით გათვალისწინებული შემთხვევებისა.
2. ნებისმიერ პირს აქვს ფულ ადი სახსრების საქართველოს ფარგლებს გარეთ გატანის შეუზღუდავი უფლება, გარდა საქართველოს კანონმდებლობით გათვალისწინებული შემთხვევებისა.
3. საქართველოში კაპიტალის მოძრაობა თავისუფალია, გარდა საქართველოს საერთაშორისო ხელშეკრულებითა და შეთანხმებით გათვალისწინებული შემთხვევებისა ან იმ შემთხვევისა, როდესაც კაპიტალის მოძრაობა დაკავშირებულია სისხლისსამართლებრივ პასუხისმგებლობასთან.
მუხლი 41. ამ კანონის პირველი მუხლის პირველი და 11 პუნქტების მოქმედების ვადა
ამ კანონის პირველი მუხლის პირველი და 11 პუნქტები მოქმედებს „საქართველოს კონსტიტუციაში ცვლილების შეტანის შესახებ“ საქართველოს 2017 წლის 13 ოქტომბრის№1324-რს კონსტიტუციური კანონის ამოქმედებიდან 12 წლის განმავლობაში.
ეს კანონი ამოქმედდეს 2013 წლის 31 დეკემბრიდან.
საქართველოს პრეზიდენტი მ. სააკაშვილი
თბილისი,
2011 წლის 1 ივლისი.
№4979-რს
Контролный текст по состоянию на 15.07.2020 N6856
Органический Закон Грузии
Об экономической свободе
Конституцией Грузии и настоящим Законом граждане Грузии устанавливают гарантии экономических прав и свобод нынешнего и будущих поколений. Экономические права и свободы являются частью прав и свобод человека, ограничение которых возможно только в порядке и пределах, установленных Конституцией Грузии и законом.
Государство обеспечивает экономические права и свободы, которые должны стать основой для развития общества, благосостояния народа и долгосрочного стабильного роста экономики.
Свобода является основным принципом экономической политики, выражающимся в малочисленности Правительства, ответственной макроэкономической политике и низких налогах.
Статья 1. Участие граждан Грузии в установлении общегосударственных налогов
1. С даты введения настоящего Закона в действие введение новых видов общегосударственного налога, кроме акциза, или повышение верхнего предела ставки по виду общегосударственного налога, кроме акциза, могут осуществляться только путем референдума, кроме случая, предусмотренного пунктом 6 настоящей статьи. Правом инициировать назначение референдума обладает только Правительство Грузии. Введением нового вида общегосударственного налога либо повышением его предельной ставки не считается введение или изменение налога, являющегося альтернативой существующего налога или заменяющего его и одновременно с этим не увеличивающего налоговое бремя. Введением нового вида общегосударственного налога либо повышением его предельной ставки не считается также изменение налоговой ставки в рамках существующей предельной ставки по виду налога. (5.09.2018 N3385, ввести в действие с принятием присяги Президентом Грузии, избранным в результате следующих выборов Президента Грузии.)
11. Пенсионные и страховые взносы регулируются законом и не представляют собой налоги и сборы. (5.09.2018 N3385, ввести в действие с принятием присяги Президентом Грузии, избранным в результате следующих выборов Президента Грузии.)
2. Общегосударственными налогами, предусмотренными Налоговым кодексом Грузии на дату введения настоящего Закона в действие, являются:
а) подоходный налог;
б) налог на прибыль;
в) налог на добавленную стоимость (НДС);
г) налог на импорт;
д) акциз.
3. Ставки налога на имущество устанавливаются в порядке, определенном Налоговым кодексом Грузии.
4. Референдум по вопросу, указанному в пункте первом настоящей статьи, проводится в соответствии с Органическим законом Грузии «О референдуме».
5. Не допускается, что бы предметом референдума был принцип прогрессивности налога или ее методология (налоговый режим).
6. Правительство Грузии вправе требовать временного повышения налогов – на срок не более 3 лет. В данном случае референдум не проводится.
Статья 2. Установление пределов макроэкономических параметров
(14.12.2018 N4019, ввести в действие с 1 января 2019 года.)
1. Для обеспечения долгосрочного и устойчивого роста экономики, благосостояния населения, макроэкономической и фискальной стабильности устанавливаются следующие максимальные пределы макроэкономических параметров:
а) соотношение дефицита единого бюджета государства, определенного Бюджетным кодексом Грузии, с валовым внутренним продуктом – не более 3 процентов;
б) соотношение долга Правительства Грузии с валовым внутренним продуктом – не более 60 процентов.
2. Для целей настоящего Закона долг Правительства Грузии включает в себя:
а) государственный долг, предусмотренный Законом Грузии «О государственном долге», кроме обязательств, взятых Национальным банком Грузии;
б) долги бюджетных организаций в виде займов, кроме долгов, взысканных с бюджетных организаций.
3. Предел, установленный подпунктом «б» пункта первого настоящей статьи, предусматривает также текущую стоимость обязательств, взятых в рамках проектов, соответствующих основным принципам публичного и частного сотрудничества и критериям публичного и частного сотрудничества, предусмотренным Законом Грузии «О публичном и частном сотрудничестве».
4. Разработка проекта закона о государственном бюджете, принятие закона о государственном бюджете и исполнение государственного бюджета в порядке, установленном законодательством Грузии, должны обеспечиваться таким образом, чтобы параметры исполнения единого бюджета государства соответствовали предельным объемам, установленным пунктом первым настоящей статьи, как в случае с плановыми показателями, так и с показателями исполнения.
5. Правительство Грузии при представлении Парламенту Грузии в порядке, установленном законодательством Грузии, проекта закона о государственном бюджете и годовой отчетности об исполнении государственного бюджета предоставляет информацию о соответствии фискальных параметров пределам, установленным настоящим Законом.
6. Правительство Грузии в случае нарушения предельных показателей, установленных настоящей статьей (кроме случаев, предусмотренных настоящим Законом), при составлении отчетности в связи с завершением бюджетного года представляет Парламенту Грузии вместе с годовым отчетом об исполнении государственного бюджета следующую информацию:
а) о причинах нарушения предельных объемов, установленных пунктом первым настоящей статьи;
б) о ходе исполнения государственного бюджета за текущий год и соответственно его влиянии на параметры единого бюджета государства, в направлении их соответствия предельным объемам, установленным настоящим Законом.
7. Планирование единого бюджета государства, отклоняясь от предельных объемов, установленных настоящей статьей, или (и) исполнение указанных запланированных параметров допускается:
а) в случае необходимости финансирования мероприятий по объявлению чрезвычайного или военного положения и возмещению ущерба (вреда) в результате указанного положения в порядке, установленном законодательством Грузии;
б) в случае замедления экономического роста/экономической рецессии – если по данным, опубликованным юридическим лицом публичного права – Национальной службой статистики Грузии, реальные показатели экономического роста за последние 2 квартала подряд по сравнению с соответствующими кварталами предыдущего года оказались на 2 процентных пункта ниже, чем средние реальные показатели экономического роста за прошедшие 10 лет.
8. В случае, предусмотренном подпунктом «б» пункта 6 настоящей статьи, Правительство Грузии представляет Парламенту Грузии также план возврата к параметрам, определенным настоящим Законом. Продолжительность плана возврата к параметрам не должна превышать 3 лет.
Статья 3. Принцип универсальности бюджета (15.07.2020 N6856)
Распоряжение налогами, уплаченными в государственный бюджет и бюджеты муниципалитетов, осуществляется по принципу универсальности бюджета, который подразумевает следующее:
а) все поступления в государственный бюджет и бюджеты муниципалитетов должны направляться на финансирование платежей в бюджет, в том числе – доходы бюджетной организации используются для финансирования общих платежей в соответствующий бюджет, кроме случая, когда организация является юридическом лицом публичного права;
б) законодательством Грузии не может устанавливаться направление конкретных поступлений в бюджет на финансирование конкретных платежей в бюджет. Данное ограничение не касается финансирования, осуществляемого донором и предусматривающего отличный принцип финансирования.
Статья 4. Свобода движения капитала
1. Не допускается ограничение свободы лиц-резидентов или (и) лиц-нерезидентов в связи с конвертацией валюты, открытием счета любого вида или движением денежных средств на данном счете, кроме случаев, предусмотренных законодательством Грузии.
2. Любое лицо имеет неограниченное право на вывоз денежных средств за пределы Грузии, кроме случаев, предусмотренных законодательством Грузии.
3. Движение капитала в Грузии является свободным, кроме случаев, предусмотренных международными договорами и соглашениями Грузии, и случаев, когда движение капитала связано с уголовной ответственностью.
Статья 41. Срок действия пунктов первого и 11 статьи первой настоящего Закона
(5.09.2018 N3385, ввести в действие с принятием присяги Президентом Грузии, избранным в результате следующих выборов Президента Грузии.)
Пункты первый и 11 статьи первой настоящего Закона действуют в течение 12 лет после введения в действие Конституционного закона Грузии «О внесении изменений в Конституцию Грузии» от 13 октября 2017 года № 1324-вс.
Статья 5. Введение Закона в действие
(заглавие 5.09.2018 N3385, ввести в действие с принятием присяги Президентом Грузии, избранным в результате следующих выборов Президента Грузии.)
Настоящий Закон ввести в действие с 31 декабря 2013 года.
Президент Грузии Михаил Саакашвили
Тбилиси
1 июля 2011 года
№ 4979-вс
Комментарии к документу