Law of Georgia on Recognition of Property Rights of the Parcels of Land Possessed (Used) by Natural Persons and Legal Entities under Private Law

Consolidated versions (03/06/2016 - 20/07/2018)

საქართველოს კანონი

ფიზიკური და კერძო სამართლის იურიდიული პირების მფლობელობაში (სარგებლობაში) არსებულ მიწის ნაკვეთებზე საკუთრების უფლების აღიარების შესახებ

 

თავი I. ზოგადი დებულებანი

    მუხლი 1. კანონის მიზანი

ამ კანონის მიზანია მართლზომიერ მფლობელობაში (სარგებლობაში) არსებულ, აგრეთვე თვითნებურად დაკავებულ სახელმწიფო საკუთრების მიწაზე ფიზიკური, კერძო სამართლის იურიდიული პირების ან კანონით გათვალისწინებული სხვა ორგანიზაციული წარმონაქმნების საკუთრების უფლების აღიარებით (შემდგომში – საკუთრების უფლების აღიარება) სახელმწიფო საკუთრებაში არსებული მიწის ფონდის ათვისება და მიწის ბაზრის განვითარების ხელშეწყობა.

საქართველოს 2008 წლის 5 დეკემბრის კანონი №614- სსმ I, №36, 12.12.2008 წ., მუხ.233

    მუხლი 2. ტერმინთა განმარტება

ამ კანონში გამოყენებულ ტერმინებს აქვს შემდეგი მნიშვნელობა :

ა) მართლზომიერ მფლობელობაში (სარგებლობაში) არსებული მიწა – სახელმწიფო საკუთრების სასოფლო ან არასასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის ნაკვეთი მასზე განთავსებული შენობა-ნაგებობით (აშენებული, მშენებარე ან დანგრეული) ან მის გარეშე, რომელზედაც (მიწის ნაკვეთზე ან შენობა-ნაგებობაზე) ფიზიკურ ან კერძო სამართლის იურიდიულ პირს ან კანონით გათვალისწინებულ სხვა ორგანიზაციულ წარმონაქმნს მართლზომიერი მფლობელობის უფლება წარმოეშვა ამ კანონის ამოქმედებამდე, ასევე ტექნიკური ინვენტარიზაციის არქივში აღრიცხული, 1994 წლამდე თვითნებურად დაკავებული მიწა;

ბ) ( ამოღებულია);

გ) თვითნებურად დაკავებული მიწა – ამ კანონის ამოქმედებამდე ფიზიკური პირის მიერ თვითნებურად დაკავებული სახელმწიფო საკუთრების სასოფლო ან არასასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის ნაკვეთი, რომელზედაც განთავსებულია საცხოვრებელი სახლი (აშენებული ან დანგრეული) ან არასაცხოვრებელი დანიშნულების შენობა (აშენებული), ასევე დაინტერესებული ფიზიკური პირის საკუთრებაში ან მართლზომიერ მფლობელობაში არსებული მიწის ნაკვეთის მომიჯნავე, თვითნებურად დაკავებული მიწის ნაკვეთი (შენობით ან მის გარეშე), რომლის ფართობიც ნაკლებია საკუთრებაში ან მართლზომიერ მფლობელობაში არსებული მიწის ნაკვეთის ფართობზე, ასევე კერძო სამართლის იურიდიული პირის საკუთრებაში ან მართლზომიერ მფლობელობაში არსებული მიწის ნაკვეთის მომიჯნავე, თვითნებურად დაკავებული მიწის ნაკვეთი, რომელზედაც განთავსებულია არასაცხოვრებელი დანიშნულების შენობა (აშენებული), რომლის ფართობიც ნაკლებია საკუთრებაში ან მართლზომიერ მფლობელობაში არსებული მიწის ნაკვეთის ფართობზე და რომელიც საკუთრების უფლების აღიარების მოთხოვნის მომენტისათვის სახელმწიფოს მიერ არ არის განკარგული, გარდა ამ მუხლის „ა“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული შემთხვევებისა;  

დ) საკუთრების უფლების აღიარება – ფიზიკური ან კერძო სამართლის იურიდიული პირისათვის ან კანონით გათვალისწინებული სხვა ორგანიზებული წარმონაქმნისათვის სახელმწიფო საკუთრების სასოფლო ან არასასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის ნაკვეთის, მასზე განთავსებული შენობა-ნაგებობით (აშენებული, მშენებარე ან დანგრეული) ან მის გარეშე, ამ კანონითა და საქართველოს მთავრობის შესაბამისი დადგენილებით დამტკიცებული ფიზიკური და კერძო სამართლის იურიდიული პირების მფლობელობაში (სარგებლობაში) არსებულ მიწის ნაკვეთებზე საკუთრების უფლების აღიარების წესით განსაზღვრული პირობებისა და პროცედურის შესაბამისად საკუთრებაში სასყიდლიანი ან უსასყიდლო ფორმით გადაცემა;

 ე) დაინტერესებული პირი – ფიზიკური პირი, ასევე მისი სავარაუდო მემკვიდრე ან უფლებამონაცვლე, რომელიც მართლზომიერად ფლობს (სარგებლობს) ან რომელმაც თვითნებურად დაიკავა სახელმწიფო საკუთრების სასოფლო ან არასასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის ნაკვეთი, რომელზედაც განთავსებულია საცხოვრებელი სახლი (აშენებული ან დანგრეული) ან არასაცხოვრებელი დანიშნულების შენობა (აშენებული), ასევე კერძო სამართლის იურიდიული პირი, რომელმაც მის საკუთრებაში ან მართლზომიერ მფლობელობაში არსებული მიწის ნაკვეთის მომიჯნავედ თვითნებურად დაიკავა მიწის ნაკვეთი, რომელზედაც განთავსებულია არასაცხოვრებელი დანიშნულების შენობა (აშენებული), აგრეთვე კერძო სამართლის იურიდიული პირი ან კანონით გათვალისწინებული სხვა ორგანიზაციული წარმონაქმნი ან მისი უფლებამონაცვლე, რომელიც მართლზომიერად ფლობს (სარგებლობს) სახელმწიფო საკუთრების სასოფლო ან არასასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის ნაკვეთს მასზე განთავსებული შენობა-ნაგებობით (აშენებულით ან დანგრეულით) ან მის გარეშე და რომელსაც ამ კანონით დადგენილი წესით სურს მასზე საკუთრების უფლების მოპოვება, ასევე ის ფიზიკური პირი ან კერძო სამართლის იურიდიული პირი ან სხვა ორგანიზაციული წარმონაქმნი, რომელმაც სახელმწიფო საკუთრების სასოფლო ან არასასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის ნაკვეთით მოსარგებლისაგან საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით შეიძინა/მოიპოვა ამ მიწის ნაკვეთზე განთავსებულ შენობა-ნაგებობაზე საკუთრების უფლება;

  ვ) შენობა – სამშენებლო მასალებისა და ნაკეთობებისგან შექმნილი კონსტრუქციული სისტემა, რომელიც გრუნტთან უძრავად არის დაკავშირებული, ქმნის გადახურულ სივრცეს და შემოსაზღვრულია კედლებით, კოლონებით ან/და სხვა შემომზღუდავი კონსტრუქციებით, გარდა დროებითი შენობისა;

  ზ) დროებითი შენობა – ანაკრები ელემენტებისაგან შედგენილი, ასაწყობ-დასაშლელი ან/და მობილური სისტემა, რომელიც მიწასთან დაკავშირებულია საკუთარი წონით ან/და მშრალი არამონოლითური ჩამაგრებით და რომელსაც არ გააჩნია მიწისქვეშა სათავსები.

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5673 - სსმ I, №50, 29.12.2007 წ., მუხ.443

საქართველოს 2008 წლის 23 ოქტომბრის კანონი №386- სსმ I, №29, 04.11.2008 წ., მუხ.173

საქართველოს 2008 წლის 5 დეკემბრის კანონი №614- სსმ I, №36, 12.12.2008 წ., მუხ.233

საქართველოს 2009 წლის 25 დეკემბრის კანონი №2463 - სსმ I, №50, 31.12.2009 წ., მუხ.404

საქართველოს 2013 წლის 20 სექტემბრის   კანონი №1248  – ვებგვერდი, 08.10.2013წ.

    მუხლი 3. კანონის რეგულირების სფერო

1. ეს კანონი განსაზღვრავს მართლზომიერ მფლობელობაში (სარგებლობაში) არსებულ, აგრეთვე თვითნებურად დაკავებულ მიწაზე საკუთრების უფლების აღიარების ძირითად პირობებს და იმ ორგანოების უფლებამოსილებას, რომლებიც საკუთრების უფლების აღიარების პროცესში წარმოადგენენ სახელმწიფოს.

11 . იმ შემთხვევაში, როდესაც კომპეტენტურმა სახელმწიფო ორგანომ გაასხვისა მხოლოდ მიწის ნაკვეთის არსებითი შემადგენელი ნაწილი და მიწის ნაკვეთზე, ამ კანონის მოთხოვნებიდან გამომდინარე, ვერ განხორციელდება საკუთრების უფლების აღიარება, მიწის ნაკვეთის არსებით შემადგენელ ნაწილზე საკუთრების უფლებით მიკუთვნებულ მიწის ნაკვეთს განსაზღვრავს სახელმწიფო ქონების შესახებ საქართველოს კანონით გათვალისწინებული ქონების მმართველი .

2. საკუთრების უფლების აღიარებას არ ექვემდებარება თვითნებურად დაკავებული სახელმწიფო საკუთრების სასოფლო ან არასასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების შემდეგი მიწა:

ა) პირუტყვის გადასარეკი ტრასა;

ბ) წყლის სახელმწიფო ფონდის მიწა, გარდა იმ მიწის ნაკვეთებისა, რომელთა საკუთრებაში გადაცემა და გამოყენება შესაძლებელია „წყლის შესახებ“ საქართველოს კანონით დადგენილი მოთხოვნების შესაბამისად;

გ) სახელმწიფო სამეურნეო ტყის ფონდის მიწა, გარდა იმ მიწის ნაკვეთებისა, რომლებიც დაკავებულია ფიზიკური ან კერძო სამართლის იურიდიული პირის ან კანონით გათვალისწინებული სხვა ორგანიზაციული წარმონაქმნის მიერ, რომელთა საკუთრებაში გადაცემა შესაძლებელია სახელმწიფო ტყის ფონდის მართვის შესაბამისი უფლებამოსილი ორგანოს დასკვნის შესაბამისად და რომელთა სახელმწიფო ტყის ფონდიდან ამორიცხვა ხელს არ შეუშლის სახელმწიფო ტყის ფონდის მართვისა და დაცვის განხორციელებას;

დ) დაცული ტერიტორია, გარდა დაცული ლანდშაფტისა და მრავალმხრივი გამოყენების ტერიტორიისა;

ე) რეკრეაციული დანიშნულების პარკი, ტყე-პარკი, სკვერი და სხვა ტერიტორია, გარდა საქართველოს მთავრობის შესაბამისი დადგენილებით განსაზღვრული საქართველოს კურორტების, საკურორტო ადგილების, სამთო-სათხილამურო ცენტრებისა და შავი ზღვის სანაპიროს სარეკრეაციო ტერიტორიის სტატუსის მქონე ტერიტორიებისა;

ვ) ისტორიის, კულტურის, ბუნებისა და საკულტო-რელიგიური ძეგლები; 

ზ) საზოგადოებრივი სარგებლობის მიწის ნაკვეთი (მოედანი, ქუჩა, გასასვლელი, გზა, ტროტუარი, სანაპირო), დასასვენებელი ადგილი (პარკი, ტყე-პარკი, სკვერი, ხეივანი), დენდროლოგიური პარკი და ბოტანიკური ბაღი;

თ) თუ მასზე განთავსებულია წყალსაცავი, ჰიდროტექნიკური ნაგებობა და ამ ობიექტების სანიტარიულ-დაცვითი ზონები;

ი) თუ მასზე განთავსებულია საზოგადოებრივი ინფრასტრუქტურის (სატრანსპორტო და მიწისქვეშა კომუნიკაციების, წყალმომარაგების, კანალიზაციის, კავშირგაბმულობისა და ელექტროგაყვანილობის) ობიექტები;

კ) სპეციალური დანიშნულების (თავდაცვისა და მობილიზაციისათვის განკუთვნილი) მიწის ნაკვეთები;

ლ) სახელმწიფო საკუთრებაში არსებული ობიექტებით დაკავებული მიწის ნაკვეთი, მათ შორის, ის მიწის ნაკვეთი, რომელზე განთავსებული სახელმწიფო ქონებაც „სახელმწიფო ქონების შესახებ“ საქართველოს კანონის შესაბამისად არ ექვემდებარება პრივატიზებას;

მ) სასაფლაო და პანთეონი;

ნ) სანიტარიული და დაცვითი ზონები;

ო) თუ იგი განკუთვნილია ნავთობისა და გაზის მაგისტრალური მილსადენებისა და მათთან დაკავშირებული მიწისქვეშა და მიწისზედა საშუალებების მშენებლობისა და ექსპლუატაციისათვის.

3. ქალაქ თბილისის ტერიტორიაზე საკუთრების უფლების აღიარებას ექვემდებარება საქართველოს მთავრობის შესაბამისი დადგენილებით განსაზღვრული მაგისტრალური მილსადენების დაცვის III და IV ზონებში თვითნებურად დაკავებული სახელმწიფო საკუთრების სასოფლო ან არასასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწა.

4. „სახელმწიფო პროექტის ფარგლებში მიწის ნაკვეთებზე უფლებათა სისტემური და სპორადული რეგისტრაციის სპეციალური წესისა და საკადასტრო მონაცემების სრულყოფის შესახებ“ საქართველოს კანონით გათვალისწინებულ შემთხვევაში მართლზომიერ მფლობელობაში (სარგებლობაში) არსებულ, აგრეთვე თვითნებურად დაკავებულ მიწაზე, სახელმწიფო პროექტის ფარგლებში, საკუთრების უფლებისა და რეგისტრირებულ მონაცემებში ცვლილების რეგისტრაცია (სისტემური რეგისტრაცია) ხორციელდება „სახელმწიფო პროექტის ფარგლებში მიწის ნაკვეთებზე უფლებათა სისტემური და სპორადული რეგისტრაციის სპეციალური წესისა და საკადასტრო მონაცემების სრულყოფის შესახებ“ საქართველოს კანონის, ამ კანონისა და ამ კანონის საფუძველზე გამოცემული ნორმატიული აქტების შესაბამისად.

საქართველოს 2008 წლის 21 მარტის კანონი №5993 - სსმ I, №6, 25.03.2008 წ., მუხ.26  

საქართველოს 2008 წლის 27 ივნისის კანონი №88 - სსმ I, №12, 14.07.2008 წ., მუხ.100

საქართველოს 2008 წლის 5 დეკემბრის კანონი №614- სსმ I, №36, 12.12.2008 წ., მუხ.233

საქართველოს 2009 წლის 3 ნოემბრის კანონი №1941 - სსმ I, №35, 19.11.2009 წ., მუხ.246

საქართველოს 2010 წლის 8 აპრილის კანონი №2887 - სსმ I, №21, 22.04.2010 წ., მუხ.117

საქართველოს 2010 წლის 21 ივლისის კანონი №3517 - სსმ I, №48, 09.08.2010წ., მუხ.318

საქართველოს 2010 წლის 7 დეკემბრის კანონი №3889 - სსმ I, №67, 09.12.2010წ., მუხ.417

საქართველოს 2012 წლის 5 ივნისის კანონი №6379 - ვებგვერდი, 15.06.2012წ.

საქართველოს 2013 წლის 20 სექტემბრის   კანონი №1248  – ვებგვერდი, 08.10.2013წ.
საქართველოს 2016 წლის 3  ივნისის კანონი 5157  - ვებგვერდი, 17.06.2016წ.

     მუხლი 4. თვითნებურად დაკავებულ მიწაზე საკუთრების უფლების აღიარებაზე უფლებამოსილი ორგანო

1. თვითნებურად დაკავებულ მიწაზე საკუთრების უფლების აღიარებაზე უფლებამოსილია შესაბამისი მუნიციპალიტეტის აღმასრულებელ ორგანოსთან (ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტში − ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის მერთან) არსებული თვითნებურად დაკავებულ მიწაზე საკუთრების უფლების აღიარების კომისია, რომელიც თავის ფუნქციებს ახორციელებს საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის VIII თავით განსაზღვრული ფორმალური ადმინისტრაციული წარმოებისა და ამ კანონით დადგენილი წესით.

1 1. საქართველოს მთავრობის შესაბამისი დადგენილებით განსაზღვრულ საქართველოს კურორტების, საკურორტო ადგილების, სამთო-სათხილამურო ცენტრებისა და შავი ზღვის სანაპიროს სარეკრეაციო ტერიტორიის სტატუსის მქონე ტერიტორიებზე საქართველოს მთავრობამ შესაძლებელია განსაზღვროს თვითნებურად დაკავებულ მიწაზე საკუთრების უფლების აღიარების უფლებამოსილების მქონე სხვა ორგანო.

1 2. თვითნებურად დაკავებულ მიწაზე საკუთრების უფლების აღიარების კომისიის ამ მუხლითა და ამ კანონის მე-6 მუხლით გათვალისწინებული უფლებამოსილება არის მუნიციპალიტეტისათვის სახელმწიფოს მიერ დელეგირებული უფლებამოსილება, რომლის განხორციელებაზე დარგობრივ ზედამხედველობას საქართველოს ორგანული კანონით „ადგილობრივი თვითმმართველობის კოდექსი“ დადგენილი წესით ახორციელებს საქართველოს ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების სამინისტრო.

2. კომისიის შექმნისა და საქმიანობის სამართლებრივი საფუძვლები განისაზღვრება საქართველოს მთავრობის შესაბამისი დადგენილებით დამტკიცებული ფიზიკური და კერძო სამართლის იურიდიული პირების მფლობელობაში (სარგებლობაში) არსებულ მიწის ნაკვეთებზე საკუთრების უფლების აღიარების წესით.

3. თვითნებურად დაკავებულ მიწაზე საკუთრების უფლების აღიარების კომისიაში უფლებამოსილების განხორციელებისათვის კომისიის წევრებს ანაზღაურება არ მიეცემათ. ეს შეზღუდვა არ ვრცელდება ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის მერთან არსებული თვითნებურად დაკავებულ მიწაზე საკუთრების უფლების აღიარების კომისიის წევრებზე, რომელთა საქმიანობა შეიძლება დაფინანსდეს დელეგირებული უფლებამოსილების განხორციელებისათვის გამოყოფილი ფინანსური რესურსებიდან, ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის საკრებულოს მიერ განსაზღვრული ოდენობითა და წესით.

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5673 - სსმ I, №50, 29.12.2007 წ., მუხ.443  

საქართველოს 2008 წლის 21 მარტის კანონი №5993 - სსმ I, №6, 25.03.2008 წ., მუხ.26

საქართველოს 2008 წლის 5 დეკემბრის კანონი №614- სსმ I, №36, 12.12.2008 წ., მუხ.233

საქართველოს 2009 წლის 27 მარტის კანონი №1134 - სსმ I, №9, 13.04.2009 წ., მუხ.34

საქართველოს 2010 წლის 21 ივლისის კანონი №3513 - სსმ I, №48, 09.08.2010წ., მუხ.314

საქართველოს 2011 წლის 24 ივნისის კანონი №4966 - ვებგვერდი, 11.07.2011წ.

საქართველოს 2013 წლის 20 სექტემბრის   კანონი №1248  – ვებგვერდი, 08.10.2013წ.
საქართველოს 2016 წლის 3  ივნისის კანონი  5157  - ვებგვერდი, 17.06.2016წ.

    მუხლი 41. მართლზომიერ მფლობელობაში (სარგებლობაში) არსებულ მიწაზე საკუთრების უფლების აღიარებაზე უფლებამოსილი ორგანო

1. მართლზომიერ მფლობელობაში (სარგებლობაში) არსებულ მიწაზე საკუთრების უფლების აღიარებაზე უფლებამოსილია საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს მმართველობის სფეროში მოქმედი საჯარო სამართლის იურიდიული პირი – საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტო (შემდგომში – სააგენტო), რომელიც აღნიშნულ უფლებამოსილებას ახორციელებს კანონით დადგენილი წესით.

2. მართლზომიერ მფლობელობაში (სარგებლობაში) არსებულ მიწაზე საკუთრების უფლების აღიარება ხორციელდება უძრავ ნივთებზე უფლებათა რეესტრში მართლზომიერი მფლობელის (მოსარგებლის) საკუთრების უფლების რეგისტრაციით.

საქართველოს 2008 წლის 5 დეკემბრის კანონი №614- სსმ I, №36, 12.12.2008 წ., მუხ.233

 

თავი II. მართლზომიერ მფლობელობაში (სარგებლობაში) არსებულ, აგრეთვე თვითნებურად დაკავებულ მიწაზე საკუთრების უფლების აღიარების წესი

საქართველოს 2008 წლის 5 დეკემბრის კანონი №614- სსმ I, №36, 12.12.2008 წ., მუხ.233

    მუხლი 5. მართლზომიერ მფლობელობაში (სარგებლობაში) არსებულ მიწაზე საკუთრების უფლების აღიარების წესი

1. მართლზომიერ მფლობელობაში (სარგებლობაში) არსებულ მიწაზე საკუთრების უფლების აღიარების შესახებ მოთხოვნის განხილვის საფუძველია დაინტერესებული პირის მიერ წერილობითი განცხადების წარდგენა სააგენტოში.

2. მართლზომიერ მფლობელობაში (სარგებლობაში) არსებულ მიწაზე საკუთრების უფლების აღიარების შესახებ მოთხოვნის დასადასტურებლად დაინტერესებულმა პირმა უნდა წარადგინოს:

ა) მიწის მართლზომიერი მფლობელობის (სარგებლობის) დამადასტურებელი დოკუმენტი;

ბ) მიწის ნაკვეთის საკადასტრო აგეგმვითი/აზომვითი ნახაზი;

გ) საკუთრების უფლების აღიარების საფასურის გადახდის დამადასტურებელი დოკუმენტი; 

დ) დაინტერესებული პირის საიდენტიფიკაციო დოკუმენტები;

ე) საქართველოს კანონმდებლობით გათვალისწინებული სხვა დოკუმენტაცია.

3. მართლზომიერ მფლობელობაში (სარგებლობაში) არსებულ მიწაზე საკუთრების უფლების აღიარება ხორციელდება კანონით დადგენილი წესით და დადგენილ ვადებში.

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5673 - სსმ I, №50, 29.12.2007 წ., მუხ.443

საქართველოს 2008 წლის 23 ოქტომბრის კანონი №386- სსმ I, №29, 04.11.2008 წ., მუხ.173

საქართველოს 2008 წლის 5 დეკემბრის კანონი №614- სსმ I, №36, 12.12.2008 წ., მუხ.233

საქართველოს 2016 წლის 3  ივნისის კანონი  5157  - ვებგვერდი, 17.06.2016წ.

    მუხლი 51. თვითნებურად დაკავებულ მიწაზე საკუთრების უფლების აღიარების წესი

1. თვითნებურად დაკავებულ მიწაზე საკუთრების უფლების აღიარების შესახებ მოთხოვნის განხილვის საფუძველია დაინტერესებული პირის მიერ წერილობითი განცხადების წარდგენა კომისიაში.

2. თვითნებურად დაკავებულ მიწაზე საკუთრების უფლების აღიარების შესახებ მოთხოვნის განხილვისას გათვალისწინებული უნდა იქნეს მოთხოვნის შესაბამისობა სივრცით-ტერიტორიული დაგეგმვის პირობებთან და მიწის განკარგვის სტრატეგიულ გეგმასთან.

    3. თუ კანონით სხვა რამ არ არის გათვალისწინებული, თვითნებურად დაკავებულ მიწაზე საკუთრების უფლების აღიარების შესახებ მოთხოვნის დასადასტურებლად დაინტერესებულმა პირმა უნდა წარადგინოს:

ა) მიწის თვითნებურად დაკავების დამადასტურებელი დოკუმენტი ან/და მოწმის ჩვენება;

ბ) მიწის ნაკვეთის საკადასტრო აგეგმვითი/აზომვითი ნახაზი, ხოლო ამ კანონის მე-3 მუხლის მე-3 პუნქტით გათვალისწინებულ შემთხვევაში – მიწის ნაკვეთის საკადასტრო აგეგმვითი/აზომვითი ნახაზი, რომელზედაც მითითებული უნდა იყოს მაგისტრალური მილსადენის ადგილმდებარეობა და მაგისტრალურ მილსადენსა და მიწის ნაკვეთს შორის მანძილი;

გ) ინფორმაცია საკუთრების უფლების აღიარების საფასურის ოდენობის დასადგენად;

დ) დაინტერესებული პირის საიდენტიფიკაციო დოკუმენტების ასლები.

4. თუ კანონით სხვა რამ არ არის გათვალისწინებული, კომისია დაინტერესებული პირის განცხადებას განიხილავს მისი მიღებიდან 2 თვის ვადაში. თუ საკუთრების უფლებისათვის არსებითი მნიშვნელობის მქონე გარემოებათა დასადგენად აუცილებელია 2 თვეზე მეტი ვადა, კომისია უფლებამოსილია განცხადების განხილვის ვადა დამატებით გაზარდოს არაუმეტეს 6 თვით.

5. თუ დაინტერესებული პირის მოთხოვნა თვითნებურად დაკავებულ მიწაზე საკუთრების უფლების აღიარების შესახებ მთლიანად ან ნაწილობრივ აკმაყოფილებს ამ კანონით განსაზღვრულ პირობებს და კომისია დადებით გადაწყვეტილებას მიიღებს, კომისია დაინტერესებულ პირს უგზავნის წერილობით შეტყობინებას საკუთრების უფლების აღიარების საფასურის შესაბამისი ოდენობისა და მისი სრულად გადახდის ვალდებულების თაობაზე. თუ დაინტერესებული პირი გადაიხდის საკუთრების უფლების აღიარების საფასურის წერილობითი შეტყობინებით დადგენილ ოდენობას, კომისია გასცემს საკუთრების უფლების მოწმობას და დამოწმებულ საკადასტრო აგეგმვით/აზომვით ნახაზს, რომელზედაც სხვა საკადასტრო მონაცემებთან ერთად ასახული უნდა იყოს საკუთრებისუფლებააღიარებული მიწის ნაკვეთისა და მასზე განთავსებული შენობის საზღვრები და ფართობი.

6. სავარაუდო მემკვიდრეზე საკუთრების უფლების მოწმობის გაცემის შემდეგ სამკვიდრო მოწმობის გაცემის წესი განისაზღვრება საქართველოს კანონმდებლობით.

7. თუ დაინტერესებული პირის მოთხოვნა საკუთრების უფლების აღიარების შესახებ არ აკმაყოფილებს ამ კანონით განსაზღვრულ პირობებს ან განცხადებისათვის დართული დოკუმენტებით არ დასტურდება თვითნებურად დაკავების ფაქტი, კომისია იღებს წერილობით გადაწყვეტილებას საკუთრების უფლების აღიარებაზე უარის თქმის თაობაზე.

8. თუ კომისიამ ამ კანონით დადგენილ ვადაში არ მიიღო გადაწყვეტილება საკუთრების უფლების აღიარების ან საკუთრების უფლების აღიარებაზე უარის თქმის თაობაზე, ეს ჩაითვლება მიწაზე საკუთრების უფლების აღიარებაზე უარის თქმად და იგი გასაჩივრდება საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით.

9. კომისია მის უფლებამოსილებასთან დაკავშირებულ საკითხზე გამოსცემს ინდივიდუალურ ადმინისტრაციულ-სამართლებრივ აქტს − განკარგულებას.

საქართველოს 2008 წლის 5 დეკემბრის კანონი №614- სსმ I, №36, 12.12.2008 წ., მუხ.233

საქართველოს 2009 წლის 25 დეკემბრის კანონი №2463 - სსმ I, №50, 31.12.2009 წ., მუხ.404

საქართველოს 2010 წლის 8 აპრილის კანონი №2887 - სსმ I, №21, 22.04.2010 წ., მუხ.117

საქართველოს 2016 წლის 3  ივნისის კანონი  5157  - ვებგვერდი, 17.06.2016წ.

    მუხლი 6. საკუთრების უფლების აღიარების საფასურის ოდენობა და გადახდის წესი

1. მართლზომიერ მფლობელობაში (სარგებლობაში) არსებული მიწა დაინტერესებულ ფიზიკურ პირს საკუთრებაში გადაეცემა უსასყიდლოდ, გარდა იმ შემთხვევისა, როდესაც მიწის მართლზომიერ მფლობელობაში (სარგებლობაში) არსებობა დგინდება ამ მიწაზე განთავსებული შენობა- ნაგებობის პრივატიზაციის დამადასტურებელი დოკუმენტაციით.

2. მართლზომიერ მფლობელობაში (სარგებლობაში) არსებული მიწის ყოველ კვადრატულ მეტრზე, კერძო სამართლის იურიდიული პირებისათვის, ასევე ამ მუხლის პირველ პუნქტში განსაზღვრულ შემთხვევაში, საკუთრების უფლების აღიარების საფასური შეადგენს საკუთრების უფლების აღიარების მოთხოვნის დროისათვის არასასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის ერთ კვადრატულ მეტრზე საქართველოს საგადასახადო კოდექსის შესაბამისად ადგილობრივი თვითმმართველობის წარმომადგენლობითი ორგანოს გადაწყვეტილებით განსაზღვრული ქონების გადასახადის წლიური განაკვეთის ხუთმაგ ოდენობას, ხოლო სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის ყოველ ჰექტარზე – საკუთრების უფლების აღიარების მოთხოვნის დროისათვის საქართველოს საგადასახადო კოდექსით განსაზღვრულ მიწაზე ქონების გადასახადის წლიური განაკვეთის ხუთმაგ ოდენობას.

3. თვითნებურად დაკავებულ მიწაზე საკუთრების უფლების აღიარების საფასური:

ა) კერძო სამართლის იურიდიული პირისათვის შეადგენს: არასასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის ყოველ კვადრატულ მეტრზე – მოთხოვნის დროისათვის შესაბამის მიწაზე მოქმედ ნორმატიულ ფასს, ხოლო სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის ყოველ ჰექტარზე – საკუთრების უფლების აღიარების მოთხოვნის დროისათვის საქართველოს მთავრობის მიერ დადგენილი მიწაზე ქონების გადასახადის წლიური განაკვეთის ასმაგ ოდენობას;

ბ) ფიზიკური პირისათვის შეადგენს: სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის ყოველ ჰექტარზე – საკუთრების უფლების აღიარების მოთხოვნის დროისათვის საქართველოს საგადასახადო კოდექსით განსაზღვრულ მიწაზე ქონების გადასახადის წლიური განაკვეთის ათმაგ ოდენობას, ხოლო არასასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის ყოველ კვადრატულ მეტრზე – საკუთრების უფლების აღიარების მოთხოვნის დროისათვის საქართველოს საგადასახადო კოდექსით განსაზღვრულ მიწაზე ქონების გადასახადის წლიური განაკვეთის ოცმაგ ოდენობას, მაგრამ თუ მიწაზე ქონების გადასახადის წლიური განაკვეთის ოცმაგი ოდენობა მეტია მიწის ერთ კვადრატულ მეტრზე მოქმედ ნორმატიულ ფასზე, მაშინ თვითნებურად დაკავებული მიწის ყოველ კვადრატულ მეტრზე საკუთრების უფლების აღიარების საფასური შეადგენს მოთხოვნის დროისათვის შესაბამის მიწაზე მოქმედ ნორმატიულ ფასს.

     31. (ამოღებულია).

3 2. თვითნებურად დაკავებულ მიწაზე საკუთრების უფლების აღიარების საფასური საქართველოს მთავრობის მიერ დადგენილი წესით და განსაზღვრულ შემთხვევებში შეიძლება განისაზღვროს მიწის ნორმატიული ფასით.

4. საკუთრების უფლების აღიარების საფასური გადახდილ უნდა იქნეს ერთიანად. 

4 1. „სახელმწიფო პროექტის ფარგლებში მიწის ნაკვეთებზე უფლებათა სისტემური და სპორადული რეგისტრაციის სპეციალური წესისა და საკადასტრო მონაცემების სრულყოფის შესახებ“ საქართველოს კანონით გათვალისწინებულ შემთხვევაში მიწაზე საკუთრების უფლების აღიარება ხორციელდება ამ მუხლით გათვალისწინებული საფასურის გადახდის გარეშე.

5. საქართველოს მთავრობა უფლებამოსილია დაადგინოს თვითნებურად დაკავებულ მიწაზე საკუთრების უფლების აღიარების საფასურისგან განთავისუფლების შემთხვევები.

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5673 - სსმ I, №50, 29.12.2007 წ., მუხ.443

საქართველოს 2008 წლის 23 ოქტომბრის კანონი №386- სსმ I, №29, 04.11.2008 წ., მუხ.173

საქართველოს 2008 წლის 5 დეკემბრის კანონი №614- სსმ I, №36, 12.12.2008 წ., მუხ.233

საქართველოს 2009 წლის 25 დეკემბრის კანონი №2463 - სსმ I, №50, 31.12.2009 წ., მუხ.404

საქართველოს 2010 წლის 17 სექტემბრის  კანონი №3596 - სსმ I, №54, 12.10.2010წ., მუხ. 348

საქართველოს 2010 წლის 7 დეკემბრის კანონი №3889 - სსმ I, №67, 09.12.2010წ., მუხ.417

საქართველოს 2011 წლის 24 ივნისის კანონი №4966 - ვებგვერდი, 11.07.2011წ.

საქართველოს 2013 წლის 20 სექტემბრის   კანონი №1248  – ვებგვერდი, 08.10.2013წ.
საქართველოს 2016 წლის 3  ივნისის კანონი  5157  - ვებგვერდი, 17.06.2016წ.
 

თავი III. გარდამავალი და დასკვნითი დებულებანი

    მუხლი 7. გარდამავალი დებულებანი

2007 წლის 15 სექტემბრამდე საქართველოს პრეზიდენტმა შეიმუშაოს და დაამტკიცოს :

) „ფიზიკური და კერძო სამართლის იურიდიული პირების მფლობელობაში (სარგებლობაში) არსებულ მიწის ნაკვეთებზე საკუთრების უფლების აღიარების წესი“;

) საკუთრების უფლების მოწმობის ფორმა.

    მუხლი 71. ქობულეთისა და ხელვაჩაურის მუნიციპალიტეტების სოფლად მცხოვრები კომლების (ოჯახების) მიერ თვითნებურად დაკავებული მიწის საკუთრებაში გადაცემის წესი

     აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის ქობულეთისა და ხელვაჩაურის მუნიციპალიტეტების სოფლად მცხოვრებ კომლებს (ოჯახებს), რომლებსაც საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით საკუთრებაში არ გადასცემიათ მიწის ნაკვეთები, მართლზომიერ მფლობელობაში არსებულ მიწის ნაკვეთებთან ერთად ამ კანონის ამოქმედებამდე თვითნებურად დაკავებული სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის ნაკვეთებიდან 0,30 ჰექტრამდე მიწის ნაკვეთები საკუთრებაში გადაეცემათ უსასყიდლოდ.

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5673 - სსმ I, №50, 29.12.2007 წ., მუხ.443

    მუხლი 72. წალკის მუნიციპალიტეტის ტერიტორიაზე ჩასახლებული კომლების (ოჯახების) მიერ თვითნებურად დაკავებული მიწის საკუთრებაში გადაცემის წესი

წალკის მუნიციპალიტეტის ტერიტორიაზე 2009 წლის 1 ივნისის მდგომარეობით ჩასახლებულ კომლებს (ოჯახებს), რომლებსაც საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით წალკის მუნიციპალიტეტის ფარგლებში საკუთრებაში არ გადასცემიათ მიწის ნაკვეთები ან/და რომელთაც თვითნებურად აქვთ დაკავებული სახელმწიფო საკუთრებაში არსებული სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის ნაკვეთები, საცხოვრებელი ადგილის მიხედვით, ადმინისტრაციული ერთეულის საზღვრის ფარგლებში 0,30-დან 1 ჰექტარამდე მიწის ნაკვეთები საკუთრებაში გადაეცემათ უსასყიდლოდ.

საქართველოს 2008 წლის 21 მარტის კანონი №5993 - სსმ I, №6, 25.03.2008 წ., მუხ.26

საქართველოს 2009 წლის 31 ივლისის კანონი №1565 - სსმ I, №24, 13.08.2009 წ., მუხ.145

     მუხლი 73. კერძო სამართლის იურიდიული პირის მართლზომიერ მფლობელობაში (სარგებლობაში) არსებულ მიწაზე საკუთრების უფლების აღიარების დამატებითი პირობები

1. კერძო სამართლის იურიდიული პირის მართლზომიერ მფლობელობაში (სარგებლობაში) არსებულ მიწაზე 2011 წლის 1 ივლისიდან საკუთრების უფლების აღიარების საფასური უთანაბრდება კერძო სამართლის იურიდიული პირის მიერ თვითნებურად დაკავებულ მიწაზე საკუთრების უფლების აღიარების საფასურს.

2. დაუშვებელია კერძო სამართლის იურიდიული პირის მიერ ამ მუხლით განსაზღვრული უძრავი ნივთის გასხვისება ან იპოთეკით დატვირთვა, ასევე ვალდებულების გამო გადახდევინების მიქცევა საკუთრების უფლების აღიარებით საკუთრების უფლების რეგისტრაციიდან 6 თვის ვადაში, გარდა ამ მუხლის მე-3 პუნქტით გათვალისწინებული შემთხვევისა.

3. ამ მუხლის მე-2 პუნქტით გათვალისწინებული შეზღუდვის მოხსნა შესაძლებელია მარეგისტრირებელი ორგანოს შესაბამისი კომისიის გადაწყვეტილებით, რომელსაც ხელმძღვანელობს სააგენტოს თავმჯდომარე. კომისია გადაწყვეტილებას იღებს დაინტერესებული პირის განცხადების საფუძველზე, სახელმწიფო ან საზოგადოებრივი ინტერესის, ასევე ამ უძრავი ნივთის ფუნქციური დანიშნულების გათვალისწინებით.

საქართველოს 2010 წლის 7 დეკემბრის კანონი №3889 - სსმ I, №67, 09.12.2010წ., მუხ.417

    მუხლი 74. კერძო სამართლის იურიდიული პირის მართლზომიერ მფლობელობაში (სარგებლობაში) არსებულ მიწაზე საკუთრების უფლების აღიარების ვადა

2012 წლის 1 იანვრიდან კერძო სამართლის იურიდიული პირი კარგავს მართლზომიერ მფლობელობაში (სარგებლობაში) არსებულ, ასევე თვითნებურად დაკავებულ მიწაზე საკუთრების უფლების აღიარების უფლებას. აღნიშნული თარიღის შემდეგ საკუთრების უფლების მოპოვება შესაძლებელია სახელმწიფო ქონების პრივატიზაციისათვის დადგენილი ზოგადი წესის შესაბამისად.

საქართველოს 2010 წლის 7 დეკემბრის კანონი №3889 - სსმ I, №67, 09.12.2010წ., მუხ.417   

მუხლი 75. საქართველოს მთავრობის მიერ მისაღები ნორმატიული აქტები

1. საქართველოს მთავრობამ 2014 წლის 1 აპრილამდე მიიღოს შემდეგი დადგენილებები:

ა) „ფიზიკური და კერძო სამართლის იურიდიული პირების მფლობელობაში (სარგებლობაში) არსებულ მიწის ნაკვეთებზე საკუთრების უფლების აღიარების წესისა და საკუთრების უფლების მოწმობის ფორმის დამტკიცების შესახებ“;

ბ) „საქართველოს კურორტების, საკურორტო ადგილების, სამთო-სათხილამურო ცენტრებისა და შავი ზღვის სანაპიროს ტერიტორიებისათვის სარეკრეაციო ტერიტორიის სტატუსის მინიჭების და მათი საზღვრების დამტკიცების შესახებ“;

გ) „მაგისტრალური მილსადენების (ნავთობის, ნავთობპროდუქტების, ნავთობის თანმდევი და ბუნებრივი გაზის და მათი ტრანსფორმაციის პროდუქტების) დაცვის წესისა და მათი დაცვის ზონების დადგენის შესახებ“.

2. საქართველოს მთავრობის მიერ ამ მუხლის პირველი პუნქტით გათვალისწინებული ნორმატიული აქტების მიღებამდე იურიდიულ ძალას ინარჩუნებს საქართველოს პრეზიდენტის შემდეგი ნორმატიული აქტები:

ა) „ფიზიკური და კერძო სამართლის იურიდიული პირების მფლობელობაში (სარგებლობაში) არსებულ მიწის ნაკვეთებზე საკუთრების უფლების აღიარების წესისა და საკუთრების უფლების მოწმობის ფორმის დამტკიცების შესახებ“ საქართველოს პრეზიდენტის 2007 წლის 15 სექტემბრის №525 ბრძანებულება;

ბ) „საქართველოს კურორტების, საკურორტო ადგილების, სამთო-სათხილამურო ცენტრებისა და შავი ზღვის სანაპიროს ტერიტორიებისათვის სარეკრეაციო ტერიტორიის სტატუსის მინიჭებისა და საზღვრების დამტკიცების შესახებ“ საქართველოს პრეზიდენტის 2005 წლის 29 ნოემბრის №968 ბრძანებულება;

გ) „მაგისტრალური მილსადენების (ნავთობის, ნავთობპროდუქტების, ნავთობის თანმდევი და ბუნებრივი გაზის და მათი ტრანსფორმაციის პროდუქტების) დაცვის წესისა და მათი დაცვის ზონების დადგენის შესახებ“ საქართველოს პრეზიდენტის 2009 წლის 27 დეკემბრის №963 ბრძანებულება.

საქართველოს 2013 წლის 20 სექტემბრის   კანონი №1248  – ვებგვერდი, 08.10.2013წ.  

    მუხლი 76. თვითნებურად დაკავებულ მიწაზე საკუთრების უფლების აღიარების კომისიის უფლებამონაცვლეობა

1. მუნიციპალიტეტის აღმასრულებელ ორგანოსთან (ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტში − ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის მერთან) შექმნილი თვითნებურად დაკავებულ მიწაზე საკუთრების უფლების აღიარების კომისია არის ამ მუხლის ამოქმედებამდე შესაბამისი მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობით ორგანოსთან არსებული თვითნებურად დაკავებულ მიწაზე საკუთრების უფლების აღიარების კომისიის უფლებამონაცვლე.

2. მუნიციპალიტეტების აღმასრულებელ ორგანოსთან (ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტში − ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის მერთან) შექმნილმა თვითნებურად დაკავებულ მიწაზე საკუთრების უფლების აღიარების კომისიებმა ამ მუხლის ამოქმედებამდე არსებული წესით შეტანილ განცხადებებზე ადმინისტრაციული წარმოება გააგრძელონ ან/და დაასრულონ ამ მუხლის ამოქმედებამდე არსებული წესის შესაბამისად, თუ ამ კანონით სხვა რამ არ არის გათვალისწინებული.

საქართველოს 2016 წლის 3  ივნისის კანონი  5157  - ვებგვერდი, 17.06.2016წ.

    მუხლი 8. ძალადაკარგული ნორმატიული აქტი

ფიზიკური და კერძო სამართლის იურიდიული პირების მფლობელობაში (სარგებლობაში) არსებულ მიწის ნაკვეთებზე საკუთრების უფლების აღიარების წესის დამტკიცების თაობაზე საქართველოს პრეზიდენტის ბრძანებულების ამოქმედებისთანავე ძალადაკარგულად იქნეს ცნობილი ფიზიკური პირებისა და კერძო სამართლის იურიდიული პირების სარგებლობაში არსებული არასასოფლო - სამეურნეო დანიშნულების მიწის კერძო საკუთრებად გამოცხადების შესახებ საქართველოს კანონი (საქართველოს საკანონმდებლო მაცნე, 4, 1998 წელი, მუხ. 33).

    მუხლი 9. დასკვნითი დებულებანი

1. ეს კანონი, გარდა პირველი მე-6 და მე-8 მუხლებისა, ამოქმედდეს გამოქვეყნებისთანავე .

2. ამ კანონის პირველი მე-6 და მე-8 მუხლები ამოქმედდეს ფიზიკური და კერძო სამართლის იურიდიული პირების მფლობელობაში (სარგებლობაში) არსებულ მიწის ნაკვეთებზე საკუთრების უფლების აღიარების წესის დამტკიცების თაობაზე საქართველოს პრეზიდენტის ბრძანებულების ამოქმედებისთანავე.

საქართველოს პრეზიდენტი

. სააკაშვილი

თბილისი ,

2007 წლის 11 ივლისი .

527 4– რს

THE LAW OF GEORGIA

ON RECOGNITION OF PROPERTY RIGHTS OF THE PARCELS OF LAND POSSESSED (USED) BY NATURAL PERSONS AND LEGAL ENTITIES UNDER PRIVATE LAW

 

Chapter I - General Provisions

 

Article 1 - Purpose of the Law

The purpose of this Law shall be, by recognising the property rights ('recognition of property rights'), to use state-owned land resources in lawful possession (use), as well as state-owned land squatted by natural persons, legal entities under private law, or any other organisational structures provided for by law, and to facilitate land market development.

Law of Georgia No 614 of 5 December 2008 - LHG I, No 36, 12.12.2008, Art. 233

 

Article 2 - Definition of terms

The terms used in this Law shall have the following meanings:

a) lawfully possessed (used) land - a state-owned agricultural or non-agricultural parcel of land with or without fixed structures built upon it (built, under construction, or destroyed) for which a natural person or a legal entity under private law, or any other organisational structure provided for by law had acquired the right to lawful possession (of parcels of land or structures) before this Law entered into force, as well as land squatted before 1994, and registered in a technical inventory archive;

b) (deleted)

c) squatted land – a squatted state-owned agricultural or non-agricultural parcel of land with a residential house (built or destroyed) or a non-residential building (built) built upon it before entry into force of this Law, as well as a squatted parcel of land (with or without fixed structures built upon it) adjacent to and smaller in area than a parcel of land owned or lawfully possessed by an interested natural person, as well as, a squatted parcel of land with non-residential buildings (built) built upon it adjacent to and smaller in area than a parcel of land owned or lawfully possessed by a legal entity under private law, and which, at the moment of requesting recognition of the property right is not disposed of by the State, except for the cases provided for in paragraph (a) of this article;

d) recognition of property rights - a non-gratuitous or gratuitous transfer of property rights on a state-owned agricultural or non-agricultural parcel of land with or without fixed structures built upon it (built, under construction, or destroyed) to a natural person or a legal entity under private law, or any other organisational structure provided for by Law, according to the terms and the procedure defined by the Procedure for Recognition of Property Right on Parcels of Land Possessed (Used) by Natural Persons and Legal Entities Under Private Law, approved by this Law and an ordinance of the Government of Georgia;

e) interested person - a natural person, as well as his/her heir presumptive or successor who lawfully possesses (uses) or has squatted a state-owned agricultural or non-agricultural parcel of land with a residential house (built or destroyed) or a non-residential building (built) built upon it, as well as a legal entity under public law that has squatted a parcel of land with non-residential buildings (built) built upon it adjacent to a parcel of land owned or lawfully possessed by it, as well as a legal entity under private law or any other organisational structure provided for by law, or its successor that lawfully possesses (uses) a parcel of agricultural or non-agricultural land with or without fixed structures built upon it (built or destroyed) and which intends, to acquire the ownership right to it, as provided for by this Law, as well as a natural person or a legal entity under private law or any other organisational structure which has purchased/acquired the property right on fixed structures built upon this parcel of land from the user of the state-owned agricultural or non-agricultural parcel of land, according to the legislation of Georgia;

f) building - a structural system constructed of building materials and other wares which is firmly fixed to the ground, creates a covered space and is enclosed by walls, columns and/or other enclosing structures, except for a temporary building;

g) temporary building – a modular demountable and/or portable building attached to the ground by its own weight and/or a dry non-monolithic anchorage, which has no underground storage.

Law of Georgia No 5673 of 28 December 2007 - LHG I, No 50, 29.12.2007, Art. 443

Law of Georgia No 386 of 23 October 2008 - LHG I, No 29, 4.11.2008, Art. 173

Law of Georgia No 614 of 5 December 2008 - LHG I, No 36, 12.12.2008, Art. 233

Law of Georgia No 2463 of 25 December 2009 - LHG I, No 50, 31.12.2009, Art. 404

Law of Georgia No 1248 of 20 September 2013 - website, 8.10.2013

 

Article 3 - Scope of the Law

1. This Law determines basic terms and conditions of recognition of property rights to lawfully possessed (used), as well as squatted land and the scope of authority of the bodies which represent the state in the process of recognition of the property rights.

11. In a case, when a competent state body has alienated only a significant component part of a parcel of land and, based on the requirements of this Law, the property right to the parcel of land cannot be recognised, a property manager provided for by the Law of Georgia on the State Property, shall determine the parcel of land with the property right on the significant component part of a parcel of land.

2. The property right to the following squatted state-owned agricultural or non-agricultural lands shall not be subject to recognition:

a) stock routes;

b) land of the state water fund, except for parcels of land, ownership to which may be transferred and which may be used according to the requirements of the Law of Georgia on Water;

c) land of state industrial forest fund, except for parcels of land sqautted by natural persons or legal entities under private law or any other organisational structure provided for by law and ownership to which may be transferred based on the conclusion of a body authorised to manage the state forest fund and which may be excluded from the state forest fund without disturbing the management and protection of the state forest fund;

d) protected areas (territories), except for protected landscapes and multiple use areas (territories);

e) recreational parks, woodland parks, public gardens and other areas, except for areas having the status of resorts of Georgia, resort places, alpine skiing centres, and a Recreation Area of the Black Sea Coast determined by ordinance of the Government of Georgia;

f) historical, cultural, natural and religious monuments;

g) parcels of land of public use (squares, streets, passages, roads, pavements, embankment), recreational places (parks, woodland parks, public gardens, allées), dendrological parks and botanical gardens;

h) lands where a water reservoir, a hydro technical structure, and sanitary protection zones of these facilities are located;

i) lands where public infrastructure facilities (transport and underground communications, water supply, sewage, telecommunication and electric wiring) are located;

j) special purpose parcels of land (intended for defence and defence mobilisation);

k) parcels of land occupied by state-owned facilities, including parcels of land with state property not subject to privatisation, according to the Law of Georgia on State Property;

l) cemeteries and pantheons;

m) sanitary and protection zones;

n) lands intended for construction and operation of oil and gas main pipelines and associated underground and aboveground facilities.

3. On the territory of the city of Tbilisi, squatted state-owned agricultural or non-agricultural land within the main pipeline protection zones III and IV, defined by an ordinance of the Government of Georgia, shall be subject to the recognition of the property rights.

4. In the case provided for by the Law of Georgia on the Special Procedure for Systematic and Sporadic Registration of Rights to Plots of Land and the Improvement of Cadastral Data within the Framework of the State Project, registration (systemic registration) of property rights, within the framework of the state project, to lawfully possessed (used) as well as squatted land, and changes in the registered data shall be performed according to the Law of Georgia on the Special Procedure for Systematic and Sporadic Registration of Rights to Plots of Land and the Improvement of Cadastral Data within the Framework of the State Project, this Law and normative acts issued under this Law.

Law of Georgia No 5993 of 21 March 2008 - LHG I, No 6, 25.3.2008, Art. 26

Law of Georgia No 88 of 27 June 2008- LHG I, No 12, 14.7.2008, Art. 100

Law of Georgia No 614 of 5 December 2008 - LHG I, No 36, 12.12.2008, Art. 233

Law of Georgia No 1941 of 3 November 2009 - LHG I, No 35, 19.11.2009, Art. 246

Law of Georgia No 2887 of 8 April 2010 - LHG I, No 21, 22.4.2010, Art. 117

Law of Georgia No 3517 of 21 July 2010 - LHG I, No 48, 9.8.2010, Art. 318

Law of Georgia No 3889 of 7 December 2010 - LHG I, No 67, 9.12.2010, Art. 417

Law of Georgia No 6379 of 5 June 2012 - website, 15.6.2012

Law of Georgia No 1248 of 20 September 2013 - website, 8.10.2013

Law of Georgia No 5157 of 3 June 2016 - website, 17.6.2016

 

Article 4 - Body authorised to recognise the property right to squatted land

1. The commission for recognition of the property right to squatted land existing under the executive body of a respective municipality (at the Tbilisi municipality – under the Mayor of Tbilisi), which exercises its functions according to the procedure established under formal administrative proceedings defined in Chapter VIII of the General Administrative Code of Georgia and this Law, shall be authorised to recognise the property right to squatted land.

11. The Government of Georgia may specify other body that is authorised to recognise the property right on squatted land located on the territories, which according to an ordinance of the Government of Georgia, have the status of resorts, resort places, skiing centres and a Recreation Area of the Black Sea Coast.

12) Authority of the commission for recognition of the property right to squatted land under this article and Article 6 of this Law shall be the powers delegated by the state to a municipality. Supervision according to industry sectors over exercising of the powers shall be conducted by the Ministry of Economy and Sustainable Development of Georgia under the procedure established by the Organic Law of Georgia the Local Self-government Code.

2. The legal basis for setting up the commission and specifying its activity shall be determined according to the procedure for recognising property rights to parcels of land possessed (used) by natural persons and legal entities under private law, approved by ordinance of the Government of Georgia.

3. Members of the commission for recognition of the property right to squatted land shall not be remunerated for serving on the commission. This restriction shall not apply to members of the commission for recognition of the property right to squatted land existing under the Mayor of Tbilisi municipality. The activity of these members may be financed from the funds allocated for exercising the delegated powers in the amount and according to the procedure determined by the Sakrebulo of Tbilisi municipality.

Law of Georgia No 5673 of 28 December 2007 - LHG I, No 50, 29.12.2007, Art. 443

Law of Georgia No 5993 of 21 March 2008 - LHG I, No 6, 25.3.2008, Art. 26

Law of Georgia No 614 of 5 December 2008 - LHG I, No 36, 12.12.2008, Art. 233

Law of Georgia No 1134 of 27 March 2009 - LHG I, No 9, 13.4.2009, Art. 34

Law of Georgia No 3513 of 21 July 2010 - LHG I, No 48, 9.8.2010, Art. 314

Law of Georgia No 4966 of 24 June 2011 - website, 11.7.2011

Law of Georgia No 1248 of 20 September 2013 - website, 8.10.2013

Law of Georgia No 5157 of 3 June 2016 - website, 17.6.2016

 

Article 41 - Body authorised to recognise the property right to lawfully possessed (used) land

1. A legal entity under public law - the National Agency of Public Registry under the governance of the Ministry for Justice of Georgia ('the Agency'), shall be authorised to recognise the property right to lawfully possessed (used) land that shall exercise its authority according to the procedure determined by the law.

2. The recognition of the property right to lawfully possessed (used) land shall be exercised through registering the right of a lawful possessor (user) in the Registry of Rights on Immovable Property.

Law of Georgia No 614 of 5 December 2008 - LHG I, No 36, 12.12.2008, Art. 233

 

Chapter II - The Procedure for Recognising the Property Right to Lawfully Possessed (Used) Land, as well as on Squatted Land

Law of Georgia No 614 of 5 December 2008 - LHG I, No 36, 12.12.2008, Art. 233

 

Article 5 - The procedure for recognising the property right to lawfully possessed (used) land

1. A request for recognition of property right to lawfully possessed (used) land shall be reviewed based upon a written application submitted to the Agency by an interested person.

2. To confirm a request to have the property right to lawfully possessed (used) land recognised, an interested person shall submit:

a) a document confirming lawful possession (use) of land;

b) a cadastral surveying/measurement plan of the parcel of land;

c) a document confirming that a fee for the recognition of the property right has been paid;

d) identity documents of the interested person;

e) other documents provided for by the legislation of Georgia.

3. The recognition of the property right on lawfully possessed (used) land shall be exercised according to the procedure and within the terms determined by the law.

Law of Georgia No 5673 of 28 December 2007 - LHG I, No 50, 29.12.2007, Art. 443

Law of Georgia No 386 of 23 October 2008 - LHG I, No 29, 4.11.2008, Art. 173

Law of Georgia No 614 of 5 December 2008 - LHG I, No 36, 12.12.2008, Art. 233

Law of Georgia No 5157 of 3 June 2016 - website, 17.6.2016

 

Article 51 - The procedure for recognising the property right on squatted land

1. A request for recognition of the property right on squatted land shall be reviewed based upon a written application submitted to the Commission by an interested person.

2. When reviewing the request for recognition of the property right to squatted land, the compliance of the request with the conditions of spatial planning and territorial management, and land management strategic plan shall be taken into account.

3. Unless otherwise provided for by law, to obtain confirmation of an application for recognition of the property right to squatted land, an interested person shall submit:

a) a document confirming squatting of land and/or a witness testimony;

b) a cadastral surveying/measurement plan of the parcel of land, and in the cases provided for in Article 3(3) of this Law - cadastral measurement plan of the parcel of land showing the location of a main pipeline and the distance between the main pipeline and the parcel of land;

c) information necessary to define the amount of fees payable for recognition of the property right;

d) copies of identity documents of the interested person.

4. Unless otherwise provided for by law, the commission shall review an application of the interested person within two months after it has been received. If more than two months are required for determining circumstances of significant importance for the property right, the commission shall be authorised to prolong the period of reviewing the application by not more than six months.

5. If the request of an interested person for recognition of the property right to squatted land fully or partially satisfies the conditions defined by this Law, and the commission makes a positive decision, it shall send to the interested person a written notice of the amount and the obligation of paying a fee in full for recognition of the property right. If the interested person pays the fee for recognition of the property right in the amount indicated in the written notice, the commission shall issue a certificate of the property right and an approved cadastral surveying/measurement plan, which in addition to other cadastral data should indicate the borders and the area of the parcel of land to which the property right has been recognised and any building located on it.

6. The procedure for issuing an inheritance certificate for an heir presumptive after issuing a certificate of the property right shall be determined by the legislation of Georgia.

7. If the request of an interested person for recognition of the property right to squatted land does not satisfy provisions of this Law, or the attached documents do not confirm the fact of squatting, the commission shall make a written decision refusing to recognise the property right.

8. If the commission does not make a decision to recognise or refuse to recognise the property right within the time limit defined by this Law, it shall be considered as a refusal to recognise the property right on land and may be appealed according to the procedure provided for by the legislation of Georgia.

9. The commission shall issue an individual administrative-legal act – a decree with regard to its authority-related issue.

Law of Georgia No 614 of 5 December 2008 - LHG I, No 36, 12.12.2008, Art. 233

Law of Georgia No 2463 of 25 December 2009 - LHG I, No 50, 31.12.2009, Art. 404

Law of Georgia No 2887 of 8 April 2010 - LHG I, No 21, 22.4.2010, Art. 117

Law of Georgia No 5157 of 3 June 2016 - website, 17.6.2016

 

Article 6 - The amount and procedure for payment fees payable for recognition of the property right

1. Lawfully possessed (used) land shall be transferred to an interested natural person free of charge, except for cases in which the lawful possession (usage) of land is determined based on documents confirming the privatisation of buildings and structures located on the land.

2. For legal entities under private law, as well as in the cases defined in the first paragraph of this article, a fee payable for recognition of the property right, shall be five times the amount of the annual rate of property tax determined by a decision of a representative body of local self-government according to the Tax Code of Georgia at the time of filing a request to have the property right recognised per one square metre of lawfully possessed (used) non-agricultural land; and five times the amount of the annual rate of land tax determined by the Tax Code of Georgia at the time of filing a request to have the property right recognised per one hectare of lawfully possessed (used) agricultural land.

3. A fee payable for the recognition of the ownership right to squatted land shall be:

a) for a legal entity under private law: a currently applicable normative price on such land at the time of filing a request to have the property right recognised per one square metre of non-agricultural land; and 100 times the amount of the annual rate of land tax determined by the Government of Georgia at the time of filing a request to have the property right recognised per one hectare of agricultural land;

b) for a natural person: 10 times the amount of the annual rate of land tax determined by the Tax Code of Georgia at the time of filing a request to have the property right recognised per one hectare of agricultural land; and 20 times the amount of the annual rate of land tax determined by the Tax Code of Georgia at the time of filing a request to have the property right recognised per one square metre of non-agricultural land. However, if 20 times the amount of annual rate of land tax exceeds the current applicable normative price for one square metre of land, the fee payable for the recognition of the property right shall be the currently applicable normative price on such land at the time of filing a request to have the property right recognised per one square metre of squatted land.

31. Deleted

32. A fee payable for recognition of the property right to squatted land may be determined based on the normative price on the land, according to the procedure and in the cases determined by the Government of Georgia.

4. A fee payable for the recognition of the property right must be paid in full.

41) In the case provided for by the Law of Georgia on the Special Procedure for Systematic and Sporadic Registration of Rights to Plots of Land and the Improvement of Cadastral Data within the Framework of the State Project, recognition of the property right to land shall be performed without payment of the fee under this article.

5. The Government of Georgia may determine cases when the recognition of the property right on squatted land is exempt from fee.

Law of Georgia No 5673 of 28 December 2007 - LHG I, No 50, 29.12.2007, Art. 443

Law of Georgia No 386 of 23 October 2008 - LHG I, No 29, 4.11.2008, Art. 173

Law of Georgia No 614 of 5 December 2008 - LHG I, No 36, 12.12.2008, Art. 233

Law of Georgia No 2463 of 25 December 2009 - LHG I, No 50, 31.12.2009, Art. 404

Law of Georgia No 3596 of 17 September 2010 - LHG I, No 54, 12.10.2010, Art. 348

Law of Georgia No 3889 of 7 December 2010 - LHG I, No 67, 9.12.2010, Art. 417

Law of Georgia No 4966 of 24 June 2011 - website, 11.7.2011

Law of Georgia No 1248 of 20 September 2013 - website, 8.10.2013

Law of Georgia No 5157 of 3 June 2016 - website, 17.6.2016

 

Chapter III - Transitional and Final Provisions

 

Article 7 - Transitional provisions

The President of Georgia shall develop and approve, before 15 September 2007, the following:

a) the Procedure for Recognition of the Property Right to Parcels of Land Possessed (Used) by Natural Persons and Legal Entities under Private Law

b) a form of the certificate of property right.

 

Article 71 - The procedure for transferring land squatted by rural households (families) in Kobuleti and Khelvachauri Municipalities to household ownership

In Kobuleti and Khelvachauri Municipalities of the Ajara Autonomous Republic, up to 0.30 hectares of parcels of agricultural land, squatted by rural households (families) before the entering into force of this Law, in line with lawfully possessed parcels of land, shall be transferred free of charge to the ownership of those rural households (families), to whose ownership no parcels of land have been transferred in accordance with the procedure determined by the legislation of Georgia.

Law of Georgia No 5673 of 28 December 2007 - LHG I, No 50, 29.12.2007, Art. 443

 

Article 72 - The procedure for transferring the land to the ownership of households (families) settled in the territory of Tsalka Municipality and squatted by these households (families)

From 0.30 hectares up to 1 hectare of parcels of land, according to the place of residence, within the borders of the local administrative unit, shall be transferred free of charge to the ownership of those rural households (families) that settled in the territory of Tsalka Municipality as of 1 June 2009, to whose ownership no parcels of land within Tsalka Municipality have been transferred in accordance with the procedure determined by the legislation of Georgia, and/or that have squatted parcels of state-owned agricultural land.

Law of Georgia No 5993 of 21 March 2008 - LHG I, No 6, 25.3.2008, Art. 26

Law of Georgia No 1565 of 31 July 2009 - LHG I, No 24, 13.8.2009, Art. 145

 

Article 73 - Additional provisions for recognition of property right to land lawfully possessed (used) by legal entities under private law

1. From 1 July 2011, the fee payable for the recognition of the property right to land lawfully possessed (used) by a legal entity under private law shall be equated to the fee payable for recognition of the property right to land squatted by a legal entity under private law.

2. It shall be unacceptable for a legal entity under private law to alienate or mortgage an immovable thing, as well as to levy a recognised property right to satisfy tax liabilities within six months after the registration of the property right, except for the case provided for in the third paragraph of this Article.

3. The restriction provided for in the second paragraph of this Article may be lifted by decision of a commission at the registration authority headed by the chairperson of the agency. The commission shall make a decision based on an application of the interested person, the state or public interest, as well as on the function of the immovable thing.

Law of Georgia No 3889 of 7 December 2010 - LHG I, No 67, 9.12.2010, Art. 417

 

Article 74 - Time limit for the recognition of the property right on land lawfully possessed (used) by legal entities under private law

From 1 January 2012, legal persons under private law shall lose the right to have the property right to lawfully possessed (used), as well as to squatted land recognised. After the above time limit, the property right may be acquired according to the general procedure determined for privatising state property.

Law of Georgia No 3889 of 7 December 2010 - LHG I, No 67, 9.12.2010, Art. 417

 

Article 75 - Normative acts to be adopted by the Government of Georgia

1. The Government of Georgia shall adopt, before 1 April 2014, the following ordinances:

a) On the Procedure for Recognition of Property Right on Parcels of Land Lawfully Possessed (Used) by Natural Persons and Legal Entities Under Private Law and Approval of the Form of Property Right Certificate;

b) On Granting the Status of a Recreation Area to Georgian Resorts, Resort Places, Skiing Centres and the Black Sea Areas and Approving their Borders;

c) On the Procedure for Protection of Main Pipelines (Petroleum, Petroleum Products, Petroleum By-products and Natural Gas and their Transformation Products) and Determining their Protection Zones.

2. The normative acts of the President of Georgia listed below shall remain in legal force until the Government of Georgia adopts the normative acts provided for in the first paragraph of this Article:

a) Order No 525 of 15 September 2007 of the President of Georgia on the Procedure for Recognition of Property Right on Parcels of Land Possessed (Used) by Natural Persons and Legal Entities Under Private Law and Approval of the Form of Property Right Certificate;

b) Order No 968 of 29 November 2005 of the President of Georgia on Granting the Status of a Recreation Area to Georgian Resorts, Resort Places, Skiing Centres and the Black Sea Areas and Approving their Borders;

c) Order No 963 of 27 December 2009 of the President of Georgia on the Procedure for Protection of Main Pipelines (Petroleum, Petroleum Products, Petroleum By-products and Natural Gas and their Transformation Products) and Determining their Protection Zones.

Law of Georgia No 1248 of 20 September 2013 - website, 8.10.2013

 

Article 76 – Legal succession for the commission for recognition of the property right to squatted land

1. The commission for recognition of the property right to squatted land established under the executive body of a municipality (at the Tbilisi municipality – under the Mayor of Tbilisi) shall be the legal successor of the commission for recognition of the property right to squatted land existing under the representative body of a respective municipality before the entry of this article into force.

2. Commissions for recognition of the property right to squatted land established under the executive bodies of municipalities (at the Tbilisi municipality – under the Mayor of Tbilisi) shall continue and/or complete administrative proceedings on applications filed according to the procedure effective before the entry of this article into force under the procedure effective before the entry of this article into force, unless otherwise provided for by this Law.

Law of Georgia No 5157 of 3 June 2016 - website, 17.6.2016

 

Article 8 - Invalid normative act

Upon entering into force of the Order of the President of Georgia on the Procedure for Recognition of Property Right on Parcels of Land Possessed (Used) by Natural Persons and Legal Entities Under Private Law, the Law of Georgia on Declaring Private Ownership of Non-agricultural Land Used by Natural Persons and Legal Entities under Private Law (Legislative Herald of Georgia, No 4, 1998, Art. 33) shall be declared invalid.

 

Article 9 - Final provisions

1. This Law, except for Articles 1 - 6 and 8, shall enter into force upon its promulgation.

2. Articles 1 - 6 and 8 of this Law shall enter into force upon entering into force of the Order of the President of Georgia on Approval of the Procedure for Recognition of Property Right on Parcels of Land Possessed (Used) by Natural Persons and Legal Entities under Private Law.

 

 

President of Georgia                                                                                                                                  M. Saakashvili

Tbilisi

11 July 2007

No 5274 – ES