“საერთაშორისო ვეტერინალურ სანიტარული კოდექსით განსაზღვრული “ა" და “ბ" ჯგუფების საწინააღმდეგო პროფილაქტიკურ-საკარანტინო ღონისძიებათა განხორციელების დამტკიცების შესახებ"

  • Word
“საერთაშორისო ვეტერინალურ სანიტარული კოდექსით განსაზღვრული “ა" და “ბ" ჯგუფების საწინააღმდეგო პროფილაქტიკურ-საკარანტინო ღონისძიებათა განხორციელების დამტკიცების შესახებ"
დოკუმენტის ნომერი 2-217
დოკუმენტის მიმღები საქართველოს სოფლის მეურნეობის მინისტრი
მიღების თარიღი 16/09/2005
დოკუმენტის ტიპი საქართველოს მინისტრის ბრძანება
გამოქვეყნების წყარო, თარიღი სსმ, 110, 20/09/2005
ძალის დაკარგვის თარიღი 01/08/2015
სარეგისტრაციო კოდი 342.170.000.22.032.007.723
კონსოლიდირებული პუბლიკაციები
  • Word
2-217
16/09/2005
სსმ, 110, 20/09/2005
342.170.000.22.032.007.723
“საერთაშორისო ვეტერინალურ სანიტარული კოდექსით განსაზღვრული “ა" და “ბ" ჯგუფების საწინააღმდეგო პროფილაქტიკურ-საკარანტინო ღონისძიებათა განხორციელების დამტკიცების შესახებ"
საქართველოს სოფლის მეურნეობის მინისტრი
თქვენ უყურებთ დოკუმენტის პირველად სახეს
დოკუმენტის კონსოლიდირებული ვარიანტის ნახვა ფასიანია, აუცილებელია სისტემაში შესვლა და საჭიროების შემთხვევაში დათვალიერების უფლების ყიდვა, გთხოვთ გაიაროთ რეგისტრაცია ან თუ უკვე რეგისტრირებული ხართ, გთხოვთ, შეხვიდეთ სისტემაში

პირველადი სახე (20/09/2005 - 27/06/2014)

სახელმწიფო სარეგისტრაციო კოდი 340.170.000.22.032.007.723

საქართველოს სოფლის მეურნეობის მინისტრის

ბრძანება №2-217

2005 წლის 16 სექტემბერი

ქ. თბილისი

საერთაშორისო ვეტერინარულ- სანიტარიული კოდექსით განსაზღვრული ,,ა” და ,,ბ” ჯგუფების საშიში გადამდები სნეულებების საწინააღმდეგო პროფილაქტიკურ-საკარანტინო ღონისძიებათა განხორციელების წესის დამტკიცების შესახებ

,,ვეტერინარიის შესახებ” საქართველოს კანონის 42-ე მუხლის მე-2 პუნქტის ,,ზ” ქვეპუნქტის თანახმად, ვბრძანებ:

1. დამტკიცდეს საერთაშორისო ვეტერინარულ-სანიტარიული კოდექსით განსაზღვრული ,,ა” და ,,ბ” ჯგუფების საშიში გადამდები სნეულებების საწინააღმდეგო პროფილაქტიკურ-საკარანტინო ღონისძიებათა განხორციელების თანდართული წესი.

2. ვეტერინარიის დეპარტამენტმა (ჯ. მაღლაკელიძე) უზრუნველყოს ამ ბრძანების რეგისტრაცია იუსტიციის სამინისტროში და გამოქვეყნება კანონმდებლობით დადგენილი წესით.

3. კონტროლი ბრძანების შესრულებაზე დაევალოს მინისტრის მოადგილეს გ. მახარაშვილს.

4. ბრძანება ძალაში შევიდეს გამოქვეყნებისთანავე.

მ. სვიმონიშვილი

საერთაშორისო ვეტერინარულ-სანიტარიული კოდექსით განსაზღვრული ,,ა” და ,,ბ” ჯგუფების საშიში გადამდები სნეულებების საწინააღმდეგო პროფილაქტიკურ-საკარანტინო ღონისძიებათა განხორციელების წესები

ცხოველების თურქულთან ბრძოლის პროფილაქტიკური და საკარანტინო წესები

    მუხლი 1. ზოგადი დებულებანი

1. თურქული შინაური და გარეული წყვილჩლიქიანი ცხოველების ინფექციური მაღალი კონტაგიოზური, მწვავედ მიმდინარე, სწრაფად გავრცელებადი ვირუსული დაავადებაა, იწვევს დიდ ეკონომიკურ ზარალს.

2. ინფექციის აღმძღვრელის წყაროს წარმოადგენს თურქულით ავადმყოფი ცხოველები, მ.შ. ინკუბაციურ (ფარულ) პერიოდში მყოფი ცხოველები, ასეთი ცხოველები გამოყოფენ ვირუსს გარემო არეში აფთის შიგთავსით და აფთის ნაწილებით, რძით, ნერწყვით, შარდით, ფეკალური მასით, სპერმით, ამოსუნთქული ჰაერით და სხვა გამონაყოფებით. თურქულზე დიაგნოზს სვამენ ეპიზოოტოლოგიური, კლინიკური, პათოლოგო-ანატომიური მონაცემებით და აუცილებელი ლაბორატორიული გამოკვლევის დადებითი შედეგებით.

3. თურქულის საწინააღმდეგო ღონისძიებების ორგანიზაციის დროს საჭიროა ერთი მეორისაგან განსხვავებული იქნეს თურქულის ეპიზოოტიური კერა, თურქულზე არაკეთილსაიმედო პუნქტი, თურქულზე საშიში და ბუფერული ზონა, რომელთა საზღვრებს ადგენენ ვეტერინარული ორგანოები სამეურნეო კავშირების, სხვადასხვა ეკოლოგიური და გეოგრაფიული პირობების, ასევე ყველა ეპიზოოტოლოგიური ფაქტორების და მეცხოველეობის გაძღოლის თავისებურებების გათვალისწინებით.

4. თურქულზე ეპიზოოტიური მდგომარეობის გათვალისწინებით ქვეყნის სახელმწიფო ვეტსამსახურის ორგანოები ადგენს თურქულის საწინააღმდეგო ღონისძიებათა გეგმას, საზღვრავენ პროფილაქტიკისა და საკარანტინო წესებს და სხვა ღონისძიებათა ძირითად მიმართულებებს, საზღვრავენ პასუხისმგებელ შემსრულებლებს, გეგმები მტკიცდება ვეტერინარიის დეპარტამენტის მიერ.

    მუხლი 2. საქართველოს ტერიტორიაზე თურქულის აღმძვრელი ვირუსის შემოჭრის აღმკვეთი ღონისძიებები

1. ქვეყანაში ცხოველების შემოყვანას და ვეტკონტროლქვემდებარე სხვა ტვირთების შემოტანას, ტრანსპორტის დამუშავებას ახორციელებენ წინამდებარე და საერთაშორისო ვეტერინარული კოდექსით გათვალისწინებული წესების მიხედვით.

2. შემოყვანილი ცხოველები ექვემდებარება იზოლაციას დადგენილი წესის მიხედვით. დაავადების ან დაავადების მოხდის დადგენის შემთხვევაში შემოყვანილი ცხოველების მთელი სულადობა ნადგურდება ინფექციის გაუვრცელებლობის ვეტსანიტარიული წესების და მეთოდების დაცვით.

3. პროფილაქტიკის მიზნით ქვეყანაში გაზაფხულზე და შემოდგომაზე უნდა ჩატარდეს დაავადების ამთვისებელი ცხოვლების აცრები თურქულის ,,ა, ო, აზია-1” ტიპების საწინააღმდეგო ვაქცინით.

    მუხლი 3. ღონისძიებები ცხოველების თურქულით დაავადებაზე ეჭვის მიტანის და დადგენის შემთხვევაში

1. ცხოველების თურქულით დაავადებაზე ეჭვის მიტანის შემთხვევაში ცხოველების მფლობელები ვალდებულნი არიან დაუყონებლივ შეატყობინონ აღნიშნულზე დასახლებული პუნქტის მომსახურე ვეტსპეციალისტს, თვითმმართველობის ადგილობრივ ორგანოს, ვეტსპეციალისტის მოსვლამდე სასწრაფოდ მიიღონ გამაფრთხილებელი ზომები თურქულის ვირუსის ეპიზოოტიის კერიდან გატანის და დაავადების გავრცელების შესაძლებლობის აღსაკვეთად.

2. რაიონის (ქალაქის) მთავარი სახელმწიფო ვეტერინარი ინსპექტორი ცხოველის თურქულით დაავადებაზე ეჭვის მიტანისას ვალდებულია სასწრაფოდ მივიდეს ადგილზე დაავადების სალიკვიდაციო ღონისძიებების ორგანიზაციის გასატარებლად. თურქულთან ბრძოლის მოქმედი ინსტრუქციით გათვალისწინებული წესების შესაბამისად შეწყვიტოს ამ არაკეთილსაიმედო კერიდან (ფერმიდან, ეზოდან) ცხოველების გაყვანა, რძის, ხორცის და ხორცპროდუქტების, ცხოველური წარმოშობის ნედლეულის და ცხოველური საკვების გატანა. ამავე დროს ჩაატაროს საფუძვლიანი ეპიზოოტიური ანალიზი თურქულის ინფექციის წყაროს და ვირუსის შემოტანის, შემოჭრის გზების დასადგენად; დააზუსტოს ეპიზოოტიის კერის საზღვრები და განსაზღვროს არაკეთილსაიმედო პუნქტის და საშიში ზონის საზღვრები; მეურნეობის ხელმძღვანელთან, ფერმერთან (პირუტყვის მფლობელთან) ერთად მოაწყოს ფერმაზე, ეზოზე, დასახლებულ პუნქტზე, საძოვარ ნაკვეთზე, სადაც იმყოფება ავადმყოფი ცხოველები, სავარაუდო საკარანტინო საგუშაგოები საჩვენებელი ნიშნით დაავადების არსებობისა და უცხო პირების დაშვების აკრძალვის წარწერებით; დააწესოს მეცხოველეობის პროდუქტების შენახვის და გადამუშავების წესი უშუალოდ არაკეთილსაიმედო პუნქტის ტერიტორიაზე და განახორციელოს კონტროლი დაწესებულ საკარანტინო შეზღუდვების შესრულებაზე; თურქულზე ეჭვის მიტანაზე შეატყობინოს რაიონის (ქალაქის) ადმიანისტრაციას, ზემდგომ ვეტერინარულ ორგანოს, მოსაზღვრე რაიონების, მთავარ სახელმწიფო ვეტინსპექტორებს, სახელმწიფო ვეტსანზედამხედველობის ორგანოებს საზღვარზე და ტრანსპორტზე.

3. თურქულის დიაგნოზის დადგენისას რაიონის (ქალაქის) მთავარმა სახელმწიფო ვეტინსპექტორმა დაუყონებლივ უნდა წარუდგინოს რაიონის (ქალაქის) ადმინისტრაციას არაკეთილსაიმედო პუნქტზე კარანტინის დაწესებაზე დადგენილების პროექტი, თურქულის საკარანტინო, სალიკვიდაციო ღონისძიებათა გეგმა.

4. რაიონის გამგეობა, ქალაქის მერია დადგენილი წესით იღებს გადაწყვეტილებას არაკეთილსაიმედო პუნქტზე კარანტინის დაწესების შესახებ ეპიზოოტიის კერის საზღვრების, არაკეთილსაიმედო პუნქტის და საშიში ზონის მიჯნების აღნიშვნით.

5. კარანტინის პირობებში აკრძალულია:

ა) არაკეთილსაიმედო პუნქტში შეყვანა და გამოყვანა ყველა სახის ცხოველის, მათ შორის ფრინველის;

ბ) ცხოველების გადაჯგუფება ვეტსპეციალისტის გარეშე;

გ) არაკეთილსაიმედო პუნქტში დამზადება და გამოტანა მეცხოველეობისა და მემცენარეობის პროდუქტების, ცხოველის საკვების და სპერმის, ასევე სათანადო დამუშავების გარეშე სხვადასხვა მატერიალური საშუალებების;

დ) არაკეთილსაიმედო პუნქტიდან რძისა და რძის პროდუქტების გატანა გაუვნებლობის გარეშე;

ე) გამოფენების, ბაზრობების მოწყობა, ცხოველებით და მეცხოველეობის პროდუქტებით ვაჭრობა, რომელიც დაკავშირებულია ცხოველების, ადამიანისა და ტრანსპორტის შეგროვებასთან დაკარანტირებულ ტერიტორიაზე;

ვ) ცხოველური წარმოშობის პროდუქტებით და ნედლეულით ამანათების გაგზავნა;

ზ) აკრძალულია დაკარანტირებულ ზონაში ყოველგვარი ტრანსპორტის შესვლა და გამოსვლა. აუცილებლობის შემთხვევაში დასაშვებია ტრანსპორტის შესვლა და გამოსვლა მისი აუცილებელი საფუძვლიანი დეზინფექციის ჩატარებით.

6. ქვეყნის მთავარი სახელმწიფო ვეტინსპექტორი თურქულის გაჩენის შესახებ შეტყობინების მიღებისას დაუყონებლივ აცნობებს საერთაშორისო ეპიზოოტიურ ბიუროს, მეზობელი ქვეყნის ვეტსამსახურს, სასაზღვრო-სატრანსპორტო ვეტზედამხედველობის სამსახურს, ავტონომიური რესპუბლიკების მთავარ სახელმწიფო ვეტინსპექციებს, რაიონების, ქალაქების სახელმწიფო ვეტინსპექციებს და აგზავნის ვეტსპეციალისტებს ადგილზე დაავადების გავრცელების აღკვეთისა და ლიკვიდაციის კომპლექსურ ღონისძიებათა ორგანიზაციის და გატარებაში დახმარების აღმოსაჩენად.

    მუხლი 4. თურქულის კერების ლიკვიდაციის მეთოდები

1. თურქულის კერების ლიკვიდაციას ახდენენ ცხოველების თურქულის პროფილაქტიკისა და მასთან ბრძოლის მოქმედი წესების თანახმად, სახელდობრ:

ა) თურქულის პირველადი კერის, ასევე თურქულის განსხვავებული ტიპის ვირუსით გამოწვეული კერის გამოვლინების დროს ქვეყნის მთავარი სახელმწიფო ვეტინსპექტორის გადაწყვეტილებით ავადმყოფ ცხოველებს სპობენ შემდგომში უტილიზაციით უშუალოდ კერის ტერიტორიაზე, კერაში მყოფ დანარჩენ (კლინიკურად ჯანმრთელ) ცხოველებს კლავენ ხორცკომბინატში, ხორცის გამოყენებით დაკლული ცხოველების ვეტერინარული შემოწმებისა და ხორცის და ხორც-პროდუქტების ვეტერინარულ-სანიტარიული ექსპერტიზის წესების თანახმად. ხორცკომბინატში დაკვლის შეუძლებლობის შემთხვევაში ცხოველების მთელი სულადობა ექვემდებარება დაკვლას და უტილიზაციას უშუალოდ კერაში ვეტზედამხედველობის და სათანადო ვეტსანიტარიული წესების დაცვით;

ბ) კერაში მყოფი ცხოველების სასწრაფოდ დაკვლის შეუძლებლობის შემთხვევაში მათ ტოვებენ ადგილზე და ადებენ დამღას და ინახავენ ცალკე ჯგუფებად (ნახირად) 12 თვის განმავლობაში გადაჯგუფების გარეშე, შემდგომ კი კლავენ. ხორცი და დაკვლის პროდუქტები დასაშვებია გამოყენებულ იქნეს საკლავი ცხოველების ვეტერინარული შემოწმების და ხორცის და ხორცპროდუქტების ვეტერინარულ-სანიტარიული ექსპერტიზის წესების შესაბამისად;

გ) თურქულის ვირუსით დაინფიცირებული პროდუქტების და ცხოველური წარმოშობის ნედლეულის, რძის ქარხნებში, ტყავნედლეულის, მატყლის და სხვა დამამზადებელ საწარმოებში შეტანის შემთხვევაში აღნიშნული წარმოება კარანტირდება შესაბამისი რაიონის გამგეობების გადაწყვეტილებით. წარმოების ადმინისტრაცია და ვეტსამსახური ვალდებულია სასწრაფოდ მიიღოს ზომები ინფექციის აღმძვრელის არგავრცელებისათვის. კარანტინის ვადად წესდება ყველა შემოსული ნედლეულის გადამუშავების, ტერიტორიის შენობის, მოწყობილობის და სხვა საგნების გაუვნებლობისათვის საჭირო დრო.

    მუხლი 5. ღონისძიებები თურქულის არაკეთილსაიმედო პუნქტში და თურქულის კერაში

1. თურქულზე არაკეთილსაიმედო პუნქტში, რაიონის გამგეობის, ქალაქის მერიის გადაწყვეტილებით, კარანტინის პერიოდში ხორციელდება შემდეგი ღონისძიები:

ა) კეტავენ არაკეთილსაიმედო პუნქტიდან გამომავალ ყველა გზას (ბილიკს) და აწყობენ საჭირო რაოდენობით საკარანტინო შემზღუდავ საგუშაგოებს პოლიციის მუშაკთა და ვეტსპეციალისტთა სადღეღამისო მორიგეობით, გამომავალ გზებზე აკეთებენ შესაბამის წარწერას (საგზაო ნიშნებით) ,,კარანტინია”, ,,შესვლა აკრძალულია”, ,,ასაქცევი გზა”, გამოყოფენ საჭირო რაოდენობით ადამიანებს საგუშაგოზე სამორიგეოდ და განსაზღვრავენ მათ მოვალეობებს. აკეთებენ ,,შლაგბაუმებს”. აწყობენ სადეზინფექციო ბარიერებს, დგამენ საყარაულო სადგომს ტელეფონით;

ბ) ყველა ცხოველი გადაყავთ ბაგურ შენახვაზე ან სპეციალირად გამოყოფილ იზოლირებულ საძოვარ ნაკვეთზე, აყავთ აღრიცხვაზე არაკეთილსაიმედო პუნქტში მყოფი თურქულის ამთვისებელი ყველა ცხოველი, აცნობენ ცხოველთა მეპატრონეებს კარანტინის პირობებში მათი მოვლა-შენახვის პირობებს.

გ) არაკეთილსაიმედო პუნქტში დაავადების ამთვისებელ ყველა ცხოველს (მსხვილფეხა, წვრილფეხა, ღორი) აუცილებლად ცრიან თურქულის საწინააღმდეგოდ შესაბამისად ბიოპრეპარატის გამოყენების დარიგებისა;

დ) ატარებენ მეცხოველეობის სადგომების დეზინფექციას, ასევე სპეცტანსაცმელის, მოვლის საგნების, სატრანსპორტო საშუალებების და სხვა საგნების დამუშავებას შესაბამისად მოქმედი ინსტრუქციისა;

ე) არ დაიშვება ცხოველების უმეთვალყუროდ შენახვა, მათ შორის ძაღლების, კატების და ფრინველების;

ვ) ეპიზოოტიის საწინააღმდეგო კომისიის და ადგილობრივი ვეტერინარული ორგანოების მიერ დადგენილი წესის შეუსრულებლად აკრძალულია ადამიანების მოძრაობა არაკეთილსაიმედო პუნქტების ზონაში;

ზ) ცხოველთა სადგომების შესასვლელებში, ბაკებში, პირუტყვის მფლობელის ეზოში, ასევე ცხოველური წარმოშობის ნედლეულის გადამამუშავებელი საწარმოების შესასვლელში აუცილებლად აწყობენ სადეზინფექციო ხსნარით გაჟღენთილ სადეზინფექციო ბარიერებს ტრანსპორტის და ფეხსაცმლის სადეზინფექციოდ.

2. უშუალოდ თურქულის კერაში ტარდება შემდეგი ღონისძიებები:

ა) კერის ტერიტორია უნდა შემოიღობოს და დაწესდეს სადღეღამისო საკარანტინო გამშვებ პუნქტზე მორიგეობა, პუნქტს უზრუნველყოფენ პარაფორმალინის კამერით, სადეზინფექციო მოედნით და სადეზინფექციო დანადგარით;

ბ) კერის ტერიტორია უზრუნველყოფილ უნდა იქნეს ცხოველების მომსახურებისა და სხვა სამუშაოების ჩასატარებლად მუდმივი ტრანსპორტით კერიდან გამოუსვლელად, კერაში საკვების და სხვა აუცილებელი მასალების შესატანად კერის შესასვლელში უნდა მოეწყოს გადასაცემი მოედანი, სადაც გარედან მიიტანება ტვირთი ცალკე ტრანსპორტით. კერის ტერიტორიაზე მყოფი ცხოველები უნდა ინახებოდეს შენობაში ან ბაკში. კატეგორიულად იკრძალება ცხოველების გადაჯგუფება, ასევე კერის საზღვრებს გარეთ გაყვანა;

გ) ცხოველების მოსავლელად უნდა გამოიყოს აუცილებელი რაოდენობით მომსახურე პერსონალი, რომელთათვისაც უნდა დაწესდეს მკაცრი სანიტარიულ-გამშვები რეჟიმი კერაში მყოფი ყველა პირისათვის;

დ) ცხოველების მომსახურე პერსონალის კერაში ინტერნირების შეუძლებლობის შემთხვევაში თითოეული მათგანის გამოსვლა ნებადართულ უნდა იქნეს მხოლოდ სანიტარიული გამტარის საშუალებით, ტანსაცმლის აუცილებელი გამოცვლით სანიტარიულ-ჰიგიენური შხეფის მიღებით;

ე) კერაში მომუშავე პირები უზრუნველყოფილი უნდა იქნენ სანიტარიული ტანსაცმლისა და ფეხსაცმლის ორი კომპლექტით, პირსახოცით, საპნით, ხელის სადეზინფექციო ნივთიერებით, ასევე პირველადი დახმარების სამედიცინო აფთიაქით. იკრძალება კერიდან ინვენტარის, მოწყობილობის, პროდუქტების, ფურაჟის და სხვა ყოველგვარი საგნების გამოტანა;

ვ) უნდა ჩატარდეს პირუტყვის სადგომის, მოვლის საგნების, მოწყობილობების, სატრანსპორტო საშუალებათა, მეცხოველეობის ობიექტების, შენობის და ფერმის ტერიტორიის ყოველდღიური დეზინფექცია, დეზინფექციის არსებული წესის შესაბამისად. ლეში, ნაკელი, საკვები ანარჩენები და ქვეშსაფენი რეგულარულად გატანილ უნდა იქნეს, დაეწყოს კერის ტერიტორიაზე, დაიწვას ან ბიოთერმული ან სხვა საშუალებებით გაუვნებელდეს არსებული წესის თანახმად, ტანსაცმელი, თავსაფარი, ფეხსაცმელი უნდა გაუვნებელდეს ყოველდღიურად პარაფორმალინის კამერაში;

ზ) რძე, მიღებული თურქულის კერაში მყოფი ფურებისაგან, უნდა გაუვნებლდეს ადგილზე ადუღებით, შემდგომი უტილიზაციით ან მიეცეს კერაში მყოფ ცხოველებს. ეპიზოოტიის საწინააღმდეგო საგანგებო კომისიის გადაწყვეტილებით შეიძლება კლინიკურად ჯანმრთელი ფურების რძის გატანა შემდგომი თერმული გადამუშავებისათვის და საგანგებო კომისიის მიერ განსაზღვრული რძის ქარხანაში გამოყენება. არაკეთილსაიმედო პუნქტში მყოფი დანარჩენი ფურების რძე ექვემდებარება ადუღებას ან პასტერიზაციას 850  C ტემპერტურაზე. პასტერიზაციის შემდეგ რძის გასატანი ჭურჭელის ინვენტარის და ტრანსპორტის დეზინფექციის წესს საზღვრავს რაიონის მთავარი სახელმწიფო ვეტინსპექტორი ეპიზოოტიის საწინააღმდეგო საგანგებო კომისიასთან ერთად და იგზავნება განსაზღვრულ რძის მიმღებ პუნქტში ან რძის გადამამუშავებელ ქარხანში.

3. ჯანმრთელობის დაცვის ადგილობრივი ორგანოები ატარებენ ღონისძიებებს ადამიანთა თურქულით დაავადების პროფილაქტიკისათვის მათზე დაქვემდებარებულ სანიტარიულ-ეპიდემიოლოგიური სადგურების, უბნების სამედიცინო სპეციალისტების საშუალებით ქვეყნის შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტროს მითითების შესაბამისად.

    მუხლი 6. ღონისძიებები საშიშ ზონაში

1. თურქულზე საშიშ ზონაში ტარდება შემდეგი ღონისძიებები:

ა) გადაყავთ მეცხოველეობის ფერმები, მოსახლეობის პირუტყვი ცხოველების შენახვის და ექსპლოატაციის მკაცრ ვეტერინარულ-სანიტარიულ რეჟიმზე. ცხოველების მომვლელად გამოყოფენ მომსახურე პერსონალის საჭირო რაოდენობას;

ბ) ცხოველები გადაყავთ ბაგურ შენახვაზე. მომთაბარე მეცხოველეობის რაიონებში არაკეთილსაიმედო ტერიტორიის საზღვარზე აწესებენ 10-15 კილომეტრის სიგრძის თურქულის ამთვისებელ ცხოველებისაგან თავისუფალ ტერიტორიას;

გ) დაავადების საშიში ზონის მეურნეობებზე, ფერმებზე და დასახლებულ პუნქტებზე ამაგრებენ ვეტერინარ მუშაკებს ვეტერინარულ-პროფილაქტიკური ღონისძიებებისა და კონტროლის განსახორციელებლად მეურნეობის, ფირმების და მოსახლეობის მიერ ვეტერინარულ-სანიტარიული წესების შესრულებაზე;

დ) აჰყავთ აღრიცხვაზე თურქულის ყველა ამთვისებელი ცხოველი და ცრიან მათ თურქულის საწინააღმდეგო ვირუსის შესაბამისი ტიპის ვაქცინით. საშიშ ზონაში ყველა ახლად შეყვანილი ცხოველი უნდა აიცრას თურქულის საწინააღმდეგოდ და მოთავსდეს საერთო ნახირში 30-დღიან კარანტინის შემდეგ, მხოლოდ არა უადრეს 21 დღისა ვაქცინაციის შემდეგ.

ე) თურქულის საშიში ზონის მეურნეობებიდან იკრძალება ცხოველების გაყვანა გარდა უახლოეს ხორცკომბინატებში დასაკლავად გაყვანისა;

ვ) სარძევე ნახირებში, სეპარატორულ და რძის მიმღებ პუნქტებში თურქულზე საშიში მეურნეობებიდან მიღებული რძე ექვემდებარება აუცილებელ გაწმენდას ცენტრიდანული რძის საწმენდებში და პასტერიზაციას 760  C ტემპერატურაზე. ნალექი მიღებული გაწმენდილი რძისაგან უნდა დაიწვას ან გაუვნებელ იქნეს ადუღებით. რძის პასტერიზაციის ხარისხს ამოწმებენ რეაქციით პეროქსიდაზაზე ან ფოსფატაზაზე ინსტრუქციის შესაბამისად. თუ რძის აღნიშნული გადამუშავების საშუალება არ არის ასეთ შემთხვევაში საშიში ზონიდან მიღებულ რძეს აუცილებლად ადუღებენ ან უკეთებენ პასტერიზაციას 850  C ტემპერატურაზე. ფერმებზე, მოსახლეობაზე დაბრუნებული მოხდილი რძე, შრატი და რძის სხვა პროდუქტები ექვემდებარება ადუღებას 5 წუთი. რძის ჭურჭლები (ფლიაგები და სხვა) და ავტოცისტერნა, რომლითაც გადატანილი იქნა ფერმიდან რძე დაბრუნების წინ, ასევე რეზინის მილები, რძის ქვაბები, საპასტერიზაციო დანადგარები, ცენტრიდანული გამწმენდი მოწყობილობა ექვემდებარება საფუძვლიან გარეცხვას 750  C და ზევით ტემპერატურაზე სარეცხი სხნარებით და დეზინფექციას.

ზ) თურქულის გავრცელების აღკვეთის მიზნით ადგილობრივი მმართველობის ორგანოები და რაიონის (ქალაქის) სახელმწიფო ვეტინსპექტორები აწესებენ მკაცრ ვეტსანიტარიულ კონტროლს ცხოველების გადარეკვის ტრასებზე, ცხოველთა ბაზებზე, ხორცკომბინატებზე, სასაკლაოებზე, სასაკლაო მოედნებზე და სხვა ცხოველური წარმოშობის ნედლეულის, პროდუქტების, დამამზადებელ-გადამამუშავებელ და სარეალიზაციო ობიექტებზე.

2. შეზღუდვები არ ვრცელდება სამრეწველო საქონელზე, საშენ მასალებზე და სხვა ტვირთებზე, რომლებიც გადაიტანება თურქულის საშიში ზონიდან ადგილობრივი ვეტერინარული ორგანოების მიერ დადგენილი წესების დაცვის შემთხვევაში.

3. რაიონში თურქულის არსებობის დროს ცხოველების გადარეკვა, გადაყვანა, ცხოველური პროდუქტების და ნედლეულის გადატანა ერთი რაიონიდან მეორეში დასაშვებია ზემდგომი მთავარი სახელმწიფო ვეტ-ინსპექტორის თანხმობით.

    მუხლი 7. ღონისძიებები ბუფერულ ზონაში

1. ვეტსპეციალისტები ატარებენ ცხოველების სისტემატურ იმუნიზაციას თურქულის საწინააღმდეგოდ, ვაქცინის გამოყენების დარიგების შესაბამისად, ვაქცინაციას დაქვემდებარებული ცხოველების სახე, თურქულის ვაქცინის ტიპი და ვაქცინაციის ჩატარების ხანგრძლივობა განისაზღვრება ტერიტორიის მთავარი სახელმწიფო ვეტინსპექტორის მიერ ქვეყნის ვეტერინარიის დეპარტამენტთან შეთანხმებით ეპიზოოტიურ სიტუაციასთან დაკავშირებით.

2. ბუფერულ ზონაში ყველა ახლად შესაყვან ცხოველებს უტარდება აუცილებელი ვაქცინაცია.

3. განხორციელებულ უნდა იქნეს კონტროლი ცხოველების მოძრაობაზე, არ დაიშვება ვაქცინირებულ და არავაქცინირებული ცხოველების შერევა.

4. პერიოდულად უნდა გაკონტროლდეს ცხოველების იმუნური ფონის მდგომარეობა.

    მუხლი 8. კარანტინის მოხსნა და შემდგომი შეზღუდვები

1. კარანტინს ხსნიან კერაში ავადმყოფი ცხოველების გამოჯანმრთელების, დაკვლის ან მოსპობის უკანსაკნელი დღიდან 21 დღის შემდეგ. კარანტინის მოხსნის წინ მეურნეობის ხელმძღვანელი და ცხოველთა მეპატრონე ვალდებულია ვეტსპეციალისტის მითითებით უზრუნველყოს ყველა ბინის, ტერიტორიის, სადაც იმყოფებოდა თურქულით ავადმყოფი ცხოველები, საფუძვლიანი დასუფთავება და დეზინფექცია, ასევე ინვენტარის, ტრანსპორტის მოქმედი ინსტრუქციის, ,,მეცხოველეობის ობიექტების დეზინფექციის ჩატარების წესის შესახებ” დაცვით. მეცხოველეობის ბინების შიგნით ატარებენ კედლების შეთეთრებას ახლად ჩამქრალი კირის ხსნარით. დასკვნითი ღონისძიებების ჩატარებისას კარანტინის მოხსნის პერიოდში წვიმიან, თოვლიან ამინდებში დაყინვების დროს კარგი ამინდების დადგომის შემდეგ, აღნიშნულ პუნქტებში განმეორებით ატარებენ ვეტერინარულ ღონისძიებათა კომპლექსს (სადგომის სანიტარიული რემონტი, დეზინფექცია და სხვა), რომელიც უზრუნველყოფს თურქულის ვირუსის სრულ მოსპობას.

2. იმ საწარმოებში, სადაც დაიკლა თურქულით დაავადებული და დაავადებაზე საეჭვო ცხოველები ან გადამუშავებული და შენახული იქნა თურქულის ვირუსით კონტამინირებული პროდუქტები და ცხოველური წარმოშობის ნედლეული კარანტინს და შეზღუდვებს ხსნიან დეზინფექციის საშუალებით თურქულის ვირუსის მოსპობის, საწარმოს შენობების და მისი ტერიტორიის, ინვენტარის, საწარმოოს მოწყობილობების და ავადმყოფი ცხოველების ხორცის და სხვა პროდუქტების გადამუშავების, ნედლეულის, რძის პროდუქტების გაუვნებლობის შემდეგ.

3. რაიონის (ქალაქის) მთავარი სახელმწიფო ვეტინსპექტორი ამოწმებს დასკვნითი ვეტსანიტარიული ღონისძიებების ჩატარების სისრულეს, ცხოველების თურქულზე კეთილსაიმედოობას, რის შემდეგ დაწესებული ფორმით ადგენს აქტს კარანტინის მოხსნის შესახებ და წარუდგენს შესაბამის ორგანოებს, თუ არაკეთილსაიმედო პუნქტში ყველა ცხოველი იქნა დაკლული, ამ შემთხვევაში კარანტინს ხსნიან სათანადო ვეტერინარული ღონისძიებების ჩატარების შემდეგ.

4. მმართველობის ადგილობრივი ორგანოების გადაწყვეტილებით იხსნება კარანტინი არაკეთილსაიმედო პუნქტზე და რჩება შემდეგი შეზღუდვები:

ა) იკრძალება კარანტინის მოხსნის შემდეგ მეურნეობიდან თურქულის საწინააღმდეგოდ იმუნიზირებული ცხოველების გაყვანა 12 თვის განმავლობაში და შეყვანა თურქულზე კეთილსაიმედო მეურნეობაში, ბაზარზე გასაყიდად, ასევე შენახვა არაიმუნიზირებულ ცხოველებთან ერთად;

ბ) არ დაიშვება შეყვანილ იქნეს ყოფილ არაკეთილსაიმედო პუნქტში თურქულის შესაბამისი ტიპის საწინააღმდეგო ვაქცინით აცრილი ცხოველები ვაქცინაციიდან 21 დღეზე ადრე, ხოლო არავაქცინირებული 12 თვეზე ადრე.

გ) არ დაიშვება ზაფხულის პერიოდში 3 თვის განმავლობში, ხოლო ზამთარში 6 თვის განმავლობაში გამოყენებული იქნეს საძოვარი, ასევე გადასარეკი ტრასები, რომელზეც ძოვდნენ ან გადარეკილ იქნა თურქულით დაავადებული და დაავადებაზე საეჭვო ცხოველები არაიმუნური ცხოველების საძოვრად და გადასარეკად.

5. ცხოველური და მცენარეული წარმოშობის პროდუქტები, ფურაჟი და სხვა საკვები, რომელიც კარანტინის პერიოდში მოთავსებული იყო არაკეთილსაიმედო პუნქტში და არ იყო მასთან შეხებაში თურქულით ავადმყოფი ცხოველები შეიძლება გატანილ იქნეს მხოლოდ იმავე ტერიტორიის ფარგლებში რაიონის (ქალაქის) სახელმწიფო ვეტინსპექტორის თანხმობით.

6. კარანტინის მოხსნის შემდეგ შეიძლება გამოყენებულ იქნეს კერატები და კურო მწარმოებლები სპერმის მისაცემად სხვა მეურნეობაში, ან მოსახლეობის კუთვნილ ცხოველებში გამოსაყენებლად 3 თვის შემდეგ, თუ არ იყვნენ ისინი ვაქცინირებულნი, ხოლო 12 თვის შემდეგ, თუ ისინი იყვნენ ვაქცინირებული თურქულის მიმართ.

7. კარანტინის მოხსნის შემდეგ ცხოველების ვაქცინაცია თურქულის საწინააღმდეგოდ სწარმოებს რაიონის (ქალაქის) მთავარი სახელმწიფო ვეტინსპექტორის გადაწყვეტილებით, ქვეყნის მთავარ სახელმწიფო ვეტინსპექტორთან შეთანხმებით.

8. წინამდებარე ცხოველების თურქულთან ბრძოლის პროფილაქტიკური და სალიკვიდაციო ღონისძიებების შეუსრულებლობის და დაავადების გავრცელების შემთხვევაში პირები პასუხს აგებენ მოქმედი კანონმდებლობის შესაბამისად.

ცხოველების ჯილეხთან ბრძოლის პროფილაქტიკური და საკარანტინო წესები

    მუხლი 1. ზოგადი დებულებანი

1. ჯილეხი – ყველა შინაური და გარეული ცხოველების, აგრეთვე ადამიანის განსაკუთრებით საშიში ინფექციური დაავადებაა, სეპტიცემიის მოვლენებით, მძიმე ინტოქსიკაციით და კარბუნკულების წარმოქმნით. ადამიანებში ეს დაავადება ხშირად გამოვლინდება როგორც გარესაფარის ინფექცია, რომელიც იშვიათად რთულდება სეფსისით ან შესაძლოა განვითარდეს გენერალიზებული ინფექცია ფილტვის ან ნაწლავური ფორმის სახით. დაავადების აღმძვრელი მიკრობი მიეკუთვნება სპორაწარმოქმნელ მიკროორგანიზმებს, რომლებსაც განსაზღვრულ პირობებში ნიადაგში გამრავლების უნარი აქვთ და შეუძლიათ შეინარჩუნონ თავისი ცხოველმყოფელობა და ვირულენტური თვისებები ათეული წლებით. სპორებით დაინფიცირებული ნიადაგი ხანგრძლივი დროით რჩება ინფექციის აღმძვრელის გადაცემის ფაქტორად.

2. ჯილეხის საწინააღმდეგო ღონისძიებათა ორგანიზაციის დროს ერთი მეორესაგან გარჩეულ უნდა იქნეს ჯილეხის მხრივ საშიშროების ქვეშ მყოფი ტერიტორია, ასევე ეპიზოოტიური კერა, ნიადაგობრივი კერა, ეპიდემიური კერა.

    მუხლი 2. ჯილეხის საწინააღმდეგო პროფილაქტიკურ ღონისძიებათა კომპლექსი

1. ჯილეხის საწინააღმდეგო პროფილაქტიკურ ღონისძიებათა კომპლექსი მოიცავს:

ა) ამთვისებელი ცხოველების მთლიანი სულადობის პროფილაქტიკურ იმუნიზაციას და ცხოველის დასენიანებისაგან დაცვას;

ბ) ცხოველის დაკვლისწინა გამოკვლევას და ნაკლავის ვეტერინარულ-სანიტარიულ ექსპერტიზას, იძულებით დაკლული ცხოველის ხორცის თანამედროვე მოქმედი წესებით აუცილებელ ლაბორატორიულ გამოკვლევას.

2. ჯილეხის მიმართ არაკეთილსაიმედო ადგილები (ეზო, ფერმერული მეურნეობა, ფირმა, დასახლებული პუნქტი, რაიონი და ა.შ.) აუცილებლად უნდა იყოს დაფიქსირებული რაიონის (ქალაქის) ეპიზოოტიური მდგომარეობის სარეგისტრაციო ჟურნალში, რომელიც მუდმივად ინახება რაიონის (ქალაქის) ვეტერინარული სადგურის საქმეში, ასევე რაიონის ეპიზოოტიურ რუქაზე, დაავადების შემთხვევების რაოდენობის, ცხოველის სიკვდილის თარიღის, ინფექციის კერის ზუსტი ადგილმდებარეობის ჩვენებით.

3. ჯილეხის მხრივ არაკეთილსაიმედო პუნქტში და დაავადების მხრივ საშიშროების ქვეშ მყოფ ტერიტორიაზე ტარდება ვეტერინარულ-სანიტარიულ ღონისძიებათა კომპლექსი და ცხოველის პროფილაქტიკური იმუნიზაცია.

4. ვეტსანიტარიული ღონისძიებები მოიცავს:

ა) ცხოველის სამარხისა და ბიოთერმული ორმოს შემოღობვას და მათი შენახვის სათანადო სანიტარიულ მდგომარეობას;

ბ) დაინფიცირებული ნიადაგის გაუვნებლობას იმ ადგილებში, სადაც ნამდვილად დადგენილია ჯილეხით მკვდარი ცხოველის ლეშის სამარხი;

გ) მუდმივი მეთვალყურეობის ორგანიზაციას პირუტყვის თავშეყრის ადგილების სანიტარიულ მდგომარეობაზე, ცხოველური წარმოშობის პროდუქტების და ნედლეულის დამზადებაზე, შენახვაზე და გადამუშავებაზე;

ე) ფერმერული და სხვა მეურნეობის, ფირმის, გადამამუშავებელი საწარმოს და ყველა სხვა ობიექტის ხელმძღვანელის და ცხოველის მეპატრონის მიერ ცხოველის შენახვის ვეტერინარულ-სანიტარიული, ხოლო ვეტერინარი სპეციალისტის და მეცხოველეობის მუშაკის მიერ ცხოველის შენახვის და შიდა სამეურნეო მიზნით დაკვლის წესების აუცილებელ შესრულებას;

ვ) პირუტყვის დაკვლის აკრძალვას მოსახლეობაში, ასევე ხორცის და დაკვლის სხვა პროდუქტების (განსაკუთრებით იძულებით დაკლული ცხოველის ხორცის და ხორცის პროდუქტების) ადამიანის და ცხოველის საკვებად რეალიზაციის აკრძალვას ვეტერინარი სპეციალისტის ნებართვის გარეშე;

ზ) ვეტერინარულ-სანიტარიული მოთხოვნების მკაცრ შესრულებას ჰიდრომელიორაციული, საამშენებლო და სხვა სამუშაოს ჩატარებისას, რომელიც დაკავშირებულია სოფლის ტერიტორიაზე გრუნტის ამოღებასა და გადაადგილებასთან.

5. საძიებო, საამშენებლო, აეროჰიდრომელიორაციული და მიწის სხვა სამუშაოების ჩატარება, ჯილეხის მხრივ არაკეთილსაიმედო რაიონის ტერიტორიაზე, შეთანხმებული უნდა იყოს რაიონის მთავარ სახელმწიფო ვეტინსპექტორთან.

6. ჯილეხის მხრივ ყველა არაკეთილსაიმედო და დაავადების მხრივ საშიშროების ქვეშ მყოფ ადგილებზე მოსახლეობასთან დაავადების არსის, დასენიანების გზებისა და პროფილაქტიკური ღონისძიებების შესახებ ახსნა-განმარტებითი მუშაობის ჩასატარებლად საჭიროა გამოყენებულ იქნეს ადგილობრივი პრესა, რადიო და მასობრივი ინფორმაციის სხვა საშუალებები.

7. ცხოველების ჯილეხის საწინააღმდეგო პროფილაქტიკური აცრების ჩატარება ყველა მეურნეობაში, ფერმაში, მოსახლეობის კუთვნილ პირუტყვში იმუნიზაციის გეგმის შესაბამისად, მოზრდილი მსხვილფეხა პირუტყვის, ცხვარი, თხა, ცხენი წელიწადში ორჯერ 6 თვის შუალდით გაზაფხულზე და შემოდგომაზე, ხბო, კვიცი, ბატკანი 3 თვის ასაკში რევაქცინაციით 6 თვის ასაკში. ღორი წელიწადში ერთხელ მხოლოდ სეირანული ან ბანაკური შენახვის დროს.

8. აუცილებელ ვაქცინაციას ექვემდებარება საშიშ ტერიტორიაზე მყოფი პირუტყვი და ახლად შეძენილი ყველა სახის პირუტყვი, რომელიც საერთო ჯგუფში დაიშვებიან აცრიდან 14 დღის შემდეგ.

9. ცხოველის მეპატრონე ვალდებულია შეატყობინოს მომსახურე ვეტდაწესებულებას საცხოვრებელი ადგილის მიხედვით ცხოველის შეძენის შესახებ, მიიყვანოს იგი ვეტდაწესებულებაში შესამოწმებლად და ჯილეხის საწინააღმდეგო აცრის ჩასატარებლად, ხოლო საერთო ჯოგში შეიყვანოს აცრის ჩატარებიდან არა უადრეს 14 დღისა,

10. ჯილეხის საწინააღმდეგოდ აცრილი ცხოველი შეიძლება იძულების შემთხვევაში დაიკლას ვეტერინარულ-სანიტარიული წესების დაცვით ვადაზე ადრე იმ პირობით, თუ ცხოველს აქვს სხეულის ნორმალური ტემპერატურა და არ აღენიშნება აცრის შემდეგ გართულება.

11.     ჯილეხის საწინააღმდეგო ვაქცინით აცრის შემდეგ 14 დღის გასვლამდე პერიოდში დახოცილი ცხოველების გატყავება დასაშვებია ჯილეხზე ამ ცხოველების სისხლის ნაცხების მიკროსკოპული გამოკვლევის უარყოფითი შედეგების მიღების შემთხვევაში.

12. მკვდარი და იძულებით დაკლული ცხოველის ტყავი ინახება სპეციალურად გამოყოფილ შენობაში (სათავსოები), ტყავის სინჯის პრეციპიტაციის რეაქციით გამოკვლევის შედეგების მიღებამდე.

13. ფერმერული და სხვა მეურნეობის, ფირმის (საწარმოს) ხელმძღვანელი პასუხისმგებელია ჯილეხთან ბრძოლის ღონისძიებათა ინსტრუქციით გათვალისწინებული წესების გატარებაზე.

14.     აგრობაზრის ადმინისტრაცია, სამომხმარებლო კოოპერარაციის საწარმოოს ხელმძღვანელი ვალდებულია უზრუნველყოს საჭირო პირობები, რათა ვეტ-სპეციალისტმა ჩაატაროს ცხოველის ტანხორცის და შინაგანი ორგანიების ვეტერინარულ-სანიტარიული ექსპერტიზა, ლაბორატორიული გამოკვლევა, ხორცის და ხორცპროდუქტების გაუვნებლობა, ასევე საკვებად უვარგისად მიჩნეული პროდუქტების უტილიზაცია ან მოსპობა. უზრუნველყოს ხორცის პროდუქციის სწორი შენახვა, ასევე ხორცის გაფუჭებისაგან დაცვა კეთილხარისხოვნობაზე ლაბორატორიული გამოკვლევის ჩატარების პერიოდში.

15. რაიონის, ქალაქის მთავარი სახელმწიფო ვეტინსპექტორი ვალდებულია:

ა) ხორცზე, ხორცის პროდუქტებზე და ცხოველური წარმოშობის ნედლეულზე ვეტერინარული მოწმობის (სერტიფიკატის) და ცნობის გაცემაზე, ასევე მათ დამდაღვაზე ნება დართოს მხოლოდ ვეტერინარ სპეციალისტს, რომელმაც გაიარა სპეციალური მომზადება და მისცა ხელწერილი იმის შესახებ, რომ მას აკისრია პერსონალური პასუხისმგებლობა დაკლული ცხოველის ხორცის ვეტერინარულ-სანიტარიული ექსპერტიზის წესების დაცვაზე;

ბ) აღრიცხვაზე აიყვანოს ცხოველების სასაკლაო პუნქტები, განახორციელოს მუდმივი კონტროლი მათ ვეტერინარულ-სანიტარიულ მოდგომარეობაზე, მიუხედავად საუწყებო კუთვნილებისა, ასევე საკლავი ცხოველების ვეტერინარულ-სანიტარიული შემოწმების ჩატარებაზე და ხორცის და ხორცპროდუქტების ვეტერინარულ-სანიტარიულ ექსპერტიზაზე;

გ) ცხოველის ჯილეხით დაავადების შესახებ შეტყობინების მიღებისათანავე სასწრაფოდ გაემგზავროს ადგილზე საკარანტინო ღონისძიებების ორგანიზაციის ხელშეწყობისათვის.

16.     რაიონის გამგეობას, ქალაქის მერიას, რაიონის, ქალაქის მთავარი სახელმწიფო ვეტინსპექტორის მიერ ცხოველის ჯილეხის დადგენის შესახებ წარდგენილი მასალების საფუძველზე გამოაქვს გადაწყვეტილება რაიონის (ქალაქის), დასახლებული პუნქტის ან მისი ნაწილის, მეურნეობის, ფირმის, ფერმის, ეზოს, საძოვრისა და ცხოველის გადასარეკი ტრასის მონაკვეთის, მეცხოველეობის პროდუქტებისა და გადამამუშავებელი საწარმოების არაკეთილსაიმედოდ გამოცხადებაზე და მათზე კარანტინის დაწესებაზე გადაუდებელი ღონისძიებათა განხორციელების შესახებ ვადების ჩვენებით და იმ პირთა დასახელებით, რომლებიც პასუხისმგებლები არიან დაავადების ლიკვიდაციაზე.

    მუხლი 3. ჯილეხთან ბრძოლის საკარანტინო ღონისძიებები

1. არაკეთილსაიმედო პუნქტის ტერიტორიაზე კარანტინის პირობებით იკრძალება:

ა) ყველა სახეობის ცხოველის შეყვანა და გამოყვანა მის საზღვრებს გარეთ;

ბ) ცხოველური წარმოშობის პროდუქტებისა და ნედლეულის დამზადება და გამოტანა;

გ) მეურნეობის შიგნით ცხოველთა გადაჯგუფება;

დ) ავადმყოფი ცხოველების რძის გამოყენება;

ე) ცხოველის სახორცედ დაკვლა;

ვ) ლეშის გაკვეთა და მკვდარი ცხოველის გატყავება;

ზ) ქირურგიული ოპერაციების ჩატარება გადაუდებელ შემთხვევების გარდა;

თ) არაკეთისაიმედო მეურნეობებში, ფირმაში, ფერმაში მოსახლეობის პირუტყვის სადგომში უცხო პირების შესვლა, დაკარანტინებულ ტერიტორიაზე ტრანსპორტის შესვლა, რომელიც დაკავშირებული არ არის დაკარანტინებული მეურნეობის ფირმის, ფერმის და სხვა ობიექტების მომსახურებასთან;

ი) ცხოველის დარწყულება საერთო გუბურიდან და სხვა წყალსაცავიდან;

კ) ცხოველებით და ცხოველური წარმოშობის პროდუქტებით ვაჭრობა;

ლ) სასოფლო-სამეურნეო ბაზრობის, გამოფენების და სხვა საზოგადოებრივი ღონისძიებების ჩატარება, რომლებიც დაკავშირებულია ადამიანისა და ცხოველის თავშეყრასთან.

2. კეთილსაიმედო სათეს მონაკვეთზე, საძოვარზე, სათიბსავარგულზე დამზადებული მარცვალი, უხეში და წვნიანი საკვები, რომლებსაც შეხება არ ჰქონდა ჯილეხით ავადმყოფ ცხოველთან და არ არიან გაჭუჭყიანებული მისი გამონადენებით, მისი გატანა, გაზიდვა დაიშვება მხოლოდ კარანტინის მოხსნის შემდეგ.

3. მარცვალი, უხეში და წვნიანი საკვები, რომლებიც დამზადებულია ან ინახება იმ ადგილებში, რომელთანაც უშუალო შეხებაში იმყოფებიან ჯილეხით ავადმყოფი ან მკვდარი ცხოველი, დაკარანტინებული პუნქტიდან, მეურნეობიდან, ფირმიდან, ფერმიდან გატანას არ ექვემდებარებიან და გამოიყენება ადგილზე ჯილეხის საწინააღმდეგოდ აცრილი ცხოველის საკვებად.

4. ჯილეხის მხრივ არაკეთილსაიმედო ფერმერული და სხვა მეურნეობის, ფირმის ხელმძღვანელები ვალდებულნი არიან გამოყონ ტექნიკა, მაქსიმალურად დაასაქმონ მომსახურე ზოოვეტსპეციალისტები და მუშახელი ცხოველის აცრების, სადეზინფექციო სამუშაოთი და საკარანტინო-შემზღუდავი, სამეურნეო-ორგანიზაციული ღონისძიებების შესასრულებლად, რომელიც მიმართულია გარემო არეში ჯილეხის აღმძვრელის მოსასპობად.

5. ავადმყოფი და დაავადებაზე საეჭვო ცხოველების მოვლა-პატრონობისათვის, ვეტ.სამსახურთან შეთანხმებით უნდა გამოიყოს ცალკე მომვლელი პერსონალი და უზრუნველყოფილნი იქნენ ისინი სანიტარიული ტანსაცმლით (ხალათი, წინსაფარი, რეზინის ჩექმა, ხელთათმანები და სხვა), ის პოროვნება, რომელიც ხელებზე, სახეზე და სხეულის სხვა ღია ადგილზე აქვს განაკაწრი, ჭრილობა ან კანის დაზიანება ცხოველის მომვლელად, ლეშის ასაღებად, დაინფიცირებული ბინების გამწმენდად და დეზინფექციის ჩამტარებლად არ დაიშვება.

6. არაკეთილსაიმედო პუნქტის ყველა ცხოველის შემოწმების შემდეგ ვეტერინარი სპეციალისტი ყოფს მათ 2 ჯგუფად:

ა) პირველი ჯგუფი – ჯილეხით ავადმყოფი და დაავადებაზე საეჭვო ცხოველები. ამ ჯგუფს მიეკუთვნება ცხოველები, შემდეგი კლინიკური ნიშნებით: სხეულის მაღალი ტემპერატურა, ტიმპანია, კოლიკი, მეტეორიზმი, კარბუნკულები, ინფილტრანტი;

ბ) მეორე ჯგუფი – ჯილეხის დასენიანებზე საეჭვო ცხოველები ე.ი. ყველა დანარჩენი ამთვისებელი ცხოველი, რომელსაც არა აქვს ავადმყოფობის კლინიკური ნიშნები და იმყოფება ამ ნახირში, ჯოგში, ფერმაში, ეზოში, სადაც დადგენილია ჯილეხი.

7. პირველი ჯგუფის ცხოველებს მკურნალობენ ჯილეხის საწინააღმდეგო შრატით, გამაგლობულინით და ანტიბიოტიკებით, 14 დღის შემდეგ კლინიკური გამოჯანმრთელებიდან მათ ცრიან ჯილეხის საწინააღმდეგო ვაქცინით.

8. მეორე ჯგუფის ცხოველს ცრიან ჯილეხის საწინააღმდეგო ვაქცინით მისი გამოყენების დარიგების შესაბამისად.

9. ცხოველის ლეშს წვავენ, ჯილეხიანი ლეშის დამარხვა კატეგორიულად აკრძალულია.

    მუხლი 4. კარანტინი მოხსნა

1. კარანტინი მოიხსნება მმართველობის ადგილობრივი ორგანოს გადაწყვეტილებით 15 დღის გასვლის შემდეგ ჯილეხით ავადმყოფი ცხოველის სიკვდილის ან გამოჯანსაღების უკანასკნელი შემთხვევიდან, თუ ცხოველების ვაქცინით აცრაზე არ აღენიშნებათ გართულება.

2. ვეტერინარული და სამედიცინო ორგანოები და მათზე დაქვემდებარებული დაწესებულებები ვალდებულნი არიან ინფორმაცია მიაწოდონ ერთმანეთს ცხოველებისა და ადამიანების ჯილეხით დაავადების შესახებ. ჩაატარონ ეპიზოოტიური და ეპიდემიოლოგიური გამოკვლევები ინფექციის წყაროს დადგენისათვის, დასახონ და გაატარონ დაავადების სალიკვიდაციო ერთობლივი ღონისძიებები.

ცხოველების ბრუცელოზთან ბრძოლის პროფილაქტიკური და საკარანტინო წესები

    მუხლი 1. ზოგადი დებულებანი

1. ბრუცელოზი – ცხოველთა ინფექციური, ქრონიკულად მიმდინარე დაავადებაა, რომლის ძირითადი კლინიკური გამოვლინებაა აბორტი. ავადდება ადამიანიც, რომლისთვისაც განსაკუთრებით საშიშია თხისა და ცხვრის ბრუცელოზის აღმძვრელი.

2. ცხოველებში, ბრუცელოზზე დიაგნოზს ადგენენ სეროლოგიური ბაქტერიოლოგიურ, და ალერგიული გამოკვლევების შედეგების საფუძველზე, ეპიზოოტოლოგიური მონაცემებისა და დაავადების კლინიკური ნიშნების გათვალისწინებით.

3. აღნიშნული მონაცემების მიხედვით ფერმებსა და დასახლებულ პუნქტებს ყოფენ ამ დაავადებაზე კეთილსაიმედო ან არაკეთილსაიმედო პუნქტებად.

4. ბრუცელოზზე კეთილსაიმედოდ ითვლება ფერმა, დასახლებული პუნქტი, რომელშიც გამოკვლევისას არ ვლინდება დაავადებული ცხოველები.

5. ბრუცელოზზე გამოკვლევისას დადებითად მორეაგირე ერთეული ცხოველების გამოვლინების შემთხვევაში, ფერმა, დასახლებული პუნქტი არაკეთილსაიმედოდ ითვლება, თუ 20-25 დღის ინტერვალით ჩატარებული ორჯერადი გამოკვლევისას კიდევ გამოვლინდება დადებითად მორეაგირე პირუტყვი.

6. ფერმების, დასახლებული პუნქტების, რაიონების (ქალაქების) ცხოველთა ბრუცელოზზე კეთილსაიმედოობას უზრუნველყოფენ: დასახლებულ პუნქტში, ფერმაში, მოსახლეობის პირუტყვის დაცვით მათში დაავადების აღმძვრელის მოხვედრისაგან, ვეტერინარულ-სანიტარული, პროფილაქტიკური ღონისძიებების და ცხოველთა ბრუცელოზზე გეგმური დიაგნოსტიკური გამოკვლევით; ბრუცელოზზე არაკეთილსაიმედო ფერმის, დასახლებული პუნქტის გაჯანსაღებით და ინფექციის კერაში და მის გარშემო დაავადების აღმძვრელის გაუვნებლობის გზით.

    მუხლი 2. ბრუცელოზთან ბრძოლის პროფილაქტიკის წესები

1. ბრუცელოზის მხრივ კეთილსაიმედო ფერმაში, დასახლებულ პუნქტში, გეგმაზომიერად უნდა განხორციელდეს პროფილაქტიკურ ღონისძიებათა კომპლექსი, ცხოველთა ნახირში ბრუცელოზის აღმძვრელის შეტანის დაუშვებლობისა და მათი კეთილსაიმედოობის უზრუნველყოფისათვის აწესებენ მუდმივ ვეტერინარულ ზედამხედველობას ცხოველთა სულადობის მდგომარეობაზე, გადაჯგუფებაზე, შემოყვანა-გაყვანაზე. ფერმაში, დასახლებულ პუნქტში, ვეტერინარულ-სანიტარული წესების შესრულებაზე.

2. კეთილსაიმედო დასახლებულ პუნქტში, ფერმაში, დაავადების თავიდან აცილების მიზნით, ცხოველების მფლობელნი ,,ვეტერინარიის შესახებ“ საქართველოს კანონის შესაბამისად, ვალდებულნი არიან:

ა) არ დაუშვან ცხოველების შემოყვანა სხვა მეურნეობიდან, ფერმიდან და დასახლებული პუნქტიდან ვეტერინარი სპეციალისტის ნებართვის გარეშე;

ბ) ფერმაში, დასახლებულ პუნქტში შემოყვანილი ცხოველები იყოლიონ პროფილაქტიკურ კარანტინში 30 დღის განმავლობაში;

გ) კარანტინში ყოფნის დროს ცხოველები უნდა გამოიკვლიონ ბრუცელოზზე სეროლოგიურად (როზბენგალის სინჯით, აგლუტინაციის რეაქციით, კომპლემენტის ხანგრძლივი ფიქსაციის რეაქციით). წვრილფეხა პირუტყვი გამოკვლეულ უნდა იქნეს დამატებით ალერგიულად, ხოლო ერკემლები და მსინჯავები უნდა შეამოწმონ აგრეთვე ინფექციურ ეპიდიდიმიტზე;

დ) ცხოველები საერთო ჯოგში შეიყვანონ მხოლოდ მთელი სულადობის ბრუცელოზზე კეთილსაიმედობის დადგენის შემდეგ, ფერმის, დასახლებული პუნქტის ვეტერინარი ექიმის ნებართვით;

ე) იმ შემთხვევაში, თუ ფერმაში, დასახლებულ პუნქტში შემოყვანილ ცხოველებში კარანტინის პერიოდში აღმოჩნდნენ ბრუცელოზზე დადებითად მორეაგირენი, უნდა განხორციელდეს ღონისძიებები დიაგნოზის დასაზუსტებლად. ბრუცელოზის დადგენის შემთხვევაში, ჯგუფის მთელი სულადობა უნდა დაიკლას ვეტსანიტარიული წესების დაცვით;

ვ) არ დაუშვან ცხოველების კონტაქტი ბრუცელოზის მხრივ არაკეთილსაიმედო ფერმის, დასახლებული პუნქტის ცხოველებთან;

ზ) ფერმის, დასახლებული პუნქტის მომსახურე ვეტერინარი სპეციალისტის მოთხოვნისთანავე, წარუდგინონ ცხოველები კლინიკური შემოწმებისა და დიაგნოსტიკური გამოკვლევისათვის, ასევე დაცვითი აცრების ჩასატარებლად;

თ) ბრუცელოზის დამახასიათებელი კლინიკური ნიშნების (აბორტი, ადრეული მშობიარობა და ა.შ.) აღმოჩენისთანავე, ასეთი ცხოველები გამოაცალკეონ საერთო ჯოგიდან, მოათავსონ ცალკე შენობაში და აცნობონ მომსახურე ვეტერინარ ექიმს;

ი) ვეტერინარი სპეციალისტი, რომელიც ემსახურება ფერმას, დასახლებულ პუნქტს, ცხოველებში ბრუცელოზზე საეჭვო ნიშნების გამოჩენისთანავე, ვალდებულია დაუყოვნებლივ მიიღოს ზომები დიაგნოზის დასადგენად, ასევე დაავადებაზე ეჭვის მიტანისთანავე აცნობოს სანიტარიული ზედამხედველობის სახელმწიფო ინსპექციას;

კ) ბრუცელოზით ცხოველების დაავადების დროულად აღმოჩენის მიზნით, კეთილსაიმედო ფერმაში და დასახლებულ პუნქტში უნდა ჩატარდეს გეგმური პროფილაქტიკური დიაგნოსტიკური გამოკვლევები.

3. პროფილაქტიკური მიზნით ბრუცელოზზე გამოკვლევას ექვემდებარებიან კეთილსაიმედო ფერმის, დასახლებული პუნქტის მოსახლეობის კუთვნილი ფურები, დეკეულები, ნერბები (როზბენგალის სინჯით, აგლუტინაციის რეაქციით ან ალერგენით) ძირითადი ნეზვები (როზბენგალის სინჯით, კუროები, კერატები, ერკემლები და ძაღლები (როზბენგალის სინჯით, აგლუტინაციის რეაქციით) წელიწადში ერთხელ.

4. ბრუცელოზზე პროფილაქტიკურ-დიაგნოსტიკურ გამოკვლევას ექვემდებარებიან ამ დაავადებაზე კეთილსაიმედო პუნქტებში არსებული ცხოველები

5. გამოკვლევას ექვემდებარება აგრეთვე მომთაბარე მეცხვარეობის ყველა ფერმისა და მოსახლეობის კუთვნილი ერკემლები, ნერბები და მოზარდი სულადობა 6 თვის ასაკიდან. ცხვრის ბრუცელოზზე არაკეთილსაიმედო რაიონებში არსებული წვრილფეხა პირუტყვის, ასევე კეთილსაიმედო რაიონების ფერმებისა და მოსახლეობის კუთვნილი ცხვარი (თხა), რომლებიც ტერიტორიულად ესაზღვრებიან წვრილფეხა პირუტყვის ბრუცელოზზე არაკეთილსაიმედო პუნქტებს.

6. ბრუცელოზზე არაკეთილსაიმედო რაიონებში განლაგებული ყველა კატეგორიის ფერმის წვრილფეხა პირუტყვი, მომთაბარე მეცხოველეობის ყველა კატეგორიის ფერმა, დასახლებული პუნქტი, რომელიც ესაზღვრება მეზობელი რაიონის ბრუცელოზის მიმართ არაკეთილსაიმედო პუნქტს – გამოკვლეულ უნდა იქნეს წელიწადში ორჯერ.

7. კეთილსაიმედო ფერმაში, რომელიც განლაგებულია არაკეთილსაიმედო პუნქტის ტერიტორიაზე, ბრუცელოზზე გამოკვლევას ექვემდებარებიან ფურები, კუროები და ერკემლები არანაკლებ წელიწადში ორჯერ, დეკეულები დათესვლის წინ და მის შემდეგ.

8.  ,,ვეტერინარიის შესახებ“ საქართველოს კანონის შესაბამისად, ფერმის ხელმძღვანელებსა და ცხოველთა მეპატრონეებს ეკისრებათ პასუხისმგებლობა ბრუცელოზის წინააღმდეგ ბრძოლის საორგანიზაციო-სამეურნეო და ბრუცელოზით ცხოველების დაავადების გამაფრთხილებელი და სხვა ღონისძიებების შეუსრულებლობაზე.

9. ბრუცელოზთან ბრძოლის საკარანტინო შემზღუდავი ღონისძიებები:

ა) ცხოველთა ბრუცელოზის სალიკვიდაციო-საკარანტინო შემზღუდავ ღონისძიებებს ახორციელებენ თითოეული არაკეთილსაიმედო კერისათვის შემუშავებული გამაჯანსაღებელ ღონისძიებათა კალენდარული გეგმის მიხედვით;

ბ) მეცხოველეობის ფერმა, დასახლებული პუნქტი, ან მისი ნაწილი, სადაც გამოვლინდა ბრუცელოზით დაავადებული ცხოველები, რაიონის გამგეობის, ქალაქის მთავარი ვეტერინარი ექიმის წარდგინებით რაიონის, ქალაქის მერიის გადაწყვეტილებით ცხადდება ბრუცელოზზე არაკეთილსაიმედოდ და წესდება ვეტერინარული შეზღუდვები. იმავდროულად მათ მიერ მტკიცდება არაკეთილსაიმედო პუნქტის ბრუცელოზისაგან გაჯანსაღების (დაავადების ლიკვიდაციის) კალენდარული გეგმა ჯანმრთელიობის დაცვის ადგილობრივ ორგანოებთან და სხვა დაინტერესებულ ორგანიზაციებთან შეთანხმებით.

10. გამაჯანსაღებელი ღონისძიებების (დაავადების ლიკვიდაციის) კალენდარულ გეგმაში ასახული უნდა იქნეს ფერმის, დასახლებული პუნქტის ბრუცელოზის ეპიზოოტიური მდგომარეობა (დაავადების მიმდინარეობა, გავრცელების ხარისხი, ბრუცელოზის საწინააღმდეგო ვაქცინებით აცრილი ცხოველების რაოდენობა და სხვა). ასევე გათვალისწინებული უნდა იქნეს დაავადების საწინააღმდეგო ღონისძიებების გატარების ვადები და მოცულობა, ცხოველების სეროლოგიური გამოკვლევით გამოვლენილი დაავადებული ცხოველების დაკვლის ვადები და თანმიმდევრობა, ასევე გასაჯანსაღებელ ფერმაში არაკეთილსაიმედო სულადობის ჯანმრთელი ცხოველებით შეცვლის ვადები და წყაროები, რძის გადამუშავების მეთოდები და საშუალებები.

11. გამაჯანსაღებელი ღონისძიებების (დაავადებების ლიკვიდაციის) კალენდარულ გეგმაში გათვალისწინებულ უნდა იქნეს აგრეთვე ბრუცელოზის საწინააღმდეგო იმუნიზაციის, დეზინფექციის, დერატიზაციის ჩატარების ვადები და თანმიმდევრობა.

12.     განისაზღვროს აგრეთვე არაკეთილსაიმედო ფერმის, დასახლებული პუნქტის გაჯანსაღების (დაავადების ლიკვიდაციის) მეთოდები და ვადები, მითითებულ იქნეს გეგმით გათვალისწინებული ცალკეული სამუშაოების შესრულებაზე პასუხისმგებელი პირები.

13. ბრუცელოზის მხრივ არაკეთილსაიმედო პუნქტში აკრძალულია:

ა) შეძენილი და ახლადშემოყვანილი ცხოველების (გარდა მწარმოებლებისა) ბრუცელოზზე არაკეთილსაიმედო ფერმის ნახირში, ფარაში შეყვანა;

ბ) მწარმოებლების შეყვანა დასაშვებია ყოველ ცალკეულ შემთხვევში რაიონის მთავარი სახელმწიფო ვეტინსპექტორის ნებართვით, ბრუცელოზთან ბრძოლის ინსტრუქციის მოთხოვნათა დაცვით;

გ) ნახირის (ფარის) გადაჯგუფება მეურნეობის, დასახლებული პუნქტის მომსახურე ვეტერინარი სპეციალისტის ნებართვის გარეშე;

დ) ბრუცელოზზე არაკეთილსაიმედო ნახირის ფურებიდან მიღებული უმი რძის გატანა ბაზარზე გასაყიდად, კვების ობიექტებზე გაცემა;

ე) საძოვრების გამოყენება, რომელზეც ძოვდა ბრუცელოზზე არაკეთილსაიმედო ნახირი (ფარა) 3 თვის განმავლობაში. ასეთი საძოვრებიდან აღებული თივა ექვემდებარება 2 თვით შენახვას, რის შემდეგაც ეძლევა ცხოველებს საკვებად იმავე დასახლებულ პუნქტში;

ვ) ჯანმრთელი ცხოველების შეყვანა სადგომებში, რომლებშიც ადრე მოთავსებული იყვნენ დაავადებული ცხოველები მათი მექანიკური გაწმენდის, სანიტარიული რემონტის, ასევე შენობის, სასეირნო მოედნების და სხვა ობიექტების დეზინფექციისა და დერატიზაცის გარეშე;

ზ) ცხვრისა და თხის წველა, არადეზინფიცირებული სამაჟდაკე ტყავის დამუშავება (გაშრობა-გაწმენდა და სხვ), ასევე ბატკნებისაგან სამაჟდაკე ტყავები ტანხორციდან მოცილებისთანავე ექვემდებარებიან დეზინფექციასა და დაკონსერვებას;

თ) დაავადების კლინიკური ნიშნების მქონე (აბორტი და სხვ.) ცხოველებისგან მიღებული რძე უნდა განადგურდეს.

ი) ბრუცელოზზე დადებითად მორეაგირე ყველა სახის, ასევე აბორტირებული ცხოველები, დაუყოვნებლივ გამოყოფილ უნდა იქნეს საერთო ჯოგიდან და ვეტერინარულ-სანიტარიული წესების დაცვით დაიკლას;

კ) რძის გასაფილტრ ქსოვილს, პირადი ჰიგიენის საგნებს და სპეცტანსაცმელს, აუვნებელყოფენ დუღილით 5 წუთის განმავლობაში. სადეზინფექციოდ შეიძლება გამოყენებული იქნეს კალციუმის ჰიპოქლორიდი, ქლორიანი კირი, ქლორიან სარეცხ საშუალებებთან ერთად;

ლ) ზაფხულში ცხოველთა სადგომებს (ფარეხებს, საღორეებს და სხვა) ასუფთავებენ ნაკელისაგან, უკეთებენ დეზინფექციას და ტოვებენ მთელი ზაფხულის განმავლობაში სანაციაზე. ასეთ სადგომებში ჯანმრთელი ცხოველების შეყვანა შეიძლება რაიონის (ქალაქის) მთავარი სახელმწიფო ვეტინსპექტორის ნებართვით, სასანაციო ღონისძიებების ჩატარების შემდეგ.

14.     რაიონში სანიტარიული სასაკლაოს არარსებობის შემთხვევაში ბრუცელოზიანი ცხოველების დაკვლა ხდება ადგილზე მოწყობილ სასაკლაო მოედნებზე, ვეტერინარი სპეციალისტის კონტროლის ქვეშ მომსახურე პერსონალის პირადი ჰიგიენის წესების დაცვით და იმ მითხოვნების შესრულებით, რომლებიც უზრუნველყოფენ ინფექციის გაუვრცელებლობას. ასეთი ცხოველების დაკვლის შემდეგ ხორცისა და სხვა პროდუქტების გამოყენება ხდება ხორცისა და ხორც-პროდუქტების ვეტერინარულ-სანიტარიული ექსპერტიზის წესების დაცვით, ხოლო ტყავების, სამაჟდაკე ტყავების, მატყლის დამუშავებისას, ვეტერინარულ-სანიტარიული წესების დაცვით.

15. არაკეთილსაიმედო პუნქტში ცხოველთა სადგომებში და ირგვლივ ტერიტორიაზე უნდა ჩატარდეს სათანადო ღონისძიებები: დეზინფექციის, დეზინვაზიის, დეზინსექციის და დერატიზაციის ინსტრუქციების შესაბამისად.

16. ნაკელი ექვემდებარება ბიოთერმულ გაუნებლობას. არაკეთილსაიმედო პუნქტში დაავადების გამწვავების შემთხვევაში დაავადებასთან ბრძოლის მეთოდი, ღონისძიებების ინტენსიურობა, უნდა შეიცვალოს ბრუცელოზთან ბრძოლის ინსტრუქციის შესაბამისად.

17.     ცხოველთა მეპატრონეები ვალდებულნი არიან:

ა) უზრუნველყონ ბრუცელოზთან ბრძოლის საკითხებზე ვეტერინარი სპეციალისტის მითითებების განუხრელი შესრულება;

ბ) მეცხოველეობის საკუთარ მეურნეობებში გაატარონ დაავადების პროფილაქტიკისა და გაჯანსაღების გეგმით გათვალისწინებული ღონისძიებები;

გ) ორგანიზაცია გაუკეთონ არაკეთილსაიმედო და კეთილსაიმედო ნახირების ცხოველთა ცალკე ძოვებასა და დაწყურებას იმგვარად, რომ გამოირიცხოს ცხოველებში ბრუცელოზის დაავადების გავრცელება;

დ) ზუსტად დაიცვან უსაფრთხოების სანიტარიული წესები დაავადების აცილების მიზნით;

ე) გაუწიონ სისტემატური დახმარება ვეტერინარ სპეციალისტებს ცხოველების დიაგნოსტიკური გამოკვლევის, ბრუცელოზის საწინააღმდეგო აცრების, დეზინფექციის, დერატიზაციის ჩატარებაში, ასევე უზრუნველყონ გამოსაკვლევი პათმასალის მიტანა ვეტერინარიულ ლაბორატორიაში.

18. ადამიანის ბრუცელოზისაგან დაცვის ღონისძიებებია:

ა) ყველა მუშაკი, რომელიც უშუალოდ ემსახურება ბრუცელოზზე არაკეთილსაიმედო პუნქტში ცხოველებს, ვალდებულია მკაცრად დაიცვას პირადი ჰიგიენის წესები, რომლებიც მათ უნდა გააცნონ მედიცინისა და ვეტერინარიის სპეციალისტებმა;

ბ) მეცხოველეობის ყველა მუშაკი უზრუნველყოფილი უნდა იყოს პირადი ჰიგიენის საგნებითა და სპეცტანსაცმლით;

გ) ბრუცელოზზე არაკეთილსაიმედო ცხვრის, თხის ფარის მომსახურედ დაინიშნებიან ის პირები, რომლებიც აცრილი არიან ბრუცელოზის საწინააღმდეგოდ;

დ) ბრუცელოზით ადამიანის დაავადების დროულად გამოვლინების მიზნით ჯანმრთელობის დაცვის ადგილობრივმა ორგანოებმა უნდა აწარმოონ ცხოველების მომსახურე პერსონალის დისპანსერიზაცია;

ე) ყოველ ფერმაში უნდა იყოს სანიტარიული ჟურნალი, რომელშიც ჩაიწერება მედიცინისა და ვეტერინარ სპეციალისტთა მითითებები და წინადადებები.

19.     მეცხოველეობის ფერმა, დასახლებული პუნქტი ითვლება ბრუცელოზისაგან გაჯანსაღებულად, თუ მათში აღარ იმყოფებიან დაავადებული ცხოველები და თუ გატარებულია დაავადებასთან ბრძოლის ინსტრუქციით გათვალისწინებულ ღონისძიებათა სრული კომპლექსი. დასკვნითი ღონისძიებების გატარებაზე დგება სათანადო აქტი, რომლის საფუძველზეც რაიონის (ქალაქის) მთავარ სახელმწიფო ვეტინსპექტორს შეაქვს საკითხი რაიონის გამგეობის, ქალაქის მერიის სხდომაზე ბრუცელოზზე არაკეთილსაიმედო პუნქტიდან შეზღუდვების მოხსნის თაობაზე.

ცხოველების ტუბერკულოზთან ბრძოლის პროფილაქტიკური და საკარანტინო წესები

    მუხლი 1. ზოგადი დებულებანი

1. ტუბერკულოზი ცხოველთა ინფექციური, ხშირ შემთხვევაში, ქრონიკულად მიმდინარე დაავადებაა, რომელიც რეგისტრირებულია მრავალი სახეობის შინაურ და გარეულ ცხოველებში, ფრინველში. შინაურ ცხოველთაგან უფრო ხშირია მსხვილფეხა საქონლის დასენიანება.

2. ტუბერკულოზით ავადმყოფი ცხოველისაგან (ფრინველისაგან) შეიძლება დაავადდეს ადამიანიც, ხოლო ტუბერკულიოზიანი ადამიანიდან – ცხოველი.

3. ეპიზოოტიური სიტუაციიდან გამომდინარე, ფერმა, მეურნეობა, დასახლებული პუნქტი, იყოფა ტუბერკულოზზე კეთილსაიმედო და არაკეთილსაიმედოდ.

4. მეურნეობათა, ფერმების, საწარმოთა ხელმძღვანელები, ასევე პირუტყვის მფლობელები ,,ვეტერინარიის შესახებ“ საქართველოს კანონის შესაბამისად ვალდებულნი არიან უზრუნველყონ ტუბერკულოზთან ბრძოლის საწინააღმდეგო ორგანიზაციულ-სამეურნეო სპეციალური სანიტარიული და შემზღუდავი ღონისძიებების შესრულება, რომელიც მიმართულია ტუბერკულოზის თავიდან ასაცილებლად.

5. რაიონების (ქალაქების) სახელმწიფო ვეტინსპექტორები ვალდებულნი არიან აწარმოონ მუდმივი ხელმძღვანელობა და კონტროლი ცხოველთა ტუბერკულოზის იმ პროფილაქტიკურ და სალიკვიდაციო ღონისძიებეთა შესრულებაზე, რომლებიც ტარდება უშუალოდ ფერმაში, დასახლებულ პუნქტში და შეატყობინონ ადგილობრივი მმართველობის ორგანოებს, ასევე – ვეტერინარიის დეპარტამენტს შესრულებული სამუშაოს მიმდინარეობის შესახებ.

6. იმ პირებს, რომლებიც დაარღვევენ ცხოველთა ტუბერკულოზთან ბრძოლის ინსტრუქციით გათვალისწინებულ პროფილაქტიკურ და შემზღუდავ ღონისძიებებს და არ შეასრულებენ ადგილობრივი ორგანოების მიერ მიღებულ გადაწყვეტილებებს, ან ხელს უწყობენ დაავადების გავრცელებას, პასუხისმგებლობა დაეკისრებათ საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად.

7. ტუბერკულოზზე დიაგნოზს ადგენენ ეპიზოოტოლოგიური, კლინიკური, პათანატომიური, ალერგიული და ლაბორატორიული გამოკვლევების საფუძველზე.

    მუხლი 2. ტუბერკულოზის პროფილაქტიკის წესები

1. იმ მიზნით, რომ არ იქნეს დაშვებული ტუბერკულოზით ცხოველთა დასენიანება, მეურნეობის ხელმძღვანელები, პირუტყვის მფლობელები და ვალდებული არიან:

ა) არ დაუშვან პირუტყვის სხვა მეურნეობიდან და დასახლებული პუნქტიდან შემოყვანა და შიდა გადაადგილება ვეტერინარი სპეციალისტის ნებართვის გარეშე;

ბ) ყველა შემოყვანილი პირუტყვი 30 დღის განმავლობაში მოათავსონ იზოლირებულად და ჩაუტარონ ტუბერკულინიზაცია. საერთო ჯოგში შეიყვანონ მხოლოდ არამორეაგირე პირუტყვი. მორეგირე პირუტყვის გამოვლინებისას დიაგნოზი დააზუსტონ და ტუბერკულოზის დადგენის შემთხვევაში შემოყვანილი პირუტყვის მთელი სულადობა უნდა დაიკლას ვეტსანექსპერტიზის წესების დაცვით;

გ) არ დაუშვან უცხო პირები მეცხოველეობის ფერმებში, ეზოებში, ასევე ცხოველთა კონტაქტი ტუბერკულოზზე არაკეთილსაიმედო ფერმებთან, დასახლებულ პუნქტებთან დარწყულების ადგილებში;

დ) ვეტერინარი სპეციალისტების მოთხოვნისთანავე უზრუნველყონ პირუტყვის გამოყვანა დათვალიერებისთვის, სადიაგნოსტიკო გამოკვლევებისთვის შექმნან სათანადო პირობები კომპლექსური ღონისძიების გასატარებლად.

2. ტუბერკულოზზე კეთილსაიმედო მეურნეობიდან საწარმოო და სანაშენე მიზნით, ცხოველის გაყვანა ნებადართულია, თუ დაავადებას ადგილი არ ჰქონია მსხვილფეხა საქონელში არანაკლებ 4 წელი.

3. რაიონის მთავარი სახელმწიფო ვეტერინარი ინსპექტორი ვალდებულია აკონტროლოს ყოველი ფერმის ტუბერკულოზის ეპიზოოტიური მდგომარეობა.

4. არ უნა იქნეს დაშვებული უცხო პირები მეცხოველეობის ფერმებში და ეზოებში, ასევე ცხოველთა კონტაქტი ტუბერკულოზზე არაკეთილსაიმედო ფერმებთან, დასახლებულ პუნქტებთან, დარწყულების ადგილებში.

5. დაინფიცირებული საძოვარი შეიძლება გამოყენებულ იქნეს ნიადაგში მიკობაქტერიების გამძლეობის გათვალისწინებით 4-6 თვის შემდეგ.

6. რაიონის მთავარი სახელმწიფო ვეტერინარი ინსპექტორი ვალდებულია აკონტროლოს ყოველი ფერმის ტუბერკულოზის ეპიზოოტიური მდგომარეობა.

7. დასახლებულ პუნქტებში ტუბერკულოზის დადგენისას დაავადებული პირუტყვი სასწრაფოდ უნდა დაიკლას ვეტერინარული და ვეტსანექსპერტიზის წესების დაცვით. დანარჩენ სულადობას უნდა ჩაუტარდეს გამოკვლევა.

8. ტუბერკულოზზე არაკეთილსაიმედო ნახირის საძოვარზე გადარეკვა აკრძალულია.

    მუხლი 3. ტუბერკულოზის საწინააღმდეგო ვეტსანიტარიული, შემზღუდავი ღონისძიებები არაკეთილსაიმედო კერებში

1. ცხოველებში ტუბერკულოზის გამოვლინების შემთხვევაში ფერმა, ცალკეული ნახირი, ცხოველის მფლობელის ეზო ცხადდება ამ ინფექციის მიმართ არაკეთილსაიმედოდ მმართველობის ადგილობრივი ორგანოების მიერ.

2. ვეტერინარიისა და მედიცინის სპეციალისტები ადგენენ ტუბერკულოზის პროფილაქტიკისა და ლიკვიდაციის ღონისძიებათა გეგმებს ცხოველის ცალკეული სახეობის მიხედვით. ასეთივე გეგმები შემუშავდება დასახლებული პუნქტისა და ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეულის მიხედვით. ტუბერკულოზის ლოკალიზაცია-ლიკვიდაციის მიზნით კარანტინის, სამეურნეო საქმიანობის განსაკუთრებული პირობებისა და რეჟიმის დაწესება და მოხსნა ხორციელდება რაიონის, ქალაქის გამგეობის (მერიის) მიერ.

3. მეურნეობათა, ფერმების ხელმძღვანელები, პირუტყვის მფლობელები ვალდებულნი არიან:

ა) ზუსტად შეასრულონ ვეტერინარ სპეციალისტთა მოთხოვნები ტუბერკულოზის ლიკვიდაციისთვის;

ბ) სწორად გამოიყენონ კეთილსაიმედო ნახირისათვის საძოვარი სავარგულები, დასარწყულებელი ადგილები; უზრუნველყონ ჯანმრთელი პირუტყვის განთავსება ვეტსანიტარიული პირობების დაცვით;

გ) არაკეთილსაიმედო კერებში განახორციელონ რძის და რძის პროდუქტების საიმედო გაუვნებლობა;

დ) ვეტსპეციალისტებს გაუწიონ სათანადო დახმარება ტუბერკულოზის სადიაგნოსტიკო გამოკვლევების, დეზინფექციების და სხვა ღონისძიებების გატარებაში;

ე) არაკეთილსაიმედო კერაში უნდა გამოიკრას ნიშანი, რომელიც კრძალავს უცხო პირთა შესვლას, ტრანსპორტის მოძრაობას, ცხოველთა გადაჯგუფებას ვეტსპეციალისტის ნებართვის გარეშე.

4. აკრძალულია:

ა) ცხოველთა გატარება არაკეთილსაიმედო ტერიტორიაზე, პირუტყვის შემოყვანა და გაყვანა;

ბ) არაკეთილსაიმედო ტერიტორიიდან თივის, ნამჯის და სხვა უხეში საკვების გატანა, ასევე ბაზრობებისა და გამოფენების მოწყობა;

გ) ავადმყოფი, მორეაგირე პირუტყვის და მათგან მიღებული თაობის გამოყენება ჯოგის აღწარმოებისათვის;

დ) არაკეთილსაიმედო პუნქტიდან მოსახლეობისათვის პირუტყვის მიყიდვა გამოზრდისა და გასუქების მიზნით;

ე) მეცხოველეობის შენობებში ტუბერკულოზიანი პირუტყვის შენახვა, ასევე ავადმყოფი პირუტყვისაგან მეურნეობაში ფერმაში, პირუტყვის მფლობელის ეზოში არაკეთილსაიმედო ტერიტორიაზე რაიმე ჯგუფის შექმნა.

5. ტუბერკულოზზე დადებითად მორეაგირე ავადმყოფი და კლინიკური ნიშნის მქონე ყველა ცხოველი ნამატთან ერთად უნდა განცალკევდეს და დაიკლას ვეტსანიტარიული წესების დაცვით, მიუხედავად მისი კონდიციისა, ასაკისა, მაკეობისა და საწარმოო ღირებულებისა. ხორცი და ხორცპროდუქტები გამოყენებულ უნდა იქნეს ვეტსანექსპერტიზის წესების შესაბამისად.

6. იკრძალება ძოვება, დარწყულება და სხვა კონტაქტი ავადმყოფი და არაკეთილსაიმედო ჯოგის პირუტყვის კეთილსაიმედო ჯოგის პირუტყვთან. ასევე იკრძალება გადარეკვა და გადაყვანა არაკეთილსაიმედო ჯოგის პირუტყვისა მომთაბარე საძოვარზე.

7. ტუბერკულოზიანი ცხოველის ლეში სასწრაფოდ ისპობა ან ხდება მისი უტილიზაცია.

8. აკრძალულია, ტუბერკულოზზე არაკეთილსაიმედო კერიდან, ფერმიდან გაუუვნებელი რძის გატანა გადამამუშავებელ საწარმოში, გაყიდვა ბაზარზე, საზოგადოებრივი კვებისთვის გამოყენება და სხვა. ასეთი რძე დაავადების საბოლოო ლიკვიდაციამდე სისტემატურად საჭიროებს ადგილზე თერმულ დამუშვებას. რძე მიღებული ტუბერკულოზზე კლინიკური ნიშნების მქონე ფურებისაგან არ დაიშვება ადამიანისა და პირუტყვის საკვებად. ის უნდა მოისპოს 5%-იანი ფორმალინის, კრეოლინის შერევით. ანალოგიურად იქცევიან ტუბერკულინზე დადებითად მორეგირე ფურების რძის მიმართ.

9. აკრძალულია არაკეთილსაიმედო კერიდან:

ა) ცხოველების გაყვანა-შემოყვანა;

ბ) თივის, ნამჯის და სხვა უხეში საკვების გატანა;

გ) არაკეთილსაიმედო კერიდან პირუტყვის მოსახლეობაზე გაყიდვა.

10. ტუბერკულოზზე დადებითად მორეაგირე ავადმყოფი ცხოველი ნამატთან ერთად დაუყოვნებლივ უნდა დაიკლას ვეტსანიტარიული წესების დაცვით. ხორცი და ხორცპროდუქტები გამოყენებულ უნდა იქნეს ვეტსანექსპერტიზის დაცვით.

11. ტუბერკულოზზე არაკეთილსაიმედო ფერმებში, ეზოებში, დაცულ უნდა იქნეს სისუფთავე. ჩატარდეს დეზინფექცია, დერატიზაცია, ცხოველთა სადგომების სანიტარული რემონტი და სხვა ვეტერინარული ღონისძიებები.

12. ტუბერკულოზიანი ცხოველის მიერ გამოყოფილი ნაკელი, ქვეშსაფენი, საკვები ანარჩენები უნდა მოისპოს ან გაუვნებლდეს ბიოლოგიური, ქიმიური ან ფიზიკური მეთოდით.

13. ტუბერკულოზზე არაკეთილსაიმედო ფერმის პერსონალი და ცხოველის მეპატრონე ვალდებულია დაიცვას პირადი ჰიგიენის წესები, რომელიც მათ უნდა გააცნონ მედიცინისა და ვეტერინარმა სპეციალისტებმა.

14. მეურნეობის, ფერმების ხელმძღვანელები ვალდებულნი არიან დროულად უზრუნველყონ მეცხოველეობაში დასაქმებული პერსონალის გამოკვლევა ტუბერკულოზზე, სამედიცინო შემოწმების გარეშე არ დაუშვან ისინი ცხოველებთან, უზრუნველყონ სპეცტანსაცმლით, ფეხსაცმლით. მეცხოველეობის ფერმებში მოაწყონ პირსაბანი, პირველადი დახმარების აფთიაქი.

ცხოველების ცოფთან ბრძოლის პროფილაქტიკური და საკარანტინო წესები

    მუხლი 1. ზოგადი დებულებანი

1. ცოფი ტიპური ზოოანთროპონოზური მწვავე ინფექციური დაავადებაა.

2. ცოფის გამომწვევია ფილტრში გამავალი ნეიროტროპული ვირუსი, რომელიც იწვევს ცენტრალური ნერვული სისტემის დაზიანებასა და ცხოველის სიკვდილს.

3. ცოფით ავადდება ყველა თბილსისხლიანი ცხოველი და ადამიანი, იშვიათად ფრინველი.

4. ინფექციის გავრცელების ძირითადი წყაროა ცოფით დაავადებული ძაღლი, კატა, მელა, მგელი, ტურა და ყველა სხვა სახეობის ხორცისმჭამელი ცხოველი.

    მუხლი 2. ცოფთან ბრძოლის ძირითადი ღონისძიებანი

1. შინაური ძაღლებისა და კატების სავალდებულო აღრიცხვა, მათი მოვლა-შენახვის წესების დაცვა და გარეული ხორცისმჭამელი ცხოველების რიცხოვნობის რეგულირება.

2. შინაური ცხოველების მაწანწალა ძაღლებისა და უპატრონო კატებისაგან, აგრეთვე გარეული ცხოველებისაგან დაცვა.

3. მაწანწალა ძაღლებისა და უპატრონო კატების იზოლირება და მოსპობა.

4. ძაღლებისა და კატების მთელი სულადობის ცოფის საწინააღმდეგოდ აცრა.

5. გარეული ცხოველების (მელა) ბუნებრივ პირობებში ორალური მეთოდით იმუნოპროფილაქტიკა სატყუარების გამოყენებით.

6. ცოფის დაავადების დროული დიაგნოსტიკა, დაავადების კერების გამოვლინება და მათი ლიკვიდაცია.

7. მოსახლეობაში ცოფის საწინააღმდეგო ფართო საგანმანათლებლო ახსნა-განმარტებითი მუშაობა დაავადების არსის, ცხოველთა სავალდებულო პროფილაქტიკის, მათი აღრიცხვისა და მოვლა-შენახვის წესების დაცვის შესახებ.

    მუხლი 3. ცოფის პროფილაქტიკის წესები

1. ქვეყნის მთელ ტერიტორიაზე ყველა ძაღლი და კატა აუცილებლობის შემთხვევაში, განურჩევლად მათი კუთვნილებისა და დანიშნულებისა, ექვემდებარება ცოფის საწინააღმდეგო სავალდებულო ვაქცინაციას, სახელმწიფო ვეტერინარული ორგანოების მიერ რეკომენდებული ვაქცინით, მოქმედი დარიგების შესაბამისად და ვეტერინარიის დეპარტამენტის მიერ დამტკიცებული გეგმების მიხედვით.

2. აცრების ჩატარების შესახებ შედგენილ აქტებში სავალდებულოა აცრილ სულადობასთან ერთად აღინიშნოს მათ შორის ძუ ძაღლების რაოდენობა და მას დაერთოს აცრილი ძაღლებისა და კატების სახელობითი სიები ცხოველების მფლობელთა მისამართების ჩვენებით.

3. ცოფის საწინააღმდეგო გეგმურ-პროფილაქტიკური აცრები იგეგმება და ტარდება ყოველწლიურად, ამავე დროს ტარდება შინაური ძაღლებისა და კატების ყოველწლიური სავალდებულო აღრიცხვა (პასპორტიზაცია).

4. ცოფის პოსტვაქცინური იმუნიტეტის დაძაბულობისა და მისი ხანგრძლივობის დადგენის მიზნით, ყოველ წელს იგეგმება და ტარდება ცოფზე აცრილი ცხოველების შერჩევითი ლაბორატორიული გამოკვლევა.

5. პროფილაქტიკური აცრების დაგეგმვაში სავალდებულოა მოსალოდნელი ნამატის სულადობის გათვალისწინება ძუ ძაღლების რაოდენობის გამრავლებით 1-4-ზე კოეფიციენტით.

6. ცოფის საწინააღმდეგო გეგმური აცრები ტარდება ქვეყნის ყველა ქალაქსა და რაიონში ვეტერინარიის დეპარტამენტის მიერ დადგენილ ვადებში, რაიონის (ქალაქის) ცენტრიდან პერიფერიისკენ (გარეუბნებისკენ) გადანაცვლებით.

7. ქვეყანაში ცოფის საწინააღმდეგო ერთიანი იმუნური ფონის შექმნის მიზნით, შინაური ცხოველების გეგმურ-პროფილაქტიკურ აცრებთან ერთად, ტარდება ბუნებრივ პირობებში გარეული ხორცისმჭამელი ცხოველების (მელა) ორალური ვაქცინაცია.

8. ქვეყნის ტერიტორიაზე ცოფის გაჩენისა და მისი გავრცელების აღსაკვეთად, ყველა შესაბამისი სახელმწიფო ორგანიზაცია-დაწესებულებათა ხელმძღვანელი და ცხოველის მფლობელი ვალდებულია:

ა) მკაცრად დაიცვას სახელმწიფო ნორმატიული აქტებით რეგლამენტირებული შინაური ცხოველების (ძაღლი, კატა) აღრიცხვის და მოვლა-შენახვის წესები;

ბ) დადგენილ ვადებში უზრუნველყოს მათ საკუთრებაში მყოფი შინაური ცხოველების ადგილსამყოფელის მიხედვით სახელმწიფო ვეტერინარულ დაწესებულებებში ერთდროულად სავალდებულო აღრიცხვაზე გატარება, ჯანმრთელობაზე შემოწმება, დიაგნოსტიკური გამოკვლევა და ცოფის საწინააღმდეგო პროფილაქტიკური აცრა;

გ) წლის ყველა დროს ახლად შეძენილი შინაური ცხოველი (ძაღლი, კატა), ასევე მიღებული ნამატი (სულადობა), არა უგვიანეს 5 დღისა, მიიყვანოს შესაბამისი ქალაქის, რაიონის სახელმწიფო ვეტერინარულ დაწესებულებაში, შესაბამისი ვეტერინარულ ღონისძიებათა გასატარებლად;

დ) ცოფის საწინააღმდეგოდ აუცრელი ძაღლები არ გაუშვას ეზოში, ქუჩაში, ბაღში, მეცხოველეობის ფერმის ტერიტორიაზე, სეზონურ საძოვარზე, პირუტყვის გადასარეკ ტრასაზე, ნახირში, ჯოგში, ფარეხში და სანადიროდ;

ე) არ დაუშვას საზოგადოებრივ ობიექტებში საყარაულო და სამომსახურო ძაღლების შეხება გარეშე ძაღლებთან და სხვა სახეობის ხორცისმჭამელ ცხოველებთან;

ვ) ქალაქისა და რაიონის ქუჩებში, საერთო სარგებლობის ეზოებში, ბაღებსა და სხვა საზოგადოებრივ ადგილებში ან სანადიროდ ძაღლი გაიყვანოს მხოლოდ მოკლე საბმელით, ალიკაპით, საყელურზე დამაგრებული სანომრე ნიშნით, თან იქონიოს აღრიცხვაზე გატარებისა და ცოფის საწინააღმდეგო აცრის დამადასტურებელი მოწმობა (პასპორტი). სხვა დანარჩენ შემთხვევაში სახლიდან, საკუთარი ეზოდან, საზოგადოებრივ დაწესებულებათა ობიექტებიდან გამოსული და გამოყვანილი ყველა ძაღლი ითვლება მაწანწალად, ექვემდებარება იზოლირებას და მოსპობას.

9. ქალაქსა და რაიონში მაწანწალა ძაღლებისა და უპატრონო კატების იზოლირება (მოსპობა) ევალებათ ქალაქის მერიისა და რაიონის გამგეობის კომუნალურ მეურნეობათა სამსახურის მუდმივმოქმედ სპეც-ბრიგადებს.

10. შინაური და გარეული ცხოველების მიერ სასოფლო-სამეურნეო და შინაური ცხოველების დაკბენისა და ცოფის დაავადებაზე ეჭვის მიტანის ყველა შემთხვევაში, დაუყოვნებლივ უნდა ეცნობოს უახლოეს სახელმწიფო ვეტერინარულ დაწესებულებას, მეურნეობისა და დასახლებული პუნქტის ვეტერინარ სპეციალისტებს, რომელთაც ევალებათ როგორც დაავადებაზე საეჭვოდ მიჩნეული ცხოველების, ისე იმავე ტერიტორიაზე მაწანწალა ძაღლების და უპატრონო კატების, აგრეთვე გარეული მტაცებელი ცხოველების ლიკვიდაციის დაჩქარება; ამასთან, დამკბენ ცხოველზე 10-დღიანი სავალდებულო საკარანტინო ვეტერინარული ზედამხედველობის დაწესება.

11.     გარეულ მტაცებელ ცხოველებში ცოფის ადრეული გამოვლინებისა და დაავადების გავრცელების აღკვეთის მიზნით სატყეო მეურნეობის, ბუნების დაცვის, სამონადირო და ნაკრძალთა მეურნეობის სამსახურები ვალდებულნი არიან:

ა) სასწრაფოდ აცნობონ უახლოეს ვეტერინარულ დაწესებულებას ბუნებრივ პირობებში ცოფის გამოვლენის ყველა შემთხვევა და გარეული ცხოველების უჩვეულო მოქცევის შესახებ (ადამიანისადმი შიშის დაკარგვა, უმიზეზოდ ადამიანებზე და ცხოველებზე თავდასხმა და სხვ.);

ბ) გააგზავნონ უახლოეს სახელმწიფო ვეტერინარულ ლაბორატორიაში ტყეში და ველად ნაპოვნი ყველა სახის მკვდარი გარეული ცხოველის ლეში ცოფის დაავადებაზე გამოსაკვლევად;

გ) ადგილობრივ სახელმწიფო ვეტერინარულ დაწესებულებებთან ერთად შეიმუშაონ კომპლექსური ღონისძიებები გარეული ხორცისმჭამელი ცხოველების რიცხობრივი რეგულირებისათვის და მათი ოპტიმალური რაოდენობის პოპულაციის შენარჩუნებისათვის;

დ) ორგანიზაციული და პრაქტიკული დახმარება აღმოუჩინონ სახელმწიფო ვეტერინარულ დაწესებულებას ტყეში და ველად გარეული ხორცისმჭამელი ცხოველების ცოფის საწინააღმდეგო ორალური მეთოდით პროფილაქტიკური აცრების ჩასატარებლად;

ე) შეამოწმონ მონადირეთა საბუთები, მათ კუთვნილებაში მყოფი ძაღლების ცოფის საწინააღმდეგო პროფილაქტიკური აცრების შესახებ და აკრძალონ აუცრელი ძაღლების სანადიროდ გაშვება.

12.     ცხოველის მეპატრონე პირი, ორგანიზაცია, მეურნეობა, ფირმა და სხვა ასევე მაწანწალა ძაღლების და უპატრონო კატების სპეცდამჭერი ბრიგადა, ვალდებულია მიიყვანოს უახლოეს სახელმწიფო ვეტერინარულ დაწესებულებაში შესამოწმებლად ის ძაღლი, კატა ან სხვა სახის ცხოველი, რომელმაც დაკბინა ადამიანი ან ცხოველი. მათზე წესდება 10-დღიანი საკარანტინო ზედამხედველობა.

13. რაიონის (ქალაქის) მთავარი სახელმწიფო ვეტინსპექტორის ნებართვით დასაშვებია ასეთი ცხოველი დატოვებულ იქნეს მეპატრონესთან ადგილზე ხელწერილის ქვეშ იმ გარანტიით, რომ მეპატრონე იღებს პირად პასუხისმგებლობას შეინახოს ცხოველი მკაცრ იზოლაციაში 10 დღე და ხელი შეუწყოს ვეტერინარულ სამსახურს ვეტკანონმდებლობით გათვალისწინებულ ღონისძიებათა განხორციელებაში.

14. ცხოველის მიერ ადამიანის დაკბენის ყველა შემთხვევაში, სახელმწიფო ვეტერინარული დაწესებულება ახორციელებს დაკარანტინებული ცხოველების ზედამხედველობას, აღნიშნულის შესახებ აღრიცხავს სპეციალურ ჟურნალში და რეაგირებისათვის აცნობებს ადგილობრივ სამედიცინო სამსახურს.

15. წესდება 10-დღიანი ვეტერინარული საკარანტინო ზედამხედველობა ცოფის საწინააღმდეგოდ აცრილ ყველა იმ ცხოველზე, რომლებმაც აცრიდან 10 დღის პერიოდში დაკბინა ან დადორბლა ადამიანი ან ცხოველი. ანალოგიური ღონისძიება ტარდება ცოფიანი ცხოველის მიერ დაკბენილ ყველა აცრილი ცხოველის დაკბენის შემთხვევაში.

16.     ძაღლებისა და კატების ყიდვა-გაყიდვა საზღვარგარეთ უნდა განხორციელდეს მხოლოდ საქართველოს ვეტერინარიის დეპარტამენტის დაქვემდებარების სახელმწიფო ვეტინსპექციების მიერ გაცემული სერტიფიკატით, რომლის მიხედვითაც ცოფზე აცრების ხანდაზმულობა არ უნდა აღემატებოდეს 10 თვეს. ცოფზე აცრილი ცხოველების ქალაქებსა და რაიონებში შეყვანა-გამოყვანა დასაშვებია აცრიდან 30 დღის შემდეგ.

    მუხლი 4. ღონისძიებანი ცოფის კერების ლიკვიდაციისათვის

1. ცოფის დაავადებაზე დიაგნოზის დადგენა წარმოებს კომპლექსურად: ეპიზოოტოლოგიური, კლინიკური, პათანატომიური მონაცემებითა და ძირითადად, ლაბორატორიული გამოკვლევის საფუძველზე.

2. ცოფის დაავადებაზე ლაბორატორიული გამოკვლევები ტარდება საქართველოს ვეტერინარიის დეპარტამენტის ვეტერინარული დიაგნოსტიკისა და ექსპერტიზის ცენტრალურ ლაბორატორიაში და აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის ვეტერინარულ ლაბორატორიაში.

3. ცოფის დაავადებაზე სადიაგნოსტიკოდ ვეტერინარულ ლაბორატორიაში იგზავნება შემდეგი სახის პათოლოგიური მასალა: წვრილი ცხოველების ახალი ლეში ან თავი, მსხვილი ცხოველების თავი ან თავის ტვინი ახალი ან დაკონსერვებული 30-50%-იან გლიცერინის ხსნარში. პათოლოგიური მასალის აღება უნდა მოხდეს სტერილურ პირობებში პირადი პროფილაქტიკის მკაცრი დაცვით.

4. ლაბორატორიული გამოკვლვის შედეგი დაუყოვნებლივ უნდა ეცნობოს პათოლოგიური მასალის გამომგზავნი რაიონის (ქალაქის) სახელმწიფო ვეტერინარულ დაწესებულებას და ვეტერინარიის დეპარტამენტს.

5. ცოფის დაავადების გამოვლინების შემთხვევაში რაიონის, ქალაქის მთავარი სახელმწიფო ვეტერინარი ინსპექტორი ოპერატიულად და წერილობით აცნობებს მომიჯნავე რაიონების სახელმწიფო ვეტერინარულ დაწესებულებებს, ჯანმრთელობის დაცვის ადგილობრივ ორგანოს, ადგილობრივ ხელმძღვანელ ორგანოებს, ვეტერინარიის დეპარტამენტს.

6. ტერიტორია, სადაც გამოვლინდა ცოფის დაავადება ვეტერინარიის სფეროში საქართველოს კანონმდებლობის საფუძველზე რაიონის მთავარი სახელმწიფო ვეტერინარი ინსპექტორის წარდგინებით და რაიონის გამგეობის, ქალაქის მერიის გადაწყვეტილებით, ცხადდება ცოფის დაავადების მხრივ არაკეთილსაიმედოდ.

7. ცოფის დაავადების მხრივ, არაკეთილსაიმედოდ უნდა გამოცხადდეს რაიონის (ქალაქის) კვარტალი, ქუჩა, ეზო, სოფელი, დაბა, დასახლებული პუნქტი, საძოვარი, პირუტყვის გადასარეკი ტრასის მონაკვეთი, ტყის მასივი, ნაკრძალის ნაწილი და სხვ.

8. რაიონის (ქალაქის) მთავარი სახელმწიფო ვეტერინარი ინსპექტორი შეიმუშავებს ცოფის სალიკვიდაციო ღონისძიებათა გეგმის პროექტს და წარუდგენს მას რაიონის (ქალაქის) მმართველობის ორგანოებს განსახილველად.

9. იმუნურ-ბუფერული ზონის შექმნის მიზნით, ცოფის კერის ირგვლივ უნდა გატარდეს ცოფის ყველა ამთვისებელი ცხოველის იძულებითი რკალური პროფილაქტიკური ვაქცინაცია, 2-3 კმ. რადიუსით (განურჩევლად წინა ვაქცინაციის ჩატარების ვადებისა).

10. გარეულ მტაცებელ ცხოველებში ცოფის გაჩენისას რაიონის (ქალაქის) მთავარი სახელმწიფო ვეტერინარი ინსპექტორი გარემოსა და ბუნებრივი რესურსების დაცვის სამინისტროს, მონადირეთა კავშირის და სხვა დაინტერესებულ ორგანიზაცია-დაწესებულებებთან ერთად იღებს ზომებს არაკეთილსაიმედო კერაში ცოფის ამთვისებელი ცხოველების სულადობის შესამცირებლად რეკომენდებულ ყველა ხელმისაწვდომი საშუალებების გამოყენებით (დახოცვა, დაჭერა, სოროებისა და ბუნაგების დაგაზვა, შეწამვლა და სხვ) სანადირო სეზონურობის გათვალისწინების გარეშე.

11.     ცოფის დაავადების მხრივ არაკეთილსაიმედო კერაში:

ა) კატეგორიულად აკრძალულია ძაღლებისა და კატების გამოფენების და ბაზრობების მოწყობა, ძაღლების ქუჩაში და სხვა ადგილებში გამოყვანა, სანადიროდ გაყვანა-გადაყვანა შეზღუდვების მოხსნამდე;

ბ) აუცილებელია ცოფით დაავადებული და დაავადების მხრივ ყველა საეჭვო ცხოველის დაუყოვნებლივ იზოლირება და მათი ლიკვიდაცია გარდა იმ ცხოველისა, რომელმაც დაკბინა, დადორბლა ადამიანი ან ცხოველი. ასეთი ცხოველის მიმართ უნდა გატარდეს ღონისძიებანი, რომელიც გათვალისწინებულია დაავადებული ან დაავადებაზე საეჭვო ცხოველის შემთხვევაში;

გ) ცოფით მკვდარი, დაავადების გამო მოკლული და დაავადებაზე საეჭვო ცხოველის ლეში ექვემდებარება უტილიზაციას ვეტერინარულ სანიტარიული წესების დაცვით;

დ) შემჭიდროებულ ვადში უნდა ჩატარდეს ყველა ჯანმრთელი ძაღლის, კატის და ცოფის ამთვისებული ყველა სხვა სახეობის ცხოველის სავალდებულო იძულებითი აცრები განურჩევლად იმუნიტეტის ვადისა;

ე) ცოფით დასენიანებაზე საეჭვო ცხოველების იძულებითი აცრები უნდა ჩატარდეს ვაქცინის გამოყენების დარიგების შესაბამისად. უნდა მოხდეს აცრილი სულადობის მკაცრი იზოლირება აცრების დამთავრებიდან 60 დღის განმავლობაში;

ვ) ცოფიანი და დაავადების მხრივ საეჭვო ცხოველების მკურნალობა და დაავადების საწინააღმდეგოდ აცრა აკრძალულია;

ზ) ცოფით დასენიანებაზე საეჭვო სასოფლო-სამეურნეო და ბეწვიანი ცხოველების, რომლებიც აცრილი არიან ამ დაავადების საწინააღმდეგოდ დაკვლა და მათი დაკვლის პროდუქტების გამოყენება დაიშვება ,,საკლავი ცხოველების ვეტერინარულ შემოწმებასა და ხორცისა და ხორცპროდუქტების ვეტერინარულ-სანიტარიული ექსპერტიზის წესების“ შესაბამისად;

თ) ცოფის მხრივ არაკეთილსაიმედო ფერმაში (ნახირში, ფარაში, ჯოგში) კლინიკურად ჯანმრთელი ცხოველებისაგან მიღებული რძე (ცოფზე აცრილი ცხოველების ჩათვლით) დასაშვებია გამოყენებულ იქნეს ადამიანის საკვებად 80-850 C გრადუსზე 30- წუთიანი პასტერიზაციის ან 5 წუთიანი დუღილის შემდეგ:

ი) ცოფიანი და დაავადების მხრივ საეჭვო ცხოველების სადგომები, ცხოველების მოვლის საგნები, ცხოველების მომვლელი პერსონალის დადორბლილი ტანსაცმელი და სხვა გამონაყოფებით დასვრილი საგნები ექვემდებარებიან დეზინფექციას მოქმედი ინსტრუქციის შესაბამისად.

12. ცოფის მხრივ არაკეთილსაიმედო კერაში შეზღუდვები მოიხსნება რაიონის (ქალაქის) მთავარი სახელმწიფო ვეტერინარი ინსპექტორის წარდგინებით ადგილობრივი მმართველობის ორგანოს გადაწყვეტილებით შეზღუდვების მოხსნის წინა დასკვნით ღონისძიებათა ჩატარებისა და ცხოველის ცოფით დაავადების უკანასკნელი შემთხვევიდან 2 თვის გასვლის შემდეგ.

13.     საზღვარგარეთიდან და ქვეყნის ტერიტორიიდან ძაღლების, კატების და ცოფის ამთვისებელი ყველა სახეობის ცხოველების შემოყვანა-გაყვანა დასაშვებია მხოლოდ შესაბამისი სახელმწიფო ვეტერინარული სამსახურის მიერ გაცემული სერტიფიკატით, ცოფის საწინააღმდეგო აცრების თარიღის აღნიშვნით.

14. სასაზღვრო-სატრანსპორტო სახელმწიფო ვეტერინარულ-სანიტარიული ზედამხედველობის სამსახურის მიერ გაცემულ სერტიფიკატში გაურკვევლობისა და ცხოველის ჯანმრთელობაზე ეჭვის მიტანის ყველა შემთხვევაში, ცხოველები ექვემდებარებიან იზოლაციას, საკარანტინო ზედამხედველობის ორგანოების სათანადო გადაწყვეტილების მიღებამდე.

15.     აკრძალულია სახელმწიფო საბაჟო ზონაში და ტერმინალის ტერიტორიაზე ძაღლებისა და ცოფის ამთვისებელი ყველა სახეობის ცხოველების შენახვა, გარდა ცოფზე აცრილი სპეცდანიშნულების ძაღლებისა.

16. რაიონის (ქალაქის) მთავარი სახელმწიფო ვეტერინარი ინსპექტორი, ვალდებულია ჯანმრთელობის დაცვის ადგილობრივ ორგანოებთან ერთად, შეიმუშაოს ცოფთან ბრძოლის კომპლექსური გეგმა, განახორციელოს ამ სამსახურთან ერთად, საგანმანათლებლო მუშაობა პრესის, რადიოს, ტელევიზიის და სხვა საინფორმაციო საშუალებათა ფართო გამოყენებით, მოსახლეობისათვის ცოფის დაავადების მოსალოდნელი საშიშროებისა და პროფილაქტიკის საკითხზე.

17. ცოფთან ბრძოლის ინსტრუქციით გათვალისწინებულ მოთხოვნათა დარღვევებისათვის პირი პასუხს აგებს ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსის შესაბამისად.