აღნიშნულ საქმეზე, მე როგორც მაროკოს წარმომადგენელი სასამართლოში მივიჩნევ რომ მაროკოს სახელმწიფოს წარმომადგენლების მიერ განხორციელებული ქმედება მალის საელჩოში და იქ ჩატარებული ჩხრეკა მოხდა წესების სრული დაცვით ვინაიდან მაროკოს ჰკონდა ხელშეკრულება დადებული რომლის მიხედითაც მაროკოს ტერიტორიაზე განხორციელებული ქმედება რომელიც ეხება ფულის გათეთრება ან ამგვარ დანაშაულს მაროკოს საგამოძიებო სისტემას უფლება ჰკონოდა მყისიერი რეაგირება მოაეხდინა, სწორედ მაროკოს პროკურატურამ გამოავლინა ასეთი სახის დანაშაული რისთვისაც მალის სახელმწიფო მიიჩნევს რომ დაირღვა ვენის 1961 წლის კონვენცია, მათი მოთხოვნა არარის სამართლებრივი ვინაიდან მე როგორც ჩემი სახელმწიფოს წარმომადგენელი სასამართლოში არვეთანხმები მას.ვინაიდან ჩემი მოთხოვნა უფრო მყარი იყოს მინდა მოვიყვანო დადებული ხელშეკრულება მაროკოსა და მალის სახელმწიფოს შორის რომელიც გამოზიებაში ხელის არშეშლას გულისხმობდა, აქედან გამომდინარე იმედი მაქვს სასამართლო გაითვალისწინებს ყოველივე ჩემს მოსაზრებას და არსებულ საქმეში მაროკოს უდანაშაულობა დამტკიცდება.
მე როგორც ჰააგის საერთაშორისო სასამართლოს მოსამართლე მივიჩნევ რომ მასშტაბურ პროექტს რომელსაც ანხორციელებს არაბეთის გაერთინებული საემირო არის სამართლიანი და არსებულ საქმეში არიკვეთება არააირი სამართალდარღვევა ვინაიდან არაბეთი არახდენს სხვისი ტერიტორიაზე ხელშეხებას უბრალოდ ისცდილობს დაადგინოს ზუსტი საზღვარი ვინაიდან ხელოვნური კუნძულის მშენებლობის პროცესში არმოხდეს რაიმე გაუთვალისწინებელი შემთხვევა არსემულ საქმეში ასევე უმთავრესად შეგვიძლია ჩავთალოთ პროექტი რომელსაც არაბეთის სახელმწიფო ანხორციელებს არის მსოფლიო დონის დაესაუცილებლლად არის გათვალისწინებული სასამართლოს მიერ, ირანის მოთხოვნა და მისი მოწოდებული მტკიცებულებები არარის საკმარისი იმისათვის რომ აეკრძალოს არსებული პროექტის განხორციელება არაბეთის სახელმწიფოს, ვინაიდან მათი ქმედებიდან არანაირი დანაშაულის Nიშნები არიკვეთება დაამიტომ არუნდა აეკრძალოს, მე როგრც ჰააგის სასამართლოს სრულუფლებიანი მოსამართლე მივიჩნევ არაბთა მასშტაბური პროექტი უნდა განხორციელდეს, რაც გულისხმობს ირანის მიმართ გამამტყუვნებელი შედეგის დადგომას.
როგორც მოგეხსენებათ აღარულების ეროვნული ბიუროს აფმასრულებელი თავის საქმიანობაში ხელმძღვანწლობს სააღარულებლო წარმოებათა შესახებ საქ-ოს კანონის აღნიშნული კანონის მე 2 ე მუხლის თანახმად აღარულების ქვემდებარე აქტი არის კანონიერ ძალაში შესული სასამართლო გადაწყვეტილება , კაზუსიდან ჩანს რომ ქვემო ქართლის სააღარულებლო ბიურომ წარმოებაში მიიღო სასამართლოს მიერ გაცემული გადაწყვეტილება რაც სააღსრულწბლო წარმოებათა შესახებ საქ-ოს კანონის მე 2 მუხლის თანახმად აღსრულების ქვემდებარე აქტია და შესაბამისად ქვემო ქართლის სააღარულებლო ბიუროს სრული უფლება ქონდა მიეღო წარმოებაში და დაეწყო იძულებითი აღსრულება . როფორც მოგეხსენებათ აღმასრულებელი სააღარულებლო წარმოებათა შესახებ საქ-ოს კანონის მე -17 -ე მუხლის 5 ნაწილის ა ქვე პუმქტის თანახმად თანხის გადაცდევინებასთან დაკავშირებით საქმეებზე აღმაარულებელი უფლებამოსილია გადახდევინება მოახდინოს მოვალის ქონებაზე მასზე ყადაღის დადებით აღმაარულებელმა ასევე მე 17 -ე მუხლის 7 პუნქტის თანახმად ყველა ღონე უნდა იხმაროს გადაწყვეტილების სწრაფად და რეალურად აღსრულებისთვის აღმაარულებელი სააღარულებლო წარმოების მიმდინარეობის დროს თუ კი აღნიშნული სასამართლო გადაწყვეტილება არის არაუზრუნველყოფილი მოთხოვნა მოვალე მხარეს არეგიატირებს მოვალეთა რეეატრში მოვალეთა რეესტრი 19 პრა მუხლის თანახმად არის ელ სისტემა სადაც პირი დაუყოვნებლივ რეგისტრირდება მას შემდეგ რაც იწყება მის წინააღმდეგ იძულებითი აღარულება . ამავრ კანონის მე -19- ე 3 პრიმა მუხლის თანახმად კანონში იმპერატიულად არის გაწერილი მოვალეთა რეეატრიდან ამორიცხვის საფუძვლები ესენია . თანხის გადახდევინება , დაკიარებული ჯარიმის სხვა სახით შეცვლა , სასამართლო გადაწყეტილება , და კრედიტორის თანხმობა მე - 19 -ე 3 პრას მე 4 ე პუნქტი აკეთებს დათქმას იმ კატეგორიის აქმეებზე თუ აღსრულება მიმდინარეობს სამოქალაქო საქმეებზე კრედიტორის თანხმობით ხოლო ადმინისტრაციულ საქმეებზე აღსრულების ეროვნული ბიუროს ინიციატივით . პირს მიეცეს შესაძლებლობა კონკრეტულად ერთ ქონებქზე მოვალეთა რეესტრის შეზღუდვის მოხსნის შედეგად მოახდინოს ამის რეალიზება, მოცემულ შემთხვევაში აღმაარულებელმა თავად უზრუნველყო მოვალეთა რეესტრის შეზღუდვის მოხსნა ამ კატეგორიის სამოქალაქო საქმეზე მას ესაჭიროებოდა კრედიტორის ანუ სააქციო საზოგაფოების კრედო ბანკის თანხმობა . შესაბამისად აფმაარულების მოქმედება მოვალეთა რეესტრის ყადაღის მოხსნასთან დაკავშირებით მივალეთა შეზღუდვის გაუქმება ატის უკანონო
2022 წლის 20 სექტემბერს კრედიტორი გამოცხადდა აღსრულების ეროვნულ ბიუროში და წარმოადგინა თბილისის საქალაქო სასამართლოს მიერ 2021 წლის 19 დეკემბერს გაცემული სააღსრულებო ფურცელი აღსასრულებლად. აღნიშნული სააღსრულებო ფურცლის მიხედვით, მოვალეს კრედიტორის სასარგებლოდ დაეკისრა ძირითადი მოთხოვნის 450 000 ლარისა და პირგასამტეხლოს 120 000 ლარის გადახდა. ამავე სააღსრულებო ფურცლის მიხედვით, მოვალეს ასევე დაეკისრა საურავის გადახდა თითოეულ გადაცილებულ დღეზე გადაწყვეტილების კანონიერ ძალაში შესვლის დღიდან მის აღსრულებამდე. სააღსრულებო ფურცელში მითითებული მოთხოვნის დაკმაყოფილება უნდა მომხდარიყო მოვალის საკუთრებაში რიცხული იპოთეკის საგნების რეალიზაციით. aqdan gamomdinare agarulebis erovnuli biuro mexute muxlis safudzvelze xelmdzgvanelobs saaRsruleblo warmoebis shesaxeb kanonis shesabamisad celmdzgvanelobs tavis saqmianobashi , amave kamonis me2 muxlis tanaxmad ... mocemuli kazusidan gamomdinare dasashvebad unda iqnes michneuli vinaidan kreditorma waradgina kanonier dzalashi shesuli gadawyvwtilena agnishnuliiyo agarulebis qvdebare aqti diac agarulebis eeovnul biuros kanonismieri valdebuleba qonda miego warmoebashi da daewyo agnishnul saagsruleblo furcelze idzulebiti moqmedebebi
აღსრულების ეროვნული ბიუროს თბილისის სააღსრულებო ბიურომ უარი უთხრა კრედიტორს სააღსრულებო წარმოების დაწყებაზე, იმ გარემოებაზე მითითებით, რომ მის მიერ წარმოდგენილ დოკუმენტაციას არ ახლდა აღსასრულებელი გადაწყვეტილება, ამასთან, სააღსრულებო ფურცელში არ იყო მითითებული მოვალის პირადი ნომერი.
წარმოების დაწყებაზე უარით გაღიზიანებულმა კრედიტორმა ზემოხსენებული სააღსრულებო ფურცელი წარადგინა კერძო აღმასრულებელთან. წარმოების დაწყებამდე კერძო აღმასრულებელმა მხარეს დაუდგინა ხარვეზი, იმ გარემოებაზე მითითებით, რომ სააღსრულებო ფურცელი არ შეიცავდა აუცილებელ რეკვიზიტს - მოვალის პირად ნომერს. kerdzo agmaseulebeli saagaruleblo warmoebata shesaxeb kanonis 14-7 prima muxlis tanaxmad warmoadgens pizikur pirs moqmedebebis migebia ifleba aqvs mas ar qonda ufleba miego saagsruleblo furceli agsasruleblad tundac hamoaworebeli xarvezis miuxedavad radgan agsasrulebeli motxovnis odenoba scildenoda 500000 lars . magram vinaidan mxarem warmoadgina ganchimeba usworobis gasworobisa es ar iyo dauyovnebliv agsasrulebeli ganchineba da idUlebiti agsruleba rom gagrdzelebuliyo gvcjirdenoda gerbiani kanonit dzalashi sheauli sasamartlos ganchineba usworobis gasworebaze
ხსენებული ხარვეზის აღმოსაფხვრელად კრედიტორმა წარმოადგინა თბილისის საქალაქო სასამართლოს განჩინება უსწორობის გასწორების შესახებ, სადაც მიეთითა მოვალის პირადი ნომერი. ამავე განჩინებით განისაზღვრა გასაჩივრების წესი - განჩინება საჩივრდებოდა კერძო საჩივრის წარდგენის გზით.
კერძო აღმასრულებელმა კრედიტორის მიერ წარმოდგენილი განჩინება არ ჩათვალა ხარვეზის გამოსწორებად და კრედიტორს მოთხოვა კანონიერ ძალაში შესული განჩინების წარმოდგენა. კრედიტორის მიერ კანონიერ ძალაში შესული განჩინების წარმოდგენის შემდეგ, კერძო აღმასრულებელმა მიიჩნია, რომ მხარის მიერ წარმოდგენილი დოკუმენტაცია აკმაყოფილებდა წარმოების დაწყების კანონისმიერ წინაპირობებს და დაიწყო სააღსრულებო წარმოება. (გადაწყვეტილება არ ახლავს და მოთხოვნა 500 000 ზე მეტია)
წარმოების დაწყებისთანავე კრედიტორსა და კერძო აღმასრულებელს შორის დაიდო ადმინისტრაციული ხელშეკრულება სააღსრულებო მომსახურების შესახებ, სადაც განისაზღვრა მხარეთა უფლება-მოვალეობები და აღსრულების საზღაური.kerdzo agmasrulebeli idUlebit agarulebas iwyebs kreditortan saagsruleblo momsaxurebis gawebis shesaxeb xelshekrulebis gafornenisa da saagsruleblo furcelis warmoebashi migebis shemdeg , kedzo agmasrulebwli sajaro samartlis ganmaxorciebelia magram adm organo ar aris adm organo fa pirs shorisaa adm xelshwkruleba kerdzo agmaseulebeli es aris samoqalaqo garigeba xelshekruleba
ამასთან, სააღსრულებო წარმოების დაწყებისთანავე კერძო აღმასრულებელმა მოვალეს გაუგზავნა წინადადება სააღსრულებო ფურცელში მითითებულ მისამართზე, მოიძია მოვალის საკუთრებაში რიცხული ქონების შესახებ ინფორმაცია, მოვალე დაარეგისტრირა მოვალეთა რეესტრში და მის საბანკო ანგარიშზე გააგზავნა ერთობლივი საინკასო დავალება კრედიტორის მოთხოვნასა და აღსრულების საზღაურზე. (არაუზრუნველყოფილის მსგავსად აწარმოა და ინკასოს წარდგენის წესიც არასწორია შინაარსობრივადაც) ამასთანავე, კერძო აღმასრულებელმა დაიწყო იძულებითი სააღსრულებო მოქმედებები იპოთეკის საგნების იძულებით აუქციონზე რეალიზაციის უზრუნველსაყოფად.
სააღსრულებო წარმოების მიმდინარეობისას, კერძო აღმასრულებელს რამდენჯერმე დაუბრუნდა მოვალისათვის გაგზავნილი წინადადება იმ გარემოებაზე მითითებით, რომ მოვალე არ იმყოფებოდა მისამართზე. აღნიშნული გარემოების გათვალისწინებით, კერძო აღმასრულებელი დამხმარე პირთან ერთად, პირადად გამოცხადდა მოვალის მისამართზე მის, სადაც მდებარეობდა ერთ-ერთი იპოთეკის საგანი, მოვალის პირადი ინფორმირებისა და სხვა სააღსრულებო მოქმედებების განხორციელების მიზნით. კერძო აღმასრულებელს მისამართზე დახვდა მოვალის 16 წლის შვილი, რომელმაც ჩაიბარა მოვალისათვის განკუთვნილი წინადადება. კერძო აღმასრულებელმა შეადგინა ოქმი სააღსრულებო მოქმედების შესახებ, რომლის ნამდვილობა დაადასტურა მისი ხელმოწერით (მუნიციპალიტეტის ან საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს შესაბამისი ტერიტორიული ორგანოს წარმომადგენლი არ ესწრება და თანმხლები პირის ხელმოწერაც არ არის).
დამატებით, კერძო აღმასრულებელმა მიმართა აღსრულების ეროვნულ ბიუროს სააუქციონო მომსახურების გაწევის მიზნით. ამავე მიმართვით კერძო აღმასრულებელმა ითხოვა იპოთეკის საგნებზე ყადაღის დადება, იმ გარემოებაზე მითითებით, რომ აღსრულების ეროვნული ბიუროს სააუქციონო მომსახურება ითვალისწინებდა სარეალიზაციო ქონების დაყადაღებასაც. ამავე განაცხადში კერძო აღმასრულებელმა აღსასრულებელ მოთხოვნად მიუთითა კრედიტორის ძირითადი მოთხოვნა - 450 000 ლარის, პირგასამტეხლო 120 000 ლარი და ამავე სააღსრულებო ფურცლით განსაზღვრული საურავი დაანგარიშებული გადაწყვეტილების კანონიერ ძალაში შესვლის დღიდან განაცხადის გაკეთებამდე. (წარმოების დაწყებისას არ შეწყვიტა საურავის დარიცხვა)
აღსრულების ეროვნულმა ბიუროს თბილისის სააღსრულებო ბიურომ კერძო აღმასრულებელს უარი უთხრა სააუქციონო მომსახურების გაწევაზე. თბილისის სააღსრულებო ბიუროს უარი კერძო აღმასრულებელმა 2 თვის ვადაში გაასაჩივრა ზემდგომ თანამდებობის პირთან - აღსრულების ეროვნული ბიუროს თავმჯდომარესთან.
შეაფასეთ აღსრულების ეროვნული ბიუროს თბილისის სააღსრულებო ბიუროსა და კერძო აღმასრულებელის მოქმედებების კანონიერება.
lerdzo agmasrulebeli pasuxismgebelia mis mier sheqmnil yvela dokumentze sakutari saxelit acorcielebs saagsruleblo moqmedebas dayadagebistbis ki ar unda miemarta tbilisis saagaruleblo biuroatvis tviton unda daeyadagebina unda sheafasos da gadasces .
სისხლის სამართლის უმთავრესი ამოცანა მდგომარეობს მოქალაქეების მშვიდობიან თანაცხოვრების უზრუნველყოფაში
იგი ამით არ განსხვავდება სამართლის სხვა დარგებისაგან
განსხვავება სანქციებშია. სანქციეის გარეშე საზოგადოებრივი ცხოვრება წარმოუდგენელია.
სისხლის სამართალი საზოგადოებას იცავს და ცალკეულ პირებს დანაშაულისაგან სხვა დარგები კი მხოლოდ რეგულაციაზე არიან ორიენტირებული
სისხლის სამრთლის მთავარი ფუნციაა დაცვა რეგულალცია მეორადი ფუნქციაა
კონკრეტული სისხლისსამართლებრივი ფუნქცია გამოიხატება სამართლებრივი სიკეთის დაცვაში
რა არის სამართლებრივი სიკეთე?
სამართლებრივი სიკეთე არის საზოგადოების თუ ცალკეული პირების სოციალური თუ სამართლებრივად აღიარებული სხვა ინტერესი რომელიც მისი მნიშნელობიდან გამომდინარე სისხლის სამართლებრივ დაცვას ემსახურება
სამართლებრივი სიკეთე 2 სახისაა:
1. ინდივიდუალური
სიცოცხლე ჯანმრთელობა
2. უნივერსალური ზეინდივიდუალური (სახელმწიფოს კონსტიტუციური წესწყობილება, გარემო)
ევროპული სისხლის სამართლის სპეციალური მიზნები
ევროკავშირის შესახებხელშეკრულების მე 2
მუხლის თანახმად, კავშირი სთავაზობს თავის მოქალაქეებს თავისუფლრბის, უსაფრთხოებისა და სამართლის სივრცეს, შიდა საზღვრების გარეშე, სადაც ის შესაბამის ღონისძიებებთან კავშირში, რომლებიც დაკავშირებულიასაზღვრების კონტროლთან, მიგრაციასთან, ასევე დამნაშავეობის თავიდან აცილებასა და მის წინააღმდეგ ბრძოლასთან- უზრუნველყოფილია პირების თავისუფალი გადაადგილება
ე.ი . ევროპული სისხლის სამართლის ერთ ერთი მთავარი ამოცანაა იმ დამნაშავეების წინააღმდეგ ბრძოლა, რომელიც ერთი ქვეყნის ფარგლებს სცილდება, ამას ემატება ევროკავშირის ინსტიტუტებისა და ღირებულებების დაცვა
დამნაშავეობის წინააღმდეგ ბრძოლა
გლობალიზაციისა და გადაადგილების გაქტიურება კრიმინალსაც შეეხო. ორგანიზებული დამნაშავეობა საზღვრებს არ ცნობს და ევროკავშირმა აქცენტი ამაზე გააკეთა
მიზეზები დამნაშავეობის გლობალიზაციის არის
1. ტექნიკური პროგრესი
2. ეკონომიკური ფაქტორები
3. ევროპის შიგნით და გარეთ გარკვეულ სახელმწიფოებთა გარკვეული ვადით საძღვრების გახსნა
აქვე ზოგდად აღინიშნება საბჭოთა კავშირის დაშლის ფაქტორებიც, რომელმაც გამოიწვია
დანაშაულის ახალი ფორმების შექმნა
კერძოდ
რუსული დანაშაულებრივი გაერთიანებები,
ესენი ჩადია ტრეფიკინგს, ნარკოტიკებით ვაჭრობა
უნდა გაუსვათ ხაზი ქართულ დანაშაულებრივ ჯგუფებსაც , მართალია ქართული ისეთი ორგანიზებული ნიშნებით არ გამოირჩევიან როგორც მაფია, მაგრამ საშიში მაშტაბებს მათაც მიაღწიეს მაგ. ავსტრიის კრიპოს ანგარიში, სადაც ქართულ დაჯგუფებებს მაფიად მოიხსენიებენ. 75 ქართველი დაკავებული
ევროკავშირი ორი მიმართულებითაა აქტიური
1. საკუთარ ფარგლებში წევრ ქვეყნებში
2. არაწევრ ქვეყნებში სამართლებრივ ჩარჩოებში
ევროკავშირის ორგანოები, ღირებულებები და მათი სისხლის სამართლებრივი დაცვა
გლობალიზაციის შედეგად წარმოშობილმა პოლიტიკურმა და ეკონომიკურმა ცვლილებებმა და ევროპეიზაციის პროცესმა საფუძველი დაუდო ახალი ევროპული სიკეთეების წარმოშობას
ევროკავშირი არის დამოუკიდებელი საერთაშორისო სამართლის სუბიექტი
Sui generes
რომელიც ეტაპობრივად სახელმწიფოებრივ ფორმებს იღებს, მაგრამ მისი უფლებამოსილება წევრი სახელმწიფოებისაგან მომდინარეობს(მათგან აქვს მიღებული)
ამიტომ წევრმა სახელმწიფოებმა ევროკავშირის სამართლებრივი სიკეთეები უნდა დაიცვას
თუმცა ევროკავშირს არ გააჩნია სისხლის სამართლის სფეროში საქმიანობის საკუთარი კომპეტენცია(გამონაკლისები არსებობს) წევრმა ქვეყნებმა უნდა უზრუნველყონ მისი სამართლებრივი სიკეთეების სისხლის სამართლებრივი მექანიზმებით დაცვა
ევროკავშირის სისხლის სამართლის უმნიშვნელოვანესი ამოცანაა ასევე ევროკავშირის ფინანსური ინტერესების დაცვა. ამას ყურადღება უნდა მიექცეს განსაკუთრებით იმის ფონზე რომ ნაციონალური კანონმდებლობის იურისდიქცია ვრცელზდება საკუთარ ქვეყნებზე და საკუთარ სიკეთეებს იცავს
ევროკავშირის ფინანსური ინტერესების დაცვა დიდია. კვლევებით საეთო ბიუჯეტი 20 პროცენტი ხდება დანაშაულის მსხვერპლი მაგ კრედიტების არასწორი გაცემა, გადასახადების დამალვა
ევროპული ინიციატივით შემუშავდა Corpus juris
ევროკავშირის ფინანსური ინტერესების დასაცავად. . ეს შეიცავს სხვადასხვა დანაშაულებრივ შემადგენლობებს სანქციებსაც ითვალისწინებს (მოსყიდვა, ფულის გათთრება, ქრთამის აღება)
ეს არ არის სავალდებულო ხასიათის
ძალაუფლების გადანაწილება ინსტიტუციური ბალანსი და არა ხელისუფლების დანაწილების კლასიკური მოდელი თუ თეორიები
ევროპული საბჭო - წევრ სახელმწიფოთა ინტერესები
ევროპული კომისია - ევროპის კავშირის ინტერესები
ევროპული პარლამენტი - მოსახლეობის ინტერესები
მართლმსაჯულება:სასამართლოინტერესებისბალანსი!
რეგულაცია
• საყოველთაო მოქმედების, სრულად სავალდებულო ძალის და მოქმედებს თითოეულ წევრ სახელმწიფოში • მავალდებულებელი ხასიათის, თითოეული ნორმა - შესასრულებლად სავალდებულოა • „უშუალო მოქმედების“ ძალა (vs. უშუალოდ გამოყენება!) • მოქმედებს წევრი სახელმწიფოების ყოველგვარი ჩარევის გარეშე, ავტომატურად და უნივერსალურად. დაუშვებელია აქტის მიღება, რომელიც წინააღმდეგობაში მოვა რეგულაციასთან • ადრესატი: წევრი სახელმწიფოები, ფიზიკური და იურიდიული პირები, ევროკავშირის ორგანოები,
დირექტივა • სავალდებულო ადრესატი წევრი სახელმწიფოსთვის მიზნის მიღწევასთან მიმართებით, მაგრამ ფორმისა და საშუალების არჩევანს ახდენს თავად მიმღები სახელმწიფო • შიდასახელწმიფოებრივი სამართლის შემადგენელი ნაწილი ძალაში შესვლისთანავე. • ორ-საფეხურიანი სისტემა: ა) ევროკავშირის დონეზე მისი მიღება; ბ) წევრი-სახელმწიფოების მიერ მისი იმპლემენტაცია. • სამართლის ჰარმონიზაციის მნიშვნელობა • დირექტივის იმპლემენტაციის ვადა მითითებულია დირექტივაში და არ აღემატება 2 წელს • ადრესატი: წევრი სახელმწიფოები!
გადაწყვეტილება • სრულად სავალდებულო ძალის მქონე აქტი, რომელსაც, როგორც წესი, არ ჰყავს ადრესატი. თუ ადრესატი ჰყავს, მაშინ ინდივიდუალური აქტია. • მთავარი ადრესატი: ზოგიერთი ან ყველა წევრი სახელმწიფო, ფიზიკური ან იურიდიული პირები • თუ არ აკონკრეტებს, მაშინ ზოგადია და გამოქვეყნებული ოფიციალურ ჟურნალში • მიიღება ძირითად კომისიის მიერ და შესაძლოა განკუთვნილი იყოს დელეგირებული ან საიმპლეტემნაციო აქტის შესასრულებლად.
რეკომენდაცია და მოსაზრება • არასავალდებულო, პოლიტიკურ-სარეკომენდაციო ხასიათის, რეკომენდაცია - ადრესატის ქმედებისადმი მოწოდება, ხოლო მოსაზრება - ქმედების მიმართ რეაგირება. მნიშვნელოვანი პოლიტიკური დატვირთვის მქონე ინსტრუმენტები • გაცემის კომპეტენციები აქვთ უმთავრესად საბჭოს, პარლამენტს და კომისიას. • უმთავრესად შეეხება წევრ სახელმწიფოებს, თუმცა იშვიათად შეიძლება მიმართული იყოს ევროკავშირის იურისდიქციას დაქვემდებარებული იურიდიული ან ფიზიკური პირებისთვის • იურიდიული ძალის გარეშე, თუმცა არ უნდა იყოს იგნორირებული, რადგან ხშირად მოსდევს სავალდებულო გადაწყვეტილების მიღება
განვითარების ეტაპები მაასტრიხტის ხელშეკრულებამდე • ორგანიზაციული სტრუქტურის გაერთიანება - 1965 წლის „შერწყმის ხელშეკრულება“ • „ინტეგრაცია“ არ უნდა განხორციელდეს წევრი სახელმწიფოების მიერ სუვერენიტეტის დაკარგვის ხარჯზე (დე გოლი, 60 იანი წლები) • „ცარიელი სკამის პოლიტიკა“ - უარი საბჭოს სხდომებზე • „ლუქსემბურგის კომპრომისი“ - ერთხმად მიღებული გადაწყვეტილებები • საგარეო პოლიტიკის სფეროში სამთავრობოთაშორისო თანამშრომლობა (70 იანი წლები) • არჩევნების ახალი წესი! • ერთიანი ევროპული აქტი - 1986 წელი - ევროპული პოლიტიკური თანამშრომლობის ინსტიტუციონალიზება და შიდა ბაზარი • ევროპული გაერთიანების მართლმსაჯულების სასამართლოს განვითარება
მაასტრიხტის ხელშეკრულება - პოლიტიკური კავშირის დასაბამი! • ევროპული კავშირის შექმნა - European Union - ინტეგრაციის პოლიტიკური იმპულსები • 1992 წლის 7 თებერვალს ხელმოწერილი მაასტრიხტში, ძალაში შესვლა - 1993 წლის 1 ნოემბერს • ევროპის ხალხებს შორის უფრო და უფრო მჭიდრო კავშირის განხორციელების ახალი საფეხური • სამართლის უზენაესობის პრინციპი, თავისუფლების, დემოკრატიის, ადამიანის უფლებებისა და ძირითადი თავისუფლებების პატივისცემის პრინციპები • ევროპული კავშირის შექმნის მიუხედავად, ევროპულმა გაერთიანებებმა შეინარჩუნეს საკუთარი სამართლებრივი ბუნება და საერთაშორისო სამართლის დამოუკიდებელ სუბიექტებად დარჩნენ • კავშირის მოქალაქეობის ცნების შემოღება • რეგიონების კომიტეტის შექმნა
ამსტერდამის ხელშეკრულება • ახალი სამთავრობო კონფერენციის მუშაობის დაწყება - 1996 წელს (ტურინი) - ევროპული კავშირის შემდგომი განვითარების ახალი ეტაპი • სავიზო, საიმიგრაციო, თავშესაფრის მინიჭების პოლიტიკისა და პირთა თავისუფალი გადაადგილების საკითხების მოწესრიგება • შენგენის სისტემა - სასაზღვრო კონტროლის გაუქმება (1985 წელი) • ინსტიტუციური საკითხების ხელახალი არქიტექტურა • ევროპული გაერთიანების კომპეტენციის ზრდა სოციალური და დასაქმების პოლიტიკაში • საერთო საგარეო და უსაფრთხოების პოლიტიკის უმაღლესი წარმომადგენელი • ევროს შემოღება - ერთიანი სავალუტო სისტემა (1999 წელი) • ევროპული კავშირის ძირითადი უფლებების ქარტია (1999 წელი) - ევროსაბჭოსთან კავშირი? • ნიცის ხელშეკრულება (2001 წელი) - ინსტიტუციური რეფორმა - გადაწყვეტილების მიღების პროცედურების გამარტივება • საკონსტიტუციო ხელშეკრულება - ჩავარდნილი (2004 წელი)
ლისაბონი:
• შენარჩუნებულია „ბირთვული ენერგიის ევროპული გაერთიანება,“ რომელიც დამოუკიდებელი სუბიექტის სტატუსით სარგებლობს და ევროპული კავშირის პარალელურად არსებობს. თუმცა იგი ინსტიტუციურად მჭიდროდ არის დაკავშირებული ევროპულ კავშირთან • ევროპული კავშირის სამართალსუბიექტობა (legal personality) და ევროპული გაერთიანებების სამართალმემკვიდრეობა - 47-ე მუხლი TEU • ზეეროვნულ (ადრინდელი სტრუქტურის პირველი და მესამე საყრდენების ფარგლებში არსებული დებულებები), ასევე მთავრობათაშორისი თანამშრომლობის (საერთო საგარეო და უსაფრთხოების პოლიტიკა) ელემენტებს მოიცავს • ხელისუფლების „დანაწილების“ ტრადიციული თეორიების არარელევანტურობა • ევროპული გაერთიანების პოლიტიკა - წევრ სახელმწიფოთა ეკონომიკის ლიბერალიზაცია, ჰარმონიზაცია, კოორდინაცია და ინტეგრაცია • ენები - მრავალენოვანი გაერთიანება - ავთენტური, ოფიციალური და სამუშაო ენებით
• 2007 წლის 13 დეკემბერს ხელმოწერილი ლისაბონში - ახალი ერა ევროკავშირის
ისტორიაში
• ძალაში - 2009 წლის 1 დეკემბრიდან ყველა წევრ სახელმწიფოში დასრულებული
რატიფიკაციის პროცესის დასრულების შემდეგ
• ტერმინოლოგიის ამოღება: „კონსტიტუცია,“ „დროშა,“ „ჰიმნი,“ „ევროპული საგარეო
საქმეთა მინისტრი,“ „სახელმწიფოსთან დაკავშირებული ცნებების ამოღება“
• კონსტიტუციური ხასიათის მოქმედი სადამფუძნებლო ხელშეკრულება და
სამართლის ძირითადი საკანონმდებლო წყარო
ლისაბონის 2007 წლის ხელშეკრულება - კონსტიტუციური ხელშეკრულების ანარეკლი,
მთავარი პრინციპი: დემოკრატიული დეფიციტის შევსება და კომპეტენციათა უკეთესი
დანაწილება, ადამიანის ძირითადი უფლებათა დაცვის რეჟიმის გაძლიერება.
სისხლისსამართლებრივი ჰარმონიზაციის სფეროები:
ტერორიზმი; ტრეფიკინგი; ბავშვთა სექსუალური ექსპლუატაცია და ბავშვთა პორნოგრაფია (დირექტივა- დანაშაულის ნიშნები და სანქციები); ნარკოტიკებით არალეგალური ვაჭრობა; ფულის გათეთრება; კორუფციასთან ბრძოლა(ჩარჩო გადაწყვეტილებები); გადახდის საშუალებების გაყალბება; ორგანიზებული დამნაშავეობა; არალეგალური მიგრაცია; რასიზმი და ქსენოფობია; გარემოს დაცვა;
მიუხედავად ევროკავშირის სისხლისსამართლებრივ კომპეტენციებ- თან დაკავშირებით არსებული აზრთა სხვადასხვაობისა, ნათელია, რომ ამ გაერთიანების ფარგლებში სისხლის სამართლის გამოყენებით უკვე უამრავი სფერო იქნა მოწესრიგებული. ევროკავშირის ნების- მიერმა მომავალმა წევრმა სახელმწიფომ ან მისმა პარტნიორმა მოცე– მულ თავში აღწერილი ჩარჩო-გადაწყვეტილებები და დირექტივები აუცილებლად უნდა გაითვალისწინოს.
შიდასახელმწიფოებრივი ბლანკეტური ნორმები და მითითება ევროკავშირის სამართალზე
, სისხლისსამართლი , მისი ინტერვაების აღს “მის ერთ-ერთი გენის ქართლის მიერნაციონა ის პროცესისგან გნა დ სხვადასხვა საკანონოს სპირ საუბარია ერთადლი ე დაცვაზე. ნონმდებლობაზეც ის , სასამართლოს და მოითხოვს, რომ მათ სევე დასაჯონ, როგე ჩვენების მიცემის ში საქართველო ვალდ
| მითითებები დირექტივებსა და დადგენილებებზე
შიდასახელმწიფოებრივი სამართლის ევროპეიზაციის მნიშვნელოვა- 358 ნი ნიშანია ადგილობრივ ნორმებში მითითებების გაკეთება ევროკავ- შირის ნორმებზე – ბლანკეტური ნორმები. ამ დროს ერთმანეთისგან უნდა განვასხვავოთ დირექტივები და დადგენილებები. დირექტივამ
70-ე მუხლი (ცრუნი სავალდებულო ძალა რომ შეიძინოს, საჭიროა მის ნაციონალურ სა-
ნტერესების დასაცვ
მართალში იმპლემენტაცია (ევროკ. საქმ. წესის შეს. ხელშ. მუხ. 288, აბზ. 3). მათ, გარდა გამონაკლისი შემთხვევებისა, არ გააჩნიათ უშუა- ლოდ მოქმედების ძალა. მაგალითად, თუ ევროკავშირის კანონმდე- ბელი გამოსცემს დირექტივას და მისი მეშვეობით საბავშვო სათამა- იშოებში გარკვეული ნივთიერებების მაღალ კონცენტრაციას აკრძა- ლავს, სახელმწიფოებმა უნდა გამოსცენ ამ დირექტივის შესაბამისი სისხლისსამართლებრივი ნორმები, რათა მსგავსი სათამაშოების გა- მაინც აწარმოებს, პასუხს აგებს სწორედ ნაციონალური ნორმის და არა დირექტივის დარღვევის გამო. აქედან გამომდინარე, ბლანკეტურ ნორმებში აზრი არ აქვს მითითების გაკეთებას ევროკავშირის დირექ- ტივებზე. სისხლისსამართლებრივ დასჯადობას ისედაც მთლიანად შიდასახელმწიფოებრივი სამართალი უზრუნველყოფს.
—აცვლილი ინფორაც მოშვება აიკრძალოს. ის, ვინც მსგავსი ნივთიერებებით სათამაშოებს
შემდეგი მაგალითი და აგრარულ საკი ლ ორგანოებს შორის: ება მოითხოვს, რომ თმწიფომ თავისი ნა დაცვა უნდა უზრუნ ადექსი, მართალიც იცავს, როგორგა ომერციული ანა
608
სრულიად განსხვავებული სამართლებრივი სიტუაციაა დადგენილე- 359 ბასთან მიმართებაში. დადგენილება უშუალოდ მოქმედების ძალით
განმარტეთ შშმ პირთათვის გონივრული მისადაგების პრინციპი- პრინციპი, რომელიც ყოველ კონკრეტულ შემთხვევაში იმ აუცილებელი და შესაბამისი ცვლილების განხორციელებას გულისხმობს, რაც არ იწვევს არაპროპორციულ ან გადამეტებულ ტვირთს ან ვალდებულებას და უზრუნველყოფს შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირის უფლებებისა და თავისუფლებების რეალიზებას სხვებთან თანაბარ პირობებში; (კანონის მეორე მუხლის გ ქვეპუქნტი)
2-ღია კითხვა
გარემოს მისაწვდომობა- მისაწვდომი გარემო – ფიზიკური, ინსტიტუციური და სოციალური პირობების ერთობლიობა, რომელიც შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირს აძლევს თანაბარ შესაძლებლობას ისარგებლოს ყველა საზოგადოებრივი სიკეთით, მათ შორის, საზოგადოებრივი თავშეყრის ადგილას კულტურულ, სპორტულ, პოლიტიკურ ან სხვა ღონისძიებაში მონაწილეობის, აგრეთვე ტრანსპორტით, საინფორმაციო და კომუნიკაციის საშუალებებით სარგებლობის შესაძლებლობას სხვებთან თანაბარ პირობებში; (კანონის მეორე მუხლის ვ ქვეპუნქტი)
წვდომა უნდა ჰქონდეს ყველა შშმ პირს, შეზღუდული შესაძლებლობის ტიპის მიუხედავად და ყოველგვარი განსხვავების გარეშე (რასა, ფერი, სქესი, ენა ან რელიგია; პოლიტიკური ან სხვა მოსაზრება; ეროვნული ან სოციალური კუთვნილება; დაბადების ადგილი, სამართლებრივი, სოციალური ან სხვა სტატუსი; გენდერი ან ასაკი). შშმ პირისთვის მისაწვდომობა დამოუკიდებელი ცხოვრების, საზოგადოებრივ ცხოვრებაში სრული და თანასწორი მონაწილეობისა და ყველა უფლებითა და ძირითადი თავისუფლებით შეუზღუდავი სარგებლობის წინაპირობაა. საზოგადოებისთვის განკუთვნილ ღია შენობებსა და სხვა სივრცეებში გადაადგილება და ორიენტაცია შეიძლება რთული აღმოჩნდეს შშმ პირისთვის, თუ არ არის სათანადო ნიშნები, მისაწვდომი ინფორმაცია და კომუნიკაცია, ან დახმარების სერვისი. მე-9 მუხლი ითვალისწინებს რომ მისაწვდომობის ხელშეწყობის მიზნით, მოსახლეობისათვის ღია ყველა შენობასა და ობიექტებში აბრები განათავსონ ბრაილის ნიშნებითაც, მარტივად წასაკითხი და გასაგები სახით; ასევე, იქვე უნდა იყოს დამხმარე პერსონალი, შუამავლებთან ერთად (მაგ.: გიდი, წამკითხველი, პროფესიონალი სურდოთარჯიმანი).
მისაწვდომობა უნდა უზრუნველყონ ყველა ახალშექმნილ, აშენებულ და წარმოებულ საგანზე, ინფრასტრუქტურაზე, საქონელზე, პროდუქტსა და სერვისზე, მისაწვდომობისათვის უნდა აღმოიფხვრას დაბრკოლებები არსებულ ფიზიკურ გარემოზე, ტრანსპორტზე, ინფორმაციასა და კომუნიკაციაზე, ასევე, საზოგადოებისთვის ღია სერვისებზე. მისაწვდომობის სტანდარტი სავალდებულო უნდა იყოს ყველასთვის და, დარღვევის შემთხვევაში, განისაზღვროს სანქციები, მათ შორის ჯარიმები.
თემა- იმსჯელეთ შეზღუდული შესაძლებლობების მქონე პირთა ორგანიზაციების მახასიათებლებსა და ტიპებზე
კომიტეტი მიიჩნევს, რომ შშმ პირთა ორგანიზაციები უნდა ეფუძნებოდეს, ითვალისწინებდეს და სრულად სცემდეს პატივს კონვენციით აღიარებულ პრინციპებსა და უფლებებს. ეს მოიცავს მხოლოდ იმ ორგანიზაციებს, რომლებსაც უძღვებიან, ხელმძღვანელობენ და მართავენ შშმ პირები. მათი წევრების აბსოლუტურ უმრავლესობას უნდა შეადგენდნენ თავად შშმ პირები.4 კონვენციის ფარგლებში, შშმ პირთა ორგანიზაციები მოიცავს შშმ ქალებისა და ბავშვების, ასევე, აივ/შიდსის მქონე პირების ორგანიზაციებს.
შშმ პირთა ორგანიზაციებს რამდენიმე ძირითადი მახასიათებელი აქვს: (a) მათ აარსებენ იმ მიზნით, რომ კოლექტიურად იმოქმედონ, ასევე, გამოხატონ, ხელი შეუწყონ, გაატარონ და/ან დაიცვან შშმ პირთა უფლებები. შესაბამისად, საჭიროა მათი საზოგადო აღიარება სწორედ ამ კუთხით; (b) ისინი ასაქმებენ, წარმოადგენენ, მოვალეობას აკისრებენ ან კონკრეტულად წარადგენენ/ნიშნავენ შშმ პირებს; (c) უმრავლეს შემთხვევაში, არ არიან აფილირებულნი არცერთ პოლიტიკურ პარტიასთან და მოქმედებენ სახელმწიფო უწყებებისა და იმ არასამთავრობო ორგანიზაციებისგან დამოუკიდებლად, რომელთა ნაწილსაც შეიძლება წარმოადგენდნენ; (d) ეს ორგანიზაციები შეიძლება წარმოადგენდნენ ერთ ან მეტ ჯგუფს, (constituency) ფაქტობრივი ან აღქმული დარღვევების მიხედვით, ან გახსნილნი იყვნენ ყველა შშმ პირის წევრობისათვის; (e) ისინი წარმოადგენენ შშმ პირთა ჯგუფებს და ასახავენ მათ მრავალფეროვნებას (მაგ.: სქესის, გენდერის, რასის, ასაკის, მიგრანტის/ლტოლვილის სტატუსის და ა.შ. მიხედვით). აღნიშნული ორგანიზაციები შეიძლება მოიცავდეს ურთიერთგადამკვეთ იდენტობებზე დაფუძნებულ ჯგუფებს (მაგ.: შშმ ბავშვები, ქალები ან მკვიდრი მოსახლეობა) და სხვადასხვა დარღვევის მქონე წევრებს;(f) მათი მოქმედების ფარგლები შეიძლება მოიცავდეს ადგილობრივ, ეროვნულ ან საერთაშორისო დონეს; (g) ისინი შეიძლება მოქმედებდნენ, როგორც ცალკეული ორგანიზაციები, კოალიციები, ან ურთიერთგადამკვეთი თუ ქოლგისებური ორგანიზაციები, რომლებიც მიზნად ისახავენ შშმ პირთა ერთობლივ და კოორდინირებულ წარმომადგენლობას, როგორც სახელმწიფო უწყებებთან, ისე საერთაშორისო და კერძო ინსტიტუტებთან ურთიერთობისას.
12. კომიტეტის მიერ გამოვლენილია შშმ პირთა ორგანიზაციების ტიპები, მათ შორის: (a) შშმ პირთა ქოლგისებური ორგანიზაციები - მათი წარმომადგენელი ორგანიზაციების ერთგვარი კოალიციები. იდეალურ შემთხვევაში, გადაწყვეტილების მიღების ყველა დონეზე უნდა მონაწილეობდეს მხოლოდ ერთი ან ორი ქოლგისებური ორგანიზაცია. ღიაობისა და დემოკრატიულობის, ასევე, შშმ პირთა სრულად და ფართო სპექტრით წარმოდგენისათვის, მათ წევრებს შორის უნდა მიიღონ შშმ პირთა ყველა ორგანიზაცია, რომლებსაც მართავენ, ხელმძღვანელობენ და აკონტროლებენ შშმ პირები. ისინი საუბრობენ მხოლოდ საკუთარი წევრი ორგანიზაციების სახელით, და მხოლოდ საერთო ინტერესისა და ერთობლივად გადაწყვეტილ საკითხებზე. თუმცა, არ შეუძლიათ კონკრეტული შშმ პირების წარმომადგენლობა, რადგან, როგორც წესი, არ აქვთ სრული ინფორმაცია მათ პირად გამოცდილებაზე. მსგავსი როლის შესრულება უკეთ შეუძლიათ შშმ პირთა ცალკეულ ორგანიზაციებს, რომლებიც კონკრეტულ ჯგუფებს წარმოადგენენ. მიუხედავად ამისა, შშმ პირებს თავად უნდა შეეძლოთ გადაწყვეტა, თუ რომელი ორგანიზაცია უნდა უწევდეთ წარმომადგენლობას. კონვენციის წევრ სახელმწიფოებში ქოლგისებური ორგანიზაციების არსებობამ არ უნდა დააბრკოლოს შშმ პირები ან მათი ორგანიზაციები, რომ მონაწილეობა მიიღონ კონსულტაციებში, ან შშმ პირთა ინტერესების ხელშემწყობ სხვა პროცესებში; (b) შშმ პირთა ურთიერთგადამკვეთი (Cross-disability) ორგანიზაციები, რომლებიც დარღვევათა ფართო სპექტრიდან მოიცავს ყველას ან რამდენიმეს წარმომადგენელს. ეს ორგანიზაციები ყველაზე ხშირად ადგილობრივ და/ან ეროვნულ დონეზე გვხვდება, თუმცა, შეიძლება არსებობდეს რეგიონულ და საერთაშორისო დონეებზეც; (c) თვითადვოკატირების ორგანიზაციები, რომლებიც შშმ პირებს წარმოადგენენ სხვადასხვა, ხშირად არაფორმალურად (loosely) და/ან ადგილობრივად ჩამოყალიბებულ ქსელებში და პლატფორმებზე. ისინი ადვოკატირებას უწევენ შშმ პირების, განსაკუთრებით, ინტელექტუალური შეზღუდვის მქონე ადამიანების უფლებებს. მათ ჩამოყალიბებას შესაბამისი, ზოგჯერ ფართო მხარდაჭერით, რაც წევრებს საკუთარი მოსაზრებების გამოხატვის საშუალებას აძლევს, ფუნდამენტური მნიშვნელობა აქვს გადაწყვეტილების მიღების, მონიტორინგისა და იმპლემენტაციის პროცესებში ჩართულობისა და პოლიტიკური მონაწილეობის თვალსაზრისით. ეს განსაკუთრებულად ეხებათ იმ პირებს, რომლებსაც არ შეუძლიათ სამართლებრივი ქმედუნარიანობით სარგებლობა, ინსტიტუციონალიზებულნი არიან და/ან წართმეული აქვთ ხმის უფლება. თვითადვოკატირების ორგანიზაციების დისკრიმინაცია ბევრ ქვეყანაში ხდება: მათ სამართლებრივი სტატუსი არ ეძლევათ იმ კანონებისა და რეგულაციების გამო, რომლებიც არ აღირებს ამ ორგანიზაციების წევრთა სამართლებრივ ქმედუნარიანობას. (d) ორგანიზაციები, რომლებიც აერთიანებენ შშმ პირთა ოჯახის წევრებს და/ან ნათესავებს. როდესაც შშმ პირთა ჯგუფებს საკუთარი ოჯახებისაგან ერთიანი ქსელის ან ორგანიზაციის სახით მხარდაჭერა სჭირდებათ, მსგავსი ორგანიზაციები დიდ როლს ასრულებენ ინტელექტუალური შეზღუდვებისა და დემენციის მქონე ნათესავების და/ან შშმ ბავშვების ინტერესების ხელშეწყობასა და მხარდაჭერაში, ასევე, მათი ავტონომიურობისა და აქტიური მონაწილეობის კუთხით. მსგავს შემთხვევებში, აღნიშნული ორგანიზაციები ჩართულნი უნდა იყვნენ კონსულტაციების, გადაწყვეტილების მიღებისა და მონიტორინგის პროცესებში. მშობლების, ნათესავებისა და მომვლელების როლი ასეთ ორგანიზაციებში უნდა იყოს შშმ პირთა დახმარება და გაძლიერება, რათა მათ შეძლონ აზრის გამოხატვა და საკუთარი ცხოვრების სრულად გაკონტროლება. მსგავსი ორგანიზაციები აქტიურად უნდა მუშაობდნენ მხარდაჭერაზე გადაწყვეტილების მიღების პროცესში. ეს უზრუნველყოფს შშმ პირთა მონაწილეობას კონსულტაციებში და აზრის გამოხატვის უფლების რეალიზებას. (e) შშმ ქალებისა და გოგონების ორგანიზაციები, რომლებიც შშმ ქალებსა და გოგონებს არაერთგვაროვან ჯგუფად წარმოადგენენ. მათი მრავალფეროვანი სპექტრი უნდა მოიცავდეს ყველა ტიპის დარღვევას.5 ძალზე მნიშვნელოვანია ამ ჯგუფების მონაწილეობა კონსულტაციებში, რომლებიც პირდაპირ ან ირიბად ეხება მათ, ან, ზოგადად, შშმ ქალებისა და გოგონების საკითხებს (მაგ.: გენდერული თანასწორობის პოლიტიკა). (f) შშმ ბავშვებისა და ახალგაზრდების ორგანიზაციები, ან ინიციატივები, რომლებიც ფუნდამენტურ როლს ასრულებენ საზოგადოებრივ და სათემო ცხოვრებაში ბავშვთა მონაწილეობის, ასევე, მათი გამოხატვისა და გაერთიანების თავისუფლების თვალსაზრისით. ზრდასრულებმა მთავარი და მხარდამჭერი როლი უნდა შეასრულონ ისეთი გარემოს შექმნაში, რომელიც შშმ ბავშვებსა და ახალგაზრდებს, ზრდასრულებსა და სხვა ბავშვებთან/ახალგაზრდებთან თანამშრომლობის გზით, საშუალებას მისცემს, ჩამოაყალიბონ საკუთარი ორგანიზაციები და ინიციატივები და ფორმალურად ან არაფორმალურად იმოქმედონ მათ ფარგლებში.
II ვარიანტი
1-ღია კითხვა
შშმ პირთა დამოუკიდებელი ცხოვრების არსი- (კანონის მე-2 მუხლი ი ქვეპუქნტი)
დამოუკიდებელი ცხოვრება − შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირის ავტონომია, მისი არჩევანის, გადაწყვეტილების მიღებისა და საკუთარი ცხოვრების კონტროლის თავისუფლება, რომლის რეალიზებაც, საჭიროების შემთხვევაში, შესაძლებელია სხვების დახმარებით, მათ შორის, სხვადასხვა სერვისის მიწოდების გზით;
დამოუკიდებელი ცხოვრება/ცხოვრება დამოუკიდებლად ნიშნავს შშმ პირთა უზრუნველყოფას აუცილებელი საშუალებებით, რომელთა მეშვეობითაც შეძლებენ, ისარგებლონ არჩევანისა და საკუთარი ცხოვრების კონტროლის უფლებით, ასევე, მიიღონ ყველა გადაწყვეტილება თავიანთი სიცოცხლის შესახებ. პირად ავტონომიას და თვითგამორკვევას ფუნდამენტური მნიშვნელობა აქვს დამოუკიდებელი ცხოვრებისათვის. აქ იგულისხმება: წვდომა ტრანსპორტზე, ინფორმაცია, კომუნიკაცია და პერსონალური ასისტირება (მხარდაჭერა, ხელშეწყობა) საცხოვრებელი ადგილი, ყოველდღიური რუტინა, ჩვევები, სათანადო დასაქმება, პირადი ურთიერთობები, ტანსაცმელი, კვება, ჰიგიენა და ჯანდაცვა, რელიგიური აქტივობები და სექსუალური და რეპროდუქციული უფლებები.
რაც შეეხება დამოუკიდებელი ცხოვრების პირობებს, დამოუკიდებელი ცხოვრება და საზოგადოებრივ ცხოვრებაში ჩართულობა ეხება ყველა ტიპის საცხოვრებელი დაწესებულების გარეთ ცხოვრებას. ეს არ ნიშნავს „მხოლოდ“ კონკრეტულ შენობასა ან გარემოცვაში ცხოვრებას; უპირველეს ყოვლისა, იგი გულისხმობს პირადი არჩევანისა და ავტონომიის, როგორც სიცოცხლისა და საცხოვრებელის გარკვეული პირობების შენარჩუნებას.
ღია კითხვა 2
უნივერსალური დიზაინი- „უნივერსალური დიზაინი” „უნივერსალური დიზაინი” – გულისხმობს პროდუქტის, გარემოს, პროგრამებისა და მომსახურების ისეთ დიზაინს, რომელიც ყველა ადამიანის აძლევს მისი მაქსიმალური გამოყენების საშუალებას, ადაპტაციისა და სპეციალური დიზაინის გამოყენების აუცილებლობის გარეშე. „უნივერსალური დიზაინი” არ გამორიცხავს საჭიროების შემთხვევაში შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე კონკრეტული ჯგუფის მიერ დამხმარე საშუალებების გამოყენებას. (კონვენციის 2 მუხლი)
თემა- ინკლუზიური განათლების არსი და საგანმანათლებლო სისტემის ურთიერთდამაკავშირებელი მახასიათებლები
მონაწილე სახელმწიფოები აღიარებენ შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთა უფლებას განათლებაზე. ამ უფლების დისკრიმინაციის გარეშე და თანაბარ პირობებში რეალიზებისათვის, მონაწილე სახელმწიფოები უზრუნველყოფენ ინკლუზიური განათლების სისტემის დანერგვასა და მთელი ცხოვრების მანძილზე განათლების მიღების მისაწვდომობას, რაც ემსახურება:
a)პიროვნების პოტენციალის სრულ გამოვლენას, ღირსებისა და საკუთარი თავის პატივისცემის გაღვივებას, ადამიანის უფლებების, ძირითადი თავისუფლებებისა და ადამიანთა მრავალფეროვნების პატივისცემის განმტკიცებას;
b. შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთა მიერ საკუთარი პიროვნების, ნიჭისა და შემოქმედებითი უნარების განვითარებასა და გონებრივი თუ ფიზიკური შესაძლებლობების მაქსიმალურ გამოვლენას და სხვა.
ინკლუზიური განათლება უნდა გავიგოთ, როგორც:
(a) ყველა მსმენელის ფუნდამენტური უფლება. აღსანიშნავია, რომ განათლება არის ინდივიდუალური მსმენელის უფლება, ბავშვების შემთხვევაში კი - მშობლის/მომვლელის უფლება.
მშობლის პასუხისმგებლობები უნდა მოერგოს ბავშვის უფლებებს;
(b) პრინციპი, რომელიც აღიარებს ყველა სტუდენტის კეთილდღეობას, პატივს სცემს მათ თანდაყოლილ ღირსებასა და ავტონომიას და აღიარებს ინდივიდთა მოთხოვნილებებსა და შესაძლებლობას, რომ ეფექტიანად ჩაერთონ და მონაწილეობდნენ საზოგადოებრივ ცხოვრებაში;
(c) ადამიანის სხვა უფლებების განხორციელება. ეს არის უმთავრესი საშუალება, რომლის მეშვეობითაც შშმ პირებს შეუძლიათ თავის ამოყვანა სიღარიბიდან, სრულად მონაწილეობა თემში და დაცვა ექსპლუატაციისაგან.3ის მნიშვნელოვანია ინკლუზიური საზოგადოების ჩამოსაყალიბებლადაც;
(d) განათლების უფლების ხელშემშლელი ბარიერების აღმოფხვრის განგრძობითი და პროაქტიული ვალდებულების შესრულება და მისი შედეგი. რეგულარული სკოლების კულტურის, პოლიტიკისა და პრაქტიკის ცვლილებებთან ერთად, ეს არსებითია ყველა სტუდენტის მიმართ მისადაგებისა და ეფექტიანი ჩართვისათვის.
ინკლუზია განათლების უფლების მიღწევის გასაღებია. მისი აღიარების პროცესი გაძლიერდა ბოლო 30 წლის განმავლობაში, ინკლუზიური განათლება უმთავრესია ყველა მსმენელის, მათ შორის, შშმ პირების მაღალხარისხიანი განათლების, ასევე, ინკლუზიური, მშვიდობიანი და სამართლიანი საზოგადოების განვითარებისათვის. ინკლუზიურ განათლებას შეუძლია უზრუნველყოს შშმ პირთა ხარისხიანი განათლება და სოციალური განვითარება, ასევე, უნივერსალობის გარანტია და დისკრიმინაციის დაუშვებლობა განათლების უფლებაში. მილიონობით შშმ პირს არ ეძლევა განათლების უფლებით სარგებლობის საშუალება. ბევრი მათგანისთვის განათლება ხელმისაწვდომია მხოლოდ ისეთ დაწესებულებებში, სადაც იზოლირებულნი არიან თავიანთი თანატოლებისაგან და დაბალხარისხიან განათლებას იღებენ.
არსებობს ბარიერები რომლებიც ხელს უშლის შშმ პირებს ინკლუზიური განათლების მიღებაში, ამ ბარიერებს ქმნის მრავალი ფაქტორი, მაგალითად: ადამიანის უფლებებზე დაფუძნებული შეზღუდული შესაძლებლობის მოდელის გაუაზრებლობა ან განუხორციელებლობა, რომლის მიხედვითაც, თემსა და საზოგადოებაში არსებული ბარიერები უფრო იწვევს იზოლირებას, ვიდრე დარღვევები ან შშმ პირთა მუდმივი დისკრიმინაცია, რაც მოიცავს რეზიდენტულ დაწესებულებებში ხანგრძლივად მცხოვრებთა იზოლაციას და საზოგადოების დაბალ წარმოდგენას მათზე. ეს კიდევ უფრო ამწვავებს და ამყარებს მათთან დაკავშირებულ ცრურწმენებსა და შიშებს, ამიტომ მონაწილე სახელმწიფოებმა უნდა გაიარონ კონსულტაციები და, წარმომადგენლობითი ორგანიზაციების მეშვეობით, აქტიურად ჩართონ შშმ პირები (მათ შორის, ბავშვებიც) ინკლუზიური საგანმანათლებლო პოლიტიკის დაგეგმვის, განხორციელების, მონიტორინგისა და შეფასების ყველა ასპექტში. შშმ პირები და, შესაბამისობის მიხედვით, მათი ოჯახები, უნდა აღიარონ პარტნიორებად, და არა უბრალოდ განათლების მიმღებ პირებად.
ინკლუზიური განათლების უზრუნველყოფა მოიცავს ცვლილებებს კულტურაში, პოლიტიკასა და პრაქტიკაში, ყველა ფორმალურ და არაფორმალურ საგანმანათლებლო გარემოში, ინდივიდუალურ სტუდენტთა ცვლადი მოთხოვნებისა და იდენტობების მისადაგებისათვის. ეს ასევე გულისხმობს ჩამოთვლილ შესაძლებლობათა ხელშემშლელი ბარიერების აღმოფხვრის ვალდებულებას და საგანმანათლებლო სისტემის შესაძლებლობათა გაძლიერებას ყველა მსმენელთან კავშირის შესანარჩუნებლად. ინკლუზიური განათლება ფოკუსირებულია თითოეული მსმენელის სრულ და ეფექტიან მონაწილეობაზე, მისაწვდომობაზე, დასწრებასა და მიღწევაზე. ეს განსაკუთრებულად ეხებათ პირებს, რომლებიც სხვადასხვა მიზეზის გამო გარიყულნი არიან, ან მარგინალიზების რისკქვეშ დგანან. ინკლუზია მოიცავს მაღალხარისხიან ფორმალურ თუ არაფორმალურ განათლებაზე წვდომას დისკრიმინაციის გარეშე და მის განვითარებას.
მნიშვნელოვანია განვიხილოთ რას ნიშნავს გარიყვა, სეგრეგაცია, ინტეგრაცია და რა განსხვავებაა მათსა და ინკლუზიას შორის. გარიყვაა, როდესაც სტუდენტს პირდაპირ ან ირიბად ეთქმის უარი ან ეშლება ხელი ნებისმიერი ფორმით განათლების წვდომაზე, სეგრეგაცია ნიშნავს შშმ სტუდენტებისთვის ცალკე გარემოს გამოყოფას, რომელიც მორგებულია ან გამოიყენება კონკრეტული ან რამდენიმე საჭიროების საპასუხოდ, სხვა სტუდენტებისაგან იზოლირებულად, ინტეგრაცია არის შშმ პირთა მოთავსება ჩვეულებრივ საგანმანათლებო დაწესებულებებში, იმ გაგებით, რომ მათ შეუძლიათ აღნიშნული ინსტიტუტების სტანდარტიზებულ მოთხოვნებზე მორგება. რაც შეეხება ინკლუზიას ის მოიცავს სისტემატურ რეფორმას, რომელიც გულისხმობს მოდიფიკაციასა და ცვლილებებს შინაარსში, სასწავლო მეთოდებში, მიდგომებში, სტრუქტურებსა და სწავლებების სტრატეგიებში, რათა შესაბამისი ასაკობრივი ჯგუფის სტუდენტებისათვის უზრუნველყოს თანაბარი და კომბინირებული სასწავლო გამოცდილება და გარემო. ეს გარემო საუკეთესოდ უნდა პასუხობდეს მათ მოთხოვნილებებსა და პრიორიტეტებს.
ინკლუზიური განათლების ძირითადი მახასიათებლებია: 1)„მთლიანი სისტემის“ მიდგომა: განათლების სამინისტროებმა ყველა რესურსი უნდა ჩადონ ინკლუზიური განათლების განვითარებისათვის, ასევე, ინსტიტუციურ კულტურაში, პოლიტიკასა და პრაქტიკებში აუცილებელი ცვლილებების განსახორცილებელად. 2) „მთლიანი საგანმანათლებლო გარემო“: აუცილებელია საგანმანათლებლო ინსტიტუტების კომიტირებული ხელმძღვანელობა ყველა სფეროში და ყველა დონეზე ინკლუზიური განათლებისთვის საჭირო კულტურის, პოლიტიკისა და პრაქტიკის წარმოსადგენად. აქ იგულისხმება საკლასო სწავლება და ურთიერთობები; სამეთვალყურეო საბჭოს შეხვედრები; მასწავლებელთა ზედამხედველობა და სხვა. 3)„მთლიანი პიროვნების“ მიდგომა: ამ მიდგომით აღიარებულია თითოეული პირის შესაძლებლობა, რომ ისწავლოს; ასევე, ყველა მსმენელისათვის, მათ შორის, შშმ პირებისთვის, ყალიბდება მაღალი მოლოდინები. ინკლუზიური განათლება მოიცავს მოქნილ საგანმანათლებლო პროგრამას - სხვადასხვა შესაძლებლობაზე, მოთხოვნასა და სასწავლო ტიპზე ადაპტირებული მეთოდების შექმნას. ეს მიდგომა გულისხმობს მხარდაჭერას, გონივრულ მისადაგებასა და ადრეულ ჩარევას, რათა ყველა მსმენელს შეეძლოს თავისი პოტენციალის განხორციელება.
პრიმერული (უშუალოდ მოქმედი) ეფუძნება ხელშეკრულებას ევროკავშირის შესახებ და საქმიანობის წესის შესახებ. თანაბარი რანგი გააჩნია,
სეკუნდარული: დირექტივა დადგენილება გადაწყვეტილება რეკომენდაცია და დასკვნა
დირექტივების ვერტიკალური მოქმედება ეხება მოქალაქეებსა ხელმწიფოებს შორის ურთიერთობას. მოქალაქე იყენებს მისთვის ხელ- საყრელ, მაგრამ ჯერ კიდევ არაიმპლემენტირებულ, დირექტივას. ამ - საშუალებას ევროკავშირის სასამართლო როგორც სანქციონირების - ახალ მეთოდს ისე იყენებს წევრი სახელმწიფოების მიმართ.27 სა- | სამართლო სწორედ იმიტომ დაადგა ამ გზას, რომ სახელმწიფომ ვერ - შეძლოს იმპლემენტაციის არგანხორციელების თავის სასარგებლოდ
გამოყენება. ფაქტობრივად, ამ გზით ევროკავშირის მოქალაქეებიც ჩართულნი არიან დირექტივების უშუალოდ მოქმედების პროცესში.
სრულიად სხვა სიტუაციია, როდესაც თვითონ სახელმწიფო თავის დეგოდ იყენებს (შებრუნებული ვერტიკალური მოქმედება). ევრო- გაერთიანების სასამართლო ამის კატეგორიული წინააღმდეგია, 119 ამის დაშვება სახელმწიფოებს კიდევ უფრო წაახალისებდა იმპლე- მენტაციის შეფერხების პროცესში.” მოქალაქისთვის დირექტივით დაკისრებული ვალდებულებები მისთვის სავალდებულო უნდა ხდე- ბოდეს მხოლოდ დირექტივის შიდა კანონმდებლობაში სათანადოდ გადატანის შემდეგ. სხვა გზით მას არა აქვს საშუალება მიიღოს სრულყოფილი ინფორმაცია 221 დირექტივების უშუალოდ მოქმედების ძალა არ ვრცელდება კერძო პირებს შორის ურთიერთობებზე (ჰორიზონტალური მოქმედება). კერ- ძო პირებისთვის პასუხის მოთხოვნა სახელმწიფოს მიერ არაიმპლემენ- ტირებული დირექტივის საფუძველზე უსამართლობა იქნებოდა.
§ 1. ევროკავშირის სამართლის მითითება ნაციონალურ სამართალსე 355 ბევრი მიმართულებით ევროკავშირს სისხლისსამართლებრივი კომი პეტენცია არ გააჩნია და შესაბამისად, მისი ინტერესების დაცვას ნელ რი სახელმწიფოები ახორციელებენ. ამის ერთ-ერთი გამოხატულე ბაა ე.წ. ასიმილირება – ევროპული სამართლის მიერ ნაციონალურ სა მართალზე მითითება. — ჰარმონიზაციის პროცესისგან განსხვავებით ასიმილირება არ ემსახურება უბრალოდ სხვადასხვა საკანონმდებლო სისტემების დაახლოებას.“ აქ პირდაპირ საუბარია ევროკავშირი ინტერესების, როგორც საკუთარის, ისე დაცვაზე. 350 ასიმილირება მომავალში ქართულ კანონმდებლობაზეც იქონიებს გავლენას. მაგალითად, ევროკავშირის სასამართლოს დებულების 30-ე მუხლი წევრი სახელმწიფოებისგან მოითხოვს, რომ მათ ამ სას.. მართლოსთვის ცრუ ჩვენების მიცემა ისევე დასაჯონ, როგორც ეს საკუთარი სასამართლოსთვის მსგავსი ჩვენების მიცემის შემთხვე- ვაში მოხდებოდა. აქედან გამომდინარე, საქართველო ვალდებული იქნება სისხლის სამართლის კოდექსის 370-ე მუხლი (ცრუ ჩვენების მიცემა) ევროკავშირის სასამართლოს ინტერესების დასაცავადაც გამოიყენოს, ის 357 ნაციონალურ სამართალზე მითითების შემდეგი მაგალითია სა- ბჭოს დადგენილება 515/97/EG საბაჟო და აგრარულ საკითხებზე წევრი სახელმწიფოების ადმინისტრაციულ ორგანოებს შორის თა- ნამშრომლობის შესახებ. ეს დადგენილება მოითხოვს, რომ მისი განხორციელების დროს მხარეებს შორის გაცვლილი ინფორმაციები იყოს დაცული და არ გახდეს საჯარო. სახელმწიფომ თავისი კანონმ- დებლობით ამ საიდუმლო ინფორმაციების დაცვა უნდა უზრუნველ- ყოს.% საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსი, მართალია, გარ- კვეული ინფორმაციების დამცავ მუხლებს შეიცავს, როგორიცაა მაგ. 202-ე მუხლი – ინსაიდერული ინფორმაციის, კომერციული ან საბანკო.
`დაახლოება~ და `ჰარმონიზაცია~ ზოგადად განიხილება როგორც სხვადასხვა შიდასახელმწიფოებრივი კანონის, რეგულაციის, პრინციპისა და მთავრობის პოლიტიკის შემუშავების პროცესი, რომელიც არსებითად იგივეა ან მსგავსი.15 ევროპული კავშირის დოკუმენტებსა და სამართლებრივ ლიტერატურაში `ჰარმონიზაციისა~ და `დაახლოების~ ცნება განიხილება როგორც შიდა, ასევე საგარეო კონტექსტში. ამ ცნებათა განხილვა შიდა კონტექსტში დაკავშირებულია ევროპული კავშირის შიდასამართლებრივ მექანიზმთან, სადაც დაახლოება და ჰარმონიზაცია აღქმულია როგორც ხელშეკრულების წესების თანახმად შექმნილი ბაზრის მართვის მართვის მართვის საშუალება. საგარეო კონტექსტში ჰარმონიზაცია და დაახლოება გამოიყენება ევროპული კავშირისა და მესამე სახელმწიფოების ურთიერთობების ჭრილში.
(ევროპის ეკონომიკური კავშირი, ფო- ლადისა და ქვანახშირის გაერთიანება, ევრატომი).
ახლად ჩამოყალიბუ- ბულ სისტემას „სამბოძიან" სისტემასაც უწოდებდნენ, რადგან ევროკავ თირის სახურავქვეშ აღმოჩნდა შემდეგი სამი მიმართულება: ევროპული გაერთიანებები (პირველი ბოძი), საერთო საგარეო და უსაფრთხოების პოლიტიკა (მეორე ბოძი) და ბოლოს, თანამშრომლობა იუსტიციისა და პოლიციის სფეროში (მესამე ბოძი).“
თემა1.სასჯელის ცნება და მისი დამახასიათებელი ნიშნები. დანაშაულისა და სასჯელის ურთიერთმიმართების პრობლემა. --- სასჯელის დამახასიათებელი ნიშნები: 1. სასჯელი როგორც სახელმწიფო იძულების განსაკუთრებული ღონისძიება- იმიტომ არის განსაკუთრებული ღონისძიიება რომ სხვა ღონისძიებებისგან განსხვავებით ყველაზე მკაცრია . 2. სასჯელის ინდივიდუალური პირადი ხასიათი- მხოლოდ დანაშაულის ჩამდენი პირის მიმართ უნდა იქნეს დანიშნული მაგალითისთვის მე თუ ჩავიდენ დანაშაულს პასუხი მე უნდა ვაგო, ადრე მოქმედი კანონნმდებლობით ეს პრონციპი ირღვეოდა მაგალითისთვის თუ არასრულწლოვანი ჩაიდენდა დანაშაულს შემოსავალი არ ქონდა პასუხს აგებდა მშობელი. 3.სასჯელის დანიშვნა სასამართლოს მიერ და მისი საჯაროსამართლებრივი ხასიათი - სასჯელის დანიშვნის უფლება აქვს მხოლოდ მოსამართლეს მიუხედავად იმისა პროცესი დახურულია თუ ღია. საბოლოო გადაწყვეტილება უნდა გამიცხადდეს საჯაროდ . 4 მსჯავდებულის უფლებწბისა და თავისუფლებების შეზღუდვა და ჩამორთმევა- სასჯელის ნაწილში როდესაც არის თავისუფლების აღკვეთა იზღუდება ადამიანის უფლებები და თავისუფლებები გადაადგილების უფლება , საქმიანობის შეზღუდვა პედაგოგიური , საადვოკატო. 5. ნასამართლეობა როგორც სასჯელის ნიშანი- როდესაც სასჯელი იწვევს მხოლოდ ნასამართლეობას . რა განსხვავებაა მოხსნად და გაქარწყლებას შორის? გაქარწყლება ხდება ვადებში სასჯელის მოხდის დღიდან აითვლება ვადა ნაკლებად მძიმე 3 , მძიმე 6 , განსაკუთრებით მძიმე 8. მოხსნა ვადის გასვლამდე მოსამართლის პრეროგატივაა. არასრულწლოვანთა მიმართებით ნასამართლეობა- როდესაც არასეულწლოვანი ჩაიდენს დანაშაულს რა ვადაც დაენიშნება სასჯელის იმ ვადაში ითვლება ნასამართლევად მაგ : 2 წელი ამ შემთხვევაში 2 წლის მანძილზე ითვლება ნასამართლევად . თუ მეორედ ჩაიდენს დანაშაულს- გაუხანგრძლივდება კანონით დადგენილ ვადაში და შემდწგ ხდება გაქარწყლება. ნაკლებად მძიმე დანაშაულისთვის 1წ , მძიმე 3 წ , განსაკუთრრებით მძიმე 5 წელში . ასევე არის დამატებითი სასჯელი რომწლიც ჩამოთვლილი არ არის ეს არის " ფსიქოლოგიური ტანჯვა მორალურ ფსიქოლოგიური ტანჯვა განვიხილოთ 2 კუთხით 1) განზრახ მკვლელობის დროს და 2) გაუფრთხილებლობით ჩადენილი მკვლელობის დროს . გაუფრთხილებლობის დროს გაცნობიერებული არ აქვს უფრო მეტ ტანჯვას განიცდის განზრახ მკვლელობის დროს გაცნობიერებული აქვს . ასეთი განსხვავებული მიდგომა იმიტომ არის არასრულწლოვნის მიმართ რომ ის სრულად ვეფ აცნობიერებს რას ჩადის . დანაშაულზე და სასჯელზე არსებობს 3 პოზიცია - 1. დანაშაული და სასჯელი აღიარებს სასჯელს კოდექსშიც ჯერ ფანაშაულია განხილული შემდეგ სასჯელი 2. სასჯელი შემდეგ დანაშაული ანუ სასჯელი არის მთავარი. სასჯელი აცდენს გავლენას პირზე რომ არ ჩაიდინოს დანაშაული იცის რომ მკვლელობა ისჯება და შიშის გამო არ ჩადის დანაშაულს თუმცა ყობელთვის ასე არ არის თუ პირისთვის მიუღებელია მკვლელობა არ ჩაიდენს თუ საერთოდ სასჯელი გაუქმებული იქნება 3. დანაშაული და სასჯელი თანაბარია არ არსებობს დანაშაული სასჯელის გარეშე ეს არის უფრო ლოგიკური რადგან ერთმანეთის გარეშე არ არსებობენ.--------2. სასჯელის მიზნები, თეორიები--- საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის მიხედვით სასჯელს აქვს 3 მუზანი 1.სამართლიანობის ადღდენა 2 .ახალი დანაშაულის თავიდან აცილება 3. დამნაშავის რესოციალიზაცია . 1სამართლიანობის აღდგენა - ზოგადად სამართლიანობის აღდგენის იდეალური განმარტება არ არსებობს შეფარდებითი კატეგორიაა, ზოგი სამართლიანობის აღდგრნაში გულისხმობს დაზარალებულის ინტერესების დაკმაყოფილებას . სამართლიანობის აღდგენა უნდა განვიხილოთ 2 კრიტერიუმზე დაყრდნობით 1. დამნაშავის პიროვნება და 2. დანაშაულის სიმძიმე თუ სასჯელი ამ 2 კრიტერიუმის შესაბამისი იქნება განაჩენუ სამართლიანია . 1 დანაშაულის პიროვნება - შესაძლოა ერთიდაიგივე დანაშაული ჩაიდინოს ორმა განსხვავებულმა ადამიანმა ერთი აღიარებდეს დანაშაულს , თანამშრომლობდეს გამოძიებასთან ქონდეს შემამსუბუქებელი გარემოებები მეორეს პირიქით თუ ორივე მათგანს ერთიდაიმავე სასჯელს დაუნიშნავ არ იქნება სამართლიანი პიროვნებიდან გამომდინარე რაც შეეხება 2. დანაშაულის სიმძიმეს შეიძლება ადამიანმა აღიაროს მოინანიოს და მოკლას მცირეწლოვანი ბავშვი და მივუსაჯოთ 2 წელი არ იქნება სამართლიანი იმიტომ რო
დანაშაულის სიმძიმე მეორე კრიტერიუმია, ასევე არ იქნება სამართლიანი ოირიქით ქურდობისთვის მიუსაჯო 20 წელი პროპორციულობის პრინციპი დაირღვევა , იმისთვის რონ სასჯელი იყოს სამართლიანი უნდა იყოს ადექვატური და პროპორციული ჩადენილი ქმედების. სამართლიანობის აღდგენის საკითხი არაარულწლოვანთა მართლმსაჯულების მიხესვით არასეულწლოვანთა მართლმსაჯულების კოდექსი ამოქმედაა 2016 წლიდან ყველა ის სამართლებრივი ნორმა რაც ეხებოდა არაარულწლოვანს სისხლის სამართლის კოდექსში იყო მოქცწული , კანონმდებელმა გააუქმა ეა ნორმები და შექმნა ცენტრალური არასრულწლოვანთა მართლმსაჯულების კანონი. 2016 წლამდე სააჯწლის მიზანი იყო საერთო 2016 წლიდან განსხვავებულად ჩამოყალიბდა სასჯელის მიზნები 1 ახალი დანაშაულის თავიდან აცილება 2 არასეულწლოვნის რესოციალიზაცია სამართლიანობის აღდგენა ამოღებულია კოდექსიდან იმიტომ რომ იურიდიულ ლიტერატურებში ხშირად ვხვდებიფ რომ სამართლიანობის აღდგენა ნიშნავს შურისძიებას . პირველი განსხვავება არ გვაქვს სამართლიანობის აღდგენა და მეორე რეაბილიტაცია არის არასეულწლოვანთან მიმართებაში . რეაოციალიზაცია არის- შედეგი როდესაც პიროვნება გამოსწორებული ბრუნდება საზოგადოებაში . რეაბილიტაცია არის- პროცესი ციხეში როგორ უნდა მოიხადოს სასჯელი, მინაწილეობა ფსიქოლოგის სოც მუშაკის სასჯელის მიხდის დროს მოძღვართან ურთიერთობა დასაქმება სამსახურში 2. ახალი დანაშაულის თავიდან აცილება პრევენცია - იყოფა 2 ნაწილად 1 გენერალური ანუ ზოგადი პრევენცია- მიმართულია საზოგადოებისკენ , გაიგოს რომელი ქმედება არის დასჯადი რომ არ ჩაიდინოს დანაშაული პრევენციულ ზემოქმედებას ახდენს . 2 სპეციალური ანუ კერძო პრევენცია- მიმართულია კონკრეტულ დამნაშავეზე ვინც ჩაიდინა დანაშაული , მსჯავდებულზე მას მოსამართლემ მიუსაჯა სასჯელი რადგან მან გაიაზროს მისი ქმედება აღარ ჩაიდინოს მომავალში . ასევე ზოგადი ანუ გენერალური პრევენცია იყოფა 2 ნაწილად: 1 პოზიტიური გენერალური პრევენცია რაც ნიშნავს სასჯელის ფა კანონისადმიბპატივისცემას საზოგადოების ნაწილი იმიტომ არ ჩადის დანაშაულს რომ არის კანონმორჩილი მოქალაქე 2. ნეგატიური გენერალური პრევენცია მიმართულია საზოგადოების იმ წევრებზე რომლებიც ორიენტირებულები არიან დანაშაულის ჩადენისკენ მათ ეშინიათ კანონის რომ არა სასჯელი აუცილებლად ჩაიდენდნენ , შემაკავებენ როლს ასრულება სასჯელი ასევეე სპეციალური ანუ კერძო პრევენცია იყოფა 2 ნაწილად 1 პოზიტიური სპეციალურიბლრევენცია- მსჯავდებულის გამოსწორებას ნიშნავს ადამიანმა რომელმაც მოიხადა სასჯელი გამოსწორებული უნდა დაუბრუნდეს საზიგადოებას გაიაზროს რა ჩაიდინა და აღარ ჩაიდინოს დანაშაული 2. ნეგატიური სპეციალური პრევენცია - ნიშნავს დაშინებას თუ ვერ გაიგებ უნდა შეიგრძნო 3) დამნაშავის რესოციალიზაცია - რესოციალიზაცია ნიშნავს მსჯავდებულის გამოსწორებას და საზოგადოებაში სრულფასოვან წევრად დაბრუნებას აქ ვიმსჯელოდ იმაზე თუ რამდენად არის სწორად გამოყენებულო სიტყვა " დამნაშავე " დამნაშავე გამოხატავს პირის მდგომარეობას , პირის მდგომარეონას სისხლის სამართლის კოდექსი არ ადგენს ადგენს სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსი . სისხლის სამართლის პროცესში გვხვდება მხოლოდ ბრალდებული და მსჯაბდებული . პირი დაკავებისთავანე არის ბრალდებული , გამამტყუნებელი განაჩენის გამოტანისთანავე მსჯავდებული ანუ ტერმინოლოგიურად უნდა იყოს მსჯავდებული , რესოციალიზაციის განმარტებას სისხლის სამართლის კოდექსი არ გვაძლევს , რესოციალიზაცია განმარტებულია პატიმრობის კოდექსში - რესოციალიზაცია ეს არის მორალური ნორმისადმი პატივისცემის გამომუშავება რესოციალიზაცია ნიშნავს სისხლისსამართლებრივად გამოსწორებულ ადამიანს . სასჯელის თეორიები 1 აბსოლუტური თეორია- სასჯელის მიზანია მხოლოდ პირია დასჯა , სამაგიეროს მიზღვა , შურისძიება აბსოლუტური თეორის მიმდევრები არიან კანტი და ჰეგელი მთავარი პოსტულატია თვალი თვალის წილ კბილი კბილის წილ ბოროტებას უნდა ვუპასუხოთ ბოროტებით სხვა მიზანი სასჯელს არ აქვს 2. შეფარდებითი ანუ უტილიტარული თეორია - მიზანია პრევენცია რომ ადამიანმა მომავალში არ ჩაიდინოს დანაშაული ასევე სხვებისთვის იყოს მაგალითი უკეთესია ფანაშაულის თავიდან ავილება ვიდრე დასჯა 3. შემაერთებელი თეორიაა- რომწლიც აერთიანებს ორივეს ანუ სასჯელის მიზანია როგორც შურისძიება ისე ახალი დანაშაულის თავიდან აცილება ანუ პრევენცია ჩვენი სისხლის სამართლის კანინმდებლობა შემაერთებელ თეორიას მიეკუთნება ჩვენი კანონმდებლობის მიხესვით სასჯელის მიზანია: სამართლიანობის აღდგენა. ახალი დანაშაულის თავიდან აცილება და დამნაშავის რესოციალიზაცია . ჩემი აზრიფ შეფაარდებისკენ ვიხრებით იმიტომ რომ პრევენცია სოციალიზაცია საბოლოოდ შეფარდებით თეორიას გულისხმობს.------თემა3 სასჯელის სახეები- ჯარიმა , თანამდებობის დაკავება ან საქმიანობის უფლების ჩამორთმევა და საზ. სას . შრომა --- სსკ მუხლი 40 1 ჯარიმა 2 თანამდებობის ფაკავების ან საქმიანობის უფლების ჩამორთმევა 3. საზ.სას.შრომა 4. გამასწორებელი სამუშაო 5. სამხედრო პირის სამსახურეობრივი შეზღუდვა 6 შინაპატიმრობა 7 ვადიანი თავისუფლების აღკვეთა 8 უვადო თავისუფლების აღკვეთა 9 ქონების ჩამორთმევა 10 იარაღთან დაკავშირებული უფლებების შეზღუდვა არსებობს მხოლოდ ძირითადი სასჯელები ესენია: 1 გამასწორებელი სამუშაო 2 სამხედრო პირის სამსახურეობრივი შეზღუდვა 3. ვადიანი თავისუფლების აღკვეთა 4 უვადო თავისუფლების აღკვეთა .. როგორც ძირითადი ისე დამატებითი სასჯელებია : 1 თანამდებობის დაკავების ან საქმიამობის უფლების ჩამორთმევა 2 საზოგადოებისთვის სასარგებლო შრომა 3 შინაპატიმრობა 4 ჯარიმა მაგალითისთვის ჯარიმა შწიძლება დაინიშნოს ძირითად სასჯელად ან ძირითად სასჯელად დაინიშნოს თავისუფლების აღკვეთა და დამატენითად ჯარიმა .. მხოლოდ დამატებითი სასჯელებია- 1 ქონების ჩამორთმევა 2. იარაღთან დაკავშირებული უფლებების ჩამორთმევა , შეზღუდვა . ჯარიმა ეს არის ფულადი გადასაცდელი რომლის სსკ-ის 42 მუხლი ითვალისწინებს , ჯარიმის მინიმალური ზღვარი - 2000 ლარია , თუ კონკრეტული მუხლი ითვალისწინებს 3 წლამდე თავისუფლების აღკვეთას 500 ლარი თუ მუხლი ითვალისწინებს 3 წელზე ზევით თავისუფლების აღკვეთას 2000 ლარი თუ მუხლი არ ითვალისწინებს თავისუფლების აღკვეთას ითვალისწინებს მხოლოდ ჯარიმას ან ჯარიმას და შინაპატიმრობას 500 ლარი . ჯარიმის მაქსიმალური ოდენობა არ არის დადგენილი ჯარიმის დანიშვნის დროს 2 კრიტერიუმი უნდა იყოს დაკმაყოფილებული - 1. დანაშაულის სიმძიმე და 2. მსჯავდებულის მატერიალური მდგომარეობა თუ ერთ ერთი კრიტეროუმი არ დაკმაყოფილდა ჯარიმა არ დაინიშნება . თუ თავს არიდებს პირი ჯარიმას შეიცვლება შინაპატიმრობით ან საზ. სასარგებლო შრომით ან გამასწორებელი სამუშაოთი თუ მათაც თავი აარიდა შეიცვლება თავისუფლების აღკვეთით , არ შეიძლება ჯარიმა პირდაპირ თავისუფლების აღკვეთით შეიცვალოს . ჯარიმა დამატებით სასჯელად შეიძლება დაინიშნოს თუ მუხლი არ ითვალისწინებს საერთოს ჯარიმას ჯარიმა არ შეიძლება დაინიშნოს: 1. ოჯახური ძალადობის შემთხვევაში , ასვე შევიდა ცვლილება რომლის მიხესბითაც ოჯახურუ დანაშაულის შემთხვევაში ჯარიმას ძირითად სასჯელად დანიშვნა არ შეიძლება ეს ჩანაწერი უშინაარსოა იმიტომბრომ მუხლი 126 პრიმა არ ითვალისწინებს ჯარიმას . 2) თანამდებობის დაკავების ან საქმიანობის უფლების ჩამორთმევა - პირს ეკრძალება ეკაოს დანიშნული თანამდებობა , სახელმწიფო სამსახურში , ეწეოდეს პროფესიულ ან ნებისმიერ საქმიანობას საექიმო საადვიკატო, პედაგოგიური. ეს სასჯელი ინიშნება როგორც ძირითად ისე დამატებით სასჯელად , ძიროთად სასჯელად ინიშნება 1 დან 5 წლქმდე ვადით , დამატებით სასჯელად 6 თვიდან 3 წლამდე აქბე არის პრობლემა კერძო ნაწილში "სამოხელეო დანაშაულებში" ისჯება თავისუფლების აღკვეთით , თანამდებობის დაკავების უფლების ჩამორთმევით 4 წლამდე მძიმე რადგან არის ორივე სასჯელი გამოიყენება . მეორე პრობლემა - სასჯელი წერია 4 წლამდე დამატებითი სასჯელი ინიშნება 3 წლამდე წინააღმდეგობაში მოვა ზოგად ნაწილთან თუ 4 წელს დანიშნავ სადაც 3 წელი წერია ამიტომ უნდა ჩამოვიდეს 3 წლამდე . თანამდებობის დაკავების ან საქმიანობის უფლების ჩამორთმწვის ვადის ათვლა განვიხილოთ 2 ჭრილში - როდესაც ძირითად სასჯელად ინიშნება თავიაუფლების აღკვეთა და დამატებითად - თანამდებობჯს დაკავების ან საქმიანობის უფლების ჩამორთმევა ამ დროს ვადის ათვლა იწყება თავისუფლების აღკვეთის მოხდის შემდეგ. თუ არასაპატიმრო სასჯელია- პირობითი მსჯავრი , საზიოგადოებისთვის სასარგებლო შრომა ამ დრის ვადის ათვლა პარარელურ რეჟიმში იწყება.. საზოგადოებისთვის სასარგებლო შრომა- ეს არის უსასყიდლო შრომა რიის სახეს პრობაციის ბიურო განსაზღვრავს ინიშნება 40 დან 800 სთ მდე დღე -ღამის განმავლობაში 8 სთზე მეტი არუნდა იყოს მინიმალური ზღვარი არ არის დადგენილი . საზოგადოებისთვის სასარგებლო შრომა არ ენიშნრბათ: 1 . 1 და 2 ჯგუფის ინვალიდებს 2. ორსულ ქალს 3. ქალს რომელსაც ყავს 7 წლამდე ბავშვი 4. საპენსიო ასაკის პირს 5. სამხედრო მოსამსახურეს .... შინა პატიმრობა- შინაპატიმრობა ადრე იუო აღკვეთის ღონისძიება დღეს გვაქვს როგორც სასჯწლის სახე არასრულწლოვანთან მიმართებით იყო 2015 წლიდან .2018 წლიდან სრულწლოვნებთან მიმართებით შინაპატიმრობა ნიშნავს - მსჯავდებულის დღე-ღამის განსაზღვრულ პერიოდში საცხოვრებელ ადგილას ყოფნის ვალდებულების დაკისრებას მოსამართლე განსაზღვრავს დღე-ღამის მონაკვეთს . შინაპატიმრობის 3 ფორმა არსებობს: 1. შინაპატიმრობის მკაცრი ფორმა- მსჯაბდებული 24 საათის განმავლობაში უნდა იყოს სახლში გამონაკლისია ექიმთან ვიზიტი. 2 შინაპატიმრობის ნაკლებად მკაცრი ფორმა- პირს უფლება აქვს ისწავლოს იმუშაოს . როგორც კი დასრულდება სახლში უნდა დაბრუნდეს და 3. შინაპატიმრობის მსუბუქი ფორმა - მხოლოდ ღამის პერიოდშია სახლში საღამოს 8 სთ დილის 8 სთ დროის განსაზღვრული მონაკვეთი შეუძლია იმუშაოს . ზოგიერთი ამბობს რომ ჩვენ მივეკუთნებით შინაპატიმრობის ნაკლებად მკაცრ ფორმას მაგრამ ეს ასე არ არის კანონში წერია დროის განსაზღვრული მონაკვეთი . შინაპატიმრობის დანიშვნა - სრულწლოვანს ენიშნება - 6 თვიდან 2 წლამდე ნასამართლეობის არ მქონე უნდა იყოს ან თუ აქვს გაქარწყლწბული არაარულწლოვანს 6 თვიდან 1 წლამდე არასრულწლოვანს ენიშნება შინაპატიმრობა ნაკლრბად მძიმე დანაშაული თუ აქვს ჩადენილი . შინაპატიმრობის აღარულება - ელ. ზედამხედველობის გამოყენებით - სამაჯური რომელიც მაგრდება ქვედა მარცხენა კიდურზე მიერთებულია პრობაციის ბიუროსთან . 2 სახის გადასახადი არსებობს 1 სამაჯურის გადასახადი 5000 ლ ღირს გადასახადისგან თავისუფლდებიან სოც დაუცველი პირები არაასრულწლოვნის დროს მშობელი , მეურვე ან მზრუნველი იხდის რაც შეეხება 100 ლ გადასახადს ეს არის ცვეთის ხარჯები და თავიაუფლდებიან როგორც არასრულწლოვნები ისე სოც დაუცველი პირები გადასახადისგან ... იმ ადგილებში სადაც შეუძლებელია აპარატის გამოყენება მაღალმთიან სოფელში ამ დროს პრობაციის ოფიცერი თვეში არანაკლებ 6 ჯერ ამოწმებს . ასევე შინაპატიმრობას აქვს როგორც დადებითი ისე უარყოფითი მხარე დადრბითი მხარეს ის რომ ურთიერთობა აქვს ოჯახის წევრებთან , ახლობლებთან , არ წყდება საზოგადოებას , თავისუფლების აღკვეთის დროს სახელმწიფოს ძვირი იჯდება ასევე ხდება კრიმინალური დასნენოვნება , უარყოფით მხარეს რაც შეეხება ელ. სამაჯურის დამაგრების დროს კარგავს სოციალურ კონტაქტს ღამის საათებში როდესაც მოდის პრობაციის ოფიცერი ოჯახი წუხდება და ბოლოს შინაპატიმრობა არ ენიშნებათ : 1 სამხედრო მოსამსახურეს 2 ოჯახური დანაშაულის ჩამდენ პირს 3. პირს ეკრძალება სახელმწიფო საზღვრის გადაკვეთა--თემა3 სასჯელის სახეები- ჯარიმა , თანამდებობის დაკავება ან საქმიანობის უფლების ჩამორთმევა და საზ. სას . შრომა --- სსკ მუხლი 40 1 ჯარიმა 2 თანამდებობის ფაკავების ან საქმიანობის უფლების ჩამორთმევა 3. საზ.სას.შრომა 4. გამასწორებელი სამუშაო 5. სამხედრო პირის სამსახურეობრივი შეზღუდვა 6 შინაპატიმრობა 7 ვადიანი თავისუფლების აღკვეთა 8 უვადო თავისუფლების აღკვეთა 9 ქონების ჩამორთმევა 10 იარაღთან დაკავშირებული უფლებების შეზღუდვა არსებობს მხოლოდ ძირითადი სასჯელები ესენია: 1 გამასწორებელი სამუშაო 2 სამხედრო პირის სამსახურეობრივი შეზღუდვა 3. ვადიანი თავისუფლების აღკვეთა 4 უვადო თავისუფლების აღკვეთა .. როგორც ძირითადი ისე დამატებითი სასჯელებია : 1 თანამდებობის დაკავების ან საქმიამობის უფლების ჩამორთმევა 2 საზოგადოებისთვის სასარგებლო შრომა 3 შინაპატიმრობა 4 ჯარიმა მაგალითისთვის ჯარიმა შწიძლება დაინიშნოს ძირითად სასჯელად ან ძირითად სასჯელად დაინიშნოს თავისუფლების აღკვეთა და დამატენითად ჯარიმა .. მხოლოდ დამატებითი სასჯელებია- 1 ქონების ჩამორთმევა 2. იარაღთან დაკავშირებული უფლებების ჩამორთმევა , შეზღუდვა . ჯარიმა ეს არის ფულადი გადასაცდელი რომლის სსკ-ის 42 მუხლი ითვალისწინებს , ჯარიმის მინიმალური ზღვარი - 2000 ლარია , თუ კონკრეტული მუხლი ითვალისწინებს 3 წლამდე თავისუფლების აღკვეთას 500 ლარი თუ მუხლი ითვალისწინებს 3 წელზე ზევით თავისუფლების აღკვეთას 2000 ლარი თუ მუხლი არ ითვალისწინებს თავისუფლების აღკვეთას ითვალისწინებს მხოლოდ ჯარიმას ან ჯარიმას და შინაპატიმრობას 500 ლარი . ჯარიმის მაქსიმალური ოდენობა არ არის დადგენილი ჯარიმის დანიშვნის დროს 2 კრიტერიუმი უნდა იყოს დაკმაყოფილებული - 1. დანაშაულის სიმძიმე და 2. მსჯავდებულის მატერიალური მდგომარეობა თუ ერთ ერთი კრიტეროუმი არ დაკმაყოფილდა ჯარიმა არ დაინიშნება . თუ თავს არიდებს პირი ჯარიმას შეიცვლება შინაპატიმრობით ან საზ. სასარგებლო შრომით ან გამასწორებელი სამუშაოთი თუ მათაც თავი აარიდა შეიცვლება თავისუფლების აღკვეთით , არ შეიძლება ჯარიმა პირდაპირ თავისუფლების აღკვეთით შეიცვალოს . ჯარიმა დამატებით სასჯელად შეიძლება დაინიშნოს თუ მუხლი არ ითვალისწინებს საერთოს ჯარიმას ჯარიმა არ შეიძლება დაინიშნოს: 1. ოჯახური ძალადობის შემთხვევაში , ასვე შევიდა ცვლილება რომლის მიხესბითაც ოჯახურუ დანაშაულის შემთხვევაში ჯარიმას ძირითად სასჯელად დანიშვნა არ შეიძლება ეს ჩანაწერი უშინაარსოა იმიტომბრომ მუხლი 126 პრიმა არ ითვალისწინებს ჯარიმას . 2) თანამდებობის დაკავების ან საქმიანობის უფლების ჩამორთმევა - პირს ეკრძალება ეკაოს დანიშნული თანამდებობა , სახელმწიფო სამსახურში , ეწეოდეს პროფესიულ ან ნებისმიერ საქმიანობას საექიმო საადვიკატო, პედაგოგიური. ეს სასჯელი ინიშნება როგორც ძირითად ისე დამატებით სასჯელად , ძიროთად სასჯელად ინიშნება 1 დან 5 წლქმდე ვადით , დამატებით სასჯელად 6 თვიდან 3 წლამდე აქბე არის პრობლემა კერძო ნაწილში "სამოხელეო დანაშაულებში" ისჯება თავისუფლების აღკვეთით , თანამდებობის დაკავების უფლების ჩამორთმევით 4 წლამდე მძიმე რადგან არის ორივე სასჯელი გამოიყენება . მეორე პრობლემა - სასჯელი წერია 4 წლამდე დამატებითი სასჯელი ინიშნება 3 წლამდე წინააღმდეგობაში მოვა ზოგად ნაწილთან თუ 4 წელს დანიშნავ სადაც 3 წელი წერია ამიტომ უნდა ჩამოვიდეს 3 წლამდე . თანამდებობის დაკავების ან საქმიანობის უფლების ჩამორთმწვის ვადის ათვლა განვიხილოთ 2 ჭრილში - როდესაც ძირითად სასჯელად ინიშნება თავიაუფლების აღკვეთა და დამატებითად - თანამდებობჯს დაკავების ან საქმიანობის უფლების ჩამორთმევა ამ დროს ვადის ათვლა იწყება თავისუფლების აღკვეთის მოხდის შემდეგ. თუ არასაპატიმრო სასჯელია- პირობითი მსჯავრი , საზიოგადოებისთვის სასარგებლო შრომა ამ დრის ვადის ათვლა პარარელურ რეჟიმში იწყება.. საზოგადოებისთვის სასარგებლო შრომა- ეს არის უსასყიდლო შრომა რიის სახეს პრობაციის ბიურო განსაზღვრავს ინიშნება 40 დან 800 სთ მდე დღე -ღამის განმავლობაში 8 სთზე მეტი არუნდა იყოს მინიმალური ზღვარი არ არის დადგენილი . საზოგადოებისთვის სასარგებლო შრომა არ ენიშნრბათ: 1 . 1 და 2 ჯგუფის ინვალიდებს 2. ორსულ ქალს 3. ქალს რომელსაც ყავს 7 წლამდე ბავშვი 4. საპენსიო ასაკის პირს 5. სამხედრო მოსამსახურეს .... შინა პატიმრობა- შინაპატიმრობა ადრე იუო აღკვეთის ღონისძიება დღეს გვაქვს როგორც სასჯწლის სახე არასრულწლოვანთან მიმართებით იყო 2015 წლიდან .2018 წლიდან სრულწლოვნებთან მიმართებით შინაპატიმრობა ნიშნავს - მსჯავდებულის დღე-ღამის განსაზღვრულ პერიოდში საცხოვრებელ ადგილას ყოფნის ვალდებულების დაკისრებას მოსამართლე განსაზღვრავს დღე-ღამის მონაკვეთს . შინაპატიმრობის 3 ფორმა არსებობს: 1. შინაპატიმრობის მკაცრი ფორმა- მსჯაბდებული 24 საათის განმავლობაში უნდა იყოს სახლში გამონაკლისია ექიმთან ვიზიტი. 2 შინაპატიმრობის ნაკლებად მკაცრი ფორმა- პირს უფლება აქვს ისწავლოს იმუშაოს . როგორც კი დასრულდება სახლში უნდა დაბრუნდეს და 3. შინაპატიმრობის მსუბუქი ფორმა - მხოლოდ ღამის პერიოდშია სახლში საღამოს 8 სთ დილის 8 სთ დროის განსაზღვრული მონაკვეთი შეუძლია იმუშაოს . ზოგიერთი ამბობს რომ ჩვენ მივეკუთნებით შინაპატიმრობის ნაკლებად მკაცრ ფორმას მაგრამ ეს ასე არ არის კანონში წერია დროის განსაზღვრული მონაკვეთი . შინაპატიმრობის დანიშვნა - სრულწლოვანს ენიშნება - 6 თვიდან 2 წლამდე ნასამართლეობის არ მქონე უნდა იყოს ან თუ აქვს გაქარწყლწბული არაარულწლოვანს 6 თვიდან 1 წლამდე არასრულწლოვანს ენიშნება შინაპატიმრობა ნაკლრბად მძიმე დანაშაული თუ აქვს ჩადენილი . შინაპატიმრობის აღარულება - ელ. ზედამხედველობის გამოყენებით - სამაჯური რომელიც მაგრდება ქვედა მარცხენა კიდურზე მიერთებულია პრობაციის ბიუროსთან . 2 სახის გადასახადი არსებობს 1 სამაჯურის გადასახადი 5000 ლ ღირს გადასახადისგან თავისუფლდებიან სოც დაუცველი პირები არაასრულწლოვნის დროს მშობელი , მეურვე ან მზრუნველი იხდის რაც შეეხება 100 ლ გადასახადს ეს არის ცვეთის ხარჯები და თავიაუფლდებიან როგორც არასრულწლოვნები ისე სოც დაუცველი პირები გადასახადისგან ... იმ ადგილებში სადაც შეუძლებელია აპარატის გამოყენება მაღალმთიან სოფელში ამ დროს პრობაციის ოფიცერი თვეში არანაკლებ 6 ჯერ ამოწმებს . ასევე შინაპატიმრობას აქვს როგორც დადებითი ისე უარყოფითი მხარე დადრბითი მხარეს ის რომ ურთიერთობა აქვს ოჯახის წევრებთან , ახლობლებთან , არ წყდება საზოგადოებას , თავისუფლების აღკვეთის დროს სახელმწიფოს ძვირი იჯდება ასევე ხდება კრიმინალური დასნენოვნება , უარყოფით მხარეს რაც შეეხება ელ. სამაჯურის დამაგრების დროს კარგავს სოციალურ კონტაქტს ღამის საათებში როდესაც მოდის პრობაციის ოფიცერი ოჯახი წუხდება და ბოლოს შინაპატიმრობა არ ენიშნებათ : 1 სამხედრო მოსამსახურეს 2 ოჯახური დანაშაულის ჩამდენ პირს 3. პირს ეკრძალება სახელმწიფო საზღვრის გადაკვეთა.... ვადიანი თავისუფლების აღკვეთა - ნიშნავს მსჯავდებულის იზოლაციას და კანონით განსაზღვრულ დაწესებულებაში მოთავსებას ვადიანი თავისუფლების აღკვეთა ინიშნება 6 თვიდან 20 წლამდე , ერთ დანაშაულზე , მოსამართლეს 6 თვეზე ნაკლების დანიშვნის უფლება აქვს მხოლოდ საპროცესო შეთანხმებით არასრულწლოვანთან მიმართებით თავისუფლების აღკვეთა ინიშნება არასეულწლოვანს ვადიანი თავისუფლების აღკვეთა ენიშნება მძიმე და განსაკუთრებით მძიმე დანაშაულის ჩადენის დროს თუ თავი აარიდა არასაპატიმრო სასჯელს და წარსულში გამამტყუნებელი განაჩენი იყო გამოტანილი მაშინ თავისუფლების აღკვეთა ენიშნება ნაკლებად მძიმე დანაშაულზეც კი . ვადები არასრულწლოვანს 14 დან 16 წლამდე უმცირდება 1/3 სასჯელი მაქსიმალური 10 წ . 16 დან 18 წლამდე უმცირდებათ 1/4 სასჯელი მაქსიმალური 12 წ მოსამართლე ჯერ ნიშნავს შემდეგ ამცირებს. ვადიანი თავიაუფლების აღკვეთის დროს შეიძლება გამოვიყენოთ ნაწილი რეალური სასჯელი ციხეში ნაწილი პირობითად ჩავუთვალოთ . უნდა დაკმაყოფილდეს 3 პირობა 1. უნდა აღიარებდეს დანაშაულს 2. უნდა ასახელებდეს თანამონაწილეებს 3 თანამშრომლობდეს გამოძიებასთან პირობითად შეიძლება ჩაეთვალოს განსაკუთრებით მძიმეს დროს 1/4 , მძიმე - 1/3 , ნაკლებად მძიმე 1/2 . უვადო თავისუფლების აღკვეთა არ ენიშნებათ : 1. არაარულწლოვანს 2 . იმ პირს რომელსაც განაჩენის გამოტანის დროს შეუსრულდა 60 წელი 3. დანაშაულის მომზადება მცდელობაზე 4. განსაკუთრებით მძიმე დანაშაულზე ენიშნება ... ქონების ჩამორთმევა -- დანაშაულის საგნის, იარაღის, დანაშაულის ჩასადენად გამიზნული ნივთის აქ განვიხილოთ პრობლემა კანონში წერია საკუთრებაში ან კანონიერ მფლობელობაში არსებული ნივთის ჩამორთმევა , ეს არის არაკონსტიტუციური..-იარაღთან დაკავშირებული უფლებების შეზღუდვა--- იარაღის ტარების , დამზადება , შეძენა , შენახვის აკრძალვა ინიშნება 1 დან 5 წლამდე მხოლოდ დამატებითი სასჯელია მხოლოდ მაშინ ინიშნება თუ მუხლი ითვალისწინებს ვადის ათვლა თუ ძირითადად დავნიშნავთ პატიმრობას და დამატებითად იარაღთან დაკავშირებული უფლებების შეზღუდვა სანამ საპატიმრო სასჯელს არ მოიხდის მანამდს არ დაიწყება ვადის ათვლა , თუ არასაპატიმრო სასჯელია ვადის ათვლა განაჩემის გამოცხადებისთავანე აითვლება---5. სასჯელის დანიშვნა ( სასჯელის დანიშვნის ზოგადი საწყისები,სასჯელის დანიშვნა შემამსუბუქებწლი გატებოებათა არსებობისას , კანონით გათვალისწინებულზე უფრო მსუბიქი სასჯელის დანიშვნა ) -- სასჯელის დანიშვნა არის , სამოსამართლეო საქმიამობის ერთ - ერთი უმნიშვნელოვანესი ეტაპი ქმედების სწორ კვალიფიკაციასთან ერთად მნიშვნელოვანია დაინიშნოს ისეთი სასჯელი რომელიც იქნება სამართლიანი . სასჯელის დანიშვნა უფრო სწორია თუ სასჯელის შეფარდება? ზოგიერთი მოსამართლე განაჩენში წერს , შეეფაედოს ჯარიმა უმჯობესია დანიშვნა გამოვიყენოთ შეფარდება უფრო აღკვეთის ღონისძიების დროს არის შეეფარდოს გირაო. სასჯელის შემთხვევაშიბარის დანიშვნა აღკვეთის ღომისძიების შემთხვევაში შეფარდება . სასჯელის დანიშვნის დროს მოსამართლე აქცევს ყურადღებას : 1. სასჯელის დანიშვნის დროს სასამართლო ითვალისწინებს პასუხისმგებლობის დამამძიმებელ და შემამსუბუქებელ გარემოებას 3 დანაშაულის მოტივს რატონ ჩაიდინა დანაშაული 4. მიზანს-რისკენ ისწრაფვოდა 5. დამნაშავის ქცევას დანაშაულის ჩადენის შემდეგ 6 . შეურიგდა თუ არა დაზარალებულს 7-აუნაზღაურა თუვარა ზიანი 8 ითვალისწინებს დამნაშავის წარსულ ცხოვრებას . ეს გარემოებები კანონმდებლობით არის გათვალისწინებული . სასჯელის დანიშვნის დროს ყველაზე მნიშვნელოვანია შემამსუბუქებელი და დამამძიმებელი გარემოებების გათვალისწინება - როდესაც მოსამართლეს გამოაქვს განაჩენი აუცილებლად უნდა დასაბუთდეს . შემამსუბუქებელ გარემოებებს კოდექსი არ ითვალისწინებს - მოსამართლე ინდივიდუალურად წყვეტს მაგალითად აღიარა ფანაშაული მოინანია ითანამშრომლა შეურიგდა დაზარალებულს აუნაზღაურა ზიანი . დამამძიმებელი გარემოებები ადრე არ იყო- შევიდა ცვლილებები და 2 ნაწილად გაიწერა პირველ ეტაპზე დაემატა დამამძიმებელი გარემოებენი მეორე ეტაპზე დაემატა დამამძიმებელი გარემოებებია: 1. დანაშაულის ჩადენა ჯანის ფერის 2 . სქესის 3 გენდერული იდენტობის 4.სექსუალური ორიენტაციის 5. დაბადების ადგილის 6. საცხოვრებელი ადგილის 7. პოლიტიკური შეხედულების 8 . დისკრიმინაციის ნიშნით ამას კიდევ ცვლილების შემდეგ დაემატა 9. დანაშაულის ჩადენა ოჯახის ერთი წევრის მიერ მორე წევრის მიმართ 10. არასრულწლობნის მიმართ 11. არასრულწლოვნის თანდასწრებით 12.სამსახურეობრივი მდგომარეობის გამოყენებით 13.იარაღის გამოყენებით 14. იარაღის გამოყენების მუქარით 15 უმწეო მდგომარრობაში მყოფის მიმართ ეს არის დამამძიმებელი გარემოებენი სსკ-ით გათვალისწინებული ყველა როგორც განზრახი ისე გაუფრთხილებელი დანაშაულისთვის. გაუფრთხილებელი ფანაშაულის სპეციფიკა- მაგალითად : მამა წმენდდა იარაღს შემთხვევით გაუვარდა მოხვდა მის არაარულწლოვან შვილს უნდა მივუთითოთ თუ არა დამამძიმებელი გარემოებები? 1. ოჯახის წევრის მიმართ იუო 2. იარაღის გამოყენებით 3. არასრულწლოვნის მიმართ . თუ მისამართლე ნორმას განმარტავს სიტყვა სიტყვით მაშინ უნდა დაუმძიმდეს იმიტომნრომ წერია ყველა დანაშაულისთბის .. გაუფრთხილებლობით სიცოცლის მოსპობას არ აქვს დამამძიმებელი არაარულწლივნის მიმართ . დაისჯება 116 მუხლით. ცვლილება უნდა შევიდეს და დაკონკრეტსეს დანაშაულია ფორმა უნდა ჩაიწეროს დანაშაულის ჩადენა ოჯახის წევრის მიმართ , არასრულწლოვნის მიმართ არის დამამძიმებელი გარემოება ყველა განზრახ ჩადენილი დანაშაულოსთვის. ყველა ტერმინი განზრახვის მიმართულებას გვაძლევს1. განსაკუთრებით სისაატიკე 2. უმწეო მდგიმარეობის გამოყენება 3. იარაღის გამოყემების მუქარა ყველა განზრახვაა გაუფრთხილებლობა არ შეიძლება იყოს . არათუ გაუფრთხილებენ არამედ განზრახ დანაშაულზე თუვარ აქვს წინასწარი შეცნობა მაინც არ დაუმძიმდება სასჯელი მაგალითად : თუ არ ვიცი რომ ორაულადაა და გარდაიცვალა დამამძიმებელი გარემოება არ არის. თუ წინასწარი შეცნობა არ არის სასჯელი არ მძიმდება მიუხედავად იმისა რომ განზრახ მოკლა შემამსუბუქებელი გარემოებები- თუ სსკ -ით კერძო ნაწილის მუხლი ითვალისწინებს დამამძიმებელ ან შემამსუბუქებლ გარემოებებს მაშინ ეს გარემოება სასჯელის დანიშვნის დროს მხედველობაში არ მიიღება მაგალითად : პირმა თუ აფექტში მოკლა ადამიანი ისედაც შემამსუბუქებელია შეუმსუბუქდება პასუხისმგენლობა მუხლი 111 მეორედ არ უმსუბუქდება , მაგალითად: დედამ მშობიარობის დროს მოკლა ახალშობილი ისედაც უმსუბუქდება ბრალი ვერ აცნობიერებდა სრულად მეორედ არ ვუმსუბიქებთ მუხლი 112 . დამამძიმებელი გარემოებები- თუ კონკრეტული მუხლი ითვალისწინებს დამამძიმებელ გარემოებას , ეს გარემოება სასჯელის დანიშვნია დროს მხრდველობაში აღარ მიიღება მაგალითად : პირმა ჩაიდინა ქურდობა და ნასამართლეობის გაქარწყლებამდე ჩაიდინა ქურდობა ეს არის არაერთგზის ქურდობა 177 მუხლი დამამძიმებელი გარემოებაა მოსამართლე განაჩენში წერს დამამძიმებელი გარემოებაა ის რომ პირი ნასამართლევი იყო ქურდობისთვის არასწორია იმიტომ რომ ისედაც დამამძიმებელია. მაგალითად : ოჯახის ერთი წევრი ფაემუქრა მეორეს მუხლი 151 მისამართლე დამამძიმებელ გარემოება არის ის რომ დანაშაული ჩადენილია ოჯახის წევრის მიმართ არასწორია იმიტომ რომ . ისედაც დამამძიმებელი აქვს 151 " ოჯახის წევრის მიმართ მუქარა" გამოდის რომ მეორედ უმძიმებ სასჯელს ერთხელ კვალიფიკაციის დროს მეორედ სასჯელის დანიშვნის დროს. როდის უნდა დავუმძიმოთ ბრალი? იმ შემთხვევაში თუ მუხლი არ ითვალისწინებს დამამძიმებელ გარემოებებს მაგალითად : მუხლი 150 ოჯახის ერთი წევრი აიძულებს ოჯახის მეორე წევრს არ აქვს ფამამძიმებელი გატემოება აქ უმძიმდება . 150 მუხლს არ აქვს მაკვალიფიცირებელი ნიშანი მკვლელობას რომ არ ქონდეს განსაკუთრებული სისასტიკე მაშინ დავიმძიმებთ ... დამამძიმებელი გარემოებების დროს- მინიმალური სასჯელია მინიმუმს +1 წელი თუ მუხლი ითვალისწინებს 4 დან 7 წლამდე 4+1 .. თუ დამამძიმებელი გატემიება არის მაკვალიფიცირებელი ნიშანი მაშინ არ უმძიმდება მაგ: განსაკუთრებული სისასრიკით მკვლელიბა 'მუხლი 109 არ უმძიმდება . მაგალითად : პირი იყო ძებნაში მოსამართლემ დამამძიმებელ გარემოებად მიუთითა რომ პირი თავს არიდებსა საგამოძიებო ორგანოში გამოცხადებას არააწორია იმიტომ რომ თუ თავს არიდებდა ამ მოტიბითვარ უნდა დაუმძიმდეს სასჯელი თუ ნებაყოფლობით გამოცხადდა შეუმსუბუქდება . მაგალითად : მისამართლე განაჩენში წეეს დამამძინებელიგარემოებაა რომ არ აუნაზღაურა ზიანი არ არის ეა დამამძიმებელი თუ აუნაზღაურა შემამსუბუქებწლია . მაგალითად : თუ პირი არ აღიარებს არ უნდა დაუმძიმდეს სასჯელი თუ აღუარებს უმსუბუქდება . მაგალითად : ოირმა პირველად ჩაიდინა დანაშაული მოსამართლე უმსუბუქებს არასწორია კმიტომ რომ შეიძლება ტწრორიატული აქტი ჩაიდინა შემამსუბუქებწკი გარემოება ნიშნავს რომ რაღაც გააკეთა : 1. აღიარა დანაშაული 2. მოინანია ჩადენილი ქმედება 3. შეურიგდა დაზარალებულს. 4. აუნაზღაურა ზიანი 5. ითანამშრომლა გამოძიებასთან 6. მიაწოდა ინფორმაცია მაგალითად : ერთ წრთი მოსამართლე წერს შემამსუბუქებეკი გატემოება არის ის რომ ჩაიდინა ნაკლებად მძიმე დანაშაული , არაფერს არ ამსუბუქებს იმ ფარგლებში დაისჯება რაც ჩაიდინა . მაგალითად : წერს რომ შემამსუბუქებელი გატემოება არის ისბრომ დანაშაული ჩაიდინა 21 წლის მიუღწეველი პირის მიერ აფ არის იმიტომრომ პირი სრულწლოვანია არასრულწლოვანი რომ იყოს ისედაც უამრავი შეღავათჯ აქვს რაც არ უნდა ჩაიდინოს 12 წელზე მეტს ვერ დაუნიშნავ უმცირდება სასჯელი, მინიმალურზე ჩამოდის არ უნდა შევუმსუბუქოთ ! (სასჯელის დანიშვნა შემამსუბუქებეკი გარემოებათა არსებობისას)- მუხლი 54 გვქვს 3 პირობა 1. თუ ბრალის აღიარებით გამოცხადდა პირი 2. თუ დანაშაულის გახსნას ხეკი შეუწყო 3. თუ არ არსებობს დამამძიმებელი გატემოებები (გარემოებანი) სამუვე პირობა უნდა იყოს სახეზე რომ ადამიანს შეუმსუბუქდეს სასჯელი ეს 3 პირობა თუ არის მაქსიმალურისასჯელი არ შეიძლება იყო მაქსიმალური ზომის 3/4 ზე მეტი 1. თუ პირი ნებაყოფლობით ცხადდება პოლიციაში აღიატებს მის მიერ ჩადენილ დანაშაულს ესეიგი ბრალის აღუარებით გამოცხადდა 2. თუ დაასახეკა თანამონაწილენი დანაშაულის იარაღი ითანამშრომლა გამოძიებასთან 3. მინიმუმ 2 გარრმოება უნდა იყოს მაგალითად : პირი გამიცხადდა ბრალის აღიარებით , ითანამშრომლა გამოძიებასთან მაგრამ ქონდა ერთი დამამძიმებელი გარემოება გამოვიყენებთ თუ 2 ან მეტია ვერ გამოვიყენებთ ....(მინიმალურ სასჯელზე უფრო ნაკლები სასჯელის დანიშვნის წესი)- კანონით გათვალისწინებულზე უფრო მსუბუქი სასჯელის დანიშვნა აქ არის 2 შემთცვევა 1 მინიმალურ სასჯელზე უფრო ნაკლებ სასჯელს ნიშნავს ან 2. სზვა უფრო მსუბუქ სასჯელა ნიშნავს მოსამართლე თუ არის საპროცესო შეთანხმება . თუ საპროცესო შეთანხმება არის დადებული მოსამართლეს შეუძლიაა ჩაცდეს მიმიმალურ ზღვარს ან დანიშნოს ისეთი სასჯელი რომელიც გათვალისწინებული საერთოდ არ არის მუხლით . მაგალითად ზღვარზე ნაკლები სასჯელი- მუხლი ითვაკისწინებდა 7 დან 15 წ მდე მოსამართლეს შეუძლია დანიშნოს 6 წეკი , მაგალითად - უფრო მაუბუქი სასჯელი- მუხლი ითვალისწინებს მხოლოდ თავისუფლების აღკვეთას მოსამართლეს შწუძლია შინაპატიმრობა დანიშნოს .---თემა6- სასჯელის დანიშვნა დაუმთავრებელი დანაშაულისათვის, დანაშაულში თანამონაწილეობისათვის და დანაშაულის ამსრულებლობისათვის))- 1.სსკს მიხედვით დაუმთავრებელი დანაშაულის 2 სახე არსებობს დანაშაულის მიმზადება და დანაშაულის მცდელობა , ზოგადად განზრახი დანაშაული გაივლის შემდეგ საკითხებს : 1.განზრახვის გამომჟღავნება 2. დანაშაულის მომზადება 3.დანაშაულის მცდელობა 4.დაუმთავრებელი დანაშაული განზრახვის გამომღღავნება არ ისჯება სისხლის სამართლის წესით . დანაშაულის მომზადება - ისჯება , გქნსაკუთრებით მძიმე და მძიმე დანაშაულის მიმზადება , ნაკლებად მძიმე დანაშაულის მომზადება - არ ისჯება გარდა რამოდენიმე შემთხვევისა ქრთამის აღება , ქრთამის მიცემა , დანაშაულის მცდელობა - ყველა დანაშაულის მცდელობა ისჯება 1. არსებობს მოსაზრება რომ დანაშაულის მომზადება არ უნდა ისჯებოდეს იმიტომ რომ თუ მომზადებისთვის დავსჯით ადამიანს ხელს ვეღარ აიღებს დანაშაულზე 2. მეორე პოზიცია უნდა ისჯებოდეს დანაშაულის მომზადება იმიტომ რომ სამართლებრივი სიკეთე საფრთხის ქვეშ არის . მთავარი არის პრევენციული ფუნქცია . დანაშაულის მომზადება - არის შორეული საფრთხე მცდელობა არის კონკრეტული საფრთხე ყურადღება ექცევა დანაშაულის კატეგორიას თუ ემზადება მკვლელობისთვის არ დავსაჯოთ შეიძლება გადაიფიქროს თუ ყაჩაღობა გაუპატიურებისთვის ემზადება დაიაჯება . უნდა იყოს თუ არა განსზვავებუკი მო
ზადების სასჯელი მცდელობისგან და დამთავრებული დანაშაულის სასჯელისგან? 1 პოზიცია- სასჯელი უნდა იყოს ერთნაირი რამნიშვნელობა აქვს დანაშაულს ბოლომდე მიიყვან თუ არა განზრახვა არის ერთნაირი მაგალითად ვერსროლე ტყვია ადამიანს მოხვდა ან აცდა საშიშროება ერთნაირია შედეგს არ აქვს მნიშვნელობა დამნაშავის საშიშროებას აქვს . 2 პოზიცია- სასჯელი უნდა იყოს განსხვავებული , იმიტომ რომ მომზადების დროს დიდი შანსია პირმა ხელი აიღოს თან არის შორეული საფრთხე მცდელობის დროს კონკრეტული საფრთხეა სასჯელი მეტი უნდა იყოს , დამთავრებუკი დანაშაულის დროს - სამართლებრივი სიკეთე იღუპება . სასჯელის დანიშვნის დროს მოსამართლე ითვალისწინებს რა შედეგი დადგა მომზადება და მცდელობის დროს უვადო თავიაუფლების აღკვეთა არ ინიშნება , დამთავრებული დანაშაულის დროს ინიშნება . ადრე დანაშაულია მომზადების დროს , მაქსიმალური სასჯელი არ შეიძლება ყოფილიყო მაქსიმალური სასჯელის ნახევარე მეტი მაგალითად: მკვლელიბა 10 დან 15 წლამდე 15 ის ნახევარი 7 წ და 6 თვე მოსამართლეს უფლება არ ქონდა მეტი დაენიშნა. დანაშაულის მცდელობის დროს- ჩამკეტი ზღვარი მაქსიმალურ ზღვარის 3/4 ზე მეტს ვერ დანიშნავდა ეს იყო მკაცრი სისხლის სამართლის პოლიტიკის ამიქმედებამდე . 2017 წლიდან მო
ზადებას და მცდელობის დროს , მხედველობაში მიიღება გარემოებები რის გამოც დანაშაული ბოლომდე არ იქნა მიყვანილი . ზედა ზღვარუ გაუქმდა რაც ადრე იყო ((მაგალითად : გაუპატიურების მცდელობის გამო პირს მიესაჯა მაქსიმალური სასჯელი საქმეში არსებული მტკიცებულებები იყო , ბოლომდე ვერ ვიიყვანა ქმედება პირმა , მანქანიდან გადახტა დაზარალებული, იყო გაუპატიურების მცდელიბა . პირმა აღიარა მოინანია დამამძიმებელი გარემოებები არ ქონდა მუუხედავად იმისა რომ გაუპატიურება არის ერთ ერთი ყველაზე მძიმე დანაშაული უმღლესი სასჯელი არ ემსახურება სასჯელის მიზანს იმიტიმ რომ სხვა ადამიანმა გააუპატიურა დამამძიმებელი გარემოებებუ აქვს და მოსამართლე უნიშნავს ერთნაირ სასჯელს ეს იქნება არასწორი. მოსამართლემ ყურადღება უნდა მიაქციოს დანაშაული ბოლომდე იქნა თუ არა მიყვანილი და ასევე ფამამძიმებელი და შემამსუბუქებელი გარემოებები გაითვალისწინოს ))))) მომზადების დროს ნაკლები უნდა იყოს , მცდელობის დროს კიდევ უფრო მეტი , დამთავრების დროს უფრო მეტი. მცდელობის დროსაც უნდა იყოს განსხვავებული სასჯელი იმიტომ რომ: ერთ შემთხცევაში შეიძლება ადამიანი დაიჭრას , მეორე შემთხვევაში აცდა ტყვია. 2)თანამონაწილეობის დროს სასჯელის დანიშვნის წესი- თანამონაწილეობის 3 სახე არსებობს 1 . ორგანიზატორი - ორგანიზებას უწევს დანაშაულს, გეგმავს, როლებს ანაწილებს. 2. წამქეზებელი -პირს დაიყოლიებს ჩაიდინოს ფანაშაული . გადააწყვწტინებს3.დამხმარე- განუმტკიცებს დანაშაულის ჩადენის სურვილს. კანინში წერია რომ უნდა დაისაჯონ მის მიერ შეტანილი წვლილის მიხედვით , სასამართლო პრაქტიკა შემდეგნაირად წყვეტს დასჯადობის საკითხს : როგორც წესი ყველაზე მკაცრად ისჯება ორგანიზატორი, შემდეგ წამქეზებელი და დამხმარე ყოველთვის ასე არ ხდებქ იმიტომ რომ შეიძლება მამხმარეს მხარეს იყოს ბევრი დამამძიმებელი გარემოება ამსრულებლის მხარეს შემამსუბუქებელი ამიტომ ამსრულებელი უფრო მსუბუქად დაისჯება . ((( მაგალითად: მე წავაქეზე გიორგი და ჩავადენინე ქურდობა , გიორგიმ აღიარა მოინანია, ითანამშრომლა გამოძიებასთან , მე ნასამართლევი ვიყავი მე ყფრო მკაცრად დავისჯები) თანამონაწილეობის დროს საინტერესოა 2 ნიშანი 1. ქმედების ნიშანი- ქმედების ნიშანი ახასიათებს თვითონ დანაშაულებრივ ქმედებას (( მაგალითად: მე ადამუანს მუვეცი შხამი და ვიცი განსაკუთრებული ტანჯვით მოკლავს და დამნაშავემაც იცის ჩაუყარა საწამლავი და პირი გარდაიცვალა განსაკუთრებული ტანჯვით , განსაკუთრებული სისასტიკე შეერაცხება შხამის მიმცემს და ასევე მას ვინც ეს შ
შხამი გამოიყენა ))) ((მაგალითად: თუ არ იცოდა პირმა რიმ შხამი განსაკუთრებით ტანჯვას გამოიწვევდა და ვინც ეს შხამი მიცა იცოდა ვინც შხამი მიცა დაისჯება- განსაკუთრებული სისასტიკის გარეშე მკვლელიბაში წაქეზებისთვის , ვინც შხამი გამოიყენა დაისჯება - განსაკუთრებული სისასტიკის გარეშე ჩადენილი მკვლელობისთვის ))) და 2. პერსონალური ნიშანი , პერსონალური ნიშანი იყოფა 2 ნაწილად 1. პიროვნებისთვის დამახასიათრბელი პერსონალური ნიშანი - ((მაგალითად : მე წავაქეზე გიორგი ჩავადენინე მკვლელობა , გიორგი ნასამართლევი იყო ადრე მკვლელიბისთვვის მე არ ვყოფილვარ ნასამართლევი არაერთგზისობა შეერაცხება გიორგის მე რიმ ვიცოდე რომ გიორგი ნასამართლევია ჩემს მხარეს არ გადმოვა. ნასამართლეობა არის პირისთვის დამახასიათებელი პერსონალური ნიშანი და მეორე2. ბრალისთვის დამამახასიათებელი ნუშანი- პერსინალური ნუშანი რომელიც ბრალს ამძიმებს - ((მაგალითად: მე მივეცი გიორგის 10000 დოლარი ჩავადენინე მკვლელიბა , გიკრგი მოქმედებს ანგარების მოტივით, მან მიიღო გამორჩენა მე არ შემერაცხება ანგარებით მკვლელობა , გიორგის ბრალი მძიმდება პერსონალური ნიშანია , გიორგი დაისჯება ანგატებით მკვლელობისთვის , მე შეკვეთით მკვლელობისთვის მუხლი 109 -ე (((((( სასამართლო პრაქტიკა თანამონაწილეიბასთან დაკავშირებით)))) - მაგალითად : გიორგიმ ირაკლიმ და დათონ გადაწყვიტეს ჩაიდინონ ქურდობა, მათ იციან ერთ-ერთ სოფელში სახლში არავინ არ არის ღამის 1 სთ ზე წასულები არიან აგარაკზე უნდა ჩაიდინონ ქურდობა , გიორგი და ირაკლი შედიან სახლში დათო გარეთ არის ვინმე თუ გამიჩდა შეატყობინოს. სახლში ერთ-ერთი წევრი არის გიორგის აქვს დანა და დაემუქრა ხმა არ ამოეღო და გადაეცა მისთვის ძვირფასი ნუვთები და ფული. ირაკლის თანახმაა მაგრამ მას უშუალოდ ქმედება არ განუხორციელებია . დათომ საერთოდ არ იცის ნუვთები რიმ გაიტანეს მერე გაიგო . სასამართლმ სამუვეს ქმედება დააკვაკიფიცირა - ჯგუფურად ჩადენილ ყაჩაღობად სამივეს 10 წელი მიუსაჯა. ქურდობაში თანამონაწილეა , ყაჩაღიბაში არა დათო. კვალიფუკაცია- გაარეთ ვინც დგას ზოგი აკვალიფიცირებს თანამინაწილეობით ზოგი ჯგუფურად. ჯგუფური დანაშაულის დროს ერთმანეთს უადვილებს ორი ადამიანი დანაშაულის ჩადენას .. გაარეთ ვინც დგას- ის არ ასრულებს დანაშაულის შემადგენლობას, დამხმარეა. გარეთ დგომა თანამონაწილეობაა))----თემა7. 1.სასჯელის დანიშვნა დანაშაულის რეციდივის დროს,2. სასჯელის დანიშვნა დანაშაულთა და განაჩენთა ერთობლიობისას)))) -- -.1რას ნიშნავს დანაშაულის რეციდივი? განზრახი დანაშაულისთვის ნასამართლევი პირის მიერ, განზრახი დანაშაულის ჩადენას (((მაგალითად: გიორგი ნასამართლევია ქურდობისთვის და ნასამართლეობის გაქარწყლებამდე ჩაიდინა მკვლელობა , რეციდივია)) ორი პირობაა:1. წინა და ახალი დანაშაული უნდა იყის განზრახი და2. ნასამართლეობა არ უნდა იყის გაქარწყლებული . რეციდივია დროს- მინიმალური სასჯელი არის- მინუმალურ სასჯელს +1 წელი (( მაგალითად: გიორგიმ ჩაიდინა ქურდობა, გამივიდა ციხიდან, ნასამართლეიბის გაქარწყლებამდე მოკლა კაცი შურისძიების ნიადაგზე მუხლი 108 ისჯება 10-15 წლამდე ანუ 11 წელი დაენიშნება)) რაშემთხვევაში არ მიუღება მხესველობაში 1 წლის დამატება? 3 შემთხვევაში 1 თუ ნასამართლეობა არის მაკვალიფიცირებელი ნუშანი- ((მაგალითად: გიორგიმ ჩაიდინა მკვლელიბა , გამივუდა ციხიდან ჩაიდინა მკვლელობა ქმედება დაკვალიფიცირდება არაერთგზის მკვლელობად ამ დროს არაერთგზის მკვლელიბა ისედაც მკაცრ სასჯელს ითვალისწინებს ისედაც გაზრდილია სასჯელი მეორედ აღარ უნდა დაუმძიმო. 2. პირობითი მსჯავრის დროს- თუ პირობითს ნიშნავს მოსამართლე შესაზლებელია იყოს რეცუდივი არ დაემატება +1 იმიტომ რომ პირობითი მსჯავრი ისედაც ამსუბუქებს. 3) საპროცესო შეთანხმების დროს- შესაძლებელია იყოს რეციდივი მაგრამ მინიმალური სასჯელი დაენიშნოს პირს . თუ ეს 3 შემთხვევა არ არის ემატება 1 წელი 2) სასჯელის დანუშვნა განაჩენთა და დანაშაულთა ერთობლიობის დროს: -- 1. დანაშაულთა ერთობლიობა- როდესაც რამოდენიმე დანაშაულს აქვს ადგილი და რამოდენიმე განაჩენს შეიძლება განაჩენი იყოს გამოტანილი და ციხეში ჩაუდინოს ადამიანმა დანაშაული, ან პირობითი ქონდეს და ჩაიდინოს დანაშაული ან ჩაიდინოს მკვლელობა ყაჩაღობა ძარცვა და ა.შ 1დანაშაულთა ერთობლიობის დროს- თითოეული დანაშაულისთვის ცალ-ცალკე ინიშნება სასჯელი მაგრამ საბოლოოდ ხდება სასჯელთა შთანთქმა ყველაზე მკაცრი სასჯელი შთანთქავს ნაკლებად მკაცრს ((მაგალითად: თუ გიორგიმ ჩაიდინა მკვლელიბა მიესაჯა 15 წ დანარჩენი დანაშაულისთვის 10,7,6 15 შთანთქავს. ადრე მოქმედი რედაქციით იყო - სასჯელთა სრული შეკრება მკვლელიბა 15, თაღლითობა 3, ძარცვა 7 ირრიბება არცერთი არ არის მისაღები . ძველირედაქცია იმიტომ არ არის მისაღები რომ - გაცილებით მკაცრ სასჯელს იწვევდა სრული შეკრება(( მაგალითად: ქალმა ჩაიდინა4 თაღლითობა მუესაჯა 26 წ 6 თვე შეკრებით , პირმა რომელმაც გააუპატიურა მცირეწლოვანი იმას ნაკლები მიესაჯა შეიძლება მსიბუქი დანაშულის ჩადენისთვის მიესაჯოს პირს უფრო მკაცრი სასჯელი ვიდრე მეორეს მძიმე დანაშაულისთვის. მაგ: პირს 5 საქონლის ქურდიბისთვუს მიესაჯა 30 წელი , თუ პირმა მოკლა ადამიანი გააუპატიურა 15 . დღევადელი რედაქციაც არ არის მისაღები: - როდესაც მკაცრი შთანთქავს ნაკლებად მკაცრს . იმიტომ რო
კაცმა რკმ ჩაიდინოა მკვლელობა მიაყოლოს სზვა დანაშაულები , მკვლელობა შთანთქვას სხვებს მხოლოდ მკვლელობისთვის დაისჯება . თუ პირი ჩაიდენს მარტო მკვლელობას იმასაც იგივე სასჯელი მიესჯება. გამოსავალი- სჯობს შემოვიდეს ნაწილობრივ შეკრების წესი! ნაწილობრივ შეკრრბა რას ნიშნავს? მოსამართლემ გადაწვიტოს თითოეული დანაშაულიდან რამდენ წელს აიღებს . (( თუ რეციდივია სახეზე ან პირი ნასამართლევია განზრახი მკვლელობისთვის)) - ამ დროს შეიძლება გამოიყენოს 3 წესი 1 სრული შეკრება 2. ნაწილობრივი შეკრება 3. გამოიყენოს შთანთქმა 1.თუ რეციდივი არ არის მისამართლეს მივცეთ შთანთქმის და ნაწილობრუვ შეკრების უფლება რეციდივის დროს დავუმატოთ სრული შეკრება 2. დანაშაულთა წრთობლიობის დროს- ან შთანთქმის ან ნაწილობრივ შეკრების უფლება 3. რეციდივის დრო - დავამატოთ სრული შეკრება .. 3) (განაჩენთა ერთობლიობა)- განაჩენთა ერთობლიობის დროს 2 განაჩენია წინა და ახალი ((მაგალითად: გიორგის მიუსაჯეს 10 წელი ციხეში მოკლა კაცი)) განაჩენთა ერთობლიობის დროს მოქმედებს 3 წესი 1. ან ორი განაჩენით დანიშნული სასჯელი მთლიანად შეიკრიბება 2. ან ნაწილობრივ შეიკრიბება 3. ან შთანთქმის წესი მოქმედებს 1 ((მაგალითად: გიორგის მიუსაჯეს 2 წელი, წინა განაჩენით მისჯილი აქვს 10 წელი მოიხადა 1 წელი მოხდილი არ მიემატება , მოსახდელი აქვს წინა განაჩენის 7 წელი ახლით აქვს 2 წელი შეიკრიბება 7+2 ((2.მაგალითად ნაწიკობრივ შეკრება 2 დაემაგება 7 დან 5 )) 3.მაგალითად შთანთქმუს წესით 7 შთანთქავს 2 ს ... კანონში წერია- განაჩენთა ერთობლიობის დროს ბოლო განაჩენი შთანთქავს წინა განაჩენის მოუხდელ ნაწილს, ((მაგაკითად: თუ ბოლო 1 წელია მოუხდელია 10 წელი 1 უნდა შთანთქოს ? არა! კანონში უნდა ეწეროს- არა ბოლო განაჩემი შთანთქავს არამედ უფრო მკაცრი სასჯელი შთანთქვას ნაკლებად ნკაცრს. ((მაგალითად: თუ მსჯავდებულს მობილურ ტელეფონს აღმოუჩენენ მუუსჯიან 1 წელს მკვლელობისთვის აქვს 15 წ 1 შთანთქვას , არასწორია! კარგიიქნება გავასწოროთ შეცდომა და ჩავწეროთ : განაჩენთა ერთობლიობის დროს- ბოლო განაჩენით დანიშნული სასჯელი მთლიანად ემატება წინა განაჩენით დანიშნული სასჯელის მიუხდელ ნაწილს ან ნაწილობრივ ემატება ან უფრო მკაცრი სასჯელი შთანთქავს ნაკლებად მკაცრ სასჯელს . 1. დანაშაულთა ერთობლიობის დროს, ფეციდივის შემთხვევაში მაქსიმალური სასჯელი არის 30 წელი , მეტს ვერ დანუშნავ . 2. განაჩენთა ერთიბლიობის დროს- მაქსიმალური სასჯელი არის 35 წელი ((მაგალითად: თუ აქვს მისჯიკი 17 წ , მისახდელი აქვს 16წ ახალი დანაშაულისთვის 16 წ 32 ვერ გაცდება ვადის ათვლა : 1.განაჩენთა ერთობლიობის დროს ბოლო განაჩენიდან იწყება ვადია ათვლა ((მაგალითად; გიორგის მიესაჯა 5 წ წინა მიუხდელი აქვს 5 წ შწვკრიბავთ და განაჩენის გამიცხადების დღიდან დაიწყება ვადის ათვლა დღემდე რაც მოიხადა ჩათვლილი აქვს . 2. ზოგჯერ შეიძლება პირობითი ქონდეს და ჩაიდინოს ახალი დანაშაული ((მაგალითად: პირობითი აქვს პირს , არ არის ციხეში 5 წელი აქვს პირობითი ახალი სასჯელით დაენიშნა 5 წელი ემატება 5+5 ვადის ათვლა იწყება მეორე საქმეზე დაკავების დღიდან , თუ ციხეშია აითვლება ბოლო განაჩენის მიღების დღიდან . თუ განაჩენის გამოტანის შემდეგ გაირკვა რომ ამ ადამიანს ჩადენილი ქონდა ადრე დანაშაული მაგრამ ცნიბილი არ იყო? ((( მაგალითად: 2023 წ 1 ივნისს გიორგიმ ჩაიდინა ქურდობა 2023 წ მკვლელობა , 2023 წ 20 აპრილს გიოეგი გაასამართლეს 1 იანვრის ქურდობისთვის მიუსაჯეს 4 წ 1 თებერვლის მკვლელიბა არ იყო ცნობილი გამოძიებისთვის განაჩენი გამოვიდა 1 იანვრის დანაშაულისთვის სღეს არის 2023 წ 8 მაისი დღეა გამოვლინდა რომ 1 თებერვალს გიოეგის ჩაუდენია მკვლელობა 30 მაისს უნდა გამოვიდეს განაჩენი 1 თებერვლის მკვლელიბაზე რეალურად არის- განაჩენთა ერატობლიობა იმიტომ რომ პირველი განაჩენი გამიტანილია მეორე უნდა გამოიტანონ , მაგრამ არის დანაშაულთა ერთობლიობა იმიტომ რომ ეს დანაშაული რომლისთვისაც გიორგის ასამართლებენ არის ჩადენილი განაჩენის გამოტანამდე. თავია დროზე რომ გამოვლენილიუო იქნებოდა დანაშაულთა ერთობლიობა . 20 აპრილს რომ სცოდნოდა მოსამართლეს გაასამართლებდა დანაშაულთა ერთობლიობით იმიტომნრომ იქამდე იყო ჩადენილი. რადგან გვიან გამოვლინდა განაჩენთა ერთობლიობა ვერ იქნება თუ განაჩენთა ერთობლიობით გაასამართლებ შეიძლება სეულად შეუკრიბოთ სასჯელი ეს დანაშაული კი ჩადენილია განაჩენის გამოტანამდე და უსამართლო იქნება . გვიან რომ გამოვლინდა გამოძიების პრობლემაა პირის სასარგებლოს წყდება და გასამართლდენა დანაშაულთა ერთობლიობით . მაგ: თუ წინა განაჩემით მისჯილი აქვს 3 წ ახალზე 15 წ 15 შთანთქავს 3 . მკაცრი ნაჯლებად მკაცრს იმიტომ რომ დანაშაულთა ერთობლიობაა , რეალურად განაჩენთა ერთობლიობას წააგავს . განაჩენთა ერთობლიობია დროს- შესაძლოა არასაპატიმრო სასჯელი იქნას დანიშნული. ((მაგალითად : მოსამართლემ ერთ დანაშაულზე დანუშნა შინაპატიმრობა , მეორე დანაშაულზეც კაცმა ჩაიდინა 9 დანაშაული შინაპატიმრობის დროს- მაქსიმალური სასჯელი არის 2 წელი თუ შეიკრიბა 2 წელზე მეტს ვერ დავნიშნავთ დანუშნული რომ იყოს 4 შინაპატიმრობა თუ შეიკრიბა 2 წ ვერ გაცდები ზოგადი ნაწილიღ ჩამკეტია 2 წელი. იგივე ეხება დამატებით სასჯელებსაც- მაგ: ძირითად სასჯელად დაენიშნა თავისუფლების აღკვეთა, დამატებითად საზ.\სას.შრომა თუ შეკრების დროს აღმოჩდა 800 საათზე მეტი ჩამოვალთ 800 სთზე . ((კაზუსი)) გიორგიმ ჩაიდინა 5 ქურდობა დანაშაულთა ჩადენის დროს მოქმედებდა სასჯელთა ათანთქმის წესი , რამოდენიმე თვის შემდეგ ამოქმედდა სასჯელის სრული შეკრება რომელ წელსს გამოიყენებ,??უკუძალიდან გამიმდუნარე უნდა მივუდგეთ საკითხს , ზოგადი ნაწილიდან- 1. კანონი რომელიც ამკაცრებს სასჯელს უკუძალა არ აქვს 2. კანონი რონელიც ამსუბუქებს სასჯელს აქვს უკუძალა . მოსამართლეები იყენებენ ახალ კანონს ისინი ამბობენ სასჯელი არ გამკაცრებულა გამკაცრდა სასჯელის დანიშვნის წესი ((მაგალითად : თავისულებუს აღკვეთა იყო 2 დან 5 წლამდე გახდა 7- 10 წლამდე მოს ამბობენ სასჯელის გამკაცრება ნიშნავს ამ 2 საკითხის გამკაცრებას ან გამკაცრდა სასჯელის სახე- ჯარიმიდან გახდა თავისუფლების აღკვეთა ან ზომა გამკაცრდა- იყო 3-5 წმდე გახდა 7-10 წმდე დანარჩენი სასჯელის გამკაცფება არ არისო . არასწორია რამნიშვნელობა აქვს სასჯელის სახე გამკაცრდა თუ ზომა საბოლოოდ სასჯელი გამკაცრდა . საქ-ოს კონსტირუციაში ჩანაწერი- 1. კანონს რომეკიც ამკაცრებს პასუხისმგებლობას უკუძალა არ ააქვს პასუხისმგებლობა ზოგადი ნორმაა პასუხისმგებლობაში მოიაზრება სასჯელის შეკრების წესი აქედან გამომდინარე არ შეიძლება მმ ნორმა განმარტოს სიტყვა სიტყვუთ როცა კონსტიტუცია ფართოდ პააუხისმგებლიბაზე საუბრობს . მმ ნორმას უნდა მარტავდეა კონსტიტუციაზე დაყრდნობით და არა სიტყვა სიტყვუთ 1. სასჯელის შეკრების წესი გამკაცრდა?- არ უნდა გამოვიყენოთ ახალი კანონი 2. სასჯელის შეკრების წესი შემსუბუქდა?- უნდა გამოვიყენოთ ახალი კანონი . პრობლემა- სსკში გვიწერია სასჯელის გამკაცრება და სასჯელის შემსუბუქება უკუძალის საკითხში იმუსთვის რომ არ იყო განსხვავებული ინტერპრეტაცია და არ ნაგმარტონ მმ განსზვავებულად სჯობს შწვიდეს სსკში ცვლილება წერია ასე 1. კანონს რომწლიც ამსუბუქება სასჯელს უკუძალა აქვს და კანონს რომწლიც ამკაცრენს სასჯელა უკუძალა არ აქვს .. უნდა ეწეროს ასე: 1 .კანონს რომელიც ამსუბუქებს სასჯელს ან სხვაგვარად აუმჯობესებს პირის სამართლებრივ მდგომარეობას უკუძალა აქვს და 2. კანონს რომწლიც ამკაცრებს სასჯელს ან სხვაგვარად აუარესებს პირის სამართლებრივ მდგომარეობას უკუძალა არ აქვს ! --თემა 8. პირობითი მსჯავრი,2) პირობითი მსჯავრის გაუქმება ))) -- პირობითი მსჯავრი ეს არის დანიანული სასჯელის პირობით გამოუყენებლობა . მოსამართლე ეოდესაც ნიშნავს სასჯელს ის გადააქცევს პირობით მსჯავრად. ((მაგალითად: მოსამართლემ გიორგის დაუნიშნა 2 წთავისუფლების აღკვეთა განაჩენში წერს, ეს 2 წელი ჩაეთვალოს პირობითად და გამოსაცდელ ვადად დაუწესდეს 3 წელი. პირობითი მსჯავრი და გამოსაცდელი ვადა არ არის იდენტური ცნებები- როგორ იანგარიშება გამოსაცდელი ვადა?? 1. თუ არასაპატიმრო სასჯელია -გამოსაცდელი ვადა 1 დან 3 წლამდე 2.თავისუფლების აღკვეთის შემთხვევაში - ვადა 1დან 6 წლამდე 3.დანაშაულთა და განაჩენთა ერთობლიობის დროს- 2დან 6 წლამდე 4.უვადო თავისუფლების აღკეთის შემთხვევაში 2დან 7 წლამდე მოსამართლეზეა დამოკიდებული რამდენს დანიშნავს . პირიბითი მსჯავრი არის- მკვდარი სასჯელი , გაცოცხლდება მაშინ როდესაც პირი არ შეასრულებს მასზე დაკისრებულ მოვალეობებს ((მაგალითად: არ მიდის პრობაციია ბიუროში , არღვევს მასზე დაკიარებულ მოვალეობებს შეიძლება ეს სასჯეკი გაუუქმდეს და აღსრულდეს რაც დაენიანა )) ჩვენი კანონმდებლობით არ არის დათქმა რომელი სასჯელი შწიძლება ჩაითვალოს პირობითად , ადრე მოქმედი კანონმდებლობით დადგენილიიყო კონკრეტული სასჯელის სახეები რომლის ჩათვლაც შეიძლებოდა პირობით მსჯავრად. დღეს მოსამართლემ უნდა გადაწყვუტოს რომელი სასჯელი ჩაითვლება პირობითად ძირითადად ხდება თავიაუფლების აღკვეთის ოირობითად გამოყენება , ასევე არასაპატიმრო სასჯელებიც ჩაითვლება პირობითად . მაგაკითად შინაპატიმრობა , მოსამართლე ნიშნავს შინაპატიმრობას 1 წ ვადით ჩაეთვალოს პირობითად უწესებს გამისაცდელ ვადას თუ არ შეასრულა მივალეობები შინაპატიმრობა გაცოცხლდება და შინაპატიმრობაში მოიხდის სასჯელს . ასევე ჯარიმა პირობითად - მოსამართლე ნიშნავს ჯარიმას მაგ; 10000 ლ ეს სასჯელი გადააქცია პირობითად დაუწესა გამოსაცდელი ვადა თუ პირი გამისაცდელ ვადაში ჩაიდენა ახალ დანაშაულს უნდა გადაიხადოს ჯარიმა . (ნაწილი რეალური სასჯელი , ნაწილი პირობითი)- ((მაგალითად: პირს მიესაჯა 5 წელი , 2 წელს დაწესებულებაში მოიხდის , 3 წელი პირობითად ჩაეთვალოს 4 წელი გამოსაცდეკი ვადა ციხიდან რომ გამოვა დაიწყება გამისაცდელი ვადის ათვლა . თუ გამოსაცდელ ვადას ვერ გაუძლო პირობითი გაუუქმდება , ერთობლიობით იმსჯელებს მოსამართლე და შეიძლება სასჯელები შეუკრიბოს ან ნაწილობრივ ან შთანთქოს(პირობით მსჯავრთან მუმართებით არსენობს 2 ტიპის კანონმდებლობა ) 1.ანგლოამერიკული პრობაცია - ამ დროს მოსამართლეს არ გამოაქვს განაჩენი გადაავადებს განაჩენის გამოტანას .მსუბუქია 2.ფრანკო-ბელგიური პირობითი სასჯელი - ამ დროს გამოდის განაჩენი, სასჯელი ენიშნება , პირობითად ეთვლება და გამოსაცდელი ვადა უწესდება , ჩვენი კანონმდებლიბა მიეკუთნება ფრანკო-ბელგიურ პირობით სასჯელს . პირობითი მსჯავრის დანიშვნის წინაპირობაა- საპროცესო შეთანხმება . თუ მსჯავდებულმა ჩაიდინა განსაკუთრებით მძიმე ან განზრახ მძიმე დანაშაული პირობითი მსჯავრის დანიშვნა დაუშვებელია . განსაკუთრებით მძიმე ან მძიმე დანაშაულზე საერთოდ დაუშვებელია პირობითის გამოყენება თუ დასაშვებია საპროცესო შეთანხმების შემთხვევაში? 1. პირველ ნაწილში არ არის დაკონკრეტებული დანაშაულის კატეგორია თუ საპროცესო შეთანხმებაა სასამართლოს შეუძლია დანუშნოს პირობითი ყველა კატეგორიის საქმეზე 2 ნაწილი თუ საპროცესო არ არის მოსამართლე საკუთარი ინიციატივით მძიმე და განსაკუთრებით მძიმე დანაშაულზე პირობითს ვერ დანიშნავს 3. მოსამართლეს საკუთარი ინიციატივით საპროცესო შეთანხმების გარეშე შეუძლია პირობუთის დანიშვნა ნაკლებად მძიმე დანაშაულის და გაუფრთხილებლობის დროს . თუ ჩადენილია : 1. ნაკლებად მძიმე ან გაუფრთხილებელი დანაშაული 2. აღიარებს ან თანამშრომლობს 3. წარაულში ნასამართლევი არ არის განსაკუთრებით მძიმე ან განზრახი მძიმე დანაშაულისთვის ეს სამი პირობა თუ არის კუმულაციურად პირობითი მსჯავრის დანიშვნა შეიძლება , მაშინ როცა საოროცესო არ არის გაფორმებული და მოსამართლე საკუთარი ინიციატივით ნიშნავს პირობით მსჯავრს. 3) ცვლილება - (თუ მსჯავდებულმა არასრულწლოვნის მიმართ ჩაიდინა სქესობრივი დანაშაულები , პირობითი მსჯავრის დანიშვნა დაუშვებელია მათ შორის თუ არის საპროცესო ) 137,138,139,და 1141 მუხლი 140 არ არის სქესობრივი დანაშაულები იყოფა 2 კატეგორიად: 1. ძალმომრეობითი - 137,138,139. 2. არაძალმომრეობითი - 140 და 141 გაუგებარია 140 ამიღება 141 დატივება იმიტომ რომ ორივე დანაშაული ძალმომრეობითია , ძალადობას აქვს ადგილი , დამნაშავე სრულწლოვანია, დაზარალებული 16 წ მიუღწეველი. 140 უფრო მძიმე დანაშაულია იმიტომ რომ ამ დროს ხდება სექსუალური კავშირის დამყარება 141 დროს არა ასევე 2. 253, 254, 255 პრიმა დამნაშავეა სრულწლივანი დაზარალებულო 16 წ მიუღწეველი 255 პრიმა არის 140 მომზადება 140 დამთავრებული დანაშაულია ანუ მომზადების დროს იმიშნება დამთავრებულზე არა , არასწორია. თუ 255 პრიმას ამივიღებთ მაშინ 141 ამოვიღოთ და სტანდარტი იქნება ანუ ძალადობრივზე ვერ დანუშნავ ოირობითს არაძალადობრივზე დანუშნავ . 140 მუხლის დროს ზოგ შემთხვევაში ხდება ცოლად შერთვა და თუ ვერ დანიშნავ ოირობითს ოჯახის დანგრევა მოყვება . 3)((ხარვეზი არასეულწლოვანთან მიმართებით პირობითი მსჯავრის დანიშვნა )) არასრულწლოვანი რომწლიც განზრახი დანაშაულისთვის მსჯავდებული არ ყოფილა ჩაიდინა ნაკლებად მძიმე ან მძიმე დანაშაული პირობითი მსჯავრის დანიშვნა შეიძლება საპროცესო შეთანხმების გარეშე 1. განზრახდანაშაულისთვის არ უნდა იყოს მსჯავდებული 2. ნაკლებად მძიმე ან მძიმე ფანაშაული უნდაბიყოს ჩადენილი . თუ მსჯავდებულია განზრახი დანაშაულისთვის და არია საპროცესო მაშინ დანიშნავს მისამართლე ოირობითს , თუ განსაკუთრებით მძიმე ფანაშაული ჩაიდინა პირობითს ვერ დანიშნავს . რას ნიშნავს მსჯავდებული?? ((მაგალუთად: თუ მსჯავდებული იყო 14 წ ასაკში ციხიდან გამოვიდა მოიხადა სასჯელი 15 წ ასაკში ნასამართლეობა მაშინვე უქარწყლდება არასრულწლოვანს . თუ 16 წ ასაკში ჩაიდინა ნაკლებად მძიმე დანაშაული შეიძლება თუ არა პირობითის გამოყენება? კანონში უნდა ეწეროს--- ნასამართლეობა და არა მსჯავდებული იმუტომ რომ მსჯავდებული შეიძლება იყოს მაგრამ ნასამართლეობა გაქარწყლებული ქონდეს . ((მაგალითად: არასრულწლივანმა ჩაიდინა ცემა (ნაკლებად მძიმე დანაშაული) წარსულში ბრალდებულიიყო ქურდობისთვის (ნაკლრბად მძიმე დანაშაული) გაქარწყლებული არ ქონდა პირობითს ვერ გამოვიყენებთ იმიტომ რომ განზრახი დანაშაული ქონდა წარსულში სრულწლოვნის შემთხვევაში- თუ ნაკლებად მძიმე ფანაშაული აქვს წარსულში პირობითს დანიშნავ რაც არასწორია . ვთქვათ ჩაიდინა განსაკუთრებით მძიმე დანაშაული მკვლელიბა და ციხეში ცემა სანამ გაუქარწყლდება იქამდე ოჯრობითის დანიშვნის უფლება არ ქონდეს მოსამართლეს . ასს თუ ჩაიწერება გასწორდება - ანუ არასრულწლივანი რომელიც განსაკუთრებით მძიმე დანაშაულისთვის ნასამართლევი არ ყოფილა . 1. თუ განსაკუთრებით მძიმესთვის ნასამართლევია- პირობითიბარ დაენიშნოს 2. თუ ნასამართლეობა გაქარწყლდა - დაენიშნოს პირობითი არასრულწლობანს 3. ნაკლებად მძიმე და მძიმე დანაშაუკზე -ნასამართლევუ თუა ვაპატიოთ დავუნიშნოთ პირობითი 4. განსაკუთრებით მძიმეზე -არ ვაპატიოთ ( არ დავუნიშნოთ პირიბითი )4)(( პირობითი მსჯავრის გაუქმება )) პირობითი მსჯავრის გაუქმება უნდა განვიხილოთ 2 კუთხით 1. პირობითი მსჯავრის გაუქმება მსჯავდებულის სასარგებლოდ რომელსაც იხილავს კომისია და 2. პირობითი მსჯავრის გაუქმება მსჯავდებულის საზიანოდ , იხილავს მოსამართლე . 1. პირობითი მსჯავრის გაუქმება მსჯავდებულის სასარგებლოდ- როდესაც პირობით მსჯავდებული ასეულებს მასზე დაკისრებულ მოვალრობას არ აქვს დარღვევები , შესაძლებელია გათავისუფლდეს პირობითი მსჯავრიაგან გამისაცდელი ვადის დაარულებამდე . ადრე მიქმედი კანონმხებლობით პირობითი მსჯავრის გაუქმება მსჯავდებულის სასარგებლოდ შეეძლო მოსამართლეს , მოსამართლეს შეეძლო გაეუქმებია პირობითი მსჯავრი პრობაციის ბიუროს შუამდგომლობის საფუძველზე . იმიტომ რომ პრობაციის ბიურო არის მაკონტროლებელი აკონტროლებს პირობით მსჯავდებულს ცხადდრბა თუ არა პრობაციის ბიუროში . დღეს მიქმედი კანონმდებლობით - პირობითი მსჯავრის გაუქმების უფლება პირის სასარგებლოდ მისამართლეს აღარ აქვს , არსებობს სპეციალური კომისია პირობითი მსჯავრის გაუქმების საკითხთა განმხილველი კომისია ამ კომისიაში შედის : 1. სასჯელსაღსრულების წარმიმადგენელი 2. პრობაციის სააგენტოს წარმომადგენელი 3. იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს წარმომადგენელი 4. არასამთავრებო ორგანიზაციის წარმიმადგენელი . კომისია იხილავს იმ შემთხვევაში თუ გამოსაცდელი ვადის ნახევარი მაინც არის გასული . კომისია ყურადღებას აქცევს: 1. დანაშაულის ხასიათს- რადანაშაული ჩაიდინა 2. მსჯავდებულის ქცევას- აქვს თუ არა დარღვევები 3. შეურიგდა თუვარა დაზარალებულს - დაზარალებულის პოზიცია 4. იჯახური მდგიმარეობა- ყავს თუ არა მცირეწლოვანი ავილები , მოხუცუ დედ-მამა 5. წარსულში დანაშაულის ჩადენის ფაქტრბი 6. გამისაცდელი ვადის დროს ხომ არ ჩაიდინა დანაშაული . ამ გარემოებების გათვალიწინების შწმდეგ კომისიას აქვს უფლება 1. ზეპირი მოსმენის გარეშე განიხილოს საქმეში არსებული გარემოებებიდან გამომდინარე და ან გაათავიაუფლებს ან არა 2. ან დაიბაროს მსჯავდებული და გარსაუბროს - ამ დროს უფრო მეტ ინფორმაციას მიუღებს . თუ უარი უთხრა კომისიამ გათავისუფლებაზე მაშინ შეიძლება ერთჯერადად გასაჩივრდეს სასამართლოში ადმინისტრაციული წესით იმიტომ რომ არის ინდაქტი ადმინისტრაციულ კოლეგიაში საჩივრდება . ასევე სასამართლომ შეიძლება გააუქმოს კომისსიის უარი იმიტომ რომ იყოს დაუსაბუთებელი აუცილრბლად უნდა მიეთითოს რაზე დაყრდნობით ამბობს უარს დანაშაულის ხასიათის გამო ქცევის გამო ხომ არ აქვს დარღვევები ან წარსულში დანაშაულის ჩადენის ფაქტის გამო. 2. რაც შეეხება პირობითი მსჯავრის გაუქმებას მსჯავდებულის საზიანოდ - პირი რომწკიც არღვევს მასზე დაკისრებულ მივალეობებს არ ცხადდება პრობაციის ბიუროში 2. პრობაციის ბიურო მიმართავს მოსამართლეს წეეილობით მოითხოვს ოირობითი მსჯავრის გაუქმებას აქაც მისამართლე იღებს 2 გადაწყვწტილებას 1. ან გააუუქმოს პირობითი მსჯავრი და აღაარულოს ის სასჯელი რაც დაუნიშნა ან 2. აღადგინოს და დატოვოს ძალაში შანსი მისცეს კიდევ ერთხელ 1. თუ გამისაცდელ ვადაში ჩაიდენს გაუფრთხილებელ დანაშაულს : ((მაგალითად : პირს აქვს ოირობითი მსჯავრი გამისაცდელ ვადაში ჩაიდინა ავტო ავარია , პრობაციის ბიურო შუამდგომლობით მიმაღტავს მოსამართლეს და მოსამართლე მიუღებს 2 დან 1 გადაწყვეტულებას ან გააუქმებს პირობითს ან ძალაში ფატივებს ... 2. თუ გამოსაცდელ ვადაში ჩაიდინა განზრახი დანაშაული- მისამართე აუქმებს პირობით მსჯავრს და განაჩენთა ერთობლიობით უნიშნავს სასჯელს . გამონაკლისი- თუ განზრახი დანაშაული ჩაიდინა და არსებობს განსაკუთრებული შეთანხმება . საპროცესო შეთანხმება რასაც ხელს აწერს გენ. ოროკურორი ან მისი მოადგილე ამ შემთხვევაშიც შეიძლება ოირობითი დაუნიშნო . აქ მნიშვნელოვანია რა დანაშაულის გახსნაზეა საუბარი თუ გაახსნევინა ტერორიატული აქტი კანონმდებელს უღირს მსჯავდებული ოირობითი მსჯავრის ქვეშ დატოვოს და გაიყვანოს სხვა დანაშაულის კვალზე. ((გამოსაცდელი ვადის გაგრძელება /შემცირების საკითხი )) ადრე გამოსაცდელი ვადა შეიძლება შეცვლილიყო . დღეს მოქმედი კანონმდებლობით გვაქვს გამოსაცდელი ვადის შემცირება და გაგრძელება . გაგრძელება - თუ პირი არღვევს მასზე დაკისრებულ მივალეობება ორობაციის ბიურო სანამ გაუქმებაზე მიმართავს მანამდე შეუძლია გაგრძელებაზე მიმართოს შანსი მისცეს მსჯავდებულს . კანონი ამბობს რომ შეიძლება გაგრძელდეს არაუმეტეს 1 წლით . ((მაგალითად: გამისაცდელი ვადა არის 6 წელი, არღვევს მასზე დაკისრებულ მოვალეობებს , პრობაციის ბიურო მიმართავს შუამდგომლობით , შეუძლია თუ არა მოსამართლეს გააგრძელოს 7 წლამდე? 1. მაქსიმალური არის 6 წელი ვერ გადააჭარბებ მაგრამ ზოგ შემთხვევაში ჩვენ თუ არ გავუგრძელებთ უფრო მძიმე მდგომარეობაში აღმიჩნდება პირი უნდა გაუუქმო და გაუშვა ციხეში . შეიძლება 6 წ არის გამისაცდელი ვადა და დარჩენილი აქვს 1.5 წელი ამას სჯობს 7 წლამდე გავუზარდოთ და 1.5 კიდევ გამისაცდელი ვადის ქვეშ იყოს ვიდრე ციხეში გავუშვათ . კანონი ამბობს - დანიშვნა არ შეიძლება 6 წელზე მეტი გაგრძელებაზე არაფერს არ ამბობს. გამოსაცდელი ვადის შემცირება / გაგრძელება მოსამართლის პრეროგატივაა სჯობს გამისაცდელი ვადის გაგრძელების უფლება ქონდეს მოსამართლეს შემცირების კომისიას ანუ 1. პირობითი მსჯავრისს გაუქმება პირის სასარგებლოდ და გამისაცდელი ვადის შემცურება იყოს კომისიის პრეროგატივა 2. პირობითი მსჯავრის გაუქმება პირის საზიანოდ და გამოსაცდელი ვადის გაგრძელება მოსამართლის პრეროგატივა . (სამისაქალო შეთანხმება )- პირობითი მსჯავდებული და პროკურორი აფორმებენ სამოქალაქო შეთაბხმებას თუ პირობით მსჯავდებული საკუთარ ცოდნას და გამოცფილებას გაუზიარებს სხვას შეიძლება გაფორმდეს მასთან სამოქალაქო შეთანხმება გამისაცდელი ვადის ნახევრის გასვლამდეც- პროკურორი აფორმებს სამოქალაქო შეთანხმებას და შუამდგომლობს კომისიის წინაშე რომ პირი გათავიაუფლდეს პირობითი მსჯავრისგან . აქ რაშუაშია პროკურორი ის მაინც სისხლისსამართლებრივი დევნის განმახორციელებელი ორგანოა სამართალწარმოება დასრულებულია და პროკურორი ერთვება ანუ გაჩდა აზრი ცოდნის და გამოცდილების გაზიარრბა გულისხმობს თანამშრომლობას როდესაც მას აქვს ინფორმაცია დანაშაულზე . პირობითი მსჯავრი ინიშნება თუ საპროცესო შეთანხმებაა თუ საპროცესო არ არის თანამშრომლობაა საჭირო გამოდის რომ განაჩენი გამივიდა ითანამშრიმლა და კიდევ თანამშრომლობს . ((კაზუსი)) პირს პირობითი მსჯავრი ქონდა დანუანული გამოსაცდელი ვადა 2 წელი ოირობითი 3 წელი . გამოსაცდელი ვადის გასვლამდე 6 თვით ადრრ ჩაიდინა ახალი დანაშაული არ არის დაარულებული გამოსაცდელი ვადა , ახალ დანაშაულზე აღკვეთის ღონისძიების სახით დაენიშნა გირაო ისედაც გარეთ იყო პირობითი ქონდა აცალ დანაშაულზეც გარეთ არის ოარალელურად აგრძელებს გამისაცდელ ვადას თან დადის ორობაციუს ბიუროში გავიდა 6 თვე გამოსაცდელი ვადა დასრულდა პირობითი მსჯავრიც გაუქმდა . მოსამართლე იხილავს საქმეს მეორე დანაშაულზე გირაო რაზეც გამოვიდს განაჩენის გამიტანის დროს პირობითი გაუქმდა უნდა მივუღოთ შემდეგი გადაწყვეტილება : 1. განაჩენთა ერთობლიობით გავასამართლოთ - იმუტომ რომ ერთუ განაჩენი ქონდა ბოლიმდე ვერ მიიყვანა მეორე დანაშაულის ჩადენია დროს ბოლომდე არ იყო გასული გქმისაცდელი ვადა , 2 განაჩენია წინა და ახალი ან 2. აღარ შევეხებით პირველს იმიტომნრომ დასრულდა და დღეია მსგომარეობით გავასამართლოთ მხოლოდ ახალი დანაშაულით ვუმსჯელით. აზრი ორად გაიყო 1- განაჩემი მორჩა მოიხადა , დაარულდა , გაუქმდა და გაუქმებულ სასჯელს რატომ ეხები 2. მან ვერ გაუძლო გამისაცდელ ვადას ჩვენ კანონში გვიწერია თუ გამოსაცდელ ვადაში ჩაიდინა ახალი დანაშაული გამისაცდელი ვადა ნიშნავს ბოლოს წინა დღესაც თუ ჩაიდინა დანაშაული მაუნც ვერ გაუძლო (სწორია) პრობლემა - ადამიანს გამოსაცდელი ვადა აქვს 2 წ მეორე დღეს უუქმდება წინა დღეს ჩაიდინა დანაშაული გამოდის რომ ვერ გაუძლო და გაუუქმდება გამოდის რომ ვინც ბოლოს წინა დღეს ჩაიდინა დანაშაული იმას უნდა გაუცოცხლო და ამან ვინც 6 თვით ადრე ჩაიდინა აპატიო? და ასევე მეორე არგუმენტი - შეიძლება პროცესის შეგნებულად გაჭიანურება მოხდეს პირმა რომელმაც იცის რომ ვადა გაუვა შეიძლება პირობითი ქონდეს 5 წელი სპეციალურად არ გამოცხადდეს ან გადაადებინებს პროცესს მოსამართლეს იქამდე მიიყვანს რომ ვადა გაუვიდეს. სამართლის ბოეოტად გამოყენების თეორია----თემა 9. (სისხლისსამართლებრივი პასუხისმგებლობიდან გათავისუფლება ) -- სისხლისსამართლებრივი პასუხისმგებლობისგან გათავისუფლება უნდა გაიმიჯნოს სასჯელისგან გათავისუფლებისგან . 1. სისხლისსამართლებრივი პასუხისმგებლობისგან გათავისუფლება ხდება - განაჩენის გამოტანამდე სანამ მოსამართლე ოირს დამნაშავედ ცნობს და დაუნუშნავს სასჯელს 2. სასჯელისგან გათავისუფლება - ხდება განაჩენის გამოტანის შემდეგ - როდესაც მისამართლე პირს ცნობს დამნაშავედ , დაუნუშნავს სასჯელს შემდეგ ხდება სასჯელის მოხდისგან ვადამდე ადრე გათავისუფლება . სისხლისსამართლებრივი პასუხისმგებლობისგან გათავისუფლების 4 საფუძველი არსებობს :1. ქმედითი მომენიების გამი გათავისუფლება 2. ვითარების შეცვლის გამო 3. ბრალდებულის საგამოძიებო ორგანოში თანამშრომლობის შედეგად 4. ხანდაზმულობის ვადის გასვლის გამო .. 1. ქმედითი მომენიების გამო რომ გათავისუფლოთ პირი 5 პირობა უნდა იყოს - 1. დანაშაული ჩადენილი უნდა იყოს ოირველად - პირველად დანაშაულის ჩადენა ნუშნავს - რომ შესაძლებელია პირს დანაშაული ჩადენილი ქონდეს ადრე მაგრამ ნასამართკეობა გაუქარწყლდა ეს ითვლება პირბელად დანაშაულის ჩადენად იმიტომ რომ მუხლი 79 ამბობს მოხსნილი ან გაქარწყლებული ნასამართლეობა მხედველობაში არ მიუღება 2. მაქსიმალური სასჯელი არ შეიძლება იყოს 3 წ მეტი -ანუ თუ 3 წელს აღემატება ვერ გავათავისუფლებთ თუ 3 წლამდე ითვალისწინებს გავათავისუფლებთ 3. დანაშაულის ჩადენის შემდეგ , დამნაშავე ნებაყოფლიბით ცხადდება ბრალის აღიარებით- ნებაყიფლობუთ ანუ როდესაც არავინ და არაფერი არ უშლის ხელს თუ ვიღაც აიძულებს ემუქრება ეს ნებაყიფლობით არ არის . თუ პოლიციაში გამიცხადებით ან გამოუცხადებლობით არაფერი არ შეიცვლება მაშინ ნებაყოფლობით გამოცხადებაა . თუ პოლიციაში გამიცხადებით ან გამოუცხადებლობით რაიმე შეიცვლება ეს არ არის ნებაყოფლობით გამოცხადება . 4. ხელს უწყობს დანაშაულის გახსნას - აქ იგულისხმება გამოძიებასთან თანამშრომლობა , დაასახელოს თამამონაწილეები სად გადამალა სისხლიანი დანა , გვამი , შეიძლება გაახსნევინის ან ეს კონკრეტული ან სხვა დანაშაული .5.ანაზღაურებს ზიანს - შეიძლება ადამიანმა ჩაიდინოს ისეთი დსნაშაული სადაც ზიანი არ არსებობს მაგ: უარაღის უკანონი ტარება , ცულიგნობა . თუ სიტყვა სიტყვუთ განვმარტავთ მაშინ ვერ გავათავისუფლებთ იმიტომ რომ 5 ვე პირობა უნდა იყოს უნდა ეწეროს ზიანის არსებობის შემთხვევაში . ხუთივე პირობა უნდა იყოს კუმულატიურად . ეს ხუთივე პირობა თუ არის სახეზე სავალდებულოა გათავისუფლება თუ დისკრეციული უფლება უნდა ქონდეს მისამართლეს ან პროკურორს? სსკში წერია "შეიძლება " ანუ ან გათავისუფლდება ან არა . პროცესში წერია- რომ სისხლისსამართლებრივი დევნა არ უნდა დაიწყოს ან დაწყებული უნდა შეწყდეს ქმედითი მონანიების შემთხვევაში , პროცესი ამბობს რომ უ და გაათავისუფლო .სსკ "შეიძლება " როდესაც არსებობს 2 სახის განმარტება უნდა გადაწყდეს პირის სასარგებლოდ ანუ პროცესის განმარტებას გამოვიყრნებთ . სსკ კერძო 2 - თუ პირმა ჩაიდინა სახელმწიფოს წინააღმდეგ მიმართული დანაშაული, მაგალითად : ჯაშუშობა , შემდეგ მიმართა პოლიციას და აიცილა მისალოდნელი ზიანი უნდა გათავისუფლდეს. პრობლემა- პროცესში წერია- მოსამართლეს გამოაქვს გამამტყუნებელი განაჩენი სასჯელის დანიშვნით და მისი გათავისუფლებით თუ პირმა განახორცირლა ქმედითი მონანიება . 1. ჯერ საინტერესოა- განაჩენის გამიტანია დროს როფორ უნდა განახორციელო ქმედითი მონანიება 2. რატომ გამიაქვს განაჩენი რატომ უნუშნავს სასჯელს რატომ ათავისუფლებს სასჯელისგან მაშინ როდესაც პასუხისმგებლობისგან გათავისუფლების ფორმა არის ქმედითი მომანიება ეს მუხლი უშინაარსოა აქ უნდა ეწეროს - სისხლისსამართლებრივი დევნა არუნდა დაიწყოს , დაწყებული დევნა უნდა შეწყდეს ქმედითი მინანიების გამო . (სისხლისსამართლებრივი პასუხისმგებლობისგან გათაბიაუფლება ვითარების შეცვლის გამო )- რა იგულისხმება ვითარების შეცვლაში ? მაგ: ოანდემიის დროს აკრძალულიიყო დაღამოს 8სთ დან გარეტ გასვლა პარლამენტმა მიიღო აღნუშნული კანონი, ოანდემია დასრულდა კანინმდებლობაში ისევ არის აღნიშნული მუხლი მაგრამ ვუთარება შეუცვალა საშიშროება აღარ არსებობს ) (ბრალდებულის საგამოძებო ორგანოში თანამშრომლობა ) - განსაკუთრებულ შემთხვევებში ბრალდებულის საგამოძიებო ორგანოებთან თანამშრომლობის შედეგად თუ გამოვლინდა განსაკუთრებით მძიმე ან მძიმე დანაშაულის ჩამდენი პირები ან თანამხებობის პირის მიერ ჩადენილი დანაშაული . თუ თანამდებობის პირია- ნებისმიერი კატეგორიის დანაშაულის ჩამდენი პირის გამოვლენის შესაძლებლობა . თუ რიგითი მოქალაქეა- უნდა იყოს მძიმე ან განსაკუთრებით მძიმე . აქ არის 2 ინტერესი კონკრეტული პირის დასჯის და დანაშაულის გახსნის (ხანდაზმულობის ვადის გასვლის გამო გათავისუფლება ) ხანდაზმულობის ვადის გასვლა გამოიანგარიშება - დანაშაულის ჩადენის დღიდან ბრალის წაყრნებამდე . 2 წელი ხანდახმულობის ვადა აქვს იმ დანაშაულს რომელიც 2 წლამდე ისჯება - თუ 2 წელი გავიდა დანაშაული ცანდაზმულია . 1. ნაკლებად მძიმე დანაშაულის ხანდაზმულობის ვადა არის 6 წელი , თუ 6 წელი გავიდა და პირს ბრალი არ წაუყრნე 6 წლის განმავლობაში დანაშაული ხანდაზმულია ვერ დასჯი. 2. მძიმე დანაშაულის შემთხვევაში 10 წელი . 3. სამოხელეო დანაშაულის შემთხვევაში 15 წელია ხანდაზმულობის ვადა 4. სქესობრივ ფანაშაულებს - 20 წელი 5. განსაკუთრებით მძიმე დანაშაულებს 30 წელი. . თუ დაწყებულია დევნა , პირი არის ძებნილი მაშინ ჩერდება ხანდაზმულობა და რამდენი ხანიც არუნდა გავიდეს პირი დაისჯება . ხანდაზმულობის ვადა არ ეხება შემდეგ დანაშაულებს - 1. წამება 2. წამების მუქარა 3.დამამცირებელი და არაადამიანური მოპყრობა 4. გენოციდი 5. არასრულწლოვნის მიმართ სქესობრივი დანაშაულები , არასეულწლოვნის გაუპატიურება , პროსტიტუციაში ჩაბმა , პროსტიტუციის ხელშეწყობა . . მუხლი 140 პირობითიბმსჯავრის დანუშვნა შეიძლება ხანდაზმულობის ვადა არ ვრცელდება ეს შესაბამისობაში არ მოდის . გამოყენებული უნდა იქნეს თუ არა ხანდაზმულობა უვადო თავისუფლება აღკვეთილი მსჯავდებულის მიმართ წყვეტს სასამართლო, ეს ჩანაწერი უშინაარსოა იმიტომ რომ: 1. რაშუაშია მსჯავდებული როდესაც ბრალის წაყენებამდე გამოინაგარიშება უნდა ეწეროს ასე: საკითხს გამოყენებული უნდა იყოს თუ არა ხანდაზმულობა იმ დანაშაულზე რომელიც ითვალისწინებს უვადო თავისუფლების აღკვეთას წყვეტს მისამართლე . მსჯავდებული კი არა დანაშაული უნდა ეწეროს იმიტომნრომ ხანდაზმულობა დანაშაულზეა და არა მსჯავდებულზე---თემა 10. (სასჯელისგან პირობით ვადაზე ადრე გათავისუფლება ) -- სასჯელისგან ვადაზე ადრე ათავისუფლებს ერთ შემთვევაში სასამართლო მეორე შემთხვევაში საბჭო . 1. არასაპატიმრო სასჯელიგან ათავისუფლებს მოსამართლე მაგ შინაპატიმრობა . 2. ვადიანი თავისუფლების აღკვეთისგან ათავისუფლებს საბჭო. ჩვენი კანონმდებლობით ვისაც მოუწევს გათავისუფლება სავალდებულოა განხილვა თუ გავიდა კონკრეტული ვადა 1. ნაკლებად მძიმე დანაშაულზე - ნახევარი 2. მძიმე დანაშაულზე 2/3 3. განსაკუთრებით მძიმეზე 3/4 თუ ეს ვადები გავიდა ციხის ადმინისტრაცია აგზავნის ადჰილობრივ საბჭოში საბჭო მსჯელობს გაათავისუფლოს თუ არა პირი სასამართლო რომ განიტვვირთოს შეიქმდა საბჭო სულ იყო შემდეგი ადგილობრივი საბჭოები: 1. აღმოსავლეთ საქართველოს საბჭო - აღმოსავლეთ საქართველოს საბჭოში ბევრი საქმე იყო და გაიყო 3 ნაწილად აღმოსავლეთ საქართველოს ნომერ 1 ადგილობრუივი საბჭო - განიხილავს იმ მსჯავდებულთა საქმეება რომწლის სასჯელს იხდიან თბილისის ტერიტორიაზე , აღმისავლეთ საქართველოს ნომერ 2 ასგილობრივი საბჭო - განიხილავს რუსთავის და გარდაბნის ტერიტორიაზე მოთავსებულ მსჯავდებულთა საკითხებს და აღმოსავლეთ საქართველოს ნომერი 3 ადგილობრივი საბჭო - განიხილავს იმ მსჯავდებულთა საკითხებს რომლებიც მითავსებული არიან მცხეთის მუნიციპალიტეტში კერძოდ ქსნის დაწესებულებაში მოთავსებულ მსჯავდებულების საქმეს 2. დასავლეთ საქართველოს ადგილობრივი საბჭო - განიხილავს ქუთაისის , წყალტუბოს , და ბათუმის ტერიტორიაზე მოთავსებულ მსჯავდებულთა საქმეებს 3. არასრულწლოვანთა საქმეების განმხილველი საბჭო - განიხილავს არასეულწლოვანთა მსჯავდებულების საკითხს 4. ქალ მსჯავდებულთა საბჭო - განიხილავს ქალ მსჯავდებულთა საკითხს. ადგილობრივი საბჭოს შემადგენლობა: 1. იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს წარმომადგენელი 2. სასჯელაღსრულების წარმომადგენელი 3. უმაღლესი დაწესებულების წარმიმადგენელი 4. არასამთავრებო ორგანიზაციის წარმომადგენელი . კანინში წერია- გათავისუფლება არ ეხება იმ მსჯავდებულებს რომეკიც განსაკუთრებული რუსკის დაწესებულებაში იხდის სასჯელს . ეს არის დისკრიმინაცია,? მაგრამ განსაკუთრებუკიბული რისკის დაწესებულებაში ხვდება ის მაჯავდებული რომლის ქცევა არ არის უსაფრთხო არაერატხელ არის დასჯილი, ქცევა არ არის კარგი, ამიტომ ისედაც არ არის მისი ვადამდე ადრე გათავიაუფლება მიზანშეწონილი. თუ მსჯავდებული კარგად იქცევა ის შეიძლება გადაიყვანონ ნახევრად ღია დაწესებულებაში. განსაკუთრებულუ რისკის დაწესებულება არის ბათუმში . თუ პირს არ აქვს მოხდილი მინიმუმ 6 თვე ვერ გათავისუფლდება .თუ პირს საერთოდ 6 თვე აქვს მისჯილი? თუ პირი გათავისუფლდა ვადაზე ადრე და არ ასრულებს მასზე დაკისრებულ მივალეობებს, პრობაცის ბიურო მიმართავს მოსამართლეს და მოითხოვს ვადაზე ადრე გათავისუფლების გაუქმებას და აღსრულებას რაც დარჩა სასჯელი. სასამართლოს შეუძლია: ან გააუქმოს და აღასრულოს სასჯელი ან ფატოვოს. 1. თუ გაუგრთხილებელი დანაშაული ჩაიდინა - პრობაციის ბიუროს წარდგინებით ან გააუქმება ან ძალაში დარჩება თუ 2. განზრახი დანაშაული ჩაიდინა - ვადაზე ადრე გათავისუფლება გაუქმდება და აღსრულდება სასჯელი უვადო თავისუფლების აღკვეთა აქვს პირს მისჯილი- უნდა გავიდეს 20 წელი და ათავისუფლება სასამართლო ადრე ათავიაუფლებდა საბჭო (ვადაზე ადრე გათავისუფლების დროს მოსამართლე იხილავს შემდეგ კრიტერიუმებს )- 1.ადამიანის ხასიათი- რა დანაშაული ჩაიდინა , ნაკლებად მძიმე , მძიმე , განსაკუთრებით მძიმე . 2.წარსულში დანაშაულის ჩადენის ფაქტი- ხომარიყო ნასამართლევი , იგივე დანაშაულისთვის , ან ცომარიყო პირობითი მსჯავრის გამოსაცდეკი ვადის დროს ჩადენილი ფანაშაული 3. აანაზღაურა თუ არა ზიანი 4. შწურიგდა თუ არა დაზარალებულს 5. როგორ ოჯახური მდგომარეობა აქვს - კმაყოფაზე ყავს თუ არა მშობლები , მცირეწლოვანი შვილები 6. როგორ იქცევა - არის თუ არა დასჯილო წახალისებული. ადგილობრივი საბჭო ამ კრიტერიუმებს ითვალისწინებს ადგილობრივ საბჭოს შეუძლია- ზეპირი მოსმენის გარეშეც განიხილოს ან გაესაუბროს მსჯავდდბულს (პირის ვადამდე ადრე გათავისუფლების გარდა გვაქვს შეცვლის საკითხი) - შეიძლება შეიცვალოს ვადიანი თავისუფლების აღკვეთა უფრო მსუბუქი სასჯელით ეს მსუბუქი სასჯელი არის 2 სახის : შინაპატიმრობა და საზოგადოებისთვის სასარგებლო შრომა ასევე გასათვალისწინებელია ვადები 1. ნაკლებად მძიმე დანაშაულზე 1/3 2. მძიმეზე- ნახევარი 3. განსაკუთრებით მძიმეზე 2/3 დანარჩენი სასჯელი შეიძლება შწიცვალოს საზოგადოებისთვის სასარგებლო შრომით ან შუნაპატიმრობით , ცვლის ადგილობრივი საბჭო . უვადო თავისუფლების აღკვეთის შეცვლა შეიძლება თუ გასულია 15 წელი . (თანამშრომლიბა)- როდესაც ბრალდებული/მსჯავდებული თანამშრომლობს 1. ბრალდებულის დროს - მძიმე და განსაკუთრებით მძიმე დანაშაული თუ გაახსნევინებს თავიაუფლდება 2. მსჯავდებულის დროს მხოლოდ განსაკუთრებით მძიმე , თუ გაახსნევინებს თავიაყფლდება . რა მნუშვნელობა აქვს ბრალდებულია თუ მსჯავდებული ერთნაირი სტანდარტი უნდა იყოს . (გამამტყუნებელი განაჩენის ხანდაზმულობის ვადა) - კანონში წერია რომ 2 წელი იმ დანაშაულის ჩადენიდან თუ არ აღსრულდა ეს არასწორია , ჩადენიდან კი არა "განაჩენის გამოტანიდან" უნდა ეწეროს 1. ნაკლებად მძიმე დანაშაულის მსჯავდების დროს - 6 წელში 2. მძიმე დანაშაულის მსჯავდების დროს -10 წელში 3. განსაკუთრებით მძიმე დანაშაულისთვის მსჯავდების დროს 15 წელში ...... 1. ამნისტია- ამნისტიას აცხადებს პარლამენტი - ამნისტია გამოიყენება ინდივიდუალურად განსაზღვრული პირების მიმართ . ამნისტიის აქტით შეიძლება გათავიაუფლდეს- ბრალდებული/მსჯავდებული 2. შეწყალება - აცხადებს პრესიდენტი , შეწყალების აქტით შეიძლება გათავისუფლდეს მხოლოდ მსჯავდებული , შეწყალება გამოიყენება კონკრეტული პირის მიმართ . კანინში წერია- დამნაშავე თავისუფლდება პააუხისმგებლობისგან უნდა ეწეროს ბრალდებული. ბრალდებული თავიაუფლდება პასუხისმგებლობისგან , მსჯავდებული თავისუფლდება სასჯელისგან .
1)რეორგანიზაციის სახეები და პროცედურა
რეორგანიზაცია საჯარო დაწესებულების ეფექტიანად
მართვის, მოქნილი და საჭიროებებზე ორიენტირებული
მოწყობის საუკეთესო საშუალებაა.
რეორგანიზაცია არის:
საჯარო დაწესებულების ინსტიტუციური მოწყობის
შეცვლა, რის შედეგადაც მიიღება საჯარო
დაწესებულების ნაწილობრივ ან მთლიანად
ახალი სტრუქტურა;
საჯარო დაწესებულების ცალკეული სტრუქტურული
ერთეულის ინსტიტუციური მოწყობის შეცვლა, რის
შედეგადაც მიიღება საჯარო დაწესებულების
ნაწილობრივ ან მთლიანად ახალი სტრუქტურა;
საჯარო დაწესებულების არავაკანტური შტატების
შემცირება;დასაშვებია, სამეწარმეო საზოგადოების რეორგანიზაცია განხორციელდეს შემდეგი
ფორმებით: ა) სამეწარმეო საზოგადოების გარდაქმნა; ბ) სამეწარმეო საზოგადოებების შერწყმა (მიერთება ან გაერთიანება);
გ) სამეწარმეო საზოგადოების გაყოფა (დაყოფა ან გამოყოფა).
პარტნიორთა გადაწყვეტილების საფუძველზე სამეწარმეო საზოგადოება შეიძლება
გარდაიქმნას სხვა სამართლებრივი ფორმის სამეწარმეო საზოგადოებად. გარდაქმნის შემდეგ
სამეწარმეო საზოგადოება აგრძელებს არსებობას ახალი სამართლებრივი ფორმით.
სამეწარმეო საზოგადოების გარდაქმნის შემთხვევაში ახალი სამართლებრივი ფორმის
სამეწარმეო საზოგადოების დაფუძნებასთან დაკავშირებით ამ კანონით დადგენილი
მოთხოვნები გამოიყენება გარდაქმნილი სამეწარმეო საზოგადოების მიმართ.
სოლიდარული პასუხისმგებლობის საზოგადოების პარტნიორები, კომანდიტური
საზოგადოების კომპლემენტარები სოლიდარულად, პირადად, მთელი თავიანთი ქონებით
აგებენ პასუხს აღნიშნული სამეწარმეო საზოგადოების იმ ვალდებულებებისთვის, რომლებიც
სამეწარმეო საზოგადოების გარდაქმნამდე წარმოიშვა, ამასთანავე, მოთხოვნა ვადამოსული
გახდა მის გარდაქმნამდე ან მისი გარდაქმნიდან არაუგვიანეს 5 წლისა.
რეორგანიზაციაში მონაწილე სამეწარმეო საზოგადოებების კრედიტორებს უფლება აქვთ,
რეორგანიზაციის რეგისტრაციიდან 3 თვის ვადაში მოსთხოვონ სამეწარმეო საზოგადოებას
მათი მოთხოვნების უზრუნველყოფა, თუ დაამტკიცებენ, რომ რეორგანიზაცია საფრთხეს
უქმნის ამ მოთხოვნების დაკმაყოფილებას. აღნიშნული უფლება აქვთ იმ კრედიტორებს,
რომელთა მოთხოვნებიც გარდაქმნის შესახებ გადაწყვეტილების ან შერწყმის/გაყოფის გეგმის
გამოქვეყნებამდე წარმოიშვა.
პარტნიორს, რომელმაც საერთო კრებაზე ხმა სამეწარმეო საზოგადოების რეორგანიზაციის
საწინააღმდეგოდ მისცა, უნდა მიეცეს ამ კრების ჩატარებიდან 20 დღის ვადა, რათა სამეწარმეო
საზოგადოებას წერილობით მიმართოს თავისი წილის გამოსყიდვის მოთხოვნით.
რეორგანიზაციის შედეგად ჩამოყალიბებული სამეწარმეო საზოგადოება უფლებამოსილია
რეორგანიზაციიდან 1 წლის განმავლობაში გაყიდოს გამოსყიდული წილები პარტნიორთა
მიერ უპირატესი შესყიდვის უფლებით ან მიიღოს გადაწყვეტილება გამოსყიდული წილების
გაუქმების შესახებ.
პარტნიორს, რომელიც არ არის თანახმა თავისი წილის გამოსყიდვის ფასზე, უფლება აქვს,
წილის გამოსასყიდი ფასის შესახებ შეტყობინების მიღებიდან 20 დღის ვადაში მიმართოს
სასამართლოს წილის სამართლიანი ფასის დადგენის მოთხოვნით. ამ უფლების გამოყენების
შედეგად პარტნიორი კარგავს ყველა უფლებას თავის წილზე, გარდა მის სანაცვლოდ
სამართლიანი ფასის მიღების უფლებისა. სასამართლო განხილვის დროს რეორგანიზაციის
პროცესი არ ჩერდება.
რეორგანიზაციის ყველა ფორმას აერთიანებს ის საერთო ნიშანი, რომ რეორგანიზაცია არ
გულისხმობს სამეწარმეო საზოგადოების დაშლას. რეორგანიზაციები შეიძლება დავყოთ ორ
სახედ ‒ ქონების გადაცემით და გადაცემის გარეშე, ამ უკანასკნელს მიეკუთვნება გარდაქმნა,
რომლის დროსაც სამეწარმეო საზოგადოება (სუბიექტი) აგრძელებს არსებობას სხვა
სამართლებრივი ფორმით, ე.ი. უზრუნველყოფილია სუბიექტის იდენტურობა გარდაქმნამდე
და გარდაქმნის შემდეგ.
ყველა რეორგანიზაცია, რომელიც მოიცავს ქონების გადაცემას, გადაცემა ხდება
უნივერსალური უფლებამონაცვლეობის ფორმით კანონის ძალით, თუმცა ნებაყოფლობით ‒
საწარმოთა გადაწყვეტილების საფუძველზე.
რეორგანიზებული საწარმოს საგადასახადო ვალდებულებას ასრულებს და საგადასახადო
დავალიანებას გადაიხდის მისი უფლებამონაცვლე.
რამდენიმე საწარმოს შერწყმისას თითოეულის საგადასახადო ვალდებულების შესრულების
უფლებამონაცვლედ ითვლება შერწყმის შედეგად წარმოქმნილი საწარმო.
ერთი საწარმოს მეორე საწარმოსთათან მიერთებისას მიერთებული საწარმოს საგადასახადო
ვალდებულების/დავალიანების შესრულების უფლებამონაცვლედ ითვლება საწარმო,
რომელსაც მიუერთდა ეს საწარმო.
საწარმოს რამდენიმე საწარმოდ გაყოფისას თავდაპირველი საწარმოს საგადასახადო
ვალდებულების/დავალიანების შესრულების უფლებამონაცვლეებად ითვლებიან გაყოფის
შედეგად წარმოქმნილი საწარმოები.
სამართლებრივი ფორმის ისეთი ცვლილებისას, რომლის დროსაც საწარმოს უნარი,
დააკმაყოფილოს კრედიტორები, არ მცირდება, ასევე თუ საწარმოს მიუერთდა მისი 100%-იანი
შვილობილი საწარმო, არ ვრცელდება კანონით დადგენილი გამოქვეყნებისა და შეტყობინების
წესები, ხოლო კრედიტორებს არ წარმოეშობათ ვალების აქსელერაციის მოთხოვნის
უფლებამოსილება.
სააქციო საზოგადოების შეზღუდული პასუხისმგებლობის საზოგადოებად გარდაქმნა და
შეზღუდული პასუხისმგებლობის საზოგადოების სააქციო საზოგადოებად გარდაქმნა არ
მიიჩნევა კრედიტორთა დაკმაყოფილების უნარის შემცირებად 2)განთავსებული კაპიტალი, შენატანის ცნება და სახეები , წილის ცნება.
განთავსებულ კაპიტალზე, რომ დავიწყოთ საუბარი, ეს ეწოდება იმ თანხას, რომელზეც
თანხმდებიან დამფუძნებელი პარტნიორები. განთავსებულ კაპიტალზე პარტნიორები
უთითებენ სადამფუძნებლო შეთანხმებაში. ამის მთავარი ფუნქცი გახლავთ, კომპანიის
დაფუძნებისას კაპიტალური ტიპის საზოგადოებებში საზოგადოების საწყისი კაპიტალით
აღჭურვა. თუ კომპანიაში არსერბობს განთავსებული კაპიტალ მაშინ, ის უნდა უდრიდეს
განთავსებული წილების ნომინალურ ღირებულებათა ჯამს.
სამეწარმეო საზოგადოების განთავსებული კაპიტალი წარმოადგენს სამეწარმეო
საზოგადოების მიერ განსაზღვრულ ფულად ოდენობას, რომელიც უნდა იყოს სამეწარმეო
საზოგადოების განთავსებული წილების ნომინალურ ღირებულებათა ჯამის ტოლი,ხოლო თუ
სამეწარმეო საზოგადოებას განთავსებული აქვს ნომინალური ღირებულების არმქონე წილები,
განთავსებული კაპიტალი უნდა აღემატებოდეს განთავსებული წილების ნომინალურ
ღირებულებათა ჯამს.
შენატანი არის სამეწარმეო საზოგადოებისთვის საკუთრებაში გადაცემული ქონება,რომლის
ეკონომიკური ღირებულება აისახება სამეწარმეო საზოგადოების ბალანსში. შენატანი
წარმოადგენს ქონებრივ სიკეთეს, რომელიც სამეწარმეო საზოგადოებას პარტნიორის მიერ
გადაეცემა საზოგადოებაში წილის სანაცვლოდ.
შენატანის სახეებს განსაზღვრავს 24 მუხლი რომლის მიხედვითაც შენატანის განხორციელების
ვალდებულება შეიძლება შესრულდეს ფულის გადახდით, ან სხვა მატერიალური ან
არამატერიალური ქონებრივი სიკეთის გადაცემით. სამუშაოს შესრულება ან მომსახურების
გაწევა შეიძლება იყოს არაფულადი შენატანის საგანი.
წილი ეს არის უფლება,რომელიც გულისხმობს პირის მონაწილეობას სამეწარმეო
საზოგადოების კაპიტალში და რომელთანაც დაკავშირებულია უფლებები და მოვალეობები.
წილი არის საკუთრების საგანი. წილის მემკვიდრეობით გადაცემა ხდება როგორც წესი.
ყოველ პარტნიორს უფლება აქვს თავისუფლად განკარგოს საკუთარი წილი თუ წესდებით
სხვა რამ არ არის განსაზღვრული. თუ წილი რამდენიმე პარნიორის თამასაკუთრებაშია ისინი
მიიჩნევიან როგორც თანაპარტნიორებად. ამ შემთხვევაში წილთან დაკავშირებუკი უფლების
განხორციელება შეიძლება განახორციელოს ერთ ერთმა თანაპარტნიორმა ან მესამე პირმა
რომპებიც განიხლებიან სოლიდარულ კრედიტორებად.წილის გაყიდვა შესაძლებელია
წერილობითი ფორმით და უნდა იყოს ნოტარიულად დამოწმებული. 3)ღწერეთ სამეთვალყურეო საბჭოს არსი, კომოეტენცია, რმელი საწარმოს მიმარტ
და რა შემთხვევაში ადგენს კანონი სამეთვალყურეო საბჭოს არსებობის
აუცლებლობას?
მართვის ერთსაფეხ სისტემისთვის დამახასიათებელია კანონმდებლობით
გათვალისწინებული მართვის ორი ორგანო, პარტნიორთ საერთო კრება და მის მიერ
დაკომპლექსებული ბორდი ანუ დირექტორთა საბჭო. აქ კორპ უშუალო მართვას
ახორციელებს ბორდი,რომელიც სამეთ საბჭოს ფუნქციებსაც ითავსებს.
კორპორაციული მართვის ორსაფეხურიან მოდელში ერთდროულად არსებობს
კორპორაციული მართვის ორი უმნიშვნელოვანესი ორგანო ‒ დირექტორთა საბჭო და
სამეთვალყურეო საბჭო. დირექტ საბჭო ანგარიშვალდებულია სამეთ საბჭოსა და აქციონერთა
საერთო კრებ წინაშე. სამეთვალყურეო საბჭო ახორციელებს ხელმძღვანელი ორგანოს
საქმიანობის კონტროლს და დადგენილ ფარგლებში თანამშრომლობს მასთან
საზოგადოებისთვის მნიშვნელოვანი საკითხების მომზადებისა და გადაწყვეტის პროცესში.
ხელმძღვანელი ორგანოს/პირების საქმიანობის კონტროლის განხორციელების მიზნით
სამეწარმეო საზოგადოებას კანონით ან წესდებით გათვალისწინებულ შემთხვევებში შეიძლება
ჰყავდეს სამეთვალყურეო საბჭო.
სამეთვალყურეო საბჭო ახორციელებს ხელმძღვანელი ორგანოს/პირების საქმიანობის
კონტროლს და ხელმძღვანელი ორგანოს ფუნქციები მას არ შეიძლება გადაეცეს, გარდა
კანონით გათვალისწინებული შემთხვევისა.
სამეთვალყურეო საბჭოს სხდომა გადაწყვეტილებაუნარიანია, თუ მას ესწრება წევრთა
უმრავლესობა. სამეთვალყურეო საბჭო გადაწყვეტილებას იღებს ხმათა უმრავლესობით, თუ
წესდებით ხმათა უფრო დიდი რაოდენობა არ არის გათვალისწინებული.
სამეთვალყურეო საბჭო ახორციელებს დირექტორთა საბჭოს საქმიანობის ზედამხედველობას
და დადგენილ ფარგლებში თანამშრომლობს მასთან სააქციო საზოგადოებისთვის
მნიშვნელოვანი საკითხების მომზადებისა და გადაწყვეტის პროცესში. სამეთვალყურეო
საბჭოს ძირითადი ამოცანა დირექტორთა საბჭოს საქმიანობაზე ზედამხედველობაა. კანონი
დეტალურად განსაზღვრავს საბჭოს კომპეტენციას, რომელიც, ძირითადად, უკავშირდება
საბჭოს უფლებამოსილებას, იყოს სათანადოდ ინფორმირებული და ასეთი
ინფორმირებულობის პირობებში მოახდინოს დირექტორთა საბჭოს ზედამხედველობა, ასევე,
წარმოადგინოს საზოგადოება დირექტორებთან დავაში.
სამეთვალყურეო საბჭო, მართალია, წარმოადგენს კოლეგიურ ორგანოს, თუმცა მისი
დაკომპლექტებისას, როგორც წესი, მხედველობაში მიიღება სააქციო საზოგადოების
საოპერაციო არეალები და კადრები შეირჩევიან დარგობრივი სპეციალიზაციის მიხედვით.
სწორედ ამიტომ კანონპროექტი ითვალისწინებს კანონითა და წესდებით დადგენილ
ფარგლებში სამეთვალყურეო საბჭოს წევრებს შორის ფუნქციათა გადანაწილების და მათ მიერ
გადაწყვეტილების მიღების წესის განსაზღვრის შესაძლებლობას სამეთვალყურეო საბჭოს
დებულებით. ასეთ დროს უზრუნველყოფილი უნდა იყოს მინიმალური აუცილებელი
ფუნქციის შენარჩუნება საბჭოს თითოეული წევრისათვის. თავის მხრივ, მინიმალურ
აუცილებელ ფუნქციათა შენარჩუნებად უნდა მივიჩნიოთ საბჭოს წევრებს შორის
უფლებამოსილების იმგვარად გადანაწილება, როდესაც თითოეული წევრი მინიმალური
დოზით მაინც სარგებლობს სსამეთვალყურეო საბჭო ახორციელებს კონტროლს
ხელმძღვანელი ორგანოს/პირების საქმიანობაზე და ხელმძღვანელი ორგანოს ფუნქციები მას
არ შეიძლება გადაეცეს, გარდა კანონით გათვალისწინებული შემთხვევისა. სამეთვალყურეო
საბჭოს სხდომა გადაწყვეტილებაუნარიანია, თუ მას ესწრება წევრთა უმრავლესობა.
სამეთვალყურეო საბჭო გადაწყვეტილებებს იღებს ხმათა უმრავლესობით, თუ წესდებით
გათვალისწინებული არ არის ხმათა უფრო მაღალი უმრავლესობა.ამეთვალყურეო
კომპეტენციით.
სააქციო საზოგადოების სამეთვალყურეო საბჭოს წევრები არ არიან საზოგადოების
ხელმძღვანელობასა და წარმომადგენლობაზე უფლებამოსილი პირები.
სამეთვალყურეო საბჭოს წევრი ვალდებულია კეთილსინდისიერად განახორციელოს
სამეწარმეო საზოგადოების ხელმძღვანელი ორგანოს/პირების საქმიანობის კონტროლი და,
კანონით გათვალისწინებულ შემთხვევებში, წარმოადგინოს სამეწარმეო საზოგადოება
ხელმძღვანელ ორგანოებთან/პირებთან ურთიერთობაში.
სამეთვალყურეო საბჭოს სდომებს იწვევს:თავმჯდომარე (მისი არყოფნისას – მისი მოადგილე),
განსაზღვრავს დღის წესრიგს. ოქმს ადგენს თავმჯდომარე ან სხდომის მდივანი.
სამეთვალყურეო საბჭოს სხდომები ტარდება კვარტალში ერთხელ მაინც. მოწვევა უნდა
გაკეთდეს წერილობით, სულ ცოტა 8 დღით ადრე, სავარაუდო დღის წესრიგით.
სამეთვალყურეო საბჭოს წევრები შეიძლება სხვა წევრებით იქნენ წარმოდგენილი, ოღონდ
ერთი წევრი – ერთი სხვა წევრით.
სააქციო საზოგადოების სამეთვალყურეო საბჭო ახორციელებს სააქციო საზოგადოების
ხელმძღვანელი ორგანოს საქმიანობის კონტროლს და დადგენილ ფარგლებში
თანამშრომლობს მასთან სააქციო საზოგადოებისთვის მნიშვნელოვანი საკითხების
მომზადებისა და გადაწყვეტის პროცესში.
სააქციო საზოგადოების სამეთვალყურეო საბჭოს უფლება აქვს: ა) სააქციო საზოგადოების ხელმძღვანელ ორგანოს ნებისმიერ დროს მოსთხოვოს სააქციო
საზოგადოების საქმიანობის ანგარიში; ბ) გამოითხოვოს, განიხილოს, შეამოწმოს და შეისწავლოს სააქციო საზოგადოების საქმიანი
დოკუმენტაცია, მათ შორის, საბუღალტრო დოკუმენტაცია, სააქციო საზოგადოების
ქონებრივი ობიექტები და სალარო; ამ მოქმედებების განხორციელება დაავალოს
სამეთვალყურეო საბჭოს თითოეულ წევრს ან მათ განსახორციელებლად მოიწვიოს
ექსპერტები; გ) შეამოწმოს სააქციო საზოგადოების ხელმძღვანელი ორგანოს წლიური ანგარიშები,
წინადადებები მოგების განაწილების შესახებ, საქმიანობის ანგარიში და ამის თაობაზე
მოახსენოს საერთო კრებას; დ) წარმოადგინოს სააქციო საზოგადოება ხელმძღვანელ პირთან ურთიერთობაში, მათ შორის,
სასამართლოში; ე) ამ კანონით ან წესდებით გათვალისწინებულ შემთხვევებში გაასაჩივროს საერთო კრების
გადაწყვეტილებები.
სავალდებულოობას რაც შეეხება თუ სააქციო საზოგადოება ფასიანი ქაღალდების ბაზრის
შესახებ კანონის მიხედვით არის ანგარიშვალდებული საწარმო, რომლის ფასიანი ქაღალდები
სავაჭროდ არის დაშვებული ფასიანი ქაღალდების ბირჟაზე, სააქციო საზოგადოება
საქართველოს ეროვნული ბანკის მიერ არის ლიცენზირებული, ანდაც სააქციო საზოგადოების
აქციონერთა რაოდენობა აღემატება 100-ს, ამ შემთხვევაში სავალდებულოა სამეთვალყურეო
საბჭოს შექმნა, აქ კი განსაზღვრულია წევრთა რაოდენობაც, რომელიც შედგება არანაკლებ 3 და
არა უმეტეს 21 წევრისაგან. დანარჩენ შემთხვევებში სამეთვალყურეო საბჭოს შექმნა არ არის
სავალდებულო. 4)საწარმოს დაფუძნება(საწარმოს სადამფუძნებლო დოკუმენტები, მეწარმე
სუბიექტის რეგისტრაცია, რეგისტრაციის წინაპირობა, რეესტრის საჯაროობა)
მეწარმის სახელმწიფო ლეგიტიმაცია და, შესაბამისად, მისი წარმოშობა დაკავშირებულია
რეგისტრაციის ფაქტთან. სწორედ რეგისტრაციის ფაქტის დადგომის შემდგომ წარმოიშობა
სრულფასოვანი მეწარმე სუბიექტი. მეწარმის რეგისტრაცია სავალდებულოა.მეწარმე
სუბიექტთა დაფუძნება ხდება რეგისტრაციის გზით, რეგისტრაცია არის იურიდიული
მნიშვნელობის ფაქტებისა და მოვლენების შეტანა სპეციალურ სახელმწიფო რეესტრში,
რომელიც თავის მხრივ სავალდებულოა. რეგისტრაციის მიზანია სამეწარმეო საქმიანობის
განმახორციელებელი სუბიექტთა აღრიცხვა, ხოლო რეესტრს ახორციელებს საჯარო რეესტრის
ეროვნული სააგენტო, ანუ მეწარმის რეგისტრაციას ახორციელებს მარეგისტრირებელი
ორგანო.
რეგისტრაცია მოიცავს როგორც სახელმწიფო ისე საგადასახადო რეგისტრაციას, მეწარმეთა და
არასამეწარმეო იურიდიული პირების რეესტრში დაცული მონაცემების რეგისტრაციის,
რეგისტრირებულ მონაცემებში ცვლილებებისა და მათი გაუქმების შესახებ
მარეგისტრირებელი ორგანოს მიერ ელექტრონულად ეგზავნება საქართველოს ფინანსთა
სამინისტროს მმართველობის სფეროში შემავალ საჯარო სამართლის იურიდიულ პირს -
შემოსავლების სამსახურს.
რეგისტრაციის შესახებ მარეგისტრირებელი ორგანოს გადაწყვეტილება ძალაშია
მარეგისტრირებელი ორგანოს ელექტრონულ პორტალზე განთავსებისთანავე.
რეესტრში რეგისტრაციას ექვემდებარება მხოლოდ სოლიდარული პასუხისმგებლობის
საზოგადოების, კომანდიტური საზოგადოებისა და შეზღუდული პასუხისმგებლობის
საზოგადოების პარტნიორი/დამფუძნებელი. შესაბამისად,სააქციო საზოგადოებები და
კოოპერატივები აქციონერების რეგისტრაციას მოახდენენ და მათ რეესტრს აწარმოებენ
განცალკევებულად, ამავე სამართლებრივი ფორმების თავში გათვალისწინებული წესებით.
კანონპროექტის თანახმად, მეწარმის რეგისტრაციის ექსკლუზიური კომპეტენცია აქვს
საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს მმართველობის სფეროში მოქმედი საჯარო
სამართლის იურიდიულ პირს ‒ საჯარო რეესტრის ეროვნულ სააგენტოს. ბიზნესის დაწყების
გამარტივების მიზნით, მარეგისტრირებელი ორგანო ერთდროულად მოახდენს როგორც
სახელმწიფო, ისე საგადასახადო რეგისტრაციას, რის შემდეგაც შესაბამისი მონაცემები
მარეგისტრირებელი ორგანოს მიერ ელექტრონულად ეგზავნება საქართველოს ფინანსთა
სამინისტროს მმართველობის სფეროში შემავალ საჯარო სამართლის იურიდიულ პირს ‒
შემოსავლების სამსახურს.
მარეგისტრირებელ ორგანოს ევალება წარდგენილი დოკუმენტაციის მხოლოდ ფორმალური
სისწორის, და არა მატერიალური სისწორის, შემოწმება, რაც იმას გულისხმობს, რომ იგი
პასუხისმგებელია რეგისტრირებული მონაცემებისა და მასთან დაცული სარეგისტრაციო თუ
სხვა დოკუმენტაციის ურთიერთშესაბამისობასა და უსაფრთხოებაზე. მარეგისტრირებელ
ორგანოში წარდგენილი მონაცემების/დოკუმენტაციის ნამდვილობაზე, მათი შინაარსის
სისწორესა და შექმნის პროცედურების დაცვაზე პასუხისმგებელია კანონით ან/და სამეწარმეო
საზოგადოების სადამფუძნებლო შეთანხმებით განსაზღვრული, ამ მონაცემებისა და
დოკუმენტების შექმნაზე უფლებამოსილი პირი/ორგანო. აღნიშნული მიდგომა შეესაბამება
საერთაშორისო პრაქტიკას, რომლის მიხედვითაც მარეგისტრირებელი ორგანოს ამოცანას არ
წარმოადგენს დოკუმენტების მიღების პროცედურების სისწორისა და კანონიერების კვლევა
(მატერიალური შემოწმება), რაც კიდევ უფრო გაამარტივებს და დააჩქარებს პირველადი და
შემდგომი რეგისტრაციის პროცედურას. მარეგისტრირებელ ორგანოს უნდა წარედგინოს ორი
დოკუმენტი:
• სადამფუძნებლო შეთანხმება;
• ხელმძღვანელობასა და წარმომადგენლობაზე უფლებამოსილი თითოეული პირის თანხმობა
ასეთი ფუნქციის შესრულებაზე, გარდა იმ შემთხვევისა, როცა ნება გამოხატულია
სადამფუძნებლო შეთანხმებაში.
ელექტრონული პორტალის მეშვეობით მოხდება:
• მარეგისტრირებელ ორგანოში რეგისტრაციის პროცესში წარდგენილი დოკუმენტების
გასაჯაროება;
• სამეწარმეო საზოგადოების მიერ მასზე კანონით დაკისრებული გამოქვეყნების
ვალდებულების შესრულება
• მეწარმის ავტორიზებული მომხმარებლის სივრცის მეშვეობით მეწარმესთან ოფიციალური
გზით კომუნიკაცია და მისთვის სხვადასხვა ელექტრონული სერვისის შეთავაზება. 5)აღწერეთ საწარმოს დაშლის საფუძვლები და დაშლა/ლიკვიდაციის პროცედურა
სამეწარმეო საზოგადოების დაშლის საფუძვლებია: ა) სამეწარმეო საზოგადოების პარტნიორთა გადაწყვეტილება სამეწარმეო საზოგადოების
დაშლის შესახებ; ბ) სამეწარმეო საზოგადოების პარტნიორთა სავალდებულო რაოდენობასთან დაკავშირებით
ამ კანონით დადგენილი მოთხოვნის დარღვევა; გ) იურიდიული პირის ლიკვიდაციის შესახებ სისხლის სამართლის საქმეზე სასამართლოს
განაჩენის კანონიერ ძალაში შესვლა; დ) სამეწარმეო საზოგადოების პარტნიორის განცხადების/სარჩელის საფუძველზე
სასამართლოს მიერ მიღებული გადაწყვეტილება სამეწარმეო საზოგადოების დაშლის შესახებ; ე) წესდებით გათვალისწინებული სხვა საფუძვლები
შეზღუდული პასუხისმგებლობის საზოგადოებაში, სააქციო საზოგადოებაში, კოოპერატივში
სამეწარმეო საზოგადოების დაშლის შესახებ გადაწყვეტილება მიიღება კენჭისყრაში
მონაწილეთა ხმების 3/4-ის უმრავლესობით, ხოლო სხვა შემთხვევაში მას ყველა პარტნიორი
ერთხმად იღებს.
მნიშვნელოვანი საფუძვლის არსებობისას, პარტნიორის განცხადების/სარჩელის საფუძველზე
სამეწარმეო საზოგადოება შეიძლება დაიშალოს სასამართლოს გადაწყვეტილებით.
მნიშვნელოვანი საფუძველი არსებობს, თუ ერთ-ერთმა პარტნიორმა განზრახ ან უხეში
გაუფრთხილებლობით დაარღვია კანონით ან წესდებით მისთვის დაკისრებული არსებითი
მოვალეობა, ან თუ პარტნიორი მოვალეობას ვეღარ ასრულებს და სამეწარმეო საზოგადოების
მიზანი ვეღარ მიიღწევა.
სამეწარმეო საზოგადოების დაშლის რეგისტრაცია იწვევს სამეწარმეო საზოგადოების
ლიკვიდაციის პროცესის დაწყებასგარდა იმ შემთხვევისა, როდესაც სამეწარმეო
საზოგადოების ქონების მიმართ დაწყებულია გადახდისუუნარობის საქმის
წარმოება,.ლიკვიდაციის პროცესში მყოფი სამეწარმეო საზოგადოება ინარჩუნებს
იურიდიული პირის სტატუსს და იყენებს თავის საფირმო სახელწოდებას დამატებით
„ლიკვიდაციის პროცესში.ლიკვიდაციის პროცესში მყოფი სამეწარმეო საზოგადოების
ორგანოები ინარჩუნებენ თავიანთ უფლებამოსილებებს, გარდა ხელმძღვანელი პირებისა,
რომლებსაც ლიკვიდატორების რეგისტრაციისთანავე უწყდებათ ხელმძღვანელობითი და
წარმომადგენლობითი უფლებამოსილებები.ლიკვიდატორებმა მარეგისტრირებელი ორგანოს
ერთიან ელექტრონულ პორტალზე ან თავიანთ ვებგვერდზე განცხადების გამოქვეყნებით
დაუყოვნებლივ უნდა შეატყობინონ კრედიტორებს სამეწარმეო საზოგადოების დაშლის
შესახებ და უნდა მოიწვიონ ისინი მოთხოვნების განსაცხადებლად.საწარმოს ლიკვიდაციის
პროცესს ერთობლივად ხელმძღვანელობენ ხელმძღვანელი პირები, რომლებიც ინიშნებიან
ლიკვიდატორებად.
ლიკვიდაციის პროცესში მყოფი სამეწარმეო საზოგადოების ქონება ნაწილდება პარტნიორთა
შორის მათ წილებთან დაკავშირებული უფლებების შესაბამისად.სამეწარმეო საზოგადოების
ქონების სრულად განაწილება იწვევს საწარმოს ლიკვიდაციის დასრულებას. 6)სააქციო საზოგადოების ცნება, აქციათა სახეები
პირველ რიგში უნდა აღვნიშნოთ ის რომ სააქციო საზოგადოება განეკუთვნება კაპიტალური
ტიპის საზოგადოებას. ამ ტიპის საწარმოებში მნიშვნელოვანია თავად საწარმოს ქონება. რაც
შეეხება პარტნიორთა პასუხისმგებლობას აქ პარტნიორები საზოგადოების
ვალდებულებებისთვის კრედიტორის წინაშე პასუხს არ აგებენ გარდა გამონაკლისი
შემთხვევებისა. თვითონ ეს სააქციო საზოგადოება არის სამეწარმეო საზოგადოება. მისი
კაპიტალი კი დაყოფილია აქციებად. ამასთანავე სააქციო საზოგადოება კრედიტორის წინაშე
მთელი თავისი ქონებით აგებს პასუხს. თვითონ სქციონერთა ვალდებულებას რაც შეეხება თ
თვითონ სააქციო საზოგადოება აქციონერთა ვალდებულებებისთვის პასუხს არ აგებს.
აქ აუცილებელია აღინიშნოს თვითონ აქციის განმარტებაც რადგანაც აქცია განიმარტება
როგორც რეგისტრირებული, ფასიანი ქაღალდი, რომელიც განსაზღვრავს სააქციო
საზოგადოების კაპიტალში პირის მონაწილეობას.
ამ საზოგადოებაში ისევე როგორც დანარჩენ საზოგადოებებში სახეზე გვაქვს შენატანიც.
თვითნ ეს არის საზოგადოებისთვის საკუთრებაში გადაცემული ქონება, რომლის
ღირებულებაც აისახება ამ საზოგადოების ბალანსში. სააქციო საზოადოებაში სამუშაოს
შესრულება არ შეიძლება იყოს არაფულადი შენატანის განხორციელების საგანი. მის
განხორციელების წესს თვითონ წესდებით განსაზღვრავენ. როდესაც ხდება სს დაფუძნება
ანდაც მისი კაპიტალის გაზრდა ამ დროს შენატანი უნდა განახორციელოს სააქციო
საზოგადოების რეგისტრაციის ან მისი კაპიტალის გაზრდიდან 5 წლის ვადაში. შენატანზე სს
ში არის დადგენილი კონკრეტული ოდენობა, რაშიც მოაზრება რომ პირმა შენატანი უნდა
გააკეთოს აქციის ნომინალური ღირებულების 25 პროცენტის ოდენობით მაინც.
თუ ეს აქციონერი დაარღვევს ფულადი შენატანის განხორციელების ვადას, ამ დროს მას
ერიცხება პროცენტის ორმაგი ოდენობა. ამსთანავე როდესაც პირი დაარღვევს ვადას
ხელმძღვანელ ორგანოს შეუძლია დაიწყოს აქციის ჩამორთმევის პროცესი. ამ დროს სს
ვალდებულია გააფრთხილოს რომ გაფრთხილება მისცეს პირს პროცესის დაწყების შესახებ და
შენატანის განხორციელებისთვის მისცეს 30 დღის ვადა. ამის გასვლის შემდეგ უკვე აქციონერი
სააქციო საზოგადოების სასარგებლოდ კარგავს აქციას.
აქციის სახეებზეც რომ ვისაუბროთ, არსებობს ნებადართული, გამოშვებული და
განთავსებული აქციები.
პირველი განისაზღვრება სადამფუძნებლო შეთანხმებით გათვალისწინებულ განსათავსებელ
აქციათა მაქსიმალური რაოდენობით.
შემდეგს რაც შეეხება აქციებად მიიჩნევა აქციები, რომელთა ზუსტი რაოდენობაც
განისაზღვრება სააქციო საზოგადოების უფლებამოსილი ორგანოს გადაწყვეტილებით.
განთავსებულად კი ის მიიჩნევა რომლებიც გაცემულია სს მიერ სხვა პირისთვის თანხის
გადახდის პირობით, ეს კი აუცილებლად რეგისტრირებულია აქციათა რეესტრში.
ბოლოს მნიშვნელოვანია იმის აღნიშვნაც რომ შეთანხმებით შეიძლება განისაზღვროს
კონკრეტულად ის ღირებულება, რომელზე ნაკლები ღირებულებითაც არ შეიძლება აქციის
გამოშვებაანუ მისი კონკრეტული ნომინალური ღორებულების გარეშე. თუმცაღა სს-ს ასევე
შეუძლია რომ გასცეს აქცია ამ ღირებულების გარეშეც. 7)მეწარმე სუბიექტთა ზოგადი დახასიათება, ამხანაგობისა და კაპიტალური ტიპის
საწარმოების მოკლე დახასიათება
სამეწარმეო ურთიერთობათა სუბიექტები არიან ფიზიკური და იურიდიული პირები,
რომლებსაც კანონმდებლობით აქვთ სამეწარმეო საქმიანობის განხორციელების უფლება და
კანონით ანდა წესდებით მინიჭებული აქვთ უფლებები და მოვალეობები. კანონით სამეწარმეო
ურთიერთობათა „კლასიკური“ მონაწილეები არიან მეწარმე სუბიექტები, რომელთა
ჩამონათვალს გვთავაზობს numerys clausus პრინციპზე დაყრდნობით, საქ-ს კანონი მეწარმეთა
შესახებ.აღნიშული კანონის მე-2 მუხლის, პირველი პუნქტის თანახმად მეწარმე სუბიექტები
არიან:
1)ინდივიდუალური მეწარმე,
2)სოლიდალური პასუხისმგებლობის საზოგადოება,
3)კომანდანტური საზოგადოება,
4)შეზღუდული პასუხისმგებლობის საზოგადოება,
5)სააქციო საზოგადოებ
6)კოოპერატივი.
მეწარმე სუბიექტების კლასიფიკაცია წარმოდგენილია სხვადასხვა ნიშნებით, ისინი იყოფიან
ამხანაგობის და კაპირალური ტიპის საზოგადოებებად.
იურიდიულ პირებს წარმოადგენენ: სოლიდალური პასუხისმგებლობის საზოგადოება,
კომანდიტური საზოგადოება და ასევე შეზღუდული და სააქციო
საზოგადოებები.აღნიშნულნი პირობითად დაყოფილნი არიან ორ დიდ ჯფუფად : პირველ
დიდ ჯგუფს წარმოადგენს ამხანაგობის ტიპის საზოგადოებები, ხოლო მეორე ჯგუფს
კაპიტალური ტიპის საზოგადოება.
ამხანაგობის ტიპის საზოგადოებებს განეკუთვნებიან: სოლიდარული პასუხისმგებლობის
საზოგადოება და კომანდანტური საზოგადოება, მათი დაფუძნება შეუძლიათ ორ ან მეტ პირს,
ამ ტიპის საზოგადოების შექმნისათვის კანონი არ მოითხოვს რაიმე მინიმალური კაპიტალის
არსებობას, ნებისმიერი გადაწყვეტილება მიიღება პარტნიორთა შეთანხმებით.
განსხვავება ამხანაგობის ტიპის საზოგადოებასა და კაპიტალური ტიპის საზოგადოებას შორის
ის არის, რომ ამხანაგობაში კომპლემენტარები -(პერსონალურად პასუხისმგებელი
პარტნიორები)-საზოგადოების ვალდებულებებისთვის კრედიტორის წინაშე პასუხს აგებენ
სოლიდალურად, ანუ თითოეული პარტნიორი ვალდებულებებისათვის პასუხს აგებს მთელი
თავისი ქონებით, პარტნიორებს შორის შეთანხმება სხვაგვარად ბათილია მესამე პირისათვის.
განსხვავებულია საფირმო სახელის შერჩევის პრინციპიც, მაგალითად ამხანაგობის ტიპის
საზოგადოების საფირმო სახელწოდება ყოველთვის ასოცირდება ერთ- ერთი პარტნიორის
სამოქალაქო სახელთან, მაგრამ უნდა შეიცავდეს სულ ცოტა ერთი პარტნიორის სახელს „სპს“- ს დამატებით, ხოლო კომანდატურში მათი სახელწოდება უნდა შეიცავდეს სულ ცოტა ერთი
სრული პარტნიორის სახელს „კს“-ს დამატებით. თუ სპს-ში ან კს-ში გაერთიანებული არიან
მხოლოდ იურიდიული პირები მათი სახელწოდება უნდა შეიცავდეს ერთ-ერთი მათგანის
საფირმო სახელწოდებას ამ დამატებებით.
gvirila-თავიდან ჩემი აზრით მნშვნელოვანია აღინიშნოს ის რომ პარტნიორის გარიცხვა შეზღუდული
პასიხისმგებლობის საზოგადოებიდან უნდა მომხდარიყო მნიშვნელოვანი საფუძვლის
არსებობისას ეს კი განსაზღვრულია მეწარმეთა შესახებ კანონის 143 მუხლის 1 ნაწილით სადაც
განმარტებულია რომ მნიშვნელოვანი საფუძვლის არსებობისას სასამართლოს შეუძლია
პარტნიორთა გადაწყვეტილების შესაბამისად წარდგენილი შეზღუდული პასუხისმგებლობის
საზოგადოების სარჩელის საფუძველზე მიიღოს გადაწყვეტილება პარტნიორის შეზღუდული
პასუხისმგებლობის საზოგადოებიდან გარიცხვის შესახებ.
ამასთანავე კაზუსის თანახმად არ გვაქვს პარტნიორის გარიცხვის კონკრეტული წინაპირობა
რასაც გათვალისწინებულია 143 მუხლის 2 ნაწილში, რის მიხედვითაც მნიშვნელოვანი
საფუძველი არსებობს, როდესაც პარტნიორის ქმედება მნიშვნელოვან ზიანს აყენებს
შეზღუდული პასუხისმგებლობის საზოგადოების ინტერესებს ან მისი პარტნიორად დარჩენა
საზიანოა შეზღუდული პასუხისმგებლობის საზოგადოების შემდგომი საქმიანობისთვის, თუ
პარტნიორი შეზღუდული პასუხისმგებლობის საზოგადოებამ წერილობით უშედეგოდ
გააფრთხილა შეზღუდული პასუხისმგებლობის საზოგადოების ინტერესების დამაზიანებელი
ქმედების შეწყვეტისა და შესაძლო გარიცხვის შესახებ.
თვითონ დავითს რაც შეეხება მისი გარიცხვა ისე მოხდა რომ არ გვქონდა ის საფუძველი რასაც
კანონმდებლობა განმარტავს. შესაბამისად რომ ვიმსჯელოთ დავითის მიმართვა
სასამართლოსთვის იყო სრულიად სწორი.
არ მიმაჩნია კანონთან თანხვედრაში როდესაც საერთო კრებაზე მიღებული იქნა
გადაწყვეტილება, რომლითაც საბოლოო რეგისტრაციამდე დავითს უნდა შეჩერებოდა
პარტნიორთა კრებაზე ხმის მიცემის უფლება. რადგანაც ეს შეეძლო განეხორციელებინა
სასამართლოს. ამის დასადასტურებლად შეგვიძლია მოვიყვანოთ 143 მუხლის 5 ნაწილი,
რომლის თანახმადაც სასამართლოს შეუძლია შეზღუდული პასუხისმგებლობის
საზოგადოების მოთხოვნით, საქმეზე საბოლოო გადაწყვეტილების მიღებამდე პარტნიორს
შეუჩეროს ხმის უფლება ან სხვა არაქონებრივი უფლებები. შესაბამისად მეექვსე ნაწილის
მიხედვით კი სასამართლოს მიერ პარტნიორის შეზღუდული პასუხისმგებლობის
საზოგადოებიდან გარიცხვის შესახებ გადაწყვეტილების მიღების შემთხვევაში პარტნიორი
გარიცხულად მიიჩნევა სასამართლოს გადაწყვეტილების კანონიერ ძალაში შესვლის
მომენტიდან.
nobati-თავიდან შენატანით ცნებით რომ დავიწოთ, მეწარმეთა შესახებ კანონის 21 მუხლის თანახმად
შენატანის ცნება შენატანი არის სამეწარმეო საზოგადოებისთვის საკუთრებაში გადაცემული
ქონება, რომლის ეკონომიკური ღირებულება აისახება სამეწარმეო საზოგადოების ბალანსში.
ამის შემდგომ, როდესაც კაზუსის მიხედვით, პარტნიორები შეთანხმდნენ რომ შენატანს
განახორციელებდნენ 2 წლის ვადაში ეს მოქმედება სწორი იყო, რადგანაც სწორედ 24 მუხლის
მიხედვით არის განსაზღვრული შენატანის ვადა, ეს კი უნდა განხორციელდეს კანონითა და
წესდებით დადგენილი წესით და განსაზღვრულ ვადაში.
ამასთანავე 152 მუხლის თანახმად შენატანის განხორციელების წესი და ვადა განისაზღვრება
კანონით ან/და წესდებით. წინდათქმულ შენატანზეც რომ შეთანხმდენენ 2 წლით ვადითო ესეს
სწორი იყო რადგანაც 152მუხლის მესამე ნაწილით სააქციო საზოგადოების დაფუძნებისას ან
მისი კაპიტალის გაზრდისას აქციონერმა შენატანი უნდა განახორციელოს სააქციო
საზოგადოების რეგისტრაციის ან მისი კაპიტალის გაზრდის მომენტიდან 5 წლის ვადაში, თუ
წესდებით უფრო მცირე ვადა არ არის გათვალისწინებული.
შემდგომ უკვე როდესაც მათ განსაზღვრეს ფულადი და არაფულადი შენატანის არსებობა ეს
ქმედებაც კანონიერად მიმაჩნია რადგანაც, 23 მუხლის მიხედვით შენატანის სახეები შენატანის
განხორციელების ვალდებულება შეიძლება შესრულდეს ფულის გადახდით ან სხვა
მატერიალური ან არამატერიალური ქონებრივი სიკეთის გადაცემით. სამუშაოს შესრულება ან
მომსახურების გაწევა შეიძლება იყოს არაფულადი შენატანის საგანი.
ამ სემთხვევაში როდესაც თემურმა ვერ განახორციელა შენატანის სრულად შეტანა და
შემდგომ უკვე კომპანიამ ჩამორთმევა დაიწყო არ კანონთან თავსებადი რადგანაც მას უნდა
მისცემოდა არანაკლებ 30 დღე ვადად, რაც უშუალოდ აღნიშნულია 152 მუხლის მეექვსე
ნაწილში, სადაც განმარტებულია რომ აქციონერის მიერ ფულადი შენატანის განხორციელების
ვადის დარღვევისას სააქციო საზოგადოების ხელმძღვანელ ორგანოს შეუძლია დაიწყოს
აქციის ჩამორთმევის პროცესი. ამ შემთხვევაში სააქციო საზოგადოება ვალდებულია
გააფრთხილოს აქციონერი აქციის ჩამორთმევის პროცესის დაწყების შესახებ და ფულადი
შენატანის განხორციელებისთვის მისცეს მას დამატებითი ვადა არანაკლებ 30 დღისა.
qartuli gvino-თავიდან უნდა აღვნიშნოთ ის რომ ამ კაზუსში სახეზე გვაქვს რეორგანიზააცის ერთ ერთი
ფორმა, რომელიც გათვალისწინებულია 59 მუხლის გ ქვეპუნქტში და მოიცავს სამეწარმეო
საზოგადოების გაყოფას. შემდეგ როდესაც რეორგანიზაციის თაობაზე გადაწყვეტილება
მიიღო პარტნიორთა საერთო კრების 65%-მა ეს არის მეწარმეთა შესახებ კანონის 66 მუხლის
პირველი ნაწილით განსაზღვრული და ეს მოიცავს იმას რომ შერწყმის/გაყოფის შესახებ
გადაწყვეტილებას იღებს შერწყმაში/გაყოფაში მონაწილე ყოველი სამეწარმეო საზოგადოების
საერთო კრება. და ამასთან მესამე პუნქტიც უნდა აღინიშნოს, იქიდან გამომდინარე რომ
სახეზეა დარღვევა, რადგანაც ხმათა რაოდენობა უნდა აყოფილიყო 75 პროცენტი. რადგანაც
კანონის თანახმად შეზღუდული პასუხისმგებლობის საზოგადოებაში, სააქციო
საზოგადოებაში, კოოპერატივში შერწყმის/გაყოფის შესახებ გადაწყვეტილება მიიღება
კენჭისყრაში მონაწილეთა ხმების 3/4-ის უმრავლესობით.
გაყოფის გეგმას რაც შეეხება აუცილებლად უნდა ყოფილიყო აღნიშნული 67მუხლის „ი“
ქვეპუნქტით გათვალისწინებული დებულება, სადაც წერია რომ გაყოფის შემთხვევაში
შემძენი სამეწარმეო საზოგადოებისთვის/ახლად დაფუძნებული სამეწარმეო
საზოგადოებისთვის გადასაცემი აქტივებისა და ვალდებულებების ამომწურავ აღწერასა და
განაწილებას. შესაბამისად ეს აუცილებლად უნდა ყოფულიყო მითითებული.
როდესაც კომპანიამ გეგმა გამოაქვეყნა მეორე დღესვე მას ამის შესაძლებლობა ჰქონდა რადგანც
მისი დრო შეადგენდა 30 დღეს შესაბამისად სწორი იყო, ამას კი 69 მუხლის მიხედვით ვამბობთ,
სადაც განმარტებულია რომ შერწყმაში/გაყოფაში მონაწილე ყოველი სამეწარმეო
საზოგადოების ხელმძღვანელობაზე უფლებამოსილი ორგანო ვალდებულია გამოაქვეყნოს
შერწყმის/გაყოფის გეგმის პროექტი ან განათავსოს ის სამეწარმეო საზოგადოების ვებგვერდზე
იმ საერთო კრებამდე 30 დღის განმავლობაში, რომელმაც უნდა დაამტკიცოს შერწყმის/გაყოფის
გეგმა. შერწყმის/გაყოფის გეგმის პროექტი უფასოდ უნდა იყოს ხელმისაწვდომი.
ამასთანავე 71 მუხლის მიხედვით შერწყმის/გაყოფის გეგმას ამტკიცებს საერთო კრება ამ
კანონის 61-ე მუხლით დადგენილი წესით. საერთო კრების მიერ შერწყმის/გაყოფის გეგმის
დამტკიცების შემთხვევაში შერწყმის/გაყოფის შესახებ გადაწყვეტილება მიღებულად
მიიჩნევა.
bordis sxdomebi-როდესაც საერთო კრებამ გამოიწვია დირექტორი და დაუსახელა ამისთვის მიზეზიც, ეს
სრულიად შედიოდა მის უფლებამოსილებებებში რადგანაც 44 მუხლის მიხედვიით,
შეზღუდული პასუხისმგებლობის საზოგადოების ხელმძღვანელ პირს თანამდებობაზე
ნიშნავს და თანამდებობიდან ათავისუფლებს საერთო კრება, თუ მისი დანიშვნა არ
განეკუთვნება სამეთვალყურეო საბჭოს უფლებამოსილებას.
იმ სარჩელში მითითებას, როდესაც თორნიკემ თქვა რომ მასზე არ ვრცელდებოდა შრომის
კოდექსი იყო სწორი რადგანაც 45 პირველი ნაწლით ხელმძღვანელი პირის/სამეთვალყურეო
საბჭოს წევრის თანამდებობაზე დანიშვნის შესახებ გადაწყვეტილების მიღების შემდეგ
შეზღუდული პასუხისმგებლობის საზოგადოებას ხელმძღვანელ პირს/სამეთვალყურეო
საბჭოს წევრს შორის იდება სასამსახურო ხელშეკრულება. მასზე არ ვრცელდება შრომის
სამართლის დებულებები.
ასევე 45 მეორეთი სამეთვალყურეო საბჭოს წევრთან სასამსახურო ხელშეკრულებას დებს
საერთო კრების ის თავმჯდომარე, რომელიც განსაზღვრულია წესდებით ან არჩეულ იქნა იმ
კრების მიერ, რომელმაც მიიღო პირის ხელმძღვანელ პირად არჩევის შესახებ
გადაწყვეტილება. (ეს მუხლი არის დამატებით მარტო 44 ითაც შეიძლება)
iashvili kokozaishvili-. თავიდან სწორი იქნება თუ ზოგადად შენატანის ცნებას განვმარტავთ, რადგანაც შენატანი
არის სამეწარმეო საზოგადოებისთვის საკუთრებაში გადაცემული ქონება,რომლის
ეკონომიკური ღირებულება აისახება სამეწარმეო საზოგადოების ბალანსში.
რაც შეეხება კაზუსის პირველ ნაწილს: პარტნიორების უარი იაშვილის მოთხოვნაზე იყო
საქართველოს მეწარმეთა კოდექსის 24 -ე მუხლთან შეუსაბამო , რადგანაც მეწარმეთა შესახებ
კანონის 24-ე მუხლის თანახმად, იმ შემთხვევაში როდესაც არაფულადი შენატანის ოდენობა
მეტია შეთანხმებული შემატანის ოდენობაზე, პარტნიორი უფლებამოსილია მოითხოვოს
სხვაობის ფულადი სახით დაბრუნება, ხოლო საზოგადოება უფლებამოსილია ამ
ვალდებულების შესრულება გადაავადოს არაუმეტეს 1 წლით, თუკი მხარეები სხვაგვარად არ
შეთანხმდებიან, აქედან შეიძლება გავაკეთოთ დასკვნა იმაზე რომ პარტნიორებს არ ჰქონდათ
უფლება უარი ეთქვათ იაშვილის მოთხოვმაზე.
2.პარტნიორებს შეთანხმებულ დროზე ადრე არ ჰქონდათ უფლება მოეთხოვათ სპს „კილაძე
და კომპანიასთვის“ შენატანის განხხორციელება რადგანაც საქართველოს კანონის მეწარმეთა
შესახებ-ის 25-ე მუხლის 1-ლი ნაწილის მიხედვით შენატანი უნდა შესრულდეს კანონით და
წესდებით განსაზღვრულ წესსა და ვადებში. შესაბამისად პარტნიორთა მოთხოვნა იმაზე რომ
შეთანხმებულ დროზე ადრე მოეთხოვათ სპს ,,კილაძე და კომპანიისთვის " შენატანის
განხორციელება არ არის კანონიერი და მართებული, ვინაიდან პარტნიორთა შეთანხმებით და
წესდებით მას შენატანის ვადა განუსაზღვრეს და გაიგრძელეს 2022 წლის 1 თებერვლამდე .
3.ასევე არაკანონიერია ის ფაქტიც, რომ შპს ბერმუხამ მის პარტნიორ სპს კილაძე და კომპანიას
იმის გამო მოსთხოვა ვადაზე ადრე შენატანის განხორციელება რომ კრედიტორი
დაეკმაყოფილებინა. ვინაიდან, მეწარმეთა შესახებ საქართველოს კანონის 27-ე მუხლის 1-ლი
ნაწილის მიხედვით პარტნიორი სამეწარმეო საზოგადოების ვალდებულებებისთვის არ აგებს
პასუხს კრედიტორის წინაშე . შესაბამისად ამ შემთხვევაში უშუალოდ შპს ბერმუხას უნდა ეგო
პასუხი მთელი თავისი ქონებით კრედიტორის წინაშე.
4.კანონიერია უარი, ვინაიდან მას წესდებით ჰქონდა განსაზღვრული ვადა, რა ვადაშიც უნდა
განეხორციელებინა შენატანი. მას უფლება ჰქონდა უარი ეთქვა შენატანის ვადაზე ადრე
განხორციელებაზე
kakabadze xmaladze gvirila-თავიდანვე უნდა ავღნიშნოთ ის რომ სახეზე არის სამი პარტნიორი, მათ შორის არიან: კაკაბაძე,
ხმალაძე, შპს გვირილა. ეს სამივე წარმოადგენენ სოლიდარული პასუხისმგებლობის
საზოგადოებას სახელად "შპს ხმალაძე და კომპანია".
დამატებით უნდა ითქვას, ის რომ თითოეულ მათგანს საზოგადოების კაპიტალში შეტანილი
აქვთ გარკვეული თანხა, რომელიც არის 1000ლარი. ჯამში კი წარმოადგენს 3000ლარს.
როგორც მეწარმეთა შესახებ კანონის 94 მუხლში წერია სოლიდარული პასუხისმგებლობის
საზოგადოება არის სამეწარმეო საზოგადოება, რომლის პარტნიორები ერთობლივად, ერთიანი
საფირმო სახელწოდებით ახორციელებენ სამეწარმეო საქმიანობას და ამ საზოგადოების
ვალდებულებებისთვის კრედიტორების წინაშე პასუხს აგებენ უშუალოდ და შეუზღუდავად,
როგორც სოლიდარული მოვალეები. ამასთანავე უნდა ითქვას ისიც, რომ სოლიდარული
ტიპის საზოგადოება წარმოადგენს ამხანაგობის ტიპის საზოგადოებას.
ამის შესაბამისად პარტნიორები ვალდებულები თანხა კომპანიის ბიუჯეტიდანაც გადაიხადონ
და ასევე თავიანთი სახსრებიდანაც.
რაც შეეხება "თბილბანკის" მოთხოვნას მიმაჩნია რომ არასწორია, რადგანაც მას ჯერ უნდა
მიემართა სოლიდარული პასუხისმგებლობის საზოგადოებისთვის ამას კი ვადასტურებთ 110
მუხლით, რომლის მიხედვითაც რომ ვიმსჯელოთ, ის რომ ვინაიდან გვირილა გავიდა 2018
წელს ეს არ არის საკმარისი რომ მან უარი თქვას პასუხისმგებლობაზე, რადგანაც 110 მუხლში
აღნიშნულია, რომ გასული უნდა იყოს 3 წელი გვირილას რომ ყველანაირი ვალდებულება
მოეხსნას.
ამასთანავე ისიც მნიშვნელოვანია, რომ კანონიერად არ მიმაჩნია "თბილბანკის" მოთხოვნა
გვირილას მიმართ, რადგანაც ის წარმოადგენდა მისი აზრით სხვა პარტნიორებთან
შედარებით გადახდისუნარიან პარტნიორს.
ვფიქრობ, რომ უპირველესად, თბილბანკს პირდაპირ უნდა მიემართა "შპს ხმალაძე და
კომპანიისათვის" და ამ შემთხვევაში კი სპს გადაიხდიდა იმ 3000ლარს რაც ბიუჯეტში ჰქონდა,
ხოლო რაც დარჩებოდა 17 000ლარი, გადანაწილდებოდა სამ პარტნიორზე
სამშენებლო კომპანიაში დასაქმებული ელენე უკვე შვიდი წელია მუშაობს უმცროსი მენეჯერის თანამდებობაზე. 2021 წლის 1 ნოემბერს იგი იღებს წერილობით შეტყობინებას, რომ კომპანიაში მიმდინარე რეორგანიზაციის პროცესის ფარგლებში იგეგმება გარკვეული რაოდენობის დასაქმებული პირების გათავისუფლება, ამიტომ ელენე სავარაუდოდ შეიძლება გათავისუფლდეს სხვა კოლეგებთან ერთად დაკავებული თანამდებობიდან. ამავე წლის 8 ნოემბერს ელენეს ათავისუფლებენ თანამდებობიდან, გათავისუფლების საფუძვლად მითითებულია სშკ მუხლი 47.1.ა ქვეპუნქტი. 18 ნოემბერს ელენეს ურიცხავენ ერთი თვის შრომის ანაზღაურებას. რამოდენიმე დღეში ელენე გაიგებს, რომ მისი განყოფილებიდან გაათავისუფლეს მხოლოდ 2 ადამიანი, თუმცა ამ განყოფილებაში მუშაობდა სულ 21 თანამშრომელი. ელენეს მიაჩნია, რომ ის უკანონოდ გაათავისუფლეს, რადგან ის უკვე დიდი ხანია მუშაობს ამ კომპანიაში, გარდა ამისა, ბოლო წლებში განვლილ ტრენინგებში ის ყოველთვის მაღალ შეფასებას იღებდა, გარდა ამისა მან უნდა არჩინოს პენსიონერი მშობლები. გათავისუფლებიდან ერთი კვირის შემდეგ, დასაქმების პორტალზე ვაკანსიების ძებნის დროს ელენე იპოვის, განცხადებას ვაკანტური პოზიციის შესახებ. განცხადება ეკუთვნის ელენეს ყოფილ დამსაქმებელს. განცხადებაში აღწერილია ვაკანტური პოზიციის ფუნქციები, რომლითაც ცხადი ხდება, რომ შექმნილია ელენეს პოზიციის ანალოგიური პოზიცია იმავე კომპანიის სხვა განყოფილებაში. ელენემ 6 დეკემბერს შეიტანა სასამართლოში სარჩელი. რას გადაწყვეტს სასამართლო?
მოცემული საქმის ფაქტობრივი გარემოებების გათვალისწინებით, დამსაქმებელს უფლება აქვს გაათავისუფლოს დასაქმებული თუ არსებობს საქართველოს შრომის კოდექსის 47-ე მუხლით გათვალისწინებული საფუძველი. თუმცა უნდა აღინიშნოს, რომ დამსაქმებლის მიერ შრომითი ხელშეკრულების ამ კანონის 47-ე მუხლის პირველი პუნქტის „ა“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული საფუძვლით შეწყვეტისას იგი ვალდებულია დასაქმებული არანაკლებ 30 კალენდარული დღით ადრე გააფრთხილოს წინასწარი წერილობითი შეტყობინების გაგზავნით. ამ შემთხვევაში დასაქმებულს მიეცემა კომპენსაცია არანაკლებ 1 თვის შრომის ანაზღაურების ოდენობით. ხოლო დამსაქმებელმა ელენე გააფრთხილა 1 კვირით ადრე, რაც არ არის გამართლებული. ამავდროულად, ელენე კარგი რეპუტაციით და გამოცდილებით სარგებლობს, რაც იმ ფაქტს გამორიცხავს, რომ ელენეს გათავისუფლება მოხდა ელენეს კვალიფიკაციის ნაკლებობის გამო. ამავდროულად 6. დასაქმებულს უფლება აქვს, დამსაქმებლის წერილობითი დასაბუთების მიღებიდან 30 კალენდარული დღის ვადაში სასამართლოში გაასაჩივროს დამსაქმებლის გადაწყვეტილება შრომითი ხელშეკრულების შეწყვეტის შესახებ. სასამართლოს მიერ დასაქმებულის მიერ აღძრული სარჩელის მიღებაზე უარის თქმის ან სარჩელის განუხილველად დატოვების შემთხვევაში დასაქმებულს უფლება აქვს, იმავე სარჩელით განმეორებით მიმართოს სასამართლოს სარჩელის მიღებაზე უარის თქმის შესახებ განჩინების ან სარჩელის განუხილველად დატოვების შესახებ განჩინების მისთვის ჩაბარებიდან 30 კალენდარული დღის ვადაში. ხოლო თუ დასაქმებული დამსაქმებლისგან არ მოითხოვს ამ მუხლის მე-4 პუნქტით გათვალისწინებულ შრომითი ხელშეკრულების შეწყვეტის საფუძვლის წერილობით დასაბუთებას, დასაქმებულს უფლება აქვს, შრომითი ხელშეკრულების შეწყვეტის შესახებ დამსაქმებლის გადაწყვეტილება გაასაჩივროს სასამართლოში შრომითი ხელშეკრულების შეწყვეტის შესახებ დამსაქმებლის შეტყობინების მიღებიდან 30 კალენდარული დღის ვადაში. გამომდინარე ზემოთთქმულიდან, ელენეს მიერ მოხდა ვადის დარღვევა და მან ერთთვიან ვადას გადააცილა. შესაბამისად ელენეს საქართველოს შრომის კოდექსის 48-ე მუხლის მეექვსე ანწილის მიხედვით სასამართლოს მიერ დასაქმებულის მიერ აღძრული სარჩელის მიღებაზე უარის თქმის ან სარჩელის განუხილველად დატოვების შემთხვევაში დასაქმებულს უფლება აქვს, იმავე სარჩელით განმეორებით მიმართოს სასამართლოს სარჩელის მიღებაზე უარის თქმის შესახებ განჩინების ან სარჩელის განუხილველად დატოვების შესახებ განჩინების მისთვის ჩაბარებიდან 30 კალენდარული დღის ვადაში.
18ში ეს დაწერე - საქართველოს კანონმდებლობა შეესაბამება საერთაშორისო სამართლის საყოველთაოდ აღიარებულ პრინციპებსა და ნორმებს. საქართველოს საერთაშორისო ხელშეკრულებას, თუ იგი არ ეწინააღმდეგება საქართველოს კონსტიტუციას ან კონსტიტუციურ შეთანხმებას, აქვს უპირატესი იურიდიული ძალა შიდასახელმწიფოებრივი ნორმატიული აქტის მიმართ.
23 ში ეს დაწერე - მოცემული კაზუსის მიხედვით ვხვდებით, რომ მაროკოს სახელმწიფოსა და ამლის სახელმწიფოს შორის არსებობდა ხელშეკრუელბა რომელცი მიზნად ისახავდა საეჭვო ფაქტის არსებობის შემთხვევაში მათ სახელმწიფოებს ეთანამშრომლათ ერთმანეთისათვის და მყისიერად აღეკვეთათ დანაშაულებრივი ქმედება. არსბული ქეისის ფაბულიდან ნათლად იკვეთება მაროკოს გენერალურმა პროკურორმა საეჭვოს ფაქტის გამოვლენის მომენტიდან გადაწყვიტა ჩხრეკის ღონისძიება ჩაეტარებინა მალის საელჩოში. ჩხრეკის შედეგად მაროკოს პროკურატურამ გამოავლინა მალის საელჩოს მიერ ფულის გათეთრების ფაქტი. არსებულ ფაქტთან დაკავშირებით მალის სახელმწიფომ გადაწყვიტა მიემართა სასამართლოსათვის ვინაიდან მაროკოს პროკურატურის ქმედება ჩათვლილიყო არაკანონიერად. არსებული მოთხოვნის დასაკმაყოფილებლად სასამართლოს წარუდგინეს ფაქტი ვენის 1982 წლის კონვენციის მიხედვით, რომელიც მიზნად ისახავდა წინასწარ გაფრთხილებას. მოცემული საქმიდან გამომდინარე მე როგორც ჰააგის სრუუფლებიანი მოსამართლე დეტალრუად განვიხილე და შევისწავლე მოცემული ქეისი რის მიხედვითაც მივიღე გადაწყვეტილება რომ მაროკოს პროკურატურის მიერ ჩატარებული ღონისძიება შეესაბამება საერთაშორისო სამართლით აღიარებულ ნორმებს. მალის სახელმწიფოს მოთხოვნა იმის შესახებ რომ წინასწარ უნდა ყოფილიყო ინფორმირებული ჩხრეკის ღონისძიების ჩატარებასთან დაკავშირებით არ არის კანონთან თანხვედრაში ვინაიდან და რადგანაც მაროკოს სახელმწიფოს ჰქონდა იმის უფლება რომ ჩაეტარებინა არსებული საგამოძიებო მოქმედება ამ ყოველივეს დასტურად შეგვიძლია მოვიხმოთ არსებულ ორ სახელმწიფოთა შორის დადებული ხელშეკრულება რომელიც მიზნად ისახავდა საგამოძიებო ღონისძიების ჩატარების დროს ურთიერთთანამშრომლობას და ურთიერთდახმარებას. მე როგორც სისხლის სამართლის საერთაშორისო მოსამართლე არსებულ საქმესთან დაკავშირებით მივიღე გადაწყვეტილება არსებულ საქმეში გამართლებული იყოს მაროკოს სახელმწიფო.
აღნიშნულ საქმეზე, მე როგორც მაროკოს წარმომადგენელი სასამართლოში მივიჩნევ რომ მაროკოს სახელმწიფოს წარმომადგენლების მიერ განხორციელებული ქმედება მალის საელჩოში და იქ ჩატარებული ჩხრეკა მოხდა წესების სრული დაცვით ვინაიდან მაროკოს ჰკონდა ხელშეკრულება დადებული რომლის მიხედითაც მაროკოს ტერიტორიაზე განხორციელებული ქმედება რომელიც ეხება ფულის გათეთრება ან ამგვარ დანაშაულს მაროკოს საგამოძიებო სისტემას უფლება ჰკონოდა მყისიერი რეაგირება მოაეხდინა, სწორედ მაროკოს პროკურატურამ გამოავლინა ასეთი სახის დანაშაული რისთვისაც მალის სახელმწიფო მიიჩნევს რომ დაირღვა ვენის 1961 წლის კონვენცია, მათი მოთხოვნა არარის სამართლებრივი ვინაიდან მე როგორც ჩემი სახელმწიფოს წარმომადგენელი სასამართლოში არვეთანხმები მას.ვინაიდან ჩემი მოთხოვნა უფრო მყარი იყოს მინდა მოვიყვანო დადებული ხელშეკრულება მაროკოსა და მალის სახელმწიფოს შორის რომელიც გამოზიებაში ხელის არშეშლას გულისხმობდა, აქედან გამომდინარე იმედი მაქვს სასამართლო გაითვალისწინებს ყოველივე ჩემს მოსაზრებას და არსებულ საქმეში მაროკოს უდანაშაულობა დამტკიცდება.
მე როგორც ჰააგის საერთაშორისო სასამართლოს მოსამართლე მივიჩნევ რომ მასშტაბურ პროექტს რომელსაც ანხორციელებს არაბეთის გაერთინებული საემირო არის სამართლიანი და არსებულ საქმეში არიკვეთება არააირი სამართალდარღვევა ვინაიდან არაბეთი არახდენს სხვისი ტერიტორიაზე ხელშეხებას უბრალოდ ისცდილობს დაადგინოს ზუსტი საზღვარი ვინაიდან ხელოვნური კუნძულის მშენებლობის პროცესში არმოხდეს რაიმე გაუთვალისწინებელი შემთხვევა არსემულ საქმეში ასევე უმთავრესად შეგვიძლია ჩავთალოთ პროექტი რომელსაც არაბეთის სახელმწიფო ანხორციელებს არის მსოფლიო დონის დაესაუცილებლლად არის გათვალისწინებული სასამართლოს მიერ, ირანის მოთხოვნა და მისი მოწოდებული მტკიცებულებები არარის საკმარისი იმისათვის რომ აეკრძალოს არსებული პროექტის განხორციელება არაბეთის სახელმწიფოს, ვინაიდან მათი ქმედებიდან არანაირი დანაშაულის Nიშნები არიკვეთება დაამიტომ არუნდა აეკრძალოს, მე როგრც ჰააგის სასამართლოს სრულუფლებიანი მოსამართლე მივიჩნევ არაბთა მასშტაბური პროექტი უნდა განხორციელდეს, რაც გულისხმობს ირანის მიმართ გამამტყუვნებელი შედეგის დადგომას.
როგორც მოგეხსენებათ აღარულების ეროვნული ბიუროს აფმასრულებელი თავის საქმიანობაში ხელმძღვანწლობს სააღარულებლო წარმოებათა შესახებ საქ-ოს კანონის აღნიშნული კანონის მე 2 ე მუხლის თანახმად აღარულების ქვემდებარე აქტი არის კანონიერ ძალაში შესული სასამართლო გადაწყვეტილება , კაზუსიდან ჩანს რომ ქვემო ქართლის სააღარულებლო ბიურომ წარმოებაში მიიღო სასამართლოს მიერ გაცემული გადაწყვეტილება რაც სააღსრულწბლო წარმოებათა შესახებ საქ-ოს კანონის მე 2 მუხლის თანახმად აღსრულების ქვემდებარე აქტია და შესაბამისად ქვემო ქართლის სააღარულებლო ბიუროს სრული უფლება ქონდა მიეღო წარმოებაში და დაეწყო იძულებითი აღსრულება . როფორც მოგეხსენებათ აღმასრულებელი სააღარულებლო წარმოებათა შესახებ საქ-ოს კანონის მე -17 -ე მუხლის 5 ნაწილის ა ქვე პუმქტის თანახმად თანხის გადაცდევინებასთან დაკავშირებით საქმეებზე აღმაარულებელი უფლებამოსილია გადახდევინება მოახდინოს მოვალის ქონებაზე მასზე ყადაღის დადებით აღმაარულებელმა ასევე მე 17 -ე მუხლის 7 პუნქტის თანახმად ყველა ღონე უნდა იხმაროს გადაწყვეტილების სწრაფად და რეალურად აღსრულებისთვის აღმაარულებელი სააღარულებლო წარმოების მიმდინარეობის დროს თუ კი აღნიშნული სასამართლო გადაწყვეტილება არის არაუზრუნველყოფილი მოთხოვნა მოვალე მხარეს არეგიატირებს მოვალეთა რეეატრში მოვალეთა რეესტრი 19 პრა მუხლის თანახმად არის ელ სისტემა სადაც პირი დაუყოვნებლივ რეგისტრირდება მას შემდეგ რაც იწყება მის წინააღმდეგ იძულებითი აღარულება . ამავრ კანონის მე -19- ე 3 პრიმა მუხლის თანახმად კანონში იმპერატიულად არის გაწერილი მოვალეთა რეეატრიდან ამორიცხვის საფუძვლები ესენია . თანხის გადახდევინება , დაკიარებული ჯარიმის სხვა სახით შეცვლა , სასამართლო გადაწყეტილება , და კრედიტორის თანხმობა მე - 19 -ე 3 პრას მე 4 ე პუნქტი აკეთებს დათქმას იმ კატეგორიის აქმეებზე თუ აღსრულება მიმდინარეობს სამოქალაქო საქმეებზე კრედიტორის თანხმობით ხოლო ადმინისტრაციულ საქმეებზე აღსრულების ეროვნული ბიუროს ინიციატივით . პირს მიეცეს შესაძლებლობა კონკრეტულად ერთ ქონებქზე მოვალეთა რეესტრის შეზღუდვის მოხსნის შედეგად მოახდინოს ამის რეალიზება, მოცემულ შემთხვევაში აღმაარულებელმა თავად უზრუნველყო მოვალეთა რეესტრის შეზღუდვის მოხსნა ამ კატეგორიის სამოქალაქო საქმეზე მას ესაჭიროებოდა კრედიტორის ანუ სააქციო საზოგაფოების კრედო ბანკის თანხმობა . შესაბამისად აფმაარულების მოქმედება მოვალეთა რეესტრის ყადაღის მოხსნასთან დაკავშირებით მივალეთა შეზღუდვის გაუქმება ატის უკანონო
2022 წლის 20 სექტემბერს კრედიტორი გამოცხადდა აღსრულების ეროვნულ ბიუროში და წარმოადგინა თბილისის საქალაქო სასამართლოს მიერ 2021 წლის 19 დეკემბერს გაცემული სააღსრულებო ფურცელი აღსასრულებლად. აღნიშნული სააღსრულებო ფურცლის მიხედვით, მოვალეს კრედიტორის სასარგებლოდ დაეკისრა ძირითადი მოთხოვნის 450 000 ლარისა და პირგასამტეხლოს 120 000 ლარის გადახდა. ამავე სააღსრულებო ფურცლის მიხედვით, მოვალეს ასევე დაეკისრა საურავის გადახდა თითოეულ გადაცილებულ დღეზე გადაწყვეტილების კანონიერ ძალაში შესვლის დღიდან მის აღსრულებამდე. სააღსრულებო ფურცელში მითითებული მოთხოვნის დაკმაყოფილება უნდა მომხდარიყო მოვალის საკუთრებაში რიცხული იპოთეკის საგნების რეალიზაციით. aqdan gamomdinare agarulebis erovnuli biuro mexute muxlis safudzvelze xelmdzgvanelobs saaRsruleblo warmoebis shesaxeb kanonis shesabamisad celmdzgvanelobs tavis saqmianobashi , amave kamonis me2 muxlis tanaxmad ... mocemuli kazusidan gamomdinare dasashvebad unda iqnes michneuli vinaidan kreditorma waradgina kanonier dzalashi shesuli gadawyvwtilena agnishnuliiyo agarulebis qvdebare aqti diac agarulebis eeovnul biuros kanonismieri valdebuleba qonda miego warmoebashi da daewyo agnishnul saagsruleblo furcelze idzulebiti moqmedebebi
აღსრულების ეროვნული ბიუროს თბილისის სააღსრულებო ბიურომ უარი უთხრა კრედიტორს სააღსრულებო წარმოების დაწყებაზე, იმ გარემოებაზე მითითებით, რომ მის მიერ წარმოდგენილ დოკუმენტაციას არ ახლდა აღსასრულებელი გადაწყვეტილება, ამასთან, სააღსრულებო ფურცელში არ იყო მითითებული მოვალის პირადი ნომერი.
წარმოების დაწყებაზე უარით გაღიზიანებულმა კრედიტორმა ზემოხსენებული სააღსრულებო ფურცელი წარადგინა კერძო აღმასრულებელთან. წარმოების დაწყებამდე კერძო აღმასრულებელმა მხარეს დაუდგინა ხარვეზი, იმ გარემოებაზე მითითებით, რომ სააღსრულებო ფურცელი არ შეიცავდა აუცილებელ რეკვიზიტს - მოვალის პირად ნომერს. kerdzo agmaseulebeli saagaruleblo warmoebata shesaxeb kanonis 14-7 prima muxlis tanaxmad warmoadgens pizikur pirs moqmedebebis migebia ifleba aqvs mas ar qonda ufleba miego saagsruleblo furceli agsasruleblad tundac hamoaworebeli xarvezis miuxedavad radgan agsasrulebeli motxovnis odenoba scildenoda 500000 lars . magram vinaidan mxarem warmoadgina ganchimeba usworobis gasworobisa es ar iyo dauyovnebliv agsasrulebeli ganchineba da idUlebiti agsruleba rom gagrdzelebuliyo gvcjirdenoda gerbiani kanonit dzalashi sheauli sasamartlos ganchineba usworobis gasworebaze
ხსენებული ხარვეზის აღმოსაფხვრელად კრედიტორმა წარმოადგინა თბილისის საქალაქო სასამართლოს განჩინება უსწორობის გასწორების შესახებ, სადაც მიეთითა მოვალის პირადი ნომერი. ამავე განჩინებით განისაზღვრა გასაჩივრების წესი - განჩინება საჩივრდებოდა კერძო საჩივრის წარდგენის გზით.
კერძო აღმასრულებელმა კრედიტორის მიერ წარმოდგენილი განჩინება არ ჩათვალა ხარვეზის გამოსწორებად და კრედიტორს მოთხოვა კანონიერ ძალაში შესული განჩინების წარმოდგენა. კრედიტორის მიერ კანონიერ ძალაში შესული განჩინების წარმოდგენის შემდეგ, კერძო აღმასრულებელმა მიიჩნია, რომ მხარის მიერ წარმოდგენილი დოკუმენტაცია აკმაყოფილებდა წარმოების დაწყების კანონისმიერ წინაპირობებს და დაიწყო სააღსრულებო წარმოება. (გადაწყვეტილება არ ახლავს და მოთხოვნა 500 000 ზე მეტია)
წარმოების დაწყებისთანავე კრედიტორსა და კერძო აღმასრულებელს შორის დაიდო ადმინისტრაციული ხელშეკრულება სააღსრულებო მომსახურების შესახებ, სადაც განისაზღვრა მხარეთა უფლება-მოვალეობები და აღსრულების საზღაური.kerdzo agmasrulebeli idUlebit agarulebas iwyebs kreditortan saagsruleblo momsaxurebis gawebis shesaxeb xelshekrulebis gafornenisa da saagsruleblo furcelis warmoebashi migebis shemdeg , kedzo agmasrulebwli sajaro samartlis ganmaxorciebelia magram adm organo ar aris adm organo fa pirs shorisaa adm xelshwkruleba kerdzo agmaseulebeli es aris samoqalaqo garigeba xelshekruleba
ამასთან, სააღსრულებო წარმოების დაწყებისთანავე კერძო აღმასრულებელმა მოვალეს გაუგზავნა წინადადება სააღსრულებო ფურცელში მითითებულ მისამართზე, მოიძია მოვალის საკუთრებაში რიცხული ქონების შესახებ ინფორმაცია, მოვალე დაარეგისტრირა მოვალეთა რეესტრში და მის საბანკო ანგარიშზე გააგზავნა ერთობლივი საინკასო დავალება კრედიტორის მოთხოვნასა და აღსრულების საზღაურზე. (არაუზრუნველყოფილის მსგავსად აწარმოა და ინკასოს წარდგენის წესიც არასწორია შინაარსობრივადაც) ამასთანავე, კერძო აღმასრულებელმა დაიწყო იძულებითი სააღსრულებო მოქმედებები იპოთეკის საგნების იძულებით აუქციონზე რეალიზაციის უზრუნველსაყოფად.
სააღსრულებო წარმოების მიმდინარეობისას, კერძო აღმასრულებელს რამდენჯერმე დაუბრუნდა მოვალისათვის გაგზავნილი წინადადება იმ გარემოებაზე მითითებით, რომ მოვალე არ იმყოფებოდა მისამართზე. აღნიშნული გარემოების გათვალისწინებით, კერძო აღმასრულებელი დამხმარე პირთან ერთად, პირადად გამოცხადდა მოვალის მისამართზე მის, სადაც მდებარეობდა ერთ-ერთი იპოთეკის საგანი, მოვალის პირადი ინფორმირებისა და სხვა სააღსრულებო მოქმედებების განხორციელების მიზნით. კერძო აღმასრულებელს მისამართზე დახვდა მოვალის 16 წლის შვილი, რომელმაც ჩაიბარა მოვალისათვის განკუთვნილი წინადადება. კერძო აღმასრულებელმა შეადგინა ოქმი სააღსრულებო მოქმედების შესახებ, რომლის ნამდვილობა დაადასტურა მისი ხელმოწერით (მუნიციპალიტეტის ან საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს შესაბამისი ტერიტორიული ორგანოს წარმომადგენლი არ ესწრება და თანმხლები პირის ხელმოწერაც არ არის).
დამატებით, კერძო აღმასრულებელმა მიმართა აღსრულების ეროვნულ ბიუროს სააუქციონო მომსახურების გაწევის მიზნით. ამავე მიმართვით კერძო აღმასრულებელმა ითხოვა იპოთეკის საგნებზე ყადაღის დადება, იმ გარემოებაზე მითითებით, რომ აღსრულების ეროვნული ბიუროს სააუქციონო მომსახურება ითვალისწინებდა სარეალიზაციო ქონების დაყადაღებასაც. ამავე განაცხადში კერძო აღმასრულებელმა აღსასრულებელ მოთხოვნად მიუთითა კრედიტორის ძირითადი მოთხოვნა - 450 000 ლარის, პირგასამტეხლო 120 000 ლარი და ამავე სააღსრულებო ფურცლით განსაზღვრული საურავი დაანგარიშებული გადაწყვეტილების კანონიერ ძალაში შესვლის დღიდან განაცხადის გაკეთებამდე. (წარმოების დაწყებისას არ შეწყვიტა საურავის დარიცხვა)
აღსრულების ეროვნულმა ბიუროს თბილისის სააღსრულებო ბიურომ კერძო აღმასრულებელს უარი უთხრა სააუქციონო მომსახურების გაწევაზე. თბილისის სააღსრულებო ბიუროს უარი კერძო აღმასრულებელმა 2 თვის ვადაში გაასაჩივრა ზემდგომ თანამდებობის პირთან - აღსრულების ეროვნული ბიუროს თავმჯდომარესთან.
შეაფასეთ აღსრულების ეროვნული ბიუროს თბილისის სააღსრულებო ბიუროსა და კერძო აღმასრულებელის მოქმედებების კანონიერება.
lerdzo agmasrulebeli pasuxismgebelia mis mier sheqmnil yvela dokumentze sakutari saxelit acorcielebs saagsruleblo moqmedebas dayadagebistbis ki ar unda miemarta tbilisis saagaruleblo biuroatvis tviton unda daeyadagebina unda sheafasos da gadasces .
ევროპული სისხლის სამართლის მიზნები
სისხლის სამართლის უმთავრესი ამოცანა მდგომარეობს მოქალაქეების მშვიდობიან თანაცხოვრების უზრუნველყოფაში
იგი ამით არ განსხვავდება სამართლის სხვა დარგებისაგან
განსხვავება სანქციებშია. სანქციეის გარეშე საზოგადოებრივი ცხოვრება წარმოუდგენელია.
სისხლის სამართალი საზოგადოებას იცავს და ცალკეულ პირებს დანაშაულისაგან სხვა დარგები კი მხოლოდ რეგულაციაზე არიან ორიენტირებული
სისხლის სამრთლის მთავარი ფუნციაა დაცვა რეგულალცია მეორადი ფუნქციაა
კონკრეტული სისხლისსამართლებრივი ფუნქცია გამოიხატება სამართლებრივი სიკეთის დაცვაში
რა არის სამართლებრივი სიკეთე?
სამართლებრივი სიკეთე არის საზოგადოების თუ ცალკეული პირების სოციალური თუ სამართლებრივად აღიარებული სხვა ინტერესი რომელიც მისი მნიშნელობიდან გამომდინარე სისხლის სამართლებრივ დაცვას ემსახურება
სამართლებრივი სიკეთე 2 სახისაა:
1. ინდივიდუალური
სიცოცხლე ჯანმრთელობა
2. უნივერსალური ზეინდივიდუალური (სახელმწიფოს კონსტიტუციური წესწყობილება, გარემო)
ევროპული სისხლის სამართლის სპეციალური მიზნები
ევროკავშირის შესახებხელშეკრულების მე 2
მუხლის თანახმად, კავშირი სთავაზობს თავის მოქალაქეებს თავისუფლრბის, უსაფრთხოებისა და სამართლის სივრცეს, შიდა საზღვრების გარეშე, სადაც ის შესაბამის ღონისძიებებთან კავშირში, რომლებიც დაკავშირებულიასაზღვრების კონტროლთან, მიგრაციასთან, ასევე დამნაშავეობის თავიდან აცილებასა და მის წინააღმდეგ ბრძოლასთან- უზრუნველყოფილია პირების თავისუფალი გადაადგილება
ე.ი . ევროპული სისხლის სამართლის ერთ ერთი მთავარი ამოცანაა იმ დამნაშავეების წინააღმდეგ ბრძოლა, რომელიც ერთი ქვეყნის ფარგლებს სცილდება, ამას ემატება ევროკავშირის ინსტიტუტებისა და ღირებულებების დაცვა
დამნაშავეობის წინააღმდეგ ბრძოლა
გლობალიზაციისა და გადაადგილების გაქტიურება კრიმინალსაც შეეხო. ორგანიზებული დამნაშავეობა საზღვრებს არ ცნობს და ევროკავშირმა აქცენტი ამაზე გააკეთა
მიზეზები დამნაშავეობის გლობალიზაციის არის
1. ტექნიკური პროგრესი
2. ეკონომიკური ფაქტორები
3. ევროპის შიგნით და გარეთ გარკვეულ სახელმწიფოებთა გარკვეული ვადით საძღვრების გახსნა
აქვე ზოგდად აღინიშნება საბჭოთა კავშირის დაშლის ფაქტორებიც, რომელმაც გამოიწვია
დანაშაულის ახალი ფორმების შექმნა
კერძოდ
რუსული დანაშაულებრივი გაერთიანებები,
ესენი ჩადია ტრეფიკინგს, ნარკოტიკებით ვაჭრობა
უნდა გაუსვათ ხაზი ქართულ დანაშაულებრივ ჯგუფებსაც , მართალია ქართული ისეთი ორგანიზებული ნიშნებით არ გამოირჩევიან როგორც მაფია, მაგრამ საშიში მაშტაბებს მათაც მიაღწიეს მაგ. ავსტრიის კრიპოს ანგარიში, სადაც ქართულ დაჯგუფებებს მაფიად მოიხსენიებენ. 75 ქართველი დაკავებული
ევროკავშირი ორი მიმართულებითაა აქტიური
1. საკუთარ ფარგლებში წევრ ქვეყნებში
2. არაწევრ ქვეყნებში სამართლებრივ ჩარჩოებში
ევროკავშირის ორგანოები, ღირებულებები და მათი სისხლის სამართლებრივი დაცვა
გლობალიზაციის შედეგად წარმოშობილმა პოლიტიკურმა და ეკონომიკურმა ცვლილებებმა და ევროპეიზაციის პროცესმა საფუძველი დაუდო ახალი ევროპული სიკეთეების წარმოშობას
ევროკავშირი არის დამოუკიდებელი საერთაშორისო სამართლის სუბიექტი
Sui generes
რომელიც ეტაპობრივად სახელმწიფოებრივ ფორმებს იღებს, მაგრამ მისი უფლებამოსილება წევრი სახელმწიფოებისაგან მომდინარეობს(მათგან აქვს მიღებული)
ამიტომ წევრმა სახელმწიფოებმა ევროკავშირის სამართლებრივი სიკეთეები უნდა დაიცვას
თუმცა ევროკავშირს არ გააჩნია სისხლის სამართლის სფეროში საქმიანობის საკუთარი კომპეტენცია(გამონაკლისები არსებობს) წევრმა ქვეყნებმა უნდა უზრუნველყონ მისი სამართლებრივი სიკეთეების სისხლის სამართლებრივი მექანიზმებით დაცვა
ევროკავშირის სისხლის სამართლის უმნიშვნელოვანესი ამოცანაა ასევე ევროკავშირის ფინანსური ინტერესების დაცვა. ამას ყურადღება უნდა მიექცეს განსაკუთრებით იმის ფონზე რომ ნაციონალური კანონმდებლობის იურისდიქცია ვრცელზდება საკუთარ ქვეყნებზე და საკუთარ სიკეთეებს იცავს
ევროკავშირის ფინანსური ინტერესების დაცვა დიდია. კვლევებით საეთო ბიუჯეტი 20 პროცენტი ხდება დანაშაულის მსხვერპლი მაგ კრედიტების არასწორი გაცემა, გადასახადების დამალვა
ევროპული ინიციატივით შემუშავდა Corpus juris
ევროკავშირის ფინანსური ინტერესების დასაცავად. . ეს შეიცავს სხვადასხვა დანაშაულებრივ შემადგენლობებს სანქციებსაც ითვალისწინებს (მოსყიდვა, ფულის გათთრება, ქრთამის აღება)
ეს არ არის სავალდებულო ხასიათის
ძალაუფლების გადანაწილება ინსტიტუციური ბალანსი და არა ხელისუფლების დანაწილების კლასიკური მოდელი თუ თეორიები
ევროპული საბჭო - წევრ სახელმწიფოთა ინტერესები
ევროპული კომისია - ევროპის კავშირის ინტერესები
ევროპული პარლამენტი - მოსახლეობის ინტერესები
მართლმსაჯულება:სასამართლოინტერესებისბალანსი!
რეგულაცია
• საყოველთაო მოქმედების, სრულად სავალდებულო ძალის და მოქმედებს თითოეულ წევრ სახელმწიფოში • მავალდებულებელი ხასიათის, თითოეული ნორმა - შესასრულებლად სავალდებულოა • „უშუალო მოქმედების“ ძალა (vs. უშუალოდ გამოყენება!) • მოქმედებს წევრი სახელმწიფოების ყოველგვარი ჩარევის გარეშე, ავტომატურად და უნივერსალურად. დაუშვებელია აქტის მიღება, რომელიც წინააღმდეგობაში მოვა რეგულაციასთან • ადრესატი: წევრი სახელმწიფოები, ფიზიკური და იურიდიული პირები, ევროკავშირის ორგანოები,
დირექტივა • სავალდებულო ადრესატი წევრი სახელმწიფოსთვის მიზნის მიღწევასთან მიმართებით, მაგრამ ფორმისა და საშუალების არჩევანს ახდენს თავად მიმღები სახელმწიფო • შიდასახელწმიფოებრივი სამართლის შემადგენელი ნაწილი ძალაში შესვლისთანავე. • ორ-საფეხურიანი სისტემა: ა) ევროკავშირის დონეზე მისი მიღება; ბ) წევრი-სახელმწიფოების მიერ მისი იმპლემენტაცია. • სამართლის ჰარმონიზაციის მნიშვნელობა • დირექტივის იმპლემენტაციის ვადა მითითებულია დირექტივაში და არ აღემატება 2 წელს • ადრესატი: წევრი სახელმწიფოები!
გადაწყვეტილება • სრულად სავალდებულო ძალის მქონე აქტი, რომელსაც, როგორც წესი, არ ჰყავს ადრესატი. თუ ადრესატი ჰყავს, მაშინ ინდივიდუალური აქტია. • მთავარი ადრესატი: ზოგიერთი ან ყველა წევრი სახელმწიფო, ფიზიკური ან იურიდიული პირები • თუ არ აკონკრეტებს, მაშინ ზოგადია და გამოქვეყნებული ოფიციალურ ჟურნალში • მიიღება ძირითად კომისიის მიერ და შესაძლოა განკუთვნილი იყოს დელეგირებული ან საიმპლეტემნაციო აქტის შესასრულებლად.
რეკომენდაცია და მოსაზრება • არასავალდებულო, პოლიტიკურ-სარეკომენდაციო ხასიათის, რეკომენდაცია - ადრესატის ქმედებისადმი მოწოდება, ხოლო მოსაზრება - ქმედების მიმართ რეაგირება. მნიშვნელოვანი პოლიტიკური დატვირთვის მქონე ინსტრუმენტები • გაცემის კომპეტენციები აქვთ უმთავრესად საბჭოს, პარლამენტს და კომისიას. • უმთავრესად შეეხება წევრ სახელმწიფოებს, თუმცა იშვიათად შეიძლება მიმართული იყოს ევროკავშირის იურისდიქციას დაქვემდებარებული იურიდიული ან ფიზიკური პირებისთვის • იურიდიული ძალის გარეშე, თუმცა არ უნდა იყოს იგნორირებული, რადგან ხშირად მოსდევს სავალდებულო გადაწყვეტილების მიღება
განვითარების ეტაპები მაასტრიხტის ხელშეკრულებამდე • ორგანიზაციული სტრუქტურის გაერთიანება - 1965 წლის „შერწყმის ხელშეკრულება“ • „ინტეგრაცია“ არ უნდა განხორციელდეს წევრი სახელმწიფოების მიერ სუვერენიტეტის დაკარგვის ხარჯზე (დე გოლი, 60 იანი წლები) • „ცარიელი სკამის პოლიტიკა“ - უარი საბჭოს სხდომებზე • „ლუქსემბურგის კომპრომისი“ - ერთხმად მიღებული გადაწყვეტილებები • საგარეო პოლიტიკის სფეროში სამთავრობოთაშორისო თანამშრომლობა (70 იანი წლები) • არჩევნების ახალი წესი! • ერთიანი ევროპული აქტი - 1986 წელი - ევროპული პოლიტიკური თანამშრომლობის ინსტიტუციონალიზება და შიდა ბაზარი • ევროპული გაერთიანების მართლმსაჯულების სასამართლოს განვითარება
მაასტრიხტის ხელშეკრულება - პოლიტიკური კავშირის დასაბამი! • ევროპული კავშირის შექმნა - European Union - ინტეგრაციის პოლიტიკური იმპულსები • 1992 წლის 7 თებერვალს ხელმოწერილი მაასტრიხტში, ძალაში შესვლა - 1993 წლის 1 ნოემბერს • ევროპის ხალხებს შორის უფრო და უფრო მჭიდრო კავშირის განხორციელების ახალი საფეხური • სამართლის უზენაესობის პრინციპი, თავისუფლების, დემოკრატიის, ადამიანის უფლებებისა და ძირითადი თავისუფლებების პატივისცემის პრინციპები • ევროპული კავშირის შექმნის მიუხედავად, ევროპულმა გაერთიანებებმა შეინარჩუნეს საკუთარი სამართლებრივი ბუნება და საერთაშორისო სამართლის დამოუკიდებელ სუბიექტებად დარჩნენ • კავშირის მოქალაქეობის ცნების შემოღება • რეგიონების კომიტეტის შექმნა
ამსტერდამის ხელშეკრულება • ახალი სამთავრობო კონფერენციის მუშაობის დაწყება - 1996 წელს (ტურინი) - ევროპული კავშირის შემდგომი განვითარების ახალი ეტაპი • სავიზო, საიმიგრაციო, თავშესაფრის მინიჭების პოლიტიკისა და პირთა თავისუფალი გადაადგილების საკითხების მოწესრიგება • შენგენის სისტემა - სასაზღვრო კონტროლის გაუქმება (1985 წელი) • ინსტიტუციური საკითხების ხელახალი არქიტექტურა • ევროპული გაერთიანების კომპეტენციის ზრდა სოციალური და დასაქმების პოლიტიკაში • საერთო საგარეო და უსაფრთხოების პოლიტიკის უმაღლესი წარმომადგენელი • ევროს შემოღება - ერთიანი სავალუტო სისტემა (1999 წელი) • ევროპული კავშირის ძირითადი უფლებების ქარტია (1999 წელი) - ევროსაბჭოსთან კავშირი? • ნიცის ხელშეკრულება (2001 წელი) - ინსტიტუციური რეფორმა - გადაწყვეტილების მიღების პროცედურების გამარტივება • საკონსტიტუციო ხელშეკრულება - ჩავარდნილი (2004 წელი)
ლისაბონი:
• შენარჩუნებულია „ბირთვული ენერგიის ევროპული გაერთიანება,“ რომელიც დამოუკიდებელი სუბიექტის სტატუსით სარგებლობს და ევროპული კავშირის პარალელურად არსებობს. თუმცა იგი ინსტიტუციურად მჭიდროდ არის დაკავშირებული ევროპულ კავშირთან • ევროპული კავშირის სამართალსუბიექტობა (legal personality) და ევროპული გაერთიანებების სამართალმემკვიდრეობა - 47-ე მუხლი TEU • ზეეროვნულ (ადრინდელი სტრუქტურის პირველი და მესამე საყრდენების ფარგლებში არსებული დებულებები), ასევე მთავრობათაშორისი თანამშრომლობის (საერთო საგარეო და უსაფრთხოების პოლიტიკა) ელემენტებს მოიცავს • ხელისუფლების „დანაწილების“ ტრადიციული თეორიების არარელევანტურობა • ევროპული გაერთიანების პოლიტიკა - წევრ სახელმწიფოთა ეკონომიკის ლიბერალიზაცია, ჰარმონიზაცია, კოორდინაცია და ინტეგრაცია • ენები - მრავალენოვანი გაერთიანება - ავთენტური, ოფიციალური და სამუშაო ენებით
• 2007 წლის 13 დეკემბერს ხელმოწერილი ლისაბონში - ახალი ერა ევროკავშირის
ისტორიაში
• ძალაში - 2009 წლის 1 დეკემბრიდან ყველა წევრ სახელმწიფოში დასრულებული
რატიფიკაციის პროცესის დასრულების შემდეგ
• ტერმინოლოგიის ამოღება: „კონსტიტუცია,“ „დროშა,“ „ჰიმნი,“ „ევროპული საგარეო
საქმეთა მინისტრი,“ „სახელმწიფოსთან დაკავშირებული ცნებების ამოღება“
• კონსტიტუციური ხასიათის მოქმედი სადამფუძნებლო ხელშეკრულება და
სამართლის ძირითადი საკანონმდებლო წყარო
ლისაბონის 2007 წლის ხელშეკრულება - კონსტიტუციური ხელშეკრულების ანარეკლი,
მთავარი პრინციპი: დემოკრატიული დეფიციტის შევსება და კომპეტენციათა უკეთესი
დანაწილება, ადამიანის ძირითადი უფლებათა დაცვის რეჟიმის გაძლიერება.
სისხლისსამართლებრივი ჰარმონიზაციის სფეროები:
ტერორიზმი; ტრეფიკინგი; ბავშვთა სექსუალური ექსპლუატაცია და ბავშვთა პორნოგრაფია (დირექტივა- დანაშაულის ნიშნები და სანქციები); ნარკოტიკებით არალეგალური ვაჭრობა; ფულის გათეთრება; კორუფციასთან ბრძოლა(ჩარჩო გადაწყვეტილებები); გადახდის საშუალებების გაყალბება; ორგანიზებული დამნაშავეობა; არალეგალური მიგრაცია; რასიზმი და ქსენოფობია; გარემოს დაცვა;
მიუხედავად ევროკავშირის სისხლისსამართლებრივ კომპეტენციებ- თან დაკავშირებით არსებული აზრთა სხვადასხვაობისა, ნათელია, რომ ამ გაერთიანების ფარგლებში სისხლის სამართლის გამოყენებით უკვე უამრავი სფერო იქნა მოწესრიგებული. ევროკავშირის ნების- მიერმა მომავალმა წევრმა სახელმწიფომ ან მისმა პარტნიორმა მოცე– მულ თავში აღწერილი ჩარჩო-გადაწყვეტილებები და დირექტივები აუცილებლად უნდა გაითვალისწინოს.
შიდასახელმწიფოებრივი ბლანკეტური ნორმები და მითითება ევროკავშირის სამართალზე
, სისხლისსამართლი , მისი ინტერვაების აღს “მის ერთ-ერთი გენის ქართლის მიერნაციონა ის პროცესისგან გნა დ სხვადასხვა საკანონოს სპირ საუბარია ერთადლი ე დაცვაზე. ნონმდებლობაზეც ის , სასამართლოს და მოითხოვს, რომ მათ სევე დასაჯონ, როგე ჩვენების მიცემის ში საქართველო ვალდ
| მითითებები დირექტივებსა და დადგენილებებზე
შიდასახელმწიფოებრივი სამართლის ევროპეიზაციის მნიშვნელოვა- 358 ნი ნიშანია ადგილობრივ ნორმებში მითითებების გაკეთება ევროკავ- შირის ნორმებზე – ბლანკეტური ნორმები. ამ დროს ერთმანეთისგან უნდა განვასხვავოთ დირექტივები და დადგენილებები. დირექტივამ
70-ე მუხლი (ცრუნი სავალდებულო ძალა რომ შეიძინოს, საჭიროა მის ნაციონალურ სა-
ნტერესების დასაცვ
მართალში იმპლემენტაცია (ევროკ. საქმ. წესის შეს. ხელშ. მუხ. 288, აბზ. 3). მათ, გარდა გამონაკლისი შემთხვევებისა, არ გააჩნიათ უშუა- ლოდ მოქმედების ძალა. მაგალითად, თუ ევროკავშირის კანონმდე- ბელი გამოსცემს დირექტივას და მისი მეშვეობით საბავშვო სათამა- იშოებში გარკვეული ნივთიერებების მაღალ კონცენტრაციას აკრძა- ლავს, სახელმწიფოებმა უნდა გამოსცენ ამ დირექტივის შესაბამისი სისხლისსამართლებრივი ნორმები, რათა მსგავსი სათამაშოების გა- მაინც აწარმოებს, პასუხს აგებს სწორედ ნაციონალური ნორმის და არა დირექტივის დარღვევის გამო. აქედან გამომდინარე, ბლანკეტურ ნორმებში აზრი არ აქვს მითითების გაკეთებას ევროკავშირის დირექ- ტივებზე. სისხლისსამართლებრივ დასჯადობას ისედაც მთლიანად შიდასახელმწიფოებრივი სამართალი უზრუნველყოფს.
—აცვლილი ინფორაც მოშვება აიკრძალოს. ის, ვინც მსგავსი ნივთიერებებით სათამაშოებს
შემდეგი მაგალითი და აგრარულ საკი ლ ორგანოებს შორის: ება მოითხოვს, რომ თმწიფომ თავისი ნა დაცვა უნდა უზრუნ ადექსი, მართალიც იცავს, როგორგა ომერციული ანა
608
სრულიად განსხვავებული სამართლებრივი სიტუაციაა დადგენილე- 359 ბასთან მიმართებაში. დადგენილება უშუალოდ მოქმედების ძალით
I ვარიანტი
1-ღიაკითხვა
განმარტეთ შშმ პირთათვის გონივრული მისადაგების პრინციპი- პრინციპი, რომელიც ყოველ კონკრეტულ შემთხვევაში იმ აუცილებელი და შესაბამისი ცვლილების განხორციელებას გულისხმობს, რაც არ იწვევს არაპროპორციულ ან გადამეტებულ ტვირთს ან ვალდებულებას და უზრუნველყოფს შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირის უფლებებისა და თავისუფლებების რეალიზებას სხვებთან თანაბარ პირობებში; (კანონის მეორე მუხლის გ ქვეპუქნტი)
2-ღია კითხვა
გარემოს მისაწვდომობა- მისაწვდომი გარემო – ფიზიკური, ინსტიტუციური და სოციალური პირობების ერთობლიობა, რომელიც შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირს აძლევს თანაბარ შესაძლებლობას ისარგებლოს ყველა საზოგადოებრივი სიკეთით, მათ შორის, საზოგადოებრივი თავშეყრის ადგილას კულტურულ, სპორტულ, პოლიტიკურ ან სხვა ღონისძიებაში მონაწილეობის, აგრეთვე ტრანსპორტით, საინფორმაციო და კომუნიკაციის საშუალებებით სარგებლობის შესაძლებლობას სხვებთან თანაბარ პირობებში; (კანონის მეორე მუხლის ვ ქვეპუნქტი)
წვდომა უნდა ჰქონდეს ყველა შშმ პირს, შეზღუდული შესაძლებლობის ტიპის მიუხედავად და ყოველგვარი განსხვავების გარეშე (რასა, ფერი, სქესი, ენა ან რელიგია; პოლიტიკური ან სხვა მოსაზრება; ეროვნული ან სოციალური კუთვნილება; დაბადების ადგილი, სამართლებრივი, სოციალური ან სხვა სტატუსი; გენდერი ან ასაკი). შშმ პირისთვის მისაწვდომობა დამოუკიდებელი ცხოვრების, საზოგადოებრივ ცხოვრებაში სრული და თანასწორი მონაწილეობისა და ყველა უფლებითა და ძირითადი თავისუფლებით შეუზღუდავი სარგებლობის წინაპირობაა. საზოგადოებისთვის განკუთვნილ ღია შენობებსა და სხვა სივრცეებში გადაადგილება და ორიენტაცია შეიძლება რთული აღმოჩნდეს შშმ პირისთვის, თუ არ არის სათანადო ნიშნები, მისაწვდომი ინფორმაცია და კომუნიკაცია, ან დახმარების სერვისი. მე-9 მუხლი ითვალისწინებს რომ მისაწვდომობის ხელშეწყობის მიზნით, მოსახლეობისათვის ღია ყველა შენობასა და ობიექტებში აბრები განათავსონ ბრაილის ნიშნებითაც, მარტივად წასაკითხი და გასაგები სახით; ასევე, იქვე უნდა იყოს დამხმარე პერსონალი, შუამავლებთან ერთად (მაგ.: გიდი, წამკითხველი, პროფესიონალი სურდოთარჯიმანი).
მისაწვდომობა უნდა უზრუნველყონ ყველა ახალშექმნილ, აშენებულ და წარმოებულ საგანზე, ინფრასტრუქტურაზე, საქონელზე, პროდუქტსა და სერვისზე, მისაწვდომობისათვის უნდა აღმოიფხვრას დაბრკოლებები არსებულ ფიზიკურ გარემოზე, ტრანსპორტზე, ინფორმაციასა და კომუნიკაციაზე, ასევე, საზოგადოებისთვის ღია სერვისებზე. მისაწვდომობის სტანდარტი სავალდებულო უნდა იყოს ყველასთვის და, დარღვევის შემთხვევაში, განისაზღვროს სანქციები, მათ შორის ჯარიმები.
თემა- იმსჯელეთ შეზღუდული შესაძლებლობების მქონე პირთა ორგანიზაციების მახასიათებლებსა და ტიპებზე
კომიტეტი მიიჩნევს, რომ შშმ პირთა ორგანიზაციები უნდა ეფუძნებოდეს, ითვალისწინებდეს და სრულად სცემდეს პატივს კონვენციით აღიარებულ პრინციპებსა და უფლებებს. ეს მოიცავს მხოლოდ იმ ორგანიზაციებს, რომლებსაც უძღვებიან, ხელმძღვანელობენ და მართავენ შშმ პირები. მათი წევრების აბსოლუტურ უმრავლესობას უნდა შეადგენდნენ თავად შშმ პირები.4 კონვენციის ფარგლებში, შშმ პირთა ორგანიზაციები მოიცავს შშმ ქალებისა და ბავშვების, ასევე, აივ/შიდსის მქონე პირების ორგანიზაციებს.
შშმ პირთა ორგანიზაციებს რამდენიმე ძირითადი მახასიათებელი აქვს: (a) მათ აარსებენ იმ მიზნით, რომ კოლექტიურად იმოქმედონ, ასევე, გამოხატონ, ხელი შეუწყონ, გაატარონ და/ან დაიცვან შშმ პირთა უფლებები. შესაბამისად, საჭიროა მათი საზოგადო აღიარება სწორედ ამ კუთხით; (b) ისინი ასაქმებენ, წარმოადგენენ, მოვალეობას აკისრებენ ან კონკრეტულად წარადგენენ/ნიშნავენ შშმ პირებს; (c) უმრავლეს შემთხვევაში, არ არიან აფილირებულნი არცერთ პოლიტიკურ პარტიასთან და მოქმედებენ სახელმწიფო უწყებებისა და იმ არასამთავრობო ორგანიზაციებისგან დამოუკიდებლად, რომელთა ნაწილსაც შეიძლება წარმოადგენდნენ; (d) ეს ორგანიზაციები შეიძლება წარმოადგენდნენ ერთ ან მეტ ჯგუფს, (constituency) ფაქტობრივი ან აღქმული დარღვევების მიხედვით, ან გახსნილნი იყვნენ ყველა შშმ პირის წევრობისათვის; (e) ისინი წარმოადგენენ შშმ პირთა ჯგუფებს და ასახავენ მათ მრავალფეროვნებას (მაგ.: სქესის, გენდერის, რასის, ასაკის, მიგრანტის/ლტოლვილის სტატუსის და ა.შ. მიხედვით). აღნიშნული ორგანიზაციები შეიძლება მოიცავდეს ურთიერთგადამკვეთ იდენტობებზე დაფუძნებულ ჯგუფებს (მაგ.: შშმ ბავშვები, ქალები ან მკვიდრი მოსახლეობა) და სხვადასხვა დარღვევის მქონე წევრებს;(f) მათი მოქმედების ფარგლები შეიძლება მოიცავდეს ადგილობრივ, ეროვნულ ან საერთაშორისო დონეს; (g) ისინი შეიძლება მოქმედებდნენ, როგორც ცალკეული ორგანიზაციები, კოალიციები, ან ურთიერთგადამკვეთი თუ ქოლგისებური ორგანიზაციები, რომლებიც მიზნად ისახავენ შშმ პირთა ერთობლივ და კოორდინირებულ წარმომადგენლობას, როგორც სახელმწიფო უწყებებთან, ისე საერთაშორისო და კერძო ინსტიტუტებთან ურთიერთობისას.
12. კომიტეტის მიერ გამოვლენილია შშმ პირთა ორგანიზაციების ტიპები, მათ შორის: (a) შშმ პირთა ქოლგისებური ორგანიზაციები - მათი წარმომადგენელი ორგანიზაციების ერთგვარი კოალიციები. იდეალურ შემთხვევაში, გადაწყვეტილების მიღების ყველა დონეზე უნდა მონაწილეობდეს მხოლოდ ერთი ან ორი ქოლგისებური ორგანიზაცია. ღიაობისა და დემოკრატიულობის, ასევე, შშმ პირთა სრულად და ფართო სპექტრით წარმოდგენისათვის, მათ წევრებს შორის უნდა მიიღონ შშმ პირთა ყველა ორგანიზაცია, რომლებსაც მართავენ, ხელმძღვანელობენ და აკონტროლებენ შშმ პირები. ისინი საუბრობენ მხოლოდ საკუთარი წევრი ორგანიზაციების სახელით, და მხოლოდ საერთო ინტერესისა და ერთობლივად გადაწყვეტილ საკითხებზე. თუმცა, არ შეუძლიათ კონკრეტული შშმ პირების წარმომადგენლობა, რადგან, როგორც წესი, არ აქვთ სრული ინფორმაცია მათ პირად გამოცდილებაზე. მსგავსი როლის შესრულება უკეთ შეუძლიათ შშმ პირთა ცალკეულ ორგანიზაციებს, რომლებიც კონკრეტულ ჯგუფებს წარმოადგენენ. მიუხედავად ამისა, შშმ პირებს თავად უნდა შეეძლოთ გადაწყვეტა, თუ რომელი ორგანიზაცია უნდა უწევდეთ წარმომადგენლობას. კონვენციის წევრ სახელმწიფოებში ქოლგისებური ორგანიზაციების არსებობამ არ უნდა დააბრკოლოს შშმ პირები ან მათი ორგანიზაციები, რომ მონაწილეობა მიიღონ კონსულტაციებში, ან შშმ პირთა ინტერესების ხელშემწყობ სხვა პროცესებში; (b) შშმ პირთა ურთიერთგადამკვეთი (Cross-disability) ორგანიზაციები, რომლებიც დარღვევათა ფართო სპექტრიდან მოიცავს ყველას ან რამდენიმეს წარმომადგენელს. ეს ორგანიზაციები ყველაზე ხშირად ადგილობრივ და/ან ეროვნულ დონეზე გვხვდება, თუმცა, შეიძლება არსებობდეს რეგიონულ და საერთაშორისო დონეებზეც; (c) თვითადვოკატირების ორგანიზაციები, რომლებიც შშმ პირებს წარმოადგენენ სხვადასხვა, ხშირად არაფორმალურად (loosely) და/ან ადგილობრივად ჩამოყალიბებულ ქსელებში და პლატფორმებზე. ისინი ადვოკატირებას უწევენ შშმ პირების, განსაკუთრებით, ინტელექტუალური შეზღუდვის მქონე ადამიანების უფლებებს. მათ ჩამოყალიბებას შესაბამისი, ზოგჯერ ფართო მხარდაჭერით, რაც წევრებს საკუთარი მოსაზრებების გამოხატვის საშუალებას აძლევს, ფუნდამენტური მნიშვნელობა აქვს გადაწყვეტილების მიღების, მონიტორინგისა და იმპლემენტაციის პროცესებში ჩართულობისა და პოლიტიკური მონაწილეობის თვალსაზრისით. ეს განსაკუთრებულად ეხებათ იმ პირებს, რომლებსაც არ შეუძლიათ სამართლებრივი ქმედუნარიანობით სარგებლობა, ინსტიტუციონალიზებულნი არიან და/ან წართმეული აქვთ ხმის უფლება. თვითადვოკატირების ორგანიზაციების დისკრიმინაცია ბევრ ქვეყანაში ხდება: მათ სამართლებრივი სტატუსი არ ეძლევათ იმ კანონებისა და რეგულაციების გამო, რომლებიც არ აღირებს ამ ორგანიზაციების წევრთა სამართლებრივ ქმედუნარიანობას. (d) ორგანიზაციები, რომლებიც აერთიანებენ შშმ პირთა ოჯახის წევრებს და/ან ნათესავებს. როდესაც შშმ პირთა ჯგუფებს საკუთარი ოჯახებისაგან ერთიანი ქსელის ან ორგანიზაციის სახით მხარდაჭერა სჭირდებათ, მსგავსი ორგანიზაციები დიდ როლს ასრულებენ ინტელექტუალური შეზღუდვებისა და დემენციის მქონე ნათესავების და/ან შშმ ბავშვების ინტერესების ხელშეწყობასა და მხარდაჭერაში, ასევე, მათი ავტონომიურობისა და აქტიური მონაწილეობის კუთხით. მსგავს შემთხვევებში, აღნიშნული ორგანიზაციები ჩართულნი უნდა იყვნენ კონსულტაციების, გადაწყვეტილების მიღებისა და მონიტორინგის პროცესებში. მშობლების, ნათესავებისა და მომვლელების როლი ასეთ ორგანიზაციებში უნდა იყოს შშმ პირთა დახმარება და გაძლიერება, რათა მათ შეძლონ აზრის გამოხატვა და საკუთარი ცხოვრების სრულად გაკონტროლება. მსგავსი ორგანიზაციები აქტიურად უნდა მუშაობდნენ მხარდაჭერაზე გადაწყვეტილების მიღების პროცესში. ეს უზრუნველყოფს შშმ პირთა მონაწილეობას კონსულტაციებში და აზრის გამოხატვის უფლების რეალიზებას. (e) შშმ ქალებისა და გოგონების ორგანიზაციები, რომლებიც შშმ ქალებსა და გოგონებს არაერთგვაროვან ჯგუფად წარმოადგენენ. მათი მრავალფეროვანი სპექტრი უნდა მოიცავდეს ყველა ტიპის დარღვევას.5 ძალზე მნიშვნელოვანია ამ ჯგუფების მონაწილეობა კონსულტაციებში, რომლებიც პირდაპირ ან ირიბად ეხება მათ, ან, ზოგადად, შშმ ქალებისა და გოგონების საკითხებს (მაგ.: გენდერული თანასწორობის პოლიტიკა). (f) შშმ ბავშვებისა და ახალგაზრდების ორგანიზაციები, ან ინიციატივები, რომლებიც ფუნდამენტურ როლს ასრულებენ საზოგადოებრივ და სათემო ცხოვრებაში ბავშვთა მონაწილეობის, ასევე, მათი გამოხატვისა და გაერთიანების თავისუფლების თვალსაზრისით. ზრდასრულებმა მთავარი და მხარდამჭერი როლი უნდა შეასრულონ ისეთი გარემოს შექმნაში, რომელიც შშმ ბავშვებსა და ახალგაზრდებს, ზრდასრულებსა და სხვა ბავშვებთან/ახალგაზრდებთან თანამშრომლობის გზით, საშუალებას მისცემს, ჩამოაყალიბონ საკუთარი ორგანიზაციები და ინიციატივები და ფორმალურად ან არაფორმალურად იმოქმედონ მათ ფარგლებში.
II ვარიანტი
1-ღია კითხვა
შშმ პირთა დამოუკიდებელი ცხოვრების არსი- (კანონის მე-2 მუხლი ი ქვეპუქნტი)
დამოუკიდებელი ცხოვრება − შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირის ავტონომია, მისი არჩევანის, გადაწყვეტილების მიღებისა და საკუთარი ცხოვრების კონტროლის თავისუფლება, რომლის რეალიზებაც, საჭიროების შემთხვევაში, შესაძლებელია სხვების დახმარებით, მათ შორის, სხვადასხვა სერვისის მიწოდების გზით;
დამოუკიდებელი ცხოვრება/ცხოვრება დამოუკიდებლად ნიშნავს შშმ პირთა უზრუნველყოფას აუცილებელი საშუალებებით, რომელთა მეშვეობითაც შეძლებენ, ისარგებლონ არჩევანისა და საკუთარი ცხოვრების კონტროლის უფლებით, ასევე, მიიღონ ყველა გადაწყვეტილება თავიანთი სიცოცხლის შესახებ. პირად ავტონომიას და თვითგამორკვევას ფუნდამენტური მნიშვნელობა აქვს დამოუკიდებელი ცხოვრებისათვის. აქ იგულისხმება: წვდომა ტრანსპორტზე, ინფორმაცია, კომუნიკაცია და პერსონალური ასისტირება (მხარდაჭერა, ხელშეწყობა) საცხოვრებელი ადგილი, ყოველდღიური რუტინა, ჩვევები, სათანადო დასაქმება, პირადი ურთიერთობები, ტანსაცმელი, კვება, ჰიგიენა და ჯანდაცვა, რელიგიური აქტივობები და სექსუალური და რეპროდუქციული უფლებები.
რაც შეეხება დამოუკიდებელი ცხოვრების პირობებს, დამოუკიდებელი ცხოვრება და საზოგადოებრივ ცხოვრებაში ჩართულობა ეხება ყველა ტიპის საცხოვრებელი დაწესებულების გარეთ ცხოვრებას. ეს არ ნიშნავს „მხოლოდ“ კონკრეტულ შენობასა ან გარემოცვაში ცხოვრებას; უპირველეს ყოვლისა, იგი გულისხმობს პირადი არჩევანისა და ავტონომიის, როგორც სიცოცხლისა და საცხოვრებელის გარკვეული პირობების შენარჩუნებას.
ღია კითხვა 2
უნივერსალური დიზაინი- „უნივერსალური დიზაინი” „უნივერსალური დიზაინი” – გულისხმობს პროდუქტის, გარემოს, პროგრამებისა და მომსახურების ისეთ დიზაინს, რომელიც ყველა ადამიანის აძლევს მისი მაქსიმალური გამოყენების საშუალებას, ადაპტაციისა და სპეციალური დიზაინის გამოყენების აუცილებლობის გარეშე. „უნივერსალური დიზაინი” არ გამორიცხავს საჭიროების შემთხვევაში შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე კონკრეტული ჯგუფის მიერ დამხმარე საშუალებების გამოყენებას. (კონვენციის 2 მუხლი)
თემა- ინკლუზიური განათლების არსი და საგანმანათლებლო სისტემის ურთიერთდამაკავშირებელი მახასიათებლები
მონაწილე სახელმწიფოები აღიარებენ შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთა უფლებას განათლებაზე. ამ უფლების დისკრიმინაციის გარეშე და თანაბარ პირობებში რეალიზებისათვის, მონაწილე სახელმწიფოები უზრუნველყოფენ ინკლუზიური განათლების სისტემის დანერგვასა და მთელი ცხოვრების მანძილზე განათლების მიღების მისაწვდომობას, რაც ემსახურება:
a)პიროვნების პოტენციალის სრულ გამოვლენას, ღირსებისა და საკუთარი თავის პატივისცემის გაღვივებას, ადამიანის უფლებების, ძირითადი თავისუფლებებისა და ადამიანთა მრავალფეროვნების პატივისცემის განმტკიცებას;
b. შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთა მიერ საკუთარი პიროვნების, ნიჭისა და შემოქმედებითი უნარების განვითარებასა და გონებრივი თუ ფიზიკური შესაძლებლობების მაქსიმალურ გამოვლენას და სხვა.
ინკლუზიური განათლება უნდა გავიგოთ, როგორც:
(a) ყველა მსმენელის ფუნდამენტური უფლება. აღსანიშნავია, რომ განათლება არის ინდივიდუალური მსმენელის უფლება, ბავშვების შემთხვევაში კი - მშობლის/მომვლელის უფლება.
მშობლის პასუხისმგებლობები უნდა მოერგოს ბავშვის უფლებებს;
(b) პრინციპი, რომელიც აღიარებს ყველა სტუდენტის კეთილდღეობას, პატივს სცემს მათ თანდაყოლილ ღირსებასა და ავტონომიას და აღიარებს ინდივიდთა მოთხოვნილებებსა და შესაძლებლობას, რომ ეფექტიანად ჩაერთონ და მონაწილეობდნენ საზოგადოებრივ ცხოვრებაში;
(c) ადამიანის სხვა უფლებების განხორციელება. ეს არის უმთავრესი საშუალება, რომლის მეშვეობითაც შშმ პირებს შეუძლიათ თავის ამოყვანა სიღარიბიდან, სრულად მონაწილეობა თემში და დაცვა ექსპლუატაციისაგან.3ის მნიშვნელოვანია ინკლუზიური საზოგადოების ჩამოსაყალიბებლადაც;
(d) განათლების უფლების ხელშემშლელი ბარიერების აღმოფხვრის განგრძობითი და პროაქტიული ვალდებულების შესრულება და მისი შედეგი. რეგულარული სკოლების კულტურის, პოლიტიკისა და პრაქტიკის ცვლილებებთან ერთად, ეს არსებითია ყველა სტუდენტის მიმართ მისადაგებისა და ეფექტიანი ჩართვისათვის.
ინკლუზია განათლების უფლების მიღწევის გასაღებია. მისი აღიარების პროცესი გაძლიერდა ბოლო 30 წლის განმავლობაში, ინკლუზიური განათლება უმთავრესია ყველა მსმენელის, მათ შორის, შშმ პირების მაღალხარისხიანი განათლების, ასევე, ინკლუზიური, მშვიდობიანი და სამართლიანი საზოგადოების განვითარებისათვის. ინკლუზიურ განათლებას შეუძლია უზრუნველყოს შშმ პირთა ხარისხიანი განათლება და სოციალური განვითარება, ასევე, უნივერსალობის გარანტია და დისკრიმინაციის დაუშვებლობა განათლების უფლებაში. მილიონობით შშმ პირს არ ეძლევა განათლების უფლებით სარგებლობის საშუალება. ბევრი მათგანისთვის განათლება ხელმისაწვდომია მხოლოდ ისეთ დაწესებულებებში, სადაც იზოლირებულნი არიან თავიანთი თანატოლებისაგან და დაბალხარისხიან განათლებას იღებენ.
არსებობს ბარიერები რომლებიც ხელს უშლის შშმ პირებს ინკლუზიური განათლების მიღებაში, ამ ბარიერებს ქმნის მრავალი ფაქტორი, მაგალითად: ადამიანის უფლებებზე დაფუძნებული შეზღუდული შესაძლებლობის მოდელის გაუაზრებლობა ან განუხორციელებლობა, რომლის მიხედვითაც, თემსა და საზოგადოებაში არსებული ბარიერები უფრო იწვევს იზოლირებას, ვიდრე დარღვევები ან შშმ პირთა მუდმივი დისკრიმინაცია, რაც მოიცავს რეზიდენტულ დაწესებულებებში ხანგრძლივად მცხოვრებთა იზოლაციას და საზოგადოების დაბალ წარმოდგენას მათზე. ეს კიდევ უფრო ამწვავებს და ამყარებს მათთან დაკავშირებულ ცრურწმენებსა და შიშებს, ამიტომ მონაწილე სახელმწიფოებმა უნდა გაიარონ კონსულტაციები და, წარმომადგენლობითი ორგანიზაციების მეშვეობით, აქტიურად ჩართონ შშმ პირები (მათ შორის, ბავშვებიც) ინკლუზიური საგანმანათლებლო პოლიტიკის დაგეგმვის, განხორციელების, მონიტორინგისა და შეფასების ყველა ასპექტში. შშმ პირები და, შესაბამისობის მიხედვით, მათი ოჯახები, უნდა აღიარონ პარტნიორებად, და არა უბრალოდ განათლების მიმღებ პირებად.
ინკლუზიური განათლების უზრუნველყოფა მოიცავს ცვლილებებს კულტურაში, პოლიტიკასა და პრაქტიკაში, ყველა ფორმალურ და არაფორმალურ საგანმანათლებლო გარემოში, ინდივიდუალურ სტუდენტთა ცვლადი მოთხოვნებისა და იდენტობების მისადაგებისათვის. ეს ასევე გულისხმობს ჩამოთვლილ შესაძლებლობათა ხელშემშლელი ბარიერების აღმოფხვრის ვალდებულებას და საგანმანათლებლო სისტემის შესაძლებლობათა გაძლიერებას ყველა მსმენელთან კავშირის შესანარჩუნებლად. ინკლუზიური განათლება ფოკუსირებულია თითოეული მსმენელის სრულ და ეფექტიან მონაწილეობაზე, მისაწვდომობაზე, დასწრებასა და მიღწევაზე. ეს განსაკუთრებულად ეხებათ პირებს, რომლებიც სხვადასხვა მიზეზის გამო გარიყულნი არიან, ან მარგინალიზების რისკქვეშ დგანან. ინკლუზია მოიცავს მაღალხარისხიან ფორმალურ თუ არაფორმალურ განათლებაზე წვდომას დისკრიმინაციის გარეშე და მის განვითარებას.
მნიშვნელოვანია განვიხილოთ რას ნიშნავს გარიყვა, სეგრეგაცია, ინტეგრაცია და რა განსხვავებაა მათსა და ინკლუზიას შორის. გარიყვაა, როდესაც სტუდენტს პირდაპირ ან ირიბად ეთქმის უარი ან ეშლება ხელი ნებისმიერი ფორმით განათლების წვდომაზე, სეგრეგაცია ნიშნავს შშმ სტუდენტებისთვის ცალკე გარემოს გამოყოფას, რომელიც მორგებულია ან გამოიყენება კონკრეტული ან რამდენიმე საჭიროების საპასუხოდ, სხვა სტუდენტებისაგან იზოლირებულად, ინტეგრაცია არის შშმ პირთა მოთავსება ჩვეულებრივ საგანმანათლებო დაწესებულებებში, იმ გაგებით, რომ მათ შეუძლიათ აღნიშნული ინსტიტუტების სტანდარტიზებულ მოთხოვნებზე მორგება. რაც შეეხება ინკლუზიას ის მოიცავს სისტემატურ რეფორმას, რომელიც გულისხმობს მოდიფიკაციასა და ცვლილებებს შინაარსში, სასწავლო მეთოდებში, მიდგომებში, სტრუქტურებსა და სწავლებების სტრატეგიებში, რათა შესაბამისი ასაკობრივი ჯგუფის სტუდენტებისათვის უზრუნველყოს თანაბარი და კომბინირებული სასწავლო გამოცდილება და გარემო. ეს გარემო საუკეთესოდ უნდა პასუხობდეს მათ მოთხოვნილებებსა და პრიორიტეტებს.
ინკლუზიური განათლების ძირითადი მახასიათებლებია: 1)„მთლიანი სისტემის“ მიდგომა: განათლების სამინისტროებმა ყველა რესურსი უნდა ჩადონ ინკლუზიური განათლების განვითარებისათვის, ასევე, ინსტიტუციურ კულტურაში, პოლიტიკასა და პრაქტიკებში აუცილებელი ცვლილებების განსახორცილებელად. 2) „მთლიანი საგანმანათლებლო გარემო“: აუცილებელია საგანმანათლებლო ინსტიტუტების კომიტირებული ხელმძღვანელობა ყველა სფეროში და ყველა დონეზე ინკლუზიური განათლებისთვის საჭირო კულტურის, პოლიტიკისა და პრაქტიკის წარმოსადგენად. აქ იგულისხმება საკლასო სწავლება და ურთიერთობები; სამეთვალყურეო საბჭოს შეხვედრები; მასწავლებელთა ზედამხედველობა და სხვა. 3)„მთლიანი პიროვნების“ მიდგომა: ამ მიდგომით აღიარებულია თითოეული პირის შესაძლებლობა, რომ ისწავლოს; ასევე, ყველა მსმენელისათვის, მათ შორის, შშმ პირებისთვის, ყალიბდება მაღალი მოლოდინები. ინკლუზიური განათლება მოიცავს მოქნილ საგანმანათლებლო პროგრამას - სხვადასხვა შესაძლებლობაზე, მოთხოვნასა და სასწავლო ტიპზე ადაპტირებული მეთოდების შექმნას. ეს მიდგომა გულისხმობს მხარდაჭერას, გონივრულ მისადაგებასა და ადრეულ ჩარევას, რათა ყველა მსმენელს შეეძლოს თავისი პოტენციალის განხორციელება.
პრიმერული (უშუალოდ მოქმედი) ეფუძნება ხელშეკრულებას ევროკავშირის შესახებ და საქმიანობის წესის შესახებ. თანაბარი რანგი გააჩნია,
სეკუნდარული: დირექტივა დადგენილება გადაწყვეტილება რეკომენდაცია და დასკვნა
დირექტივების ვერტიკალური მოქმედება ეხება მოქალაქეებსა ხელმწიფოებს შორის ურთიერთობას. მოქალაქე იყენებს მისთვის ხელ- საყრელ, მაგრამ ჯერ კიდევ არაიმპლემენტირებულ, დირექტივას. ამ - საშუალებას ევროკავშირის სასამართლო როგორც სანქციონირების - ახალ მეთოდს ისე იყენებს წევრი სახელმწიფოების მიმართ.27 სა- | სამართლო სწორედ იმიტომ დაადგა ამ გზას, რომ სახელმწიფომ ვერ - შეძლოს იმპლემენტაციის არგანხორციელების თავის სასარგებლოდ
გამოყენება. ფაქტობრივად, ამ გზით ევროკავშირის მოქალაქეებიც ჩართულნი არიან დირექტივების უშუალოდ მოქმედების პროცესში.
სრულიად სხვა სიტუაციია, როდესაც თვითონ სახელმწიფო თავის დეგოდ იყენებს (შებრუნებული ვერტიკალური მოქმედება). ევრო- გაერთიანების სასამართლო ამის კატეგორიული წინააღმდეგია, 119 ამის დაშვება სახელმწიფოებს კიდევ უფრო წაახალისებდა იმპლე- მენტაციის შეფერხების პროცესში.” მოქალაქისთვის დირექტივით დაკისრებული ვალდებულებები მისთვის სავალდებულო უნდა ხდე- ბოდეს მხოლოდ დირექტივის შიდა კანონმდებლობაში სათანადოდ გადატანის შემდეგ. სხვა გზით მას არა აქვს საშუალება მიიღოს სრულყოფილი ინფორმაცია 221 დირექტივების უშუალოდ მოქმედების ძალა არ ვრცელდება კერძო პირებს შორის ურთიერთობებზე (ჰორიზონტალური მოქმედება). კერ- ძო პირებისთვის პასუხის მოთხოვნა სახელმწიფოს მიერ არაიმპლემენ- ტირებული დირექტივის საფუძველზე უსამართლობა იქნებოდა.
ასიმილირება
§ 1. ევროკავშირის სამართლის მითითება ნაციონალურ სამართალსე 355 ბევრი მიმართულებით ევროკავშირს სისხლისსამართლებრივი კომი პეტენცია არ გააჩნია და შესაბამისად, მისი ინტერესების დაცვას ნელ რი სახელმწიფოები ახორციელებენ. ამის ერთ-ერთი გამოხატულე ბაა ე.წ. ასიმილირება – ევროპული სამართლის მიერ ნაციონალურ სა მართალზე მითითება. — ჰარმონიზაციის პროცესისგან განსხვავებით ასიმილირება არ ემსახურება უბრალოდ სხვადასხვა საკანონმდებლო სისტემების დაახლოებას.“ აქ პირდაპირ საუბარია ევროკავშირი ინტერესების, როგორც საკუთარის, ისე დაცვაზე. 350 ასიმილირება მომავალში ქართულ კანონმდებლობაზეც იქონიებს გავლენას. მაგალითად, ევროკავშირის სასამართლოს დებულების 30-ე მუხლი წევრი სახელმწიფოებისგან მოითხოვს, რომ მათ ამ სას.. მართლოსთვის ცრუ ჩვენების მიცემა ისევე დასაჯონ, როგორც ეს საკუთარი სასამართლოსთვის მსგავსი ჩვენების მიცემის შემთხვე- ვაში მოხდებოდა. აქედან გამომდინარე, საქართველო ვალდებული იქნება სისხლის სამართლის კოდექსის 370-ე მუხლი (ცრუ ჩვენების მიცემა) ევროკავშირის სასამართლოს ინტერესების დასაცავადაც გამოიყენოს, ის 357 ნაციონალურ სამართალზე მითითების შემდეგი მაგალითია სა- ბჭოს დადგენილება 515/97/EG საბაჟო და აგრარულ საკითხებზე წევრი სახელმწიფოების ადმინისტრაციულ ორგანოებს შორის თა- ნამშრომლობის შესახებ. ეს დადგენილება მოითხოვს, რომ მისი განხორციელების დროს მხარეებს შორის გაცვლილი ინფორმაციები იყოს დაცული და არ გახდეს საჯარო. სახელმწიფომ თავისი კანონმ- დებლობით ამ საიდუმლო ინფორმაციების დაცვა უნდა უზრუნველ- ყოს.% საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსი, მართალია, გარ- კვეული ინფორმაციების დამცავ მუხლებს შეიცავს, როგორიცაა მაგ. 202-ე მუხლი – ინსაიდერული ინფორმაციის, კომერციული ან საბანკო.
`დაახლოება~ და `ჰარმონიზაცია~ ზოგადად განიხილება როგორც სხვადასხვა შიდასახელმწიფოებრივი კანონის, რეგულაციის, პრინციპისა და მთავრობის პოლიტიკის შემუშავების პროცესი, რომელიც არსებითად იგივეა ან მსგავსი.15 ევროპული კავშირის დოკუმენტებსა და სამართლებრივ ლიტერატურაში `ჰარმონიზაციისა~ და `დაახლოების~ ცნება განიხილება როგორც შიდა, ასევე საგარეო კონტექსტში. ამ ცნებათა განხილვა შიდა კონტექსტში დაკავშირებულია ევროპული კავშირის შიდასამართლებრივ მექანიზმთან, სადაც დაახლოება და ჰარმონიზაცია აღქმულია როგორც ხელშეკრულების წესების თანახმად შექმნილი ბაზრის მართვის მართვის მართვის საშუალება. საგარეო კონტექსტში ჰარმონიზაცია და დაახლოება გამოიყენება ევროპული კავშირისა და მესამე სახელმწიფოების ურთიერთობების ჭრილში.
(ევროპის ეკონომიკური კავშირი, ფო- ლადისა და ქვანახშირის გაერთიანება, ევრატომი).
ახლად ჩამოყალიბუ- ბულ სისტემას „სამბოძიან" სისტემასაც უწოდებდნენ, რადგან ევროკავ თირის სახურავქვეშ აღმოჩნდა შემდეგი სამი მიმართულება: ევროპული გაერთიანებები (პირველი ბოძი), საერთო საგარეო და უსაფრთხოების პოლიტიკა (მეორე ბოძი) და ბოლოს, თანამშრომლობა იუსტიციისა და პოლიციის სფეროში (მესამე ბოძი).“
თემა1.სასჯელის ცნება და მისი დამახასიათებელი ნიშნები. დანაშაულისა და სასჯელის ურთიერთმიმართების პრობლემა. --- სასჯელის დამახასიათებელი ნიშნები: 1. სასჯელი როგორც სახელმწიფო იძულების განსაკუთრებული ღონისძიება- იმიტომ არის განსაკუთრებული ღონისძიიება რომ სხვა ღონისძიებებისგან განსხვავებით ყველაზე მკაცრია . 2. სასჯელის ინდივიდუალური პირადი ხასიათი- მხოლოდ დანაშაულის ჩამდენი პირის მიმართ უნდა იქნეს დანიშნული მაგალითისთვის მე თუ ჩავიდენ დანაშაულს პასუხი მე უნდა ვაგო, ადრე მოქმედი კანონნმდებლობით ეს პრონციპი ირღვეოდა მაგალითისთვის თუ არასრულწლოვანი ჩაიდენდა დანაშაულს შემოსავალი არ ქონდა პასუხს აგებდა მშობელი. 3.სასჯელის დანიშვნა სასამართლოს მიერ და მისი საჯაროსამართლებრივი ხასიათი - სასჯელის დანიშვნის უფლება აქვს მხოლოდ მოსამართლეს მიუხედავად იმისა პროცესი დახურულია თუ ღია. საბოლოო გადაწყვეტილება უნდა გამიცხადდეს საჯაროდ . 4 მსჯავდებულის უფლებწბისა და თავისუფლებების შეზღუდვა და ჩამორთმევა- სასჯელის ნაწილში როდესაც არის თავისუფლების აღკვეთა იზღუდება ადამიანის უფლებები და თავისუფლებები გადაადგილების უფლება , საქმიანობის შეზღუდვა პედაგოგიური , საადვოკატო. 5. ნასამართლეობა როგორც სასჯელის ნიშანი- როდესაც სასჯელი იწვევს მხოლოდ ნასამართლეობას . რა განსხვავებაა მოხსნად და გაქარწყლებას შორის? გაქარწყლება ხდება ვადებში სასჯელის მოხდის დღიდან აითვლება ვადა ნაკლებად მძიმე 3 , მძიმე 6 , განსაკუთრებით მძიმე 8. მოხსნა ვადის გასვლამდე მოსამართლის პრეროგატივაა. არასრულწლოვანთა მიმართებით ნასამართლეობა- როდესაც არასეულწლოვანი ჩაიდენს დანაშაულს რა ვადაც დაენიშნება სასჯელის იმ ვადაში ითვლება ნასამართლევად მაგ : 2 წელი ამ შემთხვევაში 2 წლის მანძილზე ითვლება ნასამართლევად . თუ მეორედ ჩაიდენს დანაშაულს- გაუხანგრძლივდება კანონით დადგენილ ვადაში და შემდწგ ხდება გაქარწყლება. ნაკლებად მძიმე დანაშაულისთვის 1წ , მძიმე 3 წ , განსაკუთრრებით მძიმე 5 წელში . ასევე არის დამატებითი სასჯელი რომწლიც ჩამოთვლილი არ არის ეს არის " ფსიქოლოგიური ტანჯვა მორალურ ფსიქოლოგიური ტანჯვა განვიხილოთ 2 კუთხით 1) განზრახ მკვლელობის დროს და 2) გაუფრთხილებლობით ჩადენილი მკვლელობის დროს . გაუფრთხილებლობის დროს გაცნობიერებული არ აქვს უფრო მეტ ტანჯვას განიცდის განზრახ მკვლელობის დროს გაცნობიერებული აქვს . ასეთი განსხვავებული მიდგომა იმიტომ არის არასრულწლოვნის მიმართ რომ ის სრულად ვეფ აცნობიერებს რას ჩადის . დანაშაულზე და სასჯელზე არსებობს 3 პოზიცია - 1. დანაშაული და სასჯელი აღიარებს სასჯელს კოდექსშიც ჯერ ფანაშაულია განხილული შემდეგ სასჯელი 2. სასჯელი შემდეგ დანაშაული ანუ სასჯელი არის მთავარი. სასჯელი აცდენს გავლენას პირზე რომ არ ჩაიდინოს დანაშაული იცის რომ მკვლელობა ისჯება და შიშის გამო არ ჩადის დანაშაულს თუმცა ყობელთვის ასე არ არის თუ პირისთვის მიუღებელია მკვლელობა არ ჩაიდენს თუ საერთოდ სასჯელი გაუქმებული იქნება 3. დანაშაული და სასჯელი თანაბარია არ არსებობს დანაშაული სასჯელის გარეშე ეს არის უფრო ლოგიკური რადგან ერთმანეთის გარეშე არ არსებობენ.--------2. სასჯელის მიზნები, თეორიები--- საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის მიხედვით სასჯელს აქვს 3 მუზანი 1.სამართლიანობის ადღდენა 2 .ახალი დანაშაულის თავიდან აცილება 3. დამნაშავის რესოციალიზაცია . 1სამართლიანობის აღდგენა - ზოგადად სამართლიანობის აღდგენის იდეალური განმარტება არ არსებობს შეფარდებითი კატეგორიაა, ზოგი სამართლიანობის აღდგრნაში გულისხმობს დაზარალებულის ინტერესების დაკმაყოფილებას . სამართლიანობის აღდგენა უნდა განვიხილოთ 2 კრიტერიუმზე დაყრდნობით 1. დამნაშავის პიროვნება და 2. დანაშაულის სიმძიმე თუ სასჯელი ამ 2 კრიტერიუმის შესაბამისი იქნება განაჩენუ სამართლიანია . 1 დანაშაულის პიროვნება - შესაძლოა ერთიდაიგივე დანაშაული ჩაიდინოს ორმა განსხვავებულმა ადამიანმა ერთი აღიარებდეს დანაშაულს , თანამშრომლობდეს გამოძიებასთან ქონდეს შემამსუბუქებელი გარემოებები მეორეს პირიქით თუ ორივე მათგანს ერთიდაიმავე სასჯელს დაუნიშნავ არ იქნება სამართლიანი პიროვნებიდან გამომდინარე რაც შეეხება 2. დანაშაულის სიმძიმეს შეიძლება ადამიანმა აღიაროს მოინანიოს და მოკლას მცირეწლოვანი ბავშვი და მივუსაჯოთ 2 წელი არ იქნება სამართლიანი იმიტომ რო
დანაშაულის სიმძიმე მეორე კრიტერიუმია, ასევე არ იქნება სამართლიანი ოირიქით ქურდობისთვის მიუსაჯო 20 წელი პროპორციულობის პრინციპი დაირღვევა , იმისთვის რონ სასჯელი იყოს სამართლიანი უნდა იყოს ადექვატური და პროპორციული ჩადენილი ქმედების. სამართლიანობის აღდგენის საკითხი არაარულწლოვანთა მართლმსაჯულების მიხესვით არასეულწლოვანთა მართლმსაჯულების კოდექსი ამოქმედაა 2016 წლიდან ყველა ის სამართლებრივი ნორმა რაც ეხებოდა არაარულწლოვანს სისხლის სამართლის კოდექსში იყო მოქცწული , კანონმდებელმა გააუქმა ეა ნორმები და შექმნა ცენტრალური არასრულწლოვანთა მართლმსაჯულების კანონი. 2016 წლამდე სააჯწლის მიზანი იყო საერთო 2016 წლიდან განსხვავებულად ჩამოყალიბდა სასჯელის მიზნები 1 ახალი დანაშაულის თავიდან აცილება 2 არასეულწლოვნის რესოციალიზაცია სამართლიანობის აღდგენა ამოღებულია კოდექსიდან იმიტომ რომ იურიდიულ ლიტერატურებში ხშირად ვხვდებიფ რომ სამართლიანობის აღდგენა ნიშნავს შურისძიებას . პირველი განსხვავება არ გვაქვს სამართლიანობის აღდგენა და მეორე რეაბილიტაცია არის არასეულწლოვანთან მიმართებაში . რეაოციალიზაცია არის- შედეგი როდესაც პიროვნება გამოსწორებული ბრუნდება საზოგადოებაში . რეაბილიტაცია არის- პროცესი ციხეში როგორ უნდა მოიხადოს სასჯელი, მინაწილეობა ფსიქოლოგის სოც მუშაკის სასჯელის მიხდის დროს მოძღვართან ურთიერთობა დასაქმება სამსახურში 2. ახალი დანაშაულის თავიდან აცილება პრევენცია - იყოფა 2 ნაწილად 1 გენერალური ანუ ზოგადი პრევენცია- მიმართულია საზოგადოებისკენ , გაიგოს რომელი ქმედება არის დასჯადი რომ არ ჩაიდინოს დანაშაული პრევენციულ ზემოქმედებას ახდენს . 2 სპეციალური ანუ კერძო პრევენცია- მიმართულია კონკრეტულ დამნაშავეზე ვინც ჩაიდინა დანაშაული , მსჯავდებულზე მას მოსამართლემ მიუსაჯა სასჯელი რადგან მან გაიაზროს მისი ქმედება აღარ ჩაიდინოს მომავალში . ასევე ზოგადი ანუ გენერალური პრევენცია იყოფა 2 ნაწილად: 1 პოზიტიური გენერალური პრევენცია რაც ნიშნავს სასჯელის ფა კანონისადმიბპატივისცემას საზოგადოების ნაწილი იმიტომ არ ჩადის დანაშაულს რომ არის კანონმორჩილი მოქალაქე 2. ნეგატიური გენერალური პრევენცია მიმართულია საზოგადოების იმ წევრებზე რომლებიც ორიენტირებულები არიან დანაშაულის ჩადენისკენ მათ ეშინიათ კანონის რომ არა სასჯელი აუცილებლად ჩაიდენდნენ , შემაკავებენ როლს ასრულება სასჯელი ასევეე სპეციალური ანუ კერძო პრევენცია იყოფა 2 ნაწილად 1 პოზიტიური სპეციალურიბლრევენცია- მსჯავდებულის გამოსწორებას ნიშნავს ადამიანმა რომელმაც მოიხადა სასჯელი გამოსწორებული უნდა დაუბრუნდეს საზიგადოებას გაიაზროს რა ჩაიდინა და აღარ ჩაიდინოს დანაშაული 2. ნეგატიური სპეციალური პრევენცია - ნიშნავს დაშინებას თუ ვერ გაიგებ უნდა შეიგრძნო 3) დამნაშავის რესოციალიზაცია - რესოციალიზაცია ნიშნავს მსჯავდებულის გამოსწორებას და საზოგადოებაში სრულფასოვან წევრად დაბრუნებას აქ ვიმსჯელოდ იმაზე თუ რამდენად არის სწორად გამოყენებულო სიტყვა " დამნაშავე " დამნაშავე გამოხატავს პირის მდგომარეობას , პირის მდგომარეონას სისხლის სამართლის კოდექსი არ ადგენს ადგენს სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსი . სისხლის სამართლის პროცესში გვხვდება მხოლოდ ბრალდებული და მსჯაბდებული . პირი დაკავებისთავანე არის ბრალდებული , გამამტყუნებელი განაჩენის გამოტანისთანავე მსჯავდებული ანუ ტერმინოლოგიურად უნდა იყოს მსჯავდებული , რესოციალიზაციის განმარტებას სისხლის სამართლის კოდექსი არ გვაძლევს , რესოციალიზაცია განმარტებულია პატიმრობის კოდექსში - რესოციალიზაცია ეს არის მორალური ნორმისადმი პატივისცემის გამომუშავება რესოციალიზაცია ნიშნავს სისხლისსამართლებრივად გამოსწორებულ ადამიანს . სასჯელის თეორიები 1 აბსოლუტური თეორია- სასჯელის მიზანია მხოლოდ პირია დასჯა , სამაგიეროს მიზღვა , შურისძიება აბსოლუტური თეორის მიმდევრები არიან კანტი და ჰეგელი მთავარი პოსტულატია თვალი თვალის წილ კბილი კბილის წილ ბოროტებას უნდა ვუპასუხოთ ბოროტებით სხვა მიზანი სასჯელს არ აქვს 2. შეფარდებითი ანუ უტილიტარული თეორია - მიზანია პრევენცია რომ ადამიანმა მომავალში არ ჩაიდინოს დანაშაული ასევე სხვებისთვის იყოს მაგალითი უკეთესია ფანაშაულის თავიდან ავილება ვიდრე დასჯა 3. შემაერთებელი თეორიაა- რომწლიც აერთიანებს ორივეს ანუ სასჯელის მიზანია როგორც შურისძიება ისე ახალი დანაშაულის თავიდან აცილება ანუ პრევენცია ჩვენი სისხლის სამართლის კანინმდებლობა შემაერთებელ თეორიას მიეკუთნება ჩვენი კანონმდებლობის მიხესვით სასჯელის მიზანია: სამართლიანობის აღდგენა. ახალი დანაშაულის თავიდან აცილება და დამნაშავის რესოციალიზაცია . ჩემი აზრიფ შეფაარდებისკენ ვიხრებით იმიტომ რომ პრევენცია სოციალიზაცია საბოლოოდ შეფარდებით თეორიას გულისხმობს.------თემა3 სასჯელის სახეები- ჯარიმა , თანამდებობის დაკავება ან საქმიანობის უფლების ჩამორთმევა და საზ. სას . შრომა --- სსკ მუხლი 40 1 ჯარიმა 2 თანამდებობის ფაკავების ან საქმიანობის უფლების ჩამორთმევა 3. საზ.სას.შრომა 4. გამასწორებელი სამუშაო 5. სამხედრო პირის სამსახურეობრივი შეზღუდვა 6 შინაპატიმრობა 7 ვადიანი თავისუფლების აღკვეთა 8 უვადო თავისუფლების აღკვეთა 9 ქონების ჩამორთმევა 10 იარაღთან დაკავშირებული უფლებების შეზღუდვა არსებობს მხოლოდ ძირითადი სასჯელები ესენია: 1 გამასწორებელი სამუშაო 2 სამხედრო პირის სამსახურეობრივი შეზღუდვა 3. ვადიანი თავისუფლების აღკვეთა 4 უვადო თავისუფლების აღკვეთა .. როგორც ძირითადი ისე დამატებითი სასჯელებია : 1 თანამდებობის დაკავების ან საქმიამობის უფლების ჩამორთმევა 2 საზოგადოებისთვის სასარგებლო შრომა 3 შინაპატიმრობა 4 ჯარიმა მაგალითისთვის ჯარიმა შწიძლება დაინიშნოს ძირითად სასჯელად ან ძირითად სასჯელად დაინიშნოს თავისუფლების აღკვეთა და დამატენითად ჯარიმა .. მხოლოდ დამატებითი სასჯელებია- 1 ქონების ჩამორთმევა 2. იარაღთან დაკავშირებული უფლებების ჩამორთმევა , შეზღუდვა . ჯარიმა ეს არის ფულადი გადასაცდელი რომლის სსკ-ის 42 მუხლი ითვალისწინებს , ჯარიმის მინიმალური ზღვარი - 2000 ლარია , თუ კონკრეტული მუხლი ითვალისწინებს 3 წლამდე თავისუფლების აღკვეთას 500 ლარი თუ მუხლი ითვალისწინებს 3 წელზე ზევით თავისუფლების აღკვეთას 2000 ლარი თუ მუხლი არ ითვალისწინებს თავისუფლების აღკვეთას ითვალისწინებს მხოლოდ ჯარიმას ან ჯარიმას და შინაპატიმრობას 500 ლარი . ჯარიმის მაქსიმალური ოდენობა არ არის დადგენილი ჯარიმის დანიშვნის დროს 2 კრიტერიუმი უნდა იყოს დაკმაყოფილებული - 1. დანაშაულის სიმძიმე და 2. მსჯავდებულის მატერიალური მდგომარეობა თუ ერთ ერთი კრიტეროუმი არ დაკმაყოფილდა ჯარიმა არ დაინიშნება . თუ თავს არიდებს პირი ჯარიმას შეიცვლება შინაპატიმრობით ან საზ. სასარგებლო შრომით ან გამასწორებელი სამუშაოთი თუ მათაც თავი აარიდა შეიცვლება თავისუფლების აღკვეთით , არ შეიძლება ჯარიმა პირდაპირ თავისუფლების აღკვეთით შეიცვალოს . ჯარიმა დამატებით სასჯელად შეიძლება დაინიშნოს თუ მუხლი არ ითვალისწინებს საერთოს ჯარიმას ჯარიმა არ შეიძლება დაინიშნოს: 1. ოჯახური ძალადობის შემთხვევაში , ასვე შევიდა ცვლილება რომლის მიხესბითაც ოჯახურუ დანაშაულის შემთხვევაში ჯარიმას ძირითად სასჯელად დანიშვნა არ შეიძლება ეს ჩანაწერი უშინაარსოა იმიტომბრომ მუხლი 126 პრიმა არ ითვალისწინებს ჯარიმას . 2) თანამდებობის დაკავების ან საქმიანობის უფლების ჩამორთმევა - პირს ეკრძალება ეკაოს დანიშნული თანამდებობა , სახელმწიფო სამსახურში , ეწეოდეს პროფესიულ ან ნებისმიერ საქმიანობას საექიმო საადვიკატო, პედაგოგიური. ეს სასჯელი ინიშნება როგორც ძირითად ისე დამატებით სასჯელად , ძიროთად სასჯელად ინიშნება 1 დან 5 წლქმდე ვადით , დამატებით სასჯელად 6 თვიდან 3 წლამდე აქბე არის პრობლემა კერძო ნაწილში "სამოხელეო დანაშაულებში" ისჯება თავისუფლების აღკვეთით , თანამდებობის დაკავების უფლების ჩამორთმევით 4 წლამდე მძიმე რადგან არის ორივე სასჯელი გამოიყენება . მეორე პრობლემა - სასჯელი წერია 4 წლამდე დამატებითი სასჯელი ინიშნება 3 წლამდე წინააღმდეგობაში მოვა ზოგად ნაწილთან თუ 4 წელს დანიშნავ სადაც 3 წელი წერია ამიტომ უნდა ჩამოვიდეს 3 წლამდე . თანამდებობის დაკავების ან საქმიანობის უფლების ჩამორთმწვის ვადის ათვლა განვიხილოთ 2 ჭრილში - როდესაც ძირითად სასჯელად ინიშნება თავიაუფლების აღკვეთა და დამატებითად - თანამდებობჯს დაკავების ან საქმიანობის უფლების ჩამორთმევა ამ დროს ვადის ათვლა იწყება თავისუფლების აღკვეთის მოხდის შემდეგ. თუ არასაპატიმრო სასჯელია- პირობითი მსჯავრი , საზიოგადოებისთვის სასარგებლო შრომა ამ დრის ვადის ათვლა პარარელურ რეჟიმში იწყება.. საზოგადოებისთვის სასარგებლო შრომა- ეს არის უსასყიდლო შრომა რიის სახეს პრობაციის ბიურო განსაზღვრავს ინიშნება 40 დან 800 სთ მდე დღე -ღამის განმავლობაში 8 სთზე მეტი არუნდა იყოს მინიმალური ზღვარი არ არის დადგენილი . საზოგადოებისთვის სასარგებლო შრომა არ ენიშნრბათ: 1 . 1 და 2 ჯგუფის ინვალიდებს 2. ორსულ ქალს 3. ქალს რომელსაც ყავს 7 წლამდე ბავშვი 4. საპენსიო ასაკის პირს 5. სამხედრო მოსამსახურეს .... შინა პატიმრობა- შინაპატიმრობა ადრე იუო აღკვეთის ღონისძიება დღეს გვაქვს როგორც სასჯწლის სახე არასრულწლოვანთან მიმართებით იყო 2015 წლიდან .2018 წლიდან სრულწლოვნებთან მიმართებით შინაპატიმრობა ნიშნავს - მსჯავდებულის დღე-ღამის განსაზღვრულ პერიოდში საცხოვრებელ ადგილას ყოფნის ვალდებულების დაკისრებას მოსამართლე განსაზღვრავს დღე-ღამის მონაკვეთს . შინაპატიმრობის 3 ფორმა არსებობს: 1. შინაპატიმრობის მკაცრი ფორმა- მსჯაბდებული 24 საათის განმავლობაში უნდა იყოს სახლში გამონაკლისია ექიმთან ვიზიტი. 2 შინაპატიმრობის ნაკლებად მკაცრი ფორმა- პირს უფლება აქვს ისწავლოს იმუშაოს . როგორც კი დასრულდება სახლში უნდა დაბრუნდეს და 3. შინაპატიმრობის მსუბუქი ფორმა - მხოლოდ ღამის პერიოდშია სახლში საღამოს 8 სთ დილის 8 სთ დროის განსაზღვრული მონაკვეთი შეუძლია იმუშაოს . ზოგიერთი ამბობს რომ ჩვენ მივეკუთნებით შინაპატიმრობის ნაკლებად მკაცრ ფორმას მაგრამ ეს ასე არ არის კანონში წერია დროის განსაზღვრული მონაკვეთი . შინაპატიმრობის დანიშვნა - სრულწლოვანს ენიშნება - 6 თვიდან 2 წლამდე ნასამართლეობის არ მქონე უნდა იყოს ან თუ აქვს გაქარწყლწბული არაარულწლოვანს 6 თვიდან 1 წლამდე არასრულწლოვანს ენიშნება შინაპატიმრობა ნაკლრბად მძიმე დანაშაული თუ აქვს ჩადენილი . შინაპატიმრობის აღარულება - ელ. ზედამხედველობის გამოყენებით - სამაჯური რომელიც მაგრდება ქვედა მარცხენა კიდურზე მიერთებულია პრობაციის ბიუროსთან . 2 სახის გადასახადი არსებობს 1 სამაჯურის გადასახადი 5000 ლ ღირს გადასახადისგან თავისუფლდებიან სოც დაუცველი პირები არაასრულწლოვნის დროს მშობელი , მეურვე ან მზრუნველი იხდის რაც შეეხება 100 ლ გადასახადს ეს არის ცვეთის ხარჯები და თავიაუფლდებიან როგორც არასრულწლოვნები ისე სოც დაუცველი პირები გადასახადისგან ... იმ ადგილებში სადაც შეუძლებელია აპარატის გამოყენება მაღალმთიან სოფელში ამ დროს პრობაციის ოფიცერი თვეში არანაკლებ 6 ჯერ ამოწმებს . ასევე შინაპატიმრობას აქვს როგორც დადებითი ისე უარყოფითი მხარე დადრბითი მხარეს ის რომ ურთიერთობა აქვს ოჯახის წევრებთან , ახლობლებთან , არ წყდება საზოგადოებას , თავისუფლების აღკვეთის დროს სახელმწიფოს ძვირი იჯდება ასევე ხდება კრიმინალური დასნენოვნება , უარყოფით მხარეს რაც შეეხება ელ. სამაჯურის დამაგრების დროს კარგავს სოციალურ კონტაქტს ღამის საათებში როდესაც მოდის პრობაციის ოფიცერი ოჯახი წუხდება და ბოლოს შინაპატიმრობა არ ენიშნებათ : 1 სამხედრო მოსამსახურეს 2 ოჯახური დანაშაულის ჩამდენ პირს 3. პირს ეკრძალება სახელმწიფო საზღვრის გადაკვეთა--თემა3 სასჯელის სახეები- ჯარიმა , თანამდებობის დაკავება ან საქმიანობის უფლების ჩამორთმევა და საზ. სას . შრომა --- სსკ მუხლი 40 1 ჯარიმა 2 თანამდებობის ფაკავების ან საქმიანობის უფლების ჩამორთმევა 3. საზ.სას.შრომა 4. გამასწორებელი სამუშაო 5. სამხედრო პირის სამსახურეობრივი შეზღუდვა 6 შინაპატიმრობა 7 ვადიანი თავისუფლების აღკვეთა 8 უვადო თავისუფლების აღკვეთა 9 ქონების ჩამორთმევა 10 იარაღთან დაკავშირებული უფლებების შეზღუდვა არსებობს მხოლოდ ძირითადი სასჯელები ესენია: 1 გამასწორებელი სამუშაო 2 სამხედრო პირის სამსახურეობრივი შეზღუდვა 3. ვადიანი თავისუფლების აღკვეთა 4 უვადო თავისუფლების აღკვეთა .. როგორც ძირითადი ისე დამატებითი სასჯელებია : 1 თანამდებობის დაკავების ან საქმიამობის უფლების ჩამორთმევა 2 საზოგადოებისთვის სასარგებლო შრომა 3 შინაპატიმრობა 4 ჯარიმა მაგალითისთვის ჯარიმა შწიძლება დაინიშნოს ძირითად სასჯელად ან ძირითად სასჯელად დაინიშნოს თავისუფლების აღკვეთა და დამატენითად ჯარიმა .. მხოლოდ დამატებითი სასჯელებია- 1 ქონების ჩამორთმევა 2. იარაღთან დაკავშირებული უფლებების ჩამორთმევა , შეზღუდვა . ჯარიმა ეს არის ფულადი გადასაცდელი რომლის სსკ-ის 42 მუხლი ითვალისწინებს , ჯარიმის მინიმალური ზღვარი - 2000 ლარია , თუ კონკრეტული მუხლი ითვალისწინებს 3 წლამდე თავისუფლების აღკვეთას 500 ლარი თუ მუხლი ითვალისწინებს 3 წელზე ზევით თავისუფლების აღკვეთას 2000 ლარი თუ მუხლი არ ითვალისწინებს თავისუფლების აღკვეთას ითვალისწინებს მხოლოდ ჯარიმას ან ჯარიმას და შინაპატიმრობას 500 ლარი . ჯარიმის მაქსიმალური ოდენობა არ არის დადგენილი ჯარიმის დანიშვნის დროს 2 კრიტერიუმი უნდა იყოს დაკმაყოფილებული - 1. დანაშაულის სიმძიმე და 2. მსჯავდებულის მატერიალური მდგომარეობა თუ ერთ ერთი კრიტეროუმი არ დაკმაყოფილდა ჯარიმა არ დაინიშნება . თუ თავს არიდებს პირი ჯარიმას შეიცვლება შინაპატიმრობით ან საზ. სასარგებლო შრომით ან გამასწორებელი სამუშაოთი თუ მათაც თავი აარიდა შეიცვლება თავისუფლების აღკვეთით , არ შეიძლება ჯარიმა პირდაპირ თავისუფლების აღკვეთით შეიცვალოს . ჯარიმა დამატებით სასჯელად შეიძლება დაინიშნოს თუ მუხლი არ ითვალისწინებს საერთოს ჯარიმას ჯარიმა არ შეიძლება დაინიშნოს: 1. ოჯახური ძალადობის შემთხვევაში , ასვე შევიდა ცვლილება რომლის მიხესბითაც ოჯახურუ დანაშაულის შემთხვევაში ჯარიმას ძირითად სასჯელად დანიშვნა არ შეიძლება ეს ჩანაწერი უშინაარსოა იმიტომბრომ მუხლი 126 პრიმა არ ითვალისწინებს ჯარიმას . 2) თანამდებობის დაკავების ან საქმიანობის უფლების ჩამორთმევა - პირს ეკრძალება ეკაოს დანიშნული თანამდებობა , სახელმწიფო სამსახურში , ეწეოდეს პროფესიულ ან ნებისმიერ საქმიანობას საექიმო საადვიკატო, პედაგოგიური. ეს სასჯელი ინიშნება როგორც ძირითად ისე დამატებით სასჯელად , ძიროთად სასჯელად ინიშნება 1 დან 5 წლქმდე ვადით , დამატებით სასჯელად 6 თვიდან 3 წლამდე აქბე არის პრობლემა კერძო ნაწილში "სამოხელეო დანაშაულებში" ისჯება თავისუფლების აღკვეთით , თანამდებობის დაკავების უფლების ჩამორთმევით 4 წლამდე მძიმე რადგან არის ორივე სასჯელი გამოიყენება . მეორე პრობლემა - სასჯელი წერია 4 წლამდე დამატებითი სასჯელი ინიშნება 3 წლამდე წინააღმდეგობაში მოვა ზოგად ნაწილთან თუ 4 წელს დანიშნავ სადაც 3 წელი წერია ამიტომ უნდა ჩამოვიდეს 3 წლამდე . თანამდებობის დაკავების ან საქმიანობის უფლების ჩამორთმწვის ვადის ათვლა განვიხილოთ 2 ჭრილში - როდესაც ძირითად სასჯელად ინიშნება თავიაუფლების აღკვეთა და დამატებითად - თანამდებობჯს დაკავების ან საქმიანობის უფლების ჩამორთმევა ამ დროს ვადის ათვლა იწყება თავისუფლების აღკვეთის მოხდის შემდეგ. თუ არასაპატიმრო სასჯელია- პირობითი მსჯავრი , საზიოგადოებისთვის სასარგებლო შრომა ამ დრის ვადის ათვლა პარარელურ რეჟიმში იწყება.. საზოგადოებისთვის სასარგებლო შრომა- ეს არის უსასყიდლო შრომა რიის სახეს პრობაციის ბიურო განსაზღვრავს ინიშნება 40 დან 800 სთ მდე დღე -ღამის განმავლობაში 8 სთზე მეტი არუნდა იყოს მინიმალური ზღვარი არ არის დადგენილი . საზოგადოებისთვის სასარგებლო შრომა არ ენიშნრბათ: 1 . 1 და 2 ჯგუფის ინვალიდებს 2. ორსულ ქალს 3. ქალს რომელსაც ყავს 7 წლამდე ბავშვი 4. საპენსიო ასაკის პირს 5. სამხედრო მოსამსახურეს .... შინა პატიმრობა- შინაპატიმრობა ადრე იუო აღკვეთის ღონისძიება დღეს გვაქვს როგორც სასჯწლის სახე არასრულწლოვანთან მიმართებით იყო 2015 წლიდან .2018 წლიდან სრულწლოვნებთან მიმართებით შინაპატიმრობა ნიშნავს - მსჯავდებულის დღე-ღამის განსაზღვრულ პერიოდში საცხოვრებელ ადგილას ყოფნის ვალდებულების დაკისრებას მოსამართლე განსაზღვრავს დღე-ღამის მონაკვეთს . შინაპატიმრობის 3 ფორმა არსებობს: 1. შინაპატიმრობის მკაცრი ფორმა- მსჯაბდებული 24 საათის განმავლობაში უნდა იყოს სახლში გამონაკლისია ექიმთან ვიზიტი. 2 შინაპატიმრობის ნაკლებად მკაცრი ფორმა- პირს უფლება აქვს ისწავლოს იმუშაოს . როგორც კი დასრულდება სახლში უნდა დაბრუნდეს და 3. შინაპატიმრობის მსუბუქი ფორმა - მხოლოდ ღამის პერიოდშია სახლში საღამოს 8 სთ დილის 8 სთ დროის განსაზღვრული მონაკვეთი შეუძლია იმუშაოს . ზოგიერთი ამბობს რომ ჩვენ მივეკუთნებით შინაპატიმრობის ნაკლებად მკაცრ ფორმას მაგრამ ეს ასე არ არის კანონში წერია დროის განსაზღვრული მონაკვეთი . შინაპატიმრობის დანიშვნა - სრულწლოვანს ენიშნება - 6 თვიდან 2 წლამდე ნასამართლეობის არ მქონე უნდა იყოს ან თუ აქვს გაქარწყლწბული არაარულწლოვანს 6 თვიდან 1 წლამდე არასრულწლოვანს ენიშნება შინაპატიმრობა ნაკლრბად მძიმე დანაშაული თუ აქვს ჩადენილი . შინაპატიმრობის აღარულება - ელ. ზედამხედველობის გამოყენებით - სამაჯური რომელიც მაგრდება ქვედა მარცხენა კიდურზე მიერთებულია პრობაციის ბიუროსთან . 2 სახის გადასახადი არსებობს 1 სამაჯურის გადასახადი 5000 ლ ღირს გადასახადისგან თავისუფლდებიან სოც დაუცველი პირები არაასრულწლოვნის დროს მშობელი , მეურვე ან მზრუნველი იხდის რაც შეეხება 100 ლ გადასახადს ეს არის ცვეთის ხარჯები და თავიაუფლდებიან როგორც არასრულწლოვნები ისე სოც დაუცველი პირები გადასახადისგან ... იმ ადგილებში სადაც შეუძლებელია აპარატის გამოყენება მაღალმთიან სოფელში ამ დროს პრობაციის ოფიცერი თვეში არანაკლებ 6 ჯერ ამოწმებს . ასევე შინაპატიმრობას აქვს როგორც დადებითი ისე უარყოფითი მხარე დადრბითი მხარეს ის რომ ურთიერთობა აქვს ოჯახის წევრებთან , ახლობლებთან , არ წყდება საზოგადოებას , თავისუფლების აღკვეთის დროს სახელმწიფოს ძვირი იჯდება ასევე ხდება კრიმინალური დასნენოვნება , უარყოფით მხარეს რაც შეეხება ელ. სამაჯურის დამაგრების დროს კარგავს სოციალურ კონტაქტს ღამის საათებში როდესაც მოდის პრობაციის ოფიცერი ოჯახი წუხდება და ბოლოს შინაპატიმრობა არ ენიშნებათ : 1 სამხედრო მოსამსახურეს 2 ოჯახური დანაშაულის ჩამდენ პირს 3. პირს ეკრძალება სახელმწიფო საზღვრის გადაკვეთა.... ვადიანი თავისუფლების აღკვეთა - ნიშნავს მსჯავდებულის იზოლაციას და კანონით განსაზღვრულ დაწესებულებაში მოთავსებას ვადიანი თავისუფლების აღკვეთა ინიშნება 6 თვიდან 20 წლამდე , ერთ დანაშაულზე , მოსამართლეს 6 თვეზე ნაკლების დანიშვნის უფლება აქვს მხოლოდ საპროცესო შეთანხმებით არასრულწლოვანთან მიმართებით თავისუფლების აღკვეთა ინიშნება არასეულწლოვანს ვადიანი თავისუფლების აღკვეთა ენიშნება მძიმე და განსაკუთრებით მძიმე დანაშაულის ჩადენის დროს თუ თავი აარიდა არასაპატიმრო სასჯელს და წარსულში გამამტყუნებელი განაჩენი იყო გამოტანილი მაშინ თავისუფლების აღკვეთა ენიშნება ნაკლებად მძიმე დანაშაულზეც კი . ვადები არასრულწლოვანს 14 დან 16 წლამდე უმცირდება 1/3 სასჯელი მაქსიმალური 10 წ . 16 დან 18 წლამდე უმცირდებათ 1/4 სასჯელი მაქსიმალური 12 წ მოსამართლე ჯერ ნიშნავს შემდეგ ამცირებს. ვადიანი თავიაუფლების აღკვეთის დროს შეიძლება გამოვიყენოთ ნაწილი რეალური სასჯელი ციხეში ნაწილი პირობითად ჩავუთვალოთ . უნდა დაკმაყოფილდეს 3 პირობა 1. უნდა აღიარებდეს დანაშაულს 2. უნდა ასახელებდეს თანამონაწილეებს 3 თანამშრომლობდეს გამოძიებასთან პირობითად შეიძლება ჩაეთვალოს განსაკუთრებით მძიმეს დროს 1/4 , მძიმე - 1/3 , ნაკლებად მძიმე 1/2 . უვადო თავისუფლების აღკვეთა არ ენიშნებათ : 1. არაარულწლოვანს 2 . იმ პირს რომელსაც განაჩენის გამოტანის დროს შეუსრულდა 60 წელი 3. დანაშაულის მომზადება მცდელობაზე 4. განსაკუთრებით მძიმე დანაშაულზე ენიშნება ... ქონების ჩამორთმევა -- დანაშაულის საგნის, იარაღის, დანაშაულის ჩასადენად გამიზნული ნივთის აქ განვიხილოთ პრობლემა კანონში წერია საკუთრებაში ან კანონიერ მფლობელობაში არსებული ნივთის ჩამორთმევა , ეს არის არაკონსტიტუციური..-იარაღთან დაკავშირებული უფლებების შეზღუდვა--- იარაღის ტარების , დამზადება , შეძენა , შენახვის აკრძალვა ინიშნება 1 დან 5 წლამდე მხოლოდ დამატებითი სასჯელია მხოლოდ მაშინ ინიშნება თუ მუხლი ითვალისწინებს ვადის ათვლა თუ ძირითადად დავნიშნავთ პატიმრობას და დამატებითად იარაღთან დაკავშირებული უფლებების შეზღუდვა სანამ საპატიმრო სასჯელს არ მოიხდის მანამდს არ დაიწყება ვადის ათვლა , თუ არასაპატიმრო სასჯელია ვადის ათვლა განაჩემის გამოცხადებისთავანე აითვლება---5. სასჯელის დანიშვნა ( სასჯელის დანიშვნის ზოგადი საწყისები,სასჯელის დანიშვნა შემამსუბუქებწლი გატებოებათა არსებობისას , კანონით გათვალისწინებულზე უფრო მსუბიქი სასჯელის დანიშვნა ) -- სასჯელის დანიშვნა არის , სამოსამართლეო საქმიამობის ერთ - ერთი უმნიშვნელოვანესი ეტაპი ქმედების სწორ კვალიფიკაციასთან ერთად მნიშვნელოვანია დაინიშნოს ისეთი სასჯელი რომელიც იქნება სამართლიანი . სასჯელის დანიშვნა უფრო სწორია თუ სასჯელის შეფარდება? ზოგიერთი მოსამართლე განაჩენში წერს , შეეფაედოს ჯარიმა უმჯობესია დანიშვნა გამოვიყენოთ შეფარდება უფრო აღკვეთის ღონისძიების დროს არის შეეფარდოს გირაო. სასჯელის შემთხვევაშიბარის დანიშვნა აღკვეთის ღომისძიების შემთხვევაში შეფარდება . სასჯელის დანიშვნის დროს მოსამართლე აქცევს ყურადღებას : 1. სასჯელის დანიშვნის დროს სასამართლო ითვალისწინებს პასუხისმგებლობის დამამძიმებელ და შემამსუბუქებელ გარემოებას 3 დანაშაულის მოტივს რატონ ჩაიდინა დანაშაული 4. მიზანს-რისკენ ისწრაფვოდა 5. დამნაშავის ქცევას დანაშაულის ჩადენის შემდეგ 6 . შეურიგდა თუ არა დაზარალებულს 7-აუნაზღაურა თუვარა ზიანი 8 ითვალისწინებს დამნაშავის წარსულ ცხოვრებას . ეს გარემოებები კანონმდებლობით არის გათვალისწინებული . სასჯელის დანიშვნის დროს ყველაზე მნიშვნელოვანია შემამსუბუქებელი და დამამძიმებელი გარემოებების გათვალისწინება - როდესაც მოსამართლეს გამოაქვს განაჩენი აუცილებლად უნდა დასაბუთდეს . შემამსუბუქებელ გარემოებებს კოდექსი არ ითვალისწინებს - მოსამართლე ინდივიდუალურად წყვეტს მაგალითად აღიარა ფანაშაული მოინანია ითანამშრომლა შეურიგდა დაზარალებულს აუნაზღაურა ზიანი . დამამძიმებელი გარემოებები ადრე არ იყო- შევიდა ცვლილებები და 2 ნაწილად გაიწერა პირველ ეტაპზე დაემატა დამამძიმებელი გარემოებენი მეორე ეტაპზე დაემატა დამამძიმებელი გარემოებებია: 1. დანაშაულის ჩადენა ჯანის ფერის 2 . სქესის 3 გენდერული იდენტობის 4.სექსუალური ორიენტაციის 5. დაბადების ადგილის 6. საცხოვრებელი ადგილის 7. პოლიტიკური შეხედულების 8 . დისკრიმინაციის ნიშნით ამას კიდევ ცვლილების შემდეგ დაემატა 9. დანაშაულის ჩადენა ოჯახის ერთი წევრის მიერ მორე წევრის მიმართ 10. არასრულწლობნის მიმართ 11. არასრულწლოვნის თანდასწრებით 12.სამსახურეობრივი მდგომარეობის გამოყენებით 13.იარაღის გამოყენებით 14. იარაღის გამოყენების მუქარით 15 უმწეო მდგომარრობაში მყოფის მიმართ ეს არის დამამძიმებელი გარემოებენი სსკ-ით გათვალისწინებული ყველა როგორც განზრახი ისე გაუფრთხილებელი დანაშაულისთვის. გაუფრთხილებელი ფანაშაულის სპეციფიკა- მაგალითად : მამა წმენდდა იარაღს შემთხვევით გაუვარდა მოხვდა მის არაარულწლოვან შვილს უნდა მივუთითოთ თუ არა დამამძიმებელი გარემოებები? 1. ოჯახის წევრის მიმართ იუო 2. იარაღის გამოყენებით 3. არასრულწლოვნის მიმართ . თუ მისამართლე ნორმას განმარტავს სიტყვა სიტყვით მაშინ უნდა დაუმძიმდეს იმიტომნრომ წერია ყველა დანაშაულისთბის .. გაუფრთხილებლობით სიცოცლის მოსპობას არ აქვს დამამძიმებელი არაარულწლივნის მიმართ . დაისჯება 116 მუხლით. ცვლილება უნდა შევიდეს და დაკონკრეტსეს დანაშაულია ფორმა უნდა ჩაიწეროს დანაშაულის ჩადენა ოჯახის წევრის მიმართ , არასრულწლოვნის მიმართ არის დამამძიმებელი გარემოება ყველა განზრახ ჩადენილი დანაშაულოსთვის. ყველა ტერმინი განზრახვის მიმართულებას გვაძლევს1. განსაკუთრებით სისაატიკე 2. უმწეო მდგიმარეობის გამოყენება 3. იარაღის გამოყემების მუქარა ყველა განზრახვაა გაუფრთხილებლობა არ შეიძლება იყოს . არათუ გაუფრთხილებენ არამედ განზრახ დანაშაულზე თუვარ აქვს წინასწარი შეცნობა მაინც არ დაუმძიმდება სასჯელი მაგალითად : თუ არ ვიცი რომ ორაულადაა და გარდაიცვალა დამამძიმებელი გარემოება არ არის. თუ წინასწარი შეცნობა არ არის სასჯელი არ მძიმდება მიუხედავად იმისა რომ განზრახ მოკლა შემამსუბუქებელი გარემოებები- თუ სსკ -ით კერძო ნაწილის მუხლი ითვალისწინებს დამამძიმებელ ან შემამსუბუქებლ გარემოებებს მაშინ ეს გარემოება სასჯელის დანიშვნის დროს მხედველობაში არ მიიღება მაგალითად : პირმა თუ აფექტში მოკლა ადამიანი ისედაც შემამსუბუქებელია შეუმსუბუქდება პასუხისმგენლობა მუხლი 111 მეორედ არ უმსუბუქდება , მაგალითად: დედამ მშობიარობის დროს მოკლა ახალშობილი ისედაც უმსუბუქდება ბრალი ვერ აცნობიერებდა სრულად მეორედ არ ვუმსუბიქებთ მუხლი 112 . დამამძიმებელი გარემოებები- თუ კონკრეტული მუხლი ითვალისწინებს დამამძიმებელ გარემოებას , ეს გარემოება სასჯელის დანიშვნია დროს მხრდველობაში აღარ მიიღება მაგალითად : პირმა ჩაიდინა ქურდობა და ნასამართლეობის გაქარწყლებამდე ჩაიდინა ქურდობა ეს არის არაერთგზის ქურდობა 177 მუხლი დამამძიმებელი გარემოებაა მოსამართლე განაჩენში წერს დამამძიმებელი გარემოებაა ის რომ პირი ნასამართლევი იყო ქურდობისთვის არასწორია იმიტომ რომ ისედაც დამამძიმებელია. მაგალითად : ოჯახის ერთი წევრი ფაემუქრა მეორეს მუხლი 151 მისამართლე დამამძიმებელ გარემოება არის ის რომ დანაშაული ჩადენილია ოჯახის წევრის მიმართ არასწორია იმიტომ რომ . ისედაც დამამძიმებელი აქვს 151 " ოჯახის წევრის მიმართ მუქარა" გამოდის რომ მეორედ უმძიმებ სასჯელს ერთხელ კვალიფიკაციის დროს მეორედ სასჯელის დანიშვნის დროს. როდის უნდა დავუმძიმოთ ბრალი? იმ შემთხვევაში თუ მუხლი არ ითვალისწინებს დამამძიმებელ გარემოებებს მაგალითად : მუხლი 150 ოჯახის ერთი წევრი აიძულებს ოჯახის მეორე წევრს არ აქვს ფამამძიმებელი გატემოება აქ უმძიმდება . 150 მუხლს არ აქვს მაკვალიფიცირებელი ნიშანი მკვლელობას რომ არ ქონდეს განსაკუთრებული სისასტიკე მაშინ დავიმძიმებთ ... დამამძიმებელი გარემოებების დროს- მინიმალური სასჯელია მინიმუმს +1 წელი თუ მუხლი ითვალისწინებს 4 დან 7 წლამდე 4+1 .. თუ დამამძიმებელი გატემიება არის მაკვალიფიცირებელი ნიშანი მაშინ არ უმძიმდება მაგ: განსაკუთრებული სისასრიკით მკვლელიბა 'მუხლი 109 არ უმძიმდება . მაგალითად : პირი იყო ძებნაში მოსამართლემ დამამძიმებელ გარემოებად მიუთითა რომ პირი თავს არიდებსა საგამოძიებო ორგანოში გამოცხადებას არააწორია იმიტომ რომ თუ თავს არიდებდა ამ მოტიბითვარ უნდა დაუმძიმდეს სასჯელი თუ ნებაყოფლობით გამოცხადდა შეუმსუბუქდება . მაგალითად : მისამართლე განაჩენში წეეს დამამძინებელიგარემოებაა რომ არ აუნაზღაურა ზიანი არ არის ეა დამამძიმებელი თუ აუნაზღაურა შემამსუბუქებწლია . მაგალითად : თუ პირი არ აღიარებს არ უნდა დაუმძიმდეს სასჯელი თუ აღუარებს უმსუბუქდება . მაგალითად : ოირმა პირველად ჩაიდინა დანაშაული მოსამართლე უმსუბუქებს არასწორია კმიტომ რომ შეიძლება ტწრორიატული აქტი ჩაიდინა შემამსუბუქებწკი გარემოება ნიშნავს რომ რაღაც გააკეთა : 1. აღიარა დანაშაული 2. მოინანია ჩადენილი ქმედება 3. შეურიგდა დაზარალებულს. 4. აუნაზღაურა ზიანი 5. ითანამშრომლა გამოძიებასთან 6. მიაწოდა ინფორმაცია მაგალითად : ერთ წრთი მოსამართლე წერს შემამსუბუქებეკი გატემოება არის ის რომ ჩაიდინა ნაკლებად მძიმე დანაშაული , არაფერს არ ამსუბუქებს იმ ფარგლებში დაისჯება რაც ჩაიდინა . მაგალითად : წერს რომ შემამსუბუქებელი გატემოება არის ისბრომ დანაშაული ჩაიდინა 21 წლის მიუღწეველი პირის მიერ აფ არის იმიტომრომ პირი სრულწლოვანია არასრულწლოვანი რომ იყოს ისედაც უამრავი შეღავათჯ აქვს რაც არ უნდა ჩაიდინოს 12 წელზე მეტს ვერ დაუნიშნავ უმცირდება სასჯელი, მინიმალურზე ჩამოდის არ უნდა შევუმსუბუქოთ ! (სასჯელის დანიშვნა შემამსუბუქებეკი გარემოებათა არსებობისას)- მუხლი 54 გვქვს 3 პირობა 1. თუ ბრალის აღიარებით გამოცხადდა პირი 2. თუ დანაშაულის გახსნას ხეკი შეუწყო 3. თუ არ არსებობს დამამძიმებელი გატემოებები (გარემოებანი) სამუვე პირობა უნდა იყოს სახეზე რომ ადამიანს შეუმსუბუქდეს სასჯელი ეს 3 პირობა თუ არის მაქსიმალურისასჯელი არ შეიძლება იყო მაქსიმალური ზომის 3/4 ზე მეტი 1. თუ პირი ნებაყოფლობით ცხადდება პოლიციაში აღიატებს მის მიერ ჩადენილ დანაშაულს ესეიგი ბრალის აღუარებით გამოცხადდა 2. თუ დაასახეკა თანამონაწილენი დანაშაულის იარაღი ითანამშრომლა გამოძიებასთან 3. მინიმუმ 2 გარრმოება უნდა იყოს მაგალითად : პირი გამიცხადდა ბრალის აღიარებით , ითანამშრომლა გამოძიებასთან მაგრამ ქონდა ერთი დამამძიმებელი გარემოება გამოვიყენებთ თუ 2 ან მეტია ვერ გამოვიყენებთ ....(მინიმალურ სასჯელზე უფრო ნაკლები სასჯელის დანიშვნის წესი)- კანონით გათვალისწინებულზე უფრო მსუბუქი სასჯელის დანიშვნა აქ არის 2 შემთცვევა 1 მინიმალურ სასჯელზე უფრო ნაკლებ სასჯელს ნიშნავს ან 2. სზვა უფრო მსუბუქ სასჯელა ნიშნავს მოსამართლე თუ არის საპროცესო შეთანხმება . თუ საპროცესო შეთანხმება არის დადებული მოსამართლეს შეუძლიაა ჩაცდეს მიმიმალურ ზღვარს ან დანიშნოს ისეთი სასჯელი რომელიც გათვალისწინებული საერთოდ არ არის მუხლით . მაგალითად ზღვარზე ნაკლები სასჯელი- მუხლი ითვაკისწინებდა 7 დან 15 წ მდე მოსამართლეს შეუძლია დანიშნოს 6 წეკი , მაგალითად - უფრო მაუბუქი სასჯელი- მუხლი ითვალისწინებს მხოლოდ თავისუფლების აღკვეთას მოსამართლეს შწუძლია შინაპატიმრობა დანიშნოს .---თემა6- სასჯელის დანიშვნა დაუმთავრებელი დანაშაულისათვის, დანაშაულში თანამონაწილეობისათვის და დანაშაულის ამსრულებლობისათვის))- 1.სსკს მიხედვით დაუმთავრებელი დანაშაულის 2 სახე არსებობს დანაშაულის მიმზადება და დანაშაულის მცდელობა , ზოგადად განზრახი დანაშაული გაივლის შემდეგ საკითხებს : 1.განზრახვის გამომჟღავნება 2. დანაშაულის მომზადება 3.დანაშაულის მცდელობა 4.დაუმთავრებელი დანაშაული განზრახვის გამომღღავნება არ ისჯება სისხლის სამართლის წესით . დანაშაულის მომზადება - ისჯება , გქნსაკუთრებით მძიმე და მძიმე დანაშაულის მიმზადება , ნაკლებად მძიმე დანაშაულის მომზადება - არ ისჯება გარდა რამოდენიმე შემთხვევისა ქრთამის აღება , ქრთამის მიცემა , დანაშაულის მცდელობა - ყველა დანაშაულის მცდელობა ისჯება 1. არსებობს მოსაზრება რომ დანაშაულის მომზადება არ უნდა ისჯებოდეს იმიტომ რომ თუ მომზადებისთვის დავსჯით ადამიანს ხელს ვეღარ აიღებს დანაშაულზე 2. მეორე პოზიცია უნდა ისჯებოდეს დანაშაულის მომზადება იმიტომ რომ სამართლებრივი სიკეთე საფრთხის ქვეშ არის . მთავარი არის პრევენციული ფუნქცია . დანაშაულის მომზადება - არის შორეული საფრთხე მცდელობა არის კონკრეტული საფრთხე ყურადღება ექცევა დანაშაულის კატეგორიას თუ ემზადება მკვლელობისთვის არ დავსაჯოთ შეიძლება გადაიფიქროს თუ ყაჩაღობა გაუპატიურებისთვის ემზადება დაიაჯება . უნდა იყოს თუ არა განსზვავებუკი მო
ზადების სასჯელი მცდელობისგან და დამთავრებული დანაშაულის სასჯელისგან? 1 პოზიცია- სასჯელი უნდა იყოს ერთნაირი რამნიშვნელობა აქვს დანაშაულს ბოლომდე მიიყვან თუ არა განზრახვა არის ერთნაირი მაგალითად ვერსროლე ტყვია ადამიანს მოხვდა ან აცდა საშიშროება ერთნაირია შედეგს არ აქვს მნიშვნელობა დამნაშავის საშიშროებას აქვს . 2 პოზიცია- სასჯელი უნდა იყოს განსხვავებული , იმიტომ რომ მომზადების დროს დიდი შანსია პირმა ხელი აიღოს თან არის შორეული საფრთხე მცდელობის დროს კონკრეტული საფრთხეა სასჯელი მეტი უნდა იყოს , დამთავრებუკი დანაშაულის დროს - სამართლებრივი სიკეთე იღუპება . სასჯელის დანიშვნის დროს მოსამართლე ითვალისწინებს რა შედეგი დადგა მომზადება და მცდელობის დროს უვადო თავიაუფლების აღკვეთა არ ინიშნება , დამთავრებული დანაშაულის დროს ინიშნება . ადრე დანაშაულია მომზადების დროს , მაქსიმალური სასჯელი არ შეიძლება ყოფილიყო მაქსიმალური სასჯელის ნახევარე მეტი მაგალითად: მკვლელიბა 10 დან 15 წლამდე 15 ის ნახევარი 7 წ და 6 თვე მოსამართლეს უფლება არ ქონდა მეტი დაენიშნა. დანაშაულის მცდელობის დროს- ჩამკეტი ზღვარი მაქსიმალურ ზღვარის 3/4 ზე მეტს ვერ დანიშნავდა ეს იყო მკაცრი სისხლის სამართლის პოლიტიკის ამიქმედებამდე . 2017 წლიდან მო
ზადებას და მცდელობის დროს , მხედველობაში მიიღება გარემოებები რის გამოც დანაშაული ბოლომდე არ იქნა მიყვანილი . ზედა ზღვარუ გაუქმდა რაც ადრე იყო ((მაგალითად : გაუპატიურების მცდელობის გამო პირს მიესაჯა მაქსიმალური სასჯელი საქმეში არსებული მტკიცებულებები იყო , ბოლომდე ვერ ვიიყვანა ქმედება პირმა , მანქანიდან გადახტა დაზარალებული, იყო გაუპატიურების მცდელიბა . პირმა აღიარა მოინანია დამამძიმებელი გარემოებები არ ქონდა მუუხედავად იმისა რომ გაუპატიურება არის ერთ ერთი ყველაზე მძიმე დანაშაული უმღლესი სასჯელი არ ემსახურება სასჯელის მიზანს იმიტიმ რომ სხვა ადამიანმა გააუპატიურა დამამძიმებელი გარემოებებუ აქვს და მოსამართლე უნიშნავს ერთნაირ სასჯელს ეს იქნება არასწორი. მოსამართლემ ყურადღება უნდა მიაქციოს დანაშაული ბოლომდე იქნა თუ არა მიყვანილი და ასევე ფამამძიმებელი და შემამსუბუქებელი გარემოებები გაითვალისწინოს ))))) მომზადების დროს ნაკლები უნდა იყოს , მცდელობის დროს კიდევ უფრო მეტი , დამთავრების დროს უფრო მეტი. მცდელობის დროსაც უნდა იყოს განსხვავებული სასჯელი იმიტომ რომ: ერთ შემთხცევაში შეიძლება ადამიანი დაიჭრას , მეორე შემთხვევაში აცდა ტყვია. 2)თანამონაწილეობის დროს სასჯელის დანიშვნის წესი- თანამონაწილეობის 3 სახე არსებობს 1 . ორგანიზატორი - ორგანიზებას უწევს დანაშაულს, გეგმავს, როლებს ანაწილებს. 2. წამქეზებელი -პირს დაიყოლიებს ჩაიდინოს ფანაშაული . გადააწყვწტინებს3.დამხმარე- განუმტკიცებს დანაშაულის ჩადენის სურვილს. კანინში წერია რომ უნდა დაისაჯონ მის მიერ შეტანილი წვლილის მიხედვით , სასამართლო პრაქტიკა შემდეგნაირად წყვეტს დასჯადობის საკითხს : როგორც წესი ყველაზე მკაცრად ისჯება ორგანიზატორი, შემდეგ წამქეზებელი და დამხმარე ყოველთვის ასე არ ხდებქ იმიტომ რომ შეიძლება მამხმარეს მხარეს იყოს ბევრი დამამძიმებელი გარემოება ამსრულებლის მხარეს შემამსუბუქებელი ამიტომ ამსრულებელი უფრო მსუბუქად დაისჯება . ((( მაგალითად: მე წავაქეზე გიორგი და ჩავადენინე ქურდობა , გიორგიმ აღიარა მოინანია, ითანამშრომლა გამოძიებასთან , მე ნასამართლევი ვიყავი მე ყფრო მკაცრად დავისჯები) თანამონაწილეობის დროს საინტერესოა 2 ნიშანი 1. ქმედების ნიშანი- ქმედების ნიშანი ახასიათებს თვითონ დანაშაულებრივ ქმედებას (( მაგალითად: მე ადამუანს მუვეცი შხამი და ვიცი განსაკუთრებული ტანჯვით მოკლავს და დამნაშავემაც იცის ჩაუყარა საწამლავი და პირი გარდაიცვალა განსაკუთრებული ტანჯვით , განსაკუთრებული სისასტიკე შეერაცხება შხამის მიმცემს და ასევე მას ვინც ეს შ
შხამი გამოიყენა ))) ((მაგალითად: თუ არ იცოდა პირმა რიმ შხამი განსაკუთრებით ტანჯვას გამოიწვევდა და ვინც ეს შხამი მიცა იცოდა ვინც შხამი მიცა დაისჯება- განსაკუთრებული სისასტიკის გარეშე მკვლელიბაში წაქეზებისთვის , ვინც შხამი გამოიყენა დაისჯება - განსაკუთრებული სისასტიკის გარეშე ჩადენილი მკვლელობისთვის ))) და 2. პერსონალური ნიშანი , პერსონალური ნიშანი იყოფა 2 ნაწილად 1. პიროვნებისთვის დამახასიათრბელი პერსონალური ნიშანი - ((მაგალითად : მე წავაქეზე გიორგი ჩავადენინე მკვლელობა , გიორგი ნასამართლევი იყო ადრე მკვლელიბისთვვის მე არ ვყოფილვარ ნასამართლევი არაერთგზისობა შეერაცხება გიორგის მე რიმ ვიცოდე რომ გიორგი ნასამართლევია ჩემს მხარეს არ გადმოვა. ნასამართლეობა არის პირისთვის დამახასიათებელი პერსონალური ნიშანი და მეორე2. ბრალისთვის დამამახასიათებელი ნუშანი- პერსინალური ნუშანი რომელიც ბრალს ამძიმებს - ((მაგალითად: მე მივეცი გიორგის 10000 დოლარი ჩავადენინე მკვლელიბა , გიკრგი მოქმედებს ანგარების მოტივით, მან მიიღო გამორჩენა მე არ შემერაცხება ანგარებით მკვლელობა , გიორგის ბრალი მძიმდება პერსონალური ნიშანია , გიორგი დაისჯება ანგატებით მკვლელობისთვის , მე შეკვეთით მკვლელობისთვის მუხლი 109 -ე (((((( სასამართლო პრაქტიკა თანამონაწილეიბასთან დაკავშირებით)))) - მაგალითად : გიორგიმ ირაკლიმ და დათონ გადაწყვიტეს ჩაიდინონ ქურდობა, მათ იციან ერთ-ერთ სოფელში სახლში არავინ არ არის ღამის 1 სთ ზე წასულები არიან აგარაკზე უნდა ჩაიდინონ ქურდობა , გიორგი და ირაკლი შედიან სახლში დათო გარეთ არის ვინმე თუ გამიჩდა შეატყობინოს. სახლში ერთ-ერთი წევრი არის გიორგის აქვს დანა და დაემუქრა ხმა არ ამოეღო და გადაეცა მისთვის ძვირფასი ნუვთები და ფული. ირაკლის თანახმაა მაგრამ მას უშუალოდ ქმედება არ განუხორციელებია . დათომ საერთოდ არ იცის ნუვთები რიმ გაიტანეს მერე გაიგო . სასამართლმ სამუვეს ქმედება დააკვაკიფიცირა - ჯგუფურად ჩადენილ ყაჩაღობად სამივეს 10 წელი მიუსაჯა. ქურდობაში თანამონაწილეა , ყაჩაღიბაში არა დათო. კვალიფუკაცია- გაარეთ ვინც დგას ზოგი აკვალიფიცირებს თანამინაწილეობით ზოგი ჯგუფურად. ჯგუფური დანაშაულის დროს ერთმანეთს უადვილებს ორი ადამიანი დანაშაულის ჩადენას .. გაარეთ ვინც დგას- ის არ ასრულებს დანაშაულის შემადგენლობას, დამხმარეა. გარეთ დგომა თანამონაწილეობაა))----თემა7. 1.სასჯელის დანიშვნა დანაშაულის რეციდივის დროს,2. სასჯელის დანიშვნა დანაშაულთა და განაჩენთა ერთობლიობისას)))) -- -.1რას ნიშნავს დანაშაულის რეციდივი? განზრახი დანაშაულისთვის ნასამართლევი პირის მიერ, განზრახი დანაშაულის ჩადენას (((მაგალითად: გიორგი ნასამართლევია ქურდობისთვის და ნასამართლეობის გაქარწყლებამდე ჩაიდინა მკვლელობა , რეციდივია)) ორი პირობაა:1. წინა და ახალი დანაშაული უნდა იყის განზრახი და2. ნასამართლეობა არ უნდა იყის გაქარწყლებული . რეციდივია დროს- მინიმალური სასჯელი არის- მინუმალურ სასჯელს +1 წელი (( მაგალითად: გიორგიმ ჩაიდინა ქურდობა, გამივიდა ციხიდან, ნასამართლეიბის გაქარწყლებამდე მოკლა კაცი შურისძიების ნიადაგზე მუხლი 108 ისჯება 10-15 წლამდე ანუ 11 წელი დაენიშნება)) რაშემთხვევაში არ მიუღება მხესველობაში 1 წლის დამატება? 3 შემთხვევაში 1 თუ ნასამართლეობა არის მაკვალიფიცირებელი ნუშანი- ((მაგალითად: გიორგიმ ჩაიდინა მკვლელიბა , გამივუდა ციხიდან ჩაიდინა მკვლელობა ქმედება დაკვალიფიცირდება არაერთგზის მკვლელობად ამ დროს არაერთგზის მკვლელიბა ისედაც მკაცრ სასჯელს ითვალისწინებს ისედაც გაზრდილია სასჯელი მეორედ აღარ უნდა დაუმძიმო. 2. პირობითი მსჯავრის დროს- თუ პირობითს ნიშნავს მოსამართლე შესაზლებელია იყოს რეცუდივი არ დაემატება +1 იმიტომ რომ პირობითი მსჯავრი ისედაც ამსუბუქებს. 3) საპროცესო შეთანხმების დროს- შესაძლებელია იყოს რეციდივი მაგრამ მინიმალური სასჯელი დაენიშნოს პირს . თუ ეს 3 შემთხვევა არ არის ემატება 1 წელი 2) სასჯელის დანუშვნა განაჩენთა და დანაშაულთა ერთობლიობის დროს: -- 1. დანაშაულთა ერთობლიობა- როდესაც რამოდენიმე დანაშაულს აქვს ადგილი და რამოდენიმე განაჩენს შეიძლება განაჩენი იყოს გამოტანილი და ციხეში ჩაუდინოს ადამიანმა დანაშაული, ან პირობითი ქონდეს და ჩაიდინოს დანაშაული ან ჩაიდინოს მკვლელობა ყაჩაღობა ძარცვა და ა.შ 1დანაშაულთა ერთობლიობის დროს- თითოეული დანაშაულისთვის ცალ-ცალკე ინიშნება სასჯელი მაგრამ საბოლოოდ ხდება სასჯელთა შთანთქმა ყველაზე მკაცრი სასჯელი შთანთქავს ნაკლებად მკაცრს ((მაგალითად: თუ გიორგიმ ჩაიდინა მკვლელიბა მიესაჯა 15 წ დანარჩენი დანაშაულისთვის 10,7,6 15 შთანთქავს. ადრე მოქმედი რედაქციით იყო - სასჯელთა სრული შეკრება მკვლელიბა 15, თაღლითობა 3, ძარცვა 7 ირრიბება არცერთი არ არის მისაღები . ძველირედაქცია იმიტომ არ არის მისაღები რომ - გაცილებით მკაცრ სასჯელს იწვევდა სრული შეკრება(( მაგალითად: ქალმა ჩაიდინა4 თაღლითობა მუესაჯა 26 წ 6 თვე შეკრებით , პირმა რომელმაც გააუპატიურა მცირეწლოვანი იმას ნაკლები მიესაჯა შეიძლება მსიბუქი დანაშულის ჩადენისთვის მიესაჯოს პირს უფრო მკაცრი სასჯელი ვიდრე მეორეს მძიმე დანაშაულისთვის. მაგ: პირს 5 საქონლის ქურდიბისთვუს მიესაჯა 30 წელი , თუ პირმა მოკლა ადამიანი გააუპატიურა 15 . დღევადელი რედაქციაც არ არის მისაღები: - როდესაც მკაცრი შთანთქავს ნაკლებად მკაცრს . იმიტომ რო
კაცმა რკმ ჩაიდინოა მკვლელობა მიაყოლოს სზვა დანაშაულები , მკვლელობა შთანთქვას სხვებს მხოლოდ მკვლელობისთვის დაისჯება . თუ პირი ჩაიდენს მარტო მკვლელობას იმასაც იგივე სასჯელი მიესჯება. გამოსავალი- სჯობს შემოვიდეს ნაწილობრივ შეკრების წესი! ნაწილობრივ შეკრრბა რას ნიშნავს? მოსამართლემ გადაწვიტოს თითოეული დანაშაულიდან რამდენ წელს აიღებს . (( თუ რეციდივია სახეზე ან პირი ნასამართლევია განზრახი მკვლელობისთვის)) - ამ დროს შეიძლება გამოიყენოს 3 წესი 1 სრული შეკრება 2. ნაწილობრივი შეკრება 3. გამოიყენოს შთანთქმა 1.თუ რეციდივი არ არის მისამართლეს მივცეთ შთანთქმის და ნაწილობრუვ შეკრების უფლება რეციდივის დროს დავუმატოთ სრული შეკრება 2. დანაშაულთა წრთობლიობის დროს- ან შთანთქმის ან ნაწილობრივ შეკრების უფლება 3. რეციდივის დრო - დავამატოთ სრული შეკრება .. 3) (განაჩენთა ერთობლიობა)- განაჩენთა ერთობლიობის დროს 2 განაჩენია წინა და ახალი ((მაგალითად: გიორგის მიუსაჯეს 10 წელი ციხეში მოკლა კაცი)) განაჩენთა ერთობლიობის დროს მოქმედებს 3 წესი 1. ან ორი განაჩენით დანიშნული სასჯელი მთლიანად შეიკრიბება 2. ან ნაწილობრივ შეიკრიბება 3. ან შთანთქმის წესი მოქმედებს 1 ((მაგალითად: გიორგის მიუსაჯეს 2 წელი, წინა განაჩენით მისჯილი აქვს 10 წელი მოიხადა 1 წელი მოხდილი არ მიემატება , მოსახდელი აქვს წინა განაჩენის 7 წელი ახლით აქვს 2 წელი შეიკრიბება 7+2 ((2.მაგალითად ნაწიკობრივ შეკრება 2 დაემაგება 7 დან 5 )) 3.მაგალითად შთანთქმუს წესით 7 შთანთქავს 2 ს ... კანონში წერია- განაჩენთა ერთობლიობის დროს ბოლო განაჩენი შთანთქავს წინა განაჩენის მოუხდელ ნაწილს, ((მაგაკითად: თუ ბოლო 1 წელია მოუხდელია 10 წელი 1 უნდა შთანთქოს ? არა! კანონში უნდა ეწეროს- არა ბოლო განაჩემი შთანთქავს არამედ უფრო მკაცრი სასჯელი შთანთქვას ნაკლებად ნკაცრს. ((მაგალითად: თუ მსჯავდებულს მობილურ ტელეფონს აღმოუჩენენ მუუსჯიან 1 წელს მკვლელობისთვის აქვს 15 წ 1 შთანთქვას , არასწორია! კარგიიქნება გავასწოროთ შეცდომა და ჩავწეროთ : განაჩენთა ერთობლიობის დროს- ბოლო განაჩენით დანიშნული სასჯელი მთლიანად ემატება წინა განაჩენით დანიშნული სასჯელის მიუხდელ ნაწილს ან ნაწილობრივ ემატება ან უფრო მკაცრი სასჯელი შთანთქავს ნაკლებად მკაცრ სასჯელს . 1. დანაშაულთა ერთობლიობის დროს, ფეციდივის შემთხვევაში მაქსიმალური სასჯელი არის 30 წელი , მეტს ვერ დანუშნავ . 2. განაჩენთა ერთიბლიობის დროს- მაქსიმალური სასჯელი არის 35 წელი ((მაგალითად: თუ აქვს მისჯიკი 17 წ , მისახდელი აქვს 16წ ახალი დანაშაულისთვის 16 წ 32 ვერ გაცდება ვადის ათვლა : 1.განაჩენთა ერთობლიობის დროს ბოლო განაჩენიდან იწყება ვადია ათვლა ((მაგალითად; გიორგის მიესაჯა 5 წ წინა მიუხდელი აქვს 5 წ შწვკრიბავთ და განაჩენის გამიცხადების დღიდან დაიწყება ვადის ათვლა დღემდე რაც მოიხადა ჩათვლილი აქვს . 2. ზოგჯერ შეიძლება პირობითი ქონდეს და ჩაიდინოს ახალი დანაშაული ((მაგალითად: პირობითი აქვს პირს , არ არის ციხეში 5 წელი აქვს პირობითი ახალი სასჯელით დაენიშნა 5 წელი ემატება 5+5 ვადის ათვლა იწყება მეორე საქმეზე დაკავების დღიდან , თუ ციხეშია აითვლება ბოლო განაჩენის მიღების დღიდან . თუ განაჩენის გამოტანის შემდეგ გაირკვა რომ ამ ადამიანს ჩადენილი ქონდა ადრე დანაშაული მაგრამ ცნიბილი არ იყო? ((( მაგალითად: 2023 წ 1 ივნისს გიორგიმ ჩაიდინა ქურდობა 2023 წ მკვლელობა , 2023 წ 20 აპრილს გიოეგი გაასამართლეს 1 იანვრის ქურდობისთვის მიუსაჯეს 4 წ 1 თებერვლის მკვლელიბა არ იყო ცნობილი გამოძიებისთვის განაჩენი გამოვიდა 1 იანვრის დანაშაულისთვის სღეს არის 2023 წ 8 მაისი დღეა გამოვლინდა რომ 1 თებერვალს გიოეგის ჩაუდენია მკვლელობა 30 მაისს უნდა გამოვიდეს განაჩენი 1 თებერვლის მკვლელიბაზე რეალურად არის- განაჩენთა ერატობლიობა იმიტომ რომ პირველი განაჩენი გამიტანილია მეორე უნდა გამოიტანონ , მაგრამ არის დანაშაულთა ერთობლიობა იმიტომ რომ ეს დანაშაული რომლისთვისაც გიორგის ასამართლებენ არის ჩადენილი განაჩენის გამოტანამდე. თავია დროზე რომ გამოვლენილიუო იქნებოდა დანაშაულთა ერთობლიობა . 20 აპრილს რომ სცოდნოდა მოსამართლეს გაასამართლებდა დანაშაულთა ერთობლიობით იმიტომნრომ იქამდე იყო ჩადენილი. რადგან გვიან გამოვლინდა განაჩენთა ერთობლიობა ვერ იქნება თუ განაჩენთა ერთობლიობით გაასამართლებ შეიძლება სეულად შეუკრიბოთ სასჯელი ეს დანაშაული კი ჩადენილია განაჩენის გამოტანამდე და უსამართლო იქნება . გვიან რომ გამოვლინდა გამოძიების პრობლემაა პირის სასარგებლოს წყდება და გასამართლდენა დანაშაულთა ერთობლიობით . მაგ: თუ წინა განაჩემით მისჯილი აქვს 3 წ ახალზე 15 წ 15 შთანთქავს 3 . მკაცრი ნაჯლებად მკაცრს იმიტომ რომ დანაშაულთა ერთობლიობაა , რეალურად განაჩენთა ერთობლიობას წააგავს . განაჩენთა ერთობლიობია დროს- შესაძლოა არასაპატიმრო სასჯელი იქნას დანიშნული. ((მაგალითად : მოსამართლემ ერთ დანაშაულზე დანუშნა შინაპატიმრობა , მეორე დანაშაულზეც კაცმა ჩაიდინა 9 დანაშაული შინაპატიმრობის დროს- მაქსიმალური სასჯელი არის 2 წელი თუ შეიკრიბა 2 წელზე მეტს ვერ დავნიშნავთ დანუშნული რომ იყოს 4 შინაპატიმრობა თუ შეიკრიბა 2 წ ვერ გაცდები ზოგადი ნაწილიღ ჩამკეტია 2 წელი. იგივე ეხება დამატებით სასჯელებსაც- მაგ: ძირითად სასჯელად დაენიშნა თავისუფლების აღკვეთა, დამატებითად საზ.\სას.შრომა თუ შეკრების დროს აღმოჩდა 800 საათზე მეტი ჩამოვალთ 800 სთზე . ((კაზუსი)) გიორგიმ ჩაიდინა 5 ქურდობა დანაშაულთა ჩადენის დროს მოქმედებდა სასჯელთა ათანთქმის წესი , რამოდენიმე თვის შემდეგ ამოქმედდა სასჯელის სრული შეკრება რომელ წელსს გამოიყენებ,??უკუძალიდან გამიმდუნარე უნდა მივუდგეთ საკითხს , ზოგადი ნაწილიდან- 1. კანონი რომელიც ამკაცრებს სასჯელს უკუძალა არ აქვს 2. კანონი რონელიც ამსუბუქებს სასჯელს აქვს უკუძალა . მოსამართლეები იყენებენ ახალ კანონს ისინი ამბობენ სასჯელი არ გამკაცრებულა გამკაცრდა სასჯელის დანიშვნის წესი ((მაგალითად : თავისულებუს აღკვეთა იყო 2 დან 5 წლამდე გახდა 7- 10 წლამდე მოს ამბობენ სასჯელის გამკაცრება ნიშნავს ამ 2 საკითხის გამკაცრებას ან გამკაცრდა სასჯელის სახე- ჯარიმიდან გახდა თავისუფლების აღკვეთა ან ზომა გამკაცრდა- იყო 3-5 წმდე გახდა 7-10 წმდე დანარჩენი სასჯელის გამკაცფება არ არისო . არასწორია რამნიშვნელობა აქვს სასჯელის სახე გამკაცრდა თუ ზომა საბოლოოდ სასჯელი გამკაცრდა . საქ-ოს კონსტირუციაში ჩანაწერი- 1. კანონს რომეკიც ამკაცრებს პასუხისმგებლობას უკუძალა არ ააქვს პასუხისმგებლობა ზოგადი ნორმაა პასუხისმგებლობაში მოიაზრება სასჯელის შეკრების წესი აქედან გამომდინარე არ შეიძლება მმ ნორმა განმარტოს სიტყვა სიტყვუთ როცა კონსტიტუცია ფართოდ პააუხისმგებლიბაზე საუბრობს . მმ ნორმას უნდა მარტავდეა კონსტიტუციაზე დაყრდნობით და არა სიტყვა სიტყვუთ 1. სასჯელის შეკრების წესი გამკაცრდა?- არ უნდა გამოვიყენოთ ახალი კანონი 2. სასჯელის შეკრების წესი შემსუბუქდა?- უნდა გამოვიყენოთ ახალი კანონი . პრობლემა- სსკში გვიწერია სასჯელის გამკაცრება და სასჯელის შემსუბუქება უკუძალის საკითხში იმუსთვის რომ არ იყო განსხვავებული ინტერპრეტაცია და არ ნაგმარტონ მმ განსზვავებულად სჯობს შწვიდეს სსკში ცვლილება წერია ასე 1. კანონს რომწლიც ამსუბუქება სასჯელს უკუძალა აქვს და კანონს რომწლიც ამკაცრენს სასჯელა უკუძალა არ აქვს .. უნდა ეწეროს ასე: 1 .კანონს რომელიც ამსუბუქებს სასჯელს ან სხვაგვარად აუმჯობესებს პირის სამართლებრივ მდგომარეობას უკუძალა აქვს და 2. კანონს რომწლიც ამკაცრებს სასჯელს ან სხვაგვარად აუარესებს პირის სამართლებრივ მდგომარეობას უკუძალა არ აქვს ! --თემა 8. პირობითი მსჯავრი,2) პირობითი მსჯავრის გაუქმება ))) -- პირობითი მსჯავრი ეს არის დანიანული სასჯელის პირობით გამოუყენებლობა . მოსამართლე ეოდესაც ნიშნავს სასჯელს ის გადააქცევს პირობით მსჯავრად. ((მაგალითად: მოსამართლემ გიორგის დაუნიშნა 2 წთავისუფლების აღკვეთა განაჩენში წერს, ეს 2 წელი ჩაეთვალოს პირობითად და გამოსაცდელ ვადად დაუწესდეს 3 წელი. პირობითი მსჯავრი და გამოსაცდელი ვადა არ არის იდენტური ცნებები- როგორ იანგარიშება გამოსაცდელი ვადა?? 1. თუ არასაპატიმრო სასჯელია -გამოსაცდელი ვადა 1 დან 3 წლამდე 2.თავისუფლების აღკვეთის შემთხვევაში - ვადა 1დან 6 წლამდე 3.დანაშაულთა და განაჩენთა ერთობლიობის დროს- 2დან 6 წლამდე 4.უვადო თავისუფლების აღკეთის შემთხვევაში 2დან 7 წლამდე მოსამართლეზეა დამოკიდებული რამდენს დანიშნავს . პირიბითი მსჯავრი არის- მკვდარი სასჯელი , გაცოცხლდება მაშინ როდესაც პირი არ შეასრულებს მასზე დაკისრებულ მოვალეობებს ((მაგალითად: არ მიდის პრობაციია ბიუროში , არღვევს მასზე დაკიარებულ მოვალეობებს შეიძლება ეს სასჯეკი გაუუქმდეს და აღსრულდეს რაც დაენიანა )) ჩვენი კანონმდებლობით არ არის დათქმა რომელი სასჯელი შწიძლება ჩაითვალოს პირობითად , ადრე მოქმედი კანონმდებლობით დადგენილიიყო კონკრეტული სასჯელის სახეები რომლის ჩათვლაც შეიძლებოდა პირობით მსჯავრად. დღეს მოსამართლემ უნდა გადაწყვუტოს რომელი სასჯელი ჩაითვლება პირობითად ძირითადად ხდება თავიაუფლების აღკვეთის ოირობითად გამოყენება , ასევე არასაპატიმრო სასჯელებიც ჩაითვლება პირობითად . მაგაკითად შინაპატიმრობა , მოსამართლე ნიშნავს შინაპატიმრობას 1 წ ვადით ჩაეთვალოს პირობითად უწესებს გამისაცდელ ვადას თუ არ შეასრულა მივალეობები შინაპატიმრობა გაცოცხლდება და შინაპატიმრობაში მოიხდის სასჯელს . ასევე ჯარიმა პირობითად - მოსამართლე ნიშნავს ჯარიმას მაგ; 10000 ლ ეს სასჯელი გადააქცია პირობითად დაუწესა გამოსაცდელი ვადა თუ პირი გამისაცდელ ვადაში ჩაიდენა ახალ დანაშაულს უნდა გადაიხადოს ჯარიმა . (ნაწილი რეალური სასჯელი , ნაწილი პირობითი)- ((მაგალითად: პირს მიესაჯა 5 წელი , 2 წელს დაწესებულებაში მოიხდის , 3 წელი პირობითად ჩაეთვალოს 4 წელი გამოსაცდეკი ვადა ციხიდან რომ გამოვა დაიწყება გამისაცდელი ვადის ათვლა . თუ გამოსაცდელ ვადას ვერ გაუძლო პირობითი გაუუქმდება , ერთობლიობით იმსჯელებს მოსამართლე და შეიძლება სასჯელები შეუკრიბოს ან ნაწილობრივ ან შთანთქოს(პირობით მსჯავრთან მუმართებით არსენობს 2 ტიპის კანონმდებლობა ) 1.ანგლოამერიკული პრობაცია - ამ დროს მოსამართლეს არ გამოაქვს განაჩენი გადაავადებს განაჩენის გამოტანას .მსუბუქია 2.ფრანკო-ბელგიური პირობითი სასჯელი - ამ დროს გამოდის განაჩენი, სასჯელი ენიშნება , პირობითად ეთვლება და გამოსაცდელი ვადა უწესდება , ჩვენი კანონმდებლიბა მიეკუთნება ფრანკო-ბელგიურ პირობით სასჯელს . პირობითი მსჯავრის დანიშვნის წინაპირობაა- საპროცესო შეთანხმება . თუ მსჯავდებულმა ჩაიდინა განსაკუთრებით მძიმე ან განზრახ მძიმე დანაშაული პირობითი მსჯავრის დანიშვნა დაუშვებელია . განსაკუთრებით მძიმე ან მძიმე დანაშაულზე საერთოდ დაუშვებელია პირობითის გამოყენება თუ დასაშვებია საპროცესო შეთანხმების შემთხვევაში? 1. პირველ ნაწილში არ არის დაკონკრეტებული დანაშაულის კატეგორია თუ საპროცესო შეთანხმებაა სასამართლოს შეუძლია დანუშნოს პირობითი ყველა კატეგორიის საქმეზე 2 ნაწილი თუ საპროცესო არ არის მოსამართლე საკუთარი ინიციატივით მძიმე და განსაკუთრებით მძიმე დანაშაულზე პირობითს ვერ დანიშნავს 3. მოსამართლეს საკუთარი ინიციატივით საპროცესო შეთანხმების გარეშე შეუძლია პირობუთის დანიშვნა ნაკლებად მძიმე დანაშაულის და გაუფრთხილებლობის დროს . თუ ჩადენილია : 1. ნაკლებად მძიმე ან გაუფრთხილებელი დანაშაული 2. აღიარებს ან თანამშრომლობს 3. წარაულში ნასამართლევი არ არის განსაკუთრებით მძიმე ან განზრახი მძიმე დანაშაულისთვის ეს სამი პირობა თუ არის კუმულაციურად პირობითი მსჯავრის დანიშვნა შეიძლება , მაშინ როცა საოროცესო არ არის გაფორმებული და მოსამართლე საკუთარი ინიციატივით ნიშნავს პირობით მსჯავრს. 3) ცვლილება - (თუ მსჯავდებულმა არასრულწლოვნის მიმართ ჩაიდინა სქესობრივი დანაშაულები , პირობითი მსჯავრის დანიშვნა დაუშვებელია მათ შორის თუ არის საპროცესო ) 137,138,139,და 1141 მუხლი 140 არ არის სქესობრივი დანაშაულები იყოფა 2 კატეგორიად: 1. ძალმომრეობითი - 137,138,139. 2. არაძალმომრეობითი - 140 და 141 გაუგებარია 140 ამიღება 141 დატივება იმიტომ რომ ორივე დანაშაული ძალმომრეობითია , ძალადობას აქვს ადგილი , დამნაშავე სრულწლოვანია, დაზარალებული 16 წ მიუღწეველი. 140 უფრო მძიმე დანაშაულია იმიტომ რომ ამ დროს ხდება სექსუალური კავშირის დამყარება 141 დროს არა ასევე 2. 253, 254, 255 პრიმა დამნაშავეა სრულწლივანი დაზარალებულო 16 წ მიუღწეველი 255 პრიმა არის 140 მომზადება 140 დამთავრებული დანაშაულია ანუ მომზადების დროს იმიშნება დამთავრებულზე არა , არასწორია. თუ 255 პრიმას ამივიღებთ მაშინ 141 ამოვიღოთ და სტანდარტი იქნება ანუ ძალადობრივზე ვერ დანუშნავ ოირობითს არაძალადობრივზე დანუშნავ . 140 მუხლის დროს ზოგ შემთხვევაში ხდება ცოლად შერთვა და თუ ვერ დანიშნავ ოირობითს ოჯახის დანგრევა მოყვება . 3)((ხარვეზი არასეულწლოვანთან მიმართებით პირობითი მსჯავრის დანიშვნა )) არასრულწლოვანი რომწლიც განზრახი დანაშაულისთვის მსჯავდებული არ ყოფილა ჩაიდინა ნაკლებად მძიმე ან მძიმე დანაშაული პირობითი მსჯავრის დანიშვნა შეიძლება საპროცესო შეთანხმების გარეშე 1. განზრახდანაშაულისთვის არ უნდა იყოს მსჯავდებული 2. ნაკლებად მძიმე ან მძიმე ფანაშაული უნდაბიყოს ჩადენილი . თუ მსჯავდებულია განზრახი დანაშაულისთვის და არია საპროცესო მაშინ დანიშნავს მისამართლე ოირობითს , თუ განსაკუთრებით მძიმე ფანაშაული ჩაიდინა პირობითს ვერ დანიშნავს . რას ნიშნავს მსჯავდებული?? ((მაგალუთად: თუ მსჯავდებული იყო 14 წ ასაკში ციხიდან გამოვიდა მოიხადა სასჯელი 15 წ ასაკში ნასამართლეობა მაშინვე უქარწყლდება არასრულწლოვანს . თუ 16 წ ასაკში ჩაიდინა ნაკლებად მძიმე დანაშაული შეიძლება თუ არა პირობითის გამოყენება? კანონში უნდა ეწეროს--- ნასამართლეობა და არა მსჯავდებული იმუტომ რომ მსჯავდებული შეიძლება იყოს მაგრამ ნასამართლეობა გაქარწყლებული ქონდეს . ((მაგალითად: არასრულწლივანმა ჩაიდინა ცემა (ნაკლებად მძიმე დანაშაული) წარსულში ბრალდებულიიყო ქურდობისთვის (ნაკლრბად მძიმე დანაშაული) გაქარწყლებული არ ქონდა პირობითს ვერ გამოვიყენებთ იმიტომ რომ განზრახი დანაშაული ქონდა წარსულში სრულწლოვნის შემთხვევაში- თუ ნაკლებად მძიმე ფანაშაული აქვს წარსულში პირობითს დანიშნავ რაც არასწორია . ვთქვათ ჩაიდინა განსაკუთრებით მძიმე დანაშაული მკვლელიბა და ციხეში ცემა სანამ გაუქარწყლდება იქამდე ოჯრობითის დანიშვნის უფლება არ ქონდეს მოსამართლეს . ასს თუ ჩაიწერება გასწორდება - ანუ არასრულწლივანი რომელიც განსაკუთრებით მძიმე დანაშაულისთვის ნასამართლევი არ ყოფილა . 1. თუ განსაკუთრებით მძიმესთვის ნასამართლევია- პირობითიბარ დაენიშნოს 2. თუ ნასამართლეობა გაქარწყლდა - დაენიშნოს პირობითი არასრულწლობანს 3. ნაკლებად მძიმე და მძიმე დანაშაუკზე -ნასამართლევუ თუა ვაპატიოთ დავუნიშნოთ პირობითი 4. განსაკუთრებით მძიმეზე -არ ვაპატიოთ ( არ დავუნიშნოთ პირიბითი )4)(( პირობითი მსჯავრის გაუქმება )) პირობითი მსჯავრის გაუქმება უნდა განვიხილოთ 2 კუთხით 1. პირობითი მსჯავრის გაუქმება მსჯავდებულის სასარგებლოდ რომელსაც იხილავს კომისია და 2. პირობითი მსჯავრის გაუქმება მსჯავდებულის საზიანოდ , იხილავს მოსამართლე . 1. პირობითი მსჯავრის გაუქმება მსჯავდებულის სასარგებლოდ- როდესაც პირობით მსჯავდებული ასეულებს მასზე დაკისრებულ მოვალრობას არ აქვს დარღვევები , შესაძლებელია გათავისუფლდეს პირობითი მსჯავრიაგან გამისაცდელი ვადის დაარულებამდე . ადრე მიქმედი კანონმხებლობით პირობითი მსჯავრის გაუქმება მსჯავდებულის სასარგებლოდ შეეძლო მოსამართლეს , მოსამართლეს შეეძლო გაეუქმებია პირობითი მსჯავრი პრობაციის ბიუროს შუამდგომლობის საფუძველზე . იმიტომ რომ პრობაციის ბიურო არის მაკონტროლებელი აკონტროლებს პირობით მსჯავდებულს ცხადდრბა თუ არა პრობაციის ბიუროში . დღეს მიქმედი კანონმდებლობით - პირობითი მსჯავრის გაუქმების უფლება პირის სასარგებლოდ მისამართლეს აღარ აქვს , არსებობს სპეციალური კომისია პირობითი მსჯავრის გაუქმების საკითხთა განმხილველი კომისია ამ კომისიაში შედის : 1. სასჯელსაღსრულების წარმიმადგენელი 2. პრობაციის სააგენტოს წარმომადგენელი 3. იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს წარმომადგენელი 4. არასამთავრებო ორგანიზაციის წარმიმადგენელი . კომისია იხილავს იმ შემთხვევაში თუ გამოსაცდელი ვადის ნახევარი მაინც არის გასული . კომისია ყურადღებას აქცევს: 1. დანაშაულის ხასიათს- რადანაშაული ჩაიდინა 2. მსჯავდებულის ქცევას- აქვს თუ არა დარღვევები 3. შეურიგდა თუვარა დაზარალებულს - დაზარალებულის პოზიცია 4. იჯახური მდგიმარეობა- ყავს თუ არა მცირეწლოვანი ავილები , მოხუცუ დედ-მამა 5. წარსულში დანაშაულის ჩადენის ფაქტრბი 6. გამისაცდელი ვადის დროს ხომ არ ჩაიდინა დანაშაული . ამ გარემოებების გათვალიწინების შწმდეგ კომისიას აქვს უფლება 1. ზეპირი მოსმენის გარეშე განიხილოს საქმეში არსებული გარემოებებიდან გამომდინარე და ან გაათავიაუფლებს ან არა 2. ან დაიბაროს მსჯავდებული და გარსაუბროს - ამ დროს უფრო მეტ ინფორმაციას მიუღებს . თუ უარი უთხრა კომისიამ გათავისუფლებაზე მაშინ შეიძლება ერთჯერადად გასაჩივრდეს სასამართლოში ადმინისტრაციული წესით იმიტომ რომ არის ინდაქტი ადმინისტრაციულ კოლეგიაში საჩივრდება . ასევე სასამართლომ შეიძლება გააუქმოს კომისსიის უარი იმიტომ რომ იყოს დაუსაბუთებელი აუცილრბლად უნდა მიეთითოს რაზე დაყრდნობით ამბობს უარს დანაშაულის ხასიათის გამო ქცევის გამო ხომ არ აქვს დარღვევები ან წარსულში დანაშაულის ჩადენის ფაქტის გამო. 2. რაც შეეხება პირობითი მსჯავრის გაუქმებას მსჯავდებულის საზიანოდ - პირი რომწკიც არღვევს მასზე დაკისრებულ მივალეობებს არ ცხადდება პრობაციის ბიუროში 2. პრობაციის ბიურო მიმართავს მოსამართლეს წეეილობით მოითხოვს ოირობითი მსჯავრის გაუქმებას აქაც მისამართლე იღებს 2 გადაწყვწტილებას 1. ან გააუუქმოს პირობითი მსჯავრი და აღაარულოს ის სასჯელი რაც დაუნიშნა ან 2. აღადგინოს და დატოვოს ძალაში შანსი მისცეს კიდევ ერთხელ 1. თუ გამისაცდელ ვადაში ჩაიდენს გაუფრთხილებელ დანაშაულს : ((მაგალითად : პირს აქვს ოირობითი მსჯავრი გამისაცდელ ვადაში ჩაიდინა ავტო ავარია , პრობაციის ბიურო შუამდგომლობით მიმაღტავს მოსამართლეს და მოსამართლე მიუღებს 2 დან 1 გადაწყვეტულებას ან გააუქმებს პირობითს ან ძალაში ფატივებს ... 2. თუ გამოსაცდელ ვადაში ჩაიდინა განზრახი დანაშაული- მისამართე აუქმებს პირობით მსჯავრს და განაჩენთა ერთობლიობით უნიშნავს სასჯელს . გამონაკლისი- თუ განზრახი დანაშაული ჩაიდინა და არსებობს განსაკუთრებული შეთანხმება . საპროცესო შეთანხმება რასაც ხელს აწერს გენ. ოროკურორი ან მისი მოადგილე ამ შემთხვევაშიც შეიძლება ოირობითი დაუნიშნო . აქ მნიშვნელოვანია რა დანაშაულის გახსნაზეა საუბარი თუ გაახსნევინა ტერორიატული აქტი კანონმდებელს უღირს მსჯავდებული ოირობითი მსჯავრის ქვეშ დატოვოს და გაიყვანოს სხვა დანაშაულის კვალზე. ((გამოსაცდელი ვადის გაგრძელება /შემცირების საკითხი )) ადრე გამოსაცდელი ვადა შეიძლება შეცვლილიყო . დღეს მოქმედი კანონმდებლობით გვაქვს გამოსაცდელი ვადის შემცირება და გაგრძელება . გაგრძელება - თუ პირი არღვევს მასზე დაკისრებულ მივალეობება ორობაციის ბიურო სანამ გაუქმებაზე მიმართავს მანამდე შეუძლია გაგრძელებაზე მიმართოს შანსი მისცეს მსჯავდებულს . კანონი ამბობს რომ შეიძლება გაგრძელდეს არაუმეტეს 1 წლით . ((მაგალითად: გამისაცდელი ვადა არის 6 წელი, არღვევს მასზე დაკისრებულ მოვალეობებს , პრობაციის ბიურო მიმართავს შუამდგომლობით , შეუძლია თუ არა მოსამართლეს გააგრძელოს 7 წლამდე? 1. მაქსიმალური არის 6 წელი ვერ გადააჭარბებ მაგრამ ზოგ შემთხვევაში ჩვენ თუ არ გავუგრძელებთ უფრო მძიმე მდგომარეობაში აღმიჩნდება პირი უნდა გაუუქმო და გაუშვა ციხეში . შეიძლება 6 წ არის გამისაცდელი ვადა და დარჩენილი აქვს 1.5 წელი ამას სჯობს 7 წლამდე გავუზარდოთ და 1.5 კიდევ გამისაცდელი ვადის ქვეშ იყოს ვიდრე ციხეში გავუშვათ . კანონი ამბობს - დანიშვნა არ შეიძლება 6 წელზე მეტი გაგრძელებაზე არაფერს არ ამბობს. გამოსაცდელი ვადის შემცირება / გაგრძელება მოსამართლის პრეროგატივაა სჯობს გამისაცდელი ვადის გაგრძელების უფლება ქონდეს მოსამართლეს შემცირების კომისიას ანუ 1. პირობითი მსჯავრისს გაუქმება პირის სასარგებლოდ და გამისაცდელი ვადის შემცურება იყოს კომისიის პრეროგატივა 2. პირობითი მსჯავრის გაუქმება პირის საზიანოდ და გამოსაცდელი ვადის გაგრძელება მოსამართლის პრეროგატივა . (სამისაქალო შეთანხმება )- პირობითი მსჯავდებული და პროკურორი აფორმებენ სამოქალაქო შეთაბხმებას თუ პირობით მსჯავდებული საკუთარ ცოდნას და გამოცფილებას გაუზიარებს სხვას შეიძლება გაფორმდეს მასთან სამოქალაქო შეთანხმება გამისაცდელი ვადის ნახევრის გასვლამდეც- პროკურორი აფორმებს სამოქალაქო შეთანხმებას და შუამდგომლობს კომისიის წინაშე რომ პირი გათავიაუფლდეს პირობითი მსჯავრისგან . აქ რაშუაშია პროკურორი ის მაინც სისხლისსამართლებრივი დევნის განმახორციელებელი ორგანოა სამართალწარმოება დასრულებულია და პროკურორი ერთვება ანუ გაჩდა აზრი ცოდნის და გამოცდილების გაზიარრბა გულისხმობს თანამშრომლობას როდესაც მას აქვს ინფორმაცია დანაშაულზე . პირობითი მსჯავრი ინიშნება თუ საპროცესო შეთანხმებაა თუ საპროცესო არ არის თანამშრომლობაა საჭირო გამოდის რომ განაჩენი გამივიდა ითანამშრიმლა და კიდევ თანამშრომლობს . ((კაზუსი)) პირს პირობითი მსჯავრი ქონდა დანუანული გამოსაცდელი ვადა 2 წელი ოირობითი 3 წელი . გამოსაცდელი ვადის გასვლამდე 6 თვით ადრრ ჩაიდინა ახალი დანაშაული არ არის დაარულებული გამოსაცდელი ვადა , ახალ დანაშაულზე აღკვეთის ღონისძიების სახით დაენიშნა გირაო ისედაც გარეთ იყო პირობითი ქონდა აცალ დანაშაულზეც გარეთ არის ოარალელურად აგრძელებს გამისაცდელ ვადას თან დადის ორობაციუს ბიუროში გავიდა 6 თვე გამოსაცდელი ვადა დასრულდა პირობითი მსჯავრიც გაუქმდა . მოსამართლე იხილავს საქმეს მეორე დანაშაულზე გირაო რაზეც გამოვიდს განაჩენის გამიტანის დროს პირობითი გაუქმდა უნდა მივუღოთ შემდეგი გადაწყვეტილება : 1. განაჩენთა ერთობლიობით გავასამართლოთ - იმუტომ რომ ერთუ განაჩენი ქონდა ბოლიმდე ვერ მიიყვანა მეორე დანაშაულის ჩადენია დროს ბოლომდე არ იყო გასული გქმისაცდელი ვადა , 2 განაჩენია წინა და ახალი ან 2. აღარ შევეხებით პირველს იმიტომნრომ დასრულდა და დღეია მსგომარეობით გავასამართლოთ მხოლოდ ახალი დანაშაულით ვუმსჯელით. აზრი ორად გაიყო 1- განაჩემი მორჩა მოიხადა , დაარულდა , გაუქმდა და გაუქმებულ სასჯელს რატომ ეხები 2. მან ვერ გაუძლო გამისაცდელ ვადას ჩვენ კანონში გვიწერია თუ გამოსაცდელ ვადაში ჩაიდინა ახალი დანაშაული გამისაცდელი ვადა ნიშნავს ბოლოს წინა დღესაც თუ ჩაიდინა დანაშაული მაუნც ვერ გაუძლო (სწორია) პრობლემა - ადამიანს გამოსაცდელი ვადა აქვს 2 წ მეორე დღეს უუქმდება წინა დღეს ჩაიდინა დანაშაული გამოდის რომ ვერ გაუძლო და გაუუქმდება გამოდის რომ ვინც ბოლოს წინა დღეს ჩაიდინა დანაშაული იმას უნდა გაუცოცხლო და ამან ვინც 6 თვით ადრე ჩაიდინა აპატიო? და ასევე მეორე არგუმენტი - შეიძლება პროცესის შეგნებულად გაჭიანურება მოხდეს პირმა რომელმაც იცის რომ ვადა გაუვა შეიძლება პირობითი ქონდეს 5 წელი სპეციალურად არ გამოცხადდეს ან გადაადებინებს პროცესს მოსამართლეს იქამდე მიიყვანს რომ ვადა გაუვიდეს. სამართლის ბოეოტად გამოყენების თეორია----თემა 9. (სისხლისსამართლებრივი პასუხისმგებლობიდან გათავისუფლება ) -- სისხლისსამართლებრივი პასუხისმგებლობისგან გათავისუფლება უნდა გაიმიჯნოს სასჯელისგან გათავისუფლებისგან . 1. სისხლისსამართლებრივი პასუხისმგებლობისგან გათავისუფლება ხდება - განაჩენის გამოტანამდე სანამ მოსამართლე ოირს დამნაშავედ ცნობს და დაუნუშნავს სასჯელს 2. სასჯელისგან გათავისუფლება - ხდება განაჩენის გამოტანის შემდეგ - როდესაც მისამართლე პირს ცნობს დამნაშავედ , დაუნუშნავს სასჯელს შემდეგ ხდება სასჯელის მოხდისგან ვადამდე ადრე გათავისუფლება . სისხლისსამართლებრივი პასუხისმგებლობისგან გათავისუფლების 4 საფუძველი არსებობს :1. ქმედითი მომენიების გამი გათავისუფლება 2. ვითარების შეცვლის გამო 3. ბრალდებულის საგამოძიებო ორგანოში თანამშრომლობის შედეგად 4. ხანდაზმულობის ვადის გასვლის გამო .. 1. ქმედითი მომენიების გამო რომ გათავისუფლოთ პირი 5 პირობა უნდა იყოს - 1. დანაშაული ჩადენილი უნდა იყოს ოირველად - პირველად დანაშაულის ჩადენა ნუშნავს - რომ შესაძლებელია პირს დანაშაული ჩადენილი ქონდეს ადრე მაგრამ ნასამართკეობა გაუქარწყლდა ეს ითვლება პირბელად დანაშაულის ჩადენად იმიტომ რომ მუხლი 79 ამბობს მოხსნილი ან გაქარწყლებული ნასამართლეობა მხედველობაში არ მიუღება 2. მაქსიმალური სასჯელი არ შეიძლება იყოს 3 წ მეტი -ანუ თუ 3 წელს აღემატება ვერ გავათავისუფლებთ თუ 3 წლამდე ითვალისწინებს გავათავისუფლებთ 3. დანაშაულის ჩადენის შემდეგ , დამნაშავე ნებაყოფლიბით ცხადდება ბრალის აღიარებით- ნებაყიფლობუთ ანუ როდესაც არავინ და არაფერი არ უშლის ხელს თუ ვიღაც აიძულებს ემუქრება ეს ნებაყიფლობით არ არის . თუ პოლიციაში გამიცხადებით ან გამოუცხადებლობით არაფერი არ შეიცვლება მაშინ ნებაყოფლობით გამოცხადებაა . თუ პოლიციაში გამიცხადებით ან გამოუცხადებლობით რაიმე შეიცვლება ეს არ არის ნებაყოფლობით გამოცხადება . 4. ხელს უწყობს დანაშაულის გახსნას - აქ იგულისხმება გამოძიებასთან თანამშრომლობა , დაასახელოს თამამონაწილეები სად გადამალა სისხლიანი დანა , გვამი , შეიძლება გაახსნევინის ან ეს კონკრეტული ან სხვა დანაშაული .5.ანაზღაურებს ზიანს - შეიძლება ადამიანმა ჩაიდინოს ისეთი დსნაშაული სადაც ზიანი არ არსებობს მაგ: უარაღის უკანონი ტარება , ცულიგნობა . თუ სიტყვა სიტყვუთ განვმარტავთ მაშინ ვერ გავათავისუფლებთ იმიტომ რომ 5 ვე პირობა უნდა იყოს უნდა ეწეროს ზიანის არსებობის შემთხვევაში . ხუთივე პირობა უნდა იყოს კუმულატიურად . ეს ხუთივე პირობა თუ არის სახეზე სავალდებულოა გათავისუფლება თუ დისკრეციული უფლება უნდა ქონდეს მისამართლეს ან პროკურორს? სსკში წერია "შეიძლება " ანუ ან გათავისუფლდება ან არა . პროცესში წერია- რომ სისხლისსამართლებრივი დევნა არ უნდა დაიწყოს ან დაწყებული უნდა შეწყდეს ქმედითი მონანიების შემთხვევაში , პროცესი ამბობს რომ უ და გაათავისუფლო .სსკ "შეიძლება " როდესაც არსებობს 2 სახის განმარტება უნდა გადაწყდეს პირის სასარგებლოდ ანუ პროცესის განმარტებას გამოვიყრნებთ . სსკ კერძო 2 - თუ პირმა ჩაიდინა სახელმწიფოს წინააღმდეგ მიმართული დანაშაული, მაგალითად : ჯაშუშობა , შემდეგ მიმართა პოლიციას და აიცილა მისალოდნელი ზიანი უნდა გათავისუფლდეს. პრობლემა- პროცესში წერია- მოსამართლეს გამოაქვს გამამტყუნებელი განაჩენი სასჯელის დანიშვნით და მისი გათავისუფლებით თუ პირმა განახორცირლა ქმედითი მონანიება . 1. ჯერ საინტერესოა- განაჩენის გამიტანია დროს როფორ უნდა განახორციელო ქმედითი მონანიება 2. რატომ გამიაქვს განაჩენი რატომ უნუშნავს სასჯელს რატომ ათავისუფლებს სასჯელისგან მაშინ როდესაც პასუხისმგებლობისგან გათავისუფლების ფორმა არის ქმედითი მომანიება ეს მუხლი უშინაარსოა აქ უნდა ეწეროს - სისხლისსამართლებრივი დევნა არუნდა დაიწყოს , დაწყებული დევნა უნდა შეწყდეს ქმედითი მინანიების გამო . (სისხლისსამართლებრივი პასუხისმგებლობისგან გათაბიაუფლება ვითარების შეცვლის გამო )- რა იგულისხმება ვითარების შეცვლაში ? მაგ: ოანდემიის დროს აკრძალულიიყო დაღამოს 8სთ დან გარეტ გასვლა პარლამენტმა მიიღო აღნუშნული კანონი, ოანდემია დასრულდა კანინმდებლობაში ისევ არის აღნიშნული მუხლი მაგრამ ვუთარება შეუცვალა საშიშროება აღარ არსებობს ) (ბრალდებულის საგამოძებო ორგანოში თანამშრომლობა ) - განსაკუთრებულ შემთხვევებში ბრალდებულის საგამოძიებო ორგანოებთან თანამშრომლობის შედეგად თუ გამოვლინდა განსაკუთრებით მძიმე ან მძიმე დანაშაულის ჩამდენი პირები ან თანამხებობის პირის მიერ ჩადენილი დანაშაული . თუ თანამდებობის პირია- ნებისმიერი კატეგორიის დანაშაულის ჩამდენი პირის გამოვლენის შესაძლებლობა . თუ რიგითი მოქალაქეა- უნდა იყოს მძიმე ან განსაკუთრებით მძიმე . აქ არის 2 ინტერესი კონკრეტული პირის დასჯის და დანაშაულის გახსნის (ხანდაზმულობის ვადის გასვლის გამო გათავისუფლება ) ხანდაზმულობის ვადის გასვლა გამოიანგარიშება - დანაშაულის ჩადენის დღიდან ბრალის წაყრნებამდე . 2 წელი ხანდახმულობის ვადა აქვს იმ დანაშაულს რომელიც 2 წლამდე ისჯება - თუ 2 წელი გავიდა დანაშაული ცანდაზმულია . 1. ნაკლებად მძიმე დანაშაულის ხანდაზმულობის ვადა არის 6 წელი , თუ 6 წელი გავიდა და პირს ბრალი არ წაუყრნე 6 წლის განმავლობაში დანაშაული ხანდაზმულია ვერ დასჯი. 2. მძიმე დანაშაულის შემთხვევაში 10 წელი . 3. სამოხელეო დანაშაულის შემთხვევაში 15 წელია ხანდაზმულობის ვადა 4. სქესობრივ ფანაშაულებს - 20 წელი 5. განსაკუთრებით მძიმე დანაშაულებს 30 წელი. . თუ დაწყებულია დევნა , პირი არის ძებნილი მაშინ ჩერდება ხანდაზმულობა და რამდენი ხანიც არუნდა გავიდეს პირი დაისჯება . ხანდაზმულობის ვადა არ ეხება შემდეგ დანაშაულებს - 1. წამება 2. წამების მუქარა 3.დამამცირებელი და არაადამიანური მოპყრობა 4. გენოციდი 5. არასრულწლოვნის მიმართ სქესობრივი დანაშაულები , არასეულწლოვნის გაუპატიურება , პროსტიტუციაში ჩაბმა , პროსტიტუციის ხელშეწყობა . . მუხლი 140 პირობითიბმსჯავრის დანუშვნა შეიძლება ხანდაზმულობის ვადა არ ვრცელდება ეს შესაბამისობაში არ მოდის . გამოყენებული უნდა იქნეს თუ არა ხანდაზმულობა უვადო თავისუფლება აღკვეთილი მსჯავდებულის მიმართ წყვეტს სასამართლო, ეს ჩანაწერი უშინაარსოა იმიტომ რომ: 1. რაშუაშია მსჯავდებული როდესაც ბრალის წაყენებამდე გამოინაგარიშება უნდა ეწეროს ასე: საკითხს გამოყენებული უნდა იყოს თუ არა ხანდაზმულობა იმ დანაშაულზე რომელიც ითვალისწინებს უვადო თავისუფლების აღკვეთას წყვეტს მისამართლე . მსჯავდებული კი არა დანაშაული უნდა ეწეროს იმიტომნრომ ხანდაზმულობა დანაშაულზეა და არა მსჯავდებულზე---თემა 10. (სასჯელისგან პირობით ვადაზე ადრე გათავისუფლება ) -- სასჯელისგან ვადაზე ადრე ათავისუფლებს ერთ შემთვევაში სასამართლო მეორე შემთხვევაში საბჭო . 1. არასაპატიმრო სასჯელიგან ათავისუფლებს მოსამართლე მაგ შინაპატიმრობა . 2. ვადიანი თავისუფლების აღკვეთისგან ათავისუფლებს საბჭო. ჩვენი კანონმდებლობით ვისაც მოუწევს გათავისუფლება სავალდებულოა განხილვა თუ გავიდა კონკრეტული ვადა 1. ნაკლებად მძიმე დანაშაულზე - ნახევარი 2. მძიმე დანაშაულზე 2/3 3. განსაკუთრებით მძიმეზე 3/4 თუ ეს ვადები გავიდა ციხის ადმინისტრაცია აგზავნის ადჰილობრივ საბჭოში საბჭო მსჯელობს გაათავისუფლოს თუ არა პირი სასამართლო რომ განიტვვირთოს შეიქმდა საბჭო სულ იყო შემდეგი ადგილობრივი საბჭოები: 1. აღმოსავლეთ საქართველოს საბჭო - აღმოსავლეთ საქართველოს საბჭოში ბევრი საქმე იყო და გაიყო 3 ნაწილად აღმოსავლეთ საქართველოს ნომერ 1 ადგილობრუივი საბჭო - განიხილავს იმ მსჯავდებულთა საქმეება რომწლის სასჯელს იხდიან თბილისის ტერიტორიაზე , აღმისავლეთ საქართველოს ნომერ 2 ასგილობრივი საბჭო - განიხილავს რუსთავის და გარდაბნის ტერიტორიაზე მოთავსებულ მსჯავდებულთა საკითხებს და აღმოსავლეთ საქართველოს ნომერი 3 ადგილობრივი საბჭო - განიხილავს იმ მსჯავდებულთა საკითხებს რომლებიც მითავსებული არიან მცხეთის მუნიციპალიტეტში კერძოდ ქსნის დაწესებულებაში მოთავსებულ მსჯავდებულების საქმეს 2. დასავლეთ საქართველოს ადგილობრივი საბჭო - განიხილავს ქუთაისის , წყალტუბოს , და ბათუმის ტერიტორიაზე მოთავსებულ მსჯავდებულთა საქმეებს 3. არასრულწლოვანთა საქმეების განმხილველი საბჭო - განიხილავს არასეულწლოვანთა მსჯავდებულების საკითხს 4. ქალ მსჯავდებულთა საბჭო - განიხილავს ქალ მსჯავდებულთა საკითხს. ადგილობრივი საბჭოს შემადგენლობა: 1. იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს წარმომადგენელი 2. სასჯელაღსრულების წარმომადგენელი 3. უმაღლესი დაწესებულების წარმიმადგენელი 4. არასამთავრებო ორგანიზაციის წარმომადგენელი . კანინში წერია- გათავისუფლება არ ეხება იმ მსჯავდებულებს რომეკიც განსაკუთრებული რუსკის დაწესებულებაში იხდის სასჯელს . ეს არის დისკრიმინაცია,? მაგრამ განსაკუთრებუკიბული რისკის დაწესებულებაში ხვდება ის მაჯავდებული რომლის ქცევა არ არის უსაფრთხო არაერატხელ არის დასჯილი, ქცევა არ არის კარგი, ამიტომ ისედაც არ არის მისი ვადამდე ადრე გათავიაუფლება მიზანშეწონილი. თუ მსჯავდებული კარგად იქცევა ის შეიძლება გადაიყვანონ ნახევრად ღია დაწესებულებაში. განსაკუთრებულუ რისკის დაწესებულება არის ბათუმში . თუ პირს არ აქვს მოხდილი მინიმუმ 6 თვე ვერ გათავისუფლდება .თუ პირს საერთოდ 6 თვე აქვს მისჯილი? თუ პირი გათავისუფლდა ვადაზე ადრე და არ ასრულებს მასზე დაკისრებულ მივალეობებს, პრობაცის ბიურო მიმართავს მოსამართლეს და მოითხოვს ვადაზე ადრე გათავისუფლების გაუქმებას და აღსრულებას რაც დარჩა სასჯელი. სასამართლოს შეუძლია: ან გააუქმოს და აღასრულოს სასჯელი ან ფატოვოს. 1. თუ გაუგრთხილებელი დანაშაული ჩაიდინა - პრობაციის ბიუროს წარდგინებით ან გააუქმება ან ძალაში დარჩება თუ 2. განზრახი დანაშაული ჩაიდინა - ვადაზე ადრე გათავისუფლება გაუქმდება და აღსრულდება სასჯელი უვადო თავისუფლების აღკვეთა აქვს პირს მისჯილი- უნდა გავიდეს 20 წელი და ათავისუფლება სასამართლო ადრე ათავიაუფლებდა საბჭო (ვადაზე ადრე გათავისუფლების დროს მოსამართლე იხილავს შემდეგ კრიტერიუმებს )- 1.ადამიანის ხასიათი- რა დანაშაული ჩაიდინა , ნაკლებად მძიმე , მძიმე , განსაკუთრებით მძიმე . 2.წარსულში დანაშაულის ჩადენის ფაქტი- ხომარიყო ნასამართლევი , იგივე დანაშაულისთვის , ან ცომარიყო პირობითი მსჯავრის გამოსაცდეკი ვადის დროს ჩადენილი ფანაშაული 3. აანაზღაურა თუ არა ზიანი 4. შწურიგდა თუ არა დაზარალებულს 5. როგორ ოჯახური მდგომარეობა აქვს - კმაყოფაზე ყავს თუ არა მშობლები , მცირეწლოვანი შვილები 6. როგორ იქცევა - არის თუ არა დასჯილო წახალისებული. ადგილობრივი საბჭო ამ კრიტერიუმებს ითვალისწინებს ადგილობრივ საბჭოს შეუძლია- ზეპირი მოსმენის გარეშეც განიხილოს ან გაესაუბროს მსჯავდდბულს (პირის ვადამდე ადრე გათავისუფლების გარდა გვაქვს შეცვლის საკითხი) - შეიძლება შეიცვალოს ვადიანი თავისუფლების აღკვეთა უფრო მსუბუქი სასჯელით ეს მსუბუქი სასჯელი არის 2 სახის : შინაპატიმრობა და საზოგადოებისთვის სასარგებლო შრომა ასევე გასათვალისწინებელია ვადები 1. ნაკლებად მძიმე დანაშაულზე 1/3 2. მძიმეზე- ნახევარი 3. განსაკუთრებით მძიმეზე 2/3 დანარჩენი სასჯელი შეიძლება შწიცვალოს საზოგადოებისთვის სასარგებლო შრომით ან შუნაპატიმრობით , ცვლის ადგილობრივი საბჭო . უვადო თავისუფლების აღკვეთის შეცვლა შეიძლება თუ გასულია 15 წელი . (თანამშრომლიბა)- როდესაც ბრალდებული/მსჯავდებული თანამშრომლობს 1. ბრალდებულის დროს - მძიმე და განსაკუთრებით მძიმე დანაშაული თუ გაახსნევინებს თავიაუფლდება 2. მსჯავდებულის დროს მხოლოდ განსაკუთრებით მძიმე , თუ გაახსნევინებს თავიაყფლდება . რა მნუშვნელობა აქვს ბრალდებულია თუ მსჯავდებული ერთნაირი სტანდარტი უნდა იყოს . (გამამტყუნებელი განაჩენის ხანდაზმულობის ვადა) - კანონში წერია რომ 2 წელი იმ დანაშაულის ჩადენიდან თუ არ აღსრულდა ეს არასწორია , ჩადენიდან კი არა "განაჩენის გამოტანიდან" უნდა ეწეროს 1. ნაკლებად მძიმე დანაშაულის მსჯავდების დროს - 6 წელში 2. მძიმე დანაშაულის მსჯავდების დროს -10 წელში 3. განსაკუთრებით მძიმე დანაშაულისთვის მსჯავდების დროს 15 წელში ...... 1. ამნისტია- ამნისტიას აცხადებს პარლამენტი - ამნისტია გამოიყენება ინდივიდუალურად განსაზღვრული პირების მიმართ . ამნისტიის აქტით შეიძლება გათავიაუფლდეს- ბრალდებული/მსჯავდებული 2. შეწყალება - აცხადებს პრესიდენტი , შეწყალების აქტით შეიძლება გათავისუფლდეს მხოლოდ მსჯავდებული , შეწყალება გამოიყენება კონკრეტული პირის მიმართ . კანინში წერია- დამნაშავე თავისუფლდება პააუხისმგებლობისგან უნდა ეწეროს ბრალდებული. ბრალდებული თავიაუფლდება პასუხისმგებლობისგან , მსჯავდებული თავისუფლდება სასჯელისგან .
1)რეორგანიზაციის სახეები და პროცედურა
რეორგანიზაცია საჯარო დაწესებულების ეფექტიანად
მართვის, მოქნილი და საჭიროებებზე ორიენტირებული
მოწყობის საუკეთესო საშუალებაა.
რეორგანიზაცია არის:
საჯარო დაწესებულების ინსტიტუციური მოწყობის
შეცვლა, რის შედეგადაც მიიღება საჯარო
დაწესებულების ნაწილობრივ ან მთლიანად
ახალი სტრუქტურა;
საჯარო დაწესებულების ცალკეული სტრუქტურული
ერთეულის ინსტიტუციური მოწყობის შეცვლა, რის
შედეგადაც მიიღება საჯარო დაწესებულების
ნაწილობრივ ან მთლიანად ახალი სტრუქტურა;
საჯარო დაწესებულების არავაკანტური შტატების
შემცირება;დასაშვებია, სამეწარმეო საზოგადოების რეორგანიზაცია განხორციელდეს შემდეგი
ფორმებით: ა) სამეწარმეო საზოგადოების გარდაქმნა; ბ) სამეწარმეო საზოგადოებების შერწყმა (მიერთება ან გაერთიანება);
გ) სამეწარმეო საზოგადოების გაყოფა (დაყოფა ან გამოყოფა).
პარტნიორთა გადაწყვეტილების საფუძველზე სამეწარმეო საზოგადოება შეიძლება
გარდაიქმნას სხვა სამართლებრივი ფორმის სამეწარმეო საზოგადოებად. გარდაქმნის შემდეგ
სამეწარმეო საზოგადოება აგრძელებს არსებობას ახალი სამართლებრივი ფორმით.
სამეწარმეო საზოგადოების გარდაქმნის შემთხვევაში ახალი სამართლებრივი ფორმის
სამეწარმეო საზოგადოების დაფუძნებასთან დაკავშირებით ამ კანონით დადგენილი
მოთხოვნები გამოიყენება გარდაქმნილი სამეწარმეო საზოგადოების მიმართ.
სოლიდარული პასუხისმგებლობის საზოგადოების პარტნიორები, კომანდიტური
საზოგადოების კომპლემენტარები სოლიდარულად, პირადად, მთელი თავიანთი ქონებით
აგებენ პასუხს აღნიშნული სამეწარმეო საზოგადოების იმ ვალდებულებებისთვის, რომლებიც
სამეწარმეო საზოგადოების გარდაქმნამდე წარმოიშვა, ამასთანავე, მოთხოვნა ვადამოსული
გახდა მის გარდაქმნამდე ან მისი გარდაქმნიდან არაუგვიანეს 5 წლისა.
რეორგანიზაციაში მონაწილე სამეწარმეო საზოგადოებების კრედიტორებს უფლება აქვთ,
რეორგანიზაციის რეგისტრაციიდან 3 თვის ვადაში მოსთხოვონ სამეწარმეო საზოგადოებას
მათი მოთხოვნების უზრუნველყოფა, თუ დაამტკიცებენ, რომ რეორგანიზაცია საფრთხეს
უქმნის ამ მოთხოვნების დაკმაყოფილებას. აღნიშნული უფლება აქვთ იმ კრედიტორებს,
რომელთა მოთხოვნებიც გარდაქმნის შესახებ გადაწყვეტილების ან შერწყმის/გაყოფის გეგმის
გამოქვეყნებამდე წარმოიშვა.
პარტნიორს, რომელმაც საერთო კრებაზე ხმა სამეწარმეო საზოგადოების რეორგანიზაციის
საწინააღმდეგოდ მისცა, უნდა მიეცეს ამ კრების ჩატარებიდან 20 დღის ვადა, რათა სამეწარმეო
საზოგადოებას წერილობით მიმართოს თავისი წილის გამოსყიდვის მოთხოვნით.
რეორგანიზაციის შედეგად ჩამოყალიბებული სამეწარმეო საზოგადოება უფლებამოსილია
რეორგანიზაციიდან 1 წლის განმავლობაში გაყიდოს გამოსყიდული წილები პარტნიორთა
მიერ უპირატესი შესყიდვის უფლებით ან მიიღოს გადაწყვეტილება გამოსყიდული წილების
გაუქმების შესახებ.
პარტნიორს, რომელიც არ არის თანახმა თავისი წილის გამოსყიდვის ფასზე, უფლება აქვს,
წილის გამოსასყიდი ფასის შესახებ შეტყობინების მიღებიდან 20 დღის ვადაში მიმართოს
სასამართლოს წილის სამართლიანი ფასის დადგენის მოთხოვნით. ამ უფლების გამოყენების
შედეგად პარტნიორი კარგავს ყველა უფლებას თავის წილზე, გარდა მის სანაცვლოდ
სამართლიანი ფასის მიღების უფლებისა. სასამართლო განხილვის დროს რეორგანიზაციის
პროცესი არ ჩერდება.
რეორგანიზაციის ყველა ფორმას აერთიანებს ის საერთო ნიშანი, რომ რეორგანიზაცია არ
გულისხმობს სამეწარმეო საზოგადოების დაშლას. რეორგანიზაციები შეიძლება დავყოთ ორ
სახედ ‒ ქონების გადაცემით და გადაცემის გარეშე, ამ უკანასკნელს მიეკუთვნება გარდაქმნა,
რომლის დროსაც სამეწარმეო საზოგადოება (სუბიექტი) აგრძელებს არსებობას სხვა
სამართლებრივი ფორმით, ე.ი. უზრუნველყოფილია სუბიექტის იდენტურობა გარდაქმნამდე
და გარდაქმნის შემდეგ.
ყველა რეორგანიზაცია, რომელიც მოიცავს ქონების გადაცემას, გადაცემა ხდება
უნივერსალური უფლებამონაცვლეობის ფორმით კანონის ძალით, თუმცა ნებაყოფლობით ‒
საწარმოთა გადაწყვეტილების საფუძველზე.
რეორგანიზებული საწარმოს საგადასახადო ვალდებულებას ასრულებს და საგადასახადო
დავალიანებას გადაიხდის მისი უფლებამონაცვლე.
რამდენიმე საწარმოს შერწყმისას თითოეულის საგადასახადო ვალდებულების შესრულების
უფლებამონაცვლედ ითვლება შერწყმის შედეგად წარმოქმნილი საწარმო.
ერთი საწარმოს მეორე საწარმოსთათან მიერთებისას მიერთებული საწარმოს საგადასახადო
ვალდებულების/დავალიანების შესრულების უფლებამონაცვლედ ითვლება საწარმო,
რომელსაც მიუერთდა ეს საწარმო.
საწარმოს რამდენიმე საწარმოდ გაყოფისას თავდაპირველი საწარმოს საგადასახადო
ვალდებულების/დავალიანების შესრულების უფლებამონაცვლეებად ითვლებიან გაყოფის
შედეგად წარმოქმნილი საწარმოები.
სამართლებრივი ფორმის ისეთი ცვლილებისას, რომლის დროსაც საწარმოს უნარი,
დააკმაყოფილოს კრედიტორები, არ მცირდება, ასევე თუ საწარმოს მიუერთდა მისი 100%-იანი
შვილობილი საწარმო, არ ვრცელდება კანონით დადგენილი გამოქვეყნებისა და შეტყობინების
წესები, ხოლო კრედიტორებს არ წარმოეშობათ ვალების აქსელერაციის მოთხოვნის
უფლებამოსილება.
სააქციო საზოგადოების შეზღუდული პასუხისმგებლობის საზოგადოებად გარდაქმნა და
შეზღუდული პასუხისმგებლობის საზოგადოების სააქციო საზოგადოებად გარდაქმნა არ
მიიჩნევა კრედიტორთა დაკმაყოფილების უნარის შემცირებად 2)განთავსებული კაპიტალი, შენატანის ცნება და სახეები , წილის ცნება.
განთავსებულ კაპიტალზე, რომ დავიწყოთ საუბარი, ეს ეწოდება იმ თანხას, რომელზეც
თანხმდებიან დამფუძნებელი პარტნიორები. განთავსებულ კაპიტალზე პარტნიორები
უთითებენ სადამფუძნებლო შეთანხმებაში. ამის მთავარი ფუნქცი გახლავთ, კომპანიის
დაფუძნებისას კაპიტალური ტიპის საზოგადოებებში საზოგადოების საწყისი კაპიტალით
აღჭურვა. თუ კომპანიაში არსერბობს განთავსებული კაპიტალ მაშინ, ის უნდა უდრიდეს
განთავსებული წილების ნომინალურ ღირებულებათა ჯამს.
სამეწარმეო საზოგადოების განთავსებული კაპიტალი წარმოადგენს სამეწარმეო
საზოგადოების მიერ განსაზღვრულ ფულად ოდენობას, რომელიც უნდა იყოს სამეწარმეო
საზოგადოების განთავსებული წილების ნომინალურ ღირებულებათა ჯამის ტოლი,ხოლო თუ
სამეწარმეო საზოგადოებას განთავსებული აქვს ნომინალური ღირებულების არმქონე წილები,
განთავსებული კაპიტალი უნდა აღემატებოდეს განთავსებული წილების ნომინალურ
ღირებულებათა ჯამს.
შენატანი არის სამეწარმეო საზოგადოებისთვის საკუთრებაში გადაცემული ქონება,რომლის
ეკონომიკური ღირებულება აისახება სამეწარმეო საზოგადოების ბალანსში. შენატანი
წარმოადგენს ქონებრივ სიკეთეს, რომელიც სამეწარმეო საზოგადოებას პარტნიორის მიერ
გადაეცემა საზოგადოებაში წილის სანაცვლოდ.
შენატანის სახეებს განსაზღვრავს 24 მუხლი რომლის მიხედვითაც შენატანის განხორციელების
ვალდებულება შეიძლება შესრულდეს ფულის გადახდით, ან სხვა მატერიალური ან
არამატერიალური ქონებრივი სიკეთის გადაცემით. სამუშაოს შესრულება ან მომსახურების
გაწევა შეიძლება იყოს არაფულადი შენატანის საგანი.
წილი ეს არის უფლება,რომელიც გულისხმობს პირის მონაწილეობას სამეწარმეო
საზოგადოების კაპიტალში და რომელთანაც დაკავშირებულია უფლებები და მოვალეობები.
წილი არის საკუთრების საგანი. წილის მემკვიდრეობით გადაცემა ხდება როგორც წესი.
ყოველ პარტნიორს უფლება აქვს თავისუფლად განკარგოს საკუთარი წილი თუ წესდებით
სხვა რამ არ არის განსაზღვრული. თუ წილი რამდენიმე პარნიორის თამასაკუთრებაშია ისინი
მიიჩნევიან როგორც თანაპარტნიორებად. ამ შემთხვევაში წილთან დაკავშირებუკი უფლების
განხორციელება შეიძლება განახორციელოს ერთ ერთმა თანაპარტნიორმა ან მესამე პირმა
რომპებიც განიხლებიან სოლიდარულ კრედიტორებად.წილის გაყიდვა შესაძლებელია
წერილობითი ფორმით და უნდა იყოს ნოტარიულად დამოწმებული. 3)ღწერეთ სამეთვალყურეო საბჭოს არსი, კომოეტენცია, რმელი საწარმოს მიმარტ
და რა შემთხვევაში ადგენს კანონი სამეთვალყურეო საბჭოს არსებობის
აუცლებლობას?
მართვის ერთსაფეხ სისტემისთვის დამახასიათებელია კანონმდებლობით
გათვალისწინებული მართვის ორი ორგანო, პარტნიორთ საერთო კრება და მის მიერ
დაკომპლექსებული ბორდი ანუ დირექტორთა საბჭო. აქ კორპ უშუალო მართვას
ახორციელებს ბორდი,რომელიც სამეთ საბჭოს ფუნქციებსაც ითავსებს.
კორპორაციული მართვის ორსაფეხურიან მოდელში ერთდროულად არსებობს
კორპორაციული მართვის ორი უმნიშვნელოვანესი ორგანო ‒ დირექტორთა საბჭო და
სამეთვალყურეო საბჭო. დირექტ საბჭო ანგარიშვალდებულია სამეთ საბჭოსა და აქციონერთა
საერთო კრებ წინაშე. სამეთვალყურეო საბჭო ახორციელებს ხელმძღვანელი ორგანოს
საქმიანობის კონტროლს და დადგენილ ფარგლებში თანამშრომლობს მასთან
საზოგადოებისთვის მნიშვნელოვანი საკითხების მომზადებისა და გადაწყვეტის პროცესში.
ხელმძღვანელი ორგანოს/პირების საქმიანობის კონტროლის განხორციელების მიზნით
სამეწარმეო საზოგადოებას კანონით ან წესდებით გათვალისწინებულ შემთხვევებში შეიძლება
ჰყავდეს სამეთვალყურეო საბჭო.
სამეთვალყურეო საბჭო ახორციელებს ხელმძღვანელი ორგანოს/პირების საქმიანობის
კონტროლს და ხელმძღვანელი ორგანოს ფუნქციები მას არ შეიძლება გადაეცეს, გარდა
კანონით გათვალისწინებული შემთხვევისა.
სამეთვალყურეო საბჭოს სხდომა გადაწყვეტილებაუნარიანია, თუ მას ესწრება წევრთა
უმრავლესობა. სამეთვალყურეო საბჭო გადაწყვეტილებას იღებს ხმათა უმრავლესობით, თუ
წესდებით ხმათა უფრო დიდი რაოდენობა არ არის გათვალისწინებული.
სამეთვალყურეო საბჭო ახორციელებს დირექტორთა საბჭოს საქმიანობის ზედამხედველობას
და დადგენილ ფარგლებში თანამშრომლობს მასთან სააქციო საზოგადოებისთვის
მნიშვნელოვანი საკითხების მომზადებისა და გადაწყვეტის პროცესში. სამეთვალყურეო
საბჭოს ძირითადი ამოცანა დირექტორთა საბჭოს საქმიანობაზე ზედამხედველობაა. კანონი
დეტალურად განსაზღვრავს საბჭოს კომპეტენციას, რომელიც, ძირითადად, უკავშირდება
საბჭოს უფლებამოსილებას, იყოს სათანადოდ ინფორმირებული და ასეთი
ინფორმირებულობის პირობებში მოახდინოს დირექტორთა საბჭოს ზედამხედველობა, ასევე,
წარმოადგინოს საზოგადოება დირექტორებთან დავაში.
სამეთვალყურეო საბჭო, მართალია, წარმოადგენს კოლეგიურ ორგანოს, თუმცა მისი
დაკომპლექტებისას, როგორც წესი, მხედველობაში მიიღება სააქციო საზოგადოების
საოპერაციო არეალები და კადრები შეირჩევიან დარგობრივი სპეციალიზაციის მიხედვით.
სწორედ ამიტომ კანონპროექტი ითვალისწინებს კანონითა და წესდებით დადგენილ
ფარგლებში სამეთვალყურეო საბჭოს წევრებს შორის ფუნქციათა გადანაწილების და მათ მიერ
გადაწყვეტილების მიღების წესის განსაზღვრის შესაძლებლობას სამეთვალყურეო საბჭოს
დებულებით. ასეთ დროს უზრუნველყოფილი უნდა იყოს მინიმალური აუცილებელი
ფუნქციის შენარჩუნება საბჭოს თითოეული წევრისათვის. თავის მხრივ, მინიმალურ
აუცილებელ ფუნქციათა შენარჩუნებად უნდა მივიჩნიოთ საბჭოს წევრებს შორის
უფლებამოსილების იმგვარად გადანაწილება, როდესაც თითოეული წევრი მინიმალური
დოზით მაინც სარგებლობს სსამეთვალყურეო საბჭო ახორციელებს კონტროლს
ხელმძღვანელი ორგანოს/პირების საქმიანობაზე და ხელმძღვანელი ორგანოს ფუნქციები მას
არ შეიძლება გადაეცეს, გარდა კანონით გათვალისწინებული შემთხვევისა. სამეთვალყურეო
საბჭოს სხდომა გადაწყვეტილებაუნარიანია, თუ მას ესწრება წევრთა უმრავლესობა.
სამეთვალყურეო საბჭო გადაწყვეტილებებს იღებს ხმათა უმრავლესობით, თუ წესდებით
გათვალისწინებული არ არის ხმათა უფრო მაღალი უმრავლესობა.ამეთვალყურეო
კომპეტენციით.
სააქციო საზოგადოების სამეთვალყურეო საბჭოს წევრები არ არიან საზოგადოების
ხელმძღვანელობასა და წარმომადგენლობაზე უფლებამოსილი პირები.
სამეთვალყურეო საბჭოს წევრი ვალდებულია კეთილსინდისიერად განახორციელოს
სამეწარმეო საზოგადოების ხელმძღვანელი ორგანოს/პირების საქმიანობის კონტროლი და,
კანონით გათვალისწინებულ შემთხვევებში, წარმოადგინოს სამეწარმეო საზოგადოება
ხელმძღვანელ ორგანოებთან/პირებთან ურთიერთობაში.
სამეთვალყურეო საბჭოს სდომებს იწვევს:თავმჯდომარე (მისი არყოფნისას – მისი მოადგილე),
განსაზღვრავს დღის წესრიგს. ოქმს ადგენს თავმჯდომარე ან სხდომის მდივანი.
სამეთვალყურეო საბჭოს სხდომები ტარდება კვარტალში ერთხელ მაინც. მოწვევა უნდა
გაკეთდეს წერილობით, სულ ცოტა 8 დღით ადრე, სავარაუდო დღის წესრიგით.
სამეთვალყურეო საბჭოს წევრები შეიძლება სხვა წევრებით იქნენ წარმოდგენილი, ოღონდ
ერთი წევრი – ერთი სხვა წევრით.
სააქციო საზოგადოების სამეთვალყურეო საბჭო ახორციელებს სააქციო საზოგადოების
ხელმძღვანელი ორგანოს საქმიანობის კონტროლს და დადგენილ ფარგლებში
თანამშრომლობს მასთან სააქციო საზოგადოებისთვის მნიშვნელოვანი საკითხების
მომზადებისა და გადაწყვეტის პროცესში.
სააქციო საზოგადოების სამეთვალყურეო საბჭოს უფლება აქვს: ა) სააქციო საზოგადოების ხელმძღვანელ ორგანოს ნებისმიერ დროს მოსთხოვოს სააქციო
საზოგადოების საქმიანობის ანგარიში; ბ) გამოითხოვოს, განიხილოს, შეამოწმოს და შეისწავლოს სააქციო საზოგადოების საქმიანი
დოკუმენტაცია, მათ შორის, საბუღალტრო დოკუმენტაცია, სააქციო საზოგადოების
ქონებრივი ობიექტები და სალარო; ამ მოქმედებების განხორციელება დაავალოს
სამეთვალყურეო საბჭოს თითოეულ წევრს ან მათ განსახორციელებლად მოიწვიოს
ექსპერტები; გ) შეამოწმოს სააქციო საზოგადოების ხელმძღვანელი ორგანოს წლიური ანგარიშები,
წინადადებები მოგების განაწილების შესახებ, საქმიანობის ანგარიში და ამის თაობაზე
მოახსენოს საერთო კრებას; დ) წარმოადგინოს სააქციო საზოგადოება ხელმძღვანელ პირთან ურთიერთობაში, მათ შორის,
სასამართლოში; ე) ამ კანონით ან წესდებით გათვალისწინებულ შემთხვევებში გაასაჩივროს საერთო კრების
გადაწყვეტილებები.
სავალდებულოობას რაც შეეხება თუ სააქციო საზოგადოება ფასიანი ქაღალდების ბაზრის
შესახებ კანონის მიხედვით არის ანგარიშვალდებული საწარმო, რომლის ფასიანი ქაღალდები
სავაჭროდ არის დაშვებული ფასიანი ქაღალდების ბირჟაზე, სააქციო საზოგადოება
საქართველოს ეროვნული ბანკის მიერ არის ლიცენზირებული, ანდაც სააქციო საზოგადოების
აქციონერთა რაოდენობა აღემატება 100-ს, ამ შემთხვევაში სავალდებულოა სამეთვალყურეო
საბჭოს შექმნა, აქ კი განსაზღვრულია წევრთა რაოდენობაც, რომელიც შედგება არანაკლებ 3 და
არა უმეტეს 21 წევრისაგან. დანარჩენ შემთხვევებში სამეთვალყურეო საბჭოს შექმნა არ არის
სავალდებულო. 4)საწარმოს დაფუძნება(საწარმოს სადამფუძნებლო დოკუმენტები, მეწარმე
სუბიექტის რეგისტრაცია, რეგისტრაციის წინაპირობა, რეესტრის საჯაროობა)
მეწარმის სახელმწიფო ლეგიტიმაცია და, შესაბამისად, მისი წარმოშობა დაკავშირებულია
რეგისტრაციის ფაქტთან. სწორედ რეგისტრაციის ფაქტის დადგომის შემდგომ წარმოიშობა
სრულფასოვანი მეწარმე სუბიექტი. მეწარმის რეგისტრაცია სავალდებულოა.მეწარმე
სუბიექტთა დაფუძნება ხდება რეგისტრაციის გზით, რეგისტრაცია არის იურიდიული
მნიშვნელობის ფაქტებისა და მოვლენების შეტანა სპეციალურ სახელმწიფო რეესტრში,
რომელიც თავის მხრივ სავალდებულოა. რეგისტრაციის მიზანია სამეწარმეო საქმიანობის
განმახორციელებელი სუბიექტთა აღრიცხვა, ხოლო რეესტრს ახორციელებს საჯარო რეესტრის
ეროვნული სააგენტო, ანუ მეწარმის რეგისტრაციას ახორციელებს მარეგისტრირებელი
ორგანო.
რეგისტრაცია მოიცავს როგორც სახელმწიფო ისე საგადასახადო რეგისტრაციას, მეწარმეთა და
არასამეწარმეო იურიდიული პირების რეესტრში დაცული მონაცემების რეგისტრაციის,
რეგისტრირებულ მონაცემებში ცვლილებებისა და მათი გაუქმების შესახებ
მარეგისტრირებელი ორგანოს მიერ ელექტრონულად ეგზავნება საქართველოს ფინანსთა
სამინისტროს მმართველობის სფეროში შემავალ საჯარო სამართლის იურიდიულ პირს -
შემოსავლების სამსახურს.
რეგისტრაციის შესახებ მარეგისტრირებელი ორგანოს გადაწყვეტილება ძალაშია
მარეგისტრირებელი ორგანოს ელექტრონულ პორტალზე განთავსებისთანავე.
რეესტრში რეგისტრაციას ექვემდებარება მხოლოდ სოლიდარული პასუხისმგებლობის
საზოგადოების, კომანდიტური საზოგადოებისა და შეზღუდული პასუხისმგებლობის
საზოგადოების პარტნიორი/დამფუძნებელი. შესაბამისად,სააქციო საზოგადოებები და
კოოპერატივები აქციონერების რეგისტრაციას მოახდენენ და მათ რეესტრს აწარმოებენ
განცალკევებულად, ამავე სამართლებრივი ფორმების თავში გათვალისწინებული წესებით.
კანონპროექტის თანახმად, მეწარმის რეგისტრაციის ექსკლუზიური კომპეტენცია აქვს
საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს მმართველობის სფეროში მოქმედი საჯარო
სამართლის იურიდიულ პირს ‒ საჯარო რეესტრის ეროვნულ სააგენტოს. ბიზნესის დაწყების
გამარტივების მიზნით, მარეგისტრირებელი ორგანო ერთდროულად მოახდენს როგორც
სახელმწიფო, ისე საგადასახადო რეგისტრაციას, რის შემდეგაც შესაბამისი მონაცემები
მარეგისტრირებელი ორგანოს მიერ ელექტრონულად ეგზავნება საქართველოს ფინანსთა
სამინისტროს მმართველობის სფეროში შემავალ საჯარო სამართლის იურიდიულ პირს ‒
შემოსავლების სამსახურს.
მარეგისტრირებელ ორგანოს ევალება წარდგენილი დოკუმენტაციის მხოლოდ ფორმალური
სისწორის, და არა მატერიალური სისწორის, შემოწმება, რაც იმას გულისხმობს, რომ იგი
პასუხისმგებელია რეგისტრირებული მონაცემებისა და მასთან დაცული სარეგისტრაციო თუ
სხვა დოკუმენტაციის ურთიერთშესაბამისობასა და უსაფრთხოებაზე. მარეგისტრირებელ
ორგანოში წარდგენილი მონაცემების/დოკუმენტაციის ნამდვილობაზე, მათი შინაარსის
სისწორესა და შექმნის პროცედურების დაცვაზე პასუხისმგებელია კანონით ან/და სამეწარმეო
საზოგადოების სადამფუძნებლო შეთანხმებით განსაზღვრული, ამ მონაცემებისა და
დოკუმენტების შექმნაზე უფლებამოსილი პირი/ორგანო. აღნიშნული მიდგომა შეესაბამება
საერთაშორისო პრაქტიკას, რომლის მიხედვითაც მარეგისტრირებელი ორგანოს ამოცანას არ
წარმოადგენს დოკუმენტების მიღების პროცედურების სისწორისა და კანონიერების კვლევა
(მატერიალური შემოწმება), რაც კიდევ უფრო გაამარტივებს და დააჩქარებს პირველადი და
შემდგომი რეგისტრაციის პროცედურას. მარეგისტრირებელ ორგანოს უნდა წარედგინოს ორი
დოკუმენტი:
• სადამფუძნებლო შეთანხმება;
• ხელმძღვანელობასა და წარმომადგენლობაზე უფლებამოსილი თითოეული პირის თანხმობა
ასეთი ფუნქციის შესრულებაზე, გარდა იმ შემთხვევისა, როცა ნება გამოხატულია
სადამფუძნებლო შეთანხმებაში.
ელექტრონული პორტალის მეშვეობით მოხდება:
• მარეგისტრირებელ ორგანოში რეგისტრაციის პროცესში წარდგენილი დოკუმენტების
გასაჯაროება;
• სამეწარმეო საზოგადოების მიერ მასზე კანონით დაკისრებული გამოქვეყნების
ვალდებულების შესრულება
• მეწარმის ავტორიზებული მომხმარებლის სივრცის მეშვეობით მეწარმესთან ოფიციალური
გზით კომუნიკაცია და მისთვის სხვადასხვა ელექტრონული სერვისის შეთავაზება. 5)აღწერეთ საწარმოს დაშლის საფუძვლები და დაშლა/ლიკვიდაციის პროცედურა
სამეწარმეო საზოგადოების დაშლის საფუძვლებია: ა) სამეწარმეო საზოგადოების პარტნიორთა გადაწყვეტილება სამეწარმეო საზოგადოების
დაშლის შესახებ; ბ) სამეწარმეო საზოგადოების პარტნიორთა სავალდებულო რაოდენობასთან დაკავშირებით
ამ კანონით დადგენილი მოთხოვნის დარღვევა; გ) იურიდიული პირის ლიკვიდაციის შესახებ სისხლის სამართლის საქმეზე სასამართლოს
განაჩენის კანონიერ ძალაში შესვლა; დ) სამეწარმეო საზოგადოების პარტნიორის განცხადების/სარჩელის საფუძველზე
სასამართლოს მიერ მიღებული გადაწყვეტილება სამეწარმეო საზოგადოების დაშლის შესახებ; ე) წესდებით გათვალისწინებული სხვა საფუძვლები
შეზღუდული პასუხისმგებლობის საზოგადოებაში, სააქციო საზოგადოებაში, კოოპერატივში
სამეწარმეო საზოგადოების დაშლის შესახებ გადაწყვეტილება მიიღება კენჭისყრაში
მონაწილეთა ხმების 3/4-ის უმრავლესობით, ხოლო სხვა შემთხვევაში მას ყველა პარტნიორი
ერთხმად იღებს.
მნიშვნელოვანი საფუძვლის არსებობისას, პარტნიორის განცხადების/სარჩელის საფუძველზე
სამეწარმეო საზოგადოება შეიძლება დაიშალოს სასამართლოს გადაწყვეტილებით.
მნიშვნელოვანი საფუძველი არსებობს, თუ ერთ-ერთმა პარტნიორმა განზრახ ან უხეში
გაუფრთხილებლობით დაარღვია კანონით ან წესდებით მისთვის დაკისრებული არსებითი
მოვალეობა, ან თუ პარტნიორი მოვალეობას ვეღარ ასრულებს და სამეწარმეო საზოგადოების
მიზანი ვეღარ მიიღწევა.
სამეწარმეო საზოგადოების დაშლის რეგისტრაცია იწვევს სამეწარმეო საზოგადოების
ლიკვიდაციის პროცესის დაწყებასგარდა იმ შემთხვევისა, როდესაც სამეწარმეო
საზოგადოების ქონების მიმართ დაწყებულია გადახდისუუნარობის საქმის
წარმოება,.ლიკვიდაციის პროცესში მყოფი სამეწარმეო საზოგადოება ინარჩუნებს
იურიდიული პირის სტატუსს და იყენებს თავის საფირმო სახელწოდებას დამატებით
„ლიკვიდაციის პროცესში.ლიკვიდაციის პროცესში მყოფი სამეწარმეო საზოგადოების
ორგანოები ინარჩუნებენ თავიანთ უფლებამოსილებებს, გარდა ხელმძღვანელი პირებისა,
რომლებსაც ლიკვიდატორების რეგისტრაციისთანავე უწყდებათ ხელმძღვანელობითი და
წარმომადგენლობითი უფლებამოსილებები.ლიკვიდატორებმა მარეგისტრირებელი ორგანოს
ერთიან ელექტრონულ პორტალზე ან თავიანთ ვებგვერდზე განცხადების გამოქვეყნებით
დაუყოვნებლივ უნდა შეატყობინონ კრედიტორებს სამეწარმეო საზოგადოების დაშლის
შესახებ და უნდა მოიწვიონ ისინი მოთხოვნების განსაცხადებლად.საწარმოს ლიკვიდაციის
პროცესს ერთობლივად ხელმძღვანელობენ ხელმძღვანელი პირები, რომლებიც ინიშნებიან
ლიკვიდატორებად.
ლიკვიდაციის პროცესში მყოფი სამეწარმეო საზოგადოების ქონება ნაწილდება პარტნიორთა
შორის მათ წილებთან დაკავშირებული უფლებების შესაბამისად.სამეწარმეო საზოგადოების
ქონების სრულად განაწილება იწვევს საწარმოს ლიკვიდაციის დასრულებას. 6)სააქციო საზოგადოების ცნება, აქციათა სახეები
პირველ რიგში უნდა აღვნიშნოთ ის რომ სააქციო საზოგადოება განეკუთვნება კაპიტალური
ტიპის საზოგადოებას. ამ ტიპის საწარმოებში მნიშვნელოვანია თავად საწარმოს ქონება. რაც
შეეხება პარტნიორთა პასუხისმგებლობას აქ პარტნიორები საზოგადოების
ვალდებულებებისთვის კრედიტორის წინაშე პასუხს არ აგებენ გარდა გამონაკლისი
შემთხვევებისა. თვითონ ეს სააქციო საზოგადოება არის სამეწარმეო საზოგადოება. მისი
კაპიტალი კი დაყოფილია აქციებად. ამასთანავე სააქციო საზოგადოება კრედიტორის წინაშე
მთელი თავისი ქონებით აგებს პასუხს. თვითონ სქციონერთა ვალდებულებას რაც შეეხება თ
თვითონ სააქციო საზოგადოება აქციონერთა ვალდებულებებისთვის პასუხს არ აგებს.
აქ აუცილებელია აღინიშნოს თვითონ აქციის განმარტებაც რადგანაც აქცია განიმარტება
როგორც რეგისტრირებული, ფასიანი ქაღალდი, რომელიც განსაზღვრავს სააქციო
საზოგადოების კაპიტალში პირის მონაწილეობას.
ამ საზოგადოებაში ისევე როგორც დანარჩენ საზოგადოებებში სახეზე გვაქვს შენატანიც.
თვითნ ეს არის საზოგადოებისთვის საკუთრებაში გადაცემული ქონება, რომლის
ღირებულებაც აისახება ამ საზოგადოების ბალანსში. სააქციო საზოადოებაში სამუშაოს
შესრულება არ შეიძლება იყოს არაფულადი შენატანის განხორციელების საგანი. მის
განხორციელების წესს თვითონ წესდებით განსაზღვრავენ. როდესაც ხდება სს დაფუძნება
ანდაც მისი კაპიტალის გაზრდა ამ დროს შენატანი უნდა განახორციელოს სააქციო
საზოგადოების რეგისტრაციის ან მისი კაპიტალის გაზრდიდან 5 წლის ვადაში. შენატანზე სს
ში არის დადგენილი კონკრეტული ოდენობა, რაშიც მოაზრება რომ პირმა შენატანი უნდა
გააკეთოს აქციის ნომინალური ღირებულების 25 პროცენტის ოდენობით მაინც.
თუ ეს აქციონერი დაარღვევს ფულადი შენატანის განხორციელების ვადას, ამ დროს მას
ერიცხება პროცენტის ორმაგი ოდენობა. ამსთანავე როდესაც პირი დაარღვევს ვადას
ხელმძღვანელ ორგანოს შეუძლია დაიწყოს აქციის ჩამორთმევის პროცესი. ამ დროს სს
ვალდებულია გააფრთხილოს რომ გაფრთხილება მისცეს პირს პროცესის დაწყების შესახებ და
შენატანის განხორციელებისთვის მისცეს 30 დღის ვადა. ამის გასვლის შემდეგ უკვე აქციონერი
სააქციო საზოგადოების სასარგებლოდ კარგავს აქციას.
აქციის სახეებზეც რომ ვისაუბროთ, არსებობს ნებადართული, გამოშვებული და
განთავსებული აქციები.
პირველი განისაზღვრება სადამფუძნებლო შეთანხმებით გათვალისწინებულ განსათავსებელ
აქციათა მაქსიმალური რაოდენობით.
შემდეგს რაც შეეხება აქციებად მიიჩნევა აქციები, რომელთა ზუსტი რაოდენობაც
განისაზღვრება სააქციო საზოგადოების უფლებამოსილი ორგანოს გადაწყვეტილებით.
განთავსებულად კი ის მიიჩნევა რომლებიც გაცემულია სს მიერ სხვა პირისთვის თანხის
გადახდის პირობით, ეს კი აუცილებლად რეგისტრირებულია აქციათა რეესტრში.
ბოლოს მნიშვნელოვანია იმის აღნიშვნაც რომ შეთანხმებით შეიძლება განისაზღვროს
კონკრეტულად ის ღირებულება, რომელზე ნაკლები ღირებულებითაც არ შეიძლება აქციის
გამოშვებაანუ მისი კონკრეტული ნომინალური ღორებულების გარეშე. თუმცაღა სს-ს ასევე
შეუძლია რომ გასცეს აქცია ამ ღირებულების გარეშეც. 7)მეწარმე სუბიექტთა ზოგადი დახასიათება, ამხანაგობისა და კაპიტალური ტიპის
საწარმოების მოკლე დახასიათება
სამეწარმეო ურთიერთობათა სუბიექტები არიან ფიზიკური და იურიდიული პირები,
რომლებსაც კანონმდებლობით აქვთ სამეწარმეო საქმიანობის განხორციელების უფლება და
კანონით ანდა წესდებით მინიჭებული აქვთ უფლებები და მოვალეობები. კანონით სამეწარმეო
ურთიერთობათა „კლასიკური“ მონაწილეები არიან მეწარმე სუბიექტები, რომელთა
ჩამონათვალს გვთავაზობს numerys clausus პრინციპზე დაყრდნობით, საქ-ს კანონი მეწარმეთა
შესახებ.აღნიშული კანონის მე-2 მუხლის, პირველი პუნქტის თანახმად მეწარმე სუბიექტები
არიან:
1)ინდივიდუალური მეწარმე,
2)სოლიდალური პასუხისმგებლობის საზოგადოება,
3)კომანდანტური საზოგადოება,
4)შეზღუდული პასუხისმგებლობის საზოგადოება,
5)სააქციო საზოგადოებ
6)კოოპერატივი.
მეწარმე სუბიექტების კლასიფიკაცია წარმოდგენილია სხვადასხვა ნიშნებით, ისინი იყოფიან
ამხანაგობის და კაპირალური ტიპის საზოგადოებებად.
იურიდიულ პირებს წარმოადგენენ: სოლიდალური პასუხისმგებლობის საზოგადოება,
კომანდიტური საზოგადოება და ასევე შეზღუდული და სააქციო
საზოგადოებები.აღნიშნულნი პირობითად დაყოფილნი არიან ორ დიდ ჯფუფად : პირველ
დიდ ჯგუფს წარმოადგენს ამხანაგობის ტიპის საზოგადოებები, ხოლო მეორე ჯგუფს
კაპიტალური ტიპის საზოგადოება.
ამხანაგობის ტიპის საზოგადოებებს განეკუთვნებიან: სოლიდარული პასუხისმგებლობის
საზოგადოება და კომანდანტური საზოგადოება, მათი დაფუძნება შეუძლიათ ორ ან მეტ პირს,
ამ ტიპის საზოგადოების შექმნისათვის კანონი არ მოითხოვს რაიმე მინიმალური კაპიტალის
არსებობას, ნებისმიერი გადაწყვეტილება მიიღება პარტნიორთა შეთანხმებით.
განსხვავება ამხანაგობის ტიპის საზოგადოებასა და კაპიტალური ტიპის საზოგადოებას შორის
ის არის, რომ ამხანაგობაში კომპლემენტარები -(პერსონალურად პასუხისმგებელი
პარტნიორები)-საზოგადოების ვალდებულებებისთვის კრედიტორის წინაშე პასუხს აგებენ
სოლიდალურად, ანუ თითოეული პარტნიორი ვალდებულებებისათვის პასუხს აგებს მთელი
თავისი ქონებით, პარტნიორებს შორის შეთანხმება სხვაგვარად ბათილია მესამე პირისათვის.
განსხვავებულია საფირმო სახელის შერჩევის პრინციპიც, მაგალითად ამხანაგობის ტიპის
საზოგადოების საფირმო სახელწოდება ყოველთვის ასოცირდება ერთ- ერთი პარტნიორის
სამოქალაქო სახელთან, მაგრამ უნდა შეიცავდეს სულ ცოტა ერთი პარტნიორის სახელს „სპს“- ს დამატებით, ხოლო კომანდატურში მათი სახელწოდება უნდა შეიცავდეს სულ ცოტა ერთი
სრული პარტნიორის სახელს „კს“-ს დამატებით. თუ სპს-ში ან კს-ში გაერთიანებული არიან
მხოლოდ იურიდიული პირები მათი სახელწოდება უნდა შეიცავდეს ერთ-ერთი მათგანის
საფირმო სახელწოდებას ამ დამატებებით.
gvirila-თავიდან ჩემი აზრით მნშვნელოვანია აღინიშნოს ის რომ პარტნიორის გარიცხვა შეზღუდული
პასიხისმგებლობის საზოგადოებიდან უნდა მომხდარიყო მნიშვნელოვანი საფუძვლის
არსებობისას ეს კი განსაზღვრულია მეწარმეთა შესახებ კანონის 143 მუხლის 1 ნაწილით სადაც
განმარტებულია რომ მნიშვნელოვანი საფუძვლის არსებობისას სასამართლოს შეუძლია
პარტნიორთა გადაწყვეტილების შესაბამისად წარდგენილი შეზღუდული პასუხისმგებლობის
საზოგადოების სარჩელის საფუძველზე მიიღოს გადაწყვეტილება პარტნიორის შეზღუდული
პასუხისმგებლობის საზოგადოებიდან გარიცხვის შესახებ.
ამასთანავე კაზუსის თანახმად არ გვაქვს პარტნიორის გარიცხვის კონკრეტული წინაპირობა
რასაც გათვალისწინებულია 143 მუხლის 2 ნაწილში, რის მიხედვითაც მნიშვნელოვანი
საფუძველი არსებობს, როდესაც პარტნიორის ქმედება მნიშვნელოვან ზიანს აყენებს
შეზღუდული პასუხისმგებლობის საზოგადოების ინტერესებს ან მისი პარტნიორად დარჩენა
საზიანოა შეზღუდული პასუხისმგებლობის საზოგადოების შემდგომი საქმიანობისთვის, თუ
პარტნიორი შეზღუდული პასუხისმგებლობის საზოგადოებამ წერილობით უშედეგოდ
გააფრთხილა შეზღუდული პასუხისმგებლობის საზოგადოების ინტერესების დამაზიანებელი
ქმედების შეწყვეტისა და შესაძლო გარიცხვის შესახებ.
თვითონ დავითს რაც შეეხება მისი გარიცხვა ისე მოხდა რომ არ გვქონდა ის საფუძველი რასაც
კანონმდებლობა განმარტავს. შესაბამისად რომ ვიმსჯელოთ დავითის მიმართვა
სასამართლოსთვის იყო სრულიად სწორი.
არ მიმაჩნია კანონთან თანხვედრაში როდესაც საერთო კრებაზე მიღებული იქნა
გადაწყვეტილება, რომლითაც საბოლოო რეგისტრაციამდე დავითს უნდა შეჩერებოდა
პარტნიორთა კრებაზე ხმის მიცემის უფლება. რადგანაც ეს შეეძლო განეხორციელებინა
სასამართლოს. ამის დასადასტურებლად შეგვიძლია მოვიყვანოთ 143 მუხლის 5 ნაწილი,
რომლის თანახმადაც სასამართლოს შეუძლია შეზღუდული პასუხისმგებლობის
საზოგადოების მოთხოვნით, საქმეზე საბოლოო გადაწყვეტილების მიღებამდე პარტნიორს
შეუჩეროს ხმის უფლება ან სხვა არაქონებრივი უფლებები. შესაბამისად მეექვსე ნაწილის
მიხედვით კი სასამართლოს მიერ პარტნიორის შეზღუდული პასუხისმგებლობის
საზოგადოებიდან გარიცხვის შესახებ გადაწყვეტილების მიღების შემთხვევაში პარტნიორი
გარიცხულად მიიჩნევა სასამართლოს გადაწყვეტილების კანონიერ ძალაში შესვლის
მომენტიდან.
nobati-თავიდან შენატანით ცნებით რომ დავიწოთ, მეწარმეთა შესახებ კანონის 21 მუხლის თანახმად
შენატანის ცნება შენატანი არის სამეწარმეო საზოგადოებისთვის საკუთრებაში გადაცემული
ქონება, რომლის ეკონომიკური ღირებულება აისახება სამეწარმეო საზოგადოების ბალანსში.
ამის შემდგომ, როდესაც კაზუსის მიხედვით, პარტნიორები შეთანხმდნენ რომ შენატანს
განახორციელებდნენ 2 წლის ვადაში ეს მოქმედება სწორი იყო, რადგანაც სწორედ 24 მუხლის
მიხედვით არის განსაზღვრული შენატანის ვადა, ეს კი უნდა განხორციელდეს კანონითა და
წესდებით დადგენილი წესით და განსაზღვრულ ვადაში.
ამასთანავე 152 მუხლის თანახმად შენატანის განხორციელების წესი და ვადა განისაზღვრება
კანონით ან/და წესდებით. წინდათქმულ შენატანზეც რომ შეთანხმდენენ 2 წლით ვადითო ესეს
სწორი იყო რადგანაც 152მუხლის მესამე ნაწილით სააქციო საზოგადოების დაფუძნებისას ან
მისი კაპიტალის გაზრდისას აქციონერმა შენატანი უნდა განახორციელოს სააქციო
საზოგადოების რეგისტრაციის ან მისი კაპიტალის გაზრდის მომენტიდან 5 წლის ვადაში, თუ
წესდებით უფრო მცირე ვადა არ არის გათვალისწინებული.
შემდგომ უკვე როდესაც მათ განსაზღვრეს ფულადი და არაფულადი შენატანის არსებობა ეს
ქმედებაც კანონიერად მიმაჩნია რადგანაც, 23 მუხლის მიხედვით შენატანის სახეები შენატანის
განხორციელების ვალდებულება შეიძლება შესრულდეს ფულის გადახდით ან სხვა
მატერიალური ან არამატერიალური ქონებრივი სიკეთის გადაცემით. სამუშაოს შესრულება ან
მომსახურების გაწევა შეიძლება იყოს არაფულადი შენატანის საგანი.
ამ სემთხვევაში როდესაც თემურმა ვერ განახორციელა შენატანის სრულად შეტანა და
შემდგომ უკვე კომპანიამ ჩამორთმევა დაიწყო არ კანონთან თავსებადი რადგანაც მას უნდა
მისცემოდა არანაკლებ 30 დღე ვადად, რაც უშუალოდ აღნიშნულია 152 მუხლის მეექვსე
ნაწილში, სადაც განმარტებულია რომ აქციონერის მიერ ფულადი შენატანის განხორციელების
ვადის დარღვევისას სააქციო საზოგადოების ხელმძღვანელ ორგანოს შეუძლია დაიწყოს
აქციის ჩამორთმევის პროცესი. ამ შემთხვევაში სააქციო საზოგადოება ვალდებულია
გააფრთხილოს აქციონერი აქციის ჩამორთმევის პროცესის დაწყების შესახებ და ფულადი
შენატანის განხორციელებისთვის მისცეს მას დამატებითი ვადა არანაკლებ 30 დღისა.
qartuli gvino-თავიდან უნდა აღვნიშნოთ ის რომ ამ კაზუსში სახეზე გვაქვს რეორგანიზააცის ერთ ერთი
ფორმა, რომელიც გათვალისწინებულია 59 მუხლის გ ქვეპუნქტში და მოიცავს სამეწარმეო
საზოგადოების გაყოფას. შემდეგ როდესაც რეორგანიზაციის თაობაზე გადაწყვეტილება
მიიღო პარტნიორთა საერთო კრების 65%-მა ეს არის მეწარმეთა შესახებ კანონის 66 მუხლის
პირველი ნაწილით განსაზღვრული და ეს მოიცავს იმას რომ შერწყმის/გაყოფის შესახებ
გადაწყვეტილებას იღებს შერწყმაში/გაყოფაში მონაწილე ყოველი სამეწარმეო საზოგადოების
საერთო კრება. და ამასთან მესამე პუნქტიც უნდა აღინიშნოს, იქიდან გამომდინარე რომ
სახეზეა დარღვევა, რადგანაც ხმათა რაოდენობა უნდა აყოფილიყო 75 პროცენტი. რადგანაც
კანონის თანახმად შეზღუდული პასუხისმგებლობის საზოგადოებაში, სააქციო
საზოგადოებაში, კოოპერატივში შერწყმის/გაყოფის შესახებ გადაწყვეტილება მიიღება
კენჭისყრაში მონაწილეთა ხმების 3/4-ის უმრავლესობით.
გაყოფის გეგმას რაც შეეხება აუცილებლად უნდა ყოფილიყო აღნიშნული 67მუხლის „ი“
ქვეპუნქტით გათვალისწინებული დებულება, სადაც წერია რომ გაყოფის შემთხვევაში
შემძენი სამეწარმეო საზოგადოებისთვის/ახლად დაფუძნებული სამეწარმეო
საზოგადოებისთვის გადასაცემი აქტივებისა და ვალდებულებების ამომწურავ აღწერასა და
განაწილებას. შესაბამისად ეს აუცილებლად უნდა ყოფულიყო მითითებული.
როდესაც კომპანიამ გეგმა გამოაქვეყნა მეორე დღესვე მას ამის შესაძლებლობა ჰქონდა რადგანც
მისი დრო შეადგენდა 30 დღეს შესაბამისად სწორი იყო, ამას კი 69 მუხლის მიხედვით ვამბობთ,
სადაც განმარტებულია რომ შერწყმაში/გაყოფაში მონაწილე ყოველი სამეწარმეო
საზოგადოების ხელმძღვანელობაზე უფლებამოსილი ორგანო ვალდებულია გამოაქვეყნოს
შერწყმის/გაყოფის გეგმის პროექტი ან განათავსოს ის სამეწარმეო საზოგადოების ვებგვერდზე
იმ საერთო კრებამდე 30 დღის განმავლობაში, რომელმაც უნდა დაამტკიცოს შერწყმის/გაყოფის
გეგმა. შერწყმის/გაყოფის გეგმის პროექტი უფასოდ უნდა იყოს ხელმისაწვდომი.
ამასთანავე 71 მუხლის მიხედვით შერწყმის/გაყოფის გეგმას ამტკიცებს საერთო კრება ამ
კანონის 61-ე მუხლით დადგენილი წესით. საერთო კრების მიერ შერწყმის/გაყოფის გეგმის
დამტკიცების შემთხვევაში შერწყმის/გაყოფის შესახებ გადაწყვეტილება მიღებულად
მიიჩნევა.
bordis sxdomebi-როდესაც საერთო კრებამ გამოიწვია დირექტორი და დაუსახელა ამისთვის მიზეზიც, ეს
სრულიად შედიოდა მის უფლებამოსილებებებში რადგანაც 44 მუხლის მიხედვიით,
შეზღუდული პასუხისმგებლობის საზოგადოების ხელმძღვანელ პირს თანამდებობაზე
ნიშნავს და თანამდებობიდან ათავისუფლებს საერთო კრება, თუ მისი დანიშვნა არ
განეკუთვნება სამეთვალყურეო საბჭოს უფლებამოსილებას.
იმ სარჩელში მითითებას, როდესაც თორნიკემ თქვა რომ მასზე არ ვრცელდებოდა შრომის
კოდექსი იყო სწორი რადგანაც 45 პირველი ნაწლით ხელმძღვანელი პირის/სამეთვალყურეო
საბჭოს წევრის თანამდებობაზე დანიშვნის შესახებ გადაწყვეტილების მიღების შემდეგ
შეზღუდული პასუხისმგებლობის საზოგადოებას ხელმძღვანელ პირს/სამეთვალყურეო
საბჭოს წევრს შორის იდება სასამსახურო ხელშეკრულება. მასზე არ ვრცელდება შრომის
სამართლის დებულებები.
ასევე 45 მეორეთი სამეთვალყურეო საბჭოს წევრთან სასამსახურო ხელშეკრულებას დებს
საერთო კრების ის თავმჯდომარე, რომელიც განსაზღვრულია წესდებით ან არჩეულ იქნა იმ
კრების მიერ, რომელმაც მიიღო პირის ხელმძღვანელ პირად არჩევის შესახებ
გადაწყვეტილება. (ეს მუხლი არის დამატებით მარტო 44 ითაც შეიძლება)
iashvili kokozaishvili-. თავიდან სწორი იქნება თუ ზოგადად შენატანის ცნებას განვმარტავთ, რადგანაც შენატანი
არის სამეწარმეო საზოგადოებისთვის საკუთრებაში გადაცემული ქონება,რომლის
ეკონომიკური ღირებულება აისახება სამეწარმეო საზოგადოების ბალანსში.
რაც შეეხება კაზუსის პირველ ნაწილს: პარტნიორების უარი იაშვილის მოთხოვნაზე იყო
საქართველოს მეწარმეთა კოდექსის 24 -ე მუხლთან შეუსაბამო , რადგანაც მეწარმეთა შესახებ
კანონის 24-ე მუხლის თანახმად, იმ შემთხვევაში როდესაც არაფულადი შენატანის ოდენობა
მეტია შეთანხმებული შემატანის ოდენობაზე, პარტნიორი უფლებამოსილია მოითხოვოს
სხვაობის ფულადი სახით დაბრუნება, ხოლო საზოგადოება უფლებამოსილია ამ
ვალდებულების შესრულება გადაავადოს არაუმეტეს 1 წლით, თუკი მხარეები სხვაგვარად არ
შეთანხმდებიან, აქედან შეიძლება გავაკეთოთ დასკვნა იმაზე რომ პარტნიორებს არ ჰქონდათ
უფლება უარი ეთქვათ იაშვილის მოთხოვმაზე.
2.პარტნიორებს შეთანხმებულ დროზე ადრე არ ჰქონდათ უფლება მოეთხოვათ სპს „კილაძე
და კომპანიასთვის“ შენატანის განხხორციელება რადგანაც საქართველოს კანონის მეწარმეთა
შესახებ-ის 25-ე მუხლის 1-ლი ნაწილის მიხედვით შენატანი უნდა შესრულდეს კანონით და
წესდებით განსაზღვრულ წესსა და ვადებში. შესაბამისად პარტნიორთა მოთხოვნა იმაზე რომ
შეთანხმებულ დროზე ადრე მოეთხოვათ სპს ,,კილაძე და კომპანიისთვის " შენატანის
განხორციელება არ არის კანონიერი და მართებული, ვინაიდან პარტნიორთა შეთანხმებით და
წესდებით მას შენატანის ვადა განუსაზღვრეს და გაიგრძელეს 2022 წლის 1 თებერვლამდე .
3.ასევე არაკანონიერია ის ფაქტიც, რომ შპს ბერმუხამ მის პარტნიორ სპს კილაძე და კომპანიას
იმის გამო მოსთხოვა ვადაზე ადრე შენატანის განხორციელება რომ კრედიტორი
დაეკმაყოფილებინა. ვინაიდან, მეწარმეთა შესახებ საქართველოს კანონის 27-ე მუხლის 1-ლი
ნაწილის მიხედვით პარტნიორი სამეწარმეო საზოგადოების ვალდებულებებისთვის არ აგებს
პასუხს კრედიტორის წინაშე . შესაბამისად ამ შემთხვევაში უშუალოდ შპს ბერმუხას უნდა ეგო
პასუხი მთელი თავისი ქონებით კრედიტორის წინაშე.
4.კანონიერია უარი, ვინაიდან მას წესდებით ჰქონდა განსაზღვრული ვადა, რა ვადაშიც უნდა
განეხორციელებინა შენატანი. მას უფლება ჰქონდა უარი ეთქვა შენატანის ვადაზე ადრე
განხორციელებაზე
kakabadze xmaladze gvirila-თავიდანვე უნდა ავღნიშნოთ ის რომ სახეზე არის სამი პარტნიორი, მათ შორის არიან: კაკაბაძე,
ხმალაძე, შპს გვირილა. ეს სამივე წარმოადგენენ სოლიდარული პასუხისმგებლობის
საზოგადოებას სახელად "შპს ხმალაძე და კომპანია".
დამატებით უნდა ითქვას, ის რომ თითოეულ მათგანს საზოგადოების კაპიტალში შეტანილი
აქვთ გარკვეული თანხა, რომელიც არის 1000ლარი. ჯამში კი წარმოადგენს 3000ლარს.
როგორც მეწარმეთა შესახებ კანონის 94 მუხლში წერია სოლიდარული პასუხისმგებლობის
საზოგადოება არის სამეწარმეო საზოგადოება, რომლის პარტნიორები ერთობლივად, ერთიანი
საფირმო სახელწოდებით ახორციელებენ სამეწარმეო საქმიანობას და ამ საზოგადოების
ვალდებულებებისთვის კრედიტორების წინაშე პასუხს აგებენ უშუალოდ და შეუზღუდავად,
როგორც სოლიდარული მოვალეები. ამასთანავე უნდა ითქვას ისიც, რომ სოლიდარული
ტიპის საზოგადოება წარმოადგენს ამხანაგობის ტიპის საზოგადოებას.
ამის შესაბამისად პარტნიორები ვალდებულები თანხა კომპანიის ბიუჯეტიდანაც გადაიხადონ
და ასევე თავიანთი სახსრებიდანაც.
რაც შეეხება "თბილბანკის" მოთხოვნას მიმაჩნია რომ არასწორია, რადგანაც მას ჯერ უნდა
მიემართა სოლიდარული პასუხისმგებლობის საზოგადოებისთვის ამას კი ვადასტურებთ 110
მუხლით, რომლის მიხედვითაც რომ ვიმსჯელოთ, ის რომ ვინაიდან გვირილა გავიდა 2018
წელს ეს არ არის საკმარისი რომ მან უარი თქვას პასუხისმგებლობაზე, რადგანაც 110 მუხლში
აღნიშნულია, რომ გასული უნდა იყოს 3 წელი გვირილას რომ ყველანაირი ვალდებულება
მოეხსნას.
ამასთანავე ისიც მნიშვნელოვანია, რომ კანონიერად არ მიმაჩნია "თბილბანკის" მოთხოვნა
გვირილას მიმართ, რადგანაც ის წარმოადგენდა მისი აზრით სხვა პარტნიორებთან
შედარებით გადახდისუნარიან პარტნიორს.
ვფიქრობ, რომ უპირველესად, თბილბანკს პირდაპირ უნდა მიემართა "შპს ხმალაძე და
კომპანიისათვის" და ამ შემთხვევაში კი სპს გადაიხდიდა იმ 3000ლარს რაც ბიუჯეტში ჰქონდა,
ხოლო რაც დარჩებოდა 17 000ლარი, გადანაწილდებოდა სამ პარტნიორზე
აქ ვართ და გამოგზავნე
სამშენებლო კომპანიაში დასაქმებული ელენე უკვე შვიდი წელია მუშაობს უმცროსი მენეჯერის თანამდებობაზე. 2021 წლის 1 ნოემბერს იგი იღებს წერილობით შეტყობინებას, რომ კომპანიაში მიმდინარე რეორგანიზაციის პროცესის ფარგლებში იგეგმება გარკვეული რაოდენობის დასაქმებული პირების გათავისუფლება, ამიტომ ელენე სავარაუდოდ შეიძლება გათავისუფლდეს სხვა კოლეგებთან ერთად დაკავებული თანამდებობიდან. ამავე წლის 8 ნოემბერს ელენეს ათავისუფლებენ თანამდებობიდან, გათავისუფლების საფუძვლად მითითებულია სშკ მუხლი 47.1.ა ქვეპუნქტი. 18 ნოემბერს ელენეს ურიცხავენ ერთი თვის შრომის ანაზღაურებას. რამოდენიმე დღეში ელენე გაიგებს, რომ მისი განყოფილებიდან გაათავისუფლეს მხოლოდ 2 ადამიანი, თუმცა ამ განყოფილებაში მუშაობდა სულ 21 თანამშრომელი. ელენეს მიაჩნია, რომ ის უკანონოდ გაათავისუფლეს, რადგან ის უკვე დიდი ხანია მუშაობს ამ კომპანიაში, გარდა ამისა, ბოლო წლებში განვლილ ტრენინგებში ის ყოველთვის მაღალ შეფასებას იღებდა, გარდა ამისა მან უნდა არჩინოს პენსიონერი მშობლები. გათავისუფლებიდან ერთი კვირის შემდეგ, დასაქმების პორტალზე ვაკანსიების ძებნის დროს ელენე იპოვის, განცხადებას ვაკანტური პოზიციის შესახებ. განცხადება ეკუთვნის ელენეს ყოფილ დამსაქმებელს. განცხადებაში აღწერილია ვაკანტური პოზიციის ფუნქციები, რომლითაც ცხადი ხდება, რომ შექმნილია ელენეს პოზიციის ანალოგიური პოზიცია იმავე კომპანიის სხვა განყოფილებაში. ელენემ 6 დეკემბერს შეიტანა სასამართლოში სარჩელი. რას გადაწყვეტს სასამართლო?
დამელდოე 2 წუთი
ვწერ დამელოდე
bijo kargad daweret ra,1 Teoriuli ver davwere saertod
მოცემული საქმის ფაქტობრივი გარემოებების გათვალისწინებით, დამსაქმებელს უფლება აქვს გაათავისუფლოს დასაქმებული თუ არსებობს საქართველოს შრომის კოდექსის 47-ე მუხლით გათვალისწინებული საფუძველი. თუმცა უნდა აღინიშნოს, რომ დამსაქმებლის მიერ შრომითი ხელშეკრულების ამ კანონის 47-ე მუხლის პირველი პუნქტის „ა“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული საფუძვლით შეწყვეტისას იგი ვალდებულია დასაქმებული არანაკლებ 30 კალენდარული დღით ადრე გააფრთხილოს წინასწარი წერილობითი შეტყობინების გაგზავნით. ამ შემთხვევაში დასაქმებულს მიეცემა კომპენსაცია არანაკლებ 1 თვის შრომის ანაზღაურების ოდენობით. ხოლო დამსაქმებელმა ელენე გააფრთხილა 1 კვირით ადრე, რაც არ არის გამართლებული. ამავდროულად, ელენე კარგი რეპუტაციით და გამოცდილებით სარგებლობს, რაც იმ ფაქტს გამორიცხავს, რომ ელენეს გათავისუფლება მოხდა ელენეს კვალიფიკაციის ნაკლებობის გამო. ამავდროულად 6. დასაქმებულს უფლება აქვს, დამსაქმებლის წერილობითი დასაბუთების მიღებიდან 30 კალენდარული დღის ვადაში სასამართლოში გაასაჩივროს დამსაქმებლის გადაწყვეტილება შრომითი ხელშეკრულების შეწყვეტის შესახებ. სასამართლოს მიერ დასაქმებულის მიერ აღძრული სარჩელის მიღებაზე უარის თქმის ან სარჩელის განუხილველად დატოვების შემთხვევაში დასაქმებულს უფლება აქვს, იმავე სარჩელით განმეორებით მიმართოს სასამართლოს სარჩელის მიღებაზე უარის თქმის შესახებ განჩინების ან სარჩელის განუხილველად დატოვების შესახებ განჩინების მისთვის ჩაბარებიდან 30 კალენდარული დღის ვადაში. ხოლო თუ დასაქმებული დამსაქმებლისგან არ მოითხოვს ამ მუხლის მე-4 პუნქტით გათვალისწინებულ შრომითი ხელშეკრულების შეწყვეტის საფუძვლის წერილობით დასაბუთებას, დასაქმებულს უფლება აქვს, შრომითი ხელშეკრულების შეწყვეტის შესახებ დამსაქმებლის გადაწყვეტილება გაასაჩივროს სასამართლოში შრომითი ხელშეკრულების შეწყვეტის შესახებ დამსაქმებლის შეტყობინების მიღებიდან 30 კალენდარული დღის ვადაში. გამომდინარე ზემოთთქმულიდან, ელენეს მიერ მოხდა ვადის დარღვევა და მან ერთთვიან ვადას გადააცილა. შესაბამისად ელენეს საქართველოს შრომის კოდექსის 48-ე მუხლის მეექვსე ანწილის მიხედვით სასამართლოს მიერ დასაქმებულის მიერ აღძრული სარჩელის მიღებაზე უარის თქმის ან სარჩელის განუხილველად დატოვების შემთხვევაში დასაქმებულს უფლება აქვს, იმავე სარჩელით განმეორებით მიმართოს სასამართლოს სარჩელის მიღებაზე უარის თქმის შესახებ განჩინების ან სარჩელის განუხილველად დატოვების შესახებ განჩინების მისთვის ჩაბარებიდან 30 კალენდარული დღის ვადაში.
ვსიო ბრატ <3
მესამე
3 ში მესამე
4 ში 4
5 ში 2
6 ში 4
9 ში 3
10 ში 3
11 ში 3
12 ში 2
13 ში 2
15 ში 3
16 ში 1
17 ში 1
19 ში 2
20 ში 4
21 ში 3
22 ში 4
18ში ეს დაწერე - საქართველოს კანონმდებლობა შეესაბამება საერთაშორისო სამართლის საყოველთაოდ აღიარებულ პრინციპებსა და ნორმებს. საქართველოს საერთაშორისო ხელშეკრულებას, თუ იგი არ ეწინააღმდეგება საქართველოს კონსტიტუციას ან კონსტიტუციურ შეთანხმებას, აქვს უპირატესი იურიდიული ძალა შიდასახელმწიფოებრივი ნორმატიული აქტის მიმართ.
7 ში - შეუძლებელია, რადგან საჰაერო სივრცის მიღმა სახელმწიფოს ტერიტორიული სუვერენიტეტი არ არის აღიარებული
23 ში ეს დაწერე - მოცემული კაზუსის მიხედვით ვხვდებით, რომ მაროკოს სახელმწიფოსა და ამლის სახელმწიფოს შორის არსებობდა ხელშეკრუელბა რომელცი მიზნად ისახავდა საეჭვო ფაქტის არსებობის შემთხვევაში მათ სახელმწიფოებს ეთანამშრომლათ ერთმანეთისათვის და მყისიერად აღეკვეთათ დანაშაულებრივი ქმედება. არსბული ქეისის ფაბულიდან ნათლად იკვეთება მაროკოს გენერალურმა პროკურორმა საეჭვოს ფაქტის გამოვლენის მომენტიდან გადაწყვიტა ჩხრეკის ღონისძიება ჩაეტარებინა მალის საელჩოში. ჩხრეკის შედეგად მაროკოს პროკურატურამ გამოავლინა მალის საელჩოს მიერ ფულის გათეთრების ფაქტი. არსებულ ფაქტთან დაკავშირებით მალის სახელმწიფომ გადაწყვიტა მიემართა სასამართლოსათვის ვინაიდან მაროკოს პროკურატურის ქმედება ჩათვლილიყო არაკანონიერად. არსებული მოთხოვნის დასაკმაყოფილებლად სასამართლოს წარუდგინეს ფაქტი ვენის 1982 წლის კონვენციის მიხედვით, რომელიც მიზნად ისახავდა წინასწარ გაფრთხილებას. მოცემული საქმიდან გამომდინარე მე როგორც ჰააგის სრუუფლებიანი მოსამართლე დეტალრუად განვიხილე და შევისწავლე მოცემული ქეისი რის მიხედვითაც მივიღე გადაწყვეტილება რომ მაროკოს პროკურატურის მიერ ჩატარებული ღონისძიება შეესაბამება საერთაშორისო სამართლით აღიარებულ ნორმებს. მალის სახელმწიფოს მოთხოვნა იმის შესახებ რომ წინასწარ უნდა ყოფილიყო ინფორმირებული ჩხრეკის ღონისძიების ჩატარებასთან დაკავშირებით არ არის კანონთან თანხვედრაში ვინაიდან და რადგანაც მაროკოს სახელმწიფოს ჰქონდა იმის უფლება რომ ჩაეტარებინა არსებული საგამოძიებო მოქმედება ამ ყოველივეს დასტურად შეგვიძლია მოვიხმოთ არსებულ ორ სახელმწიფოთა შორის დადებული ხელშეკრულება რომელიც მიზნად ისახავდა საგამოძიებო ღონისძიების ჩატარების დროს ურთიერთთანამშრომლობას და ურთიერთდახმარებას. მე როგორც სისხლის სამართლის საერთაშორისო მოსამართლე არსებულ საქმესთან დაკავშირებით მივიღე გადაწყვეტილება არსებულ საქმეში გამართლებული იყოს მაროკოს სახელმწიფო.