On Accounting, Reporting and Audit

Consolidated versions (23/12/2017 - 22/12/2018)

 

საქართველოს კანონი

 

 

ბუღალტრული აღრიცხვის, ანგარიშგებისა და აუდიტის შესახებ

თავი I

ზოგადი დებულებანი

მუხლი 1. კანონის რეგულირების სფერო

1. ეს კანონი ადგენს საერთაშორისოდ აღიარებული სტანდარტების შესაბამისად საქართველოში ბუღალტრული აღრიცხვის წარმოების, ფინანსური ანგარიშგების, მმართველობის ანგარიშგების და ამ კანონით გათვალისწინებული სახელმწიფოს მიმართ განხორციელებული გადახდების შესახებ ანგარიშგების მომზადებისა და წარდგენის, პროფესიული სერტიფიცირების, აუდიტორული საქმიანობის (მომსახურების) განხორციელების და მისი ხარისხის უზრუნველყოფის, აღნიშნულ სფეროებზე სახელმწიფო ზედამხედველობის განხორციელების და პასუხისმგებლობის დაკისრების სამართლებრივ საფუძვლებს.

2. ამ კანონის მიზანია ფინანსური გამჭვირვალობისა და ეკონომიკური ზრდის ხელშეწყობა სუბიექტთა ანგარიშგებისა და აუდიტის მარეგულირებელი შესაბამისი ევროკავშირის დირექტივების მოთხოვნებთან მიახლოებით.

3. ამ კანონის მოქმედება არ ვრცელდება საქართველოს საბიუჯეტო კოდექსით განსაზღვრულ საბიუჯეტო ორგანიზაციაზე, გარდა საქართველოს კანონმდებლობით გათვალისწინებული შემთხვევებისა.

მუხლი 2. ტერმინთა განმარტება

1. ამ კანონის მიზნებისთვის მასში გამოყენებულ ტერმინებს აქვს შემდეგი მნიშვნელობა:

ა) ბუღალტრული აღრიცხვა – სუბიექტის საქმიანობასა და  რესურსებზე გავლენის მომხდენი, ფულად ერთეულში შეფასებადი ეკონომიკური მოვლენების ამსახველი ინფორმაციის შეგროვების, რეგისტრაციის, შეფასების, განზოგადების და შესაბამისი ანგარიშგების მწყობრი და უწყვეტი სისტემა;

ბ) ბუღალტერი − ფიზიკური პირი, რომელიც უშუალოდ აწარმოებს ბუღალტრულ აღრიცხვას ან/და ამზადებს ფინანსურ ანგარიშგებას;

გ) ბუღალტრული აღრიცხვის დოკუმენტები − ეკონომიკური მოვლენების დამადასტურებელი პირველადი აღრიცხვის დოკუმენტები და მაგროვებელი დოკუმენტები;

დ) ფინანსური ანგარიშგება – გასული საანგარიშგებო პერიოდის ფინანსური ინფორმაცია, რომელშიც წარდგენის შესაფერისი საფუძვლების შესაბამისად სტრუქტურულად არის მოცემული სუბიექტის ფინანსური მდგომარეობა, საქმიანობის შედეგები, ფულადი სახსრებისა და კაპიტალის მოძრაობა, სააღრიცხვო პოლიტიკა და განმარტებითი შენიშვნები;

ე) სუბიექტი − საჯარო სამართლის და კერძო სამართლის იურიდიული პირები, გარდა საქართველოს საბიუჯეტო კოდექსით განსაზღვრული საბიუჯეტო ორგანიზაციისა და საქართველოს ეროვნული ბანკისა, სხვა ქვეყნის საწარმოს ფილიალი, ინდივიდუალური მეწარმე, თუ ისინი აკმაყოფილებენ ამ პუნქტის „უ“–„ქ“ ქვეპუნქტებით გათვალისწინებულ საწარმოთა შემოსავლის, ეკონომიკურ საქმიანობაში გამოყენებული აქტივების და დასაქმებულთა რაოდენობის კრიტერიუმებს;

ვ) აუდიტორული საქმიანობა (მომსახურება) – აუდიტორის/აუდიტორული (აუდიტური) ფირმის მიერ შესაბამისი საერთაშორისო სტანდარტების საფუძველზე ჩატარებული სამუშაო, რომელიც მიმართულია:

ვ.ა) აუდიტის საფუძველზე ფინანსური ანგარიშგების (მათ შორის, სპეციალური დანიშნულების ფინანსური ანგარიშგების) უტყუარობის, სამართლიანობისა და სისრულის, ყველა არსებითი ასპექტის გათვალისწინებით მისი წარდგენის შესაფერისი საფუძვლების შესაბამისად მომზადების შესახებ აუდიტორის/აუდიტორული (აუდიტური) ფირმის მოსაზრების გამოთქმისკენ;

ვ.ბ) ფინანსური ანგარიშგების მიმოხილვით აუდიტორის/აუდიტორული (აუდიტური) ფირმის დასკვნის გამოტანისკენ;

ვ.გ) სხვა დასაბუთებული ან/და შეზღუდული მარწმუნებელი გარიგების საფუძველზე შესაბამისი მოსაზრების გამოთქმისკენ ან დასკვნის გამოტანისკენ;

ვ.დ) ამ კანონის მე-14 მუხლის მე-2 პუნქტით გათვალისწინებული სხვა მიზნების განხორციელებისკენ;

ზ) აუდიტორი − სერტიფიცირებული ბუღალტერი, რომელიც არის ბუღალტერთა ან/და აუდიტორთა პროფესიული ორგანიზაციის წევრი, რეგისტრირებულია აუდიტორების/აუდიტორული (აუდიტური) ფირმების სახელმწიფო რეესტრში (შემდგომ – რეესტრი) და უფლებამოსილია განახორციელოს აუდიტორული საქმიანობა (მომსახურება), მათ შორის, ინდივიდუალურად;

თ) აუდიტორული (აუდიტური) ფირმა (შემდგომ – აუდიტორული ფირმა) − საქართველოში რეგისტრირებული იურიდიული პირი ან სხვა ქვეყანაში რეგისტრირებული იურიდიული პირის ფილიალი საქართველოში, რომელიც  რეგისტრირებულია  რეესტრში და  აუდიტორულ საქმიანობას (მომსახურებას) ახორციელებს გარიგების პარტნიორის (პარტნიორების) მეშვეობით;

ი) ბუღალტრული აღრიცხვის, ანგარიშგებისა და აუდიტის ზედამხედველობის სამსახური (შემდგომ – სამსახური) – საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს (შემდგომ – სამინისტრო) სისტემაში შემავალი სახელმწიფო საქვეუწყებო დაწესებულება;

კ) პროფესიული მომსახურება – მომსახურება, რომელსაც ახორციელებს აუდიტორი/აუდიტორული ფირმა საბუღალტრო, აუდიტორულ, საგადასახადო, ფინანსური მენეჯმენტის ან/და სხვა, მსგავს ბიზნესსაკონსულტაციო სფეროში და რომელიც ბუღალტრულ და მასთან დაკავშირებულ უნარებს მოითხოვს;

ლ) სერტიფიცირებული ბუღალტერი − ფიზიკური პირი, რომელიც სამსახურის მიერ დადგენილი პროფესიული სერტიფიცირების სტანდარტის შესაბამისად სერტიფიცირებულია ბუღალტერთა ან/და აუდიტორთა პროფესიული ორგანიზაციის მიერ ან სერტიფიცირებულ ბუღალტრად აღიარებულია ამ კანონით და რომელიც სერტიფიცირების შემდეგ თავის კვალიფიკაციას განგრძობითი განათლების სტანდარტის შესაბამისად ადასტურებს;

მ) გარიგების პარტნიორი – აუდიტორი, რომელიც აუდიტორულმა ფირმამ კონკრეტული აუდიტის ჩატარებისათვის ან სხვა აუდიტორული საქმიანობის (მომსახურების) განხორციელებისათვის მთავარ პასუხისმგებელ პირად დანიშნა და რომელიც აუდიტორული ფირმის სახელით მოქმედებს, ან აუდიტორი, რომელიც  ხელს აწერს აუდიტორულ დასკვნას ან სხვა აუდიტორული საქმიანობის (მომსახურების) განხორციელების შედეგად შემუშავებულ დოკუმენტს;

ნ) აუდიტორული დასკვნა – აუდიტორის/აუდიტორული ფირმის მიერ გაცემული დოკუმენტი, რომელშიც აუდიტორი/აუდიტორული ფირმა გამოთქვამს მოსაზრებას იმის შესახებ, თუ რამდენად არის ფინანსური ანგარიშგება მომზადებული ყველა არსებითი ასპექტის გათვალისწინებით, წარდგენის შესაფერისი საფუძვლების შესაბამისად, ან უარს განაცხადებს მოსაზრების გამოთქმაზე;

ო)  წარდგენის შესაფერისი საფუძვლები – ფინანსური ანგარიშგების მომზადებისა და წარდგენის საფუძვლები, რომელთა გამოყენება სუბიექტისათვის სავალდებულოა ან ნებადართულია საქართველოს კანონმდებლობისა და საერთაშორისო კანონმდებლობის შესაბამისად;

პ) მარწმუნებელი გარიგება − გარიგება, რომლის განხორციელების შედეგად აუდიტორი/აუდიტორული ფირმა განსახილველი საგნისადმი მესამე პირის ნდობის ხარისხის ასამაღლებლად გამოთქვამს მოსაზრებას ამ საგნის შეფასების ან/და გაზომვის შედეგის სათანადო კრიტერიუმებთან შესაბამისობის შესახებ;

ჟ) ბუღალტრული აღრიცხვის, ანგარიშგებისა და აუდიტის საბჭო (შემდგომ – საბჭო) – სამსახურთან არსებული, ბუღალტრული აღრიცხვის, ანგარიშგებისა და აუდიტთან დაკავშირებული საკითხების განმხილველი და შესაბამისი გადაწყვეტილებების მიმღები ორგანო;

რ) ბუღალტერთა ან/და აუდიტორთა პროფესიული ორგანიზაცია (შემდგომ – პროფესიული ორგანიზაცია) – ბუღალტერთა ან/და აუდიტორთა პროფესიული ორგანიზაცია, რომელიც საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად რეგისტრირებულია არასამეწარმეო (არაკომერციულ) იურიდიულ პირად და აკმაყოფილებს ამ კანონით დადგენილ მოთხოვნებს;

ს) სპეციალიზებული გამოცდების განმახორციელებელი ორგანო – იურიდიული პირი, სხვა ქვეყანაში რეგისტრირებული იურიდიული პირის ფილიალი საქართველოში, რომლებიც ამ კანონის მიზნებისათვის სამსახურის მიერ აღიარებულია პირთათვის სერტიფიცირებული ბუღალტრის გამოცდების ორგანიზების განმახორციელებელ ორგანოდ;

ტ) მეოთხე კატეგორიის საწარმო – სუბიექტი, რომლის მაჩვენებლები საანგარიშგებო პერიოდის ბოლოს შემდეგი სამი კრიტერიუმიდან სულ მცირე ორ კრიტერიუმს აკმაყოფილებს:

ტ.ა) აქტივების ჯამური ღირებულება 1 მილიონ ლარს არ აღემატება;

ტ.ბ) შემოსავალი 2 მილიონ ლარს არ აღემატება;

ტ.გ) საანგარიშგებო პერიოდში დასაქმებულთა საშუალო რაოდენობა 10-ს არ აღემატება;

უ) მესამე კატეგორიის საწარმო – სუბიექტი, რომელიც არ არის მეოთხე კატეგორიის საწარმო და რომლის მაჩვენებლები საანგარიშგებო პერიოდის ბოლოს შემდეგი სამი კრიტერიუმიდან სულ მცირე ორ კრიტერიუმს აკმაყოფილებს:

უ.ა) აქტივების ჯამური ღირებულება 10 მილიონ ლარს არ აღემატება;

უ.ბ) შემოსავალი 20 მილიონ ლარს არ აღემატება;

უ.გ) საანგარიშგებო პერიოდში დასაქმებულთა საშუალო რაოდენობა 50-ს არ აღემატება;

ფ) მეორე კატეგორიის საწარმო – სუბიექტი, რომელიც არ არის მესამე ან მეოთხე კატეგორიის საწარმო და რომლის მაჩვენებლები საანგარიშგებო პერიოდის ბოლოს შემდეგი სამი კრიტერიუმიდან სულ მცირე ორ კრიტერიუმს აკმაყოფილებს:

ფ.ა) აქტივების ჯამური ღირებულება 50 მილიონ ლარს არ აღემატება;

ფ.ბ) შემოსავალი 100 მილიონ ლარს არ აღემატება;

ფ.გ) საანგარიშგებო პერიოდში დასაქმებულთა საშუალო რაოდენობა 250-ს არ აღემატება;

ქ) პირველი კატეგორიის საწარმო – სუბიექტი, რომლის მაჩვენებლები საანგარიშგებო პერიოდის ბოლოს შემდეგი სამი კრიტერიუმიდან სულ მცირე ორ კრიტერიუმს აკმაყოფილებს:

ქ.ა) აქტივების ჯამური ღირებულება 50 მილიონ ლარს აღემატება;

ქ.ბ) შემოსავალი 100 მილიონ ლარს აღემატება;

ქ.გ) საანგარიშგებო პერიოდში დასაქმებულთა საშუალო რაოდენობა 250-ს აღემატება;

ღ) შემოსავალი – ამ კანონის მიზნებისათვის სუბიექტის მიერ ძირითადი ეკონომიკური საქმიანობის შედეგად, საქონლის გაყიდვიდან ან/და მომსახურების გაწევიდან მიღებული მთლიანი სარგებელი. შემოსავალი არ მოიცავს სავაჭრო ფასდათმობას, არაპირდაპირ გადასახადს, მესამე მხარის სახელით მიღებულ თანხებს და სუბიექტის კუთვნილი აქტივების გამოყენებიდან დივიდენდის, პროცენტისა და როიალტის სახით მიღებულ ეკონომიკურ სარგებელს, გარდა იმ შემთხვევისა, როდესაც ასეთი სარგებლის მიღება სუბიექტის ძირითადი ეკონომიკური საქმიანობის შედეგია;

ყ) საზოგადოებრივი დაინტერესების პირი (შემდგომ – სდპ) – იურიდიული პირი, რომელიც არის:

ყ.ა) ანგარიშვალდებული საწარმო, რომლის ფასიანი ქაღალდები საფონდო ბირჟაზე სავაჭროდ დაშვებულია „ფასიანი ქაღალდების ბაზრის შესახებ“ საქართველოს კანონის შესაბამისად;

ყ.ბ) კომერციული ბანკი „საქართველოს ეროვნული ბანკის შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის შესაბამისად;

ყ.გ) მიკროსაფინანსო ორგანიზაცია „მიკროსაფინანსო ორგანიზაციების შესახებ“ საქართველოს კანონის შესაბამისად;

ყ.დ) მზღვეველი „დაზღვევის შესახებ“ საქართველოს კანონის შესაბამისად;

ყ.ე) არასახელმწიფო საპენსიო სქემის დამფუძნებელი „არასახელმწიფო საპენსიო დაზღვევისა და უზრუნველყოფის შესახებ“ საქართველოს კანონის შესაბამისად;

ყ.ვ) საინვესტიციო ფონდი „საინვესტიციო ფონდების შესახებ“ საქართველოს კანონის შესაბამისად;

ყ.ზ) არასაბანკო სადეპოზიტო დაწესებულება – საკრედიტო კავშირი „არასაბანკო სადეპოზიტო დაწესებულებების – საკრედიტო კავშირების შესახებ“ საქართველოს კანონის შესაბამისად;    

ყ.თ) საქართველოს მთავრობის მიერ დამტკიცებული კრიტერიუმების საფუძველზე სამსახურის მიერ სდპ-ად განსაზღვრული პირი (გარდა საქართველოს ეროვნული ბანკისა);

შ) არაპრაქტიკოსი – ფიზიკური პირი, რომელსაც სამსახურის უფროსად დანიშვნამდე ან საბჭოს წევრად დამტკიცებამდე სულ მცირე ბოლო 3 უწყვეტი წლის განმავლობაში და საბჭოს წევრად ყოფნის პერიოდში არ განუხორციელებია აუდიტორული საქმიანობა (მომსახურება), აუდიტორულ ფირმაში ხმის უფლება არ ჰქონია, აუდიტორულ ფირმაში მმართველობითი ორგანოს ან სამეთვალყურეო საბჭოს წევრად დასაქმებული არ ყოფილა და არც სხვაგვარად ყოფილა აუდიტორულ ფირმასთან დაკავშირებული;

ჩ) კონტროლი – ეს ტერმინი საწარმოებს შორის ურთიერთობასთან მიმართებით განიმარტება ფინანსური ანგარიშგების საერთაშორისო სტანდარტების შესაბამისად;

ც) მშობელი საწარმო – სუბიექტი, რომელიც ერთ ან რამდენიმე შვილობილ საწარმოს აკონტროლებს;

ძ) შვილობილი საწარმო – სუბიექტი, რომელსაც მშობელი საწარმო აკონტროლებს, მათ შორის, შვილობილი საწარმო, რომელიც წარმოადგენს მშობელ საწარმოს;

წ) ჯგუფი – მშობელი საწარმო და ყველა მისი შვილობილი საწარმო;

ჭ) ხარისხის კონტროლის სისტემის მონიტორინგი – აუდიტორის/აუდიტორული ფირმის მიერ გამოყენებული პროცედურების აუდიტის, მიმოხილვის, სხვა მარწმუნებელი გარიგებებისა და დაკავშირებული მომსახურების საერთაშორისო სტანდარტებთან და ამ კანონით დადგენილ მოთხოვნებთან შესაბამისობის, ეთიკის წესების დაცვის, გამოყენებული რესურსების ხარისხისა და რაოდენობის, აუდიტორული საქმიანობის (მომსახურების) განხორციელებისათვის მიღებული ანაზღაურების მართლზომიერების და ხარისხის კონტროლის სისტემის შეფასება;

ხ) კორპორაციული მართვის კოდექსი – დოკუმენტი, რომელიც განსაზღვრავს საწარმოს მმართველობითი ორგანოების მიერ მართვის განხორციელების, ეფექტიანობის, ანაზღაურების, პარტნიორებთან/აქციონერებთან ურთიერთობის და მათ წინაშე ანგარიშვალდებულების წესებს, აგრეთვე არეგულირებს კორპორაციულ მართვასთან დაკავშირებულ სხვა საკითხებს;

ჯ) მარეგულირებელი ორგანო – „ეროვნული მარეგულირებელი ორგანოების შესახებ“ საქართველოს კანონით განსაზღვრული, საქართველოში მოქმედი ეროვნული მარეგულირებელი ორგანო;

ჰ) საზედამხედველო ორგანო – „საქართველოს ეროვნული ბანკის შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონით, „დაზღვევის შესახებ“ საქართველოს კანონითა და „საინვესტიციო ფონდების შესახებ“ საქართველოს კანონით განსაზღვრული საზედამხედველო ორგანო;

1) ქონების მმართველი – „სახელმწიფო ქონების შესახებ“ საქართველოს კანონით განსაზღვრული ქონების მმართველი.

2. გარდა ამ მუხლის პირველი პუნქტისა, ამ კანონის მიზნებისათვის მასში გამოყენებული ტერმინები განიმარტება საერთაშორისოდ აღიარებული ფინანსური ანგარიშგების, აუდიტის, სხვა მარწმუნებელი გარიგების, დაკავშირებული მომსახურებისა და სხვა აუდიტორული მომსახურების სტანდარტების შესაბამისად.

საქართველოს 2017 წლის 2 ნოემბრის კანონი №1327 - ვებგვერდი, 13.11.2017წ.

საქართველოს 2017 წლის 23 დეკემბრის კანონი №1908 - ვებგვერდი, 11.01.2018წ.

თავი II

ბუღალტრული აღრიცხვა და ანგარიშგება

მუხლი 3. ბუღალტრული აღრიცხვისა და ანგარიშგების სამართლებრივი საფუძვლები

1. ბუღალტრული აღრიცხვა და ფინანსური ანგარიშგება რეგულირდება ამ კანონითა და საქართველოს სხვა ნორმატიული აქტებით. ბუღალტრული აღრიცხვა და ფინანსური ანგარიშგება უნდა შეესაბამებოდეს ბუღალტრული აღრიცხვისა და ფინანსური ანგარიშგების საერთაშორისო სტანდარტებს.

2. ბუღალტრული აღრიცხვისა და ფინანსური ანგარიშგების სტანდარტები შედგება:

ა) ფინანსური ანგარიშგების საერთაშორისო სტანდარტებისაგან (IFRS);

ბ) მცირე და საშუალო საწარმოების ფინანსური ანგარიშგების საერთაშორისო სტანდარტებისაგან (IFRS for SMEs);

გ) მეოთხე კატეგორიის საწარმოებისათვის დადგენილი ფინანსური ანგარიშგების სტანდარტებისაგან;

დ) არასამეწარმეო (არაკომერციული) იურიდიული პირებისათვის დადგენილი ფინანსური ანგარიშგების სტანდარტებისაგან.

3. ფინანსური ანგარიშგების საერთაშორისო სტანდარტები (IFRS) არის ბუღალტრული აღრიცხვის საერთაშორისო სტანდარტების საბჭოს (IASB) ან მისი უფლებამონაცვლე ორგანოს მიერ მიღებული და გამოცემული სრული სტანდარტები, რომლებიც მოიცავს:

ა) ფინანსური ანგარიშგების საერთაშორისო სტანდარტებს;

ბ) ბუღალტრული აღრიცხვის საერთაშორისო სტანდარტებს;

გ) ფინანსური ანგარიშგების ინტერპრეტაციების საერთაშორისო საბჭოს (IFRIC) მიერ ან ინტერპრეტაციების მუდმივმოქმედი კომიტეტის (SIC) მიერ მიღებულ ინტერპრეტაციებს.

4. მცირე და საშუალო საწარმოების ფინანსური ანგარიშგების საერთაშორისო სტანდარტები (IFRS for SMEs) არის ბუღალტრული აღრიცხვის საერთაშორისო სტანდარტების საბჭოს (IASB) ან მისი უფლებამონაცვლე ორგანოს მიერ დამტკიცებული ფინანსური ანგარიშგების საერთაშორისო სტანდარტები (IFRS for SMEs) მეორე და მესამე კატეგორიების საწარმოებისთვის.

5. ამ მუხლის მე-3 და მე-4 პუნქტებით გათვალისწინებული საერთაშორისო სტანდარტების გამოყენება სავალდებულოა. ამ სტანდარტების სამოქმედოდ შემოღებას უზრუნველყოფს სამსახური მათი განახლებიდან 6 თვის ვადაში. სუბიექტს უფლება აქვს, გამოიყენოს ამ სტანდარტების მოქმედი (ინგლისურენოვანი) რედაქცია.   

6. მეოთხე კატეგორიის საწარმოებისათვის და არასამეწარმეო (არაკომერციული) იურიდიული პირებისათვის ფინანსური ანგარიშგების სტანდარტებს ადგენს სამსახური. ამ სტანდარტების გამოყენება სავალდებულოა. ინდივიდუალური მეწარმე, რომელიც არ არის ამ კანონის მე-2 მუხლის პირველი პუნქტის „ე“ ქვეპუნქტით განსაზღვრული სუბიექტი, უფლებამოსილია ბუღალტრული აღრიცხვისა და ფინანსური ანგარიშგების წარმოების მიზნით გამოიყენოს ამ პუნქტის შესაბამისად მეოთხე კატეგორიის საწარმოებისათვის დადგენილი ფინანსური ანგარიშგების სტანდარტები.

7. ბუღალტრული აღრიცხვისა და ფინანსური ანგარიშგების სტანდარტების გამოყენების მიზნით  სუბიექტები იყოფა ზომითი კატეგორიების მიხედვით. სუბიექტების ზომითი კატეგორიების მიხედვით დაყოფა რეგულირდება ამ კანონით.

8. სუბიექტები ვალდებული არიან, ბუღალტრული აღრიცხვა და ფინანსური ანგარიშგება აწარმოონ შემდეგი წესით:

ა) სდპ-ები და პირველი კატეგორიის საწარმოები ბუღალტრულ აღრიცხვასა და ფინანსურ ანგარიშგებას აწარმოებენ ფინანსური ანგარიშგების საერთაშორისო სტანდარტების (IFRS) შესაბამისად;

ბ) მეორე და მესამე კატეგორიების საწარმოები ბუღალტრულ აღრიცხვასა და ფინანსურ ანგარიშგებას აწარმოებენ მცირე და საშუალო საწარმოების ფინანსური ანგარიშგების საერთაშორისო სტანდარტების (IFRS for SMEs) შესაბამისად. ამასთანავე, მათ უფლება აქვთ, გამოიყენონ ფინანსური ანგარიშგების საერთაშორისო სტანდარტები (IFRS);

გ) მეოთხე კატეგორიის საწარმოები და არასამეწარმეო (არაკომერციული) იურიდიული პირები ბუღალტრულ აღრიცხვასა და ფინანსურ ანგარიშგებას აწარმოებენ სამსახურის მიერ დადგენილი სტანდარტების შესაბამისად, გარდა ამ მუხლის მე-9 პუნქტით გათვალისწინებული შემთხვევისა.

9. ბუღალტრული აღრიცხვისა და ფინანსური ანგარიშგების შესაბამისი სტანდარტების მიხედვით წარმოების ვალდებულება, რომელიც ამ კანონით დამოკიდებულია სუბიექტის ზომით კატეგორიაზე, არ ვრცელდება იმ სუბიექტებზე, რომელთა საქმიანობის მარეგულირებელი  შესაბამისი ნორმატიული აქტები ითვალისწინებს ამ კანონით გათვალისწინებული სხვა სტანდარტების გამოყენების წესს, თუ ეს წესი არ ითხოვს სუბიექტის ზომითი კატეგორიისათვის დადგენილ ანგარიშგების სტანდარტებზე დაბალი რანგის ანგარიშგების სტანდარტების გამოყენებას.   

10. მეოთხე კატეგორიის საწარმოებსა და არასამეწარმეო (არაკომერციულ) იურიდიულ პირებს უფლება აქვთ, გამოიყენონ მცირე და საშუალო საწარმოების ფინანსური ანგარიშგების საერთაშორისო სტანდარტები (IFRS for SMEs) ან ფინანსური ანგარიშგების საერთაშორისო სტანდარტები (IFRS).

11. თუ სუბიექტი/ჯგუფი 2 უწყვეტი საანგარიშგებო პერიოდის ბოლოს აღარ აკმაყოფილებს ამ კანონის მე-2 მუხლის პირველი პუნქტის „ტ“–„ქ“ ქვეპუნქტებით გათვალისწინებული სამი კრიტერიუმიდან სულ მცირე ორ კრიტერიუმს, საწარმოს/ჯგუფის ზომითი კატეგორია შეიცვლება და გამოიყენება შესაბამისი კატეგორიისათვის დადგენილი მოთხოვნები.

12. ამ მუხლის მე-11 პუნქტით გათვალისწინებული პერიოდი არ ეხება იმ საწარმოს/ჯგუფს, რომლის ზომითი კატეგორია წინა საანგარიშგებო პერიოდთან შედარებით ორი ან მეტი კატეგორიით გაიზარდა.

13. თუ სუბიექტის ზომითი კატეგორია წინა საანგარიშგებო პერიოდთან შედარებით არ შეცვლილა, მაგრამ სუბიექტს განზრახული აქვს ბუღალტრული აღრიცხვისა და ფინანსური ანგარიშგების სხვა სტანდარტის გამოყენება, იგი უფლებამოსილია გამოიყენოს მხოლოდ უფრო მაღალი ზომითი კატეგორიის სუბიექტისათვის დადგენილი სტანდარტი.

14. ჯგუფის ზომითი კატეგორიის განსაზღვრისთვის გამოიყენება ამ კანონის მე-2 მუხლის პირველი პუნქტის „ტ“–„ქ“ ქვეპუნქტების შესაბამისად ფინანსური ანგარიშგების სტანდარტების მიხედვით მშობელი საწარმოს საანგარიშგებო პერიოდის ბოლოს კონსოლიდაციის წესით გამოანგარიშებული აქტივების ჯამური ღირებულება, შემოსავალი და საანგარიშგებო პერიოდში დასაქმებულთა საშუალო რაოდენობა.

15. პირველი, მეორე და მესამე კატეგორიების ჯგუფების კონსოლიდირებულ ანგარიშგებაზე ვრცელდება ამ კანონით განსაზღვრული საწარმოს ზომითი კატეგორიების კრიტერიუმები და ამ კატეგორიებისათვის დადგენილი მოთხოვნები. ამასთანავე, ეს კრიტერიუმები ფასდება მშობელი საწარმოს საანგარიშგებო პერიოდის ბოლოს, კონსოლიდირებული მონაცემების გათვალისწინებით.

16. საზედამხედველო ორგანოს ზედამხედველობისადმი დაქვემდებარებულ სუბიექტს სდპ-ის სტატუსს ანიჭებს შესაბამისი საზედამხედველო ორგანო.

17. საზედამხედველო ორგანოს ზედამხედველობისადმი დაქვემდებარებული სუბიექტი, გარდა კომერციული ბანკისა, არასაბანკო სადეპოზიტო დაწესებულებისა – საკრედიტო კავშირისა და მიკროსაფინანსო ორგანიზაციისა, შესაბამისი საზედამხედველო ორგანოს მიერ სდპ-ის სტატუსის მინიჭების შესახებ გადაწყვეტილების მიღების შემთხვევაში არ ჩაითვლება სდპ-ად, თუ ეს სუბიექტი აკმაყოფილებს მეოთხე კატეგორიის საწარმოს ზომითი კატეგორიისათვის დადგენილ მოთხოვნებს. ამ პუნქტის მოთხოვნების გათვალისწინებით, საზედამხედველო ორგანოს ზედამხედველობისადმი დაქვემდებარებული სუბიექტი ითვლება სდპ-ად მისთვის სდპ-ის სტატუსის მინიჭებიდან სულ მცირე 3 საანგარიშგებო პერიოდის განმავლობაში.

18. ამ კანონით გათვალისწინებული შემთხვევების გარდა, სუბიექტების ზომითი კატეგორიებისათვის დადგენილი გამონაკლისები სდპ-ზე არ ვრცელდება.

საქართველოს 2017 წლის 2 ნოემბრის კანონი №1327 - ვებგვერდი, 13.11.2017წ.

მუხლი 4. ბუღალტრული აღრიცხვის წარმოება

1. სუბიექტი ბუღალტრულ აღრიცხვას აწარმოებს ამ კანონის შესაბამისად, თუ შესაბამისი სფეროს მარეგულირებელი ნორმატიული აქტით სხვა რამ არ არის დადგენილი.

2. სუბიექტი ბუღალტრულ აღრიცხვას აწარმოებს ნატურალურ საზომ ერთეულებზე დაყრდნობით, განზოგადებულად, ფულად გამოსახულებაში, მათი ქრონოლოგიური, განუწყვეტელი და დოკუმენტური ასახვით.

3. სუბიექტი ბუღალტრულ აღრიცხვას აწარმოებს დასაქმებული ბუღალტრის მეშვეობით ან სხვა კვალიფიციური ფიზიკური პირის/იურიდიული პირის მიერ მომსახურების გაწევით.

4. სუბიექტი უზრუნველყოფს მის მიერ განხორციელებული ყველა ეკონომიკური მოვლენის ბუღალტრულ ანგარიშებზე ასახვის სისრულეს და შიდა კონტროლს.

5. სუბიექტი ამ კანონით დადგენილი მოთხოვნების შესასრულებლად, მისი საქმიანობისა და ორგანიზაციული სტრუქტურის სირთულის გათვალისწინებით:

ა) განსაზღვრავს სააღრიცხვო პოლიტიკას;

ბ) შეიმუშავებს ანგარიშთა გეგმას საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესების ფარგლებში;

გ) შეიმუშავებს ეკონომიკური მოვლენების ამსახველი დოკუმენტების წარმოებისა და კონტროლის მექანიზმსა და პროცედურებს;

დ) განსაზღვრავს სააღრიცხვო ინფორმაციის დამუშავების ვადებსა და ტექნოლოგიას;

ე) ფინანსური ანგარიშგების შესაბამისი სტანდარტების საფუძველზე შეიმუშავებს ფინანსური ანგარიშგების ფორმებს და განსაზღვრავს ფინანსური ანგარიშგების მომზადებისა და წარდგენის პროცედურებს;

ვ) შეიმუშავებს ბიზნესპროცესებისა და ბიზნესწესების ერთობლიობას (შიდა კონტროლის სისტემას), რომელიც უზრუნველყოფს მისი საქმიანობის ეფექტიანობას, ფინანსური ანგარიშგების უტყუარობას და საქართველოს კანონმდებლობასთან მათ შესაბამისობას.

6. სუბიექტი ბუღალტრულ აღრიცხვას აწარმოებს და ფინანსურ ანგარიშგებას ამზადებს მატერიალური ფორმით ან ელექტრონული საინფორმაციო სისტემების მეშვეობით, ფინანსური ანგარიშგების შესაბამისი სტანდარტების საფუძველზე.

7. სუბიექტი ბუღალტრულ აღრიცხვას აწარმოებს ბუღალტრული აღრიცხვის დოკუმენტების საფუძველზე. ბუღალტრული აღრიცხვის დოკუმენტები შეიძლება შედგენილ იქნეს როგორც ერთ, ისე რამდენიმე ეგზემპლარად. ბუღალტრული აღრიცხვის დოკუმენტებია:

ა) პირველადი აღრიცხვის დოკუმენტები, მათ შორის, შიდა პირველადი აღრიცხვის დოკუმენტი – სუბიექტის შიდა ოპერაციის დამადასტურებელი დოკუმენტი, აგრეთვე გარე პირველადი აღრიცხვის დოკუმენტი – მეორე მხარისგან მიღებული დოკუმენტი ან სუბიექტის მიერ მეორე მხარისთვის წარდგენილი დოკუმენტის ორიგინალი;

ბ) მაგროვებელი დოკუმენტები (სააღრიცხვო რეგისტრი, ჟურნალი და სხვა დოკუმენტი).           

8. ეკონომიკური მოვლენები ბუღალტრული აღრიცხვის დოკუმენტების საფუძველზე ბუღალტრულ აღრიცხვაში აისახება ორმაგი ჩაწერის პრინციპის შესაბამისად. ეკონომიკური მოვლენა ბუღალტრულ აღრიცხვაში მოხდენისთანავე აისახება. იგი ასევე აისახება იმ პერიოდის შესაბამის მაგროვებელ დოკუმენტებსა და ფინანსურ ანგარიშგებაში, რომელსაც მიეკუთვნება აღნიშნული მოვლენა.

9. ბუღალტრული აღრიცხვის ჩანაწერს (ბუღალტრულ გატარებას) აქვს შემდეგი რეკვიზიტები:

ა) ოპერაციის თარიღი;

ბ) სადებეტო და საკრედიტო ანგარიშები, შესაბამისი თანხების მითითებით;

გ) ოპერაციის მოკლე აღწერა;

დ) პირველადი აღრიცხვის დოკუმენტის/მაგროვებელი დოკუმენტის დასახელება და ნომერი (ასეთის არსებობის შემთხვევაში);

ე) ოპერაციის თანხობრივი მონაცემი.

10. (ამოღებულია - 21.04.2017, 640).

11. პირველადი აღრიცხვის დოკუმენტი არის ეკონომიკური მოვლენის დამადასტურებელი დოკუმენტი, რომელიც, საჭიროებისამებრ, ერთ ან რამდენიმე იდენტურ ეგზემპლარად დგება და რომელსაც, თუ საქართველოს კანონმდებლობით სხვა რამ არ არის დადგენილი, აქვს შემდეგი რეკვიზიტები:

ა) დოკუმენტის დასახელება და ნომერი;

ბ) დოკუმენტის შედგენის თარიღი;

გ) ოპერაციის ეკონომიკური შინაარსი;

დ) ოპერაციაში მონაწილე პირის/პირების დასახელება/დასახელებები;

ე) ოპერაციაში მონაწილე პირის/პირების საიდენტიფიკაციო მონაცემები და მისამართი/მისამართები (საქონლის/მომსახურების მიწოდების ან სხვა აუცილებელ შემთხვევაში);

ვ) ოპერაციის განხორციელების დამადასტურებელი ხელმოწერები;

ზ) ოპერაციის თანხობრივი და რაოდენობრივი მონაცემები.

12. სუბიექტი უზრუნველყოფს ეკონომიკური მოვლენის დამადასტურებელი პირველადი აღრიცხვის დოკუმენტის როგორც ფორმის (დოკუმენტის სისრულე, გაფორმების სისწორე, რეკვიზიტების არსებობა და სხვა), ისე შინაარსის (ეკონომიკური მოვლენის კანონიერება, ცალკეული მაჩვენებლების ლოგიკური და არითმეტიკული სიზუსტე და სხვა) მიხედვით სწორად შედგენის კონტროლს. ფორმის ან შინაარსის მიხედვით არასწორად შედგენილი დოკუმენტი დოკუმენტის შედგენისათვის პასუხისმგებელ პირს უბრუნდება.

13. ბუღალტრული აღრიცხვის დოკუმენტების შედგენა, მათში შესწორებებისა და დამატებების შეტანა დასაშვებია საქართველოს კანონმდებლობისა და სუბიექტის მიერ შემუშავებული შესაბამისი პროცედურებისა და უსაფრთხოების ზომების დაცვით, რის შედეგადაც შეუძლებელი იქნება ამ დოკუმენტების სანდოობაში ეჭვის შეტანა.

14. პირველადი აღრიცხვის დოკუმენტებში მოცემული ინფორმაცია ქრონოლოგიურად და სისტემატიზებულად, ბუღალტრული აღრიცხვის წარმოების ზოგადი პრინციპების დაცვით აისახება მაგროვებელ დოკუმენტებში.

15. ეკონომიკური მოვლენების დამადასტურებელ ბუღალტრული აღრიცხვის დოკუმენტებს როგორც წერილობით, ისე ელექტრონულად ხელს აწერს (აწერენ) სუბიექტის ხელმძღვანელობისთვის პასუხისმგებელი პირი, ბუღალტერი ან სუბიექტის შიდა პოლიტიკით განსაზღვრული შესაბამისი უფლებამოსილების მქონე სხვა პირები.

16. შიდა კონტროლის სისტემაზე და სამართლიანი ფინანსური ანგარიშგების მომზადებისათვის და წარდგენისათვის პასუხისმგებლობა საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით სუბიექტს ეკისრება.

17. დოკუმენტებში ასახული მონაცემების უტყუარობისათვის, აგრეთვე ბუღალტრული აღრიცხვის დოკუმენტების დროული და ხარისხიანი შედგენისათვის პასუხს აგებენ ამ დოკუმენტების შემდგენი და მათზე ხელის მომწერი პირები.

18. როგორც ელექტრონული, ისე მატერიალური ფორმით არსებული ფინანსური ანგარიშგებები და ბუღალტრული აღრიცხვის დოკუმენტები სუბიექტთან ინახება შესაბამისი საანგარიშგებო პერიოდის დასრულებიდან 6 წლის განმავლობაში, გარდა საქართველოს კანონმდებლობით გათვალისწინებული შემთხვევისა.

საქართველოს 2017 წლის 21 აპრილის კანონი №640 - ვებგვერდი, 10.05.2017წ.

მუხლი 5. ფინანსური ანგარიშგება და მისი მომზადებისა და შედგენის ძირითადი პრინციპები

1. სუბიექტი ფინანსურ ანგარიშგებას ამზადებს ამ კანონის შესაბამისად, თუ შესაბამისი სფეროს მარეგულირებელი ნორმატიული აქტით სხვა რამ არ არის დადგენილი. ამასთანავე, მეოთხე კატეგორიის საწარმოსა და არასამეწარმეო (არაკომერციული) იურიდიული პირის ფინანსური ანგარიშგებები მზადდება მხოლოდ მათთვის დადგენილი ფინანსური ანგარიშგების სტანდარტების შესაბამისად.

2. სუბიექტი ფინანსურ ანგარიშგებას ამზადებს სულ მცირე წელიწადში ერთხელ.

3. სუბიექტის მიერ შედგენილი ფინანსური ანგარიშგება უნდა იყოს სრული, სწორი და სამართლიანი. იგი შესადარი პერიოდისთვის უნდა ასახავდეს სუბიექტის ფინანსურ მდგომარეობას, საქმიანობის შედეგებს, ფულადი სახსრებისა და კაპიტალის მოძრაობას და განმარტებით შენიშვნებს. ფინანსურ ანგარიშგებაში მოცემული ინფორმაცია უნდა შეესაბამებოდეს ფინანსური ანგარიშგების საერთაშორისო სტანდარტებით განსაზღვრულ ფუნდამენტურ ხარისხობრივ მახასიათებლებს.

4. ამ მუხლის პირველი პუნქტით გათვალისწინებული ფინანსური ანგარიშგებების შედგენის, მათ შორის, მათი კონსოლიდირების, წესს განსაზღვრავს სუბიექტის მიერ ამ კანონის მე-3 მუხლის შესაბამისად სუბიექტისათვის დადგენილი ან მის მიერ არჩეული ფინანსური ანგარიშგების სტანდარტი, გარდა კანონით გათვალისწინებული შემთხვევებისა.                            

5. სუბიექტმა მისთვის განსაზღვრული ფინანსური ანგარიშგების სტანდარტების შესაბამისად შერჩეული სააღრიცხვო პოლიტიკა და მეთოდები თანამიმდევრულად უნდა გამოიყენოს, გარდა იმ შემთხვევისა, თუ განსხვავებული ფინანსური ანგარიშგების სააღრიცხვო პოლიტიკა და მეთოდები უფრო სამართლიანად და მიუკერძოებლად ასახავს სუბიექტის ფინანსურ მდგომარეობასა და  საქმიანობას. სუბიექტის მიერ სააღრიცხვო პოლიტიკისა და მეთოდების შეცვლა დასაშვებია მხოლოდ მის მიერ არჩეული ფინანსური ანგარიშგების სტანდარტების ფარგლებში.

6. სდპ-მა და პირველი კატეგორიის საწარმომ ფინანსური ანგარიშგების განმარტებით შენიშვნებში დამატებით უნდა წარადგინონ ინფორმაცია:

ა) სუბიექტის შემოსავლის შესახებ, საქმიანობის კატეგორიებისა და ბაზრების გეოგრაფიული განაწილების მიხედვით, თუ საქონლის/მომსახურების გაყიდვის ორგანიზების თვალსაზრისით ამ კატეგორიებსა და ბაზრებს შორის არსებითი განსხვავებაა;

ბ) სუბიექტის წლიური ფინანსური ანგარიშგების აუდიტის ჩატარების და სუბიექტისთვის სხვა პროფესიული მომსახურების გაწევის სანაცვლოდ აუდიტორისთვის/აუდიტორული ფირმისთვის მიცემული ანაზღაურების შესახებ.

7. მესამე კატეგორიის საწარმო ვალდებულია ამ კანონის მე-7 მუხლის მე-6 პუნქტის „ე“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული ინფორმაცია ასახოს ფინანსური ანგარიშგების განმარტებით შენიშვნებში.

8. ფინანსური ანგარიშგების ამსახველ დოკუმენტებში უნდა მიეთითოს სუბიექტის სახელწოდება, მარეგისტირებელი ორგანო, სუბიექტის რეგისტრაციის ნომერი, სამართლებრივი ფორმა, იურიდიული მისამართი და, თუ დაწყებულია სუბიექტის ლიკვიდაციის პროცესი, ინფორმაცია ლიკვიდაციის პროცესის შესახებ.

მუხლი 6. ფინანსური ანგარიშგების აუდიტის მოთხოვნა

1. სდპ, პირველი და მეორე კატეგორიების საწარმოები და პირველი და მეორე კატეგორიების ჯგუფები ვალდებული არიან, უზრუნველყონ საკუთარი ფინანსური ანგარიშგების/კონსოლიდირებული ფინანსური ანგარიშგების აუდიტი ამ კანონის მე-15 მუხლით გათვალისწინებული წესით, თუ შესაბამისი სფეროს მარეგულირებელი ნორმატიული აქტებით სხვა რამ არ არის დადგენილი.

2. მარეგულირებელი/საზედამხედველო ორგანოს რეგულირებისადმი/ზედამხედველობისადმი  დაქვემდებარებული საწარმოსთვის შუალედური ფინანსური ანგარიშგების აუდიტის ჩატარების ან/და სხვა მარწმუნებელ გარიგებაზე მოთხოვნას ადგენს შესაბამისი სფეროს მარეგულირებელი კანონმდებლობა.

3. მესამე და მეოთხე კატეგორიების საწარმოები და არასამეწარმეო (არაკომერციული) იურიდიული პირები გათავისუფლებული არიან ფინანსური ანგარიშგების აუდიტის ვალდებულებისაგან, თუ საქართველოს კანონმდებლობით სხვა რამ არ არის დადგენილი.

4. ამ მუხლის პირველი პუნქტის მოთხოვნა ვრცელდება იმ სუბიექტზედაც, რომელიც არის ჯგუფში შემავალი შვილობილი საწარმო.

მუხლი 7. მმართველობის ანგარიშგება

1. სდპ-მა და პირველი და მეორე კატეგორიების საწარმოებმა უნდა მოამზადონ და სამსახურს უნდა წარუდგინონ მმართველობის ანგარიშგება. მმართველობის ანგარიშგების მომზადებისა და წარდგენის წესს შესაბამისი ევროკავშირის დირექტივების მოთხოვნების გათვალისწინებით ადგენს სამსახური.

2. მმართველობის ანგარიშგება მოიცავს:

ა) საქმიანობის მიმოხილვას;

ბ) კორპორაციული მართვის ანგარიშგებას;

გ) არაფინანსურ ანგარიშგებას.

3. ამ მუხლის მე-2 პუნქტის „ა“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებულ საქმიანობის მიმოხილვას ამზადებენ სდპ და პირველი და მეორე კატეგორიების საწარმოები.

4. ამ მუხლის მე-2 პუნქტის „ბ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებულ კორპორაციული მართვის ანგარიშგებას ამზადებს ამ კანონის მე-2 მუხლის პირველი პუნქტის „ყ.ა“ ქვეპუნქტით განსაზღვრული პირი.

5. ამ მუხლის მე-2 პუნქტის „გ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებულ არაფინანსურ ანგარიშგებას ამზადებს ის სდპ, რომელიც შეესაბამება პირველი კატეგორიის საწარმოს ზომით კატეგორიას, ამასთანავე, საანგარიშგებო პერიოდში ჰყავს საშუალოდ 500-ზე მეტი დასაქმებული.

6. ამ მუხლის მე-2 პუნქტის „ა“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული საქმიანობის მიმოხილვა, საქმიანობის მოცულობისა და სირთულის გათვალისწინებით, ასახავს სუბიექტის საქმიანობის განვითარების, შედეგებისა და მდგომარეობის, სუბიექტის წინაშე არსებული ძირითადი რისკებისა და გაურკვევლობების ამომწურავ ანალიზს. იგი სუბიექტის საქმიანობის სრულად გაგებისთვის, საჭიროების შემთხვევაში, დამატებით უნდა მოიცავდეს აუცილებელ ძირითად ფინანსურ და არაფინანსურ მაჩვენებლებს, არაფინანსურ ინდიკატორებს, რომლებიც დაკავშირებულია სუბიექტის საქმიანობასთან, მათ შორის, დასაქმების და გარემოს დაცვის საკითხებთან, აგრეთვე წლიურ ფინანსურ ანგარიშგებაში ასახული თანხების შესახებ დამატებით განმარტებებს. საქმიანობის მიმოხილვა ასევე უნდა მოიცავდეს:

ა) სუბიექტის განვითარების გეგმებს;

ბ) სუბიექტის მიერ წარმოებული კვლევებისა და მისი განვითარების მიმოხილვას;

გ) ინფორმაციას სუბიექტის ფილიალების საქმიანობის შესახებ;

დ) სუბიექტის საკრედიტო, საბაზრო, ლიკვიდობის და ფულადი ნაკადების რისკების მიმოხილვას და ინფორმაციას ამ რისკების მართვის მექანიზმების შესახებ;

ე) საკუთარი აქციების შეძენის შესახებ ინფორმაციას, რომელიც სულ მცირე უნდა მოიცავდეს შემდეგ მონაცემებს:

ე.ა) საანგარიშგებო პერიოდში აქციების შეძენის მიზეზი;

ე.ბ) საანგარიშგებო პერიოდში შეძენილი და გასხვისებული აქციების რაოდენობა და ნომინალური ღირებულება, ხოლო მისი არარსებობის შემთხვევაში – საბალანსო ღირებულება და განთავსებულ კაპიტალში აქციების წილობრივი მაჩვენებელი;

ე.გ) აქციების შეძენისათვის ან გასხვისებისათვის განხორციელებული საპასუხო შესრულება;

ე.დ) საანგარიშგებო პერიოდში შეძენილი და საკუთრებაში დატოვებული აქციების რაოდენობა და ნომინალური ღირებულება, ხოლო მისი არარსებობის შემთხვევაში – საბალანსო ღირებულება და განთავსებულ კაპიტალში აქციების წილობრივი მაჩვენებელი;

ვ) ინფორმაციას ფინანსური რისკების მართვასთან დაკავშირებით სუბიექტის მიზნებისა და პოლიტიკის შესახებ.      

7. ამ მუხლის მე-2 პუნქტის „ბ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული კორპორაციული მართვის ანგარიშგება სულ მცირე უნდა მოიცავდეს:

ა) სუბიექტისათვის სავალდებულო ან სუბიექტის მიერ საკუთარი სურვილით შერჩეული (ასეთის არსებობის შემთხვევაში) კორპორაციული მართვის კოდექსის და სუბიექტის იმ კორპორაციული მართვის პრაქტიკის მიმოხილვას, რომელიც აღემატება კანონით დადგენილ მოთხოვნებს. საკუთარი სურვილით შერჩეული კორპორაციული მართვის კოდექსის გამოყენების შემთხვევაში სუბიექტი ვალდებულია მიუთითოს, თუ სად არის ეს კოდექსი საჯაროდ განთავსებული. კორპორაციული მართვის პრაქტიკის მითითების შემთხვევაში სუბიექტი საჯაროს ხდის ამ პრაქტიკის შესახებ დეტალურ ინფორმაციას; 

ბ) სავალდებულო ან საკუთარი სურვილით შერჩეული კორპორაციული მართვის კოდექსიდან გადახვევების ან ამ პუნქტის „ა“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებულ შემთხვევაში აღნიშნულ კოდექსზე მიუთითებლობის ფაქტებს და შესაბამისი მიზეზების ანალიზს;

გ) ფინანსური ანგარიშგების შედგენის პროცესთან დაკავშირებული შიდა კონტროლისა და რისკების მართვის სისტემების მიმოხილვას;

დ) აქციონერთა და აქციონერთა საერთო კრების უფლებების და მათი განხორციელების წესების მიმოხილვას;

ე) სუბიექტის მმართველობითი ორგანოს და სამეთვალყურეო საბჭოს შემადგენლობისა და ფუნქციონირების მიმოხილვას;

ვ) სუბიექტის (გარდა იმ ანგარიშვალდებული საწარმოებისა, რომლებიც აკმაყოფილებენ მეორე და მესამე კატეგორიების საწარმოთა კრიტერიუმებს) მიერ თავისი მმართველობითი ორგანოს და სამეთვალყურეო საბჭოს მიმართ გამოყენებული დივერსიფიკაციის პოლიტიკის (ასაკის, სქესის, კვალიფიკაციისა და სხვა) მიმოხილვას, აგრეთვე ინფორმაციას ამ პოლიტიკის მიზნების, გამოყენებული მეთოდების და შესაბამის პერიოდში მიღწეული შედეგების შესახებ. აღნიშნული პოლიტიკის არარსებობის შემთხვევაში შესაბამისი მიზეზი კორპორაციული მართვის ანგარიშგებაში განიმარტება;

ზ) „მეწარმეთა შესახებ“ საქართველოს კანონის 532 მუხლით გათვალისწინებული სავალდებულო სატენდერო შეთავაზების შემთხვევაში – შემდეგ მონაცემებს:

ზ.ა) კაპიტალში პირდაპირი ან არაპირდაპირი მნიშვნელოვანი მონაწილეობა;

ზ.ბ) იმ აქციების მფლობელების შესახებ ინფორმაცია, რომლებიც განსაკუთრებული კონტროლის შესაძლებლობას იძლევა, და ამ უფლების აღწერა;

ზ.გ) ხმის მიცემის უფლების განხორციელების შეზღუდვის (კერძოდ, ხმის მიცემის უფლების შეზღუდვა გარკვეული პროცენტის აქციების ან ხმათა რაოდენობის მფლობელებისთვის) შესახებ ინფორმაცია;

ზ.დ) მმართველობითი ორგანოს წევრების დანიშვნასთან და შეცვლასთან დაკავშირებული წესები, აგრეთვე წესდების ცვლილების შესახებ ინფორმაცია;

ზ.ე) მმართველობითი ორგანოს წევრების უფლებამოსილებები.

8. ამ მუხლის მე-2 პუნქტის „გ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული არაფინანსური ანგარიშგება მოიცავს სულ მცირე გარემოს დაცვის, სოციალური, დასაქმების, ადამიანის უფლებების დაცვისა და კორუფციის წინააღმდეგ ბრძოლის საკითხებზე სუბიექტის საქმიანობის განვითარების, შედეგებისა და მდგომარეობის ზეგავლენის დასადგენად აუცილებელ ინფორმაციას, მათ შორის:

ა) სუბიექტის ბიზნესმოდელის მოკლე მიმოხილვას;

ბ) სუბიექტის მიერ ამ პუნქტით გათვალისწინებული საკითხების მიმართ გამოყენებული პოლიტიკის აღწერას, მათ შორის, ინფორმაციას განხორციელებული კომპლექსური პროცედურებისა და გატარებული პოლიტიკის შედეგების შესახებ. თუ სუბიექტი არ იყენებს ასეთ პოლიტიკას, ამასთან დაკავშირებით ანგარიშგებაში ნათელი და დასაბუთებული განმარტება შეიტანება;

გ) სუბიექტის საქმიანობის რისკების ანალიზს, რაც საჭიროების შემთხვევაში მოიცავს (მაგრამ არ შემოიფარგლება) სუბიექტის ბიზნესურთიერთობებს, ამ პუნქტით გათვალისწინებულ საკითხებზე პროდუქციის ან/და მომსახურების შესაძლო უარყოფით ზეგავლენას და სუბიექტის მიერ გამოყენებულ რისკების მართვის მეთოდებს;

დ) კონკრეტული საქმიანობის ძირითად არაფინანსურ მაჩვენებლებს;

ე) საჭიროების შემთხვევაში – წლიურ ფინანსურ ანგარიშგებაში ასახულ თანხებზე მითითებას და მათ შესახებ დამატებით განმარტებებს.            

9. სუბიექტს, რომელიც არის შვილობილი საწარმო, არ ევალება ამ მუხლის მე-8  პუნქტით გათვალისწინებული არაფინანსური ანგარიშგების წარდგენა, თუ შესაბამისი ინფორმაცია მოცემულია ჯგუფის კონსოლიდირებულ ანგარიშგებაში.

10. სდპ და პირველი და მეორე კატეგორიების საწარმოები ვალდებული არიან, მმართველობის ანგარიშგება მიაწოდონ აუდიტორს/აუდიტორულ ფირმას. აუდიტორი/აუდიტორული ფირმა გამოთქვამს თავის მოსაზრებას ამ მუხლის მე-6 პუნქტისა და მე-7 პუნქტის „გ“ და „ზ“ ქვეპუნქტების მის მარეგულირებელ ნორმატიულ აქტებთან შესაბამისობისა და იმავე საანგარიშგებო პერიოდის ფინანსურ ანგარიშგებებთან თანხვდენილობის თაობაზე. აუდიტის განხორციელების პროცესში სუბიექტის შესახებ მიღებული ინფორმაციის გათვალისწინებით აუდიტორი/აუდიტორული ფირმა განსაზღვრავს არსებით უზუსტობებს და საჭიროების შემთხვევაში მიუთითებს მათ არსს. აუდიტორი/აუდიტორული ფირმა ამოწმებს, ასახულია თუ არა ანგარიშგებაში ამ მუხლის მე-7 პუნქტის „ა“, „ბ“ და „დ“–„ვ“ ქვეპუნქტებით და მე-8 პუნქტით გათვალისწინებული ინფორმაცია.

11. თუ ამ მუხლით გათვალისწინებული ინფორმაცია ასახულია ამ კანონის მე-9 მუხლის მე-2 პუნქტით დადგენილი წესით წარდგენილ ფინანსურ ანგარიშგებაში, სუბიექტი თავისუფლდება აღნიშნული ინფორმაციის მმართველობის ანგარიშგებაში ასახვის ვალდებულებისაგან.

12. ამ მუხლის მოთხოვნები ვრცელდება იმ კატეგორიის ჯგუფებზე, რომლებიც აკმაყოფილებენ პირველი და მეორე კატეგორიების საწარმოთა კრიტერიუმებს.

13. მარეგულირებელი/საზედამხედველო ორგანო უფლებამოსილია სამსახურთან შეთანხმებით დაადგინოს შეზღუდვები ამ მუხლით გათვალისწინებული ინფორმაციის გამოქვეყნების მოთხოვნის მიმართ, თუ აღნიშნული ინფორმაციის გამჟღავნება საფრთხეს უქმნის სდპ-ის ან შესაბამისი დარგის ფინანსურ სტაბილურობას.        

მუხლი 8. სახელმწიფოს მიმართ განხორციელებული გადახდების შესახებ ანგარიშგება

1. სდპ და პირველი კატეგორიის საწარმო, რომელთა საქმიანობა მოიცავს წიაღით სარგებლობას (მათ შორის, ნავთობისა და გაზის მოპოვებას) ან ბუნებრივი წარმოშობის ტყეში ხე-ტყის დამზადებას, ვალდებული არიან, ყოველწლიურად მოამზადონ და წარადგინონ სახელმწიფოს მიმართ განხორციელებული გადახდების შესახებ ანგარიშგება. ამ ანგარიშგებაში უნდა აისახოს სახელმწიფოსთვის მოგების გადასახადის, სალიცენზიო და ბუნებრივი რესურსებით სარგებლობისათვის მოსაკრებლების, ბუნებრივი რესურსებით სარგებლობის რეგულირების საფასურის, როიალტის, დივიდენდის, „ნავთობისა და გაზის შესახებ“ საქართველოს კანონით განსაზღვრული ბონუსის, ქირისა და საკონცესიო გადასახადის სახით, ფულადი ან ნატურალური ფორმით გადახდილი ის თანხები, რომლებიც საანგარიშგებო პერიოდში გადახდის ამ თითოეული სახეობისათვის ერთჯერადად ან ჯამურად 100 000 ლარს აღემატება.

2. სახელმწიფოს მიმართ განხორციელებულ გადახდებად ითვლება საქართველოს  სახელმწიფო ბიუჯეტში გადახდილი ნებისმიერი თანხა, ადმინისტრაციული ორგანოს და იმ საწარმოს მიმართ განხორციელებული გადახდები, რომელშიც სახელმწიფოს წილობრივი მონაწილეობა 50 პროცენტს აღემატება, აგრეთვე სხვა ქვეყნის სახელმწიფო, რეგიონული და ადგილობრივი ორგანოების მიმართ განხორციელებული გადახდები.

3. წიაღისა და მისით სარგებლობის სახეები, აგრეთვე სახელმწიფოს მიმართ განხორციელებული გადახდების შესახებ ანგარიშგების მომზადების, წარდგენისა და გამოქვეყნების წესი განისაზღვრება საქართველოს მთავრობის დადგენილებით.

მუხლი 9. ანგარიშგებების წარდგენა და გამოქვეყნება

1.  სუბიექტების  ანგარიშგებების და ჯგუფების კონსოლიდირებული ანგარიშგებების განსათავსებლად ვებგვერდის შექმნასა და მართვას, აგრეთვე ამ ვებგვერდის მომხმარებლებისთვის ხელმისაწვდომობას უზრუნველყოფს სამსახური.

2. სუბიექტი (გარდა არასამეწარმეო (არაკომერციული) იურიდიული პირისა) ვალდებულია მისთვის ამ კანონით დადგენილი ფინანსური ანგარიშგება (მათ შორის, კონსოლიდირებული ანგარიშგება), მმართველობის ანგარიშგება (მათ შორის, კონსოლიდირებული ანგარიშგება), სახელმწიფოს მიმართ განხორციელებული გადახდების შესახებ ანგარიშგება და ამ კანონით გათვალისწინებულ შემთხვევებში აუდიტორული დასკვნა ერთად, დაუყოვნებლივ, მაგრამ არაუგვიანეს საანგარიშგებო პერიოდის მომდევნო წლის 1 ოქტომბრისა,  წარუდგინოს  სამსახურს მის მიერ დადგენილი წესით.

3. სამსახური ვალდებულია სუბიექტების მიერ წარდგენილი ანგარიშგებები (მათ შორის, კონსოლიდირებული ანგარიშგებები) და აუდიტორული დასკვნები, გარდა მეოთხე კატეგორიის საწარმოების ანგარიშგებებისა, გამოაქვეყნოს მათი წარდგენიდან 1 თვის ვადაში. პირს უფლება აქვს, სამსახურის მიერ დადგენილი წესით მოითხოვოს მეოთხე კატეგორიის საწარმოს ანგარიშგება. სამსახური უზრუნველყოფს სუბიექტების მიერ წარდგენილი ანგარიშგებების ამ კანონითა და მის საფუძველზე მიღებული ნორმატიული აქტებით დადგენილ მოთხოვნებთან შესაბამისობის შერჩევით გადამოწმებას რისკზე დაფუძნებული მიდგომის საფუძველზე. ამ პუნქტით გათვალისწინებულ შემთხვევაში სამსახური უფლებამოსილია სუბიექტს მოსთხოვოს გამოვლენილი ხარვეზების აღმოფხვრა.

 4. თუ სუბიექტის საანგარიშგებო პერიოდი არ ემთხვევა კალენდარულ წელს, იგი ვალდებულია სამსახურს წარუდგინოს ანგარიშგება მისი ხელმისაწვდომობისთანავე, დაუყოვნებლივ, მაგრამ საანგარიშგებო პერიოდის დასრულებიდან არაუგვიანეს 9 თვისა.

5. სდპ ვალდებულია ამ მუხლის მე-2 პუნქტით გათვალისწინებული ანგარიშგებები (მათ შორის, კონსოლიდირებული ანგარიშგებები) გამოაქვეყნოს საკუთარ ვებგვერდზე ან ბეჭდვით გამოცემაში.

6. სუბიექტი ვალდებულია მარეგულირებელი/საზედამხედველო ორგანოს მიერ განსაზღვრულ შემთხვევაში მარეგულირებელ/საზედამხედველო ორგანოს წარუდგინოს შუალედური ფინანსური ანგარიშგება. შუალედური ფინანსური ანგარიშგების  მარეგულირებელი/საზედამხედველო ორგანოსათვის წარდგენის წესი განისაზღვრება შესაბამისი სფეროს მარეგულირებელი კანონმდებლობით.

7. მესამე კატეგორიის საწარმოს მიერ ფინანსური ანგარიშგების გამარტივებული სახით წარდგენის წესს შესაბამისი ევროკავშირის დირექტივების მოთხოვნების გათვალისწინებით ადგენს სამსახური.

თავი III

პროფესიული ორგანიზაციები, პროფესიული სერტიფიცირება და განგრძობითი განათლება

მუხლი 10. მოთხოვნები პროფესიული ორგანიზაციის მიმართ

1. ამ კანონის მიზნებისათვის პროფესიულ ორგანიზაციად ითვლება საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად შექმნილი ბუღალტერთა ან/და აუდიტორთა პროფესიული ორგანიზაცია, რომელიც რეგისტრირებულია არასამეწარმეო (არაკომერციულ) იურიდიულ პირად და აკმაყოფილებს ამ კანონისა და მის საფუძველზე მიღებული ნორმატიული აქტების მოთხოვნებს.

2. პროფესიულ ორგანიზაციას უნდა ჰქონდეს შიდა პოლიტიკა, სისტემები და პროცედურები, რომლებიც უზრუნველყოფს:

ა) პროფესიული სერტიფიცირებისა და განგრძობითი განათლების მიმართ მოთხოვნების დაკმაყოფილებას; 

ბ) პროფესიული ორგანიზაციების წევრების მიერ პროფესიონალი ბუღალტრების ეთიკის კოდექსისა (IESBA Code) და ხარისხის კონტროლის სისტემის მიმართ მოთხოვნების შესრულებას.

3. სამსახური უფლებამოსილია განახორციელოს პროფესიული ორგანიზაციის ამ კანონისა და მის საფუძველზე მიღებული ნორმატიული აქტების მოთხოვნებთან შესაბამისობის მონიტორინგი. 

4. პროფესიული ორგანიზაციის მმართველობითი ორგანოს  წევრთა უმრავლესობას აუდიტორები ან/და სერტიფიცირებული ბუღალტრები შეადგენენ.

5. პროფესიული ორგანიზაცია უზრუნველყოფს მისი წევრების მიერ პროფესიული ორგანიზაციის მიერ დადგენილი მოთხოვნების დარღვევის გამოვლენას და მათთვის დისციპლინური პასუხისმგებლობის დაწესებას. პროფესიული ორგანიზაციების მიერ მათ წევრ აუდიტორთა სამართალდარღვევების გამოვლენისა და დისციპლინური პასუხისმგებლობის განსაზღვრის წესებს სამსახურთან შეთანხმებით ადგენენ პროფესიული ორგანიზაციები.

6. პროფესიული ორგანიზაცია ვალდებულია მართოს საკუთარი ვებგვერდი, რომელზედაც გამოაქვეყნებს მისი წევრი აუდიტორებისა და პროფესიული ორგანიზაციის მიერ სერტიფიცირებული ბუღალტრების რეესტრს, აგრეთვე პროფესიული ორგანიზაციის ყოველწლიურ ფინანსურ ანგარიშგებას და საქმიანობის შესახებ ანგარიშს.

მუხლი 11. პროფესიული სერტიფიცირება და განგრძობითი განათლება

1. სამსახური პირის სერტიფიცირებულ ბუღალტრად აღიარებისათვის და მის მიერ კვალიფიკაციის შენარჩუნებისათვის ადგენს პროფესიული სერტიფიცირების სტანდარტს და განგრძობითი განათლების სტანდარტს, რომლებიც შეესაბამება ევროკავშირის დირექტივების მოთხოვნებს და ბუღალტერთა საერთაშორისო ფედერაციის (IFAC) მიერ დადგენილ განათლების საერთაშორისო სტანდარტებს (IES). პროფესიული სერტიფიცირების სტანდარტი განსაზღვრავს პროფესიული სერტიფიცირებისათვის სასწავლო დისციპლინებს, საგამოცდო პროცესის წარმართვის, საგნების ჩათვლის და გამოცდებისაგან გათავისუფლების წესს, პროფესიული სერტიფიცირებისათვის წარსადგენ დოკუმენტაციას და სერტიფიკატის გაცემის წესს. განგრძობითი განათლების სტანდარტი განსაზღვრავს განგრძობითი განათლების პროგრამას და მისი განხორციელების წესს.

2. პირის კვალიფიკაცია დასტურდება პროფესიული სერტიფიცირების შესაბამისად. პროფესიულ სერტიფიცირებას ახორციელებენ ის პროფესიული ორგანიზაციები, რომელთა სასერტიფიკაციო პროგრამები ან/და საგამოცდო პროცესი აკმაყოფილებს სამსახურის მიერ დადგენილ სტანდარტებს და აღიარებულია სასერტიფიკაციო პროგრამებისა და საგამოცდო პროცესის აღიარების წესის შესაბამისად. სასერტიფიკაციო პროგრამებისა და საგამოცდო პროცესის აღიარების წესს ადგენს სამსახური.

3. სამსახური უფლებამოსილია აღიაროს სპეციალიზებული გამოცდების განმახორციელებელი ორგანოები მხოლოდ საგამოცდო პროცესის წარმართვის მიზნებისათვის. ის პროფესიული ორგანიზაცია, რომლის მხოლოდ სასერტიფიკაციო პროგრამებია აღიარებული, უფლებამოსილია განახორციელოს პროფესიული სერტიფიცირება სპეციალიზებული გამოცდების განმახორციელებელი ორგანოს მიერ ჩატარებული გამოცდების საფუძველზე. პროფესიული ორგანიზაცია შეიძლება აღიარებულ იქნეს სპეციალიზებული გამოცდების განმახორციელებელ ორგანოდ ამ მუხლის მე-2 პუნქტით განსაზღვრული სასერტიფიკაციო პროგრამებისა და საგამოცდო პროცესის აღიარების წესის შესაბამისად.

4. ამ მუხლის მე-2 და მე-3 პუნქტებით გათვალისწინებული აღიარებული სასერტიფიკაციო პროგრამებისა და განგრძობითი განათლების პროგრამებისა და საგამოცდო პროცესების რეესტრის წარმოებას უზრუნველყოფს სამსახური.

5.  პროფესიული სერტიფიცირებისათვის განკუთვნილი საგამოცდო ტესტების მომზადება საგამოცდო პროცესის ნაწილია. მას უზრუნველყოფენ სპეციალიზებული გამოცდების განმახორციელებელი ორგანოები.                       

6. პირთა გამოცდებზე დაშვების ან  საკვალიფიკაციო დისციპლინაში გამოცდისაგან გათავისუფლების მიზნით სამსახური აღიარებს პროფესიული ორგანიზაციის ან/და საგანმანათლებლო საქმიანობის განმახორციელებელი პირის პროფესიული სერტიფიცირებისათვის განკუთვნილ სასწავლო პროგრამებს ან ცალკეულ დისციპლინებს (საგნებს).

7. პროფესიული სერტიფიცირების შედეგად პირს სერტიფიცირებული ბუღალტრის სტატუსი ენიჭება. პროფესიული ორგანიზაცია მას ამ სტატუსის დამადასტურებელ სერტიფიკატს გადასცემს.

8. სერტიფიცირებული ბუღალტრის სტატუსი პირს არ ანიჭებს აუდიტის ჩატარების უფლებას, სანამ არ განხორციელდება მისი რეესტრში რეგისტრაცია.

9. განგრძობითი განათლების პროცესს უზრუნველყოფენ პროფესიული ორგანიზაციები სამსახურის მიერ დადგენილი წესით. პროფესიული ორგანიზაციები ვალდებული არიან, მონიტორინგი გაუწიონ სერტიფიცირებულ ბუღალტერთა განგრძობით განათლებას და აწარმოონ შესაბამისი აღრიცხვა. თუ პროფესიული ორგანიზაციის გადაწყვეტილებით პირი აღარ აკმაყოფილებს განგრძობითი განათლების მიმართ მოთხოვნებს, პროფესიული ორგანიზაცია ვალდებულია ამ გადაწყვეტილების მიღებიდან არაუგვიანეს 5 სამუშაო დღისა აცნობოს სამსახურს ამის შესახებ.

10. პროფესიული ორგანიზაციის მიერ პროფესიული სერტიფიცირებისა და განგრძობითი განათლების სფეროში დადგენილი წესების დარღვევისათვის პასუხისმგებლობის დაკისრება ხდება ამ კანონითა და მის საფუძველზე მიღებული კანონქვემდებარე ნორმატიული აქტებით დადგენილი წესით.

თავი IV

რეესტრი

მუხლი 12. რეესტრის წარმოება და ინფორმაციის ხელმისაწვდომობა

1. რეესტრის წარმოებას, აგრეთვე მასში ასახული ინფორმაციის საჯაროობასა და ხელმისაწვდომობას უზრუნველყოფს სამსახური.        

2. რეესტრის წარმოების მიზნით სამსახური იყენებს პროგრამულ უზრუნველყოფას და მართვის ავტომატურ საშუალებებს. რეესტრი საჯაროა.

3. ვებგვერდისა და რეესტრის ელექტრონული ფორმით წარმოების წესს, მის სტრუქტურას, ფორმას, მასში ასახული ინფორმაციის ნუსხას და მომხმარებელთა იდენტიფიცირების წესს განსაზღვრავს სამსახური.

4. სამსახური უფლებამოსილია ელექტრონული ან წერილობითი მიმართვის საფუძველზე ელექტრონული ან/და მატერიალური ფორმით გასცეს სამსახურის მიერ შექმნილი ან/და სამსახურში დაცული ნებისმიერი დოკუმენტი.

5. დაცული ინფორმაციისა და დოკუმენტების გაცნობის, მათი დედნებისა და ასლების გამოთხოვის წესი და პირობები განისაზღვრება სამსახურის მიერ დადგენილი წესით.

6. აუდიტორის/აუდიტორული ფირმის იდენტიფიკაცია უზრუნველყოფილია პირის ინდივიდუალური სარეგისტრაციო ნომრით.

7. რეესტრში აუდიტორის შესახებ უნდა იყოს შემდეგი ინფორმაცია:

ა) სახელი, გვარი, იურიდიული მისამართი, საქმიანობის ადგილი და სარეგისტრაციო ნომერი;

ბ) იმ აუდიტორული ფირმის დასახელება, მისამართი, ვებგვერდის მისამართი და სარეგისტრაციო ნომერი, რომელშიც დასაქმებულია აუდიტორი ან რომელშიც ის არის პარტნიორი/აქციონერი ან რომელთანაც სხვაგვარად არის დაკავშირებული;

გ) ინფორმაცია მისი სხვა ქვეყანაში აუდიტორად რეგისტრაციის შესახებ, მარეგისტრირებელი ორგანოს დასახელებისა და სარეგისტრაციო ნომრის (ასეთის არსებობის შემთხვევაში) მითითებით;

დ) ის პროფესიული ორგანიზაცია, რომლის წევრიც არის აუდიტორი;

ე) ხარისხის კონტროლის სისტემის მონიტორინგის შედეგები;

ვ)  ბოლო 3 წლის განმავლობაში აუდიტორული (არადაქირავებული) საქმიანობიდან მიღებული შემოსავლები;                        

ზ) პროფესიული პასუხისმგებლობის დაზღვევა, თანხისა და სადაზღვევო კომპანიის მითითებით.

8. რეესტრში აუდიტორული ფირმის შესახებ უნდა იყოს შემდეგი ინფორმაცია:

ა) სამართლებრივი ფორმა, დასახელება, მისამართი, ვებგვერდის მისამართი, საკონტაქტო ინფორმაცია და სარეგისტრაციო ნომერი;

ბ) იმ აუდიტორის/სერტიფიცირებული ბუღალტრის სახელი, გვარი და სარეგისტრაციო ნომერი, რომელიც აუდიტორულ ფირმაშია დასაქმებული ან მასში არის პარტნიორი/აქციონერი ან მმართველობითი ორგანოს წევრი ან სხვაგვარად არის მასთან დაკავშირებული, აგრეთვე აუდიტორულ ფირმაში დასაქმებულ თანამშრომელთა რაოდენობა;

გ) ხარისხის კონტროლის სისტემის მონიტორინგის შედეგები;

დ) არსებობის შემთხვევაში, იმ სდპ-ის დასახელება და საანგარიშგებო პერიოდი, რომელსაც ის უწევდა ან/და უწევს აუდიტორულ მომსახურებას;

ე) პარტნიორთა/აქციონერთა წილობრივი მონაწილეობა;

ვ) პროფესიული პასუხისმგებლობის დაზღვევა, თანხისა და სადაზღვევო კომპანიის მითითებით;

ზ) ბოლო 3 წლის განმავლობაში აუდიტორული საქმიანობიდან მიღებული შემოსავლები.

9. ამ მუხლის მე-8 პუნქტის „ე“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებულ ინფორმაციას სამსახური იღებს საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს მმართველობის სფეროში მოქმედი საჯარო სამართლის იურიდიული პირისგან – საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოსგან.                            

10. სამსახური ადმინისტრაციულ აქტს, რომელიც აუდიტორს/აუდიტორულ ფირმას სანქციას აკისრებს, ძალაში შესვლისა და იმ სუბიექტის ინფორმირების შემდეგ, რომელსაც სანქცია დაეკისრა, დაუყოვნებლივ, არანაკლებ 5 წლის ვადით აქვეყნებს ვებგვერდზე, მხარეების მიერ ამ გადაწყვეტილების გასაჩივრების შესახებ ინფორმაციის (ასეთის არსებობის შემთხვევაში) მითითებით.                  

11. ამ მუხლის მე-10 პუნქტით გათვალისწინებულ შემთხვევაში სამსახური უფლებამოსილია საჯარო არ გახადოს ინფორმაცია, თუ ამით საფრთხეს შეუქმნის ქვეყნის ან/და მესამე პირის ინტერესებს. სამსახური უზრუნველყოფს ინფორმაციის შეფასებასა და ანალიზს და იღებს გადაწყვეტილებას მისი გამოქვეყნების მიზანშეწონილობის შესახებ.

12. რეესტრიდან ამონაწერი ქართულ ენაზე მზადდება.

საქართველოს 2017 წლის 21 აპრილის კანონი №640 - ვებგვერდი, 10.05.2017წ.

მუხლი 13. სარეგისტრაციო წარმოება

 1. საქართველოში რეგისტრირებული იურიდიული პირი, უცხოური საწარმოს ფილიალი და ფიზიკური პირი საქართველოში აუდიტის ჩატარების უფლებამოსილებას იძენენ რეესტრში რეგისტრაციის შემდეგ. აუდიტორის/აუდიტორული ფირმის რეესტრში დარეგისტრირების ან მისი რეგისტრაციის აღდგენის საფუძველია შესაბამისი პირის განცხადება და ამ კანონითა და მის საფუძველზე მიღებული კანონქვემდებარე ნორმატიული აქტებით დადგენილი მოთხოვნების შესრულება. სამსახური 10 სამუშაო დღის ვადაში ამოწმებს განცხადების ამ კანონითა და მის საფუძველზე მიღებული ნორმატიული აქტებით დადგენილ მოთხოვნებთან შესაბამისობას.

2. სამსახურისათვის წარდგენილ განცხადებას უნდა დაერთოს სამსახურის მიერ განსაზღვრული სარეგისტრაციო დოკუმენტაცია და ინფორმაცია. სამსახური უფლებამოსილია ყოველ კონკრეტულ შემთხვევაში დამატებით მოითხოვოს სარეგისტრაციო წარმოებასთან დაკავშირებული იმ დოკუმენტის ან ინფორმაციის წარმოდგენა, რომელიც აუცილებელია განცხადებით მოთხოვნილ საკითხზე გადაწყვეტილების მისაღებად.

3. პროფესიული ორგანიზაცია ვალდებულია სამსახურის მიერ მოთხოვნის შემთხვევაში წარუდგინოს მას ინფორმაცია/დოკუმენტი წევრის შესახებ.

4. რეესტრში რეგისტრაციით დაინტერესებული ფიზიკური პირი უნდა აკმაყოფილებდეს შემდეგ პირობებს:

ა) იყოს სერტიფიცირებული ბუღალტერი;

ბ) ჰქონდეს ფინანსური ანგარიშგების აუდიტის აუდიტორის ზედამხედველობით ჩატარების არანაკლებ 3-წლიანი პრაქტიკული გამოცდილება, რასაც წერილობით ადასტურებს ზედამხედველი აუდიტორი;

გ) არ იყოს ნასამართლევი ტერორიზმის დაფინანსებისათვის ან/და უკანონო შემოსავლის ლეგალიზაციისათვის ან სხვა ეკონომიკური დანაშაულისათვის, აგრეთვე სხვა მძიმე ან განსაკუთრებით მძიმე დანაშაულისათვის;

დ) იყოს პროფესიული ორგანიზაციის წევრი;

ე) არ ჰქონდეს დარღვეული პროფესიონალი ბუღალტრების ეთიკის კოდექსი (IESBA Code), რასაც ადასტურებს პროფესიული ორგანიზაცია ან ამ პუნქტის „ბ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული აუდიტორი.

5. რეესტრში რეგისტრაციით დაინტერესებული იურიდიული პირი უნდა აკმაყოფილებდეს შემდეგ პირობებს:

ა) ახორციელებდეს აუდიტორულ საქმიანობას სულ მცირე 1 გარიგების პარტნიორის მეშვეობით;

ბ) აუდიტორულ ფირმაში 50%-ზე მეტი ხმის უფლებას ფლობდეს (ფლობდნენ) რეესტრში რეგისტრირებული აუდიტორი (აუდიტორები) ან/და აუდიტორული ფირმა ან/და ეკონომიკური განვითარებისა და თანამშრომლობის ორგანიზაციის (OECD) წევრ ქვეყნებში ან/და ევროკავშირის წევრი ქვეყნების აუდიტორულ რეესტრში რეგისტრირებული ფირმა ან/და ეკონომიკური განვითარებისა და თანამშრომლობის ორგანიზაციის (OECD) წევრ ქვეყნებსა და ევროკავშირის წევრ ქვეყნებში არსებული ბუღალტერთა საერთაშორისო ფედერაციის (IFAC) წევრი ორგანიზაციების წევრი ფიზიკური პირი (პირები);

გ) მმართველობითი ორგანოს წევრთა უმრავლესობა შედგებოდეს აუდიტორებისაგან. თუ მმართველობითი ორგანო 2 წევრისაგან შედგება, ერთ-ერთი მათგანი აუდიტორი უნდა იყოს;

დ) დაზღვეული ჰქონდეს პროფესიული პასუხისმგებლობა.

6. აუდიტორი/აუდიტორული ფირმა ვალდებულია რეესტრში ასახული ნებისმიერი ინფორმაციის ცვლილების შესახებ შეატყობინოს სამსახურსა და პროფესიულ ორგანიზაციას ცვლილების შეტანიდან არაუგვიანეს 5 სამუშაო დღისა.

7. აუდიტორი/აუდიტორული ფირმა, რომელიც არ აკმაყოფილებს რეესტრში რეგისტრაციის პირობებს, ექვემდებარება რეგისტრაციის გაუქმებას და კარგავს აუდიტის ჩატარების უფლებამოსილებას. რეგისტრაციის გაუქმებისთვის პასუხისმგებელია სამსახური მის მიერ განსაზღვრული წესის შესაბამისად. რეგისტრაციის გაუქმების შემთხვევაში აუდიტორს/აუდიტორულ ფირმას არ აქვს უფლება, თავის სახელწოდებაში გამოიყენოს სიტყვა „აუდიტორი“/სიტყვები „აუდიტორული ფირმა“.

8. სამსახური უფლებამოსილია სამსახურის მიერ დადგენილი წესით, საქართველოს სამართლის საკვალიფიკაციო ტესტის ჩაბარებისა და შესაბამისი მიმართვის საფუძველზე დაარეგისტრიროს რეესტრში ეკონომიკური განვითარებისა და თანამშრომლობის ორგანიზაციის (OECD) წევრ ქვეყნებსა და ევროკავშირის წევრ ქვეყნებში არსებული ბუღალტერთა საერთაშორისო ფედერაციის (IFAC) წევრი ორგანიზაციების წევრი ფიზიკური პირები, რომლებსაც აუდიტის საქართველოში ჩატარება სურთ. ამ პუნქტის შესაბამისად რეესტრში რეგისტრირებულ ფიზიკურ პირებზე რეგისტრაციის შემდეგ გავრცელდება ამ კანონითა და მის საფუძველზე მიღებული კანონქვემდებარე ნორმატიული აქტებით დადგენილი მოთხოვნები და შეზღუდვები. 

9. ამ მუხლის მე-8 პუნქტით გათვალისწინებული შემთხვევის გარდა, სამსახური უფლებამოსილია დაადგინოს იმ სახელმწიფოთა ჩამონათვალი, რომელთა ბუღალტერთა საერთაშორისო ფედერაციის (IFAC) ნამდვილ წევრსაც ექნება რეესტრში დარეგისტრირების უფლება.

10. სამსახური უფლებამოსილია მიიღოს გადაწყვეტილება სარეგისტრაციო წარმოების შეჩერების შესახებ, თუ:

ა) განცხადებას არ ერთვის ან/და არასრულად არის წარმოდგენილი ამ კანონითა და მის საფუძველზე მიღებული ნორმატიული აქტებით განსაზღვრული დოკუმენტი ან/და ინფორმაცია, რომელიც აუცილებელია განცხადებით მოთხოვნილ საკითხზე გადაწყვეტილების მისაღებად;

ბ) არსებობს საქართველოს კანონმდებლობით გათვალისწინებული სხვა საფუძვლები.

11. თუ განმცხადებელი სამსახურს არ წარუდგენს ამ კანონით ან მის საფუძველზე მიღებული ნორმატიული აქტით გათვალისწინებულ დოკუმენტს ან ინფორმაციას, რომელიც აუცილებელია აუდიტორის/აუდიტორული ფირმის რეგისტრაციისათვის, სარეგისტრაციო განაცხადის მიღებიდან 10 სამუშაო დღის ვადაში სამსახური განმცხადებელს განუსაზღვრავს არაუმეტეს 30-დღიან ვადას, რომლის განმავლობაშიც მან დამატებითი დოკუმენტი ან ინფორმაცია უნდა წარადგინოს. სამსახური უფლებამოსილია, განმცხადებლის მოთხოვნით, ეს ვადა გააგრძელოს მხოლოდ ერთხელ, არაუმეტეს 15 დღით. ამ ვადის გასვლის შემდეგ სამსახური უფლებამოსილია მიიღოს გადაწყვეტილება სარეგისტრაციო წარმოების შეწყვეტის შესახებ.

12. სარეგისტრაციო წარმოების შეჩერების პერიოდში სარეგისტრაციო წარმოების შეჩერების საფუძვლის აღმოფხვრის დამადასტურებელი დოკუმენტის ან ინფორმაციის წარმოდგენის შემთხვევაში სამსახური იღებს გადაწყვეტილებას სარეგისტრაციო წარმოების განახლების შესახებ. სარეგისტრაციო წარმოების განახლების შემთხვევაში სარეგისტრაციო წარმოების ვადის ათვლა ხელახლა იწყება.

თავი V

აუდიტორული მომსახურება და მისი ხარისხის უზრუნველყოფა

მუხლი 14. აუდიტორული მომსახურების განხორციელების სამართლებრივი საფუძვლები

1. საქართველოში აუდიტი ტარდება აუდიტის საერთაშორისო სტანდარტების (ISA) შესაბამისად. აუდიტის საერთაშორისო სტანდარტები (ISA) არის აუდიტისა და მარწმუნებელი მომსახურების საერთაშორისო საბჭოს (IAASB) მიერ ან მისი უფლებამონაცვლე ორგანოს მიერ მიღებული აუდიტის საერთაშორისო სტანდარტები, რომლებსაც მოიცავს ამ ორგანოს და მარწმუნებელი გარიგებების საერთაშორისო ოფიციალური დოკუმენტების ცნობარი.

 2. აუდიტის გარდა, სხვა აუდიტორული მომსახურების (მიმოხილვა, სხვა მარწმუნებელი გარიგება და დაკავშირებული მომსახურება) განხორციელებისას აუდიტორი/აუდიტორული ფირმა იყენებს აუდიტისა და მარწმუნებელი მომსახურების საერთაშორისო საბჭოს (IAASB) მიერ  ან მისი უფლებამონაცვლე ორგანოს მიერ მიღებული და დამტკიცებული მიმოხილვისა და დაკავშირებული მომსახურების, აგრეთვე სხვა მარწმუნებელი გარიგების საერთაშორისო სტანდარტებს.

3. ამ მუხლის პირველი და მე-2 პუნქტებით გათვალისწინებული საერთაშორისო სტანდარტების სამოქმედოდ შემოღებას უზრუნველყოფს სამსახური მათი განახლებიდან 6 თვის ვადაში. აუდიტორს/აუდიტორულ ფირმას უფლება აქვს, გამოიყენოს ამ სტანდარტების მოქმედი (ინგლისურენოვანი) რედაქცია.

4. სდპ-ის ფინანსური ანგარიშგების აუდიტის პროცესისა და პროცედურების მიმართ დამატებითი მოთხოვნები დგინდება სამსახურის უფროსის ბრძანებით, გარდა ამ კანონის მე-15 მუხლის მე-3 პუნქტით გათვალისწინებული შემთხვევისა.

5. სდპ-ის ფინანსური ანგარიშგების აუდიტის სამსახურის მიერ დადგენილი წესით განხორციელების უფლებამოსილება აქვს იმ აუდიტორულ ფირმას, რომელმაც გაიარა შესაბამისი ხარისხის კონტროლის სისტემის მონიტორინგი.

6. აუდიტორი/აუდიტორული ფირმა, რომელიც აუდიტორულ მომსახურებას უწევს საჯარო სამართლის იურიდიულ პირს, ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოსა და სხვა პირს, რომელთათვისაც შესაბამისი კანონმდებლობით დადგენილია ფინანსური ანგარიშგების აუდიტის ან საქმიანობის დამოუკიდებელი აუდიტის ჩატარების მოთხოვნა, ვალდებულია აუდიტორული მომსახურების გაწევისას ამ კანონით დადგენილი მოთხოვნებით იხელმძღვანელოს.

7. იმ ხელშეკრულებით, რომლის მხარეც არის ქონების მმართველი, განსაზღვრული ვალდებულებების შესრულებასთან დაკავშირებული აუდიტორული მომსახურების განხორციელების უფლებამოსილება აქვს იმ აუდიტორულ ფირმას, რომელმაც გაიარა სდპ-ების ფინანსური ანგარიშგების აუდიტის განხორციელებისათვის მოთხოვნილი, ამ მუხლის მე-5 პუნქტით გათვალისწინებული შესაბამისი ხარისხის კონტროლის სისტემის მონიტორინგი, სამსახურის მიერ დადგენილი წესით.

8. ამ მუხლის მე-7 პუნქტით გათვალისწინებული აუდიტორული მომსახურების მიმართ მოთხოვნებს საქართველოს ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების სამინისტროს წარდგინებით ადგენს საქართველოს მთავრობა.

9. საქართველოს მთავრობა უფლებამოსილია საქართველოს ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების სამინისტროს წარდგინებით, ამ მუხლის მე-7 პუნქტით გათვალისწინებული აუდიტორული მომსახურების განმახორციელებელი აუდიტორული ფირმებისათვის დამატებითი ან განსხვავებული მოთხოვნები დაადგინოს. ამგვარი მოთხოვნების შესაბამისი ინფორმაციის რეესტრში ასახვას უზრუნველყოფს სამსახური.

მუხლი 15. აუდიტის ჩატარების წესი

1. აუდიტი შეიძლება ჩატარდეს ამ კანონის მე-6 მუხლის პირველი პუნქტით გათვალისწინებული წესით ან სუბიექტის ინიციატივით.

2. აუდიტორულ დასკვნას ხელმოწერით ადასტურებს გარიგების პარტნიორი ან/და აუდიტორული ფირმის მიერ უფლებამოსილი პირი. აუდიტორული ფირმის შიდა პროცედურით შესაძლებელი უნდა იყოს გარიგების პარტნიორის იდენტიფიცირება.

3. სდპ-ის, პირველი და მეორე კატეგორიების საწარმოების/ჯგუფების ფინანსური ანგარიშგების აუდიტი ტარდება ყოველი საანგარიშგებო პერიოდისთვის, თუ საქართველოს კანონმდებლობით სხვა რამ არ არის დადგენილი. სამსახური შესაბამის მარეგულირებელ/საზედამხედველო ორგანოსთან ერთად ადგენს სდპ-ის აუდიტის პროცესისა და პროცედურების მიმართ ამ კანონით დადგენილი მოთხოვნების გარდა, საქმიანობის/დარგის სპეციფიკიდან გამომდინარე დამატებით მოთხოვნებს, რომლებიც დამატებით ექვემდებარება ხარისხის კონტროლის სისტემის მონიტორინგს.

4. აუდიტორი/აუდიტორული ფირმა ვალდებულია აუდიტის პროცესში შედგენილი და გამოყენებული, ელექტრონული ან/და მატერიალური ფორმით არსებული დოკუმენტები შეინახოს შესაბამისი საანგარიშგებო პერიოდის დასრულებიდან 6 წლის განმავლობაში.

5. აუდიტის შესაბამისი საერთაშორისო სტანდარტის მოთხოვნების გათვალისწინებით, აუდიტორული დასკვნა არ უნდა მოიცავდეს რწმუნებას სუბიექტის სამომავლო სიცოცხლისუნარიანობის ან/და სუბიექტის მმართველობითი ორგანოს საქმიანობის ეფექტიანად განხორციელების შესახებ.  

6. აუდიტორმა/აუდიტორულმა ფირმამ უნდა გამოიჩინოს პროფესიული სკეპტიციზმი. მან მიმანიშნებელი ფაქტებისა და ქმედების საფუძველზე უნდა ცნოს სუბიექტის მიერ არსებითი სამართალდარღვევის (მათ შორის, თაღლითობის ან შეცდომის) დაშვების შესაძლებლობა. ამ შემთხვევაში არ უნდა იქნეს გათვალისწინებული მმართველობისა და მმართველობისთვის პასუხისმგებელი პირების კეთილსინდისიერებასთან დაკავშირებით აუდიტორის/აუდიტორული ფირმის გამოცდილება. აუდიტორმა/აუდიტორულმა ფირმამ აუდიტის დროს განსაკუთრებული ყურადღება უნდა მიაქციოს სუბიექტის ხელმძღვანელობის მიერ შეფასებული სამართლიანი ღირებულების, აქტივების გაუფასურების, რეზერვის, ანარიცხებისა და სამომავლო ფულადი ნაკადების შესახებ ინფორმაციას, რომელიც დაკავშირებულია სუბიექტის მიერ საქმიანობის გაგრძელების შესაძლებლობასთან.

მუხლი 16. ეთიკის წესები და დამოუკიდებლობა

1. სერტიფიცირებული ბუღალტერი/აუდიტორი/აუდიტორული ფირმა ვალდებულია პროფესიული მომსახურების განხორციელებისას დაიცვას ბუღალტერთა საერთაშორისო ფედერაციის (IFAC) მიერ დადგენილი პროფესიონალი ბუღალტრების ეთიკის კოდექსი (IESBA Code) (შემდგომ – პროფესიული ეთიკის კოდექსი).

 2. პროფესიული ეთიკის კოდექსის სამოქმედოდ შემოღებას უზრუნველყოფს სამსახური მისი განახლებიდან 6 თვის ვადაში. სერტიფიცირებულ ბუღალტერს/აუდიტორს/აუდიტორულ ფირმას უფლება აქვს, გამოიყენოს ამ კოდექსის მოქმედი (ინგლისურენოვანი) რედაქცია.

3. აუდიტორი/აუდიტორული ფირმა, აგრეთვე ფიზიკური პირი, რომელმაც შეიძლება პირდაპირი ან არაპირდაპირი გავლენა მოახდინოს აუდიტორული მომსახურების შედეგებზე, იმ სუბიექტისაგან დამოუკიდებელი უნდა იყოს, რომელსაც იგი აუდიტორულ მომსახურებას უწევს. ამასთანავე, იგი არ უნდა მონაწილეობდეს ამ სუბიექტის მიერ გადაწყვეტილებების მიღების პროცესში. ეს მოთხოვნა მოქმედებს ფინანსური ანგარიშგების საანგარიშგებო პერიოდსა და აუდიტორული მომსახურების განხორციელების პერიოდში.

4. აუდიტორული ფირმის პარტნიორები/აქციონერები, აგრეთვე აუდიტორული ფირმისა და მასთან დაკავშირებული საწარმოს მმართველობითი ორგანოს და სამეთვალყურეო საბჭოს წევრები ისე არ უნდა ჩაერიონ აუდიტორული მომსახურების პროცესში, რომ გარიგების პარტნიორის დამოუკიდებლობასა და ობიექტურობას საფრთხე შეექმნას.

5. აუდიტორული მომსახურების განხორციელებისას აუდიტორმა/აუდიტორულმა ფირმამ უნდა მიიღოს ყველა საჭირო ზომა დამოუკიდებლობის უზრუნველსაყოფად. აუდიტორმა/აუდიტორულმა ფირმამ წერილობით ან ელექტრონულად უნდა ასახოს ინფორმაცია იმ რისკების შესახებ, რომლებიც საფრთხეს უქმნის მის დამოუკიდებლობას, და მათი შემცირებისათვის გამოყენებული მეთოდების თაობაზე.

6. დაუშვებელია, სუბიექტისათვის  აუდიტორული მომსახურების გარდა, სხვა პროფესიული მომსახურების გაწევა განსაზღვრავდეს ან გავლენას ახდენდეს აუდიტორული მომსახურების ანაზღაურებაზე. აუდიტორული მომსახურების ანაზღაურებას არ უნდა განსაზღვრავდეს რაიმე სახის პირობა ან/და გარემოება.

7. აუდიტორს/აუდიტორულ ფირმას არ აქვს უფლება, სუბიექტისაგან და მისი თანამშრომლისაგან მიიღოს ან მათ გადასცეს მატერიალური ან/და არამატერიალური საჩუქარი ან/და სარგებელი, რომლის ღირებულება შეიძლება აღქმულ იქნეს იმ ზღვრის გადაჭარბებად, რომელიც დასაშვებია საქმიანობის პრაქტიკისა და კონკრეტული გარიგებისათვის. აუდიტორს/აუდიტორულ ფირმას დამტკიცებული უნდა ჰქონდეს დამკვეთებთან ურთიერთობაში ჩუქების პოლიტიკა, რომელიც შეესაბამება პროფესიული ეთიკის კოდექსს.

8. აუდიტორს/აუდიტორულ ფირმას არ აქვს უფლება, სუბიექტს გაუწიოს აუდიტორული მომსახურება იმ შემთხვევაში, თუ არსებობს სუბიექტსა და აუდიტორს/აუდიტორულ ფირმას, მის სისტემაში არსებულ პირებსა და იმ ფიზიკურ პირს შორის, რომელმაც შესაძლოა პირდაპირი ან არაპირდაპირი გავლენა მოახდინოს აუდიტორული მომსახურების შედეგებზე, ფინანსური, პიროვნული, საქმიანი, შრომითი ურთიერთობით ან/და სხვა არსებული ან შესაძლო სამომავლო ურთიერთობით გამოწვეული ინტერესთა შეუთავსებლობის ან მუქარის გამოყენების საშიშროება, რომლის საფუძველზედაც ობიექტურმა, ინფორმირებულმა და გონიერმა მესამე პირმა შეიძლება დაასკვნას, რომ აუდიტორის/აუდიტორული ფირმის დამოუკიდებლობას საფრთხე ექმნება.

9. ამ მუხლის მიზნებისათვის ფინანსურ ურთიერთობად ჩაითვლება აუდიტორის/აუდიტორული ფირმისა და ამ მუხლის მე-8 პუნქტით განსაზღვრული პირის მიერ იმ სუბიექტის წილების/აქციების, სხვა ფასიანი ქაღალდებისა და ფინანსური ინსტრუმენტების ფლობა, რომელსაც ის აუდიტორულ მომსახურებას უწევს, ან რომლის ფინანსურ შედეგებზე გავლენის მოხდენა სხვა საშუალებებით შეუძლია, გარდა საინვესტიციო ფონდის შუამავლობით არსებითი არაპირდაპირი ფლობისა. ფინანსურ ურთიერთობად ჩაითვლება ასევე ამ სუბიექტთან დაკავშირებული სხვა სუბიექტის წილების/აქციების, სხვა ფასიანი ქაღალდებისა და ფინანსური ინსტრუმენტების ფლობა, თუკი აღნიშნულმა შეიძლება ინტერესთა შეუთავსებლობა გამოიწვიოს.

10. ბუღალტრული აღრიცხვის საკითხებთან დაკავშირებით აზრთა სხვადასხვაობა არ შეიძლება იყოს აუდიტორთან/აუდიტორულ ფირმასთან სუბიექტის მიერ სახელშეკრულებო ურთიერთობის შეწყვეტის საფუძველი. აუდიტორს/აუდიტორულ ფირმას და სუბიექტს შორის სახელშეკრულებო ურთიერთობის შეწყვეტის მიზეზი და საფუძვლები წერილობით უნდა იყოს დასაბუთებული.

11. აუდიტორს/გარიგების პარტნიორს ეკრძალება, აუდიტორული მომსახურების განხორციელების დამთავრებიდან 1 წლის განმავლობაში, სდპ-ის შემთხვევაში – 2 წლის განმავლობაში გახდეს:

ა) იმ სუბიექტის მმართველობითი ორგანოს მნიშვნელოვანი წევრი, რომელსაც აუდიტორული მომსახურება გაეწია;

ბ) იმ სუბიექტის აუდიტის კომიტეტის წევრი ან მსგავსი ფუნქციების მქონე ორგანოს წევრი, რომელსაც აუდიტორული მომსახურება გაეწია;

გ) იმ სუბიექტის სამეთვალყურეო საბჭოს წევრი, რომელსაც აუდიტორული მომსახურება გაეწია.

12. ამ მუხლის მე-11 პუნქტის მოთხოვნები ვრცელდება აუდიტორის/აუდიტორული ფირმის დასაქმებულზე, აუდიტორული ფირმის პარტნიორზე/აქციონერზე და იმ ფიზიკურ პირზე, რომლის საქმიანობაც ექვემდებარება აუდიტორის/აუდიტორული ფირმის მართვას/კონტროლს, თუკი ისინი არიან აუდიტორები, მათ მიერ აუდიტორის ფუნქციების განხორციელების დამთავრებიდან 1 წლის განმავლობაში.

13.  საანგარიშგებო პერიოდში სუბიექტის სხვა სუბიექტთან შერწყმის (გაერთიანების, მიერთების) შემთხვევაში აუდიტორმა/აუდიტორულმა ფირმამ უნდა შეაფასოს შერწყმის (გაერთიანების, მიერთების) შედეგად წარმოქმნილ სუბიექტთან დაკავშირებული ინტერესები და ურთიერთობები, რომლებმაც აუდიტორის/აუდიტორული ფირმის დამოუკიდებლობას შეიძლება საფრთხე შეუქმნას. აუდიტორმა/აუდიტორულმა ფირმამ დაუყოვნებლივ, მაგრამ აღნიშნული შედეგის დადგომიდან არაუგვიანეს 3 თვისა, უნდა მიიღოს ყველა საჭირო ზომა ინტერესთა შეუთავსებლობის აღმოფხვრისათვის ან იმ ურთიერთობების შეწყვეტისათვის, რომლებიც საფრთხეს უქმნის მის დამოუკიდებლობას.

14. აუდიტორი/აუდიტორული ფირმა ვალდებულია აუდიტორული მომსახურების განხორციელების დაწყებამდე ან გაგრძელებამდე შეამოწმოს და წერილობით ან ელექტრონულად ასახოს და დაადასტუროს ინფორმაცია:

ა) მის მიერ დამოუკიდებლობის მოთხოვნების შესრულების შესახებ;

ბ) იმ რისკების შესახებ, რომლებიც საფრთხეს უქმნის მის დამოუკიდებლობას, და მათი შემცირებისათვის მიღებული ზომების თაობაზე;

გ) კვალიფიციური დასაქმებულების, დროისა და რესურსების არსებობის შესახებ, რომლებიც საჭიროა სათანადო ხარისხის აუდიტორული მომსახურების განსახორციელებლად;

დ) გარიგების პარტნიორის რეესტრში რეგისტრაციის შესახებ – აუდიტორული ფირმის შემთხვევაში.

15. სდპ-ის ფინანსური ანგარიშგების აუდიტის გარიგება შეიძლება დაიდოს არანაკლებ 2 წლით და არაუმეტეს 10 წლით. სდპ-ის პარტნიორთა/აქციონერთა კრების გადაწყვეტილებით ჩატარებულ საჯარო ტენდერში გამარჯვების შემთხვევაში 10-წლიანი ვადა შესაძლებელია დამატებით 10 წლით გაგრძელდეს. კანონით დადგენილი ვადების გასვლის შემდეგ აუდიტორულ ფირმასთან ხელახალი გარიგება შეიძლება დაიდოს არანაკლებ 4-წლიანი ვადის გასვლის შემდეგ. ამ წესის დარღვევის შემთხვევაში აუდიტის ჩატარების მოთხოვნა შეუსრულებლად ჩაითვლება. აუდიტორულმა ფირმამ უნდა უზრუნველყოს გარიგების პარტნიორისა და სხვა საკვანძო პერსონალის შიდა როტაცია არანაკლებ 7 წელიწადში ერთხელ, თითოეული სდპ-ის მიმართ, რომელსაც ის ემსახურება.

16. ამ მუხლის მოთხოვნების შეუსრულებლობის შემთხვევაში აუდიტორს/აუდიტორულ ფირმას სამსახური დააკისრებს პასუხისმგებლობას ამ კანონით დადგენილი წესით. აუდიტის ჩატარებისას ამ მუხლის მე-8, მე-11, მე-12 და მე-15 პუნქტების მოთხოვნების შეუსრულებლობის შემთხვევაში სუბიექტი შესაბამისი საანგარიშგებო პერიოდისთვის განმეორებითი აუდიტის ჩატარებას უზრუნველყოფს, ხოლო სუბიექტისთვის საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი ვადები, გარდა ამ მუხლის მე-11 პუნქტით გათვალისწინებული შემთხვევებისა, დაცულად ითვლება. განმეორებითი აუდიტის ჩატარების ვადებს განსაზღვრავს სამსახური.

მუხლი 17. პროფესიული პასუხისმგებლობის დაზღვევა

აუდიტორი/აუდიტორული ფირმა, რომელიც თავისი სახელით ახორციელებს აუდიტორულ საქმიანობას, ვალდებულია სუბიექტის მიერ ამ კანონით დადგენილი მოთხოვნების შეუსრულებლობით გამოწვეული შესაძლო მატერიალური ზიანის ანაზღაურების მიზნით დააზღვიოს თავისი პროფესიული პასუხისმგებლობა არანაკლებ 100 000 ლარის ოდენობით. პროფესიული პასუხისმგებლობის დაზღვევის წესს საჯარო სამართლის იურიდიულ პირთან – საქართველოს დაზღვევის სახელმწიფო ზედამხედველობის სამსახურთან შეთანხმებით ადგენს სამსახური.

მუხლი 18. ინფორმაციის კონფიდენციალურობა

1. აუდიტორის/აუდიტორული ფირმის მიერ პროფესიული მომსახურების განხორციელებისას მიღებული ინფორმაცია კონფიდენციალური ინფორმაციაა.

2. აუდიტორი/აუდიტორული ფირმა ვალდებულია:

ა) დაიცვას ინფორმაციის კონფიდენციალურობა როგორც პროფესიული მომსახურების განხორციელების პროცესში, ისე მის შემდეგ, დროის გასვლისა და საქმიანობის შეცვლის მიუხედავად;

ბ) სუბიექტის თანხმობის გარეშე არ გაამჟღავნოს ამ სუბიექტის შესახებ მასთან არსებული კონფიდენციალური ინფორმაცია, გარდა საქართველოს კანონმდებლობით გათვალისწინებული შემთხვევებისა.

3. აუდიტორის/აუდიტორული ფირმის შეცვლის შემთხვევაში წინა აუდიტორს/აუდიტორულ ფირმას უფლება აქვს, დამკვეთი სუბიექტის თანხმობით მომდევნო აუდიტორს/აუდიტორულ ფირმას გადასცეს შესაბამისი ინფორმაცია იმ სუბიექტის შესახებ, რომელსაც აუდიტი ჩაუტარა.

4. ამ მუხლის მოქმედება ასევე ვრცელდება ხარისხის კონტროლის სისტემის მონიტორინგის განმახორციელებელ პირზე მის მიერ შესაბამისი უფლებამოსილების განხორციელებისას მიღებულ ინფორმაციასთან დაკავშირებით.

მუხლი 19. ხარისხის უზრუნველყოფა

1. აუდიტორი/აუდიტორული ფირმა ვალდებულია ჰქონდეს  საკუთარი ხარისხის კონტროლის სისტემის სათანადო პოლიტიკა და  პროცედურები ხარისხის კონტროლის საერთაშორისო სტანდარტების (ISQC) შესაბამისად.

2. ხარისხის კონტროლის საერთაშორისო სტანდარტები (ISQC) არის აუდიტისა და მარწმუნებელი მომსახურების საერთაშორისო საბჭოს (IAASB) მიერ ან მისი უფლებამონაცვლე ორგანოს მიერ მიღებული სტანდარტები და მითითებები იმ პირთა ხარისხის კონტროლის სისტემის შესახებ, რომლებიც ატარებენ აუდიტს და ახორციელებენ ფინანსური ანგარიშგების მიმოხილვას, აგრეთვე სხვა მარწმუნებელ გარიგებას და დაკავშირებულ მომსახურებას.

3. ამ მუხლის მე-2 პუნქტით გათვალისწინებული სტანდარტების სამოქმედოდ შემოღებას უზრუნველყოფს სამსახური მათი განახლებიდან 6 თვის ვადაში. აუდიტორს/აუდიტორულ ფირმას უფლება აქვს, გამოიყენოს ამ სტანდარტების მოქმედი (ინგლისურენოვანი) რედაქცია.

4. აუდიტორი/აუდიტორული ფირმა ვალდებულია შეიმუშაოს აუდიტისა და სხვა აუდიტორული მომსახურების სახელმძღვანელო და ჩამოაყალიბოს პერსონალის კვალიფიკაციის ამაღლების, მისი განვითარების, მეთვალყურეობისა და საქმიანობის შეფასების შესაბამისი პოლიტიკა და პროცედურები. აღნიშნული სახელმძღვანელო განსაზღვრავს აუდიტორის/აუდიტორული ფირმის საქმიანობის სათანადო პოლიტიკასა და პროცედურებს.

5. აუდიტორმა/აუდიტორულმა ფირმამ ადეკვატური სისტემები და პროცედურები უნდა გამოიყენოს მისი საქმიანობის უწყვეტობისა და შეუფერხებლობის უზრუნველსაყოფად.        

6. ხარისხის კონტროლის სისტემის მონიტორინგის განხორციელების წესს განსაზღვრავს და წინასწარი შედეგების განხილვის, გამოვლენილი ხარვეზების აღმოფხვრისა და ხარისხის კონტროლის სისტემის მონიტორინგის ანგარიშის გასაჩივრების პროცედურებს ადგენს სამსახური.

7. აუდიტორის/აუდიტორული ფირმის ხარისხის კონტროლის სისტემის მონიტორინგს ახორციელებს სამსახური. სამსახური უფლებამოსილია ხარისხის კონტროლის სისტემის მონიტორინგი რისკზე დამყარებული მიდგომის საფუძველზე განახორციელოს. ამასთანავე, სამსახური უფლებამოსილია ხარისხის კონტროლის სისტემის მონიტორინგი წარმოდგენილი განცხადების ან/და საჩივრის საფუძველზე განახორციელოს. ხარისხის კონტროლის სისტემის მონიტორინგი აუდიტორის/აუდიტორული ფირმის საქმიანობის მოცულობისა და სირთულის ადეკვატური უნდა იყოს.

8. აუდიტორის/აუდიტორული ფირმის ინიციატივით ხარისხის კონტროლის სისტემის მონიტორინგის განხორციელების მოთხოვნის შესახებ განცხადებას სამსახური განიხილავს მისი წარმოდგენიდან 10 სამუშაო დღის ვადაში. სამსახური ვალდებულია ამ მოთხოვნის დაკმაყოფილების შესახებ გადაწყვეტილების მიღებიდან არაუგვიანეს 2 კვირისა დაიწყოს ხარისხის კონტროლის სისტემის მონიტორინგი.

9. ხარისხის კონტროლის სისტემის მონიტორინგი, გარდა ამ მუხლის მე-7 პუნქტით გათვალისწინებული შემთხვევისა, უნდა განხორციელდეს არაუმეტეს 6 წელიწადში ერთხელ აუდიტორებისათვის/აუდიტორული ფირმებისათვის და არაუმეტეს 3 წელიწადში ერთხელ იმ აუდიტორებისათვის/აუდიტორული ფირმებისათვის, რომლებიც სდპ-ების და პირველი კატეგორიის საწარმოების აუდიტს ატარებენ.

10. ის აუდიტორული ფირმა, რომელიც აპირებს ჩაატაროს სდპ-ის ფინანსური ანგარიშგების აუდიტი, ამასთანავე, გავლილი აქვს ხარისხის კონტროლის სისტემის მონიტორინგი, მაგრამ არ აქვს ჩატარებული სდპ-ის აუდიტი, ვალდებულია აუდიტორული მომსახურების განხორციელების შესახებ ხელშეკრულების გაფორმებამდე მიმართოს სამსახურს ხარისხის კონტროლის სისტემის მონიტორინგის განხორციელების მოთხოვნით. სამსახური ხარისხის კონტროლის სისტემის მონიტორინგის განხორციელების შესახებ გადაწყვეტილებას იღებს მიმართვიდან 5 სამუშაო დღის ვადაში. სამსახურისათვის მიმართვის ფორმას ადგენს სამსახური.

11. სამსახური აუდიტორის/აუდიტორული ფირმის ხარისხის კონტროლის სისტემის მონიტორინგს ახორციელებს ისეთი პირის მეშვეობით, რომელსაც საქმიანობის დაწყებამდე სულ მცირე ბოლო უწყვეტი 1 წლის განმავლობაში არ განუხორციელებია აუდიტორული საქმიანობა, აუდიტორულ ფირმაში არ ჰქონია ხმის უფლება, დასაქმებული არ ყოფილა აუდიტორულ ფირმაში მმართველობითი ორგანოს ან საზედამხედველო ორგანოს წევრად და არც სხვაგვარად ყოფილა აუდიტორულ ფირმასთან დაკავშირებული, არ არის დაინტერესებული ხარისხის კონტროლის სისტემის მონიტორინგის შედეგებით და აკმაყოფილებს სამსახურის მიერ დადგენილ საკვალიფიკაციო მოთხოვნებს.   

12. პირს ეკრძალება ხარისხის კონტროლის სისტემის მონიტორინგის განხორციელება, თუ იგი იყო იმ აუდიტორის/აუდიტორული ფირმის პარტნიორი/აქციონერი, გარიგების პარტნიორი, დასაქმებული ან მასთან სხვაგვარად  დაკავშირებული პირი, რომლის ხარისხის კონტროლის სისტემის მონიტორინგიც ხორციელდება, ამ ურთიერთობის დასრულებიდან 3 წლის განმავლობაში.

13. ხარისხის კონტროლის სისტემის მონიტორინგის განხორციელებისას სამსახური უფლებამოსილია მონიტორინგის პროცესში ჩართოს შესაბამისი სფეროს ექსპერტები და დამხმარე პერსონალი.

14. ხარისხის კონტროლის სისტემის მონიტორინგთან დაკავშირებით სამსახურის მიერ მოთხოვნილი ინფორმაციის სრულად მიღებიდან 1 თვის ვადაში სამსახური წარადგენს წინასწარ შედეგებს. ხარისხის კონტროლის სისტემის მონიტორინგის საბოლოო შედეგები აისახება სამსახურის მიერ დადგენილი ფორმით მომზადებულ ხარისხის კონტროლის სისტემის მონიტორინგის ანგარიშში. სამსახური განიხილავს მონიტორინგის  ანგარიშს და იღებს გადაწყვეტილებას აუდიტორისათვის/აუდიტორული ფირმისათვის ან/და გარიგების პარტნიორისათვის შესაბამისი მოთხოვნების დადგენის ან/და დაკმაყოფილების ან/და მისთვის პასუხისმგებლობის დაკისრების შესახებ. აუდიტორის/აუდიტორული ფირმის ხარისხის კონტროლის სისტემის მონიტორინგის შედეგების შესახებ სამსახურის გადაწყვეტილება შესაძლებელია გასაჩივრდეს საბჭოსა და სასამართლოში.

15. აუდიტორი/აუდიტორული ფირმა, გარიგების პარტნიორი, აუდიტორულ ფირმაში დასაქმებული სერტიფიცირებული ბუღალტერი უფლებამოსილია პირადად ან/და წარმომადგენლის მეშვეობით მიიღოს მონაწილეობა მის მიმართ შედგენილი ხარისხის კონტროლის სისტემის მონიტორინგის ანგარიშის განხილვაში და წარადგინოს ახსნა-განმარტება.

16. თუ ხარისხის კონტროლის სისტემის მონიტორინგის შედეგები დამაკმაყოფილებელი არ არის და აუდიტორი/აუდიტორული ფირმა ან/და გარიგების პარტნიორი სამსახურის მიერ განსაზღვრულ ვადაში ვერ შეასრულებს სამსახურის მიერ მიცემულ რეკომენდაციებს, სამსახური  ვალდებულია ასეთი აუდიტორის/აუდიტორული ფირმის მიმართ ან/და კონკრეტულ აუდიტორულ დასკვნაზე – შესაბამისი გარიგების პარტნიორის მიმართ გამოიყენოს პასუხისმგებლობის ზომები ამ კანონით დადგენილი წესით.

 17. აუდიტორის ხარისხის კონტროლის სისტემის მონიტორინგის შედეგად გამოვლენილი დარღვევებისთვის პასუხისმგებლობა აუდიტორს ეკისრება. აუდიტორული ფირმის ხარისხის კონტროლის სისტემის მონიტორინგის შედეგად გამოვლენილი დარღვევებისთვის პასუხისმგებლობა ეკისრება აუდიტორულ ფირმას ან/და კონკრეტულ აუდიტორულ დასკვნაზე − შესაბამის გარიგების პარტნიორს.

18. მარეგულირებელი/საზედამხედველო ორგანო ვალდებულია ითანამშრომლოს სამსახურთან სუბიექტების მიერ წარდგენილი აუდიტირებული ანგარიშგებების სანდოობის ხარისხის ამაღლების უზრუნველსაყოფად.

19. ამ მუხლის მე-16 პუნქტით გათვალისწინებულ შემთხვევაში სამსახური უფლებამოსილია აუდიტირებულ ანგარიშგებაში აღმოჩენილი ხარვეზების აღმოფხვრისა და მასთან დაკავშირებული საკითხების გადაწყვეტის მიზნით გასცეს მითითებები და მიიღოს განმარტებები აუდიტორისაგან/აუდიტორული ფირმისაგან და გარიგების პარტნიორისაგან.

20. ხარისხის კონტროლის სისტემის მონიტორინგის შედეგები საჯაროა. ისინი შესაბამისი გადაწყვეტილების მიღებიდან  5 სამუშაო დღის ვადაში  აისახება რეესტრში.

21. სამსახური ყოველწლიურად აქვეყნებს აუდიტის ხარისხის მდგომარეობის შესახებ საერთო ანგარიშს.        

თავი VI

სამსახურის ორგანიზება და ხელმძღვანელობა.

საბჭოს უფლებამოსილებები

მუხლი 20. სამსახურის ორგანიზება და ხელმძღვანელობა

1. სამსახური არის სამინისტროს სისტემაში შემავალი სახელმწიფო საქვეუწყებო დაწესებულება. იგი პასუხისმგებელია საქართველოს მთავრობისა და საქართველოს ფინანსთა მინისტრის წინაშე.

2. სამსახურის ორგანიზება განისაზღვრება სამსახურის დებულებით, რომელიც მტკიცდება საქართველოს ფინანსთა მინისტრის ბრძანებით.

3. სამსახური უზრუნველყოფს:

ა) ამ კანონით გათვალისწინებული, გამოსაყენებლად სავალდებულო საერთაშორისო სტანდარტებისა და სხვა ნორმების ქართულ ენაზე სამოქმედოდ შემოღებას და მეოთხე კატეგორიის საწარმოებისათვის და არასამეწარმეო (არაკომერციული) იურიდიული პირებისათვის ფინანსური ანგარიშგების სტანდარტების დადგენას;

ბ) ანგარიშგებების მომზადებისა და წარდგენის წესების განსაზღვრას, ბუღალტრული აღრიცხვის, ანგარიშგებისა და აუდიტის სფეროებში ერთიანი პოლიტიკის და სხვა სამართლებრივი აქტების შემუშავებას, სუბიექტისათვის სდპ-ის სტატუსის მინიჭებას, სდპ-ის ფინანსური ანგარიშგების აუდიტის პროცესისა და პროცედურების მიმართ დამატებითი მოთხოვნებისა და წესების განსაზღვრას, მათ შორის, შესაბამის მარეგულირებელ/საზედამხედველო ორგანოსთან ერთად;

გ) აუდიტორული საქმიანობის განსახორციელებლად შესაბამისი წესებისა და მოთხოვნების განსაზღვრას;

დ) ხარისხის კონტროლის სისტემის მონიტორინგის განხორციელების წესის განსაზღვრას, წინასწარი შედეგების განხილვის, გამოვლენილი ხარვეზების აღმოფხვრისა და ხარისხის კონტროლის სისტემის მონიტორინგის ანგარიშის გასაჩივრების პროცედურების დადგენას;

ე) რეესტრში რეგისტრირებული აუდიტორის/აუდიტორული ფირმის ხარისხის კონტროლის სისტემის მონიტორინგის განხორციელებას;

 ვ) ამ კანონით გათვალისწინებული სამართალდარღვევებისათვის პასუხისმგებლობის დაკისრებას;

ზ) ბუღალტერთა საერთაშორისო ფედერაციის (IFAC) მიერ დადგენილი განათლების საერთაშორისო სტანდარტების (IES) და ევროკავშირის დირექტივების მოთხოვნების შესაბამისად პროფესიული სასერტიფიკაციო განათლების, საგამოცდო პროცესისა და განგრძობითი განათლების მიმართ მოთხოვნების განსაზღვრას და შესაბამისი სტანდარტების დამტკიცებას;

თ) ამ კანონით გათვალისწინებული სტანდარტების, წესებისა და მეთოდოლოგიის განხილვასა და დამტკიცებას;

ი) სასერტიფიკაციო პროგრამების დადგენას, საგამოცდო პროცესის აღიარების წესისა და განგრძობითი განათლების პროგრამების აღიარების წესის განსაზღვრას;

კ) დადგენილი სტანდარტის შესაბამისად სასერტიფიკაციო პროგრამების, საგამოცდო პროცესისა და განგრძობითი განათლების პროგრამების აღიარებას;

ლ) პროფესიული ორგანიზაციების, სპეციალიზებული გამოცდების განმახორციელებელი ორგანოს და ამ კანონით განსაზღვრული პროფესიული განათლების საქმიანობით დაკავებული სხვა პირების მიერ ამ კანონთან და სამსახურის მიერ დადგენილ წესებთან და სტანდარტებთან შესაბამისობის მონიტორინგის განხორციელებას;

მ) რეესტრის, აღიარებული სასწავლო პროგრამებისა და განგრძობითი განათლების პროგრამების, სპეციალიზებული გამოცდების განმახორციელებელი ორგანოების რეესტრებისა და ანგარიშგებების ვებგვერდის წარმოებას სამსახურის მიერ დადგენილი წესებისა და ევროკავშირის დირექტივების მოთხოვნების შესაბამისად;

ნ) წარმოდგენილი ანგარიშგებების ამ კანონით დადგენილ მოთხოვნებთან შესაბამისობას და საჯაროობას;   

ო) მოკვლევის სისტემის ჩამოყალიბებას, მოკვლევის ჩატარების წესებისა და მეთოდოლოგიის შემუშავებას, საკუთარი ინიციატივით ან/და წარმოდგენილი განცხადების ან/და საჩივრის საფუძველზე აუდიტორთან/აუდიტორულ ფირმასთან დაკავშირებით მოკვლევის ინიციირებას;           

პ) სამართალდარღვევათა თავიდან აცილებას და გამოვლენას;

ჟ) აღრიცხვისა და ანგარიშგების საკითხებზე მეთოდური მითითებების შემუშავებასა და დამტკიცებას;

რ) ამ კანონის რეგულირების სფეროსთვის მიკუთვნებულ საკითხებთან დაკავშირებით საქართველოს კანონმდებლობით გათვალისწინებული სხვა უფლებამოსილებების განხორციელებას.

4. სამსახური ამ კანონით გათვალისწინებული სტანდარტებისა და წესების შემუშავებისათვის პროფესიული ორგანიზაციების, პრაქტიკოსების და სხვა დაინტერესებული მხარეების მონაწილეობით ქმნის სამუშაო ჯგუფებს, რომელთა საქმიანობა რეგულირდება სამსახურის უფროსის ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტით.

5. სამსახურის მართვას, კოორდინაციასა და ხელმძღვანელობას ახორციელებს სამსახურის უფროსი. სამსახურის უფროსს საქართველოს ფინანსთა მინისტრის წარდგინებით, 5 წლის ვადით თანამდებობაზე ნიშნავს და კანონით განსაზღვრული საფუძვლის არსებობისას თანამდებობიდან ათავისუფლებს საქართველოს პრემიერ-მინისტრი. ერთი და იმავე პირის სამსახურის უფროსის თანამდებობაზე დანიშვნა შეიძლება ზედიზედ მხოლოდ ორჯერ.  

6. სამსახურის უფროსის უფლებამოსილებები განისაზღვრება საქართველოს კანონმდებლობითა და სამსახურის დებულებით.

7. სამსახურის უფროსი არის საჯარო მოსამსახურე და მასზე ვრცელდება საჯარო მოსამსახურისთვის საქართველოს კანონმდებლობით განსაზღვრული მოთხოვნები, მათ შორის, ინტერესთა შეუთავსებლობის მოთხოვნები.

8. სამსახურის უფროსი უნდა იყოს არაპრაქტიკოსი და აკმაყოფილებდეს შემდეგ კრიტერიუმებს:

ა) უნდა ჰქონდეს უმაღლესი განათლება ერთ-ერთი შემდეგი სპეციალობით: ბუღალტრული აღრიცხვა, აუდიტი, ეკონომიკა, ფინანსები, საბანკო საქმე;

ბ) უნდა ჰქონდეს აუდიტის სფეროში ხელმძღვანელ თანამდებობაზე მუშაობის არანაკლებ 5-წლიანი გამოცდილება;

გ) არ უნდა იყოს ნასამართლევი ტერორიზმის დაფინანსებისათვის ან/და უკანონო შემოსავლის ლეგალიზაციისათვის ან სხვა ეკონომიკური დანაშაულისათვის, აგრეთვე სხვა მძიმე ან განსაკუთრებით მძიმე დანაშაულისათვის;

დ) სამსახურის უფროსსა და მისი ოჯახის წევრს არ აქვთ უფლება, ფლობდნენ წილებს/აქციებს, ხმის უფლებას იმ აუდიტორულ ფირმაში, რომლის საქმიანობის ზედამხედველობაც სამსახურის უფლებამოსილებას განეკუთვნება.

9. სამსახურის უფროსი:

 ა) ხელმძღვანელობს სამსახურს; პასუხისმგებელია სამსახურისთვის საქართველოს კანონმდებლობით დაკისრებული მოვალეობების შესრულებისთვის;

ბ) თავისი კომპეტენციის ფარგლებში იღებს გადაწყვეტილებებს სამსახურის უფლებამოსილებისთვის მიკუთვნებულ საკითხებზე;

გ) საქართველოს ფინანსთა მინისტრს დასამტკიცებლად წარუდგენს სამსახურის დებულების პროექტს, სტრუქტურასა და ხარჯთაღრიცხვას, საბჭოს მიერ საჩივრის განხილვის წესს, აგრეთვე მათში სათანადო ცვლილებების შეტანის შესახებ პროექტებს;

დ) სამსახურის კომპეტენციის ფარგლებში გამოსცემს ნორმატიულ აქტს – ბრძანებას;

ე) თანამდებობაზე ნიშნავს და თანამდებობიდან ათავისუფლებს სამსახურის საშტატო განრიგით გათვალისწინებულ საჯარო მოსამსახურეებს, სხვადასხვა სამართლებრივი ურთიერთობის რეგულირების მიზნით სამართლებრივი აქტით ამტკიცებს სამსახურის შინაგანაწესს, ამტკიცებს სამსახურის თანამშრომელთა საკვალიფიკაციო მოთხოვნებს;

ვ) საქართველოს ფინანსთა მინისტრს წარუდგენს სამსახურის საქმიანობის შესახებ ანგარიშს, სამსახურის საქმიანობის შესახებ ანგარიშს და სამსახურის საქმიანობასთან დაკავშირებული სამომავლო გეგმების შესახებ ინფორმაციას აქვეყნებს სამსახურის ვებგვერდზე;

ზ) ითანხმებს პროფესიული ორგანიზაციების მიერ მათ წევრ აუდიტორთა სამართალდარღვევების გამოვლენისა და დისციპლინური პასუხისმგებლობის განსაზღვრისათვის დასადგენ წესებს, ასრულებს სამსახურის დებულებითა და საქართველოს კანონმდებლობით გათვალისწინებულ სხვა ფუნქციებს.

10. სამსახურის თანამშრომელთა რიცხოვნობას სამსახურის უფროსის წარდგინებით განსაზღვრავს საქართველოს ფინანსთა მინისტრი, ხოლო სამსახურის საშტატო განრიგს ამტკიცებს სამსახურის უფროსი.

11. ამ მუხლის მე-3 პუნქტით განსაზღვრულ სტანდარტებთან, წესებთან და მეთოდოლოგიასთან და სხვა საკითხებთან დაკავშირებულ კანონქვემდებარე ნორმატიულ აქტებს სამსახური გამოსცემს საბჭოს შესაბამისი რეკომენდაციის განხილვის შემდეგ.

საქართველოს 2017 წლის 2 ნოემბრის კანონი №1327 - ვებგვერდი, 13.11.2017წ.

მუხლი 21. საბჭო და მისი უფლებამოსილებები

1. საბჭო არის სამსახურთან არსებული ბუღალტრული აღრიცხვის, ანგარიშგებისა და აუდიტთან დაკავშირებული საკითხების განმხილველი და შესაბამისი გადაწყვეტილებების მიმღები ორგანო. საბჭოს შემადგენლობა განისაზღვრება ამ კანონით. საბჭოს გადაწყვეტილებით, საბჭოში შეიძლება შეყვანილ იქნენ სამსახურის სხვა თანამშრომლები და მოწვეული პირები. ამ შემთხვევაში საბჭოში წარმოდგენილი პირები საბჭოს მიერ გადაწყვეტილების მიღების პროცესში არ მონაწილეობენ. საბჭოს უფლებამოსილებები და საქმიანობის წესი განისაზღვრება საბჭოს დებულებით, რომელიც მტკიცდება საქართველოს ფინანსთა მინისტრის ბრძანებით.  

2. საბჭოს უფლებამოსილებებია:

ა) ამ კანონით განსაზღვრული კანონქვემდებარე ნორმატიული აქტების პროექტების განხილვა, დარგობრივ-პროფესიული შეფასება და შესაბამისი რეკომენდაციების 10 სამუშაო დღის ვადაში წარდგენა;

ბ) სამსახურის უფროსისთვის კანონქვემდებარე ნორმატიულ აქტებში ცვლილებების შეტანის შესახებ წინადადებების წარდგენა;

გ) სამსახურის უფროსის კანდიდატურის წარდგენასთან დაკავშირებით საქართველოს ფინანსთა მინისტრისთვის კონსულტაციის გაწევა და საბჭოს პოზიციის რეკომენდაციის სახით წარდგენა;

დ) სამსახურის მიერ ბუღალტრული აღრიცხვის, ანგარიშგებისა და აუდიტის სფეროების შესახებ მიღებულ გადაწყვეტილებებთან დაკავშირებული საჩივრების განხილვა;

ე) ამ კანონითა და მის საფუძველზე მიღებული კანონქვემდებარე ნორმატიული აქტებით გათვალისწინებული სხვა საქმიანობის განხორციელება.

3. საბჭო შედგება 7 წევრისაგან. საბჭოს წევრი უნდა იყოს არაპრაქტიკოსი, კომპეტენტური ბუღალტრული აღრიცხვისა და ანგარიშგების, აუდიტის, ეკონომიკის, ფინანსების, ბიზნესის მართვის ან სამართლის სფეროში და ჰქონდეს შესაბამის სფეროში მუშაობის არანაკლებ 7-წლიანი გამოცდილება.   

4. საბჭოს შემადგენლობაში შედის თითო წევრი სამინისტროდან, საქართველოს ეროვნული ბანკის საბჭოდან, საქართველოს ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების სამინისტროდან, საჯარო სამართლის იურიდიული პირიდან – საქართველოს დაზღვევის სახელმწიფო ზედამხედველობის სამსახურიდან, პროფესიული ორგანიზაციებიდან, ბიზნესასოციაციებიდან და აკადემიური წრეებიდან.   

5. ამ მუხლის მე-4 პუნქტით გათვალისწინებულ საბჭოს წევრთა კანდიდატურები წარედგინება საქართველოს ფინანსთა მინისტრს.

6. ამ მუხლის მე-4 პუნქტით გათვალისწინებული პროფესიული ორგანიზაციებიდან, ბიზნესასოციაციებიდან და აკადემიური წრეებიდან წარდგენილ იქნება თითოეულიდან საბჭოს წევრობის 3 კანდიდატი. საქართველოს ფინანსთა მინისტრი შეარჩევს თითო კანდიდატურას პროფესიული ორგანიზაციებიდან, ბიზნესასოციაციებიდან და აკადემიური წრეებიდან. საბჭოს წევრთა კანდიდატურების შერჩევის პროცესი დამოუკიდებელი და გამჭვირვალე უნდა იყოს.

7. ამ მუხლის მე-4 პუნქტით გათვალისწინებულ საბჭოს წევრთა კანდიდატურებს საქართველოს ფინანსთა მინისტრი წარუდგენს საქართველოს პრემიერ-მინისტრს, რომელიც კანდიდატურების წარდგენიდან 2 კვირის ვადაში ამტკიცებს მათ.

8. საბჭოს ხელმძღვანელობს საბჭოს თავმჯდომარე. საბჭოს თავმჯდომარის არყოფნის შემთხვევაში, საბჭოს გადაწყვეტილებით, მის უფლებამოსილებას ახორციელებს საბჭოს რომელიმე წევრი.

9. საბჭოს წევრი არ მონაწილეობს განსახილველი საკითხის განხილვასა და გადაწყვეტაში, თუ დავის საგანთან მიმართებით ინტერესთა შეუთავსებლობა არსებობს. პირი, რომლის საქმეც იხილება, უფლებამოსილია აცილება მისცეს საბჭოს შესაბამის წევრს, თუ ეს პირი პირადადაა დაინტერესებული განსახილველი საკითხით.

10. საბჭოს არ აქვს უფლება, განახორციელოს თავისი უფლებამოსილებები, თუ საბჭოს წევრთა რაოდენობა 4-ზე ნაკლებია. ამ შემთხვევაში საბჭოს შემადგენლობა უნდა შეივსოს ამ ფაქტის დადგომიდან არაუგვიანეს 2 თვისა.

11. საბჭოს წევრობის კანდიდატი/საბჭოს წევრი არ უნდა იყოს ნასამართლევი ტერორიზმის დაფინანსებისათვის ან/და უკანონო შემოსავლის ლეგალიზაციისათვის ან სხვა ეკონომიკური დანაშაულისათვის, აგრეთვე სხვა მძიმე ან განსაკუთრებით მძიმე დანაშაულისათვის.

12. საბჭოს წევრსა და მისი ოჯახის წევრს არ აქვთ უფლება, ფლობდნენ წილებს/აქციებს, ხმის უფლებას იმ აუდიტორულ ფირმაში, რომლის საქმიანობის ზედამხედველობაც სამსახურის უფლებამოსილებას განეკუთვნება.

13. საბჭოს წევრების უფლებამოსილების ვადაა 5 წელი.

14. საბჭოს წევრის საქმიანობა არ ანაზღაურდება.

მუხლი 22. სამსახურის საერთაშორისო და ადგილობრივ ორგანიზაციებთან თანამშრომლობა

1. ამ კანონით განსაზღვრული ძირითადი პრინციპების გათვალისწინებით, ბუღალტრული აღრიცხვის, ანგარიშგებისა და აუდიტის ზედამხედველობის ეფექტიანი განხორციელების მიზნით სამსახური თანამშრომლობს საერთაშორისო და ადგილობრივ ორგანიზაციებთან.

2. ამ მუხლის პირველი პუნქტით გათვალისწინებულ საერთაშორისო ორგანიზაციებთან თანამშრომლობის მიზანია სამსახურის მიერ ევროკავშირის დირექტივების, საერთაშორისო პრაქტიკისა და მეთოდოლოგიის დამკვიდრება და შესაბამისი გამოცდილების გაზიარება ამ სფეროში მოქმედ საერთაშორისო ორგანიზაციებთან დადებული ხელშეკრულებებისა და შეთანხმებების საფუძველზე.

3. ამ მუხლის პირველი პუნქტით გათვალისწინებულ ადგილობრივ ორგანიზაციებთან თანამშრომლობა გულისხმობს სამსახურის კოორდინირებულ მუშაობას საჯარო დაწესებულებებთან, მათ შორის, იმ საჯარო დაწესებულებებთან, რომლებიც ახორციელებენ იმ სუბიექტების რეგულირებას/ზედამხედველობას, რომელთაც საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად მოეთხოვებათ ფინანსური ანგარიშგების წარმოება ან/და საკუთარი ფინანსური ანგარიშგების აუდიტის ჩატარების უზრუნველყოფა.

4. სამსახური თანამშრომლობს პროფესიულ ორგანიზაციებთან და ამ კანონის მე-11 მუხლით განსაზღვრულ პირებთან.

თავი VII

პასუხისმგებლობა და დავის გადაწყვეტა

მუხლი 23. პასუხისმგებლობა საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი მოთხოვნების დარღვევისათვის

1. სამსახური ვალდებულია ამ კანონისა და მის საფუძველზე გამოცემული კანონქვემდებარე ნორმატიული აქტის მოთხოვნების დარღვევისათვის ერთდროულად ან/და ცალ-ცალკე, თანამიმდევრულად, ხოლო დარღვევისა და შესაძლო რისკის სერიოზულობიდან გამომდინარე, – არათანამიმდევრულად, გარდა ამ კანონით გათვალისწინებული შემთხვევებისა:

ა) აუდიტორის/აუდიტორული ფირმის/გარიგების პარტნიორის მიმართ გამოიყენოს შემდეგი სანქციები:

ა.ა) წერილობითი გაფრთხილება;        

ა.ბ) საჯარო გაფრთხილება (რეესტრში ასახვით);

ა.გ) ფულადი ჯარიმა;

ა.დ) აუდიტორისათვის/აუდიტორული ფირმისათვის რეგისტრაციის გაუქმება;

ა.ე) აუდიტორისთვის/აუდიტორული ფირმისთვის/გარიგების პარტნიორისთვის აუდიტის ჩატარების ან/და აუდიტორულ დასკვნაზე ხელის მოწერის და აუდიტორული ფირმის პარტნიორებისთვის/აქციონერებისთვის ფუნქციების განხორციელების დროებით, არაუმეტეს 3 წლით აკრძალვა;

ბ) პროფესიული ორგანიზაციის მიმართ გამოიყენოს შემდეგი სანქციები:

ბ.ა) წერილობითი გაფრთხილება;

ბ.ბ) ფულადი ჯარიმა;

ბ.გ) ამ კანონის მე-11 მუხლის მე-2 და მე-3 პუნქტების საფუძველზე მინიჭებული უფლების ჩამორთმევა;

გ) სპეციალიზებული გამოცდების განმახორციელებელი ორგანოს მიმართ გამოიყენოს შემდეგი სანქციები:

გ.ა) წერილობითი გაფრთხილება;

გ.ბ) ფულადი ჯარიმა;

გ.გ) ამ კანონის მე-11 მუხლის მე-2 და მე-3 პუნქტების საფუძველზე მინიჭებული უფლების ჩამორთმევა;

დ) სდპ-ის და პირველი, მეორე, მესამე და მეოთხე კატეგორიების საწარმოების მიმართ გამოიყენოს შემდეგი სანქციები:

დ.ა) წერილობითი გაფრთხილება;

დ.ბ) ფულადი ჯარიმა;

დ.გ) სდპ-ის მმართველობითი ორგანოს წევრისთვის სდპ-ში ამ კანონით გათვალისწინებული თავისი ფუნქციების განხორციელების დროებით, არაუმეტეს 3 წლით აკრძალვა.

2. ამ კანონისა და მის საფუძველზე მარეგულირებელი/საზედამხედველო ორგანოს მიერ გამოცემული სამართლებრივი აქტის მოთხოვნების დარღვევისათვის მარეგულირებელი/საზედამხედველო ორგანოს რეგულირებისადმი/ზედამხედველობისადმი დაქვემდებარებული სუბიექტის მიმართ გამოსაყენებელ სანქციებს განსაზღვრავს შესაბამისი მარეგულირებელი/საზედამხედველო ორგანო.

3. ამ კანონისა და მის საფუძველზე გამოცემული კანონქვემდებარე ნორმატიული აქტის მოთხოვნის დარღვევისათვის დაკისრებული პასუხისმგებლობა პირს არ ათავისუფლებს ამ მოთხოვნის შესრულების ვალდებულებისაგან. 

4. ამ მუხლის შესაბამისად გამოყენებული სანქცია უნდა შეესაბამებოდეს დარღვევისა და შესაძლო რისკის სერიოზულობას.

5. ფულადი ჯარიმის თანხები საქართველოს საბიუჯეტო კოდექსით დადგენილი წესით მიიმართება საქართველოს სახელმწიფო ბიუჯეტში.

მუხლი 24. აუდიტორისთვის/აუდიტორული ფირმისთვის/გარიგების პარტნიორისთვის გათვალისწინებული პასუხისმგებლობა    

1. აუდიტორის/აუდიტორული ფირმის/გარიგების პარტნიორის მიერ ამ კანონისა და მის საფუძველზე გამოცემული კანონქვემდებარე ნორმატიული აქტის მოთხოვნების შეუსრულებლობის შემთხვევაში სამსახური უფლებამოსილია განახორციელოს აუდიტორისთვის/აუდიტორული ფირმისთვის/გარიგების პარტნიორისთვის აუდიტორული მომსახურების განხორციელების ან/და აუდიტორულ დასკვნაზე ხელის მოწერის და აუდიტორული ფირმის პარტნიორებისთვის/აქციონერებისთვის აუდიტორული მომსახურების განხორციელების დროებით, არაუმეტეს 3 წლით აკრძალვა.

2. ამ კანონის V თავით გათვალისწინებულ აუდიტორულ მომსახურებასთან დაკავშირებული მოთხოვნების (მათ შორის, შესაბამისი საერთაშორისო სტანდარტების, მე-16 მუხლით განსაზღვრული წესების, მე-19 მუხლით განსაზღვრული ხარისხის კონტროლის სისტემის მიმართ მოთხოვნების და ამ სისტემის მონიტორინგის განხორციელებასთან დაკავშირებული მოთხოვნების) დარღვევა გამოიწვევს აუდიტორის/აუდიტორული ფირმის ან/და შესაბამისი გარიგების პარტნიორის დაჯარიმებას 500-დან 5 000 ლარამდე ან/და რეესტრიდან ამოღებას.

3. ამ კანონის IV თავით გათვალისწინებულ სარეგისტრაციო წარმოებასთან დაკავშირებული წესების დარღვევა გამოიწვევს აუდიტორისათვის/აუდიტორული ფირმისათვის რეგისტრაციის გაუქმებას ან საქმიანობის უფლების აკრძალვას ან/და პირის დაჯარიმებას 1 000 ლარამდე.  

4. ამ კანონის მე-17 მუხლით გათვალისწინებული პროფესიული პასუხისმგებლობის დაზღვევის ვალდებულების შეუსრულებლობა გამოიწვევს აუდიტორის/აუდიტორული ფირმის წერილობით გაფრთხილებას. აუდიტორის/აუდიტორული ფირმის მიერ სამსახურის წერილობითი გაფრთხილების შეუსრულებლობის შემთხვევაში სამსახური უფლებამოსილია მიიღოს აუდიტორისათვის/აუდიტორული ფირმისათვის რეგისტრაციის გაუქმების თაობაზე გადაწყვეტილება.

მუხლი 25. პროფესიული ორგანიზაციისა და სპეციალიზებული გამოცდების განმახორციელებელი ორგანოსთვის გათვალისწინებული პასუხისმგებლობა

1. პროფესიული ორგანიზაცია ან/და სპეციალიზებული გამოცდების განმახორციელებელი ორგანო იღებს წერილობით გაფრთხილებას, თუ იგი უარს აცხადებს სამსახურთან თანამშრომლობაზე ან განზრახ თავს არიდებს მას. ამ ქმედების განმეორების შემთხვევაში სამსახური უფლებამოსილია პროფესიულ ორგანიზაციას ან/და სპეციალიზებული გამოცდების განმახორციელებელ ორგანოს ჩამოართვას ის უფლებები, რომლებიც მას მინიჭებული აქვს  ამ კანონის მე-11 მუხლით განსაზღვრული აღიარების წესით.

2. ამ კანონის მე-10 მუხლის მოთხოვნების, ასევე პროფესიული სერტიფიცირებისა და განგრძობითი განათლების განხორციელების წესების დარღვევა გამოიწვევს პროფესიული ორგანიზაციის ან/და სპეციალიზებული გამოცდების განმახორციელებელი ორგანოს დაჯარიმებას 500-დან 5 000 ლარამდე.

მუხლი 26. სუბიექტებისთვის გათვალისწინებული პასუხისმგებლობა

1. ამ კანონის მე-3 მუხლის მე-8 პუნქტით გათვალისწინებული ბუღალტრული აღრიცხვისა და ფინანსური ანგარიშგების წარმოებისა და კონსოლიდაციის წესების, მე-7 მუხლის, მე-8 მუხლის, მე-9 მუხლის მე-2 და მე-4 პუნქტებისა და მე-16 მუხლის მე-11 პუნქტის მოთხოვნების შეუსრულებლობა ან/და აუდიტორული შემოწმების ჩატარებისათვის თავის არიდება გამოიწვევს სუბიექტის დაჯარიმებას:

ა) მეოთხე კატეგორიის საწარმოსი – 500 ლარის ოდენობით;

ბ) მესამე კატეგორიის საწარმოსი – 1 000 ლარის ოდენობით;

გ) მეორე კატეგორიის საწარმოსი – 5 000 ლარის ოდენობით;

დ) პირველი კატეგორიის საწარმოსი და სდპ-ისა – 10 000 ლარის ოდენობით.

2. ამ მუხლის პირველი პუნქტით გათვალისწინებული სამართალდარღვევებისათვის სამსახურმა შესაძლებელია ფულადი ჯარიმის ნაცვლად წერილობითი გაფრთხილება გამოიყენოს. სამსახურის წერილობითი გაფრთხილების შეუსრულებლობის ან/და პასუხისმგებლობის დაკისრებიდან 1 თვის ვადაში შესაბამისი მოთხოვნის შეუსრულებლობის შემთხვევაში სუბიექტს უორმაგდება დაკისრებული ჯარიმის ოდენობა.

3. ამ კანონის მე-6 მუხლის პირველი პუნქტით გათვალისწინებული მოთხოვნის შეუსრულებლობის შემთხვევაში სუბიექტი ჯარიმდება ამ მუხლის პირველი პუნქტის შესაბამისად. სამსახური სუბიექტისთვის პასუხისმგებლობის დაკისრებიდან არაუგვიანეს 10 დღისა უგზავნის მას შეტყობინებას და აუდიტირებული ფინანსური ანგარიშგების წარმოსადგენად დამატებით ვადას განუსაზღვრავს. სამსახურის მიერ სუბიექტისათვის განსაზღვრული ვადა არ უნდა იყოს 1 თვეზე ნაკლები და 6 თვეზე მეტი. აღნიშნულ ვადაში სუბიექტის მიერ აუდიტირებული ფინანსური ანგარიშგების წარმოუდგენლობა გამოიწვევს მის დაჯარიმებას დაკისრებული ჯარიმის ორმაგი ოდენობით.

4. სამსახური სუბიექტს რისკების მართვის სისტემის საფუძველზე შეისწავლის. რისკების მართვის სისტემაში არსებული და საჯარო სამართლის იურიდიული პირის – შემოსავლების სამსახურის მიერ მიწოდებული ინფორმაციის ანალიზის საფუძველზე სამსახური იღებს სუბიექტისათვის პასუხისმგებლობის დაკისრების თაობაზე გადაწყვეტილებას.

მუხლი 27. პასუხისმგებლობის დაკისრების წესი და დავის გადაწყვეტა

1. სამართალდარღვევის საქმის წარმოების დაწყების საფუძველია ამ კანონით გათვალისწინებული სამართალდარღვევის გამოვლენა. ამ შემთხვევაში უფლებამოსილი პირი აღნიშნული საქმის განხილვის შედეგებზე დაყრდნობით გამოსცემს ინდივიდუალურ ადმინისტრაციულ-სამართლებრივ აქტს.

 2. ამ კანონის 24-ე–26-ე  მუხლებით გათვალისწინებული რომელიმე სამართალდარღვევის გამოვლენისას  ინდივიდუალურ ადმინისტრაციულ-სამართლებრივ აქტს გამოსცემს სამსახურის უფროსი ან სამსახურის უფროსის მიერ განსაზღვრული პირი.         

3. ამ კანონის 23-ე მუხლის მე-2 პუნქტით გათვალისწინებული სამართალდარღვევის გამოვლენისას ინდივიდუალურ ადმინისტრაციულ-სამართლებრივ აქტს გამოსცემს შესაბამისი მარეგულირებელი/საზედამხედველო ორგანო.

4. სამსახურის უფროსის ინდივიდუალურ ადმინისტრაციულ-სამართლებრივ აქტთან დაკავშირებული დავა შესაძლებელია განიხილონ საბჭომ და სასამართლომ. საჩივრის ავტორს უფლება აქვს, დავის ნებისმიერ ეტაპზე მიმართოს სასამართლოს.

5. სამსახურის გადაწყვეტილების გასაჩივრება არ აჩერებს მის მოქმედებას.

6. საბჭოს მიერ საჩივრის განხილვის წესი მტკიცდება საქართველოს ფინანსთა მინისტრის ბრძანებით.

7. ამ კანონით გათვალისწინებული ადმინისტრაციული სამართალდარღვევის საქმის წარმოება ხორციელდება საქართველოს ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსითა და  სამსახურის მიერ დადგენილი წესით.

თავი VIII

გარდამავალი და დასკვნითი დებულებანი

მუხლი 28. გარდამავალი დებულებანი

1. საქართველოს ფინანსთა მინისტრმა ამ კანონის ამოქმედებიდან არაუგვიანეს 4 თვისა უზრუნველყოს:

ა) სამსახურის დებულების დამტკიცება და მის საქმიანობასთან დაკავშირებული კანონქვემდებარე ნორმატიული აქტების გამოცემა;

ბ) საბჭოს დებულების დამტკიცება და საბჭოს წევრთა კანდიდატურების საქართველოს პრემიერ-მინისტრისათვის დასამტკიცებლად წარდგენა;

გ) სამინისტროს კომპეტენციის სფეროსთვის მიკუთვნებული კანონქვემდებარე ნორმატიული აქტების ამ კანონთან შესაბამისობა;

დ) სამსახურის დაფინანსებისათვის საჭირო ღონისძიებების განხორციელება.

2. საქართველოს ფინანსთა მინისტრმა ამ კანონის ამოქმედებიდან არაუგვიანეს 2 თვისა უზრუნველყოს სამსახურის უფროსის კანდიდატურის საქართველოს პრემიერ-მინისტრისათვის წარდგენა.

3. საქართველოს პრემიერ-მინისტრმა სამსახურის უფროსის თანამდებობაზე დანიშვნა უზრუნველყოს კანდიდატურის წარდგენიდან არაუგვიანეს 2 კვირისა.

4. სამსახურმა 2016 წლის 1 ნოემბრამდე უზრუნველყოს რეესტრის წარმოება. აღნიშნულ თარიღამდე ამ კანონის ამოქმედებამდე მოქმედი საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით რეგისტრირებულ, აგრეთვე არარეგისტრირებულ, მაგრამ ამ კანონის ამოქმედებამდე მოქმედი საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად მოქმედ აუდიტორებს/აუდიტორულ ფირმებს უფლება აქვთ, აუდიტორული მომსახურება ამ კანონით განსაზღვრულ რეესტრში რეგისტრაციის გარეშე განახორციელონ. „ბუღალტრული აღრიცხვისა და ფინანსური ანგარიშგების აუდიტის შესახებ“ საქართველოს 2012 წლის 29 ივნისის კანონის (საქართველოს საკანონმდებლო მაცნე (www.matsne.gov.ge), 13.07.2012, სარეგისტრაციო კოდი: 260000000.05.001.016869) შესაბამისად აკრედიტებული ორგანიზაცია ვალდებულია სამსახურს მიაწოდოს რეესტრთან დაკავშირებული სავალდებულო და არასავალდებულო მონაცემები.

5. სამსახურმა 2017 წლის 1 იანვრამდე უზრუნველყოს ხარისხის კონტროლის სისტემის მიმართ მოთხოვნების და ამ სისტემის მონიტორინგის განხორციელების წესის განსაზღვრა.

6. სამსახურმა 2017 წლის 31 დეკემბრამდე  უზრუნველყოს ამ კანონის მე-3 მუხლის მე-2 პუნქტის „ა“ და „ბ“ ქვეპუნქტებით, მე-14 მუხლის პირველი და მე-2 პუნქტებით, მე-16 მუხლის პირველი პუნქტით და მე-19 მუხლის მე-2 პუნქტით გათვალისწინებული საერთაშორისო სტანდარტების სამოქმედოდ შემოღება.

7. ის სუბიექტები, რომლებიც ამ კანონის ამოქმედებამდე ატარებდნენ აუდიტს, უფლებამოსილი არიან, აუდიტირებული ფინანსური ანგარიშგება ამ კანონის მე-9 მუხლის მე-2 პუნქტით დადგენილ ვადაში წარუდგინონ სამსახურს. სამსახურმა 2018 წლის 1 იანვრამდე  უზრუნველყოს ვებგვერდის წარმოება და სუბიექტების მიერ წარმოდგენილი ანგარიშგებების გამოქვეყნება დადგენილი წესის შესაბამისად.

8. აუდიტორული და საშემფასებლო პროფესიების გამიჯვნის მიზნით საქართველოს მთავრობამ 2018 წლის 31 დეკემბრამდე შეიმუშაოს საშემფასებლო საქმიანობის შესახებ საკანონმდებლო აქტი. მის ამოქმედებამდე:

ა) საქართველოს ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების სამინისტროს სისტემაში შემავალმა საჯარო სამართლის იურიდიულმა პირმა – აკრედიტაციის ერთიანმა ეროვნულმა ორგანომ – აკრედიტაციის ცენტრმა შემფასებელთა სერტიფიკაციის ორგანოს აკრედიტაცია და მონიტორინგი განახორციელოს აკრედიტაციის ცენტრის მიერ მიღებული წესებისა და პროცედურების შესაბამისად;

ბ) შეფასების საერთაშორისო სტანდარტების საბჭოს (IVSC) წევრმა აკრედიტებულმა შემფასებელთა სერტიფიკაციის ორგანოებმა უზრუნველყონ შეფასების საერთაშორისო სტანდარტების ქართულენოვანი ვერსიის ხელმისაწვდომობა;

გ) საშემფასებლო მომსახურების გაწევის უფლება მიეცეს მხოლოდ იმ პირს, რომელშიც დასაქმებულია აკრედიტებული შემფასებელთა სერტიფიკაციის ორგანოს მიერ სერტიფიცირებული შემფასებელი. შეფასების განხორციელების და შეფასების ანგარიშზე/დასკვნაზე ხელის მოწერის უფლება ენიჭება აკრედიტებული შემფასებელთა სერტიფიკაციის ორგანოს მიერ სერტიფიცირებულ შემფასებელს;

დ) აკრედიტაციის ცენტრის მიერ აკრედიტებულმა შემფასებელთა სერტიფიკაციის ორგანომ უზრუნველყოს სერტიფიცირებულ შემფასებელთა განათლების, მათ მიერ ეთიკური ნორმების დაცვისა და მათი საქმიანობის ხარისხის მონიტორინგი სერტიფიკაციის სქემის თანახმად.

9. აუდიტორული ფირმა, რომელსაც ამ კანონის ამოქმედების თარიღისთვის ჰქონდა სავალდებულო აუდიტის ჩატარების უფლებამოსილება, რაც დასტურდება „ბუღალტრული აღრიცხვისა და ფინანსური ანგარიშგების აუდიტის შესახებ“ საქართველოს 2012 წლის 29 ივნისის კანონის (საქართველოს საკანონმდებლო მაცნე (www.matsne.gov.ge), 13.07.2012, სარეგისტრაციო კოდი: 260000000.05.001.016869) შესაბამისად აკრედიტებული ორგანიზაციის სავალდებულო აუდიტის ჩატარების უფლების მქონე პირთა რეესტრით, ან რომელმაც 2013 წლის 1 იანვრიდან ამ კანონის ამოქმედებამდე ჩაატარა სავალდებულო აუდიტი ან 2016 წლის 1 ნოემბრამდე ჩაატარა სდპ-ის ფინანსური ანგარიშგების აუდიტი, უფლებამოსილია სამსახურს არაუგვიანეს 2016 წლის 30 ნოემბრისა მიმართოს სდპ-ის აუდიტის ჩატარების დროებითი უფლებამოსილების მინიჭების თხოვნით. დროებითი უფლებამოსილების მინიჭების წესს ადგენს სამსახური. მინიჭებული დროებითი უფლებამოსილება მოქმედებს ხარისხის კონტროლის სისტემის მონიტორინგის შედეგების გამოვლენამდე. აღნიშნული უფლებამოსილების მინიჭების საფუძველია აუდიტორული ფირმის სარეგისტრაციო განაცხადში მოცემული ინფორმაცია ხარისხის კონტროლის სისტემის შესახებ, სამსახურის მოთხოვნის შესაბამისად აუდიტორული ფირმის მიერ წარდგენილი სხვა ინფორმაცია/დოკუმენტაცია და, საჭიროების შემთხვევაში, იმ მარეგულირებელი/საზედამხედველო ორგანოს მიერ მოწოდებული ინფორმაცია, რომელსაც ჰბარდებოდა აუდიტორული დასკვნა/ანგარიში. სდპ-ის აუდიტის ჩატარების დროებითი უფლებამოსილების მინიჭება ხდება 2016 წლის 31 დეკემბრამდე და მოქმედებს არაუგვიანეს 2017 წლის 31 დეკემბრისა. სამსახური ვალდებულია დაასრულოს აღნიშნული უფლებამოსილების მქონე იმ აუდიტორული ფირმის ხარისხის კონტროლის სისტემის მონიტორინგი, რომელმაც მას ხარისხის კონტროლის სისტემის მონიტორინგის განხორციელების მოთხოვნით მიმართა, და შესაბამისი შედეგები რეესტრში 2018 წლის 1 იანვრამდე ასახოს. სდპ-ის აუდიტის ჩატარების დროებითი უფლებამოსილება უქმდება, თუ აღნიშნული უფლებამოსილების მქონე პირი 2017 წლის 1 ოქტომბრამდე არ მიმართავს სამსახურს ხარისხის კონტროლის სისტემის მონიტორინგის განხორციელების მოთხოვნით. ამასთანავე, იმ ხელშეკრულებით, რომლის მხარეც არის ქონების მმართველი, განსაზღვრული ვალდებულებების შესრულების დადასტურებასთან დაკავშირებული აუდიტორული მომსახურების განხორციელების უფლებამოსილება 2018 წლის 1 იანვრამდე აქვთ „საწარმოებისათვის აუდიტირებული ფინანსური ანგარიშგების განმახორციელებელ ან/და საექსპერტო და აუდიტორული დასკვნების გამცემ პირთა და სახელმწიფო საწარმოთა ნუსხის დამტკიცების შესახებ“ საქართველოს მთავრობის 2012 წლის 5 სექტემბრის №360 დადგენილებით დამტკიცებულ „საწარმოებისათვის აუდიტირებული ფინანსური ანგარიშგების განმახორციელებელ ან/და საექსპერტო და აუდიტორული დასკვნების გამცემ პირთა ნუსხაში“ მითითებულ აუდიტორულ ფირმებს, რომლებსაც ამ მუხლის საფუძველზე მიენიჭებათ დროებითი უფლებამოსილება. ამასთანავე, აღნიშნული დადგენილებით დამტკიცებულ „საწარმოებისათვის აუდიტირებული ფინანსური ანგარიშგების განმახორციელებელ ან/და საექსპერტო და აუდიტორული დასკვნების გამცემ პირთა ნუსხაში“ მითითებულ პირებს იმ ხელშეკრულებით, რომლის მხარეც არის ქონების მმართველი, განსაზღვრული ვალდებულებების შესრულების დადასტურებასთან დაკავშირებული აუდიტორული მომსახურების განხორციელების უფლებამოსილება უნარჩუნდებათ ამ კანონის ამოქმედების თარიღისთვის დადებული ხელშეკრულებით გათვალისწინებული აუდიტორული მომსახურების დასრულებამდე, ხოლო ამ კანონის ამოქმედების შემდეგ 2017 წლის 1 იანვრამდე დადებული ხელშეკრულებით გათვალისწინებული აუდიტორული მომსახურების განხორციელების უფლებამოსილება – 2017 წლის 1 მარტამდე. ამასთანავე, ამ პუნქტით გათვალისწინებულმა აუდიტორულმა ფირმებმა სდპ-ებისათვის შეასრულონ 2016 წლის 1 ნოემბრამდე დადებული ფინანსური ანგარიშგების აუდიტის ხელშეკრულებებით 2016 წლის საანგარიშგებო ან წინა პერიოდთან მიმართებით ნაკისრი ვალდებულებები.

10. სამსახურმა 2016 წლის 1  ნოემბრამდე უზრუნველყოს ამ მუხლის მე-9 პუნქტით განსაზღვრული დროებითი უფლებამოსილების მინიჭების წესის დადგენა. 2017 წლის 1 იანვრიდან გაუქმდეს „საწარმოებისათვის აუდიტირებული ფინანსური ანგარიშგების განმახორციელებელ ან/და საექსპერტო და აუდიტორული დასკვნების გამცემ პირთა და სახელმწიფო საწარმოთა ნუსხის დამტკიცების შესახებ“ საქართველოს მთავრობის 2012 წლის 5 სექტემბრის №360 დადგენილება.

11. ამ კანონის მე-3 მუხლის მე-6 პუნქტით გათვალისწინებული ფინანსური ანგარიშგების სტანდარტების სამოქმედოდ შემოღებამდე მეოთხე კატეგორიის საწარმომ იხელმძღვანელოს „მცირე საწარმოთა ბუღალტრული აღრიცხვის გამარტივებული (დროებითი) სტანდარტის დამტკიცების შესახებ“ საქართველოს პარლამენტთან არსებული ბუღალტრული აღრიცხვის სტანდარტების კომისიის 2005 წლის 5 აპრილის №9 დადგენილებით დამტკიცებული დროებითი სტანდარტით, ხოლო არასამეწარმეო (არაკომერციულმა) იურიდიულმა პირმა – „არასამეწარმეო (არაკომერციული) იურიდიული პირების ბუღალტრული აღრიცხვის დროებითი სტანდარტისა და ბუღალტრული აღრიცხვის ანგარიშთა გეგმის სტრუქტურის დამტკიცების შესახებ“ საქართველოს პარლამენტთან არსებული ბუღალტრული აღრიცხვის სტანდარტების კომისიის 2005 წლის 5 აპრილის №10 დადგენილებით. სამსახურმა ამ პუნქტით განსაზღვრული სტანდარტები დაადგინოს 2018 წლის 1 ივლისამდე.

12. სდპ-მა და პირველი და მეორე კატეგორიების საწარმოებმა ამ კანონის მე-9 მუხლის მოთხოვნები შეასრულონ 2017 წლის 31 დეკემბრით დასრულებული საანგარიშგებო პერიოდისთვის და შემდგომ პერიოდებში, ხოლო თუ სუბიექტის საანგარიშგებო პერიოდი არ ემთხვევა კალენდარულ წელს – იმ საანგარიშგებო პერიოდისთვის, რომელიც 2017 წლის 31 დეკემბრის შემდგომი თარიღისთვის სრულდება. მესამე და მეოთხე კატეგორიების საწარმოებმა ამ კანონის მე-9 მუხლის მოთხოვნები შეასრულონ 2018 წლის 31 დეკემბრით დასრულებული საანგარიშგებო პერიოდისთვის და შემდგომ პერიოდებში, ხოლო თუ სუბიექტის საანგარიშგებო პერიოდი არ ემთხვევა კალენდარულ წელს – იმ საანგარიშგებო პერიოდისთვის, რომელიც 2018 წლის 31 დეკემბრის შემდგომი თარიღისთვის სრულდება, და შემდგომ პერიოდებში. მესამე და მეოთხე კატეგორიების საწარმოები უფლებამოსილი არიან, უზრუნველყონ ანგარიშგების იმ საანგარიშგებო პერიოდისთვის წარდგენა, რომლისთვისაც ეს ამ კანონით არ ევალებათ. ამ პუნქტით გათვალისწინებული გამონაკლისი არ ვრცელდება იმ სუბიექტზე, რომელიც „ბუღალტრული აღრიცხვისა და ფინანსური ანგარიშგების აუდიტის შესახებ“ საქართველოს  2012 წლის 29 ივნისის კანონის (საქართველოს საკანონმდებლო მაცნე (www.matsne.gov.ge), 13.07.2012, სარეგისტრაციო კოდი: 260000000.05.001.016869) შესაბამისად სავალდებულო აუდიტს ექვემდებარება.

13. საქართველოს პარლამენტთან არსებული აუდიტორული საქმიანობის საბჭოს მიერ გაცემული აუდიტორის სერტიფიკატის მფლობელი, რომლის სერტიფიკატი ძალაშია 2013 წლის 1 იანვრისათვის, და ამ კანონის ამოქმედების თარიღისთვის აკრედიტებული ორგანიზაციის მიერ გაცემული პროფესიონალი ბუღალტრის სერტიფიკატის მფლობელი ითვლებიან სერტიფიცირებულ ბუღალტრებად. ამ პუნქტით გათვალისწინებულ პირს ამ კანონის მე-13 მუხლის მე-4 პუნქტის „ბ“ ქვეპუნქტით განსაზღვრული პირობა დაკმაყოფილებულად ეთვლება, თუ იგი ამ კანონის ამოქმედებამდე აუდიტორულ მომსახურებას დამოუკიდებლად, აუდიტორული ფირმის სახელით, აუდიტორის ან გარიგების პარტნიორის სტატუსით ახორციელებდა, რაც წერილობით დასტურდება.

14. იმ პირთან მიმართებით, რომელიც ამ კანონის ამოქმედებამდე არანაკლებ 7 წლის განმავლობაში ასრულებდა გარიგების პარტნიორის უფლებამოსილებას და ამ კანონის შესაბამისად არ არის სერტიფიცირებული ბუღალტერი, სამსახურმა დაადგინოს პროფესიული სერტიფიცირების გამარტივებული წესი ამ კანონის ამოქმედებიდან არაუგვიანეს 6 თვისა. ამ პუნქტით გათვალისწინებულმა პირმა გამარტივებული წესით ტესტირება გაიაროს აღნიშნული წესის ამოქმედებიდან არაუგვიანეს 1 წლისა. ამ პუნქტით გათვალისწინებულ პირს ამ კანონის მე-13 მუხლის მე-4 პუნქტის „ბ“ ქვეპუნქტით განსაზღვრული პირობა დაკმაყოფილებულად ჩაეთვლება, თუ იგი გაივლის ხარისხის კონტროლის სისტემის მონიტორინგს.

15. სამსახურმა ხარისხის კონტროლის სისტემის მონიტორინგის განხორციელება 2017 წლის 1 სექტემბრამდე უზრუნველყოს მხოლოდ აუდიტორის/აუდიტორული ფირმის მიმართვის საფუძველზე, ხოლო 2017 წლის 1 სექტემბრიდან – სავალდებულო წესით.

16. 2016 წლის 1 ივნისიდან სამსახურის მიერ ამ მუხლის მე-6 პუნქტით განსაზღვრული საერთაშორისო სტანდარტების სამოქმედოდ შემოღებამდე გამოიყენება ბუღალტერთა საერთაშორისო ფედერაციის (IFAC) წევრი ორგანიზაციის მიერ სახელმწიფო ენაზე თარგმნილი და გამოცემული:

ა) ფინანსური ანგარიშგების საერთაშორისო სტანდარტები (IFRS);

ბ) მცირე და საშუალო საწარმოების ფინანსური ანგარიშგების საერთაშორისო სტანდარტები (IFRS for SMEs);

გ) აუდიტის საერთაშორისო სტანდარტების (ISA) და ბუღალტერთა საერთაშორისო ფედერაციის (IFAC) მიერ დადგენილი პროფესიული ეთიკის კოდექსის (IESBA code) ბოლო ვერსიები;

დ) ხარისხის კონტროლის საერთაშორისო სტანდარტების (ISQC) და აუდიტისა და მარწმუნებელი მომსახურების საერთაშორისო საბჭოს (IAASB) მიერ მიღებული და დამტკიცებული მიმოხილვისა და დაკავშირებული მომსახურების, აგრეთვე სხვა მარწმუნებელი გარიგების საერთაშორისო სტანდარტები.

17. საქართველოს პარლამენტთან არსებული აუდიტორული საქმიანობის საბჭოს კოლეგიის და საქართველოს პარლამენტთან არსებული ბუღალტრული აღრიცხვის სტანდარტების კომისიის დადგენილებებით დამტკიცებული, აგრეთვე ბუღალტრული აღრიცხვისა და აუდიტის სფეროში 2013 წლის 1 იანვრისათვის მოქმედი ნორმატიული აქტები მოქმედებს ამ კანონით გათვალისწინებული შესაბამისი სტანდარტებისა და წესების გამოყენების ვალდებულების ამოქმედებამდე. საქართველოს პარლამენტთან არსებული ბუღალტრული აღრიცხვის სტანდარტების კომისიის დადგენილებებით დამტკიცებულ ბუღალტრული აღრიცხვის ანგარიშთა გეგმებს და მათი გამოყენების წესებს მარეგულირებელი/საზედამხედველო ორგანოს რეგულირებისადმი/ზედამხედველობისადმი დაქვემდებარებული სფეროებისთვის ადგენს/ცვლის შესაბამისი მარეგულირებელი/საზედამხედველო ორგანო, ხოლო იმ სფეროებისთვის, რომლებიც რეგულირებას/ზედამხედველობას არ ექვემდებარება, – სამსახური.

18. სამსახური არის საქართველოს პარლამენტთან არსებული აუდიტორული საქმიანობის საბჭოს სამართალმემკვიდრე.

19. ამ კანონის 21-ე მუხლის პირველი პუნქტით გათვალისწინებულ შემთხვევაში საბჭოს დაკომპლექტებიდან არაუგვიანეს 1 თვისა, პროფესიული ორგანიზაციების წარდგინებით, საბჭოს გადაწყვეტილებით, 2018 წლის 1 იანვრამდე საბჭოში მოწვეული უნდა იქნეს 2 პრაქტიკოსი.

20. საქართველოს მთავრობამ 2017 წლის 1 იანვრამდე უზრუნველყოს შესაბამისი სამართლებრივი აქტების ამ კანონთან შესაბამისობა.

21. პროფესიული ორგანიზაციები უფლებამოსილი არიან, ამ კანონის 21-ე მუხლის მე-6 პუნქტის შესაბამისად, ერთჯერადად, საბჭოს პირველად დაკომპლექტების მიზნით სამინისტროს წარუდგინონ საბჭოს წევრის 2 კანდიდატურა, რომლებიც არ აკმაყოფილებენ ამ კანონის მე-2 მუხლის პირველი პუნქტის „შ“ ქვეპუნქტის მოთხოვნას. ამ პუნქტით გათვალისწინებული კანდიდატურის საბჭოს წევრად არჩევის შემთხვევაში საბჭოს აღნიშნული წევრის უფლებამოსილების ვადაა 1 წელი.

საქართველოს 2017 წლის 14  დეკემბრის   კანონი №1734   ვებგვერდი, 25.12.2017წ.

მუხლი 29. ამ კანონის ამოქმედებასთან დაკავშირებით ძალადაკარგულად გამოცხადებული ნორმატიული აქტი

ამ კანონის ამოქმედებისთანავე ძალადაკარგულად გამოცხადდეს „ბუღალტრული აღრიცხვისა და ფინანსური ანგარიშგების აუდიტის შესახებ“ საქართველოს 2012 წლის 29 ივნისის კანონი (საქართველოს საკანონმდებლო მაცნე (www.matsne.gov.ge), 13.07.2012, სარეგისტრაციო კოდი: 260000000.05.001.016869).

მუხლი 30. კანონის მოქმედება

1. ეს კანონი, გარდა ამ კანონის მე-5 მუხლის მე-6 პუნქტის „ბ“ ქვეპუნქტისა, მე-7 მუხლისა, მე-8 მუხლისა, მე-13 მუხლის მე-5 პუნქტის „ბ“ ქვეპუნქტისა და 26-ე მუხლის პირველი პუნქტისა, ამოქმედდეს გამოქვეყნებისთანავე.

2. ამ კანონის მე-5 მუხლის მე-6 პუნქტის „ბ“ ქვეპუნქტი, მე-7 მუხლი, მე-8 მუხლი, მე-13 მუხლის მე-5 პუნქტის „ბ“ ქვეპუნქტი და 26-ე მუხლის პირველი პუნქტის „გ“ და „დ“ ქვეპუნქტები ამოქმედდეს 2018 წლის 1 იანვრიდან.

3. ამ კანონის 26-ე მუხლის პირველი პუნქტის „ა“ და „ბ“ ქვეპუნქტები ამოქმედდეს 2019 წლის 1 იანვრიდან.

4. ამ კანონის 28-ე მუხლის მე-16 პუნქტის მოქმედება გავრცელდეს 2016 წლის 1 ივნისიდან წარმოშობილ სამართლებრივ ურთიერთობებზე.


საქართველოს პრეზიდენტიგიორგი მარგველაშვილი

 

 

ქუთაისი,

8 ივნისი 2016 წ.

N5386-IIს

  Контролный текст по состоянию на 23.12.2017 N1908

 

 

 Закон Грузии

О бухгалтерском учете, отчетности и аудите

 

Глава I

Общие положения

 

Статья 1. Сфера, регулируемая Законом

1. Настоящий Закон устанавливает правовые основы ведения в Грузии в соответствии с международно признанными стандартами: бухгалтерского учета, подготовки и представления финансовой отчетности, управленческой отчетности и отчетности по предусмотренным настоящим Законом выплатам, осуществляемым в отношении государства, профессиональной сертификации, осуществления аудиторской деятельности (оказания аудиторских услуг) и обеспечения ее качества, осуществления государственного надзора за указанными сферами и возложения ответственности.

2. Целью настоящего Закона является содействие финансовой прозрачности и экономическому росту путем приближения отчетности и аудита субъектов к требованиям соответствующих регулирующих директив Евросоюза.

3. Действие настоящего Закона не распространяется на бюджетные организации, определенные Бюджетным кодексом Грузии, кроме случаев, предусмотренных законодательством Грузии.

 

Статья 2. Разъяснение терминов

1. Для целей настоящего Закона используемые в нем термины имеют следующие значения:

а) бухгалтерский учет – упорядоченная и непрерывная система сбора, регистрации, оценки, обобщения информации, влияющей на деятельность и ресурсы субъекта, отражающей экономические явления, оцениваемые в денежных единицах, и соответствующей отчетности;

б) бухгалтер – физическое лицо, непосредственно ведущее бухгалтерский учет или (и) подготавливающее финансовую отчетность;

в) документы бухгалтерского учета – первичные учетные документы и накопительные документы, удостоверяющие экономические явления;

г) финансовая отчетность – финансовая информация за истекший отчетный период, в которой согласно соответствующим основам представления, структурировано отражены финансовое положение, результаты деятельности, движение денежных средств и капитала, учетная политика и пояснительные примечания субъекта;

д) субъект – юридические лица публичного права и частного права, кроме определенных Бюджетным кодексом Грузии бюджетных организаций и Национального банка Грузии, филиал иностранного предприятия, индивидуальный предприниматель, если они удовлетворяют критерии по доходам предприятий, количеству используемых в экономической деятельности активов и численности занятых в экономической деятельности лиц, предусмотренные подпунктами «ф» – «ц» настоящего пункта;

е) аудиторская деятельность (аудиторские услуги) – работа, проводимая аудитором/аудиторской (аудитной) фирмой на основании соответствующих международных стандартов, направленная:

е.а) на выражение аудитором/аудиторской (аудитной) фирмой на основе аудита мнения о достоверности, справедливости и полноте финансовой отчетности (в том числе – финансовой отчетности специального назначения), ее подготовке с учетом всех существенных аспектов, согласно соответствующим основам представления;

е.б) на вынесение аудитором/аудиторской (аудитной) фирмой заключения в результате обзора финансовой отчетности;

е.в) на выражение другого обоснованного мнения или вынесение заключения или (и) на выражение соответствующего мнения или вынесение заключения на основании ограничительной управомочивающей сделки;

е.г) на осуществление других целей, предусмотренных пунктом 2 статьи 14 настоящего Закона;

ж) аудитор – сертифицированный бухгалтер, являющийся членом профессиональной организации бухгалтеров или (и) аудиторов, зарегистрированный в Государственном реестре аудиторов/аудиторских (аудитных) фирм (далее – Реестр) и уполномоченный на осуществление аудиторской деятельности (оказание аудиторских услуг), в том числе – индивидуально;

з) аудиторская (аудитная) фирма (далее – аудиторская фирма) – зарегистрированное в Грузии юридическое лицо или филиал зарегистрированного за рубежом юридического лица в Грузии, который зарегистрирован в Реестре и осуществляет аудиторскую деятельность (оказывает аудиторские услуги) посредством партнера (партнеров) по сделке;

и) Служба надзора за бухгалтерским учетом, отчетностью и аудитом (далее – Служба) – государственное подведомственное учреждение, входящее в систему Министерства финансов Грузии (далее – Министерство);

к) профессиональные услуги – услуги, осуществляемые аудитором/аудиторской фирмой в бухгалтерской, аудиторской, налоговой сфере, сфере финансового менеджмента или (и) другой, подобной бизнес-консультативной сфере, требующие бухгалтерских и связанных с ними навыков;

л) сертифицированный бухгалтер – физическое лицо, сертифицированное профессиональной организацией бухгалтеров или (и) аудиторов в соответствии с установленным Службой стандартом профессиональной сертификации либо признанное сертифицированным бухгалтером согласно настоящему Закону и подтверждающее свою квалификацию после сертификации в соответствии со стандартом продолжающегося образования;

м) партнер по сделке – аудитор, назначенный аудиторской фирмой главным ответственным лицом за проведение конкретного аудита или осуществление другой аудиторской деятельности (аудиторских услуг) и действующий от имени аудиторской фирмы, либо аудитор, ставящий подпись под аудиторским заключением или на документе, разработанном в результате осуществления другой аудиторской деятельности (аудиторских услуг);

н) аудиторское заключение – выданный аудитором/аудиторской фирмой документ, в котором аудитор/аудиторская фирма выражает мнение о том, насколько финансовая отчетность подготовлена с учетом всех существенных аспектов, согласно соответствующим основам представления либо заявляет отказ от выражения своего мнения;

о) соответствующие основы представления – основы подготовки и представления финансовой отчетности, обязательные к применению для субъектов или разрешенные в соответствии с законодательством Грузии и международным законодательством;

п) управомочивающая сделка – сделка, при заключении которой аудитор/аудиторская фирма с целью повышения степени доверия третьих лиц к рассматриваемому предмету выражает мнение по поводу соответствия результатов оценки или (и) измерений этого предмета надлежащим критериям;

р) Совет бухгалтерского учета, отчетности и аудита (далее – Совет) – орган при Службе, рассматривающий вопросы, связанные с бухгалтерским учетом, отчетностью и аудитом, и принимающий соответствующие решения;

с) профессиональная организация бухгалтеров или (и) аудиторов (далее – профессиональная организация) – профессиональная организация бухгалтеров или (и) аудиторов, зарегистрированная в соответствии с законодательством Грузии в качестве непредпринимательского (некоммерческого) юридического лица и удовлетворяющая требования, установленные настоящим Законом;

т) орган, осуществляющий специализированные экзамены, – юридическое лицо, филиал зарегистрированного в иностранном государстве юридического лица в Грузии, признанные Службой для целей настоящего Закона органами, осуществляющими организацию для лиц экзаменов на сертифицированного бухгалтера;

у) предприятие четвертой категории – субъект, показатели которого к концу отчетного периода удовлетворяют не менее чем двум из следующих трех критериев:

у.а) суммарная стоимость активов не превышает 1 миллиона лари;

у.б) доход не превышает 2 миллионов лари;

у.в) средняя численность занятых лиц за отчетный период не превышает 10-ти;

ф) предприятие третьей категории – субъект, не являющийся предприятием четвертой категории, показатели которого к концу отчетного периода удовлетворяют не менее чем двум из следующих трех критериев:

ф.а) суммарная стоимость активов не превышает 10 миллионов лари;

ф.б) доход не превышает 20 миллионов лари;

ф.в) средняя численность занятых лиц за отчетный период не превышает 50-ти;

х) предприятие второй категории – субъект, не являющийся предприятием третьей или четвертой категории, показатели которого к концу отчетного периода удовлетворяют не менее чем двум из следующих трех критериев:

х.а) суммарная стоимость активов не превышает 50 миллионов лари;

х.б) доход не превышает 100 миллионов лари;

х.в) средняя численность занятых лиц за отчетный период не превышает 250-ти;

ц) предприятие первой категории – субъект, показатели которого к концу отчетного периода удовлетворяют не менее чем двум из следующих трех критериев:

ц.а) суммарная стоимость активов превышает 50 миллионов лари;

ц.б) доход превышает 100 миллионов лари;

ц.в) средняя численность занятых лиц за отчетный период превышает 250;

ч) доход – для целей настоящего Закона вся прибыль субъекта в результате осуществления основной экономической деятельности, от продажи товаров или (и) оказания услуг. Доход не включает в себя торговую ценовую уступку, косвенный налог, полученные от имени третьей стороны суммы и экономическую прибыль в виде дивидендов, процентов и роялти от использования принадлежащих субъекту активов, кроме случая, когда получение такой прибыли является результатом основной экономической деятельности субъекта;

ш) лицо общественной заинтересованности (далее – ЛОЗ) – юридическое лицо, являющееся:

ш.а) подотчетным предприятием, ценные бумаги которого допущены к торгам на фондовой бирже в соответствии с Законом Грузии «О рынке ценных бумаг»;

ш.б) коммерческим банком в соответствии с Органическим законом Грузии «О Национальном банке Грузии»; (23.12.2017 N1908)

ш.в) микрофинансовой организацией в соответствии с Законом Грузии «О микрофинансовых организациях»;

ш.г) страховщиком в соответствии с Законом Грузии «О страховании»;

ш.д) учредителем негосударственной пенсионной схемы в соответствии с Законом Грузии «О негосударственном пенсионном страховании и обеспечении»;

ш.е) инвестиционным фондом в соответствии с Законом Грузии «Об инвестиционных фондах»;

ш.ж) небанковским депозитным учреждением – кредитным союзом в соответствии с Законом Грузии «О небанковских депозитных учреждениях – кредитных союзах»;

ш.з) лицом, определенным Службой как ЛОЗ (кроме Национального банка Грузии) на основе критериев, утвержденных Правительством Грузии; (2.11.2017 N1327)

щ) непрактикующее лицо – физическое лицо, которое до назначения Начальником Службы или утверждения членом Совета в течение не менее 3 последних непрерывных лет и в период своего членства в Совете не осуществляло аудиторскую деятельность (не оказывало аудиторских услуг), не имело права голоса в аудиторской фирме, не было занято в качестве члена органа управления или наблюдательного совета в аудиторской фирме и иным образом связано с аудиторской фирмой;

ы) контроль – этот термин применительно к отношениям между предприятиями разъясняется в соответствии с Международными стандартами финансовой отчетности;

э) материнское предприятие – субъект, контролирующий одно или несколько дочерних предприятий;

ю) дочернее предприятие – субъект, контролируемый материнским предприятием, в том числе – дочернее предприятие, которое представляет материнское предприятие;

я) группа – материнское предприятие и все его дочерние предприятия;

я1) мониторинг системы контроля качества – оценка соответствия процедур, применяемых аудитором/аудиторской фирмой, Международным стандартам аудита, обзора, других управомочивающих сделок и сопутствующих услуг и установленным настоящим Законом требованиям, соблюдения правил этики, качества и количества используемых ресурсов, целесообразности вознаграждений, получаемых за осуществление аудиторской деятельности (оказание аудиторских услуг), и системы контроля качества;

я2) Кодекс корпоративного управления – документ, определяющий правила осуществления управления органами управления предприятия, его эффективности, оплаты труда, отношений с партнерами/акционерами и подотчетности перед ними, а также регулирующий другие вопросы, связанные с корпоративным управлением;

я3) регулирующий орган – действующий в Грузии национальный регулирующий орган, определенный Законом Грузии «О национальных регулирующих органах»;

я4) надзорный орган – надзорный орган, определенный Органическим законом Грузии «О Национальном банке Грузии», Законом Грузии «О страховании» и Законом Грузии «Об инвестиционных фондах»;

я5) управляющий имуществом – управляющий имуществом, определенный Законом Грузии «О государственном имуществе».

2. За исключением пункта первого настоящей статьи, для целей настоящего Закона используемые в нем термины разъясняются в соответствии с международно признанными стандартами финансовой отчетности, аудита, другой управомочивающей сделки, сопутствующих услуг и иных аудиторских услуг.

 

Глава II

Бухгалтерский учет и отчетность

 

Статья 3. Правовые основы бухгалтерского учета и отчетности

1. Бухгалтерский учет и финансовая отчетность регулируются настоящим Законом и другими нормативными актами Грузии. Бухгалтерский учет и финансовая отчетность должны соответствовать Международным стандартам бухгалтерского учета и финансовой отчетности.

2. Стандарты бухгалтерского учета и финансовой отчетности состоят из:

а) Международных стандартов финансовой отчетности (IFRS);

б) Международных стандартов финансовой отчетности для малых и средних предприятий (IFRS for SMEs);

в) стандартов финансовой отчетности, установленных для предприятий четвертой категории;

г) стандартов финансовой отчетности, установленных для непредпринимательских (некоммерческих) юридических лиц.

3. Международные стандарты финансовой отчетности (IFRS) – это полные стандарты, принятые и изданные Советом по Международным стандартам бухгалтерского учета (IASB) или органом – его правопреемником, охватывающие:

а) Международные стандарты финансовой отчетности;

б) Международные стандарты бухгалтерского учета;

в) Интерпретации, принятые Международным советом по Интерпретациям финансовой отчетности (IFRIC) или постоянно действующим Комитетом по Интерпретациям (SIC).

4. Международные стандарты финансовой отчетности для малых и средних предприятий (IFRS for SMEs) – это Международные стандарты финансовой отчетности для предприятий второй и третьей категорий (IFRS for SMEs), утвержденные Советом по Международным стандартам бухгалтерского учета (IASB) или его уполномоченным органом.

5. Использование Международных стандартов, предусмотренных пунктами 3 и 4 настоящей статьи, является обязательным. Введение в действие указанных стандартов обеспечивает Служба в 6-месячный срок после их обновления. Субъект вправе пользоваться действующей редакцией этих стандартов (на английском языке).

6. Стандарты финансовой отчетности для предприятий четвертой категории и непредпринимательских (некоммерческих) юридических лиц устанавливает Служба. Использование указанных стандартов является обязательным. Индивидуальный предприниматель, не являющийся субъектом, определенным подпунктом «д» пункта первого статьи 2 настоящего Закона, вправе с целью ведения бухгалтерского учета и финансовой отчетности использовать стандарты финансовой отчетности, установленные в соответствии с настоящим пунктом для предприятий четвертой категории.

7. В целях использования стандартов бухгалтерского учета и финансовой отчетности субъекты делятся по размерным категориям. Деление субъектов по размерным категориям регулируется настоящим Законом.

8. Субъекты обязаны вести бухгалтерский учет и финансовую отчетность в следующем порядке:

а) ЛОЗ и предприятия первой категории ведут бухгалтерский учет и составляют финансовую отчетность в соответствии с Международными стандартами финансовой отчетности (IFRS);

б) предприятия второй и третьей категорий ведут бухгалтерский учет и составляют финансовую отчетность в соответствии с Международными стандартами финансовой отчетности для малых и средних предприятий (IFRS for SMEs). При этом они вправе использовать Международные стандарты финансовой отчетности (IFRS);

в) предприятия четвертой категории и непредпринимательские (некоммерческие) юридические лица ведут бухгалтерский учет и составляют финансовую отчетность в соответствии со стандартами, установленными Службой, кроме случая, предусмотренного пунктом 9 настоящей статьи.

9. Обязательство по ведению бухгалтерского учета и составлению финансовой отчетности по соответствующим стандартам, которое согласно настоящему Закону зависит от размерной категории субъекта, не распространяется на субъектов, соответствующие нормативные акты которых, регулирующие их деятельность, предусматривают порядок использования других стандартов, предусмотренных настоящим Законом, если этот порядок не требует использования стандартов отчетности рангом ниже стандартов отчетности, установленных для размерной категории субъекта.

10. Предприятия четвертой категории и непредпринимательские (некоммерческие) юридические лица вправе использовать Международные стандарты финансовой отчетности для малых и средних предприятий (IFRS for SMEs) или Международные стандарты финансовой отчетности (IFRS).

11. Если субъект/группа в конце 2 непрерывных отчетных периодов более не удовлетворяет не менее чем двум критериям из трех, предусмотренных подпунктами «у» – «ц» пункта первого статьи 2 настоящего Закона, меняется размерная категория предприятия/группы, и применяются требования, установленные для соответствующей категории.

12. Период, предусмотренный пунктом 11 настоящей статьи, не касается предприятия/группы, размерная категория которых по сравнению с предыдущим отчетным периодом выросла на две или более категории.

13. Если размерная категория субъекта по сравнению с предыдущим отчетным периодом не изменилась, но субъект намеревается использовать другие стандарты бухгалтерского учета и финансовой отчетности, он вправе использовать только стандарты, установленные для субъектов более высокой размерной категории.

14. Для определения размерной категории группы используется суммарная стоимость активов, доходы и средняя численность занятых в отчетный период лиц, исчисленных в порядке консолидации в конце отчетного периода материнского предприятия по стандартам финансовой отчетности в соответствии с подпунктами «у» – «ц» пункта первого статьи 2 настоящего Закона.

15. На консолидированную отчетность групп первой, второй и третьей категорий распространяются определенные настоящим Законом критерии размерных категорий предприятия и требования, установленные для этих категорий. При этом указанные критерии оцениваются в конце отчетного периода материнского предприятия, с учетом консолидированных данных.

16. Субъектам, подлежащим надзору, осуществляемому надзорными органами, статус ЛОЗ присваивается соответствующими надзорными органами. (2.11.2017 N1327)

17. Субъект, подлежащий надзору, осуществляемому надзорным органом, за исключением коммерческих банков, небанковских депозитных учреждений – кредитных союзов и микрофинансовых организаций, в случае принятия решения о присвоении статуса ЛОЗ соответствующим надзорным органом не будет признан ЛОЗ, если указанный субъект удовлетворяет требования, установленные для размерной категории предприятия четвертой категории. С учетом требований настоящего пункта субъект, подлежащий надзору, осуществляемому надзорным органом, считается ЛОЗ в течение не менее 3 отчетных периодов со дня присвоения ему статуса ЛОЗ.

18. Кроме случаев, предусмотренных настоящим Законом, исключения, установленные для размерных категорий субъектов, не распространяются на ЛОЗ.

 

Статья 4. Ведение бухгалтерского учета

1. Субъект ведет бухгалтерский учет в соответствии с настоящим Законом, если нормативным актом, регулирующим соответствующую сферу, не установлено иное.

2. Субъект ведет бухгалтерский учет, опираясь на натуральные измерительные величины, обобщенно, в денежном выражении, путем хронологического, непрерывного и документированного отражения.

3. Субъект ведет бухгалтерский учет посредством нанятого бухгалтера или с помощью оказания услуг другими квалифицированными физическими лицами/юридическими лицами.

4. Субъект обеспечивает полноту и внутренний контроль за отражением на бухгалтерских счетах всех осуществленных им экономических явлений.

5. Субъект для выполнения требований, установленных настоящим Законом, с учетом сложности его деятельности и организационной структуры:

а) определяет учетную политику;

б) разрабатывает План счетов в рамках правил, установленных законодательством Грузии;

в) разрабатывает механизм и процедуры ведения документации и контроля за исполнением документов, отражающих экономические явления;

г) определяет сроки и технологию обработки учетной информации;

д) на основе соответствующих стандартов финансовой отчетности разрабатывает формы финансовой отчетности и определяет процедуры подготовки и представления финансовой отчетности;

е) разрабатывает совокупность бизнес-процессов и бизнес-правил (систему внутреннего контроля), которая обеспечивает эффективность его деятельности, достоверность финансовой отчетности и их соответствие законодательству Грузии.

6. Субъект ведет бухгалтерский учет и подготавливает финансовую отчетность в материальной форме или посредством электронных информационных систем, на основании соответствующих стандартов финансовой отчетности.

7. Субъект ведет бухгалтерский учет на основании документов бухгалтерского учета. Документы бухгалтерского учета могут быть составлены как в одном экземпляре, так и в нескольких экземплярах. К документам бухгалтерского учета относятся:

а) первичные учетные документы, в том числе, внутренний первичный учетный документ – документ, удостоверяющий внутреннюю операцию субъекта, а также внешний первичный учетный документ – документ, полученный от другой стороны, или оригинал документа, представленного субъектом другой стороне;

б) накопительные документы (учетный регистр, журнал и другой документ).

8. Экономические явления на основании документов бухгалтерского учета отражаются в бухгалтерском учете по принципу двойной записи. Экономическое явление отражается в бухгалтерском учете сразу после того, как оно произошло. Экономическое явление также отражается в соответствующих накопительных документах и финансовой отчетности за период, к которому относится указанное явление.

9. Запись бухгалтерского учета (бухгалтерская проводка) имеет следующие реквизиты:

а) дата операции;

б) дебетуемые и кредитуемые счета, с указанием соответствующих сумм;

в) краткое описание операции;

г) наименование и номер первичного учетного документа/накопительного документа (в случае наличия);

д) сведения по операции, касающиеся суммы.

10. искл .(21.04.2017 N640)

11. Первичный учетный документ является документом, удостоверяющим экономическое явление, который в случае необходимости составляется в одном или нескольких идентичных экземплярах и, если законодательством Грузии не установлено иное, имеет следующие реквизиты:

а) наименование и номер документа;

б) дата составления документа;

в) экономическое содержание операции;

г) наименование/наименования лица/лиц, участвующих в операции;

д) идентификационные данные и адрес/адреса лица/лиц, участвующих в операции (в случае поставки товаров/оказания услуг или в другом необходимом случае);

е) подписи, удостоверяющие осуществление операции;

ж) сведения по операции, касающиеся суммы и объема.

12. Субъект обеспечивает контроль за правильным составлением первичного учетного документа, удостоверяющего экономическое явление, как по форме (полнота документа, верное оформление, наличие реквизитов и другое), так и по содержанию (законность экономического явления, логическая и арифметическая точность отдельных показателей и другое). Неправильно составленный по форме или содержанию документ возвращается лицу, ответственному за составление документа.

13. Составление документов бухгалтерского учета, внесение в них изменений и дополнений допускаются с соблюдением законодательства Грузии, а также разработанных субъектом соответствующих процедур и мер безопасности, в результате чего будет невозможно поставить под сомнение надежность этого документа.

14. Информация, изложенная в первичных учетных документах, отражается в накопительных документах в хронологической и систематизированной форме, с соблюдением общих принципов ведения бухгалтерского учета.

15. На документах бухгалтерского учета, удостоверяющих экономические явления, ставит (ставят) как собственноручную, так и электронную подпись лицо, ответственное за руководство субъектом, бухгалтер или другие лица с соответствующими полномочиями, определенными внутренней политикой субъекта.

16. Ответственность за систему внутреннего контроля, подготовку и представление справедливой финансовой отчетности возлагается на субъекта в порядке, установленном законодательством Грузии.

17. Ответственность за достоверность сведений, отраженных в документах, а также своевременное и качественное составление документов бухгалтерского учета несут лица, составившие эти документы, и лица, их подписавшие.

18. Финансовые отчетности и документы бухгалтерского учета, существующие как в электронной, так и в материальной форме, хранятся в течение 6 лет после завершения соответствующего отчетного периода, кроме случая, предусмотренного законодательством Грузии.

 

Статья 5. Финансовая отчетность и основные принципы ее подготовки и составления

1. Субъект подготавливает финансовую отчетность в соответствии с настоящим Законом, если нормативным актом, регулирующим соответствующую сферу, не установлено иное. При этом финансовые отчетности предприятий четвертой категории и непредпринимательских (некоммерческих) юридических лиц подготавливаются только в соответствии со стандартами финансовой отчетности, установленными для них.

2. Субъект подготавливает финансовую отчетность не реже одного раза в год.

3. Составленная субъектом финансовая отчетность должна быть полной, правильной и справедливой. Она должна отражать финансовое положение, результаты деятельности, движение денежных средств капитала и пояснительные примечания субъекта за сравниваемый период. Изложенная в финансовой отчетности информация должна соответствовать фундаментальным качественным характеристикам, определенным Международными стандартами финансовой отчетности.

4. Порядок составления финансовых отчетностей, предусмотренных пунктом первым настоящей статьи, в том числе – порядок их консолидации, определяет установленный субъектом в соответствии со статьей 3 настоящего Закона или избранный им стандарт финансовой отчетности, кроме случаев, предусмотренных Законом.

5. Субъект должен последовательно применять учетную политику и методы, подобранные в соответствии с определенными для него стандартами финансовой отчетности, кроме случая, если отличающиеся учетная политика и методы финансовой отчетности более справедливо и непредвзято отражают финансовое положение и деятельность субъекта. Изменение субъектом учетной политики и методов допускается только в рамках избранных им стандартов финансовой отчетности.

6. ЛОЗ и предприятие первой категории в пояснительных примечаниях к финансовой отчетности должны дополнительно представлять информацию:

а) о доходе субъекта, по категориям деятельности и географическому распределению рынков, если, с точки зрения организации продажи товаров/услуг, есть существенное различие между этими категориями и рынками;

б) о вознаграждении, выплаченном аудитору/аудиторской фирме за проведение аудита годовой финансовой отчетности субъекта и оказание субъекту других профессиональных услуг.

7. Предприятие третьей категории обязано отражать информацию, предусмотренную подпунктом «д» пункта 6 статьи 7 настоящего Закона, в пояснительных примечаниях к финансовой отчетности.

8. В документах, отражающих финансовую отчетность, должны указываться: наименование субъекта, регистрирующий орган, регистрационный номер субъекта, правовая форма, юридический адрес и, если начат процесс ликвидации субъекта, информация о процессе ликвидации.

 

Статья 6. Требование аудита финансовой отчетности

1. ЛОЗ, предприятия первой и второй категорий и группы первой и второй категорий обязаны обеспечить аудит своей финансовой отчетности/консолидированной финансовой отчетности в порядке, предусмотренном статьей 15 настоящего Закона, если нормативными актами, регулирующими соответствующую сферу, не установлено иное.

2. Требование о проведении аудита промежуточной финансовой отчетности или (и) относительно другой управомочивающей сделки в отношении предприятий, подлежащих регулированию/надзору, осуществляемому регулирующими/надзорными органами, устанавливает законодательство, регулирующее соответствующую сферу.

3. Предприятия третьей и четвертой категорий и непредпринимательские (некоммерческие) юридические лица освобождаются от обязательства по проведению аудита финансовой отчетности, если законодательством Грузии не установлено иное.

4. Требование пункта первого настоящей статьи распространяется и на субъект, являющийся входящим в группу дочерним предприятием.

 

Статья 7. Управленческая отчетность

1. ЛОЗ и предприятия первой и второй категорий должны подготавливать и представлять Службе управленческую отчетность. Порядок подготовки и представления управленческой отчетности устанавливает Служба с учетом требований соответствующих директив Евросоюза.

2. Управленческая отчетность включает в себя:

а) обзор деятельности;

б) отчетность по корпоративному управлению;

в) нефинансовую отчетность.

3. Обзор деятельности, предусмотренный подпунктом «а» пункта 2 настоящей статьи, подготавливают ЛОЗ и предприятия первой и второй категорий.

4. Отчетность по корпоративному управлению, предусмотренную подпунктом «б» пункта 2 настоящей статьи, подготавливает лицо, определенное подпунктом «ш.а» пункта первого статьи 2 настоящего Закона.

5. Нефинансовую отчетность, предусмотренную подпунктом «в» пункта 2 настоящей статьи, подготавливает ЛОЗ, которое соответствуюет размерной категории предприятия первой категории, при этом в отчетный период им трудоустроены в среднем более 500 лиц.

6. Обзор деятельности, предусмотренный подпунктом «а» пункта 2 настоящей статьи, с учетом объема и сложности деятельности, отражает исчерпывающий анализ развития деятельности субъекта, ее результатов и положения, основных рисков и неопределенностей, существующих перед субъектом. Указанный обзор для полного понимания деятельности субъекта в случае необходимости должен дополнительно включать необходимые основные финансовые и нефинансовые показатели, нефинансовые индикаторы, связанные с деятельностью субъекта, в том числе – с вопросами занятости и охраны окружающей среды, а также дополнительные разъяснения относительно сумм, отраженных в годовой финансовой отчетности. Обзор деятельности также должен содержать:

а) планы развития субъекта;

б) обзор проводимых субъектом исследований и его развития;

в) информацию о деятельности филиалов субъекта;

г) обзор кредитных, рыночных рисков, рисков ликвидности и денежных потоков субъекта и информацию о механизмах управления этими рисками;

д) информацию о приобретении собственных акций, в которой как минимум должны указываться:

д.а) причина приобретения акций в отчетный период;

д.б) количество и номинальная стоимость приобретенных и отчужденных акций в отчетный период, а в случае ее отсутствия – балансовая стоимость и долевой показатель акций в размещенном капитале;

д.в) ответное выполнение на приобретение или отчуждение акций;

д.г) количество и номинальная стоимость приобретенных и оставленных в собственности акций в отчетный период, а в случае ее отсутствия – балансовая стоимость и долевой показатель акций в размещенном капитале;

е) информацию о целях и политике субъекта в связи с управлением финансовыми рисками.

7. Отчетность по корпоративному управлению, предусмотренная подпунктом «б» пункта 2 настоящей статьи, должна включать как минимум:

а) обзор обязательного для субъекта или выбранного субъектом по своему желанию (при наличии такового) Кодекса корпоративного управления и практики корпоративного управления субъекта, превышающей установленные Законом требования. Субъект в случае применения Кодекса корпоративного управления, избранного по своему желанию, обязан указать место публичного размещения этого Кодекса. В случае указания практики корпоративного управления субъект делает публичной детальную информацию об этой практике;

б) в случае отступления от обязательного или выбранного по своему желанию Кодекса корпоративного управления или в случае, предусмотренном подпунктом «а» настоящего пункта, факты отсутствия ссылок на указанный Кодекс и анализ соответствующих причин;

в) обзор систем внутреннего контроля и управления рисками, связанными с процессом составления финансовой отчетности;

г) обзор прав акционеров и общего собрания акционеров и правил их осуществления;

д) обзор состава и функционирования органа управления и наблюдательного совета субъекта;

е) обзор политики диверсификации (возраст, пол, квалификация и другое), примененной субъектом (кроме подотчетных предприятий, удовлетворяющих критерии предприятий второй и третьей категорий) в отношении своего органа управления и наблюдательного совета, а также информацию о целях этой политики, использованных методах и результатах, достигнутых в соответствующий период. В случае отсутствия указанной политики соответствующая причина разъясняется в отчетности по корпоративному управлению;

ж) в случае обязательного тендерного предложения, предусмотренного статьей 532 Закона Грузии «О предпринимателях», – следующие сведения:

ж.а) прямое или косвенное значительное участие в капитале;

ж.б) информация о владельцах акций, предоставляющих возможность осуществления особого контроля, и описание этого права;

ж.в) информация об ограничении осуществления права голосования (в частности, ограничение права голосования для владельцев определенным процентом акций или числа голосов);

ж.г) правила, связанные с назначением и заменой членов органа управления, а также информация об изменении устава;

ж.д) полномочия членов органа управления.

8. Нефинансовая отчетность, предусмотренная подпунктом «в» пункта 2 настоящей статьи, включает в себя как минимум информацию по вопросам охраны окружающей среды, социальным вопросам, вопросам занятости, защиты прав человека и борьбы с коррупцией, необходимую для установления воздействия на развитие деятельности субъекта, ее результаты и состояние, в том числе:

а) краткий обзор бизнес-модели субъекта;

б) описание политики, примененной субъектом в отношении вопросов, предусмотренных настоящим пунктом, в том числе – информацию о результатах осуществляемых комплексных процедур и проводимой политики. Если субъект не применяет такую политику, в связи с этим в отчетность вносится ясное и обоснованное разъяснение;

в) анализ рисков деятельности субъекта, который в случае необходимости охватывает (но не ограничивается) бизнес-отношения субъекта, возможное отрицательное воздействие на продукцию или (и) услуги по вопросам, предусмотренным настоящим пунктом, и методы управления рисками, используемые субъектом;

г) основные нефинансовые показатели конкретной деятельности;

д) в случае необходимости – ссылку на отраженные в годовой финансовой отчетности суммы и дополнительные разъяснения, касающиеся этих сумм.

9. Субъект, являющийся дочерним предприятием, не обязан представлять нефинансовую отчетность, предусмотренную пунктом 8 настоящей статьи, если соответствующая информация представлена в консолидированной отчетности группы.

10. ЛОЗ и предприятия первой и второй категорий обязаны представлять управленческую отчетность аудитору/аудиторской фирме. Аудитор/аудиторская фирма высказывает свое мнение о соответствии пункта 6 и подпунктов «в» и «ж» пункта 7 настоящей статьи регулирующим его/ее деятельности нормативным актам и о тождественности с финансовыми отчетностями за тот же отчетный период. Аудитор/аудиторская фирма с учетом информации о субъекте, полученной в процессе осуществления аудита, определяет существенные неточности и в случае необходимости указывает их суть. Аудитор/аудиторская фирма проверяет, отражена ли в отчетности информация, предусмотренная подпунктами «а», «б» и «г» – «е» пункта 7 и пунктом 8 настоящей статьи.

11. Если информация, предусмотренная настоящей статьей, отражена в финансовой отчетности, представленной в порядке, установленном пунктом 2 статьи 9 настоящего Закона, субъект освобождается от обязательства по отражению указанной информации в управленческой отчетности.

12. Требования настоящей статьи распространяются на группы категории, удовлетворяющие критерии предприятий первой и второй категорий.

13. Регулирующий/надзорный орган правомочен по согласованию со Службой устанавливать ограничения в отношении требования к публикованию информации, предусмотренной настоящей статьей, если разглашение указанной информации создает угрозу финансовой стабильности ЛОЗ или соответствующей отрасли.

 

Статья 8. Отчетность по выплатам, осуществляемым в отношении   государства

1. ЛОЗ и предприятие первой категории, деятельность которых охватывает пользование недрами (в том числе – добычу нефти и газа) или лесозаготовку в лесах естественного происхождения, обязаны ежегодно подготавливать и представлять отчетность по выплатам, осуществляемым в отношении государства. В этой отчетности должны указываться уплаченные государству суммы: налога на прибыль, лицензионных сборов и сборов за пользование природными ресурсами, платы за регулирование пользования природными ресурсами, роялти, дивидендов, бонуса, определенного Законом Грузии «О нефти и газе», найма и суммы, уплаченные в виде концессионного налога, в денежной или натуральной форме, превышающие 100 000 лари выплат, осуществленных в разовом порядке или суммарно за каждый указанный вид в отчетном периоде.

2. Выплатой, осуществленной в отношении государства, считается любая сумма, уплаченная в государственный бюджет Грузии, выплаты, осуществленные в отношении административного органа и предприятия, долевое участие государства в котором превышает 50 процентов, а также выплаты, осуществленные в отношении государственных, региональных и местных органов.

3. Виды недр и пользования ими, а также порядок подготовки, представления и опубликования отчетности по выплатам, осуществленным в отношении государства, определяются постановлением Правительства Грузии.

 

Статья 9. Представление и опубликование отчетностей

1. Создание и управление веб-страницей для размещения отчетностей субъектов и консолидированных отчетностей групп, а также доступность этой веб-страницы для пользователей обеспечивает Служба.

2. Субъект (кроме непредпринимательских (некоммерческих) юридических лиц) обязан представлять Службе в установленном ею порядке незамедлительно, но не позднее 1 октября года, следующего за отчетным периодом, вместе финансовую отчетность, установленную для него настоящим Законом (в том числе – консолидированную отчетность), управленческую отчетность (в том числе – консолидированную отчетность), отчетность по выплатам, осуществленным в отношении государства, и в случаях, предусмотренных настоящим Законом, аудиторское заключение.

  3. Служба обязана публиковать представленные субъектами отчетности (в том числе – консолидированные отчетности) и аудиторские заключения, кроме отчетностей предприятий четвертой категории, в месячный срок после их представления. Лицо вправе в порядке, установленном Службой, потребовать представления отчетности предприятия четвертой категории. Служба обеспечивает выборочный пересмотр соответствия представленных субъектами отчетностей требованиям, установленным настоящим Законом и нормативными актами, принятыми на его основании, руководствуясь подходом, основанным на риске. В случае, предусмотренном настоящим пунктом, Служба правомочна потребовать от субъекта устранения выявленных недостатков.

4. Если отчетный период субъекта не совпадает с календарным годом, субъект обязан представить Службе отчетность сразу же по мере получения доступа к ней, но не позднее 9-го месяца после завершения отчетного периода.

5. ЛОЗ обязано публиковать отчетности, предусмотренные пунктом 2 настоящей статьи (в том числе – консолидированные отчетности), на своей веб-странице или в печатном издании.

6. Субъект обязан в случае, определенном регулирующим/надзорным органом, представить регулирующему/надзорному органу промежуточную финансовую отчетность. Порядок представления регулирующему/надзорному органу промежуточной финансовой отчетности определяется законодательством, регулирующим соответствующую сферу.

7. Порядок представления предприятием третьей категории финансовой отчетности в упрощенном виде устанавливает Служба с учетом соответствующих требований директив Евросоюза.

 

Глава III

Профессиональные организации, профессиональная сертификация и продолжающееся образование

 

Статья 10. Требования к профессиональной организации

1. В целях настоящего Закона профессиональной организацией считается профессиональная организация бухгалтеров или (и) аудиторов, созданная в соответствии с законодательством Грузии, зарегистрированная в качестве непредпринимательского (некоммерческого) юридического лица и удовлетворяющая требования настоящего Закона и нормативных актов, принятых на его основании.

2. Профессиональная организация должна иметь внутреннюю политику, системы и процедуры, обеспечивающие:

а) удовлетворение требований к профессиональной сертификации и продолжающемуся образованию;

б) выполнение членами профессиональных организаций требований Кодекса этики профессиональных бухгалтеров (IESBA Code) и требований в отношении системы контроля качества.

3. Служба правомочна осуществлять мониторинг соответствия профессиональной организации требованиям настоящего Закона и принятых на его основании нормативных актов.

4. Большинство членов органа управления профессиональной организации составляют аудиторы или (и) сертифицированные бухгалтеры.

5. Профессиональная организация обеспечивает выявление нарушений ее членами требований, установленных профессиональной организацией, и привлечение нарушителей к дисциплинарной ответственности. Правила выявления профессиональными организациями правонарушений их членов-аудиторов и определения дисциплинарной ответственности устанавливают профессиональные организации по согласованию со Службой.

6. Профессиональная организация обязана вести свою веб-страницу, на которой публикует Реестр сертифицированных профессиональной организацией аудиторов и бухгалтеров, являющихся ее членами, а также ежегодную финансовую отчетность профессиональной организации и отчет о ее деятельности.

 

Статья 11. Профессиональная сертификация и продолжающееся образование

1. Служба для признания лица сертифицированным бухгалтером и сохранения им квалификации устанавливает стандарт профессиональной сертификации и стандарт продолжающегося образования, которые соответствуют требованиями директив Евросоюза и Международным стандартам образования (IES), установленным Международной федерацией бухгалтеров (IFAC). Cтандарт профессиональной сертификации определяет для профессиональной сертификации учебные дисциплины, порядок ведения экзаменационного процесса, зачета результатов освоения учебных предметов и освобождения от сдачи экзаменов, документацию, подлежащую представлению для профессиональной сертификации, и выдачи сертификатов. Стандарт продолжающегося образования определяет программу продолжающегося образования и порядок ее осуществления.

2. Квалификация лица подтверждается в соответствии с профессиональной сертификацией. Профессиональную сертификацию осуществляют профессиональные организации, сертификационные программы или (и) экзаменационный процесс которых удовлетворяют установленные Службой стандарты и признаны в соответствии с Порядком признания сертификационных программ и экзаменационного процесса. Порядок признания сертификационных программ и экзаменационного процесса устанавливает Служба.

3. Служба правомочна признать органы, осуществляющие специализированные экзамены, только для целей ведения экзаменационного процесса. Профессиональная организация, только сертификационные программы которой признаются, правомочна осуществлять профессиональную сертификацию на основании результатов экзаменов, проведенных органом, осуществляющим специализированные экзамены. Профессиональная организация может быть признана органом, осуществляющим специализированные экзамены, в соответствии с Порядком признания сертификационных программ и экзаменационного процесса, определенным пунктом 2 настоящей статьи.

4. Ведение Реестра признанных сертификационных программ и программ продолжающегося образования и экзаменационных процессов, предусмотренных пунктами 2 и 3 настоящей статьи, обеспечивает Служба.

5. Подготовка экзаменационных тестов, предназначенных для профессиональной сертификации, является частью экзаменационного процесса. Указанное обеспечивают органы, осуществляющие специализированные экзамены.

6. В целях допуска лиц к экзаменам или освобождения от экзамена по квалификационной дисциплине Служба признает учебные программы или отдельные дисциплины (предметы), предназначенные для профессиональной сертификации профессиональной организации или (и) лиц, осуществляющих образовательную деятельность.

7. В результате профессиональной сертификации лицу присваивается статус сертифицированного бухгалтера. Профессиональная организация передает ему сертификат, удостоверяющий этот статус.

8. Статус сертифицированного бухгалтера не наделяет лицо правом на ведение аудита до тех пор, пока лицо не будет зарегистрировано в Реестре.

9. Процесс продолжающегося образования обеспечивают профессиональные организации в порядке, установленном Службой. Профессиональные организации обязаны осуществлять мониторинг за продолжающимся образованием сертифицированных бухгалтеров и вести соответствующий учет. Если решением профессиональной организации лицо более не удовлетворяет требований в отношении продолжающегося образования, профессиональная организация обязана известить об этом Службу не позднее 5 рабочих дней после принятия указанного решения.

10. Возложение ответственности за нарушение профессиональными организациями правил, установленных в сфере профессиональной сертификации и продолжающегося образования, осуществляется в порядке, установленном настоящим Законом и подзаконными нормативными актами, принятыми на его основании.

 

Глава IV

Реестр

 

Статья 12. Ведение Реестра и доступность информации

1. Ведение Реестра, а также публичность и доступность отраженной в нем информации обеспечивает Служба.

2. С целью ведения Реестра Служба использует программное обеспечение и автоматические средства управления. Реестр является публичным.

3. Порядок ведения веб-страницы и Реестра в электронной форме, его структуру, форму, перечень содержащейся в нем информации и порядок идентификации пользователей определяет Служба.

4. Служба правомочна на основании электронного или письменного обращения выдать в электронной или (и) материальной форме созданный Службой или (и) хранящийся в Службе любой документ.(21.04.2017 N640)

5. Порядок и условия ознакомления с хранящейся информацией и документами, запроса их оригиналов и копий определяется в порядке, установленном Службой.

6. Идентификация аудитора/аудиторской фирмы обеспечивается индивидуальным регистрационным номером лица.

7. В Реестре должна указываться следующая информация об аудиторе:

а) имя, фамилия, юридический адрес, место деятельности и регистрационный номер;

б) наименование, адрес, адрес веб-страницы и регистрационный номер аудиторской фирмы, в которой занят аудитор или в которой он является партнером/акционером или с которой он связан иным образом;

в) информация о его регистрации в качестве аудитора в другой стране, с указанием наименования регистрирующего органа и регистрационного номера (при наличии такового);

г) профессиональная организация, членом которой является аудитор;

д) результаты мониторинга системы контроля качества;

е) доходы, полученные от аудиторской деятельности в течение последних 3 лет (не по найму);

ж) страхование профессиональной ответственности с указанием суммы и страховой компании.

8. В Реестре должна указываться следующая информация об аудиторской фирме:

а) правовая форма, наименование, адрес, адрес веб-страницы, контактная информация и регистрационный номер;

б) имя, фамилия и регистрационный номер аудитора/сертифицированного бухгалтера, занятого в аудиторской фирме или являющегося партнером/акционером в аудиторской фирме или членом ее органа управления, либо связанного с ней иным образом, а также численность сотрудников, занятых в аудиторской фирме;

в) результаты мониторинга системы контроля качества;

г) в случае наличия, наименование ЛОЗ, которому она оказывала или (и) оказывает аудиторские услуги, и отчетный период;

д) долевое участие партнеров/акционеров;

е) страхование профессиональной ответственности с указанием суммы и страховой компании;

ж) доходы, полученные от аудиторской деятельности в течение последних 3 лет.

9. Служба получает информацию, предусмотренную подпунктом «д» пункта 8 настоящей статьи, от юридического лица публичного права, действующего в сфере управления Министерства юстиции Грузии, – Национального агентства публичного реестра.

10. Служба публикует административный акт, налагающий на аудитора/аудиторскую фирму санкцию, незамедлительно после его вступления в силу и информирования субъекта, на которого наложена санкция, на веб-странице не менее чем на 5-летний срок с указанием информации об обжаловании этого решения сторонами (при наличии таковой).

11. В случае, предусмотренном пунктом 10 настоящей статьи, Служба правомочна не делать публичной информацию, если тем самым создается угроза интересам страны или (и) третьего лица. Служба обеспечивает оценку и анализ информации и принимает решение о целесообразности ее опубликования.

12. Выписка из Реестра подготавливается на грузинском языке.

 

Статья 13. Регистрационное производство

1. Зарегистрированные в Грузии юридические лица, филиалы иностранных предприятий и физические лица приобретают полномочия по проведению аудита в Грузии после регистрации в Реестре. Основанием для регистрации аудитора/аудиторской фирмы или возобновления их регистрации в Реестре является заявление соответствующего лица и выполнение требований, установленных настоящим Законом и подзаконными нормативными актами, принятыми на его основании. Служба в течение 10 рабочих дней проверяет соответствие заявления требованиям, установленным настоящим Законом и нормативными актами, принятыми на его основании.

2. К заявлению, поданному в Службу, должны прилагаться определенная Службой регистрационная документация и информация. Служба в каждом конкретном случае вправе дополнительно потребовать представления связанного с регистрационным производством документа или информации, необходимой для принятия решения по вопросу, изложенному в заявлении.

3. Профессиональная организация обязана по требованию Службы представлять ей информацию/документ о своих членах.

4. Физическое лицо, заинтересованное в регистрации в Реестре, должно удовлетворять следующие условия:

а) быть сертифицированным бухгалтером;

б) иметь не менее чем 3-летний опыт практики проведения аудита финансовой отчетности под надзором аудитора, что письменно подтверждается аудитором, осуществлявшим надзор;

в) не иметь судимости за финансирование терроризма или (и) легализацию незаконных доходов или иное экономическое преступление, а также за совершение другого тяжкого или особо тяжкого преступления;

г) быть членом профессиональной организации;

д) не иметь нарушений Кодекса этики профессиональных бухгалтеров (IESBA Code), что подтверждается профессиональной организацией или аудитором, предусмотренным подпунктом «б» настоящего пункта.

5. Юридическое лицо, заинтересованное в регистрации в Реестре, должно удовлетворять следующие условия:

а) осуществление аудиторской деятельности посредством партнера не менее чем по 1 сделке;

б) правом голоса в размере более 50 процентов в аудиторской фирме владеет (владеют) зарегистрированный в Реестре аудитор (аудиторы) или (и) аудиторская фирма, или (и) фирма, зарегистрированная в странах – членах Организации по экономическому развитию и сотрудничеству (OECD) или (и) в Аудиторском реестре стран – членов Евросоюза, или (и) физическое лицо (физические лица) – член (члены) организаций – членов Международной федерации бухгалтеров (IFAC), существующей в странах – членах Организации по экономическому развитию и сотрудничеству (OECD) и в странах – членах Евросоюза;

в) большинство членов органа управления составляют аудиторы. Если орган управления состоит из 2 членов, один из них должен быть аудитором;

г) должна быть застрахована профессиональная ответственность.

6. Аудитор/аудиторская фирма обязана уведомить об изменении любой информации, отраженной в Реестре, Службу и профессиональную организацию не позднее 5 рабочих дней после внесения изменения.

7. Аудитор/аудиторская фирма, не удовлетворяющая условия регистрации в Реестре, подлежит отмене регистрации и утрачивает полномочия по проведению аудита. Ответственность за отмену регистрации несет Служба в соответствии с определенным ею порядком. В случае отмены регистрации аудитор/аудиторская фирма не вправе использовать в своем наименовании слово «аудитор» /слова «аудиторская фирма».

8. Служба правомочна в порядке, установленном Службой, на основании сдачи квалификационного теста по праву Грузии и соответствующего обращения зарегистрировать в Реестре физических лиц – членов организаций – членов Международной федерации бухгалтеров (IFAC), существующей в странах – членах Организации по экономическому развитию и сотрудничеству (OECD) и в странах – членах Евросоюза, желающих проводить аудит в Грузии. На физических лиц, зарегистрированных в Реестре в соответствии с настоящим пунктом, после регистрации распространяются требования и ограничения, установленные настоящим Законом и подзаконными нормативными актами, принятыми на его основании.

9. За исключением случая, предусмотренного пунктом 8 настоящей статьи, Служба правомочна установить перечень государств, действительный член Международной федерации бухгалтеров (IFAC) которых будет иметь право на регистрацию в Реестре.

10. Служба правомочна принять решение о приостановлении регистрационного производства:

а) если к заявлению не прилагается или (и) представлен не в полном объеме документ или (и) информация, определенная настоящим Законом и принятыми на его основании нормативными актами, необходимая для принятия решения по вопросу, изложенному в заявлении;

б) в случае наличия других оснований, предусмотренных законодательством Грузии.

11. Если заявитель не представит в Службу документ или (и) информацию, предусмотренную настоящим Законом или принятым на его основании нормативным актом, необходимую для регистрации аудитора/аудиторской фирмы, Служба в течение 10 рабочих дней после принятия регистрационной заявки определяет заявителю не более чем 30-дневный срок, в течение которого он должен представить дополнительный документ или информацию. Служба правомочна по требованию заявителя продлить этот срок только один раз, не более чем на 15 дней. По истечении указанного срока Служба правомочна принять решение о прекращении регистрационного производства.

12. В случае представления в период приостановления регистрационного производства документа или информации, удостоверяющей устранение основания для приостановления регистрационного производства, Служба принимает решение о возобновлении регистрационного производства. В случае возобновления регистрационного производства исчисление срока регистрационного производства начинается заново.

 

  Глава V

Аудиторские услуги и обеспечение качества их оказания

 

Статья 14. Правовые основы осуществления аудиторских услуг

1. Аудит в Грузии проводится в соответствии с Международными стандартами (ISA). Международные стандарты аудита (ISA) – это Международные стандарты аудита, принятые  Международным  советом  по стандартам аудита и гарантии качества (IAASB) или его органом-правопреемником, которые внесены в справочник международных официальных документов этого органа и документов по управомочивающим сделкам.

2. Помимо осуществления аудита аудитор/аудиторская фирма при оказании других аудиторских услуг (обзор, другая управомочивающая сделка и сопутствующие услуги) использует международные стандарты обзора и сопутствующих услуг, а также другой управомочивающей сделки, принятые и утвержденные Международным   советом  по стандартам аудита и гарантии качества (IAASB) или его органом-правопреемником.

3. Введение в действие международных стандартов, предусмотренных пунктами первым и 2 настоящей статьи, обеспечивает Служба в 6-месячный срок после их обновления. Аудитор/аудиторская фирма вправе пользоваться действующей редакцией этих стандартов (на английском языке).

4. Дополнительные требования к процессу и процедурам аудита финансовой отчетности ЛОЗ устанавливаются приказом Начальника Службы, кроме случая, предусмотренного пунктом 3 статьи 15 настоящего Закона.

5. Полномочие на осуществление аудита финансовой отчетности ЛОЗ в установленном Службой порядке имеет аудиторская фирма, прошедшая соответствующий мониторинг системы контроля качества.

6. Аудитор/аудиторская фирма, оказывающие аудиторские услуги юридическому лицу публичного права, органу местного самоуправления и другому лицу, для которых соответствующим законодательством установлено требование о проведении аудита финансовой отчетности или независимого аудита деятельности, обязаны при оказании аудиторских услуг руководствоваться требованиями, установленными настоящим Законом.

7. Полномочие на осуществление аудиторских услуг, связанных с выполнением обязательств, определенных по договору, стороной которого является управляющий имуществом, имеет аудиторская фирма, прошедшая соответствующий мониторинг системы контроля качества, предусмотренный пунктом 5 настоящей статьи, требуемый для осуществления аудита финансовой отчетности ЛОЗ, в установленном Службой порядке.

8. Требования к аудиторским услугам, предусмотренным пунктом 7 настоящей статьи, по представлению Министерства экономики и устойчивого развития Грузии устанавливает Правительство Грузии.

9. Правительство Грузии правомочно по представлению Министерства экономики и устойчивого развития Грузии устанавливать дополнительные или отличающиеся требования для аудиторских фирм, осуществляющих аудиторские услуги, предусмотренные пунктом 7 настоящей статьи. Отражение в Реестре соответствующей информации о подобных требованиях обеспечивает Служба.

 

Статья 15. Порядок проведения аудита

1. Аудит может проводиться в порядке, предусмотренном пунктом первым статьи 6 настоящего Закона, либо по инициативе субъекта.

2. Аудиторское заключение удостоверяет подписью партнер по сделке или (и) лицо, уполномоченное аудиторской фирмой. Внутренними процедурами аудиторской фирмы должна быть возможна идентификация партнера по сделке.

3. Аудит финансовых отчетностей ЛОЗ, предприятий/групп первой и второй категорий проводится за каждый отчетный период, если законодательством Грузии не установлено иное. Служба вместе с соответствующим регулирующим/надзорным органом помимо требований, предусмотренных настоящим Законом, устанавливает в отношении процесса и процедур аудита ЛОЗ дополнительные требования исходя из специфики деятельности/отрасли, которые дополнительно подлежат мониторингу системы контроля качества.

4. Аудитор/аудиторская фирма обязана хранить документы, составленные и использованные в процессе аудита, существующие в электронной или (и) материальной форме, в течение 6 лет после завершения соответствующего отчетного периода.

5. С учетом требований соответствующего международного стандарта аудита аудиторское заключение не должно содержать уверенность относительно жизнеспособности субъекта в будущем или (и) эффективности осуществления деятельности органом управления субъекта.

6. Аудитор/аудиторская фирма должна проявлять профессиональный скептицизм. Аудитор/аудиторская фирма на основании фактов и действий, ставящих под сомнение достоверность финансовой отчетности, должна признавать возможность совершения субъектом существенного правонарушения (в том числе – мошенничества или ошибок). В таком случае не подлежит учету опыт аудитора/аудиторской фирмы в связи с добросовестностью управления и лиц, ответственных за управление. Аудитору/аудиторской фирме во время проведения аудита следует особое внимание уделять информации об осуществляемой руководством субъекта оценке справедливой стоимости, инфляции активов, резерва, отчислений и будущих денежных потоков, связанной с возможностью продления субъектом осуществления деятельности.

 

Статья 16. Правила этики и независимость

1. Сертифицированный бухгалтер/аудитор/аудиторская фирма обязаны при осуществлении профессиональных услуг соблюдать Кодекс этики профессиональных бухгалтеров (IESBA Code) (далее – Кодекс профессиональной этики), установленный Международной федерацией бухгалтеров (IFAC).

2. Введение в действие Кодекса профессиональной этики обеспечивает Служба в 6-месячный срок после его обновления. Сертифицированный бухгалтер/аудитор/аудиторская фирма вправе пользоваться действующей редакцией этого Кодекса (на английском языке).

3. Аудитор/аудиторская фирма, а также физическое лицо, могущее оказать прямое или косвенное влияние на результаты аудиторских услуг, должны быть независимы от субъекта, которому они оказывают аудиторские услуги. При этом они не должны участвовать в процессе принятия решений указанным субъектом. Это требование действует в отчетный период финансовой отчетности и в период осуществления аудиторских услуг.

4. Партнеры/акционеры аудиторской фирмы, а также члены органа управления и наблюдательного совета аудиторской фирмы и связанного с ней предприятия не должны вмешиваться в процесс оказания аудиторских услуг таким образом, чтобы возникла угроза независимости и объективности партнера по сделке.

5. При осуществлении аудиторских услуг аудитор/аудиторская фирма должна принимать все необходимые меры для обеспечения независимости. Аудитор/аудиторская фирма должны отражать в письменной или электронной форме информацию о рисках, представляющих угрозу ее независимости, и о методах, применяемых с целью их сокращения.

6. Не допускается, кроме предоставления субъекту аудиторских услуг, чтобы оказание других профессиональных услуг определяло или влияло на оплату аудиторских услуг. Размер оплаты аудиторских услуг не должен определяться каким-либо условием или (и) обстоятельством.

7. Аудитор/аудиторская фирма не вправе получать от субъекта и его сотрудника или передавать им материальные или (и) нематериальные подарки или (и) прибыль, стоимость которой может быть воспринята как превышение предела, допущенного для практики деятельности и конкретной сделки. У аудитора/аудиторской фирмы в отношениях с заказчиками должна быть утверждена политика дарения, соответствующая Кодексу профессиональной этики.

8. Аудитор/аудиторская фирма не вправе оказывать субъекту аудиторские услуги в случае наличия между субъектом и аудитором/аудиторской фирмой, лицами из ее системы и физическим лицом, могущим оказать прямое или косвенное влияние на результаты оказания аудиторских услуг, опасности несовместимости интересов или применения угрозы, вызванных финансовыми, личностными, деловыми, трудовыми отношениями или (и) другими существующими или возможными в будущем отношениями, на основании чего объективное, информированное и разумное третье лицо может заключить, что независимости аудитора/аудиторской фирмы угрожает опасность.

9. Для целей настоящей статьи под финансовыми отношениями подразумевается владение аудитором/аудиторской фирмой и лицом, определенным пунктом 8 настоящей статьи, долями/акциями, другими ценными бумагами и финансовыми инструментами субъекта, которому он/она оказывает аудиторские услуги, или на финансовые результаты которого может повлиять другими средствами, кроме существенного косвенного владения посредством инвестиционного фонда. Финансовыми отношениями считается также владение долями/акциями, другими ценными бумагами и финансовыми инструментами иного субъекта, связанного с указанным субъектом, если это может повлечь несовместимость интересов.

  10. Разногласия в вопросах бухгалтерского учета не могут служить основанием для прекращения субъектом договорных отношений с аудитором/аудиторской фирмой. Причина и основания прекращения договорных отношений между аудитором/аудиторской фирмой и субъектом должны быть обоснованы в письменном виде.

11. Аудитору/партнеру по сделке запрещается в течение 1 года после завершения оказания аудиторских услуг, в случае с ЛОЗ – в течение 2 лет стать:

а) значительным членом органа управления субъекта, которому были оказаны аудиторские услуги;

б) членом комитета по аудиту субъекта или членом органа с подобными функциями, которому были оказаны аудиторские услуги;

в) членом наблюдательного совета субъекта, которому были оказаны аудиторские услуги.

12. Требования пункта 11 настоящей статьи распространяются на занятых лиц аудитора/аудиторской фирмы, партнеров/акционеров аудиторской фирмы и физических лиц, деятельность которых подлежит управлению/контролю аудитора/аудиторской фирмы, если они являются аудиторами, в течение 1 года после завершения осуществления ими функций аудитора.

13. В случае слияния (объединения, присоединения) субъекта с другим субъектом в отчетный период аудитор/аудиторская фирма должна оценить связанные с субъектом интересы и отношения, возникшие в результате слияния (объединения, присоединения), которые могут создать угрозу независимости аудитора/аудиторской фирмы. Аудитор/аудиторская фирма незамедлительно, но не позднее 3 месяцев после наступления указанных результатов, должна принять все необходимые меры к устранению несовместимости интересов или прекращению отношений, создающих угрозу ее независимости.

14. Аудитор/аудиторская фирма обязаны до начала или продолжения осуществления аудиторских услуг проверять и в письменной или электронной форме отражать и удостоверять информацию:

а) о выполнении им/ею требований о независимости;

б) о рисках, создающих угрозу его/ее независимости, и о мерах, принятых для их сокращения;

в) о наличии квалифицированных занятых лиц, времени и ресурсах, необходимых для осуществления аудиторских услуг соответствующего качества;

г) о регистрации в Реестре партнера по сделке – в случае с аудиторской фирмой.

15. Сделка по аудиту финансовой отчетности ЛОЗ может быть заключена не менее чем на 2 года и не более чем на 10 лет. В случае победы в публичном тендере, проведенном решением Собрания партнеров/акционеров ЛОЗ, 10-летний срок может быть дополнительно продлен еще на 10 лет. По окончании установленных законом сроков повторная сделка может быть заключена с аудиторский фирмой по истечении не менее чем 4-летнего срока. В случае нарушения этого порядка требование о проведении аудита считается невыполненным. Аудиторская фирма должна обеспечивать ротацию партнеров по сделке и иного ключевого персонала не реже одного раза в течение 7 лет, применительно к каждому ЛОЗ, которому она оказывает аудиторские услуги.

16. В случае невыполнения требований настоящей статьи Служба возлагает на аудитора/аудиторскую фирму ответственность в порядке, установленном настоящим Законом. В случае невыполнения во время проведения аудита требований пунктов 8, 11, 12 и 15 настоящей статьи субъект обеспечивает проведение повторного аудита за соответствующий отчетный период, а сроки, установленные для субъекта законодательством Грузии, кроме случаев, предусмотренных пунктом 11 настоящей статьи, считаются соблюденными. Сроки проведения повторного аудита определяются Службой.

 

Статья 17. Страхование профессиональной ответственности

Аудитор/аудиторская фирма, осуществляющие аудиторскую деятельность от своего имени, обязаны с целью возмещения возможного материального вреда, вызванного невыполнением субъектом требований, установленных настоящим Законом, застраховать свою профессиональную ответственность на сумму в размере не менее 100 000 лари. Порядок страхования профессиональной ответственности по согласованию с юридическим лицом публичного права – Службой государственного надзора за страхованием Грузии устанавливает Служба.

 

Статья 18. Конфиденциальность информации

1. Информация, полученная аудитором/аудиторской фирмой при осуществлении профессиональных услуг, является конфиденциальной информацией.

2. Аудитор/аудиторская фирма обязаны:

а) соблюдать конфиденциальность информации как в процессе осуществления профессиональных услуг, так и после указанного, независимо от истечения срока и смены рода деятельности;

б) не разглашать без согласия на то субъекта имеющуюся у него/у нее конфиденциальную информацию об этом субъекте, кроме случаев, предусмотренных законодательством Грузии.

3. В случае замены аудитора/аудиторский фирмы прежний аудитор/аудиторская фирма вправе с согласия субъекта-заказчика передать следующему аудитору/аудиторской фирме соответствующую информацию о субъекте, которому он/она проводила аудит.

4. Действие настоящей статьи также распространяется на лиц, осуществляющих мониторинг системы контроля качества, в связи с информацией, полученной ими при осуществлении соответствующих полномочий.

 

Статья 19. Обеспечение качества

1. Аудитор/аудиторская фирма обязаны иметь свою соответствующую политику и процедуры системы контроля качества в соответствии с Международными стандартами контроля качества (ISQC).

2. Международные стандарты контроля качества (ISQC) – это стандарты и указания, принятые Международным   советом  по стандартам аудита и гарантии качества (IAASB) или его органом-правопреемником, относительно системы контроля качества лиц, проводящих аудит и осуществляющих обзор финансовой отчетности, а также заключающих другую управомочивающую сделку и оказывающих сопутствующие услуги.

3. Введение в действие стандартов, предусмотренных пунктом 2 настоящей статьи, обеспечивает Служба в 6-месячный срок после их обновления. Аудитор/аудиторская фирма вправе пользоваться действующей редакцией указанных стандартов (на английском языке).

4. Аудитор/аудиторская фирма обязаны разработать руководство по проведению аудита и оказанию других аудиторских услуг и сформировать соответствующую политику и процедуры по повышению квалификации персонала, его развитию, наблюдению за ним и оценке его деятельности. Указанное руководство определяет соответствующие политику и процедуры деятельности аудитора/аудиторской фирмы.

5. Аудитор/аудиторская фирма должны использовать адекватные системы и процедуры для обеспечения непрерывности и беспрепятственного осуществления своей деятельности.

6. Порядок осуществления мониторинга системы контроля качества определяется и процедуры рассмотрения предварительных результатов, устранения выявленных недостатков и обжалования отчета по мониторингу системы контроля качества устанавливаются Службой.

7. Мониторинг системы контроля качества аудитора/аудиторской фирмы осуществляет Служба. Служба правомочна осуществлять мониторинг системы контроля качества, руководствуясь подходом, основанным на риске. При этом Служба правомочна осуществлять мониторинг системы контроля качества на основании поданного заявления или (и) жалобы. Мониторинг системы контроля качества должен быть адекватным объему и сложности деятельности аудитора/аудиторской фирмы.

8. Заявление об осуществлении мониторинга системы контроля качества по инициативе аудитора/аудиторской фирмы рассматривает Служба в течение 10 рабочих дней после его подачи. Служба обязана не позднее 2 недель после принятия решения об удовлетворении этого требования начать мониторинг системы контроля качества.

9. Мониторинг системы контроля качества, кроме случая, предусмотренного пунктом 7 настоящей статьи, должен осуществляться не чаще одного раза в 6 лет для аудиторов/аудиторских фирм и не чаще одного раза в 3 года для аудиторов/аудиторских фирм, проводящих аудит ЛОЗ и предприятий первой категории.

10. Аудиторская фирма, намеревающаяся провести аудит финансовой отчетности ЛОЗ, при этом прошедшая мониторинг системы контроля качества, но не проводившая аудит ЛОЗ, обязана до оформления договора об осуществлении аудиторских услуг обратиться в Службу с требованием об осуществлении мониторинга системы контроля качества. Служба принимает решение об осуществлении системы контроля качества в течение 5 рабочих дней после обращения. Форму обращения в Службу устанавливает Служба.

11. Служба осуществляет мониторинг системы контроля качества аудитора/аудиторской фирмы посредством лиц, не осуществлявших аудиторскую деятельность в течение не менее одного последнего непрерывного года до начала деятельности, не имеющих права голоса в аудиторской фирме, не занятых в качестве члена органа управления или надзорного органа в аудиторской фирме и не связанных иным образом с аудиторской фирмой, не заинтересованных в результатах мониторинга системы контроля качества и удовлетворяющих установленные Службой квалификационные требования.

12. Лицу запрещается осуществлять мониторинг системы контроля качества, если лицо являлось партнером/акционером, партнером по сделке, занятым лицом или иным образом, связанным с аудитором/аудиторской фирмой лицом, мониторинг системы контроля качества которого/которой осуществляется, в течение 3 лет после окончания этих отношений.

13. Служба при осуществлении мониторинга системы контроля качества правомочна вовлекать в процесс мониторинга экспертов в соответствующей сфере и вспомогательный персонал.

14. В месячный срок после получения в полном объеме информации, затребованной Службой в связи с мониторингом системы контроля качества, Служба представляет предварительные результаты. Окончательные результаты мониторинга системы контроля качества отражаются в отчете по мониторингу системы контроля качества, подготовленном по установленной Службой форме. Служба рассматривает отчет по мониторингу и принимает решение об установлении аудитору/аудиторской фирме или (и) партнеру по сделке соответствующих требований или (и) об удовлетворении отчета или (и) о возложении на аудитора/аудиторскую фирму ответственности. Решение Службы по результатам мониторинга системы контроля качества аудитора/аудиторской фирмы может быть обжаловано в Совете и суде.

15. Аудитор/аудиторская фирма, партнер по сделке, сертифицированные бухгалтеры, занятые в аудиторской фирме, правомочны лично или (и) через представителя участвовать в рассмотрении составленного в отношении них отчета по мониторингу системы контроля качества и представлять разъяснения.

16. Если результаты мониторинга системы контроля качества неудовлетворительны и аудитор/аудиторская фирма или (и) партнер по сделке не выполнит рекомендаций Службы в срок, определенный Службой, Служба обязана применить в отношении такого аудитора/аудиторской фирмы или (и) по конкретному аудиторскому заключению – в отношении соответствующего партнера по сделке меры ответственности в порядке, установленном настоящим Законом.

17. Ответственность за нарушения, выявленные в результате мониторинга системы контроля качества аудитора, возлагается на аудитора. Ответственность за нарушения, выявленные в результате мониторинга системы контроля качества аудиторской фирмы, возлагается на аудиторскую фирму или (и) по конкретному аудиторскому заключению – на соответствующего партнера по сделке.

18. Регулирующие/надзорные органы обязаны сотрудничать со Службой с целью обеспечения повышения степени надежности аудитированных отчетностей, представляемых субъектами.

19. В случае, предусмотренном пунктом 16 настоящей статьи, Служба правомочна в целях устранения недостатков, выявленных в аудитированной отчетности, и решения связанных с ним вопросов издавать указания и получать разъяснения от аудитора/аудиторской фирмы и партнера по сделке.

20. Результаты мониторинга системы контроля качества являются публичными. Указанные результаты подлежат отражению в Реестре в течение срока, составляющего 5 рабочих дней после принятия соответствующего решения.

21. Служба ежегодно публикует общий отчет о состоянии качества аудита.

 

  Глава VI

Организация и руководство Службы.

Полномочия Совета

 

Статья 20. Организация и руководство Службы

1. Служба является государственным подведомственным учреждением, входящим в систему Министерства. Служба ответственна перед Правительством Грузии и Министром финансов Грузии.

2. Организация Службы определяется Положением о Службе, утверждаемым приказом Министра финансов Грузии.

3. Служба обеспечивает:

а) введение в действие обязательных к применению международных стандартов и других норм, предусмотренных настоящим Законом, на грузинском языке и установление стандартов финансовой отчетности для предприятий четвертой категории и непредпринимательских (некоммерческих) юридических лиц;

б) определение правил подготовки и представления отчетностей, разработку единой политики в сферах бухгалтерского учета, отчетности и аудита и других правовых актов, присвоение субъектам статуса ЛОЗ, определение дополнительных требований и правил в отношении процесса и процедур аудита финансовой отчетности ЛОЗ, в том числе – совместно с соответствующими регулирующими/надзорными органами; (2.11.2017 N1327)

  в) определение соответствующих правил и требований для осуществления аудиторской деятельности;

г) определение порядка осуществления мониторинга системы контроля качества, установление процедур рассмотрения предварительных результатов, устранения выявленных недостатков и обжалования отчета по мониторингу системы контроля качества;

д) осуществление мониторинга системы контроля качества зарегистрированных в Реестре аудитора/аудиторской фирмы;

е) возложение ответственности за правонарушения, предусмотренные настоящим Законом;

ж) определение требований в отношении профессионального сертификационного образования, экзаменационного процесса и продолжающегося образования в соответствии с Международными стандартами образования (IES), установленными Международной федерацией бухгалтеров (IFAC), и требованиями директив Евросоюза, и утверждение соответствующих стандартов;

з) рассмотрение и утверждение стандартов, правил и методологии, предусмотренных настоящим Законом;

и) установление сертификационных программ, определение порядка признания экзаменационного процесса и порядка признания программ продолжающегося образования;

к) признание сертификационных программ, экзаменационного процесса и программ продолжающегося образования в соответствии с установленным стандартом;

л) осуществление профессиональными организациями, органами, осуществляющими специализированные экзамены, и другими лицами, занятыми деятельностью в сфере профессионального образования, определенными настоящим Законом, мониторинга соответствия настоящему Закону и установленным Службой правилам и стандартам;

м) ведение Реестра, реестров признанных учебных программ и программ продолжающегося образования, органов, осуществляющих специализированные экзамены, и веб-страницы отчетностей в соответствии с установленными Службой правилами и требованиями директив Евросоюза;

н) соответствие представленных отчетностей требованиям, установленным настоящим Законом, и их публичность;

о) формирование системы исследований, разработку правил и методологии проведения исследований, инициирование исследований в связи с аудитором/аудиторской фирмой по собственной инициативе или (и) на основании поданного заявления или (и) жалобы;

п) предотвращение и выявление правонарушений;

р) разработку и утверждение методических указаний по вопросам учета и отчетности;

с) осуществление других полномочий, предусмотренных законодательством Грузии по вопросам, отнесенным к сфере, регулируемой настоящим Законом.

4. Служба с участием профессиональных организаций, практиков и других заинтересованных сторон с целью разработки предусмотренных настоящим Законом стандартов и правил создает рабочие группы, деятельность которых регулируется индивидуальным административно-правовым актом Начальника Службы.

5. Управление, координацию и руководство Службой осуществляет Начальник Службы. Начальника Службы по представлению Министра финансов Грузии на 5-летний срок назначает на должность и при наличии определенного Законом основания освобождает от должности Премьер-министр Грузии. Назначение на должность Начальника Службы одного и того же лица подряд допускается только дважды.

6. Полномочия Начальника Службы определяются законодательством Грузии и Положением о Службе.

7. Начальник Службы является публичным служащим, и на него распространяются требования, определенные законодательством Грузии для публичных служащих, в том числе – требования несовместимости интересов.

8. Начальником Службы должно быть непрактикующее лицо, удовлетворяющее следующие критерии:

а) иметь высшее образование по одной из следующих специальностей: бухгалтерский учет, аудит, экономика, финансы, банковское дело;

б) иметь не менее чем 5-летний опыт работы на руководящих должностях в сфере аудита;

в) не иметь судимости за финансирование терроризма или (и) легализацию незаконных доходов или иное экономическое преступление, а также за совершение тяжкого или особо тяжкого преступления;

г) Начальник Службы и член его семьи не вправе владеть долями/акциями, пользоваться правом голоса в аудиторской фирме, надзор за деятельностью которой относится к полномочиям Службы.

9. Начальник Службы:

а) возглавляет Службу; ответствен за исполнение обязанностей, возложенных на Службу законодательством Грузии;

б) в пределах своей компетенции принимает решения по вопросам, отнесенным к полномочиям Службы;

в) представляет Министру финансов Грузии для утверждения проект Положения о Службе, структуру и смету Службы, порядок рассмотрения жалоб Советом, а также проекты о внесении в них соответствующих изменений;

г) в пределах компетенции Службы издает нормативный акт – приказ;

д) назначает на должность и освобождает от должности публичных служащих, предусмотренных штатным расписанием Службы, с целью регулирования различных правовых отношений правовым актом утверждает внутренний распорядок Службы, утверждает квалификационные требования, предъявляемые к сотрудникам Службы;

е) представляет Министру финансов Грузии отчет о деятельности Службы, публикует на веб-странице Службы отчет о деятельности Службы и информацию о планах на будущее, связанных с деятельностью Службы;

ж) одобряет подлежащие установлению правила, определяющие случаи выявления профессиональными организациями правонарушений, совершаемых аудиторами – их членами, и дисциплинарную ответственность, выполняет другие функции, предусмотренные Положением о Службе и законодательством Грузии.

10. Численность сотрудников Службы по представлению Начальника Службы определяет Министр финансов Грузии, а штатное расписание Службы утверждает Начальник Службы.

11. Подзаконные нормативные акты, связанные со стандартами, правилами, методологией и другими вопросами, определенными пунктом 3 настоящей статьи, издает Служба после рассмотрения соответствующих рекомендаций Совета.

 

Статья 21. Совет и его полномочия

1. Совет является образованным при Службе органом, рассматривающим вопросы, связанные с бухгалтерским учетом, отчетностью и аудитом, и принимающим соответствующие решения. Состав Совета определяется настоящим Законом. Решением Совета в состав Совета могут быть введены другие сотрудники Службы и приглашенные лица. В таком случае представленные в Совете лица не участвуют в процессе принятия Советом решений. Полномочия и порядок деятельности Совета определяются Положением о Совете, утверждаемым приказом Министра финансов Грузии.

2. К полномочиям Совета относятся:

а) рассмотрение, отраслевая и профессиональная оценка проектов подзаконных нормативных актов, определенных настоящим Законом, и представление соответствующих рекомендаций в течение 10 рабочих дней;

б) представление Начальнику Службы предложений о внесении изменений в подзаконные нормативные акты;

в) оказание консультаций Министру финансов Грузии и представление позиции Совета в виде рекомендации в связи с выдвижением кандидатуры на должность Начальника Службы;

г) рассмотрение жалоб по принятым Службой решениям в сферах бухгалтерского учета, отчетности и аудита;

д) осуществление другой деятельности, предусмотренной настоящим Законом и принятыми на его основании подзаконными нормативными актами.

3. Совет состоит из 7 членов. Членом Совета должно быть непрактикующее лицо, компетентное в сфере бухгалтерского учета и отчетности, аудита, экономики, финансов, управления бизнесом или права и имеющее не менее чем 7-летний опыт работы в соответствующей сфере.

4. В состав Совета входят по одному члену от Министерства, Совета Национального банка Грузии, Министерства экономики и устойчивого развития Грузии, юридического лица публичного права – Службы государственного надзора за страхованием Грузии, профессиональных организаций, бизнес-ассоциаций и академических кругов.

5. Кандидатуры членов Совета, предусмотренные пунктом 4 настоящей статьи, представляются Министру финансов Грузии.

6. От каждой из профессиональных организаций, бизнес-ассоциаций и академических кругов, предусмотренных пунктом 4 настоящей статьи, будут выдвинуты по три кандидата в члены Совета. Министр финансов Грузии отбирает по одной кандидатуре от профессиональных организаций, бизнес-ассоциаций и академических кругов. Процесс отбора кандидатур в члены Совета должен быть независимым и прозрачным.

7. Министр финансов Грузии представляет кандидатуры в члены Совета, предусмотренные пунктом 4 настоящей статьи, Премьер-министру Грузии, который в 2-недельный срок после представления утверждает указанные кандидатуры.

8. Совет возглавляет Председатель Совета. В случае отсутствия Председателя Совета, решением Совета его полномочия осуществляет какой-либо из членов Совета.

9. Член Совета не участвует в рассмотрении и решении рассматриваемых вопросов в случае наличия несовместимости интересов в отношении предмета спора. Лицо, дело которого рассматривается, вправе дать отвод соответствующему члену Совета, если это лицо лично заинтересовано в рассматриваемом вопросе.

10. Совет не вправе осуществлять свои полномочия, если число членов Совета меньше 4-х. В таком случае состав Совета должен быть восполнен не позднее 2 месяцев после наступления указанного факта.

11. Кандидат в члены Совета/член Совета не должен иметь судимости за финансирование терроризма или (и) легализацию незаконных доходов или иное экономическое преступление, а также за совершение тяжкого или особо тяжкого преступления.

12. Член Совета и члены его семьи не вправе владеть долями/акциями, пользоваться правом голоса в аудиторской фирме, надзор за деятельностью которой относится к полномочиям Службы.

13. Срок полномочий членов Совета составляет 5 лет.

14. Деятельность члена Совета не оплачивается.

 

Статья 22. Сотрудничество Службы с международными и местными организациями

1. С учетом основных принципов, определенных настоящим Законом, с целью эффективного осуществления надзора за ведением бухгалтерского учета, отчетности и аудита Служба сотрудничает с международными и местными организациями.

2. Целью сотрудничества с международными организациями, предусмотренными пунктом первым настоящей статьи, является внедрение Службой директив Евросоюза, международной практики и методологии и учет соответствующего опыта на основании договоров и соглашений, заключенных с действующими в этой сфере международными организациями.

3. Сотрудничество с местными организациями, предусмотренными пунктом первым настоящей статьи, подразумевает координированную работу Службы с публичными учреждениями, в том числе – публичными учреждениями, осуществляющими регулирование/надзор за субъектами, от которых согласно законодательству Грузии требуется ведение финансовой отчетности или (и) обеспечение проведения аудита своей финансовой отчетности.

4. Служба сотрудничает с профессиональными организациями и лицами, определенными статьей 11 настоящего Закона.

 

Глава VII

Ответственность и разрешение спора

 

Статья 23. Ответственность за нарушение требований, установленных законодательством Грузии

1. Служба за нарушение настоящего Закона и изданных на его основании подзаконных нормативных актов обязана одновременно или (и) по отдельности, последовательно, а исходя из серьезности нарушения и возможных рисков, – непоследовательно, кроме предусмотренных настоящим Законом случаев:

а) применять в отношении аудиторов/аудиторских фирм/партнеров по сделке следующие санкции:

а.а) письменное предупреждение;

а.б) публичное предупреждение (с отражением в Реестре);

а.в) денежный штраф;

а.г) отмена регистрации аудитора/ аудиторской фирмы;

а.д) временный, не более чем на 3 года, запрет на проведение аудита или (и) на подписание аудиторского заключения аудитором/аудиторской фирмой/партнером по сделке и на осуществление функций партнерами/акционерами аудиторской фирмы;

б) применять в отношении профессиональных организаций следующие санкции:

б.а) письменное предупреждение;

б.б) денежный штраф;

б.в) лишение права, предоставленного на основании пунктов 2 и 3 статьи 11 настоящего Закона;

в) применять в отношении органов, осуществляющих специализированные экзамены, следующие санкции:

в.а) письменное предупреждение;

в.б) денежный штраф;

в.в) лишение права, предоставленного на основании пунктов 2 и 3 статьи 11 настоящего Закона;

г) применять в отношении ЛОЗ и предприятий первой, второй, третьей и четвертой категорий следующие санкции:

г.а) письменное предупреждение;

г.б) денежный штраф;

г.в) временный, не более чем на 3 года, запрет на осуществление членами органа управления ЛОЗ своих функций в ЛОЗ, предусмотренных настоящим Законом.

2. Санкции, применяемые в отношении субъектов, подлежащих регулированию/надзору, осуществляемому регулирующими/надзорными органами, за нарушения требований настоящего Закона и правовых актов, изданных на его основании регулирующими/надзорными органами, определяются соответствующими регулирующими/надзорными органами.

3. Ответственность, возложенная на лицо за нарушение требований настоящего Закона и изданных на его основании подзаконных нормативных актов, не освобождает его от обязательства по выполнению указанных требований.

4. Санкция, примененная согласно настоящей статье, должна соответствовать серьезности нарушения и возможных рисков.

5. Суммы денежных штрафов зачисляются в Государственный бюджет Грузии в порядке, установленном Бюджетным кодексом Грузии.

 

Статья 24. Ответственность, предусмотренная для аудитора/аудиторской фирмы/партнера по сделке

1. В случае невыполнения аудитором/аудиторской фирмой/партнером по сделке требований настоящего Закона и изданных на его основании подзаконных нормативных актов Служба правомочна осуществлять временный, не более чем на 3 года, запрет на оказание аудиторских услуг или (и) на подписание аудиторского заключения аудитором/аудиторской фирмой/партнером по сделке и на осуществление партнерами/акционерами аудиторской фирмы аудиторских услуг.

2. Нарушение требований к аудиторским услугам, предусмотренным главой V настоящего Закона (в том числе – соответствующих международных стандартов; правил, определенных статьей 16; требований к системе контроля качества, определенных статьей 19, и требований, связанных с осуществлением мониторинга этой системы), влечет наложение штрафа на аудитора/аудиторскую фирму или (и) соответствующего партнера по сделке в размере от 500 до 5 000 лари или (и) их исключение из Реестра.

3. Нарушение правил, связанных с регистрационным производством, предусмотренным главой IV настоящего Закона, влечет отмену регистрации аудитора/аудиторской фирмы или лишение права на осуществление деятельности или (и) наложение на лицо штрафа в размере до 1 000 лари.

4. Невыполнение обязательства по страхованию профессиональной ответственности, предусмотренного статьей 17 настоящего Закона, влечет письменное предупреждение аудитора/аудиторской фирмы. В случае невыполнения аудитором/аудиторской фирмой письменного предупреждения Службы, Служба правомочна принять решение об отмене регистрации аудитора/аудиторской фирмы.

 

Статья 25. Ответственность, предусмотренная для профессиональной организации и органа, осуществляющего специализированные экзамены

1. Профессиональная организация или (и) орган, осуществляющий специализированные экзамены, получают письменное предупреждение, если они отказываются сотрудничать со Службой или намеренно уклоняются от указанного сотрудничества. В случае повторного совершения этого деяния Служба правомочна лишить профессиональную организацию или (и) орган, осуществляющий специализированные экзамены, прав, предоставленных ему в порядке признания, определенном статьей 11 настоящего Закона.

2. Нарушение требований статьи 10 настоящего Закона, а также правил осуществления профессиональной сертификации и продолжающегося образования влечет наложение штрафа на профессиональную организацию или (и) орган, осуществляющий специализированные экзамены, в размере от 500 до 5 000 лари.

 

Статья 26. Ответственность, предусмотренная для субъектов

1. Несоблюдение предусмотренного пунктом 8 статьи 3 настоящего Закона порядка ведения бухгалтерского учета и финансовой отчетности и правил консолидации, невыполнение требований статьи 7, статьи 8, пунктов 2 и 4 статьи 9 и пункта 11 статьи 16 или (и) уклонение от проведения аудиторской проверки влечет наложение штрафа на субъекта:

а) на предприятие четвертой категории – в размере 500 лари;

б) на предприятие третьей категории – в размере 1 000 лари;

в) на предприятие второй категории – в размере 5 000 лари;

г) на предприятие первой категории и ЛОЗ – в размере 10 000 лари.

2. За правонарушения, предусмотренные пунктом первым настоящей статьи, Служба вместо денежного штрафа может применять письменное предупреждение. В случае невыполнения письменного предупреждения Службы или (и) невыполнения соответствующего требования в месячный срок после привлечения к ответственности сумма наложенного на субъекта штрафа увеличивается вдвое.

3. В случае невыполнения требования, предусмотренного пунктом первым статьи 6 настоящего Закона, на субъекта налагается штраф в соответствии с пунктом первым настоящей статьи. Служба не позднее 10 дней после возложения ответственности на субъекта направляет ему уведомление и определяет дополнительный срок для представления аудитированной финансовой отчетности. Срок, определенный Службой для субъекта, не должен быть меньше 1 месяца и больше 6 месяцев. Непредставление субъектом аудитированной финансовой отчетности в указанный срок влечет наложение на него штрафа в двойном размере суммы предусмотренного штрафа.

4. Служба изучает деятельность субъекта на основе системы управления рисками. Служба на основе анализа информации, имеющейся в системе управления рисками и предоставленной юридическим лицом публичного права – Службой доходов, принимает решение о возложении ответственности на субъекта.

 

Статья 27. Порядок возложения ответственности и разрешение спора

1. Основанием для начала производства по делу о правонарушении служит выявление правонарушения, предусмотренного настоящим Законом. В таком случае уполномоченное лицо, опираясь на результаты рассмотрения указанного дела, издает индивидуальный административно-правовой акт.

2. При выявлении одного из правонарушений, предусмотренных статьями 24–26 настоящего Закона, индивидуальный административно-правовой акт издает Начальник Службы или лицо, определенное Начальником Службы.

3. При выявлении правонарушения, предусмотренного пунктом 2 статьи 23 настоящего Закона, индивидуальный административно-правовой акт издает соответствующий регулирующий/надзорный орган.

4. Спор об индивидуальном административно-правовом акте Начальника Службы может рассматриваться Советом и судом. Автор жалобы вправе обратиться в суд на любом этапе рассмотрения спора.

5. Обжалование решения Службы не приостанавливает его действия.

6. Порядок рассмотрения жалобы Советом утверждается приказом Министра финансов Грузии.

7. Производство по делу об административном правонарушении, предусмотренном настоящим Законом, осуществляется в порядке, установленном Кодексом Грузии об административных правонарушениях и Службой.

 

Глава VIII

Переходные и заключительные положения

 

Статья 28. Переходные положения

1. Министру финансов Грузии не позднее 4 месяцев после введения настоящего Закона в действие обеспечить:

а) утверждение Положения о Службе и издание подзаконных нормативных актов, связанных с ее деятельностью;

б) утверждение Положения о Совете и представление кандидатур членов Совета Премьер-министру Грузии для утверждения;

в) соответствие настоящему Закону подзаконных нормативных актов, относящихся к сфере компетенции Министерства;

г) осуществление мероприятий, необходимых для финансирования Службы.

2. Министру финансов Грузии не позднее 2 месяцев после введения настоящего Закона в действие обеспечить представление кандидатуры Начальника Службы Премьер-министру Грузии.

3. Премьер-министру Грузии обеспечить назначение Начальника Службы на должность не позднее 2 недель после представления кандидатуры.

4. Службе до 1 ноября 2016 года обеспечить ведение Реестра. До указанной даты аудиторы/аудиторские фирмы, зарегистрированные в порядке, установленном законодательством Грузии, действовавшим до введения настоящего Закона в действие, а также незарегистрированные, но действующие в соответствии с законодательством Грузии, действовавшим до введения настоящего Закона в действие, вправе осуществлять аудиторские услуги без регистрации в Реестре, определенном настоящим Законом. Организация, аккредитованная в соответствии с Законом Грузии «О бухгалтерском учете и финансовой отчетности» от 29 июня 2012 года (Сакартвелос саканонмдебло мацне (www.matsne.gov.ge), 13.07.2012, регистрационный код: 260000000.05.001.016869), обязана предоставлять Службе обязательные и необязательные сведения, связанные с Реестром.

5. Службе до 1 января 2017 года обеспечить определение требований к системе контроля качества и Порядка осуществления мониторинга этой системы.

6. Службе до 31 декабря 2017 года обеспечить введение в действие международных стандартов, предусмотренных подпунктами «а» и «б» пункта 2 статьи 3, пунктами первым и 2 статьи 14, пунктом первым статьи 16 и пунктом 2 статьи 19 настоящего Закона.

7. Субъекты, проводившие аудит до введения настоящего Закона в действие, правомочны представить Службе аудитированную финансовую отчетность в срок, установленный пунктом 2 статьи 9 настоящего Закона. Службе до 1 января 2018 года обеспечить ведение веб-страницы и публикование представляемых субъектами финансовых отчетностей в установленном порядке.

8. В целях разграничения профессии аудитора и профессии оценщика Правительству Грузии до 31 декабря 2018 года разработать законодательный акт об оценочной деятельности. До его введения в действие: (14.12.2017 N1734)

а) юридическому лицу публичного права, входящему в систему Министерства экономики и устойчивого развития Грузии, – Единому национальному органу аккредитации – Центру аккредитации осуществлять аккредитацию и мониторинг органа сертификации оценщиков в соответствии с правилами и процедурами, принятыми Центром аккредитации;

б) аккредитованным органам, осуществляющим сертификацию оценщиков, – членам Международного Совета по стандартам оценки (IVSC) обеспечить доступность версии Международных стандартов оценки на грузинском языке;

в) право на оказание оценочных услуг предоставлять только лицам, в которых трудоустроены оценщики, сертифицированные аккредитованными органами, осуществляющими сертификацию оценщиков. Право на осуществление оценки и подписание счета/заключения об осуществлении оценки предоставляется оценщикам, сертифицированным аккредитованными органами, осуществляющими сертификацию оценщиков;

г) аккредитованным Центром аккредитации органам, осуществляющим сертификацию оценщиков, обеспечить мониторинг качества образования сертифицированных оценщиков, соблюдения ими этических норм и осуществляемой ими деятельности согласно схеме сертификации.»;

9. Аудиторская фирма, обладавшая полномочиями по проведению обязательного аудита на дату введения настоящего Закона в действие, что подтверждается Реестром лиц с правом проведения обязательного аудита организаций, аккредитованных в соответствии с Законом Грузии «О бухгалтерском учете и финансовой отчетности» от 29 июня 2012 года (Сакартвелос саканонмдебло мацне (www.matsne.gov.ge), 13.07.2012, регистрационный код: 260000000.05.001.016869), или которая проводила обязательный аудит в период с 1 января 2013 года до введения настоящего Закона в действие или которая проводила аудит финансовой отчетности ЛОЗ до 1 ноября 2016 года, правомочна обратиться в Службу не позднее 30 ноября 2016 года с просьбой о предоставлении временных полномочий на проведение аудита ЛОЗ. Порядок предоставления временных полномочий устанавливает Служба. Предоставленные временные полномочия действуют до выявления результатов мониторинга системы контроля качества. Основанием для предоставления указанных полномочий является информация о системе контроля качества, изложенная в регистрационной заявке аудиторской фирмы, другая информация/документация, представленная аудиторской фирмой в соответствии с требованиями Службы, и, в случае необходимости, информация, предоставленная регулирующими/надзорными органами, в которые были сданы аудиторские заключения/отчеты. Временные полномочия на проведение аудита ЛОЗ предоставляются до 31 декабря 2016 года и действуют не позднее 31 декабря 2017 года. Служба обязана завершить мониторинг системы контроля качества аудиторских фирм с указанными полномочиями, обратившихся к ней с требованием об осуществлении мониторинга системы контроля качества, и отразить соответствующие результаты в Реестре до 1 января 2018 года. Временные полномочия на проведение аудита ЛОЗ отменяются в случае, если лица с указанными полномочиями до 1 октября 2017 года не обратятся в Службу с требованием об осуществлении мониторинга системы контроля качества. При этом полномочиями на осуществление аудиторских услуг, связанных с подтверждением выполнения обязательств, определенных договором, стороной в котором является управляющий имуществом, до 1 января 2018 года обладают аудиторские фирмы, указанные в Списке лиц, осуществляющих аудитированную финансовую отчетность предприятий или (и) выдающих им экспертные и аудиторские заключения, утвержденном постановлением Правительства Грузии от 5 сентября 2012 года «Об утверждении Списка лиц, осуществляющих аудитированную финансовую отчетность предприятий или (и) выдающих им экспертные и аудиторские заключения, и государственных предприятий» № 360, которым на основании настоящей статьи будут предоставлены временные полномочия. При этом, за лицами, указанными в Списке лиц, осуществляющих аудитированную финансовую отчетность предприятий или (и) выдающих им экспертные и аудиторские заключения, утвержденном указанным постановлением, сохраняются полномочия на осуществление аудиторских услуг, связанных с подтверждением выполнения обязательств, определенных договором, стороной в котором является управляющий имуществом, до завершения осуществления аудиторских услуг, предусмотренных договором, заключенным на дату введения настоящего Закона в действие, а полномочия на осуществление аудиторских услуг, предусмотренных договорами, заключенными в период после введения настоящего Закона в действие до 1 января 2017 года, – до 1 марта 2017 года. При этом аудиторским фирмам, определенным настоящим пунктом, выполнить взятые в отношении ЛОЗ обязательства за отчетный период 2016 года или предыдущий период согласно договорам аудита финансовой отчетности, заключенным до 1 ноября 2016 года.

10. Службе до 1 ноября 2016 года обеспечить установление порядка предоставления временных полномочий, определенных пунктом 9 настоящей статьи. С 1 января 2017 года отменить постановление Правительства Грузии от 5 сентября 2012 года «Об утверждении Списка лиц, осуществляющих аудитированную финансовую отчетность предприятий или (и) выдающих им экспертные и аудиторские заключения, и государственных предприятий» № 360.

11. Предприятиям четвертой категории до введения в действие стандартов финансовой отчетности, предусмотренных пунктом 6 статьи 3 настоящего Закона, руководствоваться временным стандартом, утвержденным постановлением Комиссии по стандартам бухгалтерского учета при Парламенте Грузии «Об утверждении упрощенного (временного) стандарта бухгалтерского учета малых предприятий» от 5 апреля 2005 года № 9, а непредпринимательским (некоммерческим) юридическим лицам – постановлением Комиссии по стандартам бухгалтерского учета при Парламенте Грузии «Об утверждении временного стандарта бухгалтерского учета непредпринимательских (некоммерческих) юридических лиц и структуры Плана счетов бухгалтерского учета» от 5 апреля 2005 года № 10. Службе установить определенные настоящим пунктом стандарты до 1 июля 2018 года. (14.12.2017 N1734)

12. ЛОЗ и предприятиям первой и второй категорий выполнить требования статьи 9 настоящего Закона за отчетный период, завершаемый 31 декабря 2017 года, и последующие периоды, а в случае несовпадения отчетного периода субъекта с календарным годом – за отчетный период, завершаемый на дату после 31 декабря 2017 года. Предприятиям третьей и четвертой категорий выполнить требования статьи 9 настоящего Закона за отчетный период, завершаемый 31 декабря 2018 года, и последующие периоды, а в случае несовпадения отчетного периода субъекта с календарным годом – за отчетный период, завершаемый на дату после 31 декабря 2018 года, и последующие периоды. Предприятия третьей и четвертой категорий правомочны обеспечить представление отчетности за отчетный период, за который согласно настоящему Закону ее представлять не требуется. Предусмотренное настоящим пунктом исключение не распространяется на субъектов, подлежащих обязательному аудиту в соответствии с Законом Грузии «О бухгалтерском учете и финансовой отчетности» от 29 июня 2012 года (Сакартвелос саканонмдебло мацне (www.matsne.gov.ge), 13.07.2012, регистрационный код: 260000000.05.001.016869).

13. Владелец сертификата аудитора, выданного Советом аудиторской деятельности при Парламенте Грузии, сертификат которого имеет силу на 1 января 2013 года, и владелец сертификата профессионального бухгалтера, выданного организацией, аккредитованной на дату введения настоящего Закона в действие, считаются сертифицированными бухгалтерами. Лица, предусмотренные настоящим пунктом, удовлетворяют условие, определенное подпунктом «б» пункта 4 статьи 13 настоящего Закона, если они до введения настоящего Закона в действие осуществляли аудиторские услуги независимо, от имени аудиторской фирмы, со статусом аудитора или партнера по сделке, что подтверждается письменно.

14. Службе установить упрощенный порядок профессиональной сертификации лиц, выполнявших до введения настоящего Закона в действие полномочия партнера по сделке в течение не менее 7 лет и не являющихся сертифицированными бухгалтерами в соответствии с настоящим Законом, не позднее 6 месяцев после введения настоящего Закона в действие. Лицам, предусмотренным настоящим пунктом, пройти тестирование в упрощенном порядке не позднее 1 года после введения в действие указанного порядка. Лица, предусмотренные настоящим пунктом, удовлетворяют условие, определенное подпунктом «б» пункта 4 статьи 13 настоящего Закона, если пройдут мониторинг системы контроля качества.

15. Службе обеспечить осуществление мониторинга системы контроля качества до 1 сентября 2017 года только на основании обращения аудитора/аудиторской фирмы, а с 1 сентября 2017 года – в обязательном порядке.

16. С 1 июня 2016 года, до введения Службой в действие международных стандартов, определенных пунктом 6 настоящей статьи, используются переведенные на государственный язык и изданные организацией – членом Международной федерации бухгалтеров (IFAC):

а) Международные стандарты финансовой отчетности (IFRS);

б) Международные стандарты финансовой отчетности для малых и средних предприятий (IFRS for SMEs);

в) последние версии Международных стандартов аудита (ISA) и Кодекса профессиональной этики (IESBA code), установленного Международной федерацией бухгалтеров (IFAC);

г) Международные стандарты обзора и сопутствующих услуг, а также другой управомочивающей сделки, принятые и утвержденные Международными стандартами контроля качества (ISQC) и Международным советом по стандартам аудита и гарантии качества (IAASB).

17. Нормативные акты, утвержденные постановлениями Коллегии Совета аудиторской деятельности при Парламенте Грузии и Комиссии по стандартам бухгалтерского учета при Парламенте Грузии, а также действующие в сфере бухгалтерского учета и аудита на 1 января 2013 года, действуют до введения в действие обязательства по применению соответствующих стандартов и правил, предусмотренных настоящим Законом. Планы счетов бухгалтерского учета, утвержденные постановлениями Комиссии по стандартам бухгалтерского учета при Парламенте Грузии, и правила их применения для сфер, подлежащих регулированию/надзору регулирующими/надзорными органами, устанавливают/вносят изменения соответствующие регулирующие/надзорные органы, а для сфер, не подлежащих регулированию/надзору, устанавливает/вносит изменения Служба.

18. Служба является правопреемником Совета аудиторской деятельности при Парламенте Грузии.

19. В случае, предусмотренном пунктом первым статьи 21 настоящего Закона, не позднее 1 месяца со дня укомплектования Совета, по представлению профессиональных организаций, решением Совета до 1 января 2018 года в Совет должны быть приглашены 2 практика.

20. До 1 января 2017 года Правительству Грузии обеспечить соответствие настоящему Закону надлежащих правовых актов.

21. Профессиональные организации правомочны в соответствии с пунктом 6 статьи 21 настоящего Закона, в разовом порядке, с целью первичного укомплектования состава Совета представить Министерству 2 кандидатуры в члены Совета, не удовлетворяющие требование подпункта «щ» пункта первого статьи 2 настоящего Закона. В случае избрания членами Совета кандидатур, предусмотренных настоящим пунктом, срок полномочий указанных членов Совета составляет 1 год.

 

Статья 29. Нормативный акт, объявленный утратившим силу в связи с введением настоящего Закона в действие

С введением настоящего Закона в действие объявить утратившим силу Закон Грузии «О бухгалтерском учете и финансовой отчетности» от 29 июня 2012 года (Сакартвелос саканонмдебло мацне (www.matsne.gov.ge), 13.07.2012, регистрационный код: 260000000.05.001.016869).

 

Статья 30. Действие Закона

1. Настоящий Закон, за исключением подпункта «б» пункта 6 статьи 5, статьи 7, статьи 8, подпункта «б» пункта 5 статьи 13 и пункта первого статьи 26 настоящего Закона, ввести в действие по опубликовании.

2. Подпункт «б» пункта 6 статьи 5, статью 7, статью 8, подпункт «б» пункта 5 статьи 13 и подпункты «в» и «г» пункта первого статьи 26 настоящего Закона ввести в действие с 1 января 2018 года.

3. Подпункты «а» и «б» пункта первого статьи 26 настоящего Закона ввести в действие с 1 января 2019 года.

4. Действие пункта 16 статьи 28 настоящего Закона распространить на правовые отношения, возникшие с 1 июня 2016 года.

 

Президент Грузии                 Георгий Маргвелашвили

Кутаиси

8 июня 2016 года

№ 5386- II с

рб