CIVIL PROCEDURE CODE OF GEORGIA

Document structure

View explanations

Referenced documents

Document comments

Document Highlights

Consolidated publications

21/02/2024 21/02/2024 15/12/2023 15/12/2023 16/11/2023 01/11/2023 28/06/2023 30/06/2023 31/05/2023 16/05/2023 11/04/2023 22/02/2023 03/02/2023 29/11/2022 30/11/2022 18/10/2022 09/09/2022 02/08/2021 22/07/2021 22/07/2021 22/06/2021 30/03/2021 29/09/2020 15/07/2020 14/07/2020 10/06/2020 21/05/2020 20/12/2019 20/12/2019 20/09/2019 20/09/2019 18/09/2019 03/09/2019 28/06/2019 03/05/2019 22/12/2018 30/11/2018 07/12/2018 31/10/2018 05/07/2018 04/05/2018 18/04/2018 04/04/2018 07/03/2018 23/12/2017 23/12/2017 15/12/2017 01/12/2017 01/12/2017 01/06/2017 04/05/2017 04/05/2017 21/04/2017 08/02/2017 29/12/2016 22/12/2016 21/12/2016 30/09/2016 24/06/2016 24/06/2016 03/06/2016 27/04/2016 11/12/2015 16/12/2015 13/11/2015 02/11/2015 27/10/2015 28/10/2015 29/05/2015 01/05/2015 20/03/2015 18/03/2015 19/02/2015 26/12/2014 08/10/2014 02/05/2014 19/03/2014 27/02/2014 13/11/2013 05/11/2013 20/09/2013 12/06/2012 25/05/2012 25/05/2012 08/05/2012 08/05/2012 16/03/2012 28/12/2011 28/12/2011 20/12/2011 20/12/2011 06/12/2011 11/11/2011 21/06/2011 22/03/2011 15/12/2010 15/12/2010 15/12/2010 12/11/2010 24/09/2010 06/07/2010 04/05/2010 09/03/2010 25/12/2009 18/12/2009 04/12/2009 20/11/2009 24/09/2009 19/06/2009 27/03/2009 19/12/2008 15/07/2008 18/06/2008 21/03/2008 28/12/2007 18/12/2007 11/07/2007 11/07/2007 11/07/2007 11/07/2007 11/07/2007 04/07/2007 29/06/2007 29/12/2006 29/12/2006 15/12/2006 07/12/2006 13/07/2006 23/06/2006 20/12/2005 20/12/2005 16/12/2005 25/11/2005 30/06/2005 30/06/2005 23/06/2005 20/04/2005 06/04/2005 29/12/2004 25/11/2004 24/06/2004 24/06/2004 24/06/2004 18/05/2004 16/02/2004 20/06/2003 02/06/2003 23/04/2003 07/05/2002 20/06/2001 08/06/2001 05/12/2000 28/06/2000 10/12/1999 09/09/1999 08/09/1999 22/07/1999 09/06/1999 28/05/1999 13/05/1999 24/12/1998 17/07/1998 26/06/1998 26/06/1998 29/04/1998 20/02/1998 31/12/1997
Return back

Consolidated versions (21/02/2024 - 21/02/2024)

საქართველოს კანონი

 

საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსი

წიგნი პირველი

ზოგადი დებულებანი

კარი პირველი

სასამართლო

თავი I

სამართალწარმოების ძირითადი დებულებანი

   მუხლი 1. გამოყენების სფერო

1. საქართველოს საერთო სასამართლოები სამოქალაქო საქმეებს განიხილავენ ამ კოდექსით დადგენილი წესების მიხედვით.

2. სამოქალაქო საქმეების წარმოება ხორციელდება საპროცესო კანონმდებლობით, რომლებიც მოქმედებს საქმის განხილვის, ცალკეული საპროცესო მოქმედების შესრულების ან სასამართლო გადაწყვეტილების აღსრულების დროს.

   მუხლი 2. უფლების სასამართლო წესით დაცვა 

1. ყოველი პირისათვის უზრუნველყოფილია უფლების სასამართლო წესით დაცვა. საქმის განხილვას სასამართლო შეუდგება იმ პირის განცხადებით, რომელიც მიმართავს მას თავისი უფლების ან კანონით გათვალისწინებული ინტერესების დასაცავად.

2. განცხადების მიღებასა და საქმის განხილვაზე უარის თქმა სასამართლოს შეუძლია მხოლოდ ამ კოდექსით დადგენილი საფუძვლებითა და წესით.  # #

  მუხლი 3. დისპოზიციურობის პრინციპი 

1. მხარეები იწყებენ საქმის წარმოებას სასამართლოში, ამ კოდექსში ჩამოყალიბებული წესების შესაბამისად, სარჩელის ან განცხადების შეტანის გზით. ისინი განსაზღვრავენ დავის საგანს და თვითონვე იღებენ გადაწყვეტილებას სარჩელის (განცხადების) შეტანის შესახებ.

2. მხარეებს შეუძლიათ საქმის წარმოება მორიგებით დაამთავრონ. მოსარჩელეს შეუძლია უარი თქვას სარჩელზე, ხოლო მოპასუხეს – ცნოს სარჩელი.  # # # # # # # # # # # 

   მუხლი 4. შეჯიბრებითობის პრინციპი  

1. სამართალწარმოება მიმდინარეობს შეჯიბრებითობის საფუძველზე. მხარეები სარგებლობენ თანაბარი უფლებებითა და შესაძლებლობებით, დაასაბუთონ თავიანთი მოთხოვნები, უარყონ ან გააქარწყლონ მეორე მხარის მიერ წამოყენებული მოთხოვნები, მოსაზრებები თუ მტკიცებულებები. მხარეები თვითონვე განსაზღვრავენ, თუ რომელი ფაქტები უნდა დაედოს საფუძვლად მათ მოთხოვნებს ან რომელი მტკიცებულებებით უნდა იქნეს დადასტურებული ეს ფაქტები.

2. საქმის გარემოებათა გასარკვევად სასამართლოს შეუძლია თავისი ინიციატივით მიმართოს ამ კოდექსში გათვალისწინებულ ღონისძიებებს.  # # # # # # # # # 

    მუხლი 5. მართლმსაჯულების განხორციელება მხოლოდ სასამართლოს მიერ მოქალაქეთა თანასწორობის საწყისებზე

1.  მართლმსაჯულებას  სამოქალაქო  საქმეებზე  ახორციელებს  მხოლოდ სასამართლო კანონისა და სასამართლოს წინაშე ყველა პირის თანასწორობის საწყისებზე.

2. მართლმსაჯულების განხორციელებისას სხვებთან თანასწორად მონაწილეობის მიზნით, შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე მხარეები და მონაწილეები სარგებლობენ „შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთა უფლებების შესახებ“ საქართველოს კანონით მინიჭებული უფლებებით და შესაძლებლობებით, მათ შორის, სპეციალური მოსარჩელის სტატუსით მონაწილეობის გზით.

მუხლი 51. არასრულწლოვნის უფლებების დაცვასთან დაკავშირებულ პროცესში მონაწილე პირთა სპეციალიზაცია

1. არასრულწლოვნის უფლებების დაცვასთან დაკავშირებულ პროცესში მონაწილეობენ არასრულწლოვანთან ურთიერთობის მეთოდიკასა და მასთან დაკავშირებულ სხვა საკითხებში სპეციალიზებული მოსამართლე, ადვოკატი, სოციალური მუშაკი ან/და არასრულწლოვნის საჭიროებების გათვალისწინებით მოწვეული სხვა შესაბამისი სპეციალისტი.

2. სპეციალიზაციის სტანდარტი განისაზღვრება საქართველოს მთავრობის დადგენილებით, ხოლო მოსამართლის შემთხვევაში – საქართველოს იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს გადაწყვეტილებით.

საქართველოს 2019 წლის 20 სექტემბრის კანონი №5014 – ვებგვერდი, 27.09.2019წ.

საქართველოს 2020 წლის 21 მაისის კანონი №5914 – ვებგვერდი, 25.05.2020წ.

    მუხლი 6. მოსამართლეთა დამოუკიდებლობა და მათი კანონისადმი დამორჩილება 

1. მოსამართლე თავის საქმიანობაში დამოუკიდებელია და ემორჩილება მხოლოდ საქართველოს კონსტიტუციასა და კანონს. რაიმე ზემოქმედება მოსამართლეზე ან ჩარევა მის საქმიანობაში გადაწყვეტილების მიღებაზე ზეგავლენის მიზნით აკრძალულია და ისჯება კანონით.

2. თუ საქმის განმხილველი სასამართლოს აზრით, კანონი, რომელიც ამ საქმისათვის უნდა იქნეს გამოყენებული, არ შეესაბამება ან ეწინააღმდეგება კონსტიტუციას, სასამართლო შეაჩერებს საქმის განხილვას ამ საკითხზე საკონსტიტუციო სასამართლოს მიერ გადაწყვეტილების მიღებამდე, რის შემდეგაც საქმის განხილვა განახლდება.

3. თუ საქმის განმხილველი სასამართლოს აზრით კანონს არ შეესაბამება კანონქვემდებარე ნორმატიული აქტი, რომლის შემოწმებაც არ შედის საკონსტიტუციო სასამართლოს კომპეტენციაში, სასამართლო გამოიტანს გადაწყვეტილებას კანონის მიხედვით.  # # # # # 

    მუხლი 7. კანონისა და სამართლის ანალოგია 

1. თუ არ არსებობს სადავო ურთიერთობის მომწესრიგებელი კანონი, სასამართლო იყენებს კანონს, რომელიც აწესრიგებს მსგავს ურთიერთობას (კანონის ანალოგია), ხოლო თუ ასეთი კანონიც არ არსებობს, სასამართლო ემყარება საქართველოს კანონმდებლობის ზოგად პრინციპებს (სამართლის ანალოგია). 

2. თუ არ არსებობს სამოქალაქო საპროცესო ნორმა, რომელიც არეგულირებს სასამართლო წარმოების დროს წარმოშობილ ურთიერთობას, სასამართლო იყენებს საპროცესო სამართლის იმ ნორმას, რომელიც აწესრიგებს მსგავს ურთიერთობას (კანონის ანალოგია), ხოლო თუ ასეთი ნორმაც არ არსებობს, სასამართლო ემყარება სამოქალაქო საპროცესო სამართლის ზოგად პრინციპებს (სამართლის ანალოგია). #

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

    მუხლი 8. გადაწყვეტილების გამოტანა საქართველოს სახელით

სასამართლოს გადაწყვეტილება გამოაქვს საქართველოს სახელით.

    მუხლი 9. სამოქალაქო პროცესის საქვეყნოობა და სამართალწარმოების ენა 

1. სასამართლოში ყველა საქმე განიხილება ღია სხდომებზე, თუ ეს არ ეწინააღმდეგება სახელმწიფო საიდუმლოების დაცვის ინტერესებს. დახურულ სხდომაზე საქმის განხილვა დასაშვებია აგრეთვე კანონმდებლობით გათვალისწინებულ სხვა შემთხვევებში, მხარის მოტივირებული შუამდგომლობის საფუძველზე.

11. სასამართლოს შენობაში, ასევე სამოქალაქო საქმის განხილვის ფოტო-, კინო- ვიდეოგადაღება, სტენოგრაფირება და აუდიოჩაწერა ხორციელდება „საერთო სასამართლოების შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონით დადგენილი წესით.

2. დახურულ სხდომაზე საქმის განხილვაში მონაწილეობენ მხარეები და მათი წარმომადგენლები, ხოლო აუცილებლობის შემთხვევაში – მოწმეები, ექსპერტები, სპეციალისტები და თარჯიმნები.

3. საქმის დახურულ სხდომაზე განხილვის შესახებ სასამართლოს გამოაქვს მოტივირებული განჩინება.

4. სამართალწარმოება ხორციელდება სახელმწიფო ენაზე. სახელმწიფო ენის არმცოდნე პირს მიეჩინება თარჯიმანი.  # # 

საქართველოს 1999 წლის 13 მაისის კანონი №1956 – სსმ I, №15(22), 14.05.1999 წ., მუხ.64

საქართველოს 2007 წლის 11 ივლისის კანონი №5290 - სსმ I, №29, 27.07.2007წ., მუხ.330

    მუხლი 10. სასამართლო გადაწყვეტილებათა სავალდებულოობა 

კანონიერ ძალაში შესული სასამართლოს გადაწყვეტილებები (განჩინებები, დადგენილებები), აგრეთვე თავისი უფლებამოსილების განსახორციელებლად სასამართლოს მიერ აღძრული მოთხოვნები და განკარგულებები სავალდებულოა საქართველოს მთელ ტერიტორიაზე ყველა სახელმწიფო, საზოგადოებრივი თუ კერძო საწარმოსათვის, დაწესებულებისათვის, ორგანიზაციისათვის, თანამდებობის პირისა თუ მოქალაქისათვის და ისინი უნდა შესრულდეს.  # #

თავი II

უწყებრივი ქვემდებარეობა

   მუხლი 11. სამოქალაქო საქმეების უწყებრივი დაქვემდებარება სასამართლოებისადმი

1. სამოქალაქო საპროცესო კანონმდებლობით დადგენილი წესით სასამართლო განიხილავს საქმეებს დარღვეული თუ სადავოდ ქცეული უფლების, აგრეთვე კანონით გათვალისწინებული ინტერესების დაცვის შესახებ, კერძოდ:

ა) სამოქალაქო, საოჯახო, შრომის, საადგილმამულო, ბუნებრივი რესურსების გამოყენებისა და გარემოს დაცვის ურთიერთობებიდან წარმოშობილ დავებს მოქალაქეებს, მოქალაქეებსა და იურიდიულ პირებს, აგრეთვე იურიდიულ პირებს შორის;

ბ) (ამოღებულია);

გ) (ამოღებულია);

დ) (ამოღებულია);

ე) საქმეებს საზოგადოებრივ და რელიგიურ ორგანიზაციებს შორის დავის შესახებ;

ვ) უდავო წარმოების საქმეებს ;

ზ) რეკეტული ქონების, თანამდებობის პირის, „ქურდული სამყაროს“ წევრის/„კანონიერი ქურდის“, ადამიანით მოვაჭრის, ნარკოტიკული საშუალების გავრცელების ხელშემწყობის ან საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 194-ე ან/და 331 1 მუხლით გათვალისწინებული დანაშაულისათვის მსჯავრდებული პირის ქონების ჩამორთმევასა და სახელმწიფოსათვის გადაცემასთან დაკავშირებულ საქმეებს;

თ) შვილად აყვანის საქმეებს ;

ი) ოკუპირებულ ტერიტორიებზე აკრძალული ეკონომიკური საქმიანობის განხორციელებისათვის მსჯავრდებულ პირთან დაკავშირებულ პირზე საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი სანქციების გავრცელების საქმეებს ;

კ) ( ამოღებულია - 19.02.2015, №3096);

ლ) შემოქმედებითი ნაწარმოების გავრცელების აკრძალვასთან დაკავშირებულ საქმეებს, თუ ნაწარმოების გავრცელება ლახავს სხვათა უფლებებს.

2. კანონით, სასამართლოებს შეიძლება დაექვემდებაროს სხვა კატეგორიის საქმეთა განხილვაც. 

3. ზემოთ ჩამოთვლილ საქმეებს სასამართლოები განიხილავენ, თუ მათი განხილვა, კანონის თანახმად, სხვა ორგანოს კომპეტენციაში არ შედის.

4. სასამართლოები განიხილავენ საქმეებს, რომლებიც საერთაშორისო ხელშეკრულებებიდან გამომდინარეობს, აგრეთვე იმ საქმეებს, რომლებშიც მონაწილეობენ უცხო ქვეყნის მოქალაქეები, მოქალაქეობის არმქონე პირები, საწარმოები და ორგანიზაციები.

5. სარჩელის სასამართლო წარმოებაში მიღების შემდეგ მხარეთა შორის წამოჭრილი დავა არ შეიძლება განიხილოს რომელიმე სხვა სასამართლომ ან ორგანომ. ამასთანავე, მხარეებს არ ერთმევათ უფლება, გაყიდონ ან სხვა გზით გაასხვისონ დავის საგანი, ანდა დათმონ თავიანთი მოთხოვნა.

საქართველოს 1999 წლის 10 დეკემბრის კანონი №70 – სსმ I, №48(55), 16.12.1999 წ., მუხ.245

საქართველოს 2004 წლის 24 ივნისის კანონი №211 - სსმ I, №18, 09.07.2004 წ., მუხ.64

საქართველოს 2007 წლის 4 ივლისის კანონი №5199 - სსმ I, №28, 18.07.2007წ., მუხ.286

საქართველოს 2007 წლის 18 დეკემბრის კანონი №5628 - სსმ I, №48, 27.12.2007წ., მუხ.418

საქართველოს 2008 წლის 19 დეკემბრის კანონი №797 - სსმ I, №40, 29.12.2008 წ., მუხ.284

საქართველოს 2011 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5667– ვებგვერდი, 30.12.2011წ.

საქართველოს 2011 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5665 - ვებგვერდი, 11.01.2012წ.

საქართველოს 2013 წლის 1 3 ნოემბრის კანონი №15 25 - ვებგვერდი, 22 .11.2013წ.

საქართველოს 2015 წლის 19 თებერვლის  კანონი №3096  – ვებგვერდი, 27.02.2015წ.

საქართველოს 2018 წლის 18  აპრილის  კანონი №2151  –  ვებგვერდი, 01.05.2018წ.

საქართველოს 2018 წლის 22 დეკემბრის კანონი №4026 – ვებგვერდი, 25.12.2018წ.

     მუხლი 12. დავის განსახილველად გადაცემა არბიტრაჟისათვის

პირთა თანასწორობაზე დამყარებული კერძო ხასიათის ქონებრივი დავა, რომლის მოწესრიგებაც მხარეებს შეუძლიათ ერთმანეთს შორის, მხარეთა შეთანხმებით, შეიძლება განსახილველად გადაეცეს არბიტრაჟს. # # # # # # # 

საქართველოს 2009 წლის 19 ივნისის კანონი №1281 - სსმ I, №13, 02.07.2009წ., მუხ.64

თავი III

განსჯადობა

     მუხლი 13. რაიონული (საქალაქო) სასამართლოს განსჯადი სამოქალაქო საქმეები

1. რაიონული (საქალაქო) სასამართლო პირველი ინსტანციით განიხილავს სასამართლოსადმი უწყებრივად დაქვემდებარებულ სამოქალაქო საქმეებს.

2. რაიონული (საქალაქო) სასამართლოს შემადგენლობაში შეიძლება შედიოდეს მაგისტრატი მოსამართლე, რომელიც განიხილავს ამ კოდექსის მე-14 მუხლით გათვალისწინებულ საქმეებს რაიონული (საქალაქო) სასამართლოს სამოქმედო ტერიტორიაზე არსებულ ადმინისტრაციულ-ტერიტორიულ ერთეულებში.

3. იმ ადმინისტრაციულ-ტერიტორიულ ერთეულში, სადაც არ მოქმედებს მაგისტრატი მოსამართლე, აგრეთვე მისი არყოფნის შემთხვევაში, ამ კოდექსის მე-14 მუხლით გათვალისწინებული საქმეები შეიძლება განიხილოს რაიონული (საქალაქო) სასამართლოს სხვა მოსამართლემ.

4. თუ არსებობს ერთმანეთთან დაკავშირებული რამდენიმე სასარჩელო მოთხოვნა, რომელთაგან ერთ-ერთი არ განეკუთვნება მაგისტრატი მოსამართლის განსჯად საქმეს, საქმეს განიხილავს რაიონული (საქალაქო) სასამართლოს სხვა მოსამართლე.

საქართველოს 2005 წლის 23 ივნისის კანონი №1740 - სსმ I, №36, 11.07.2005წ., მუხ.227

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

    მუხლი 14. მაგისტრატ მოსამართლეთა განსჯადი სამოქალაქო საქმეები

მაგისტრატი მოსამართლეები პირველი ინსტანციით განიხილავენ შემდეგ საქმეებს:

ა) ქონებრივ დავებს, თუ სარჩელის ფასი არ აღემატება 5000 ლარს;

ბ) უდავო და გამარტივებული წარმოების საქმეებს, გარდა შვილად აყვანის, აგრეთვე გამარტივებული წესით ზიანის ანაზღაურების მოთხოვნის  და ქონების უპატრონოდ ცნობის საქმეებისა, თუ მოთხოვნის ან ქონების ღირებულება აღემატება 5000 ლარს;

გ) საოჯახო-სამართლებრივი ურთიერთობიდან გამომდინარე დავებს, გარდა შვილად აყვანის, მშობლის უფლების ჩამორთმევის, მამობის დადგენის და განქორწინების საქმეებისა, თუ მეუღლეებს შორის არსებობს დავა ბავშვის მიკუთვნების თაობაზე;

დ) (ამოღებულია) .

საქართველოს 1999 წლის 13 მაისის კანონი №1956 – სსმ I, №15(22), 14.05.1999 წ., მუხ.64

საქართველოს 1999 წლის 28 მაისის კანონი №1972 – სსმ I, №18(25), 01.06.1999 წ., მუხ.71

საქართველოს 2000 წლის 28 ივნისის კანონი №407 – სსმ I, №26, 13.07.2000 წ., მუხ.71

საქართველოს 2004 წლის 24 ივნისის კანონი №211 - სსმ I, №18, 09.07.2004 წ., მუხ.64

საქართველოს 2005 წლის 23 ივნისის კანონი №1740 - სსმ I, №36, 11.07.2005წ., მუხ.227

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

საქართველოს 2010 წლის 15 დეკემბრის კანონი №4075- სსმ I, №7 6, 29.12.2010წ., მუხ.505

საქართველოს 2018 წლის 7 მარტის კანონი №2035 - ვებგვერდი, 29.03.2018წ.

    მუხლი 15. საერთო განსჯადობა

1. სასამართლოს სარჩელი წარედგინება მოპასუხის საცხოვრებელი ადგილის მიხედვით. სარჩელი იურიდიული პირის მიმართ სასამართლოს წარედგინება იურიდიული პირის ადგილსამყოფლის მიხედვით. არასასარჩელო წარმოების დროს განსჯადობა განისაზღვრება იმ პირის საცხოვრებელი ადგილის მიხედვით, რომლის წინააღმდეგაც მიმართულია განცხადება (საჩივარი).

11. სარჩელები (განცხადებები) ამ კოდექსის მე-14 მუხლით გათვალისწინებულ საქმეებზე სასამართლოში შეიტანება მაგისტრატი მოსამართლის სამოქმედო ტერიტორიის მიხედვით, ხოლო იმ ადმინისტრაციულ-ტერიტორიულ ერთეულში, სადაც არ მოქმედებს მაგისტრატი მოსამართლე – რაიონულ (საქალაქო) სასამართლოში.

2. თუ მოპასუხეს არა აქვს საცხოვრებელი ადგილი, სარჩელი განიხილება სასამართლოში საქართველოს ტერიტორიაზე მისი ადგილსამყოფლის მიხედვით, ხოლო თუ მოპასუხის ადგილსამყოფელი უცნობია, მაშინ სარჩელი შეიძლება აღიძრას მისი უკანასკნელი საცხოვრებელი ადგილის მიხედვით.

საქართველოს 2005 წლის 23 ივნისის კანონი №1740 - სსმ I, №36, 11.07.2005წ., მუხ.227

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

    მუხლი 16. განსაკუთრებული განსჯადობა

1. სარჩელი რამდენიმე მოპასუხის მიმართ სასამართლოს წარედგინება ერთ-ერთი მოპასუხის საცხოვრებელი ადგილის მიხედვით.

2. ხელშეკრულებიდან გამომდინარე სარჩელები სასამართლოს წარედგინება ხელშეკრულების შესრულების ადგილის ან იმ ადგილის მიხედვით, სადაც ხელშეკრულება უნდა შესრულებულიყო, გარდა ამ მუხლის მე-5 ნაწილით გათვალისწინებული შემთხვევისა.

3. სარჩელი, რომელიც გამომდინარეობს იურიდიული პირის ფილიალის საქმიანობიდან, სასამართლოს წარედგინება მხოლოდ ფილიალის ადგილმდებარეობის მიხედვით.

4. სარჩელები კანონისმიერ ან ანდერძისმიერ მემკვიდრეობასთან დაკავშირებით სასამართლოს წარედგინება მამკვიდრებლის გარდაცვალებამდე მისი საცხოვრებელი ადგილის მიხედვით. თუ მამკვიდრებელი საქართველოს მოქალაქეა, მაგრამ გარდაცვალების მომენტისათვის იგი საზღვარგარეთ ცხოვრობდა, სასამართლოში სარჩელი შეიძლება აღიძრას საქართველოში მისი უკანასკნელი საცხოვრებელი ადგილის ან სამკვიდრო ქონების ადგილსამყოფლის მიხედვით.

5. სარჩელები, რომლებიც გამომდინარეობს საქართველოს საბანკო დაწესებულებების, მიკროსაფინანსო ორგანიზაციების, არასაბანკო სადეპოზიტო დაწესებულებების − კვალიფიციური საკრედიტო ინსტიტუტების მიერ დადებული (მათ შორის, ელექტრონული ფორმით დადებული) სესხის (კრედიტის) გაცემის შესახებ ხელშეკრულებებიდან, სასამართლოს წარედგინება მოპასუხის საცხოვრებელი ადგილის მიხედვით.

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

საქართველოს 2018 წლის 7 მარტის კანონი №2035 - ვებგვერდი, 29.03.2018წ.

    მუხლი 17. სარჩელის აღძვრა მოპასუხის მიმართ, რომელსაც საქართველოში არა აქვს საცხოვრებელი ადგილი (ქონებრივი განსჯადობა)

სარჩელი იმ მოპასუხის მიმართ, რომელსაც საქართველოში არა აქვს საცხოვრებელი ადგილი, სასამართლოს შეიძლება წარედგინოს მოპასუხის ქონების ადგილსამყოფლის მიხედვით, ხოლო თუ მოთხოვნა უზრუნველყოფილია რაიმე ნივთით, სარჩელი შეიძლება აღიძრას ამ ნივთის ადგილსამყოფლის მიხედვით.

    მუხლი 18. ნივთობრივი განსჯადობა

1. სარჩელი საკუთრების უფლების, ქონების უფლებრივი დატვირთვის ან ასეთი დატვირთვისაგან განთავისუფლების შესახებ, აგრეთვე ქონების გაყოფასთან, განაწილებასა და ფლობასთან დაკავშირებული სარჩელი, თუ დავა ეხება უძრავ ნივთებზე, მათ შორის, მიწის ნაკვეთზე უფლებას, შეიძლება შეტანილ იქნეს სასამართლოში ნივთების ადგილსამყოფლის მიხედვით.

2. ნივთობრივ განსჯადობას განეკუთვნება სარჩელი, რომელიც მიმართულია უძრავი ნივთის მესაკუთრის ან მფლობელის წინააღმდეგ, აგრეთვე სარჩელი, რომელიც აღძრულია უძრავი ნივთის დაზიანების ან ზარალის ანაზღაურების გამო.

   მუხლი 19. ოჯახური დავების განსჯადობა

1. სარჩელი ქორწინების შეწყვეტის, ქორწინების ბათილად ცნობის, აგრეთვე ქორწინების არსებობისა თუ არარსებობის დადგენის შესახებ შეიძლება შეტანილ იქნეს სასამართლოში მეუღლეების ერთობლივი საცხოვრებელი ადგილის მიხედვით. თუ სარჩელის შეტანის დროისათვის ასეთი ადგილი არ არსებობს, მაშინ სარჩელი შეიძლება შეტანილ იქნეს მოპასუხის საცხოვრებელი ადგილის მიხედვით, ხოლო თუ მას არ გააჩნია საცხოვრებელი ადგილი საქართველოში, მაშინ საქმეს განიხილავს სასამართლო მოსარჩელის საცხოვრებელი ადგილის მიხედვით.

2. თუ მოსარჩელესთან ცხოვრობენ არასრულწლოვანი შვილები, რაც აძნელებს მის გამოცხადებას სასამართლოში მოპასუხის საცხოვრებელი ადგილის მიხედვით, საქმე შეიძლება მოსარჩელის თხოვნით გაირჩეს სასამართლოში მისი საცხოვრებელი ადგილის მიხედვით.

3. (ამოღებულია).

4. სარჩელი მამობის დადგენის შესახებ შეიძლება წარდგენილ იქნეს სასამართლოში ბავშვის საცხოვრებელი ადგილის მიხედვით.

5. სარჩელი ალიმენტის გადახდევინების შესახებ შეიძლება წარდგენილ იქნეს სასამართლოში მოსარჩელის საცხოვრებელი ადგილის მიხედვით.

საქართველოს 1999 წლის 13 მაისის კანონი №1956 – სსმ I, №15(22), 14.05.1999 წ., მუხ.64

     მუხლი 191. შვილად აყვანის საქმის განსჯადობა

ბავშვის შვილად აყვანის შესახებ სარჩელი შეიძლება შეტანილ იქნეს სასამართლოში მშვილებლის ან გასაშვილებელი ბავშვის ადგილსამყოფლის მიხედვით.

საქართველოს 2007 წლის 18 დეკემბრის კანონი №5628 - სსმ I, №48, 27.12.2007წ., მუხ.418

   მუხლი 20. განსჯადობა მოსარჩელის არჩევით

სასამართლოს არჩევის უფლება, თუ საქმე რამდენიმე სასამართლოს განსჯადია, ეკუთვნის მოსარჩელეს.

    მუხლი 21. შეთანხმება განსჯადობის შესახებ

 1. თუ არ არის დადგენილი ერთმნიშვნელოვნად განსჯადი სასამართლო, მაშინ მხარეებს შეუძლიათ შეთანხმების გზით დაადგინონ სასამართლოს განსჯადობა. შეთანხმება ფორმდება წერილობით.

2. არაგანსჯადი სასამართლო შეიძლება განსჯადი გახდეს იმ შემთხვევაშიც, თუ მოპასუხე წინააღმდეგი არ არის, რომ საქმე განიხილოს არაგანსჯადმა სასამართლომ და თანახმაა მონაწილეობა მიიღოს საქმის განხილვაში, ამასთან, თუ მოპასუხე წარმოდგენილი იქნება ადვოკატით ან მიეცემა განმარტება სასამართლოს არაგანსჯადობისა და მისი შედეგების, აგრეთვე იმის შესახებ, რომ მას უფლება აქვს წამოაყენოს შესაგებელი არაგანსჯადობის წინააღმდეგ. სასამართლოს მიერ მოპასუხისათვის ასეთი განმარტების მიცემის შესახებ უნდა აღინიშნოს სასამართლო ოქმში .

საქართველოს 1999 წლის 13 მაისის კანონი №1956 – სსმ I, №15(22), 14.05.1999 წ., მუხ.64

    მუხლი 22. განსჯადობის წესების დაცვით მიღებული საქმის განხილვა

სასამართლომ განსჯადობის წესების დაცვით თავის წარმოებაში მიღებული საქმე უნდა განიხილოს და არსებითად გადაწყვიტოს, თუნდაც ეს საქმე შემდგომში სხვა სასამართლოს განსჯადი გახდეს.

    მუხლი 23. საქმის გადაცემა განსჯადი სასამართლოსათვის

1. სასამართლო საქმეს განსახილველად სხვა სასამართლოს გადასცემს, თუ:

ა) მოპასუხე, რომლის საცხოვრებელი ადგილიც წინათ არ იყო ცნობილი, მოითხოვს, რომ საქმე გადაეცეს სასამართლოს თავისი საცხოვრებელი ადგილის მიხედვით;

ბ) ერთი ან რამდენიმე მოსამართლის აცილების გამო ამავე სასამართლოში შეუძლებელია მათი შეცვლა.

2. თუ საქმე რამდენიმე სასამართლოს განსჯადია, იგი გადაეცემა სასამართლოს მოსარჩელის არჩევით.

3. საქმის სხვა სასამართლოში გადაცემის შესახებ სასამართლოს გამოაქვს განჩინება, რომელიც არ გასაჩივრდება.

   მუხლი 24. განსჯადობის შესახებ დავის დაუშვებლობა

ერთი სასამართლოდან მეორეში გადაგზავნილ საქმეს წარმოებაში განსახილველად იღებს ის სასამართლო, რომელსაც იგი გადაეგზავნა. დავა სასამართლოებს შორის განსჯადობის შესახებ არ დაიშვება.

თავი IV

სასამართლოს შემადგენლობა. აცილება #

   მუხლი 25. სასამართლოს შემადგენლობა

1. სამოქალაქო საქმეები პირველი ინსტანციით რაიონულ (საქალაქო) სასამართლოში, ასევე მაგისტრატი მოსამართლეების მიერ განიხილება ერთპიროვნულად.

2. (ამოღებულია).

3. სამოქალაქო საქმეებს სააპელაციო წესით განიხილავს 3 მოსამართლე. ამ კოდექსის მე-14 მუხლით განსაზღვრული საქმეები, ქონებრივ-სამართლებრივი დავა, რომლის ღირებულება არ აღემატება 20 000 ლარს, სააპელაციო საჩივარი პირველი ინსტანციის სასამართლოს მიერ გამოტანილი დაუსწრებელი გადაწყვეტილების ძალაში დატოვების განჩინების თაობაზე,  აგრეთვე შრომის სამართლებრივი ურთიერთობიდან წარმოშობილი დავები შეიძლება ერთპიროვნულად განიხილოს სააპელაციო სასამართლოს სამოქალაქო საქმეთა პალატის მოსამართლემ.

4. სამოქალაქო საქმეების განხილვა საკასაციო წესით ხორციელდება სამი მოსამართლის მიერ , გარდა იმ შემთხვევებისა, როცა საქმეს განიხილავს უზენაესი სასამართლოს დიდი პალატა.

საქართველოს 2001 წლის 8 ივნისის კანონი №918 – სსმ I, №18, 28.06.2001 წ., მუხ.56

საქართველოს 2005 წლის 23 ივნისის კანონი №1740 - სსმ I, №36, 11.07.2005წ., მუხ.227

საქართველოს 2009 წლის 4 დეკემბრის კანონი №2261 - სსმ I, №41, 08.12.2009წ., მუხ.305

საქართველოს 2018 წლის 7 მარტის კანონი №2035 - ვებგვერდი, 29.03.2018წ.

    მუხლი 26. განსაკუთრებით რთული კატეგორიის საქმეთა განხილვის წესი

1. იმ შემთხვევაში, როდესაც რაიონულ (საქალაქო) სასამართლოში არის მოსამართლეთა საკმარისი რაოდენობა კოლეგიური შემადგენლობით საქმეთა განხილვისათვის, ერთპიროვნულად საქმის განმხილველ მოსამართლეს შეუძლია დაადგინოს საქმის კოლეგიური განხილვა სამი მოსამართლის შემადგენლობით, თუ:

ა) საქმის განხილვასა და გადაწყვეტას განსაკუთრებული მნიშვნელობა აქვს სასამართლო პრაქტიკისათვის;

ბ) საქმე ფაქტობრივი ან სამართლებრივი თვალსაზრისით განსაკუთრებული სირთულით ხასიათდება.

2. მოტივირებული განჩინება საქმის სასამართლოს კოლეგიური შემადგენლობით განხილვის შესახებ მოსამართლეს გამოაქვს მთავარ სხდომაზე ამ საქმის განხილვის დაწყებამდე. განჩინება გადაეცემა სასამართლოს თავმჯდომარეს, რომელიც განსაზღვრავს კოლეგიურ შემადგენლობას ამ საქმის განმხილველი თავდაპირველი მოსამართლის აუცილებელი მონაწილეობით.

3. (ამოღებულია) .

4. (ამოღებულია) .

საქართველოს 2000 წლის 28 ივნისის კანონი №407 – სსმ I, №26, 13.07.2000 წ., მუხ.71

საქართველოს 2001 წლის 8 ივნისის კანონი №918 – სსმ I, №18, 28.06.2001 წ., მუხ.56

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

    მუხლი 27. კოლეგიური სასამართლოს მიერ საკითხების გადაწყვეტის წესი

1. თუ საქმის განხილვას სასამართლო ახორციელებს კოლეგიურად, ამ საქმის განხილვასთან დაკავშირებით წამოჭრილი ყველა საკითხი უნდა გადაწყდეს ხმების უმრავლესობით. არც ერთ მოსამართლეს უფლება არა აქვს თავი შეიკავოს რომელიმე საკითხის გადაწყვეტისაგან.

2. მოსამართლეს, რომელიც პირველი ინსტანციის, სააპელაციო ინსტანციისა და საკასაციო ინსტანციის სასამართლოების მიერ გადაწყვეტილების, განჩინებისა თუ დადგენილების გამოტანისას არ ეთანხმება უმრავლესობას, შეუძლია წერილობით ჩამოაყალიბოს თავისი განსხვავებული აზრი, რის შესახებაც ეცნობებათ მხარეებს გადაწყვეტილების გამოცხადების დროს.

3. განსხვავებული აზრი დაერთვის საქმეს, მაგრამ სასამართლოს სხდომის დარბაზში მისი შინაარსი არ გამოცხადდება.

    მუხლი 28. თათბირის საიდუმლოობა

მოსამართლეებს უფლება არა აქვთ გაახმაურონ მსჯელობა, რომელიც მათ ჰქონდათ თათბირის დროს.

    მუხლი 29. საქმის განხილვაში მოსამართლის განმეორებითი მონაწილეობის დაუშვებლობა

1. მოსამართლე, რომელიც მონაწილეობდა საქმის პირველი ინსტანციით განხილვაში, ვერ მიიღებს მონაწილეობას ამ საქმის განხილვაში სააპელაციო ინსტანციის ან/და საკასაციო ინსტანციის სასამართლოში.

2. მოსამართლე, რომელიც მონაწილეობდა საქმის განხილვაში სააპელაციო ინსტანციის სასამართლოში, ვერ მიიღებს მონაწილეობას ამ საქმის განხილვაში პირველი ინსტანციის ან/და საკასაციო ინსტანციის სასამართლოში.

3. მოსამართლე, რომელიც მონაწილეობდა საქმის განხილვაში საკასაციო ინსტანციის სასამართლოში, ვერ მიიღებს მონაწილეობას ამ საქმის განხილვაში სააპელაციო ინსტანციის სასამართლოში ან/და პირველი ინსტანციის სასამართლოში.

    მუხლი 30. სასამართლოს შემადგენლობაში ახლო ნათესავების დაშვების აკრძალვა

სამოქალაქო საქმის განმხილველი სასამართლოს შემადგენლობაში არ შეიძლება შედიოდნენ პირები, რომლებიც ერთმანეთის ახლო ნათესავები არიან, ხოლო თუ მათ შორის ასეთი ნათესავები მაინც აღმოჩნდნენ, ისინი უნდა ჩამოაცილონ საქმის განხილვას.

    მუხლი 31. მოსამართლის აცილების სხვა საფუძვლები

1. მოსამართლემ არ შეიძლება განიხილოს საქმე ან მონაწილეობა მიიღოს საქმის განხილვაში, თუ ის:

ა) ამ საქმეში თვითონ წარმოადგენს მხარეს, ან მას ამა თუ იმ მხარესთან საერთო უფლებები ან ვალდებულებები აკავშირებს;

ბ) ამ საქმის ადრინდელ განხილვაში მონაწილეობდა მოწმედ, ექსპერტად, სპეციალისტად, თარჯიმნად, წარმომადგენლად ან სასამართლო სხდომის მდივნად;

გ) მხარის ან მისი წარმომადგენლის ნათესავია;

დ) პირადად, პირდაპირ ან არაპირდაპირ დაინტერესებულია საქმის შედეგით, ან თუ არის სხვა ისეთი გარემოება, რომელიც ეჭვს იწვევს მის მიუკერძოებლობაში ;

ე) იყო მედიატორი იმავე საქმეზე ან ამ საქმესთან არსებითად დაკავშირებულ სხვა საქმეზე.

2. ამ მუხლის პირველი ნაწილის „გ” ქვეპუნქტის თანახმად, ნათესავებად ითვლებიან:

ა) მეუღლე;

ბ) დანიშნული;

გ) პირდაპირი ხაზის ნათესავები;

დ) და-ძმა;

ე) დისშვილები და ძმისშვილები;

ვ) მშობლების და-ძმები;

ზ) დანათესავებულები (მოყვრები);

თ) პირები, რომლებიც ხანგრძლივი დროის განმავლობაში ოჯახური ურთიერთობით არიან დაკავშირებულნი.

საქართველოს 2011 წლის 20 დეკემბრის კანონი №5550 – ვებგვერდი, 28.12.2011წ.

საქართველოს 2019 წლის 18 სექტემბრის კანონი №4955 – ვებგვერდი, 27.09.2019წ.

    მუხლი 32. თვითაცილება

აცილების საფუძვლების არსებობისას მოსამართლე ვალდებულია განაცხადოს თვითაცილება. თვითაცილების შესახებ მოსამართლეს (სასამართლოს) გამოაქვს განჩინება, რომელშიც უნდა მიეთითოს თვითაცილების საფუძველი.

    მუხლი 33. მხარეთა განცხადება აცილების შესახებ

მხარეებს შეუძლიათ წერილობით განაცხადონ აცილება. განცხადება აცილების შესახებ მოტივირებულ უნდა იქნეს და გაკეთდეს საქმის წინასწარი სასამართლო განხილვისათვის მომზადების დროს. აცილების თაობაზე შემდგომი განცხადება დაიშვება მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ აცილების საფუძველი იმ პირისათვის, რომელიც აცილებას მოითხოვს, ცნობილი გახდა ან წარმოიშვა მთავარი სხდომის დაწყების შემდეგ. ასეთ შემთხვევაში განცხადება აცილების შესახებ დასაშვებია მხარეთა პაექრობამდე.

    მუხლი 34. განცხადებული აცილების გადაწყვეტის წესი

1. აცილების განცხადების შემდეგ სასამართლომ (მოსამართლემ) შეიძლება მოუსმინოს მხარეებს, აგრეთვე იმ პირს, რომლის მიმართაც განაცხადეს აცილება.

2. აცილების საკითხს სასამართლო წყვეტს ადგილზე მოთათბირებით ან სათათბირო ოთახში.

3. თუ აცილება განუცხადეს მოსამართლეს, რომელიც ერთპიროვნულად განიხილავს საქმეს, აცილების საკითხს წყვეტს თვით ეს მოსამართლე. აცილების მიღების ან თვითაცილების შემთხვევაში მოსამართლე საქმეს გადასცემს სასამართლოს თავმჯდომარეს, რომელიც მას განსახილველად გადასცემს სხვა მოსამართლეს. თუ რაიონულ (საქალაქო) სასამართლოში არ არის სამოქალაქო საქმის განმხილველი სხვა მოსამართლე, მაშინ სასამართლოს თავმჯდომარე საქმეს უგზავნის სააპელაციო სასამართლოს თავმჯდომარეს სხვა რაიონული (საქალაქო) სასამართლოსათვის გადასაცემად.

4. თუ აცილება განუცხადეს კოლეგიური შემადგენლობის ერთ-ერთ მოსამართლეს, ამ მოსამართლის აცილების საკითხს გადაწყვეტენ სხვა დარჩენილი მოსამართლეები ასაცილებელი მოსამართლის დაუსწრებლად. მოსამართლის აცილების წინააღმდეგ ან ასეთი აცილების მხარდასაჭერად ხმების თანაბარი რაოდენობის დროს მოსამართლე აცილებულად ითვლება. ასეთ შემთხვევაში იგი უნდა შეიცვალოს სხვა მოსამართლით.

5. თუ აცილება განუცხადეს კოლეგიური სასამართლოს მთელ შემადგენლობას ან მის უმრავლესობას, აცილების საკითხს წყვეტს ამავე სასამართლოს სრული შემადგენლობა ხმების უმრავლესობით. კოლეგიური სასამართლოს მთელი შემადგენლობის ან მისი უმრავლესობის აცილების შემთხვევაში საქმე გადაეცემა ამავე სასამართლოს თავმჯდომარეს, რომელიც საქმეს განსახილველად გადასცემს კოლეგიური სასამართლოს სხვა შემადგენლობას.

6. საქართველოს უზენაესი სასამართლოს პალატის ან სააპელაციო სასამართლოს პალატის მთელი შემადგენლობის აცილების შემთხვევაში საქმე გადაეცემა შესაბამისი სასამართლოს თავმჯდომარეს, რომელიც მას კანონით დადგენილი წესით განსახილველად გადასცემს სხვა შემადგენლობას. თუ სააპელაციო სასამართლოში აცილების მიღებისას ან ამ კოდექსის 29-ე მუხლით გათვალისწინებულ შემთხვევებში შეუძლებელია მოსამართლეთა ახალი შემადგენლობის შექმნა, საქმე ეგზავნება საქართველოს უზენაესი სასამართლოს თავმჯდომარეს სხვა სააპელაციო სასამართლოსათვის გადასაცემად.

საქართველოს 1998 წლის 26 ივნისის კანონი №1494 – პარლამენტის უწყებანი, №25-26, 15.07.1998 წ., გვ.32

საქართველოს 1999 წლის 13 მაისის კანონი №1956 – სსმ I, №15(22), 14.05.1999 წ., მუხ.64

საქართველოს 2000 წლის 28 ივნისის კანონი №407 – სსმ I, №26, 13.07.2000 წ., მუხ.71

საქართველოს 2005 წლის 23 ივნისის კანონი №1740 - სსმ I, №36, 11.07.2005წ., მუხ.227

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

    მუხლი 35. ექსპერტის, თარჯიმნის, სპეციალისტის, სხდომის მდივნის აცილების საფუძველი

ექსპერტის, თარჯიმნის, სპეციალისტის, სხდომის მდივნის აცილება დასაშვებია 31-ე მუხლის პირველი ნაწილით გათვალისწინებული საფუძვლით.

    მუხლი 36. აცილების შესახებ სასამართლო განჩინების გასაჩივრება

აცილების თაობაზე სასამართლო განჩინება შეიძლება გასაჩივრდეს სასამართლო გადაწყვეტილებასთან ერთად, 377-ე და 404-ე მუხლებით დადგენილი წესით.

საქართველოს 1999 წლის 9 სექტემბრის კანონი №2398 – სსმ I, №43(50), 21.09.1999 წ., მუხ.227

თავი V

    პროცესის ხარჯები # # # #

    მუხლი 37. ცნებათა განსაზღვრა

1. პროცესის ხარჯებს შეადგენს სასამართლო ხარჯები და სასამართლოსგარეშე ხარჯები.

2. სასამართლო ხარჯებს შეადგენს სახელმწიფო ბაჟი და საქმის განხილვასთან დაკავშირებული ხარჯები. საქმის განხილვასთან დაკავშირებული ხარჯების გაანგარიშების წესი და მათი ოდენობა განისაზღვრება საქართველოს იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს გადაწყვეტილებით.

3. სასამართლოს გარეშე ხარჯებს წარმოადგენს ადვოკატისათვის გაწეული ხარჯები, დაკარგული ხელფასი (განაცდური), მტკიცებულებათა უზრუნველსაყოფად გაწეული ხარჯები, აგრეთვე მხარეთა სხვა აუცილებელი ხარჯები. 

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

    მუხლი 38. სახელმწიფო ბაჟი

სახელმწიფო ბაჟის გადახდევინება წარმოებს „სახელმწიფო ბაჟის შესახებ“ საქართველოს კანონით დადგენილი წესით:

ა) სარჩელზე, აგრეთვე განცხადებაზე ლიზინგის საგნის გამცემის მფლობელობაში ლიზინგის საგნის დაბრუნების შესახებ;

ა1) აქციათა სავალდებულო მიყიდვის შესახებ განცხადებაზე;

ა2) საარბიტრაჟო წარმოებაში მოწმის დასწრების უზრუნველყოფაში და მტკიცებულებათა მოპოვებაში სასამართლოს დახმარების თაობაზე განცხადებაზე, არბიტრის დანიშვნასთან, აცილებასთან, უფლებამოსილების შეწყვეტასთან, კომპეტენციასთან დაკავშირებულ განცხადებაზე, თუ საქართველოს საერთაშორისო ხელშეკრულებით სხვა რამ არ არის გათვალისწინებული;

ა 3) საარბიტრაჟო გადაწყვეტილების ცნობისა და აღსრულების შესახებ განცხადებაზე, საარბიტრაჟო გადაწყვეტილების გაუქმების შესახებ საჩივარზე, თუ საქართველოს საერთაშორისო ხელშეკრულებით სხვა რამ არ არის გათვალისწინებული;

ა 4) ( ამოღებულია - 19.02.2015, №3096);

ა 5) ( ამოღებულია - 19.02.2015, №3096);

ა 6) ( ამოღებულია - 19.02.2015, №3096);

ა7) განცხადებაზე, რომელიც შეიცავს „მეწარმეთა შესახებ“ საქართველოს კანონით გათვალისწინებული საკითხების განხილვის მოთხოვნას;

ბ) შეგებებულ სარჩელზე;

გ) მესამე პირის სარჩელებზე, რომელიც დამოუკიდებელ მოთხოვნებს აცხადებს დავის საგანზე;

დ) განცხადებაზე უდავო წარმოების საქმეთა აღძვრის შესახებ;

ე) სარჩელზე სახელმწიფო-სამართლებრივი და ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი ურთიერთობებიდან წარმოშობილი დავების შესახებ;

ვ) სააპელაციო საჩივარზე;

ზ) საკასაციო საჩივარზე;

თ) კერძო საჩივარზე ;

ი) განცხადებაზე სარჩელის უზრუნველყოფის შესახებ;

ი1) საარბიტრაჟო წარმოებასთან დაკავშირებული სარჩელის უზრუნველყოფის ღონისძიებების გამოყენების ან ცნობისა და აღსრულების შესახებ განცხადებაზე, თუ საქართველოს საერთაშორისო ხელშეკრულებით სხვა რამ არ არის გათვალისწინებული;

ი2) სამედიაციო მორიგების უზრუნველყოფის ღონისძიების გამოყენების შესახებ განცხადებაზე, სამედიაციო მორიგების აღსრულების შესახებ განცხადებასა და საერთაშორისო სამედიაციო მორიგების ცნობისა და აღსრულების შესახებ განცხადებაზე;

კ) განცხადებაზე ახლად აღმოჩენილ გარემოებათა გამო საქმის წარმოების განახლების ან გადაწყვეტილების ბათილად ცნობის შესახებ.

საქართველოს 1998 წლის 29 აპრილის კანონი №1365 – პარლამენტის უწყებანი, №19-20, 30.05.1998 წ., გვ.41

საქართველოს 2000 წლის 28 ივნისის კანონი №407 – სსმ I, №26, 13.07.2000 წ., მუხ.71

საქართველოს 2002 წლის 7 მაისის კანონი №1395 – სსმ I, №13, 28.05.2002 წ., მუხ.50

საქართველოს 2005 წლის 20 დეკემბრის კანონი №2360 - სსმ I, №55, 27.12.2005 წ., მუხ.376

საქართველოს 2007 წლის 11 ივლისის კანონი №5286 - სსმ I, №29, 27.07.2007წ., მუხ.327

საქართველოს 2009 წლის 25 დეკემბრის კანონი №2451 - სსმ I, №50, 31.12.2009წ., მუხ.388

საქართველოს 2011 წლის 11 ნოემბრის კანონი №5265 - ვებგვერდი, 24.11.2011წ.

საქართველოს 2011 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5665 - ვებგვერდი, 11.01.2012წ.

საქართველოს 2012 წლის 8 მაისის კანონი №6145 – ვებგვერდი, 17.05.2012წ.

საქართველოს 2015 წლის 19 თებერვლის  კანონი №3096  – ვებგვერდი, 27.02.2015წ.

საქართველოს 2019 წლის 18 სექტემბრის კანონი №4955 – ვებგვერდი, 27.09.2019წ.

საქართველოს 2021 წლის 22 ივნისის კანონი №668 – ვებგვერდი, 24.06.2021წ.

საქართველოს 2021 წლის 2 აგვისტოს კანონი №888 – ვებგვერდი, 04.08.2021წ.

    მუხლი 39. სახელმწიფო ბაჟის ოდენობა

1. სახელმწიფო ბაჟის ოდენობა შეადგენს:

ა) ამ კოდექსის 38-ე მუხლის „ა“ , „ბ“, „გ“ და „ე“ ქვეპუნქტებით გათვალისწინებულ შემთხვევებში – დავის საგნის ღირებულების 3%-ს , მაგრამ არანაკლებ 100 ლარისა, გარდა ამ ავე კოდექსის 1873  მუხლით გათვალისწინებული შემთხვევებისა ;

ა 1) საარბიტრაჟო წარმოებაში მოწმის დასწრების უზრუნველყოფაში და მტკიცებულებათა მოპოვებაში სასამართლოს დახმარების თაობაზე განცხადებაზე, არბიტრის დანიშვნასთან, აცილებასთან, უფლებამოსილების შეწყვეტასთან, კომპეტენციასთან დაკავშირებულ განცხადებაზე – 50 ლარს, თუ საქართველოს საერთაშორისო ხელშეკრულებით სხვა რამ არ არის გათვალისწინებული;

ა 2) საარბიტრაჟო გადაწყვეტილების გაუქმების შესახებ საჩივარზე, საარბიტრაჟო გადაწყვეტილების ცნობისა და აღსრულების შესახებ განცხადებაზე – 150 ლარს, თუ საქართველოს საერთაშორისო ხელშეკრულებით სხვა რამ არ არის გათვალისწინებული;

ა3) ამ კოდექსის 1873 მუხლიდან გამომდინარე სარჩელებზე − დავის საგნის ღირებულების 1%-ს, მაგრამ არანაკლებ 50 ლარისა. თუ სასამართლო მედიაციის პროცესში დავა მხარეთა შეთანხმებით არ დასრულდა, საქმის წარმოების განახლებისას მოსარჩელე ვალდებულია დამატებით წარადგინოს დავის საგნის ღირებულების 2%-ის, მაგრამ არანაკლებ 50 ლარის, გადახდის დამადასტურებელი ქვითრის დედანი;

ა4) ( ამოღებულია - 19.02.2015, №3096);

ა 5) ( ამოღებულია - 19.02.2015, №3096);

ა 6) სამედიაციო მორიგების უზრუნველყოფის ღონისძიების გამოყენების შესახებ განცხადებაზე − 50 ლარს;

ა7) სამედიაციო მორიგების აღსრულების შესახებ განცხადებაზე, საერთაშორისო სამედიაციო მორიგების ცნობისა და აღსრულების შესახებ განცხადებაზე − 150 ლარს;

ბ) სააპელაციო საჩივრისათვის, მათ შორის, საქმის წარმოების განახლებაზე უარის თქმის შესახებ რაიონული (საქალაქო) სასამართლოს გადაწყვეტილებაზე (განჩინებაზე) – დავის საგნის ღირებულების 4 პროცენტს, მაგრამ არანაკლებ 150 ლარისა;

გ) საკასაციო საჩივრისათვის, მათ შორის, საქმის წარმოების განახლებაზე უარის თქმის შესახებ სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილებაზე (განჩინებაზე) – დავის საგნის ღირებულების 5 პროცენტს, მაგრამ არანაკლებ 300 ლარისა;

დ) კერძო საჩივარზე – 50 ლარს;

ე) სარჩელის უზრუნველყოფის შესახებ განცხადებაზე – 50 ლარს;

ე​1) საარბიტრაჟო წარმოებასთან დაკავშირებული სარჩელის უზრუნველყოფის ღონისძიებების გამოყენების ან ცნობისა და აღსრულების შესახებ განცხადებაზე – 50 ლარს, თუ საქართველოს საერთაშორისო ხელშეკრულებით სხვა რამ არ არის გათვალისწინებული;

ვ) ახლად აღმოჩენილ გარემოებათა გამო საქმის წარმოების განახლების შესახებ განცხადებაზე – 100 ლარს;

ზ) გადაწყვეტილების ბათილად ცნობის შესახებ განცხადებაზე – 50 ლარს;

თ) არაქონებრივ დავაზე – 100 ლარს, სააპელაციო და საკასაციო საჩივრებზე – შესაბამისად 150 და 300 ლარს;

ი) დაკარგული საქმის წარმოების აღდგენასთან დაკავშირებით წარმოშობილ დავაზე, როცა საქმის მასალები მხარის ბრალით დაიკარგა – 100 ლარს;

ი1) ( ამოღებულია - 19.02.2015, №3096);

კ) თამასუქის ან ჩეკის თაობაზე სარჩელზე – 100 ლარს, სააპელაციო და საკასაციო საჩივრებზე – შესაბამისად 150 და 300 ლარს;

ლ) უდავო წარმოების საქმეზე – 50 ლარს, სააპელაციო და საკასაციო საჩივრებზე – შესაბამისად 100 და 300 ლარს;

მ) განცხადებაზე, რომელიც შეიცავს „მეწარმეთა შესახებ“ საქართველოს კანონით გათვალისწინებული საკითხების განხილვის მოთხოვნას, − 300 ლარს, ხოლო აქციათა სავალდებულო მიყიდვის თაობაზე განცხადებაზე − 500 ლარს.

11. (ამოღებულია – 06.12.2011, №5369).

2. მაგისტრატი მოსამართლის განსჯად საქმეზე სახელმწიფო ბაჟის ოდენობა ყველა ინსტანციის სასამართლოში შეადგენს ამ მუხლის პირველი ნაწილით დადგენილი ოდენობის ნახევარს.

3. სახელმწიფო ბაჟის ოდენობა:

ა) პირველი ინსტანციის სასამართლოში არ უნდა აღემატებოდეს:

ა.ა) ფიზიკური პირისათვის – 3 000 ლარს;

ა.ბ) იურიდიული პირისათვის – 5 000 ლარს;

ბ) სააპელაციო ინსტანციის სასამართლოში არ უნდა აღემატებოდეს:

ბ.ა) ფიზიკური პირისათვის – 5 000 ლარს;

ბ.ბ) იურიდიული პირისათვის – 7 000 ლარს;

გ) საკასაციო ინსტანციის სასამართლოში არ უნდა აღემატებოდეს:

გ.ა) ფიზიკური პირისათვის – 6 000 ლარს;

გ.ბ) იურიდიული პირისათვის – 8 000 ლარს.

საქართველოს 1998 წლის 29 აპრილის კანონი №1365 – პარლამენტის უწყებანი, №19-20, 30.05.1998 წ., გვ.41

საქართველოს 2000 წლის 28 ივნისის კანონი №407 – სსმ I, №26, 13.07.2000 წ., მუხ.71

საქართველოს 2002 წლის 7 მაისის კანონი №1395 – სსმ I, №13, 28.05.2002 წ., მუხ.50

საქართველოს 2005 წლის 20 დეკემბრის კანონი №2360 - სსმ I, №55, 27.12.2005 წ., მუხ.376

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

საქართველოს 2007 წლის 11 ივლისის კანონი №5304 - სსმ I, №29, 27.07.2007წ., მუხ.334

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

საქართველოს 2009 წლის 25 დეკემბრის კანონი №2451 - სსმ I, №50, 31.12.2009წ., მუხ.388

საქართველოს 2010 წლის 6 ივლისის კანონი №3365 - სსმ I, №40, 20.07.2010წ., მუხ.246

საქართველოს 2011 წლის 11 ნოემბრის კანონი №5265 - ვებგვერდი, 24.11.2011წ.

საქართველოს 2011 წლის 6 დეკემბრის კანონი №5369 - ვებგვერდი, 20.12.2011წ.

საქართველოს 2011 წლის 20 დეკემბრის კანონი №5550 – ვებგვერდი, 28.12.2011წ.

საქართველოს 2011 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5665 - ვებგვერდი, 11.01.2012წ.

საქართველოს 2015 წლის 19 თებერვლის  კანონი №3096  – ვებგვერდი, 27.02.2015წ.

    მუხლი 40. დავის საგნის ღირებულება

1. დავის საგნის ფასს მიუთითებს მოსარჩელე. თუ მოსარჩელის მიერ მითითებული ფასი აშკარად არ შეესაბამება სადავო ქონების რეალურ ღირებულებას, დავის საგნის ფასს განსაზღვრავს მოსამართლე სადავო ქონების საბაზრო ღირებულების მიხედვით.

2. თუ ერთ სარჩელში რამდენიმე სხვადასხვა მოთხოვნაა ჩამოყალიბებული, მაშინ ეს მოთხოვნები უნდა შეჯამდეს და ამის შემდეგ განისაზღვროს სადავო საგნის ღირებულება.

3. სადავო საგნის შეფასებისას მხედველობაში მიიღება იმ დროს არსებული ფასები, როდესაც შეტანილ იქნა სარჩელი, ხოლო გადაწყვეტილების გასაჩივრებისას – საჩივრის შეტანის დროისათვის არსებული ფასები.

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

   მუხლი 41. დავის საგნის ფასის განსაზღვრის წესი

1. დავის საგნის ფასი განისაზღვრება:

ა) ფულის გადახდევინების შესახებ სარჩელისა – გადასახდელი თანხით;

ბ) ნივთის (ქონების) გადაცემის ან მიწოდების შესახებ სარჩელისა – ამ ნივთის (ქონების) საბაზრო ღირებულებით;

გ) ალიმენტის გადახდევინების შესახებ სარჩელისა – ერთი წლის განმავლობაში გადასახდელი თანხების ერთობლიობით;

დ) ვადიანი გასაცემის ან გადასახდელის შესახებ სარჩელისა – არა უმეტეს სამი წლის განმავლობაში გასაცემი ან გადასახდელი თანხების ერთობლიობით;

ე) უვადო ან სამუდამო (გარდაცვალებამდე) გასაცემის ან გადასახდელის შესახებ სარჩელისა – სამი წლის განმავლობაში გასაცემი ან გადასახდელი თანხების ერთობლიობით;

ვ) გასაცემის ან გადასახდელის შემცირების ანდა გადიდების შესახებ სარჩელისა – იმ თანხით, რომლითაც მცირდება ანდა დიდდება გასაცემი ან გადასახდელი, მაგრამ არა უმეტეს ერთი წლის განმავლობაში;

ზ) ქონების ქირავნობის ხელშეკრულების ვადამდე მოშლის შესახებ სარჩელისა – დარჩენილი ვადით, მაგრამ არა უმეტეს სამი წლის განმავლობაში გადასახდელი თანხების ერთობლიობით;

თ) გასაცემის ან გადასახდელის შეწყვეტის შესახებ სარჩელისა – არა უმეტეს სამი წლის განმავლობაში დარჩენილი გასაცემი ან გადასახდელი თანხების ერთობლიობით;

ი) უძრავ ნივთზე საკუთრების უფლების ცნობის შესახებ სარჩელისა – უძრავი ნივთის საბაზრო ღირებულებით;

კ) 4 000 ლარით, თუ ქონებრივ-სამართლებრივ დავაში (საკუთრების ხელყოფა ან სხვაგვარი ხელშეშლა, სამეზობლო დავა და სხვა) შეუძლებელია დავის საგნის ფასის განსაზღვრა.

2. თუ არაქონებრივ დავასთან ერთად განიხილება მისგან წარმოშობილი ქონებრივ-სამართლებრივი დავა, დავის საგნის ფასი განისაზღვრება უფრო მაღალი ღირებულების მოთხოვნის მიხედვით.

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

    მუხლი 42. დავის საგნის ფასის წინასწარ განსაზღვრა

თუ სარჩელის აღძვრის მომენტში შეუძლებელია დავის საგნის ღირებულების ზუსტად განსაზღვრა, სახელმწიფო ბაჟის ოდენობას წინასწარ განსაზღვრავს მოსამართლე, შემდეგ კი ხდება დამატებით გადახდევინება ან ზედმეტად გადახდილის უკან დაბრუნება საქმის გადაწყვეტისას დადგენილი სარჩელის ფასის შესაბამისად.

   მუხლი 43. (ამოღებულია)

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

    მუხლი 44. საქმის განხილვასთან დაკავშირებული ხარჯები

საქმის განხილვასთან დაკავშირებული ხარჯებია:

ა) მოწმეების, სპეციალისტებისა და ექსპერტებისათვის მისაცემი თანხები;

ბ) თარჯიმნად მოწვეული პირებისათვის მისაცემი თანხები;

გ) ადგილობრივ დათვალიერებებზე გაწეული ხარჯები;

გ1 ) სასამართლოს დავალებით ფაქტების კონსტატაციაზე გაწეული ხარჯები;

დ) მოპასუხის მოძებნის ხარჯები;

ე) სასამართლო გადაწყვეტილების აღსრულებასთან დაკავშირებული ხარჯები;

ვ) ადვოკატისათვის სახელმწიფო სალაროდან გადახდილი თანხები ;

ზ ) სპეციალურ საექსპერტო დაწესებულებაში სასამართლო ექსპერტიზის ჩატარების ხარჯები.

საქართველოს 2004 წლის 25 ნოემბრის კანონი №597 - სსმ I, №37, 16.12.2004 წ., მუხ.173

საქართველოს 2012 წლის 8 მაისის კანონი №6145 – ვებგვერდი, 17.05.2012წ.

    მუხლი 45. მოწმეების, ექსპერტების, სპეციალისტებისა და თარჯიმნისათვის გადასახდელი თანხები

1. მოწმეებს, ექსპერტებს, სპეციალისტებს, თარჯიმნებს აუნაზღაურდებათ სასამართლოში გამოცხადებისათვის გაწეული მგზავრობისა და საცხოვრებელი სადგომის დაქირავების ხარჯები და მიეცემათ დღიური თანხა. ამასთან, კერძო სპეციალური საექსპერტო დაწესებულებები (დამოუკიდებელი ექსპერტები), სპეციალისტები, თარჯიმნები იღებენ გასამრჯელოს დადებული შეთანხმების საფუძველზე სასამართლოს დავალებით შესრულებული სამუშაოსათვის. ანაზღაურების ოდენობის განსაზღვრისას მხედველობაში მიიღება დრო, რომელიც მათ უნდა მოახმარონ სასამართლოს დავალების შესრულებას, მასალები, რომლებიც საჭირო იქნება ამ მოვალეობის სათანადოდ შესრულებისათვის და სხვა.

2. სახელმწიფო სპეციალური საექსპერტო დაწესებულებისათვის სასამართლო-საექსპერტო მომსახურების (სპეციალისტის, თარჯიმნის) ანაზღაურება ხდება საქართველოს მთავრობის მიერ დადგენილი ნორმებისა და ტარიფების შესაბამისად.

21 . სასამართლოს დავალებით ფაქტების კონსტატაციის მომსახურება ანაზღაურდება საქართველოს იუსტიციის მინისტრის მიერ დადგენილი საფასურების შესაბამისად იმ პირის მიერ, რომლის შუამდგომლობითაც გამოიტანა სასამართლომ დავალება ადგილზე დათვალიერების შესახებ ფაქტების კონსტატაციის მიზნით, ხოლო სასამართლოს ინიციატივით განხორციელებული ფაქტების კონსტატაციის შემთხვევაში – მხარეების მიერ თანაბრად.

3. მუშაკებს, რომლებიც მოწმეებად არიან დაბარებულნი სასამართლოში, სამუშაო ადგილზე უნარჩუნდებათ საშუალო ხელფასი. მოწმეებს, რომლებიც არ არიან შრომით ურთიერთობაში, სამუშაოდან ან ჩვეულებრივი საქმიანობიდან მოცდენისათვის ეძლევათ გასამრჯელო ფაქტობრივად დახარჯული დროისა და შრომის ანაზღაურების მინიმალური ოდენობის გათვალისწინებით.

საქართველოს 2004 წლის 25 ნოემბრის კანონი №597 - სსმ I, №37, 16.12.2004 წ., მუხ.173

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

საქართველოს 2012 წლის 8 მაისის კანონი №6145 – ვებგვერდი, 17.05.2012წ.

    მუხლი 46. სასამართლო ხარჯების გადახდისაგან განთავისუფლება

1. სახელმწიფო ბიუჯეტის სასარგებლოდ სასამართლო ხარჯების გადახდისაგან თავისუფლდებიან:

ა) მოსარჩელეები – ალიმენტის გადახდევინების სარჩელებზე;

ბ) მოსარჩელეები – დასახიჩრებით ან ჯანმრთელობის სხვა დაზიანებით, აგრეთვე მარჩენალის სიკვდილით მიყენებული ზიანის ანაზღაურების სარჩელებზე;

გ) მოსარჩელეები – დანაშაულით მიყენებული მატერიალური ზარალის ანაზღაურების სარჩელებზე;

დ) მხარეები – უკანონო მსჯავრდების, სისხლის სამართლის პასუხისგებაში უკანონოდ მიცემის, აღკვეთის ღონისძიებად დაპატიმრების უკანონოდ გამოყენების ან გამასწორებელ სამუშაოთა სახით ადმინისტრაციული სახდელის უკანონოდ დადების შედეგად მოქალაქისათვის მიყენებული ზარალის ანაზღაურებასთან დაკავშირებულ სარჩელებზე ;

ე) მოსარჩელეები – არასრულწლოვანთა უფლებების დარღვევასთან დაკავშირებულ სარჩელებზე ;

ვ) მხარეები, რომლებიც დადგენილი წესით რეგისტრირებული არიან სოციალურად დაუცველი ოჯახების მონაცემთა ერთიან ბაზაში და იღებენ საარსებო შემწეობას, რაც დასტურდება შესაბამისი დოკუმენტაციით;

ზ) მხარეები – წინასწარი (შუალედური) გადაწყვეტილების სააპელაციო და საკასაციო წესებით გასაჩივრებისას ;

თ) მხარეები − არამართლზომიერად გადაადგილებული ან არამართლზომიერად დაკავებული ბავშვის დაბრუნებასთან ან ბავშვთან ურთიერთობის უფლების გამოყენებასთან დაკავშირებულ სარჩელებზე ;

ი) მოსარჩელეები − „საცხოვრებელი სადგომით სარგებლობისას წარმოშობილი ურთიერთობების შესახებ“ საქართველოს კანონიდან გამომდინარე მოთხოვნის თაობაზე საქმეზე სახელმწიფო ბაჟის ოდენობით;

კ) მოსარჩელეები − „ქალთა მიმართ ძალადობის ან/და ოჯახში ძალადობის აღკვეთის, ძალადობის მსხვერპლთა დაცვისა და დახმარების შესახებ“ საქართველოს კანონით განსაზღვრული მსხვერპლნი იმავე კანონით გათვალისწინებულ მოძალადეთა წინააღმდეგ აღძრულ სარჩელებზე.

2. კანონით შეიძლება გათვალისწინებულ იქნეს სახელმწიფო ბიუჯეტის სასარგებლოდ სასამართლო ხარჯების გადახდისაგან მხარეთა გათავისუფლების სხვა შემთხვევებიც.

საქართველოს 2003 წლის 20 ივნისის კანონი №2450 – სსმ I, №20, 11.07.2003 წ., მუხ.139

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

საქართველოს 2011 წლის 21 ივნისის კანონი №4869 - ვებგვერდი, 06.07.2011წ.

საქართველოს 2011 წლის 11 ნოემბრის კანონი №5265 - ვებგვერდი, 24.11.2011წ.

    მუხლი 47. სასამართლო ხარჯების გადასახადისაგან განთავისუფლება სასამართლოს მიერ

1. სასამართლოს, მოქალაქის ქონებრივი მდგომარეობის გათვალისწინებით, თუ მოქალაქე დაასაბუთებს სასამართლო ხარჯების გადახდის შეუძლებლობას და სასამართლოს წარუდგენს უტყუარ მტკიცებულებებს, შეუძლია მთლიანად ან ნაწილობრივ გაათავისუფლოს იგი სახელმწიფო ბიუჯეტის სასარგებლოდ სასამართლო ხარჯების გადახდისაგან, რის თაობაზედაც მოსამართლეს გამოაქვს მოტივირებული განჩინება.

11. (ამოღებულია).

2. თუ მხარე გადახდისუუნაროა და, საქმის მნიშვნელობისა და სირთულის გათვალისწინებით, ამ საქმის განხილვაში ადვოკატის მონაწილეობა მიზანშეწონილია, სასამართლოს უფლება აქვს, აღნიშნული მხარის შუამდგომლობის საფუძველზე, „იურიდიული დახმარების შესახებ“ საქართველოს კანონის 23 1 მუხლით დადგენილ ფარგლებში დანიშნოს ადვოკატი სახელმწიფოს ხარჯზე.

21. ამ მუხლის მე-2 ნაწილით გათვალისწინებულ შემთხვევაში მოსამართლეს გამოაქვს დასაბუთებული განჩინება და მიმართავს იურიდიული დახმარების სამსახურს ადვოკატის სახელმწიფოს ხარჯზე დანიშვნის მოთხოვნით. ადვოკატის სახელმწიფოს ხარჯზე დანიშვნის წესი და პროცედურა განისაზღვრება „იურიდიული დახმარების შესახებ“ საქართველოს კანონით. იურიდიული დახმარების სამსახური ვალდებულია შეასრულოს სასამართლოს მიერ გამოტანილი განჩინება ადვოკატის სახელმწიფოს ხარჯზე დანიშვნის შესახებ.

22. იურიდიული დახმარების სახელმწიფოს ხარჯზე გაწევისათვის იურიდიული დახმარების სამსახურში დასაქმებული საზოგადოებრივი ადვოკატისა და მოწვეული საზოგადოებრივი ადვოკატის შრომის ანაზღაურების წესი განისაზღვრება „იურიდიული დახმარების შესახებ“ საქართველოს კანონით.

3. ერთი მხარის განთავისუფლება სასამართლო ხარჯების გადახდისაგან მეორე მხარის სასამართლო ხარჯების გადახდის ვალდებულებებზე გავლენას არ ახდენს.

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

საქართველოს 2007 წლის 11 ივლისის კანონი №5304 - სსმ I, №29, 27.07.2007წ., მუხ.334

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

საქართველოს 2014  წლის 26 დეკემბრის კანონი №3014 – ვებგვერდი, 31.12.2014წ.

    მუხლი 48. სასამართლო ხარჯების გადახდის გადავადება და მათი ოდენობის შემცირება

1. სასამართლოს, მხარეთა ქონებრივი მდგომარეობის გათვალისწინებით, შეუძლია ერთ ან ორივე მხარეს გადაუვადოს სახელმწიფო ბიუჯეტის სასარგებლოდ სასამართლო ხარჯების გადახდა ანდა შეამციროს მათი ოდენობა, თუ მხარე სასამართლოს უტყუარ მტკიცებულებებს წარუდგენს.

2. თუ სახელმწიფო ბაჟის გადახდისაგან გათავისუფლების საფუძველი არ არსებობს, უკანონო მფლობელობიდან უძრავი ნივთის გამოთხოვის შესახებ საქმეზე მოსარჩელეს სახელმწიფო ბაჟის გადახდა საქმის განხილვის დასრულებამდე გადაუვადდება. ეს წესი ვრცელდება მოპასუხეზედაც, თუ იგი ასეთ საქმეზე შეგებებულ სარჩელს აღძრავს.

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

საქართველოს 2007 წლის 11 ივლისის კანონი №5304 - სსმ I, №29, 27.07.2007წ., მუხ.334

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

საქართველოს 2015 წლის  11 დეკემბრის  კანონი №4626  - ვებგვერდი, 29.12.2015წ.

    მუხლი 49. სახელმწიფო ბაჟის ოდენობის შემცირება

1. თუ სასამართლოს მთავარ სხდომაზე მოსარჩელე უარს იტყვის სარჩელზე, მოპასუხე ცნობს სარჩელს ან მხარეები მორიგდებიან, სახელმწიფო ბაჟის ოდენობა ნახევრდება.

2. თუ სასამართლოს მთავარ სხდომამდე მოსარჩელე უარს იტყვის სარჩელზე, მოპასუხე ცნობს სარჩელს ან მხარეები მორიგდებიან, მხარეები მთლიანად თავისუფლდებიან სახელმწიფო ბაჟის გადახდისაგან.

21 . სასამართლო მედიაციის პროცესში დავის მხარეთა შეთანხმებით დასრულების შემთხვევაში მოსარჩელეს დაუბრუნდება მის მიერ გადახდილი სახელმწიფო ბაჟის 70%.

3. თუ სარჩელზე უარის თქმა ან სარჩელის ცნობა დავის საგნის მხოლოდ ნაწილს შეეხება, სახელმწიფო ბაჟის გადახდის ვალდებულება განისაზღვრება დარჩენილი ნაწილის შესაბამისად.

4. სააპელაციო და საკასაციო სასამართლოებში სახელმწიფო ბაჟის გადახდისაგან მთლიანად გათავისუფლება ან სახელმწიფო ბაჟის ოდენობის განახევრება ხდება ამ მუხლით დადგენილი წესით, მხოლოდ ამ ინსტანციებისათვის განსაზღვრული სახელმწიფო ბაჟის ოდენობის ფარგლებში.

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

საქართველოს 2011 წლის 20 დეკემბრის კანონი №5550 – ვებგვერდი, 28.12.2011წ.

    მუხლი 50. ადგილზე დათვალიერებით გამოწვეული ხარჯების ანაზღაურება

 თუ ადგილზე დათვალიერება ხდება ამ სასამართლოს ტერიტორიული განსჯადობის ფარგლებს გარეთ, სასამართლოს ან მოსამართლეს, რომელიც ასეთ დათვალიერებას აწარმოებს, აუნაზღაურდება მგზავრობასთან, ბინის დაქირავებასთან დაკავშირებული ხარჯები, აგრეთვე მიეცემა დღიური თანხა.

    მუხლი 51. მოპასუხისა და მოვალის მოძებნა

მოპასუხის მოძებნა, როცა ეს გათვალისწინებულია კანონით, წარმოებს სახელმწიფო ბიუჯეტის ხარჯზე და გადახდება, შესაბამისად, მოპასუხეს – სახელმწიფო ბიუჯეტის სასარგებლოდ სასამართლო გადაწყვეტილების გამოტანის შემდეგ, ხოლო მოვალეს – გადაწყვეტილების აღსრულების დროს. მოვალეს გადახდება აგრეთვე სასამართლო გადაწყვეტილების აღსრულებასთან დაკავშირებული ხარჯები.

    მუხლი 52. მხარის მიერ სასამართლო ხარჯების წინასწარ შეტანა

1. სასამართლო ხარჯები (სახელმწიფო ბაჟი და საქმის განხილვასთან დაკავშირებული ხარჯები ), კანონით გათვალისწინებული შემთხვევების გარდა , წინასწარ შეაქვს მხარეს , რომელმაც შესაბამისი საპროცესო მოქმედების შესრულება მოითხოვა . თუ ასეთი მოქმედების შესრულება სასამართლოს ინიციატივით ხდება , მაშინ ეს თანხა ორივე მხარეს შეაქვს თანაბარწილად .

2. (ამოღებულია – 25.05.2012, №6315).

3. (ამოღებულია – 25.05.2012, №6315).

საქართველოს 2011 წლის 11 ნოემბრის კანონი №5265 - ვებგვერდი, 24.11.2011წ.

საქართველოს 2012 წლის 25 მაისის კანონი №6315 – ვებგვერდი, 08.06.2012წ.

    მუხლი 53. სასამართლო ხარჯების განაწილება მხარეთა შორის

1. იმ მხარის მიერ გაღებული ხარჯების გადახდა, რომლის სასარგებლოდაც იქნა გამოტანილი გადაწყვეტილება, ეკისრება მეორე მხარეს, თუნდაც ეს მხარე განთავისუფლებული იყოს სახელმწიფო ბიუჯეტში სასამართლო ხარჯების გადახდისაგან. თუ სარჩელი ნაწილობრივ დაკმაყოფილდა, მაშინ ამ მუხლში აღნიშნული თანხა მოსარჩელეს მიეკუთვნება სარჩელის იმ მოთხოვნის პროპორციულად, რომელიც სასამართლოს გადაწყვეტილებით იქნა დაკმაყოფილებული, ხოლო მოპასუხეს – სარჩელის მოთხოვნის იმ ნაწილის პროპორციულად, რომელზედაც მოსარჩელეს უარი ეთქვა. იმ მხარის წარმომადგენლის დახმარებისათვის გაწეულ ხარჯებს, რომლის სასარგებლოდაც იქნა გამოტანილი გადაწყვეტილება, სასამართლო დააკისრებს მეორე მხარეს გონივრულ ფარგლებში, მაგრამ არაუმეტეს დავის საგნის ღირებულების 4 პროცენტისა, ხოლო არაქონებრივი დავის შემთხვევაში – განსახილველი საქმის მნიშვნელობისა და სირთულის გათვალისწინებით, 2 000 ლარამდე ოდენობით.

11. იურიდიული დახმარების სამსახურისთვის იურიდიული დახმარების ხარჯების ანაზღაურების საკითხი რეგულირდება „იურიდიული დახმარების შესახებ“ საქართველოს კანონით.

2. ამ მუხლში აღნიშნული წესები შეეხება აგრეთვე სასამართლო ხარჯების განაწილებას, რომლებიც გასწიეს მხარეებმა საქმის სააპელაციო და საკასაციო ინსტანციებში წარმოებისას.

3. თუ სააპელაციო ან საკასაციო სასამართლო შეცვლის გადაწყვეტილებას ან გამოიტანს ახალ გადაწყვეტილებას, იგი შესაბამისად შეცვლის სასამართლო ხარჯების განაწილებასაც.

4. თუ სააპელაციო ან საკასაციო სასამართლო დააბრუნებს საქმეს ხელახლა განსახილველად, მთელი სასამართლო ხარჯები, რაც გაწეულია ამ საქმის განხილვასთან დაკავშირებით, სარჩელის აღძვრიდან დაწყებული, უნდა შეჯამდეს და შემდეგ განაწილდეს მხარეთა შორის ამ მუხლის მიხედვით.

საქართველოს 2000 წლის 28 ივნისის კანონი №407 – სსმ I, №26, 13.07.2000 წ., მუხ.71

საქართველოს  2014  წლის 26 დეკემბრის კანონი №3014 – ვებგვერდი, 31.12.2014წ.

   მუხლი 54. სასამართლო ხარჯებისა და ადვოკატის დახმარების გამო გადასახდელი ხარჯების განაწილება სარჩელზე უარის თქმისა და მორიგებისას

1. თუ მოსარჩელემ უარი თქვა სარჩელზე, მის მიერ გაწეულ ხარჯებს მოპასუხე არ აანაზღაურებს, მაგრამ თუ მოსარჩელემ მხარი არ დაუჭირა თავის მოთხოვნას იმის გამო, რომ მოპასუხემ ნებაყოფლობით დააკმაყოფილა იგი სარჩელის აღძვრის შემდეგ, მაშინ მოსარჩელის თხოვნით სასამართლო მოპასუხეს დააკისრებს მოსარჩელის მიერ გაწეული ხარჯებისა და ადვოკატის დახმარების გამო გაწეული ყველა ხარჯის ანაზღაურებას.

2. თუ მხარეებმა მორიგების დროს თვითონ გაითვალისწინეს სასამართლო ხარჯებისა და ადვოკატის დახმარების გამო გაწეული ხარჯების განაწილების წესი, სასამართლო ამ საკითხს წყვეტს მათი შეთანხმების შესაბამისად.

   მუხლი 55. სახელმწიფოსათვის სასამართლო ხარჯების ანაზღაურება

1. სასამართლოს მიერ საქმის განხილვასთან დაკავშირებით გაწეული ხარჯები და სახელმწიფო ბაჟი, რომელთა გადახდისაგან განთავისუფლებული იყო მოსარჩელე, გადახდება მოპასუხეს ბიუჯეტის შემოსავლის სასარგებლოდ, მოთხოვნათა იმ ნაწილის პროპორციულად, რომელიც დაკმაყოფილებულია.

2. სარჩელზე უარის თქმისას სასამართლოს მიერ გაწეული ხარჯები გადახდება მოსარჩელეს სახელმწიფო ბიუჯეტის სასარგებლოდ. თუ სარჩელი დაკმაყოფილებულია ნაწილობრივ, ხოლო მოპასუხე განთავისუფლებულია სასამართლო ხარჯების გადახდისაგან, სასამართლოს მიერ საქმის განხილვასთან დაკავშირებით გაწეული ხარჯები სახელმწიფო ბიუჯეტის სასარგებლოდ გადახდება მოსარჩელეს, რომელიც არ არის განთავისუფლებული სასამართლო ხარჯების გადახდისაგან, სასარჩელო მოთხოვნათა იმ ნაწილის პროპორციულად, რომლის დაკმაყოფილებაზედაც მას უარი ეთქვა.

3. თუ ორივე მხარე განთავისუფლებულია სასამართლო ხარჯების გადახდისაგან, მაშინ სასამართლოს მიერ საქმის განხილვასთან დაკავშირებით გაწეულ ხარჯებს გაიღებს სახელმწიფო.

    მუხლი 56. (ამოღებულია)

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

თავი VI

საპროცესო უზრუნველყოფა

    მუხლი 57. უზრუნველყოფის გარანტია

1. თუ ამ კოდექსით გათვალისწინებულ შემთხვევებში მხარეს დაეკისრა იმ ზარალის ანაზღაურების უზრუნველყოფა, რომელიც შეიძლება განიცადოს მოწინააღმდეგე მხარემ შესაბამისი საპროცესო მოქმედების შესრულებით, თუ მხარეები სხვა რამეზე არ შეთანხმებულან, მან ასეთი უზრუნველყოფა უნდა განახორციელოს ფულადი თანხის ან ფასიანი ქაღალდების საქართველოს იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს საერთო სასამართლოების დეპარტამენტის სადეპოზიტო ანგარიშზე შეტანის გზით, რაც საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის მიხედვით მისაღებია გარანტიის უზრუნველსაყოფად.

2. სასამართლომ შეიძლება შეღავათიანი პირობებით დაუშვას უზრუნველყოფის სხვა საშუალება, კერძოდ, რომელიმე საკრედიტო დაწესებულების მიერ გაცემული თავდებობა.

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

    მუხლი 58. უზრუნველყოფის საფუძვლის მოხსნა

 თუ მოიხსნება საფუძველი, რომლის გამოც განხორციელდა უზრუნველყოფა, მაშინ ის მხარე, რომლის სასარგებლოდაც მოხდა ასეთი უზრუნველყოფა, ვალდებულია დააბრუნოს უზრუნველყოფის გარანტია.

თავი VII

       საპროცესო ვადები #

   მუხლი 59. საპროცესო მოქმედების შესრულების ვადა

1. საპროცესო მოქმედება სრულდება კანონით დადგენილ ვადაში.

2. თუ საპროცესო ვადა კანონით არ არის დადგენილი, მას განსაზღვრავს სასამართლო. საპროცესო ვადის ხანგრძლივობის განსაზღვრისას სასამართლომ უნდა გაითვალისწინოს იმ საპროცესო მოქმედების შესრულების შესაძლებლობა, რისთვისაც ეს ვადა დაინიშნა.

3. თუ ამ კოდექსით სხვა რამ არ არის დადგენილი, სასამართლო სამოქალაქო საქმეს განიხილავს განცხადების მიღების დღიდან არაუგვიანეს 2 თვისა. განსაკუთრებით რთული კატეგორიის საქმეზე მისი განმხილველი სასამართლოს გადაწყვეტილებით ეს ვადა შეიძლება გაგრძელდეს არაუმეტეს 5 თვისა, გარდა ალიმენტის გადახდევინების, დასახიჩრებით ან ჯანმრთელობის სხვა დაზიანებით ან მარჩენალის სიკვდილით გამოწვეული ზიანის ანაზღაურების, შრომითი ურთიერთობებიდან, „საცხოვრებელი სადგომით სარგებლობისას წარმოშობილი ურთიერთობების შესახებ“ საქართველოს კანონიდან გამომდინარე მოთხოვნებისა და უკანონო მფლობელობიდან უძრავი ნივთის გამოთხოვის შესახებ საქმეებისა, რომლებიც განხილული უნდა იქნეს არაუგვიანეს 1 თვისა.

31 . ამ კოდექსის 184-ე მუხლით გათვალისწინებულ შემთხვევებში სამოქალაქო საქმეები განიხილება მოპასუხისათვის გზავნილის ჩაბარების დამადასტურებელი დოკუმენტის სასამართლოში წარდგენიდან ან მოპასუხისათვის გზავნილის საჯარო შეტყობინებით ჩაბარებიდან არა უგვიანეს 45 დღისა, ხოლო განსაკუთრებით რთული კატეგორიის საქმეებზე განმხილველი სასამართლოს გადაწყვეტილებით ეს ვადა შეიძლება გაგრძელდეს არა უმეტეს 60 დღისა.

32 „აუცილებელი საზოგადოებრივი საჭიროებისათვის საკუთრების ჩამორთმევის წესის შესახებ“ საქართველოს კანონის შესაბამისად ექსპროპრიაციის უფლების მინიჭების საქმეს სასამართლო განიხილავს განცხადების მიღებიდან არაუგვიანეს 2 თვისა. საქმის განმხილველი სასამართლოს განჩინებით ეს ვადა შეიძლება გაგრძელდეს არაუმეტეს 1 თვით.

4. სასამართლო გადაწყვეტილებებისა და განჩინებების გასაჩივრების კანონით განსაზღვრული ვადების გაგრძელება ან აღდგენა დაუშვებელია.

საქართველოს 2000 წლის 28 ივნისის კანონი №407 – სსმ I, №26, 13.07.2000 წ., მუხ.71

საქართველოს 2005 წლის 30 ივნისის კანონი №1816 - სსმ I, №36, 11.07.2005წ., მუხ.243

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

საქართველოს 2011 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5667– ვებგვერდი, 30.12.2011წ.

საქართველოს 2015 წლის 28 ოქტომბრის კანონი №4457 – ვებგვერდი, 30.10.2015წ.

საქართველოს 2015 წლის  11 დეკემბრის  კანონი №4626  - ვებგვერდი, 29.12.2015წ.

საქართველოს 2021 წლის 30 მარტის კანონი №424 – ვებგვერდი, 13.04.2021წ.

    მუხლი 60. საპროცესო ვადის გამოთვლა

1. საპროცესო მოქმედების შესრულების ვადა განისაზღვრება ზუსტი კალენდარული თარიღით, იმ გარემოებაზე მითითებით, რომელიც აუცილებლად უნდა დადგეს, ან დროის მონაკვეთით. უკანასკნელ შემთხვევაში მოქმედება შეიძლება შესრულდეს დროის მთელი მონაკვეთის განმავლობაში.

2. წლებით, თვეებით ან დღეებით გამოსათვლელი საპროცესო ვადის დენა იწყება იმ კალენდარული თარიღის ან იმ მოვლენის დადგომის მომდევნო დღიდან, რომლითაც განსაზღვრულია მისი დასაწყისი.

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

     მუხლი 61. საპროცესო ვადის დამთავრება

1. წლებით გამოსათვლელი ვადა დამთავრდება ვადის უკანასკნელი წლის შესაბამის თვესა და რიცხვში. თვეებით გამოსათვლელი ვადა გასულად ჩაითვლება ვადის უკანასკნელი თვის შესაბამის თვესა და რიცხვში. თუ თვეებით გამოსათვლელი ვადის უკანასკნელ თვეს სათანადო რიცხვი არა აქვს, მაშინ ვადა დამთავრებულად ჩაითვლება ამ თვის უკანასკნელ დღეს.

2. თუ ვადის უკანასკნელი დღე ემთხვევა უქმე და დასვენების დღეს, ვადის დამთავრების დღედ ჩაითვლება მისი მომდევნო პირველი სამუშაო დღე.

3. საპროცესო მოქმედება, რომლის შესასრულებლადაც დადგენილია ვადა, შეიძლება შესრულდეს ვადის უკანასკნელი დღის ოცდაოთხ საათამდე. თუ საჩივარი, საბუთები ან ფულადი თანხა ფოსტას ან ტელეგრაფს ჩაჰბარდა ვადის უკანასკნელი დღის ოცდაოთხ საათამდე, ვადა გასულად არ ჩაითვლება.

   მუხლი 62. საპროცესო ვადის შეჩერება

ყველა დაუმთავრებელი საპროცესო ვადა შეჩერდება საქმის წარმოების შეჩერებით. ვადების შეჩერება დაიწყება იმ გარემოებათა წარმოშობის დღიდან, რომლებიც საფუძვლად დაედო წარმოების შეჩერებას. წარმოების განახლების დღიდან საპროცესო ვადის დენა განახლდება.

    მუხლი 63. საპროცესო ვადის გასვლის შედეგები

საპროცესო მოქმედების შესრულების უფლება გაქარწყლდება კანონით დადგენილი ან სასამართლოს მიერ დანიშნული ვადის გასვლის შემდეგ. საჩივარი ან საბუთები, რომლებიც შეტანილია საპროცესო ვადის გასვლის შემდეგ, განუხილველი დარჩება.

    მუხლი 64. საპროცესო ვადის გაგრძელება

სასამართლოს მიერ დანიშნული ვადა, თუ კანონით სხვა რამ არის დადგენილი, სასამართლომ შეიძლება გააგრძელოს მხარეთა თხოვნით ან თავისი ინიციატივით.

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

    მუხლი 65. საპროცესო ვადის აღდგენა

საპროცესო მოქმედების შესრულებისათვის განსაზღვრული ვადა, თუ კანონით სხვა რამ არ არის დადგენილი, სასამართლომ შეიძლება აღადგინოს, თუ ცნობს, რომ საპროცესო მოქმედება საპატიო მიზეზით არ შესრულდა. საპატიო მიზეზად ჩაითვლება ამ კოდექსის 215-ე მუხლის მე-3 ნაწილში მითითებული გარემოებები.

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

   მუხლი 66. განცხადება საპროცესო ვადის აღდგენის შესახებ

განცხადება საპროცესო ვადის აღდგენის შესახებ შეიტანება იმ სასამართლოში, რომელშიც უნდა შესრულებულიყო საპროცესო მოქმედება. სასამართლო დააკმაყოფილებს ამ განცხადებას, თუ ცნობს, რომ საპროცესო ვადის გაშვება საპატიო მიზეზით მოხდა. საპატიო მიზეზად ჩაითვლება ამ კოდექსის 215-ე მუხლის მე-3 ნაწილში მითითებული გარემოებები.

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

    მუხლი 67. საპროცესო ვადის აღდგენის შესახებ განცხადების ფორმა და შინაარსი

განცხადება საპროცესო ვადის აღდგენის შესახებ სასამართლოს წარედგინება წერილობით. მასში მითითებული უნდა იყოს მიზეზები, რომლებმაც განაპირობეს საპროცესო მოქმედების ვადაზე შეუსრულებლობა, აგრეთვე მათი დამადასტურებელი მტკიცებულებები.

    მუხლი 68. საპროცესო ვადის აღდგენის შესახებ განცხადების განხილვა

1. განცხადებას ვადის აღდგენის შესახებ განიხილავს სასამართლო მხარეთათვის შეუტყობინებლად.

2. გადაცილებული საპროცესო ვადის აღდგენაზე უარის თქმის შესახებ სასამართლოს განჩინებაზე შეიძლება კერძო საჩივრის შეტანა.

   მუხლი 69. საპროცესო ვადის აღდგენასთან დაკავშირებული სასამართლო ხარჯების გადახდევინება

საპროცესო ვადის აღდგენის შესახებ განცხადების განხილვასთან დაკავშირებულ ხარჯებს გაიღებს მხარე, რომელმაც დროულად ვერ შეასრულა საპროცესო მოქმედება, გარდა ისეთი შემთხვევებისა, როდესაც ასეთი შეუსრულებლობა მოწინააღმდეგე მხარის მიზეზით მოხდა.

თავი VIII

      სასამართლო შეტყობინება და დაბარება # # # 

    მუხლი 70. სასამართლო უწყება

1. მხარეს ან მის წარმომადგენელს სასამართლო უწყებით ეცნობება სასამართლო სხდომის ან ცალკეული საპროცესო მოქმედების შესრულების დრო და ადგილი. უწყება მხარისათვის და მისი წარმომადგენლისათვის ჩაბარებულად ჩაითვლება, თუ იგი ჩაჰბარდება ერთ-ერთ მათგანს ან ამ კოდექსის 74-ე მუხლით გათვალისწინებულ სუბიექტებს, ხოლო ჩაბარების განსხვავებულ, გონივრულ წესზე მხარეთა შეთანხმების არსებობის შემთხვევაში − ამ შეთანხმებით გათვალისწინებული წესით. წარმომადგენელი ვალდებულია უწყების ჩაბარების შესახებ აცნობოს მხარეს. სასამართლო უწყებით სასამართლოში იბარებენ აგრეთვე მოწმეებს, ექსპერტებს, სპეციალისტებსა და თარჯიმნებს.

2. მხარეებს ან მათ წარმომადგენლებს სასამართლო უწყება უნდა ჩაჰბარდეთ იმ ვარაუდით, რომ მათ ჰქონდეთ სასამართლოში დროულად გამოცხადებისა და საქმის მომზადებისათვის გონივრული ვადა.

3. მხარეები, მათი წარმომადგენლები, აგრეთვე მოწმეები, ექსპერტები, სპეციალისტები და თარჯიმნები შეიძლება დაიბარონ ტელეფონით, ფაქსით, სხვა ტექნიკური საშუალებით ან მხარეთა შეთანხმებით გათვალისწინებული ჩაბარების განსხვავებული წესით. ტექნიკური საშუალებით დაბარებისას მიეთითება ამ კოდექსის 72 - ე მუხლის პირველი ნაწილით განსაზღვრული საკითხები, ხოლო 73 -ე მუხლის მე-2 ნაწილით გათვალისწინებულ შემთხვევაში აგრეთვე დგება აქტი, რომელიც ჩაიკერება საქმეში. აქტს ადგენს სასამართლოს შესაბამისი მოხელე.

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

საქართველოს 2012 წლის 8 მაისის კანონი №6144 – ვებგვერდი, 25.05.2012წ.

   მუხლი 71. სასამართლო უწყების ჩაბარება და მისი ჩაუბარებლობის შედეგები

1. სასამართლო უწყება ადრესატს ბარდება მხარის მიერ მითითებული ძირითადი მისამართის (ფაქტობრივი ადგილსამყოფლის), ალტერნატიული მისამართის, სამუშაო ადგილის, სასამართლოსთვის ცნობილი სხვა მისამართის ან მხარეთა შეთანხმებით გათვალისწინებული ჩაბარების განსხვავებული წესის მიხედვით.

2. თუ მოსარჩელეს მის მიერ მითითებულ მისამართზე უწყება ვერ ჩაჰბარდა ამ კოდექსის 73-ე მუხლის პირველი ნაწილით გათვალისწინებულ მოთხოვნათა დაცვით, უწყება ჩაბარებულად ჩაითვლება. ეს წესი მოპასუხის მიმართ გამოიყენება მის პასუხში (შესაგებელში) მითითებულ მისამართზე უწყების გაგზავნის შემთხვევაში.

3. თუ მოსარჩელის მიერ მითითებული მოპასუხის მისამართი სწორია და მას უწყება ვერ ჩაჰბარდა ამ კოდექსის 73-ე მუხლის პირველი ნაწილით გათვალისწინებულ მოთხოვნათა დაცვით, სასამართლო ხელმძღვანელობს ამ კოდექსის 78-ე მუხლის დებულებებით.

4. თუ მოსარჩელის მიერ მითითებული თავისი ან მოპასუხის მისამართი არასწორი აღმოჩნდა, სასამართლოს გამოაქვს განჩინება სარჩელის განუხილველად დატოვების შესახებ.

5. თუ საზღვარგარეთ გაგზავნილი სასამართლო უწყების ჩაბარების დამადასტურებელი დოკუმენტი მიღებული არ არის, აღნიშნული უწყება ჩაბარებულად ჩაითვლება, თუ ის გაიგზავნა „სამოქალაქო ან კომერციულ საქმეებზე სასამართლო და არასასამართლო დოკუმენტების საზღვარგარეთ ჩაბარების შესახებ“ 1965 წლის 15 ნოემბრის ჰააგის კონვენციის მიზნებისთვის, იმავე კონვენციით დადგენილი წესით და მის ჩასაბარებლად ყველა გონივრული მცდელობა განხორციელდა, ამასთანავე, თუ ამ უწყების პირველად გაგზავნის თარიღიდან გასულია არანაკლებ 6-თვიანი ვადა და საქმის განმხილველმა მოსამართლემ ეს ვადა საკმარისად მიიჩნია.

6. თუ საზღვარგარეთ გაგზავნილი სასამართლო უწყების ჩაბარებისთვის ამ მუხლის მე-5 ნაწილით განსაზღვრული პროცედურების განხორციელება შეუძლებელს ხდის საქმის განხილვისთვის ამ კოდექსით დადგენილი ვადის დაცვას, საქმის განხილვის ვადა აღნიშნული უწყების ჩაბარებისთვის დადგენილი ვადით გაგრძელებულად ჩაითვლება.

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

საქართველოს 2012 წლის 8 მაისის კანონი №6144 – ვებგვერდი, 25.05.2012წ.

საქართველოს 2012 წლის 25 მაისის კანონი №6315 – ვებგვერდი, 08.06.2012წ.

საქართველოს 2021 წლის 30 მარტის კანონი №424 – ვებგვერდი, 13.04.2021წ.

    მუხლი 72. სასამართლო უწყების შინაარსი

1. უწყება უნდა შეიცავდეს:

ა) სასამართლოს სახელწოდებასა და ზუსტ მისამართს;

ბ) მითითებას გამოცხადების დროისა და ადგილის შესახებ, ხოლო თუ უწყება ეგზავნება წარმომადგენელს, – აგრეთვე მითითებას იმის თაობაზე, რომ იგი ვალდებულია აცნობოს ამის შესახებ მხარეს, რომლის წარმომადგენელიც არის;

გ) საქმის დასახელებას, რომლის გამოც იბარებენ ამა თუ იმ პირს, და მითითებას დავის საგნის შესახებ;

დ) სასამართლოში დასაბარებელი პირის ვინაობას, აგრეთვე იმას, თუ რა სტატუსით არის იგი დაბარებული, და მითითებას არასაპატიო მიზეზით გამოუცხადებლობის შემთხვევაში მის მიმართ გამოსაყენებელი ზომების შესახებ;

ე) წინადადებას მხარეების მიმართ, წარმოადგინონ მათთან არსებული ყველა მტკიცებულება;

ვ) მითითებას იმის თაობაზე, რომ ადრესატის არყოფნისას უწყების მიმღები პირი ვალდებულია პირველი შესაძლებლობისთანავე ჩააბაროს უწყება ადრესატს;

ზ) მითითებას გამოუცხადებლობის შედეგებზე და ვალდებულებას, აცნობოს სასამართლოს გამოუცხადებლობის მიზეზები.

2. სასამართლო უწყებასთან ერთად მოსამართლე მოპასუხეს უგზავნის სარჩელს და თანდართული დოკუმენტების ასლებს. უწყებასთან ერთად მოსამართლე მოსარჩელეს უგზავნის მოპასუხის წერილობითი განცხადების ასლს, თუ ასეთი განცხადება შემოვიდა სასამართლოში უწყების გაგზავნის დროისათვის. სასამართლოში შემოსული ყველა წერილობითი დოკუმენტის ასლი შეიძლება გაეგზავნოს მხარეებს უწყების გაგზავნამდე, ასევე მას შემდეგ, რაც უწყება გაგზავნილია.

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

    მუხლი 73. სასამართლო უწყების გაგზავნა

1. სასამართლო უწყება იგზავნება ამ კოდექსის 70-ე მუხლის მე-3 ნაწილით გათვალისწინებული ტექნიკური საშუალებით, ფოსტით, სასამართლო კურიერის მეშვეობით ან მხარეთა შეთანხმებით გათვალისწინებული ჩაბარების განსხვავებული წესის მიხედვით. სასამართლო თვითონ იღებს გადაწყვეტილებას, უწყების გაგზავნის რომელი ფორმა გამოიყენოს, რომელ მისამართზე გააგზავნოს უწყება, და არ არის ვალდებული, დაიცვას თანამიმდევრობა. სასამართლომ დასაბარებელ პირს უწყება შეიძლება ჩააბაროს ასევე სასამართლოს შენობაში. თუ პირველად გაგზავნისას უწყების ადრესატისათვის ჩაბარება ვერ ხერხდება, იგი დასაბარებელ პირს უნდა გაეგზავნოს დამატებით ერთხელ მაინც იმავე ან სასამართლოსთვის ცნობილ სხვა მისამართზე.

11. (ამოღებულია – 28.12.2011, №5667).

2. ტექნიკური საშუალებით გაგზავნილი სასამართლო უწყების ჩაბარება დასტურდება:

ა) ტელეფონის შემთხვევაში – ტექნიკური საშუალებით დაბარების შესახებ შედგენილი აქტით;

ბ) ელექტრონული ფოსტის ან ფაქსის შემთხვევაში – შესაბამისი ტექნიკური საშუალებით მოწოდებული დადასტურებით ან/და ტექნიკური საშუალებით დაბარების შესახებ შედგენილი აქტით.

3. დეპეშით დაბარების შემთხვევაში, სასამართლო უწყების ჩაბარება დასტურდება დეპეშის ჩაბარების შესახებ მიღებული შეტყობინებით.

4. (ამოღებულია).

5. ადრესატისათვის სასამართლო უწყების ჩაბარების დრო აღინიშნება მის მეორე ეგზემპლარზე, რომელიც სასამართლოს უნდა დაუბრუნდეს. ტექნიკური საშუალებების გამოყენებისას უწყების გადაცემის დრო აღინიშნება ამ მუხლის მე-2 ნაწილით გათვალისწინებულ ტექნიკური საშუალებით მოწოდებულ დადასტურებაში ან/და ტექნიკური საშუალებით დაბარების შესახებ შედგენილ აქტში.

6. მოსამართლეს შეუძლია მხარის თანხმობით ხელზე მისცეს მას სასამართლო უწყება შესატყობინებელი ან გამოსაძახებელი პირისათვის ჩასაბარებლად. უწყების დროულად ჩაბარების მიზნით მხარეს შეუძლია სასამართლოს მიმართ წერილობითი განცხადების საფუძველზე, საკუთარი ხარჯებით უზრუნველყოს კურიერის გადაადგილება და მისი მეშვეობით უწყების ჩაბარება. პირი, რომელსაც მოსამართლემ დაავალა უწყების მიტანა, ვალდებულია, სასამართლოს დაუბრუნოს მისი მეორე ეგზემპლარი უწყების მიმღების ხელმოწერით.

7. თუ მხარეებს, მათ წარმომადგენლებს, აგრეთვე მოწმეებს, ექსპერტებს, სპეციალისტებსა და თარჯიმნებს ამ კოდექსით დადგენილი წესით ვერ ეცნობათ სასამართლო სხდომის ან ცალკეული საპროცესო მოქმედების შესრულების დრო და ადგილი, მოსამართლეს შეუძლია აღნიშნული პირებისათვის სასამართლო უწყების ჩაბარება განჩინებით დაავალოს მუნიციპალიტეტის ორგანოს ანდა საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს ტერიტორიული ორგანოების საუბნო სამსახურებს (უბნის ინსპექტორებს). მუნიციპალიტეტის ორგანო ანდა უბნის ინსპექტორები ვალდებული არიან, განჩინებით დადგენილ ვადაში უზრუნველყონ მხარეებისათვის, მათი წარმომადგენლებისათვის, აგრეთვე მოწმეებისათვის, ექსპერტებისათვის, სპეციალისტებისა და თარჯიმნებისათვის სასამართლო უწყების ჩაბარება და მისი ჩაბარების, ჩაბარების შეუძლებლობის მიზეზების ან ჩაბარებაზე უარის თქმის შესახებ აცნობონ მოსამართლეს.

71. თუ სასამართლოში დასაბარებელი პირი სხვა მუნიციპალიტეტშია (რაიონშია, ქალაქშია) და მისთვის სასამართლო უწყების დროულად ჩაბარება ვერ ხერხდება, საქმის განმხილველ სასამართლოს შეუძლია ადრესატისათვის უწყების ჩაბარება დაავალოს შესაბამის სასამართლოს, რომლის ტერიტორიაზედაც იმყოფება დასაბარებელი პირი. ამ მიზნით საქმის განმხილველ სასამართლოს შეუძლია ტექნიკური საშუალების გამოყენებით გაუგზავნოს შესაბამის სასამართლოს უწყება ან აცნობოს მას უწყების შინაარსი. ამ უკანასკნელ შემთხვევაში დავალების მიმღები სასამართლო გამოწერს უწყებას დავალების მიმცემი სასამართლოს სახელით. დავალებას ასრულებს სასამართლოს შესაბამისი მოხელე. დავალების მიმღები სასამართლო ვალდებულია, დავალების მიმცემ სასამართლოს აცნობოს ადრესატისათვის უწყების ჩაბარების თაობაზე, მისი ჩაბარების შეუძლებლობის მიზეზები ან მის ჩაბარებაზე უარის თქმის შესახებ და გაუგზავნოს შესაბამისი დოკუმენტი ტექნიკური ან სხვა საშუალების გამოყენებით.

72. თუ სასამართლოში დასაბარებელ პირს სასამართლო უწყება საზღვარგარეთ უნდა ჩაჰბარდეს, ამისთვის სასამართლოს შეუძლია გამოიყენოს აღნიშნული უწყების ჩაბარების საქართველოს საერთაშორისო ხელშეკრულებებით დადგენილი წესები. სასამართლო უზრუნველყოფს სასამართლო უწყების საქართველოს შესაბამისი საერთაშორისო ხელშეკრულებით გათვალისწინებული ცენტრალური ორგანოს მეშვეობით გაგზავნას.

8. ფოსტით ან კურიერის მეშვეობით მოქალაქისათვის გაგზავნილი სასამართლო უწყება მას უნდა ჩაჰბარდეს პირადად, ხოლო მოქალაქის სამუშაო ადგილზე, ასევე ორგანიზაციისათვის გაგზავნილი უწყება უნდა ჩაჰბარდეს კანცელარიას ან ასეთივე დანიშნულების სტრუქტურულ ერთეულს ანდა პირს, ხოლო ასეთის არყოფნის შემთხვევაში – ორგანიზაციის შესაბამის უფლებამოსილ პირს, რომელიც უწყებას ადრესატს გადასცემს. მოქალაქეს ან ორგანიზაციას სასამართლო უწყება შესაძლოა ასევე გადაეცეს მხარეთა შეთანხმებით გათვალისწინებული ჩაბარების განსხვავებული წესით. ამ ნაწილით გათვალისწინებულ შემთხვევებში უწყების ჩაბარება დასტურდება მის მეორე ეგზემპლარზე უწყების მიმღების ხელმოწერით.

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

საქართველოს 2009 წლის 24 სექტემბრის კანონი №1701 - სსმ I, №29, 12.10.2009წ., მუხ.184

საქართველოს 2011 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5667– ვებგვერდი, 30.12.2011წ.

საქართველოს 2012 წლის 8 მაისის კანონი №6144 – ვებგვერდი, 25.05.2012წ.

საქართველოს 2020 წლის 15 ივლისის კანონი №6988 – ვებგვერდი, 28.07.2020წ.

საქართველოს 2021 წლის 30 მარტის კანონი №424 – ვებგვერდი, 13.04.2021წ.

    მუხლი 74. შეტყობინება ადრესატის არყოფნის შემთხვევაში

1. თუ სასამართლო უწყების ჩამბარებელმა სასამართლოში გამოსაძახებელი პირი ვერ ნახა მხარის მიერ მითითებულ მისამართზე, იგი უწყებას აბარებს მასთან მცხოვრებ ოჯახის რომელიმე ქმედუნარიან წევრს, ხოლო თუ უწყება ბარდება სამუშაო ადგილის მიხედვით – სამუშაო ადგილის ადმინისტრაციას, ამ კოდექსის 73-ე მუხლის მე-8 ნაწილით დადგენილი წესით, გარდა იმ შემთხვევებისა, როცა ისინი განსახილველ საქმეში მონაწილეობენ, როგორც მოწინააღმდეგე მხარეები. უწყების მიმღები ვალდებულია უწყების მეორე ეგზემპლარზე აღნიშნოს თავისი სახელი და გვარი, ადრესატთან დამოკიდებულება და დაკავებული თანამდებობა. უწყების მიმღები ასევე ვალდებულია უწყება დაუყოვნებლივ ჩააბაროს ადრესატს. უწყების ამ ნაწილით გათვალისწინებული პირისათვის ჩაბარება ჩაითვლება უწყების ადრესატისათვის ჩაბარებად, რაც დასტურდება უწყების მეორე ეგზემპლარზე უწყების მიმღების ხელმოწერით.

2. ადრესატის არყოფნის შემთხვევაში სასამართლო უწყების ჩამბარებელმა უწყების მეორე ეგზემპლარზე უნდა აღნიშნოს, სად არის წასული ადრესატი და როდის ვარაუდობენ მის დაბრუნებას.

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

საქართველოს 2010 წლის 15 დეკემბრის კანონი №4037 - სსმ I, №75,27.12.2010 წ., მუხ.480

    მუხლი 75. უწყების მიღებაზე უარის თქმა

1. თუ ადრესატმა ან ამ კოდექსის 74-ე მუხლის პირველი ნაწილით გათვალისწინებულმა სუბიექტმა, გარდა ამ მუხლის მე-2 ნაწილით გათვალისწინებული გამონაკლისისა, უარი განაცხადა უწყების მიღებაზე, მისი მიმტანი პირი სათანადო აღნიშვნას აკეთებს უწყებაზე, რომელიც სასამართლოს უბრუნდება. ასეთ შემთხვევაში უწყება ადრესატისათვის ჩაბარებულად ითვლება და სასამართლოს შეუძლია განიხილოს საქმე.

2. უწყების მიღებაზე ამ კოდექსის 74-ე მუხლის პირველი ნაწილით გათვალისწინებული სუბიექტის უარის შემთხვევაში სასამართლო უწყება არ ჩაითვლება მოპასუხისათვის ჩაბარებულად, თუ მას პირველად ეგზავნება უწყება, გარდა იმ შემთხვევისა, როცა უწყება გაგზავნილი იქნა მოპასუხის მიერ პასუხში (შესაგებელში) მითითებულ მისამართზე.

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

    მუხლი 76. მისამართის შეცვლა საქმის წარმოების დროს

მხარეები და მათი წარმომადგენლები მოვალენი არიან აცნობონ სასამართლოს საქმის წარმოების განმავლობაში თავიანთი მისამართის შეცვლის შესახებ. ასეთი ცნობის უქონლობისას უწყება გაიგზავნება სასამართლოსათვის ცნობილ უკანასკნელ მისამართზე და ჩაბარებულად ითვლება, თუნდაც ადრესატი ამ მისამართზე აღარ ცხოვრობდეს.

    მუხლი 77. უწყების ჩაბარება თანამონაწილისათვის

1. თუ საქმის წარმოება სასამართლოში მინდობილი აქვს ერთ-ერთ თანამონაწილეს, უწყება ჩაჰბარდება მას. იგი ვალდებულია ამის თაობაზე აცნობოს სხვა თანამონაწილეებს. უწყების ჩაბარება იმ თანამონაწილისათვის, რომელსაც მინდობილი აქვს საქმის წარმოება, ნიშნავს უწყების ჩაბარებას ყველა თანამონაწილისათვის.

2. თუ საქმეში მოსარჩელე, აპელანტი, კასატორი, მოწინააღმდეგე მხარე 10-ზე მეტი პირია და არ არსებობს ამ მუხლის პირველი ნაწილით გათვალისწინებული გარემოებები, სასამართლო უწყება ეგზავნება სარჩელზე (საჩივარზე, შესაგებელზე) ხელის მომწერ პირველ სამ პირს. უწყების ჩაბარება ერთ-ერთი მათგანისათვის ნიშნავს უწყების ჩაბარებას მის მხარეზე მონაწილე ყველა პირისათვის.

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

    მუხლი 78. საჯარო შეტყობინება

1. თუ მხარის ადგილსამყოფელი უცნობია ან მისთვის სასამართლო უწყების ჩაბარება სხვაგვარად ვერ ხერხდება, სასამართლო უფლებამოსილია გამოიტანოს განჩინება სასამართლო შეტყობინების საჯაროდ გავრცელების შესახებ. სასამართლო შეტყობინება საჯაროდ ვრცელდება შესაბამისი სასამართლოს შენობაში თვალსაჩინო ადგილზე ან ვებგვერდზე განთავსებით ან დაინტერესებული მხარის მოთხოვნის შემთხვევაში – მისივე ხარჯებით იმ გაზეთში, რომელიც მასობრივადაა გავრცელებული მხარის საცხოვრებელი ადგილის შესაბამის ადმინისტრაციულ-ტერიტორიულ ერთეულში, ან ინფორმაციის სხვა საშუალებებში გამოქვეყნებით.

2. ამ მუხლის პირველი ნაწილით გათვალისწინებულ შემთხვევაში სასამართლო უწყება მხარისათვის ჩაბარებულად ითვლება სასამართლო შეტყობინების შესაბამისი სასამართლოს შენობაში თვალსაჩინო ადგილზე ან ვებგვერდზე განთავსებიდან ან გაზეთში ან ინფორმაციის სხვა საშუალებებში გამოქვეყნებიდან მე-7 დღეს.

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

საქართველოს 2010 წლის 15 დეკემბრის კანონი №4037 - სსმ I, №75,27.12.2010 წ., მუხ.480

კარი მეორე

მხარეები

თავი IX

        მხარეთა საპროცესო უფლებაუნარიანობა და ქმედუნარიანობა # # # # # # #

    მუხლი 79. მხარეები სამოქალაქო პროცესში

1. სასამართლო საქმის განხილვას შეუდგება დაინტერესებული პირების განცხადებით. მხარეებად სასამართლოში შეიძლება გამოვიდნენ ფიზიკური და იურიდიული პირები.

2. კანონით გათვალისწინებულ შემთხვევებში მხარეებად შეიძლება იყვნენ ორგანიზაციები, რომლებიც არ არიან იურიდიული პირები.

    მუხლი 80. სამოქალაქო საპროცესო უფლებაუნარიანობა

1. საქართველოს ყველა ფიზიკური და იურიდიული პირი აღჭურვილია უნარით, ჰქონდეს სამოქალაქო საპროცესო უფლებები და მოვალეობები (საპროცესო უფლებაუნარიანობა).

2. ფიზიკური პირის საპროცესო უფლებაუნარიანობა წარმოიშობა დაბადების მომენტიდან და შეწყდება მისი გარდაცვალებით.

3. იურიდიული პირის უფლებაუნარიანობა წარმოიშობა რეგისტრაციის მომენტიდან და შეწყდება მისი ლიკვიდაციის რეგისტრაციის მომენტიდან.

   მუხლი 81. სამოქალაქო საპროცესო ქმედუნარიანობა

1. ყველა სრულწლოვანი ფიზიკური პირი და იურიდიული პირი აღჭურვილია უნარით, თავისი მოქმედებით განახორციელოს სასამართლოში საპროცესო უფლებები და შეასრულოს საპროცესო მოვალეობები, აგრეთვე დაავალოს საქმის წარმოება წარმომადგენელს (საპროცესო ქმედუნარიანობა).

2. ფიზიკურ პირთა სრული საპროცესო ქმედუნარიანობა წარმოიშობა 18 წლის ასაკიდან (სრულწლოვანებიდან), ხოლო იურიდიული პირის ქმედუნარიანობა – მისი რეგისტრაციის მომენტიდან. ქმედუნარიანად ითვლება აგრეთვე პირი, რომელიც იქორწინებს 18 წლის ასაკის მიღწევამდე.

3. 7-დან 18 წლამდე არასრულწლოვანთა, აგრეთვე შეზღუდულ ქმედუნარიანად აღიარებულ მოქალაქეთა უფლებებსა და კანონით დაცულ ინტერესებს სასამართლოში იცავენ მათი მშობლები, მშვილებლები ან მზრუნველები. ამასთანავე, სასამართლო ვალდებულია ასეთ საქმეებში ჩააბას თვით არასრულწლოვნებიც.

3 1. თუ მხარდაჭერის მიმღებს სასამართლოს გადაწყვეტილებით დაუწესდა მხარდაჭერა საპროცესო წარმომადგენლობის განსახორციელებლად, სასამართლო ვალდებულია ასეთი საქმე განიხილოს მხარდაჭერის მიმღებისა და მისი მხარდამჭერის სავალდებულო მონაწილეობით.

4. თუ არასრულწლოვანს კანონით მინიჭებული აქვს უფლება თვითონ, დამოუკიდებლად განკარგოს თავისი ქონება, დადოს წვრილმანი საყოფაცხოვრებო გარიგებები და ა. შ., მას უფლება აქვს სასამართლოში პირადად დაიცვას თავისი უფლებები და კანონით გათვალისწინებული ინტერესები, იყოს მოსარჩელე, მოპასუხე ან მესამე პირი. სასამართლოს შეუძლია, არასრულწლოვნის შუამდგომლობით ან თავისი ინიციატივით, საქმეში ჩააბას მისი კანონიერი წარმომადგენელიც.

5. მცირეწლოვნის უფლებებსა და კანონით დაცულ ინტერესებს სასამართლოში იცავს მისი კანონიერი წარმომადგენელი – მშობელი, მშვილებელი, მეურვე. სასამართლო უფლებამოსილია, მცირეწლოვნის კანონიერი წარმომადგენლის შუამდგომლობით ან, მცირეწლოვნის საუკეთესო ინტერესების გათვალისწინებით, საკუთარი ინიციატივით, საქმეში მცირეწლოვანიც ჩააბას.

6. საქართველოს კანონმდებლობით გათვალისწინებულ შემთხვევაში მეურვეობისა და მზრუნველობის ორგანო უფლებამოსილია მიმართოს სასამართლოს არასრულწლოვნის და მხარდაჭერის მიმღების უფლებების დასაცავად.

საქართველოს 2003 წლის 20 ივნისის კანონი №2450 – სსმ I, №20, 11.07.2003 წ., მუხ.139

მუხლი 81​ 1. არასრულწლოვნის უფლება დაცვაზე

არასრულწლოვანს უფლება აქვს, თავისი უფლებებისა და კანონიერი ინტერესების დასაცავად სასამართლოს მიმართოს. ამ შემთხვევაში სასამართლო ნიშნავს საპროცესო წარმომადგენელს და განიხილავს საქმეს. არასრულწლოვან მოსარჩელეს უფლება აქვს, არ დაეთანხმოს თავის საპროცესო წარმომადგენელს და თვითონ დაიცვას თავი. სასამართლო ვალდებულია ასეთ საქმეში ჩააბას მეურვეობისა და მზრუნველობის ორგანოები.

საქართველოს 2003 წლის 20 ივნისის კანონი №2450 – სსმ I, №20, 11.07.2003 წ., მუხ.139

საქართველოს 2019 წლის 20 სექტემბრის კანონი №5014 – ვებგვერდი, 27.09.2019წ.

საქართველოს 2020 წლის 21 მაისის კანონი №5914 – ვებგვერდი, 25.05.2020წ.

    მუხლი 82. ქმედუუნარო მხარის საპროცესო წარმომადგენელი პროცესში (საპროცესო მზრუნველი)

1. თუ სარჩელი შეტანილია ქმედუუნარო მხარის წინააღმდეგ, რომელსაც არა ჰყავს კანონიერი წარმომადგენელი, სასამართლომ მოსარჩელის განცხადების საფუძველზე უნდა დანიშნოს საპროცესო წარმომადგენელი და განიხილოს საქმე, თუ მისი განუხილველობა ზიანით ემუქრება მოსარჩელეს.

2. თუ საქმის წარმოების დროს გაირკვევა, რომ სარჩელი აღძრულია ქმედუუნარო მოსარჩელის მიერ, რომელსაც არა ჰყავს კანონიერი წარმომადგენელი, მაშინ საქმის განხილვის გაჭიანურების თავიდან ასაცილებლად კანონიერი წარმომადგენლის დანიშვნამდე შეიძლება მოსარჩელეს დაუნიშნონ საპროცესო წარმომადგენელი.

   მუხლი 83. მხარეთა საპროცესო უფლებები

1. მხარეები სარგებლობენ თანაბარი საპროცესო უფლებებით. მათ უფლება აქვთ, გაეცნონ საქმის მასალებს, გააკეთონ ამონაწერები ამ მასალებიდან, გადაიღონ ასლები, განაცხადონ აცილებანი, წარადგინონ მტკიცებულებანი, მათ შორის, ექსპერტის (საექსპერტო დაწესებულების) დასკვნები, სპეციალისტის ცნობები, მონაწილეობა მიიღონ მტკიცებულებათა გამოკვლევაში, შეკითხვები დაუსვან მოწმეებს, ექსპერტებს, სპეციალისტებს, სასამართლოს წინაშე განაცხადონ შუამდგომლობები, მისცენ სასამართლოს ზეპირი და წერილობითი ახსნა-განმარტებანი, წარადგინონ იმავე ტიპის საქმეზე სხვა სასამართლოს გადაწყვეტილებანი, წარადგინონ თავიანთი დასკვნები და გამოთქვან მოსაზრებები საქმის განხილვის დროს წამოჭრილ ყველა საკითხზე, უარყონ მეორე მხარის შუამდგომლობები, დასკვნები და მოსაზრებები, გაასაჩივრონ სასამართლოს გადაწყვეტილებები და განჩინებები, წარადგინონ მორიგების აქტი საქმის განხილვის ნებისმიერ ეტაპზე და ისარგებლონ ამ კოდექსით მათთვის მინიჭებული სხვა უფლებებით.

11. არასრულწლოვანს ამ მუხლის პირველი ნაწილით გათვალისწინებულ უფლებებთან ერთად უფლება აქვს, ბავშვის უფლებათა კოდექსის 70-ე მუხლის მე-4 ნაწილით გათვალისწინებულ საკითხებზე მიიღოს ინფორმაცია იმავე მუხლის მე-5 ნაწილის შესაბამისად.

2. მოსარჩელეს უფლება აქვს, საქმის წინასწარი სასამართლო განხილვისათვის მომზადების დამთავრებამდე შეცვალოს სარჩელის საფუძველი ან საგანი, შეავსოს სარჩელში მითითებული გარემოებები და მტკიცებულებები, გაადიდოს ან შეამციროს სასარჩელო მოთხოვნის ოდენობა, რის შესახებაც სასამართლომ უნდა აცნობოს მოპასუხეს.

3. საქმის წინასწარი სასამართლო განხილვისათვის მომზადების შემდეგ სარჩელის საფუძვლის ან საგნის შეცვლა დასაშვებია მხოლოდ მოპასუხის წინასწარი თანხმობით. ასეთი თანხმობის შემთხვევაში მოპასუხეს შეუძლია მოითხოვოს სასამართლო სხდომის გადადება სხვა დროისათვის.

4. სარჩელის შეცვლად არ ჩაითვლება მოსარჩელის მიერ სარჩელში მითითებული გარემოებების დაზუსტება, დაკონკრეტება და დამატება, აგრეთვე სასარჩელო მოთხოვნების ოდენობის შემცირება, ან ერთი ნივთის ნაცვლად მეორე ნივთის მიკუთვნება მისთვის, ანდა ამ ნივთის ღირებულების ანაზღაურება.

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

საქართველოს 2019 წლის 20 სექტემბრის კანონი №5014 – ვებგვერდი, 27.09.2019წ.

საქართველოს 2020 წლის 21 მაისის კანონი №5914 – ვებგვერდი, 25.05.2020წ.

    მუხლი 831. მოსარჩელის მიერ სარჩელის გამოხმობა

1. მოსარჩელეს უფლება აქვს, გამოიხმოს სარჩელი ისე, რომ უარი არ თქვას თავის მოთხოვნაზე. სარჩელის გამოხმობა დასაშვებია საქმის განხილვის ნებისმიერ ეტაპზე. სარჩელის გამოხმობა პირველი ინსტანციის სასამართლოში საქმის მთავარ სხდომაზე განხილვისას, ასევე სააპელაციო და საკასაციო წესით საქმის განხილვისას დასაშვებია მოპასუხის თანხმობით. თუ მოპასუხე არ არის თანახმა, სასამართლომ უნდა განიხილოს და გადაწყვიტოს საქმე.

2. თუ სასამართლო დააკმაყოფილებს მოსარჩელის განცხადებას სარჩელის გამოხმობის შესახებ, მას გამოაქვს განჩინება სარჩელის განუხილველად დატოვებისა და მისი მოსარჩელისათვის დაბრუნების თაობაზე. ასეთ შემთხვევაში მოსარჩელეს დაუბრუნდება მხოლოდ შესაბამისი ინსტანციის სასამართლოში გადახდილი სახელმწიფო ბაჟი. ამასთანავე, მას დაეკისრება მოპასუხის მიერ გაწეული სასამართლო ხარჯების გადახდა. სააპელაციო ან საკასაციო წესით საქმის განხილვისას სარჩელის გამოხმობის დაკმაყოფილების შემთხვევაში სასამართლო აუქმებს ქვედა ინსტანციის სასამართლოების გადაწყვეტილებებს.

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

   მუხლი 84. არასათანადო მოსარჩელის შეცვლა

1. სასამართლო, რომელიც საქმის განხილვის დროს დაადგენს, რომ სარჩელი აღძრულია არა იმ პირის მიერ, რომელსაც მოთხოვნის უფლება აქვს, შეუძლია მოსარჩელის თანხმობით საქმის შეუწყვეტლად შეცვალოს თავდაპირველი მოსარჩელე სათანადო მოსარჩელით.

2. თუ ასეთი თანხმობის მიუხედავად, სათანადო მოსარჩელე არ არის თანახმა შეცვალოს არასათანადო მოსარჩელე, სასამართლო საქმის წარმოებას შეწყვეტს იმ მოტივით, რომ არასათანადო მხარემ უარი თქვა მის მიერ აღძრულ სარჩელზე.

3. თუ არასათანადო მოსარჩელე არ არის თანახმა შეიცვალოს სათანადო მოსარჩელით, ეს უკანასკნელი შეიძლება ჩაებას საქმეში მესამე პირად, რომელიც განაცხადებს დამოუკიდებელ მოთხოვნას დავის საგანზე, რის შესახებაც სასამართლო აცნობებს ამ პირს. თუ ეს პირი თანახმაა ჩაებას საქმეში მესამე პირად, სასამართლო თავისი გადაწყვეტილებით უარს ეტყვის არასათანადო მოსარჩელეს სარჩელზე მისი დაუსაბუთებლობის გამო, ხოლო მესამე პირად საქმეში ჩაბმული სათანადო მოსარჩელის მიმართ სარჩელს დააკმაყოფილებს საერთო საფუძველზე.

4. თუ მესამე პირად საქმეში ჩასაბმელად ნავარაუდები სათანადო მოსარჩელე უარს იტყვის ჩაებას ამ საქმეში, სასამართლო თავისი გადაწყვეტილებით უარს ეტყვის არასათანადო მოსარჩელეს სარჩელის დაკმაყოფილებაზე.

    მუხლი 85. არასათანადო მოპასუხის შეცვლა

 თუ საქმის განხილვისას სასამართლო დაადგენს, რომ სარჩელი აღძრულია არა იმ პირის წინააღმდეგ, რომელმაც პასუხი უნდა აგოს სარჩელზე, მას შეუძლია მოსარჩელის თანხმობით შეცვალოს თავდაპირველი მოპასუხე სათანადო მოპასუხით. თუ მოსარჩელე არ არის თანახმა თავდაპირველი მოპასუხის სათანადო მოპასუხით შეცვლაზე, სასამართლო თავისი გადაწყვეტილებით უარს ეტყვის მოსარჩელეს სარჩელის დაკმაყოფილებაზე.

თავი X

საპროცესო თანამონაწილეობა

   მუხლი 86. თანამონაწილეობის საფუძვლები

1. სარჩელი შეიძლება წარდგენილ იქნეს ერთად რამდენიმე მოსარჩელის მიერ ან რამდენიმე მოპასუხის წინააღმდეგ, თუ:

ა) სარჩელის საგანს წარმოადგენს საერთო უფლება;

ბ) სასარჩელო მოთხოვნები გამომდინარეობს ერთი და იმავე საფუძვლებიდან;

გ) სასარჩელო მოთხოვნები ერთგვაროვანია, მიუხედავად იმისა, ერთგვაროვანია თუ არა მათი საფუძველი და საგანი.

2. თითოეული მოსარჩელე ან მოპასუხე მეორე მხარის მიმართ პროცესში გამოდის დამოუკიდებლად.

    მუხლი 87. თანამონაწილეთა საპროცესო უფლებები

1. თანამონაწილენი სარგებლობენ ყველა იმ საპროცესო უფლებით, რომლებიც ამ კოდექსის თანახმად მინიჭებული აქვთ მხარეებს.

2. თანამონაწილეებს შეუძლიათ საქმის წარმოება ერთ-ერთ თანამონაწილეს მიანდონ, გარდა იმ შემთხვევებისა, როდესაც თანამონაწილე არასრულწლოვანია, ანდა მას ჰყავს მეურვე ან მზრუნველი.

3. საქმის წარმოების მინდობა ერთ-ერთი თანამონაწილისათვის უნდა გაფორმდეს 96-ე მუხლით დადგენილი წესით.

თავი XI

  მესამე პირები #

    მუხლი 88. მესამე პირები დამოუკიდებელი სასარჩელო მოთხოვნით

1. თითოეულ დაინტერესებულ პირს, რომელიც აცხადებს დამოუკიდებელ მოთხოვნას დავის საგანზე ან მის ნაწილზე, შეუძლია აღძრას სარჩელი ორივე ან ერთ-ერთი მხარის მიმართ მხარეთა პაექრობის დაწყებამდე (მესამე პირები დამოუკიდებელი სასარჩელო მოთხოვნით). მესამე პირის სარჩელის მიღება და განხილვა წარმოებს საერთო წესების დაცვით. მესამე პირისა და თავდაპირველი მოსარჩელის სარჩელის გადაწყვეტა ხდება ერთდროულად.

2. მესამე პირები დამოუკიდებელი სასარჩელო მოთხოვნით სარგებლობენ მოსარჩელის ყველა უფლებით და მათ ეკისრებათ მისი ყველა მოვალეობა.

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

    მუხლი 89. მესამე პირები დამოუკიდებელი სასარჩელო მოთხოვნის გარეშე

ყოველ დაინტერესებულ პირს, რომელიც არ აცხადებს დამოუკიდებელ მოთხოვნას დავის საგანზე ან მის ნაწილზე, შეუძლია მიმართოს სასამართლოს განცხადებით, რათა დაუშვას იგი საქმეში მესამე პირად მოსარჩელის ან მოპასუხის მხარეზე, რადგან სასამართლო გადაწყვეტილებას ამ საქმეზე შეუძლია შემდგომში გავლენა მოახდინოს მის უფლებებსა და მოვალეობებზე ერთ-ერთი მხარის მიმართ. მესამე პირად დაშვების საკითხს მხარეთა მოსაზრებების გათვალისწინებით წყვეტს სასამართლო.

    მუხლი 90. მესამე პირის ჩაბმა საქმეში ერთ-ერთი მხარის ინიციატივით

1. მესამე პირი დამოუკიდებელი სასარჩელო მოთხოვნის გარეშე შეიძლება ჩაბმულ იქნეს საქმეში ერთ-ერთი მხარის ინიციატივით, რისთვისაც იგი მიმართავს სასამართლოს მოტივირებული განცხადებით. ასეთი განცხადება სასამართლო გადაწყვეტილების გამოტანამდე შეიძლება გაკეთდეს როგორც წერილობითი, ისე ზეპირი ფორმით. ზეპირი განცხადება შეიტანება სასამართლო სხდომის ოქმში. მხარეთა მოსაზრებების გათვალისწინებით სასამართლო გამოიტანს განჩინებას მესამე პირის საქმეში მონაწილეობისათვის ჩაბმის ან ასეთ ჩაბმაზე უარის თქმის შესახებ.

2. მესამე პირის საქმეში ჩაბმაზე უარის თქმის შესახებ სასამართლოს განჩინება გასაჩივრდება გადაწყვეტილებასთან ერთად.

საქართველოს 2005 წლის 20 დეკემბრის კანონი №2360 - სსმ I, №55, 27.12.2005 წ., მუხ.376

   მუხლი 91. მესამე პირების საპროცესო უფლებები

მესამე პირები, რომლებიც არ აცხადებენ დამოუკიდებელ მოთხოვნებს დავის საგანზე, სარგებლობენ მხარეთა საპროცესო უფლებებით და მათ ეკისრებათ მხარეთა საპროცესო მოვალეობები, გარდა უფლებისა, გაადიდონ ან შეამცირონ სასარჩელო მოთხოვნის ოდენობა, შეცვალონ სარჩელის საფუძველი ან საგანი, ცნონ სარჩელი, უარი თქვან სარჩელზე ან მორიგდნენ, აღძრან შეგებებული სარჩელი, მოითხოვონ სასამართლო გადაწყვეტილების იძულებითი აღსრულება.

    მუხლი 92. საპროცესო უფლებამონაცვლეობა

1. სადავო ან სასამართლოს გადაწყვეტილებით დადგენილი სამართლებრივი ურთიერთობიდან ერთ-ერთი მხარის გასვლის შემთხვევაში (მოქალაქის გარდაცვალება, იურიდიული პირის რეორგანიზაცია, მოთხოვნის დათმობა, ვალის გადაცემა და სხვა) სასამართლო დაუშვებს ამ მხარის შეცვლას მისი უფლებამონაცვლით. უფლებამონაცვლეობა შესაძლებელია პროცესის ყოველ სტადიაზე.

2. უფლებამონაცვლისათვის პროცესში მის დაშვებამდე შესასრულებელი ყველა მოქმედება სავალდებულოა იმ ოდენობით, რაც სავალდებულო იქნებოდა იმ პირისათვის, რომელიც მან შეცვალა.

3. უფლებამონაცვლეობის შემთხვევაში სასამართლო შეაჩერებს საქმის წარმოებას 279-ე მუხლის შესაბამისად.

4. უფლებამონაცვლით შეცვლის ან ასეთ შეცვლაზე უარის თქმის შესახებ სასამართლოს განჩინებაზე შეიძლება კერძო საჩივრის შეტანა.

საქართველოს 1999 წლის 13 მაისის კანონი №1956 – სსმ I, №15(22), 14.05.1999 წ., მუხ.64

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

თავი XII

          წარმომადგენლობა სასამართლოში # # # # # 

     მუხლი 93. საქმის წარმოება წარმომადგენლის მეშვეობით

1. მოქალაქეებს შეუძლიათ საქმე აწარმოონ სასამართლოში პირადად, ხოლო იურიდიულ პირებს ან სხვა ორგანიზაციებს – იმ თანამდებობის პირის მეშვეობით, რომელსაც წესდებით ან დებულებით შეუძლია ამ იურიდიული პირისა თუ ორგანიზაციის სახელით იმოქმედოს.

2. მხარეებს შეუძლიათ აგრეთვე საქმე აწარმოონ სასამართლოში წარმომადგენლის მეშვეობით. საქმის წარმოება წარმომადგენლის მეშვეობით არ ართმევს უფლებას მხარეებს თვითონაც პირადად მიიღონ მონაწილეობა საქმეში.

    მუხლი 94. პირები, რომლებიც შეიძლება იყვნენ წარმომადგენლებად სასამართლოში

1. სასამართლოში მხარეების წარმომადგენლებად შეიძლება იყვნენ:

ა) ადვოკატები;

ბ) სახელმწიფო ხელისუფლების ორგანოს, მუნიციპალიტეტის/მუნიციპალიტეტის ორგანოს, ორგანიზაციების თანამშრომლები – ამ ორგანოებისა და ორგანიზაციების საქმეებზე;

ბ1)   სპეციალური   მოსარჩელის   სტატუსის   მქონე   ორგანიზაციები  −  შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთა საქმეებზე;

გ) ერთ-ერთი თანამონაწილე – დანარჩენ თანამონაწილეთა დავალებით;

დ) სხვა ქმედუნარიანი პირები – მხოლოდ პირველი ინსტანციის სასამართლოში.

1 1. სასამართლოში წარმომადგენელი არ შეიძლება იყოს პირი, რომელიც იმავე საქმეში ან ამ საქმესთან არსებითად დაკავშირებულ სხვა საქმეში მონაწილეობდა მედიატორად.

2. თუ დავის საგნის ღირებულება 500 000 ლარს აღემატება ან/და თუ საქმე ფაქტობრივი ან სამართლებრივი თვალსაზრისით განსაკუთრებული სირთულით ხასიათდება და სამოქალაქო პროცესში აღმასრულებელი ხელისუფლების დაწესებულება მონაწილეობს, იგი მიმართავს საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს, რომელიც უფლებამოსილია მოითხოვოს სამოქალაქო სამართალწარმოებაში ამ დაწესებულების წარმომადგენლად საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს სახელმწიფო მოსამსახურის და საჯარო მოსამსახურის დანიშვნა (გარდა საქართველოს საგადასახადო კანონმდებლობიდან ან/და საბაჟო კანონმდებლობიდან გამომდინარე დავისა). ამ შემთხვევაში აღმასრულებელი ხელისუფლების დაწესებულება უფლებამოსილია, საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს თანხმობით, იმავე საქმეზე წარმომადგენლობის უფლებამოსილება მიანიჭოს იმ საჯარო მოსამსახურეს, რომელიც აღნიშნულ დაწესებულებაში მუშაობს.

3. (ამოღებულია - 30.11.2018, №3811). 

4. ამ მუხლის მე-2 ნაწილით გათვალისწინებულ შემთხვევებში საქართველოს იუსტიციის სამინისტროსთვის მიმართვის, საქმის მასალების მოძრაობისა და წარმომადგენლის დანიშვნის წესი და ვადები განისაზღვრება საქართველოს იუსტიციის მინისტრის ბრძანებით.

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

საქართველოს 2009 წლის 27 მარტის კანონი №1132 - სსმ I, №9, 13.04.2009წ., მუხ.32

საქართველოს 2010 წლის 12 ნოემბრის კანონი №3806 - სსმ I, №66,03.12.2010 წ., მუხ.414

საქართველოს 2011 წლის 22 მარტის კანონი №4463-ვებგვერდი, 01.04.2011წ.

საქართველოს 2011 წლის 20 დეკემბრის კანონი №5550 – ვებგვერდი, 28.12.2011წ.

საქართველოს 2015 წლის 27  ოქტომბრის  კანონი  №4370  - ვებგვერდი, 11.11.2015წ.

საქართველოს 2016 წლის 21  დეკემბრის კანონი  №162  - ვებგვერდი, 28.12.2016წ.

საქართველოს 2018 წლის 30 ნოემბრის კანონი №3811 – ვებგვერდი, 13.12.2018წ.

საქართველოს 2019 წლის 28 ივნისის კანონი №4921 – ვებგვერდი, 04.07.2019წ.

საქართველოს 2019 წლის 18 სექტემბრის კანონი №4955 – ვებგვერდი, 27.09.2019წ.

საქართველოს 2020 წლის 14 ივლისის კანონი №6839 – ვებგვერდი, 28.07.2020წ.

საქართველოს 2020 წლის 15 ივლისის კანონი №6988 – ვებგვერდი, 28.07.2020წ.

     მუხლი 95. პირები, რომლებიც არ შეიძლება იყვნენ წარმომადგენლებად სასამართლოში

სასამართლოში წარმომადგენლებად არ შეიძლება იყვნენ მოსამართლე, გამომძიებელი და პროკურორი, გარდა იმ შემთხვევისა, როდესაც ისინი პროცესში გამოდიან მშობლებად (მშვილებლებად), მეურვეებად, მზრუნველებად ან შესაბამისი ორგანოს წარმომადგენლებად.

     მუხლი 96. წარმომადგენლის უფლებამოსილების გაფორმება

1. წარმომადგენლის უფლებამოსილება უნდა ჩამოყალიბდეს კანონის შესაბამისად გაცემულ და გაფორმებულ მინდობილობაში. მოქალაქის მიერ გაცემული მინდობილობა უნდა დამოწმდეს სანოტარო წესით ან იმ ორგანიზაციის მიერ, სადაც მარწმუნებელი მუშაობს ან სწავლობს, იმ სტაციონარული სამკურნალო დაწესებულების ადმინისტრაციის მიერ, სადაც მოქალაქე სამკურნალოდ იმყოფება, შესაბამისი სამხედრო ნაწილის მიერ, თუ მინდობილობა სამხედრო მოსამსახურემ გასცა. საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს სისტემაში შემავალი სახელმწიფო საქვეუწყებო დაწესებულების − სპეციალური პენიტენციური სამსახურის (შემდგომ − სპეციალური პენიტენციური სამსახური) პენიტენციურ დაწესებულებაში (შემდგომ − პენიტენციური დაწესებულება) მოთავსებული პირის მიერ გაცემულ მინდობილობას ამოწმებს ამ დაწესებულების დირექტორი.

2. მინდობილობას ორგანიზაციის სახელით გასცემს შესაბამისი ორგანიზაციის ხელმძღვანელი ან სხვა უფლებამოსილი პირი.

3. ადვოკატის უფლებამოსილება დასტურდება „ადვოკატთა შესახებ“ საქართველოს კანონით დადგენილი წესით.

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

საქართველოს 2010 წლის 9 მარტის კანონი №2717 - სსმ I, №12, 24.03.2010წ., მუხ.54

საქართველოს 2015 წლის 1 მაისის კანონი №3531 – ვებგვერდი, 18.05.2015წ.

საქართველოს 2017 წლის 1  ივნისის კანონი  №948  - ვებგვერდი, 20.06.2017წ.

საქართველოს 2018 წლის 5   ივლისის  კანონი №3139  –  ვებგვერდი, 11.07.2018წ.

      მუხლი 97. სასამართლოს უარი იმ პირის წარმომადგენლად დაშვებაზე, რომელიც არ არის ადვოკატი

1. სასამართლოს შეუძლია უარი თქვას იმ პირის პროცესში წარმომადგენლად დაშვებაზე, რომელიც არ არის ადვოკატი, თუ მიიჩნევს, რომ ამ უკანასკნელს არ გააჩნია საკმარისი მონაცემები იმისათვის, რომ წარმოადგინოს მხარე და დაიცვას მისი უფლებები.

2.  ის მოქმედებები, რომლებიც საპროცესო წარმომადგენელმა გადაყენებამდე აწარმოვა, ძალაში რჩება.

3. სასამართლოს განჩინებაზე იმ პირის წარმომადგენლად დაშვებაზე უარის თქმის შესახებ, რომელიც არ არის ადვოკატი, შეიძლება კერძო საჩივრის შეტანა.

საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს პირველი კოლეგიის 2004 წლის 16 თებერვლის გადაწყვეტილება №1/1/186 - სსმ IV, №9, 20.02.2004 წ., გვ.2

საქართველოს 2005 წლის 16 დეკემბრის კანონი №2270 - სსმ I, №55, 27.12.2005წ., მუხ.372

     მუხლი 98. წარმომადგენლის უფლებამოსილება

1. უფლებამოსილება სასამართლოში საქმის წარმოების შესახებ უფლებას აძლევს წარმომადგენელს, მარწმუნებლის სახელით შეასრულოს ყველა საპროცესო მოქმედება, გარდა სარჩელის აღძვრისა, არბიტრაჟისათვის საქმის გადაცემისა, სასარჩელო მოთხოვნაზე მთლიანად ან ნაწილობრივ უარის თქმისა, სარჩელის ცნობისა, სარჩელის საგნის შეცვლისა, მორიგებისა, სასამართლო გადაწყვეტილების გასაჩივრებისა, სააღსრულებო ფურცლის გადასახდევინებლად წარდგენისა, მიკუთვნებული ქონების ან ფულის მიღებისა. წარმომადგენლის უფლებამოსილება ამ მუხლში აღნიშნული თითოეული მოქმედების შესრულებისათვის სპეციალურად უნდა იქნეს აღნიშნული მარწმუნებლის მიერ გაცემულ მინდობილობაში.

2. მხარის მიერ უფლებამოსილ პირს შეუძლია ცალკეული საპროცესო მოქმედების შესრულება მიანდოს სხვა ადვოკატს ან მის თანაშემწეს.

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

    მუხლი 99. წარმომადგენლის უფლებამოსილების შეწყვეტა მარწმუნებლის მიერ

მარწმუნებელს უფლება აქვს საქმის წარმოების ყველა სტადიაზე გააუქმოს თავის მიერ გაცემული მინდობილობა და შეწყვიტოს წარმომადგენლის უფლებამოსილება, რის შესახებაც იგი წერილობით აცნობებს სასამართლოსა და წარმომადგენელს. მხარის წინადადებით წარმომადგენლის უფლებამოსილების შეწყვეტა არ წარმოადგენს საქმის წარმოების შეჩერებისა თუ საქმის განხილვის გადადების საფუძველს. უფლებამოსილებაშეწყვეტილი წარმომადგენლის მიერ კანონის შესაბამისად შესრულებული ყველა საპროცესო მოქმედება ინარჩუნებს მნიშვნელობას.

     მუხლი 100. წარმომადგენლის უარი თავის უფლებამოსილებაზე

წარმომადგენელს უფლება აქვს საქმის წარმოების ყველა სტადიაზე უარი თქვას თავის უფლებამოსილებაზე, რის შესახებაც დროულად უნდა აცნობოს როგორც სასამართლოს, ისე მის მარწმუნებელს, რათა ამ უკანასკნელმა შეძლოს თვითონ მიიღოს მონაწილეობა პროცესში და აიყვანოს ახალი წარმომადგენელი. ამის გათვალისწინებით სასამართლო დანიშნავს დროს, როცა წარმომადგენელს უფლება აქვს შეწყვიტოს პროცესში მონაწილეობა.

     მუხლი 101. კანონიერი წარმომადგენლები

1. ქმედუუნარო მოქალაქის, აგრეთვე შეზღუდული ქმედუნარიანობის მქონე მოქალაქის უფლებებსა და კანონით დაცულ ინტერესებს სასამართლოში იცავენ მათი მშობლები, მშვილებლები, მეურვეები და მზრუნველები, რომლებიც წარუდგენენ სასამართლოს თავიანთი უფლებამოსილების დამადასტურებელ დოკუმენტებს.

2. კანონიერი წარმომადგენლები წარმოსადგენ პირთა სახელით ასრულებენ ყველა საპროცესო მოქმედებას, რომელთა შესრულების უფლებაც მიკუთვნებული აქვთ წარმომდგენთ კანონით გათვალისწინებული შეზღუდვებით.

3. საქმეში, რომელშიც უნდა მონაწილეობდეს კანონით დადგენილი წესით უგზო-უკვლოდ დაკარგულად ცნობილი მოქალაქე, მის წარმომადგენლად მონაწილეობს პირი, რომელსაც გადაეცა სამართავად უგზო-უკვლოდ დაკარგული პირის ქონება.

4. საქმეში, რომელშიც უნდა მონაწილეობდეს გარდაცვლილის ან კანონით დადგენილი წესით გარდაცვალებულად ცნობილი პირის მემკვიდრე, თუ მემკვიდრეობა არავის მიუღია, მემკვიდრის წარმომადგენლად გამოდის სამკვიდრო ქონების დაცვისა და მართვისათვის დანიშნული პირი.

5. ამ მუხლით გათვალისწინებულ შემთხვევებში კანონიერ წარმომადგენლებს შეუძლიათ სასამართლოში საქმის წარმოება მიანდონ ადვოკატს, რაც არ ართმევს უფლებას კანონიერ წარმომადგენელს თვითონაც მიიღოს მონაწილეობა საქმეში.

კარი მესამე

        სასამართლო მტკიცებულებები # # # # 

თავი XIII

მტკიცებულებათა შეგროვება და შეფასება

     მუხლი 102. მტკიცების ტვირთი. მტკიცებულებათა დასაშვებობა

1. თითოეულმა მხარემ უნდა დაამტკიცოს გარემოებანი, რომლებზედაც იგი ამყარებს თავის მოთხოვნებსა და შესაგებელს.

2. ამ გარემოებათა დამტკიცება შეიძლება თვით მხარეთა (მესამე პირთა) ახსნა-განმარტებით, მოწმეთა ჩვენებით, ფაქტების კონსტატაციის მასალებით, წერილობითი თუ ნივთიერი მტკიცებულებებითა და ექსპერტთა დასკვნებით.

3. საქმის გარემოებები, რომლებიც კანონის თანახმად უნდა დადასტურდეს გარკვეული სახის მტკიცებულებებით, არ შეიძლება დადასტურდეს სხვა სახის მტკიცებულებებით.

საქართველოს 2012 წლის 8 მაისის კანონი №6145 – ვებგვერდი, 17.05.2012წ.

     მუხლი 103. მტკიცებულებათა შეგროვება

1. მტკიცებულებებს სასამართლოს წარუდგენენ მხარეები. სასამართლოს შეუძლია შესთავაზოს მხარეებს წარმოადგინონ დამატებითი მტკიცებულებები.

2. თუ მხარეებმა ამა თუ იმ მიზეზით ვერ შეძლეს მტკიცებულებების უშუალოდ მიღება და სასამართლოში წარდგენა, მხარეთა შუამდგომლობით სასამართლოს შეუძლია თვითონ გამოითხოვოს მტკიცებულებები, ვისთანაც უნდა იყოს ისინი.

3. კანონის დარღვევით მოპოვებულ მტკიცებულებებს იურიდიული ძალა არა აქვთ.

4. საქმის მოსამზადებელი ეტაპის დასრულებამდე წარდგენილი მტკიცებულებები საქმეს დაერთვება და მათ განიხილავს და შეამოწმებს სასამართლო ამ კოდექსის 225-ე მუხლით დადგენილი წესით. საქმის მოსამზადებელი ეტაპის დასრულების შემდეგ წარმოდგენილი მტკიცებულებების მიღების საკითხს სასამართლო განიხილავს მხარეთა მოსაზრებების გათვალისწინებით, ზეპირი მოსმენით.

საქართველოს 2018 წლის 7 მარტის კანონი №2035 - ვებგვერდი, 29.03.2018წ.

     მუხლი 104. მტკიცებულებათა მიუღებლობა

1. სასამართლო არ მიიღებს, არ გამოითხოვს ან საქმიდან ამოიღებს მტკიცებულებებს, რომლებსაც საქმისათვის მნიშვნელობა არა აქვთ.

11. სასამართლო მტკიცებულებად არ მიიღებს სასამართლო მედიაციის პროცესში კონფიდენციალურობის პირობით გამჟღავნებულ ინფორმაციასა და დოკუმენტს, თუ მხარეთა შეთანხმებით სხვა რამ არ არის დადგენილი.

12. ამ მუხლის 11  ნაწილით გათვალისწინებული წესი არ გამოიყენება, თუ სასამართლო მედიაციის პროცესში კონფიდენციალურობის პირობით გამჟღავნებულ ინფორმაციასა და დოკუმენტს სასამართლოში წარადგენს ის მხარე, რომელმაც გაამჟღავნა იგი, ან თუ ეს ინფორმაცია ან/და დოკუმენტი მეორე მხარეს ჰქონდა ან კანონით გათვალისწინებული სხვა საშუალებებით მიიღო და წარადგინა სასამართლოში.

2. მტკიცებულებათა მიუღებლობის, მათ გამოთხოვაზე უარის თქმის ან საქმიდან მათი ამოღების შესახებ სასამართლოს გამოაქვს განჩინება, რომელიც ცალკე არ გასაჩივრდება.

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

საქართველოს 2011 წლის 20 დეკემბრის კანონი №5550 – ვებგვერდი, 28.12.2011წ.

     მუხლი 105. მტკიცებულებათა შეფასება

1. სასამართლოსათვის არავითარ მტკიცებულებას არა აქვს წინასწარ დადგენილი ძალა.

2. სასამართლო აფასებს მტკიცებულებებს თავისი შინაგანი რწმენით, რომელიც უნდა ემყარებოდეს მათ ყოველმხრივ, სრულ და ობიექტურ განხილვას, რის შედეგადაც მას გამოაქვს დასკვნა საქმისთვის მნიშვნელობის მქონე გარემოებების არსებობის ან არარსებობის შესახებ. მოწმის ჩვენების, მხარის ახსნა-განმარტების სანდოობის შეფასებისას სხვა გარემოებებთან ერთად გაითვალისწინება მისი უნარი, სწორად აღიქვას, დაიმახსოვროს და აღიდგინოს საქმისთვის მნიშვნელობის მქონე გარემოებები.

3. მოსაზრებები, რომლებიც საფუძვლად უდევს სასამართლოს შინაგან რწმენას, უნდა აისახოს გადაწყვეტილებაში.

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

საქართველოს 2024 წლის 21 თებერვლის კანონი №4047 – ვებგვერდი, 07.03.2024წ.

     მუხლი 106. ფაქტები, რომლებიც არ საჭიროებენ მტკიცებას

მხარეები თავისუფლდებიან მტკიცებულებათა წარმოდგენისაგან ისეთი ფაქტების დასადასტურებლად, რომლებსაც თუმცა ემყარება მათი მოთხოვნები, თუ შესაგებელი, მაგრამ დამტკიცებას არ საჭიროებენ. ესენია:

ა) ფაქტები, რომლებსაც სასამართლო საყოველთაოდ ცნობილად მიიჩნევს;

ბ) ფაქტები, რომლებიც დადგენილია ერთ სამოქალაქო საქმეზე სასამართლოს კანონიერ ძალაში შესული გადაწყვეტილებით, თუ სხვა სამოქალაქო საქმეების განხილვისას იგივე მხარეები მონაწილეობენ;

გ) (ამოღებულია).

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

საქართველოს 2010 წლის 24 სექტემბრის კანონი №3619 - სსმ I, №51, 29.09.2010 წ., მუხ.332

     მუხლი 107. სასამართლო დავალებანი

1. თუ მხარეთა შუამდგომლობით სასამართლოს მიერ გამოსათხოვი ან შესამოწმებელი მტკიცებულებები სხვა ქალაქში ან რაიონშია და მათი წარმოდგენა თუ შემოწმება საქმის განმხილველ სასამართლოში შეუძლებელი ან ძნელია, სასამართლოს შეუძლია დასაბუთებული განჩინებით მტკიცებულებათა შეგროვება (შემოწმება) დაავალოს იმ სასამართლოს, რომლისთვისაც ტერიტორიულად ეს უფრო მოსახერხებელია.

2. სასამართლო დავალების შესახებ სასამართლო განჩინებაში მოკლედ უნდა ჩამოყალიბდეს განსახილველი საქმის შინაარსი, დასადგენი გარემოება და მტკიცებულებანი, რომლებიც უნდა შეაგროვოს (შეამოწმოს) დავალების შემსრულებელმა სასამართლომ, აგრეთვე დავალების შესრულების ვადა.

3. სასამართლო დავალების შესახებ განჩინების შესრულება სავალდებულოა და იგი უნდა შესრულდეს დანიშნულ ვადაში.

     მუხლი 108. სასამართლო დავალების შესრულების წესი

1. სასამართლო დავალებას მოსამართლე ასრულებს ერთპიროვნულად.

2. დავალების შესრულების დროს შეკრებილი ყველა მასალა დაუყოვნებლივ უნდა გაეგზავნოს საქმის განმხილველ სასამართლოს. თუ სასამართლო დავალებით უნდა მოხდეს ადგილზე დათვალიერება, დავალების შემსრულებელი მოსამართლე აცნობებს მხარეებს ადგილზე დათვალიერების დროსა და ადგილს, მაგრამ მათი გამოუცხადებლობა ვერ დააბრკოლებს დათვალიერების ჩატარებას.

3. თუ მხარეები ან მოწმეები, რომლებმაც ახსნა-განმარტებები ან ჩვენებები მისცეს დავალების შემსრულებელ მოსამართლეს, გამოცხადდებიან საქმის განმხილველ სასამართლოში, ისინი ახსნა-განმარტებებსა და ჩვენებებს მისცემენ საერთო წესით.

თავი XIV

მტკიცებულებათა უზრუნველყოფა

     მუხლი 109. შუამდგომლობა მტკიცებულებათა უზრუნველყოფის შესახებ

1. იმ პირს, რომელსაც საფუძველი აქვს იფიქროს, რომ მისთვის საჭირო მტკიცებულებათა წარდგენა შემდგომში შეუძლებელი ან ძნელი გახდება, შეუძლია სთხოვოს სასამართლოს ამ მტკიცებულებათა უზრუნველყოფა.

2. მტკიცებულებათა უზრუნველყოფა დასაშვებია სასამართლოში საქმის აღძვრამდეც.

     მუხლი 110. მტკიცებულებათა უზრუნველყოფა სასამართლოში საქმის აღძვრამდე

მტკიცებულებათა უზრუნველყოფას სასამართლოში საქმის აღძვრამდე ახდენს იმ რაიონის (ქალაქის) მოსამართლე ან მაგისტრატი მოსამართლე, რომლის ტერიტორიაზედაც უნდა შესრულდეს საპროცესო მოქმედება უზრუნველყოფის მიზნით (მოწმის დაკითხვა, ნივთიერ მტკიცებულებათა დათვალიერება და ა.შ.).

საქართველოს 2005 წლის 23 ივნისის კანონი №1740 - სსმ I, №36, 11.07.2005წ., მუხ.227

     მუხლი 111. განცხადება მტკიცებულებათა უზრუნველყოფის შესახებ

1. განცხადება მტკიცებულებათა უზრუნველყოფის შესახებ სასამართლოს წარედგინება წერილობითი ფორმით. ასეთი განცხადების ზეპირი ფორმით წარდგენა დასაშვებია სასამართლოში საქმის განხილვის დროს.

2. მტკიცებულებათა უზრუნველყოფის შესახებ ზეპირი განცხადებით აღძრული შუამდგომლობა შეიტანება სასამართლო სხდომის ოქმში.

    მუხლი 112. მტკიცებულებათა უზრუნველყოფის შესახებ განცხადების შინაარსი

მტკიცებულებათა უზრუნველყოფის შესახებ როგორც წერილობითი, ისე ზეპირი ფორმით განცხადებულ შუამდგომლობაში უნდა აისახოს:

ა) მტკიცებულებანი, რომელთა უზრუნველყოფაც აუცილებელია;

ბ) გარემოებანი, რომელთა დასადასტურებლადაც საჭიროა ეს მტკიცებულებანი;

გ) მიზეზები, რომლებმაც აიძულა განმცხადებელი მიემართა შუამდგომლობით მტკიცებულებათა უზრუნველყოფის შესახებ;

დ) მოწინააღმდეგე მხარის გვარი, სახელი და მისამართი, თუ განცხადება მტკიცებულებათა უზრუნველყოფის შესახებ შეტანილია სასამართლოში საქმის აღძვრამდე და განმცხადებელმა იცის, თუ ვინ შეიძლება იყოს მოწინააღმდეგე მხარე.

     მუხლი 113. სასამართლოს განჩინება მტკიცებულებათა უზრუნველყოფის შესახებ

1. მტკიცებულებათა უზრუნველყოფის შესახებ მოსამართლეს გამოაქვს განჩინება, რომელშიც მიუთითებს მისი წარმოების წესსა და საშუალებებზე.

2. საპროცესო მოქმედება, რაც საჭიროა მტკიცებულებათა უზრუნველსაყოფად, უნდა შესრულდეს ამ კოდექსით დადგენილი წესით.

     მუხლი 114. სპეციალისტის მონაწილეობა მტკიცებულებათა უზრუნველყოფის დროს

მტკიცებულებათა უზრუნველსაყოფად ამა თუ იმ საპროცესო მოქმედების შესრულების დროს სასამართლოს შეუძლია მოიწვიოს სპეციალისტი 204-ე მუხლით დადგენილი წესითა და საფუძვლებით.

     მუხლი 115. მხარეთა მონაწილეობა მტკიცებულებათა უზრუნველყოფაში

1. მხარეებს ეცნობებათ მტკიცებულებათა უზრუნველყოფის დრო და ადგილი, მაგრამ მათი გამოუცხადებლობა ვერ დააბრკოლებს უზრუნველყოფის მიზნით შესაბამისი საპროცესო მოქმედების შესრულებას.

2. გადაუდებელ შემთხვევაში მტკიცებულებათა უზრუნველყოფა შესაძლებელია მხარეთათვის შეუტყობინებლადაც.

     მუხლი 116. მტკიცებულებათა უზრუნველყოფის წესით შეკრებილი მასალების სასამართლოში გადაგზავნა

1. ოქმები და მტკიცებულებათა უზრუნველყოფის წესით შეკრებილი ყველა მასალა გაეგზავნება საქმის განმხილველ სასამართლოს.

2. თუ მტკიცებულებათა უზრუნველყოფა მოხდა სასამართლოში საქმის აღძვრამდე, უზრუნველყოფის დროს შედგენილი ოქმი და სხვა მასალები შეინახება სასამართლოში, რომლებიც შემდგომ, მხარეთა თხოვნით ან თვით სასამართლოს ინიციატივით, გადაეგზავნება იმ სასამართლოს, რომელიც განიხილავს საქმეს.

     მუხლი 117. მტკიცებულებათა განმეორებითი ან დამატებითი უზრუნველყოფა

1. მხარეებს, იმისგან დამოუკიდებლად, მონაწილეობდნენ თუ არა ისინი მტკიცებულებათა უზრუნველყოფაში, უფლება აქვთ გამოთქვან თავიანთი მოსაზრებები და მიუთითონ იმ ხარვეზებზე, რომლებსაც, მათი აზრით, ადგილი ჰქონდა უზრუნველყოფის დროს.

2. საქმის განხილვის დროს სასამართლოს შეუძლია დაადგინოს მტკიცებულებათა დამატებითი ან განმეორებითი უზრუნველყოფა.

     მუხლი 118. მტკიცებულებათა უზრუნველსაყოფად გაწეული ხარჯების ანაზღაურების წესი

მტკიცებულებათა უზრუნველსაყოფად გაწეულ ხარჯებს გადაიხდის პირი, რომელმაც იშუამდგომლა სასამართლოს წინაშე ასეთი უზრუნველყოფის შესახებ. მოწინააღმდეგე მხარეს უფლება აქვს მოითხოვოს მტკიცებულებათა უზრუნველყოფაში მონაწილეობისათვის მის მიერ გაწეული ხარჯების ანაზღაურება. საბოლოოდ ამ ხარჯების განაწილება მოხდება სასამართლოს მიერ საქმის არსებითად გადაწყვეტისას.

     მუხლი 119. მტკიცებულებათა უზრუნველყოფის შესახებ გამოტანილი განჩინების გასაჩივრება

მტკიცებულებათა უზრუნველყოფის შესახებ სასამართლოს განჩინების გასაჩივრება არ დაიშვება. მტკიცებულებათა უზრუნველყოფაზე უარის თქმის შესახებ განჩინებაზე შეიძლება კერძო საჩივრის შეტანა.

თავი XV

ადგილზე დათვალიერება

    მუხლი 120. ნივთიერი და წერილობითი მტკიცებულებების ადგილზე დათვალიერება

სასამართლოს, მხარეთა მოთხოვნით ან თავისი ინიციატივით, შეუძლია დაადგინოს იმ ნივთიერი და წერილობითი მტკიცებულებების ადგილზე დათვალიერება და გამოკვლევა, რომელთა წარდგენაც სასამართლოში ამა თუ იმ მიზეზის გამო შეუძლებელია.

    მუხლი 121. სასამართლოს განჩინება ადგილზე დათვალიერების შესახებ

1. ადგილზე დათვალიერების შესახებ სასამართლოს გამოაქვს განჩინება, რომელშიც მითითებული უნდა იყოს დათვალიერებისა და გამოკვლევის საგანი, აგრეთვე დათვალიერების დრო და ადგილი. ამ განჩინების გასაჩივრება არ დაიშვება.

2. მხარეებსა და მათს წარმომადგენლებს ეცნობებათ ადგილზე დათვალიერების დრო და ადგილი, მაგრამ მათი გამოუცხადებლობა ვერ დააბრკოლებს დათვალიერების ჩატარებას.

3. აუცილებლობის შემთხვევაში ადგილზე დათვალიერებაში მონაწილეობის მისაღებად შეიძლება გამოიძახონ მოწმეები.

     მუხლი 122. ადგილზე დათვალიერების ჩატარება

ადგილზე დათვალიერებას აწარმოებს საქმის განმხილველი მოსამართლე. თუ საქმეს სასამართლოს კოლეგიური შემადგენლობა იხილავს, ადგილზე დათვალიერების მოვალეობა, ამ სასამართლოს თავმჯდომარის გადაწყვეტილებით, შეიძლება დაეკისროს მის ერთ-ერთ წევრს. ფაქტების კონსტატაციის მიზნით ადგილზე დათვალიერების ჩატარება სასამართლომ შეიძლება დაავალოს საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს მმართველობის სფეროში შემავალ საჯარო სამართლის იურიდიულ პირს − აღსრულების ეროვნულ ბიუროს.

საქართველოს 2012 წლის 8 მაისის კანონი №6145 – ვებგვერდი, 17.05.2012წ.

     მუხლი 123. სპეციალისტის მონაწილეობა ადგილზე დათვალიერებაში

1. ადგილზე დათვალიერებაში მონაწილეობის მისაღებად სასამართლოს შეუძლია მოიწვიოს სპეციალისტი 204-ე მუხლით განსაზღვრული საფუძვლებითა და წესით.

2. სპეციალისტის მოწვევის შესახებ სასამართლოს გამოაქვს განჩინება, რომლის გასაჩივრება არ დაიშვება.

     მუხლი 124. დათვალიერებაში მონაწილე პირთა უფლება- მოვალეობები

დათვალიერებაში მონაწილე მხარეებს, მოწმეებსა და სპეციალისტებს უფლება აქვთ მოსამართლის ყურადღება მიაქციონ ამა თუ იმ გარემოებას, რომელსაც, მათი აზრით, აქვს მნიშვნელობა დათვალიერების სრულყოფილად ჩასატარებლად, საქმისათვის მნიშვნელობის მქონე გარემოებათა დასადგენად.

    მუხლი 125. დათვალიერების ოქმის შინაარსი

1. დათვალიერების დროს უნდა შედგეს ოქმი (დათვალიერების ოქმი), რომელშიც უნდა აღინიშნოს:

ა) დათვალიერების ადგილი და ობიექტები;

ბ) დათვალიერებაში მონაწილე მხარეები, მოწმეები, სპეციალისტები;

გ) დათვალიერებაში მონაწილე პირების მოსაზრებები, მათი შენიშვნები;

დ) დათვალიერებისა და გამოკვლევის შედეგები.

2. ოქმს შეიძლება დაერთოს დათვალიერების დროს შედგენილი ან შემოწმებული გეგმები, ნახაზები, სურათები და ა. შ.

     მუხლი 126. დათვალიერებასთან დაკავშირებული ხარჯების დაფარვა

თუ დათვალიერება დაკავშირებულია ხარჯებთან, მხარემ, რომელიც შუამდგომლობს სასამართლოს წინაშე დათვალიერების შესახებ, წინასწარ უნდა შეიტანოს შესაბამისი თანხა. თუ ადგილზე დათვალიერება სასამართლოს ინიციატივით ხდება, ეს ხარჯები ორივე მხარემ უნდა დაფაროს.

თავი XVI

მხარეთა ახსნა-განმარტება

     მუხლი 127. მხარეთა ახსნა-განმარტების მიღება

1. საქმისათვის მნიშვნელობის მქონე გარემოებების დადგენის პროცესი იწყება მხარეთა (მესამე პირთა, თანამონაწილეთა, კანონისმიერ წარმომადგენელთა) ახსნა-განმარტების მიღებით: მხარეები იძლევიან ახსნა-განმარტებებს მათთვის ცნობილი და საქმისათვის მნიშვნელობის მქონე გარემოებათა შესახებ.

2. მხარეებს უფლება აქვთ, სასამართლოს წინასწარი ნებართვის გარეშე დაუსვან შეკითხვები მოწინააღმდეგე მხარეს და მის წარმომადგენელს. სასამართლო ნებართვას იძლევა მხოლოდ შეკითხვების დასმის პროცედურის დაწყების თაობაზე. თუ შეკითხვა უადგილოა ან შეუფერებელია და არ ემსახურება საქმის გარემოებების გამოკვლევასა და დადგენას, სასამართლოს, მხარის თხოვნით ან თავისი ინიციატივით, შეუძლია მოხსნას ასეთი შეკითხვა. შეკითხვის უადგილოდ ან შეუფერებლად მიჩნევა და მისი მოხსნა შეუძლია მოსამართლეს ერთპიროვნულად, ხოლო როცა საქმეს კოლეგიური სასამართლო იხილავს, მაშინ – სხდომის თავმჯდომარეს.

3 . მოსამართლის გადაწყვეტილებით , მხარისაგან დისტანციური ახსნა - განმარტების მიღება შეიძლება ტელეფონის , ვიდეო საშუალების ან სხვა ტექნიკური საშუალებების გამოყენებით სხვა სასამართლოდან , ადმინისტრაციული ორგანოდან ან საზღვარგარეთ საქართველოს დიპლომატიური წარმომადგენლობ ებ ისა და საკონსულო დაწესებულებ ებ ის მეშვეობით , თუ შესაძლებელია შესაბამისი ორგანოს მიერ პირის იდენტიფიცირება დაკითხვის ადგილას .

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

საქართველოს 2009 წლის 20 ნოემბრის კანონი №2110 - სსმ I, №40, 07.12.2009წ., მუხ.293

საქართველოს 2011 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5667– ვებგვერდი, 30.12.2011წ.

საქართველოს 2012 წლის 12 ივნისის კანონი №6439 – ვებგვერდი, 22.06.2012წ.

     მუხლი 128. მოსამართლეთა შეკითხვები

მოსამართლეს უფლება აქვს შეკითხვები მისცეს მხარეებს, რომლებიც ხელს შეუწყობენ საქმის გადაწყვეტისათვის მნიშვნელობის მქონე გარემოებების სრულად და ზუსტად განსაზღვრას, მათ დასადასტურებლად მტკიცებულებათა გამოვლენას და სასამართლოში წარდგენას, მათი უტყუარობის გამორკვევას.

     მუხლი 129. პირები, რომლებისგანაც არ შეიძლება ახსნა-განმარტების მიღება

არ შეიძლება ახსნა-განმარტების მიღება:

ა) (ამოღებულია - 21.02.2024, №4047);

ბ) სასულიერო პირისაგან ისეთი გარემოებათა შესახებ, რომლებიც მას გაანდვეს აღსარების დროს;

გ) თანამდებობის პირისაგან ისეთ გარემოებებზე, რომელთა შესახებ საიდუმლოების დაცვაც მის სამსახურებრივ მოვალეობაში შედის, თუ იგი განთავისუფლებული არ არის ასეთი საიდუმლოების დაცვისაგან.

საქართველოს 2005 წლის 25 ნოემბრის კანონი №2130 - სსმ I, №53, 19.12.2005წ., მუხ.350

საქართველოს 2020 წლის 14 ივლისის კანონი №6839 – ვებგვერდი, 28.07.2020წ.

საქართველოს 2024 წლის 21 თებერვლის კანონი №4047 – ვებგვერდი, 07.03.2024წ.

     მუხლი 130. ახსნა-განმარტების მიღება ერთ-ერთი მხარის გამოუცხადებლობის შემთხვევაში

 სასამართლო სხდომაზე ერთ-ერთი მხარის გამოუცხადებლობა ან გამოცხადებული მხარის უარი, მისცეს სასამართლოს ახსნა-განმარტება, ვერ დააბრკოლებს მეორე მხარისაგან ასეთი ახსნა-განმარტების მიღების შესაძლებლობას.

    მუხლი 131. აღიარება

ერთი მხარის მიერ ისეთი გარემოების არსებობის ან არარსებობის დადასტურება (აღიარება), რომელზედაც მეორე მხარე ამყარებს თავის მოთხოვნებსა თუ შესაგებელს, სასამართლომ შეიძლება საკმარის მტკიცებულებად ჩათვალოს და საფუძვლად დაუდოს სასამართლო გადაწყვეტილებას.

    მუხლი 132. მხარეთა აღიარების ფორმა

საქმისათვის მნიშვნელობის მქონე გარემოების არსებობის ან არარსებობის აღიარება მხარეს შეუძლია როგორც ზეპირი, ისე წერილობითი ფორმით, საქმის წინასწარი სასამართლო განხილვისათვის მომზადების ან ამ საქმის სასამართლო სხდომაზე განხილვის დროს. თუ აღიარება წარმოდგენილია წერილობითი ფორმით, იგი დაერთვის საქმეს. ზეპირად გაკეთებული აღიარება შეიტანება სასამართლო სხდომის ოქმში.

     მუხლი 133. აღიარების გაქარწყლება მხარის მიერ

1. მხარეს შეუძლია სასამართლოს მიერ გადაწყვეტილების გამოტანამდე გააქარწყლოს (უარყოს) თავისი აღიარება, თუ დაამტკიცებს, რომ ეს აღიარება იყო შეცდომის შედეგი და განპირობებული იყო ისეთი გარემოებით, რომელიც ცნობილი გახდა მისთვის აღიარების შემდეგ, ანდა მასზე ფსიქიკური თუ ფიზიკური ზემოქმედებით, რომელიც გამორიცხავდა მის თავისუფალ ნებას.

2. აღიარების უარყოფა სასამართლომ უნდა დაასაბუთოს თავის გადაწყვეტილებაში.

თავი XVII

წერილობითი მტკიცებულება

     მუხლი 134. წერილობითი მტკიცებულებები და მათი წარდგენის წესი

1. წერილობით მტკიცებულებებს წარმოადგენს აქტები, საბუთები, საქმიანი და პირადი ხასიათის წერილები, რომლებიც შეიცავს ცნობებს საქმისათვის მნიშვნელოვან გარემოებათა შესახებ.

11. „ელექტრონული დოკუმენტისა და ელექტრონული სანდო მომსახურების შესახებ“ საქართველოს კანონით განსაზღვრულ ელექტრონულ დოკუმენტს, აგრეთვე „საქართველოს ეროვნული ბანკის შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის 48-ე მუხლით, „კომერციული ბანკების საქმიანობის შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-19 მუხლის მე-4 პუნქტითა და „მიკრობანკების საქმიანობის შესახებ“ საქართველოს კანონის 25-ე მუხლის მე-3 პუნქტით გათვალისწინებული ელექტრონული ხელმოწერით დადასტურებულ დოკუმენტს ან/და დამოწმებულ დოკუმენტს აქვს მტკიცებულების ძალა.

2. წერილობით მტკიცებულებებს სასამართლოს წარუდგენენ მხარეები. თუ მხარემ ვერ შეძლო წერილობით მტკიცებულებათა მიღება იმ პირისაგან, ვისთანაც ეს მტკიცებულებები იმყოფება, მას შეუძლია იშუამდგომლოს სასამართლოს წინაშე, რათა სასამართლომ გამოითხოვოს ისინი.

21. წერილობითი მტკიცებულების გამოთხოვის თაობაზე შუამდგომლობის აღმძვრელ პირს ასევე შეუძლია შესაბამისი მხარისგან გამოითხოვოს ერთგვაროვანი (ერთი ტიპის) დოკუმენტები კონკრეტული რეკვიზიტების მითითების გარეშე, იმ ვარაუდით, რომ აღნიშნული დოკუმენტებით შეიძლება დადგინდეს საქმისათვის მნიშვნელოვანი გარემოებები.

3. წერილობითი მტკიცებულების გამოთხოვის თაობაზე შუამდგომლობის აღმძვრელი პირი ვალდებულია დაასაბუთოს, თუ საქმისთვის მნიშვნელოვანი რა გარემოების დადგენა შეიძლება ამ მტკიცებულებით და რას ეფუძნება მისი ვარაუდი, რომ მტკიცებულება მის მიერ მითითებული პირის ხელთაა.

4. წერილობითი მტკიცებულების გამოთხოვაზე უარის თქმა სასამართლომ უნდა დაასაბუთოს თავის განჩინებაში, რომელიც ცალკე არ გასაჩივრდება.

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

საქართველოს 2008 წლის 18 ივნისის კანონი №27 - სსმ I, №11, 04.07.2008 წ., მუხ.83

საქართველოს 2009 წლის 20 ნოემბრის კანონი №2110 - სსმ I, №40, 07.12.2009წ., მუხ.293

საქართველოს 2017 წლის 21  აპრილის   კანონი  №656  - ვებგვერდი, 10.05.2017წ.

საქართველოს 2017 წლის 23  დეკემბრის   კანონი №1900  –  ვებგვერდი, 11.01.2018წ.

საქართველოს 2023 წლის 22 თებერვლის კანონი №2621 – ვებგვერდი, 10.03.2023წ.

     მუხლი 135. წერილობითი მტკიცებულების დედნის წარდგენა

წერილობითი მტკიცებულება, როგორც წესი, წარდგენილ უნდა იქნეს დედნის სახით. თუ წარდგენილია საბუთის ასლი, სასამართლოს, მხარეთა შუამდგომლობით ან თავისი ინიციატივით, შეუძლია მოითხოვოს დედნის წარდგენა. პირი შეიძლება განთავისუფლდეს დედნის წარდგენისაგან მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ დაამტკიცებს, რომ ასეთი საბუთის წარდგენა გარკვეული მიზეზით, რომელსაც სასამართლო საფუძვლიანად მიიჩნევს, შეუძლებელია. საბუთის ასლისათვის მტკიცებულებითი მნიშვნელობის მინიჭება დამოკიდებულია სასამართლოს შეხედულებაზე.

     მუხლი 136. სასამართლოსათვის წერილობითი მტკიცებულებების წარდგენის სავალდებულოობა

1. გამოთხოვილ წერილობით მტკიცებულებებს ფიზიკური და იურიდიული პირები გადაუგზავნიან სასამართლოს დანიშნულ ვადაში. თუ მათ არ შეუძლიათ ამ ვადაში წარადგინონ ეს მტკიცებულებები, ისინი ვალდებული არიან, აცნობონ სასამართლოს ამის შესახებ მიზეზების მითითებით. საპატიო მიზეზის არსებობის შემთხვევაში სასამართლო უფლებამოსილია, ამ ნაწილით გათვალისწინებულ პირებს განუსაზღვროს დამატებითი ვადა მტკიცებულებათა წარმოსადგენად.

2. შეუტყობინებლობისას, აგრეთვე იმ შემთხვევაში, როდესაც წერილობითი მტკიცებულების წარდგენის შესახებ სასამართლოს მოთხოვნა არასაპატიო მიზეზით არ შესრულდა, სასამართლო მოქალაქეს ან საწარმოს, დაწესებულების, ორგანიზაციის ხელმძღვანელს ანდა შესაბამის თანამდებობის პირს აჯარიმებს 150 ლარით.

3. დაჯარიმება არ ათავისუფლებს შესაბამის პირს სასამართლოს მიერ გამოთხოვილი წერილობითი მტკიცებულების წარდგენის მოვალეობისაგან.

4. წერილობითი მტკიცებულების განმეორებით წარუდგენლობის შემთხვევაში სასამართლო აჯარიმებს შესაბამის პირს პირველი ჯარიმის სამმაგი ოდენობით.

5. თუ წერილობითი მტკიცებულების წარდგენაზე არასაპატიო მიზეზით უარს ამბობს ერთ-ერთი მხარე, რომელიც არ უარყოფს, რომ მტკიცებულება მის ხელთაა, სასამართლოს შეუძლია მტკიცებულების გამოთხოვის შესახებ შუამდგომლობის აღმძვრელი პირი გაათავისუფლოს იმ ფაქტის მტკიცების ტვირთისაგან, რომელიც ამ მტკიცებულებით უნდა დაედასტურებინა, და ასეთი ტვირთი გადააკისროს მხარეს, რომელიც უარს ამბობს წერილობითი მტკიცებულების წარდგენაზე.

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

     მუხლი 137. განცხადება საბუთის სიყალბის შესახებ

1. მხარეს უფლება აქვს საქმის წინასწარი სასამართლო განხილვისათვის მომზადების სტადიაზე განაცხადოს, რომ წარდგენილი საბუთი ყალბია. ასეთი განცხადება მას შეუძლია გააკეთოს აგრეთვე საქმის სასამართლო სხდომაზე განხილვის დროსაც, თუ ეს საბუთი წარდგენილ იქნა ამ სასამართლო სხდომაზე, ან ადრე წარდგენილი საბუთის სიყალბე მისთვის ცნობილი გახდა სასამართლო სხდომაზე.

2. მტკიცებულების წარმდგენ მხარეს შეუძლია სთხოვოს სასამართლოს მტკიცებულებებიდან სადავო საბუთის ამორიცხვა და საქმის გადაწყვეტა საქმეში არსებული სხვა მტკიცებულებების საფუძველზე. ასეთი თხოვნის არარსებობის შემთხვევაში სასამართლო შეამოწმებს საბუთის ნამდვილობას, რისთვისაც შეუძლია დანიშნოს ექსპერტიზა, მოითხოვოს დამატებითი მტკიცებულებების წარმოდგენა ან გამოითხოვოს სხვა მტკიცებულებები.

3. თუ სასამართლო მივა იმ დასკვნამდე, რომ წარდგენილი საბუთი ყალბია, მას მტკიცებულებიდან გამორიცხავს.

4. წარდგენილ წერილობით მტკიცებულებათა ნამდვილობის შემოწმება შეიძლება სასამართლოს ინიციატივით.

5. თუ დადასტურებულია წარდგენილი საბუთის სიყალბე, სასამართლო გამოიტანს დასაბუთებულ განჩინებას და ამ დოკუმენტს მისი სიყალბის დამადასტურებელი მტკიცებულებებით გადასცემს საგამოძიებო ორგანოებს.

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

     მუხლი 138. წერილობით მტკიცებულებათა ამონაწერის წარდგენა და მათი დათვალიერება შენახვის ადგილზე

სასამართლოში საბუთების წარდგენის სიძნელისას სასამართლოს შეუძლია მოითხოვოს სათანადო წესით შემოწმებული ამონაწერების წარდგენა ან მოახდინოს წერილობით მტკიცებულებათა დათვალიერება და გამოკვლევა მათი შენახვის ადგილზე.

     მუხლი 139. დედანი საბუთების შენახვა და დაბრუნება

საქმეში არსებული დედანი საბუთები სასამართლოში ერთად ინახება. ასეთი საბუთები, მათი წარმდგენის თხოვნით, შეიძლება დაუბრუნდეს მასვე, მაგრამ საქმეში უნდა დარჩეს მოსამართლის მიერ შემოწმებული დედანი საბუთების ასლები.

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

თავი XVIII

მოწმეთა ჩვენება

     მუხლი 140. მოწმის გამოძახება

1. მოწმედ შეიძლება იყოს ყოველი პირი, რომლისთვისაც ცნობილია რაიმე გარემოება საქმის შესახებ.

2. მოწმე შეიძლება გამოცხადდეს სასამართლოში დაინტერესებული მხარის მეშვეობით.

3. მხარე, რომელიც შუამდგომლობს სასამართლოს წინაშე ამა თუ იმ პირის მოწმედ დაშვებისა და დაკითხვის, აგრეთვე მისი სასამართლოს მეშვეობით გამოძახების შესახებ, ვალდებულია მიუთითოს მისი სახელი, გვარი და საცხოვრებელი ადგილი, აგრეთვე ის, თუ საქმისთვის მნიშვნელობის მქონე რა გარემოების დადასტურება შეუძლია მოწმეს.

4. სასამართლოს შეუძლია უარი თქვას გამოძახებული მოწმის დაკითხვაზე ან არ გამოიძახოს იგი, თუ ცნობს, რომ გარემოებებს, რომელთა დასადასტურებლადაც იძახებენ მოწმეს, არა აქვთ რაიმე მნიშვნელობა საქმის არსებითად გადაწყვეტისათვის.

     მუხლი 141. პირები, რომლებიც არ შეიძლება დაკითხულ იქნენ მოწმედ

მოწმედ ყველა შემთხვევაში არ შეიძლება გამოძახებულ და დაკითხულ იქნეს:

ა) (ამოღებულია - 21.02.2024, №4047);

ბ) სასულიერო პირი – იმ გარემოებათა შესახებ, რომლებიც მას გაანდვეს აღსარების დროს;

გ) წარმომადგენლები სამოქალაქო საქმეებსა და დამცველები სისხლის სამართლის საქმეებზე – ისეთ გარემოებებთან დაკავშირებით, რომლებიც მათთვის ცნობილი გახდა მათ მიერ წარმომადგენლის ან დამცველის მოვალეობის შესრულებისას;

დ) მედიაციის პროცესის მონაწილე − იმ კონფიდენციალურ ინფორმაციასთან დაკავშირებით, რომელიც მისთვის ცნობილი გახდა მედიაციის პროცესში ან არსებითად გამომდინარეობს მედიაციის პროცესიდან.

საქართველოს 2005 წლის 25 ნოემბრის კანონი №2130 - სსმ I, №53, 19.12.2005წ., მუხ.350

საქართველოს 2011 წლის 20 დეკემბრის კანონი №5550 – ვებგვერდი, 28.12.2011წ.

საქართველოს 2019 წლის 18 სექტემბრის კანონი №4955 – ვებგვერდი, 27.09.2019წ.

საქართველოს 2020 წლის 14 ივლისის კანონი №6839 – ვებგვერდი, 28.07.2020წ.

საქართველოს 2024 წლის 21 თებერვლის კანონი №4047 – ვებგვერდი, 07.03.2024წ.

    მუხლი 142. ჩვენების მიცემაზე უარის თქმის უფლება

1. ჩვენების მიცემაზე უარის თქმის უფლება აქვთ:

ა) მხარეთა მეუღლეებს;

ბ) ახლო ნათესავებს − შვილებს, მინდობით აღსაზრდელებს, შვილიშვილებს, დებს, ძმებს, მშობლებს, მშვილებლებს, მეურვეებს, მზრუნველებს, პაპებს, ბებიებს;

გ) პირებს, რომლებიც თავიანთი სამსახურებრივი მდგომარეობის გამო ვალდებულნი არიან დაიცვან საიდუმლოება, თუ ისინი განთავისუფლებულნი არ არიან ამ მოვალეობისაგან.

2. ჩვენების მიცემაზე უარის თქმა დასაშვებია, თუ ჩვენების მიცემა გამოიწვევს მოწმის ან მისი ახლო ნათესავის მიმართ სისხლისსამართლებრივი დევნის დაწყებას, ან მიაყენებს მათ ქონებრივ ზიანს.

საქართველოს 2005 წლის 20 აპრილის კანონი № 1349 - სსმ I, №19, 28.04.2005წ., მუხ.121

საქართველოს 2017 წლის 4 მაისის  კანონი  №753  - ვებგვერდი, 24.05.2017წ.

     მუხლი 143. ჩვენების მიცემის ვალდებულება ჩვენების მიცემაზე უარის თქმის უფლების მიუხედავად

ჩვენების მიცემაზე უარის თქმის უფლების მიუხედავად, პირი ვალდებულია მისცეს ჩვენება, თუ:

ა) საჭიროა დადასტურდეს გარიგება, რომლის დადებისას იგი მიწვეული იყო მოწმედ;

ბ) გასარკვევია ოჯახის წევრის დაბადების, დაქორწინების ან გარდაცვალების საკითხები;

გ) ამა თუ იმ სამართლებრივი ურთიერთობების დამყარებისას იგი მოქმედებდა, როგორც ერთ-ერთი მხარის წარმომადგენელი.

     მუხლი 144. მოწმის მოვალეობა დაასაბუთოს უარის თქმა ჩვენების მიცემაზე

მოწმემ, რომელიც უარს ამბობს ჩვენების მიცემაზე, უნდა დაასაბუთოს ეს უარი. საკითხი იმის შესახებ, აქვს თუ არა მოწმეს უფლება, უარი თქვას ჩვენების მიცემაზე, საბოლოოდ გადაწყდება სასამართლოს მიერ.

     მუხლი 145. მოწმის მოვალეობა

1. მოწმედ დაბარებული პირი ვალდებულია გამოცხადდეს სასამართლოში და მისცეს სწორი ჩვენება. მოწმის სასამართლოში არასაპატიო მიზეზით გამოუცხადებლობის შემთხვევაში იგი დაჯარიმდება 50 ლარით. სასამართლომ შეიძლება დაადგინოს მოწმის იძულებითი მოყვანა.

2. ჩვენების მიცემაზე უარის თქმისა და განზრახ არასწორი ჩვენების მიცემისათვის მოწმეს შეიძლება დაეკისროს სისხლის სამართლის პასუხისმგებლობა.

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

    მუხლი 146. მოწმის უფლება

1. მოწმეს უფლება აქვს მოითხოვოს სასამართლოში გამოძახებასთან დაკავშირებული ხარჯების ანაზღაურება კანონით დადგენილი წესით.

2. სასამართლოს შეუძლია დაავალოს მხარეს, რომლის შუამდგომლობითაც გამოძახებულია მოწმე, წინასწარ გადაიხადოს მოწმის სასამართლოში გამოძახებასა და დაკითხვასთან დაკავშირებული ხარჯები. ასეთ შემთხვევაში მოწმეს გამოიძახებს სასამართლო მას შემდეგ, რაც მხარე შეასრულებს აღნიშნული ხარჯების გადახდის მოვალეობას.

    მუხლი 147. მოწმის დაკითხვა მის ადგილსამყოფელზე

მოწმის დაკითხვა წარმოებს ღია სასამართლო სხდომაზე. მოწმე შეიძლება დაიკითხოს მის ადგილსამყოფელზე, თუ:

ა) ავადმყოფობის, მოხუცებულობის, ინვალიდობის ან სხვა საპატიო მიზეზით მას არ შეუძლია გამოცხადდეს სასამართლოში;

ბ) საქმის გარემოებათა მიხედვით მისი ადგილზე დაკითხვა უფრო მიზანშეწონილია;

გ) დაკითხულ უნდა იქნეს რამდენიმე მოწმე, რომლებიც ერთ ადგილას ცხოვრობენ და მათი სასამართლოში გამოძახება და დაკითხვა დაკავშირებული იქნებოდა დიდ ხარჯებთან;

დ) სხვა შემთხვევებში – სასამართლოს შეხედულებისამებრ.

     მუხლი 148. მოწმის დაკითხვა

1. ყოველი მოწმე ცალკე უნდა დაიკითხოს. მოწმეები, რომლებსაც ჯერ არ მიუციათ ჩვენება, არ უნდა იყვნენ სასამართლო სხდომის დარბაზში. დაკითხული მოწმეები რჩებიან სასამართლო სხდომის დარბაზში საქმის განხილვის დამთავრებამდე და არ შეუძლიათ გავიდნენ დარბაზიდან სასამართლოს ნებართვის გარეშე.

2. მოწმის დაკითხვა იწყება მისი პიროვნების გარკვევით (სახელი, გვარი, საცხოვრებელი და საქმიანობის ადგილი და ა. შ.). ამის შემდეგ სასამართლო არკვევს მოწმის დამოკიდებულებას საქმეში მონაწილე პირებთან და წინადადებით მიმართავს მას აცნობოს სასამართლოს ყველაფერი, რაც მისთვის პირადად ცნობილია საქმის გარემოებათა შესახებ.

3. მოწმე თავისუფალი თხრობით გადმოსცემს ყოველივეს, რაც მან იცის ამ გარემოებათა შესახებ. მხოლოდ ამის შემდეგ შეიძლება მიეცეს მას შეკითხვები.

4. პირველად შეკითხვას აძლევს მხარე, რომლის ინიციატივითაც დაიბარეს მოწმე ან მხარის წარმომადგენელი, შემდეგ – მოწინააღმდეგე მხარე ან მისი წარმომადგენელი. კონკრეტული შეკითხვის მიცემის მიზანშეწონილობის საკითხს წყვეტს სასამართლო.

5. მოსამართლეს შეუძლია შეკითხვა მისცეს მოწმეს დაკითხვის ყველა მომენტში.

6. მხარის შუამდგომლობით და მოსამართლის გადაწყვეტილებით, შესაძლებელია მოწმის დისტანციური დაკითხვა ამ კოდექსის 127-ე მუხლის მე-3 ნაწილით დადგენილი წესით, რის შესახებაც წინასწარ ეცნობება მხარეებს.

7. შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე მოწმე უნდა დაიკითხოს „შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთა უფლებების შესახებ“ საქართველოს კანონით განსაზღვრული პირობების დაცვით.

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

საქართველოს 2020 წლის 14 ივლისის კანონი №6839 – ვებგვერდი, 28.07.2020წ.

    მუხლი 149. მოწმის განმეორებით დაკითხვა. მოწმეთა დაპირისპირება

სასამართლოს შეუძლია მხარეთა შუამდგომლობით ან თავისი ინიციატივით მეორედ დაკითხოს მოწმე, აგრეთვე მოახდინოს მოწმეთა დაპირისპირება მათ ჩვენებაში წინააღმდეგობათა გასარკვევად.

    მუხლი 150. მოწმის მიერ ჩანაწერებით სარგებლობა

მოწმე ჩვენებას აძლევს ზეპირად, მაგრამ მას შეუძლია ისარგებლოს ჩანაწერებით, თუ მისი ჩვენება დაკავშირებულია რაიმე ციფრობრივ ან სხვა ძნელად დასამახსოვრებელ ცნობებთან. ეს ჩანაწერები მხარეთა შუამდგომლობით ან სასამართლოს ინიციატივით შეიძლება დაერთოს საქმეს.

     მუხლი 151. უარის თქმა მოწმის დაკითხვაზე

მხარეს შეუძლია უარი თქვას იმ მოწმის დაკითხვაზე, რომლის გამოძახებასა და დაკითხვაზე თვითონ იშუამდგომლა სასამართლოს წინაშე. მეორე მხარეს შეუძლია იშუამდგომლოს სასამართლოს წინაშე, რომ გამოცხადებული მოწმე დაკითხულ იქნეს, ხოლო თუ დაკითხვა დაწყებულია, – გაგრძელდეს. ასეთ შემთხვევაში მოწმე უნდა დაიკითხოს.

     მუხლი 152. არასრულწლოვანი მოწმის დაკითხვა

1. 14 წლის ასაკამდე მოწმის დაკითხვისას, ხოლო სასამართლოს შეხედულებით – 14-დან 18 წლის ასაკამდე მოწმის დაკითხვის დროსაც, შეიძლება მოწვეულ იქნეს პედაგოგი, აუცილებლობის შემთხვევაში შეიძლება მოიწვიონ აგრეთვე მშობლები, მშვილებლები, მეურვეები ან მზრუნველები. აღნიშნულ პირებს, სასამართლოს ნებართვით, შეუძლიათ მისცენ მოწმეს შეკითხვები.

2. გამონაკლის შემთხვევაში, თუ ეს აუცილებელია სწორი და გულწრფელი ჩვენების მისაღებად, არასრულწლოვანი მოწმის დაკითხვის დროს სასამართლოს წინადადებით სხდომის დარბაზიდან შეიძლება რომელიმე მხარის გაყვანა. სხდომის დარბაზში ამ მხარის დაბრუნების შემდეგ მას უნდა ეცნობოს არასრულწლოვანი მოწმის ჩვენება და მიეცეს შესაძლებლობა დაუსვას მოწმეს შეკითხვები.

3. მოწმე, რომელსაც 16 წელი არ შესრულებია, დაკითხვის შემდეგ ტოვებს სასამართლო სხდომის დარბაზს, გარდა იმ შემთხვევისა, როდესაც სასამართლო აუცილებლად მიიჩნევს ამ მოწმის დარჩენას სხდომის დარბაზში.

     მუხლი 153. მოწმის მიერ ფიცის დადება

1. მოწმის მიერ ფიცის დადება შეიძლება მოხდეს მხოლოდ მაშინ, თუ მის ჩვენებას გადამწყვეტი მნიშვნელობა აქვს მხარეთა შორის წამოჭრილი დავის გადაწყვეტისათვის და სასამართლო ამას მიზანშეწონილად ჩათვლის.

2. ფიცის დადება ხდება დაკითხვის შემდეგ.

3. ფიცს არ დებენ 16 წელს მიუღწეველი პირები.

4. ფიცის დადების წინ სასამართლომ უნდა აუხსნას მოწმეს ფიცის მნიშვნელობისა და წინასწარგანზრახულად დაფიცების გზით ყალბი ჩვენების მიცემით გამოწვეული სისხლის სამართლის პასუხისმგებლობის შესახებ.

5. რელიგიური მნიშვნელობის მქონე ფიცის დადების დროს მოსამართლე შემდეგნაირად მიმართავს მოწმეს:

„დაიფიცეთ ყოვლისშემძლე და ყოვლისმცოდნე ღმერთის წინაშე, რომ თქვენ მთელი შეგნებით თქვით მხოლოდ სიმართლე და არაფერი დაგიმალავთ”.

ამაზე მოწმე უპასუხებს:

„ვფიცავ. ღმერთი იყოს ჩემი მფარველი!”

6. არარელიგიური მნიშვნელობის მქონე ფიცი დაიდება შემდეგნაირად:

მოსამართლე მიმართავს მოწმეს:

„დაიფიცეთ, რომ თქვენ მთელი შეგნებით თქვით მხოლოდ სიმართლე და არაფერი დაგიმალავთ”.

მოწმე უპასუხებს:

„ვფიცავ”.

7. თუ მოწმე აცხადებს, რომ იგი თავისი რწმენისა თუ სხვა მოსაზრებათა გამო უარს ამბობს ფიცის დადებაზე, მაშინ მან თავისი ჩვენება უნდა მისცეს ფიცის შემცვლელი დადასტურებით. ასეთი დადასტურება შემდეგნაირად ხორციელდება:

მოსამართლე მიმართავს მოწმეს:

„ადასტურებთ თუ არა სასამართლოს წინაშე პასუხისმგებლობის მთელი შეგნებით, რომ თქვენ თქვით მხოლოდ სიმართლე და არაფერი დაგიმალავთ?”.

მოწმე უპასუხებს: “დიახ, ვადასტურებ”.

თავი XIX

ნივთიერი მტკიცებულება

    მუხლი 154. ნივთიერი მტკიცებულებანი, მათი გამოთხოვისა და წარდგენის წესი

1. ნივთიერი მტკიცებულებებია ის ნივთები, რომლებიც თავისი ხარისხით, თვისებით ან თავისი არსებობით წარმოადგენენ საქმისათვის მნიშვნელობის მქონე გარემოებების დადგენის საშუალებას.

2. ნივთიერ მტკიცებულებებს სასამართლოს წარუდგენენ მხარეები. თუ მხარემ ვერ შეძლო ნივთიერი მტკიცებულების მიღება იმ პირისაგან, ვისაც ხელთა აქვს იგი, მხარეს შეუძლია იშუამდგომლოს სასამართლოს წინაშე მისი გამოთხოვის შესახებ.

3. ნივთიერი მტკიცებულების გამოთხოვის შესახებ შუამდგომლობის აღმძვრელი პირი ვალდებულია აღნიშნოს, საქმის რა მნიშვნელოვანი გარემოების დადგენა შეიძლება ამ მტკიცებულებით, აღწეროს ეს ნივთი და მიუთითოს, რას ეფუძნება მისი ვარაუდი, რომ მტკიცებულება მის მიერ მითითებული პირის ხელთაა.

4. ნივთიერი მტკიცებულების გამოთხოვაზე უარის თქმა სასამართლომ უნდა დაასაბუთოს თავის განჩინებაში, რომელიც ცალკე არ გასაჩივრდება.

     მუხლი 155. სასამართლო, რომელსაც უნდა წარედგინოს ნივთიერი მტკიცებულება

გამოთხოვილი ნივთიერი მტკიცებულება ფიზიკურმა და იურიდიულმა პირებმა უნდა გადაუგზავნონ უშუალოდ სასამართლოს დანიშნულ ვადაში. სასამართლოს შეუძლია აგრეთვე ნივთიერი მტკიცებულების გამოთხოვაზე შუამდგომლობის აღმძვრელ პირს მისცეს უფლება მიიღოს საბუთი სასამართლოში წარსადგენად.

საქართველოს 1999 წლის 13 მაისის კანონი №1956 – სსმ I, №15(22), 14.05.1999 წ., მუხ.64

     მუხლი 156. ნივთიერი მტკიცებულების წარდგენის მოვალეობა

1. ფიზიკური და იურიდიული პირები ვალდებული არიან, სასამართლოს აცნობონ იმის შესახებ, რომ არ შეუძლიათ წარადგინონ გამოთხოვილი ნივთიერი მტკიცებულება ან წარადგინონ იგი სასამართლოს მიერ დანიშნულ ვადაში. საპატიო მიზეზის არსებობის შემთხვევაში სასამართლო უფლებამოსილია, ამ ნაწილით გათვალისწინებულ პირებს განუსაზღვროს დამატებითი ვადა მტკიცებულებათა წარმოსადგენად.

2. შეუტყობინებლობისას, აგრეთვე იმ შემთხვევაში, როდესაც ნივთიერი მტკიცებულების წარდგენის შესახებ სასამართლოს მოთხოვნა არასაპატიო მიზეზით არ შესრულდა, სასამართლო შესაბამის ფიზიკურ პირს ან იურიდიული პირის თანამდებობის პირს აჯარიმებს 150 ლარით.

3. დაჯარიმება არ ათავისუფლებს შესაბამის პირს სასამართლოს მიერ გამოთხოვილი ნივთიერი მტკიცებულების წარდგენის მოვალეობისაგან.

4. ნივთიერი მტკიცებულების განმეორებით წარუდგენლობის შემთხვევაში სასამართლო აჯარიმებს შესაბამის პირს პირველი ჯარიმის სამმაგი ოდენობით.

საქართველოს 1999 წლის 13 მაისის კანონი №1956 – სსმ I, №15(22), 14.05.1999 წ., მუხ.64

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

     მუხლი 157. მხარის მიერ ნივთიერი მტკიცებულების წარდგენაზე უარის თქმა

თუ ნივთიერი მტკიცებულების წარდგენაზე არასაპატიო მიზეზით უარს ამბობს ერთ-ერთი მხარე, რომელიც არ უარყოფს, რომ მტკიცებულება მის ხელთაა, სასამართლოს შეუძლია მტკიცებულების გამოთხოვის შესახებ შუამდგომლობის აღმძვრელი პირი გაათავისუფლოს იმ ფაქტის მტკიცების ტვირთისაგან, რომელიც ამ მტკიცებულებით უნდა დაედასტურებინა, და ასეთი ტვირთი გადააკისროს მხარეს, რომელიც უარს ამბობს მის ხელთ არსებული ნივთიერი მტკიცებულების წარდგენაზე.

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

     მუხლი 158. ნივთიერ მტკიცებულებათა შემოწმება

1. ნივთიერი მტკიცებულებები წარედგინება მხარეებს (წარმომადგენლებს). მათ შეუძლიათ გაეცნონ დათვალიერების ოქმებს. მხარეებს შეუძლიათ გამოთქვან თავიანთი მოსაზრებები ამ ნივთიერ მტკიცებულებათა თუ მათი დათვალიერების ოქმების შესახებ.

2. მხარეებს მთავარ სხდომაზე შეუძლიათ იშუამდგომლონ სასამართლოს წინაშე, რათა მათ ნივთიერ მტკიცებულებათა შემოწმების მიზნით წარადგინონ ექსპერტის დასკვნები, თუ ასეთი შუამდგომლობა საპატიო მიზეზით არ იყო მათ მიერ აღძრული საქმის მომზადების სტადიაზე. ასეთი შუამდგომლობა არ შეიძლება გახდეს საქმის განხილვის გადადების საფუძველი.

3. ექსპერტიზის დანიშვნა ნივთიერ მტკიცებულებათა გამოკვლევის მიზნით სასამართლოს შეუძლია თავისი ინიციატივითაც.

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

     მუხლი 159. ნივთიერ მტკიცებულებათა ადგილზე დათვალიერება

თუ ნივთიერ მტკიცებულებათა სასამართლოში წარდგენა ძნელი ან შეუძლებელია, სასამართლოს შეუძლია, მხარეთა თხოვნით ან თავისი ინიციატივით, დაადგინოს მათი ადგილზე დათვალიერება, რის შესახებაც გამოაქვს განჩინება. თუ საქმეს კოლეგიური სასამართლო იხილავს, ადგილზე დათვალიერება შეიძლება მიენდოს ერთ-ერთ მოსამართლეს. ადგილზე დათვალიერება ხდება XV თავში დადგენილი წესებით.

     მუხლი 160. ნივთიერ მტკიცებულებათა შენახვა

1. ნივთიერი მტკიცებულებები ინახება საქმეში ან საგანგებო აღწერის სიით ჩაბარდება სასამართლოს ნივთიერ მტკიცებულებათა შესანახ კამერაში.

2. ნივთები, რომელთა სასამართლოში მიტანა შეუძლებელია, ადგილზე ინახება. ისინი დაწვრილებით უნდა იქნეს აღწერილი, ხოლო საჭიროების შემთხვევაში – ფოტოგრაფირებულიც.

3. სასამართლო იღებს ღონისძიებებს ნივთების უცვლელ მდგომარეობაში შესანახად.

     მუხლი 161. ნივთიერ მტკიცებულებათა დაბრუნება

1. სასამართლოს გადაწყვეტილების კანონიერ ძალაში შესვლის შემდეგ, ნივთიერი მტკიცებულება დაუბრუნდება მის წარმდგენ პირს ან გადაეცემა იმ პირს, რომელსაც სასამართლომ მიაკუთვნა უფლება ამ ნივთზე.

2. ნივთები, რომლებიც არ შეიძლება იყოს მოქალაქეთა მფლობელობაში, გადაეცემა სათანადო სახელმწიფო საწარმოს, დაწესებულებას ან ორგანიზაციას.

3. ცალკეულ შემთხვევაში ნივთიერი მტკიცებულებები სასამართლოს მიერ მათი შემოწმებისა და გამოკვლევის შემდეგ შეიძლება საქმის დამთავრებამდე დაუბრუნდეს მის წარმდგენ პირს, თუ უკანასკნელი ამას შუამდგომლობს და თუ ამ შუამდგომლობის დაკმაყოფილება შეიძლება საქმის განხილვისათვის ზიანის მიუყენებლად.

თავი XX

ექსპერტის დასკვნა

     მუხლი 162. ექსპერტიზის დანიშვნა

1. თუ საქმის განხილვასთან დაკავშირებულ საკითხზე მოსამართლეს სპეციალური ცოდნა არ გააჩნია, სასამართლოს შეუძლია თავისი ინიციატივით დანიშნოს ექსპერტიზა საქმის განხილვის ნებისმიერ სტადიაზე, მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ აღნიშნული საკითხის განმარტებას არსებითი მნიშვნელობა აქვს საქმის გადაწყვეტისათვის და მის გარეშე გადაწყვეტილების გამოტანა შეუძლებელია. ასეთ შემთხვევაში სასამართლოს გამოაქვს მოტივირებული განჩინება.

2. მხარეებს შეუძლიათ სასამართლოსგან დამოუკიდებლად უზრუნველყონ ექსპერტიზის ჩატარება. ასეთ შემთხვევაში ექსპერტის დასკვნა სასამართლოს უნდა წარედგინოს სასამართლოში საქმის აღძვრის ან საქმის მომზადების სტადიაზე. სარჩელის (შესაგებლის) წარდგენისას მხარეს უფლება აქვს, მოითხოვოს ვადა ექსპერტის დასკვნის წარმოსადგენად.

3. საქმის მთავარ სხდომაზე განხილვისას ექსპერტის დასკვნა მხარემ შეიძლება წარმოადგინოს მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ სასამართლო განხილვისათვის საქმის მომზადების სტადიაზე მისთვის ექსპერტის დასკვნის წარდგენის საჭიროება ობიექტური მიზეზებით ვერ იქნებოდა ცნობილი და ასეთი საფუძველი წარმოიშვა ამ სხდომაზე, ან თუ მხარემ საპატიო მიზეზით ვერ უზრუნველყო შესაბამისი ექსპერტის დასკვნის წარმოდგენა საქმის მომზადების სტადიაზე.

4. მხარის მიერ ექსპერტის დასკვნის წარმოუდგენლობა არ შეიძლება გახდეს საქმის განხილვის გადადების საფუძველი. სასამართლოს შეუძლია მხარეს დაუნიშნოს ვადა ექსპერტის დასკვნის წარმოსადგენად.

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

     მუხლი 163. განჩინება ექსპერტიზის დანიშვნის შესახებ

1. ექსპერტიზის დანიშვნის შესახებ სასამართლოს გამოაქვს განჩინება, რომელშიც უნდა აღინიშნოს, თუ რა საკითხებზეა საჭირო ექსპერტის დასკვნა, ვინ დაინიშნა ექსპერტად და რა მასალები წარედგინა ექსპერტს გამოსაკვლევად. აუცილებლობის შემთხვევაში ექსპერტიზის ჩასატარებლად სასამართლო ნიშნავს რამდენიმე ექსპერტს.

2. ექსპერტების შერჩევის დროს სასამართლო უფლებამოსილია გაითვალისწინოს მხარეთა მოსაზრებები. მხარეებს უფლება აქვთ, შესთავაზონ სასამართლოს ექსპერტად დასანიშნი პირის კანდიდატურები. საბოლოოდ საკითხს იმის შესახებ, თუ ვის მიენდოს ექსპერტიზის ჩატარება, წყვეტს სასამართლო. მხარეებს უფლება აქვთ, აცილება მისცენ ექსპერტს ამ კოდექსის 35-ე მუხლით დადგენილი საფუძვლით.

3. მხარეებს აგრეთვე უფლება აქვთ, წარუდგინონ სასამართლოს კითხვები, რომლებიც უნდა განმარტოს ექსპერტმა. საბოლოოდ იმ საკითხთა წრეს, რომლებზედაც საჭიროა ექსპერტის დასკვნა, განსაზღვრავს სასამართლო.

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

    მუხლი 164. რამდენიმე ექსპერტის დანიშვნა

რამდენიმე ექსპერტის დანიშვნისას მათ უფლება აქვთ ერთმანეთთან ითათბირონ. თუ ექსპერტები დაადგებიან საერთო აზრს, ყველანი ხელს აწერენ ერთ დასკვნას. ექსპერტი, რომელიც არ ეთანხმება დანარჩენ ექსპერტებს, ადგენს ცალკე დასკვნას.

     მუხლი 165. ექსპერტიზის ჩატარების ადგილი

ექსპერტიზის ჩატარების ადგილს განსაზღვრავს სასამართლო.

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

     მუხლი 166. ექსპერტიზის ჩატარების წესი სპეციალურ საექსპერტო დაწესებულებაში

1. თუ სასამართლოს დავალებით ექსპერტიზის ჩატარება მინდობილი აქვს სპეციალური სასამართლო-საექსპერტო დაწესებულების ექსპერტს, სასამართლო უგზავნის ამ დაწესებულებას თავის განჩინებას ექსპერტიზის დანიშვნის შესახებ, აგრეთვე ექსპერტიზის ჩატარებისათვის აუცილებელ მასალებს.

2. სასამართლოს განჩინების მიღების შემდეგ საექსპერტო დაწესებულების ხელმძღვანელი ექსპერტიზის ჩატარებას მიანდობს ამ დაწესებულების ერთ ან რამდენიმე თანამშრომელს.

3. სასამართლოს დავალებით საექსპერტო დაწესებულების ხელმძღვანელი განუმარტავს თანამშრომლებს, რომლებსაც მიენდოთ ექსპერტიზის ჩატარება, ექსპერტის უფლება-მოვალეობებს, რაც გათვალისწინებულია 168-ე მუხლით, აგრეთვე დასკვნის მიცემაზე უარის თქმისათვის თავის არიდებისა თუ შეგნებულად ყალბი დასკვნის მიცემისათვის პასუხისმგებლობას, რაც გათვალისწინებულია საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსით. ამის შესახებ მათ ჩამოერთმევათ ხელწერილი, რომელიც ექსპერტის დასკვნასთან ერთად გადაეგზავნება სასამართლოს.

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

     მუხლი 167. ექსპერტიზის ჩატარება არასაექსპერტო დაწესებულებაში

თუ სასამართლოს დავალებით ექსპერტიზა ტარდება არასპეციალურ სასამართლო-საექსპერტო დაწესებულებაში, შესაბამის პირს ექსპერტად ნიშნავს თვითონ სასამართლო. განჩინება ექსპერტიზის დანიშვნის შესახებ და ყველა მასალა, რომელიც აუცილებელია ექსპერტიზის ჩასატარებლად, ექსპერტად დანიშნულ პირს უშუალოდ სასამართლომ უნდა გადასცეს. განჩინების გადაცემისას სასამართლო ამოწმებს ექსპერტის პიროვნებას, მის სპეციალობასა და კომპეტენტურობას, განუმარტავს ექსპერტს მის უფლება-მოვალეობებს, რომლებიც გათვალისწინებულია ამ კოდექსის 168-ე მუხლით, და აფრთხილებს ექსპერტს დასკვნის მიცემაზე უარის თქმისათვის, მისი მიცემისათვის თავის არიდებისა თუ შეგნებულად ყალბი დასკვნის მიცემისათვის პასუხისმგებლობის შესახებ, რომელიც გათვალისწინებულია საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსით. ყოველივე ეს აღინიშნება სასამართლოს განჩინებაში ექსპერტიზის დანიშვნის შესახებ, რაც დამოწმდება ექსპერტის ხელმოწერით.

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

     მუხლი 168. ექსპერტის უფლებები და მოვალეობები

1. ექსპერტად დანიშნული პირი ვალდებულია გამოცხადდეს სასამართლოში გამოძახებისთანავე და მისცეს ობიექტური დასკვნა მის წინაშე დასმულ კითხვებზე.

2. თუ ექსპერტი არასაპატიო მიზეზით არ გამოცხადდება სასამართლოში, თავს აარიდებს დასკვნის მიცემას ან შეგნებულად მისცემს ყალბ დასკვნას, მის მიმართ გამოიყენება საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსით გათვალისწინებული ღონისძიებები.

3. ექსპერტს უფლება აქვს უარი თქვას დასკვნის მიცემაზე, თუ მისთვის გადაცემული მასალები საკმარისი არ არის, ან თუ მას არა აქვს სათანადო ცოდნა დაკისრებული მოვალეობის შესასრულებლად. ექსპერტი მოვალეა აღნიშნული საფუძვლებით დასკვნის მიცემაზე უარი დაწვრილებით დაასაბუთოს.

4. თუ ექსპერტიზის ჩატარებისას ექსპერტი გამოარკვევს საქმისათვის მნიშვნელობის მქონე ისეთ გარემოებებს, რომელთა შესახებაც მას კითხვები არ ჰქონდა დასმული, ექსპერტს უფლება აქვს დასკვნაში მიუთითოს ამ გარემოებებზე.

5. ექსპერტიზასთან დაკავშირებული გარემოებების გამოსარკვევად ექსპერტს უფლება აქვს გაეცნოს საქმის მასალებს, მონაწილეობა მიიღოს საქმის განხილვაში, დაუსვას მხარეებსა და მოწმეებს შეკითხვები, მიიღოს მონაწილეობა მტკიცებულებათა დათვალიერებასა და შემოწმებაში, აგრეთვე სთხოვოს სასამართლოს მისთვის დამატებითი მასალების წარდგენა.

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

     მუხლი 169. ექსპერტიზის ჩატარებისათვის საჭირო მასალების შეგროვება

1. ექსპერტიზის ჩატარებისათვის აუცილებელ მასალებს სასამართლოს წარუდგენენ მხარეები. ექსპერტიზის ჩასატარებლად აუცილებელი მასალების წრეს განსაზღვრავს სასამართლო, რომელსაც შეუძლია გაითვალისწინოს როგორც მხარეების, ისე ექსპერტად დანიშნული პირის მოსაზრებები.

2. თუ ექსპერტიზის ჩასატარებლად საჭირო მასალების მიღებისათვის აუცილებელია მოწმის დაკითხვა, სასამართლოს შეუძლია გამოიძახოს და დაკითხოს იგი ექსპერტის მონაწილეობით. მხარეებს ეცნობებათ ამის შესახებ, მაგრამ მათი გამოუცხადებლობა ვერ დააბრკოლებს მოწმის დაკითხვას. ამ წესით დაკითხული მოწმე არ თავისუფლდება სასამართლო სხდომაზე გამოცხადებისაგან და საქმის განხილვის დროს განმეორებითი დაკითხვისაგან.

3. მოწმის დაკითხვის შესახებ შედგება ოქმი, რომელიც დაერთვის საქმეს.

4. თუ მხარე არასაპატიო მიზეზით არ ასრულებს ექსპერტის მითითებებს ან სხვაგვარად ხელს უშლის ექსპერტიზის ჩატარებას, მოწინააღმდეგე მხარის პოზიცია ჩაითვლება დადასტურებულად.

5. თუ ექსპერტიზის ობიექტი სხვა პირთანაა და ეს პირი ახორციელებს ამ მუხლის მე-4 ნაწილში აღნიშნულ ქმედებებს, მხარეს შეუძლია იშუამდგომლოს სასამართლოს წინაშე, რათა ამ პირს განჩინებით დაევალოს ექსპერტის მითითებების შესრულება.

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

     მუხლი 170. ექსპერტის დასკვნის ფორმა და შინაარსი

1. ექსპერტი დასკვნას იძლევა წერილობითი ფორმით. სასამართლოს უფლება აქვს მისცეს ექსპერტს წინადადება, რომ მან ზეპირი განმარტება მისცეს სასამართლოს თავისი დასკვნის შესახებ. ზეპირი განმარტება შეიტანება სასამართლო სხდომის ოქმში, წაეკითხება ექსპერტს, რომელიც ხელს აწერს მას.

2. ექსპერტის დასკვნა უნდა შეიცავდეს წარმოებული გამოკვლევის წერილობით აღწერას, გამოკვლევის შედეგად მიღებულ დასკვნებსა და დასაბუთებულ პასუხებს სასამართლოს მიერ დასმულ კითხვებზე.

     მუხლი 171. ექსპერტის დასკვნის შემოწმება. ექსპერტისათვის შეკითხვის მიცემის წესი

1. მხარეებსა და მათ წარმომადგენლებს შეუძლიათ გაეცნონ ექსპერტის დასკვნას. მათივე თხოვნით ექსპერტის დასკვნა გამოქვეყნდება სასამართლო სხდომაზე. მხარეებს შეუძლიათ გამოთქვან თავიანთი მოსაზრება, ხოლო დასკვნის განმარტებისა და შევსების მიზნით ექსპერტს შეიძლება მიეცეს შეკითხვები.

2. თუ ექსპერტიზა მხარის ინიციატივით დაინიშნა, ექსპერტს პირველად ეკითხებიან ის პირი, რომელმაც წარმოადგინა ექსპერტის დასკვნა, და მისი წარმომადგენელი. სასამართლოს ინიციატივით დანიშნულ ექსპერტს პირველად ეკითხება მოსამართლე. მოსამართლეს შეუძლია შეკითხვები დაუსვას ექსპერტს მისი დაკითხვის ყოველ მომენტში.

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

     მუხლი 172. ექსპერტის დასკვნის შეფასება

ექსპერტის დასკვნა სასამართლოსათვის სავალდებულო არ არის და მისი შეფასება ხდება 105-ე მუხლით დადგენილი წესით, მაგრამ სასამართლოს უარი დასკვნის მიღებაზე დასაბუთებულ უნდა იქნეს საქმეზე გამოტანილ გადაწყვეტილებაში ან განჩინებაში.

     მუხლი 173. დამატებითი და განმეორებითი ექსპერტიზის დანიშვნა

1. თუ ექსპერტის დასკვნა არ არის სრული ან გაურკვეველია, სასამართლოს შეუძლია თავისი ინიციატივით დანიშნოს დამატებითი ექსპერტიზა, თუ არსებობს ამ კოდექსის 162-ე მუხლის პირველი ნაწილით გათვალისწინებული პირობები.

2. თუ სასამართლო არ ეთანხმება ექსპერტის დასკვნას დაუსაბუთებლობის მოტივით, აგრეთვე თუ რამდენიმე ექსპერტის დასკვნა ეწინააღმდეგება ერთმანეთს, სასამართლოს შეუძლია თავისი ინიციატივით დანიშნოს განმეორებითი ექსპერტიზა და მისი ჩატარება დაავალოს სხვა ექსპერტს ან ექსპერტებს, თუ არსებობს ამ კოდექსის 162-ე მუხლის პირველი ნაწილით გათვალისწინებული პირობები.

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

     მუხლი 174. ექსპერტიზის მასალების დაბრუნება სასამართლოსათვის

ექსპერტი ვალდებულია, დაუბრუნოს სასამართლოს ექსპერტიზისათვის გამოყენებული ყველა მასალა და დოკუმენტი ექსპერტიზის დასრულებისთანავე ან როცა სასამართლო ამას მოითხოვს, ან თუ არ ტარდება ექსპერტიზა.

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

     მუხლი 175. ფიცის დადება ექსპერტის მიერ

 ექსპერტიზის ჩატარებამდე ან მის შემდეგ ექსპერტი დებს ფიცს. ფიცის შინაარსი განისაზღვრება იმით, რომ ექსპერტი ატარებს ექსპერტიზას საკუთარი ცოდნისა და სინდისის შესაბამისად. თუ ექსპერტს დადებული აქვს საერთო ფიცი ანალოგიური ექსპერტიზის ჩატარებასთან დაკავშირებით, მაშინ საკმარისია მითითება ამ ფიცზე. მასზე შეიძლება მიეთითოს ექსპერტის დასკვნაშიც.

     მუხლი 176. ექსპერტის გასამრჯელო

1. ექსპერტის გასამრჯელო განისაზღვრება საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით.

2. თუ ექსპერტის აზრით, სასამართლოს მიერ წინასწარ განსაზღვრული ხარჯები საგრძნობლად გაიზრდება დავის საგნის ღირებულებასთან შედარებით, ან დიდად გადააჭარბებს წინასწარ განსაზღვრულ ხარჯებს, ექსპერტი ვალდებულია დროულად აცნობოს ამის შესახებ სასამართლოს.

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

წიგნი მეორე

საქმეების წარმოება პირველი ინსტანციის სასამართლოში

კარი მეოთხე

სასარჩელო წარმოება

თავი XXI

საქმეების განხილვა პირველი ინსტანციით

     მუხლი 177. საქმის აღძვრა

1. საქმე პირველი ინსტანციის სასამართლოში აღიძვრება სარჩელით, ხოლო ამ კოდექსით გათვალისწინებულ შემთხვევებში – განცხადებით.

2. სარჩელი (განცხადება) შედგენილი უნდა იყოს წერილობითი ფორმით, როგორც წესი, ნაბეჭდი სახით.

3. სარჩელი უნდა უპასუხებდეს ამ კოდექსით დადგენილ მოთხოვნებს და საქართველოს იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს მიერ დამტკიცებული ფორმის ნიმუშს და შედგენილი უნდა იყოს ამ ნიმუშში მითითებული წესების დაცვით. სარჩელში სრულყოფილად და თანამიმდევრობით უნდა იყოს ასახული მოსარჩელის მოსაზრებები საქმის თითოეულ ფაქტობრივ გარემოებასა და მტკიცებულებასთან დაკავშირებით.

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

საქართველოს 2010 წლის 15 დეკემბრის კანონი №4037 - სსმ I, №75,27.12.2010 წ., მუხ.480

     მუხლი 178. სარჩელის შინაარსი

1. სარჩელში უნდა აღინიშნოს:

ა) სასამართლოს დასახელება, რომელშიც შეაქვთ სარჩელი;

ბ) მოსარჩელის, მისი წარმომადგენლის (თუ სარჩელი შეაქვს წარმომადგენელს), მოპასუხის, მოწმის, სხდომაზე მოსაწვევი სხვა პირის სახელი, გვარი (სახელწოდება), ძირითადი მისამართი (ფაქტობრივი ადგილსამყოფელი), აგრეთვე არსებობის შემთხვევაში ალტერნატიული მისამართი, სამუშაო ადგილის მისამართი, ტელეფონის ნომერი, მათ შორის, მობილურის, ელექტრონული ფოსტის მისამართი, ფაქსი. სარჩელში შესაძლოა მოსარჩელემ ან მისმა წარმომადგენელმა ასევე მიუთითოს საკონტაქტო პირის მონაცემები. თუ სარჩელი შეაქვს იურიდიულ პირს, ინდივიდუალურ მეწარმეს ან წარმომადგენელს (გარდა კანონიერი წარმომადგენლისა), იგი ვალდებულია მიუთითოს ელექტრონული ფოსტის მისამართი და ტელეფონის ნომერი;

გ) დავის საგანი;

დ) სარჩელის ფასი;

ე) კონკრეტული ფაქტები და გარემოებები, რომლებზედაც მოსარჩელე ამყარებს თავის მოთხოვნებს;

ვ) მტკიცებულებები, რომლებიც ადასტურებს მოსარჩელის მიერ მითითებულ გარემოებებს;

ზ) მოსარჩელის მოთხოვნა;

თ) სამართლებრივი საფუძვლები, რომლებზედაც მოსარჩელე ამყარებს თავის მოთხოვნებს;

ი) არსებობის შემთხვევაში, მოსარჩელის შუამდგომლობები:

ი.ა) სასამართლომ დაავალოს მოპასუხეს იმ მტკიცებულებათა წარმოდგენა, რომლებიც მასთან ინახება და რომლებზედაც მოსარჩელე ამყარებს თავის მოთხოვნებს;

ი.ბ) სასამართლომ მისცეს მითითება შესაბამის დაწესებულებებს, რათა მათ წარუდგინონ სასამართლოს ყველა ის წერილობითი თუ ნივთიერი საბუთი და მასალა, რომლებსაც შეუძლიათ დაადასტურონ სარჩელში აღნიშნული გარემოებები და რომელთა გაცემაზედაც არამართლზომიერად უთხრეს უარი მოსარჩელეს;

ი.გ) სასამართლომ დროულად შეატყობინოს და სასამართლო სხდომაზე გამოიძახოს მოწმეები, რომლებსაც შეუძლიათ დაადასტურონ სარჩელში აღნიშნული გარემოებები;

ი.დ) ვინ შეიძლება ჩაებას პროცესში თანამონაწილედ ან მესამე პირად;

ი.ე) სხვა სახის შუამდგომლობები;

კ) სარჩელისათვის დართული დოკუმენტების ნუსხა;

ლ) ამ კოდექსის 180-ე მუხლით გათვალისწინებული იურიდიული ინტერესი, თუ აღძრულია აღიარებითი სარჩელი;

მ) მოსარჩელის მოსაზრება საქმის ზეპირი მოსმენის გარეშე განხილვის თაობაზე;

ნ) მოსარჩელის მოსაზრება დავის სასამართლო მედიაციის გზით განხილვის თაობაზე.

11. სარჩელში შეიძლება მიეთითოს აგრეთვე ადამიანის უფლებათა და ძირითად თავისუფლებათა დაცვის კონვენციისა და მისი დამატებითი ოქმების ნორმები და მსგავს სამართლებრივ საკითხზე ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს პრეცედენტები, რომლებიც, მოსარჩელის აზრით, ასაბუთებს მისი მოთხოვნის საფუძვლიანობას.

2. სარჩელს უნდა დაერთოს წარმომადგენლის უფლებამოსილების დამადასტურებელი დოკუმენტი, თუ სარჩელი სასამართლოში შეაქვს წარმომადგენელს.

21 . სარჩელს უნდა ერთოდეს სახელმწიფო ბაჟის გადახდის დამადასტურებელი დოკუმენტი (დედანი).

3. მოსარჩელე ვალდებულია, სარჩელს დაურთოს მასში მითითებული ყველა მტკიცებულება. თუ მოსარჩელეს საპატიო მიზეზით არ შეუძლია სარჩელთან ერთად მტკიცებულებათა წარდგენა, იგი ვალდებულია, ამის შესახებ მიუთითოს სარჩელში. მოსარჩელე უფლებამოსილია, მტკიცებულებათა წარდგენისათვის მოითხოვოს გონივრული ვადა.

31 . სასამართლოს უნდა წარედგინოს სარჩელისა და თანდართული დოკუმენტების იმდენი ასლი, რამდენიც მოპასუხეა.

4. მოსარჩელე, მისი წარმომადგენელი (თუ სარჩელი შეაქვს წარმომადგენელს) ვალდებულია, ზუსტად მიუთითოს სარჩელში საკუთარი, მოპასუხის, მოწმის, ასევე სხდომაზე მოსაწვევი სხვა პირის მისამართები.

5. სარჩელს ხელს აწერს მოსარჩელე ან მისი უფლებამოსილი წარმომადგენელი, ხოლო ამ კოდექსით გათვალისწინებულ შემთხვევაში − აგრეთვე სპეციალური მოსარჩელე.

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

საქართველოს 2011 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5667– ვებგვერდი, 30.12.2011წ.

საქართველოს 2019 წლის 18 სექტემბრის კანონი №4955 – ვებგვერდი, 27.09.2019წ.

საქართველოს 2020 წლის 14 ივლისის კანონი №6839 – ვებგვერდი, 28.07.2020წ.

საქართველოს 2022 წლის 18 ოქტომბრის კანონი №1919 – ვებგვერდი, 24.10.2022წ.

     მუხლი 179. (ამოღებულია)

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

საქართველოს 2010 წლის 15 დეკემბრის კანონი №4037 - სსმ I, №75,27.12.2010 წ., მუხ.480

საქართველოს 2011 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5667– ვებგვერდი, 30.12.2011წ.

     მუხლი 180. აღიარებითი სარჩელი

სარჩელი შეიძლება აღიძრას უფლებისა თუ სამართლებრივი ურთიერთობების არსებობა-არარსებობის დადგენის, დოკუმენტების ნამდვილობის აღიარების ან დოკუმენტების სიყალბის დადგენის შესახებ, თუ მოსარჩელეს აქვს იმის იურიდიული ინტერესი, რომ ასეთი აღიარება სასამართლოს გადაწყვეტილებით მოხდეს.

     მუხლი 181. სარჩელი ვალდებულებების მომავალში შესრულების შესახებ

სარჩელი ვალდებულებების მომავალში შესრულების შესახებ დასაშვებია, თუ:

ა) სასარჩელო მოთხოვნა არ არის დამოკიდებული ვალდებულების საპასუხო შესრულებაზე და მისი შესრულების თარიღი დაკავშირებულია კალენდარული დღის დადგომასთან;

ბ) ვითარების მიხედვით გამართლებულია შიში იმის თაობაზე, რომ მოვალე თავს აარიდებს ვალდებულების დროულად შესრულებას.

     მუხლი 182. რამდენიმე სასარჩელო მოთხოვნის გაერთიანება და გამოყოფა

1. მოსარჩელეს შეუძლია ერთ სარჩელში გააერთიანოს ამ სასამართლოს განსჯადი რამდენიმე მოთხოვნა ერთი და იმავე მოპასუხის მიმართ, იმისგან დამოუკიდებლად, ერთსა და იმავე საფუძვლებს ემყარება ეს მოთხოვნები, თუ –არა.

2. სასარჩელო განცხადების მიმღებ მოსამართლეს შეუძლია გაერთიანებული მოთხოვნებიდან ცალკე წარმოებად გამოყოს ერთი ან რამდენიმე მოთხოვნა, თუ ცნობს, რომ მოთხოვნათა განცალკევებული გარჩევა უფრო მიზანშეწონილია.

3. რამდენიმე მოსარჩელის მიერ ან რამდენიმე მოპასუხის მიმართ წარდგენილი მოთხოვნების მიღებისას, სასარჩელო განცხადების მიმღებ მოსამართლეს შეუძლია ცალკე წარმოებად გამოყოს ერთი ან რამდენიმე მოთხოვნა, თუ ცნობს, რომ მოთხოვნათა განცალკევებული განხილვა უფრო მიზანშეწონილია.

4. თუ სასამართლოს წარმოებაშია რამდენიმე ერთგვაროვანი და სამართლებრივად ერთმანეთთან დაკავშირებული საქმე, რომლებშიც ერთი და იგივე ან სხვადასხვა მხარე მონაწილეობს, სასამართლოს შეუძლია თავისი ინიციატივით ან მხარის შუამდგომლობით გააერთიანოს ეს საქმეები ერთ წარმოებად ერთად განხილვისათვის, თუ ასეთ გაერთიანებას შედეგად მოჰყვება დავის უფრო სწრაფად და სწორად განხილვა. მოსამართლე, რომელსაც მიმართეს საქმეთა გაერთიანების შესახებ შუამდგომლობით, თავის წარმოებაში არსებულ საქმესთან აერთიანებს თავის წარმოებაშივე ან სხვა მოსამართლის წარმოებაში არსებულ საქმეს, რის თაობაზედაც გამოაქვს მოტივირებული განჩინება.

საქართველოს 2000 წლის 28 ივნისის კანონი №407 – სსმ I, №26, 13.07.2000 წ., მუხ.71

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

    მუხლი 183. სარჩელის (განცხადების) რეგისტრაცია

სარჩელის (განცხადების) სასამართლოში შეტანისას სასამართლოს კანცელარია ახდენს სარჩელის (განცხადების) რეგისტრაციას და, თუ სარჩელი (განცხადება) შეაქვს იურიდიულ პირს, ინდივიდუალურ მეწარმეს, ადვოკატს ან წარმომადგენელს (გარდა კანონიერი წარმომადგენლისა), ან თუ სარჩელი (განცხადება) შეიტანება იურიდიული პირის წინააღმდეგ, მოსარჩელეს (წარმომადგენელს) გადასცემს გზავნილს (სარჩელის (განცხადების) და თანდართული დოკუმენტების ასლებს) მოპასუხისათვის ჩასაბარებლად. სარჩელი (განცხადება) არ რეგისტრირდება, თუ იგი არ აკმაყოფილებს შემდეგ ფორმალურ (და არა შინაარსობრივ) მოთხოვნებს:

ა) არ არის შეტანილი საქართველოს იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს მიერ დამტკიცებული ფორმით;

ბ) მის ფორმაში არ არის აღნიშნული ამ კოდექსის 178-ე მუხლის პირველი ნაწილის „ა“–„დ“, „ზ“, „კ“, „მ“ ან/და „ნ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული რეკვიზიტები;

გ) არ ერთვის სახელმწიფო ბაჟის გადახდის დამადასტურებელი დოკუმენტი (დედანი) (გარდა იმ შემთხვევისა, როდესაც შუამდგომლობების გრაფაში მითითებულია სახელმწიფო ბაჟის გადახდისაგან გათავისუფლების, მისი გადახდის გადავადების ან მისი ოდენობის შემცირების შესახებ შუამდგომლობა);

დ) არ ერთვის თანდართული დოკუმენტების ნუსხაში მითითებული ყველა დოკუმენტი;

ე) არ ერთვის წარმომადგენლის უფლებამოსილების დამადასტურებელი დოკუმენტი, თუ სარჩელი (განცხადება) შეაქვს წარმომადგენელს;

ვ) არ არის ხელმოწერილი;

ზ) არ არის წარდგენილი სარჩელის (განცხადების) და თანდართული დოკუმენტების იმდენი ასლი, რამდენიც მოპასუხეა.

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

საქართველოს 2011 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5667– ვებგვერდი, 30.12.2011წ.

საქართველოს 2019 წლის 18 სექტემბრის კანონი №4955 – ვებგვერდი, 27.09.2019წ.

    მუხლი 184. სარჩელის (განცხადების) და თანდართული დოკუმენტების ასლების მოპასუხისათვის ჩაბარება

1. ამ კოდექსის 183-ე მუხლით გათვალისწინებულ პირებს მოსამართლისათვის სარჩელის (განცხადების) გადაცემიდან არა უადრეს 5 და არა უგვიანეს 14 დღისა მათ მიერ მითითებულ ტელეფონის ნომრებზე ან/და ელექტრონული ფოსტის მისამართებზე ეგზავნებათ შეტყობინება ან სასამართლოში გამოცხადების შედეგად ეცნობებათ სარჩელის (განცხადების) მიღებაზე უარის თქმის შესახებ ან სასამართლო გზავნილის (სარჩელის (განცხადების) და თანდართული დოკუმენტების ასლების) მათ მიერ მოპასუხისათვის ჩაბარების თაობაზე.

2. სარჩელის (განცხადების) მიღებაზე უარის თქმის შესახებ განჩინების გასაჩივრების ვადის ათვლა დაიწყება მოსარჩელის მიერ განჩინების ჩაბარებიდან, ხოლო ჩაუბარებლობის შემთხვევაში − ამ მუხლის პირველი ნაწილით გათვალისწინებული ვადის გასვლიდან მეორე დღეს.

3. ამ მუხლის პირველი ნაწილით გათვალისწინებულ შემთხვევაში მოსარჩელე ვალდებულია უზრუნველყოს მოპასუხისათვის სასამართლო გზავნილის ფოსტით, სასამართლო კურიერის მეშვეობით ან მხარეთა შეთანხმებით გათვალისწინებული ჩაბარების განსხვავებული წესით ჩაბარება ან მისი ელექტრონული ფოსტით გაგზავნა ამ კოდექსის 70-ე−78-ე მუხლებით დადგენილი წესების დაცვით მისთვის გზავნილის გადაცემიდან 2 თვის ვადაში. ელექტრონული ფოსტით გაგზავნილი სასამართლო გზავნილის ჩაბარება დასტურდება ადრესატის მიერ ელექტრონული საშუალებით მიწოდებული დადასტურებით.

4. თუ მოპასუხის ადგილსამყოფელი უცნობია ან მისთვის სასამართლო გზავნილის ჩაბარება სხვაგვარად ვერ ხერხდება, სასამართლო უფლებამოსილია მოსარჩელის შუამდგომლობის საფუძველზე გამოიტანოს განჩინება სასამართლო გზავნილის საჯაროდ გავრცელების შესახებ.

5. ამ მუხლის პირველი−მე-4 ნაწილებით დადგენილი წესები არ ვრცელდება ამ კოდექსის 46-ე მუხლით გათვალისწინებულ პირებზე, ასევე პატიმრობაში მყოფ იმ პირებზე, რომლებსაც არ ჰყავთ წარმომადგენელი. ამ შემთხვევაში მოპასუხისათვის სასამართლო გზავნილის (სარჩელის (განცხადების) და თანდართული დოკუმენტების ასლების) გაგზავნასა და ჩაბარებას უზრუნველყოფს სასამართლო ამავე კოდექსის 70-ე–78-ე მუხლებით დადგენილი წესების დაცვით.

6. ამ მუხლის პირველი−მე-4 ნაწილებით დადგენილი წესები შესაძლებელია გავრცელდეს ამავე მუხლის მე-5 ნაწილით გათვალისწინებულ პირებზე მხოლოდ მათი თანხმობის შემთხვევაში.

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

საქართველოს 2011 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5667– ვებგვერდი, 30.12.2011წ.

საქართველოს 2012 წლის 8 მაისის კანონი №6144 – ვებგვერდი, 25.05.2012წ.

     მუხლი 185. (ამოღებულია)

საქართველოს 2000 წლის 28 ივნისის კანონი №407 – სსმ I, №26, 13.07.2000 წ., მუხ.71

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

საქართველოს 2010 წლის 15 დეკემბრის კანონი №4037 - სსმ I, №75,27.12.2010 წ., მუხ.480

საქართველოს 2011 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5667– ვებგვერდი, 30.12.2011წ.

     მუხლი 186. სარჩელის მიღებაზე უარის თქმა

1. მოსამართლე სარჩელის ჩაბარებიდან 5 დღის ვადაში არ მიიღებს სარჩელს, თუ:

ა) სარჩელი არ ექვემდებარება სასამართლო უწყებას;

ბ) არსებობს სასამართლოს გადაწყვეტილება ან განჩინება მოსარჩელის მიერ სარჩელზე უარის თქმის, მოპასუხის მიერ სარჩელის ცნობის ან მხარეთა მორიგების დამტკიცების შესახებ;

ბ1) არსებობს სანოტარო მედიაციის ფარგლებში სანოტარო წესით დადასტურებული მორიგების აქტი;

ბ 2) არსებობს საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს მმართველობის სფეროში შემავალი საჯარო სამართლის იურიდიული პირის − აღსრულების ეროვნული ბიუროს თავმჯდომარის ბრძანება დავალიანების გადახდევინების შესახებ ან მორიგების პირობების დამტკიცების თაობაზე იმავე საქმესთან დაკავშირებით;

ბ3) მხარეთა შორის არსებობს მედიაციის თაობაზე შეთანხმება, რომლითაც მხარეები თანხმდებიან, რომ არ მიმართონ სასამართლოს განსაზღვრული ვადის ან გარემოების დადგომამდე, − ამ შეთანხმებით გათვალისწინებული პირობების შესრულებამდე, გარდა იმ შემთხვევისა, როდესაც მოსარჩელე ადასტურებს, რომ სასამართლო განხილვის გარეშე მას გამოუსწორებელი ზიანი მიადგება;

გ) ამ ან სხვა სასამართლოს წარმოებაშია საქმე დავაზე იმავე მხარეებს შორის, იმავე საგანზე და იმავე საფუძვლით;

დ) ( ამოღებულია - 18.03.2015, №3220);

დ 1) ( ამოღებულია - 19.02.2015, №3096);

ე) საქმე ამ სასამართლოს განსჯადი არ არის;

ვ) (ამოღებულია - 20.03.2015, №3340);

ზ) დაინტერესებული პირის სახელით სარჩელი შეიტანა პირმა, რომელსაც არა აქვს უფლებამოსილება საქმის წარმოებაზე;

თ) (ამოღებულია - 30.06.2023, №3447);

[ ი) არსებობს ამ კოდექსის 363 50  მუხლის მე-3 ნაწილით განსაზღვრული შემთხვევა, გარდა იმავე მუხლის მე-4 ნაწილით გათვალისწინებული გამონაკლისებისა.  (ამოქმედდეს 2024 წლის 1 მაისიდან)]

11. თუ სარჩელი შეტანილია ამ კოდექსის 178-ე მუხლის მოთხოვნათა დარღვევით (გარდა იმავე მუხლის პირველი ნაწილის „თ“ და „ი“ ქვეპუნქტებისა და მე-3 ნაწილის (თუ მოსარჩელეს მითითებული აქვს მტკიცებულებათა წარუდგენლობის საპატიო მიზეზი) მოთხოვნათა დარღვევისა) ან/და მოსარჩელის სახელმწიფო ბაჟის გადახდისგან გათავისუფლების, მისი გადახდის გადავადების ან მისი ოდენობის შემცირების საფუძვლის არარსებობისას სარჩელს არ ერთვის სახელმწიფო ბაჟის გადახდის დამადასტურებელი დოკუმენტის დედანი, სასამართლო:

ა) მიიღებს სარჩელს, თუ აღნიშნული დარღვევა არსებითი არ არის. დარღვევა არსებითი არ არის, თუ მისი გამოსწორება შესაძლებელია მოსარჩელისთვის ისეთი სასამართლო დავალების მიცემით, რომელიც ხელს არ უშლის სარჩელისა და თანდართული დოკუმენტების ასლების მოპასუხისთვის ჩაბარებას;

ბ) გამოიტანს სარჩელის მიღებაზე უარის თქმის შესახებ დასაბუთებულ განჩინებას, თუ აღნიშნული დარღვევა არსებითია. დარღვევა არსებითია, თუ მისი გამოსწორება შეუძლებელია მოსარჩელისთვის ისეთი სასამართლო დავალების მიცემით, რომელიც ხელს არ უშლის სარჩელისა და თანდართული დოკუმენტების ასლების მოპასუხისთვის ჩაბარებას.

12. ამ მუხლის 11 ნაწილის „ა“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებულ შემთხვევაში სასამართლო მოსარჩელეს მისცემს ყველა შესაბამისი დარღვევის გამოსწორების შესახებ სასამართლო დავალებას. აღნიშნული სასამართლო დავალება მოსარჩელეს ეცნობება სარჩელის მიღებასთან ერთად ან საქმის მომზადების ეტაპზე, ამ კოდექსის 70-ე−78-ე მუხლებით დადგენილი წესით. ეს სასამართლო დავალება არ საჩივრდება. აღნიშნული დარღვევის გამოსწორების ვადა 10 დღეა. ამ ვადის გაგრძელება ან აღდგენა დაუშვებელია. მოსარჩელის მიერ სასამართლო დავალების აღნიშნულ ვადაში სრულად შეუსრულებლობის შემთხვევაში სასამართლო უფლებამოსილია გამოიტანოს განჩინება სარჩელის განუხილველად დატოვების შესახებ.

2. ამ მ უხლის პირველი ნაწილის „ე“, „ზ“ და „თ“ ქვეპუნქტებით გათვალისწინებული საფუძვლებით მოსამართლის მიერ სარჩელის მიღებაზე უარის თქმა ხელს არ უშლის პირს, განმეორებით მიმართოს სასამართლოს იმავე სარჩელით, თუ აცილებული იქნება დაშვებული დარღვევა.

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

საქართველოს 2009 წლის 19 ივნისის კანონი №1281 - სსმ I, №13, 02.07.2009წ., მუხ.64

საქართველოს 2011 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5667– ვებგვერდი, 30.12.2011წ.

საქართველოს 2011 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5665 - ვებგვერდი, 11.01.2012წ.

საქართველოს 2012 წლის 16 მარტის კანონი №5851 – ვებგვერდი, 23.03.2012წ.

საქართველოს 2012 წლის 8 მაისის კანონი №6145 – ვებგვერდი, 17.05.2012წ.

საქართველოს 2015 წლის 19 თებერვლის  კანონი №3096  – ვებგვერდი, 27.02.2015წ.

საქართველოს 2015 წლის 18  მარტის კანონი №3220 – ვებგვერდი, 26.03.2015წ.

საქართველოს 2015 წლის 20 მარტის კანონი №3340 – ვებგვერდი, 31.03.2015წ.

საქართველოს 2019 წლის 18 სექტემბრის კანონი №4955 – ვებგვერდი, 27.09.2019წ.

     მუხლი 187. განჩინება სარჩელის მიღებაზე უარის თქმის შესახებ

1. მოსამართლე სარჩელის მიღებაზე უარის თქმის შესახებ გამოიტანს დასაბუთებულ განჩინებას. ამ განჩინებაში უნდა მიეთითოს სარჩელის მიღებაზე უარის თქმის ყველა საფუძველი. თუ სარჩელის მიღებაზე უარის თქმის საფუძველია ის, რომ საქმე ამ სასამართლოს განსჯადი არ არის, მოსამართლე ვალდებულია თავის განჩინებაში მიუთითოს, თუ რომელ სასამართლოს უნდა მიმართოს მოსარჩელემ. განჩინებაში უნდა მიეთითოს აგრეთვე ის, თუ როგორ უნდა იქნეს თავიდან აცილებული საქმის აღძვრის დამაბრკოლებელი გარემოებანი. სასამართლოსთვის იმავე სარჩელით განმეორებით მიმართვის შემთხვევაში დაუშვებელია სარჩელის მიღებაზე უარის თქმა იმ საფუძვლით, რომელიც სარჩელის მიღებაზე უარის თქმის შესახებ განჩინებაში მითითებული არ ყოფილა, გარდა იმ შემთხვევისა, როდესაც ეს საფუძველი აღნიშნული განჩინების გამოტანის შემდეგ წარმოიშვა/გამოვლინდა.

2. სარჩელის მიღებაზე უარის თქმის შესახებ მოსამართლის განჩინება ჩაბარდება მოსარჩელეს, რომელსაც იმავდროულად უბრუნდება მის მიერ შეტანილი დოკუმენტები. თუ სარჩელის მიღებაზე უარის თქმის საფუძველი გამოვლინდება ამ სარჩელის წარმოებაში მიღების შემდეგ, მაშინ იმის მიხედვით, თუ როგორია ეს საფუძველი, სასამართლო შეწყვეტს საქმის წარმოებას ან სარჩელს განუხილველად დატოვებს (ამ კოდექსის 272-ე და 275-ე მუხლები). მთავარი სხდომის დანიშვნამდე სარჩელის განუხილველად დატოვების შემთხვევაში მოსარჩელეს დაუბრუნდება მის მიერ გადახდილი სახელმწიფო ბაჟის 70 პროცენტი, ხოლო საქმის მთავარ სხდომაზე განხილვისას სარჩელის განუხილველად დატოვების შემთხვევაში სახელმწიფო ბაჟი მოსარჩელეს არ დაუბრუნდება.

3. სარჩელის მიღებაზე უარის თქმის შესახებ განჩინებაზე შეიძლება კერძო საჩივრის შეტანა.

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

საქართველოს 2023 წლის 30 ივნისის კანონი №3447 – ვებგვერდი, 30.06.2023წ.

თავი XXI1

        სასამართლო მედიაცია # # # #

საქართველოს 2011 წლის 20 დეკემბრის კანონი №5550 – ვებგვერდი, 28.12.2011წ.   

    მუხლი 1871. სასამართლო მედიაცია

1. სარჩელის სასამართლოში წარდგენის შემდეგ სასამართლო მედიაციისადმი დაქვემდებარებული საქმე შეიძლება დავის მხარეთა შეთანხმებით დასრულების მიზნით მედიატორს გადაეცეს.

2. მედიატორისათვის საქმის გადაცემის შესახებ განჩინება არ გასაჩივრდება.

საქართველოს 2011 წლის 20 დეკემბრის კანონი №5550 – ვებგვერდი, 28.12.2011წ.

საქართველოს 2019 წლის 18 სექტემბრის კანონი №4955 – ვებგვერდი, 27.09.2019წ.

     მუხლი 1872. სასამართლო მედიაციისადმი დაქვემდებარებული საქმეების მიმართ გამოსაყენებელი ნორმები

სასამართლო მედიაციისადმი დაქვემდებარებული საქმეების მიმართ გამოიყენება „მედიაციის შესახებ“ საქართველოს კანონით დადგენილი წესები, ამ კოდექსის თავისებურებათა გათვალისწინებით.

    მუხლი 1873  . სასამართლო მედიაციას დაქვემდებარებული დავები

1. სასამართლო მედიაცია შეიძლება გავრცელდეს:

ა) საოჯახო სამართლებრივ დავებზე, გარდა შვილად აყვანასთან, შვილად აყვანის ბათილად ცნობასთან, შვილად აყვანის გაუქმებასთან, მშობლის უფლების შეზღუდვასთან, მშობლის უფლების ჩამორთმევასთან, აგრეთვე ქალთა მიმართ ძალადობასთან ან/და ოჯახში ძალადობასთან დაკავშირებული დავებისა;

ბ) სამემკვიდრეო სამართლებრივ დავებზე;

გ) სამეზობლო სამართლებრივ დავებზე;

გ 1) შრომით სამართლებრივ დავებზე, გარდა საქართველოს ორგანული კანონით „საქართველოს შრომის კოდექსი“ გათვალისწინებული კოლექტიური დავისა;

გ2) საზიარო უფლების რეალიზაციასთან დაკავშირებულ დავებზე;

გ3) ქონებრივ დავებზე, თუ დავის საგნის ღირებულება 20000 ლარს არ აღემატება;

გ4) საქართველოს საბანკო დაწესებულებების, მიკროსაფინანსო ორგანიზაციებისა და არასაბანკო სადეპოზიტო დაწესებულებების მიერ დადებული სესხის ხელშეკრულებებიდან (მათ შორის, ელექტრონული ფორმით დადებული სესხის ხელშეკრულებებიდან) გამომდინარე დავებზე, თუ დავის საგნის ღირებულება 10000 ლარს არ აღემატება;

გ5) არაქონებრივ დავებზე;

დ) ნებისმიერ სხვა დავაზე − მხარეთა თანხმობის შემთხვევაში.

2. ამ მუხლის პირველი ნაწილის „დ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებულ შემთხვევაში დავა მედიატორს შეიძლება გადაეცეს საქმის განხილვის ნებისმიერ სტადიაზე.

3. ამ მუხლის პირველი ნაწილის „ა“−„გ5“ ქვეპუნქტებით გათვალისწინებულ შემთხვევებში მოსამართლე შესაბამისი საქმის გარემოებებს წინასწარ აფასებს და მხარეთა თანხმობის გარეშე, ხოლო თუ ამავე დავაზე გამოყენებულ იქნა კერძო მედიაციის შესაძლებლობა და იგი უშედეგოდ დასრულდა − მხარეთა თანხმობით, იღებს გადაწყვეტილებას დავის საქმის მედიატორისათვის გადაცემის შესახებ.

საქართველოს 2011 წლის 20 დეკემბრის კანონი №5550 – ვებგვერდი, 28.12.2011წ.

საქართველოს 2017 წლის 4 მაისის  კანონი  №753  - ვებგვერდი, 24.05.2017წ.

საქართველოს 2017 წლის  4 მაისის   კანონი  №767  - ვებგვერდი, 25.05.2017წ.

საქართველოს 2019 წლის 18 სექტემბრის კანონი №4955 – ვებგვერდი, 27.09.2019წ.

    მუხლი 1874. მედიატორის აცილება

მედიატორის აცილება დასაშვებია ამ კოდექსის 31-ე მუხლის პირველი ნაწილით გათვალისწინებული საფუძვლით.

საქართველოს 2011 წლის 20 დეკემბრის კანონი №5550 – ვებგვერდი, 28.12.2011წ.

    მუხლი 1875  . სასამართლო მედიაციის ვადა

1. სასამართლო მედიაციის ვადა შეადგენს 45 დღეს, მაგრამ არანაკლებ 2 შეხვედრისა.

2. ამ მუხლის პირველი ნაწილით გათვალისწინებული ვადა მხარეთა შეთანხმებით შეიძლება გაგრძელდეს იმავე ვადით. 

საქართველოს 2011 წლის 20 დეკემბრის კანონი №5550 – ვებგვერდი, 28.12.2011წ.

     მუხლი 1876  . სასამართლო მედიაციის პროცესში მონაწილეობისათვის მხარეთა გამოუცხადებლობის შედეგები

1. მხარეები ვალდებული არიან გამოცხადდნენ მედიატორის მიერ დანიშნულ დროსა და ადგილზე სასამართლო მედიაციის პროცესში მონაწილეობისათვის.

2. სასამართლო მედიაციის პროცესში მედიატორის მიერ ამ კოდექსის 1875  მუხლის პირველი ნაწილის თანახმად დანიშნულ შეხვედრაზე მხარის არასაპატიო მიზეზით გამოუცხადებლობის შემთხვევაში მას დაეკისრება სასამართლო ხარჯების სრულად დაფარვა, მიუხედავად იმისა, რა შედეგით დასრულდება სასამართლოში საქმის განხილვა, და ჯარიმა 150 ლარის ოდენობით.

3. სასამართლო მედიაციის პროცესში დავის მხარეთა შეთანხმებით დასრულების შემთხვევაში მხარეს არ დაეკისრება ამ მუხლის მე-2 ნაწილით გათვალისწინებული ჯარიმა.

4. ამ მუხლის მე-2 ნაწილი არ გამოიყენება, თუ საქმის სასამართლოში განხილვის დროს დავა მხარეთა შორის მორიგებით დასრულდა.

საქართველოს 2011 წლის 20 დეკემბრის კანონი №5550 – ვებგვერდი, 28.12.2011წ.

     მუხლი 1877. სასამართლო მედიაციის პროცესის დასრულება

1. სასამართლო მედიაციისათვის კანონით დადგენილ ვადაში დავის მხარეთა შეთანხმებით დასრულების შემთხვევაში სამედიაციო მორიგების აღსრულების საკითხი წყდება ამ კოდექსის XLIV13 თავის შესაბამისად.

2. თუ სასამართლო მედიაციისათვის კანონით დადგენილ ვადაში დავა მხარეთა შეთანხმებით არ დასრულდა, მოსარჩელეს შეუძლია მიმართოს სასამართლოს საქმის წარმოების განახლების მოთხოვნით.

3. თუ სასამართლო მედიაციისათვის კანონით დადგენილი ვადის გასვლიდან 10 დღის ვადაში ამ მუხლის მე-2 ნაწილის შესაბამისად არცერთი მხარე არ მიმართავს სასამართლოს საქმის წარმოების განახლების მოთხოვნით, სასამართლო გამოიტანს განჩინებას სარჩელის განუხილველად დატოვების შესახებ.

საქართველოს 2011 წლის 20 დეკემბრის კანონი №5550 – ვებგვერდი, 28.12.2011წ.

საქართველოს 2019 წლის 18 სექტემბრის კანონი №4955 – ვებგვერდი, 27.09.2019წ.

    მუხლი 1878 . (ამოღებულია)

საქართველოს 2011 წლის 20 დეკემბრის კანონი №5550 – ვებგვერდი, 28.12.2011წ.

საქართველოს 2019 წლის 18 სექტემბრის კანონი №4955 – ვებგვერდი, 27.09.2019წ.

    მუხლი 1879 . (ამოღებულია)

საქართველოს 2011 წლის 20 დეკემბრის კანონი №5550 – ვებგვერდი, 28.12.2011წ.

საქართველოს 2019 წლის 18 სექტემბრის კანონი №4955 – ვებგვერდი, 27.09.2019წ.

თავი XXII

შეგებებული სარჩელი

     მუხლი 188. შეგებებული სარჩელის აღძვრა

1. მოპასუხეს უფლება აქვს მისთვის სარჩელის ასლის ჩაბარების დღიდან საქმის ზეპირი განხილვისათვის წინასწარი მომზადების დამთავრებამდე აღძრას მოსარჩელის მიმართ შეგებებული სარჩელი პირვანდელ სარჩელთან ერთად განსახილველად.

2. ამ ვადის გაშვების შემდეგ მოპასუხეს შეუძლია აღძრას შეგებებული სარჩელი სასამართლო პაექრობის დაწყებამდე, თუ საქმის ზეპირი განხილვისათვის წინასწარი მომზადების დამთავრებამდე შეგებებული სარჩელის წარდგენა ვერ მოხდა საპატიო მიზეზით. საპატიო მიზეზად ჩაითვლება ამ კოდექსის 215-ე მუხლის მე-3 ნაწილში მითითებული გარემოებები.

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

     მუხლი 189. შეგებებული სარჩელის მიღების პირობები

1. შეგებებული სარჩელის წარდგენა შეიძლება სარჩელის წარდგენის შესახებ არსებული წესების დაცვით.

2. მოსამართლე მიიღებს შეგებებულ სარჩელს, თუ:

ა) შეგებებული სარჩელის მოთხოვნა მიმართულია პირვანდელი მოთხოვნის ჩასათვლელად;

ბ) შეგებებული სარჩელის დაკმაყოფილება მთლიანად ან ნაწილობრივ გამორიცხავს პირვანდელი სარჩელის დაკმაყოფილების შესაძლებლობას;

გ) შეგებებულ სარჩელსა და პირვანდელ სარჩელს შორის არის ურთიერთკავშირი და მათი ერთად განხილვის შედეგად აღძრული დავა უფრო სწრაფად და სწორად გადაწყდება.

3. პირვანდელი და შეგებებული სარჩელის ერთად განხილვის შედეგად სასამართლოს გამოაქვს ერთობლივი გადაწყვეტილება, გარდა 245-ე მუხლის მე-2 ნაწილით გათვალისწინებული შემთხვევებისა.

     მუხლი 190. საქმის განხილვის გადადება შეგებებული სარჩელის აღძვრის გამო

1. თუ შეგებებული სარჩელი აღძრული და მიღებულია საქმის წინასწარი მომზადების დამთავრების შემდეგ, მოსარჩელის თხოვნით ან სასამართლოს ინიციატივით შეიძლება ამ საქმის განხილვის სხვა დროისათვის გადადება.

2. საქმის განხილვის გადადებით გამოწვეული ხარჯები დაეკისრება მოპასუხეს, რომელმაც დაგვიანებით აღძრა შეგებებული სარჩელი.

თავი XXIII

      სარჩელის უზრუნველყოფა # # # 

     მუხლი 191. განცხადება სარჩელის უზრუნველყოფის შესახებ

1. მოსარჩელეს შეუძლია მიმართოს სასამართლოს სარჩელის უზრუნველყოფის შესახებ განცხადებით, რომელშიც მითითებული უნდა იყოს გარემოებები, რომელთა გამოც სარჩელის უზრუნველყოფის ღონისძიების გამოუყენებლობა გააძნელებს ან შეუძლებელს გახდის გადაწყვეტილების აღსრულებას, დარღვეული ან სადავო უფლების განხორციელებას, გამოიწვევს გამოუსწორებელ და პირდაპირ ზიანს ან ისეთ ზიანს, რომელიც კომპენსირებული ვერ იქნება მოპასუხისათვის ზიანის ანაზღაურების დაკისრებით. ეს განცხადება ასევე უნდა შეიცავდეს დასაბუთებას, თუ სარჩელის უზრუნველყოფის რომელი ღონისძიების გამოყენება მიაჩნია მოსარჩელეს აუცილებლად. რომელიმე ზემოაღნიშნული გარემოების არსებობის შემთხვევაში სასამართლოს გამოაქვს სარჩელის უზრუნველყოფის შესახებ განჩინება. სარჩელის უზრუნველყოფის ღონისძიების გამოყენება ემყარება სასამართლოს ვარაუდს, რომ სარჩელი შეიძლება დაკმაყოფილდეს. სასამართლოს მსჯელობა სარჩელის მატერიალურ და საპროცესო წინაპირობებზე გავლენას არ ახდენს სასამართლოს საბოლოო გადაწყვეტილებაზე.

2. განცხადებას, რომლითაც პირი ითხოვს უძრავ ქონებაზე ყადაღის დადებას, უნდა დაერთოს ცნობა საჯარო რეესტრიდან ან შესაბამისი დოკუმენტი, რომლითაც დასტურდება უძრავ ქონებაზე მოპასუხის საკუთრების უფლება.

3. თუ სარჩელის უზრუნველყოფის შესახებ განცხადებას არ ახლავს ამ მუხლის მე-2 ნაწილით გათვალისწინებული ცნობა საჯარო რეესტრიდან ან შესაბამისი დოკუმენტი, ანდა სახელმწიფო ბაჟი არ არის გადახდილი, სასამართლოს გამოაქვს განჩინება ხარვეზის თაობაზე და განმცხადებელს აძლევს ვადას მის შესავსებად. დანიშნულ ვადაში ხარვეზის შეუვსებლობის შემთხვევაში სასამართლო თავისი განჩინებით განცხადებას განუხილველად დატოვებს, რაც გასაჩივრდება საჩივრით.

4. ამ თავით გათვალისწინებული სარჩელის უზრუნველყოფის ღონისძიებები არ ვრცელდება „ფინანსური გირავნობის, ურთიერთგაქვითვისა და დერივატივების შესახებ“ საქართველოს კანონით გათვალისწინებულ ფინანსურ გირავნობაზე (ფინანსური გირავნობის საგანზე) და „საგადახდო სისტემისა და საგადახდო მომსახურების შესახებ“ საქართველოს კანონით გათვალისწინებული სისტემის მონაწილის ანგარიშსწორების ანგარიშზე.

41. ამ თავით გათვალისწინებული სარჩელის უზრუნველყოფის ღონისძიებები არ ვრცელდება „იპოთეკით დაცული ობლიგაციების შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-2 მუხლის პირველი პუნქტის „ბ“ ქვეპუნქტით განსაზღვრულ უზრუნველყოფის აქტივების გაერთიანებაში შემავალ აქტივებზე, გარდა იმ შემთხვევისა, როდესაც სარჩელის უზრუნველყოფის ღონისძიების გამოყენება მოთხოვნილია იმავე კანონით გათვალისწინებული პროგრამის კრედიტორის სადავო მოთხოვნიდან გამომდინარე.

5. ამ თავით გათვალისწინებული სარჩელის უზრუნველყოფის ღონისძიებები არ ვრცელდება „ლატარიების, აზარტული და მომგებიანი თამაშობების მოწყობის შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-3 მუხლის „კ“ ქვეპუნქტით განსაზღვრულ საპრიზო ფონდზე.

6. ამ თავით გათვალისწინებული სარჩელის უზრუნველყოფის ღონისძიებები არ ვრცელდება „საქართველოს ტერიტორიაზე მოძრავი უცხო სახელმწიფოში რეგისტრირებული ავტოსატრანსპორტო საშუალების მფლობელის სამოქალაქო პასუხისმგებლობის სავალდებულო დაზღვევის შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-9 მუხლის მე-8 პუნქტით გათვალისწინებულ ცენტრის კუთვნილ განცალკევებულ ანგარიშზე. 

7. ამ თავით გათვალისწინებული სარჩელის უზრუნველყოფის ღონისძიებები არ ვრცელდება „დაზღვევის შესახებ“ საქართველოს  კანონის 161 მუხლის მე-4 პუნქტით გათვალისწინებულ სადაზღვევო ბროკერის კუთვნილ მომხმარებლის ანგარიშზე.

[ 7 1 . ამ თავით გათვალისწინებული სარჩელის უზრუნველყოფის ღონისძიებები არ ვრცელდება „სააღსრულებო წარმოებათა შესახებ“ საქართველოს კანონის 2 1  მუხლის 4 2  პუნქტით გათვალისწინებულ საპენსიო აქტივებზე, თუ უზრუნველყოფის ღონისძიების გამოყენება მოთხოვნილია იმავე პუნქტში მითითებული შესაბამისი კანონით განსაზღვრული სუბიექტის მიმართ არსებული სადავო მოთხოვნიდან გამომდინარე.  (ამოქმედდეს 2025 წლის 1 იანვრიდან)]

72. ამ თავით განსაზღვრული სარჩელის უზრუნველყოფის ღონისძიებები არ ვრცელდება „სააღსრულებო წარმოებათა შესახებ“ საქართველოს კანონის 21 მუხლის მე-4 პუნქტით გათვალისწინებულ აქტივებზე, თუ უზრუნველყოფის ღონისძიების გამოყენება მოთხოვნილია იმავე პუნქტში მითითებული სუბიექტის მიმართ არსებული სადავო მოთხოვნიდან გამომდინარე.

[ 7 3 . ამ თავით გათვალისწინებული სარჩელის უზრუნველყოფის ღონისძიებები არ ვრცელდება „ფასიან ქაღალდებად გარდაქმნის შესახებ“ საქართველოს კანონით განსაზღვრული სეკიურიტიზაციის სპეციალური მიზნობრივი ერთეულის ან მისი განყოფილების აქტივებზე იმავე კანონის 22-ე მუხლის მე-4 პუნქტით გათვალისწინებულ შემთხვევაში.  (ამოქმედდეს 2024 წლის 1 აპრილიდან)]

8. საქართველოს ეროვნული ბანკის მიმართვის საფუძველზე ამ თავით გათვალისწინებული სარჩელის უზრუნველყოფის ღონისძიებები არ გამოიყენება, ხოლო გამოყენებული სარჩელის უზრუნველყოფის ღონისძიებები ჩერდება „საქართველოს ეროვნული ბანკის შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონისა და „კომერციული ბანკების საქმიანობის შესახებ“ საქართველოს კანონის შესაბამისად რეზოლუციის რეჟიმში მყოფი კომერციული ბანკის მიმართ საქართველოს ეროვნული ბანკის მიმართვაში განსაზღვრული ვადით, რომელიც არ უნდა აღემატებოდეს 90 დღეს. მოსამართლე განჩინებას გამოიტანს საქართველოს ეროვნული ბანკის მიმართვიდან 1 დღის განმავლობაში. თუ რეზოლუციის რეჟიმი განჩინებაში განსაზღვრულ ვადაზე ადრე დასრულდება, საქართველოს ეროვნული ბანკი ვალდებულია ამის შესახებ შეატყობინოს სასამართლოს, რომელიც გააუქმებს შეჩერების შესახებ განჩინების მოქმედებას.

საქართველოს 2005 წლის 30 ივნისის კანონი №1827 - სსმ I, №38, 15.07.2005წ., მუხ.256

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

საქართველოს 2010 წლის 15 დეკემბრის კანონი №4037 - სსმ I, №75,27.12.2010 წ., მუხ.480

საქართველოს 2012 წლის 25 მაისის კანონი №6313   – ვებგვერდი, 12.06.2012წ.

საქართველოს 2015 წლის  11 დეკემბრის  კანონი №4626  - ვებგვერდი, 29.12.2015წ.

საქართველოს 2016 წლის 24  ივნისის კანონი №5594  - ვებგვერდი, 07.07.2016წ.

საქართველოს 2017 წლის 1  დეკემბრის კანონი  №1414  - ვებგვერდი, 08.12.2017წ.

საქართველოს 2017 წლის 15  დეკემბრის   კანონი №1777  –  ვებგვერდი, 28.12.2017წ.

საქართველოს 2019 წლის 3 სექტემბრის კანონი №4940 - ვებგვერდი, 09.09.2019წ.

საქართველოს 2019 წლის 20 დეკემბრის კანონი №5659 – ვებგვერდი, 31.12.2019წ.

საქართველოს 2019 წლის 20 დეკემბრის კანონი №5679 – ვებგვერდი, 31.12.2019წ.

საქართველოს 2022 წლის 29 ნოემბრის კანონი №2116 – ვებგვერდი, 16.12.2022წ.

საქართველოს 2023 წლის 28 ივნისის კანონი №3352 – ვებგვერდი, 19.07.2023წ.

საქართველოს 2023 წლის 16 ნოემბრის კანონი №3727 – ვებგვერდი, 07.12.2023წ.

საქართველოს 2023 წლის 15 დეკემბრის კანონი №3943 – ვებგვერდი, 27.12.2023წ.

     მუხლი 192. განცხადება სარჩელის უზრუნველყოფის შესახებ სასამართლოში სარჩელის აღძვრამდე

1. განცხადება სარჩელის უზრუნველყოფის შესახებ გადაუდებელ შემთხვევაში შეიძლება შეტანილ იქნეს სასამართლოში სარჩელის აღძვრამდე.

2. ამ მუხლის პირველი ნაწილით გათვალისწინებული განცხადების სასამართლოს მიერ დაკმაყოფილების შემთხვევაში სარჩელი შეტანილი უნდა იქნეს სასამართლოში განჩინების მიღებიდან 10 დღის ვადაში. თუ ამ ვადაში სარჩელის უზრუნველყოფის შესახებ განცხადების შემტანი პირი არ აღძრავს სარჩელს, სასამართლო თავისი ინიციატივით ან მოწინააღმდეგე მხარის შუამდგომლობის საფუძველზე გამოიტანს განჩინებას სარჩელის უზრუნველსაყოფად მის მიერ მიღებული ღონისძიებების გაუქმების შესახებ.

საქართველოს 2005 წლის 20 დეკემბრის კანონი №2360 - სსმ I, №55, 27.12.2005 წ., მუხ.376

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

     მუხლი 193. განცხადების განხილვის წესი

განცხადებას სარჩელის უზრუნველყოფის შესახებ გადაწყვეტს ამ სარჩელის განმხილველი სასამართლო განცხადების შეტანიდან ერთი დღის ვადაში, მოპასუხისთვის შეუტყობინებლად.

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

     მუხლი 194. განჩინება სარჩელის უზრუნველყოფის შესახებ

1. სასამართლოს გამოაქვს სარჩელის უზრუნველყოფის შესახებ განჩინება, რომელიც უნდა უპასუხებდეს ამ კოდექსის 285-ე მუხლით გათვალისწინებულ მოთხოვნებს და რომელშიც მითითებული უნდა იყოს, უზრუნველყოფის რომელი კონკრეტული ღონისძიება შეარჩია სასამართლომ. სარჩელის უზრუნველყოფის შესახებ განჩინებაში ასევე მითითებული უნდა იყოს უზრუნველყოფილი სარჩელის ფასი.

2. სარჩელის უზრუნველსაყოფად გამოტანილ განჩინებაზე მოპასუხეს შეუძლია შეიტანოს საჩივარი, რომელიც უნდა შეიცავდეს:

ა) სარჩელის უზრუნველსაყოფად გამოტანილი განჩინების ზუსტ დასახელებას;

ბ) მითითებას, თუ რა ზომით უნდა გაუქმდეს ან შეიცვალოს განჩინება უზრუნველყოფის შესახებ;

გ) გარემოებებს, რომელთა გამოც უნდა გაუქმდეს ან შეიცვალოს განჩინება უზრუნველყოფის შესახებ.

3. სარჩელის უზრუნველყოფის შესახებ სასამართლო განჩინების გასაჩივრების ვადა შეადგენს 5 დღეს. ამ ვადის გაგრძელება არ შეიძლება და მისი დენა იწყება სარჩელის უზრუნველყოფის შესახებ განჩინების მოპასუხისთვის გადაცემის მომენტიდან.

4. საჩივრის შეტანა ვერ შეაჩერებს უზრუნველყოფის შესახებ განჩინების აღსრულებას, მაგრამ სასამართლოს შეუძლია გარკვეული დროით შეაჩეროს აღსრულება ან გააუქმოს უზრუნველყოფისათვის უკვე მიღებული ღონისძიებები.

5. სარჩელის უზრუნველყოფის შესახებ განცხადების დაუკმაყოფილებლობის შემთხვევაში სასამართლოს გამოაქვს განჩინება სარჩელის უზრუნველყოფაზე უარის თქმის თაობაზე. სასამართლოსთვის იმავე საგანზე და იმავე საფუძვლით ხელმეორედ მიმართვის შემთხვევაში მიიღება განჩინება განცხადების განუხილველად დატოვების შესახებ, რაც გასაჩივრდება საჩივრით.

საქართველოს 2000 წლის 28 ივნისის კანონი №407 – სსმ I, №26, 13.07.2000 წ., მუხ.71

საქართველოს 2005 წლის 30 ივნისის კანონი №1827 - სსმ I, №38, 15.07.2005წ., მუხ.256

საქართველოს 2005 წლის 20 დეკემბრის კანონი №2360 - სსმ I, №55, 27.12.2005 წ., მუხ.376

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

საქართველოს 2016 წლის 24  ივნისის კანონი  №5594  - ვებგვერდი, 07.07.2016წ.

     მუხლი 195. სარჩელის უზრუნველყოფის შესახებ განჩინების აღსრულება

სარჩელის უზრუნველყოფის შესახებ სასამართლოს განჩინების აღსრულება დაუყოვნებლივ ხორციელდება, სასამართლო გადაწყვეტილების აღსრულებისათვის დადგენილი წესით.

     მუხლი 196. სარჩელის უზრუნველყოფის ერთი სახის შეცვლა მეორით

1. მხარეთა თხოვნით დასაშვებია სარჩელის უზრუნველყოფის ერთი სახის მეორით შეცვლა.

2. სარჩელის უზრუნველყოფის ერთი სახის მეორით შეცვლის საკითხის განხილვა დასაშვებია საქმის ყველა სტადიაზე. სარჩელის უზრუნველყოფის ერთი სახის მეორით შეცვლის საკითხი განიხილება ზეპირი მოსმენის გარეშე. სასამართლოს შეუძლია დაადგინოს ზეპირი განხილვაც, თუ ეს საჭიროა და ხელს უწყობს საქმის გარემოებების გარკვევას. ზეპირი განხილვის შემთხვევაში მხარეებს ეცნობებათ სხდომის ჩატარების დრო და ადგილი, მაგრამ მათი გამოუცხადებლობა ვერ დააბრკოლებს სასამართლოს მიერ საკითხის განხილვასა და გადაწყვეტას.

3. ფულადი თანხების გადახდევინების შესახებ სარჩელის უზრუნველყოფისას მოპასუხეს შეუძლია მიღებულ უზრუნველყოფის ღონისძიებათა ნაცვლად მოსარჩელის მიერ მოთხოვნილი თანხა შეიტანოს სასამართლოს სადეპოზიტო ანგარიშზე.

საქართველოს 2010 წლის 15 დეკემბრის კანონი №4037 - სსმ I, №75,27.12.2010 წ., მუხ.480

    მუხლი 1961. სარჩელის უზრუნველყოფის საგნის შეცვლა და ყადაღადადებული ქონების გამიჯვნა 

1. ყადაღადადებული ქონების ღირებულება არსებითად არ უნდა აღემატებოდეს სარჩელის ფასს, გარდა იმ შემთხვევისა, როცა მოპასუხე ერთადერთი ნივთის მესაკუთრეა. ასეთ შემთხვევაში მოპასუხეს შეუძლია სარჩელის უზრუნველყოფის საგნის შეცვლის მიზნით სასამართლოს სარჩელის ფასის ტოლფასი სხვა ქონება შესთავაზოს.

2. მოპასუხეს ასევე შეუძლია სასამართლოს მიმართოს ყადაღადადებული ქონების გამიჯვნაზე (ნატურით გაყოფაზე) თანხმობის გაცემის შესახებ განცხადებით.

3. სასამართლო უზრუნველყოფის საგნის შეცვლისა და ყადაღადადებული ქონების გამიჯვნაზე (ნატურით გაყოფაზე) თანხმობის გაცემის საკითხს განიხილავს განცხადების შეტანიდან 5 დღის ვადაში ზეპირი მოსმენით ან ზეპირი მოსმენის გარეშე. ზეპირი მოსმენის დანიშვნის შემთხვევაში მხარეებს ეცნობებათ სასამართლო სხდომის ჩატარების დრო და ადგილი, მაგრამ მათი გამოუცხადებლობა ვერ დააბრკოლებს სასამართლოს მიერ აღნიშნული საკითხის ამ მუხლით დადგენილ ვადაში განხილვას და გადაწყვეტას.

4. თუ სასამართლო დაადგენს, რომ ყადაღადადებული ქონების გამიჯვნა შესაძლებელია და გამიჯვნის შედეგად მიღებული ქონება საკმარისია სარჩელის უზრუნველსაყოფად, მას გამოაქვს ყადაღადადებული ქონების გამიჯვნაზე თანხმობის შესახებ განჩინება.

5. თუ მოპასუხის ქონებაზე ყადაღის დადება რეგისტრაციას ექვემდებარება, სარეგისტრაციო მონაცემებში უნდა აღინიშნოს უზრუნველყოფილი სარჩელის ფასი.

საქართველოს 2016 წლის 24  ივნისის კანონი  №5594  - ვებგვერდი, 07.07.2016წ.

     მუხლი 197. სარჩელის უზრუნველყოფის შესახებ განჩინების გასაჩივრება

1. სარჩელის უზრუნველყოფაზე უარის თქმის, სარჩელის უზრუნველყოფის გაუქმების, სარჩელის უზრუნველყოფის ერთი სახის მეორით შეცვლის, სარჩელის უზრუნველყოფის საგნის შეცვლის ან ყადაღადადებული ქონების გამიჯვნაზე თანხმობის შესახებ განჩინებაზე შეიძლება საჩივრის შეტანა. განჩინების გასაჩივრების ვადა 5 დღეა. ამ ვადის გაგრძელება არ შეიძლება და მისი დენა იწყება სარჩელის უზრუნველყოფის შესახებ განჩინების მხარისთვის გადაცემის მომენტიდან.

2. სარჩელის უზრუნველყოფის გაუქმების ან სარჩელის უზრუნველყოფის ერთი სახის მეორით შეცვლის შესახებ გამოტანილ განჩინებაზე საჩივრის შეტანა შეაჩერებს ამ განჩინების აღსრულებას.

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

საქართველოს 2016 წლის 24  ივნისის კანონი  №5594  - ვებგვერდი, 07.07.2016წ.

     მუხლი 1971. სასამართლოს მიერ საჩივრის წარმოებაში მიღება და განხილვა, საჩივრისა და საქმის მასალების გადაგზავნა ზემდგომ სასამართლოში

1. სასამართლო საჩივარს წარმოებაში იღებს შესაბამისი ინსტანციის სასამართლოსათვის ამ კოდექსით გათვალისწინებული წესების თანახმად.

2. თუ სასამართლო საჩივარს დასაშვებად და დასაბუთებულად მიიჩნევს, იგი აკმაყოფილებს მას. წინააღმდეგ შემთხვევაში საჩივარი საქმის მასალებთან ერთად სასამართლო განჩინების საფუძველზე გაეგზავნება ზემდგომ სასამართლოს განჩინების მიღებიდან 5 დღის ვადაში. სააპელაციო სასამართლოს გაეგზავნება მხოლოდ სასამართლო განჩინება საქმის დამოწმებულ ასლებთან  ან ელექტრონულ საქმის მასალებთან ერთად, ხოლო საქმის მასალების დედნები სასამართლოში დარჩება და საქმის განხილვას სასამართლო გააგრძელებს საერთო წესით.

3. საჩივრის განხილვისა და გადაწყვეტილების გამოტანის ვადა არ უნდა აღემატებოდეს მისი წარმოებაში მიღებიდან 20 დღეს.

4. ზემდგომი ინსტანციის სასამართლოში საჩივრი განიხილება ამ კოდექსის 419-ე და 420-ე მუხლებით დადგენილი წესებით.

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

საქართველოს 2018 წლის 7 მარტის კანონი №2035 - ვებგვერდი, 29.03.2018წ.

     მუხლი 198. სარჩელის უზრუნველყოფის ღონისძიებები

1. საკითხს იმის შესახებ, თუ სარჩელის უზრუნველყოფის რომელი ღონისძიება უნდა იქნეს გამოყენებული, წყვეტს სასამართლო მოსარჩელის განცხადების შესაბამისად.

2. სარჩელის უზრუნველყოფის ღონისძიებები შეიძლება იყოს:

ა) ყადაღის დადება ქონებაზე, ფასიან ქაღალდებსა თუ ფულად სახსრებზე, რომლებიც მოპასუხეს ეკუთვნის და არის მასთან ან სხვა პირთან;

ბ) მოპასუხისათვის გარკვეული მოქმედების შესრულების აკრძალვა;

გ) მოპასუხის დავალდებულება, გადასცეს მის მფლობელობაში არსებული ნივთი აღმასრულებელს სეკვესტრის (ქონების იძულებითი მართვა) სახით;   (ძალადაკარგულად იქნა ცნობილი 198-ე მუხლის მე-2 ნაწილის „გ“ ქვეპუნქტის  ის ნორმატიული შინაარსი, რომელიც სარჩელის/გადაწყვეტილების უზრუნველყოფის ღონისძიების გამოყენებას ითვალისწინებს იმ პირობებში, როდესაც ამ ღონისძიების შედეგად დაცული სიკეთე არ აღემატება უზრუნველყოფის ღონისძიების გამოყენების შედეგად მოწინააღმდეგე მხარისთვის მიყენებულ ზიანს) - საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2016 წლის 30 სექტემბრის გადაწყვეტილება №1/5/675,681 - ვებგვერდი, 11.10.2016წ.

( ძალადაკარგულად იქნა ცნობილი 198-ე მუხლის მე-2 ნაწილის  „გ“ ქვეპუნქტის   ის ნორმატიული შინაარსი, რომელიც უშვებს დროებითი მმართველისთვის მასობრივი ინფორმაციის საშუალების სარედაქციო პოლიტიკის განსაზღვრის უფლებამოსილებების მინიჭებას)  - საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2016 წლის 30 სექტემბრის გადაწყვეტილება №1/5/675,681 - ვებგვერდი, 11.10.2016წ.

დ) სხვა პირებისათვის აკრძალვა იმისა, რომ მოპასუხეს გადასცენ ქონება ან შეასრულონ მის მიმართ რაიმე ვალდებულება;

ე) ყადაღისაგან ქონების განთავისუფლების შესახებ სარჩელის აღძვრის შემთხვევაში ქონების რეალიზაციის შეჩერება, გარდა „სააღსრულებო წარმოებათა შესახებ“ საქართველოს კანონის 70-ე მუხლით გათვალისწინებული შემთხვევისა ;

ვ) სახელმწიფო ხელისუფლების ორგანოს, მუნიციპალიტეტის ორგანოს, ორგანიზაციის ან თანამდებობის პირის სადავო აქტის მოქმედების შეჩერება;

ზ) (ამოღებულია);

თ) (ამოღებულია);

ი) სააღსრულებო საბუთის აღსრულების შეჩერება ისეთ საქმეებზე, რომლებიც აღძრულია „საცხოვრებელი სადგომით სარგებლობისას წარმოშობილი ურთიერთობების შესახებ“ საქართველოს კანონის საფუძველზე ან რომლებზედაც შეტანილია განცხადება საქმის წარმოების განახლების შესახებ;

კ) უფლებამოსილების შეჩერება ისეთ საქმეზე, რომელიც აღძრულია სოლიდარული პასუხისმგებლობის საზოგადოების ან კომანდიტური საზოგადოების პარტნიორისთვის წარმომადგენლობითი უფლებამოსილების ან/და ხელმძღვანელობითი უფლებამოსილების ჩამორთმევის მოთხოვნით.

3. სასამართლოს შეუძლია გამოიყენოს სხვა ღონისძიებებიც, თუ ეს აუცილებელია სარჩელის უზრუნველყოფისათვის . აუცილებლობის შემთხვევაში შეიძლება დაშვებულ იქნეს სარჩელის უზრუნველყოფის რამდენიმე სახე. ( ძალადაკარგულად იქნა ცნობილი 198-ე მუხლის  მე-3 ნაწილის პირველი წინადადების  ის ნორმატიული შინაარსი, რომელიც სარჩელის/გადაწყვეტილების უზრუნველყოფის ღონისძიების გამოყენებას ითვალისწინებს იმ პირობებში, როდესაც ამ ღონისძიების შედეგად დაცული სიკეთე არ აღემატება უზრუნველყოფის ღონისძიების გამოყენების შედეგად მოწინააღმდეგე მხარისთვის მიყენებულ ზიანს) - საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2016 წლის 30 სექტემბრის გადაწყვეტილება №1/5/675,681 - ვებგვერდი, 11.10.2016წ.

( ძალადაკარგულად იქნა ცნობილი 198-ე მუხლის  მე-3 ნაწილის პირველი წინადადების  ის ნორმატიული შინაარსი, რომელიც უშვებს დროებითი მმართველისთვის მასობრივი ინფორმაციის საშუალების სარედაქციო პოლიტიკის განსაზღვრის უფლებამოსილებების მინიჭებას)  - საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2016 წლის 30 სექტემბრის გადაწყვეტილება №1/5/675,681 - ვებგვერდი, 11.10.2016წ.

4. კომერციული ბანკის ლიკვიდატორი, სპეციალური მმართველი ან საგადახდო მომსახურების პროვაიდერის, მიკრობანკის ლიკვიდატორი უფლებამოსილია ყადაღადადებული ანგარიშები „კომერციული ბანკების საქმიანობის შესახებ“ საქართველოს კანონის, „საგადახდო სისტემისა და საგადახდო მომსახურების შესახებ“ საქართველოს კანონისა და „მიკრობანკების საქმიანობის შესახებ“ საქართველოს კანონის შესაბამისად სხვა კომერციულ ბანკში, სხვა საგადახდო მომსახურების პროვაიდერში, სხვა მიკრობანკში ან/და საქართველოს ეროვნულ ბანკში გადაიტანოს.

5. „დემატერიალიზებული ფასიანი ქაღალდების ფლობის შესახებ“ საქართველოს კანონით, „ფასიანი ქაღალდების ბაზრის შესახებ“ საქართველოს კანონით, „საინვესტიციო ფონდების შესახებ“ საქართველოს კანონით, „კომერციული ბანკების საქმიანობის შესახებ“ საქართველოს კანონითა და „მიკრობანკების საქმიანობის შესახებ“ საქართველოს კანონით გათვალისწინებულ შემთხვევებში ლიკვიდატორი ან სპეციალური მმართველი უფლებამოსილია ყადაღადადებული ფასიანი ქაღალდების ანგარიშები უცვლელად გადაიტანოს სხვა ანგარიშის მწარმოებელთან ან შესაბამისი უფლებამოსილების მქონე ფინანსურ ინსტიტუტში.

     მუხლი 199. სარჩელის უზრუნველყოფით გამოწვეული ზარალის ანაზღაურება

1. თუ სასამართლო მიიჩნევს, რომ სარჩელის უზრუნველყოფის ღონისძიების გამოყენებით მოპასუხეს შეიძლება მიადგეს ზარალი, მას შეუძლია გამოიყენოს სარჩელის უზრუნველყოფის ღონისძიება და იმავდროულად მოსთხოვოს პირს, რომელმაც მიმართა სასამართლოს სარჩელის უზრუნველყოფის შესახებ, მეორე მხარისათვის მოსალოდნელი ზარალის ანაზღაურების უზრუნველყოფა. უზრუნველყოფის გარანტია სასამართლომ შეიძლება ასევე გამოიყენოს მოწინააღმდეგე მხარის განცხადების საფუძველზე.

2. ამ მუხლის პირველი ნაწილით გათვალისწინებულ შემთხვევაში პირი, რომელმაც მიმართა სასამართლოს სარჩელის უზრუნველყოფის შესახებ, ვალდებულია უზრუნველყოს მოპასუხისათვის მოსალოდნელი ზარალის ანაზღაურება სასამართლოს მიერ განსაზღვრულ ვადაში, რომელიც არ უნდა აღემატებოდეს 30 დღეს. წინააღმდეგ შემთხვევაში სასამართლო დაუყოვნებლივ გამოიტანს განჩინებას სარჩელის უზრუნველყოფის ღონისძიების გაუქმების შესახებ, რომელიც ექვემდებარება საჩივრის ფორმით  გასაჩივრებას. განჩინების გასაჩივრების ვადა 5 დღეა. ამ ვადის გაგრძელება დაუშვებელია.

3. თუ სარჩელის უზრუნველსაყოფად გამოყენებული ღონისძიება გაუმართლებელი გამოდგა იმის გამო, რომ მოსარჩელეს უარი ეთქვა სარჩელზე და გადაწყვეტილება შევიდა კანონიერ ძალაში, ანდა იმის გამო, რომ სასამართლომ ამ კოდექსის 192-ე მუხლის მე-2 ნაწილის ან 36330 მუხლის მე-2 ნაწილის შესაბამისად გააუქმა სარჩელის უზრუნველყოფის ღონისძიება, მაშინ ის მხარე, რომლის სასარგებლოდაც მოხდა უზრუნველყოფა, ვალდებულია აუნაზღაუროს მეორე მხარეს ზარალი, რომელიც მას მიადგა სარჩელის უზრუნველსაყოფად გამოყენებული ღონისძიების შედეგად.

საქართველოს 1999 წლის 9 სექტემბრის კანონი №2398 – სსმ I, №43(50), 21.09.1999 წ., მუხ.227

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2017 წლის 1 დეკემბრის გადაწყვეტილება №2/6/746 ­– ვებგვერდი, 05.12.2017წ.

საქართველოს 2018 წლის 4  აპრილის  კანონი №2115  – ვებგვერდი, 16.04.2018წ.

საქართველოს 2019 წლის 18 სექტემბრის კანონი №4955 – ვებგვერდი, 27.09.2019წ.

     მუხლი 1991. სასამართლოს გადაწყვეტილებით უზრუნველყოფის ღონისძიების გაუქმება

სარჩელის მიღებაზე უარის თქმის, სარჩელის დაკმაყოფილებაზე უარის თქმის, სარჩელის განუხილველად დატოვების ან საქმის წარმოების შეწყვეტის შემთხვევაში სასამართლო თავისი გადაწყვეტილებით (განჩინებით) აუქმებს ამ სარჩელთან დაკავშირებით გამოყენებულ უზრუნველყოფის ღონისძიებას, რაც საჩივრდება ამ გადაწყვეტილების (განჩინების) გასაჩივრებისათვის კანონით დადგენილი წესით. მხარეთა მორიგების შემთხვევაში სასამართლო აუქმებს უზრუნველყოფის ღონისძიებას, თუ მხარეები სხვა რამეზე არ შეთანხმდებიან.

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

      თავი XXIV  

       საქმის მომზადება სასამართლოს მთავარ სხდომაზე განსახილველად # # # 

     მუხლი 200. საქმის მომზადების მიზანი

1. თუ სარჩელის (განცხადების) მიღების შემდეგ საქმე მოსამართლის განსახილველია, საქმეს ამზადებს მოსამართლე, ხოლო თუ ამ კოდექსით გათვალისწინებულ შემთხვევებში საქმე კოლეგიურმა სასამართლომ უნდა განიხილოს, მაშინ საქმეს ამ სასამართლოს ერთ-ერთი წევრი ამზადებს, რათა დაჩქარდეს მისი განხილვა და შესაძლებელი გახდეს ერთ სასამართლო სხდომაზე განხილვის დამთავრება და საქმის სწორად გადაწყვეტა.

2. მოსამართლის დავალებით საქმე სასამართლო განხილვისათვის შეიძლება მოამზადოს მოსამართლის თანაშემწემ.

     მუხლი 201. მოპასუხის პასუხი (შესაგებელი)

1. მოპასუხე ვალდებულია სარჩელისა და თანდართული დოკუმენტების ასლების მიღების შემდეგ, სასამართლოს მიერ განსაზღვრულ ვადაში წარუდგინოს სასამართლოს თავისი პასუხი (შესაგებელი) სარჩელზე და მასში დასმულ საკითხებზე, აგრეთვე თავისი მოსაზრებები სარჩელისათვის დართული დოკუმენტების შესახებ და მოსარჩელისათვის პასუხის (შესაგებლის) და თანდართული დოკუმენტების ასლების გაგზავნის დამადასტურებელი დოკუმენტი. სასამართლოს მიერ განსაზღვრული ვადა არ უნდა აღემატებოდეს 14 დღეს, ხოლო რთული კატეგორიის საქმეებზე – 21 დღეს. ამ ვადის გაგრძელება დაუშვებელია, გარდა იმ შემთხვევისა, როდესაც არსებობს საპატიო მიზეზი. პასუხი (შესაგებელი) უნდა უპასუხებდეს ამ კოდექსის 177-ე მუხლის მე-2 და მე-3 ნაწილებით დადგენილ მოთხოვნებს.

2. მოპასუხის წერილობით პასუხში მითითებული უნდა იყოს:

ა) სასამართლოს დასახელება, რომელშიც მას შეაქვს პასუხი;

ბ) მოპასუხის, მისი წარმომადგენლის (თუ პასუხი (შესაგებელი) შეაქვს წარმომადგენელს), მოწმის, სხდომაზე მოსაწვევი სხვა პირის სახელი, გვარი (სახელწოდება), ძირითადი მისამართი (ფაქტობრივი ადგილსამყოფელი), აგრეთვე არსებობის შემთხვევაში ალტერნატიული მისამართი, სამუშაო ადგილის მისამართი, ტელეფონის ნომერი, მათ შორის, მობილურის, ელექტრონული ფოსტის მისამართი, ფაქსი. პასუხში (შესაგებელში) შესაძლოა მოპასუხემ ან მისმა წარმომადგენელმა ასევე მიუთითოს საკონტაქტო პირის მონაცემები. თუ მოპასუხე იურიდიული პირია ან ინდივიდუალური მეწარმეა − თავად მოპასუხე, ხოლო თუ მას ჰყავს წარმომადგენელი (გარდა კანონიერი წარმომადგენლისა) − მისი წარმომადგენელი ვალდებულია მიუთითოს ელექტრონული ფოსტის მისამართი და ტელეფონის ნომერი;

გ) ცნობს თუ არა მოპასუხე სარჩელს და რა ნაწილში;

დ) თუ მოპასუხე სარჩელს არ ცნობს, რა კონკრეტულ ფაქტებსა და გარემოებებს ემყარება მისი შესაგებელი სარჩელის წინააღმდეგ;

ე) მტკიცებულებები, რომლებიც ადასტურებს მოპასუხის მიერ მითითებულ გარემოებებს;

ვ) რა საპროცესო საშუალებებით აპირებს მოპასუხე სარჩელისაგან თავის დაცვას, კერძოდ, ხომ არ აპირებს შეგებებული სარჩელის აღძვრას, ხომ არ უარყოფს სარჩელის დასაშვებობას;

ზ) არსებობის შემთხვევაში, მოპასუხის შუამდგომლობები:

ზ.ა) ხომ არ ექნება აცილება სასამართლოს ან მოსამართლის მიმართ და ა. შ.;

ზ.ბ) ვინ შეიძლება ჩაებას პროცესში თანამონაწილედ ან მესამე პირად;

ზ.გ) რომელი მოწმე უნდა იქნეს გამოძახებული სასამართლო სხდომაზე;

ზ.დ) სხვა სახის შუამდგომლობები;

თ) პასუხისათვის დართული დოკუმენტების ნუსხა;

ი) მოპასუხის მოსაზრება საქმის ზეპირი მოსმენის გარეშე განხილვის თაობაზე; 

კ) მოპასუხის მოსაზრება დავის სასამართლო მედიაციის გზით განხილვის თაობაზე.

21. მოპასუხის წერილობით პასუხში შესაძლებელია მიეთითოს აგრეთვე ადამიანის უფლებათა და ძირითად თავისუფლებათა დაცვის კონვენციისა და მისი დამატებითი ოქმების ნორმები და მსგავს სამართლებრივ საკითხზე ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს პრეცედენტები, რომლებსაც ემყარება მოპასუხის პოზიცია.

3. პასუხს უნდა დაერთოს წარმომადგენლის უფლებამოსილების დამადასტურებელი დოკუმენტი, თუ პასუხი სასამართლოში შეაქვს წარმომადგენელს.

4. პასუხში (შესაგებელში) სრულყოფილად და თანამიმდევრობით უნდა იყოს ასახული მოპასუხის მოსაზრებები სარჩელში მითითებულ თითოეულ ფაქტობრივ გარემოებასა და მტკიცებულებასთან დაკავშირებით. თუ მოპასუხე არ ეთანხმება სარჩელში მოყვანილ რომელიმე გარემოებას, იგი ვალდებულია მიუთითოს ამის მიზეზი და დაასაბუთოს შესაბამისი არგუმენტაციით; წინააღმდეგ შემთხვევაში მას ერთმევა უფლება, შეასრულოს ასეთი მოქმედება საქმის არსებითად განხილვის დროს.

5. მოპასუხე ვალდებულია, პასუხს დაურთოს მასში მითითებული ყველა მტკიცებულება. თუ მოპასუხეს საპატიო მიზეზით არ შეუძლია პასუხთან ერთად მტკიცებულებათა წარდგენა, იგი ვალდებულია, ამის შესახებ მიუთითოს პასუხში. წინააღმდეგ შემთხვევაში მოპასუხეს ერთმევა უფლება, შემდგომში წარადგინოს მტკიცებულებები. მოპასუხე უფლებამოსილია, მტკიცებულებათა წარდგენისათვის მოითხოვოს გონივრული ვადა.

6. (ამოღებულია – 28.12.2011, №5667).

7. სასამართლოს მიერ განსაზღვრულ ვადაში შესაგებლის არასაპატიო მიზეზით წარუდგენლობის შემთხვევაში მოსამართლეს გამოაქვს დაუსწრებელი გადაწყვეტილება ამ კოდექსის XXVI თავით დადგენილი წესით.

8. მოპასუხეს შეუძლია პასუხის შეტანისას განაცხადოს, რომ თანახმაა, წერილობითი მასალები მიიღოს ელექტრონული ფოსტით. ასეთ შემთხვევაში სასამართლო, როგორც წესი, მოპასუხეს მასალებს უგზავნის ელექტრონული ფოსტით.

9. პასუხს ხელს აწერს მოპასუხე ან მისი უფლებამოსილი წარმომადგენელი.

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

საქართველოს 2010 წლის 15 დეკემბრის კანონი №4037 - სსმ I, №75,27.12.2010 წ., მუხ.480

საქართველოს 2011 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5667– ვებგვერდი, 30.12.2011წ.

საქართველოს 2019 წლის 18 სექტემბრის კანონი №4955 – ვებგვერდი, 27.09.2019წ.

საქართველოს 2022 წლის 18 ოქტომბრის კანონი №1919 – ვებგვერდი, 24.10.2022წ.

     მუხლი 202. (ამოღებულია)

საქართველოს 2011 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5667– ვებგვერდი, 30.12.2011წ.

     მუხლი 203. მოქმედება, რომელსაც ასრულებს მოსამართლე საქმის მომზადების მიზნით

1. სასამართლოს მთავარ სხდომაზე განხილვისათვის საქმის მოსამზადებლად მოსამართლეს შეუძლია:

ა) დაავალოს მხარეებს შეავსონ, ხოლო საჭიროების შემთხვევაში განმარტონ მათ მიერ წარმოდგენილი წერილობითი მასალები, წინადადება მისცეს მათ წარმოადგინონ საქმისათვის მნიშვნელობის მქონე ნივთები თუ დოკუმენტები;

ბ) გამოითხოვოს მხარეთა თხოვნით მტკიცებულებანი სხვადასხვა დაწესებულებებიდან თუ მოქალაქეებისაგან, რომელთა მიღებაც თავად მხარეებმა ვერ შეძლეს;

გ) გადაწყვიტოს სასამართლო პროცესში მესამე პირებისა და თანამონაწილეების დაშვების საკითხი;

დ) შეამოწმოს მტკიცებულებები, თუ ეს სასამართლოში საქმის არსებითად განხილვისას ძნელი იქნება ან გააჭიანურებს საქმის განხილვას;

ე) ჩაატაროს ადგილზე დათვალიერება;

ვ) მისცეს სასამართლო დავალებები;

ზ) მოახდინოს სარჩელის უზრუნველყოფა;

თ) დანიშნოს ექსპერტიზა, გადაწყვიტოს ექსპერტის მოწვევის საკითხი;

ი) გადაწყვიტოს სპეციალისტის მოწვევის საკითხი;

კ) დაიბაროს მოწმეები, აგრეთვე ექსპერტები და სპეციალისტები სასამართლო სხდომის დღისათვის.

2. მოსამართლეს შეუძლია სხვა მოქმედებების შესრულებაც, რომლებიც ხელს შეუწყობენ სასამართლოს მთავარ სხდომაზე განსახილველად საქმის მომზადებას.

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

     მუხლი 204. სპეციალისტის მოწვევა

1. ამა თუ იმ საპროცესო მოქმედების შესრულებისას (ადგილზე დათვალიერება, მოწმეთა დაკითხვა, მტკიცებულებათა უზრუნველყოფა, გეგმებისა და გაანგარიშებების შედგენა და ა. შ.) სასამართლოს შეუძლია მოიწვიოს სპეციალისტი.

11. სპეციალისტი შეიძლება მოწვეულ იქნეს შესაბამისი დაწესებულებიდან. ამ შემთხვევაში დაწესებულების ხელმძღვანელი გასცემს განკარგულებას იმის თაობაზე, თუ ამ დაწესებულების თანამშრომელთაგან რომელი უნდა გაიგზავნოს სპეციალისტად, რასაც აცნობებს სასამართლოს.

2. სპეციალისტად მოწვეული პირი ვალდებულია გამოცხადდეს სასამართლოში, გაუწიოს მას კონსულტაცია, აღმოუჩინოს ტექნიკური დახმარება.

3. სპეციალისტის ზეპირი კონსულტაცია შეიტანება სასამართლო სხდომის ოქმში, ხოლო მისი წერილობითი პასუხები დაერთვის საქმეს.

საქართველოს 2004 წლის 25 ნოემბრის კანონი №597 - სსმ I, №37, 16.12.2004 წ., მუხ.173

     მუხლი 205. მოსამზადებელი სხდომის დანიშვნა

1. თუ წარმოდგენილი წერილობითი მასალები მოსამართლეს აძლევს ვარაუდის საფუძველს, რომ შეიძლება მხარეებმა საქმე მორიგებით დაამთავრონ, მოპასუხემ ცნოს სარჩელი ან მოსარჩელემ უარი თქვას სარჩელზე, აგრეთვე თუ, მოსამართლის აზრით, სასამართლო განხილვისათვის საქმის სათანადოდ მომზადების ინტერესები ამას მოითხოვს, მოსამართლე უფლებამოსილია მხარეთა წერილობითი მასალების მიღებიდან 5 დღის განმავლობაში დანიშნოს მოსამზადებელი სხდომა ან მხარეებთან სატელეფონო გასაუბრება ან ვიდეოკონფერენცია, რის შესახებაც განჩინების მიღებიდან 3 დღის ვადაში ეცნობებათ მხარეებს. მოსამართლესთან სატელეფონო გასაუბრება ან ვიდეოკონფერენცია ხორციელდება სატელეფონო ხაზზე მხარეების ან მათი წარმომადგენლების ერთდროულად ჩართვით და ფიქსირდება ოქმის სახით. თუ მხარეები კანონით დადგენილი წესით გაფრთხილებული არიან სატელეფონო გასაუბრების ან ვიდეოკონფერენციის შესახებ და ვერ ხერხდება ერთ-ერთ მხარესთან ან მის წარმომადგენელთან დაკავშირება, სასამართლო უფლებამოსილია გაესაუბროს მხოლოდ მეორე მხარეს ან მის წარმომადგენელს.

11. თუ ამ კოდექსის 178-ე მუხლის პირველი ნაწილით/201-ე მუხლის მე-2 ნაწილით გათვალისწინებული სარჩელის/შესაგებლის შედგენისას მოსარჩელემ/მოპასუხემ უარი თქვა დავის სასამართლო მედიაციის გზით განხილვაზე, მოსამართლე ვალდებულია მოსამზადებელ სხდომაზე ან მხარეებთან სატელეფონო გასაუბრებისას ანდა ვიდეოკონფერენციის დროს გამოარკვიოს ამ უარის მიზეზი და განუმარტოს მხარეს/მხარეებს დავის სასამართლო მედიაციის გზით განხილვის დადებითი მხარეები და სამართლებრივი შედეგები.

12. თუ ამ კოდექსის 178-ე მუხლის პირველი ნაწილით/201-ე მუხლის მე-2 ნაწილით გათვალისწინებული სარჩელის/შესაგებლის შედგენისას მხარეებმა თანხმობა განაცხადეს დავის სასამართლო მედიაციის გზით განხილვაზე, საქმე დაუყოვნებლივ, „მედიაციის შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-4 მუხლის მე-3 პუნქტით დადგენილი წესით გადაეცემა მედიატორს.

2. თუ არსებობს სასამართლოს მთავარი სხდომის გამართვის წინაპირობები, მოსამართლე უფლებამოსილია მოსამზადებელი სხდომა გადაზარდოს მთავარ სხდომაში.

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

საქართველოს 2010 წლის 15 დეკემბრის კანონი №4037 - სსმ I, №75,27.12.2010 წ., მუხ.480

საქართველოს 2011 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5667– ვებგვერდი, 30.12.2011წ.

საქართველოს 2012 წლის 25 მაისის კანონი №6315 – ვებგვერდი, 08.06.2012წ.

საქართველოს 2019 წლის 18 სექტემბრის კანონი №4955 – ვებგვერდი, 27.09.2019წ.

     მუხლი 206. მხარეთა მოვალეობა

მხარეები ვალდებული არიან, საქმის მომზადების მიზნით შეასრულონ მოსამართლის მითითებები. არასაპატიო მიზეზით წერილობითი მასალების წარუდგენლობა ან სხვა მოქმედების შეუსრულებლობა ართმევს მხარეს უფლებას, შეასრულოს ასეთი მოქმედება ამ საქმის არსებითად განხილვის დროს. ამ მუხლით გათვალისწინებულ შემთხვევაში მოსამართლე უფლებამოსილია, მისი მითითებების შეუსრულებლობისათვის მხარე დააჯარიმოს 50 ლარით.

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

     მუხლი 207. განჩინება საქმის სასამართლოს მთავარ სხდომაზე განხილვის შესახებ

1. მოსამართლე მხარეთა წერილობითი მასალების მიღებიდან 5 დღის განმავლობაში ნიშნავს სასამართლოს მთავარ სხდომას საქმის არსებითი განხილვისათვის, რის შესახებაც განჩინების მიღებიდან 3 დღის ვადაში ეცნობებათ მხარეებს. საქმის სასამართლოს მთავარ სხდომაზე განხილვის დღეს მოსამართლე ნიშნავს იმ ვარაუდით, რომ მხარეებს შესაძლებლობა ჰქონდეთ, მოემზადონ ზეპირი შეჯიბრებისათვის.

2. საქმის ზეპირი მოსმენის გარეშე განხილვაზე მხარეთა თანხმობის შემთხვევაში სასამართლოს შეუძლია საქმე განიხილოს ზეპირი მოსმენის გარეშე, რის შესახებაც გამოაქვს მოტივირებული განჩინება. საქმის ზეპირი მოსმენის გარეშე განხილვის თაობაზე სასამართლომ წინასწარ უნდა აცნობოს მხარეებს.

3. მხარეთა თანხმობის შემთხვევაში სასამართლოს სხდომა შესაძლებელია ჩატარდეს, მათ შორის, გადაწყვეტილების სარეზოლუციო ნაწილი გამოცხადდეს, ვიდეოკონფერენციის მეშვეობით.

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

საქართველოს 2010 წლის 15 დეკემბრის კანონი №4037 - სსმ I, №75,27.12.2010 წ., მუხ.480

საქართველოს 2011 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5667– ვებგვერდი, 30.12.2011წ.

     მუხლი 208. განჩინება საქმის წარმოების შეწყვეტის შესახებ

1. თუ მოსამზადებელ სხდომაზე მოსარჩელე უარს იტყვის სარჩელზე ან მხარეები მორიგდებიან, მოსამართლე გამოიტანს განჩინებას საქმის წარმოების შეწყვეტის შესახებ. მორიგების შემთხვევაში ამავე განჩინებით სასამართლო დაამტკიცებს მორიგების პირობებს. იგივე წესი გავრცელდება სასამართლო განხილვის ნებისმიერ სტადიაზე.

2. საქმის წარმოების შეწყვეტა აღნიშნული საფუძვლებით იწვევს შედეგებს, რაც გათვალისწინებულია 273-ე მუხლით.

3. თუ მოსამზადებელ სხდომაზე მოპასუხე ცნობს სარჩელს, მოსამართლე გამოიტანს გადაწყვეტილებას სარჩელის დაკმაყოფილების შესახებ.

4. სარჩელის ცნობამდე მოპასუხემ უნდა წარმოადგინოს ცნობა საჯარო-სამართლებრივი შეზღუდვის შესახებ, რომლითაც დასტურდება, რომ დავის საგანზე (ნივთი, არამატერიალური ქონებრივი სიკეთე) რეგისტრირებული არ არის საჯარო-სამართლებრივი შეზღუდვა, და რომელიც შეიცავს სარჩელის ცნობის მომენტისათვის ძალაში მყოფ მონაცემებს.

საქართველოს 1999 წლის 13 მაისის კანონი №1956 – სსმ I, №15(22), 14.05.1999 წ., მუხ.64

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

საქართველოს 2016 წლის 3   ივნისის კანონი  № 5159  - ვებგვერდი, 17.06.2016წ.

     მუხლი 209. საქმის წარმოების შეწყვეტა და სარჩელის (განცხადების) განუხილველად დატოვება საქმის მომზადების დროს

272-ე და 275-ე მუხლების შესაბამისი ქვეპუნქტებით გათვალისწინებული საფუძვლების არსებობისას სასამართლოს მთავარ სხდომაზე საქმის განსახილველად მომზადების დროს საქმის წარმოება მოსამართლემ შეიძლება შეწყვიტოს ან სარჩელი (განცხადება) განუხილველად დატოვოს, რის შესახებაც მას გამოაქვს მოტივირებული განჩინება.

თავი XXV

სასამართლოს მთავარი სხდომა

     მუხლი 210. სასამართლოს მთავარი სხდომის დაწყება

1. საქმის განხილვისათვის დანიშნულ დროს სასამართლო შემოდის სხდომის დარბაზში. მოსამართლე, ხოლო თუ საქმეს არჩევს კოლეგიური სასამართლო, – ამ სასამართლოს თავმჯდომარე, ხსნის სასამართლოს მთავარ სხდომას და აცხადებს, თუ რომელი საქმე იქნება განხილული.

2. სასამართლო სხდომის მდივანი მოახსენებს სასამართლოს, განსახილველ საქმეზე მოწვეულ პირთაგან ვინ გამოცხადდა, ჩაჰბარდათ თუ არა გამოუცხადებელ პირებს უწყებები ამ კოდექსის 70-ე–78-ე მუხლებით დადგენილი წესით და რა ცნობები არსებობს მათი გამოუცხადებლობის მიზეზების შესახებ. სასამართლო ადგენს გამოცხადებულთა ვინაობას, ამოწმებს წარმომადგენელთა უფლებამოსილებას. სასამართლო უფლებამოსილია, გააფრთხილოს პროცესის მონაწილეები და სხდომაზე დამსწრე პირები წესრიგის დაცვის მიზნით მოსამართლის მითითების შესრულების სავალდებულოობისა და სასამართლო სხდომაზე წესრიგის დამრღვევის მიმართ შესაძლო ღონისძიებების თაობაზე. ამის შემდეგ მოწმეები ტოვებენ სხდომის დარბაზს.

საქართველოს 2005 წლის 25 ნოემბრის კანონი №2130 - სსმ I, №53, 19.12.2005წ., მუხ.350

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

     მუხლი 211. წესრიგის დაცვის მიზნით მოსამართლის მითითებათა სავალდებულოობა

მხარეები, წარმომადგენლები, მოწმეები, სპეციალისტები, თარჯიმნები, აგრეთვე სასამართლოს სხდომის დარბაზში მყოფი ყველა მოქალაქე ვალდებულია დაიცვას დადგენილი წესი და უსიტყვოდ დაემორჩილოს მოსამართლის განკარგულებას.

      მუხლი 212. სასამართლოში წესრიგის დარღვევისათვის პასუხისმგებლობა # # 

1. სასამართლოში წესრიგის დაცვას უზრუნველყოფს სასამართლოს თავმჯდომარე, ხოლო საქართველოს უზენაეს სასამართლოში – უზენაესი სასამართლოს თავმჯდომარის მოადგილე. სასამართლო სხდომის დარბაზში წესრიგის დაცვას უზრუნველყოფს სხდომის თავმჯდომარე (მოსამართლე), რომელიც უფლებამოსილია სხდომის დარბაზში დამსწრე პირთა ადგილების გათვალისწინებით შეზღუდოს სხდომაზე დამსწრეთა რაოდენობა.

2. სასამართლო აფრთხილებს მხარეებს, რომ თუ ისინი თვითნებურად მიატოვებენ სხდომას, მათ მიმართ გამოტანილი იქნება დაუსწრებელი გადაწყვეტილება.

3. სასამართლო სხდომაზე წესრიგის დარღვევის, სხდომის თავმჯდომარის (მოსამართლის) განკარგულებისადმი დაუმორჩილებლობის ან სასამართლოს მიმართ უპატივცემულობის შემთხვევაში სხდომის თავმჯდომარეს (მოსამართლეს) ადგილზე თათბირით გამოაქვს განკარგულება პროცესის მონაწილის ან/და სხდომაზე დამსწრის დაჯარიმების ან/და სხდომის დარბაზიდან გაძევების შესახებ. თუ გაძევებული პირი კვლავ განაგრძობს წესრიგის დარღვევას, სასამართლოს მანდატური უზრუნველყოფს მის გაყვანას სასამართლოდან, ამასთანავე, მის მიმართ შეიძლება გამოყენებულ იქნეს ამ მუხლით გათვალისწინებული ჯარიმა ან პატიმრობა.

4. თუ სხდომის თავმჯდომარის (მოსამართლის) განკარგულება გაძევების შესახებ ეხება წარმომადგენელს, საქმის მოსმენა გადაიდება, გარდა იმ შემთხვევისა, როცა საქმეს თავიდანვე აწარმოებდა რამდენიმე წარმომადგენელი. ადვოკატის არასათანადო ქცევის შესახებ სასამართლოს გამოაქვს შესაბამისი განჩინება, რომელიც ეგზავნება ადვოკატთა გაერთიანებას.

5. პირი სხდომის დარბაზიდან გაძევებულად ითვლება იმავე ინსტანციის სასამართლოში ამ საქმესთან დაკავშირებით სასამართლო განხილვის დასრულებამდე. მხარის მოტივირებული შუამდგომლობის საფუძველზე სასამართლო სხდომის თავმჯდომარე (მოსამართლე) უფლებამოსილია გაძევებულ პირს მისცეს სხდომაზე დაბრუნების შესაძლებლობა.

6. სასამართლო სხდომაზე წესრიგის დამრღვევ პირს, მათ შორის, გაძევებულ პირს, სხდომის თავმჯდომარის (მოსამართლის) განკარგულებით შეიძლება დაეკისროს ჯარიმა 50-დან 500 ლარამდე ოდენობით, რაზედაც გაიცემა სააღსრულებო ფურცელი. თუ დაჯარიმებული პირი კვლავ განაგრძობს წესრიგის დარღვევას, სხდომის თავმჯდომარეს (მოსამართლეს) შეუძლია დაუყოვნებლივ გაზარდოს ჯარიმის ოდენობა ამ ნაწილით განსაზღვრულ ფარგლებში.

7. თუ სასამართლო სხდომაზე პირის ქმედება მიმართულია პროცესის ჩაშლისაკენ ან იგი გამოხატავს აშკარა ან/და უხეშ უპატივცემულობას სასამართლოს (მოსამართლის), პროცესის მონაწილის ან მხარის მიმართ, სხდომის თავმჯდომარის (მოსამართლის) მითითებით სასამართლოს მანდატური უზრუნველყოფს პირის დაკავებას და დაკავების ოქმის შედგენას, ამასთანავე, სხდომის თავმჯდომარე (მოსამართლე) ადგენს მიმართვას, რომელშიც აღწერს დარღვევას, და უგზავნის განკარგულების გამოტანაზე უფლებამოსილ სასამართლოს (მოსამართლეს). დაკავებული პირი დაუყოვნებლივ, მაგრამ არა უგვიანეს 24 საათისა, უნდა წარედგინოს იმ სასამართლოს (მოსამართლეს), რომელსაც გაეგზავნა მიმართვა და რომელიც უფლებამოსილია გამოიტანოს განკარგულება ამ პირის 30 დღე-ღამემდე ვადით პატიმრობის შესახებ. თუ სასამართლო დაადგენს, რომ პირს ერთხელ უკვე შეფარდებული ჰქონდა ამ ნაწილით გათვალისწინებული პატიმრობა, იგი უფლებამოსილია გამოიტანოს განკარგულება ამ პირის არა უმეტეს 60 დღე-ღამემდე ვადით პატიმრობის შესახებ. რაიონულ (საქალაქო) სასამართლოში, სადაც ორი ან ორზე მეტი მოსამართლეა, განკარგულება გამოაქვს სასამართლოს თავმჯდომარეს, ხოლო თუ დარღვევა მოხდა სასამართლოს თავმჯდომარის მონაწილეობით გამართულ სხდომაზე, განკარგულება გამოაქვს მის მიერ განსაზღვრულ სხვა მოსამართლეს. რაიონულ (საქალაქო) სასამართლოში, სადაც ერთი მოსამართლეა, განკარგულება გამოაქვს უახლოესი რაიონული (საქალაქო) სასამართლოს თავმჯდომარეს. თუ ამ ნაწილით გათვალისწინებული დარღვევა მოხდა საქმის მაგისტრატი მოსამართლის მიერ განხილვისას, განკარგულება გამოაქვს იმ რაიონული (საქალაქო) სასამართლოს თავმჯდომარეს, რომლის შემადგენლობაშიცაა ეს მაგისტრატი მოსამართლე. სააპელაციო სასამართლოში განკარგულება გამოაქვს სასამართლოს თავმჯდომარეს, ხოლო თუ დარღვევა მოხდა სასამართლოს თავმჯდომარის მონაწილეობით გამართულ სხდომაზე, განკარგულება გამოაქვს მის მოადგილეს ან მის მიერ განსაზღვრულ სხვა მოსამართლეს. საქართველოს უზენაეს სასამართლოში, გარდა დიდი პალატისა, განკარგულება გამოაქვს ერთ-ერთი პალატის თავმჯდომარეს. საქართველოს უზენაესი სასამართლოს დიდ პალატაში საქმის განხილვისას განკარგულება გამოაქვს იმ მოსამართლეს, რომელიც არ მონაწილეობდა საქმის განხილვაში. დაკავებული პირი, თუ ამის აუცილებლობა არსებობს, შეიძლება გადაეცეს პოლიციას. თუ დაპატიმრების შესახებ განკარგულება გამოტანილ იქნა პროცესის მონაწილის მიმართ, სასამართლო სხდომა შეიძლება გადაიდოს აღნიშნული ვადით. განკარგულება გამოიტანება ზეპირი მოსმენის საფუძველზე, დაკავებული პირის წარდგენიდან დაუყოვნებლივ, მაგრამ არა უგვიანეს 24 საათისა.

8. სასამართლოში წესრიგის დარღვევის, სასამართლოს მიმართ უპატივცემულობის ან სასამართლოს ნორმალური ფუნქციონირებისათვის ხელის შეშლის შემთხვევაში სასამართლოს მანდატური უფლებამოსილია დააკავოს წესრიგის დამრღვევი პირი, რის შესახებაც ადგენს დაკავების ოქმს. სასამართლოს მანდატური ვალდებულია დაკავებული პირი დაუყოვნებლივ, მაგრამ არა უგვიანეს 24 საათისა, წარუდგინოს იმავე სასამართლოს თავმჯდომარეს, ხოლო საქართველოს უზენაეს სასამართლოში – უზენაესი სასამართლოს თავმჯდომარის მოადგილეს. სასამართლოს თავმჯდომარე, ხოლო საქართველოს უზენაეს სასამართლოში – უზენაესი სასამართლოს თავმჯდომარის მოადგილე დაკავებული პირის წარდგენიდან დაუყოვნებლივ, მაგრამ არა უგვიანეს 24 საათისა, უფლებამოსილია დამრღვევი პირის მიმართ გამოიყენოს ამ მუხლით გათვალისწინებული უფლებამოსილებანი.

9. ამ მუხლით გათვალისწინებული დაჯარიმების ან/და სხდომის დარბაზიდან გაძევების შესახებ განკარგულება მიიღება ზეპირი მოსმენის გარეშე და არ საჩივრდება.

(ძალადაკარგულად იქნა ცნობილი 212-ე მუხლის მე-9 ნაწილი, გარდა იმ ნორმატიული შინაარსისა, რომელიც შეეხება სხდომაზე დამსწრის გაძევების შესახებ განკარგულების ზეპირი მოსმენის გარეშე მიღებას) - საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2014 წლის 27 თებერვლის გადაწყვეტილება №2/2/558 – ვებგვერდი, 12.03.2014წ.

10. ამ მუხლით გათვალისწინებული პატიმრობის შესახებ საქმის განხილვისას სასამართლო დაკავებულ პირს აცნობებს საქმის განხილვის დროსა და ადგილს. მხარის გამოუცხადებლობა არ იწვევს სხდომის გადადებას. საქმის განხილვა იწყება სასამართლოს თავმჯდომარის (მოსამართლის) მოხსენებით, რომელიც აცხადებს, ვის მიმართ შეიძლება იქნეს გამოყენებული პატიმრობა, საქმის განხილვის მონაწილე პირებს განუმარტავს მათ უფლებებსა და მოვალეობებს, საჯაროდ კითხულობს წესრიგის დარღვევის თაობაზე შედგენილ მიმართვას და უსმენს საქმის განხილვაში მონაწილე პირებს. ზეპირი მოსმენისას დამრღვევ პირს/მის დამცველს საშუალება ეძლევა, სასამართლოს წარუდგინოს საკუთარი მოსაზრებები და მისცეს განმარტებები დაკავების კანონიერებისა და პასუხისმგებლობის ზომის თაობაზე. მხარეთა მოსმენის შემდეგ სასამართლოს თავმჯდომარეს (მოსამართლეს) ადგილზე თათბირით გამოაქვს განკარგულება პატიმრობის გამოყენების შესახებ. განკარგულების გამომტანი სასამართლო (მოსამართლე) განკარგულების ასლს დაუყოვნებლივ გადასცემს დამრღვევ პირს, ასევე განკარგულების ასლს აღსასრულებლად უგზავნის საქართველოს შინაგან საქმეთა ორგანოებს. დაკავების ვადა ჩაითვლება პატიმრობის საერთო ვადაში.

11. პატიმრობის გამოყენების შესახებ განკარგულება დაუყოვნებლივ შედის ძალაში და იგი შეიძლება გაასაჩივროს პირმა, რომლის მიმართაც გამოყენებულ იქნა პატიმრობა, სათანადო წესით მისთვის განკარგულების ასლის ჩაბარებიდან 48 საათის ვადაში. შემოსულ საჩივარს სასამართლო დაუყოვნებლივ უგზავნის შესაბამის სასამართლოს (მოსამართლეს). პირველი ინსტანციის სასამართლოს თავმჯდომარის ან მოსამართლის განკარგულება ერთჯერადად საჩივრდება სააპელაციო სასამართლოს თავმჯდომარესთან. სააპელაციო სასამართლოს თავმჯდომარის, თავმჯდომარის მოადგილის ან მოსამართლის განკარგულება ერთჯერადად საჩივრდება საქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის თავმჯდომარესთან. საქართველოს უზენაესი სასამართლოს თავმჯდომარის მოადგილის ან პალატის, გარდა დიდი პალატისა, თავმჯდომარის განკარგულება ერთჯერადად საჩივრდება საქართველოს უზენაესი სასამართლოს თავმჯდომარესთან. საქართველოს უზენაესი სასამართლოს დიდ პალატაში წესრიგის დარღვევის შესახებ მოსამართლის განკარგულება ერთჯერადად საჩივრდება იმ მოსამართლესთან, რომელიც არ მონაწილეობდა საქმის განხილვაში. საჩივარი განიხილება ზეპირი მოსმენის გარეშე და მისი განხილვის ვადა საჩივრის შეტანიდან 24 საათს არ უნდა აღემატებოდეს.

შენიშვნა:

ჯარიმის ნებაყოფლობითი აღსრულებისათვის საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი ვადის გასვლის შემდეგ, ამ მუხლის საფუძველზე დაჯარიმებულ პირს ჯარიმასთან ერთად დაერიცხება საურავი:

ა) 150 ლარის ოდენობით – 50-დან 250 ლარამდე დაჯარიმების შემთხვევაში;

ბ) 300 ლარის ოდენობით – 250-დან 500 ლარამდე დაჯარიმების შემთხვევაში.

     მუხლი 213. თარჯიმნისათვის მისი მოვალეობის განმარტება

1. სასამართლო განუმარტავს თარჯიმანს მის მოვალეობას, თარგმნოს იმ პირთა განმარტებები, ჩვენებები, განცხადებები, რომლებიც არ ფლობენ სამართალწარმოების ენას ან აქვთ შესაძლებლობის იმგვარი შეზღუდვა, რაც ჟესტური ენის გარეშე მათთან კომუნიკაციას გამორიცხავს, ხოლო ამ პირებს უთარგმნოს განმარტებათა, ჩვენებათა, განცხადებათა, სასამართლოში გამოქვეყნებულ დოკუმენტთა შინაარსი, აგრეთვე სასამართლოს განკარგულებები, განჩინებები და გადაწყვეტილებები.

2. სასამართლო აფრთხილებს თარჯიმანს, რომ შეგნებულად არასწორი თარგმანისათვის იგი პასუხს აგებს სისხლის სამართლის წესით.

3. თუ თარჯიმანი არ გამოცხადდება სასამართლოში არასაპატიო მიზეზით ან თავს აარიდებს მოვალეობის შესრულებას, იგი დაჯარიმდება 50 ლარით.

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

საქართველოს 2020 წლის 14 ივლისის კანონი №6839 – ვებგვერდი, 28.07.2020წ.

    მუხლი 214. სასამართლო შემადგენლობის გამოცხადება და აცილების უფლების განმარტება 

თავმჯდომარე (მოსამართლე) აცხადებს სასამართლო შემადგენლობას, აგრეთვე იმას, თუ ვინ მონაწილეობს ექსპერტად, სპეციალისტად, თარჯიმნად, სასამართლო სხდომის მდივნად, და განუმარტავს მხარეებს, რომ მათ შეუძლიათ განაცხადონ აცილება, თუ ასეთი აცილება საპატიო მიზეზით არ იყო განცხადებული საქმის მოსამზადებელ სტადიაზე, ან თუ საქმეს იხილავს სხვა მოსამართლე ანდა სხვა სასამართლო შემადგენლობა, და არა ის, რომელიც ცნობილი იყო ამ საქმის სასამართლო განხილვისათვის მომზადების დროს.

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

     მუხლი 215. მხარეთა შუამდგომლობებისა და განცხადებების განხილვა

1. სასამართლოში საქმის განხილვისას შუამდგომლობა სასამართლოს წარედგინება წერილობითი ფორმით, გარდა იმ შემთხვევისა, როდესაც მხარე ახალი არსებითი გარემოების საფუძველზე შუამდგომლობას დააყენებს სასამართლო სხდომაზე. შუამდგომლობა უნდა იყოს დასაბუთებული; მასში კონკრეტულად უნდა მიეთითოს მოთხოვნა და მისი არგუმენტაცია, რომელიც უნდა შეეხებოდეს მხოლოდ იმ გარემოებებს, რომლებსაც უშუალო კავშირი აქვს შუამდგომლობაში დასმულ მოთხოვნასთან. ერთგვაროვანი შუამდგომლობები სასამართლოს ერთად წარედგინება. თუ მოსამართლე მიიჩნევს, რომ შუამდგომლობის დაყენება ემსახურება პროცესის გაჭიანურებას, იგი ხსნის ამ შუამდგომლობას. თუ მოსამართლე მიიჩნევს, რომ მხარე პროცესის გაჭიანურების მიზნით აყენებს შუამდგომლობებს, იგი მხარეებს ართმევს შუამდგომლობების დაყენების უფლებას და გადადის საქმის განხილვის შემდეგ სტადიაზე.

2. მხარეთა და მათ წარმომადგენელთა შუამდგომლობები და განცხადებები ახალ მტკიცებულებათა წარმოდგენის ან გამოთხოვის შესახებ სასამართლომ შეიძლება განიხილოს მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ საქმის მოსამზადებელ სტადიაზე მხარეს არ შეეძლო მათი წარმოდგენა, აგრეთვე თუ მათ შესახებ მისთვის ობიექტური მიზეზებით ვერ იქნებოდა ცნობილი და მათი წარმოდგენის საფუძველი წარმოიშვა მთავარ სხდომაზე, ან თუ მხარემ საპატიო მიზეზით ვერ უზრუნველყო შესაბამისი შუამდგომლობებისა და განცხადებების წარმოდგენა საქმის მოსამზადებელ სტადიაზე. ასეთ შემთხვევაში საქმის განხილვა მხარეთა თხოვნით ან სასამართლოს ინიციატივით შეიძლება გადაიდოს.

3. ამ კანონის მიზნებისათვის, საპატიო მიზეზად ჩაითვლება მხარის მიერ შუამდგომლობისა და განცხადების წარდგენის შეუძლებლობა, რაც გამოწვეულია ავადმყოფობით, ახლო ნათესავის გარდაცვალებით ან სხვა განსაკუთრებული ობიექტური გარემოებით, რომელიც მისგან დამოუკიდებელი მიზეზით შეუძლებელს ხდის სასამართლო პროცესზე გამოცხადებას ან/და შუამდგომლობისა და განცხადების წარდგენას. ავადმყოფობა დადასტურებულ უნდა იქნეს სამედიცინო დაწესებულების ხელმძღვანელის მიერ ხელმოწერილი დოკუმენტით, რომელიც პირდაპირ მიუთითებს სასამართლო პროცესზე გამოცხადების შეუძლებლობაზე.

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

     მუხლი 216. საქმის განხილვის გადადება და გაგრძელება

1. საქმის განხილვის გადადება დასაშვებია მხოლოდ კანონით გათვალისწინებულ შემთხვევებში, გონივრული ვადით. თუ საქმის სრულყოფილად გამოკვლევა და დამთავრება შეუძლებელია იმავე სხდომაზე, საქმის განხილვა მისი გადადების შემთხვევაში გრძელდება იმ სტადიიდან, რომელზედაც იგი გადაიდო. სასამართლო აგრეთვე უფლებამოსილია, საქმის განხილვა გააგრძელოს იმ სტადიიდან, რომელსაც მიზანშეწონილად მიიჩნევს. მხარეები ვალდებული არიან, ხელი შეუწყონ სასამართლოში საქმის დადგენილ ვადაში განხილვას.

2. თუ მოწმე, ექსპერტი და სპეციალისტი არ გამოცხადდნენ, სასამართლოს მხარეთა აზრის მოსმენის შემდეგ გამოაქვს განჩინება სასამართლო განხილვის გაგრძელებისა და გამოუცხადებელ პირთა მიმართ ზომების მიღების ან სასამართლო განხილვის გადადების შესახებ. სასამართლო განხილვა გრძელდება, თუ აღნიშნულ პირთა გამოუცხადებლობა ხელს არ უშლის საქმის გარემოებათა ყოველმხრივ, სრულ და ობიექტურ გამოკვლევას.

3. სასამართლო საქმის განხილვის გადადებისას დანიშნავს ახალი სასამართლო სხდომის დღეს და ამის შესახებ აცნობებს სასამართლო პროცესზე გამოცხადებულ პირებს, რასაც ისინი ადასტურებენ ხელის მოწერით. გამოუცხადებელ და საქმეში ახალჩაბმულ პირებს ახალი სასამართლო სხდომის დღე ეცნობებათ ამ კოდექსის 70-ე–78-ე მუხლებით დადგენილი წესებით.

4. მხარეთა თანხმობის შემთხვევაში მოსამართლეს შეუძლია განიხილოს საქმე ან/და მიიღოს გადაწყვეტილება არასამუშაო დროს, მათ შორის, დასვენებისა და უქმე დღეებში.

საქართველოს 2005 წლის 20 დეკემბრის კანონი №2360 - სსმ I, №55, 27.12.2005 წ., მუხ.376

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

     მუხლი 217. საქმის განხილვის დაწყება

1. საქმის არსებითი განხილვის დაწყებისას პირველად სასამართლო ეკითხება მხარეებს, ხომ არ სურთ საქმის მორიგებით დამთავრება, რის შემდეგაც მოსამართლე მოახსენებს სასამართლოს საქმის შესახებ, მოკლედ გადმოსცემს სარჩელსა და შესაგებელში მითითებულ ძირითად გარემოებებს, რომლებიც უნდა ემყარებოდეს საქმეში არსებულ მასალებს. მოსამართლემ უნდა ჩამოაყალიბოს ფაქტები, რომლებიც საფუძვლად დაედო მოსარჩელის მოთხოვნას, ფაქტები, რომლებიც საფუძვლად დაედო მოპასუხის შესაგებელს, ფაქტები, რომლებზედაც მხარეები არ დავობენ, და ის ფაქტებიც, რომლებიც სადავოა, აგრეთვე მხარეების მიერ წარმოდგენილი მტკიცებულებები, რომლებიც დაერთვის საქმეს. მოსამართლე საქმის მოხსენების შემდეგ ეკითხება მხარეებს, ხომ არ სურთ რაიმეს დამატება ან/და დაზუსტება.

2. მოსამართლის მოხსენების შემდეგ პირველად სასამართლო მოისმენს მოსარჩელისა და მის მხარეზე მონაწილე მესამე პირის ახსნა-განმარტებებს, ხოლო შემდეგ – მოპასუხისა და მის მხარეზე მონაწილე მესამე პირის ახსნა-განმარტებებს.

3. მოსამართლე მხარეს სიტყვისათვის ან/და საქმის განხილვის თითოეული ეტაპისათვის განუსაზღვრავს დროს. განსაკუთრებულ შემთხვევაში, საქმის სირთულიდან გამომდინარე, სასამართლო უფლებამოსილია, მხარეს განუსაზღვროს დამატებითი დრო, რომელიც არ გამოიწვევს საქმის განხილვის გაჭიანურებას.

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

     მუხლი 2171. მაგისტრატ მოსამართლეთა განსჯადი სამოქალაქო საქმეების განხილვა

1. მაგისტრატ მოსამართლეთა განსჯადი სამოქალაქო საქმეები განიხილება დაჩქარებული წესით.

2. საქმის არსებითი განხილვა იწყება მოსამართლის მიერ საქმეზე მოხსენებით, რომელიც უნდა შეეხებოდეს სადავო ფაქტობრივ გარემოებებს. საქმეზე მოხსენების შემდეგ მოსამართლეს უფლება აქვს, მხარეებს დაუსვას შეკითხვები, რომლებიც ხელს შეუწყობს საქმისათვის მნიშვნელოვან ფაქტობრივ გარემოებათა დადგენას და ამ გარემოებების დამადასტურებელი მტკიცებულებების გამოკვლევას. მხარეებს უფლება აქვთ, სასამართლოს წინასწარი ნებართვის გარეშე დაუსვან მოწინააღმდეგე მხარეს და მის წარმომადგენელს შეკითხვები სადავო ფაქტობრივ გარემოებებთან დაკავშირებით. სასამართლო ნებართვას იძლევა მხოლოდ შეკითხვების დასმის პროცედურის დაწყების თაობაზე. მტკიცებულებათა გამოქვეყნება სავალდებულო არ არის. საქმის განხილვა მთავრდება მხარეთა პაექრობითა და რეპლიკით.

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

საქართველოს 2009 წლის 20 ნოემბრის კანონი №2110 - სსმ I, №40, 07.12.2009წ., მუხ.293

     მუხლი 218. მოქმედება, რომელსაც ასრულებს მოსამართლე მხარეთა მორიგების მიზნით

1. სასამართლომ ყოველნაირად უნდა შეუწყოს ხელი და უნდა მიიღოს კანონით გათვალისწინებული ყველა ზომა, რათა მხარეებმა საქმე მორიგებით დაამთავრონ. საქმის მორიგებით დამთავრების მიზნით, მოსამართლე უფლებამოსილია, თავისი ინიაციტივით ან მხარის შუამდგომლობით გამოაცხადოს შესვენება სასამართლო სხდომის მიმდინარეობისას და სხვა პირთა დასწრების გარეშე მოუსმინოს მხოლოდ მხარეებს ან მხოლოდ მათ წარმომადგენლებს.

2. მოსამართლეს შეუძლია მიუთითოს დავის გადაწყვეტის შესაძლო შედეგებზე და მხარეებს შესთავაზოს მორიგების პირობები.

2 1. საქმის მორიგებით დამთავრებამდე მხარეებმა უნდა წარმოადგინონ ცნობა საჯარო-სამართლებრივი შეზღუდვის შესახებ, რომლითაც დასტურდება, რომ დავის საგანზე (ნივთი, არამატერიალური ქონებრივი სიკეთე) რეგისტრირებული არ არის საჯარო-სამართლებრივი შეზღუდვა, და რომელიც შეიცავს მხარეთა მორიგების მომენტისათვის ძალაში მყოფ მონაცემებს.

3. მოსამართლეს შეუძლია შესთავაზოს მხარეებს მედიატორისათვის საქმის გადაცემის გზით დავის შეთანხმებით დასრულების შესაძლებლობა.

საქართველოს 2000 წლის 28 ივნისის კანონი №407 – სსმ I, №26, 13.07.2000 წ., მუხ.71

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

საქართველოს 2011 წლის 20 დეკემბრის კანონი №5550 – ვებგვერდი, 28.12.2011წ.

საქართველოს 2016 წლის 3   ივნისის კანონი  № 5159  - ვებგვერდი, 17.06.2016წ.

     მუხლი 219. ახალ გარემოებებზე მითითება

1. მხარეები შეზღუდული არიან, ახსნა-განმარტების მოსმენისას წარადგინონ ახალი მტკიცებულებები ან მიუთითონ ახალ გარემოებებზე, რომელთა შესახებაც არ ყოფილა მითითებული სარჩელსა თუ შესაგებელში ან საქმის მომზადების სტადიაზე, გარდა იმ შემთხვევისა, როცა მათ შესახებ თავის დროზე საპატიო მიზეზით არ იყო განცხადებული.

2. ამ მუხლის პირველი ნაწილით გათვალისწინებულ შემთხვევაში ახალი მტკიცებულებების წარდგენა ან ახალ გარემოებებზე მითითება არ შეიძლება გახდეს საქმის განხილვის გადადების საფუძველი, გარდა იმ შემთხვევებისა, თუ, წარდგენილი მტკიცებულებების სირთულიდან ან/და მოცულობიდან გამომდინარე, მათი გაცნობა სასამართლო სხდომაზე შეუძლებელია, აგრეთვე თუ მხარე არგუმენტირებულად მიუთითებს მათ გასაქარწყლებლად მტკიცებულებების წარდგენის თაობაზე და სასამართლო მიიჩნევს, რომ წარსადგენ მტკიცებულებებს არსებითი მნიშვნელობა აქვს საქმისათვის.

3. საქმის განხილვის გადადების შემთხვევაში სასამართლო ხელმძღვანელობს 216-ე მუხლით.

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

     მუხლი 220. ახსნა-განმარტების მიღება გამოცხადებული პირისაგან

თუ სასამართლო სხდომაზე გამოცხადდება მხოლოდ ერთი მხარე, სასამართლო მიიღებს ახსნა-განმარტებას ამ ერთი მხარისაგან.

     მუხლი 221. მხარეთა შეკითხვები

მხარეებს უფლება აქვთ, სასამართლოს წინასწარი ნებართვის გარეშე დაუსვან შეკითხვები მოწინააღმდეგე მხარეს და მის წარმომადგენელს. სასამართლო ნებართვას იძლევა მხოლოდ შეკითხვების დასმის პროცედურის დაწყების თაობაზე. თუ შეკითხვა უადგილოა ან შეუფერებელია და არ ემსახურება საქმის გარემოებების გამოკვლევასა და დადგენას, სასამართლოს, მხარის თხოვნით ან თავისი ინიციატივით, შეუძლია მოხსნას ასეთი შეკითხვა. შეკითხვის უადგილოდ ან შეუფერებლად მიჩნევა და მისი მოხსნა შეუძლია მოსამართლეს ერთპიროვნულად, ანდა სასამართლოს – კოლეგიურად, როცა საქმეს კოლეგიური სასამართლო იხილავს.

საქართველოს 2009 წლის 20 ნოემბრის კანონი №2110 - სსმ I, №40, 07.12.2009წ., მუხ.293

     მუხლი 222. მოსამართლეთა შეკითხვები

მოსამართლეს, რომელიც ერთპიროვნულად განიხილავს საქმეს, კოლეგიური სასამართლოს თავმჯდომარესა და მის ნებისმიერ წევრს უფლება აქვთ მხარეებს მისცენ შეკითხვები, რომლებიც ხელს შეუწყობენ საქმის გადაწყვეტისათვის მნიშვნელობის მქონე გარემოებათა სრულად და ზუსტად განსაზღვრას, ამ გარემოებების დასადასტურებლად მტკიცებულებათა გამოვლენასა და სასამართლოში წარდგენას, მათი უტყუარობის გამორკვევას.

     მუხლი 223. მხარეთა შეჯიბრების ხელმძღვანელობა

1. მხარეთა შეჯიბრებას ხელმძღვანელობს სასამართლო. იგი: ხსნის, წარმართავს და წყვეტს შეჯიბრებას; სიტყვას აძლევს მხარეს; სიტყვას ჩამოართმევს მხარეს, თუ ის არ არის კავშირში საქმესთან და ემსახურება პროცესის გაჭიანურებას ან თუ მხარე გადააცილებს სიტყვისათვის მისთვის განსაზღვრულ დროს; სიტყვის უფლებას ართმევს ყველას, ვინც არ ემორჩილება მას; აუცილებლობის შემთხვევაში, საქმის განხილვის ინტერესებიდან გამომდინარე, სიტყვის დასრულებისათვის მხარეს განუსაზღვრავს დროს; იღებს გადაწყვეტილებებს ზეპირი შეჯიბრების დროს წამოჭრილ საკითხებზე და აცხადებს ამ გადაწყვეტილებებს.

2. სასამართლო იღებს ამ კოდექსით გათვალისწინებულ ზომებს, რათა საქმე ყოველმხრივ იქნეს გამოკვლეული, მხარეთა პაექრობა ზედმეტად არ გაჭიანურდეს და არ გართულდეს და საქმის განხილვა დამთავრდეს რაც შეიძლება სწრაფად – ერთ სასამართლო სხდომაზე და, თუ შესაძლებელია, – შესვენების გარეშე.

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

     მუხლი 224. მოსარჩელის მიერ სარჩელის შეცვლისა და მოპასუხის მიერ შეგებებული სარჩელის აღძვრის შესახებ საკითხების გადაწყვეტის წესი

1. მოსარჩელის მიერ სარჩელის საფუძვლისა თუ საგნის შეცვლის ან სასარჩელო მოთხოვნის გადიდების შემთხვევაში სასამართლო ხელმძღვანელობს 83-ე მუხლით დადგენილი წესით.

2. მოპასუხის მიერ შეგებებული სარჩელის აღძვრისა და სასამართლოს მიერ მისი მიღების შემთხვევაში სასამართლო ხელმძღვანელობს 188–190-ე მუხლებით დადგენილი წესით.

     მუხლი 225. წარმოდგენილ მტკიცებულებათა განხილვა და შემოწმება

1. მხარეთა და მესამე პირთა ახსნა-განმარტებების მოსმენის შემდეგ სასამართლო უფლებამოსილია, მხარის შუამდგომლობით ან თავისი ინიატივით განიხილოს და შეამოწმოს სადავო მტკიცებულებები. წერილობითი მტკიცებულების განხილვა და შემოწმება არ გულისხმობს მისი შინაარსის სასამართლო სხდომაზე გამოქვეყნებასა და წაკითხვას. მტკიცებულებათა განხილვისა და შემოწმების პროცესში სასამართლო მიმართავს მხარეებს, წარმოადგინონ საკუთარი მოსაზრებები სადავო მტკიცებულების ან მასში მითითებული ყველა იმ გარემოების თაობაზე, რომ-ლებსაც არსებითი მნიშვნელობა აქვს საქმისათვის. სასამართლო, ამ კოდექსის 104-ე მუხლის შესაბამისად, საქმიდან ამოიღებს მტკიცებულებებს და საქმეში წარმოდგენილ იმ დოკუმენტებს, რომლებსაც საქმისათვის არა აქვს მნიშვნელობა.

2. მტკიცებულებები, რომელთა განხილვა და შემოწმება მხარეებმა არ მოითხოვეს და მოსამართლემ თავისი ინიციატივით არ განახორციელა, გამოკვლეულად ითვლება.

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

     მუხლი 226. მტკიცებულებათა განხილვისა და შემოწმების დამთავრება

ამ კოდექსის 225-ე მუხლით დადგენილი წესით მტკიცებულებათა განხილვისა და შემოწმების შემდეგ სასამართლო საქმის გამოკვლევას დამთავრებულად აცხადებს, რის შემდეგაც იწყება მხარეთა პაექრობა.

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

     მუხლი 227. მხარეთა პაექრობა

1. პაექრობა შედგება მხარეებისა და მათი წარმომადგენლების სიტყვებისაგან.

2. პირველად გამოდიან მოსარჩელე და მისი წარმომადგენელი, შემდეგ– მოპასუხე და მისი წარმომადგენელი. მესამე პირი, რომელმაც განაცხადა დაწყებულ პროცესში დავის საგანზე დამოუკიდებელი მოთხოვნა, და მისი წარმომადგენელი გამოდიან მხარეების შემდეგ. მესამე პირი, რომელსაც დავის საგანზე დამოუკიდებელი მოთხოვნა არ განუცხადებია, და მისი წარმომადგენელი გამოდიან იმ მოსარჩელის ან მოპასუხის შემდეგ, რომლის მხარეზედაც მესამე პირი მონაწილეობს საქმეში.

     მუხლი 228. რეპლიკა

1. მას შემდეგ, რაც პაექრობის ყოველი მონაწილე წარმოთქვამს სიტყვას, მათ შეუძლიათ ხელმეორედ გამოვიდნენ წარმოთქმულ სიტყვასთან დაკავშირებით. უკანასკნელი რეპლიკის უფლება ყოველთვის ეკუთვნით მოპასუხეს და მის წარმომადგენელს.

2. მხარეთა პაექრობის შემდეგ სასამართლო გადის გადაწყვეტილების მისაღებად, რის შესახებაც უცხადებს სხდომის დარბაზში დამსწრე პირებს.

თავი XXVI

    დაუსწრებელი გადაწყვეტილება # # 

     მუხლი 229. მოსარჩელის გამოუცხადებლობა

1. თუ სასამართლოს სხდომაზე არ გამოცხადდება მოსარჩელე, რომელსაც გაეგზავნა შეტყობინება ამ კოდექსის 70-ე–78-ე მუხლებით დადგენილი წესით, მოპასუხის შუამდგომლობის საფუძველზე სასამართლოს შეუძლია გამოიტანოს დაუსწრებელი გადაწყვეტილება სარჩელის დაკმაყოფილებაზე უარის თქმის შესახებ.

2. თუ მოპასუხე არ მოითხოვს დაუსწრებელი გადაწყვეტილების გამოტანას, სასამართლოს გამოაქვს განჩინება სარჩელის განუხილველად დატოვების შესახებ, რასაც უკავშირდება 276–278-ე მუხლებით გათვალისწინებული შედეგები. თუ მოპასუხე სარჩელის განუხილველად დატოვების წინააღმდეგია, სასამართლო გადადებს საქმის განხილვას. მოსარჩელის განმეორებით გამოუცხადებლობის შემთხვევაში სასამართლო გამოიტანს დაუსწრებელ გადაწყვეტილებას.

საქართველოს 2010 წლის 15 დეკემბრის კანონი №4037 - სსმ I, №75,27.12.2010 წ., მუხ.480

     მუხლი 230. მოპასუხის გამოუცხადებლობა

1. თუ სასამართლოს სხდომაზე არ გამოცხადდება მოპასუხე, რომელსაც გაეგზავნა შეტყობინება ამ კოდექსის 70-ე–78-ე მუხლებით დადგენილი წესით, და მოსარჩელე შუამდგომლობს დაუსწრებელი გადაწყვეტილების გამოტანაზე, მაშინ სარჩელში მითითებული ფაქტობრივი გარემოებები დამტკიცებულად ითვლება.

2. თუ სარჩელში მითითებული გარემოებები იურიდიულად ამართლებს სასარჩელო მოთხოვნას, სარჩელი დაკმაყოფილდება. წინააღმდეგ შემთხვევაში სასამართლო უარს ეტყვის მოსარჩელეს მის დაკმაყოფილებაზე.

საქართველოს 1999 წლის 13 მაისის კანონი №1956 – სსმ I, №15(22), 14.05.1999 წ., მუხ.64

საქართველოს 1999 წლის 28 მაისის კანონი №1972 – სსმ I, №18(25), 01.06.1999 წ., მუხ.71

საქართველოს 2010 წლის 15 დეკემბრის კანონი №4037 - სსმ I, №75,27.12.2010 წ., მუხ.480

     მუხლი 231. ორივე მხარის გამოუცხადებლობა

თუ სასამართლო სხდომაზე არ გამოცხადდება არც ერთი მხარე, რომლებსაც გაეგზავნათ შეტყობინება 70–78-ე მუხლებით დადგენილი წესით, სასამართლო გამოიტანს განჩინებას სარჩელის განუხილველად დატოვების შესახებ, რასაც უკავშირდება 276-ე და 278-ე მუხლებით გათვალისწინებული შედეგები.

     მუხლი 232. სასამართლო სხდომაზე გამოცხადებული მხარის უარი, მონაწილეობა მიიღოს საქმის განხილვაში

გამოუცხადებლად ითვლება მხარე, რომელიც, თუმცა სასამართლო სხდომაზე დანიშნულ დროს გამოცხადდა, მაგრამ უარს ამბობს საქმის განხილვაში მონაწილეობაზე.

    მუხლი 2321. მოპასუხის მიერ პასუხის (შესაგებლის) წარუდგენლობის შედეგები

მოპასუხის მიერ ამ კოდექსის 201-ე მუხლის პირველი ნაწილის „ბ“ ქვეპუნქტით დადგენილ ვადაში პასუხის (შესაგებლის) წარუდგენლობისას, თუ ეს გამოწვეულია არასაპატიო მიზეზით, მოსამართლეს ზეპირი მოსმენის გარეშე გამოაქვს დაუსწრებელი გადაწყვეტილება. ამასთანავე, მოსამართლე დააკმაყოფილებს სარჩელს, თუ სარჩელში მითითებული გარემოებები იურიდიულად ამართლებს სასარჩელო მოთხოვნას; წინააღმდეგ შემთხვევაში მოსამართლე ნიშნავს სხდომას, რის შესახებაც ეცნობებათ მხარეებს ამ კოდექსის 70-ე–78-ე მუხლებით დადგენილი წესით. სხდომის ჩატარების შემთხვევაში მოპასუხისაგან მტკიცებულებათა მიღება არ ხდება და სასამართლო მოისმენს მოპასუხის მხოლოდ სამართლებრივ მოსაზრებებს სასარჩელო მოთხოვნასთან დაკავშირებით.

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

საქართველოს 2010 წლის 15 დეკემბრის კანონი №4037 - სსმ I, №75,27.12.2010 წ., მუხ.480

     მუხლი 233. სასამართლოს დაუსწრებელი გადაწყვეტილების გამოტანის დაუშვებლობა

1. მხარის გამოუცხადებლობის შემთხვევაში სასამართლოს დაუსწრებელი გადაწყვეტილების გამოტანა დაუშვებელია, თუ:

ა) გამოუცხადებელი მხარე მოწვეული არ იყო ამ კოდექსის 70-ე–78-ე მუხლებით დადგენილი წესით;

ბ) სასამართლოსათვის ცნობილი გახდა, რომ ადგილი ჰქონდა დაუძლეველ ძალას ან სხვა მოვლენებს, რომელსაც (რომლებსაც) შეეძლო ხელი შეეშალა სასამართლოში მხარის დროულად გამოცხადებისათვის;

გ) გამოუცხადებელ მხარეს დროულად არ ეცნობა საქმის ფაქტობრივი გარემოებები;

დ) არ არსებობს სარჩელის აღძვრის წინაპირობები.

2. ამ მუხლის პირველი ნაწილის „ა”, „ბ” და „გ” ქვეპუნქტებში მითითებული ერთ-ერთი გარემოების არსებობისას სასამართლო საქმის განხილვას სხვა დროისათვის ნიშნავს, რის შესახებაც ატყობინებს გამოუცხადებელ მხარეს და საქმეში მონაწილე სხვა პირებს, ხოლო „დ” ქვეპუნქტში მითითებული სარჩელის აღძვრის წინაპირობების არარსებობისას სასამართლო შეწყვეტს საქმის წარმოებას 272-ე მუხლის შესაბამისად.

3. მოპასუხის მიერ პასუხის (შესაგებლის) წარუდგენლობის შემთხვევაში დაუსწრებელი გადაწყვეტილების გამოტანა დაუშვებელია ამ მუხლის პირველი ნაწილის „ბ“ და „გ“ ქვეპუნქტებში მითითებული ერთ-ერთი გარემოების არსებობისას.

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

     მუხლი 234. დაუსწრებელი გადაწყვეტილების შინაარსი

დაუსწრებელი გადაწყვეტილების შინაარსი უნდა შეესაბამებოდეს 249-ე მუხლის მოთხოვნებს სამოტივაციო ნაწილის ჩამოყალიბების გარეშე.

     მუხლი 235. დაუსწრებელი გადაწყვეტილების ასლის გაგზავნა

მხარეს ეგზავნება დაუსწრებელი გადაწყვეტილების ასლი მისი გამოტანიდან 5 დღის განმავლობაში.

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

     მუხლი 236. დაუსწრებელი გადაწყვეტილების გასაჩივრება

მხარეს, რომელიც არ გამოცხადებულა სასამართლო სხდომაზე, რის გამოც მის წინააღმდეგ გამოტანილია დაუსწრებელი გადაწყვეტილება, აგრეთვე მოპასუხეს ამ კოდექსის 2321 მუხლით გათვალისწინებულ შემთხვევაში, შეუძლიათ ასეთი გადაწყვეტილების გამომტან სასამართლოში შეიტანონ საჩივარი დაუსწრებელი გადაწყვეტილების გაუქმებისა და საქმის განახლების შესახებ.

საქართველოს 1999 წლის 9 სექტემბრის კანონი №2398 – სსმ I, №43(50), 21.09.1999 წ., მუხ.227

საქართველოს 2000 წლის 28 ივნისის კანონი №407 – სსმ I, №26, 13.07.2000 წ., მუხ.71

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

     მუხლი 237. დაუსწრებელი გადაწყვეტილების გასაჩივრების ვადა

დაუსწრებელი გადაწყვეტილების გასაჩივრების ვადაა 10 დღე. ამ ვადის ათვლა იწყება იმ დღიდან, როდესაც მხარეს ამ კოდექსის 70-ე–78-ე მუხლებით დადგენილი წესით ჩაჰბარდა დაუსწრებელი გადაწყვეტილების ასლი. ამ ვადის გასვლის შემდეგ დაუსწრებელი გადაწყვეტილება შედის კანონიერ ძალაში.

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

     მუხლი 238. საჩივრის შინაარსი

1. საჩივარი დაუსწრებელი გადაწყვეტილების გადასინჯვისა და საქმის განახლების შესახებ უნდა შეიცავდეს:

ა) იმ სასამართლოს დასახელებას, რომელმაც გამოიტანა დაუსწრებელი გადაწყვეტილება;

ბ) საჩივრის შემტანი პირის დასახელებას;

გ) გარემოებებს, რომლებიც ადასტურებს, რომ სასამართლო სხდომაზე გამოუცხადებლობა ან პასუხის (შესაგებლის) წარუდგენლობა გამოწვეული იყო საპატიო მიზეზით;

დ) საჩივრის შემტანი პირის თხოვნას, თუ რა ფარგლებში უნდა შეიცვალოს გადაწყვეტილება;

ე) საჩივარზე თანდართული მასალების ჩამონათვალს.

2. საჩივარი, რომელსაც ხელს აწერს მხარე ან მისი წარმომადგენელი, სასამართლოს წარედგინება იმდენი ასლის ოდენობით, რამდენი მხარეც მონაწილეობს საქმეში.

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

     მუხლი 239. სასამართლოს მოქმედება საჩივრის მიღების შემდეგ

1. მოსამართლე, რომელმაც გამოიტანა დაუსწრებელი გადაწყვეტილება, საკითხს საჩივრის მიღების შესახებ წყვეტს მხარეთათვის შეუტყობინებლად.

2. საჩივრის მიღების თაობაზე მოსამართლეს გამოაქვს განჩინება, რომელშიც უნდა აღინიშნოს საქმის ხელახლა განხილვის დღე, რის შესახებაც ატყობინებს მხარეებს. სასამართლოს ასეთ განჩინებაზე კერძო საჩივრის შეტანა არ შეიძლება.

3. თუ საჩივრის მიღება სასამართლოს არ მიაჩნია დასაშვებად, მას გამოაქვს ამის შესახებ განჩინება, რომელზედაც შეიძლება კერძო საჩივრის შეტანა.

     მუხლი 240. ახალი გადაწყვეტილება

1. საჩივარი განიხილება სასამართლო სხდომაზე. მხარეთა გამოუცხადებლობა არ აბრკოლებს საჩივრის განხილვას. თუ საჩივრის განხილვის შედეგად აღმოჩნდება, რომ დაუსწრებელი გადაწყვეტილება უნდა გაუქმდეს, სასამართლო განჩინებით აუქმებს დაუსწრებელ გადაწყვეტილებას, რის შემდეგაც იწყება სარჩელის განხილვა.

11. თუ საჩივრის განხილვის შედეგად აღმოჩნდება, რომ ამ კოდექსის 2321 მუხლის შესაბამისად გამოტანილი დაუსწრებელი გადაწყვეტილება უნდა გაუქმდეს იმ საფუძვლით, რომ პასუხის (შესაგებლის) წარუდგენლობა გამოწვეული იყო საპატიო მიზეზით, სასამართლო განჩინებით აუქმებს დაუსწრებელ გადაწყვეტილებას და მოპასუხეს აღუდგენს პასუხის (შესაგებლის) წარდგენისათვის ამ კოდექსის 201-ე მუხლის მე-2 ნაწილით დადგენილ ვადას.

2. თუ არ არსებობს დაუსწრებელი გადაწყვეტილების გაუქმების საფუძველი, სასამართლოს გამოაქვს განჩინება საჩივრის დაუკმაყოფილებლობისა და დაუსწრებელი გადაწყვეტილების ძალაში დატოვების შესახებ.

3. სასამართლოს განჩინება საჩივრის დაკმაყოფილებაზე უარის თქმისა და დაუსწრებელი გადაწყვეტილების ძალაში დატოვების თაობაზე დაუსწრებელ გადაწყვეტილებასთან ერთად გასაჩივრდება სააპელაციო წესით.

4. გამოუცხადებლობით გამოწვეული ხარჯები დაეკისრება გამოუცხადებელ მხარეს იმისგან დამოუკიდებლად, გასაჩივრების შედეგად მან საქმე მთლიანად მოიგო, თუ – ნაწილობრივ.

საქართველოს 1999 წლის 28 მაისის კანონი №1972 – სსმ I, №18(25), 01.06.1999 წ., მუხ.71

საქართველოს 2005 წლის 23 ივნისის კანონი №1740 - სსმ I, №36, 11.07.2005წ., მუხ.227

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

     მუხლი 241. დაუსწრებელი გადაწყვეტილების გაუქმების საფუძვლები

დაუსწრებელი გადაწყვეტილება უნდა გაუქმდეს და საქმის განხილვა განახლდეს, თუ არსებობს 233-ე მუხლით გათვალისწინებული საფუძვლები, ან თუ მხარის გამოუცხადებლობა გამოწვეული იყო სხვა საპატიო მიზეზით, რომლის შესახებაც მას არ შეეძლო თავის დროზე ეცნობებინა სასამართლოსათვის.

     მუხლი 242. განმეორებითი დაუსწრებელი გადაწყვეტილება

1. მხარეს არა აქვს უფლება, საჩივარი შეიტანოს დაუსწრებელი გადაწყვეტილების გაუქმების მოთხოვნით, თუ მის მიმართ ერთხელ უკვე გამოტანილია დაუსწრებელი გადაწყვეტილება.

2. სასამართლოს განმეორებით დაუსწრებელ გადაწყვეტილებაზე შეიძლება მხოლოდ სააპელაციო საჩივრის შეტანა.

საქართველოს 1999 წლის 28 მაისის კანონი №1972 – სსმ I, №18(25), 01.06.1999 წ., მუხ.71

საქართველოს 2005 წლის 23 ივნისის კანონი №1740 - სსმ I, №36, 11.07.2005წ., მუხ.227

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

თავი XXVII

სასამართლო გადაწყვეტილება

     მუხლი 243. საბოლოო გადაწყვეტილება

1. პირველი ინსტანციის სასამართლოს დადგენილება, რომლითაც საქმე წყდება არსებითად, სასამართლოს გამოაქვს გადაწყვეტილების ფორმით.

2. თუ გადაწყვეტილება გამოაქვს კოლეგიურ სასამართლოს, იგი დადგენილ უნდა იქნეს ხმების უმრავლესობით. არც ერთ მოსამართლეს არა აქვს უფლება თავი შეიკავოს ხმის მიცემისაგან. თავმჯდომარე ხმას აძლევს მოსამართლეების შემდეგ. მოსამართლეს, რომელიც არ ეთანხმება უმრავლესობას, შეუძლია წერილობით ჩამოაყალიბოს თავისი განსხვავებული აზრი. განსხვავებული აზრი დაერთვის საქმეს, მაგრამ სასამართლო სხდომის დარბაზში არ გამოცხადდება. მოსამართლეებს უფლება არა აქვთ გაახმაურონ თათბირის დროს გამართული მსჯელობა.

3. თუ გადაწყვეტილება გამოაქვს კოლეგიურ სასამართლოს, გადაწყვეტილებას აყალიბებს ამ სასამართლოს თავმჯდომარე ან ერთ-ერთი მოსამართლე, ხოლო ხელს აწერს ყველა მოსამართლე, რომლებიც მის დადგენაში მონაწილეობდნენ, მათ შორის, განსხვავებული აზრის მქონე მოსამართლე. გადაწყვეტილებაში შეტანილ შესწორებას მოსამართლეთა ხელმოწერების წინ უნდა გაუკეთდეს შენიშვნა.

საქართველოს 2011 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5667– ვებგვერდი, 30.12.2011წ.

     მუხლი 244. საკითხები, რომლებიც უნდა გადაწყდეს გადაწყვეტილების გამოტანის დროს

გადაწყვეტილების გამოტანისას სასამართლო აფასებს მტკიცებულებებს, განსაზღვრავს, თუ საქმისათვის არსებითი მნიშვნელობის მქონე რომელი გარემოებებია დადგენილი და რომელი – დაუდგენელი, რომელი კანონი უნდა იქნეს გამოყენებული ამ საქმეზე და დაკმაყოფილებულ უნდა იქნეს თუ არა სარჩელი.

     მუხლი 245. ნაწილობრივი გადაწყვეტილება

1. თუ ერთ სარჩელში გაერთიანებული რამდენიმე მოთხოვნიდან, აგრეთვე რამდენიმე მოსარჩელის მიერ ან რამდენიმე მოპასუხის მიმართ წარდგენილი მოთხოვნებიდან ერთ-ერთი გარკვეულია და მომზადებულია გადაწყვეტილების გამოსატანად, სასამართლოს შეუძლია მხარეთა თხოვნით გამოიტანოს ნაწილობრივი გადაწყვეტილება ამ მოთხოვნის მიმართ.

2. ნაწილობრივი გადაწყვეტილება, დაინტერესებული მხარის თხოვნით, სასამართლოს შეუძლია გამოიტანოს იმ შემთხვევაშიც, როდესაც აღძრული იყო შეგებებული სარჩელი, გარკვეულია და გადაწყვეტილების გამოსატანად მომზადებულია ერთ-ერთი – სარჩელი ან შეგებებული სარჩელი.

     მუხლი 246. წინასწარი (შუალედური) გადაწყვეტილება

1. თუ სადავოა სასარჩელო მოთხოვნის როგორც ფაქტობრივი საფუძველი, ასევე ამ მოთხოვნის მოცულობა (ოდენობა), სასამართლოს შეუძლია გამოიტანოს წინასწარი გადაწყვეტილება სასარჩელო მოთხოვნის ფაქტობრივი საფუძვლის შესახებ.

2. ასეთი წინასწარი გადაწყვეტილება შეიძლება გასაჩივრდეს აპელაციის წესით. კანონიერ ძალაში შესვლის შემდეგ მას ექნება პრეიუდიციული ძალა სასამართლოს მეორე გადაწყვეტილებისათვის, რომელიც მოთხოვნის მოცულობას განსაზღვრავს.

     მუხლი 247. (ამოღებულია)

საქართველოს 2011 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5667– ვებგვერდი, 30.12.2011წ.

     მუხლი 248. სასამართლო გადაწყვეტილების ფარგლები

სასამართლოს უფლება არა აქვს მიაკუთვნოს თავისი გადაწყვეტილებით მხარეს ის, რაც მას არ უთხოვია, ან იმაზე მეტი, ვიდრე ის მოითხოვდა.

     მუხლი 249. გადაწყვეტილების შინაარსი

1. გადაწყვეტილება შედგება შესავალი, აღწერილობითი, სამოტივაციო და სარეზოლუციო ნაწილებისაგან.

2. გადაწყვეტილების შესავალ ნაწილში აღინიშნება მისი გამოტანის დრო და ადგილი, გადაწყვეტილების გამომტანი სასამართლოს დასახელება და შემადგენლობა, სასამართლო სხდომის მდივანი, მხარეები, წარმომადგენლები, დავის საგანი.

3. გადაწყვეტილების აღწერილობით ნაწილში მოკლედ უნდა მიეთითოს მოსარჩელის მოთხოვნა, მოპასუხის პოზიცია მოსარჩელის მოთხოვნასთან დაკავშირებით, სასამართლოს მიერ დადგენილი გარემოებანი, მტკიცებულებანი, რომლებსაც ემყარება სასამართლოს დასკვნები, მოსაზრებანი, რომლებითაც სასამართლო უარყოფს ამა თუ იმ მტკიცებულებას.

4. გადაწყვეტილების სამოტივაციო ნაწილში უნდა აღინიშნოს სამართლებრივი შეფასება და კანონები, რომლებითაც სასამართლო ხელმძღვანელობდა. გადაწყვეტილების სამოტივაციო ნაწილში შეიძლება მიეთითოს აგრეთვე მსგავს სამართლებრივ საკითხზე ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს პრეცედენტები, რომლებითაც სასამართლო ხელმძღვანელობდა.

5. გადაწყვეტილების სარეზოლუციო ნაწილი უნდა შეიცავდეს სასამართლოს დასკვნას სარჩელის დაკმაყოფილების ან სარჩელზე მთლიანად ან ნაწილობრივ უარის თქმის შესახებ, მითითებას სასამართლო ხარჯების განაწილების თაობაზე, აგრეთვე მითითებას გადაწყვეტილების გასაჩივრების ვადასა და წესზე.

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

საქართველოს 2022 წლის 18 ოქტომბრის კანონი №1919 – ვებგვერდი, 24.10.2022წ.

     მუხლი 250. გადაწყვეტილების სარეზოლუციო ნაწილის ჩამოყალიბება

თუ მხარეები მოითხოვენ გადაწყვეტილებას დასაბუთების გარეშე იმ მოტივით, რომ ეთანხმებიან ამ გადაწყვეტილებას და უარს ამბობენ მის გასაჩივრებაზე, სასამართლოს შეუძლია შემოიფარგლოს გადაწყვეტილების სარეზოლუციო ნაწილის ჩამოყალიბებით. მოსამართლე ეკითხება მხარეებს, სურთ თუ არა დასაბუთებული გადაწყვეტილების მიღება და ასაჩივრებენ თუ არა მოცემულ გადაწყვეტილებას. თუ მხარეები უარს ამბობენ მის გასაჩივრებაზე, მათ ასეთი განცხადება უნდა დაადასტურონ თავიანთი ხელმოწერებით.

საქართველოს 1999 წლის 9 სექტემბრის კანონი №2398 – სსმ I, №43(50), 21.09.1999 წ., მუხ.227

საქართველოს 2000 წლის 28 ივნისის კანონი №407 – სსმ I, №26, 13.07.2000 წ., მუხ.71

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

     მუხლი 251. გადაწყვეტილების აღსრულების წესისა და ვადის განსაზღვრა, აღსრულების უზრუნველყოფა

თუ სასამართლო დაადგენს გადაწყვეტილების აღსრულების განსაზღვრულ წესსა და ვადას, ან მიიღებს ზომებს გადაწყვეტილების აღსრულების უზრუნველსაყოფად, ამის შესახებ მითითებულ უნდა იქნეს გადაწყვეტილებაში.

მუხლი 2511. გადაწყვეტილება არასრულწლოვნის უფლებებთან დაკავშირებულ საქმეზე

1. არასრულწლოვნის უფლებებთან დაკავშირებულ საქმეზე გადაწყვეტილების მიღებისას და დასაბუთებისას სასამართლო უპირატესობას ანიჭებს არასრულწლოვნის საუკეთესო ინტერესებს.

2. არასრულწლოვნის საუკეთესო ინტერესების უპირატესი გათვალისწინების მიზნით სასამართლოს გადაწყვეტილება დასაბუთებული უნდა იყოს ბავშვის უფლებათა კოდექსის 81-ე მუხლის მე-3 ნაწილით განსაზღვრული შესაბამისი საბაზისო კრიტერიუმების მიხედვით.

საქართველოს 2019 წლის 20 სექტემბრის კანონი №5014 – ვებგვერდი, 27.09.2019წ.

საქართველოს 2020 წლის 21 მაისის კანონი №5914 – ვებგვერდი, 25.05.2020წ.

     მუხლი 252. გადაწყვეტილება იურიდიული პირისაგან ფულადი თანხების გადახდევინების შესახებ

იურიდიული პირისაგან ფულადი თანხების გადახდევინების შესახებ გადაწყვეტილების გამოტანისას სასამართლოს შეუძლია მხარეთა შუამდგომლობით სარეზოლუციო ნაწილში მიუთითოს გადასახდელი თანხის ხასიათზე, აგრეთვე იმაზე, თუ ბანკში მოპასუხის რომელი თანხიდან უნდა ჩამოიწეროს დაკისრებული თანხა.

საქართველოს 2000 წლის 28 ივნისის კანონი №407 – სსმ I, №26, 13.07.2000 წ., მუხ.71

     მუხლი 253. გადაწყვეტილება ქონების მიკუთვნების ან მისი ღირებულების გადახდევინების შესახებ

ქონების ნატურით მიკუთვნების დროს სასამართლო გადაწყვეტილებაში მიუთითებს ამ ქონების ღირებულებაზე, რომელიც უნდა გადახდეს მოპასუხეს, თუ გადაწყვეტილების აღსრულებისას აღნიშნული ქონება მას არ აღმოაჩნდება.

     მუხლი 254. გადაწყვეტილება, რომელიც მოპასუხეს ავალებს განსაზღვრული მოქმედების შესრულებას

1. ისეთი გადაწყვეტილების გამოტანისას, რომელიც მოპასუხეს ავალებს განსაზღვრული მოქმედების შესრულებას, რაც დაკავშირებული არ არის ქონების ან ფულადი თანხების გადაცემასთან, სასამართლოს იმავე გადაწყვეტილებაში შეუძლია მიუთითოს, რომ, თუ მოპასუხე გადაწყვეტილებას არ შეასრულებს დადგენილ ვადაში, მოსარჩელეს უფლება აქვს ეს მოქმედება შეასრულოს მოპასუხისაგან აუცილებელი ხარჯების ანაზღაურებით.

2. თუ აღნიშნული მოქმედება შეიძლება შეასრულოს მხოლოდ მოპასუხემ, სასამართლო გადაწყვეტილებაში დაადგენს ვადას, რომლის განმავლობაშიც გადაწყვეტილება უნდა აღსრულდეს.

     მუხლი 255. (ამოღებულია)

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

     მუხლი 256. გადაწყვეტილება რამდენიმე მოსარჩელის სასარგებლოდ ან რამდენიმე მოპასუხის წინააღმდეგ

1. თუ გადაწყვეტილება გამოტანილია რამდენიმე მოსარჩელის სასარგებლოდ, სასამართლომ უნდა მიუთითოს, თუ რა წილი ეკუთვნის თითოეულ მათგანს, ან აღნიშნოს, რომ გადახდევინების უფლება სოლიდარულია.

2. თუ გადაწყვეტილება გამოტანილია რამდენიმე მოპასუხის წინააღმდეგ, სასამართლომ უნდა მიუთითოს, თუ თითეულმა მოპასუხემ გადაწყვეტილების რა წილი უნდა შეასრულოს, ან აღნიშნოს, რომ მათი პასუხისმგებლობა სოლიდარულია.

     მუხლი 257. გადაწყვეტილების გამოტანა

1. საქმის ზეპირი განხილვის შემდეგ ცხადდება გადაწყვეტილების სარეზოლუციო ნაწილი. მოსამართლე უფლებამოსილია, სათათბირო ოთახში გაუსვლელად გამოაცხადოს გადაწყვეტილების სარეზოლუციო ნაწილი. თუ საქმე არსებითად რთული გადასაწყვეტია, გამონაკლის შემთხვევაში, მოსამართლე უფლებამოსილია, გადადოს გადაწყვეტილების სარეზოლუციო ნაწილის გამოცხადება გონივრული ვადით, მაგრამ არა უმეტეს ერთი თვისა. აღნიშნულის თაობაზე მოსამართლეს გამოაქვს მოტივირებული განჩინება, რის შესახებაც სხდომის დასრულებისთანავე აცნობებს მხარეებს, და განსაზღვრავს გადაწყვეტილების სარეზოლუციო ნაწილის გამოცხადების თარიღს. სხდომის თავმჯდომარე ან მოსამართლე, რომელმაც გამოაცხადა გადაწყვეტილება, განმარტავს მისი გასაჩივრების წესსა და ვადას. სხდომის თავმჯდომარე ან მოსამართლე ასევე უფლებამოსილია, განუმარტოს მხარეებს გადაწყვეტილების შინაარსი და მისი გამოტანის სამართლებრივი საფუძვლები.

2. გადაწყვეტილების სარეზოლუციო ნაწილის გამოცხადებიდან 14 დღის ვადაში სასამართლო ამზადებს დასაბუთებულ გადაწყვეტილებას მხარეთათვის გადასაცემად.

3. ამ მუხლის მე-2 ნაწილით განსაზღვრული ვადა საკასაციო სასამართლოსთვის შეადგენს 1 თვეს.

4. სასამართლო უფლებამოსილია მაგისტრატი მოსამართლის განსჯად საქმეებზე, აგრეთვე მხარეთა მოთხოვნით სხვა საქმეებზედაც, გამოაცხადოს დასაბუთებული გადაწყვეტილება, რომელიც აისახება სასამართლოს სხდომის ოქმში. ასეთ შემთხვევაში სასამართლო აღარ ამზადებს გადაწყვეტილებას წერილობითი ფორმით. მხარეებს მათი მოთხოვნის შემთხვევაში გადაეცემათ ამონაწერი სასამართლოს სხდომის ოქმიდან, რომლის ნამდვილობას ამოწმებს სხდომის თავმჯდომარე.

საქართველოს 2000 წლის 28 ივნისის კანონი №407 – სსმ I, №26, 13.07.2000 წ., მუხ.71

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

საქართველოს 2010 წლის 15 დეკემბრის კანონი №4037 - სსმ I, №75,27.12.2010 წ., მუხ.480

     მუხლი 2571. გადაწყვეტილების გამოტანა იმ საქმეებზე, რომლებზედაც სააპელაციო საჩივარი არ დაიშვება

იმ საქმეებზე, რომლებზედაც სააპელაციო საჩივარი არ დაიშვება, მოსამართლე აცხადებს გადაწყვეტილების სარეზოლუციო ნაწილს, ამასთანავე, განმარტავს გადაწყვეტილების მოტივებს, რაც ცვლის გადაწყვეტილების აღწერილობით და სამოტივაციო ნაწილებს. მოსამართლის განმარტება აისახება სასამართლო სხდომის ოქმში. ამ შემთხვევაში მოსამართლე ვალდებული არ არის, გამოიტანოს დასაბუთებული გადაწყვეტილება.

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

     მუხლი 258. (ამოღებულია)

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

     მუხლი 259. გადაწყვეტილების ასლების გაგზავნა მხარეებისათვის

მხარეებს, თავიანთი განცხადების საფუძველზე, გადაეცემათ სასამართლოს გადაწყვეტილების ასლები არა უგვიანეს 3 დღისა განცხადების შემოტანიდან. გადაწყვეტილების ასლებს ხელს აწერს სასამართლოს კანცელარიის მდივანი და უსვამს სასამართლოს ბეჭედს.

    მუხლი 2591. გადაწყვეტილების ასლის მხარეებისათვის ჩაბარება      

1. თუ გადაწყვეტილების გამოცხადებას ესწრება გადაწყვეტილების გასაჩივრების უფლების მქონე პირი, ან თუ ასეთი პირისათვის საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით ცნობილი იყო გადაწყვეტილების გამოცხადების თარიღი, გადაწყვეტილების გასაჩივრების მსურველი მხარე (მისი წარმომადგენელი) ვალდებულია გადაწყვეტილების სარეზოლუციო ნაწილის გამოცხადებიდან არა უადრეს 20 და არა უგვიანეს 30 დღისა გამოცხადდეს სასამართლოში და ჩაიბაროს გადაწყვეტილების ასლი; წინააღმდეგ შემთხვევაში გასაჩივრების ვადის ათვლა დაიწყება გადაწყვეტილების გამოცხადებიდან 30-ე დღეს. ამ ვადის გაგრძელება და აღდგენა დაუშვებელია.

2. ამ კოდექსის 46-ე მუხლით გათვალისწინებული პირებისათვის, ასევე პატიმრობაში მყოფი იმ პირებისათვის, რომლებსაც არ ჰყავთ წარმომადგენელი, გადაწყვეტილების ასლის გაგზავნასა და ჩაბარებას უზრუნველყოფს სასამართლო ამავე კოდექსის 70-ე–78-ე მუხლებით დადგენილი წესით.

საქართველოს 2010 წლის 15 დეკემბრის კანონი №4037 - სსმ I, №75,27.12.2010 წ., მუხ.480

     მუხლი 260. გადაწყვეტილებაში უსწორობათა და აშკარა არითმეტიკული შეცდომების გასწორება

1. სასამართლოს შეუძლია მხარეთა თხოვნით ან თავისი ინიციატივით გაასწოროს გადაწყვეტილებაში დაშვებული უსწორობანი ან აშკარა არითმეტიკული შეცდომები. თუ სასამართლოს მიზანშეწონილად მიაჩნია, შესწორებათა შეტანის საკითხი შეიძლება გადაწყდეს სასამართლო სხდომაზე. მხარეებს ეცნობებათ სხდომის დრო და ადგილი, მაგრამ მათი გამოუცხადებლობა არ წარმოადგენს დაბრკოლებას გადაწყვეტილებაში შესწორების შეტანის საკითხის განხილვისათვის.

2. გადაწყვეტილებაში შესწორების შეტანის შესახებ სასამართლოს განჩინებაზე შეიძლება კერძო საჩივრის შეტანა.

     მუხლი 261. დამატებითი გადაწყვეტილება

1. გადაწყვეტილების გამომტან სასამართლოს შეუძლია თავისი ინიციატივით ან მხარეთა თხოვნით გამოიტანოს დამატებითი გადაწყვეტილება, თუ:

ა) იმ მოთხოვნის გამო, რომლის შესახებაც მხარეებმა წარადგინეს მტკიცებულებანი და მისცეს ახსნა-განმარტებანი, გადაწყვეტილება არ გამოტანილა;

ბ) სასამართლოს, რომელმაც გადაწყვიტა უფლების საკითხი, არ მიუთითებია გადასახდელი თანხის ოდენობა, გადასაცემი ქონება ან მოქმედება, რომელიც მოპასუხემ უნდა შეასრულოს;

გ) სასამართლოს არ გადაუწყვეტია სასამართლო ხარჯების საკითხი.

2. დამატებითი გადაწყვეტილების გამოტანის საკითხი შეიძლება დაისვას გადაწყვეტილების გამოცხადებიდან 7 დღის განმავლობაში. ამ ვადის გაგრძელება არ დაიშვება.

3. დამატებითი გადაწყვეტილება სასამართლოს გამოაქვს სასამართლო სხდომაზე, რომლის შესახებაც ეცნობებათ მხარეებს, მაგრამ მათი გამოუცხადებლობა ვერ დააბრკოლებს ასეთი გადაწყვეტილების გამოტანას.

31. ამ მუხლის პირველი ნაწილის „გ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული საკითხი განიხილება ზეპირი მოსმენის გარეშე. სასამართლოს შეუძლია დაადგინოს ზეპირი განხილვაც, თუ ეს საჭიროა და ხელს უწყობს საქმის გარემოებების გარკვევას. ზეპირი განხილვის შემთხვევაში მხარეებს ეცნობებათ სხდომის ჩატარების დრო და ადგილი, მაგრამ მათი გამოუცხადებლობა ვერ დააბრკოლებს სასამართლოს მიერ საკითხის განხილვასა და გადაწყვეტას.

4. დამატებითი გადაწყვეტილება შეიძლება გასაჩივრდეს სააპელაციო წესით.

5. დამატებითი გადაწყვეტილების გამოტანაზე უარის თქმის შესახებ სასამართლოს განჩინებაზე შეიძლება კერძო საჩივრის შეტანა.

საქართველოს 2010 წლის 15 დეკემბრის კანონი №4037 - სსმ I, №75,27.12.2010 წ., მუხ.480

     მუხლი 262. გადაწყვეტილების განმარტება

1. გადაწყვეტილების გამომტან სასამართლოს უფლება აქვს მხარეთა ან აღმასრულებლის განცხადებით, გადაწყვეტილების აღსრულების ხელშეწყობის მიზნით განმარტოს გადაწყვეტილება სარეზოლუციო ნაწილის შეუცვლელად მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ გადაწყვეტილების სარეზოლუციო ნაწილის შინაარსი ბუნდოვანია. განცხადების შეტანა გადაწყვეტილების განმარტების შესახებ დასაშვებია, თუ გადაწყვეტილება ჯერ არ არის აღსრულებული და თუ არ გასულა ვადა, რომლის განმავლობაშიც გადაწყვეტილება შეიძლება აღსრულდეს. სასამართლო უფლებამოსილია გადაწყვეტილების განმარტების საკითხი გადაწყვიტოს ზეპირი მოსმენის გარეშე. სხდომის ჩატარების შემთხვევაში მხარეებს ეგზავნება შეტყობინება, მაგრამ მათი გამოუცხადებლობა ვერ დააბრკოლებს გადაწყვეტილების განმარტების საკითხის განხილვას.

2. ამ მუხლის პირველი ნაწილით გათვალისწინებულ განცხადებას სასამართლო განიხილავს შეტანიდან 1 თვის ვადაში.

3. გადაწყვეტილების განმარტების შესახებ სასამართლოს განჩინებაზე შეიძლება კერძო საჩივრის შეტანა.

საქართველოს 2005 წლის 20 დეკემბრის კანონი №2360 - სსმ I, №55, 27.12.2005 წ., მუხ.376

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

საქართველოს 2008 წლის 15 ივლისის კანონი №212 - სსმ I, №17, 28.07.2008 წ., მუხ.128

     მუხლი 263. გადაწყვეტილების აღსრულების გადადება ან განაწილვადება, აღსრულების საშუალებისა და წესის შეცვლა

1. სასამართლოს, რომელმაც გამოიტანა საქმეზე გადაწყვეტილება, უფლება აქვს, მხარეთა თხოვნით, მათი ქონებრივი მდგომარეობისა და სხვა გარემოებათა გათვალისწინებით, ერთჯერადად, 3 თვემდე ვადით გადადოს ან ერთ წლამდე ვადით გაანაწილვადოს გადაწყვეტილების აღსრულება, აგრეთვე შეცვალოს მისი აღსრულების საშუალება და წესი.

2. სასამართლო უფლებამოსილია, მხარეთა განცხადებები განიხილოს ზეპირი მოსმენის გარეშე. სხდომის ჩატარების შემთხვევაში მხარეებს ეცნობება სხდომის ჩატარების დრო და ადგილი, მაგრამ მათი გამოუცხადებლობა ვერ დააბრკოლებს სასამართლოს მიერ საკითხის გადაწყვეტას.

3. გადაწყვეტილების აღსრულების გადადების ან განაწილვადების შესახებ, აგრეთვე გადაწყვეტილების აღსრულების საშუალების ან წესის შეცვლის შესახებ სასამართლოს განჩინებაზე შეიძლება კერძო საჩივრის შეტანა.

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

თავი XXVIII

      სასამართლო გადაწყვეტილების კანონიერი ძალა. გადაწყვეტილების დაუყოვნებლივ აღსრულება # # # 

     მუხლი 264. სასამართლო გადაწყვეტილების კანონიერ ძალაში შესვლა

1. პირველი ინსტანციის სასამართლოს გადაწყვეტილება შედის კანონიერ ძალაში:

ა) გამოცხადებისთანავე, თუ დაუშვებელია სააპელაციო წესით გასაჩივრება;

ბ) სააპელაციო წესით გასაჩივრების ვადის გასვლის შემდეგ, როდესაც დასაშვებია გადაწყვეტილების სააპელაციო გასაჩივრება, თუ იგი არ იყო ამ წესით გასაჩივრებული;

გ) სააპელაციო სასამართლოს განჩინების კანონიერ ძალაში შესვლის შემდეგ, რომელმაც გასაჩივრებული გადაწყვეტილება უცვლელი დატოვა;

დ) თუ გადაწყვეტილების გამოცხადების შემდეგ მხარეები წერილობითი ფორმით განაცხადებენ უარს მის სააპელაციო წესით გასაჩივრებაზე.

2. სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილება (განჩინება), თუ იგი არ გასაჩივრებულა, კანონიერ ძალაში შედის მისი საკასაციო წესით გასაჩივრების ვადის გასვლის შემდეგ, ხოლო თუ იყო გასაჩივრებული – საკასაციო წესით საქმის განხილვის შემდეგ, თუკი სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილება (განჩინება) არ გაუქმებულა. სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილება (განჩინება) კანონიერ ძალაში ასევე შედის, თუ გადაწყვეტილების (განჩინების) გამოცხადების შემდეგ მხარეები წერილობითი ფორმით განაცხადებენ უარს მის საკასაციო წესით გასაჩივრებაზე.

3. საკასაციო სასამართლოს გადაწყვეტილება (განჩინება) კანონიერ ძალაში შედის დაუყოვნებლივ, მისი გამოცხადებისთანავე.

საქართველოს 1999 წლის 28 მაისის კანონი №1972 – სსმ I, №18(25), 01.06.1999 წ., მუხ.71

საქართველოს 1999 წლის 9 სექტემბრის კანონი №2398 – სსმ I, №43(50), 21.09.1999 წ., მუხ.227

საქართველოს 2000 წლის 28 ივნისის კანონი №407 – სსმ I, №26, 13.07.2000 წ., მუხ.71

საქართველოს 2005 წლის 23 ივნისის კანონი №1740 - სსმ I, №36, 11.07.2005წ., მუხ.227

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

     მუხლი 265. კანონიერ ძალაში შესული გადაწყვეტილების გაუქმება ან შეცვლა

კანონიერ ძალაში შესული გადაწყვეტილების გაუქმება ან შეცვლა დასაშვებია მხოლოდ იმ შემთხვევაში და იმ წესით, რაც დადგენილია ამ კოდექსით.

     მუხლი 266. გადაწყვეტილების კანონიერ ძალაში შესვლის შედეგები

გადაწყვეტილების კანონიერ ძალაში შესვლის შემდეგ მხარეებს, აგრეთვე მათ უფლებამონაცვლეებს არ შეუძლიათ ხელახლა განაცხადონ სასამართლოში იგივე სასარჩელო მოთხოვნები იმავე საფუძველზე, აგრეთვე სადავო გახადონ სხვა პროცესში გადაწყვეტილებით დადგენილი ფაქტები და სამართლებრივი ურთიერთობანი.

     მუხლი 267. გადაწყვეტილების იძულებითი აღსრულება

გადაწყვეტილების იძულებითი აღსრულება დასაშვებია მხოლოდ მისი კანონიერ ძალაში შესვლის შემდეგ.

     მუხლი 2671. სასამართლო გადაწყვეტილების აღსრულებასთან დაკავშირებული საკითხების განხილვის და გადაწყვეტის წესი

1. სასამართლო გადაწყვეტილების აღსრულებასთან დაკავშირებული საკითხები შეიძლება განხილულ იქნეს ზეპირი მოსმენის გარეშე. სხდომის ჩატარების შემთხვევაში მხარეებს ეცნობება სხდომის ჩატარების დრო და ადგილი, მაგრამ მათი გამოუცხადებლობა ვერ დააბრკოლებს სასამართლოს მიერ საკითხის გადაწყვეტას.

2. გადაწყვეტილება მიიღება განჩინების ფორმით. გადაწყვეტილების აღსრულებასთან დაკავშირებული საკითხების შესახებ სასამართლოს განჩინებაზე შეიძლება კერძო საჩივრის შეტანა.

საქართველოს 2000 წლის 5 დეკემბრის კანონი №638 – სსმ I, №48, 16.12.2000 წ., მუხ.138

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

     მუხლი 2672. სასამართლო გადაწყვეტილების აღსრულების შებრუნება

1. აღსრულებული გადაწყვეტილების გაუქმებისა და ახალი გადაწყვეტილების მიღების შემდეგ სარჩელის დაკმაყოფილებაზე მთლიანად ან ნაწილობრივ უარის თქმის, საქმის წარმოების შეწყვეტის ან სარჩელის განუხილველად დატოვების შემთხვევაში მოპასუხეს მოსარჩელემ უნდა დაუბრუნოს ყოველივე, რაც მას მოსარჩელის სასარგებლოდ გადახდა გაუქმებული გადაწყვეტილებით.

2. გადაწყვეტილების აღსრულების შებრუნების საკითხს მოპასუხის განცხადების საფუძველზე წყვეტს ახალი გადაწყვეტილების ან განჩინების მიმღები სასამართლო.

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

     მუხლი 268. დაუყოვნებლივ აღსასრულებელი გადაწყვეტილებები

1. სასამართლოს შეუძლია მხარეთა თხოვნით მთლიანად ან ნაწილობრივ დაუყოვნებლივ აღსასრულებლად გადასცეს გადაწყვეტილებები:

ა) ალიმენტის მიკუთვნების შესახებ;

ბ) დასახიჩრებით ან ჯანმრთელობის სხვა დაზიანებით, აგრეთვე მარჩენალის სიკვდილით გამოწვეული ზიანის ასანაზღაურებლად გადასახადების დაკისრების შესახებ;

გ) მუშაკისათვის არა უმეტეს 3 თვის ხელფასის მიკუთვნების შესახებ;

დ) უკანონოდ დათხოვნილი ან გადაყვანილი მუშაკის სამუშაოზე აღდგენის შესახებ;

ე) (ამოღებულია);

ე 1) უკანონო მფლობელობიდან უძრავი ნივთის გამოთხოვის შესახებ;

ვ) თამასუქისა და ჩეკის თაობაზე გამოტანილი გადაწყვეტილებები;

ზ) ყველა სხვა საქმეზე, თუ განსაკუთრებულ გარემოებათა გამო გადაწყვეტილების აღსრულების დაყოვნებამ შეიძლება გადამხდევინებელს მნიშვნელოვანი ზიანი მიაყენოს, ან თუ გადაწყვეტილების აღსრულება შეუძლებელი აღმოჩნდება.  (ძალადაკარგულად იქნა ცნობილი 268-ე მუხლის პირველი ნაწილის „ზ“ ქვეპუნქტის ის ნორმატიული შინაარსი, რომელიც ითვალისწინებს სადავო ქონების საკუთრებაში გადაცემის შესახებ სასამართლოს გადაწყვეტილების დაუყოვნებლივ აღსრულებას, როდესაც მის შედეგად დაცული სიკეთე არ აღემატება აღსრულების დაყოვნების შედეგად მიყენებულ ზიანს) -  საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2016 წლის 30 სექტემბრის გადაწყვეტილება №1/5/675,681  - ვებგვერდი, 11.10.2016წ.

11. ხელშეკრულებიდან გამომდინარე დავებთან დაკავშირებით პირველი ინსტანციის სასამართლოს მიერ მიღებული გადაწყვეტილება უნდა მიექცეს დაუყოვნებლივ აღსასრულებლად, თუ ეს პირდაპირ არის გათვალისწინებული ხელშეკრულებით. ასეთ შემთხვევაზე არ ვრცელდება ამ მუხლის მე-2 და მე-3 ნაწილებით გათვალისწინებული მოთხოვნები. აღსრულება არ შეჩერდება ამავე დავის საგანზე მესამე პირის სარჩელის საფუძველზედაც.

(ძალადაკარგულად იქნა ცნობილი 268-ე მუხლის 11 ნაწილის პირველი და მე-2 წინადადებები) - საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2023 წლის 11 აპრილის გადაწყვეტილება №2/3/1421,1448,1451 – ვებგვერდი, 13.04.2023წ.

12. არასრულწლოვნის უფლებებთან დაკავშირებულ საქმეზე მიღებული გადაწყვეტილება დაუყოვნებლივ აღსასრულებლად გადაეცემა, თუ ამას მოითხოვს არასრულწლოვნის საუკეთესო ინტერესები, რაც მიეთითება იმავე გადაწყვეტილებაში.

2. გადაწყვეტილების დაუყოვნებლივ აღსრულების დაშვებისას სასამართლოს შეუძლია მოსთხოვოს მოსარჩელეს გადაწყვეტილების აღსრულების შებრუნების უზრუნველყოფა სასამართლოს გადაწყვეტილების გაუქმების შემთხვევაში.

3. გადაწყვეტილების დაუყოვნებლივ აღსრულება არ დაიშვება, თუ შეუძლებელია იმ ზარალის ზუსტად გამოთვლა, რომელიც შეიძლება მიადგეს მოწინააღმდეგე მხარეს, რის გამოც მეორე მხარე ვერ შეძლებს მის უზრუნველყოფას.

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

საქართველოს 2007 წლის 29 ივნისის კანონი №5124 - სსმ I, №27, 17.07.2007წ., მუხ.258

საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს განმწესრიგებელი სხდომის 2015 წლის 2 ნოემბრის საოქმო ჩანაწერი №1/6/675 – ვებგვერდი, 13.11.2015წ.

საქართველოს 2015 წლის  11 დეკემბრის  კანონი №4626  - ვებგვერდი, 29.12.2015წ.

საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2016 წლის 30 სექტემბრის გადაწყვეტილება №1/5/675,681 - ვებგვერდი, 11.10.2016წ.

საქართველოს 2019 წლის 20 სექტემბრის კანონი №5014 – ვებგვერდი, 27.09.2019წ.

საქართველოს 2020 წლის 21 მაისის კანონი №5914 – ვებგვერდი, 25.05.2020წ.

     მუხლი 269. გადაწყვეტილების დაუყოვნებლივ აღსრულების საკითხის განხილვა

გადაწყვეტილების დაუყოვნებლივ აღსრულების საკითხი შეიძლება განხილულ იქნეს იმავე სხდომაზე, რომელზედაც გამოტანილი იქნება გადაწყვეტილება. თუ გადაწყვეტილების დაუყოვნებლივ აღსრულების საკითხი აღნიშნულ სხდომაზე არ იქნა განხილული, იგი განიხილება ზეპირი მოსმენის გარეშე. სხდომის ჩატარების შემთხვევაში მხარეებს ეცნობებათ მისი ჩატარების დრო და ადგილი, მაგრამ მათი გამოუცხადებლობა ვერ დააბრკოლებს სასამართლოს მიერ საკითხის განხილვასა და გადაწყვეტას.

(ძალადაკარგულად იქნა ცნობილი 269-ე მუხლის მე-2 წინადადების ის ნორმატიული შინაარსი, რომელიც ითვალისწინებს ამავე კოდექსის 268-ე მუხლის პირველი ნაწილის „ზ“ ქვეპუნქტის საფუძველის დაუყოვნებლივ აღსრულების საკითხის ზეპირი მოსმენის გარეშე განხილვასა და გადაწყვეტას) -  საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2016 წლის 30 სექტემბრის გადაწყვეტილება №1/5/675,681 - ვებგვერდი, 11.10.2016წ.

(ძალადაკარგულად იქნა ცნობილი 269-ე მუხლის მე-2 წინადადების ის ნორმატიული შინაარსი, რომელიც ითვალისწინებს, ამავე კოდექსის 268-ე მუხლის 11 ნაწილის საფუძველზე, გადაწყვეტილების დაუყოვნებლივ აღსრულების საკითხის ზეპირი მოსმენის გარეშე განხილვასა და გადაწყვეტას) - საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2023 წლის 11 აპრილის გადაწყვეტილება №2/3/1421,1448,1451 – ვებგვერდი, 13.04.2023წ.

     მუხლი 270. დაუყოვნებლივ აღსრულების შესახებ სასამართლოს განჩინების გასაჩივრება

 გადაწყვეტილების დაუყოვნებლივ აღსრულების შესახებ სასამართლოს განჩინებაზე შეიძლება კერძო საჩივრის შეტანა, რომელიც არ შეაჩერებს ამ განჩინების შესრულებას.

     მუხლი 271. გადაწყვეტილების აღსრულების უზრუნველყოფა

სასამართლოს შეუძლია უზრუნველყოს იმ გადაწყვეტილების აღსრულება, რომელიც გადაცემული არ არის დაუყოვნებლივ აღსასრულებლად XXIII თავით დადგენილი წესების შესაბამისად.  ( ძალადაკარგულად იქნა ცნობილი 271-ე მუხლის ის ნორმატიული შინაარსი, რომელიც სარჩელის/გადაწყვეტილების უზრუნველყოფის ღონისძიების გამოყენებას ითვალისწინებს იმ პირობებში, როდესაც ამ ღონისძიების შედეგად დაცული სიკეთე არ აღემატება უზრუნველყოფის ღონისძიების გამოყენების შედეგად მოწინააღმდეგე მხარისთვის მიყენებულ ზიანს) საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2016 წლის 30 სექტემბრის გადაწყვეტილება №1/5/675,681 - ვებგვერდი, 11.10.2016წ.

(ძალადაკარგულად იქნა ცნობილი 271-ე მუხლის ის ნორმატიული შინაარსი, რომელიც უშვებს დროებითი მმართველისთვის მასობრივი ინფორმაციის საშუალების სარედაქციო პოლიტიკის განსაზღვრის უფლებამოსილებების მინიჭებას) - საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2016 წლის 30 სექტემბრის გადაწყვეტილება №1/5/675,681 - ვებგვერდი, 11.10.2016წ.

თავი XXIX

საქმის წარმოების დამთავრება გადაწყვეტილების გამოტანის გარეშე

     მუხლი 272. საქმის წარმოების შეწყვეტა

სასამართლო, მხარეთა განცხადებით ან თავისი ინიციატივით, შეწყვეტს საქმის წარმოებას, თუ:

ა) საქმე არ უნდა იქნეს განხილული სასამართლოში იმის გამო, რომ კანონის თანახმად მისი განხილვა სხვა უწყების კომპეტენციაში შედის;

ა1) არ არსებობს დავის საგანი;

ბ) არსებობს სასამართლოს კანონიერ ძალაში შესული გადაწყვეტილება ან განჩინება, რომელიც გამოტანილია დავაზე იმავე მხარეებს შორის, იმავე საგანზე და იმავე საფუძვლით;

გ) მოსარჩელემ უარი თქვა სარჩელზე;

დ) მხარეები მორიგდნენ;

დ1) შედგენილ იქნა სამედიაციო მორიგება ან საერთაშორისო სამედიაციო მორიგების მხარემ სასამართლოს წარუდგინა საერთაშორისო სამედიაციო მორიგება, რომლითაც სადავო საკითხი უკვე გადაწყვეტილია;

ე) საქმის ერთ-ერთ მხარედ მყოფი მოქალაქის გარდაცვალების შემდეგ ან იურიდიული პირის ლიკვიდაციისას, სადავო სამართლებრივი ურთიერთობიდან გამომდინარე, დაუშვებელია უფლებამონაცვლეობა;

ე1) არსებობს ამ კოდექსის 281-ე მუხლის „ა“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული შემთხვევა;

ვ) (ამოღებულია - 18.03.2015, №3220);

ვ 1) ( ამოღებულია - 19.02.2015, №3096);

ვ2) მხარდაჭერის მიმღებად ცნობის შესახებ განცხადების განხილვისას საჯარო სამართლის იურიდიული პირის – ლევან სამხარაულის სახელობის სასამართლო ექსპერტიზის ეროვნული ბიუროს დასკვნა უარყოფითია;

ზ) კანონით დადგენილია სხვა შემთხვევა.

საქართველოს 2004 წლის 24 ივნისის კანონი №223 - სსმ I, №19, 15.07.2004 წ., მუხ.82

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

საქართველოს 2009 წლის 19 ივნისის კანონი №1281 - სსმ I, №13, 02.07.2009წ., მუხ.64

საქართველოს 2011 წლის 11 ნოემბრის კანონი №5265 - ვებგვერდი, 24.11.2011წ.

საქართველოს 2011 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5665 - ვებგვერდი, 11.01.2012წ.

საქართველოს 2015 წლის 19 თებერვლის  კანონი №3096  – ვებგვერდი, 27.02.2015წ.

საქართველოს 2015 წლის 18  მარტის კანონი №3220 – ვებგვერდი, 26.03.2015წ.

საქართველოს 2015 წლის 20 მარტის კანონი №3340 – ვებგვერდი, 31.03.2015წ.

საქართველოს 2019 წლის 18 სექტემბრის კანონი №4955 – ვებგვერდი, 27.09.2019წ.

საქართველოს 2021 წლის 22 ივნისის კანონი №668 – ვებგვერდი, 24.06.2021წ.

     მუხლი 2721. საქმის წარმოების შეწყვეტა მხარის განცხადების საფუძველზე 

თუ მხარეებს დადებული აქვთ ხელშეკრულება, ან არსებობს მხარეთა შეთანხმება, რომ მათ შორის დავა გადასაწყვეტად არბიტრაჟს გადაეცეს, სასამართლო შეწყვეტს საქმის წარმოებას ერთ-ერთი მხარის განცხადების საფუძველზე. აღნიშნული განცხადება შესაგებლის წარდგენის ვადის გასვლამდე უნდა გაკეთდეს.

საქართველოს 2015 წლის 18  მარტის კანონი №3220 – ვებგვერდი, 26.03.2015წ.

     მუხლი 273. განჩინება საქმის წარმოების შეწყვეტის შესახებ

1. საქმეზე წარმოება შეწყდება სასამართლო განჩინებით. თუ საქმის წარმოება შეწყვეტილია იმის გამო, რომ საქმე კანონის თანახმად სასამართლოს არ ექვემდებარება, სასამართლო ვალდებულია მიუთითოს, თუ რომელ ორგანოს უნდა მიმართოს განმცხადებელმა.

2. საქმის წარმოების შეწყვეტის შემთხვევაში სასამართლოსათვის ხელმეორედ მიმართვა დავაზე იმავე მხარეებს შორის, იმავე საგანზე და იმავე საფუძვლით არ შეიძლება.

     მუხლი 274. საქმის წარმოების შეწყვეტის შესახებ განჩინების გასაჩივრება

სასამართლოს განჩინებაზე საქმის წარმოების შეწყვეტის შესახებ შეიძლება კერძო საჩივრის შეტანა.

     მუხლი 275. სარჩელის განუხილველად დატოვება

1. სასამართლო, მხარის განცხადებით ან თავისი ინიციატივით, განუხილველად დატოვებს სარჩელს, თუ:

ა)  (ამოღებულია - 20.03.2015, №3340);

ბ) სარჩელი (განცხადება) დაინტერესებული პირის სახელით შეიტანა იმ პირმა, რომელსაც არა აქვს საქმის წარმოების უფლებამოსილება;

გ) სასამართლო სხდომაზე მოსარჩელე (განმცხადებელი) არ გამოცხადებულა, ხოლო მოპასუხე თანახმაა, სარჩელი (განცხადება) განუხილველად იქნეს დატოვებული;

დ) არც ერთი მხარე არ გამოცხადებულა;

ე) იმავე ან სხვა სასამართლოს წარმოებაში არის საქმე იმავე მხარეებს შორის, იმავე საგანზე და იმავე საფუძვლით;

ვ) დაკმაყოფილდა მოსარჩელის შუამდგომლობა სარჩელისა და თანდართული დოკუმენტების გამოხმობის შესახებ;

ზ) არსებობს ამ კოდექსის 281-ე მუხლის „ა“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული შემთხვევა;

თ) მოსარჩელე ამ კოდექსის 184-ე მუხლის მე-3 ნაწილით გათვალისწინებულ ვადაში არ წარმოადგენს მოპასუხისათვის გზავნილის ჩაბარების დამადასტურებელ დოკუმენტს ან შუამდგომლობას მოპასუხისათვის გზავნილის საჯარო შეტყობინებით ჩაბარების შესახებ;

ი) სახელმწიფო ბაჟის ოდენობის შემცირების შესახებ შუამდგომლობის დაკმაყოფილების შემთხვევაში მოსარჩელე სასამართლოს მიერ დადგენილ ვადაში არ წარმოადგენს სახელმწიფო ბაჟის გადახდის დამადასტურებელ დოკუმენტს;

კ) სასამართლო მედიაციისათვის კანონით დადგენილი ვადის გასვლიდან 10 დღის ვადაში ამ კოდექსის 1877 მუხლის მე-2 ნაწილის შესაბამისად არცერთი მხარე არ მიმართავს სასამართლოს საქმის წარმოების განახლების მოთხოვნით;

[ ლ) არსებობს ამ კოდექსის 363 50  მუხლის მე-3 ნაწილით განსაზღვრული შემთხვევა, გარდა იმავე მუხლის მე-4 ნაწილით გათვალისწინებული გამონაკლისებისა.  (ამოქმედდეს 2024 წლის 1 მაისიდან)]

2. სასამართლო უფლებამოსილია სარჩელი განუხილველად დატოვოს ამ კოდექსის 186-ე მუხლის 12 ნაწილით გათვალისწინებულ შემთხვევაში, აგრეთვე იმ შემთხვევაში, თუ მოსარჩელემ სარჩელში თავისი ან მოპასუხის მისამართი არასწორად მიუთითა.

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

საქართველოს 2011 წლის 11 ნოემბრის კანონი №5265 - ვებგვერდი, 24.11.2011წ.

საქართველოს 2011 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5667– ვებგვერდი, 30.12.2011წ.

საქართველოს 2015 წლის 20 მარტის კანონი №3340 – ვებგვერდი, 31.03.2015წ.

საქართველოს 2019 წლის 18 სექტემბრის კანონი №4955 – ვებგვერდი, 27.09.2019წ.

საქართველოს 2023 წლის 30 ივნისის კანონი №3447 – ვებგვერდი, 30.06.2023წ.

საქართველოს 2023 წლის 15 დეკემბრის კანონი №3947 – ვებგვერდი, 25.12.2023წ.

     მუხლი 276. სარჩელის განუხილველად დატოვების შესახებ სასამართლო განჩინების გასაჩივრება

სარჩელის (განცხადების) განუხილველად დატოვების შემთხვევაში საქმის წარმოება მთავრდება სასამართლო განჩინებით, რომელზედაც შეიძლება კერძო საჩივრის შეტანა.

     მუხლი 277. ხანდაზმულობის ვადის დადგენა სარჩელის განუხილველად დატოვების დროს

სარჩელის (განცხადების) განუხილველად დატოვების შემთხვევაში სასარჩელო ხანდაზმულობის ვადა არ შეწყდება.

     მუხლი 278. განუხილველად დატოვებული სარჩელის განმეორებით წარდგენა

იმ გარემოებათა აღმოფხვრის შემთხვევაში, რომლებიც საფუძვლად დაედო სარჩელის განუხილველად დატოვებას, დაინტერესებულ პირს უფლება აქვს კვლავ მიმართოს სასამართლოს საერთო წესის დაცვით.

თავი XXX

საქმის წარმოების შეჩერება

     მუხლი 279. სასამართლოს მოვალეობა შეაჩეროს საქმის წარმოება

სასამართლო ვალდებულია შეაჩეროს საქმის წარმოება შემდეგ შემთხვევებში:

ა) მოქალაქის გარდაცვალებისას, თუ სადავო-სამართლებრივი ურთიერთობა დასაშვებად თვლის უფლებამონაცვლეობას, ან იმ იურიდიული პირის არსებობის შეწყვეტისას, რომელიც საქმეში მხარეს წარმოადგენს;

ბ) თუ იგი დაადგენს, რომ მხარე არის მხარდაჭერის მიმღები, რომელსაც დაუწესდა მხარდაჭერა საპროცესო წარმომადგენლობის განსახორციელებლად, მაგრამ მხარდაჭერა არ მიუღია;

გ) საქართველოს თავდაცვის ძალების მოქმედ ნაწილში მოპასუხის ყოფნისას ან ასეთივე ნაწილში მყოფი მოსარჩელის თხოვნით;

დ) თუ საქმის განხილვა შეუძლებელია სხვა საქმის გადაწყვეტამდე, რომელიც განხილულ უნდა იქნეს სამოქალაქო სამართლის ან ადმინისტრაციული წესით; 

დ1) თუ საქმეს განიხილავს რესტიტუციისა და კომპენსაციის კომისია ან კომისიის კომიტეტი;

ე) მე-6 მუხლის მე-2 ნაწილით გათვალისწინებულ შემთხვევაში;

ვ) თუ ამ კოდექსის 1873 მუხლის საფუძველზე დავის მხარეთა შეთანხმებით დასრულების მიზნით საქმე სასამართლომ მედიატორს გადასცა, ან საქმის წარმოების დაწყების შემდეგ მხარეებმა დავა მედიატორს გადასცეს, ანდა მხარეთა შორის არსებობს მედიაციის თაობაზე შეთანხმება, რომლითაც მხარეები თანხმდებიან, რომ არ მიმართონ სასამართლოს განსაზღვრული ვადის ან გარემოების დადგომამდე, − გარდა იმ შემთხვევისა,  როდესაც მოსარჩელე ადასტურებს, რომ სასამართლო განხილვის გარეშე მას გამოუსწორებელი ზიანი მიადგება. მოპასუხემ მედიაციის თაობაზე შეთანხმების შესახებ განცხადება შესაგებლის წარდგენის ვადის გასვლამდე უნდა გააკეთოს.

ზ) თუ რეზოლუციის რეჟიმში მყოფი კომერციული ბანკის მიმართ არსებული საქმის წარმოების შეჩერების მოთხოვნით სასამართლოს მიმართავს საქართველოს ეროვნული ბანკი „საქართველოს ეროვნული ბანკის შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონისა და „კომერციული ბანკების საქმიანობის შესახებ“ საქართველოს კანონის შესაბამისად. საქართველოს ეროვნული ბანკის მიმართვის შემდეგ რეზოლუციის რეჟიმში მყოფი კომერციული ბანკის მიმართ დაწყებული საქმის წარმოება ჩერდება. ამ შემთხვევაში ჩერდება აგრეთვე შუამდგომლობის განხილვის ვადის დინება. ამ ქვეპუნქტით გათვალისწინებულ შემთხვევაში მოსამართლე გამოიტანს განჩინებას საქართველოს ეროვნული ბანკის მიმართვიდან 1 დღის ვადაში.

საქართველოს 2006 წლის 29 დეკემბრის კანონი №4287 - სსმ I, №51, 31.12.2006წ., მუხ.446

საქართველოს 2010 წლის 24 სექტემბრის კანონი №3619 - სსმ I, №51, 29.09.2010 წ., მუხ.332

საქართველოს 2011 წლის 20 დეკემბრის კანონი №5550 – ვებგვერდი, 28.12.2011წ.

საქართველოს 2015 წლის 20 მარტის კანონი №3340 – ვებგვერდი, 31.03.2015წ.

საქართველოს 2018 წლის 31  ოქტომბრის  კანონი №3608  – ვებგვერდი, 21.11.2018წ.

საქართველოს 2019 წლის 18 სექტემბრის კანონი №4955 – ვებგვერდი, 27.09.2019წ.

საქართველოს 2019 წლის 20 დეკემბრის კანონი №5659 – ვებგვერდი, 31.12.2019წ.

     მუხლი 280. სასამართლოს უფლება შეაჩეროს საქმის წარმოება

სასამართლოს, მხარეთა განცხადებით ან თავისი ინიციატივით, შეუძლია შეაჩეროს საქმის წარმოება, თუ:

ა) მხარე იმყოფება ნამდვილ ვადიან სამხედრო სამსახურში ან გაწვეულია რაიმე სახელმწიფო მოვალეობის შესასრულებლად;

ბ) მხარე იმყოფება ხანგრძლივ სამსახურებრივ მივლინებაში;

გ) მხარე იმყოფება სამკურნალო დაწესებულებაში ან ავად არის, რის გამოც საშუალება არა აქვს გამოცხადდეს სასამართლოში, და ეს დასტურდება სამედიცინო დაწესებულების ცნობით;

დ) გამოცხადებულია მოპასუხის ძებნა კანონით გათვალისწინებულ შემთხვევებში;

ე) სასამართლომ დანიშნა ექსპერტიზა.

     მუხლი 281. საქმის წარმოების შეჩერების ვადები

საქმის წარმოება შეჩერდება:

ა) ამ კოდექსის 279-ე მუხლის „ა“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებულ შემთხვევაში – გონივრული ვადით, მაგრამ არა უმეტეს ერთი წლისა. მოსარჩელის გარდაცვალებისას, თუ ამ ვადის გასვლის შემდეგ საქმეში უფლებამონაცვლე არ ჩაერთო, სარჩელი განუხილველად დარჩება. ასევე განუხილველად დარჩება მოსარჩელის მიერ შეტანილი სააპელაციო და საკასაციო საჩივრები. მოპასუხის გარდაცვალების შემთხვევაში მოსარჩელე ვალდებულია ერთწლიანი ვადის გასვლამდე მიუთითოს მოპასუხის უფლებამონაცვლე პირი (პირი, რომელმაც სამკვიდრო ქონება მიიღო, უმკვიდრო ქონების შემთხვევაში – სახელმწიფო ან შესაბამისი ორგანიზაცია ან სხვა უფლებამონაცვლე). თუ აღმოჩნდება, რომ სამკვიდრო ქონება არ არსებობს, საქმის წარმოება შეწყდება. მოსარჩელის დასაბუთებული შუამდგომლობის შემთხვევაში სასამართლოს შეუძლია გააგრძელოს ერთწლიანი ვადა არა უმეტეს 6 თვით;

ა 1) ამ კოდექსის 279-ე მუხლის „ბ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებულ შემთხვევაში – შესაბამისი მხარდაჭერის მიღებამდე;

ბ) ამ კოდექსის 279-ე მუხლის „გ“ ქვეპუნქტით და 280-ე მუხლის „ა“, „ბ“, „დ“ და „ე“ ქვეპუნქტებით გათვალისწინებულ შემთხვევებში – საქართველოს თავდაცვის ძალების შემადგენლობაში მხარის ყოფნამდე, მის მიერ სახელმწიფო მოვალეობის შესრულებამდე, სამსახურებრივი მივლინებიდან მის დაბრუნებამდე, მოპასუხის მოძებნამდე ან ექსპერტიზის დამთავრებამდე;

გ) 279-ე მუხლის „დ” ქვეპუნქტით გათვალისწინებულ შემთხვევაში – სასამართლოს გადაწყვეტილების, განაჩენის, განჩინების, დადგენილების კანონიერ ძალაში შესვლამდე ან ადმინისტრაციული წესით განხილულ საქმეზე გადაწყვეტილების გამოტანამდე; 

გ1) ამ კოდექსის 279-ე მუხლის „დ1“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებულ შემთხვევაში – კომისიის ან მისი კომიტეტის მიერ შესაბამისი გადაწყვეტილების მიღებამდე;

დ) 279-ე მუხლის „ე” ქვეპუნქტით გათვალისწინებულ შემთხვევებში – საკონსტიტუციო სასამართლოს გადაწყვეტილების მიღებამდე;

ე) ამ კოდექსის 280-ე მუხლის „გ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებულ შემთხვევაში – არა უმეტეს 2 თვის ვადით. ამ ვადის გასვლისთანავე მხარე ვალდებულია დანიშნოს წარმომადგენელი, ხოლო სასამართლო უფლებამოსილია განაახლოს საქმის განხილვა;

ვ) ამ კოდექსის 279-ე მუხლის „ვ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებულ შემთხვევაში − მედიაციის დასრულებამდე.

ზ) ამ კოდექსის 279-ე მუხლის „ზ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებულ შემთხვევაში − სასამართლოს განჩინებაში განსაზღვრული ვადით, რომელიც უნდა შეესაბამებოდეს საქართველოს ეროვნული ბანკის სათანადო მიმართვაში მითითებულ ვადას, მაგრამ არ უნდა აღემატებოდეს 90 დღეს. თუ რეზოლუციის რეჟიმი განჩინებაში განსაზღვრულ ვადაზე ადრე დასრულდება, საქართველოს ეროვნული ბანკი ვალდებულია ამის შესახებ შეატყობინოს სასამართლოს, რომელიც გააუქმებს საქმის წარმოების შეჩერების შესახებ განჩინების მოქმედებას.

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

საქართველოს 2010 წლის 15 დეკემბრის კანონი №4037 - სსმ I, №75,27.12.2010 წ., მუხ.480

საქართველოს 2011 წლის 20 დეკემბრის კანონი №5550 – ვებგვერდი, 28.12.2011წ.

საქართველოს 2015 წლის 20 მარტის კანონი №3340 – ვებგვერდი, 31.03.2015წ.

საქართველოს 2018 წლის 31  ოქტომბრის  კანონი №3608  – ვებგვერდი, 21.11.2018წ.

საქართველოს 2019 წლის 18 სექტემბრის კანონი №4955 – ვებგვერდი, 27.09.2019წ.

საქართველოს 2019 წლის 20 დეკემბრის კანონი №5659 – ვებგვერდი, 31.12.2019წ.

     მუხლი 282. სასამართლო განჩინების გასაჩივრება

საქმის წარმოების შეჩერების შესახებ სასამართლო განჩინებაზე შეიძლება კერძო საჩივრის შეტანა, გარდა ამ კოდექსის 280-ე მუხლის „ე“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული შემთხვევისა.

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

     მუხლი 283. საქმის წარმოების განახლება

საქმის წარმოება განახლდება იმ გარემოებათა აცილების შემდეგ, რომლებმაც გამოიწვია წარმოების შეჩერება. წარმოების განახლების შემდეგ საქმის განხილვა ხდება საერთო წესით.

თავი XXXI

სასამართლო განჩინება

     მუხლი 284. განჩინების გამოტანა

1. სასამართლოს დადგენილება, რომლითაც საქმე არსებითად არ წყდება, მიიღება განჩინების ფორმით.

2. სასამართლო განჩინებას, რომელიც მიღებულია ერთპიროვნულად მოსამართლის მიერ, ხელს აწერს ეს მოსამართლე, ხოლო თუ იგი მიღებულია კოლეგიური სასამართლოს მიერ, – ყველა მოსამართლე.

3. თუ განჩინება მიღებულია სათათბირო ოთახში გაუსვლელად, ის შეიტანება სასამართლო სხდომის ოქმში.

4. განჩინება, რომელსაც სასამართლო იღებს ადგილზე თათბირით, უნდა გამოცხადდეს მიღებისთანავე. თავმჯდომარე ან მოსამართლე, რომელმაც გამოაცხადა განჩინება, განმარტავს ამ განჩინების შინაარსს, მისი გასაჩივრების წესსა და ვადას, რაც აისახება სხდომის ოქმში.

5. თავმჯდომარე ან მოსამართლე სათათბირო ოთახში მიღებული განჩინების სარეზოლუციო ნაწილს აცხადებს თათბირის შემდეგ. თავმჯდომარე ან მოსამართლე, რომელმაც გამოაცხადა განჩინება, განმარტავს ამ განჩინების შინაარსს, მისი გასაჩივრების წესსა და ვადას.

6. განჩინების სარეზოლუციო ნაწილის გამოცხადებიდან 14 დღის ვადაში სასამართლო ამზადებს დასაბუთებულ განჩინებას მხარეთათვის გადასაცემად.

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

     მუხლი 285. განჩინების შინაარსი

განჩინებაში უნდა აღინიშნოს:

ა) განჩინების მიღების დრო და ადგილი;

ბ) განჩინების მიმღები სასამართლოს დასახელება, შემადგენლობა და სასამართლო სხდომის მდივანი;

გ) მხარეები და დავის საგანი;

დ) საკითხი, რომელზედაც მიღებულ უნდა იქნეს განჩინება;

ე) მოტივები, რომლებითაც სასამართლო მივიდა თავის დასკვნამდე, და კანონები, რომლებითაც სასამართლო ხელმძღვანელობდა. განჩინებაში შეიძლება მიეთითოს აგრეთვე მსგავს სამართლებრივ საკითხზე ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს პრეცედენტები, რომლებითაც სასამართლო ხელმძღვანელობდა;

ვ) სასამართლოს დადგენილება;

ზ) განჩინების გასაჩივრების წესი და ვადა.

საქართველოს 2022 წლის 18 ოქტომბრის კანონი №1919 – ვებგვერდი, 24.10.2022წ.

     მუხლი 286. განჩინების ასლების გადაგზავნა მხარეებისათვის

მხარეებს, რომლებიც არ ესწრებიან განჩინების გამოცხადებას, ეგზავნებათ განჩინების ასლები საქმის წარმოების შეწყვეტის, სარჩელის განუხილველად დატოვებისა თუ საქმის წარმოების შეჩერების შესახებ მისი გამოტანიდან არა უგვიანეს 5 დღისა.

თავი XXXII

სასამართლო ოქმი

     მუხლი 287. ოქმის შედგენის სავალდებულოობა

სასამართლოს თითოეული სხდომის შესახებ, აგრეთვე სხდომის გარეშე შესრულებული თითოეული საპროცესო მოქმედების შესახებ, რომელშიც მონაწილეობენ მხარეები, მათი წარმომადგენლები, მოწმეები, ექსპერტები, სპეციალისტები, ოქმის შედგენა სავალდებულოა.

საქართველოს 2000 წლის 28 ივნისის კანონი №407 – სსმ I, №26, 13.07.2000 წ., მუხ.71

     მუხლი 288. ოქმის შინაარსი

1. თუ სასამართლოს თითოეული სხდომის ან სხდომის გარეშე შესრულებული თითოეული საპროცესო მოქმედების ტექნიკური საშუალებით ჩაწერა შეუძლებელია, დგება ოქმი, რომელშიც უნდა აღინიშნოს:

ა) სასამართლო სხდომის წელი, თვე, რიცხვი და ადგილი;

ბ) სასამართლო სხდომის დაწყებისა და დამთავრების დრო;

გ) საქმის განმხილველი სასამართლოს დასახელება, შემადგენლობა და სასამართლო სხდომის მდივანი;

დ) საქმის დასახელება;

ე) ცნობები მხარეების წარმომადგენელთა, მოწმეთა, ექსპერტთა და თარჯიმანთა გამოცხადების შესახებ;

ვ) ცნობები მხარეებისა და მათ წარმომადგენლებისათვის მათი საპროცესო უფლებებისა და მოვალეობების განმარტების შესახებ;

ზ) სასამართლოს განკარგულებანი და სათათბირო ოთახში გაუსვლელად გამოტანილი განჩინებანი;

თ) მხარეთა და მათ წარმომადგენელთა ახსნა-განმარტებანი;

ი) მოწმეთა ჩვენებები, ექსპერტების მიერ თავიანთი დასკვნების განმარტებები, ნივთიერ და წერილობით მტკიცებულებათა დათვალიერების მონაცემები;

კ) მხარეთა პაექრობის შინაარსი;

ლ) ცნობები გადაწყვეტილებისა და განჩინების გამოცხადების შესახებ;

მ) ცნობები გადაწყვეტილების შინაარსის, მისი გასაჩივრების წესისა და ვადის განმარტების შესახებ.

2. თუ სასამართლოს თითოეული სხდომის ან სხდომის გარეშე შესრულებული თითოეული საპროცესო მოქმედების ტექნიკური საშუალებით ჩაწერა შესაძლებელია, დგება ოქმი, რომელშიც უნდა აღინიშნოს ამ მუხლის პირველი ნაწილის „ა“–„ე“ და „ზ“ ქვეპუნქტებით გათვალისწინებული მონაცემები, აგრეთვე მხარეთა, მათ წარმომადგენელთა, მოწმეთა და სხდომაზე მოწვეულ სხვა პირთა მონაცემები, მათი გამოსვლების დრო და ხანგრძლივობა.

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

    მუხლი 289. ოქმის შედგენისა და გაფორმების წესი

1. ოქმს ადგენს მდივანი თვით სასამართლო სხდომაზე ან სხდომის გარეშე ცალკეული საპროცესო მოქმედების შესრულების დროს.

2. ამ კოდექსის 288-ე მუხლის პირველი ნაწილით გათვალისწინებულ შემთხვევაში მხარეებსა და მათ წარმომადგენლებს უფლება აქვთ, იშუამდგომლონ ოქმში იმ გარემოებათა შეტანის შესახებ, რომლებსაც, მათი აზრით, საქმისათვის არსებითი მნიშვნელობა აქვს.

3. ოქმი მომზადებული და ხელმოწერილ უნდა იქნეს არა უგვიანეს 3 დღისა სხდომის დამთავრების ან ცალკეული საპროცესო მოქმედების შესრულების შემდეგ.

4. ოქმს ხელს აწერს მხოლოდ სასამართლო სხდომის მდივანი, გარდა ამ კოდექსის 284-ე მუხლის მე-3 და მე-4 ნაწილებით გათვალისწინებული შემთხვევებისა. ამ კოდექსის 284-ე მუხლის მე-3 და მე-4 ნაწილებით გათვალისწინებულ შემთხვევებში ოქმს აგრეთვე ხელს აწერს მოსამართლე, ხოლო თუ საქმეს სასამართლოს კოლეგიური შემადგენლობა იხილავდა – ამ სხდომის თავმჯდომარე.

5. ოქმში შეტანილ ყველა ცვლილებას, შესწორებასა და დამატებას უკეთდება შენიშვნა და მოწმდება ოქმზე ხელის მომწერ პირთა მიერ.

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

     მუხლი 290. მაგნიტურ ფირზე ჩაწერილი ოქმი

1. სასამართლოს შეუძლია ოქმის შედგენისათვის გამოიყენოს მაგნიტოფონი, კომპიუტერი ან სხვა ტექნიკური საშუალება, რომელთა მეშვეობით ჩანაწერებიც ოქმს თან ერთვის. მოსამართლის მოთხოვნის შემთხვევაში სასამართლო სხდომის მდივანი უზრუნველყოფს ტექნიკური ჩანაწერის ან მისი ნაწილის გაშიფვრას.

2. მხარეს უფლება აქვს, მოითხოვოს ტექნიკური ჩანაწერის ასლი ელექტრონული ფორმით, რაც უნდა დაკმაყოფილდეს. ასლის გადაღების საფასური გადაიხდება საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით.

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

     მუხლი 291. შენიშვნები სხდომის ოქმთან დაკავშირებით

სხდომის ოქმზე ხელმოწერიდან 3 დღის ვადაში მხარეებსა და მათ წარმომადგენლებს შეუძლიათ წარადგინონ თავიანთი შენიშვნები ოქმთან დაკავშირებით, მიუთითონ მის უსწორობასა და უსრულობაზე. შენიშვნები უნდა დაერთოს საქმეს. შენიშვნებს საქმის განმხილველი მოსამართლე (სასამართლო) განიხილავს მათი შეტანიდან 5 დღის ვადაში და გამოაქვს განჩინება შენიშვნების შესახებ.

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

კარი მეხუთე

გამარტივებული წარმოება

თავი XXXIII

თამასუქისა და ჩეკის თაობაზე აღძრული სარჩელების განხილვა

     მუხლი 292. დასაშვებობა

თუ თამასუქის შესახებ საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად აღძრული იქნება თამასუქიდან გამომდინარე პრეტენზიები და სარჩელში მითითებული იქნება, რომ საქმის განხილვა მოხდეს გამარტივებული წესით, გამოყენებულ უნდა იქნეს ამ თავში გათვალისწინებული წესები.

     მუხლი 293. თამასუქის წარდგენა

სარჩელს თან უნდა დაერთოს თამასუქის ასლი. საქმის სასამართლო სხდომაზე ზეპირი განხილვის დროს მოსარჩელემ თამასუქი დედნის სახით უნდა წარმოადგინოს.

     მუხლი 294. განსჯადობა

1. სარჩელები თამასუქის თაობაზე შეიძლება აღიძრას როგორც იმ სასამართლოში, რომლის ტერიტორიაზედაც უნდა მოხდეს გადახდა, ისე სასამართლოში მოპასუხის საცხოვრებელი ადგილის მიხედვით.

2. თუ სარჩელი მიმართულია ერთობლივად რამდენიმე თამასუქვალდებულის მიმართ, მაშინ სარჩელი შეიძლება აღიძრას როგორც იმ სასამართლოში, რომლის ტერიტორიაზედაც უნდა მოხდეს გადახდა, ისე ნებისმიერ სასამართლოში ერთ-ერთი მოპასუხის საცხოვრებელი ადგილის მიხედვით.

     მუხლი 295. ვადა უწყების ჩაბარებიდან სასამართლო სხდომამდე

მხარეებს უწყება უნდა ჩაჰბარდეთ სასამართლოს სხდომის დაწყებამდე არანაკლებ 24 საათით ადრე, თუ ეს უწყება ბარდება სასამართლოს ადგილსამყოფლის მიხედვით. თუკი უწყება ბარდება სხვა ადგილზე, მაშინ ეს ვადა განისაზღვრება მინიმუმ 3 დღით.

     მუხლი 296. მტკიცებულებები

1. მტკიცებულებებად დაიშვება მხოლოდ დოკუმენტები (წერილობითი მტკიცებულებები) და მხარეთა ახსნა-განმარტებები.

2. დოკუმენტური დადასტურება შესაძლებელია მხოლოდ შესაბამისი დოკუმენტების წარდგენით.

     მუხლი 297. გამარტივებული წესით საქმის განხილვაზე უარის თქმა

მოსარჩელეს შეუძლია მოპასუხის თანხმობის გარეშე უარი თქვას ამ თავში ჩამოყალიბებული წესების მიხედვით საქმის განხილვაზე ამ საქმის განხილვის დამთავრებამდე. ასეთ შემთხვევაში საქმე განიხილება საერთო წესით.

     მუხლი 298. სარჩელების შეერთებისა და შეგებებული სარჩელების აღძვრის დაუშვებლობა

არ შეიძლება თამასუქის თაობაზე აღძრული სარჩელების შეერთება სხვა პრეტენზიების გამო აღძრულ სარჩელებთან. დაუშვებელია აგრეთვე შეგებებული სარჩელების აღძვრა.

     მუხლი 299. სასამართლო გადაწყვეტილების დათქმა

1. მოპასუხეს, რომელიც უარყოფს მის წინააღმდეგ წამოყენებულ მოთხოვნას, ყველა შემთხვევაში მას შემდეგ, რაც გადაწყვეტილება გამოტანილი იქნება, შეუძლია მოითხოვოს საქმის დამატებითი წარმოება თავისი უფლებების განხორციელების მიზნით.

2. გადაწყვეტილება მოპასუხის უფლებების შენარჩუნებით საბოლოო გადაწყვეტილებად ითვლება გასაჩივრებისა და იძულებითი აღსრულების თვალსაზრისით.

     მუხლი 300. საქმის დამატებითი წარმოება

1. თუ მოპასუხეს შენარჩუნებული აქვს თავისი უფლების განხორციელების შესაძლებლობა, დავა რჩება სასამართლო წარმოების სფეროში.

2. თუ საქმის დამატებითი წარმოების დროს გამოვლინდება, რომ მოსარჩელის მოთხოვნა უსაფუძვლო იყო, გადაწყვეტილება, რომელიც მიღებულია ამ თავში გათვალისწინებული წესების დაცვით, უქმდება; მოსარჩელეს უარი უნდა ეთქვას თავისი მოთხოვნის დაკმაყოფილებაზე და სასამართლო ხარჯებიც შესაბამისად უნდა განაწილდეს. მოსარჩელეს ევალება იმ ზარალის ანაზღაურება, რომელიც მიადგა მოპასუხეს გადაწყვეტილების აღსრულების ან ასეთი აღსრულებისათვის ხელისშემშლელი ქმედების შედეგად. მოპასუხეს შეუძლია წამოაყენოს ზარალის ანაზღაურების მოთხოვნა დავის სასამართლო განხილვის პროცესში.

     მუხლი 301. ჩეკის თაობაზე აღძრული საქმეების წარმოება

თუ მოთხოვნები წამოყენებულია ჩეკის შესახებ საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად, გამოყენებულ უნდა იქნეს თამასუქის თაობაზე აღძრული საქმეების წარმოების წესი.

თავი XXXIV

(ამოღებულია)

საქართველოს 2012 წლის 8 მაისის კანონი №6145 – ვებგვერდი, 17.05.2012წ.

     მუხლი 302. (ამოღებულია)

საქართველოს 2012 წლის 8 მაისის კანონი №6145 – ვებგვერდი, 17.05.2012წ.

     მუხლი 303. (ამოღებულია)

საქართველოს 2012 წლის 8 მაისის კანონი №6145 – ვებგვერდი, 17.05.2012წ.

     მუხლი 304. (ამოღებულია)

საქართველოს 2012 წლის 8 მაისის კანონი №6145 – ვებგვერდი, 17.05.2012წ.

     მუხლი 305. (ამოღებულია)

საქართველოს 2005 წლის 20 დეკემბრის კანონი №2360 - სსმ I, №55, 27.12.2005 წ., მუხ.376

საქართველოს 2012 წლის 8 მაისის კანონი №6145 – ვებგვერდი, 17.05.2012წ.

     მუხლი 306. (ამოღებულია)

საქართველოს 1999 წლის 13 მაისის კანონი №1956 – სსმ I, №15(22), 14.05.1999 წ., მუხ.64

საქართველოს 2012 წლის 8 მაისის კანონი №6145 – ვებგვერდი, 17.05.2012წ.

     მუხლი 307. (ამოღებულია)

საქართველოს 1999 წლის 13 მაისის კანონი №1956 – სსმ I, №15(22), 14.05.1999 წ., მუხ.64

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

საქართველოს 2012 წლის 8 მაისის კანონი №6145 – ვებგვერდი, 17.05.2012წ.

     მუხლი 308. (ამოღებულია)

საქართველოს 2012 წლის 8 მაისის კანონი №6145 – ვებგვერდი, 17.05.2012წ.

     მუხლი 309. (ამოღებულია)

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

საქართველოს 2012 წლის 8 მაისის კანონი №6145 – ვებგვერდი, 17.05.2012წ.

თავი XXXIV1

 ლიზინგის საგნის გამცემის მფლობელობაში ლიზინგის საგნის დაბრუნების თაობაზე საქმის განხილვის გამარტივებული წესი

საქართველოს 2002 წლის 7 მაისის კანონი №1395 – სსმ I, №13, 28.05.2002 წ., მუხ.50

     მუხლი 3091. დასაშვებობა

ამ თავით დადგენილი გამარტივებული წესით შეიძლება განხილულ იქნეს მოთხოვნები ლიზინგის საგნის გამცემის მფლობელობაში ლიზინგის საგნის დაბრუნების თაობაზე.

საქართველოს 2002 წლის 7 მაისის კანონი №1395 – სსმ I, №13, 28.05.2002 წ., მუხ.50

     მუხლი 3092. განცხადება ლიზინგის საგნის გამცემის მფლობელობაში ლიზინგის საგნის დაბრუნების თაობაზე

1. განცხადება ლიზინგის საგნის გამცემის მფლობელობაში ლიზინგის საგნის დაბრუნების თაობაზე, რომელიც წარმოადგენს საქმის გამარტივებული წესით განხილვის საფუძველს, მიზნად უნდა ისახავდეს სასამართლოს მიერ ლიზინგის საგნის გამცემის მფლობელობაში ლიზინგის საგნის დაბრუნების შესახებ ბრძანების მიღებას.

2. განცხადებაში ლიზინგის საგნის გამცემის მფლობელობაში ლიზინგის საგნის დაბრუნების თაობაზე, რომელსაც თან უნდა ახლდეს სახელმწიფო ბაჟის გადახდის დამადასტურებელი ქვითარი, აღნიშნული უნდა იყოს შემდეგი მონაცემები:

ა) სასამართლოს დასახელება;

ბ) მხარეებისა და მათი წარმომადგენლების დასახელებები;

გ) განმცხადებლის მოთხოვნა;

დ) ვალდებულება, რომლის საფუძველზედაც წაყენებულია მოთხოვნა;

ე) წაყენებული მოთხოვნის დამადასტურებელი მტკიცებულება.

3. მოსამართლე განცხადებას ლიზინგის საგნის გამცემის მფლობელობაში ლიზინგის საგნის დაბრუნების თაობაზე განიხილავს სასამართლოში მისი შეტანიდან 3 დღეში.

საქართველოს 2002 წლის 7 მაისის კანონი №1395 – სსმ I, №13, 28.05.2002 წ., მუხ.50

     მუხლი 3093. განსჯადობა

განცხადება ლიზინგის საგნის გამცემის მფლობელობაში ლიზინგის საგნის დაბრუნების თაობაზე სასამართლოში შეიტანება საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსით დადგენილი წესით.

საქართველოს 2002 წლის 7 მაისის კანონი №1395 – სსმ I, №13, 28.05.2002 წ., მუხ.50

     მუხლი 3094 . ლიზინგის საგნის გამცემის მფლობელობაში ლიზინგის საგნის დაბრუნების შესახებ განცხადების მიღებაზე უარის თქმა

1. თუ მოსამართლე გამოარკვევს, რომ ლიზინგის საგნის გამცემის მფლობელობაში ლიზინგის საგნის დაბრუნების შესახებ განცხადება არ აკმაყოფილებს ამ კოდექსით, მათ შორის, მისი 3092  მუხლით დადგენილ მოთხოვნებს, იგი გამოიტანს განჩინებას განცხადების მიღებაზე უარის თქმის თაობაზე და განმცხადებელს დაუბრუნებს განცხადებას თანდართულ დოკუმენტებთან ერთად.

2. ლიზინგის საგნის გამცემის მფლობელობაში ლიზინგის საგნის დაბრუნების შესახებ განცხადების მიღებაზე უარის თქმის თაობაზე განჩინება საჩივრდება კერძო საჩივრით.

საქართველოს 2002 წლის 7 მაისის კანონი №1395 – სსმ I, №13, 28.05.2002 წ., მუხ.50

საქართველოს 2011 წლის 11 ნოემბრის კანონი №5265 - ვებგვერდი, 24.11.2011წ.

საქართველოს 2012 წლის 25 მაისის კანონი №6315 – ვებგვერდი, 08.06.2012წ.

     მუხლი 3095. (ამოღებულია)

საქართველოს 2002 წლის 7 მაისის კანონი №1395 – სსმ I, №13, 28.05.2002 წ., მუხ.50

საქართველოს 2012 წლის 25 მაისის კანონი №6315 – ვებგვერდი, 08.06.2012წ.

     მუხლი 3096. ლიზინგის საგნის გამცემის მფლობელობაში ლიზინგის საგნის დაბრუნების შესახებ ბრძანება

ლიზინგის საგნის გამცემის მფლობელობაში ლიზინგის საგნის დაბრუნების შესახებ ბრძანებაში აღნიშნული უნდა იყოს, რომ ბრძანება ექვემდებარება დაუყოვნებლივ აღსრულებას და მისი გასაჩივრების წესი და ვადა.

საქართველოს 2002 წლის 7 მაისის კანონი №1395 – სსმ I, №13, 28.05.2002 წ., მუხ.50

     მუხლი 3097. ლიზინგის საგნის გამცემის მფლობელობაში ლიზინგის საგნის დაბრუნების შესახებ ბრძანების გასაჩივრება

სასამართლოს ბრძანებაზე ლიზინგის საგნის გამცემის მფლობელობაში ლიზინგის საგნის დაბრუნების შესახებ შეიძლება კერძო საჩივრის შეტანა. ამასთან, ეს ვერ შეაჩერებს ბრძანების აღსრულებას.

საქართველოს 2002 წლის 7 მაისის კანონი №1395 – სსმ I, №13, 28.05.2002 წ., მუხ.50

თავი XXXIV2

აქციათა სავალდებულო მიყიდვის შესახებ საქმის განხილვის წესი

საქართველოს 2007 წლის 11 ივლისის კანონი №5286 - სსმ I, №29, 27.07.2007წ., მუხ.327

     მუხლი 3098. დასაშვებობა

ამ თავით დადგენილი წესით შეიძლება განხილულ იქნეს სააქციო საზოგადოების აქციონერის განცხადება აქციათა სავალდებულო მიყიდვის შესახებ, რომელსაც აქციათა შეძენის შედეგად საკუთრებაში აქვს სააქციო საზოგადოების ხმის უფლების მქონე აქციათა არანაკლებ 95%-ისა (შემდგომში – მყიდველი).

საქართველოს 2007 წლის 11 ივლისის კანონი №5286 - სსმ I, №29, 27.07.2007წ., მუხ.327

     მუხლი 3099. მყიდველის განცხადება აქციათა სავალდებულო მიყიდვის შესახებ

1. მყიდველის განცხადება აქციათა სავალდებულო მიყიდვის შესახებ წარედგინება სასამართლოს „მეწარმეთა შესახებ“ საქართველოს კანონით გათვალისწინებული აქციათა სავალდებულო მიყიდვის შესახებ განცხადების ოფიციალურ ბეჭდვით ორგანოში გამოქვეყნებიდან ერთი თვის შემდეგ.

2. განცხადებას უნდა ერთოდეს სახელმწიფო ბაჟის გადახდის დამადასტურებელი ქვითარი. განცხადებაში აღნიშნული უნდა იყოს შემდეგი მონაცემები:

ა) სასამართლოს დასახელება;

ბ) მყიდველის და მისი წარმომადგენლის დასახელებები;

გ) განმცხადებლის მოთხოვნა;

დ) მტკიცებულება, რომლითაც დასტურდება აქციათა სავალდებულო მიყიდვის შესახებ განცხადების ოფიციალურ ბეჭდვით ორგანოში გამოქვეყნება განცხადების შეტანამდე ერთი თვით ადრე მაინც;

ე) რეესტრის მწარმოებელი პირის მისამართი;

ვ) თარიღი (სამუშაო დღის ბოლოს შესაბამისი დრო), რომლის მდგომარეობით არსებულ აქციათა ბენეფიციარ მესაკუთრეთაგან უნდა მოხდეს მყიდველის მიერ აქციათა გამოსყიდვა (გამოსყიდვის სააღრიცხვო თარიღი).

საქართველოს 2007 წლის 11 ივლისის კანონი №5286 - სსმ I, №29, 27.07.2007წ., მუხ.327

     მუხლი 30910. განსჯადობა

მყიდველის განცხადებას აქციათა სავალდებულო მიყიდვის შესახებ განიხილავენ თბილისისა და ქუთაისის საქალაქო სასამართლოები, მყიდველის იურიდიული მისამართის შესაბამისად. ამ თავის მიზნებისათვის, თბილისის საქალაქო სასამართლოს იურისდიქცია მოიცავს აღმოსავლეთ საქართველოს, ხოლო ქუთაისის საქალაქო სასამართლოს იურისდიქცია – დასავლეთ საქართველოს.

საქართველოს 2007 წლის 11 ივლისის კანონი №5286 - სსმ I, №29, 27.07.2007წ., მუხ.327

     მუხლი 30911 . აქციათა სავალდებულო მიყიდვის შესახებ განცხადების მიღების საკითხის განხილვა

1. მოსამართლე აქციათა სავალდებულო მიყიდვის შესახებ განცხადების შეტანიდან 3 დღის ვადაში იხილავს მისი მიღების საკითხს.

2. თუ მოსამართლე გამოარკვევს, რომ აქციათა სავალდებულო მიყიდვის შესახებ განცხადება არ აკმაყოფილებს ამ კოდექსით, მათ შორის, მისი 3099  მუხლით დადგენილ მოთხოვნებს, იგი გამოიტანს განჩინებას განცხადების მიღებაზე უარის თქმის თაობაზე და განმცხადებელს დაუბრუნებს განცხადებას თანდართულ დოკუმენტებთან ერთად.

3. აქციათა სავალდებულო მიყიდვის შესახებ განცხადების მიღებაზე უარის თქმის თაობაზე განჩინება საჩივრდება კერძო საჩივრით.

საქართველოს 2007 წლის 11 ივლისის კანონი №5286 - სსმ I, №29, 27.07.2007წ., მუხ.327

საქართველოს 2012 წლის 25 მაისის კანონი №6315 – ვებგვერდი, 08.06.2012წ.

     მუხლი 30912. დამოუკიდებელი ექსპერტის ან საბროკერო კომპანიის დანიშვნა

 1. აქციათა გამოსყიდვის სამართლიანი ფასის დადგენის მიზნით სასამართლო განცხადების მიღებიდან 7 დღის ვადაში ნიშნავს დამოუკიდებელ ექსპერტს ან საბროკერო კომპანიას.

2. დამოუკიდებელმა ექსპერტმა ან საბროკერო კომპანიამ უნდა შეადგინოს გამოსყიდვის ანგარიში, რომელშიც მითითებული იქნება გამოსყიდვის დოკუმენტურად დადასტურებული გარემოებები, აქციათა გამოსყიდვის სამართლიანი ფასის დასადგენად გამოყენებული მეთოდი და ამის საფუძველზე განსაზღვრული აქციათა ფასი. დამოუკიდებელი ექსპერტის ან საბროკერო კომპანიის ხარჯებს ანაზღაურებს მყიდველი.

3. დამოუკიდებელი ექსპერტის ან საბროკერო კომპანიის შერჩევის დროს სასამართლო უფლებამოსილია გაითვალისწინოს მხარეთა მოსაზრებები. მხარეებს უფლება აქვთ, შესთავაზონ სასამართლოს დასანიშნი პირის კანდიდატურები. საბოლოოდ საკითხს იმის შესახებ, თუ ვის მიენდოს გამოსყიდვის ანგარიშის შედგენა, წყვეტს სასამართლო. მხარეებს უფლება აქვთ, აცილება მისცენ დამოუკიდებელ ექსპერტს ან საბროკერო კომპანიას ამ კოდექსის 35-ე მუხლით დადგენილი საფუძვლით.

საქართველოს 2007 წლის 11 ივლისის კანონი №5286 - სსმ I, №29, 27.07.2007წ., მუხ.327

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

საქართველოს 2012 წლის 25 მაისის კანონი №6315 – ვებგვერდი, 08.06.2012წ.

     მუხლი 30913. აქციათა სავალდებულო მიყიდვის შესახებ განცხადების განხილვა

 1. აქციათა სავალდებულო მიყიდვის შესახებ განცხადების მიღების შესახებ განჩინებაში სასამართლო განსაზღვრავს დროს ზეპირი მოსმენისათვის და მხარეებს დაუყოვნებლივ აცნობებს სხდომის დროსა და ადგილს. აქციონერს, რომლის აქციების გამოსყიდვასაც მოითხოვს მყიდველი (შემდგომ – დაინტერესებული პირი), უწყებასთან ერთად ეგზავნება განცხადებისა და თანდართული დოკუმენტების ასლები და განესაზღვრება ვადა მოსაზრებების წარსადგენად.

2. თუ დაინტერესებულ პირთა რაოდენობა ორზე მეტია, ისინი ვალდებული არიან დანიშნონ წარმომადგენელი.

 3. სასამართლო განცხადებას განიხილავს და გადაწყვეტილება გამოაქვს განცხადების მიღებიდან არა უგვიანეს ერთი თვისა.

4. განცხადება განიხილება სასამართლო სხდომაზე. სასამართლო ამოწმებს აქციათა სავალდებულო მიყიდვის პროცედურების შესაბამისობას კანონის მოთხოვნებთან. მხარეთა გამოუცხადებლობა არ აბრკოლებს საკითხის გადაწყვეტას.

საქართველოს 2007 წლის 11 ივლისის კანონი №5286 - სსმ I, №29, 27.07.2007წ., მუხ.327

საქართველოს 2012 წლის 25 მაისის კანონი №6315 – ვებგვერდი, 08.06.2012წ.

     მუხლი 30914. სასამართლოს გადაწყვეტილება აქციათა სავალდებულო მიყიდვის შესახებ განცხადებასთან დაკავშირებით

1. თუ სასამართლო დაადგენს აქციათა სავალდებულო მიყიდვის პროცედურების შესაბამისობას კანონის მოთხოვნებთან, მას გამოაქვს გადაწყვეტილება აქციათა სავალდებულო მიყიდვის შესახებ. წინააღმდეგ შემთხვევაში სასამართლოს გამოაქვს განჩინება განცხადების დაკმაყოფილებაზე უარის თქმის თაობაზე.

2. აქციათა სავალდებულო მიყიდვის შესახებ სასამართლოს გადაწყვეტილებით დგინდება აქციათა გამოსყიდვის სამართლიანი ფასი და თარიღი (სამუშაო დღის ბოლოს შესაბამისი დრო), რომლის მდგომარეობით არსებულ აქციათა ბენეფიციარ მესაკუთრეთაგან უნდა მოხდეს მყიდველის მიერ აქციათა გამოსყიდვა (გამოსყიდვის სააღრიცხვო თარიღი).

3. სასამართლომ აქციათა გამოსყიდვის სამართლიანი ფასის დადგენისას უნდა გაითვალისწინოს:

ა) ამ აქციების ღირებულება ფასიანი ქაღალდების ბაზარზე;

ბ) საზოგადოების მიერ მომავალში მისაღები სავარაუდო შემოსავლები;

გ) საზოგადოების აქტივები (მათ შორის, საწარმოს რეზერვები, საწარმოს საქმიანი რეპუტაცია, გამოცდილება, პერსპექტივები და საქმიანი კავშირები) და პასივები.

საქართველოს 2007 წლის 11 ივლისის კანონი №5286 - სსმ I, №29, 27.07.2007წ., მუხ.327

     მუხლი 30915. აქციათა სავალდებულო მიყიდვის შესახებ გადაწყვეტილების გასაჩივრება

1. აქციათა სავალდებულო მიყიდვის შესახებ გადაწყვეტილებაში აღნიშნული უნდა იყოს მისი გასაჩივრების წესი და ვადა.

2. საქალაქო სასამართლოს გადაწყვეტილების გასაჩივრება დაიშვება გადაწყვეტილების გამოტანიდან არა უგვიანეს 14 დღისა.

3. აქციათა სავალდებულო მიყიდვის შესახებ გადაწყვეტილება შეიძლება გასაჩივრდეს მხოლოდ სააპელაციო წესით. სააპელაციო წესით საქმის განხილვის ვადაა ერთი თვე.

4. აქციათა სავალდებულო მიყიდვის შესახებ გადაწყვეტილების გასაჩივრება არ აჩერებს მის აღსრულებას.

საქართველოს 2007 წლის 11 ივლისის კანონი №5286 - სსმ I, №29, 27.07.2007წ., მუხ.327

თავი XXXIV3

ცალკეული დელიქტით მიყენებული ზიანის ანაზღაურების შესახებ სარჩელის განხილვის გამარტივებული წესი

საქართველოს 2010 წლის 15 დეკემბრის კანონი №4075 - სსმ I, №76, 29.12.2010წ., მუხ.505.

     მუხლი 30916. დასაშვებობა

ამ თავით დადგენილი წესით შეიძლება განხილულ იქნეს სარჩელი დანაშაულის ან ადმინისტრაციული სამართალდარღვევის შედეგად მიყენებული ზიანის ანაზღაურების შესახებ.

საქართველოს 2010 წლის 15 დეკემბრის კანონი №4075 - სსმ I, №76, 29.12.2010წ., მუხ.505

     მუხლი 30917. ზიანის ანაზღაურების შესახებ სარჩელი

1. ზიანის ანაზღაურების შესახებ სარჩელს უნდა დაერთოს კანონიერ ძალაში შესული სასამართლო განაჩენი ან ადმინისტრაციული სამართალდარღვევის საქმის განმხილველი ორგანოს/თანამდებობის პირის მიერ ადმინისტრაციული სამართალდარღვევის საქმეზე გამოცემული ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტი, რომლითაც დასტურდება ზიანის მიყენების ფაქტი.

2. თუ კანონიერ ძალაში შესული სასამართლო განაჩენი ან ადმინისტრაციული სამართალდარღვევის საქმის განმხილველი ორგანოს/თანამდებობის პირის მიერ გამოცემული ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტი არ შეიცავს მიყენებული ზიანის გაანგარიშებას, ზიანის ანაზღაურების შესახებ სარჩელს შეიძლება ასევე დაერთოს უფლებამოსილი პირის/ორგანოს მიერ შედგენილი დოკუმენტი, რომელშიც განსაზღვრული იქნება მიყენებული ზიანის ოდენობა.

საქართველოს 2010 წლის 15 დეკემბრის კანონი №4075 - სსმ I, №76, 29.12.2010წ., მუხ.505

     მუხლი 30918. განსჯადობა

ზიანის ანაზღაურების შესახებ სარჩელი სასამართლოში შეიტანება ამ კოდექსით დადგენილი წესით.

     მუხლი 30919 . ზიანის ანაზღაურების შესახებ სარჩელის მიღების საკითხის განხილვა

1. მოსამართლე ზიანის ანაზღაურების შესახებ სარჩელის შეტანიდან 3 დღის ვადაში იხილავს მისი მიღების საკითხს.

2. თუ მოსამართლე გამოარკვევს, რომ ზიანის ანაზღაურების შესახებ სარჩელი არ აკმაყოფილებს ამ კოდექსით დადგენილ მოთხოვნებს, იგი გამოიტანს განჩინებას სარჩელის მიღებაზე უარის თქმის თაობაზე და მოსარჩელეს დაუბრუნებს სარჩელს თანდართულ დოკუმენტებთან ერთად.

3. ზიანის ანაზღაურების შესახებ სარჩელის მიღებაზე უარის თქმის თაობაზე სასამართლო განჩინება საჩივრდება კერძო საჩივრით.

4. ზიანის ანაზღაურების შესახებ სარჩელის მიღების შემდეგ მოპასუხეს ამ კოდექსის 201-ე მუხლით დადგენილი წესით, დაუყოვნებლივ ეგზავნება სარჩელი და თანდართული დოკუმენტების ასლები და შესაგებლის წარსადგენად განესაზღვრება ვადა, რომელიც არ უნდა აღემატებოდეს 7 დღეს.

საქართველოს 2010 წლის 15 დეკემბრის კანონი №4075 - სსმ I, №76, 29.12.2010წ., მუხ.505

საქართველოს 2012 წლის 25 მაისის კანონი №6315 – ვებგვერდი, 08.06.2012წ.

     მუხლი 30920. ზიანის ანაზღაურების შესახებ სარჩელის განხილვა

1. ზიანის ანაზღაურების შესახებ სარჩელს სასამართლო განიხილავს წარმოებაში მიღებიდან 1 თვის ვადაში.

2. ზიანის ანაზღაურების შესახებ სარჩელის განხილვისას სასამართლო დადგენილად მიიჩნევს ზიანის მიყენების ფაქტს, რომელიც დასტურდება კანონიერ ძალაში შესული სასამართლო განაჩენით ან ადმინისტრაციული სამართალდარღვევის საქმის განმხილველი ორგანოს/თანამდებობის პირის მიერ ადმინისტრაციული სამართალდარღვევის საქმეზე გამოცემული ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტით.

საქართველოს 2010 წლის 15 დეკემბრის კანონი №4075 - სსმ I, №76, 29.12.2010წ., მუხ.505

     მუხლი 30921. ზიანის ანაზღაურების შესახებ სასამართლო გადაწყვეტილების გასაჩივრება

ზიანის ანაზღაურების შესახებ სასამართლო გადაწყვეტილება 7 დღის ვადაში საჩივრდება სააპელაციო სასამართლოში.

საქართველოს 2010 წლის 15 დეკემბრის კანონი №4075 - სსმ I, №76, 29.12.2010წ., მუხ.505

თავი XXXIV4 

„მეწარმეთა შესახებ“ საქართველოს კანონით გათვალისწინებული საკითხების განხილვის წესი

     მუხლი 30922. „მეწარმეთა შესახებ“ საქართველოს კანონით გათვალისწინებული საკითხების განხილვის წესი

1. „მეწარმეთა შესახებ“ საქართველოს კანონით გათვალისწინებული საკითხები, გარდა ამ კოდექსის XXXIV2 თავით განსაზღვრული აქციათა სავალდებულო მიყიდვის შესახებ საქმისა, განიხილება ზოგადი წესით, თუ ამ თავით სხვა რამ არ არის დადგენილი.

2. „მეწარმეთა შესახებ“ საქართველოს კანონით გათვალისწინებულ შემთხვევაში ამ თავით განსაზღვრულ საკითხს განიხილავს სასამართლო მეწარმის ადგილმდებარეობის მიხედვით, გარდა იმ შემთხვევისა, როდესაც მოთხოვნილია სააქციო საზოგადოების სამეთვალყურეო საბჭოს წევრის გამოწვევა.

3. ამ თავით განსაზღვრულ საკითხზე პირველი ინსტანციის სასამართლოს მიერ მიღებული გადაწყვეტილების (განჩინების) გასაჩივრების შემთხვევაში სააპელაციო სასამართლო ხელმძღვანელობს შესაბამისი პროცედურისთვის ამ თავითვე დადგენილი დასაშვებობისა და განხილვის ვადებით.

4. კანონით გათვალისწინებული წინაპირობების არსებობისას სასამართლო ამ მუხლით დადგენილი წესით განიხილავს თავის მიერ დანიშნული ლიკვიდატორის გათავისუფლების საკითხს. ლიკვიდატორის გათავისუფლების საკითხზე გამოტანილი განჩინება საჩივრდება კერძო საჩივრით.

     მუხლი 30923. პირის დანიშვნის საკითხის განხილვის ზოგადი წესი

1. „მეწარმეთა შესახებ“ საქართველოს კანონით გათვალისწინებული პირის დანიშვნის საკითხს სასამართლო განიხილავს ზეპირი მოსმენის გარეშე, გარდა ამ თავით დადგენილი გამონაკლისებისა. სასამართლომ შესაძლებელია დანიშნოს ზეპირი მოსმენა განმცხადებლის (განმცხადებლების) და დასანიშნი პირის მონაწილეობით. ზეპირ მოსმენაზე მათი გამოუცხადებლობა ვერ დააბრკოლებს საკითხის წარმოდგენილი წერილობითი მასალების საფუძველზე განხილვას.

2. სასამართლო „მეწარმეთა შესახებ“ საქართველოს კანონით გათვალისწინებული პირის დანიშვნის საკითხს განიხილავს 1 თვის ვადაში და გამოაქვს შესაბამისი განჩინება. ამ განჩინებაში მითითებული უნდა იყოს სასამართლოს მიერ დანიშნული პირის საიდენტიფიკაციო მონაცემები და მის მიერ დაკავებული თანამდებობა. რამდენიმე კანდიდატის წარდგენის შემთხვევაში სასამართლო ნიშნავს იმ კანდიდატს, რომელიც დასაკავებელ თანამდებობას ყველაზე მეტად შეესაბამება.

3. „მეწარმეთა შესახებ“ საქართველოს კანონით გათვალისწინებულ შემთხვევაში განმცხადებლის (განმცხადებლების) ან დასანიშნი პირის შუამდგომლობის საფუძველზე სასამართლომ შესაძლებელია ამ მუხლის მე-2 ნაწილით გათვალისწინებული განჩინებით დაადგინოს დანიშნული პირის გასამრჯელოს ოდენობა და შრომის ანაზღაურების წესი.

4. პირველი ინსტანციის სასამართლოს განჩინება საჩივრდება კერძო საჩივრით, გარდა იმ შემთხვევისა, როდესაც სამეწარმეო საზოგადოების რეორგანიზაციის დროს მისი პარტნიორის წილის სამართლიანი ფასის დასადგენად დამოუკიდებელი ექსპერტია დანიშნული.

     მუხლი 30924. განცხადება პირის დანიშვნის შესახებ

1. „მეწარმეთა შესახებ“ საქართველოს კანონით გათვალისწინებული პირის დანიშვნის შესახებ განცხადება უნდა შეიცავდეს:

ა) სასამართლოს დასახელებას;

ბ) განმცხადებლის (განმცხადებლების) დასახელებას, აგრეთვე დასანიშნი პირის ვინაობას, პირად ნომერს, მისამართს, ფაქტობრივ ადგილსამყოფელს, ელექტრონული ფოსტის მისამართს, საკონტაქტო ტელეფონს ან/და სხვა მონაცემებს;

გ) მითითებას განმცხადებლის (განმცხადებლების) უფლებამოსილებაზე, მიმართოს (მიმართონ) სასამართლოს პირის კონკრეტულ თანამდებობაზე დანიშვნის მოთხოვნით;

დ) „მეწარმეთა შესახებ“ საქართველოს კანონით დადგენილი სასამართლოსთვის მიმართვის წინაპირობების არსებობის დასაბუთებას;

ე) განმცხადებლის (განმცხადებლების) მოთხოვნას კონკრეტული პირის დანიშვნის შესახებ და ამ პირის მხარდაჭერის მიზეზებს;

ვ) განცხადებისთვის დართულ მტკიცებულებებზე მითითებას;

ზ) უფლებამოსილი პირის ხელმოწერას.

2. „მეწარმეთა შესახებ“ საქართველოს კანონით გათვალისწინებული პირის დანიშვნის შესახებ განცხადებას უნდა დაერთოს მასში მითითებული ფაქტობრივი გარემოებების დამადასტურებელი მტკიცებულებები, სახელმწიფო ბაჟის გადახდის დამადასტურებელი ქვითარი, დასანიშნი პირის პირადობის დამადასტურებელი დოკუმენტის დამოწმებული ასლი, ამ პირის წერილობითი თანხმობა და სათანადო წესით დამოწმებული ხელმოწერის ნიმუში.

3. სასამართლო „მეწარმეთა შესახებ“ საქართველოს კანონით გათვალისწინებული პირის დანიშვნის შესახებ განცხადების მიღებიდან 3 დღის ვადაში ამოწმებს მისი დასაშვებობის წინაპირობებს. თუ აღნიშნული განცხადება არ აკმაყოფილებს ამ მუხლის მოთხოვნებს ან დარღვეულია სასამართლოსთვის მიმართვის კანონით დადგენილი ვადა, სასამართლო განჩინებით უარს ეტყვის განმცხადებელს (განმცხადებლებს) განცხადების განსახილველად მიღებაზე. ეს განჩინება საჩივრდება კერძო საჩივრით.

     მუხლი 30925. სააქციო საზოგადოების სამეთვალყურეო საბჭოს წევრის გამოწვევა

1. სააქციო საზოგადოება უფლებამოსილია მისი სამეთვალყურეო საბჭოს წევრის გამოწვევის მოთხოვნით განცხადებით მიმართოს სასამართლოს სამეთვალყურეო საბჭოს გამოსაწვევი წევრის ადგილსამყოფლის მიხედვით.

2. ამ მუხლის პირველი ნაწილით გათვალისწინებული განცხადება უნდა შეიცავდეს:

ა) სასამართლოს დასახელებას;

ბ) განმცხადებლის (განმცხადებლების) დასახელებას, აგრეთვე სამეთვალყურეო საბჭოს გამოსაწვევი წევრის ვინაობას, პირად ნომერს, მისამართს, ფაქტობრივ ადგილსამყოფელს, ელექტრონული ფოსტის მისამართს, საკონტაქტო ტელეფონს ან/და სხვა მონაცემებს;

გ) მითითებას განმცხადებლის (განმცხადებლების) უფლებამოსილებაზე, მიმართოს (მიმართონ) სასამართლოს სამეთვალყურეო საბჭოს წევრის გამოწვევის მოთხოვნით;

დ) „მეწარმეთა შესახებ“ საქართველოს კანონით დადგენილი სასამართლოსთვის მიმართვის წინაპირობებისა და სამეთვალყურეო საბჭოს წევრის გამოწვევის მნიშვნელოვანი საფუძვლების არსებობის დასაბუთებას;

ე) განმცხადებლის (განმცხადებლების) მოთხოვნას სამეთვალყურეო საბჭოს კონკრეტული წევრის გამოწვევის შესახებ;

ვ) განცხადებისთვის დართულ მტკიცებულებებზე მითითებას;

ზ) უფლებამოსილი პირის ხელმოწერას.

3. ამ მუხლის პირველი ნაწილით გათვალისწინებულ განცხადებას უნდა დაერთოს მასში მითითებული ფაქტობრივი გარემოებების დამადასტურებელი მტკიცებულებები, სამეთვალყურეო საბჭოს გადაწყვეტილება სამეთვალყურეო საბჭოს წევრის გამოწვევის შესახებ და სახელმწიფო ბაჟის გადახდის დამადასტურებელი ქვითარი.

4. სასამართლო ამ მუხლის პირველი ნაწილით გათვალისწინებული განცხადების მიღებიდან 3 დღის ვადაში ამოწმებს მისი დასაშვებობის წინაპირობებს. თუ დარღვეულია ამ მუხლის მოთხოვნები, სასამართლო განჩინებით უარს ეტყვის განმცხადებელს (განმცხადებლებს) განცხადების განსახილველად მიღებაზე. ეს განჩინება საჩივრდება კერძო საჩივრით. თუ არსებობს განცხადების დასაშვებობის წინაპირობები, სასამართლო სამეთვალყურეო საბჭოს გამოსაწვევ წევრს აცნობებს სამეწარმეო საზოგადოების მოთხოვნის შესახებ, უგზავნის განცხადებასა და მისთვის დართულ მტკიცებულებებს და ნიშნავს სასამართლო სხდომას. სასამართლო სხდომაზე სამეთვალყურეო საბჭოს გამოსაწვევი წევრის გამოუცხადებლობა ვერ დააბრკოლებს საკითხის წარმოდგენილი წერილობითი მასალების საფუძველზე განხილვას.

5. სამეთვალყურეო საბჭოს გამოსაწვევი წევრი უფლებამოსილია წერილობით წარადგინოს პოზიცია ამ მუხლის პირველი ნაწილით გათვალისწინებულ განცხადებასა და სამეთვალყურეო საბჭოს ოქმში მითითებული შესაბამისი საფუძვლების შესახებ.

6. „მეწარმეთა შესახებ“ საქართველოს კანონით გათვალისწინებული საფუძვლების არსებობის დადასტურების შემთხვევაში სასამართლო იღებს გადაწყვეტილებას სააქციო საზოგადოების სამეთვალყურეო საბჭოს წევრის გამოწვევის შესახებ. წინააღმდეგ შემთხვევაში სასამართლო უარს ეტყვის განმცხადებელს (განმცხადებლებს) შესაბამისი მოთხოვნის დაკმაყოფილებაზე.

7. სააქციო საზოგადოების სამეთვალყურეო საბჭოს წევრის გამოწვევის შესახებ გადაწყვეტილება შესაძლებელია გასაჩივრდეს მხოლოდ სააპელაციო წესით. ამ გადაწყვეტილების გასაჩივრება არ აჩერებს მის აღსრულებას.

    მუხლი 30926. სამეწარმეო საზოგადოების პარტნიორის წილის გამოსასყიდი სამართლიანი ფასის დადგენა

1. სამეწარმეო საზოგადოების პარტნიორს, რომელმაც საერთო კრებაზე სამეწარმეო საზოგადოების გარდაქმნის საწინააღმდეგოდ მისცა ხმა და რომელიც მისი წილისთვის შეთავაზებულ გამოსასყიდ ფასზე თანახმა არ არის, შეუძლია წილის გამოსასყიდი ფასის შესახებ შეტყობინების მიღებიდან 30 დღის ვადაში სასამართლოს მიმართოს განცხადებით წილის გამოსასყიდი სამართლიანი ფასის დადგენის მოთხოვნით.

2. ამ მუხლის პირველი ნაწილით გათვალისწინებული განცხადება უნდა შეიცავდეს:

ა) სასამართლოს დასახელებას;

ბ) განმცხადებლის (განმცხადებლების), აგრეთვე სამეწარმეო საზოგადოების დასახელებას, პირად ნომერს, მისამართს, ფაქტობრივ ადგილსამყოფელს, ელექტრონული ფოსტის მისამართს, საკონტაქტო ტელეფონის ნომერს ან/და სხვა მონაცემებს;

გ) „მეწარმეთა შესახებ“ საქართველოს კანონით დადგენილი სასამართლოსთვის მიმართვის წინაპირობების არსებობის დასაბუთებას;

დ) დამოუკიდებელ ექსპერტად დასანიშნი პირის შესახებ მონაცემებს;

ე) იმაზე მითითებას, რომ დაცულია სასამართლოსთვის მიმართვის ვადა;

ვ) განმცხადებლის (განმცხადებლების) მოთხოვნას;

ზ) განცხადებისთვის დართულ მტკიცებულებებზე მითითებას;

თ) უფლებამოსილი პირის ხელმოწერას.

3. ამ მუხლის პირველი ნაწილით გათვალისწინებულ განცხადებას უნდა დაერთოს მასში მითითებული ფაქტობრივი გარემოებების დამადასტურებელი მტკიცებულებები და სახელმწიფო ბაჟის გადახდის დამადასტურებელი ქვითარი.

4. სასამართლო ამ მუხლის პირველი ნაწილით გათვალისწინებული განცხადების მიღებიდან 3 დღის ვადაში ამოწმებს მის დასაშვებობას. თუ დარღვეულია ამ მუხლის მოთხოვნები, სასამართლო განჩინებით უარს ეტყვის განმცხადებელს (განმცხადებლებს) განცხადების განსახილველად მიღებაზე. ეს განჩინება საჩივრდება კერძო საჩივრით. წინააღმდეგ შემთხვევაში სასამართლო სამეწარმეო საზოგადოებას აცნობებს მისი პარტნიორის მოთხოვნის შესახებ და წილის გამოსასყიდი სამართლიანი ფასის დასადგენად ამ კოდექსის 30912 მუხლით დადგენილი წესით დანიშნავს დამოუკიდებელ ექსპერტს.

5. პარტნიორის წილის გამოსასყიდი სამართლიანი ფასის დადგენის საკითხი განიხილება ზეპირი მოსმენის გარეშე. სასამართლომ შესაძლებელია დანიშნოს სასამართლო სხდომა პარტნიორისა და სამეწარმეო საზოგადოების მონაწილეობით. სასამართლო სხდომაზე მათი გამოუცხადებლობა ვერ დააბრკოლებს საკითხის წარმოდგენილი წერილობითი მასალების საფუძველზე განხილვას.

6. სასამართლოს პარტნიორის წილის გამოსასყიდი სამართლიანი ფასის დადგენის საკითხზე გამოაქვს განჩინება. პარტნიორის წილის გამოსასყიდი სამართლიანი ფასის დადგენისას სასამართლომ უნდა გაითვალისწინოს:

ა) წილის ღირებულება;

ბ) სამეწარმეო საზოგადოების მიერ მისაღები სავარაუდო შემოსავლები;

გ) სამეწარმეო საზოგადოების აქტივები (მათ შორის, სამეწარმეო საზოგადოების რეზერვები, საქმიანი რეპუტაცია, გამოცდილება, პერსპექტივები და საქმიანი კავშირები) და პასივები.

7. ამ მუხლის მე-6 ნაწილით გათვალისწინებული განჩინება საჩივრდება კერძო საჩივრით.

     მუხლი 30927. სამეწარმეო საზოგადოების დოკუმენტების შენახვის ადგილის განსაზღვრა

1. სამეწარმეო საზოგადოების ლიკვიდატორი ან პარტნიორი „მეწარმეთა შესახებ“ საქართველოს კანონით გათვალისწინებულ შემთხვევაში უფლებამოსილია სასამართლოს მიმართოს განცხადებით სამეწარმეო საზოგადოების დოკუმენტების შენახვის ადგილის განსაზღვრის მოთხოვნით.

2. ამ მუხლის პირველი ნაწილით გათვალისწინებული განცხადება უნდა შეიცავდეს:

ა) სასამართლოს დასახელებას;

ბ) განმცხადებლის (განმცხადებლების) დასახელებას, მის (მათ) მიერ დაკავებულ თანამდებობას, პირად ნომერს, მისამართს, ფაქტობრივ ადგილსამყოფელს, ელექტრონული ფოსტის მისამართს, საკონტაქტო ტელეფონის ნომერს ან/და სხვა მონაცემებს;

გ) „მეწარმეთა შესახებ“ საქართველოს კანონით დადგენილი სასამართლოსთვის მიმართვის წინაპირობების არსებობის დასაბუთებას;

დ) სამეწარმეო საზოგადოების ყველა ლიკვიდატორის საიდენტიფიკაციო და საკონტაქტო მონაცემებს;

ე) სამეწარმეო საზოგადოების დოკუმენტების შესანახი სავარაუდო ადგილების დასახელებებსა და მისამართებს, თითოეული მათგანის უპირატესობისა და ნაკლოვანების დასაბუთებას;

ვ) სამეწარმეო საზოგადოების დოკუმენტების შენახვისთვის/გაცნობისთვის პასუხისმგებელი პირის (პირების) ვინაობას და მის (მათ) წერილობით თანხმობას;

ზ) განმცხადებლის (განმცხადებლების) მოთხოვნას;

თ) განცხადებისთვის დართულ მტკიცებულებებზე მითითებას;

ი) უფლებამოსილი პირის ხელმოწერას.

3. ამ მუხლის პირველი ნაწილით გათვალისწინებულ განცხადებას უნდა დაერთოს მასში მითითებული ფაქტობრივი გარემოებების დამადასტურებელი მტკიცებულებები, სახელმწიფო ბაჟის გადახდის დამადასტურებელი ქვითარი, სამეწარმეო საზოგადოების დოკუმენტების შენახვისთვის პასუხისმგებელი პირის (პირების) პირადობის დამადასტურებელი დოკუმენტის დამოწმებული ასლი და ამ პირის (პირების) წერილობითი თანხმობა.

4. სასამართლო ამ მუხლის პირველი ნაწილით გათვალისწინებული განცხადების მიღებიდან 3 დღის ვადაში ამოწმებს მის დასაშვებობას. თუ დარღვეულია ამ მუხლის მოთხოვნები, სასამართლო განჩინებით უარს ეტყვის განმცხადებელს (განმცხადებლებს) განცხადების განსახილველად მიღებაზე. ეს განჩინება საჩივრდება კერძო საჩივრით. წინააღმდეგ შემთხვევაში სასამართლო სამეწარმეო საზოგადოების სხვა ლიკვიდატორს (ლიკვიდატორებს) აცნობებს აღნიშნული განცხადების შესახებ და მისცემს საპროცესო ვადას პოზიციის წარსადგენად. დადგენილი ვადის გასვლის შემდეგ სასამართლო საკითხს გადაწყვეტს განჩინებით, ზეპირი მოსმენის გარეშე. სასამართლო უფლებამოსილია დანიშნოს ზეპირი მოსმენა სამეწარმეო საზოგადოების ლიკვიდატორთა მონაწილეობით. ზეპირ მოსმენაზე მათი გამოუცხადებლობა ვერ დააბრკოლებს საკითხის წარმოდგენილი წერილობითი მასალების საფუძველზე განხილვას.

5. ამ მუხლის მე-4 ნაწილით გათვალისწინებულ განჩინებაში მითითებული უნდა იყოს სამეწარმეო საზოგადოების დოკუმენტების შესანახი ადგილი და მათი შენახვისთვის/გაცნობისთვის პასუხისმგებელი პირის (პირების) საიდენტიფიკაციო მონაცემები.

6. ამ მუხლის მე-4 ნაწილით გათვალისწინებული განჩინება საჩივრდება კერძო საჩივრით.

     მუხლი 30928. აქციონერთა რიგგარეშე საერთო კრების მოწვევა

1.  აქციონერთა  რიგგარეშე  საერთო  კრების  მოწვევის  საკითხს სასამართლო იხილავს კაპიტალის არანაკლებ 5%-ის მფლობელი აქციონერის (აქციონერების) განცხადების საფუძველზე.

2. თუ განმცხადებელ აქციონერთა რაოდენობა ორზე მეტია, ისინი ვალდებული არიან სასამართლოსთვის მიმართვისა და საქმის წარმოების მიზნით დანიშნონ წარმომადგენელი.

3. ამ მუხლის პირველი ნაწილით გათვალისწინებული განცხადება უნდა შეიცავდეს:

ა) სასამართლოს დასახელებას;

ბ) განმცხადებლის (განმცხადებლების), აგრეთვე წარმომადგენლის დასახელებას, პირად ნომერს, მისამართს, ფაქტობრივ ადგილსამყოფელს, ელექტრონული ფოსტის მისამართს, საკონტაქტო ტელეფონის ნომერს ან/და სხვა მონაცემებს;

გ) „მეწარმეთა შესახებ“ საქართველოს კანონით დადგენილი სასამართლოსთვის მიმართვის წინაპირობების არსებობის დასაბუთებას;

დ) აქციონერთა რიგგარეშე საერთო კრების მოწვევის მიზანს, მიზეზებსა და დღის წესრიგს (დღის წესრიგში ასახული უნდა იყოს კაპიტალის არანაკლებ 5%-ის მფლობელი აქციონერის (აქციონერების) მიერ მოთხოვნილი ყველა საკითხი), აგრეთვე აქციონერთა რიგგარეშე საერთო კრების თავმჯდომარედ დასანიშნი პირის ვინაობასა და საიდენტიფიკაციო მონაცემებს, თუ მოთხოვნილია აქციონერთა რიგგარეშე საერთო კრების თავმჯდომარის დანიშვნა;

ე) აქციონერთა რიგგარეშე საერთო კრების ჩატარების სავარაუდო პერიოდს;

ვ) განმცხადებლის (განმცხადებლების) მოთხოვნას;

ზ) განცხადებისთვის დართულ მტკიცებულებებზე მითითებას;

თ) უფლებამოსილი პირის ხელმოწერას.

4. ამ მუხლის პირველი ნაწილით გათვალისწინებულ განცხადებას უნდა დაერთოს მასში მითითებული ფაქტობრივი გარემოებების დამადასტურებელი მტკიცებულებები და სახელმწიფო ბაჟის გადახდის დამადასტურებელი ქვითარი, აქციონერთა რიგგარეშე საერთო კრების თავმჯდომარის დანიშვნის მოთხოვნის შემთხვევაში − აგრეთვე აქციონერთა რიგგარეშე საერთო კრების თავმჯდომარედ დასანიშნი პირის პირადობის დამადასტურებელი დოკუმენტის დამოწმებული ასლი და ამ პირის წერილობითი თანხმობა, ხოლო ამავე მუხლის მე-2 ნაწილით გათვალისწინებულ შემთხვევაში − აგრეთვე წარმომადგენლის უფლებამოსილების დამადასტურებელი დოკუმენტი.

5. სასამართლო ამ მუხლის პირველი ნაწილით გათვალისწინებული განცხადების მიღებიდან 3 დღის ვადაში ამოწმებს მის დასაშვებობას. თუ დარღვეულია ამ მუხლის მოთხოვნები, სასამართლო განჩინებით უარს ეტყვის განმცხადებელს (განმცხადებლებს) განცხადების განსახილველად მიღებაზე. ეს განჩინება ჩაბარებიდან 5 დღის ვადაში საჩივრდება კერძო საჩივრით. წინააღმდეგ შემთხვევაში სასამართლო სამეწარმეო საზოგადოებას აცნობებს აქციონერის (აქციონერების) მოთხოვნის შესახებ და განუსაზღვრავს 3 დღის ვადას საპასუხო პოზიციის წარსადგენად. დადგენილი ვადის გასვლიდან 5 დღეში სასამართლო საკითხს განიხილავს არსებითად, ზეპირი მოსმენის გარეშე და გამოიტანს შესაბამის განჩინებას. სასამართლომ შესაძლებელია დანიშნოს სასამართლო სხდომა პარტნიორისა და სამეწარმეო საზოგადოების მონაწილეობით. სასამართლო სხდომაზე მათი გამოუცხადებლობა ვერ დააბრკოლებს საკითხის წარმოდგენილი წერილობითი მასალების საფუძველზე განხილვას.

6. აქციონერთა რიგგარეშე საერთო კრების მოწვევის საკითხს სასამართლო წყვეტს განჩინებით. მოთხოვნის დაკმაყოფილების შემთხვევაში სასამართლო განსაზღვრავს აქციონერთა რიგგარეშე საერთო კრების ჩატარების კალენდარულ თვეს და განმცხადებელ აქციონერს (აქციონერებს) ანიჭებს აქციონერთა რიგგარეშე საერთო კრების მოწვევის უფლებამოსილებას. სასამართლოს აგრეთვე შეუძლია დანიშნოს აქციონერთა რიგგარეშე საერთო კრების თავმჯდომარე.

7. აქციონერთა რიგგარეშე საერთო კრების მოწვევის საკითხზე გამოტანილი განჩინება ჩაბარებიდან საჩივრდება კერძო საჩივრით.

     მუხლი 30929. აქციონერთა საერთო კრების დღის წესრიგში საკითხის დამატება

1. აქციონერთა საერთო კრების დღის წესრიგში საკითხის დამატების მოთხოვნას სასამართლო იხილავს კაპიტალის არანაკლებ 5%-ის მფლობელი აქციონერის (აქციონერების) განცხადების საფუძველზე.

2. თუ განმცხადებელ აქციონერთა რაოდენობა ორზე მეტია, ისინი ვალდებული არიან სასამართლოსთვის მიმართვისა და საქმის წარმოების მიზნით დანიშნონ წარმომადგენელი.

3. ამ მუხლის პირველი ნაწილით გათვალისწინებული განცხადება უნდა შეიცავდეს:

ა) სასამართლოს დასახელებას;

ბ) განმცხადებლის (განმცხადებლების), აგრეთვე წარმომადგენლის დასახელებას, პირად ნომერს, მისამართს, ფაქტობრივ ადგილსამყოფელს, ელექტრონული ფოსტის მისამართს, საკონტაქტო ტელეფონის ნომერს ან/და სხვა მონაცემებს;

გ) „მეწარმეთა შესახებ“ საქართველოს კანონით დადგენილი სასამართლოსთვის მიმართვის წინაპირობების არსებობის დასაბუთებას;

დ) აქციონერთა საერთო კრების დღის წესრიგში შეტანილ საკითხთა ჩამონათვალს და დღის წესრიგში მათი შეტანის საჭიროების დასაბუთებას;

ე) განმცხადებლის (განმცხადებლების) მოთხოვნას;

ვ) განცხადებისთვის დართულ მტკიცებულებებზე მითითებას;

ზ) უფლებამოსილი პირის ხელმოწერას.

4. ამ მუხლის პირველი ნაწილით გათვალისწინებულ განცხადებას უნდა დაერთოს მასში მითითებული ფაქტობრივი გარემოებების დამადასტურებელი მტკიცებულებები და სახელმწიფო ბაჟის გადახდის დამადასტურებელი ქვითარი, ხოლო ამავე მუხლის მე-2 ნაწილით გათვალისწინებულ შემთხვევაში − აგრეთვე წარმომადგენლის უფლებამოსილების დამადასტურებელი დოკუმენტი.

5. სასამართლო ამ მუხლის პირველი ნაწილით გათვალისწინებული განცხადების მიღებიდან 3 დღის ვადაში ამოწმებს მის დასაშვებობას. თუ დარღვეულია ამ მუხლის მოთხოვნები, სასამართლო განჩინებით უარს ეტყვის განმცხადებელს (განმცხადებლებს) განცხადების განსახილველად მიღებაზე. ეს განჩინება ჩაბარებიდან 5 დღის ვადაში საჩივრდება კერძო საჩივრით. წინააღმდეგ შემთხვევაში სასამართლო სამეწარმეო საზოგადოებას აცნობებს აქციონერის (აქციონერების) მოთხოვნის შესახებ და განუსაზღვრავს 3 დღის ვადას საპასუხო პოზიციის წარსადგენად. დადგენილი ვადის გასვლიდან 5 დღეში სასამართლო საკითხს განიხილავს არსებითად, ზეპირი მოსმენის გარეშე და გამოიტანს შესაბამის განჩინებას. სასამართლომ შესაძლებელია დანიშნოს სასამართლო სხდომა პარტნიორისა და სამეწარმეო საზოგადოების მონაწილეობით. სასამართლო სხდომაზე მათი გამოუცხადებლობა ვერ დააბრკოლებს საკითხის წარმოდგენილი წერილობითი მასალების საფუძველზე განხილვას.

6. აქციონერთა საერთო კრების დღის წესრიგში საკითხის დამატების მოთხოვნის შესახებ სასამართლოს გამოაქვს განჩინება. ამ მოთხოვნის დაკმაყოფილების შემთხვევაში სასამართლო განმცხადებელ აქციონერს (აქციონერებს) ანიჭებს გამოქვეყნებით აქციონერთა საერთო კრების დღის წესრიგში საკითხის დამატების უფლებამოსილებას.

7. ამ მუხლის მე-6 ნაწილით გათვალისწინებული განჩინება საჩივრდება კერძო საჩივრით.

     მუხლი 30930. კოოპერატივის საერთო კრების მოწვევა

კოოპერატივის წევრთა 10%-ის ან მისი წესდებით გათვალისწინებული რაოდენობის წევრთა მოთხოვნის შემთხვევაში სასამართლო ამ კოდექსის 30928 მუხლით დადგენილი წესით განიხილავს განმცხადებელ კოოპერატივის წევრთათვის კოოპერატივის საერთო კრების მოწვევის უფლებამოსილების მინიჭების საკითხს.

     მუხლი 30931. სამეწარმეო საზოგადოების ქონების განაწილების ვადის შემცირება

1. სამეწარმეო საზოგადოების პარტნიორის ან ლიკვიდატორის მოთხოვნით, „მეწარმეთა შესახებ“ საქართველოს კანონით გათვალისწინებულ შემთხვევაში სასამართლო განიხილავს სამეწარმეო საზოგადოების ქონების განაწილების ვადის შემცირების საკითხს.

2. ამ მუხლის პირველი ნაწილით გათვალისწინებული განცხადება უნდა შეიცავდეს:

ა) სასამართლოს დასახელებას;

ბ) განმცხადებლის (განმცხადებლების), აგრეთვე წარმომადგენლის დასახელებას, პირად ნომერს, მისამართს, ფაქტობრივ ადგილსამყოფელს, ელექტრონული ფოსტის მისამართს, საკონტაქტო ტელეფონის ნომერს ან/და სხვა მონაცემებს;

გ) „მეწარმეთა შესახებ“ საქართველოს კანონით დადგენილი სასამართლოსთვის მიმართვის წინაპირობების არსებობის დასაბუთებას;

დ) განმცხადებლის (განმცხადებლების) მოთხოვნას;

ე) განცხადებისთვის დართულ მტკიცებულებებზე მითითებას;

ვ) უფლებამოსილი პირის ხელმოწერას.

3. ამ მუხლის პირველი ნაწილით გათვალისწინებულ განცხადებას უნდა დაერთოს მასში მითითებული ფაქტობრივი გარემოებების დამადასტურებელი მტკიცებულებები (მათ შორის, სამეწარმეო საზოგადოების დაშლის შესახებ განცხადების გამოქვეყნების დამადასტურებელი დოკუმენტი და დამოუკიდებელი ექსპერტის დასკვნა, რომ ყველა ვალდებულება შესრულებულია და სამეწარმეო საზოგადოების ქონების განაწილება საფრთხეს არ უქმნის კრედიტორებს) და სახელმწიფო ბაჟის გადახდის დამადასტურებელი ქვითარი.

4. სასამართლო ამ მუხლის პირველი ნაწილით გათვალისწინებული განცხადების მიღებიდან 3 დღის ვადაში ამოწმებს მის დასაშვებობას. თუ დარღვეულია ამ მუხლის მოთხოვნები, სასამართლო განჩინებით უარს ეტყვის განმცხადებელს (განმცხადებლებს) განცხადების განსახილველად მიღებაზე. ეს განჩინება ჩაბარებიდან 5 დღის ვადაში საჩივრდება კერძო საჩივრით. წინააღმდეგ შემთხვევაში სასამართლო მომდევნო 5 დღეში საკითხს განიხილავს არსებითად, ზეპირი მოსმენის გარეშე და გამოიტანს შესაბამის განჩინებას. სასამართლომ შესაძლებელია დანიშნოს სასამართლო სხდომა განმცხადებლის (განმცხადებლების) მონაწილეობით. სასამართლო სხდომაზე მისი (მათი) გამოუცხადებლობა ვერ დააბრკოლებს საკითხის წარმოდგენილი წერილობითი მასალების საფუძველზე განხილვას.

5. შესაბამისი მოთხოვნის დაკმაყოფილების შემთხვევაში სასამართლო დაადგენს სამეწარმეო საზოგადოების ქონების განაწილების 3-თვიან ვადას, რომელიც აითვლება სამეწარმეო საზოგადოების დაშლის შესახებ განცხადების გამოქვეყნებიდან.

6. ამ მუხლის მე-4 ნაწილით გათვალისწინებული განჩინება 5 დღის ვადაში საჩივრდება კერძო საჩივრით.

კარი მეექვსე

უდავო წარმოება

თავი XXXV

ზოგადი დებულებანი

     მუხლი 310. სასამართლოს მიერ უდავო წარმოების წესით განსახილველი საქმეები

უდავო წარმოების წესით სასამართლო განიხილავს საქმეებს:

ა) იურიდიული მნიშვნელობის მქონე ფაქტების დადგენის შესახებ;

ბ) მოქალაქის უგზო-უკვლოდ დაკარგულად აღიარებისა და მოქალაქის გარდაცვლილად გამოცხადების შესახებ;

გ)  (ამოღებულია - 20.03.2015, №3340);

დ) დაკარგულ საწარმდგენლო ფასიან ქაღალდსა და საორდერო ფასიან ქაღალდზე უფლების აღდგენის შესახებ (გამოწვევითი წარმოება);

ე) ქონების უპატრონოდ ცნობის შესახებ;

ვ) (ამოღებულია);

ზ) შვილად აყვანის შესახებ;

თ) ბავშვის მიტოვებულად აღიარების შესახებ;

ი) ცოცხალ დონორობაზე თანხმობის გაცემის შესახებ.

საქართველოს 2004 წლის 24 ივნისის კანონი №177 - სსმ I, №19, 15.07.2004 წ., მუხ.78 

საქართველოს 2005 წლის 25 ნოემბრის კანონი №2130 - სსმ I, №53, 19.12.2005წ., მუხ.350

საქართველოს 2007 წლის 18 დეკემბრის კანონი №5628 - სსმ I, №48, 27.12.2007წ., მუხ.418

საქართველოს 2015 წლის 20 მარტის კანონი №3340 – ვებგვერდი, 31.03.2015წ.

     მუხლი 311. უდავო წარმოების წესით საქმეთა განხილვა

1. უდავო წარმოების წესით საქმეებს სასამართლო განიხილავს ამ კოდექსით დადგენილი წესებით, იმ ცვლილებებისა და დამატებების გათვალისწინებით, რომლებიც გათვალისწინებულია XXXV–XLII თავებით. უდავო წარმოების წესით საქმის განხილვისას სასამართლო იწვევს ამ საქმის განხილვით დაინტერესებულ პირებს.

2. თუ უდავო წარმოების წესით საქმის განხილვისას აღიძვრის დავა ისეთი უფლებების შესახებ, რომლებიც სასამართლოს უწყებრივად ექვემდებარება, სასამართლო განცხადებას განუხილველად დატოვებს და დაინტერესებულ პირებს განუმარტავს, რომ მათ უფლება აქვთ წარმოადგინონ სარჩელი საერთო საფუძველზე.

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

თავი XXXVI

იურიდიული მნიშვნელობის მქონე ფაქტების დადგენა

     მუხლი 312. სასამართლოს მიერ განსახილველი საქმეები იურიდიული მნიშვნელობის მქონე ფაქტების დადგენის შესახებ

1. სასამართლო ადგენს ფაქტებს, რომლებზედაც დამოკიდებულია მოქალაქეთა და ორგანიზაციათა პირადი ან ქონებრივი უფლებების წარმოშობა, შეცვლა ან მოსპობა.

2. სასამართლო განიხილავს საქმეებს:

ა) პირთა ნათესაური კავშირის დადგენის შესახებ;

ბ) პირის კმაყოფაზე ყოფნის ფაქტის დადგენის შესახებ;

გ) მამობის დადგენის, ქორწინების, განქორწინების, სახელის ან/და გვარის შეცვლის რეგისტრაციის ან შვილად აყვანის ფაქტების დადგენის შესახებ;

დ) უფლების დამდგენი საბუთის იმ პირისადმი კუთვნილების ფაქტის დადგენის შესახებ, რომლის სახელი, მამის სახელი ან გვარი, რაც საბუთებშია აღნიშნული, არ ემთხვევა მის პასპორტში ან დაბადების მოწმობაში აღნიშნულ სახელს, მამის სახელს ან გვარს;

ე) (ამოღებულია);

ვ) (ამოღებულია);

ზ) (ამოღებულია);

თ) მემკვიდრეობის მიღების ფაქტისა და მემკვიდრეობის გახსნის ადგილის დადგენის შესახებ;

ი) (ამოღებულია).

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

საქართველოს 2008 წლის 21 მარტის კანონი №5977 - სსმ I, №9, 04.04.2008 წ., მუხ.64

საქართველოს 2011 წლის 20 დეკემბრის კანონი №5569 - ვებგვერდი, 28.12.2011წ.

     მუხლი 313. იურიდიული მნიშვნელობის მქონე ფაქტების დადგენისათვის აუცილებელი პირობები

1. სასამართლო იურიდიული მნიშვნელობის მქონე ფაქტებს ადგენს მხოლოდ ამ ფაქტების დამადასტურებელი საბუთების სხვა წესით მიღების ან დაკარგული საბუთების აღდგენის შეუძლებლობის შემთხვევაში.

2. (ამოღებულია).

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

     მუხლი 3131. (ამოღებულია)

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

     მუხლი 314. განცხადების შეტანა

განცხადება იურიდიული მნიშვნელობის ფაქტის დადგენის შესახებ შეიტანება სასამართლოში განმცხადებლის საცხოვრებელი ადგილის მიხედვით.

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

     მუხლი 315. განცხადების შინაარსი

განცხადებაში უნდა აღინიშნოს, რა მიზნისათვის სჭირდება განმცხადებელს ამ ფაქტის დადგენა, აგრეთვე წარმოდგენილი უნდა იყოს მტკიცებულებები, რომლებიც ადასტურებს განმცხადებლის მიერ სათანადო საბუთების მიღების ან დაკარგული საბუთების აღდგენის შეუძლებლობას.

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

    მუხლი 316. სასამართლოს გადაწყვეტილება იურიდიული მნიშვნელობის მქონე ფაქტის დადგენის შესახებ

სასამართლოს გადაწყვეტილება იურიდიული მნიშვნელობის მქონე ფაქტის დადგენის შესახებ, რომელიც რეგისტრირებული უნდა იქნეს სამოქალაქო აქტების რეგისტრაციის ორგანოში ან სხვა ორგანოში, არის საფუძველი ასეთი რეგისტრაციისა და გაფორმებისათვის, მაგრამ ვერ შეცვლის ამ ორგანოთა მიერ გასაცემ დოკუმენტებს.

საქართველოს 2011 წლის 20 დეკემბრის კანონი №5569 - ვებგვერდი, 28.12.2011წ.

     მუხლი 3161. იურიდიული მნიშვნელობის მქონე ფაქტების დადგენის შესახებ საქმეთა განხილვისა და გადაწყვეტილების გასაჩივრების წესი

1. იურიდიული მნიშვნელობის მქონე ფაქტების დადგენის შესახებ საქმეებს განიხილავს მოსამართლე ან სასამართლოს შესაბამისი მოხელე ამ კოდექსის 311-ე მუხლით დადგენილი წესებით.

2. სასამართლოს შესაბამისი მოხელის მიერ გამოტანილი გადაწყვეტილება შეიძლება გასაჩივრდეს იმავე სასამართლოში საჩივრის შეტანის გზით, მხარისათვის დასაბუთებული გადაწყვეტილების ჩაბარებიდან 10 დღის ვადაში.

საქართველოს 2011 წლის 11 ნოემბრის კანონი №5265 - ვებგვერდი, 24.11.2011წ.

თავი XXXVI1

 ცოცხალ დონორობაზე თანხმობის გაცემა

საქართველოს 2016 წლის 24  ივნისის კანონი  №5580  - ვებგვერდი, 13.07.2016წ.

    მუხლი 3162. განცხადების შეტანა 

1. „ადამიანის ორგანოთა გადანერგვის შესახებ“ საქართველოს კანონის საფუძველზე რეციპიენტთან ახლო პირადი ურთიერთობის მქონე პირის ცოცხალ დონორობაზე თანხმობის მიღების შესახებ განცხადება შეიტანება სასამართლოში დონორის საცხოვრებელი ადგილის მიხედვით.

2. ცოცხალ დონორობაზე თანხმობის მიღების შესახებ განცხადების შეტანა შეუძლია რეციპიენტს, დონორს ან ტრანსპლანტაციის საბჭოს.

საქართველოს 2016 წლის 24  ივნისის კანონი  №5580  - ვებგვერდი, 13.07.2016წ.

     [მუხლი 316 2 . განცხადების შეტანა

1. „ადამიანის ორგანოთა გადანერგვის შესახებ“ საქართველოს კანონის საფუძველზე ცოცხალ დონორობაზე თანხმობის მიღების შესახებ განცხადება შეიტანება სასამართლოში დონორის საცხოვრებელი ადგილის მიხედვით.

2. ცოცხალ დონორობაზე თანხმობის მიღების შესახებ განცხადების შეტანა შეუძლია რეციპიენტს, დონორს ან ცოცხალი დონაციის კომისიას.  (ამოქმედდეს 2025 წლის 1 იანვრიდან)]

საქართველოს 2023 წლის 1 ნოემბრის კანონი №3620 – ვებგვერდი, 22.11.2023წ.

    მუხლი 3163. განცხადების შინაარსი 

1. ცოცხალ დონორობაზე თანხმობის მიღების შესახებ განცხადებაში აღნიშნული უნდა იყოს დონორსა და რეციპიენტს შორის არსებული ახლო პირადი ურთიერთობის ხასიათი, დონორის პირადი და ოჯახური მდგომარეობა და დონორის ორგანოს აღების მიზანი.

2. ცოცხალ დონორობაზე თანხმობის მიღების შესახებ განცხადებას უნდა ერთოდეს:

ა) მტკიცებულებები, რომლებიც ადასტურებს დონორსა და რეციპიენტს შორის ახლო და სტაბილური ემოციური კავშირის არსებობას არანაკლებ 2 წლის განმავლობაში;

ბ) მტკიცებულებები იმისა, რომ არ მოიძებნა ცოცხალი დონორი „ადამიანის ორგანოთა გადანერგვის შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-18 მუხლის „ბ.ა“, „ბ.ბ“ და „ბ.გ“ ქვეპუნქტებით განსაზღვრულ პირებს შორის;

გ) მტკიცებულებები იმისა, რომ არ არსებობს რეციპიენტისათვის სიცოცხლის შენარჩუნების, მისი მძიმე ავადმყოფობისაგან განკურნების, დაავადების პროგრესირების შეჩერების ან ჯანმრთელობის მდგომარეობის გაუმჯობესებისათვის მკურნალობის ხელმისაწვდომი ალტერნატიული მეთოდი;

დ) ცნობა ჯანმრთელობის მდგომარეობის შესახებ, რომელიც ადასტურებს ტრანსპლანტაციის ჩვენებას;

ე) დონორის თანხმობა;

ვ) დასკვნა დონორისა და რეციპიენტის ანტიგენური თავსებადობის შესახებ;

ზ) ცნობა პოტენციური დონორის ჯანმრთელობის შესახებ.

საქართველოს 2016 წლის 24  ივნისის კანონი  №5580  - ვებგვერდი, 13.07.2016წ.  

     [მუხლი 316 3 . განცხადების შინაარსი

1. ცოცხალ დონორობაზე თანხმობის მიღების შესახებ განცხადებაში აღნიშნული უნდა იყოს დონორის ორგანოს მოპოვების მიზანი, დონორის პირადი და ოჯახური მდგომარეობა და დონორსა და რეციპიენტს შორის არსებული ნათესაური კავშირის ან ახლო პირადი ურთიერთობის (ემოციური კავშირის) ხასიათი.

2. ცოცხალ დონორობაზე თანხმობის მიღების შესახებ განცხადებას უნდა ერთოდეს:

ა) დონორსა და რეციპიენტს შორის ნათესაური კავშირის არსებობის შემთხვევაში:

ა.ა) ცნობა, რომელიც ადასტურებს „ადამიანის ორგანოთა გადანერგვის შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-15 მუხლის მე-2 პუნქტის „ა“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული პირობის, აგრეთვე საჭიროების შემთხვევაში − იმავე პუნქტის „ზ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული პირობის დაცვას;

ა.ბ) მტკიცებულებები, რომლებიც ადასტურებს დონორსა და რეციპიენტს შორის ნათესაური კავშირის არსებობას „ადამიანის ორგანოთა გადანერგვის შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-16 მუხლის მე-2 პუნქტის შესაბამისად;

ა.გ) იმის მტკიცებულებები, რომ გარდაცვლილი ადამიანის შესაბამისი ორგანო ხელმისაწვდომი არ არის და მკურნალობის სხვა, ალტერნატიული, მსგავსი ეფექტის მქონე მეთოდი არ არსებობს;

ა.დ) ცნობა რეციპიენტის ჯანმრთელობის მდგომარეობის შესახებ, რომელიც ადასტურებს ორგანოს გადანერგვის ჩვენებას;

ა.ე) დონორის თანხმობა ცოცხალ დონორობაზე;

ა.ვ) დასკვნა დონორისა და რეციპიენტის ანტიგენური თავსებადობის შესახებ;

ა.ზ) ცნობა პოტენციური დონორის ჯანმრთელობის მდგომარეობის შესახებ, ამასთანავე, მტკიცებულებები, რომლებიც ადასტურებს რომ ჩატარებულია დონორის სამედიცინო და ფსიქოლოგიური შემოწმება და სიცოცხლისა და ჯანმრთელობის რისკების შეფასება და დადგენილია, რომ სადონაციო ორგანოს მოპოვება მის ფსიქიკურ და ფიზიკურ ჯანმრთელობას სერიოზულ საფრთხეს არ შეუქმნის;

ა.თ) ცოცხალი დონაციის კომისიის თანხმობა ცოცხალ დონორობაზე;

ბ) დონორსა და რეციპიენტს შორის ახლო პირადი ურთიერთობის (ემოციური კავშირის) არსებობის შემთხვევაში:

ბ.ა) მტკიცებულებები, რომლებიც ადასტურებს არანაკლებ 2 წლის განმავლობაში დონორსა და რეციპიენტს შორის ახლო, პირადი და სტაბილური ემოციური კავშირის არსებობას;

ბ.ბ) იმის მტკიცებულებები, რომ „ადამიანის ორგანოთა გადანერგვის შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-16 მუხლის მე-2 პუნქტით გათვალისწინებულ პირთა შორის ცოცხალი დონორი ვერ მოიძებნა;

ბ.გ) იმის მტკიცებულებები, რომ რეციპიენტისთვის სიცოცხლის შენარჩუნებისთვის, მისი მძიმე ავადმყოფობისგან განკურნებისთვის, დაავადების პროგრესირების შეჩერებისთვის ან ჯანმრთელობის მდგომარეობის გაუმჯობესებისთვის მკურნალობის სხვა, ალტერნატიული ხელმისაწვდომი მეთოდი არ არსებობს;

ბ.დ) ამ ნაწილის „ა.ა“ და „ა.გ“−„ა.თ“ ქვეპუნქტებით გათვალისწინებული  ცნობა და მტკიცებულებები.  (ამოქმედდეს 2025 წლის 1 იანვრიდან)]

საქართველოს 2023 წლის 1 ნოემბრის კანონი №3620 – ვებგვერდი, 22.11.2023წ.

    მუხლი 3164. სასამართლოს მოქმედება განცხადების მიღების შემდეგ

საქმის სასამართლო განხილვისათვის მომზადებისას სასამართლო გამოარკვევს:

ა) ახდენს თუ არა დონორის თანხმობაზე გავლენას ეკონომიკური, სოციალური ან ფსიქოლოგიური ფაქტორები;

ბ) არის თუ არა დონორის თანხმობა განპირობებული დაპირებული ან რეალური კომპენსაციის მიღებით;

[ ბ) არის თუ არა დონორის თანხმობა განპირობებული ფულადი ანაზღაურების ან ნებისმიერი სხვა სარგებლის დაპირებით/შეთავაზებით ან რეალურად მიღებით;  (ამოქმედდეს 2025 წლის 1 იანვრიდან)]

გ) აცნობიერებს თუ არა დონორი, რომ მას შეუძლია მიზეზების განმარტების გარეშე, ნებისმიერ დროს განაცხადოს უარი ორგანოს აღებაზე;

დ) სხვა აუცილებელ გარემოებებს.

საქართველოს 2016 წლის 24  ივნისის კანონი  №5580  - ვებგვერდი, 13.07.2016წ.

საქართველოს 2023 წლის 1 ნოემბრის კანონი №3620 – ვებგვერდი, 22.11.2023წ.

    მუხლი 3165. სასამართლო გადაწყვეტილება 

სასამართლო გადაწყვეტილება, რომლითაც სასამართლო თანხმობას გასცემს პირის ცოცხალ დონორობაზე რეციპიენტთან ახლო პირადი ურთიერთობის არსებობის საფუძველზე, არის სასამართლოს თანხმობა „ადამიანის ორგანოთა გადანერგვის შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-18 მუხლის „ზ“ ქვეპუნქტის მიზნებისათვის.

საქართველოს 2016 წლის 24  ივნისის კანონი  №5580  - ვებგვერდი, 13.07.2016წ.

     [მუხლი 316 5 . სასამართლო გადაწყვეტილება

სასამართლო გადაწყვეტილება, რომლითაც სასამართლო გასცემს თანხმობას ცოცხალ დონორობაზე, არის სასამართლოს თანხმობა „ადამიანის ორგანოთა გადანერგვის შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-15 მუხლის მე-2 პუნქტის „ვ“ ქვეპუნქტისა და მე-20 მუხლის მე-2 პუნქტის მიზნებისთვის.  (ამოქმედდეს 2025 წლის 1 იანვრიდან)]

საქართველოს 2023 წლის 1 ნოემბრის კანონი №3620 – ვებგვერდი, 22.11.2023წ.

    მუხლი 3166. ცოცხალ დონორობაზე თანხმობის გაცემის შესახებ საქმის განხილვისა და სასამართლო გადაწყვეტილების გასაჩივრების წესები 

1. სასამართლო ცოცხალ დონორობაზე თანხმობის გაცემის შესახებ საქმეს განიხილავს ამ კოდექსის 311-ე მუხლით დადგენილი წესით.

2. სასამართლო გადაწყვეტილება შეიძლება გასაჩივრდეს იმავე სასამართლოში საჩივრის შეტანით, მხარისათვის დასაბუთებული სასამართლო გადაწყვეტილების ჩაბარებიდან 10 დღის ვადაში.

საქართველოს 2016 წლის 24  ივნისის კანონი  №5580  - ვებგვერდი, 13.07.2016წ.

თავი XXXVII

მოქალაქის უგზო-უკვლოდ დაკარგულად აღიარება და მოქალაქის გარდაცვლილად გამოცხადება

     მუხლი 317. განცხადების შეტანა

განცხადება მოქალაქის უგზო-უკვლოდ დაკარგულად აღიარებისა ან მოქალაქის გარდაცვლილად გამოცხადების შესახებ შეიტანება სასამართლოში დაინტერესებული პირის მიერ განმცხადებლის საცხოვრებელი ადგილის მიხედვით.

     მუხლი 318. განცხადების შინაარსი

განცხადებაში უნდა აღინიშნოს, რა მიზნისათვის სჭირდება განმცხადებელს მოქალაქის უგზო-უკვლოდ დაკარგულად აღიარება და მისი გარდაცვლილად გამოცხადება, აგრეთვე გარემოებანი, რომლებითაც დასტურდება მოქალაქის უგზო-უკვლოდ დაკარგვა, ანდა რომლებიც უგზო-უკვლოდ დაკარგულს სიკვდილის საფრთხეს უქმნიდნენ ან საფუძველს იძლევიან მისი დაღუპვის ვარაუდისათვის გარკვეული უბედური შემთხვევის შედეგად.

     მუხლი 319. სასამართლოს მოქმედება განცხადების მიღების შემდეგ

სასამართლო განხილვისათვის საქმის მომზადებისას სასამართლო გამოარკვევს, თუ რომელ პირებს შეუძლიათ მიაწოდონ ცნობები დაკარგულის შესახებ, აგრეთვე გამოჰკითხავს სათანადო ორგანოებს დაკარგული პირის შესახებ მისი უკანასკნელი საცხოვრებელი ან სამუშაო ადგილის მიხედვით.

საქართველოს 2011 წლის 11 ნოემბრის კანონი №5265 - ვებგვერდი, 24.11.2011წ.

     მუხლი 320. სასამართლო გადაწყვეტილება

1. სასამართლო გადაწყვეტილება, რომლითაც მოქალაქე აღიარებულია უგზო-უკვლოდ დაკარგულად, წარმოადგენს საფუძველს იმისათვის, რომ უგზო-უკვლოდ დაკარგულის ქონება მინდობილი საკუთრების სახით გადაეცეს სამართავად მის კანონით მემკვიდრეებს.

2. სასამართლო გადაწყვეტილება, რომლითაც პირი გამოცხადებულია გარდაცვლილად, არის საფუძველი იმისათვის, რომ სამოქალაქო აქტების რეგისტრაციის ორგანომ განახორციელოს გარდაცვალების რეგისტრაცია.

საქართველოს 2011 წლის 20 დეკემბრის კანონი №5569 - ვებგვერდი, 28.12.2011წ.

    მუხლი 321. უგზო-უკვლოდ დაკარგულად აღიარებული ან გარდაცვლილად გამოცხადებული პირის გამოჩენის ან მისი ადგილსამყოფლის აღმოჩენის შედეგები

უგზო-უკვლოდ დაკარგულად აღიარებული ან გარდაცვლილად გამოცხადებული პირის გამოჩენის ან მისი ადგილსამყოფლის აღმოჩენის შემთხვევაში სასამართლო ახალი გადაწყვეტილებით აუქმებს თავის წინანდელ გადაწყვეტილებას. ახალი გადაწყვეტილება არის სამოქალაქო აქტების რეგისტრაციის ორგანოში გარდაცვალების აქტის ჩანაწერის გაუქმების საფუძველი.

საქართველოს 2011 წლის 20 დეკემბრის კანონი №5569 - ვებგვერდი, 28.12.2011წ.

     მუხლი 3211. მოქალაქის უგზო-უკვლოდ დაკარგულად აღიარებისა და მოქალაქის გარდაცვლილად გამოცხადების შესახებ საქმეთა განხილვისა და გადაწყვეტილების გასაჩივრების წესი

1. მოქალაქის უგზო-უკვლოდ დაკარგულად აღიარებისა და მოქალაქის გარდაცვლილად გამოცხადების შესახებ საქმეებს განიხილავს მოსამართლე ან სასამართლოს შესაბამისი მოხელე ამ კოდექსის 311-ე მუხლით დადგენილი წესებით.

2. სასამართლოს შესაბამისი მოხელის მიერ გამოტანილი გადაწყვეტილება შეიძლება გასაჩივრდეს იმავე სასამართლოში საჩივრის შეტანის გზით, მხარისათვის დასაბუთებული გადაწყვეტილების ჩაბარებიდან 10 დღის ვადაში.

საქართველოს 2011 წლის 11 ნოემბრის კანონი №5265 - ვებგვერდი, 24.11.2011წ.

თავი XXXVIII

(ამოღებულია)

საქართველოს 2015 წლის 20 მარტის კანონი №3340 – ვებგვერდი, 31.03.2015წ.

     მუხლი 322. (ამოღებულია)

საქართველოს 2005 წლის 25 ნოემბრის კანონი №2130 - სსმ I, №53, 19.12.2005წ., მუხ.350

საქართველოს 2015 წლის 20 მარტის კანონი №3340 – ვებგვერდი, 31.03.2015წ.

     მუხლი 323. (ამოღებულია)

საქართველოს 2005 წლის 25 ნოემბრის კანონი №2130 - სსმ I, №53, 19.12.2005წ., მუხ.350

საქართველოს 2015 წლის 20 მარტის კანონი №3340 – ვებგვერდი, 31.03.2015წ.

     მუხლი 324. (ამოღებულია)

საქართველოს 2005 წლის 25 ნოემბრის კანონი №2130 - სსმ I, №53, 19.12.2005წ., მუხ.350

საქართველოს 2015 წლის 20 მარტის კანონი №3340 – ვებგვერდი, 31.03.2015წ.

     მუხლი 325. (ამოღებულია)

საქართველოს 2015 წლის 20 მარტის კანონი №3340 – ვებგვერდი, 31.03.2015წ.

     მუხლი 326. (ამოღებულია)

საქართველოს 2015 წლის 20 მარტის კანონი №3340 – ვებგვერდი, 31.03.2015წ.

     მუხლი 327. (ამოღებულია)

თავი XXXIX

დაკარგულ ან განადგურებულ საწარმდგენლო ფასიან ქაღალდსა და საორდერო ფასიან ქაღალდზე უფლების აღდგენა (გამოწვევითი წარმოება)

     მუხლი 328. განცხადების შეტანა

1. პირს, საწარმდგენლო ფასიანი ქაღალდის ან საორდერო ფასიანი ქაღალდის დაკარგვისას ან განადგურებისას, კანონით გათვალისწინებულ შემთხვევებში შეუძლია სთხოვოს სასამართლოს დაკარგული ან განადგურებული ფასიანი ქაღალდის ძალადაკარგულად გამოცხადება და მასზე უფლების აღდგენა.

2. განცხადება შეტანილ უნდა იქნეს სასამართლოში ამ მუხლში მითითებული საბუთის გამცემი დაწესებულების ადგილმდებარეობის მიხედვით.

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

     მუხლი 329. განცხადების შინაარსი

განცხადებაში უნდა აღინიშნოს დაკარგული ან განადგურებული საბუთის განმასხვავებელი ნიშნები, საბუთის გამცემი დაწესებულების სახელწოდება, აგრეთვე საბუთის დაკარგვის გარემოებანი.

     მუხლი 330. მოსამართლის მოქმედება განცხადების მიღების შემდეგ

1. მოსამართლე განცხადების მიღების შემდეგ გამოიტანს განჩინებას საბუთის გამცემი დაწესებულებისათვის (პირისათვის) ამ საბუთით ყოველგვარი გადახდისა და გაცემის წარმოების აკრძალვის, აგრეთვე განმცხადებლის ხარჯზე ადგილობრივ პრესაში პუბლიკაციის შესახებ.

2. ასეთი განჩინების გამოტანაზე უარი შეიძლება გასაჩივრდეს კერძო საჩივრით.

     მუხლი 331. პუბლიკაცია

პუბლიკაცია უნდა შეიცავდეს:

ა) იმ სასამართლოს დასახელებას, რომელშიც შეტანილია განცხადება საბუთის დაკარგვის შესახებ;

ბ) განმცხადებლის დასახელებასა და მის საცხოვრებელ ადგილს;

გ) საბუთის დასახელებასა და განმასხვავებელ ნიშნებს;

დ) წინადადებას იმ საბუთის ხელთმქონის მიმართ, რომლის დაკარგვის შესახებაც შეტანილია განცხადება, რომ მან პუბლიკაციის დღიდან სამი თვის განმავლობაში შეიტანოს განცხადება სასამართლოში ამ საბუთზე თავისი უფლების შესახებ.

     მუხლი 332. საბუთის ხელთმქონის განცხადება

იმ საბუთის ხელთმქონე, რომლის დაკარგვის შესახებაც განცხადებულია, ვალდებულია პუბლიკაციის დღიდან 3 თვის ვადის გასვლამდე განჩინების გამომტან სასამართლოში შეიტანოს განცხადება საბუთზე თავისი უფლების შესახებ და ამასთან ერთად წარადგინოს საბუთის დედანიც.

     მუხლი 333. მოსამართლის მოქმედება საბუთის ხელთმქონისაგან განცხადების მიღების შემდეგ

1. თუ საბუთის ხელთმქონემ პუბლიკაციის დღიდან 3 თვის ვადის გასვლამდე შეიტანა სასამართლოში განცხადება, სასამართლო განცხადებას საბუთის დაკარგვის შესახებ სასამართლო განუხილველად დატოვებს და დაადგენს ვადას, რომლის განმავლობაშიც საბუთის გამცემ დაწესებულებას (პირს) აუკრძალავს აწარმოოს ამ საბუთით გადახდა და გაცემა. ეს ვადა არ შეიძლება აღემატებოდეს 2 თვეს.

2. იმავდროულად სასამართლო განუმარტავს განმცხადებელს მის უფლებას აღძრას სარჩელი საბუთის გამოთხოვის შესახებ საერთო წესით იმ პირის მიმართ, ვისაც ხელთა აქვს საბუთი, ხოლო ამ უკანასკნელს – მის უფლებას გადაახდევინოს განმცხადებელს ზარალი, რაც გამოწვეულია აკრძალვის ღონისძიებით. სასამართლოს განჩინებაზე შეიძლება კერძო საჩივრის შეტანა.

     მუხლი 334. საქმის დანიშვნა განსახილველად

საქმეს დაკარგული საბუთების ბათილად ცნობის შესახებ სასამართლო განიხილავს პუბლიკაციის დღიდან 3 თვის ვადის გასვლის შემდეგ, თუ საბუთის ხელთმქონისაგან არ შემოვიდა 332-ე მუხლში მითითებული განცხადება.

     მუხლი 335. სასამართლოს გადაწყვეტილება განცხადების გამო

განმცხადებლის თხოვნის დაკმაყოფილების შემთხვევაში სასამართლო გამოიტანს გადაწყვეტილებას, რომლითაც ძალადაკარგულად გამოაცხადებს დაკარგულ საბუთს. ეს გადაწყვეტილება უფლებას აძლევს განმცხადებელს, მიიღოს ანაბარი ან ახალი საბუთი ძალადაკარგულად გამოცხადებული საბუთის ნაცვლად.

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

     მუხლი 336. საბუთის ხელთმქონის უფლება, აღძრას სარჩელი ქონების უსაფუძვლოდ შეძენის შესახებ

საბუთის ხელთმქონეს, რომელსაც რაიმე მიზეზით დროულად არ განუცხადებია თავისი უფლება ამ საბუთზე, დაკარგული საბუთის ძალადაკარგულად გამოცხადების შესახებ სასამართლოს გადაწყვეტილების კანონიერ ძალაში შესვლის შემდეგ შეუძლია აღძრას სარჩელი ქონების უსაფუძვლოდ შეძენის ან დაზოგვის თაობაზე იმ პირის მიმართ, რომელსაც მიენიჭა დაკარგულის ნაცვლად ახალი საბუთის მიღების უფლება.

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

თავი XL

ქონების უპატრონოდ ცნობა

     მუხლი 337. განცხადების შეტანა

განცხადება ქონების უპატრონოდ ცნობის შესახებ სასამართლოში შეაქვს იმ პირს, რომელიც დაეუფლა ქონებას ფიზიკური პირის საცხოვრებელი ადგილის ან იურიდიული პირის ადგილსამყოფლის მიხედვით.

     მუხლი 338. განცხადების შინაარსი

ქონების უპატრონოდ ცნობის შესახებ განცხადებაში მითითებულ უნდა იქნეს: რომელი ქონება უნდა იყოს ცნობილი უპატრონოდ; როგორია ამ ქონების განმასხვავებელი ნიშნები, მტკიცებულებები, რომლებიც ადასტურებენ მესაკუთრის მიერ ქონების მიტოვებას ამ ქონებაზე საკუთრების უფლების შენარჩუნების განზრახვის გარეშე; აგრეთვე მტკიცებულება იმის თაობაზე, რომ განმცხადებელი დაეუფლა ისეთ ქონებას, რომლის მითვისებაც კანონით არ იკრძალება და არ ირღვევა იმ პირის უფლებები, რომელსაც ამ ნივთის მითვისების უფლება ჰქონდა.

     მუხლი 339. პუბლიკაცია

განცხადების მიღების შემდეგ სასამართლო ადგილობრივ გაზეთში აქვეყნებს ცნობას, რომელიც უნდა შეიცავდეს:

ა) იმ სასამართლოს დასახელებას, რომელმაც უნდა მიიღოს გადაწყვეტილება ქონების უპატრონოდ გამოცხადების შესახებ;

ბ) განმცხადებლის ვინაობას;

გ) იმ ქონების აღწერას, რომელიც უპატრონოდ უნდა გამოცხადდეს;

დ) მოთხოვნას იმ პირთა მიმართ, რომელთაც შეიძლება ჰქონდეთ პრეტენზია ქონებაზე, რომელიც უპატრონოდ უნდა გამოცხადდეს, რათა მათ განაცხადონ სასამართლოში თავიანთი უფლებების შესახებ 3 თვის განმავლობაში დღიდან პუბლიკაციისა.

     მუხლი 340. ქონებაზე უფლების სასარჩელო წესით დაცვა

1. თუ 339-ე მუხლის „დ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებულ ვადაში სასამართლოში შემოვა განცხადება ქონებაზე უფლების შესახებ, მაშინ სასამართლო თავისი განჩინებით განუხილველად ტოვებს განცხადებას ქონების უპატრონოდ ცნობის შესახებ და წინადადებით მიმართავს განმცხადებელს, აღძრას აღიარებითი სარჩელი იმ პირის მიმართ, რომელმაც განაცხადა თავისი უფლება ქონებაზე.

2. თუ დანიშნული ვადის გასვლამდე სასამართლოში არ შემოვა განცხადება ქონებაზე უფლების შესახებ, სასამართლო განიხილავს საქმეს და გამოჰკითხავს იმ პირებს, რომელთაც შეუძლიათ ცნობების მიწოდება ქონების კუთვნილების შესახებ, აგრეთვე გამოითხოვს ცნობებს შესაბამისი ორგანოებიდან.

     მუხლი 341. სასამართლო გადაწყვეტილება

თუ სასამართლო ცნობს, რომ ქონებას არა ჰყავს მესაკუთრე, ან ეს ქონება მიტოვებულია მესაკუთრის მიერ იმ განზრახვის გარეშე, რომ შეინარჩუნოს ამ ქონებაზე საკუთრების უფლება, მას გამოაქვს გადაწყვეტილება მოძრავი ქონების უპატრონოდ ცნობისა და მისი იმ პირის საკუთრებაში გადაცემის შესახებ, რომელიც დაეუფლა ამ ქონებას.

თავი XLI

(ამოღებულია)

საქართველოს 2004 წლის 24 ივნისის კანონი №177 - სსმ I, №19, 15.07.2004 წ., მუხ.78

საქართველოს 2005 წლის 25 ნოემბრის კანონი №2130 - სსმ I, №53, 19.12.2005წ., მუხ.350

     მუხლი 342. (ამოღებულია)

საქართველოს 2004 წლის 24 ივნისის კანონი №177 - სსმ I, №19, 15.07.2004 წ., მუხ.78

საქართველოს 2005 წლის 25 ნოემბრის კანონი №2130 - სსმ I, №53, 19.12.2005წ., მუხ.350

     მუხლი 343. (ამოღებულია)

საქართველოს 2004 წლის 24 ივნისის კანონი №177 - სსმ I, №19, 15.07.2004 წ., მუხ.78

საქართველოს 2005 წლის 25 ნოემბრის კანონი №2130 - სსმ I, №53, 19.12.2005წ., მუხ.350

     მუხლი 344. (ამოღებულია)

საქართველოს 2003 წლის 23 აპრილის კანონი №2105 – სსმ I, №12, 21.05.2003 წ., მუხ.63

საქართველოს 2004 წლის 24 ივნისის კანონი №177 - სსმ I, №19, 15.07.2004 წ., მუხ.78

საქართველოს 2005 წლის 25 ნოემბრის კანონი №2130 - სსმ I, №53, 19.12.2005წ., მუხ.350

     მუხლი 345. (ამოღებულია)

საქართველოს 2004 წლის 24 ივნისის კანონი №177 - სსმ I, №19, 15.07.2004 წ., მუხ.78

საქართველოს 2005 წლის 25 ნოემბრის კანონი №2130 - სსმ I, №53, 19.12.2005წ., მუხ.350

     მუხლი 346. (ამოღებულია)

საქართველოს 2004 წლის 24 ივნისის კანონი №177 - სსმ I, №19, 15.07.2004 წ., მუხ.78

საქართველოს 2005 წლის 25 ნოემბრის კანონი №2130 - სსმ I, №53, 19.12.2005წ., მუხ.350

     მუხლი 347. (ამოღებულია)

საქართველოს 2004 წლის 24 ივნისის კანონი №177 - სსმ I, №19, 15.07.2004 წ., მუხ.78

საქართველოს 2005 წლის 25 ნოემბრის კანონი №2130 - სსმ I, №53, 19.12.2005წ., მუხ.350

     მუხლი 348. (ამოღებულია)

საქართველოს 2005 წლის 25 ნოემბრის კანონი №2130 - სსმ I, №53, 19.12.2005წ., მუხ.350

თავი XLII

      შვილად აყვანა # # # 

     მუხლი 349. განცხადება შვილად აყვანის შესახებ

განცხადება შვილად აყვანის შესახებ შეიტანება სასამართლოში მშვილებლის ან შვილად ასაყვანის საცხოვრებელი ადგილის მიხედვით.

     მუხლი 350. განცხადების შინაარსი

1. განცხადებაში შვილად აყვანის შესახებ მითითებული უნდა იყოს მონაცემები შვილად ასაყვანისა და მშვილებლის (მშვილებლების) შესახებ, აგრეთვე გარემოებები, რომლებიც ადასტურებენ, რომ შვილება ხდება ბავშვის კეთილდღეობისა და ინტერესებისათვის.

2. განცხადებას უნდა ერთოდეს:

ა) მეუღლის თანხმობა, როცა ბავშვი შვილად აჰყავს ერთ-ერთ მეუღლეს;

ბ) გასაშვილებელი ბავშვის მშობლების თანხმობა, ასეთის არსებობის შემთხვევაში.

3. სასამართლოს შეუძლია, განმცხადებლის თხოვნით ან თავისი ინიციატივით გამოითხოვოს საქმის სწორად გადაწყვეტისათვის მნიშვნელობის მქონე მტკიცებულებები.

4. შვილად აყვანის საქმე დახურულ სასამართლო სხდომაზე განიხილება. მხარეებს შეუძლიათ მოითხოვონ ღია სასამართლო  სხდომის გამართვა. თუ მშვილებელი (მშვილებლები) და 10 წლის ან 10 წელზე მეტი ასაკის ბავშვი ან მისი წარმომადგენელი ვერ თანხმდებიან, სასამართლო სხდომა დახურული იყოს თუ ღია, საკითხს სასამართლო წყვეტს. 10 წლამდე ბავშვის სასამართლო სხდომაზე დასწრების შემთხვევაში სასამართლო აღნიშნულ საკითხს მისი ასაკის, ჯანმრთელობის მდგომარეობისა და სიმწიფის ხარისხის გათვალისწინებით წყვეტს.

საქართველოს 1999 წლის 13 მაისის კანონი №1956 – სსმ I, №15(22), 14.05.1999 წ., მუხ.64

საქართველოს 1999 წლის 9 ივნისის კანონი №2078 – სსმ I, №24(31), 26.07.1999 წ., მუხ.112

საქართველოს 2009 წლის 18 დეკემბრის კანონი №2385 - სსმ I, №50, 31.12.2009წ., მუხ.402

საქართველოს 2017 წლის 4 მაისის  კანონი  №753  - ვებგვერდი, 24.05.2017წ.

საქართველოს 2019 წლის 20 სექტემბრის კანონი №5014 – ვებგვერდი, 27.09.2019წ.

საქართველოს 2020 წლის 21 მაისის კანონი №5914 – ვებგვერდი, 25.05.2020წ.

     მუხლი 351. სასამართლოს გადაწყვეტილება

1. თუ სასამართლო ცნობს, რომ შვილად აყვანა შეესაბამება შვილად ასაყვანის ინტერესებს და ემსახურება მის კეთილდღეობას, გამოიტანს გადაწყვეტილებას შვილად აყვანის შესახებ, რომელიც განმცხადებლის თხოვნით საჯაროდ არ გამოცხადდება.

2. (ამოღებულია - 04.05.2017, №753).

3. შვილად აყვანა ნამდვილია სასამართლოს გადაწყვეტილების კანონიერ ძალაში შესვლის დღიდან.

საქართველოს 1999 წლის 13 მაისის კანონი №1956 – სსმ I, №15(22), 14.05.1999 წ., მუხ.64

საქართველოს 2009 წლის 18 დეკემბრის კანონი №2385 - სსმ I, №50, 31.12.2009წ., მუხ.402

საქართველოს 2017 წლის 4 მაისის  კანონი  №753  - ვებგვერდი, 24.05.2017წ.

თავი XLII1

დაკარგული საქმის წარმოების აღდგენა

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

     მუხლი 3511. დაკარგული საქმის წარმოების აღდგენის წესი

დაკარგული საქმის წარმოება შეიძლება აღდგენილ იქნეს მხარეთა განცხადებით.

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

     მუხლი 3512. განცხადების შეტანა განსჯად სასამართლოში

განცხადება დაკარგული საქმის წარმოების აღდგენის შესახებ შეტანილ უნდა იქნეს იმ სასამართლოში ან მის უფლებამონაცვლესთან, რომელმაც გამოიტანა დაკარგულ საქმეზე გადაწყვეტილება (განჩინება) ამ საქმის წარმოების შეწყვეტის შესახებ. თუ დაკარგული საქმის წარმოება არ არის დამთავრებული, განცხადება შეიტანება იმ სასამართლოში, რომლის წარმოებაშიც არის ეს საქმე.

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

     მუხლი 3513. განცხადების შინაარსი

1. განცხადება უნდა შეიცავდეს:

ა) საქმის განმხილველი სასამართლოს დასახელებას;

ბ) იმ სასამართლოს დასახელებას, რომლებმაც დაკარგულ საქმეზე გამოიტანა გადაწყვეტილება ან განჩინება საქმის წარმოების შეწყვეტის შესახებ;

გ) მითითებას იმის შესახებ, თუ დაკარგული საქმის წარმოების რა ნაწილის აღდგენას მოითხოვს განმცხადებელი;

დ) იმ გარემოებებზე მითითებას, რომლებმაც აღნიშნული საქმის მასალების დაკარგვა გამოიწვია;

ე) მითითებას, რა მიზნით ესაჭიროება განმცხადებელს დაკარგული მასალების აღდგენა;

ვ) საქმესთან დაკავშირებულ დაწვრილებით ინფორმაციას.

2. განცხადებას უნდა დაერთოს დოკუმენტები ან მათი დამოწმებული ასლები, რომლებიც აქვს განმცხადებელს და რომლებსაც კავშირი აქვს საქმესთან, იმ შემთხვევაშიც კი, თუ ისინი არ არის დადასტურებული დადგენილი პროცედურების შესაბამისად.

3. განცხადებას უნდა დაერთოს სახელმწიფო ბაჟის გადახდის დამადასტურებელი ქვითარი, თუ საქმე დაიკარგა განმცხადებლის ბრალით.

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

     მუხლი 3514. განცხადების განხილვის წესი

1. განცხადებას დაკარგული საქმის წარმოების აღდგენის შესახებ სასამართლო განიხილავს მხარეთა დასწრებით, თუმცა ერთ-ერთი ან ორივე მხარის გამოუცხადებლობა ვერ დააბრკოლებს საქმის განხილვას. საჭიროების შემთხვევაში, სასამართლო თავისი ინიციატივით ან მხარეთა შუამდგომლობის საფუძველზე მოიწვევს პირებს, რომლებსაც შეუძლიათ სასამართლოს მიაწოდონ ინფორმაცია საქმის წარმოების აღდგენის შესახებ. სასამართლოს უფლება აქვს ასევე გამოითხოვოს ინფორმაცია სათანადო ორგანოებისაგან.

2. საქმის განმხილველმა სასამართლომ უნდა იხელმძღვანელოს სასამართლო პროცესის დარჩენილი მასალებით, ასევე მხარეთა მოთხოვნებით ან სხვა პირთა დოკუმენტებით, რომლებიც მათ გადაეცათ სასამართლო პროცესის მასალების დაკარგვამდე, აგრეთვე იმ დოკუმენტებისა და მასალების დამოწმებული ასლებით, რომლებიც საქმეს შეეხება. საქმეში მონაწილე პირებს უფლება აქვთ სასამართლოს განსახილველად წარუდგინონ მათ მიერ მომზადებული იმ გადაწყვეტილების პროექტი, რომელიც უნდა განახლდეს.

3. სასამართლოს უფლება აქვს მოწმეებად დაკითხოს პირები, რომლებიც ესწრებოდნენ საპროცესო მოქმედებების შესრულებას, და, საჭიროების შემთხვევაში, ის პირებიც, რომლებიც ესწრებოდნენ სასამართლო სხდომას, როცა იხილებოდა ის საქმე, რომლის მასალებიც დაიკარგა.

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

     მუხლი 3515. სასამართლოს განჩინება დაკარგული საქმის წარმოების აღდგენის შესახებ

დაკარგული საქმის წარმოების აღდგენის შესახებ სასამართლო იღებს განჩინებას, რომელშიც უნდა მიეთითოს იმ გადაწყვეტილების ან განჩინების შინაარსი, რომლითაც დაკარგული საქმის წარმოება იყო დამთავრებული. განჩინებაში ასევე უნდა აღინიშნოს, რა საპროცესო მოქმედებები სრულდებოდა დაკარგული საქმის წარმოების დროს. დაკარგული საქმის წარმოების აღდგენის შესახებ სასამართლოს განჩინება შეიძლება გასაჩივრდეს კერძო საჩივრით.

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

     მუხლი 3516. დაკარგული საქმის წარმოების აღდგენის შეუძლებლობა

დაკარგული საქმის წარმოების აღდგენის შეუძლებლობის შემთხვევაში სასამართლო თავისი განჩინებით შეწყვეტს საქმის წარმოებას დაკარგული სასამართლო წარმოების აღდგენის შესახებ. ასეთ შემთხვევაში განმცხადებელს შეუძლია აღძრას სარჩელი საერთო წესით. ეს განჩინება შეიძლება გასაჩივრდეს კერძო საჩივრით.

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

  კარი მეშვიდე 

არამართლზომიერად გადაადგილებული ან არამართლზომიერად დაკავებული ბავშვის დაბრუნების ან ბავშვთან ურთიერთობის უფლების გამოყენების, საოჯახო, ადმინისტრაციული, სახელმწიფო-სამართლებრივი ურთიერთობებიდან წარმოშობილი და რეკეტული ქონების, თანამდებობის პირის, „ქურდული სამყაროს“ წევრის, ადამიანით მოვაჭრის, ნარკოტიკული საშუალების გავრცელების ხელშემწყობის ან საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 194-ე ან/და 331 1 მუხლით გათვალისწინებული დანაშაულისათვის მსჯავრდებული პირის ქონების ჩამორთმევასა და სახელმწიფოსათვის გადაცემასთან დაკავშირებული საქმეების, აგრეთვე პირის ოკუპირებულ ტერიტორიებზე აკრძალული ეკონომიკური საქმიანობის განხორციელებისათვის მსჯავრდებულ პირთან დაკავშირებულ პირად ცნობის თაობაზე საქმეების განხილვის თავისებურებანი # # 

თავი XLII2

არამართლზომიერად გადაადგილებული ან არამართლზომიერად დაკავებული ბავშვის დაბრუნებასთან ან ბავშვთან ურთიერთობის უფლების გამოყენებასთან დაკავშირებულ საქმეთა განხილვის თავისებურებანი

საქართველოს 2011 წლის 21 ივნისის კანონი №4869 - ვებგვერდი, 06.07.2011წ.

     მუხლი 3517. ამ თავში გამოყენებულ ტერმინთა განმარტება

ამ თავში გამოყენებულ ტერმინებს, ამავე თავის მიზნებისათვის, აქვს შემდეგი მნიშვნელობა:

ა) კონვენცია − „ბავშვთა საერთაშორისო გატაცების სამოქალაქო ასპექტების შესახებ“ ჰააგის 1980 წლის 25 ოქტომბრის კონვენცია;

ბ) ცენტრალური ორგანო − საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს სტრუქტურული ქვედანაყოფი;

გ) ბავშვი − 16 წლამდე ასაკის პირი;

დ) განმცხადებელი − ნებისმიერი პირი ან ორგანო, რომელიც წარმოადგენს სარჩელს არამართლზომიერად გადაადგილებული ან არამართლზომიერად დაკავებული ბავშვის დაბრუნებასთან ან ბავშვთან ურთიერთობის უფლების გამოყენებასთან დაკავშირებულ საკითხებზე;

ე) სასამართლო − თბილისისა და ქუთაისის საქალაქო და სააპელაციო სასამართლოები, საქართველოს უზენაესი სასამართლო;

ვ) მეურვეობის უფლება – საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 13057 მუხლის „ე“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული უფლება;

ზ) ბავშვთან ურთიერთობის უფლება − საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 13057 მუხლის „ვ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული უფლება;

თ) ბავშვის არამართლზომიერი გადაადგილება − პირისათვის ან ორგანოსათვის ინდივიდუალურად ან მათთვის ერთობლივად მიკუთვნებული იმ მეურვეობის უფლების დარღვევა, რომელიც უზრუნველყოფილი იყო იმ სახელმწიფოს  კანონმდებლობით, სადაც ბავშვი, ჩვეულებრივ, ცხოვრობდა უშუალოდ არამართლზომიერ გადაადგილებამდე, და რომელიც ბავშვის გადაადგილების დროისათვის რეალურად გამოიყენებოდა ინდივიდუალურად ან ერთობლივად ან/და ამგვარად გამოყენებული იქნებოდა, რომ არა მისი არამართლზომიერი გადაადგილება, ამასთანავე, ბავშვი ამ სახელმწიფოდან კონვენციის ხელშემკვრელ სახელმწიფოში მეურვეობის უფლების მქონე პირის ან ორგანოს ნებართვის გარეშე გადაადგილდა და მისი მოთხოვნის შემდეგ ბავშვის ქვეყანაში დაბრუნება არ ხდება;

ი) ბავშვის არამართლზომიერი დაკავება – პირისათვის ან ორგანოსათვის ინდივიდუალურად ან მათთვის ერთობლივად მიკუთვნებული იმ მეურვეობის უფლების დარღვევა, რომელიც უზრუნველყოფილი იყო იმ სახელმწიფოს  კანონმდებლობით, სადაც ბავშვი, ჩვეულებრივ, ცხოვრობდა უშუალოდ არამართლზომიერ დაკავებამდე, და რომელიც ბავშვის დაკავების დროისათვის რეალურად გამოიყენებოდა ინდივიდუალურად ან ერთობლივად ან/და ამგვარად გამოყენებული იქნებოდა, რომ არა მისი არამართლზომიერი დაკავება, ამასთანავე, ბავშვი ამ სახელმწიფოდან კონვენციის ხელშემკვრელ სახელმწიფოში განსაზღვრული ვადით, მეურვეობის უფლების მქონე პირის ან ორგანოს ნებართვის შედეგად გადაადგილდა, თუმცა ამ ვადის გასვლის შემდეგ, მეურვეობის უფლების მქონე პირის ან ორგანოს მოთხოვნის მიუხედავად, ბავშვის ჩვეული საცხოვრებელი ადგილის ქვეყანაში დაბრუნება არ ხდება.

საქართველოს 2011 წლის 21 ივნისის კანონი №4869 - ვებგვერდი, 06.07.2011წ.

საქართველოს 2020 წლის 10 ივნისის კანონი №6054 – ვებგვერდი, 19.06.2020წ.

     მუხლი 3518 . რეგულირების სფერო

არამართლზომიერად გადაადგილებული ან არამართლზომიერად დაკავებული ბავშვის დაბრუნებასთან ან ბავშვთან ურთიერთობის უფლების გამოყენებასთან დაკავშირებული საქმეების მიმართ გამოიყენება ამ კოდექსით დადგენილი წესები, ამ თავით განსაზღვრული თავისებურებების გათვალისწინებით.

საქართველოს 2011 წლის 21 ივნისის კანონი №4869 - ვებგვერდი, 06.07.2011წ.

     მუხლი 3519. განსჯადობა

1. არამართლზომიერად გადაადგილებული ან არამართლზომიერად დაკავებული ბავშვის დაბრუნებასთან ან ბავშვთან ურთიერთობის უფლების გამოყენებასთან დაკავშირებულ საკითხებზე სარჩელი სასამართლოში შეიტანება ამ კოდექსით დადგენილი წესით.

2. არამართლზომიერად გადაადგილებული ან არამართლზომიერად დაკავებული ბავშვის დაბრუნებასთან ან ბავშვთან ურთიერთობის უფლების გამოყენებასთან დაკავშირებულ საკითხებს პირველი ინსტანციით განიხილავენ თბილისისა და ქუთაისის საქალაქო სასამართლოები ბავშვის ადგილსამყოფლის მიხედვით. ამ თავის მიზნებისათვის, თბილისის საქალაქო სასამართლოს იურისდიქცია მოიცავს აღმოსავლეთ საქართველოს, ხოლო ქუთაისის საქალაქო სასამართლოს იურისდიქცია – დასავლეთ საქართველოს.

3. თბილისისა და ქუთაისის საქალაქო სასამართლოების მიერ არამართლზომიერად გადაადგილებული/დაკავებული ბავშვის დაბრუნებასთან ან ბავშვთან ურთიერთობის უფლების გამოყენებასთან დაკავშირებით მიღებული გადაწყვეტილება შეიძლება ამ კოდექსით დადგენილი წესით, მხარისათვის დასაბუთებული გადაწყვეტილების გადაცემიდან 2 კვირის ვადაში გასაჩივრდეს თბილისისა და ქუთაისის სააპელაციო სასამართლოებში.

4. თბილისისა  და ქუთაისის სააპელაციო სასამართლოების მიერ არამართლზომიერად გადაადგილებული/დაკავებული ბავშვის დაბრუნებასთან ან ბავშვთან ურთიერთობის უფლების გამოყენებასთან დაკავშირებით მიღებული გადაწყვეტილება შეიძლება ამ კოდექსით დადგენილი წესით, მხარისათვის დასაბუთებული გადაწყვეტილების გადაცემიდან 2 კვირის ვადაში გასაჩივრდეს საქართველოს უზენაეს სასამართლოში.

საქართველოს 2011 წლის 21 ივნისის კანონი №4869 - ვებგვერდი, 06.07.2011წ.

საქართველოს 2020 წლის 10 ივნისის კანონი №6054 – ვებგვერდი, 19.06.2020წ.

     მუხლი 35110 . შუამდგომლობა სასამართლო ბრძანების თაობაზე

თუ წარდგენილია განმცხადებლის სარჩელი არამართლზომიერად გადაადგილებული ან არამართლზომიერად დაკავებული ბავშვის დაბრუნებასთან ან ბავშვთან ურთიერთობის უფლების გამოყენებასთან დაკავშირებულ საკითხებზე, სასამართლოს მიერ საბოლოო გადაწყვეტილების მიღებამდე განმცხადებელს შეუძლია დააყენოს შუამდგომლობები:

ა) ბავშვის გადაადგილების შეზღუდვის შესახებ ბრძანების გაცემის თაობაზე;

ბ) ბავშვის შესაბამის პირთან ან დაწესებულებაში მოთავსების შესახებ ბრძანების გაცემის თაობაზე;

გ) შესაბამისი სახელმწიფო ორგანოების მეშვეობით ბავშვის ადგილსამყოფლის დადგენის შესახებ ბრძანების გაცემის თაობაზე;

დ) ნებისმიერი სხვა ბრძანების გაცემის თაობაზე, რომელსაც განმცხადებელი მიზანშეწონილად მიიჩნევს კონვენციის დებულებებიდან გამომდინარე.

საქართველოს 2011 წლის 21 ივნისის კანონი №4869 - ვებგვერდი, 06.07.2011წ.

    მუხლი 35111. ბავშვის არამართლზომიერი გადაადგილების/დაკავების ფაქტის დადგენა

1. იმ ფაქტის დადგენისას, არამართლზომიერად იყო თუ არა გადაადგილებული/დაკავებული ბავშვი, სარჩელის მიმღებ სასამართლოს შეუძლია უშუალოდ იხელმძღვანელოს ბავშვის ჩვეული საცხოვრებელი ადგილის სახელმწიფოს კანონმდებლობით, ამ სახელმწიფოს სასამართლო ან ადმინისტრაციული ორგანოს გადაწყვეტილებით ან/და მესამე სახელმწიფოს სასამართლო ან ადმინისტრაციული ორგანოს გადაწყვეტილებით, მიუხედავად იმისა, აღიარებულია თუ არა ეს გადაწყვეტილება ბავშვის ჩვეული საცხოვრებელი ადგილის სახელმწიფოს მიერ, ისე, რომ არ მიმართოს სპეციალურ პროცედურებს, რომლებსაც იგი სხვა შემთხვევაში ამგვარი გადაწყვეტილების საქართველოს ტერიტორიაზე  აღიარებისათვის/დადასტურებისათვის/ცნობისათვის გამოიყენებდა.

2. სასამართლოს შეუძლია ბავშვის დაბრუნების შესახებ გადაწყვეტილების მიღებამდე მოსთხოვოს განმცხადებელს ბავშვის ჩვეული საცხოვრებელი ადგილის სახელმწიფოს სახელმწიფო ორგანოს მიერ გაცემული ნებისმიერი დოკუმენტი, რომლითაც დასტურდება ბავშვის გადაადგილების/დაკავების არამართლზომიერება. ცენტრალური ორგანო უფლებამოსილია დაეხმაროს განმცხადებელს ამგვარი დოკუმენტის მოპოვებაში.

საქართველოს 2011 წლის 21 ივნისის კანონი №4869 - ვებგვერდი, 06.07.2011წ.

საქართველოს 2020 წლის 10 ივნისის კანონი №6054 – ვებგვერდი, 19.06.2020წ. 

    მუხლი 35112. ბავშვის არამართლზომიერი გადაადგილების/დაკავების შესახებ სარჩელის მიღების შედეგები

ცენტრალური ორგანოსგან არამართლზომიერად გადაადგილებული/დაკავებული ბავშვის ჩვეული საცხოვრებელი ადგილის ქვეყანაში დაბრუნების შესახებ საქმისწარმოების დაწყების თაობაზე ინფორმაციის მიღების შემდეგ საქართველოს არცერთი სასამართლო არ არის უფლებამოსილი, არამართლზომიერად გადაადგილებული/დაკავებული ბავშვის დაბრუნებაზე უარის თქმის შესახებ გადაწყვეტილების მიღებამდე განიხილოს მეურვეობის უფლების საკითხი.

საქართველოს 2011 წლის 21 ივნისის კანონი №4869 - ვებგვერდი, 06.07.2011წ.

საქართველოს 2020 წლის 10 ივნისის კანონი №6054 – ვებგვერდი, 19.06.2020წ.

     მუხლი 35113 . სასამართლო განხილვა

1. სასამართლომ უნდა მოუსმინოს ბავშვს, თუ მისი ასაკი, ფიზიკური და ფსიქიკური მდგომარეობა ამის შესაძლებლობას იძლევა.

2. ბავშვის მოსმენა უნდა განხორციელდეს საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით და მას უნდა დაესწროს ექსპერტი ან/და სოციალური მუშაკი.​

საქართველოს 2011 წლის 21 ივნისის კანონი №4869 - ვებგვერდი, 06.07.2011წ.

     მუხლი 35114 . სასამართლო ვადები

1. სასამართლო არამართლზომიერად გადაადგილებული ან არამართლზომიერად დაკავებული ბავშვის დაბრუნების ან ბავშვთან ურთიერთობის უფლების გამოყენების შესახებ გადაწყვეტილებას იღებს დაჩქარებული წესით, საქმის წარმოებაში მიღებიდან ექვსი კვირის განმავლობაში.

2. სასამართლო განმცხადებლის მიერ ამ კოდექსის 35110  მუხლით გათვალისწინებულ შუამდგომლობებთან დაკავშირებით გადაწყვეტილებას იღებს 48 საათში.

საქართველოს 2011 წლის 21 ივნისის კანონი №4869 - ვებგვერდი, 06.07.2011წ.

     მუხლი 35115 . სასამართლო გადაწყვეტილება არამართლზომიერად გადაადგილებული ან არამართლზომიერად დაკავებული ბავშვის დაბრუნების შესახებ

1. სასამართლო იღებს გადაწყვეტილებას არამართლზომიერად გადაადგილებული ან არამართლზომიერად დაკავებული ბავშვის დაბრუნების შესახებ, თუ:

ა) ბავშვი არამართლზომიერად არის გადაადგილებული ან არამართლზომიერად არის დაკავებული და მისი არამართლზომიერი გადაადგილების ან არამართლზომიერი დაკავების თარიღიდან სარჩელის წარდგენის მომენტამდე გასულია ერთ წელზე ნაკლები;

ბ) ბავშვის არამართლზომიერი გადაადგილების ან არამართლზომიერი დაკავების თარიღიდან სარჩელის წარდგენის მომენტამდე გასულია ერთ წელზე მეტი და თვალნათლივ არ იქნა ნაჩვენები, რომ ბავშვი ინტეგრირებულია თავის ახალ გარემოში.

2. ამ მუხლის დებულებები სასამართლოს არ უზღუდავს უფლებას, საქმის განხილვის ნებისმიერ ეტაპზე მიიღოს გადაწყვეტილება ბავშვის დაბრუნების შესახებ.

საქართველოს 2011 წლის 21 ივნისის კანონი №4869 - ვებგვერდი, 06.07.2011წ.

საქართველოს 2020 წლის 10 ივნისის კანონი №6054 – ვებგვერდი, 19.06.2020წ.

     მუხლი 35116. სასამართლო გადაწყვეტილება არამართლზომიერად გადაადგილებული ან არამართლზომიერად დაკავებული ბავშვის საქართველოში დატოვების შესახებ

სასამართლო უფლებამოსილია უარი თქვას არამართლზომიერად გადაადგილებული ან არამართლზომიერად დაკავებული ბავშვის დაბრუნებაზე, თუ:

ა) ბავშვის არამართლზომიერი გადაადგილების/დაკავების თარიღიდან შესაბამისი განცხადების ან სარჩელის წარდგენის მომენტამდე 1 წელზე მეტია გასული და იგი ინტეგრირებულია ახალ გარემოში; 

ბ) პირი ან ორგანო, რომელიც ბავშვის დაბრუნებას ითხოვს, ბავშვის საქართველოში არამართლზომიერი გადაადგილების/დაკავების მომენტისათვის რეალურად არ ახორციელებდა მეურვეობას ანდა დაეთანხმა ან მოგვიანებით შეეგუა ბავშვის ასეთ გადაადგილებას/დაკავებას;

გ) ბავშვის ასაკი, მისი ფიზიკური და ფსიქიკური მდგომარეობა იძლევა იმის შესაძლებლობას, რომ გათვალისწინებულ იქნეს მისი აზრი, და იგი ცალსახად უარს აცხადებს დაბრუნებაზე;

დ) არსებობს იმის სერიოზული რისკი, რომ დაბრუნება ბავშვს ფიზიკურ ან ფსიქოლოგიურ საფრთხეს შეუქმნის ანდა სხვაგვარად ჩააყენებს აუტანელ მდგომარეობაში.

საქართველოს 2011 წლის 21 ივნისის კანონი №4869 - ვებგვერდი, 06.07.2011წ.

საქართველოს 2020 წლის 10 ივნისის კანონი №6054 – ვებგვერდი, 19.06.2020წ.

    მუხლი 35117. არამართლზომიერად გადაადგილებული/დაკავებული ბავშვის დაბრუნების შესახებ ან ბავშვთან ურთიერთობის უფლების გამოყენების შესახებ გადაწყვეტილების აღსრულება და მისი აღსრულების შეწყვეტა

1. არამართლზომიერად გადაადგილებული/დაკავებული ბავშვის დაბრუნების შესახებ ან ბავშვთან ურთიერთობის უფლების გამოყენების შესახებ გადაწყვეტილება უნდა შეიცავდეს მის აღსრულებასთან დაკავშირებულ საკითხებს.

2. თუ არამართლზომიერად გადაადგილებული/დაკავებული ბავშვის დაბრუნების შესახებ გადაწყვეტილების აღსრულებისათვის პასუხისმგებელი ორგანოების მიერ საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად ზომების მიღების შემდეგ ბავშვი, რომელმაც მიაღწია ისეთ ასაკსა და სიმწიფის ხარისხს, როდესაც მისი აზრის გათვალისწინება მიზანშეწონილია, უარს იტყვის დაბრუნებაზე, საქმე ეგზავნება ამ გადაწყვეტილების მიმღებ სასამართლოს, რომელიც საქმის წარმოებაში მიღებიდან 1 კვირის ვადაში იღებს გადაწყვეტილებას აღნიშნული გადაწყვეტილების აღსრულების პროცედურის შეწყვეტის შესახებ. თუ ბავშვის საუკეთესო ინტერესები მოითხოვს, ეს გადაწყვეტილება ზეპირი მოსმენით მიიღება.

3. თუ არამართლზომიერად გადაადგილებული/დაკავებული ბავშვი უარს იტყვის დაბრუნებაზე, მისი ნების ნამდვილობა ფსიქოლოგის დასკვნით უნდა დადასტურდეს.

4. არამართლზომიერად გადაადგილებული/დაკავებული ბავშვის დაბრუნების შესახებ გადაწყვეტილების აღსრულების პროცედურები, მისი აღსრულებისათვის პასუხისმგებელი ორგანოები და ამ გადაწყვეტილების აღსრულების პროცესში მათი უფლებამოსილებები განისაზღვრება საქართველოს მთავრობის მიერ დამტკიცებული „არამართლზომიერად გადაადგილებული ან არამართლზომიერად დაკავებული ბავშვის დაბრუნების ან ბავშვთან ურთიერთობის უფლების განხორციელების შესახებ მიმართვიანობის (რეფერირების) და აღსრულების პროცედურებით“.

საქართველოს 2011 წლის 21 ივნისის კანონი №4869 - ვებგვერდი, 06.07.2011წ.

საქართველოს 2020 წლის 10 ივნისის კანონი №6054 – ვებგვერდი, 19.06.2020წ.

     მუხლი 35118 . ხარჯები

1. განმცხადებელი თავისუფლდება პროცესის ხარჯების ანაზღაურებისაგან.

2. არამართლზომიერად გადაადგილებული ან არამართლზომიერად დაკავებული ბავშვის დაბრუნებასთან ან ბავშვთან ურთიერთობის უფლების გამოყენებასთან დაკავშირებული გადაწყვეტილების მიღებისას სასამართლო იმ პირს, რომელმაც ბავშვი არამართლზომიერად გადააადგილა ან არამართლზომიერად დააკავა, ანდა რომელმაც ხელი შეუშალა ბავშვთან ურთიერთობის უფლების გამოყენებას, აკისრებს იმ აუცილებელი ხარჯების ანაზღაურებას, რომლებიც გაიღო განმცხადებელმა, მათ შორის, სამგზავრო ხარჯებს, ბავშვის ადგილსამყოფლის დასადგენად გაღებულ ნებისმიერ ხარჯს ან გადახდილ თანხას, განმცხადებლის იურიდიული წარმომადგენლობის ხარჯებს და ბავშვის დაბრუნების ხარჯებს.

საქართველოს 2011 წლის 21 ივნისის კანონი №4869 - ვებგვერდი, 06.07.2011წ.

თავი XLII3

 

„მშობლის პასუხისმგებლობისა და ბავშვთა დაცვის ზომების შესრულებასთან დაკავშირებით იურისდიქციის, გამოსაყენებელი სამართლის, აღიარების, შესრულებისა და თანამშრომლობის შესახებ“ ჰააგის 1996 წლის 19 ოქტომბრის კონვენციით გათვალისწინებულ საქმეთა განხილვის თავისებურებანი

საქართველოს 2014 წლის 19 მარტის  კანონი №2111   – ვებგვერდი, 01.04.2014წ.

    მუხლი 35119. კონვენციით განსაზღვრული ცენტრალური ორგანო

„მშობლის პასუხისმგებლობისა და ბავშვთა დაცვის ზომების შესრულებასთან დაკავშირებით იურისდიქციის, გამოსაყენებელი სამართლის, აღიარების, შესრულებისა და თანამშრომლობის შესახებ“ ჰააგის 1996 წლის 19 ოქტომბრის კონვენციით განსაზღვრული ცენტრალური ორგანოა საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს სტრუქტურული ქვედანაყოფი.

საქართველოს 2014 წლის 19 მარტის  კანონი №2111   – ვებგვერდი, 01.04.2014წ.  

    მუხლი 35120. კონვენციის მონაწილე სახელმწიფოს ცენტრალური ორგანოს მოთხოვნის შესრულება

1. „მშობლის პასუხისმგებლობისა და ბავშვთა დაცვის ზომების შესრულებასთან დაკავშირებით იურისდიქციის, გამოსაყენებელი სამართლის, აღიარების, შესრულებისა და თანამშრომლობის შესახებ“ ჰააგის 1996 წლის 19 ოქტომბრის კონვენციის მონაწილე სახელმწიფოს იმავე კონვენციის საფუძველზე განსაზღვრული ცენტრალური ორგანოს მოთხოვნას ბავშვის პიროვნების ან/და ქონების დასაცავად საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს სტრუქტურული ქვედანაყოფი უგზავნის მეურვეობისა და მზრუნველობის ორგანოებს ბავშვის ფაქტობრივი ადგილსამყოფლის მიხედვით, რომლებიც ვალდებული არიან, მოთხოვნის მიღებისთანავე განახორციელონ საქართველოს კანონმდებლობით გათვალისწინებული ღონისძიებები.

2. ბავშვის პიროვნების ან/და ქონების დასაცავად მეურვეობისა და მზრუნველობის ორგანოების მიერ სასამართლოსთვის მიმართვის შემთხვევაში სასამართლო საქმეს განიხილავს საქმის წარმოებაში მიღებიდან არაუგვიანეს 6 კვირისა.

თავი XLIII

საოჯახო საქმეთა განხილვის თავისებურებანი

     მუხლი 352. გამოყენების სფერო

საქორწინო და საოჯახო საქმეების მიმართ გამოიყენება ამ კოდექსით დადგენილი წესები იმ დამატებებით, რაც ამ თავშია დადგენილი.

     მუხლი 353. ერთ-ერთი მეუღლის გარდაცვალება

ერთ-ერთი მეუღლის გარდაცვალების შემთხვევაში სასამართლოში აღძრული საქმე უნდა შეწყდეს.

     მუხლი 354. საქმის გარემოების დადგენა სასამართლოს ინიციატივით

1. სასამართლოს შეუძლია თავისი ინიციატივით განსაზღვროს დასადგენ გარემოებათა წრე და მხარეთა ახსნა-განმარტების შემდეგ თვითონ გამოითხოვოს მტკიცებულებები, რომლებზედაც მხარეებს არ მიუთითებიათ.

2. საოჯახო-სამართლებრივი ურთიერთობიდან წარმოშობილი საქმეები არ შეიძლება განიხილებოდეს სხვა ხასიათის მოთხოვნების შესახებ აღძრულ საქმეებთან ერთად.

     მუხლი 355. სასამართლოს დროებითი განკარგულება

1. სასამართლოს შეუძლია მხარეთა შუამდგომლობის საფუძველზე მიიღოს დროებითი განკარგულება, რათა მოაწესრიგოს:

ა) შვილის მიმართ მშობელთა ზრუნვის საკითხები;

ბ) ერთ-ერთი მშობლის ურთიერთობა ბავშვთან;

გ) ბავშვის აღსაზრდელად გადაცემა ერთ-ერთი მშობლისათვის;

დ) მცირეწლოვანი ბავშვის შენახვის ვალდებულება;

ე) საკითხი ერთ-ერთი მეუღლის მიერ მეორე მეუღლისათვის მატერიალური დახმარების გაწევის შესახებ;

ვ) საოჯახო მეურნეობისა და ბინით სარგებლობის საკითხი;

ზ) საოჯახო-სამართლებრივი ურთიერთობიდან წარმოშობილი საქმეების განხილვასთან დაკავშირებით ხარჯების ავანსის სახით გადახდევინების საკითხი.

2. აღნიშნულ საკითხებზე სასამართლოს განჩინება შეიძლება გამოტანილ იქნეს საქმის ზეპირი განხილვის გარეშე.

3. განჩინების გამომტან სასამართლოს შეუძლია, მხარეთა განცხადების საფუძველზე, შეცვალოს ან მთლიანად გააუქმოს თავისი განჩინება.

     მუხლი 356. სასამართლოს გადაწყვეტილება განქორწინების ან ქორწინების ბათილად ცნობის შესახებ

1. განქორწინების ან ქორწინების ბათილად ცნობის შესახებ გამოტანილი გადაწყვეტილებით სასამართლო, თუ ამას მოითხოვენ მხარეები თავიანთი განცხადებით, გადაწყვეტს:

ა) ქორწინებაში დაბადებულ ბავშვზე მშობელთა საერთო ზრუნვის საკითხს;

ბ) ერთ-ერთი მშობლის ქორწინებაში დაბადებულ ბავშვთან ურთიერთობის მოწესრიგების საკითხს;

გ) ბავშვის ერთ-ერთი მშობლისათვის გადაცემის საკითხს;

დ) ქორწინებაში დაბადებული ბავშვისათვის მატერიალური დახმარების გაწევის (რჩენის) საკითხს;

ე) მეუღლეთა ურთიერთრჩენის საკითხს.

2. განქორწინების ან ქორწინების ბათილად ცნობისა და მათი შედეგების შესახებ სასამართლოს გამოაქვს ერთიანი გადაწყვეტილება. თუ სასამართლო ცალკე გამოყოფს ქორწინების საქმეებიდან გამომდინარე სხვა საქმეებს, მაშინ მას ამ მუხლის პირველი ნაწილის „ა” და „ბ” ქვეპუნქტებში მითითებულ საკითხებზე გამოაქვს განჩინება. ასეთი განჩინების მიმართ დასაშვებია კერძო საჩივრის შეტანა.

 

თავი XLIV

    (ამოღებულია)

საქართველოს 1999 წლის 10 დეკემბრის კანონი №70 – სსმ I, №48(55), 16.12.1999 წ., მუხ.245

    მუხლი 357. (ამოღებულია)

საქართველოს 1999 წლის 10 დეკემბრის კანონი №70 – სსმ I, №48(55), 16.12.1999 წ., მუხ.245

    მუხლი 358. (ამოღებულია)

საქართველოს 1999 წლის 10 დეკემბრის კანონი №70 – სსმ I, №48(55), 16.12.1999 წ., მუხ.245

    მუხლი 359. (ამოღებულია)

საქართველოს 1999 წლის 8 სექტემბრის კანონი №2365 – სსმ I, №43(50), 21.09.1999 წ., მუხ.214

საქართველოს 1999 წლის 10 დეკემბრის კანონი №70 – სსმ I, №48(55), 16.12.1999 წ., მუხ.245

    მუხლი 360. (ამოღებულია)

საქართველოს 1999 წლის 28 მაისის კანონი №1972 – სსმ I, №18(25), 01.06.1999 წ., მუხ.71

საქართველოს 1999 წლის 10 დეკემბრის კანონი №70 – სსმ I, №48(55), 16.12.1999 წ., მუხ.245

    მუხლი 361. (ამოღებულია)

საქართველოს 1999 წლის 10 დეკემბრის კანონი №70 – სსმ I, №48(55), 16.12.1999 წ., მუხ.245

   მუხლი 362. (ამოღებულია)

საქართველოს 1999 წლის 10 დეკემბრის კანონი №70 – სსმ I, №48(55), 16.12.1999 წ., მუხ.245

    მუხლი 363. (ამოღებულია)

საქართველოს 1999 წლის 10 დეკემბრის კანონი №70 – სსმ I, №48(55), 16.12.1999 წ., მუხ.245

თავი XLIV 1

წარმოება რეკეტული ქონების, თანამდებობის პირის, „ქურდული სამყაროს“ წევრის, ადამიანით მოვაჭრის, ნარკოტიკული საშუალების გავრცელების ხელშემწყობის ან საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 194-ე ან/და 331 1 მუხლით გათვალისწინებული დანაშაულისათვის მსჯავრდებული პირის ქონების ჩამორთმევასა და სახელმწიფოსათვის გადაცემასთან დაკავშირებით

საქართველოს 2004 წლის 24 ივნისის კანონი №211 - სსმ I, №18, 09.07.2004 წ., მუხ.64

საქართველოს 2005 წლის 20 დეკემბრის კანონი №2357 - სსმ I, №57, 29.12.2005წ., მუხ.441

საქართველოს 2006 წლის 7 დეკემბრის კანონი №3838 - სსმ I, №48, 22.12.2006წ., მუხ.335

საქართველოს 2007 წლის 4 ივლისის კანონი №5199 - სსმ I, №28, 18.07.2007წ., მუხ.286

     მუხლი 3561. ტერმინთა განმარტება

ამ თავის მიზნებისათვის ტერმინებს აქვს შემდეგი მნიშვნელობა:

ა) რეკეტი – შემოსავლის ან სხვაგვარი ქონებრივი სარგებლის სისტემატურად მიღების მიზნით წარმოებული არაერთჯერადი და ორგანიზებული საქმიანობა, რომელიც დაკავშირებულია განზრახი დანაშაულის ჩადენასთან (თუ ნასამართლობა არ არის გაქარწყლებული ან მოხსნილი), თუ იგი განხორციელდა ორჯერ მაინც ხუთი კალენდარული წლის განმავლობაში, რომელშიც არ შედის რეკეტირის დაპატიმრებისა და სასჯელის მოხდის ვადა;

ბ) რეკეტული დაჯგუფება – თავისი საქმიანობით რეკეტთან დაკავშირებული იურიდიული პირი, აგრეთვე ფიზიკურ ან/და იურიდიულ პირთა ნებისმიერი გაერთიანება;

გ) რეკეტირი – პირი, რომელიც დამოუკიდებლად ან სხვა პირთან/პირებთან ერთად წარმართავს რეკეტული დაჯგუფების საქმიანობას ან სხვაგვარად მონაწილეობს რეკეტული დაჯგუფების საქმიანობაში და რომლისთვისაც ცნობილია, რომ ეს დაჯგუფება რეკეტული დაჯგუფებაა, აგრეთვე რომელიც უკანონოდ წყვეტს რეკეტულ დაჯგუფებათა ან რეკეტულ დაჯგუფებასა და სხვა პირთა შორის დავებს ან მონაწილეობს მათ გადაწყვეტაში;

დ) თანამდებობის პირი – „კორუფციის წინააღმდეგ ბრძოლის შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-2 მუხლით განსაზღვრული თანამდებობის პირი, საჯარო მოხელე, საჯარო სამართლის იურიდიული პირის ხელმძღვანელი ან მისი მოადგილე, აგრეთვე იმ საწარმოს ხელმძღვანელობაზე/წარმომადგენლობაზე უფლებამოსილი პირი, რომელშიც სახელმწიფო ან მუნიციპალიტეტი ფლობს წილის (აქციათა) 50%-ს ან 50%-ზე მეტს, მიუხედავად იმისა, გათავისუფლებულია თუ არა იგი დაკავებული თანამდებობიდან;

ე) ადამიანით მოვაჭრე – ფიზიკური ან იურიდიული პირი ან პირთა ჯგუფი, რომელმაც ჩაიდინა საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 1431 ან/და 1432 მუხლით გათვალისწინებული დანაშაული; 

ვ) ნარკოტიკული საშუალების გავრცელების ხელშემწყობი – ფიზიკური ან იურიდიული პირი ან პირთა ჯგუფი, რომელმაც ჩაიდინა საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 260-ე მუხლით (თუ დადასტურებულია ნარკოტიკული საშუალების გასაღების მიზანი) ან 261-ე მუხლის მე-4 ნაწილით (თუ დადასტურებულია ფსიქოტროპული ნივთიერების გასაღების მიზანი) გათვალისწინებული დანაშაული ან საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის XXXIII თავით გათვალისწინებული სხვა განსაკუთრებით მძიმე დანაშაული;

ზ) „ქურდული სამყაროს“ წევრი:

ზ.ა) პირი, რომელიც აღიარებს „ქურდულ სამყაროს“ და აქტიურად მონაწილეობს მის საქმიანობაში, აგრეთვე პირი, რომელიც აღიარებს „ქურდულ სამყაროს“, კავშირი აქვს მასთან და სახეზეა აშკარად გამოხატული ნიშნების ერთობლიობა, რომ პირი თავისი ქმედებით გამოხატავს მზადყოფნას „ქურდული სამყაროს“ საქმიანობაში მონაწილეობისთვის;

ზ.ბ) პირი, რომელიც ნებისმიერი ფორმით მართავს ან/და ორგანიზებას უწევს „ქურდულ სამყაროს“ ან „ქურდული სამყაროს“ საქმიანობის მეთოდების გამოყენებით მართავს ან/და ორგანიზებას უწევს პირთა გარკვეულ ჯგუფს („კანონიერი ქურდი“);

თ) ოჯახის წევრი – რეკეტირის, თანამდებობის პირის, „ქურდული სამყაროს“ წევრის, ადამიანით მოვაჭრის, ნარკოტიკული საშუალების გავრცელების ხელშემწყობის ან საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 194-ე ან/და 3311 მუხლით გათვალისწინებული დანაშაულისათვის მსჯავრდებული პირის მეუღლე, არასრულწლოვანი შვილი, გერი, აგრეთვე რეკეტირთან, თანამდებობის პირთან, „ქურდული სამყაროს“ წევრთან, ადამიანით მოვაჭრესთან, ნარკოტიკული საშუალების გავრცელების ხელშემწყობთან ან საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 194-ე ან/და 3311 მუხლით გათვალისწინებული დანაშაულისათვის მსჯავრდებულ პირთან მუდმივად მცხოვრები პირი;

ი) ახლო ნათესავი – რეკეტირის, თანამდებობის პირის, „ქურდული სამყაროს“ წევრის, ადამიანით მოვაჭრის, ნარკოტიკული საშუალების გავრცელების ხელშემწყობის ან საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 194-ე ან/და 3311 მუხლით გათვალისწინებული დანაშაულისათვის მსჯავრდებული პირის ოჯახის წევრი, პირდაპირი აღმავალი ან დამავალი შტოს ნათესავი, და, ძმა, მშობლის ან შვილის გერი, მეუღლის და, ძმა, მშობელი;

კ) რეკეტირთან, თანამდებობის პირთან, „ქურდული სამყაროს“ წევრთან, ადამიანით მოვაჭრესთან, ნარკოტიკული საშუალების გავრცელების ხელშემწყობთან ან საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 194-ე ან/და 3311 მუხლით გათვალისწინებული დანაშაულისათვის მსჯავრდებულ პირთან დაკავშირებული პირი – პირი, რომელსაც იურიდიული დოკუმენტაციის საფუძველზე საკუთრებაში აქვს ქონება და არსებობს საფუძვლიანი ეჭვი, რომ იგი მიღებულია რეკეტის შედეგად ან მოპოვებულია რეკეტირის, თანამდებობის პირის, „ქურდული სამყაროს“ წევრის, ადამიანით მოვაჭრის, ნარკოტიკული საშუალების გავრცელების ხელშემწყობის ან საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 194-ე ან/და 3311 მუხლით გათვალისწინებული დანაშაულისათვის მსჯავრდებული პირის მიერ ან/და ამ ქონებით სარგებლობს, მას განკარგავს (ან განკარგავდა) რეკეტირი, თანამდებობის პირი, „ქურდული სამყაროს“ წევრი, ადამიანით მოვაჭრე, ნარკოტიკული საშუალების გავრცელების ხელშემწყობი ან საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 194-ე ან/და 3311 მუხლით გათვალისწინებული დანაშაულისათვის მსჯავრდებული პირი;

ლ) რეკეტული ქონება – რეკეტის შედეგად მიღებული ქონება, ამ ქონებიდან მიღებული შემოსავალი, რეკეტიდან მიღებული შემოსავლით შეძენილი ქონება, აგრეთვე რეკეტული დაჯგუფების, რეკეტირის, რეკეტირის ოჯახის წევრის, ახლო ნათესავის ან რეკეტირთან დაკავშირებული პირის შემოსავალი, ქონება ან ქონებიდან მიღებული შემოსავალი, რომლის მართლზომიერი საშუალებებით მიღების დამადასტურებელი საბუთი ან სხვა მტკიცებულება არ არსებობს;

მ) თანამდებობის პირის ქონება – თანამდებობის პირის, მისი ოჯახის წევრის, ახლო ნათესავის ან თანამდებობის პირთან დაკავშირებული პირის შემოსავალი, ქონება ან ქონებიდან მიღებული შემოსავალი, რომლის მართლზომიერი საშუალებებით მიღების დამადასტურებელი საბუთი ან სხვა მტკიცებულება არ არსებობს;

ნ) „ქურდული სამყაროს“ წევრის ქონება – „ქურდული სამყაროს“ წევრის, მისი ოჯახის წევრის ან ახლო ნათესავის ან რეკეტირთან ან „ქურდული სამყაროს“ წევრთან დაკავშირებული პირის შემოსავალი, ქონება ან ქონებიდან მიღებული შემოსავალი, რომლის მართლზომიერი საშუალებებით მიღების დამადასტურებელი საბუთი ან სხვა მტკიცებულება არ არსებობს;

ო) ადამიანით მოვაჭრის ქონება – ადამიანით მოვაჭრის, მისი ოჯახის წევრის, ახლო ნათესავის ან ადამიანით მოვაჭრესთან დაკავშირებული პირის შემოსავალი, ქონება ან ქონებიდან მიღებული შემოსავალი, რომლის მართლზომიერი საშუალებებით მიღების დამადასტურებელი საბუთი ან სხვა მტკიცებულება არ არსებობს;

პ) ნარკოტიკული საშუალების გავრცელების ხელშემწყობის ქონება – ნარკოტიკული საშუალების გავრცელების ხელშემწყობის, მისი ოჯახის წევრის, ახლო ნათესავის ან ნარკოტიკული საშუალების გავრცელების ხელშემწყობთან დაკავშირებული პირის შემოსავალი, ქონება ან ქონებიდან მიღებული შემოსავალი, რომლის მართლზომიერი საშუალებებით მიღების დამადასტურებელი საბუთი ან სხვა მტკიცებულება არ არსებობს;

ჟ) საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 194-ე ან/და 3311 მუხლით გათვალისწინებული დანაშაულისათვის მსჯავრდებული პირის ქონება – საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 194-ე ან/და 3311 მუხლით გათვალისწინებული დანაშაულისათვის მსჯავრდებული პირის, მისი ოჯახის წევრის, ახლო ნათესავის ან საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 194-ე ან/და 3311 მუხლით გათვალისწინებული დანაშაულისათვის მსჯავრდებულ პირთან დაკავშირებული პირის შემოსავალი, ქონება ან ქონებიდან მიღებული შემოსავალი, რომლის მართლზომიერი საშუალებებით მიღების დამადასტურებელი საბუთი ან სხვა მტკიცებულება არ არსებობს;

რ) უკანონო ქონება – ქონება, აგრეთვე ამ ქონებიდან მიღებული შემოსავალი, აქციები (წილი), რომელიც/რომლებიც რეკეტულ დაჯგუფებას, რეკეტირს, თანამდებობის პირს, „ქურდული სამყაროს“ წევრს, ადამიანით მოვაჭრეს, ნარკოტიკული საშუალების გავრცელების ხელშემწყობს ან საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 194-ე ან/და 331 1 მუხლით გათვალისწინებული დანაშაულისათვის მსჯავრდებულ პირს, მისი ოჯახის წევრს, მის ახლო ნათესავს ან მასთან დაკავშირებულ პირს კანონის მოთხოვნათა დარღვევით აქვს მოპოვებული;

ს) დაუსაბუთებელი ქონება – ქონება, აგრეთვე ამ ქონებიდან მიღებული შემოსავალი, აქციები (წილი), რომლის/რომელთა კანონიერი საშუალებებით მოპოვების დამადასტურებელი დოკუმენტები რეკეტულ დაჯგუფებას, რეკეტირს, თანამდებობის პირს, „ქურდული სამყაროს“ წევრს, ადამიანით მოვაჭრეს, ნარკოტიკული საშუალების გავრცელების ხელშემწყობს ან საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 194-ე ან/და 3311 მუხლით გათვალისწინებული დანაშაულისათვის მსჯავრდებულ პირს, მისი ოჯახის წევრს, მის ახლო ნათესავს ან მასთან დაკავშირებულ პირს არ გააჩნია ან რომელიც/რომლებიც მოპოვებულია უკანონო ქონების გასხვისების შედეგად მიღებული ფულადი სახსრებით.

საქართველოს 2005 წლის 20 დეკემბრის კანონი №2357 - სსმ I, №57, 29.12.2005წ., მუხ.441

საქართველოს 2006 წლის 7 დეკემბრის კანონი №3838 - სსმ I, №48, 22.12.2006წ., მუხ.335

საქართველოს 2007 წლის 4 ივლისის კანონი №5199 - სსმ I, №28, 18.07.2007წ., მუხ.286 

     მუხლი 3562. რეკეტული ქონების, თანამდებობის პირის, „ქურდული სამყაროს“ წევრის, ადამიანით მოვაჭრის, ნარკოტიკული საშუალების გავრცელების ხელშემწყობის ან საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 194-ე ან/და 3311 მუხლით გათვალისწინებული დანაშაულისათვის მსჯავრდებული პირის ქონების ჩამორთმევისა და სახელმწიფოსათვის გადაცემის თაობაზე სარჩელის აღძვრა

1. რეკეტული ქონების, თანამდებობის პირის, „ქურდული სამყაროს“ წევრის, ადამიანით მოვაჭრის, ნარკოტიკული საშუალების გავრცელების ხელშემწყობის ან საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 194-ე ან/და 3311 მუხლით გათვალისწინებული დანაშაულისათვის მსჯავრდებული პირის ქონების ჩამორთმევისა და სახელმწიფოსათვის გადაცემის თაობაზე სარჩელის აღძვრის უფლება აქვს პროკურორს რეკეტირის, თანამდებობის პირის, „ქურდული სამყაროს“ წევრის, ადამიანით მოვაჭრის, ნარკოტიკული საშუალების გავრცელების ხელშემწყობის ან საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 194-ე ან/და 3311 მუხლით გათვალისწინებული დანაშაულისათვის მსჯავრდებული პირის მიმართ სასამართლოს განაჩენის კანონიერ ძალაში შესვლიდან 10 წლის ვადაში.

2. რეკეტული ქონების ჩამორთმევისა და სახელმწიფოსათვის გადაცემის თაობაზე სარჩელი შესაძლებელია აღიძრას რეკეტული დაჯგუფების, რეკეტირის, მისი ოჯახის წევრის, ახლო ნათესავის ან რეკეტირთან დაკავშირებული პირის მიმართ.

3. თანამდებობის პირის ქონების ჩამორთმევისა და სახელმწიფოსათვის გადაცემის თაობაზე სარჩელი შესაძლებელია აღიძრას თანამდებობის პირის, მისი ოჯახის წევრის, ახლო ნათესავის ან თანამდებობის პირთან დაკავშირებული პირის მიმართ.

4. „ქურდული სამყაროს“ წევრის ქონების ჩამორთმევისა და სახელმწიფოსათვის გადაცემის თაობაზე სარჩელი შესაძლებელია აღიძრას „ქურდული სამყაროს“ წევრის, მისი ოჯახის წევრის ან ახლო ნათესავის ან „ქურდული სამყაროს“ წევრთან დაკავშირებული პირის მიმართ.

5. ადამიანით მოვაჭრის ქონების ჩამორთმევისა და სახელმწიფოსათვის გადაცემის თაობაზე სარჩელი შესაძლებელია აღიძრას ადამიანით მოვაჭრის, მისი ოჯახის წევრის, ახლო ნათესავის ან ადამიანით მოვაჭრესთან დაკავშირებული პირის მიმართ.

6. ნარკოტიკული საშუალების გავრცელების ხელშემწყობის ქონების ჩამორთმევისა და სახელმწიფოსათვის გადაცემის თაობაზე სარჩელი შესაძლებელია აღიძრას ნარკოტიკული საშუალების გავრცელების ხელშემწყობის, მისი ოჯახის წევრის, ახლო ნათესავის ან ნარკოტიკული საშუალების გავრცელების ხელშემწყობთან დაკავშირებული პირის მიმართ.

7. საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 194-ე ან/და 3311 მუხლით გათვალისწინებული დანაშაულისათვის მსჯავრდებული პირის ქონების ჩამორთმევისა და სახელმწიფოსათვის გადაცემის თაობაზე სარჩელი შესაძლებელია აღიძრას საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 194-ე ან/და 3311 მუხლით გათვალისწინებული დანაშაულისათვის მსჯავრდებული პირის, მისი ოჯახის წევრის, ახლო ნათესავის ან საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 194-ე ან/და 3311 მუხლით გათვალისწინებული დანაშაულისათვის მსჯავრდებულ პირთან დაკავშირებული პირის მიმართ.

საქართველოს 2004 წლის 24 ივნისის კანონი №211 - სსმ I, №18, 09.07.2004 წ., მუხ.64

საქართველოს 2005 წლის 20 დეკემბრის კანონი №2357 - სსმ I, №57, 29.12.2005წ., მუხ.441

საქართველოს 2006 წლის 7 დეკემბრის კანონი №3838 - სსმ I, №48, 22.12.2006წ., მუხ.335

საქართველოს 2007 წლის 4 ივლისის კანონი №5199 - სსმ I, №28, 18.07.2007წ., მუხ.286

საქართველოს 2010 წლის 4 მაისის კანონი №3035 - სსმ I, №24, 10.05.2010წ., მუხ.163 

    მუხლი 3563. ქონების რეკეტულად ცნობა, რეკეტული დაჯგუფების, რეკეტირის, თანამდებობის პირის, „ქურდული სამყაროს“ წევრის, ადამიანით მოვაჭრის, ნარკოტიკული საშუალების გავრცელების ხელშემწყობის ან საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 194-ე ან/და 3311 მუხლით გათვალისწინებული დანაშაულისათვის მსჯავრდებული პირის ქონების უკანონოდ და დაუსაბუთებლად ცნობა

1. მოსამართლე ქონებას რეკეტულად ცნობს, თუ საქმის წარმოების პროცესში, სათანადო მტკიცებულებათა შეფასების საფუძველზე გაირკვა, რომ ქონება მიღებულია რეკეტის შედეგად, წარმოადგენს შემოსავალს რეკეტის შედეგად მიღებული ქონებიდან, შეძენილია რეკეტიდან მიღებული შემოსავლით ან არ არსებობს რეკეტული დაჯგუფების, რეკეტირის, მისი ოჯახის წევრის, ახლო ნათესავის ან რეკეტირთან დაკავშირებული პირის ქონების მართლზომიერი საშუალებებით მიღების დამადასტურებელი საბუთი ან სხვა მტკიცებულება.

2. მოსარჩელე ვალდებულია სასამართლოს წარუდგინოს მტკიცებულებები მოპასუხის ქონების რეკეტულობის შესახებ.

3. მოსამართლე რეკეტული დაჯგუფების, რეკეტირის, თანამდებობის პირის, „ქურდული სამყაროს“ წევრის, ადამიანით მოვაჭრის, ნარკოტიკული საშუალების გავრცელების ხელშემწყობის ან საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 194-ე ან/და 331 1 მუხლით გათვალისწინებული დანაშაულისათვის მსჯავრდებული პირის, მისი ოჯახის წევრის ან ახლო ნათესავის ან რეკეტირთან, თანამდებობის პირთან, „ქურდული სამყაროს“ წევრთან, ადამიანით მოვაჭრესთან, ნარკოტიკული საშუალების გავრცელების ხელშემწყობთან ან საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 194-ე ან/და 331 1 მუხლით გათვალისწინებული დანაშაულისათვის მსჯავრდებულ პირთან დაკავშირებული პირის ქონებას უკანონოდ ცნობს, თუ საქმის წარმოების პროცესში, სათანადო მტკიცებულებათა შეფასების საფუძველზე სასამართლომ გამოარკვია, რომ ქონება ან ამ ქონების შეძენისთვის საჭირო საშუალებები კანონის მოთხოვნათა დარღვევითაა მოპოვებული.

4. მოსარჩელე ვალდებულია სასამართლოს წარუდგინოს მტკიცებულებები მოპასუხის ქონების უკანონობის შესახებ.

5. მოსამართლე რეკეტული დაჯგუფების, რეკეტირის, თანამდებობის პირის, „ქურდული სამყაროს“ წევრის, ადამიანით მოვაჭრის, ნარკოტიკული საშუალების გავრცელების ხელშემწყობის ან საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 194-ე ან/და 331 1 მუხლით გათვალისწინებული დანაშაულისათვის მსჯავრდებული პირის, მისი ოჯახის წევრის ან ახლო ნათესავის ან რეკეტირთან, თანამდებობის პირთან, „ქურდული სამყაროს“ წევრთან, ადამიანით მოვაჭრესთან, ნარკოტიკული საშუალების გავრცელების ხელშემწყობთან ან საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 194-ე ან/და 331 1 მუხლით გათვალისწინებული დანაშაულისათვის მსჯავრდებულ პირთან დაკავშირებული პირის ქონებას დაუსაბუთებლად ცნობს, თუ საქმის წარმოების პროცესში მოპასუხემ სასამართლოს ვერ წარუდგინა ქონების ან ამ ქონების შეძენისთვის საჭირო ფინანსური საშუალებების კანონიერი გზით მოპოვების ან აღნიშნულ ქონებაზე საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი გადასახადების გადახდის დამადასტურებელი დოკუმენტები.

6. მოპასუხე ვალდებულია სასამართლოს წარუდგინოს მტკიცებულებები თავისი ქონების კანონიერებისა და დასაბუთებულობის შესახებ.

საქართველოს 2005 წლის 20 დეკემბრის კანონი №2357 - სსმ I, №57, 29.12.2005წ., მუხ.441

საქართველოს 2006 წლის 7 დეკემბრის კანონი №3838 - სსმ I, №48, 22.12.2006წ., მუხ.335

საქართველოს 2007 წლის 4 ივლისის კანონი №5199 - სსმ I, №28, 18.07.2007წ., მუხ.286    

    მუხლი 3564. ქონებაზე ყადაღის დადება

თუ არსებობს მონაცემები, რომ რეკეტული დაჯგუფების, რეკეტირის, თანამდებობის პირის, „ქურდული სამყაროს“ წევრის, ადამიანით მოვაჭრის, ნარკოტიკული საშუალების გავრცელების ხელშემწყობის ან საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 194-ე ან/და 3311 მუხლით გათვალისწინებული დანაშაულისათვის მსჯავრდებული პირის, მისი ოჯახის წევრის ან ახლო ნათესავის ან რეკეტირთან, თანამდებობის პირთან, „ქურდული სამყაროს“ წევრთან, ადამიანით მოვაჭრესთან, ნარკოტიკული საშუალების გავრცელების ხელშემწყობთან ან საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 194-ე ან/და 3311 მუხლით გათვალისწინებული დანაშაულისათვის მსჯავრდებულ პირთან დაკავშირებული პირის მფლობელობაში არსებულ ქონებას გადამალავენ ან დახარჯავენ ანდა სხვაგვარად გაასხვისებენ, პროკურორი ვალდებულია სასამართლოს მიმართოს განცხადებით ქონებაზე, მათ შორის, საბანკო ანგარიშებზე, ყადაღის დადების თაობაზე.

      მუხლი 3565. ქონების რეკეტულად, უკანონოდ ან დაუსაბუთებლად ცნობის იურიდიული შედეგები

1. თუ სასამართლომ ამ კოდექსის 3563 მუხლის შესაბამისად ქონება ცნო რეკეტულად ან რეკეტული დაჯგუფების, რეკეტირის, თანამდებობის პირის, „ქურდული სამყაროს“ წევრის, ადამიანით მოვაჭრის, ნარკოტიკული საშუალების გავრცელების ხელშემწყობის ან საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 194-ე ან/და 3311 მუხლით გათვალისწინებული დანაშაულისათვის მსჯავრდებული პირის, მისი ოჯახის წევრის ან ახლო ნათესავის ან რეკეტირთან, თანამდებობის პირთან, „ქურდული სამყაროს“ წევრთან, ადამიანით მოვაჭრესთან, ნარკოტიკული საშუალების გავრცელების ხელშემწყობთან ან საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 194-ე ან/და 3311 მუხლით გათვალისწინებული დანაშაულისათვის მსჯავრდებულ პირთან დაკავშირებული პირის ქონება ცნო უკანონოდ ან დაუსაბუთებლად, ასეთი ქონება მესამე პირის კანონიერი ინტერესების დაკმაყოფილების შემდეგ გადაეცემა მის კანონიერ მესაკუთრეს, ხოლო კანონიერი მესაკუთრის დადგენის შეუძლებლობის შემთხვევაში – სახელმწიფოს.

2. თუ ქონების რეკეტულობა, უკანონობა ან დაუსაბუთებლობა ნაწილობრივ დასტურდება, მის კანონიერ მესაკუთრეს, ხოლო კანონიერი მესაკუთრის დადგენის შეუძლებლობის შემთხვევაში – სახელმწიფოს გადაეცემა მოპასუხის ქონების ის ნაწილი, რომლის არარეკეტულობას, კანონიერებას ან დასაბუთებულობას მოპასუხე სასამართლო წესით ვერ დაადასტურებს.

3. თუ რეკეტული, უკანონო ან დაუსაბუთებელი ქონების პირვანდელი მდგომარეობით კანონიერი მესაკუთრისათვის ან სახელმწიფოსათვის დაბრუნება შეუძლებელია, მოპასუხეს დაეკისრება ამ ქონების ეკვივალენტური ფულადი თანხის გადახდა.

4. რეკეტული, უკანონო ან დაუსაბუთებელი ქონების კანონიერი მესაკუთრისათვის ან სახელმწიფოსათვის გადაცემის თაობაზე სასამართლოს გადაწყვეტილება აღსრულდება „სააღსრულებო წარმოებათა შესახებ“ საქართველოს კანონით დადგენილი წესით.

    მუხლი 3566. დაუსწრებელი გადაწყვეტილება

1. რეკეტული ქონების, თანამდებობის პირის, „ქურდული სამყაროს“ წევრის, ადამიანით მოვაჭრის, ნარკოტიკული საშუალების გავრცელების ხელშემწყობის ან საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 194-ე ან/და 331 1 მუხლით გათვალისწინებული დანაშაულისათვის მსჯავრდებული პირის ქონების ჩამორთმევასთან დაკავშირებული საქმის განხილვისას, როდესაც გამოცხადდა რეკეტირის, თანამდებობის პირის, „ქურდული სამყაროს“ წევრის, ადამიანით მოვაჭრის, ნარკოტიკული საშუალების გავრცელების ხელშემწყობის ან საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 194-ე ან/და 331 1 მუხლით გათვალისწინებული დანაშაულისათვის მსჯავრდებული პირის, მისი ოჯახის წევრის ან ახლო ნათესავის ან რეკეტირთან, თანამდებობის პირთან, „ქურდული სამყაროს“ წევრთან, ადამიანით მოვაჭრესთან, ნარკოტიკული საშუალების გავრცელების ხელშემწყობთან ან საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 194-ე ან/და 331 1 მუხლით გათვალისწინებული დანაშაულისათვის მსჯავრდებულ პირთან დაკავშირებული პირის ძებნა, არ გამოიყენება ამ კოდექსის 233-ე მუხლის პირველი ნაწილის „გ“ ქვეპუნქტი.

2. მხარეს, რომელიც არ გამოცხადებულა სასამართლოში, ეგზავნება დაუსწრებელი გადაწყვეტილების ასლი მისი გამოტანიდან 5 დღის განმავლობაში. მხარეს უფლება აქვს, დაუსწრებელი გადაწყვეტილება გაასაჩივროს სააპელაციო (საკასაციო) ინსტანციაში. სააპელაციო (საკასაციო) საჩივარზე მხარის ხელმოწერა დამოწმებული უნდა იქნეს სანოტარო წესით ან საკონსულო წესით.

3. ამ მუხლის პირველი ნაწილით გათვალისწინებულ შემთხვევაში გამოიყენება სასამართლო უწყების მხარისათვის ჩაბარების (შეტყობინების) ამ კოდექსის VIII თავით დადგენილი წესი

    მუხლი 3567. რეკეტირის, თანამდებობის პირის, „ქურდული სამყაროს“ წევრის, ადამიანით მოვაჭრის, ნარკოტიკული საშუალების გავრცელების ხელშემწყობის ან საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 194-ე ან/და 3311 მუხლით გათვალისწინებული დანაშაულისათვის მსჯავრდებული პირის სისხლისსამართლებრივი პასუხისმგებლობა

1. თუ სასამართლო დაადასტურებს, რომ რეკეტირს, თანამდებობის პირს, „ქურდული სამყაროს“ წევრს, ადამიანით მოვაჭრეს, ნარკოტიკული საშუალების გავრცელების ხელშემწყობს ან საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 194-ე ან/და 331 1 მუხლით გათვალისწინებული დანაშაულისათვის მსჯავრდებულ პირს, მისი ოჯახის წევრს ან მის ახლო ნათესავს ან რეკეტირთან, თანამდებობის პირთან, „ქურდული სამყაროს“ წევრთან, ადამიანით მოვაჭრესთან, ნარკოტიკული საშუალების გავრცელების ხელშემწყობთან ან საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 194-ე ან/და 331 1 მუხლით გათვალისწინებული დანაშაულისათვის მსჯავრდებულ პირთან დაკავშირებულ პირს მფლობელობაში აქვს უკანონო და დაუსაბუთებელი ქონება და სასამართლო პროცესის მსვლელობისას რეკეტირის, თანამდებობის პირის, „ქურდული სამყაროს“ წევრის, ადამიანით მოვაჭრის, ნარკოტიკული საშუალების გავრცელების ხელშემწყობის ან საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 194-ე ან/და 331 1 მუხლით გათვალისწინებული დანაშაულისათვის მსჯავრდებული პირის მიერ ჩადენილ ქმედებაში გამოიკვეთა სისხლის სამართლის დანაშაულის ნიშნები, პროკურორი მის მიმართ იწყებს სისხლისსამართლებრივ დევნას.

2. ამ მუხლის პირველი ნაწილით გათვალისწინებულ შემთხვევაში სამართალწარმოება მიმდინარეობს საქართველოს სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსით დადგენილი წესით.

თავი XLIV2

წარმოება პირის ოკუპირებულ ტერიტორიებზე აკრძალული ეკონომიკური საქმიანობის განხორციელებისათვის მსჯავრდებულ პირთან დაკავშირებულ პირად ცნობის თაობაზე საქმის განხილვასთან დაკავშირებით

საქართველოს 2008 წლის 19 დეკემბრის კანონი №797 - სსმ I, №40, 29.12.2008 წ., მუხ.284

     მუხლი 3568. ტერმინთა განმარტება

ამ თავის მიზნებისათვის ტერმინებს აქვს შემდეგი მნიშვნელობა:

ა) ოკუპირებულ ტერიტორიებზე აკრძალული ეკონომიკური საქმიანობის განხორციელებისათვის მსჯავრდებული პირი – პირი, რომელმაც ჩაიდინა საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 3222 მუხლით გათვალისწინებული ქმედება;

ბ) ოკუპირებულ ტერიტორიებზე აკრძალული ეკონომიკური საქმიანობის განხორციელებისათვის მსჯავრდებულ პირთან დაკავშირებული პირი – „ოკუპირებული ტერიტორიების შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-6 მუხლის მე-5 პუნქტით გათვალისწინებული პირი;

გ) ოკუპირებულ ტერიტორიებზე აკრძალული ეკონომიკური საქმიანობის განხორციელებისათვის მსჯავრდებულ პირთან დაკავშირებული პირის ქონება – ნებისმიერი ქონება ან ქონებიდან მიღებული შემოსავალი.

საქართველოს 2008 წლის 19 დეკემბრის კანონი №797 - სსმ I, №40, 29.12.2008 წ., მუხ.284

     მუხლი 3569. სარჩელის აღძვრა პირის ოკუპირებულ ტერიტორიებზე აკრძალული ეკონომიკური საქმიანობის განხორციელებისათვის მსჯავრდებულ პირთან დაკავშირებულ პირად ცნობის თაობაზე

1. პირის ოკუპირებულ ტერიტორიებზე აკრძალული ეკონომიკური საქმიანობის განხორციელებისათვის მსჯავრდებულ პირთან დაკავშირებულ პირად ცნობის თაობაზე სარჩელის აღძვრის უფლება აქვს პროკურორს, ოკუპირებულ ტერიტორიებზე აკრძალული ეკონომიკური საქმიანობის განხორციელებისათვის მსჯავრდებული პირის მიმართ სასამართლოს განაჩენის კანონიერ ძალაში შესვლიდან ექვსი თვის შემდეგ, იმ შემთხვევაში, თუ ვერ ხერხდება აღნიშნული პირის მიმართ სასამართლო გადაწყვეტილების აღსრულება.

2. მოსამართლე პირს ცნობს ოკუპირებულ ტერიტორიებზე აკრძალული ეკონომიკური საქმიანობის განხორციელებისათვის მსჯავრდებულ პირთან დაკავშირებულ პირად, თუ სათანადო მტკიცებულებათა შეფასების საფუძველზე გაირკვა, რომ არსებობს „ოკუპირებული ტერიტორიების შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-6 მუხლის მე-5 პუნქტით გათვალისწინებული საფუძვლები.

3. მოსარჩელე ვალდებულია სასამართლოს წარუდგინოს მტკიცებულებები მოპასუხის ოკუპირებულ ტერიტორიებზე აკრძალული ეკონომიკური საქმიანობის განხორციელებისათვის მსჯავრდებულ პირთან დაკავშირებულ პირად ცნობის შესახებ.

4. პირის ოკუპირებულ ტერიტორიებზე აკრძალული ეკონომიკური საქმიანობის განხორციელებისათვის მსჯავრდებულ პირთან დაკავშირებულ პირად ცნობა იწვევს მსჯავრდებული პირის მიმართ გამოტანილი სასამართლო გადაწყვეტილებით გათვალისწინებული ჯარიმის სახით დაკისრებული თანხის გადახდევინების (ქონების ჩამორთმევის თაობაზე მიღებული გადაწყვეტილების შემთხვევაში – ეკვივალენტური ღირებულების ქონების ჩამორთმევის ან თანხის გადახდევინების) აღსრულების მიქცევას მსჯავრდებულ პირთან დაკავშირებული პირის ქონებაზე.

5. ამ მუხლის მე-4 ნაწილით გათვალისწინებული აღსრულების მიქცევა მსჯავრდებულ პირთან დაკავშირებული პირის ქონებაზე არ გამორიცხავს მსჯავრდებული პირის მიმართ სასამართლო გადაწყვეტილების აღსრულებას.

საქართველოს 2008 წლის 19 დეკემბრის კანონი №797 - სსმ I, №40, 29.12.2008 წ., მუხ.284

     მუხლი 35610. ქონებაზე ყადაღის დადება

თუ არსებობს მონაცემები ოკუპირებულ ტერიტორიებზე აკრძალული ეკონომიკური საქმიანობის განხორციელებისათვის მსჯავრდებულ პირთან დაკავშირებული პირის მფლობელობაში არსებული ქონების გადამალვაზე ან დახარჯვაზე ანდა სხვაგვარად გასხვისებაზე, პროკურორი ვალდებულია სასამართლოს მიმართოს განცხადებით ამ ქონებაზე, მათ შორის, საბანკო ანგარიშებზე ყადაღის დადების თაობაზე.

საქართველოს 2008 წლის 19 დეკემბრის კანონი №797 - სსმ I, №40, 29.12.2008 წ., მუხ.284

     მუხლი 35611. დაუსწრებელი გადაწყვეტილება

1. პირის ოკუპირებულ ტერიტორიებზე აკრძალული ეკონომიკური საქმიანობის განხორციელებისათვის მსჯავრდებულ პირთან დაკავშირებულ პირად ცნობის საქმეების განხილვისას, როდესაც გამოცხადდა ოკუპირებულ ტერიტორიებზე აკრძალული ეკონომიკური საქმიანობის განხორციელებისათვის მსჯავრდებულ პირთან დაკავშირებული პირის ძებნა, არ გამოიყენება ამ კოდექსის 233-ე მუხლის პირველი ნაწილის „გ“ ქვეპუნქტი.

2. მხარეს, რომელიც არ გამოცხადებულა სასამართლოში, ეგზავნება დაუსწრებელი გადაწყვეტილების ასლი მისი გამოტანიდან 5 დღის განმავლობაში. მხარეს უფლება აქვს დაუსწრებელი გადაწყვეტილება გაასაჩივროს სააპელაციო (საკასაციო) ინსტანციაში. სააპელაციო (საკასაციო) საჩივარზე მხარის ხელმოწერა დამოწმებული უნდა იქნეს სანოტარო ან საკონსულო წესით.

3. ამ მუხლის პირველი ნაწილით გათვალისწინებულ შემთხვევაში გამოიყენება სასამართლო უწყების მხარისათვის ჩაბარების (შეტყობინების) ამ კოდექსის VIII თავით დადგენილი წესი.

საქართველოს 2008 წლის 19 დეკემბრის კანონი №797 - სსმ I, №40, 29.12.2008 წ., მუხ.284

კარი მეშვიდე1

სასამართლოს მონაწილეობა საარბიტრაჟო განხილვასა და საარბიტრაჟო გადაწყვეტილების აღსრულებაში

საქართველოს 2009 წლის 19 ივნისის კანონი №1281 - სსმ I, №13, 02.07.2009წ., მუხ.64

თავი XLIV3

არბიტრაჟთან დაკავშირებული საქმეების განხილვის თავისებურებანი

საქართველოს 2009 წლის 19 ივნისის კანონი №1281 - სსმ I, №13, 02.07.2009წ., მუხ.64

    მუხლი 35612. გამოყენების სფერო

1. არბიტრაჟთან დაკავშირებულ საქმეებს სასამართლო განიხილავს ამ კოდექსით დადგენილი წესებით. # # # # # # # 

2. არბიტრაჟთან დაკავშირებულ საქმეებს სასამართლო განიხილავს მხოლოდ „არბიტრაჟის შესახებ“ საქართველოს კანონით პირდაპირ გათვალისწინებულ შემთხვევებში. 

საქართველოს 2009 წლის 19 ივნისის კანონი №1281 - სსმ I, №13, 02.07.2009წ., მუხ.64

     მუხლი 35613. არბიტრაჟთან დაკავშირებული საქმეები

1. ამ კარის მიხედვით სასამართლო განიხილავს საქმეებს:

ა) არბიტრის დანიშვნის, აცილებისა და უფლებამოსილების შეწყვეტის შესახებ;

ბ) არბიტრაჟის კომპეტენციის შესახებ;

გ) საარბიტრაჟო სარჩელის უზრუნველყოფის შესახებ;

დ) მტკიცებულებათა მოპოვებასა და მოწმის დასწრების უზრუნველყოფაში სასამართლოს დახმარების შესახებ;

ე) არბიტრაჟის მიერ გამოყენებული საარბიტრაჟო სარჩელის უზრუნველყოფის ღონისძიებების ცნობის, აღსრულებისა და აღსრულებაზე უარის თქმის შესახებ;

ვ) სააღსრულებო ფურცლის გაცემის შესახებ;

ზ) საარბიტრაჟო გადაწყვეტილების გაუქმების შესახებ;

თ) საქართველოს ფარგლებს გარეთ გამოტანილი საარბიტრაჟო გადაწყვეტილების ცნობისა და აღსრულების შესახებ;

ი) „არბიტრაჟის შესახებ“ საქართველოს კანონით გათვალისწინებულ სხვა შემთხვევებში.

2. ამ მუხლის პირველი ნაწილის „ა“, „დ“ და „ი“ ქვეპუნქტებით განსაზღვრულ შემთხვევებში გადაწყვეტილებები გამოაქვს იმ რაიონულ (საქალაქო) სასამართლოს, რომლის სამოქმედო ტერიტორიაზედაც მიმდინარეობდა, მიმდინარეობს ან უნდა მოხდეს საარბიტრაჟო განხილვა.

3. ამ მუხლის პირველი ნაწილის „ბ“, „გ“ და „ე“–„ზ“ ქვეპუნქტებით განსაზღვრულ შემთხვევებში საქმეებს იხილავენ სააპელაციო სასამართლოები.

4. ამ მუხლის პირველი ნაწილის „თ“ ქვეპუნქტით განსაზღვრულ შემთხვევაში საქმეს იხილავს საქართველოს უზენაესი სასამართლო.

საქართველოს 2009 წლის 19 ივნისის კანონი №1281 - სსმ I, №13, 02.07.2009წ., მუხ.64

საქართველოს 2015 წლის 18  მარტის კანონი №3220 – ვებგვერდი, 26.03.2015წ.

     მუხლი 35614. მხარე

ამ თავის მიზნებისათვის მხარე არის საარბიტრაჟო შეთანხმების მონაწილე პირი ან მისი უფლებამოსილი წარმომადგენელი.

საქართველოს 2009 წლის 19 ივნისის კანონი №1281 - სსმ I, №13, 02.07.2009წ., მუხ.64

     მუხლი 35615. არბიტრის დანიშვნა, აცილება და უფლებამოსილების შეწყვეტა

1. სასამართლოს მხარის მოთხოვნის საფუძველზე გამოაქვს გადაწყვეტილება არბიტრის დანიშვნის, აცილებისა და უფლებამოსილების შეწყვეტის შესახებ.

2. სასამართლომ არბიტრის დანიშვნის, აცილებისა და უფლებამოსილების შეწყვეტის დროს უნდა იხელმძღვანელოს მხარეთა შორის დადებული საარბიტრაჟო შეთანხმებითა და არბიტრის დამოუკიდებლობისა და მიუკერძოებლობის პრინციპებით.

3. სასამართლო არბიტრს ნიშნავს განცხადების წარმოებაში მიღებიდან 30 დღის ვადაში.

4. სასამართლოს გადაწყვეტილება არბიტრის აცილების ან/და უფლებამოსილების შეწყვეტის შესახებ გამოაქვს განცხადების წარმოებაში მიღებიდან 14 დღის ვადაში.

5. სასამართლოში არბიტრის აცილების ან/და უფლებამოსილების შეწყვეტის საკითხის განხილვა ვერ შეაჩერებს არბიტრაჟში საქმის განხილვას.

6. სასამართლოს გადაწყვეტილება არბიტრის დანიშვნის, აცილებისა და უფლებამოსილების შეწყვეტის შესახებ საბოლოოა და არ გასაჩივრდება.

საქართველოს 2009 წლის 19 ივნისის კანონი №1281 - სსმ I, №13, 02.07.2009წ., მუხ.64

     მუხლი 35616. გადაწყვეტილება არბიტრაჟის კომპეტენციის შესახებ

1. სასამართლოს არბიტრაჟის კომპეტენციის შესახებ დასაბუთებული განჩინება გამოაქვს განცხადების წარმოებაში მიღებიდან 14 დღის ვადაში.

2. სასამართლოში არბიტრაჟის კომპეტენციის შესახებ საკითხის განხილვა ვერ შეაჩერებს არბიტრაჟში საქმის განხილვას.

3. სასამართლოს განჩინება არბიტრაჟის კომპეტენციის შესახებ საბოლოოა და არ გასაჩივრდება.

4. თუ სასამართლო არბიტრაჟს მოცემულ საკითხზე არ ცნობს კომპეტენტურად, განჩინებაში უნდა მიეთითოს შესაბამისი კომპეტენტური ორგანო.

5. თუ სასამართლოს გადაწყვეტილებით არბიტრაჟი ცნობილი არ იქნება კომპეტენტურად, ბათილია არბიტრაჟის მიერ მოცემულ საკითხზე მანამდე გამოტანილი ყველა გადაწყვეტილება.

საქართველოს 2009 წლის 19 ივნისის კანონი №1281 - სსმ I, №13, 02.07.2009წ., მუხ.64

     მუხლი 35617. არბიტრაჟის მიერ გამოყენებული საარბიტრაჟო სარჩელის უზრუნველყოფის ღონისძიებების ცნობა და აღსრულება

1. არბიტრაჟის მიერ გამოყენებულ საარბიტრაჟო სარჩელის უზრუნველყოფის ღონისძიებებს აქვს სავალდებულო ძალა და ისინი უნდა აღსრულდეს „არბიტრაჟის შესახებ“ საქართველოს კანონით დადგენილი წესით.

2. უფლებამოსილ სასამართლოში წერილობითი საარბიტრაჟო გადაწყვეტილება არბიტრაჟის მიერ საარბიტრაჟო სარჩელის უზრუნველყოფის ღონისძიებების გამოყენების შესახებ მისი ცნობისა და აღსრულებისათვის წარდგენილ უნდა იქნეს „არბიტრაჟის შესახებ“ საქართველოს კანონის 44-ე მუხლის მე-2 პუნქტით გათვალისწინებული წესით.

3. სასამართლო უფლებამოსილია მოსთხოვოს მხარეს, რომელიც შუამდგომლობს არბიტრაჟის მიერ გამოყენებული საარბიტრაჟო სარჩელის უზრუნველყოფის ღონისძიებების ცნობასა და აღსრულებაზე, აღნიშნულ უზრუნველყოფის ღონისძიებებთან დაკავშირებული შესაბამისი უზრუნველყოფის გარანტიის წარმოდგენა.

4. სასამართლოს მხარის განცხადების წარმოებაში მიღებიდან 10 დღის ვადაში გამოაქვს განჩინება არბიტრაჟის მიერ გამოყენებული საარბიტრაჟო სარჩელის უზრუნველყოფის ღონისძიებების ცნობასა და აღსრულებაზე, თუ არ არსებობს „არბიტრაჟის შესახებ“ საქართველოს კანონის 22-ე მუხლით გათვალისწინებული საფუძვლები.

5. ამ მუხლის მე-4 ნაწილით გათვალისწინებული სასამართლოს გადაწყვეტილება საბოლოოა და არ გასაჩივრდება.

საქართველოს 2009 წლის 19 ივნისის კანონი №1281 - სსმ I, №13, 02.07.2009წ., მუხ.64

საქართველოს 2015 წლის 18  მარტის კანონი №3220 – ვებგვერდი, 26.03.2015წ.

     მუხლი 35618. საარბიტრაჟო სარჩელის უზრუნველყოფა სასამართლოს მიერ

1. მხარეთა შორის საარბიტრაჟო შეთანხმების არსებობისას, საარბიტრაჟო მოსარჩელის განცხადების საფუძველზე, სასამართლო უფლებამოსილია საარბიტრაჟო სარჩელის მიმართ გამოიყენოს უზრუნველყოფის ღონისძიებები.

2. საარბიტრაჟო სარჩელის უზრუნველყოფასთან დაკავშირებით გამოიყენება ამ კოდექსის XXIII თავით დადგენილი წესები, გარდა 198-ე მუხლის მე-2 ნაწილის „ვ“ და „ი“ ქვეპუნქტებისა, საერთაშორისო საარბიტრაჟო წარმოების თავისებურებათა გათვალისწინებით.

საქართველოს 2009 წლის 19 ივნისის კანონი №1281 - სსმ I, №13, 02.07.2009წ., მუხ.64

საქართველოს 2015 წლის 18  მარტის კანონი №3220 – ვებგვერდი, 26.03.2015წ.

     მუხლი 35619. სასამართლოს დახმარება მტკიცებულებათა მოპოვებასა და მოწმის დასწრების უზრუნველყოფაში

1. არბიტრაჟის მიერ თავისი ინიციატივით ან მხარის მოთხოვნის საფუძველზე სასამართლოსთვის მტკიცებულებათა მოპოვებაში დახმარების მიზნით მიმართვის შემთხვევაში გამოიყენება ამ კოდექსის XIV თავით დადგენილი წესები.

2. არბიტრაჟი უფლებამოსილია მიმართოს სასამართლოს მოწმის დასწრების უზრუნველსაყოფად.

3. ამ მუხლის მე-2 ნაწილით განსაზღვრულ შემთხვევაში სასამართლო ხელმძღვანელობს ამ კოდექსის 145-ე მუხლით დადგენილი წესით.

4. სასამართლოს განჩინება მტკიცებულებათა მოპოვებასა და მოწმის დასწრების უზრუნველყოფასთან დაკავშირებით საბოლოოა და არ გასაჩივრდება.

საქართველოს 2009 წლის 19 ივნისის კანონი №1281 - სსმ I, №13, 02.07.2009წ., მუხ.64

თავი XLIV4

საარბიტრაჟო გადაწყვეტილების იძულებითი აღსრულება. სააღსრულებო ფურცლის გაცემა

საქართველოს 2009 წლის 19 ივნისის კანონი №1281 - სსმ I, №13, 02.07.2009წ., მუხ.64

     მუხლი 35620. საარბიტრაჟო გადაწყვეტილების ცნობა და აღსრულება

საარბიტრაჟო გადაწყვეტილების ცნობასა და აღსრულებაზე გადაწყვეტილება გამოიტანება დაინტერესებული მხარის მიერ შესაბამისი შუამდგომლობის აღძვრის შემდეგ.

საქართველოს 2009 წლის 19 ივნისის კანონი №1281 - სსმ I, №13, 02.07.2009წ., მუხ.64

     მუხლი 35621. გადაწყვეტილება საარბიტრაჟო გადაწყვეტილების ცნობასა და აღსრულებაზე

1. მხარემ, რომელიც შუამდგომლობს საარბიტრაჟო გადაწყვეტილების ცნობასა და აღსრულებაზე, უნდა წარმოადგინოს საარბიტრაჟო გადაწყვეტილების სათანადოდ დამოწმებული დედანი ან მისი სათანადოდ დამოწმებული ასლი, აგრეთვე საარბიტრაჟო შეთანხმების დედანი ან მისი სათანადოდ დამოწმებული ასლი. თუ საარბიტრაჟო გადაწყვეტილება ან საარბიტრაჟო შეთანხმება არ არის შესრულებული ქართულ ენაზე, მხარემ უნდა წარმოადგინოს ასევე ქართულ ენაზე ამ საბუთის სათანადოდ დამოწმებული თარგმანი.

2. საარბიტრაჟო გადაწყვეტილების ცნობასა და აღსრულებასთან დაკავშირებული საკითხები განიხილება ზეპირი მოსმენის გარეშე. სასამართლოს შეუძლია დაადგინოს ზეპირი განხილვაც, თუ ეს საჭიროა და ხელს უწყობს საქმის გარემოებების გარკვევას. ზეპირი განხილვის შემთხვევაში მხარეებს ეცნობებათ სხდომის ჩატარების დრო და ადგილი, მაგრამ მათი გამოუცხადებლობა ვერ დააბრკოლებს სასამართლოს მიერ საკითხების განხილვასა და გადაწყვეტას.

2 1. საარბიტრაჟო გადაწყვეტილების ცნობისა და აღსრულების თაობაზე მხარის შუამდგომლობა ეგზავნება იმ მხარეს, რომლის წინააღმდეგაც გამოტანილია აღნიშნული საარბიტრაჟო გადაწყვეტილება. ამ უკანასკნელს შეუძლია შეტყობინების მიღებიდან 7 დღის ვადაში წარადგინოს „არბიტრაჟის შესახებ“ საქართველოს კანონის 45-ე მუხლის პირველი პუნქტის „ა“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული განცხადება. სასამართლო საქართველოში გამოტანილი საარბიტრაჟო გადაწყვეტილების ცნობასა და აღსრულებაზე უარის თქმის შესახებ მხარის განცხადების მიღებაზე განჩინებით უარს ამბობს, თუ არ დაკმაყოფილდა მისი საჩივარი აღნიშნული საარბიტრაჟო გადაწყვეტილების იმავე საფუძვლით გაუქმების შესახებ, რა საფუძვლითაც მხარე ითხოვს საარბიტრაჟო გადაწყვეტილების ცნობასა და აღსრულებაზე უარის თქმას, ან თუ მხარემ არ გაასაჩივრა საარბიტრაჟო გადაწყვეტილება „არბიტრაჟის შესახებ“ საქართველოს კანონის 42-ე მუხლის მე-3 პუნქტით განსაზღვრულ ვადაში. აღნიშნული განჩინება საბოლოოა და არ გასაჩივრდება.

3. საარბიტრაჟო გადაწყვეტილების ცნობასა და აღსრულებაზე გადაწყვეტილება გამოტანილი უნდა იქნეს განჩინების ფორმით, ამ მუხლის 21 ნაწილით გათვალისწინებული განცხადების წარდგენიდან ან მის წარსადგენად განსაზღვრული 7-დღიანი ვადის გასვლიდან (რომელიც უფრო ადრე იყო) არაუგვიანეს 30 დღისა. ამ ვადის გაგრძელება დაუშვებელია, გარდა „არბიტრაჟის შესახებ“ საქართველოს კანონის 45-ე მუხლის მე-3 პუნქტით გათვალისწინებული შემთხვევისა.

4. საარბიტრაჟო გადაწყვეტილების აღსრულების თაობაზე განჩინებასთან ერთად მხარეს ეძლევა სააღსრულებო ფურცელი.

5. განჩინება საარბიტრაჟო გადაწყვეტილების აღსრულების თაობაზე გამოტანილად ითვლება და სასამართლო ვალდებულია დაინტერესებულ მხარეს დაუყოვნებლივ მისცეს სააღსრულებო ფურცელი, როდესაც დარღვეულია ამ მუხლის მე-3 ნაწილით დადგენილი ვადა.

6. განჩინება საარბიტრაჟო გადაწყვეტილების აღსრულების თაობაზე საბოლოოა და არ გასაჩივრდება.

საქართველოს 2009 წლის 19 ივნისის კანონი №1281 - სსმ I, №13, 02.07.2009წ., მუხ.64

საქართველოს 2010 წლის 15 დეკემბრის კანონი №4046 - სსმ I, №76, 29.12.2010წ., მუხ.492

საქართველოს 2015 წლის 18  მარტის კანონი №3220 – ვებგვერდი, 26.03.2015წ.

     მუხლი 35622. საქართველოს ფარგლებს გარეთ გამოტანილი საარბიტრაჟო გადაწყვეტილების ცნობა და აღსრულება

საქართველოს ფარგლებს გარეთ გამოტანილი საარბიტრაჟო გადაწყვეტილების ცნობა და აღსრულება ხდება „არბიტრაჟის შესახებ“ საქართველოს კანონით დადგენილი წესით.

საქართველოს 2009 წლის 19 ივნისის კანონი №1281 - სსმ I, №13, 02.07.2009წ., მუხ.64

     მუხლი 35623. უარი საარბიტრაჟო გადაწყვეტილების ცნობასა და აღსრულებაზე

სასამართლო საარბიტრაჟო გადაწყვეტილების ცნობასა და აღსრულებაზე უარს განაცხადებს მხოლოდ „არბიტრაჟის შესახებ“ საქართველოს კანონით პირდაპირ გათვალისწინებულ შემთხვევებში.

საქართველოს 2009 წლის 19 ივნისის კანონი №1281 - სსმ I, №13, 02.07.2009წ., მუხ.64

თავი XLIV5

საარბიტრაჟო გადაწყვეტილების გაუქმება

საქართველოს 2009 წლის 19 ივნისის კანონი №1281 - სსმ I, №13, 02.07.2009წ., მუხ.64

საქართველოს 2015 წლის 18  მარტის კანონი №3220 – ვებგვერდი, 26.03.2015წ.

     მუხლი 35624. საარბიტრაჟო გადაწყვეტილების გასაჩივრება

1. „არბიტრაჟის შესახებ“ საქართველოს კანონით განსაზღვრული საფუძვლით საარბიტრაჟო გადაწყვეტილების გაუქმება ხდება სასამართლოში საჩივრის შეტანის გზით.

11. თუ საქართველოში გამოტანილი საარბიტრაჟო გადაწყვეტილების ცნობასა და აღსრულებაზე გადაწყვეტილება საქართველოს სასამართლოს მიერ არის გამოტანილი, საჩივარი აღნიშნული საარბიტრაჟო გადაწყვეტილების იმავე საფუძვლით გაუქმების შესახებ, რომლითაც მხარე ითხოვდა საარბიტრაჟო გადაწყვეტილების ცნობასა და აღსრულებაზე უარის თქმას, არ დაიშვება, ხოლო თუ საჩივარი მიღებულია, მასზე საქმის წარმოება შეწყდება.

2. სასამართლო ვალდებულია განიხილოს საჩივარი და გამოიტანოს მოტივირებული გადაწყვეტილება საჩივრის წარმოებაში მიღებიდან 30 დღის ვადაში.

3. სასამართლოს, რომელსაც მიმართეს საარბიტრაჟო გადაწყვეტილების გაუქმების შესახებ საჩივრით, უფლება აქვს, მხარის შუამდგომლობის საფუძველზე შეაჩეროს გადაწყვეტილების გაუქმების განხილვა საჩივრის წარმოებაში მიღებიდან არაუმეტეს 30 დღის ვადით, რათა არბიტრაჟს მიეცეს შესაძლებლობა, განაახლოს განხილვა ან განახორციელოს ნებისმიერი ისეთი ქმედება, რომელიც, არბიტრაჟის შეხედულებით, აუცილებელია გადაწყვეტილების გაუქმების საფუძვლის აღმოსაფხვრელად. აღნიშნული საფუძვლით საქმის განხილვის შეჩერების შესახებ სასამართლო უწყებით ატყობინებს არბიტრაჟს საქმის განხილვის შეჩერებიდან 3 დღის ვადაში.

4. გასაჩივრების შემთხვევაში საარბიტრაჟო გადაწყვეტილების აღსრულება არ შეჩერდება. სასამართლოს უფლება აქვს, მხარის შუამდგომლობით, შეაჩეროს საარბიტრაჟო გადაწყვეტილების აღსრულება ვადით არა უმეტეს 30 დღისა საჩივრის წარმოებაში მიღებიდან, თუ წარმოდგენილი იქნება შესაბამისი უზრუნველყოფა.

საქართველოს 2009 წლის 19 ივნისის კანონი №1281 - სსმ I, №13, 02.07.2009წ., მუხ.64

საქართველოს 2011 წლის 11 ნოემბრის კანონი №5265 - ვებგვერდი, 24.11.2011წ.

საქართველოს 2015 წლის 18  მარტის კანონი №3220 – ვებგვერდი, 26.03.2015წ.

კარი მეშვიდე 2

(ამოღებულია)

საქართველოს 2011 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5665 - ვებგვერდი, 11.01.2012წ.

საქართველოს 2015 წლის 19 თებერვლის  კანონი №3096  – ვებგვერდი, 27.02.2015წ.

თავი XLIV6  

(ამოღებულია)

საქართველოს 2011 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5665 - ვებგვერდი, 11.01.2012წ.

საქართველოს 2015 წლის 19 თებერვლის  კანონი №3096  – ვებგვერდი, 27.02.2015წ.

     მუხლი 35625 . (ამოღებულია)

საქართველოს 2011 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5665 - ვებგვერდი, 11.01.2012წ.

საქართველოს 2015 წლის 19 თებერვლის  კანონი №3096  – ვებგვერდი, 27.02.2015წ.

     მუხლი 35626 . (ამოღებულია)

საქართველოს 2011 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5665 - ვებგვერდი, 11.01.2012წ.   

საქართველოს 2015 წლის 19 თებერვლის  კანონი №3096  – ვებგვერდი, 27.02.2015წ.

     მუხლი 35627 . (ამოღებულია)

საქართველოს 2011 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5665 - ვებგვერდი, 11.01.2012წ.    

საქართველოს 2015 წლის 19 თებერვლის  კანონი №3096  – ვებგვერდი, 27.02.2015წ.

     მუხლი 35628 . (ამოღებულია)

საქართველოს 2011 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5665 - ვებგვერდი, 11.01.2012წ.

საქართველოს 2015 წლის 19 თებერვლის  კანონი №3096  – ვებგვერდი, 27.02.2015წ.

     მუხლი 35629 . (ამოღებულია)

საქართველოს 2011 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5665 - ვებგვერდი, 11.01.2012წ.

საქართველოს 2015 წლის 19 თებერვლის  კანონი №3096  – ვებგვერდი, 27.02.2015წ.

     მუხლი 35630 . (ამოღებულია)

საქართველოს 2011 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5665 - ვებგვერდი, 11.01.2012წ.    

საქართველოს 2015 წლის 19 თებერვლის  კანონი №3096  – ვებგვერდი, 27.02.2015წ.

     მუხლი 35631 . (ამოღებულია)

საქართველოს 2011 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5665 - ვებგვერდი, 11.01.2012წ.    

საქართველოს 2015 წლის 19 თებერვლის  კანონი №3096  – ვებგვერდი, 27.02.2015წ.

     მუხლი 35632 . (ამოღებულია)

საქართველოს 2011 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5665 - ვებგვერდი, 11.01.2012წ.    

საქართველოს 2015 წლის 19 თებერვლის  კანონი №3096  – ვებგვერდი, 27.02.2015წ.

თავი XLIV7

(ამოღებულია)

საქართველოს 2011 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5665 - ვებგვერდი, 11.01.2012წ.

საქართველოს 2015 წლის 19 თებერვლის  კანონი №3096  – ვებგვერდი, 27.02.2015წ.

     მუხლი 35633 . (ამოღებულია)

საქართველოს 2011 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5665 - ვებგვერდი, 11.01.2012წ.    

საქართველოს 2015 წლის 19 თებერვლის  კანონი №3096  – ვებგვერდი, 27.02.2015წ.

    მუხლი 35634 . (ამოღებულია)

საქართველოს 2011 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5665 - ვებგვერდი, 11.01.2012წ.    

საქართველოს 2015 წლის 19 თებერვლის  კანონი №3096  – ვებგვერდი, 27.02.2015წ.

     მუხლი 35635 . (ამოღებულია).

საქართველოს 2011 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5665 - ვებგვერდი, 11.01.2012წ.    

საქართველოს 2015 წლის 19 თებერვლის  კანონი №3096  – ვებგვერდი, 27.02.2015წ.

თავი XLIV8

(ამოღებულია)

საქართველოს 2011 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5665 - ვებგვერდი, 11.01.2012წ.

საქართველოს 2015 წლის 19 თებერვლის  კანონი №3096  – ვებგვერდი, 27.02.2015წ.

    მუხლი 35636 .  (ამოღებულია)

საქართველოს 2011 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5665 - ვებგვერდი, 11.01.2012წ.

საქართველოს 2015 წლის 19 თებერვლის  კანონი №3096  – ვებგვერდი, 27.02.2015წ.

     მუხლი 35637 . (ამოღებულია)

საქართველოს 2011 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5665 - ვებგვერდი, 11.01.2012წ.  

საქართველოს 2015 წლის 19 თებერვლის  კანონი №3096  – ვებგვერდი, 27.02.2015წ.

კარი მეშვიდე3

სამართალწარმოება დისკრიმინაციასთან დაკავშირებულ საქმეზე 

თავი XLIV9

სამართალწარმოება დისკრიმინაციასთან დაკავშირებულ საქმეზე 

     მუხლი 3631. სარჩელის დასაშვებობა

დისკრიმინაციასთან დაკავშირებული სარჩელი შეიძლება განხილულ იქნეს ამ თავით დადგენილი წესით, თუ ამ კოდექსით სხვა რამ არ არის გათვალისწინებული. 

    მუხლი 3632. სასამართლოსთვის სარჩელით მიმართვა

1. ნებისმიერ პირს, რომელიც თავს დისკრიმინაციის მსხვერპლად მიიჩნევს, უფლება აქვს, სასამართლოში შეიტანოს სარჩელი იმ პირის/დაწესებულების წინააღმდეგ, რომელმაც, მისი ვარაუდით, მის მიმართ  დისკრიმინაცია განახორციელა. სასამართლოსთვის სარჩელით მიმართვის სავალდებულო წინაპირობა არ არის საქართველოს სახალხო დამცველის, სხვა პირის ან ორგანოს მიერ საქმის განხილვა.

11. საქართველოს სახალხო დამცველი უფლებამოსილია საქართველოს კანონმდებლობით მისთვის დაკისრებული დისკრიმინაციის ყველა ფორმის აღმოფხვრისა და თანასწორობის უზრუნველყოფის საკითხებზე ზედამხედველობის ფუნქციის შესრულებისას, როგორც მოსარჩელემ, ამ კოდექსის შესაბამისად, სარჩელით მიმართოს სასამართლოს, თუ იურიდიულმა პირმა, სხვა ორგანიზაციულმა წარმონაქმნმა, პირთა გაერთიანებამ იურიდიული პირის შეუქმნელად ან მეწარმე სუბიექტმა მის რეკომენდაციას არ უპასუხა ან ეს რეკომენდაცია არ გაიზიარა და არსებობს საკმარისი მტკიცებულებები, რომლებიც დისკრიმინაციას ადასტურებს.

12. სპეციალური მოსარჩელე უფლებამოსილია „შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთა უფლებების შესახებ“ საქართველოს კანონით გათვალისწინებულ შემთხვევებში სარჩელით მიმართოს სასამართლოს, თუ საქმე ეხება შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთა მიმართ დისკრიმინაციის აღმოფხვრას ან/და მნიშვნელოვანია ამ სფეროში სამართლებრივი პრაქტიკის განვითარებისათვის, აგრეთვე თუ ადგილი აქვს შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთა უფლებების კოლექტიურ დარღვევას ან სავარაუდო დარღვევას.

2. სასამართლოსთვის სარჩელით მიმართვა შესაძლებელია 1 წლის განმავლობაში მას შემდეგ, რაც პირმა გაიგო ან პირს უნდა გაეგო იმ გარემოების შესახებ, რომელიც მას დისკრიმინაციულად მიაჩნია.

2 1. პირს, რომელიც თავს დისკრიმინაციის მსხვერპლად მიიჩნევს, უფლება აქვს, სარჩელით მიმართოს სასამართლოს მაშინაც, თუ შრომითი ურთიერთობა, რომლის დროსაც მის მიმართ დისკრიმინაციული ქმედება განხორციელდა, დასრულებულია.

3. პირს უფლება აქვს, ამ მუხლით გათვალისწინებული სარჩელით მოითხოვოს: 

ა) დისკრიმინაციული ქმედების შეწყვეტა ან/და მისი შედეგების აღმოფხვრა;

ბ) მორალური ან/და მატერიალური ზიანის ანაზღაურება. 

4. საქართველოს სახალხო დამცველი უფლებამოსილია სარჩელით მიმართოს სასამართლოს და მოითხოვოს იმ იურიდიული პირის, სხვა ორგანიზაციული წარმონაქმნის, პირთა გაერთიანების იურიდიული პირის შეუქმნელად ან მეწარმე სუბიექტის მიერ მისი რეკომენდაციის შესრულება, რომელმაც, საქართველოს სახალხო დამცველის ვარაუდით, დისკრიმინაციული ქმედება განახორციელა და მის რეკომენდაციას არ უპასუხა ან ეს რეკომენდაცია არ გაიზიარა.

   მუხლი 3633. მტკიცების ტვირთი

სარჩელის აღძვრისას პირმა სასამართლოს უნდა წარუდგინოს ფაქტები და შესაბამისი მტკიცებულებები, რომლებიც დისკრიმინაციული ქმედების განხორციელების ვარაუდის საფუძველს იძლევა, რის შემდეგაც მოპასუხეს ეკისრება იმის მტკიცების ტვირთი, რომ დისკრიმინაცია არ განხორციელებულა.

    მუხლი 3634. სარჩელის წარმოებაში მიღება

1. სასამართლო სარჩელის შეტანიდან 3 დღის ვადაში იხილავს მისი წარმოებაში მიღების საკითხს.

2. სასამართლოს სარჩელი ამ კოდექსის მოთხოვნების დაცვით უნდა წარედგინოს.

3. სარჩელის საქართველოს კანონმდებლობის მოთხოვნების დაუცველად წარდგენის შემთხვევაში სასამართლო ადგენს ხარვეზს და მოსარჩელეს მის აღმოსაფხვრელად განუსაზღვრავს გონივრულ ვადას, რომელიც არ შეიძლება იყოს 3 დღეზე ნაკლები. განსაზღვრულ ვადაში ხარვეზის აღმოფხვრის შემთხვევაში სასამართლო სარჩელს წარმოებაში იღებს, ხოლო თუ ხარვეზი არ აღმოიფხვრა, მას გამოაქვს განჩინება სარჩელის წარმოებაში მიღებაზე უარის თქმის შესახებ და სარჩელსა და თანდართულ დოკუმენტებს მოსარჩელეს უბრუნებს.

4. სარჩელის წარმოებაში მიღებაზე უარის თქმის შესახებ სასამართლო განჩინება კერძო საჩივრით შეიძლება გასაჩივრდეს სააპელაციო სასამართლოში საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით მოსარჩელისათვის მისი გაცნობიდან 3 დღის ვადაში.

5. სარჩელის წარმოებაში მიღების შემდეგ სარჩელისა და თანდართული დოკუმენტების ასლები საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით დაუყოვნებლივ ეგზავნება მოპასუხეს და მას შესაგებლის წარსადგენად 10 დღის ვადა ეძლევა.

   მუხლი 3635. სასამართლო გადაწყვეტილება

1. სასამართლოს გამოაქვს გადაწყვეტილება დისკრიმინაციის ფაქტის დადასტურებისა და დისკრიმინაციის მსხვერპლის სარჩელის მთლიანად ან ნაწილობრივ დაკმაყოფილების შესახებ ან გადაწყვეტილება დისკრიმინაციის მსხვერპლის სარჩელის დაკმაყოფილებაზე უარის თქმის შესახებ.

2. დისკრიმინაციის საქმესთან დაკავშირებით საქართველოს სახალხო დამცველის მიმართვის საფუძველზე სასამართლოს გამოაქვს გადაწყვეტილება დისკრიმინაციის ფაქტის დადასტურებისა და იურიდიული პირის, სხვა ორგანიზაციული წარმონაქმნის, პირთა გაერთიანების იურიდიული პირის შეუქმნელად ან მეწარმე სუბიექტის მიმართ საქართველოს სახალხო დამცველის მიერ გამოცემული რეკომენდაციის აღსრულებასთან დაკავშირებით ან გადაწყვეტილება საქართველოს სახალხო დამცველის სარჩელის დაკმაყოფილებაზე უარის თქმის შესახებ.

    მუხლი 3636. სასამართლო გადაწყვეტილების გასაჩივრება

1. ამ კოდექსის 3635 მუხლის საფუძველზე გამოტანილი სასამართლო გადაწყვეტილება მხარემ შეიძლება გაასაჩივროს სააპელაციო სასამართლოში ამავე კოდექსით დადგენილი წესით.

2. სააპელაციო სასამართლო სააპელაციო საჩივრის შეტანიდან 3 დღის ვადაში ამოწმებს მის დასაშვებობას და იღებს ერთ-ერთ შემდეგ გადაწყვეტილებას:

ა) გამოაქვს განჩინება სააპელაციო საჩივრის განუხილველად დატოვების შესახებ, რომელზედაც შეიძლება კერძო საჩივრის შეტანა;

ბ) განსახილველად იღებს სააპელაციო საჩივარს.

3. სააპელაციო სასამართლო სააპელაციო საჩივრის განსახილველად მიღებიდან 1 თვის ვადაში ზეპირი მოსმენით განიხილავს სააპელაციო საჩივარს და იღებს ერთ-ერთ შემდეგ გადაწყვეტილებას:

ა) მთლიანად ან ნაწილობრივ აკმაყოფილებს სააპელაციო საჩივარს;

ბ) უარს ამბობს სააპელაციო საჩივრის დაკმაყოფილებაზე.

4. სარჩელის წარმოებაში მიღებაზე უარის თქმის შესახებ სასამართლო განჩინებაზე შეტანილი კერძო საჩივრის დაკმაყოფილების შემთხვევაში სააპელაციო სასამართლო საქმეს პირველი ინსტანციის სასამართლოს უბრუნებს.

     მუხლი 3637. განცხადების დასაშვებობა

პირის შეზღუდულქმედუნარიანად აღიარების შესახებ განცხადება განიხილება ამ თავით დადგენილი წესით, თუ ამ კოდექსით სხვა რამ არ არის გათვალისწინებული.

     მუხლი 3638. განცხადების სასამართლოში შეტანა

1. იმ პირის შეზღუდულქმედუნარიანად აღიარების შესახებ განცხადება, რომელიც ალკოჰოლს ან ნარკოტიკულ ნივთიერებას ეძალება, რის გამოც თავის ოჯახს მძიმე მატერიალურ მდგომარეობაში აყენებს, სასამართლოში შეიძლება შეიტანოს მისი ოჯახის წევრმა ან მეურვეობისა და მზრუნველობის ორგანომ.

2. პირის შეზღუდულქმედუნარიანად აღიარების შესახებ განცხადება შეიტანება სასამართლოში ამ პირის საცხოვრებელი ადგილის მიხედვით, ხოლო თუ ეს პირი სამკურნალო დაწესებულებაშია მოთავსებული – სამკურნალო დაწესებულების ადგილმდებარეობის მიხედვით.

    მუხლი 3639. განცხადების შინაარსი

იმ პირის შეზღუდულქმედუნარიანად აღიარების შესახებ განცხადებაში, რომელიც ალკოჰოლს ან ნარკოტიკულ ნივთიერებას ეძალება, უნდა მიეთითოს ის გარემოებები, რომლებიც ადასტურებს, რომ ეს პირი თავის ოჯახს მძიმე მატერიალურ მდგომარეობაში აყენებს.

    მუხლი 36310. განცხადების განხილვა

1. პირის შეზღუდულქმედუნარიანად აღიარების შესახებ საქმეს სასამართლო განიხილავს ამ პირის და მეურვეობისა და მზრუნველობის ორგანოს წარმომადგენლის სავალდებულო მონაწილეობით.

2. განმცხადებელი განთავისუფლებულია პირის შეზღუდულქმედუნარიანად აღიარების შესახებ საქმის განხილვასთან დაკავშირებული სასამართლო ხარჯების გადახდისაგან.

     მუხლი 36311. სასამართლო გადაწყვეტილება

პირის შეზღუდულქმედუნარიანად აღიარების შესახებ სასამართლო გადაწყვეტილება მეურვეობისა და მზრუნველობის ორგანოს მიერ პირისთვის მზრუნველის დანიშვნის საფუძველია.

     მუხლი 36312. პირის შეზღუდულქმედუნარიანად აღიარების გაუქმება

საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის მე-14 მუხლის მე-3 ნაწილით გათვალისწინებულ შემთხვევაში სასამართლოს შეზღუდულქმედუნარიანი პირის, მისი მზრუნველის ან ოჯახის წევრის განცხადების საფუძველზე გამოაქვს გადაწყვეტილება ამ პირის შეზღუდულქმედუნარიანად აღიარების გაუქმების შესახებ.

თავი XLIV11

პირის მხარდაჭერის მიმღებად ცნობა

     მუხლი 36313. განცხადების დასაშვებობა

პირის მხარდაჭერის მიმღებად ცნობის შესახებ განცხადება განიხილება ამ თავით დადგენილი წესით, თუ ამ კოდექსით სხვა რამ არ არის გათვალისწინებული.

     მუხლი 36314. განცხადების სასამართლოში შეტანა

1. პირის მხარდაჭერის მიმღებად ცნობის შესახებ განცხადება სასამართლოში შეიძლება შეიტანოს ამ პირმა, მისი ოჯახის წევრმა, მისმა კანონიერმა წარმომადგენელმა, მეურვეობისა და მზრუნველობის ორგანომ, ფსიქიატრიულმა ან სპეციალიზებულმა დაწესებულებამ.

 2. პირის მხარდაჭერის მიმღებად ცნობის შესახებ განცხადება შეიტანება სასამართლოში ამ პირის საცხოვრებელი ადგილის მიხედვით, ხოლო თუ ეს პირი სამკურნალო დაწესებულებაშია მოთავსებული – სამკურნალო დაწესებულების ადგილმდებარეობის მიხედვით.

     მუხლი 36315. განცხადების შინაარსი

1. პირის მხარდაჭერის მიმღებად ცნობის შესახებ განცხადებაში უნდა მიეთითოს:

ა) სასამართლოს დასახელება, რომელშიც შეიტანება განცხადება;

ბ) სფერო, რომელშიც პირს მხარდაჭერა სჭირდება, აგრეთვე პირის მხარდაჭერის საჭიროება მისთვის ზიანის მიყენების თავიდან აცილების მიზნით;

გ) ფაქტები და გარემოებები, რომლებზედაც განმცხადებელი ამყარებს თავის მოთხოვნას;

დ) მტკიცებულებები, რომლებიც ადასტურებს განმცხადებლის მიერ მითითებულ გარემოებებს და იმ ფაქტს, რომ პირს აქვს მყარი ფსიქიკური, გონებრივი/ინტელექტუალური დარღვევები, რომელთა სხვადასხვა დაბრკოლებასთან ურთიერთქმედებამ შესაძლოა ხელი შეუშალოს საზოგადოებრივ ცხოვრებაში მის სრულ და ეფექტიან მონაწილეობას სხვებთან თანაბარ პირობებში;

ე) განმცხადებლის მოთხოვნა;

ვ) განმცხადებლის შუამდგომლობა – არსებობის შემთხვევაში.

2. განმცხადებელმა სასამართლოს უნდა წარუდგინოს ფსიქიატრის, ფსიქოლოგისა და სოციალური ექსპერტის დასკვნები პირის ფსიქიკური მდგომარეობის და სოციალური ადაპტაციის შესახებ, არსებობის შემთხვევაში.

3. პირს მხარდაჭერა შეიძლება დაენიშნოს შრომითი საქმიანობის, წვრილმანი გარიგების დადების, სამეწარმეო საქმიანობის, უძრავი ქონების მართვის/განკარგვის, საცხოვრებელი ადგილის განსაზღვრის, მკურნალობაზე თანხმობის გამოხატვის, მისთვის ზიანის მიყენების თავიდან აცილების მიზნით და სხვა უფლებებისა და მოვალეობების განსახორციელებლად, რომლებსაც სასამართლო ინდივიდუალური შეფასების საფუძველზე განსაზღვრავს.

     მუხლი 36316. განცხადების წარმოებაში მიღება

1. პირის მხარდაჭერის მიმღებად ცნობის შესახებ განცხადებას სასამართლო განიხილავს ამ კოდექსით დადგენილი წესით, თუ ამ თავით სხვა რამ არ არის გათვალისწინებული.

2. განცხადების წარმოებაში მიღების საკითხს სასამართლო განიხილავს მისი შეტანიდან 5 დღის ვადაში.

3. განცხადების სასამართლოში საქართველოს კანონმდებლობის მოთხოვნების დაუცველად შეტანის შემთხვევაში სასამართლო ადგენს ხარვეზს და განმცხადებელს მის აღმოსაფხვრელად განუსაზღვრავს გონივრულ ვადას, რომელიც არ შეიძლება იყოს 3 დღეზე ნაკლები. ხარვეზის განსაზღვრულ ვადაში აღმოფხვრის შემთხვევაში სასამართლო განცხადებას წარმოებაში იღებს, ხოლო თუ ხარვეზი არ აღმოიფხვრა, მას გამოაქვს განჩინება განცხადების წარმოებაში მიღებაზე უარის თქმის შესახებ და განცხადებასა და თანდართულ დოკუმენტებს განმცხადებელს უბრუნებს.

4. განცხადების წარმოებაში მიღებაზე უარის თქმის შესახებ სასამართლოს განჩინება შეიძლება გასაჩივრდეს კერძო საჩივრით.

     მუხლი 36317. დროებითი მხარდაჭერა

1. სასამართლო უფლებამოსილია განმცხადებლის მოთხოვნის საფუძველზე, საქმის წარმოების დასრულებამდე დანიშნოს დროებითი მხარდამჭერი, თუ მიიჩნევს, რომ იმ პირს, რომლის მხარდაჭერის მიმღებად ცნობის საკითხიც განიხილება, შესაძლებელია შეუქცევადი ზიანი მიადგეს.

2. დროებითი მხარდამჭერი შეიძლება იყოს პირის ოჯახის წევრი, ნათესავი, ახლობელი ან სპეციალისტი.

3. დროებითი მხარდაჭერის დაწესების შესახებ განცხადებას სასამართლო ზეპირი მოსმენით განიხილავს მისი შეტანიდან 5 დღის ვადაში. მხარის გამოუცხადებლობა ვერ დააბრკოლებს სასამართლოს მიერ დროებითი მხარდაჭერის დაწესების საკითხის განხილვასა და გადაწყვეტას.

4. დროებითი მხარდაჭერის დაწესების შესახებ სასამართლოს განჩინება შეიძლება გასაჩივრდეს კერძო საჩივრით.

     მუხლი 36318. განცხადების განხილვა

1. პირის მხარდაჭერის მიმღებად ცნობის შესახებ საქმეს სასამართლო განიხილავს ამ პირის და მეურვეობისა და მზრუნველობის ორგანოს წარმომადგენლის სავალდებულო მონაწილეობით.

2. თუ პირს, რომლის მხარდაჭერის მიმღებად ცნობის საკითხიც განიხილება, ჯანმრთელობის მდგომარეობის გამო არ შეუძლია დაესწროს სასამართლო სხდომას, მისი მონაწილეობა უზრუნველყოფილი უნდა იქნეს კომუნიკაციის ელექტრონული ან სხვა საშუალების გამოყენებით, რომლითაც შესაძლებელი იქნება ამ პირთან მოსამართლის პირდაპირი კონტაქტი. ასეთ შემთხვევაში სავალდებულოა სასამართლო სხდომის ვიდეოფაილის სახით ჩაწერა. სასამართლო სხდომის ოქმში უნდა აღინიშნოს სხდომაში პირის კომუნიკაციის ელექტრონული ან სხვა საშუალების გამოყენებით მონაწილეობის შესახებ.

3. იმ პირის გამოუცხადებლობის შემთხვევაში, რომლის მხარდაჭერის მიმღებად ცნობის საკითხიც განიხილება, სასამართლო ვალდებულია საქმის განხილვა სხვა დროისთვის გადადოს. ამ შემთხვევაში დაუშვებელია სასამართლოს მიერ დაუსწრებელი გადაწყვეტილების გამოტანა.

4. განმცხადებელი განთავისუფლებულია პირის მხარდაჭერის მიმღებად ცნობის შესახებ საქმის განხილვასთან დაკავშირებული სასამართლო ხარჯების გადახდისაგან.

     მუხლი 36319. სავალდებულო დაცვა

პირს, რომლის მხარდაჭერის მიმღებად ცნობის საკითხიც განიხილება, უნდა ჰყავდეს ადვოკატი.

     მუხლი 36320. ფსიქოსოციალური საჭიროების მქონე პირის ინდივიდუალური შეფასებისათვის ექსპერტიზის დანიშვნა

1. ამ კოდექსის 36316 მუხლის შესაბამისად განცხადების წარმოებაში მიღებისთანავე სასამართლო ნიშნავს ექსპერტიზას „ფსიქოსოციალური საჭიროებიდან გამომდინარე ექსპერტიზის ჩატარების შესახებ“ საქართველოს კანონის შესაბამისად.

2. განსაკუთრებულ შემთხვევაში, თუ პირი, რომლის მხარდაჭერის მიმღებად ცნობის საკითხიც განიხილება, აშკარად თავს არიდებს ექსპერტიზას, სასამართლო უფლებამოსილია საჯარო სამართლის იურიდიული პირის – ლევან სამხარაულის სახელობის სასამართლო ექსპერტიზის ეროვნული ბიუროს შუამდგომლობის საფუძველზე, თავის სხდომაზე მეურვეობისა და მზრუნველობის ორგანოს წარმომადგენლის, აგრეთვე ამ პირის ადვოკატის სავალდებულო მონაწილეობით გამოიტანოს განჩინება ფსიქოსოციალური საჭიროებიდან გამომდინარე ექსპერტიზის ჩასატარებლად პირის იძულებით გაგზავნის შესახებ.

3. ამ მუხლის მე-2 ნაწილით გათვალისწინებული იძულებითი ექსპერტიზა ტარდება მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ პირი, რომლის მხარდაჭერის მიმღებად ცნობის საკითხიც განიხილება, თავისი ქმედებით არსებით ზიანს აყენებს საკუთარ ან სხვათა უფლებებს.

4. სასამართლო სხდომაზე უნდა დაიკითხოს ყველა ექსპერტი და მულტიდისციპლინური ჯგუფის წევრი, რომელთა დასკვნებიც საქმის მასალებშია წარმოდგენილი.

     მუხლი 36321. სასამართლო გადაწყვეტილება

1. პირის მხარდაჭერის მიმღებად ცნობის შესახებ სასამართლო გადაწყვეტილება მისთვის მხარდამჭერის (მხარდამჭერების) დანიშვნის საფუძველია.

2. სასამართლო გადაწყვეტილებაში უნდა მიეთითოს:

ა) უფლება, რომლით სარგებლობისთვისაც უწესდება პირს მხარდაჭერა, აგრეთვე მხარდაჭერის ფარგლები;

ბ) მხარდამჭერის (მხარდამჭერების) უფლებები და მოვალეობები;

გ) მხარდამჭერის (მხარდამჭერების) მიერ მეურვეობისა და მზრუნველობის ორგანოსათვის ანგარიშის წარდგენის პერიოდულობა, რომელიც არ უნდა აღემატებოდეს 6 თვეს;

დ) მხარდაჭერის ვადა და მისი გადასინჯვის პერიოდულობა, რომელიც არ უნდა აღემატებოდეს 5 წელს;

ე) პირის მხარდაჭერისათვის აუცილებელი სხვა გარემოებები.

    მუხლი 36322. სასამართლოს განჩინება განცხადებასთან დაკავშირებით წარმოების შეწყვეტის შესახებ

პირის მხარდაჭერის მიმღებად ცნობის შესახებ განცხადებასთან დაკავშირებით წარმოება წყდება, თუ საჯარო სამართლის იურიდიული პირის – ლევან სამხარაულის სახელობის სასამართლო ექსპერტიზის ეროვნული ბიუროს დასკვნა უარყოფითია.

     მუხლი 36323. მხარდაჭერის ფარგლების შეცვლა, მხარდაჭერის გაუქმება

1. თუ არსებობს პირისათვის მხარდაჭერის ფარგლების შეცვლის საფუძველი, სასამართლოს მხარდაჭერის მიმღების, მისი ოჯახის წევრის, მხარდამჭერის (მხარდამჭერების), ფსიქიატრიულ-სამკურნალო დაწესებულების, მეურვეობისა და მზრუნველობის ორგანოს განცხადებისა და „ფსიქოსოციალური საჭიროებიდან გამომდინარე ექსპერტიზის ჩატარების შესახებ“ საქართველოს კანონის შესაბამისად ჩატარებული ექსპერტიზის დასკვნის საფუძველზე გამოაქვს გადაწყვეტილება ამ პირისათვის მხარდაჭერის ფარგლების შეცვლის შესახებ.

2. თუ აღარ არსებობს პირისათვის მხარდაჭერის გაგრძელების საფუძველი, სასამართლოს მხარდაჭერის მიმღების, მისი ოჯახის წევრის, მხარდამჭერის, ფსიქიატრიულ-სამკურნალო დაწესებულების, მეურვეობისა და მზრუნველობის ორგანოს განცხადებისა და „ფსიქოსოციალური საჭიროებიდან გამომდინარე ექსპერტიზის ჩატარების შესახებ“ საქართველოს კანონის შესაბამისად ჩატარებული ექსპერტიზის დასკვნის საფუძველზე გამოაქვს გადაწყვეტილება ამ პირისათვის მხარდაჭერის გაუქმების შესახებ.

3. პირის მხარდაჭერის მიმღებად ცნობის შესახებ გადაწყვეტილების პერიოდული გადასინჯვისას სასამართლოს სათანადო საფუძვლის არსებობის შემთხვევაში გამოაქვს გადაწყვეტილება ამ პირისათვის მხარდაჭერის გაუქმების შესახებ.

     მუხლი 36324. სასამართლო გადაწყვეტილების გასაჩივრება

1. მხარეს უფლება აქვს, ამ კოდექსის 36321 მუხლის საფუძველზე გამოტანილი სასამართლო გადაწყვეტილება ამავე კოდექსით დადგენილი წესით გაასაჩივროს სააპელაციო სასამართლოში.

2. სააპელაციო სასამართლო სააპელაციო საჩივრის შეტანიდან 5 დღის ვადაში ამოწმებს მის დასაშვებობას და იღებს ერთ-ერთ შემდეგ გადაწყვეტილებას:

ა) გამოაქვს განჩინება სააპელაციო საჩივრის განუხილველად დატოვების შესახებ, რომელზედაც შეიძლება კერძო საჩივრის შეტანა;

ბ) განსახილველად იღებს სააპელაციო საჩივარს.

3. სააპელაციო საჩივარს სააპელაციო სასამართლო ზეპირი მოსმენით განიხილავს მისი განსახილველად მიღებიდან 2 თვის ვადაში და იღებს ერთ-ერთ შემდეგ გადაწყვეტილებას:

ა) მთლიანად ან ნაწილობრივ აკმაყოფილებს სააპელაციო საჩივარს;

ბ) უარს ამბობს სააპელაციო საჩივრის დაკმაყოფილებაზე.

4. სააპელაციო საჩივრის წარმოებაში მიღებაზე უარის თქმის შესახებ სასამართლო განჩინებაზე შეტანილი კერძო საჩივრის დაკმაყოფილების შემთხვევაში სააპელაციო სასამართლო საქმეს პირველი ინსტანციის სასამართლოს უბრუნებს.

კარი მეშვიდე5

ინტელექტუალური საკუთრების ობიექტზე განსაკუთრებული უფლების დარღვევის საქმეზე სამართალწარმოების თავისებურებანი #

  საქართველოს 2017 წლის 23  დეკემბრის   კანონი №1919  –  ვებგვერდი, 11.01.2018წ.

თავი XLIV12

ინტელექტუალური საკუთრების ობიექტზე განსაკუთრებული უფლების დარღვევის საქმეზე მტკიცებულებათა უზრუნველყოფის ღონისძიებანი, ინფორმაციის მიღების უფლება და სარჩელის უზრუნველყოფის ღონისძიებანი

  საქართველოს 2017 წლის 23  დეკემბრის   კანონი №1919  –  ვებგვერდი, 11.01.2018წ.  

    მუხლი 36325. ამ თავში გამოყენებულ ტერმინთა განმარტება

ამ თავში გამოყენებულ ტერმინებს ამავე თავის მიზნებისათვის აქვს შემდეგი მნიშვნელობა:

ა) ინტელექტუალური საკუთრების ობიექტი – საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად დაცული სასაქონლო ნიშანი, მომსახურების ნიშანი ან კოლექტიური ნიშანი, რეგისტრირებული დიზაინი, პატენტით დაცული გამოგონება ან რეგისტრირებული სასარგებლო მოდელი, საავტორო უფლებით ან მომიჯნავე უფლებებით დაცული ობიექტი;

ბ) განსაკუთრებული უფლების დარღვევით წარმოებული ან/და სამოქალაქო ბრუნვაში ჩართული საქონელი:  

ბ.ა) დაცული სასაქონლო ნიშნის, მომსახურების ნიშნის ან/და კოლექტიური ნიშნის (შემდგომ – სასაქონლო ნიშნის) მიმართ − საქონელი ან/და მომსახურება, რომელიც შეიცავს სასაქონლო ნიშნის იდენტურ ან მსგავს ნიშანს ან რომელზედაც დატანილია სასაქონლო ნიშნის იდენტური ან მსგავსი ნიშანი, ან რომელსაც აქვს მოცულობითი სასაქონლო ნიშნის იდენტური ან მსგავსი ფორმა და რომლის წარმოება, მიწოდება, საქართველოს ტერიტორიაზე შემოტანა, შენახვა, სამოქალაქო ბრუნვაში ჩართვა ან ამ მიზნით შენახვა/დასაწყობება (დროებით შესანახად განთავსება) ანდა ნებისმიერი სხვაგვარი გამოყენება იწვევს რეგისტრირებული სასაქონლო ნიშნის მფლობელის განსაკუთრებული უფლების დარღვევას, მიუხედავად ნიშანდების ადგილისა;

ბ.ბ) რეგისტრირებული დიზაინის მიმართ – პროდუქტი, რომელშიც ჩართულია დიზაინი ან რომლისთვისაც ის გამოიყენება და რომლის წარმოება, საქართველოს ტერიტორიაზე შემოტანა, შენახვა, სამოქალაქო ბრუნვაში ჩართვა ან ამ მიზნით შენახვა/დასაწყობება (დროებით შესანახად განთავსება) ანდა ნებისმიერი სხვაგვარი გამოყენება იწვევს რეგისტრირებულ დიზაინზე განსაკუთრებული უფლების მფლობელის განსაკუთრებული უფლების დარღვევას;

ბ.გ) პატენტით დაცული გამოგონების ან რეგისტრირებული სასარგებლო მოდელის მიმართ – პატენტიდან ან რეგისტრაციიდან გამომდინარე განსაკუთრებული უფლების დარღვევით წარმოებული მოწყობილობა ან ნივთიერება, რომლის წარმოება, საქართველოს ტერიტორიაზე შემოტანა, შენახვა, სამოქალაქო ბრუნვაში ჩართვა ან ამ მიზნით შენახვა/დასაწყობება (დროებით შესანახად განთავსება) ანდა სხვაგვარი გამოყენება იწვევს პატენტის ან მოწმობის მფლობელის განსაკუთრებული უფლების დარღვევას; პატენტით ან რეგისტრაციით დაცული ხერხით დამზადებული მოწყობილობა ან ნივთიერება, რომლის დამზადება, საქართველოს ტერიტორიაზე შემოტანა, შენახვა, სამოქალაქო ბრუნვაში ჩართვა ან ამ მიზნით შენახვა/დასაწყობება (დროებით შესანახად განთავსება) ანდა სხვაგვარი გამოყენება იწვევს პატენტის ან მოწმობის მფლობელის განსაკუთრებული უფლების დარღვევას;

ბ.დ) საავტორო უფლებით ან მომიჯნავე უფლებებით დაცული ობიექტის მიმართ – „საავტორო და მომიჯნავე უფლებების შესახებ“ საქართველოს კანონით განსაზღვრული კონტრაფაქციული ასლები.

    მუხლი 36326. რეგულირების სფერო

ინტელექტუალური საკუთრების ობიექტზე განსაკუთრებული უფლების დარღვევის საქმეზე ვრცელდება ამ კოდექსით დადგენილი წესები, ამ თავით განსაზღვრულ თავისებურებათა გათვალისწინებით.

    მუხლი 36327. ინტელექტუალური საკუთრების ობიექტზე განსაკუთრებული უფლების დარღვევის საქმეზე მტკიცებულებათა უზრუნველყოფის ღონისძიებები

1. სასამართლო უფლებამოსილია ინტელექტუალური საკუთრების ობიექტზე განსაკუთრებული უფლების მფლობელის შუამდგომლობის საფუძველზე გამოიტანოს მტკიცებულებათა უზრუნველყოფის ღონისძიებების გამოყენების თაობაზე განჩინება მტკიცებულებათა შენარჩუნების მიზნით, თუ არსებობს მათი განადგურების საფრთხე.

2. მტკიცებულებათა უზრუნველყოფის ღონისძიებები შეიძლება მოიცავდეს იმ საქონლის, რომლითაც, სავარაუდოდ, ირღვევა ინტელექტუალური საკუთრების ობიექტზე განსაკუთრებული უფლება, წარმოებისათვის/რეპროდუცირებისათვის ან ტექნოლოგიური საშუალებებისთვის გვერდის ავლისათვის განკუთვნილი დანადგარის/მასალის, მოწყობილობის ან მოწყობილობის კომპონენტის ან/და სავარაუდო კანონდარღვევასთან დაკავშირებული დოკუმენტაციის დეტალურ აღწერას ნიმუშის აღებით ან უამისოდ. ამასთანავე, თუ მტკიცებულებათა უზრუნველყოფა აღნიშნული ღონისძიებების გამოყენებით ვერ ხერხდება, შესაძლებელია გამოყენებულ იქნეს აგრეთვე ყადაღის დადება.

3. სასამართლო უფლებამოსილია ამ მუხლის მე-2 ნაწილით გათვალისწინებული რამდენიმე ღონისძიება ერთდროულად გამოიყენოს.

4. სასამართლო უფლებამოსილია ამ მუხლით გათვალისწინებული ღონისძიებები გამოიყენოს იმ პირის მოსმენის გარეშე, რომლის მიმართ არსებობს საფუძვლიანი ვარაუდი, რომ მან დაარღვია ინტელექტუალური საკუთრების ობიექტზე განსაკუთრებული უფლება, თუ არსებობს საფუძვლიანი ვარაუდი, რომ ამ უფლების მფლობელს არაპროპორციული ზიანი მიადგება, ან/და თუ არსებობს მტკიცებულებათა განადგურების აშკარა საშიშროება.

5. სასამართლომ პირს, რომლის მიმართაც უნდა განხორციელდეს ამ მუხლით გათვალისწინებული ღონისძიებები, ამის თაობაზე უნდა აცნობოს დაუყოვნებლივ, ღონისძიებათა გამოყენებიდან არაუგვიანეს 48 საათისა.

6. ინტელექტუალური საკუთრების ობიექტზე განსაკუთრებული უფლების მფლობელი უფლებამოსილია მოითხოვოს ამ მუხლით გათვალისწინებული მტკიცებულებათა უზრუნველყოფის ღონისძიებების გამოყენება, თუ დაასაბუთებს, რომ მისი განსაკუთრებული უფლების დარღვევის ან შესაძლო დარღვევის ფაქტის დასადგენად აღნიშნულ ღონისძიებათა გამოყენება აუცილებელია.

7. მტკიცებულებათა უზრუნველსაყოფად გაწეული ხარჯების ანაზღაურების წესი განისაზღვრება და მტკიცებულებათა უზრუნველყოფის შესახებ გამოტანილი განჩინების გასაჩივრება ხდება ამ კოდექსის 118-ე და 119-ე მუხლების შესაბამისად.

8. მტკიცებულებათა უზრუნველყოფის შესახებ შუამდგომლობის თაობაზე განჩინება მოსამართლეს 5 სამუშაო დღის ვადაში გამოაქვს.

    მუხლი 36328. ინფორმაციის მიღების უფლება

1. ინტელექტუალური საკუთრების ობიექტზე განსაკუთრებული უფლების დარღვევის საქმეზე სამართალწარმოების პროცესში სასამართლო უფლებამოსილია ინტელექტუალური საკუთრების ობიექტზე განსაკუთრებული უფლების მფლობელის თანაზომიერი და დასაბუთებული მოთხოვნის საფუძველზე:

ა) მოსთხოვოს პირს, რომლის მიმართ არსებობს საფუძვლიანი ვარაუდი, რომ მან დაარღვია განსაკუთრებული უფლება, იმ ინფორმაციის მიწოდება, რომელიც შეიძლება მოიცავდეს განსაკუთრებული უფლების დარღვევით წარმოებული ან/და სამოქალაქო ბრუნვაში ჩართული საქონლის წარმოშობის ან/და გასაღების ქსელის შესახებ ინფორმაციას. ინფორმაციის მიწოდების ვალდებულება შეიძლება მოიცავდეს აგრეთვე კანონდარღვევასთან დაკავშირებული ფინანსური დოკუმენტების წარდგენის ვალდებულებას;

ბ) მოსთხოვოს ამ ნაწილის „ა“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული ინფორმაციის მიწოდება პირს, რომლის მიმართ არსებობს საფუძვლიანი ვარაუდი, რომ იგი კომერციული მასშტაბით სთავაზობდა, იღებდა, ფლობდა ან/და იყენებდა განსაკუთრებული უფლების დარღვევით წარმოებულ ან/და სამოქალაქო ბრუნვაში ჩართულ საქონელს. აღნიშნული ინფორმაციის მიწოდების ვალდებულება ვრცელდება აგრეთვე ნებისმიერ სხვა პირზე, რომელიც სთავაზობდა, იღებდა, ფლობდა ან/და იყენებდა განსაკუთრებული უფლების დარღვევით წარმოებულ ან/და სამოქალაქო ბრუნვაში ჩართულ საქონელს, გარდა იმ შემთხვევისა, როდესაც ეს ქმედება/ქმედებები პირადი სარგებლობის მიზნით ხორციელდებოდა.

2. ამ მუხლის პირველი ნაწილის „ა“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული ინფორმაცია უნდა მოიცავდეს მწარმოებლის, დამამზადებლის, დისტრიბუტორის, მიმწოდებლის ან/და საქონლის სხვა ადრინდელი მფლობელის, საბითუმო ან/და საცალო მოვაჭრის (რომლისთვისაც განკუთვნილია საქონელი, რომლითაც, სავარაუდოდ, ირღვევა განსაკუთრებული უფლება) სრულ სახელწოდებასა და მისამართს, აგრეთვე წარმოებული, დამზადებული, მიწოდებული, მიღებული ან შეკვეთილი საქონლის რაოდენობისა და ფასის შესახებ ინფორმაციას.

3. ამ მუხლით გათვალისწინებულ ღონისძიებათა გამოყენების შედეგად მიღებული ინფორმაცია კონფიდენციალურია და მისი გამჟღავნება დაუშვებელია.

4. ამ მუხლით გათვალისწინებული ინფორმაციის მიწოდებისათვის გაწეულ ხარჯებს ანაზღაურებს პირი, რომელმაც სასამართლოს მიმართა აღნიშნული ინფორმაციის მიწოდების თაობაზე შუამდგომლობით. მოწინააღმდეგე მხარეს უფლება აქვს, მოითხოვოს ინფორმაციის მიწოდებისათვის მის მიერ გაწეული ხარჯების ანაზღაურება. საბოლოოდ ეს ხარჯები გადანაწილდება სასამართლოს მიერ საქმის არსებითად გადაწყვეტისას.

5. ინფორმაციის მიწოდების შესახებ განჩინების გასაჩივრება დაუშვებელია. ინფორმაციის მიწოდებაზე უარის თქმის შესახებ განჩინებაზე შეიძლება კერძო საჩივრის შეტანა.

    მუხლი 36329. ინტელექტუალური საკუთრების ობიექტზე განსაკუთრებული უფლების დარღვევის საქმეზე სარჩელის უზრუნველყოფის ღონისძიებები

1. სასამართლო უფლებამოსილია ინტელექტუალური საკუთრების ობიექტზე განსაკუთრებული უფლების მფლობელის მიმართვის საფუძველზე:

ა) გამოიტანოს განჩინება იმ პირის საკუთრებაში არსებულ უძრავ ან/და მოძრავ ქონებაზე (მათ შორის, საბანკო ანგარიშებსა და სხვა აქტივებზე) ყადაღის დადების შესახებ, რომლის მიმართ არსებობს საფუძვლიანი ვარაუდი, რომ მან კომერციული მასშტაბით დაარღვია განსაკუთრებული უფლება, თუ შესაძლებელია, საფრთხე შეექმნას განსაკუთრებული უფლების მფლობელის ზიანის ანაზღაურების მოთხოვნის დაკმაყოფილებას. ამ მიზნით სასამართლო განსაკუთრებული უფლების მფლობელის შუამდგომლობის საფუძველზე, განსაკუთრებული უფლების შესაძლო დამრღვევისგან გამოითხოვს მის მფლობელობაში არსებულ საბანკო, ფინანსურ ან/და კომერციულ დოკუმენტებს/ინფორმაციას. ამ დოკუმენტების/ინფორმაციის გაცნობის უფლება აქვს მხოლოდ სასამართლოს. სასამართლო უფლებამოსილია ყადაღის საგნის იდენტიფიცირების მიზნით მიღებული დოკუმენტები/ინფორმაცია გადასცეს სასამართლოს მიერ დანიშნულ დამოუკიდებელ ექსპერტს. ამ ქვეპუნქტით გათვალისწინებულ ღონისძიებათა გამოყენების შედეგად მიღებული ინფორმაცია კონფიდენციალურია და მისი გამჟღავნება დაუშვებელია;

ბ) აუკრძალოს პირს, რომლის მიმართ არსებობს საფუძვლიანი ვარაუდი, რომ მან დაარღვია განსაკუთრებული უფლება, იმ ქმედების განხორციელება, რომლითაც ირღვევა განსაკუთრებული უფლება;

გ) ამ ნაწილის „ბ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული ქმედების განხორციელების აკრძალვის ნაცვლად მოსთხოვოს პირს, რომლის მიმართ არსებობს საფუძვლიანი ვარაუდი, რომ მან დაარღვია განსაკუთრებული უფლება, შესაბამისი უზრუნველყოფის გარანტიის წარმოდგენა.

2. სასამართლო უფლებამოსილია ამ მუხლის პირველი ნაწილით გათვალისწინებული რამდენიმე ღონისძიება ერთდროულად გამოიყენოს.

3. ამ მუხლის პირველი ნაწილით გათვალისწინებული ღონისძიებები შეიძლება გამოყენებულ იქნეს აგრეთვე იმ პირის მიმართ, რომლის მომსახურება გამოიყენება ან გამოიყენებოდა განსაკუთრებული უფლების კომერციული მასშტაბით დარღვევისათვის.

4. თუ სასამართლო მიიჩნევს, რომ სარჩელის უზრუნველყოფის ღონისძიებათა გამოყენებით შეიძლება ზარალი მიადგეს პირს, რომლის მიმართ არსებობს საფუძვლიანი ვარაუდი, რომ მან დაარღვია განსაკუთრებული უფლება, სასამართლო უფლებამოსილია გამოიყენოს სარჩელის უზრუნველყოფის ღონისძიებანი და, იმავდროულად, მოსთხოვოს განსაკუთრებული უფლების მფლობელს მოწინააღმდეგე მხარისთვის შესაძლო ზარალის ანაზღაურების უზრუნველყოფა. სასამართლოს უზრუნველყოფის გარანტიის წარმოდგენის მოთხოვნა შეუძლია აგრეთვე მოწინააღმდეგე მხარის განცხადების საფუძველზე.

5. ინტელექტუალური საკუთრების ობიექტზე განსაკუთრებული უფლების დარღვევის საქმეზე ვრცელდება ამ კოდექსის XXIII თავით დადგენილი მოთხოვნები.

 

      მუხლი 36330. სამედიაციო მორიგების უზრუნველყოფა სასამართლოს მიერ

1. მხარე უფლებამოსილია სასამართლო მედიაციის ან კერძო მედიაციის დაწყებამდე ან/და მედიაციის პროცესში მიმართოს სასამართლოს სამედიაციო მორიგების უზრუნველყოფის ღონისძიების გამოყენების შესახებ განცხადებით.

2. თუ სამედიაციო მორიგების უზრუნველყოფის ღონისძიების გამოყენების შესახებ განცხადების დაკმაყოფილებიდან 10 დღის ვადაში აღნიშნული განცხადების შემტანი პირი არ მიმართავს სასამართლო მედიაციას ან კერძო მედიაციას და არ წარუდგენს სასამართლოს მედიაციისთვის მიმართვის დამადასტურებელ შესაბამის დოკუმენტს, ან თუ მედიაციის დასრულებიდან (რაც უნდა დადასტურდეს შესაბამისი დოკუმენტით) 10 დღის ვადაში მხარე სასამართლოს არ წარუდგენს სარჩელს/არ მიმართავს საქმის წარმოების განახლების მოთხოვნით, სასამართლო თავისი ინიციატივით ან მხარის შუამდგომლობის საფუძველზე გამოიტანს განჩინებას სამედიაციო მორიგების უზრუნველყოფის ღონისძიების გამოყენების გაუქმების შესახებ.

3. მედიაციის დასრულებიდან 10 დღის ვადაში სასამართლოსთვის სარჩელის წარდგენის/საქმის წარმოების განახლების მოთხოვნით მიმართვის შემთხვევაში სასამართლოს მიერ გამოყენებული სამედიაციო მორიგების უზრუნველყოფის ღონისძიება სარჩელის უზრუნველყოფის ღონისძიებად გარდაიქმნება.

4. სამედიაციო მორიგების უზრუნველყოფის მიმართ გამოიყენება ამ კოდექსის XXIII თავით დადგენილი წესები, ამ მუხლის თავისებურებათა გათვალისწინებით.

     მუხლი 36331. სამედიაციო მორიგების აღსრულების საკითხის განხილვა

1. სასამართლო უფლებამოსილია ერთ-ერთი ან ორივე მხარის განცხადების საფუძველზე განიხილოს მედიაციის შედეგად შედგენილი სამედიაციო მორიგების აღსრულების საკითხი.

2. თუ სამედიაციო მორიგება შედგენილ იქნა სასამართლო მედიაციის შედეგად, მისი აღსრულების საკითხს განიხილავს ის სასამართლო, რომელმაც დავის მხარეთა შეთანხმებით დასრულების მიზნით საქმე მედიატორს გადასცა, ხოლო თუ სამედიაციო მორიგება შედგენილ იქნა კერძო მედიაციის შედეგად − რაიონული (საქალაქო) სასამართლო განმცხადებლის საცხოვრებელი ადგილის/იურიდიული მისამართის მიხედვით.

3. თუ სამედიაციო მორიგება შედგენილ იქნა სასამართლო მედიაციის შედეგად, მხარემ, რომელიც სასამართლოს მიმართავს სამედიაციო მორიგების აღსრულების მოთხოვნით, უნდა წარადგინოს სამედიაციო მორიგების დედანი ან სათანადოდ დამოწმებული ასლი,  ხოლო თუ სამედიაციო მორიგება შედგენილ იქნა კერძო მედიაციის შედეგად − აგრეთვე მედიაციის თაობაზე შეთანხმება.

4. სამედიაციო მორიგების აღსრულების საკითხი ზეპირი მოსმენის გარეშე განიხილება განცხადების მიღებიდან 10 დღის ვადაში. სასამართლოს შეუძლია ამავე ვადაში დაადგინოს ამ საკითხის ზეპირი განხილვა, თუ ეს ხელს უწყობს საქმის გარემოებათა გამორკვევას. ამ შემთხვევაში სამედიაციო მორიგების აღსრულების საკითხი განიხილება განცხადების მიღებიდან 30 დღის ვადაში. აღნიშნული საკითხის ზეპირი განხილვის შემთხვევაში მხარეებს ეცნობებათ სხდომის ჩატარების დრო და ადგილი, მაგრამ მათი გამოუცხადებლობა ვერ დააბრკოლებს სასამართლოს მიერ საკითხის განხილვასა და გადაწყვეტას.

     მუხლი 36332. სამედიაციო მორიგების აღსრულებაზე უარის თქმა

სასამართლო უარს იტყვის სამედიაციო მორიგების აღსრულებაზე, თუ სამედიაციო მორიგების შინაარსი ეწინააღმდეგება საქართველოს კანონმდებლობას ან თუ, სამედიაციო მორიგების შინაარსიდან გამომდინარე, მისი აღსრულება შეუძლებელია.

     მუხლი 36333. განჩინება სამედიაციო მორიგების აღსრულების თაობაზე

1. სამედიაციო მორიგების აღსრულების შესახებ სასამართლო გადაწყვეტილება მიიღება განჩინების ფორმით. მხარეს აღნიშნულ განჩინებასთან ერთად გადაეცემა სააღსრულებო ფურცელი.

2. სამედიაციო მორიგების აღსრულებაზე უარის თქმის შესახებ სასამართლოს განჩინება შეიძლება გასაჩივრდეს კერძო საჩივრით.

3. სამედიაციო მორიგების აღსრულების შესახებ სასამართლოს განჩინება საბოლოოა და არ საჩივრდება.

4. სამედიაციო მორიგება, რომელიც საარბიტრაჟო ტრიბუნალის მიერ დამტკიცებულია, როგორც საარბიტრაჟო გადაწყვეტილება, აღსრულდება საარბიტრაჟო გადაწყვეტილების ცნობისა და აღსრულებისათვის „არბიტრაჟის შესახებ“ საქართველოს კანონით დადგენილი წესით.

კარი მეშვიდე7

სასამართლოს მონაწილეობა კოლექტიურ შრომით დავაზე მედიაციის შედეგად მიღწეული შეთანხმების აღსრულებაში

საქართველოს 2020 წლის 29 სექტემბრის კანონი №7184  – ვებგვერდი, 05.10.2020წ.

თავი XLIV14

 კოლექტიურ შრომით დავაზე მედიაციის შედეგად მიღწეული შეთანხმების აღსრულება

საქართველოს 2020 წლის 29 სექტემბრის კანონი №7184  – ვებგვერდი, 05.10.2020წ.

     მუხლი 36334. კოლექტიურ შრომით დავაზე მედიაციის შედეგად მიღწეული შეთანხმების აღსრულების საკითხის განხილვა

1. სასამართლო უფლებამოსილია ერთ-ერთი მხარის განცხადების საფუძველზე განიხილოს კოლექტიურ შრომით დავაზე მედიაციის შედეგად მიღწეული შეთანხმების აღსრულების საკითხი.

2. კოლექტიურ შრომით დავაზე მედიაციის შედეგად მიღწეული შეთანხმების აღსრულების საკითხს შესაბამისი განცხადების მიღებიდან 10 დღის ვადაში განიხილავს რაიონული (საქალაქო) სასამართლო შესაბამისი დამსაქმებლის ადგილსამყოფლის მიხედვით.

3. მხარემ, რომელიც სასამართლოს კოლექტიურ შრომით დავაზე მედიაციის შედეგად მიღწეული შეთანხმების აღსრულების მოთხოვნით მიმართავს, უნდა წარადგინოს მედიაციის შედეგად მიღწეული შეთანხმების დედანი ან მისი სანოტარო წესით დამოწმებული ასლი.

4. კოლექტიურ შრომით დავაზე მედიაციის შედეგად მიღწეული შეთანხმების აღსრულებასთან დაკავშირებული საკითხები ზეპირი მოსმენის გარეშე განიხილება. სასამართლოს შეუძლია დაადგინოს საქმის ზეპირი განხილვა, თუ ეს ხელს შეუწყობს საქმის გარემოებათა გამორკვევას. საქმის ზეპირი განხილვის შემთხვევაში მხარეებს ეცნობებათ სხდომის ჩატარების დრო და ადგილი. მხარეთა გამოუცხადებლობა არ აბრკოლებს სასამართლოს მიერ საკითხის განხილვასა და გადაწყვეტას.

    მუხლი 36335. კოლექტიურ შრომით დავაზე მედიაციის შედეგად მიღწეული შეთანხმების აღსრულებაზე უარის თქმა

სასამართლო უარს იტყვის კოლექტიურ შრომით დავაზე მედიაციის შედეგად მიღწეული შეთანხმების აღსრულებაზე, თუ ამ შეთანხმების შინაარსი ეწინააღმდეგება საქართველოს კანონმდებლობას, საქართველოში არსებულ საჯარო წესრიგს ან თუ, აღნიშნული შეთანხმების შინაარსიდან გამომდინარე, მისი აღსრულება შეუძლებელია.

    მუხლი 36336. სასამართლოს განჩინება კოლექტიურ შრომით დავაზე მედიაციის შედეგად მიღწეული შეთანხმების აღსრულებასთან დაკავშირებით

1. კოლექტიურ შრომით დავაზე მედიაციის შედეგად მიღწეული შეთანხმების აღსრულებასთან დაკავშირებით სასამართლო გადაწყვეტილება გამოიტანება განჩინების ფორმით. მხარეს სასამართლოს განჩინებასთან ერთად გადაეცემა სააღსრულებო ფურცელი.

2. კოლექტიურ შრომით დავაზე მედიაციის შედეგად მიღწეული შეთანხმების აღსრულებაზე უარის თქმის შესახებ სასამართლოს განჩინება შეიძლება გასაჩივრდეს კერძო საჩივრით.

3. კოლექტიურ შრომით დავაზე მედიაციის შედეგად მიღწეული შეთანხმების აღსრულების შესახებ სასამართლოს განჩინება საბოლოოა და არ გასაჩივრდება.

კარი მეშვიდე8

სამართალწარმოება გაფიცვასთან ან ლოკაუტთან დაკავშირებულ საქმეზე

საქართველოს 2020 წლის 29 სექტემბრის კანონი №7184  – ვებგვერდი, 05.10.2020წ.

თავი XLIV15

გაფიცვის ან ლოკაუტის უკანონოდ ცნობის, გადადების ან შეჩერების საქმის განხილვა

საქართველოს 2020 წლის 29 სექტემბრის კანონი №7184  – ვებგვერდი, 05.10.2020წ.

     მუხლი 36337. რეგულირების სფერო

გაფიცვის ან ლოკაუტის უკანონოდ ცნობის, გადადების ან შეჩერების საქმეზე ვრცელდება ამ კოდექსით დადგენილი წესები, ამ თავით განსაზღვრულ თავისებურებათა გათვალისწინებით.

    მუხლი 36338. გაფიცვის ან ლოკაუტის უკანონოდ ცნობის, გადადების ან შეჩერების შესახებ სარჩელი

1. გაფიცვის ან ლოკაუტის უკანონოდ ცნობის, გადადების ან შეჩერების შესახებ სარჩელს განიხილავს რაიონული (საქალაქო) სასამართლო დამსაქმებლის ადგილსამყოფლის მიხედვით.

2. გაფიცვის უკანონოდ ცნობის, გადადების ან შეჩერების შესახებ სარჩელი შეიძლება აღძრას გაფიცვის მონაწილე დასაქმებულებთან შრომით ურთიერთობაში მყოფმა დამსაქმებელმა.

3. ლოკაუტის უკანონოდ ცნობის, გადადების ან შეჩერების შესახებ სარჩელი შეიძლება აღძრას იმ დასაქმებულმა, რომელსაც ეხება ლოკაუტი, ან დასაქმებულთა გაერთიანებამ, რომლის წევრებსაც ეხება ლოკაუტი.

4. გაფიცვის ან ლოკაუტის უკანონოდ ცნობის შესახებ სარჩელი შეიძლება აღიძრას გაფიცვის ან ლოკაუტის დაწყების თარიღიდან 7 დღის ვადაში. გაფიცვის ან ლოკაუტის გადადების ან შეჩერების შესახებ სარჩელი შეიძლება აღიძრას გაფიცვის ან ლოკაუტის გადადების ან შეჩერების საფუძვლის წარმოშობიდან 3 დღის ვადაში.

    მუხლი 36339. გაფიცვის ან ლოკაუტის უკანონოდ ცნობის, გადადების ან შეჩერების შესახებ სარჩელის წარმოებაში მიღება

1. სასამართლო გაფიცვის ან ლოკაუტის უკანონოდ ცნობის, გადადების ან შეჩერების შესახებ სარჩელის შეტანიდან 3 დღის ვადაში იხილავს ამ სარჩელის წარმოებაში მიღების საკითხს.

2. გაფიცვის უკანონოდ ცნობის, გადადების ან შეჩერების შესახებ სარჩელში მითითებული უნდა იყოს გაფიცვის მონაწილე ყველა დასაქმებული.

3. გაფიცვის ან ლოკაუტის უკანონოდ ცნობის, გადადების ან შეჩერების შესახებ სარჩელის საქართველოს კანონმდებლობის მოთხოვნების დაუცველად წარდგენის შემთხვევაში სასამართლო ადგენს ხარვეზს და მოსარჩელეს მის აღმოსაფხვრელად განუსაზღვრავს გონივრულ ვადას, რომელიც 3 დღეზე ნაკლები არ შეიძლება იყოს. განსაზღვრულ ვადაში ხარვეზის აღმოფხვრის შემთხვევაში სასამართლო აღნიშნულ სარჩელს წარმოებაში იღებს, ხოლო თუ ხარვეზი არ აღმოიფხვრა, მას გამოაქვს განჩინება გაფიცვის ან ლოკაუტის უკანონოდ ცნობის, გადადების ან შეჩერების შესახებ სარჩელის წარმოებაში მიღებაზე უარის თქმის თაობაზე და სარჩელსა და თანდართულ დოკუმენტებს მოსარჩელეს უბრუნებს.

4. გაფიცვის ან ლოკაუტის უკანონოდ ცნობის, გადადების ან შეჩერების შესახებ სარჩელის წარმოებაში მიღებაზე უარის თქმის თაობაზე სასამართლოს განჩინება შეიძლება საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით მოსარჩელისათვის მისი გაცნობიდან 3 დღის ვადაში კერძო საჩივრით გასაჩივრდეს სააპელაციო სასამართლოში.

5. გაფიცვის ან ლოკაუტის უკანონოდ ცნობის, გადადების ან შეჩერების შესახებ სარჩელის წარმოებაში მიღების შემდეგ სარჩელისა და თანდართული დოკუმენტების ასლები საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით დაუყოვნებლივ ეგზავნება მოპასუხეს და მას შესაგებლის წარსადგენად 10-დღიანი ვადა ეძლევა.

     მუხლი 36340. გაფიცვის ან ლოკაუტის უკანონოდ ცნობის, გადადების ან შეჩერების შესახებ სარჩელის განხილვა

1. სასამართლო გაფიცვის ან ლოკაუტის უკანონოდ ცნობის შესახებ სარჩელს განიხილავს და გადაწყვეტილება გამოაქვს ამ სარჩელის წარმოებაში მიღებიდან 1 თვის ვადაში.

2. სასამართლო გაფიცვის ან ლოკაუტის გადადების ან შეჩერების შესახებ სარჩელს განიხილავს და გადაწყვეტილება გამოაქვს ამ სარჩელის წარმოებაში მიღებიდან 7 დღის ვადაში.

    მუხლი 36341. გაფიცვის ან ლოკაუტის უკანონოდ ცნობის, გადადების ან შეჩერების საქმეზე გამოტანილი სასამართლო გადაწყვეტილების გასაჩივრება

1. გაფიცვის ან ლოკაუტის უკანონოდ ცნობის, გადადების ან შეჩერების საქმეზე გამოტანილი სასამართლო გადაწყვეტილება მხარემ შეიძლება ამ კოდექსით დადგენილი წესით გაასაჩივროს ზემდგომი ინსტანციის სასამართლოში.

2. რაიონული (საქალაქო) სასამართლოს გადაწყვეტილება შეიძლება გასაჩივრდეს მისი გამოტანიდან არაუგვიანეს 7 დღისა.

3. გაფიცვის ან ლოკაუტის უკანონოდ ცნობის, გადადების ან შეჩერების საქმეზე გამოტანილი სასამართლო გადაწყვეტილების გასაჩივრება არ აჩერებს მის აღსრულებას.

4. სააპელაციო სასამართლო სააპელაციო საჩივრის შეტანიდან 3 დღის ვადაში ამოწმებს მის დასაშვებობას და იღებს ერთ-ერთ შემდეგ გადაწყვეტილებას:

ა) გამოაქვს განჩინება სააპელაციო საჩივრის განუხილველად დატოვების შესახებ. ეს განჩინება შეიძლება გასაჩივრდეს კერძო საჩივრით;

ბ) განსახილველად იღებს სააპელაციო საჩივარს.

5. სააპელაციო სასამართლო სააპელაციო საჩივრის განსახილველად მიღებიდან 1 თვის ვადაში ზეპირი მოსმენით განიხილავს მას და იღებს ერთ-ერთ შემდეგ გადაწყვეტილებას:

ა) მთლიანად ან ნაწილობრივ აკმაყოფილებს სააპელაციო საჩივარს;

ბ) უარს ამბობს სააპელაციო საჩივრის დაკმაყოფილებაზე.

6. სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილება შეიძლება მისი გამოტანიდან არაუგვიანეს 7 დღისა გასაჩივრდეს საკასაციო წესით.

7. საკასაციო სასამართლო საჩივრის შეტანიდან 3 დღის ვადაში ამოწმებს მის დასაშვებობას და გამოაქვს განჩინება საკასაციო საჩივრის განუხილველად დატოვების შესახებ ან განსახილველად იღებს საკასაციო საჩივარს.

8. საკასაციო სასამართლო საკასაციო საჩივრის განსახილველად მიღებიდან 1 თვის ვადაში ზეპირი მოსმენით ან ზეპირი მოსმენის გარეშე განიხილავს მას და მთლიანად ან ნაწილობრივ აკმაყოფილებს საკასაციო საჩივარს ან უარს ამბობს საკასაციო საჩივრის დაკმაყოფილებაზე.

კარი მეშვიდე9

სასამართლოს მონაწილეობა „მედიაციის შედეგად მიღწეული მორიგების შესახებ საერთაშორისო შეთანხმებების თაობაზე“ გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის 2019 წლის 7 აგვისტოს კონვენციის შესაბამისად დადებული საერთაშორისო სამედიაციო მორიგების ცნობასა და აღსრულებაში

საქართველოს 2021 წლის 22 ივნისის კანონი №668 – ვებგვერდი, 24.06.2021წ.

თავი XLIV16

„მედიაციის შედეგად მიღწეული მორიგების შესახებ საერთაშორისო შეთანხმებების თაობაზე“ გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის 2019 წლის 7 აგვისტოს კონვენციის შესაბამისად დადებული საერთაშორისო სამედიაციო მორიგების ცნობა და აღსრულება

საქართველოს 2021 წლის 22 ივნისის კანონი №668 – ვებგვერდი, 24.06.2021წ.

     მუხლი 36342.  ტერმინთა განმარტება

1. ამ თავში გამოყენებულ ტერმინებს ამავე თავის მიზნებისთვის აქვს შემდეგი მნიშვნელობა:

ა) კონვენცია − „მედიაციის შედეგად მიღწეული მორიგების შესახებ საერთაშორისო შეთანხმებების თაობაზე“ გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის 2019 წლის 7 აგვისტოს კონვენცია;

ბ) საერთაშორისო მედიაცია − პროცესი, მისი სახელწოდების მიუხედავად, რომელიც იმართება საქართველოს ფარგლების გარეთ და რომლის საშუალებითაც ორი ან რამდენიმე მხარე უცხო ქვეყნის მედიატორის დახმარებით ცდილობს დავის ურთიერთშეთანხმებით დასრულებას;

გ) საერთაშორისო სამედიაციო მორიგება − კომერციული დავის მოგვარების მიზნით მიღწეული და დადებული წერილობითი შეთანხმება, რომელიც, კონვენციის შესაბამისად, საერთაშორისო შეთანხმებაა.

2. იმ საკითხების მიმართ, რომლებიც ამ თავითა და „მედიაციის შესახებ“ საქართველოს კანონის 131 და 132 მუხლებით მოწესრიგებული არ არის, გამოიყენება კონვენციის დებულებები.

     მუხლი 36343. საერთაშორისო სამედიაციო მორიგების ცნობა და აღსრულება

1. საერთაშორისო სამედიაციო მორიგების ცნობისა და აღსრულების უფლებამოსილების მქონე სასამართლოა საქართველოს უზენაესი სასამართლო.

2. სასამართლოს საერთაშორისო სამედიაციო მორიგების ცნობისა და აღსრულების შესახებ განცხადებით შეიძლება მიმართოს საერთაშორისო სამედიაციო მორიგების ერთ-ერთმა ან ორივე მხარემ.

3. საერთაშორისო სამედიაციო მორიგების მხარემ, რომელიც წარადგენს შუამდგომლობას ამ მუხლის პირველი ნაწილით გათვალისწინებული საერთაშორისო სამედიაციო მორიგების ცნობისა და აღსრულების შესახებ, სასამართლოს უნდა წარუდგინოს შემდეგი დოკუმენტაცია:

ა) საერთაშორისო სამედიაციო მორიგების დედანი ან მისი სათანადოდ დამოწმებული ასლი, აგრეთვე ამ დოკუმენტის სათანადოდ დამოწმებული თარგმანი ქართულ ენაზე;

ბ) იმის მტკიცებულება, რომ ამ მუხლით გათვალისწინებული საერთაშორისო სამედიაციო მორიგება მიღწეულ იქნა და დაიდო საერთაშორისო მედიაციის განხორციელების შედეგად, კერძოდ:

ბ.ა) საერთაშორისო მედიაციის წარმმართველი მედიატორის ხელმოწერა საერთაშორისო სამედიაციო მორიგებაზე;

ბ.ბ) საერთაშორისო მედიაციის წარმმართველი მედიატორის მიერ ხელმოწერილი დოკუმენტი, რომელშიც მითითებულია, რომ განხორციელდა საერთაშორისო მედიაცია;

ბ.გ) იმ დაწესებულების მიერ გაცემული დასტური, რომელიც ახორციელებდა საერთაშორისო მედიაციის ადმინისტრირებას;

ბ.დ) ამ ნაწილის „ბ.ა“−„ბ.გ“ ქვეპუნქტებით გათვალისწინებული მტკიცებულებების არარსებობისას – სასამართლოსთვის მისაღები ნებისმიერი სხვა მტკიცებულება.

4. სასამართლო უფლებამოსილია საერთაშორისო სამედიაციო მორიგების მხარეებს დამატებით მოსთხოვოს ნებისმიერი სხვა დოკუმენტი, რომელსაც იგი ამ კოდექსისა და კონვენციის მოთხოვნათა შესრულების შესამოწმებლად საჭიროდ მიიჩნევს.

5. თუ სადავო საკითხი, საერთაშორისო სამედიაციო მორიგების მხარის მტკიცებით, უკვე გადაწყვეტილია საერთაშორისო სამედიაციო მორიგებით, იგი უფლებამოსილია ამის დასამტკიცებლად გამოიყენოს აღნიშნული საერთაშორისო სამედიაციო მორიგება სათანადო საპროცესო კანონმდებლობისა და კონვენციით განსაზღვრული პირობების შესაბამისად.

     მუხლი 36344. საერთაშორისო სამედიაციო მორიგების ცნობისა და აღსრულების შესახებ გადაწყვეტილება

1. სასამართლო ამ კოდექსის 36343 მუხლის მე-3 ნაწილის შესაბამისად წარდგენილი დოკუმენტაციის სისრულეს ამოწმებს მისთვის საერთაშორისო სამედიაციო მორიგების ცნობისა და აღსრულების შესახებ განცხადებით მიმართვიდან 5 დღის ვადაში. სასამართლო  განმცხადებელს უდგენს იმ ხარვეზს/მიუთითებს იმ ხარვეზზე, რომლის აღმოფხვრაც აუცილებელია აღნიშნული დოკუმენტაციის სისრულისთვის, და განუსაზღვრავს გონივრულ ვადას მის აღმოსაფხვრელად. ამ ვადაში ხარვეზის აღმოუფხვრელობის შემთხვევაში სასამართლო აღნიშნულ განცხადებას განუხილველად დატოვებს.

2. ამ მუხლის პირველი ნაწილის შესაბამისად განსაზღვრულ ვადაში ხარვეზის დაუდგენლობის შემთხვევაში საერთაშორისო სამედიაციო მორიგების ცნობისა და აღსრულების შესახებ განცხადება წარმოებაში მიღებულად ითვლება.

3. საერთაშორისო სამედიაციო მორიგების მხარის მიერ წარდგენილი საერთაშორისო სამედიაციო მორიგების ცნობისა და აღსრულების შესახებ განცხადება მისი წარმოებაში მიღებიდან 5 დღის ვადაში ეგზავნება იმ მხარეს, რომლის წინააღმდეგაც მიმართულია შუამდგომლობა საერთაშორისო სამედიაციო მორიგების ცნობისა და აღსრულების შესახებ. აღნიშნული მხარე უფლებამოსილია შესაბამისი შეტყობინების მიღებიდან 5 დღის ვადაში წარადგინოს ამ კოდექსის 36345 მუხლის პირველი ნაწილის „ა“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული განცხადება.

4. საერთაშორისო სამედიაციო მორიგების ცნობასა და აღსრულებასთან დაკავშირებული საკითხი განიხილება ზეპირი მოსმენის გარეშე, ამ კოდექსის 36345 მუხლის პირველი ნაწილის „ა“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული განცხადების წარდგენიდან ან საამისოდ განსაზღვრული ვადის უშედეგოდ გასვლიდან 30 დღეში. სასამართლო უფლებამოსილია საქმე ამავე ვადაში განიხილოს ზეპირი მოსმენით, თუ ეს ხელს შეუწყობს საქმის გარემოებათა გამორკვევას. საქმის ზეპირი მოსმენით განხილვის შემთხვევაში საერთაშორისო სამედიაციო მორიგების მხარეებს ეცნობებათ სასამართლო სხდომის ჩატარების დრო და ადგილი, მაგრამ მათი გამოუცხადებლობა ვერ დააბრკოლებს სასამართლოს მიერ საქმის განხილვას და საკითხის გადაწყვეტას.

5. სასამართლო საერთაშორისო სამედიაციო მორიგების ცნობისა და აღსრულების შესახებ გადაწყვეტილებას იღებს განჩინების ფორმით. ამ განჩინებასთან ერთად საერთაშორისო სამედიაციო მორიგების მხარეს გადაეცემა სააღსრულებო ფურცელი.

6. საერთაშორისო სამედიაციო მორიგების ცნობისა და აღსრულების შესახებ განჩინება საბოლოოა და არ გასაჩივრდება.

7. საერთაშორისო სამედიაციო მორიგება აღსრულდება „სააღსრულებო წარმოებათა შესახებ“ საქართველოს კანონის შესაბამისად.

    მუხლი 36345. საერთაშორისო სამედიაციო მორიგების ცნობისა და აღსრულების შესახებ შუამდგომლობის დაკმაყოფილებაზე უარის თქმა

1. სასამართლო უფლებამოსილია უარი თქვას საერთაშორისო სამედიაციო მორიგების ცნობისა და აღსრულების შესახებ შუამდგომლობის დაკმაყოფილებაზე, თუ:

ა) საერთაშორისო სამედიაციო მორიგების მხარე, რომლის წინააღმდეგაც მიმართულია შუამდგომლობა, სასამართლოს განცხადებით მიმართავს და დაამტკიცებს, რომ:

ა.ა) საერთაშორისო სამედიაციო მორიგების მხარე შეზღუდულქმედუნარიანი ან მხარდაჭერის მიმღები იყო;

ა.ბ) საერთაშორისო სამედიაციო მორიგება, რომლის ცნობა და აღსრულებაც მოითხოვება, იმ სამართლებრივი ნორმების მიხედვით, რომლებზედაც საერთაშორისო სამედიაციო მორიგების მხარეებმა მასში მიუთითეს, ხოლო ასეთი მითითების არარსებობისას – იმ ქვეყნის კანონმდებლობით, რომელიც შუამდგომლობის განმხილველმა სასამართლომ შესაბამისად მიიჩნია, ბათილია ან ძალადაკარგულია ან მისი აღსრულება შეუძლებელია;

ა.გ) საერთაშორისო სამედიაციო მორიგების აღსრულება სავალდებულო არ არის, ან ის, მისი პირობების თანახმად, საბოლოო არ არის, ან მისი შინაარსი შემდგომ არსებითად შეიცვალა;

ა.დ) საერთაშორისო სამედიაციო მორიგებით გათვალისწინებული ვალდებულებები შესრულებულია ან მკაფიო ან გასაგები არ არის;

ა.ე) შუამდგომლობაში აღძრული მოთხოვნის დაკმაყოფილება ეწინააღმდეგება საერთაშორისო სამედიაციო მორიგების პირობებს;

ა.ვ) საერთაშორისო მედიაციის წარმმართველმა მედიატორმა უხეშად დაარღვია მედიატორის/მედიაციის მიმართ დადგენილი სტანდარტები, რადგან ასეთი დარღვევის გარეშე ეს მხარე არ დადებდა საერთაშორისო სამედიაციო მორიგებას;

ა.ზ) საერთაშორისო მედიაციის წარმმართველმა მედიატორმა საერთაშორისო სამედიაციო მორიგების მხარეებს არ გაუმჟღავნა ის გარემოებები, რომლებიც მედიატორის მიუკერძოებლობაში ან დამოუკიდებლობაში დასაბუთებული ეჭვის შეტანის საფუძველს იძლევა, და  მათმა გაუმჟღავნებლობამ არსებითად იმოქმედა ან არასათანადო გავლენა მოახდინა ერთ-ერთ მხარეზე, რადგან ამ გარემოებების გაუმჟღავნებლობის გარეშე ეს მხარე არ დადებდა საერთაშორისო სამედიაციო მორიგებას;

ბ) სასამართლო დაადგენს, რომ:

ბ.ა) შუამდგომლობაში აღძრული მოთხოვნის დაკმაყოფილება ეწინააღმდეგება საქართველოში არსებულ საჯარო წესრიგს;

ბ.ბ) საქართველოს კანონმდებლობის მიხედვით, დავა არ შეიძლება მედიაციის გზით იქნეს განხილული.

2. თუ სასამართლოს, არბიტრაჟს ან ნებისმიერ სხვა კომპეტენტურ ორგანოს წარედგინა საერთაშორისო სამედიაციო მორიგებასთან დაკავშირებული შუამდგომლობა ან მოთხოვნა, რომელმაც შეიძლება გავლენა მოახდინოს საერთაშორისო სამედიაციო მორიგების ცნობისა და აღსრულების შესახებ შუამდგომლობის დაკმაყოფილებაზე, აღნიშნული შუამდგომლობის განმხილველი სასამართლო უფლებამოსილია, თუ იგი ამას მიზანშეწონილად მიიჩნევს, გადადოს შესაბამისი გადაწყვეტილების მიღება, აგრეთვე ერთ-ერთი მხარის მოთხოვნით მეორე მხარეს დაავალოს შესაბამისი უზრუნველყოფის წარმოდგენა.

[კარი მეშვიდე 10

„ბავშვის სასარგებლოდ ალიმენტის საერთაშორისო გადახდევინებისა და ოჯახის რჩენის სხვა ფორმების შესახებ“ ჰააგის 2007 წლის 23 ნოემბრის კონვენციით გათვალისწინებული საქმის განხილვის თავისებურებანი

თავი XLIV 17

„ბავშვის სასარგებლოდ ალიმენტის საერთაშორისო გადახდევინებისა და ოჯახის რჩენის სხვა ფორმების შესახებ“ ჰააგის 2007 წლის 23 ნოემბრის კონვენციით გათვალისწინებული საქმის განხილვის თავისებურებანი

     მუხლი 363 46 . ტერმინთა განმარტება

ამ თავში გამოყენებულ ტერმინებს ამავე თავის მიზნებისთვის აქვს შემდეგი მნიშვნელობა:

ა) კონვენცია − „ბავშვის სასარგებლოდ ალიმენტის საერთაშორისო გადახდევინებისა და ოჯახის რჩენის სხვა ფორმების შესახებ“ ჰააგის 2007 წლის 23 ნოემბრის კონვენცია;

ბ) ცენტრალური ორგანო − საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს სტრუქტურული ქვედანაყოფი;

გ) კრედიტორი − ფიზიკური პირი, რომლის მიმართაც არსებობს ან, სავარაუდოდ, არსებობს ალიმენტის გადახდის ვალდებულება;

დ) მოვალე − ფიზიკური პირი, რომელიც ვალდებულია ან, სავარაუდოდ, ვალდებულია გადაიხადოს ალიმენტი;

ე) გადაწყვეტილება − კონვენციის ფარგლებში სასამართლოს ან უფლებამოსილი ადმინისტრაციული ორგანოს მიერ მიღებული გადაწყვეტილება, აგრეთვე უფლებამოსილი ორგანოს მიერ გაფორმებული ან/და დამოწმებული რჩენის ვალდებულების თაობაზე შეთანხმება;

ვ) მოდიფიკაცია − კონვენციის ფარგლებში მისი ხელშემკვრელი სახელმწიფოს სასამართლოს ან უფლებამოსილი ადმინისტრაციული ორგანოს მიერ მიღებული გადაწყვეტილების ახალი გადაწყვეტილებით შეცვლა;

ზ) საჯარო ორგანო − ორგანო, რომელიც მოქმედებს იმ კრედიტორის ნაცვლად, რომლის მიმართაც არსებობს ალიმენტის გადახდის ვალდებულება, ან რომელმაც კრედიტორის სასარგებლოდ ალიმენტის გადაუხდელობის გამო ხარჯი გასწია.

     მუხლი 363 47 . რეგულირების სფერო

1. მშობელსა და არასრულწლოვან შვილს ან/და მეუღლეებს შორის არსებულ რჩენის ვალდებულებასთან დაკავშირებული სამართალწარმოების მიმართ გამოიყენება ამ კოდექსით დადგენილი წესები კონვენციის შესაბამისად, ამ თავით განსაზღვრულ თავისებურებათა გათვალისწინებით.

2. სასამართლო კონვენციის ფარგლებში უფლებამოსილია განიხილოს:

ა) კონვენციის ხელშემკვრელი სახელმწიფოს მიერ მიღებული გადაწყვეტილების ცნობის ან ცნობისა და აღსრულების საკითხი;

ბ) კონვენციის ხელშემკვრელი სახელმწიფოს მიერ მიღებული გადაწყვეტილების მოდიფიკაციის შესახებ სასარჩელო განცხადება;

გ) რჩენის ვალდებულების შესახებ სასარჩელო განცხადება.

     მუხლი 363 48 . უფლებამოსილი სუბიექტები

1. კრედიტორი კონვენციის ფარგლებში უფლებამოსილია მიმართოს სასამართლოს და მოითხოვოს კონვენციის ხელშემკვრელი სახელმწიფოს მიერ მიღებული გადაწყვეტილების ცნობა და აღსრულება, მოდიფიკაცია ან გადაწყვეტილების გამოტანა.

2. მოვალე კონვენციის ფარგლებში უფლებამოსილია მიმართოს სასამართლოს და მოითხოვოს კონვენციის ხელშემკვრელი სახელმწიფოს მიერ მიღებული გადაწყვეტილების ცნობა და აღსრულება ან მოდიფიკაცია.

3. საჯარო ორგანო კონვენციის ფარგლებში უფლებამოსილია მიმართოს სასამართლოს და მოითხოვოს კონვენციის ხელშემკვრელი სახელმწიფოს მიერ მიღებული გადაწყვეტილების ცნობა და აღსრულება.

     მუხლი 363 49 . კონვენციის ფარგლებში მიღებული გადაწყვეტილების ცნობა და აღსრულება

1. საქართველო ცნობს და აღასრულებს კონვენციის ხელშემკვრელი უცხო ქვეყნის მიერ კონვენციის ფარგლებში მიღებულ გადაწყვეტილებას.

2. კონვენციის ფარგლებში მიღებული გადაწყვეტილების ცნობისა და აღსრულების უფლებამოსილების მქონე სასამართლოა საქართველოს უზენაესი სასამართლო.

3. სასამართლო კონვენციის ფარგლებში მიღებული გადაწყვეტილების ცნობისა და აღსრულების საკითხს განიხილავს უფლებამოსილი სუბიექტის ან ცენტრალური ორგანოს შესაბამისი მიმართვის ან/და შუამდგომლობის საფუძველზე.

4. კონვენციის ფარგლებში კონვენციის ხელშემკვრელი უცხო ქვეყნის სასამართლოს ან უფლებამოსილი ადმინისტრაციული ორგანოს მიერ მიღებული გადაწყვეტილების, აგრეთვე უფლებამოსილი ორგანოს მიერ გაფორმებული ან/და დამოწმებული რჩენის ვალდებულების თაობაზე შეთანხმების ცნობა და აღსრულება განხორციელდება კონვენციის V თავის (გარდა 23-ე მუხლისა) და VI−VIII თავების შესაბამისად.

     მუხლი 363 50 . გადაწყვეტილების მოდიფიკაცია

1. კრედიტორი და მოვალე უფლებამოსილი არიან მიმართონ სასამართლოს და მოითხოვონ კონვენციის ფარგლებში ალიმენტის გადახდევინების საკითხთან დაკავშირებით საქართველოს სასამართლოს მიერ გამოტანილი გადაწყვეტილების ან საქართველოში ცნობილი გადაწყვეტილების მოდიფიკაცია.

2. კონვენციის ფარგლებში მისი ხელშემკვრელი სახელმწიფოს მიერ მიღებული გადაწყვეტილების მოდიფიკაცია (მათ შორის, დაკისრებული თანხის გაზრდის ან შემცირების მოთხოვნით) ნებადართულია, როდესაც მომხდარია კრედიტორის ან მოვალის მატერიალური, ოჯახური ან იმ ფაქტობრივ-სამართლებრივი გარემოების არსებითი ცვლილება, რომლის საფუძველზედაც თავდაპირველი გადაწყვეტილება იქნა მიღებული.

3. თუ ალიმენტის გადახდევინების საკითხთან დაკავშირებით გადაწყვეტილება მიღებულია სხვა ხელშემკვრელი სახელმწიფოს უფლებამოსილი ორგანოს მიერ, დაუშვებელია მოვალის მიმართვის საფუძველზე ამ გადაწყვეტილების მოდიფიკაციის მიზნით საქმის წარმოების დაწყება, თუკი კრედიტორი მუდმივად ცხოვრობს ისევ იმ სახელმწიფოში, სადაც ეს გადაწყვეტილება იქნა მიღებული.

4. ამ მუხლის მე-3 ნაწილი არ გამოიყენება, თუ:

ა) მხარეებს შორის არსებობს წერილობითი შეთანხმება სხვა ხელშემკვრელი სახელმწიფოს იურისდიქციის საკითხზე, გარდა იმ შემთხვევისა, როდესაც შესაბამისი დავა ეხება ბავშვის რჩენის ვალდებულებას;

ბ) კრედიტორი აშკარად ეთანხმება სხვა ხელშემკვრელი სახელმწიფოს მიერ იურისდიქციის გავრცელებას ან პირველი შესაძლებლობისთანავე, იურისდიქციის საკითხის სადავოდ გახდომის გარეშე იღებს მონაწილეობას საქმის არსებით განხილვაში;

გ) გადაწყვეტილების მიმღები სახელმწიფოს უფლებამოსილ ორგანოს არ შეუძლია იურისდიქციის გავრცელება ან უარს ამბობს იურისდიქციის გავრცელებაზე ამ გადაწყვეტილების მოდიფიკაციისთვის/მასში ცვლილებების შესატანად ან ახალი გადაწყვეტილების მისაღებად;

დ) გადაწყვეტილების მიმღები სახელმწიფოს გადაწყვეტილების ცნობა ვერ მოხდება ან ეს გადაწყვეტილება აღსრულებას არ ექვემდებარება იმ მეორე სახელმწიფოს ტერიტორიაზე, სადაც მოიაზრება უკვე მიღებული გადაწყვეტილების მოდიფიკაციის ან ახალი გადაწყვეტილების მიღების პროცედურების განხორციელება.

     მუხლი 363 51 . რჩენის ვალდებულებასთან დაკავშირებული სასამართლო გადაწყვეტილება

კრედიტორი კონვენციის ფარგლებში უფლებამოსილია ალიმენტის გადახდევინების შესახებ სასარჩელო მოთხოვნასთან ერთად, საჭიროების შემთხვევაში, მშობლობის დადგენის თაობაზე მოთხოვნით მიმართოს სასამართლოს და მოითხოვოს რჩენის ვალდებულებასთან დაკავშირებით გადაწყვეტილების გამოტანა.

     მუხლი 363 52 . ხანდაზმულობა

ნებისმიერი ხანდაზმულობის ვადა, რომლის განმავლობაშიც შესაძლებელია დავალიანების გადახდევინება, უნდა განისაზღვროს საქართველოს კანონმდებლობის ან გადაწყვეტილების მიმღები სახელმწიფოს კანონმდებლობის შესაბამისად, იმის მიხედვით, თუ რომელი მათგანი ითვალისწინებს უფრო ხანგრძლივ ხანდაზმულობის ვადას.  (ამოქმედდეს 2024 წლის 1 მაისიდან)]

წიგნი მესამე

სასამართლო გადაწყვეტილებათა გასაჩივრება

კარი მერვე

აპელაცია

თავი XLV

  აპელაციის დასაშვებობა #

     მუხლი 364. სააპელაციო საჩივრის შეტანა

სასამართლოს პირველი ინსტანციით გამოტანილი გადაწყვეტილება მხარეებმა და მესამე პირებმა დამოუკიდებელი სასარჩელო მოთხოვნით შეიძლება კანონით დადგენილ ვადაში გაასაჩივრონ სააპელაციო სასამართლოში.

საქართველოს 1999 წლის 13 მაისის კანონი №1956 – სსმ I, №15(22), 14.05.1999 წ., მუხ.64

საქართველოს 2005 წლის 23 ივნისის კანონი №1740 - სსმ I, №36, 11.07.2005წ., მუხ.227

     მუხლი 365. სააპელაციო საჩივრის ღირებულება

სააპელაციო საჩივარი ქონებრივ-სამართლებრივ დავაში დასაშვებია იმ შემთხვევაში, თუ დავის საგნის ღირებულება აღემატება 2 000 ლარს. ეს ღირებულება განისაზღვრება იმის მიხედვით, თუ გასაჩივრებული გადაწყვეტილების რა ზომით შეცვლაზე შეაქვს საჩივარი მხარეს.

საქართველოს 2005 წლის 6 აპრილის კანონი №1232– სსმ I, №18, 27.04.2005 წ., მუხ.109

საქართველოს 2005 წლის 23 ივნისის კანონი №1740 - სსმ I, №36, 11.07.2005წ., მუხ.227

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

საქართველოს 2018 წლის 7 მარტის კანონი №2035 - ვებგვერდი, 29.03.2018წ.

     მუხლი 366. დაუსწრებელი გადაწყვეტილების სააპელაციო წესით გასაჩივრების დაუშვებლობა

1. დაუსწრებელი გადაწყვეტილება არ შეიძლება გაასაჩივროს სააპელაციო წესით იმ მხარემ, რომლის წინააღმდეგაც არის იგი გამოტანილი.

2. სააპელაციო საჩივარი დასაშვებია მხოლოდ ისეთი დაუსწრებელი გადაწყვეტილების მიმართ, რომელიც გამოტანილია განმეორებით დაუსწრებლობის შემდეგ, რის გამოც იგი აღარ შეიძლება გასაჩივრდეს ამ გადაწყვეტილების გამომტან სასამართლოში. ასეთი გადაწყვეტილება სააპელაციო წესით შეიძლება გასაჩივრდეს მხოლოდ იმ საფუძვლით, რომ არ არსებობდა განმეორებითი დაუსწრებელი გადაწყვეტილების გამოტანისათვის შესაბამისი სამართლებრივი წანამძღვრები.

      მუხლი 367. სააპელაციო საჩივრის შეტანა

სააპელაციო საჩივარი შეტანილი უნდა იქნეს იმ სასამართლოში, რომელმაც გამოიტანა გადაწყვეტილება. სააპელაციო საჩივარი უნდა უპასუხებდეს ამ კოდექსის 177-ე მუხლის მე-2 და მე-3 ნაწილებით დადგენილ მოთხოვნებს.

საქართველოს 1999 წლის 9 სექტემბრის კანონი №2398 – სსმ I, №43(50), 21.09.1999 წ., მუხ.227

საქართველოს 2000 წლის 28 ივნისის კანონი №407 – სსმ I, №26, 13.07.2000 წ., მუხ.71

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

საქართველოს 2011 წლის 11 ნოემბრის კანონი №5265 - ვებგვერდი, 24.11.2011წ.

     მუხლი 368. სააპელაციო საჩივრის შინაარსი

1. სააპელაციო საჩივარი უნდა შეიცავდეს:

ა) იმ სასამართლოს დასახელებას, რომლის სახელზედაც არის შედგენილი საჩივარი;

ბ) იმ პირის დასახელებასა და მისამართს, რომელსაც შეაქვს საჩივარი;

გ) გასაჩივრებული გადაწყვეტილების ზუსტ დასახელებასა და მითითებას ამ გადაწყვეტილების გამომტან სასამართლოზე;

დ) მითითებას იმის თაობაზე, თუ გადაწყვეტილების რა ნაწილია გასაჩივრებული;

ე) მითითებას, თუ რაში მდგომარეობს გადაწყვეტილების უსწორობა და კონკრეტულად რას მოითხოვს სააპელაციო საჩივრის შემტანი პირი;

ვ) მითითებას გარემოებებზე, რომლებიც ასაბუთებენ სააპელაციო საჩივარს, და მტკიცებულებებზე, რომლებიც ადასტურებენ ამ გარემოებებს;

ზ) სააპელაციო საჩივარზე დართული წერილობითი მასალების ნუსხას.;

თ) მითითებას, ხომ არ სურს სააპელაციო საჩივრის წარმდგენს საქმის ზეპირი მოსმენის გარეშე განხილვა; 

ი) მითითებას, ხომ არ სურს სააპელაციო საჩივრის წარმდგენს დავის სასამართლო მედიაციის გზით განხილვა.

11. სააპელაციო საჩივარი შეიძლება შეიცავდეს აგრეთვე მითითებას გასაჩივრებული გადაწყვეტილების ადამიანის უფლებათა და ძირითად თავისუფლებათა დაცვის კონვენციისა და მისი დამატებითი ოქმების ნორმებსა და მსგავს სამართლებრივ საკითხზე ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს პრეცედენტულ სამართალთან შეუსაბამობის შესახებ.

2. სააპელაციო საჩივარი, აგრეთვე დამატებით შემოსული მასალები სასამართლოს წარედგინება იმდენი ასლის დართვით, რამდენი მონაწილეც არის საქმეში.

3. სააპელაციო საჩივარს ხელს აწერს მისი შემტანი პირი ან წარმომადგენელი.

4. თუ უფლებამოსილების დამადასტურებელი საბუთი საქმეში არ არის, წარმომადგენლის მიერ შეტანილ სააპელაციო საჩივარს უნდა დაერთოს სააპელაციო საჩივრის შეტანაზე მისი უფლებამოსილების დამადასტურებელი მინდობილობა.

5. თუ სააპელაციო საჩივარი არ უპასუხებს ზემოჩამოთვლილ მოთხოვნებს ან სახელმწიფო ბაჟი არ არის გადახდილი, სასამართლო ავალებს საჩივრის შემტან პირს შეავსოს ხარვეზი, რისთვისაც მას ვადას უნიშნავს. თუ ამ ვადაში ხარვეზი არ იქნება შევსებული, სააპელაციო საჩივარი აღარ მიიღება.

6. სააპელაციო სასამართლო უფლებამოსილია სააპელაციო საჩივარზე დადგენილი ხარვეზის შესახებ შეტყობინება მხარეებს (მათ წარმომადგენლებს) აცნობოს ტელეფონით, თუ ხარვეზი შეეხება ამ მუხლის პირველი ნაწილის „ა“−„გ“ და „ზ“−„ი“ ქვეპუნქტებითა და მე-2−მე-4 ნაწილებით გათვალისწინებულ სააპელაციო საჩივრის ფორმალურ (და არა შინაარსობრივ) მხარეს ან სააპელაციო საჩივარს არ ერთვის სახელმწიფო ბაჟის გადახდის დამადასტურებელი დოკუმენტი. ასეთი წესით ინფორმირების შემთხვევაში ხარვეზის შესახებ განჩინება სატელეფონო შეტყობინების განხორციელების დღეს ჩაბარებულად ითვლება.

7. სააპელაციო საჩივარზე ხარვეზის შესავსებად სააპელაციო სასამართლოს მიერ დანიშნული ვადა სასამართლომ შეიძლება გააგრძელოს მხოლოდ მხარეთა თხოვნით.

საქართველოს 2000 წლის 28 ივნისის კანონი №407 – სსმ I, №26, 13.07.2000 წ., მუხ.71

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

საქართველოს 2011 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5667– ვებგვერდი, 30.12.2011წ.

საქართველოს 2012 წლის 25 მაისის კანონი №6315 – ვებგვერდი, 08.06.2012წ.

საქართველოს 2019 წლის 18 სექტემბრის კანონი №4955 – ვებგვერდი, 27.09.2019წ.

საქართველოს 2022 წლის 18 ოქტომბრის კანონი №1919 – ვებგვერდი, 24.10.2022წ.

     მუხლი 369. სააპელაციო საჩივრის შეტანის ვადა

1. სააპელაციო საჩივრის შეტანის ვადაა 14 დღე. ამ ვადის გაგრძელება და აღდგენა დაუშვებელია და იგი იწყება მხარისათვის დასაბუთებული გადაწყვეტილების გადაცემის მომენტიდან. დასაბუთებული გადაწყვეტილების გადაცემის მომენტად ითვლება დასაბუთებული გადაწყვეტილების ასლის მხარისათვის ჩაბარება ამ კოდექსის 70-ე–78-ე მუხლების ან 2591 მუხლის შესაბამისად, ასევე 2591 მუხლის პირველი ნაწილით დადგენილი ვადის გასვლის შემდეგ.

2. თუ დასაბუთებული გადაწყვეტილების გამოცხადებას ესწრება სააპელაციო საჩივრის შეტანის უფლების მქონე პირი, სააპელაციო საჩივრის შეტანის ვადა იწყება მისი გამოცხადების მომენტიდან.

საქართველოს 1999 წლის 9 სექტემბრის კანონი №2398 – სსმ I, №43(50), 21.09.1999 წ., მუხ.227

საქართველოს 2000 წლის 28 ივნისის კანონი №407 – სსმ I, №26, 13.07.2000 წ., მუხ.71

საქართველოს 2004 წლის 29 დეკემბრის კანონი №929 - სსმ I, №41, 30.12.2004 წ., მუხ.207

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

     მუხლი 370. სააპელაციო გასაჩივრებაზე უარის თქმა

თუ გადაწყვეტილების გამოცხადების შემდეგ მხარე სასამართლოს ან მოწინააღმდეგე მხარეს წერილობითი ფორმით განუცხადებს უარს სააპელაციო გასაჩივრებაზე, სააპელაციო საჩივარი აღარ დაიშვება.

     მუხლი 371. საქმის გადაგზავნა სააპელაციო სასამართლოში

სააპელაციო საჩივრის შესვლის შემდეგ პირველი ინსტანციის სასამართლო დაუყოვნებლივ, მაგრამ არა უგვიანეს 5 დღისა, გადაუგზავნის სააპელაციო სასამართლოს მთლიანად საქმეს, აგრეთვე დამატებით შემოსულ ყველა მასალას.

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

თავი XLVI

საქმის წარმოება სააპელაციო სასამართლოში

     მუხლი 372. ზოგადი დებულებანი

საქმის განხილვა სააპელაციო სასამართლოში წარმოებს იმ წესების დაცვით, რაც დადგენილია პირველი ინსტანციით საქმეთა განხილვისათვის, ამ თავში მოცემული ცვლილებებითა და დამატებებით.

     მუხლი 373. საქმის მომზადება სააპელაციო სასამართლოს მთავარ სხდომაზე განსახილველად

1. საქმეს სააპელაციო სასამართლოს მთავარ სხდომაზე განსახილველად ამზადებს სააპელაციო სასამართლოს ერთ-ერთი მოსამართლე (მომხსენებელი მოსამართლე), რომელიც ამოწმებს სააპელაციო საჩივრის დასაშვებობას და გამოაქვს შესაბამისი განჩინება, გადაუგზავნის მოწინააღმდეგე მხარეს სააპელაციო საჩივრისა და თანდართული დოკუმენტების ასლებს და დაუნიშნავს მას ვადას წერილობითი შესაგებლის წარმოსადგენად, რომელიც უნდა შეიცავდეს პასუხებს შემდეგ კითხვებზე: ეთანხმება თუ არა სააპელაციო საჩივრის მოთხოვნებს; თუ არ ეთანხმება, რა გარემოებებს ემყარება მისი შესაგებელი; ხომ არ აპირებს შეგებებული სააპელაციო საჩივრის შემოტანას, ახალი ფაქტებისა და მტკიცებულებების წარმოდგენას და, თუ აპირებს, რა მიზეზით არ წარმოადგინა ისინი პირველი ინსტანციის სასამართლოში საქმის განხილვისას; სურს თუ არა საქმის განხილვა ზეპირი მოსმენის გარეშე. შესაგებელი უნდა უპასუხებდეს ამ კოდექსის 177-ე მუხლის მე-2 და მე-3 ნაწილებით დადგენილ მოთხოვნებს. ახალ ფაქტებსა და მტკიცებულებებს სააპელაციო სასამართლო მიიღებს ამ კოდექსის 380-ე და 382-ე მუხლების მოთხოვნათა დაცვით.

2. მომხსენებელ მოსამართლეს შეუძლია შეასრულოს კანონით გათვალისწინებული სხვა საპროცესო მოქმედებები, რომლებიც უზრუნველყოფს საქმის სწრაფად და სწორად განხილვას. მას შეუძლია აგრეთვე დანიშნოს მოსამზადებელი სხდომა ამ კოდექსის 205-ე მუხლის შესაბამისად. სააპელაციო მოსამართლე იღებს ზომებს საქმის მორიგებით დამთავრების მიზნით.

საქართველოს 2005 წლის 23 ივნისის კანონი №1740 - სსმ I, №36, 11.07.2005წ., მუხ.227

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

საქართველოს 2011 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5667– ვებგვერდი, 30.12.2011წ.

     მუხლი 374. სააპელაციო საჩივრის დასაშვებობის შემოწმება

1. სააპელაციო საჩივრის შემოსვლიდან 10 დღის განმავლობაში სააპელაციო სასამართლომ უნდა შეამოწმოს, დასაშვებია თუ არა სააპელაციო საჩივარი. თუ შემოწმების შედეგად აღმოჩნდება, რომ სააპელაციო საჩივარი დასაშვებია, სასამართლოს გამოაქვს განჩინება სააპელაციო საჩივრის განსახილველად მიღების შესახებ. თუ სააპელაციო საჩივრის დასაშვებობის ესა თუ ის პირობა არ არსებობს, სასამართლოს გამოაქვს განჩინება სააპელაციო საჩივრის განუხილველად დატოვების შესახებ, რომელზედაც შეიძლება კერძო საჩივრის შეტანა.

2. ეს განჩინებები შეიძლება მიღებულ იქნეს სააპელაციო სასამართლოს მიერ საქმის ზეპირი განხილვის გარეშე.

3. თუ სააპელაციო საჩივარი დაუშვებლად იქნება მიჩნეული, პირს მთლიანად დაუბრუნდება მის მიერ გადახდილი სახელმწიფო ბაჟი.

საქართველოს 2000 წლის 28 ივნისის კანონი №407 – სსმ I, №26, 13.07.2000 წ., მუხ.71

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

     მუხლი 375. სააპელაციო საჩივრის მიღების შედეგი

1. თუ არსებობს სააპელაციო საჩივრის ყველა წინაპირობა და იგი მიღებულია სააპელაციო სასამართლოს მიერ, გასაჩივრებული გადაწყვეტილების კანონიერ ძალაში შესვლა შეჩერდება იმ ნაწილში, რომელიც გასაჩივრებულია.

2. თუ გასაჩივრებულია გადაწყვეტილება, რომელიც დაუყოვნებლივ უნდა აღსრულდეს, სააპელაციო სასამართლოს შეუძლია დროებით შეაჩეროს აღსრულება და გააუქმოს აღსრულებასთან დაკავშირებული ღონისძიებები. განჩინება ამის თაობაზე შეიძლება გამოტანილ იქნეს საქმის ზეპირი განხილვის გარეშე. სასამართლოს შეუძლია აღსრულების შეჩერება, აღსრულების ღონისძიებების გაუქმება, აგრეთვე აღსრულების გაგრძელება უზრუნველყოფის შესაბამისი გარანტიების გამოყენებით.

     მუხლი 376. საქმის განხილვის დანიშვნა

სააპელაციო საჩივრის განსახილველად მიღების შესახებ განჩინებით სასამართლო განსაზღვრავს საქმის ზეპირი განხილვის დროს, რის შესახებაც მხარეებს ატყობინებს ამ განჩინების მიღებიდან 3 დღის განმავლობაში. სააპელაციო სასამართლო იღებს კანონით გათვალისწინებულ ყველა ზომას, რათა სააპელაციო საჩივარი განხილულ იქნეს დადგენილ ვადაში.

საქართველოს 2000 წლის 28 ივნისის კანონი №407 – სსმ I, №26, 13.07.2000 წ., მუხ.71

     მუხლი 3761. საქმის განხილვა ზეპირი მოსმენის გარეშე

1. თუ სააპელაციო საჩივარი ემყარება კანონის დარღვევას და მოითხოვს გასაჩივრებული გადაწყვეტილების (განჩინების) მხოლოდ სამართლებრივი თვალსაზრისით შემოწმებას, სააპელაციო სასამართლოს შეუძლია საქმე განიხილოს და გადაწყვეტილება მიიღოს ზეპირი მოსმენის გარეშე, რის შესახებაც წინასწარ უნდა ეცნობოს მხარეებს. საქმის ზეპირი მოსმენის გარეშე განხილვის თარიღის შესახებ სააპელაციო სასამართლოს გამოაქვს განჩინება.

2. თუ სააპელაციო საჩივარი მოითხოვს გასაჩივრებული გადაწყვეტილების (განჩინების) არა მარტო სამართლებრივი თვალსაზრისით, არამედ მისი ფაქტობრივი საფუძვლიანობის შემოწმებას, მაგრამ აპელანტის მიერ არ არის წარმოდგენილი ახალი ფაქტები და მტკიცებულებები ან წარმოდგენილია ამ კოდექსის 380-ე მუხლის მე-2 ნაწილის თანახმად დაუშვებელი ახალი ფაქტები და მტკიცებულებები, სააპელაციო სასამართლოს შეუძლია მხარეთა წერილობითი თანხმობით განიხილოს საქმე ზეპირი მოსმენის გარეშე, რის შესახებაც წინასწარ უნდა ეცნობოს მხარეებს.

3. თუ სააპელაციო საჩივარი შეეხება პირველი ინსტანციის სასამართლოს მიერ გამოტანილ განჩინებას საჩივრის დაკმაყოფილებაზე უარის თქმისა და დაუსწრებელი გადაწყვეტილების ძალაში დატოვების შესახებ, აგრეთვე თუ საქმე შეეხება უკანონო მფლობელობიდან ნივთის გამოთხოვას და საქართველოს საბანკო დაწესებულებების, მიკროსაფინანსო ორგანიზაციების, არასაბანკო სადეპოზიტო დაწესებულებების − კვალიფიციური საკრედიტო ინსტიტუტების მიერ დადებული (მათ შორის, ელექტრონული ფორმით დადებული) სესხის (კრედიტის) გაცემის შესახებ ხელშეკრულებებიდან გამომდინარე დავებს, სააპელაციო სასამართლოს შეუძლია საქმე განიხილოს ზეპირი მოსმენის გარეშე. საქმის ზეპირი მოსმენის გარეშე განხილვის  შესახებ   წინასწარ უნდა ეცნობოს მხარეებს. ზემოთ აღნიშნული გარემოებების არსებობის შემთხვევაშიც მოსამართლეს უფლება აქვს, საქმე განიხილოს ზეპირი მოსმენით.

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

საქართველოს 2018 წლის 7 მარტის კანონი №2035 - ვებგვერდი, 29.03.2018წ.

     მუხლი 377. გადაწყვეტილების შემოწმების ფარგლები

1. სააპელაციო სასამართლო ამოწმებს გადაწყვეტილებას სააპელაციო საჩივრის ფარგლებში ფაქტობრივი და სამართლებრივი თვალსაზრისით.

2. სამართლებრივი თვალსაზრისით შემოწმებისას სასამართლო ხელმძღვანელობს 393-ე და 394-ე მუხლების მოთხოვნებით.

3. სააპელაციო სასამართლოს განხილვის საგანი შეიძლება იყოს აგრეთვე სასამართლოს ის განჩინებები, რომლებიც გამოტანილია საქმის პირველ ინსტანციაში განხილვასთან დაკავშირებით და რომლებიც წინ უსწრებს სასამართლო გადაწყვეტილების გამოტანას, იმისაგან დამოუკიდებლად, დასაშვებია თუ არა მათ მიმართ კერძო საჩივრის შეტანა.

4. სააპელაციო სასამართლომ უნდა შეამოწმოს, ექვემდებარება თუ არა საქმე სასამართლოს უწყებრივად და აქვს თუ არა მას მოცემულ კონკრეტულ საქმესთან დაკავშირებით საერთაშორისო კომპეტენცია.

5. პირველი ინსტანციის სასამართლოს განსჯადობას სააპელაციო სასამართლო შეამოწმებს მხოლოდ მოპასუხის მოთხოვნით. ასეთი მოთხოვნა დასაშვებია, თუ იგი საქმის პირველ ინსტანციაში განხილვისას იყო წამოყენებული მოპასუხის მიერ, ან თუ არსებობს საპატიო მიზეზი, რის გამოც ასეთი მოთხოვნა ვერ იქნა წინა ინსტანციაში წამოყენებული.

     მუხლი 378. სააპელაციო საჩივარზე უარის თქმა

1. სააპელაციო საჩივარზე უარის თქმა დასაშვებია სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილების გამოტანამდე.

2. სააპელაციო საჩივარზე უარის თქმის შემთხვევაში სასამართლო შეწყვეტს საქმის წარმოებას, რის შედეგადაც მხარეს ერთმევა უფლება, კვლავ გაასაჩივროს სასამართლოს გადაწყვეტილება სააპელაციო წესით.

საქართველოს 2000 წლის 28 ივნისის კანონი №407 – სსმ I, №26, 13.07.2000 წ., მუხ.71

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

     მუხლი 379. შეგებებული სააპელაციო საჩივარი

მოწინააღმდეგე მხარეს შეუძლია სააპელაციო საჩივრის გადაცემიდან 10 დღის ვადაში წარადგინოს შეგებებული სააპელაციო საჩივარი, მიუხედავად იმისა, განცხადებული აქვს თუ არა უარი სააპელაციო საჩივრის შეტანაზე. სააპელაციო საჩივარზე უარის თქმის ან მისი განუხილველად დატოვების შემთხვევაში შეგებებული სააპელაციო საჩივარი არ განიხილება.

საქართველოს 2005 წლის 23 ივნისის კანონი №1740 - სსმ I, №36, 11.07.2005წ., მუხ.227

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

     მუხლი 380. ახალი ფაქტები და მტკიცებულებები

1. სააპელაციო სასამართლოში საქმის განხილვისას შეიძლება მოყვანილ იქნეს ახალი ფაქტები და წარდგენილ იქნეს ახალი მტკიცებულებები.

2. სააპელაციო სასამართლო არ მიიღებს ახალ ფაქტებსა და მტკიცებულებებს, რომლებიც მხარეს შეეძლო წარედგინა პირველი ინსტანციის სასამართლოში საქმის განხილვისას, მაგრამ არასაპატიო მიზეზით არ წარადგინა.

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

     მუხლი 381. დავის საგნის შეცვლა და გადიდება

დავის საგნის შეცვლა ან გადიდება, აგრეთვე შეგებებული სარჩელის შეტანა სააპელაციო სასამართლოში დაუშვებელია.

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

     მუხლი 382. მტკიცებულებათა გამოკვლევა

1. სააპელაციო სასამართლო მიიღებს ახლად წარმოდგენილ მტკიცებულებებს, თუ მათ მნიშვნელობა აქვთ საქმისათვის, 380-ე მუხლის მოთხოვნათა გათვალისწინებით.

2. სააპელაციო სასამართლოს შეუძლია გაიზიაროს პირველი ინსტანციის სასამართლოს მიერ მტკიცებულებათა გამოკვლევის შედეგები მთლიანად ან ნაწილობრივ.

     მუხლი 383. საქმის ზეპირი განხილვა

1. საქმის ზეპირი განხილვა იწყება სააპელაციო სასამართლოს ერთ-ერთი წევრის მოხსენებით.

2. მომხსენებელი წარმოადგენს საქმის გარემოებებს, პირველი ინსტანციის სასამართლოს გადაწყვეტილების სარეზოლუციო ნაწილს, რის შემდეგაც მხარეებს ეძლევათ სიტყვა შუამდგომლობების დასაყენებლად და დასასაბუთებლად და იწყება მხარეთა მოსაზრებების მოსმენა. თუ საქმის ზეპირი განხილვისას დაშვებული იქნება ახალი მტკიცებულებები, რომელთა წარმოდგენა არ იწვევს საქმის განხილვის გადადებას, სასამართლო მხარეს მისი მოსაზრების წარმოდგენისათვის განუსაზღვრავს გონივრულ დროს.

3. სასამართლო უფლებამოსილია, მხარის შუამდგომლობით ან თავისი ინიციატივით განიხილოს და შეამოწმოს სადავო მტკიცებულებები ამ კოდექსით დადგენილი წესით.

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

თავი XLVII

სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილება

     მუხლი 384. გადაწყვეტილების შეცვლის ფარგლები

სააპელაციო ინსტანციის სასამართლო უფლებამოსილია შეცვალოს პირველი ინსტანციის სასამართლოს გადაწყვეტილება მხოლოდ იმ ფარგლებში, რასაც მხარეები მოითხოვენ.

     მუხლი 385. გადაწყვეტილების გაუქმება და საქმის უკან დაბრუნება ხელახლა განსახილველად

1. სააპელაციო სასამართლო აუქმებს გადაწყვეტილებას და საქმეს უბრუნებს პირველი ინსტანციის სასამართლოს ხელახლა განსახილველად, თუ:

ა) ადგილი აქვს 394-ე მუხლით გათვალისწინებულ შემთხვევებს;

ბ) გასაჩივრებული სასამართლო გადაწყვეტილებით არასწორად ეთქვა უარი დაუსწრებელი გადაწყვეტილების თაობაზე შეტანილი საჩივრის დაშვებაზე;

გ) გასაჩივრებული გადაწყვეტილება შეეხება მხოლოდ სარჩელის დასაშვებობას;

დ) გასაჩივრებული გადაწყვეტილება არასწორად გამოტანილი განმეორებითი დაუსწრებელი გადაწყვეტილებაა.

2. სააპელაციო სასამართლოს შეუძლია არ გადააგზავნოს საქმე უკან და თვითონ გადაწყვიტოს იგი.

     მუხლი 386. სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილება

თუ სააპელაციო საჩივარი დასაშვებია და საქმე პირველი ინსტანციის სასამართლოს არ უბრუნდება, სააპელაციო სასამართლო თვითონ იღებს გადაწყვეტილებას საქმეზე. იგი თავისი განჩინებით უარს ამბობს სააპელაციო საჩივრის დაკმაყოფილებაზე ან გასაჩივრებული გადაწყვეტილების შეცვლით იღებს ახალ გადაწყვეტილებას საქმეზე.

     მუხლი 387. მხარეთა გამოუცხადებლობის შედეგები

1. თუ სააპელაციო საჩივრის აღმძვრელი პირი არ გამოცხადდება საქმის ზეპირ განხილვაზე, მოწინააღმდეგე მხარის თხოვნით სააპელაციო სასამართლო გამოიტანს დაუსწრებელ გადაწყვეტილებას სააპელაციო საჩივრის დაკმაყოფილებაზე უარის თქმის შესახებ.

2. თუ საქმის განხილვაზე მოწინააღმდეგე მხარე არ გამოცხადდება, სააპელაციო საჩივრის შემტანი პირის თხოვნით სააპელაციო სასამართლო გამოიტანს დაუსწრებელ გადაწყვეტილებას, რომელიც შეიძლება დაემყაროს მომჩივნის ახსნა-განმარტებას.

3. ყველა სხვა შემთხვევაში გამოიყენება ამ კოდექსში ჩამოყალიბებული ნორმები პირველი ინსტანციის სასამართლოში დაუსწრებელი გადაწყვეტილების გამოტანის შესახებ.

     მუხლი 388. საქმის უკან გადაგზავნა

სააპელაციო სასამართლოში გადაწყვეტილების (განჩინების) ძალაში შესვლის შემდეგ საქმე ახლად შემოსულ მასალასა და სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილებასთან (განჩინებასთან) გადაეგზავნება პირველი ინსტანციის სასამართლოს.

საქართველოს 1999 წლის 9 სექტემბრის კანონი №2398 – სსმ I, №43(50), 21.09.1999 წ., მუხ.227

     მუხლი 389. სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილების შინაარსი

1. სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილების შესავალ ნაწილში უნდა მიეთითოს:

ა) გადაწყვეტილების გამოტანის დრო და ადგილი;

ბ) სასამართლოს დასახელება და შემადგენლობა;

გ) სააპელაციო საჩივრის შემომტანი პირის დასახელება;

დ) გასაჩივრებული გადაწყვეტილება.

2. სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილება აღწერილობითი და სამოტივაციო ნაწილების ნაცვლად უნდა შეიცავდეს:

ა) სააპელაციო საჩივრის შემომტანი პირის მოთხოვნას;

ბ) საქმის გარემოებებთან დაკავშირებით გასაჩივრებული გადაწყვეტილების დასკვნებზე მითითებას, შესაძლო ცვლილებების ან დამატებების გათვალისწინებით;

გ) გასაჩივრებული გადაწყვეტილების შეცვლის დასაბუთებას. თუ სააპელაციო სასამართლო ეთანხმება პირველი ინსტანციის სასამართლოს ცალკეულ შეფასებებს საქმის ფაქტობრივ ან/და სამართლებრივ საკითხებთან დაკავშირებით, დასაბუთება მათზე მითითებით იცვლება. სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილებაში შეიძლება მიეთითოს აგრეთვე ადამიანის უფლებათა და ძირითად თავისუფლებათა დაცვის კონვენციისა და მისი დამატებითი ოქმების ნორმები და მსგავს სამართლებრივ საკითხზე ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს პრეცედენტები, რომლებითაც სასამართლო ხელმძღვანელობდა.

3. გადაწყვეტილების სარეზოლუციო ნაწილი უნდა შეიცავდეს სასამართლოს დასკვნას სააპელაციო საჩივრის მთლიანად ან ნაწილობრივ დაკმაყოფილების შესახებ, მითითებას სასამართლო ხარჯების განაწილების, აგრეთვე გადაწყვეტილების გასაჩივრების ვადისა და წესის თაობაზე.

საქართველოს 2006 წლის 29 დეკემბრის კანონი №4209 - სსმ I, №4, 12.01.2007წ., მუხ.51

საქართველოს 2010 წლის 15 დეკემბრის კანონი №4037 - სსმ I, №75,27.12.2010 წ., მუხ.480

საქართველოს 2022 წლის 18 ოქტომბრის კანონი №1919 – ვებგვერდი, 24.10.2022წ.

     მუხლი 390. სააპელაციო სასამართლოს განჩინების შინაარსი

1. სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილება, რომლითაც საქმე ხელმეორედ არ წყდება არსებითად, მიიღება განჩინების ფორმით.

2. სააპელაციო სასამართლოს განჩინების შესავალ ნაწილში უნდა მიეთითოს:

ა) განჩინების გამოტანის დრო და ადგილი;

ბ) სასამართლოს დასახელება და შემადგენლობა;

გ) სააპელაციო საჩივრის ან კერძო საჩივრის (საჩივრის) შემომტანი პირის დასახელება;

დ) გასაჩივრებული გადაწყვეტილება (განჩინება).

3. სააპელაციო სასამართლოს განჩინება აღწერილობითი და სამოტივაციო ნაწილების ნაცვლად უნდა შეიცავდეს:

ა) სააპელაციო საჩივრის ან კერძო საჩივრის (საჩივრის) შემომტანი პირის მოთხოვნას;

ბ) საქმის გარემოებებთან დაკავშირებით გასაჩივრებული გადაწყვეტილების დასკვნებზე მითითებას;

გ) გასაჩივრებული გადაწყვეტილების გაუქმების ან უცვლელად დატოვების მოკლე დასაბუთებას. თუ სააპელაციო სასამართლო ეთანხმება პირველი ინსტანციის სასამართლოს შეფასებებსა და დასკვნებს საქმის ფაქტობრივ ან/და სამართლებრივ საკითხებთან დაკავშირებით, დასაბუთება მათზე მითითებით იცვლება. სააპელაციო სასამართლოს განჩინებაში შეიძლება მიეთითოს აგრეთვე ადამიანის უფლებათა და ძირითად თავისუფლებათა დაცვის კონვენციისა და მისი დამატებითი ოქმების ნორმები და მსგავს სამართლებრივ საკითხზე ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს პრეცედენტები, რომლებითაც სასამართლო ხელმძღვანელობდა.

4. განჩინების სარეზოლუციო ნაწილი უნდა შეიცავდეს სასამართლოს დასკვნას სააპელაციო საჩივრის ან კერძო საჩივრის (საჩივრის) მთლიანად ან ნაწილობრივ დაკმაყოფილების ან დაკმაყოფილებაზე უარის შესახებ, მითითებას სასამართლო ხარჯების განაწილების, აგრეთვე განჩინების გასაჩივრების ვადისა და წესის თაობაზე.

საქართველოს 2006 წლის 29 დეკემბრის კანონი №4209 - სსმ I, №4, 12.01.2007წ., მუხ.51

საქართველოს 2022 წლის 18 ოქტომბრის კანონი №1919 – ვებგვერდი, 24.10.2022წ.

კარი მეცხრე

კასაცია

თავი XLVIII

    კასაციის დასაშვებობა # #

     მუხლი 391. საკასაციო საჩივრის შეტანა

1. სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილებები მხარეებმა და მესამე პირებმა დამოუკიდებელი სასარჩელო მოთხოვნით შეიძლება კანონით დადგენილ ვადაში გაასაჩივრონ საკასაციო სასამართლოში.

1 1. საკასაციო საჩივარი შეტანილი უნდა იქნეს იმ სასამართლოში, რომელმაც შესაბამისი გადაწყვეტილება გამოიტანა. საკასაციო საჩივარი უნდა შეესაბამებოდეს საქართველოს იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს მიერ დამტკიცებული ფორმის ნიმუშს და შედგენილი უნდა იყოს ამ ნიმუშში მითითებული წესების დაცვით, წერილობითი ფორმით, როგორც წესი, ნაბეჭდი სახით. საკასაციო საჩივარში სრულყოფილად და თანამიმდევრობით უნდა იყოს ასახული კასატორის მოსაზრებები სააპელაციო სასამართლოს გასაჩივრებულ გადაწყვეტილებასთან დაკავშირებით.

2. (ამოღებულია). 

3. საკასაციო საჩივრის საგნის ღირებულება განისაზღვრება იმის მიხედვით, თუ გასაჩივრებული გადაწყვეტილების რა ზომით შეცვლაზე შეაქვს საჩივარი მხარეს. თუ ამ ღირებულების ოდენობა ეჭვს იწვევს, საკასაციო საჩივრის შემტანმა პირმა ეს ღირებულება სარწმუნოდ უნდა დაადასტუროს.

4. არაქონებრივ-სამართლებრივ დავებში საკასაციო საჩივარი დასაშვებია სიტყვისა და გამოხატვის თავისუფლებასთან დაკავშირებულ დავებზე.

5. საკასაციო საჩივარი ქონებრივ ან არაქონებრივ დავაზე დასაშვებია, თუ კასატორი დაასაბუთებს, რომ:

ა) საქმე მოიცავს სამართლებრივ პრობლემას, რომლის გადაწყვეტაც ხელს შეუწყობს სამართლის განვითარებას და ერთგვაროვანი სასამართლო პრაქტიკის ჩამოყალიბებას;

ბ) საქართველოს უზენაეს სასამართლოს მანამდე მსგავს სამართლებრივ საკითხზე გადაწყვეტილება არ მიუღია;

გ) საკასაციო საჩივრის განხილვის შედეგად მოცემულ საქმეზე სავარაუდოა მსგავს სამართლებრივ საკითხზე საქართველოს უზენაესი სასამართლოს მანამდე არსებული პრაქტიკისაგან განსხვავებული გადაწყვეტილების მიღება;

დ) სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილება განსხვავდება მსგავს სამართლებრივ საკითხზე საქართველოს უზენაესი სასამართლოს მანამდე არსებული პრაქტიკისაგან;

ე) სააპელაციო სასამართლომ საქმე განიხილა მატერიალური ან/და საპროცესო სამართლის ნორმების მნიშვნელოვანი დარღვევით, რასაც შეეძლო არსებითად ემოქმედა საქმის განხილვის შედეგზე;

ვ) სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილება ეწინააღმდეგება მსგავს სამართლებრივ საკითხზე ადამიანის უფლებათა და ძირითად თავისუფლებათა დაცვის კონვენციას ან/და მის დამატებით ოქმს/ოქმებს და ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს პრეცედენტულ სამართალს;

ზ) გასაჩივრებულია სააპელაციო სასამართლოს მეორე დაუსწრებელი გადაწყვეტილება ან განჩინება დაუსწრებელი გადაწყვეტილების უცვლელად დატოვების თაობაზე.

6. სამოქალაქო საქმეზე საკასაციო საჩივრის მიღებისა და გადაწყვეტილების გამოტანის საერთო ვადაა 6 თვე, ხოლო უკანონო მფლობელობიდან უძრავი ნივთის გამოთხოვის შესახებ საქმეზე – 2 თვე.

საქართველოს 1999 წლის 13 მაისის კანონი №1956 – სსმ I, №15(22), 14.05.1999 წ., მუხ.64

საქართველოს 2005 წლის 6 აპრილის კანონი №1232– სსმ I, №18, 27.04.2005 წ., მუხ.109

საქართველოს 2005 წლის 23 ივნისის კანონი №1740 - სსმ I, №36, 11.07.2005წ., მუხ.227

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

საქართველოს 2015 წლის  11 დეკემბრის  კანონი №4626  - ვებგვერდი, 29.12.2015წ.

საქართველოს 2017 წლის 8  თებერვლის   კანონი  № 259  - ვებგვერდი, 13.02.2017წ.

საქართველოს 2022 წლის 18 ოქტომბრის კანონი №1919 – ვებგვერდი, 24.10.2022წ.

      მუხლი 3911. საქმის გადაცემა საქართველოს უზენაესი სასამართლოს დიდი პალატისთვის

1. საქმის საკასაციო წესით განმხილველ სასამართლოს შეუძლია მოტივირებული განჩინებით საქმე განსახილველად გადასცეს საქართველოს უზენაესი სასამართლოს დიდ პალატას, თუ:

ა) საქმე თავისი შინაარსით წარმოადგენს იშვიათ სამართლებრივ პრობლემას;

ბ) საკასაციო პალატა არ იზიარებს სხვა საკასაციო პალატის მიერ ადრე ჩამოყალიბებულ სამართლებრივ შეფასებას (ნორმის განმარტებას);

გ) საკასაციო პალატა არ იზიარებს დიდი პალატის მიერ ადრე ჩამოყალიბებულ სამართლებრივ შეფასებას (ნორმის განმარტებას).

2. საქართველოს უზენაესი სასამართლოს დიდ პალატაში საქმე საკასაციო წესით განიხილება ამ კოდექსისა და „საერთო სასამართლოების შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის შესაბამისად.

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

საქართველოს 2009 წლის 4 დეკემბრის კანონი №2261 - სსმ I, №41, 08.12.2009წ., მუხ.305

     მუხლი 392. დაუსწრებელი გადაწყვეტილების გასაჩივრების დაუშვებლობა

1. დაუსწრებელი გადაწყვეტილება არ შეიძლება საკასაციო წესით გაასაჩივროს იმ მხარემ, რომლის წინააღმდეგაც არის იგი გამოტანილი.

2. საკასაციო საჩივარი დასაშვებია მხოლოდ ისეთი დაუსწრებელი გადაწყვეტილების მიმართ, რომელიც გამოტანილია განმეორებით დაუსწრებლობის შემდეგ, რის გამოც იგი აღარ შეიძლება გასაჩივრდეს ამ გადაწყვეტილების გამომტან სასამართლოში. ასეთი გადაწყვეტილება შეიძლება კასაციის წესით გასაჩივრდეს მხოლოდ იმ საფუძვლით, რომ არ არსებობდა სათანადო სამართლებრივი წანამძღვრები.

საქართველოს 1999 წლის 13 მაისის კანონი №1956 – სსმ I, №15(22), 14.05.1999 წ., მუხ.64

      მუხლი 393. საკასაციო საჩივრის საფუძვლები

1. საკასაციო საჩივარი შეიძლება ეფუძნებოდეს მხოლოდ იმას, რომ გადაწყვეტილება კანონის დარღვევითაა გამოტანილი. საკასაციო საჩივარში შესაძლებელია მიეთითოს აგრეთვე ადამიანის უფლებათა და ძირითად თავისუფლებათა დაცვის კონვენციისა და მისი დამატებითი ოქმების ნორმები და მსგავს სამართლებრივ საკითხზე ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს პრეცედენტები, რომლებიც, კასატორის აზრით, გასაჩივრებული გადაწყვეტილებით დარღვეულია.

2. სამართლის ნორმები დარღვეულად მიიჩნევა, თუ სასამართლომ:

ა) არ გამოიყენა კანონი, რომელიც უნდა გამოეყენებინა;

ბ) გამოიყენა კანონი (მათ შორის, ადამიანის უფლებათა და ძირითად თავისუფლებათა დაცვის კონვენცია და მისი დამატებითი ოქმები და მსგავს სამართლებრივ საკითხზე ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს პრეცედენტები), რომელიც არ უნდა გამოეყენებინა;

გ) არასწორად განმარტა კანონი (მათ შორის, ადამიანის უფლებათა და ძირითად თავისუფლებათა დაცვის კონვენცია და მისი დამატებითი ოქმები), რაც ამ განმარტებების მსგავს სამართლებრივ საკითხზე ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს პრეცედენტულ სამართალთან შეუსაბამობით გამოიხატება.

3. საპროცესო სამართლის ნორმების დარღვევა მხოლოდ მაშინ შეიძლება გახდეს გადაწყვეტილების გაუქმების საფუძველი, თუ ამ დარღვევის შედეგად საქმეზე არასწორი გადაწყვეტილება იქნა გამოტანილი.

საქართველოს 2022 წლის 18 ოქტომბრის კანონი №1919 – ვებგვერდი, 24.10.2022წ.

     მუხლი 394. გადაწყვეტილების გაუქმების აბსოლუტური საფუძვლები

გადაწყვეტილება ყოველთვის ჩაითვლება კანონის დარღვევით მიღებულად, თუ:

ა) საქმე განიხილა სასამართლოს არაკანონიერმა შემადგენლობამ;

ბ) სასამართლომ საქმე განიხილა ერთ-ერთი მხარის დაუსწრებლად, რომელსაც არ მიუღია შეტყობინება კანონით დადგენილი წესით ან მისი კანონიერი წარმომადგენლის გარეშე, თუ ასეთი წარმომადგენლობა კანონით იყო გათვალისწინებული, გარდა იმ შემთხვევებისა, როცა ასეთი კანონიერი წარმომადგენელი ცნობს სასამართლო პროცესის წარმართვის მართლზომიერებას;

გ) გადაწყვეტილება გამოტანილია საქმეზე, რომელიც სასამართლოს უწყებრივად არ ექვემდებარება;

დ) გადაწყვეტილება მიღებულია საქმის ზეპირი განხილვის საფუძველზე, რომლის დროსაც დარღვეულია პროცესის საჯაროობის წესები;

ე) გადაწყვეტილება იურიდიულად არ არის საკმარისად დასაბუთებული;

ე1) გადაწყვეტილების დასაბუთება იმდენად არასრულია, რომ მისი სამართლებრივი საფუძვლიანობის შემოწმება შეუძლებელია;

ვ) გადაწყვეტილებას ხელს არ აწერენ ის მოსამართლეები, რომლებიც გადაწყვეტილებაში არიან აღნიშნულნი;

ზ) გადაწყვეტილება გამოტანილია იმ მოსამართლეების მიერ, რომლებიც ამ საქმის განხილვაში ადრე მონაწილეობდნენ;

თ) საქმეში არ არის სააპელაციო სასამართლოს სხდომის ოქმი.

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

     მუხლი 395. (ამოღებულია)

საქართველოს 1999 წლის 28 მაისის კანონი №1972 – სსმ I, №18(25), 01.06.1999 წ., მუხ.71

საქართველოს 1999 წლის 9 სექტემბრის კანონი №2398 – სსმ I, №43(50), 21.09.1999 წ., მუხ.227

საქართველოს 2000 წლის 28 ივნისის კანონი №407 – სსმ I, №26, 13.07.2000 წ., მუხ.71

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

საქართველოს 2011 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5667– ვებგვერდი, 30.12.2011წ.

საქართველოს 2017 წლის 8  თებერვლის   კანონი  № 259  - ვებგვერდი, 13.02.2017წ.

     მუხლი 396. საკასაციო საჩივრის შინაარსი

1. საკასაციო საჩივარი უნდა შეიცავდეს:

ა) იმ სასამართლოს დასახელებას, რომლის სახელზედაც შედგენილია საჩივარი;

ბ) იმ პირის დასახელებასა და მისამართს, რომელსაც შეაქვს საჩივარი;

გ) გასაჩივრებული გადაწყვეტილების ზუსტ დასახელებასა და მითითებას ამ გადაწყვეტილების დამდგენ სასამართლოზე;

დ) მითითებას იმის თაობაზე, თუ გადაწყვეტილების რა ნაწილია გასაჩივრებული;

ე) მითითებას, თუ რა მოცულობით საჩივრდება გადაწყვეტილება, გასაჩივრების საფუძვლებს (კასაციის მიზეზები) და განმარტებას იმის თაობაზე, მოითხოვს თუ არა მომჩივანი გადაწყვეტილების გაუქმებასა თუ შეცვლას (კასაციის განაცხადი);

ვ) მითითებას იმ ფაქტებსა და მტკიცებულებებზე, რომლებიც ადასტურებენ საპროცესო სამართლის ნორმების დარღვევას, თუ საკასაციო საჩივარი საპროცესო ნორმების დარღვევას ემყარება;

ზ) საკასაციო საჩივარზე დართულ წერილობითი მასალების ნუსხას;

თ) საკასაციო საჩივრის შემტანი პირის ხელმოწერას.

11. საკასაციო საჩივარი შეიძლება შეიცავდეს აგრეთვე მითითებას გასაჩივრებული გადაწყვეტილების ადამიანის უფლებათა და ძირითად თავისუფლებათა დაცვის კონვენციისა და მისი დამატებითი ოქმების ნორმებსა  და   მსგავს   სამართლებრივ  საკითხზე   ადამიანის   უფლებათა ევროპული სასამართლოს პრეცედენტულ სამართალთან შეუსაბამობის შესახებ.

2. წარმომადგენლის მიერ შეტანილ საკასაციო საჩივარს უნდა დაერთოს მინდობილობა, რომელიც ადასტურებს წარმომადგენლის უფლებამოსილებას საკასაციო საჩივრის შეტანაზე, თუ ასეთი უფლებამოსილების დამადასტურებელი საბუთი არ არის საქმეში.

3. თუ საკასაციო საჩივარი არ უპასუხებს აქ ჩამოთვლილ მოთხოვნებს ან სახელმწიფო ბაჟი არ არის გადახდილი, სასამართლო ავალებს საჩივრის შემტან პირს, შეავსოს ხარვეზი, რისთვისაც უნიშნავს მას ვადას. თუ ამ ვადაში ხარვეზი არ იქნება შევსებული ან საკასაციო საჩივარი არ არის შეტანილი კანონით დადგენილ ვადაში, საკასაციო საჩივარი განუხილველი დარჩება.

4. საკასაციო საჩივრის შემოსვლიდან 10 დღის ვადაში მომხსენებელმა მოსამართლემ უნდა შეამოწმოს, შეტანილია თუ არა საკასაციო საჩივარი ამ მუხლით დადგენილ მოთხოვნათა დაცვით. მომხსენებელი მოსამართლე აღნიშნულ საკითხს ზეპირი განხილვის გარეშე წყვეტს.

საქართველოს 2000 წლის 28 ივნისის კანონი №407 – სსმ I, №26, 13.07.2000 წ., მუხ.71 

საქართველოს 2005 წლის 23 ივნისის კანონი №1740 - სსმ I, №36, 11.07.2005წ., მუხ.227

საქართველოს 2017 წლის 8  თებერვლის   კანონი  № 259  - ვებგვერდი, 13.02.2017წ.

საქართველოს 2022 წლის 18 ოქტომბრის კანონი №1919 – ვებგვერდი, 24.10.2022წ.

     მუხლი 397. საკასაციო საჩივრის შეტანის ვადა

1. საკასაციო საჩივრის შეტანის ვადაა 21 დღე. ამ ვადის გაგრძელება (აღდგენა) არ შეიძლება და იგი იწყება მხარისათვის გადაწყვეტილების გადაცემის მომენტიდან.

2. თუ დასაბუთებული გადაწყვეტილების გამოცხადებას ესწრება საკასაციო საჩივრის შეტანის უფლების მქონე პირი, საკასაციო საჩივრის შეტანის ვადა იწყება მისი გამოცხადების მომენტიდან.

საქართველოს 1999 წლის 9 სექტემბრის კანონი №2398 – სსმ I, №43(50), 21.09.1999 წ., მუხ.227

საქართველოს 2000 წლის 28 ივნისის კანონი №407 – სსმ I, №26, 13.07.2000 წ., მუხ.71

საქართველოს 2004 წლის 29 დეკემბრის კანონი №929 - სსმ I, №41, 30.12.2004 წ., მუხ.207

საქართველოს 2005 წლის 23 ივნისის კანონი №1740 - სსმ I, №36, 11.07.2005წ., მუხ.227

საქართველოს 2011 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5667– ვებგვერდი, 30.12.2011წ.

     მუხლი 398. საქმის გადაგზავნა საკასაციო სასამართლოში

საკასაციო საჩივრის შემოსვლის შემდეგ სააპელაციო სასამართლო დაუყოვნებლივ გადაუგზავნის საკასაციო სასამართლოს საკასაციო საჩივარს და მთლიანად საქმეს.

საქართველოს 1999 წლის 28 მაისის კანონი №1972 – სსმ I, №18(25), 01.06.1999 წ., მუხ.71

საქართველოს 2005 წლის 23 ივნისის კანონი №1740 - სსმ I, №36, 11.07.2005წ., მუხ.227

თავი XLIX

საქმის წარმოება საკასაციო სასამართლოში

     მუხლი 399. ზოგადი დებულებანი

საქმის განხილვა საკასაციო სასამართლოში წარმოებს იმ წესების დაცვით, რომლებიც დადგენილია სააპელაციო სასამართლოში საქმეთა განხილვისათვის, გარდა იმ გამონაკლისებისა, რომელთაც ეს თავი შეიცავს.

      მუხლი 400. საკასაციო საჩივრის გადაგზავნა მეორე მხარისთვის, პასუხი საკასაციო საჩივარზე

განსახილველად მიღების შემდეგ საკასაციო საჩივრისა და თანდართული მასალების ასლები უნდა გადაეგზავნოს მეორე მხარეს, რომელსაც საკასაციო სასამართლო დაუნიშნავს ვადას საჩივარზე წერილობითი პასუხის გასაცემად.

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

    მუხლი 401. საკასაციო საჩივრის დასაშვებობის შემოწმება

1. ამ კოდექსის 391-ე მუხლით დადგენილ მოთხოვნათა შესაბამისად საკასაციო საჩივრის დასაშვებობას ამოწმებს სასამართლოს კოლეგიური შემადგენლობა. კოლეგია უფლებამოსილია აღნიშნული საკითხი ზეპირი განხილვის გარეშე გადაწყვიტოს.

2. საკასაციო საჩივრის დაუშვებლად ცნობის შესახებ სასამართლოს გამოაქვს დასაბუთებული განჩინება. ეს განჩინება უნდა შეიცავდეს კასატორის მიერ მითითებული დასაშვებობის საფუძვლების არგუმენტირებულ უარყოფას.

3. საკასაციო საჩივრის შემოსვლიდან 3 თვის ვადაში, ხოლო უკანონო მფლობელობიდან უძრავი ნივთის გამოთხოვის შესახებ საქმეზე − 1 თვის ვადაში საკასაციო სასამართლომ უნდა შეამოწმოს, დასაშვებია თუ არა საკასაციო საჩივარი ამ კოდექსის 391-ე მუხლით დადგენილ მოთხოვნათა შესაბამისად. თუ საკასაციო საჩივარი აკმაყოფილებს აღნიშნულ მოთხოვნებს, იგი დასაშვებად უნდა იქნეს ცნობილი.

4. საკასაციო საჩივრის დაუშვებლად ცნობის შემთხვევაში პირს დაუბრუნდება მის მიერ გადახდილი სახელმწიფო ბაჟის 70 პროცენტი.

     მუხლი 402. საკასაციო საჩივრის მიღების შედეგი

1. თუ არსებობს საკასაციო საჩივრის ყველა წინაპირობა და იგი მიღებულია საკასაციო სასამართლოს მიერ, გასაჩივრებული გადაწყვეტილების კანონიერ ძალაში შესვლა შეჩერდება იმ ნაწილში, რომელიც გასაჩივრებულია.

2. თუ გასაჩივრებულია გადაწყვეტილება, რომელიც დაუყოვნებლივ უნდა აღსრულდეს, საკასაციო სასამართლოს შეუძლია დროებით შეაჩეროს აღსრულება და გააუქმოს აღსრულებასთან დაკავშირებული ღონისძიებები.

3. განჩინება ამის თაობაზე შეიძლება გამოტანილ იქნეს საქმის ზეპირი განხილვის გარეშე, უზრუნველყოფის შესაბამისი გარანტიებით.  

    მუხლი 4021. ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოსადმი საკონსულტაციო დასკვნისათვის მიმართვა

1. საკასაციო სასამართლოს უფლება აქვს, საკასაციო საჩივრის წარმოებაში მიღების შემდეგ საქმესთან დაკავშირებულ იმ პრინციპულ საკითხებზე, რომლებიც ადამიანის უფლებათა და ძირითად თავისუფლებათა დაცვის კონვენციით და მისი ოქმებით გათვალისწინებული უფლებებისა და თავისუფლებების განმარტებას ან გამოყენებას შეეხება, საკონსულტაციო დასკვნისათვის ადამიანის უფლებათა ევროპულ სასამართლოს მიმართოს.

2. საკასაციო სასამართლომ ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოსადმი საკონსულტაციო დასკვნისათვის მიმართვის მოთხოვნა უნდა დაასაბუთოს და ადამიანის უფლებათა ევროპულ სასამართლოს საქმესთან დაკავშირებული სათანადო სამართლებრივი და ფაქტობრივი გარემოებები უნდა წარუდგინოს.

3. საკასაციო სასამართლო ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოსადმი საკონსულტაციო დასკვნისათვის მიმართვის შესახებ მხარეებს აცნობებს.

4. ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს საკონსულტაციო დასკვნას სავალდებულო ხასიათი არ აქვს.

5. საკასაციო სასამართლოს მიერ ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოსადმი საკონსულტაციო დასკვნისათვის მიმართვიდან საკონსულტაციო დასკვნის მიღებამდე ამ კოდექსის 391-ე მუხლის მე-6 ნაწილით და 401-ე მუხლის მე-3 ნაწილით გათვალისწინებული ვადების დინება ჩერდება.

საქართველოს 2015 წლის 29  მაისის   კანონი  №3666  - ვებგვერდი, 05.06.2015წ.    

    მუხლი 403. საქმის განხილვის დანიშვნა

1.საკასაციო საჩივრის განსახილველად მიღების შესახებ განჩინებით სასამართლო განსაზღვრავს საქმის ზეპირი განხილვის დროს, რის შესახებაც მხარეებს ატყობინებს ამ განჩინების მიღებიდან 3 დღის განმავლობაში.

2. სასამართლომ უნდა აცნობოს მხარეებს დიდ პალატაში საქმის გადაცემისა და მისი განხილვის თარიღის შესახებ.

საქართველოს 2000 წლის 28 ივნისის კანონი №407 – სსმ I, №26, 13.07.2000 წ., მუხ.71

საქართველოს 2001 წლის 8 ივნისის კანონი №918 – სსმ I, №18, 28.06.2001 წ., მუხ.56

     მუხლი 404. გადაწყვეტილების შემოწმების ფარგლები

1. საკასაციო სასამართლო ამოწმებს გადაწყვეტილებას საკასაციო საჩივრის ფარგლებში. საკასაციო სასამართლოს არ შეუძლია თავისი ინიციატივით შეამოწმოს საპროცესო დარღვევები, გარდა 396-ე მუხლის პირველი ნაწილის „ვ” ქვეპუნქტში მითითებული ფაქტებისა.

2. საკასაციო სასამართლოს განხილვის საგანი შეიძლება იყოს აგრეთვე სასამართლოს ის განჩინებები, რომლებიც წინ უსწრებს სასამართლოს საბოლოო გადაწყვეტილებას, იმისგან დამოუკიდებლად, დასაშვებია თუ არა მათ მიმართ კერძო საჩივრის შეტანა.

 3. საკასაციო სასამართლომ უნდა შეამოწმოს, ექვემდებარება თუ არა საქმე სასამართლოს უწყებრივად და აქვს თუ არა მას მოცემულ კონკრეტულ საქმეზე საერთაშორისო კომპეტენცია. პირველი ინსტანციის სასამართლოს ტერიტორიულ და საგნობრივ განსჯადობას საკასაციო სასამართლო შეამოწმებს მხოლოდ მოპასუხის მოთხოვნით. ასეთი მოთხოვნა დასაშვებია, თუ იგი საქმის სააპელაციო სასამართლოში განხილვისას იყო წამოყენებული მოპასუხის მიერ, ან თუ არსებობს საპატიო მიზეზი, რის გამოც ასეთი მოთხოვნა ვერ იქნა წამოყენებული სააპელაციო სასამართლოში.

     მუხლი 405. შეგებებული საკასაციო საჩივარი

მოწინააღმდეგე მხარეს შეუძლია საკასაციო საჩივრის გადაცემიდან 10 დღის განმავლობაში წარადგინოს შეგებებული საკასაციო საჩივარი, მიუხედავად იმისა, აქვს თუ არა ნათქვამი უარი საკასაციო საჩივრის შეტანაზე.

საქართველოს 2005 წლის 23 ივნისის კანონი №1740 - სსმ I, №36, 11.07.2005წ., მუხ.227

     მუხლი 406. დავის საგნის შეცვლა და გადიდება

დავის საგნის შეცვლა ან გადიდება, შეგებებული სარჩელის შეტანა და ხარჯების განსაზღვრა საკასაციო სასამართლოზე დაუშვებელია.

     მუხლი 407. შემოწმების ფაქტობრივი საფუძველი

1. საკასაციო სასამართლო იმსჯელებს მხარის მხოლოდ იმ ახსნა-განმარტებაზე, რომელიც ასახულია სასამართლოთა გადაწყვეტილებებში ან სხდომათა ოქმებში. გარდა ამისა, შეიძლება მხედველობაში იქნეს მიღებული ამ კოდექსის 396-ე მუხლის პირველი ნაწილის „ვ“ ქვეპუნქტში მითითებული ფაქტები.

2. სააპელაციო სასამართლოს მიერ დამტკიცებულად ცნობილი ფაქტობრივი გარემოებები სავალდებულოა საკასაციო სასამართლოსათვის, თუ წამოყენებული არ არის დასაშვები და დასაბუთებული პრეტენზია (შედავება).

საქართველოს 1999 წლის 28 მაისის კანონი №1972 – სსმ I, №18(25), 01.06.1999 წ., მუხ.71

საქართველოს 2005 წლის 23 ივნისის კანონი №1740 - სსმ I, №36, 11.07.2005წ., მუხ.227

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

     მუხლი 408. საქმის ზეპირი განხილვა

1. საქმის ზეპირი განხილვა იწყება საკასაციო სასამართლოს ერთ-ერთი წევრის მოხსენებით.

2. მომხსენებელი სასამართლოს მოახსენებს საქმის ვითარებას, სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილების საფუძვლებს. ამის შემდეგ მხარეებს ეძლევათ სიტყვა განცხადებების გაკეთებისა და დასაბუთების მიზნით.

3. საკასაციო სასამართლოს შეუძლია გადაწყვეტილება გამოიტანოს საქმის ზეპირი მოსმენის გარეშე. სასამართლომ საქმის ზეპირი მოსმენის გარეშე განხილვის შესახებ წინასწარ უნდა აცნობოს მხარეებს.

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

თავი L

საკასაციო სასამართლოს გადაწყვეტილება

     მუხლი 409. გადაწყვეტილების შეცვლის ფარგლები

საკასაციო სასამართლო უფლებამოსილია შეცვალოს სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილება მხოლოდ იმ ფარგლებში, რასაც მხარეები მოითხოვენ.

საქართველოს 1999 წლის 28 მაისის კანონი №1972 – სსმ I, №18(25), 01.06.1999 წ., მუხ.71

საქართველოს 2005 წლის 23 ივნისის კანონი №1740 - სსმ I, №36, 11.07.2005წ., მუხ.227

     მუხლი 410. საკასაციო საჩივარზე უარის თქმა

საკასაციო სასამართლო არ დააკმაყოფილებს საკასაციო საჩივარს, თუ:

ა) კანონის მითითებულ დარღვევას არა აქვს ადგილი;

ბ) სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილებას საფუძვლად არ უდევს კანონის დარღვევა;

გ) სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილება არსებითად სწორია, მიუხედავად იმისა, რომ გადაწყვეტილების სამოტივაციო ნაწილი არ შეიცავს შესაბამის დასაბუთებას.

საქართველოს 1999 წლის 28 მაისის კანონი №1972 – სსმ I, №18(25), 01.06.1999 წ., მუხ.71

საქართველოს 2005 წლის 23 ივნისის კანონი №1740 - სსმ I, №36, 11.07.2005წ., მუხ.227

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

    მუხლი 411. საკასაციო სასამართლოს გადაწყვეტილება

საკასაციო სასამართლო საქმეზე გადაწყვეტილებას თვითონ მიიღებს, თუ არ არსებობს ამ კოდექსის 412-ე მუხლით გათვალისწინებული გადაწყვეტილების გაუქმებისა და საქმის ხელახლა განსახილველად სააპელაციო სასამართლოში დაბრუნების საფუძვლები. საკასაციო სასამართლოს გადაწყვეტილება შესაძლებელია დასაბუთებული იყოს აგრეთვე ადამიანის უფლებათა და ძირითად თავისუფლებათა დაცვის კონვენციისა და მისი დამატებითი ოქმების ნორმებისა და მსგავს სამართლებრივ საკითხზე ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს პრეცედენტული სამართლის მიხედვით, რომლებითაც სასამართლო ხელმძღვანელობდა.

საქართველოს 1999 წლის 28 მაისის კანონი №1972 – სსმ I, №18(25), 01.06.1999 წ., მუხ.71

საქართველოს 2005 წლის 23 ივნისის კანონი №1740 - სსმ I, №36, 11.07.2005წ., მუხ.227

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

საქართველოს 2022 წლის 18 ოქტომბრის კანონი №1919 – ვებგვერდი, 24.10.2022წ.

     მუხლი 412. სააპელაციო სასამართლოში საქმის დაბრუნება ხელახლა განსახილველად

1. საკასაციო სასამართლო აუქმებს გადაწყვეტილებას და საქმეს ხელახლა განსახილველად აბრუნებს სააპელაციო სასამართლოში, თუ:

ა) საქმის გარემოებები საპროცესო ნორმების ისეთი დარღვევითაა დადგენილი, რომ ამ დარღვევების შედეგად საქმეზე არასწორი გადაწყვეტილება იქნა გამოტანილი და საჭიროა მტკიცებულებათა დამატებითი გამოკვლევა;

ბ) არსებობს ამ კოდექსის 394-ე მუხლით გათვალისწინებული საფუძვლები, გარდა აღნიშნული მუხლის „გ“ და „ე“ ქვეპუნქტებისა.

2. ამ მუხლის პირველი ნაწილით გათვალისწინებულ გადაწყვეტილებას საკასაციო სასამართლომ საფუძვლად უნდა დაუდოს სამართლებრივი შეფასება, რომელიც სავალდებულოა სააპელაციო სასამართლოსათვის. საქმე ხელახლა განსახილველად შეიძლება დაუბრუნდეს სააპელაციო სასამართლოს იმავე ან სხვა შემადგენლობას.

საქართველოს 1999 წლის 28 მაისის კანონი №1972 – სსმ I, №18(25), 01.06.1999 წ., მუხ.71

საქართველოს 2005 წლის 23 ივნისის კანონი №1740 - სსმ I, №36, 11.07.2005წ., მუხ.227

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

     მუხლი 413. საქმის უკან დაბრუნება

საკასაციო სასამართლოში საქმის განხილვის შემდეგ საქმე საკასაციო სასამართლოს გადაწყვეტილების ასლთან ერთად უკან უნდა დაუბრუნდეს საქმის განმხილველ სასამართლოს.

საქართველოს 1999 წლის 28 მაისის კანონი №1972 – სსმ I, №18(25), 01.06.1999 წ., მუხ.71

კარი მეათე

  კერძო საჩივარი #

თავი LI

კერძო საჩივრის დასაშვებობა და განხილვის წესი

     მუხლი 414. კერძო საჩივრის შეტანა

1. კერძო საჩივრის შეტანა შეიძლება სასამართლოს მიერ გამოტანილ განჩინებებზე, მხოლოდ ამ კოდექსით გათვალისწინებულ შემთხვევებში.

2. კერძო საჩივრის შეტანა შეუძლიათ მხარეებს, რომელთა მიმართაც გამოტანილია განჩინება, აგრეთვე იმ პირებსაც, რომლებსაც უშუალოდ ეხებათ ეს განჩინება.

საქართველოს 1999 წლის 9 სექტემბრის კანონი №2398 – სსმ I, №43(50), 21.09.1999 წ., მუხ.227

     მუხლი 415. კერძო საჩივრის შეტანა

კერძო საჩივარი შეტანილი უნდა იქნეს იმ სასამართლოში, რომელმაც მიიღო გადაწყვეტილება. კერძო საჩივარი უნდა უპასუხებდეს სარჩელისათვის ამ კოდექსის 177-ე მუხლის მე-2 ნაწილით დადგენილ მოთხოვნებს.

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

     მუხლი 416. კერძო საჩივრის შეტანის ვადა

კერძო საჩივრის შეტანის ვადაა 12 დღე. ამ ვადის გაგრძელება ან აღდგენა დაუშვებელია. იგი იწყება მხარისათვის განჩინების გადაცემის მომენტიდან ან მხარისათვის სასამართლო სხდომაზე მისი გამოცხადებიდან, თუ განჩინების გამოცხადებას ესწრებოდა კერძო საჩივრის შეტანის უფლების მქონე პირი. განჩინების გადაცემის მომენტად ითვლება განჩინების ასლის მხარისათვის ჩაბარება უშუალოდ სასამართლოში ან ამ კოდექსის 70-ე–78-ე მუხლების შესაბამისად.

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

      მუხლი 417. კერძო საჩივრისა და საქმის მასალების გადაგზავნა ზემდგომ სასამართლოში

კერძო საჩივარი საქმესთან ერთად გადაეგზავნება ზემდგომ სასამართლოს.

საქართველოს 1999 წლის 28 მაისის კანონი №1972 – სსმ I, №18(25), 01.06.1999 წ., მუხ.71

საქართველოს 1999 წლის 9 სექტემბრის კანონი №2398 – სსმ I, №43(50), 21.09.1999 წ., მუხ.227

საქართველოს 2005 წლის 25 ნოემბრის კანონი №2130 - სსმ I, №53, 19.12.2005წ., მუხ.350

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

     მუხლი 418. კერძო საჩივრის შეტანის შედეგი

1. კერძო საჩივრის შეტანა არ შეაჩერებს იმ საპროცესო მოქმედების შესრულებას, რომელიც სასამართლოს გასაჩივრებული განჩინებით იყო გათვალისწინებული.

2. სასამართლოს შეუძლია შეაჩეროს ასეთი საპროცესო მოქმედების შესრულება. გასაჩივრებული განჩინებით გათვალისწინებული საპროცესო მოქმედების შესრულების შეჩერება შეუძლია ზემდგომი ინსტანციის სასამართლოს.

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

     მუხლი 419. გადაწყვეტილება კერძო საჩივრის თაობაზე

1. კერძო საჩივრის თაობაზე განჩინება გამოაქვს ზემდგომი ინსტანციის სასამართლოს კერძო საჩივრის მიღებიდან 2 თვის ვადაში.

2. განჩინება გამოიტანება საქმის ზეპირი განხილვის გარეშე. სასამართლოს შეუძლია დაადგინოს კერძო საჩივრის ზეპირი განხილვაც, თუ ეს საჭიროა და ხელს უწყობს საქმის გარემოებების გარკვევას. საქმის ზეპირი განხილვის შემთხვევაში მოსამართლე უფლებამოსილია, განჩინება გამოიტანოს სათათბირო ოთახში გაუსვლელად.

3. ზემდგომი სასამართლოს განჩინება კერძო საჩივრის თაობაზე არ გასაჩივრდება.

საქართველოს 1999 წლის 28 მაისის კანონი №1972 – სსმ I, №18(25), 01.06.1999 წ., მუხ.71

საქართველოს 1999 წლის 9 სექტემბრის კანონი №2398 – სსმ I, №43(50), 21.09.1999 წ., მუხ.227

საქართველოს 2005 წლის 25 ნოემბრის კანონი №2130 - სსმ I, №53, 19.12.2005წ., მუხ.350

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

     მუხლი 420. კერძო საჩივრის განხილვის წესი

კერძო საჩივრების განხილვა ზემდგომ სასამართლოებში წარმოებს შესაბამისად ამ სასამართლოებისათვის გათვალისწინებული წესების დაცვით.

საქართველოს 1999 წლის 28 მაისის კანონი №1972 – სსმ I, №18(25), 01.06.1999 წ., მუხ.71

კარი მეთერთმეტე

საქმის წარმოების განახლება

თავი LII

განცხადება საქმის წარმოების განახლების შესახებ და მისი განხილვის წესი

     მუხლი 421. საქმის წარმოების განახლების სახეები

1. კანონიერ ძალაში შესული გადაწყვეტილებით ან განჩინებით დამთავრებული საქმის წარმოების განახლება დასაშვებია მხოლოდ მაშინ, როდესაც არსებობს გადაწყვეტილების ბათილად ცნობის (422-ე მუხლი) ან ახლად აღმოჩენილ გარემოებათა გამო საქმის წარმოების განახლების შესახებ (423-ე მუხლი) განცხადების წანამძღვრები.

2. თუ სასამართლოში შემოსულია განცხადებები როგორც ერთი და იმავე, ასევე ორივე მხარის მიერ ერთდროულად გადაწყვეტილების ბათილად ცნობისა და ახლად აღმოჩენილ გარემოებათა გამო საქმის წარმოების განახლების შესახებ, სასამართლომ უნდა შეაჩეროს ახლად აღმოჩენილ გარემოებათა გამო საქმის წარმოების შესახებ განცხადების განხილვა, ვიდრე არ იქნება განხილული განცხადება გადაწყვეტილების (განჩინების) ბათილად ცნობის შესახებ.

     მუხლი 422. განცხადება გადაწყვეტილების (განჩინების) ბათილად ცნობის შესახებ

1. კანონიერ ძალაში შესული გადაწყვეტილება დაინტერესებული პირის განცხადებით შეიძლება ბათილად იქნეს ცნობილი, თუ:

ა) გადაწყვეტილების მიღებაში მონაწილეობდა მოსამართლე, რომელსაც კანონის თანახმად უფლება არ ჰქონდა, მონაწილეობა მიეღო ამ გადაწყვეტილების მიღებაში;

ბ) ერთ-ერთი მხარე ან მისი კანონიერი წარმომადგენელი (თუ მას ასეთი წარმომადგენელი სჭირდება) არ იყო მოწვეული საქმის განხილვაზე;

გ) პირი, რომლის უფლებებსა და კანონით გათვალისწინებულ ინტერესებს უშუალოდ ეხება მიღებული გადაწყვეტილება, არ იყო მოწვეული საქმის განხილვაზე;

დ) სასამართლო უწყება ამ კოდექსის 71-ე მუხლის მე-5 ნაწილის შესაბამისად ჩაბარებულად ჩაითვალა, თუმცა გამოუცხადებელი მოპასუხე სასამართლოს წინაშე აცხადებს, რომ მას ბრალის გარეშე არ ჰქონდა ინფორმაცია სასამართლო უწყების ან/და სასამართლოს გადაწყვეტილების შესახებ, რის გამოც არ მიეცა შესაძლებლობა, წარედგინა შესაგებელი ან/და გაესაჩივრებინა სასამართლოს გადაწყვეტილება. ამ შემთხვევაში მოპასუხე თავის განცხადებაში წარმოადგენს პირველად პოზიციას საქმის არსებით გარემოებებთან დაკავშირებით.

2. აღნიშნული საფუძვლებით გადაწყვეტილების ბათილად ცნობა არ შეიძლება, თუ მხარეს შეეძლო ამ საფუძვლების წამოყენება საქმის განხილვისას, შესაბამისად პირველი ინსტანციის, სააპელაციო ან საკასაციო ინსტანციის სასამართლოში.

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

საქართველოს 2021 წლის 30 მარტის კანონი №424 – ვებგვერდი, 13.04.2021წ.

    მუხლი 4221. ზოგიერთი იურიდიული მნიშვნელობის მქონე ფაქტის დადგენის შესახებ სასამართლოს გადაწყვეტილების ბათილად ცნობა

1. პირის გარკვეულ დროსა და ვითარებაში დაბადების ან გარდაცვალების, აგრეთვე დაბადების ან გარდაცვალების რეგისტრაციის იურიდიული მნიშვნელობის მქონე ფაქტის დადგენის შესახებ სასამართლოს გადაწყვეტილებები შეიძლება ბათილად იქნეს ცნობილი დაინტერესებული პირის განცხადებით, თუ სასამართლოს გადაწყვეტილების ბათილად ცნობის შესახებ განცხადების წარდგენის მომენტისთვის არსებობს სამოქალაქო აქტის ორი სხვადასხვა ჩანაწერი და გასაჩივრებული გადაწყვეტილებით დადგენილია მცდარი მონაცემები.

2. ამ მუხლის პირველი ნაწილით დადგენილი წესით განცხადების წარდგენაზე არ ვრცელდება ამ კოდექსის 426-ე მუხლით დადგენილი ვადები.

საქართველოს 2011 წლის 20 დეკემბრის კანონი №5569 - ვებგვერდი, 28.12.2011წ.

     მუხლი 423. განცხადება ახლად აღმოჩენილ გარემოებათა გამო საქმის წარმოების განახლების შესახებ

1. კანონიერ ძალაში შესული გადაწყვეტილება შეიძლება გასაჩივრდეს ახლად აღმოჩენილ გარემოებათა გამო საქმის წარმოების განახლების მოთხოვნით, თუ:

ა) აღმოჩნდება, რომ დოკუმენტი, რომელსაც გადაწყვეტილება ემყარება, ყალბია;

ბ) დადგენილია მოწმის შეგნებულად ცრუ ჩვენება, ექსპერტის შეგნებულად ყალბი დასკვნა, შეგნებულად არასწორი თარგმანი, რასაც მოჰყვა უკანონო ან დაუსაბუთებელი გადაწყვეტილების მიღება;

გ) დადგენილია ამ საქმეზე მხარეთა და მათ წარმომადგენელთა დანაშაულებრივი ქმედება ან მოსამართლის დანაშაულებრივი ქმედება;

დ) სასამართლო განაჩენი, გადაწყვეტილება, განჩინება ან სხვა ორგანოს დადგენილება, რომელიც საფუძვლად დაედო ამ გადაწყვეტილებას, გაუქმდა;

ე) მხარე წარუდგენს სასამართლოს კანონიერ ძალაში შესულ გადაწყვეტილებას, რომელიც გამოტანილია იმავე სარჩელის მიმართ;

ვ) მხარისათვის ცნობილი გახდა ისეთი გარემოებები და მტკიცებულებები, რომლებიც, ადრე რომ ყოფილიყო წარდგენილი სასამართლოში საქმის განხილვის დროს, გამოიწვევდა მისთვის ხელსაყრელი გადაწყვეტილების გამოტანას;

ზ) არსებობს ადამიანის უფლებათა ევროპის სასამართლოს კანონიერ ძალაში შესული გადაწყვეტილება (განჩინება), რომელმაც დაადგინა ადამიანის უფლებათა და ძირითად თავისუფლებათა დაცვის კონვენციის ან/და მისი დამატებითი ოქმების დარღვევა ამ საქმესთან დაკავშირებით, და დადგენილი დარღვევა გადასასინჯი გადაწყვეტილებიდან გამომდინარეობს;

თ) არსებობს გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის ადამიანის უფლებათა კომიტეტის, ქალთა წინააღმდეგ დისკრიმინაციის ყველა ფორმის აღმოფხვრის კომიტეტის, ბავშვის უფლებათა კომიტეტის, წამების წინააღმდეგ კომიტეტის, შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთა უფლებების კომიტეტის ან რასობრივი დისკრიმინაციის აღმოფხვრის კომიტეტის  (შემდგომ − კომიტეტი) გადაწყვეტილება, რომლითაც ამ საქმესთან დაკავშირებით დადგინდა კომიტეტის დამაარსებელი კონვენციის დარღვევა, და გადასასინჯი გადაწყვეტილება ამ დარღვევას ეფუძნება.

2. ახლად აღმოჩენილ გარემოებათა გამო საქმის წარმოება განახლდება ამ მუხლის პირველი ნაწილის „ა“–„გ“ ქვეპუნქტებში აღნიშნული საფუძვლებით, თუ არსებობს სისხლის სამართლის საქმეზე კანონიერ ძალაში შესული განაჩენი.

3. ამ მუხლის პირველი ნაწილის „ე“-„ვ“ ქვეპუნქტებში აღნიშნული საფუძვლებით საქმის განახლება დასაშვებია, თუ მხარეს თავისი ბრალის გარეშე არ ჰქონდა შესაძლებლობა საქმის განხილვისა და გადაწყვეტილების მიღების დროს წარმოედგინა კანონიერ ძალაში შესული და იმავე სარჩელზე გამოტანილი გადაწყვეტილება, ან მიეთითებინა ახალ გარემოებებსა და მტკიცებულებებზე.

4. ამ მუხლის პირველი ნაწილის „ზ“ ქვეპუნქტში აღნიშნული საფუძვლით საქმის წარმოების განახლების შემთხვევაში სასამართლო განიხილავს მოსარჩელე მხარისათვის შესაბამისი კომპენსაციის მიკუთვნების საკითხს, თუ მესამე პირების მიერ უფლებათა კეთილსინდისიერად მიღების გამო შეუძლებელია გადაწყვეტილების შეცვლა.

საქართველოს 2006 წლის 13 ივლისის კანონი №3435 - სსმ I, №32, 31.07.2006წ., მუხ.243

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

საქართველოს 2010 წლის 4 მაისის კანონი №3035 - სსმ I, №24, 10.05.2010წ., მუხ.163

საქართველოს 2016 წლის 27  აპრილის კანონი  № 5012  - ვებგვერდი, 13.05.2016წ.

საქართველოს 2016 წლის 22  დეკემბრის კანონი  №201  - ვებგვერდი, 29.12.2016წ.

საქართველოს 2023 წლის 31 მაისის კანონი №2993 – ვებგვერდი, 13.06.2023წ.

     მუხლი 424. განსჯადობა

1. განცხადება გადაწყვეტილების ბათილად ცნობის ან ახლად აღმოჩენილ გარემოებათა გამო საქმის წარმოების განახლების შესახებ შეტანილ უნდა იქნეს გადაწყვეტილების (განჩინების) გამომტან სასამართლოში. განცხადებას განიხილავს გადაწყვეტილების გამომტანი სასამართლო იმ შემთხვევაშიც, როდესაც არსებობს ზემდგომი სასამართლოს განჩინება ამ გადაწყვეტილების უცვლელად დატოვების შესახებ. სააპელაციო ან საკასაციო სასამართლო მხოლოდ იმ შემთხვევაში განიხილავს განცხადებას გადაწყვეტილების ბათილად ცნობისა და ახლად აღმოჩენილ გარემოებათა გამო საქმის წარმოების განახლების შესახებ, თუ იგი მის მიერ გამოტანილ გადაწყვეტილებას ეხება.

2. თუ განცხადება გადაწყვეტილების ბათილად ცნობის ან ახლად აღმოჩენილ გარემოებათა გამო საქმის წარმოების განახლების შესახებ ეხება ერთსა და იმავე საქმეზე რამდენიმე სასამართლო ინსტანციის გადაწყვეტილებას (განჩინებას), მაშინ იგი შეტანილ უნდა იქნეს მათ შორის ყველაზე ზემდგომ სასამართლო ინსტანციაში.

საქართველოს 2000 წლის 28 ივნისის კანონი №407 – სსმ I, №26, 13.07.2000 წ., მუხ.71

     მუხლი 425. განცხადების შეტანის წესი

გადაწყვეტილების ბათილად ცნობისა და ახლად აღმოჩენილ გარემოებათა გამო საქმის წარმოების განახლების შესახებ განცხადების შეტანა და მისი განხილვა წარმოებს საერთო წესების დაცვით, იმ გამონაკლისების გათვალისწინებით, რომლებიც ამ თავშია დადგენილი.

     მუხლი 426. განცხადების შეტანის ვადა

1. განცხადება გადაწყვეტილების ბათილად ცნობისა და ახლად აღმოჩენილ გარემოებათა გამო საქმის წარმოების განახლების შესახებ შეტანილ უნდა იქნეს ერთი თვის განმავლობაში და ამ ვადის გაგრძელება არ დაიშვება.

2. ვადის დენა იწყება იმ დღიდან, როდესაც მხარისათვის ცნობილი გახდა გადაწყვეტილების ბათილად ცნობისა და ახლად აღმოჩენილ გარემოებათა გამო საქმის წარმოების განახლების საფუძვლების არსებობა.

2 1. ამ კოდექსის 423-ე მუხლის პირველი ნაწილის „ზ“ ქვეპუნქტში აღნიშნული საფუძვლის არსებობისას ახლად აღმოჩენილ გარემოებათა გამო საქმის წარმოების განახლების შესახებ განცხადება შეტანილი უნდა იქნეს ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს გადაწყვეტილების (განჩინების) კანონიერ ძალაში შესვლიდან 3 თვის ვადაში, ხოლო ამ კოდექსის 423-ე მუხლის პირველი ნაწილის „თ“ ქვეპუნქტში აღნიშნული საფუძვლის არსებობისას − შესაბამისი კომიტეტის გადაწყვეტილების მიღებიდან 6 თვის ვადაში.

3. თუ გადაწყვეტილების ბათილად ცნობის შესახებ განცხადება ამ კოდექსის 422-ე მუხლის პირველი ნაწილის „ბ“ ქვეპუნქტს ემყარება, განცხადების შეტანის ვადა იწყება იმ დღიდან, როცა გადაწყვეტილება ეცნობა მხარეს, თუ იგი ქმედუუნაროა – მის კანონიერ წარმომადგენელს, ხოლო თუ იგი არის მხარდაჭერის მიმღები, რომელსაც დაუწესდა მხარდაჭერა საპროცესო წარმომადგენლობის განსახორციელებლად, – მას ან მის მხარდამჭერს. აღნიშნული ვადის ათვლა იწყება უფრო გვიან ჩაბარებული გადაწყვეტილების ჩაბარების დღიდან.

4. გადაწყვეტილების ბათილად ცნობისა და ახლად აღმოჩენილ გარემოებათა გამო საქმის წარმოების განახლების შესახებ განცხადების შეტანა დაუშვებელია გადაწყვეტილების კანონიერ ძალაში შესვლიდან 5 წლის გასვლის შემდეგ, გარდა ამ კოდექსის 422-ე მუხლის პირველი ნაწილის „გ“ ქვეპუნქტით და 423-ე მუხლის პირველი ნაწილის „ზ“ და „თ“ ქვეპუნქტებით გათვალისწინებული შემთხვევებისა.

საქართველოს 2010 წლის 4 მაისის კანონი №3035 - სსმ I, №24, 10.05.2010წ., მუხ.163

საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2013 წლის 5 ნოემბრის გადაწყვეტილება №3/1/531– ვებგვერდი, 18.11.2013წ.

საქართველოს 2015 წლის 20 მარტის კანონი №3340 – ვებგვერდი, 31.03.2015წ.

საქართველოს 2016 წლის 27  აპრილის კანონი  № 5012  - ვებგვერდი, 13.05.2016წ.

     მუხლი 427. გადაწყვეტილების ბათილად ცნობისა და ახლად აღმოჩენილ გარემოებათა გამო საქმის განახლების შესახებ განცხადების შინაარსი

1. განცხადება უნდა შეიცავდეს:

ა) გასაჩივრებული გადაწყვეტილების ზუსტ დასახელებას;

ბ) მითითებას იმ საფუძვლებზე, რომელთა გამოც უნდა მოხდეს გადაწყვეტილების ბათილად ცნობა ან საქმის განახლება;

გ) მითითებას იმ გარემოებებზე, რომლებიც მოწმობენ, რომ დაცულია განცხადების შეტანის ვადა, და ამ გარემოებების დამადასტურებელ მტკიცებულებებზე;

დ) მითითებას განსჯადობის წესების დაცვის თაობაზე;

ე) მითითებას იმის შესახებ, თუ რა ზომით და რა ფარგლებში მოითხოვს განმცხადებელი გასაჩივრებული გადაწყვეტილების გაუქმებასა და სხვა გადაწყვეტილებით მის შეცვლას.

2. თუ განცხადება არ დააკმაყოფილებს ამ მოთხოვნებს, სასამართლო ავალებს განმცხადებელს შეავსოს ხარვეზი, რისთვისაც უნიშნავს ვადას. თუ ამ ვადაში ხარვეზი არ შეივსება, განცხადება აღარ დაიშვება.

     მუხლი 428. მოსამართლის ჩამოცილება განცხადების განხილვისაგან

გადაწყვეტილების ბათილად ცნობისა თუ ახლად აღმოჩენილ გარემოებათა გამო საქმის განახლების შესახებ განცხადების განხილვაში დაუშვებელია იმ მოსამართლის მონაწილეობა, რომელსაც კანონის მიხედვით არ უნდა მიეღო მონაწილეობა გადაწყვეტილების მიღებაში (422-ე მუხლის პირველი ნაწილის „ა“ ქვეპუნქტი), ან რომლის დანაშაულებრივი ქმედების გამო აღიძვრის საქმე განახლების შესახებ (423-ე მუხლის პირველი ნაწილის „გ“ ქვეპუნქტი).

     მუხლი 429. განცხადების დასაშვებობის შემოწმება

სასამართლომ თავისი ინიაციტივით უნდა შეამოწმოს, დასაშვებია თუ არა განცხადება საქმის განახლების შესახებ. თუ არ არსებობს განცხადების დაშვების ესა თუ ის პირობა, სასამართლომ თავისი განჩინებით განცხადება განუხილველად უნდა დატოვოს, რაც შეიძლება გასაჩივრდეს კერძო საჩივრით.

საქართველოს 1999 წლის 9 სექტემბრის კანონი №2398 – სსმ I, №43(50), 21.09.1999 წ., მუხ.227

       მუხლი 430. განცხადების განხილვა

1. საქმის წარმოების განახლების შესახებ განცხადება, გარდა ამ კოდექსის 423-ე მუხლის პირველი ნაწილის „ვ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული შემთხვევისა, განიხილება ზეპირი მოსმენის გარეშე. სასამართლოს შეუძლია დაადგინოს ზეპირი განხილვაც, თუ ეს საჭიროა და ხელს უწყობს საქმის გარემოებების გარკვევას. ზეპირი განხილვის შემთხვევაში მხარეებს ეცნობებათ სასამართლო სხდომის ჩატარების დრო და ადგილი, მაგრამ მათი გამოუცხადებლობა ვერ დააბრკოლებს სასამართლოს მიერ საკითხის განხილვასა და გადაწყვეტას.

2. თუ აღმოჩნდება, რომ საქმის წარმოების განახლების შესახებ განცხადება უსაფუძვლოა, სასამართლო გამოიტანს განჩინებას განცხადების დაკმაყოფილებაზე უარის თქმის თაობაზე, რომელიც საჩივრდება კერძო საჩივრით.

3. თუ გაირკვევა, რომ საქმის წარმოების განახლების შესახებ განცხადება საფუძვლიანია, გასაჩივრებულ გადაწყვეტილებას, გარდა ამ კოდექსის 423-ე მუხლის პირველი ნაწილის „ვ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული შემთხვევისა, სასამართლო გააუქმებს განჩინებით, რომელიც შეიძლება გასაჩივრდეს კერძო საჩივრით.

4. ამ კოდექსის 423-ე მუხლის პირველი ნაწილის „ვ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებულ შემთხვევაში საქმის წარმოების განახლებისას სასამართლო გასაჩივრებულ გადაწყვეტილებას განჩინებით სრულად ან ნაწილობრივ გააუქმებს ან ამ კოდექსის 431-ე მუხლით დადგენილი წესით საქმის განხილვის დასრულებამდე ძალაში დატოვებს. აღნიშნული განჩინება შეიძლება გასაჩივრდეს კერძო საჩივრით.

საქართველოს 1999 წლის 9 სექტემბრის კანონი №2398 – სსმ I, №43(50), 21.09.1999 წ., მუხ.227

საქართველოს 2007 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5669 - სსმ I, №1, 03.01.2008 წ., მუხ.1

საქართველოს 2012 წლის 25 მაისის კანონი №6315 – ვებგვერდი, 08.06.2012წ.

საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2018 წლის 7 დეკემბრის გადაწყვეტილება №2/8/765 – ვებგვერდი, 12.12.2018წ.

საქართველოს 2021 წლის 22 ივლისის კანონი №805 – ვებგვერდი, 26.07.2021წ.

     მუხლი 431. საქმის განხილვა

გასაჩივრებული გადაწყვეტილების სრულად ან ნაწილობრივ გაუქმების ან საქმის განხილვის დასრულებამდე ძალაში დატოვების შემდეგ საქმე, რომელზედაც ეს გადაწყვეტილება იყო გამოტანილი, თავიდან  განიხილება საქმის განხილვისთვის ამ კოდექსით დადგენილი წესით.

     მუხლი 432. გადაწყვეტილების აღსრულება

საქმის განახლების შესახებ განცხადება ვერ შეაჩერებს გადაწყვეტილების აღსრულებას. სასამართლოს შეუძლია თავისი განჩინებით დროებით შეაჩეროს გადაწყვეტილების აღსრულება. გადაწყვეტილების იძულებით სისრულეში მოყვანა იმაზე იქნება დამოკიდებული, იძლევა თუ არა საქმის წარმოების მომთხოვნი პირი შესაბამის გარანტიებს.

    მუხლი 4321. კომიტეტის გადაწყვეტილების საფუძველზე კომპენსაციის გაცემა 

პირი უფლებამოსილია სახელმწიფოს მიერ კომპენსაციის გადახდის თაობაზე კომიტეტის გადაწყვეტილების საფუძველზე ფულადი კომპენსაციის გაცემის მოთხოვნით მიმართოს სასამართლოს. სასამართლო კომპენსაციის ოდენობას ადგენს ადამიანის უფლების დარღვევის სიმძიმისა და სხვა ობიექტური ფაქტორების გათვალისწინებით. ფულადი კომპენსაციის მიღების შესახებ სარჩელი განიხილება საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსით დადგენილი წესით.

საქართველოს 2016 წლის 27  აპრილის კანონი  № 5012  - ვებგვერდი, 13.05.2016წ.

სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის გარდამავალი და დასკვნითი დებულებანი

     მუხლი 433. საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის ამოქმედება

საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსი ამოქმედდეს 1999 წლის 15 მაისიდან, როდესაც „საერთო სასამართლოების შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის თანახმად დამთავრდება საერთო სასამართლოების სისტემის ჩამოყალიბება და დაინიშნებიან ამ სისტემის მოსამართლეები.

საქართველოს 1998 წლის 20 თებერვლის კანონი №1261 – პარლამენტის უწყებანი, №11-12, 14.03.1998 წ., გვ.32

საქართველოს 1998 წლის 17 ივლისის კანონი №1529 – პარლამენტის უწყებანი, №27-28, 30.07.1998 წ., გვ.15

საქართველოს 1998 წლის 24 დეკემბრის კანონი №1773 – სსმ I, №1(8), 14.01.1999 წ., მუხ.10  

    მუხლი 4331. (ამოღებულია)

საქართველოს 2010 წლის 15 დეკემბრის კანონი №4037 - სსმ I, №75,27.12.2010 წ., მუხ.480

საქართველოს 2011 წლის 11 ნოემბრის კანონი №5265 - ვებგვერდი, 24.11.2011წ.

     მუხლი 434. ძალადაკარგული ნორმატიული აქტების ნუსხა

1999 წლის 15 მაისიდან ძალადაკარგულად ჩაითვალოს:

„საქართველოს სსრ სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის დამტკიცების შესახებ“ საქართველოს სსრ 1964 წლის 26 დეკემბრის კანონი (საქართველოს სსრ უმაღლესი საბჭოს უწყებები, 1964 წ., №36., მუხ.663), აგრეთვე ამ კანონით დამტკიცებული „საქართველოს სსრ სამოქალაქო საპროცესო სამართლის კოდექსი.“

საქართველოს 1998 წლის 20 თებერვლის კანონი №1261 – პარლამენტის უწყებანი, №11-12, 14.03.1998 წ., გვ.32

საქართველოს 1998 წლის 17 ივლისის კანონი №1529 – პარლამენტის უწყებანი, №27-28, 30.07.1998 წ., გვ.15

საქართველოს 1998 წლის 24 დეკემბრის კანონი №1773 – სსმ I, №1(8), 14.01.1999 წ., მუხ.10   

    მუხლი  4341. ამ კოდექსიდან გამომდინარე მისაღები ნორმატიული აქტი

საქართველოს იუსტიციის უმაღლესმა საბჭომ 2014 წლის 1 იანვრამდე უზრუნველყოს ამ კოდექსის 37-ე მუხლის მე-2 ნაწილით გათვალისწინებული გადაწყვეტილების მიღება.

     მუხლი 435. სამოქალაქო საპროცესო კანონმდებლობის მოქმედება დროში

სამოქალაქო საქმეების წარმოება სასამართლოში ხორციელდება სამოქალაქო საპროცესო კანონებით, რომლებიც მოქმედებს საქმის განხილვის, ცალკეული საპროცესო მოქმედების შესრულების ან სასამართლო გადაწყვეტილებათა აღსრულების დროს.

     მუხლი 436. 1999 წლის 15 მაისამდე სასამართლოებში მიღებული, ჯერ კიდევ დაუმთავრებელი საქმეების განხილვა

1. სამოქალაქო საქმეები, რომლებიც მიღებულია სასამართლოებში 1999 წლის 15 მაისამდე, მაგრამ რომელთა განხილვაც არ არის დამთავრებული ამ დროისათვის, უნდა განიხილონ სამოქალაქო საპროცესო კოდექსით დადგენილი წესების შესაბამისად იმ სასამართლოებმა, რომელთა წარმოებაშიც იყო ეს საქმეები.

2. საქართველოს საერთო სასამართლოების კანონიერ ძალაში შესულ გადაწყვეტილებებზე 1999 წლის 15 მაისამდე წარდგენილ საზედამხედველო საჩივრებს, რომლებზედაც საზედამხედველო წარმოება დამთავრებული არ არის, განიხილავს საქართველოს უზენაესი სასამართლოს სამოქალაქო საქმეთა პალატა.

3. საქართველოს საერთო სასამართლოების კანონიერ ძალაში შესულ გადაწყვეტილებებზე 1999 წლის 15 მაისამდე შეტანილ საზედამხედველო პროტესტებს, ასევე საქართველოს უზენაესი სასამართლოს საზედამხედველო პალატის შუამდგომლობებს განიხილავს საქართველოს უზენაესი სასამართლოს სამოქალაქო, სამეწარმეო და გაკოტრების საქმეთა პალატა.

4. სამოქალაქო საქმეებზე პირველი ინსტანციის სასამართლოს მიერ 1999 წლის 15 მაისამდე გამოტანილი გადაწყვეტილებები, რომლებიც არ შესულა კანონიერ ძალაში, შეიძლება გასაჩივრდეს სააპელაციო წესით.

5. საქართველოს უზენაესი სასამართლოს მიერ პირველი ინსტანციის წესით განხილულ სამოქალაქო საქმეებზე 1999 წლის 15 მაისის შემდეგ გამოტანილი გადაწყვეტილებები კანონით დადგენილ ვადაში შეიძლება გასაჩივრდეს საკასაციო სასამართლოში.

6. საქართველოს უზენაესი სასამართლოს სამოქალაქო, სამეწარმეო და გაკოტრების საქმეთა პალატა ამ მუხლის მე-2 და მე-3 ნაწილებში მითითებულ საქმეებს განიხილავს 408-ე მუხლით დადგენილი წესით, კოლეგიურად – სამი მოსამართლის მონაწილეობით. იმ საქმეებზე შეტანილი საჩივრები, რომლებიც განსაკუთრებით რთულია, ასევე განხილულია უზენაესი სასამართლოს საზედამხედველო პალატის, სამოქალაქო საქმეთა კოლეგიისა და პრეზიდიუმის მიერ, განიხილება პალატის იმ წევრთა სრული შემადგენლობით, რომლებსაც მონაწილეობა არ მიუღიათ საქმის განხილვაში. ეს წესი არ ვრცელდება უზენაესი სასამართლოს საზედამხედველო პალატაში საქმეების განხილვაში მონაწილეთა მიმართ.

7. საქართველოს უზენაესი სასამართლოს სამოქალაქო, სამეწარმეო და გაკოტრების საქმეთა პალატას ზედამხედველობის წესით საქმეთა განხილვისას შეუძლია საქმე არ გადასცეს ხელახლა განსახილველად და მიიღოს გადაწყვეტილება 411-ე მუხლის შესაბამისად. საპროცესო სამართლის ნორმების დარღვევა მხოლოდ მაშინ შეიძლება გახდეს გადაწყვეტილების გაუქმების საფუძველი, თუ ამ დარღვევის შედეგად საქმეზე არასწორი გადაწყვეტილება იქნა გამოტანილი.

საქართველოს 1998 წლის 20 თებერვლის კანონი №1261 – პარლამენტის უწყებანი, №11-12, 14.03.1998 წ., გვ.32

საქართველოს 1998 წლის 17 ივლისის კანონი №1529 – პარლამენტის უწყებანი, №27-28, 30.07.1998 წ., გვ.15

საქართველოს 1998 წლის 24 დეკემბრის კანონი №1773 – სსმ I, №1(8), 14.01.1999 წ., მუხ.10

საქართველოს 1999 წლის 13 მაისის კანონი №1956 – სსმ I, №15(22), 14.05.1999 წ., მუხ.64

საქართველოს 1999 წლის 28 მაისის კანონი №1972 – სსმ I, №18(25), 01.06.1999 წ., მუხ.71

საქართველოს 1999 წლის 22 ივლისის კანონი №2314 – სსმ I, №36(43), 29.07.1999 წ., მუხ.176

საქართველოს 2009 წლის 4 დეკემბრის კანონი №2261 - სსმ I, №41, 08.12.2009წ., მუხ.305

     მუხლი 437. (ამოღებულია)

საქართველოს 1998 წლის 20 თებერვლის კანონი №1261 – პარლამენტის უწყებანი, №11-12, 14.03.1998 წ., გვ.32

საქართველოს 1999 წლის 13 მაისის კანონი №1956 – სსმ I, №15(22), 14.05.1999 წ., მუხ.64

     მუხლი 438. (ამოღებულია)

საქართველოს 1998 წლის 20 თებერვლის კანონი №1261 – პარლამენტის უწყებანი, №11-12, 14.03.1998 წ., გვ.32

საქართველოს 1998 წლის 26 ივნისის კანონი №1494 – პარლამენტის უწყებანი, №25-26, 15.07.1998 წ., გვ.32

საქართველოს 1999 წლის 13 მაისის კანონი №1956 – სსმ I, №15(22), 14.05.1999 წ., მუხ.64

     მუხლი 439. აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის სასამართლოთა განსჯადობა

აფხაზეთის ავტონომიურ რესპუბლიკაში საქართველოს იურისდიქციის სრულად აღდგენამდე იძულებით გადაადგილებულ პირთა დარღვეული და სადავო უფლებების, აგრეთვე კანონმდებლობით გათვალისწინებული ინტერესების დაცვას ახორციელებენ აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის სასამართლოები მათი სამოქმედო ტერიტორიების მიხედვით, საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის III თავის მოთხოვნათა დაცვით, თუ მოპასუხეც იძულებით გადაადგილებული პირია.

საქართველოს 1998 წლის 26 ივნისის კანონი №1519 – პარლამენტის უწყებანი, №25-26, 15.07.1998 წ., გვ.39

     მუხლი 440. წარმომადგენლის საქმიანობის შეზღუდვა სამოქალაქო პროცესში

პირს, რომელსაც არ ჩაუბარებია ადვოკატთა საკვალიფიკაციო გამოცდა და არ გაწევრებულა საქართველოს ადვოკატთა ასოციაციაში, ეკრძალება წარმომადგენლის უფლებამოსილების განხორციელება სააპელაციო და საკასაციო ინსტანციების სასამართლოებში, გარდა სახელმწიფო ხელისუფლების ორგანოს, მუნიციპალიტეტის/მუნიციპალიტეტის ორგანოს, ორგანიზაციების თანამშრომლებისა – ამ ორგანოებისა და ორგანიზაციების საქმეებზე.

      მუხლი 441

„საცხოვრებელი სადგომით სარგებლობისას წარმოშობილი ურთიერთობების შესახებ“ საქართველოს კანონში შესაბამისი ცვლილებების განხორციელებამდე სასამართლოებმა შეაჩერონ მესაკუთრესა და მოსარგებლეს შორის საცხოვრებელ სადგომთან დაკავშირებული დავების განხილვა, აგრეთვე შეჩერდეს სააღსრულებო მოქმედებები და საცხოვრებელ სადგომზე მესაკუთრესა და მოსარგებლეს შეუნარჩუნდეთ შესაბამისი უფლება-მოვალეობანი.

საქართველოს 2004 წლის 18 მაისის კანონი №55 - სსმ I, №13, 02.06.2004 წ., მუხ.44

     მუხლი 442. სააპელაციო სასამართლოს უფლებამოსილების განხორციელება, წარმოებაში მიღებული საქმეების გადაცემა და საკასაციო საჩივრების განხილვა

1. ამ კოდექსით გათვალისწინებულ სააპელაციო სასამართლოს უფლებამოსილებას 2005 წლის 1 ნოემბრამდე ახორციელებენ საოლქო და ავტონომიური რესპუბლიკების უმაღლესი სასამართლოები.

2. საოლქო სასამართლოსა და ავტონომიური რესპუბლიკის უმაღლესი სასამართლოს მიერ 2005 წლის 15 ივლისამდე წარმოებაში მიღებული საქმეები, რომელთა განხილვა რაიონული (საქალაქო) სასამართლოს უფლებამოსილებას განეკუთვნება, გადაეცემა რაიონულ (საქალაქო) სასამართლოს.

3. 2005 წლის 1 ნოემბრამდე დარეგისტრირებული საკასაციო საჩივრების განხილვაზე არ ვრცელდება ამ კოდექსის 391-ე მუხლის მე-2 და მე-5 ნაწილების მოქმედება.

საქართველოს 2005 წლის 23 ივნისის კანონი №1740 - სსმ I, №36, 11.07.2005წ., მუხ.227

     მუხლი 443. სააპელაციო საჩივრის განხილვა ერთპიროვნულად

1. 2008 წლის 1 იანვრამდე შეტანილი სააპელაციო საჩივარი ამ კოდექსის მე-14 მუხლით განსაზღვრულ საქმეებზე, ქონებრივ-სამართლებრივ დავაზე, რომლის ღირებულება არ აღემატება 10 000 ლარს, ასევე შრომის სამართლებრივი ურთიერთობიდან წარმოშობილი დავები შეიძლება ერთპიროვნულად განიხილოს სააპელაციო სასამართლოს სამოქალაქო საქმეთა პალატის მოსამართლემ.

2. ამ მუხლის პირველი ნაწილით გათვალისწინებულ საქმეებზე დაწყებულ სააპელაციო წარმოებას ერთპიროვნულად აგრძელებს სააპელაციო (საოლქო) სასამართლოს სამოქალაქო საქმეთა პალატის ის მოსამართლე, რომელიც გამწესებულ იქნა სააპელაციო სასამართლოს სამოქალაქო საქმეთა პალატაში.

საქართველოს 2005 წლის 25 ნოემბრის კანონი №2130 - სსმ I, №53, 19.12.2005წ., მუხ.350

საქართველოს 2006 წლის 23 ივნისის კანონი №3388 - სსმ I, №26, 14.07.2006წ., მუხ.210

საქართველოს 2006 წლის 29 დეკემბრის კანონი №4209 - სსმ I, №4, 12.01.2007წ., მუხ.51

     მუხლი 444. ადამიანის უფლებათა ევროპი ს სასამართლოს გადაწყვეტილების (განჩინების) საფუძველზე, ახლად აღმოჩენილ გარემოებათა გამო საქმის წარმოების განახლება

ამ კანონის 423-ე მუხლის პირველი ნაწილის „ზ“ ქვეპუნქტი ვრცელდება აგრეთვე იმ ფიზიკურ და იურიდიულ პირებზე, რომელთაც უარი ეთქვათ ადამიანის უფლებათა ევროპის სასამართლოს გადაწყვეტილების (განჩინების) საფუძველზე, ახლად აღმოჩენილ გარემოებათა გამო საქმის წარმოების განახლებაზე, თუ ისინი სასამართლოს ახლად აღმოჩენილ გარემოებათა გამო საქმის წარმოების განახლების მოთხოვნით მიმართავენ 2010 წლის 15 ივნისამდე.

საქართველოს 2010 წლის 4 მაისის კანონი №3035 - სსმ I, №24, 10.05.2010წ., მუხ.163

     მუხლი 445. სარჩელის (განცხადების) მიღება

1. სარჩელის (განცხადების) სასამართლოში შეტანისას, თუ იგი ფოსტით არ არის გაგზავნილი, სასამართლოს კანცელარია ამოწმებს სარჩელის (განცხადების) ფორმალურ (და არა შინაარსობრივ) მხარეს და ფორმალური უზუსტობის აღმოჩენის შემთხვევაში მოსარჩელეს, მის წარმომადგენელს (თუ სარჩელი (განცხადება) შეაქვს წარმომადგენელს) მიუთითებს უზუსტობის აღმოფხვრის შესახებ.

2. სარჩელის (განცხადების) ფორმალური მხარის შემოწმებისას ყურადღება ექცევა შემდეგ გარემოებებს:

ა) წარდგენილია თუ არა სარჩელი (განცხადება) საქართველოს იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს მიერ დამტკიცებული ფორმით;

ბ) აღნიშნულია თუ არა სარჩელის (განცხადების) ფორმაში ამ კოდექსის 178-ე მუხლის პირველი ნაწილის „ა“–„დ“, „ზ“, „კ“ და „მ“ ქვეპუნქტებით გათვალისწინებული რეკვიზიტები;

გ) ერთვის თუ არა სარჩელს (განცხადებას) სახელმწიფო ბაჟის გადახდის დამადასტურებელი დოკუმენტი, ხოლო თუ ასეთი დოკუმენტი არ ერთვის, მითითებულია თუ არა შუამდგომლობების გრაფაში სახელმწიფო ბაჟის გადახდისაგან გათავისუფლების, მისი გადახდის გადავადების ან მისი ოდენობის შემცირების შესახებ შუამდგომლობა;

დ) ერთვის თუ არა სარჩელს (განცხადებას) თანდართული დოკუმენტების ნუსხაში მითითებული ყველა დოკუმენტი;

ე) ერთვის თუ არა სარჩელს (განცხადებას) წარმომადგენლის უფლებამოსილების დამადასტურებელი დოკუმენტი, თუ სარჩელი (განცხადება) შეაქვს წარმომადგენელს;

ვ) არის თუ არა სარჩელი (განცხადება) ხელმოწერილი;

ზ) წარდგენილია თუ არა სარჩელის (განცხადების) და თანდართული დოკუმენტების იმდენი ასლი, რამდენიც მოპასუხეა.

3. მოსამართლე ვალდებულია სარჩელის (განცხადების) ჩაბარებიდან 5 დღის ვადაში გამოიტანოს განჩინება ამ სარჩელის (განცხადების) მიღების შესახებ. სარჩელი (განცხადება) მიღებულად ითვლება მისი მიღების შესახებ განჩინების გამოტანის დღიდან, ხოლო თუ აღნიშნულ ვადაში განჩინება გამოტანილი არ იქნება – ამ ვადის გასვლის შემდეგ.

საქართველოს 2011 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5667– ვებგვერდი, 30.12.2011წ.

     მუხლი 446. სარჩელისა და თანდართული დოკუმენტების ასლების მოპასუხისათვის გადაგზავნა

ამ კოდექსის 445-ე მუხლის შესაბამისად სარჩელის მიღების შესახებ სასამართლო განჩინების გამოტანის შემდეგ ან ასეთი განჩინების გამოტანის ვადის გასვლის შემდეგ მოსამართლე ვალდებულია გასცეს განკარგულება ამ სარჩელისა და თანდართული დოკუმენტების ასლების მოპასუხისათვის ამავე კოდექსის 448-ე მუხლით დადგენილი წესით გადაგზავნის შესახებ.

საქართველოს 2011 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5667– ვებგვერდი, 30.12.2011წ.

     მუხლი 447. ხარვეზის შესახებ განჩინება და სარჩელის დაბრუნება

1. თუ მოსამართლე გამოარკვევს, რომ სარჩელი შეტანილია ამ კოდექსის 177-ე მუხლის მე-3 ნაწილში ან/და 178-ე მუხლში (გარდა იმავე მუხლის პირველი ნაწილის „თ“ და „ი“ ქვეპუნქტებისა და მე-3 ნაწილისა, თუ მოსარჩელეს მითითებული აქვს მტკიცებულებათა წარუდგენლობის საპატიო მიზეზი) მითითებული პირობების დარღვევით ან/და არ არის წარდგენილი სარჩელისა და თანდართული დოკუმენტების იმდენი ასლი, რამდენიც მოპასუხეა, ან/და სარჩელს არ ერთვის სახელმწიფო ბაჟის გადახდის დამადასტურებელი დოკუმენტი ან/და წარმომადგენლის უფლებამოსილების დამადასტურებელი დოკუმენტი, სასამართლო გამოიტანს ხარვეზის შესახებ განჩინებას და მოსარჩელეს დაუნიშნავს ვადას მის შესავსებად. თუ მოსარჩელე დანიშნულ ვადაში შეავსებს განჩინებაში მითითებულ ხარვეზს, სასამართლო გამოიტანს განჩინებას სარჩელის წარმოებაში მიღების შესახებ; წინააღმდეგ შემთხვევაში სასამართლო გამოიტანს განჩინებას სარჩელის წარმოებაში მიღებაზე უარის თქმისა და მოსარჩელისათვის მისი დაბრუნების შესახებ, რაზედაც შეიძლება კერძო საჩივრის შეტანა. ასეთი განჩინების გამოტანის შემთხვევაში სახელმწიფო ბაჟი მთლიანად უნდა დაბრუნდეს.

2. თუ სარჩელში არ არის მითითებული ამ კოდექსის 178-ე მუხლის პირველი ნაწილის „ბ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული მოსარჩელის მისამართი, სასამართლოს გამოაქვს განჩინება სარჩელის განუხილველად დატოვების შესახებ.

3. სასამართლო უფლებამოსილია სარჩელზე დადგენილი ხარვეზის შესახებ შეტყობინება მხარეებს (მათ წარმომადგენლებს) აცნობოს ტელეფონით, თუ ხარვეზი შეეხება ამ კოდექსის 445-ე მუხლის მე-2 ნაწილით გათვალისწინებულ სარჩელის ფორმალურ (და არა შინაარსობრივ) მხარეს. ასეთი წესით ინფორმირების შემთხვევაში ხარვეზის შესახებ განჩინება სატელეფონო შეტყობინების განხორციელების დღეს ჩაბარებულად ითვლება.

საქართველოს 2011 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5667– ვებგვერდი, 30.12.2011წ.

     მუხლი 448. სასამართლოს დავალებები მოპასუხისადმი

1. საქმის სასამართლო განხილვისათვის მომზადების მიზნით მოსამართლე:

ა) უგზავნის მოპასუხეს სარჩელის (განცხადების) და ამ კოდექსით გათვალისწინებული დოკუმენტების ასლებს;

ბ) დაუნიშნავს მოპასუხეს ვადას იმისთვის, რომ მან წერილობით შეადგინოს თავისი პასუხი (შესაგებელი) სარჩელზე (განცხადებაზე) და მასში დასმულ საკითხებზე, აგრეთვე თავისი მოსაზრებები სარჩელისათვის დართული დოკუმენტების შესახებ და წარუდგინოს ისინი სასამართლოს. დანიშნული ვადა არ უნდა აღემატებოდეს 14 დღეს, ხოლო რთული კატეგორიის საქმეებზე – 21 დღეს. ამ ვადის გაგრძელება დაუშვებელია, გარდა იმ შემთხვევისა, როდესაც არსებობს საპატიო მიზეზი.

2. მოპასუხის წერილობით პასუხში (შესაგებელში) მითითებული უნდა იყოს:

ა) სასამართლოს დასახელება, რომელშიც მას შეაქვს პასუხი (შესაგებელი);

ბ) მოპასუხის, მისი წარმომადგენლის (თუ პასუხი (შესაგებელი) შეაქვს წარმომადგენელს), მოწმის, სხდომაზე მოსაწვევი სხვა პირის სახელი, გვარი (სახელწოდება), ძირითადი მისამართი (ფაქტობრივი ადგილსამყოფელი), აგრეთვე არსებობის შემთხვევაში ალტერნატიული მისამართი, სამუშაო ადგილის მისამართი, ტელეფონის ნომერი, მათ შორის, მობილურის, ელექტრონული ფოსტის მისამართი, ფაქსი. პასუხში (შესაგებელში) შესაძლოა მოპასუხემ ან მისმა წარმომადგენელმა ასევე მიუთითოს საკონტაქტო პირის მონაცემები. თუ მოპასუხე იურიდიული პირია ან ინდივიდუალური მეწარმეა − თავად მოპასუხე, ხოლო თუ მას ჰყავს წარმომადგენელი (გარდა კანონიერი წარმომადგენლისა) − მისი წარმომადგენელი ვალდებულია მიუთითოს ელექტრონული ფოსტის მისამართი და ტელეფონის ნომერი;

გ) ცნობს თუ არა მოპასუხე სარჩელს და რა ნაწილში;

დ) თუ მოპასუხე სარჩელს არ ცნობს, რა კონკრეტულ ფაქტებსა და გარემოებებს ემყარება მისი პასუხი (შესაგებელი) სარჩელის წინააღმდეგ;

ე) მტკიცებულებები, რომლებიც ადასტურებს მოპასუხის მიერ მითითებულ გარემოებებს;

ვ) რა საპროცესო საშუალებებით აპირებს მოპასუხე სარჩელისაგან თავის დაცვას, კერძოდ, ხომ არ აპირებს შეგებებული სარჩელის აღძვრას, ხომ არ უარყოფს სარჩელის დასაშვებობას;

ზ) არსებობის შემთხვევაში, მოპასუხის შუამდგომლობები:

ზ.ა) ხომ არ ექნება აცილება სასამართლოს ან მოსამართლის მიმართ და ა. შ.;

ზ.ბ) ვინ შეიძლება ჩაებას პროცესში თანამონაწილედ ან მესამე პირად;

ზ.გ) რომელი მოწმე უნდა იქნეს გამოძახებული სასამართლო სხდომაზე;

ზ.დ) სხვა სახის შუამდგომლობები;

თ) პასუხისთვის (შესაგებლისთვის) დართული დოკუმენტების ნუსხა;

ი) მოპასუხის მოსაზრება საქმის ზეპირი მოსმენის გარეშე განხილვის თაობაზე.

3. პასუხს (შესაგებელს) უნდა ერთოდეს წარმომადგენლის უფლებამოსილების დამადასტურებელი დოკუმენტი, თუ იგი სასამართლოში შეაქვს წარმომადგენელს.

 4. პასუხში (შესაგებელში) სრულყოფილად და თანამიმდევრობით უნდა იყოს ასახული მოპასუხის მოსაზრებები სარჩელში აღნიშნულ თითოეულ ფაქტობრივ გარემოებასა და მტკიცებულებასთან დაკავშირებით. თუ მოპასუხე არ ეთანხმება სარჩელში აღნიშნულ რომელიმე გარემოებას, იგი ვალდებულია მიუთითოს ამის მიზეზი და დაასაბუთოს შესაბამისი არგუმენტებით.

5. მოპასუხე ვალდებულია პასუხს (შესაგებელს) დაურთოს მასში აღნიშნული ყველა მტკიცებულება. თუ მოპასუხეს საპატიო მიზეზით არ შეუძლია პასუხთან (შესაგებელთან) ერთად მტკიცებულებათა წარდგენა, იგი ვალდებულია ამის შესახებ მიუთითოს პასუხში (შესაგებელში). მოპასუხე უფლებამოსილია მტკიცებულებათა წარდგენისათვის მოითხოვოს გონივრული ვადა.

6. მოპასუხე ვალდებულია სარჩელისა და თანდართული დოკუმენტების ასლების მიღების შემდეგ, სასამართლოს მიერ განსაზღვრულ ვადაში წარუდგინოს სასამართლოს თავისი პასუხი (შესაგებელი) სარჩელზე და მასში დასმულ საკითხებზე, აგრეთვე თავისი მოსაზრებები სარჩელისათვის დართული დოკუმენტების შესახებ. პასუხი (შესაგებელი) უნდა უპასუხებდეს ამ კოდექსის 177-ე მუხლის მე-2 და მე-3 ნაწილებით დადგენილ მოთხოვნებს.

7. მოპასუხეს შეუძლია პასუხის (შესაგებლის) შეტანისას განაცხადოს, რომ თანახმაა, წერილობითი მასალები მიიღოს ელექტრონული ფოსტით. ასეთ შემთხვევაში სასამართლო, როგორც წესი, მოპასუხეს მასალებს უგზავნის ელექტრონული ფოსტით.

8. პასუხს ხელს აწერს მოპასუხე ან მისი წარმომადგენელი.

საქართველოს 2011 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5667– ვებგვერდი, 30.12.2011წ.

     მუხლი 449. მოპასუხის წერილობითი პასუხის (შესაგებლის) და თანდართული დოკუმენტების ასლების მოსარჩელისათვის გადაგზავნა

1. მოპასუხის წერილობითი პასუხის (შესაგებლის) და თანდართული დოკუმენტების ასლები ეგზავნება მოსარჩელეს.

2. მოსარჩელეს უფლება აქვს, მოსამართლეს წარუდგინოს დამატებითი მტკიცებულებები, აგრეთვე წერილობით აცნობოს თავისი მოსაზრებები მოპასუხის წერილობითი პასუხის (შესაგებლის) თაობაზე მისი მიღებიდან 5 დღის ვადაში.

საქართველოს 2011 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5667– ვებგვერდი, 30.12.2011წ.

     მუხლი 450. ამ კოდექსის ზოგიერთი მუხლის მოქმედების გავრცელება ადმინისტრაციული საქმეების განხილვაზე

1. ამ კოდექსის მე-11 მუხლის მე-5 ნაწილის, 59-ე მუხლის 31 ნაწილის, 183-ე და 184-ე მუხლების, 186-ე მუხლის 11 და 12 ნაწილების, 201-ე მუხლისა და 275-ე მუხლის პირველი ნაწილის „თ“ და „ი“ ქვეპუნქტების მოქმედება არ ვრცელდება საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსით გათვალისწინებული ადმინისტრაციული საქმეების განხილვაზე.

2. ამ კოდექსის 445-ე-449-ე მუხლების მოქმედება ვრცელდება მხოლოდ საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსით გათვალისწინებული ადმინისტრაციული საქმეების განხილვაზე.

საქართველოს 2011 წლის 28 დეკემბრის კანონი №5667– ვებგვერდი, 30.12.2011წ. 

საქართველოს 2023 წლის 30 ივნისის კანონი №3447 – ვებგვერდი, 30.06.2023წ.

    მუხლი 451. 2015 წლის 1 აპრილამდე სასამართლოს მიერ ქმედუუნაროდ ცნობილ პირებთან დაკავშირებული სამართლებრივი რეგულირება გარდამავალ პერიოდში

1. 2015 წლის 1 აპრილამდე სასამართლოს მიერ ქმედუუნაროდ ცნობილ პირს მის ინდივიდუალურ შეფასებამდე არ ეზღუდება სასამართლოსათვის მიმართვის უფლება.

2. 2015 წლის 1 აპრილამდე სასამართლოს მიერ ქმედუუნაროდ ცნობილი პირი ჩაითვალოს ქმედუუნარო პირად მის ინდივიდუალურ შეფასებამდე, 2015 წლის 1 აპრილამდე მოქმედი ნორმების შინაარსის გათვალისწინებით.

3. მოსამართლე სარჩელის ჩაბარებიდან 5 დღის ვადაში არ მიიღებს მას, თუ სარჩელი შეიტანა 2015 წლის 1 აპრილამდე სასამართლოს მიერ ქმედუუნაროდ ცნობილმა პირმა, რომლის ინდივიდუალური შეფასებაც არ მომხდარა.

4. სასამართლო მხარის განცხადების საფუძველზე ან თავისი ინიციატივით განუხილველად დატოვებს სარჩელს (განცხადებას), თუ სარჩელი (განცხადება) 2015 წლის 1 აპრილამდე სასამართლოს მიერ ქმედუუნაროდ ცნობილმა პირმა შეიტანა და სასამართლოს მიზანშეწონილად არ მიაჩნია მისთვის საპროცესო წარმომადგენლის დანიშვნა.

5. მხარეს შეიძლება უარი ეთქვას სამედიცინო მედიაციის სამსახურის მიერ მიღებული გადაწყვეტილების ცნობასა და აღსრულებაზე, თუ მხარე, რომლის წინააღმდეგაც გამოტანილია სასამართლო გადაწყვეტილება, სასამართლოს სარჩელით მიმართავს და დაამტკიცებს, რომ იგი 2015 წლის 1 აპრილამდე სასამართლოს მიერ ქმედუუნაროდ ცნობილი პირი იყო.

6. სასამართლო უფლებამოსილია გააუქმოს სამედიცინო მედიაციის სამსახურის მიერ მიღებული გადაწყვეტილება, თუ მხარე, რომლის წინააღმდეგაც გამოტანილია სასამართლო გადაწყვეტილება, სასამართლოს საჩივრით მიმართავს და დაამტკიცებს, რომ იგი 2015 წლის 1 აპრილამდე სასამართლოს მიერ ქმედუუნაროდ ცნობილი პირი იყო.

7. თუ გადაწყვეტილების ბათილად ცნობის შესახებ განცხადება ამ კოდექსის 422-ე მუხლის პირველი ნაწილის „ბ“ ქვეპუნქტს ემყარება, განცხადების შეტანის ვადა იწყება იმ დღიდან, როცა გადაწყვეტილება ეცნობა იმ მხარის კანონიერ წარმომადგენელს, რომელიც 2015 წლის 1 აპრილამდე სასამართლოს მიერ ქმედუუნაროდ ცნობილი პირი იყო.

საქართველოს 2015 წლის 20 მარტის კანონი №3340 – ვებგვერდი, 31.03.2015წ.

    მუხლი 452. (ძალადაკარგულია)

საქართველოს 2015 წლის 16  დეკემბრის კანონი №4648  - ვებგვერდი, 28.12.2015წ.

 

საქართველოს პრეზიდენტი ედუარდ შევარდნაძე.

თბილისი,

1997 წლის 14 ნოემბერი.

№1106 –Iს

 

  Контрольный текст по состоянию на 21.02.2024 №4047

 

  ГРАЖДАНСКИЙ ПРОЦЕССУАЛЬНЫЙ КОДЕКС ГРУЗИИ

  КНИГА ПЕРВАЯ

 Общие положения

  Раздел первый

 С у д

Глава I . Основные положения судопроизводства

 

Статья 1. Сфера применения

1. Общие суды Грузии рассматривают гражданские дела в соответствии с правилами, установленными настоящим Кодексом.

2. Производство по гражданским делам осуществляется в соответствии с процессуальным законодательством, действующим во время рассмотрения дела, выполнения отдельных процессуальных действий или исполнения решения суда.

 

Статья 2. Защита прав в судебном порядке

1. Каждому лицу обеспечена защита права в судебном порядке. К рассмотрению дела суд приступает по заявлению лица, обратившегося в суд в целях защиты своих прав или предусмотренных законом интересов.

2. Отказать в принятии заявления и рассмотрении дела суд может лишь на основаниях и в порядке, установленных настоящим Кодексом.

 

Статья 3. Принцип диспозитивности

1. Стороны приступают к производству по делу в суде в соответствии с правилами, изложенными в настоящем Кодексе, путем подачи иска или заявления. Они определяют предмет спора и сами же принимают решение о подаче иска (заявления).

2. Стороны могут завершить производство по делу путем достижения мирового соглашения. Истец может отказаться от иска, а ответчик - признать иск.

 

Статья 4. Принцип состязательности

1. Судопроизводство ведется на основе состязательности. Стороны пользуются равными правами и возможностями обоснования своих требований, опровержения или погашения требований, соображений или доказательств, выдвигаемых другой стороной. Стороны сами же определяют, какие факты должны лечь в основу их требований или какими доказательствами должны быть подтверждены эти факты.

2. В целях выяснения обстоятельств дела суд может по своей инициативе обратиться к мерам, предусмотренным настоящим Кодексом.

 

Статья 5. Осуществление правосудия только судом  на началах равенства граждан

  (14.07.2020 N6839, ввести в действие с 1 января 2021 года.)

1. Правосудие по гражданским делам осуществляет только суд на началах равенства всех лиц перед законом и судом.

2. В целях участия наравне со всеми при осуществлении правосудия стороны и участники с ограниченными возможностями пользуются правами и возможностями, предоставленными Законом Грузии «О правах лиц с ограниченными возможностями», в том числе, путем участия со статусом специального истца.

 

  Статья 51. Специализация лиц, участвующих в процессах, связанныхс защитой прав несовершеннолетних

  (20.09.2019 N5014, ввести в действие с 1 сентября 2020 года.) (21.05.2020 N5914)

 

1. В процессах, связанных с защитой прав несовершеннолетних, участвуют судьи, адвокаты, социальные работники, специализирующиеся по вопросам методики отношений с несовершеннолетними и связанным с ней другим вопросам, или (и) другие соответствующие специалисты, приглашенные с учетом потребностей несовершеннолетних.

2. Стандарт специализации определяется постановлением Правительства Грузии, а в случае с судьей – решением Высшего совета юстиции Грузии.

 

Статья 6. Независимость судей и их подчинение закону

1. Судья в своей деятельности независим и подчиняется только Конституции Грузии и закону. Какое-либо воздействие на судью или вмешательство в его деятельность с целью оказания влияния на принятие решения запрещается и карается законом.

2. Если, по мнению суда, рассматривающего дело, закон, который должен быть применен по данному делу, не соответствует или противоречит Конституции, суд приостанавливает рассмотрение дела до принятия Конституционным Судом решения по этому вопросу, после чего рассмотрение дела возобновляется.

3. Если, по мнению суда, рассматривающего дело, подзаконный нормативный акт, проверка которого не входит в компетенцию Конституционного Суда, не соответствует закону, суд выносит решение в соответствии с законом.

 

Статья 7. Аналогия закона и права (13.07.2006 N3435)

1. В случае отсутствия закона, регулирующего спорные отношения, суд применяет закон, регулирующий сходные отношения (аналогия закона), а в случае отсутствия такого закона суд основывается на общих принципах законодательства Грузии (аналогия права).

  2. В случае отсутствия гражданской процессуальной нормы, регулирующей отношения, возникшие во время судопроизводства, суд применяет норму процессуального права, регулирующую сходные отношения (аналогия закона), а в случае отсутствия такой нормы суд основывается на общих принципах гражданского процессуального права (аналогия права).

 

Статья 8. Вынесение решения от имени Грузии

Суд выносит решение от имени Грузии.

 

Статья 9. Публичность гражданского процесса и язык

  судопроизводства

  1. В суде все дела рассматриваются на открытых заседаниях, если это не противоречит интересам охраны государственной тайны. Рассмотрение дела на закрытом заседании допускается также в иных случаях, предусмотренных законодательством, на основании мотивированного ходатайства стороны.

  11 . В здании суда, а также при рассмотрении гражданских дел фото-, кино- и видеосъемки, стенографирование и аудиозапись осуществляются в порядке, установленном Органическим законом Грузии "Об общих судах”.(11.07.2007 N5290)

2. В рассмотрении дела на закрытом заседании участвуют стороны и их представители, а в случае необходимости - свидетели, эксперты, специалисты и переводчики.

3. О рассмотрении дела на закрытом заседании суд выносит мотивированное определение.

4. Судопроизводство осуществляется на государственном языке. Лицу, не владеющему государственным языком, предоставляется переводчик(13.05.1999 N1956)

 

Статья 10. Обязательность решений суда

Вступившие в законную силу решения (определения, постановления) суда, а также выдвигаемые судом требования и распоряжения для осуществления своих полномочий обязательны для всех государственных, общественных и частных предприятий, учреждений, организаций, должностных лиц и граждан на всей территории Грузии и подлежат исполнению.

 

Глава II . Подведомственность

 

Статья 11. Подведомственность гражданских дел судам

1. В порядке, установленном гражданским процессуальным законодательством, суд рассматривает дела о нарушенных или ставших спорными правах, а также о защите предусмотренных законом интересов, в частности:

а) споры, возникающие из гражданских, семейных, трудовых, земельных отношений, отношений, связанных с использованием природных ресурсов и охраной окружающей среды, между гражданами, гражданами и юридическими лицами, а также юридическими лицами;

б) иск.( (10.12.1999 N70)

в) иск.( (10.12.1999 N70)

  г) иск.( (10.12.1999 N70)

  д) дела о споре между общественными и религиозными организациями; (10.12.1999 N70)

  е) дела по бесспорному производству.

  ж) дела, связанные с изъятием и передачей государству имущества, добытого путем рэкета, имущества должностного лица, члена «воровского сообщества»/«вора в законе», лица, занимающегося торговлей людьми, лица, способствующего распространению наркотических средств, или лица, осужденного за совершение преступления, предусмотренного статьей 194 или (и) 3311 Уголовного кодекса Грузии; (18.04.2018 N2151)

  з) дела об усыновлении. (18.12.2007 N5628)

  и) дела о распространении санкций, установленных законодательством Грузии, на лиц, связанных с лицами, осужденными за осуществление экономической деятельности, запрещенной на оккупированных территориях. (19.12.2008 N797)

  к) иск. (19.02.2015 N3096)

  л) дела, связанные с запретом на распространение творческих произведений, если распространением произведений ущемляются права других лиц. (22.12.2018 N4026)

  2. По закону к ведению судов может быть отнесено также рассмотрение дел иной категории.

3. Вышеперечисленные дела суды рассматривают, если их рассмотрение согласно закону не входит в компетенцию другого органа.

4. Суды рассматривают дела, вытекающие из международных договоров, а также дела, в которых участвуют граждане иностранного государства, лица без гражданства, предприятия и организации.

  5. Спор, возникший между сторонами после принятия иска к судебному производству, не может рассматриваться каким-либо другим судом или органом. При этом, стороны не лишаются права продать или иным образом осуществить отчуждение предмета спора, либо уступить свое требование. (28.12.2011 N5667)

 

  Статья 12. Передача спора на рассмотрение арбитража (19.06.2009 N1281)

  Основанный на равноправии лиц имущественный спор частного характера, который стороны могут урегулировать между собой, по соглашению сторон может быть передан на рассмотрение арбитража.

 

Глава III . Подсудность

 

Статья 13. Гражданские дела, подсудные районным

  (городским) судам (23.06.2005 N1740)

  1. Гражданские дела, подведомственные суду, рассматриваются районными (городскими) судами в первой инстанции.

2. В составе районного (городского) суда может быть судья-магистрат, который рассматривает предусмотренные статьей 14 настоящего Кодекса дела в административно-территориальных единицах на территории действия районного (городского) суда.

3. В административно-территориальной единице, где не действует судья-магистрат, а также в случае его отсутствия дела, предусмотренные статьей 14 настоящего Кодекса, могут рассматриваться другим судьей районного (городского) суда.(13.07.2006 N3435)

4. При наличии нескольких взаимосвязанных исковых требований, одно из которых не относится к делам, подсудным судье- магистрату, дело рассматривает другой судья районного (городского) суда.

 

Статья 14. Гражданские дела, подсудные судьям – магистратам

  Судьи - магистраты рассматривают в первой инстанции:

а) имущественные споры, если цена иска не превышает 5000 лари; (7.03,2018 N2035)

б) дела, рассматриваемые в порядке бесспорного и упрощенного производства, кроме дел, касающихся усыновления, а также требования о возмещении ущерба в упрощенном порядке и признания имущества бесхозяйным, если стоимость требования или имущества превышает 5000 лари; (7.03,2018 N2035)

  в) споры, возникающие из семейно-правовых отношений, кроме дел об усыновлении (удочерении), лишении родительских прав, установлении отцовства и расторжении брака, при наличии между супругами спора о детях;

  г) (13.07.2006 N3435)

 

  Статья 15. Общая подсудность

  1. Иск представляется суду по месту жительства ответчика. Иск в отношении юридического лица представляется суду по месту нахождения юридического лица. Во время неискового производства подсудность определяется по месту жительства лица, против которого направлено заявление (жалоба).

  11 . Иски (заявления) по делам, предусмотренным статьей 14 настоящего Кодекса, подаются в суд по территории действия судьи-магистрата, а в административно-территориальной единице, где не действует судья-магистрат, - в районный (городской) суд.(13.07.2006 N3435)

  2. Если ответчик не имеет места жительства, иск рассматривается в суде по месту его нахождения на территории Грузии, а если место нахождения ответчика неизвестно, иск может быть возбужден по последнему месту его жительства.

 

Статья 16. Исключительная подсудность

1. Иск в отношении нескольких ответчиков представляется суду по месту жительства одного из ответчиков.

2. Исходящие из договоров иски представляются суду по месту выполнения договора или по месту, где договор должен был быть выполнен.

3. Иск, вытекающий из деятельности филиала юридического лица, представляется в суд только по месту нахождения филиала.(28.12.2007 N5669)

4. Иски в связи с наследованием по закону или по завещанию суду представляются по месту жительства наследодателя до его смерти. Если наследодатель является гражданином Грузии, но к моменту смерти он проживал за границей, иск может быть возбужден в суде по его последнему месту жительства в Грузии или по месту нахождения наследственного имущества.

  5. Иски, вытекающие из договоров о предоставлении займа (кредита), заключенных (в том числе – заключенных в электронной форме) банковскими учреждениями, микрофинансовыми организациями, небанковскими депозитными учреждениями – квалифицированными кредитными институтами Грузии, подаются в суд по месту жительства ответчика. (7.03,2018 N2035)

 

Статья 17. Возбуждение иска в отношении ответчика,

  не имеющего места жительства (имущественная

  подсудность) в Грузии

Иск в отношении ответчика, не имеющего места жительства в Грузии, суду может быть представлен по месту нахождения имущества ответчика, а если требование обеспечено какой-либо вещью, иск может быть возбужден по месту нахождения этой вещи.

 

Статья 18. Вещественная подсудность

1. Иск о праве собственности, правовом обременении имущества или освобождении от такого обременения, а также иск, связанный с разделом, распределением и владением имуществом, если спор касается права на недвижимые вещи, в том числе - на земельный участок, может быть подан в суд по месту нахождения вещей.

2. К вещественной подсудности относится иск, направленный против собственника или владельца недвижимой вещи, а также иск, который возбужден ввиду повреждения недвижимой вещи или возмещения ущерба.

 

Статья 19. Подсудность семейных споров

1. Иск о прекращении брака, признании брака недействительным, а также об установлении существования или отсутствия брака может быть подан в суд по месту совместного проживания супругов. Если ко времени подачи иска такого места не существует, иск может быть подан по месту жительства ответчика, а если он не имеет места жительства в Грузии, дело рассматривает суд по месту жительства истца.

  2. Если совместно с истцом проживают несовершеннолетние дети, что затрудняет его явку в суд по месту жительства ответчика, по просьбе истца дело может быть рассмотрено в суде по месту его жительства.

3. (13.05.1999 N1956)

4. Иск об установлении отцовства может быть представлен в суд по месту жительства ребенка.

5. Иск о взимании алиментов может быть представлен в суд по месту жительства истца.

 

  Статья 191 . Подсудность дел об усыновлении (18.12.2007 N5628)

Иск об усыновлении ребенка может быть подан в суд по месту нахождения усыновителя или усыновляемого ребенка.

 

Статья 20. Подсудность по выбору истца

  Право выбора суда, если дело подсудно нескольким судам, принадлежит истцу.

 

Статья 21. Достижение соглашения о подсудности

1.Если однозначно не установлен суд, которому подсудно дело, стороны могут путем соглашения установить подсудность суду. Соглашение оформляется письменно.

  2. Неподсудный суд может стать подсудным и в том случае, если ответчик не против того, чтобы дело было рассмотрено неподсудным судом, и согласен принять участие в рассмотрении дела, при этом, если ответчик будет представлен адвокатом или будет дано разъяснение о неподсудности суда и его результатах, а также о том, что он имеет право выдвинуть встречное заявление против неподсудности. О даче судом ответчику такого разъяснения должно быть указано в протоколе суда(13.05.1999 N1956)

 

Статья 22. Рассмотрение дела, принятого

с соблюдением правил подсудности

Суд должен рассмотреть и разрешить по существу принятое к производству дело с соблюдением правил подсудности, если даже в будущем это дело станет подсудно другому суду.

 

Статья 23. Передача дела суду, которому

  оно подсудно

1. Суд передает дело другому суду для рассмотрения, если:

а) ответчик, место жительства которого ранее не было известно, потребует передачи дела суду по своему месту жительства;

б) ввиду отвода, данному одному или нескольким судьям, невозможна их замена в этом же суде.

2. Если дело подсудно нескольким судам, оно передается суду по выбору истца.

3. О передаче дела в другой суд судом выносится определение, которое обжалованию не подлежит.

 

Статья 24. Недопустимость спора о подсудности

Дело, пересланное из одного суда в другой, принимает к производству суд, которому оно переслано. Спор между судами о подсудности не допускается.

 

 

Глава IV . Состав суда. Отвод

 

Статья 25. Состав суда

  1.Рассмотрение гражданских дел в районных (городских) судах первой инстанции,а также судьями-магистратами осуществляется единолично.

(23.06.2005 N1740)

  2. (23.06.2005 N1740)

  3. Гражданские дела рассматриваются 3 судьями в апелляционном порядке. Дела, определенные статьей 14 настоящего Кодекса, имущественно-правовые споры, стоимость которых не превышает 20 000 лари, апелляционные жалобы на определения об оставлении в силе заочных решений, вынесенных судами первой инстанции, а также споры, вытекающие из трудовых правовых отношений, могут рассматриваться судьями Палаты по гражданским делам апелляционного суда единолично. (7.03,2018 N2035)

4. Рассмотрение гражданских дел в кассационном порядке осуществляется тремя судьями. кроме случаев, когда дело рассматривается Большой палатой Верховного Суда.(8.06.2001 N918)

 

Статья 26. Порядок рассмотрения дел, относящихся категории особо сложных (8.06.2001 N918)

  1. Судья, единолично рассматривающий дело в случае, когда в районном (городском) суде существует достаточное число судей для рассмотрения дел в коллегиальном составе, (28.06.2000 N407) может постановить коллегиальное рассмотрение дела в составе трех судей, если:

а) рассмотрение и разрешение дела имеет особое значение для судебной практики;

б) дело с фактической или правовой точки зрения характеризуется особой сложностью.

2. Мотивированное определение о рассмотрении дела в коллегиальном составе суда выносится судьей до начала рассмотрения данного дела на главном заседании. Определение передается председателю суда, который определяет коллегиальный состав при обязательном участии судьи, первоначально рассмотревшего это дело.(28.06.2000 N407)

  3. иск. (13.07.2006 N3435)

  4. иск. (13.07.2006 N3435)

 

Статья 27. Порядок решения вопросов коллегиальным судом 1. Если рассмотрение дела суд осуществляет коллегиально, все вопросы, возникающие в связи с рассмотрением данного дела, должны решаться большинством голосов. Ни один судья не имеет права воздержаться от решения какого-либо вопроса.

2. Судья, который не соглашается с большинством при вынесении судами первой инстанции, апелляционной инстанции и кассационной инстанции решения, определения или постановления, может в письменной форме изложить свое особое мнение, о чем сообщается сторонам во время объявления решения.

3. Особое мнение приобщается к делу, но его содержание в зале заседания суда не оглашается.

 

Статья 28. Тайна совещания

Судьи не имеют права на разглашение обсуждения, которое они вели во время совещания.

 

Статья 29. Недопустимость повторного участия судьи в рассмотрении дела

1. Судья, участвовавший в рассмотрении дела по первой инстанции, не может участвовать в рассмотрении данного дела в суде апелляционной или (и) кассационной инстанции.

2. Судья, участвовавший в рассмотрении дела в суде апелляционной инстанции, не может участвовать в рассмотрении данного дела в суде первой инстанции или (и) в суде кассационной инстанции.

3. Судья, участвовавший в рассмотрении дела в суде кассационной инстанции, не может участвовать в рассмотрении данного дела в суде апелляционной инстанции или (и) в суде первой инстанции.

 

Статья 30. Запрещение вхождения близких родственников в состав суда

В состав суда, рассматривающего гражданское дело, не могут входить лица, являющиеся близкими родственниками друг друга, а если среди них все-таки окажутся такие родственники, они должны быть отстранены от рассмотрения дела.

 

Статья 31. Иные основания отвода судьи

1. Судья не может рассматривать дело или участвовать в его рассмотрении, если он:

а) сам представляет в данном деле сторону или с той или другой стороной связан общими правами или обязательствами;

б) участвовал в предыдущем рассмотрении данного дела в качестве свидетеля, эксперта, специалиста, переводчика, представителя или секретаря судебного заседания;

в) является родственником стороны или ее представителя;

г) лично, прямо или косвенно заинтересован в исходе дела, или имеются иные обстоятельства, вызывающие сомнения в его беспристрастности.

  д) являлся медиатором по тому же или другому делу, связанному с указанным делом по существу. (18.09.2019 N4955, ввести в действие с 1 января 2020 года. )

2. Согласно подпункту "в" части первой настоящей статьи родственниками считаются:

а) супруг (супруга);

б) обрученный (обрученная);

в) родственники по прямой линии;

г) брат, сестра;

  д) племянники;

е) братья, сестры родителей;

ж) приобретенные родственники (по браку);

з) лица, связанные семейными отношениями в течение длительного времени.

 

Статья 32. Самоотвод

При наличии оснований отвода судья обязан заявить самоотвод. О самоотводе судья (суд) выносит определение, в котором указывается основание самоотвода.

 

Статья 33. Заявление сторон об отводе

Стороны могут заявить об отводе в письменной форме. Заявление об отводе должно быть мотивировано и сделано во время подготовки дела к предварительному судебному рассмотрению. Последующее заявление об отводе допускается лишь в том случае, если основание отвода лицу, требующему отвод, стало известно или возникло после начала главного заседания. В таком случае заявление об отводе допускается до прений сторон.

 

Статья 34. Порядок разрешения заявленного  Отвода

  1. После заявления отвода суд (судья) может выслушать мнение сторон, а также заслушать лицо, в отношении которого заявлен отвод.

2. Вопрос отвода разрешается судом путем совещания на месте или в совещательной комнате.

3. В случае отвода, заявленного судье, рассматривающего дело единолично, вопрос отвода решает сам судья. В случае принятия отвода или самоотвода судья направляет дело председателю суда, который передает данное дело на рассмотрение другого судьи. Если в районном (городском) суде нет другого судьи, рассматривающего гражданские дела, председатель суда направляет дело председателю апелляционного суда для передачи другому районному (городскому) суду. (13.07.2006 N3435)

4. Если отвод заявлен одному из судей коллегиального состава, вопрос отвода этого судьи решается другими оставшимися судьями в отсутствие подлежащего отводу судьи. При равном количестве голосов, поданных против отвода судьи или в поддержку такого отвода, судья считается отведенным. В таком случае он должен быть заменен другим судьей.

5. Если отвод заявлен всему составу коллегиального суда или его большинству, вопрос отвода решается полным составом этого же суда большинством голосов. В случае отвода всего состава коллегиального суда или его большинства дело передается председателю этого суда, который передает дело другому составу коллегиального суда для рассмотрения. (23.06.2005 N1740)

6. В случае отвода всего состава Палаты Верховного Суда Грузии или палаты апелляционного суда Грузии дело передается председателю соответствующего суда, который в установленном законом порядке направляет его на рассмотрение другого состава. Если при принятии отвода в апелляционном суде или в предусмотренном статьей 29 настоящего Кодекса случае невозможно сформировать новый состав судей, дело направляется Председателю Верховного Суда Грузии для передачи другому апелляционному суду.(13.07.2006 N3435)

 

Статья 35. Основание отвода эксперта, переводчика, специалиста, секретаря  заседания

Отвод эксперта, переводчика, специалиста, секретаря заседания допускается на основании, предусмотренном частью первой статьи 31.

 

Статья 36. Обжалование определения суда об отводе

Определение суда об отводе может быть обжаловано вместе с решением суда, в порядке, установленном статьями 377 и 404.(09.09.1999 N2398)

 

Глава V.

  Расходы, связанные с процессом

 

Статья 37. Определение понятий

1. Расходы, связанные с процессом, составляют судебные и внесудебные расходы.

2.Судебные расходы составляют государственная пошлина и издержки, связанные с рассмотрением дела. Порядок исчисления издержек, связанных с рассмотрением дела, и их размер определяются решением Высшего совета юстиции Грузии.(20.09.2012 N1156)

  3. Внесудебные расходы - расходы на услуги адвоката, упущенная зарплата, расходы на обеспечение доказательств, а также иные обязательные расходы, понесенные сторонами.

 

Статья 38. Государственная пошлина

Взимание государственной пошлины производится в порядке, установленном Законом Грузии "О государственной пошлине".(29.04.1998 N1365)

  а) по иску, а также по заявлению о возврате предмета лизинга во владение лизингодателя; (8.05.2012 N6145)

  а1 ) по заявлению об обязательной продаже акций;(11.07.2007 N5286)

  а2 ) по заявлению о содействии суда в обеспечении явки свидетелей и добывании доказательств при арбитражном производстве, заявлению в связи с назначением, отводом, прекращением полномочий, компетенцией арбитра, если международным договором Грузии не предусмотрено иное; (25.12.2009 N2451)

а3 ) по заявлению о признании и исполнении арбитражного решения, по жалобе об отмене арбитражного решения, если международным договором Грузии не предусмотрено иное; (11.11.2011 N5265)

  а4) иск. (19.02.2015 N3096)

  а5) иск. (19.02.2015 N3096)

  а6) иск. (19.02.2015 N3096)

  а7) по заявлению, содержащему требование о рассмотрении вопросов, предусмотренных Законом Грузии «О предпринимателях»; (2.08.2021 N888, ввести в действие с 1 января 2022 года.)

б) встречному иску;

в) иску третьего лица, заявляющего независимые требования в связи с предметом спора;

г) заявлению о возбуждении дел по бесспорному производству;

д) иску о спорах, возникших из государственно-правовых и административно-правовых отношений;

е) апелляционный жалобе;

ж) кассационной жалобе;

з) частной жалобе.

и) по заявлению об обеспечении иска; (20.12.2005 N2360)

и1 ) по заявлению о применении мер по обеспечению или признании и исполнении иска, связанного с арбитражным производством, если международным договором Грузии не предусмотрено иное; (25.12.2009 N2451)

  и2) по заявлению о применении мер по обеспечению исполнения медиативного соглашения, по заявлению об исполнении медиативного соглашения и по заявлению о признании и исполнении международного медиативного соглашения; (22.06.2021 N668, ввести в действие на 15-й день после опубликования.)

  к) по заявлению о возобновлении производства дела или о признании решения недействительным ввиду вновь возникших обстоятельств. (20.12.2005 N2360)

 

Статья 39. Размер государственной пошлины

1. Размер государственной пошлины составляет:

  а) в случаях, предусмотренных подпунктами «а», «б», «в» и «д» статьи 38 настоящего Кодекса, – 3 процента стоимости предмета спора, но не менее 100 лари, кроме случаев, предусмотренных статьей 1873  этого же Кодекса; (20.12.2011 N5550)

  а1 ) по заявлению о содействии суда в обеспечении явки свидетелей и сборе доказательств в арбитражном производстве; по заявлению в связи с назначением, отводом, прекращением полномочий, компетенцией арбитра – 50 лари, если международным договором Грузии не предусмотрено иное; (18.03.2015 N3220)

  а2) по жалобе об отмене арбитражного решения, по заявлению о признании и исполнении арбитражного решения – 150 лари, если международным договором Грузии не предусмотрено иное;».

  а3) по искам исходя из статьи 1873 настоящего Кодекса – 1 процент стоимости предмета спора, но не менее 50 лари. Если в процессе судебной медиации спор не завершился соглашением сторон, истец при возобновлении производства по делу обязан дополнительно представить оригинал квитанции, удостоверяющий уплату 2 процентов стоимости предмета спора, но не менее 50 лари; (18.09.2019 N4955, ввести в действие с 1 января 2020 года. )

  а4) иск. (19.02.2015 N3096)

  а5) иск. (19.02.2015 N3096)

  а6) по заявлению о применении мер по обеспечению исполнения медиативного соглашения – 50 лари; (18.09.2019 N4955, ввести в действие с 1 января 2020 года. )

  а7) по заявлению об исполнении медиативного соглашения, по заявлению о признании и исполнении международного медиативного соглашения – 150 лари; (22.06.2021 N668, ввести в действие на 15-й день после опубликования.)

б) по апелляционной жалобе, в том числе - по решению (определению) районного (городского) суда об отказе в возобновлении производства по делу, - 4 процента стоимости предмета спора, но не болеее 150 лари;

в) по кассационной жалобе, в том числе - по решению (определению) апелляционного суда об отказе в возобновлении производства по делу, - 5 процентов стоимости предмета спора, но не болеее 300 лари;

г) по частной жалобе - 50 лари;

д) по заявлению об обеспечении иска – 50 лари; (22.07.2021 N806)

д1) по заявлению о применении мер обеспечения или о признании и исполнении иска, связанного с арбитражным производством, – 50 лари, если международным договором Грузии не предусмотрено иное; (22.07.2021 N806)

е) по заявлению о возобновлении производства по делу по вновь открывшимся обстоятельствам – 100 лари; (22.07.2021 N806)

ж) по заявлению о признании решения недействительным - 50 лари;

з) по неимущественному спору - 100 лари, по апелляционной и кассационной жалобам - соответственно 150 и 300 лари;

и) по спору, возникшему в связи с возобновлением производства по утерянному делу, когда материалы дела утеряны по вине стороны, - 100 лари;

и1) иск. (19.02.2015 N3096)

к) по иску о векселе или чеке - 100 лари, по апелляционной и кассационной жалобам - соответственно 150 и 300 лари;

л) по делу по бесспорному производству - 50 лари, по апелляционной и кассационной жалобам - соответственно 100 и 300 лари.

  м) по заявлению, содержащему требование о рассмотрении вопросов, предусмотренных Законом Грузии «О предпринимателях» – 300 лари, а по заявлению об обязательной продаже акций – 500 лари. (2.08.2021 N888, ввести в действие с 1 января 2022 года.)

11 . (06.12.2011 N5369)

  2. Размер государственной пошлины по подсудным судьям-магистратам делам в судах всех инстанций составляет половину размера, установленного частью первой настоящей статьи.

  3. Размер государственной пошлины:

а) в суде первой инстанции не должен превышать:

а.а) для физических лиц – 3000 лари;

а.б) для юридических лиц – 5000 лари;

б) в суде апелляционной инстанции не должен превышать:

б.а) для физических лиц – 5000 лари;

б.б) для юридических лиц – 7000 лари;

в) в суде кассационной инстанции не должен превышать:

в.а) для физических лиц – 6000 лари;

  в.б) для юридических лиц – 8000 лари. (28.12.2007 N5669)

 

Статья 40. Стоимость предмета спора

  1. Цена предмета спора указывается истцом. Если указанная истцом цена явно не соответствует реальной стоимости оспариваемого имущества, цену предмета спора определяет судья по рыночной стоимости оспариваемого имущества. (13.07.2006 N3435)

2. Если в одном иске изложено несколько разных требований, эти требования должны быть суммированы, после чего определяется стоимость предмета спора.

3. При оценке предмета спора во внимание принимаются цены, существующие тогда, когда был внесен иск, а при обжаловании решения - цены, существующие ко времени подачи жалобы.

 

Статья 41. Порядок определения цены предмета спора

  1. Цена предмета спора определяется:

а) в исках о денежном взыскании - взыскиваемой суммой;

б) в исках о передаче или поставке вещи (имущества) - рыночной стоимостью этой вещи (имущества);

в) в исках о взыскании алиментов - совокупностью платежей за один год;

г) в исках о срочных выдачах или платежах - совокупностью выдач или платежей в течение не более трех лет;

д) в исках о бессрочных или пожизненных (до смерти) выдачах или платежах - совокупностью выдач или платежей в течение трех лет;

  е) в исках об уменьшении или увеличении сумм выдач или платежей - в размере суммы, на которую уменьшаются или увеличиваются выдачи или платежи, но в течение не более одного года;

ж) в исках о досрочном расторжении договора о найме имущества - совокупностью платежей за оставшийся срок, но в течение не более трех лет;

з) в исках о прекращении выдач или платежей - совокупностью оставшихся выдач или платежей в течение не более трех лет;

и) в исках о признании права собственности на недвижимую вещь - рыночной стоимостью недвижимой вещи;

к) в размере 4000 лари, если в имущественно-правовом споре (посягательство на собственность или создание препятствий иным образом, соседская тяжба и другое) невозможно определить цену предмета спора.

  2. Если вместе с неимущественным спором рассматривается возникший из него имущественно-правовой спор, цена предмета спора определяется согласно требованию более высокой стоимости.(13.07.2006 N3435)

 

Статья 42. Предварительное определение цены на

  предмет спора

Если в момент возбуждения иска невозможно точно определить цену на предмет спора, размер государственной пошлины предварительно определяется судьей, затем осуществляется дополнительное взимание или возвращение переплаченной суммы в соответствии с ценой иска, установленной при разрешении дела.

 

Статья 43. иск. (13.07.2006 N3435)

 

Статья 44. Расходы, связанные с рассмотрением

  дела

Расходы, связанные с рассмотрением дела, это:

а) суммы, подлежащие выплате свидетелям, специалистам и экспертам;

б) суммы, подлежащие выплате лицам, приглашенным в качестве переводчиков;

в) расходы, связанные с осмотром на месте;

  в1 ) расходы по констатации фактов по поручению суда; (8.05.2012 N6145)

  г) расходы на поиски ответчика;

д) расходы, связанные с приведением в исполнение решения суда;

е) суммы, выплаченные адвокату из государственной кассы.

  ж) расходы на проведение судебной экспертизы в специальном экспертном учреждении. (25.11.2004 N597)

 

Статья 45. Суммы, выплачиваемые свидетелям,

  экспертам, специалистам и переводчикам

1. Свидетелям, экспертам, специалистам, переводчикам возмещаются расходы на проезд для явки в суд и наем жилого помещения и им выдаются суточные. При этом частные специальные экспертные учреждения (независимые эксперты), специалисты, переводчики получают вознаграждение на основании заключенного соглашения за выполненную по поручению суда работу. При определении размера вознаграждения во внимание принимаются время, которое они должны уделить выполнению поручения суда, материалы, необходимые для надлежащего выполнения этого поручения, и другое. (25.11.2004 N597)

2. Возмещение судебно-экспертных услуг государственному специальному экспертному учреждению (специалистов, переводчиков)П производится в соответствии с нормами и тарифами, установленными Правительством Грузии. (28.12.2007 N5669)

  21 . Услуги, связанные с констатацией фактов по поручению суда, возмещаются в соответствии с платой, установленной Министром юстиции Грузии, лицом, по ходатайству которого судом было вынесено поручение об осмотре на месте с целью констатации фактов, а в случае констатации фактов, осуществленных по инициативе суда, – сторонами поровну. (8.05.2012 N6145)

  3. За работниками, вызванными в суд в качестве свидетелей, по месту работы сохраняется средняя заработная плата. Свидетелям, не находящимся в трудовых отношениях, за отрыв от работы или обычной деятельности выплачивается вознаграждение с учетом фактически затраченного времени и минимального размера оплаты труда.

 

Статья 46. Освобождение от уплаты судебных расходов

1. От уплаты судебных расходов в пользу государственного бюджета освобождаются:

а) истцы - по искам о взыскании алиментов;

б) истцы - по искам о возмещении вреда, причиненного увечьем или иным повреждением здоровья, а также ущерба, причиненного смертью кормильца;

в) истцы - по искам о возмещении материального ущерба, причиненного преступлением;

г) стороны - по искам, связанным с возмещением ущерба, причиненного гражданину в результате незаконного осуждения, незаконного привлечения к уголовной ответственности, незаконного применения в качестве меры пресечения заключения под стражу либо незаконного наложения административного взыскания в виде исправительных работ.

  д) истцы - по искам о нарушении прав несовершеннолетних. (20.06.2003 N2450)

  е) стороны, в установленном порядке зарегистрированные в единой базе данных социально незащищенных семей и получающие прожиточное пособие, что подтверждается соответствующей документацией; (28.12.2007 N5669)

  ж) стороны - при обжаловании предварительного (промежуточного) решения в апелляционном и кассационном порядке. (13.07.2006 N3435)

  з) стороны – по искам, связанным с возвращением неправомерно перемещенного или неправомерно удерживаемого ребенка либо с использованием права на общение с ребенком. (21.06.2011 N4869)

  и) истцы – по делу о требовании исходя из Закона Грузии «О взаимоотношениях, возникших при пользовании жилым помещением» в размере государственной пошлины. (06.12.2011 N5369)

  к) истцы – жертвы, определенные Законом Грузии «О пресечении насилия в отношении женщин или (и) насилия в семье, защите и оказании помощи жертвам насилия», по искам, возбужденным против насильников, предусмотренных тем же Законом. (20.09.2019 N5030)

  2. Законом могут предусматриваться также другие случаи освобождения сторон от уплаты судебных расходов в пользу государственного бюджета. (13.07.2006 N3435)

 

Статья 47. Освобождение судом от уплаты

  судебных расходов

1. Суд с учетом имущественного положения гражданина в случае, если гражданин обоснует невозможность уплаты судебных расходов и представит суду бесспорные доказательства, может полностью или частично освободить его от уплаты судебных расходов в пользу государственного бюджета, о чем судья выносит мотивированное определение. (28.12.2007 N5669)

  11 . иск. (28.12.2007 N5669)

  2. Если в случае неплатежеспособности стороны и исходя из важности и сложности дела участие адвоката в рассмотрении данного дела является целесообразным, суд вправе на основании ходатайства указанной стороны назначить адвоката за государственный счет в пределах, установленных статьей 231  Закона Грузии «О юридической помощи».(26.12.2014 N3014)

  21. В случае, предусмотренном частью 2 настоящей статьи, судья выносит обоснованное определение и обращается в Службу юридической помощи с требованием о назначении адвоката за государственный счет. Порядок и процедура назначения адвоката за государственный счет определяются Законом Грузии «О юридической помощи». Служба юридической помощи обязана исполнить вынесенное судом определение о назначении адвоката за государственный счет. (26.12.2014 N3014)

22 . Порядок оплаты труда занятого в Службе юридической помощи общественного адвоката и приглашенного общественного адвоката – за оказание юридической помощи за государственный счет определяется Законом Грузии «О юридической помощи». (26.12.2014 N3014)

  3. Освобождение одной стороны от уплаты судебных расходов не оказывает влияния на обязанности другой стороны по уплате судебных расходов.

 

Статья 48. Отсрочка уплаты судебных расходов и

сокращение их размеров (11.12.2015 N4626)

1. Суд с учетом имущественного положения сторон может отсрочить одной или обеим сторонам уплату судебных расходов в пользу государственного бюджета либо сократить размеры данных расходов, если сторона представит суду бесспорные доказательства.

2. В случае отсутствия основания для освобождения от уплаты государственной пошлины истцу будет отсрочена уплата государственной пошлины по делу об истребовании недвижимой вещи из незаконного владения до завершения рассмотрения дела. Этот порядок распространяется и на ответчика, если им будет возбужден встречный иск по такому делу.

 

  Статья 49. Уменьшение размера государственной

  пошлины

1. В случае, если в главном судебном заседании истец откажется от иска, ответчик признает иск или стороны заключат мировое соглашение, размер государственной пошлины уменьшается наполовину.

2. В случае, если до главного судебного заседания истец откажется от иска, ответчик признает иск или стороны заключат мировое соглашение, стороны полностью освобождаются от уплаты государственной пошлины.

21 . В случае, если в процессе судебной медиации спор завершился соглашением сторон, истцу возвращается 70 процентов уплаченной им суммы государственной пошлины.(20.12.2011 N5550)

3. В случае, если отказ от иска или признание иска касается только части предмета спора, обязательство по уплате государственной пошлины определяется в соответствии с оставшейся частью.

  4. В апелляционном и кассационном судах освобождение от уплаты государственной пошлины полностью или уменьшение размера госудрственной пошлины наполовину производится в установленном настоящей статьей порядке в пределах размера государственной пошлины, определенного только для этих инстанций.(13.07.2006 N3435)

 

Статья 50. Уплата расходов, вызванных осмотром на месте

Если осмотр на месте производится за пределами территориальной подсудности данного суда, суду или судье, производящему такой осмотр, уплачиваются расходы, связанные с проездом, наймом жилья, а также выдаются суточные.

 

Статья 51. Поиск ответчика и должника

Поиск ответчика, когда это предусмотрено законом, ведется за счет государственного бюджета и взимается соответственно с ответчика - после вынесения решения суда в пользу государственного бюджета, а с должника - во время приведения решения в исполнение. С должника взимаются также расходы, связанные с приведением решения суда в исполнение.

 

Статья 52. Предварительное внесение стороной суммы

  судебных издержек

1. Сумма судебных издержек (государственная пошлина и расходы, связанные с рассмотрением дела), кроме случаев, предусмотренных законом, предварительно вносится стороной, которая потребовала выполнение соответствующих процессуальных действий. Если подобные действия выполняются по инициативе суда, указанную сумму обе стороны вносят поровну.

2. иск. (25.05.2012 N6315)

3. иск. (25.05.2012 N6315)

 

Статья 53. Распределение судебных расходов между сторонами

  1. Уплата расходов, понесенных стороной, в пользу которой было вынесено решение, возлагается на другую сторону, даже если эта сторона и освобождена от уплаты судебных расходов в государственный бюджет. Если иск удовлетворен частично, указанная в настоящей статье сумма присуждается истцу пропорционально тому требованию иска, которое было удовлетворено решением суда, а ответчику – пропорционально той части требования иска, в которой истцу было отказано. Расходы на оказание помощи представителю стороны, в пользу которой было вынесено решение, суд возлагает на другую сторону в разумных пределах, но не более 4 процентов стоимости предмета спора, а в случае неимущественного спора – с учетом важности и сложности рассматриваемого дела, в размере до 2 000 лари. (26.12.2014 N3014)

  11 . Вопрос возмещения Службе юридической помощи расходов по оказанию юридической помощи регулируется Законом Грузии «О юридической помощи». (26.12.2014 N3014)

  2. Правила, изложенные в настоящей статье, касаются также распределения судебных расходов, понесенных сторонами при производстве по делу в апелляционной и кассационной инстанциях.

3. Если апелляционный или кассационный суд изменит решение или вынесет новое решение, он соответственно изменит и распределение судебных расходов.

4. Если апелляционный или кассационный суд вернет дело для повторного рассмотрения, все судебные расходы, понесенные в связи с рассмотрением данного дела, начиная с возбуждения иска, должны быть суммированы и затем распределены между сторонами в соответствии с настоящей статьей.

 

Статья 54. Распределение судебных расходов и расходов, по оплате услуг адвоката, при отказе от иска и заключении

  мирового соглашения

1. При отказе истца от иска понесенные им расходы ответчиком не возмещаются, однако если истец не поддерживает своих требований ввиду добровольного удовлетворения их ответчиком после возбуждения иска, суд по просьбе истца возлагает на ответчика возмещение всех понесенных истцом расходов и расходов по оплате услуг адвоката.

2. Если стороны при заключении мирового соглашения сами предусмотрели порядок распределения судебных расходов и расходов по оплате услуг адвоката, суд решает этот вопрос в соответствии с их соглашением.

 

Статья 55. Уплата государству судебных расходов

1. Расходы, понесенные судом в связи с рассмотрением дела, и государственная пошлина, от уплаты которых истец был освобожден, взыскиваются с ответчика в пользу дохода бюджета пропорционально удовлетворенной части требований.

2. При отказе от иска расходы, понесенные судом, взыскиваются с истца в пользу государственного бюджета. Если иск удовлетворен частично, а ответчик освобожден от уплаты судебных расходов, расходы, понесенные судом в связи с рассмотрением дела, взыскиваются в пользу государственного бюджета с истца, не освобожденного от уплаты судебных расходов, пропорционально той части исковых требований, в удовлетворении которых ему было отказано.

3. Если обе стороны освобождены от уплаты судебных расходов, расходы, понесенные судом в связи с рассмотрением дела, относятся за счет государства.

 

  Статья 56. иск. (13.07.2006 N3435)

 

Глава VI .

  Процессуальное обеспечение

 

Статья 57. Гарантия обеспечения

1. Когда в предусмотренных настоящим Кодексом случаях на сторону возлагается обеспечение возмещения вреда, который может быть причинен противной стороне совершением соответствующего процессуального действия, если стороны не договорились о чем-либо ином, сторона должна осуществить такое обеспечение путем внесения денежной суммы или ценных бумаг на депозитный счет Департамента общих судов Высшего совета юстиции Грузии, что согласно Гражданскому кодексу Грузии приемлемо для обеспечения гарантии.(13.07.2006 N3435)

  2. Суд может на льготных условиях допустить иное средство обеспечения, в частности поручительство, выданное каким-либо кредитным учреждением.

 

Статья 58. Устранение основания обеспечения

Если будет устранено основание, по которому было осуществлено обеспечение, сторона, в пользу которой было осуществлено такое обеспечение, обязана возвратить гарантию обеспечения.

 

  Глава VII .

  Процессуальные сроки

 

Статья 59. Сроки совершения процессуальных действий

1. Процессуальное действие совершается в установленные законом сроки.

2. Если процессуальные сроки не установлены законом, их определяет суд. При определении продолжительности процессуальных сроков суд должен учесть возможность совершения процессуальных действий, для которых эти сроки назначены.

  3. Если настоящим Кодексом не установлено иное, суды рассматривают гражданские дела не позднее 2-х месяцев со дня поступления заявления. При рассмотрении дел, относящихся к категории особо сложных, решением рассматривающего их суда этот срок может быть продлен не более чем на 5 месяцев, за исключением дел о взыскании алиментов, о возмещении вреда, причиненного увечьем или иным повреждением здоровья, или ущерба, вызванного смертью кормильца, дел о требованиях, вытекающих из трудовых отношений, Закона Грузии «О взаимоотношениях, возникших при пользовании жилым помещением», и дел об истребовании недвижимой вещи из незаконного владения, подлежащих рассмотрению не позднее 1 месяца. (30.03.2021 N424)

31 . В случаях, предусмотренных статьей 184 настоящего Кодекса, гражданские дела рассматриваются не позднее 45 дней после представления в суде документа, удостоверяющего вручение ответчику отправления, или после вручения ответчику отправления путем публичного извещения, а в отношении дел особо сложной категории по решению суда, рассматривающего указанные дела, этот срок может быть продлен не более чем на 60 дней.(28.12.2011 N5667)

  32. Суды рассматривают дела о предоставлении права на экспроприацию в соответствии с Законом Грузии «О порядке лишения собственности при неотложной необходимости для общественных нужд» не позднее 2 месяцев со дня поступления заявления. Определением суда, рассматривающего дело, этот срок может быть продлен не более чем на один месяц. (28.10.2015 N4457)

  4. Продление или восстановление определенных законом сроков обжалования судебных решений и определений не допускается.(28.12.2007 N5669)

 

Статья 60. Исчисление процессуальных сроков

  1. Сроки совершения процессуальных действий определяются точной календарной датой, с указанием обстоятельства, которое обязательно должно наступить, или отрезка времени. В последнем случае действие может быть совершено в течение всего отрезка времени.

2. Течение процессуального срока, исчисляемого годами, месяцами или днями, начинается со дня, следующего за календарной датой или наступлением события, которым определяется его начало.(13.07.2006 N3435)

 

Статья 61. Окончание процессуальных сроков

1. Срок, исчисляемый годами, истекает в соответствующие месяц и число последнего года срока. Срок, исчисляемый месяцами, считается истекшим в соответствующие месяц и число последнего месяца. Если конец месяца срока, исчисляемого месяцами, не имеет соответствующего числа, срок считается истекшим в последний день этого месяца.

2. Если последний день срока совпадает с праздничным днем или днем отдыха, днем окончания срока считается следующий за ним рабочий день.

3. Процессуальное действие, для совершения которого установлен срок, может быть совершено до двадцати четырех часов последнего дня срока. Если жалоба, документы либо денежные суммы были сданы на почту или телеграф до двадцати четырех часов последнего дня срока, срок не считается истекшим .

 

Статья 62. Приостановление процессуальных сроков

Течение всех незаконченных процессуальных сроков приостанавливается с приостановлением производства по делу. Приостановление сроков начинается со дня возникновения обстоятельств, послуживших основанием для приостановления производства. Со дня возобновления производства течение процессуальных сроков возобновляется.

 

Статья 63. Последствия истечения процессуальных сроков

Право на совершение процессуальных действий погашается после истечения установленного законом или назначенного судом срока. Жалобы или документы, поданные после истечения процессуальных сроков, остаются без рассмотрения.

 

Статья 64. Продление процессуальных сроков

  Назначенные судом сроки, если законом не установлено иное, могут быть продлены судом по просьбе сторон или по своей инициативе.(28.12.2007 N5669)

 

Статья 65. Восстановление процессуальных сроков

Сроки, определенные для совершения процессуальных действий, если законом не установлено иное, могут быть восстановлены судом, если суд признает, что процессуальные действия не были совершены по уважительным причинам. Уважительными причинами признаются обстоятельства, указанные в части 3 статьи 215 настоящего Кодекса.(28.12.2007 N5669)

 

Статья 66. Заявление о восстановлении процессуального

срока

  Заявление о восстановлении процессуального срока подается в суд, в котором надлежало совершить процессуальное действие. Суд удовлетворит данное заявление, если признает, что процессуальный срок был пропущен по уважительной причине. Уважительной причиной считаются обстоятельства, указанные в части 3 статьи 215 настоящего Кодекса.(13.07.2006 N3435)

 

Статья 67. Форма и содержание заявления о восстановлении

процессуальных сроков

Заявление о восстановлении процессуальных сроков представляется суду в письменной форме. В нем должны быть указаны причины, обусловившие несовершение процессуальных действий в срок, а также подтверждающие их доказательства.

 

Статья 68. Рассмотрение заявления о восстановлении

процессуальных сроков

1. Заявление о восстановлении сроков рассматривает суд без извещения сторон.

2. На определение суда об отказе в восстановлении просроченных процессуальных сроков может быть подана частная жалоба.

 

  Статья 69. Взимание судебных расходов, связанных с

восстановлением процессуальных сроков

Расходы, связанные с рассмотрением заявления о восстановлении процессуальных сроков, несет сторона, не совершившая своевременно процессуальное действие, за исключением случаев, когда это несовершение произошло по причине, исходящей от противоположной стороны.

 

 

Глава VIII .

  Судебные извещения и вызовы

 

Статья 70. Судебная повестка

  1. Сторона или ее представители уведомляются о времени и месте судебного заседания или исполнения отдельных процессуальных действий с помощью судебной повестки. Повестка считается врученной стороне и ее представителю в случае ее вручения либо стороне, либо ее представителю или субъектам, предусмотренным статьей 74 настоящего Кодекса, а при наличии отличного соглашения сторон, основанного на разумном порядке, – в порядке, предусмотренном данным соглашением. Представитель обязан известить сторону о вручении повестки. Судебными повестками производится также вызов в суд свидетелей, экспертов, специалистов и переводчиков.(8.05.2012№6144)

  2. Сторонам или их представителям судебная повестка должна быть вручена с таким расчетом, чтобы предоставить им разумный срок для своевременной явки в суд и подготовки к делу.

  3. Стороны, их представители, а также свидетели, эксперты, специалисты и переводчики могут быть вызваны по телефону, факсу, иными техническими средствами либо в отличном порядке вручения, предусмотренном соглашением сторон. При вручении с помощью технических средств указываются вопросы, определенные частью первой статьи 72 настоящего Кодекса, а в случае, предусмотренном частью 2 статьи 73, также составляется акт, который вшивается в дело. Акт составляет соответствующий служащий суда.(8.05.2012 N6144)

 

  Статья 71. Вручение судебной повестки и последствия

ее невручения

  1.Судебная повестка вручается по указанному стороной основному адресу (месту фактического нахождения), альтернативному адресу, месту работы, иному известному суду адресу или в отличном порядке вручения, предусмотренном соглашением сторон.(8.05.2012 N6144)

  2. В случае, если не удалось вручить истцу повестку по указанному им адресу с соблюдением требований, предусмотренных частью первой статьи 73 настоящего Кодекса, повестка считается врученной. Этот порядок применяется в отношении ответчика в случае отправления повестки по адресу, указанному им в ответе (возражении). (25.05.2012 N6315)

3. Если указанный истцом адрес ответчика правильный и не удалось вручить ему повестку с соблюдением требований, предусмотренных частью первой статьи 73 настоящего Кодекса, суд руководствуется положениями статьи 78 настоящего Кодекса.(25.05.2012 N6315)

  4. В случае, если указанный истцом собственный адрес или адрес ответчика оказался неправильным, суд выносит определение об оставлении иска без рассмотрения.(28.12.2007 N5669)

5. В случае неполучения документа, удостоверяющего вручение направленной за границу судебной повестки, указанная повестка считается врученной, если она была направлена для целей Гаагской конвенции «О вручении за границей судебных и внесудебных документов по гражданским или коммерческим делам» от 15 ноября 1965 г., в порядке, установленном этой же Конвенцией, и для ее вручения были предприняты все разумные попытки, при этом, если с даты первичного направления этой повестки истек не менее чем 6-месячный срок и судья, рассматривающий дело, счел указанный срок достаточным. (30.03.2021 N424)

6. Если осуществление процедур, определенных частью 5 настоящей статьи для вручения направленной за границу судебной повестки, делает невозможным соблюдение срока рассмотрения дела, установленного настоящим Кодексом, срок рассмотрения дела будет считаться продленным на срок, установленный для вручения указанной повестки. (30.03.2021 N424)

 

Статья 72. Содержание судебной повестки

1. Повестка должна содержать:

а) наименование и точный адрес суда;

б) указание о времени и месте явки, а если повестка направляется представителю, - также указание о том, что он обязан известить об этом сторону, представителем которой он является; (13.07.2006 N3435)

в) наименование дела, по которому вызывается то или иное лицо, и указание о предмете спора; (13.07.2006 N3435)

  г) личность вызываемого в суд лица, а также сведения о том, с каким статусом он вызывается в суд, и указание о мерах, которые будут приняты в отношении него в случае его неявки в суд по неуважительной причине;(13.07.2006 N3435)

д) предложение сторонам представить все имеющиеся у них доказательства;

е) указание на обязанность лица, принявшего повестку ввиду отсутствия адресата, при первой же возможности вручить ее адресату;

ж) указание на последствия неявки и обязанность сообщить суду причины неявки.

2. Одновременно с судебной повесткой судья направляет ответчику копии иска и приобщенных к нему документов. Вместе с повесткой судья направляет истцу копию письменного заявления ответчика, если такое заявление поступило в суд к моменту направления повестки. Копии всех письменных документов, поступивших в суд, могут быть направлены сторонам до, а также после направления повестки. (28.12.2007 N5669)

 

  Статья 73. Направление судебной повестки

  1. Судебная повестка посылается с помощью технических средств, по почте, через судебных курьеров или в отличном порядке вручения, предусмотренном соглашением сторон, в соответствии с частью 3 статьи 70 настоящего Кодекса. Суд сам принимает решение в связи с выбором формы отправления повестки, адреса, на который отправляется повестка, и не обязан соблюдать последовательность. Суд может вручать повестки лицам, подлежащим вызову, также в помещении суда. Если при первом отправлении повестки не удалось вручить ее адресату, она посылается лицу, подлежащему вызову, дополнительно хотя бы один раз по тому же или известному суду другому адресу.(8.05.2012№6144)

  11 . иск. (28.12.2011 N5667)

  2. Вручение судебной повестки, направленной с помощью технических средств, подтверждается:

а) в случае с телефоном - составленным актом о вызове с помощью технического средства;

б) в случае электронной почты или факса – подтверждением, присланным с помощью соответствующих технических средств, или (и) составленным актом о вызове с помощью технических средств.(8.05.2012 N6144)

  3. В случае с вызовом телеграммой вручение судебной повестки подтверждается полученным уведомлением о вручении телеграммы.(28.12.2007 N5669)

4. иск. (28.12.2007 N5669)

  5. Время вручения судебной повестки адресату указывается на ее втором экземпляре, подлежащем возврату в суд. Время передачи повестки с использованием технических средств указывается в подтверждении, присланном с помощью технических средств или (и) в составленном акте о вручении с помощью технических средств, предусмотренных частью 2 настоящей статьи.(8.05.2012№6144)

  6. Судья может с согласия стороны выдать ей судебную повестку на руки для вручения извещаемому или подлежащему вызову лицу. С целью своевременного вручения повестки сторона может на основании поданного в суд письменного заявления за собственный счет обеспечить передвижение курьера и вручение повестки с курьером. Лицо, которому судья поручил доставить повестку, обязано возвратить в суд ее второй экземпляр с распиской получателя повестки.(28.12.2007 N5669).

7. Если в установленном настоящим Кодексом порядке не удалось сообщить сторонам, их представителям, а также свидетелям, экспертам, специалистам и переводчикам о времени и месте проведения судебного заседания или совершения отдельных процессуальных действий, судья вправе определением поручить вручение указанным лицам судебной повестки органу муниципалитета или участковым службам (участковым инспекторам) территориальных органов Министерства внутренних дел Грузии. Орган муниципалитета или участковые инспектора обязаны обеспечить в установленный определением срок вручение судебной повестки сторонам, их представителям, а также свидетелям, экспертам, специалистам и переводчикам и известить судью о ее вручении, причинах невозможности ее вручения или об отказе от ее принятия. (15.07.2020 N6988)

71 . В случае, если лицо, подлежащее вызову в суд, находится в другом муниципалитете (районе, городе) и вручить ему судебную повестку своевременно не удается, рассматривающий дело суд может поручить вручение повестки адресату соответствующему суду, на территории которого находится подлежащее вызову лицо. С этой целью рассматривающий дело суд может направить повестку соответствующему суду с помощью технического средства или сообщить ему содержание повестки. В этом последнем случае суд, которому было дано поручение, выписывает повестку от имени суда, давшего поручение. Поручение выполняет соответствующий чиновник суда. Суд, получивший поручение, обязан сообщить суду, давшему поручение, о вручении повестки адресату, причинах невозможности ее вручения или отказе во вручении и направить соответствующий документ с помощью технических или иных средств.(28.12.2007 N5669)

  72 . Если лицу, подлежащему вызову в суд, судебная повестка должна быть вручена за границей, для этого суд вправе применить правила вручения указанной повестки, установленные международными договорами Грузии. Суд обеспечивает направление судебной повестки через центральный орган, предусмотренный соответствующим международным договором Грузии. (30.03.2021 N424)

8. Судебная повестка, направленная гражданину по почте или с курьером, должна быть вручена ему лично, а повестка, направленная по месту работы гражданина, а также организации, должна быть вручена канцелярии либо структурной единице или лицу такого же назначения, а в случае отсутствия таковых – соответствующему уполномоченному лицу организации, которое передаст повестку адресату. Судебная повестка может вручаться гражданам или организациям также в отличном порядке вручения, предусмотренном соглашением сторон. В случаях, предусмотренных настоящей частью, вручение повестки подтверждается подписью получившего повестку лица (организации) на втором экземпляре повестки.(8.05.2012 N6144)

 

Статья 74. Извещение в случае отсутствия адресата

  1. Если лицо, доставляющее судебную повестку, не застанет вызываемого в суд лица по адресу, указанному стороной, повестка вручается кому-либо из проживающих с ним дееспособных членов семьи, а в случае вручения повестки по месту работы – администрации по месту работы в порядке, установленном частью 8 статьи 73 настоящего Кодекса, кроме случаев, когда они участвуют в рассматриваемом деле как противные стороны. Лицо, получившее повестку, обязано на втором экземпляре повестки указать свое имя, фамилию, отношение к адресату и занимаемую должность. Лицо, получившее повестку, также обязано незамедлительно вручить повестку адресату. Вручение повестки лицу, предусмотренному данной частью, считается вручением повестки адресату, что удостоверяется подписью получателя повестки на втором экземпляре повестки.(15.12.2010 N4037)

2. В случае отсутствия адресата лицо, доставляющее судебную повестку, должно указать на втором экземпляре повестки, куда выбыл адресат и когда ожидается его возвращение. (13.07.2006 N3435)

 

Статья 75. Отказ от принятия повестки

  При отказе адресата или субъекта, предусмотренного частью первой статьи 74 настоящего Кодекса, кроме исключений, предусмотренных частью 2 настоящей статьи, принять повестку доставляющее ее лицо делает соответствующую отметку на повестке, которая возвращается в суд. В таком случае повестка считается врученной адресату, и суд может рассматривать дело.

2. В случае отказа субъекта, предусмотренного частью первой статьи 74 настоящего Кодекса, от принятия повестки судебная повестка не считается врученной ответчику, если повестка ему направляется в первый раз, за исключением случая, когда повестка была направлена по адресу, указанному в ответе (возражениях) ответчика.(28.12.2007 N5669)

 

Статья 76. Перемена адреса во время производства

  по делу

Стороны и их представители обязаны сообщить суду о перемене своего адреса во время производства по делу. При отсутствии такого сообщения повестка направляется по последнему известному суду адресу и считается врученной, даже если адресат по этому адресу уже не проживает.

 

Статья 77. Вручение повестки соучастнику

  1. В случае, если ведение дела в суде доверено одному из соучастников, повестка вручается ему. Он обязан сообщить об этом другим соучастникам. Вручение повестки соучастнику, которому доверено ведение дела, означает вручение повестки всем соучастникам.

2. В случае, если число лиц, участвующих в деле в качестве истцов, апеллянтов, кассаторов, противной стороны, – более 10 и отсутствуют обстоятельства, предусмотренные частью первой настоящей статьи, судебная повестка направляется первым трем лицам, подписавшим иск (жалобу, возражения). Вручение повестки одному из них означает вручение повестки всем лицам, участвующим в деле на его стороне.(28.12.2007 N5669)

 

Статья 78. Публичное извещение (15.12.2010 N4037)

  1. В случае, если местонахождение стороны неизвестно или вручить ей судебную повестку иным способом представляется невозможным, суд правомочен вынести определение о публичном распространении судебного извещения. Публичное распространение судебного извещения осуществляется путем его вывешивания в здании суда на видном месте или помещения на веб-сайте, либо по требованию заинтересованной стороны за ее счет путем опубликования в распространенной массовой газете в соответствующей административно-территориальной единице по месту жительствастороны или в других средствах информации.

2. В случае, предусмотренном частью первой настоящей статьи, судебная повестка считается врученной стороне на 7 день после вывешивания судебной повестки в здании соответствующего суда на видном месте или помещения на веб-сайте, либо ее опубликования в газете или других средствах информации.

 

  Раздел второй

 

  Стороны

 

  Глава IX .

  Процессуальная правоспособность и дееспособность сторон

 

Статья 79. Стороны в гражданском процессе

1. Суд приступает к рассмотрению дела по заявлению заинтересованных лиц. В качестве сторон в суде могут выступать физические и юридические лица.

2. В предусмотренных законом случаях сторонами могут выступать организации, не являющиеся юридическими лицами.

 

  Статья 80. Гражданская процессуальная правоспособность

1. Все физические и юридические лица Грузии наделены способностью обладать гражданскими процессуальными правами и обязанностями (процессуальная правоспособность).

2. Процессуальная правоспособность физического лица возникает с момента рождения и прекращается с его смертью.

3. Правоспособность юридического лица возникает с момента регистрации и прекращается с момента регистрации его ликвидации.

 

Статья 81. Гражданская процессуальная дееспособность 1. Все совершеннолетние физические и юридические лица наделены способностью своими действиями осуществлять в суде процессуальные права и выполнять процессуальные обязанности, а также поручать ведение дела представителю (процессуальная дееспособность).

2. Полная процессуальная дееспособность физических лиц возникает с 18-летнего возраста (совершеннолетия), а дееспособность юридического лица - с момента его регистрации. Дееспособным считается также лицо, вступившее в брак до достижения 18-летнего возраста.

3. Права и охраняемые законом интересы несовершеннолетних лиц в возрасте от 7 до 18 лет, а также граждане, признанные ограниченно дееспособными, в суде защищают их родители, усыновители или попечители. При этом суд обязан привлекать к участию в таких делах самих несовершеннолетних.

  31. В случае назначения поддерживаемому лицу по решению суда поддержки для осуществления процессуального представительства суд обязан рассматривать такие дела с обязательным участием поддерживаемого лица и лица, оказывающего поддержку. (20.03.2015 N3340)

  4. Если несовершеннолетнему законом предоставлено право самостоятельно распоряжаться своим имуществом, заключать мелкие бытовые сделки и т. д., он вправе лично защищать в суде свои права и предусмотренные законом интересы, быть истцом, ответчиком или третьим лицом. Суд может по ходатайству несовершеннолетнего или по своей инициативе привлечь к участию в деле также его законного представителя.

  5. Права и охраняемые законом интересы малолетних защищают в суде их законные представители – родители, усыновители, опекуны. Суд правомочен на основании ходатайства законных представителей малолетних или с учетом наилучших интересов малолетних, по собственной инициативе привлекать к участию в деле также малолетних. (20.09.2019 N5014, ввести в действие с 1 сентября 2020 года.) (21.05.2020 N5914)

6. В случае, предусмотренном законодательством Грузии, органы опеки и попечительства правомочны обращаться в суд за защитой прав несовершеннолетних и поддерживаемых лиц. (20.03.2015 N3340)

 

  Статья 811. Право несовершеннолетнего на защиту

 

  (20.09.2019 N5014, ввести в действие с 1 сентября 2020 года.) (21.05.2020 N5914)

 

Несовершеннолетний вправе обратиться за защитой своих прав и законных интересов в суд. В таком случае суд назначает процессуального представителя и рассматривает дело. Несовершеннолетний истец вправе не согласиться со своим процессуальным представителем и защищать себя сам. Суд обязан привлекать к участию в таких делах органы опеки и попечительства.

 

Статья 82. Процессуальный представитель недееспособной стороны

в процессе (процессуальный попечитель)

1. Если иск подан против недееспособной стороны, не имеющей законного представителя, суд на основании заявления истца должен назначить процессуального представителя и рассмотреть дело, если его нерассмотрение может причинить вред истцу.

2. Если при производстве по делу выяснится, что иск возбужден недееспособным истцом, не имеющим законного представителя, во избежание затягивания рассмотрения дела, до назначения законного представителя может быть назначен процессуальный представитель истца.

 

Статья 83. Процессуальные права сторон

1. Стороны пользуются равными процессуальными правами. Они вправе знакомиться с материалами дела, делать выписки из этих материалов, снимать копии, заявлять отводы, представлять доказательства, в том числе - заключения экспертов (экспертных учреждений), справки специалистов, участвоватьв исследовании доказательств, задавать вопросы свидетелям, экспертам, специалистам, заявлять ходатайства суду, давать суду объяснения в устной и письменной форме, представлять решения других судов по делам того же типа, представлять свои заключения и приводить доводы по всем вопросам, возникающим в ходе рассмотрения дела, возражать относительно ходатайств, заключений и доводов другой стороны, обжаловать решения и определения суда, представлять акты о заключении мирового соглашения на любом этапе рассмотрения дела и пользоваться иными правами, предоставленными им настоящим Кодексом. (28.12.2007 N5669)

11. Несовершеннолетние помимо прав, предусмотренных частью первой настоящей статьи, вправе получать информацию по вопросам, предусмотренным частью 4 статьи 70 Кодекса о правах ребенка, в соответствии с частью 5 той же статьи. (20.09.2019 N5014, ввести в действие с 1 сентября 2020 года.) (21.05.2020 N5914)

2. Истец вправе до завершения подготовки дела к предварительному судебному разбирательству изменить основание или предмет иска, дополнить указанные в иске обстоятельства и доказательства, увеличить или уменьшить размер исковых требований, о чем суд обязан сообщить ответчику .(28.12.2007 N5669)

3. Изменение основания или предмета иска после подготовки дела к предварительному судебному рассмотрению допускается лишь по предварительному согласию ответчика. В случае такого согласия ответчик может потребовать перенести судебное заседание на другое время.

4. Изменением иска не считаются уточнение, конкретизация и дополнение истцом указанных в иске обстоятельств, а также сокращение размера исковых требований, или предоставление ему вместо одной вещи другой, либо возмещение стоимости этой вещи.

 

  Статья 831 . Отзыв иска истцом (28.12.2007 N5669)

  1. Истец вправе отозвать иск, не отказываясь при этом от своего требования. Отзыв иска допускается на любом этапе рассмотрения дела. Отзыв иска во время рассмотрения дела в главном заседании в суде первой инстанции, а также при рассмотрении дела в апелляционном или кассационном порядке допускается с согласия ответчика. В случае несогласия ответчика суд должен рассмотреть и разрешить дело.

  2. В случае удовлетворения судом заявления истца об отзыве иска он выносит определение об оставлении иска без рассмотрения и его возвращении истцу. В этом случае истцу возвращается только государственная пошлина, уплаченная им в суде соответствующей инстанции. При этом на него возлагается уплата судебных расходов ответчика. В случае удовлетворения заявления об отзыве иска при рассмотрении дела в апелляционном или кассационном порядке суд отменяет решения судов нижестоящей инстанции.

 

Статья 84. Замена ненадлежащего истца

  1.Суд, который во время рассмотрения дела, постановит, что иск возбужден не тем лицом, которому принадлежит право требования, может с согласия истца, не прекращая дела, заменить первоначального истца надлежащим истцом.

2. Если невзирая на такое согласие надлежащий истец не согласен заменить ненадлежащего истца, суд прекращает производство по делу по мотиву отказа ненадлежащей стороны от возбужденного ею иска.

3. Если надлежащий истец не согласен с его заменой надлежащим истцом, последний может быть привлечен к участию в деле в качестве третьего лица, заявляющего самостоятельные требования на предмет спора, о чем суд извещает это лицо. Если оно согласно вступить в дело в качестве третьего лица, суд по своему решению отказывает ненадлежащему истцу в иске ввиду его необоснованности, а в отношении вступающего в дело надлежащего истца в качестве третьего лица удовлетворяет иск на общих основаниях.

4. Если надлежащий истец, вступление в дело которого предполагается, откажется от вступления в это дело, суд по своему решению отказывает ненадлежащему истцу в удовлетворении иска.

 

Статья 85. Замена ненадлежащего ответчика

Если при рассмотрении дела суд постановит, что иск возбужден не против того лица, которое должно отвечать по иску, он может с согласия истца заменить первоначального ответчика надлежащим ответчиком. Если истец не согласен с заменой первоначального ответчика надлежащим ответчиком, суд по своему решению отказывает истцу в удовлетворении иска.

 

 

Глава X .

  Процессуальное соучастие

 

Статья 86. Основания соучастия

  1. Иск может быть предъявлен совместно несколькими истцами или против нескольких ответчиков, если:

а) предметом иска являются общие права;

б) исковые требования вытекают из одних и тех же оснований;

в) исковые требования однородны, невзирая на то, однородны или нет их основания и предмет.

2. Каждый истец или ответчик на процессе выступает по отношению к другой стороне самостоятельно.

 

Статья 87. Процессуальные права соучастников

 

1. Соучастники пользуются всеми процессуальными правами, предоставленными сторонам в соответствии с настоящим Кодексом.

2. Соучастники могут доверить ведение дела одному из соучастников, за исключением случаев, когда соучастником является несовершеннолетнее лицо или же оно имеет опекуна либо попечителя.

3. Доверение одному из соучастников ведения дела должно быть оформлено в порядке, установленном статьей 96.

 

 

  Глава XI .

  Третьи лица

 

Статья 88. Третьи лица, заявляющие самостоятельные исковые

требования

1. Каждое заинтересованное лицо, заявляющее самостоятельное требование на предмет спора или его часть, вправе возбудить иск в отношении обеих или одной из сторон до начала прений сторон (третьи лица, предъявляющие самостоятельные исковые требования). Принятие и рассмотрение иска третьего лица производятся с соблюдением общих правил. Решение по иску третьего лица и первоначального истца выносится одновременно.(13.07.2006 N3435)

2. Третьи лица, заявляющие самостоятельные исковые требования, пользуются всеми правами истца и на них возлагаются все его обязанности.

 

Статья 89. Третьи лица, не заявляющие самостоятельных требований

Каждое заинтересованное лицо, не заявляющее самостоятельного требования на предмет спора или на его часть, может обратиться в суд с заявлением о допуске его к делу в качестве третьего лица на сторону истца или ответчика, т. к. решение суда по данному делу в дальнейшем может повлиять на его права и обязанности по отношению к одной из сторон. Вопрос о допуске в качестве третьего лица с учетом соображений сторон решается судом.

 

Статья 90. Привлечение третьего лица к участию в деле по инициативе

  одной из сторон

1. Третье лицо, не заявляющее самостоятельных исковых требований, может быть привлечено к участию в деле по инициативе одной из сторон, для чего оно обращается в суд с мотивированным заявлением. Такое заявление до вынесения решения суда может быть сделано как в письменной, так и в устной форме. Устное заявление заносится в протокол судебного заседания. С учетом соображений сторон суд выносит определение о привлечении третьего лица к участию в деле или об отказе в таком привлечении.

2. . Определение суда об отказе в привлечении третьего лица к участию в деле обжалуется вместе с решением. (20.12.2005 N2360)

 

Статья 91. Процессуальные права третьих лиц

1. Третьи лица, не заявляющие самостоятельных требований на предмет спора, пользуются процессуальными правами сторон и на них возлагаются процессуальные обязанности сторон, кроме права увеличивать или уменьшать размер исковых требований, изменять основание или предмет иска, признавать иск, отказываться от иска или заключать мировое соглашение, возбуждать встречный иск, требовать принудительное исполнение судебного решения.

 

Статья 92. Процессуальное правопреемство

1. В случае выхода одной из сторон из спорных или установленных решением суда правовых отношений (смерть гражданина, реорганизация юридического лица, уступка требования, передача долга и другое) суд допускает замену этой стороны ее правопреемником. Правопреемство допускается в каждой стадии процесса.(13.07.2006 N3435)

2. Для правопреемника все действия, подлежащие совершению до его допуска к участию в процессе, обязательны в той мере, какой они были бы обязательны для лица, которое он заменил.

3. В случае правопреемства суд приостанавливает производство по делу в соответствии со статьей 279.

  4. На определение суда о замене правопреемником или об отказе в такой замене может быть подана частная жалоба. (13.07.2006 N3435)

 

 

  Глава Х II .

  Представительство в суде

 

Статья 93. Ведение дел через представителей

1. Граждане могут вести дела в суде лично, а юридические лица или иные организации - через должностных лиц, которые в соответствии с уставом или положением могут действовать от имени этих юридических лиц или организаций.

2. Стороны могут вести дела в суде также через представителей. Ведение дела через представителей не лишает стороны прав и на личное участие в деле.

 

Статья 94. Лица, которые могут быть представителями в суде

  (27.03.2009 N1132)

  1. Представителями сторон в суде могут быть:

а) адвокаты;

б) сотрудники органа государственной власти, муниципалитета/органа муниципалитета, организаций – по делам этих органов и организаций; (15.07.2020 N6988)

  б1) организации, имеющие статус специального истца, – по делам лиц с ограниченными возможностями; (14.07.2020 N6839, ввести в действие с 1 января 2021 года.)

в) один из соучастников - по поручению остальных соучастников;

г) другие дееспособные лица - только в суде первой инстанции.

  11. Представителем в суде не может быть лицо, участвовавшее в качестве медиатора в рассмотрении того же дела или другого дела, связанного с указанным делом по существу. (18.09.2019 N4955, ввести в действие с 1 января 2020 года. )

  2. Если стоимость предмета спора превышает 500 000 лари или (и) если дело, с фактической либо правовой точки зрения, характеризуется особой сложностью и в гражданском процессе участвует учреждение исполнительной власти, данное учреждение обращается в Министерство юстиции Грузии, которое правомочно потребовать назначения государственного служащего и публичного служащего Министерства юстиции Грузии представителем указанного учреждения в гражданском судопроизводстве (кроме споров, вытекающих из налогового законодательства или (и) таможенного законодательства Грузии). В таком случае учреждение исполнительной власти правомочно с согласия Министерства юстиции Грузии наделить полномочием на представительство по тому же делу публичного служащего, работающего в указанном учреждении. (28.06.2019 N4921, ввести в действие с 1 сентября 2019 года.)

  3. искл. (30.11.2018 N3811, ввести в действие с принятием присяги Президентом Грузии, избранным в результате следующих выборов Президента Грузии.)

4. В случаях, предусмотренных частью 2 настоящей статьи, порядок и сроки обращения в Министерство юстиции Грузии, движения материалов дела и назначения представителя определяются приказом Министра юстиции Грузии.

 

Статья 95. Лица, которые не могут быть представителями в суде Представителями в суде не могут быть судья, следователь и прокурор, за исключением случаев, когда они в процессе выступают в качестве родителей (усыновителей), опекунов, попечителей или представителей соответствующего органа.

 

  Статья 96. Оформление полномочий представителя

  1. Полномочия представителя должны быть сформулированы в доверенности, оформляемой и выдаваемой в соответствии с законом. Выдаваемые гражданами доверенности должны быть удостоверены в нотариальном порядке или организацией, в которой работает либо учится доверитель, администрацией стационарного лечебного учреждения, в котором гражданин находится на излечении, соответствующей воинской частью в случае выдачи доверенности военнослужащим. Доверенности, выдаваемые лицами, помещенными в пенитенциарные учреждения государственного подведомственного учреждения, входящего в систему Министерства юстиции Грузии (далее – пенитенциарные учреждения) – Специальной пенитенциарной службы (далее – Специальная пенитенциарная служба), заверяются директорами этих учреждений. (5.07.2018 N3139)

  2. Доверенность от имени организации выдается руководителем соответствующей организации или иным уполномоченным на то лицом.

3. Полномочия адвоката удостоверяются в порядке, установленном Законом Грузии "Об адвокатах”. (13.07.2006 N3435)

 

Статья 97. Отказ суда в допуске в качестве представителя лица, не

являющегосяадвокатом

1. Суд может отказать в допуске на процесс в качестве представителя лица, не являющегося адвокатом, если сочтет, что оно не обладает достаточными данными для того, чтобы представлять сторону и защищать ее права.

2. Действия, которые совершал процессуальный представитель до отстранения, остаются в силе.

  3. На определение суда об отказе в допуске в качестве представителя лица, не являющегося адвокатом, может быть подана частная жалоба. (16.12.2005 N2270)

 

Статья 98. Полномочия представителя

  1. Полномочие на ведение дела в суде дает представителю право совершать от имени доверителя все процессуальные действия, кроме возбуждения иска, передачи дела в арбитраж, отказа от искового требования полностью или в части, признания иска, изменения предмета иска, заключения мирового соглашения, обжалования решения суда, предъявления исполнительного листа к взысканию, получения присужденного имущества или денег. Полномочия представителя на совершение каждого из указанных в настоящей статье действий должны быть специально оговорены в доверенности, выданной указанным доверителем. (13.07.2006 N3435)

2. Уполномоченное стороной лицо совершение отдельных процессуальных действий может доверить другому адвокату или его помощнику.

 

Статья 99. Прекращение доверителем полномочий

  представителя

Доверитель вправе на любой стадии ведения дела отменить выданную им доверенность и прекратить полномочия представителя, о чем он в письменной форме извещает суд и представителя. Прекращение полномочий представителя по предложению стороны не является основанием приостановления производства по делу или отсрочки рассмотрения дела. Все процессуальные действия, совершенные в соответствии с законом представителем, полномочия которого прекращены, сохраняют значимость.

 

Статья 100. Отказ представителя от своих полномочий

Представитель вправе на всех стадиях ведения дела отказаться от своих полномочий, о чем он должен своевременно известить как суд, так и своего доверителя с тем, чтобы последний мог сам принять участие в процессе и взять нового представителя. С учетом этого суд назначает время, когда представитель имеет право прекратить участие в процессе.

 

Статья 101. Законные представители

1. Права и охраняемые законом интересы недееспособных граждан, а также граждан с ограниченной дееспособностью в суде защищают их родители, усыновители, опекуны и попечители, которые представляют суду документы, удостоверяющие их полномочия.

2. Законные представители совершают от имени представляемых лиц все процессуальные действия, право совершения которых принадлежит представляемым с ограничениями, предусмотренными законом.

3. В деле, в котором должен участвовать гражданин, признанный в установленном законом порядке безвестно отсутствующим, в качестве его представителя участвует лицо, которому передано для управления имущество безвестно отсутствующего лица.

4. В деле, в котором должен участвовать наследник умершего лица или лица, объявленного в установленном законом порядке умершим, если наследство никем не принято, в качестве представителя наследника выступает лицо, назначенное для охраны и управления наследственным имуществом.

5. В случаях, предусмотренных настоящей статьей, законные представители могут доверить ведение дела в суде адвокату, что не лишает законного представителя права и самому принять участие в деле.

 

  Раздел третий

 

  Судебные доказательства

 

  Глава Х III .

  Сбор и оценка доказательств

 

Статья 102. Бремя доказывания. Допустимость доказательств

1. Каждая сторона должна доказать обстоятельства, на которые она ссылается, как на основание своих требований и возражений.

2. Доказать эти обстоятельства возможно объяснениями самих сторон (третьих лиц), показаниями свидетелей, письменными или вещественными доказательствами и заключениями экспертов. (8.05.2012 N6145)

3. Обстоятельства дела, которые согласно закону должны быть подтверждены определенными видами доказательств, не могут быть подтверждены другими видами доказательств.

 

  Статья 103. Сбор доказательств

1. Доказательства суду представляют стороны. Суд может предложить сторонам представить дополнительные доказательства.

2. Если стороны по той или иной причине не смогут непосредственно получить доказательства и представить их в суд, по ходатайству сторон суд может сам истребовать доказательства, кто бы ими ни располагал.

3. Доказательства, добытые с нарушением закона, не имеют юридической силы.

  4. Доказательства, представленные до завершения этапа подготовки дела к разбирательству, приобщаются к делу, и их рассмотрение и проверка производятся судом в порядке, установленном статьей 225 настоящего Кодекса. Вопрос о принятии судом доказательств, представленных после завершения этапа подготовки дела к разбирательству, рассматривается судом с учетом мнений сторон, в устном слушании.

(7.03,2018 N2035)

 

Статья 104. Непринятие доказательств

1. Суд не принимает, не истребует или изымает из дела доказательства, которые не имеют значения для дела.

  11 . Суд не принимает в качестве доказательств информацию и документ, разглашенные в процессе судебной медиации на условиях конфиденциальности, если соглашением сторон не установлено иное. (20.12.2011 N5550)

12 . Порядок, предусмотренный частью 11   настоящей статьи, не применяется, если информация и документ, разглашенные в процессе судебной медиации на условиях конфиденциальности, представлены стороной, разгласившей их, либо если указанные информация или (и) документ имелись у другой стороны или получены были ею иными способами, предусмотренными настоящим Законом, и представлены в суде. (20.12.2011 N5550)

2. О непринятии, отказе от истребования доказательств или их изъятии из дела суд выносит определение, которое не подлежит отдельному обжалованию. (28.12.2007 N5669)

 

Статья 105. Оценка доказательств

1. Никакие доказательства не имеют для суда заранее установленной силы.

2. Суд оценивает доказательства по своему внутреннему убеждению, основанному на их всестороннем, полном и объективном исследовании, в результате чего он выносит заключение о наличии или отсутствии обстоятельств, имеющих значение для дела. При осуществлении оценки надежности показаний свидетеля, объяснений стороны помимо других обстоятельств учитывается их способность к правильному восприятию, запоминанию и воспроизведению обстоятельств, имеющих значение для дела. (21.02.2024 N4047)

3. Соображения, которые лежат в основе внутреннего убеждения суда, должны быть отражены в решении.

 

Статья 106. Факты, не нуждающиеся в доказывании

 

Стороны освобождаются от представления доказательств для подтверждения фактов, на которых хотя и основываются их требования или возражения, но в доказывании не нуждаются. Таковыми являются:

а) факты которые суд считает общеизвестными;

б) факты, установленные вступившим в законную силу решением суда по одному гражданскому делу, если в рассмотрении других гражданских дел участвуют те же стороны;

в) (24.09.2010 N3619)

 

Статья 107. Судебные поручения

1. Если доказательства, подлежащие истребованию или проверке судом по ходатайству сторон, имеются в другом городе или районе и их представление или проверка невозможны или затруднены в суде, рассматривающем дело, суд по обоснованному определению может поручить сбор (проверку) доказательств суду, для которого это удобнее в территориальном отношении.

2. В определении суда о судебном поручении кратко излагается содержание рассматриваемого дела, подлежащие установлению обстоятельства и доказательства, которые должен собрать (проверить) суд, выполняющий поручение, а также срок выполнения.

3. Выполнение определения о судебном поручении обязательно и должно быть выполнено в назначенный срок.

 

Статья 108. Порядок выполнения судебного

  поручения

1. Судебное поручение судья выполняет единолично.

2. Все материалы, собранные во время выполнения поручения, незамедлительно направляются суду, рассматривающему дело. Если по судебному поручению должен быть произведен осмотр на месте, судья, выполняющий поручение, извещает стороны о времени и месте осмотра на месте, однако их неявка не является препятствием в проведении осмотра.

3. Если стороны или свидетели, давшие разъяснения или показания выполняющему поручение судье, явятся в суд, рассматривающий дело, они дают разъяснения и показания в общем порядке.

 

 

  Глава XIV .

  Обеспечение доказательств

 

Статья 109. Ходатайство об обеспечении доказательств

1. Лицо, имеющее основание думать, что представление необходимых для него доказательств впоследствии может стать невозможным или затруднительными, может просить суд об обеспечении этих доказательств.

2. Обеспечение доказательств допускается и до возбуждения дела в суде.

 

Статья 110. Обеспечение доказательств до

  возбуждения дела в суде

Обеспечение доказательств до возбуждения дела в суде производится судьей района (города) или судьей-магистратом, на территории которого должно быть совершено процессуальное действие с целью обеспечения (допрос свидетелей, осмотр вещественных доказательств и т. д.).(23.06.2005 N1740)

 

Статья 111. Заявление об обеспечении доказательств

1. Заявление об обеспечении доказательств представляется суду в письменной форме. Представление такого заявления в устной форме допускается во время рассмотрения дела в суде.

2. Ходатайство об обеспечении доказательств, возбужденное по устному заявлению, заносится в протокол судебного заседания.

 

Статья 112. Содержание заявления об обеспечении доказательств

В ходатайстве об обеспечении доказательств, заявленном как в письменной, так и в устной форме должны быть отражены:

а) доказательства, обеспечение которых обязательно;

б) обстоятельства, для подтверждения которых необходимы эти доказательства;

в) причины, побудившие заявителя обратиться с ходатайством об обеспечении доказательств;

г) фамилия, имя и адрес противной стороны, если заявление об обеспечении доказательств внесено до возбуждения дела в суде и заявитель знает, кто может быть противной стороной.

 

Статья 113. Определение суда об обеспечении доказательств

1. Об обеспечении доказательств судья выносит определение, в котором указывает порядок и средства его осуществления.

2. Процессуальное действие, необходимое для обеспечения доказательств, должно быть совершено в порядке, установленном настоящим Кодексом.

 

Статья 114. Участие специалиста в обеспечении

  доказательств

Во время совершения того или иного процессуального действия по обеспечению доказательств суд может пригласить специалиста в порядке и на основаниях, установленных статьей 204.

 

Статья 115. Участие сторон в обеспечении доказательств 1. Стороны извещаются о времени и месте обеспечения доказательств, однако их неявка не является препятствием в совершении соответствующих процессуальных действий в целях обеспечения доказательств.

2. В безотлагательных случаях обеспечение доказательств возможно и без извещения сторон.

 

  Статья 116. Направление в суд материалов, собранных в

  порядке обеспечения доказательств

1. Протоколы и все материалы, собранные в порядке обеспечения доказательств, направляются в суд, рассматривающий дело.

2. Если обеспечение доказательств произошло до возбуждения дела в суде, составленный во время обеспечения протокол и другие материалы хранятся в суде, которые затем по просьбе сторон или по инициативе самого суда направляются в суд, рассматривающий дело.

 

Статья 117. Повторное или дополнительное

  обеспечение доказательств

1. Стороны независимо от того, участвовали они или нет в обеспечении доказательств, вправе высказывать свои соображения и указывать на упущения, по их мнению, имевшие место во время обеспечения.

2. Во время рассмотрения дела суд может постановить дополнительное или повторное обеспечение доказательств.

 

Статья 118. Порядок возмещения расходов, понесенных для обеспечения

  доказательств

Расходы, понесенные для обеспечения доказательств, возмещаются лицом, ходатайствовавшим перед судом о таком обеспечении. Противная сторона вправе потребовать возмещение расходов, понесенных ею во время участия в обеспечении доказательств. В конечном счете распределение этих расходов происходит при разрешении судом дела по существу.

 

Статья 119. Обжалование вынесенного определения об обеспечении

  доказательств

Обжалование определения суда об обеспечении доказательств не допускается. На определение об отказе от обеспечения доказательств может быть подана частная жалоба.

 

 

  Глава XV .

  Осмотр на месте

 

Статья 120. Осмотр вещественных и письменных

  доказательств на месте

Суд по требованию сторон или по своей инициативе может постановить осмотр и исследование на месте вещественных и письменных доказательств, представление которых в суд по той или иной причине невозможно.

 

Статья 121. Определение суда об осмотре на месте

1. Об осмотре на месте суд выносит определение, в котором указываются предмет осмотра и исследования, а также время и место осмотра. Обжалование этого определения не допускается.

2. Стороны и их представители извещаются о времени и месте осмотра на месте, однако их неявка не является препятствием в проведении осмотра.

3. В случае необходимости для участия в осмотре на месте могут быть вызваны свидетели.

 

Статья 122. Проведение осмотра на месте (8.05.2012 N6145)

Осмотр на месте производит судья, рассматривающий дело. Если дело рассматривается коллегиальным составом суда, обязанность по осмотру на месте по решению председателя указанного суда может быть возложена на одного из его членов. Суд может поручить осмотр на месте с целью констатации фактов юридическому лицу публичного права, входящему в сферу управления Министерства юстиции Грузии, – Национальному исполнительному бюро.

 

Статья 123. Участие специалиста в осмотре на месте

1. Для участия в осмотре на месте суд может пригласить специалиста в порядке и на основаниях, определенных статьей 204.

2. О приглашении специалиста суд выносит определение, обжалование которого не допускается.

 

Статья 124. Права и обязанности лиц, участвующих

  в осмотре

Участвующие в осмотре стороны, свидетели и специалисты вправе обратить внимание судьи на то или иное обязательство, имеющее, по их мнению, значение для полноценного проведения осмотра, установления обстоятельств, имеющих значение для дела.

 

  Статья 125. Содержание протокола осмотра

1. Во время осмотра составляется протокол (протокол осмотра), в котором указываются:

а) время и объекты осмотра;

б) стороны, свидетели, специалисты, участвующие в осмотре;

в) соображения участвующих в осмотре лиц, их замечания;

г) результаты осмотра и исследования.

2. К протоколу могут прилагаться составленные или проверенные во время осмотра планы, чертежи, снимки и т.д.

 

Статья 126. Покрытие расходов с осмотром

Если осмотр связан с расходами, сторона ходатайствующая перед судом об осмотре, предварительно вносит соответствующую сумму. Если осмотр на месте производится по инициативе суда, эти расходы покрываются обеими сторонами

 

Глава XVI .

  Разъяснения сторон

 

Статья 127. Получение разъяснений сторон

1. Процесс установления обстоятельств, имеющих значение для дела, начинается с получения разъяснений сторон (третьих лиц, соучастников, законных представителей): стороны дают разъяснения об известных им и имеющих значение для дела обстоятельствах.

2. Стороны вправе без предварительного разрешения суда задавать вопросы противной стороне и ее представителю. Суд дает разрешение только о начале процедуры задавания вопросов. Если вопрос является неуместным или не относящимся к делу и не служит исследованию и установлению обстоятельств дела, суд по просьбе стороны или по своей инициативе может снять такой вопрос. Вопрос может быть признан неуместным или не относящимся к делу и снят судьей единолично, а в случае рассмотрения дела коллегиальным судом, - председательствующим в заседании.(20.11.2009 N2110)

  3. По решению судьи дистанционные объяснения стороны могут быть получены по телефону, с использованием видеосредств или иных технических средств из другого суда, административного органа либо через дипломатические представительства и консульские учреждения Грузии, находящиеся за рубежом, при возможности идентификации лица соответствующим органом по месту проведения допроса.(12.06.2012 N6439)

 

Статья 128. Вопросы судей

Судья вправе задавать сторонам вопросы, которые будут способствовать полному и точному определению обстоятельств, имеющих значение для разрешения дела, а также выявлению и представлению в суд доказательств для их подтверждения, выяснения их подлинности.

 

Статья 129. Лица, от которых нельзя получать

  разъяснения

Нельзя получать разъяснения:

  а) искл . (21.02.2024 N4047)

  б) от духовных лиц - об обстоятельствах, доверенных им во время исповеди;

в) от должностных лиц - об обстоятельствах, соблюдение тайны по которым входит в их служебные обязанности, если они не освобождены от соблюдения такой тайны.

 

Статья 130. Получение разъяснения в случае

  неявки одной из сторон

Неявка в судебное заседание одной из сторон или отказ явившейся стороны от дачи суду разъяснений не может препятствовать возможности получения такого разъяснения от другой стороны.

 

Статья 131. Признание

Подтверждение (признание) одной стороной существования или отсутствия обстоятельств, на которые опирается другая сторона в своих требованиях или возражениях, суд может счесть достаточным доказательством и положить в основу решения суда.

 

Статья 132. Формы признания сторон

Признание сторонами существования или отсутствия обстоятельств, имеющих значение для дела, возможно как в устной, так и в письменной форме во время подготовки дела к предварительному судебному рассмотрению или при рассмотрении этого дела в судебном заседании. Если признание представлено в письменной форме, оно приобщается к делу, признание, сделанное в устной форме, заносится в протокол судебного заседания.

 

Статья 133. Погашение стороной признания

1. Сторона может до вынесения судом решения погасить (отречься) свое признание, если докажет, что это признание явилось результатом ошибки и было обусловлено обстоятельствами, ставшими ей известными после признания, или психическим или физическим воздействием на нее, исключавшим ее свободное волеизъявление.

2. Отказ от признания суд должен обосновать в своем решении.

 

 

  Глава XVII .

  Письменные доказательства

 

Статья 134. Письменные доказательства и

  порядок их представления

1.Письменными доказательствами являются акты, документы, письма делового или личного характера, содержащие сведения об обстоятельствах, имеющих важное значение для дела.

  11. Электронный документ, определенный Законом Грузии «Об электронном документе и надежном электронном обслуживании», а также документ, удостоверенный или (и) заверенный электронной подписью, предусмотренной статьей 48 Органического закона Грузии «О Национальном банке Грузии», пунктом 4 статьи 19 Закона Грузии «О деятельности коммерческих банков» и пунктом 3 статьи 25 Закона Грузии «О деятельности микробанков», имеют доказательственную силу. (22.02.2023 N2621, ввести в действие с 1 июля 2023 года.)

  2. Письменные доказательства представляют суду стороны. Если сторона не смогла получить письменные доказательства от лица, у которого эти доказательства находятся, она может ходатайствовать перед судом об их истребовании.

  21 . Лицо, возбудившее ходатайство об истребовании письменных доказательств, может также потребовать от соответствующей стороны представления однородных (однотипных) документов без указания конкретных реквизитов, основываясь на предположении, что на основании указанных документов могут быть установлены обстоятельства, имеющие значение для дела.(20.11.2009 N2110)

3. Лицо, возбудившее ходатайство об истребовании письменных доказательств, обязано обосновать, какие обстоятельства, имеющие значение для дела, могут быть установлены этими доказательствами и на чем основываются его предположения, что доказательства находятся у указанного им лица.(28.12.2007 N5669)

4. Отказ от истребования письменных доказательств суд должен обосновать в своем определении, которое отдельно не обжалуется.

 

Статья 135. Представление подлинника письменного

  доказательства

Письменное доказательство, как правило, должно быть представлено в виде подлинника. Если представлена копия документа, суд по ходатайству сторон или по своей инициативе может потребовать представление подлинника. Лицо может быть освобождено от представления подлинника лишь в том случае, если докажет, что представление такого документа по определенной причине, которую суд сочтет основательной, невозможно. Придание копии документа доказательственного значения зависит от усмотрения суда.

 

  Статья 136. Обязательность представления суду письменных доказательств1. Истребованные письменные доказательства физические и юридические лица пересылают суду в назначенный срок. В случае невозможности представить эти доказательства в данный срок они обязаны известить об этом суд с указанием причин. При наличии уважительных причин суд вправе определить лицам, предусмотренным настоящей частью, дополнительный срок для представления доказательств. (28.12.2007 N5669)

2. В случае неизвещения, а также если требование суда о представлении письменных доказательств не выполнено без уважительных причин, граждане или руководители либо соответствующие должностные лица предприятий, учреждений, организаций подвергаются судом штрафу в размере 150 лари. (28.12.2007 N5669)

3. Наложение штрафа не освобождает соответствующих лиц от обязанности представления истребованных судом письменных доказательств. (28.12.2007 N5669)

4. В случае повторного непредставления письменных доказательств соответствующие лица подвергаются судом штрафу в троекратном размере первоначального размера штрафа.(28.12.2007 N5669)

5. Если одна из сторон по неуважительной причине отказывается представить письменное доказательство, не отрицая при этом, что оно у нее имеется, суд вправе освободить лицо, возбудившее ходатайство об истребовании доказательства, от бремени доказывания факта, который он должен был подтвердить этим доказательством, и переложить такое бремя на сторону, отказывающуюся от представления письменного доказательства.(13.07.2006 N3435)

 

Статья 137. Заявление о подложности документа

1. Сторона вправе в стадии подготовки дела к предварительному судебному рассмотрению заявить о том, что представленный документ является подложным. Такое заявление она может сделать также во время рассмотрения дела в судебном заседании, если этот документ представлен в этом судебном заседании, или если подложность ранее представленного документа стала ей известна во время судебного заседания.

2. Сторона, представляющая доказательство, вправе просить суд об исключении спорного документа из доказательств и разрешении дела на основании имеющихся в деле других доказательств. В случае отсутствия такой просьбы суд проверяет подлинность документа, для чего вправе назначить экспертизу, потребовать представления дополнительных доказательств или истребовать другие доказательства.(13.07.2006 N3435)

  3. Если суд придет к заключению, что представленный документ является подложным, исключит его из доказательств.

4. Проверка подлинности представленных письменных доказательств возможна по инициативе суда.

5. Если подложность представленного документа подтверждена, суд выносит обоснованное определение и этот документ с доказательством его подложности передает следственному органу.

 

Статья 138. Представление выписки из письменных доказательств и их осмотр в местах хранения

При затруднениях в представлении документа в суд он может потребовать представления засвидетельствованной в надлежащем порядке выписки или произвести осмотр и исследование письменных доказательств в местах их хранения.

 

Статья 139. Хранение и возвращение подлинников

  документов

  Имеющиеся в деле подлинники документов вместе хранятся в суде. Такие документы по просьбе представившего их лица могут быть возвращены ему же, но в деле должны быть оставлены копии засвидетельствованных судьей подлинников документов.(13.07.2006 N3435)

 

Глава XVIII .

  Свидетельские показания

 

Статья 140. Вызов свидетеля

1. Свидетелем может быть каждое лицо, которому известно о каком-либо обстоятельстве по делу.

2. Свидетель может явиться в суд по инициативе заинтересованной стороны.

3. Сторона, ходатайствующая перед судом о допуске и допросе того или иного лица в качестве свидетеля, а также о его вызове через суд, обязана указать его фамилию, имя и место жительства, а также, какое обстоятельство, имеющее значение для дела, может оно подтвердить.

4. Суд может отказаться от допроса вызванного свидетеля или не вызвать его, если сочтет, что обстоятельства, для подтверждения которых вызывают свидетеля, не имеют какого-либо значения для разрешения дела по существу.

 

Статья 141. Лица, которые не могут быть подвергнуты

допросу в качестве свидетелей

В качестве свидетелей во всех случаях не могут быть вызваны и подвергнуты допросу:

  а) искл . (21.02.2024 N4047)

  б) духовные лица - об обстоятельствах, доверенных им во время исповеди;

  в) представители по гражданским делам и защитники по уголовным делам - в связи с обстоятельствами, которые стали им известны при исполнении ими обязанностей представителя или защитника.

г) участники процесса медиации – в связи с конфиденциальной информацией, ставшей им известной в процессе медиации или вытекающей по существу из процесса медиации. (18.09.2019 N4955, ввести в действие с 1 января 2020 года. )

 

Статья 142. Право на отказ от дачи показаний

1. Правом на отказ от дачи показаний обладают:

а) супруги сторон;

б) близкие родственники – дети, дети, взятые на воспитание, внуки, сестры, братья, родители, усыновители, попечители, опекуны, дедушки, бабушки; (4.05.2017 N753)

  в) лица, которые в силу своего служебного положения обязаны соблюдать тайну, если они не освобождены от этой обязанности.

2. Отказ от дачи показаний допускается, если дача показаний повлечет начало уголовного преследования в отношении свидетеля или его близкого родственника или причинит им имущественный вред.(20.04.2005 N1349)

 

Статья 143. Обязанность дачи показаний невзирая на право отказа от дачи

  показаний

Невзирая на право отказа от дачи показаний лицо обязано дать показания, если:

а) необходимо подтвердить сделку, при заключении которой оно было приглашено в качестве свидетеля;

б) следует выяснить вопросы, связанные с рождением, вступлением в брак или смертью члена семьи;

в) при установлении тех или иных правовых отношений оно действовало в качестве представителя одной из сторон.

 

Статья 144. Обязанность свидетеля обосновать отказ от дачи показаний

Свидетель, отказывающийся от дачи показаний, должен обосновать этот отказ. Вопрос о том, имеет или нет свидетель право отказаться от дачи показаний, окончательно решается судом.

 

Статья 145. Обязанности свидетеля

1. Лицо, вызванное в качестве свидетеля, обязано явиться в суд и дать правдивые показания. В случае неявки свидетеля в суд по неуважительной причине на него налагается штраф в размере 50 лари. Суд вправе постановить принудительный привод свидетеля.(13.07.2006 N3435)

  2. За отказ от дачи показаний и дачу заведомо ложных показаний свидетель может быть привлечен к уголовной ответственности.

 

Статья 146. Права свидетеля

1. Свидетель вправе потребовать возмещение расходов, связанных с вызовом в суд, в порядке, установленном законом.

2. Суд может поручить стороне, по ходатайству которой вызван свидетель, предварительно возместить расходы, связанные с вызовом свидетеля в суд и с его допросом. В таком случае суд вызывает свидетеля после того, как сторона выполнит обязательства по возмещению указанных расходов.

 

Статья 147. Допрос свидетеля в месте его пребывания

Допрос свидетеля производится в открытом судебном заседании. Свидетель может быть допрошен в месте его пребывания, если:

а) он ввиду болезни, инвалидности или по другой уважительной причине не в состоянии явиться в суд;

б) в силу обстоятельств дела его допрос на месте более целесообразен;

в) должно быть допрошено несколько свидетелей, проживающих в одном месте, и их вызов в суд и допрос были бы связаны с большими расходами;

г) в других случаях - по усмотрению суда.

 

Статья 148. Допрос свидетеля

  1. Каждый свидетель допрашивается отдельно. Свидетели, еще не давшие показаний, не должны находиться в зале судебного заседания. Допрошенные свидетели остаются в зале судебного заседания до завершения рассмотрения дела и не могут покинуть зал без разрешения суда.

2. Допрос свидетеля начинается с выяснения его личности (фамилия, имя, место жительства и деятельности и т. д). После этого суд выясняет отношения свидетеля с лицами, участвующими в деле, и обращается к нему с предложением сообщить суду все, что ему лично известно об обстоятельствах дела.

3. Свидетель в свободном изложении передает все, что ему известно об этих обстоятельствах. Только после этого ему могут быть заданы вопросы.

4. Первой задает вопрос сторона, по инициативе которой был вызван свидетель, или представитель стороны, а затем - противная сторона или ее представитель. Насколько целесообразно задавать конкретный вопрос решает суд.

5. Судья может задавать вопросы свидетелю в любой момент его допроса.

  6. По ходатайству сторон или решению судьи в порядке, установленном частью 3 статьи 127 настоящего Кодекса, может вестись дистанционный допрос свидетелей, о чем стороны извещаются заранее.(28.12.2007 N5669)

  7. Свидетель, имеющий ограничение возможностей, должен быть допрошен с соблюдением условий, определенных Законом Грузии «О правах лиц с ограниченными возможностями». (14.07.2020 N6839, ввести в действие с 1 января 2021 года.)

 

Статья 149. Повторный допрос свидетеля. Очная ставка свидетелей

Суд может по ходатайству сторон или по своей инициативе повторно допросить свидетеля, а также произвести очную ставку свидетелей для выяснения противоречий в их показаниях.

 

Статья 150. Использование свидетелем записей

Свидетель дает показания устно, но он может пользоваться записями, если его показания связаны с какими-либо цифровыми или другими трудно запоминающимися сведениями. Эти записи по ходатайству сторон или инициативе суда могут быть приобщены к делу.

 

  Статья 151. Отказ от допроса свидетеля

Сторона может отказаться от допроса свидетеля, о вызове и допросе которого сама ходатайствовала перед судом. Другая сторона может ходатайствовать перед судом о том, чтобы явившийся свидетель был допрошен, а если допрос начался, - продолжить его. В таком случае свидетель должен быть допрошен.

 

Статья 152. Допрос несовершеннолетнего свидетеля

1. При допросе свидетелей в возрасте до 14 лет, а по усмотрению суда и при допросе свидетелей в возрасте от 14 до 18 лет может быть приглашен педагог, а в случае необходимости могут быть приглашены также родители, усыновители, опекуны или попечители. Указанные лица с разрешения суда могут задавать свидетелю вопросы.

2. В исключительных случаях, если это необходимо для получения правильного и чистосердечного показания, на время допроса несовершеннолетнего свидетеля по предложению суда из зала судебного заседания может быть удалена та или иная сторона. После возвращения этой стороны в зал судебного заседания ей должно быть сообщено показание несовершеннолетнего свидетеля и предоставлена возможность задавать свидетелю вопросы.

3. Свидетель, не достигший 16-летнего возраста, после допроса покидает зал судебного заседания, кроме случая, когда суд считает необходимым присутствие этого свидетеля в зале заседания.

 

Статья 153. Принесение свидетелем присяги

1. Свидетель приносит присягу лишь в том случае, если его показания имеют решающее значение для разрешения возникшего между сторонами спора, и суд это считает целесообразным.

2. Принесение присяги происходит после допроса.

3. Присягу не приносят лица, не достигшие 16-летнего возраста.

4. Перед принесением присяги суд должен объяснить свидетелю значение присяги и предупредить об уголовной ответственности за дачу под присягой заведомо ложных показаний.

5. Во время принесения присяги, имеющей религиозное значение, судья обращается к свидетелю следующим образом:

"Присягните перед всемогущим и всеведущим Богом, что Вы, с полным сознанием ответственности, сказали только правду и ничего, кроме правды".

На это свидетель отвечает:

"Присягаю. Да хранит меня Бог!"

6. Принесение присяги, не имеющей религиозного характера, происходит следующим образом:

судья обращается к свидетелю:

"Присягните, что Вы с полным сознанием ответственности сказали только правду и ничего, кроме правды".

Свидетель отвечает:

"Присягаю".

7. Если свидетель заявляет, что он в силу своих убеждений или по иным соображениям отказывается от принесения присяги, он должен дать свои показания заменяющим клятву подтверждением. Такое подтверждение осуществляется следующим образом:

судья обращается к свидетелю:

"Подтверждаете или нет перед судом с полным сознанием ответственности, что Вы сказали только правду и ничего, кроме правды ".

Свидетель отвечает: "Да, подтверждаю".

 

 

  Глава XIX .

  Вещественные доказательства

 

Статья 154. Вещественные доказательства, порядок

  их истребования и представления

1. Вещественными доказательствами являются вещи, которые своими качествами, свойствами либо своим существованием представляют собой средство установления обстоятельств, имеющих значение для дела.

2. Вещественные доказательства суду представляют стороны. Если сторона не смогла получить вещественное доказательство от лица, у которого оно имеется, она может ходатайствовать перед судом об его истребовании.

3. Лицо, ходатайствующее об истребовании вещественного доказательства, обязано указать, какое важное обстоятельство дела можно установить при помощи этого доказательства, описать эту вещь и указать основания, по которым он предполагает, что вещь имеется у указанного им лица.

4. Отказ в истребовании вещественного доказательства суд должен обосновать в своем определении, которое отдельно не обжалуется.

 

Статья 155. Суд, которому должно быть представлено вещественное доказательство

Истребованные вещественные доказательства физические(13.05.1999 N1956) и юридические лица должны переслать непосредственно в суд в установленные сроки. Суд может также предоставить

лицу, возбудившему ходатайство об истребовании доказательств, право получить документ для представления в суд.

 

Статья 156. Обязанность представления вещественного доказательства

  1. Физические и юридические лица обязаны известить суд о невозможности представить истребованные вещественные доказательства или представить их в назначенный судом срок. При наличии уважительных причин суд правомочен определить лицам, предусмотренным настоящей частью, дополнительный срок для представления доказательств.

2. В случае неизвещения, а также если требование суда о представлении вещественных доказательств не выполнено без уважительных причин, суд подвергает соответствующее физическое лицо или должностное лицо юридического лица штрафу в размере 150 лари.

3. Наложение штрафа не освобождает соответствующее лицо от обязанности представления истребованных судом вещественных доказательств.

4. В случае повторного непредставления вещественных доказательств суд подвергает соответствующих лиц штрафу в троекратном размере первоначального штрафа.(28.12.2007 N5669)

 

Статья 157. Отказ стороны от представления

  вещественного доказательства

  В случае отказа одной из сторон от представления вещественного доказательства по неуважительной причине, не отрицая при этом, что оно у нее имеется, суд вправе освободить лицо, возбудившее ходатайство об истребовании доказательства, от бремени доказывания факта, который он должен был подтвердить этим доказательством, и переложить такое бремя на сторону, отказывающуюся от представления вещественного доказательства.(13.07.2006 N3435)

 

  Статья 158. Проверка вещественных доказательств

 

1. Вещественные доказательства представляются сторонам (представителям). Они могут ознакомиться с протоколами осмотра. Стороны могут высказывать свои соображения об этих вещественных доказательствах и протоколах их осмотра.

2. Стороны в главном заседании могут ходатайствовать перед судом о представлении заключений эксперта в целях проверки представленных ими вещественных доказательств, если такое ходатайство по уважительным причинам не было возбуждено ими в стадии подготовки дела. Такое ходатайство не может стать основанием отложения разбирательства дела.(28.12.2007 N5669)

  3. Назначить экспертизу с целью исследования вещественных доказательств суд может и по своей инициативе.

 

Статья 159. Осмотр вещественных доказательств на месте

Если представление вещественных доказательств в суд затруднено или невозможно, суд может по просьбе сторон или по своей инициативе постановить их осмотр на месте, о чем выносит определение. Если дело рассматривается коллегиальным судом, осмотр на месте может быть доверен одному из судей. Осмотр на месте производится в соответствии с правилами, определенными в главе XV.

 

Статья 160. Хранение вещественных доказательств

1. Вещественные доказательства хранятся в деле или по особому списку описи сдаются в камеру хранения вещественных доказательств суда.

2. Вещи, доставка которых в суд невозможна, хранятся на месте. Они должны быть подробно описаны, а в случае необходимости - и сфотографированы.

3. Суд принимает меры к сохранению вещей в неизменном состоянии.

 

Статья 161. Возвращение вещественных доказательств

1. После вступления в законную силу решения суда вещественные доказательства возвращаются лицам, которые их представили, или передаются лицам, за которыми суд признал право на эти вещи.

2. Вещи, которые не могут находиться во владении граждан, передаются соответствующим государственным предприятиям, учреждениям или организациям.

3. В отдельных случаях вещественные доказательства после их осмотра и исследования судом до завершения дела могут быть возвращены лицам, которые их представили, если последние ходатайствуют об этом и если удовлетворение такого ходатайства возможно без ущерба для рассмотрения дела.

 

Глава XX .

  Заключение эксперта

 

Статья 162. Назначение экспертизы

1. В случае, если судья не обладает специальными знаниями по вопросу, связанному с разбирательством дела, суд вправе назначить экспертизу по собственной инициативе в любой стадии рассмотрения дела только в случае, если разъяснение данного вопроса имеет существенное значение для разрешения дела и без него вынести решение невозможно. В таком случае суд выносит мотивированное определение.

2. Стороны могут обеспечить проведение экспертизы независимо от суда. В таком случае заключение эксперта должно быть представлено суду в стадии возбуждения дела или подготовки дела в суде. При подаче иска (возражений) стороны вправе потребовать предоставления срока для представления заключения эксперта.

3. Заключение эксперта может быть представлено сторонами при рассмотрении дела в главном заседании только в случае, если в стадии подготовки дела к судебному разбирательству им не могло быть известно об объективных причинах необходимости представления заключения эксперта и такие основания возникли в ходе данного заседания или если стороны по уважительным причинам не смогли обеспечить представление заключения соответствующего эксперта в стадии подготовки дела.

  4. Непредставление сторонами заключения эксперта не может стать основанием отложения рассмотрения дела. Суд может назначить сторонам срок для представления заключения эксперта.(28.12.2007 N5669)

 

Статья 163. Определение о назначении экспертизы

1. О назначении экспертизы суд выносит определение, в котором указывается, по каким вопросам требуется заключение эксперта, кто назначен экспертом и какие материалы представлены эксперту для исследования. В случае необходимости для проведения экспертизы суд назначает нескольких экспертов.

2. При подборе экспертов суд вправе учитывать доводы сторон. Стороны вправе предлагать суду кандидатуры лиц, подлежащих назначению экспертами. Окончательное решение вопроса о том, кому доверить проведение экспертизы, принимает суд. Стороны вправе заявлять отвод эксперту по основанию, установленному статьей 35 настоящего Кодекса.(28.12.2007 N5669)

3. Стороны вправе также представить суду вопросы, подлежащие разъяснению экспертом. Окончательный круг вопросов, по которым требуется заключение эксперта, определяется судом.(28.12.2007 N5669)

 

Статья 164. Назначение нескольких экспертов

При назначении нескольких экспертов они вправе совещаться между собой. Если эксперты придерживаются единого мнения, все они подписывают одно заключение. Эксперт, который не согласен с остальными экспертами, составляет отдельное заключение.

 

Статья 165. Место проведения экспертизы

  Место проведения экспертизы определяется судом. (28.12.2007 N5669)

 

Статья 166. Порядок проведения экспертизы в

  специальном экспертном учреждении

1. Если проведение экспертизы по поручению суда доверено эксперту специального судебно-экспертного учреждения, суд направляет этому учреждению свое определение о назначении экспертизы, а также материалы, необходимые для проведения экспертизы.(28.12.2007 N5669)

2. После получения определения суда руководитель экспертного учреждения проведение экспертизы доверяет одному или нескольким сотрудникам этого учреждения.

3. По поручению суда руководитель экспертного учреждения разъясняет сотрудникам, которым доверено проведение экспертизы, права и обязанности эксперта, предусмотренные статьей 168 настоящего Закона, а также ответственность за отказ в даче заключения или дачу заведомо ложного заключения, что предусмотрено Уголовным кодексом Грузии. В связи с этим с них берется подписка, которая вместе с заключением эксперта направляется в суд.

 

Статья 167. Проведение экспертизы в неэкспертном учреждении

Если экспертиза по поручению суда проводится в неспециальном судебно-экспертном учреждении, соответствующее лицо назначается экспертом самим судом. Определение о назначении экспертизы и все необходимые для ее проведения материалы передаются назначенному экспертом лицу непосредственно судом. При вручении определения суд проверяет личность эксперта, его специальность и компетентность, разъясняет эксперту его права и обязанности, предусмотренные статьей 168 настоящего Кодекса, и предупреждает эксперта об ответственности за отказ от дачи заключения, уклонение от дачи заключения или дачу заведомо ложного заключения, которая предусматривается Уголовным кодексом Грузии. Все это указывается в определении суда о назначении экспертизы, которое заверяется подписью эксперта.(28.12.2007 N5669)

 

Статья 168. Права и обязанности эксперта

  1. Лицо, назначенное экспертом, обязано явиться в суд сразу после вызова и дать объективное заключение по поставленному перед ним вопросу.

2. В случае неявки эксперта в суд по неуважительной причине, уклонения от дачи заключения или дачи заведомо ложного заключения, в отношении него применяются меры, предусмотренные Уголовным кодексом Грузии.(13.07.2006 N3435)

3. Эксперт вправе отказаться от дачи заключения, если переданные ему материалы недостаточны или если он не обладает соответствующими знаниями для выполнения возложенной на него обязанности. Эксперт обязан подробно обосновать отказ в даче заключения по указанным основаниям.

4. Если эксперт при проведении экспертизы установит обстоятельства, имеющие значение для дела, по поводу которых не были поставлены вопросы, эксперт вправе указать об этих обстоятельствах в заключении.

5. Для выяснения обстоятельств, связанных с экспертизой, эксперт вправе ознакомиться с материалами дела, участвовать в рассмотрении дела, осмотре и проверке доказательств, задавать вопросы сторонам и свидетелям, а также просить суд представить ему дополнительные материалы.

 

Статья 169. Сбор материалов, необходимых для проведения экспертизы

1. Материалы, необходимые для проведения экспертизы, суду представляют стороны. Круг материалов, необходимых для проведения экспертизы, определяется судом, который может учесть доводы как сторон, так и лиц, назначенных экспертами.(28.12.2007 N5669)

2. Если для получения материалов, необходимых для проведения экспертизы, необходим допрос свидетелей, суд может вызвать и допросить их при участии эксперта. Стороны извещаются об этом, однако их неявка не является препятствием для допроса свидетелей. Свидетели, допрошенные в таком порядке, не освобождаются от явки в судебное заседание и от повторного допроса во время рассмотрения дела.

3. О допросе свидетелей составляется протокол, который приобщается к делу.

  4. Если сторона не выполняет указания эксперта или иным образом препятствует проведению экспертизы без уважительных причин, позиция противной стороны считается подтвержденной. (28.12.2007 N5669)

5. Если объект экспертизы находится у другого лица и это лицо осуществляет деяния, указанные в части 4 настоящей статьи, сторона может ходатайствовать перед судом о том, чтобы этому лицу определением было поручено выполнение указаний эксперта.(28.12.2007 N5669)

 

Статья 170. Форма и содержание заключения

  эксперта

1. Эксперт дает заключение в письменной форме. Суд вправе предложить эксперту дать суду устное разъяснение по своему заключению. Устное разъяснение заносится в протокол судебного заседания, зачитывается эксперту, который его подписывает.

2. Заключение эксперта должно содержать письменное описание проведенного исследования, выводы, полученные в результате исследования, и обоснованные ответы на вопросы, поставленные судом.

 

Статья 171. Проверка заключения эксперта.

  Порядок постановки вопроса перед экспертом

1. Стороны и их представители могут ознакомиться с заключением эксперта. По их же просьбе заключение эксперта оглашается на судебном заседании. Стороны могут высказывать свои соображения, а в целях разъяснения и пополнения заключения эксперту могут быть заданы вопросы.

2. В случае, если экспертиза назначена по инициативе стороны, к эксперту с вопросом первым обращается лицо, представившее заключение эксперта, и его представитель. К эксперту, назначенному по инициативе суда, первым обращается с вопросом судья. Судья может задавать вопросы эксперту в любой момент его допроса.(28.12.2007 N5669)

 

Статья 172. Оценка заключения эксперта

Заключение эксперта не является обязательным для суда и оно оценивается в порядке, установленном статьей 105, однако отказ суда от принятия заключения должен быть обоснован в решении или определении, вынесенном по делу.

 

Статья 173. Назначение дополнительной и повторной экспертизы

1. В случаях неполноты или недостаточной ясности заключения эксперта, суд может по своей инициативе назначить дополнительную экспертизу при наличии условий, предусмотренных частью первой статьи 162 настоящего Кодекса.

2. В случае несогласия суда с заключением эксперта по мотиву его необоснованности, а также наличия противоречий в заключениях нескольких экспертов суд может по своей инициативе назначить повторную экспертизу, проведение которой поручается другому эксперту или другим экспертам при наличии условий, предусмотренных частью первой статьи 162 настоящего Кодекса. (28.12.2007 N5669)

 

Статья 174. Возвращение суду материалов

  экспертизы

Эксперт обязан возвратить суду все материалы и документы, использованные для экспертизы, по окончании производства экспертизы или по требованию суда либо если экспертиза не производится. (28.12.2007 N5669)

 

  Статья 175. Принесение экспертом присяги

До или после проведения экспертизы эксперт приносит присягу. Содержание присяги определяется тем, что эксперт проводит экспертизу в соответствии с собственными знаниями и совестью. Если экспертом принесена общая присяга в связи с проведением аналогичной экспертизы, достаточно указать на эту присягу. На нее можно указать также в заключении эксперта.

 

Статья 176. Вознаграждение эксперта

1.Оплата труда эксперта определяется в порядке, установленном законодательством Грузии.(28.12.2007 N5669)

2. Если, по мнению эксперта, предварительно определенные судом расходы существенно возрастут по сравнению со стоимостью предмета спора или намного превысят предварительно определенные расходы, эксперт обязан своевременно известить об этом суд.

 

 

КНИГА ВТОРАЯ

 

Производство по делам в суде первой инстанции

 

Раздел четвертый

Исковое производство

 

  Глава XXI .

  Рассмотрение дел по первой инстанции

 

Статья 177. Возбуждение дела

1. В суде первой инстанции дело возбуждается по иску, а в случаях, предусмотренных настоящим Кодексом, - по заявлению.

2. Иск (заявление) должен быть составлен в письменной форме, как правило, в напечатанном виде.(15.12.2010 N4037)

  3. Иск должен отвечать требованиям, установленным настоящим Кодексом, быть составлен согласно образцу формы, утвержденной Высшим советом юстиции Грузии, и с соблюдением правил, указанных в данном образце. В иске в полном объеме и последовательно должны быть отражены доводы истца в связи с каждым фактическим обстоятельством и доказательством по делу.(15.12.2010 N4037)

 

Статья 178. Содержание иска

  1. В иске должны указываться:

а) наименование суда, в который подается иск;

б) фамилии, имена (наименования), основные адреса (фактическое местонахождение) истца, его представителя (если иск вносит представитель), ответчика, свидетеля и других лиц, приглашаемых на заседание, а также при наличии – их альтернативные адреса, адреса мест работы, номера телефонов, в том числе – номера мобильных телефонов, адреса электронной почты, номера факсов. В иске истец или его представитель могут также указать данные контактного лица. Если иск вносится юридическим лицом, индивидуальным предпринимателем или представителем (кроме законного представителя), они вправе указать адрес электронной почты и номер телефона; (28.12.2011 N5667)

  в) предмет спора;

г) цена иска;

д) конкретные факты и обстоятельства, на которых истец основывает свои требования;

е) доказательства, подтверждающие обстоятельства, указанные истцом;

ж) требования истца;

з) правовые основания, на которых истец основывает свои требования;

и) ходатайства истца при наличии таковых:

и.а) о поручении судом ответчику представить имеющиеся у него доказательства, на которых истец основывает свои требования;

и.б) о даче судом указаний соответствующим учреждениям, представить суду все письменные или вещественные документы и материалы, могущие подтвердить отмеченные в иске обстоятельства, в выдаче которых ими было неправомерно отказано истцу;

и.в) о своевременном извещении судом и вызове в судебное заседание свидетелей, могущих подтвердить отмеченные в иске обстоятельства;

и.г) о том, кто может вступить в процесс в качестве соучастника или третьего лица;

и.д) другие ходатайства;

к) перечень приобщенных к иску документов;

л) юридический интерес, предусмотренный статьей 180 настоящего Кодекса, если возбужден иск о признании;

м) доводы истца, касающиеся рассмотрения дела без устного слушания.

  н) доводы истца по поводу рассмотрения спора путем судебной медиации. (18.09.2019 N4955, ввести в действие с 1 января 2020 года. )

  11. В иске могут указываться также нормы Конвенции о защите прав человека и основных свобод, дополнительных протоколов к ней и прецеденты Европейского суда по правам человека по подобным правовым вопросам, которые, по мнению истца, аргументируют обоснованность его требования. (18.10.2022 N1919, ввести в действие на 30-й день после опубликования.)

2. Если иск вносится в суд представителем, к иску должен быть приобщен документ, удостоверяющий полномочия представителя.

  21 . К иску должен прилагаться документ, удостоверяющий уплату государственной пошлины (оригинал).(28.12.2011 N5667)

3. Истец обязан приобщить к иску все указанные в нем доказательства. В случае, если истец по уважительным причинам не может представить доказательства вместе с иском, он обязан указать это в иске. Истец правомочен потребовать разумный срок для представления доказательств.

  31 . Суду должны быть представлены столько копий иска и прилагаемых документов, сколько ответчиков.(28.12.2011 N5667)

  4. Истец, его представитель (если иск вносится представителем) обязан точно указать в иске собственный адрес, адреса ответчиков, свидетелей, а также иных лиц, вызываемых в заседание.

  5. Иск подписывается истцом или его уполномоченным представителем, а в случае, предусмотренном настоящим Кодексом, – также специальным истцом. (14.07.2020 N6839, ввести в действие с 1 января 2021 года.)

 

Статья 179. Иск. (28.12.2011 N5667)

 

Статья 180. Иск о признании

Иск может быть возбужден в связи с установлением прав либо наличия или отсутствия правовых отношений, признания подлинности или недействительности документов, если истец имеет юридический интерес в том, чтобы такое признание произошло по решению суда.

 

Статья 181. Иск о выполнении обязательства

  в будущем

Иск о выполнении обязательства в будущем допускается, если:

а) исковое требование не зависит от ответного выполнения обязательства и дата его выполнения связана с наступлением календарного дня;

б) в соответствии с обстоятельствами оправдано опасение, что должник уклонится от своевременного выполнения обязательства.

 

Статья 182. Объединение и выделение нескольких исковых требований 1. Истец может объединить в одном иске подсудные данному суду несколько требований в отношении одного и того же ответчика независимо от того, имеют или нет эти требования одно и то же основание.

2. Судья, принимающий исковое заявление, может выделить из объединенных требований одно или несколько требований в отдельное производство, если раздельное рассмотрение требований сочтет более целесообразным.

3. При предъявлении требований к нескольким истцам или нескольким ответчикам судья, принимающий исковое заявление, может выделить в отдельное производство одно или несколько требований, если раздельное рассмотрение требований сочтет более целесообразным.

  4. Если в судебном производстве имеется несколько однородных и взаимосвязанных между собой в правовом отношении дел, в которых участвуют одни и те же либо разные стороны, суд вправе по своей инициативе или на основании ходатайства стороны объединить эти дела в одно производство для совместного рассмотрения, если за таким объединением последует более быстрое и правильное рассмотрение спора. Судья, к которому обратились с ходатайством об объединении дел, объединяет имеющееся в своем производстве дело с делом, находящимся в его же производстве или производстве другого судьи, о чем он выносит мотивированное определение.(13.07.2006 N3435)

 

  Статья 183. Регистрация иска (заявления) (28.12.2011 N5667)

  При внесении иска (заявления) в суд канцелярия суда регистрирует иск (заявление) и в случае, если иск (заявление) вносится юридическим лицом, индивидуальным предпринимателем, адвокатом или представителем (кроме законного представителя) либо если иск (заявление) вносится против юридического лица, передает истцу (представителю) отправляемые документы (копии иска (заявления) и приобщенных документов) для их вручения ответчику. Иск (заявление) не регистрируется, если он не удовлетворяет следующих формальных требований (а не требований к содержанию):

а) не внесен по форме, утвержденной Высшим советом юстиции Грузии;

  б) в его форме не указаны реквизиты, предусмотренные подпунктами «а»–«г», «ж», «к», «м» или (и) «н» части первой статьи 178 настоящего Кодекса; (18.09.2019 N4955, ввести в действие с 1 января 2020 года. )

в) к иску не приобщен документ, удостоверяющий уплату государственной пошлины (оригинал) (кроме случая, когда в графе ходатайств указывается ходатайство об освобождении от уплаты государственной пошлины, об отсрочке ее уплаты или сокращении ее размера);

г) к иску не приобщены все документы, указанные в перечне приобщенных документов;

д) к иску не приобщен документ, удостоверяющий полномочия представителя, если иск (заявление) вносится представителем;

е) иск не подписан;

ж) представленное количество копий иска (заявления) и приобщенных к нему документов не соответствует числу ответчиков.

 

Статья 184. Вручение копий иска (заявления) и приобщенных

  документов ответчику (28.12.2011 N5667)

  1. Лицам, предусмотренным статьей 183 настоящего Кодекса, не ранее 5 и не позднее 14 дней после передачи иска (заявления) судье посылается извещение на указанные ими номера телефонов или (и) по указанным ими адресам электронной почты, либо в результате явки в суд им сообщается об отказе в принятии иска (заявления) или о вручении ими отправления (копий иска (заявления) и приобщенных документов) ответчику.

2. Исчисление срока обжалования определения об отказе в принятии иска (заявления) начинается с момента вручения истцом определения, а в случае невручения – на второй день по истечении срока, предусмотренного частью первой настоящей статьи.

3. В случае, предусмотренном частью первой настоящей статьи, истец обязан обеспечить вручение ответчику судебного отправления по почте или через судебного курьера или в отличном порядке вручения, предусмотренном соглашением сторон, или их направление ответчику по электронной почте в 2-месячный срок после передачи ему отправления с соблюдением правил, установленных статьями 70 – 78 настоящего Кодекса. Вручение судебного отправления, посланного по электронной почте, удостоверяется подтверждением, предоставленным адресатом с помощью электронных средств.(8.05.2012 N6144)

  4. В случае, если место нахождения ответчика не известно или вручение ему судебного отправления иным образом не удается, суд на основании ходатайства истца правомочен вынести определение о публичном распространении судебного отправления.

5. Правила, установленные частями первой – 4 настоящей статьи, не распространяются на лиц, предусмотренных статьей 46 настоящего Кодекса, а также на лиц, заключенных под стражу, не имеющих представителя. В таком случае суд обеспечивает направление и вручение ответчику судебного отправления (копий иска (заявления) и приобщенных документов) с соблюдением правил, установленных статьями 70 – 78 этого же Кодекса.

6. Правила, установленные частями первой – 4 настоящей статьи, могут распространяться на лиц, предусмотренных частью 5 этой же статьи, только в случае их согласия.

 

Статья 185. иск. (28,12,2011 N5667)

 

Статья 186. Отказ судьи в принятии иска (28.12.2011 N5667)

1. Судья в 5-дневный срок после поступления иска не примет иск:

а) если иск не подведомствен судебному ведомству;

б) при наличии решения или определения суда об отказе истца от иска, о признании иска ответчиком или об утверждении мирового соглашения сторон;

  б1) при наличии удостоверенного в нотариальном порядке акта о мировом соглашении в рамках нотариальной медиации;(16.03.2012 N5851)

  б2 ) при наличии приказа юридического лица публичного права, входящего в сферу управления Министерства юстиции Грузии, – Национального исполнительного бюро о взыскании суммы задолженности или об утверждении условий мирового соглашения в связи с тем же делом;(8.05.2012 N6145)

б3) при наличии между сторонами соглашения о медиации, согласно которому стороны соглашаются в том, что не обратятся в суд до наступления определенного срока или обстоятельства, – до выполнения условий, предусмотренных указанным соглашением, кроме случая, когда истец может доказать, что без судебного рассмотрения ему будет причинен непоправимый вред; (18.09.2019 N4955, ввести в действие с 1 января 2020 года. )

  в) при наличии в производстве в указанном или другом суде дела относительно спора между теми же сторонами, по тому же предмету и основанию;

г) (18.03.2015 N3220)

г1 ) иск. (19.02.2015 N3096)

  д) если дело не подсудно данному суду;

е) иск.(20.03.2015 N3340)

ж) если от имени заинтересованного лица иск внесен лицом, не имеющим полномочия на производство дела;

з) искл . (30.06.2023 N3447)

  и) при наличии случая, определенного частью 3 статьи 36350 настоящего Кодекса, кроме исключений, предусмотренных частью 4 той же статьи. (15.12.2023 N3947, ввести в действие с 1 мая 2024 года.)

  11. Если иск подан с нарушением требований статьи 178 настоящего Кодекса (кроме нарушения требований подпунктов «з» и «и» части первой и части 3 той же статьи (если истцом указана уважительная причина непредставления доказательств)) или (и) при отсутствии основания для освобождения истца от уплаты государственной пошлины, отсрочки ееуплаты или сокращения ее размера к иску не приобщается подлинник документа, удостоверяющего уплату государственной пошлины, суд: (30.06.2023 N3447)

а) принимает иск, если указанное нарушение несущественно. Нарушение признается несущественным, если оно может быть устранено путем направления истцу судебного поручения, которое не препятствует вручению ответчику копий иска и прилагаемых документов;

б) выносит обоснованное определение об отказе в принятии иска, если указанное нарушение является существенным. Нарушение признается существенным, если его устранение путем направления истцу судебного поручения, которое не препятствует вручению ответчику копий иска и прилагаемых документов, не представляется возможным.

12. В случае, предусмотренном подпунктом «а» части 11 настоящей статьи, суд направляет истцу судебное поручение об устранении всех соответствующих нарушений. Об указанном судебном поручении истец уведомляется вместе с принятием иска или на этапе подготовки дела, в порядке, установленном статьями 70–78 настоящего Кодекса. Это судебное поручение обжалованию не подлежит. Срок устранения указанных нарушений составляет 10 дней. Продление или восстановление данного срока не допускается. В случае неполного исполнения истцом судебного поручения в указанный срок суд правомочен вынести определение об оставлении иска без рассмотрения. (30.06.2023 N3447)

2. Отказ судьи в принятии иска по основаниям, предусмотренным подпунктами «д», «ж» и «з» части первой настоящей статьи, не служит препятствием для повторного обращения лица в суд с тем же иском в случае устранения допущенного нарушения.

 

Статья 187. Определение об отказе в принятии иска

1. Об отказе в принятии иска судья выносит обоснованное определение. В этом определении должны быть указаны все основания для отказа в принятии иска. Если основанием для отказа в принятии иска является то, что дело неподсудно данному суду, судья обязан указать в своем определении, в какой суд следует обратиться истцу. В определении указывается также, как предотвратить обстоятельства, препятствующие возбуждению дела. В случае повторного обращения в суд с тем же иском не допускается отказ в принятии иска по основанию, которое не указывалось в определении об отказе в принятии иска, кроме случая возникновения/выявления этого основания после вынесения указанного определения. (30.06.2023 N3447)

2. Определение судьи об отказе в принятии иска вручается истцу, которому одновременно с этим возвращаются представленные им документы. В случае выявления оснований для отказа в принятии иска после принятия данного иска к производству суд в зависимости от того, каковы эти основания, прекращает производство по делу или оставляет иск без рассмотрения (статьи 272 и 275 настоящего Кодекса). В случае оставления иска без рассмотрения до назначения главного заседания истцу возвращаются 70 процентов суммы уплаченной им государственной пошлины, а в случае оставления иска без рассмотрения при разбирательстве дела в главном заседании государственная пошлина истцу не возвращается.(28.12.2007 N5669)

3. В связи с определением об отказе в принятии иска может быть подана частная жалоба.

Глава XXI 1 .

Судебная медиация (20.12.2011 N5550)

 

Статья 1871 . Судебная медиация (28.12.2011 N5667)

  1. После подачи иска в суд дело, к которому применяется процедура судебной медиации, может быть передано медиатору с целью завершения спора соглашением сторон. (18.09.2019 N4955, ввести в действие с 1 января 2020 года. )

2. Определение о передаче дела медиатору обжалованию не подлежит.

 

  Статья 1872. Нормы, используемые в отношении дел, к которым

  применяется процедура судебной медиации

  (18.09.2019 N4955, ввести в действие с 1 января 2020 года. )

  В отношении дел, к котором применяется процедура судебной медиации, используются правила, установленные Законом Грузии «О медиации», с учетом особенностей настоящего Кодекса.

 

 

Статья 1873 . Споры, к котором применяется процедура

  судебной медиации (28.12.2011 N5667)

1. Судебная медиация может распространяться:

а) на семейно-правовые споры, кроме споров, связанных с усыновлением, признанием усыновления недействительным, отменой усыновления, ограничением в родительских правах, лишением родительских прав, а также насилием в отношении женщин или (и) насилием в семье; (4.05.2017 N767, ввести в действие с 1 июня 2017 года.)

  б) на наследственно-правовые споры;

в) на соседско-правовые споры;

  в1) на трудовые споры, кроме коллективных споров, предусмотренных Органическим законом Грузии «Трудовой кодекс Грузии»; (18.09.2019 N4955, ввести в действие с 1 января 2020 года. )

в2) на споры, связанные с реализацией общего права; (18.09.2019 N4955, ввести в действие с 1 января 2020 года. )

в3) на имущественные споры, если стоимость предмета спора не превышает 20000 лари; (18.09.2019 N4955, ввести в действие с 1 января 2020 года. )

в4) на споры, возникающие из договоров займа, заключенных банковскими учреждениями, микрофинансовыми организациями и небанковскими депозитными учреждениями Грузии (в том числе – из договоров займа, заключенных в электронной форме), если стоимость предмета спора не превышает 10 000 лари; (18.09.2019 N4955, ввести в действие с 1 января 2020 года. )

  в5) на неимущественные споры; (18.09.2019 N4955, ввести в действие с 1 января 2020 года. )

г) на любые другие споры – в случае согласия сторон. (4.05.2017 N767, ввести в действие с 1 июня 2017 года.)

2. В случае, предусмотренном подпунктом «г» части первой настоящей статьи, спор может быть передан медиатору на любой стадии разбирательства дела. (20.12.2011 N5550)

  3. В случаях, предусмотренных подпунктами «а»–«в5» части первой настоящей статьи, судья дает предварительную оценку обстоятельствам соответствующего дела и без согласия сторон, а если в отношении этого же спора была применена возможность частной медиации и она завершилась безрезультатно, – с согласия сторон принимает решение о передаче дела, касающегося спора, медиатору. (18.09.2019 N4955, ввести в действие с 1 января 2020 года. )

 

  Статья 1874 . Отвод медиатора (20.12.2011 N5550)

Отвод медиатора допускается по основанию, предусмотренному частью первой статьи 31 настоящего Кодекса.

 

  Статья 1875 . Срок судебной медиации (20.12.2011 N5550)

1. Срок судебной медиации составляет 45 дней, но не менее 2 встреч.

2. Срок, предусмотренный частью первой настоящей статьи, по соглашению сторон может быть продлен на тот же срок.

 

  Статья 1876 . Последствия неявки сторон для участия в процессе

  судебной медиации (20.12.2011 N5550)

1. Стороны обязаны явиться в назначенные медиатором время и место для принятия участия в процессе судебной медиации.

2. Во время процесса судебной медиации в случае неявки стороны на встречу, назначенную медиатором согласно части первой статьи 1875   настоящего Кодекса, по неуважительной причине, на нее возлагается обязанность по полному погашению судебных расходов, независимо от результатов окончания разбирательства дела в суде, и налагается штраф в размере 150 лари.

3. В случае завершения дела соглашением сторон в процессе судебной медиации на сторону не налагается штраф, предусмотренный частью 2 настоящей статьи.

4. Часть 2 настоящей статьи не применяется в случае, если спор во время рассмотрения дела в суде завершился мировым соглашением сторон.

 

Статья 1877. Завершение процесса судебной медиации

  (18.09.2019 N4955, ввести в действие с 1 января 2020 года. )

  1. В случае завершения спора соглашением сторон в срок, установленный законом для судебной медиации, вопрос об исполнении медиативного соглашения решается в соответствии с главой XLIV 13 настоящего Кодекса.

2. В случае незавершения спора соглашением сторон в срок, установленный законом для судебной медиации, истец может обратиться в суд с требованием о возобновлении производства по делу.

3. Если в 10-дневный срок по истечении срока, установленного законом для судебной медиации, ни одна из сторон не обратится в соответствии с частью 2 настоящей статьи в суд с требованием о возобновлении производства по делу, суд выносит определение об оставлении иска без рассмотрения.

 

  Статья 1878 . Искл. (18.09.2019 N4955, ввести в действие с 1 января 2020 года. )

 

  Статья 1879 . Искл. (18.09.2019 N4955, ввести в действие с 1 января 2020 года. )

 

 

Глава XXII .

  Встречный иск

 

Статья 188. Возбуждение встречного иска

1. Ответчик вправе со дня вручения ему копии иска до завершения предварительной подготовки к устному рассмотрению дела возбудить в отношении истца встречный иск для рассмотрения вместе с первоначальным иском.

2. После пропуска данного срока ответчик вправе возбудить встречный иск до начала судебных прений, если встречный иск не был представлен до завершения предварительной подготовки к устному разбирательству дела по уважительной причине. Уважительной причиной считаются обстоятельства, указанные в части 3 статьи 215 настоящего Кодекса.(13.07.2006 N3435)

 

Статья 189. Условия принятия встречного иска

1. Представление встречного иска возможно с соблюдением существующих правил о представлении иска.

2. Судья принимает встречный иск, если:

а) требование встречного иска направлено к зачету первоначального требования;

б) удовлетворение встречного иска полностью или частично исключает возможность удовлетворения первоначального иска;

в) между встречным и первоначальным исками имеется взаимная связь, и возникший в результате их совместного рассмотрения спор будет разрешен быстрее и правильнее.

3. В результате совместного рассмотрения первоначального и встречного исков суд выносит единое решение, за исключением случаев, предусмотренных частью 2 статьи 245.

 

Статья 190. Отложение рассмотрения дела ввиду возбуждения

встречного иска

1. Если встречный иск возбужден и принят после завершения предварительной подготовки дела, по просьбе истца или по инициативе суда рассмотрение данного дела может быть отложено на другое время.

2. Расходы, вызванные с отложением рассмотрения дела, возлагаются на ответчика, который с опозданием возбудил встречный иск.

 

 

Глава XXIII .

  Обеспечение иска

 

Статья 191. Заявление об обеспечении иска

  1. Истец вправе обратиться в суд с заявлением об обеспечении иска, которое должно содержать указание на обстоятельства, непринятие ввиду которых мер по обеспечению иска затруднит либо сделает невозможным исполнение решения, осуществление нарушенного или оспариваемого права, повлечет непоправимый и прямой ущерб, или ущерб, который не может быть компенсирован наложением на ответчика обязанности по возмещению ущерба. Указанное заявление должно содержать также обоснование того, применение какой меры по обеспечению иска истец считает необходимым. При наличии какого-либо из вышеуказанных обстоятельств суд выносит определение об обеспечении иска. Применение меры по обеспечению иска основывается на предположении суда, что иск может быть удовлетворен. Обсуждение судом материальных и процессуальных предпосылок иска не влияет на окончательное решение суда. (24.06.2016 N5594)

  2. К заявлению, согласно которому лицо требует наложения ареста на недвижимое имущество, должна прилагаться справка из публичного реестра или соответствующий документ, удостоверяющий право собственности ответчика на недвижимое имущество.

3. Если к заявлению об обеспечении иска не прилагается справка из публичного реестра или соответствующий документ, предусмотренный частью 2 настоящей статьи, либо не уплачена государственная пошлина, суд выносит определение о пробеле и предоставляет заявителю срок для его восполнения. В случае невосполнения пробела в установленный срок суд своим определением оставляет заявление без рассмотрения, на что может быть подана жалоба. (13.07.2006 N3435)

4. Меры по обеспечению иска, предусмотренные настоящей главой, не распространяются на финансовый залог (предмет финансового залога), предусмотренный Законом Грузии «О финансовом залоге, взаимозачетах и деривативах», и расчетный счет участника системы, предусмотренной Законом Грузии «О платежной системе и платежных услугах». (20.12.2019 N5679)

  41. Меры по обеспечению иска, предусмотренные настоящей главой, не распространяются на активы, входящие в объединение активов обеспечения, определенное подпунктом «б» пункта первого статьи 2 Закона Грузии «Об облигациях, защищенных ипотекой», кроме случая, когда мера по обеспечению иска применяется исходя из спорного требования кредитора программы, предусмотренного тем же Законом. (29.11.2022 N2116, ввести в действие на 90-й день после опубликования.)

  5. Меры по обеспечению иска, предусмотренные настоящей главой, не распространяются на призовой фонд, определенный подпунктом «к» статьи 3 Закона Грузии «Об устройстве лотерей, азартных и прибыльных игр». (1.12.2017 N1414)

  6. Предусмотренные настоящей главой меры по обеспечению иска не распространяются на принадлежащий Центру отдельный счет, указанный в пункте 8 статьи 9 Закона Грузии «Об обязательном страховании гражданской ответственности владельцев автотранспортных средств, зарегистрированных в иностранном государстве, передвигающихся по территории Грузии». (15.12.2017 N1777, ввести в действие с 1 марта 2018 года.)

7. Меры по обеспечению иска, предусмотренные настоящей главой, не распространяются на принадлежащие страховым брокерам счета пользователей, предусмотренные пунктом 4 статьи 161 Закона Грузии «О страховании». (3.09.2019 N4940)

  71. Меры по обеспечению иска, определенные настоящей главой, не распространяются на пенсионные активы, предусмотренные пунктом 42 статьи 21 Закона Грузии «Об исполнительных производствах», если требование о применении мер по обеспечению иска вытекает из спорного требования в отношении субъекта, определенного соответствующим законом, указанным в том же пункте. (28.06.2023 N3352, ввести в действие с 1 января 2025 года.)

72. Меры по обеспечению иска, определенные настоящей главой, не распространяются на активы, предусмотренные пунктом 4 статьи 21 Закона Грузии «Об исполнительных производствах», если требование о применении меры по обеспечению иска вытекает из спорного требования в отношении субъекта, указанного в том же пункте. (16.11.2023 N3727, ввести в действие с 1 марта 2024 года.)

  73. Меры по обеспечению иска, предусмотренные настоящей главой, не распространяются на активы специальной целевой единицы секьюритизации или ее отдела, определенных Законом Грузии «О преобразовании в ценные бумаги», в случае, предусмотренном пунктом 4 статьи 22 того же Закона. (15.12.2023 N3943, ввести в действие с 1 апреля 2024 года.)

  8. Предусмотренные настоящей главой меры по обеспечению иска на основании обращения Национального банка Грузии в отношении коммерческого банка, находящегося в режиме резолюции в соответствии с Органическим законом Грузии «О Национальном банке Грузии» и Законом Грузии «О деятельности коммерческих банков», не применяются, а применяемые меры по обеспечению иска приостанавливаются на срок, определенный в обращении Национального банка Грузии, который не должен превышать 90 дней. Судья выносит определение в течение 1 дня после обращения Национального банка Грузии. В случае завершения режима резолюции раньше срока, указанного в определении, Национальный банк Грузии обязан уведомить об этом суд, который отменит действие определения о приостановлении. (20.12.2019 N5659)

 

  Статья 192. Заявление об обеспечении иска до возбуждения

  иска в суде

1. Заявление об обеспечении иска в случаях, не терпящих отлагательства, может быть подано в суд до возбуждения иска.

2. В случае удовлетворения судом заявления, предусмотренного частью первой настоящей статьи, иск должен быть внесен в суд в 10-дневный срок после принятия определения. Если лицо, подавшее заявление об обеспечении иска, не возбудит иск в этот срок, суд по своей инициативе либо на основании ходатайства противной стороны выносит определение об отмене мер, принятых им с целью обеспечения иска. (28.12.2007 N5669)

 

  Статья 193. Порядок рассмотрения заявления

  Решение по заявлению об обеспечении иска принимается судом, рассматривающим этот иск, в однодневный срок после подачи заявления, без извещения ответчика.(13.07.2006 N3435)

 

Статья 194. Определение об обеспечении иска

  1. Суд выносит определение об обеспечении иска, которое должно отвечать требованиям, предусмотренным статьей 285 настоящего Кодекса, и в котором должно указываться, какую конкретную из мер по обеспечению избрал суд. В определении об обеспечении иска должна также указываться цена обеспеченного иска. (24.06.2016 N5594)

  2. На определение об обеспечении иска ответчик вправе подать жалобу, которая должна содержать:

а) точное наименование определения об обеспечении иска;

б) указание на то, какой мерой должно быть отменено или изменено определение об обеспечении иска;

в) обстоятельства, по которым должно быть отменено или изменено определение об обеспечении иска. (13.07.2006 N3435)

3. Срок обжалования определения суда об обеспечении иска составляет 5 дней. Не допускается продление данного срока, и его течение начинается с момента передачи ответчику определения об обеспечении иска.(13.07.2006 N3435)

4. Подача иска не приостанавливает исполнения определения об обеспечении, однако суд может на определенное время приостановить исполнение либо отменить уже принятые меры по обеспечению.

  5. В случае неудовлетворения заявления об обеспечении иска суд выносит определение об отказе в обеспечении иска. В случае повторного обращения в суд по тому же предмету и тому же основанию принимается определение об оставлении заявления без рассмотрения, на что может быть подана жалоба.(13.07.2006 N3435)

 

Статья 195. Исполнение определения об обеспечении иска

  Исполнение определения суда об обеспечении иска осуществляется незамедлительно в порядке, установленном для исполнения решений суда.

 

Статья 196. Замена одного вида обеспечения

  иска другим

1. По просьбе сторон допускается замена одного вида обеспечения иска другим.

2. Рассмотрение вопроса замены одного вида обеспечения иска другим допускается на всех стадиях разбирательства дела. Вопрос замены одного вида обеспечения иска другим рассматривается без проведения устного слушания. Судом может быть назначено также устное слушание, если указанное необходимо и содействует исследованию обстоятельств дела. В случае устного слушания стороны уведомляются о времени и месте проведения заседания, однако их неявка не служит препятствием для рассмотрения и разрешения вопроса судом.(15.12.2019 N4037)

3. При обеспечении иска о взыскании денежных сумм ответчик может взамен принятых мер по обеспечению внести на депозитный счет суда истребуемую истцом сумму.

 

  Статья 1961. Изменение предмета обеспечения иска и отделение

  подвергнутого аресту имущества (24.06.2016 N5594)

1. Стоимость подвергнутого аресту имущества не должна существенным образом превышать цену иска, кроме случаев, когда ответчик является владельцем единственной вещи. В таком случае ответчик может с целью изменения предмета обеспечения иска предложить суду другое имущество, равноценное цене иска.

2. Ответчик также может обратиться в суд с заявлением о даче согласия на отделение (выдел в натуре) подвергнутого аресту имущества.

3. Суд рассматривает вопрос об изменении предмета обеспечения и даче согласия на отделение (выдел в натуре) подвергнутого аресту имущества в 5–дневный срок со дня подачи заявления, в устном слушании или без такового. В случае назначения устного слушания стороны извещаются о времени и месте проведения судебного заседания, но их неявка не препятствует рассмотрению и разрешению судом указанного вопроса в срок, установленный настоящей статьей.

4. Если судом будет установлено, что отделение подвергнутого аресту имущества возможно, и имущества, полученного после отделения, будет достаточно для обеспечения иска, он выносит определение о даче согласия на отделение подвергнутого аресту имущества.

5. Если наложение ареста на имущество ответчика подлежит регистрации, в регистрационных данных должна указываться цена обеспеченного иска.

 

  Статья 197. Обжалование определения об обеспечении иска

  1. На определение об отказе в обеспечении иска, о согласии на отмену обеспечения иска, замену одного вида обеспечения иска другим, изменение предмета обеспечения иска или выделение подвергнутого аресту имущества может быть подана жалоба. Срок обжалования определения составляет 5 дней. Не допускается продление данного срока, и его течение начинается с момента передачи стороне определения об обеспечении иска. (24.06.2016 N5594)

  2. Подача жалобы на определение об отмене обеспечения иска или о замене одного вида обеспечения иска другим приостанавливает исполнение данного определения.(13.07.2006 N3435)

 

Статья 1971 . Принятие к производству и рассмотрение

  судом жалобы и направление материалов

  дела в вышестоящий суд

1. Суд принимает жалобу к производству согласно правилам, предусмотренным настоящим Кодексом для суда соответствующей инстанции.

  2. В случае признания судом жалобы допустимой и обоснованной суд удовлетворяет жалобу. В противном случае жалоба вместе с материалами дела на основании судебного определения направляется в вышестоящий суд в 5-дневный срок после принятия определения. В апелляционный суд направляется только судебное определение вместе с заверенными копиями дела или электронными материалами дела, а оригиналы материалов дела остаются в суде, и суд продолжает разбирательство дела в общем порядке. (7.03,2018 N2035)

  3. Срок рассмотрения жалобы и вынесения решения не должен превышать 20 дней с момента ее принятия к производству.(28.12.2007 N5669)

  4. В суде вышестоящей инстанции жалоба рассматривается согласно правилам, установленным статьями 419 и 420 настоящего Кодекса.(13.07.2006 N3435)

 

Статья 198. Меры по обеспечению иска

1. Вопрос о том, какая из мер к обеспечению иска должна быть применена, решается судом в соответствии с заявлением истца.(13.07.2006 N3435)

2. Мерами по обеспечению иска могут быть:

а) наложение ареста на имущество, ценные бумаги и денежные средства, принадлежащие ответчику и находящиеся у него или у других лиц;

б) запрещение ответчику совершать определенные действия;

в) возложение на ответчика обязанности по передаче исполнителю находящейся в его владении вещи в виде секвестра (принудительное управление имуществом); (15.07.2008 N212)

  ( Признать неконституционными в отношении пунктов первого и 2 статьи 21 Конституции Грузии нормативное содержание подпункта «в» части 2 статьи 198, предусматривающее применение мер по обеспечению иска/решения в условиях, когда охраняемое в результате применения указанных мер благо не превышает ущерб, причиненный противной стороне вследствие применения обеспечительных мер; Реш. Конст. Суда №1/5/675,681 30/09/2016)

( Признать неконституционными в отношении пунктов первого, 2 и 4 статьи 24 Конституции Грузии нормативное содержание подпункта «в» части 2 статьи 198, допускающее предоставление временному управляющему полномочия на определение редакционной политики средства массовой информации. Реш. Конст. Суда №1/5/675,681 30/09/2016)

  г) запрещение другим лицам передавать ответчику имущество или выполнять по отношению к нему какие-либо обязательства;

д) приостановление реализации имущества в случае возбуждения иска об освобождении имущества из-под ареста, кроме случая, предусмотренного статьей 70 Закона Грузии «Об исполнительных производствах»; (15.12.2010 N4075)

  е) приостановление действия спорного акта органа государственной власти, органа муниципалитета, организации или должностного лица; (15.07.2020 N6988)

ж) иск. (12.07.2006 N3435)

з) иск. (13.07.2006 N3435)

  и) приостановление исполнения исполнительных документов по делам, возбужденным на основании Закона Грузии "О взаимоотношениях, возникших при пользовании жилым помещением", или относительно которых подано заявление о возобновлении производства по делу. (11.07.2007 N5291)

  к) приостановление полномочий по делам, возбужденным с требованием лишения представительских полномочий или (и) руководящих полномочий партнера общества с солидарной ответственностью или коммандитного общества. (2.08.2021 N888, ввести в действие с 1 января 2022 года.)

3. Суд может применять также другие меры, если это необходимо для обеспечения иска. В случае необходимости допускается несколько видов обеспечения иска.

  ( Признать неконституционными в отношении пунктов первого и 2 статьи 21 Конституции Грузии нормативное содержание первого предложения части 3 статьи 198, предусматривающее применение мер по обеспечению иска/решения в условиях, когда охраняемое в результате применения указанных мер благо не превышает ущерб, причиненный противной стороне вследствие применения обеспечительных мер; Реш. Конст. Суда №1/5/675,681 30/09/2016)

( Признать неконституционными в отношении пунктов первого, 2 и 4 статьи 24 Конституции Грузии нормативное содержание первого предложения части 3 статьи 198, допускающее предоставление временному управляющему полномочия на определение редакционной политики средства массовой информации. Реш. Конст. Суда №1/5/675,681 30/09/2016)

  4. Ликвидатор коммерческого банка, специальный управляющий коммерческим банком или ликвидатор провайдера платежных услуг, микробанка правомочны перевести подвергнутые аресту счета в другой коммерческий банк, другой провайдер платежных услуг, другой микробанк или (и) Национальный банк Грузии в соответствии с Законом Грузии «О деятельности коммерческих банков», Законом Грузии «О платежной системе и платежных услугах» и Законом Грузии «О деятельности микробанков». (22.02.2023 N2621, ввести в действие с 1 июля 2023 года.)

  5. В случаях, предусмотренных Законом Грузии «О владении дематериализованными ценными бумагами», Законом Грузии «О рынке ценных бумаг», Законом Грузии «Об инвестиционных фондах», Законом Грузии «О деятельности коммерческих банков» и Законом Грузии «О деятельности микробанков», ликвидатор или специальный управляющий правомочны перевести арестованные счета по ценным бумагам без изменений к другому производителю счета или в финансовый институт, наделенный соответствующим полномочием. (16.11.2023 N3727, ввести в действие с 1 марта 2024 года.)

 

  Статья 199. Возмещение вреда, вызванного обеспечением иска

  1. В случае, если суд считает, что применением меры к обеспечению иска может быть причинен вред ответчику, он вправе применить меру к обеспечению иска и одновременно потребовать от лица, обратившегося в суд за обеспечением иска, обеспечения возмещения ожидаемого вреда другой стороне. Гарантия по обеспечению может применяться судом также на основании заявления противной стороны.

  2. В случае, предусмотренном частью первой настоящей статьи, лицо, обратившееся в суд с заявлением об обеспечении иска, обязано обеспечить возмещение ожидаемого вреда ответчику в определенный судом срок, который не должен превышать 30 дней. В противном случае судом незамедлительно выносится определение об отмене мер по обеспечению иска, которое может быть обжаловано. Срок обжалования определения составляет 5 дней. Продление данного срока не допускается. (4.04.2018 N2115)

  3. Если принятая мера по обеспечению иска оказалась неоправданной ввиду того, что истцу было отказано в иске и решение вступило в законную силу, либо ввиду того, что судом была отменена мера по обеспечению иска в соответствии с частью 2 статьи 192 или частью 2 статьи 36330 настоящего Кодекса, сторона, в пользу которой осуществлено обеспечение, обязана возместить другой стороне вред, причиненный ей применением меры по обеспечению иска. (18.09.2019 N4955, ввести в действие с 1 января 2020 года. )

 

  Статья 1991 . Отмена решением суда мер по обеспечению (28.12.2007 N5669)

  В случае отказа в принятии иска, отказа в удовлетворении иска, оставления иска без рассмотрения или прекращения производства по делу суд своим решением (определением) отменяет примененную меру по обеспечению иска, которое может быть обжаловано в порядке, установленном законом для обжалования данного решения (определения). В случае заключения сторонами мирового соглашения суд отменяет меру по обеспечению, если стороны не договорились об ином.

 

  Глава XXIV .

  Подготовка дела к рассмотрению в

  главном судебном заседании

 

Статья 200. Цель подготовки дела

1. Если после принятия иска (заявления) дело подлежит рассмотрению судьей, его подготавливает судья, а если в предусмотренном настоящим Кодексом случае дело должно быть рассмотрено коллегиальным судом, его подготавливает один из членов этого суда с тем, чтобы было ускорено его рассмотрение и стало возможным завершение рассмотрения и принятие правильного решения по делу на одном судебном заседании.

2. По поручению судьи дело к судебному рассмотрению может подготовить помощник судьи.

 

Статья 201. Ответ (возражение) ответчика ; (28.12.2011 N5667)

  1. Ответчик обязан после получения копий иска и приобщенных к нему документов в определенный судом срок представить суду свой ответ на иск (возражение) и поставленные в нем вопросы, а также свои соображения по поводу документов, приобщенных к иску, и документ, удостоверяющий отправление истцу копий ответа (возражения) и приобщенных документов. Срок, определенный судом, не должен превышать 14 дней, а по делам сложной категории – 21 день. Продление данного срока не допускается, кроме случая наличия уважительной причины. Ответ (возражение) должен отвечать требованиям, установленным частями 2 и 3 статьи 177 настоящего Кодекса.(28.12.2011 N5667)

11. Если при составлении иска/возражения, предусмотренных частью первой статьи 178/частью 2 статьи 201 настоящего Кодекса, истец/ответчик заявили отказ от рассмотрения спора путем судебной медиации, судья обязан в подготовительном заседании или при собеседовании со сторонами по телефону либо во время видеоконференции выяснить причину этого отказа и разъяснить стороне/сторонам положительные качества и правовые последствия рассмотрения спора путем судебной медиации. (18.09.2019 N4955, ввести в действие с 1 января 2020 года. )

12. Если при составлении иска/возражения, предусмотренных частью первой статьи 178/частью 2 статьи 201 настоящего Кодекса, стороны изъявили согласие на рассмотрение спора путем судебной медиации, дело незамедлительно передается медиатору в порядке, установленном пунктом 3 статьи 4 Закона Грузии «О медиации».

(18.09.2019 N4955, ввести в действие с 1 января 2020 года. )

2. В письменном ответе ответчика должны быть указаны:

а) наименование суда, в который он вносит ответ;

б) фамилии, имена (наименования), основные адреса (фактическое местонахождение), а также при наличии – альтернативные адреса, адреса мест работы, номера телефонов, в том числе – номера мобильных телефонов, адреса электронной почты, номера факсов ответчика, его представителя (если ответ (возражение) вносит представитель), свидетеля, других лиц, приглашаемых на заседание. В ответе (возражении) ответчик или его представитель также могут указать сведения о контактном лице. Если ответчиком является юридическое лицо или индивидуальный предприниматель – сам ответчик, а при наличии его представителя (кроме законного представителя) – его представитель обязаны указать адрес электронной почты и номер телефона;(28.12.2011 N5667)

в) признает ли ответчик иск и в какой части;

г) если ответчик не признает иска, на каких конкретных фактах и обстоятельствах основываются его возражения против иска;

д) доказательства, подтверждающие указанные ответчиком обстоятельства;

е) какими процессуальными средствами ответчик намерен защищаться против иска, в частности намеревается ли он возбудить встречный иск, не отрицает ли допустимость иска;

ж) ходатайства ответчика в случае их наличия:

ж.а) не будет ли заявлен отвод суду или судье и т. д;

ж.б) кто может вступить в процесс в качестве соучастников или третьих лиц;

ж.в) какой свидетель подлежит вызову в судебное заседание;

ж.г) другие ходатайства;

з) перечень приобщенных к ответу документов;

  и) доводы ответчика, касающиеся рассмотрения дела без устного слушания.

  21. В письменном ответе ответчика могут указываться также нормы Конвенции о защите прав человека и основных свобод, дополнительных протоколов к ней и прецеденты Европейского суда по правам человека по подобным правовым вопросам, на которых основана позиция ответчика. (18.10.2022 N1919, ввести в действие на 30-й день после опубликования.)

3. Если ответ вносится в суд представителем, к ответу должен быть приобщен документ, удостоверяющий полномочия представителя.

4. В ответе (встречном иске) в полном объеме и последовательно должны быть отражены доводы ответчика по каждому из указанных в иске фактических обстоятельств и доказательств. В случае несогласия ответчика с каким-либо из приведенных в иске обстоятельств ответчик обязан указать причину и обосновать с использованием соответствующей аргументации; в противном случае он лишается права выполнить данное действие во время рассмотрения дела по существу.(15.12.2010 N4037)

  5. Ответчик обязан приобщить к ответу все указанные в нем доказательства. В случае, если ответчик по уважительным причинам не может представить доказательства вместе с ответом, он обязан указать это в ответе. В противном случае ответчик лишается права на представление доказательств впоследствии. Ответчик правомочен потребовать разумный срок для представления доказательств.

  6. иск. (28.12.2011 N5667)

  7. В случае непредставления возражений в определенный судом срок без уважительных причин судья выносит заочное решение в порядке, установленном главой XXVI настоящего Кодекса.

8. Ответчик может при внесении ответа заявить о своем согласии получать письменные материалы по электронной почте. В таком случае суд, как правило, направляет материалы ответчику по электронной почте.

9. Ответ подписывается ответчиком или его уполномоченным представителем. (28.12.2007 N5669)

 

Статья 202 . иск. (28.12.2011 N5667)

 

Статья 203. Действия, совершаемые судьей с целью подготовки дела

1. С целью подготовки дела для рассмотрения в главном судебном заседании судья может:

а) поручить сторонам дополнить, а в случае необходимости разъяснить представленные ими письменные материалы, дать им предложение представить имеющие значение для дела вещи и документы;

б) затребовать по просьбе сторон доказательства от различных учреждений или граждан, которые не смогли получить сами стороны;

в) решить вопрос допуска на судебный процесс третьих лиц и соучастников;

г) проверить доказательства, если это будет затруднено при рассмотрении дела в суде по существу или повлечет затягивание рассмотрения дела;

д) провести осмотр на месте;

е) дать судебные поручения;

ж) осуществить обеспечение иска;

з) назначить экспертизу, решить вопрос приглашения эксперта;(13.07.2006 N3435)

и) решить вопрос приглашения специалиста;

к) вызвать свидетелей, а также экспертов и специалистов ко дню судебного заседания.

2. Судья может совершать также иные действия, которые будут способствовать подготовке дела к рассмотрению в главном судебном заседании.

 

Статья 204. Приглашение специалиста

1. При совершении того или иного процессуального действия (осмотр на месте, допрос свидетелей, обеспечение доказательств, составление планов и расчетов и т. д) суд может пригласить специалиста.

  11 . Специалист может быть приглашен из соответствующего учреждения. В этом случае руководитель учреждения отдает распоряжение о том, кто из специалистов этого учреждения будет послан в качестве специалиста, о чем уведомляет суд. (25.11.2004 N597)

2. Лицо, приглашенное в качестве специалиста, обязано явиться в суд, провести консультацию, оказать ему техническую помощь.

3. Устная консультация специалиста заносится в протокол судебного заседания, а его письменные ответы приобщаются к делу.

 

Статья 205. Назначение подготовительного заседания

  1. Если представленные письменные материалы дают судье основание предположить, что стороны могут завершить дело мировым соглашением, ответчик признает иск или истец откажется от иска, а также если по мнению судьи интересы должной подготовки дела к судебному рассмотрению требуют этого, судья правомочен в течение 5 дней после получения письменных материалов сторон назначить подготовительное заседание либо собеседование сторон по телефону или в форме видеоконференции, о чем стороны уведомляются в 3-дневный срок после принятия определения. Собеседование с судьей по телефону или в форме видеоконференции осуществляется путем одновременного подключения сторон или их представителей к телефонной линии и фиксируется в виде протокола. В случае, если стороны извещены в установленном законом порядке о собеседовании по телефону или в форме видеоконференции и не удается связаться с одной из сторон или ее представителем, суд правомочен провести собеседование только со второй стороной или ее представителем.(28.12.2011 N5667)

2. При наличии предпосылок для проведения главного судебного заседания судья правомочен по завершении подготовительной части заседания объявить о начале главного заседания.»(25.05.2012 N6315)

 

  Статья 206. Обязанности сторон

  Стороны обязаны выполнять указания судьи в целях подготовки дела. Непредставление письменных материалов или неосуществление других действий без уважительных причин лишает сторону права совершить такое действие во время рассмотрения данного дела по существу. В случае, предусмотренном настоящей статьей, судья вправе за невыполнение его указаний наложить на сторону штраф в размере 50 лари. (28.12.2007 N5669)

 

Статья 207. Определение о рассмотрении дела

  в главном судебном заседании

1. Судья в течение 5 дней после поступления письменных материалов сторон назначает главное судебное заседание для рассмотрения дела по существу, о чем стороны извещаются в 3-дневный срок после получения определения. День рассмотрения дела в главном судебном заседании судья назначает с таким расчетом, чтобы стороны имели возможность подготовиться к устному состязанию.(15.12.2010 N4037)

2. В случае согласия сторон на рассмотрение дела без устного слушания суд может рассмотреть дело без устного слушания, о чем выносит мотивированное определение. О рассмотрении дела без устного слушания суд должен известить стороны заранее.(28.12.2007 N5669)

3. В случае согласия сторон судебное заседание может быть проведено, в том числе – резолютивная часть решения объявлена, посредством видеоконференции.(28.12.2011 N5667)

 

Статья 208. Определение о прекращении производства по делу

1. Если в подготовительном заседании истец откажется от иска или стороны придут к мировому соглашению, судья выносит определение о прекращении производства по делу. В случае заключения мирового соглашения суд тем же определением утверждает условия заключения мирового соглашения. Тот же порядок распространяется в любой стадии судебного разбирательства.(13.07.2006 N3435)

2. Прекращение производства по делу по указанным основаниям влечет последствия, предусмотренные статьей 273. (13.05.1999 N1956)

3. Если на подготовительном заседании ответчик признает иск, судья выносит решение об удовлетворении иска.

  4. До признания иска ответчик должен представить справку о публично-правовом ограничении, подтверждающую, что в отношении предмета спора (вещь, нематериальное имущественное благо) не зарегистрировано публично-правовое ограничение, и содержащую данные, имеющие силу на момент признания иска. (3.06.2016 N5159)

 

Статья 209. Прекращение производства по делу и оставление иска

  (заявления) без рассмотрения во время подготовки дела

При наличии оснований, предусмотренных соответствующими подпунктами статей 272 и 275, во время подготовки дела к рассмотрению в главном судебном заседании судья может прекратить производство по делу или оставить иск (заявление) без рассмотрения, о чем он выносит мотивированное определение.

 

 

Глава XXV .

  Главное судебное заседание

 

Статья 210. Начало главного судебного заседания

  1. В назначенное для рассмотрения дела время суд входит в зал заседания. Судья, а если дело разбирает коллегиальный суд, председательствующий в этом суде открывает главное судебное заседание и объявляет, какое дело будет рассматриваться.

2. Секретарь судебного заседания докладывает суду о явке лиц, приглашенных в связи с рассматриваемым делом, были ли вручены неявившимся лицам повестки в порядке, установленном статьями 70 – 78 настоящего Кодекса, и сведениях о причинах их неявки. Суд устанавливает личности явившихся, проверяет полномочия представителей. Суд вправе предупредить участников процесса и присутствующих в заседании лиц об обязательности выполнения указаний судьи в целях соблюдения порядка и о возможных мерах в отношении нарушителей порядка в судебном заседании. После этого свидетели покидают зал заседаний.(28.12.2007 N5669)

 

Статья 211. Обязательность указаний судьи с

  целью соблюдения порядка

Стороны, представители, свидетели, специалисты, переводчики, а также все граждане, находящиеся в зале судебного заседания, обязаны соблюдать установленный порядок и беспрекословно подчиняться распоряжению судьи.

 

Статья 212. Ответственность за нарушение порядка в

  суде

1. Соблюдение порядка в суде обеспечивает председатель суда, а в Верховном Суде Грузии - заместитель Председателя Верховного Суда. Соблюдение порядка в зале судебного заседания обеспечивает председательствующий в заседании (судья), который правомочен ограничить число лиц, присутствующих в заседании, с учетом количества мест для лиц, присутствующих в зале заседания.

2. Суд предупреждает стороны, что в случае, если они добровольно покинут зал заседания, в отношении них будет вынесено заочное решение.

3. В случае нарушения порядка в судебном заседании, неподчинения распоряжению председательствующего в заседании (судьи) или проявления неуважения к суду председательствующий в заседании (судья) путем совещания на месте выносит распоряжение о наложении штрафа или (и) об удалении из зала заседания участника процесса или (и) лица, присутствующего в заседании. В случае, если лицо, удаленное из зала заседания, продолжает нарушать порядок, судебный мандатури обеспечивает его выдворение из суда, при этом в отношении него может быть применен также штраф или заключение под стражу, предусмотренное настоящей статьей.

4. Если вынесенное председательствующим в заседании (судьей) распоряжение об удалении касается представителя, слушание дела откладывается, кроме случая, когда дело с самого начала находилось в производстве нескольких представителей. О ненадлежащем поведении адвоката судом выносится соответствующее определение, направляемое в Объединение адвокатов.

5. Лицо считается удаленным из зала заседания до завершения судебного разбирательства по данному делу в суде той же инстанции. Председательствующий в судебном заседании (судья) вправе на основании мотивированного ходатайства стороны предоставить лицу, удаленному из зала заседания, возможность вернуться в зал заседания.

6. На нарушителя порядка в судебном заседании, в том числе - на лицо, удаленное из зала заседания, по распоряжению председательствующего в заседании (судьи) может быть наложен штраф в размере от 50 до 500 лари, на производство чего выдается исполнительный лист. В случае, если лицо, на которое наложен штраф, вновь продолжает нарушать порядок, председательствующий в заседании (судья) вправе незамедлительно увеличить размер штрафа в пределах, определенных настоящей частью.

7. В случае, если действия лица в судебном заседании направлены на срыв процесса либо являются проявлением явного или (и) грубого неуважения к суду (судье), участнику или стороне процесса, судебный мандатури по указанию председательствующего в заседании (судьи) обеспечивает задержание лица и составление протокола о его задержании; при этом председательствующий в заседании (судья) составляет обращение, в котором описывает нарушение, и направляет суду (судье), уполномоченному на издание распоряжения. Задержанное лицо незамедлительно, но не позднее 24 часов должно быть представлено суду (судье), куда было направлено обращение и который правомочен вынести распоряжение о заключении под стражу указанного лица на срок до 30 суток. В случае, если суд установит, что к лицу уже было применено предусмотренное настоящей частью заключение под стражу, он правомочен вынести распоряжение о заключении под стражу данного лица на срок не более чем до 60 суток. В районных (городских) судах, в которых дела рассматривают двое или более судей, распоряжение выносит председатель суда, а в случае, если нарушение имело место в заседании, проведенном с участием председателя суда, распоряжение выносит определенный им другой судья. В районных (городских) судах, в которых дела рассматривает один судья, распоряжение выносит председатель ближайшего районного (городского) суда. В случае, если предусмотренное настоящей частью нарушение имело место при рассмотрении дела судьей-магистратом, распоряжение выносит председатель районного (городского) суда, в состав которого входит данный судья-магистрат. В апелляционном суде распоряжение выносит председатель суда, а в случае, если нарушение имело место в заседании, проведенном с участием председателя суда, распоряжение выносит его заместитель или определенный им другой судья. В Верховном Суде Грузии, за исключением Большой палаты, распоряжение выносит председатель одной из палат. При рассмотрении дела в Большой палате Верховного Суда Грузии распоряжение выносит судья, не участвовавший в рассмотрении дела. В случае необходимости задержанное лицо может быть передано полиции. Если распоряжение о заключении под стражу было вынесено в отношении участника процесса, проведение судебного заседания может быть отложено на указанный срок. Распоряжение выносится на основании устного слушания сразу после представления задержанного лица, но не позднее 24 часов.(11.07.2007 N5284)

8. В случае нарушения порядка в суде, проявления неуважения к суду или препятствования нормальному функционированию суда судебный мандатури уполномочен задержать нарушителя порядка, в связи с чем он составляет протокол о задержании. Судебный мандатури обязан незамедлительно, но не позднее 24 часов представить задержанное лицо председателю того же суда, а в Верховном Суде Грузии - заместителю Председателя Верховного Суда. Председатель суда, а в Верховном Суде Грузии - заместитель Председателя Верховного Суда незамедлительно, но не позднее 24 часов после представления задержанного лица правомочен применить в отношении нарушителя полномочия, предусмотренные настоящей статьей.

9. Предусмотренное настоящей статьей распоряжение о наложении штрафа или(и) об удалении из зала заседания принимается без устного слушания и обжалованию не подлежит. (признать неконституционной применительно к пункту первому статьи 42 Конституции Грузии часть 9 статьи 212 Гражданского процессуального кодекса Грузии, за исключением нормативного содержания, касающегося принятия распоряжения о выдворении присутствующего на заседании, без устного слушания. Решение Конституционного Суда от 27.02.2014 № 2/2/558)

  10. При рассмотрении дела о заключении под стражу, предусмотренного настоящей статьей, суд извещает задержанное лицо о времени и месте разбирательства дела. Неявка стороны не влечет отложения заседания. Разбирательство дела начинается с доклада председателя суда (судьи), который объявляет, в отношении кого может быть применено заключение под стражу, разъясняет лицам, участвующим в разбирательстве дела, их права и обязанности, публично зачитывает составленное обращение о нарушении порядка и заслушивает выступления лиц, участвующих в разбирательстве дела. При устном слушании нарушителю (его защитнику) предоставляется возможность представить суду свои соображения и дать объяснения по поводу законности задержания и меры ответственности. Председатель суда (судья), заслушав стороны, путем совещания на месте выносит распоряжение о применении заключения под стражу. Суд (судья), вынесший распоряжение, незамедлительно передает копию распоряжения нарушителю, а также направляет ее в органы внутренних дел Грузии во исполнение. Срок задержания засчитывается в общий срок заключения под стражу.

11. Распоряжение о применении заключения под стражу вступает в силу незамедлительно и может быть обжаловано лицом, в отношении которого применено заключение под стражу, в течение 48 часов после вручения ему в соответствующем порядке копии распоряжения. Поступившую жалобу суд незамедлительно направляет в соответствующий суд (судье). Распоряжение председателя или судьи суда первой инстанции в однократном порядке обжалуется председателю апелляционного суда. Распоряжение председателя, заместителя председателя или судьи апелляционного суда в однократном порядке обжалуется председателю Палаты по административным делам Верховного Суда Грузии. Распоряжение заместителя Председателя Верховного Суда Грузии или председателя Палаты, за исключением Большой палаты, в однократном порядке обжалуется Председателю Верховного Суда Грузии. Распоряжение судьи о нарушении порядка в Большой палате Верховного Суда Грузии в однократном порядке обжалуется судье, не участвовавшему в разбирательстве дела. Жалоба рассматривается без устного слушания, и срок ее рассмотрения не должен превышать 24-х часов со дня ее подачи.(04.12.2009 N2261)

 

Примечание.

По истечении срока, установленного законодательством Грузии для добровольного исполнения штрафа, на лицо вместе со штрафом, налагаемым на основании настоящей статьи, начисляется и пеня:

а) в размере 150 лари - в случае наложения штрафа в размере от 50 до 250 лари;

б) в размере 300 лари - в случае наложения штрафа в размере от 250 до 500 лари.(29.12.2006 N4209)

 

Статья 213. Разъяснение переводчику его обязанностей

  1. Суд разъясняет переводчику его обязанность переводить разъяснения, показания, заявления лиц, не владеющих языком судопроизводства или имеющих ограничение возможностей, исключающее коммуникацию с ними без использования языка жестов, а указанным лицам – переводить содержание разъяснений, показаний, заявлений, оглашаемых в суде документов, а также распоряжения, определения, решения суда. (14.07.2020 N6839, ввести в действие с 1 января 2021 года.)

2. Суд предупреждает переводчика об ответственности в уголовном порядке за заведомо неправильный перевод.

3. В случае неявки переводчика в суд по неуважительной причине или уклонения от исполнения обязанностей, на него налагается штраф в размере 50 лари.(13.07.2006 N3435)

 

Статья 214. Объявление состава суда и разъяснение права отвода

  (13.07.2006 N3435)

Председательствующий (судья) объявляет состав суда, а также кто участвует в качестве эксперта, специалиста, переводчика, секретаря судебного заседания и разъясняет сторонам, что они могут заявить отвод, если такой отвод по уважительной причине не был заявлен ими в подготовительной стадии дела или если дело рассматривает другой судья либо другой состав суда, а не тот, который был известен во время подготовки данного дела к судебному рассмотрению.

 

Статья 215. Рассмотрение ходатайств и заявлений сторон (13.07.2006 N3435)

1. При рассмотрении дела в суде ходатайства подаются в суд в письменной форме, кроме случая, когда сторона заявляет ходатайство в судебном заседании на основании новых существенных обстоятельств. Ходатайство должно быть обоснованным; в нем конкретно должны указываться требование и его аргументация, касающаяся только тех обстоятельств, которые имеют непосредственное отношение к выдвинутому в ходатайстве требованию. Однородные ходатайства представляются суду вместе. Если судья считает, что заявление ходатайства служит затягиванию процесса, он отклоняет данное ходатайство. Если судья считает, что сторона заявляет ходатайство с целью затягивания процесса, он лишает стороны права заявлять ходатайства и переходит к следующей стадии рассмотрения дела.

2. Ходатайства и заявления сторон и их представителей о представлении или истребовании новых доказательств рассматриваются судом только в случае, если в стадии подготовки дела сторона не могла их представить, а также если о них стороне не могло быть известно по объективным причинам и основание их представления возникло в главном заседании, либо если сторона по уважительной причине не смогла обеспечить представление соответствующих ходатайств и заявлений в стадии подготовки дела. В таких случаях по просьбе сторон или по инициативе суда рассмотрение дела может быть отложено.

3. В целях настоящего Закона уважительной причиной считается невозможность представления стороной ходатайства и заявления, вызванная болезнью, смертью близкого родственника или другими исключительными объективными обстоятельствами, делающими невозможным по не зависящим от нее причинам явку на судебный процесс или (и) подачу ходатайства и заявления. Болезнь должна быть удостоверена документом, подписанным руководителем медицинского учреждения, прямо указывающим на невозможность явки на судебный процесс(28.12.2007 N5669)

 

Статья 216. Отложение и продолжение разбирательства

  Дела (13.07.2006 N3435)

1. Отложение разбирательства дела допускается только в предусмотренных законом случаях, на разумный срок. В случае невозможности полноценного расследования и окончания разбирательства дела в том же заседании рассмотрение дела в случае его отложения продолжается со стадии, в которой его разбирательство было отложено. Суд также вправе продолжить рассмотрение дела со стадии, которую он сочтет целесообразной. Стороны обязаны содействовать разбирательству дела в суде в установленный срок.(28.12.2007 N5669)

2. При неявке свидетеля, эксперта и специалиста суд, заслушав мнения сторон, выносит определение о продолжении судебного разбирательства и принятии мер в отношении лиц, не явившихся в суд, или об отложении судебного разбирательства. Судебное разбирательство продолжается, если неявка в суд указанных лиц не мешает всестороннему, полному и объективному исследованию обстоятельств дела.

3. При отложении разбирательства дела суд назначает день нового судебного заседания и об этом уведомляет лиц, явившихся на судебный процесс, что они удостоверяют подписью. Неявившиеся в суд и вновь вступившие в дело лица извещаются о дне нового судебного заседания согласно правилам, установленным статьями 70-78 настоящего Кодекса.

4. В случае согласия сторон судья вправе рассмотреть дело или(и) принять решение в нерабочее время, в том числе - в выходные и праздничные дни.

 

Статья 217. Начало рассмотрения дела (28.12.2007 N5669)

  1. Рассмотрение дела по существу начинается с вопроса суда о том, не желают ли стороны закончить дело заключением мирового соглашения, а затем доклада дела судьей, краткого изложения основных обстоятельств, указанных в иске и возражениях, основанных на материалах дела. Судья должен изложить факты, положенные в основу требования истца, факты, положенные в основу возражения ответчика, факты, не оспариваемые сторонами, и оспариваемые ими факты, а также представленные сторонами доказательства, приобщенные к делу. После доклада дела судья выясняет, не желают ли стороны внести какие-либо дополнения или (и) уточнения.

2. После доклада дела судьей суд в первую очередь заслушивает объяснения истца и участвующих на его стороне третьих лиц, а затем - объяснения ответчика и участвующих на его стороне третьих лиц.

3. Судья определяет сторонам время для выступлений или (и) каждого этапа рассмотрения дела. В исключительных случаях суд вправе, исходя из сложности дела, определить сторонам дополнительное время, которое не повлечет затягивания рассмотрения дела.

 

  Статья 2171 . Рассмотрение гражданских дел, подсудных

  судьям-магистратам (20.11.2009 N2110)

1. Подсудные судьям-магистратам гражданские дела рассматриваются по ускоренной процедуре.

2. Рассмотрение дела по существу начинается с доклада дела судьей, касающегося оспариваемых фактических обстоятельств. После доклада дела судья вправе задавать сторонам вопросы, способствующие установлению имеющих значение для дела фактических обстоятельств и исследованию доказательств, подтверждающих данные обстоятельства. Стороны вправе без предварительного разрешения суда задавать противной стороне и ее представителю вопросы, касающиеся оспариваемых фактических обстоятельств. Суд дает разрешение только о начале процедуры задавания вопросов. Оглашение доказательств обязательным не является. Разбирательство дела завершается прениями и репликами сторон.

 

Статья 218. Действие, выполняемое судьей с целью

  приведения сторон к мировому соглашению

1. Суд должен всемерно способствовать и принимать все предусмотренные законом меры к тому, чтобы стороны закончили дело заключением мирового соглашения. С целью окончания дела заключением мирового соглашения судья вправе по собственной инициативе или ходатайству сторон объявить перерыв в ходе судебного заседания и в отсутствие других лиц заслушать только стороны или только их представителей.(28.12.2007 N5669)

2. Судья вправе указать на возможные последствия разрешения спора и предложить сторонам условия заключения мирового соглашения.(13.07.2006 N3435)

  21. До завершения дела заключением мирового соглашения стороны должны представить справку о публично-правовом ограничении, подтверждающую, что в отношении предмета спора (вещь, нематериальное имущественное благо) не зарегистрировано публично-правовое ограничение, и содержащую данные, имеющие силу на момент заключения сторонами мирового соглашения.(3.06.2016 N5159)

  3. Судья может предложить сторонам возможность завершения спора соглашением путем передачи дела медиатору. (20.12.2011 N5550)

 

Статья 219. Указание на новые обстоятельства

1. Стороны ограничены в том, чтобы во время заслушивания их объяснений представить новые доказательства или указать на новые обстоятельства, о которых не было заявлено в иске или возражениях либо в стадии подготовки дела, за исключением случая, когда о них не было заявлено в свое время по уважительным причинам.(28.12.2007 N5669)

  2.В случае, предусмотренном частью первой настоящей статьи, представление новых доказательств или ссылка на новые обстоятельства не может стать основанием отложения рассмотрения дела, кроме случая, когда исходя из сложности или (и) объема представленных доказательств ознакомиться с ними в судебном заседании невозможно, а также если стороны аргументировано ссылаются на необходимость представления опровергающих их доказательств и суд признает, что представляемые доказательства имеют существенное значение для дела.(28.12.2007 N5669)

3. В случае отложения рассмотрения дела суд руководствуется статьей 216.

 

Статья 220. Получение разъяснений от явившегося лица

Если на судебное заседание явится только одна сторона, суд получает разъяснение от этой стороны.

 

Статья 221. Вопросы, задаваемые сторонами

  Стороны вправе без предварительного разрешения суда задавать вопросы противной стороне и ее представителю. Суд дает разрешение только о начале процедуры задавания вопросов. Если вопрос является неуместным или не относящимся к делу и не служит исследованию и установлению обстоятельств дела, суд по просьбе стороны или по своей инициативе может снять такой вопрос. Вопрос может быть признан неуместным или не относящимся к делу и снят судьей - единолично, а в случае рассмотрения дела коллегиальным судом, -судом коллегиально.(20.11.2009 N2110)

 

Статья 222. Вопросы, задаваемые судьями

Судья, рассматривающий дело единолично, председательствующий в коллегиальном суде и любой его член вправе задавать сторонам вопросы, способствующие полному и точному определению обстоятельств, имеющих значение для разрешения дела, выявлению и представлению в суд доказательств для подтверждения этих обстоятельств, выяснению их достоверности.

 

Статья 223. Руководство состязанием сторон

1. Состязанием сторон руководит суд. Он: открывает, ведет и прекращает состязание; предоставляет сторонам слово; лишает сторон слова, если это не связано с делом и служит затягиванию процесса или если сторона пропустит определенное ей для слова время; лишает слова всех, кто ему не подчиняется; в случае необходимости, исходя из интересов рассмотрения дела определяет сторонам время для завершения слова; принимает решения по вопросам, возникающим во время устного состязания, и оглашает эти решения.(28.12.2007 N5669)

2. Суд принимает предусмотренные настоящим Кодексом меры с тем, чтобы дело было исследовано всесторонне, излишне не затянулось и не осложнилось состязание сторон и завершилось рассмотрение дела как можно скорее - на одном судебном заседании и, если это возможно, - без перерыва.

 

Статья 224. Порядок изменения иска истцом и разрешения вопросов

  о возбуждении ответчиком встречного иска

1. В случае изменения истцом основания или предмета иска или увеличения искового требования суд руководствуется порядком, установленным статьей 83.

2. В случае возбуждения ответчиком встречного иска и его принятия судом суд руководствуется порядком, установленным статьями 188-190.

 

Статья 225. Рассмотрение и проверка

  представленных доказательств

1. Суд, заслушав объяснения сторон и третьих лиц, вправе по ходатайству сторон или собственной инициативе рассматривать и проверять спорные доказательства. Рассмотрение и проверка письменных доказательств не подразумевает разглашения их содержания и прочтения в судебном заседании. Суд в процессе рассмотрения и проверки доказательств обращается к сторонам по поводу представления ими своих доводов относительно спорных доказательств или всех указанных в них обстоятельств, имеющих существенное значение для дела. Суд в соответствии со статьей 104 настоящего Кодекса изымает из дела доказательства и представленные в деле документы, не имеющие значения для дела.

2. Доказательства, рассмотрения и проверки которых стороны не требовали и рассмотрение и проверку которых судья не осуществил по своей инициативе, считаются исследованными.(28.12.2007 N5669)

 

Статья 226. Завершение рассмотрения и проверки доказательств

 

После рассмотрения и проверки доказательств в порядке, установленном статьей 225 настоящего Кодекса, суд объявляет расследование дела законченным, после чего начинаются прения сторон.(28.12.2007 N5669)

 

Статья 227. Прения сторон

1. Прения состоят из выступлений сторон и их представителей.

2. Сначала выступают истец и его представитель, затем - ответчик и его представитель. Третье лицо, заявившее самостоятельные требования на предмет спора в начатом процессе, и его представитель выступают после сторон. Третье лицо, не заявившее самостоятельных требований на предмет спора, и его представитель выступают после истца или ответчика, на стороне которого третье лицо участвует в деле.

 

Статья 228. Реплики

  1. После выступления каждого участника прений они могут выступать повторно в связи с предыдущим выступлением. Право последней реплики всегда принадлежит ответчику и его представителю.

2. После прений сторон суд удаляется для принятия решения, о чем объявляет лицам, присутствующим в зале заседания.

 

Глава XXVI .

Заочное решение

 

Статья 229. Неявка истца

1. В случае неявки в судебное заседание истца, которому извещение направлено в порядке, установленном статьями 70 – 78 настоящего Кодекса, на основании ходатайства ответчика суд может вынести заочное решение об отказе в удовлетворении иска.(15.12.2010 N4037)

2. Если ответчик не требует вынесения заочного решения, суд выносит определение об оставлении иска без рассмотрения, с чем связаны последствия, предусмотренные статьями 276-278. Если ответчик против оставления иска без рассмотрения, суд откладывает рассмотрение дела. В случае повторной неявки истца суд выносит заочное решение.

 

Статья 230. Неявка ответчика

  1. В случае неявки в судебное заседание ответчика, которому извещение направлено в порядке, установленном статьями 70 – 78 настоящего Кодекса, и ходатайства истца о вынесении заочного решения указанные в иске фактические обстоятельства считаются доказанными.(15.12.2010 N4037)

2. Если указанные в иске обстоятельства юридически оправдывают исковое требование, иск удовлетворяется. В противном случае суд отказывает истцу в удовлетворении иска(13.05.1999 N1956)

 

Статья 231. Неявка обеих сторон

Если на судебное заседание не явится ни одна из сторон, которым было направлено извещение в порядке, установленном статьями 70-78, суд выносит определение об оставлении иска без рассмотрения, с чем связаны последствия, предусмотренные статьями 276 и 278.

 

Статья 232. Отказ стороны, явившейся на судебное заседание, от участия в

рассмотрении дела

Неявившейся считается сторона, которая явилась на судебное заседание в назначенное время, однако отказывается от участия в рассмотрении дела.

 

Статья 2321 . Последствия непредставления ответчиком

  ответа (встречного иска) (15.12.2010 N4037)

В случае непредставления ответчиком ответа (встречного иска) в срок, установленный подпунктом «б» части первой статьи 201 настоящего Кодекса, при наличии уважительных причин судья выносит заочное решение без проведения устного слушания. При этом иск будет удовлетворен судьей, если указанные в иске обстоятельства юридически оправдывают исковое требование; в противном случае суд назначает заседание, о чем стороны извещаются в порядке, установленном статьями 70 – 78 настоящего Кодекса. В случае проведения заседания доказательства ответчика не принимаются во внимание, и суд заслушивает доводы ответчика только по правовой стороне искового требования. (15.12.2010 N4037)

 

Статья 233. Недопустимость вынесения заочного

  решения суда

1. Вынесение заочного решения суда в случае неявки стороны не допускается, если:

а) неявившаяся сторона не была приглашена в порядке, установленном статьями 70-78 настоящего Кодекса;

б) суду стало известно, что имели место непреодолимая сила или другие события, которые могли препятствовать своевременной явке стороны в суд;

в) неявившейся стороне были несвоевременно сообщены фактические обстоятельства дела;

г) отсутствуют предпосылки для возбуждения иска.(28.12.2007 N5669)

2. При наличии одного из обстоятельств, указанных в подпунктах "а", "б" и "в" настоящей статьи, суд назначает рассмотрение дела на другое время, о чем сообщает неявившейся стороне и другим лицам, участвующим в деле, а при отсутствии предпосылок возбуждения иска, указанных в подпункте "г", суд прекращает производство по делу в соответствии со статьей 272.

  3. В случае непредставления ответчиком ответа (возражений) вынесение заочного решения не допускается при наличии одного из обстоятельств, указанных в подпунктах «б» и «в» части первой настоящей статьи. (28.12.2007 N5669)

 

Статья 234. Содержание заочного решения

ветствовать требованиям статьи 249 без изложения мотивационной части.

 

Статья 235. Направление копии заочного решения

Копия заочного решения направляется стороне в течение 5 дней после его вынесения. (28.12.2007 N5669)

 

Статья 236. Обжалование заочного решения

Сторона, не явившаяся в судебное заседание, ввиду чего против нее было вынесено заочное решение, а также ответчик в случае, предусмотренном статьей 2321  настоящего Кодекса, вправе подать в суд, вынесший такое решение, жалобу об отмене заочного решения и возобновлении рассмотрения дела. (28.12.2007 N5669)

 

Статья 237. Срок обжалования заочного решения

Срок обжалования заочного решения составляет 10 дней. Исчисление этого срока начинается со дня вручения стороне копии заочного решения в порядке, установленном статьями 70 – 78 настоящего Кодекса. По истечении этого срока заочное решение вступает в законную силу.(28.12.2007 N5669)

 

Статья 238. Содержание жалобы

1. Жалоба о пересмотре заочного решения и возобновлении дела должна содержать:

а) наименование суда, вынесшего заочное решение;

б) наименование лица, внесшего жалобу;

в) обстоятельства, подтверждающие, что неявка в судебное заседание или непредставление ответа (возражений) были вызваны уважительными причинами;(28.12.2007 N5669)

г) просьбу внесшего жалобу лица о том, в каких пределах должно быть изменено решение;

д) перечень прилагаемых к жалобе материалов.

2. Жалоба, подписанная стороной или ее представителем, представляется суду в количестве копий, соответствующем числу участвующих в деле сторон.

 

Статья 239. Действия суда после принятия жалобы

1. Суд, вынесший заочное решение, вопрос принятия жалобы решает без уведомления сторон.

2. О принятии жалобы судья выносит определение, в котором указывается день повторного рассмотрения дела, о чем сообщает сторонам. Внесение частной жалобы на такое определение суда не допускается.

3. Если суд не считает допустимым принятие жалобы, он выносит определение об этом, на которое может быть внесена частная жалоба.

 

Статья 240. Новое решение

1. Жалоба рассматривается в судебном заседании. Неявка сторон не препятствует рассмотрению жалобы. Если в результате рассмотрения жалобы обнаружится, что заочное решение подлежит отмене, суд определением отменяет заочное решение, после чего начинается рассмотрение иска.(13.07.2006 N3435)

  11 . Если в результате рассмотрения жалобы было выявлено, что заочное решение, вынесенное в соответствии со статьей 2321   настоящего Кодекса, подлежит отмене по тому основанию, что непредставление ответа (возражений) было вызвано уважительными причинами, суд определением отменяет заочное решение и восстанавливает ответчику срок для представления ответа (возражений), предусмотренный частью 2 статьи 201 настоящего Кодекса.(28.12.2007 N5669)

  2. Если не существует основания для отмены заочного решения, суд выносит определение о неудовлетворении жалобы и оставлении в силе заочного решения.

3. Определение суда об отказе в удовлетворении жалобы и об оставлении в силе заочного решения обжалуется вместе с заочным решением в апелляционном порядке. (13.07.2006 N3435)

4. Расходы, вызванные неявкой, возлагаются на неявившуюся сторону независимо от того, полностью или частично выиграла она дело в результате обжалования.

 

Статья 241. Основания отмены заочного

  решения

Заочное решение должно быть отменено и возобновлено рассмотрение дела, если существуют основания, предусмотренные статьей 233, или если неявка стороны была вызвана иной уважительной причиной, о которой она не могла своевременно сообщить суду.

 

Статья 242. Второе заочное решение

  1. Сторона не вправе подать жалобу с требованием отмены заочного решения, если в отношении нее однажды уже было вынесено заочное решение.

2. На повторное заочное решение суда может быть подана только апелляционная жалоба. (13.07.2006 N3435)

 

  Глава XXVII .

  Решение суда

 

Статья 243. Окончательное решение

1. Постановление суда первой инстанции, которым дело разрешается по существу, выносится судом в форме решения.

2. Если решение выносится коллегиальным судом, оно постановляется большинством голосов. Ни один судья не имеет права воздержаться от голосования. Председательствующий голосует после судей. Судья, который не согласен с большинством, может в письменной форме изложить свое особое мнение. Особое мнение приобщается к делу, однако в зале судебного заседания не оглашается. Судьи не имеют права предавать огласке обсуждение, состоящееся во время совещания.

  3. Если решение выносится коллегиальным судом, решение формулирует председатель или один из судей данного суда, а подписывают все судьи, участвовавшие в его постановлении, в том числе – судья, имеющий особое мнение. В случае внесения в решение исправления до подписей судей делается примечание.(28.12.2011 N5667)

 

Статья 244. Вопросы, которые должны быть

  разрешены при вынесении решения

При вынесении решения суд оценивает доказательства, определяет, какие обстоятельства, имеющие существенное значение для дела, установлены и какие - не установлены, какой закон должен быть применен по данному делу и подлежит ли иск удовлетворению.

 

Статья 245. Частичное решение

1. Если одно из нескольких требований, содержащихся в одном иске, а также из требований, предъявленных несколькими истцами или к нескольким ответчикам, выяснено и подготовлено для вынесения решения, суд может по просьбе сторон вынести частичное решение в отношении данного требования.

2. Частичное решение по просьбе заинтересованной стороны суд может вынести также в том случае, если был возбужден встречный иск, выяснен и подготовлен к вынесению один из них - иск или встречный иск.

 

  Статья 246. Предварительное (промежуточное) решение

1. Если спорным является как фактическое основание искового требования, так и его объем (размер), суд может вынести предварительное решение о фактическом основании искового требования.

2. Такое предварительное решение может быть обжаловано в апелляционном порядке. После вступления в законную силу оно будет иметь преюдициальную силу для второго решения суда, которое определяет объем требования.

 

Статья 247 . иск. (28.12.2011 N5667)

 

Статья 248. Пределы решения суда

Суд не вправе присвоить стороне своим решением то, чего она не требовала, или больше того, чем она требовала.

 

Статья 249. Содержание решения

1. Решение состоит из вводной, описательной, мотивировочной и резолютивной частей.

2. В вводной части решения указываются время и место его вынесения, наименование и состав суда, вынесшего решение, секретарь судебного заседания, стороны, представители, предмет спора.

3. Описательная часть решения должна содержать краткое изложение требований истца, позицию ответчика в связи с требованием истца, установленные судом обстоятельства, доказательства, на которых суд основывает свои выводы, доводы, по которым суд отвергает те или иные доказательства.(28.12.2007 N5669)

4. В мотивировочной части решения должны быть указаны правовая оценка и законы, которыми руководствовался суд. В мотивировочной части решения могут указываться также прецеденты Европейского суда по правам человека по подобным правовым вопросам, которыми руководствовался суд. (18.10.2022 N1919, ввести в действие на 30-й день после опубликования.)

5. Резолютивная часть решения должна содержать заключение суда об удовлетворении иска или об отказе в иске полностью или частично, указание о распределении судебных расходов, а также на срок и порядок обжалования решения.

 

Статья 250. Изложение резолютивной части решения

  Если стороны требуют решения без обоснования по мотиву согласия с этим решением и отказываются от его обжалования, суд вправе ограничиться изложением резолютивной части решения. Суд спрашивает у сторон, желают ли они получить обоснованное решение и обжалуют ли они данное решение. Если стороны отказываются от его обжалования, они должны подтвердить такое заявление своими подписями. (13.07.2006 N3435)

 

  Статья 251. Определение порядка и срока исполнения решения,

  обеспечение исполнения

Если суд установит определенный порядок и срок исполнения решения или примет меры к обеспечению его исполнения, это указывается в решении.

 

Статья 2511. Решения по делам, связанным с правами

  Несовершеннолетних

(20.09.2019 N5014, ввести в действие с 1 сентября 2020 года.) (21.05.2020 N5914)

1. При принятии и обосновании решений по делам, связанным с правами несовершеннолетних, суд отдает предпочтение наилучшим интересам несовершеннолетних.

2. В целях преимущественного учета наилучших интересов несовершеннолетних решения суда должны быть обоснованными по соответствующим базисным критериям, определенным частью 3 статьи 81 Кодекса о правах ребенка.

 

Статья 252. Решение о взыскании денежных сумм с юридических лиц

При вынесении решения о взыскании денежных сумм с юридического лица суд может по ходатайству сторон в резолютивной части указать на характер взыскиваемой суммы, а также - с какой суммы ответчика должна быть списана в банке возложенная сумма.(28.06.2000 N407)

 

Статья 253. Решение о присуждении имущества или взыскании его

  стоимости

При присуждении имущества в натуре в решении суда указывается стоимость этого имущества, которая должна быть взыскана с ответчика, если при исполнении решения указанного имущества у него не окажется.

 

Статья 254. Решение, обязывающее ответчика

  совершить определенные действия

1. При вынесении решения, обязывающего ответчика совершить определенные действия, не связанные с передачей имущества или денежных средств, суд в том же решении может указать, что если ответчик не выполнит решения в течение установленного срока, истец вправе совершить эти действия и взыскать с ответчика необходимые расходы.

2. Если указанные действия могут быть совершены только ответчиком, суд устанавливает в решении срок, в течение которого решение должно быть исполнено.

 

Статья 255. иск. (28.12.2007 N5669)

 

Статья 256. Решение в пользу нескольких истцов

  или против нескольких ответчиков

1. Если решение вынесено в пользу нескольких истцов, суд указывает, какая доля принадлежит каждому из них или что право взыскания является солидарным.

2. Если решение вынесено против нескольких ответчиков, суд указывает, какую долю решения каждый из них должен выполнить или что их ответственность является солидарной.

 

Статья 257. Вынесение решения

  1. По завершении устного разбирательства дела оглашается резолютивная часть решения. Судья вправе огласить резолютивную часть решения, не удаляясь в совещательную комнату. В исключительных случаях исходя из сложности разрешения дела по существу судья вправе отложить оглашение резолютивной части решения на разумный срок, но не более чем на один месяц. Об указанном судья выносит мотивированное определение, о чем сообщает сторонам по окончании заседания, и определяет дату оглашения резолютивной части решения. Председательствующий в заседании или судья, огласивший решение, разъясняет порядок и сроки его обжалования. Председательствующий в заседании или судья также вправе разъяснить сторонам содержание решения и правовые основания его вынесения.(28.12.2007 N5669)

2. Суд в 14-дневный срок после объявления резолютивной части решения подготавливает обоснованное решение для передачи сторонам.

3. Срок, определенный частью 2 настоящей статьи, для кассационного суда составляет один месяц. (13.07.2006 N3435)

  4. Суды правомочны объявлять обоснованные решения по делам, подсудным судьям-магистратам, а также по требованию сторон по другим делам, которые отражаются в протоколах судебных заседаний. В таком случае суды более не подготавливают решения в письменной форме. Сторонам по требованию передаются выписки из протоколов судебных заседаний, действительность которых удостоверяется председательствующими в заседаниях. (15.12.2010 N4037)

 

Статья 2571 . Вынесение решений по делам, по которым

  апелляционная жалоба не допускается

По делам, по которым апелляционная жалоба не допускается, судья оглашает резолютивную часть решения, разъясняя при этом мотивы решения, что меняет описательную и мотивировочную части решения. Разъяснения судьи отражаются в протоколе судебного заседания. В этом случае судья не обязан выносить мотивированное решение. (28.12.2007 N5669)

 

Статья 258. иск. ( 13.07.2006 N3435)

 

Статья 259. Направление копий решения сторонам

  Сторонам на основании их заявлений направляются копии решения суда не позднее 3 дней после подачи заявлений. Копии заявлений подписывает секретарь канцелярии суда и заверяет печатью суда.

 

  Статья 2591 . Вручение сторонам копии решения (15.12.2010 N4037)

  1. В случае, если при объявлении решения присутствует лицо, имеющее право на обжалование решения, или если указанному лицу была известна дата объявления решения в порядке, установленном законодательством Грузии, сторона, желающая обжаловать решение (ее представитель), обязана не ранее 20 и не позднее 30 дней с момента объявления резолютивной части решения явиться в суд и получить копию решения; в противном случае исчисление срока обжалования начинается на 30-й день после объявления решения. Продление и возобновление данного срока не допускается.

2. Направление и вручение копии решения лицам, предусмотренным статьей 46 настоящего Кодекса, а также лицам, заключенным под стражу, не имеющим представителей, обеспечивает суд в порядке, установленном статьями 70 – 78 этого же Кодекса.

 

Статья 260. Исправление описок и явных арифметических ошибок в

  решении

1. Суд может по просьбе сторон или по своей инициативе исправить допущенные в решении описки или явные арифметические ошибки. Если суд считает целесообразным, вопрос внесения исправлений может быть решен в судебном заседании. Сторонам сообщаются время и место заседания, однако их неявка не является препятствием для рассмотрения вопроса внесения в решение исправлений.

2. На определение суда о внесении исправлений в решение может быть подана частная жалоба.

 

Статья 261. Дополнительное решение

1. Суд, вынесший решение, может по своей инициативе или по просьбе сторон вынести дополнительное решение, если:

а) по требованию, о котором стороны представили доказательства и дали разъяснения, не было вынесено решения;

б) суд, решивший вопрос о праве, не указал размера суммы, подлежащей уплате, подлежащего передаче имущества или действий, которые должен совершить ответчик;

в) судом не разрешен вопрос о судебных расходах.

2. Вопрос о вынесении дополнительного решения может быть поставлен в течение 7 дней после объявления решения. Продление этого срока не допускается.

3. Дополнительное решение выносится судом в судебном заседании, о чем сообщается сторонам, однако их неявка не является препятствием для вынесения такого решения.

  31 . Вопрос, предусмотренный подпунктом «в» части первой настоящей статьи, рассматривается без проведения устного слушания. Судом может быть назначено также устное слушание, если указанное необходимо и содействует исследованию обстоятельств дела. В случае устного слушания стороны уведомляются о времени и месте проведения заседания, однако их неявка не служит препятствием для рассмотрения и разрешения вопроса судом.(15.12.2010 N4037)

4. Дополнительное решение может быть обжаловано в апелляционном порядке.

5. На определение суда об отказе в вынесении дополнительного решения может быть подана частная жалоба.

 

Статья 262. Разъяснение решения (15.07.2008 N212)

  1. Суд, вынесший решение, вправе по заявлению сторон или исполнителя в целях содействия исполнению решения разъяснить решение без изменения резолютивной части только в случае, когда неясно содержание резолютивной части. Подача заявления о разъяснении решения допускается до исполнения решения и истечения срока, в течение которого решение может быть исполнено. Суд правомочен разрешить вопрос о разъяснении решения без устного разбирательства. В случае проведения заседания сторонам направляется уведомление, однако их неявка не может служить препятствием для рассмотрения вопроса о разъяснении решения.

2. Суд рассматривает заявление, предусмотренное частью первой настоящей статьи, в месячный срок со дня его подачи.

3. На определение суда о разъяснении решения может быть подана частная жалоба.

 

Статья 263. Отсрочка или рассрочка исполнения решения,

изменение способа и порядка исполнения решения

1. Суд, вынесший решение по делу, вправе по просьбе сторон с учетом их имущественного положения и других обстоятельств в разовом порядке отложить исполнение решения сроком до 3 месяцев либо рассрочить его исполнение в течение одного года, а также изменить способ и порядок его исполнения.(13.07.2006 N3435)

2. Суд вправе рассмотреть заявления сторон без устного слушания. В случае проведения заседания стороны извещаются о времени и месте его проведения, однако их неявка не является препятствием для разрешения поставленного перед судом вопроса.(28.12.2007 N5669)

3. На определение суда об отсрочке или рассрочке исполнения решения, а также об изменении способа или порядка исполнения решения может быть подана частная жалоба.

 

  Глава XXVIII .

  Законная сила решения суда.

  Немедленное исполнение решения

  Статья 264. Вступление решения суда в законную силу

  1. Решение суда первой инстанции вступает в законную силу:

а) по объявлении, если не допускается обжалование в апелляционном порядке;

б) по истечении срока обжалования в апелляционном порядке, в случае допустимости апелляционного обжалования решения, если оно не было обжаловано в таком порядке;

в) после вступления в законную силу определения апелляционного суда, который оставил обжалованное решение без изменения.(23.06.2005 N1740)

  г) если после оглашения решения стороны в письменной форме откажутся от его обжалования в апелляционном порядке.(13.07.2006 N3435)

2. Решение (определение) апелляционного суда, если оно не было обжаловано, вступает в законную силу по истечении срока его обжалования в кассационном порядке, а если оно было обжаловано, - после рассмотрения дела в кассационном порядке, при условии, что не отменено решение (определение) апелляционного суда. Решение (определение) апелляционного суда также вступает в законную силу, если после оглашения решения (определения) стороны в письменной форме откажутся от его обжалования в кассационном порядке.(13.07.2006 N3435)

3. Решение (определение) кассационного суда вступает в законную силу немедленно, по его объявлении.

 

Статья 265. Отмена или изменение вступившего в законную силу решения Отмена или изменение вступившего в законную силу решения допускается лишь в случае и порядке, которые установлены настоящим Кодексом.

 

Статья 266. Последствия вступления решения в законную силу

После вступления решения в законную силу стороны, а также их правопреемники не могут заново заявить в суде те же исковые требования на том же основании, а также оспаривать в другом процессе факты и правовые отношения, установленные решением.

 

Статья 267. Принудительное исполнение решения

  Принудительное исполнение решения допускается лишь после его вступления в законную силу.

 

  Статья 2671. Порядок рассмотрения и разрешения вопросов, связанных с исполнением судебных решений (05.12.2000 N638)

  1. Вопросы, связанные с исполнением судебных решений, могут быть рассмотрены без устного слушания. В случае проведения заседания стороны извещаются о времени и месте его проведения, однако их неявка не является препятствием для разрешения поставленного перед судом вопроса.(28.12.2007 N5669)

2. Решение принимается в форме определения. По определению суда о вопросах, связанных с исполнением решения, в суд может быть подана частная жалоба.

 

Статья 2672 . Поворот исполнения решения суда (13.07.2006 N3435)

  1. В случае отказа в удовлетворении иска полностью или в части прекращения производства по делу или оставления иска без рассмотрения после отмены приведенного в исполнение решения и принятия нового решения истец должен возместить ответчику все расходы, понесенные им в пользу истца по отмененному решению.

2. Вопрос о повороте исполнения решения на основании заявления ответчика решает суд, вынесший новое решение или определение.

 

Статья 268. Решения, подлежащие немедленному исполнению

  1. Суд может по просьбе сторон обратить к немедленному исполнению полностью или в части решения:

а) о присуждении алиментов;

б) о присуждении платежей с целью возмещения ущерба, вызванного увечьем или иным повреждением здоровья, а также смертью кормильца;

в) о выдаче работнику заработной платы не свыше, чем за 3 месяца;

г) о восстановлении на работе незаконно уволенного или переведенного работника;

д) иск. (13.07.2006 N3435)

  д1) об истребовании недвижимой вещи из незаконного владения;

(11.12.2015 N4626)

  е) вынесенные решения о векселе и чеке;

ж) по всем другим делам, если задержка исполнения решения ввиду особых обстоятельств может причинить взыскивающему значительный ущерб или если исполнение решения окажется невозможным.

  (Признать неконституционными в отношении пункта первого статьи 21 Конституции Грузии нормативное содержание подпункта «ж» части первой статьи 268 Гражданского процессуального кодекса Грузии, предусматривающее незамедлительное исполнение решения суда о передаче в собственность спорного имущества, когда охраняемое в результате указанного благо не превышает ущерб, причиненный вследствие задержки исполнения;) Реш. Конст. Суда №1/5/675,681 30/09/2016)

  11 . Решения суда первой инстанции по спорам, вытекающим из условий договора, должны быть обращены к немедленному исполнению в случае, если это прямо предусмотрено договором. На подобные случаи не распространяются требования, предусмотренные частями 2 и 3 настоящей статьи. Подача третьим лицом иска по тому же предмету спора не приостанавливает исполнение решения.(29.06.2007 N5124)

  ( Признать неконституционными применительно к пункту первому статьи 31 Конституции Грузии первое и 2 предложения в части 11 статьи 268 Гражданского процессуального кодекса Грузии; Первое и 2 предложения в части 11 статьи 268 Гражданского процессуального кодекса Грузии признать утратившими силу с первого октября 2023 года. Решение Конституционного Суда Грузии от 11.04.2023 №2/3/1421,1448,1451)

12. Решения, принятые по делам, связанным с правами несовершеннолетних, подлежат немедленному исполнению, если это продиктовано наилучшими интересами несовершеннолетних, что указывается в тех же решениях. (20.09.2019 N5014, ввести в действие с 1 сентября 2020 года.) (21.05.2020 N5914)

2. При допущении немедленного исполнения решения суд может потребовать от истца обеспечение поворота исполнения решения на случаи отмены решения суда.

3. Немедленное исполнение решения не допускается, если невозможно точно вычислить ущерб, который может быть причинен противной стороне, ввиду чего другая сторона не сможет его обеспечить.

 

Статья 269. Рассмотрение вопроса о незамедлительном

  исполнении решения ( 15.12.2010 N4037)

  Вопрос о незамедлительном исполнении решения может рассматриваться в том же заседании, в котором было вынесено решение. Если вопрос о незамедлительном исполнении решения не рассматривался в указанном заседании, он рассматривается без устного слушания. В случае проведения заседания стороны уведомляются о времени и месте его проведения, однако их неявка не служит препятствием для рассмотрения и разрешения вопроса судом. (Признать неконституционными в отношении пунктов первого и 3 статьи 42 Конституции Грузии нормативное содержание второго предложения статьи 269 Гражданского процессуального кодекса Грузии, предусматривающее рассмотрение и разрешение вопроса о незамедлительном исполнении основания подпункта «ж» части первой статьи 268 этого же Кодекса без устного слушания; Реш. Конст. Суда №1/5/675,681; 30/09/2016)

( Признать неконституционными применительно к пункту первому статьи 31 Конституции Грузии нормативное содержание 2-го предложения статьи 269 Гражданского процессуального кодекса Грузии, которое предусматривает на основании части 11 статьи 268 этого же кодекса рассмотрение и разрешение вопроса о незамедлительном исполнении решения без устного слушания.

Нормативное содержание 2-го предложения статьи 269 Гражданского процессуального кодекса Грузии, которое предусматривает на основании части 11 статьи 268 этого же кодекса рассмотрение и разрешение вопроса о незамедлительном исполнении решения без устного слушания, признать утратившим силу с момента опубликования. Решение Конституционного Суда Грузии от 11.04.2023 №2/3/1421,1448,1451)

 

  Статья 270. Обжалование определения суда о немедленном

исполнении

На определение суда о немедленном исполнении решения может быть подана частная жалоба, которая не приостанавливает выполнения данного определения.

 

Статья 271. Обеспечение исполнения решения

Суд может обеспечить исполнение решения, которое не передано для немедленного исполнения в соответствии с правилами, установленными главой XXIII.

  ( Признать неконституционными в отношении пунктов первого и 2 статьи 21 Конституции Грузии нормативное содержание статьи 271 Гражданского процессуального кодекса Грузии, предусматривающее применение мер по обеспечению иска/решения в условиях, когда охраняемое в результате применения указанных мер благо не превышает ущерб, причиненный противной стороне вследствие применения обеспечительных мер; Реш. Конст. Суда №1/5/675,681; 30/09/2016)

( Признать неконституционными в отношении пунктов первого, 2 и 4 статьи 24 Конституции Грузии нормативное содержание статьи 271 Гражданского процессуального кодекса Грузии, допускающее предоставление временному управляющему полномочия на определение редакционной политики средства массовой информации. Реш. Конст. Суда №1/5/675,681; 30/09/2016)

 

 

  Глава XXIX .

  Завершение производства по делу без

вынесения решения

 

Статья 272. Прекращение производства по делу

Суд по заявлению сторон или по своей инициативе прекращает производство по делу, если:

а) дело не должно быть рассмотрено в суде ввиду того, что согласно закону его рассмотрение входит в компетенцию другого ведомства;

  а1 ) отсутствует предмет спора;(28.12.2007 N5669)

б) существует вступившее в законную силу решение или определение суда, вынесенное в связи со спором между теми же сторонами, по тому же предмету и тому же основанию; (28.12.2007 N5669)

в) истец отказался от иска;

г) стороны достигли мирового соглашения;

  г1) составлено медиативное соглашение или сторона международного медиативного соглашения представила суду международное медиативное соглашение, которым оспариваемый вопрос уже разрешен; (22.06.2021 N668, ввести в действие на 15-й день после опубликования.)

д) после смерти гражданина или ликвидации юридического лица, являющегося одной из сторон дела, исходя из спорных правовых отношений правопреемство не допускается; (28.12.2007 N5669)

  д1 ) существует случай, предусмотренный подпунктом «а» статьи 281 настоящего Кодекса; (11.11.2011 N5265)

е) иск. (18.03.2015 N3220)

  е1) иск. (19.02.2015 N3096)

е2) при рассмотрении заявления о признании лица поддерживаемым лицом заключение юридического лица публичного права – Национального бюро судебной экспертизы имени Левана Самхараули является отрицательным; (20.03.2015 N3340)

  ж) если законом установлен иной случай. (24.06.2004 N223)

 

  Статья 2721. Прекращение производства по делу на основании

  заявления стороны (18.03.2015 N3220)

В случае заключения сторонами договора либо при наличии соглашения сторон о передаче спора для разрешения в арбитраж суд прекращает производство по делу на основании заявления одной из сторон. Указанное заявление должно быть сделано до истечения срока представления возражения.

 

  Статья 273. Определение о прекращении производства по делу1. Производство по делу прекращается определением суда. Если производство по делу прекращено ввиду того, что дело согласно закону не подведомственно суду, суд обязан указать, в какой орган должен обратиться заявитель.

2. В случае прекращения производства по делу повторное обращение в суд в связи со спором между теми же сторонами по тому же предмету и по тем же основаниям не допускается.

 

Статья 274. Обжалование определения о

  прекращении производства по делу

На определение суда о прекращении производства по делу может быть подана частная жалоба.

 

Статья 275. Оставление иска без рассмотрения

  1. Суд по заявлению сторон или по своей инициативе оставляет иск без рассмотрения, если:

а) иск. (20.03.2015 N3340)

б) иск (заявление) от имени заинтересованного лица подан лицом, не имеющим полномочий на ведение дела;

в) истец (заявитель) не явился в судебное заседание, а ответчик согласен на оставление иска (заявления) без рассмотрения;

г) не явилась ни одна из сторон;

д) в производстве того же или другого суда находится дело о споре между теми же сторонами, по тому же предмету и тому же основанию;

е) удовлетворено ходатайство истца об отзыве иска и прилагаемых документов.

  ж) существует случай, предусмотренный подпунктом «а» статьи 281 настоящего Кодекса (11.11.2011 N5265)

  з) в срок, предусмотренный частью 3 статьи 184 настоящего Кодекса, истец не представит документ, удостоверяющий вручение ответчику отправляемых документов, или ходатайство о вручении ответчику отправляемых документов путем публичного извещения; (28.12.2011 N5667)

и) в случае удовлетворения ходатайства о сокращении размера государственной пошлины, истец не представит документ, удостоверяющий уплату государственной пошлины, в установленный судом срок.(28.12.2011 N5667)

к) в 10-дневный срок по истечении срока, установленного законом для судебной медиации, ни одна из сторон не обратится в соответствии с частью 2 статьи 1877 настоящего Кодекса в суд с требованием о возобновлении производства по делу. (18.09.2019 N4955, ввести в действие с 1 января 2020 года. )

  л) существует случай, определенный частью 3 статьи 36350 настоящего Кодекса, кроме исключений, предусмотренных частью 4 той же статьи. (15.12.2023 N3947, ввести в действие с 1 мая 2024 года.)

2. Суд правомочен оставить иск без рассмотрения в случае, предусмотренном частью 12 статьи 186 настоящего Кодекса, а также в случае, если истец неверно указал в иске свой адрес или адрес ответчика. (30.06.2023 N3447)

 

Статья 276. Обжалование определения суда об оставлении иска

  без рассмотрения

Производство по делу в случае оставления иска (заявления) без рассмотрения заканчивается определением суда, на которое может быть подана частная жалоба.

 

Статья 277. Установление срока давности при оставлении иска

  без рассмотрения

В случае оставления иска (заявления) без рассмотрения срок исковой давности не прерывается.

 

Статья 278. Повторное представление иска, оставленного безрассмотрения

В случае искоренения обстоятельств, ставшими основанием оставления иска без рассмотрения, заинтересованное лицо вправе заново обратиться в суд с соблюдением общего порядка.

 

  Глава XXX .

Приостановление производства по делу

 

 

Статья 279. Обязанность суда приостановить производство по делу

Суд обязан приостановить производство по делу в случае:

а) смерти гражданина, если спорно-правовые отношения считают допустимым правопреемство, или при прекращении существования юридического лица, представляющего в деле сторону;

б) если он установит, что сторона является поддерживаемым лицом, которому назначена поддержка для осуществления процессуального представительства, однако поддержка стороне не была оказана; (20.03.2015 N3340)

  в) пребывания ответчика в действующей части Сил Обороны Грузии или по просьбе истца, находящегося в таких же частях; (31.10.2018 N3608, ввести в действие с принятием присяги Президентом Грузии, избранным в результате следующих выборов Президента Грузии.)

г) в случае невозможности рассмотрения дела до разрешения другого дела, рассматриваемого в порядке гражданского судопроизводства или административном порядке; (24.09.2010 N3619)

  г1 ) в случае рассмотрения дела Комиссией по реституции и компенсации или комитетом Комиссии; (29.12.2006 N4287)

д) в случае, предусмотренном частью 2 статьи 6.

е) передачи судом дела медиатору с целью завершения спора соглашением сторон на основании статьи 1873 настоящего Кодекса или передачи сторонами после начала производства по делу спора медиатору, или наличия между сторонами соглашения о медиации, по которому стороны соглашаются, что не обратятся в суд до наступления определенного срока или обстоятельства, – кроме случая, когда истец может доказать, что без судебного рассмотрения ему будет причинен непоправимый вред. Ответчик подает заявление в связи с соглашением о медиации до истечения срока представления возражения. (18.09.2019 N4955, ввести в действие с 1 января 2020 года. )

  ж) если Национальный банк Грузии обратится в суд с требованием о приостановлении производства по делу в отношении коммерческого банка, находящегося в режиме резолюции, в соответствии с Органическим законом Грузии «О Национальном банке Грузии» и Законом Грузии «О деятельности коммерческих банков». После обращения Национального банка Грузии производство по делу, начатое в отношении коммерческого банка, находящегося в режиме резолюции, приостанавливается. В таком случае приостанавливается также течение срока рассмотрения ходатайства. В случае, предусмотренном настоящим подпунктом, судья выносит определение в срок, составляющий 1 день с момента обращения Национального банка Грузии. (20.12.2019 N5659)

 

Статья 280. Право суда приостановить производство по делу

Суд по заявлению сторон или по своей инициативе может приостановить производство по делу, если:

а) сторона находится на действительной срочной военной службе либо призвана для выполнения какой-либо государственной обязанности;

б) сторона находится в длительной служебной командировке;

в) сторона находится в лечебном учреждении или болеет, ввиду чего лишена возможности явиться в суд, что подтверждается справкой медицинского учреждения;

г) объявлен розыск ответчика в предусмотренных законом случаях;

д) судом назначена экспертиза.

 

Статья 281. Сроки приостановления производства по делу

Производство по делу приостанавливается:

а) в случае, предусмотренном подпунктом «а» статьи 279 настоящего Кодекса, – на разумный срок, но не более чем на один год. В случае смерти истца, если правопреемник не принял участия в рассмотрении дела по истечении данного срока, иск остается без рассмотрения. Также остаются без рассмотрения поданные истцом апелляционные и кассационные жалобы. В случае смерти ответчика истец по истечении годичного срока обязан указать лицо – правопреемника ответчика (лицо, получившее наследуемое имущество, в случае с выморочным имуществом – государственную или соответствующую организацию либо другого правопреемника). Если обнаружится, что наследуемого имущества не существует, производство по делу прекращается. В случае обоснованного ходатайства истца суд может продлить годичный срок не более чем на 6 месяцев; (15.12.2010 N4037)

  а1 ) в случае, предусмотренном подпунктом «б» статьи 279 настоящего Кодекса, – до оказания соответствующей поддержки; (20.03.2015 N3340)

  б) в случаях, предусмотренных подпунктом «в» статьи 279 и подпунктами «а», «б», «г» и «д» статьи 280 настоящего Кодекса, – до нахождения стороны в составе Сил Обороны Грузии, исполнения ею государственных обязанностей, возвращения из служебной командировки, розыска ответчика или окончания экспертизы; (31.10.2018 N3608, ввести в действие с принятием присяги Президентом Грузии, избранным в результате следующих выборов Президента Грузии.)

в) в случаях, предусмотренных подпунктом "г" статьи 279, - до вступления в законную силу решения, приговора, определения, постановления суда или вынесения решения по делу, рассмотренному в административном порядке;

  в1 ) в случае, предусмотренном подпунктом «г1 » статьи 279 настоящего Кодекса, - до принятия комиссией или ее комитетом соответствующего решения; (28.12.2007 N5669)

г) в случаях, предусмотренных подпунктом "д" статьи 279, - до принятия решения Конституционным Судом.

  д) в случае, предусмотренном подпунктом «в» статьи 280 настоящего Кодекса, - не более чем на 2-месячный срок. По истечении этого срока сторона обязана назначить представителя, а суд правомочен возобновить рассмотрение дела. (28.12.2007 N5669)

е) в случае, предусмотренном подпунктом «е» статьи 279 настоящего Кодекса, – до завершения процедуры медиации. (18.09.2019 N4955, ввести в действие с 1 января 2020 года. )

  ж) в случае, предусмотренном подпунктом «ж» статьи 279 настоящего Кодекса, – на срок, указанный в определении суда, который должен соответствовать сроку, определенному в надлежащем обращении Национального банка Грузии, но не должен превышать 90 дней. В случае завершения режима резолюции раньше срока, указанного в определении, Национальный банк Грузии обязан сообщить об этом суду, который отменит действие определения о приостановлении производства по делу.».

 

Статья 282. Обжалование определения суда

  На определение суда о приостановлении производства по делу может быть подана частная жалоба, кроме случая, предусмотренного подпунктом "д" статьи 280 настоящего Кодекса. (13.07.2006 N3435)

 

  Статья 283. Возобновление производства по делу

Производство по делу возобновляется после устранения обстоятельств, вызвавших приостановление производства по делу. После возобновления производства дело рассматривается в общем порядке.

 

 

Глава ХХХ I .

Определение суда

 

Статья 284. Вынесение определения

1. Постановление суда, которым дело не разрешается по существу, принимается в форме определения.

2. Постановление суда, принятое судьей единолично, подписывается этим судьей, а если оно принято коллегиальным судом, - всеми судьями.

3. Если определение принято без удаления в совещательную комнату, оно заносится в протокол судебного заседания.

4. Определение, принимаемое судом путем совещания на месте, должно быть оглашено по принятии. Председательствующий или судья, огласивший определение, разъясняет содержание этого определения, порядок и срок его обжалования, что заносится в протокол заседания. (13.07.2006 N3435)

  5. Председательствующий или судья оглашает резолютивную часть принятого в совещательной комнате определения после совещания. Председательствующий или судья, огласивший определение, разъясняет содержание этого определения, порядок и срок его обжалования. (13.07.2006 N3435)

6. Суд в 14-дневный срок после объявления резолютивной части определения подготавливает обоснованное определение для передачи сторонам. (13.07.2006 N3435)

 

  Статья 285. Содержание определения

  В определении должны быть указаны:

а) время и место принятия определения;

б) наименование суда, принявшего определение, его состав и секретарь судебного заседания;

в) стороны и предмет спора;

г) вопрос, по которому принимается определение;

д) мотивы, по которым суд пришел к своим выводам, и законы, которыми руководствовался суд. В определении могут указываться также прецеденты Европейского суда по правам человека по подобным правовым вопросам, которыми руководствовался суд; (18.10.2022 N1919, ввести в действие на 30-й день после опубликования.)

е) постановление суда;

ж) порядок и срок обжалования определения.

 

Статья 286. Направление сторонам копий определения

Сторонам, не присутствовавшим при оглашении определения, направляются копии определений о прекращении производства по делу, оставлении иска без рассмотрения или приостановлении производства по делу не позднее 5 дней после его вынесения.

 

 

Глава ХХХ II .

  Протоколы

 

Статья 287. Обязательность составления протокола

  О каждом судебном заседании, а также о каждом отдельном процессуальном действии, совершенном вне заседания, в которых участвуют стороны, их представители, свидетели, эксперты, специалисты, обязательно составляется протокол.(28.06.2000 N407)

 

Статья 288. Содержание протокола

  1. Если при совершении отдельного процессуального действия, выполняемого на каждом судебном заседании или вне судебного заседания, оно не может быть записано с помощью технических средств, составляется протокол, в котором указываются:

а) число, месяц, год и место проведения судебного заседания;

б) время начала и окончания судебного заседания;

в) наименование суда, рассматривающего дело, состав суда и секретарь судебного заседания;

г) наименование дела;

д) сведения о явке представителей сторон, свидетелей, экспертов и переводчиков;

е) сведения о разъяснении сторонам и их представителям процессуальных прав и обязанностей;

ж) распоряжения суда и определения, вынесенные судом без удаления в совещательную комнату;

з) объяснения сторон и их представителей;

и) показания свидетелей, разъяснения экспертами своих заключений, данные осмотра вещественных и письменных доказательств;

к) содержание судебных прений;

л) сведения об оглашении решения и определений суда;

м) сведения о разъяснении содержания решения суда, порядка и сроков его обжалования.

2. Если при совершении отдельного процессуального действия, выполняемого на каждом судебном заседании или вне судебного заседания, оно может быть записано с помощью технических средств, составляется протокол, в котором должны быть указаны сведения, предусмотренные подпунктами «а» - «д» и «ж» части первой настоящей статьи, а также сведения о сторонах, их представителях, свидетелях и приглашенных на заседание других лицах, времени и продолжительности их выступлений.(28.12.2007 N5669)

 

Статья 289. Порядок составления и оформления протокола

1. Протокол составляется секретарем в самом судебном заседании или во время совершения отдельных процессуальных действий вне заседания.

2. В случае, предусмотренном частью первой статьи 288 настоящего Кодекса, стороны и их представители вправе ходатайствовать о занесении в протокол обстоятельств, которые, по их мнению, имеют существенное значение для дела. (28.12.2007 N5669)

  3. Протокол должен быть составлен и подписан не позднее 3 дней после окончания заседания или совершения отдельных процессуальных действий.

4. Протокол подписывается только секретарем судебного заседания, за исключением случаев, предусмотренных частями 3 и 4 статьи 284 настоящего Кодекса. В случаях, предусмотренных частями 3 и 4 статьи 284 настоящего Кодекса, протокол подписывается также судьей, а если дело рассматривалось судом в коллегиальном составе, - председательствующим в этом заседании. (28.12.2007 N5669)

5. По поводу всех изменений, поправок и дополнений, вносимых в протокол, делается примечание и заверяется лицами, подписавшими протокол.

 

Статья 290. Протокол, записанный на магнитную пленку

  1. Для составления протокола судом могут использоваться магнитофон, компьютер или иные технические средства; выполненные с помощью них записи приобщаются к протоколу. По требованию судьи секретарь судебного заседания обеспечивает расшифровку технической записи или ее части.

2. Сторона вправе потребовать предоставления ей копии технической записи в электронной форме; это требование подлежит удовлетворению. Стоимость снятия копии взимается в порядке, установленном законодательством Грузии. (28.12.2007 N5669)

 

Статья 291. Замечания на протокол заседания

  В 3-дневный срок после подписания протокола заседания стороны и их представители могут представить свои замечания на протокол, указать на его неверность и неполноту. Замечания должны приобщаться к делу. Судья (суд), в производстве которого находится дело, рассматривает замечания в 5-дневный срок после их представления и выносит определение о замечаниях.(13.07.2006 N3435)

 

РАЗДЕЛ ПЯТЫЙ

Упрощенное производство

 

  Глава XXXIII .

  Рассмотрение возбужденных исков о векселях и чеках

 

Статья 292. Допустимость

Если в соответствии с законодательством Грузии о векселе предъявлены претензии, вытекающие из векселя, и в иске указывается, что рассмотрение дела должно осуществляться по упрощенной процедуре, применяются предусмотренные в настоящей главе правила.

 

  Статья 293. Представление векселя

К иску должна прилагаться копия векселя. Во время устного рассмотрения дела на судебном заседании истец должен представить вексель в виде оригинала.

 

Статья 294. Подсудность

1. Иски о векселе могут быть возбуждены как в суде, на территории которого должна производиться уплата, так и в суде по месту жительства ответчика.

2. Если иск направлен в отношении нескольких держателей векселей совместно, иск может быть возбужден как в суде, на территории которого должна быть произведена уплата, так и в любом суде по месту жительства одного из ответчиков.

 

Статья 295. Срок с момента вручения повестки до судебного заседания

  Повестка должна быть вручена сторонам не менее чем за 24 часа, до начала судебного заседания, если эта повестка вручается по месту нахождения суда. Если повестка вручается в другом месте, этот срок определяется минимум тремя днями.

 

Статья 296. Доказательства

1. В качестве доказательств допускаются только документы (письменные доказательства) и разъяснения сторон.

2. Документальное подтверждение возможно лишь путем представления соответствующих документов.

 

Статья 297. Отказ от рассмотрения дела по упрощенной процедуре

  Истец может без согласия ответчика отказаться от рассмотрения дела в соответствии с правилами, изложенными в настоящей главе, до завершения рассмотрения данного дела. В таком случае дело рассматривается в общем порядке.

 

Статья 298. Недопустимость соединения исков и возбуждения

  встречных исков

Не допускается соединение исков, возбужденных по поводу векселя, с исками, возбужденными в виду других претензий. Не допускается также возбуждение встречных исков.

 

Статья 299. Оговорка решения суда

1. Ответчик, отрицающий выдвинутое против него требование, во всех случаях после вынесения решения может потребовать дополнительное производство по делу с целью осуществления своих прав.

2. Решение с сохранением прав ответчика считается окончательным с точки зрения обжалования и принудительного исполнения.

 

Статья 300. Дополнительное производство по делу

1. Если за ответчиком сохранена возможность осуществления его прав, спор остается в сфере судебного производства.

2. Если при дополнительном производстве по делу выявится, что требование истца было безосновательным, решение, принятое с соблюдением правил, предусмотренных в настоящей главе, отменяется; истцу должно быть отказано в удовлетворении его требования, и судебные расходы должны быть соответствующим образом распределены. Истцу поручается возмещение ущерба, причиненного ответчику в результате исполнения решения или деяния, препятствующего такому исполнению. Ответчик может выдвинуть требование о возмещении ущерба в процессе судебного рассмотрения спора.

 

Статья 301. Производство по делам, возбужденным в связи

с чеком

Если требования выдвинуты в соответствии с законодательством Грузии о чеке, должен быть применен порядок производства по делам о векселе.

 

 

Глава XXXIV .- (8.05.2012 N6145)

 

Статья 302. - (8.05.2012 N6145)

Статья 303. - (8.05.2012 N6145)

  Статья 304. - (8.05.2012 N6145)

  Статья 305. - (8.05.2012 N6145)

Статья 306. - (8.05.2012 N6145)

Статья 307. - (8.05.2012 N6145)

Статья 308. - (8.05.2012 N6145)

Статья 309. - (8.05.2012 N6145)

 

 

  Глава ХХХ IV 1 .

  Упрощенный порядок рассмотрения дела о

возвращении предмета лизинга во владение

лизингодателя

 

Статья 3091. Допустимость (7.05.2002 N1395)

В упрощенном порядке, установленном настоящей главой, могут быть рассмотрены требования о возвращении предмета лизинга во владение лизингодателя.

 

Статья 3092. Заявление о возвращении предмета

  лизинга во владение лизингодателя (7.05.2002 N1395)

1. Заявление о возвращении предмета лизинга во владение лизингодателя, являющееся основанием рассмотрения дела в упрощенном порядке, должно ставить целью принятие судом приказа о возвращении предмета лизинга во владение лизингодателя.

2. В заявлении о возвращении предмета лизинга во владение лизингодателя, к которому должна прилагаться квитанция, удостоверяющая уплату государственной пошлины, должны быть указаны следующие данные:

а) наименование суда;

б) наименования сторон и их представителей;

в) требование заявителя;

г) обязательство, на основании которого предъявлено требование;

д) доказательство, удостоверяющее предъявленное требование.

3. Судья заявление о возвращении предмета лизинга во владение лизингодателя рассматривает в течение 3 дней после его внесения в суд.

 

Статья 3093. Подсудность (7.05.2002 N1395)

Заявление о возвращении предмета лизинга во владение лизингодателя вносится в суд в порядке, установленном Гражданским процессуальным кодексом Грузии.

 

Статья 3094. Отказ в принятии заявления о возврате

  предмета лизинга во владение лизингодателя (25.05.2012 N6315)

1. Если судья выяснит, что заявление о возврате предмета лизинга во владение лизингодателя не удовлетворяет требования, установленные настоящим Кодексом, в том числе – статьей 3092  настоящего Кодекса, он выносит определение об отказе в принятии заявления и возвращает заявителю заявление с приобщенными документами.

2. На определение суда об отказе в принятии заявления о возврате предмета лизинга во владение лизингодателя может быть подана частная жалоба.

 

  Статья 3095. иск. (25.05.2012 N6315)

 

Статья 3096. Приказ о возвращении предмета

  лизинга во владение лизингодателя (7.05.2002 N1395)

В приказе о возвращении предмета лизинга во владение лизингодателя должно быть указано, что приказ подлежит незамедлительному исполнению, и порядок и срок его обжалования.

 

Статья 3097. Обжалование приказа о возвращении

  предмета лизинга во владение лизингодателя

  (7.05.2002 N1395)

На приказ суда о возвращении предмета лизинга во владение лизингодателя может быть внесена частная жалоба. Вместе с тем это не приостановит исполнения приказа.

  Глава XXXIV2 .

  Порядок рассмотрения дела об

обязательной продаже акций

  (11.07.2007 N5286)

 

Статья 3098 . Допустимость

В установленном настоящей главой порядке может рассматриваться заявление акционера акционерного общества об обязательной продаже акций, в собственности которого в результате приобретения акций имеются не менее 95 процентов акций акционерного общества c правом голоса (далее - покупатель). (11.07.2007 N5286)

 

Статья 3099 . Заявление покупателя об обязательной

  продаже акций

1. Заявление покупателя об обязательной продаже акций подается в суд по истечении месяца со дня опубликования в официальных органах печати завления об обязательной продаже акций, предусмотренного Законом Грузии "О предпринимателях".

2. К заявлению должна прилагаться квитанция, удостоверяющая уплату государственной пошлины. В заявлении должны быть указаны следующие данные:

а) наименование суда;

б) наименования покупателя и его представителя;

в) требование заявителя;

г) доказательство, которым подтверждается опубликование заявления об обязательной продаже акций в официальных органах печати хотя бы на месяц раньше до подачи заявления;

д) адрес лица, ведущего реестр;

е) дата (соответствующее время в конце рабочего дня), по состоянию на которую у бенефициарных собственников акций покупателем должны быть выкуплены акции (учетная дата выкупа). (11.07.2007 N5286)

 

Статья 30910. Подсудность

Заявление покупателя об обязательной продаже акций рассматривается в городских судах Тбилиси и Кутаиси в соответствии с юридическим адресом покупателя. В целях настоящей главы юрисдикция суда г. Тбилиси охватывает Восточную Грузию, а юрисдикция суда г. Кутаиси - Западную Грузию. (11.07.2007 N5286)

 

Статья 30911 . Рассмотрение вопроса о принятии заявления об

  обязательной продаже акций (25.05.2012 N6313)

1. Судья рассматривает вопрос о принятии заявления об обязательной продаже акций в 3-дневный срок с момента его подачи.

2. В случае, если судья выяснит, что заявление об обязательной продаже акций не удовлетворяет требования, установленные настоящим Кодексом, в том числе – статьей 3099 настоящего Кодекса, он выносит определение об отказе в принятии заявления и возвращает заявителю заявление с приобщенными документами.

3. На определение суда об отказе в принятии заявления об обязательной продаже акций может быть подана частная жалоба.

 

  Статья 30912 . Назначение независимого эксперта или

  брокерской компании

1. В целях установления справедливой цены выкупа акций суд в 7-дневный срок с момента принятия заявления назначает независимого эксперта или брокерскую компанию.(25.05.2012 N6315)

  2. Независимый эксперт или брокерская компания должна составить отчет о выкупе, в котором будут указаны документально подтвержденные обстоятельства выкупа, метод, примененный для установления справедливой цены выкупа акций, и на основе вышеуказанного определенная цена акций. Расходы независимого эксперта или брокерской компании возмещает покупатель.

3. При подборе независимого эксперта или брокерской компании суд вправе учитывать доводы сторон. Стороны вправе предложить суду кандидатуры назначаемых лиц. Окончательно вопрос, кому доверить составление отчета о выкупе, разрешает суд. Стороны вправе заявить отвод независимому эксперту или брокерской компании по основанию, установленному статьей 35 настоящего Кодекса.(28.12.2007 N5669)

 

Статья 30913 . Рассмотрение заявления об обязательной

  продаже акций

1. В определении о принятии заявления об обязательной продаже акций суд определяет время для устного слушания и незамедлительно уведомляет стороны о времени и месте проведения заседания. Акционеру, выкупа акций которого требует покупатель (далее – заинтересованное лицо), вместе с повесткой посылаются копии заявления и приобщенных к нему документов, и для него устанавливается срок представления своих соображений.(25.05.2012 N6315)

  2. Если число заинтересованных лиц больше двух, они обязаны назначить представителя.

3. Суд рассматривает заявление и выносит решение не позднее одного месяца со дня принятия заявления.(25.05.2012 N6315)

  4. Заявление рассматривается в судебном заседании. Суд проверяет соответствие процедур обязательной продажи акций требованиям закона. Неявка сторон не служит препятствием в разрешении вопроса. (11.07.2007 N5286)

 

Статья 30914 . Решение суда по заявлению об

  обязательной продаже акций

1. В случае, если суд установит соответствие процедур обязательной продажи акций требованиям закона, он выносит решение об обязательной продаже акций. В противном случае суд выносит определение об отказе в удовлетворении заявления.

2. Решением суда об обязательной продаже акций определяются справедливая цена и дата (соответствующее время в конце рабочего дня) выкупа акций, по состоянию на которую у бенефициарных собственников акций покупателем должны быть выкуплены акции (учетная дата выкупа).

3. Суд при установлении справедливой цены выкупа акций должен учитывать следующее:

а) стоимость данных акций на рынке ценных бумаг;

б) предполагаемые доходы общества в будущем;

в) активы (в том числе - резервы, деловая репутация, опыт, перспективы и деловые союзы предприятия) и пассивы общества. (11.07.2007 N5286)

 

Статья 30915 . Обжалование решения об обязательной

  продаже акций

1. В решении об обязательной продаже акций должны быть указаны порядок и срок его обжалования.

2. Обжалование решения городского суда допускается не позднее 14 дней с момента вынесения решения.

3. Решение об обязательной продаже акций может быть обжаловано только в апелляционном порядке. Срок рассмотрения дела в апелляционном порядке - один месяц.

4. Обжалование решения об обязательной продаже акций не приостанавливает его исполнения.(11.07.2007 N5286)

 

  Глава XXXIV 3 .

  Упрощенный порядок рассмотрения иска о

  возмещении ущерба, причиненного отдельным

деликтом (15.12.2010 N4075)

 

  Статья 30916 . Допустимость

Иск о возмещении ущерба, причиненного в результате совершения преступления или административного правонарушения, может рассматриваться в порядке, установленном настоящей главой. (15.12.2010 N4075)

 

Статья 30917 . Иск о возмещении ущерба

1. К иску о возмещении ущерба должен прилагаться вступивший в законную силу судебный приговор или административно-правовой акт по делу об административном правонарушении, изданный органом (должностным лицом), рассматривающим дело об административном правонарушении, удостоверяющий факт причинения ущерба.

2. В случае, если вступивший в законную силу судебный приговор или административно-правовой акт по делу об административном правонарушении, изданный органом (должностным лицом), рассматривающим дело об административном правонарушении, не содержит расчета размера причиненного ущерба, к иску о возмещении ущерба может прилагаться также документ, составленный уполномоченным лицом (органом), в котором будет определен размер причиненного ущерба. (15.12.2010 N4075)

 

Статья 30918 . Подсудность

Иск о возмещении ущерба подается в суд в порядке, установленном настоящим Кодексом. (15.12.2010,N4075)

 

Статья 30919 . Рассмотрение вопроса относительно принятия

  иска о возмещении вреда (25.05.2012 N6315)

1. Судья рассматривает вопрос о принятии иска о возмещении вреда в 3-дневный срок после его подачи.

2. В случае, если судья выяснит, что иск о возмещении вреда не удовлетворяет требования, установленные настоящим Кодексом, он выносит определение об отказе в принятии иска и возвращает истцу иск вместе с приобщенными документами.

3. На судебное определение об отказе в принятии иска о возмещении вреда может быть подана частная жалоба.

4. После принятия иска о возмещении вреда ответчику в порядке, установленном статьей 201 настоящего Кодекса, незамедлительно посылаются иск и копии приобщенных к нему документов и определяется срок для представления встречного иска, который не должен превышать7 дней.

 

  Статья 30920 . Рассмотрение иска о возмещении ущерба

1. Иск о возмещении ущерба рассматривается судом в месячный срок после принятия к производству.

2. При рассмотрении иска о возмещении ущерба суд признает установленным факт причинения ущерба, который подтверждается вступившим в законную силу судебным приговором или административно-правовым актом по делу об административном правонарушении, изданным органом (должностным лицом), рассматривающим дело об административном правонарушении. (15.12.2010 N4075)

 

Статья 30921 . Обжалование судебного решения о

  возмещении ущерба

Судебное решение о возмещении ущерба обжалуется в Апелляционный суд в 7-дневный срок. (15.12.2010 N4075)

 

 

Глава XXXIV 4

Порядок рассмотрения вопросов, предусмотренных Законом Грузии

«О предпринимателях»

(2.08.2021 N888, ввести в действие с 1 января 2022 года.)

 

 

Статья 30922. Порядок рассмотрения вопросов, предусмотренных

  Законом Грузии «О предпринимателях»

  (2.08.2021 N888, ввести в действие с 1 января 2022 года.)

1. Вопросы, предусмотренные Законом Грузии «О предпринимателях», кроме дел об обязательной продаже акций, определенных главой XXXIV 2 настоящего Кодекса, рассматриваются в общем порядке, если настоящей главой не установлено иное.

2. В случаях, предусмотренных Законом Грузии «О предпринимателях», вопросы, определенные настоящей главой, суд рассматривает по местонахождению предпринимателя, кроме случая наличия требования об отзыве члена наблюдательного совета акционерного общества.

3. В случае обжалования принятого судом первой инстанции решения (определения) по вопросу, определенному настоящей главой, апелляционный суд руководствуется сроками допустимости и рассмотрения, установленными этой же главой для соответствующей процедуры.

4. При наличии предусмотренных законом предпосылок суд в порядке, установленном настоящей статьей, рассматривает вопрос об освобождении назначенного им же ликвидатора. Определение по вопросу освобождения ликвидатора обжалуется в форме частной жалобы.

 

Статья 30923. Общий порядок рассмотрения вопроса о

  назначении лица

  (2.08.2021 N888, ввести в действие с 1 января 2022 года.)

1. Суд рассматривает вопрос о назначении лица, предусмотренного Законом Грузии «О предпринимателях», без устного слушания, кроме исключений, установленных настоящей главой. Суд может постановить устное слушание с участием заявителя (заявителей) и лица, подлежащего назначению. Их неявка на устное слушание не является препятствием для рассмотрения вопроса на основании представленных письменных материалов.

2. Суд рассматривает вопрос о назначении лица, предусмотренного Законом Грузии «О предпринимателях», в месячный срок и выносит соответствующее определение. В этом определении должны указываться идентифицирующие данные лица, назначенного судом, и занимаемая им должность. В случае выдвижения нескольких кандидатов суд назначает кандидата, который в наибольшей степени соответствует должности, подлежащей занятию.

3. В случае, предусмотренном Законом Грузии «О предпринимателях», на основании ходатайства заявителя (заявителей) или лица, подлежащего назначению, суд может определением, предусмотренным частью 2 настоящей статьи, установить размер оклада назначенного лица и порядок выплаты заработной платы.

4. Определение суда первой инстанции обжалуется в форме частной жалобы, кроме случая, когда во время реорганизации предпринимательского общества для установления справедливой цены доли его партнера назначается независимый эксперт.

 

Статья 30924. Заявление о назначении лица

  (2.08.2021 N888, ввести в действие с 1 января 2022 года.)

1. Заявление о назначении лица, предусмотренного Законом Грузии «О предпринимателях», должно содержать следующие данные:

а) наименование суда;

б) наименование заявителя (заявителей), а также личность лица, подлежащего назначению, его личный номер, адрес, фактическое местонахождение, адрес электронной почты, номер контактного телефона или (и) другие данные;

в) указание на полномочие заявителя (заявителей) обращаться в суд с требованием о назначении лица на конкретную должность;

г) обоснование наличия предпосылок обращения в суд, установленных Законом Грузии «О предпринимателях»;

д) требование заявителя (заявителей) о назначении конкретного лица и причины поддержки этого лица;

е) указание на доказательства, приобщенные к заявлению;

ж) подпись уполномоченного лица.

2. К заявлению о назначении лица, предусмотренного Законом Грузии «О предпринимателях», должны прилагаться доказательства, подтверждающие указанные в нем фактические обстоятельства, квитанция, удостоверяющая уплату государственной пошлины, удостоверенная копия документа, подтверждающего личность лица, подлежащего назначению, письменное согласие указанного лица и образец подписи, заверенной в надлежащем порядке.

3. Суд в 3-дневный срок после принятия заявления о назначении лица, предусмотренного Законом Грузии «О предпринимателях», проверяет предпосылки его допустимости. Если указанное заявление не удовлетворяет требования настоящей статьи или нарушены установленные законом сроки обращения в суд, суд определением заявляет отказ заявителю (заявителям) в принятии заявления к рассмотрению. Указанное определение обжалуется в форме частной жалобы.

 

Статья 30925. Отзыв члена наблюдательного совета

  акционерного общества

  (2.08.2021 N888, ввести в действие с 1 января 2022 года.)

1. Акционерное общество правомочно обратиться в суд с заявлением, содержащим требование об отзыве члена его наблюдательного совета, по местонахождению члена наблюдательного совета, подлежащего отзыву.

2. Заявление, предусмотренное частью первой настоящей статьи, должно содержать следующие данные:

а) наименование суда;

б) наименование заявителя (заявителей), а также личность члена наблюдательного совета, подлежащего отзыву, его личный номер, адрес, фактическое местонахождение, адрес электронной почты, номер контактного телефона или (и) другие данные;

в) указание на полномочие заявителя (заявителей) обращаться в суд с требованием об отзыве члена наблюдательного совета;

г) обоснование наличия предпосылок обращения в суд и значительных оснований для отзыва члена наблюдательного совета, установленных Законом Грузии «О предпринимателях»;

д) требование заявителя (заявителей) об отзыве конкретного члена наблюдательного совета;

е) указание на доказательства, приобщенные к заявлению;

ж) подпись уполномоченного лица.

3. К заявлению, предусмотренному частью первой настоящей статьи, должны прилагаться доказательства, подтверждающие наличие указанных в нем фактических обстоятельств, решение наблюдательного совета об отзыве члена наблюдательного совета и квитанция, удостоверяющая уплату государственной пошлины.

4. Суд в 3-дневный срок после принятия заявления, предусмотренного частью первой настоящей статьи, проверяет предпосылки его допустимости. В случае нарушения требований настоящей статьи суд определением заявляет отказ заявителю (заявителям) в принятии заявления к рассмотрению. Указанное определение обжалуется в форме частной жалобы. При наличии предпосылок допустимости заявления суд извещает члена наблюдательного совета, подлежащего отзыву, о требовании предпринимательского общества, направляет ему заявление с прилагаемыми к нему доказательствами и назначает судебное заседание. Неявка члена наблюдательного совета, подлежащего отзыву, в судебное заседание не является препятствием для рассмотрения вопроса на основании представленных письменных материалов.

5. Член наблюдательного совета, подлежащий отзыву, вправе представить в письменной форме позицию относительно заявления, предусмотренного частью первой настоящей статьи, и соответствующих оснований, указанных в протоколе наблюдательного совета.

6. В случае подтверждения наличия оснований, предусмотренных Законом Грузии «О предпринимателях», суд принимает решение об отзыве члена наблюдательного совета акционерного общества. В противном случае суд заявляет отказ заявителю (заявителям) в удовлетворении соответствующего требования.

7. Решение об отзыве члена наблюдательного совета акционерного общества может быть обжаловано только в апелляционном порядке. Обжалование указанного решения не приостанавливает его исполнение.

 

Статья 30926. Установление справедливой цены выкупа доли

  партнера предпринимательского общества

  (2.08.2021 N888, ввести в действие с 1 января 2022 года.)

1. Партнер предпринимательского общества, проголосовавший на общем собрании против преобразования предпринимательского общества и не согласный с предложенной ему ценой выкупа его доли, может в 30-дневный срок после получения сообщения о цене выкупа доли обратиться в суд с заявлением, содержащим требование установления справедливой цены выкупа доли.

2. Заявление, предусмотренное частью первой настоящей статьи, должно содержать следующие данные:

а) наименование суда;

б) наименование, личный номер, адрес, фактическое местонахождение, адрес электронной почты, номер контактного телефона или (и) другие данные заявителя (заявителей), а также предпринимательского общества;

в) обоснование наличия предпосылок обращения в суд, установленных Законом Грузии «О предпринимателях»;

г) данные о лице, подлежащем назначению независимым экспертом;

д) указание на то, что сроки обращения в суд соблюдены;

е) требование заявителя (заявителей);

ж) указание на доказательства, приобщенные к заявлению;

з) подпись уполномоченного лица.

3. К заявлению, предусмотренному частью первой настоящей статьи, должны прилагаться доказательства, подтверждающие наличие указанных в нем фактических обстоятельств, и квитанция, удостоверяющая уплату государственной пошлины.

4. Суд в 3-дневный срок после принятия заявления, предусмотренного частью первой настоящей статьи, проверяет его допустимость. В случае нарушения требований настоящей статьи суд определением заявляет отказ заявителю (заявителям) в принятии заявления к рассмотрению. Указанное определение обжалуется в форме частной жалобы. В противном случае суд извещает предпринимательское общество о требовании его партнера и для установления справедливой цены выкупа доли назначает независимого эксперта в порядке, установленном статьей 30912 настоящего Кодекса.

5. Вопрос об установлении справедливой цены выкупа доли партнера рассматривается без устного слушания. Суд может назначить судебное заседание с участием партнера и предпринимательского общества. Их неявка в судебное заседание не является препятствием для рассмотрения вопроса на основании представленных письменных материалов.

6. В связи с вопросом об установлении справедливой цены выкупа доли партнера суд выносит определение. При установлении справедливой цены выкупа доли партнера судом должны учитываться:

а) стоимость доли;

б) предполагаемые доходы предпринимательского общества;

в) активы (в том числе, резервы, деловая репутация, опыт, перспективы и деловые связи предпринимательского общества) и пассивы предпринимательского общества.

7. Определение, предусмотренное частью 6 настоящей статьи, обжалуется в форме частной жалобы.

 

Статья 30927. Определение места хранения документов

  предпринимательского общества

  (2.08.2021 N888, ввести в действие с 1 января 2022 года.)

1. Ликвидатор или партнер предпринимательского общества в случае, предусмотренном Законом Грузии «О предпринимателях», правомочен обратиться в суд с заявлением, содержащим требование об определении места хранения документов предпринимательского общества.

2. Заявление, предусмотренное частью первой настоящей статьи, должно содержать следующие данные:

а) наименование суда;

б) наименование заявителя (заявителей), занимаемая им (ими) должность, личный номер, адрес, фактическое местонахождение, адрес электронной почты, номер контактного телефона или (и) другие данные заявителя (заявителей);

в) обоснование наличия предпосылок обращения в суд, установленных Законом Грузии «О предпринимателях»;

г) идентифицирующие и контактные данные обо всех ликвидаторах предпринимательского общества;

д) наименования и адреса предполагаемых мест хранения документов предпринимательского общества, обоснование преимуществ и недостатков каждого их них;

е) личность лица (личности лиц), ответственного (ответственных) за хранение документов/ознакомление с документами предпринимательского общества, и его (их) письменное согласие;

ж) требование заявителя (заявителей);

з) указание на доказательства, приобщенные к заявлению;

и) подпись уполномоченного лица.

3. К заявлению, предусмотренному частью первой настоящей статьи, должны прилагаться доказательства, подтверждающие указанные в нем фактические обстоятельства, квитанция, удостоверяющая уплату государственной пошлины, заверенная копия документа, удостоверяющего личность лица (личности лиц), ответственного (ответственных) за хранение документов предпринимательского общества, и письменное согласие этого лица (этих лиц).

4. Суд в 3-дневный срок после принятия заявления, предусмотренного частью первой настоящей статьи, проверяет его допустимость. В случае нарушения требований настоящей статьи суд определением заявляет отказ заявителю (заявителям) в принятии заявления к рассмотрению. Указанное определение обжалуется в форме частной жалобы. В противном случае суд уведомляет другого ликвидатора (других ликвидаторов) предпринимательского общества об указанном заявлении и определяет ему (им) процессуальный срок для представления ответной позиции. После истечения установленного срока суд решает вопрос определением, без устного слушания. Суд правомочен назначить устное слушание с участием ликвидаторов предпринимательского общества. Их неявка в устное слушание не является препятствием для рассмотрения вопроса на основании представленных письменных материалов.

5. В определении, предусмотренном частью 4 настоящей статьи, должны указываться место для хранения документов предпринимательского общества и идентифицирующие данные о лице (лицах), ответственном (ответственных) за их хранение /ознакомление с ними.

6. Определение, предусмотренное частью 4 настоящей статьи, обжалуется в форме частной жалобы.

 

Статья 30928. Созыв внеочередного общего собрания акционеров

  (2.08.2021 N888, ввести в действие с 1 января 2022 года.)

1. Вопрос о созыве внеочередного общего собрания акционеров суд рассматривает на основании заявления акционера (акционеров), владеющего (владеющих) не менее чем 5 процентами капитала.

2. Если число обратившихся с заявлением акционеров более двух, они обязаны назначить представителя для обращения в суд и производства дела.

3. Заявление, предусмотренное частью первой настоящей статьи, должно содержать следующие данные:

а) наименование суда;

б) наименование, личный номер, адрес, фактическое местонахождение, адрес электронной почты, номер контактного телефона или (и) другие данные заявителя (заявителей), а также его (их) представителя;

в) обоснование наличия предпосылок обращения в суд, установленных Законом Грузии «О предпринимателях»;

г) цель, причины созыва и повестку дня внеочередного общего собрания акционеров (в повестке дня должны быть указаны все вопросы, решения которых требует (требуют) акционер (акционеры), владеющий (владеющие) не менее чем 5 процентами капитала), а также личность и идентифицирующие данные лица, подлежащего назначению председателем внеочередного общего собрания акционеров, при наличии требования о назначении председателя внеочередного общего собрания акционеров;

д) предполагаемый период проведения внеочередного общего собрания акционеров;

е) требование заявителя (заявителей);

ж) указание на доказательства, приобщенные к заявлению;

з) подпись уполномоченного лица.

4. К заявлению, предусмотренному частью первой настоящей статьи, должны прилагаться доказательства, подтверждающие указанные в нем фактические обстоятельства, и квитанция, удостоверяющая уплату государственной пошлины, в случае требования о назначении председателя внеочередного общего собрания акционеров – также заверенная копия документа, удостоверяющего личность лица, подлежащего назначению председателем внеочередного общего собрания акционеров, и письменное согласие этого лица, а в случае, предусмотренном частью 2 этой же статьи, – также документ, подтверждающий полномочия представителя.

5. Суд в 3-дневный срок после принятия заявления, предусмотренного частью первой настоящей статьи, проверяет его допустимость. В случае нарушения требований настоящей статьи суд определением заявляет отказ заявителю (заявителям) в принятии заявления к рассмотрению. Указанное определение в 5-дневный срок после его вручения обжалуется в форме частной жалобы. В противном случае суд уведомляет предпринимательское общество о требовании акционера (акционеров) и определяет 3-дневный срок для представления ответной позиции. В течение 5 дней после истечения установленного срока суд рассматривает вопрос по существу, без устного слушания и выносит соответствующее определение. Суд может назначить судебное заседание с участием партнера и предпринимательского общества. Их неявка в судебное заседание не является препятствием для рассмотрения вопроса на основании представленных письменных материалов.

6. Вопрос о созыве внеочередного общего собрания акционеров суд решает определением. В случае удовлетворения требования суд определяет календарный месяц проведения внеочередного общего собрания акционеров и наделяет обратившегося (обратившихся) с заявлением акционера (акционеров) полномочием на созыв внеочередного общего собрания акционеров. Суд также может назначить председателя внеочередного общего собрания акционеров.

7. Определение, вынесенное по вопросу о созыве внеочередного общего собрания акционеров, после его вручения обжалуется в форме частной жалобы.

 

Статья 30929. Включение дополнительного вопроса в повестку

  дня общего собрания акционеров

(2.08.2021 N888, ввести в действие с 1 января 2022 года.)

1. Требование о включении дополнительного вопроса в повестку дня общего собрания акционеров суд рассматривает на основании заявления акционера (акционеров), владеющего (владеющих) не менее чем 5 процентами капитала.

2. Если число обратившихся с заявлением акционеров более двух, они обязаны назначить представителя для обращения в суд и производства дела.

3. Заявление, предусмотренное частью первой настоящей статьи, должно содержать следующие данные:

а) наименование суда;

б) наименование, личный номер, адрес, фактическое местонахождение, адрес электронной почты, номер контактного телефона или (и) другие данные заявителя (заявителей), а также его (их) представителя;

в) обоснование наличия предпосылок обращения в суд, установленных Законом Грузии «О предпринимателях»;

г) перечень вопросов, включенных в повестку дня общего собрания акционеров, и обоснование необходимости их включения в повестку дня;

д) требование заявителя (заявителей);

е) указание на доказательства, приобщенные к заявлению;

ж) подпись уполномоченного лица.

4. К заявлению, предусмотренному частью первой настоящей статьи, должны прилагаться доказательства, подтверждающие указанные в нем фактические обстоятельства, и квитанция, удостоверяющая уплату государственной пошлины, а в случае, предусмотренном частью 2 этой же статьи, – также документ, удостоверяющий полномочия представителя.

5. Суд в 3-дневный срок после принятия заявления, предусмотренного частью первой настоящей статьи, проверяет его допустимость. В случае нарушения требований настоящей статьи суд определением заявляет отказ заявителю (заявителям) в принятии заявления к рассмотрению. Указанное определение в 5-дневный срок после его вручения обжалуется в форме частной жалобы. В противном случае суд уведомляет предпринимательское общество о требовании акционера (акционеров) и определяет ему (им) 3-дневный срок для представления ответной позиции. В течение 5 дней после истечения установленного срока суд рассматривает вопрос по существу, без устного слушания и выносит соответствующее определение. Суд может назначить судебное заседание с участием партнера и предпринимательского общества. Их неявка в судебное заседание не является препятствием для рассмотрения вопроса на основании представленных письменных материалов.

6. В связи с требованием о включении вопроса в повестку дня общего собрания акционеров суд выносит определение. В случае удовлетворения этого требования суд наделяет обратившегося (обратившихся) с заявлением акционера (акционеров) полномочием на включение дополнительного вопроса в повестку дня общего собрания акционеров.

7. Определение, предусмотренное частью 6 настоящей статьи, обжалуется в форме частной жалобы.

 

Статья 30930. Созыв общего собрания кооператива

  (2.08.2021 N888, ввести в действие с 1 января 2022 года.)

В случае требования членов кооператива численностью 10 процентов или членов кооператива численностью, предусмотренной его уставом, суд в порядке, установленном статьей 30928 настоящего Кодекса, рассматривает вопрос о наделении членов кооператива, обратившихся с заявлением, полномочием на созыв общего собрания кооператива.

 

  Статья 30931. Сокращение срока распределения имущества

  предпринимательского общества

  (2.08.2021 N888, ввести в действие с 1 января 2022 года.)

1. По требованию партнера или ликвидатора предпринимательского общества в случае, предусмотренном Законом Грузии «О предпринимателях», суд рассматривает вопрос о сокращении срока распределения имущества предпринимательского общества.

2. Заявление, предусмотренное частью первой настоящей статьи, должно содержать следующие данные:

а) наименование суда;

б) наименование, личный номер, адрес, фактическое местонахождение, адрес электронной почты, номер контактного телефона или (и) другие данные заявителя (заявителей), а также его (их) представителя;

в) обоснование наличия предпосылок обращения в суд, установленных Законом Грузии «О предпринимателях»;

г) требование заявителя (заявителей);

д) указание на доказательства, приобщенные к заявлению;

е) подпись уполномоченного лица.

3. К заявлению, предусмотренному частью первой настоящей статьи, должны прилагаться доказательства, подтверждающие указанные в нем фактические обстоятельства (в том числе, документ, удостоверяющий опубликование заявления о роспуске предпринимательского общества, и заключение независимого эксперта о том, что все обязательства выполнены и распределение имущества предпринимательского общества не представляет опасности для кредиторов), и квитанция, удостоверяющая уплату государственной пошлины.

4. Суд в 3-дневный срок после принятия заявления, предусмотренного частью первой настоящей статьи, проверяет его допустимость. В случае нарушения требований настоящей статьи суд определением заявляет отказ заявителю (заявителям) в принятии заявления к рассмотрению. Указанное определение в 5-дневный срок после его вручения обжалуется в форме частной жалобы. В противном случае суд в течение 5 последующих дней рассматривает вопрос по существу, без устного слушания и выносит соответствующее определение. Суд может назначить судебное заседание с участием лица (лиц), обратившегося (обратившихся) с заявлением. Его (их) неявка в судебное заседание не является препятствием для рассмотрения вопроса на основании представленных письменных материалов.

5. В случае удовлетворения соответствующего требования суд устанавливает 3-месячный срок для распределения имущества предпринимательского общества, который исчисляется со дня опубликования заявления о роспуске предпринимательского общества.

6. Определение, предусмотренное частью 4 настоящей статьи, в 5-дневный срок обжалуется в форме частной жалобы.

 

 

  РАЗДЕЛ ШЕСТОЙ

Бесспорное производство

 

  Глава XXXV .

  Общие положения

 

Статья 310. Дела, подлежащие рассмотрению судом в порядке бесспорного производства

В порядке бесспорного производства суд рассматривает дела:

а) об установлении фактов, имеющих юридическое значение;

б) о признании гражданина безвестно отсутствующим и объявлении гражданина умершим;

в) иск.(20.03.2015 N3340)

г) о восстановлении прав на утерянные представительные ценные бумаги и на ордерские ценные бумаги на предъявителя (вызывное производство);

д) о признании имущества бесхозяйным;

е) иск. (25.11.2005 N2130)

  ж) об усыновлении.

  з) о признании ребенка брошенным.(18.12.2007 N5628)

и) о выдаче согласия на живое донорство. (24.06.2016 N5580)

 

Статья 311. Рассмотрение дел в порядке бесспорного производства

1. Дела в порядке бесспорного производства суд рассматривает согласно правилам, установленным настоящим Кодексом, с учетом изменений и дополнений, предусмотренных главами XXXV - XLII настоящего Кодекса. При рассмотрении дел в порядке бесспорного производства суд приглашает лиц, заинтересованных в рассмотрении данного дела.(13.07.2006 N3435)

2. Если при рассмотрении дела в порядке бесспорного производства возбуждается спор о правах, которые подведомственны суду, суд оставляет заявление без рассмотрения и разъясняет заинтересованным лицам, что они вправе представить иск на общих основаниях.

 

 

  Глава XXXVI .

  Установление фактов, имеющих юридическое значение

Статья 312. Подлежащие рассмотрению судом

  дела об установлении фактов, имеющих

  юридическое значение

1. Суд устанавливает факты, от которых зависят возникновение, изменение или прекращение личных или имущественных прав граждан и организаций.(28.12.2007 N5669)

2. Суд рассматривает дела:

а) об установлении родственных связей лиц;

б) об установлении факта нахождения лица на иждивении;

в) об установлении фактов: регистрации признания отцовства, брака, расторжения брака, перемены имени или (и) фамилии либо усыновления;(20.12.2011 N5569)

г) об установлении факта принадлежности право устанавливающих документов лицу, имя, отчество или фамилия которого, указанные в документе, не совпадают с именем, отчеством или фамилией, указанными в паспорте или свидетельстве о рождении;

д) иск. (13.07.2006 N3435)

е) иск. (13.07.2006 N3435)

ж) иск. (21.03.2008 N5977)

з) о факте принятия наследства и установления места открытия наследства;

и) иск. (13.07.2006 N3435)

 

Статья 313. Условия, необходимые для установления фактов, имеющих юридическое значение

1. Суд устанавливает факты, имеющие юридическое значение, только в случае невозможности получения документов, удостоверяющих данные факты, в другом порядке либо восстановления утерянных документов.

2. иск. (28.12.2007 N5669)

 

  Статья 3131 . иск. (28.12.2007 N5669)

 

Статья 314. Подача заявления

  Заявление об установлении фактов, имеющих юридическое значение, подается в суд по месту жительства заявителя.(28.12.2007 N5669)

 

Статья 315. Содержание заявления

В заявлении должно указываться, с какой целью заявителю необходимо установление этих фактов, а также представлены доказательства, удостоверяющие невозможность получения заявителем соответствующих документов или восстановления утерянных документов.(28.12.2007 N5669)

 

  Статья 316. Решение суда об установлении факта, имеющего

  юридическое значение

Решение суда об установлении факта, имеющего юридическое значение, подлежащего регистрации в органах записи актов гражданского состояния или в других органах, служит основанием для данной регистрации и оформления, но не может заменить документы, выдаваемые указанными органами. (20.12.2011 N5569)

 

  Статья 3161 . Порядок рассмотрения дел об установлении фактов,

  имеющих юридическое значение, и обжалования

  решения (11.11.2011 N5265)

  1. Дела об установлении фактов, имеющих юридическое значение, рассматривают судьи или соответствующие служащие судов согласно правилам, установленным статьей 311 настоящего Кодекса.

2. Решение, вынесенное соответствующим служащим суда, может быть обжаловано путем подачи жалобы в тот же суд, в 10-дневный срок после вручения стороне обоснованного решения.

 

 

  Глава XXXVI 1

  Выдача согласия на живое донорство

(24.06.2016 N5580)

Статья 3162. Подача заявления (24.06.2016 N5580)

1. Заявление о получении согласия на живое донорство лица, имеющего близкие личные отношения с реципиентом, на основании Закона Грузии «О пересадке органов человека» подается в суд по месту жительства донора.

2. Подать заявление о получении согласия на живое донорство может реципиент, донор или совет по трансплантации.

 

Статья 3163. Содержание заявления (24.06.2016 N5580)

1. В заявлении о получении согласия на живое донорство должны быть указаны характер близких личных отношений между донором и реципиентом, личное и семейное положение донора и цель взятия органа донора.

2. К заявлению о получении согласия на живое донорство должны прилагаться:

а) доказательства, подтверждающие наличие близкой и стабильной эмоциональной связи между донором и реципиентом в течение не менее 2 лет;

б) доказательства того, что среди лиц, определенных подпунктами «б.а», «б.б» и «б.в» статьи 18 Закона Грузии «О пересадке органов человека», не нашлось живого донора;

в) доказательства отсутствия доступного альтернативного метода лечения для сохранения жизни реципиента, его излечения от тяжелого заболевания, приостановления прогрессирования болезни или улучшения состояния здоровья;

г) справка о состоянии здоровья, подтверждающая показания трансплантации;

д) согласие донора;

е) заключение об антигенной совместимости донора и реципиента;

ж) справка о состоянии здоровья потенциального донора.

 

 

 

  Статья 3162. Подача заявления

  (1.11.2023 N3620, ввести в действие с 1 января 2025 года.)

1. Заявление о получении согласия на живое донорство на основании Закона Грузии «О пересадке органов человека» подается в суд по месту жительства донора.

2. Подать заявление о получении согласия на живое донорство может реципиент, донор или Комиссия по живой донации.

 

Статья 3163. Содержание заявления

  (1.11.2023 N3620, ввести в действие с 1 января 2025 года.)

1. В заявлении о получении согласия на живое донорство должны указываться цель получения органа донора, личное и семейное положение донора, а также характер родственной связи или близких личных отношений (эмоциональной связи) между донором и реципиентом.

2. К заявлению о получении согласия на живое донорство должны прилагаться:

а) в случае наличия родственной связи между донором и реципиентом:

а.а) справка, удостоверяющая соблюдение условия, предусмотренного подпунктом «а» пункта 2 статьи 15 Закона Грузии «О пересадке органов человека», а также в случае необходимости – условия, предусмотренного подпунктом «ж» того же пункта;

а.б) доказательства, подтверждающие наличие родственной связи между донором и реципиентом в соответствии с пунктом 2 статьи 16 Закона Грузии «О пересадке органов человека»;

а.в) доказательства того, что соответствующий орган умершего человека был недоступен и не существует другого, альтернативного метода лечения, имеющего подобный эффект;

а.г) справка о состоянии здоровья реципиента, подтверждающая показания к пересадке органа;

а.д) согласие донора на живое донорство;

а.е) заключение об антигенной совместимости донора и реципиента;

а.ж) справка о состоянии здоровья потенциального донора, при этом доказательства, подтверждающие проведение медицинского и психологического освидетельствования донора и осуществление оценки рисков для жизни и здоровья донора, в результате чего установлено, что получение органа для донации не представляет серьезную угрозу психическому и физическому здоровью донора;

а.з) согласие Комиссии по живой донации на живое донорство;

б) в случае наличия близких личных отношений (эмоциональной связи) между донором и реципиентом:

б.а) доказательства, подтверждающие наличие близкой, личной и стабильной эмоциональной связи между донором и реципиентом в течение не менее 2 лет;

б.б) доказательства того, что среди лиц, предусмотренных пунктом 2 статьи 16 Закона Грузии «О пересадке органов человека», не нашлось живого донора;

б.в) доказательства отсутствия другого, альтернативного доступного метода лечения для сохранения жизни реципиента, его излечения от тяжелого заболевания, приостановления прогрессирования болезни или улучшения состояния его здоровья;

б.г) справка и доказательства, предусмотренные подпунктами «а.а» и «а.в»–«а.з» настоящей части.

 

 

 

Статья 3164. Действия суда после приема заявления (24.06.2016 N5580)

При подготовке дела к судебному разбирательству суд выясняет:

а) оказывают ли экономические, социальные или психологические факторы влияние на согласие донора;

б) обусловлено ли согласие донора получением обещанной или реальной компенсации;

б) обусловлено ли согласие донора обещанием/предложением или реальным получением денежного вознаграждения или любой иной выгоды; (1.11.2023 N3620, ввести в действие с 1 января 2025 года.)

в) осознает ли донор, что он без объяснения причин может в любое время заявить об отказе от изъятия органа;

г) иные необходимые обстоятельства.

 

Статья 3165. Судебное решение (24.06.2016 N5580)

Судебное решение, в соответствии с которым суд выдает согласие на живое донорство лица на основе наличия близких личных отношений с реципиентом, является согласием суда для целей подпункта «ж» статьи 18 Закона Грузии «О пересадке органов человека».

 

 

  Статья 3165. Судебное решение

 (1.11.2023 N3620, ввести в действие с 1 января 2025 года.)

Судебное решение, в соответствии с которым суд выдает согласие на живое донорство, является согласием суда для целей подпункта «е» пункта 2 статьи 15 и пункта 2 статьи 20 Закона Грузии «О пересадке органов человека».».

 

 

Статья 3166. Правила рассмотрения

  дела о выдаче согласия на живое

  донорство и обжалования судебного решения

  (24.06.2016 N5580)

1. Дела о выдаче согласия на живое донорство суд рассматривает в порядке, установленном статьей 311 настоящего Кодекса.

2. Судебное решение может быть обжаловано в том же суде путем подачи жалобы в 10-дневный срок после вручения стороне обоснованного судебного решения.».

 

Глава XXXVII .

Признание гражданина безвестно отсутствующим

  и объявление гражданина умершим

 

Статья 317. Подача заявления

Заявление о признании гражданина безвестно отсутствующим или об объявлении гражданина умершим подается в суд заинтересованным лицом по месту жительства заявителя.

 

Статья 318. Содержание заявления

В заявлении должно быть указано, для какой цели необходимо заявителю признание гражданина безвестно отсутствующим или объявление его умершим, а также обстоятельства, подтверждающие безвестное отсутствие гражданина, либо создавшие безвестно отсутствующему опасность смерти или дающие основание предполагать его гибель в результате определенного несчастного случая.

 

Статья 319. Действие суда после принятия заявления

При подготовке дела к судебному разбирательству суд выясняет круг лиц, могущих предоставить сведения о пропавшем лице, а также запрашивает соответствующие органы относительно пропавшего лица по последнему месту его проживания или месту работы.(11.11.2011 N5265)

 

  Статья 320. Решение суда

1. Решение суда, по которому гражданин признан безвестно отсутствующим, является основанием передачи имущества безвестно отсутствующего лица в виде доверенной собственности его наследникам по закону для управления.

2. Судебное решение, согласно которому лицо объявлено умершим, является основанием для регистрации смерти органом записи актов гражданского состояния.(20.12.2011 N5569)

 

Статья 321. Последствия обнаружения лица, признанного

  безвестно отсутствующим или объявленного

  умершим, либо места его нахождения

В случае обнаружения лица, признанного безвестно отсутствующим или объявленного умершим, либо места его нахождения суд новым решением отменяет свое прежнее решение. Новое решение служит основанием для аннулирования записи акта о смерти в органе регистрации актов гражданского состояния. (20.12.2011 N5569)

 

Статья 3211 . Порядок рассмотрения дел о признании гражданина

  безвестно отсутствующим и об объявлении

  гражданина умершим и обжалования решения ( 11.11.2011 N5265)

1. Дела о признании гражданина безвестно отсутствующим и об объявлении гражданина умершим рассматривают судьи или соответствующие служащие судов согласно правилам, установленным статьей 311 настоящего Кодекса.

2. Решение, вынесенное соответствующим служащим суда, может быть обжаловано путем подачи жалобы в тот же суд, в 10-дневный срок после вручения стороне обоснованного решения.

 

 

  Глава XXXVIII . (иск.20.03.2015 N3340)

 

Статья 322. (иск.20.03.2015 N3340)

Статья 323. (иск.20.03.2015 N3340)

  Статья 324. (иск.20.03.2015 N3340)

Статья 325. (иск.20.03.2015 N3340)

Статья 326. (иск.20.03.2015 N3340)

Статья 327. (иск.20.03.2015 N3340)

 

 

 

  Глава XXXIX .

  Восстановление прав на утерянные или уничтоженные ценные

  бумаги на предъявителя и на ордерские ценные

  бумаги (вызывное производство)

 

  Статья 328. Подача заявления

  1. Лицо при утере или уничтожении ценной бумаги на предъявителя или ордерской ценной бумаги в предусмотренных законом случаях вправе обратиться в суд с просьбой об объявлении утерянной или уничтоженной ценной бумаги утратившей силу и о восстановлении права на нее.(13.07.2006 N3435)

2. Заявление подается в суд по месту нахождения учреждения, выдавшего указанный в настоящей статье документ.

 

Статья 329. Содержание заявления

  В заявлении должны быть указаны отличительные признаки утерянного или уничтоженного документа, наименование учреждения, выдавшего документ, а также изложены обстоятельства, при которых произошла утеря документа.

 

Статья 330. Действия судьи после принятия заявления

  1. Судья после принятия заявления выносит определение о запрещении выдавшему документ учреждению (лицу) производить по нему любые платежи и выдачи, а также о публикации в местной печати за счет заявителя.

2. На отказ в вынесении такого определения может быть подана частная жалоба.

 

Статья 331. Публикация

  Публикация должна содержать:

а) наименование суда, в который подано заявление об утере документа;

б) личность заявителя и место его проживания;

в) наименование и отличительные признаки документа;

г) предложение держателю документа, об утере которого подано заявление, чтобы он в трехмесячный срок со дня публикации подал в суд заявление о своих правах на этот документ.

 

Статья 332. Заявление держателя документа

  Держатель документа, об утере которого заявлено, обязан до истечения трехмесячного срока со дня публикации подать в суд, вынесший определение, заявление о своих правах на документ и представить при этом также подлинник документа.

 

Статья 333. Действия судьи после принятия

  заявления от держателя документа

  1. Если держатель документа до истечения трехмесячного срока со дня публикации подает в суд заявление, суд оставляет заявление об утере документа без судебного рассмотрения и устанавливает срок, в течение которого выдавшему документ учреждению (лицу) запрещается производить по нему платежи и выдачи. Этот срок не может превышать двух месяцев.

2. Одновременно суд разъясняет заявителю его право возбудить иск об истребовании документа в общем порядке в отношении держателя документа, а последнему - его право взыскать с заявителя ущерб, вызванный запретительными мерами. На определение суда может быть подана частная жалоба.

 

Статья 334. Назначение дела к рассмотрению

  Дело о признании утраченного документа недействительным суд рассматривает по истечении трехмесячного срока со дня публикации, если от держателя документа не поступало заявления, указанного в статье 332.

 

Статья 335. Решение суда по заявлению

  В случае удовлетворения просьбы заявителя суд выносит решение, которым утерянный документ признается им утратившим силу. Это решение дает право заявителю получить вклад либо новый документ взамен документа, признанного утратившим силу. (13.07.2006 N3435)

 

Статья 336 . Право держателя документа возбудить иск

о необоснованном приобретении имущества

Держатель документа, по какой-либо причине своевременно не заявивший о своем праве на этот документ, вправе после вступления в законную силу решения суда о признании утерянного документа утратившим силу возбудить иск о необоснованном приобретении или сбережении имущества в отношении лица, которому предоставлено право на получение нового документа взамен утерянного.(13.07.2006 N3435)

 

  Глава XL .

  Признание имущества бесхозяйным

  Статья 337. Подача заявления

  Заявление о признании имущества бесхозяйным подается в суд лицом, завладевшим имуществом по месту жительства физического лица или по месту нахождения юридического лица.

 

Статья 338. Содержание заявления

  В заявлении о признании имущества бесхозяйным должно быть указано: какое имущество должно быть признано бесхозяйным; каковы отличительные признаки этого имущества, доказательства, подтверждающие оставление имущества собственником без намерения сохранения права собственности на это имущество, а также доказательство того, что заявитель завладел имуществом, присвоение которого не запрещено законом, и не нарушаются права лица, имевшего право на присвоение этой вещи.

 

Статья 339. Публикация

  После принятия заявления суд публикует в местной газете сведения, которые должны содержать:

а) наименование суда, который должен принять решение об объявлении имущества бесхозяйным;

б) личность заявителя;

в) опись имущества, подлежащего объявлению бесхозяйным;

г) требование в отношении лиц, которые могут иметь претензии на имущество, объявляемое бесхозяйным, с тем чтобы они заявили о суде о своих правах в трехмесячный срок со дня публикации.

 

Статья 340. Защита прав на имущество в исковом порядке

1. Если в предусмотренный подпунктом "г" статьи 339 срок в суд поступит заявление о правах на имущество, суд своим определением оставляет без рассмотрения заявление о признании имущества бесхозяйным и обращается к заявителю с предложением о возбуждении иска о признании в отношении лица, заявившего свои права на имущество.

2. Если до истечения назначенного срока в суд не поступит заявление о правах на имущество, суд рассматривает дело и производит опрос лиц, которые могут предоставить сведения о принадлежности имущества, а также истребует сведения от соответствующих органов.

 

Статья 341. Решение суда

  Если суд признает, что имущество не имеет собственника или оно оставлено собственником без намерения сохранения права собственности на это имущество, он выносит решение о признании движимого имущества бесхозяйным и передаче его в собственность лица, завладевшего этим имуществом.

 

Глава XL 1. (25.11.2005 N2130)

 

Статья 342 . иск. (25.11.2005 N2130)

Статья 343. иск. (25.11.2005 N2130)

Статья 344. иск. (25.11.2005 N2130)

Статья 345. иск. (25.11.2005 N2130)

Статья 346. иск. (25.11.2005 N2130)

Статья 347. иск. (25.11.2005 N2130)

Статья 348. иск. (25.11.2005 N2130)

 

Глава XLII .

  Усыновление (удочерение)

 

Статья 349. Заявление об усыновлении

Заявление об усыновлении подается в суд по месту проживания усыновителя или усыновляемого.

 

Статья 350. Содержание заявления

1. В заявлении об усыновлении должны быть указаны данные об усыновляемом и усыновителе (усыновителях), а также обстоятельства, удостоверяющие, что усыновление происходит на благо и в интересах ребенка.

2. К заявлению должны быть приложены:

а) согласие супруга (супруги), когда ребенка усыновляет один из супругов;

б) согласие родителей усыновляемого ребенка, при наличии таковых.(18.12.2009 N2385)

  3. Суд по просьбе заявителя или по своей инициативе может истребовать доказательства, имеющие значение для правильного разрешения дела. (4.05.2017 N753)

  4. Дела об усыновлении рассматриваются в закрытых судебных заседаниях. Стороны могут требовать проведения открытого судебного заседания. Если усыновитель (усыновители) и дети в возрасте 10 лет или старше либо их представители не достигнут согласия по поводу проведения открытого или закрытого судебного заседания, вопрос решается судом. В случае присутствия в судебном заседании ребенка в возрасте до 10 лет суд решает указанный вопрос с учетом его возраста, состояния здоровья и степени зрелости. (20.09.2019 N5014, ввести в действие с 1 сентября 2020 года.) (21.05.2020 N5914)

 

  Статья 351. Решение суда

1. Если суд признает, что усыновление соответствует интересам усыновляемого и служит его благосостоянию, выносит решение об усыновлении. которое по просьбе заявителя не объявляется публично.(13.05.1999 N1956)

  2. искл.(4.05.2017 N753)

3. Усыновление действительно со дня вступления решения суда в законную силу.

 

  Глава XLII1 (13.07.2006 N3435)

  Возобновление производства по утерянному делу

 

Статья 3511 . Порядок возобновления производства по

  утерянному делу

Производство по утерянному делу может быть возобновлено по заявлению сторон. (13.07.2006 N3435)

 

Статья 3512 . Подача заявления в суды по подсудности

Заявление о возобновлении производства по утерянному делу подается в суд или правопреемнику, вынесшему решение (определение) по утерянному делу о прекращении производства по этому делу. Если производство по утерянному делу не завершено, заявление подается в суд, в производстве которого находится это дело. (13.07.2006 N3435)

 

Статья 3513 . Содержание заявления

1. Заявление должно содержать:

а) наименование суда, рассматривающего дело;

б) наименование суда, вынесшего решение или определение по утерянному делу о прекращении производства по делу;

в) указание на то, возобновления производства по утерянному делу в какой части требует заявитель;

г) указание на обстоятельства, повлекшие утерю материалов указанного дела;

д) указание на то, с какой целью заявителю необходимо возобновление материалов утерянного дела;

е) подробную информацию, касающуюся дела.

2. К заявлению должны прилагаться документы или их удостоверенные копии, имеющиеся у заявителя и связанные с делом, и в случае, если они не удостоверены в соответствии с установленными процедурами.

3. К заявлению должна прилагаться квитанция, удостоверяющая уплату государственной пошлины, если дело утеряно по вине заявителя. (13.07.2006 N3435)

 

Статья 3514 . Порядок рассмотрения заявления

1. Заявление о возобновлении производства по утерянному делу рассматривается судом в присутствии сторон, однако неявка одной из сторон или обеих сторон не может служить препятствием к рассмотрению дела. В случае необходимости суд по своей инициативе или на основании ходатайства сторон приглашает лиц, могущих предоставить суду информацию о возобновлении производства по делу. Суд вправе также затребовать информацию из соответствующих органов.

2. Суд, рассматривающий дело, должен руководствоваться оставшимися материалами судебного процесса, а также требованиями сторон или документами других лиц, переданными им до утери материалов судебного процесса, а также удостоверенными копиями документов и материалов, касающихся дела. Лица, участвующие в деле, вправе представить на рассмотрение суда подготовленный ими проект решения по делу, производство по которому должно быть возобновлено.

3. Суд вправе допросить в качестве свидетелей лиц, присутствующих при осуществлении процессуальных действий, и в случае необходимости также лиц, присутствовавших в судебном заседании, когда рассматривалось дело, материалы по которому утеряны. (13.07.2006 N3435)

 

Статья 3515 . Определение суда о возобновлении

  производства по утерянному делу

Суд принимает определение о возобновлении производства по утерянному делу, в котором должно быть указано содержание решения или определения, согласно которому было завершено производство по утерянному делу. В определении также должно указываться, какие процессуальные действия совершались во время производства по утерянному делу. На определение суда о возобновлении производства по утерянному делу может быть подана частная жалоба. (13.07.2006 N3435)

 

Статья 3516 . Невозможность возобновления производства

  по утерянному делу

В случае невозможности возобновления производства по утерянному делу суд своим определением прекращает производство по делу в связи с возобновлением утерянного судебного производства. В таких случаях заявитель вправе возбудить иск в общем порядке. На данное определение может быть подана частная жалоба.(13.07.2006 N3435)

 

 

РАЗДЕЛ СЕДЬМОЙ (18.04.2018 N2151)

 

Особенности рассмотрения дел о возвращении неправомерно перемещенного или неправомерно удерживаемого ребенка, либо об использовании права на общение с ребенком, дел, вытекающих из семейных, административных, государственно-правовых отношений, и дел, связанных с изъятием и передачей государству имущества, добытого путем рэкета, имущества должностного лица, члена «воровского сообщества», лица, занимающегося торговлей людьми, лица, способствующего распространению наркотических средств, или лица, осужденного за совершение преступления, предусмотренного статьей 194 или (и) 3311 Уголовного кодекса Грузии, а также дел о признании лица лицом, связанным с лицом, осужденным за осуществление запрещенной экономической деятельности на оккупированных территориях

 

 

Глава XLII 2 .

  Особенности рассмотрения дел, связанных с возвращением неправомерно перемещенного или неправомерно удерживаемого ребенка либо с использованием права на общение с ребенком (21.06.2011 N4869)

 

 

Статья 3517 . Разъяснение терминов, использованных в настоящей

  главе

Использованные в настоящей главе термины для целей этой же главы имеют следующие значения:

а) Конвенция – Гаагская конвенция о гражданских аспектах международного похищения детей от 25 октября 1980 года;

б) центральный орган – структурное подразделение Министерства юстиции Грузии;

в) ребенок – лицо в возрасте до 16 лет;

г) заявитель – любое лицо или орган, подающий иск по вопросам, связанным с возвращением неправомерно перемещенного или неправомерно удерживаемого ребенка либо с использованием права на общение с ребенком;

  д) суд – тбилисские и кутаисские городские и апелляционные суды, Верховный Суд Грузии; (10.06.2020 N6054, ввести в действие на 30-й день после опубликования.)

е) право на опекунство – право, предусмотренное подпунктом «д» статьи 13057 Гражданского кодекса Грузии; (10.06.2020 N6054, ввести в действие на 30-й день после опубликования.)

ж) право на общение с ребенком – право, предусмотренное подпунктом «е» статьи 13057 Гражданского кодекса Грузии; (10.06.2020 N6054, ввести в действие на 30-й день после опубликования.)

з) неправомерное перемещение ребенка – нарушение права на опекунство, индивидуально или совместно предоставленное лицу или органу, которое было обеспечено законодательством государства, в котором ребенок обычно проживал непосредственно перед его неправомерным перемещением и которое на момент перемещения ребенка реально использовалось индивидуально или совместно или (и) было бы использовано подобным образом, если бы не было осуществлено его неправомерное перемещение, при этом ребенок был перемещен из указанного государства в договаривающееся государство Конвенции без разрешения лица или органа с правом на опекунство и после его требования не осуществляется возвращение ребенка в государство; (10.06.2020 N6054, ввести в действие на 30-й день после опубликования.)

  и) неправомерное удержание ребенка – нарушение права на опекунство, индивидуально или совместно предоставленное лицу или органу, которое было обеспечено законодательством государства, в котором ребенок обычно проживал непосредственно перед его неправомерным удержанием и которое на момент удержания ребенка реально использовалось индивидуально или совместно или (и) было бы использовано подобным образом, если бы не было осуществлено его неправомерное удержание при этом ребенок был перемещен из указанного государства в договаривающееся государство Конвенции на определенный срок с разрешения лица или органа с правом на опекунство, но по истечении этого срока, несмотря на требование лица или органа с правом на опекунство не осуществляется возвращение ребенка в государство его обычного места проживания. (10.06.2020 N6054, ввести в действие на 30-й день после опубликования.)

 

Статья 3518 . Сфера регулирования

В отношении дел, связанных с возвращением неправомерно перемещенного или неправомерно удерживаемого ребенка либо с использованием права на общение с ребенком, применяются правила, установленные настоящим Кодексом, с учетом особенностей, определенных настоящей главой. (21.06.2011 N4869)

 

Статья 3519 . Подсудность

1. Иск по вопросам, связанным с возвращением неправомерно перемещенного или неправомерно удерживаемого ребенка либо с использованием права на общение с ребенком, подается в суд в порядке, установленном настоящим Кодексом.

2. Вопросы, связанные с возвращением неправомерно перемещенного или неправомерно удерживаемого ребенка либо с использованием права на общение с ребенком, в первой инстанции рассматриваются Тбилисским и Кутаисским городскими судами по месту нахождения ребенка. Для целей настоящей главы юрисдикция Тбилисского городского суда охватывает Восточную Грузию, а юрисдикция Кутаисского городского суда – Западную Грузию.

  3. Решения тбилисского и кутаисского городских судов в связи с возвращением неправомерно перемещенного/неправомерно удерживаемого ребенка либо с использованием права на общение с ребенком могут быть обжалованы в тбилисском и кутаисском апелляционных судах в порядке, установленном настоящим Кодексом, в 2-недельный срок после передачи стороне обоснованного решения. (10.06.2020 N6054, ввести в действие на 30-й день после опубликования.)

  4. Решения тбилисского и кутаисского апелляционных судов в связи с возвращением неправомерно перемещенного/неправомерно удерживаемого ребенка либо с использованием права на общение с ребенком могут быть обжалованы в Верховном Суде Грузии в порядке, установленном настоящим Кодексом, в 2-недельный срок после передачи стороне обоснованного решения. (10.06.2020 N6054, ввести в действие на 30-й день после опубликования.)

 

Статья 35110 . Ходатайство, касающееся судебного приказа

В случае представления иска заявителя по вопросам, связанным с возвращением неправомерно перемещенного или неправомерно удерживаемого ребенка либо с использованием права на общение с ребенком, до принятия судом окончательного решения заявитель праве заявить ходатайства:

а) о выдаче приказа об ограничении передвижения ребенка;

б) о выдаче приказа об устройстве ребенка у соответствующего лица или о его помещении в соответствующее учреждение;

в) о выдаче приказа об установлении местонахождения ребенка посредством соответствующих государственных органов;

г) о выдаче любого другого приказа, который заявитель сочтет целесообразным исходя из положений Конвенции. (21.06.2011 N4869)

 

  Статья 35111. Установление факта неправомерного

  перемещения/неправомерного удержания ребенка

  (10.06.2020 N6054, ввести в действие на 30-й день после опубликования.)

  1. При установлении факта неправомерного перемещения/неправомерного удержания ребенка суд, принимающий иск, может руководствоваться непосредственно законодательством государства обычного места проживания ребенка, решением судебного либо административного органа этого государства или (и) решением судебного либо административного органа третьего государства, независимо от того, признано ли данное решение государством обычного места проживания ребенка, таким образом, чтобы не прибегать к специальным процедурам, которые в других случаях суд применил бы для признания/ подтверждения/принятия к сведению подобного решения на территории Грузии.

2. До принятия решения о возвращении ребенка суд может потребовать от заявителя представления любого документа, выданного государственным органом государства обычного места проживания ребенка, которым подтверждается неправомерность перемещения/неправомерность удержания ребенка. Центральный орган правомочен оказать помощь заявителю в сборе указанных документов.

 

Статья 35112. Результаты принятия иска о неправомерном

  перемещении/неправомерном удержании ребенка

  (10.06.2020 N6054, ввести в действие на 30-й день после опубликования.)

После поступления из Центрального органа информации о начале производства по делу о возвращении неправомерно перемещенного/неправомерно удерживаемого ребенка в государство его обычного места проживания ни один из судов Грузии не имеет права рассматривать вопрос, касающийся права на опекунство, до принятия решения об отказе в возвращении неправомерно перемещенного/неправомерно удерживаемого ребенка.

 

Статья 35113 . Судебное разбирательство

1. Ребенок должен быть выслушан судом в случае, если его возраст, физическое и психическое состояние дают такую возможность.

  2. Ребенка следует выслушать в порядке, установленном законодательством Грузии, и при этом должен присутствовать эксперт или (и) социальный работник. (21.06.2011 N4869)

 

Статья 35114 . Судебные сроки

1. Суд принимает решение о возвращении неправомерно перемещенного или неправомерно удерживаемого ребенка либо об осуществлении права на общение с ребенком в ускоренном порядке, в течение шести недель после принятия дела к производству.

2. Суд принимает решение по ходатайствам, предусмотренным статьей 3510 настоящего Кодекса, в течение 48 часов. (21.06.2011 N4869)

 

Статья 35115 . Судебное решение о возвращении неправомерно

  перемещенного или неправомерно удерживаемого

  ребенка

1. Суд принимает решение о возвращении неправомерно перемещенного или неправомерно удерживаемого ребенка:

  а) в случае, если ребенок неправомерно перемещен или неправомерно удержан и с даты его неправомерного перемещения или неправомерного удержания до момента подачи иска прошло менее года;

б) в случае, если с даты его неправомерного перемещения или неправомерного удержания до момента подачи иска прошло более года и не установлено, что ребенок интегрировался в свою новую среду.

  2. Положения настоящей статьи не ограничивают суд в праве на принятие решения о возвращении ребенка на любом этапе разбирательства дела. (10.06.2020 N6054, ввести в действие на 30-й день после опубликования.)

 

Статья 35116 . Судебное решение об оставлении в Грузии

  неправомерно перемещенного или неправомерно

  удерживаемого ребенка

Суд вправе отказать в возвращении неправомерно перемещенного или неправомерно удерживаемого ребенка:

  а) в случае, если с даты неправомерного перемещения/неправомерного удержания ребенка до момента подачи соответствующего заявления или иска прошло более 1 года и ребенок интегрировался в свою новую среду; (10.06.2020 N6054, ввести в действие на 30-й день после опубликования.)

б) в случае, если лицо или орган, требующий возвращения ребенка, реально не осуществлял права на опекунство на момент неправомерного перемещения/неправомерного удержания ребенка в Грузии, или дал согласие, или впоследствии согласился на такое перемещение/удержание ребенка; (10.06.2020 N6054, ввести в действие на 30-й день после опубликования.)

в) в случае, если возраст ребенка, его физическое и психическое состояние позволяют учесть его мнение и ребенок однозначно возражает против возвращения;

  г) при наличии серьезного риска, что возвращение ребенка может представлять угрозу причинения ему физического или психологического вреда либо иным образом поставить его в невыносимое положение. (10.06.2020 N6054, ввести в действие на 30-й день после опубликования.)

 

  Статья 35117. Исполнение решения о возвращении неправомерно

  перемещенного/неправомерно удерживаемого

  ребенка либо об использовании права на общение с

  ребенком и прекращение его исполнения

  (10.06.2020 N6054, ввести в действие на 30-й день после опубликования.)

1. Решение о возвращении неправомерно перемещенного/неправомерно удерживаемого ребенка либо об использовании права на общение с ребенком должно содержать вопросы, связанные с его исполнением.

2. Если после принятия мер в соответствии с законодательством Грузии органами, ответственными за исполнение решения о возвращении неправомерно перемещенного/неправомерно удерживаемого ребенка, ребенок, достигший возраста и степени зрелости, предусматривающих целесообразность учета его мнения, отказывается возвращаться, дело направляется в суд, принявший это решение, который в недельный срок после принятия дела к производству выносит решение о прекращении процедуры исполнения указанного решения. С учетом наилучших интересов ребенка это решение принимается в устном слушании.

3. Если неправомерно перемещенный/неправомерно удерживаемый ребенок отказывается возвращаться, достоверность волеизъявления ребенка должна быть подтверждена заключением психолога.

4. Процедуры исполнения решений о возвращении неправомерно перемещенных/неправомерно удерживаемых детей, органы, ответственные за их исполнение, и их полномочия в процессе исполнения указанных решений определяются Процедурами обращаемости (реферирования) и исполнения в связи с возвращением неправомерно перемещенного или неправомерно удерживаемого ребенка либо с осуществлением права на общение с ребенком, утвержденными Правительством Грузии.

 

Статья 35118 . Расходы

  1. Заявитель освобождается от возмещения расходов, связанных с процессом.

  2. При принятии решения, связанного с возвращением неправомерно перемещенного или неправомерно удерживаемого ребенка либо с использованием права на общение с ребенком, суд обязует лицо, которое неправомерно перевезло или неправомерно удерживало ребенка либо которое препятствовало осуществлению права на общение с ребенком, возместить необходимые расходы, понесенные заявителем, в том числе – расходы на проезд, любые расходы или уплаченная сумма в связи с установлением местонахождения ребенка, расходы на юридическое представительство заявителя и расходы по возвращению ребенка.(21.06.2011 N4869)

 

Глава XLII 3

Особенности рассмотрения дел, предусмотренных Гаагской конвенцией о юрисдикции, применимом праве, признании, исполнении и сотрудничестве в отношении родительской ответственности и мер по защите детей от 19 октября 1996 года (19.03.2014 N2111)

 

  Статья 35119 . Центральный орган, определенный Конвенцией

  (19.03.2014 N2111)

Центральным органом, определенным Гаагской конвенцией о юрисдикции, применимом праве, признании, исполнении и сотрудничестве в отношении родительской ответственности и мер по защите детей от 19 октября 1996 года, является структурное подразделение Министерства юстиции Грузии.

 

Статья 35120 . Выполнение требования Центрального органа

  государства – участника Конвенции (19.03.2014 N2111)

1. Требование Центрального органа государства – участника Гаагской конвенции о юрисдикции, применимом праве, признании, исполнении и сотрудничестве в отношении родительской ответственности и мер по защите детей от 19 октября 1996 года, определенного на основании этой же Конвенции, о защите личности или (и) имущества ребенка структурное подразделение Министерства юстиции Грузии направляет в органы опеки и попечительства по фактическому местонахождению ребенка, которые обязаны по получении требования осуществить мероприятия, предусмотренные законодательством Грузии.

2. В случае обращения органов опеки и попечительства с целью защиты личности или (и) имущества ребенка в суд, суд рассматривает дело не позднее 6-ти недель после принятия дела к производству.

 

Глава XLIII .

  Особенности рассмотрения семейных дел

 

Статья 352. Сфера применения

В отношении брачных и семейных дел применяются определенные настоящим Кодексом правила с дополнениями, установленными в настоящей главе.

 

Статья 353. Смерть одного из супругов

В случае смерти одного из супругов дело, возбужденное в суде, должно быть прекращено.

 

Статья 354. Установление обстоятельства дела по

  инициативе суда

1. Суд может по своей инициативе определить круг обстоятельств, подлежащих установлению, и после разъяснений сторон истребовать доказательства, на которые стороны не указали.

2. Дела, возникшие из семейно-правовых отношений, не могут рассматриваться совместно с возбуждаемыми делами о требованиях иного характера.

 

Статья 355. Временное распоряжение суда

1. Суд может на основании ходатайства сторон принять временное распоряжение для урегулирования:

а) вопросов заботы родителей о детях;

б) отношений одного из родителей с ребенком;

в) передачи одному из родителей ребенка на воспитание;

г) обязательств по содержанию малого ребенка;

д) вопроса оказания материальной помощи одним супругом (супругой) другому супругу (супруге);

е) вопросов домашнего хозяйства и пользования жилищем;

ж) вопроса взыскания в виде аванса расходов в связи с рассмотрением дел, возникших из семейно-правовых отношений.

2. Определение суда по указанным вопросам может быть вынесено без устного рассмотрения дела.

3. Суд, выносящий определение, может на основании заявления сторон изменить или полностью отменить свое определение.

 

Статья 356. Решение суда о расторжении брака

  или признании брака недействительным

1. Вынесенным решением о расторжении брака или признании брака недействительным суд, если этого требуют стороны своим заявлением, решает вопросы:

а) об общей заботе родителей о ребенке, родившемся в браке;

б) об урегулировании отношений с ребенком, родившемся в браке одного из родителей;

в) о передаче ребенка одному из родителей;

г) об оказании материальной помощи (содержании) ребенку, родившемуся в браке;

д) о взаимном содержании супругов.

2. О расторжении брака или признании брака недействительным и об их последствиях суд выносит единое решение. Если суд отдельно выделит другие дела, вытекающие из брачных дел, он по вопросам, указанным в подпунктах "а" и "б" части первой настоящей статьи, выносит определение. В отношении такого определения допускается подача частной жалобы.

 

 

  Глава XLIV 1

  (18.04.2018 N2151)

Производство по изъятию и передаче государству имущества, добытого путем рэкета, имущества должностного лица, члена «воровского сообщества», лица, занимающегося торговлей людьми, лица, способствующего распространению наркотических средств, или лица, осужденного за совершение преступления, предусмотренного статьей 194 или (и) 3311 Уголовного кодекса Грузии

 

  Статья 3561 . Разъяснение терминов (13.11.2013 N1525)

  В целях настоящей главы термины имеют следующие значения:

а) рэкет – неоднократная и организованная деятельность с целью систематического получения дохода или иной имущественной прибыли, связанная с совершением умышленного преступления (если судимость не отменена или не снята), в случае, если она осуществлялась хотя бы дважды в течение пяти календарных лет, в которые не входит срок заключения под стражу и отбывания наказания рэкетиром;

б) группировка, занимающаяся рэкетом, – связанные по роду своей деятельности с рэкетом юридические лица, а также любые объединения физических или (и) юридических лиц;

в) рэкетир – лицо, которое самостоятельно или с другим лицом (лицами) направляет деятельность группировки, занимающейся рэкетом, либо иным образом участвует в деятельности группировки, занимающейся рэкетом, и которому известно, что эта группировка является группировкой, занимающейся рэкетом, а также лицо, незаконно разрешающее споры между группировками, занимающимися рэкетом, или группировкой, занимающейся рэкетом, и другими лицами либо участвующее в их разрешении;

г) должностное лицо – должностное лицо, определенное статьей 2 Закона Грузии «О борьбе против коррупции», публичный чиновник, руководитель юридического лица публичного права или его заместитель, а также лицо, уполномоченное на руководство предприятием/представительство предприятия, в котором государство или муниципалитет владеет долей (акциями) в размере 50 или более 50 процентов, независимо от того, освобождено ли указанное лицо от занимаемой должности; (30.11.2022 N2226)

  д) лицо, занимающееся торговлей людьми, – физическое или юридическое лицо либо группа лиц, совершивших преступление, предусмотренное статьей 1431  или (и) 1432   Уголовного кодекса Грузии;

е) лицо, способствующее распространению наркотических средств, – физическое или юридическое лицо либо группа лиц, совершивших преступление, предусмотренное статьей 260 Уголовного кодекса Грузии (если подтверждена цель реализации наркотических средств) или частью 4 статьи 261 Уголовного кодекса Грузии (если подтверждена цель реализации психотропных веществ), либо другое особо тяжкое преступление, предусмотренное главой XXXIII Уголовного кодекса Грузии;

ж) член «воровского сообщества» : (18.04.2018 N2151)

ж.а) лицо, признающее «воровское сообщество» и принимающее активное участие в его деятельности, а также лицо, признающее «воровское сообщество», имеющее связь с ним и налицо – явно выраженная совокупность признаков, свидетельствующих о готовности лица своими действиями принять активное участие в деятельности «воровского сообщества»;

ж.б) лицо, которое в любой форме осуществляет управление или (и) организацию «воровского сообщества» либо с применением методов деятельности «воровского сообщества» осуществляет управление или (и) организацию определенной группы лиц («вор в законе»);

з) член семьи – супруга (супруг), несовершеннолетний сын (дочь), пасынок (падчерица) рэкетира, должностного лица, члена «воровского сообщества», лица, занимающегося торговлей людьми, лица, способствующего распространению наркотических средств, или лица, осужденного за совершение преступления, предусмотренного статьей 194 или (и) 3311 Уголовного кодекса Грузии, а также лица, постоянно проживающие с рэкетиром, должностным лицом, членом «воровского сообщества», лицом, занимающимся торговлей людьми, лицом, способствующим распространению наркотических средств, или лицом, осужденным за преступление, предусмотренное статьей 194 или (и) 3311 Уголовного кодекса Грузии; (18.04.2018 N2151)

  и) близкий родственник – член семьи, родственник по прямой восходящей или нисходящей линии, сестра, брат, пасынок (падчерица) родителей или сына (дочери), сестра, брат, родители супруги (супруга) рэкетира, должностного лица, члена «воровского сообщества», лица, занимающегося торговлей людьми, лица, способствующего распространению наркотических средств, или лица, осужденного за совершение преступления, предусмотренного статьей 194 или (и) 3311 Уголовного кодекса Грузии; (18.04.2018 N2151)

  к) лицо, связанное с рэкетиром, должностным лицом, членом «воровского сообщества», лицом, занимающимся торговлей людьми, лицом, способствующим распространению наркотических средств, или лицом, осужденным за совершение преступления, предусмотренного статьей 194 или (и) 3311 Уголовного кодекса Грузии, – лицо, в собственности которого на основании юридической документации имеется имущество, при наличии обоснованного подозрения, что данное имущество получено в результате рэкета или приобретено рэкетиром, должностным лицом, членом «воровского сообщества», лицом, занимающимся торговлей людьми, лицом, способствующим распространению наркотических средств, или лицом, осужденным за совершение преступления, предусмотренного статьей 194 или (и) 3311 Уголовного кодекса Грузии, или (и) что указанным имуществом пользуется, распоряжается (либо распоряжался) рэкетир, должностное лицо, член «воровского сообщества», лицо, занимающееся торговлей людьми, лицо, способствующее распространению наркотических средств, или лицо, осужденное за совершение преступления, предусмотренного статьей 194 или (и) 3311 Уголовного кодекса Грузии; (18.04.2018 N2151)

  л) имущество, добытое путем рэкета, – имущество, полученное в результате рэкета, доход от этого имущества, имущество, приобретенное на доходы от рэкета, а также доход, имущество либо доход от имущества группировки, занимающейся рэкетом, рэкетира, члена семьи, близкого родственника рэкетира или лица, связанного с рэкетиром, при отсутствии документов либо других доказательств, удостоверяющих его получение правомерными способами;

м) имущество должностного лица – доход, имущество или доход от имущества должностного лица, члена его семьи, его близкого родственника или лица, связанного с должностным лицом, при отсутствии документов либо других доказательств, удостоверяющих его получение правомерными способами;

н) имущество члена «воровского сообщества» – доход, имущество или доход от имущества члена «воровского сообщества», члена его семьи или его близкого родственника или лица, связанного с рэкетиром либо членом «воровского сообщества», при отсутствии документов или других доказательств, удостоверяющих его получение правомерными средствами; (18.04.2018 N2151)

  о) имущество лица, занимающегося торговлей людьми, – доход, имущество или доход от имущества лица, занимающегося торговлей людьми, члена его семьи, его близкого родственника или лица, связанного с лицом, занимающимся торговлей людьми, при отсутствии документов либо других доказательств, удостоверяющих его получение правомерными способами;

п) имущество лица, способствующего распространению наркотических средств, – доход, имущество или доход от имущества лица, способствующего распространению наркотических средств, члена его семьи, его близкого родственника или лица, связанного с лицом, способствующим распространению наркотических средств, при отсутствии документов либо других доказательств, удостоверяющих его получение правомерными способами;

р) имущество лица, осужденного за преступление, предусмотренное статьей 194 или (и) 3311   Уголовного кодекса Грузии, – доход, имущество или доход от имущества лица, осужденного за преступление, предусмотренное статьей 194 или (и) 3311   Уголовного кодекса Грузии, члена его семьи, его близкого родственника или лица, связанного с лицом, осужденным за совершение преступления, предусмотренного статьей 194 или (и) 3311   Уголовного кодекса Грузии, при отсутствии документов либо других доказательств, удостоверяющих его получение правомерными способами;

с) незаконное имущество – имущество, а также доход, акции (доля), полученные от этого имущества с нарушением требований закона, добытые группировкой, занимающейся рэкетом, рэкетиром, должностным лицом, членом «воровского сообщества», лицом, занимающимся торговлей людьми, лицом, способствующим распространению наркотических средств, или лицом, осужденным за совершение преступления, предусмотренного статьей 194 или (и) 3311 Уголовного кодекса Грузии, членом его семьи, его близким родственником или лицом, связанным с ним; (18.04.2018 N2151)

т) необоснованное имущество – имущество, а также доход, акции (доля) от этого имущества при отсутствии у группировки, занимающейся рэкетом, рэкетира, должностного лица, члена «воровского сообщества», лица, занимающегося торговлей людьми, лица, способствующего распространению наркотических средств, или лица, осужденного за совершение преступления, предусмотренного статьей 194 или (и) 3311 Уголовного кодекса Грузии, члена его семьи, его близкого родственника или лица, связанного с ним, документов, удостоверяющих его/их получение законными средствами, либо в случае, если оно/они приобретены на денежные средства, полученные от отчуждения незаконного имущества. (18.04.2018 N2151)

 

Статья 3562 . Возбуждение иска об изъятии и передаче государству имущества, добытого путем рэкета, имущества должностного лица, члена «воровского сообщества», лица, занимающегося торговлей людьми, лица, способствующего распространению наркотических средств, или лица, осужденного за совершение преступления, предусмотренного статьей 194 или (и) 3311 Уголовного кодекса Грузии (18.04.2018 N2151)

  1. Право на возбуждение иска об изъятии и передаче государству имущества, добытого путем рэкета, имущества должностного лица, члена «воровского сообщества», лица, занимающегося торговлей людьми, лица, способствующего распространению наркотических средств, или лица, осужденного за совершение преступления, предусмотренного статьей 194 или (и) 3311 Уголовного кодекса Грузии, имеет прокурор в срок, составляющий 10 лет со дня вступления в законную силу приговора суда в отношении рэкетира, должностного лица, члена «воровского сообщества», лица, занимающегося торговлей людьми, лица, способствующего распространению наркотических средств, или лица, осужденного за совершение преступления, предусмотренного статьей 194 или (и) 3311 Уголовного кодекса Грузии. (18.04.2018 N2151)

  2. Иск об изъятии и передаче государству имущества, добытого путем рэкета, может быть возбужден в отношении группировки, занимающейся рэкетом, рэкетира, члена его семьи, его близкого родственника или лица, связанного с рэкетиром.

3. Иск об изъятии и передаче государству имущества должностного лица может быть возбужден в отношении должностного лица, члена его семьи, его близкого родственника или лица, связанного с должностным лицом.

  4. Иск об изъятии и передаче государству имущества члена «воровского сообщества» может быть возбужден в отношении члена «воровского сообщества», члена его семьи или его близкого родственника либо лица, связанного с членом «воровского сообщества». (18.04.2018 N2151)

  5. Иск об изъятии и передаче государству имущества лица, занимающегося торговлей людьми, может быть возбужден в отношении лица, занимающегося торговлей людьми, члена его семьи, его близкого родственника или лица, связанного с лицом, занимающимся торговлей людьми.

6. Иск об изъятии и передаче государству имущества лица, способствующего распространению наркотических средств, может быть возбужден в отношении лица, способствующего распространению наркотических средств, члена его семьи, его близкого родственника или лица, связанного с лицом, способствующим распространению наркотических средств.

7. Иск об изъятии и передаче государству имущества лица, осужденного за совершение преступления, предусмотренного статьей 194 или (и) 3311   Уголовного кодекса Грузии, может быть возбужден в отношении лица, осужденного за совершение преступления, предусмотренного статьей 194 или (и) 3311   Уголовного кодекса Грузии, члена его семьи, его близкого родственника или лица, связанного с лицом, осужденным за совершение преступления, предусмотренного статьей 194 или (и) 3311   Уголовного кодекса Грузии.

 

Статья 3563 . Признание имущества добытым путем рэкета, признание незаконным и необоснованным имущества группировки, занимающейся рэкетом, рэкетира, должностного лица, члена «воровского сообщества», лица, занимающегося торговлей людьми, лица, способствующего распространению наркотических средств, или лица, осужденного за совершение преступления, предусмотренного статьей 194 или (и) 3311 Уголовного кодекса Грузии

  (18.04.2018 N2151)

  1. Судья признает имущество добытым путем рэкета в случае, если в процессе производства по делу, на основе оценки соответствующих доказательств выяснилось, что имущество получено путем рэкета, представляет доход от имущества, добытого в результате рэкета, приобретено на доходы от рэкета, либо отсутствуют документы или другие доказательства, удостоверяющие получение имущества группировки, занимающейся рэкетом, рэкетира, члена семьи рэкетира, его близкого родственника либо лица, связанного с рэкетиром, правомерными способами.

2. Истец обязан представить суду доказательства приобретения ответчиком имущества путем рэкета.

3. Судья признает незаконным имущество группировки, занимающейся рэкетом, рэкетира, должностного лица, члена «воровского сообщества», лица, занимающегося торговлей людьми, лица, способствующего распространению наркотических средств, или лица, осужденного за совершение преступления, предусмотренного статьей 194 или (и) 3311 Уголовного кодекса Грузии, члена его семьи или его близкого родственника либо лица, связанного с рэкетиром, должностным лицом, членом «воровского сообщества», лицом, занимающимся торговлей людьми, лицом, способствующим распространению наркотических средств, или лицом, осужденным за совершение преступления, предусмотренного статьей 194 или (и) 3311 Уголовного кодекса Грузии, в случае, если в процессе производства по делу, на основе оценки соответствующих доказательств суд выяснил, что имущество или средства, необходимые для приобретения этого имущества, добыты с нарушением требований закона. (18.04.2018 N2151)

  4. Истец обязан представить суду доказательства незаконности имущества ответчика.

5. Судья признает необоснованным имущество группировки, занимающейся рэкетом, рэкетира, должностного лица, члена «воровского сообщества», лица, занимающегося торговлей людьми, лица, способствующего распространению наркотических средств, или лица, осужденного за совершение преступления, предусмотренного статьей 194 или (и) 3311 Уголовного кодекса Грузии, членов их семей или их близких родственников либо лиц, связанных с рэкетиром, должностным лицом, членом «воровского сообщества», лицом, занимающимся торговлей людьми, лицом, способствующим распространению наркотических средств, или лицом, осужденным за совершение преступления, предусмотренного статьей 194 или (и) 3311 Уголовного кодекса Грузии, необоснованным в случае, если в процессе производства по делу ответчик не смог представить суду документы, удостоверяющие приобретение имущества или финансовых средств, необходимых для покупки этого имущества, законным путем либо уплату налогов на указанное имущество, установленных законодательством Грузии. (18.04.2018 N2151)

  6. Ответчик обязан представить суду доказательства законности и обоснованности своего имущества.

 

  Статья 3564 .Наложение ареста на имущество (18.04.2018 N2151)

В случае наличия сведений, что имущество, находящееся во владении группировки, занимающейся рэкетом, рэкетира, должностного лица, члена «воровского сообщества», лица, занимающегося торговлей людьми, лица, способствующего распространению наркотических средств, или лица, осужденного за совершение преступления, предусмотренного статьей 194 или (и) 3311 Уголовного кодекса Грузии, членов их семей или их близких родственников либо лиц, связанных с рэкетиром, должностным лицом, членом «воровского сообщества», лицом, занимающимся торговлей людьми, лицом, способствующим распространению наркотических средств, или лицом, осужденным за совершение преступления, предусмотренного статьей 194 или (и) 3311 Уголовного кодекса Грузии, будет сокрыто либо растрачено или отчуждено иным образом, прокурор обязан обратиться в суд с заявлением о наложении ареста на имущество, в том числе – на банковские счета.

 

Статья 3565 . Юридические последствия признания

  имущества добытым путем рэкета,

  незаконным или необоснованным (13.11.2013 N1525)

  1. Если суд в соответствии со статьей 3563 настоящего Кодекса признает имущество добытым путем рэкета или незаконным или необоснованным, имущество группировки, занимающейся рэкетом, рэкетира, должностного лица, члена «воровского сообщества», лица, занимающегося торговлей людьми, лица, способствующего распространению наркотических средств, или лица, осужденного за совершение преступления, предусмотренного статьей 194 или (и) 3311 Уголовного кодекса Грузии, членов их семей или их близких родственников либо лиц, связанных с рэкетиром, должностным лицом, членом «воровского сообщества», лицом, занимающимся торговлей людьми, лицом, способствующим распространению наркотических средств, или с лицом, осужденным за совершение преступления, предусмотренного статьей 194 или (и) 3311 Уголовного кодекса Грузии, такое имущество после удовлетворения законных интересов третьего лица передается его законному собственнику, а в случае невозможности установить личность законного собственника – государству. (18.04.2018 N2151)

  2. Если то обстоятельство, что имущество добыто путем рэкета, незаконность или необоснованность имущества подтверждаются частично, его законному собственнику, а в случае невозможности установления личности законного собственника – государству передается та часть имущества ответчика, в отношении которой ответчик в судебном порядке не смог доказать, что она не добыта путем рэкета, а также ее законность или обоснованность.

3. В случае невозможности вернуть имущество, добытое путем рэкета, незаконное или необоснованное имущество его законному собственнику или государству в его первоначальном состоянии, на ответчика возлагается обязанность по уплате денежной суммы, эквивалентной стоимости этого имущества.

4. Решение суда о передаче имущества, добытого путем рэкета, незаконного или необоснованного имущества его законному собственнику или государству подлежит исполнению в порядке, установленном Законом Грузии «Об исполнительных производствах».

 

Статья 3566 . Заочное решение (13.11.2013 N1525)

  1. При рассмотрении дел, связанных с изъятием имущества, добытого путем рэкета, имущества должностного лица, члена «воровского сообщества», лица, занимающегося торговлей людьми, лица, способствующего распространению наркотических средств, или лица, осужденного за совершение преступления, предусмотренного статьей 194 или (и) 3311 Уголовного кодекса Грузии, в случае, когда рэкетир, должностное лицо, член «воровского сообщества», лицо, занимающееся торговлей людьми, лицо, способствующее распространению наркотических средств, или лицо, осужденное за совершение преступления, предусмотренного статьей 194 или (и) 3311 Уголовного кодекса Грузии, члены их семей или их близкие родственники либо лица, связанные с рэкетиром, должностным лицом, членом «воровского сообщества», лицом, занимающимся торговлей людьми, лицом, способствующим распространению наркотических средств, или с лицом, осужденным за совершение преступления, предусмотренного статьей 194 или (и) 3311 Уголовного кодекса Грузии, объявлены в розыск, подпункт «в» части первой статьи 233 настоящего Кодекса не применяется. (18.04.2018 N2151)

  2. Стороне, не явившейся в суд, направляется копия заочного решения в течение 5 дней с момента его вынесения. Сторона вправе обжаловать заочное решение в апелляционной (кассационной) инстанции. Подпись стороны под апелляционной (кассационной) жалобой должна быть заверена в нотариальном или консульском порядке.

3. В случае, предусмотренном частью первой настоящей статьи, используется установленный главой VIII настоящего Кодекса порядок вручения стороне судебной повестки (уведомления).

 

Статья 3567 . Уголовная ответственность рэкетира, должностного лица, члена «воровского сообщества», лица, занимающегося торговлей людьми, лица, способствующего распространению наркотических средств, или лица, осужденного за совершение преступления, предусмотренного статьей 194 или (и) 3311 Уголовного кодекса Грузии (18.04.2018 N2151)

 

1. В случае, если суд подтвердит незаконность и необоснованность имущества, находящегося во владении рэкетира, должностного лица, члена «воровского сообщества», лица, занимающегося торговлей людьми, лица, способствующего распространению наркотических средств, или лица, осужденного за совершение преступления, предусмотренного статьей 194 или (и) 3311 Уголовного кодекса Грузии, членов их семей, или их близких родственников либо лиц, связанных с рэкетиром, должностным лицом, членом «воровского сообщества», лицом, занимающимся торговлей людьми, лицом, способствующим распространению наркотических средств, или с лицом, осужденным за совершение преступления, предусмотренного статьей 194 или (и) 3311 Уголовного кодекса Грузии, и в ходе судебного процесса в деяниях рэкетира, должностного лица, члена «воровского сообщества», лица, занимающегося торговлей людьми, лица, способствующего распространению наркотических средств, или лица, осужденного за совершение преступления, предусмотренного статьей 194 или (и) 3311 Уголовного кодекса Грузии, будут выявлены признаки уголовного преступления, прокурор начинает осуществлять в отношении него уголовное преследование. (18.04.2018 N2151)

  2. В случае, предусмотренном частью первой настоящей статьи, судопроизводство ведется в порядке, установленном Уголовно-процессуальным кодексом Грузии.

 

  Глава XLIV2

  (19.12.2008 N797)

Производство в связи с рассмотрением дела о признании лица связанным с лицом, осужденным за осуществление экономической деятельности, запрещенной на оккупированных территориях

 

Статья 3568 . Разъяснение терминов (19.12.2008 N797)

  В целях настоящей главы термины имеют следующие значения:

а) лицо, осужденное за осуществление экономической деятельности, запрещенной на оккупированных территориях, - лицо, совершившее деяние, предусмотренное статьей 3222   Уголовного кодекса Грузии;

б) лицо, связанное с лицом, осужденным за осуществление экономической деятельности, запрещенной на оккупированных территориях, - лицо, предусмотренное пунктом 5 статьи 6 Закона Грузии «Об оккупированных территориях»;

в) имущество лица, связанного с лицом, осужденным за осуществление экономической деятельности, запрещенной на оккупированных территориях, - любое имущество или доход, полученный от имущества.

 

Статья 3569 . Возбуждение иска о признании лица связанным

  с лицом, осужденным за осуществление

  экономической деятельности, запрещенной на

  оккупированных территориях (19.12.2008 N797)

  1. Право возбуждения иска о признании лица связанным с лицом, осужденным за осуществление экономической деятельности, запрещенной на оккупированных территориях, имеет прокурор по истечении шести месяцев после вступления в законную силу приговора суда в отношении лица, осужденного за осуществление экономической деятельности, запрещенной на оккупированных территориях, в случае, если невозможно исполнение судебного решения в отношении указанного лица.

2. Судья признает лицо связанным с лицом, осужденным за осуществление экономической деятельности, запрещенной на оккупированных территориях, если на основании оценки надлежащих доказательств выяснится, что существуют основания, предусмотренные пунктом 5 статьи 6 Закона Грузии «Об оккупированных территориях».

3. Истец обязан представить суду доказательства для признания ответчика лицом, связанным с лицом, осужденным за осуществление экономической деятельности, запрещенной на оккупированных территориях.

4. Признание лица связанным с лицом, осужденным за осуществление экономической деятельности, запрещенной на оккупированных территориях, влечет обращение к исполнению взыскания (в случае с принятием решения об изъятии имущества - изъятие имущества эквивалентной стоимости или взыскание эквивалентной суммы) возложенной суммы в виде штрафа, предусмотренного судебным решением, вынесенным в отношении осужденного лица, на имущество лица, связанного с осужденным лицом.

5. Предусмотренное частью 4 настоящей статьи обращение к исполнению на имущество лица, связанного с осужденным лицом, не исключает исполнения судебного решения в отношении осужденного лица.

 

Статья 35610 . Наложение ареста на имущество .(19.12.2008 N797)

  Если существуют сведения о сокрытии или растрате либо ином отчуждении имущества, находящегося во владении лица, связанного с осужденным лицом, за осуществление экономической деятельности, запрещенной на оккупированных территориях, прокурор обязан обратиться в суд с заявлением о наложении ареста на указанное имущество, в том числе - на банковские счета.

 

Статья 35611 . Заочное решение .(19.12.2008 N797)

  1. При рассмотрении дел о признании лица связанным с лицом, осужденным за осуществление экономической деятельности, запрещенной на оккупированных территориях, в случае объявления в розыск лица, связанного с лицом, осужденным за осуществление экономической деятельности, запрещенной на оккупированных территориях, не применяется подпункт «в» части первой статьи 233 настоящего Кодекса.

2. Стороне, не явившейся в суд, направляется копия заочного решения в течение 5 дней после его вынесения. Сторона вправе заочное решение обжаловать в апелляционной (кассационной) инстанции. Подпись стороны на апелляционной (кассационной) жалобе должна быть удостоверена в нотариальном или консульском порядке.

3. В случае, предусмотренном частью первой настоящей статьи, применяется установленный главой VIII настоящего Кодекса порядок вручения судебной ведомости (уведомления) стороне.

 

РАЗДЕЛ СЕДЬМОЙ1 (19.06.2009 N1281)

 

Участие суда в арбитражном разбирательстве и

приведение в исполнение арбитражного решения

 

Глава XLIV3

Особенности разбирательства дел, связанных с арбитражем

 

Статья 35612 . Сфера применения (19.06.2009 N1281)

1. Суд рассматривает дела, связанные с арбитражем, согласно правилам, установленным настоящим Кодексом.

2. Суд рассматривает дела, связанные с арбитражем, только в случаях, прямо предусмотренных Законом Грузии «Об арбитраже».

 

Статья 35613 . Дела, связанные с арбитражем (19.06.2009 N1281)

1. Согласно настоящему разделу суд рассматривает дела:

а) о назначении, отводе и прекращении полномочий арбитра;

б) о компетенции арбитража;

в) об обеспечении арбитражного иска;

г) о содействии суда в обеспечении добывания доказательств и явки свидетеля;

д) о признании, приведении в исполнение и об отказе в приведении в исполнение принятых арбитражем обеспечительных мер в отношении арбитражного иска;

е) о выдаче исполнительного листа;

ж) об отмене арбитражного решения; (18.03.2015 N3220)

з) о признании и приведении в исполнение арбитражного решения, вынесенного за пределами Грузии;

и) в других случаях, предусмотренных Законом Грузии «Об арбитраже».

2. В случаях, определенных подпунктами «а», «г» и «и» части первой настоящей статьи, решения выносятся районным (городским) судом, на территории действий которого происходило, происходит или должно происходить арбитражное разбирательство. (18.03.2015 N3220)

3. В случаях, определенных подпунктами «б», «в» и «д»–«ж» части первой настоящей статьи, дела рассматриваются в апелляционных судах. (18.03.2015 N3220)

  4. В случае, определенном подпунктом «з» части первой настоящей статьи, дело рассматривает Верховный Суд Грузии.

 

Статья 35614 . Сторона (19.06.2009 N1281)

В целях настоящей главы стороной является лицо, участвующее в арбитражном соглашении, или его уполномоченный представитель.

 

Статья 35615 . Назначение, отвод и прекращение

  полномочий арбитра (19.06.2009 N1281)

1. Суд на основании требования стороны выносит решение о назначении, отводе и прекращении полномочий арбитра.

2. Суд во время назначения, отвода и прекращения полномочий арбитра должен руководствоваться арбитражным соглашением, заключенным между сторонами, а также принципами независимости и беспристрастности арбитра.

3. Суд назначает арбитра в 30-дневный срок с момента принятия заявления к производству.

4. Суд выносит решение об отводе или(и) прекращении полномочий арбитра в 14-дневный срок после принятия заявления к производству.

5. Рассмотрение в суде вопроса об отводе или(и) прекращении полномочий арбитра не может приостановить разбирательство дела в арбитраже.

6. Решение суда о назначении, отводе и прекращении полномочий арбитра является окончательным и обжалованию не подлежит.

 

Статья 35616 . Решение о компетенции арбитража (19.06.2009 N1281)

1. Суд выносит обоснованное определение о компетенции арбитража в 14-дневный срок после принятия заявления к производству.

2. Рассмотрение в суде вопроса о компетенции арбитража не может приостановить разбирательство дела в арбитраже.

3. Определение суда о компетенции арбитража является окончательным и обжалованию не подлежит.

4. В случае непризнания судом арбитража компетентным по данному вопросу в определении должен быть указан соответствующий компетентный орган.

5. В случае непризнания арбитража компетентным согласно судебному решению недействительными являются все ранее вынесенные арбитражем решения по данному вопросу.

 

Статья 35617 . Признание и исполнение принятых арбитражем

  обеспечительных мер в отношении

  арбитражного иска (19.06.2009 N1281)

1. Принимаемые арбитражем меры по обеспечению арбитражного иска имеют обязательную силу и должны исполняться в порядке, установленном Законом Грузии «Об арбитраже».(18.03.2015 N3220)

2. Письменное арбитражное решение о принятии арбитражем обеспечительных мер в отношении арбитражного иска должно быть представлено в уполномоченном суде в целях его признания и исполнения в порядке, предусмотренном пунктом 2 статьи 44 Закона Грузии «Об арбитраже».

3. Суд вправе истребовать от стороны, ходатайствующей при признании и исполнении принятых арбитражем обеспечительных мер в отношении арбитражного иска, представления соответствующей обеспечительной гарантии, связанной с указанными обеспечительными мерами.

4. Суд в 10-дневный срок после принятия заявления стороны к производству выносит определение о признании и исполнении принятых арбитражем обеспечительных мер в отношении арбитражного иска в случае отсутствия оснований, предусмотренных статьей 22 Закона Грузии «Об арбитраже».

5. Решение суда, предусмотренное частью 4 настоящей статьи, является окончательным и обжалованию не подлежит.

 

Статья 35618 . Обеспечение арбитражного иска судом (19.06.2009 N1281)

1. При наличии арбитражного соглашения между сторонами, на основании заявления арбитражного истца суд правомочен принять обеспечительные меры в отношении арбитражного иска.

2. В связи с обеспечением арбитражного иска применяются правила, установленные главой XXIII настоящего Кодекса, кроме подпунктов «е» и «и» части 2 статьи 198, с учетом особенностей международного арбитражного производства. (18.03.2015 N3220)

 

  Статья 35619 . Содействие суда в обеспечении добывания

  доказательств и явки свидетеля (19.06.2009 N1281)

1. В случае обращения арбитража в суд по своей инициативе или на основании просьбы стороны за содействием в добывании доказательств применяются правила, установленные главой XIV настоящего Кодекса.

2. Арбитраж правомочен обратиться в суд за обеспечением явки свидетеля.

3. В случае, определенном частью 2 настоящей статьи, суд руководствуется порядком, установленным статьей 145 настоящего Кодекса.

4. Определение суда в связи с обеспечением добывания доказательств и явки свидетеля является окончательным и обжалованию не подлежит.

 

 

Глава XLIV4

Принудительное исполнение арбитражного решения.

Выдача исполнительного листа

  (19.06.2009 N1281)

 

  Статья 35620 . Признание и исполнение арбитражного решения

  (19.06.2009 N1281)

  Решение о признании и исполнении арбитражного решения выносится после возбуждения соответствующего ходатайства заинтересованной стороной.

 

Статья 35621 . Решение о признании и исполнении

  арбитражного решения (19.06.2009 N1281)

  1. Сторона, ходатайствующая при признании и исполнении арбитражного решения, должна представить надлежаще заверенный оригинал арбитражного решения или его надлежаще заверенную копию, а также оригинал арбитражного соглашения либо его надлежаще заверенную копию. В случае, если арбитражное решение или арбитражное соглашение составлено не на грузинском языке, сторона должна представить также надлежаще заверенный перевод данного документа на грузинский язык.

2. Вопросы, связанные с признанием и исполнением арбитражного решения, рассматриваются без проведения устного слушания. Судом может быть установлено также устное рассмотрение, если указанное необходимо и содействует разбирательству обстоятельств дела. В случае устного рассмотрения стороны уведомляются о времени и месте проведения заседания, однако их неявка не служит препятствием для рассмотрения и решения вопросов судом. (15.12.2010 N4046)

  21. Ходатайство стороны о признании и исполнении арбитражного решения направляется стороне, против которой вынесено указанное арбитражное решение. Эта последняя может в 7-дневный срок после получения уведомления подать заявление, предусмотренное подпунктом «а» пункта первого статьи 45 Закона Грузии «Об арбитраже». Суд определением заявляет отказ в принятии заявления стороны об отказе в признании и исполнении вынесенного в Грузии арбитражного решения, если не удовлетворена ее жалоба об отмене указанного арбитражного решения по тому же основанию, по какому сторона требует отказа в признании и исполнении арбитражного решения, либо арбитражное решение не обжаловано стороной в срок, определенный пунктом 3 статьи 42 Закона Грузии «Об арбитраже». Указанное определение является окончательным и обжалованию не подлежит. (18.03.2015 N3220)

  3. Решение о признании и исполнении арбитражного решения должно быть вынесено в форме определения не позднее 30 дней после подачи заявления, предусмотренного частью 21 настоящей статьи, либо по истечении 7-дневного срока, определенного для его представления (более ранний срок). Продление данного срока не допускается, кроме случая, предусмотренного пунктом 3 статьи 45 Закона Грузии «Об арбитраже». (18.03.2015 N3220)

  4. Вместе с определением об исполнении арбитражного решения стороне выдается также исполнительный лист.

5. Определение об исполнении арбитражного решения считается вынесенным, и суд обязан незамедлительно предоставить заинтересованной стороне исполнительный лист в случае нарушения срока, установленного частью 3 настоящей статьи.

6. Определение об исполнении арбитражного решения является окончательным и обжалованию не подлежит.

 

Статья 35622 . Признание и исполнение арбитражного решения,

  вынесенного за пределами Грузии (19.06.2009 N1281)

  Признание и исполнение арбитражного решения, вынесенного за пределами Грузии, осуществляются в порядке, установленном Законом Грузии «Об арбитраже».

 

  Статья 35623 . Отказ в признании и исполнении

  арбитражного решения (19.06.2009 N1281)

  Суд заявляет отказ в признании и исполнении арбитражного решения только в случаях, прямо предусмотренных Законом Грузии «Об арбитраже».

 

  Глава XLIV5

  Отмена арбитражного решения (18.03.2015 N3220)

 

  Статья 35624 . Обжалование арбитражного решения (19.06.2009 N1281)

  1. Отмена арбитражного решения по основанию, определенному Законом Грузии «Об арбитраже», осуществляется путем подачи жалобы в суд. (18.03.2015 N3220)

  11. В случае, если решение о признании и исполнении вынесенного в Грузии арбитражного решения вынесено судом Грузии, жалоба об отмене указанного арбитражного решения по тому же основанию, по какому сторона требовала отказа в признании и исполнении арбитражного решения, не допускается, а в случае принятия жалобы прекращается производство по делу в отношении нее. (18.03.2015 N3220)

  2. Суд обязан рассмотреть жалобу и вынести мотивированное решение в 30-дневный срок после принятия жалобы к производству. (11.11.2011 N5265)

3. В случае обращения в суд с жалобой в связи с отменой арбитражного решения суд вправе на основании ходатайства стороны приостановить рассмотрение отмены решения на срок не более 30 дней после принятия жалобы к производству с тем, чтобы арбитраж получил возможность возобновить разбирательство или осуществить любые действия, необходимые, по мнению арбитража, для устранения основания отмены решения. О приостановлении рассмотрения дела по указанному основанию суд повесткой уведомляет арбитраж в 3-дневный срок после приостановления рассмотрения дела. (18.03.2015 N3220)

  4. Обжалование арбитражного решения не приостанавливает его исполнение. Суд вправе на основании ходатайства стороны приостановить исполнение арбитражного решения на срок не более 30 дней после принятия жалобы к производству в случае предоставления соответствующего обеспечения.(11.11.2011 N5265)

 

  Раздел седьмой2

(Иск.19.02.2015 N3096, ввести в действие на 60-й день после опубликования.)

 

  Глава XLIV 6

(Иск.19.02.2015 N3096, ввести в действие на 60-й день после опубликования.)

 

  Статья 35625. Иск. 19.02.2015 N3096, ввести в действие на 60-й день после опубликования.)

  Статья 35626. Иск. 19.02.2015 N3096, ввести в действие на 60-й день после опубликования.)

Статья 35627. Иск. 19.02.2015 N3096, ввести в действие на 60-й день после опубликования.)

  Статья 35628. Иск. 19.02.2015 N3096, ввести в действие на 60-й день после опубликования.)

Статья 35629. Иск. 19.02.2015 N3096, ввести в действие на 60-й день после опубликования.)

  Статья 35630. Иск.19.02.2015 N3096, ввести в действие на 60-й день после опубликования.)

  Статья 35631. Иск. 19.02.2015 N3096, ввести в действие на 60-й день после опубликования.)

  Статья 35632. Иск. 19.02.2015 N3096, ввести в действие на 60-й день после опубликования.)

 

Глава XLIV 7

(Иск.19.02.2015 N3096, ввести в действие на 60-й день после опубликования.)

 

 

  Статья 35633. Иск. 19.02.2015 N3096, ввести в действие на 60-й день после опубликования.)

  Статья 35634. Иск.19.02.2015 N3096, ввести в действие на 60-й день после опубликования.)

Статья 35635. Иск. 19.02.2015 N3096, ввести в действие на 60-й день после опубликования.)

 

 

Глава XLIV 8

Обжалование и отмена решения, принятого Службой медицинской медиации

  (28.12.2011 N5665)

  (Иск.19.02.2015 N3096, ввести в действие на 60-й день после опубликования.)

 

  Статья 35636. Иск. 19.02.2015 N3096, ввести в действие на 60-й день после опубликования.)

  Статья 35637. Иск.19.02.2015 N3096, ввести в действие на 60-й день после опубликования.)

 

  Глава XLIV (10.12.1999 N70)

 

Статья 357. иск. (10.12.1999 N70)

Статья 358. иск. (10.12.1999 N70)

Статья 359. иск. (10.12.1999 N70)

  Статья 360. иск. (10.12.1999 N70)

Статья 361. иск. (10.12.1999 N70)

  Статья 362. иск. (10.12.1999 N70)

  Статья 363. иск. (10.12.1999 N70)

 

Раздел седьмой3

Судопроизводство по делам, связанным с дискриминацией (2.05.2014 N2392)

 

Глава XLIV 9

Судопроизводство по делам, связанным с дискриминацией

(2.05.2014 N2392)

Статья 3631 . Допустимость иска (2.05.2014 N2392)

Иск, связанный с дискриминацией, может рассматриваться в порядке, установленном настоящей главой, если настоящим Кодексом не предусмотрено иное.

 

Статья 3632 . Обращение с иском в суд (2.05.2014 N2392)

  1.Любые лица, считающие себя жертвами дискриминации, вправе подавать в суд иск против лиц/учреждений, которые по их предположению осуществили дискриминацию по отношению к ним. Обязательной предпосылкой для обращения с иском в суд не является рассмотрение дела Народным Защитником Грузии, другим лицом или органом.

  11. Народный Защитник Грузии правомочен при исполнении возложенной на него согласно законодательству Грузии функции надзора в вопросах устранения всех форм дискриминации и обеспечения равенства в соответствии с настоящим Кодексом обращаться как истец в суд с иском, если юридическое лицо, другое организационное образование, объединение лиц без создания юридического лица или субъект предпринимательской деятельности оставил его рекомендацию без ответа или не одобрил указанную рекомендацию и имеются достаточные доказательства, подтверждающие факт дискриминации. (3.05.2019 N4551)

  12. Специальный истец вправе в случаях, предусмотренных Законом Грузии «О правах лиц с ограниченными возможностями», обратиться с иском в суд, если дело касается устранения дискриминации в отношении лиц с ограниченными возможностями или (и) имеет значение для развития судебной практики в этой сфере, а также при наличии факта коллективного нарушения прав лиц с ограниченными возможностями или в случае возможного нарушения указанных прав. (14.07.2020 N6839, ввести в действие с 1 января 2021 года.)

  2. Обращаться в суд с иском допускается в течение 1 года после того, как лицу стало или должно было стать известно об обстоятельстве, которое оно считает дискриминационным. (3.05.2019 N4551)

  21. Лицо, признающее себя жертвой дискриминации, вправе обращаться в суд с иском и в случае окончания трудовых отношений, в период действия которых было совершено дискриминационное деяние в отношении указанного лица. (3.05.2019 N4551)

  3.Лицо вправе требовать в иске, предусмотренном настоящей статьей:

а) прекращения дискриминационного деяния или (и) устранения его последствий;

б) возмещения морального или (и) материального вреда.

4. Народный Защитник Грузии правомочен обращаться в суд с иском и требовать исполнения его рекомендации юридическим лицом, другим организационным образованием, объединением лиц без создания юридического лица или субъектом предпринимательской деятельности, который, по предположению Народного Защитника Грузии, совершил дискриминационное деяние или оставил его рекомендацию без ответа либо не одобрил указанную рекомендацию. (3.05.2019 N4551)

 

Статья 3633 . Бремя доказывания (2.05.2014 N2392)

При возбуждении иска лицо должно представить суду факты и соответствующие доказательства, дающие основание предполагать осуществление дискриминационного деяния, после чего на ответчика возлагается бремя доказывания того, что дискриминация не осуществлялась.

 

Статья 3634 . Принятие иска к производству (2.05.2014 N2392)

1.Суд в 3-дневный срок со дня внесения иска рассматривает вопрос о принятии его к производству.

  2.Иск должен быть представлен суду с соблюдением требований настоящего Кодекса.

  3.В случае внесения иска без соблюдения требований законодательства Грузии суд определяет пробел и предоставляет истцу разумный срок для его устранения, но не менее 3 дней. В случае устранения пробела в определенный срок суд принимает иск к производству, а если пробел не будет устранен, суд выносит определение об отказе в принятии иска к производству и возвращает иск и прилагаемые документы истцу.

  4.Судебное определение об отказе в принятии иска к производству может быть обжаловано частной жалобой в апелляционный суд в 3-дневный срок после ознакомления с ним истца в порядке, установленном законодательством Грузии.

  5.После принятия иска к производству копии иска и прилагаемых документов в порядке, установленном законодательством Грузии, незамедлительно направляются ответчику, и ему предоставляется 10-дневный срок для представления возражений.

 

Статья 3635 . Судебное решение (3.05.2019 N4551)

1. Суд выносит решение о подтверждении факта дискриминации и полном или частичном удовлетворении иска жертвы дискриминации либо решение об отказе в удовлетворении иска жертвы дискриминации.

2. Суд на основании обращения Народного Защитника Грузии в связи с делом о дискриминации выносит решение о подтверждении факта дискриминации и об исполнении рекомендации, изданной Народным Защитником Грузии в отношении юридического лица, другого организационного образования, объединения лиц без создания юридического лица или субъекта предпринимательской деятельности, либо решение об отказе в удовлетворении иска Народного Защитника Грузии.

 

Статья 3636 . Обжалование судебного решения (2.05.2014 N2392)

  1.Сторона может обжаловать судебное решение, вынесенное на основании статьи 3635  настоящего Кодекса, в апелляционный суд в порядке, установленном этим же Кодексом.

  2.Апелляционный суд в 3-дневный срок со дня подачи апелляционной жалобы проверяет ее допустимость и принимает одно из следующих решений:

а) выносит определение об оставлении апелляционной жалобы без рассмотрения, по которому может вноситься частная жалоба;

б) принимает апелляционную жалобу к рассмотрению.

3. Апелляционный суд в месячный срок после принятия апелляционной жалобы к рассмотрению рассматривает апелляционную жалобу в устном слушании и принимает одно из следующих решений:

а) удовлетворяет апелляционную жалобу полностью или частично;

б) отказывает в удовлетворении апелляционной жалобы.

4. В случае удовлетворения частной жалобы, внесенной относительно судебного определения об отказе в принятии иска к производству, апелляционный суд возвращает дело суду первой инстанции.

 

  Раздел седьмой4

Признание лица ограниченно дееспособным и поддерживаемым

(20.03.2015 N3340)

 

  Глава Х LIV 10

Признание лица ограниченно дееспособным

  (20.03.2015 N3340)

 

Статья 3637. Допустимость заявления (20.03.2015 N3340)

Заявление о признании лица ограниченно дееспособным рассматривается в порядке, установленном настоящей главой, если настоящим Кодексом не предусмотрено иное.

 

Статья 3638. Подача заявления в суд (20.03.2015 N3340)

1. Заявление о признании ограниченно дееспособным лица, злоупотребляющего алкоголем или наркотическими веществами, ввиду чего лицо ставит свою семью в тяжелое материальное положение, может быть подано в суд членом его семьи либо органом опеки и попечительства.

2. Заявление о признании лица ограниченно дееспособным подается в суд по месту жительства этого лица, а в случае помещения указанного лица в лечебное учреждение – по месту нахождения лечебного учреждения.

 

Статья 3639. Содержание заявления (20.03.2015 N3340)

В заявлении о признании ограниченно дееспособным лица, злоупотребляющего алкоголем или наркотическими веществами, должны указываться обстоятельства, удостоверяющие факт нахождения семьи этого лица в тяжелом материальном положении по вине последнего.

 

Статья 36310. Рассмотрение заявления (20.03.2015 N3340)

1. Суд рассматривает дела о признании лиц ограниченно дееспособными с обязательным участием этих лиц и представителей органа опеки и попечительства.

2. Заявители освобождаются от уплаты судебных расходов, связанных с рассмотрением дел о признании лиц ограниченно дееспособными.

 

Статья 36311. Судебное решение (20.03.2015 N3340)

Судебное решение о признании лица ограниченно дееспособным является основанием для назначения лицу попечителя органом опеки и попечительства.

 

Статья 36312. Отмена признания лица ограниченно дееспособным

  (20.03.2015 N3340)

В случае, предусмотренном частью 3 статьи 14 Гражданского кодекса Грузии, суд на основании заявления ограниченно дееспособного лица, его попечителя или члена его семьи выносит решение об отмене признания этого лица ограниченно дееспособным.

 

 

Глава Х LIV 11

Признание лица поддерживаемым лицом

  (20.03.2015 N3340)

 

Статья 36313. Допустимость заявления (20.03.2015 N3340)

Заявление о признании лица поддерживаемым лицом рассматривается в порядке, установленном настоящей главой, если настоящим Кодексом не предусмотрено иное.

 

Статья 36314. Подача заявления в суд (20.03.2015 N3340)

1. Заявление о признании лица поддерживаемым лицом может быть подано в суд этим лицом, членом его семьи, его законным представителем, органом опеки и попечительства, психиатрическим или специализированным учреждением.

2. Заявление о признании лица поддерживаемым лицом подается в суд по месту жительства этого лица, а в случае помещения указанного лица в лечебное учреждение – по месту нахождения лечебного учреждения.

 

Статья 36315. Содержание заявления (20.03.2015 N3340)

1. В заявлении о признании лица поддерживаемым лицом должны указываться:

а) наименование суда, в который подается заявление;

б) сфера, в которой лицу нужна поддержка, а также необходимость поддержки лица с целью предотвращения причинения ему вреда;

в) факты и обстоятельства, на которых заявитель основывает свои требования;

г) доказательства, подтверждающие указанные заявителем обстоятельства и факт наличия у лица стойких психических, умственных/интеллектуальных нарушений, которые при взаимодействии с различными препятствиями могут мешать его полному и эффективному участию в жизни общества наравне с другими;

д) требование заявителя;

е) ходатайство заявителя – при наличии такового.

2. Заявитель должен представить суду заключения психиатра, психолога и социального эксперта о психическом состоянии и социальной адаптации лица, при наличии таковых.

3. Лицу может быть назначена поддержка в целях осуществления трудовой деятельности, заключения мелких сделок, осуществления предпринимательской деятельности, управления (распоряжения) недвижимым имуществом, определения места жительства, дачи согласия на лечение, предотвращения причинения ему вреда, а также для осуществления других прав и обязанностей, определяемых судом на основе индивидуальной оценки.

 

Статья 36316. Принятие заявления к производству (20.03.2015 N3340)

1. Суд рассматривает дела о признании лиц поддерживаемыми лицами в порядке, установленном настоящим Кодексом, если настоящей главой не предусмотрено иное.

2. Вопрос о принятии заявления к производству рассматривается судом в 5-дневный срок после его подачи.

3. В случае внесения в суд заявления без соблюдения требований законодательства Грузии суд устанавливает пробелы и определяет заявителю разумный срок для их восполнения, который не может быть менее 3 дней. При устранении пробелов в определенный срок суд принимает заявление к производству, а в случае неустранения пробелов выносит определение об отказе в принятии заявления к производству и возвращает заявление с приобщенными к нему документами заявителю.

4. Определение суда об отказе в принятии заявления к производству может быть обжаловано путем подачи частной жалобы.

 

Статья 36317. Временная поддержка (20.03.2015 N3340)

1. Суд на основании требования заявителя правомочен до окончания производства по делу назначить лицо, оказывающее временную поддержку, если сочтет, что лицу, вопрос о признании которого поддерживаемым лицом рассматривается, может быть причинен непоправимый вред.

2. Лицом, оказывающим временную поддержку, могут быть член семьи лица, его родственник, близкий или специалист.

3. Заявление о назначении временной поддержки рассматривается судом в устном слушании в 5-дневный срок после его подачи. Неявка стороны не может служить препятствием для рассмотрения и разрешения судом вопроса о назначении временной поддержки.

4. Определение суда о назначении временной поддержки может быть обжаловано путем подачи частной жалобы.

 

Статья 36318. Рассмотрение заявления (20.03.2015 N3340)

1. Суд рассматривает дела о признании лиц поддерживаемыми лицами с обязательным участием этих лиц и представителей органа опеки и попечительства.

2. Если лицо, вопрос о признании которого поддерживаемым лицом рассматривается, по состоянию здоровья не может присутствовать в судебном заседании, его участие должно обеспечиваться путем использования электронных или иных средств коммуникации, благодаря чему будет возможен прямой контакт судьи с этим лицом. В таком случае обязательным условием является запись судебного заседания в виде видеофайла. В протоколе судебного заседания должно указываться об участии лица в заседании с помощью электронных или иных средств коммуникации.

3. В случае неявки лица, вопрос о признании которого поддерживаемым лицом рассматривается, суд обязан отложить разбирательство дела на другое время. В таком случае вынесение судом заочного решения не допускается.

4. Заявитель освобождается от уплаты судебных расходов, связанных с рассмотрением дела о признании лица поддерживаемым лицом.

 

Статья 36319. Обязательная защита (20.03.2015 N3340)

Лицо, вопрос о признании которого поддерживаемым лицом рассматривается, должно иметь адвоката.

 

Статья 36320. Назначение экспертизы для индивидуальной оценки

  лица со психосоциальными потребностями (20.03.2015 N3340)

1. По принятии заявления к производству в соответствии со статьей 36316 настоящего Кодекса суд назначает экспертизу согласно Закону Грузии «О проведении экспертизы исходя из психосоциальных потребностей».

2. В особых случаях, когда лицо, вопрос о признании которого поддерживаемым лицом рассматривается, явно уклоняется от прохождения экспертизы, суд правомочен на основании ходатайства юридического лица публичного права – Национального бюро судебной экспертизы имени Левана Самхараули с обязательным участием в своем заседании представителя органа опеки и попечительства, а также адвоката этого лица вынести определение о принудительном направлении лица для проведения экспертизы исходя из психосоциальных потребностей.

3. Принудительная экспертиза, предусмотренная частью 2 настоящей статьи, проводится только в случае, если лицо, вопрос о признании которого поддерживаемым лицом рассматривается, своими действиями причиняет существенный вред собственным правам или правам других лиц.

4. В судебном заседании должны быть допрошены все эксперты и члены мультидисциплинарной группы, заключения которых представлены в материалах дела.

 

Статья 36321. Судебное решение (20.03.2015 N3340)

1. Судебное решение о признании лица поддерживаемым лицом является основанием для назначения ему лица, оказывающего (лиц, оказывающих) поддержку.

2. В судебном решении должны указываться:

а) право, для пользования которым лицу назначается поддержка, а также пределы оказания поддержки;

б) права и обязанности лица, оказывающего (лиц, оказывающих) поддержку;

в) периодичность представления отчета лицом, оказывающим (лицами, оказывающими) поддержку, органу опеки и попечительства, которая не должна превышать 6 месяцев;

г) срок оказания поддержки и периодичность его пересмотра, которая не должна превышать 5 лет;

д) другие обстоятельства, необходимые для оказания лицу поддержки.

 

Статья 36322. Определение суда о прекращении производства

  по заявлению (20.03.2015 N3340)

Производство по заявлению о признании лица поддерживаемым лицом прекращается, если заключение юридического лица публичного права – Национального бюро судебной экспертизы имени Левана Самхараули является отрицательным.

 

Статья 36323. Изменение пределов поддержки, отмена поддержки

(20.03.2015 N3340)

1. В случае наличия основания для изменения пределов поддержки лица суд на основании заявления поддерживаемого лица, члена его семьи, лица, оказывающего (лиц, оказывающих) поддержку, психиатрического лечебного учреждения, органа опеки и попечительства и заключения экспертизы, проведенной в соответствии с Законом Грузии «О проведении экспертизы исходя из психосоциальных потребностей», выносит решение об изменении пределов поддержки указанного лица.

2. В случае отсутствия основания для продления оказания лицу поддержки суд на основании заявления поддерживаемого лица, члена его семьи, лица, оказывающего поддержку, психиатрического лечебного учреждения, органа опеки и попечительства и заключения экспертизы, проведенной в соответствии с Законом Грузии «О проведении экспертизы исходя из психосоциальных потребностей», выносит решение об отмене поддержки указанного лица.

3. При периодическом пересмотре решения о признании лица поддерживаемым лицом суд в случае наличия соответствующего основания выносит решение об отмене поддержки указанного лица.

 

Статья 36324. Обжалование судебного решения (20.03.2015 N3340)

1. Сторона вправе обжаловать судебное решение, вынесенное на основании статьи 36321 настоящего Кодекса, в апелляционном суде в порядке, установленном этим же Кодексом.

2. Апелляционный суд в 5-дневный срок после подачи апелляционной жалобы проверяет ее допустимость и принимает одно из следующих решений:

а) выносит определение об оставлении апелляционной жалобы без рассмотрения, на что может быть подана частная жалоба;

б) принимает апелляционную жалобу к рассмотрению.

3. Апелляционный суд рассматривает апелляционную жалобу в устном слушании в 2-месячный срок после принятия ее к рассмотрению и принимает одно из следующих решений:

а) о полном или частичном удовлетворении апелляционной жалобы;

б) об отказе в удовлетворении апелляционной жалобы.

4. В случае удовлетворения частной жалобы на судебное определение об отказе в принятии апелляционной жалобы к производству апелляционный суд возвращает дело в суд первой инстанции.

 

Раздел седьмой5

  (23.12.2017 N 1919)

Особенности судопроизводства по делам о нарушении особого права на объекты интеллектуальной собственности

 

Глава XLIV 12

  (23.12.2017 N 1919)

  Меры по обеспечению доказательств по делам о нарушении особого права на объекты интеллектуальной собственности, право на получение информации и меры по обеспечению иска

 

Статья 36325. Разъяснение используемых в настоящей главе терминов

  (23.12.2017 N 1919)

 

Используемые в настоящей главе термины для целей этой же главы имеют следующие значения:

  а) объекты интеллектуальной собственности – защищенные в соответствии с законодательством Грузии товарные знаки, знаки обслуживания или коллективные знаки, зарегистрированный дизайн, защищенные патентом изобретения или зарегистрированные полезные модели, объекты, защищенные авторскими правами или смежными правами; (16.05.2023 N2887)

б) товары, произведенные или (и) введенные в гражданский оборот с нарушением особого права:

б.а) в отношении охраняемых товарных знаков, знаков обслуживания или (и) коллективных знаков (далее – товарных знаков) – товары или (и) услуги, содержащие идентичные или схожие товарные знаки или маркированные идентичными или схожими товарными знаками, или имеющие идентичную или схожую с объемными товарными знаками форму, производство, поставки, ввоз на территорию Грузии, хранение на территории Грузии, введение в гражданский оборот или с этой целью хранение/складирование (размещение для временного хранения) либо использование в любой другой форме которых влечет нарушение особого права владельцев зарегистрированных товарных знаков, независимо от места маркировки;

б.б) в отношении зарегистрированного дизайна – продукт, в который включен дизайн или для которого дизайн используется, производство, ввоз на территорию Грузии, хранение на территории Грузии, введение в гражданский оборот или с этой целью хранение/складирование (размещение для временного хранения) либо использование в любой другой форме которого влечет нарушение особого права владельцев особого права на зарегистрированный дизайн;

  б.в) в отношении защищенных патентом изобретений или зарегистрированных полезных моделей – устройства, произведенные с нарушением особого права, вытекающего из патента или регистрации, или вещества, производство, ввоз на территорию Грузии, хранение на территории Грузии, введение в гражданский оборот или с этой целью хранение/складирование (размещение для временного хранения) либо иное использование которых влечет нарушение особого права владельца патента или свидетельства; устройства, изготовленные способом, защищенным патентом или регистрацией, или вещества, изготовление, ввоз на территорию Грузии, хранение на территории Грузии, введение в гражданский оборот или с этой целью хранение/складирование (размещение для временного хранения) либо иное использование которых влечет нарушение особого права владельца патента или свидетельства; (16.05.2023 N2887)

б.г) в отношении объектов, защищенных авторскими или смежными с ними правами, – контрафактные копии, определенные Законом Грузии «Об авторских и смежных правах».

 

Статья 36326. Сфера регулирования (23.12.2017 N1919)

На дела о нарушениях особого права на объекты интеллектуальной собственности распространяются установленные настоящим Кодексом правила с учетом особенностей, определенных настоящей главой.

 

Статья 36327. Меры по обеспечению доказательств по делам о

  нарушении особого права на объекты интеллектуальной

  собственности (23.12.2017 N1919)

1. Суд правомочен на основании ходатайства владельца особого права на объект интеллектуальной собственности вынести определение о применении мер по обеспечению доказательств с целью сохранения доказательств, при наличии опасности их уничтожения.

2. Меры по обеспечению доказательств могут включать детальное описание со взятием пробы или без такового установки/материала, устройства или компонента устройства, предназначенного для производства/репродуцирования товара, которым, предположительно, нарушается особое право на объект интеллектуальной собственности, или для обхода технологических средств, или (и) документации, связанной с предполагаемым нарушением закона. При этом, если не удается обеспечить доказательства с помощью указанных мер, возможно также применение ареста.

3. Суд правомочен применять одновременно несколько мер, предусмотренных частью 2 настоящей статьи.

4. Суд вправе применять меры, предусмотренные настоящей статьей, без заслушивания лица, в отношении которого существует обоснованное предположение о нарушении им особого права на объект интеллектуальной собственности, при наличии обоснованного предположения, что владельцу этого права будет причинен непропорциональный вред, или (и) при наличии явной опасности уничтожения доказательств.

5. О применении предусмотренных настоящей статьей мер суд уведомляет лицо, в отношении которого они должны быть применены, незамедлительно, не позднее 48 часов после их применения.

6. Владелец особого права на объект интеллектуальной собственности вправе потребовать применения мер по обеспечению иска, предусмотренных настоящей статьей, в случае, если обоснует, что для установления факта совершения нарушения или возможного совершения нарушения его особого права необходимо применить указанные меры.

7. Порядок возмещения понесенных расходов на обеспечение иска определяется и обжалование вынесенного определения об обеспечении доказательств осуществляется в соответствии со статьями 118 и 119 настоящего Кодекса.

8. Определение о ходатайстве об обеспечении доказательств выносится судьей в течение 5 рабочих дней.

 

Статья 36328. Право на получение информации (23.12.2017 N1919)

1. Суд в процессе судопроизводства по делу о нарушении особого права на объект интеллектуальной собственности правомочен на основании соразмерного и обоснованного требования владельца особого права на объект интеллектуальной собственности:

а) потребовать от лица, в отношении которого существует обоснованное предположение о нарушении им особого права, предоставления информации, которая может содержать сведения о происхождении или (и) сети сбыта товаров, произведенных или (и) введенных в гражданский оборот с нарушением особого права. Обязательство по предоставлению информации может включать также обязательство по представлению финансовых документов, связанных с нарушением закона;

б) потребовать предоставления информации, предусмотренной подпунктом «а» настоящей части, от лица, в отношении которого существует обоснованное предположение о том, что он в коммерческих масштабах предлагал, получал, владел или (и) пользовался товарами, произведеннымиили (и) введенными в гражданский оборот с нарушением особого права. Обязательство по предоставлению указанной информации распространяется также на любое другое лицо, предлагавшее, получавшее, владевшее или (и) пользовавшееся товарами, произведенными или (и) введенными в гражданский оборот с нарушением особого права, кроме случаев, когда это деяние/эти деяния осуществлялись в целях личного пользования.

2. Информация, предусмотренная подпунктом «а» части первой настоящей статьи, должна включать полное наименование и адреса производителей, изготовителей, дистрибьюторов, поставщиков или (и) других предшествующих владельцев товаров, лиц, занимающихся оптовой или (и) розничной торговлей (для которых предназначены товары, которыми, предположительно, нарушается особое право), а также информацию о количестве и ценах произведенных, изготовленных, поставленных, полученных или заказанных товаров.

3. Информация, полученная в результате применения мер, предусмотренных настоящей статьей, является конфиденциальной, и ее разглашение не допускается.

4. Расходы на предоставление информации, предусмотренной настоящей статьей, возмещает лицо, обратившееся в суд с ходатайством о предоставлении указанной информации. Противная сторона вправе потребовать возмещения понесенных ею расходов на предоставление информации. В конечном итоге эти расходы распределяются при разрешении судом дела по существу.

5. Обжалование определения о предоставлении информации не допускается. На определение об отказе в предоставлении информации может быть подана частная жалоба.

 

Статья 36329. Меры по обеспечению исков по делам о нарушении

  особого права на объекты интеллектуальной

  собственности (23.12.2017 N1919)

1. Суд на основании обращения владельца особого права на объект интеллектуальной собственности правомочен:

а) вынести определение о наложении ареста на недвижимое или (и) движимое имущество (в том числе – на банковские счета и другие активы), находящееся в собственности лица, в отношении которого существует обоснованное предположение о нарушении им особого права в коммерческих масштабах, по возможности, поставить под угрозу удовлетворение требования о возмещении вреда владельца особого права. С этой целью суд на основании ходатайства владельца особого права вправе истребовать от возможного нарушителя особого права представления имеющихся у него банковских, финансовых или (и) коммерческих документов/информации. Право на ознакомление с указанными документами/информацией имеет только суд. Суд правомочен передать документы/информацию, полученные с целью идентификации предмета ареста, независимому эксперту, назначенному судом. Информация, полученная в результате применения мер, предусмотренных настоящим подпунктом, является конфиденциальной, и ее разглашение не допускается;

б) запретить лицу, в отношении которого существует обоснованное предположение о нарушении им особого права, осуществлять действия, которыми нарушается особое право;

в) взамен запрета на осуществление действий, предусмотренных подпунктом «б» настоящей части, потребовать от лица, в отношении которого существует обоснованное предположение о нарушении им особого права, представления соответствующей гарантии обеспечения.

2. Суд правомочен применять одновременно несколько мер, предусмотренных частью первой настоящей статьи.

3. Меры, предусмотренные частью первой настоящей статьи, могут применяться также в отношении лиц, услугами которых пользуются или пользовались бы в случае нарушений особого права в коммерческом масштабе.

4. Если суд сочтет, что применением мер по обеспечению иска может быть нанесен вред лицу, в отношении которого существует обоснованное предположение о нарушении им особого права, суд правомочен применить меры по обеспечению иска и одновременно потребовать от владельца особого права обеспечения возмещения возможного вреда противной стороне. Суд может потребовать представления гарантии обеспечения также на основании заявления противной стороны.

5. На дела о нарушении особого права на объекты интеллектуальной собственности распространяются требования, установленные главой XXIII настоящего Кодекса.

 

 

Раздел седьмой6

 

Участие суда в исполнении медиативного соглашения

 

(18.09.2019 N4955, ввести в действие с 1 января 2020 года. )

 

 

Глава XLIV 13 .

  Исполнение медиативного соглашения

 

(18.09.2019 N4955, ввести в действие с 1 января 2020 года. )

 

Статья 36330. Обеспечение судом исполнения медиативного

  Соглашения

  (18.09.2019 N4955, ввести в действие с 1 января 2020 года. )

1. Сторона правомочна до начала производства судебной медиации или частной медиации или (и) в процессе производства медиации обратиться в суд с заявлением о применении мер по обеспечению исполнения медиативного соглашения.

2. Если в 10-дневный срок после удовлетворения заявления о применении мер по обеспечению исполнения медиативного соглашения лицо, подавшее указанное заявление, не обратится за процедурой судебной медиации или частной медиации и не представит суду соответствующий документ, удостоверяющий обращение за процедурой медиации, или если в 10-дневный срок после завершения процедуры медиации (что должно быть удостоверено соответствующим документом) сторона не подаст иск в суд /не обратится в суд с требованием о возобновлении производства по делу, суд по собственной инициативе или на основании ходатайства стороны выносит определение об отмене применения мер по обеспечению исполнения медиативного соглашения.

3 В случае подачи иска в суд/обращения в суд с требованием о возобновлении производства по делу в 10-дневный срок после завершения процедуры медиации примененные судом меры по обеспечению исполнения медиативного соглашения преобразуются в меры по обеспечению иска.

4. В отношении обеспечения исполнения медиативного соглашения применяются правила, установленные главой XXIII настоящего Кодекса, с учетом особенностей настоящей статьи.

 

Статья 36331. Рассмотрение вопроса об исполнении медиативного

  Соглашения

  (18.09.2019 N4955, ввести в действие с 1 января 2020 года. )

1. Суд правомочен на основании заявления одной или обеих сторон рассмотреть вопрос об исполнении медиативного соглашения, составленного в результате производства медиации.

2. Если медиативное соглашение составлено в результате производства судебной медиации, вопрос о его исполнении рассматривает суд, передавший медиатору дело с целью завершения спора соглашением сторон, а если медиативное соглашение составлено в результате производства частной медиации, – районный (городской) суд по месту жительства/юридическому адресу заявителя.

3. Если медиативное соглашение составлено в результате производства судебной медиации, сторона, которая обратится в суд с требованием об исполнении медиативного соглашения, должна представить оригинал медиативного оглашения или его надлежащим образом заверенный экземпляр, а если медиативное соглашение составлено в результате производства частной медиации, – также соглашение о медиации.

4. Вопрос об исполнении медиативного соглашения рассматривается без устного слушания в 10-дневный срок после принятия заявления. Суд может постановить в этот же срок устное рассмотрение указанного вопроса, если это будет содействовать выяснению обстоятельств дела. В таком случае вопрос об исполнении медиативного соглашения рассматривается в 30-дневный срок после принятия заявления. В случае устного рассмотрения указанного вопроса стороны уведомляются о времени и месте проведения заседания, однако их неявка не может служить препятствием для рассмотрения и разрешения судом вопроса.

 

Статья 36332. Отказ в исполнении медиативного соглашения

  (18.09.2019 N4955, ввести в действие с 1 января 2020 года. )

Суд заявляет отказ в исполнении медиативного соглашения, если содержание медиативного соглашения противоречит законодательству Грузии или если, исходя из содержания медиативного соглашения, его исполнение представляется невозможным.

 

Статья 36333. Определение об исполнении медиативного соглашения

  (18.09.2019 N4955, ввести в действие с 1 января 2020 года. )

1. Судебное решение об исполнении медиативного соглашения принимается в форме определения. Стороне вместе с указанным определением передается и исполнительный лист.

2. Судебное определение об отказе в исполнении медиативного соглашения подлежит обжалованию в форме частной жалобы.

3. Судебное определение об исполнении медиативного соглашения окончательно и обжалованию не подлежит.

4. Медиативное соглашение, утвержденное арбитражным трибуналом как арбитражное решение, исполняется в порядке, установленном Законом Грузии «Об арбитраже» для признания и исполнения арбитражного решения.

 

 

Раздел седьмой7

Участие суда в исполнении соглашения по коллективному трудовому спору, достигнутого в результате медиации

  (29.09.2020 N7184)

 

Глава XLIV14.

Исполнение соглашения по коллективному трудовому спору, достигнутого в результате медиации

(29.09.2020 N7184)

 

Статья 36334. Рассмотрение вопроса об исполнении

соглашения по коллективному трудовому

  спору, достигнутого в результате медиации

  (29.09.2020 N7184)

1. Суд правомочен на основании заявления одной из сторон рассмотреть вопрос об исполнении соглашения по коллективному трудовому спору, достигнутого в результате медиации.

2. Вопрос об исполнении соглашения по коллективному трудовому спору, достигнутого в результате медиации, в 10-дневный срок после принятия соответствующего заявления рассматривает районный (городской) суд по месту жительства соответствующего работодателя.

3. Сторона, которая обратится в суд с требованием об исполнении соглашения по коллективному трудовому спору, достигнутого в результате медиации, должна представить оригинал соглашения, достигнутого в результате медиации, или его копию, заверенную в нотариальном порядке.

4. Вопросы, связанные с исполнением соглашения по коллективному трудовому спору, достигнутого в результате медиации, рассматриваются без устного слушания. Суд может постановить устное рассмотрение дела, если это будет способствовать выяснению обстоятельств дела. В случае устного рассмотрения дела стороны уведомляются о времени и месте проведения заседания. Неявка сторон не служит препятствием для рассмотрения и разрешения вопроса судом.

 

Статья 36335. Отказ в исполнении соглашения по

коллективному трудовому спору,

  достигнутого в результате медиации (29.09.2020 N7184)

Суд может отказать в исполнении соглашения по коллективному трудовому спору, достигнутого в результате медиации, если содержание этого соглашения противоречит законодательству Грузии, публичному порядку в Грузии или если исходя из содержания указанного соглашения его исполнение не представляется возможным.

 

Статья 36336. Определение суда в связи с исполнением

  соглашения по коллективному трудовому

  спору, достигнутого в результате медиации (29.09.2020 N7184)

1. Судебное решение в связи с исполнением соглашения по коллективному трудовому спору, достигнутого в результате медиации, выносится в форме определения. Стороне вместе с определением суда передается исполнительный лист.

2. Определение суда об отказе в исполнении соглашения по коллективному трудовому спору, достигнутого в результате медиации, может быть обжаловано путем подачи частной жалобы.

3. Определение суда об исполнении соглашения по коллективному трудовому спору, достигнутого в результате медиации, является окончательным и обжалованию не подлежит.

 

 

Раздел седьмой8

Судопроизводство по делам, связанным с забастовкой или локаутом

(29.09.2020 N7184)

 

Глава XLIV15.

Рассмотрение дела о признании незаконными, отложении или приостановлении забастовки или локаута (29.09.2020 N7184)

 

Статья 36337. Сфера регулирования (29.09.2020 N7184)

На дела о признании незаконными, отложении или приостановлении забастовки или локаута распространяются правила, установленные настоящим Кодексом, с учетом особенностей, определенных настоящей главой.

 

Статья 36338. Иск о признании незаконными, отложении или

  приостановлении забастовки или локаута (29.09.2020 N7184)

1. Иск о признании незаконными, отложении или приостановлении забастовки или локаута рассматривает районный (городской) суд по месту жительства соответствующего работодателя.

2. Иск о признании забастовки незаконной, ее отложении или приостановлении может возбудить работодатель, находящийся в трудовых отношениях с занятыми лицами – участниками забастовки.

3. Иск о признании локаута незаконным, его отложении или приостановлении может возбудить занятое лицо, которого коснулся локаут, или объединение занятых лиц, членов которого коснулся локаут.

4. Иск о признании незаконными забастовки или локаута может быть возбужден в 7-дневный срок с даты начала забастовки или локаута. Иск об отложении или приостановлении забастовки или локаута может быть возбужден в 3-дневный срок с момента возникновения основания для отложения или приостановления забастовки или локаута.

 

Статья 36339. Принятие иска о признании незаконными,

  отложении или приостановлении

  забастовки или локаута к производству (29.09.2020 N7184)

1. Суд в 3-дневный срок после подачи жалобы о признании незаконными, отложении или приостановлении забастовки или локаута рассматривает вопрос о принятии этого иска к производству.

2. В иске о признании забастовки незаконной, ее отложении или приостановлении должны указываться все занятые лица, участвующие в забастовке.

3. В случае подачи иска о признании незаконными, отложении или приостановлении забастовки или локаута без соблюдения требований законодательства Грузии суд устанавливает недостатки и определяет истцу разумный срок для их устранения, который не может быть менее 3 дней. В случае устранения недостатков в определенный срок суд принимает указанный иск к производству, а в случае неустранения недостатков суд выносит определение об отказе в принятии иска о признании незаконными, отложении или приостановлении забастовки или локаута к производству и возвращает истцу иск вместе с прилагаемыми к нему документами.

4. Определение суда об отказе в принятии иска о признании незаконными, отложении или приостановлении забастовки или локаута к производству может быть обжаловано в апелляционном суде в порядке, установленном законодательством Грузии, путем подачи частной жалобы в 3-дневный срок после ознакомления истца с этим определением.

5. После принятия иска о признании незаконными, отложении или приостановлении забастовки или локаута к производству копии иска и прилагаемых к нему документов незамедлительно направляются ответчику в порядке, установленном законодательством Грузии, и ему предоставляется 10-дневный срок для подачи встречного иска.

 

Статья 36340. Рассмотрение иска о признании незаконными,

отложении или приостановлении

  забастовки или локаута (29.09.2020 N7184)

1. Суд рассматривает иск о признании забастовки или локаута незаконными и выносит решение по нему в месячный срок после принятия этого иска к производству.

2. Суд рассматривает иск об отложении или приостановлении забастовки или локаута и выносит решение по нему в 7-дневный срок после принятия этого иска к производству.

 

  Статья 36341. Обжалование судебного решения, вынесенного

  по делу о признании незаконными,

  отложении или приостановлении

  забастовки или локаута (29.09.2020 N7184)

1. Судебное решение, вынесенное по делу о признании незаконными, отложении или приостановлении забастовки или локаута, может быть обжаловано стороной в суде вышестоящей инстанции в порядке, установленном настоящим Кодексом.

2. Решение районного (городского) суда может быть обжаловано не позднее 7 дней после его вынесения.

3. Обжалование судебного решения, вынесенного по делу о признании незаконными, отложении или приостановлении забастовки или локаута, не приостанавливает его исполнения.

4. Апелляционный суд в 3-дневный срок после внесения апелляционного иска проверяет его допустимость и принимает одно из следующих решений:

а) выносит определение об оставлении апелляционного иска без рассмотрения. Это определение может быть обжаловано путем подачи частной жалобы;

б) принимает апелляционную жалобу к рассмотрению.

5. Апелляционный суд в месячный срок после принятия апелляционного иска к рассмотрению рассматривает его в устном слушании и принимает одно из следующих решений:

а) о полном или частичном удовлетворении апелляционной жалобы;

б) об отказе в удовлетворении апелляционной жалобы.

6. Решение апелляционного суда может быть обжаловано в кассационном порядке не позднее 7 дней после его вынесения.

7. Кассационный суд в 3-дневный срок после подачи жалобы проверяет ее допустимость и выносит определение об оставлении кассационной жалобы без рассмотрения или о принятии кассационной жалобы к рассмотрению.

8. Кассационный суд в месячный срок после принятия кассационной жалобы к рассмотрению рассматривает ее в устном слушании или без устного слушания и выносит решение о полном или частичном удовлетворении кассационной жалобы или об отказе в удовлетворении кассационной жалобы.

 

 

  Раздел седьмой 9

 

  (22.06.2021 N668, ввести в действие на 15-й день после опубликования.)

Участие суда в признании и исполнении международного медиативного соглашения, заключенного в соответствии с Конвенцией Организации Объединенных Наций «О международных мировых соглашениях, достигнутых в результате медиации» от 7 августа 2019 года.

 

Статья 36342. Разъяснение терминов (22.06.2021 N668, ввести в действие на 15-й день после опубликования.)

1. Термины, использованием в настоящей главе, для целей этой же главы имеют следующие значения:

а) Конвенция – Конвенция Организации Объединенных Наций «О международных мировых соглашениях, достигнутых в результате медиации» от 7 августа 2019 года;

б) международная медиация – процесс, независимо от его наименования, ведущийся за пределами Грузии, посредством которого две стороны или несколько сторон при помощи медиатора от иностранного государства стремятся разрешить спор достижением взаимного соглашения;

в) международное медиативное соглашение – письменное соглашение, достигнутое и заключенное с целью урегулирования коммерческого спора, являющееся согласно Конвенции международным соглашением.

2. В отношении вопросов, не регулируемых настоящей главой и статьями 131 и 132 Закона Грузии «О медиации», применяются положения конвенции.

 

Статья 36343. Признание и исполнение международного

  медиативного соглашения

  (22.06.2021 N668, ввести в действие на 15-й день после опубликования.)

1. Судом, наделенным полномочиями на признание и исполнение международного медиативного соглашения, является Верховный Суд Грузии.

2. Обращаться в суд с заявлением о признании и исполнении международного медиативного соглашения могут одна или обе стороны международного медиативного соглашения.

3. Сторона международного медиативного соглашения, подающая ходатайство по поводу признания и исполнения международного медиативного соглашения, предусмотренного частью первой настоящей статьи, должна предоставить суду следующую информацию:

а) оригинал международного медиативного соглашения или его копия, удостоверенная надлежащим образом, а также перевод указанного документа на грузинский язык, удостоверенный надлежащим образом;

б) доказательство того, что предусмотренное настоящей статьей международное медиативное соглашение было достигнуто и заключено в результате осуществления международной медиации, в частности:

б.а) подпись медиатора, проводящего международную медиацию, на международном медиативном соглашении;

б.б) документ, подписанный медиатором, проводящим международную медиацию, в котором указывается, что была осуществлена международная медиация;

б.в) подтверждение, выданное учреждением, осуществлявшим администрирование международной медиации;

б.г) в случае отсутствия доказательств, предусмотренных подпунктами «б.а» – «б.в» настоящей части, – любое другое доказательство, приемлемое для суда.

4. Суд правомочен дополнительно потребовать от сторон международного медиативного соглашения любой другой документ, который сочтет необходимым для проверки исполнения требований настоящего Кодекса и Конвенции.

5. Если оспариваемый вопрос, по утверждению стороны международного медиативного соглашения, уже разрешен международным медиативным соглашением, она правомочна в доказательство указанного использовать указанное международное медиативное соглашение в соответствии с условиями, определенными надлежащим процессуальным законодательством и Конвенцией.

 

Статья 36344. Решение о признании и исполнении международного

  медиативного соглашения

  (22.06.2021 N668, ввести в действие на 15-й день после опубликования.)

1. Суд проверяет полноту документации, представленной в соответствии с частью 3 статьи 36343 настоящего Кодекса, в 5-дневный срок со дня обращения к нему с заявлением о признании и исполнении международного медиативного соглашения. Суд устанавливает/указывает заявителю на пробел, устранение которого необходимо для полноты указанной документации, и определяет разумный срок для его устранения. В случае неустранения пробела в указанный срок суд оставляет указанное заявление без рассмотрения.

2. В случае неустановления пробела в срок, определенный в соответствии с частью первой настоящей статьи, заявление о признании и исполнении международного медиативного соглашения считается принятым к производству.

3. Поданное стороной международного медиативного соглашения заявление о признании и исполнении международного медиативного соглашения в 5-дневный срок со дня его принятия к производству направляется стороне, против которой направлено ходатайство, касающееся признания и исполнения международного медиативного соглашения. Указанная сторона правомочна в 5-дневный срок со дня получения соответствующего извещения подать заявление, предусмотренное подпунктом «а» части первой статьи 36345 настоящего Кодекса.

4. Вопрос, касающийся признания и исполнения международного медиативного соглашения, рассматривается без устного слушания, в 30-дневный срок со дня подачи заявления, предусмотренного подпунктом «а» части первой статьи 36345 настоящего Кодекса, или безрезультатного истечения определенного для этого срока. Суд правомочен в этот же срок рассмотреть дело в устном слушании, если указанное будет способствовать выяснению обстоятельств дела. В случае рассмотрения дела в устном слушании сторонам международного медиативного соглашения сообщается о времени и месте проведения судебного заседания, но их неявка не препятствует рассмотрению дела и разрешению вопроса судом.

5. Суд принимает решение о признании и исполнении международного медиативного соглашения в форме определения. Вместе с указанным определением стороне международного медиативного соглашения вручается исполнительный лист.

6. Определение о признании и исполнении международного медиативного соглашения является окончательным и обжалованию не подлежит.

7. Международное медиативное соглашение подлежит исполнению в соответствии с Законом Грузии «Об исполнительных производствах».

 

Статья 36345. Отказ в удовлетворении ходатайства о признании и

  исполнении международного медиативного

  соглашения

(22.06.2021 N668, ввести в действие на 15-й день после опубликования.)

1. Суд правомочен отказать в удовлетворении ходатайства о признании и исполнении международного медиативного соглашения, если:

а) сторона международного медиативного соглашения, против которой направлено ходатайство, обратится в суд с заявлением и докажет, что:

а.а) стороной международного медиативного соглашения было лицо с ограниченной дееспособностью или поддерживаемое лицо;

а.б) международное медиативное соглашение, признание и исполнение которого было потребовано, согласно правовым нормам, указанным в международном медиативном соглашении его сторонами, а в случае отсутствия такого указания – согласно законодательству страны, которую суд, рассматривающий ходатайство счел соответствующей, является недействительным или утратившим силу или его исполнение не представляется возможным;

а.в) исполнение международного медиативного соглашения не является обязательным либо оно, согласно его условиям, не является окончательным либо его содержание впоследствии подверглось существенному изменению;

а.г) обязательства, предусмотренные международным медиативным соглашением, выполнены или изложены нечетко или непонятно;

а.д) удовлетворение требования, выдвинутого в ходатайстве, противоречит условиям международного медиативного соглашения;

а.е) медиатором, проводящим международную медиацию, грубо нарушены стандарты, установленные в отношении медиатора/медиации, поскольку без такого нарушения указанной стороной не было бы заключено международное медиативное соглашение;

а.ж) медиатор, проводящий международную медиацию, не ознакомил стороны международного медиативного соглашения с обстоятельствами, которые дают основание усомниться в беспристрастности или независимости медиатора и неразглашение которых существенным или ненадлежащим образом повлияло на одну из сторон, поскольку без неразглашения указанных обстоятельств указанная сторона не заключила бы международное медиативное соглашение;

б) суд постановит, что

б.а) удовлетворение требования, выдвинутого в ходатайстве, противоречит существующему в Грузии публичному порядку;

б.б) согласно законодательству Грузии спор не может рассматриваться путем медиации.

2. Если суду, арбитражу или любому другому компетентному органу было заявлено связанное с международным медиативным соглашением ходатайство или предъявлено требование, которое может повлиять на удовлетворение ходатайства о признании и исполнении международного медиативного соглашения, суд, рассматривающий указанное ходатайство, правомочен, если сочтет указанное целесообразным, отложить принятие соответствующего решения, а также по требованию одной из сторон поручить другой стороне представление соответствующего обеспечения.

 

Раздел седьмой10

  (15.12.2023 N3947, ввести в действие с 1 мая 2024 года.)

 

Особенности рассмотрения дел, предусмотренных Гаагской конвенцией о международном порядке взыскания алиментов на детей и иных формах содержания семьи от 23 ноября 2007 года

 

Глава XLIV 17

(15.12.2023 N3947, ввести в действие с 1 мая 2024 года.)

 

Особенности рассмотрения дел, предусмотренных Гаагской конвенцией о международном порядке взыскания алиментов на детей и иных формах содержания семьи от 23 ноября 2007 года

 

 

Статья 36346. Разъяснение терминов

  (15.12.2023 N3947, ввести в действие с 1 мая 2024 года.)

Для целей настоящей главы используемые в настоящей главе термины имеют следующие значения:

а) Конвенция – Гаагская конвенция о международном порядке взыскания алиментов на детей и иных формах содержания семьи от 23 ноября 2007 года;

б) Центральный орган – структурное подразделение Министерства юстиции Грузии;

в) кредитор – физическое лицо, в отношении которого существует или предположительно существует обязательство по уплате алиментов;

г) должник – физическое лицо, обязанное или предположительно обязанное уплачивать алименты;

д) решение – решение, принятое судом или уполномоченным административным органом в рамках Конвенции, а также соглашение в связи с обязательством по содержанию, оформленное или (и) заверенное управомоченным органом;

е) модификация – замена решения, принятого в рамках Конвенции судом или уполномоченным административным органом договаривающегося государства Конвенции, новым решением;

ж) публичный орган – орган, действующий от имени кредитора, в отношении которого существует обязательство по уплате алиментов, или понесший расходы ввиду неуплаты алиментов в пользу кредитора.

 

Статья 36347. Сфера регулирования

  (15.12.2023 N3947, ввести в действие с 1 мая 2024 года.)

1. В отношении судопроизводства, связанного с обязательством по содержанию между родителем и несовершеннолетним ребенком или (и) супругами, применяются правила, установленные настоящим Кодексом, в соответствии с Конвенцией и с учетом особенностей, определенных настоящей главой.

2. Суд в рамках Конвенции правомочен рассматривать:

а) вопросы признания или признания и исполнения решений, принимаемых договаривающимися государствами Конвенции;

б) исковые заявления о модификации решений, принимаемых договаривающимися государствами Конвенции;

в) исковые заявления об обязательстве по содержанию.

 

Статья 36348. Уполномоченные субъекты

  (15.12.2023 N3947, ввести в действие с 1 мая 2024 года.)

1. Кредитор в рамках Конвенции вправе обратиться в суд и требовать признания и исполнения, модификации решения, принятого договаривающимся государством Конвенции, или вынесения решения.

2. Должник в рамках Конвенции вправе обратиться в суд и требовать признания и исполнения или модификации решения, принятого договаривающимся государством Конвенции.

3. Публичный орган в рамках Конвенции вправе обратиться в суд и требовать признания и исполнения решения, принятого договаривающимся государством Конвенции.

 

Статья 36349. Признание и исполнение решений, принимаемых в

  рамках Конвенции

  (15.12.2023 N3947, ввести в действие с 1 мая 2024 года.)

1. Грузия признает и исполняет решения, принимаемые в рамках Конвенции иностранными договаривающимися государствами Конвенции.

2. Судом, уполномоченным на признание и исполнение решений, принимаемых в рамках Конвенции, является Верховный Суд Грузии.

3. Суд рассматривает вопросы признания и исполнения решений, принимаемых в рамках Конвенции, на основании соответствующего обращения или (и) ходатайства уполномоченного субъекта или Центрального органа.

4. Признание и исполнение решений, принимаемых в рамках Конвенции иностранными договаривающимися государствами Конвенции или уполномоченным административным органом, а также соглашения в связи с обязательством по содержанию, оформленного или (и) заверенного управомоченным органом, будут осуществляться в соответствии с главой V (кроме статьи 23) и главами VI–VIII Конвенции.

 

Статья 36350. Модификация решения

  (15.12.2023 N3947, ввести в действие с 1 мая 2024 года.)

1. Кредитор и должник правомочны обратиться в суд и требовать модификации вынесенного судом Грузии решения или признанного в Грузии решения в связи с вопросом о взыскании алиментов в рамках Конвенции.

2. Модификация решения, принятого договаривающимся государством Конвенции в рамках Конвенции (в том числе, с требованием об увеличении или уменьшении назначенной суммы), разрешается, если произошли существенные изменения в материальном, семейном положении кредитора или фактических и правовых обстоятельств, на основании которых и было принято первоначальное решение.

3. Если решение в связи с вопросом о взыскании алиментов было принято уполномоченным органом другого договаривающегося государства, не допускается начало производства по делу с целью модификации этого решения на основании обращения должника, в случае, если кредитор продолжает постоянно проживать в государстве, в котором было принято это решение.

4. Часть 3 настоящей статьи не применяется:

а) при наличии письменного соглашения между сторонами по вопросу юрисдикции другого договаривающегося государства, кроме случая, когда соответствующий спор касается обязательства по содержанию ребенка;

б) если кредитор выражает явное согласие на распространение юрисдикции другого договаривающегося государства или при первой же возможности, без оспаривания вопроса о юрисдикции принимает участие в рассмотрении дела по существу;

в) если уполномоченный орган государства, принявшего решение, не может распространить юрисдикцию или отказывается от распространения юрисдикции с целью модификации этого решения/внесения в него изменений или принятия нового решения;

г) в случае невозможности признания решения государства, принявшего решение, или если данное решение не подлежит исполнению на территории другого государства, на которой предполагается осуществление процедур модификации уже принятого решения или принятия нового решения.

 

Статья 36351. Судебное решение, связанное с обязательством по

  Содержанию

  (15.12.2023 N3947, ввести в действие с 1 мая 2024 года.)

Кредитор в рамках Конвенции правомочен вместе с исковым требованием о взыскании алиментов, в случае необходимости, обратиться в суд с требованием об установлении отцовства/материнства и вынесении решения в связи с обязательством по содержанию

 

Статья 36352. Давность

  (15.12.2023 N3947, ввести в действие с 1 мая 2024 года.)

Любой срок давности, в течение которого возможно взыскание задолженности, должен определяться в соответствии с законодательством Грузии или законодательством государства, принявшего решение, в зависимости от того, которое из указанных законодательств предусматривает более длительный срок давности.

 

 

  КНИГА ТРЕТЬЯ

 

  Обжалование решений суда

 

  РАЗДЕЛ ВОСЬМОЙ

  Апелляция

 

  Глава XLV.

  Допустимость апелляции

 

Статья 364. Подача апелляционной жалобы

Решение, вынесенное судом первой инстанции, стороны и третьи лица могут обжаловать в апелляционном суде с самостоятельным исковым требованием в сроки, установленные законом.(23.06.2005 N1740)

 

Статья 365. Стоимость апелляционной жалобы (7.03,2018 N2035)

  Апелляционная жалоба в имущественно-правовом споре допускается в случае, если стоимость предмета спора превышает 2 000 лари. Эта стоимость определяется в зависимости от того, в какой мере сторона в своей жалобе требует изменения обжалуемого решения.

 

Статья 366. Недопустимость обжалования заочного

  решения в апелляционном порядке

1. Заочное решение не может быть обжаловано в апелляционном порядке стороной, против которой оно вынесено.

2. Апелляционная жалоба допускается лишь в отношении заочного решения, вынесенного после повторной неявки, ввиду чего оно не может быть обжаловано в суде, вынесшем это решение. Такое решение может быть обжаловано в апелляционном порядке лишь на том основании, что не существовало соответствующих правовых предпосылок для вынесения повторного заочного решения.

 

Статья 367. Подача апелляционной жалобы

Апелляционная жалоба подается в суд, вынесший решение. Апелляционная жалоба должна отвечать требованиям, установленным частями 2 и 3 статьи 177 настоящего Кодекса. (11.11.2011 N5265)

 

Статья 368. Содержание апелляционной жалобы

1. Апелляционная жалоба должна содержать:

а) наименование суда, на имя которого составлена жалоба;

б) наименование и адрес лица, подающего жалобу;

в) точное наименование обжалованного решения и указание суда, вынесшего это решение;

г) указание на то, какая часть решения обжалована;

д) указание, в чем состоит неправильность решения и чего конкретно требует лицо, подающее апелляционную жалобу;

е) указание обстоятельств, обосновывающих апелляционную жалобу, и доказательств, подтверждающих эти обстоятельства;

ж) перечень письменных материалов, прилагаемых к апелляционной жалобе.

  з) указание о том, не желает ли лицо, подавшее апелляционную жалобу, рассмотрения дела без устного слушания;(28.12.2007 N5669)

  и) указание на то, что лицо, подающее апелляционную жалобу, не желает рассмотрения спора путем судебной медиации. (18.09.2019 N4955, ввести в действие с 1 января 2020 года. )

  11. Апелляционная жалоба может содержать также указание на несоответствие обжалуемого решения нормам Конвенции о защите прав человека и основных свобод, дополнительных протоколов к ней и прецедентному праву Европейского суда по правам человека по подобным правовым вопросам. (18.10.2022 N1919, ввести в действие на 30-й день после опубликования.)

2. Апелляционная жалоба, а также дополнительно поступившие материалы представляются суду с приложением в количестве копий, соответствующем числу лиц, участвующих в деле.

3. Апелляционная жалоба подписывается подающим ее лицом или представителем.

4. Если в деле отсутствует документ, удостоверяющий полномочия, к апелляционной жалобе, поданной представителем, прилагается доверенность, подтверждающая его полномочия на подачу апелляционной жалобы.

5. Если апелляционная жалоба не отвечает вышеуказанным требованиям, или не уплачена государственная пошлина, (28.06.2000 N407) суд поручает лицу, подающему жалобу, восполнить пробелы, для чего назначает ему срок. Если в течение этого срока не будут восполнены пробелы, апелляционная жалоба не принимается.

  6. Апелляционный суд правомочен уведомить стороны (их представителей) об установлении недостатков апелляционной жалобы по телефону, если недостатки касаются формальной стороны (а не содержания) апелляционной жалобы, предусмотренной подпунктами «а»–«в» и «ж»–«и» части первой и частями 2– 4 настоящей статьи, или если к апелляционной жалобе не приобщен документ, удостоверяющий уплату государственной пошлины. В случае информирования в таком порядке определение о наличии недостатков считается врученным в день уведомления по телефону. (18.09.2019 N4955, ввести в действие с 1 января 2020 года. )

  7. Суд может продлить срок, назначенный для восполнения пробелов в отношении апелляционной жалобы, только по просьбе сторон. (25.05.2012 N6315)

 

Статья 369. Срок подачи апелляционной жалобы

  1. Срок подачи апелляционной жалобы составляет 14 дней. Не допускается продление и возобновление данного срока, и его течение начинается с момента передачи стороне обоснованного решения. Моментом передачи обоснованного решения считается вручение стороне копии обоснованного решения в соответствии со статьями 70 – 78 либо статьей 2591   настоящего Кодекса, а также по истечении срока, установленного частью первой статьи 2591   настоящего Кодекса. (15.12.2010 N4037)

  2. Если при объявлении обоснованного (28.06.2000 N407) решения присутствует лицо, имеющее право на подачу апелляционной жалобы, срок подачи апелляционной жалобы исчисляется с момента его объявления. (09.09.1999 N2398)

 

Статья 370. Отказ от апелляционного обжалования

Если после объявления решения сторона в письменной форме заявит суду или противной стороне отказ от апелляционного обжалования, апелляционная жалоба не допускается.

 

Статья 371. Направление дела в апелляционный суд

  После поступления апелляционной жалобы суд первой инстанции незамедлительно, но не позднее 5 дней пересылает в апелляционный суд дело в полном объеме, а также все дополнительно поступившие материалы.(28.12.2007 N5669)

 

  Глава XLVI .

  Производство по делу в апелляционном суде

 

Статья 372. Общие положения

Рассмотрение дела в апелляционном суде осуществляется с соблюдением правил, установленных для рассмотрения дел по первой инстанции, с изменениями и дополнениями, указанными в настоящей главе.

 

Статья 373. Подготовка дела к рассмотрению в

  главном заседании апелляционного суда

1. Подготовку дела к разбирательству на главном заседании Апелляционного суда осуществляет один из судей Апелляционного суда (судья-докладчик), который проверяет допустимость апелляционной жалобы и выносит соответствующее определение, посылает противной стороне копии апелляционной жалобы и приобщенных документов и назначает ей срок для представления письменного возражения, содержащего ответы на следующие вопросы: соглашается ли с требованиями апелляционной жалобы; в случае несогласия, на каких обстоятельствах основывается его возражение; не собирается ли подать встречный апелляционный иск, представить новые факты и доказательства, и если собирается, по какой причине не представил их при разбирательстве дела в суде первой инстанции; желает ли, чтобы дело рассматривалось без устного слушания. Возражение должно отвечать требованиям, установленным частями 2 и 3 статьи 177 настоящего Кодекса. Апелляционный суд принимает новые факты и доказательства с соблюдением требований статей 380 и 382 настоящего Кодекса.(28.12.2011 N5667)

2. Судья-докладчик вправе совершать предусмотренные законом другие процессуальные действия, которые обеспечат быстрое и правильное рассмотрение дела. Он может также назначить подготовительное заседание в соответствии со статьей 205 настоящего Кодекса. Апелляционный судья принимает меры с целью завершения дела мировым соглашением.(13.07.2006 N3435)

 

Статья 374. Проверка допустимости апелляционной

  жалобы

1. В течение 10 дней после поступления апелляционной жалобы, апелляционный суд должен проверить, допустима или нет апелляционная жалоба. Если в результате проверки окажется, что апелляционная жалоба допустима, суд выносит определение о принятии апелляционной жалобы к рассмотрению. Если не существует того или иного условия допустимости апелляционной жалобы суд выносит определение об оставлении апелляционной жалобы без рассмотрения, на что может быть подана частная жалоба.

2. Эти определения могут быть приняты без устного рассмотрения дела апелляционным судом.(28.06.2000 N407)

  3. В случае признания апелляционной жалобы недопустимой лицу в полном объеме возвращается уплаченная им государственная пошлина.(28.12.2007 N5669)

 

Статья 375. Последствия принятия апелляционной жалобы

1. Если существуют все предпосылки апелляционной жалобы и она принята апелляционным судом, вступление в законную силу обжалованного решения приостанавливается в части, которая обжалована.

2. Если обжаловано решение, которое должно быть приведено в исполнение незамедлительно, апелляционный суд может временно приостановить исполнение и отменить связанные с исполнением меры. Определение об этом может быть вынесено без устного рассмотрения дела. Суд может приостановить исполнение, отменить меры по исполнению, а также продлить исполнения с использованием соответствующих гарантий обеспечения.

 

Статья 376. Назначение рассмотрения дела

Определением о принятии апелляционной жалобы к рассмотрению суд устанавливает время устного рассмотрения дела, о чем сообщает сторонам в течение 3 дней после принятия этого определения. (28.06.2000 N407) Апелляционный суд принимает все предусмотренные законом меры к тому, чтобы апелляционная жалоба была рассмотрена в установленный срок.

 

  Статья 3761 . Рассмотрение дела без устного слушания (28.12.2007 N5669)

  1. Если апелляционная жалоба основывается на нарушении закона и содержит требование проверки обжалуемого решения (определения) только с правовой точки зрения, апелляционный суд может рассмотреть дело и принять решение без устного слушания, о чем стороны извещаются заранее. О дате рассмотрения дела без устного слушания апелляционный суд выносит определение.

  2. Если апелляционная жалоба требует проверки обжалуемого решения (определения) не только с правовой точки зрения, но и с точки зрения ее фактической обоснованности, но апеллянтом не представлены новые факты и доказательства или представлены согласно части 2 статьи 380 настоящего Кодекса недопустимые новые факты и доказательства, апелляционный суд может с письменного согласия сторон рассмотреть дело без устного слушания, о чем стороны извещаются заранее.

  3. Если апелляционная жалоба касается вынесенного судом первой инстанции определения об отказе в удовлетворении жалобы и оставлении заочного решения в силе, а также если дело касается истребования вещи из незаконного владения и споров, возникающих из договоров о предоставлении займа (кредита), заключенных (в том числе – заключенных в электронной форме) банковскими учреждениями, микрофинансовыми организациями, небанковскими депозитными учреждениями – квалифицированными кредитными институтами Грузии, апелляционный суд может рассмотреть дело без устного слушания. О рассмотрении дела без устного слушания стороны должны быть уведомлены предварительно. В случае наличия вышеуказанных обстоятельств судья также вправе рассмотреть дело в устном слушании. (7.03,2018 N2035)

 

Статья 377. Пределы проверки решения

  1. Апелляционный суд проверяет решение в пределах апелляционной жалобы с фактической и правовой точек зрения.

2. При проверке с правовой точки зрения суд руководствуется требованиями статей 393 и 394.

3. Предметом рассмотрения апелляционного суда могут быть также определения суда, вынесенные в связи с рассмотрением дела в первой инстанции и предшествующие вынесению решения суда, независимо от того, допускается или нет подача частной жалобы в отношении них.

4. Апелляционный суд должен проверить, подведомственно или нет дело суду и обладает ли он в связи с данным конкретным делом международной компетенцией.

5. Подсудность суду первой инстанции апелляционный суд проверяет лишь по требованию ответчика. Такое требование допускается, если оно при рассмотрении дела в первой инстанции было выдвинуто ответчиком или если существует уважительная причина, ввиду которой такое требование не было выдвинуто в предыдущей инстанции.

 

Статья 378. Отказ от апелляционной жалобы (28.12.2007 N5669)

  1. Отказ от апелляционной жалобы допускается до вынесения решения апелляционного суда.

2. В случае отказа от апелляционной жалобы суд прекращает производство по делу, в результате чего сторона лишается права на повторное обжалование решения суда в апелляционном порядке. (28.12.2007 N5669)

 

Статья 379. Встречная апелляционная жалоба

  Противная сторона вправе в 10-дневный срок со дня передачи апелляционной жалобы представить встречную апелляционную жалобу, независимо от того, отказывалась ли она от подачи апелляционной жалобы. В случае отказа от подачи апелляционной жалобы или оставления ее без рассмотрения встречная апелляционная жалоба не рассматривается. (13.07.2006 N3435)

 

Статья 380. Новые факты и доказательства

  1. При рассмотрении дела в апелляционном суде могут быть приведены новые факты и представлены новые доказательства.

2. Апелляционный суд не принимает к рассмотрению новые факты и доказательства, которые могли быть представлены сторонами при разбирательстве дела в суде первой инстанции, но не были представлены ими без уважительных причин. (28.12.2007 N5669)

 

Статья 381. Изменение и увеличение предмета спора

  В апелляционном суде не допускаются изменение или увеличение предмета спора, а также подача встречного иска.(28.12.2007 N5669)

 

Статья 382. Исследование доказательств

  1. Апелляционный суд принимает вновь представленные доказательства, если они имеют значение для дела, с учетом требований статьи 380.

2. Апелляционный суд может разделять результаты исследования доказательств судом первой инстанции полностью или частично.

 

Статья 383. Устное рассмотрение дела

  1. Устное рассмотрение дела начинается с доклада одного из членов апелляционного суда.

2. Докладчик представляет обстоятельства дела, резолютивную часть решения суда первой инстанции, после чего сторонам предоставляется слово для выдвижения и обоснования ходатайств, и суд приступает к заслушиванию доводов сторон. Если в ходе устного слушания дела будут допущены новые доказательства, представление которых не влечет отложения рассмотрения дела, суд определяет сторонам разумный срок для представления их доводов.(28.12.2007 N5669)

3. Суд вправе по ходатайству сторон или по собственной инициативе рассмотреть и подвергнуть проверке спорные доказательства в порядке, установленном настоящим Кодексом. (28.12.2007 N5669)

 

  Глава XLVII .

  Решение апелляционного суда

 

Статья 384. Пределы изменения решения

Суд апелляционной инстанции правомочен изменить решение суда первой инстанции лишь в пределах, требуемых сторонами.

 

Статья 385. Отмена решения и возвращение дела для повторного

  рассмотрения

1. Апелляционный суд отменяет решение и возвращает дело суду первой инстанции для повторного рассмотрения, если:

а) имеют место случаи, предусмотренные статьей 394;

б) обжалованным решением суда неправильно было отказано в допущении поданной жалобы о заочном решении;

в) обжалованное решение касается лишь допустимости иска;

г) обжалованное решение является неправильно вынесенным повторным заочным решением.

2. Апелляционный суд может не пересылать дело обратно и сам разрешить его.

 

Статья 386. Решение апелляционного суда

Если апелляционная жалоба допустима и дело не возвращается суду первой инстанции, апелляционный суд сам принимает решение по делу. Он своим определением отказывает в удовлетворении апелляционной жалобы или путем изменения обжалованного решения принимает новое решение по делу.

 

Статья 387. Последствия неявки сторон

1. Если лицо, возбудившее апелляционную жалобу, не явится на устное рассмотрение дела, по просьбе противной стороны апелляционный суд выносит заочное решение об отказе в удовлетворении апелляционной жалобы.

2. Если на рассмотрение дела не явится противная сторона, по просьбе лица, подавшего апелляционную жалобу, апелляционный суд выносит заочное решение, которое может основываться на разъяснениях жалобщика.

3. Во всех иных случаях применяются изложенные в настоящем Кодексе нормы вынесения заочного решения в суде первой инстанции.

 

Статья 388 . Возвращение дела

После вступления в силу решения (определения) апелляционного суда дело вместе с вновь поступившими материалами и решением (определением) апелляционного суда пересылается суду первой инстанции.(09.09.1999 N2398)

 

Статья 389. Содержание решения апелляционного суда

1. В вводной части решения апелляционного суда должны указываться:

а) время и место вынесения решения;

б) наименование и состав суда;

в) лицо, подавшее апелляционную жалобу;

г) обжалуемое решение.

2. Решение апелляционного суда вместо описательной и мотивировочной частей должно содержать:

а) требование лица, подавшего апелляционную жалобу;

б) указание на выводы, содержащиеся в обжалуемом решении в связи с обстоятельствами дела, с учетом возможного внесения изменений и дополнений;

в) обоснование изменения обжалуемого решения. В случае, если апелляционный суд согласен с отдельными оценками суда первой инстанции в связи с фактическими или (и) правовыми вопросами дела, обоснование меняется со ссылкой на данное обстоятельство. В решении апелляционного суда могут указываться также нормы Конвенции о защите прав человека и основных свобод, дополнительных протоколов к ней и прецеденты Европейского суда по правам человека по подобным правовым вопросам, которыми руководствовался суд. (18.10.2022 N1919, ввести в действие на 30-й день после опубликования.)

3. Резолютивная часть решения должна содержать выводы суда об удовлетворении апелляционной жалобы полностью или в части, указание о распределении судебных расходов, а также о сроках и порядке обжалования решения. (29.12.2006 N4209)

 

Статья 390. Содержание определения апелляционного суда

1. Решение апелляционного суда, по которому дело повторно не разрешается по существу, принимается в форме определения.

2. В вводной части определения апелляционного суда должны указываться:

а) время и место вынесения определения;

б) наименование и состав суда;

в) лицо, подавшее апелляционную жалобу или частную жалобу (жалобу);

г) обжалуемое решение (определение).

3. Определение апелляционного суда вместо описательной и мотивировочной частей должно содержать:

а) требование лица, подавшего апелляционную жалобу или частную жалобу (жалобу);

б) указание на выводы, содержащиеся в обжалуемом решении в связи с обстоятельствами дела;

в) краткое обоснование отмены или оставления обжалуемого решения без изменения. В случае, если апелляционный суд согласен с оценками и выводами суда первой инстанции в связи с фактическими или (и) правовыми вопросами дела, обоснование меняется со ссылкой на данное обстоятельство. В определении апелляционного суда могут указываться также нормы Конвенции о защите прав человека и основных свобод, дополнительных протоколов к ней и прецеденты Европейского суда по правам человека по подобным правовым вопросам, которыми руководствовался суд.

  (18.10.2022 N1919, ввести в действие на 30-й день после опубликования.)

  4. Резолютивная часть определения должна содержать выводы суда об удовлетворении полностью или в части либо об отказе в удовлетворении апелляционной жалобы или частной жалобы (жалобы), указание о распределении судебных расходов, а также о сроках и порядке обжалования определения.(29.12.2006 N4209)

 

РАЗДЕЛ ДЕВЯТЫЙ

Кассация

Глава XLVIII .

Допустимость кассации

 

  Статья 391. Подача кассационной жалобы (28.12.2007 N5669)

  1. Решения апелляционного суда стороны и третьи лица могут обжаловать с независимым исковым требованием в кассационном суде в установленные законом сроки. ввести в действие на 30-й день после опубликования.

  11. Кассационная жалоба должна быть подана в суд, вынесший соответствующее решение. Кассационная жалоба должна соответствовать образцу формы, утвержденной Высшим советом юстиции Грузии, и составлена с соблюдением правил, указанных в этом образце, в письменной форме, как правило, в напечатанном виде. В кассационной жалобе в полном объеме и последовательно должны быть изложены соображения кассатора по обжалуемому решению апелляционного суда. (8.02.2017 N259, ввести в действие на 30-й день после опубликования.)

  2.(28.12.2007 N5669)

3. Стоимость предмета кассационной жалобы определяется в зависимости от того, в какой мере требует сторона в своей жалобе изменения обжалованного решения. Если размер этой стоимости вызывает сомнение, лицо, подающее апелляционную жалобу, должно убедительно подтвердить данную стоимость.

4. В неимущественных правовых спорах кассационная жалоба допускается при спорах, связанных с правом свободы слова и выражения мнения.

  5. Кассационная жалоба по имущественным или неимущественным спорам допускается в случае, если кассатор обоснует, что: (8.02.2017 N259, ввести в действие на 30-й день после опубликования.)

  а) дело содержит правовую проблему, разрешение которой способствует развитию права и формированию единообразной судебной практики;

б) Верховному Суду Грузии до тех пор не доводилось принимать решений по подобным правовым вопросам;

в) в результате рассмотрения кассационной жалобы по данному делу предполагается принятие решения, отличающегося от существовавшей до тех пор практики Верховного Суда Грузии по подобным правовым вопросам;

г) решение апелляционного суда отличается от существовавшей до тех пор практики Верховного Суда Грузии по подобным правовым вопросам;

д) дело рассмотрено апелляционным судом со значительными нарушениями норм материального или (и) процессуального права, что могло существенно повлиять на результаты рассмотрения дела;

е) решение апелляционного суда противоречит Конвенции о защите прав человека и основных свобод или (и) дополнительному протоколу/дополнительным протоколам к ней и прецедентному праву Европейского суда по правам человека по подобным правовым вопросам; (18.10.2022 N1919, ввести в действие на 30-й день после опубликования.)

ж) обжаловано второе заочное решение или определение апелляционного суда об оставлении заочного решения без изменений.

  6. Общий срок принятия к производству кассационных жалоб и вынесения решений по гражданским делам составляет 6 месяцев, а по делу об истребовании недвижимой вещи из незаконного владения – 2 месяца.(11.12.2015 N4626, ввести в действие с 1 марта 2016 года.)

 

  Статья 3911 . Передача дела в Большую Палату

  Верховного Суда Грузии (13.07.2006 N3435)

1. Суд, рассматривающий дела в кассационном порядке, вправе мотивированным определением передать дело на рассмотрение Большой Палаты Верховного Суда Грузии, если:

а) дело по своему содержанию представляет исключительную правовую проблему;

б) кассационная палата не разделяет правовой оценки (разъяснения нормы), сформулированной ранее другой кассационной палатой;

г) кассационная палата не разделяет правовой оценки (разъяснения нормы), сформулированной ранее Большой Палатой.

2. Дело в кассационном порядке рассматривается в Большой палате Верховного Суда Грузии в соответствии с настоящим Кодексом и Органическим законом Грузии «Об общих судах (04.12.2009 N2261)

 

Статья 392. Недопустимость обжалования заочного решения 1. Заочное решение не может быть обжаловано в кассационном порядке стороной, против которой оно вынесено.

2. Кассационная жалоба допускается лишь в отношении заочного решения, вынесенного после повторной неявки, ввиду чего оно не может быть обжаловано в суде, вынесшем данное решение. Такое решение может быть обжаловано в кассационном порядке лишь на основании отсутствия (13.05.1999 N1956)соответствующих правовых предпосылок.

 

Статья 393. Основания кассационной жалобы

1. Кассационная жалоба может быть основана лишь на том, что решение вынесено с нарушением закона. В кассационной жалобе могут указываться также нормы Конвенции о защите прав человека и основных свобод, дополнительных протоколов к ней и прецеденты Европейского суда по правам человека по подобным правовым вопросам, которые, по мнению кассатора, нарушены обжалуемым решением. (18.10.2022 N1919, ввести в действие на 30-й день после опубликования.)

2. Правовые нормы считаются нарушенными, если суд: (18.10.2022 N1919, ввести в действие на 30-й день после опубликования.)

а) не применил закон, который должен был применить;

б) применил закон (в том числе, Конвенцию о защите прав человека и основных свобод, дополнительные протоколы к ней и прецеденты Европейского суда по правам человека по подобным правовым вопросам), который не должен был применять;

в) неправильно истолковал закон (в том числе, Конвенцию о защите прав человека и основных свобод и дополнительные протоколы к ней), что выражается в несоответствии указанных разъяснений прецедентному праву Европейского суда по правам человека по подобным правовым вопросам.».

3. Нарушение норм процессуального права лишь тогда может стать основанием отмены решения, если в результате этого нарушения было вынесено неправильное решение по делу.

 

Статья 394. Абсолютные основания отмены решения (13.07.2006 N3435)

  Решение всегда будет считаться принятым с нарушением закона, если:

а) дело рассмотрел незаконный состав суда;

б) суд рассмотрел дело в отсутствие одной из сторон, которая не получала повестку в порядке, установленном законом, или без ее законного представителя, если такое представительство было предусмотрено законом, за исключением случаев, когда такой законный представитель признает правомерность хода судебного процесса;

в) решение вынесено по делу, неподведомственному суду;

г) решение принято на основании устного рассмотрения дела, при котором нарушены правила гласности процесса;

д) решение юридически недостаточно обоснованно;(13.07.2006 N3435)

  д1 ) обоснование решения настолько неполно, что невозможно проверить его правовую обоснованность;(13.07.2006 N3435)

е) решение не подписано судьями, указанными в решении;

ж) решение вынесено судьями, ранее участвующими в рассмотрении данного дела;

з) в деле отсутствует протокол заседания апелляционного суда.

 

  Статья 395. Искл. (8.02.2017 N259, ввести в действие на 30-й день после опубликования.)

 

Статья 396. Содержание кассационной жалобы

  1. Кассационная жалоба должна содержать:

а) наименование суда, на имя которого составлена жалоба;

б) наименование и адрес лица, подающего жалобу;

в) точное наименование обжалованного решения и указание суда, постановившего решение;

г) указание на то, какая часть решения обжалуется;

д) указание, в каком объеме обжалуется решение, основания обжалования (причины кассации) и разъяснения о том, требует или нет жалобщик отмены решения или его замены (кассационная заявка);

е) указание фактов и доказательств, удостоверяющих нарушение норм процессуального права, если кассационная жалоба основывается на нарушениях процессуальных норм;

ж) перечень прилагаемых к кассационной жалобе письменных материалов;

з) подпись лица, подавшего кассационную жалобу.

  11. Кассационная жалоба может содержать также указание на несоответствие обжалуемого решения нормам Конвенции о защите прав человека и основных свобод, дополнительных протоколов к ней и прецедентному праву Европейского суда по правам человека по подобным правовым вопросам. (18.10.2022 N1919, ввести в действие на 30-й день после опубликования.)

2. К кассационной жалобе, поданной представителем, должна быть приложена доверенность, удостоверяющая полномочия представителя на подачу кассационной жалобы, если документ, удостоверяющий такие полномочия, отсутствует в деле.

3. Если кассационная жалоба не отвечает перечисленным здесь требованиям или государственная пошлина не уплачена, суд поручает подавшему жалобу лицу восполнить недостаток, для чего назначает ему срок. Если в течение этого срока недостаток не будет восполнен, или кассационная жалоба не подана в срок, установленный Законом, кассационная жалоба остается без рассмотрения.(23.06.2005 N1740)

  4. В 10-дневный срок после поступления кассационной жалобы судья-докладчик должен проверить, подана ли кассационная жалоба с соблюдением требований, установленных настоящей статьей. Судья-докладчик решает указанный вопрос без устного рассмотрения. (8.02.2017 N259, ввести в действие на 30-й день после опубликования.)

 

  Статья 397. Срок подачи кассационной жалобы

  1. Срок подачи кассационной жалобы составляет 21 день. Продление (возобновление) данного срока не допускается, и исчисление срока начинается с момента передачи решения стороне.(28.12.2011 N5667)

  2. Если при объявлении обоснованного (28.06.2000 N407) решения присутствует лицо, имеющее право на внесение кассационной жалобы, срок подачи кассационной жалобы исчисляется с момента его объявления.(09.09.1999 N2398)

 

Статья 398. Направление дела в кассационный суд

  После поступления кассационной жалобы апелляционный суд незамедлительно направляет в кассационный суд кассационную жалобу и дело в целом.(23.06.2005 N1740)

 

  Глава XLXI .

  Производство по делу в кассационном суде

 

Статья 399. Общие положения

Рассмотрение дела в кассационном суде осуществляется с соблюдением правил, установленных для рассмотрения дел в апелляционном суде, кроме исключений, содержащихся в настоящей главе.

 

Статья 400. Направление кассационной жалобы другой стороне, ответ на кассационную жалобу

Копии кассационной жалобы и прилагаемых материалов после принятия к рассмотрению должны быть направлены другой стороне, которой кассационный суд назначает срок для дачи письменного ответа на жалобу.(13.07.2006 N3435)

 

  Статья 401. Проверка допустимости кассационной жалобы

  (8.02.2017 N259, ввести в действие на 30-й день после опубликования.)

  1. Допустимость кассационной жалобы в соответствии с требованиями, установленными статьей 391 настоящего Кодекса, проверяет коллегиальный состав суда. Коллегия правомочна разрешить указанный вопрос без устного слушания.

2. В связи с признанием кассационной жалобы недопустимой судьей выносится обоснованное определение. Это определение должно содержать аргументированное отклонение указанных кассатором оснований допустимости.

3. В 3-месячный срок после поступления кассационной жалобы, а по делу об истребовании недвижимой вещи из незаконного владения – в месячный срок кассационный суд должен проверить, допустима ли кассационная жалоба в соответствии с требованиями, установленными статьей 391 настоящего Кодекса. В случае удовлетворения кассационной жалобы согласно указанным требованиям кассационная жалоба должна быть признана допустимой.

4. В случае признания кассационной жалобы недопустимой, лицу возвращается 70 процентов уплаченной им государственной пошлины.

 

Статья 402. Последствия принятия кассационной жалобы

1. Если существуют все предпосылки кассационной жалобы и она принята кассационным судом, приостанавливается вступление в законную силу обжалованного решения в обжалованной части.

2. Если обжаловано решение, подлежащее незамедлительному исполнению, кассационный суд может временно приостановить исполнение и отменить меры, связанные с исполнением.

3. Определение об этом может быть вынесено без устного рассмотрения дела с соответствующими гарантиями обеспечения.

 

Статья 4021. Обращение в Европейский суд по правам человека за

  консультативным заключением ( 29.05. 2015 N3666)

ввести в действие с введением в действие в отношении Грузии Протокола № 16 к Конвенции о защите прав человека и основных свобод)

  1. Кассационный суд вправе после принятия кассационных жалоб к производству обратиться в Европейский суд по правам человека за консультативными заключениями по принципиальным вопросам, связанным с делами, касающимся толкования или применения прав и свобод, предусмотренных Конвенцией о защите прав человека и основных свобод и протоколами к ней.

2. Кассационный суд должен обосновать требование об обращении в Европейский суд по правам человека за консультативным заключением и представить Европейскому суду по правам человека соответствующие правовые и фактические обстоятельства по делу.

3. Кассационный суд извещает стороны об обращении в Европейский суд по правам человека за консультативным заключением.

4. Консультативное заключение Европейского суда по правам человека не носит обязательного характера.

5. Течение сроков, предусмотренных частью 6 статьи 391 и частью 3 статьи 401 настоящего Кодекса, приостанавливается с момента обращения кассационного суда в Европейский суд по правам человека за консультативным заключением до момента получения консультативного заключения.

 

Статья 403. Назначение рассмотрения дела

  1.Определением о принятии кассационной жалобы к рассмотрению суд устанавливает время устного рассмотрения дела, о чем сообщает сторонам в течение 3 дней после принятия этого определения.(28.06.2000 N407)

  2. Суд должен известить стороны о передаче дела в Большую палату и дате его рассмотрения. (8.06.2001 N918)

 

Статья 404. Пределы проверки решения

1. Кассационный суд проверяет решение в пределах кассационной жалобы. Кассационный суд не может проверять процессуальные нарушения по своей инициативе, за исключением фактов, указанных в подпункте "е" части первой статьи 396.

2. Предметом рассмотрения для кассационного суда могут быть также определения суда, предшествующие окончательному решению суда, независимо от того, допускается или нет подача частной жалобы в отношении них.

3. Кассационный суд должен проверить, подведомственно или нет дело суду и обладает он или нет международной компетенцией по данному конкретному делу. Территориальную и предметную подсудность суду первой инстанции кассационный суд проверяет лишь по требованию ответчика. Такое требование допускается, если оно было выдвинуто ответчиком при рассмотрении дела в апелляционном суде или если существует уважительная причина, ввиду которой такое требование не было выдвинуто в апелляционном суде.

 

Статья 405. Встречная кассационная жалоба

  Противная сторона может в течение 10 дней со дня вручения кассационной жалобы представить встречную кассационную жалобу независимо от того, отказывалась ли она ранее от подачи кассационной жалобы. (23.06.2005 N1740)

 

Статья 406. Изменение и увеличение предмета спора

Изменение или увеличение предмета спора, подача встречного иска и определение расходов в кассационном суде не допускаются.

 

Статья 407. Фактическое основание проверки

  1. Кассационный суд обсуждает только объяснения сторон, отраженные в решениях или протоколах заседаний судов. Кроме того, во внимание могут быть приняты факты, указанные в подпункте "е" части первой статьи 396 настоящего Кодекса.(28.12.2007 N5669)

2. Фактические обстоятельства, признанные апелляционным судом доказанными, обязательны для кассационного суда, если не выдвинута допустимая и обоснованная претензия (возражение).(13.07.2006 N3435)

 

Статья 408. Устное рассмотрение дела

  1. Устное рассмотрение дела начинается с доклада одного из членов кассационного суда.

2. Судья-докладчик излагает суду обстоятельства дела и основания решения апелляционного суда. После этого сторонам предоставляется слово для заявлений и их обоснования. (13.07.2006 N3435)

3. Кассационный суд вправе вынести решение без устного слушания дела. Суд должен предварительно уведомить стороны о рассмотрении дела без устного слушания. (13.07.2006 N3435)

 

  Глава L .

  Решение кассационного суда

 

Статья 409. Пределы изменения решения

  Кассационный суд правомочен изменить решение апелляционного суда лишь в пределах, требуемых сторонами.(23.06.2005 N1740)

 

Статья 410. Отказ в удовлетворении кассационной жалобы

  Кассационный суд не удовлетворяет кассационную жалобу, если:

а) указанное нарушение закона не имеет места;

б) в основу вынесенного апелляционным судом решения положено не нарушение закона;

в) решение апелляционного суда правильно по существу, несмотря на то, что мотивировочная часть решения не содержит соответствующего обоснования.(28.12.2007 N5669)

 

Статья 411. Решение Кассационного Суда

  (18.10.2022 N1919, ввести в действие на 30-й день после опубликования.)

Кассационный суд сам принимает решение по делу в случае отсутствия предусмотренных статьей 412 настоящего Кодекса оснований отмены решения и возвращения дела в апелляционный суд для его повторного рассмотрения. Решение кассационного суда может быть обосновано также согласно нормам Конвенции о защите прав человека и основных свобод, дополнительных протоколов к ней и прецедентному праву Европейского суда по правам человека по подобным правовым вопросам, которыми руководствовался суд.

 

Статья 412. Возвращение дела в апелляционный суд для

  его повторного рассмотрения (13.07.2006 N3435)

  1. Кассационный суд отменяет решение и возвращает дело в апелляционный суд для его повторного рассмотрения, если:

а) обстоятельства дела установлены с нарушением процессуальных норм, ввиду чего было вынесено неправильное решение по делу и необходимо дополнительное исследование доказательств;

б) существуют основания, предусмотренные статьей 394 настоящего Кодекса, кроме подпунктов "в" и "д" указанной статьи.

2. В основу решения, предусмотренного частью первой настоящей статьи, кассационным судом используется правовая оценка, обязательная для апелляционного суда. Дело может быть возвращено для его повторного рассмотрения тому же или другому составу апелляционного суда.

 

Статья 413. Возвращение дела

После рассмотрения дела в кассационном суде оно вместе с копией решения кассационного суда возвращается рассмотревшему дело (28.05.1999 N1972) суду.

 

 

  РАЗДЕЛ ДЕСЯТЫЙ

 

  Частная жалоба

 

  Глава LI .

Допустимость и порядок рассмотрения частной

  жалобы

 

Статья 414. Подача частной жалобы

1. Подача частной жалобы на определение, вынесенное судом возможна лишь в случаях, предусмотренных настоящим Кодексом (09.09.1999 N2398)

2. Частная жалоба может быть подана сторонами, в отношении которых вынесено определение, а также лицами, которых непосредственно касается это определение.

 

Статья 415. Подача частной жалобы

  Частная жалоба должна быть подана в суд, принявший решение. Частная жалоба должна отвечать требованиям, установленным частью 2 статьи 177 настоящего Кодекса.(28.12.2007 N5669)

 

Статья 416. Срок подачи частной жалобы

  Срок подачи частной жалобы составляет 12 дней. Продление или восстановление этого срока не допускается. Его исчисление начинается с момента передачи определения сторонам или его оглашения в судебном заседании, если при оглашении определения присутствовало лицо, обладающее правом подачи частной жалобы. Моментом передачи определения считается вручение копии определения сторонам непосредственно в суде или в соответствии со статьями 70 – 78 настоящего Кодекса.(28.12.2007 N5669)

 

Статья 417. Направление частной жалобы и материалов

  дела в вышестоящий суд

Частная жалоба вместе с делом направляется в вышестоящий суд. (13.07.2006 N3435)

 

Статья 418. Последствия подачи частной жалобы

  1. Подача частной жалобы не приостанавливает совершения процессуального действия, предусмотренного обжалованным определением суда.

2. Суд может приостановить совершение такого процессуального действия. Совершение процессуального действия, предусмотренного обжалованным определением, может быть приостановлено судом вышестоящей инстанции.(28.12.2007 N5669)

 

Статья 419. Решение о частной жалобе

  1. Определение по частной жалобе суд вышестоящей инстанции выносит в 2-месячный срок после поступления частной жалобы. (28.12.2007 N5669)

2. Определение выносится без устного слушания дела. Суд может постановить также устное рассмотрение частной жалобы, если это необходимо и будет способствовать выяснению обстоятельств дела. В случае устного слушания дела судья вправе вынести определение без удаления в совещательную комнату. (28.12.2007 N5669)

  3.Определение вышестоящего суда о частной жалобе не обжалуется. (09.09.1999 N2398)

 

Статья 420. Порядок рассмотрения частной жалобы

Рассмотрение частных жалоб в вышестоящих судах осуществляется соответственно с соблюдением правил, предусмотренных для этих судов (28.05.1999 N1972)

 

 

  РАЗДЕЛ ОДИННАДЦАТЫЙ

 

Возобновление производства по делу

 

  Глава LII .

  Заявление о возобновлении производства по делу и

  порядок его рассмотрения

 

Статья 421. Виды возобновления производства

  по делу

1. Возобновление производства по делу, завершенному вступившим в законную силу решением или определением, допускается лишь тогда, когда существуют предпосылки заявления о признании решения недействительным (статья 422) или возобновлении производства по делу ввиду вновь открывшихся обстоятельств (статья 423).

2. Если в суд поступили заявления как одной и той же стороны, так и обеих сторон одновременно о признании решения недействительным ввиду вновь открывшихся обстоятельств и возобновлении производства по делу, суд должен приостановить рассмотрение заявления о возобновлении производства по делу ввиду вновь открывшихся обстоятельств до рассмотрения заявления о признании решения (определения) недействительным.

 

  Статья 422. Заявление о признании решения (определения)

  недействительным

1. Вступившее в законную силу решение на основании заявления заинтересованного лица может быть признано недействительным, если: (13.07.2006 N3435)

а) в принятии решения участвовал судья, не имевший согласно закону право принимать участие в принятии этого решения;

б) одна из сторон или ее законный представитель (если ей необходим такой представитель) не был приглашен на рассмотрение дела;

в) на рассмотрение дела не были приглашены лица, чьих прав и предусмотренных законом интересов непосредственно касается принятое решение.

  г) судебная повестка считается врученной в соответствии с чаcтью 5 статьи 71 настоящего Кодекса, хотя неявившийся ответчик заявляет перед судом, что он не по своей вине не имел информации о судебной повестке или (и) судебном решении, ввиду чего был лишен возможности подачи встречного иска или (и) обжалования решения суда. В этом случае ответчик представляет в своем заявлении первичную позицию в связи с существенными для дела обстоятельствами. (30.03.2021 N424)

2. Признание решения недействительным по указанным основаниям не допускается, если сторона могла представить эти основания при рассмотрении дела соответственно в суде первой инстанции, судах апелляционной или кассационной инстанций. (28.12.2007 N5669)

 

  Статья 4221. Признание недействительным решения суда об

  установлении некоторых фактов, имеющих

юридическое значение (20.12.2011 N5569)

  1. Решения суда об установлении имеющих юридическое значение фактов рождения или смерти лица в определенное время и при определенных обстоятельствах, а также регистрации рождения или смерти могут быть признаны недействительными на основании заявления заинтересованного лица, если на момент подачи заявления о признании решения суда недействительным существуют 2 различные записи актов гражданского состояния и обжалованным решением установлены неверные сведения.

2. На подачу заявления в порядке, установленном частью первой настоящей статьи, не распространяются сроки, определенные статьей 426 настоящего Кодекса.

 

Статья 423. Заявление о возобновлении производства по делу ввиду вновь
  открывшихся обстоятельств

1. Решение, вступившее в законную силу, может быть обжаловано с требованием возобновления производства по делу ввиду вновь открывшихся обстоятельств, если:

а) окажется, что документ, на котором основывается решение, является подложным;

б) установлены заведомо ложные показания свидетеля, заведомо ложное заключение эксперта, заведомо неправильный перевод, за которыми последовало принятие незаконного или необоснованного решения;

в) установлены преступные деяния сторон и их представителей либо преступные деяния судьи по данному делу;

г) отменены приговор, решение, определение суда или постановление другого органа, которые легли в основу данного решения;

д) сторона представит суду вступившее в законную силу решение, вынесенное в отношении того же иска;

е) стороне стали известны обстоятельства и доказательства, которые, если бы были представлены в суд ранее, при рассмотрении дела, повлекли бы вынесение благоприятного для нее решения.

  ж) существует вступившее в законную силу решение (определение) Европейского суда по правам человека, установившего нарушение Конвенции о защите прав человека и основных свобод или (и) дополнительных протоколов к ней в связи с данным делом, и установленное нарушение вытекает из решения, подлежащего пересмотру.(04.05.2010 N3035)

  з) имеется решение Комитета по правам человека, Комитета по ликвидации всех форм дискриминации в отношении женщин, Комитета по правам ребенка, Комитета против пыток, Комитета по правам лиц с ограниченными возможностями или Комитета по ликвидации расовой дискриминации (далее – Комитет) Организации Объединенных Наций, которым в связи с указанным делом установлено нарушение Конвенции, учредившей Комитет, и подлежащее пересмотру решение основано на этом нарушении. (31.05.2023 N2993)

  2. Производство по делу по вновь открывшимся обстоятельствам возобновляется по основаниям, указанным в подпунктах "а" - "в" части первой настоящей статьи при наличии вступившего в законную силу приговора суда, вынесенного по уголовному делу. (28.12.2007 N5669)

3. Возобновление дела допускается на основаниях, указанных в подпунктах "д" - "ф" части первой настоящей статьи, если сторона не по своей вине не имела возможности представить во время рассмотрения дела и принятия решения вступившее в законную силу и вынесенное по тому же иску решение или указать на новые обстоятельства и доказательства.

4. В случае возобновления производства по делу по основанию, указанному в подпункте «ж» части первой настоящей статьи, суд рассматривает вопрос о присуждении стороне истца соответствующей компенсации в случае, если ввиду добросовестного приобретения прав третьими лицами невозможно изменить решение.(04.05.2010 N3035)

 

Статья 424. Подсудность

  1. Заявление о признании решения недействительным или возобновлении производства по делу ввиду вновь открывшихся обстоятельств должно быть подано в суд, вынесший решение (определение). Заявление рассматривает суд, вынесший решение, и в том случае, когда существует определение вышестоящего суда об оставлении этого решения без изменения. Апелляционный или кассационный суд лишь в том случае рассматривает заявление о признании решения недействительным и возобновлении производства по делу ввиду вновь открывшихся обстоятельств, если оно касается вынесенного им решения.(28.06.2000 N407)

2. Если заявление о признании решения недействительным или возобновлении производства по делу ввиду вновь открывшихся обстоятельств касается решения (определения) нескольких судебных инстанций по одному и тому же делу, оно должно быть подано в самую вышестоящую судебную инстанцию из них.

 

Статья 425. Порядок подачи заявления

Подача заявления о признании решения недействительным и возобновлении производства по делу ввиду вновь открывшихся обстоятельств и его рассмотрение осуществляются с соблюдением общих правил с учетом исключений, установленных в настоящей главе.

 

Статья 426. Срок подачи заявления

  1. Заявление о признании решения недействительным или возобновлении производства по делу ввиду вновь открывшихся обстоятельств подается в месячный срок и продление этого срока не допускается.

2. Течение срока начинается со дня, когда стороне стало известно о существовании оснований для признания решения недействительным или возобновления производства по делу ввиду вновь открывшихся обстоятельств.

  21 . При наличии основания, указанного в подпункте «ж» части первой статьи 423 настоящего Кодекса, заявление о возобновлении производства по делу ввиду вновь открывшихся обстоятельств подается в течение 3 месяцев со дня вступления в законную силу решения (определения) Европейского суда по правам человека, а при наличии основания, указанного в подпункте «з» части первой статьи 423 настоящего Кодекса, – в 6-месячный срок после принятия решения соответствующего Комитета. (27.04.2016 N5012)

  3. Если заявление о признании решения недействительным основывается на подпункте «б» части первой статьи 422 настоящего Кодекса, исчисление срока подачи заявления начинается со дня уведомления о решении стороны, а в случае, если сторона недееспособна, – ее законного представителя, если же сторона является поддерживаемым лицом, которому назначена поддержка для осуществления процессуального представительства, – ее и лица, оказывающего поддержку. Исчисление указанного срока начинается со дня вручения решения, врученного позже. (20.03.2015 N3340)

4. Не допускается подача заявления о признании решения недействительным и возобновлении производства по делу ввиду вновь открывшихся обстоятельств по истечении 5 лет после вступления решения в законную силу, кроме случаев, предусмотренных подпунктом «в» части первой статьи 422 и подпунктами «ж» и «з» части первой статьи 423 настоящего Кодекса. (27.04.2016 N5012)

 

  Статья 427. Содержание заявления о признании решения недействительным и возобновлении производства по делу ввиду вновь открывшихся обстоятельств

1. Заявление должно содержать:

а) точное наименование обжалованного решения;

б) указание оснований, ввиду которых решение должно быть признано недействительным или возобновлено дело;

в) указание обстоятельств, свидетельствующих о соблюдении срока подачи заявления, и доказательств, удостоверяющих эти обстоятельства;

г) указание о соблюдении правил подсудности;

д) указание на то, в какой мере и в каких пределах требует заявитель отмену обжалованного решения и его замену иным решением.

2. Если заявление не удовлетворяет этих требований, суд поручает заявителю восполнить недостаток, для чего назначает срок. Если за этот срок недостаток не будет восполнен, заявление не допускается.

 

Статья 428. Отстранение судьи от рассмотрения заявления

В рассмотрении заявления о признании решения недействительным или возобновлении производства по делу ввиду вновь открывшихся обстоятельств не допускается участие судьи, который по закону не должен был участвовать в принятии решения (подпункт "а" части первой статьи 422) или ввиду преступного деяния которого возбуждается дело о возобновлении (подпункт "в" части первой статьи 423).

 

Статья 429. Проверка допустимости заявления

Суд по своей инициативе проверяет, допустимо или нет заявление о возобновлении производства по делу. Если отсутствует то или иное условие допустимости заявления, суд своим определением оставляет заявление без рассмотрения, что может быть обжаловано частной жалобой.(09.09.1999 N2398)

 

Статья 430. Рассмотрение заявления

  1. Заявление о возобновлении производства по делу, кроме случая, предусмотренного подпунктом «е» части первой статьи 423 настоящего Кодекса, рассматривается без устного слушания. Суд может постановить также устное слушание, если это необходимо и поможет выяснению обстоятельств дела. В случае назначения устного слушания стороны уведомляются о времени и месте проведения судебного заседания, однако их неявка не служит препятствием для рассмотрения и разрешения вопроса судом. (22.07.2021 N805)

2. Если выяснится, что заявление о возобновлении производства по делу не имеет оснований, суд выносит определение об отказе в удовлетворении заявления, которое может быть обжаловано в порядке частной жалобы. (25.05.2012 N6315)

3. Если выяснится, что у заявления о возобновлении производства по делу имеются основания, суд определением отменяет обжалованное решение, кроме случая, предусмотренного подпунктом «е» части первой статьи 423 настоящего Кодекса. Указанное определение может быть обжаловано в порядке частной жалобы. (22.07.2021 N805)

4. В случае, предусмотренном подпунктом «е» части первой статьи 423 настоящего Кодекса, суд при возобновлении производства по делу определением полностью или частично отменяет обжалованное решение либо оставляет его в силе до завершения рассмотрения дела в порядке, установленном статьей 431 настоящего Кодекса. Указанное определение может быть обжаловано в порядке частной жалобы. (22.07.2021 N805)

 

  Статья 431. Рассмотрение дела (22.07.2021 N805)

После полной или частичной отмены обжалованного решения либо оставления его в силе до завершения рассмотрения дела, дело, по которому было вынесено это решение, рассматривается заново в порядке рассмотрения дел, установленном настоящим Кодексом.

 

  Статья 432. Исполнение решения

  Заявление о возобновлении дела не может приостановить исполнения решения. Суд может своим определением временно приостановить исполнение решения. Принудительное приведение решения в исполнение будет зависеть от того, дает или нет лицо, требующее производство по делу, соответствующие гарантии.

 

Статья 4321. Выплата компенсации на основании

  решения Комитета (27.04.2016 N5012)

Лицо правомочно обратиться в суд с требованием о выплате денежной компенсации на основании решения Комитета о выплате государством компенсации. Суд устанавливает размер компенсации с учетом тяжести нарушения прав человека и других объективных факторов. Иск о получении денежной компенсации рассматривается в порядке, установленном Административно-процессуальным кодексом Грузии.

 

Переходные и заключительные положения

 

Статья 433. Ввод в действие Гражданского процессуального кодекса Грузии

Гражданский процессуальный кодекс Грузии ввести в действие с 15 мая (24.12.1998 N1773) 1999 года, когда согласно Органическому закону Грузии "Об общих судах" завершится формирование системы общих судов и будут назначены судьи этой системы.

 

  Статья 4331 (11.11.2011 N5265)

 

Статья 434. Перечень утративших силу нормативных актов

С 15 мая(24.12.1998 N1773) 1999 года считать утратившими силу:

Закон Грузинской ССР "Об утверждении Гражданского процессуального кодекса Грузинской ССР" от 26 декабря 1964 года (Ведомости Верховного Совета Грузинской ССР, 1964 г., № 36, ст. 663), а также утвержденный этим Законом Гражданский процессуальный кодекс Грузинской ССР.

 

  Статья 4341 . Нормативные акты, подлежащие принятию исходя из

  настоящего Кодекса (20.09.2012 N1156)

Высшему совету юстиции Грузии до 1 января 2014 года обеспечить принятие решения, предусмотренного частью 2 статьи 37 настоящего Кодекса.».

 

  Статья 435. Действие гражданского процессуального законодательства во времени

Производство по гражданским делам в суде осуществляется по гражданским процессуальным законам, действующим во время рассмотрения дела, совершения отдельных процессуальных действий или исполнения решений суда.

 

Статья 436. Рассмотрение принятых судами в производство до 15 мая (24.12.1998 N1773) 1999 года еще не завершенных дел

1. Гражданские дела, принятые судами в производство до20 января 1999 года (17.07.1998 N1529), но рассмотрение которых не завершено к этому времени, должны быть рассмотрены судами, в производстве которых они находились в соответствии с правилами, установленными Гражданским процессуальным кодексом Грузии.

  2. Надзорные жалобы на вступившие в законную силу решения общих судов Грузии, поданные до 15 мая 1999 года, надзорное производство по которым не завершено, рассматриваются Палатой по гражданским делам Верховного Суда Грузии.(04.12.2009 N2261)

3. Надзорные протесты по вступившим в законную силу решениям общих судов Грузии, внесенные до 15 мая 1999 года, а также ходатайства Надзорной палаты Верховного Суда Грузии рассматриваются Палатой по гражданским делам, делам о предпринимательстве и банкротстве Верховного Суда Грузии.(22.07.1999 N2314)

4. Решения по гражданским делам, вынесенные судом первой инстанции до 15 мая 1999 года, не вступившие в законную силу, могут быть обжалованы в апелляционном порядке(13.05.1999 N1956)

  5. Решения, вынесенные после 15 мая 1999 года по гражданским делам, рассмотренным Верховным Судом Грузии в порядке первой инстанции, в установленный законом срок могут быть обжалованы в кассационном суде(28.05.1999 N1972)

  6. Палата по гражданским делам, делам о предпринимательстве и банкротстве Верховного Суда Грузии, указанные в частях 2 и 3 настоящей статьи дела рассматривает в порядке, установленном статьей 408, коллегиально - при участии трех судей. Жалобы, поданные по особо сложным делам, а также рассмотренные Надзорной палатой, коллегией по гражданским делам и Президиумом Верховного Суда, рассматриваются полным составом членов Палаты, не принимавшим участия в рассмотрении дела. Этот порядок не распространяется на участников рассмотрения дел в Надзорной палате Верховного Суда Грузии. (22.07.1999 N2314)

  7. Палата по гражданским делам, делам о предпринимательстве и банкротстве Верховного Суда Грузии при рассмотрении дел в порядке надзора может не передавать дело на повторное рассмотрение и принять решение в соответствии со статьей 411. Нарушение норм процессуального права лишь в том случае может стать основанием отмены решения, если в результате этого нарушения было вынесено неправильное решение по делу.(22.07.1999 N2314)

 

  Статья 437. иск. (13.05.1999 N1956)

 

Статья 438. иск. (13.05.1999 N1956)

 

  Статья 439. Подсудность судам Абхазской

  Автономной Республики

До полного восстановления в Абхазской Автономной Республике юрисдикции Грузии защита нарушенных и спорных прав, а также предусмотренных законодательством интересов насильственно перемещенных лиц осуществляется судами Абхазской Автономной Республики в соответствии с территориями их действия, с соблюдением требований главы III Гражданского процессуального кодекса Грузии, если ответчик также является насильственно перемещенным лицом.(26.06.1998 N1519)

 

  Статья 440. Ограничение деятельности представителя в

  гражданском процессе (15.07.2020 N6988)

  Лицам, не сдавшим квалификационный экзамен адвокатов и не вступившим в члены Ассоциации адвокатов Грузии, запрещается осуществлять полномочия представителя в судах апелляционной и кассационной инстанций, кроме сотрудников органа государственной власти, муниципалитета/органа муниципалитета, организаций – по делам этих органов и организаций.

 

Статья 441.

  До осуществления соответствующих изменений в Законе Грузии "О взаимоотношениях, возникших при пользовании жилым помещением" судам приостановить рассмотрение связанных с жилыми помещениями споров между собственниками и пользователями, а также приостановить исполнительные действия и сохранить за собственниками и пользователями жилых помещений соответствующие права и обязанности.(18.05.2004 N55)

 

  Статья 442. Осуществление полномочий апелляционного суда, передача принятых к производству дел и рассмотрение кассационных жалоб

  1. Определенные настоящим Кодексом полномочия апелляционного суда до 1 ноября 2005 года осуществляются окружными судами и верховными судами автономных республик.

2. Дела, принятые к производству окружным судом и верховным судом автономной республики до 15 июля 2005 года, рассмотрение которых относится к полномочиям районного (городского) суда, передаются районному (городскому) суду.

3. На рассмотрение кассационных жалоб, зарегистрированных до 1 ноября 2005 года, действие частей 2 и 5 статьи 391 настоящего Кодекса не распространяется. (23.06.2005 N1740)

 

Статья 443. Единоличное рассмотрение апелляционной

  жалобы

1. Поданные до 1 января 2008 года апелляционные жалобы по делам, определенным статьей 14 настоящего Кодекса, имущественно-правовым спорам, стоимость которых не превышает 10 000 лари, а также споры, вытекающие из трудовых правовых отношений, могут единолично рассматриваться судьями Палаты по гражданским делам апелляционного суда. (29.12.2006 N4209)

2.Апелляционное производство, начатое по решениям дел, предусмотренных частью первой настоящей статьи, единолично продолжает судья Палаты по гражданским делам апелляционного (окружного) суда, определенный на должность в Палате по гражданским делам апелляционного (окружного) суда.(25.11.2005 N2130)

 

  Статья 444. Возобновление производства по делу на основании

  решения (определения) Европейского суда по правам

  человека, ввиду вновь открывшихся обстоятельств

Действие подпункта «ж» части первой статьи 423 настоящего Кодекса распространяется также на физических лиц и юридические лица, которым было отказано в возобновлении производства по делу на основании решения (определения) Европейского суда по правам человека, ввиду вновь открывшихся обстоятельств, если указанные лица обратятся в суд с требованием о возобновлении производства по делу ввиду вновь открывшихся обстоятельств до 15 июня 2010 года.(04.05.2010 N3035)

 

  Статья 445. Принятие иска (возражения)

  (28.12.2011 N5667)

  1. При внесении иска (возражения) в суд, если он не послан по почте, канцелярия суда проверяет формальную сторону (а не содержание) иска (заявления) и в случае обнаружения формальной неточности указывает истцу, его представителю (если иск (заявление) вносит представитель) на устранение неточности.

2. При проверке формальной стороны иска (заявления) во внимание принимаются следующие обстоятельства:

а) подан ли иск (заявление) по форме, утвержденной Высшим советом юстиции Грузии;

б) указаны ли в форме иска (заявления) реквизиты, предусмотренные подпунктами «а» – «г», «ж», «к» и «м» части первой статьи 178 настоящего Кодекса;

в) приобщен ли к иску (заявлению) документ, удостоверяющий уплату государственной пошлины, а если указанный документ не приобщен к нему, указано ли в графе ходатайств ходатайство об освобождении от уплаты государственной пошлины, отсрочке ее уплаты или о сокращении ее размера;

г) приобщены ли к иску (заявлению) все документы, указанные в списке приобщенных документов;

д) приобщен ли к иску (заявлению) документ, удостоверяющий полномочия представителя, если иск (заявление) вносит представитель;

е) подписан ли иск (заявление);

ж) соответствует ли количество копий иска (заявления) и приобщенных к нему документов числу ответчиков.

3. Судья обязан в 5-дневный срок после поступления иска (заявления) вынести определение о принятии данного иска (заявления). Иск (заявление) считается принятым со дня вынесения определения о его принятии, а в случае невынесения определения в указанный срок – по истечении этого срока.

 

Статья 446. Отправление копий иска и приобщенных к нему

  документов ответчику

После вынесения судебного определения о принятии иска в соответствии со статьей 445 настоящего Кодекса или по истечении срока вынесения данного определения судья обязан издать распоряжение об отправлении копий указанного иска и приобщенных к нему документов ответчику в порядке, установленном статьей 448 этого же Кодекса. (28.12.2011 N5667)

 

Статья 447. Определение о наличии недостатка и возврат иска

  (28.12.2011 N5667)

  1. Если судья выяснит, что иск внесен с нарушением условий, указанных в части 3 статьи 177 или (и) статье 178 настоящего Кодекса (кроме подпунктов «з» и «и» части первой и части 3 этой же статьи, если истец указал уважительную причину непредставления доказательств), или (и) количество копий иска и приобщенных к нему документов не соответствует числу ответчиков, или (и) к иску не прилагается документ, удостоверяющий уплату государственной пошлины, или (и) документ, удостоверяющий полномочия представителя, суд выносит определение о наличии недостатков и назначает истцу срок для их исправления. В случае исправления истцом в установленный срок недостатков, указанных в определении, суд выносит определение о принятии иска к производству; в противном случае суд выносит определение об отказе в принятии иска к производству и возврате его истцу, на что может быть подана частная жалоба. В случае вынесения указанного определения сумма государственной пошлины возвращается полностью.

2. Если в иске не указан адрес истца, предусмотренный подпунктом «б» части первой статьи 178 настоящего Кодекса, суд выносит определение об оставлении иска без рассмотрения.

3. Суд правомочен уведомить стороны (их представителей) об установлении недостатков иска по телефону, если недостатки касаются формальной стороны иска (а не содержания), предусмотренной частью 2 статьи 445 настоящего Кодекса. В случае подобного информирования определение о наличии недостатков считается врученным в день уведомления по телефону.

 

Статья 448. Поручения, данные судом ответчику (28.12.2011 N5667)

1. В целях подготовки дела к судебному рассмотрению судья:

а) посылает ответчику копии иска (заявления) и документов, предусмотренных настоящим Кодексом;

б) назначает ответчику срок для составления им письменного ответа (возражения) на иск (заявление) и поставленные в нем вопросы, а также для представления своих соображений в связи с документами, приобщенными к иску, и их подачи в суд. Указанный срок не должен превышать 14 дней, а по делам сложной категории – 21 день. Продление данного срока не допускается, кроме случая наличия уважительной причины.

2. В письменном ответе (возражении) ответчика должны указываться:

а) наименование суда, в который ответчик вносит ответ (возражение);

б) фамилии, имена (наименования), основные адреса (фактическое местонахождение), а также при наличии – альтернативные адреса, адреса мест работы, номера телефонов, в том числе – номера мобильных телефонов, адреса электронной почты, номера факсов ответчика, его представителя (если ответ (возражение) вносит представитель), свидетеля, других лиц, приглашаемых на заседание. В ответе (возражении) ответчик или его представитель также могут указать сведения о контактном лице. Если ответчиком является юридическое лицо или индивидуальный предприниматель – сам ответчик, а при наличии его представителя (кроме законного представителя) – его представитель обязаны указать адрес электронной почты и номер телефона;

в) признает ли ответчик иск и в какой его части;

г) если ответчик не признает иск, на каких конкретных фактах и обстоятельствах основывается его ответ (возражение) на иск;

д) доказательства, удостоверяющие указанные ответчиком обстоятельства;

е) какими процессуальными способами ответчик собирается защитить себя от требований, изложенных в иске, в частности – не собирается ли возбудить производство по встречному иску, не отрицает ли допустимость иска;

ж) при наличии, ходатайства ответчика:

ж.а) не заявит ли он отвод суду или судье и т.д.;

ж.б) кто может быть вовлечен в процесс в качестве соучастника или третьего лица;

ж.в) какой свидетель должен быть вызван в судебное заседание;

ж.г) иные ходатайства;

з) список документов, приобщенных к ответу (возражению);

и) соображения ответчика по поводу разбирательства дела без устного слушания.

3. К ответу (возражению) должен прилагаться документ, удостоверяющий полномочия представителя, если ответ (возражение) вносит в суд представитель.

4. В ответе (возражении) в полном объеме и последовательно должны быть отражены соображения ответчика в связи с каждым фактическим обстоятельством и доказательством, указанными в иске. Если ответчик не согласен с каким-либо из обстоятельств, изложенных в иске, он обязан указать причину этого и обосновать ее соответствующими аргументами.

5. Ответчик обязан приобщить к ответу (возражению) все указанные в нем доказательства. Если ответчик по уважительной причине не может представить доказательства вместе с ответом (возражением), он обязан указать об этом в ответе (возражении). Ответчик правомочен потребовать предоставления разумного срока для представления доказательств.

6. Ответчик обязан после получения копий иска и приобщенных к нему документов в определенный судом срок представить суду свой ответ (возражение) на иск и поставленные в нем вопросы, а также свои соображения по поводу приобщенных к иску документов. Ответ (возражение) должен отвечать требованиям, установленным частями 2 и 3 статьи 177 настоящего Кодекса.

7. Ответчик вправе при внесении ответа (возражения) заявить о своем согласии на получение письменных материалов по электронной почте. В таком случае, как правило, суд посылает ответчику материалы по электронной почте.

8. Ответ подписывает ответчик или его представитель.

 

Статья 449. Отправление копий письменного ответа (возражения)

  ответчика и приобщенных к нему документов истцу

  ( 28.12.2011 N5667)

1. Копии письменного ответа (возражения) ответчика и приобщенных к нему документов направляются истцу.

2. Истец вправе представить судье дополнительные доказательства, а также в письменной форме известить его о своих соображениях по поводу письменного ответа (возражения) ответчика в 5-дневный срок после его получения.

 

Статья 450. Распространение действия некоторых статей настоящего Кодекса на порядок рассмотрения административных дел ( 28.12.2011 N5667)

1. Действие части 5 статьи 11, части 31 статьи 59, статей 183 и 184, частей 11 и 12 статьи 186, статьи 201 и подпунктов «з» и «и» части первой статьи 275 настоящего Кодекса не распространяется на порядок рассмотрения административных дел, предусмотренных Административно-процессуальным кодексом Грузии. (30.06.2023 N3447)

2. Действие статей 445–449 настоящего Кодекса распространяется только на порядок рассмотрения административных дел, предусмотренных Административно-процессуальным кодексом Грузии.

 

Статья 451. Правовое регулирование, связанное с лицами,

  признанными судом недееспособными до

  1 апреля 2015 года, в переходный период (20.03.2015 N3340)

1. Лица, признанные судом недееспособными до 1 апреля 2015 года, до их индивидуальной оценки не ограничиваются в праве обращаться в суд.

2. Лица, признанные судом недееспособными до 1 апреля 2015 года, считать недееспособными до их индивидуальной оценки с учетом содержания норм, действующих до 1 апреля 2015 года.

3. Судья не примет иск в 5-дневный срок после подачи иска, если тот подан лицом, признанным судом недееспособным до 1 апреля 2015 года, индивидуальная оценка которого не осуществлялась.

4. Суд на основании заявления стороны либо по собственной инициативе оставляет иск (заявление) без рассмотрения, если иск (заявление) подан лицом, признанным судом недееспособным до 1 апреля 2015 года, и суд не счел целесообразным назначить ему процессуального представителя.

5. Стороне может быть отказано в признании и исполнении решения Службы медицинской медиации, если сторона, против которой вынесено судебное решение, обратится в суд с иском и докажет, что являлась лицом, признанным судом недееспособным до 1 апреля 2015 года.

6. Суд правомочен отменить решение Службы медицинской медиации, если сторона, против которой вынесено судебное решение, обратится в суд с жалобой и докажет, что являлась лицом, признанным судом недееспособным до 1 апреля 2015 года.

 

  Статья 452. Дача согласия на заключение брака несовершеннолетним лицом, достигшим 17 лет, в переходный период

  (16.12.2015 N4648, ввести в действие с 1 января 2016 года.)

  1. Дело о даче согласия на заключение брака несовершеннолетним лицом, достигшим 17 лет, рассматривается судом в порядке бесспорного производства, в соответствии со статьей 311 настоящего Кодекса.

2. Заявление о даче согласия на заключение брака несовершеннолетним лицом, достигшим 17 лет, вносится в суд по месту жительства одного из лиц, желающих вступить в брак. Если одно из лиц, намеревающихся вступить в брак, является несовершеннолетним, указанное заявление подается в суд по месту жительства несовершеннолетнего лица.

3. В заявлении должно быть выражено согласие обоих заявителей на вступление в брак. К данному заявлению должна прилагаться документация, удостоверяющая наличие уважительной причины, предусмотренной Гражданским кодексом Грузии. Указанная документация выдается лицом с соответствующими полномочиями.

4. Суд при рассмотрении дела проверяет наличие уважительной причины, предусмотренной Гражданским кодексом Грузии, необходимой для дачи согласия на заключение брака несовершеннолетним лицом, с непосредственным участием несовершеннолетнего заявителя устанавливает его истинную волю в связи с заключением брака и на этом основании принимает решение о даче согласия или об отказе в даче согласия на заключение брака несовершеннолетним лицом, достигшим 17 лет.

5. Решение суда может быть обжаловано в апелляционном порядке, в 14-дневный срок после вручения стороне обоснованного решения.

6. Настоящая статья утрачивает силу с 1 января 2017 года.

Президент Грузии Эдуард Шеварднадзе

г.Тбилиси

14 ноября 1997 года

№ 1106- I с