Maritime Code of Georgia

Consolidated versions (20/09/2022 - 09/02/2023)

საქართველოს კანონი

საქართველოს საზღვაო კოდექსი

 

თავი I. ზოგადი დებულებანი

    მუხლი 1

საქართველოს საზღვაო კოდექსი (შემდეგში – „კოდექსი“) არეგულირებს საზღვაო ნაოსნობასთან დაკავშირებულ ურთიერთობებს. „საზღვაო ნაოსნობა“ გულისხმობს გემების გამოყენებას მგზავრთა გადასაყვანად, ტვირთის, ბარგის, ფოსტის გადასაზიდად, თევზისა და სხვა საზღვაო რეწვის, სასარგებლო წიაღისეულის ძიება-მოპოვების, საბუქსირო და სამაშველო ოპერაციების წარმოებისა და სხვა სამეურნეო, სამეცნიერო და კულტურული მიზნებისათვის.

    მუხლი 2

კოდექსი ვრცელდება საზღვაო გემებით ზღვებში, მდინარეებში, ტბებში, წყალსაცავებსა და სხვა სანაოსნო გზებზე მიმოსვლაზე, თუ არ არსებობს საქართველოს სხვა სპეციალური კანონი ან საერთაშორისო ხელშეკრულება.

    მუხლი 3

სამხედრო-საზღვაო დროშით მცურავ გემებზე კოდექსის წესები არ ვრცელდება, გარდა გამონაკლისი შემთხვევებისა, რომლებიც არ უნდა ითვალისწინებდეს ამ გემებისა და ტვირთის დაკავების, დაპატიმრების ან ამოღების შესაძლებლობას. კოდექსის წესები სამხედრო-საზღვაო გადაზიდვასთან დაკავშირებით გამოიყენება მხოლოდ იმ ნაწილში, რომელიც არ არის გათვალისწინებული ასეთი გადაზიდვის მარეგულირებელ სპეციალურ კანონმდებლობაში.

    მუხლი 4

საზღვაო ტრანსპორტის მონაწილეობით განხორციელებულ პირდაპირ-შერეულ და პირდაპირ-საწყლოსნო მიმოსვლით გადაზიდვასთან დაკავშირებით, კოდექსის წესები გამოიყენება პირდაპირ მასში მითითებულ შემთხვევებში, ასევე იმ ნაწილში, რომელიც არ არის გათვალისწინებული ასეთი გადაზიდვის მარეგულირებელ სპეციალურ კანონმდებლობაში.

    მუხლი 5

საქართველოს ნავსადგურებს შორის გადაზიდვა და ბუქსირზიდვა ხორციელდება საქართველოს სახელმწიფო დროშით მცურავი გემით. უცხო ქვეყნის გემს საქართველოს ნავსადგურებს შორის სამუშაოს შესრულება შეუძლია საქართველოს საერთაშორისო ხელშეკრულების შესაბამისად.

საქართველოს 2015 წლის 11  დეკემბრის კანონი №4622  - ვებგვერდი, 23.12.2015წ.

    მუხლი 6

საქართველოსა და საზღვარგარეთის ნავსადგურებს შორის გადაზიდვისა და ბუქსირზიდვის სამუშაოებს ახორციელებენ ნებისმიერი ქვეყნის კუთვნილი გემები.

    მუხლი 7

1. კოდექსის პირველი მუხლით გათვალისწინებული „საზღვაო ნაოსნობა“ საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად შეიძლება განახორციელონ ფიზიკურმა ან იურიდიულმა პირებმა, რომელთა საკუთრებაში ან მფლობელობაშია გემები.

2. სანაოსნო კომპანია არის საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით რეგისტრირებული იურიდიული პირი

საქართველოს 2000 წლის 13 ივლისის კანონი №490-სსმI, №28, 24.07.2000წ., მუხ.87

    მუხლი 8

საქართველოს ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების სამინისტროს სისტემაში შემავალი საჯარო სამართლის იურიდიული პირი − საზღვაო ტრანსპორტის სააგენტო (შემდგომ – სააგენტო) ახორციელებს საზღვაო დარგის ტექნიკურ რეგულირებას საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად.

საქართველოს 2007 წლის 30 მარტის კანონი №4598-სსმI, №11, 10.04.2007წ., მუხ.102

საქართველოს 2011 წლის 22 თებერვლის კანონი №4222 – ვებგვერდი, 10.03.2011წ.

    მუხლი 9

სააგენტო:

ა) საქართველოს სახელით ახორციელებს დროშის სახელმწიფო კონტროლს, ნავსადგურის სახელმწიფო კონტროლსა და სანავსადგურე ერთეულის სახელმწიფო კონტროლს, აგრეთვე თავისი კომპეტენციის ფარგლებში შეიმუშავებს და გამოსცემს სამართლებრივ აქტებს;

ბ) ქმნის მეზღვაურთა განათლებისა და სერტიფიცირების ერთიან სისტემას;

გ) ხელმძღვანელობს საზღვაო სამაშველო-საკოორდინაციო ცენტრს და ახორციელებს ზღვაზე ადამიანის სიცოცხლის გადარჩენისა და ზღვის დაბინძურების ლიკვიდაციის ორგანიზების სახელმწიფო ზედამხედველობას;

დ) ახორციელებს/ასრულებს ამ კოდექსითა და საქართველოს სხვა საკანონმდებლო და კანონქვემდებარე ნორმატიული აქტებით გათვალისწინებულ სხვა უფლებებს/მოვალეობებს.

საქართველოს 2000 წლის 13 ივლისის კანონი №490-სსმI, №28, 24.07.2000წ., მუხ.87

საქართველოს 2007 წლის 30 მარტის კანონი №4598-სსმI, №11, 10.04.2007წ., მუხ.102

საქართველოს 2008 წლის 27 ივნისის კანონი №69-სსმI, №12, 14.07.2008წ., მუხ.91

საქართველოს 2011 წლის 22 თებერვლის კანონი №4222 – ვებგვერდი, 10.03.2011წ.

საქართველოს 2015 წლის 11  დეკემბრის კანონი  №4622  - ვებგვერდი, 23.12.2015წ.
საქართველოს 2022 წლის 10 მაისის კანონი №1547 – ვებგვერდი, 24.05.2022წ.

    მუხლი 10

საქართველოს ნავსადგურში შემოსული ყველა გემი ვალდებულია იმყოფებოდეს დროშის სახელმწიფოს მიერ აღიარებული საკლასიფიკაციო საზოგადოების ტექნიკური ზედამხედველობის ქვეშ.

საქართველოს 2008 წლის 27 ივნისის კანონი №69-სსმI, №12, 14.07.2008წ., მუხ.91

     მუხლი 11

1. საზღვაო გზებისა და სანავიგაციო საშუალებების განლაგებისა და მოქმედების ზონაში წყლის სივრცისა და მიწის ნაკვეთის გამოყოფა, აგრეთვე მშენებლობა ხორციელდება საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით, საქართველოს ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების სამინისტროს სისტემაში შემავალ უფლებამოსილ ორგანოსთან − საჯარო სამართლის იურიდიულ პირთან − საქართველოს სახელმწიფო ჰიდროგრაფიულ სამსახურთან და სააგენტოსთან შეთანხმებით.

2. ფიზიკური და იურიდიული პირები, რომლებიც დაარღვევენ ამ მუხლით გათვალისწინებულ წესებს, ვალდებული არიან საქართველოს ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების სამინისტროს სისტემაში შემავალი უფლებამოსილი ორგანოს − საჯარო სამართლის იურიდიული პირის − საქართველოს სახელმწიფო ჰიდროგრაფიული სამსახურისა და სააგენტოს მოთხოვნით, მითითებულ ვადაში საკუთარი ხარჯებით აიღონ, გადაიტანონ ან გადააკეთონ შენობა - ნაგებობანი, რომლებიც ხელს უშლის ნაოსნობას ან/და სანავიგაციო საშუალებათა მოქმედებას.

3. საქართველოს ტერიტორიულ ზღვაში, სანავსადგურე ერთეულსა და სანაპირო ზოლში სანავიგაციო მოწყობილობებისა და საშუალებების განთავსება დასაშვებია მხოლოდ საქართველოს ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების სამინისტროს სისტემაში შემავალ საჯარო სამართლის იურიდიულ პირთან − საქართველოს სახელმწიფო ჰიდროგრაფიულ სამსახურთან შეთანხმებით.

4. საქართველოს ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების სამინისტროს სისტემაში შემავალი საჯარო სამართლის იურიდიული პირის − საქართველოს სახელმწიფო ჰიდროგრაფიული სამსახურის მიერ გაწეული მომსახურების სახეებს და საფასურის ოდენობას განსაზღვრავს საქართველოს ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების სამინისტრო.

[ 5. „საქართველოს საზღვაო სივრცის შესახებ“ საქართველოს კანონით განსაზღვრულ საქართველოს შიდა საზღვაო წყლებში, ტერიტორიულ ზღვაში (წყლებში), განსაკუთრებულ ეკონომიკურ ზონაში და კონტინენტურ შელფზე ნაოსნობის ჰიდროგრაფიულ უზრუნველყოფას ახორციელებს საქართველოს ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების სამინისტროს სისტემაში შემავალი საჯარო სამართლის იურიდიული პირი − საქართველოს სახელმწიფო ჰიდროგრაფიული სამსახური საქართველოს მთავრობის ნორმატიული აქტის შესაბამისად.  (ამოქმედდეს 2023 წლის 1 სექტემბრიდან)]

საქართველოს 2007 წლის 30 მარტის კანონი №4598-სსმI, №11, 10.04.2007წ., მუხ.102

საქართველოს 2008 წლის 27 ივნისის კანონი №69-სსმI, №12, 14.07.2008წ., მუხ.91

საქართველოს 2008 წლის 19 დეკემბრის კანონი №784-სსმI, №40, 29.12.2008წ., მუხ.252

საქართველოს 2011 წლის 22 თებერვლის კანონი №4222 – ვებგვერდი, 10.03.2011წ.

საქართველოს 2012 წლის 5 ივნისის კანონი №6386 – ვებგვერდი, 19.06.2012წ.

საქართველოს 2014 წლის 2 მაისის კანონი №2397 – ვებგვერდი, 16.05.2014წ.

საქართველოს 2022 წლის 10 მაისის კანონი №1547 – ვებგვერდი, 24.05.2022წ.
საქართველოს 2022 წლის 20 სექტემბრის კანონი №1816 – ვებგვერდი, 30.09.2022წ.

    მუხლი 12

1. ამ კოდექსის მიზნებისათვის გემი“ მოიცავს ყველა სახეობის მცურავ ობიექტს, მათ შორის, არაწყალწყვის გემსა და ჰიდროთვითმფრინავს, რომლებიც გამოიყენება ან შეიძლება გამოყენებულ იქნეს წყალზე გადაადგილების საშუალებად, კერძოდ:

ა) მგზავრთა გადასაყვანად, ტვირთისა და ბარგის გადასაზიდად, ფოსტის გადასატანად, თევზისა და სხვა საზღვაო რეწვისათვის, სასარგებლო წიაღისეულის მოსაპოვებლად, ზღვაში მყოფი, საფრთხეში აღმოჩენილი ადამიანებისა და გემების გადასარჩენად, გემებისა და სხვა მცურავი ობიექტების ბუქსირებისათვის, ჰიდროტექნიკური სამუშაოების ჩასატარებლად და ზღვაში ჩაძირული ქონების ამოსაღებად;

ბ) საგანგებო სამსახურის გასაწევად (სარეწების დაცვა, სანიტარიულ - საკარანტინო მომსახურების გაწევა, ზღვის დაცვა დაბინძურებისაგან და ა. შ.);

გ) სამეცნიერო, სასწავლო და კულტურული მიზნებისათვის;

დ) სპორტული ღონისძიებებისათვის;

ე) სხვა მიზნებისათვის.

2. ამ კოდექსის მიზნებისათვის გემი“ არის წყალზედა მოტივტივე პლატფორმა და ინსტალაცია.

3. ზომამცირე გემი არის 7 (შვიდ) მეტრზე ნაკლები სიგრძის გემი, რომელიც განკუთვნილია დასვენება - გართობისათვის, ბიზნეს- და სამეურნეო საქმიანობისათვის, ტურისტული, სპორტული და სხვა მიზნებისათვის, მიუხედავად გემის ტიპისა, წარმოშობისა და ნაოსნობის რაიონისა.

საქართველოს 2012 წლის 5 ივნისის კანონი №6386 – ვებგვერდი, 19.06.2012წ.

    მუხლი 13

კოდექსის მიხედვით „თევზსაჭერი გემი“ არის ნებისმიერი გემი, რომელსაც იყენებენ თევზჭერისა და სხვა სახეობის საზღვაო რეწვისათვის. გემის განუყოფელი ნაწილი არის რეწვის იარაღი. სხვა გემის მიერ მისი დაზიანება განიხილება, როგორც საზღვაო ინციდენტი.

    მუხლი 14

1. გემთმფლობელად იწოდება ფიზიკური ან იურიდიული პირი, რომელიც განაგებს გემს, განურჩევლად იმისა, გემის მესაკუთრეა, თუ სარგებლობს ამ გემით სხვა რომელიმე კანონიერ საფუძველზე.

2. გემის მესაკუთრეა სახელმწიფო, ნებისმიერი ფიზიკური ან იურიდიული პირი, რომელიც მარეგისტრირებელი სახელმწიფოს გემების რეესტრში შეტანილია როგორც გემის მესაკუთრე, თუ არ არსებობს პირდაპირი მითითება სხვა რამეზე.

3. ყოველ სანაოსნო კომპანიას ჰყავს მმართველი, რომელიც პასუხისმგებელია ზღვაოსნობის უსაფრთხოებასა და გარემოს დაბინძურების თავიდან აცილებაზე.

4. გემთმფლობელი ვალდებულია უზრუნველყოს:

ა) გემის ზღვაოსნობაუნარიანობა და ნაოსნობის უსაფრთხოება;

ბ) ადამიანის, გემისა და ტვირთის დაზიანების თავიდან აცილება;

გ) გემის ტექნიკური გამართულობა;

დ) ეკიპაჟის წევრებისათვის შრომის უსაფრთხო პირობები;

ე) გემის სურსათ-სანოვაგით, წყლითა და საპოხ-საცხები და საწვავი მასალით მომარაგება;

ვ) გემის ეკიპაჟის წევრებისა და მგზავრებისათვის ნორმალური საყოფაცხოვრებო პირობების შექმნა;

ზ) საქართველოს კანონმდებლობითა და საერთაშორისო სამართლის ნორმებით დაკისრებულ სხვა ვალდებულებათა შესრულება.

საქართველოს 2000 წლის 13 ივლისის კანონი №490-სსმI, №28, 24.07.2000წ., მუხ.87  

საქართველოს 2008 წლის 27 ივნისის კანონი №69-სსმI, №12, 14.07.2008წ., მუხ.91

საქართველოს 2015 წლის 11  დეკემბრის კანონი  №4622  - ვებგვერდი, 23.12.2015წ.

    მუხლი 15

კოდექსში აღნიშნული ტერმინები, რომლებიც მითითებულია ქვემოთ მოყვანილ თავებში, გამოიყენება შემდეგი მნიშვნელობით:

ა) (ამოღებულია – 05.06.2012, №6386);

1) III1  თავში − „საკრუინგო საქმიანობა“ – იგულისხმება „მეწარმეთა შესახებ“ საქართველოს კანონით გათვალისწინებული სამართლებრივი ფორმით შექმნილი იურიდიული პირის საშუამავლო საქმიანობა გემებზე მეზღვაურთა დასაქმების მიზნით;

ბ) (ამოღებულია – 10.05.2022, №1547);

1) ამ კოდექსის მიზნებისთვის − „სანავსადგურე ერთეული“ − საქართველოს ნავსადგურის ტერიტორიაზე მდებარე, საქართველოს კანონმდებლობით გათვალისწინებული სამართლებრივი ფორმით შექმნილი, დამოუკიდებელი იურიდიული პირი, რომელსაც აქვს ჰიდროტექნიკური ნაგებობები, სატვირთო ოპერაციებისთვის განკუთვნილი ინფრასტრუქტურა და შესაბამისი ტერიტორია და რომლისთვისაც გამოყოფილია სათანადო სტატუსის მქონე საზღვაო აკვატორია. ორი ან ორზე მეტი სანავსადგურე ერთეულისთვის შეიძლება გამოყოფილი იყოს საერთო საზღვაო აკვატორია ან აკვატორიის ნაწილი. ტერმინში „სანავსადგურე ერთეული“ არ იგულისხმება სამხედრო დანიშნულების სანავსადგურე ინფრასტრუქტურა;

გ) V თავში – „საზღვაო ნავსადგურის კაპიტანი“ – იგულისხმება საქართველოს ყველა არასამხედრო ნავსადგურის კაპიტანი თევზჭერის ნავსადგურის კაპიტნის ჩათვლით;

დ) VI თავში – „სალოცმანო სამსახური“ – იგულისხმება სამსახური, რომელიც ახორციელებს სანაოსნო ურთიერთობას საზღვაო ლოცმანების მიერ ნავსადგურების მისასვლელებთან, სანავსადგურე ერთეულების შიგა წყლებში და ნავსადგურებს შორის გემების გაცილებისას;

ე) VII თავში − „ზღვაში ჩაძირული ქონება“ − იგულისხმება საქართველოს ტერიტორიულ ზღვაში ან შიგა წყლებში ჩაძირული, აგრეთვე მეჩხერ წყლებზე, კლდეებზე და სხვა ადგილებში გამორიყული გემი, მისი ნამსხვრევები, მოწყობილობანი, ტვირთი და სხვა;

ვ) XXI თავში – „გემთმფლობელის პასუხისმგებლობის ფარგლები“ – იგულისხმება იმ გემთმფლობელის პასუხისმგებლობის ფარგლები, რომელსაც ეკუთვნის საქართველოს სახელმწიფო დროშით მცურავი გემი. უცხო ქვეყნის სახელმწიფო დროშით მცურავი ბირთვული გემის გემთმფლობელისა და ოპერატორის პასუხისმგებლობა განისაზღვრება ამ გემის დროშის სახელმწიფოს კანონმდებლობით, მაგრამ თუ მისი ფარგლები ამ კოდექსით განსაზღვრულზე დაბალია, გამოიყენება ამ კოდექსის შესაბამისი დებულებები;

ზ) XXII თავში – „პრივ ილეგიური მოთხოვნები“ – იგულისხმება შემთხვევა, როდესაც დავა განიხილება საქართველოში; 

თ) XXIII თავში – „საზღვაო პროტესტი“ – იგულისხმება შემთხვევა, როდესაც საზღვაო პროტესტი წარედგინება ნოტარიუსს და/ან საქართველოს შესაბამის პირს;

ი) XXIV თავში – „პრეტენზია და სარჩელი“ – იგულისხმება შემთხვევა, როდესაც შესაბამისი ურთიერთობები რეგულირდება ამ კო დექსით, ამასთან კოდექსის 364-ე და 374-ე მუხლების დებულებები ეხება მხოლოდ საქართველოში წარმოშობილ ურთიერთობებს;

კ) მხარეთა უფლება-მოვალეობანი ტვირთის საზღვაო გადაზიდვის ხელშეკრულების (თავი VIII), მგზავრთა საზღვაო გადაყვანის და ბარგის გადაზიდვის ხელშეკრულების (თავი IX), საზღვაო კრუიზის (თავი X), გემის გარკვეული ვადით დაქირავების (თავი XI), გემის უეკიპაჟოდ დაქირავების (თავი XII), საზღვაო იპოთეკის (თავი XIII), ბუქსირზიდვის ხელშეკრულების (თავი XIV) და საზღვაო დაზღვევის ხელშეკრულების (თავი XV) მიხედვით განისაზღვრება გაფორმების ადგილის კანონით, თუ მხარეთა შეთანხმებით სხვა რამ არ არის გათვალისწინებული.

საქართველოს 2012 წლის 5 ივნისის კანონი №6386 – ვებგვერდი, 19.06.2012წ.

საქართველოს 2012 წლის 22 ივნისის კანონი №6545 – ვებგვერდი, 04.07.2012წ.

საქართველოს 2012 წლის 22 ივნისის კანონი №6546 – ვებგვერდი, 04.07.2012წ.

საქართველოს 2015 წლის 11  დეკემბრის კანონი  №4622  - ვებგვერდი, 23.12.2015წ.
საქართველოს 2022 წლის 10 მაისის კანონი №1547 – ვებგვერდი, 24.05.2022წ.

    მუხლი 16

1. საქართველოს საზღვრებს გარეთ მცურავი გემების საკუთრების ან სხვა ქონებრივი უფლებების, აგრეთვე ამ უფლებათა წარმოქმნის, შეცვლისა თუ შეწყვეტის საკითხი განისაზღვრება გემის დროშის სახელმწიფო კანონმდებლობით.

2. უფლება მშენებარე გემზე განისაზღვრება იმ სახელმწიფოს კანონმდებლობით, სადაც ეს გემი შენდება, თუ გემის მშენებლობის ხელშეკრულებით სხვა რამ არ არის გათვალისწინებული.

3. სახელმწიფო არ არის პასუხისმგებელი სანაოსნო კომპანიის ვალდებულებებზე, ისევე როგორც სანაოსნო კომპანია არ აგებს პასუხს სახელმწიფოს ვალდებულებებზე, მიუხედავად სანაოსნო კომპანიის რეგისტრაციის ადგილის, ორგანიზაციულ-სამართლებრივი თუ საკუთრების ფორმისა.

4. სახელმწიფოს მიერ დაფუძნებული სანაოსნო კომპანია პასუხისმგებელია მხოლოდ კომპანიის მიერ ნაკისრ ვალდებულებებზე თავისი ქონებით.

5. სახელმწიფოს მიერ დაფუძნებული სანაოსნო კომპანია არ არის პასუხისმგებელი სახელმწიფოს მიერ დაფუძნებულ სხვა სანაოსნო კომპანიების მიერ ნაკისრ ვალდებულებათა შესრულებაზე

საქართველოს 2000 წლის 13 ივლისის კანონი №490-სსმI, №28, 24.07.2000წ., მუხ.87

    მუხლი 17

 1. გემის ეკიპაჟის სამართლებრივი მდგომარეობა, კერძოდ, გემის ექსპლუატაციასთან დაკავშირებული ეკიპაჟის წევრთა ურთიერთობა განისაზღვრება გემის დროშის სახელმწიფოს კანონით.

2. გემის ეკიპაჟის წევრთა და გემთმფლობელთა ურთიერთობა განისაზღვრება გემის დროშის სახელმწიფოს კანონით, თუ სხვა რამ არ არის გათვალისწინებული ხელშეკრულებით, რომელიც არეგულირებს ამ ურთიერთობებს.

    მუხლი 18

1. უფლება ტერიტორიულ წყლებში ან შიგა წყლებში ჩაძირულ ქონებაზე (გემი, მისი ნამსხვრევები, აღჭურვილობა, ტვირთი და ა.შ.), აგრეთვე ამ ქონებასთან დაკავშირებული ურთიერთობა განისაზღვრება იმ სახელმწიფოს კანონმდებლობით, რომლის ტერიტორიულ ან შიგა წყლებშიც მდებარეობს ჩაძირული ქონება.

2. ღია ზღვაში ჩაძირული გემის, მასზე არსებული ტვირთისა და სხვა ნივთების მიმართ გამოიყენება გემის დროშის სახელმწიფოს კანონი.

    მუხლი 19

1. საერთო ავარიასთან დაკავშირებული ურთიერთობა რეგულირდება იმ ქვეყნის კანონმდებლობით, რომლის ნავსადგურშიც შევიდა გემი საერთო ავარიის გამომწვევი შემთხვევის შემდეგ, თუ მხარეების მიერ სხვა რამ არ არის დადგენილი.

2. თუ მხარეები, რომელთა ინტერესებსაც შეეხო საერთო ავარია, არიან საქართველოს რეზიდენტები, მაშინ გამოიყენება საქართველოს კანონმდებლობა, თუ მხარეების მიერ სხვა რამ არ არის დადგენილი.

3. საერთო ავარიის მატერიალური პასუხისმგებლობა ნაწილდება ამ კოდექსის 273-289-ე მუხლებით.

    მუხლი 20

1. ტერიტორიულ და შიგა წყლებში გემების შეჯახებით გამოწვეული ზიანის ანაზღაურება რეგულირდება იმ სახელმწიფოს კანონმდებლობით, რომლის ტერიტორიაზეც მოხდა შეჯახება.

2. თუ შეჯახება მოხდა ღია ზღვაში და შეჯახებასთან დაკავშირებული დავა განიხილება საქართველოში, გამოიყენება კოდექსის XVII თავში მოცემული წესები.

3. თუ შეჯახებული გემები ნაოსნობენ ერთსა და იმავე ქვეყნის დროშით და შეჯახება არ ეხება მესამე მხარის ინტერესებს, მაშინ გამოიყენება გემის დროშის სახელმწიფოს კანონი განურჩევლად იმისა, თუ სად მოხდა შეჯახება.

    მუხლი 21

საქართველოს ტერიტორიაზე, მათ შორის საქართველოს ტერიტორიულ წყლებში ბირთვულ-ენერგეტიკული მოწყობილობით აღჭურვილი გემით (შემდეგში – „ბირთვული გემი“) ბირთვული ზიანის მიყენების შემთხვევაში გამოიყენება ამ კოდექსის XIX თავის წესები.

    მუხლი 22

თუ გემის მიერ მიყენებული ზიანი განსაზღვრული არ არის ამ კოდექსის მე-20 და 32-ე მუხლებით, ზიანის ანაზღაურებას არეგულირებს იმ სახელმწიფოს კანონმდებლობა, სადაც ადგილი ჰქონდა ზიანის გამომწვევ ქმედებას ან სხვა გარემოებას, რომელმაც შექმნა საფუძველი ზიანის ანაზღაურების მოთხოვნისათვის, ხოლო, თუ ზიანი მიყენებულია ღია ზღვაში, ზიანის ანაზღაურებას აწესრიგებს გემის დროშის სახელმწიფოს კანონი.

    მუხლი 23

1. ტერიტორიულ და შიგა წყლებში გემის ან სხვა ობიექტის გადარჩენისათვის დაჯილდოების საქმეს არეგულირებს იმ სახელმწიფოს კანონმდებლობა, რომლის ტერიტორიაზეც მოხდა გადარჩენა, თუ მხარეთა შეთანხმებით სხვა რამ არ არის გათვალისწინებული, ხოლო თუ ეს მოხდა ღია ზღვაში და გადარჩენასთან დაკავშირებით წარმოქმნილი დავა განიხილება საქართველოში, – გამოიყენება კოდექსის XX თავის წესები.

2. თუ გადარჩენილი და გადამრჩენი გემები ერთი სახელმწიფოს დროშით ნაოსნობენ, საქმე განიხილება ამ სახელმწიფოს კანონმდებლობის მიხედვით, გადარჩენის ადგილის განურჩევლად.

3. გემთმფლობელსა და გადამრჩენი გემის ეკიპაჟს, ასევე ამ ეკიპაჟის წევრებს შორის გადარჩენისათვის გამოყოფილი ჯილდო განაწილდება გემის დროშის სახელმწიფოს კანონის შესაბამისად.

    მუხლი 24

უცხო ქვეყნის კანონმდებლობისა და სავაჭრო ნაოსნობის წეს-ჩვეულებათა გამოყენება კოდექსით გათვალისწინებულ ხელშეკრულებებში შესაძლებელია, თუ მხარეები შეთანხმდებიან ამის შესახებ, მაგრამ არ გამოიყენება, თუ ეს ეწინააღმდეგება საქართველოს კონსტიტუციას.

    მუხლი 25

ზღვაოსნობასთან დაკავშირებული ქონებრივი დავა, რომელშიც მონაწილეობენ უცხო ქვეყნების ფიზიკური თუ იურიდიული პირები, მხარეთა შეთანხმებით შეიძლება განსახილველად გადაეცეს უცხო ქვეყნის სასამართლოს ან არბიტრაჟს.

    მუხლი 26

თუ საქართველოს საერთაშორისო ხელშეკრულება ან კონვენცია, რომლის წევრიც საქართველოა, შეიცავს ამ კოდექსისაგან განსხვავებულ წესებს, გამოიყენება საერთაშორისო ხელშეკრულების ან კონვენციის წესები.

    მუხლი 27

1. საზღვაო ნაოსნობის თავისებურებების გათვალისწინებით სამოქალაქო, ადმინისტრაციული და სხვა ურთიერთობები, თუ მათ არ აწესრიგებს ეს კოდექსი, რეგულირდება საქართველოს სამოქალაქო, ადმინისტრაციული და სხვა შესაბამისი კანონმდებლობ ებ ით, კანონის ანალოგიით ან საქართველოს კანონმდებლობის ზოგადი პრინციპებით.

2. საზღვაო ნაოსნობა, გარდა ამ მუხლის პირველ ნაწილში მითითებული კანონმდებლობებისა, რეგულირდება საერთაშორისო საზღვაო ორგანიზაციისა (IMO) და მისი ორგანოების მიერ მიღებული რეზოლუციებით.

საქართველოს 2012 წლის 5 ივნისის კანონი №6386 – ვებგვერდი, 19.06.2012წ.

 

თავი II. გემის რეგისტრაცია

საქართველოს 2012 წლის 5 ივნისის კანონი №6386 – ვებგვერდი, 19.06.2012წ.

    მუხლი 28

ამ თავის მიზნებისათვის მასში გამოყენებულ ტერმინებს აქვს შემდეგი მნიშვნელობა:

ა) გემი:

ა.ა) დიდი გემი მცურავი საშუალება, რომლის რეგისტრული ტონა არის 100 ტონა ან 100 ტონაზე მეტი;

ა.ბ) პატარა გემი მცურავი საშუალება, რომლის რეგისტრული ტონა არის 100 ტონაზე ნაკლები, გარდა ზომამცირე გემისა;

ა.გ) მშენებარე გემი მშენებარე მცურავი საშუალება, რომლის იდენტიფიცირება შესაძლებელია გემთმშენებლის მშენებარე გემის კორპუსის ნომრით ან სხვა რაიმე საშუალებით;

ბ) მთავარი რეგისტრატორი სააგენტოს დირექტორი;

გ) რეგისტრატორი პირი, რომელზედაც მთავარმა რეგისტრატორმა სააგენტოს მიერ დადგენილი წესით მოახდინა თავისი უფლებამოსილებების დელეგირება;

დ) რეესტრი საქართველოს გემების სახელმწიფო რეესტრი, რომელსაც აწარმოებს სააგენტო;

ე) გემის რეგისტრაციის შეჩერება გემის რეგისტრაციის მოწმობის ან დროებითი რეგისტრაციის მოწმობის შეჩერება, რის საფუძველზედაც გემს ჩამოერთმევა საქართველოს სახელმწიფო დროშით სარგებლობის უფლება;

ვ) გემის რეგისტრაციიდან მოხსნა გემის რეესტრიდან ამოღება გემთმფლობელის ან სხვა უფლებამოსილი პირის განცხადების საფუძველზე;

ზ) გემის რეგისტრაციის შეწყვეტა გემის რეესტრიდან ამოღება მთავარი რეგისტრატორის გადაწყვეტილებით;

თ) რეგისტრაცია გემის დროებითი, ვადიანი ან მუდმივი რეგისტრაცია:

თ.ა) მუდმივი რეგისტრაცია გემის რეესტრში განუსაზღვრელი ვადით რეგისტრაცია;

თ.ბ) ვადიანი რეგისტრაცია გემის რეესტრში გარკვეული ვადით რეგისტრაცია გემთმფლობელის ან გემის ოპერატორის მოთხოვნის საფუძველზე;

თ.გ) დროებითი რეგისტრაცია გემის რეესტრში რეგისტრაცია ვადიან ან მუდმივ რეგისტრაციამდე, საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილ შემთხვევაში;

ი) აღიარებული აგენტი – პირი/ორგანიზაცია, რომელიც სააგენტოსთან დადებული წერილობითი ხელშეკრულების საფუძველზე გემთმფლობელებთან ურთიერთობებში სააგენტოს წარმოადგენს.

საქართველოს 2008 წლის 27 ივნისის კანონი №69-სსმI, №12, 14.07.2008წ., მუხ.91

საქართველოს 2012 წლის 5 ივნისის კანონი №6386 – ვებგვერდი, 19.06.2012წ.

საქართველოს 2015 წლის 11  დეკემბრის კანონი  №4622  - ვებგვერდი, 23.12.2015წ.

    მუხლი 29

1. საქართველოს სახელმწიფო დროშით სარგებლობის (ნაოსნობის) უფლება გემს ენიჭება რეესტრში რეგისტრაციის მომენტიდან.

2. საქართველოს სახელმწიფო დროშით სარგებლობის უფლება ენიჭება მშენებარე გემს.

3. საქართველოს სახელმწიფო დროშით მცურავი გემის მიმართ მოქმედებს საქართველოს კანონმდებლობით გათვალისწინებული საკუთრების ყველა ფორმა.

4. გემის რეესტრში რეგისტრაცია შეიძლება იყოს დროებითი, ვადიანი ან მუდმივი, ნაოსნობის უფლებით ან ნაოსნობის უფლების გარეშე.

5. რეესტრში რეგისტრირდება გემი, რომელიც არის:

ა) საქართველოს სახელმწიფოს საკუთრება;

ბ) საქართველოს ფიზიკური ან იურიდიული პირის საკუთრება;

გ) უცხო ქვეყნის გემთმფლობელის საკუთრება, რომელსაც საქართველოში ჰყავს უფლებამოსილი წარმომადგენელი საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად;

დ) ამ კოდექსიდან გამომდინარე ბერბოუტ - ჩარტერის ხელშეკრულებით ექსპლუატაციაში მყოფი გემი.

6. საქართველო არ ცნობს გემის პარალელურ რეგისტრაციას, გარდა ამ მუხლის მე -8 ნაწილით გათვალისწინებული შემთხვევებისა.

7. საქართველო არ ცნობს სხვა ქვეყნის სათანადო რეესტრში საქართველოს გემის რეგისტრაციას, თუ ეს გემი საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით არ მოიხსნება რეგისტრაციიდან ან მას არ შეუჩერდება რეგისტრაცია.

8. ბერბოუტ-ჩარტერის შემთხვევაში გემი შეიძლება დარეგისტრირდეს საქართველოში, თუ დაფრახტვის მომენტში მისი დროშის სახელმწიფოს რეესტრში რეგისტრაცია შეჩერებულია ან ეს გემი არ არის სხვა ქვეყნის სათანადო რეესტრში რეგისტრირებული.

9. თუ გემი რეგისტრირებულია სხვა ქვეყნის სათანადო რეესტრში, საქართველოში მისი და რეგისტრირება შესაძლებელია მხოლოდ ამ გემის სხვა ქვეყნის რეესტრში რეგისტრაციის შეჩერების, შეწყვეტის ან რეგისტრაციიდან მოხსნის შემდეგ.

10. გემზე საქართველოს სახელმწიფო დროშის სათანადო უფლების გარეშე აღმართვისათვის პასუხისმგებლობა განისაზღვრება საქართველოს კანონმდებლობით.

საქართველოს 2008 წლის 27 ივნისის კანონი №69-სსმI, №12, 14.07.2008წ., მუხ.91

საქართველოს 2012 წლის 5 ივნისის კანონი №6386 – ვებგვერდი, 19.06.2012წ.

    მუხლი 30

1. გემის რეესტრში რეგისტრაციას ახორციელებს სააგენტო, რომელიც გასცემს შესაბამის მოწმობებს.

2. სააგენტო აწარმოებს რეესტრს, ამტკიცებს გემის რეგისტრაციის, რეესტრის წარმოებისა და საზღვაო იპოთეკის აღრიცხვის წესებს.

3. დროებითი რეგისტრაციის მოწმობა შეიძლება გაიცეს მუდმივ რეგისტრაციამდე ან ვადიან რეგისტრაციამდე, არაუმეტეს 6 თვის ვადით. შესაძლებელია ამ ვადის 1 წლამდე გახანგრძლივება.

4. ამ მუხლის მე-3 ნაწილში მითითებული 1-წლიანი ვადის ამოწურვის შემდეგ, განსაკუთრებულ შემთხვევაში, გემთმფლობელის წერილობითი მიმართვის საფუძველზე, მთავარი რეგისტრატორის თანხმობით, დროებითი რეგისტრაციის მოწმობის მოქმედების ვადა შეიძლება გახანგრძლივდეს, მაგრამ არა უმეტეს 1 (ერთი) წლისა. დროებითი რეგისტრაციის მოწმობა წარმოშობს იმავე უფლებებსა და მოვალეობებს, რომლებსაც მუდმივი რეგისტრაცია.

საქართველოს 2007 წლის 30 მარტის კანონი №4598-სსმI, №11, 10.04.2007წ., მუხ.102

საქართველოს 2008 წლის 27 ივნისის კანონი №69-სსმI, №12, 14.07.2008წ., მუხ.91

საქართველოს 2011 წლის 22 თებერვლის კანონი №4222 – ვებგვერდი, 10.03.2011წ.

საქართველოს 2012 წლის 5 ივნისის კანონი №6386 – ვებგვერდი, 19.06.2012წ.

საქართველოს 2015 წლის 11  დეკემბრის კანონი  №4622  - ვებგვერდი, 23.12.2015წ.

    მუხლი 31

1. მთავარი რეგისტრატორი ახორციელებს ამ კოდექსით გათვალისწინებულ გემის რეგისტრაციასთან დაკავშირებულ ქმედებებს.

2. რეგისტრატორი გემის რეგისტრაციასთან დაკავშირებულ პროცედურებს ახორციელებს დელეგირებული უფლებამოსილებების ფარგლებში.

3. მთავარ რეგისტრატორს გემის რეგისტრაციასთან დაკავშირებული უფლებამოსილების დელეგირება შეუძლია მოახდინოს მხოლოდ შემდეგ პირებზე:

ა) სააგენტოს თანამშრომელზე რეგისტრატორზე;

ბ) საქართველოს საჯარო მოსამსახურეზე;

გ) საქართველოს საკონსულო თანამდებობის პირზე;

დ) აღიარებულ ორგანიზაციაზე, ამ კოდექსის II1 თავის შესაბამისად;

ე) აღიარებულ აგენტზე – მხოლოდ დროებითი რეგისტრაციის მოწმობების გაცემის მიზნებისათვის.

საქართველოს 2008 წლის 27 ივნისის კანონი №69-სსმI, №12, 14.07.2008წ., მუხ.91

საქართველოს 2012 წლის 5 ივნისის კანონი №6386 – ვებგვერდი, 19.06.2012წ.

საქართველოს 2015 წლის 11  დეკემბრის კანონი  №4622  - ვებგვერდი, 23.12.2015წ.

    მუხლი 32

1. რეესტრი შედგება წიგნებისაგან, კერძოდ:

ა) საერთაშორისო ნაოსნობის გემების წიგნისაგან;

ბ) შიდა ნაოსნობის გემების წიგნისაგან;

გ) ბერბოუტ-ჩარტერის წიგნისაგან;

დ) მშენებარე გემების წიგნისაგან.

2. ერთი და იმავე გემის რეგისტრაცია ერთსა და იმავე დროს ხდება რეესტრის მხოლოდ ერთ წიგნში.

3. გემზე საკუთრების უფლება, სხვა უფლებები და ქონებრივი შეზღუდვები (საზღვაო გირავნობა, საზღვაო იპოთეკა და სხვა) რეგისტრირდება რეესტრის შესაბამის წიგნში. იმ გემის რეესტრში რეგისტრაცია, რეგისტრაციიდან მოხსნა ან რეგისტრაციის შეწყვეტა, რომელზედაც არსებობს ქონებრივი შეზღუდვა (საზღვაო გირავნობა, საზღვაო იპოთეკა და სხვა), ხორციელდება მხოლოდ მოთხოვნის უფლების მქონე პირის წერილობითი თანხმობით, რომლის სასარგებლოდაც დარეგისტრირებულია ასეთი ქონებრივი შეზღუდვა.

4. გემის ბერბოუტ-ჩარტერის წიგნში რეგისტრაცია წარმოშობს იმავე უფლებებსა და მოვალეობებს, რომლებსაც მისი მუდმივი რეგისტრაცია. გემის ბერბოუტ-ჩარტერის წიგნში რეგისტრაციის ვადა განისაზღვრება ბერბოუტ-ჩარტერის ხელშეკრულების მოქმედების ვადით ან გემის სხვა ქვეყნის სათანადო რეესტრში რეგისტრაციის შეჩერების ვადის შესაბამისად.

5. გემის რეესტრში რეგისტრაცია არის საქართველოს სახელმწიფო დროშით სარგებლობის (ნაოსნობის) უფლების პირველადი მტკიცებულება.

6. ზომამცირე გემის რეგისტრაციის წესსა და პირობებს განსაზღვრავს სააგენტო.

საქართველოს 2008 წლის 27 ივნისის კანონი №69-სსმI, №12, 14.07.2008წ., მუხ.91

საქართველოს 2012 წლის 5 ივნისის კანონი №6386 – ვებგვერდი, 19.06.2012წ.

    მუხლი 33

1. საერთაშორისო ნაოსნობის გემების წიგნში რეგისტრირდება გემი, რომელიც შეიძლება გამოიყენებოდეს საერთაშორისო ნაოსნობისათვის, გარდა იმ შემთხვევისა, როდესაც ხდება გემის ბერბოუტ - ჩარტერით რეგისტრაცია.

2. შიდა ნაოსნობის გემების წიგნში რეგისტრირდება გემი, რომელიც არ გამოიყენება საერთაშორისო ნაოსნობისათვის, გარდა გემის ბერბოუტ-ჩარტერით რეგისტრაციის შემთხვევისა და ამ კოდექსის 44 11 მუხლის მე-4 და მე-5 ნაწილებით გათვალისწინებული შემთხვევებისა.

3. ბერბოუტ-ჩარტერის წიგნში რეგისტრირდება გემი, რომლის სხვა ქვეყნის სათანადო რეესტრში რეგისტრაციაც შეჩერებულია და რომლის ასეთად დარეგისტრირების თაობაზე წერილობით განცხადებას წარმოადგენს გემის უეკიპაჟოდ დამფრახტავი.

4. მესაკუთრის მოთხოვნით, მშენებარე გემი მშენებარე გემების წიგნში რეგისტრირდება მხოლოდ იმ პირობით, რომ გემის იდენტიფიცირება შესაძლებელი იქნება მისი მშენებლობის ეტაპის გათვალისწინებით, გემთმშენებლის მშენებარე გემების სიაში ან სხვა რაიმე საშუალებით. მშენებარე გემის რეგისტრაციის საკითხს წყვეტს მთავარი რეგისტრატორი. გემის მშენებლობის დასრულების შემდეგ, თუ გემთმფლობელი წერილობით ადასტურებს მისი დარეგისტრირების თაობაზე თავის ნებას, მთავარი რეგისტრატორი ახორციელებს გემის რეგისტრაციას.

საქართველოს 2012 წლის 5 ივნისის კანონი №6386 – ვებგვერდი , 19.06.2012 .

საქართველოს 2018 წლის 22 დეკემბრის კანონი №4106 – ვებგვერდი, 10.01.2019წ.

    მუხლი 34

1. რეესტრში რეგისტრირდება გემი, რომელზედაც ტექნიკური ზედამხედველობა ხორციელდება ამ კოდექსის IIთავის შესაბამისად.

2. პატარა გემი, რომლის ასაკიც არ აღემატება 3 (სამ) წელს, არ არის ვალდებული, გაიაროს ტექნიკური ზედამხედველობა ყოველწლიურად, თუ საქართველოს კანონმდებლობით სხვა რამ არ არის დადგენილი.

საქართველოს 2007 წლის 30 მარტის კანონი №4598-სსმI, №11, 10.04.2007წ., მუხ.102

საქართველოს 2008 წლის 27 ივნისის კანონი №69-სსმI, №12, 14.07.2008წ., მუხ.91

საქართველოს 2009 წლის 3 ნოემბრის კანონი №1923-სსმI, №35, 19.11.2009წ., მუხ.233

საქართველოს 2010 წლის 26 ოქტომბრის კანონი №3750-სსმI, №62,05.11.2010წ., მუხ.390

საქართველოს 2012 წლის 8 მაისის კანონი №6171 – ვებგვერდი, 25.05.2012წ.

საქართველოს 2012 წლის 5 ივნისის კანონი №6386 – ვებგვერდი, 19.06.2012წ.

    მუხლი 35

1. გემის რეესტრში რეგისტრაცია დასტურდება რეგისტრაციის მოწმობით.

2. რეგისტრაციის მოწმობა შეიძლება იყოს დროებითი, ვადიანი და მუდმივი.

3. დროებითი რეგისტრაციის მოწმობა შეიძლება გაიცეს ვადიან ან მუდმივ რეგისტრაციამდე.

4. პატარა გემის რეგისტრაცია არის მუდმივი და მისი შეჩერება, შეწყვეტა ან გემის რეგისტრაციიდან მოხსნა შესაძლებელია მხოლოდ საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილ შემთხვევებში.

5. დიდი გემის რეგისტრაციის მოწმობა ექვემდებარება ყოველწლიურ დამოწმებას.

6. ბერბოუტ-ჩარტერის რეგისტრაცია დასტურდება ვადიანი რეგისტრაციის მოწმობით, რომლის ვადა განისაზღვრება ბერბოუტ-ჩარტერის ხელშეკრულების მოქმედების ვადით ან შესაბამისი გემისთვის უცხო ქვეყნის სათანადო რეესტრში რეგისტრაციის შეჩერების ვადის შესაბამისად.

7. გემს აქვს სახელი, რომელსაც მას ანიჭებს მესაკუთრე და რომელიც შეიძლება შეიცვალოს გემთმფლობელის მოთხოვნით.

საქართველოს 2007 წლის 30 მარტის კანონი №4598-სსმI, №11, 10.04.2007წ., მუხ.102

საქართველოს 2011 წლის 22 თებერვლის კანონი №4222 – ვებგვერდი, 10.03.2011წ.

საქართველოს 2012 წლის 5 ივნისის კანონი №6386 – ვებგვერდი, 19.06.2012წ.

საქართველოს 2015 წლის 11  დეკემბრის კანონი  №4622  - ვებგვერდი, 23.12.2015წ.

    მუხლი 36

1. გემის რეგისტრაციაზე უარის თქმის საფუძვლებია:

) გემის მდგომარეობის საქართველოს საერთაშორისო ხელშეკრულებებით დადგენილ საზღვაო უსაფრთხოების სტანდარტებთან შეუსაბამობა ან ზღვის გარემოს დაბინძურების რისკის შემცველობა;

ბ) გემზე დასაქმებული პირების უსაფრთხოებისა და ჯანმრთელობის დაცვის გარანტიების არარსებობა;

გ) წინასწარ დადასტურებული ეჭვის არსებობა, რომ გემი გამოიყენება დანაშაულებრივი მიზნებისათვის, საერთაშორისო უსაფრთხოების, მართლწესრიგის, მშვიდობის ან საქართველოს ეროვნული ინტერესების წინააღმდეგ;

დ) ამ მუხლის მე -4 ნაწილით გათვალისწინებული გარემოებების არსებობა.

2. გემის რეესტრში რეგისტრაციის შეჩერების საფუძვლებია:

ა) გემის ბერბოუტ-ჩარტერით რეგისტრაცია სხვა ქვეყნის სათანადო რეესტრში;

ბ) საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი გადასახდელის გადაუხდელობა;

გ) რეგისტრირებული გემთმფლობელის სათანადო წერილობითი განცხადების არსებობა;

დ) გემის მდგომარეობის საზღვაო უსაფრთხოების საერთაშორისო სტანდარტებთან შეუსაბამობა ან ზღვის გარემოს დაბინძურების რისკის შემცველობა;

ე) გემზე დასაქმებული პირების უსაფრთხოებისა და ჯანმრთელობის დაცვის გარანტიების არარსებობა;

ვ) წინასწარ დადასტურებული ეჭვის არსებობა, რომ გემი გამოიყენება დანაშაულებრივი მიზნებისათვის, საერთაშორისო უსაფრთხოების, მართლწესრიგის, მშვიდობის ან საქართველოს ეროვნული ინტერესების წინააღმდეგ;

ზ) სასამართლოს ან ადმინისტრაციული ორგანოს შესაბამისი გადაწყვეტილების არსებობა.

3. გემის რეგისტრაციიდან მოხსნის საფუძვლებია:

ა) გემთმფლობელის ან სხვა უფლებამოსილი პირის მოთხოვნა;

ბ) გემის ჩამოწერა;

გ) გემის შემდგომი ექსპლუატაციისა და შეკეთებისათვის უვარგისად ცნობა;

დ) გემის დაღუპვა;

ე) ბერბოუტ-ჩარტერის ვადის გასვლა (ბერბოუტ-ჩარტერის რეგისტრაციის შემთხვევაში);

ვ) გემის მესაკუთრის ან სხვა უფლებამოსილი პირის მიერ ბერბოუტ-ჩარტერის რეგისტრაციის ვადამდე შეწყვეტის მოთხოვნა;

ზ) სასამართლოს ან ადმინისტრაციული ორგანოს შესაბამისი გადაწყვეტილების არსებობა.

4. გემის რეგისტრაციის შეწყვეტის საფუძვლებია:

ა) რეგისტრაციის შემდეგ გემის მიერ ზღვაოსნობაუნარიანობის დაკარგვა ან მისი სხვაგვარად განადგურება, მათ შორის, ხანძრის ან ჩაძირვის შედეგად;

ბ) გემის მდგომარეობის ამ კოდექსის დებულებებთან ან/და გემის რეგისტრაციის პირობებთან შეუსაბამობა;

გ) გემის მდგომარეობის საქართველოს საერთაშორისო ხელშეკრულებებით დადგენილ საზღვაო უსაფრთხოების, ნაოსნობის უშიშროების და ზღვის გარემოს დაცვის სტანდარტებთან შეუსაბამობა;

დ) გემის სხვა სახელმწიფოს ნავსადგურში დაკავება.

5. ამ მუხლის მე -4 ნაწილით გათვალისწინებულ შემთხვევაში გემთმფლობელი ვალდებულია შეატყობინოს სააგენტოს ასეთი შემთხვევის შესახებ.

6. ამ მუხლის მე -4 ნაწილით გათვალისწინებულ შემთხვევაში გემის რეგისტრაციის შეწყვეტის შესახებ გადაწყვეტილება ფორმდება მთავარი რეგისტრატორის ინდივიდუალურ სამართლებრივი აქტით.

7. გემის რეგისტრაციაზე უფლებამოსილი პირის მიერ სააგენტოში განცხადების წარდგენის შემთხვევაში ან შესაბამისი საფუძვლის არსებობისას მთავარ რეგისტრატორს უფლება აქვს, უარი თქვას გემის რეგისტრაციიდან მოხსნაზე/რეგისტრაციის შეწყვეტაზე, თუ გემთან დაკავშირებული ნებისმიერი პასუხისმგებლობა ან ვალდებულება სააგენტოს წინაშე არ შესრულებულა სრულად ან შესრულდა ნაწილობრივ. სააგენტო არ გასცემს რეგისტრაციიდან მოხსნის მოწმობას, თუ გემის რეგისტრაციის მოწმობა ან სხვა მოთხოვნილი მოწმობები მას არ ჩაჰბარდება.

8. (ამოღებულია - 11.12.2015, №4622).

საქართველოს 2007 წლის 30 მარტის კანონი №4598-სსმI, №11, 10.04.2007წ., მუხ.102

საქართველოს 2008 წლის 27 ივნისის კანონი №69-სსმI, №12, 14.07.2008წ., მუხ.91

საქართველოს 2012 წლის 5 ივნისის კანონი №6386 – ვებგვერდი, 19.06.2012წ.

საქართველოს 2015 წლის 11  დეკემბრის კანონი  №4622  - ვებგვერდი, 23.12.2015წ.

    მუხლი 37. (ამოღებულია)

საქართველოს 2008 წლის 27 ივნისის კანონი №69-სსმI, №12, 14.07.2008წ., მუხ.91

    მუხლი 38

1. გემი სანაოსნოდ დაიშვება, თუ მისი მდგომარეობა შეესაბამება ნაოსნობის უშიშროების, ზღვის გარემოს დაცვისა და საზღვაო უსაფრთხოების საქართველოს საერთაშორისო ხელშეკრულებებით ან საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილ მოთხოვნებს.

2. ამ მუხლის პირველი ნაწილით გათვალისწინებულ შესაბამისობას ადგენს სააგენტო ან/და აღიარებული ორგანიზაცია ამ კოდექსის II 1 თავის შესაბამისად.

საქართველოს 2012 წლის 5 ივნისის კანონი №6386 – ვებგვერდი, 19.06.2012წ.

    მუხლი 39

1. საქართველოში რეგისტრირებულ გემს უნდა ჰქონდეს შემდეგი ძირითადი საბუთები:

ა) რეგისტრაციის მოწმობა;

ბ) გემის ეკიპაჟის განრიგი;

გ) გემის ჟურნალი;

დ) სამანქანო ჟურნალი (მექანიკური ძრავის მქონე გემს);

ე) გემის რადიოსადგურის ჟურნალი;

ვ) სანიტარიული ჟურნალი;

ზ) გემის სანიტარიული მოწმობა;

თ) გემის რადიოსადგურის მოწმობა და სხვა საბუთები რადიოკავშირის რეგლამენტის თანახმად;

ი) სხვა საბუთები, რომლებიც გათვალისწინებულია საქართველოს საერთაშორისო ხელშეკრულებებით.

2. გემის, გემის რადიოსადგურის, სანიტარიული და სამანქანო ჟურნალები იწარმოება სააგენტოს მიერ დადგენილი წესით. ამასთანავე, სანიტარიული ჟურნალის წარმოებისა და გაცემის წესს სააგენტო განსაზღვრავს საქართველოს ოკუპირებული ტერიტორიებიდან დევნილთა, შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტროსთან შეთანხმებით.

3. ამ მუხლში აღნიშნული საბუთების დედნები უნდა ინახებოდეს გემზე. გემზე შეიძლება ინახებოდეს რეგისტრაციის მოწმობის ასლი მანამ, სანამ გემი დედანს არ მიიღებს.

4. სპეციალური მომსახურების და სპორტულ გემებს შეიძლება არ ჰქონდეთ სატონაჟო მოწმობა. სპეციალური მომსახურების გემის წყალწყვა შეიძლება განისაზღვროს გამარტივებული წესით, რაც დასტურდება შესაბამისი მოწმობის გაცემით.

5. პატარა გემი არ არის ვალდებული, ჰქონდეს სამანქანო ან სანიტარიული ჟურნალი, თუ გემთმფლობელის მიერ სხვა რამ არ არის დადგენილი.

6. საქართველოს გემებს, რომლებიც ჩართული არიან საერთაშორისო ნაოსნობაში, ამ მუხლის პირველ ნაწილში აღნიშნული საბუთების გარდა, უნდა ჰქონდეთ საქართველოს საერთაშორისო ხელშეკრულებებით გათვალისწინებული სხვა სავალდებულო მოწმობები.

7. ამ მუხლით გათვალისწინებული ვალდებულებებიდან გამონაკლისის დაშვება სააგენტოს შეუძლია მიზანშეწონილობიდან გამომდინარე.

საქართველოს 2008 წლის 27 ივნისის კანონი №69-სსმI, №12, 14.07.2008წ., მუხ.91

საქართველოს 2012 წლის 5 ივნისის კანონი №6386 – ვებგვერდი, 19.06.2012წ.

საქართველოს 2018 წლის 5   ივლისის  კანონი №3072  –  ვებგვერდი, 11.07.2018წ.

    მუხლი 40

1. გემის რეგისტრაციის მოწმობას გასცემს სააგენტო თავის მიერ დადგენილი წესით.

2. სააგენტოს შეუძლია მოახდინოს უფლებამოსილების დელეგირება აღიარებულ ორგანიზაციებსა და ტექნიკური ზედამხედველობის ორგანიზაციებზე, რათა მათ გასცენ საქართველოს საერთაშორისო ხელშეკრულებებით გათვალისწინებული მოწმობები.

3. გემის რადიოსადგურის მოწმობას გასცემს სააგენტო საქართველოს კომუნიკაციების ეროვნულ კომისიასთან შეთანხმებით.

4. გამონაკლის შემთხვევაში სააგენტოს შეუძლია, ამ კოდექსის II1 თავით გათვალისწინებულ აღიარებულ ორგანიზაციასთან შეთანხმებით, ამავე კოდექსით განსაზღვრული მოწმობების გარეშე გასცეს ერთჯერადი ნაოსნობის უფლება მოწმობების არქონის ან მოთხოვნილ სტანდარტებთან შეუსაბამობის დროს, თუ ეს არ ეწინააღმდეგება საქართველოს საერთაშორისო ხელშეკრულებებით გათვალისწინებულ ვალდებულებებს.

5. სააგენტოს უფლება აქვს, ამ კოდექსის II1 თავით გათვალისწინებულ ტექნიკური ზედამხედველობის ორგანიზაციასთან შეთანხმებით გასცეს ერთჯერადი ნაოსნობის უფლება საერთაშორისო ნაოსნობის განსახორციელებლად იმ გემზე, რომელიც ჩართულია შიდა ნაოსნობაში, თუ ასეთი ნაოსნობის მიზანია გემის მიმდინარე და სავალდებულო სარემონტო სამუშაოების ჩატარება.

საქართველოს 2007 წლის 30 მარტის კანონი №4598-სსმI, №11, 10.04.2007წ., მუხ.102

საქართველოს 2008 წლის 27 ივნისის კანონი №69-სსმI, №12, 14.07.2008წ., მუხ.91

საქართველოს 2011 წლის 22 თებერვლის კანონი №4222 – ვებგვერდი, 10.03.2011წ.

საქართველოს 2012 წლის 5 ივნისის კანონი №6386 – ვებგვერდი, 19.06.2012წ.

საქართველოს 2015 წლის 11  დეკემბრის კანონი  №4622  - ვებგვერდი, 23.12.2015წ.

    მუხლი 41

საქართველოს ნავსადგურში სხვა ქვეყნის დროშით შემოსული გემის განზომილებათა, სამგზავრო, სატვირთო მარკის და გემის რადიოსადგურის მოწმობების აღიარება ხორციელდება იმ საერთაშორისო ხელშეკრულებების საფუძველზე, რომელთა მხარეც არის საქართველო.

საქართველოს 2012 წლის 5 ივნისის კანონი №6386 – ვებგვერდი, 19.06.2012წ.

   მუხლი 42

საქართველოს სახელმწიფოს საკუთრებაში არსებული გემის სხვა ქვეყანაზე, სხვა ქვეყნის ფიზიკურ ან იურიდიულ პირზე გასხვისება შეიძლება დადგენილი წესის მიხედვით, მხოლოდ საქართველოს მთავრობის ნებართვით.

საქართველოს 2012 წლის 5 ივნისის კანონი №6386 – ვებგვერდი, 19.06.2012წ.  
საქართველოს 2013 წლის 24 სექტემბრის   კანონი №1286  – ვებგვერდი, 08.10.2013წ.

    მუხლი 43. (ამოღებულია)

საქართველოს 2012 წლის 5 ივნისის კანონი №6386 – ვებგვერდი, 19.06.2012წ.

    მუხლი 44. (ამოღებულია)

საქართველოს 2012 წლის 5 ივნისის კანონი №6386 – ვებგვერდი, 19.06.2012წ.

 

თავი II1 . საქართველოს გემების ინსპექტირებისა და შემოწმების განმახორციელებელი ორგანიზაციების აღიარება, მათი უფლებამოსილებები, ფუნქციონირების წესები და სტანდარტები

საქართველოს 2012 წლის 5 ივნისის კანონი №6386 – ვებგვერდი, 19.06.2012წ.

    მუხლი 441

ამ თავის მიზნებისათვის მასში გამოყენებულ ტერმინებს აქვს შემდეგი მნიშვნელობა:

) უფლებამოსილების მინიჭება საქართველოს მიერ აღიარებული ორგანიზაციისთვის უფლებამოსილების დელეგირების (გადაცემის) სათანადო აქტი;

ბ) გემი საქართველოს საერთაშორისო ხელშეკრულებებით გათვალისწინებული ყველა ტიპის გემი;

) საქართველოს გემი ამ კოდექსის დებულებების შესაბამისად საქართველოს გემების სახელმწიფო რეესტრში რეგისტრირებული და საქართველოს სახელმწიფო დროშით მცურავი გემი;

დ) გემთმფლობელი გემის მესაკუთრე ფიზიკური ან იურიდიული პირი;

ე) სატვირთო გემი გემი, რომელიც განკუთვნილია ტვირთის გადასაზიდად და არ არის სამგზავრო გემი;

ვ) სამგზავრო გემი გემი, რომელიც იტევს 12 მგზავრზე მეტს და რომელზედაც მგზავრი არის ნებისმიერი პირი, გარდა:

ვ.ა) კაპიტნისა, ეკიპაჟის წევრებისა და გემზე დასაქმებული სხვა პირებისა;

ვ.ბ) 1 (ერთ) წლამდე ასაკის ბავშვისა;

) სატვირთო გემის უსაფრთხოების რადიოკავშირის რადიომოწმობა მოწმობა, რომელიც გათვალისწინებულია ზღვაზე ადამიანის სიცოცხლის დაცვის შესახებ საერთაშორისო კონვენციის შესწორებული რადიოწესებით;

თ) კლასის მოწმობა აღიარებული ორგანიზაციების მიერ შემუშავებული და გამოქვეყნებული წესებისა და პროცედურების საფუძველზე მათ მიერვე გაცემული დოკუმენტი, რომელიც ადასტურებს გემის განსაზღვრულ მიზნებთან ან მომსახურებასთან შესაბამისობას;

ი) ინსპექტირება და შემოწმება საქართველოს გემის აუცილებელი ინსპექტირება და შემოწმება საქართველოს საერთაშორისო ხელშეკრულებების, საერთაშორისო საზღვაო ორგანიზაციისა და საერთაშორისო სატელეკომუნიკაციო კავშირის აქტების, სტანდარტების, რეზოლუციებისა და რეკომენდაციების საფუძველზე;

კ) საერთაშორისო ხელშეკრულებები:

კ.ა) საერთაშორისო კონვენცია ზღვაზე ადამიანის სიცოცხლის დაცვის შესახებ, 1974 წ., 1978 წლის ოქმით, ცვლილებათა გათვალისწინებით;

კ.ბ) საერთაშორისო კონვენცია სატვირთო მარკის შესახებ, 1966 წ., ცვლილებათა გათვალისწინებით;

კ.გ) საერთაშორისო კონვენცია ხომალდებიდან გაჭუჭყიანების აღკვეთის შესახებ (MAR POL), 1973 წ., 1978 წლის ოქმით, ცვლილებათა გათვალისწინებით;

კ.დ) საერთაშორისო კონვენცია ხომალდების გაზომვის შესახებ (T ONNAGE 69), 1969 წ., ცვლილებათა გათვალისწინებით;

კ.ე) „კ.ა“−„კ.დ“ ქვეპუნქტებში აღნიშნული საერთაშორისო ხელშეკრულებების ოქმები, სხვა დაკავშირებული დოკუმენტები და სათანადო კოდექსები, ცვლილებათა გათვალისწინებით;

კ.ვ) სხვა საერთაშორისო ხელშეკრულებები, რომლებსაც სავალდებულოდ აღიარებს საქართველო და რომლებიც შეეხება საზღვაო უსაფრთხოებას, ნაოსნობის უშიშროებას და ზღვის გარემოს დაცვის საკითხებს;

ლ) ადგილსამყოფელი რეგისტრირებული ოფისის ადგილსამყოფელი, ცენტრალური ადმინისტრაციის ან ორგანიზაციის ძირითადი საქმიანობის ადგილი;

მ) გემის ოპერატორი გემთმფლობელი ან ნებისმიერი სხვა პირი, რომელიც შესაძლებელია იყოს მენეჯერი ან გემის უეკიპაჟოდ დამფრახტავი (ბერბოუტ-ჩარტერერი), რომელსაც გემთმფლობელმა დააკისრა გემის მართვის პასუხისმგებლობა და რომელმაც ამ პასუხისმგებლობის აღებისას განაცხადა თანხმობა, შეასრულოს საქართველოს კანონმდებლობით გათვალისწინებული ყველა ვალდებულება და იკისროს სათანადო პასუხისმგებლობა;

ნ) კონტროლი ორგანიზაციასთან მიმართებით უფლებები, კონტრაქტები ან სხვა, კანონით განსაზღვრული ან ფაქტობრივი საშუალებები, რომლებიც ცალმხრივად ან ერთობლივად ანიჭებს პირს შესაძლებლობას, გადამწყვეტი გავლენა მოახდინოს იურიდიულ პირზე ამ კოდექსით განსაზღვრული ამოცანების შესასრულებლად;

ო) წესები და პროცედურები − აღიარებული ორგანიზაციის მიერ გემის დიზაინის, კონსტრუქციის, აღჭურვილობის, მოვლა-შენახვისა და შემოწმების მიმართ წაყენებული მოთხოვნები, რომლებიც შეთანხმებულია სააგენტოსთან;

პ) მინისტრი საქართველოს ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების მინისტრი;

ჟ) ორგანიზაცია იურიდიული პირი, კერძოდ, საკლასიფიკაციო საზოგადოება ან სხვა კერძო დაწესებულება, მისი ფილიალი, მისი კონტროლისადმი დაქვემდებარებული სხვა პირი, რომლებიც ერთობლივად ან ცალ-ცალკე ახორციელებენ ისეთ საქმიანობას, რომელიც ამ კოდექსის მოქმედების სფეროში ექცევა;

რ) გემების შემმოწმებელი პირი, რომელიც რეგისტრირებულია სააგენტოში გემების შემმოწმებლად ამ კოდექსის მოთხოვნების შესაბამისად;

ს) აღიარებული ორგანიზაცია ამ კოდექსის თანახმად აღიარებული ორგანიზაცია;

ტ) სავალდებულო მოწმობა საერთაშორისო ხელშეკრულებების შესაბამისად საქართველოს მიერ ან საქართველოს სახელით გაცემული მოწმობა;

უ) IMO-ს A.1070 (28) რეზოლუცია − საერთაშორისო საზღვაო ორგანიზაციის 2013 წლის 4 დეკემბრის რეზოლუცია საერთაშორისო საზღვაო ორგანიზაციის ინსტრუმენტების საიმპლემენტაციო კოდექსის (III კოდექსის) შესახებ;

ფ) IMO- A.739 (18) რეზოლუცია საერთაშორისო საზღვაო ორგანიზაციის 1993 წლის 4 ნოემბრის რეზოლუცია ადმინისტრაციის სახელით მოქმედი ორგანიზაციებისათვის უფლებამოსილების მისანიჭებლად სახელმძღვანელოს შესახებ;

ქ) MSC/Circ. 710 და MEPC/Circ. 307 ცირკულარები – საერთაშორისო საზღვაო ორგანიზაციის 1995 წლის 9 ოქტომბრის ცირკულარები ადმინისტრაციის სახელით მოქმედი აღიარებული ორგანიზაციებისათვის უფლებამოსილების გადაცემის ხელშეკრულების მოდელის შესახებ;

ღ) გადამცემი ორგანიზაცია გემის მიერ კლასის შეცვლისას ის აღიარებული ორგანიზაცია, რომლის კლასიც ჰქონდა გემს;

ყ) მიმღები ორგანიზაცია გემის მიერ კლასის შეცვლისას ის აღიარებული ორგანიზაცია, რომლის კლასიც ექნება გემს.

საქართველოს 2012 წლის 5 ივნისის კანონი №6386 – ვებგვერდი, 19.06.2012წ.

საქართველოს 2015 წლის 11  დეკემბრის კანონი  №4622  - ვებგვერდი, 23.12.2015წ.

    მუხლი 442

1. ევროკავშირის მიერ აღიარებულ ორგანიზაციას უფლება აქვს, განახორციელოს აღიარებული ორგანიზაციის უფლებამოსილებები საქართველოს სახელმწიფო დროშით მცურავი გემის მიმართ ამ მუხლით გათვალისწინებული წინაპირობების შესრულებისას.

2. საქართველოს სახელმწიფო დროშით მცურავი გემის მიმართ აღიარებული ორგანიზაციის უფლებამოსილებების განხორციელებისას ყველა ასეთი ორგანიზაცია ვალდებულია სააგენტოსთან წინასწარი კონსულტაციები გაიაროს იმის თაობაზე, თუ რა უფლებამოსილებების დელეგირებას ითხოვს იგი.

3. კონსულტაციების შედეგად ორგანიზაციასთან სააგენტოს შეთანხმება წერილობით ფორმდება. ეს შეთანხმება უნდა უ პასუხებდეს ამ კოდექსის 4415 მუხლით გათვალისწინებულ მოთხოვნებს და უნდა შეიცავდეს განცხადებას იმის თაობაზე, რომ საქართველოს სახელმწიფო დროშით მცურავ გემთან დაკავშირებით მისი საქმიანობა რეგულირდება საქართველოს კანონმდებლობით.

4. სააგენტო უფლებამოსილია აღიარებული ორგანიზაციებისათვის შეიმუშაოს საქართველოს გემების ინსპექტირების, შემოწმებისა და სერტიფიცირების თაობაზე სავალდებულო ინსტრუქციები საერთაშორისო ხელშეკრულებებისა და IMO-ს A.1070 (28) რეზოლუციის შესაბამისად.

5. სააგენტო ამ კოდექსის შესაბამისად ახორციელებს აღიარებული ორგანიზაციების მიერ შესრულებული სამუშაოების ზედამხედველობას და კონტროლს საერთაშორისო სტანდარტების შესაბამისად.

6. საქართველო უფლებამოსილია მიიღოს ფინანსური კომპენსაცია აღიარებული ორგანიზაციისგან, თუ საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად, სასამართლოს ან არბიტრაჟის გადაწყვეტილებით დადგინდა, რომ ქონებრივი ზარალი ან ზიანი, ფიზიკური ზიანი ან დაღუპვა გამოწვეულია აღიარებული ორგანიზაციის ქმედებით.

7. სააგენტოსა და აღიარებულ ორგანიზაციას შორის დადებული წერილობითი შეთანხმებით განსაზღვრულ ნებისმიერ საკითხთან დაკავშირებული დავა გადაწყდება საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად, თუ მხარეები სხვა რამეზე არ შეთანხმდებიან.

საქართველოს 2012 წლის 5 ივნისის კანონი №6386 – ვებგვერდი, 19.06.2012წ.

საქართველოს 2015 წლის 11  დეკემბრის კანონი  №4622  - ვებგვერდი, 23.12.2015წ.

    მუხლი 443

1. სააგენტოს უფლება აქვს, გემის შემმოწმებელს ან აღიარებულ ორგანიზაციას სრულად ან შეზღუდულად გადასცეს უფლებამოსილება, რათა მან განახორციელოს შემდეგი ქმედებები: ინსპექტირება და შემოწმება, სატვირთო მარკის მონიშვნა, ტევადობის გაზომვა, გემის მშენებლობისა და შეკეთების მონიტორინგი, საერთაშორისო ხელშეკრულებების შესაბამისი მოწმობის გაცემა და განახლება, საერთაშორისო ხელშეკრულებების მოთხოვნების შესრულებისაგან გათავისუფლების შესახებ მოწმობის გაცემა და განახლება, ამ კოდექსის 44 12  მუხლთან შესაბამისობის დამადასტურებელი მოწმობის გაცემა.

2. სააგენტო ადასტურებს საერთაშორისო ხელშეკრულებების შესაბამისად გაცემულ ყველა მოწმობას, რომლებშიც აღნიშნულია გამონაკლისები საერთაშორისო ხელშეკრულებებიდან, მიუხედავად იმისა, ისინი მუდმივია თუ დროებითი, აგრეთვე ასეთ მოწმობებში შეტანილ ყველა ცვლილებას.

3. სატვირთო გემის რადიოსადგურის მოწმობის სპეციფიკიდან გამომდინარე, კერძო ორგანიზაციას, რომელიც აღიარებულია სააგენტოს მიერ, აქვს სათანადო პრაქტიკა და ჰყავს კვალიფიციური პერსონალი, შეიძლება მიენიჭოს რადიოსაკომუნიკაციო უსაფრთხოების დამოუკიდებლად შეფასების უფლებამოსილება.

4. ამ მუხლის მე -3 ნაწილით გათვალისწინებული უფლებამოსილების მისაღებად კერძო ორგანიზაცია უნდა აკმაყოფილებდეს ამ კოდექსით განსაზღვრულ და სააგენტოს მიერ დადგენილ და გამოქვეყნებულ მოთხოვნებს. კერძო ორგანიზაციის აღიარება და მისთვის მოვალეობათა გადაცემა ხორციელდება სააგენტოს მიერ მიღებული გადაწყვეტილების საფუძველზე.

5. სააგენტოს უფლება აქვს, გააუქმოს იმ კერძო ორგანიზაციის აღიარება, რომელიც აღარ აკმაყოფილებს ამ მუხლის მე -4 ნაწილით გათვალისწინებულ მოთხოვნებს ან რომლის მიერ შესრულებული სამუშაო არადამაკმაყოფილებლად ფასდება.

საქართველოს 2012 წლის 5 ივნისის კანონი №6386 – ვებგვერდი, 19.06.2012წ.

    მუხლი 444

სააგენტოსა და აღიარებულ ორგანიზაციას შორის დადებული წერილობითი შეთანხმებით შეიძლება განისაზღვროს აღიარებული ორგანიზაციის ვალდებულება, დააფუძნოს საქართველოში წარმომადგენლობა.

საქართველოს 2012 წლის 5 ივნისის კანონი №6386 – ვებგვერდი, 19.06.2012წ.

    მუხლი 445   

1. ევროკავშირის მიერ აღიარებულ ორგანიზაციას უფლება აქვს, სააგენტოს წარუდგინოს წერილობითი შეთანხმების პროექტი. ეს პროექტი უნდა შეესაბამებოდეს MSC/Circ. 710 და MEPC/Circ. 307 ცირკულარების მოთხოვნებს. სააგენტო ვალდებულია შეისწავლოს ამ ნაწილის შესაბამისად წარდგენილი წერილობითი შეთანხმების პროექტი, მიიღოს გადაწყვეტილება მისი წარდგენიდან არა უგვიანეს 2 კვირისა და გადაწყვეტილების მიღების შესახებ აცნობოს განმცხადებელ ორგანიზაციას.

2. საქართველოში რეგისტრირებულ ორგანიზაციას, რომელიც აკმაყოფილებს სააგენტოს მიერ განსაზღვრულ მოთხოვნებს, უფლება აქვს, სააგენტოს წარუდგინოს წერილობითი შეთანხმების პროექტი. წერილობითი შეთანხმების პროექტი და მისი განხილვის წესი უნდა შეესაბამებოდეს ამ მუხლის პირველი ნაწილის მოთხოვნებს. წერილობითი შეთანხმების პროექტი ასევე უნდა შეიცავდეს სრულ ინფორმაციას და მტკიცებულებას, რომელთა მიერ სააგენტოს მოთხოვნების დაკმაყოფილების შემთხვევაში სააგენტო შეამოწმებს განმცხადებელი ორგანიზაციის საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილ მოთხოვნებთან შესაბამისობას.

3. სააგენტოს უფლება აქვს, მიზანშეწონილობიდან გამომდინარე, არ დაეთანხმოს ამ მუხლის პირველი და მე -2 ნაწილების შესაბამისად წარმოდგენილი წერილობითი შეთანხმების პროექტს.

4. ორგანიზაციის მიერ ყალბი დოკუმენტების ან მცდარი ინფორმაციის წარდგენისათვის პასუხისმგებლობა განისაზღვრება საქართველოს შესაბამისი კანონმდებლობით.

5. ორგანიზაცია უფლებამოსილების განხორციელებას დაიწყებს საქართველოს სახელმწიფო დროშით მცურავი გემის მიმართ სააგენტოსთან წერილობითი შეთანხმების ხელმოწერის შემდეგ. ეს შეთანხმება ძალაში შედის საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით საჯაროდ გამოქვეყნების შემდეგ.

საქართველოს 2012 წლის 5 ივნისის კანონი №6386 – ვებგვერდი, 19.06.2012წ.

    მუხლი 446

1. საქართველო უფლებამოსილია სასამართლოს ან არბიტრაჟის გადაწყვეტილებით განსაზღვრული აღიარებული ორგანიზაციის პასუხისმგებლობის ხარისხის გათვალისწინებით მიიღოს კომპენსაცია აღიარებული ორგანიზაციისაგან, თუ სასამართლო ან არბიტრაჟი საქართველოს დააკისრებს პასუხისმგებლობას, მათ შორის, დაზარალებული მხარეებისათვის კომპენსაციის გადახდას ზიანისათვის, რომელიც გამომდინარეობს ნებისმიერი ინციდენტისგან, რომელიც დაკავშირებულია ქონების დაკარგვასთან ან დაზიანებასთან ანდა პირად ზიანთან ან სიკვდილთან და გამოწვეულია აღიარებული ორგანიზაციის ან მისი ორგანოს, თანამშრომლის, აგენტის ან ამ ორგანიზაციის სახელით მოქმედი სხვა პირის ბრალეული ქმედებით.

2. სააგენტოს და აღიარებულ ორგანიზაციას შეუძლიათ შეთანხმდნენ ამ მუხლის პირველი ნაწილით გათვალისწინებული პასუხისმგებლობის შეზღუდვაზე.

საქართველოს 2012 წლის 5 ივნისის კანონი №6386 – ვებგვერდი, 19.06.2012წ.

    მუხლი 447

1. თუ სააგენტო მიიჩნევს, რომ აღიარებულ ორგანიზაციას აღარ აქვს შესაძლებლობა, შეასრულოს ამ კოდექსის 44მუხლით გათვალისწინებული ფუნქციები, სააგენტოს უფლება აქვს, მიიღოს გადაწყვეტილება ამ ორგანიზაციის აღიარების შეჩერების ან გაუქმების შესახებ. სააგენტო დაუყოვნებლივ აცნობებს ასეთ ორგანიზაციას მისი უფლებამოსილების შეჩერების ან გაუქმების თაობაზე.

2. თუ ორგანიზაციის აღიარებას უქმებს ან აჩერებს ევროკომისია, ეს ორგანიზაცია ავტომატურად კარგავს ან მას დროებით უჩერდება უფლება, განახორციელოს აღიარებული ორგანიზაციის უფლებამოსილებანი საქართველოს სახელმწიფო დროშით მცურავი გემის მიმართ.

3. ამ მუხლის პირველი ნაწილის შესაბამისად ორგანიზაციის უფლებამოსილება შეჩერდება ან გაუქმდება სააგენტოს სათანადო გადაწყვეტილებით, რომელიც საჯაროდ ქვეყნდება.

4. სააგენტომ ამ მუხლით გათვალისწინებული შეჩერების ან გაუქმების შესახებ გადაწყვეტილების მიღებისას უნდა იხელმძღვანელოს უსაფრთხოებისა და გარემოს დაცვის ინტერესებით.

5. თუ სააგენტო აღიარებულ ორგანიზაციას შეუჩერებს აღიარებას, ამ ორგანიზაციას იმავე ვადით შეუჩერდება ამ კოდექსით გათვალისწინებული საქართველოს გემისათვის მოწმობების გაცემისა და განახლების უფლებამოსილება.

 6. ამ მუხლის პირველი მე -5 ნაწილები გავლენას არ ახდენს იმ მოწმობების მოქმედებაზე, რომლებიც გაცემულია ორგანიზაციის აღიარების შეჩერებამდე ან გაუქმებამდე.

საქართველოს 2012 წლის 5 ივნისის კანონი №6386 – ვებგვერდი, 19.06.2012წ.

    მუხლი 448

1. სააგენტო დაუყოვნებლივ აცნობებს საერთაშორისო საზღვაო ორგანიზაციას (IMO) აღიარებული ორგანიზაციის აღიარების შეჩერების ან გაუქმების შესახებ.

2. ორგანიზაციის უფლებამოსილების შეჩერების ან გაუქმების შესახებ სააგენტოს გადაწყვეტილება დადგენილი წესით, საჯაროდ ქვეყნდება.

საქართველოს 2012 წლის 5 ივნისის კანონი №6386 – ვებგვერდი, 19.06.2012წ.

    მუხლი 449

1. სააგენტო ვალდებულია განახორციელოს საქართველოს სახელით მოქმედი აღიარებული ორგანიზაციების მუშაობის მონიტორინგი, რათა დარწმუნდეს, რომ ისინი სათანადოდ ასრულებენ ამ კოდექსის 443  მუხლით გათვალისწინებულ ფუნქციებს.

2. სააგენტო აღიარებული ორგანიზაციის მუშაობის მონიტორინგს ახორციელებს სულ მცირე 2 წელიწადში ერთხელ და ვალდებულია უზრუნველყოს მონიტორინგის შედეგების ანგარიშის გამოქვეყნება არა უგვიანეს მომდევნო წლის 31 დეკემბრისა.

3. ამ კოდექსის 44მუხლის თანახმად სააგენტოს მიერ მინიჭებული უფლებამოსილების მქონე აღიარებული ორგანიზაცია ვალდებულია სააგენტოსთვის ყოველწლიურად ხელმისაწვდომი გახადოს ხარისხის მართვის სისტემის შედეგები.

საქართველოს 2012 წლის 5 ივნისის კანონი №6386 – ვებგვერდი, 19.06.2012წ.

    მუხლი 4410

1. ამ მუხლით განსაზღვრული უფლებები ენიჭება გემის ინსპექტორს შეფასების, კონტროლის ან ამ კოდექსის 449   მუხლით განსაზღვრული მონიტორინგის სათანადო პროცედურების განსახორციელებლად.

2. გემის ინსპექტორს მინიჭებული აქვს უფლება, უფლებამოსილების განხორციელებისას მარტო ან იმ პირის თანხლებით, რომლის დასწრებასაც იგი აუცილებლად მიიჩნევს, და იმ დანადგარითა და მატერიალური აღჭურვილობით, რომლებსაც იგი საჭიროდ მიიჩნევს:

) ავიდეს საქართველოს ნებისმიერ გემზე, მოიპოვოს ყველა აუცილებელი ინფორმაცია, როგორც ნავსადგურში, ისე ნაოსნობის დროს, გააკონტროლოს და შეამოწმოს საქართველოს ნებისმიერი გემი, რომელიც შემოწმებისას აღიარებული ორგანიზაციის ტექნიკური ზედამხედველობის ქვეშ იმყოფება;

 ბ) შევიდეს, გააკონტროლოს, შეამოწმოს და გამოიკვლიოს საქართველოში ან სხვაგან არსებული ნებისმიერი უძრავი ქონება, გარდა კერძო საკუთრებისა, თუ არსებობს საკმარისი მიზეზი, რომ იგი არის შესაფასებელი აღიარებული ორგანიზაციის ქონება ან მას ეს აღიარებული ორგანიზაცია იყენებს თავისი საქმიანობის მიზნებისათვის;

) შეამოწმოს ნებისმიერი სახით არსებულ მონაცემთა ბაზაში რეგისტრირებული მონაცემები, წიგნები და დოკუმენტები, რომლებიც ინახება ამ ნაწილის ა“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებულ საქართველოს გემზე, ან ამავე ნაწილის „ბ“ ქვეპუნქტში აღნიშნულ უძრავ ქონებაში ან სხვა ადგილას (გარდა კერძო საკუთრებისა), თუ მას საკმარისი მიზეზი აქვს, ივარაუდოს, რომ ისინი შეიცავენ მისთვის საინტერესო ინფორმაციას, ან თუ დაშვება დაკავშირებულია უშუალოდ იმ მიზანთან, რომლისთვისაც მას მინიჭებული აქვს ინსპექტირების ჩატარების უფლება. გემის ინსპექტორს უფლება აქვს, გადაიღოს აღნიშნული ინფორმაციის ან ამონარიდების ასლები, თუ მას საკმარისი მიზეზი აქვს, ივარაუდოს, რომ ეს ინფორმაცია ან ამონარიდები შესაძლებელია გამოიყენებოდეს სამხილებად სისხლის ან ადმინისტრაციულ სამართალწარმოებასთან დაკავშირებით, რომელიც დაკავშირებულია ამ კოდექსით დაკისრებული ვალდებულებების შეუსრულებლობასთან.

3. ამ მუხლის მე-2 ნაწილის ა“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული საქართველოს გემის ოპერატორი, კაპიტანი ან სხვა მეზღვაური, ანდა აღიარებული ორგანიზაცია ან პირი, რომელიც პასუხისმგებელია იმავე ნაწილის ბ“ ქვეპუნქტში აღნიშნულ უძრავ ქონებაზე, გარდა კერძო საკუთრებისა, ვალდებული არიან უზრუნველყონ გემის ინსპექტორი დახმარებითა და აუცილებელი ინფორმაციით, რომლებიც საჭიროა ინსპექტორის მიერ მისთვის მინიჭებული უფლებამოსილებების განსახორციელებლად.

საქართველოს 2012 წლის 5 ივნისის კანონი №6386 – ვებგვერდი, 19.06.2012წ.

    მუხლი 4411

1. საქართველოს ყველა გემი, რომლებზედაც ვრცელდება საქართველოს საერთაშორისო ხელშეკრულებები, უნდა იმყოფებოდეს აღიარებული ორგანიზაციის ტექნიკური ზედამხედველობის ქვეშ და უნდა ჰქონდეს ამ ორგანიზაციის მიერ მინიჭებული კლასი.

2. აღიარებული ორგანიზაციის ტექნიკური ზედამხედველობის ქვეშ, გარდა ამ მუხლის პირველ ნაწილში აღნიშნული გემებისა, უნდა იმყოფებოდეს საქართველოს ყველა გემი, რომლებიც ჩართული არიან საერთაშორისო ნაოსნობაში ან რომელთა რეგისტრული ტონა არის 500 ტონა ან 500 ტონაზე მეტი, მიუხედავად ნაოსნობის რაიონისა.

3. ამ მუხლის მოთხოვნები არ ვრცელდება გასართობ იახტებზე.

4. საქართველოს სახელმწიფო საკუთრებაში არსებულ 500 ან 500-ზე მეტი რეგისტრული ტონის საერთო ტევადობის გემს, რომელიც გამოიყენება მეზღვაურთა სასწავლო-საწვრთნელი მიზნით, შეუძლია განახორციელოს საერთაშორისო ნაოსნობა.

5. ამ მუხლის მე-4 ნაწილით გათვალისწინებული გემების ტექნიკური ზედამხედველობის პირობას, ტექნიკური ზედამხედველობის სტანდარტს და საერთაშორისო მოწმობების გაცემის წესს აღიარებული ორგანიზაცია ათანხმებს სააგენტოსთან.

საქართველოს 2012 წლის 5 ივნისის კანონი №6386 – ვებგვერდი, 19.06.2012წ.

საქართველოს 2018 წლის 22 დეკემბრის კანონი №4106 – ვებგვერდი, 10.01.2019წ.

    მუხლი 4412

საქართველოს გემები უნდა აშენდეს აღიარებული ორგანიზაციის მიერ განსაზღვრული ელექტრომექანიზმების, სამანქანო და საკონტროლო მექანიზმების დამონტაჟების მოთხოვნების თანახმად და უნდა შეესაბამებოდეს ამ მოთხოვნებს.

საქართველოს 2012 წლის 5 ივნისის კანონი №6386 – ვებგვერდი, 19.06.2012წ.

    მუხლი 4413

1. აღიარებული ორგანიზაცია თანამშრომლობს სააგენტოსთან და გემების ინსპექტორებთან, რათა ხელი შეუწყოს მისი კლასისთვის მიკუთვნებულ გემებთან დაკავშირებით არსებული ხარვეზებისა და ნაკლოვანებების აღმოფხვრას.

2. აღიარებული ორგანიზაცია სააგენტოს აწვდის ყველა არსებით ინფორმაციას საქართველოს გემებისათვის კლასის მინიჭების, გადაცემის, შეცვლის, შეჩერების ან გაუქმების შესახებ.

3. აღიარებული ორგანიზაცია საკუთარ ოფიციალურ ვებგვერდზე აქვეყნებს საქართველოს გემებისათვის კლასის მინიჭების, გადაცემის, შეცვლის, შეჩერების ან გაუქმების შესახებ ინფორმაციას, გეგმური შემოწმების, რეკომენდაციების, გემისთვის გაცემული კლასის პირობებისა და საქართველოს სახელმწიფო დროშით მცურავი, მისი კლასისთვის მიკუთვნებული გემების ექსპლუატაციის პირობებისა და ექსპლუატაციის შეზღუდვების შესახებ ინფორმაციის ჩათვლით.

4. აღიარებულ ორგანიზაციას, რომელიც სარგებლობს ამ კოდექსის 44მუხლიდან გამომდინარე უფლებამოსილებით, ეკრძალება საქართველოს გემზე მოწმობის გაცემა, თუ ამ გემს უსაფრთხოების მიზნით გაუქმებული აქვს კლასი ან იგი კლასის ცვლილების პროცესშია, მანამ, სანამ სააგენტო არ გამოხატავს საკუთარ მოსაზრებას, აუცილებელია თუ არა სრული ინსპექტირების ჩატარება.

5. ამ მუხლის მე-4 ნაწილის პირობების დარღვევით გაცემული მოწმობა ბათილია.

6. საქართველოს გემის მიერ კლასის შეცვლის შემთხვევაში:

ა) გადამცემი ორგანიზაცია ვალდებულია მიმღებ ორგანიზაციას მიაწოდოს ინფორმაცია ყველა სამომავლო გეგმური შემოწმების, რეკომენდაციისა და გემისთვის გაცემული კლასის პირობების, ექსპლუატაციის პირობებისა და ექსპლუატაციის შეზღუდვების შესახებ;

ბ) გადაცემის დროს გადამცემი ორგანიზაცია ვალდებულია მიმღებ ორგანიზაციას გადასცეს გემის სრულყოფილი საარქივო ჩანაწერები;

გ) მიმღებ ორგანიზაციას უფლება აქვს, გასცეს მოწმობები გემისთვის მხოლოდ ყველა გეგმური შემოწმებისა და კონტროლის დამაკმაყოფილებელ დონეზე ჩატარების შემდეგ და გადამცემი ორგანიზაციის მიერ განსაზღვრული პირობების თანახმად, ყველა სამომავლო რეკომენდაციისა და გემისთვის წინა პერიოდში გაცემული კლასის პირობების სრულად დაკმაყოფილების შემდეგ;

დ) გემისთვის სათანადო მოწმობის გაცემამდე მიმღები ორგანიზაცია ვალდებულია გადამცემი ორგანიზაციისგან მიიღოს ინფორმაცია მოწმობის გაცემის თარიღის შესახებ, განთავსების ადგილისა და ღონისძიებების დაზუსტების მიზნით, რომლებიც საჭიროა თითოეული გეგმური შემოწმებისთვის, რეკომენდაციისთვის და კლასის მინიჭების პირობისთვის.

საქართველოს 2012 წლის 5 ივნისის კანონი №6386 – ვებგვერდი, 19.06.2012წ.

    მუხლი 4414

1. სააგენტოს დირექტორი ამ თავიდან გამომდინარე ნებისმიერი საკითხის დასარეგულირებლად უფლებამოსილია გამოსცეს ბრძანება თავისი უფლებამოსილების ფარგლებში.

2. სააგენტოს დირექტორის ბრძანებით შესაძლებელია განისაზღვროს ამ თავიდან გამომდინარე ნებისმიერ საკითხთან დაკავშირებული დამატებითი მოთხოვნები.

საქართველოს 2012 წლის 5 ივნისის კანონი №6386 – ვებგვერდი, 19.06.2012წ.

    მუხლი 4415

წერილობით შეთანხმებას საქართველოს სახელით ხელს აწერს სააგენტო, ხოლო აღიარებული ორგანიზაციის სახელით − მისი უფლებამოსილი წარმომადგენელი. ეს შეთანხმება სრულად უნდა ეფუძნებოდეს IMO- A.739 (18) რეზოლუციის მე-2 დანართის, MSC/Circ. 710 და MEPC/Circ. 307 ცირკულარებით გათვალისწინებული მოდელური ხელშეკრულების დებულებებს.

საქართველოს 2012 წლის 5 ივნისის კანონი №6386 – ვებგვერდი, 19.06.2012წ.

    მუხლი 4416  

1. აღიარებული ორგანიზაციის ზედამხედველობისადმი დაუქვემდებარებელი გემების, მათ შორის, პატარა და ზომამცირე გემების, ტექნიკურ ზედამხედველობას განახორციელებს ორგანიზაცია, რომელსაც აკრედიტაციას მიანიჭებს საჯარო სამართლის იურიდიული პირი აკრედიტაციის ერთიანი ეროვნული ორგანო აკრედიტაციის ცენტრი. საჯარო სამართლის იურიდიული პირი აკრედიტაციის ერთიანი ეროვნული ორგანო აკრედიტაციის ცენტრი განსაზღვრავს აკრედიტაციის მინიჭების პროცედურებს.

2. ამ მუხლის პირველ ნაწილში აღნიშნული გემების ტექნიკური ზედამხედველობის ააგენტოს მიერ დამტკიცებული მოთხოვნების შესაბამისად განხორციელების უფლება აქვს ასევე აღიარებულ ორგანიზაციას.

3. აკრედიტაციის პროცესში მონაწილეობს სააგენტოს უფლებამოსილი წარმომადგენელი.

4. აკრედიტაციის მიზნებისათვის ორგანიზაციის აღიარების აუცილებელ მოთხოვნებს განსაზღვრავს სააგენტო თავისი ნორმატიული აქტით. სააგენტო ასევე ადგენს/ამტკიცებს იმ ტექნიკურ სტანდარტს, რომლის შესაბამისადაც ორგანიზაცია განახორციელებს ამ მუხლის პირველ ნაწილში აღნიშნული გემების ტექნიკურ ზედამხედველობას.

5. ამ მუხლის პირველი ნაწილის შესაბამისად აკრედიტებული ორგანიზაცია განსაზღვრავს პატარა და ზომამცირე გემების ზღვაში გასვლის მოთხოვნებსა და ნაოსნობის საზღვრებს.

საქართველოს 2012 წლის 5 ივნისის კანონი №6386 – ვებგვერდი, 19.06.2012წ.

 

თავი III. გემის კაპიტანი და ეკიპაჟი

    მუხლი 45

1. გემის ეკიპაჟის შემადგენლობაში შედიან გემის კაპიტანი, ოფიცერთა შემადგენლობა და რიგითი.

2. გემის ეკიპაჟის შემადგენლობასთან დაკავშირებული სხვა საკითხები რეგულირდება „მეზღვაურთა განათლებისა და სერტიფიცირების შესახებ“ საქართველოს კანონით.

3. თევზსაჭერი გემის ეკიპაჟის შემადგენლობა განისაზღვრება „მეთევზე-მეზღვაურთა განათლებისა და სერტიფიცირების შესახებ“ საქართველოს კანონით.

საქართველოს 2015 წლის 11  დეკემბრის კანონი  №4622  - ვებგვერდი, 23.12.2015წ.

    მუხლი 46

საქართველოს გემების სახელმწიფო რეესტრში რეგისტრირებული გემის კაპიტანი და ეკიპაჟის სხვა წევრები შეიძლება იყვნენ ნებისმიერი სახელმწიფოს მოქალაქენი.

საქართველოს 2008 წლის 27 ივნისის კანონი №69-სსმI, №12, 14.07.2008წ., მუხ.91

    მუხლი 47

1. გემის კაპიტნის, ოფიცრისა და რიგითის თანამდებობებზე სამუშაოდ დაიშვებიან სათანადო წოდების მქონე საზღვაო საქმის სპეციალისტები „მეზღვაურთა განათლებისა და სერტიფიცირების შესახებ“ საქართველოს კანონისა და „მეზღვაურების მომზადების, დიპლომირებისა და ვახტის გაწევის შესახებ“ 1978 წლის საერთაშორისო კონვენციის (ცვლილებათა გათვალისწინებით) შესაბამისად. თევზსაჭერ გემზე შკიპერის, ოფიცრისა და რიგითის თანამდებობებზე სამუშაოდ დაიშვებიან სათანადო წოდების მქონე საზღვაო საქმის სპეციალისტები „მეთევზე-მეზღვაურთა განათლებისა და სერტიფიცირების შესახებ“ საქართველოს კანონის შესაბამისად.

2. პირს წოდება ენიჭება სააგენტოში სათანადო გამოცდების ჩაბარების შემდეგ, რაც დასტურდება შესაბამისი კომპეტენციის სერტიფიკატით და კვალიფიკაციის სერტიფიკატით.

3. პირს წოდება ჩამოერთმევა საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით.

4. საქართველოს სახელმწიფო დროშით მცურავი სამგზავრო გემის კაპიტნის თანამდებობის დაკავების უფლება აქვს კაპიტნის წოდების მქონე პირს, რომელსაც აქვს სათანადო კომპეტენცია „მეზღვაურების მომზადების, დიპლომირებისა და ვახტის გაწევის შესახებ“ 1978 წლის საერთაშორისო კონვენციის (ცვლილებათა გათვალისწინებით) შესაბამისად.

საქართველოს 2007 წლის 30 მარტის კანონი №4598-სსმI, №11, 10.04.2007წ., მუხ.102

საქართველოს 2011 წლის 22 თებერვლის კანონი №4222 – ვებგვერდი, 10.03.2011წ.

საქართველოს 2015 წლის 11  დეკემბრის კანონი  №4622  - ვებგვერდი, 23.12.2015წ.

    მუხლი 48

1. მთელი რეისის განმავლობაში გემის კაპიტანს ევალება:

ა) გემის ზღვაოსნობაუნარიანობის უზრუნველყოფა;

ბ) ადამიანის, გემისა და ტვირთის დაზიანების თავიდან აცილება;

გ) ნაოსნობის უსაფრთხოება;

დ) გემის მართვა;

ე) გემის მმართველობა;

ვ) ტექნიკური მდგომარეობის უზრუნველყოფა;

ზ) გემზე წესრიგის უზრუნველყოფა;

თ) ზღვის დაბინძურების თავიდან აცილება;

ი) ადამიანებისათვის სამედიცინო დახმარების აღმოჩენა;

კ) საჭიროების შემთხვევაში ნავსადგურში შესვლა.

2. გემის კაპიტნის განკარგულებები მისი უფლებამოსილების ფარგლებში უსიტყვოდ უნდა შეასრულოს გემზე მყოფმა ყველა პირმა. წინააღმდეგ შემთხვევაში ამ პირთა მიმართ კაპიტანი იღებს სათანადო ზომებს.

3. თუ გემზე მყოფი პირის მოქმედება საშიშროებას უქმნის გემის უსაფრთხოებას ან გემზე მყოფ პირებსა და ქონებას, კაპიტანს უფლება აქვს მოათავსოს ეს პირი განსაკუთრებულ სადგომში და გააჩეროს იქ რეპატრიაციისათვის მოხერხებულ პირველსავე ნავსადგურში შესვლამდე.

4. განსაკუთრებულ სადგომში ვისიმე უკანონოდ მოთავსებისათვის გემის კაპიტანი პასუხს აგებს საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით.

    მუხლი 49

1. საქართველოს ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსის შესაბამისად გემის კაპიტანი განიხილავს ეკიპაჟის ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა საქმეებს, ატარებს წამახალისებელ ღონისძიებებს, გამოაქვს დისციპლინური სასჯელი, აჯარიმებს ადმინისტრაციული წესით.

2. გემის კაპიტანს უფლება აქვს აუცილებლობის შემთხვევაში გემის ეკიპაჟის ნებისმიერი წევრი გადააყენოს სამსახურებრივი მოვალეობის შესრულებიდან.

    მუხლი 50

საქართველოს საკონსულო თანამდებობის პირთან გემის კაპიტნისა და ეკიპაჟის სხვა წევრების ურთიერთობა განისაზღვრება „საკონსულო საქმიანობის შესახებ“ საქართველოს კანონით.

საქართველოს 2012 წლის 12 ივნისის კანონი №6439 – ვებგვერდი, 22.06.2012წ.

    მუხლი 51

გემის კაპიტანი თავისი სამსახურებრივი მდგომარეობით ითვლება გემთმფლობელისა და ტვირთმფლობელის წარმომადგენლად ყველა გარიგებაში, რომელიც დაკავშირებულია გემთან, ტვირთთან ან ნაოსნობასთან, აგრეთვე მისთვის მინდობილ ქონებასთან დაკავშირებით წამოჭრილი სადავო საკითხის მოგვარებისას, თუ გემთმფლობელის ან ტვირთმფლობელის წარმომადგენელი ადგილზე არ იმყოფება.

    მუხლი 52

1. გემზე ბავშვის დაბადების ან ქორწინებისას გემის კაპიტანი ვალდებულია შეადგინოს აქტი ორი მოწმის თანდასწრებით და გააკეთოს ჩანაწერი გემის ჟურნალში.

2. გემის კაპიტნის მიერ შედგენილ აქტს წარადგენენ სამოქალაქო მდგომარეობის აქტების ჩამწერ ორგანოებში დაბადების ან ქორწინების მოწმობის გასაცემად.

    მუხლი 53

1. გემის კაპიტანი ვალდებულია დაამოწმოს გემზე მყოფი პირის ანდერძი, შეინახოს და გადასცეს იგი საქართველოს ნავსადგურის კაპიტანს, ან საქართველოს საკონსულო თანამდებობის პირს უცხოეთის ნავსადგურში.

2. გემზე ადამიანის გარდაცვალებისას კაპიტანი ვალდებულია შეადგინოს აქტი ორი მოწმის თანდასწრებით, თუ გემზე იმყოფება ექიმი ან ექთანი, ასევე მათი თანდასწრებით, – გააკეთოს ჩანაწერი გემის ჟურნალში და შეატყობინოს გემთმფლობელს. გარდაცვალების აქტს თან დაერთვის გარდაცვლილის გემზე არსებული ქონების ნუსხა. გემის კაპიტანი იღებს ზომებს გარდაცვლილის ქონების შესანახად.

3. გემის კაპიტანი გარდაცვალების აქტსა და ქონების ნუსხას გადასცემს საქართველოს საკონსულო თანამდებობის პირს უცხოეთის ნავსადგურში, ან საქართველოს ნავსადგურის კაპიტანს, თუ გემი შედის საქართველოს ნავსადგურში.

4. გემის კაპიტანი გემთმფლობელის ხარჯზე იღებს ზომებს მიცვალებულის დასაკრძალავად. განსაკუთრებულ შემთხვევებში, გემის ღია ზღვაში ხანგრძლივი ყოფნის დროს, როდესაც მიცვალებულის გვამის შენახვა შეუძლებელია, კაპიტანს უფლება აქვს, საზღვაო ტრადიციების თანახმად დაკრძალოს გვამი ზღვაში, ამასთან შეადგინოს სათანადო აქტი და გააკეთოს შესაბამისი ჩანაწერი გემის ჟურნალში.

საქართველოს 2012 წლის 12 ივნისის კანონი №6439 – ვებგვერდი, 22.06.2012წ.

    მუხლი 54

1. თუ სერიოზულ საფრთხეს არ უქმნის გემს, ეკიპაჟსა და მგზავრებს, გემის კაპიტანი ვალდებულია:

ა) დახმარება აღმოუჩინოს ზღვაში დაღუპვის საფრთხეში მყოფ ნებისმიერ ადამიანს;

ბ) შესაძლო მაქსიმალური სიჩქარით გაეშუროს კატასტროფაში მოხვედრილთა დასახმარებლად, თუ კაპიტანს აქვს ინფორმაცია, რომ კატასტროფაში მოხვედრილნი საჭიროებენ დახმარებას და ასეთი მოქმედება გონივრულია.

2. ამ მუხლის პირველ ნაწილში მითითებული ვალდებულებების შეუსრულებლობისათვის გემის კაპიტნის პასუხისმგებლობა განისაზღვრება საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით. გემთმფლობელი პასუხს არ აგებს გემის კაპიტნის ასეთ ქმედებაზე.

    მუხლი 55

1. იმ შემთხვევაში, თუ გემს, მასზე მყოფ ხალხსა და ტვირთს საფრთხე ემუქრება ან შეიქმნა სხვა გამოუვალი მდგომარეობა, გემის კაპიტანმა უნდა მოიწვიოს გემის საბჭო საკონსულტაციოდ.

2. გემის საბჭო არ ზღუდავს კაპიტნის უფლებებს, გემზე შექმნილი ნებისმიერ ვითარებაში საბოლოო გადაწყვეტილებას იღებს გემის კაპიტანი.

    მუხლი 56

1. გემზე არსებული სასიცოცხლო რესურსების – მათ შორის სურსათის ხელშეუხებელი მარაგის – გამოლევის შემთხვევაში, კაპიტანი უფლებამოსილია მოახდინოს გემზე მყოფ პირთა განკარგულებაში არსებული საჭირო რაოდენობის სურსათის, აგრეთვე ტვირთის სახით გემზე მოთავსებული სურსათის რეკვიზიცია, რის შესახებაც უნდა შედგეს აქტი.

2. რეკვიზირებული სურსათისა და ტვირთის ღირებულებას ანაზღაურებს გემთმფლობელი.

    მუხლი 57

 1. თუ, კაპიტნის აზრით, გემს ემუქრება გარდაუვალი დაღუპვა, მგზავრთა სიცოცხლის გადასარჩენად ყველა ღონისძიების განხორციელების შემდეგ იგი ნებას რთავს ეკიპაჟის წევრებს დატოვონ გემი.

2. კაპიტანი უკანასკნელი ტოვებს გემს მას შემდეგ, რაც მიღებულია მასზე დამოკიდებული ყველა ზომა გემის, რადიო - და სამანქანო ჟურნალების, ამ რეისის რუკის, საბუთების, ფასეულობისა და სალაროს გადასარჩენად.

3. გემის დაღუპვის შემთხვევაში კაპიტანი ინარჩუნებს თავის უფლება-მოვალეობას მგზავრების, ეკიპაჟის, ტვირთის მიმართ იმის მიუხედავად, თუ სად შეაფარა თავი ეკიპაჟმა.

4. გემის კაპიტნის სიკვდილის ან ავადმყოფობის შემთხვევაში გემსა და ეკიპაჟს ხელმძღვანელობს კაპიტნის უფროსი თანაშემწე.

    მუხლი 58

სამხედრო საფრთხის, სამხედრო მოქმედების, აგრეთვე მეკობრეთა თავდასხმის შემთხვევაში გემის კაპიტანი ვალდებულია, გარემოებათა გათვალისწინებით, ისე, რომ ზიანი არ მიადგეთ გემის ბორტზე მყოფ ადამიანებს, განახორციელოს საერთაშორისო სამართლით ნებადართული ყველა ღონისძიება, რათა არ დაუშვას გემის ბორტზე მყოფი ადამიანების, არსებული საბუთების, ტვირთისა და სხვა ქონების თავდამსხმელთა მიერ ხელში ჩაგდება.

საქართველოს 2012 წლის 5 ივნისის კანონი №6386 – ვებგვერდი, 19.06.2012წ.

    მუხლი 59

1. თუ გემის კაპიტანს რეისის დროს ნაოსნობის გასაგრძელებლად, განსაკუთრებით გემის შესაკეთებლად და ეკიპაჟის შესანახად გადაუდებლად ესაჭიროება გარკვეული რაოდენობის თანხა და არა აქვს დრო ან შესაძლებლობა გემთმფლობელის განკარგულების მიღებისა, ის უფლებამოსილია გაყიდოს მისთვის მინდობილი ქონების ნაწილი, თუ ეს უკანასკნელი არ არის აუცილებელი ნაოსნობის შემდგომ გასაგრძელებლად.

2. გემის კაპიტანი უფლებამოსილია ნაოსნობის გასაგრძელებლად აირჩიოს სახსრების გამონახვის ისეთი საშუალება, რომელიც ნაკლებად დააზარალებს გემისა და ტვირთის მფლობელს.

3. სავალდებულოა გაყიდული ტვირთის საფასურის ანაზღაურება მისი მფლობელისათვის, გარდა იმ შემთხვევებისა, როდესაც ზარალი ხასიათდება საერთო ავარიისათვის დამახასიათებელი ნიშნებით, ან გაყიდვა განხორციელდა მხოლოდ ტვირთის ინტერესებიდან გამომდინარე.

    მუხლი 60

1. (ამოღებულია).

2. ნაოსნობის პერიოდში გემის უცხო ქვეყნის ნავსადგურში დგომისას ამ ქვეყნის სისხლის სამართლის კანონმდებლობით გათვალისწინებული დანაშაულის ჩადენის შემთხვევაში, გემის კაპიტანი ატარებს საქართველოს სისხლის სამართლის საპროცესო კანონმდებლობით გათვალისწინებულ აუცილებელ ზომებს, ხელმძღვანელობს საქართველოსა და აღნიშნულ ქვეყანას შორის დადებული ნაოსნობის ხელშეკრულებებით და საერთაშორისო სამართლის კოლიზიური ნორმებით.

3. გემის კაპიტანი უფლებამოსილია დააკავოს გემზე მყოფი, სისხლის სამართლის დანაშაულის ჩადენაში ბრალდებული პირი და საქართველოს პირველივე ნავსადგურში გადასცეს შესაბამის ორგანოს. აუცილებლობის შემთხვევაში გემის კაპიტანს უფლება აქვს, აღნიშნული პირი და გამოძიების მასალები გაგზავნოს საქართველოში სხვა გემით, რომელიც რეგისტრირებულია საქართველოში. საქართველოს საერთაშორისო ხელშეკრულებით გათვალისწინებულ შემთხვევებში გემის კაპიტანს უფლება აქვს, გადასცეს აღნიშნული პირი სხვა სახელმწიფოს უფლებამოსილ ორგანოს.

4. გემის საქართველოს ნავსადგურში ყოფნისას გემის კაპიტანი ვალდებულია სისხლის სამართლის კანონმდებლობით გათვალისწინებული დანაშაულის ჩადენაში ბრალდებული პირი გადასცეს ადგილობრივ ხელისუფლებას.

საქართველოს 20005 წლის 20 აპრილის კანონი №1361-სსმI, №19, 28.04.2005წ., მუხ.133

საქართველოს 2006 წლის 25 ივლისის კანონი №3541-სსმI, №36, 04.08.2006წ., მუხ.267

საქართველოს 2010 წლის 24 სექტემბრის კანონი №3619-სსმI, №51,29.09.2010წ., მუხ.332

    მუხლი 61

1. როდესაც გემის კაპიტანი მოქმედებს ზღვაზე უსაფრთხოების და ზღვის გარემოს დაცვის ინტერესების გათვალისწინებით და ამ სფეროში ნებისმიერ გადაწყვეტილებას იღებს საკუთარი პროფესიული გამოცდილებიდან გამომდინარე, გემთმფლობელს, გემის დამქირავებელს ან ნებისმიერ სხვა პირს არ აქვს უფლება შეზღუდოს მისი მოქმედება.

2. გემთფლობელს, გემის დამქირავებელს ან სხვა რომელიმე პირს არა აქვს უფლება უსაფუძვლოდ გაათავისუფლოს ან მიიღოს სხვა უსამართლო გადაწყვეტილება გემის კაპიტნის მიმართ, რომელიც თავისი პროფესიული გამოცდილების მიხედვით სათანადოდ ასრულებს სამსახურებრივ მოვალეობას.

3. ამ მუხლის პირველ და მეორე ნაწილებში აღნიშნულ შემთხვევებში გემის კაპიტანს აქვს გასაჩივრების უფლება.

    მუხლი 62

1. სააგენტო ზღვაოსნობის უსაფრთხოების, გარემოს დაბინძურების თავიდან აცილებისა და შრომის დაცვის მიზნით განსაზღვრავს ეკიპაჟის მინიმალურ დასაშვებ შემადგენლობას, რომლითაც შეიძლება გემის ზღვაში გასვლა.

2. ეკიპაჟის მინიმალური დასაშვები შემადგენლობა განისაზღვრება საერთო ტონაჟის და გემის დანიშნულების მიხედვით იმ საერთაშორისო კონვენციების შესაბამისად, რომელთა მონაწილეც არის საქართველო.

საქართველოს 2007 წლის 30 მარტის კანონი №4598-სსმI, №11, 10.04.2007წ., მუხ.102

საქართველოს 2011 წლის 22 თებერვლის კანონი №4222 – ვებგვერდი, 10.03.2011წ.

    მუხლი 63

გემი კომპლექტდება სპეციალურად მომზადებული ეკიპაჟით. ამ ეკიპაჟის თითოეული წევრის კვალიფიკაცია დადასტურებული უნდა იყოს შესაბამისი კომპეტენციის სერტიფიკატით და კვალიფიკაციის სერტიფიკატით.

საქართველოს 2015 წლის 11  დეკემბრის კანონი  №4622  - ვებგვერდი, 23.12.2015წ.

    მუხლი 64

გემზე სამუშაოდ დაიშვებიან ის პირები, რომელთა ჯანმრთელობის მდგომარეობა აკმაყოფილებს საქართველოს კანონმდებლობითა და საერთაშორისო სამართლის ნორმებით დადგენილ მოთხოვნებს. პირის ჯანმრთელობის მდგომარეობის შესახებ დასკვნას იძლევა საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად აღიარებული უფლებამოსილი ექიმი.

საქართველოს 2015 წლის 11  დეკემბრის კანონი  №4622  - ვებგვერდი, 23.12.2015წ.

    მუხლი 65

ადამიანის გემზე სამუშაოდ მიღება-დათხოვნის წესი, მისი უფლება-მოვალეობანი, გემზე მუშაობის პირობები, შრომის ანაზღაურება, მისი სოციალური დაცვა განისაზღვრება საქართველოს შრომითი კანონმდებლობის, ამ კოდექსის, დისციპლინური წესდებისა და შრომითი ხელშეკრულების საფუძველზე.

    მუხლი 66

გემის ეკიპაჟის არც ერთი წევრი არ დაიშვება გემზე სამუშაოდ კაპიტნის თანხმობის გარეშე. კაპიტნის უარი გემის ეკიპაჟის შემადგენლობაში გემთმფლობელის მიერ წარდგენილი პირის მიღებაზე დასაბუთებული უნდა იყოს.

    მუხლი 67

ავარიის შედეგად ეკიპაჟის წევრის ქონების დაღუპვის ან დაზიანების შემთხვევაში გემთმფლობელი ვალდებულია აუნაზღაუროს მას მიყენებული ზიანი.

    მუხლი 68

1. ეკიპაჟის წევრის რეპატრიაცია გემთმფლობელის ხარჯზე ხდება შემდეგ შემთხვევებში:

ა) სააგენტოს ინიციატივით გათავისუფლებისას;

ბ) ავადმყოფობის ან ტრავმის შემთხვევაში;

გ) გემის დაღუპვისას;

დ) როდესაც გემთმფლობელს არ შეუძლია შეასრულოს კონტრაქტით გათვალისწინებული ვალდებულებანი;

ე) შვებულებაში გასვლისას;

ვ) კონტრაქტის ვადის გასვლისას.

2. გემთმფლობელი ვალდებულია ორგანიზება გაუწიოს მეზღვაურის რეპატრიაციას კონტრაქტით ან კოლექტიური ხელშეკრულებით გათვალისწინებული სამუშაო ვადის გასვლის შემდეგ.

3. გემთმფლობელი პასუხს აგებს მგზავრობის (როგორც წესი, თვითმფრინავით), სასტუმროს, კვების, ხელფასისა და ფულადი დახმარების, ხელშეკრულებით განსაზღვრული ოდენობის ბარგის გადატანისა და მკურნალობის ორგანიზაციაზე და ანაზღაურებს გაწეულ ხარჯებს.

4. თუ გემთმფლობელს არ შესწევს უნარი ორგანიზაცია გაუკეთოს მეზღვაურის რეპატრიაციას და აანაზღაუროს ხარჯები, მაშინ ამ ვალდებულებას კისრულობს საქართველოს აღმასრულებელი ხელისუფლების შესაბამისი ორგანო გაწეული ხარჯების გემთმფლობელისათვის შემდგომი გადახდევინებით.

საქართველოს 2011 წლის 22 თებერვლის კანონი №4222 – ვებგვერდი, 10.03.2011წ.

საქართველოს 2015 წლის 11  დეკემბრის კანონი  №4622  - ვებგვერდი, 23.12.2015წ.

    მუხლი 69

საქართველოს საერთაშორისო ხელშეკრულებებისა და საქართველოს სხვა საკანონმდებლო და კანონქვემდებარე ნორმატიული აქტების შესაბამისად, გემის ეკიპაჟი ვალდებულია პირნათლად შეასრულოს დაკისრებული მოვალეობა; ნაოსნობის უსაფრთხოების, ზღვის გარემოს დაცვის, ტვირთის უდანაკარგოდ გადატანის, გემის გამართული ტექნიკური მდგომარეობის შენარჩუნების მიზნით შეასრულოს კაპიტნის განკარგულებები და მოთხოვნები, იხელმძღვანელოს სააგენტოს სამართლებრივი აქტებითა და კომპანიის წესებით.

საქართველოს 2007 წლის 30 მარტის კანონი №4598-სსმI, №11, 10.04.2007წ., მუხ.102

საქართველოს 2011 წლის 22 თებერვლის კანონი №4222 – ვებგვერდი, 10.03.2011წ.

 

თავი III1 . საკრუინგო საქმიანობა

საქართველოს 2012 წლის 22 ივნისის კანონი №6546 – ვებგვერდი, 04.07.2012წ.

    მუხლი 691

1. საკრუინგო საქმიანობა შეიძლება განახორციელოს „მეწარმეთა შესახებ“ საქართველოს კანონით გათვალისწინებული სამართლებრივი ფორმით შექმნილმა იურიდიულმა პირმა გემებზე მეზღვაურთა დასაქმების მიზნით.

2. საკრუინგო საქმიანობა ხორციელდება საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად.

საქართველოს 2012 წლის 22 ივნისის კანონი №6546 – ვებგვერდი, 04.07.2012წ.

    მუხლი 692

1. ამ თავის მიზნებისათვის სააგენტო აღიარებს საკრუინგო საქმიანობის განმახორციელებელ იურიდიულ პირს. მისი აღიარების წესი, პირობები და მონიტორინგის შესახებ დებულებები, აღიარების შეჩერებისა და შეწყვეტის საფუძვლები განისაზღვრება სააგენტოს დირექტორის შესაბამისი კანონქვემდებარე აქტით.

2. ამ თავის მიზნებისათვის სააგენტო განსაზღვრავს მეზღვაურთა პირადი მონაცემების მოპოვების, გამოყენებისა და მესამე მხარისათვის გადაცემის პირობებს და მეზღვაურთა პირადი მონაცემების დაცვის წესებს.

საქართველოს 2012 წლის 22 ივნისის კანონი №6546 – ვებგვერდი, 04.07.2012წ.

    მუხლი 693

საკრუინგო საქმიანობის განმახორციელებელი იურიდიული პირი ვალდებულია:

ა) აწარმოოს თავის მიერ დასაქმებული ან/და დასასაქმებელი მეზღვაურების მუდმივად განახლებადი რეესტრი, რომელზედაც მონიტორინგს ახორციელებს სააგენტო;

ბ) უზრუნველყოს, რომ მეზღვაურთა დასაქმების პროცესში უშუალოდ მონაწილე პირებს ჰქონდეთ შესაბამისი კომპეტენცია;

გ) შეამოწმოს დასაქმების კანდიდატი მეზღვაურის კვალიფიკაცია და მის მიერ წარმოდგენილი დოკუმენტაციის შესასრულებელი სამუშაოს მოთხოვნებთან შესაბამისობა, ასევე შრომითი ხელშეკრულების ან კოლექტიური ხელშეკრულების  საქართველოს კანონმდებლობასა და მეზღვაურთა დასაქმების სფეროში არსებულ საერთაშორისო სტანდარტებთან შესაბამისობა;

დ) შესაძლებლობის ფარგლებში შეამოწმოს გემთმფლობელი ს შესაბამისი საშუალებები სხვა სახელმწიფოს ნავსადგურებში მიტოვებული მეზღვაურების დასაცავად;

ე) დასაქმებამდე გააცნოს მეზღვაურს შრომითი ხელშეკრულების პირობები, მათ შორის,  შესასრულებელი სამუშაოს, მეზღვაურის უფლებებისა და მოვალეობების თაობაზე;

ვ) გამოიკვლიოს და უპასუხოს ნებისმიერ პრეტენზიას, რომელიც უკავშირდება მის საქმიანობას, და სააგენტოს შეატყობინოს ნებისმიერი გადაუწყვეტელი პრობლემის შესახებ;

ზ) უზრუნველყოს შესაძლებლობის ფარგლებში გემთმფლობელის მიერ შრომით ხელშეკრულებაში მეზღვაურთა სოციალური დაცვის პირობების გათვალისწინება და მათი ჯეროვანი შესრულება;

თ) უზრუნველყოს შრომითი ხელშეკრულების ხელმოწერის შემდეგ მეზღვაურისათვის ხელშეკრულების ასლის მიწოდება;

ი) უზრუნველყოს, რომ შრომითმა ხელშეკრულებამ მეზღვაური დისკრიმინაციულ მდგომარეობაში არ ჩააყენოს და არ შექმნას მისი შრომითი თუ სხვა სახის ექსპლუატაციის საფრთხე;

კ) უზრუნველყოს გემთმფლობელის მიერ შესაბამისი პასუხისმგე ბლობის აღება შრომითი ხელშეკრულების საფუძველზე, ხელშეკრულებაში შემდეგი მინიმალური დებულებების გათვალისწინებით:

კ.ა) მეზღვაურის სახელი, გვარი, დაბადების ადგილი და თარიღი;  დამსაქმებლის რეკვიზიტები;

კ.ბ) მეზღვაურის მიერ დაკავებული თანამდებობის დასახელება;

კ.გ) მეზღვაურის დასაქმების ხანგრძლივობა;

კ.დ) შრომითი ხელშეკრულების შეწყვეტის პირობები;

კ.ე) მეზღვაურის შრომის ანაზღაურების ოდენობა და გადახდის მეთოდი;

კ.ვ) მეზღვაურის შვებულების ანაზღაურება, ასეთის არსებობის შემთხვევაში;

კ.ზ) დისციპლინური გადაცდომისთვის დაწესებული სახდელი;

კ.თ) მეზღვაურის რეპატრიაციასთან დაკავშირებული დებულებები;

ლ) უზრუნველყოს შესაძლებლობის ფარგლებში გემთმფლობელის მიერ მეზღვაურის მიმართ შესაბამისი პასუხისმგებლობის აღება სხვა სახელმწიფოს ნავსადგურში გემის დაკავების ან დაპატიმრების შემთხვევაში;

მ) უზრუნველყოს, რომ საკრუინგო საქმიანობა განხორციელდეს სააგენტოს მიერ აღიარებული ხარისხის მართვის სისტემის საფუძველზე.

საქართველოს 2012 წლის 22 ივნისის კანონი №6546 – ვებგვერდი, 04.07.2012წ.

 

თავი IV. საზღვაო ნავსადგური

     მუხლი 70

1. საზღვაო ნავსადგური არის იმ სანავსადგურე ინფრასტრუქტურის ერთობლიობა, რომელიც განლაგებულია განსაზღვრულ გეოგრაფიულ ადგილზე და რომელშიც შეიძლება მდებარეობდეს ერთი ან ერთზე მეტი სანავსადგურე ერთეული.

2. სანავსადგურე ერთეულის ტერიტორია მოიცავს მისთვის გამოყოფილ სახმელეთო ტერიტორიას, ხოლო აკვატორია − მისთვის გამოყოფილ ზღვის სივრცეს.

3. სანავსადგურე ერთეული უზრუნველყოფს სანავსადგურე ერთეულის ტერიტორიისა და აკვატორიის მზადყოფნას უსაფრთხო ნაოსნობისთვის.

4. საქართველოს ტერიტორიულ ზღვაში და ყველა საზღვაო ნავსადგურში გემების მოძრაობის მომსახურებას უზრუნველყოფს სააგენტო თავისი სტრუქტურული ერთეულის მეშვეობით, „ზღვაზე ადამიანის სიცოცხლის დაცვის შესახებ“ 1974 წლის საერთაშორისო კონვენციის, მისი 1988 წლის ოქმის, ცვლილებათა გათვალისწინებით, V თავის მოთხოვნათა შესაბამისად.

41. საქართველოს ტერიტორიულ ზღვაში და ყველა საზღვაო ნავსადგურში გემების მოძრაობის სისტემის ფუნქციონირებისა და კონტროლის წესები განისაზღვრება სააგენტოს დირექტორის ნორმატიული აქტით.

5. სანავსადგურე ერთეულის ტერიტორიაზე და აკვატორიაში ხორციელდება შემოსული გემების დატვირთვა-გადმოტვირთვა, მომსახურება, საწვავით მომარაგება, ტექნიკური მომსახურება და შეკეთება, ტვირთის სატრანსპორტო-საექსპედიტორო, შენახვის, დაგროვების, შეფუთვისა და საწყობში განთავსების ოპერაციები, მისი ერთი სახეობის ტრანსპორტიდან მეორე სახეობის ტრანსპორტზე გადატვირთვა, მგზავრთა მომსახურების, ტვირთის, ბარგისა და ფოსტის გადაზიდვის ოპერაციები და სხვა.

6. საქართველოს იმ საზღვაო ნავსადგურების ნუსხას, რომლებიც ღიაა უცხო ქვეყნების გემებისათვის, განსაზღვრავს საქართველოს მთავრობა და იგი ქვეყნდება „ზღვაოსანთა უწყებებში“. ამ ნუსხის გამოქვეყნებას უზრუნველყოფს სააგენტო.

7. სამხედრო ნავსადგურების შექმნისა და ფუნქციონირების საკითხი რეგულირდება შესაბამისი კანონმდებლობით. 

საქართველოს 2008 წლის 27 ივნისის კანონი №69-სსმI, №12, 14.07.2008წ., მუხ.91

საქართველოს 2011 წლის 22 თებერვლის კანონი №4222 – ვებგვერდი, 10.03.2011წ.

საქართველოს 2013 წლის 24 სექტემბრის   კანონი №1286  – ვებგვერდი, 08.10.2013წ.
საქართველოს 2015 წლის 11  დეკემბრის კანონი  №4622  - ვებგვერდი, 23.12.2015წ.
საქართველოს 2022 წლის 10 მაისის კანონი №1547 – ვებგვერდი, 24.05.2022წ.

    მუხლი 71

1. სანავსადგურე ერთეული ფიზიკურ და იურიდიულ პირებს საქმიანობისთვის საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით გამოუყოფს სანავსადგურე ერთეულის ტერიტორიის, აკვატორიის ან ნავმისადგომის ცალკეულ უბნებს, დანადგარებსა და მოწყობილობებს.

2. სანავსადგურე ერთეული სანაპირო დაცვის დეპარტამენტსა და სახელმწიფო საბაჟო, სასაზღვრო-მიგრაციულ და სანიტარიულ სამსახურებს, აგრეთვე სააგენტოს შესაბამის სამსახურებს უსასყიდლოდ უზრუნველყოფს სათანადო ფართობით და უქმნის ნორმალური მუშაობის პირობებს.

3. სანავსადგურე ერთეულს არ აქვს უფლება, ხელი შეუშალოს შესაბამისი ნავსადგურის ტერიტორიაზე განთავსებული საწარმოსა და ორგანიზაციის საქმიანობას, ჩაერიოს მათ სამეურნეო მუშაობაში, გარდა საქართველოს კანონმდებლობით გათვალისწინებული შემთხვევებისა.

4. სანავსადგურე ერთეულის ტერიტორიაზე განთავსებული საწარმო და ორგანიზაცია ვალდებული არიან დაიცვან ნავსადგურის წესები.

საქართველოს 2007 წლის 30 მარტის კანონი №4598-სსმI, №11, 10.04.2007წ., მუხ.102
საქართველოს 2008 წლის 27 ივნისის კანონი №69-სსმI, №12, 14.07.2008წ., მუხ.91
საქართველოს 2010 წლის 12 ნოემბრის კანონი №3806-სსმI, №66,03.12.2010წ., მუხ.414
საქართველოს 2011 წლის 22 თებერვლის კანონი №4222 – ვებგვერდი, 10.03.2011წ.
საქართველოს 2019 წლის 28 ივნისის კანონი №4923 - ვებგვერდი, 04.07.2019წ.
საქართველოს 2022 წლის 10 მაისის კანონი №1547 – ვებგვერდი, 24.05.2022წ.

    მუხლი 72

1. (ამოღებულია).

2. განსაკუთრებული მნიშვნელობის ნავსადგურების ნავმისადგომები, ჰიდროტექნიკური ნაგებობები, შუქურები, შუქნიშნები და აკვატორია სახელმწიფოს საკუთრებაა.

3. მიწისა და აკვატორიის გამოყოფა და ჩამორთმევა ხდება მოქმედი კანონმდებლობის შესაბამისად.

საქართველოს 2007 წლის 11 ივლისის კანონი №5301-სსმI, №31.03.08.2007წ., მუხ.353

საქართველოს 2008 წლის 27 ივნისის კანონი №69-სსმI, №12, 14.07.2008წ., მუხ.91

    მუხლი 73. (ამოღებულია)

საქართველოს 2008 წლის 27 ივნისის კანონი №69-სსმI, №12, 14.07.2008წ., მუხ.91

    მუხლი 74. (ამოღებულია)

საქართველოს 2008 წლის 27 ივნისის კანონი №69-სსმI, №12, 14.07.2008წ., მუხ.91

     მუხლი 741

1. საქართველოს ნავსადგურში მოქმედ სანავსადგურე ერთეულებს აქვთ თანაბარი უფლებები და წვდომა საერთო შესასვლელ არხზე ან/და შესასვლელი არხის საერთო ნაწილზე.

2. სანავსადგურე ერთეულს არ აქვს უფლება, დააწესოს საზღაური შესასვლელი არხით სარგებლობისთვის ან სხვა სანავსადგურე საფასური ან/და საზღაური სხვა სანავსადგურე ერთეულში შემსვლელი და სხვა სანავსადგურე ერთეულიდან გამსვლელი გემებისთვის.

3. საერთო შესასვლელ არხში ან/და შესასვლელი არხის საერთო ნაწილში საპროექტო სიღრმეების შენარჩუნებისთვის პასუხისმგებლობა სანავსადგურე ერთეულებს ეკისრებათ.

4. საერთო შესასვლელი არხის ან/და შესასვლელი არხის საერთო ნაწილის ფსკერდაღრმავებითი სამუშაოების ჩატარების ხარჯი უნდა განაწილდეს სანავსადგურე ერთეულებს შორის, თითოეულ სანავსადგურე ერთეულში ამ მუხლის მე-5 ნაწილით გათვალისწინებული ხელშეკრულებით განსაზღვრულ საანგარიშო პერიოდში შესული გემების წყალწყვის ჯამური მაჩვენებლის პროპორციულად. აღნიშნული ხარჯის განაწილებისას არ გაითვალისწინება სამხედრო, სახელმწიფო და სხვა არაკომერციული დანიშნულების გემები, არასატვირთო ოპერაციებისთვის განკუთვნილი გემები, მათ შორის, ნავსადგურის ფლოტი და ფსკერდაღრმავებითი სამუშაოებისთვის განკუთვნილი გემები.

5. სანავსადგურე ერთეულები საერთო შესასვლელი არხის ან/და შესასვლელი არხის საერთო ნაწილის დაღრმავებასა და მოვლა-პატრონობას ახორციელებენ მათ შორის დადებული ხელშეკრულების საფუძველზე. აღნიშნული ხელშეკრულება უნდა დაიდოს ამ კოდექსითა და ამ მუხლის მე-8 ნაწილში მითითებული საქართველოს მთავრობის ნორმატიული აქტით განსაზღვრული პირობების გათვალისწინებით.

6. სააგენტო უფლებამოსილია ჩაატაროს ნავსადგურის შესასვლელი არხის დაღრმავების სამუშაოები და უზრუნველყოს აღნიშნული არხის სიღრმეების შენარჩუნება ამ მუხლის მე-8 ნაწილში მითითებული საქართველოს მთავრობის ნორმატიული აქტით განსაზღვრულ შემთხვევაში. ასეთ შემთხვევაში ნავსადგურის შესასვლელი არხით სარგებლობის საფასური განისაზღვრება საქართველოს ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების მინისტრის შესაბამისი ნორმატიული აქტით. აღნიშნულ შემთხვევაში სააგენტო არ არის პასუხისმგებელი სანავსადგურე ერთეულების საკუთრებაში ან/და მფლობელობაში არსებულ ინფრასტრუქტურაზე ხარჯის გაწევისთვის.

7. ამ მუხლის მე-6 ნაწილით გათვალისწინებულ უფლებამოსილებას სააგენტო ახორციელებს დამოუკიდებლად ან მესამე პირის მეშვეობით. ამასთანავე, სააგენტოს არ აქვს უფლება, აღნიშნული უფლებამოსილება გადასცეს სანავსადგურე ერთეულს ან პირს, თუ სანავსადგურე ერთეული და ეს პირი ურთიერთდამოკიდებული პირები არიან.

8. საქართველოს მთავრობა ნორმატიული აქტით ამტკიცებს ნავსადგურის შესასვლელი არხით სარგებლობის წესს.

საქართველოს 2022 წლის 10 მაისის კანონი №1547 – ვებგვერდი, 24.05.2022წ.

    მუხლი 75

1. (ამოღებულია).

2. გემების დატვირთვა-გადმოტვირთვა წარმოებს მათი შემოსვლის თანმიმდევრობის მიხედვით. გამონაკლისი შეიძლება დაიშვას რეგულარულ ხაზებზე მოძრავი, უბედურებაში ჩავარდნილი ან ავარიული გემებისათვის.

3. (ამოღებულია).

4. (ამოღებულია).

5. ორგანიზაციას, რომელსაც აქვს საკუთარი ტერიტორია, უფლება ეძლევა შექმნას შესაბამისი ტექნიკური საშუალებები და განახორციელოს საზღვაო-სატვირთო ოპერაციები დადგენილი წესის შესაბამისად.

საქართველოს 2007 წლის 30 მარტის კანონი №4598-სსმI, №11, 10.04.2007წ., მუხ.102

საქართველოს 2008 წლის 27 ივნისის კანონი №69-სსმI, №12, 14.07.2008წ., მუხ.91

    მუხლი 76

1. სანავსადგურე ერთეული ნაოსნობის უსაფრთხოებისა და სანავსადგურე ერთეულში მომსახურების დადგენილ ნორმებსა და წესებთან შესაბამისობის უზრუნველყოფის მიზნით პასუხისმგებელია:

ა) ნავმისადგომებთან გემების უსაფრთხო დგომის პირობების დაცვისთვის;

ბ) ჰიდროტექნიკური ნაგებობების გამართულობისთვის;

გ) სანავსადგურე ერთეულის მფლობელობაში არსებულ კავშირგაბმულობისა და ელექტრორადიოსანავიგაციო საშუალებათა გამართულობისთვის;

დ) სანავსადგურე ერთეულის საკუთრებაში არსებული სანავიგაციო ნიშნების გამართულობისთვის;

ე) საპროექტო სიღრმეების შენარჩუნებისთვის;

ვ) ნავსადგურის წესების დაცვისთვის;

ზ) სანავსადგურე ერთეულის ტერიტორიაზე და აკვატორიაში სისუფთავისა და გარემოს დაცვის მოთხოვნათა შესრულებისთვის;

თ) გემიდან ნავთობშემცველი მასების მიღებისთვის;

ი) გემიდან ფეკალური მასების, ნაგვის, ადამიანის ჯანმრთელობისა და გარემოსთვის მავნე სხვა ნივთიერებების მიღებისა და უტილიზაციისთვის;

კ) კატასტროფის შედეგად უბედურებაში ჩავარდნილი ადამიანებისთვის შესაბამისი პირველადი დახმარების აღმოჩენისთვის;

ლ) ზღვაზე საძიებო-სამაშველო ოპერაციების განხორციელებისას, აგრეთვე ნავთობისა და მავნე ნივთიერებების ავარიული დაღვრის ლიკვიდაციის დროს თავისი კომპეტენციის ფარგლებში სააგენტოს და საზღვაო სამაშველო-საკოორდინაციო ცენტრის მითითებების შესრულებისთვის.

2. სანავსადგურე ერთეული ამ მუხლის პირველი ნაწილით გათვალისწინებულ საქმიანობებს ახორციელებს ამ კოდექსის, საქართველოს სხვა საკანონმდებლო და კანონქვემდებარე ნორმატიული აქტებისა და სააგენტოს მიერ დამტკიცებული ტექნიკური რეგლამენტების შესაბამისად.

საქართველოს 2008 წლის 27 ივნისის კანონი №69-სსმI, №12, 14.07.2008წ., მუხ.91

საქართველოს 2011 წლის 22 თებერვლის კანონი №4222 – ვებგვერდი, 10.03.2011წ.

საქართველოს 2015 წლის 11  დეკემბრის კანონი  №4622  - ვებგვერდი, 23.12.2015წ.
საქართველოს 2022 წლის 10 მაისის კანონი №1547 – ვებგვერდი, 24.05.2022წ.

      მუხლი 77

1. სანავსადგურე ერთეული ფუნქციონირებს ნავსადგურის წესების შესაბამისად. ნავსადგურის წესებს ამტკიცებს სააგენტო. სანავსადგურე ერთეული თავისი კომპეტენციის ფარგლებში მონაწილეობს ნავსადგურის წესების შემუშავებაში.

2. სანავსადგურე ერთეულში ნავსადგურის ოპერატორი პასუხისმგებელია ტვირთზე მისი მიღების მომენტიდან მიმღებისთვის, სხვა უფლებამოსილი პირისთვის ან გადამზიდავისთვის გადაცემამდე.

3. ოპერატორი პასუხისმგებელია ტვირთის დაკარგვით, დაყოვნებით ან დაზიანებით მიყენებული ზიანისათვის.

საქართველოს 2007 წლის 30 მარტის კანონი №4598-სსმI, №11, 10.04.2007წ., მუხ.102

საქართველოს 2008 წლის 27 ივნისის კანონი №69-სსმI, №12, 14.07.2008წ., მუხ.91

საქართველოს 2011 წლის 22 თებერვლის კანონი №4222 – ვებგვერდი, 10.03.2011წ.

საქართველოს 2022 წლის 10 მაისის კანონი №1547 – ვებგვერდი, 24.05.2022წ.

     მუხლი 78

1. სანავსადგურე ერთეულში გემის სააგენტო მომსახურება, სტივიდორული მომსახურება, სურვეირული მომსახურება და სატრანსპორტო-საექსპედიტორო მომსახურება გაიწევა საერთაშორისო სტანდარტებისა და საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად. აღნიშნული მომსახურებების გამწევი კომპანიები ვალდებული არიან შესაბამისი საქმიანობის განხორციელების დაწყებამდე წარუდგინონ სააგენტოს სარეგისტრაციო მონაცემები და საკონტაქტო ინფორმაცია.

2. სააგენტო კომპანია ვალდებულია გემთმფლობელის ან დამფრახტავის სახელით და მისი დავალებით განახორციელოს ანგარიშსწორება გაწეულ ყველა სახის მომსახურებაზე და წარუდგინოს გემთმფლობელს ან დამფრახტავს ერთიანი სადისბურსმენტო ანგარიში.

საქართველოს 2008 წლის 27 ივნისის კანონი №69-სსმI, №12, 14.07.2008წ., მუხ.91

საქართველოს 2011 წლის 22 თებერვლის კანონი №4222 – ვებგვერდი, 10.03.2011წ.

საქართველოს 2012 წლის 5 ივნისის კანონი №6386 – ვებგვერდი, 19.06.2012წ.

საქართველოს 2022 წლის 10 მაისის კანონი №1547 – ვებგვერდი, 24.05.2022წ.

    მუხლი 79. (ამოღებულია)

საქართველოს 2008 წლის 27 ივნისის კანონი №69-სსმI, №12, 14.07.2008წ., მუხ.91

     მუხლი 791. (ამოღებულია)

საქართველოს 2008 წლის 23 დეკემბრის კანონი №833-სსმI, №40, 29.12.2008წ., მუხ.272

საქართველოს 2009 წლის 3 ნოემბრის კანონი №1923-სსმI, №35, 19.11.2009წ., მუხ.233

საქართველოს 2010 წლის 26 ოქტომბრის კანონი №3750-სსმI, №62,05.11.2010წ., მუხ.390

საქართველოს 2012 წლის 5 ივნისის კანონი №6386 – ვებგვერდი, 19.06.2012წ.

საქართველოს 2014 წლის 2 მაისის კანონი №2397 – ვებგვერდი, 16.05.2014წ.

 

თავი V. საზღვაო ნავსადგურის აკვატორიაში უსაფრთხო ნაოსნობის განხორციელება

საქართველოს 2008 წლის 27 ივნისის კანონი №69-სსმI, №12, 14.07.2008წ., მუხ.91

    მუხლი 80

1. საზღვაო ნავსადგურის აკვატორიაში უსაფრთხო ნაოსნობის განხორციელებისთვის პასუხისმგებელია სანავსადგურე ერთეული.

2. სანავსადგურე ერთეული საზღვაო ნავსადგურის აკვატორიაში უსაფრთხო ნაოსნობის განხორციელებისა და სანავსადგურე ერთეულში წესრიგის დაცვის მიზნით ვალდებულია:

ა) უზრუნველყოს სალოცმანო სამსახურის მიერ სალოცმანო ოპერაციების უსაფრთხოდ განსახორციელებლად სათანადო პირობების შექმნა ამ კოდექსის 87-ე მუხლის შესაბამისად;

ბ) უზრუნველყოს სააგენტოს მიერ დამტკიცებული სანავსადგურე ერთეულის პასუხისმგებლობის ზონაში ჩაძირული ქონების ამოღების სამუშაოების ჩატარების გეგმის შესაბამისად სათანადო ღონისძიებების განხორციელება;

გ) უზრუნველყოს სანავსადგურე ერთეულის პასუხისმგებლობის ზონაში საფრთხეში მყოფი ადამიანებისა და გემის გადასარჩენად საძიებო-სამაშველო ოპერაციების განსახორციელებლად, აგრეთვე ნავთობისა და მავნე ნივთიერებების ავარიული დაღვრის ლიკვიდაციისთვის სამუშაოების ჩასატარებლად სააგენტოს მიერ დამტკიცებული ღონისძიებების განხორციელების მიზნით სანავსადგურე ერთეულში ყველა რესურსის მობილიზება;

დ) უზრუნველყოს სანავსადგურე ერთეულში სახიფათო ტვირთის შენახვისა და სატვირთო ოპერაციების დადგენილი წესით განხორციელება.

3. სანავსადგურე ერთეული ვალდებულია ამ მუხლის მე-2 ნაწილით გათვალისწინებული ფუნქციების შესრულებისას დაიცვას საქართველოს საერთაშორისო ხელშეკრულებების, ამ კოდექსის, საქართველოს სხვა საკანონმდებლო და კანონქვემდებარე ნორმატიული აქტების, დადგენილი ტექნიკური რეგლამენტების, ნავსადგურის წესებისა და სათანადო შემთხვევებისთვის განსაზღვრული სააგენტოს წერილობითი მოთხოვნები.

საქართველოს 2000 წლის 13 ივლისის კანონი №490-სსმI, №28, 24.07.2000წ., მუხ.87

საქართველოს 2007 წლის 30 მარტის კანონი №4598-სსმI, №11, 10.04.2007წ., მუხ.102

საქართველოს 2008 წლის 27 ივნისის კანონი №69-სსმI, №12, 14.07.2008წ., მუხ.91

საქართველოს 2011 წლის 22 თებერვლის კანონი №4222 – ვებგვერდი, 10.03.2011წ.

საქართველოს 2022 წლის 10 მაისის კანონი №1547 – ვებგვერდი, 24.05.2022წ.

    მუხლი 81. (ამოღებულია)

საქართველოს 2007 წლის 30 მარტის კანონი №4598-სსმI, №11, 10.04.2007წ., მუხ.102

საქართველოს 2008 წლის 27 ივნისის კანონი №69-სსმI, №12, 14.07.2008წ., მუხ.91

    მუხლი 82

1. ყველა გემი (განურჩევლად დროშის სახელმწიფოსი და კუთვნილების ფორმისა) ვალდებულია ნავსადგურიდან გასვლამდე საზღვაო ნავსადგურის სახელმწიფო ზედამხედველობისა და კონტროლის სამსახურისაგან მიიღოს გასვლის წერილობითი თანხმობა.

2. საზღვაო ნავსადგურში გემის ან ტვირთის დაკავების უფლება აქვს ნავსადგურის კაპიტანს, თუ:

ა) გემი სანაოსნოდ უვარგისია;

ბ) მწყობრიდან არის გამოსული სანავსადგურო ნაგებობანი, ნავსადგურში არსებული სხვა ქონება და სანავიგაციო მოწყობილობა;

გ) დარღვეულია დატვირთვის, მომარაგების, ეკიპაჟის დაკომპლექტების მოთხოვნები, არსებობს გემთან დაკავშირებული სხვა ნაკლოვანებანი, რომლებიც საშიშროებას უქმნის გემის უსაფრთხო ნაოსნობას, გემზე მყოფ ადამიანთა ჯანმრთელობას და გარემოს;

დ) არასწორად არის შედგენილი გემის საბუთები;

ე) არსებობს ფიზიკური ან იურიდიული პირის განცხადება საერთო ავარიის, გადარჩენის, ტვირთის გადაზიდვის ხელშეკრულების, გემების შეჯახების, გადასახადის გადაუხდელობის ან სხვა ზიანის შესახებ;

ვ) გემის ან ტვირთის მფლობელი არ წარმოადგენს სათანადო უზრუნველყოფას (ჯარიმის, გადასახდელის გადაუხდელობის ან ზიანის აუნაზღაურებლობის შემთხვევაში).

3. საზღვაო ნავსადგურის კაპიტნის განკარგულება გემის ან ტვირთის დაკავების შესახებ მოქმედებს 3 დღე-ღამის განმავლობაში. ამ ვადაში არ შედის საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი დასვენებისა და უქმე დღეები. თუ ამ ვადაში სასამართლო არ გამოიტანს გადაწყვეტილებას გემის ან ტვირთის დაკავების შესახებ, იგი დაუყოვნებლივ განთავისუფლდება.

4. დაუშვებელია სხვა სახელმწიფოს საკუთრებაში არსებული გემის დაკავება, რომელიც გამოიყენება არაკომერციული მიზნებისათვის, გარდა საქართველოს საერთაშორისო ხელშეკრულებებითა და საქართველოს კანონმდებლობით გათვალისწინებული შემთხვევებისა.

საქართველოს 2008 წლის 27 ივნისის კანონი №69-სსმI, №12, 14.07.2008წ., მუხ.91

საქართველოს 2012 წლის 5 ივნისის კანონი №6386 – ვებგვერდი, 19.06.2012წ.

      მუხლი 83

1. სანავსადგურე ერთეულში მდგომი გემის (გარდა სხვა სახელმწიფოს საკუთრებაში არსებული გემისა, რომელიც არაკომერციული მიზნებისთვის გამოიყენება) კაპიტანი და სანავსადგურე ერთეულის ტერიტორიაზე მყოფი პირები ვალდებული არიან, სააგენტოს დავალების შესაბამისად, სანავსადგურე ერთეულის მოთხოვნისთანავე გადასცენ მას მათი კუთვნილი მცურავი ობიექტები ან სხვა ტექნიკური საშუალებები საფრთხეში მყოფი ადამიანებისა და გემის გადასარჩენად, აგრეთვე ზღვის დაბინძურების ლიკვიდაციისთვის.

2. სააგენტოს და სანავსადგურე ერთეულის მიერ თავიანთი კომპეტენციის ფარგლებში ნაოსნობის უსაფრთხოების უზრუნველსაყოფად და შესაბამის სანავსადგურე ერთეულში წესრიგის დასაცავად დადგენილ მოთხოვნათა შესრულება სავალდებულოა სანავსადგურე ერთეულში მყოფი ყველა ფიზიკური და იურიდიული პირისა და გემის კაპიტნისთვის.

3. ნაოსნობის უსაფრთხოებისა და ნავსადგურში წესრიგის დაცვის მოთხოვნათა დარღვევისათვის გამოიყენება ადმინისტრაციული სახდელი საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესის შესაბამისად.

საქართველოს 2008 წლის 27 ივნისის კანონი №69-სსმI, №12, 14.07.2008წ., მუხ.91

საქართველოს 2011 წლის 22 თებერვლის კანონი №4222 – ვებგვერდი, 10.03.2011წ.  

საქართველოს 2022 წლის 10 მაისის კანონი №1547 – ვებგვერდი, 24.05.2022წ.

      მუხლი 831

1. გემის დაპატიმრება ხდება მხოლოდ საზღვაო სარჩელის უზრუნველსაყოფად.

2. საზღვაო სარჩელი გამომდინარეობს გემის საკუთრებიდან და სხვა ქონებრივი ურთიერთობიდან, რომელიც წარმოიშობა გემის მშენებლობის, მართვის, ექსპლუატაციის, კომერციული გამოყენების, იპოთეკის ან გადარჩენასთან დაკავშირებულ ღონისძიებათა განხორციელებისას.

3. გემის დაპატიმრებასა და გათავისუფლებასხდენს მხოლოდ სასამართლო საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კანონმდებლობის შესაბამისად.

4. საქართველოს სახელმწიფო საკუთრებაში არსებული გემის დაპატიმრება და მისთვის სასჯელის დაკისრება შეიძლება მხოლოდ საქართველოს მთავრობის თანხმობით

საქართველოს 2012 წლის 5 ივნისის კანონი №6386 – ვებგვერდი, 19.06.2012წ.

    მუხლი 84. (ამოღებულია)

საქართველოს 2008 წლის 27 ივნისის კანონი №69-სსმI, №12, 14.07.2008წ., მუხ.91

    მუხლი 85. (ამოღებულია)

საქართველოს 2008 წლის 27 ივნისის კანონი №69-სსმI, №12, 14.07.2008წ., მუხ.91

    მუხლი 86

1. საზღვაო ნავსადგურში გემის შესვლის, გასვლის, დგომის, სატვირთო ოპერაციის, მათ შორის, სახიფათო ტვირთის შენახვის, და სატვირთო ოპერაციის განხორციელების, გემის საწვავით გამართვის, სალოცმანო გაცილების წესები და პირობები და სხვა საკითხები განისაზღვრება „ნავსადგურის წესებით“, რომელსაც ამტკიცებს სააგენტო.

2. სააგენტო სამხედრო ნავსადგურის, გემთმშენებელი და სხვა საწარმოების, რომელთა აკვატორია ემიჯნება საზღვაო ნავსადგურის აკვატორიას, უფლებამოსილ რწმუნებულთან ერთად ადგენს ნავსადგურებში და მათ მისასვლელებთან მოძრაობის წესებს.

საქართველოს 2008 წლის 27 ივნისის კანონი №69-სსმI, №12, 14.07.2008წ., მუხ.91

საქართველოს 2011 წლის 22 თებერვლის კანონი №4222 – ვებგვერდი, 10.03.2011წ.

 

თავი V1. საზღვაო ნავსადგურის აკვატორიაში სახელმწიფო ზედამხედველობა და კონტროლი

საქართველოს 2008 წლის 27 ივნისის კანონი №69-სსმI, №12, 14.07.2008წ., მუხ.91

    მუხლი 861

1. საზღვაო ნავსადგურის აკვატორიაში ნაოსნობის უსაფრთხოებაზე სახელმწიფო ზედამხედველობასა და კონტროლს ახორციელებს სააგენტო თავისი სტრუქტურული ერთეულის ნავსადგურის სახელმწიფო ზედამხედველობისა და კონტროლის სამსახურის მეშვეობით, რომელსაც ხელმძღვანელობს სააგენტოს დირექტორის მიერ დანიშნული ნავსადგურის კაპიტანი.

2. ნავსადგურის კაპიტნად შეიძლება დაინიშნოს საქართველოს მოქალაქე, რომელსაც აქვს განათლება გემთწამყვანის სპეციალობით და 3000 ტონაზე მეტი საერთო ტევადობის გემის კაპიტნის წოდება.

3. ნაოსნობის უსაფრთხოების სახელმწიფო ზედამხედველობისა და კონტროლის უზრუნველსაყოფად სააგენტოს ძირითადი ფუნქციებია:

ა) ნაოსნობის უსაფრთხოებაზე სახელმწიფო ზედამხედველობისა და კონტროლის განხორციელება;

ბ) გემის (მათ შორის, თევზსაჭერი გემის) (განურჩევლად დროშის სახელმწიფოსი და კუთვნილების ფორმისა) საზღვაო ნავსადგურში შესვლის/საზღვაო ნავსადგურიდან გასვლის გაფორმება თავის მიერ დამტკიცებული ნავსადგურის წესების შესაბამისად;

გ) საქართველოს ნავსადგურში შემოსული გემების მიერ (განურჩევლად დროშის სახელმწიფოსი და კუთვნილების ფორმისა) საქართველოს საერთაშორისო ხელშეკრულებებითა და საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი მოთხოვნების შესრულების კონტროლი თავისი უფლებამოსილების ფარგლებში;

დ) შესაბამისი ნავსადგურის აკვატორიაში ზღვაში ჩაძირული ქონების ამოღების სამუშაოთა წარმოებაზე თანხმობის მიცემა;

ე) ნავსადგურის აკვატორიაში საფრთხეში მყოფი ადამიანებისა და გემების გადასარჩენად საძიებო - სამაშველო ოპერაციების, აგრეთვე ნავთობისა და მავნე ნივთიერებების ავარიული დაღვრის სალიკვიდაციო სამუშაოების ხელმძღვანელობა და საზღვაო ნავსადგურში ყველა რესურსის გამოყენების კოორდინაცია;

ვ) ნაოსნობის უსაფრთხოების სფეროში შესაბამისი ტექნიკური რეგლამენტების შესრულების კონტროლი.

4. სააგენტოს თავისი ფუნქციების შესრულებისას უფლება აქვს, საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად:

ა) დააკავოს გემი ან/და ტვირთი;

ბ) შეამოწმოს საზღვაო ნავსადგურში შემოსული გემის დოკუმენტები, მეზღვაურთა სერტიფიკატები, აგრეთვე ეკიპაჟის წევრთა მოწმობები;

გ) სანავსადგურე ერთეულს მისცეს მითითებები ნაოსნობის უსაფრთხოების უზრუნველყოფასთან დაკავშირებულ საკითხებზე;

დ) მიიღოს სხვა შესაბამისი გადაწყვეტილებები ამ კოდექსით,ტრანსპორტის სფეროს მართვისა და რეგულირების შესახებ“ საქართველოს კანონითა და მათგან გამომდინარე, კანონქვემდებარე ნორმატიული აქტებით მისი კომპეტენციისთვის მიკუთვნებულ საკითხებზე.

5. თუ უცხო ქვეყნის დროშით მცურავი გემი საქართველოს ნავსადგურში შემოსვლისას ვერ წარმოადგენს ამ კოდექსითა და საქართველოს საერთაშორისო ხელშეკრულებით გათვალისწინებულ საბუთებს, გემთმფლობელის ხარჯზე, ტექნიკური ზედამხედველობის წესით, აუცილებლად უნდა შემოწმდეს მისი ტვირთტევადობა, მგზავრთტევადობა, წყალზედა ბორტის მინიმალური სიმაღლის განსაზღვრა და რადიოსადგური საქართველოს სახელმწიფო დროშით მცურავი გემების შემოწმებისთვის დადგენილი წესების შესაბამისად.

საქართველოს 2008 წლის 27 ივნისის კანონი №69-სსმI, №12, 14.07.2008წ., მუხ.91

საქართველოს 2011 წლის 22 თებერვლის კანონი №4222 – ვებგვერდი, 10.03.2011წ.

საქართველოს 2012 წლის 5 ივნისის კანონი №6386 – ვებგვერდი, 19.06.2012წ.

საქართველოს 2022 წლის 10 მაისის კანონი №1547 – ვებგვერდი, 24.05.2022წ.

 

თავი VI. სალოცმანო სამსახური

საქართველოს 2015 წლის 11  დეკემბრის კანონი  №4622  - ვებგვერდი, 23.12.2015წ.

    მუხლი 87

1. ზღვაოსნობის უსაფრთხოების უზრუნველსაყოფად გემის სალოცმანო გაცილებას საქართველოს ნავსადგურის მისასვლელებთან და მის აკვატორიაში ახორციელებს მხოლოდ სააგენტოს მიერ სერტიფიცირებული საზღვაო ლოცმანი (შემდგომ – ლოცმანი).

2. სანავსადგურე ერთეული ვალდებულია ნაოსნობის უსაფრთხოებისთვის უზრუნველყოს სანავსადგურე ერთეულის ტერიტორიაზე და აკვატორიაში სალოცმანო სამსახურის ფუნქციონირება.

3. საზღვაო უსაფრთხოების ინტერესებიდან გამომდინარე, დაუშვებელია, სალოცმანო სამსახური შეიქმნას სანავსადგურე ერთეულის/სანავსადგურე ერთეულის თანამშრომლის მიერ ან იყოს მასთან დაკავშირებული იურიდიული პირი.

4. სალოცმანო სამსახური შეიძლება შეიქმნას „მეწარმეთა შესახებ“ საქართველოს კანონით გათვალისწინებული სამართლებრივი ფორმით. საქართველოს სანავსადგურე ერთეული ვალდებულია შესაბამის სალოცმანო სამსახურთან დადოს სათანადო ხელშეკრულება სალოცმანო მომსახურების შესახებ. ეს ხელშეკრულება უნდა შეიცავდეს დებულებებს სალოცმანო მომსახურების ნავსადგურში და ნავსადგურთან მისასვლელ გზებზე განხორციელების თაობაზე, აგრეთვე სალოცმანო კატარღების ნავმისადგომზე დგომის შესახებ.

5. სალოცმანო სამსახურის საქმიანობა რეგულირდება საქართველოს მთავრობის მიერ დამტკიცებული ტექნიკური რეგლამენტით (შემდგომ – ტექნიკური რეგლამენტი), რომლის მიზანია საქართველოს საზღვაო ნავსადგურების მისასვლელებთან და მათ აკვატორიაში ნაოსნობის უსაფრთხოების უზრუნველყოფა და სალოცმანო სამსახურების მიერ სალოცმანო მომსახურების განხორციელებასთან დაკავშირებული საქმიანობის სამართლებრივი მოწესრიგება. ტექნიკური რეგლამენტი ეფუძნება საერთაშორისო საზღვაო ორგანიზაციის – IMO-ს – 2003 წლის 5 დეკემბრის A.960 (23) რეზოლუციას „საზღვაო ლოცმანების, გარდა ღია ზღვის ლოცმანებისა, მომზადების, სერტიფიცირებისა და საექსპლუატაციო პროცედურების შესახებ რეკომენდაციები“ (შემდგომ – რეზოლუცია), „მეზღვაურების მომზადების, დიპლომირებისა და ვახტის გაწევის შესახებ“ 1978 წლის საერთაშორისო კონვენციას (შემდგომ – კონვენცია), ამ კოდექსსა და სხვა სამართლებრივ აქტებს.

6. სალოცმანო სამსახურის სერტიფიკატის ან ლოცმანის სერტიფიკატის მფლობელის მიერ სალოცმანო მომსახურების განხორციელებასთან დაკავშირებულ საქმიანობას მუდმივ ზედამხედველობასა და კონტროლს უწევს სააგენტო. ამ ზედამხედველობისა და კონტროლის მიზანია სალოცმანო მომსახურების საქართველოს კანონმდებლობით, რეზოლუციითა და კონვენციით დადგენილ მოთხოვნებთან, აგრეთვე საუკეთესო საზღვაო პრაქტიკასთან შესაბამისობის უზრუნველყოფა. საზღვაო უსაფრთხოების საკითხებში სერტიფიცირებული სალოცმანო სამსახური და სერტიფიცირებული ლოცმანი ექვემდებარებიან ნავსადგურის სახელმწიფო ზედამხედველობისა და კონტროლის სამსახურის უფროსს – ნავსადგურის კაპიტანს.

7. სალოცმანო სამსახურის სერტიფიცირება ხორციელდება 5 წლის ვადით. სალოცმანო სამსახურის სერტიფიცირების წესი და პირობები განისაზღვრება ტექნიკური რეგლამენტით.

8. თუ სალოცმანო სამსახურის ან/და სანავსადგურე ერთეულის ბრალით, მათ შორის ხელშეკრულების არარსებობის გამო ან საქართველოს კანონმდებლობით გათვალისწინებულ სხვა შემთხვევაში შეუძლებელია სავალდებულო სალოცმანო გაცილების რაიონში სალოცმანო მომსახურების განხორციელება, სააგენტოს უფლება აქვს, სავალდებულო სალოცმანო მომსახურების განხორციელების უზრუნველსაყოფად დანიშნოს შესაბამისი კომპეტენტური პირი ან/და სააგენტოს მიერ სერტიფიცირებული ლოცმანი. აღნიშნული ლოცმანის ანაზღაურების წესს განსაზღვრავს სააგენტო.

9. სააგენტოს მიერ სერტიფიცირებული ლოცმანი სახელმწიფო ინტერესების დაცვის და საქართველოს ნავსადგურებში საზღვაო უსაფრთხოების უზრუნველსაყოფად ვალდებულია შესაბამისი ანაზღაურების საფუძველზე შეასრულოს სააგენტოს მითითება სავალდებულო სალოცმანო გაცილების რაიონში სალოცმანო გაცილების უზრუნველსაყოფად. სააგენტოს სავალდებულო მითითების შესრულებაზე დაუსაბუთებელი უარის თქმა ლოცმანის სერტიფიკატის მოქმედების შეწყვეტის საფუძველია. ლოცმანის ანაზღაურების წესს განსაზღვრავს სააგენტოს დირექტორი.

10. სალოცმანო სამსახურს საკუთრებაში/მფლობელობაში უნდა ჰქონდეს მცურავი საშუალება, რომელიც აყვანილია სააგენტოს მიერ აღიარებული საკლასიფიკაციო საზოგადოების ტექნიკური ზედამხედველობის ქვეშ და რომელსაც სააგენტოს მიერ მინიჭებული აქვს სალოცმანო კატარღის სტატუსი. სალოცმანო კატარღა უნდა აკმაყოფილებდეს ტექნიკური რეგლამენტით დადგენილ მოთხოვნებს. სააგენტო მცურავ საშუალებას სალოცმანო კატარღის სტატუსს ანიჭებს გემის რეგისტრაციის მოწმობაში შესაბამისი ჩანაწერის გაკეთებით. გემის რეგისტრაციის მოწმობაში ასევე მიეთითება იმ ნავსადგურის დასახელება, რომელში სანაოსნოდაც აღნიშნული კატარღაა სერტიფიცირებული. სააგენტო არ ახდენს სალოცმანო კატარღების ცალკე სერტიფიცირებას. თუ მცურავი საშუალება არ არის აშენებული, როგორც სალოცმანო კატარღა, საკლასიფიკაციო საზოგადოება დამატებით ამოწმებს მის ამ ტიპის მცურავი საშუალებისთვის აუცილებელ ტექნიკურ კრიტერიუმებთან შესაბამისობას. საკლასიფიკაციო საზოგადოებას ამ ქმედების განსახორციელებლად უნდა ჰქონდეს სალოცმანო კატარღის ტექნიკური შემოწმების სტანდარტი. ამ სტანდარტს ამტკიცებს სააგენტო.

საქართველოს 2007 წლის 30 მარტის კანონი №4598-სსმI, №11, 10.04.2007წ., მუხ.102

საქართველოს 2008 წლის 27 ივნისის კანონი №69-სსმI, №12, 14.07.2008წ., მუხ.91

საქართველოს 2011 წლის 22 თებერვლის კანონი №4222 – ვებგვერდი, 10.03.2011წ.  

საქართველოს 2015 წლის 11  დეკემბრის კანონი  №4622  - ვებგვერდი, 23.12.2015წ.
საქართველოს 2022 წლის 10 მაისის კანონი №1547 – ვებგვერდი, 24.05.2022წ.

    მუხლი 88

ლოცმანად ინიშნება საქართველოს მოქალაქე, რომელსაც აქვს სააგენტოს მიერ საერთაშორისო საზღვაო ორგანიზაციების მოთხოვნათა გათვალისწინებით, დადგენილი წესით გაცემული ლოცმანის სერტიფიკატი.

საქართველოს 2007 წლის 30 მარტის კანონი №4598-სსმI, №11, 10.04.2007წ., მუხ.102

საქართველოს 2008 წლის 27 ივნისის კანონი №69-სსმI, №12, 14.07.2008წ., მუხ.91

საქართველოს 2011 წლის 22 თებერვლის კანონი №4222 – ვებგვერდი, 10.03.2011წ.

    მუხლი 89

1. (ამოღებულია).

2. სავალდებულო სალოცმანო გაცილების რაიონებში აკრძალულია ნაოსნობა ლოცმანის გარეშე.

3. გემის კაპიტანს უფლება აქვს საჭიროების შემთხვევაში აიყვანოს გემზე ლოცმანი არასავალდებულო სალოცმანო გაცილების რაიონებში ნაოსნობისას. ამ შემთხვევაში გემის კაპიტანი უფლებას იტოვებს უარი განაცხადოს სალოცმანო მომსახურებაზე, როცა ამას მიზანშეწონილად მიიჩნევს.

საქართველოს 2007 წლის 30 მარტის კანონი №4598-სსმI, №11, 10.04.2007წ., მუხ.102

საქართველოს 2008 წლის 27 ივნისის კანონი №69-სსმI, №12, 14.07.2008წ., მუხ.91

    მუხლი 90

1. გემის გაცილებისას ლოცმანი ვალდებულია თვალყური ადევნოს ცვლილებებს ფარვატერზე, აგრეთვე სანაპირო სანავიგაციო ნიშნების მდგომარეობას და დაუყოვნებლივ აცნობოს ნავსადგურის კაპიტანს გასაცილებელ გემთან დაკავშირებული ყველა საზღვაო ინციდენტი და ყოველგვარი ცვლილება ფარვატერზე.

2. გემის გაცილებისას ლოცმანი ვალდებულია მიუთითოს გემის კაპიტანს ნაოსნობის წესების, სავალდებულო დადგენილებებისა და სხვა წესების დარღვევათა ფაქტების გამო, მოითხოვოს ამ დარღვევათა აღმოფხვრა და გემის კაპიტნის მიერ ამ მოთხოვნათა უგულებელყოფა დაუყოვნებლივ აცნობოს ნავსადგურის კაპიტანს, აუცილებლობის შემთხვევაში კი შეაჩეროს გემის მოძრაობა.

    მუხლი 91

სააგენტოს უფლება აქვს, შეზღუდოს გემის გასვლა ცუდ ამინდში (ცუდი ხედვისას, შტორმის, მიწისძვრისა და სხვა შემთხვევაში), აგრეთვე უსაფრთხო ნაოსნობისათვის არახელსაყრელი სხვა განსაკუთრებული პირობების დროს.

საქართველოს 2008 წლის 27 ივნისის კანონი №69-სსმI, №12, 14.07.2008წ., მუხ.91

საქართველოს 2008 წლის 27 ივნისის კანონი №69-სსმI, №12, 14.07.2008წ., მუხ.91

საქართველოს 2011 წლის 22 თებერვლის კანონი №4222 – ვებგვერდი, 10.03.2011წ.

    მუხლი 92

1. პასუხისმგებლობა გემის მიერ მომხდარი ავარიული საზღვაო შემთხვევისათვის ეკისრება გემის კაპიტანს, ხოლო თუ ეს მოხდა სამსახურებრივი მოვალეობის შესრულებისას ლოცმანის მიზეზით – სალოცმანო სამსახურსაც.

2. ლოცმანის მიერ მიყენებული ზიანის ანაზღაურება ხორციელდება სამოქალაქო პასუხისმგებლობის სავალდებულო დაზღვევით.

საქართველოს 2008 წლის 27 ივნისის კანონი №69-სსმI, №12, 14.07.2008წ., მუხ.91

    მუხლი 93

1. ლოცმანის გემზე გამოძახებისას სალოცმანო სამსახური ვალდებულია დაუყოვნებლივ გაგზავნოს იგი გემზე, რის შესახებაც აუწყებს გემის კაპიტანს. თუ რაიმე მიზეზით ლოცმანის გემზე დაუყოვნებლივ გაგზავნა შეუძლებელია, სალოცმანო სამსახური ვალდებულია შეატყობინოს ამის შესახებ გემის კაპიტანს და აცნობოს ლოცმანის გემზე გამოცხადების დრო.

2. გემზე სამსახურებრივი მოვალეობის შესრულებისას ლოცმანს შესაძლებელია ახლდეს პირი, რომელიც გადის ლოცმანის პროფესიის დაუფლებისათვის საჭირო მომზადებას (სტაჟიორი).

    მუხლი 94

გემის კაპიტანი ვალდებულია უზრუნველყოს ლოცმანისა და ლოცმან-სტაჟიორის დაუყოვნებლივ და უსაფრთხოდ მიღება, აგრეთვე გემის გაცილების მთელ პერიოდში უფასოდ უზრუნველყოს ისინი ცალკე მოსასვენებელი ოთახითა და კვებით ოფიცერთა შემადგენლობის მსგავსად.

საქართველოს 2015 წლის 11  დეკემბრის კანონი  №4622  - ვებგვერდი, 23.12.2015წ.

    მუხლი 95

1. გემზე ასვლისას ლოცმანი ვალდებულია გემის კაპიტანს წარუდგინოს ლოცმანის სერტიფიკატი და სალოცმანო ქვითარი.

2. გემის კაპიტანს უფლება არა აქვს გემზე მიიღოს ლოცმანი, რომელიც მას არ წარუდგენს ლოცმანის სერტიფიკატს და სალოცმანო ქვითარს.

3. გემის კაპიტანი ქვითარში აღნიშნავს სალოცმანო გაცილების დაწყებისა და დამთავრების ადგილსა და დროს, ტვირთისა და გემის ზუსტ მონაცემებს; აუცილებლობის შემთხვევაში შეაქვს შენიშვნები იმ გარემოებებთან დაკავშირებით, რომლებიც თან ახლავს სალოცმანო გაცილებას, რასაც ადასტურებს ხელის მოწერით.

საქართველოს 2007 წლის 30 მარტის კანონი №4598-სსმI, №11, 10.04.2007წ., მუხ.102

საქართველოს 2008 წლის 27 ივნისის კანონი №69-სსმI, №12, 14.07.2008წ., მუხ.91

    მუხლი 96

ლოცმანს უფლება არა აქვს კაპიტნის თანხმობის გარეშე მიატოვოს გემი ღუზის ჩაშვებამდე, უსაფრთხო ნავმისადგომთან ბაგირით დაბმამდე, ზღვაში გაყვანამდე ან შემცვლელი ლოცმანის მოსვლამდე.

    მუხლი 97

გემზე ლოცმანის ყოფნა არ ათავისუფლებს კაპიტანს გემის მართვის პასუხისმგებლობისაგან. განსაკუთრებულ შემთხვევაში გემის ხიდურის დატოვებისას იგი ვალდებულია ლოცმანთან დატოვოს პირი, რომელიც პასუხისმგებელია გემის მართვაზე კაპიტნის არყოფნის პერიოდში.

    მუხლი 98

1. თუ გემის კაპიტანი არ ითვალისწინებს ლოცმანის რეკომენდაციებს, ამ უკანასკნელს უფლება აქვს მესამე პირის თანდასწრებით უარი თქვას გემის შემდგომ გაცილებაზე და მოითხოვოს ჩაწერონ ეს სალოცმანო ქვითარში, ამასთან, მიუხედავად გემის გაცილებაზე ლოცმანის უარისა, ის ვალდებულია დარჩეს გემის ხიდურზე და მიაწოდოს კაპიტანს გემის უსაფრთხო ნაოსნობისათვის საჭირო მონაცემები. თუ კაპიტანი მოითხოვს სალოცმანო გაცილების განახლებას, ლოცმანი ვალდებულია გააგრძელოს გაცილება.

2. თუ კაპიტანს ეჭვი ეპარება ლოცმანის რეკომენდაციების სისწორეში, უფლება აქვს უარი თქვას მის მომსახურებაზე. ასეთ შემთხვევაში სავალდებულო სალოცმანო გაცილების რაიონში კაპიტანი შეძლებისდაგვარად აჩერებს გემის მოძრაობას გემზე ახალი ლოცმანის მიღებამდე.

    მუხლი 99. (ამოღებულია)

საქართველოს 2007 წლის 30 მარტის კანონი №4598-სსმI, №11, 10.04.2007წ., მუხ.102

    მუხლი 100

კაპიტანი, რომელიც გემზე ლოცმანის გამოძახებისა და ამ უკანასკნელის მისვლის შემდეგ უარს ამბობს სალოცმანო მომსახურებაზე, ვალდებულია მთლიანად გადაიხადოს სალოცმანო მომსახურების ფასი.

    მუხლი 101

1. სალოცმანო ქვითარში მცდარი მონაცემების შეტანისათვის კაპიტანი იხდის ჯარიმას სალოცმანო მომსახურების საფასურის ორმაგი ოდენობით. მასვე ეკისრება კანონით გათვალისწინებული პასუხისმგებლობა ამ მონაცემებით გამოწვეული შედეგებისათვის.

2. სალოცმანო ქვითარში აღნიშნული უნდა იყოს:

ა) გემის დასახელება;

ბ) გემის სახელმწიფოს დროშა;

გ) გემთმფლობელის დასახელება, მისი მისამართი;

დ) საერთო სარეგისტრო ტევადობა და წმინდა სარეგისტრო ტევადობა;

ე) დეტვეიტი (ტვირთამწეობა);

ვ) გემის საერთო სიგრძე, სიგანე და ბორტის სიმაღლე;

ზ) გემის წყალშიგი;

თ) ტვირთის დასახელება და რაოდენობა;

ი) შესრულებული სამუშაო.

    მუხლი 102

გემის კაპიტანი ვალდებულია გადაიხადოს განსაკუთრებული გასამრჯელო ორმაგი სალოცმანო განაკვეთის ოდენობით იმ შემთხვევაში, თუ ლოცმანი სალოცმანო გაცილების დაწყებამდე იძულებულია ორ საათზე მეტი დაჰყოს გემზე გემისა და აგენტის მიზეზით და არა დაუძლეველი ძალის (ფორს-მაჟორი) მოქმედების შედეგად.

    მუხლი 103

თუ სამსახურებრივი მოვალეობის შესრულებისას ლოცმანი (ლოცმანი და სტაჟიორი) გემით გასცდებიან მათი მომსახურების ზონის ფარგლებს, კაპიტანი ვალდებულია ლოცმანსა და სტაჟიორს აუნაზღაუროს უკან დასაბრუნებელი ხარჯები (მგზავრობა, სადღეღამისო ხარჯი, სასტუმროს ღირებულება) და სალოცმანო გაცილების გასამრჯელო ყოველი დღე(ღამისათვის.

    მუხლი 104. (ამოღებულია)

საქართველოს 2007 წლის 30 მარტის კანონი №4598-სსმI, №11, 10.04.2007წ., მუხ.102

 

თავი VII. ზღვაში ჩაძირული ქონება

საქართველოს 2012 წლის 22 ივნისის კანონი №6545 – ვებგვერდი, 04.07.2012წ.

    მუხლი 105

1. ამ თავის მიზნებისათვის ზღვაში ჩაძირულ ქონებად მიიჩნევა საქართველოს ტერიტორიულ ზღვაში ან ში წყლებში ჩაძირული, აგრეთვე მეჩხერ წყლებზე, კლდეებზე და სხვა ადგილებში გამორიყული გემი, მისი ნამსხვრევები, მოწყობილობანი, ტვირთი და სხვ ა. 

2. ზღვაში ჩაძირული ქონების ამოღება, გამოტანა ან განადგურება ხორციელდება ამ კოდექსის ა და საქართველოს სხვა საკანონმდებლო და კანონქვემდებარე ნორმატიული აქტების შესაბამისად.

3. ზღვაში ჩაძირულ ქონებად არ მიიჩნევა ის ქონება, რომელიც საქართველოს ნავსადგურში სატვირთო ოპერაციებისა და სანავსადგურო ინფრასტრუქტურაზე სარემონტო სამუშაოების განხორციელებისას შემთხვევით ჩაიძირა ნავსადგურის აკვატორიაში.

საქართველოს 2012 წლის 22 ივნისის კანონი №6545 – ვებგვერდი, 04.07.2012წ.

საქართველოს 2015 წლის 11  დეკემბრის კანონი  №4622  - ვებგვერდი, 23.12.2015წ.

    მუხლი 106

1. ქონების ზღვაში ჩაძირვის შემთხვევაში ზღვაში ჩაძირული ქონების მფლობელი ან/და მესაკუთრე ვალდებულია დაუყოვნებლივ აცნობოს ამის შესახებ საქართველოს უახლოესი საზღვაო ნავსადგურის სახელმწიფო ზედამხედველობისა და კონტროლის სამსახურის უფროსს − ნავსადგურის კაპიტანს.

2. გემთმფლობელის მოთხოვნის შემთხვევაში სააგენტო შესაბამის სახელმწიფო ორგანოებთან შეთანხმებით ადგენს ზღვაში ჩაძირული ქონების ამოღების ვადას და ითანხმებს მისი დაცვისა და ამოღების სამუშაოების წარმოების გეგმას. აღნიშნული ვადისა და გეგმის შესახებ სააგენტო ქონების მფლობელს ან/და მესაკუთრეს აცნობებს.

3. თუ ქონება საზღვაო ნავსადგურის აკვატორიაშია ჩაძირული, მისი ამოღების სამუშაოების ჩატარების შემთხვევაში ამ მუხლის მე-2 ნაწილით გათვალისწინებული გეგმა უნდა შეთანხმდეს ასევე შესაბამის სანავსადგურე ერთეულთან. სანავსადგურე ერთეულმა ხელი უნდა შეუწყოს აღნიშნული გეგმის ჩაძირული ქონების მფლობელის ან/და მესაკუთრის ხარჯით შესრულებას.

4. თუ ზღვაში ჩაძირული ქონება საფრთხეს უქმნის ადამიანის სიცოცხლეს ან/და ჯანმრთელობას, ხელს უშლის უსაფრთხო ნაოსნობას, საზღვაო რეწვას, ჰიდროტექნიკური, სამეცნიერო-კვლევითი, გარემოსდაცვითი, საზღვაო-სამაშველო ან/და სხვა, მსგავსი სამუშაოების წარმოებას ან/და შეიძლება გამოიწვიოს გარემოს დაბინძურება, ქონების მფლობელი ან/და მესაკუთრე ვალდებულია ამის შესახებ დაუყოვნებლივ აცნობოს საქართველოს უახლოესი საზღვაო ნავსადგურის სახელმწიფო ზედამხედველობისა და კონტროლის სამსახურის უფროსს − ნავსადგურის კაპიტანს და, მისი მოთხოვნის შესაბამისად, საკუთარი ხარჯით ამოიღოს ზღვაში ჩაძირული ქონება. ქონების ამოღების ვადა ნავსადგურის კაპიტანთან უნდა შეთანხმდეს.

5. საზღვაო ნავსადგურის აკვატორიაში ჩაძირული ქონების შესაბამისი სანავსადგურე ერთეულის მიერ ამოღებისას, თუ არსებობს ამ მუხლის მე-4 ნაწილით გათვალისწინებული გარემოება, აგრეთვე თუ ეს ქონება აფერხებს ნავსადგურის აკვატორიაში კომერციულ საქმიანობას ან მან შეიძლება შეაფერხოს ასეთი საქმიანობა, მიუხედავად იმისა, აღნიშნული ქონება სახელმწიფო საკუთრებაშია თუ არა, სანავსადგურე ერთეული ვალდებულია სააგენტოსთან შეთანხმებით, საკუთარი ხარჯით ამოიღოს ქონება. ამასთანავე, სანავსადგურე ერთეულს უფლება აქვს, გაწეული ხარჯი ამოღებული ქონების რეალიზაციით აანაზღაუროს.

6. საქართველოს სანავსადგურე ერთეულში სატვირთო ოპერაციებისა და სანავსადგურე ინფრასტრუქტურის სარემონტო სამუშაოების განხორციელებისას ზღვაში შემთხვევით ჩაძირული ქონების ამოღებასა და რეალიზაციას ახორციელებს უშუალოდ სანავსადგურე ერთეული საკუთარი ხარჯით.

7. თუ სანავსადგურე ერთეულის მიერ სახელმწიფო საკუთრებაში არსებული ზღვაში ჩაძირული ქონების ამოღებისას ამ ქონების რეალიზაციის ფასი სრულად დაფარავს მისი ამოღების ხარჯებს და რეალიზაციის შედეგად თანხა დარჩება, სანავსადგურე ერთეული ვალდებულია ეს თანხა საქართველოს სახელმწიფო ბიუჯეტში გადარიცხოს. ამ მუხლით გათვალისწინებული ქონების რეალიზაციის შემთხვევაში სანავსადგურე ერთეული ვალდებულია სააგენტოს წარუდგინოს აღნიშნული ქონების რეალიზაციის შესახებ ინფორმაცია და შესაბამისი დოკუმენტაცია.

8. საქართველოს სახელმწიფოს, როგორც ზღვაში ჩაძირული ქონების მესაკუთრეს, მის ამოღებასთან/რეალიზაციასთან დაკავშირებით ზღვაში ჩაძირული ქონების ამოღების ხარჯების ანაზღაურების ვალდებულება არ წარმოეშობა არცერთი პირის მიმართ. ეს ნორმა არ ვრცელდება იმ შემთხვევაზე, როდესაც საქართველოს სახელმწიფო თავად არის ზღვაში ჩაძირული ქონების ამოღების ინიციატორი.

საქართველოს 2008 წლის 27 ივნისის კანონი №69-სსმI, №12, 14.07.2008წ., მუხ.91

საქართველოს 2011 წლის 22 თებერვლის კანონი №4222 – ვებგვერდი, 10.03.2011წ.

საქართველოს 2012 წლის 22 ივნისის კანონი №6545 – ვებგვერდი, 04.07.2012წ.

საქართველოს 2015 წლის 11  დეკემბრის კანონი  №4622  - ვებგვერდი, 23.12.2015წ.
საქართველოს 2022 წლის 10 მაისის კანონი №1547 – ვებგვერდი, 24.05.2022წ.

    მუხლი 107

1. თუ ზღვაში ჩაძირული ქონების მფლობელი ან/და მესაკუთრე უცნობია, სააგენტო მისი მფლობელის ან/და მესაკუთრის მოსაძიებლად საჯაროდ აქვეყნებს ინფორმაციას ზღვაში ჩაძირული ქონების ამოღების გონივრული ვადის მითითებით.

2. ამ მუხლის პირველი ნაწილის მიზნებიდან გამომდინარე, თუ ზღვაში ჩაძირული ქონება გემია, მისი მფლობელის ან/და მესაკუთრის თაობაზე ინფორმაციის არარსებობის შემთხვევაში სააგენტო ზღვაში ჩაძირული ქონების მფლობელის ან/და მესაკუთრის მოსაძიებლად აღნიშნული გემის დროშის სახელმწიფოსათვის გადასაცემ შეტყობინებას ქონების ამოღების გონივრული ვადის მითითებით უგზავნის საქართველოს საგარეო საქმეთა სამინისტროს ან, გარემოებათა გათვალისწინებით, ასეთი შეტყობინების გადასაცემად პირდაპირ შესაბამისი სახელმწიფოს კომპეტენტურ ორგანოს უკავშირდება.

3. თუ ზღვაში ჩაძირული ქონების ამოღება ამ მუხლის პირველი და მე-2 ნაწილებით განსაზღვრულ ვადაში არ განხორციელდა, სააგენტო უფლებამოსილია უზრუნველყოს ქონების ამოღება ან, ამ თავით დადგენილი წესით, ამ კოდექსის 108-ე მუხლით გათვალისწინებული ვადის მიუხედავად, განახორციელოს მისი რეალიზაცია, ხოლო აუცილებლობის შემთხვევაში − მიიღოს ზომები ქონების გასანადგურებლად.

საქართველოს 2008 წლის 27 ივნისის კანონი №69-სსმI, №12, 14.07.2008წ., მუხ.91

საქართველოს 2011 წლის 22 თებერვლის კანონი №4222 – ვებგვერდი, 10.03.2011წ.

საქართველოს 2012 წლის 22 ივნისის კანონი №6545 – ვებგვერდი, 04.07.2012წ.  

საქართველოს 2015 წლის 11  დეკემბრის კანონი  №4622  - ვებგვერდი, 23.12.2015წ.

     მუხლი 108

1. ზღვაში ჩაძირული ქონების მფლობელი ან/და მესაკუთრე უფლებამოსილია ამოიღოს ჩაძირული ქონება მისი ჩაძირვიდან 2 წლის ვადაში ან გამოითხოვოს ამოღებული ქონება მისი ჩაძირვიდან 2 წლის ვადაში. ამასთანავე, იგი ვალდებულია სააგენტოს ან სანავსადგურე ერთეულს აუნაზღაუროს აღნიშნული ქონების ზღვაში ჩაძირვით მიყენებული ზიანი და მისი ამოღების ხარჯები.

2. ამ მუხლის პირველი ნაწილით გათვალისწინებული ვადის ამოწურვის შემდეგ შესაბამისი ქონება სახელმწიფო საკუთრება ხდება.

3. თუ სანავსადგურე ერთეულმა ან სააგენტომ ამოღებული ქონების რეალიზაცია იმის გამო განახორციელა, რომ მისი შენახვა შესაძლებელი ან/და მიზანშეწონილი არ იყო, ზღვაში ჩაძირული ქონების მფლობელს ან/და მესაკუთრეს უბრუნდება ამ ქონების რეალიზაციით მიღებული თანხა, იმ ხარჯების გამოკლებით, რომლებიც სანავსადგურე ერთეულმა ან სააგენტომ გასწია, და იმ ზიანის თანხის გამოკლებით, რომელიც სანავსადგურე ერთეულს ან სააგენტოს მიადგა აღნიშნული ქონების ამოღების, შენახვისა და რეალიზაციის დროს.

4. ზღვაში ჩაძირულ ქონებაზე ან ამოღებულ ქონებაზე უარის თქმა ქონების მფლობელს ან/და მესაკუთრეს არ ათავისუფლებს სახელმწიფოსთვის ან/და სანავსადგურე ერთეულისთვის გაწეული ხარჯებისა და მიყენებული ზიანის ანაზღაურების ვალდებულების შესრულებისგან.

საქართველოს 2008 წლის 27 ივნისის კანონი №69-სსმI, №12, 14.07.2008წ., მუხ.91

საქართველოს 2011 წლის 22 თებერვლის კანონი №4222 – ვებგვერდი, 10.03.2011წ.

საქართველოს 2012 წლის 22 ივნისის კანონი №6545 – ვებგვერდი, 04.07.2012წ.  

საქართველოს 2015 წლის 11  დეკემბრის კანონი  №4622  - ვებგვერდი, 23.12.2015წ.
საქართველოს 2022 წლის 10 მაისის კანონი №1547 – ვებგვერდი, 24.05.2022წ.

     მუხლი 109

თუ ნავსადგურის აკვატორიაში ჩაძირული ქონება საფრთხეს უქმნის ადამიანის სიცოცხლეს ან/და ჯანმრთელობას, ხელს უშლის უსაფრთხო ნაოსნობას ან/და შეიძლება გამოიწვიოს გარემოს დაბინძურება, ან/და ჩაძირული ქონება მის მფლობელს ან/და მესაკუთრეს დადგენილ ვადაში არ ამოაქვს, სანავსადგურე ერთეული ვალდებულია სააგენტოს მითითებით დაუყოვნებლივ ამოიღოს ეს ქონება, ხოლო აუცილებლობის შემთხვევაში – მიიღოს ზომები მის გასანადგურებლად ან სხვაგვარად მოსაცილებლად.

საქართველოს 2008 წლის 27 ივნისის კანონი №69-სსმI, №12, 14.07.2008წ., მუხ.91

საქართველოს 2011 წლის 22 თებერვლის კანონი №4222 – ვებგვერდი, 10.03.2011წ.

საქართველოს 2012 წლის 22 ივნისის კანონი №6545 – ვებგვერდი, 04.07.2012წ.  

საქართველოს 2015 წლის 11  დეკემბრის კანონი  №4622  - ვებგვერდი, 23.12.2015წ.
საქართველოს 2022 წლის 10 მაისის კანონი №1547 – ვებგვერდი, 24.05.2022წ.

     მუხლი 110

სააგენტოს უფლება აქვს, სანავსადგურე ერთეულის შუამდგომლობის საფუძველზე ან მის გარეშე აუკრძალოს ზღვაში ჩაძირული ქონების მფლობელს ან/და მესაკუთრეს მისი ამოღება ქონების მფლობელის ან/და მესაკუთრის ან/და მის მიერ შერჩეული გემთამწე ორგანიზაციის კუთვნილი საშუალებებით, თუ ამ საშუალებებით სამუშაოთა წარმოება ან/და მათი წარმოების ტექნოლოგია საფრთხეს უქმნის ადამიანის სიცოცხლეს ან/და ჯანმრთელობას, ხელს უშლის უსაფრთხო ნაოსნობას ან/და შეიძლება გამოიწვიოს გარემოს დაბინძურება. ამ შემთხვევაში სააგენტო უფლებამოსილია ზღვაში ჩაძირული ქონება მისი მფლობელის ან/და მესაკუთრის ხარჯით ამოიღოს ან აღნიშნული ქონების მფლობელს ან/და მესაკუთრეს სათანადო საშუალებებისა და ტექნოლოგიის გამოყენება მოსთხოვოს.

საქართველოს 2007 წლის 30 მარტის კანონი №4598-სსმI, №11, 10.04.2007წ., მუხ.102

საქართველოს 2011 წლის 22 თებერვლის კანონი №4222 – ვებგვერდი, 10.03.2011წ.

საქართველოს 2012 წლის 22 ივნისის კანონი №6545 – ვებგვერდი, 04.07.2012წ.

საქართველოს 2015 წლის 11  დეკემბრის კანონი  №4622  - ვებგვერდი, 23.12.2015წ.
საქართველოს 2022 წლის 10 მაისის კანონი №1547 – ვებგვერდი, 24.05.2022წ.

    მუხლი 111

ზღვაში ჩაძირული სამხედრო ქონების ამოღებას, განადგურებას ან/და მოცილებას სააგენტოსთან შეთანხმებით ახორციელებს საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს სისტემაში შემავალი უფლებამოსილი ორგანო.         

საქართველოს 2012 წლის 22 ივნისის კანონი №6545 – ვებგვერდი, 04.07.2012წ.

    მუხლი 112

შემთხვევით ამოღებული ზღვაში ჩაძირული ქონება სააგენტოს უნდა გადაეცეს.

საქართველოს 2012 წლის 22 ივნისის კანონი №6545 – ვებგვერდი, 04.07.2012წ.

    მუხლი 113

1. ზღვაში ჩაძირული ქონების მფლობელი ან/და მესაკუთრე კარგავს უფლებას ქონებაზე, თუ მას ამ კოდექსით დადგენილ ვადაში არ ამოიღებს ან არ გამოითხოვს ამ კოდექსის 108-ე მუხლის პირველი ნაწილით განსაზღვრული ვადისა და პირობების დაცვით.

2. სახელმწიფო საკუთრებაში არსებული ზღვაში ჩაძირული ქონების ამოღებას ახორციელებს „ლიცენზიებისა და ნებართვების შესახებ“ საქართველოს კანონით გათვალისწინებული საქართველოს ტერიტორიულ ზღვასა და შიგა წყლებში ჩაძირული სახელმწიფო საკუთრებაში არსებული ჯართისა და ფერადი ლითონის ამოღების ლიცენზიის მფლობელი, გარდა იმ შემთხვევისა, როდესაც სახელმწიფო საკუთრებაში არსებული ზღვაში ჩაძირული ქონების ამოღებას ამ კოდექსის შესაბამისად სააგენტო ან სანავსადგურე ერთეული ახორციელებს.

საქართველოს 2012 წლის 22 ივნისის კანონი №6545 – ვებგვერდი, 04.07.2012წ.

საქართველოს 2015 წლის 11  დეკემბრის კანონი  №4622  - ვებგვერდი, 23.12.2015წ.
საქართველოს 2022 წლის 10 მაისის კანონი №1547 – ვებგვერდი, 24.05.2022წ.

 

თავი VIII. ხელშეკრულება ტვირთის საზღვაო გადაზიდვის შესახებ

    მუხლი 114

1. ხელშეკრულება ტვირთის საზღვაო გადაზიდვის შესახებ არის წერილობითი ხელშეკრულება, რომლის თანახმად ტვირთის გადამზიდავი ან გამფრახტველი ვალდებულებას იღებს გადაზიდოს ტვირთი და ჩააბაროს იგი მიმღებს, ხოლო გამგზავნი ან დამფრახტველი კისრულობს გადაიხადოს გადაზიდვის ღირებულება (ფრახტი).

2. დამფრახტველად და გამფრახტველად მიიჩნევიან პირები, რომლებიც გემის დაფრახტვის შესახებ დებენ წერილობით ხელშეკრულებას (ჩარტერი).

3. გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის „ტვირთის საზღვაო გადაზიდვის შესახებ“ კონვენციის 31-ე მუხლის მე-4 პუნქტის შესაბამისად საქართველოში მოქმედებს კონვენციები: „კონოსამენტის ზოგიერთი წესის უნიფიკაციის შესახებ“ 1924 წლის საერთაშორისო კონვენცია („ჰააგა-ვიზ ბის წესები“) და „ტვირთის საზღვაო გადაზიდვის შესახებ“ გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის 1978 წლის კონვენცია („ჰამბურგის წესები“).

    მუხლი 115

1. ჩარტერში ძირითადი რეკვიზიტების სახით აღნიშნული უნდა იყოს:

ა) მხარეების დასახელება;

ბ) გემის დასახელება;

გ) ტვირთის დასახელება;

დ) დატვირთვისა და დანიშნულების ნავსადგურები (გემის მოძრაობის მიმართულება);

ე) გადაზიდვის ღირებულება (ფრახტი);

 ვ) მხარეთა ძირითადი მოვალეობანი და გადაზიდვის პირობები.

2. მხარეთა შეთანხმების საფუძველზე ჩარტერში შეიძლება შეიტანონ სხვა დამატებითი პირობები.

3. ჩარტერს ხელს აწერენ გამფრახტველი და დამფრახტველი ან მათი უფლებამოსილი წარმომადგენლები.

    მუხლი 116

1. ტვირთის მიღება, შემოტანა ან გატანა შეიძლება აკრძალოს სააგენტომ მხოლოდ ამ მუხლის მე-3 ნაწილით გათვალისწინებულ შემთხვევებში. იგი ამას დაუყოვნებლივ აცნობებს საქართველოს ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების მინისტრს და სხვა დაინტერესებულ პირებს.

2. გადასაზიდად ტვირთის მიღების აკრძალვა, დროებით შეჩერება ან შეზღუდვა შეიძლება შემოღებულ იქნეს გარკვეული მიმართულებით კონკრეტული ნავსადგურიდან ან კონკრეტულ ნავსადგურამდე გადაზიდვისას. ამას სააგენტო დაუყოვნებლივ აცნობებს ტვირთის გამგზავნსა და შესაბამის უწყებებს.

3. სტიქიური მოვლენების, მარცხისა და ავარიის, ასევე კარანტინის გამოცხადების შემთხვევაში, როდესაც შეწყვეტილია მოძრაობა, ნავსადგურის კაპიტნის განკარგულებით შეიძლება დროებით შეჩერდეს ან/და შეიზღუდოს ტვირთის მიღება, რაც დაუყოვნებლივ ეცნობება სააგენტოს, რომელიც განსაზღვრავს ტვირთის მიღების დროებით შეჩერების ან/და შეზღუდვის ვადებს და აქვეყნებს „ზღვაოსანთა უწყებებში“.

საქართველოს 2007 წლის 30 მარტის კანონი №4598-სსმI, №11, 10.04.2007წ., მუხ.102

საქართველოს 2008 წლის 23 დეკემბრის კანონი №851-სსმI, №40, 29.12.2008წ., მუხ.277

საქართველოს 2010 წლის 26 ოქტომბრის კანონი №3750-სსმI, №62,05.11.2010წ., მუხ.390

საქართველოს 2011 წლის 22 თებერვლის კანონი №4222 – ვებგვერდი, 10.03.2011წ.

    მუხლი 117

ამ თავში აღნიშნული წესები გამოიყენება ყველა იმ შემთხვევაში, თუ მხარეთა შორის დადებულ ტვირთის საზღვაო გადაზიდვის ხელშეკრულებით სხვა რამ არ არის გათვალისწინებული.

    მუხლი 118

1. სამართლებრივი ურთიერთობები ტვირთის გადამზიდავსა და მიმღებს შორის განისაზღვრება კონოსამენტით ან საზღვაო ზედნადებით.

2. ტვირთის საზღვაო გადაზიდვის შესახებ ხელშეკრულების პირობები, რომლებიც ჩამოყალიბებულია კონოსამენტში ან საზღვაო ზედნადებში, აუცილებელია შეასრულოს ტვირთის მიმღებმა, თუ კონოსამენტში ან საზღვაო ზედნადებში მითითებულია საზღვაო გადაზიდვის ხელშეკრულება, რომელშიც ეს პირობებია ჩამოყალიბებული.

    მუხლი 119

კონოსამენტი არის ტვირთის განმკარგავი დოკუმენტი, რომელიც ადასტურებს საზღვაო გადაზიდვის ხელშეკრულებას და გადამზიდავის მიერ ტვირთის მიღებას ან დატვირთვას. კონოსამენტის წარდგენისას გადამზიდავი ვალდებულია გასცეს ტვირთი.

    მუხლი 120

 1. ტვირთის გემზე მიღების შემდეგ გადამზიდავი ვალდებულია ტვირთის გამგზავნის მოთხოვნით გადასცეს მას კონოსამენტი (ან საზღვაო ზედნადები), რომელიც ადასტურებს, რომ გადამზიდავმა მიიღო კონოსამენტში მითითებული ტვირთი.

2. ტვირთის გადამზიდავს შეუძლია კონოსამენტის ან საზღვაო ზედნადების ნაცვლად გასცეს სხვა საბუთი, რომელიც ადასტურებს გადასაზიდად ტვირთის მიღებას. ასეთი საბუთი წარმოადგენს გადამზიდავის მიერ ტვირთის მიღებისა (როგორც ეს საბუთშია აღწერილი) და საზღვაო გადაზიდვის ხელშეკრულების უპირველეს დოკუმენტს.

3. კონოსამენტის შედგენა ხდება ტვირთის გამგზავნის მიერ ხელმოწერილი საბუთის საფუძველზე, რომელიც უნდა შეიცავდეს კოდექსის 121-ე მუხლის „ა“ - „კ“ ქვეპუნქტებში აღნიშნულ მონაცემებს.

4. ტვირთის გამგზავნი პასუხს აგებს გადამზიდავის წინაშე საბუთში არასწორი, არაზუსტი ან არასრული მონაცემების შეტანით გამოწვეულ შედეგებზე.

    მუხლი 121

კონოსამენტში აღნიშნული უნდა იყოს:

ა) ტვირთის საერთო მახასიათებლები, ტვირთის იდენტიფიკაციისათვის აუცილებელი ძირითადი მარკები, ტვირთის სახიფათო ან განსაკუთრებული თვისებების პირდაპირი მითითება, ადგილებისა ან საგნების და ტვირთის წონა ან რაოდენობა. ამასთან, ყველა მონაცემი მითითებული უნდა იყოს ტვირთის გამგზავნის მიერ წარმოდგენილი სახით;

ბ) ტვირთის გარეგნული სახე;

გ) ტვირთის გადამზიდავის დასახელება და მისი ძირითადი საწარმოს მისამართი;

დ) ტვირთის გამგზავნის დასახელება;

ე) ტვირთის მიმღების დასახელება (სახელობითი კონოსამენტი), ტვირთის გაცემა დასახელებული პირის ბრძანებით (საორდერო კონოსამენტი) ან ტვირთის გაცემა კონოსამენტის წარდგენაზე (კონოსამენტი წარმდგენზე).

ვ) დატვირთვის ნავსადგური ტვირთის საზღვაო გადაზიდვის ხელშეკრულების თანახმად და გადამზიდავის მიერ ტვირთის გემზე მიღების თარიღი;

ზ) გადმოტვირთვის ნავსადგური ტვირთის საზღვაო გადაზიდვის ხელშეკრულების თანახმად;

თ) კონოსამენტის დედნების რაოდენობა, თუ ის ერთზე მეტია;

ი) მითითება იმის შესახებ, გადაზიდვა რეგულირდება „კონოსამენტის ზოგიერთი წესის უნიფიკაციის შესახებ“ 1924 წლის საერთაშორისო კონვენციით“ („ჰააგა-ვიზბის წესები“), თუ „ტვირთის საზღვაო გადაზიდვის შესახებ გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის 1978 წლის კონვენციით („ჰა მბურგის წესები“).

კ) გარკვეულ შემთხვევაში მითითება იმის შესახებ, რომ ტვირთი უნდა განლაგდეს ან შეიძლება განლაგდეს გემბანზე;

ლ) ფრახტის ის ოდენობა, რომელიც უნდა გადაიხადოს ტვირთის მიმღებმა ან მის მიერ ფრახტის გადახდასთან დაკავშირებული სხვა მითითება;

მ) კონოსამენტის გაცემის ადგილი და თარიღი;

ნ) ტვირთის გადამზიდავის ან მისი სახელით მოქმედი პირის ხელმოწერა.

    მუხლი 122

გადამზიდავი ვალდებულია ტვირთის გამგზავნს გადასცეს ერთი და იმავე კონოსამენტის რამდენიმე ეგზემპლარი. თითოეულ მათგანში აღინიშნება კონოსამენტების საერთო რაოდენობა. კონოსამენტის ერთ-ერთი დედნით ტვირთის გაცემის შემდეგ ყველა სხვა ეგზემპლარი ბათილია.

    მუხლი 123

კონოსამენტის გადაცემა ხდება შემდეგი წესების დაცვით:

ა) სახელობითი კონოსამენტი შეიძლება გადაეცეს სახელობითი გადასაცემი წარწერით ან სხვა რომელიმე ფორმით, რომელიც შეესაბამება სასესხო მოთხოვნის გადაცემისათვის დადგენილ წესს;

ბ) საორდერო კონოსამენტი შეიძლება გადაეცეს სახელობითი ან საბლანკო გადასაცემი წარწერით;

გ) კონოსამენტი წარმდგენზე გადაიცემა ჩვეულებრივად.

    მუხლი 124

1. ტვირთის გამგზავნს უფლება აქვს მოითხოვოს:

ა) ნავსადგურიდან გემის გასვლამდე ტვირთის უკან დაბრუნება;

ბ) ტვირთის გაცემა შუალედურ ნავსადგურში;

გ) გაცემა იმ პირზე, რომელიც არ არის მითითებული კონოსამენტში, იმ პირობით, რომ იგი წარმოადგენს ტვირთის გამგზავნისათვის გაცემული კონოსამენტების ყველა ეგზემპლარს და დაიცავს საზღვაო გადაზიდვაზე უარის თქმის შესახებ ამ კოდექსის ყველა დებულებას ან წარმოადგენს შესაბამის უზრუნველყოფას.

2. ასეთივე უფლებით სარგებლობს კონოსამენტის კანონიერ საფუძველზე მქონე ნებისმიერი პირი, რომელიც ფლობს კონოსამენტის ყველა ეგზემპლარს ან საზღვაო ზედნადებს.

    მუხლი 125

1. ტვირთი, რომლის დაკარგვის, დანაკლისისა თუ დაზიანების გარეშე გადაზიდვა აუცილებლად მოითხოვს ტარასა და შეფუთვას, უნდა მოთავსდეს სათანადოდ გაწყობილ ტარაში და კარგად შეიფუთოს, რათა გადაზიდვისა და გადატვირთვის დროს უზრუნველყოფილ იქნეს მისი დაუზიანებლად და სრულად შენახვა.

2. ყოველ ერთეულ სატვირთო ადგილს უნდა გაუკეთდეს საზღვაო გადაზიდვის წესების შესაბამისი სრული და მკაფიო მარკირება.

    მუხლი 126

1. გადამზიდავი ვალდებულია წინასწარ, რეისის დაწყებამდე, გემი:

ა) მოიყვანოს სანაოსნო მდგომარეობაში;

ბ) უზრუნველყოს მისი ტექნიკური მზადყოფნა ზღვაოსნობისათვის;

გ) სათანადოდ აღჭურვოს და მოამარაგოს;

დ) დააკომპლექტოს ეკიპაჟით;

ე) მოაწესრიგოს ტრიუმები და ყველა სხვა სათავსო, რომლითაც ხდება ტვირთის გადაზიდვა, რათა უზრუნველყოფილ იქნეს ტვირთის სათანადოდ მიღება, გადაზიდვა და შენახვა.

2. გადამზიდავი პასუხს არ აგებს გემის არასანაოსნო მდგომარეობაზე, თუ დაამტკიცებს, რომ ეს გამოწვეულია ნაკლოვანებებით, რომელთა გამოვლენაც, გამოჩენილი სათანადო მზრუნველობის მიუხედავად, შეუძლებელი იყო (ფარული დეფექტები).

3. მხარეების შეთანხმება, რომელიც ეწინააღმდეგება ამ მუხლის პირველ ნაწილს, ბათილია.

    მუხლი 127

ტვირთის გამგზავნი ვალდებულია გადამზიდავს დროულად გადასცეს ტვირთთან დაკავშირებული ყველა საბუთი ნავსადგურის, სანიტარიული და სხვა ადმინისტრაციული წესების, აგრეთვე საქართველოს საბაჟო კანონმდებლობის მოთხოვნათა შესაბამისად. ტვირთის გამგზავნი პასუხისმგებელია გადამზიდავის წინაშე მისთვის აღნიშნული საბუთების დაგვიანებით გადაცემით, არასწორად ან არასრულად შედგენით გამოწვეული ზიანისათვის.

საქართველოს 2010 წლის 12 ნოემბრის კანონი №3806-სსმI, №66,03.12.2010წ., მუხ.414

საქართველოს 2012 წლის 27 მარტის კანონი №5961 – ვებგვერდი, 12.04.2012წ.

საქართველოს 2019 წლის 28 ივნისის  კანონი  №4923  - ვებგვერდი, 04.07.2019წ.

    მუხლი 128

ტვირთის გადასაზიდად ადრე შერჩეული გემის ნაცვლად სხვა გემზე დატვირთვა შეიძლება მხოლოდ გამგზავნის ან დამფრახტველის თანხმობით, გარდა იმ შემთხვევებისა, როდესაც გადატვირთვა გამოწვეულია გემის დატვირთვის დაწყების შემდეგ წარმოქმნილი ტექნიკური აუცილებლობით.

    მუხლი 129

გემზე ტვირთი ლაგდება გემის კაპიტნის შეხედულებისამებრ. ამასთან, დაუშვებელია ტვირთის გემბანზე მოთავსება გამგზავნის წერილობითი თანხმობის გარეშე. გამონაკლისს წარმოადგენს ტვირთი, რომლის გემბანზე დატვირთვაც დაშვებულია მოქმედი წესებითა და ჩვევებით. გადამზიდავი პასუხისმგებელია გემზე ტვირთის სწორად განლაგების, დამაგრებისა და სეპარაციისათვის. გადამზიდავის განკარგულებები დატვირთვის, დამაგრებისა და სეპარაციის შესახებ სავალდებულოა შესასრულებლად ყველა ფიზიკური და იურიდიული პირისათვის, რომლებიც აწარმოებენ სატვირთო სამუშაოებს.

    მუხლი 130

ტვირთი შეიძლება გადაიზიდოს გამგზავნის მიერ დალუქული ლიხტერით, გემის ცალკე სათავსოთი ან კონტეინერით.

    მუხლი 131

დრო, რომლის განმავლობაშიც უნდა მოხდეს გემის დატვირთვა ან გადმოტვირთვა (სტალიური დრო), განისაზღვრება მხარეთა შეთანხმებით, ხოლო ამ შეთანხმების არარსებობისას – გემის დატვირთვისა და გადმოტვირთვის ნორმებით, რომლებიც სანავსადგურე ერთეულშია მიღებული.

საქართველოს 2022 წლის 10 მაისის კანონი №1547 – ვებგვერდი, 24.05.2022წ.

    მუხლი 132

1. მხარეების შეთანხმებით შეიძლება დადგინდეს გემის დატვირთვა-გადმოტვირთვისა და სატვირთო სამუშაოების დამთავრებისათვის განსაზღვრული დროის გასვლის შემდეგ დამატებითი დრო (კონტრსტალიური დრო) და კონტრსტალიური დროის განმავლობაში ტვირთის გადამზიდავისათვის გემის მოცდენის გამო საფასურის ოდენობა (დემერეჯი), აგრეთვე ჯილდო (დისპაჩი) სტალიური დროის გასვლამდე გემის დატვირთვა - გადმოტვირთვის დამთავრებისათვის.

2. თუ მხარეთა შეთანხმება არ არსებობს, კონტრსტალიური დროის ხანგრძლივობა და გადამზიდავის მიერ გემის მოცდენის საფასურის ოდენობა, აგრეთვე ტვირთის ვადამდე დატვირთვა-გადმოტვირთვის გამო დამფრახტავისთვის ან გამგზავნისთვის გადასახდელი ჯილდოს ოდენობა განისაზღვრება იმ ვადისა და განაკვეთების შესაბამისად, რომლებიც, ჩვეულებრივ, მიღებულია შესაბამის სანავსადგურე ერთეულში.

3. განაკვეთების უქონლობის შემთხვევაში გემის მოცდენის საფასურის ოდენობა განისაზღვრება გემისა და ეკიპაჟის შენახვის ხარჯებით, ხოლო ჯილდო დატვირთვა-გადმოტვირთვის ვადამდე დამთავრებისათვის განისაზღვრება გემის მოცდენისათვის გადასახდელი თანხის ნახევრით.

საქართველოს 2022 წლის 10 მაისის კანონი №1547 – ვებგვერდი, 24.05.2022წ.

    მუხლი 133

გემის დატვირთვისას კონტრსტალიური დროის გასვლის შემდეგ გადამზიდავს უფლება აქვს შემდგომი დაყოვნებისას მოითხოვოს მიყენებული ზიანის ანაზღაურება და გაგზავნოს გემი ნაოსნობაში, თუნდაც გემზე მთლიანად არ იყოს ატანილი წინასწარ განსაზღვრული ტვირთი გადამზიდავისგან დამოუკიდებელ მიზეზთა გამო. ამ შემთხვევაში გადამზიდავს აქვს სრული ფრახტის მიღების უფლება.

    მუხლი 134

1. თუ გამგზავნის მიერ გემი მთლიანადაა დაქირავებული, გემის კაპიტანს სტალიური და კონტრსტალიური დროის გასვლამდე უფლება არა აქვს უარი თქვას მიტანილი ტვირთის მიღებაზე, თუ მხარეებს შორის არსებობდა ამის შესახებ შეთანხმება, იმ შემთხვევაშიც კი, როცა ტვირთის მიღებას და დაწყობას შეიძლება დასჭირდეს გემის დადგენილ დროზე მეტი ხნით მოცდენა.

2. კონტრსტალიური დროის გასვლის შემდეგ გემის მოცდენის ყოველ დღეზე გამგზავნი ვალდებულია გადამზიდავს აუნაზღაუროს მიყენებული ზიანი.

3. თუ ტვირთის გადასაზიდად გემის მხოლოდ გარკვეული ნაწილია გამოყოფილი, სტალიური (ან სტალიური და კონტრსტალიური) დროის გასვლამდე გემის კაპიტანს უფლება აქვს უარი თქვას დაგვიანებით მიტანილი ტვირთის მიღებაზე, თუ ტვირთის დაწყობა გამოიწვევს გემის დამატებით დაყოვნებას, რითაც ზიანი მიადგება დანარჩენ ტვირთს. ამასთან, გადამზიდავი ინარჩუნებს ფრახტის სრულად მიღების უფლებას.

    მუხლი 135

თუ ტვირთის გადასაზიდად განკუთვნილია გემი მთლიანად ან ნაწილობრივ, ან გემის გარკვეული სათავსოები, ტვირთის გამგზავნს შეუძლია მოითხოვოს გემიდან ან სათავსოებიდან გარეშე ტვირთის ამოღება გაგზავნის ნავსადგურში, ხოლო თუ გემი მთლიანადაა დაქირავებული – ნებისმიერ ნავსადგურში შესვლისას. თუ გარეშე ტვირთი დროულად არ იქნა ამოღებული გემიდან, გამგზავნს უფლება აქვს მოითხოვოს ფრახტის შესაბამისი შემცირება, აგრეთვე მიყენებული ზიანის ანაზღაურება.

    მუხლი 136

1. თუ ადვილად აალებადი, ფეთქებადი ან სხვა სახიფათო ტვირთი ჩაბარებულია არასწორი დასახელებით და მიღებისას გადამზიდავს არ შეეძლო გარეგანი დათვალიერებით ტვირთის თვისებების გარკვევა, მას უფლება აქვს, ვითარების გათვალისწინებით, ნებისმიერ დროს გადმოტვირთოს, გაანადგუროს ან გააუვნებელყოს იგი ტვირთის გამგზავნისათვის ზიანის აუნაზღაურებლად.

2. ტვირთის გამგზავნი პასუხს აგებს ყველა ზიანისათვის, რომელიც მან მიაყენა გადამზიდავს ან მესამე პირს ადვილად აალებადი, ფეთქებადი ან სხვა სახიფათო ტვირთის გადაზიდვით. ასეთ შემთხვევაში ფრახტის უკან დაბრუნება არ ხდება, ხოლო თუ ტვირთის გაგზავნისას ფრახტი გადახდილი არ არის, გადამზიდავს უფლება აქვს მთლიანად გადაახდევინოს იგი.

    მუხლი 137

თუ კოდექსის 136-ე მუხლში დასახელებული ტვირთი გემზე მიღებულია გადამზიდავის თანხმობით და საშიშროებას უქმნის გემს, მასზე მყოფ ადამიანებსა და ტვირთს, გადამზიდავს უფლება აქვს იმოქმედოს კოდექსის 136 - ე მუხლის პირველი ნაწილის შესაბამისად. ამ შემთხვევაში ტვირთის გამგზავნი პასუხს არ აგებს გადამზიდავის წინაშე ამ ტვირთის გადაზიდვის შედეგად მიყენებული ზიანისათვის, გარდა საერთო ავარიის შემთხვევისა. გადამზიდავს უფლება აქვს მოითხოვოს ფრახტის ის რაოდენობა, რომელიც პროპორციულია გადაზიდვის ფაქტობრივი მანძილისა მისი შეწყვეტის მომენტამდე.

    მუხლი 138

თუ ტვირთის გადასაზიდად განკუთვნილია მთელი გემი, გადამზიდავი ვალდებულია გამგზავნის მოთხოვნისთანავე გაუშვას გემი ნაოსნობაში, თუნდაც ტვირთი მთლიანად არ იყოს მიღებული. ამასთან, გადამზიდავი ინარჩუნებს სრული ფრახტის მიღების უფლებას.

    მუხლი 139

თუ გემზე არსებული ტვირთის ღირებულება ვერ ანაზღაურებს ფრახტს და გადამზიდავის სხვა სატვირთო ხარჯებს, ხოლო გამგზავნს გემის გასვლის წინ სრულად არა აქვს გადახდილი ფრახტის ღირებულება და წარმოდგენილი არა აქვს დამატებითი უზრუნველყოფა, გადამზიდავს უფლება აქვს გემის გასვლამდე გააუქმოს ხელშეკრულება და მოითხოვოს დათქმული ფრახტის ნახევარი, გემის მოცდენის საფასური (თუ ასეთი რამ მოხდა), აგრეთვე სხვა ხარჯების ანაზღაურება. ასეთი ტვირთის გადმოტვირთვა ხდება გამგზავნის ხარჯზე.

    მუხლი 140

1. თუ ტვირთის გადასაზიდად განკუთვნილია მთელი გემი, გამგზავნს ან დამფრახტველს უფლება აქვს უარი თქვას ხელშეკრულებაზე, რისთვისაც უნდა გადაიხდოს:

ა) სრული ფრახტის ნახევარი, გემის მოცდენის (თუ ასეთი რამ მოხდა) საფასური, გადამზიდავის სატვირთო ხარჯები, ფრახტში ჩაუთვლელი თანხები, თუ გამგზავნმა უარი განაცხადა სტალიური ან კონტრსტალიური დროის ამოწურვამდე ან გემის გასვლამდე, იმის მიხედვით, თუ ამ ორი მომენტიდან რომელი დადგება უფრო ადრე;

ბ) სრული ფრახტი და სხვა თანხები ამ მუხლის პირველი ნაწილის „ა“ ქვეპუნქტის შესაბამისად, თუ უარი განაცხადა ამ ქვეპუნქტში მითითებული ერთ-ერთი მომენტის დადგომის შემდეგ და ხელშეკრულება დადებული იყო მხოლოდ ერთ რეისზე;

გ) შესრულებული რეისის სრული ფრახტი, ამ მუხლის პირველი ნაწილის „ა“ ქვეპუნქტში მითითებული სხვა თანხები და დანარჩენი რეისების ნახევარი ფრახტი, თუ უარი განაცხადა ამ ქვეპუნქტში აღნიშნული ერთ-ერთი მომენტის დადგომის შემდეგ და ხელშეკრულება დადებული იყო რამდენიმე რ ეისზე.

2. გემის რეისში გასვლამდე გამგზავნის მიერ ტვირთის საზღვაო გადაზიდვის ხელშეკრულებაზე უარის თქმისას გადამზიდავი ვალდებულია დაუბრუნოს ტვირთი გამგზავნს, თუნდაც გადმოტვირთვამ გამოიწვიოს გემის შეჩერება დადგენილ ვადაზე მეტი ხნით.

3. თუ გამგზავნმა ხელშეკრულებაზე უარი თქვა გემის რეისში ყოფნისას, მას ტვირთის მიღების მოთხოვნის უფლება აქვს მხოლოდ ხელშეკრულებაში აღნიშნულ დანიშნულების ნავსადგურში ან სხვა ნავსადგურში, სადაც გემი შევა აუცილებლობის გამო.

    მუხლი 141

1. თუ ტვირთის საზღვაო გადაზიდვის ხელშეკრულებით ტვირთის გამგზავნის განკარგულებაშია გემის ნაწილი, მას შეუძლია უარი განაცხადოს ხელშეკრულებაზე იმ პირობით, თუ გადაიხდის სრულ ფრახტს, გემის მოცდენის (თუ ასეთი რამ მოხდა) საფასურს და გადამზიდავს აუნაზღაურებს სატვირთო ხარჯებს, რომლებიც არ იყო ჩათვლილი სრულ ფრახტში.

2. ტვირთის გამგზავნის მოთხოვნით გადამზიდავი ვალდებულია გასცეს ტვირთი მისი დანიშნულების ნავსადგურში მიტანამდე მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ ამით არ დაზარალდებიან თავად გადამზიდავი და სხვა ტვირთის გამგზავნები.

    მუხლი 142

1. გემის ნავსადგურიდან გასვლამდე ტვირთის საზღვაო გადაზიდვის ხელშეკრულებაზე უარის თქმა შეუძლია ორივე მხარეს ამასთან დაკავშირებული ხარჯების მეორე მხარისათვის ანაზღაურების გარეშე შემდეგ შემთხვევებში:

ა) სამხედრო ან სხვა ისეთი მოქმედებების დროს, როდესაც შეიძლება გაჩნდეს გემის ან ტვირთის სხვის ხელში ჩაგდების საშიშროება;

ბ) გაგზავნის ან დანიშნულების ნავსადგურების ბლოკადაში ყოფნისას;

გ) ხელშეკრულების მხარეთაგან დამოუკიდებელი მიზეზების გამო ხელისუფლების წარმომადგენელთა განკარგულებით გემის დაკავებისას;

დ) დროშის ან ნავსადგურის სახელმწიფოს მიერ გემის სპეციალური მიზნებისათვის გამოყენების შემთხვევაში;

ე) როდესაც ხელისუფლების ორგანოების მიერ აკრძალულია გადასაზიდი ტვირთის გაგზავნის ნავსადგურიდან გატანა ან დანიშნულების ნავსადგურში შეტანა.

2. ამ მუხლის პირველი ნაწილის „გ“ და „დ“ ქვეპუნქტებში მითითებული შემთხვევები არ წარმოადგენს ტვირთის საზღვაო გადაზიდვაზე უარის თქმის საფუძველს მეორე მხარისათვის ზიანის აუნაზღაურებლად, თუ ასეთი დაყოვნება ხანმოკლეა.

3. ამ მუხლით გათვალისწინებულ შემთხვევებში გადამზიდავი არ გაიღებს გადატვირთვის ხარჯებს.

    მუხლი 143

ამ კოდექსის 142-ე მუხლით გათვალისწინებულ გარემოებათა დადგომისას ყოველ მხარეს აქვს უფლება რეისის დროსაც თქვას უარი ხელშეკრულებაზე. ამ შემთხვევაში გამგზავნი უნაზღაურებს გადამზიდავს ტვირთთან დაკავშირებულ ყველა ხარჯს, მათ შორის გადმოტვირთვის ხარჯებს, აგრეთვე ფრახტს ტვირთის გადაზიდვის ფაქტობრივი მანძილის პროპორციულად.

    მუხლი 144

1. ტვირთის საზღვაო გადაზიდვის ხელშეკრულება უპირობოდ კარგავს ძალას და მხარეები არ არიან ვალდებული ერთმანეთს აუნაზღაურონ მიყენებული ზიანი, თუ ხელშეკრულების გაფორმების შემდეგ და დატვირთვის ნავსადგურიდან გემის გასვლამდე ხელშეკრულების მხარეებისაგან დამოუკიდებლად ადგილი ექნება შემდეგ გარემოებებს:

ა) გემი დაიღუპება ან მას ძალით დაიპყრობენ;

ბ) გემს მიიჩნევენ ნაოსნობისათვის გამოუსადეგარად;

გ) განსაზღვრული კონკრეტული ტვირთი დაიღუპება;

დ) დასატვირთად ჩაბარების შემდეგ ტვირთი დაიღუპა, ხოლო გამგზავნი ვერ ასწრებს მის მაგიერ სხვა ტვირთის მიწოდებას.

2. აღნიშნულ გარემოებათა გამო ტვირთის საზღვაო გადაზიდვის ხელშეკრულება ძალას კარგავს გემის რეისში ყოფნის დროსაც. ამასთან, გადამზიდავს ერგება ფრახტი გადაზიდვის ფაქტობრივი მანძილის პროპორციულად, თავის მიერ გადარჩენილი ან ჩაბარებული ტვირთის ოდენობიდან გამომდინარე.

 

    მუხლი 145

1. თუ გემს არ შეუძლია დანიშნულების ნავსადგურში შესვლა ხელისუფლების მიერ აკრძალვის, სტიქიური მოვლენებისა ან გადამზიდავისაგან დამოუკიდებელი სხვა მიზეზების გამო, გადამზიდავი ვალდებულია დაუყონებლივ აცნობოს ამის შესახებ ტვირთის გამგზავნს.

2. თუ ტვირთის გადასაზიდად განკუთვნილია მთელი გემი და შეტყობინების გაგზავნიდან გონივრულ ვადაში არ მოვიდა ტვირთის გამგზავნის განკარგულება, თუ როგორ მოექცნენ ტვირთს, გემის კაპიტანს უფლება აქვს იმოქმედოს თავისი შეხედულებისამებრ და მიიღოს ტვირთის გამგზავნისათვის ყველაზე უფრო ხელსაყრელი გადაწყვეტილება უახლოეს ნავსადგურში გადმოტვირთვის შესახებ ან დააბრუნოს ტვირთი გაგზავნის ნავსადგურში.

3. თუ ტვირთის გადასაზიდად განკუთვნილია გემის ნაწილი და ამასთან არ არის დანიშნულების ნავსადგურში გემის შესვლის საშუალება, კაპიტანი ვალდებულია სხვა ნავსადგურში გადმოტვირთოს ტვირთი მისი გამგზავნის განკარგულების შესაბამისად. თუ გემის კაპიტანი შეტყობინების გაგზავნიდან სამი დღე-ღამის განმავლობაში ვერ მიიღებს ასეთ განკარგულებას ტვირთის გამგზავნისაგან, მას უფლება აქვს თავისი შეხედულებისამებრ გადმოტვირთოს ტვირთი უახლოეს ნავსადგურში და შეატყობინოს ეს ტვირთის გამგზავნს. გემის კაპიტანს უფლება აქვს მიიღოს ასეთივე გადაწყვეტილება, თუ ტვირთის გამგზავნის განკარგულების შესრულება შეუძლებელია გემზე არსებული სხვა ტვირთის მფლობელებისათვის ზიანის მიუყენებლად.

4. ტვირთის გამგზავნი ვალდებულია აუნაზღაუროს გადამზიდავს განკარგულების მოლოდინში გაწეული ხარჯი, ასევე ტვირთთან დაკავშირებული ყველა ხარჯი და ფრახტი ტვირთის გადაზიდვის ფაქტობრივი მანძილის პროპორციულად.

    მუხლი 146

ტვირთის გადამზიდავი ვალდებულია გადაზიდოს ტვირთი დადგენილ ვადაში, ხოლო თუ ასეთი რამ არ არის დადგენილი, – ჩვეულებრივად მიღებულ ვადაში.

    მუხლი 147

გემის მიერ დადგენილი კურსიდან გადახვევა ზღვაზე ადამიანის, გემის ან ტვირთის გადარჩენის მიზნით, ასევე სხვა გონივრული გადახვევა, თუ იგი გამოწვეული არ არის გადამზიდავის არასწორი მოქმედებით, ტვირთის საზღვაო გადაზიდვის ხელშეკრულების დარღვევად არ ჩაითვლება.

    მუხლი 148

ტვირთი დანიშნულების ნავსადგურში გადაეცემა კონოსამენტის დედნის მფლობელს:

ა) სახელობითი კონოსამენტის მიხედვით – მიმღებს, რომელიც მითითებულია კონოსამენტში ან პირს, რომელსაც გადაეცა კონოსამენტი სახელობითი გადასაცემი წარწერით ან სასესხო მოთხოვნათა გადაცემისათვის დადგენილი სხვა ფორმით;

ბ) საორდერო კონოსამენტის მიხედვით – მიმღებს ან გამგზავნს, იმის მიხედვით, კონოსამენტი შედგენილია „გამგზავნის ბრძანებით“ თუ „მიმღების ბრძანებით“, ხოლო თუ კონოსამენტში არის გადასაცემი ჩანაწერები – პირს, რომელიც მითითებულია უწყვეტი რიგის გადასაცემი წარწერის ბოლოს ან ბოლო საბლანკოწარწერიანი კონოსამენტის წარმდგენს;

გ) წარმდგენზე გაცემული კონოსამენტის მიხედვით – „კონოსამენტის წარმდგენს“.

    მუხლი 149

1. ტვირთის მიმღებსა და გადამზიდავს უფლება აქვთ ტვირთის გაცემამდე მოითხოვონ მისი დათვალიერება და რაოდენობის შემოწმება. ამასთან დაკავშირებულ ხარჯებს გაიღებს ის მხარე, რომელმაც მოითხოვა ტვირთის დათვალიერება ან რაოდენობის შემოწმება.

2. თუ აღმოჩნდა ტვირთის ისეთი ნაკლი, რომელზეც პასუხს აგებს გადამზიდავი, ხარჯები მანვე უნდა აანაზღაუროს.

    მუხლი 150

1. თუ კონოსამენტით გადასაზიდი ტვირთის მიღებისას ტვირთის მიმღებმა წერილობით არ განუცხადა გადამზიდავს ტვირთის დანაკლისის ან დაზიანების შესახებ, ჩაითვლება, რომ ტვირთი მიმღებს ჩაბარდა კონოსამენტის შესაბამისად, ვიდრე დამტკიცებული არ იქნება საწინააღმდეგო რამ.

2. იმ შემთხვევაში, თუ ტვირთის მიმღებმა და გადამზიდავმა ერთობლივად დაათვალიერეს და შეამოწმეს ტვირთი, წერილობითი განცხადება დანაკლისის ან დაზიანების შესახებ სავალდებულო არ არის.

3. თუ ტვირთის დაკარგვის, დანაკლისის ან დაზიანების აღმოჩენა ჩვეულებრივი მეთოდით შეუძლებელი იყო, მიმღებმა ამის შესახებ შეიძლება განაცხადოს ტვირთის მიღებიდან სამი დღის ვადაში.

    მუხლი 151

გადამზიდავისაგან დამოუკიდებელი მიზეზებით ტვირთის დაკარგვის, დანაკლისის ან დაზიანების შემთხვევაში ფრახტი გადაიხდება მთლიანად. 137-ე, 144-ე, 145-ე მუხლებით გათვალისწინებულ შემთხვევებში ფრახტი გადაიხდება გადაზიდვის ფაქტობრივი მანძილის პროპორციულად.

    მუხლი 152

1. გადამზიდავისათვის განკუთვნილ მთლიან თანხას გადაიხდის ტვირთის გამგზავნი (დამფრახტველი). ტვირთის გამგზავნსა და გადამზიდავს შორის დადებული შეთანხმებით გათვალისწინებულ შემთხვევებში, ასევე საკაბოტაჟო გადაზიდვისას საქართველოს საზღვაო ტრანსპორტზე მოქმედი წესების შესაბამისად, დასაშვებია გადაზიდვის საფასური გადაიხადოს ტვირთის მიმღებმა.

2. მიმღები ვალდებულია ტვირთის მიღებისთანავე გადაიხადოს ფრახტი (თუ ის ადრე არ იყო გადახდილი), გემის მოცდენის საფასური (თუ ასეთი რამ მოხდა) და სატვირთო ხარჯები, ხოლო საერთო ავარიის შემთხვევაში გადაიხადოს საავარიო შესატანი ან წარმოადგინოს სათანადო უზრუნველყოფა.

3. გადამზიდავს უფლება აქვს არ ჩააბაროს ტვირთი გადაზიდვის საფასურის ანაზღაურებამდე ან უზრუნველყოფის წარმოდგენამდე.

4. თუ გადამზიდავი ჩააბარებს ტვირთს, მას აღარა აქვს უფლება მოითხოვოს მიუღებელი ანაზღაურება, გარდა იმ შემთხვევისა, როცა მას არ შეეძლო ტვირთის დაკავება მისგან დამოუკიდებელი მიზეზების გამო.

    მუხლი 153

1. თუ გადაზიდვისათვის გამოყენებულია გემის ნაწილი, ხოლო დანიშნულების ნავსადგურში მიმღებმა არ გამოითხოვა ტვირთი, არ გასცა რაიმე განკარგულება მის შესახებ, ან უარი თქვა ტვირთის მიღებაზე, გადამზიდავს უფლება აქვს ტვირთი შეინახოს საიმედო ადგილას გამგზავნის რისკით და ხარჯზე და ვალდებულია ამის შესახებ აცნობოს ტვირთის გამგზავნს.

2. თუ ტვირთის გადასაზიდად გემი გამოყენებულია მთლიანად, ხოლო ტვირთის მიმღები არ გამოცხადდა დანიშნულების ნავსადგურში ან უარი განაცხადა ტვირთის მიღებაზე, გემის კაპიტანი ვალდებულია დაუყოვნებლივ აცნობოს ამის შესახებ ტვირთის გამგზავნს. კაპიტანმა ნავსადგურში ტვირთი უნდა გადმოცალოს და საწყობში ჩააბაროს მხოლოდ გადმოტვირთვის ვადის დამთავრებისა და კონტრსტალიური დროის გასვლის შემდეგ, თუ ამ დროის განმავლობაში მიღებული არ არის ტვირთის გაგზავნის სხვა განკარგულება. გადამზიდავის მიერ ტვირთის ჩაბარებისათვის დახარჯული დრო ჩაითვლება გემის მოცდენად.

3. თუ შესანახად ჩაბარებული ტვირთი არ იქნა მოთხოვნილი ნავსადგურში გემის შესვლიდან ორი თვის განმავლობაში და გამგზავნი არ აუნაზღაურებს გადამზიდავს ამ გადაზიდვასთან დაკავშირებულ ყველა ხარჯს, გადამზიდავს უფლება აქვს გაყიდოს ეს ტვირთი და შეატყობინოს ამის შესახებ გამგზავნს. მალფუჭებადი მოუკითხავი ტვირთი შეიძლება გაიყიდოს აღნიშნული ვადის გასვლამდე. ამის შესახებ გადამზიდავი ატყობინებს ტვირთის გამგზავნს.

4. საქართველოს საზღვაო ნავსადგურში მიმღების მიერ ტვირთის მიღება-შენახვის წესები და ვადა განისაზღვრება, აგრეთვე მიმღების მიერ მოუკითხავი ტვირთის გაყიდვა ხდება საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს მიერ დადგენილი წესის შესაბამისად.

საქართველოს 2007 წლის 30 მარტის კანონი №4598-სსმI, №11, 10.04.2007წ., მუხ.102

საქართველოს 2011 წლის 22 თებერვლის კანონი №4222 – ვებგვერდი, 10.03.2011წ.

საქართველოს 2015 წლის 11  დეკემბრის კანონი  №4622  - ვებგვერდი, 23.12.2015წ.

    მუხლი 154

1. საქართველოს ნავსადგურებში საკაბოტაჟო გადაზიდვის დროს მიმღების მიზეზით ტვირთის დაგვიანებით გატანის შედეგად დაგროვილი ტვირთის ნავსადგურში შენახვის ხარჯები შეიძლება სამმაგად გაიზარდოს.

2. ტვირთის შენახვის გაზრდილი საფასურის აკრეფა იწყება არა უადრეს ერთი დღე-ღამის გასვლისა, მხოლოდ მას შემდეგ, რაც ამის შესახებ წერილობით ეცნობება იმ ფიზიკურ ან იურიდიულ პირს, რომელსაც უნდა გადაახდევინონ გაზრდილი საფასური.

    მუხლი 155

1. ტვირთის გაყიდვით ამოღებული თანხა, გადამზიდავის კუთვნილი თანხის გამოკლებით, ჩაირიცხება გადამზიდავის დეპოზიტზე კუთვნილების მიხედვით გაცემის მიზნით.

2. თუ ტვირთის გაყიდვით ამოღებული თანხა არ არის საკმარისი ტვირთის გაყიდვისა და შენახვის ხარჯების, აგრეთვე სხვა ხარჯების დასაფარავად, გადამზიდავს უფლება აქვს აანაზღაურებინოს დანაკლისი ტვირთის გამგზავნს.

3. თუ ტვირთის გაყიდვიდან ექვსი თვის განმავლობაში არავინ განაცხადებს თავის უფლებას გაყიდვით ამოღებულ თანხაზე, მაშინ დებეტზე არსებული თანხა ჩაირიცხება საქართველოს ბიუჯეტში. უსაბუთო ტვირთის გაყიდვით მიღებული თანხა ჩაირიცხება გადამზიდავის ზიანის დასაფარავად.

4. უსაბუთო ტვირთის გაყიდვით მიღებული თანხა ჩაირიცხება გადამზიდავის ანგარიშზე იმ ზიანის დასაფარავად, რომელიც მას მიადგა ტვირთის დანაკლისის ანაზღაურების შედეგად.

    მუხლი 156

1. გადამზიდავი პასუხს აგებს გემზე მიღებული ტვირთის დაკარგვის, დანაკლისისა ან დაზიანებისათვის, თუ ვერ დაამტკიცებს, რომ დაკარგვა, დანაკლისი ან დაზიანება გამოწვეულია მისგან დამოუკიდებელი მიზეზებით, კერძოდ:

ა) დაუძლეველი ძალის მოქმედების შედეგად (ფორს-მაჟორი);

ბ) ხიფათის შექმნითა და შემთხვევითობით ზღვებსა და სხვა სანაოსნო წყლებში;

გ) ხანძრით, რომელშიც გადამზიდავს ბრალი არ მიუძღვის;

დ) ადამიანის სიცოცხლის, გემისა და ტვირთის გადარჩენით ან გადარჩენის მცდელობით;

ე) ხელისუფლების მიერ გაცემული განკარგულებით ან მისი მოქმედების (დაკავება, დაპატიმრება, კარანტინი და სხვა) შედეგად;

ვ) სამხედრო მოქმედებით, ტერორისტული აქტით, სახალხო მღელვარებით;

ზ) ტვირთის გამგზავნის ან მიმღების დაუდევრობით ან სხვა მოქმედებით;

თ) ტვირთის ფარული ნაკლით, მისი თვისებრივი ან ბუნებრივი დანაკლისით, რაც არ აღემატება დადგენილ ნორმებს;

ი) ტვირთის ტარისა და შეფუთვის გარეგნულად შეუმჩნეველი დეფექტებით;

კ) ტვირთის არასაკმარისი ან გაურკვეველი მარკირებით;

ლ) გაფიცვის შემთხვევაში ან სხვა გარემოებათა გამო, რამაც გამოიწვია მუშაობის სრული ან ნაწილობრივი შეჩერება ან შეზღუდვა.

2. ამ მუხლის მიხედვით გადამზიდავს პასუხისმგებლობა ეკისრება გადასაზიდი ტვირთის მიღებისთანავე და ეხსნება გაცემის მომენტში.

3. ტვირთის საზღვაო გადაზიდვის ხელშეკრულება, რომელიც არ შეესაბამება ამ მუხლის წესებს, გარდა ტვირთის მიღებიდან გემზე დატვირთვამდე და გადმოტვირთვის შემდეგ ტვირთის ჩაბარებამდე პასუხისმგებლობის შესახებ შეთანხმებისა, ბათილია.

    მუხლი 157

1. ტვირთის დაკარგვის, დანაკლისის, დაზიანების ან გაფუჭებისათვის, გარდა კაბოტაჟით გადასაზიდი ტვირთისა, გადამზიდავი პასუხს არ აგებს, თუ დაამტკიცებს, რომ ეს მოხდა გემის ნაოსნობის ან მართვის პერიოდში კაპიტნის, გემის ეკიპაჟის სხვა წევრებისა ან ლოცმანის დაუდევრობისა თუ სხვა მოქმედების შედეგად.

2. ტვირთის დაკარგვის, დანაკლისის, დაზიანების ან გაფუჭებისათვის, რაც გამოიწვია პირველ ნაწილში ჩამოთვლილი პირების მოქმედებამ ან დაუდევრობამ დატვირთვის, განლაგების, გადაზიდვის, გადმოცლის ან ტვირთის ჩაბარების დროს, გადამზიდავი პასუხს აგებს ამ კოდექსის 156-ე მუხლის შესაბამისად.

    მუხლი 158

გადამზიდავი პასუხს არ აგებს დანიშნულების ნავსადგურში ჩატანილი ტვირთის დანაკლისისათვის, თუ:

ა) გემის სათავსოები, ლიხტერები, კონტეინერები გამართულია, ხოლო ტვირთის გამგზავნის მიერ დადებული პლომბები – დაუზიანებელი;

ბ) ტარა მთელია, წესიერ მდგომარეობაშია და არ არსებობს გზაში მისი გახსნის ნაკვალევი;

გ) ტვირთს აცილებს გამგზავნის ან მიმღების წარმომადგენელი და ტვირთის მიმღები ვერ დაამტკიცებს, რომ ტვირთის დანაკლისი გამოწვეულია გადამზიდავის მიზეზით.

    მუხლი 159

1. ტვირთის დაკარგვით ან დაზიანებით გამოწვეულ ზიანს გადამზიდავი ანაზღაურებს შემდეგნაირად:

ა) ტვირთის დაკარგვის ან დანაკლისისათვის – ტვირთის დანაკლისის ღირებულებას;

ბ) ტვირთის დაზიანების ან გაფუჭებისათვის – იმ თანხის ოდენობით, რამდენითაც შემცირდა ტვირთის ღირებულება.

2. გადამზიდავი აბრუნებს მიღებულ ფრახტს, თუ იგი არ შედის დაკარგული ან ნაკლული ტვირთის ღირებულებაში.

    მუხლი 160

1. დაკარგული ან დანაკლისი ტვირთის ღირებულება განისაზღვრება დანიშნულების ნავსადგურში გემის შესვლის ან ყოფნის დროს ამ ნავსადგურში მოქმედი ფასებით. თუ ნავსადგურში მოქმედი ფასების დადგენა შეუძლებელია, გაგზავნის ნავსადგურში იმ დროისათვის მოქმედი ფასებით, რომელსაც დაემატება გადაზიდვის ხარჯები.

2. ტვირთის დაკარგვის, დანაკლისის, დაზიანების ან გაფუჭების ანაზღაურების თანხიდან დაიქვითება ტვირთის გადაზიდვის ხარჯები (ფრახტი, ბაჟი და სხვა), რომელიც უნდა გადაეხადა ტვირთის გამგზავნს, მაგრამ ტვირთის დაკარგვის, დანაკლისის, დაზიანების ან გაფუჭების გამო ეს ვერ მოხერხდა.

    მუხლი 161

1. თუ ტვირთის ღირებულება არ იყო გაცხადებული და შეტანილი კონოსამენტში, დაკარგვის, დანაკლისის, დაზიანების ან გაფუჭების ანაზღაურება ტვირთის ერთეულზე არ უნდა აღემატებოდეს საერთაშორისო სავალუტო ფონდის 666.67 საანგარიშო ერთეულს (SDR) ან დაკარგული, დაკლებული, დაზიანებული ან გაფუჭებული ტვირთის ერთ კილოგრამ ბრუტო – მასაზე 2.0 საანგარიშო ერთეულს, იმის მიხედვით, თუ კონტეინერის ღირებულების ან გამგზავნის სხვა სატრანსპორტო საშუალებათა ღირებულების გამოკლების შედეგად რომელი თანხაა მეტი. ამ თანხას გამოაკლდება გამგზავნის კუთვნილი კონტეინერის ან სხვა სატრანსპორტო საშუალებების ღირებულება.

2. შეთანხმება ამ თანხების შემცირების შესახებ ბათილია.

3. გადამზიდავის პასუხისმგებლობა არ შემოიფარგლება ამ მუხლის პირველი ნაწილით გათვალისწინებული ნორმებით, თუ დამტკიცდა, რომ დაკარგვა, დანაკლისი, დაზიანება, ან გაფუჭება უხეში გაუფრთხილებლობით ან განზრახ ქმედებით არის გამოწვეული.

4. გადამზიდავის აგენტის ან მოსამსახურის პასუხისმგებლობა არ შემოიფარგლება ამ თავში გათვალისწინებული ნორმებით, თუ დამტკიცდა, რომ დაკარგვა, დანაკლისი, დაზიანება ან გაფუჭება გამოწვეულია უხეში გაუფრთხილებლობით ან განზრახ ქმედებით.

5. თუ კონოსამენტში აღნიშნულია კონტეინერში ან სხვა სათავსში განლაგებული ტვირთის ადგილებისა და ერთეულების რაოდენობა, ამ მუხლის მიზნებისათვის ეს რაოდენობა მიიღება კონოსამენტის მიხედვით.

6. თუ კონოსამენტში აღნიშნული არ არის კონტეინერში ან სხვა სათავსში განლაგებული ტვირთის ადგილებისა და ერთეულების რაოდენობა, ტვირთის რაოდენობა ჩაითვლება ტვირთის ერთ ადგილად ან ტვირთის ერთ ერთეულად.

    მუხლი 162

კონტეინერის ან სხვა მოწყობილობის დაკარგვის ან დაზიანების შემთხვევაში გადამზიდავი პასუხს აგებს შემდეგ ფარგლებში:

ა) კონტეინერის ან სხვა დამხმარე მოწყობილობის დაკარგვისათვის-კონტეინერის ან დამხმარე მოწყობილობის ღირებულების ფარგლებში, დაკარგვის მომენტისათვის მათი ფაქტობრივი ცვეთის გათვალისწინებით;

ბ) კონტეინერის ან მოწყობილობის დაზიანებისათვის – დანიშნულების ნავსადგურში მისი შეკეთების ღირებულების ოდენობით, თუ იგი გადამზიდავმა დამოუკიდებლად და/ან საკუთარი სახსრებით არ შეაკეთა მიმღებისათვის ჩაბარებამდე.

    მუხლი 163

ფრახტი და სხვა გადასახდელები, რომლებიც ერგება გადამზიდავს, აგრეთვე მათი გადახდის ვადა განისაზღვრება ტვირთის საზღვაო გადაზიდვის ხელშეკრულებით. გამგზავნი ან მიმღები ვადაგადაცილებული ფრახტისათვის საურავს იხდის ტვირთის საზღვაო გადაზიდვის ხელშეკრულების შესაბამისად.

საქართველოს 2007 წლის 30 მარტის კანონი №4598-სსმI, №11, 10.04.2007წ., მუხ.102

    მუხლი 164

გემის მოცდენის, ტვირთის დაგვიანებით მიწოდების ან მიუწოდებლობის, ტვირთის გამგზავნის ან მიმღების ძალებით განხორციელებული დატვირთვა - გადმოტვირთვის სამუშაოების გაჭიანურების, გამგზავნის ან მიმღების მოქმედებით განპირობებული სხვა დარღვევებისათვის, ტვირთის საზღვაო გადაზიდვის ხელშეკრულების თანახმად, პასუხს აგებს ტვირთის გამგზავნი ან მიმღები.

მუხლი 1641

ამ თავის მიზნებისთვის მასში გამოყენებულ ტერმინებს აქვს შემდეგი მნიშვნელობა:

ა) გადამყვანი − პირი, რომელმაც დადო ან რომლის სახელითაც დაიდო მგზავრის გადაყვანის ხელშეკრულება ან მგზავრის გადაყვანისა და მისი ბარგის გადაზიდვის ხელშეკრულება, მიუხედავად იმისა, მგზავრის გადაყვანას ან მგზავრის გადაყვანასა და მისი ბარგის გადაზიდვას ახორციელებს თვითონ თუ გადაყვანის განმახორციელებლის მეშვეობით;

ბ) გადაყვანის განმახორციელებელი − პირი (გარდა გადამყვანისა), რომელიც არის გემის მესაკუთრე, დამფრახტავი ან ოპერატორი და რომელიც ფაქტობრივად ახორციელებს მგზავრის გადაყვანას ან მგზავრის გადაყვანასა და მისი ბარგის გადაზიდვას ან მგზავრის გადაყვანის ან მგზავრის გადაყვანისა და მისი ბარგის გადაზიდვის ნაწილს;

გ) გადამყვანი, რომელიც ფაქტობრივად ახორციელებს მგზავრის გადაყვანას ან მგზავრის გადაყვანასა და მისი ბარგის გადაზიდვას ან მგზავრის გადაყვანის ან მგზავრის გადაყვანისა და მისი ბარგის გადაზიდვის ნაწილს − გადაყვანის განმახორციელებელი ან, თუ გადამყვანი ფაქტობრივად ახორციელებს მგზავრის გადაყვანას ან მგზავრის გადაყვანასა და მისი ტვირთის გადაზიდვას, − გადამყვანი;

დ) ბარგი − საგანი ან ავტოსატრანსპორტო საშუალება, რომლის გადაზიდვასაც ახორციელებს გადამყვანი გადაზიდვის ხელშეკრულების საფუძველზე, გარდა:

დ.ა) იმ საგნისა ან ავტოსატრანსპორტო საშუალებისა, რომლის გადაზიდვაც ხორციელდება საფრახტო ხელშეკრულების, კონოსამენტის ან იმ ხელშეკრულების საფუძველზე, რომლის ძირითადი მიზანია საქონლის გადაზიდვა;

დ.ბ) ცოცხალი ცხოველისა;

ე) კაიუტაში არსებული ბარგი − ბარგი, რომელიც განთავსებულია მგზავრის კაიუტაში ან სხვაგვარად იმყოფება მგზავრის მფლობელობაში ან მისი მეთვალყურეობის ან კონტროლის ქვეშ, აგრეთვე ბარგი, რომელსაც მგზავრი თავის ავტოსატრანსპორტო საშუალებაში ან თავის ავტოსატრანსპორტო საშუალებაზე ინახავს, გარდა ამ კოდექსის 175-ე მუხლის „გ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული შემთხვევისა;

ვ) ინციდენტი − გემის ჩაძირვა, გადაყირავება, მეჩეჩზე დაჯდომა ან სხვა გემთან შეჯახება, გემზე მომხდარი აფეთქება ან ხანძარი, გემის ხარვეზი.

საქართველოს 2019 წლის 17 სექტემბრის კანონი №4944 – ვებგვერდი, 01.10.2019წ.

 

თავი IX. ხელშეკრულება მგზავრისა და ბარგის საზღვაო გადაყვანა-გადაზიდვის შესახებ (მგზავრი და ბარგი)

    მუხლი 165

1. მგზავრის საზღვაო გადაყვანის ხელშეკრულების მიხედვით გადამყვანი ვალდებულია უსაფრთხოდ გადაიყვანოს მგზავრი დანიშნულების ნავსადგურში. მგზავრის მიერ ბარგის ჩაბარების შემთხვევაში გადამყვანი ვალდებულია გადაზიდოს ბარგი დანიშნულების ნავსადგურში და ჩააბაროს ბარგის მიღების უფლების მქონე პირს.

2. მგზავრი ვალდებულია გადაიხადოს მგზავრობის, ხოლო ბარგის ჩაბარების შემთხვევაში - მისი გადაზიდვის საფასურიც.

3. მგზავრის საზღვაო გადაყვანა მოიცავს მგზავრის გემზე ყოფნისა და ჩასხდომა-გადასხდომის დროს, აგრეთვე ნაპირიდან სანაოსნო გზით გემამდე მიყვანისა და უკან დაბრუნების დროს, თუ ამ სახეობის მომსახურების საფასური შედის სამგზავრო ბილეთის ღირებულებაში ან თუ მგზავრის მისაყვანად გამოყენებულია გემი, რომელიც გადამყვანმა წარმოადგინა.

    მუხლი 166

მგზავრის საზღვაო გადაყვანის ხელშეკრულების დადების და მგზავრობის ღირებულების გადახდის დამადასტურებელია გადამყვანის მიერ გაცემული ბილეთი. გადამყვანისათვის ბარგის ჩაბარება დამოწმებულია საბარგო ქვითრით.

    მუხლი 167

1. ამ თავში მოცემული მომდევნო წესები გამოიყენება იმ შემთხვევებში, როდესაც მხარეთა შეთანხმებით სხვა რამ არ არის გათვალისწინებული.

2. მხარეთა ნებისმიერი შეთანხმება, რომელიც ზღუდავს ამ თავით გათვალისწინებულ მგზავრის უფლებებს, ბათილია.

     მუხლი 168

1. ნაოსნობისას მგზავრის უსაფრთხოდ გადასაყვანად გადამყვანი ვალდებულია მგზავრის საზღვაო გადაყვანის დაწყებამდე უზრუნველყოს, რომ გემი იმყოფებოდეს ამ კოდექსის მე-14 მუხლის მე-4 ნაწილით გათვალისწინებულ მდგომარეობაში, დააკომპლექტოს გემის ეკიპაჟი და აღნიშნულ მდგომარეობაში ჰყავდეს გემი მგზავრის საზღვაო გადაყვანის მთელი დროის განმავლობაში.

2. გადამყვანი, რომელიც ფაქტობრივად ახორციელებს მგზავრის გადაყვანას ან მგზავრის გადაყვანასა და მისი ბარგის გადაზიდვას ან მგზავრის გადაყვანის ან მგზავრის გადაყვანისა და მისი ბარგის გადაზიდვის ნაწილს საქართველოში რეგისტრირებული იმ გემით, რომელსაც 12-ზე მეტი მგზავრი გადაჰყავს, ვალდებულია მგზავრის საზღვაო გადაყვანის დაწყებამდე განახორციელოს მგზავრის გარდაცვალებისთვის ან ჯანმრთელობის დაზიანებისთვის პასუხისმგებლობის დაზღვევა, რომელიც ფარავს მგზავრის გარდაცვალებისთვის ან ჯანმრთელობის დაზიანებისთვის გადამყვანის პასუხისმგებლობას.

3. სავალდებულო დაზღვევის თანხა კონკრეტულ შემთხვევაში თითოეული მგზავრისთვის 250 000 საანგარიშო ერთეულზე ნაკლები არ უნდა იყოს.

4. თუ გადამყვანი, რომელიც ფაქტობრივად ახორციელებს მგზავრის გადაყვანას ან მგზავრის გადაყვანასა და მისი ბარგის გადაზიდვას ან მგზავრის გადაყვანის ან მგზავრის გადაყვანისა და მისი ტვირთის გადაზიდვის ნაწილს, აკმაყოფილებს ამ მუხლის მე-2 და მე-3 ნაწილებით დადგენილ მოთხოვნებს, სააგენტო ამ მუხლის მე-2 ნაწილით გათვალისწინებულ გემზე გასცემს დაზღვევის დამადასტურებელ მოწმობას.

5. საქართველოს სახელმწიფო დროშით მცურავი გემი საერთაშორისო ნაოსნობაში არ დაიშვება, თუ მას არ აქვს ამ მუხლის მე-4 ნაწილით გათვალისწინებული მოწმობა.

6. სანავსადგურე ერთეულში შესვლისას ან სანავსადგურე ერთეულიდან გასვლისას გემს, რომელსაც 12-ზე მეტი მგზავრი გადაჰყავს, უნდა ჰქონდეს სავალდებულო დაზღვევის დამადასტურებელი მოწმობა.

7. სავალდებულო დაზღვევის დამადასტურებელი მოწმობის გაცემის, შემოწმებისა და აღიარების წესებსა და პირობებს ადგენს სააგენტო.

საქართველოს 2019 წლის 17 სექტემბრის კანონი №4944 – ვებგვერდი, 01.10.2019წ.

საქართველოს 2022 წლის 10 მაისის კანონი №1547 – ვებგვერდი, 24.05.2022წ.

    მუხლი 169

1. მგზავრს უფლება აქვს:

ა) გადაიყვანოს ბავშვები უფასოდ ან შეღავათიანი პირობებით;

ბ) უფასოდ გადაიტანოს ხელბარგი დადგენილი ნორმის ფარგლებში;

გ) გადასატანად ჩააბაროს ბარგი საფასურის გადახდით.

2. იმ შეღავათებისა და მომსახურების წესებს, რომელთა მიღების უფლება აქვს მგზავრს, ამტკიცებს სააგენტო.

საქართველოს 2007 წლის 30 მარტის კანონი №4598-სსმI, №11, 10.04.2007წ., მუხ.102

საქართველოს 2011 წლის 22 თებერვლის კანონი №4222 – ვებგვერდი, 10.03.2011წ.

    მუხლი 170

1. მგზავრს უფლება აქვს გემის გასვლამდე ნებისმიერ დროს, ხოლო მგზავრობის დაწყების შემდეგ ნებისმიერ ნავსადგურში, რომელშიც გემი შევა მგზავრთა ჩასხდომა-გადმოსხდომისათვის, შეწყვიტოს საზღვაო გადაყვანის ხელშეკრულება.

2. მგზავრს, რომელმაც აცნობა გადამყვანს საზღვაო გადაყვანის ხელშეკრულების შეწყვეტის შესახებ, უფლება აქვს უკან დაიბრუნოს მგზავრობისა და ბარგის გადაზიდვის საფასური ხელშეკრულებით გათვალისწინებული წესის, ვადისა და ოდენობის ფარგლებში.

3. მგზავრს მთლიანად დაუბრუნდება მგზავრობისა და ბარგის გადატანისათვის გადახდილი თანხა, თუ იგი:

ა) საზღვაო გადაყვანის ხელშეკრულებას შეწყვეტს დადგენილი ვადის გასვლამდე;

ბ) ვერ გამოცხადდება გემზე ავადმყოფობის გამო ან ამავე მიზეზით უარს განაცხადებს მგზავრობაზე და წარმოადგენს ავადმყოფობის ცნობას;

გ) უარს განაცხადებს მგზავრობაზე გადამყვანის ქმედებიდან გამომდინარე მიზეზის გამო.

საქართველოს 2007 წლის 30 მარტის კანონი №4598-სსმI, №11, 10.04.2007წ., მუხ.102

    მუხლი 171

1. მგზავრების გადამყვანს უფლება აქვს შეწყვიტოს მგზავრის საზღვაო გადაყვანის ხელშეკრულება ამ კოდექსის 142-ე მუხლის პირველ ნაწილში აღნიშნულ გარემოებათა გამო.

2. მგზავრის საზღვაო გადაყვანის ხელშეკრულება გაუქმებულად ჩაითვლება, თუ ადგილი აქვს ამ კოდექსის 144-ე მუხლის პირველ ნაწილში („გ“ და „დ“ ქვეპუნქტების გარდა) აღნიშნულ შემთხვევებს.

3. გემის გასვლამდე მგზავრის საზღვაო გადაყვანის ხელშეკრულების გაუქმებისას მგზავრს სრულად უნაზღაურდება მგზავრობისა და ბარგის გადატანის საფასური, მგზავრობის დაწყების შემდეგ ხელშეკრულების შეწყვეტის შემთხვევაში კი – საფასურის ნაწილი გასავლელი მანძილის პროპორციულად.

4. თუ სტიქიური უბედურების, გასვლისა და დანიშნულების ნავსადგურებში ან მგზავრობის მარშრუტზე არადამაკმაყოფილებელი სანიტარიულ-ეპიდემიური პირობების, ასევე სხვა მოვლენების გამო, რომლებიც დამოკიდებული არ არის გადამყვანზე, შეუძლებელი ხდება მგზავრის საზღვაო გადაყვანის ხელშეკრულების შესრულება, გადამყვანს უფლება აქვს შეაჩეროს გემის გასვლა, შეცვალოს გადაყვანის მარშრუტი, მგზავრთა ჩასხდომისა და/ან გადმოსხდომის ადგილი.

    მუხლი 172

1. მგზავრის საზღვაო გადაყვანის ხელშეკრულების მიხედვით გადამყვანი ვალდებულია აუცილებლად დააზღვიოს მგზავრი და მისი ბარგი უბედური შემთხვევისაგან საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად.

2. მგზავრის მიერ გადახდილი სადაზღვევო თანხა შედის ბილეთის ღირებულებაში.

3. თუ მგზავრი გარდაიცვალა ან დაშავდა გემის დაღუპვის, გემების შეჯახების, მეჩეჩზე დაჯდომის, აფეთქების, ხანძრის ან გემის წუნის შედეგად, იგულისხმება გადამყვანის, მისი თანამშრომლების ან აგენტების, რომლებიც მოქმედებდნენ თავიანთი სამსახურებრივი პასუხისმგებლობის ფარგლებში, განზრახი ქმედობა ან დაუდევრობა, თუ ამის საწინააღმდეგო სხვა რამ არ არის დამტკიცებული.

4. გადამყვანის პასუხისმგებლობის ფარგლები მგზავრის სიკვდილის ან ჯანმრთელობის შერყევის შემთხვევაში, ასევე ბარგისათვის მიყენებული ზიანის გამო, განისაზღვრება ამ კოდექსის 175-ე მუხლით.

5. თუ საქართველოს მონაწილეობით დადებულია საერთაშორისო ხელშეკრულება მგზავრთა გადაყვანის შესახებ, მგზავრის სიკვდილის ან ჯანმრთელობის შერყევის შემთხვევაში გადამყვანის პასუხისმგებლობა განისაზღვრება შესაბამისი ხელშეკრულებით.

6. მტკიცება დაზიანების სიდიდისა და ის, რომ ინციდენტი მოხდა გადაზიდვისას, ეკისრება მოსარჩელეს.

    მუხლი 173

თუ შესანახად ჩაბარებული ბარგი არ იქნა მოთხოვნილი გემის ნავსადგურში შესვლიდან ექვსი თვის განმავლობაში, იგი შეიძლება გაიყიდოს საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად დადგენილი წესით.

საქართველოს 2007 წლის 30 მარტის კანონი №4598-სსმI, №11, 10.04.2007წ., მუხ.102

    მუხლი 174

1. გადამყვანი პასუხს აგებს მიღებული ბარგის დანაკლისის, დაზიანების ან დაგვიანებით მიტანისათვის, თუ ყოველივე ეს გამოწვეულია გადამყვანის, მისი თანამშრომლებისა და აგენტების მიზეზით.

2. ხელბარგის დანაკლისის ან დაზიანებისას გადამყვანი პასუხისმგებელია მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ მგზავრი დაამტკიცებს, რომ ეს გადამყვანის უხეში გაუფრთხილებლობით ან განზრახ ქმედებით არის გამოწვეული.

3. ბარგის დაკარგვის, დანაკლისის ან დაზიანების შემთხვევაში მგზავრმა ეს დაუყოვნებლივ, ხოლო „ფარული ნაკლის“ შემთხვევაში – 3 დღის ვადაში, წერილობით უნდა განუცხადოს გადამზიდავს ან მის აგენტს. წინააღმდეგ შემთხვევაში ჩაითვლება, რომ მგზავრმა ბარგი მიიღო დაუზიანებლად, ვიდრე საწინააღმდეგო არ იქნება დამტკიცებული.

    მუხლი 175

გადამყვანის პასუხისმგებლობა შემოიფარგლება:

ა) მგზავრის გარდაცვალებისთვის ან ჯანმრთელობის დაზიანებისთვის – 400 000 საანგარიშო ერთეულით თითოეული მგზავრისთვის;

ბ) ავტოსატრანსპორტო საშუალების (მათ შორის, ბარგის) დაკარგვისთვის ან დაზიანებისთვის – 12 700 საანგარიშო ერთეულით თითოეული ავტოსატრანსპორტო საშუალებისთვის;

გ) კაიუტაში არსებული ბარგის დაკარგვისთვის ან დაზიანებისთვის – 2 250 საანგარიშო ერთეულით თითოეული მგზავრისთვის;

დ) ბარგის (გარდა ამ მუხლის „ბ“ და „გ“ ქვეპუნქტებით გათვალისწინებული ბარგისა) დაკარგვისთვის ან დაზიანებისთვის − 3 375 საანგარიშო ერთეულით თითოეული მგზავრისთვის.

საქართველოს 2019 წლის 17 სექტემბრის კანონი №4944 – ვებგვერდი, 01.10.2019წ.

მუხლი 1751

1. მგზავრის საზღვაო გადაყვანისას ინციდენტის შედეგად მგზავრის გარდაცვალების ან ჯანმრთელობის დაზიანების შემთხვევაში გადამყვანი, რომელიც ფაქტობრივად ახორციელებს მგზავრის გადაყვანას ან მგზავრის გადაყვანასა და მისი ბარგის გადაზიდვას ან მგზავრის გადაყვანის ან მგზავრის გადაყვანისა და მისი ბარგის გადაზიდვის ნაწილს, ვალდებულია მიყენებული ზიანის ანაზღაურების მიღების უფლებამოსილების მქონე პირის იდენტიფიცირებიდან 15 კალენდარული დღის ვადაში გადაუხადოს მას ავანსი ამ ზიანის პროპორციულად, გადაუდებელი ეკონომიკური საჭიროებებისთვის. მგზავრის გარდაცვალების შემთხვევაში აღნიშნული ავანსის თანხა მისი გადახდის დღეს არსებული საქართველოს ეროვნული ბანკის გაცვლითი კურსის შესაბამისად განსაზღვრულ ლარში 21 000 ევროს ეკვივალენტზე ნაკლები არ უნდა იყოს.

2. ამ მუხლის პირველი ნაწილით გათვალისწინებული ავანსი არ არის იმ გადამყვანის მიერ მოთხოვნის არსებობის აღიარება, რომელიც ფაქტობრივად ახორციელებს მგზავრის გადაყვანას ან მგზავრის გადაყვანასა და მისი ბარგის გადაზიდვას ან მგზავრის გადაყვანის ან მგზავრის გადაყვანისა და მისი ბარგის გადაზიდვის ნაწილს, და იგი შეიძლება გაიქვითოს ამ თავით გათვალისწინებულ ნებისმიერ შემდგომ გადახდილ ანაზღაურებაში. აღნიშნული ავანსის თანხა არ დაბრუნდება, გარდა იმ შემთხვევისა, როდესაც გადამყვანი, რომელიც ფაქტობრივად ახორციელებს მგზავრის გადაყვანას ან მგზავრის გადაყვანასა და მისი ბარგის გადაზიდვას ან მგზავრის გადაყვანის ან მგზავრის გადაყვანისა და მისი ბარგის გადაზიდვის ნაწილს, დაამტკიცებს, რომ მგზავრის გარდაცვალება ან ჯანმრთელობის დაზიანება გამოწვეული იყო:

ა) მგზავრის ბრალით ან დაუდევრობით;

ბ) ომით, საბრძოლო მოქმედებით, სამოქალაქო ომით, ამბოხებით ან განსაკუთრებული, გარდაუვალი და დაუძლეველი სტიქიური მოვლენით;

გ) მესამე მხარის ქმედებით ან უმოქმედობით, რომლის განზრახვაც იყო ინციდენტის გამოწვევა.

3. გადამყვანმა ან/და გადაყვანის განმახორციელებელმა უნდა უზრუნველყოს, რომ მგზავრს მიეწოდოს სრულყოფილი ინფორმაცია ამ თავით გათვალისწინებული მგზავრის უფლებების თაობაზე.

4. თუ გადაყვანა საქართველოში იწყება, მგზავრს ამ მუხლის მე-3 ნაწილით გათვალისწინებული ინფორმაცია უნდა მიეწოდოს გემში ჩაჯდომამდე, ხოლო თუ მგზავრის გადაყვანის ან მგზავრის გადაყვანისა და მისი ბარგის გადაზიდვის ხელშეკრულება საქართველოში იდება, მგზავრს ამ მუხლის მე-3 ნაწილით გათვალისწინებული ინფორმაცია უნდა მიეწოდოს აღნიშნული ხელშეკრულების დადებისას (ბილეთის შეძენისას, მათ შორის, იმ შემთხვევაში, როდესაც მგზავრმა ბილეთი ინტერნეტით ან ტელეფონით შეიძინა).

საქართველოს 2019 წლის 17 სექტემბრის კანონი №4944 – ვებგვერდი, 01.10.2019წ.

 

თავი X. საზღვაო კრუიზის ხელშეკრულება

    მუხლი 176

1. საზღვაო კრუიზის ხელშეკრულებით კრუიზის ორგანიზატორი კისრულობს ვალდებულებას განახორციელოს ზღვაზე კოლექტიური მოგზაურობა გარკვეული პროგრამით (კრუიზი) და კრუიზის მონაწილენი უზრუნველყოს შესაბამისი მომსახურებით (ზღვით გადაყვანა, კვება, საყოფაცხოვრებო და საექსკურსიო მომსახურება და ა.შ.).

2. კრუიზის მონაწილე კისრულობს ვალდებულებას გადაიხადოს შესაბამისი საფასური.

    მუხლი 177

1. საზღვაო კრუიზის ხელშეკრულების დადების დამადასტურებელი დოკუმენტია კრუიზის ორგანიზატორის მიერ გაცემული საგზური ან მისი ტოლფასი სხვა საბუთი.

2. საზღვაო კრუიზის ხელშეკრულებაში აღნიშნული უნდა იყოს:

ა) გემის სახელწოდება და ტიპი;

ბ) კრუიზის ორგანიზატორის სახელი, გვარი და მისამართი;

გ) მგზავრის სახელი, გვარი და მისამართი;

დ) კაიუტის ნომერი და კლასი, კრუიზის ღირებულება, რომელშიც შედის სხვა გაწეული ხარჯებიც;

ე) ჩასხდომისა და გადმოსხდომის ნავსადგურები;

ვ) გასვლისა და ჩასვლის დრო;

ზ) შესვლის ნავსადგურები;

თ) კრუიზის პერიოდში მომსახურების სახეობები.

    მუხლი 178

კრუიზის ორგანიზატორი ვალდებულია კრუიზის დაწყებამდე მოამზადოს გემი ამ კოდექსის 168-ე მუხლის შესაბამისად და იქონიოს იგი ასეთ მდგომარეობაში მთელი კრუიზის განმავლობაში.

    მუხლი 179

1. ამ თავში მოცემული მომდევნო წესები გამოიყენება იმ შემთხვევებში, როდესაც მხარეთა შეთანხმებით სხვა რამ არ არის გათვალისწინებული.

2. მხარეთა ნებისმიერი შეთანხმება, რომელიც ზღუდავს ამ თავით გათვალისწინებულ კრუიზის მონაწილის უფლებებს, ბათილია.

    მუხლი 180

1. კრუიზის მონაწილეს უფლება აქვს კრუიზის დაწყებამდე ერთი კვირით ადრე მაინც უარი თქვას საზღვაო კრუიზის ხელშეკრულებაზე და ამ ხელშეკრულებით დადგენილი წესით და ვადაში დაიბრუნოს კრუიზის საფასური.

2. თუ კრუიზის ორგანიზატორმა კრუიზის მონაწილე ვერ უზრუნველყო ხელშეკრულებით განსაზღვრული ადგილით გემზე ან მისი თანხმობის საფუძველზე ასეთივე ადგილით სხვა გემზე, რომელიც კომფორტით არ ჩამოუვარდება მანამდე გათვალისწინებულ გემს, კრუიზის მონაწილეს უფლება აქვს უარი თქვას ხელშეკრულებაზე და მთლიანად დაიბრუნოს კრუიზის საფასური.

    მუხლი 181

1. კრუიზის ორგანიზატორს ამ კოდექსის 142-ე მუხლის პირველი ნაწილის „ა“-„ე“ ქვეპუნქტებში აღნიშნულ გარემოებათა გამო შეუძლია უარი თქვას ხელშეკრულებაზე კრუიზის დაწყებამდე.

2. თუ ამ კოდექსის 142-ე მუხლის პირველი ნაწილის „ა“-„ე“ ქვეპუნქტებში აღნიშნული გარემოება შეიქმნა კრუიზის დაწყების შემდეგ და კრუიზი შეწყდა, ხელშეკრულება უქმდება. ამ შემთხვევაში კრუიზის ორგანიზატორი ვალდებულია აუნაზღაუროს კრუიზის მონაწილეს გადახდილი საფასურის ნაწილი და მისი მოთხოვნის თანახმად დააბრუნოს იგი მოგზაურობის საწყის ნავსადგურში.

    მუხლი 182

გაუთვალისწინებელ გარემოებათა გამო კრუიზის ვადის გაგრძელების შემთხვევაში კრუიზის ორგანიზატორი ვალდებულია კრუიზის მონაწილეს თავის ხარჯზე გაუწიოს ყველა მომსახურება.

    მუხლი 183

კრუიზის ორგანიზატორი პასუხს აგებს კრუიზის მონაწილის სიკვდილის, ჯანმრთელობის შერყევის, ნივთების დანაკლისის ან დაზიანებისათვის ამ კოდექსის 172-ე, 174-ე, 175-ე მუხლების შესაბამისად, აგრეთვე კრუიზის ხელშეკრულებაში აღნიშნული სხვა პირობების შეუსრულებლობისათვის.

 

თავი XI. გემის დაქირავება გარკვეული ვადით (ტაიმ-ჩარტერი)

    მუხლი 184

გემის გარკვეული ვადით დაქირავების ხელშეკრულებით (ტაიმ-ჩარტერი) გემთმფლობელი კისრულობს ვალდებულებას გარკვეული ვადით და საფასურით მიაქირაოს გემი დამქირავებელს (დამფრახტავს) ტვირთის გადასატანად, მგზავრთა გადასაყვანად ან სავაჭრო ზღვაოსნობის სხვა მიზნით.

    მუხლი 185

1. ტაიმ-ჩარტერი ფორმდება წერილობით.

2. ამ თავში მოცემული მომდევნო წესები გამოიყენება იმ შემთხვევებში, როდესაც მხარეთა შეთანხმებით სხვა რამ არ არის გათვალისწინებული.

    მუხლი 186

ტაიმ-ჩარტერში აღნიშნული უნდა იყოს ხელშეკრულების მხარეთა დასახელება, გემის სახელწოდება, მისი ტექნიკური და საექსპლუატაციო მონაცემები (ტვირთამწეობა, ტვირთტევადობა, სიჩქარე და ა.შ.), ნაოსნობის რაიონი, დაქირავების (დაფრახტვის) მიზანი, ფრახტის ოდენობა, ხელშეკრულების მოქმედების ვადა, გემის მიღებისა და ჩაბარების ადგილი.

    მუხლი 187

1. ტაიმ-ჩარტერით მინიჭებული უფლებების ფარგლებში, გემის დამფრახტველს შეუძლია თავისი სახელით დამოუკიდებლად გააფორმოს ხელშეკრულება მესამე პირთან გემის გარკვეული ვადით დაფრახტვის შესახებ. ასეთი ხელშეკრულების დადება დამფრახტველს არ ათავისუფლებს გემთმფლობელთან დადებული ხელშეკრულებიდან გამომდინარე პასუხისმგებლობისაგან.

2. კოდექსის ამ თავის წესები ვრცელდება გემის დამფრახტველის მიერ მესამე პირთან დადებულ საფრახტო ხელშეკრულებაზეც.

    მუხლი 188

1. გემთმფლობელი ვალდებულია დამფრახტველს გადასცეს ტექნიკურად გამართული გემი, მისი ტაიმ-ჩარტერში აღნიშნული მიზნით შეუფერხებელი გამოყენების გათვალისწინებით.

2. ტაიმ-ჩარტერის საფუძველზე დაფრახტვის დროს გემთმფლობელი ვალდებულია გემი აღჭურვოს და დააკომპლექტოს ეკიპაჟით, ასევე ტაიმ-ჩარტერის პერიოდში შეინარჩუნოს გემის სანაოსნო მდგომარეობა, გაიღოს გემის დაზღვევისა და ეკიპაჟის შენახვის ხარჯები.

    მუხლი 189

 1. დამფრახტველი ვალდებულია გემი გამოიყენოს მხოლოდ ტაიმ-ჩარტერით გათვალისწინებული პირობებითა და მიზნით.

2. დამფრახტველი ვალდებულია ტაიმ-ჩარტერის ვადის გასვლის შემდეგ გემი დააბრუნოს იმავე მდგომარეობაში, როგორშიც მიიღო (ბუნებრივი ცვეთის გამოკლებით).

3. გემის დაგვიანებით მიღების შემთხვევაში დამფრახტველი ვალდებულია აანაზღაუროს გემის დაყოვნების ხარჯები.

    მუხლი 190

 1. თუ გემი დაფრახტულია ტვირთის გადასაზიდად, დამფრახტველს უფლება აქვს თავისი სახელით გააფორმოს ტვირთის გადაზიდვის ხელშეკრულება, ხელი მოაწეროს ჩარტერს, გასცეს კონოსამენტები და გადაზიდვასთან დაკავშირებული სხვა დოკუმენტები.

2. დამფრახტველი პასუხს აგებს ამ დოკუმენტებით, კერძოდ, კონოსამენტით და გადაზიდვასთან დაკავშირებული სხვა დოკუმენტებით გათვალისწინებული ვალდებულებების შეუსრულებლობისათვის.

3. დამფრახტველი ასევე აგებს პასუხს იმ ვალდებულებებზე, რომლებიც გამომდინარეობს კონოსამენტიდან ან გადაზიდვასთან დაკავშირებული სხვა დოკუმენტებიდან, რომლებსაც ხელს აწერს გემის კაპიტანი.

    მუხლი 191

გემის ტაიმ-ჩარტერის საფუძველზე დაფრახტვის დროს გემის კაპიტანი და ეკიპაჟის სხვა წევრები ასრულებენ დამფრახტველის განკარგულებას გემის კომერციულ ექსპლუატაციასთან დაკავშირებით, გარდა იმ ბრძანებებისა, რომლებიც ეხება გემის მართვას, შინაგანაწესსა და ეკიპაჟის შემადგენლობას.

    მუხლი 192

დამფრახტველი პასუხისმგებელია დაფრახტული გემის გადარჩენით, დაზიანებით ან დაღუპვით გამოწვეული ზიანისათვის, თუ ეს ზიანი მისი მიზეზით მოხდა.

    მუხლი 193

1. დამფრახტველი ვალდებულია გემთმფლობელს გადაუხადოს საფასური ტაიმ-ჩარტერით დადგენილი წესითა და ვადით.

 2. დამფრახტველი თავისუფლდება ფრახტისა და გემთან დაკავშირებული ხარჯებისაგან იმ დროის განმავლობაში, როცა გაუმართაობის გამო გემი უვარგისია ზღვაოსნობისათვის.

 3. თუ გემის გაუმართაობა გამოწვეულია დამფრახტველის ბრალით, იგი ვალდებულია გადაიხადოს სრული ფრახტი და აანაზღაუროს მიყენებული ზიანი.

4. ფრახტის გადახდის დაგვიანების შემთხვევაში გემთმფლობელი უფლებამოსილია ჩამოართვას გემი დამფრახტველს და მოსთხოვოს დაგვიანებით გამოწვეული ზიანის ანაზღაურება.

    მუხლი 194

გემის დაღუპვის შემთხვევაში ფრახტი გადაიხდება დაღუპვის დღის ჩათვლით, ხოლო თუ ამ დღის დადგენა შეუძლებელია, – მაშინ გემის შესახებ უკანასკნელი ცნობის მიღების დღის ჩათვლით.

    მუხლი 195

ტაიმ-ჩარტერით დაფრახტული გემის ეკიპაჟის მიერ ტაიმ-ჩარტერის ვადის გასვლამდე ზღვაზე განხორციელებული სამაშველო ოპერაციებისათვის გამოყოფილი გასამრჯელო თანაბრად უნაწილდებათ გემთმფლობელსა და დამფრახტველს, გემისათვის მიყენებული ზიანის ანაზღაურებისათვის საჭირო თანხისა და გემის ეკიპაჟის წევრების წილის გამოკლებით.

 

თავი XII. უეკიპაჟოდ გემის დაქირავების ხელშეკრულება (ბერბოუტ-ჩარტერი)

    მუხლი 196

1. უეკიპაჟოდ გემის დაქირავების ხელშეკრულებით (ბერბოუტ-ჩარტერი) გემის მესაკუთრე იღებს ვალდებულებას უეკიპაჟოდ გადასცეს გემი დამქირავებელს (დამფრახტველს) ნაოსნობისათვის გარკვეული ვადით.

2. ბერბოუტ-ჩარტერის ვადის გასვლის შემდეგ გემი შეიძლება გადაეცეს დამფრახტველს საკუთრებაში, თუ ხელშეკრულებაში გათვალისწინებულია გემის გამოსყიდვის უფლება, დამფრახტველი ასრულებდა თავის სახელშეკრულებო ვალდებულებებს და დაფარული აქვს ფრახტის ბოლო გადასახადი.

3. ბერბოუტ - ჩარტერის ხელშეკრულება შეიძლება დაიდოს მხოლოდ ამ კოდექსის 42- მუხლის გათვალისწინებით.

საქართველოს 2012 წლის 5 ივნისის კანონი №6386 – ვებგვერდი, 19.06.2012წ.

    მუხლი 197

ბერბოუტ-ჩარტერი ფორმდება წერილობით.

    მუხლი 198

1. ბერბოუტ-ჩარტერში აღნიშნული უნდა იყოს:

ა) მხარეთა დასახელება;

ბ) ხელშეკრულების მიზანი;

გ) გემის სახელწოდება;

დ) გემის აგების წელი;

ე) გემის კლასი;

ვ) ტვირთამწეობა და ტვირთტევადობა;

ზ) ძრავების სიმძლავრე;

თ) სვლის სიჩქარე და საწვავის ხარჯი;

ი) გემით სარგებლობის ვადა, რომლის გასვლის შემდეგ დამფრახტველს შეიძლება გადაეცეს გემის მფლობელის უფლება;

კ) ბერბოუტ-ჩარტერის საფასურის შეტანის ოდენობა და ვადები;

ლ) დამფრახტველისათვის გემის გადაცემის დრო და ადგილი;

მ) დამფრახტველის მიერ გემის ეკიპაჟის არჩევის უფლება;

ნ) ვის ეკისრება რეგისტრაციის ხარჯები;

ო) სხვა აუცილებელი მონაცემები.

2. თუ ხელშეკრულებით სხვა რამ არ არის გათვალისწინებული, დამფრახტველს, ბერბოუტ-ჩარტერით გათვალისწინებული უფლებამოსილების ფარგლებში, შეუძლია თავისი სახელით დადოს ხელშეკრულება მესამე პირთან ბერბოუტ-ჩარტერის მთელი დროით ან გარკვეული პერიოდის განმავლობაში (სუბბერბოუტ-ჩარტერი). ასეთი ხელშეკრულების დადება დამფრახტველს არ ათავისუფლებს გემთმფლობელთან დადებული ხელშეკრულებიდან გამომდინარე პასუხისმგებლობისაგან.

    მუხლი 199

1. გემთმფლობელი ვალდებულია დამფრახტველს გადასცეს სანაოსნოდ გამართული გემი ბერბოუტ-ჩარტერით გათვალისწინებული მიზნების შესასრულებლად.

2. გემთმფლობელი პასუხს აგებს ყველა იმ ნაკლოვანებისთვის, რაც გააჩნდა გემს (ფარული ნაკლის ჩათვლით) მისი გადაცემის მომენტში.

3. პრეტენზია გემის გაუმართაობის ან სხვა ნაკლოვანებათა გამო დამფრახტველს შეუძლია განაცხადოს გემის გადაცემის დღიდან ერთი წლის განმავლობაში.

    მუხლი 200

ამ თავში მოცემული მომდევნო მუხლების წესები გამოიყენება იმ შემთხვევებში, როდესაც მხარეთა შეთანხმებით სხვა რამ არ არის გათვალისწინებული.

    მუხლი 201

 1. დამფრახტველი ვალდებულია შეინარჩუნოს გემი გამართულ მდგომარეობაში და გაიღოს მისი შენახვისა და შეკეთების ხარჯები.

2. დამფრახტველზე გემის გადაცემასთან ერთად გადადის შემთხვევით დაღუპვის ან შემთხვევით დაზიანების რისკი.

3. გემის უეკიპაჟოდ დაქირავების (ბერბოუტ-ჩარტერი) შემთხვევაში, ბერბოუტ-ჩარტერის მოქმედების პერიოდში, დაფრახტული გემის მიერ ზღვაზე სამაშველო სამუშაოების შესრულების გასამრჯელო ეკუთვნის დამფრახტველს.

    მუხლი 202

1. დამფრახტველს უფლება აქვს უარი განაცხადოს ბერბოუტ-ჩარტერზე და მოითხოვოს ზიანის ანაზღაურება, თუ:

ა) გემთმფლობელი დამფრახტველს გემს არ გადასცემს ბერბოუტ-ჩარტერით განსაზღვრულ ვადაში;

ბ) ამ კოდექსის 199-ე მუხლის მეორე ნაწილში მითითებულ ნაკლოვანებათა გამო დამფრახტველი ვერ გამოიყენებს გემს ბერბოუტ-ჩარტერის შესაბამისად.

2. გემთმფლობელს უფლება აქვს უარი თქვას ბერბოუტ-ჩარტერზე და მოითხოვოს გემის უკან დაბრუნება, თუ გადახდის ყოველი ვადის დაწყებიდან სამი თვის განმავლობაში დამფრახტველმა არ შეიტანა ბერბოუტ-ჩარტერის საფასური.

    მუხლი 203

1. გემის დაბრუნების შემთხვევაში გემთმფლობელმა უნდა მიიღოს ბერბოუტ-ჩარტერის საფასურის კუთვნილი ნაწილი გემით სარგებლობისათვის.

2. ამ შემთხვევაში დამფრახტველს უბრუნდება სახელშეკრულებო ფასის კუთვნილი ნაწილი გემით სარგებლობისათვის.

3. დამფრახტველი ვალდებულია გემთმფლობელს გემი დაუბრუნოს მისი მიღებისას არსებული სახით, ბუნებრივი ცვეთის გათვალისწინებით. გემის მდგომარეობის გაუარესების შემთხვევაში დამფრახტველი გემთმფლობელს ზიანს უნაზღაურებს.

4. თუ დამფრახტველმა გააუმჯობესა გემის მდგომარეობა, გემთმფლობელი ვალდებულია აუნაზღაუროს გაწეული ხარჯი. თუ გემთმფლობელი უარს იტყვის გაუმჯობესებულის ანაზღაურებაზე, დამფრახტველს უფლება აქვს გამოაცალკეოს ის, რაც გააუმჯობესა, თუკი ეს შესაძლებელია.

თავი XIII. საზღვაო იპოთეკა

    მუხლი 204

1. ნებისმიერი გემი, მათ შორის მშენებარეც, ან უფლება მასზე შეიძლება გემთმფლობელმა (დამგირავებელმა) დააგირაოს (იპოთეკა) სესხით ან სხვა ფინანსური უზრუნველყოფით იპოთეკის მიღების გზით.

2. მოგირავნე შეიძლება იყოს საქართველოს ან უცხო ქვეყნების ნებისმიერი ფიზიკური ან იურიდიული პირი, რომელსაც საქართველოს კანონმდებლობის მიხედვით შესაძლებელია გირაოდ გადაეცეს გემი.

    მუხლი 205

1. იპოთეკის ხელშეკრულებაში აღინიშნული უნდა იყოს:

ა) მხარეთა დასახელება;

ბ) მხარეთა მისამართები;

გ) გირავნობის მოთხოვნების უზრუნველყოფის არსი;

დ) იპოთეკის ფორმა;

ე) ვალდებულების შესრულების ვადა;

ვ) გემის შეფასება და მისი ყოფნის ადგილი;

ზ) იპოთეკის რეგისტრაცია, მისი გადაცემა, ცვლილებების შეტანა ან შეცვლა;

თ) რეგისტრირებული იპოთეკის თანამიმდევრობა;

ი) სხვა ნებისმიერი პირობა, რომელიც წამოაყენა ერთ-ერთმა მხარემ და მიღწეულია შეთანხმება.

2. იპოთეკის ხელშეკრულებაში მხარეთა უფლება-მოვალეობა და ხელშეკრულების გაფორმების წესი განისაზღვრება მოგირავნის ქვეყნის კანონმდებლობით, თუ მხარეთა შეთანხმებით სხვა რამ არ არის გათვალისწინებული.

3. იპოთეკა არ ნიშნავს მოგირავნისათვის გემის გასხვისებას, ისევე, როგორც დამგირავებელი არ შეიძლება მიჩნეულ იქნეს იმ პირად, რომელიც კარგავს დაგირავებულ გემზე საკუთრების უფლებას.

    მუხლი 206

1. იპოთეკის ხელშეკრულება სათანადოდ უნდა დამოწმდეს და აუცილებლად გატარდეს საქართველოს გემების სახელმწიფო რეესტრში. ამის შესახებ კეთდება ჩანაწერი გემის საკუთრების მოწმობაში.

2. იპოთეკის აღრიცხვის წესს ადგენს სააგენტო.

3. იპოთეკის რეგისტრაციისათვის დამგირავებელმა უნდა წარმოადგინოს გემის იპოთეკის ხელშეკრულების დედანი და ნოტარიუსით დამოწმებული ასლი.

4. სააგენტო ვალდებულია საქართველოს გემების სახელმწიფო რეესტრიდან ამონაწერი მიაწოდოს დამგირავებელს, მოთხოვნისას კი – ასევე მოგირავნესა და სხვა დაინტერესებულ პირებს.

5. იპოთეკის რეგისტრაცია და საქართველოს გემების სახელმწიფო რეესტრიდან ამონაწერის გაცემა ფასიანია.

საქართველოს 2007 წლის 30 მარტის კანონი №4598-სსმI, №11, 10.04.2007წ., მუხ.102

საქართველოს 2011 წლის 22 თებერვლის კანონი №4222 – ვებგვერდი, 10.03.2011წ.

    მუხლი 207

1. თუ იპოთეკის საგანს წარმოადგენს გემი, რომელიც უკვე გადაცემულია იპოთეკით და წარმოადგენს საგირავნო ვალდებულებათა უზრუნველყოფის საგანს, ძალაში რჩება წინა იპოთეკის მოგირავნის უფლებებიც.

2. მომდევნო მოგირავნის მოთხოვნები კმაყოფილდება გემის ღირებულებიდან წინა იპოთეკის მოთხოვნათა დაკმაყოფილების შემდეგ.

3. მოგირავნეთა შორის უპირატესობის უფლება მოთხოვნათა შესრულებაზე კმაყოფილდება საქართველოს გემების სახელმწიფო რეესტრში მათი რეგისტრაციის თარიღისა და საათის მიხედვით.

4. იპოთეკით დამგირავებელი ვალდებულია აცნობოს ყოველ მომდევნო იპოთეკით მოგირავნეს ყველა არსებული იპოთეკის, აგრეთვე იპოთეკის ხასიათისა და ვალდებულებათა უზრუნველყოფის ფორმირების შესახებ. იპოთეკით დამგირავებელი, ამ მოთხოვნის უგულებელყოფის შემთხვევაში, ვალდებულია ნებისმიერ მოგირავნეს აუნაზღაუროს ამ საკითხთან დაკავშირებული ყველა ზიანი.

    მუხლი 208

იპოთეკით მოგირავნეს ენიჭება უფლება მოითხოვოს მიყენებული ზიანის ანაზღაურება, თუ იპოთეკის პირობებით გათვალისწინებულ ვადაში ვალდებულებები არ შესრულდა. გამონაკლისს წარმოადგენს შემთხვევა, თუ გირავნობის შესახებ კანონით ან ხელშეკრულებით ასეთი უფლება წარმოიშობა მოგვიანებით ან შეიძლებოდა განხორციელებულიყო ადრე.

    მუხლი 209

იპოთეკით მოგირავნეს უფლება აქვს დაგირავებული გემის ხარჯზე სრულად დაიკმაყოფილოს მოთხოვნილებები, კერძოდ, ვალდებულებათა გადავადებით მიყენებული ზიანი და პროცენტები, ხოლო იპოთეკის შესახებ ხელშეკრულებით გათვალისწინებულ შემთხვევებში – პირგასამტეხლო. უნდა ანაზღაურდეს აგრეთვე მოგირავნის აუცილებელი ხარჯები იპოთეკის მოთხოვნების უზრუნველსაყოფად.

    მუხლი 210

1. დაგირავებული გემი ჯარიმდება იპოთეკის ხელშეკრულების შესაბამისად.

2. რეალიზაცია იმ დაგირავებული გემისა, რომელსაც დაეკისრა ჯარიმა, ხდება საქართველოს მოქმედი კანონმდებლობის შესაბამისად, თუ იპოთეკის ხელშეკრულებით სხვა რამ არ არის გათვალისწინებული.

    მუხლი 211

1. იპოთეკა უქმდება:

ა) ვალის დაფარვისას;

ბ) ვალის დაფარვის სხვა გზით (გემის იძულებითი გაყიდვა და სხვა) ფულადი ვალდებულების შეწყვეტისას;

გ) გემის დაღუპვისას, დაზღვევის ანაზღაურების გამოკლებით;

დ) სპეციალური ხელშეკრულების არსებობისას.

2. დამგირავებლის მოთხოვნით მოგირავნე ვალდებულია მისცეს მას ვალდებულების მთლიანად ან ნაწილობრივ შესრულების დამადასტურებელი სათანადოდ დამოწმებული საბუთი.

3. დამგირავებლისაგან ვალდებულების მთლიანად ან ნაწილობრივ შესრულების დამადასტურებელი სათანადოდ დამოწმებული საბუთის მიღებისას იპოთეკის რეგისტრაციის ორგანო ვალდებულია დაუყოვნებლივ შეიტანოს შესაბამისი აღნიშვნა საქართველოს გემების სახელმწიფო რეესტრში.

    მუხლი 212

თუ საქართველოს გემების სახელმწიფო რეესტრში იპოთეკის რეგისტრაციის შემდეგ გემის დამგირავებელი გაკოტრდა, რეგისტრაციაში გატარებული გირავნობის ვალდებულებები შეუსრულებლად ჩაითვლება.

    მუხლი 213

1. იმ შემთხვევაში, როცა კანონით დადგენილი წესების შესაბამისად მოგირავნე იპოთეკით უზრუნველყოფილ მოთხოვნებს უთმობს მესამე პირს, ან იპოთეკის უზრუნველყოფის გარემოებიდან გამომდინარე, დამგირავებელს სხვა პირზე გადააქვს ვალი, იპოთეკა ძალაში რჩება.

2. მოგირავნის მიერ გირაოს უზრუნველყოფის მოთხოვნების ან დამგირავებლის მიერ ვალის გადაცემის უფლების სხვა პირზე გადატანის შესახებ სათანადო წესით დამოწმებული საბუთების მიღებისას გემების სახელმწიფო რეესტრში უნდა გაკეთდეს შესაბამისი აღნიშვნა იმ პირის შესახებ, რომელზეც გადადის მოგირავნის ყველა უფლება ან დამგირავებლის ყველა ვალდებულება.

    მუხლი 214

1. თუ რომელიმე კანონიერი გზით, მაგალითად, გარდაცვალების ან გაკოტრების შემთხვევაში, მოგირავნის უფლებები გადავიდა სხვა პირზე, ამას სათანადოდ დამოწმებული დეკლარაციით ამოწმებს ის პირი, რომელსაც გადაეცემა ეს უფლებები. დეკლარაციაში დასაბუთებული უნდა იყოს ქონების გადაცემის კანონიერება და იმ პირის უფლებამოსილება, რომლის საკუთრებაშიც გადადის იპოთეკა.

2. ამ საბუთების საფუძველზე საქართველოს გემების სახელმწიფო რეესტრში შეიტანება იმ პირის სახელი, რომელსაც გადაეცა მთელი გემის ან მისი ნაწილის მოგირავნის უფლებები.

 

თავი XIV. ბუქსირზიდვის ხელშეკრულება

    მუხლი 215

საზღვაო ბუქსირზიდვის ხელშეკრულების თანახმად გემის მფლობელი გასამრჯელოს საფასურად კისრულობს ვალდებულებას:

ა) გემი ან სხვა მცურავი ობიექტი ბუქსირით გადაიყვანოს ერთი ნავსადგურიდან მეორეში;

ბ) გარკვეული დროის განმავლობაში გარკვეულ მანძილზე ბუქსირით გადაიყვანოს გემი ან სხვა მცურავი ობიექტი;

გ) აწარმოოს მანევრირება ან მორიგეობა აუცილებლობის შემთხვევაში.

    მუხლი 216

1. საზღვაო ბუქსირზიდვის ხელშეკრულება ფორმდება წერილობით.

2. ხელშეკრულებაში აღნიშნული უნდა იყოს:

ა) გაგზავნისა და დანიშნულების ნავსადგურები;

ბ) ბუქსირზიდვის დრო;

გ) მხარეთა უფლებები და მოვალეობები;

დ) პასუხისმგებლობა ხელშეკრულების დარღვევისათვის;

ე) საბუქსირო ობიექტების თავისებურებები, რომლებმაც შეიძლება გავლენა იქონიონ ბუქსირზიდვის უსაფრთხოებაზე;

ვ) სხვა გარემოებები, რომელთა აღნიშვნაც მხარეებს აუცილებლად მიაჩნიათ.

    მუხლი 217

1. ბუქსირზიდვის ხელშეკრულებით გათვალისწინებული სამუშაოების შესრულების მიზნით მხარეები ვალდებული არიან გემი ან სხვა მცურავი ობიექტი დროულად მოიყვანონ სათანადო მდგომარეობაში.

2. გემისა და/ან ბუქსირის მფლობელი პასუხს არ აგებს თავისი გემისა და/ან ბუქსირის ნაკლოვანებისათვის, თუ დაამტკიცებს, რომ მათი აღმოჩენა შეუძლებელი იყო სათანადო ყურადღების გამოჩენის შემთხვევაშიც კი (ფარული ნაკლი).

    მუხლი 218

ბუქსირზიდვისას საბუქსირო გემის ან სხვა მცურავი ობიექტის ან მათზე არსებული ქონებისა და ტვირთის დაზიანებისას, როცა ბუქსირმზიდი გემის კაპიტანი მართავს საბუქსირო გემს ან სხვა მცურავ ობიექტს, პასუხისმგებლობა ეკისრება ბუქსირმზიდი გემის მეპატრონეს, თუ მხარეებს შორის სხვა შეთანხმება არ არსებობს, ამასთან, თუ მეპატრონე თავის უდანაშაულობას ვერ დაამტკიცებს.

    მუხლი 219

ბუქსირზიდვისას ბუქსირმზიდი გემის ან მასზე არსებული ქონებისა და ტვირთის დაზიანებისას, როცა ბუქსირზიდვის ოპერაციებს წარმართავს საბუქსირო გემის ან სხვა მცურავი ობიექტის კაპიტანი, პასუხისმგებლობა ეკისრება საბუქსირო გემის ან სხვა მცურავი ობიექტის მფლობელს, თუ მხარეთა შორის სხვა შეთანხმება არ არსებობს, ამასთან, თუ მეპატრონე თავის უდანაშაულობას ვერ დაამტკიცებს.

    მუხლი 220

ბუქსირმზიდის მფლობელი პასუხს არ აგებს საბუქსირო გემის ან სხვა მცურავი ობიექტის ან მათზე არსებული ქონებისა და ტვირთის დაზიანებისათვის, თუ ბუქსირზიდვა მიმდინარეობს ყინულის პირობებში და არ დამტკიცდება, რომ ზიანი მიყენებულია ბუქსირმზიდი გემის მიზეზით.

    მუხლი 221

საზღვაო ბუქსირზიდვის ხელშეკრულების მიხედვით ბუქსირმზიდის მფლობელს პასუხისმგებლობა ეკისრება გემის ან სხვა მცურავი ობიექტის საწყის პუნქტში ბუქსირზე აყვანის მომენტიდან და ეხსნება საბუქსირო გემის ან სხვა მცურავი ობიექტის ბუქსირზიდვის საბოლოო პუნქტში ნავმისადგომთან დაყენებით ან ღუზაზე დადგომით.

    მუხლი 222

საზღვაო ბუქსირზიდვას, როგორც წესი, ხელმძღვანელობს ბუქსირმზიდი გემის კაპიტანი, რომელსაც არა აქვს უფლება ჩაერიოს საბუქსირო გემის ან სხვა მცურავი ობიექტის შინაგანაწესში.

    მუხლი 223

თუ გემთმფლობელმა ბუქსირზიდვის ხელმძღვანელობა დააკისრა პირს, რომელიც არ არის ბუქსირის კაპიტანი, მაშინ ამ პირის სამართალურთიერთობა ბუქსირმზიდი გემისა და საბუქსირო გემის ან სხვა მცურავი ობიექტის კაპიტნებთან განისაზღვრება საზღვაო ბუქსირზიდვის ხელშეკრულებით.

    მუხლი 224

ხელშეკრულებით განსაზღვრულ ვადაში გემის ან სხვა მცურავი ობიექტის ბუქსირზიდვისათვის მოუმზადებლობის შემთხვევაში, ბუქსირის გასვლის პუნქტში გამოცხადების შემდეგ ბუქსირის მფლობელს უფლება აქვს გააუქმოს ხელშეკრულება და საბუქსირო ობიექტის მფლობელს აანაზღაურებინოს ბუქსირმზიდის გასვლის პუნქტიდან დანიშნულების პუნქტამდე მისვლის, ასევე ბაზირების პუნქტში (ან სხვა პუნქტში, არა უშორეს ბაზირების ნავსადგურისა), უკან დაბრუნებისათვის გაწეული ხარჯი, ასევე გადაახდევინოს შესაძლო შემოსავალი (ხელიდან გაშვებული სარგებელი).

    მუხლი 225

გასვლის ნავსადგურში ბუქსირის არასანაოსნო ან ბუქსირზიდვისათვის მოუმზადებელ მდგომარეობაში შესვლის შემთხვევაში საბუქსირო გემის ან სხვა მცურავი ობიექტის მფლობელი უფლებამოსილია შეწყვიტოს ხელშეკრულება და დააკისროს ბუქსირის მფლობელს მის მიერ გაწეული ხარჯებისა და შესაძლო შემოსავლის ანაზღაურება.

    მუხლი 226

საქართველოს ნავსადგურებს შორის, აგრეთვე უცხო ქვეყნების ნავსადგურებამდე ან უკან საქართველოს სახელმწიფო დროშით მცურავი გემების მიერ ბუქსირზიდვის განხორციელება რეგულირდება ამ კოდექსით.

საქართველოს 2015 წლის 11  დეკემბრის კანონი  №4622  - ვებგვერდი, 23.12.2015წ.

    მუხლი 227

თუ საბუქსირო გემი ან სხვა მცურავი ობიექტი ბუქსირმზიდი გემისაგან დამოუკიდებელი მიზეზებით აღმოჩნდება საზღვაო ინციდენტის მდგომარეობაში, ბუქსირმზიდის კაპიტანი ვალდებულია მიაწოდოს საბუქსირო გემს ან სხვა მცურავ ობიექტს სამაშველო საშუალებები და აღმოუჩინოს მას საჭირო დახმარება მანამ, ვიდრე დაზარალებულს აღარ დასჭირდება მაშველი ძალა. ამ შემთხვევაში ბუქსირმზიდ გემს აუნაზღაურდება მხოლოდ ფაქტობრივი დანახარჯები სამაშველო გასამრჯელოს გარეშე.

    მუხლი 228

1. სანავსადგურო ბუქსირზიდვის ხელშეკრულებით ბუქსირის მფლობელს გასამრჯელოს საფასურად სანავსადგურო წყლებში შეჰყავს ან გამოჰყავს გემი ან სხვა მცურავი ობიექტი, ატარებს სანავსადგურო წყლებში საბუქსირო გემის მანევრირებას, გემის ბაგირით მიბმასა და სხვა ოპერაციებს.

2. სანავსადგურო ბუქსირზიდვის ხელშეკრულების დადების მტკიცებულებას წარმოადგენს კაპიტნის განაცხადი.

    მუხლი 229

1. სანავსადგურო ბუქსირზიდვას მართავს საბუქსირო გემის ან სხვა მცურავი ობიექტის კაპიტანი, თუ ხელშეკრულებით სხვა რამ არ არის გათვალისწინებული.

2. ბუქსირმზიდი გემის კაპიტნისათვის ბუქსირზიდვის ხელმძღვანელობის დაკისრება შეიძლება მხოლოდ წერილობით გაფორმებული ხელშეკრულებით.

    მუხლი 230

1. ნაოსნობის უსაფრთხოების უზრუნველსაყოფად ბუქსირის გამოყენების აუცილებლობა საზღვაო ნავსადგურის აკვატორიაში შესვლისათვის, გასვლისა და გადაადგილებისათვის, მანევრირებისათვის, გემის ბაგირით მიბმისა და სხვა ოპერაციების შესრულებისათვის განისაზღვრება ნავსადგურის წესებით.

2. 500 ტონა და მასზე ნაკლები საერთო ტევადობის გემი განთავისუფლებულია ბუქსირის გამოყენებისგან, თუ გემის კაპიტანი არ მოითხოვს მის გამოყენებას.

საქართველოს 2008 წლის 27 ივნისის კანონი №69-სსმI, №12, 14.07.2008წ., მუხ.91

 

თავი XV. საზღვაო დაზღვევის ხელშეკრულება

    მუხლი 231

საზღვაო დაზღვევის ხელშეკრულების თანახმად მზღვეველი სათანადო საზღაურის (სადაზღვევო პრემია) მიღებით კისრულობს ვალდებულებას ხელშეკრულებაში აღნიშნული საშიშროების ან შემთხვევის დროს (სადაზღვევო შემთხვევა), აუნაზღაუროს ზიანი დამზღვევს ან სხვა პირს, ვის სასარგებლოდაც არის გაფორმებული ხელშეკრულება.

    მუხლი 232

საზღვაო დაზღვევის ხელშეკრულება ფორმდება წერილობით.

    მუხლი 233

1. ამ თავში მოცემული მომდევნო წესები გამოიყენება იმ შემთხვევებში, როდესაც მხარეთა შეთანხმებით სხვა რამ არ არის გათვალისწინებული.

2. ამ თავში პირდაპირ მითითებული შემთხვევების საწინააღმდეგო შეთანხმება ბათილია.

    მუხლი 234

1. საზღვაო დაზღვევის ობიექტი შეიძლება იყოს ზღვაოსნობასთან დაკავშირებული ნებისმიერი ქონებრივი ინტერესი, როგორიცაა, მაგალითად, გემი (მათ შორის მშენებარე), ტვირთი, ფრახტი, მგზავრობის საფასური, საიჯარო ქირა, მოგება, აგრეთვე გემით, ტვირთით ან ფრახტით უზრუნველყოფილი სხვა მოთხოვნები, კაპიტნის და ეკიპაჟის წევრების ხელფასი ან სხვა გასამრჯელო, გემთმფლობელისა და ტვირთის გადამზიდავის ქონებრივი ან სამოქალაქო პასუხისმგებლობა, აგრეთვე მზღვეველის მიერ თავის თავზე აღებული რისკი (გადაზღვევა).

2. დაზღვევის ობიექტი მითითებული უნდა იყოს საზღვაო დაზღვევის ხელშეკრულებაში.

    მუხლი 235

1. ხელშეკრულების დადებისას დამზღვევი ვალდებულია მზღვეველს მიაწოდოს გარემოებათა რისკის ხარისხის დადგენისათვის საჭირო მისთვის ცნობილი ყველა ინფორმაცია ან ის ინფორმაცია, რომელიც მას უნდა სცოდნოდა, აგრეთვე სხვა ცნობები მზღვეველის მოთხოვნათა შესაბამისად.

2. დამზღვევი თავისუფლდება ვალდებულებისაგან, რომ მზღვეველს მიაწოდოს საყოველთაოდ ცნობილი ინფორმაცია და ის ინფორმაცია, რომელიც მისთვის ცნობილია ან ცნობილი უნდა ყოფილიყო.

3. დამზღვევის მიერ სათანადო ცნობების მიუწოდებლობის ან არასწორი ინფორმაციის მიწოდების შემთხვევაში მზღვეველს უფლება აქვს უარი თქვას ხელშეკრულებაზე.

    მუხლი 236

მზღვეველი ვალდებულია დამზღვევს მოთხოვნის შესაბამისად გადასცეს თავისი ხელმოწერილი დოკუმენტი, რომელშიც ასახული იქნება საზღვაო დაზღვევის პირობები (პოლისი, სადაზღვევო სერტიფიკატი და ა.შ.).

    მუხლი 237

დამზღვევი ვალდებულია მზღვეველს დათქმულ ვადაში გადაუხადოს სადაზღვევო პრემია. სადაზღვევო პრემიის გადახდამდე საზღვაო დაზღვევის ხელშეკრულება ძალაში არ შედის, თუ ხელშეკრულებით სხვა რამ არ არის გათვალისწინებული.

    მუხლი 238

დამზღვევს შეუძლია საზღვაო დაზღვევის ხელშეკრულება გააფორმოს თავისი ან სხვა პირის სასარგებლოდ, რომელიც შეიძლება იყოს ან არ იყოს მითითებული ხელშეკრულებაში.

    მუხლი 239

თუ საზღვაო დაზღვევის ხელშეკრულებას აფორმებენ სხვა პირის სასარგებლოდ, დამზღვევი მოვალეა შეასრულოს ყველა სახელშეკრულებო ვალდებულება. ასევე მოვალეა ის პირიც, რომლის სასარგებლოდაც დაიდო ხელშეკრულება, თუ ის დადებულია მისი მითითებით ან თუნდაც მითითების გარეშე, თუკი მან შემდგომში თანხმობა განაცხადა დაზღვევაზე.

    მუხლი 240

სხვა პირის სასარგებლოდ ხელშეკრულების დადებისას დამზღვევი სარგებლობს დაზღვევის ხელშეკრულებით მინიჭებული ყველა უფლებით ამ პირისაგან შესაბამისი მინდობილობის მიღების გარეშეც.

    მუხლი 241

სადაზღვევო ანაზღაურების გადახდისას მზღვეველს უფლება აქვს მოითხოვოს მის მიერ დაზღვევის დროს გაცემული პოლისის ან სხვა სადაზღვევო საბუთების წარმოდგენა.

    მუხლი 242

1. დაზღვეული ტვირთის გასხვისების შემთხვევაში ძალაში რჩება დაზღვევის ხელშეკრულება. დამზღვევის ყველა უფლება-მოვალეობა გადადის ტვირთის შემსყიდველზე.

2. თუ ტვირთის გასხვისებამდე სადაზღვევო პრემია არ იყო გადახდილი, მისი ანაზღაურების ვალდებულება ეკისრება როგორც დამზღვევს, ისე იმ პირს, ვინც ტვირთი შეიძინა. ამასთან, თუ პოლისში ან სხვა სადაზღვევო საბუთში აღნიშნული არ არის პრემიის გადაუხდელობა, მისი მფლობელის მიმართ პრემიის გადახდის მოთხოვნა ბათილია.

    მუხლი 243

1. დაზღვეული გემის გასხვისებისას საზღვაო დაზღვევის ხელშეკრულება უქმდება გასხვისების მომენტიდან. გამონაკლისია გემის გასხვისება რეისის დროს. ამ შემთხვევაში ხელშეკრულება ძალას ინარჩუნებს რეისის დამთავრებამდე და დამზღვევის ყველა უფლება-მოვალეობა გადადის გემის შემძენზე.

2. ეს მუხლი გამოიყენება გემთმფლობელის პასუხისმგებლობის დაზღვევის შემთხვევაშიც.

    მუხლი 244

1. საზღვაო დაზღვევის ხელშეკრულების დადებისას დამზღვევი ვალდებულია განაცხადოს თანხა, რომლითაც იგი აზღვევს შესაბამის ინტერესს (სადაზღვევო თანხა).

2. თუ სადაზღვევო თანხა ნაკლებია დაზღვეული ინტერესის ნამდვილ ღირებულებაზე (დაზღვევის ღირებულება), მზღვეველი ზიანისათვის პასუხს აგებს სადაზღვევო თანხის დაზღვევის ღირებულებასთან შეფარდების პროპორციულად.

3. თუ საზღვაო დაზღვევის ხელშეკრულებაში მითითებული სადაზღვევო თანხა აღემატება დაზღვევის ღირებულებას, ხელშეკრულება ითვლება ძალადაკარგულად სადაზღვევო თანხის იმ ნაწილში, რომელიც აღემატება დაზღვევის ღირებულებას.

    მუხლი 245

თუ ინტერესი დაზღვეულია რამდენიმე მზღვეველისაგან თანხით, რომელიც ჯამში აღემატება დაზღვევის ღირებულებას, ყოველი მზღვეველი პასუხს აგებს მხოლოდ დაზღვევის ღირებულების ფარგლებში, ამასთან, ყოველი მათგანი პასუხს აგებს საზღვაო დაზღვევის ხელშეკრულებით განსაზღვრული სადაზღვევო თანხის პროპორციულად.

    მუხლი 246

1. საზღვაო დაზღვევის ხელშეკრულება ძალაში რჩება მაშინაც, თუ ხელშეკრულების გაფორმების მომენტში აუცილებლად ასანაზღაურებელი ზიანის წარმოქმნის საშიშროება აღარ არსებობს ან ზიანი უკვე წარმოიშვა.

2. თუ საზღვაო დაზღვევის ხელშეკრულების გაფორმებისას მზღვეველმა იცოდა ან უნდა სცოდნოდა, რომ სადაზღვევო შემთხვევის წარმოქმნის შესაძლებლობა გამორიცხულია ან თუ დამზღვევმა იცოდა ან უნდა სცოდნოდა უკვე მომხდარი ზიანის შესახებ, მაშინ იმ მხარისათვის, რომელმაც ეს არ იცოდა, დაზღვევის ხელშეკრულების მოთხოვნათა შესრულება აუცილებელი არ არის.

3. მზღვეველს სადაზღვევო პრემია ეკუთვნის იმ შემთხვევაშიც, თუ საზღვაო დაზღვევის ხელშეკრულების შესრულება მისთვის აუცილებლობას არ წარმოადგენს.

    მუხლი 247

განსაკუთრებული შეთანხმებით (გენერალური პოლისით) შეიძლება დაზღვეულ იქნეს ყველა ტვირთი, რომელსაც დამზღვევი გარკვეული დროის განმავლობაში იღებს ან გზავნის.

    მუხლი 248

1. დამზღვევი ვალდებულია გენერალური პოლისით გაფორმებული ყოველი ტვირთის გაგზავნის ცნობის მიღებისთანავე დაუყოვნებლივ მიაწოდოს მზღვეველს ყველა აუცილებელი ინფორმაცია, კერძოდ:

ა) ტვირთის გადამტანი გემის სახელწოდება;

ბ) ტვირთის გადატანის მარშრუტი;

გ) სადაზღვევო თანხა.

2. დამზღვევი არ თავისუფლდება ამ მუხლის პირველ ნაწილში აღნიშნული მოვალეობისაგან მაშინაც კი, როცა ის მიიღებს ცნობას, რომ ტვირთი დაუზიანებლად მივიდა დანიშნულების ადგილზე.

3. დამზღვევის მიერ მზღვეველისათვის აუცილებელი ინფორმაციის მიუწოდებლობის ან დაგვიანებით მიწოდების შემთხვევაში, მზღვეველს უფლება აქვს უარი განაცხადოს შესაბამის ტვირთთან დაკავშირებული ზიანის ანაზღაურებაზე. ამასთან, მზღვეველი ინარჩუნებს უფლებას სადაზღვევო პრემიაზე, რომელსაც მიიღებდა, თუ დამზღვევი ვერ დაამტკიცებს, რომ ინფორმაციის მიუწოდებლობა ან დაგვიანებით მიწოდება არ იყო მისი განზრახი ქმედობა.

4. თუ დამზღვევმა განზრახ დააყოვნა საჭირო ინფორმაციის მიწოდება, საერთოდ არ მიაწოდა ან შეგნებულად მიაწოდა მცდარი მონაცემები ტვირთისა და სადაზღვევო თანხის შესახებ, მზღვეველს უფლება აქვს უარი თქვას გენერალური პოლისით დაზღვევაზე. ამასთან, მზღვეველი ინარჩუნებს უფლებას სადაზღვევო პრემიაზე, რომელსაც მიიღებდა დამზღვევის მიერ სადაზღვევო ხელშეკრულების პირობების კეთილსინდისიერად და სრულად შესრულების შემთხვევაში.

    მუხლი 249

1. მზღვეველი ვალდებულია დამზღვევის მოთხოვნით გენერალურ პოლისს დაქვემდებარებული ტვირთის ცალკეული გაგზავნისას გასცეს პოლისი ან სადაზღვევო სერტიფიკატი.

2. პოლისის ან სადაზღვევო სერტიფიკატის შინაარსის გენერალური პოლისის შინაარსთან შეუთანხმებლობის შემთხვევაში უპირატესობა ენიჭებათ პოლისსა და სადაზღვევო სერტიფიკატს.

    მუხლი 250

მზღვეველი პასუხს არ აგებს ზიანისათვის, რომელიც გამოწვეულია დამზღვევის, ტვირთის გამგზავნის, მიმღების ან მათი წარმომადგენლის უხეში გაუფრთხილებლობით ან განზრახი ქმედობით.

    მუხლი 251

1. მზღვეველი გემის დაზღვევისას, ამ კოდექსის 250-ე მუხლში აღნიშნული შემთხვევების გარდა, პასუხს არ აგებს არასანაოსნო მდგომარეობაში მყოფი გემის რეისში გაგზავნის შედეგად გამოწვეული ზიანისათვის, თუ ეს მდგომარეობა ფარული ნაკლის შედეგი არ იყო.

2. მზღვეველი პასუხს არ აგებს ასევე გემისა და მისი აღჭურვილობის სიძველით, ბუნებრივი ცვეთით, ისევე, როგორც ფეთქებადი და თვითაალებადი ნივთიერებებით გამოწვეული ზიანისათვის, თუ ასეთი დატვირთეს დამზღვევის ან მისი წარმომადგენლის ნებართვით მზღვეველთან შეუთანხმებლად.

    მუხლი 252

 ტვირთის ან მოსალოდნელი მოგების დაზღვევისას, კოდექსის 250-ე მუხლში აღნიშნული შემთხვევების გარდა, მზღვეველი პასუხს არ აგებს თვით ტვირთის ბუნებრივი თვისებებიდან გამომდინარე (შიდა გაფუჭება, დაკლება, დაჟანგვა, დაობება, გატეხვა ან გაჟონვა, თვითაალება და ა. შ.) და არასათანადო შეფუთვით გამოწვეული ზიანისათვის.

    მუხლი 253

ფრახტის დაზღვევის დროს გამოიყენება ამ კოდექსის 250-ე, 251-ე და 252-ე მუხლები.

    მუხლი 254

მზღვეველი პასუხს არ აგებს ბირთვული აფეთქებისას რადიაციით ან რადიაქტიული დაზიანებით გამოწვეული ზიანისათვის, თუ შეთანხმებით სხვა რამ არ არის გათვალისწინებული.

    მუხლი 255

მზღვეველი პასუხს არ აგებს სამხედრო მოქმედებით ან სამხედრო ღონისძიებებით გემის შეპყრობით, მეკობრეთა თავდასხმით, სახალხო მღელვარებით, გაფიცვით, აგრეთვე სამხედრო ან სამოქალაქო ხელისუფლების ბრძანებით ტვირთის ან გემის კონფისკაციით, რეკვიზიციით, დაპატიმრებით, ან გემისა და ტვირთის განადგურებით გამოწვეული ზიანისათვის.

    მუხლი 256

1. დამზღვევი ვალდებულია დაზღვევის ობიექტთან დაკავშირებული ყველა მნიშვნელოვანი ცვლილება (ზედმეტად დატვირთვა, ტვირთის გადაზიდვის საშუალების, ჩამოტვირთვის ნავსადგურის, დათქმული ან ჩვეული მარშრუტის შეცვლა, გამოზამთრებისათვის დატოვება და ა.შ.), დაუყოვნებლივ შეატყობინოს მზღვეველს.

2. დასაზღვევი ობიექტის მიმართ საშიშროების გაძლიერების შემთხვევაში, თუ ეს არ არის დაკავშირებული ადამიანების, გემის, ტვირთის გადარჩენასთან, მზღვეველს უფლება ეძლევა გადასინჯოს ხელშეკრულების პირობები და მოითხოვოს დამატებითი პრემია. თუ დამზღვევი ამას არ ეთანხმება, საზღვაო დაზღვევის ხელშეკრულება უქმდება აღნიშნული ცვლილების წარმოქმნისთანავე.

    მუხლი 257

1. დამზღვევი ვალდებულია სადაზღვევო შემთხვევის დადგომისთანავე მიიღოს ყველა მასზე დამოკიდებული ზომა ზიანის გამომწვევი მიზეზების თავიდან ასაცილებლად და შესამცირებლად, დაუყოვნებლივ შეატყობინოს მზღვეველს სადაზღვევო შემთხვევის დადგომა და თუ მზღვეველისაგან აქვს მიღებული მითითება, შეასრულოს იგი.

2. თუ დამზღვევმა უხეში გაუფრთხილებლობით ან განზრახ ქმედობით არ მიიღო ღონისძიება ზიანის თავიდან ასაცილებლად და შესამცირებლად, მზღვეველი თავისუფლდება მიღებული ზიანის ანაზღაურების პასუხისმგებლობისაგან.

საქართველოს 2008 წლის 27 ივნისის კანონი №69-სსმI, №12, 14.07.2008წ., მუხ.91

    მუხლი 258

დამზღვევის მოთხოვნით მზღვეველი ვალდებულია სადაზღვევო თანხის ფარგლებში წარმოადგინოს საერთო ავარიის შესატანის გადახდის უზრუნველყოფა.

    მუხლი 259

საერთო ავარიის დისპაშის შედგენისას დამზღვევი ვალდებულია დაიცვას მზღვეველის ინტერესები.

    მუხლი 260

1. სადაზღვევო შემთხვევის წარმოქმნისას მზღვეველს უფლება აქვს სრული სადაზღვევო თანხის გადახდის გზით გათავისუფლდეს საზღვაო დაზღვევის ხელშეკრულებით დაკისრებული მოვალეობისაგან. იგი ვალდებულია ამ უფლების გამოყენების სურვილი აცნობოს დამზღვევს სადაზღვევო შემთხვევის შესახებ უკანასკნელი ცნობის მიღებიდან შვიდი დღის განმავლობაში, აგრეთვე ვალდებულია აანაზღაუროს აღნიშნული ცნობის მიღებამდე დამზღვევის მიერ ზიანის შემცირებისა და თავიდან აცილების მიზნით გაწეული ხარჯები.

2. ამ მუხლით გათვალისწინებულ შემთხვევაში სადაზღვევო თანხის გადახდით მზღვეველი არ იღებს უფლებას დაზღვეულ ქონებაზე.

    მუხლი 261

1. მზღვეველი ვალდებულია დამზღვევს აუნაზღაუროს ზიანის შესამცირებლად ან თავიდან ასაცილებლად გაწეული ხარჯები, რომელზეც პასუხისმგებელია მზღვეველი, აგრეთვე ხარჯები, რომლებიც გაწეულია მზღვეველის მითითებათა შესასრულებლად, იმ ზიანის სიდიდის გასარკვევად და დასადგენად, რომელიც უნდა აანაზღაუროს მზღვეველმა, ასევე საერთო ავარიის დისპაშის შესადგენად.

2. ამ მუხლში მითითებული ხარჯების ანაზღაურება ხდება სადაზღვევო თანხის დაზღვევის ღირებულებასთან შეფარდების პროპორციულად.

    მუხლი 262

 1. მზღვეველი ზიანისათვის პასუხს აგებს მხოლოდ სადაზღვევო თანხის ფარგლებში. ამასთან, ამ კოდექსის 261-ე მუხლში მითითებულ ხარჯებსა და საერთო ავარიის გადასახადს ანაზღაურებს მზღვეველი, მიუხედავად იმისა, ზემოაღნიშნული თანხა და ზიანი ერთად გადააჭარბებს თუ არა სადაზღვევო თანხას.

2. მზღვეველი პასუხს აგებს აგრეთვე ერთმანეთის მომდევნო რამდენიმე სადაზღვევო შემთხვევით გამოწვეული ზიანისათვის იმ შემთხვევაშიც კი, თუ მათი საერთო თანხა აღემატება სადაზღვევო თანხას.

    მუხლი 263

სრული სადაზღვევო თანხის ანაზღაურებისას, კოდექსის 260-ე მუხლით გათვალისწინებული შემთხვევის გარდა, მზღვეველზე მისი თანხმობით გადადის:

ა) სრული ღირებულებით დაზღვევისას – ყველა უფლება დაზღვეულ ქონებაზე;

ბ) არასრული ღირებულებით დაზღვევისას – უფლება დაზღვეული ქონების ნაწილზე, სადაზღვევო თანხის დაზღვევის ღირებულებასთან შეფარდების პროპორციულად.

    მუხლი 264

1. გემის უგზო-უკვლოდ დაკარგვის შემთხვევაში მზღვეველი პასუხს აგებს სრული სადაზღვევო თანხით.

2. გემი უგზო-უკვლოდ დაკარგულად ითვლება, თუ მის შესახებ არავითარი ცნობა არ არსებობს სამი თვის განმავლობაში, ხოლო თუ ცნობის მიღებას ხელი შეუშალა მიმდინარე სამხედრო მოქმედებებმა, მაშინ ეს ვადა ექვს თვემდე იზრდება.

3. თუ გემი გარკვეული ვადითაა დაზღვეული, საზღვაო დაზღვევის ხელშეკრულების მიხედვით, მზღვეველი პასუხს აგებს გემის უგზო-უკვლოდ დაკარგვისათვის, თუ გემის შესახებ უკანასკნელი ცნობა მიღებულია ხელშეკრულების ვადის გასვლამდე და თუ მზღვეველი ვერ დაამტკიცებს, რომ გემი დაიღუპა ვადის გასვლის შემდეგ.

    მუხლი 265

1. დამზღვევს შეუძლია უარი უთხრას მზღვეველს დაზღვეულ ქონებაზე მის უფლებაზე (აბანდონი) და მოსთხოვოს მას სრული სადაზღვევო თანხა, თუ:

ა) გემი უგზო-უკვლოდ დაიკარგა;

ბ) ეკონომიკურად მიზანშეუწონელია დაზღვეული გემის აღდგენა ან რემონტი (სრული კონსტრუქციული დაღუპვა);

გ) ეკონომიკურად მიზანშეუწონელია დაზღვეული ტვირთის დაზიანების მიზეზის აღმოფხვრა ან მისი დანიშნულების ადგილზე მიტანა;

დ) გემი ან ტვირთი შეპყრობილია, ორივე კი დაზღვეულია აღნიშნული საფრთხისაგან, ხოლო ძალადობა გრძელდება ორი თვის განმავლობაში.

2. სახელმწიფო საკუთრებაში მყოფი გემის აბანდონი შეიძლება განხორციელდეს მხოლოდ ამ კოდექსის 42- მუხლის შესაბამისად.

3. მხარეთა შეთანხმება, რომელიც ეწინააღმდეგება ამ მუხლს, ბათილია.

საქართველოს 2012 წლის 5 ივნისის კანონი №6386 – ვებგვერდი, 19.06.2012წ.

    მუხლი 266

1. დამზღვევმა აბანდონის შესახებ უნდა განაცხადოს კოდექსის 264-ე და 265-ე მუხლებში მითითებული ვადის დამთავრების მომენტიდან (გარემოებათა დასაწყისი) ექვსი თვის განმავლობაში.

2. ექვსი თვის გასვლის შემდეგ დამზღვევი კარგავს აბანდონის უფლებას, მაგრამ შეუძლია მოითხოვოს ზიანის ანაზღაურება საერთო საფუძველზე.

3. დამზღვევის მიერ აბანდონის შესახებ განცხადება არ შეიძლება იყოს პირობითი და დაუშვებელია შემდეგ მასზე უარის თქმა.

4. მხარეთა შეთანხმება, რომელიც ეწინააღმდეგება ამ მუხლს, ბათილია.

    მუხლი 267

თუ მზღვეველისაგან ანაზღაურების მიღების შემდეგ გაირკვა, რომ გემი არ დაღუპულა ან შეპყრობილი გემი და ტვირთი გათავისუფლდა, მზღვეველს შეუძლია დაზღვეულისაგან, მისთვის ქონების დატოვებით, დაიბრუნოს სადაზღვევო ანაზღაურება ზიანის გამოკლებით, თუკი დამზღვევმა ასეთი რამ განიცადა.

    მუხლი 268

1. მზღვეველს, რომელმაც გადაიხადა სადაზღვევო ანაზღაურება, გადახდილი თანხის ფარგლებში ენიჭება უფლება მოთხოვნებზე, რომლებიც დამზღვევს (ან სადაზღვევო ანაზღაურების მიმღებ სხვა პირს) შეუძლია წარუდგინოს ზიანისათვის პასუხისმგებელ პირს. ამ უფლებას მზღვეველი ახორციელებს ანაზღაურების მიმღები პირისათვის დადგენილი წესებით.

2. თუ დამზღვევი უარს განაცხადებს გამოიყენოს თავისი უფლებები იმ პირის მიმართ, რომელიც პასუხისმგებელია მიყენებული ზიანისათვის ან თუ ასეთი უფლების გამოყენება შეუძლებელი ხდება მისივე მიზეზით, მზღვეველი მთლიანად ან შესაბამისი ნაწილით თავისუფლდება სადაზღვევო ანაზღაურებისაგან.

    მუხლი 269

ამ კოდექსის 263-ე, 265-ე და 268-ე მუხლებით გათვალისწინებულ შემთხვევებში დამზღვევი ვალდებულია მზღვეველს გადასცეს ყველა საბუთი და ნივთმტკიცება, მიაწოდოს საჭირო ცნობები მასზე გადასულ უფლებათა გამოყენების მიზნით.

    მუხლი 270

თუ დამზღვევს ზიანი აუნაზღაურა მესამე პირმა, მზღვეველი იხდის მხოლოდ სხვაობას დაზღვევის ხელშეკრულების მიხედვით გადასახდელ თანხასა და მესამე პირისაგან მიღებულ თანხას შორის.

 

თავი XVI. საერთო ავარია

    მუხლი 271

1. საერთო ავარიად იგულისხმება ზიანი, რომელიც გამოწვეულია საერთო საფრთხეში მყოფი გემის, ფრახტისა და გადასაზიდი ტვირთის გადარჩენის მიზნით განზრახ და შეგნებულად საგანგებო ხარჯების გაღების ან შეწირვის შედეგად.

2. საერთო ავარია ნაწილდება გემს, ფრახტსა და ტვირთს შორის მათი ღირებულების, ამ რეისის დამთავრების ადგილისა და დროის მიხედვით.

3. ამ თავში ფრახტად იგულისხმება, აგრეთვე, მგზავრთა გადაყვანისა და მათი ბარგის გადაზიდვის ღირებულება.

    მუხლი 272

ამ კოდექსის 273–283-ე მუხლები გამოიყენება მხოლოდ იმ შემთხვევებში, თუ მხარეთა შეთანხმებით სხვა რამ არ არის გათვალისწინებული.

    მუხლი 273

საერთო ავარიას, თუ არსებობს 271-ე მუხლში ჩამოთვლილი ნიშნები, განეკუთვნება:

ა) ბორტს იქით ტვირთის ან გემის მოწყობილობათა გადაგდებით მიყენებული ზიანი, ასევე საერთო სამაშველო ღონისძიებათა ჩატარებისას გემის ან ტვირთის დაზიანებისგან მიყენებული ზიანი, რომელიც გამოწვეულია ტვირთის გადასაგდებად გაღებული ლიუკებიდან ან ამ მიზნით გაკეთებული ხვრელებიდან ტრიუმში წყლის შეღწევის შედეგად;

ბ) გემზე ხანძრის ჩაქრობით გამოწვეული გემის და/ან ტვირთის ზიანი, ამ მიზნით ცეცხლმოდებული გემის განზრახ დატბორვის ან ნაპირზე გამორიყვის ჩათვლით;

გ) გემის მეჩეჩზე განზრახ დაჯდომითა და მოხსნით გამოწვეული ზიანი, იმის მიუხედავად, რომ შესაძლებელი იყო გემის მეჩეჩზე თვითნებურად დაჯდომაც;

დ) გემის მეჩეჩიდან მოხსნის მცდელობისას ძრავების, გემის სხვა მანქანებისა და საქვაბეების დაზიანებით გამოწვეული ზიანი;

ე) გემის მეჩეჩზე დაჯდომისას ტვირთის, საწვავის ან სხვა მარაგის ლიხტერებში გადატვირთვის, მათი გემზე უკან გადმოტვირთვის და ლიხტერების დაქირავების საგანგებო ხარჯები;

ვ) ტვირთის, საწვავის ან მარაგის დაღუპვის ან დაზიანების შედეგად მიღებული ზიანი, რომელიც გამოწვეულია მათი გემზე გადაადგილების, გემიდან გადმოტვირთვის, ხელმეორედ დატვირთვის ან დალაგების, აგრეთვე შენახვის შედეგად, თუ ამ ოპერაციების შესასრულებლად გაწეული ხარჯები აღიარებულია საერთო ავარიად;

ზ) ხარჯი, რომელიც გაღებულია დახმარების აღმოსაჩენად როგორც ხელშეკრულებით, ისე უამისოდ, იმ მოცულობით, რომლითაც სამაშველო ოპერაციები ხორციელდება გემის, ფრახტის და ტვირთის საფრთხისაგან დასაცავად;

თ) ტვირთის დაკარგვით გამოწვეული ფრახტის დაკარგვა – იმ შემთხვევაში, როცა ტვირთის დაკარგვა ანაზღაურდება საერთო ავარიის განაწილების წესით, ფრახტს გამოაკლდება ხარჯი, რომელიც უნდა გაეღო ტვირთის გადამზიდს ფრახტის მიღების მიზნით, მაგრამ შეწირვის გამო ასეთ ხარჯს ადგილი არ ჰქონია.

    მუხლი 274

საერთო ავარიას განეკუთვნება ან უთანაბრდება ასევე:

ა) ხარჯი, რომელიც გამოწვეულია უბედური შემთხვევის გამო გემის თავშესაფარში იძულებითი შესვლით ან დატვირთვის ადგილზე დაბრუნებით ან სხვა რაიმე განსაკუთრებული გარემოების გამო გამოწვეული ხარჯი, როდესაც ასეთი შესვლის აუცილებლობა ან დაბრუნება საერთო უსაფრთხოებითაა განპირობებული;

ბ) ხარჯი, რომელიც გამოწვეულია გემის პირველსაწყისი ტვირთით ან მისი ნაწილით თავშესაფრიდან ან გასვლის ნავსადგურიდან გასვლით, სადაც იგი იძულებული იყო დაბრუნებულიყო;

გ) შესვლისა და გასვლის ნავსადგურებში ან თავშესაფარში ტვირთის, საწვავის ან მარაგის გადაადგილებასთან დაკავშირებული ხარჯი, რომელიც გაიღეს საერთო უსაფრთხოების მიზნით ან დაბრუნებული გემის შესაკეთებლად, რაც გამოწვეული იყო უბედური შემთხვევით ან სხვა განსაკუთრებული გარემოებით, თუ ეს შეკეთება აუცილებელი იყო რეისის უსაფრთხო გაგრძელებისათვის;

დ) შენახვის ხარჯი, რომელიც გამოწვეულია, დასაბუთებული დაზღვევის ჩათვლით, ამ მუხლის „გ“ ქვეპუნქტში აღნიშნული გარემოებების პირობებში გადმოტვირთული და გადაადგილებული საწვავის, ტვირთის ან მომარაგების საგნების ხელახლა დასატვირთად და დასაწყობად, – თუ გემი მიჩნეულ ია სანაოსნოდ უვარგისად ან თუ მან არ გააგრძელა დაწყებული რეისი. შენახვის ხარჯი მიჩნეულია საერთო ავარიად გემის სანაოსნოდ უვარგისად აღიარების, რეისზე უარის თქმის ან ტვირთის გადმოტვირთვის დამთავრების თარიღამდე, – თუ გემი მიჩნეულია სანაოსნოდ უვარგისად ან ამ თარიღამდე უარი განაცხადა რეისის გაგრძელებაზე;

ე) ამ მუხლის „ა“ და „გ“ ქვეპუნქტებში აღნიშნულ გარემოებებში გემის თავშესაფარში შესვლის ან ნავსადგურში დაბრუნების შედეგად რეისის გაგრძელებასთან დაკავშირებით ხელფასის, გემის ეკიპაჟის შენახვის, საწვავის და მომარაგების საგნებზე გაწეული ხარჯი, – თუ გემი მიჩნეულია სანაოსნოდ უვარგისად ან თუ მან არ გააგრძელა დაწყებული რეისი; აღნიშნული ხარჯი მიჩნეულია საერთო ავარიად გემის სანაოსნოდ უვარგისად აღიარების, რეისზე უარის თქმის ან ტვირთის გადმოტვირთვის დამთავრების თარიღამდე, – თუ გემი მიჩნეულია სანაოსნოდ უვარგისად ან უარი განაცხადა რეისის გაგრძელებაზე ამ თარიღამდე;

ვ) საერთო უსაფრთხოების ინტერესებიდან გამომდინარე უბედური შემთხვევის შედეგად ან სხვა რაიმე განსაკუთრებული გარემოების გამო, ან ასეთი გარემოებების გამო დაზიანებული გემის შეკეთებით, თუ ეს შეკეთება აუცილებელია რეისის უსაფრთხო გაგრძელებისათვის; გემის რომელიმე ადგილას შეყოვნებასთან დაკავშირებული დანახარჯები, ხელფასისა და ეკიპაჟის შენახვის, ნავსადგურის, საწვავისა და მომარაგების საგნებზე გაწეული ხარჯები, წარმოშობილი შეყოვნების გამო, ანაზღაურდება საერთო ავარიის განახლების წესის მიხედვით, იმ ხარჯების გამოკლებით, რომელიც წარმოიშვა გემის საერთო ავარიას მიუკუთვნებელი შეკეთებით;

ზ) გემის დროებითი რემონტი, რომელიც საერთო უსაფრთხოების გამო ჩატარდა დატვირთვის, შესვლის ან თავშესაფარ ადგილზე, ასევე იმ დაზიანებათა დროებითი რემონტი, რომელიც შედის საერთო ავარიაში. ამასთან, შემთხვევით დაზიანებათა დროებითი შეკეთების, რომელიც აუცილებელი იყო მხოლოდ აღნიშნული რეისის დამთავრებისათვის, ღირებულების ანაზღაურება ხდება მხოლოდ თავიდან აცილებული იმ ხარჯების ფარგლებში, რომელიც უნდა მიკუთვნებოდა საერთო ავარიას, თუ აღნიშნული შეკეთება არ ჩატარდებოდა;

თ) ყველა საგანგებო ხარჯი, რომელიც გაწეულ იქნა სხვა ხარჯების მაგივრად და რომელიც შეიძლებოდა მიკუთვნებოდა საერთო ავარიას. ამასთან, მისი ანაზღაურება ხდება მხოლოდ თავიდან აცილებული ხარჯის ფარგლებში საერთო ავარიის რომელიმე მონაწილისაგან ასეთი ხარჯის შედეგად მიღებული ეკონომიის შეუფარდებლად.

    მუხლი 275

ზიანი, რომელიც არ ეხება კოდექსის 271-ე, 273-ე და 274-ე მუხლებს, მიეკუთვნება კერძო ავარიას. ასეთი ზიანი არ ნაწილდება გემს, ტვირთსა და ფრახტს შორის. მას ანაზღაურებს ის, ვინც დაზიანდა, ან ის, ვინც პასუხს აგებს ზიანის მიყენებისათვის.

    მუხლი 276

271-ე მუხლში ჩამოთვლილი ნიშნების არსებობის მიუხედავად, საერთო ავარიად არ ჩაითვლება:

ა) ღირებულება ბორტს იქით გადაგდებული თვითაალებადი ტვირთისა, რომელიც იწვის, და ისეთი ტვირთისა, რომელიც გადააქვს გემს სავაჭრო ზღვაოსნობის წესებისა და ჩვეულებების შეუსაბამოდ;

ბ) გემის ბორტზე ხანძრის ჩაქრობისას კვამლით ან სიმხურვალით მიყენებული ნებისმიერი ზიანი;

გ) ზიანი, რომელიც მიყენებულ იქნა საერთო საფრთხისაგან გადარჩენის მიზნით შეწირულობათა გაღებამდე გემის ნაწილების ან ნამსხვრევების ჩამოჭრით, რომლებიც წაღებულია ან დაიკარგა უბედური შემთხვევის გამო;

დ) გასვლის და შესვლის ნავსადგურებში ან თავშესაფარში ტვირთის, საწვავის ან მომარაგების საგნების გადაადგილების ან გადმოტვირთვისათვის გაწეული ხარჯი, როცა გემის დაზიანება გამომჟღავნდა შესვლის ან გასვლის ნავსადგურში და რეისის განმავლობაში არ მომხდარა ამ დაზიანებასთან დაკავშირებული არავითარი უბედური ან სხვა საგანგებო შემთხვევა, ასევე, როცა ხარჯი გაწეულია რეისის პროცესში ტვირთის გადაადგილება-გადაცვენის გამო მხოლოდ მისი გადაწყობის მიზნით, თუ ასეთი გადაწყობა საერთო უსაფრთხოებისათვის აუცილებლობას არ წარმოადგენს;

ე) შეკეთების პერიოდში გაწეული დანახარჯები ხელფასზე ან გემის ეკიპაჟის შესანახად, საწვავზე და მომარაგების საგნებზე, იმ შემთხვევაშიც კი, როცა შეკეთება აუცილებელია რეისის უსაფრთხო გაგრძელებისათვის და როცა დაზიანება გამომჟღავნდა გასვლის ან შესვლის ნავსადგურში, მხოლოდ იმ პირობით, თუ რეისის განმავლობაში არ მომხდარა ამ დაზიანებასთან დაკავშირებული არცერთი უბედური ან სხვა საგანგებო შემთხვევა;

ვ) ნებისმიერი ზიანი ან დანაკარგი, რომელიც განიცადა გემმა ან ტვირთმა რეისის ხანგრძლივობის გაზრდის შედეგად (ზიანი მოცდენის, ფასის ცვლილების გამო და ა.შ.).

    მუხლი 277

საერთო ავარია ნაწილდება კოდექსის 271-ე მუხლში მითითებული წესების მიხედვით იმ შემთხვევაშიც კი, როცა საგანგებო ხარჯების ან შეწირვის გამომწვევი საფრთხე წარმოიქმნა გემით, ფრახტით ან ტვირთით ქონებრივად დაინტერესებული პირის დანაშაულის გამო. ამასთან, ასეთი განაწილება საერთო ავარიის დანარჩენ მონაწილეებს არ ართმევს უფლებას აანაზღაურებინონ პასუხისმგებელ პირს მიყენებული ზიანი ისევე, როგორც ამ დროს ამ პირს არ ერთმევა დაცვის შესაძლო საშუალებანი.

    მუხლი 278

1. გემზე გემთმფლობელის ან მისი აგენტის ნებართვის გარეშე მიღებული ან გადასაზიდად შეგნებულად არასწორი დასახელებით ჩაბარებული ტვირთის დაზიანებით ან დაღუპვით გამოწვეული ზიანი არ ნაწილდება ამ კოდექსის 271-ე მუხლის შესაბამისად. თუ ტვირთი გადარჩა, მისი მფლობელი ვალდებულია საერთო საფუძველზე მონაწილეობა მიიღოს საერთო ავარიის შენატანებში.

2. თუ ტვირთის ღირებულება გადასაზიდად ჩაბარებისას გამოცხადებულია მის ნამდვილ ღირებულებაზე ნაკლებად, მისი მფლობელი საერთო ავარიის შენატანებში მონაწილეობს ტვირთის ნამდვილი ღირებულების შესაბამისად, ხოლო ზიანის საზღაურს იღებს მის მიერ გამოცხადებული ღირებულების შესაბამისად.

    მუხლი 279

1. გემის, მისი მანქანებისა და აღჭურვილობის დაზიანებით მიყენებული ზიანის ოდენობა, რომელიც ექვემდებარება საერთო ავარიის წესით ანაზღაურებას, განისაზღვრება:

ა) გემის შეკეთების ან მისი ნაწილების შეცვლისას – შეკეთების ან შეცვლის ნამდვილი ღირებულებით;

ბ) დანარჩენ შემთხვევაში – ღირებულების შემცირებით, რომელიც გამოწვეულია ასეთი დაზიანებით, მაგრამ არა უმეტეს შეკეთების შეფასებითი ღირებულებისა.

2. თუ თხუთმეტ წელზე მეტი ხნის გემზე ძველი მასალები ან ნაწილები იცვლება ახლით, – შეკეთების ღირებულებიდან, რომელიც საერთო ავარიად არის მიჩნეული, „ძველის ნაცვლად ახლისათვის“ ჩამოფასდება ერთი მესამედით.

3. გემის ნამდვილი ან სრული კონსტრუქციული დაღუპვის შემთხვევაში – საერთო ავარიის მიხედვით ასანაზღაურებელი თანხა შეადგენს სხვაობას დაუზიანებელი გემის ღირებულებას გამოკლებული დაზიანების აღსადგენად საჭირო ღირებულება, რომელიც არ მიეკუთვნება საერთო ავარიას, – და დაზიანებული გემის ღირებულებას შორის, რომელიც შეიძლება იყოს განსაზღვრული გაყიდვიდან მიღებული წმინდა ამონაგებით, თუ გემი გაყიდულია.

    მუხლი 280

1. ტვირთის დაზიანებით ან დაკარგვით გამოწვეული ზიანი, რომელიც ანაზღაურდება საერთო ავარიის წესით, დგინდება გადმოტვირთვის მომენტისათვის ტვირთის მიმღებისათვის წარდგენილი ანგარიშით განსაზღვრული ფასით, ხოლო ანგარიშის უქონლობის შემთხვევაში - წარმოების ადგილზე ტვირთის ფასის შესაბამისად. გადმოტვირთვის მომენტის ღირებულებაში შედის დაზღვევისა და ფრახტის ღირებულება, გარდა იმ შემთხვევებისა, როცა ფრახტი ტვირთის გარდა იმყოფება სხვა ინტერესების რისკზე.

2. დაზიანებული ტვირთის გაყიდვის შემთხვევაში ასანაზღაურებელი ზიანი განისაზღვრება დაზიანებამდე გემის ღირებულებასა და გაყიდვის შედეგად მიღებულ წმინდა ამონაგებს შორის არსებული სხვაობით.

    მუხლი 281

საერთო ავარიის დროს ასანაზღაურებელი ხარჯების თანხას, გარდა რეისის განმავლობაში ეკიპაჟის შენახვისა და ხელფასის, აგრეთვე საწვავისა და მომარაგების საგნებისა, რომლებიც არ შეცვლილა რეისის დროს, დაერიცხება ორი პროცენტი ხარჯის გამწევი მხარის სასარგებლოდ.

    მუხლი 282

გაწეული ხარჯის თანხასა და სხვა თანხებს, რომლებიც ანაზღაურდება საერთო ავარიის წესით, დაერიცხება წლიური შვიდი პროცენტი ხარჯის გაწევის მომენტიდან დისპაშის შედგენის დამთავრებამდე. თუ რაიმე თანხა გადახდილია დისპაშის შედგენის დამთავრებამდე ხარჯისა და ზიანის ანაზღაურების საერთო ავარიის წესით, მაშინ გადახდილ თანხაზე პროცენტები დაერიცხება მისი გადახდის დღის ჩათვლით.

    მუხლი 283

1. საერთო ავარიის წესით საკონტრიბუციო შენატანები ხორციელდება ქონების წმინდა ღირებულებიდან რეისის დამთავრების მომენტისათვის, გარდა სატვირთო შენატანებისა, რომლებიც განისაზღვრება გადმოტვირთვის მომენტისათვის ტვირთის ღირებულებიდან ტვირთის მიმღების მიერ წარმოდგენილი ანგარიშის მიხედვით, ხოლო ანგარიშის უქონლობისას – წარმოების ადგილზე ტვირთის ფასის მიხედვით. გადმოტვირთვის მომენტის ღირებულებაში შედის დაზღვევისა და ფრახტის ღირებულება, გარდა იმ შემთხვევისა, როცა ფრახტი იმყოფება ტვირთისაგან განსხვავებული ინტერესების რისკზე. ასეთ პირობებში ტვირთის ღირებულებას აკლდება გადმოტვირთვის მომენტისათვის არსებული დანაკარგისა და დაზიანების ღირებულება.

2. გემის ღირებულება განისაზღვრება დიმაიზის ან ტაიმ-ჩარტერის დადებითი ან უარყოფითი ეფექტის გაუთვალისწინებლად.

3. გემის ღირებულებას ემატება თანხა, რომელიც ითვალისწინებს საერთო ავარიით შეწირული ქონების ანაზღაურებას, თუ იგი მანამდე არ იყო გათვალისწინებული. ამასთან, ფრახტის თანხას ან გადაზიდვის საფასურს, რომელიც გემთმფლობელის რისკზე იმყოფება, აკლდება ხელფასი და ეკიპაჟის შესანახი ხარჯი, რომელსაც არ გადაიხდიდნენ, თუ გემი და ტვირთი მთლიანად დაიღუპებოდა იმ პირობებში, რამაც გამოიწვია საერთო ავარია და იგი საერთო ავარიას არ მიაკუთვნეს.

4. ქონების ღირებულებას აკლდება ყველა დამატებითი ხარჯი, რომლებიც გაწეულ იქნა ამ ქონებაზე საერთო ავარიის შემდეგ, გარდა იმ ხარჯებისა, რომლებიც მიეკუთვნება საერთო ავარიას.

5. მგზავრთა ქონება და ბარგი, რომლებზეც კონოსამენტი არ იყო გაცემული, საერთო ავარიის შენატანებში არ შედის.

    მუხლი 284

საერთო ავარიას ადგენს და მის განაწილებას დაინტერესებულ პირთა განცხადების საფუძველზე ანგარიშობს დისპაშორი, რომელსაც ნიშნავს გემთმფლობელი საქართველოში რეგისტრირებული საზღვაო სურვეირული კომპანიების მოსამსახურე პირთაგან. დისპაშორს უნდა გააჩნდეს სათანადო ცოდნა და გამოცდილება კერძო საზღვაო სამართლისა და სავაჭრო ნაოსნობის სფეროში.

    მუხლი 285

1. საერთო ავარიის განაწილების მომთხოვნ მხარეს ევალება დაამტკიცოს, რომ გაცხადებული ზიანი ან ხარჯები ნამდვილად იყო აღიარებული საერთო ავარიად.

2. ყველა ის მასალა, რომლის საფუძველზეც ხდება დისპაშის შედგენა, მიმოხილვისათვის ხელმისაწვდომი უნდა იყოს. დისპაშორი ვალდებულია დაინტერესებულ პირებს მოთხოვნისას მისცეს ამ მასალების დამოწმებული ასლები მათივე ხარჯზე.

    მუხლი 286

დისპაშის შედგენისათვის იხდიან საფასურს, რომელიც შედის დისპაშში და უნაწილდება ყველა დაინტერესებულ პირს საერთო ავარიაში მათი მონაწილეობის პროპორციულად.

    მუხლი 287

დაინტერესებულ პირებს შეუძლიათ სასამართლოში გაასაჩივრონ დისპაში 6 თვის განმავლობაში, რის შესახებაც უნდა ეცნობოს დისპაშორს და გაეგზავნოს სასარჩელო განცხადების ასლი.

    მუხლი 288

თუ დისპაში არ გასაჩივრდა 287-ე მუხლით გათვალისწინებულ ვადაში ან გასაჩივრდა, მაგრამ სასამართლომ იგი ძალაში დატოვა, მისი ზღვევინება შეიძლება სანოტარო საშემსრულებლო წარწერის საშუალებით, რისთვისაც სანოტარო კანტორაში წარდგენილ უნდა იქნეს დისპაში და დისპაშორის ცნობა იმის შესახებ, რომ სასამართლოს დისპაში არ გაუუქმებია და არ შეუცვლია.

    მუხლი 289

ავარიის სახეობის დადგენის, საერთო ავარიის ოდენობის გამოთვლისა და დისპაშის შედგენისას, თუ კანონი სრული არ არის, დისპაშორი ხელმძღვანელობს სავაჭრო ნაოსნობის საერთაშორისო ჩვევებით.

 

თავი XVII. გემების შეჯახებით გამოწვეული ზიანის ანაზღაურება

    მუხლი 290

1. ამ თავის წესები გამოიყენება ზღვაში ან სხვა წყლებში გემების შეჯახების დროს.

2. ამ თავის მიხედვით გემების შეჯახებას უტოლდება შემთხვევა, რომლის დროსაც ერთმა გემმა მეორეს ან მასზე მყოფ ხალხს, ტვირთს ან სხვა ქონებას გემის მანევრის შესრულებით ან შეუსრულებლობით, ან ნაოსნობის წესების დაუცველობით მიაყენა ზიანი, მაშინაც კი, თუ ეს გემები ფიზიკურად არ შეხებიან ერთმანეთს.

    მუხლი 291

შეჯახების მონაწილე არც ერთი გემი არ ჩაითვლება დამნაშავედ მისი დანაშაულის დამტკიცებამდე.

    მუხლი 292

თუ შეჯახება გამოწვეულია ერთ-ერთი გემის არასწორი ქმედებით ან დაუდევრობით, ზიანს ანაზღაურებს ის მხარე, რომლის მიზეზითაც მოხდა შეჯახება.

    მუხლი 293

თუ შეჯახება გამოწვეულია შეჯახების მონაწილე ყველა გემის მიზეზით, მაშინ მხარეთა პასუხისმგებლობა განისაზღვრება შეჯახებაში მათი ბრალის შესაბამისად. ბრალის ხარისხის დადგენის შეუძლებლობის შემთხვევაში პასუხისმგებლობა მხარეებზე თანაბრად ნაწილდება.

    მუხლი 294

1. თუ შეჯახება მოხდა დაუძლეველი ძალის (ფორს–მაჟორი) გამო, აგრეთვე თუ შეუძლებელია შეჯახების მიზეზის დადგენა, ზიანს ანაზღაურებს ის, ვინც ზიანი განიცადა.

2. ეს წესი გამოიყენება იმ შემთხვევაშიც, თუ გემები, ან ერთ-ერთი მაინც, შეჯახების მომენტში ღუზაზე იდგა ან სხვაგვარად იყო დამაგრებული.

    მუხლი 295

1. ამ კოდექსის 293-ე მუხლში აღნიშნულ შემთხვევაში ადამიანის სიკვდილის ან ჯანმრთელობის შერყევით მიყენებული ზიანის გამო გემთმფლობელები ერთად (სოლიდარულად) აგებენ პასუხს მესამე პირის წინაშე, ამასთან გემთმფლობელს, რომელმაც გადაიხადა იმაზე მეტი თანხა, ვიდრე ევალება, აქვს სხვა გემთმფლობელისათვის უკუმოთხოვნის წაყენების უფლება.

2. მესამე პირისთვის მიყენებული ყველა სხვა ზიანი ანაზღაურდება 293-ე მუხლის შესაბამისად, ოღონდ სოლიდარული პასუხისმგებლობის გარეშე.

    მუხლი 296

ამ კოდექსის 292-ე, 293-ე და 295-ე მუხლებით დადგენილი პასუხისმგებლობა ძალაშია იმ შემთხვევაშიც, როცა შეჯახება გამოწვეულია ლოცმანის ან ნაოსნობის მართვის სისტემის მიზეზით.

    მუხლი 297

1. შეჯახების მონაწილე თითოეული გემის კაპიტანი ვალდებულია, შეჯახების შემდეგ, თავისი მგზავრების, ეკიპაჟის და გემის სერიოზულ საფრთხეში ჩაგდების გარეშე, შესაძლებლობის ფარგლებში მიეშველოს სხვა გემს, ეკიპაჟს და მგზავრებს.

2. გემის კაპიტნები ვალდებული არიან შეძლებისდაგვარად აცნობონ ერთმანეთს თავიანთი გემის სახელწოდება, მიწერის ნავსადგური, აგრეთვე გამოსვლის და დანიშნულების ნავსადგურები ან უახლოესი ნავსადგური, რომელშიც გემი შევა.

3. ამ მუხლით გათვალისწინებულ ვალდებულებათა დარღვევისათვის გემის კაპიტანი პასუხს აგებს მოქმედი კანონმდებლობის შესაბამისად.

4. გემთმფლობელი პასუხს არ აგებს გემის კაპიტნის მიერ ამ მუხლით გათვალისწინებულ ვალდებულებათა შეუსრულებლობისათვის.

 

თავი XVIII. გემებით გარემოს დაბინძურების შედეგად მიყენებული ზიანის ანაზღაურება

    მუხლი 298

1. გემის მესაკუთრე ან ამ კოდექსის მე-14 მუხლით განსაზღვრული პირი პასუხს აგებს ზიანისათვის, რომელიც გამოწვეულია გემიდან ნავთობის გაჟონვით ან გადასხმით ან ზღვაში გემიდან იმ ნივთიერებათა ჩაყრით (შემდგომში – დამაბინძურებელი ნივთიერება), რომელიც მავნეა ადამიანის ჯანმრთელობისა და ზღვის ცოცხალი რესურსებისათვის. გამონაკლისს წარმოადგენს 299-ე მუხლში გათვალისწინებული შემთხვევა.

2. ზღვის დაბინძურებით გამოწვეული დანაკლისი არის ზიანი, რომელიც მიაყენა გემის გარე დამაბინძურებელმა საზღვაო გარემოს, სანაპიროს ან სხვა რომელიმე ობიექტს (გემებს, თევზსარეწ აღჭურვილობას და ა.შ.). ის მოიცავს ნებისმიერი პირის მიერ იმ გონივრულ ღონისძიებათა გატარებისათვის დახარჯულ თანხას, რომელსაც შეეძლო გამოეწვია ან უკვე გამოიწვია გაჟონვა ან დამაბინძურებელ ნივთიერებათა ჩაყრა, დაბინძურების გამო ზიანის აღსაკვეთად ან შესამცირებლად, ასევე ზიანს, რომელიც მიყენებულია იმავე ღონისძიებებით.

    მუხლი 299

გემის მესაკუთრე პასუხს არ აგებს ზღვის დაბინძურებით გამოწვეული ზიანისათვის, თუ დაამტკიცებს, რომ ზღვის დაბინძურება გამოიწვია:

ა) თავისი ხასიათით განსაკუთრებულმა, გადაულახავმა და გარდაუვალმა სტიქიურმა მოვლენამ;

ბ) სამხედრო მოქმედებამ, მტრულმა ქმედებამ ან სახალხო მღელვარებამ;

გ) მესამე პირმა, რომელიც მოქმედებდა ან უმოქმედოდ იყო ზიანის განზრახ მიყენების მიზნით;

დ) მაშუქ ან სხვა სანავიგაციო საშუალებათა გაუმართაობამ, რაც გამოიწვია ამ საშუალებების გამართულ მუშაობაზე პასუხისმგებელ ხელისუფალთა დაუდევრობამ ან სხვა გაუმართლებელმა მოქმედებამ;

ე) სანავსადგურე ერთეულის მიერ ფეკალური წყლების, ნაგვისა და გარემოსთვის მავნე სხვა ნივთიერებების მიუღებლობის შემთხვევაში წყალში ამ ნივთიერებათა ავარიულმა გადაყრამ.

საქართველოს 2022 წლის 10 მაისის კანონი №1547 – ვებგვერდი, 24.05.2022წ.

    მუხლი 300

თუ გემთმფლობელი დაამტკიცებს, რომ ზღვის დაბინძურებით გამოწვეული ზიანი ნაწილობრივ ან მთლიანად წარმოიქმნა სხვა პასუხისმგებელი მხარის და/ან დაზარალებულის გამიზნული ან დაუდევარი მოქმედებით, მაშინ პასუხისმგებელი მხარისა და/ან დაზარალებულის ბრალის ხარისხის შესაბამისად გემთმფლობელს უმცირდება ზიანის ანაზღაურების ოდენობა ან მთლიანად თავისუფლდება მიყენებული ზიანის ანაზღაურებისაგან.

    მუხლი 301

თუ ზღვის დაბინძურებით გამოწვეული ზიანი წარმოიქმნა ორი ან რამდენიმე გემიდან მავნე ნივთიერებათა გაჟონვით ან ზღვაში ჩაშვებით და ვერ მოხერხდა დანაშაულში თითოეული გემის მფლობელის პასუხისმგებლობის წილის დადგენა, გემის მესაკუთრეები ზიანისათვის სოლიდარულად აგებენ პასუხს.

    მუხლი 302

1. გემიდან ზღვაში მავნე ნივთიერებების გაჟონვის ან ჩაშვების შედეგად ზღვის დაბინძურებით გამოწვეული ზიანისათვის გემის მესაკუთრის პასუხისმგებლობა ერთი და იმავე მიზეზით გამოწვეულ ერთ და რამდენიმე შემთხვევასთან მიმართებით შემოიფარგლება საერთო თანხით გემის ტევადობის ყოველი ერთეულისათვის საერთაშორისო სავალუტო ფონდის 133 საანგარიშსწორებო ერთეულთან. ეს საერთო თანხა არ შეიძლება აღემატებოდეს 14 მლნ საანგარიშსწორებო ერთეულს.

2. გემის ტევადობა არის გემის წმინდა ტევადობას დამატებული სამანქანო განყოფილების მოცულობა. თუ გაზომვის ჩვეულებრივი წესებით შეუძლებელია გემის ტევადობის განსაზღვრა, მაშინ მიიჩნევენ, რომ გემის ტევადობა ტოლია ნავთობის ან სხვა ნივთიერების იმ რაოდენობის (ტონებში) 40 პროცენტისა, რომლის გადაზიდვაც გემს შეუძლია.

    მუხლი 303

302-ე მუხლში აღნიშნული დაბინძურებისათვის თავისი პასუხისმგებლობის შეზღუდვის მიზნით გემის მესაკუთრეს სასამართლოში ან არბიტრაჟში, სადაც მას წაუყენეს ზიანის ანაზღაურების მოთხოვნა, შეუძლია შექმნას ფონდი, რომელიც ტოლი იქნება მისი პასუხისმგებლობის საზღვრის თანხისა. ფონდი იქმნება თანხის გადარიცხვით (დეპოზიტით) ან სხვა სახის უზრუნველყოფით, რომელსაც სასამართლო ან არბიტრაჟი მისაღებად და საკმარისად აღიარებს.

მუხლი 3031  

„საბუნკერო საწვავით დაბინძურების შედეგად გამოწვეული ზარალის გამო წარმოშობილი სამოქალაქო პასუხისმგებლობის შესახებ“ საერთაშორისო კონვენციიდან გამომდინარე დავებს განიხილავენ საქართველოს საერთო სასამართლოები.  

საქართველოს 2018 წლის 31  ოქტომბრის  კანონი №3569 – ვებგვერდი, 20.11.2018წ.

    მუხლი 304

1. გემის მესაკუთრემ, რომელსაც ტანკერით გადააქვს 2000 ტონაზე მეტი ნავთობი, დაბინძურებით მიყენებული ზიანისათვის თავისი პასუხისმგებლობა უნდა უზრუნველყოს დაზღვევით, საბანკო ან სხვა გარანტიით.

11. საქართველოს სახელმწიფო დროშით მცურავი გემი, რომლის საერთო ტევადობა 1 000 რეგისტრულ ტონას აღემატება, ვალდებულია საბუნკერო საწვავით დაბინძურებით გამოწვეული ზიანისთვის პასუხისმგებლობის დაზღვევის უზრუნველსაყოფად იქონიოს შესაბამისი დაზღვევა ან უპირობო და გამოუხმობი საბანკო გარანტია, რომელსაც გემთმფლობელი წარუდგენს სააგენტოს. გემთმფლობელის პასუხისმგებლობის საზღვრები დგინდება ამ კოდექსის 340-ე მუხლის შესაბამისად.

12. გემთმფლობელის მიერ ამ მუხლის 11 ნაწილით გათვალისწინებული შესაბამისი დაზღვევის ან უპირობო და გამოუხმობი საბანკო გარანტიის სააგენტოსთვის წარდგენისა და მისი ოდენობის განსაზღვრისთვის გამოიყენება „საბუნკერო საწვავით დაბინძურების შედეგად გამოწვეული ზარალის გამო წარმოშობილი სამოქალაქო პასუხისმგებლობის შესახებ“ საერთაშორისო კონვენციის მე-7 მუხლით დადგენილი წესი.  

2. ნავთობით დაბინძურების გამო ზიანის ანაზღაურებაზე სარჩელი შეიძლება წაუყენონ უშუალოდ გემთმფლობელის პასუხისმგებლობის მქონე მზღვეველს ან სხვა პირს, რომელიც უზრუნველყოფს გემთმფლობელის პასუხისმგებლობას. პირს, რომელსაც ასეთი სარჩელი წაუყენეს, ამ კოდექსის 302-ე და 303-ე მუხლებიდან გამომდინარე, უფლება აქვს შეზღუდოს თავისი პასუხისმგებლობა და შექმნას ფონდი, რომელიც თანხით თვით პასუხისმგებლობის ზღვრის ტოლია იმ შემთხვევაშიც კი, როცა გემის მესაკუთრის პასუხისმგებლობა, კოდექსის 337-ე მუხლიდან გამომდინარე, არ შეიძლება იყოს შეზღუდული. ასეთი სარჩელის შემთხვევაში მოპასუხეს უფლება აქვს შეედავოს დაზარალებულს იმ მოთხოვნებზე, რომლებსაც შეიძლება დაყრდნობოდა თვით გემის მესაკუთრე, გარდა გემთმფლობელის გადამხდელუუნარობისა და მისი საწარმოს ლიკვიდაციაზე დაყრდნობისა. მოპასუხე პასუხისმგებლობისაგან თავისუფლდება, აგრეთვე, თუ დაამტკიცებს, რომ ნავთობით ზღვის დაბინძურებისაგან მიყენებული ზიანი თვით გემის ეკიპაჟის შეგნებული ქმედების შედეგია. მოპასუხის მოთხოვნით გემის მესაკუთრე საქმის განხილვისას უნდა წარსდგეს, როგორც თანამოპასუხე.

3. სარჩელი ზიანის ანაზღაურებაზე, თუ ის არ იყო მიყენებული განზრახ ქმედებით ან უმოქმედობით ან უხეში გაუფრთხილებლობით, არ შეიძლება წაეყენოს:

ა) მომსახურეებს და/ან მესაკუთრის აგენტებს ან ეკიპაჟის წევრებს;

ბ) გემზე სამუშაოს შემსრულებელ ნებისმიერ პირს, რომელიც არ არის ეკიპაჟის წევრი;

გ) დამფრახტველს, მათ შორის ბერბოუტ-ჩარტერით დამფრახტველს და გემის მმართველს, მათ მომსახურეებს და აგენტებს;

დ) მაშველებს, მათ მომსახურეებს და აგენტებს, რომელთაც განახორციელეს სამაშველო სამუშაოები მესაკუთრის თანხმობით ან საზღვაო ხელისუფლების მითითებით.

4. მესაკუთრის უფლება რეგრესზე არ იზღუდება.

საქართველოს 2018 წლის 31  ოქტომბრის  კანონი №3569 – ვებგვერდი, 20.11.2018წ.

    მუხლი 305

1. გემს, რომელსაც გადააქვს 2000 ტონაზე მეტი ნავთობი, უნდა ჰქონდეს ნავთობით ზღვის დაბინძურებისათვის გემის მესაკუთრის პასუხისმგებლობის უზრუნველყოფის დამადასტურებელი შესაბამისი მოქმედი მოწმობა კოდექსის 304-ე მუხლის მოთხოვნათა დაცვით.

2. ამ მუხლის პირველ ნაწილში აღნიშნული მოწმობის გაცემის, შემოწმებისა და აღიარების პირობებსა და წესებს ადგენს სააგენტო.

საქართველოს 2007 წლის 30 მარტის კანონი №4598-სსმI, №11, 10.04.2007წ., მუხ.102

საქართველოს 2011 წლის 22 თებერვლის კანონი №4222 – ვებგვერდი, 10.03.2011წ.

    მუხლი 306

  ზღვის დაბინძურებით მიყენებული ზიანისათვის პასუხისმგებლობა განისაზღვრება ამ კოდექსის 337–ე, 341–ე, 342–ე, 343–ე, 348–ე მუხლების შესაბამისად.

    მუხლი 307

სიტყვა „ნავთობი“ გულისხმობს ნებისმიერ მდგრად ნავთობს, კერძოდ, ნავთობის ნედლეულს, მაზუთს, დიზელის მძიმე საწვავსა და საპოხ ზეთებს, აგრეთვე ვეშაპისა და თევზის ქონს.

 

თავი XIX. ბირთვული ზიანისათვის ბირთვული გემის ოპერატორის პასუხისმგებლობა

    მუხლი 308

1. ბირთვული გემის ოპერატორი პასუხს აგებს ბირთვულ გემთან დაკავშირებული ბირთვული ინციდენტით მიყენებული ბირთვული ზიანისათვის, გარდა ამ თავის 310-ე მუხლის პირველ ნაწილში აღნიშნული შემთხვევებისა.

2. ბირთვული ზიანი პიროვნებას ან ქონებას შეიძლება მიადგეს რადიაქტიური თვისებების ან რადიაქტიური და ტოქსიკური, ფეთქებადი და სხვა საშიში თვისებების მქონე ბირთვული საწვავით, ბირთვული გემის რადიაქტიური პროდუქტებით ან სხვა ნარჩენებით, აგრეთვე ზიანის აღკვეთის ან მისი ოდენობის შემცირების მიზნით გაწეული ხარჯებით.

3. თუ ბირთვულთან ერთად მიყენებულია სხვა ზიანი, რომლის ბირთვულისაგან გამოყოფა არ ხერხდება, მაშინ მიყენებული ზიანი მთლიანად ბირთვულად ჩაითვლება.

4. ბირთვულ ზიანად არ ითვლება თვით ბირთვული გემის, მისი აღჭურვილობის, ბირთვული საწვავის, საწვავის და სურსათის მარაგისათვის მიყენებული ზიანი.

5. ბირთვულ ინციდენტად ითვლება შემთხვევა ან ერთი და იმავე მიზეზით გამოწვეული შემთხვევები, რომლებმაც გამოიწვიეს ზიანი ამ მუხლის მეორე და მესამე ნაწილებში აღნიშნული ნიშან-თვისებების მიხედვით.

    მუხლი 309

1. 314-ე მუხლით გათვალისწინებული შემთხვევების გარდა, ბირთვული ზიანისათვის პასუხს აგებს უშუალოდ ბირთვული გემის ოპერატორი.

2. ბირთვული გემის ოპერატორად ითვლება ფიზიკური ან იურიდიული პირი, რომელსაც გემის ექსპლუატაციის უფლება მიანიჭა გემის დროშის სახელმწიფომ, ან რომელიც უშუალოდ აწარმოებს გემის ექსპლუატაციას.

    მუხლი 310

1. ბირთვული გემის ოპერატორი ვალდებულია აანაზღაუროს ბირთვული ზიანი, თუ ვერ დაამტკიცებს, რომ ზიანი გამოწვეულია სამხედრო მოქმედების, მტრული ქმედების, სახალხო მღელვარების ან დაუძლეველი ძალების შედეგად.

2. თუ ოპერატორი დაამტკიცებს, რომ ბირთვული ზიანი მთლიანად ან ნაწილობრივ გამოიწვია თვით დაზარალებულის გამიზნულმა მოქმედებამ, იგი მთლიანად ან ნაწილობრივ თავისუფლდება დაზარალებულის წინაშე პასუხისმგებლობისაგან.

    მუხლი 311

1. ბირთვული გემის ოპერატორს, რომელმაც აანაზღაურა ბირთვული ზიანი, უფლება აქვს რეგრესული მოთხოვნა წაუყენოს:

ა) პირს, რომელმაც გამიზნულად გამოიწვია ბირთვული ზიანი;

ბ) პირს, რომელმაც ოპერატორის ან გემის დროშის სახელმწიფოს ნებართვის გარეშე განახორციელა ჩაძირული ბირთვული გემის ამოღება, თუ ზიანი მისი ქმედების შედეგია.

2. რეგრესული სარჩელი შეიძლება წაეყენოს აგრეთვე პირს, რომელმაც ბირთვული გემის ოპერატორთან შეთანხმებით იკისრა ბირთვული ზიანის ანაზღაურება. ამ მუხლით გათვალისწინებულ შემთხვევაში რეგრესული მოთხოვნა შეიძლება წაეყენოს იმ პირსაც, რომელმაც ამ კოდექსის 317-ე მუხლის საფუძველზე აანაზღაურა ზიანი.

    მუხლი 312

1. ბირთვული გემის ოპერატორის პასუხისმგებლობა ბირთვული ზიანისათვის, რომელიც გამოწვეულია ამ გემთან დაკავშირებული ერთი ბირთვული ინციდენტით, განისაზღვრება საერთაშორისო სავალუტო ფონდის 81,97 მლნ საანგარიშო ერთეულით, სასამართლო ხარჯების ჩათვლით.

2. თუ ბირთვული ინციდენტის შედეგად ფიზიკური პირის ან ქონებისათვის მიყენებული ზიანის ასანაზღაურებლად წაყენებულია მოთხოვნა, მაშინ ამ მუხლის პირველ პუნქტში დადგენილი თანხიდან ერთი ნაწილი – 57,38 მლნ საანგარიშო ერთეულის ოდენობით განკუთვნილია მხოლოდ და მხოლოდ ფიზიკური პირისათვის მიყენებული ზიანის ასანაზღაურებლად, ხოლო მეორე – 24,59 მლნ საანგარიშო ერთეულის ოდენობით ქონებისათვის მიყენებული ზიანის მოთხოვნის ასანაზღაურებლად.

3. თუ აღნიშნული თანხის პირველი ნაწილი არ აღმოჩნდა საკმარისი ფიზიკური პირისათვის მიყენებული ზიანისათვის მოთხოვნის ასანაზღაურებლად, მაშინ დარჩენილი თანხა გადაიხდება თანხის მეორე ნაწილიდან პროპორციულად, ქონებისათვის მიყენებული ზიანის ანაზღაურების მოთხოვნებთან ერთად.

4. თანხა, რომელიც გათვალისწინებულია მოთხოვნების ასანაზღაურებლად, ნაწილდება მოსარჩელეთა შორის მათი მოთხოვნების დამტკიცებული ოდენობის პროპორციულად.

    მუხლი 313

1. თუ ბირთვული ზიანი მიყენებულია რამდენიმე ბირთვული გემის ოპერატორის მიერ, ისინი სოლიდარულად აგებენ პასუხს. ამასთან, პასუხისმგებლობა ბირთვული გემის ოპერატორისა, რომელსაც წაეყენა სარჩელი, მთელი მოცულობით აანაზღაუროს ბირთვული ზიანი, არ შეიძლება აღემატებოდეს 312-ე მუხლის პირველ ნაწილში დადგენილ ზღვარს.

2. ბირთვული გემის ოპერატორს, რომელმაც ზიანი აანაზღაურა ამ მუხლის პირველი ნაწილის შესაბამისად, უფლება აქვს სხვა ბირთვული გემების ოპერატორებს მოსთხოვოს ანაზღაურება თითოეული მათგანის მიერ მიყენებული ზიანის პროპორციულად, ხოლო თუ ეს შეუძლებელია, – თანაბარწილად.

    მუხლი 314

თუ ბირთვული გემის მიერ ბირთვული ზიანის მიყენებისას, ბირთვული ინციდენტის მომენტში გემს არა აქვს გემის დროშის სახელმწიფოს მიერ გაცემული ნებართვა, პასუხისმგებლობა ეკისრება გემის მესაკუთრეს. ამ შემთხვევაში კოდექსის 312-ე მუხლით გათვალისწინებული ბირთვული გემის ოპერატორის პასუხისმგებლობა არ იზღუდება.

    მუხლი 315

1. თუ ბირთვული ინციდენტის შემთხვევაში ზიანდება მუშაკი თავისი შრომითი (სამსახურებრივი) მოვალეობის შესრულებისას, მაშინ პასუხისმგებლობა გემის ოპერატორს ეკისრება. გემის ოპერატორი ასევე ვალდებულია დაზარალებულს გადაუხადოს სადაზღვევო შესატანი.

2. თუ დაზარალებული იღებს დახმარებას ან პენსიას სპეციალური დაზღვევით, მაშინ ანაზღაურება ხდება საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად.

    მუხლი 316

1. ბირთვულ გემს უნდა ჰქონდეს შესაბამისი მოქმედი მოწმობა, რომელიც ადასტურებს ბირთვული ავარიის შემთხვევაში გემის ოპერატორის პასუხისმგებლობის უზრუნველყოფას ამ კოდექსის 312-ე მუხლის შესაბამისად.

2. ამ მუხლის პირველ ნაწილში აღნიშნული მოწმობის გაცემის, შემოწმებისა და აღიარების პირობებსა და წესებს ადგენს სააგენტო.

საქართველოს 2007 წლის 30 მარტის კანონი №4598-სსმI, №11, 10.04.2007წ., მუხ.102

საქართველოს 2011 წლის 22 თებერვლის კანონი №4222 – ვებგვერდი, 10.03.2011წ.

    მუხლი 317

1. ბირთვული გემის მიერ მიყენებული ბირთვული ზიანისთვის სარჩელი შეიძლება წარედგინოს უშუალოდ მზღვეველს ან სხვა პირს, რომელიც ფინანსურად უზრუნველყოფს ბირთვული გემის ოპერატორს.

2. ბირთვული გემის ოპერატორისათვის ბირთვული ზიანის ანაზღაურებისათვის სარჩელის წარდგენისას, მზღვეველს ან ფინანსურად უზრუნველმყოფ სხვა პირს უფლება აქვს მონაწილეობა მიიღოს სასამართლო პროცესში.

    მუხლი 318

1. თუ ბირთვული ზიანის ოდენობა აღემატება ბირთვული გემის ოპერატორის პასუხისმგებლობის ზღვარს, რომელიც კოდექსის 312-ე მუხლის პირველი ნაწილით არის განსაზღვრული, ბირთვული გემის ოპერატორის, მოსარჩელის ან ბირთვული გემის ექსპლუატაციის ნებართვის გამცემი სახელმწიფოს სასამართლოში ან არბიტრაჟში იქმნება ფონდი შეზღუდული პასუხისმგებლობის უზრუნველსაყოფად ამ ზომის ფარგლებში ოპერატორის მიერ სასამართლოში ან არბიტრაჟში ფულადი სახსრების (დეპოზიტის) შეტანის გზით ან სხვა უზრუნველყოფის წარდგენით, რომელსაც სასამართლო ან არბიტრაჟი მისაღებად და საკმარისად აღიარებს.

 2. ამ ფონდის შექმნისა და განაწილებისას გამოიყენება კოდექსის 343-ე, 344-ე, 345-ე და 347-ე მუხლები.

    მუხლი 319

ბირთვული გემის ოპერატორის მიერ გამოწვეული ბირთვული ზიანისათვის გათვალისწინებული პასუხისმგებლობა განისაზღვრება 339-ე მუხლის „ბ“ ქვეპუნქტით, 341-ე და 348-ე მუხლებით.

    მუხლი 320

ბირთვული გემი საქართველოს ტერიტორიულ წყლებსა და სანავსადგურე ერთეულში შეიძლება შევიდეს მხოლოდ საქართველოს მთავრობის ნებართვით. საქართველოს ტერიტორიულ წყლებსა და სანავსადგურე ერთეულში ბირთვული გემის კონტროლს ახორციელებენ სააგენტო და საქართველოს გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტრო.

საქართველოს 2007 წლის 30 მარტის კანონი №4598-სსმI, №11, 10.04.2007წ., მუხ.102

საქართველოს 2011 წლის 22 თებერვლის კანონი №4222 – ვებგვერდი, 10.03.2011წ.

საქართველოს 2011 წლის 11 მარტის კანონი №4421– ვებგვერდი, 17.03.2011წ.

საქართველოს 2013 წლის 25 მარტის კანონი №4 59  – ვებგვერდი, 05.04.2013წ.

საქართველოს 2013 წლის 24 სექტემბრის   კანონი №1286  – ვებგვერდი, 08.10.2013წ.
საქართველოს 2017 წლის 7  დეკემბრის   კანონი №1664   ვებგვერდი, 14.12.2017წ.
საქართველოს 2022 წლის 10 მაისის კანონი №1547 – ვებგვერდი, 24.05.2022წ.

 

თავი XX. დაჯილდოება ზღვაზე გადარჩენისათვის

    მუხლი 321

1. სამაშველო ოპერაციად ითვლება საფრთხეში მყოფი ადამიანების, გემის ან სხვა ქონების გადასარჩენად ნებისმიერ წყლებში გაწეული ნებისმიერი ქმედება.

2. ამ თავის წესები ვრცელდება იმ გემზედაც, რომელიც საქართველოს სამხედრო-საზღვაო დროშით დაცურავს.

საქართველოს 2015 წლის 11  დეკემბრის კანონი  №4622  - ვებგვერდი, 23.12.2015წ.

    მუხლი 322

1. საფრთხეში ჩავარდნილი გემის, მასზე მყოფი ადამიანების, ტვირთისა და სხვა ნივთების, აგრეთვე ფრახტის გადასარჩენად, მგზავრთა გადაყვანის, ბარგის გადაზიდვის ან სხვა ქონების საფასურის შესანარჩუნებლად, ასევე გარემოს დაბინძურების თავიდან ასაცილებლად გაწეული დადებითი შედეგის მქონე ყოველგვარი ქმედება იძლევა სამართლიანი ჯილდოს მიღების უფლებას.

2. ჯილდო არ გაიცემა, თუ ქმედებას დადებითი შედეგი არ მოჰყოლია.

    მუხლი 323

არ ჯილდოვდება:

ა) სამაშველო მომსახურება, რომელიც ჩაუტარდა საფრთხეში ჩავარდნილ გემს მისი კაპიტნის მიერ აღნიშნული მომსახურების პირდაპირი და გონივრული აკრძალვის მიუხედავად;

ბ) საზღვაო ბუქსირზიდვის ხელშეკრულებიდან გამომდინარე მაშველი ქმედება.

    მუხლი 324

1. გადარჩენილი ადამიანები არ არიან ვალდებული გადაიხადონ ფულადი ჯილდო გადარჩენისათვის.

2. ადამიანების გადამრჩენებს უფლება აქვთ ქონების გადამრჩენთა თანაბრად მიიღონ სამართლიანი წილი ქონების გადარჩენისათვის დაწესებული ჯილდოდან, თუ ადამიანებისა და ქონების გადარჩენა ერთი და იმავე შემთხვევის დროს მოხდა.

    მუხლი 325

ჯილდო გაიცემა მაშინაც, როდესაც მაშველი ღონისძიებების მწარმოებელი გემი გადარჩენილი გემის მფლობელს ეკუთვნის.

    მუხლი 326

1. ჯილდოს ოდენობა განისაზღვრება მხარეთა შეთანხმებით, ხოლო შეუთანხმებლობის შემთხვევაში – სასამართლოს ან არბიტრაჟის მიერ.

2. გადარჩენის შესახებ ყოველგვარი შეთანხმება, რომელიც შედგა საფრთხის მომენტში და მისი ზეგავლენით, ერთ-ერთი მხარის მოთხოვნით შეიძლება ცნობილ იქნეს ბათილად ან შეიცვალოს სასამართლოსა და არბიტრაჟის მიერ, თუ სასამართლო ან არბიტრაჟი აღიარებს, რომ შეთანხმების პირობები უსამართლოა.

    მუხლი 327

ჯილდო გადარჩენისათვის მოიცავს:

ა) გადამრჩენის მომსახურების ანაზღაურებას;

ბ) გადასარჩენად გაწეულ ხარჯს;

გ) გადარჩენილი ქონების შენახვის საზღაურს;

დ) სპეციალურ კომპენსაციას, თუ გადამრჩენმა თავიდან აიცილა ან მინიმუმამდე შეამცირა გარემოს დაბინძურება.

    მუხლი 328

1. მხარეების შეუთანხმებლობის შემთხვევაში ჯილდოს ოდენობას განსაზღვრავს სასამართლო ან არბიტრაჟი შემდეგი კრიტერიუმების გათვალისწინებით, ქვემოთ წარმოდგენილი თანამიმდევრობის მიუხედავად:

ა) გადამრჩენის მიერ მიღწეული წარმატების ხარისხი;

ბ) გადარჩენილი გემისა და სხვა ქონების ღირებულება;

გ) საფრთხე, რომელიც განიცადა გადარჩენილმა გემმა, მისმა ეკიპაჟმა, მგზავრებმა და ტვირთმა;

დ) გემის, ადამიანებისა და სხვა ქონების გადასარჩენად გადამრჩენთა ძალისხმევა და ოსტატობა;

ე) გადამრჩენის მიერ დახარჯული დრო, გაწეული ხარჯი და დანაკარგები;

ვ) გადამრჩენის შესაძლო პასუხისმგებლობა მესამე პირთა მიმართ;

ზ) პასუხისმგებლობის რისკი და სხვა რისკი, რომლებიც განიცადეს გადამრჩენებმა და მათმა ქონებამ;

თ) გადამრჩენთა ქონების ღირებულება, რომელიც საფრთხეში აღმოჩნდა;

ი) მაშველი გემის სპეციალური დანიშნულება;

კ) გადამრჩენთა ძალისხმევა გარემოს დაბინძურების თავიდან ასაცილებად ან მინიმუმამდე შესამცირებლად.

2. დადგენილი ჯილდოს ანაზღაურება უნდა მოხდეს ყველა ინტერესით (გემის ან სხვა გადარჩენილი ქონების) გადარჩენილი ღირებულების პროპორციულად.

    მუხლი 329

ჯილდოს ოდენობა შეიძლება შემცირდეს ან გადამრჩენებს უარი ეთქვათ მასზე, თუ გადარჩენის აუცილებლობა გამოწვეულია მათივე მიზეზით ან ჩაიდინეს ქურდობა, ქონების მითვისება ან დაუდევრად განახორციელეს ქმედება, რამაც კიდევ უფრო დაამძიმა ოპერაციის შედეგები.

    მუხლი 330

1. გემთმფლობელი გარემოს დაბინძურების თავიდან ასაცილებლად ან მის მინიმუმამდე შესამცირებლად გადამრჩენს უხდის სპეციალურ კომპენსაციას გადამრჩენის მიერ გაწეულ ხარჯებზე ამ ხარჯების არა უმეტეს 30 პროცენტის დამატებით.

2. თუ სასამართლო ან არბიტრაჟი საქმის გარემოებათა და კოდექსის 328–329-ე მუხლების გათვალისწინებით სამართლიანად მიიჩნევს, მას შეუძლია მიიღოს გადაწყვეტილება, რომ სპეციალური კომპენსაცია გადამრჩენის მიერ გაწეული ხარჯების 100 პროცენტამდე გაიზარდოს.

    მუხლი 331

გადარჩენის ჯილდო არ უნდა აღემატებოდეს გადარჩენილი ქონების ღირებულებას.

    მუხლი 332

გადარჩენილი ქონების ღირებულებად მიიჩნევა მისი შეფასების თანხა, ხოლო თუ ქონება გაიყიდა – მისი გაყიდვით ამოღებული თანხა, ამასთან, ორსავე შემთხვევაში, აღნიშნულ თანხას აკლდება ბაჟი და მოსაკრებელი, ასევე დატვირთვისა და შენახვის, ქონების შეფასებისა და გაყიდვის დანახარჯები.

    მუხლი 333

რამდენიმე გადამრჩენს შორის ჯილდო ნაწილდება მათი შეთანხმებისამებრ, ხოლო თუ შეთანხმება არ არსებობს, განაწილება ხდება სასამართლოს ან არბიტრაჟის გადაწყვეტილებით, 328–329-ე მუხლების შესაბამისად.

    მუხლი 334

გემთმფლობელს, ეკიპაჟის წევრებს და სხვა პირებს შორის ჯილდო გადანაწილდება გადარჩენის შედეგებში თითოეული მათგანის წილის შესაბამისად და მხარეთა ურთიერთშეთანხმებით, ხოლო თუ შეთანხმება არ არსებობს, ჯილდოს განაწილების საკითხს წყვეტს სასამართლო ან არბიტრაჟი.

    მუხლი 335

მაშველთა დაჯილდოება ხდება იმ ვალუტით, რომელიც მიღებულია გადარჩენისათვის.

 

თავი XXI. გემთმფლობელის პასუხისმგებლობის ფარგლების განსაზღვრა

    მუხლი 336

გემთმფლობელი თავისი ვალდებულებისათვის პასუხს აგებს იმ კუთვნილი ქონებით, რომელზეც საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად შეიძლება დაეკისროს ანაზღაურება.

    მუხლი 337

1. გემთმფლობელის პასუხისმგებლობა მოთხოვნებისათვის, რომლებიც წარმოიშვა მათი სამართლებრივი საფუძვლის მიუხედავად, განისაზღვრება ამ კოდექსის 340-ე მუხლის შესაბამისად. ესენია:

ა) მოთხოვნები, რომლებიც დაკავშირებულია გარდაცვალებასთან ან დაშავებასთან, ასევე ქონების დაკარგვასთან ან დაზიანებასთან (ნავსადგურის ნაგებობების, წყლის აუზების, სანაოსნო გზების, სანავიგაციო საშუალებების დაზიანების ჩათვლით), რომელიც მოხდა გემზე ან პირდაპირ კავშირშია მის ექსპლუატაციასთან ან სამაშველო ოპერაციებთან;

ბ) გემზე არსებული ტვირთის მოშორებასთან, განადგურებასთან ან უვნებელყოფასთან დაკავშირებული მოთხოვნები;

გ) ზღვით ტვირთის გადაზიდვის, მგზავრთა გადაყვანისა და მათი ბარგის შეფერხებით გამოწვეული ზიანი;

დ) ხელშეკრულებით გაუთვალისწინებელი უფლებების ნებისმიერი დარღვევით გამოწვეული ზიანი, რომელიც პირდაპირ კავშირშია გემის ექსპლუატაციასთან ან სამაშველო ოპერაციებთან;

ე) ჩაძირული, ნამსხვრევებად ქცეული, მეჩეჩზე დამჯდარი ან მიტოვებული გემის ამოღებასთან, მოშორებასთან, განადგურებასა და უვნებელყოფასთან დაკავშირებული მოთხოვნები;

ვ) გემზე არმყოფი ადამიანების ან ქონებისათვის გემის ნაოსნობის ან ექსპლუატაციის შედეგად მიყენებული ზიანი.

2. თუ ამ მუხლის პირველი ნაწილის „ვ“ ქვეპუნქტში აღნიშნული ზიანი გამოიწვია პირმა, რომელიც არ იმყოფება გემზე, მაშინ ამ პირის ქმედებისა და დაუდევრობისათვის პასუხისმგებელ გემთმფლობელს შეუძლია შეზღუდოს თავისი პასუხისმგებლობა, თუ აღნიშნული ქმე დება ან პასუხისმგებლობა გემის ტარებასთან ან მართვასთან ან ტვირთის, ბარგის ან ხელბარგის დატვირთვასთან, გადაზიდვასთან ან გადმოტვირთვასთან, მგზავრთა ჩასხდომა-გადმოსხდომასთან იყო დაკავშირებული.

    მუხლი 338

გემთმფლობელის პასუხისმგებლობა არ შეიზღუდება, თუკი დამტკიცებულია, რომ ზიანი გამოწვეულია მისი პირადი ქმედებით ან დაუდევრობით, რაც განხორციელდა ასეთი ზიანის განზრახ მიყენებით ან ზიანის მიყენების შესაძლებლობის გააზრებული თვითდაიმედებით.

    მუხლი 339

ამ კოდექსის 337-ე მუხლის საფუძველზე პასუხისმგებლობის შეზღუდვა არ ეხებათ:

ა) გადარჩენის ან საერთო ავარიის შესატანით გამოწვეულ მოთხოვნებს;

ბ) ეკიპაჟის და გემთმფლობელის მომსახურე სხვა წევრების მოთხოვნებს, რომელთა მოვალეობა დაკავშირებულია გემთან, აგრეთვე მემკვიდრეთა ან მოქალაქეთა მოთხოვნებთან, რომელთაც აქვთ დახმარების მიღების უფლება, თუ გემთმფლობელთან ამ პირთა ურთიერთობის მარეგულირებელი კანონმდებლობით მათი პასუხისმგებლობა ამ მოთხოვნებზე არ შეიზღუდება ან არ გადააჭარბებს 331-ე მუხლით გათვალისწინებულ ზღვარს;

გ) ჩაძირული ქონების ამოღების ან მოშორების მოთხოვნებს;

დ) მოთხოვნებს ადამიანების ან ზღვის ცოცხალი რესურსების სიცოცხლისათვის საფრთხის შემქმნელი სხვადასხვა მავნე ნივთიერებებითა და ნავთობით გარემოს დაბინძურებაზე, როცა ამ ზიანზე პასუხისმგებლობა განისაზღვრება კოდექსის XVIII თავის შესაბამისად;

ე) ბირთვული ზიანის ანაზღაურების მოთხოვნებს, რაზეც პასუხისმგებლობა განისაზღვრება კოდექსის XIX თავის შესაბამისად.

    მუხლი 340

1. ამ კოდექსის 337-ე მუხლში აღნიშნული და ერთი და იმავე შემთხვევით წარმოქმნილი მოთხოვნებისათვის პასუხისმგებლობის საზღვრებია:

ა) სიკვდილით ან დაშავებით გამოწვეული მოთხოვნების მიმართ:

333000 საანგარიშო ერთეული – არა უმეტეს 500 ტონა საერთო ტევადობის გემისათვის;

თუ გემი 500 ტონაზე მეტი ტევადობისაა, ამ თანხას ემატება:

501-დან 3000 ტონამდე – 500 საანგარიშო ერთეული ყოველ ტონაზე;

3001-დან 30000 ტონამდე – 333 საანგარიშო ერთეული ყოველ ტონაზე;

30001-დან 70000 ტონამდე – 250 საანგარიშო ერთეული ყოველ ტონაზე;

70000 ტონის ზემოთ – 167 საანგარიშო ერთეული ყოველ ტონაზე;

ბ) ნებისმიერ სხვა მოთხოვნათა მიმართ:

167 000 საანგარიშო ერთეული – არა უმეტეს 500 ტონა საერთო ტევადობის გემისათვის;

თუ გემი 500 ტონაზე მეტი ტევადობისაა, ამ თანხას ემატება:

501-დან 30000 ტონამდე – 167 საანგარიშო ერთეული ყოველ ტონაზე;

30 001-დან 70 000 ტონამდე – 125 საანგარიშო ერთეული ყოველ ტონაზე;

70 000 ტონას ზემოთ – 83 საანგარიშო ერთეული ყოველ ტონაზე.

2. როცა შემთხვევამ გამოიწვია ამ მუხლის პირველ ნაწილში მითითებული მოთხოვნები, თუ ამ მუხლის პირველი ნაწილის „ა“ ქვეპუნქტში მითითებული თანხა საკმარისი არ აღმოჩნდა ფიზიკური პირისათვის მიყენებული ზიანი ს ანაზღაურების მოთხოვნის გადასახდელად, მაშინ ასეთ მოთხოვნათა აუნაზღაურებელი ნაწილი პროპორციულად დაიფარება ამ მუხლის პირველი ნაწილის „ბ“ ქვეპუნქტში ნაჩვენები თანხიდან სხვა მოთხოვნებთან ერთად.

3. ფიზიკური პირისათვის მიყენებული ზიანის ანაზღაურების მოთხოვნა განეკუთვნება სიკვდილის ან ადამიანთა ჯანმრთელობის შერყევის შედეგებით წარმოქმნილ მოთხოვნას.

4. გემთმფლობელის პასუხისმგებლობის საზღვრების დასადგენად 300 ერთეულზე ნაკლები ტევადობის გემი ითვლება 300 ერთეულის ტევადობის მქონე გემად.

    მუხლი 341

კოდექსის 340-ე მუხლით გათვალისწინებული პასუხისმგებლობის საზღვრები მიიღება ერთობლიობაში ყველა იმ მოთხოვნასთან, რომლებიც წარმოიშვა რომელიმე ერთი შემთხვევის გამო და წაუყენეს ერთ გემთმფლობელს და ამ თავის 347-ე მუხლში აღნიშნულ პირებს.

    მუხლის 342

თუ გემთმფლობელს, რომლის პასუხისმგებლობა იზღუდება კოდექსის 337-ე მუხლის საფუძველზე, იმავე შემთხვევიდან გამომდინარე, აქვს შემხვედრი მოთხოვნის უფლება – მისი პასუხისმგებლობა იზღუდება მხოლოდ იმ სხვაობით, რომელიც წარმოიშვა ურთიერთმოთხოვნათა თანხის ჩათვლის შედეგად.

    მუხლი 343

1. თავისი პასუხისმგებლობის უზრუნველსაყოფად გემთმფლობელს სასამართლოში ან სხვა კომპეტენტურ ორგანოში, სადაც მას მოთხოვნა წაუყენეს, შეუძლია შექმნას ფონდი.

2. ფონდი იქმნება იმ თანხის ოდენობით, რაც არ სცილდება გემთმფლობელის პასუხისმგებლობის ფარგლებს. ეს ფონდი იქმნება ფულადი შენატანების გზით (დეპოზიტით) ან სხვაგვარი უზრუნველყოფით, რომელიც აღიარებულია მისაღებად და საკმარისად სასამართლოში ან სხვა კომპეტენტურ ორგანოში, რომელშიც იქმნება ფონდი.

    მუხლი 344

კოდექსის 343-ე მუხლის შესაბამისად შექმნილი ფონდი განკუთვნილია მხოლოდ იმ მოთხოვნათა გადასახდელად, რომლის მიმართ პასუხისმგებლობა შეიძლება შეზღუდული იყოს.

    მუხლი 345

1. ამ კოდექსის 343-ე მუხლის შესაბამისად, სასამართლო, სადაც ფონდი შეიქმნა, განსაკუთრებულად კომპეტენტურია გადაწყვიტოს ფონდის განაწილების ნებისმიერი საკითხი.

2. ფონდი ნაწილდება კრედიტორებს შორის სასამართლოს მიერ დადგენილი მათი მოთხოვნების პროპორციულად.

    მუხლი 346

საანგარიშო ერთეული წარმოადგენს საერთაშორისო სავალუტო ფონდის დადგენილ „სესხების სპეციალური უფლების" ერთეულს, რომლის კურსსაც განსაზღვრავს საერთაშორისო სავალუტო ფონდი. ამ თავის 340-ე მუხლის პირველ ნაწილში აღნიშნული თანხები გადაიყვანება იმ სახელმწიფოს ეროვნულ ვალუტაზე, რომლის სასამართლოში ან არბიტრაჟშიც განიხილეს სარჩელი.

    მუხლი 347

თუ რომელიმე მოთხოვნას, რომლის მიხედვითაც შეიძლება შეიზღუდოს გემთმფლობელის პასუხისმგებლობა, წაუყენებენ უშუალოდ პირს, რომლის ქმედების ან დაუდევრობისათვის პასუხს აგებს გემთმფლობელი, ამ პირს უფლება აქვს ისარგებლოს გემთმფლობელისათვის დადგენილი პასუხისმგებლობის შეზღუდვის ყველა წესით, თუ არ არის დამტკიცებული, რომ ამ პირმა ზიანი განზრახ მიაყენა.

    მუხლი 348

შეზღუდული პასუხისმგებლობის უზრუნველსაყოფად მიმართული ქმედება, კერძოდ, ფონდის შექმნა ან ასეთ უზრუნველყოფაზე დაყრდნობა, არ ნიშნავს პასუხისმგებლობის აღიარებას.

    მუხლი 349

ამ თავის წესებით განსაზღვრული შეთანხმება გემთმფლობელის პასუხისმგებლობის შემცირების თაობაზე ბათილია.

 

თავი XXII. პრივილეგიური მოთხოვნები

    მუხლი 350

1. სხვადასხვა, მათ შორის გირაოთი უზრუნველყოფის მოთხოვნების დაკმაყოფილებამდე უნდა დაკმაყოფილდეს უპირველესი მოთხოვნები შემდეგი თანამიმდევრობით:

ა) შრომის სამართალურთიერთობებიდან გამომდინარე დასახიჩრებით, ჯანმრთელობის სხვადასხვაგვარი დაზიანებით ან სიკვდილით მიყენებული ზიანის ანაზღაურების და მათი სრული დაკმაყოფილების შემდეგ სოციალური დაზღვევის მოთხოვნები, რამდენადაც ყველა ეს მოთხოვნა ეხება შესაბამის გემს;

ბ) ბირთვული ზიანიდან და ზღვის დაბინძურებიდან გამომდინარე მოთხოვნა;

გ) სანავსადგურო საფასურის მოთხოვნა;

დ) გადარჩენის ჯილდოსა და საერთო ავარიის შენატანების საერთო მოთხოვნა;

ე) ზღვაზე გემების შეჯახებით ან სხვა საზღვაო ინციდენტებით გამოწვეული ზიანის, ნავსადგურის ნაგებობათა, ნავსადგურის სხვა ქონების, აგრეთვე სანავიგაციო მოწყობილობათა დაზიანებით გამოწვეული ზიანის ანაზღაურების მოთხოვნა;

ვ) გემის კაპიტნის უფლებამოსილების ფარგლებში გემის შენარჩუნების ან რეისის გაგრძელებისათვის ჩადენილი ქმედებებიდან გამომდინარე მოთხოვნა;

ზ) ტვირთთან ან ბარგთან დაკავშირებული ზიანის ანაზღაურების მოთხოვნა;

თ) ფრახტისა და ტვირთის გადასაზიდად გადასახდელი სხვა თანხების ანაზღაურების მოთხოვნა.

2. სანავსადგურე ერთეულში გაწეული მომსახურების საფასურის გადახდის მოთხოვნა უტოლდება ამ მუხლის პირველი ნაწილის „ზ“ და „თ“ ქვეპუნქტებით გათვალისწინებულ მოთხოვნებს, იმის მიხედვით, თუ რომელი ქონებიდან დაკმაყოფილდება ისინი.

საქართველოს 2022 წლის 10 მაისის კანონი №1547 – ვებგვერდი, 24.05.2022წ.

    მუხლი 351

ამ კოდექსის 350–ე მუხლის პირველი ნაწილის „ა“-„ზ“ ქვეპუნქტებში აღნიშნული მოთხოვნები ექვემდებარება უპირატეს დაკმაყოფილებას, გამომდინარე:

ა) გემის ღირებულებიდან;

ბ) ფრახტიდან და მგზავრების გადაყვანისა და მათი ბარგის გადაზიდვის საფასურიდან, რომელიც ერიცხება იმ რეისისათვის, რომლის განმავლობაშიც წარმოიქმნა ძირითადი მოთხოვნები;

გ) საერთო ავარიის შენატანიდან, რომელიც ერგება გემთმფლობელს ამ გემიდან;

დ) ანაზღაურებიდან, რომელიც ეკუთვნის გემთმფლობელს ფრახტის დაკარგვის გამო, აგრეთვე გემისათვის მიყენებული ჯერ კიდევ აღუდგენელი ზიანისათვის;

ე) ჯილდოდან, რომელიც ერგება გემთმფლობელს რეისის დამთავრებამდე გემის გადარჩენისათვის, იმ თანხის გამოკლებით, რომელიც გემთმფლობელმა კოდექსის 332-ე მუხლის შესაბამისად უნდა გადაიხადოს.

    მუხლი 352

350-ე მუხლის პირველი ნაწილის „გ“, „დ“, „ვ“ და „თ“ ქვეპუნქტების მოთხოვნები ექვემდებარება პრივილეგიურ დაკმაყოფილებას შემდეგი წყაროებიდან:

ა) მიმღებისათვის ჩაუბარებელი ტვირთის ღირებულებიდან;

ბ) ტვირთის დაზიანებისათვის კუთვნილი ანაზღაურებიდან;

გ) ტვირთის მფლობელის კუთვნილი საერთო ავარიის შენატანებიდან.

    მუხლი 353

350-ე მუხლში აღნიშნული მოთხოვნები კმაყოფილდება რიგითობის მიხედვით და მოთხოვნათა საერთო ოდენობის პროპორციულად ყოველი მათგანის ფარგლებში. ამასთან, 350–ე მუხლის პირველი ნაწილის „დ“ და „ვ“ ქვეპუნქტებში მითითებული მოთხოვნები კმაყოფილდება ამ რიგითობის ფარგლებში მათი წარმოშობის დროის უკუპროპორციულად. თუ რამდენიმე მოთხოვნა შეეხება ერთ შემთხვევას, მაშინ მათი წარმოშობა ერთდროულად ჩაითვლება.

    მუხლი 354

1. ბოლო რეისთან დაკავშირებული მოთხოვნები კმაყოფილდება უპირატესად წინა რეისის ასეთსავე მოთხოვნებთან შედარებით.

2. ამასთან, 350-ე მუხლის პირველი ნაწილის „ა“ ქვეპუნქტში აღნიშნული მოთხოვნები, რომლებიც დაკავშირებულია რამდენიმე რეისთან, უთანაბრდება ბოლო რეისის ასეთსავე მოთხოვნებს.

    მუხლი 355

პრივილეგიური დაკმაყოფილების უფლება შეწყდება მოთხოვნის წარდგენიდან ერთი წლის შემდეგ, გარდა 350-ე მუხლის პირველი ნაწილის „ვ“ ქვეპუნქტში მითითებული მოთხოვნებისა, რომელთა პრივილეგიური დაკმაყოფილების უფლება წყდება მოთხოვნის წამოჭრის დღიდან 6 -თვიანი ვადის გ ასვლის შემდეგ.

 

თავი XXIII. საზღვაო პროტესტი

    მუხლი 356

1. თუ გემის ნაოსნობის ან დგომის პერიოდში მოხდა ინციდენტი, რომელიც შეიძლება ჩაითვალოს გემთმფლობელისათვის ქონებრივი მოთხოვნის წაყენების საფუძვლად, მაშინ გემთმფლობელის უფლებისა და კანონიერი ინტერესების დაცვის მტკიცებათა უზრუნველყოფის მიზნით გემის კაპიტანი აცხადებს საზღვაო პროტესტს დადგენილი წესით.

 2. საზღვაო პროტესტის განცხადებაში აღწერილი უნდა იყოს შემთხვევასთან დაკავშირებული გარემოებები, ასევე გემის კაპიტნის მიერ მასზე მინდობილი ქონების დასაცავად გატარებული ღონისძიებები.

    მუხლი 357

საზღვაო პროტესტის შესახებ განცხადება აღრიცხვის მიზნით რეგისტრაციისთვის უნდა წარედგინოს:

ა) საქართველოს სანავსადგურე ერთეულში – სააგენტოს ნოტარიულად დამოწმებული წესით;

ბ) უცხო ქვეყნის ნავსადგურში – საქართველოს საკონსულო თანამდებობის პირს ან ადგილობრივ კომპეტენტურ პირს ამ ქვეყნის კანონმდებლობის შესაბამისად.

საქართველოს 2008 წლის 27 ივნისის კანონი №69-სსმI, №12, 14.07.2008წ., მუხ.91

საქართველოს 2011 წლის 22 თებერვლის კანონი №4222 – ვებგვერდი, 10.03.2011წ.

საქართველოს 2012 წლის 12 ივნისის კანონი №6439 – ვებგვერდი, 22.06.2012წ.

საქართველოს 2022 წლის 10 მაისის კანონი №1547 – ვებგვერდი, 24.05.2022წ.

    მუხლი 358

საქართველოს სანავსადგურე ერთეულში საზღვაო პროტესტის შესახებ განცხადება კეთდება სანავსადგურე ერთეულში გემის შესვლის მომენტიდან 24 საათის განმავლობაში. თუ საზღვაო პროტესტის შესახებ განცხადების გაკეთების აუცილებლობის გამომწვევი შემთხვევა სანავსადგურე ერთეულში მოხდა, ეს განცხადება უნდა გაკეთდეს ამ შემთხვევიდან 24 საათის განმავლობაში.

საქართველოს 2022 წლის 10 მაისის კანონი №1547 – ვებგვერდი, 24.05.2022წ.

    მუხლი 359

1. პროტესტის დადგენილ ვადაში განცხადების შეუძლებლობის შემთხვევაში მიზეზები განცხადებაში უნდა აისახოს.

2. თუ მომხდარი შემთხვევის დროს არის გემზე არსებული ტვირთის დაზიანების საფუძველი, მაშინ განცხადება საზღვაო პროტესტის შესახებ უნდა გაკეთდეს ლიუკების გახსნამდე. საზღვაო პროტესტის განცხადებამდე ტვირთის გადმოტვირთვა შეიძლება მხოლოდ უკიდურესი აუცილებლობის შემთხვევაში.

    მუხლი 360

საზღვაო პროტესტის შესახებ განცხადებაში მითითებულ გარემოებათა დასამტკიცებლად გემის კაპიტანი ვალდებულია არაუგვიანეს სანავსადგურე ერთეულში გემის შესვლის მომენტიდან 7 დღისა ან შესაბამისი შემთხვევისა, თუ ის სანავსადგურე ერთეულში მოხდა, ამ განცხადებასთან ერთად ნოტარიუსს ან სხვა თანამდებობის პირს განსახილველად წარუდგინოს გემის ჟურნალი და გემის კაპიტნის მიერ დამოწმებული ამონაწერი ამ ჟურნალიდან.

საქართველოს 2022 წლის 10 მაისის კანონი №1547 – ვებგვერდი, 24.05.2022წ.

    მუხლი 361

ნოტარიუსი ან სხვა თანამდებობის პირი გემის კაპიტნის განცხადების, გემის ჟურნალის მონაცემებისა და გემის კაპიტნის გამოკითხვის საფუძველზე, აუცილებლობის შემთხვევაში კი გემის ეკიპაჟის წევრთაგან სხვა მოწმეების გამოკითხვის შედეგებზე დაყრდნობით ადგენს საზღვაო პროტესტის აქტს და მას თავისი ხელმოწერით და გერბიანი ბეჭედით ამოწმებს.

    მუხლი 362

საზღვარგარეთის გემის კაპიტნებისაგან საზღვაო პროტესტის განცხადება შეიძლება მიიღონ საქართველოში მყოფმა უცხოეთის სახელმწიფოთა შესაბამისი საკონსულოს წარმომადგენლობებმა ურთიერთქმედების პირობებში ან კოდექსის 357-ე მუხლის „ა“ ქვეპუნქტში აღნიშნულმა პირებმა.

 

თავი XXIV. პრეტენზია და სარჩელი

    მუხლი 363

1. გარემოება, რომელიც შეიძლება გახდეს ქონებრივი პასუხისმგებლობის საფუძველი ტვირთის გამგზავნის, გადამზიდავის და მიმღების, ასევე მგზავრთა გადამყვანის მიმართ, უნდა დადასტურდეს წერილობით, დამოუკიდებელი სურვეირის პატაკით ან აქტით.

2.საზღვარგარეთის ნავსადგურში ამ გარემოებათა წერილობითი დამოწმება ხდება ადგილობრივი წესების შესაბამისად.

3. პატაკი ან აქტი უნდა შედგეს შემდეგ გარემოებათა დასამოწმებლად:

ა) შეუსაბამობა ტვირთის ან ბარგის ფაქტობრივ დასახელებას, მასას, ტვირთის ან ბარგის ადგილების რაოდენობას და გადატვირთვის საბუთებში შეტანილ მონაცემებს შორის;

ბ) ტვირთის ან ბარგის დაზიანება ან გაფუჭება;

გ) უსაბუთო ტვირთის, ბარგის ან იმ საბუთების აღმოჩენა, რომლებსაც არ ახლავთ ტვირთი და ბარგი;

დ) გადამზიდავისათვის მოპარული ტვირთისა და ბარგის დაბრუნება;

4. პატაკის ან აქტის ფორმა, მისი შედგენის წესი, აგრეთვე ის გარემოებები, რომელიც აქტის შედგენას არ საჭიროებს, განისაზღვრება დამოუკიდებელი სურვეიერის მიერ მიღებული წესების ან რეკომენდაციების შესაბამისად.

    მუხლი 364

1. ტვირთის ზღვით გადაზიდვისას გადამზიდავისათვის სარჩელის წარდგენამდე აუცილებელია მის მიმართ წაყენებულ იქნეს პრეტენზია.

2. პრეტენზია წარედგინებათ იმ პირებს, რომლებიც აწარმოებდნენ ტვირთის დატვირთვა–გადმოტვირთვისას ზღვით გადაზიდვას, ხოლო თუ ტვირთი არ გადაზიდულა, პრეტენზია შეეხებათ იმ ორგანიზაციებს, რომლებსაც ტვირთის ზღვით გადაზიდვის ხელშეკრულების თანახმად უნდა გადაეზიდათ იგი.

3. ბარგის გადაზიდვასთან დაკავშირებული პრეტენზია შესაძლებელია წარედგინოს ტვირთის გადამზიდავს, გასვლის ან დანიშნულების ნავსადგურებს პრეტენზიის განმცხადებლის შეხედულებისამებრ.

    მუხლი 365

1. შერეული და პირდაპირი საზღვაო მიმოსვლით ტვირთის გადაზიდვასთან დაკავშირებული პრეტენზია განეცხადება ტვირთის იმ გადამზიდავს, რომლის სატრანსპორტო საშუალებებითაც ტვირთი გადაზიდეს ან უნდა გადაეზიდათ დანიშნულების ნავსადგურში.

2. იმ შემთხვევაში, როცა ტრანსპორტირების საბოლოო პუნქტია სარკინიგზო ან საავტომობილო სადგური ან აეროპორტი, პრეტენზია წარედგინება შესაბამის გადამზიდავს სათანადო სახეობის ტრანსპორტის მიმართ დადგენილი წესებით.

    მუხლი 366

1. პრეტენზიისა და სარჩელის განცხადების უფლება აქვთ:

ა) ტვირთის გამგზავნს გემის დაგვიანებით მიწოდების ან მიუწოდებლობის შემთხვევაში;

ბ) ტვირთის დანაკლისის, დაზიანების ან დაკარგვის შემთხვევაში – ექსპედიტორს (ფორვადერს), ტვირთის მიმღებს ან გამგზავნს, იმ პირობით, თუ ის წარადგენს კონოსამენტს, აგრეთვე წერილობით ცნობას ან სათანადო საბუთს მოქმედი წესების შესაბამისად;

გ) ტვირთის მიმღებს ტვირთის დაგვიანებით მიტანის ან გაცემის დაყოვნების შემთხვევაში, თუ იგი წარადგენს კონოსამენტს;

დ) ბარგის დაკარგვის ან დაგვიანებით მიტანის შემთხვევაში – საბარგო ქვითრის წარმდგენს, ხოლო ბარგის დანაკლისის ან დაზიანების შემთხვევაში – წერილობითი ცნობის წარმდგენს;

ე) გადატანის ხარჯების გადამეტების შემთხვევაში – ტვირთის გამგზავნს ან მიმღებს, თუ ისინი წარმოადგენენ კონოსამენტს.

2. თუ ტვირთის გადატანა ხდება საზღვაო ზედნადების საფუძველზე, მაშინ პრეტენზიის განმცხადებელმა კონოსამენტის ნაცვლად უნდა წარადგინოს საზღვაო ზედნადები, ხოლო ზედნადებით გადასატანი ტვირთის დაკარგვის შემთხვევაში – ქვითარი.

3. წერილობითი ცნობის უქონლობა არ ართმევს მოცემულ პირს პრეტენზიის განცხადებისა და სარჩელის წაყენების უფლებას, თუ დამტკიცდა, რომ წერილობითი ცნობის შედგენაზე მას უარი ეთქვა და ეს უარი გასაჩივრდა.

    მუხლი 367

1. შეიძლება გამგზავნმა პრეტენზიისა და სარჩელის უფლება გადასცეს ტვირთის მიმღებს ან პირიქით, ტვირთის მიმღებმა ან გამგზავნმა – ტვირთის მესაკუთრეს, საექსპედიტორო ორგანიზაციას ან მზღვეველს, უფლებამოსილ ადვოკატებს ან აგენტებს.

2. პრეტენზიებისა და სარჩელის უფლების გადაცემა დასტურდება კონოსამენტზე, საზღვაო ზედნადებზე, ზედნადებსა და ქვითარზე გადამცემის ხელმოწერით ან წერილობით.

    მუხლი 368

1. პრეტენზიის განცხადება ხდება წერილობით.

2. პრეტენზიის განცხადებას უნდა დაერთოს დამამტკიცებელი საბუთები. გადასაზიდი ტვირთის საბუთები უნდა წარადგინონ დედნის, დედნის უქონლობის შემთხვევაში კი – ასლის სახით.

3. ტვირთის დანაკლისის, დაზიანების ან გაფუჭების შესახებ პრეტენზიის წარდგენისას პრეტენზიის წაყენების უფლების დამადასტურებელ საბუთებს უნდა დაერთოს ტვირთის ღირებულების დამადასტურებელი საბუთებიც.

    მუხლი 369

1. საქართველოს იურიდიული პირების მიმართ განსაზღვრულია სარჩელის ხანდაზმულობის ორწლიანი, ხოლო ფიზიკური პირების მიმართ – სამწლიანი ვადა.

ეს ვადა აითვლება:

ა) ტვირთის გადაზიდვის ხელშეკრულებით გათვალისწინებული მოთხოვნებისათვის – ტვირთის გაცემის დღიდან, ხოლო თუ ტვირთი არ გაცემულა – იმ დღიდან, როცა იგი უნდა გაეცათ;

ბ) ტვირთის გადაზიდვიდან გამომდინარე ჯარიმის ან პრემიის გადახდის მოთხოვნისას – იმ თვის დამთავრებიდან, როდესაც დაიწყო ან უნდა დაწყებულიყო გადაზიდვა. სტალიურ დროზე მეტი ხნით დაყოვნებისათვის ჯარიმის დარიცხვის მოთხოვნისას – იმ დღიდან, როცა გამგზავნმა ტვირთის გადამზიდავისაგან მიიღო ფულადი გადასახადის მოთხოვნის ასლი (ანგარიში) ჯარიმის დარიცხვის შესახებ;

გ) გემის დროებით დაქირავების (დაფრახტვის), ბერბოუტ–ჩარტერის, გემის იპოთეკის, საზღვაო ბუქსირზიდვის ხელშეკრულებებიდან გამომდინარე მოთხოვნებთან, გემის კაპიტნის მიერ მისთვის კანონით მინიჭებული უფლებების ფარგლებში განხორციელებულ გარიგებისა და სალოცმანო მომსახურების, ასევე ამ კოდექსის 304-ე მუხლით გათვალისწინებულ სხვა მოთხოვნებთან დაკავშირებით – გასაჩივრების უფლების მიღების დღიდან;

დ) (ამოღებულია - 17.09.2019, №4944);

ე) (ამოღებულია - 17.09.2019, №4944);

ვ) გემების შეჯახებით გამოწვეული ზიანის ანაზღაურების მოთხოვნებზე – შეჯახების დღიდან;

ზ) ზღვაზე გადარჩენისათვის ჯილდოსთან დაკავშირებულ მოთხოვნებზე – მაშველი სამუშაოების დამთავრების დღიდან;

თ) საზღვაო დაზღვევის ხელშეკრულებასთან დაკავშირებულ მოთხოვნებზე – გასაჩივრების უფლების მიღების დღიდან.

2. ამ მუხლის პირველი ნაწილის „ა“ ქვეპუნქტში აღნიშნული პრეტენზია ტვირთის გადამტანს შეიძლება წაუყენონ სარჩელის ხანდაზმულობის ვადის პირველი ექვსი თვის განმავლობაში.

3. ტვირთის გადამტანი ვალდებულია განიხილოს წაყენებული პრეტენზია და მისი დაკმაყოფილების ან აცილების შესახებ აცნობოს განმცხადებელს პრეტენზიის მიღებიდან სამი თვის განმავლობაში.

4. ტვირთის გადამტანისათვის პრეტენზიის წარდგენის დღიდან ხდება სარჩელის ხანდაზმულობის დროის შეჩერება პრეტენზიაზე პასუხის მიღებამდე ან პასუხის მიღების ვადის ამოწურვამდე.

5. მგზავრის გარდაცვალებით ან ჯანმრთელობის დაზიანებით ანდა მისი ბარგის დაკარგვით ან დაზიანებით გამოწვეული ზიანის ანაზღაურებასთან დაკავშირებული მოთხოვნისთვის სასარჩელო ხანდაზმულობის საკითხები განისაზღვრება „ზღვით მგზავრების გადაყვანისა და მათი ბარგის გადაზიდვის შესახებ“ 2002 წლის ათენის კონვენციით დადგენილი წესით.

საქართველოს 2019 წლის 17 სექტემბრის კანონი №4944 – ვებგვერდი, 01.10.2019წ.

    მუხლი 370

1. ზღვის დაბინძურებით გამოწვეული ზიანის და ბირთვული ზიანის ანაზღაურებასთან დაკავშირებული მოთხოვნებისათვის განსაზღვრულია სასარჩელე ხანდაზმულობის სამწლიანი ვადა, ხოლო თუ აღნიშნული მოთხოვნები წამოიჭრა საქართველოს იურიდიულ პირებს შორის - სასარჩელე ხანდაზმულობის ერთწლიანი ვადა.

2. ეს ვადა აითვლება იმ დღიდან, როცა დაზარალებულმა გაიგო ან უნდა გაეგო მისთვის მიყენებული ზიანის ან დანაკლისის შესახებ, მაგრამ არა უგვიანეს 6 წლისა შემთხვევის დღიდან, როცა მოხდა დაბინძურება და 15 წლისა – შემთხვევის შედეგად გამოწვეული ზიანის დღიდან.

3. „საბუნკერო საწვავით დაბინძურების შედეგად გამოწვეული ზარალის გამო წარმოშობილი სამოქალაქო პასუხისმგებლობის შესახებ“ საერთაშორისო კონვენციიდან გამომდინარე კომპენსაციის მოთხოვნის უფლებაზე სასარჩელო ხანდაზმულობის ვადა განისაზღვრება საქართველოს სამოქალაქო კოდექსით დადგენილი წესით. ამასთანავე, ზიანის გამომწვევი ინციდენტიდან 6 წელზე მეტი არ უნდა იყოს გასული. თუ ინციდენტი რამდენიმე შემთხვევისგან შედგება, 6-წლიანი პერიოდი აითვლება პირველი შემთხვევის დადგომის დღიდან.  

საქართველოს 2018 წლის 31  ოქტომბრის  კანონი №3569 – ვებგვერდი, 20.11.2018წ.

    მუხლი 371

იმ მოთხოვნებზე, რომლებისთვისაც კოდექსით განსაზღვრული არ არის სასარჩელე ხანდაზმულობის ვადა, ვრცელდება საქართველოს სამოქალაქო კანონმდებლობით დადგენილი საერთო ვადა, თუ საქართველოს საერთაშორისო ხელშეკრულებებით ამ მოთხოვნებისათვის სხვა ვადა არ არის დადგენილი.

    მუხლი 372

1. კოდექსში მითითებულ სასარჩელე ხანდაზმულობის ვადაზე ვრცელდება საქართველოს სამოქალაქო კანონმდებლობით დადგენილი წესები სასარჩელე ხანდაზმულობის ვადის შეწყვეტის, შეჩერებისა და განახლების შესახებ.

2. თუ სასარჩელე თანხის დარიცხვა დამოკიდებულია საერთო ავარიასთან დაკავშირებულ გაანგარიშებებზე, ამ შემთხვევაში ხდება სასარჩელე ხანდაზმულობის ვადის დროებით შეჩერება, დისპაშორის მიერ საერთო ავარიის შესახებ დადგენილების მიღების დღიდან დაინტერესებული პირის მიერ დისპაშის მიღების დღემდე.

    მუხლი 373

ამ კოდექსის 369-ე მუხლის პირველი ნაწილის „ვ“ და „ზ“ ქვეპუნქტებში ჩამოთვლილი მოთხოვნებისათვის დადგენილი სასარჩელე ხანდაზმულობის ვადა სამი წლით გაგრძელდება იმ შემთხვევაში, თუ გემი, რომელსაც ეს მოთხოვნები წაეყენა, სასარჩელე ხანდაზმულობის ვადის განმავლობაში არ შემოსულა საქართველოს ტერიტორიულ წყლებში.

    მუხლი 374

1. კოდექსით გათვალისწინებული მოთხოვნების დაკმაყოფილებისას გადასახდელ თანხას დაერიცხება წლიური პროცენტი საქართველოს ეროვნული ბანკის მიერ დადგენილ ფარგლებში.

2. პროცენტები დაირიცხება მოცემული თანხის გადახდის წერილობითი მოთხოვნის დღიდან მისი გადახდის დღემდე.

3. ამ მუხლის წესები არ ეხება ჯარიმას და პრემიებს, აგრეთვე ზიანის შესახებ მოთხოვნებს, რომელთა ანაზღაურება ხდება საერთო ავარიის განაწილების გზით.

 

თავი XXIV1 .  მეზღვაურის სამუშაო ფორმები

საქართველოს 2012 წლის 5 ივნისის კანონი №6386 – ვებგვერდი, 19.06.2012წ.

    მუხლი 3741

საქართველოს სახელმწიფო დროშით მცურავ გემზე მეზღვაურები ვალდებული არიან ატარონ შესაბამისი სამუშაო ფორმა. სამუშაო ფორმა უნდა შეესაბამებოდეს შრომის პირობებს და უნდა ჰქონდეს სიმბოლიკა, რომელიც განასხვავებს მეზღვაურთა კომპეტენციის დონეებს.

საქართველოს 2012 წლის 5 ივნისის კანონი №6386 – ვებგვერდი, 19.06.2012წ.

    მუხლი 3742

1. სააგენტოს თანამშრომლები ვალდებული არიან ატარონ შესაბამისი სამუშაო ფორმა.

2. სააგენტოს იმ თანამშრომელთა სიას, რომლებიც ვალდებული არიან ატარონ სამუშაო ფორმა, განსაზღვრავს სააგენტო საქართველოს ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების სამინისტროსთან შეთანხმებით.

საქართველოს 2012 წლის 5 ივნისის კანონი №6386 – ვებგვერდი, 19.06.2012წ.

     მუხლი 3743

ამ კოდექსის 374და 3742 მუხლებში აღნიშნული სამუშაო ფორმების ძირითად მახასიათებლებს განსაზღვრავს სააგენტო.

საქართველოს 2012 წლის 5 ივნისის კანონი №6386 – ვებგვერდი, 19.06.2012წ.

 

თავი XXIV2 . გარდამავალი დებულებანი

საქართველოს 2012 წლის 5 ივნისის კანონი №6386 – ვებგვერდი, 19.06.2012წ.

    მუხლი 3744

1. თუ მოწმობა გაცემულია ამ კოდექსის II1 თავის ამოქმედებამდე, იგი ჩაითვლება ამავე კოდექსის დებულებების შესაბამისად გაცემულად და ძალის მქონედ, თუ მისი გამცემი ორგანიზაცია მიიღებს აღიარებას იმავე თავის შესაბამისად.

2. თუ მოწმობა გაცემულია ამ კოდექსის II1 თავის ამოქმედებამდე და მისი გამცემი ორგანიზაცია ვერ მიიღებს აღიარებას იმავე თავის შესაბამისად, ამ მოწმობის მოქმედების ვადა განისაზღვრება გაცემული მოწმობის მოქმედების ვადით.

საქართველოს 2012 წლის 5 ივნისის კანონი №6386 – ვებგვერდი, 19.06.2012წ.

     მუხლი 3745

საქართველოს მთავრობამ საქართველოს ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების სამინისტროს წარდგინებით 2023 წლის 1 სექტემბრამდე უზრუნველყოს ნაოსნობის ჰიდროგრაფიული უზრუნველყოფის წესის დამტკიცების შესახებ ნორმატიული აქტის მიღება.

საქართველოს 2022 წლის 20 სექტემბრის კანონი №1816 – ვებგვერდი, 30.09.2022წ.

 

თავი XXV. დასკვნითი დებულებები

    მუხლი 375

ეს კოდექსი ამოქმედდეს 1997 წლის 1 ივლისიდან.

საქართველოს საზღვაო კოდექსის დანართი

საქართველოს საზღვაო კოდექსში გამოყენებული საზღვაო ტერმინები

 

საქართველოს 2008 წლის 27 ივნისის კანონი №69-სსმI, №12, 14.07.2008წ., მუხ.91

საქართველოს 2012 წლის 5 ივნისის კანონი №6386 – ვებგვერდი, 19.06.2012წ.

საქართველოს 2015 წლის 11  დეკემბრის კანონი  №4622  - ვებგვერდი, 23.12.2015წ.  

საქართველოს 2022 წლის 10 მაისის კანონი №1547 – ვებგვერდი, 24.05.2022წ.

 

1. გემი ადამიანების გადასაყვანი და ტვირთის გადასაზიდი მცურავი სატრანსპორტო საშუალება.

2. ბარჟა – მცურავი სატვირთო სატრანსპორტო საშუალება, რომელიც ბუქსირით მოძრაობს (კარჭაპი).

3. ბუქსირი (ბუქსირმზიდი) – საბაგირე გემი.

4. საბუქსირე – გემი ან სხვა მცურავი ობიექტი, რომელიც ბუქსირის (ბუქსირმზიდის) მეშვეობით დაცურავს (მოძრაობს).

5. კრუიზი – საზღვაო მოგზაურობა.

6. ფრახტი – გემით ტვირთის გადაზიდვის ქირა.

7. დაფრახტვა – გემის გარკვეული ვადით დაქირავება.

8. დამფრახტავი – გემის დამქირავებელი.

9. გამფრახტავი – გემის გამქირავებელი.

10. ჩარტერი – გემთმფლობელსა და გემის დამქირავებელს შორის დადებული ხელშეკრულება გემის დაფრახტვის შესახებ.

11. ბერბოუტ - ჩარტერი – გემის უეკიპაჟოდ დაქირავება.

12. ტაიმ - ჩარტერი – გემის ეკიპაჟით დაქირავება გარკვეული დროით.

13. სარეისო ჩარტერი − დაფრახტვა გემით განსაზღვრული რაოდენობის ტვირთის წინასწარ შეთანხმებულ ნავსადგურებს შორის გადაზიდვის მიზნით.

14. გემის იპოთეკა – გემის იპოთეკით დატვირთვა ამ კოდექსის შესაბამისად.

15. ოპერატორი:

ა) თანამდებობის პირი, რომელიც იღებს და უშუალო შემსრულებელს აცნობს დისპეტჩერის განკარგულებას;

ბ) ბერბოუტ - ჩარტერის დროს გემთმფლობელი ან დამფრახტავი ნებისმიერი ფიზიკური ან იურიდიული პირი, რომელსაც ოფიციალურად ეკისრება მფლობელის ან დამფრახტავის პასუხისმგებლობა.

16. სატრანსპორტო ტერმინალის ოპერატორი – პირი, რომელიც თავისი სამსახურებრივი მოვალეობის შესრულებისას ვალდებულია საკუთარ განკარგულებაში მიიღოს ტვირთი, რომელიც საერთაშორისო გადაზიდვის ობიექტია. სატრანსპორტო ტერმინალის ოპერატორად არ ჩაითვლება პირი, რომელიც, ტვირთის გადაზიდვის საერთაშორისო კონვენციის თანახმად, გადამზიდველია.

17. სტალიური დრო – ზუსტად განსაზღვრული სუფთა დრო, რომლის განმავლობაშიც უნდა მოხდეს გემის დატვირთვა ან გადმოტვირთვა.

18. კონტრსტალიური დრო – დამატებითი დრო გემის სატვირთო სამუშაოების დამთავრებისათვის განსაზღვრული დროის ამოწურვის შემდეგ.

19. დისპაჩი – პრემია, რომელსაც გემთმფლობელი უხდის ტვირთის პატრონს გემის ვადაზე ადრე დატვირთვისათვის ან გადმოტვირთვისათვის.

20. დემერეჯი – შეთანხმებული თანხის ოდენობა, რომელსაც ჩარტერერი უხდის გემთმფლობელს გემის მოცდენისათვის კონტრსტალიური დროის მიხედვით.

21. დისპაში – ავარიის შემთხვევაში იმ ზარალის გაანგარიშება, რომელიც მიადგა ტვირთსა და გემს.

22. ნავსადგურის კაპიტანი – საზღვაო ნავსადგურის სახელმწიფო ზედამხედველობისა და კონტროლის სამსახურის უფროსი, რომელიც პასუხისმგებელია ნავსადგურში ნაოსნობის უსაფრთხოებისთვის.

23. სალოცმანო სამსახური – „მეწარმეთა შესახებ“ საქართველოს კანონით გათვალისწინებული სამართლებრივი ფორმით რეგისტრირებული ფიზიკური ან იურიდიული პირი, რომელიც ახორციელებს სალოცმანო მომსახურებას სერტიფიცირებული ლოცმანის მეშვეობით, სააგენტოს მიერ დადგენილ მოთხოვნათა შესაბამისად.

24. ლოცმანი – საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად სერტიფიცირებული ფიზიკური პირი, რომელიც უზრუნველყოფს საქართველოს საზღვაო ნავსადგურების მისასვლელებთან გემის გაცილებას.

25. კონოსამენტი – დოკუმენტი, რომლითაც განისაზღვრება ტვირთის გადამზიდავსა და მიმღებს შორის სამართლებრივი ურთიერთობა და რომელშიც აღნიშნულია ტვირთის ყველა რეკვიზიტი (საზღვაო ზედნადები).

26. საორდერო კონოსამენტი – კონოსამენტი, რომელშიც მითითებული არ არის ტვირთის მიმღები და აღნიშნულია მხოლოდ ის პირი, რომლის ბრძანებითაც შეიძლება გაიცეს ტვირთი.

27. კაბოტაჟი – სანაპირო ნაოსნობა ერთი სახელმწიფოს ნავსადგურებს შორის.

28. სადისბურსმენტო ანგარიში – დოკუმენტი, რომლითაც ხდება გემთმფლობელსა და სანავსადგურე ერთეულს შორის ანგარიშსწორება.

29. სურვეირული მომსახურება – ცარიელი და დატვირთული გემების აზომვა, მათი ტექნიკური მდგომარეობის ექსპერტიზა, აგრეთვე ტვირთის რაოდენობის, მისი დანაკლისისა და დაზიანების შემოწმება და ა. შ..

30. დროშის სახელმწიფო კონტროლი – იმ სახელმწიფოს მიერ ეკიპაჟისა და კომპანიის კონტროლი, რომლის დროშითაც დაცურავს გემი.

31. ნავსადგურის სახელმწიფო კონტროლი – სახელმწიფოს კონტროლი მის ნავსადგურში შესულ გემებზე.

32. საქართველოს გემების სახელმწიფო რეესტრი – საქართველოში რეგისტრირებული გემების მონაცემთა ბაზა.

33. საკლასიფიკაციო საზოგადოება – ტექნიკური ზედამხედველობის ორგანიზაცია, რომლის წესების შესაბამისად და რომლის ზედამხედველობითაც ხორციელდება გემების დაპროექტება, მშენებლობა და ა. შ..

34. პირდაპირი შერეული გადაზიდვა – ტვირთის სხვადასხვა სატრანსპორტო საშუალებით გადაზიდვა.

35. პირდაპირი საწყლოსნო გადაზიდვა – გაგზავნის და დანიშნულების ადგილებს შორის ტვირთის დატვირთვის გარეშე საერთაშორისო გადაზიდვა წყლისა და საზღვაო გზების მეშვეობით (მაგალითად, ჰამბურგიდან ფოთამდე ან ბათუმამდე მდინარეებით – ელბითა და დუნაით − და შავი ზღვით).

36. BIMCO – ბალტიის საერთაშორისო საზღვაო კონფერენცია – საერთაშორისო ორგანიზაცია, რომელიც: აერთიანებს გემთმფლობელებს, ბროკერებსა და გემის აგენტებს; ქმნის და ამტკიცებს საზღვაო გადაზიდვების უნიფიცირებულ ფორმებს, კონოსამენტებს და სხვა საზღვაო კომერციულ დოკუმენტებს. BIMCO აღიარებულია მსოფლიოს ყველა არბიტრაჟის მიერ. საზღვაო - კომერციული შეთანხმების შედგენისას აუცილებელია მისი დოკუმენტებით ხელმძღვანელობა.

37. გემის ზღვაოსნობაუნარიანობა – გემის ზღვაოსნობის თვისებათა ერთობლიობა, რომლითაც უზრუნველყოფილია მისი შეუფერხებელი და უსაფრთხო ცურვა.

38. სათანადო მზრუნველობა – გემის ზღვაოსნობაუნარიანობის უზრუნველყოფა, რომელიც შეიძლება განისაზღვროს, როგორც გადამზიდავის კომპეტენტური და გონივრული ძალისხმევა ჰააგის წესების მე -3 პუნქტის პირველი ქვეპუნქტის „a“, „b“ და „c“ ნაწილებით გათვალისწინებული აუცილებელი პირობების შესასრულებლად.

39. ზღვაში ჩაძირული ქონება – ზღვაში ან ზღვის ნაპირზე აღმოჩენილი დაკარგული, უპატრონო, მიგდებული ქონება, კერძოდ, ნაპირზე გამორიყული ტვირთი, ზღვის ზედაპირზე მოტივტივე დაღუპული გემის ნამსხვრევები, გემი, ქონება, რომელიც გემით ან მისი მეშვეობით გადაიზიდებოდა, და სხვა. ზღვაში ჩაძირულ ქონებად არ მიიჩნევა ის ქონება, რომელიც საქართველოს სანავსადგურე ერთეულში სატვირთო ოპერაციებისა და სანავსადგურე ინფრასტრუქტურის სარემონტო სამუშაოების განხორციელებისას შემთხვევით ჩაიძირა სანავსადგურე ერთეულის აკვატორიაში.

საქართველოს პრეზიდენტი        ედუარდ შევარდნაძე

თბილისი,

1997 წლის 15 მაისი 

№715-II

Контрольный� текст� по� состоянию� на� 20.09.2022 N1816

 

 

МОРСКОЙ КОДЕКС ГРУЗИИ

 

 

Глава I .

Общие положения

 

Статья 1.

Морской кодекс Грузии (далее - "кодекс") регулирует отношения, связанные с мореплаванием. Под мореплаванием понимается использование судов для перевозки пассажиров, грузов, багажа, почты, рыбных и иных морских промыслов, разведки и добычи полезных ископаемых, производства буксирных и спасательных операций и других хозяйственных, научных и культурных целей.

 

Статья 2.

Кодекс распространяется на сообщение морскими судами по морям, рекам, озерам, водохранилищам и другим судоходным путям, если не существует другого специального закона или международного договора Грузии.

 

Статья 3.

На суда, плавающие под военно-морским флагом, правила Кодекса не распространяются, за исключением случаев, которые не должны предусматривать возможность задержания, ареста или изъятия этих судов и грузов. Правила Кодекса в связи с морскими военными перевозками применяются� только в части, не предусмотренной специальным законодательством, регулирующим такие перевозки.

 

Статья 4.

В связи с перевозками, осуществляемыми при участии морского транспорта прямым смешанным и прямым водным сообщением, правила Кодекса применяются непосредственно в указанных в нем случаях, а также в части, не предусмотренной специальным законодательством, регулирующим такие перевозки.

 

Статья 5. (11.12.2015 N4622)

Перевозка и буксировка между портами Грузии осуществляются судами, плавающими под Государственным флагом Грузии. Работы между портами Грузии� иностранное судно может выполнять в соответствии с международными договорами Грузии.

 

Статья 6.

Работы по перевозке и буксировке между портами Грузии и иностранных государств осуществляются� судами, принадлежащими любой стране.

 

Статья 7.

1.Мореплавание, предусмотренное статьей первой настоящего Кодекса, в соответствии с законодательством Грузии могут осуществлять физические или юридические лица, во владении или пользовании которых находятся суда.

2. Судовая компания является юридическим лицом, зарегистрированным в порядке, установленном законодательством Грузии.(13.07.2000 N490)

 

Статья 8. (22.02.2011 N4222)

Юридическое лицо публичного права, входящее в систему Министерства экономики и устойчивого развития Грузии, - Агентство морского транспорта (далее � Агентство) в соответствии с законодательством Грузии осуществляет техническое регулирование морской отрасли.

 

Статья 9. (10.05.2022 N1547)

Агентство:

а) от имени Грузии осуществляет государственный контроль флага, государственный контроль порта и государственный контроль портовой единицы, а также в пределах своей компетенции�� разрабатывает и издает правовые акты;

б) создает единую систему образования и сертификации моряков;

в) руководит морским спасательно-координационным центром и осуществляет государственный надзор за организацией спасения жизни людей на море и ликвидации загрязнения моря;

г) осуществляет/выполняет другие права/обязанности, предусмотренные настоящим Кодексом и иными законодательными и подзаконными нормативными актами Грузии.

 

Статья 10. (27.06.2008 N69)

Все суда, заходящие в порты Грузии, обязаны находиться под техническим надзором классификационного общества, признаваемого государством флага.�

 

Статья 11. (5.06.2012 N6386)

1. Выделение водного пространства и земельных участков, а также строительство в зоне размещения и действия морских путей и навигационных средств осуществляются в установленном законодательством Грузии порядке, по согласованию с уполномоченным органом, входящим в систему Министерства экономики и устойчивого развития Грузии, � юридическим лицом публичного права � Государственной гидрографической службой Грузии и Агентством.

2. Физические и юридические лица, нарушившие правила, предусмотренные настоящей статьей, обязаны� по требованию уполномоченного органа, входящего в систему Министерства экономики и устойчивого развития Грузии, � юридического лица публичного права � Государственной гидрографической службы Грузии и Агентства в указанный срок за свой счет снести, перенести или перестроить здания и сооружения, создающие помехи судоходству или (и) действию� навигационных средств.

3. Размещение навигационных устройств и средств в территориальном море, в портовых единицах и прибрежной полосе Грузии допускается только по согласованию с юридическим лицом публичного права, входящим в систему Министерства экономики и устойчивого развития Грузии, � Государственной гидрографической службой Грузии. (10.05.2022 N1547)

4. Виды услуг, оказываемых юридическим лицом публичного права, входящим в систему Министерства экономики и устойчивого развития Грузии, � Государственной гидрографической службой Грузии, и размер платы за указанные услуги определяются Министерством экономики и устойчивого развития Грузии. (2.05.2014 N2397)

5. Гидрографическое обеспечение судоходства во внутренних морских водах, территориальном море (водах), особой экономической зоне и на континентальном шельфе Грузии, определенных Законом Грузии �О морском пространстве Грузии�, осуществляется юридическим лицом публичного права, входящим в систему Министерства экономики и устойчивого развития Грузии, � Государственной гидрографической службой Грузии, в соответствии с нормативным актом Правительства Грузии. (20.09.2022 N1816, ввести в действие с 1 сентября 2023 года.)

 

� Статья 12� (5.06.2012 N6386)

1. Для целей настоящего Кодекса� понятие �судно� включает� все виды плавучих объектов, в том числе неводоизмещающие суда� и гидросамолеты, используемые или могущие быть использованными в качестве средств передвижения по воде, в частности для:

а) перевозки пассажиров, грузов, багажа, почты, рыбного или иного морского промысла,� добычи� полезных ископаемых, спасания людей и судов, терпящих бедствие на море, буксировки судов и других плавучих объектов, производства гидротехнических работ и подъема затонувшего в море имущества;

б) несения специальной службы (охрана промыслов, санитарное и карантинное обслуживание, защита моря от загрязнения и т. д.);

в) научных, учебных и культурных целей;

г) спортивных мероприятий;

д) иных целей.

2. Для целей настоящего Кодекса� �судно� - надводная плавучая платформа и инсталляция.

3. Маломерное судно � судно, длина которого не превышает 7 (семи) метров, предназначенное для отдыха и развлечений, бизнес- и хозяйственной деятельности, туристских, спортивных и других целей, независимо от типа, происхождения судна и района судоходства.

 

Статья 13.

Согласно Кодексу рыболовным судном является любое судно, используемое для рыбного и иного морского промысла. Неотъемлемой частью судна� являются орудия� промысла. Их повреждение другим судном рассматривается как морской инцидент.

 

Статья 14.

1. Судовладельцем именуется физическое� или юридическое лицо, эксплуатирующее судно независимо от того, является ли оно собственником судна или использует его на каком-либо ином законном основании.

2. Собственником судна является� государство, любое физическое или юридическое лицо, которое внесено в�� судовой реестр осуществляющего регистрацию государства в качестве судовладельца, если нет прямого указания на иное.

3. Каждая судовая компания имеет управляющего, ответственного за безопасность судоходства и предупреждение загрязнения окружающей среды.

4. Судовладелец обязан обеспечивать:� (27.06.2008 N69)

а) навигационную способность судна и безопасность судоходства;

б) предотвращение причинения вреда человеку, судну и грузу;

в) техническое состояние судна;

г) безопасные условия труда членов экипажа;

д) снабжение судна продовольствием, водой и горюче-смазочными материалами;

е) создание нормальных бытовых условий членам экипажа и пассажирам судна.

ж) исполнение других обязательств, возложенных законодательством Грузии и нормами международного права. (11.12.2015 N4622)

 

Статья 15.

Применяемые в Кодексе термины, которые указаны в нижеследующих главах, употребляются� в следующем значении:

а) (5.06.2012 N6386)

а1 ) в главе III1��Круинговая деятельность�� подразумевается посредническая деятельность юридического лица, созданного в правовой форме, предусмотренной Законом Грузии �О предпринимателях�, с целью трудоустройства моряков на суда; (22.06.2012 N6546)

б) искл. (10.05.2022 N1547)

б1) для целей настоящего Кодекса �Портовая единица� расположенное на территории порта Грузии самостоятельное юридическое лицо, созданное в предусмотренной законодательством Грузии правовой форме, имеющее гидротехнические сооружения, предназначенную для грузовых операций инфраструктуру и соответствующую территорию, и для которой выделена морская акватория с надлежащим статусом. Для двух или более двух портовых единиц может быть выделена общая морская акватория или часть акватории. Под термином �портовая единица� не подразумевается портовая инфраструктура военного назначения; (10.05.2022 N1547)

в) в главе V "Капитан морского порта"� подразумеваются капитаны всех невоенных портов Грузии, включая капитанов рыболовных портов;

г) в главе VI �Лоцманская служба� подразумевается служба, осуществляющая судоходные отношения при проводке судов морскими лоцманами на подходах к портам, во внутренних водах портовых единиц и между портами; (10.05.2022 N1547)

д) в главе VII �Затонувшее в море имущество� подразумевается имущество, затонувшее в территориальном море или внутренних водах Грузии, а также судно, выброшенное на мелководье, скалы и в других местах, его обломки, оборудование, грузы и другое; (22.06.2012 N6545)

е) в главе XXI "Пределы ответственности судовладельца" подразумеваются пределы ответственности судовладельца, которому принадлежит судно, плавающее под Государственным флагом Грузии. Ответственность судовладельца и оператора иностранного ядерного судна, плавающего под государственным флагом иностранного государства, определяется законодательством государства флага указанного судна, но если его пределы ниже пределов, определенных настоящим Кодексом, применяются соответствующие положения настоящего Кодекса; (11.12.2015 N4622)

ж) в главе ХХII "Привилегированные требования" подразумеваются случаи, когда споры рассматриваются в Грузии;

з) в главе XXIII "Морской протест"� подразумеваются случаи, когда морские протесты приносятся нотариусу и (или) соответствующему лицу Грузии;

и) в главе XXIV "Претензии и иски" подразумеваются случаи, когда соответствующие отношения� регулируются настоящим Кодексом, при этом положения статей 364 и 374 Кодекса касаются только отношений, возникших в Грузии;

к) права и обязанности сторон по договору морской перевозки грузов (глава VII), договору морской перевозки пассажиров и багажа (глава IX), договору морского круиза (глава X), договору фрахтования судна на определенный срок (глава XI), договору фрахтования судна без экипажа (глава XII), договору морской ипотеки (глава XIII), договору буксировки (глава XIV) и договору морского страхования (глава XV), определяются законом места оформления� договора, если соглашением сторон не предусмотрено иное.

 

Статья 16.

1. Вопросы права собственности или других имущественных прав� на суда, плавающие вне пределов Грузии, а также возникновения, изменения и прекращения этих прав определяются законодательством государства флага судна.

2. Право на строящееся судно определяется законодательством государства, где это судно строится, если договором на постройку судна не предусмотрено иное.

3. Государство не несет ответственности по обязательствам судовой компании, равно как и судовая компания не несет ответственности по государственным обязательствам, независимо от места регистрации, организационно-правовой формы или формы собственности судовой компании.(13.07.2000 N490)

4. Учрежденная государством судовая компания несет ответственность своим имуществом лишь по взятым на себя компанией обязательствам. (13.07.2000 N490)

5.Учрежденная государством судовая компания не несет ответственности за исполнение обязательств, взятых на себя другими судовыми компаниями, учрежденными государством. (13.07.2000 N490)

 

Статья 17.

1. Правовое положение экипажа судна, в частности отношения членов экипажа, связанные с эксплуатацией судна, определяется законом государства флага судна.

2. Отношения членов экипажа судна и судовладельцев определяются законом государства флага судна, если иное не предусмотрено договором, регулирующим эти отношения.

 

Статья 18.

1. Право на имущество (судно, его обломки, оборудование, грузы и т. д.), затонувшее в территориальных или внутренних водах, а также отношения, связанные с этим� имуществом, определяются законодательством государства, в территориальных или внутренних водах которого находится затонувшее� имущество.

2. В отношении судов, затонувших в открытом море, находящихся на них грузов и иных предметов, применяется� закон государства флага судна.

 

Статья 19.

1.Отношения, связанные с общей аварией, регулируются� законодательством государства, в порт которого зашло судно после происшествия, повлекшего общую аварию, если сторонами не установлено иное.

2. Когда стороны, интересы которых затронуты общей аварией, являются резидентами Грузии, применяется законодательство Грузии, если сторонами не установлено иное.

3. Материальная ответственность по общей аварии распределяется в соответствии со статьями 273-289 настоящего Кодекса.

 

Статья 20.

1. Возмещение ущерба от столкновения судов в территориальных и внутренних водах регулируется законодательством государства, на территории которого произошло столкновение.

2. Если столкновение произошло в открытом море и спор в связи со столкновением рассматривается в Грузии, применяются правила главы ХVII настоящего Кодекса.

3. Если столкнувшиеся суда плавают под флагом одного и того же государства и столкновение не затрагивает интересов третьей стороны, применяется закон государства флага судна независимо от того, где� произошло столкновение.

 

Статья 21.

При причинении ядерного ущерба судном, оснащенным ядерно-энергетическим оборудованием (далее - "ядерное судно"), на территории Грузии, в том числе в ее территориальных водах, применяются� правила главы XIX настоящего Кодекса.

 

Статья 22.

Если причиненный судном ущерб не определяется статьями 20 и 32 настоящего Кодекса, его возмещение� регулируется законодательством государства, где имело место деяние или иное обстоятельство, послужившее основанием для требования о� возмещении ущерба, а если ущерб причинен в открытом море, его� возмещение� регулируется законом государства флага судна.

 

Статья 23.

1. Дела о вознаграждении за спасание судов или иных объектов в территориальных и внутренних водах регулируются законодательством государства, на территории которого было осуществлено спасание, если соглашением� сторон не предусмотрено иное, а если это произошло в открытом море и спор, возникший в связи со спасанием, рассматривается в Грузии, применяются правила главы XX настоящего Кодекса.

2. Если спасенное и спасавшее суда плавают под флагом одного государства, дело рассматривается в соответствии с законодательством этого государства независимо от места спасания.

3. Вознаграждение, выделенное за спасание, распределяется между судовладельцем и экипажем спасавшего судна, а также между членами этого экипажа в соответствии с законом государства флага судна.

 

Статья 24.

Применение иностранного законодательства и обычаев торгового мореплавания в договорах, предусмотренных настоящим Кодексом, возможно в случае, если стороны согласятся об этом, но не допускается, если это противоречит Конституции Грузии.

 

Статья 25.

Имущественный спор, связанный с мореплаванием, в котором участвуют иностранные� физические или юридические лица, может быть по соглашению сторон передан на рассмотрение суда или арбитража иностранного государства.

 

Статья 26.

В случаях, если международный договор Грузии или конвенция, участником которой является Грузия, содержит� правила, отличающиеся от правил настоящего Кодекса, применяются правила международного договора или конвенции.

 

Статья 27. (5.06.2012 N6386)

 

1. С учетом своеобразия морского судоходства гражданские, административные и иные отношения, не регулируемые настоящим Кодексом, регулируются гражданским, административным или другим соответствующим законодательством Грузии по аналогии с законом или общими принципами законодательства Грузии.

2. Морское судоходство, кроме законодательства, указанного в части первой настоящей статьи, регулируется резолюциями, принятыми Международной морской организацией (IMO) и� ее органами.

 

Глава II .

Регистрация судна � (5.06.2012 N6386)

 

Статья 28. (5.06.2012 N6386)

Для целей настоящей главы используемые в ней термины имеют следующие значения:

а) судно:

а.а) большое судно � плавучее средство, вместимостью 100 или более 100 регистровых тонн;

а.б) малое судно � плавучее средство, вместимостью менее 100 регистровых тонн, кроме маломерных судов;

а.в) строящееся судно � строящееся плавучее средство, идентификация которого возможна по номеру корпуса строящегося судна судостроителя или каким-либо иным� способом;

б) главный регистратор � Директор Агентства;

в) регистратор � лицо, которому главный регистратор делегировал свои полномочия в порядке, установленном Агентством;

г) Реестр � Государственный судовой реестр Грузии, который ведет Агентство;

д) приостановление регистрации судна � приостановление свидетельства о регистрации судна или свидетельства о временной регистрации судна, на основании которого судно лишается права пользоваться Государственным флагом Грузии;

е) снятие судна с регистрации � исключение судна из Реестра на основании заявления судовладельца или иного правомочного лица;

ж) прекращение регистрации судна � исключение судна из Реестра по решению главного регистратора;

з) регистрация � временная, срочная или постоянная регистрация судна:

з.а) постоянная регистрация � регистрация судна в Реестре на неопределенный срок;

з.б) срочная регистрация � регистрация судна в Реестре на определенный срок на основании требования судовладельца или оператора судна;

з.в) временная регистрация � регистрация судна в Реестре до срочной или постоянной регистрации в случае, установленном законодательством Грузии.

и) признанный агент � лицо/организация, которые на основании заключенного с Агентством письменного договора представляют Агентство в отношениях с судовладельцами. (11.12.2015 N4622)

 

Статья 29 (5.06.2012 N6386)

1. Право пользоваться (плавать под) Государственным флагом Грузии предоставляется судну с момента его регистрации в Реестре.

2. Право пользоваться Государственным флагом Грузии предоставляется строящемуся судну

3. В отношении судна, плавающего под Государственным флагом Грузии, действуют все формы собственности, предусмотренные законодательством Грузии.

4. Регистрация судна в Реестре может быть временной, срочной или постоянной, с правом судоходства или без права судоходства.

5. В Реестре регистрируется судно, которое является:

а) государственной собственностью Грузии;

б) собственностью физического или юридического лица Грузии;

в) собственностью иностранного судовладельца, в соответствии с законодательством Грузии имеющего в Грузии полномочного представителя;

г) судно, находящееся в эксплуатации по договору бербоут-чартера, вытекающего из настоящего Кодекса.

6. Грузией не признается параллельная регистрация судна, кроме случаев, предусмотренных частью 8 настоящей статьи.

7. Грузией не признается регистрация судна Грузии в соответствующем иностранном реестре, если это судно не снято с регистрации в установленном законодательством Грузии порядке или его регистрация не приостановлена.

8. В случае с бербоут-чартером судно может быть зарегистрировано в Грузии, если на момент фрахтовки его регистрация в реестре государства флага приостановлена или это судно не зарегистрировано в соответствующем иностранном реестре.

9. Если судно зарегистрировано в соответствующем� иностранном реестре, оно может быть зарегистрировано в Грузии� только после приостановления, прекращения регистрации или снятия с регистрации этого судна в иностранном реестре.

10. Ответственность за поднятие Государственного флага Грузии на судне без надлежащего права определяется законодательством Грузии.

 

Статья 30 (5.06.2012 N6386)

1. Регистрацию судна в Реестре осуществляет Агентство, которое выдает соответствующие свидетельства.

2. Агентство ведет Реестр, утверждает правила регистрации судна,� ведения Реестра и учета морской ипотеки.

3. Свидетельство о временной регистрации может быть выдано до постояннойрегистрации или регистрации на определенный срок, не более чем на 6 месяцев. Допускается продление указанного срока� до 1 года.(11.12.2015 N4622)

4.� По истечении годичного срока, указанного в части 3 настоящей статьи, в особых случаях, на основании письменного обращения судовладельца, с согласия главного регистратора, срок действия свидетельства о временной регистрации� может быть продлен, но не более чем на 1 (один) год. Свидетельство о временной регистрации порождает те же права и обязанности, что и при постоянной регистрации.

 

Статья 31 (5.06.2012 N6386)

1. Главный регистратор осуществляет действия, связанные с регистрацией судна, предусмотренной настоящим Кодексом.

2. Регистратор осуществляет процедуры, связанные с регистрацией судна, в пределах делегированных полномочий.

3. Главный регистратор может делегировать� полномочия, связанные с регистрацией судна, только следующим лицам:

а) сотруднику Агентства � регистратору;

б) публичному служащему Грузии;

в) консульскому должностному лицу Грузии;

г) признанной организации, в соответствии с главой II1 настоящего Кодекса.

д) признанному агенту � только для целей выдачи свидетельства о временной регистрации. (11.12.2015 N4622)

 

Статья 32 (5.06.2012 N6386)

1. Реестр состоит из книг, в частности из:

а) книги судов международного судоходства;

б) книги судов внутреннего судоходства;

в) книги бербоут-чартера;

г) книги строящихся судов.

2. Одно и то же судно в одно и то же время регистрируется только в одной книге Реестра.

3. На судне право собственности, другие права и имущественные ограничения (морской залог, морская ипотека и другое) регистрируются в соответствующей книге Реестра. Регистрация, снятие с регистрации или прекращение регистрации� в Реестре судна, в отношении которого существует имущественное ограничение (морской залог, морская ипотека и другое), осуществляется только с письменного согласия лица с правом требования, в пользу которого зарегистрировано такое имущественное ограничение.

4. Регистрация судна в книге бербоут-чартера порождает те же права и обязанности, что и его постоянная регистрация. Срок регистрации судна в книге бербоут-чартера определяется сроком действия договора бербоут-чартера или сроком приостановления регистрации судна в соответствующем иностранном реестре.

5. Регистрация судна в Реестре является первичным доказательством права пользования (плавания под) Государственным флагом Грузии.

6. Порядок и условия регистрации маломерных судов определяет Агентство.

 

Статья 33 (5.06.2012 N6386)

1. В книге судов международного судоходства регистрируется судно, которое может использоваться для международного судоходства, кроме� случая, когда судно регистрируется по бербоут-чартеру.

2. В книге судов внутреннего судоходства регистрируется судно, которое не используется для международного судоходства, кроме случая, когда судно регистрируется по бербоут-чартеру, и случаев, предусмотренных частями 4 и 5 статьи 4411 настоящего Кодекса. (22.12.2018 N4106)

3. В книге бербоут-чартера регистрируется судно, регистрация которого в соответствующем иностранном реестре приостановлена и письменное заявление о регистрации которого таковым� подает фрахтователь судна без экипажа.

4. По требованию собственника строящееся судно регистрируется в книге строящихся судов только при условии, что идентифицировать судно можно будет только с учетом этапа его строительства, в списке строящихся судов судовладельца или каким-либо иным способом. Вопрос регистрации строящегося судна решает главный регистратор. По завершении строительства судна, если судовладелец письменно подтверждает свою волю относительно его регистрации, главный регистратор осуществляет регистрацию судна.

 

Статья 34 (5.06.2012 N6386)

1. В Реестре регистрируется судно, технический надзор за которым� осуществляется в соответствии с главой II1�настоящего Кодекса.

2. Малое судно, возраст которого не превышает 3 (трех) лет, не обязано проходить технический надзор ежегодно, если законодательством Грузии не установлено иное.

 

Статья 35 (5.06.2012 N6386)

1. Регистрация судна в Реестре подтверждается свидетельством о регистрации.

2.Свидетельство о регистрации может быть временным, срочным и постоянным.

3.Свидетельство о временной регистрации может выдаваться до срочной или постоянной регистрации.

4.Регистрация малого судна является постоянной, и ее приостановление, прекращение или снятие судна с регистрации могут осуществляться только в случаях, установленных законодательством Грузии.�

5.Свидетельство о регистрации большого судна подлежит ежегодному удостоверению.

6. Регистрация бербоут-чартера подтверждается свидетельством о регистрации на определенный срок, срок действия� которого определяется сроком действия договора бербоут-чартера или сроком приостановления регистрации соответствующего судна в надлежащем иностранном реестре. (11.12.2015 N4622)

7. Судно имеет имя, которое ему присваивает собственник и которое может быть изменено по требованию судовладельца.

 

Статья 36 (5.06.2012 N6386)

1. Основаниями для отказа в регистрации судна являются:

а) несоответствие состояния судна стандартам морской безопасности, установленным международными договорами Грузии, или наличие риска загрязнения морской среды;

б) отсутствие гарантий защиты безопасности и здоровья лиц, работающих на судне;

в) наличие заранее подтвердившихся подозрений, что судно используется в преступных целях, против международной безопасности, правопорядка, мира или национальных интересов Грузии;

г) наличие обстоятельств, предусмотренных частью 4 настоящей статьи.

2. Основаниями для приостановления регистрации судна в Реестре� являются:

а) регистрация судна по бербоут-чартеру в соответствующем иностранном реестре;

б) неуплата платежей, установленных законодательством Грузии;

в) наличие надлежащего письменного заявления зарегистрированного судовладельца;

г) несоответствие состояния судна международным стандартам морской безопасности или наличие риска загрязнения морской среды;

д) отсутствие гарантий защиты безопасности и здоровья лиц, работающих на судне;

е) наличие заранее подтвердившихся подозрений, что судно используется в преступных целях, против международной безопасности, правопорядка, мира или национальных интересов Грузии;

ж) наличие соответствующего решения суда или административного органа.

3. Основаниями для снятия судна с регистрации являются:

а) требование судовладельца или иного правомочного лица;(11.12.2015 N4622)

б) списание судна;

в) признание судна негодным к дальнейшей эксплуатации и ремонту;

г) гибель судна;

д) истечение срока бербоут-чартера (в случае регистрации бербоут-чартера);

е) требование собственника судна или иного правомочного лица о досрочном прекращении регистрации бербоут-чартера;

ж) наличие соответствующего решения суда или административного органа.

4. Основаниями для прекращения регистрации судна являются:

а) утрата судном после регистрации способности сохранять плавучесть или его уничтожение иным способом, в том числе в результате пожара или потопления;

б) несоответствие состояния судна положениям настоящего Кодекса или (и) условиям регистрации судна;

в) несоответствие состояния судна стандартам морской безопасности, безопасности судоходства и охраны морской среды, установленным международными договорами Грузии;

г) задержание судна в иностранном порту.

5. В случае, предусмотренном частью 4 настоящей статьи, судовладелец обязан уведомить Агентство о таком случае.

6. В случае, предусмотренном частью 4 настоящей статьи, решение о прекращении регистрации судна оформляется индивидуальным правовым актом главного регистратора.

7. В случае подачи правомочным лицом в Агентство заявления о регистрации судна или при наличии соответствующих оснований главный регистратор вправе отказать в снятии судна с регистрации/прекращении регистрации судна, если любые связанные с судном ответственность или обязательства перед Агентством не выполнены полностью или выполнены частично. Агентство не выдает свидетельство о снятии с регистрации, если ему не будут сданы свидетельство о регистрации судна или иные истребуемые свидетельства.�

8. иск. (11.12.2015 N4622)

 

Статья 37. (27.06.2008 N69)

 

Статья 38. (5.06.2012 N6386)

1. Судно допускается к плаванию, если его состояние соответствует требованиям безопасности судоходства, охраны морской среды и морской безопасности, установленным международными договорами Грузии или законодательством Грузии.

2. Соответствие, предусмотренное частью первой настоящей статьи, устанавливает Агентство или (и) признанная организация в соответствии с главой II1�настоящего Кодекса.

 

Статья 39 (5.06.2012 Т6386)

1. Зарегистрированное в Грузии судно должно иметь следующие основные документы:

а) свидетельство о регистрации;

б) список членов судового экипажа (судовая роль);

в) судовой журнал;

г) машинный журнал (для судов с механическим двигателем);

д) журнал судовой радиостанции;

е) санитарный журнал;

ж) судовое санитарное свидетельство;

з) свидетельство судовой радиостанции и другие документы в соответствии с регламентом радиосвязи;

и) иные документы, предусмотренные международными договорами Грузии.

2. Ведение судового, санитарного, машинного журналов и журнала судовой радиостанции осуществляется в порядке, установленном Агентством. При этом порядок ведения и выдачи санитарного журнала Агентство определяет по согласованию с Министерством лиц, вынужденно перемещенных с оккупированных территорий, труда, здравоохранения и социальной защиты Грузии. (5.07.2018 N3072)

3. Подлинники документов, указанных в настоящей статье, должны храниться на судне. На судне может храниться копия регистрационного свидетельства до тех пор, пока судно не получит подлинник.

4. Суда специального обслуживания и спортивные суда могут не иметь тоннажного свидетельства. Водоизмещение судна специального обслуживания может определяться в упрощенном порядке, что подтверждается выдачей соответствующего свидетельства.

5. Малое судно не обязано иметь машинный или санитарный журнал, если судовладельцем не установлено иное.

6. Суда Грузии, участвующие в международном судоходстве, кроме документов, указанных в части первой настоящей статьи, должны иметь другие обязательные свидетельства, предусмотренные международными договорами Грузии.

7. Агентство может допустить исключения из обязательств, предусмотренных настоящей статьей, исходя из соображений целесообразности.

 

Статья 40 (5.06.2012 N6386)

1.Свидетельство о регистрации судна Агентство выдает в установленном им порядке.

2.Агентство может делегировать полномочия признанным организациям и организациям технического надзора с тем, чтобы они выдавали свидетельства, предусмотренные международными договорами Грузии.

3.Свидетельство судовой радиостанции выдает Агентство по согласованию с Национальной комиссией Грузии по коммуникациям.

4. В исключительном случае Агентство может по согласованию с признанной организацией, предусмотренной главой II1�настоящего Кодекса, без свидетельств, определенных этим же Кодексом, предоставлять право� на разовое плавание в случае отсутствия или несоответствия свидетельств требуемым стандартам, если это не противоречит обязательствам, предусмотренным международными договорами Грузии.

� 5. Агентство вправе по согласованию с организацией технического надзора, предусмотренной главой II 1 �настоящего Кодекса, предоставлять право� на разовое плавание для осуществления международного плавания судну, участвующему в прибрежном судоходстве, если целью такого плавания является проведение текущих и обязательных ремонтных работ на судне. (11.12.2015 N4622)

Статья 41 (5.06.2012 N6386)

Признание мерительного свидетельства, пассажирского свидетельства, свидетельства о грузовой марке и свидетельства судовой радиостанции� судна, вошедшего в порт Грузии под иностранным флагом, осуществляется на основании международных договоров, стороной которых является Грузия.

 

Статья 42 (24.09.2013 N1286)

Отчуждение судна, находящегося в государственной собственности Грузии, иностранному государству, иностранному физическому или юридическому лицу допускается в установленном порядке, только с разрешения Правительства Грузии.

 

Статья 43. (5.06.2012 N6386)

 

Статья 44. (5.06.2012 N6386)

 

Глава II 1 (5.06.2012 N6386)

Признание организаций, осуществляющих инспектирование и проверку судов Грузии, их полномочия, правила и стандарты функционирования

Статья 441 (5.06.2012 N6386)

Для целей настоящей главы используемые� в ней термины имеют следующие значения:

а) предоставление полномочий � надлежащий акт о делегировании (передаче) полномочий организации, признанной Грузией;

б) судно � суда всех типов, предусмотренных международными договорами Грузии;

в) судно Грузии � судно, в соответствии с положениями настоящего Кодекса зарегистрированное в Государственном судовом реестре Грузии и плавающее под Государственным флагом Грузии;

г) судовладелец � физическое или юридическое лицо � собственник судна;

д) грузовое судно � судно, предназначенное для перевозки грузов и не являющееся пассажирским судном;

е) пассажирское судно � судно, вмещающее более 12 пассажиров, пассажиром на котором является любое лицо, кроме:

е.а) капитана, членов экипажа и других лиц, работающих на судне;

е.б) детей в возрасте до 1 (одного) года;

ж) радиосвидетельство о безопасности грузового судна по радиосвязи свидетельство, предусмотренное исправленными радиоправилами Международной конвенции по охране человеческой жизни на море;

з) свидетельство о классе � выдаваемый признанными организациями на основании разработанных и опубликованных правил и процедур документ, который подтверждает соответствие судна определенным целям или услугам;

и)� инспектирование и проверка � обязательные инспектирование и проверка судов Грузии на основании международных договоров Грузии, актов, стандартов, резолюций и рекомендаций Международной морской организации и Международного телекоммуникационного союза;

к) международные договора:

к.а) Международная конвенция по охране человеческой жизни на море, 1974 г., с протоколом 1978 года, с учетом поправок;

к.б)� Международная конвенция о грузовой марке, 1966 г., с учетом поправок;

к.в) Международная конвенция по предотвращению загрязнения с судов ( MARPOL), 1973 г., с протоколом 1978 года, с учетом поправок;

к.г) Международная конвенция по обмеру судов ( TONNAGE 69), 1969 г., с учетом поправок;

к.д) протоколы к международным договорам, указанным в подпунктах �к.а� � �к.г�, иные связанные с ними документы и соответствующие кодексы, с учетом поправок;

к.е) другие международные договора, которые будут признаны Грузией в обязательном порядке и которые будут касаться вопросов морской безопасности, безопасности судоходства и охраны морской среды;

л) местонахождение � местонахождение зарегистрированного офиса, место основной деятельности центральной администрации или организации;

м) оператор судна � судовладелец или любое другое лицо, которое может быть менеджером или фрахтователем судна без экипажа (бербоут-чартер), на которого судовладельцем возложена ответственность за управление судном и которое при принятии этой ответственности изъявило согласие выполнять все предусмотренные законодательством Грузии обязательства и принять на себя надлежащую ответственность;

н) контроль применительно к организации � права, контракты или иные определенные законом или фактические средства, которые односторонне или совместно предоставляют лицу возможность оказывать решающее влияние на юридическое лицо для исполнения задач, определенных настоящим Кодексом;

о) правила и процедуры � требования, предъявляемые признанной организацией к дизайну, конструкции, оснащению, уходу, содержанию и проверке судна, согласованные с Агентством; (11.12.2015 N4622)

п) Министр � Министр экономики и устойчивого развития Грузии;

р) организация � юридическое лицо, в частности � квалификационное общество или другое частное учреждение, его филиал, подконтрольное ему иное лицо, которые в совокупности или по отдельности осуществляют деятельность, которая подпадает под сферу действия настоящего Кодекса;

с) проверяющий судов � лицо, зарегистрированное в Агентстве в качестве проверяющего судов в соответствии с требованиями настоящего Кодекса;

т) признанная организация � организация, признанная согласно настоящему Кодексу;

у) обязательное свидетельство � свидетельство, в соответствии с международными договорами выданное Грузией или от имени Грузии;

ф) резолюция IMO A .1070 (28) � резолюция Международной морской организации от 4 декабря 2013 года о Кодексе имплементации инструментов Международной морской организации (Кодекс III); (11.12.2015 N4622)

х)� резолюция IMO A .739 (18) � резолюция Международной морской организации от 4 ноября 1993 года о �Руководстве по предоставлению полномочий организациям, действующим от имени Администрации�;

ц) циркуляры MSC / Circ . 710 и MEPC / Circ . 307 - циркуляры Международной морской организации от 9 октября 1995 года о модели договора о передаче полномочий признанным организациям, действующим от имени Администрации;

ч) передающая организация � при изменении класса судном та признанная организация, класс которой имело судно;

ш) принимающая организация - при изменении класса судном та признанная организация, класс которой будет иметь судно.

 

Статья 442 (5.06.2012 N6386)

1. Признанная Евросоюзом организация вправе осуществлять полномочия признанной организации при выполнении условий, предусмотренных настоящей статьей в отношении судна, плавающего под Государственным флагом Грузии.

2. При осуществлении полномочий признанной организации в отношении судна, плавающего под Государственным флагом Грузии, все такие организации обязаны пройти с Агентством предварительные консультации о� том, делегирования каких полномочий требует оно.

3. Соглашение Агентства с организацией, заключенное в результате консультаций, оформляется письменно. Это соглашение должно отвечать требованиям, предусмотренным статьей 4415 �настоящего Кодекса, и содержать заявление о том, что его деятельность в связи с судном, плавающим под Государственным флагом Грузии, регулируется законодательством Грузии.

4. Агентство правомочно разрабатывать для признанных организаций обязательные инструкции по инспектированию, проверке и сертификации грузинских судов в соответствии с международными договорами и резолюцией IMO A.1070 (28). (11.12.2015 N4622)

5. Агентство в соответствии с настоящим Кодексом осуществляет надзор и контроль за работами, выполняемыми признанной организацией, в соответствии с международными стандартами.

6. Грузия правомочна получать финансовую компенсацию от признанной организации, если в соответствии с законодательством Грузии, по решению суда или арбитража было установлено, что имущественный вред или ущерб, физический вред или гибель были вызваны действием признанной организации.

7. Споры по любым вопросам, определенным письменным� соглашением Агентства с признанной организацией, разрешаются в соответствии с законодательством Грузии, если стороны не согласятся об ином.

 

Статья 443 (5.06.2012 N6386)

1. Агентство вправе в полном объеме или ограниченно передать проверяющему или признанной организации полномочие на осуществление следующих действий: инспектирование и проверка, отметка грузовой марки, измерение вместимости, мониторинг строительства и ремонта судна, выдача и возобновление свидетельства, соответствующего международным договорам, выдача и возобновление свидетельства об освобождении от выполнения требований международных договоров, выдача свидетельства, подтверждающего соответствие статье 4412 �настоящего Кодекса.

�2. Агентство подтверждает все свидетельства, выданные в соответствии с международными договорами, в которых отмечаются исключения из международных договоров, независимо от того, являются ли они постоянными или временными, а также все изменения, внесенные в такие свидетельства.

3. Исходя из специфики свидетельства радиостанции грузового судна частной организации, признанной Агентством и имеющей соответствующую практику и квалифицированный персонал, может быть предоставлено полномочие самостоятельно оценивать радиокоммуникационную безопасность.

4. Для приобретения полномочия, предусмотренного частью 3 настоящей статьи, частная организация должна удовлетворять требованиям, определенным настоящим Кодексом и установленным и опубликованным Агентством. Признание частной организации и передача ей обязанностей осуществляются на основании решения, принятого Агентством.

5. Агентство вправе отменить признание частной организации, которая более не удовлетворяет требованиям, предусмотренным частью 4 настоящей статьи, или выполненная которой работа оценивается как неудовлетворительная.

 

Статья 444� (5.06.2012 N6386)

Письменным соглашением Агентства с признанной организацией может определяться обязательство признанной организации учредить представительство в Грузии.

 

Статья 445� (5.06.2012 N6386)

1. Признанная Евросоюзом организация вправе представить Агентству проект письменного соглашения. Этот проект должен соответствовать требованиям циркуляров MSC/Circ. 710 и MEPC/Circ. 307. Агентство обязано изучить проект письменного соглашения, представленного в соответствии с настоящей частью, принять решение не позднее 2 недель после его представления и уведомить о принятии решения организацию � заявителя.

2. Зарегистрированная в Грузии организация, удовлетворяющая требованиям, определенным Агентством, вправе представить Агентству проект письменного соглашения. Проект письменного соглашения и порядок его рассмотрения должны соответствовать требованиям части первой настоящей статьи. Проект письменного соглашения также должен содержать полную информацию и доказательства. В случае удовлетворения ими требований Агентства Агентство проверит соответствие организации � заявителя требованиям, установленным законодательством Грузии.

3. Агентство вправе, исходя из соображений целесообразности, не согласиться с проектом письменного соглашения, представленного в соответствии с частями первой и 2 настоящей статьи.

4. Ответственность за представление организацией поддельных документов или недостоверной информации определяется соответствующим законодательством Грузии.

5. Организация приступает к осуществлению полномочий после подписания письменного соглашения с Агентством в отношении судна, плавающего под Государственным флагом Грузии. Это соглашение вступает в силу после опубликования в порядке, установленном законодательством Грузии.

 

Статья 446� (5.06.2012 N6386)

1. Грузия правомочна с учетом степени ответственности признанной организации, определенной решением суда или арбитража, получить компенсацию от признанной организации, если суд или арбитраж возложит на Грузию ответственность, в том числе � выплату потерпевшим сторонам компенсации за вред, проистекающий из любого инцидента, который связан с утратой или повреждением имущества либо личным вредом или смертью и вызван виновным действием сотрудника признанной организации или ее органа, агента или другого лица, действующего от имени этой организации.

2. Агентство или признанная организация могут достичь соглашения об ограничении ответственности, предусмотренной частью первой настоящей статьи.

Статья 447� (5.06.2012 N6386)

1. В случае, если Агентство сочтет, что признанная организация� более не в состоянии выполнять функции, предусмотренные статьей 443 �настоящего Кодекса, Агентство вправе принять решение о приостановлении или отмене признания этой организации. Агентство незамедлительно уведомляет такую организацию о приостановлении или отмене ее полномочий.

2. В случае, если признание организации отменяет или приостанавливает Еврокомиссия, эта организация автоматически утрачивает право осуществлять полномочия признанной организации в отношении судна, плавающего под Государственным флагом Грузии,� или это ее право временно приостанавливается.

3. В соответствии с частью первой настоящей статьи полномочия организации приостанавливаются или отменяются соответствующим решением Агентства, которое публикуется.

4. Агентство при принятии решения о приостановлении или отмене, предусмотренного настоящей статьей, должно руководствоваться интересами безопасности и охраны окружающей среды.

5. В случае приостановления Агентством признания признанной организации на тот же срок приостанавливается полномочие этой организации по выдаче и возобновлению судам Грузии предусмотренных настоящим Кодексом свидетельств.

6. Части первая � 5 настоящей статьи не влияют на действие свидетельств, выданных до приостановления или отмены признания организации.

 

Статья 448� (5.06.2012 N6386)

1. Агентство немедленно уведомляет Международную морскую организацию (IMO) о приостановлении или отмене признания признанной организации.

2. Решение Агентства о приостановлении или отмене полномочий организации публикуется в установленном порядке.

 

Статья 449� (5.06.2012 N6386)

1. Агентство обязано осуществлять мониторинг работы признанных организаций, действующих от имени Грузии, чтобы убедиться, что они надлежащим образом выполняют функции, предусмотренные статьей 443 �настоящего Кодекса.

2. Агентство осуществляет мониторинг работы признанной организации не реже одного раза в 2 года и обязано обеспечить опубликование отчета о результатах мониторинга не позднее 31 декабря следующего года.

3. Согласно статье 445 �настоящего Кодекса признанная организация, обладающая предоставленными Агентством полномочиями, обязана обеспечить ежегодный доступ Агентства к результатам системы управления качеством.

 

Статья 4410� (5.06.2012 N6386)

 

1. Права, определенные настоящей статьей, предоставляются инспектору судна для осуществления оценки, контроля или� надлежащих процедур мониторинга, определенного статьей 449 �настоящего Кодекса.

2. Инспектору судна предоставлено право при осуществлении полномочий единолично или в сопровождении лица, присутствие которого он считает обязательным, и с помощью оборудования и материального оснащения, которое он признает необходимым:

а) подниматься на любое судно Грузии, собирать всю необходимую информацию как в порту, так и во время плавания, контролировать и проверять любое судно Грузии, которое при проверке находится под

техническим надзором признанной организации;

б) входить, контролировать, проверять и исследовать любое недвижимое имущество, находящееся в Грузии или иных местах, кроме частной собственности, при наличии достаточных причин полагать, что оно оценивается как имущество признанной организации или используется этой признанной организацией для целей своей деятельности;

в) проверять данные, в любом виде зарегистрированные в базе данных, книги и документы, хранящиеся на судне Грузии, предусмотренном подпунктом �а� настоящей части, или в недвижимом имуществе, указанном в подпункте �б� этой же части, или ином месте (кроме частной собственности), при наличии у него достаточных причин полагать, что они содержат интересующую его информацию, или если допуск непосредственно связан с целью, для которой ему предоставлено право проводить инспектирование. Инспектор судна вправе снимать копии указанной информации или извлечений из нее при наличии у него достаточных причин полагать, что эта информация или извлечения из нее могут служить уликами в процессе уголовного или административного судопроизводства, связанного с невыполнением обязательств, возложенных настоящим Кодексом.

3. Оператор, капитан или другой моряк судна Грузии, предусмотренного подпунктом �а� части 2 настоящей статьи, либо признанная организация или лицо, которое ответственно за недвижимое имущество, указанное� в подпункте �б� той же части, кроме частной собственности, обязаны оказывать инспектору судна помощь и обеспечивать его информацией, которые необходимы для осуществления инспектором предоставленных ему полномочий.

 

Статья 4411� (5.06.2012 N6386)

1. Все суда Грузии, на которые распространяются� международные договора Грузии, должны находиться под техническим надзором признанной организации и иметь класс, присвоенный этой организацией.

2. Под техническим надзором признанной организации, кроме судов, указанных в части первой настоящей статьи, должны находиться все суда Грузии, участвующие в международном судоходстве, или регистровая тонна которых � 500 тонн или более 500 тонн, независимо от района судоходства.

3. Требования настоящей статьи не распространяются на развлекательные яхты.

4. Находящиеся в государственной собственности Грузии суда валовой вместимостью 500 или более регистровых тонн, используемые в учебно-тренировочных целях для моряков, могут осуществлять международное судоходство. (22.12.2018 N4106)

5. Условие по техническому надзору за судами, предусмотренными частью 4 настоящей статьи, стандарт технического надзора и порядок выдачи международных свидетельств признанная организация согласовывает с Агентством. (22.12.2018 N4106)

 

Статья 4412 (5.06.2012 N6386)

Суда Грузии должны строиться согласно определенным признанной организацией требованиям к монтажу электромеханизмов, машинных и контрольных механизмов и должны соответствовать этим требованиям.

 

Статья 4413� (5.06.2012 N6386)

1. Признанная организация сотрудничает с Агентством и инспекторами судов, с тем чтобы содействовать им в устранении погрешностей и недостатков в связи� с судами, отнесенными к присвоенному ею классу.

2. Признанная организация предоставляет Агентству всю существенную информацию о присвоении, передаче судам Грузии, изменении, приостановлении или отмене класса судов.

3. Признанная организация на своей официальной веб-странице публикует информацию о присвоении, передаче судам Грузии,� изменении, приостановлении или отмене класса судов, плановых проверках, рекомендациях, условиях предоставления класса судам, эксплуатации и ограничениях эксплуатации судов, плавающих под Государственным флагом Грузии.

4. Признанной организации, пользующейся правомочием, вытекающим из статьи 445 �настоящего Кодекса, запрещается выдавать свидетельства судам Грузии, если класс этих судов с целью безопасности отменен или оно находится в процессе изменения класса, до тех пор, пока Агентство не выразит собственное мнение относительно необходимости проведения полного инспектирования.

5. Свидетельство, выданное с нарушением условий части 4 настоящей статьи, недействительно.

6. В случае изменения класса судном Грузии:

а) передающая организация обязана предоставлять принимающей организации информацию обо всех дальнейших плановых проверках, рекомендациях и условиях предоставленного судну класса, условиях эксплуатации и ограничениях эксплуатации;

б) при передаче передающая организация обязана передать принимающей организации полноценные архивные записи судна;

в) принимающая организация вправе выдавать свидетельства только после проведения всех плановых проверок судна и контроля на удовлетворительном уровне, а также согласно условиям, определенным передающей организацией, полного учета всех рекомендаций на будущее и удовлетворения условий класса, присвоенного судну в предыдущий период;

г) принимающая организация до выдачи судну соответствующего свидетельства обязана получить от передающей организации информацию о дате выдачи свидетельства, с целью уточнения места размещения и мероприятий, необходимых для каждой плановой проверки, рекомендации и условия присвоения класса.

 

Статья 4414 (5.06.2012 №6386)

1. Директор Агентства для урегулирования любого вопроса, вытекающего из настоящей главы, правомочен издавать приказы в пределах своих полномочий.

2. Приказом директора Агентства могут определяться дополнительные требования в связи с любым вопросом, вытекающим из настоящей главы.

 

Статья 4415� (5.06.2012 №6386)

Письменное соглашение от имени Грузии подписывает Агентство, а от имени признанной организации � ее полномочный представитель. Это соглашение должно полностью основываться на положениях модельного договора, предусмотренного приложением № 2 к резолюции IMO A.739 (18), и циркулярами MSC/Circ. 710 и MEPC/Circ. 307.

 

Статья 4416 (5.06.2012 №6386)

1. Технический надзор судов, поднадзорных признанной организации, в том числе малых и маломерных судов, осуществляет организация, которой предоставляет аккредитацию юридическое лицо публичного права � единый национальный орган аккредитации � Центр аккредитации. Юридическое лицо публичного права � единый национальный орган аккредитации � Центр аккредитации определяет процедуры предоставления аккредитации.

2. Право осуществлять технический надзор судов, указанных в части первой настоящей статьи, в соответствии с утвержденными Агентством требованиями имеет также признанная организация.

�3. В процессе аккредитации участвует полномочный представитель Агентства.

4. Для целей аккредитации необходимые для признания организации требования определяет Агентство своим нормативным актом. Агентство также устанавливает/утверждает технические стандарты, в соответствии с которыми организация осуществляет технический надзор судов, указанных в части первой настоящей статьи.

5. Организация, аккредитованная в соответствии с частью первой настоящей статьи, определяет требования к выходу в море и границы судоходства малых и маломерных судов.

 

Глава III .

Капитан и экипаж судна

 

Статья 45. (11.12.2015 N4622)

1. В состав экипажа судна входят капитан, офицерский состав и рядовой состав судна.

2. Другие вопросы, связанные с составом экипажа судна, регулируются Законом Грузии �Об образовании и сертификации моряков�.

3. Состав экипажа рыболовного судна определяется Законом Грузии �Об образовании и сертификации моряков-рыбаков.

 

Статья 46. (27.06.2008 N69)

 

Капитан и другие члены экипажа судна, зарегистрированного в Государственном судовом реестре Грузии, могут являться гражданами любого государства.

 

Статья 47. (11.12.2015 N4622)

1. К работе в должности капитана судна, офицера и рядового допускаются специалисты морского дела, имеющие надлежащие звания в соответствии с Законом Грузии �Об образовании и сертификации моряков� и Международной конвенции �О подготовке, дипломировании моряков и несении вахты� 1978 года (с учетом изменений). К работе в должностях шкипера, офицера и рядового на рыболовном судне допускаются специалисты морского дела, имеющие надлежащие звания в соответствии с законом Грузии �Об образовании и сертификации моряков рыболовных судов.�.

2. Присвоение званий лицам производится после сдачи надлежащих экзаменов в Агентстве, что удостоверяется сертификатом соответствующей компетенции и сертификатом квалификации.

3. Лишение званий производится в порядке, установленном законодательством Грузии.

4. Занимать должность капитана пассажирского судна, плавающего под Государственным флагом Грузии, вправе лицо, имеющее звание капитана и надлежащую компетенцию в соответствии с Международной конвенцией �О подготовке, дипломировании моряков и несении вахты� 1978 года (с учетом изменений).

 

Статья 48.

1. На протяжении всего рейса на капитана возлагаются обязанности:

а) обеспечения судоходности судна;

б) предотвращения причинения вреда� людям,� повреждения судна и грузов;

в) обеспечения безопасности плавания;

г) управления судном;

д) руководства судном;

е) обеспечения� надлежащего� технического состояния;

ж) обеспечения порядка на судне;

з) предотвращения загрязнения моря;

и) оказания медицинской помощи людям;

к) захода в порт в случае необходимости.

2. Распоряжения капитана судна в пределах его полномочий� подлежат беспрекословному выполнению� всеми находящимися на судне лицами. В противном� случае капитан принимает в отношении этих лиц надлежащие меры.

3. Если действия находящегося на судне лица угрожают безопасности судна или находящихся на судне лиц и имущества, капитан вправе� поместить это лицо в особое помещение и содержать там вплоть до захода в первый же удобный для репатриации порт.

4. За незаконное содержание кого-либо в особом помещении капитан судна несет ответственность в установленном законодательством� Грузии порядке.

 

Статья 49.

1. Капитан судна в соответствии с Кодексом Грузии об административных� правонарушениях� рассматривает� дела об административных правонарушениях экипажа, проводит поощрительные мероприятия, налагает� дисциплинарные взыскания и штрафы в административном порядке.

2. Капитан судна вправе в случае необходимости отстранять от исполнения служебных обязанностей любого члена экипажа судна.

 

Статья 50. (12.06.2012 №6439)

Отношения капитана и других членов экипажа судна с консульскими должностными лицами Грузии определяются Законом Грузии �О консульской деятельности.�.

 

Статья 51.

Капитан судна в силу своего служебного положения считается представителем� судовладельца и грузовладельца во всех сделках, связанных с судном, грузами или плаванием, а также при урегулировании спорных вопросов, возникших в связи с вверенным ему имуществом если� на месте� отсутствует представитель судовладельца или грузовладельца.

 

Статья 52.

1. В случае рождения ребенка или заключения брака на судне его капитан обязан составить акт в присутствии двух свидетелей и сделать запись в судовом журнале.

2. Составленный капитаном судна акт представляется в органы регистрации гражданского состояния� для выдачи свидетельства о рождении или браке.

 

Статья 53.

1. Капитан судна обязан удостоверить� завещание находящегося на судне лица, хранить его и передать капитану порта Грузии или консульскому должностному лицу Грузии в иностранном порту. (12.06.2012 №6439)

2. В случае смерти человека� на судне� капитан обязан составить акт в присутствии двух свидетелей, а если на судне находится врач или фельдшер, также и в его присутствии,� сделать запись в судовом журнале и известить об этом судовладельца. К акту о смерти прилагается опись находящегося на судне имущества умершего. Капитан судна принимает меры к сохранению имущества умершего.

3. Капитан судна передает акт о смерти и опись имущества умершего консульскому должностному лицу Грузии в иностранном порту или капитану порта Грузии, если судно заходит в порт Грузии. (12.06.2012 №6439)

4. Капитан судна за счет судовладельца принимает меры к погребению умершего. В особых случаях во время длительного пребывания судна в открытом море, когда тело умершего сохранить невозможно, капитан вправе согласно морским традициям предать тело морю с составлением соответствующего акта и внесением соответствующей записи в судовой журнал.

 

Статья 54.

1. Капитан судна обязан, если это не создает серьезной угрозы судну, экипажу и пассажирам:

а) оказать помощь любому человеку, которому угрожает опасность гибели в море;

б) следовать с возможно максимальной скоростью на помощь терпящим бедствие, если капитан располагает информацией, что терпящие бедствие� нуждаются в помощи и такое действие разумно.

2. Ответственность капитана за неисполнение указанных в части первой� настоящей статьи обязанностей определяется в установленном законодательством Грузии порядке. Судовладелец не несет ответственности за подобные действия капитана судна.

 

Статья 55.

1. В случае опасности, угрожающей судну, находящимся на нем людям и грузам, или возникновения иной безвыходной ситуации� капитан судна должен созвать судовой совет для консультации.

2. Судовой совет не ограничивает прав капитана; в любой ситуации, создавшейся на судне, окончательное� решение принимает капитан.

 

Статья 56.

1. В случае истощения на судне жизненно важных ресурсов, в том числе неприкосновенного запаса продовольствия, капитан правомочен произвести реквизицию необходимого количества продовольствия, имеющегося в распоряжении находящихся на судне лиц, а также реквизицию продовольствия, находящегося на судне в виде груза, о чем должен быть составлен акт.

2. Стоимость реквизированных продовольствия и груза возмещается судовладельцем.

 

Статья 57.

1. Если, по мнению капитана, судну грозит неминуемая гибель, капитан после принятия всех мер к спасанию жизни пассажиров разрешает членам экипажа покинуть судно.

2. Капитан оставляет судно последним, приняв все меры к спасанию судового, радио- и машинного журналов, карты данного рейса, документов, ценностей и кассы.

3. В случае гибели судна капитан сохраняет свои права и обязанности в отношении пассажиров, экипажа, грузов независимо от того, где нашел убежище экипаж.

4. В случае смерти или болезни капитана судна руководит судном и экипажем� старший помощник капитана.

 

Статья 58. (5.06.2012 №6386)

В случае военной опасности, военных действий, а также пиратского нападения� капитан судна обязан с учетом обстоятельств, так, чтобы не причинить вред находящимся на борту судна людям, осуществить все разрешенные международным правом меры, чтобы не допустить захвата находящихся на борту судна людей, документов, грузов и другого имущества нападающими.

 

Статья 59.

1. Если капитану судна во время рейса для продолжения плавания, в особенности� для ремонта судна и содержания экипажа срочно требуется� определенная сумма денег, а он не располагает временем или возможностью для получения распоряжения судовладельца, капитан правомочен продать часть вверенного ему имущества, если эта последняя не является необходимой для продолжения плавания.

2. Капитан судна правомочен избрать такой способ изыскания средств для продолжения� плавания, который наименее убыточен для судовладельца и грузовладельца.

3. Стоимость проданного груза должна быть возмещена его владельцу, кроме случаев, когда убытки характеризуются� признаками общей аварии или продажа была осуществлена только в интересах груза.

 

Статья 60.

1. (20.04.2005 N1361)

2. В случае совершения во время стоянки� судна в порту иностранного государства в период плавания преступления, предусмотренного уголовным законодательством этого государства, капитан судна принимает необходимые меры, руководствуясь уголовно-процессуальным законодательством Грузии,� договорами о судоходстве, заключенными Грузией с указанным государством, и коллизионными нормами международного права.

3. Капитан судна правомочен� задержать находящееся на судне лицо, обвиняемое в совершении уголовного преступления, и передать его соответствующему органу в первом же порту Грузии. В случае необходимости капитан судна вправе отправить указанное лицо и материалы расследования в Грузию на другом� судне, зарегистрированном в Грузии. В случаях, предусмотренных международными договорами Грузии, капитан судна вправе передать указанное лицо уполномоченному органу иностранного государства. (24.09.2010 N3619)

4. Во время пребывания� судна в порту Грузии� капитан судна обязан передать лицо, обвиняемое в совершении преступления, предусмотренного уголовным законодательством, местным властям. (24.09.2010 N3619)

 

Статья 61.

1. Когда капитан судна действует в интересах безопасности на море и охраны морской среды и принимает любое решение в этой сфере исходя из своего профессионального опыта, судовладелец, фрахтователь судна или любое другое лицо не вправе ограничивать его действия.

2. Судовладелец, фрахтователь судна или любое другое� лицо не вправе необоснованно� увольнять или принимать иные несправедливые� решения в отношении капитана судна, который надлежащим образом выполняет свои служебные обязанности согласно профессиональному� опыту.

3. В случаях, указанных в частях первой и второй настоящей статьи, капитан имеет право обжалования.

 

Статья 62.

1. Агентство в целях безопасности судоходства, предотвращения загрязнения� окружающей� среды и охраны труда определяет минимально допустимый состав экипажа, после чего разрешается� выход судна в море. (22.02.2011 N4222)

2. Минимально допустимый состав экипажа определяется исходя из общего тоннажа и назначения судна в соответствии с международными конвенциями, участницей которых является Грузия.

 

Статья 63. (11.12.2015 N4622)

Судно комплектуется специально подготовленным� экипажем. Квалификация каждого члена указанного экипажа должна быть подтверждена сертификатом соответствующей компетенции и сертификатом квалификации.

 

Статья 64. (11.12.2015 N4622)

К службе на судне допускаются лица, состояние здоровья которых отвечает требованиям, установленным законодательством Грузии и нормами международного права. Заключение о состоянии здоровья лица дает признанный в соответствии с законодательством Грузии уполномоченный врач.

 

Статья 65.

Порядок приема на работу на судне и увольнения с работы человека, его права и обязанности, условия работы на судне, оплата труда, социальная защита определяются на основании трудового законодательства Грузии, настоящего Кодекса, дисциплинарного устава и трудового договора.

 

Статья 66.

Ни один член судового экипажа не допускается к работе на судне без согласия капитана. Отказ капитана принять в состав экипажа судна лицо, представленное судовладельцем, должен быть обоснован.

 

Статья 67.

В случае гибели или повреждения имущества члена экипажа вследствие аварии судовладелец обязан возместить� ему причиненный ущерб.

 

Статья 68.

1. �Репатриация членов экипажа за счет судовладельца осуществляется в следующих случаях:� (22.02.2011 N4222)

а) при увольнении по инициативе Агентства;

б) в случае болезни или травмы;

в) при гибели судна;

г) если судовладелец не может исполнять обязанности, предусмотренные контрактом;

д) при выходе в отпуск;

е) при истечении срока контракта.�.

2. Судовладелец� обязан организовать� репатриацию моряка по истечении срока работы, предусмотренного контрактом или коллективным договором. (11.12.2015 N4622)

3. Судовладелец несет ответственность за организацию проезда (как правило, самолетом), проживания в гостинице, питания, оплаты труда и выплаты денежной помощи, перевозки багажа в размере, определенном договором, лечения и возмещает понесенные расходы.

4. Если судовладелец не в состоянии организовать репатриацию моряка и возместить расходы, эту обязанность возлагает на себя соответствующий орган исполнительной власти Грузии с последующим взысканием им с судовладельца� понесенных расходов.

 

Статья 69. (22.02.2011 N4222)

Согласно международным договорам Грузии и другим законодательным и подзаконным нормативным актам Грузии экипаж судна обязан честно выполнять возложенные на него обязанности; исполнять распоряжения и требования капитана в целях безопасности судоходства, охраны морской окружающей среды, перевозки груза без потерь, содержания судна в технически исправном состоянии, руководствоваться правовыми актами Агентства и правилами компании.

 

Глава III 1� (22.06.2012 N6546)

Круинговая деятельность

 

Статья 691� (22.06.2012 N6546)

1. Круинговая деятельность может осуществляться юридическим лицом, созданным в правовой форме, предусмотренной Законом Грузии �О предпринимателях�, с целью трудоустройства моряков на суда.

2.Круинговая деятельность осуществляется в соответствии с законодательством Грузии.

 

Статья 692� (22.06.2012 N6546)

1. Для целей настоящей главы Агентство признает юридическое лицо, осуществляющее� круинговую деятельность. Порядок, условия его признания и положения о мониторинге, основания для приостановления и прекращения признания определяются соответствующим подзаконным актом Директора Агентства.

2. Для целей настоящей главы Агентство определяет условия сбора, использования и передачи третьим сторонам личных данных моряков и правила хранения личных данных моряков.�

 

Статья 693� (22.06.2012 N6546)

Юридическое лицо, осуществляющее круинговую деятельность, обязано:

а) вести постоянно обновляющийся реестр трудоустроенных Агентством или (и) подлежащих трудоустройству моряков, мониторинг которых осуществляет Агентство;

б) обеспечивать, чтобы лица, непосредственно� участвующие в процессе трудоустройства моряков, обладали соответствующей компетенцией;

в) проверять квалификацию моряка � кандидата на трудоустройство и соответствие представляемой им документации требованиям к выполняемой работе, а также соответствие трудового договора или коллективного договора законодательству Грузии и международным стандартам в сфере занятости моряков;

г) в пределах возможности проверять соответствующие средства судовладельца для защиты моряков, брошенных в иностранных портах;

д)� до трудоустройства ознакомить моряка с условиями трудового договора, в том числе � о подлежащей выполнению работе, правах и обязанностях моряка;

е) изучать и отвечать на любые претензии, связанные с его деятельностью, и уведомлять Агентство о любой неразрешимой проблеме;

ж) обеспечивать в пределах возможностей учет судовладельцем условий социальной защиты моряков в трудовом договоре и их надлежащее выполнение;

з) обеспечивать после подписания трудового договора предоставление моряку копии трудового договора;

и) обеспечивать, чтобы трудовой договор не ставил моряка в дискриминационное положение и не создавал угрозы его трудовой или иной эксплуатации;

к) обеспечивать принятие судовладельцем соответствующей ответственности на основании трудового договора, с учетом в договоре следующих минимальных положений:

к.а) имя, фамилия, место и дата рождения моряка, реквизиты работодателя;

к.б) наименование должности, занимаемой моряком;

к.в) продолжительность трудоустройства моряка;

к.г) условия прекращения трудового договора;

к.д) размер и метод выплаты трудового вознаграждения моряка;

к.е) оплата отпуска моряка при наличии� такового;

к.ж) взыскание за дисциплинарный проступок;

к.з) положения, связанные с репатриацией моряка;

л) обеспечивать в пределах возможностей принятие судовладельцем соответствующей ответственности в отношении моряка в случае задержания или ареста судна в иностранном порту;

м) обеспечивать, чтобы круинговая деятельность осуществлялась на основании признанной Агентством системы управления качеством.

 

Глава IV .

Морской порт

 

Статья 70. (27.06.2008 N69)

1. Морской порт � совокупность портовой инфраструктуры, расположенной в определенном географическом месте, в котором могут находиться одна или более одной портовых единиц. (10.05.2022 N1547)

2. Территория портовой единицы включает в себя выделенную для нее территорию суши, а акватория � выделенное для нее морское пространство. (10.05.2022 N1547)

3. Портовая единица обеспечивает готовность территории и акватории портовой единицы для безопасного судоходства. (10.05.2022 N1547)

4. Обслуживание движения судов в территориальном море и во всех морских портах Грузии обеспечивает Агентство посредством своей структурной единицы в соответствии с Международной конвенцией �По охране человеческой жизни на море� 1974 года, протоколом к ней от 1988 года и изменениями, требованиями главы V. (11.12.2015 N4622, ввести в действие с 1 апреля 2016 года.)

41. Правила функционирования и контроля системы движения судов в территориальном море и во всех морских портах Грузии определяются нормативным актом директора Агентства. (11.12.2015 N4622, ввести в действие с 1 апреля 2016 года.)

5. На территории и в акватории портовой единицы осуществляются загрузка и разгрузка, обслуживание, снабжение горючим, техническое обслуживание и ремонт вошедших в порт судов, транспортно-экспедиторские операции, операции по хранению, накоплению, упаковке и размещению на складах грузов, их перевалка с транспорта одного вида на транспорт другого вида, операции по обслуживанию пассажиров, перевозке грузов, багажа и почты и другое. (10.05.2022 N1547)

6. �Перечень морских портов Грузии, открытых для иностранных судов, определяется Правительством Грузии и публикуется в �Извещениях мореплавателям�. Опубликование указанного перечня обеспечивает Агентство. (24.09.2013 N1286)

7. Вопрос создания и функционирования военных портов регулируется соответствующим законодательством.

 

Статья 71. (10.05.2022 N1547)

1. Портовая единица выделяет для деятельности физических и юридических лиц отдельные участки территории, акватории или причалов портовой единицы, а также установки и оборудование в порядке, установленном законодательством Грузии.

2. Портовая единица безвозмездно обеспечивает департамент береговой охраны и государственную таможенную, погранично-миграционную, санитарную службы, а также соответствующие службы Агентства надлежащими площадями и создает им условия для нормальной работы.

3. Портовая единица не вправе препятствовать деятельности предприятий и организаций, размещенных на территории соответствующего порта, вмешиваться в их хозяйственную деятельность, кроме случаев, предусмотренных законодательством Грузии.

4. Предприятия и организации, размещенные на территории портовой единицы, обязаны соблюдать правила порта.

 

Статья 72.

1. (27.06.2008 N69)

2. Причалы, гидротехнические сооружения, маяки, световые сигналы и акватория портов особого значения являются государственной собственностью.(11.07.2007 N5301)

3. Отведение земли и акватории, а также их изъятие производнтся в соответствии с действующим законодательством.

 

Статья 73. (27.06.2008 N69)

 

Статья 74. (27.06.2008 N69)

 

Статья 741. (10.05.2022 N1547)

1. Портовые единицы, действующие в порту Грузии, имеют равные права и доступ к общему подходному каналу или (и) общей части подходного канала.

2. Портовая единица не вправе устанавливать плату за пользование подходным каналом или иную портовую плату или (и) плату для входящих в другую портовую единицу и выходящих из другой портовой единицы судов.

3. Портовые единицы несут ответственность за сохранение проектных глубин в общем подходном канале или (и) в общей части подходного канала.

4. Расходы на проведение работ по углублению дна общего подходного канала или (и) общей части подходного канала должны распределяться между портовыми единицами в каждой портовой единице пропорционально суммарному показателю водоизмещения судов, входящих в отчетный период, определенный договором, предусмотренным частью 5 настоящей статьи. При распределении указанных расходов не учитываются военные, государственные и иные суда некоммерческого назначения, суда, предназначенные для негрузовых операций, в том числе, портовый флот и суда, предназначенные для дноуглубительных работ.

5. Портовые единицы осуществляют дноуглубление общего подходного канала или (и) общей части подходного канала, уход за ним и его содержание на основании заключенного между ними договора. Указанный договор должен быть заключен с учетом условий, определенных настоящим Кодексом и нормативным актом Правительства Грузии, указанным в части 8 настоящей статьи.

6. Агентство правомочно производить работы по дноуглублению подходного канала порта и обеспечивать сохранение глубин указанного канала в случае, определенном нормативным актом Правительства Грузии, указанным в части 8 настоящей статьи. В таком случае плата за пользование подходным каналом порта определяется соответствующим нормативным актом Министра экономики и устойчивого развития Грузии. В указанном случае Агентство не несет ответственности за расходы на инфраструктуру, находящуюся в собственности или (и) во владении портовой единицы.

7. Полномочия, предусмотренные частью 6 настоящей статьи, осуществляются Агентством самостоятельно или посредством третьего лица. При этом, Агентство не вправе передавать указанные полномочия портовой единице или лицу, если портовая единица и указанное лицо являются взаимозависимыми лицами.

8. Правительство Грузии нормативным актом утверждает порядок пользования подходным каналом порта.

 

Статья 75.

1. (27.06.2008 N69)

2 Погрузка и разгрузка судов производятся в последовательности их захода в порт. Исключение может быть допущено для судов, плавающих� на регулярных линиях, терпящих бедствие или аварийных.

3. (30.03.2007 N4598)

4. (30.03.2007 N4598)

5. Организации, имеющей� собственную территорию, предоставляется право создавать соответствующие технические средства и в установленном порядке осуществлять морские грузовые операции.

 

Статья 76. (10.05.2022 N1547)

1 . Портовая единица в целях обеспечения безопасности судоходства и соответствия нормам и правилам обслуживания, установленным в портовой единице, ответственна:

а) за соблюдение условий безопасной стоянки судов у причалов;

б) за исправное состояние гидротехнических сооружений;

в) за исправное состояние имеющихся во владении портовой единицы средств связи и электро- радионавигации;

г) за исправное состояние навигационных знаков, находящихся в собственности портовой единицы;

д) за сохранение проектных глубин;

е) за соблюдение правил порта;

ж) за выполнение требований к соблюдению чистоты и требований охраны окружающей среды на территории и в акватории портовой единицы;

з) за принятие с судов нефтесодержащих масс;

и) за принятие с судов и утилизацию фекальных масс, мусора, иных веществ, вредных для здоровья человека и окружающей среды;

к) оказание соответствующей первичной помощи людям, терпящим бедствие в результате катастрофы;

л) в пределах своей компетенции за исполнение указаний Агентства и Морского спасательно-координационного центра при проведении на море поисково-спасательных операций, а также при ликвидации аварийных разливов нефти и вредных веществ.

2. Портовая единица осуществляет виды деятельности, предусмотренные частью первой настоящей статьи, в соответствии с настоящим Кодексом, иными законодательными и подзаконными нормативными актами Грузии и техническими регламентами, утвержденными Агентством.

 

 

Статья 77.

1. Портовая единица функционирует в соответствии с Правилами порта.� Правила порта утверждаются Агентством. Портовая единица в пределах своей компетенции участвует в разработке Правил порта. (10.05.2022 N1547)

2. Оператор порта в портовой единице несет ответственность за груз с момента его получения до передачи получателю, другому уполномоченному лицу или перевозчику. (10.05.2022 N1547)

3. Оператор несет ответственность за ущерб, причиненный утратой, задержкой� или повреждением груза.

 

Статья 78. (27.06.2008 N69)

1. Агентское обслуживание, стивидорное обслуживание, сюрвейерское обслуживание и транспортно-экспедиторское обслуживание судов в портовой единице осуществляются в соответствии с международными стандартами и законодательством Грузии. Компании, оказывающие указанные услуги, обязаны предоставлять Агентству регистрационные данные и контактную информацию до начала осуществления соответствующей деятельности. (10.05.2022 N1547)

2. Агентская компания обязана от имени или по поручению судовладельца или фрахтователя осуществлять расчеты за все виды оказываемых услуг и представлять� судовладельцу или фрахтователю единый дисбурсментский отчет.

 

Статья 79. (27.06.2008 N69)

 

Статья 791� (2.05.2014 N2397)

 

Глава V .

Осуществление безопасного судоходства в акватории морского порта

(27.06.2008 N69)

 

Статья 80. �(10.05.2022 N1547)

1. Ответственность за осуществление безопасного судоходства в акватории морского порта несет портовая единица.

2. Портовая единица в целях осуществления безопасного судоходства в акватории морского порта и соблюдения порядка в портовой единице обязана:

а) обеспечивать создание надлежащих условий для безопасного осуществления лоцманских операций лоцманской службой в соответствии со статьей 87 настоящего Кодекса;

б) обеспечивать осуществление надлежащих мероприятий в соответствии с утвержденным Агентством планом проведения работ по подъему имущества, затонувшего в зоне ответственности портовой единицы;

в) обеспечивать мобилизацию всех ресурсов в портовой единице в целях осуществления мероприятий, утвержденных Агентством для проведения в зоне ответственности портовой единицы поисково-спасательных операций по спасению терпящих бедствие людей и судов, а также осуществления работ по ликвидации аварийных разливов нефти и вредных веществ;

г) обеспечивать в портовой единице хранение опасных грузов и осуществление грузовых операций в установленном порядке.

3. Портовая единица при выполнении функций, предусмотренных частью 2 настоящей статьи, обязана соблюдать требования международных договоров Грузии, настоящего Кодекса, других законодательных и подзаконных нормативных актов Грузии, установленных технических регламентов, правил порта и письменные требования Агентства, определенные для соответствующих случаев.

 

Статья 81. (27.06.2008 №69)

Статья 82. (27.06.2008 №69)

1. �Все суда (независимо от флага государства и формы принадлежности) обязаны до выхода судна из порта получить письменное согласие Службы государственного надзора и контроля морского порта на выход. (5.06.2012 №6386)

2. Право на задержание судна или груза в морском порту имеет капитан порта, если:

а) судно непригодно к плаванию;

б) вышли из строя портовые сооружения, находящееся в порту иное имущество и навигационное оборудование;

�в) нарушены требования к загрузке, снабжению, комплектованию экипажа, имеются другие связанные с судном недостатки, создающие угрозу безопасности плавания судна, здоровью находящихся на судне людей и окружающей среде;

г) неверно составлены судовые документы;

д) имеется заявление физического или юридического лица об общей аварии, спасении, договоре перевозки груза, столкновении судов, неуплате налогов или ином ущербе;

е) владелец судна или груза не представил соответствующее обеспечение (в случае неуплаты штрафов, платежей или невозмещения ущерба).

3. Распоряжение капитана морского порта о задержании судна или груза действует в течение 3 суток. В этот срок не входит установленные законодательством Грузии выходные и праздничные дни. Если в этот срок� суд не вынесет решения о задержании судна или груза, оно подлежит незамедлительному освобождению.

4. Не допускается задержание находящегося в собственности иностранного государства судна, используемого в некоммерческих целях, кроме случаев, предусмотренных международными договорами Грузии и законодательством Грузии.

 

Статья 83. (27.06.2008 №69)

1. Капитан стоящего в портовой единице судна (кроме судна, находящегося в собственности другого государства, используемого в некоммерческих целях) и находящиеся на территории портовой единицы лица обязаны в соответствии с поручением Агентства по требованию портовой единицы передать принадлежащие им плавучие объекты или иные технические средства для спасения терпящих бедствие людей или судов, а также ликвидации�� загрязнения моря. (10.05.2022 N1547)

2. Исполнение установленных Агентством и портовой единицей в пределах своей компетенции требований к обеспечению безопасности судоходства и порядка в соответствующей портовой единице обязательно для всех находящихся в портовой единице физических и юридических лиц и капитанов судов. (10.05.2022 N1547)

3. За нарушение требований безопасности плавания и соблюдения порядка в порту применяются административные� взыскания в порядке, установленном законодательством Грузии.

 

Статья 831 (5.06.2012 N6386)

1. судна производится только с целью обеспечения Арест морского иска.

2. Морской иск проистекает из отношений собственности на судно и других имущественных отношений, возникающих при осуществлении мероприятий, связанных с постройкой, управлением, эксплуатацией,� коммерческим использованием, ипотекой или спасанием судна.

3. Арест и освобождение судна производится только судом в соответствии с гражданским процессуальным законодательством Грузии.

4.Арест и применение мер наказания к судну, находящемуся в государственной собственности Грузии, могут осуществляться только с согласия Правительства Грузии.

 

Статья 84. (27.06.2008 N69)

 

Статья 85. (27.06.2008 N69)

 

Статья 86. (22.02.2011 N4222)

1. Правила и условия вхождения судов в морской порт, их выхода из порта, стоянки, осуществления грузовых операций, в том числе - хранения опасных грузов,� и грузовых операций, заправки судна горючим, лоцманской проводки, и другие вопросы определяются Правилами порта, которые утверждаются Агентством.

2. Агентство совместно с уполномоченными представителями военного порта, судостроительных и других предприятий, акватории которых являются смежными с акваторией морского порта, устанавливает правила движения судов в портах и на подходах к ним.

 

Глава V1

Государственный надзор и контроль� в акватории морского порта

(27.06.2008 N69)

 

Статья 861 (5.06.2012 №6386)

1. Государственный надзор и контроль за безопасностью мореплавания в акватории морского порта осуществляет Агентство посредством своей структурной единицы � Службы государственного надзора и контроля порта, которой руководит назначенный Директором Агентства капитан порта.

2. Капитаном порта может быть назначен гражданин Грузии, имеющий образование по специальности �судоводитель� и звание капитана судна общей вместимостью более 3000 тонн. (10.05.2022 N1547)

3. Основными функциями Агентства по обеспечению государственного надзора и контроля за безопасностью мореплавания являются:

а) осуществление государственного надзора и контроля за безопасностью мореплавания;

б) оформление захода судна в морской порт/выхода судна (в том числе - рыболовного) (независимо от государства флага и формы принадлежности) из морского порта по Правилам порта, утвержденным Агентством;

в) контроль в пределах своих полномочий за исполнением судами (независимо от государства флага и формы принадлежности), вошедшими в порт Грузии, требований, установленных международными договорами Грузии и законодательством Грузии;

г) дача согласия на производство работ по подъему затонувшего в море имущества в акватории соответствующего порта;

д) руководство поисково-спасательными операциями в акватории порта по спасанию терпящих бедствие людей и судов, а также работами по ликвидации последствий аварийного сброса с судна в море нефти и вредных веществ и координация использования всех ресурсов в морском порту;

е) контроль за исполнением соответствующих технических регламентов в сфере безопасности мореплавания.

4. Агентство при выполнении своих функций вправе в соответствии с законодательством Грузии:

а) задерживать судно или (и) груз;

б) проверять судовые документы, сертификаты моряков, а также свидетельства членов экипажа судна, вошедшего в морской порт;

в) давать указания портовой единице по вопросам, связанным с обеспечением безопасности судоходства; (10.05.2022 N1547)

г) принимать другие соответствующие решения по вопросам, отнесенным к его компетенции настоящим Кодексом, Законом Грузии �Об управлении транспортной сферой и регулировании� и вытекающими из них подзаконными нормативными актами.

5. Если судно, плавающее под иностранным флагом, при входе в порт Грузии не в состоянии предъявить документы, предусмотренные настоящим Кодексом и международным договором Грузии, за счет судовладельца, в порядке технического надзора обязательно должны быть проверены его грузовместимость, пассажировместимость, определение минимальной высоты надводного борта и радиостанция в соответствии с правилами, установленными для проверки судов, плавающих под Государственным флагом Грузии.

 

Глава VI .

Лоцманская служба (11.12.2015 N4622)

 

Статья 87. (11.12.2015 №4622)

1. С целью обеспечения безопасности мореплавания лоцманская проводка судна на подходах к портам Грузии и в пределах их акватории осуществляется только морским лоцманом (далее � лоцман), сертифицированным Агентством.

2. Портовая единица в целях безопасности судоходства обязана обеспечивать функционирование лоцманской службы на территории и в акватории портовой единицы. (10.05.2022 N1547)

3. Исходя из интересов морской безопасности, лоцманская служба не может создаваться портовой единицей/сотрудником портовой единицы или быть связанным с ней/с ним юридическим лицом. (10.05.2022 N1547)

4. Лоцманская служба может создаваться в правовой форме, предусмотренной Законом Грузии �О предпринимателях�. Портовая единица Грузии обязана заключать с соответствующей лоцманской службой надлежащий договор о лоцманском обслуживании. Указанный договор должен содержать положения об осуществлении лоцманского обслуживания в порту и на подходных путях к порту, а также о стоянке лоцманских катеров у причалов. (10.05.2022 N1547)

5. Деятельность лоцманской службы регулируется утвержденным Правительством Грузии техническим регламентом (далее � технический регламент), целью которого является обеспечение безопасного плавания на подходах к морским портам Грузии и в их акватории и правовое регулирование деятельности, связанной с осуществлением лоцманского обслуживания лоцманскими службами. Технический регламент основывается на резолюции Международной морской организации IMO A 960 (23) �Рекомендации по подготовке, сертификации и эксплуатационным процедурам для морских лоцманов, иных, чем� лоцманы открытого моря� от 5 декабря 2003 года (далее � резолюция), Международной конвенции �О подготовке, дипломировании моряков и несении вахты� 1978 года (далее � Конвенция), настоящем Кодексе и других правовых актах.

6. Постоянный надзор и контроль за деятельностью, связанной с осуществлением лоцманских услуг владельцами сертификата лоцманской службы или лоцманского сертификата осуществляет Агентство. Целью указанного надзора и контроля является обеспечение соответствия лоцманских услуг требованиям, установленным законодательством Грузии, резолюцией и конвенцией, а также наилучшей морской практике. Лоцманская служба, сертифицированная по вопросам морской безопасности и сертифицированный лоцман подчиняются Начальнику Службы государственного надзора и контроля порта � капитану порта.

7. Сертификация лоцманской службы осуществляется на 5-летний срок. Порядок и условия сертификации лоцманской службы определяются техническим регламентом.

8. Если по вине лоцманской службы или (и) портовой единицы, в том числе, ввиду отсутствия договора или в других случаях, предусмотренных законодательством Грузии, невозможно осуществление лоцманских услуг в районе обязательной лоцманской проводки, Агентство вправе назначить соответствующее компетентное лицо или (и) сертифицированного Агентством лоцмана для обеспечения осуществления обязательного лоцманского обслуживания. Порядок оплаты услуг указанного лоцмана определяет Агентство. (10.05.2022 N1547)

9. Лоцман, сертифицированный Агентством, для обеспечения защиты государственных интересов и морской безопасности в портах Грузии обязан на основе соответствующей оплаты выполнять указание Агентства по обеспечению лоцманской проводки в районе обязательной лоцманской проводки. Обоснованный отказ от исполнения обязательного к исполнению указания Агентства является основанием для прекращения действия лоцманского сертификата. Порядок вознаграждения лоцмана определяет директор Агентства.

10. В собственности/владении лоцманской службы должно находиться плавающее средство, взятое под технический надзор классификационным обществом, признанным Агентством, которому Агентством присвоен статус лоцманского катера. Лоцманский катер должен удовлетворять требованиям, установленным техническим регламентом. Агентство присваивает плавающим средствам статус лоцманского катера соответствующей записью в свидетельстве о регистрации судна. В свидетельстве о регистрации судна указывается также наименование порта, для навигации в котором сертифицирован указанный катер. Агентство производит отдельную сертификацию лоцманских катеров. Если плавающее средство построено не как лоцманский катер, классификационное общество проводит дополнительную проверку его соответствия техническим критериям, обязательным для плавающего средства данного типа. У классификационного общества для осуществления указанного действия должен быть стандарт технической проверки лоцманского катера. Указанный стандарт утверждает Агентство.

 

Статья 88. (22.02.2011 №4222)

Лоцманом назначается гражданин Грузии, имеющий сертификат лоцмана, выданный Агентством в установленном порядке с учетом требований Международной морской организации.

 

Статья 89.

1. (27.06.2008 №69)

2. В районах обязательной лоцманской проводки запрещено судоходство без лоцмана.

3. При плавании в районах необязательной лоцманской проводки капитан судна вправе при необходимости взять на судно лоцмана. В этом случае капитан судна сохраняет за собой право отказаться от лоцманских услуг, если сочтет это� целесообразным.

 

Статья 90.

1. При проводке судна лоцман обязан наблюдать за переменами на фарватере, состоянием береговых навигационных знаков и немедленно сообщать капитану порта обо всех связанных с проводимым им судном� морских� инцидентах и любых переменах на фарватере.

2. При проводке судна лоцман обязан указать капитану судна на факты нарушения правил� судоходства, обязательных постановлений и других правил, потребовать устранения этих нарушений и немедленно сообщить капитану порта об игнорировании капитаном судна этих требований, а в случае необходимости - приостановить движение судна.

 

Статья 91. (22.02.2011 №4222)

Агентство имеет право ограничить выход судна в море в плохую погоду (плохая� видимость, шторм, землетрясение и другие случаи), а также при иных неблагоприятных для безопасного судоходства особых� условиях.

 

Статья 92. (27.06.2008 №69)

1. Ответственность за аварийные морские происшествия, случившиеся по вине судна, возлагается на капитана судна, а случившиеся по вине лоцмана � также на лоцманскую службу.

2. Возмещение ущерба, причиненного лоцманом, осуществляется за счет обязательного страхования гражданской ответственности.

 

Статья 93.

1. При вызове лоцмана на судно лоцманская служба обязана немедленно направить лоцмана на судно, уведомив об этом капитана� судна. Если по какой-либо� причине немедленно направить лоцмана на судно невозможно, лоцманская служба обязана� сообщить об этом капитану судна и уведомить его о времени прибытия лоцмана на судно.

2. Лоцмана при исполнении им на судне своих служебных обязанностей может сопровождать� лицо, проходящее подготовку, необходимую для овладения профессией лоцмана (стажер).

 

Статья 94. (11.12.2015 N4622)

Капитансудна обязан обеспечить немедленный и безопасный прием лоцмана и лоцмана-стажера, а также в течение всего периода проводки судна безвозмездно предоставлять им отдельное помещение для отдыха и питание наравне с офицерским составом.

 

Статья 95.

1. Прибывший на судно лоцман обязан предъявить капитану лоцманский сертификат и лоцманскую квитанцию. (27.06.2008 №69)

2. Капитан не имеет права брать на судно лоцмана, не предъявившего ему лоцманского сертификата и лоцманской квитанции.(27.06.2008 №69)

3. Капитан судна отмечает в квитанции место и время начала и окончания� лоцманской проводки, точные сведения о грузе и судне; при необходимости вносит замечания, связанные с обстоятельствами, сопутствующими лоцманской проводке, что подтверждает своей подписью.

 

Статья 96.

Лоцман не вправе без согласия капитана оставить судно до отдачи якоря, швартовки судна у безопасного причала, его вывода в море или прибытия сменного лоцмана.

 

Статья 97.

Присутствие лоцмана на судне не освобождает капитана от ответственности за управление судном. В особом случае при оставлении капитаном судового мостика� он обязан оставить с лоцманом вместо себя лицо, ответственное за управление судном в его отсутствие.

 

Статья 98.

1. Если капитан судна не принимает во внимание рекомендаций лоцмана, последний имеет право в присутствии третьего лица отказаться от продолжения проводки судна и потребовать, чтобы об этом была произведена запись в лоцманской квитанции, при этом независимо от отказа от проводки судна лоцман обязан оставаться на судовом мостике и предоставлять� капитану сведения, необходимые для безопасного плавания судна. Если капитан потребует возобновления лоцманской проводки� судна, лоцман обязан� продолжить её.

2. Если� капитан� сомневается в правильности рекомендаций лоцмана, он вправе� отказаться от его услуг. В таком случае в районе обязательной лоцманской проводки� капитан по возможности останавливает движение судна до принятия на судно� другого лоцмана.

 

Статья 99. (30.03.2007 №4598)

 

Статья 100.

Капитан, вызвавший лоцмана на судно и по прибытии последнего отказавшийся от лоцманских услуг, обязан оплатить полностью стоимость лоцманского обслуживания.

 

Статья 101.

1. За внесение в лоцманскую квитанцию ошибочных данных капитан уплачивает штраф в двукратном размере стоимости услуг лоцмана. На него также возлагается предусмотренная законом ответственность за последствия, вызванные этими сведениями.

2. В лоцманской квитанции должны указываться:

а) наименование судна;

б) государство флага судна;

в) наименование судовладельца, его адрес;

г) валовая регистровая вместимость и нетто- регистровая вместимость;

д) дедвейт (грузоподъемность);

е) общая длина, ширина и высота борта судна;

ж) осадка судна;

з) наименование и количество груза;

и) выполненная работа.

 

Статья 102.

Капитан судна обязан уплатить особое вознаграждение в размере двойной лоцманской ставки в случае, если лоцман до начала лоцманской проводки� вынужден задержаться� на судне свыше двух часов по вине судна и агента, а не вследствие действия непреодолимой силы (форс-мажор).

 

Статья 103.

Если при исполнении служебных обязанностей лоцман (лоцман и стажер) вместе с проводимым� им (ими) судном покинет пределы обслуживаемой зоны, капитан обязан возместить лоцману (лоцману и стажеру) расходы по возвращению обратно (проезд, суточные, стоимость проживания в гостинице) и выплатить вознаграждение за каждые сутки лоцманской проводки.

 

 

Статья 104. (30.03.2007 №4598)

 

Глава VII . (22.06.2012 №6545)

Затонувшее в море имущество

 

Статья 105. (22.06.2012 №6545)

1. Для целей настоящей главы затонувшим в море имуществом признается� имущество, затонувшее в территориальном море или внутренних водах Грузии, а также судно, выброшенное на мелководье, скалы и в других местах, его обломки, оборудование, грузы и другое.

2. Подъем, удаление или уничтожение затонувшего в море имущества производятся в соответствии с настоящим Кодексом и другими законодательными и подзаконными нормативными актами Грузии.

3. Имуществом, затонувшим в море, не признается имущество, случайно затонувшее в акватории порта при осуществлении в порту Грузии грузовых операций и ремонтных работ с портовой инфраструктурой. (11.12.2015 N4622)

 

Статья 106 (11.12.2015 N4622)

1. В случае с затонувшим в море имуществом владелец или (и) собственник затонувшего в море имущества обязан немедленно известить об этом Начальника Службы государственного надзора и контроля ближайшего порта Грузии � капитана порта.

2. Агентство в случае требования судовладельца по согласованию с соответствующими государственными органами устанавливает срок подъема затонувшего в море имущества, одобряет план его� охраны и производства работ по подъему. Об указанном сроке и плане Агентство извещает� владельца или (и) собственника имущества.

3. Если имущество затонуло в акватории морского порта, в случае производства работ по его подъему план, предусмотренный частью 2 настоящей статьи, подлежит согласованию также с соответствующей портовой единицей. Портовая единица должна оказать содействие в выполнении указанного плана за счет средств владельца или (и) собственника затонувшего имущества. (10.05.2022 N1547)

4. Если затонувшее в море� имущество создает угрозу жизни или (и) здоровью людей, препятствует безопасной навигации, морскому промыслу, производству гидротехнических, научно-исследовательских, природоохранных, морских спасательных или (и) других подобных работ или (и) может вызвать загрязнение окружающей среды, владелец или (и) собственник� имущества обязан незамедлительно известить об этом Начальника Службы государственного надзора и контроля ближайшего морского порта Грузии � капитана порта и по его требованию за счет собственных средств поднять затонувшее в море имущество. Срок подъема имущества должен быть согласован с капитаном порта.

5. В случае подъема соответствующей портовой единицей имущества, затонувшего в акватории морского порта, при наличии обстоятельств, предусмотренных частью 4 настоящей статьи, а также если указанное имущество препятствует осуществлению коммерческой деятельности в акватории порта или оно может создать препятствия такой деятельности, независимо от того, находится ли данное имущество в государственной собственности, портовая единица обязана по согласованию с Агентством поднять имущество за счет собственных средств. При этом портовая единица вправе возместить понесенные расходы путем реализации поднятого имущества. (10.05.2022 N1547)

6. Подъем и реализацию имущества, случайно затонувшего в море при осуществлении в портовой единице Грузии грузовых операций и ремонтных работ с портовой инфраструктурой, осуществляет непосредственно портовая единица за счет собственных средств. (10.05.2022 N1547)

7. При подъеме портовой единицей находящегося в государственной собственности имущества, затонувшего в море, если цена реализации этого имущества полностью покрывает расходы на его подъем и после реализации остается сумма, портовая единица обязана перечислить указанную сумму в Государственный бюджет Грузии. В случае реализации имущества, предусмотренного настоящей статьей, портовая единица обязана предоставить Агентству информацию о реализации указанного имущества и соответствующую документацию. (10.05.2022 N1547)

8. У Грузинского государства как собственника затонувшего в море имущества в связи с его подъемом/реализацией не возникает� обязательство по возмещению какому-либо лицу расходов на подъем затонувшего в море имущества. Указанная норма не распространяется на случай, когда Грузинское государство само является инициатором поднятия имущества, затонувшего в море.

Статья 107. (11.12.2015 N4622)

1. Если владелец или (и) собственник затонувшего в море имущества неизвестен, Агентство публикует информацию с целью розыска владельца или (и) собственника� затонувшего в море имущества с указанием разумных сроков его подъема.

2. Исходя из целей части первой настоящей статьи, если затонувшим в море имуществом является судно, в случае отсутствия информации о его владельце или (и) собственнике Агентство с целью розыска владельца или (и) собственника затонувшего в море имущества направляет уведомление, подлежащее передаче государству флага указанного судна с указанием разумных сроков поднятия имущества, Министерству иностранных дел Грузии или с учетом обстоятельств для передачи указанного уведомления связывается непосредственно с компетентным органом соответствующего государства.

3. Если в разумные сроки, предусмотренные частями первой и 2 настоящей статьи, поднятие затонувшего в море имущества не осуществлено, Агентство правомочно обеспечить поднятие имущества или в порядке, установленном настоящей главой, осуществить его реализацию независимо от срока, предусмотренного статьей 108 настоящего Кодекса, а в случае необходимости � принять меры к уничтожению имущества.

 

Статья 108. (10.05.2022 N1547)

1. Владелец или (и) собственник затонувшего в море имущества правомочен поднять затонувшее имущество в 2-летний срок после его затопления или истребовать поднятое имущество в 2-летний срок после его затопления. При этом он обязан возместить Агентству или портовой единице ущерб, причиненный в результате затопления указанного имущества в море, и расходы по его поднятию.

2. По истечении срока, предусмотренного частью первой настоящей статьи, соответствующее имущество становится собственностью государства.

3. Если поднятое имущество реализовано портовой единицей или Агентством ввиду того, что его хранение было невозможно или (и) нецелесообразно, владельцу или (и) собственнику затонувшего в море имущества возвращается вырученная в результате реализации этого имущества сумма за вычетом расходов, понесенных портовой единицей или Агентством, и за вычетом суммы ущерба, причиненного портовой единице или Агентству в результате поднятия, хранения и реализации указанного имущества.

4. Отказ от затонувшего в море имущества или поднятого имущества не освобождает владельца или (и) собственника имущества от выполнения обязательства возместить государству или (и) портовой единице понесенные расходы и причиненный ущерб.

 

Статья 109. (10.05.2022 N1547) ��

Если имущество, затонувшее в акватории порта, создает угрозу жизни или (и) здоровью людей, препятствует безопасному судоходству или (и) может вызвать загрязнение окружающей среды, или (и) владелец или (и) собственник затонувшего имущества не поднимает его в установленный срок, портовая единица обязана по указанию Агентства незамедлительно поднять данное имущество, а в случае необходимости � принять меры к его уничтожению или устранению иным образом.

 

Статья 110. (10.05.2022 N1547) ��

Агентство вправе на основании ходатайства портовой единицы или без него запретить владельцу или (и) собственнику затонувшего в море имущества его подъем средствами, принадлежащими владельцу или (и) собственнику имущества или (и) избранной им судоподъемной организации, если производство работ этими средствами или (и) технология их производства создает угрозу жизни или (и) здоровью людей, препятствует безопасному судоходству или (и) может повлечь загрязнение окружающей среды. В этом случае Агентство правомочно поднять затонувшее в море имущество за счет средств его владельца или (и) собственника или потребовать от владельца или (и) собственника указанного имущества применения надлежащих средств и технологии.

 

Статья 111 (22.06.2012 N6545)

Подъем, уничтожение или (и) удаление затонувшего в море военного имущества по согласованию с Агентством осуществляет уполномоченный орган, входящий в систему Министерства внутренних дел Грузии.

 

Статья 112 (22.06.2012 N6545)

Случайно поднятое затонувшее в море имущество должно быть передано Агентству.

 

Статья 113 (11.12.2015 N4622)

1. Владелец или (и) собственник затонувшего в море имущества� утрачивает право на имущество, если не поднимет его в установленный настоящим Кодексом срок или не истребует его с соблюдением срока и условий, определенных частью первой статьи 108 настоящего Кодекса.

2. Подъем затонувшего в море имущества, находящегося в государственной собственности, осуществляет владелец предусмотренной Законом Грузии �О лицензиях и разрешениях� лицензии на подъем находящихся в государственной собственности лома и цветных металлов, затонувших в территориальном море и внутренних водах Грузии, кроме случая, когда подъем затонувшего в море имущества, находящегося в государственной собственности, в соответствии с настоящим Кодексом осуществляет Агентство или портовая единица. (10.05.2022 N1547)

 

Глава VIII .

Договор морской перевозки груза

 

Статья 114.

1. Договор морской перевозки груза - письменный договор, в соответствии с которым перевозчик груза или фрахтовщик обязуется перевезти� груз и сдать его получателю, а отправитель или� фрахтователь обязуется оплатить стоимость перевозки (фрахт).

2. Фрахтователем и фрахтовщиком� признаются лица, заключившие договор фрахтования судна (чартер) в письменной форме.

3. Согласно пункту 4 статьи� 31 Конвенции Организации Объединенных Наций "О морских перевозках грузов" в Грузии действуют: гаагская международная конвенция 1924 года� "Об унификации� некоторых правил� коносамента" ("Гаагские правила") и конвенция Организации Объединенных Наций 1978 года "О морской перевозке грузов" ("Гамбургские правила").

 

Статья 115.

1. В чартере в качестве основных реквизитов должны быть указаны:

а) наименования сторон;

б) наименование судна;

в) наименование груза;

г) порты погрузки и назначения (направление движения судна);

д) стоимость перевозки (фрахт);

е) основные обязанности сторон и условия перевозки.

2. По согласованию сторон в чартер могут быть внесены другие дополнительные условия.

3. Чартер подписывается фрахтовщиком и фрахтователем или их полномочными представителями.

 

Статья 116. (22.02.2011 №4222)

1. Прием, ввоз или вывоз грузов может быть запрещен Агентством только в случаях, предусмотренных частью 3 настоящей статьи. Оно немедленно сообщает об этом Министру экономики и устойчивого развития Грузии и другим заинтересованным лицам.

2. Запрещение, временное приостановление или ограничение приема грузов к перевозке могут быть введены для перевозок в определенных направлениях из конкретного порта или в конкретный порт. Об этом� Агентство немедленно извещает отправителя груза и соответствующие ведомства.

3. В случаях стихийных явлений, крушения и аварии, а также при объявлении карантина, когда движение прекращено, прием грузов может быть временно приостановлен или (и) ограничен распоряжением капитана� порта с немедленным уведомлением об этом Агентства, которое определяет сроки временного приостановления или (и) ограничения приема грузов и публикует их в �Извещениях мореплавателям�.

 

Статья 117.

Правила, указанные в настоящей главе, применяются во всех случаях, когда договором морской перевозки груза, заключенным сторонами, не предусмотрено иное.

 

Статья 118.

1. Правовые отношения между перевозчиком� и получателем груза определяются коносаментом или морской накладной.

2. Условия договора морской перевозки груза, изложенные в коносаменте или морской накладной, обязательны для исполнения получателем груза, если в коносаменте или морской накладной указывается договор морской перевозки, в котором эти условия изложены.

 

Статья 119.

Коносамент - документ по распоряжению грузом, удостоверяющий договор морской перевозки и прием� или погрузку перевозчиком груза. При предъявлении коносамента перевозчик обязан выдать груз.

 

Статья 120.

1. После приема груза на судно перевозчик обязан по требованию отправителя груза передать ему коносамент (или морскую накладную), подтверждающий получение перевозчиком указанного в коносаменте груза.

2. Перевозчик� груза вместо коносамента или морской накладной может выдать другой документ, подтверждающий получение груза� к перевозке. Такой документ является первостепенным документом о приеме перевозчиком груза (как это описано в этом документе) и договора морской перевозки.

3. Коносамент составляется на основании подписанного отправителем груза документа, который должен содержать данные, указанные в подпунктах "а" - "к" статьи 121 настоящего Кодекса.

4. Отправитель груза отвечает перед перевозчиком за последствия, вызванные внесением в документ неверных, неточных или неполных данных.

 

Статья 121.

В коносаменте должны быть указаны:

а) общие характеристики груза, основные марки, необходимые для идентификации груза, прямое указание на опасные или особые свойства груза, количество мест или количество и вес предметов или груза. При этом все данные указываются таким образом, как они представлены грузоотправителем;

б) внешний вид груза;

в) наименование перевозчика и адрес его основного предприятия;

г) наименование отправителя груза;

д) наименование получателя груза (именной коносамент), выдача груза по приказу названного лица� (ордерский коносамент) или выдача груза по предъявлении коносамента (коносамент на предъявителя);

е) порт погрузки согласно договору морской перевозки груза и дата приема груза на судно перевозчиком;

ж) порт разгрузки согласно договору морской перевозки груза;

з) количество подлинников коносамента, если их больше одного;

и) указание о том, что перевозка регулируется гаагской международной конвенцией 1924 года "Об унификации некоторых правил� коносамента" ("Гаагские правила") или конвенцией Организации Объединенных Наций 1978 года "О морской перевозке грузов" ("Гамбургские правила");

к) в определенных случаях указание о том, что груз должен или может быть размещен на палубе;

л) размер фрахта, подлежащий уплате грузополучателем, или иное указание, связанное с уплатой им фрахта;

м) место и дата выдачи коносамента;

н) подпись перевозчика или лица, действующего от его имени.

 

Статья 122.

Перевозчик обязан передать грузоотправителю несколько экземпляров одного и того же коносамента. В каждом из них отмечается общее число экземпляров коносамента. После выдачи груза по одному из подлинников коносамента все остальные экземпляры недействительные.

 

Статья 123.

Передача коносамента производится с соблюдением следующих правил:

а) именной коносамент может передаваться по именным передаточным надписям или в какой-либо иной форме, соответствующей порядку, установленному для передачи долгового требования;

б) ордерный коносамент может передаваться по именным или� бланковым передаточным надписям;

в) коносамент на предъявителя передается обычным способом.

 

Статья 124.

 

1. Грузоотправитель вправе потребовать:

а) возвращения� груза до выхода судна из порта;

б) выдачи� груза в промежуточном порту;

в) выдачи груза лицу, не указанному в коносаменте, при условии предъявления им всех выданных отправителю экземпляров коносамента и соблюдения всех положений настоящего Кодекса об отказе от морской перевозки или предоставления соответствующего обеспечения.

2. Таким же правом пользуется любое лицо, на� законных основаниях обладающее коносаментом, владеющее всеми экземплярами коносамента или морской накладной.

 

Статья 125.

1. Груз, обязательно нуждающийся в таре и упаковке для предохранения от утраты, недостачи и повреждения во время� перевозки, должен быть помещен в надлежащим образом приспособленную тару и хорошо упакован, с тем чтобы во время перевозки и перегрузки была обеспечена его сохранность полностью и без повреждений.

2.� На каждую единицу грузового места должна быть нанесена полная и четкая маркировка, соответствующая правилам морской перевозки.

 

Статья 126.

1. Перевозчик обязан заблаговременно до начала рейса:

а) привести судно в судоходное состояние;

б) обеспечить техническую годность судна к мореплаванию;

в) надлежащим образом снарядить и снабдить судно;

г) укомплектовать судно экипажем;

д) привести трюмы и все другие помещения, в которых перевозится груз, в порядок в целях обеспечения надлежащего приема, перевозки и сохранности груза.

2. Перевозчик не несет ответственности за несудоходное состояние судна, если докажет, что оно вызвано недостатками, выявить которые, несмотря на проявленную соответствующую заботу, было невозможно (скрытые дефекты).

3. Соглашение сторон, противоречащее части первой настоящей статьи, недействительно.

 

Статья 127. (28.06.2019 N4923, ввести в действие с 1 сентября 2019 года.)

Грузоотправитель обязан своевременно передать перевозчику все связанные с грузом документы в соответствии с портовыми, санитарными и другими административными правилами, а также с требованиями таможенного законодательства Грузии. Грузоотправитель ответствен перед перевозчиком за ущерб, вызванный несвоевременной передачей ему, неправильным или неполным составлением указанных документов.

 

Статья 128.

Погрузка груза на другое судно вместо ранее подобранного для перевозки допускается только с согласия отправителя или фрахтователя, за исключением случаев, когда перегрузка� вызвана технической необходимостью, возникшей после начала погрузки на судно.

 

Статья 129.

Груз размещается на судне по усмотрению капитана судна. При этом не допускается размещение груза на палубе без письменного согласия отправителя. Исключение составляют грузы, погрузка которых на палубу допускается действующими правилами и обычаями. Перевозчик несет ответственность за правильное размещение, крепление и сепарацию грузов на судне. Распоряжения перевозчика относительно погрузки, крепления и сепарации обязательны для исполнения всеми физическими и юридическими лицами, производящими грузовые работы.

 

Статья 130.

Грузы могут перевозиться в опломбированном отправителем лихтере, отдельном судовом помещении или контейнере.

 

Статья 131. (10.05.2022 N1547) ��

Время, в течение которого груз должен быть погружен на судно или выгружен с судна (сталийное время), определяется соглашением сторон, а при отсутствии такого соглашения � нормами погрузки и выгрузки груза с судна, принятыми в портовой единице.

 

Статья 132.

1. Соглашением сторон по истечении срока, определенного для погрузки и выгрузки судна и грузовых работ, могут быть� установлены дополнительное (контрсталийное) время и размер платы перевозчику за простой судна в течение контрсталийного времени (демередж), а также вознаграждение за окончание погрузки и выгрузки судна до истечения сталийного времени (диспач).

2. При отсутствии соглашения между сторонами продолжительность контрсталийного времени и размер платы перевозчику за простой судна, а также размер вознаграждения, подлежащего выплате фрахтователю или отправителю за досрочное окончание погрузки и выгрузки груза, определяются в соответствии со сроками и ставками, обычно принятыми в соответствующей портовой единице. (10.05.2022 N1547) ��

3. В случае отсутствия ставок размер платы за простой судна определяется расходами по содержанию судна и экипажа, а вознаграждение за досрочное окончание погрузки и выгрузки - в половинном размере суммы, выплачиваемой за простой судна.

 

Статья 133.

При погрузке судна по истечении контрсталийного времени перевозчик имеет право� потребовать возмещения убытков, причиненных� ему дальнейшей задержкой, и отправить судно в плавание, даже если не весь заранее определенный груз� поднят на судно по не зависящим от перевозчика причинам.� В этом случае перевозчик имеет право на получение полного фрахта.

 

Статья 134.

1. Если судно зафрахтовано отправителем целиком, капитан судна не вправе отказаться� от приема доставленного груза до истечения сталийного и контрсталийного времени при наличии� между сторонами� соглашения об этом даже и в том случае, когда для принятия и укладки груза потребуется задержать судно сверх установленного времени.

2. За каждый просроченный� день задержки судна сверх контрсталийного времени отправитель обязан возместить перевозчику причиненный ущерб.

3. В случаях, когда для перевозки груза выделена только определенная часть судна, капитан судна вправе до истечения сталийного (либо сталийного и контрсталийного) времени отказаться от приема груза, доставленного с просрочкой, если укладка� груза вызовет� дополнительную задержку судна, в результате чего будет нанесен ущерб остальному грузу. При этом перевозчик сохраняет право на получение полного фрахта.

 

Статья 135.

Если� для перевозки груза предназначено все судно или его часть, либо определенные судовые помещения, грузоотправитель может потребовать изъятия посторонних грузов с судна или из его помещений в порту отправления, а в случае, если судно зафрахтовано целиком, - при� заходе в любой порт. Если посторонний груз не был своевременно� изъят с судна, отправитель вправе требовать� соответствующее уменьшение фрахта, а также возмещение причиненного ущерба.

 

Статья 136.

1. Если легковоспламеняющийся, взрывчатый или иной опасный груз был сдан под неправильным наименованием и при его приемке перевозчик не мог путем наружного осмотра выяснить� его свойства, он вправе с учетом обстоятельств в любое время выгрузить, уничтожить или обезвредить груз без возмещения грузоотправителю ущерба.

2. Грузоотправитель несет ответственность за весь ущерб, причиненный им перевозчику или третьим лицам перевозкой легковоспламеняющегося, взрывчатого или иного опасного груза. В таком случае фрахт не возвращается, а если при отправлении груза фрахт не был уплачен, перевозчик имеет право взыскать его полностью.

 

Статья 137.

Если груз, упомянутый в статье 136 настоящего Кодекса, принят на судне с согласия перевозчика и создает опасность судну, находящимся на нем людям и грузам,� перевозчик� вправе действовать в соответствии с частью первой статьи 136 настоящего Кодекса. Грузоотправитель в таком случае не несет ответственности перед перевозчиком� за ущерб, причиненный в результате перевозки этого груза, за исключением случая общей аварии. Перевозчик имеет право потребовать фрахт в размере, пропорциональном фактической дальности перевозки груза до момента ее прекращения.

 

Статья 138.

Если для перевозки груза предназначено все судно, перевозчик обязан по требованию отправителя отправить судно в плавание, даже если не весь груз был получен. При этом� перевозчик сохраняет право получения полного фрахта.

 

Статья 139.

Если стоимость находящегося на судне груза не возмещает фрахта и других расходов перевозчика, связанных с грузом, а отправитель внес фрахт перед отправлением судна неполностью и не предоставил дополнительного обеспечения, перевозчик имеет право до выхода судна в рейс расторгнуть договор и потребовать уплаты половины обусловленного фрахта, платы за простой судна (если таковой имел место), а также возмещения других расходов. Выгрузка такого груза производится за счет отправителя.

 

Статья 140.

1. Если для перевозки груза предназначено все судно, отправитель или фрахтователь имеет право отказаться от договора, уплатив для этого:

а) половину полного фрахта, плату за простой судна (если таковой� имел место), расходы перевозчика, связанные с грузом, суммы, не включенные в сумму фрахта, если отправитель заявил отказ до истечения сталийного или контрсталийного времени или выхода судна в рейс, в зависимости от того, какой из этих двух моментов наступит раньше;

б) полный фрахт и другие суммы в соответствии с пунктом "а" части первой настоящей статьи, если об отказе заявлено после наступления одного из моментов, указанных в этом пункте, и договор был заключен только на один рейс;

в) полный фрахт за выполненный рейс, другие суммы, указанные в пункте "а" части первой настоящей статьи, и половину фрахта за остальные рейсы, если об отказе� было заявлено после� наступления одного из моментов, указанных в этом пункте, и договор был заключен на несколько рейсов.

2. При отказе отправителя от договора морской перевозки груза до выхода судна в рейс перевозчик обязан вернуть груз отправителю, даже если выгрузка может задержать судно на время, превышающее установленный срок.

3. При отказе отправителя от договора во время пребывания судна в рейсе он вправе требовать выдачи груза только в указанном в договоре� порту назначения или другом порту, куда судно зайдет при необходимости.

 

Статья 141.

1. Если по договору морской перевозки груза в распоряжении грузоотправителя находится часть судна, он может отказаться от договора при условии уплаты полного фрахта, платы за простой судна (если таковой имел место) и возмещения перевозчику расходов, связанных с грузом, не включенных в полную сумму фрахта.

2. Перевозчик обязан по требованию грузоотправителя� выдать груз до его доставки в порт назначения только в том случае, если этим не будет нанесен ущерб самому перевозчику и другим грузоотправителям.

 

Статья 142.

1. Обе стороны до отхода судна из порта могут отказаться от договора морской перевозки груза без возмещения другой стороне связанных с этим расходов в следующих случаях:

а) военных или иных действий, когда может возникнуть опасность захвата судна или груза другими лицами;

б) блокады порта отправления или назначения груза;

в) задержания судна по распоряжению представителей власти по причинам, не зависящим от сторон договора;

г) использования судна для специальных целей государством флага судна или порта;

д) запрещения органами власти вывоза� предназначенного для перевозки груза из порта� отправления или его ввоза в порт назначения.

2. Случаи, указанные в пунктах "в" и "г" части первой� настоящей статьи, не могут служить основанием для� отказа� от морской перевозки груза без возмещения другой стороне ущерба, если эта задержка� кратковременная.

3. В случаях, предусмотренных в настоящей статье, перевозчик не несет расходов, связанных с перегрузкой.

 

Статья 143.

Каждая� из сторон при наступлении обстоятельств, предусмотренных статьей 142 настоящего Кодекса,� вправе отказаться от� договора также во время рейса. В этом случае отправитель возмещает перевозчику все расходы, связанные с грузом, в том числе расходы по выгрузке, а также фрахт пропорционально фактической дальности грузоперевозки.

 

Статья 144.

1. Договор морской перевозки груза безусловно теряет силу, и стороны не обязаны возмещать друг другу причиненный ущерб, если после оформления договора и до выхода судна из порта погрузки будут иметь место не зависящие от сторон договора следующие обстоятельства:

а) судно погибнет или будет насильственно захвачено;

б) судно будет признано негодным к плаванию;

в) погибнет определенный конкретный груз;

г) погибнет груз после его сдачи для погрузки, а отправитель не успевает доставить вместо него другой груз.

2. Договор морской перевозки груза теряет силу вследствие указанных обстоятельств и во время пребывания судна в рейсе. При этом перевозчику причитается фрахт пропорционально фактической дальности перевозки исходя из количества спасенного или сданного им груза.

 

Статья 145.

1. Если судно не может зайти в порт назначения �вследствие запрета властей, стихийных явлений или иных причин, не зависящих от перевозчика, перевозчик обязан немедленно уведомить об этом грузоотправителя.

2. Если для перевозки груза предназначено все судно и в разумный срок после отправки уведомления не поступит распоряжения грузоотправителя о том, как поступить с грузом, капитан судна вправе действовать по своему усмотрению и принять наиболее выгодное для грузоотправителя решение о выгрузке груза в ближайшем порту или возвращении груза в порт отправления.��

3. Если для перевозки груза предназначена часть судна и при этом отсутствует возможность захода судна в порт назначения, капитан обязан выгрузить груз в другом порту в соответствии с распоряжением его� отправителя. Если капитан судна в течение трех суток после отправки уведомления не получит такого распоряжения от грузоотправителя, он вправе по своему усмотрению выгрузить груз в ближайшем порту с уведомлением об этом грузоотправителя. Капитан судна вправе принять такое же решение и когда распоряжение грузоотправителя невозможно выполнить без причинения ущерба для владельцев других находящихся на судне грузов.

4. Грузоотправитель обязан возместить перевозчику расходы, понесенные в ожидании распоряжения, а также все расходы, связанные с грузом, и уплатить фрахт пропорционально фактической дальности перевозки груза.

 

Статья 146.

Перевозчик груза обязан доставить груз в установленные сроки, а если таковые не установлены, - в обычно принятые сроки.

 

Статья 147.

Отклонение судна от установленного� курса в целях спасания на море людей, судов или грузов, а также иное разумное� отклонение, если оно не вызвано неправильными действиями перевозчика, не считается нарушением договора морской перевозки груза.

 

Статья 148.

Груз выдается в порту назначения владельцу подлинника коносамента по:

а)� именному коносаменту - получателю, указанному в коносаменте, или лицу, которому коносамент был передан по именной передаточной надписи или в иной форме, установленной для передачи долговых требований;

б) ордерному коносаменту - получателю или отправителю в зависимости от того, составлен коносамент по "приказу отправителя" или по "приказу получателя", а при наличии в коносаменте передаточных надписей - лицу, указанному в конце непрерывного ряда передаточных надписей, или предъявителю коносамента с последней бланковой надписью;

в) коносаменту, выданному на предъявителя, - предъявителю коносамента.

 

Статья 149.

1. Грузополучатель и перевозчик груза вправе до выдачи груза требовать осмотра и проверки его количества. Связанные с этим расходы несет сторона, потребовавшая осмотра груза или проверки его количества.

2. При обнаружении недостатка груза, за который несет ответственность перевозчик, он и должен возместить расходы.

 

Статья 150.

1. Если при приеме груза, перевозимого по коносаменту, грузополучатель в письменной форме не заявил перевозчику о недостаче или повреждении груза, считается, что груз сдан получателю в соответствии с коносаментом до тех пор, пока не будет доказано противоположное.

2. В случае, если груз был осмотрен и проверен грузополучателем и перевозчиком груза совместно, письменное заявление� о недостаче или повреждении груза не является обязательным.

3. Если утрату, недостачу или повреждение груза обнаружить обычным методом было невозможно, получатель может заявить об этом в трехдневный срок после получения груза.

 

Статья 151.

В случае утраты, недостачи или повреждения груза по не зависящим от перевозчика причинам фрахт уплачивается� полностью. В случаях, предусмотренных статьями 137, 144 и 145 настоящего Кодекса, фрахт выплачивается пропорционально� фактической дальности перевозки.

 

Статья 152.

1. Причитающуюся перевозчику сумму полностью выплачивает грузоотправитель (фрахтователь). В случаях, предусмотренных заключенным между отправителем и перевозчиком груза соглашением, а также при каботажных перевозках в соответствии с правилами, действующими на морском транспорте Грузии, допускается оплата стоимости перевозки грузополучателем.

2. Получатель обязан по получении груза оплатить фрахт (если он не был оплачен ранее), стоимость простоя� судна (если таковой имел место) и расходы, связанные с грузом, а в случае общей аварии уплатить аварийный взнос или предоставить надлежащее обеспечение.

3. Перевозчик вправе� не сдавать� груз до уплаты� стоимости перевозки или предоставления обеспечения.

4. При сдаче груза перевозчиком он лишается права требовать неполученное вознаграждение, за исключением случаев, когда он не мог задержать груз по не зависящим от него причинам.

 

Статья 153.

1. Если для перевозки используется часть судна, а в порту назначения получатель не востребовал груза, не отдал какого-либо распоряжения о нем или отказался принять груз, перевозчик вправе хранить груз в надежном месте за счет и на риск отправителя и обязан уведомить об этом грузоотправителя.

2. Если для перевозки груза судно используется полностью, а получатель груза не явился в порт назначения или отказался от получения груза, капитан судна обязан немедленно уведомить об этом грузоотправителя. Выгрузка и сдача� груза на склад в порту производится капитаном только по истечении срока выгрузки и контрсталийного времени, если в течение этого� времени не получено иное распоряжение грузоотправителя. Время, затраченное перевозчиком для сдачи груза на хранение, считается простоем судна.

3. Если сданный на хранение груз в течение двух месяцев со дня прихода судна в порт не востребован и отправитель не возместит перевозчику всех расходов, связанных с этой перевозкой, перевозчик вправе продать этот груз и уведомить об этом отправителя. Скоропортящийся невостребованный груз может быть продан до истечения указанного срока. Об этом перевозчик сообщает грузоотправителю.

4. Правила и сроки получения и хранения грузов получателями в морских портах Грузии определяются, а также продажа невостребованных получателями грузов осуществляется в порядке, установленном Министерством финансов Грузии.(11.12.2015 N4622)

 

Статья 154.

1. При скоплении в портах Грузии перевозимых в каботаже грузов вследствие их несвоевременного вывоза по вине получателей расходы по хранению этих грузов в портах могут возрасти втрое.

2. Взимание повышенной платы за хранение груза начинается по истечении не менее одних суток только после письменного уведомления об этом физического или юридического лица, с которого должна быть взыскана повышенная плата.

 

Статья 155.

1. Сумма, вырученная от продажи груза, за вычетом суммы, причтающейся перевозчику, зачисляются в депозит� перевозчика для выдачи по� принадлежности.

2. Если вырученной от продажи груза суммы недостаточно для покрытия расходов по хранению и продаже груза, а также иных расходов, перевозчик вправе взыскать недостающую сумму с грузоотправителя.

3. Если в течение шести месяцев после продажи груза никто не заявит своих прав на сумму, вырученную от его продажи, сумма, находящаяся на дебете, зачисляется в бюджет Грузии. Сумма, вырученная от продажи бездокументного груза, зачисляется� в возмещение ущерба�� перевозчика.

4. Сумма, вырученная от продажи бездокументного груза, зачисляется на счет перевозчика для покрытия ущерба, понесенного им в результате возмещения недостачи груза.

 

Статья 156.

1. Перевозчик отвечает за утрату, недостачу и повреждение принятого на судно груза, если не сможет доказать, что утрата, недостача или повреждение вызваны� не зависящими� от него причинами, в частности:

а) действием непреодолимой силы (форс-мажор);

б) возникновением опасностей и случайностей на море и в других судоходных водах;

в) пожаром, возникшим не по вине перевозчика;

г) спасанием или попыткой спасти жизни людей, судно и грузы;

д) распоряжением властей или их действиями (задержание, арест, карантин и др);

е) военными действиями, террористическими актами, народными волнениями;

ж) небрежностью или иными действиями грузоотправителя или грузополучателя;

з) скрытыми недостатками груза, утратой его свойств или естественной убылью, не превышающей установленных норм;

и) внешне не заметными дефектами тары или упаковки груза;

к) недостаточной или неясной маркировкой груза;

л) забастовкой или иными обстоятельствами, повлекшими полную или частичную остановку или ограничение работ.

2. Согласно настоящей статье ответственность на перевозчика возлагается сразу же по принятии� груза к перевозке и снимается в момент его выдачи.

3. Договор морской перевозки груза, не соответствующий правилам настоящей статьи, за исключением соглашения об ответственности с момента принятия груза, до его погрузки на судно, и после выгрузки до� сдачи груза,� недействителен.

 

Статья 157.

1. Перевозчик не несет ответственности за утрату, недостачу, повреждение или порчу груза, за исключением� груза, перевозимого в каботаже, если докажет, что это произошло вследствие небрежности� или иных действий капитана, прочих лиц судового экипажа или лоцмана в период плавания или управления судном.

2. За утрату, недостачу, повреждение или порчу груза, вызванные действиями� или небрежностью лиц, перечисленных в части первой, при погрузке, размещении, перевозке, выгрузке или сдаче груза, перевозчик несет ответственность согласно статье 156 настоящего Кодекса.

 

Статья 158.

Перевозчик не несет ответственности за недостачу груза, доставленного в порт назначения, если:

а) судовые помещения, лихтеры, контейнеры находятся в исправном состоянии, а пломбы, наложенные отправителем,� не повреждены;

б) тара целая, в исправном состоянии и без следов ее вскрытия в пути;

в) груз сопровождает представитель отправителя или получателя и получатель не может доказать, что недостача груза произошла по вине перевозчика.

 

Статья 159.

1. Ущерб, причиненный утратой или повреждением груза, перевозчик возмещает следующим образом за:

а)� утрату или недостачу груза - оплатой стоимости недостающего груза;

б)� повреждение или порчу груза - выплатой� суммы, на которую снизилась стоимость груза.

2. Перевозчик возвращает полученный фрахт, если он не входит в стоимость утраченного или недостающего груза.

 

Статья 160.

1. Стоимость утраченного или недостающего груза определяется по ценам, действующим в� порту назначения на момент захода судна в порт или пребывания в нем; при невозможности установить действующие в порту цены - по ценам порта отправления, действующим на тот момент с добавлением расходов по перевозке.

2. Из суммы возмещения за утрату, недостачу, повреждение или порчу груза вычитаются расходы по перевозке груза (фрахт, пошлина и др.), которые� должны были быть оплачены грузоотправителем, но вследствие утраты, недостачи, повреждения или порчи груза этого не произошло.

 

Статья 161.

1. Если стоимость груза не была объявлена и внесена в коносамент, возмещение за его утрату, недостачу, повреждение или порчу за единицу груза� не должно превышать 666.67 расчетной единицы� (ЫВК)� Международного валютного фонда, или 2,0 расчетных единиц за один килограмм� массы брутто утраченного, недостающего, поврежденного или испорченного груза, в зависимости от того, какая сумма больше, после вычета стоимости контейнеров или стоимости иных транспортных средств отправителя. Из этой суммы вычитается стоимость принадлежащих отправителю контейнеров или других транспортных средств.

2. Соглашение об уменьшении этих сумм недействительно.

3. Ответственность перевозчика не ограничивается нормами, предусмотренными частью первой� настоящей статьи, если доказано, что утрата, недостача, повреждение или порча груза вызваны грубой неосторожностью или умышленным деянием.

4. Ответственность агента или служащего перевозчика не ограничивается нормами, предусмотренными� настоящей главой, если доказано, что утрата, недостача, повреждение или порча груза вызваны грубой неосторожностью или умышленным деянием.

5. Если в коносаменте указывается количество мест и единиц груза, размещенного в контейнере или ином помещении,� это количество для целей настоящей статьи принимается в соответствии с коносаментом.

6. Если в коносаменте не указывается количество мест или единиц груза, размещенного в контейнере или ином помещении, количество груза считается одним местом, или одной единицей груза.

 

Статья 162.

В случае утраты или повреждения контейнера или иного� приспособления перевозчик несет ответственность в следующих пределах за:

а) утрату контейнера или иного вспомогательного приспособления - в пределах стоимости контейнера или вспомогательного приспособления с учетом его фактического износа на момент утраты;

б) повреждение контейнера или приспособления - в размере стоимости его ремонта в порту назначения, если он не будет произведен перевозчиком самостоятельно и (или) за свой счет до сдачи получателю.

 

Статья 163. (30.03.2007 №4598)

Фрахт и иные платежи, причитающиеся перевозчику, а также срок оплаты определяются договором морской перевозки груза. Отправитель или получатель платит пеню за просроченный фрахт по ставкам, определенным договором морской перевозки груза.

 

Статья 164.

Согласно договору морской перевозки груза ответственность за простой судна, несвоевременную поставку груза или его непоставку, задержку погрузочно-разгрузочных работ, осуществляемых силами грузоотправителя или грузополучателя, иные нарушения, обусловленные действиями отправителя или получателя груза, несет грузоотправитель или грузополучатель.

 

Глава IX .

Договор морской перевозки пассажира

и багажа (пассажир и багаж)

 

Статья 1641

(17.09.2019 N4944, ввести в действие на 60-й день после опубликования.)

Для целей настоящей главы использованные в ней термины имеют следующие значения:

а) перевозчик � лицо, которым или от имени которого заключен договор о перевозке пассажиров или договор о перевозке пассажиров и их багажа, независимо от того, осуществляет ли оно само перевозку пассажиров либо пассажиров и их багажа или посредством лица, осуществляющего перевозку;

б) лицо, осуществляющее перевозку, � лицо (за исключением перевозчика), являющееся собственником судна, фрахтовщиком или оператором, и фактически осуществляющее перевозку пассажиров либо пассажиров и их багажа или часть перевозки пассажиров, либо пассажиров и их багажа;

в) перевозчик, фактически осуществляющий перевозку пассажиров либо пассажиров и их багажа или часть перевозки пассажиров, либо пассажиров и их багажа, � лицо осуществляющее перевозку или, если перевозчик фактически осуществляет перевозку пассажиров либо пассажиров и их багажа � перевозчик;

г) багаж � предмет или автотранспортное средство, перевозку которых осуществляет перевозчик на основании договора о перевозке, за исключением:

г.а) предметов или автотранспортных средств, перевозка которых осуществляется на основании договора фрахтования, коносамента или договора, основной целью которого является перевозка товаров;

г.б) живых животных;

д) багаж в каюте � багаж, размещенный в каюте пассажира или иным образом находящийся во владении пассажира или под его присмотром либо контролем, а также багаж, который пассажир хранит в своем автотранспортном средстве или на своем автотранспортном средстве, за исключением случая, предусмотренного подпунктом �в� статьи 175 настоящего Кодекса;

е) инцидент � потопление, переворот, посадка судна на мель или столкновение с другим судном, взрыв или пожар на судне, повреждение судна.

 

Статья 165.

1. По договору морской перевозки пассажира перевозчик обязан осуществить безопасную перевозку пассажира в порт назначения.� В случае сдачи� пассажиром багажа перевозчик обязан доставить груз в порт назначения и выдать его лицу, имеющему право получения багажа.

2. Пассажир обязан оплатить стоимость проезда, а в случае сдачи багажа - и стоимость его провоза.

3. Морская перевозка пассажира включает время нахождения пассажира на судне, время его посадки на судно и высадки с судна, а также время доставки пассажира водным путем с берега на судно и обратно, если плата за такой вид обслуживания входит в стоимость пассажирского билета или если для� доставки� пассажира используется судно, предоставленное перевозчиком.

 

Статья 166.

Доказательством заключения договора морской перевозки пассажира и оплаты стоимости проезда является выданный перевозчиком билет. Сдача перевозчику багажа удостоверяется багажной квитанцией.

 

Статья 167.

1. Последующие правила настоящей главы применяются в случаях, когда соглашением сторон не предусмотрено иное.

2. Любое соглашение сторон, ограничивающее права пассажира, предусмотренные настоящей главой, недействительно.

 

�� Статья168 (17.09.2019 N4944, ввести в действие на 60-й день после опубликования.)

 

1. Для безопасной перевозки пассажиров при плавании перевозчик обязан до начала морской перевозки пассажиров обеспечить состояние судна, предусмотренное частью 4 статьи 14 настоящего Кодекса, укомплектовать экипаж судна и содержать судно в указанном состоянии в течение всего времени морской перевозки пассажиров.

2. Перевозчик, который фактически осуществляет перевозку пассажиров либо пассажиров и их багажа или часть перевозки пассажиров либо пассажиров и их багажа на регистрированном в Грузии судне, перевозящем более 12 пассажиров, обязан до начала морской перевозки пассажиров осуществить страхование ответственности за причинение смерти или повреждение здоровья пассажира, которое покрывает ответственность перевозчика за причинение смерти или повреждение здоровья пассажира.

3. Сумма обязательного страхования на каждого пассажира в конкретном случае не должна быть меньше 250 000 расчетных единиц.

4. Если перевозчик, фактически осуществляющий перевозку пассажиров либо пассажиров и их багажа или часть перевозки пассажиров либо пассажиров и их багажа, удовлетворяет требованиям, установленным частями 2 и 3 настоящей статьи, Агентство выдает судну, предусмотренному частью 2 настоящей статьи, свидетельство, удостоверяющее наличие страхования.

5. Суда, плавающие под Государственным флагом Грузии, не допускаются к международному плаванию без свидетельства, предусмотренного частью 4 настоящей статьи.

6. При заходе в портовую единицу или выходе из портовой единицы судно, перевозящее более 12 пассажиров, должно иметь свидетельство, удостоверяющее наличие обязательного страхования. (10.05.2022 N1547) ��

7. Правила и условия выдачи, проверки и признания свидетельства, удостоверяющего наличие обязательного страхования, устанавливает Агентство.

 

Статья 169.

1. Пассажир имеет право:

а) перевозить детей бесплатно или на льготных условиях;

б) перевозить ручную кладь бесплатно в пределах установленной� нормы;

в) сдавать к� перевозке багаж за плату.

2. Льготы и правила оказания услуг, на которые имеет право пассажир, утверждаются Агентством.(22.02.2011 №4222)

 

Статья 170.

1. Пассажир вправе в любое время до отхода судна, а после начала� рейса в любом порту, в который судно зайдет для посадки и высадки пассажиров, прекратить договор морской перевозки.

2. Пассажир, уведомивший перевозчика о прекращении договора морской перевозки, имеет право получить обратно плату за проезд и провоз багажа в пределах правил,� сроков и в размерах, предусмотренных договором.(30.03.2007 №4598)

3. Пассажиру полностью возвращается сумма, уплаченная за проезд и провоз багажа, если он:

а) прекратит договор морской перевозки до истечения установленного срока;

б) не сможет явиться на судно по болезни� либо откажется от перевозки по той же причине,� предъявив� справку о болезни;

в) откажется от плавания по причине, вытекающей из деяний перевозчика.

 

Статья 171.

1. Перевозчик пассажиров вправе прекратить� договор морской перевозки пассажира ввиду обстоятельств, указанных в части первой статьи 142 настоящего Кодекса.

2. Договор морской перевозки пассажира считается расторгнутым, если имеют место случаи, указанные в части первой (за исключением пунктов "в" и "г") статьи 144 настоящего Кодекса.

3. При расторжении договора морской перевозки пассажира до отхода судна пассажиру полностью возмещается стоимость� проезда и провоза багажа, а в случае прекращения договора после начала рейса - часть стоимости пропорционально пути, который осталось пройти.

4. Если вследствие стихийного бедствия, неудовлетворительных санитарно-эпидемиологических условий в порту отправления и назначения или на маршруте плавания, а также ввиду других событий, не зависящих от перевозчика,� становится невозможным выполнение договора морской перевозки пассажира, перевозчик вправе задержать отход судна,� изменить маршрут перевозки, место посадки и (или) высадки пассажиров.

 

Статья 172.

1. Согласно договору морской перевозки пассажира перевозчик должен обязательно застраховать пассажира и его багаж от несчастного случая в соответствии с законодательством Грузии.

2. Уплаченная пассажиром страховая сумма входит в стоимость билета.

3. В случае смерти пассажира или повреждения его здоровья вследствие гибели, столкновения, посадки судов на мель, взрыва, пожара или недостатка судна подразумевается умышленное деяние или небрежность перевозчика, его сотрудников или агентов, действовавших в пределах своей служебной ответственности, если в противное этому не доказано иное.

4. Пределы ответственности перевозчика в случае смерти пассажира или повреждения его здоровья, а также ущерба, причиненного багажу, определяются� статьей 175 настоящего Кодекса.

5. Если при участии Грузии заключен международный договор перевозки пассажиров, ответственность перевозчика в случае смерти или повреждения здоровья пассажира определяется соответствующим договором.

6. Бремя доказывания степени повреждения и того, что инцидент имел место во время перевозки, возлагается на истца.

 

Статья 173. (30.03.2007 №4598)

Если в течение шести месяцев после прихода судна в порт сданный на хранение багаж не будет востребован, он может быть продан согласно законодательству Грузии в установленном порядке.

 

Статья 174.

1. Перевозчик отвечает за недостачу, повреждение или просрочку в доставке принятого багажа, если все это произошло по вине перевозчика, его сотрудников и агентов.

2. За недостачу или повреждение ручной клади перевозчик отвечает только в том случае, если пассажир докажет, что� это вызвано грубой неосторожностью или умышленным деянием перевозчика.

3. В случае утраты, недостачи или повреждения багажа пассажир незамедлительно, а в случае "скрытого недостатка" - в трехдневный срок должен в письменной форме заявить об этом перевозчику или его агенту. В противном случае будет считаться, что пассажир принял багаж без повреждений,� пока противоположное не будет доказано.

 

Статья 175

(17.09.2019 N4944, ввести в действие на 60-й день после опубликования.)

1. Ответственность перевозчика ограничивается за:

а) причинение смерти или повреждение здоровья пассажира � в размере 400 000 расчетных единиц на каждого пассажира;

б) утрату или повреждение автотранспортного средства (включая багаж) � в размере 12 700 расчетных единиц на каждое автотранспортное средство;

в) утрату или повреждение багажа, находившегося�� в� каюте, � в размере 2 250 расчетных единиц на каждого пассажира;

г) утрату или повреждение багажа (за исключением багажа, предусмотренного подпунктами �б� и �в� настоящей статьи) � в размере 3 375 расчетных единиц на каждого пассажира.

 

Статья 1751

(17.09.2019 N4944, ввести в действие на 60-й день после опубликования.)

1. В случае причинения смерти или повреждения здоровья пассажира в результате инцидента при морской перевозке пассажиров перевозчик, фактически осуществляющий перевозку пассажиров либо пассажиров и их багажа или часть перевозки пассажиров либо пассажиров и их багажа, обязан в течение 15 календарных дней со дня идентификации лица, имеющего право на получение возмещения за причиненный вред, выплатить ему аванс пропорционально указанному вреду, на неотложные экономические нужды. В случае смерти пассажира сумма указанного аванса должна быть не меньше эквивалента в лари 21 000 евро по обменному курсу, установленному Национальным банком Грузии на день ее уплаты.

2. Аванс, предусмотренный пунктом первым настоящей статьи, не является признанием требования перевозчиком, фактически осуществляющим перевозку пассажиров либо пассажиров и их багажа или часть перевозки пассажиров либо пассажиров и их багажа, и он может быть вычтен из любого уплачиваемого позже возмещения, предусмотренного настоящей главой. Сумма указанного аванса не подлежит возврату, кроме случая, когда перевозчик, фактически осуществляющий перевозку пассажиров либо пассажиров и их багажа или часть перевозки пассажиров либо пассажиров и их багажа, докажет, что причинение смерти или повреждение здоровья пассажира были вызваны:

а) по вине или небрежности пассажира;

б) войной, боевыми действиями, гражданской войной, восстанием или особыми, неотвратимыми и непреодолимыми стихийными явлениями;

в) действием или бездействием третьей стороны, в намерения которой входило вызвать инцидент.

3. Перевозчик иди (и) лицо, осуществляющее перевозку, должны обеспечить предоставление пассажирам полной информации о правах пассажира, предусмотренных настоящей главой.

4. Если перевозка начинается в Грузии, информация, предусмотренная частью 3 настоящей статьи, должна предоставляться пассажирам до посадки на судно, а если договор о перевозке пассажиров или о перевозке пассажиров и их багажа заключается в Грузии, информация, предусмотренная частью 3 настоящей статьи, должна предоставляться пассажирам при заключении указанного договора (при приобретении билета, в том числе и в случае, когда билет приобретается пассажиром при помощи Интернета или телефона).

 

Глава X .

Договор морского круиза

 

Статья 176.

1. По договору морского круиза организатор круиза обязуется� осуществить коллективное морское путешествие по определенной программе (круиз) и обеспечить участников� круиза соответствующим обслуживанием (морская перевозка, питание, бытовое и экскурсионное обслуживание и т. д.).

2. Участник круиза обязуется внести соответствующую плату.

 

Статья 177.

1. Документом, подтверждающим заключение договора морского круиза, является выданная организатором круиза путевка или иной равноценный� ей документ.

2. В договоре морского круиза указываются:

а) название и тип судна;

б) имя, фамилия и адрес организатора круиза;

в) имя, фамилия и адрес пассажира;

г) номер и класс каюты, стоимость круиза, в которую включаются и иные произведенные расходы;

д) порты посадки и высадки;

е) время отправления и прибытия;

ж) порты захода;

з) виды обслуживания в период круиза.

 

Статья 178.

Организатор круиза обязан до начала круиза подготовить судно в соответствии со статьей 168 настоящего Кодекса и содержать его в таком состоянии в течение всего круиза.

 

Статья 179.

1. Последующие правила настоящей главы применяются в тех случаях, когда соглашением сторон не предусмотрено иное.

2. Любое соглашение сторон, ограничивающее права участника круиза, предусмотренные настоящей главой, недействительно.

 

Статья 180.

1. Участник круиза вправе не менее чем за неделю� до начала круиза отказаться от договора морского круиза и в порядке и в сроки, установленные этим договором, получить обратно плату за круиз.�

2. Если организатор круиза� не смог обеспечить участника круиза местом на судне, определенным договором, или с его согласия - таким же местом на другом судне, по комфортабельности не уступающем ранее предусмотренному, участник круиза вправе отказаться от договора и полностью� получить обратно плату за круиз.

 

Статья 181.

1. Ввиду наступления обстоятельств, указанных в пунктах "а" - "д" части первой статьи 142 настоящего Кодекса, организатор круиза вправе отказаться от договора до начала круиза.

2. Если обстоятельство, указанное в пунктах "а" - "д" части первой настоящего Кодекса, наступило после начала круиза и круиз прекращен, договор аннулируется. В этом случае организатор круиза обязан возместить участнику круиза часть платы за круиз и по требованию участника вернуть его в начальный порт путешествия.

 

Статья 182.

В случае продления срока круиза по непредвиденным обстоятельствам организатор круиза обязан за свой счет предоставить участнику круиза все услуги.

 

Статья 183.

Организатор круиза несет ответственность за смерть, повреждение здоровья, недостачу или повреждение вещей участника круиза в соответствии� со статьями 172, 174 и 175 настоящего Кодекса, а также� за невыполнение иных условий, указанных в договоре.

 

 

Глава XI .

Фрахтование судна на определенное

время (тайм-чартер)

 

Статья 184.

По договору фрахтования судна на определенное время (тайм-чартер) судовладелец обязуется на определенный срок и за определенную плату сдать судно нанимателю (фрахтователю) для перевозки грузов, пассажиров или иных целей торгового мореплавания.

 

Статья 185.

1. Тайм-чартер оформляется в письменном виде.

2. Последующие правила настоящей главы применяются в случаях, когда соглашением сторон не предусмотрено иное.

 

Статья 186.

В тайм-чартере должны указываться наименования сторон договора, название судна, его технические и эксплуатационные данные (грузоподъемность, грузовместимость, скорость и т. д.), район плавания, цель найма (фрахтования), размер фрахта, срок действия договора, место приема и сдачи� судна.

 

Статья 187.

1. Фрахтователь судна в пределах предоставленных ему тайм-чартером прав может от своего имени самостоятельно� оформить с третьим лицом договор о фрахтовании судна на определенное время. Заключение такого договора не освобождает фрахтователя от ответственности, вытекающей из договора, заключенного с судовладельцем.

2. Правила настоящей главы Кодекса распространяются и на договор фрахтования, заключенный фрахтователем судна с третьим лицом.

 

Статья 188.

1. Судовладелец обязан передать фрахтователю судно в технически исправном состоянии, с учетом его беспрепятственного использования� для целей, указанных в тайм-чартере.

2. При фрахтовании на основании тайм-чартера судовладелец обязан снарядить и укомплектовать судно экипажем, а также в период� тайм-чартера поддерживать судно в мореходном состоянии, оплачивать расходы по страхованию судна и содержанию экипажа.

 

Статья 189.

1. Фрахтователь обязан использовать судно только� в соответствии с условиями и целями, предусмотренными тайм-чартером.

2. Фрахтователь обязан по истечении срока тайм-чартера возвратить судно в таком же состоянии, в каком получил (за вычетом естественного износа).

3. В случае получения судна с опозданием фрахтователь обязан возместить расходы за задержку судна.

 

Статья 190.

1. Если судно зафрахтовано для перевозки� грузов, фрахтователь вправе от своего имени оформлять договоры перевозки грузов, подписывать чартеры, выдавать коносаменты и� иные документы, связанные с�� перевозкой.

2. Фрахтователь несет ответственность� за невыполнение обязательств, предусмотренных этими документами, в частности коносаментом, и иными связанными с перевозками документами.

3. Фрахтователь несет также ответственность по обязательствам, вытекающим из коносамента или других документов, связанных с перевозками, подписываемых капитаном судна.

 

Статья 191.

При фрахтовании судна на основании тайм-чартера капитан и другие члены экипажа выполняют распоряжения фрахтователя, связанные с коммерческой эксплуатацией� судна, за исключением приказов, касающихся управления судном, внутреннего распорядка и состава экипажа судна.

 

Статья 192.

 

Фрахтователь несет ответственность за убытки, вызванные спасанием, повреждением или гибелью судна, если эти убытки произошли по его вине.

 

Статья 193.

1. Фрахтователь обязан оплатить судовладельцу стоимость в порядке и в сроки, установленные тайм-чартером.

2. Фрахтователь освобождается от уплаты фрахта и расходов, связанных� с судном, в течение того времени, когда судно было непригодно к судоходству вследствие неисправности.

3. Если неисправность судна возникла по вине фрахтователя, он обязан уплатить полный фрахт и возместить причиненные убытки.

4. В случае� уплаты фрахта с опозданием судовладелец правомочен изъять судно у фрахтователя и потребовать возмещения убытков, связанных с просрочкой.

 

Статья 194.

В случае гибели судна фрахт уплачивается по день гибели судна, а если этот день установить невозможно, - по день получения последнего известия о судне.

 

Статья 195.

Вознаграждение, выделяемое� экипажу судна, зафрахтованного по тайм-чартеру, за осуществление спасательных операций на море� до истечения срока тайм-чартера, поровну распределяется между судовладельцем и фрахтователем, за вычетом сумм, необходимых для� возмещения причиненного судну ущерба и доли членов экипажа судна.

 

 

Глава XII .

Договор фрахтования судна без экипажа� (бербоут-чартер)

 

Статья 196.

1. По договору фрахтования судна без экипажа (бербоут-чартер) собственник судна обязуется передать судно нанимателю (фрахтователю) без экипажа для судоходства на определенный срок.

2. По истечении срока бербоут-чартера судно может быть передано� фрахтователю в собственность, если в договоре� предусмотрено право выкупа судна, фрахтователь выполнял свои договорные обязательства и покрыл� последний взнос фрахта.

3. Договор бербоут-чартера может быть заключен только с учетом статьи 42 настоящего Кодекса. (5.06.2012 №6386)

Статья 197.

Бербоут-чартер оформляется в письменном виде.

 

Статья 198.

1. В бербоут-чартере должны указываться:

а) наименования сторон;

б) цель договора;

в) название судна;

г) год постройки судна;

д) класс судна,

е) грузоподъемность и грузовместимость;

ж) мощность двигателей;

з) скорость хода и расход топлива;

и) срок пользования судном, по истечении которого фрахтователю может быть передано право владения судном;

к) размер и сроки внесения платы за бербоут-чартер;

л) время и место передачи� судна фрахтователю;

м) право подбора экипажа судна фрахтователем;

н) на кого возлагаются расходы по регистрации;

о) другие необходимые данные.

2. Если договором не предусмотрено иное, фрахтователь� в пределах полномочий, предусмотренных бербоут-чартером, может от своего� имени заключить договор с третьим лицом на весь срок� бербоут-чартера или в течение определенного периода (суббербоут-чартер). Заключение такого договора не освобождает фрахтователя от ответственности, вытекающей из договора, заключенного с судовладельцем.

 

Статья 199.

1. Судовладелец обязан передать фрахтователю судно,�� годное к плаванию, для выполнения целей, предусмотренных бербоут-чартером.

2. Судовладелец отвечает за все недостатки, имевшиеся у судна в момент передачи (включая� скрытые недостатки).

3. Претензии по поводу неисправностей или других недостатков судна могут быть заявлены фрахтователем в течение года со дня передачи судна.

 

Статья 200.

Правила последующих статей настоящей главы применяются в случаях, когда по согласованию сторон не предусмотрено иное.

 

Статья 201.

1. Фрахтователь обязан поддерживать судно в исправном состоянии и нести расходы по его содержанию и ремонту.

2. С передачей судна на фрахтователя переходит риск случайной гибели или случайного повреждения судна.

3. В случае фрахтования судна без экипажа (бербоут-чартер) вознаграждение за выполнение зафрахтованным судном спасательных работ на море в период действия бербоут-чартера принадлежит фрахтователю.

 

Статья 202.

1. Фрахтователь вправе отказаться от бербоут-чартера и потребовать возмещения ущерба, если:

а) судовладелец не передаст судно фрахтователю в срок, определенный бербоут-чартером;

б) вследствие указанных в части второй статьи 199 настоящего Кодекса недостатков фрахтователь не смог использовать судно в соответствии с бербоут-чартером.

2. Судовладелец вправе отказаться от бербоут-чартера и потребовать� возврата судна, если фрахтователь не внес платы за бербоут-чартер в течение трех месяцев по наступлении каждого срока платежа.

 

Статья 203.

1. В случае возврата судна судовладелец должен получить часть платы за бербоут-чартер, причитающейся� за пользование судном.

2. В этом случае фрахтователю возвращается часть договорной цены, причитающейся за пользование судном.

3. Фрахтователь обязан возвратить судно судовладельцу в том состоянии, в каком он его получил, с учетом естественного износа. В случае ухудшения состояния судна фрахтователь возмещает судовладельцу ущерб.

4. При улучшении фрахтователем состояния судна судовладелец обязан возместить ему понесенные расходы. Если судовладелец откажется от возмещения улучшений, фрахтователь вправе,� если это возможно, отделить улучшенную часть.

 

Глава XIII .

Морская ипотека

 

Статья 204.

1. Любое судно, в том числе и строящееся, или право на него может быть заложено судовладельцем (залогодателем) под ссуду (ипотека) или другое финансовое обеспечение путем получения ипотеки.

2. Залогодержателем может являться любое физическое или юридическое лицо Грузии или иностранного государства, которому в соответствии с законодательством Грузии судно может быть передано в залог.

 

Статья 205.

1. В договоре ипотеки должны указываться:

а) наименования сторон;

б) адреса сторон;

в) существо обеспечения залоговых требований;

г) форма ипотеки;

д) сроки исполнения обязательства;

е) оценка судна и его местонахождение;

ж) регистрация ипотеки, ее передача, внесение изменений или замена;

з) последовательность зарегистрированной ипотеки;

и) любое иное условие, предъявляемое одной из сторон, по которому достигнуто соглашение.

2. Права и обязанности сторон договора ипотеки и порядок оформления договора определяются законодательством страны залогодержателя, если соглашением сторон не предусмотрено иное.

3. Ипотека не означает отчуждения судна залогодержателю, равно как и залогодатель не может быть признан лицом, утрачивающим право собственности на заложенное судно.

 

Статья 206.

1. Договор ипотеки должен быть надлежащим образом удостоверен и в обязательном порядке зарегистрирован в Государственном судовом реестре Грузии. Об этом производится запись в свидетельстве о праве собственности на судно.

2. Порядок учета ипотеки устанавливается Агентством. (22.02.2011 №4222)

�3. Для регистрации ипотеки залогодатель должен предъявить подлинник и нотариально заверенную копию договора ипотеки судна.

4. Агентство обязано выдать залогодателю, а по требованию - также залогодержателю и другим заинтересованным лицам выписку из Государственного судового реестра Грузии. (22.02.2011 №4222)

5. Регистрация ипотеки и выдача выписки из Государственного судового реестра Грузии производятся платно.

 

Статья 207.

1. Если предметом ипотеки является судно, уже переданное по ипотеке и представляющее предмет обеспечения залоговых требований, в силе остаются и права залогодержателя предшествующей ипотеки.

2. Требования последующего залогодержателя удовлетворяются из стоимости судна после удовлетворения требований� предшествующей ипотеки.

3. Преимущественное право залогодержателей на исполнение их требований удовлетворяется в зависимости от даты и часа их регистрации в Государственном судовом реестре Грузии.

4. Залогодатель по ипотеке обязан сообщать залогодержателю каждой последующей ипотеки обо всех существующих ипотеках, а также о характере ипотеки и формировании обеспечения обязательств. Залогодатель по ипотеке в случае игнорирования этого требования обязан возместить любому залогодержателю весь ущерб, связанный с этим вопросом.

 

Статья 208.

Залогодержателю по ипотеке предоставляется право требовать возмещения причиненного ущерба, если в срок, предусмотренный условиями ипотеки, обязательства не были выполнены. Исключение составляет случай, когда по закону о залоге или договору такое право возникает позднее или могло быть осуществлено раньше.

 

Статья 209.

Залогодержатель по ипотеке вправе за счет заложенного судна полностью удовлетворить� свои требования, в частности возместить ущерб, причиненный просрочкой обязательств, и проценты, а в случаях, предусмотренных договором ипотеки, - неустойку. Возмещению подлежат также необходимые расходы залогодержателя по обеспечению ипотечных требований.

 

Статья 210.

1. Заложенное судно штрафуется в соответствии с договором ипотеки.

2. Реализация заложенного судна, на которое наложен штраф, производится в соответствии с действующим законодательством Грузии, если договором ипотеки не предусмотрено иное.

 

Статья 211.

 

1. Ипотека аннулируется:

а) покрытием долга;

б) покрытием долга иным путем (принудительная продажа судна и др.) при прекращении денежного обязательства;

в) гибелью судна, за вычетом страхового возмещения;

г) наличием специального договора.

2. По требованию залогодателя залогодержатель обязан выдать ему надлежащим образом удостоверенный документ, подтверждающий полное или частичное исполнение обязательства.

3. По получении от залогодателя надлежащим образом удостоверенного документа, подтверждающего полное или частичное исполнение обязательства, орган регистрации ипотеки обязан незамедлительно внести соответствующую отметку в Государственный судовой реестр Грузии.

 

Статья 212.

Если после регистрации ипотеки в Государственном судовом реестре Грузии залогодатель судна обанкротился, обязательства по зарегистрированному залогу считаются невыполненными.

 

Статья 213.

1. В случае, если в соответствии с правилами, установленными законом, залогодержатель уступает обеспеченные ипотекой требования третьему лицу или исходя из обстоятельств обеспечения ипотеки залогодатель переводит свой долг на другое лицо,� ипотека� сохраняет силу.

2. По получении надлежащим образом удостоверенного документа об удовлетворении залогодержателем залоговых требований или переводе залогодателем права� передачи долга другому лицу в Государственном судовом реестре Грузии должна быть сделана соответствующая отметка о лице, на которое переходят все права залогодержателя или все обязанности� залогодателя.

 

Статья 214.

1. Если права залогодержателя перешли к другому лицу каким-либо законным путем, например, в случае его смерти или банкротства, это потверждает надлежащим образом удостоверенной декларацией лицо, которому переданы эти права. В декларации� должны быть обоснованы законность передачи имущества и правомочия лица, в собственность которого переходит ипотека.

2. На основании этого документа в Государственный судовой реестр Грузии вносится имя лица, которому передаются права залогодержателя всего судна либо его части.

 

Глава� XIV .

Договор буксировки

 

Статья 215.

Согласно договору морской буксировки владелец судна обязуется за вознаграждение:

а) отбуксировать судно или иной плавучий объект из одного порта в другой;

б) буксировать судно или иной плавучий объект в течение определенного времени на определенное расстояние;

в) производить� в случае необходимости маневрирование или дежурство.

 

Статья 216.

1. Договор морской буксировки оформляется� в письменном виде.

2. В договоре должны указываться:

а) порты отправления и назначения;

б) время буксировки;

в) права и обязанности сторон;

г) ответственность за нарушение договора;

д) особенности буксируемых объектов, могущих влиять на безопасность буксировки;

е) иные обстоятельства, которые стороны считают необходимыми отметить.

 

Статья 217.

1. В целях выполнения предусмотренных договором буксировки работ стороны обязаны своевременно привести судно или другой плавучий объект в надлежащее состояние.

2. Владелец судна и (или) буксира не несет ответственности за недостатки своего судна и (или) буксира, если� докажет, что они не могли быть обнаружены даже в случае проявления ими должного внимания� (скрытые недостатки).

 

Статья 218.

При повреждении во время буксировки буксируемого судна или иного плавучего объекта либо находящихся на нем имущества и груза, когда капитан буксирующего судна управляет буксируемым судном или иным плавучим� объектом,� ответственность возлагается на владельца буксирующего судна при отсутствии иного соглашения между сторонами, если при этом владелец не сможет доказать свою невиновность.

 

Статья 219.

При повреждении во время буксировки буксирующего судна или находящихся на� нем имущества и груза, когда� операции по буксировке осуществляются капитаном буксируемого судна или иного плавучего объекта, ответственность возлагается на владельца буксируемого судна или иного плавучего объекта при отсутствии иного соглашения� между сторонами, если при этом владелец не сможет доказать свою невиновность.

 

Статья 220.

Владелец буксировщика не несет ответственности за повреждение буксируемого судна� или иного плавучего объекта или находящихся на нем имущества и груза, если буксировка ведется в ледовых условиях и не будет доказано, что ущерб причинен по вине буксирующего судна.

 

Статья 221.

По договору морской буксировки ответственность на владельца� буксировщика возлагается с момента принятия судна или иного плавучего объекта на буксир в начальном пункте буксировки и снимается в момент постановки буксируемого судна или иного плавучего объекта на швартовые� или на якорь в конечном пункте� буксировки.

 

Статья 222.

Морской буксировкой, как правило, руководит капитан буксирующего судна, который не вправе вмешиваться во внутренний распорядок буксируемого судна или иного плавучего объекта.

 

Статья 223.

В случае, если судовладелец возложил руководство буксировкой на лицо, не являющееся капитаном буксира,� правоотношения этого лица с капитанами буксирующего судна и буксируемого� судна или иного плавучего объекта определяются договором морской буксировки.

 

Статья 224.

В случае неготовности судна или иного плавучего объекта к буксировке в определенные� договором сроки после прибытия буксира в пункт отправления владелец буксира вправе расторгнуть договор и взыскать с владельца буксируемого объекта расходы, понесенные в связи с переходом буксира из пункта отправления в пункт назначения, а также по его возвращению в пункт базирования (или иной пункт, расположенный не далее чем порт базирования), а также возможные доходы (упущенную выгоду).

 

Статья 225.

В случае прибытия буксира в порт отправления в немореходном состоянии или неподготовленным к буксировке владелец буксируемого судна или иного плавучего объекта правомочен расторгнуть договор с возложением на буксировладельца понесенных им расходов и возможных доходов.

 

Статья 226. (11.12.2015 N4622)

Буксировка между портами Грузии, а также до иностранных портов или обратно, выполняемая судами, плавающими под Государственным флагом Грузии, регулируется� настоящим Кодексом.

 

Статья 227.

В случае, если буксируемое судно или иной плавучий объект по не зависящим от буксирующего судна причинам оказалось в состоянии морского инцидента, капитан буксировщика обязан предоставить буксируемому� судну или иному плавучему объекту спасательные средства и оказывать ему необходимую помощь до тех пор, пока пострадавшему более не понадобится помощь. В этом случае буксирующему судну возмещаются только фактические расходы без выплаты спасательного вознаграждения.

 

Статья 228.

1. По договору портовой буксировки буксировладелец за вознаграждение осуществляет ввод в портовые воды или вывод из портовых вод судов или иных плавучих� объектов, маневрирование буксируемого судна, выполнение швартовых и других операций в портовых водах.

2. Доказательством заключения договора портовой буксировки является заявка капитана.

 

Статья 229.

1. Портовой буксировкой управляет капитан буксируемого судна или иного плавучего объекта, если договором не предусмотрено иное.

2. Возложить обязанности по руководству буксировкой на капитана буксирующего судна можно только путем оформления договора в письменном виде.

 

Статья 230. (27.06.2008 №69)

1. В целях обеспечения безопасности плавания обязательное использование буксиров� для входа, выхода и передвижения, маневрирования, выполнения швартовых и иных операций в акватории морского порта� определяется Правилами порта.

2. Судно общей вместимостью 500 или менее тонн освобождается от использования буксиров, если капитан судна не требует его использования.

 

Глава� XV .

Договор морского страхования

 

Статья 231.

По договору морского страхования страховщик обязуется за соответствующую плату (страховую премию) при указанных в договоре опасности или случае (страховой случай) возместить ущерб страхователю или другому лицу, в пользу которого оформлен договор.

 

Статья 232.

Договор морского страхования оформляется в письменном виде.

 

Статья 233.

1. Последующие правила настоящей главы применяются в тех случаях, когда соглашением сторон не предусмотрено иное.

2. Соглашение, противоречащее случаям, прямо указанным в настоящей главе, является недействительным.

 

Статья 234 .

1. Объектом морского страхования может быть всякий связанный с мореплаванием имущественный интерес, например, судно (в том числе � строящееся), груз, фрахт, плата за проезд, арендная плата, прибыль, а также иные требования, обеспечиваемые судном, грузом или фрахтом, заработная плата, иные� виды вознаграждения капитана и других членов экипажа, имущественная или гражданская ответственность судовладельца и грузоперевозчика, а также риск, принятый на себя страховщиком (перестрахование).

2. Объект страхования должен быть указан в договоре морского страхования.

 

Статья 235 .

 

1. При заключении договора страхователь обязан предоставить страховщику всю известную ему информацию об обстоятельствах, необходимую для установления степени риска, которая должна была быть ему известна, а также иные сведения по требованию страховщика.

2. Страхователь освобождается от обязанности предоставлять страховщику общеизвестную информацию или ту информацию, которая известна� или должна была быть известна страховщику.

3. При непредоставлении страхователем соответствующих сведений или при предоставлении неверной информации страховщик вправе отказаться от договора.

 

Статья 236.

Страховщик обязан по требованию страхователя выдать ему документ за своей подписью, в котором будут отражены условия морского страхования (полис, страховой сертификат и т.д.)

 

Статья 237.

Страхователь� обязан в установленный� срок выплатить страховщику� страховую премию. До уплаты страховой премии договор морского страхования не вступает в силу, если договором не� предусмотрено иное.

 

Статья 238.

Договор морского страхования может быть оформлен страхователем в свою пользу или в пользу третьего лица, которое может быть указано или не указано в договоре.

 

Статья 239 .

В случае оформления договора морского страхования в пользу другого лица страхователь обязан исполнять все договорные обязательства. Эти обязательства несет также лицо, в пользу которого и заключен договор, если он заключен по его указанию или даже без указания в случае, если это лицо позднее выразило согласие на страхование.

 

Статья 240.

При заключении договора страхования в пользу другого лица страхователь пользуется всеми правами, предоставляемыми договором страхования, и без получения от этого лица соответствующей доверенности.

 

Статья 241.

При выплате страхового возмещения страховщик имеет право потребовать предъявления полиса или другого страхового документа, выданного им при страховании.

 

Статья 242.

1. В случае отчуждения застрахованного груза договор страхования сохраняет силу. Все права и обязанности страхователя переходят к приобретателю груза.

2. Если до отчуждения груза страховая премия не была уплачена, обязанность уплатить ее возлагается как на страхователя, так и лицо, приобретшее груз. При этом, если в полисе или в другом страховом документе отсутствует указание на неуплату премии, требование к владельцу выплатить премию недействительно.

 

Статья 243.

1. При отчуждении застрахованного судна� договор морского страхования прекращается с момента отчуждения. Исключение составляет отчуждение судна во время рейса. В этом случае договор остается в силе до окончания рейса, и на приобретателя судна переходят все права и обязанности страхователя.

2. Настоящая статья применяется и в случае страхования ответственности судовладельца.

 

Статья 244.

1. При заключении договора морского страхования страхователь обязан объявить сумму, на которую он страхует соответствующий интерес (страховая сумма).

2. Если страховая сумма ниже действительной стоимости застрахованного интереса (страховой стоимости), страховщик отвечает за ущерб пропорционально отношению страховой� суммы к страховой стоимости.

3. Если страховая сумма, указанная в договоре морского страхования, превышает страховую стоимость, договор считается утратившим силу в той части страховой суммы, которая превышает страховую стоимость.

 

Статья 245.

Если интерес застрахован у нескольких страховщиков на общую сумму, в итоге превышающую его страховую стоимость, каждый из страховщиков отвечает только в пределах страховой стоимости, причем пропорционально страховой сумме, определенной договором морского страхования.

 

Статья 246.

1. Договор морского страхования сохраняет силу и тогда, если в момент оформления договора опасности возникновения ущерба, подлежащего обязательному возмещению, уже не существует или этот ущерб уже возник.

2. Если при оформлении договора морского страхования страховщик знал или должен был знать, что возможность возникновения страхового случая исключена, либо если страхователь знал или должен был знать об уже имевшем место ущербе, для стороны, которой об этом не было известно, исполнение требований договора страхования не является обязательным.

3. Страховая премия причитается страховщику и в том случае, если исполнение договора морского страхования не является для него обязательным.

 

Статья 247.

По особому соглашению (генеральному полису) могут быть застрахованы все грузы, которые страхователь получает или отправляет в течение определенного времени.

 

Статья 248.

1. Страхователь обязан по получении сведений о каждой отправке груза, оформленной генеральным полисом, незамедлительно предоставить страховщику всю необходимую информацию, в частности:

а) название судна, перевозящего груз;

б) маршрут грузоперевозки;

в) страховую сумму.

2. Страхователь не освобождается от указанной в части первой настоящей статьи обязанности даже по получении им сведений о доставке груза по месту назначения без повреждений.

3. В случае непредоставления или предоставления страховщику страхователем необходимой информации с опозданием страховщик вправе отказаться от возмещения ущерба, связанного с соответствующим грузом. При этом за страховщиком сохраняется право на страховую премию, которую он бы получил, если страхователь не докажет, что непредоставление или� несвоевременное предоставление информации не являлось его умышленным деянием.

4. Если страхователь умышленно задержал предоставление необходимой информации, не предоставил ее вовсе либо намеренно предоставил ложные сведения о грузе или страховой сумме, страховщик вправе отказаться от страхования по генеральному полису. При этом за страховщиком сохраняется право на страховую премию, которую он бы получил в случае добросовестного и в полном объеме выполнения страхователем условий договора страхования.

 

Статья 249.

1. Страховщик по требованию страхователя обязан выдать по отдельным отправкам груза, подпадающим под действие генерального полиса, полис или страховой сертификат.

2. В случае несоответствия содержания полиса или страхового сертификата генеральному полису преимущество отдается полису и страховому сертификату.

 

Статья 250.

Страховщик не отвечает за ущерб, вызванный грубой неосторожностью или умышленным деянием страхователя, грузоотправителя, грузополучателя или их представителей.

 

Статья 251.

1. При страховании судна страховщик не несет ответственности за ущерб, вызванный отправлением судна в рейс в немореходном состоянии, кроме случаев, указанных в статье 250 настоящего Кодекса, если это состояние не было результатом скрытых недостатков.

2. Страховщик также не отвечает за ущерб, вызванный ветхостью, естественным износом судна и его оснастки, а равно за ущерб, вызванный взрывчатыми и самовоспламеняющимися веществами, погруженными с разрешения страхователя или его представителя, но без согласования со страховщиком.

 

Статья 252.

При страховании груза или ожидаемой прибыли страховщик, кроме случаев, указанных в статье 250 настоящего Кодекса, не отвечает за ущерб, вызванный естественными свойствами самого груза (внутренней порчей, убылью, ржавлением, плесневением или замораживанием,� самовозгоранием и т. д.), и ущерб, вызванный ненадлежащей упаковкой.

 

Статья 253.

При страховании фрахта� применяются статьи 250, 251 и 252 настоящего Кодекса.

 

Статья 254.

Страховщик не отвечает за ущерб, вызванный радиацией или радиоактивным заражением при ядерном взрыве,� если иное не предусмотрено соглашением .

 

Статья 255.

Страховщик не отвечает за ущерб, возникший вследствие военных действий или военных мероприятий, в случае захвата судна, нападения пиратов, народных волнений, забастовок, а также конфискации, реквизиции, ареста или уничтожения судна и груза по требованию военных или гражданских властей.

 

Статья 256.

1. Страхователь обязан немедленно сообщать страховщику� обо всех существенных изменениях, связанных с объектом страхования (перегрузка, изменение способа перевозки груза, порта выгрузки, обусловленного или обычного маршрута, оставление на зимовку и т. д.).

2. В случае увеличения опасности для объекта, подлежащего страхованию, если это не связано со спасанием людей, судов, грузов, страховщику предоставляется право пересмотреть условия договора и потребовать выплаты дополнительной премии. Если страхователь не согласиться с этим, договор морского страхования расторгается с момента возникновения указанного изменения.

 

� Статья 257.

1. Страхователь обязан с наступлением страхового случая принять все зависящие от него меры к предотвращению и уменьшению повлекших ущерб причин, немедленно известить страховщика о наступлении страхового случая и при наличии указаний страховщика исполнять их.

2. Страховщик освобождается от ответственности возмещения ущерба в случае, если страхователь по грубой неосторожности или в результате умышленного деяния не принял мер� к предотвращению или уменьшению ущерба.

 

�Статья 258.

Страховщик обязан по требованию страхователя предоставить в пределах страховой суммы обеспечение уплаты взносов по общей аварии.

 

Статья 259.

При составлении диспаши по общей аварии страхователь обязан защищать интересы страховщика.

 

Статья 260.

1. При возникновении страхового случая страховщик вправе путем уплаты полной страховой суммы освободить себя от обязательств, взятых� по договору морского страхования. Он обязан о своем намерении воспользоваться этим правом уведомить страхователя в течение семи дней после получения последнего извещения о страховом случае, а также� возместить расходы, произведенные страхователем в целях уменьшения и предотвращения� ущерба до получения указанного уведомления.

2. При уплате страховой суммы в случае, предусмотренном настоящей статьей, страховщик не приобретает прав на застрахованное имущество.

 

Статья 261.

1. Страховщик обязан возместить страхователю расходы, произведенные в целях уменьшения или предотвращения ущерба, за который отвечает страховщик, а также расходы, произведенные для выполнения указаний страховщика, выяснения и установления величины ущерба, подлежащего возмещению страховщиком, а также� составления диспаши по общей аварии.

2. Расходы, указанные в настоящей статье, возмещаются пропорционально соотношению страховой суммы� со страховой стоимостью.

 

Статья 262.

1. Страховщик несет ответственность за ущерб только в пределах страховой суммы. При этом страховщик возмещает расходы, указанные в статье 261 настоящего Кодекса, и уплачивает налог по общей аварии независимо от того, превышают ли страховую сумму� вышеуказанная сумма и сумма ущерба в совокупности.

2. Страховщик несет ответственность также и за ущерб, вызванный несколькими следующими друг за другом страховыми случаями, и тогда, когда его общая сумма превышает страховую сумму.

 

Статья 263.

При возмещении страховой суммы полностью, за исключением случая, предусмотренного статьей 260 настоящего Кодекса, к страховщику с его согласия переходят при:

а) страховании на полную стоимость - все права на застрахованное имущество;

б) страховании на неполную стоимость - право на долю застрахованного имущества пропорционально отношению страховой суммы к страховой стоимости.

 

Статья 264.

1. В случае пропажи судна без вести страховщик несет ответственность в размере полной страховой суммы.

2. Судно считается пропавшим без вести, если о нем не поступило никаких сведений в течение трех месяцев, а если получение сведений было задержано военными действиями, этот срок увеличивается до шести месяцев.

3. В случае страхования судна на определенный срок по договору морского страхования страховщик отвечает за пропажу судна без вести, если последнее известие о судне получено до истечения срока договора и если страховщик не докажет, что судно погибло по истечении этого срока.

 

Статья 265.

1. Страхователь может заявить страховщику об отказе от своего права на застрахованное имущество (абандон) и потребовать от него полную страховую сумму в случаях:

а) пропажи судна без вести;

б) экономической нецелесообразности восстановления или ремонта застрахованного судна (полная конструкционная гибель);

в) экономической нецелесообразности устранения причин повреждения застрахованного груза или его доставки в место назначения;

г) захвата судна или груза, застрахованных от указанной опасности, если насилие продолжается в течение двух месяцев.

2. �Абандон в отношении судна, находящегося в государственной собственности, может осуществляться только в соответствии со статьей 42 настоящего Кодекса. (5.06.2012 №6386)

3. Соглашение сторон, противоречащее настоящей статье, недействительно.

 

Статья 266.

1. Страхователь должен заявить об абандоне в течение шести месяцев с момента окончания сроков (наступления обстоятельств), указанных в статьях 264 и 265 настоящего Кодекса.

2. По истечении шести месяцев страхователь� лишается права на абандон, но может требовать� возмещения ущерба на общих основаниях.

3. Заявление страхователя об абандоне не может быть сделано условно, и дальнейший отказ от него не допускается.

4. Соглашение сторон, противоречащее настоящей статье, недействительно.

 

Статья 267.

Если после� получения от страховщика возмещения выяснится, что судно не погибло� либо захваченные судно и груз освобождены, страховщик может потребовать� у страхователя возвратить страховое возмещение, оставив за собой имущество, за вычетом возмещения ущерба, если он страхователем понесен.

 

Статья 268.

1. Страховщику, уплатившему страховое возмещение, в пределах уплаченной суммы предоставляется право требований, которые страхователь (или другое лицо, получившее страховое возмещение) может предъявить лицу, ответственному за ущерб. Это право осуществляется страховщиком в соответствии с правилами, установленными для лица, получившего возмещение.

2. Если страхователь отказался от использования своих прав в отношении лица, ответственного за причиненный ущерб, или осуществление этого права стало невозможным по его же вине, страховщик освобождается от уплаты страхового возмещения полностью или в соответствующей части.

 

Статья 269.

В случаях, предусмотренных статьями 263, 265 и 268 настоящего Кодекса, страхователь обязан передать страховщику все документы и вещественные доказательства, предоставить сведения, необходимые для осуществления перешедших к нему прав.

 

Статья 270.

Если убытки страхователю возмещены третьим лицом, страховщик уплачивает только разницу� между суммой, подлежащей оплате по договору страхования, и суммой, полученной от третьего лица.

 

Глава XVI .

Общая авария

 

Статья 271.

1. Под общей аварией подразумевается ущерб, вызванный произведенными намеренно и сознательно чрезвычайными расходами или пожертвованиями в целях спасания судна, фрахта и перевозимого груза, находящихся в состоянии общей опасности.

2. Общая авария распределяется между судном, фрахтом и грузом в соответствии с их стоимостью, временем и местом окончания этого рейса.

3. Под фрахтом в настоящей главе подразумевается также плата за перевозку пассажиров и их багажа.

 

Статья 272.

Статьи 273-283 настоящего Кодекса применяются только в случаях, когда соглашением сторон не предусмотрено иное.

 

Статья 273.

К общей аварии при наличии признаков, перечисленных в статье 271 настоящего Кодекса, относятся:

а) ущерб, причиненный выбрасыванием за борт груза или судового оборудования, а также ущерб от повреждения� судна или груза при проведении общих спасательных мероприятий,� вызванный проникновением воды в трюмы через открытые для выбрасывания груза люки или сделанные� для этого отверстия;

б) ущерб, причиненный� судну и (или) грузу при тушении пожара на судне, включая преднамеренно� произведенное с этой целью затопление или выброс горящего судна на берег;

в) ущерб, вызванный преднамеренной посадкой судна на мель и его снятием с мели, независимо от того, существовала ли вероятность самопроизвольной посадки судна на мель;

г) ущерб, вызванный повреждением двигателей, других машин и котлов судна при попытке снять судно с мели;

д) чрезвычайные расходы по перегрузке груза, топлива или иных запасов в лихтеры, по их обратной погрузке на судно и по найму лихтеров, произведенные при посадке судна на мель;

е) ущерб от гибели или повреждения груза, топлива или запасов, вызванный их перемещением на судне, выгрузкой из судна, повторной погрузкой или укладкой, а также в результате хранения, если расходы по выполнению этих операций признаются общей аварией;

ж) расходы, произведенные в целях оказания помощи как по договору, так и без него, в том объеме, в каком спасательные операции осуществлялись в целях защиты судна, фрахта и груза от опасности;

з) потеря фрахта, вызванная утратой груза, в тех случаях, когда утрата груза возмещается в порядке распределения общей аварии, - из фрахта вычитаются расходы, которые были бы понесены перевозчиком� груза в целях получения фрахта, но вследствие пожертвования такие расходы не имели места.

 

Статья 274.

К общей аварии также относятся или приравниваются:

а) расходы, вызванные вынужденным заходом судна в место убежища или возвращением в место погрузки вследствие несчастного случая или какого-либо другого чрезвычайного обстоятельства, когда необходимость такого захода или возвращения обусловлена общей безопасностью;

б) расходы, вызванные выходом судна с первоначальным грузом или его частью из места убежища либо из порта отправления, куда оно вынуждено� было возвратиться;

в) расходы, связанные с перемещением груза, топлива или запасов в портах захода и отправления или месте убежища, понесенные в целях общей безопасности или ремонта возвратившегося судна, вызванного несчастным случаем или другими чрезвычайными обстоятельствами, если этот ремонт был необходим для безопасного продолжения рейса;

г) расходы по хранению, вызванные, включая обоснованное страхование, повторной погрузкой и укладкой топлива, груза или предметов снабжения, выгруженных или перемещенных в условиях обстоятельств, указанных в пункте "в" настоящей статьи,� если судно признано непригодным к плаванию или если оно не продолжило начатого рейса. Расходы по хранению признаются общей аварией до даты признания судна непригодным к плаванию, отказа от рейса либо завершения выгрузки судна, - если судно было признано непригодным к плаванию или до этой даты судно отказалось от продолжения рейса;

д) расходы по зарплате, содержанию судового экипажа, на топливо и предметы� снабжения, понесенные в связи с продолжением рейса в результате захода судна в место убежища или его возвращения в порт при обстоятельствах, указанных в пунктах "а" и "в" настоящей статьи,� если судно признано непригодным к плаванию или если оно не продолжило начатого рейса;� указанные расходы признаются� общей аварией до даты признания судна непригодным к плаванию, отказа судна от рейса или завершения выгрузки груза,� если судно было признано непригодным к плаванию или отказалось от продолжения рейса до этой даты;

е) расходы, произведенные исходя из интересов общей безопасности, в результате несчастного случая или каких-либо иных особых обстоятельств, ремонта судна, поврежденного вследствие таких обстоятельств, если такой ремонт необходим для безопасного продолжения рейса; затраты, связанные с задержкой судна в каком-либо месте, расходы по зарплате и содержанию экипажа, портовые расходы, расходы на топливо и предметы снабжения, возникшие в результате задержки, возмещаются в порядке распределения общей аварии, за исключением расходов, возникших из-за ремонта, не� общей аварии;

ж) временный ремонт судна, произведенный в целях общей безопасности в месте отправления, захода или убежища, а также временный ремонт повреждений, принимаемых на общую аварию. При этом стоимость временного ремонта случайных повреждений, необходимого только для завершения указанного� рейса, возмещается лишь в пределах предотвращенных расходов, которые должны были быть отнесены к общей аварии, если бы указанный ремонт не был произведен;

з) все чрезвычайные расходы, произведенные вместо других расходов, и� которые могли быть отнесены к общей аварии. При этом они возмещаются только в пределах предотвращенных расходов безотносительно к экономии, полученной кем-либо из участников общей аварии в результате таких расходов.

 

Статья 275.

Ущерб, не подпадающий под действие� статей 271, 273 и 274 настоящего Кодекса, признается частной аварией. Такой ущерб не распределяется между судном, грузом и фрахтом. Он возмещается потерпевшим или тем, кто� несет ответственность за причинение ущерба.

 

Статья 276.

Не признаются общей аварией, несмотря на наличие признаков, перечисленных в статье 271 настоящего Кодекса:

а) стоимость выброшенного за борт горящего самовоспламеняющегося груза и груза, перевозимого на судне не в соответствии с правилами и обычаями торгового мореплавания;

б) любой ущерб, причиненный дымом или перегревом при тушении пожара на борту судна;

в) ущерб, причиненный обрубанием частей или обломков судна, унесенных или потерянных в результате несчастного случая до производства пожертвований в целях спасания от общей опасности;

г) расходы по перемещению или выгрузке груза, топлива либо предметов снабжения в портах отправления и захода либо в месте убежища, когда повреждение судна обнаружено в порту отправления или в порту захода и в течение рейса не произошло никакого несчастного случая или другого чрезвычайного происшествия, связанного с этим повреждением, а также когда расходы были произведены в целях переукладки груза из-за его смещения или выпадения� в процессе рейса, если такая переукладка не является необходимой для общей безопасности;

д) расходы по заработной плате или содержанию судового экипажа, на топливо и предметы снабжения, произведенные в период ремонта и в случае, если ремонт необходим для безопасного продолжения рейса и если повреждение обнаружено в порту отправления или захода только при условии, что в течение рейса не произошло ни одного несчастного случая или другого чрезвычайного происшествия, связанного с этим повреждением;

е) любой ущерб или потери, понесенные судном или грузом вследствие увеличения продолжительности рейса (ущерб от простоя, изменения цен и т. д.).

 

Статья 277.

Общая авария распределяется в порядке, указанном в статье 271 настоящего Кодекса, и в том случае, когда опасность, вызвавшая чрезвычайные расходы или пожертвования, возникла вследствие преступления лица, имеющего имущественный интерес к судну, фрахту или грузу. При этом� такое распределение не лишает остальных участников общей аварии права на взыскание с ответственного лица причиненного ущерба равно как и это лицо при этом не лишается возможных средств защиты.

 

Статья 278.

1. Ущерб, вызванный повреждением или гибелью груза, принятого на судно без разрешения судовладельца или его агента либо преднамеренно сданного к перевозке под неправильным наименованием, не распределяется в соответствии со статьей 271 настоящего Кодекса. Если груз был спасен, его владелец� обязан участвовать на общем основании во взносах по общей аварии.

2. Если стоимость груза при сдаче к перевозке была объявлена ниже его действительной стоимости, владелец груза участвует во взносах по общей аварии в соответствии с действительной стоимостью груза, а возмещение ущерба получает в соответствии с объявленной им стоимостью.

 

Статья 279.

1. Размер ущерба, причиненного повреждением судна, его машин и оснастки, подлежащего возмещению в порядке общей аварии, определяется:

а) при ремонте судна или замене его частей - действительной стоимостью ремонта или замены;

б) в остальных случаях - уменьшением стоимости, вызванной таким повреждением, но не превышающим оценочной стоимости ремонта.

2. В случае, если старые материалы или части заменяются новыми на судне возрастом более пятнадцати лет, из стоимости ремонта, признаваемого общей аварией, делаются скидки "за новое вместо старого" в размере одной трети.

3. В случае действительной или полной конструкционной гибели судна� подлежащая возмещению по общей аварии сумма составляет разность между оценочной стоимостью неповрежденного судна за вычетом необходимой для восстановления повреждения стоимости, не относимой на общую аварию, и стоимостью поврежденного судна, которая может быть определена� чистой выручкой от продажи, если судно продано.

 

Статья 280.

1. Ущерб, причиненный повреждением или утратой груза,� возмещаемый� в порядке общей аварии, устанавливается по цене, определенной на момент выгрузки по счету, предъявленному грузополучателю, а в случае отсутствия счета - в соответствии с ценой груза в месте производства. В стоимость на момент выгрузки включается стоимость страхования и фрахта, за исключением случаев, когда фрахт находится на риске иных интересов, кроме груза.

2. В случае продажи поврежденного груза возмщаемый ущерб определяется разностью между стоимостью груза до повреждения и чистой выручкой от его продажи.

 

Статья 281.

На сумму расходов, возмещаемых по общей аварии, кроме заработной платы и расходов по содержанию экипажа, а также стоимости топлива и предметов снабжения, не замененных во время рейса, начисляются два процента в пользу стороны, осуществившей эти расходы.

 

Статья 282.

На сумму расходов и другие суммы, возмещаемые в порядке общей аварии, начисляются семь процентов годовых с момента, когда были произведены расходы, до окончания составления диспаши. Если какая-либо сумма была уплачена до окончания составления диспаши в порядке возмещения расходов и ущерба по общей аварии, проценты на уплаченные суммы начисляются по день ее уплаты.

 

Статья 283.

1. Контрибуционные взносы по общей аварии осуществляются из чистой стоимости имущества на момент� окончания рейса, за исключением взносов по грузу, определяемых со стоимости груза на момент выгрузки согласно счету, предъявленному грузополучателем, а при отсутствии счета - по цене груза в месте производства. В стоимость груза на момент� выгрузки включаются стоимость страхования и фрахт, кроме случая, когда фрахт находится на риске иных интересов, чем груз. В таких условиях из стоимости груза вычитается стоимость утраты или повреждения к моменту выгрузки.

2. Стоимость судна определяется без учета положительного или отрицательного эффекта димайз - или тайм-чартера.

3. К стоимости судна прибавляется сумма, предусматривающая возмещение пожертвованного в результате общей аварии имущества, если она ранее не была предусмотрена. При этом из суммы фрахта или стоимости перевозки, находящейся на риске судовладельца, вычитываются заработная плата и расходы по содержанию экипажа, которые не пришлось бы уплатить, если бы судно и груз полностью погибли в условиях, вызвавших общую аварию, и которые не были отнесены к общей аварии.

4. Из стоимости имущества исключаются все дополнительные� расходы, которые� были произведены в отношении этого имущества после общей аварии, за исключением расходов, относящихся к общей аварии.

5. Имущество и багаж пассажиров, на которые не был выдан коносамент, не включаются во взносы по общей аварии.

 

Статья 284.

Наличие общей аварии устанавливает и ее распределение на основании заявления заинтересованных лиц рассчитывает диспашер,� назначаемый судовладельцем из лиц, служащих в зарегистрированных в Грузии морских сурвеирных компаниях. Диспашер должен обладать соответствующими знаниями и опытом в сфере частного морского права и торгового мореплавания.

 

Статья 285.

1. На стороне, требующей распределения общей аварии, лежит бремя доказывания, что� заявленные ущерб или расходы действительно были признаны общей аварией.

2. Все материалы, на основании которых составляется диспаша, должны быть доступны для обозрения. Диспашер обязан по требованию заинтересованных лиц за их счет выдавать им удостоверенные копии этих материалов.

 

Статья 286.

За составление диспаши взимается плата, которая включается в диспашу и распределяется между всеми заинтересованными лицами пропорционально их участию в общей аварии.�

 

Статья 287.

Заинтересованные лица могут в течение шести месяцев обжаловать диспашу в суде, с уведомлением об этом диспашера и направлением ему копии искового заявления.

 

Статья 288.

Если диспаша не обжалована в сроки, предусмотренные статьей 287 настоящего Кодекса, либо обжалована, но оставлена судом в силе, взыскание по ней� может быть произведено путем совершения нотариальной исполнительной надписи, для чего в нотариальную контору предъявляются диспаша и справка диспашера о том, что диспаша судом не отменена и не изменена.

 

Статья 289.

В случае пробела в законе при установлении рода аварии, исчислении размеров общей аварии и составлении диспаши, диспашер руководствуется международными обычаями торгового мореплавания.

 

 

Глава Х VII .

Возмещение ущерба от столкновения�� судов

 

Статья 290.

1. Правила настоящей главы применяются при столкновении судов в море и иных водах.

2.� Согласно настоящей главе к столкновению судов приравнивается случай, когда ущерб причинен одним судном другому или находящимся на судне людям, грузу или иному имуществу� выполнением� или невыполнением судном маневра либо несоблюдением� правил судоходства и в случае, если физическое соприкосновение судов не имело места.

 

Статья 291.

Ни одно из участвовавших в столкновении судов не считается виновным до тех пор, пока его вина не будет доказана.

 

Статья 292.

Если столкновение вызвано неправильными действиями или упущениями одного из судов, ущерб возмещается той стороной, по вине которой� произошло столкновение.

 

Статья� 293.

Если столкновение вызвано виной всех столкнувшихся судов,� ответственность сторон определяется в соответствии с виной каждого из них. В случае невозможности установить степень вины каждой из сторон ответственность распределяется между ними поровну.

 

Статья 294.

1. Если столкновение произошло вследствие непреодолимой силы (форс-мажор), а также если невозможно установить причины столкновения, ущерб возмещается тем, кому причинен ущерб.

2. Это правило применяется и в случае, если суда или хотя бы одно из них в момент столкновения стояли на якоре либо были закреплены иным способом.

 

Статья 295.

 

1. В случае, указанном в статье 293 настоящего Кодекса, судовладельцы� отвечают вместе (солидарно) перед третьими лицами за вред, причиненный смертью или повреждением здоровья людей, при этом судовладелец, уплативший сумму большую, чем с него следует, имеет право обратного требования к другим судовладельцам.

2. Любой иной ущерб, причиненный третьим лицам, возмещается в соответствии со статьей 293 настоящего Кодекса, но без солидарной ответственности.

 

Статья 296.

Ответственность, установленная статьями 292, 293 и 295 настоящего Кодекса, сохраняет силу� и в случае, когда столкновение вызвано по вине лоцмана или системы управления судоходством.

 

Статья 297.

1. Капитан каждого из участвовавших в столкновении судов обязан после столкновения, не создавая серьезной опасности для своих пассажиров, экипажа и судна, по возможности оказать помощь другому судну, экипажу и пассажирам.

2. Капитаны судов обязаны по возможности сообщать друг другу названия своих судов, порты приписки, а также порты отправления и назначения или ближайший порт, в который судно зайдет.

3. За нарушение предусмотренных настоящей статьей обязанностей капитан судна несет ответственность согласно действующему законодательству.

4. Судовладелец не несет ответственности за неисполнение капитаном судна предусмотренных� настоящей статьей обязанностей.

 

Глава Х VIII .

Возмещение ущерба, причиненного

загрязнением окружающей среды� судами

 

Статья 298.

1. Собственник судна или лицо, определенное статьей 14 настоящего Кодекса, отвечает за ущерб, причиненный утечкой или сбросом� с судна в море нефти или веществ вредных для здоровья человека или живых ресурсов моря (далее - "загрязняющие вещества"). Исключение составляет случай, предусмотренный статьей 299 настоящего Кодекса.

2. Ущерб от загрязнения моря означает вред, причиненный� вне� судна загрязняющими веществами� морской среде, побережью или какому-либо иному объекту (судам, рыбопромысловым орудиям и т. д). Он включает сумму, затраченную на проведение любым лицом разумных мероприятий по предотвращению или уменьшению вреда окружающей среде, который мог быть причинен или уже причинен загрязнением вследствие утечки или сброса загрязняющих веществ, а также ущерб, причиненный такими мероприятиями.

 

Статья 299.

Собственник судна не отвечает за ущерб, вызванный загрязнением моря, если докажет, что загрязнение вызвано:

а) стихийным явлением, исключительным по своему характеру, непреодолимым и неизбежным;

б) военными действиями, враждебными действиями или народными волнениями;

в) третьими лицами, действовавшими или бездействовавшими с целью преднамеренного причинения ущерба;

г) неисправностью осветительных и других навигационных средств в результате небрежности и иных неоправданных действий ответственных за исправную работу этих средств властей;

д) аварийным сбросом фекальных вод, мусора и других веществ, вредных для окружающей среды, в воду в случае непринятия их портовой единицей. (10.05.2022 N1547) ��

 

Статья 300.

Если судовладелец докажет, что ущерб от загрязнения моря возник полностью или частично вследствие целенаправленного или небрежного действия другой ответственной стороны и (или) потерпевшего, в зависимости от степени вины ответственной стороны и (или) потерпевшего судовладельцу размер возмещения вреда уменьшается или он полностью освобождается от возмещения причиненного ущерба.

 

Статья 301.

Если ущерб от загрязнения моря возник из-за утечки или сброса в море вредных веществ с двух или нескольких судов и не удалось установить долю ответственности каждого из судовладельцев� в преступлении, собственники этих судов отвечают за ущерб солидарно.

 

Статья 302.

1. Ответственность собственника судна за ущерб от загрязнения моря в результате утечки или сброса вредных веществ в море с судна в отношении одного или нескольких� происшествий, вызванных одной и той же причиной, ограничивается общей суммой из расчета 133 расчетных единиц Международного валютного фонда за каждую единицу вместимости судна. Эта общая сумма не может превышать 14 млн. расчетных единиц.

2. Вместимость судна - чистая вместимость судна с добавлением к ней объема машинного отделения. В случае невозможности определить вместимость судна по обычным правилам обмера считается, что вместимость судна равна 40 процентам количества нефти или других веществ (в тоннах), которые судно может перевозить.

 

Статья 303.

В целях ограничения своей ответственности за загрязнение, указанное в статье 302 настоящего Кодекса, собственник судна может создать в суде или арбитраже, где ему предъявлено требование о возмещении ущерба, фонд, равный по сумме пределу его ответственности. Фонд создается путем перечисления денег (депозит) или предоставления иного обеспечения, признаваемого судом или арбитражем приемлемым и достаточным.

 

Статья 3031.

�(31.10.2018 N3569, ввести в действие на 60-й день после опубликования.)

Споры, вытекающие из Международной конвенции �О гражданской ответственности за ущерб от загрязнения бункерным топливом�, рассматриваются общими судами Грузии.

 

Статья 304.

1. Собственник судна, перевозящего в танкере свыше 2000 тонн нефти, должен обеспечить свою ответственность за ущерб от загрязнения страхованием, банковскими или иными гарантиями.

11. Суда, плавающие под Государственным флагом Грузии, валовой вместимостью более 1 000 регистровых тонн, обязаны для обеспечения страхования ответственности за ущерб от загрязнения бункерным топливом иметь соответствующее страхование или безусловную и безотзывную банковскую гарантию, которую судовладелец представляет Агентству. Пределы ответственности судовладельца устанавливаются в соответствии со статьей 340 настоящего Кодекса. (31.10.2018 N3569, ввести в действие на 60-й день после опубликования.)

12. Для представления судовладельцем Агентству соответствующего страхования или безусловной и безотзывной банковской гарантии, предусмотренных частью 11 настоящей статьи, и определения ее размера применяется порядок, установленный статьей 7 Международной конвенции �О гражданской ответственности за ущерб от загрязнения бункерным топливом�. �(31.10.2018 N3569, ввести в действие на 60-й день после опубликования.)

2. Иск о возмещении ущерба от загрязнения нефтью может быть� предъявлен непосредственно к страховщику ответственности судовладельца или иному лицу, обеспечивающему ответственность судовладельца. Лицо, к которому предъявлен� такой иск, вправе исходя� из статей 302 и 303 настоящего� Кодекса ограничить свою ответственность� и создать фонд, равный по сумме пределу самой ответственности даже в тех случаях, когда ответственность собственника судна исходя из статьи 337 настоящего Кодекса не может быть ограничена. Ответчик по такому иску вправе высказать возражения в отношении требований потерпевшего, на которые мог бы опираться сам собственник судна, кроме ссылок на неплатежеспособность судовладельца и ликвидацию его предприятия. Ответчик освобождается от ответственности также, если докажет, что ущерб от загрязнения нефтью является результатом умышленного деяния� самого экипажа судна. По требованию ответчика собственник судна должен быть привлечен к участию в деле в качестве соответчика.

3. Иск о возмещении ущерба, если он не был причинен умышленным деянием или бездействием либо грубой неосторожностью, не может быть предъявлен:

а) служащим и (или) агентам собственника или членам экипажа;

б) любому лицу, выполняющему работы на судне, не являющемуся членом экипажа;

в) фрахтователю, в том числе фрахтователю по бербоут-чартеру и управляющему судном, их служащим и агентам;

г) спасателям, их служащим и агентам, осуществившим спасательные работы с согласия собственника или по указанию морских властей.

4. Право собственника на регресс не ограничивается.

 

Статья 305.

1. Судно, перевозящее свыше 2000 тонн нефти, должно иметь соответствующее действительное свидетельство, удостоверяющее обеспечение ответственности собственника судна за ущерб от загрязнения моря нефтью с соблюдением требований статьи 304 настоящего Кодекса.

2. Условия и правила выдачи, проверки и признания свидетельства, указанного в части первой настоящей статьи, устанавливаются Агентством. (22.02.2011 №4222)

 

Статья 306.

Ответственность за ущерб от загрязнения моря определяется в соответствии со статьями 337, 341, 342, 343 и 348 настоящего Кодекса.

 

Статья 307.

Под словом� "нефть" понимается любая стойкая нефть, в частности сырая нефть, мазут, тяжелое дизельное топливо и смазочные масла, а также китовый и рыбий жиры.

 

 

Глава XIX .

Ответственность оператора ядерного

судна за ядерный ущерб

 

Статья 308.

1. Оператор ядерного судна отвечает за ядерный ущерб, причиненный вследствие ядерного инцидента, связанного с ядерным судном, за исключением� случаев, указанных в части первой статьи 310 настоящего Кодекса.

2. Ядерный ущерб может быть причинен личности или имуществу ядерным топливом с радиоактивными свойствами или сочетанием радиоактивных, токсических, взрывных и иных опасных� свойств, радиоактивными продуктами ядерного судна или другими отходами, а также расходами, произведенными в целях предотвращения ущерба или уменьшения его размеров.

3. Если наряду с ядерным� причинен� иной ущерб, который не может быть отделен от ядерного, весь причиненный ущерб полностью признается ядерным.

4. Ядерным ущербом не считается ущерб, причиненный самому ядерному судну, его оснастке, ядерному� топливу, топливу и запасам продовольствия.

5. Ядерным инцидентом считается происшествие или происшествия, вызванные одной и той же причиной и повлекшие ущерб в соответствии с признаками и свойствами, указанными во второй и третьей частях настоящей статьи.

 

Статья 309.

1. За исключением случаев, предусмотренных статьей 314 настоящего Кодекса, ответственность за ядерный ущерб несет� непосредственно оператор ядерного судна.

2. Оператором ядерного судна считается физическое� или юридическое лицо, которому� государством флага судна предоставлено право эксплуатировать судно, или непосредственно эксплуатирующее судно.

 

Статья 310.

1. Оператор ядерного судна обязан возместить ядерный ущерб, если не докажет, что ущерб возник в результате военных действий, враждебных действий, народных волнений или действия непреодолимой силы.

2. Если оператор докажет, что ядерный ущерб в целом� или в части вызван� целенаправленным действием самого потерпевшего, он полностью или частично освобождается от ответственности перед потерпевшим.

 

Статья 311.

1. Оператор ядерного судна, возместивший ядерный ущерб, вправе предъявить регрессивное требование к:

а) лицу, целенаправленно вызвавшему ядерный ущерб;

б) лицу, осуществившему подъем затонувшего ядерного судна без разрешения оператора или государства� флага судна, если ущерб является результатом его деяния.

2. Регрессивный иск может быть предъявлен также� лицу, по согласованию с оператором ядерного судна принявшему на себя возмещение ядерного ущерба. В случае, предусмотренном настоящей статьей, регрессивное требование может быть предъявлено также лицу, возместившему� ущерб на основании статьи 317 настоящего Кодекса.

 

Статья 312.

1. Ответственность оператора ядерного судна за ядерный ущерб, причиненный вследствие одного ядерного инцидента, связанного с этим судном, определяется� 81,97 млн. расчетных единиц Международного валютного фонда, включая судебные издержки.

2. Если в результате ядерного инцидента предъявлено требование о возмещении ущерба, причиненного физическому лицу или имуществу,� одна часть суммы, установленной в первом пункте настоящей статьи в размере 57,38 млн. расчетных единиц, предназначается исключительно для возмещения ущерба, причиненного физическому лицу, а вторая часть в размере 24,59 млн. расчетных единиц - для оплаты требования о возмещении ущерба, причиненного имуществу.

3. Если первой части указанной суммы окажется недостаточно для оплаты требования о возмещении ущерба, причиненного физическому лицу, остальная сумма выплачивается пропорционально из второй части суммы вместе с требованием о возмещении ущерба, причиненного имуществу.

4. Сумма, предусмотренная для оплаты требования, распределяется между истцами пропорционально утвержденным размерам их требований.

 

Статья 313.

1. В случае причинения ядерного ущерба операторами нескольких ядерных судов операторы отвечают солидарно. При этом ответственность оператора ядерного судна, к которому предъявлен иск о возмещении ядерного ущерба в полном объеме, не может превышать предела, установленного в части первой статьи 312 настоящего Кодекса.

2. Оператор ядерного судна, возместивший ущерб в соответствии с частью первой настоящей статьи, вправе потребовать от операторов других ядерных судов возмещения ущерба пропорционально размеру ущерба, причиненного каждым из них, а если это невозможно, - в равных долях.

 

Статья 314.

Если при причинении ядерного ущерба ядерным судном на момент ядерного инцидента судно не имело выданного государством флага судна разрешения, ответственность возлагается на собственника судна. В этом случае ответственность оператора ядерного судна, предусмотренная статьей 312 настоящего Кодекса, не ограничивается.

 

Статья 315.

1. Если в результате ядерого инцидента причинен вред работнику при исполнении им трудовых (служебных) обязанностей, ответственность несет оператор судна. Оператор судна также обязан уплатить пострадавшему страховой взнос.

2. Если пострадавший получает пособие или пенсию по специальному страхованию, выплата возмещения производится в соответствии с законодательством Грузии.

 

Статья 316.

1. Ядерное судно должно иметь соответствующее действительное свидетельство, подтверждающее обеспечение ответственности оператора судна в случае ядерной аварии согласно статье 312 настоящего Кодекса.

2. Условия и правила выдачи, проверки и признания свидетельства, указанного в части первой настоящей статьи, устанавливаются Агентством. (22.02.2011 №4222)

 

Статья 317.

1. Иск о возмещении ядерного ущерба, причиненного ядерным судном, может быть предъявлен непосредственно к страховщику или иному лицу, предоставляющему финансовое обеспечение оператору ядерного судна.

2. При предъявлении иска о возмещении ядерного ущерба к оператору ядерного судна страховщик или иное лицо, предоставляющее финансовое обеспечение, имеет право принимать участие в судебном процессе.

 

Статья 318.

1. Если размер ядерного ущерба превышает предел ответственности оператора ядерного судна, определенной частью первой статьи 312 настоящего Кодекса, по требованиям оператора ядерного судна, истца или государства, выдавшего разрешение на� эксплуатацию ядерного судна, в суде или арбитраже этого государства создается фонд для обеспечения ограниченной ответственности в пределах этого размера путем внесения оператором в суд или арбитраж денежных средств (депозита) или предоставления� иного обеспечения, признаваемого� судом или арбитражем приемлемым и достаточным.

2. При создании и распределении этого фонда применяются статьи 343, 344 и 345 настоящего Кодекса.

 

Статья 319.

Ответственность оператора ядерного судна за ядерный ущерб определяется� пунктом "б" статьи 339, статьями 341 и 348 настоящего Кодекса.

 

Статья 320. (10.05.2022 N1547) ��

Ядерное судно может зайти в территориальные воды и портовую единицу Грузии только с разрешения Правительства Грузии. Контроль за ядерным судном в территориальных водах и портовых единицах Грузии осуществляют Агентство и Министерство охраны окружающей среды и сельского хозяйства Грузии.

 

Глава XX .

Вознаграждение за спасание на море

 

Статья 321.

1. Спасательной операцией считается любое действие по спасанию находящихся в опасности людей, судна или иного имущества, осуществленное в любых водах.

2. Правила настоящей главы распространяются также на суда, плавающие под военно-морским флагом Грузии. (11.12.2015 N4622)

 

Статья 322

1. Всякое имеющее положительный результат действие по спасанию оказавшегося в опасности судна, находящихся на нем людей, грузов и иных предметов, а также по спасанию фрахта, сохранению платы за перевозку пассажиров, багажа или иного имущества, а равно предупреждению� загрязнения окружающей среды дает право на получение справедливого вознаграждения.

2. Вознаграждение� не выдается, если действие не имело положительного результата.

 

Статья 323.

Вознаграждение не выплачивается за:

а) услуги по спасанию, оказанные судну, подвергшемуся опасности вопреки прямому и разумному воспрещению капитана этого судна оказывать такие услуги;

б) действия по спасанию, вытекающие из договора морской буксировки.

 

Статья 324.

1. Спасенные люди не обязаны уплачивать денежное вознаграждение за свое спасение.

2. Спасатели людей имеют право на получение справедливой доли из вознаграждения, установленного за спасенное имущество, наравне со спасателями имущества, если спасание людей и имущества было осуществлено во время одного и того же происшествия.

 

Статья 325.

Вознаграждение выплачивается и в том случае, если судно,� производившее спасательные мероприятия, принадлежит владельцу спасенного судна.

 

Статья 326.

1. Размер вознаграждения определяется соглашением сторон, а в случае несогласия, - судом или арбитражем.

2. Всякое соглашение о спасании, состоявшееся в момент и под влиянием опасности, по требованию одной из сторон может быть признано недействительным или изменено судом и арбитражем, если суд или арбитраж признает условия соглашения несправедливыми.

 

Статья 327.

Вознаграждение за спасание включает:

а) возмещение услуг по спасанию;

б) возмещение расходов по спасанию;

в) плату за хранение спасенного имущества;

г) специальную компенсацию, если спасатель предотвратил� или свел к минимуму загрязнение окружающей среды.

 

Статья 328.

1. Размер вознаграждения в случае несогласия сторон определяет суд или арбитраж с учетом следующих критериев, независимо от порядка, в котором они представлены ниже:

а) степени успеха, достигнутого спасателем;

б) стоимости спасенного судна и иного имущества;

в) опасности, которой подвергались спасенное судно, его экипаж, пассажиры и груз;

г) усилий и мастерства спасателей, проявленных ими для спасания судна, людей и иного имущества;

д) затраченного спасателем времени, понесенных расходов и потерь;

е) возможной ответственности спасателя перед третьими лицами;

ж) риска ответственности и иного риска, которым подверглись спасатели и их имущество;

б) стоимости имущества спасателей, подвергшегося опасности;

и) специального назначения судна-спасателя;

к) усилий спасателей по предотвращению или сведению к минимуму загрязнения окружающей среды.

2. Выплата установленного вознаграждения должна производиться в соответствии со всеми интересами (судном или другим спасенным имуществом) пропорционально стоимости спасенного имущества.

 

Статья 329.

Размер вознаграждения может быть уменьшен или в вознаграждении спасателям может быть отказано, если необходимость спасания вызвана� их же виной или они совершили кражу, присвоение имущества либо по неосторожности осуществили деяние, еще более усугубившее последствия операции.

 

Статья 330.

1. Судовладелец выплачивает спасателю специальную компенсацию произведенных им расходов по предотвращению или сведению к минимуму загрязнения окружающей среды в размере,� превышающем не более чем на 30 процентов эти расходы.

2. Если суд или арбитраж с учетом обстоятельств дела и статей 328-329 настоящего Кодекса признает справедливым,� он может принять решение об увеличении размера специальной компенсации расходов, понесенных спасателем, до 100 процентов.

 

Статья 331.

Вознаграждение за спасание не должно превышать стоимости спасенного имущества.

 

Статья 332.

Стоимостью спасенного имущества признается сумма его оценки, а если имущество было продано, - сумма, вырученная от его продажи, за вычетом в обоих случаях из указанных сумм (пошлины и сбора, а также затрат по погрузке, хранению, оценке и продаже имущества.

 

Статья 333.

Вознаграждение распределяется между несколькими спасателями по их соглашению, а при отсутствии соглашения распределение производится по решению суда или арбитража в соответствии со статьями 328-329 настоящего Кодекса.

 

Статья 334.

Вознаграждение распределяется между судовладельцем, членами экипажа и другими лицами в соответствии с долей участия каждого из них� в результатах спасания и по взаимному соглашению сторон, а при отсутствии соглашения вопрос распределения вознаграждения решается судом или арбитражем.

 

Статья 335.

Выплата вознаграждения спасателям производится в валюте, полученной за спасание.

 

Глава XXI .

Определение пределов ответственности

судовладельца

 

Статья 336.

Судовладелец отвечает по своим обязательствам тем принадлежащим� ему имуществом, на которое в соответствии с законодательством Грузии может быть обращено взыскание.

 

Статья 337.

1. Ответственность судовладельца по требованиям, возникшим независимо от их правового основания, определяется в соответствии со статьей 340 настоящего Кодекса. Таковыми являются:

а) требования, связанные со смертью или повреждением� здоровья людей, а также утратой или повреждением имущества (включая повреждение портовых сооружений, водных бассейнов, путей судоходства, средств навигации), имевших место на судне или находящихся в прямой связи с его эксплуатацией или спасательными операциями;

б) требования, связанные с удалением, уничтожением или обезвреживанием находящегося на судне груза;

в) ущерб, вызванный морской перевозкой груза, пассажиров и их багажа с задержкой;

г) ущерб, вызванный любым нарушением прав, не предусмотренных договором, находящийся в прямой связи с эксплуатацией судна или спасательными операциями;

д) требования, связанные с подъемом, удалением, уничтожением и обезвреживанием затонувшего, распавшегося на части, севшего� на мель либо покинутого судна;

е) ущерб, причиненный не находившимся на судне людям или имуществу в результате судоходства или эксплуатации судна.

2. Если ущерб, указанный в пункте "е" части первой настоящей статьи, вызван лицом, не находящимся на судне, судовладелец, ответственный за деяния и небрежность этого лица, может ограничить свою ответственность, если указанное деяние или ответственность были связаны с судовождением или управлением судном либо с погрузкой, перевозкой или выгрузкой груза, багажа или ручной клади, с посадкой или высадкой пассажиров.

 

Статья 338.

Ответственность судовладельца не ограничивается, если доказано, что ущерб вызван его личным деянием или небрежностью, осуществленной с намерением причинить такой ущерб или по осознанной самонадеянности в возможности его причинения.

 

Статья 339.

Ограничение ответственности на основании статьи 337 настоящего Кодекса не касается требований:

а) вызванных спасанием или взносом по общей аварии;

б) членов экипажа и других служащих судовладельца, обязанности которых связаны с судном, а также наследников или граждан, имеющих право на получение пособия, если по законодательству, регулирующему отношения этих лиц с судовладельцем, их ответственность по этим требованиям не будет ограничена или не превысит пределов, предусмотренных статьей 331 настоящего Кодекса;

в) по подъему или удалению затонувшего имущества;

г) по загрязнению окружающей среды различными опасными для жизни людей или живых ресурсов моря веществами и нефтью, когда ответственность за этот ущерб определяется в соответствии с главой XVIII настоящего Кодекса;

д) о возмещении ядерного ущерба, ответственность за который определяется� согласно главе XIX настоящего Кодекса.

 

Статья 340.

1. Пределами ответственности по требованиям, указанным в статье 337 настоящего Кодекса и возникшим в связи с одним и тем же происшествием, являются:

а) в отношении требований, вызванных смертью или причинением вреда здоровью людей:

333000 расчетных единиц - для судов общей вместимостью не более 500 тонн;

если вместимость судна более 500 тонн, к этой сумме добавляются:

от 501 тонны до 3000 тонн - 500 расчетных единиц на каждую тонну:

от 3001 тонны до 30000 тонн - 333 расчетные единицы на каждую тонну;

от 30001 тонны до 70000 тонн - 250 расчетных единиц на каждую тонну;

свыше 70000 тонн - 167 расчетных единиц на каждую тонну;

б) в отношении любых других требований:

167000 расчетных единиц - для судов общей вместимостью не более 500 тонн;

если вместимость судна более 500 тонн, к этой сумме добавляются:

от 501 тонны до 30000 тонн - 167 расчетных единиц на каждую тонну;

от 30001 тонны до 70000 тонн - 125 расчетных единиц на каждую тонну;

свыше 70000 тонн - 83 расчетные единицы на каждую тонну.

2. Если происшествие повлекло требования, указанные в части первой настоящей статьи, а суммы, указанной в пункте "а" части первой настоящей статьи, окажется недостаточно для оплаты требования о возмещении ущерба, причиненного физическому лицу,� неоплаченная часть таких требований пропорционально покрывается из суммы, указанной в пункте "б" части первой настоящей статьи, наряду с иными требованиями.

3. Требование о возмещении причиненного физическому лицу ущерба относится к требованиям, возникшим в результате причинения смерти или повреждения здоровья людей.

4. Для установления пределов ответственности судовладельца судно вместимостью менее 300 единиц считается судном вместимостью� 300 единиц.

 

Статья 341.

Пределы ответственности, предусмотренные статьей 340 настоящего Кодекса, применяются в совокупности всех требований, возникших вследствие какого-либо одного происшествия и предъявленных одному судовладельцу и лицам, указанным в статье 347 настоящей главы.

 

Статья 342.

Если судовладелец, ответственность которого ограничивается на основании статьи 337 настоящего Кодекса, исходя из того же самого происшествия имеет право на встречное требование,� его ответственность ограничивается� только разницей, возникшей в результате зачета сумм взаимных требований.

 

Статья 343.

1. Судовладелец в целях обеспечения своей ответственности� может создать фонд в суде или ином компетентном органе, в котором к нему предъявлено требование.

2. Фонд создается в размере суммы, не превышающей пределов ответственности судовладельца. Этот фонд создается путем внесения денежных средств (депозит) или иного обеспечения, признаваемого приемлемым и достаточным судом или другим компетентным органом, в котором создается фонд.

 

 

Статья 344.

 

Фонд, созданный в соответствии со статьей 343 настоящего Кодекса, предназначается только для оплаты требований, ответственность по которым может быть ограничена.

 

Статья 345.

1. В соответствии со статьей 343 настоящего Кодекса суд, в котором создан фонд, исключительно компетентен решать любые вопросы распределения фонда.

2. Фонд распределяется между кредиторами пропорционально их требованиям, установленным судом.

 

Статья 346.

Расчетная единица представляет собой единицу "с правом специального кредитования", установленную Международным валютным фондом, курс которой определяет Международный валютный фонд. Суммы, указанные части первой статьи 340 настоящей главы переводятся в национальную валюту того государства, в суде или арбитраже которого рассматривался иск.

 

Статья 347.

Если какое-либо требование, по которому ответственность судовладельца может быть ограничена, предъявлена непосредственно лицу, за деяния или небрежность которого судовладелец несет ответственность, это лицо имеет право пользоваться всеми правилами об ограничении ответственности, установленными для судовладельца, если не доказано, что ущерб причинен этим лицом умышленно.

 

Статья 348.

Действие, направленное на обеспечение ограниченной ответственности, в частности создание фонда или ссылка на такое обеспечение, не означает признания ответственности.

 

Статья 349.

Соглашение об уменьшении ответственности судовладельца, определенной правилами настоящей главы, недействительно.

 

 

Глава XXII .

Привилегированные требования

 

Статья 350.

1. Подлежат преимущественному удовлетворению перед другими различными требованиями, в том числе и обеспеченными залогом, первооочередные требования в следующей последовательности:

а) требования, вытекающие из трудовых правоотношений, о возмещении вреда, причиненного увечьем, любым другим повреждением здоровья или смертью, и после их полного удовлетворения - требования по социальному страхованию, поскольку все эти требования касаются соответствующего судна;

б) требования, вытекающие из ядерного ущерба и загрязнения моря;

в) требования по портовым ценам;

г) общие требования о вознаграждении за спасание и об уплате взносов по общей аварии;

д) требования о возмещении ущерба от столкновения судов или других инцидентов на море, повреждения портовых сооружений, иного имущества порта, а также навигационного оборудования;

е) требования, вытекающие из действий, совершенных капитаном судна в пределах своих полномочий с целью сохранения судна или продолжения рейса;

ж) требования о возмещении ущерба, связанного с грузом или багажом;

з) требования о возмещении фрахта и других сумм, подлежащих уплате за перевозку груза.

2. Требование об уплате стоимости услуг, оказанных в портовой единице, приравнивается к требованиям, предусмотренным подпунктами �ж� и �з� части первой настоящей статьи, в зависимости от того, из какого имущества они будут удовлетворены.� (10.05.2022 N1547) ��

 

Статья 351.

Требования, указанные в пунктах "а" - "ж" части первой статьи 350 настоящего Кодекса, подлежат преимущественному удовлетворению исходя из:

а) стоимости судна;

б) фрахта и платы за провоз пассажиров и их багажа, начисляемых за рейс, в течение которого возникли основные требования;

в) взноса по общей аварии, причитающегося судовладельцу с этого судна;

г) возмещения, причитающегося судовладельцу вследствие потери фрахта, а также за причиненный судну и еще не возмещенный ущерб;

д) вознаграждения, причитающегося судовладельцу за спасание судна до окончания рейса, за вычетом суммы, которая в соответствии со статьей 332 настоящего Кодекса должна быть уплачена судовладельцем.

 

Статья 352.

Требования, перечисленные в пунктах "в", "г", "е" и "з" части первой статьи 350 настоящего Кодекса, подлежат преимущественному удовлетворению из следующих источников:

а) стоимости не сданного получателю груза;

б) возмещения, причитающегося за повреждение груза;

в) взносов по общей аварии, причитающихся владельцу груза.

 

Статья 353.

Требования, отмеченные в статье 350 настоящего Кодекса, удовлетворяются в порядке очередности и пропорционально общему размеру требований в пределах каждого из них. При этом� требования, указанные в пунктах "г" и "е" части первой статьи 350 настоящего Кодекса, удовлетворяются в пределах этой очередности обратно пропорционально времени их возникновения. Если несколько требований касаются одного происшествия,� они считаются возникшими одновременно.

 

Статья 354.

1. Требования, связанные с последним рейсом, удовлетворяются предпочтительно по сравнению с такими же требованиями по предшествующим рейсам.

2. При� этом требования, отмеченные в пункте "а" части первой статьи 350 настоящего Кодекса, относящиеся к нескольким рейсам, приравниваются к таким же требованиям по последнему рейсу.

 

Статья 355.

Право преимущественного удовлетворения прекращается по истечении одного года со дня предъявления требования, за исключением требований, указанных в пункте "е" части первой статьи 350 настоящего Кодекса, право преимущественного удовлетворения которых прекращается по истечении шестимесячного срока со дня возникновения требования.

 

 

Глава XXIII .

Морской протест

 

Статья 356.

1. Если в период плавания или стоянки судна имел место инцидент, который может считаться� основанием для предъявления к судовладельцу имущественных требований, капитан судна в целях обеспечения доказательств для защиты прав и законных интересов судовладельца заявляет в установленном порядке морской протест.

2. В заявлении о морском протесте должны быть описаны обстоятельства, связанные с происшествием, а также мероприятия, проведенные капитаном судна для обеспечения сохранности вверенного ему имущества.

 

Статья 357. (27.06.2008 N69)

Заявление о морском протесте с целью постановки на учет представляется на регистрацию в:

а) в портовых единицах Грузии � Агентству в нотариально удостоверенном порядке; (10.05.2022 N1547) ��

б) иностранных портах - консульскому должностному лицу Грузии или местному компетентному лицу в соответствии с законодательством этого государства. (12.06.2012 №6439)

 

Статья 358. (10.05.2022 N1547) ��

В портовой единице Грузии заявление о морском протесте делается в течение 24 часов с момента захода судна в портовую единицу. Если происшествие, вызвавшее необходимость заявления о морском протесте, произошло в портовой единице, указанное заявление должно быть сделано в течение 24 часов с момента данного происшествия.

 

Статья 359.

1. В случае невозможности заявить протест в установленный срок причины этого должны быть отражены в заявлении.

2. При наличии основания повреждения груза во время происшествия на судне заявление о морском протесте должно быть сделано до открытия люков. Выгрузка груза до заявления морского протеста возможна только в случае крайней необходимости.

 

Статья 360. (10.05.2022 N1547) ��

В доказательство обстоятельств, указанных в заявлении о морском протесте, капитан судна обязан не позднее 7 дней с момента захода судна в портовую единицу или соответствующего случая, если он произошел в портовой единице, вместе с указанным заявлением представить нотариусу или другому должностному лицу на рассмотрение судовой журнал или удостоверенную капитаном судна выписку из этого журнала.

 

Статья 361.

Нотариус или иное должностное лицо на основании заявления капитана судна, данных судового журнала и опроса капитана судна, а в случае необходимости, опираясь на результаты опроса других свидетелей из числа членов экипажа судна, составляет акт о морском протесте и заверяет его своей подписью и гербовой печатью.

 

 

Статья 362.

Заявления о морском протесте от капитанов иностранных судов могут приниматься представительствами соответствующих консульств иностранных государств в Грузии на условиях взаимности либо лицами, указанными в пункте "а" статьи 357 настоящего Кодекса.

 

Глава XXIV .

Претензии и иски

 

Статья 363.

1. Обстоятельство, которое может стать основанием для имущественной ответственности отправителя, перевозчика и получателя груза, а также в отношении перевозчика пассажиров, должно быть� удостоверено письменно рапортом или актом� независимого сурвеира.

2. В иностранном порту эти обстоятельства удостоверяются письменно в соответствии с местными правилами.

3. Рапорт или акт должен быть составлен для удостоверения следующих обстоятельств:

а) несоответствия между фактическим наименованием, массой груза или багажа, количеством мест груза или багажа и данными, занесенными в перевозочные документы;

б) повреждения или порчи груза или багажа;

в) обнаружения груза, багажа без документов или документов без груза и багажа;

г) возвращения перевозчику похищенного груза и багажа.

4. Форма рапорта или акта, порядок его составления, а также обстоятельства, не требующие составления акта, определяются в соответствии с правилами или рекомендациями, принятыми независимым сурвеиром.

 

Статья 364.

1. До предъявления иска к перевозчику во время морской� перевозки груза необходимо предъявить ему претензию.

2. Претензии предъявляются лицам, осуществившим погрузку и выгрузку груза во время морской перевозки, а если груз не был перевезен, претензии касаются организаций, которые согласно договору морской перевозки груза должны были перевезти его.

3. Претензия, связанная с перевозкой багажа, по усмотрению заявителя претензии может быть предъявлена к грузоперевозчику,� порту отправления или назначения.

 

Статья 365.

1. Претензии, связанные с перевозкой грузов в прямом или смешанном морском сообщении, предъявляются к тому� перевозчику груза, транспортным средством которого был перевезен или должен был быть перевезен в порт назначения груз.

2. В случае, когда конечным пунктом транспортировки является железнодорожная или автомобильная станция либо аэропорт, претензия предъявляется соответствующему� перевозчику по правилам, установленным для соответствующего вида транспорта.

 

Статья 366.

1. Право на предъявление претензии и иска имеют:

а) отправитель груза в случае подачи судна с опозданием или его неподачи;

б) в случае недостачи, повреждения или утраты груза - экспедитор (форвадер), получатель или отправитель груза при условии предъявления им коносамента, а также письменной справки или соответствующего документа в соответствии� с действующими правилами;

в) получатель груза в случае просрочки в доставке или задержки выдачи груза при условии предъявления им коносамента;

г) в случае утраты или просрочки в доставке багажа - предъявитель багажной квитанции, а в случае недостачи или повреждения багажа - предъявитель письменной справки;

д) в случае превышения расходов по перевозке - отправитель или получатель груза при условии предъявления ими коносамента.

2.� Если перевозка груза производится на основании морской накладной, заявитель претензии вместо коносамента должен предъявить� морскую накладную, а в случае утраты груза, перевозимого по накладной, - квитанцию.

3. Отсутствие письменной справки не лишает данное лицо права заявления претензии и предъявления иска, если будет доказано, что в составлении письменной справки ему было отказано и этот отказ был обжалован.

 

Статья 367.

1. Отправитель может передать право заявления претензии и предъявления иска грузополучателю либо наоборот, получатель или отправитель груза - собственнику груза, экспедиторской организации или страховщику, уполномоченным адвокатам или агентам.

2. Передача� права� заявления� претензии и предъявления иска удостоверяется передаточной надписью передающего на коносаменте, морской накладной, накладной и квитанции или письменно.

 

Статья 368.

1. Претензия заявляется в письменной форме.

2. К заявлению о претензии должны прилагаться подтверждающие ее документы. Перевозочные� документы груза должны быть представлены в подлиннике, а в случае его отсутствия - в копии.

3. При предъявлении претензии о недостаче, повреждении или порче груза к документам, подтверждающим право предъявления претензии, должны прилагаться и документы, удостоверяющие стоимость груза.

 

Статья 369.

1. В отношении юридических лиц Грузии определен двухлетний, а в отношении физических лиц - трехлетний срок исковой давности.

Этот срок исчисляется:

а) по требованиям, предусмотренным договором перевозки груза, - со дня выдачи груза, а если груз не был выдан, с того дня, когда он должен был быть выдан;

б) по требованиям об уплате штрафов или премий исходя из перевозки груза - по истечении месяца, в котором началась или должна была начаться перевозка. По требованиям о начислении штрафа за простой судна на время, превышающее сталийное, - со дня, когда отправитель получил от грузоперевозчика копию платежного требования (счет) о начислении штрафа;

в) по требованиям, вытекающим из договоров о временном найме (фрахте), бербоут-чартере, ипотеке, морской буксировке судна, в связи с требованиями по сделкам, осуществленным капитаном� судна в пределах предоставленных ему законом прав, и лоцманскому обслуживанию, а также в связи с другими требованиями, предусмотренными статьей 304 настоящего Кодекса, - со дня возникновения права обжалования;

г) искл. (17.09.2019 N4944, ввести в действие на 60-й день после опубликования.)

�д) искл. (17.09.2019 N4944, ввести в действие на 60-й день после опубликования.)

е) по требованиям о возмещении ущерба, вызванного столкновением судов, - со дня столкновения;

ж) по требованиям, связанным с вознаграждением за спасание на море, - со дня окончания спасательных работ;

з) по требованиям, связанным с договором морского страхования, - со дня возникновения права обжалования.

2. Претензии, указанные в пункте "а" части первой настоящей статьи, могут быть предъявлены грузоперевозчику в течение первых шести месяцев срока исковой давности.

3. Грузоперевозчик обязан рассмотреть предъявленную претензию и уведомить заявителя об ее удовлетворении или отклонении в течение трех месяцев после получения претензии.

4. Со дня� предъявления� претензии к грузоперевозчику� время исковой� давности приостанавливается до получения ответа или истечения срока получения ответа� на претензию.

5. Вопросы исковой давности требований, касающихся возмещения вреда, вызванного причинением смерти или повреждением здоровья пассажира или (и) утратой или повреждением его багажа, определяются в порядке, установленном Афинской конвенцией �О перевозке морем пассажиров и их багажа� 2002 года.�. (17.09.2019 N4944, ввести в действие на 60-й день после опубликования.)

 

Статья 370.

1. Для требований, связанных с возмещением ущерба, причиненного загрязнением моря, и ядерного ущерба определен трехлетний срок исковой давности, а если указанные требования возникли у юридических лиц Грузии по отношению друг к другу, - годичный срок исковой давности.

2. Этот срок исчисляется с того дня, когда потерпевшему стало известно или должно было стать известно о причиненном ему ущербе или недостачах, но не позднее 6 лет со дня происшествия, когда имело место загрязнение, и 15 лет - со дня причинения ущерба в результате происшествия.

3. Срок исковой давности в отношении права на требование компенсации, вытекающего из Международной конвенции �О гражданской ответственности за ущерб от загрязнения бункерным топливом�, определяется в порядке, установленном Гражданским кодексом Грузии. При этом срок, истекший после инцидента, вызвавшего причинение ущерба, не должен превышать 6 лет. Если инцидент состоит их нескольких случаев, 6-летний период исчисляется со дня наступления первого случая. (31.10.2018 N3569, ввести в действие на 60-й день после опубликования.)

 

Статья 371.

На требования, для которых срок исковой давности настоящим Кодексом не определен, распространяется общий срок, установленный гражданским законодательством Грузии, если международными договорами Грузии для этих требований� не установлен иной срок.

 

Статья 372.

1. На сроки исковой давности, указанные в настоящем Кодексе, распространяются установленные гражданским законодательством Грузии правила прекращения, приостановления и возобновления сроков исковой давности.

2. В случае, если начисление исковой суммы зависит от расчетов, связанных с общей аварией, срок исковой давности временно приостанавливается со дня� принятия диспашером постановления об общей аварии до дня получения диспаши заинтересованным лицом.

 

Статья 373.

Срок исковой давности, установленный для требований, перечисленных в пунктах "е" и "ж" части первой статьи 369 настоящего Кодекса, продлевается на три года в случае, если судно, к которому предъявлены эти требования, в течение срока исковой давности не зашло в территориальные воды Грузии.

 

Статья 374.

1. При удовлетворении предусматриваемых настоящим Кодексом требований на сумму, подлежащую оплате, начисляется годовой процент в пределах, установленных Национальным банком Грузии.

2. Проценты начисляются со дня письменного требования об уплате данной суммы до дня ее уплаты.

3. Правила настоящей статьи не касаются штрафов и премий, а также требований возмещения� ущерба, оплата которых производится путем� распределения� общей аварии.

 

Глава XXIV 1 (5.06.2012 N6386)

Рабочие формы моряка

 

Статья 3741 (5.06.2012 N6386)

На судне, плавающем под Государственным флагом Грузии, моряки обязаны носить соответствующую рабочую форму. Рабочая форма должна соответствовать условиям труда и иметь символику, определяющую уровни компетенции моряков.

 

Статья 3742� (5.06.2012 N6386)

1. Сотрудники Агентства обязаны носить соответствующую рабочую форму.

2. Список сотрудников Агентства, которые обязаны носить рабочую форму, определяет Агентство по согласованию с Министерством экономики и устойчивого развития Грузии.

 

Статья 3743� (5.06.2012 N6386)

Основные характеристики рабочих форм, указанных в статьях 3741 �и 3742 �настоящего Кодекса, определяет Агентство.

 

Глава XXIV 2� (5.06.2012 №6386)

Переходные положения

 

Статья 3744� (5.06.2012 N6386)

1. Если свидетельство выдано до введения в действие главы II1�настоящего Кодекса, оно считается выданным в соответствии с положениями этого же Кодекса и имеющим силу, если выдавшая его организация получит признание в соответствии с той же главой.

2. Если свидетельство выдано до введения в действие главы II1�настоящего Кодекса и выдавшая его организация не получит признания в соответствии с той же главой, срок действия этого свидетельства определяется сроком действия выданного свидетельства.�

 

�Статья 374​5.� (20.09.2022 N1816)

Правительству Грузии по представлению Министерства экономики и устойчивого развития Грузии до 1 сентября 2023 года обеспечить принятие нормативного акта об утверждении Порядка гидрографического обеспечения судоходства.�.

 

 

 

Глава XXV .

Заключительное положение

 

Статья 375.

Настоящий Кодекс ввести в действие с 1 июля 1997 года.

 

�Президент ГрузииЭдуард Шеварднадзе

 

 

 

 

Тбилиси

15 мая 1997 года

№ 715-IIс

ар�

 

 

Приложение к Морскому кодексу Грузии

�(5.06.2012 N6386)

Морские термины, используемые в Морском кодексе Грузии

1. Судно � плавучее транспортное средство, используемое для перевозки людей и грузов.

2. Баржа � плавучее грузовое транспортное средство, приводимое в движение буксиром.

3. Буксир (буксировщик) � судно, оснащенное канатом или тросом.

4. Буксируемое � судно или иной плавучий объект, плавающий (движущийся) с помощью буксира (буксировщика).

5. Круиз � морское путешествие.

6. Фрахт � плата за перевозку груза кораблем.

7. Фрахтовка � найм судна на определенный срок.

8. Фрахтователь судна � наниматель судна.

9. Фрахтовщик судна -� лицо, сдающее судно в наем.

10. Чартер � договор между судовладельцем и нанимателем судна о фрахтовке судна.

11. Бербоут-чартер� - найм судна без экипажа.

12. Тайм-чартер � найм судна с экипажем на определенное время.

13.Рейсовый чартер � фрахтовка с целью перевозки определенного количества грузов между заранее согласованными портами.

14. Ипотека судна � обременение судна ипотекой в соответствии с настоящим Кодексом.

15. Оператор:

а) должностное лицо, принимающее и уведомляющее непосредственного исполнителя о распоряжении диспетчера;

б) при бербоут-чартере судовладелец или любое физическое или юридическое лицо-фрахтователь судна, на которое официально возлагается ответственность владельца или фрахтователя судна.

16. Оператор транспортного терминала � лицо, которое при исполнении своих служебных обязанностей обязано принять в свое распоряжение грузы, являющиеся объектом международной перевозки. Оператором транспортного терминала не признается лицо, которое согласно конвенции о международных перевозках� грузов является перевозчиком.

17. Сталийное время � точно определенное чистое время, в течение которого должны быть осуществлены разгрузка или загрузка судна.

18.� Контрсталийное время � дополнительное время для окончания погрузочных работ на судне после истечения определенного времени.

19. Диспач � премия, выплачиваемая судовладельцем хозяину грузов за досрочную погрузку или выгрузку грузов.

20. Демередж � размер согласованной суммы, уплачиваемой чартерером судовладельцу за простой судна в течение контрсталийного времени.

21. Диспаша - расчет убытков, причиненных� грузу и судну в случае аварии.

22. Капитан порта � Начальник Службы государственного надзора и контроля� морского порта, отвечающий за безопасность мореплавания в порту.

23. Лоцманская служба �� физическое или юридическое лицо, зарегистрированное в правовой форме, предусмотренной Законом Грузии �О предпринимателях�,� осуществляющее лоцманское обслуживание посредством сертифицированного лоцмана, в соответствии с требованиями, установленными Агентством. (11.12.2015 N4622)

� 24. Лоцман � сертифицированное в соответствии с законодательством Грузии физическое лицо, обеспечивающее проводку судов на подходах к морским портам Грузии.

25. Коносамент � документ, определяющий правовые отношения между грузоперевозчиком и грузополучателем, в котором отмечены все реквизиты груза (морская накладная).

26. Ордерный коносамент � коносамент, в котором получатель груза не указывается, но указывается только лицо, по приказу которого может быть выдан груз.

27. Каботаж � прибрежное судоходство между портами одного государства.

28. Дисбурсментский счетдокумент, по которому производятся расчеты между судовладельцем и портовой единицей. (10.05.2022 N1547) ��

28. Сюрвейерное обслуживание � замеры порожних и загруженных судов, экспертиза их технического состояния, а также проверка количества груза, его недостачи и повреждения и т. д.

30. Государственный контроль флага � контроль за экипажем и капитаном со стороны государства, под флагом которого плавает судно.

31. Государственный контроль порта � контроль государства за судами, входящими в его порты.

32. Государственный судовой реестр Грузии � база данных судов, зарегистрированных в Грузии.

33. Классификационное общество � организация технического надзора, в соответствии с правилами и под надзором которой осуществляется проектирование, строительство судов и т. д..

34. Прямая смешанная перевозка � перевозка груза различными транспортными средствами.

35. Прямая водная перевозка � международная перевозка груза между местами отправления и назначения различными транспортными средствами без загрузки водными или морскими путями (например, из Гамбурга в Поти или Батуми � по рекам Эльбе и Дунаю и Черному морю).

36. BIMCO � Балтийская международная морская конференция � международная организация, которая: объединяет судовладельцев, брокеров и судовых агентов; создает и утверждает унифицированные формы морских перевозок, коносаменты и другие морские коммерческие документы. BIMCO признана всеми арбитражами мира. При составлении морского коммерческого соглашения необходимо руководствоваться ее документами.

37. Судоходность судна � совокупность судоходных качеств судна, обеспечивающих его беспрепятственное и безопасное плавание.

38. Надлежащая забота � обеспечение судоходности судна, которое может определяться как компетентные и разумные усилия перевозчика по исполнению необходимых условий, предусмотренных частями �a�, �b� и �c� подпункта первого пункта 3 Гаагских правил.

39. Имущество, затонувшее в море, - обнаруженное в море или на берегу моря утерянное, бесхозяйное, заброшенное имущество, в частности груз, выброшенный на берег, обломки погибшего судна, плавающие на поверхности моря, судно, имущество, перевозимое судном или с его помощью, и другое. Затонувшим в море имуществом не считается имущество, случайно затонувшее в акватории портовой единицы при осуществлении в портовой единице Грузии грузовых операций и ремонтных работ с портовой инфраструктурой. (10.05.2022 N1547) ��