On Official Language

Document structure

View explanations

Referenced documents

Document comments

Document Highlights

Consolidated publications

21/09/2023 02/11/2021 15/07/2020 13/10/2017 23/03/2017 08/06/2016 04/08/2015
Return back

Consolidated versions (13/10/2017 - 15/07/2020)

 

საქართველოს ორგანული კანონი

 
სახელმწიფო ენის შესახებ

საქართველოს 2017 წლის 13 ოქტომბრის კონსტიტუციური კანონი №1324 - ვებგვერდი, 19.10.2017წ. 

 ქართული ენა საქართველოს ისტორიულ-კულტურული მემკვიდრეობა და მისი სახელმწიფოებრიობის აუცილებელი პირობაა. იგი საქართველოს ყველა მოქალაქის საერთო-სახელმწიფოებრივი კუთვნილებაა. საქართველოს სახელმწიფო თავის ყველა ფუნქციას ამ ენაზე ასრულებს, იცავს მას და განსაზღვრავს მისი, როგორც სახელმწიფო ენის, ფუნქციონირებისა და განვითარების პოლიტიკას.

საქართველოს სახელმწიფო, ამავე დროს, იცავს და განამტკიცებს ქვეყანაში ენათა და კულტურათა თანაარსებობისა და ჰარმონიული განვითარების საუკუნეთა განმავლობაში ჩამოყალიბებულ ტრადიციას. მას დაუშვებლად მიაჩნია ნებისმიერი ენის მიმართ უპატივცემულობის გამოხატვა, საქართველოს მოქალაქის ენობრივი უფლებების შელახვა და აღკვეთს სახელმწიფო ენობრივი პოლიტიკის კონსტიტუციური პრინციპების საწინააღმდეგო ქმედებას.

თავი I

ზოგადი დებულებები

 მუხლი 1. კანონის რეგულირების სფერო

1. ეს კანონი განამტკიცებს სახელმწიფო ენის კონსტიტუციურ სტატუსს, ადგენს მისი გამოყენებისა და დაცვის სამართლებრივ საფუძვლებს, აწესრიგებს სახელმწიფო და არასახელმწიფო ენების ფუნქციონირებასთან დაკავშირებულ სამართლებრივ ურთიერთობებს.

2. ეს კანონი ვრცელდება საქართველოს მოქალაქეზე, საქართველოში სტატუსის მქონე მოქალაქეობის არმქონე პირზე, მოქალაქეობის არმქონე პირსა და უცხოელზე.

3. ეს კანონი არ ვრცელდება პირად ურთიერთობებზე.

მუხლი 2. სახელმწიფო ენის შესახებ საქართველოს კანონმდებლობა

1. სახელმწიფო ენის შესახებ საქართველოს კანონმდებლობა შედგება საქართველოს კონსტიტუციისაგან, საქართველოს საერთაშორისო ხელშეკრულებებისა და შეთანხმებებისაგან, ამ კანონისა და სხვა საკანონმდებლო და კანონქვემდებარე ნორმატიული აქტებისაგან.

2. სახელმწიფო ენობრივი პოლიტიკის ძირითად მიმართულებებს განსაზღვრავს საქართველოს პარლამენტი.

  მუხლი 3. კანონში გამოყენებული ტერმინების განმარტება

ამ კანონში გამოყენებულ ტერმინებს აქვს შემდეგი მნიშვნელობა:

ა) სახელმწიფო ენა – ენა (ენები), რომელსაც (რომლებსაც) ეს სტატუსი საქართველოს კონსტიტუციით აქვს მინიჭებული და რომელიც (რომლებიც), ისტორიული ტრადიციის შესაბამისად, სახელმწიფო ხელისუფლების განხორციელების და საქართველოს მოქალაქეების, სხვა ფიზიკური და იურიდიული პირების ურთიერთობის ძირითადი საშუალებაა;

ბ) არასახელმწიფო ენა – სახელმწიფო ენის გარდა, ნებისმიერი ენა, რომლითაც საქართველოს მოქალაქეები და საქართველოში მცხოვრები სხვა პირები პირად ცხოვრებაში თუ საჯაროდ სარგებლობენ;

გ) ეროვნული უმცირესობის ენა – არასახელმწიფო ენა, რომელსაც, ტრადიციულად, იყენებენ საქართველოს გარკვეულ ტერიტორიაზე კომპაქტურად მცხოვრები საქართველოს მოქალაქეები;

დ) სალიტერატურო ენა – სახელმწიფო ენის მწიგნობრული, ნორმირებული სახე, რომელიც ემსახურება ოფიციალურ-საქმიანი ურთიერთობების, განათლების, მეცნიერების, კულტურის, მასობრივი კომუნიკაციის ყველა სფეროს;

ე) სახელმწიფო ენის დეპარტამენტი – საჯარო სამართლის იურიდიული პირი, რომლის საქმიანობის სახელმწიფო კონტროლს ახორციელებს საქართველოს მთავრობა. იგი არის სახელმწიფო ენის კონსტიტუციური სტატუსის დაცვისა და პოპულარიზაციის, ქართული სალიტერატურო ენის ნორმებისა და სპეციალურ ტერმინთა დადგენისა და დამკვიდრების უზრუნველმყოფი და სახელმწიფო ენის ერთიანი პოლიტიკის განმახორციელებელი ორგანო;

ვ) სახელმწიფო ენის ერთიანი პროგრამა – სახელმწიფო ენის განვითარების, ტექნოლოგიური უზრუნველყოფის, ნორმალიზაციისა და სტანდარტიზაციის ძირითად მიმართულებათა განმსაზღვრელი ერთიანი დოკუმენტი, რომელსაც შეიმუშავებს სახელმწიფო ენის ექსპერტთა კომისია და სახელმწიფო ენის დეპარტამენტის წარდგინებით ამტკიცებს საქართველოს მთავრობა;

ზ) ტრანსლიტერაცია – ერთი ენის ფონემის (ბგერის) მეორე ენის დამწერლობის ნიშნით გადმოცემა.

მუხლი 4. სახელმწიფო ენის სტატუსი

1. საქართველოს კონსტიტუციის მე-8 მუხლის თანახმად, საქართველოს სახელმწიფო ენა არის ქართული, ხოლო აფხაზეთის ავტონომიურ რესპუბლიკაში აგრეთვე – აფხაზური.

2. სახელმწიფო საქართველოს მთელ ტერიტორიაზე უზრუნველყოფს სახელმწიფო ენის კონსტიტუციური სტატუსის დაცვას.

3. სახელმწიფო მუდმივად ზრუნავს ქართველურ ენათა და კილოთა შენარჩუნებასა და შესწავლაზე, როგორც სახელმწიფო ენის სიცოცხლისუნარიანობის უმნიშვნელოვანეს პირობაზე.

მუხლი 5. სახელმწიფო ენის დაცვის გარანტიები

1. სახელმწიფო ენის დაცვის, ფუნქციონირებისა და განვითარების უმთავრესი გარანტი სახელმწიფოა.

2. სახელმწიფო ენის დაცვის გარანტიები დადგენილია საქართველოს კონსტიტუციით, ამ კანონითა და სხვა საკანონმდებლო აქტებით.

3. სახელმწიფო  და ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოები სახელმწიფოებრივი და საზოგადოებრივი ცხოვრების ყველა სფეროში უზრუნველყოფენ სახელმწიფო ენის ფუნქციონირებისა და მისი სიწმინდის დაცვისათვის აუცილებელი ორგანიზაციული და მატერიალურ-ტექნიკური პირობების შექმნას.

4. სახელმწიფო უზრუნველყოფს სახელმწიფო ენის ერთიანი პროგრამის განხორციელებას.

მუხლი 6. სახელმწიფო და არასახელმწიფო ენების გამოყენების გარანტიები

1. სახელმწიფო უზრუნველყოფს სახელმწიფო ენის შესწავლისა და გამოყენებისათვის სათანადო პირობების შექმნას.

2. საქართველოს მოქალაქე, საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის შესაბამისად, უზრუნველყოფილია საჯარო ინფორმაციით სახელმწიფო ენაზე, გარდა იმ შემთხვევისა, როდესაც საჯარო ინფორმაცია არასახელმწიფო ენაზეა დაცული.

3.საჯარო მოსამსახურე, საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად, უზრუნველყოფილია სამსახურებრივი ინფორმაციით სახელმწიფო ენაზე.

4. საჯარო მოსამსახურე ვალდებულია იცოდეს სახელმწიფო ენა.

5. სახელმწიფო უზრუნველყოფს საჯარო სამსახურში დასაქმებული პირის მიერ სახელმწიფო ენის შესწავლის შესაძლებლობის შექმნას.

6. არასახელმწიფო ენის გამოყენება თავისუფალია, თუ ამით არ იზღუდება სახელმწიფო ენის კონსტიტუციური სტატუსი.

მუხლი 7. განათლების ენა

1. სახელმწიფო უზრუნველყოფს ადრეული და სკოლამდელი აღზრდისა და განათლების, ზოგადი, პროფესიული და უმაღლესი განათლების სახელმწიფო ენაზე მიღებას. განათლების არასახელმწიფო და ეროვნული უმცირესობის ენებზე მიღების საკითხი რეგულირდება საქართველოს კანონმდებლობით.

2. საქართველოს ტერიტორიაზე საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით შექმნილ არაქართულენოვან ზოგადსაგანმანათლებლო დაწესებულებაში ქართული ენის (აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის ტერიტორიაზე არსებულ არააფხაზურენოვან ზოგადსაგანმანათლებლო დაწესებულებაში – აგრეთვე აფხაზური ენის), როგორც საგნის, სწავლება სავალდებულოა.

3. საქართველოს ტერიტორიაზე საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით შექმნილი არასახელმწიფოენოვანი უმაღლესი საგანმანათლებლო დაწესებულება ვალდებულია შესაბამის პირებს შესთავაზოს ქართული ენის სპეციალური კურსი, ხოლო აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის ტერიტორიაზე არსებული არააფხაზურენოვანი უმაღლესი საგანმანათლებლო დაწესებულება – აგრეთვე აფხაზური ენის სპეციალური კურსი.

საქართველოს 2016 წლის 8  ივნისის კანონი  № 5374 - ვებგვერდი, 24.06.2016წ.
საქართველოს 2017 წლის 23  მარტის   კანონი  №501  - ვებგვერდი, 27.03.2017წ.

მუხლი 8. სახელმწიფო საგარეო ენობრივი პოლიტიკის პრინციპები

საერთაშორისო სამართლის ნორმებისა და საქართველოს საერთაშორისო ხელშეკრულებებისა და შეთანხმებების გათვალისწინებით, სახელმწიფო ხელს უწყობს:

ა) საქართველოს ფარგლების გარეთ სახელმწიფო ენის სწავლებასა და პოპულარიზაციას;

ბ) ქართველოლოგიური და აფხაზოლოგიური კვლევების გაღრმავებას;

გ) სათანადო სამეცნიერო და სამეცნიერო-პოპულარული ლიტერატურის გავრცელებას, სამეცნიერო ფორუმებისა და საზოგადოებრივი ღონისძიებების ორგანიზებას.

 თავი II

სახელმწიფო ენის გამოყენების სამართლებრივი პრინციპები

მუხლი 9. საქართველოს მოქალაქის უფლება-მოვალეობანი ენის გამოყენების სფეროში

1. საქართველოს ყველა მოქალაქის უფლებაა, სახელმწიფოს მოსთხოვოს სახელმწიფო ენის დაცვისათვის, შესწავლისა და განვითარებისათვის აუცილებელი პირობების შექმნა, ამ კანონითა და სხვა საკანონმდებლო აქტებით დადგენილი გარანტიების უზრუნველყოფა.

2. საქართველოს ყველა მოქალაქე ვალდებულია, საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსისა და ამ კანონის შესაბამისად, სახელმწიფო და ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოებთან ურთიერთობა ჰქონდეს სახელმწიფო ენაზე, გარდა საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი გამონაკლისი შემთხვევებისა.

3. იმ მუნიციპალიტეტში, სადაც ეროვნული უმცირესობის წარმომადგენლები კომპაქტურად ცხოვრობენ, სახელმწიფო უზრუნველყოფს ეროვნული უმცირესობისათვის მიკუთვნებული პირის სახელმწიფო და ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოებთან ამ ეროვნული უმცირესობის ენაზე თარჯიმნის დახმარებით ურთიერთობას.

მუხლი 10. საქართველოს მოქალაქის უფლება, ოფიციალური დოკუმენტი და ინფორმაცია სახელმწიფო ენაზე მიიღოს

საქართველოს ყველა მოქალაქის უფლებაა, მოითხოვოს და კანონით დადგენილი წესით მიიღოს სახელმწიფო და ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოებში მის შესახებ არსებული ინფორმაცია და ოფიციალური დოკუმენტი სახელმწიფო ენაზე, გარდა იმ დოკუმენტის ასლისა, რომელიც დედნის ენაზე გაიცემა.  

თავი III

სახელმწიფო და ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოების საქმიანობის, ოფიციალური საქმისწარმოებისა და სამართალწარმოების ენა

მუხლი 11. სახელმწიფო და ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოების ოფიციალური საქმისწარმოების ენა

1. სახელმწიფო და ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოები ოფიციალურ საქმისწარმოებას ახორციელებენ სახელმწიფო ენაზე, გარდა ამ მუხლის მე-4 პუნქტით გათვალისწინებული შემთხვევისა.

2. სახელმწიფო და ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოებს შორის ურთიერთობა და მიმოწერა სახელმწიფო ენაზე ხორციელდება.

3. სახელმწიფო და ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოები ფიზიკური და იურიდიული პირების განცხადებებს, საჩივრებსა და წინადადებებს იღებენ, განიხილავენ და პასუხს სცემენ სახელმწიფო ენაზე, გარდა საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი შემთხვევებისა.

4. იმ მუნიციპალიტეტში, სადაც ეროვნული უმცირესობის წარმომადგენლები კომპაქტურად ცხოვრობენ, სახელმწიფო და ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოები უფლებამოსილი არიან, დაადგინონ საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსით გათვალისწინებულისაგან განსხვავებული წესი, რომელიც გულისხმობს, საჭიროების შემთხვევაში, ეროვნული უმცირესობისათვის მიკუთვნებული პირის მიერ ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოში ამ ეროვნული უმცირესობის ენაზე წარდგენილი განცხადების, საჩივრის, მასზე გაცემული პასუხის თარგმნას. ამასთანავე, ოფიციალური ძალა მხოლოდ შესაბამისი ტექსტის დედანს აქვს.

მუხლი 12. სამართალშემოქმედებისა და საკანონმდებლო საქმიანობის ენა

1. ნორმატიული აქტი უნდა მომზადდეს და გამოქვეყნდეს ქართულ ენაზე, ხოლო აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის ტერიტორიაზე – აგრეთვე აფხაზურ ენაზე. ნორმატიული აქტი შეიძლება არასახელმწიფო ენაზედაც გამოქვეყნდეს, მაგრამ ასეთ ტექსტს ოფიციალური ძალა არა აქვს.

2. იმ მუნიციპალიტეტში, სადაც ეროვნული უმცირესობის წარმომადგენლები კომპაქტურად ცხოვრობენ, ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანო, საჭიროების შემთხვევაში, უზრუნველყოფს მის მიერ მიღებული ნორმატიული აქტის ამ ეროვნული უმცირესობის ენაზე თარგმნას. ამასთანავე, ოფიციალური ძალა მხოლოდ შესაბამისი ტექსტის დედანს აქვს.

3. საქართველოს პარლამენტს საკანონმდებლო ინიციატივის წესით კანონპროექტი და საკანონმდებლო წინადადება ქართულ ენაზე წარედგინება.

მუხლი 13. სამართალწარმოების ენა

საქართველოს კონსტიტუციისა და საპროცესო კანონმდებლობის შესაბამისად, სამართალწარმოება ხორციელდება სახელმწიფო ენაზე. პირს, რომელმაც სახელმწიფო ენა არ იცის, მიეჩინება თარჯიმანი.

მუხლი 14. ენის საქართველოს სამხედრო და სხვა გასამხედროებულ ძალებში გამოყენება

1. საქართველოს სამხედრო და სხვა გასამხედროებული ძალები ოფიციალურ საქმიანობას ახორციელებენ ქართულ ენაზე, გარდა იმ შემთხვევისა, როდესაც კანონით ან საქართველოს საერთაშორისო ხელშეკრულებით ან შეთანხმებით სხვა წესია დადგენილი.

2. საქართველოს სამხედრო და სხვა გასამხედროებულ ძალებში სამსახურისა და სამხედრო ბრძანებების ენა არის ქართული.

მუხლი 15. ბეჭდის, შტამპის, შტემპელის, ბლანკის ტექსტის ენა  

სახელმწიფო ორგანო, ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანო ბეჭდის, შტამპის, შტემპელის, ბლანკის ტექსტს სახელმწიფო ენაზე ადგენს. საჭიროების შემთხვევაში, შესაბამისი ტექსტი შეიძლება ერთ-ერთ არასახელმწიფო ენაზედაც მიეთითოს.

თავი IV

საგარეო ურთიერთობების ენა

მუხლი 16. საგარეო ურთიერთობების ენა

საქართველოს სახელმწიფო ხელისუფლების წარმომადგენელი ვალდებულია საგარეო ურთიერთობებში სახელმწიფო ენის სფეროში საერთაშორისო სამართლის ნორმებით გათვალისწინებული უფლებები გამოიყენოს.

თავი V

არჩევნების, რეფერენდუმის, პლებისციტის, კონკურსის, ატესტაციისა და  ოფიციალური ღონისძიების ენა

მუხლი 17. არჩევნების ენა

არჩევნების პროცესში კანდიდატები რეგისტრირდებიან, სათანადო დოკუმენტაცია დგება და საარჩევნო პროცედურები ხორციელდება სახელმწიფო ენაზე, გარდა საქართველოს ორგანული კანონით „საქართველოს საარჩევნო კოდექსი“ დადგენილი შემთხვევებისა.

მუხლი 18. რეფერენდუმისა და პლებისციტის ენა

1. რეფერენდუმი და პლებისციტი მზადდება და ტარდება სახელმწიფო ენაზე, გარდა საქართველოს ორგანული კანონით „საქართველოს საარჩევნო კოდექსი“ დადგენილი შემთხვევებისა.

2. რეფერენდუმისა და პლებისციტის ჩასატარებელი ბიულეტენები და რეფერენდუმისა და პლებისციტის შედეგად მიღებული გადაწყვეტილებები ფორმდება სახელმწიფო ენაზე, გარდა საქართველოს ორგანული კანონით „საქართველოს საარჩევნო კოდექსი“ დადგენილი შემთხვევებისა.

მუხლი 19. კონკურსისა და ატესტაციის ენა  

სახელმწიფო და ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოები „საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონით გათვალისწინებულ კონკურსსა და ატესტაციას ატარებენ და მათთან დაკავშირებულ დოკუმენტაციას ადგენენ სახელმწიფო ენაზე.

მუხლი 20. ოფიციალური ღონისძიების ენა

1. სახელმწიფო ორგანოს, ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოს, დაწესებულების, ორგანიზაციის, საწარმოს ოფიციალური ღონისძიება ტარდება სახელმწიფო ენაზე, თუ საქართველოს კანონმდებლობით სხვა რამ არ არის დადგენილი. თუ ოფიციალურ ღონისძიებაზე გამომსვლელი არასახელმწიფო ენას იყენებს, მისი გამოსვლა სახელმწიფო ენაზე ითარგმნება.

2. იმ მუნიციპალიტეტში, სადაც ეროვნული უმცირესობის წარმომადგენლები კომპაქტურად ცხოვრობენ, ადგილობრივი მნიშვნელობის ოფიციალური ღონისძიება (გარდა ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოს სხდომისა) შეიძლება ამ ეროვნული უმცირესობის ენაზე ჩატარდეს. 

3. ამ მუხლის პირველი პუნქტი არ ვრცელდება საქართველოს ტერიტორიაზე ჩასატარებელ საერთაშორისო ოფიციალურ ღონისძიებაზე.

თავი VI

საკუთარი სახელის და სხვა სახელწოდების ენა

მუხლი 21. გეოგრაფიული ობიექტის სახელდება

გეოგრაფიული ობიექტის სახელდებასთან დაკავშირებული საკითხები რეგულირდება „გეოგრაფიული ობიექტების სახელდების შესახებ“ საქართველოს კანონით.

მუხლი 22. სახელის, მამის სახელისა და გვარის დაწერილობა 

1. საქართველოს მოქალაქის, საქართველოში მუდმივად მცხოვრები პირის სახელის, მამის სახელისა და გვარის ოფიციალური რეგისტრაცია ხორციელდება სახელმწიფო ენაზე, საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით.

2. სახელი, მამის სახელი და გვარი სახელმწიფო ენიდან სხვა ენაზე და სხვა ენიდან სახელმწიფო ენაზე შესაბამისი სალიტერატურო ენის ნორმებით დადგენილი ტრანსლიტერაციის წესების დაცვით გადმოიცემა.

მუხლი 23. სახელმწიფო ორგანოს, ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოს, დაწესებულების, ორგანიზაციის, საწარმოს სახელწოდების ენა 

1. სახელმწიფო ორგანოს, ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოს ოფიციალური სახელწოდება იქმნება და გამოიყენება სახელმწიფო ენაზე. ეს სახელწოდება სახელმწიფო ენასთან ერთად შეიძლება გამოყენებულ იქნეს ერთ-ერთ არასახელმწიფო ენაზედაც, ხოლო იმ მუნიციპალიტეტში, სადაც ეროვნული უმცირესობის წარმომადგენლები კომპაქტურად ცხოვრობენ, – აგრეთვე ამ ეროვნული უმცირესობის ენაზე.

2. დაწესებულების, ორგანიზაციის სახელწოდება სახელმწიფო რეესტრში სახელმწიფო ენაზე შეიტანება.

3. კერძო სამართლის იურიდიული პირის სახელდება ხდება  საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით.

4. ამ მუხლის პირველი–მე-3 პუნქტებით გათვალისწინებულ სახელწოდებათა შესაბამის ნორმებთან შეუსაბამობა სახელმწიფო ენის დეპარტამენტის რეკომენდაციის შესაბამისად უნდა გასწორდეს.

თავი VII

საჯარო ინფორმირებისა და მასობრივი ინფორმაციის

საშუალებათა ენა

მუხლი 24. საჯარო ინფორმირების ენა

საჯარო ინფორმირებისათვის განკუთვნილი განცხადების, შეტყობინების, სასათაურო წარწერის, პლაკატის, აბრის, აფიშის, რეკლამის, სხვა ვიზუალური ინფორმაციის ტექსტი სახელმწიფო ენაზე სრულდება. საჭიროების შემთხვევაში, შესაბამისი ინფორმაცია შეიძლება მიეთითოს არასახელმწიფო ენაზედაც, ხოლო იმ მუნიციპალიტეტში, სადაც ეროვნული უმცირესობის წარმომადგენლები კომპაქტურად ცხოვრობენ, – აგრეთვე ამ  ეროვნული უმცირესობის ენაზე. 

მუხლი 25. საჯარო ინფორმირებისათვის განკუთვნილ წარწერათა წარმოდგენა და განლაგება

1. საჯარო ინფორმირებისათვის განკუთვნილი წარწერის სახელმწიფო ენაზე წარმოდგენა სავალდებულოა.

2. საჯარო ინფორმირებისათვის განკუთვნილი წარწერის არასახელმწიფო ენაზე (მათ შორის, ეროვნული უმცირესობის ენაზე) წარმოდგენის წესს შეიმუშავებს და ამტკიცებს სახელმწიფო ენის დეპარტამენტი.

  3. ამ კანონით დადგენილ შემთხვევებში ოფიციალური სახელწოდების სახელმწიფო და არასახელმწიფო ენებზე გადმოცემისას სახელმწიფო ენაზე შესრულებული ტექსტი თავსდება წინ (მარცხნივ ან ზევით), ხოლო არასახელმწიფო ენაზე შესრულებული ტექსტი – შემდეგ (მარჯვნივ ან ქვევით).

4. ოფიციალური სახელწოდების ქართულ, აფხაზურ და არასახელმწიფო ენებზე  გადმოცემისას ქართული ტექსტი თავსდება წინ (მარცხნივ ან ზევით), აფხაზური ტექსტი – ცენტრში, ხოლო არასახელმწიფო ენაზე შესრულებული ტექსტი – შემდეგ (მარჯვნივ ან ქვევით).

5. ამ მუხლის მე-3 და მე-4 პუნქტებით გათვალისწინებულისაგან განსხვავებულ შემთხვევაში სახელმწიფო ენაზე შესრულებული ტექსტი არასახელმწიფო ენაზე შესრულებული ტექსტის წინ (მარცხნივ ან ზევით) თავსდება.

6. არასახელმწიფო ენაზე შესრულებული ტექსტის სახელმწიფო ენაზე შესრულებულ ტექსტთან ერთად გამოყენებისას არასახელმწიფოენოვანი ტექსტის შრიფტი სახელმწიფოენოვანი ტექსტის შრიფტზე დიდი არ უნდა იყოს. 

მუხლი 26. საცნობარო მასალის ენა

1. სახელმწიფო ორგანოს, ფიზიკური ან/და იურიდიული პირის მიერ საქართველოში გასავრცელებლად საცნობარო მასალა, როგორც წესი, სახელმწიფო ენაზე გამოიცემა (ქვეყნდება).

2. არასახელმწიფოენოვან საცნობარო მასალას უნდა ახლდეს თარგმანი სახელმწიფო ენაზე, გარდა იმ შემთხვევისა, როდესაც ეს მასალა  მხოლოდ არასახელმწიფოენოვანი მომხმარებლისთვისაა გათვალისწინებული.

მუხლი 27. მაუწყებლობის ენა

მაუწყებლობის ენასთან დაკავშირებული საკითხები რეგულირდება „მაუწყებლობის შესახებ“ საქართველოს კანონით.

მუხლი 28. რეკლამის ენა

რეკლამის ენასთან დაკავშირებული საკითხები რეგულირდება „რეკლამის შესახებ“ საქართველოს კანონით.

თავი VIII

სახელმწიფო ენის სხვა სფეროებში გამოყენება

 

მუხლი 29. მომხმარებლის უფლება, ინფორმაცია სახელმწიფო ენაზე მიიღოს

1. მომხმარებელს უფლება აქვს, საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით მოითხოვოს და მიიღოს ინფორმაცია სახელმწიფო ენაზე.

2. სახელმწიფო ენის არცოდნა არ შეიძლება მომსახურების გაწევაზე უარის თქმის მოტივი იყოს.

მუხლი 30. ენის მეცნიერების სფეროში გამოყენება  

1. ქართულენოვან უმაღლეს საგანმანათლებლო (სამეცნიერო) დაწესებულებაში აკადემიური (სამეცნიერო) ხარისხის მოსაპოვებლად ნაშრომის წარდგენა და მისი საჯაროდ დაცვა ხდება სახელმწიფო ენაზე, გარდა საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი გამონაკლისი შემთხვევებისა.

2. სახელმწიფო სამეცნიერო დაწესებულებაში მეცნიერული კვლევის შედეგები, როგორც წესი, ფორმდება და ვრცელდება სახელმწიფო ენაზე.

3. საქართველოს ტერიტორიაზე სამეცნიერო კვლევის შედეგების არასახელმწიფო ენაზე გამოქვეყნების შემთხვევაში მათ უნდა ახლდეს რეზიუმე სახელმწიფო ენაზე.

4. ტექნიკურ დოკუმენტაციაში, აგრეთვე საქმისწარმოებაში გამოიყენება ერთიანი ტერმინოლოგია. ტერმინოლოგიის დადგენისა და გამოყენების ნორმებს განსაზღვრავს სახელმწიფო ენის ექსპერტთა კომისია. 

მუხლი 31. ენის ინფორმატიკის სფეროში გამოყენება   

1. სახელმწიფო ხელს უწყობს საინფორმაციო ტექნოლოგიებში ქართული ენის სრულფასოვან გამოყენებას.

2. კომპიუტერული (ელექტრონული) ტექნიკა, რომელსაც სახელმწიფო და ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოები, საჯარო და კერძო სამართლის იურიდიული პირები იყენებენ, ტექსტის სახელმწიფო ენაზე შესრულების შესაძლებლობას უნდა იძლეოდეს.  

მუხლი 32. ენის კულტურის სფეროში გამოყენება

სახელმწიფო ენის განვითარებისა და სრულფასოვანი ფუნქციონირების მიზნით სახელმწიფო ხელს უწყობს:

ა) სხვა ენაზე არსებული მხატვრული, სამეცნიერო, პოლიტიკური და სხვა ლიტერატურის სახელმწიფო ენაზე თარგმნასა და გამოცემას;

ბ) აუდიოვიზუალური ნაწარმოების სახელმწიფო ენაზე თარგმნასა და საჯაროდ გადაცემას.

თავი IX

სახელმწიფო ენის ცოდნასთან დაკავშირებული მოთხოვნა

მუხლი 33. სახელმწიფო ენის ცოდნასთან დაკავშირებულ მოთხოვნასთან პირის შესაბამისობა

ამ კანონის მე-6 მუხლის მე-4 პუნქტის მოთხოვნასთან პირის  შესაბამისობა დასტურდება:

ა) სახელმწიფოენოვანი ზოგადსაგანმანათლებლო დაწესებულების ან უმაღლესი საგანმანათლებლო დაწესებულების დამთავრების დამადასტურებელი დოკუმენტით;

ბ) საქართველოს ტერიტორიაზე საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით შექმნილი არასახელმწიფოენოვანი ზოგადსაგანმანათლებლო დაწესებულების დამთავრების დამადასტურებელი დოკუმენტით;

გ) სახელმწიფო ენის გამოცდის ჩაბარების მოწმობით.

მუხლი 34. სახელმწიფო ენის გამოცდა

1. სახელმწიფო ენის გამოცდის ჩატარების წესს სახელმწიფო ენის დეპარტამენტთან შეთანხმებით შეიმუშავებს საჯარო სამართლის იურიდიული პირი – შეფასებისა და გამოცდების ეროვნული ცენტრი და ამტკიცებს საქართველოს მთავრობა.

2. სახელმწიფო ენის გამოცდის ჩატარებას უზრუნველყოფს საჯარო სამართლის იურიდიული პირი – შეფასებისა და გამოცდების ეროვნული ცენტრი.

3. სახელმწიფო ენის გამოცდის შედეგის გათვალისწინებით, საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილ სახელმწიფო ენის ცოდნასთან დაკავშირებულ მოთხოვნასთან პირის შესაბამისობის დამადასტურებელ დოკუმენტს (მოწმობას) გასცემს სახელმწიფო ენის დეპარტამენტი.

თავი X

სახელმწიფო ენის დაცვის სახელმწიფო კონტროლი და შესაბამის სახელმწიფო დაწესებულებათა უფლებამოსილება ამ სფეროში

მუხლი 35. სახელმწიფო ენის დაცვის სახელმწიფო კონტროლი

სახელმწიფო ენის დაცვის სახელმწიფო კონტროლს თავიანთი უფლებამოსილების ფარგლებში ახორციელებენ:

ა) საქართველოს პარლამენტი;

ბ) საქართველოს მთავრობა;

გ) ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოები;

დ) სახელმწიფო ენის დეპარტამენტი.

მუხლი 36. სახელმწიფო ენის დეპარტამენტი

1. ამ კანონითა და სხვა საკანონმდებლო აქტებით დადგენილ ფარგლებში სახელმწიფო ენის კონსტიტუციური სტატუსის დაცვასა და პოპულარიზაციას, ქართული სალიტერატურო ენის ნორმების დადგენასა და დამკვიდრებას უზრუნველყოფს სახელმწიფო ენის დეპარტამენტი. იგი ამ კანონის საფუძველზე შექმნილი საჯარო სამართლის იურიდიული პირია.

2. სახელმწიფო ენის დეპარტამენტის დებულებას ამტკიცებს საქართველოს მთავრობა.

3. სახელმწიფო ენის დეპარტამენტის თავმჯდომარეს თანამდებობაზე ნიშნავს და თანამდებობიდან ათავისუფლებს საქართველოს პრემიერ-მინისტრი.

4. სახელმწიფო ენის დეპარტამენტის საქმიანობის სახელმწიფო კონტროლს ახორციელებს საქართველოს მთავრობა.

5. სახელმწიფო ენის დეპარტამენტი ფინანსდება საქართველოს სახელმწიფო ბიუჯეტიდან.

6. სახელმწიფო ენის დეპარტამენტი:

ა) უზრუნველყოფს სახელმწიფო ენის დაცვის, განვითარებისა და გამოყენების სფეროში ერთიანი პოლიტიკის განხორციელებას;

ბ) შეიმუშავებს და გამოსცემს სახელმწიფო ენის დაცვისა და განვითარებისათვის აუცილებელ ნორმატიულ აქტებს;

გ) ზედამხედველობს ამ კანონის შესრულებას;

დ) ქმნის სახელმწიფო ენის ექსპერტთა კომისიას და კომისიის მიერ შემუშავებულ ქართული სალიტერატურო ენის ნორმებსა და ტერმინოლოგიურ სტანდარტებს დასამტკიცებლად წარუდგენს საქართველოს მთავრობას;

ე) უზრუნველყოფს სახელმწიფო ენის ერთიანი პროგრამის შემუშავებას და კოორდინაციას უწევს მის განხორციელებას;

ვ) სახელმწიფო  და ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოებს, საჯარო და კერძო სამართლის იურიდიულ პირებს აძლევს რეკომენდაციებს ენის გამოყენების სფეროში არსებული დარღვევების აღმოსაფხვრელად;

ზ) ამ კანონისა და ქართული სალიტერატურო ენის ნორმების დარღვევის შემთხვევაში უფლებამოსილია მიმართოს სახელმწიფო ორგანოს დამრღვევის მიმართ საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი პასუხისმგებლობის ზომის გამოყენების მოთხოვნით;

თ) ახორციელებს საინფორმაციო და მეთოდური უზრუნველყოფის ღონისძიებებს სახელმწიფო ენის სფეროში;

ი) ახორციელებს სახელმწიფო ენის დეპარტამენტის დებულებით განსაზღვრულ სხვა უფლებამოსილებებს.

7. სახელმწიფო ენის ექსპერტთა კომისიის თავმჯდომარესა და წევრებს ნიშნავს სახელმწიფო ენის დეპარტამენტის თავმჯდომარე.

8. სახელმწიფო ენის დეპარტამენტის წარდგინებით საქართველოს მთავრობის მიერ დამტკიცებული ქართული სალიტერატურო ენის ნორმებისა და ტერმინოლოგიური სტანდარტების დაცვა სავალდებულოა.

9. სახელმწიფო ენის დეპარტამენტი უფლებამოსილია ამ კანონით გათვალისწინებული ამოცანებისა და ფუნქციების შესასრულებლად სახელმწიფო ორგანოებისაგან, საჯარო და კერძო სამართლის იურიდიული პირებისაგან და ინდივიდუალური საწარმოებისაგან გამოითხოვოს ნებისმიერი საჯარო ინფორმაცია.

10. ამ მუხლის მე-9 პუნქტით გათვალისწინებული სახელმწიფო ორგანოებისა და პირების მიერ სახელმწიფო ენის დეპარტამენტისათვის არასწორი ან არასრული ინფორმაციის წარდგენა ინფორმაციის მიუწოდებლობად ჩაითვლება. ინფორმაცია სახელმწიფო ენის დეპარტამენტს მოთხოვნიდან 10 სამუშაო დღის ვადაში უნდა წარედგინოს.

მუხლი 37. სახელმწიფო ენის ერთიანი პროგრამა

1. სახელმწიფო ენის დეპარტამენტი სახელმწიფო ენის ექსპერტთა კომისიის რეკომენდაციის საფუძველზე საქართველოს მთავრობას დასამტკიცებლად წარუდგენს სახელმწიფო ენის ერთიან პროგრამას.

2. სახელმწიფო ენის ერთიანი პროგრამის განხორციელებას უზრუნველყოფენ საქართველოს მთავრობის მიერ განსაზღვრული სახელმწიფო ორგანოები. 

3. სახელმწიფო ენის ერთიანი პროგრამა ითვალისწინებს:

ა) სახელმწიფო ენის შესწავლის მსურველთა ინტერესების მაქსიმალურ უზრუნველყოფას; სახელმწიფო ენის სწავლებისა და ენობრივი კულტურის ამაღლების მიზნით მეთოდური და სასწავლო რესურსების მომზადებას; სახელმწიფო ენის თანამედროვე მოთხოვნათა შესაბამისად სწავლებას; ენობრივ უმცირესობათა ჯგუფებში ბილინგვური სწავლების დანერგვას;

ბ) სახელმწიფო ენის სტრუქტურის, ისტორიისა და ფუნქციონირების თავისებურებათა თანამიმდევრულ კვლევას; თანამედროვე ქართულის ერთიან ლექსიკოგრაფიულ უზრუნველყოფას; ქართული სალიტერატურო ენის ნორმებისა და ტერმინოლოგიური სტანდარტების სრული კორპუსის მომზადებას;

გ) სახელმწიფო ენის სრულ ტექნოლოგიურ უზრუნველყოფას; ენობრივი მონაცემების (ტექსტების) თანამედროვე, სრულყოფილი ციფრული ბაზების შექმნას; საძიებო, ანალიზურ-ოპერატიული და მთარგმნელობითი კომპიუტერული პროგრამების მომზადებას. 

4. სახელმწიფო ენის ერთიანი პროგრამის დაფინანსებას საქართველოს სახელმწიფო ბიუჯეტი უზრუნველყოფს.

5. სახელმწიფო ხელს უწყობს სახელმწიფო ენის ერთიანი პროგრამის განხორციელების მიზნით ინვესტიციების მოზიდვას.

თავი XI

პასუხისმგებლობა სახელმწიფო ენის შესახებ

საქართველოს კანონმდებლობის დარღვევისათვის

მუხლი 38. პასუხისმგებლობა ამ კანონის დარღვევისათვის

ამ კანონის დარღვევისათვის პირი პასუხს აგებს საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით.

მუხლი 39. სახელმწიფო ენის შესახებ საქართველოს კანონმდებლობის დარღვევისათვის პასუხისმგებელი პირები                                                

1. სახელმწიფო და ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოების, დაწესებულებისა და ორგანიზაციის ხელმძღვანელებს საქართველოს კანონმდებლობით ეკისრებათ პერსონალური პასუხისმგებლობა მათდამი დაქვემდებარებულ სფეროში სახელმწიფო ენის შესახებ საქართველოს კანონმდებლობის დარღვევისათვის.

2. მომსახურების სფეროს დაწესებულება და ორგანიზაცია, საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად, ვალდებული არიან, აანაზღაურონ ამ სფეროს შესაბამისი თანამდებობის პირის ან რიგითი მუშაკის მიერ სახელმწიფოსათვის ან ფიზიკური პირისათვის ამ კანონის დარღვევით მიყენებული ზიანი. 

თავი XII

გარდამავალი და დასკვნითი დებულებები

მუხლი 40. კანონის ამოქმედებასთან დაკავშირებით განსახორციელებელი ღონისძიებები

1. 2016 წლის 1 თებერვლამდე:

ა) საქართველოს მთავრობამ დაამტკიცოს საჯარო სამართლის იურიდიული პირის – სახელმწიფო ენის დეპარტამენტის დებულება და სტრუქტურა, განსაზღვროს მისი ქონების შექმნის წესი;

 ბ) საქართველოს პრემიერ-მინისტრმა თანამდებობაზე დანიშნოს სახელმწიფო ენის დეპარტამენტის თავმჯდომარე.

2. 2016 წლის 14 აპრილამდე საქართველოს მთავრობამ დაამტკიცოს:

ა) სახელმწიფო ენის ერთიანი პროგრამა;

ბ) ქართული სალიტერატურო ენის ნორმები და ტერმინოლოგიური სტანდარტები;

გ) სახელმწიფო ენის გამოცდის ჩატარების წესი.

3. საქართველოს ფინანსთა სამინისტრომ „საქართველოს 2016 წლის სახელმწიფო ბიუჯეტის შესახებ“ საქართველოს კანონის პროექტის მომზადებისას უზრუნველყოს მასში ამ კანონიდან გამომდინარე საბიუჯეტო სახსრების ასახვა.

 მუხლი 41. კანონის ამოქმედება

1. ეს კანონი, გარდა ამ კანონის 33-ე, 34-ე, 36-ე და 37-ე მუხლებისა, ამოქმედდეს 2016 წლის 1 იანვრიდან.

2. ამ კანონის 36-ე მუხლის პირველი–მე-5 პუნქტები, მე-6 პუნქტის „ა“–„ვ“, „თ“ და „ი“ ქვეპუნქტები და მე-7–მე-10 პუნქტები ამოქმედდეს 2016 წლის 1 თებერვლიდან.

3. ამ კანონის 33-ე და 34-ე მუხლები, 36-ე მუხლის მე-6 პუნქტის „ზ“ ქვეპუნქტი და 37-ე მუხლი ამოქმედდეს 2016 წლის 14 თებერვლიდან.


საქართველოს პრეზიდენტიგიორგი მარგველაშვილი

 

 

ქუთაისი,

22 ივლისი 2015 წ.

N4084-რს

 

ORGANIC LAW OF GEORGIA

ON OFFICIAL LANGUAGE

Constitutional Law of Georgia No 1324 of 13 October 2017 – website, 19.10.2017

 

The Georgian language is a historical and cultural heritage of Georgia and it is essential for its statehood. It is an element of common national identity for all citizens of Georgia. The State of Georgia performs all its functions in this language, protects it and determines the policy for the development and functioning of this language as of the official language of the State.

The State of Georgia, at the same time, protects and strengthens the centuries-old tradition of coexistence and harmonious development of languages and cultures in the country. It considers it to be unacceptable to show disrespect for any language, to violate rights of citizens of Georgia to speak any language and to prevent actions that are against the constitutional principles of the official language policy.

 

Chapter I – General Provisions

Article 1 – Scope of the Law

1. This Law consolidates the constitutional status of the official language, establishes legal grounds for its use and protection, and regulates legal relations related to the functioning of official and non-official languages.

2. This law applies to citizens of Georgia, stateless persons having a status in Georgia, to stateless persons and to aliens.

3. This Law does not apply to personal relationships.

 

Article 2 – The Legislation of Georgia on the official language

1. The Legislation of Georgia on the Official Language consists of the Constitution of Georgia, treaties and international agreements of Georgia, this Law and other legal and subordinate normative acts.

2. The Parliament of Georgia defines key directions of the official language policy.

 

Article 3 – Definition of terms used in this Law

The terms used in this Law have the following meanings:

a) official language – the language (languages) that is (are) granted this status by the Constitution of Georgia and that, in accordance with historical tradition, is (are) the basic means for the execution of powers by the State and for communication by citizens and other natural and legal persons of Georgia;

b) non-official language – any language, except for the official language, that is used in private or public lives by citizens of Georgia and other persons residing in Georgia;

c) language of the national minority – non-official language that is traditionally used by communities of the citizens of Georgia settled in a certain part of the territory of Georgia;

d) literary language – the literary, standardised type of the official language that serves all fields of official and business relationships, education, science, culture, and mass communication;

e) the Department of the Official Language – a legal entity under public law, the state control of activities of which is implemented by the Government of Georgia. It is a body that ensures the protection and popularisation of the constitutional status of the official language and the establishment and introduction of standards and special terms of the Georgian literary language, as well as the implementation of the unified policy of the official language;

f) A unified program of the official – a unified document that determines the basic directions of the development, technological support, normalisation and standardisation of the official language, which is developed by the Experts Committee of the Official Language and approved by the Government of Georgia on the recommendation of the Department of Official Language;

g) transliteration – expression of phonemes (sounds) of one language by alphabet letters of another language.

 

Article 4 – Status of the official language

1. In accordance with Article 8 of the Constitution of Georgia, the official Language of Georgia is Georgian and the official language of the Autonomous Republic of Abkhazia is Georgian as well as Abkhazian.

2. The State ensures the protection of the constitutional status of the official language throughout the whole territory of Georgia.

3. The State continually facilitates the preservation and exploration of the Kartvelian Languages and dialects, which is one of the most significant preconditions for maintaining viability and resilience of the official language.

 

Article 5 – Guarantees for protecting the official language

1. The State is a major guarantor of the protection, use and development of the official language.

2. Guarantees for the protection of the official language are established by the Constitution of Georgia, this Law and other legal acts.

3. The State and local self-government authorities shall ensure the establishment of organisational, material and technical resources in all fields of state and public life that are necessary for the functioning and maintaining the purity of the official language.

4. The State shall ensure implementation of the unified program of the official language.

 

Article 6 – Guarantees for using official and non-official languages

1. The State shall ensure appropriate conditions for exploring and using the official language.

2. Citizens of Georgia, in accordance with the General Administrative Code of Georgia, are provided with official information in the official language, except for the cases, when official information is prepared in a non-official language.

3. Public servants, in accordance with the legislation of Georgia, are provided with service information in the official language.

4. Public servants are obliged to speak the official language.

5. The State shall provide persons employed in the public service with opportunities to study the official language.

6. Persons may use non-official languages freely, unless a constitutional status of the official language is abridged.

 

Article 7 – Language of instruction

 

1. The State shall provide early and preschool education, general, vocational and higher education in the official language. The matter of receiving education in a non-official language and languages of national minorities is regulated by the legislation of Georgia.

2. In general education institutions, where the language of instruction is not Georgian, and which are established in the territory of Georgia, in the manner established by the legislation of Georgia, teaching of the Georgian language, as a school subject (the Georgian language, as well as the Abkhazian language shall be taught in non-Abkhazian general education institutions in the territory of the Autonomous Republic of Abkhazia) is compulsory.

3. The higher education institutions, in which the language of instruction is not the official language, and that are established in the territory of Georgia in the manner established by the legislation of Georgia, shall offer appropriate persons special courses of the Georgian language, while higher education institutions, where the language of instruction is not Abkhazian and that exist in the territory of the Autonomous Republic of Abkhazia, shall offer special courses of the Abkhazian language.

Law of Georgia No 5374 of 8 June 2016 – website, 24.6.2016

Law of Georgia No 501 of 23 March 2017 – website, 27.3.2017

 

Article 8 – Principles of international official language policy

Taking the norms of International Law and treaties and international agreements of Georgia into consideration, the State shall promote:

a) teaching and popularisation of the official language outside Georgia;

b) widening the scope of studies in the sciences of the Kartvelian and Abkhazian languages;

c) disseminating scientific, and scientific popular literature, organising scientific forums and public events.

 

Chapter II – Legal Principles of Using the Official Language

Article 9 – Rights and obligations of citizens of Georgia in the field of the use of language

1. All citizens of Georgia are entitled to require the State to provide them with necessary conditions for the protection, exploration and development of the official language and to ensure the guarantees established by this Law and other legislative acts.

2. All citizens of Georgia, in accordance with this Law and the General Administrative Code of Georgia, are obliged to communicate with public authorities and local self-government authorities in the official language, except for the exclusive cases established by the legislation of Georgia.

3. The State shall provide communication of persons belonging to national minorities, with public authorities and local self-government bodies in the language of that national minority with the help of an interpreter, in the municipalities that are settled with representatives of national minorities.

 

Article 10 – Rights of citizens of Georgia to receive official documents and information in the official language

All citizens of Georgia, in the manner established by law, have the right to request and receive information on them existing in the public authorities and local self-government bodies and to request and receive official documents in the official language except for copies of documents that are issued in the original language of the documents.

 

Chapter III – Language of Activities of Public Authorities and Local Self-Government Bodies, Official Case Management and Legal Proceedings

Article 11 – The language of official case management of public authorities and local self-government bodies

1. Public authorities and local self-government bodies carry out official case management in the official language, except for the cases provided for in paragraph 4 of this article.

2. Communication and correspondence between public authorities and local self-government bodies are conducted in the official language.

3. Public authorities and local self-government bodies receive, consider and respond to applications, complaints and offers from natural and legal persons in the official language except for the cases established by the legislation of Georgia.

4. In the municipalities where representatives of national minorities are settled in communities, public authorities and local self-government bodies are entitled to establish procedures that are different from procedures provided for by the General Administrative Code of Georgia, in accordance with which, if necessary, translation of applications and complaints submitted to the local self-government bodies by persons belonging to the national minorities, and translation of the responses thereto may be required in the language of those national minorities. Hereby, only originals of appropriate texts shall be valid.

 

Article 12 – Language of law-drafting and legislative activity

1. Normative acts shall be drafted and promulgated in the Georgian language, and in the territory of the Autonomous Republic of Abkhazia they shall be drafted and promulgated in the Georgian as well as Abkhazian languages. Normative acts may be promulgated in non-official languages, but such texts are not officially valid.

2. In a municipality where representatives of national minorities are settled in communities, local self-government bodies, if necessary, shall provide translation of normative acts adopted by them in the language of respective national minorities. Hereby, only originals of appropriate texts shall be valid. .

3. Draft laws and legislative proposals shall be submitted to the Parliament of Georgia in the Georgian language under the procedures for submitting legislative initiatives.

 

Article 13 – Language of legal proceedings

Legal proceedings are conducted in the official language in accordance with the Constitution of Georgia and procedural legislation. An interpreter shall be assigned to a person who does not speak the official language.

 

Article 14 – Use of language in the military and other paramilitary forces of Georgia

1. The military and other paramilitary forces of Georgia perform their official activities in the Georgian language, except for the cases that are otherwise provided for by law or treaties or international agreements of Georgia.

2. The language of military services and commands in the military and other paramilitary forces of Georgia is Georgian.

 

Article 15 – Language of the texts of seals, stamps, postmarks and letterheads

Public authorities and local self-government bodies shall prepare the texts of seals, stamps, postmarks and letterheads in the official language. If necessary, appropriate texts may be prepared in one of the non-official languages.

 

Chapter IV – Language of Foreign Relations

Article 16 – Language of foreign relations

When carrying out foreign relations, representatives of public authorities of Georgia shall use rights that are applicable in the field of the official language and that are provided for in the norms of international law.

 

Chapter V – Language of Elections, Referenda, Plebiscites, Competitions, Attestations and official Events

Article 17 – Language of elections

In the process of elections candidates are registered, appropriate documents are prepared and election procedures are performed in the official language, except for the cases provided for by the organic law of Georgia – Election Code of Georgia.

 

Article 18 – Language of referenda and plebiscites

1. Referenda and plebiscites are prepared and conducted in the official language, except for the cases provided for by the organic law of Georgia – Election Code of Georgia.

2. Ballots for conducting referenda and plebiscites are issued and decisions as a result of referenda and plebiscites are made in the official language, except for the cases provided for by the organic law of Georgia -Election Code of Georgia.

 

Article 19 – Language of the procedure for selecting staff and attestations

Public authorities and local self-government bodies conduct selection of staff and attestations as provided for by the law of Georgia on Public Service and prepare documentation related to them in the official language.

 

Article 20 – Language of official events

1. Official events of public authorities, local self -government bodies, institutions, organisations, and enterprises are conducted in the official language, unless otherwise provided for by the legislation of Georgia. If a speaker of the official event uses a non-official language, his/her speech shall be translated into the official language.

2. In the municipalities, where representatives of national minorities are settled in communities, local official events (except for sessions of local self-government bodies) may be conducted in the language of those national minorities.

3. The first paragraph of this article does not apply to international official events to be conducted in the territory of Georgia.

 

Chapter VI – Language of Proper Names and Other Denominations

Article 21 – Naming geographical features

Matters related to geographical naming are regulated by the law of Georgia on Naming Geographical Features.

 

Article 22 – Writing first names, patronymics and surnames

1. First names, patronymics and surnames of persons permanently residing in Georgia are officially registered in the official language in the manner established by the legislation of Georgia.

2. First names, patronymics and surnames are transliterated from the official language into other languages and from other languages into the official language in accordance with transliteration procedures established under the norms of appropriate literary language.

 

Article 23 – Language of names of public authorities, local self-government bodies, institutions, organisations and enterprises

1. Official names of public authorities and local self-government bodies are created and used in the official language. These names may be used in one of the non-official languages alongside the official language, and in those municipalities where representatives of national minorities are settled in communities, these names may be used in the language of those national minorities as well.

2. Names of institutions and organisations are registered in the State Registry in the official language.

3. Legal entities under private law are named in the manner established by the legislation of Georgia.

4. Any inconsistency of the names provided for by paragraph 1, paragraph 2 and paragraph 3 of this article with relevant norms shall be corrected in accordance with recommendations of the Department of Official Language.

 

Chapter VII – Language of Public Information and Mass Media

Article 24 – Language of public information

Texts of statements, notifications, titles, posters, signboards, placards, advertisements, and other visual information intended to inform the public are prepared in the official language. If necessary, appropriate information may be indicated in a non-official language, and in those municipalities where representatives of national minorities are settled in communities, appropriate information may be indicated in the language of those national minorities as well.

 

Article 25 – Presentation and placement of inscriptions intended for the public information

1. Inscriptions intended for the public information shall be presented in the official language.

2. Procedures for presenting inscriptions in non-official languages (including in the languages of national minorities), intended for public information, shall be developed and approved by the Department of Official Language.

3. In the cases provided for by this Law, when writing official names both in the official and non-official languages, the text written in the official language shall be placed first (to the left, or above) and the text written in the non-official language shall be placed afterwards (to the right, or below).

4. When writing official names in the Georgian, Abkhazian and non-official languages, the Georgian text shall be placed first (to the left, or above), the Abkhazian text shall be placed in the middle, and the texts written in the non-official languages shall follow them (to the right, or below).

5. In the cases different from those provided for by paragraph 3 and paragraph 4 of this article, the text written in the official language shall be placed in front of the text written in the non-official language (to the left, or above).

6. When texts are written both in non-official and official languages, the font of the text written in the non-official language shall not be larger than the font of the text written in the official language.

 

Article 26 – Language of reference materials

1. Reference materials to be disseminated in Georgia are issued (published) by public authorities, natural and/or legal persons in the official language.

2. Reference materials issued in the non-official language shall be accompanied by the translation in the official language, except for the case, when these materials are intended for the non-official language speaking consumers only.

 

Article 27 – Language of broadcasting

Matters related to the language of broadcasting are regulated by the law of Georgia on Broadcasting.

 

Article 28 – Language of advertisements

Matters related to the language of advertisements are regulated by the law of Georgia on Advertisements.

 

Chapter VIII – Use of the Official Language in Other Fields

Article 29 – Rights of consumers to receive information in the official language

1. Consumers may request and receive information in the official language in the manner established by the legislation of Georgia.

2. Services shall not be refused to be provided to a person if he/she does not speak the official language.

 

Article 30 – Use of language in the field of science

1. In order to obtain academic (scientific) degrees in higher education (scientific) institutions of Georgia, the works shall be submitted and defended officially in the official language, except for the exclusive cases established by the legislation of Georgia.

2. Results of scientific researches conducted in state scientific institutions, as a rule, shall be registered and disseminated in the official language.

3. If results of scientific researchers are planned to be published in the territory of Georgia in the non-official language, they shall be accompanied by summaries prepared in the official language.

4. Common terminology shall be used in the technical documentation as well as in the case management. Norms for determining and using terminology shall be defined by the Experts Committee of the Official Language

 

Article 31 – Use of language in the field of informatics

1. The State shall facilitate the use of the Georgian language in all information technologies.

2. Computer (software) technologies used by public authorities and local self-government bodies, by legal entities under public and private laws, shall enable their users to prepare texts in the official language.

 

Article 32 – Use of language in the field of culture

For the purposes of the development and effective functioning of the official language the State shall promote:

a) translation of fiction, as well as scientific, political and other literature of other languages into the official language and their publication;

b) translation of audio visual works into the official language and their publication.

 

Chapter IX – Requirements Related to the Knowledge of the Official Language

Article 33 – Compliance of a person with requirements related to the knowledge of the official language

Compliance of a person with requirements under Article 6(4) of this Law is verified by:

a) a document certifying the completion of general and higher education institutions with the official language of instruction;

b) a document certifying the completion of general education institutions, the language of instruction of which is not the official language, and which are established in the territory of Georgia as provided for by the legislation of Georgia;

c) a certificate of passing the official language examination.

 

Article 34 – Official language examination

1. The legal entity under public law – the National Assessment and Examinations Centre, in agreement with the Department of Official Language, shall develop procedures for conducting official language examinations, which shall be approved by the Government of Georgia.

2. The legal entity under public law – the National Assessment and Examinations Centre shall conduct the official language examination.

3. Taking results of the official language examination into account, the Department of Official Language shall issue a document (certificate) verifying the compliance of a person with requirements related to the knowledge of the official language established by the legislation of Georgia.

 

Chapter X – State Control of the Protection of the Official Language and Authorities of Appropriate State Institutions in this Field

Article 35 – State control of the protection of the official language

State control of the protection of the official language shall be carried out by the following bodies within the scope of their authority:

a) the Parliament of Georgia;

b) the Government of Georgia;

c) the local self-government bodies;

d) the Department of Official Language.

 

Article 36 – The Department of Official Language

1. The Department of Official Language shall ensure protection and popularisation of the constitutional status of the official language and establishment and introduction of the standards of the Georgian literary language within the scope established by this Law and other legislative acts. The Department of Official Language is a legal entity under public law established on the basis of this Law.

2. The Government of Georgia shall approve the regulations of the Department of Official Language.

3. The Prime Minister of Georgia shall appoint to and remove from the office the chairperson of the Department of Official Language.

4. The Government of Georgia shall carry out state control of the activities of the Department of Official Language.

5. The Department of Official Language is funded from the State Budget of Georgia.

6. The Department of Official Language shall:

a) implement the unified policy in the field of protection, development and use of the official language;

b) prepare and issue normative acts necessary for the protection and development of the official language;

c) supervise implementation of this Law;

d) establish the Experts Committee of the official language and submit norms of the Georgian literary language and terminology standards developed by the Committee to the Government of Georgia for approval.

e) develop the unified program of the official language and coordinate its implementation.

f) give recommendations to public authorities and local self-government bodies, legal entities under public and private laws for outrooting existing violations in the field of language use.

g) address public authorities with a request to use sanctions established by the legislation of Georgia against persons violating this Law and the norms of the Georgian literary language.

h) ensure informational and methodological supportive measures in the field of the official language.

i) exercise other powers determined by regulations of the Department of Official language.

7. The chairperson of the Department of Official Language shall appoint the chairperson and members of the Experts Committee of the official language.

8. Norms of the Georgian literary language and terminology standards approved by the Government of Georgia in accordance with recommendations provided by the Department of Official Language shall be followed.

9. The Department of Official Language may obtain any public information from public authorities, legal entities under private and public laws and from individual enterprises in order to perform tasks and functions provided for by this Law.

10. Presentation of incorrect or incomplete information by public authorities and persons provided for by paragraph 9 of this article to the Department of Official Language shall be construed as failure to provide such information. Information shall be presented to the Department of Official Language within 10 working days after the request is made.

 

Article 37 – Unified program of the official language

1. The Department of Official Language shall submit the unified programme of the official language to the Government of Georgia for approval upon the recommendation of the Experts Committee of the official language.

2. Public authorities designated by the Government of Georgia shall ensure implementation of the unified programme of the official language.

3. The unified programme of the official language aims to:

a) meet maximum requirements of persons who are willing to learn the official language; prepare methodological and educational resources in order to teach the official language and to raise linguistic culture; teach the official language in accordance with contemporary requirements, and to introduce a bilingual teaching programme for the groups of linguistic minorities.

b) conduct researches in the field of the structure, history and functional features of the official language in a consistent manner; ensure a unified lexicography of the contemporary Georgian language and provide a full set of norms and terminology standards of the Georgian literary language;

c) provide complete technological support of the official language; create contemporary and comprehensive digital database of linguistic data (texts); develop search, analytical-operative and translation software.

4. The unified programme of the official language is funded by the State Budget of Georgia.

5. The State shall enhance the attraction of investments for the implementation of the unified programme of the official language.

 

Chapter XI – Liabilities for the Violation of the Legislation of Georgia on Official Language

Article 38 – Liabilities for the violation of this Law

A person shall be liable for the violation of this Law in accordance with the procedures determined by the legislation of Georgia.

 

Article 39 – Persons liable for violation of the legislation of Georgia on Official Language

1. Heads of public authorities and local self-government bodies, institutions and organisations shall be personally liable for the violation of the legislation of Georgia on Official Language by persons acting in the field subordinated to them.

2. Institutions and organisations acting in the service sector shall compensate for damages incurred by the State or natural persons for the violation of this Law by officers or employees of respective sectors, in accordance with the legislation of Georgia.

 

Chapter XII – Transitional and Final Provisions

Article 40 – Measures to be implemented with regard to the entry of this Law into force

1. Before 1 February 2016:

a) the Government of Georgia shall approve the regulations and structure of the legal entity under public law – the Department of Official Language and shall determine procedures for establishing its assets;

b) the Prime Minister of Georgia shall appoint the chairperson of the Department of Official Language.

2. The Government of Georgia shall approve the following before 14 April 2016:

a) the unified programme of the official Language;

b) the norms and terminology standards of the Georgian literary language;

c) procedures for conducting the official language examinations.

3. The Ministry of Finance of Georgia shall include the budgetary allocations determined on the basis of this Law in the process of drafting the law of Georgia on the State Budget for 2016.

 

Article 41 – Entry of this Law into force

1. This Law shall enter into force from 1 January 2016 except for Article 33, Article 34, Article 36 and Article 37 of this Law.

2. Paragraphs 1-5, paragraph 6(a-f) and (h-i) and paragraphs 7-10 of Article 36 of this Law shall enter into force from 1 February 2016.

3. Article 33 and Article 34, Article 36 (6)(g) and Article 37 of this Law shall enter into force from 14 February 2016.

 

 

President of Georgia       Giorgi Margvelashvili

 

Kutaisi,

22 July 2015

No 4084-რს