On Business Ombudsman of Georgia

Consolidated versions (27/10/2015 - 21/12/2016)

 

საქართველოს კანონი

 

 

საქართველოს ბიზნესომბუდსმენის შესახებ

მუხლი 1. კანონის რეგულირების სფერო

 1. ეს კანონი განსაზღვრავს საქართველოს ბიზნესომბუდსმენის (შემდგომ – ბიზნესომბუდსმენი) უფლებამოსილებას, საქმიანობის ძირითად პრინციპებსა და ფორმებს.

 2. ამ კანონის მიზანია საქართველოს ტერიტორიაზე პირის მიერ სამეწარმეო საქმიანობის განხორციელებასთან დაკავშირებული უფ­ლებე­ბისა და კანონიერი ინტერესების დაცვის ხელშეწყობა.

 

 მუხლი 2. ბიზნესომბუდსმენის საქმიანობის სამართლებრივი საფუძვლები

 ბიზნესომბუდსმენის საქმიანობის სამართლებრივი საფუძვლებია: საქართველოს კონსტიტუცია, საქართველოს საერთაშორისო ხელშეკრულებები, საერთაშორისო სამართლის საყოველთაოდ აღიარებული პრინციპები და ნორმები, ეს კანონი, საქართველოს სხვა საკანონმდებლო აქტები და კანონქვემდებარე აქტები.

 

 მუხლი 3. ბიზნესომბუდსმენის საქმიანობის ძირითადი პრინციპები

 1. ბიზნესომბუდსმენი საკუთარი უფლებამოსილების განხორციელებისას დამოუკიდებელია. ბიზნესომბუდსმენზე რაიმე ზემოქმედება და მის საქმიანობაში ჩარევა აკრძალულია.

 2. ბიზნესომბუდსმენი საქმიანობის პროცესში ხე­ლ­მ­ძღვანელობს სამართლიანობის, ობიექტურობის, მიუკერ­ძოებ­ლობისა და კანონიერების პრინციპებით.

 3. ბიზნესომბუდსმენი განცხადების განხილვისას ნეიტრალურია და არ წარმოადგენს განმცხადებელს ან იმ ადმინისტრაციულ ორგანოს, რომლის გადაწყვე­ტი­ლების/ქმედების მარ­თლზომიერებასაც საეჭვოდ ხდის განმცხადებელი.

 4. ბიზნესომბუდსმენი მხარეთა ინტერესების სამართლიანი ბალანსის დაცვით ცდილობს კონსენსუსის მიღწევას.

 5. ბიზნესომბუდსმენს უფლება აქვს, არ მისცეს ჩვენება იმ ფაქტთან დაკავშირებით, რომელიც მას, როგორც ბიზნესომბუდსმენს, გაანდეს. ეს უფლება ბიზნესომბუდსმენს უფლებამოსილების შეწყვეტის შემდეგაც უნარჩუნდება.

 

 მუხლი 4. ბიზნესომბუდსმენის თანამდებობაზე დანიშვნა და მისი უფლებამოსილების შეწყვეტა

 1. ბიზნესომბუდსმენის თანამდებობაზე შეიძლება დაინიშნოს საქართველოს მოქალაქე, რომელსაც აქვს უმაღლესი იური­დიული ან ეკონომიკური განათლება.

 2. ბიზნესომბუდსმენს თანამდებობაზე ნიშნავს საქართველოს პრემიერ-მინისტრი საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარის თანხმობით.

 3. ბიზნესომბუდსმენის შრომითი გასამრჯელოს (ხელფასის) ოდენობა დგინდება საქართველოს პრემიერ-მინისტრის სამართლებრივი აქტით.

 4. ბიზნესომბუდსმენს უფლებამოსილება უწყდე­ბა:

 ა) საქართველოს მოქალაქეობის დაკარგვის შემთხვევაში;

 ბ) საკუთარი უფლებამოსი­ლე­ბის ზედიზედ 4 თვის განმავლობაში განუხორციელებლობის შემთხვევაში;

 გ) მის მიმართ სასამართლოს გამამტყუნებელი განაჩენის კანონიერ ძალაში შესვლის შემთხვევაში;

 დ) სასამართლოს მიერ მხარდაჭერის მიმღებად ცნობის, უგზო-უკვლოდ დაკარგულად აღიარების ან გარდაც­ვლილად გამოცხადების შემთხვევაში;

 ე) ბიზნესომბუდსმენის თანამდებობასთან შეუთავსებელი საქმიანობის დაწყების ან თანამდებობაზე დანიშვნიდან 10 დღის შემდეგ ბიზნესომბუდსმენის თანამდებობასთან შეუთავსებელი საქმიანობის გაგრძელების შემთხვევაში;

 ვ) საქართველოს პრემიერ-მინისტრის გადაწყვეტილებით;

 ზ) პირადი განცხადების საფუძველზე;

 თ) გარდაცვალების შემთხვევაში.

 5. ამ მუხლის მე-4 პუნქტით გათვალისწინებულ შემთხვევებში ბიზნესომბუდსმენის უფლებამოსილება შეწყვეტილად ჩაითვლება. საქართველოს პრემიერ-მინისტრი გამოსცემს შესაბამის სამართლებრივ აქტს ბიზნესომბუდსმენის უფლებამოსილების შეწყვეტის თაობაზე.

 6. ბიზნესომბუდსმენის უფლებამოსილების შეწყვეტის შემთხვევაში მის მოვალეობას ასრულებს ბიზნესომბუდსმენის ერთ-ერთი მოადგილე საქართველოს პრემიერ-მინისტრის გადაწყვეტილებით. ბიზნესომბუდსმენის მოადგილე ბიზნესომბუდსმენის მოვალეობის შესრულების პერიოდში სარგებლობს ბიზნესომბუდსმენისთვის მინიჭებული უფლებებითა და სამართლებრივი გარანტიებით.

 

 მუხლი 5. ბიზნესომბუდსმენის თანამდებობასთან შეუთავსებელი საქმიანობა

 1. ბიზნესომბუდსმენს უფლება არ აქვს, ახორციელებდეს სხვა ანაზღაურებად საქმიანობას, გარდა სამეცნიერო, პედაგოგიური და შემოქმედებითი საქმიანობებისა.

 2. ბიზნესომბუდსმენს უფლება არ აქვს, იყოს პოლიტიკური პარტიის წევრი ან მონაწილეობდეს პოლიტიკურ საქმიანობაში.

 3. ბიზნესომბუდსმენი ვალდებულია თანამდებობაზე დანიშვნიდან 10 დღის ვადაში შეწყვიტოს ბიზნესომბუდსმენის თანამდებობასთან შეუთავსებელი საქმიანობა.

 

 მუხლი 6. ბიზნესომბუდსმენის უფლებამოსილება

 1. ბიზნესომბუდსმენი ზედამხედველობს საქართველოს ტერიტორიაზე პირის მიერ სამეწარმეო საქმიანობის განხორციელებასთან დაკავშირებული უფ­ლებე­ბისა და კანონიერი ინტერესების დაცვას, ავლენს ადმინისტრაციული ორგანოს მიერ ამ უფლებებისა და კანონიერი ინტერესების დარღვევის ფაქტს და ამ კანონით დადგენილი წესით ხელს უწყობს პირის დარღვეული უფლებების აღდგენას.

 2. პირის მიერ სამეწარმეო საქმიანობის განხორციელებასთან დაკავშირებული უფ­ლებე­ბისა და კანონიერი ინტერესების დაცვას ბიზნესომბუდსმენი ახორციელებს:

 ა) ინდივიდუალურ და ერთობლივ განცხადებებზე რეაგირებით;

 ბ) საქართველოს კანონმდებლობაში და პრაქ­ტი­კაში ხარვეზების გამოვლენით;

 გ) საინფორმაციო-საკონსულტაციო საქმიანობის განხორციელებით.

 3. ბიზნესომბუდსმენი უფლებამოსილია თავისი კომპეტენციის ფარგლებში:

 ა) საქართველოს კანონმდებლობით გათვალისწინებულ შემთხვევებში და და­დ­გენილი წესით ადმინისტრაციული ორგანოდან გამოითხოვოს და მიიღოს ინფორ­მა­ცია/დო­კუმენტი;

 ბ) ადმინისტრაციულ ორგანოსთან გააფორმოს შეთანხმება ინფორმაციის/დოკუმენტის გაცვლისა და თანამშრომლობის შესახებ;

 გ) სამსახურებრივი საჭიროებისათვის განმარტების/დასკვნის მისაღებად მიმართოს სპეციალისტს, სამეცნიერო ან/და საგანმანათლებლო დაწესებულებას;

 დ) შექმნას სამუშაო ჯგუფი, რომლის შემადგენლობაში შეიძლება იყვნენ ადმინისტრაციული ორგანოს და კერძო სექტორის წარმომადგენლები;

 ე) ცალკეულ შემთხვევებში საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოში შეასრულოს სასამართლოს მეგობრის (Amicus Curiae) ფუნქცია.

 4. ადმინისტრაციული ორგანო ვალდებულია თავისი კომპეტენციის ფარგლებში დაეხმაროს ბიზნესომბუდსმენს საქმიანობის განხორციელებაში და წარუდგინოს უფლებამოსილების განსახორციელებლად საჭირო ინფორმაცია/დო­კუმენტი.

 5. ბიზნესომბუდსმენი ვალდებულია დაიცვას უფლებამოსილების განხორციელების დროს მიღებული ინფორმაციის საიდუმლოობა.

 6. ბიზნესომბუდსმენისთვის ინფორმაციის/დოკუმენტის გადაცემისათვის მომსახურების საფასური არ გადაიხდევინება.

 7. ბიზნესომბუდსმენი თავისი კომპეტენციის ფარგლებში:

 ა) გამოსცემს ინდივიდუ­ალურ ადმინისტრაციულ-სამართლებრივ აქტს;

 ბ) ადმინისტრაციულ ორგანოსთან, ფიზიკურ და იურიდიულ პირებთან აფორმებს ხელშეკრულებებს;

 გ) ხელშეკრულების საფუძველზე, გარკვეული სამუშაოს შესრულების ვადით იწვევს სპეციალისტს;

 დ) ახორციელებს ამ კანონით, საქართველოს სხვა საკანონმდებლო აქტებითა და კანონქვემდებარე აქტებით გათვალისწინებულ სხვა უფლებამოსილებებს.

 8. ბიზნესომბუდსმენი უფლებამოსილია დაინტერესებული პირის განცხადების საფუძველზე შესაბამის ადმინისტრაციულ ორგანოს მიმართოს შუამდგომლობით, თავისი კომპეტენციის ფარგლებში განახორციელოს საქართველოს კანონმდებლობით გათვალისწინებული ღონისძიება, თუ ეს ღონისძიება მიზნად ისახავს ამ პირის მიერ სამეწარმეო საქმიანობის განხორციელებასთან დაკავშირებული უფლებებისა და კანონიერი ინტერესების დაცვას.

 

 მუხლი 7. ბიზნესომბუდსმენის აპარატი და მოადგილე

 1. ბიზნესომბუდსმენის უფლებამოსილების განხორციელების უზრუნველსაყოფად იქმნება ბიზნესომბუდსმენის აპარატი (შემდგომ – აპარატი). აპარატის სტრუქტურა და საქმიანობის წესი განისაზღვრება აპარატის დებულებით.

 2. ბიზნესომბუდსმენს შეიძლება ჰყავდეს მოადგილე/მოადგილეები. ბიზნესომბუდსმენის მოადგილეს/მოადგილეებს თანამდებობაზე/ თანამდებობებზე ნიშნავს და თანამდებობიდან/თანამდებობებიდან ათავისუფლებს ბიზნესომ­ბუდ­სმენი. ბიზნესომ­ბუდ­სმენის მოადგილის/მოადგილეების უფლებამოსილებას განსაზღვრავს ბიზნესომბუდსმენი.

 3. ბიზნესომბუდსმენის მოადგილეზე/მოადგილეებზე ვრცელდება ამ კანონის მე-3 მუხლის მე-5 პუნქტისა და მე-6 მუხლის მე-5 პუნქტის მოქმედება, აგრეთვე ბიზნესომბუდსმენისთვის ამ კანონით დადგენილი თანამდებობრივი შეუთავსებლობის მოთხოვნები.

 4. ბიზნესომბუდსმენის მოადგილე/მოადგილეები და აპა­რატი მოქმედებენ ბიზნესომბუდსმენის სახელით და მის მიერ განსაზღვრული უფლებამოსილებით.

 5. ბიზნესომბუდსმენი:

 ა) ზედამხედველობს და კოორდინაციას უწევს აპარატის საქ­მიანობას;

 ბ) ამტკიცებს აპარატის საშტატო ნუსხას და აპარატის თანამშრო­მელთა შრომითი გასამრჯელოს (ხელფასის) ოდენობებს;

 [ბ) ამტკიცებს აპარატის საშტატო ნუსხას;  (ამოქმედდეს 2017 წლის 1 იანვრიდან)]

 გ) ამტკიცებს აპარატის დებულებას და აპარატის შინაგანაწესს;

 დ) თანამდებობებზე ნიშნავს და თანამდებობებიდან ათავი­სუ­ფ­­ლებს აპარატის თანამშრომლებს, აპარატის თანამშრომ­ლე­ბ­თან აფორმებს შრო­მით ხელშეკრულებებს;

 ე) განსაზღვრავს აპარატის თანამშრომელთა ფუნქციებს;

 ვ) აპარატის თანამშრომლების მიმართ იყენებს წახალისებისა და დისციპლინური პასუხისმგებლობის ღონისძიებებს;

 ზ) ამტკიცებს აპარატში სტაჟირების გავლის წესს.

 6. აპარატი:

 ა) ხელს უწყობს ბიზნესომბუდსმენს საქართველოს კანონმდებლობით გათვალისწინებული უფლებამოსილებების განხორ­ცი­ელე­ბა­ში;

 ბ) ასრულებს ბიზნესომბუდსმენის და მისი მოადგილის/მოადგილეების მითითებებსა და და­ვა­­ლე­ბებს.

 7. აპარატის თანამშრომლებზე ვრცელდება ამ კანონის მე-6 მუხლის მე-5 პუნქტის მოქმედება.

საქართველოს 2015 წლის 27 ოქტომბრის  კანონი №4384 - ვებგვერდი, 11.11.2015წ.

 

 მუხლი 8. განცხადების განხილვა

 1. ბიზნესომბუდსმენი განიხილავს განცხადებას, რომელიც შეეხება პირის მიერ სამეწარმეო საქმიანობის განხორციელებასთან დაკავშირებული უფლებებისა და კანონიერი ინტერესების ადმინისტრაციული ორგანოს მიერ დარღვევას.

 2. პირი უფლებამოსილია მატერიალური ან ელექტრონული ფორმით წარუდგინოს განცხადება ბიზნესომბუდსმენს, თუ განცხადებაში მითითებული ადმინისტრაციული ორგანოს გადაწყვეტილება/ქმედება უშუალოდ ახდენს გავლენას მის უფლებებსა და კანონიერ ინტერესებზე.

 3. პირს უფლება აქვს, ბიზნესომბუდსმენს უფლებამოსილი ან კანონიერი წარმომადგენლის მეშვეობით მიმართოს. პირის წარმომადგენელი უნდა აკმაყოფილებდეს საქართველოს კანონმდებლობით წარმომადგენლისთვის დადგენილ მოთხოვნებს.

 4. ბიზნესომბუდსმენს უფლება აქვს, არსები­თად არ განიხილოს განცხადება, თუ საქართველოს კანონმდებლობით გათვალისწინებულია განცხადებაში მითითებული დარღვევის ადმინისტრაციული ორგანოს მიერ გამოსწორე­ბის საშუალება, რომელიც გამოყენებული არ ყოფილა.

 5. ბიზნესომბუდსმენი განცხადებას არ განიხილავს, თუ:

 ა) განმცხადებელმა უარი თქვა განცხადების განხილვაზე;

 ბ) განცხადება განმეორებით არის წარდგენილი, მის თაობაზე მიღებულია გადაწყვეტილება და არ არსებობს ახალი გარემოება/მტკიცებულება;

 გ) განცხადება არაუფლებამოსი­ლი პირის მიერ არის წარდგენილი;

 დ) განცხადება ანონიმურია ან განმცხადებელთან დაკავშირება შეუძლებელია;

 ე) განმცხადებელმა ხარვეზი ხარვეზის გამოსასწორებლად დადგენილ ვადაში არ გამოასწორა.

 6. განმცხადებელს მიეთითება ხარვეზის გამოსწორების თაობაზე და მის გამოსასწორებლად მიეცემა გონივრული ვადა, თუ:

 ა) განცხადება (გარდა ელექტრონული ფორმით წარდგენილისა) ხელმოუწერელია;

 ბ) განცხადება წარმომადგენლის მიერ არის წარდგენილი და მას არ ერთვის წარმომადგენლობის უფლებამოსილების დამადასტურებელი დოკუმენტი;

 გ) განცხადებიდან ვერ ირკვევა პირის უფლებებისა და კანონიერი ინტერესების დარღვევის ფაქტი ან/და მოთხოვნის არსი.

 7. ბიზნესომბუდსმენი განცხადებას გა­ნიხილავს მისი რეგისტრაციიდან 30 კალენდარული დღის ვადაში. განცხადების განხილვა ჩერ­დება მასში აღნიშნულ საკითხთან დაკავშირებული ინფორმაციის/დოკუმენტის გამოთხოვის შემთხვევაში. განცხადების განხილვის შეჩერება იწვევს მისი განხილვის ვადის დინების შეჩერებას.

 8. ბიზნესომბუდსმენი უფლებამოსილია განცხადებაში აღნიშნულ საკითხთან დაკავშირებული ინფორმაცია/დოკუმენტი გამოითხოვოს იმ ადმინისტრაციული ორგანოდან, რომლის მიერ მიღებული გადაწყვეტილება/განხორციელებული ქმედება შესაძლოა არღვევდეს განმცხადებლის უფლე­ბებსა და კანონიერ ინტერესებს. ამ შემთხვევაში ბიზნესომბუდსმენს ინფორმაცია/დოკუმენტი უნდა წარედგინოს მოთხოვნის მიღებიდან არაუგვიანეს 10 კალენდარული დღისა.

 9. ბიზნესომბუდსმენი უფლებამოსილია განმცხადებელს მოსთხოვოს განცხადებაში აღნიშნულ საკითხთან დაკავშირებული დამატებითი ინფორმაციის/დოკუმენტის წარდგენა. ამ შემთხვევაში ბიზნესომბუდსმენს ინფორმაცია/დოკუმენტი უნდა წარედგინოს გონივრულ ვადაში, მაგრამ არაუგვიანეს მოთხოვნის მიღებიდან 30 კალენდარული დღისა.

 10. ბიზნესომ­ბუდ­­სმენი უფლებამოსილია ზეპირი განმარტების მისაღებად შეხვდეს იმ ადმინისტრაციული ორგანოს ან/და ადმინისტრაციული ორგანოს სტრუქტურული ქვედანაყოფის/ერთეულის ხელმძღვანელს/წარმომადგენელს, რომლის მიერ მიღებული გადაწყვეტილება/განხორციელებული ქმედება შესაძლოა არღვევდეს განმცხადებლის უფლებებსა და კანონიერ ინტერესებს.

 11. პირის უფლების დარღვევის ფაქტის გამოვლენის შემთხვევაში ბიზნესომბუდსმენი შესაბამის ადმინისტრაციულ ორგანოს მი­­მართავს პირის დარღვეული უფ­ლების აღდგენის ღონისძიებათა განხორციელების შესახებ რეკომენდაციით.

 12. ბიზნესომბუდსმენის რეკომენდაცია უნდა შე­იცავდეს:

 ა) განმცხადებლის დასახელებასა და საიდენტიფიკაციო ნომერს;

 ბ) ადმინისტრაციული ორგანოს სადავო გადაწყვეტი­ლე­ბის (ასეთის არსებობის შემთხვევაში) რეკვიზიტებს;

 გ) დარღვეული უფლების აღწერას;

 დ) ფაქტების აღწერას;

 ე) განმცხადებლის არგუმენტაციას;

 ვ) ადმინისტრაციული ორგანოდან მიღებულ ინფორმაციას/დოკუმენტს;

 ზ) პირის დარღვე­ული უფლების აღდგენის ღონისძიებათა განხორციელების შესახებ რეკომენდაციას.

 13. ბიზნესომბუდსმენის მიერ განცხადების განხილვის შედეგები ეცნობება განმცხადებელს.

 14. ბიზნესომბუდსმენის რეკომენდაციის სრულად ან ნაწილობრივ გაუთვალისწინებლობის შემთხვევაში შესაბამისი ადმინისტრაციული ორგანო ამ რეკომენდაციის მიღებიდან 30 კალენდარული დღის ვადაში წერილობით აცნობებს ბიზნესომბუდსმენს აღნიშნულის შესახებ და წარუდგენს სათანადო დასაბუთებას.

 15. ბიზნესომბუდსმენი ახორციელებს ადმინისტრაციული ორგანოსთვის გაგზავნილი რეკომენდაციის შესრულების მონიტო­რინგს, რისთვი­საც იგი უფლებამოსილია შესაბამისი ადმინისტრაციული ორგანოდან გამოითხოვოს ინფორმაცია/დოკუმენტი.

 16. ბიზნესომბუდსმენის მიერ განცხადების განხილვა არ ზღუდავს პირის უფლებას, გამოიყენოს უფლებებისა და კანონიერი ინტერესების დაცვის სხვა საშუალებები, მათ შორის, მიმართოს სასამართლოს ან შესაბამის საერთაშორისო ორგანიზაციას. 

 

 მუხლი 9. საქართველოს კანონმდებლობის ანალიზი

 1. ბიზნესომბუდსმენი საკუთარი ინიციატივით ან დაინტერესებული პირის/პირების მიმართვის საფუძველზე აანალიზებს საქართველოს კანონმდებ­ლობას და ნორმატიული აქტების პროექტებს.

 2. ბიზნესომბუდსმენი უფლებამოსილია მიიღოს ზეპირი და წერილობითი განმარტებები იმ ადმინისტრაციული ორგანოსგან, რომელიც ნორმატიული აქტის პროექტს ამზადებს.

 3. ნორმატიულ აქტში ან ნორმატიული აქტის პროექტში ისეთი ნორ­მის არსებობისას, რომელმაც შესაძლოა დაარღვიოს პირის უფლება, ბიზნესომბუდსმენი შესაბამის ადმინისტრაციულ ორგანოს დას­კვნას წარუდგენს.

 4. ბიზნესომბუდსმენის დასკვნა უნდა შეიცავდეს ნორმატიული აქტის/ნორმატიული აქტის პრო­­ექტის დასახელებას და იმ საფუძველს, რომელზე დაყრდნობითაც ბიზნესომბუდსმენს მიაჩნია, რომ ნორმატიული აქტის/ნორმატიული აქტის პრო­­ექტის არსებული რედაქცია პირის უფლებას არღვევს.

 5. ბიზნესომბუდსმენი უფლებამოსილია საქართველოს მთავრობას და სხვა ადმინისტრაციულ ორგანოს წარუდგინოს წინადადებები საქართველოს კანონმდებლობის სრულყოფის მიზნით.

 

 მუხლი 10. პრაქტიკის ანალიზი

 1. ბიზნესომ­ბუდ­სმენის მიერ პრაქტიკის ანალიზის დაწყების საფუძველი შეიძლება იყოს დაინტერესებული პირის/პირების მიმართვა ან მასობრივი ინფორმაციის სა­შუ­ა­ლებით გავრცელებული ინფორმაცია.

 2. ბიზნესომბუდსმენი უფლებამოსილია მიიღოს ზე­პირი და წერილობითი განმარტებები იმ ადმინისტრაციული ორგანოსგან, რომლის მიერ მიღებული გადაწყვეტილება/განხორციელებული ქმედება შესაძლოა არღვევდეს პირის უფლებებსა და კანონიერ ინტერესებს.

 3. პრაქტიკაში არსებული ხარვეზების აღმოსაფხვრელად ბიზნესომბუდსმენი შესაბამის ადმინისტრაციულ ორგანოს რეკომენდა­ციით მიმართავს.

 4. ბიზნესომბუდსმენის რეკომენდაცია უნდა შეიცავდეს პრაქტიკის ანალიზის დაწყების მიზეზს, დადგენილ ფაქტობრივ გარემოებებს და იმ საფუძველს, რომელზე დაყრდნობითაც ბიზნესომბუდსმენს მიაჩნია, რომ არსებული პრაქტიკა პირის უფლებებსა და კანონიერ ინტერესებს არღვევს.

 5. ბიზნესომბუდსმენი უფლებამოსილია ადმინისტრაციულ ორგანოს წარუდგინოს წინადადებები პრაქტიკის სრულყოფის მიზნით.

 

 მუხლი 11. საინფორმაციო-საკონსულტაციო საქმიანობა

 პირის მიერ სამეწარმეო საქმიანობის განხორციელებასთან დაკავშირებული უფლებებისა და კანონიერი ინტერესების დარღვევის თავიდან ასაცილებლად ბიზნესომბუდსმენი ახორციელებს საინფორმაციო-საკონსულტაციო საქმიანობას, მათ შორის, საინფორმაციო ვიდეორგოლების გავრცელებით, სემინარებისა და შეხვედრების გამართვით, სასწავლო ვიზიტებით და სპეციალისტების მოწვევით.

 

 მუხლი 12. ბიზნესომბუდსმენის წლიური ანგარიში

 1. ბიზნესომბუდსმენი ამზა­დებს წლიურ ანგარიშს განხორციელებული საქმიანობის შესახებ. ბიზნესომბუდსმენის წლიური ანგარიში საჯაროა და მის გამოქვეყნებას ბიზნესომბუდსმენი უზრუნველყოფს.

 2. ბიზნესომბუდსმენის წლიური ანგარიში უნდა შეიცავდეს ინფორმაციას ბიზნესომბუდსმენის მიერ პირის უფლებებისა და კანონიერი ინტერესების დაცვის მიზნით განხილული განცხადებების, საქართველოს კანონმდებლობასა და პრაქტიკაში გამოვლენილი ხარვეზების, მომზადებული რეკომენდაციებისა და დასკვნების, რეკომენდაციებსა და დასკვნებზე ადმინისტრაციული ორგანოების რეაგირების, ადმინისტრაციული ორგანოების მიერ პირის უფლებებისა და კანონიერი ინტერესების დაცვის ზოგადი ტენდენციებისა და განსახორციელებელი ღონისძიებების თაო­ბაზე.

 3. ბიზნესომბუდსმენი წლიურ ანგარიშს კალენდარული წლის დასრულებიდან 3 თვის ვადაში წარუდგენს საქართველოს მთავრობას, საქართველოს პარლამენტის საფინანსო-საბიუჯეტო კომიტეტსა და დარგობრივი ეკონომიკისა და ეკონომიკური პოლიტიკის კომიტეტს.

 

 მუხლი 13. ბიზნესომბუდსმენის ქონება და დაფინანსება

 1. ბიზნესომბუდსმენს საკუთარი უფლებამოსილების შეუფერხებლად განსახორციელებლად, საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით გადაეცემა შესაბამისი ქონება.

 2. ბიზნესომბუდსმენის საქმიანობა ფინანსდება საქართველოს სახელმწიფო ბიუჯეტიდან.

 3. ბიზნესომბუდსმენი უფლებამოსილია, საქართველოს სახელმწიფო ბიუჯეტიდან მიღებული დაფინანსების გარდა, ამ კანონით გათვალისწინებული უფლებამოსილების განსახორციელებლად, საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით მიიღოს გრანტი.

 4. ბიზნესომბუდსმენი განკარგავს მისთვის გამოყოფილ სახსრებს და უზრუნველყოფს გადაცემული ქონების შენახვასა და მიზნობრივ გამოყენებას.

 

 მუხლი 14. გარდამავალი დებულებები

 1. ამ კანონის ამოქმედებისთანავე საგადასახადო ომბუდსმენი, საგადასახადო ომბუდსმენის მოადგილე და საგადასახადო ომბუდსმენის აპარატის თანამშრომლები ინიშნებიან ბიზნესომბუდსმენის, ბიზნესომბუდსმენის მოადგილის და აპარატის შესაბამის თანამდებობებზე.

 2. საგადასახადო ომბუდსმენის ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტები ინარჩუნებს იურიდიულ ძალას ბიზნესომბუდსმენის მიერ მათ შეცვლამდე ან გაუქმებამდე.

 3. საგადასახადო ომბუდსმენის თანამდებობის დასახელების შეცვლა არ იწვევს საგადასახადო ომბუდსმენის/საგადასახადო ომბუდსმენის აპარატის წარმოებაში არსებული საქმეების განხილვის შეჩერებას ან შეწყვეტას.

 4. აპარატის დამოუკიდებელ მხარჯავ დაწესებულებად განსაზღვრამდე ბიზნესომბუდსმენის საქმიანობა ფინანსდება საქართველოს მთავრობის ადმინისტრაციისათვის სახელმწიფო ბიუჯეტის კანონით გათვალისწინებული ასიგნებების ფარგლებში. ამ შემთხვევაში საქართველოს მთავრობის ადმინისტრაცია უზრუნველყოფს ბიზნესომბუდსმენის საქმიანობისათვის საჭირო ხარჯების სახელმწიფო ბიუჯეტის კანონის პროექტის მოსამზადებლად საქართველოს ფინანსთა სამინისტროსათვის საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით წარდგენილ საბიუჯეტო განაცხადში გათვალისწინებას.

 5. სახელმწიფოს მიერ ბიზნესომბუდსმენისთვის შესაბამისი ქონების გადაცემამდე საქართველოს მთავრობის ადმინისტრაცია ბიზნესომბუდსმენს და აპარატს უზრუნველყოფს მათი უფლებამოსილებების განსახორციელებლად საჭირო ფართობითა და ინვენტარით.

 

 მუხლი 15. დასკვნითი დებულებები

 1. ამ კანონის ამოქმედებისთანავე ძალადაკარგულად გამოცხადდეს „საგადასახადო ომბუდსმენის უფლებამოსილების, საქმიანობის ძირითადი პრინციპებისა და ფორმების შესახებ“ საქართველოს მთავრობის 2011 წლის 23 თებერვლის №92 დადგენილება.

 2. ეს კანონი ამოქმედდეს გამოქვეყნებისთანავე.


საქართველოს პრეზიდენტიგიორგი მარგველაშვილი

 

 

ქუთაისი,

28 მაისი 2015 წ.

N3612-IIს

ЗАКОН ГР УЗИИ

О Бизнес-омбудсмане Грузии

 

Статья 1. Сфера, регулируемая Законом

1. Настоящий Закон определяет полномочия, основные принципы и формы деятельности Бизнес-омбудсмана Грузии (далее – Бизнес-омбудсман).

2. Целью настоящего Закона является содействие защите прав и законных интересов, связанных с осуществлением лицами предпринимательской деятельности на территории Грузии.

 

Статья 2. Правовые основания деятельности Бизнес-омбудсмана

К правовым основаниям деятельности Бизнес-омбудсмана относятся: Конституция Грузии, международные договоры Грузии, общепризнанные принципы и нормы международного права, настоящий Закон, иные законодательные и подзаконные акты Грузии.

 

Статья 3. Основные принципы деятельности Бизнес-омбудсмана

1. Бизнес-омбудсман при осуществлении собственных полномочий независим. Какое-либо воздействие на Бизнес-омбудсмана и вмешательство в его деятельность запрещаются.

2. Бизнес-омбудсман в процессе деятельности руководствуется принципами справедливости, объективности, беспристрастности и законности.

3. Бизнес-омбудсман при рассмотрении заявления нейтрален и не представляет заявителя или административный орган, правомерность решения/деяния которого заявитель ставит под сомнение.

4. Бизнес-омбудсман путем соблюдения справедливого баланса интересов сторон пытается достигнуть консенсуса.

5. Бизнес-омбудсман вправе не давать показания в связи с фактом, который ему был доверен как Бизнес-омбудсману. Это право сохраняется за Бизнес-омбудсманом и после прекращения его полномочий.

 

Статья 4. Назначение Бизнес-омбудсмана на должность и прекращение его полномочий

1. На должность Бизнес-омбудсмана может быть назначен гражданин Грузии, имеющий высшее юридическое или экономическое образование.

2. Бизнес-омбудсмана назначает на должность Премьер-министр Грузии с согласия Председателя Парламента Грузии.

3. Размер трудового вознаграждения (заработной платы) Бизнес-омбудсмана устанавливается правовым актом Премьер-министра Грузии.

4. Полномочия Бизнес-омбудсмана прекращаются:

а) в случае утраты гражданства Грузии;

б) в случае неосуществления собственных полномочий в течение 4-х месяцев подряд;

в) в случае вступления в законную силу в отношении него обвинительного приговора суда;

г) в случае признания его судом поддерживаемым лицом, безвестно отсутствующим или объявления умершим;

д) в случае начала деятельности, несовместимой с должностью Бизнес-омбудсмана, или продолжения деятельности, несовместимой с должностью Бизнес-омбудсмана, по истечении 10 дней с момента назначения;

е) решением Премьер-министра Грузии;

ж) на основании личного заявления;

з) в случае смерти.

5. В случаях, предусмотренных пунктом 4 настоящей статьи, полномочия Бизнес-омбудсмана считаются прекращенными. Премьер-министр Грузии издает соответствующий правовой акт о прекращении полномочий Бизнес-омбудсмана.

6. В случае прекращения полномочий Бизнес-омбудсмана его обязанности исполняет один из заместителей Бизнес-омбудсмана по решению Премьер-министра Грузии. Заместитель Бизнес-омбудсмана в период исполнения обязанностей Бизнес-омбудсмана пользуется правами и правовыми гарантиями, предоставленными Бизнес-омбудсману.

 

Статья 5. Деятельность, несовместимая с должностью Бизнес-омбудсмана

1. Бизнес-омбудсман не вправе осуществлять другие виды оплачиваемой деятельности, кроме научной, педагогической и творческой деятельности.

2. Бизнес-омбудсман не вправе быть членом политической партии или участвовать в политической деятельности.

3. Бизнес-омбудсман обязан в 10-дневный срок после назначения на должность прекратить деятельность, несовместимую с должностью Бизнес-омбудсмана.

 

Статья 6. Полномочия Бизнес-омбудсмана

1. Бизнес-омбудсман ведет надзор за защитой прав и законных интересов, связанных с осуществлением лицом предпринимательской деятельности на территории Грузии, выявляет факты нарушения этих прав и законных интересов административным органом и в порядке, установленном настоящим Законом, содействует восстановлению нарушенных прав лица.

2. Защиту прав и законных интересов, связанных с осуществлением лицом предпринимательской деятельности, Бизнес-омбудсман осуществляет путем:

а) реагирования на индивидуальные и совместные заявления;

б) выявления пробелов в законодательстве Грузии и на практике;

в) осуществления информационно-консультативной деятельности.

3. Бизнес-омбудсман правомочен в пределах своей компетенции:

а) в случаях, предусмотренных законодательством Грузии, и в установленном порядке истребовать и получать из административного органа информацию/документы;

б) оформлять с административным органом соглашение об обмене информацией/документами и сотрудничестве с ним;

в) обращаться к специалистам, научным или (и) образовательным учреждениям с целью получения разъяснений/заключений для служебных нужд;

г) создавать рабочую группу, в состав которой могут входить представители административного органа и частного сектора;

д) в отдельных случаях выполнять функцию друга суда (Amicus Curiae) в Конституционном Суде Грузии.

4. Административный орган обязан в пределах своей компетенции помогать Бизнес-омбудсману в осуществлении деятельности и предоставлять информацию/документы, необходимые для осуществления полномочий.

5. Бизнес-омбудсман обязан хранить в тайне информацию, полученную при осуществлении полномочий.

6. Плата за оказание услуги по предоставлению Бизнес-омбудсману информации/документов не взимается.

7. В пределах своей компетенции Бизнес-омбудсман:

а) издает индивидуальный административно-правовой акт;

б) оформляет договоры с административными органами, физическими и юридическими лицами;

в) приглашает на договорной основе специалистов на срок выполнения определенной работы;

г) осуществляет иные полномочия, предусмотренные настоящим Законом, иными законодательными и подзаконными актами Грузии.

8. Бизнес-омбудсман правомочен на основании заявления заинтересованного лица обращаться в соответствующий административный орган с ходатайством об осуществлении в пределах своей компетенции мер, предусмотренных законодательством Грузии, если целью этих мер является защита прав и законных интересов, связанных с осуществлением предпринимательской деятельности указанным лицом.

 

Статья 7. Аппарат и заместитель Бизнес-омбудсмана

1. Для обеспечения осуществления полномочий Бизнес-омбудсмана создается Аппарат Бизнес-омбудсмана (далее – Аппарат). Структура и порядок деятельности Аппарата определяются Положением об Аппарате Бизнес-омбудсмана.

2. У Бизнес-омбудсмана могут быть заместитель/заместители. Заместителя/заместителей Бизнес-омбудсмана назначает на должность/должности и освобождает от должности/должностей Бизнес-омбудсман. Полномочия заместителя/заместителей Бизнес-омбудсмана определяет Бизнес-омбудсман.

3. На заместителя/заместителей Бизнес-омбудсмана распространяются действие пункта 5 статьи 3 и пункта 5 статьи 6 настоящего Закона, а также требования к должностной несовместимости, установленные настоящим Законом для Бизнес-омбудсмана.

4. Заместитель/заместители и Аппарат Бизнес-омбудсмана действуют от имени Бизнес-омбудсмана и в соответствии с определенными им полномочиями.

5. Бизнес-омбудсман:

а) осуществляет надзор за деятельностью Аппарата и ее координацию;

б) утверждает штатное расписание Аппарата и размеры трудового вознаграждения (заработной платы) сотрудников Аппарата;

(б) утверждает штатное расписание Аппарата;(27.10.2015 N4384, ввести в действие с 1 января 2017 года.)

 в) утверждает Положение об Аппарате и внутренний распорядок Аппарата;

г) назначает на должность и освобождает от должности сотрудников Аппарата, оформляет трудовые договоры с сотрудниками Аппарата;

д) определяет функции сотрудников Аппарата;

е) применяет в отношении сотрудников Аппарата меры поощрения и дисциплинарной ответственности;

ж) утверждает порядок прохождения стажировки в Аппарате.

6. Аппарат:

а) содействует Бизнес-омбудсману в осуществлении полномочий, предусмотренных законодательством Грузии;

б) выполняет указания и поручения Бизнес-омбудсмана и его заместителя/заместителей.

7. На сотрудников Аппарата распространяется действие пункта 5 статьи 6 настоящего Закона.

 

Статья 8. Рассмотрение заявления

1. Бизнес-омбудсман рассматривает заявления, касающиеся нарушения административным органом прав и законных интересов, связанных с осуществлением лицами предпринимательской деятельности.

2. Лицо вправе обратиться с заявлением к Бизнес-омбудсману в материальной или электронной форме, если решение/деяние административного органа, указанного в заявлении, непосредственно влияет на его права и законные интересы.

3. Лицо вправе обратиться к Бизнес-омбудсману через полномочного или законного представителя. Представитель лица должен удовлетворять требованиям, установленным законодательством Грузии для представителя.

4. Бизнес-омбудсман вправе не рассматривать заявление по существу, если не было применено предусмотренное законодательством Грузии средство устранения административным органом нарушения, указанного в заявлении.

5. Бизнес-омбудсман не рассматривает заявление, если:

а) заявитель отказался от рассмотрения заявления;

б) заявление подано повторно, в связи с ним вынесено решение и отсутствуют новые обстоятельства/доказательства;

в) заявление подано неправомочным лицом;

г) заявление анонимное или невозможно связаться с заявителем;

д) заявитель не устранил пробелы в срок, установленный для устранения пробелов.

6. Заявителю указывается на необходимость устранения пробелов и предоставляется разумный срок для их устранения, если:

а) заявление (кроме поданного в электронной форме) не подписано;

б) заявление подано представителем и к нему не прилагается документ, удостоверяющий полномочие на представительство;

в) в заявлении неясно представлен факт нарушения прав и законных интересов лица или (и) суть требования.

7. Бизнес-омбудсман рассматривает заявление в течение 30 календарных дней со дня его регистрации. Рассмотрение заявления приостанавливается в случае истребования информации/документов, связанных с вопросом, указанным в них. Приостановление рассмотрения заявления влечет приостановление течения срока его рассмотрения.

8. Бизнес-омбудсман правомочен истребовать информацию/документы, связанные с вопросом, указанным в заявлении, из административного органа, принятое которым решение/осуществленное деяние может нарушать права и законные интересы заявителя. В этом случае информация/документы должны быть представлены Бизнес-омбудсману не позднее 10 календарных дней после получения требования.

9. Бизнес-омбудсман правомочен требовать у заявителя предоставления дополнительной информации/документов, связанных с вопросом, указанным в заявлении. В этом случае информация/документы должны быть представлены Бизнес-омбудсману в разумный срок, но не позднее 30 календарных дней после получения требования.

10. Бизнес-омбудсман правомочен для получения устных разъяснений встречаться с руководителем/представителем административного органа или (и) структурного подразделения/структурной единицы административного органа, принятое которым решение/осуществленное деяние может нарушать права и законные интересы заявителя.

11. В случае выявления факта нарушения прав лица Бизнес-омбудсман обращается к соответствующему административному органу с рекомендацией об осуществлении мер по восстановлению нарушенных прав лица.

12. Рекомендация Бизнес-омбудсмана должна содержать:

а) наименование и идентификационный номер заявителя;

б) реквизиты спорного решения (при наличии такового) административного органа;

в) описание нарушенного права;

г) описание фактов;

д) аргументацию заявителя;

е) информацию/документ, полученные из административного органа;

ж) рекомендацию об осуществлении мер по восстановлению нарушенного права лица.

13. Результаты рассмотрения Бизнес-омбудсманом заявления сообщаются заявителю.

14. В случае если соответствующий административный орган частично или полностью не учтет рекомендацию Бизнес-омбудсмана, в течение 30 календарных дней после получения этой рекомендации он в письменной форме сообщает Бизнес-омбудсману об указанном и представляет надлежащее обоснование.

15. Бизнес-омбудсман осуществляет мониторинг выполнения рекомендации, направленной административному органу, в связи с чем он правомочен истребовать из соответствующего административного органа информацию/документ.

16. Рассмотрение заявления Бизнес-омбудсманом не ограничивает лицо в праве применить другие средства защиты прав и законных интересов, в том числе – обратиться в суд или соответствующую международную организацию.

 

Статья 9. Анализ законодательства Грузии

1. Бизнес-омбудсман по собственной инициативе или на основании обращения заинтересованного лица/заинтересованных лиц осуществляет анализ законодательства Грузии и проектов нормативных актов.

2. Бизнес-омбудсман правомочен получать устные и письменные разъяснения административного органа, подготавливающего проект нормативного акта.

3. При наличии в нормативном акте или проекте нормативного акта нормы, которая может нарушать право лица, Бизнес-омбудсман представляет заключение соответствующему административному органу.

4. Заключение Бизнес-омбудсмана должно содержать наименование нормативного акта/проекта нормативного акта и основание, опираясь на которое, Бизнес-омбудсман считает, что существующая редакция нормативного акта/проекта нормативного акта нарушает право лица.

5. Бизнес-омбудсман правомочен представлять Правительству Грузии и другому административному органу предложения с целью совершенствования законодательства Грузии.

 

Статья 10. Анализ практики

1. Основанием для начала Бизнес-омбудсманом анализа практики может быть обращение заинтересованного лица/заинтересованных лиц или информация, распространенная средствами массовой информации.

2. Бизнес-омбудсман правомочен получать устные и письменные разъяснения административного органа, принятое которым решение/осуществленное деяние может нарушать права и законные интересы лица.

3. Бизнес-омбудсман для устранения имеющихся в практике пробелов обращается с рекомендацией к соответствующему административному органу.

4. Рекомендация Бизнес-омбудсмана должна содержать причины начала анализа практики, установленные фактические обстоятельства и основание, опираясь на которые Бизнес-омбудсман считает, что существующая практика нарушает права и законные интересы лица.

5. Бизнес-омбудсман правомочен представлять административному органу предложения с целью совершенствования практики.

 

Статья 11. Информационно-консультативная деятельность

Для предупреждения нарушений прав и законных интересов, связанных с осуществлением лицами предпринимательской деятельности, Бизнес-омбудсман осуществляет информационно-консультативную деятельность, в том числе путем распространения видео-роликов, проведения семинаров и встреч, учебных визитов и приглашения специалистов.

 

Статья 12. Годовой отчет Бизнес-омбудсмана

1. Бизнес-омбудсман подготавливает годовой отчет об осуществленной деятельности. Годовой отчет Бизнес-омбудсмана публичный, и его опубликование обеспечивает Бизнес-омбудсман.

2. Годовой отчет Бизнес-омбудсмана должен содержать информацию о заявлениях, рассмотренных в целях защиты Бизнес-омбудсманом прав и законных интересов лиц, пробелах, выявленных в законодательстве Грузии и в практике, подготовленных рекомендациях и заключениях, реагировании административных органов на рекомендации и заключения, общих тенденциях и мерах защиты прав и законных интересов лица, подлежащих осуществлению административными органами.

3. Бизнес-омбудсман в 3-месячный срок после завершения календарного года представляет годовой отчет Правительству Грузии, Финансово-бюджетному комитету Парламента Грузии и Комитету Парламента Грузии по отраслевой экономике и экономической политике.

 

Статья 13. Имущество и финансирование Бизнес-омбудсмана

1. Бизнес-омбудсману для беспрепятственного осуществления собственных полномочий в порядке, установленном законодательством Грузии, передается соответствующее имущество.

2. Деятельность Бизнес-омбудсмана финансируется из государственного бюджета Грузии.

3. Бизнес-омбудсман правомочен, кроме финансирования, полученного из государственного бюджета Грузии, для осуществления полномочий, предусмотренных настоящим Законом, получать грант в порядке, установленном законодательством Грузии.

4. Бизнес-омбудсман распоряжается выделенными ему средствами и обеспечивает хранение и целевое использование переданного имущества.

 

Статья 14. Переходные положения

1. После введения настоящего Закона в действие Налоговый омбудсман, заместитель Налогового омбудсмана и сотрудники Аппарата Налогового омбудсмана назначаются на соответствующие должности Бизнес-омбудсмана, Заместителя Бизнес-омбудсмана и Аппарата.

2. Индивидуальные административно-правовые акты Налогового омбудсмана сохраняют юридическую силу до внесения в них изменений или их отмены Бизнес-омбудсманом.

3. Изменение наименования должности Налогового омбудсмана не влечет приостановления или прекращения рассмотрения дел, находящихся в производстве Налогового омбудсмана/Аппарата Налогового омбудсмана.

4. До определения Аппарата в качестве независимого расходующего учреждения деятельность Бизнес-омбудсмана финансируется в пределах ассигнований, предусмотренных Законом о государственном бюджете для Администрации Правительства Грузии. В этом случае Администрация Правительства Грузии обеспечивает учет расходов, необходимых для деятельности Бизнес-омбудсмана, в бюджетной заявке, поданной в порядке, установленном законодательством Грузии, в Министерство финансов Грузии для подготовки проекта закона о государственном бюджете.

5. До передачи Бизнес-омбудсману государством соответствующего имущества Администрация Правительства Грузии обеспечивает Бизнес-омбудсмана и Аппарат площадью и инвентарем, необходимым для осуществления их полномочий.

 

Статья 15. Заключительные полномочия

1. До введения настоящего Закона в действие объявить утратившим силу постановление Правительства Грузии «О полномочиях, основных принципах и формах деятельности Налогового омбудсмана» от 23 февраля 2011 года № 92.

2. Настоящий Закон ввести в действие по опубликовании.

 

 

Президент Грузии                                                                                                                                      Георгий Маргвелашвили

Кутаиси

28 мая 2015 года

№ 3612-IIc

ри