Document structure
View explanations
Referenced documents
Document Highlights
Consolidated versions (12/06/2015 - 03/09/2015)
საგადახდო სისტემისა და საგადახდო მომსახურების შესახებ
მუხლი 1. კანონის მიზანი და მოქმედების სფერო
1. ამ კანონის მიზანია საქართველოს საგადახდო სისტემის უსაფრთხო, მდგრადი და ეფექტიანი ფუნქციონირების ხელშეწყობა. ეს კანონი განსაზღვრავს საგადახდო სისტემის, საგადახდო მომსახურების რეგულირებისა და ზედამხედველობის პრინციპებს, ასევე ფინანსური გირაოს გამოყენებასთან დაკავშირებულ საკითხებს.
2. საგადახდო სისტემასთან დაკავშირებულ ურთიერთობებს აწესრიგებს „საქართველოს ეროვნული ბანკის შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონი, ეს კანონი, „ფასიანი ქაღალდების ბაზრის შესახებ“ საქართველოს კანონი და სხვა ნორმატიული აქტები.
3. საგადახდო სისტემასთან და საგადახდო მომსახურებასთან დაკავშირებულ ურთიერთობებში ამ კანონსა და სხვა კანონებს შორის კოლიზიის წარმოშობის შემთხვევაში ამ კანონის დებულებებს აქვს უპირატესი იურიდიული ძალა.
ამ კანონში გამოყენებულ ტერმინებს აქვს შემდეგი მნიშვნელობა:
ა) საგადახდო სისტემა − ფულადი სახსრების საგადახდო სისტემა, ფასიანი ქაღალდებით ანგარიშსწორების სისტემა, კლირინგის სისტემა;
ბ) ფულადი სახსრების საგადახდო სისტემა – საერთო წესებისა და სტანდარტული პროცედურების ერთობლიობა, რომელიც უზრუნველყოფს ფულადი სახსრების გადარიცხვის ოპერაციების ან ტრანსფერორდერების დამუშავებას;
გ) ფასიანი ქაღალდებით ანგარიშსწორების სისტემა – სისტემის სამ ან მეტ მონაწილეს შორის საერთო წესებისა და სტანდარტული პროცედურების ერთობლიობა, რომლის საფუძველზედაც ხორციელდება ფასიანი ქაღალდებით ანგარიშსწორება;
დ) კლირინგის სისტემა – სისტემის სამ ან მეტ მონაწილეს შორის საერთო წესებისა და სტანდარტული პროცედურების ერთობლიობა, რომლის საშუალებითაც ხდება მონაწილეთა მიერ გაგზავნილი ტრასფერორდერების დამუშავება და მათ საფუძველზე ნეტპოზიციების გამოთვლა ან/და დადგენა მონაწილეებს შორის შემდგომი ანგარიშსწორებისთვის და რომელშიც ნეტპოზიციების გამოთვლა შეიძლება ემყარებოდეს პრინციპს, რომლის დროსაც სისტემის ოპერატორი მოქმედებს გამყიდველის სახელით ყველა მყიდველის მიმართ და მყიდველის სახელით ყველა გამყიდველის მიმართ;
ე) ნეტპოზიცია – დროის განსაზღვრული მომენტისთვის სისტემის მონაწილის მიერ მიღებული ყველა ჩარიცხვის ან სხვა მოთხოვნის ოდენობების ჯამს გამოკლებული მის მიერ სხვა მონაწილის ან მონაწილეთა სასარგებლოდ განხორციელებული ყველა გადარიცხვის ან სხვა ვალდებულების ჯამი;
ვ) საკრედიტო ნეტპოზიცია (ნეტმოთხოვნა) − სისტემის მონაწილის ნეტპოზიციის დადგენისას მიღებული დადებითი სიდიდე;
ზ) სადებეტო ნეტპოზიცია (ნეტვალდებულება) − სისტემის მონაწილის ნეტპოზიციის დადგენისას მიღებული უარყოფითი სიდიდე;
თ) ურთიერთგაქვითვა (ნეტინგი) − ნეტპოზიციის გამოთვლა ან/და დადგენა, რის შედეგადაც სისტემის მონაწილეს წარმოეშობა ნეტმოთხოვნის დაკმაყოფილების უფლება ან ნეტვალდებულების დაფარვის მოვალეობა. ურთიერთგაქვითვა (ნეტინგი) ხდება როგორც ორმხრივი (ორ მონაწილეს შორის), ისე მრავალმხრივი (ორზე მეტ მონაწილეს შორის) საერთო ვალდებულებებისა და მოთხოვნების გაანგარიშების − ურთიერთჩათვლის − საფუძველზე;
ი) სისტემის ოპერატორი (ოპერატორი) – იურიდიული პირი, რომელიც საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად, დამოუკიდებლად ან სხვა იურიდიულ პირებთან ერთად, უფლებამოსილია და პასუხისმგებელია საგადახდო სისტემის ოპერირებისა და სისტემის წესების შემუშავებისთვის;
კ) სისტემის წესები − სისტემის ოპერატორის მიერ შემუშავებული წესებისა და პროცედურების ერთობლიობა, რომელიც განსაზღვრავს სისტემის მუშაობას;
ლ) მნიშვნელოვანი სისტემა – საქართველოს ეროვნული ბანკის მიერ რეგისტრირებული ოპერატორის სისტემა, რომელსაც ჰყავს სამი ან მეტი მონაწილე და რომელიც მიჩნეულია მნიშვნელოვან სისტემად ამ კანონის მე-4 მუხლის შესაბამისად;
მ) სისტემის მონაწილე (მონაწილე) – იურიდიული პირი, რომელსაც უშუალოდ შეუძლია სისტემაში ტრანსფერორდერის გაცემა და რომელიც მიჩნეულია სისტემის მონაწილედ სისტემის წესების შესაბამისად. სისტემის მონაწილე შეიძლება იყოს საქართველოს ეროვნული ბანკი, უცხოური ცენტრალური ბანკი, საკლირინგო დაწესებულება, ფინანსური ინსტიტუტი, საერთაშორისო ფინანსური ინსტიტუტი, საგადახდო მომსახურების პროვაიდერი, ანგარიშსწორების აგენტი, სისტემის ოპერატორი, საქართველოს ფინანსთა სამინისტრო ან მისი სტრუქტურული ერთეული, სხვა ქვეყნის სახელმწიფო ორგანო ან საგადახდო სისტემა;
ნ) ანგარიშსწორების აგენტი – იურიდიული პირი, რომელიც სისტემის მონაწილეებს უზრუნველყოფს ანგარიშსწორების ანგარიშებით, რომელთა მეშვეობითაც ხდება მონაწილეთა შორის ანგარიშსწორება სისტემაში შესრულებული ტრანსფერორდერების საფუძველზე. ანგარიშსწორების აგენტი შეიძლება იყოს საქართველოს ეროვნული ბანკი, კომერციული ბანკი ან სხვა იურიდიული პირი, რომელიც საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად უფლებამოსილია განახორციელოს ფასიანი ქაღალდების ანგარიშების გახსნა და მომსახურება;
ო) ანგარიშსწორების ანგარიში – ანგარიშსწორების აგენტის შესაბამისი უნიკალური ჩანაწერი, რომელზედაც აღირიცხება ფულადი სახსრები ან ფინანსური ინსტრუმენტები და რომლის მეშვეობითაც ხდება ანგარიშსწორება;
პ) ანგარიშსწორება − ოპერაცია, რომლის შედეგადაც ხდება სისტემის მონაწილეებს შორის შესაბამის ფულად სახსრებზე ან/და ფინანსურ ინსტრუმენტებზე საკუთრების უფლების გადაცემა;
ჟ) ტრანსფერორდერი − სისტემის მონაწილის მიერ მეორე მონაწილის მიმართ სისტემაში გაცემული დავალება მიმღებისთვის ფულადი სახსრების ჩარიცხვის შესახებ ან ფინანსურ ინსტრუმენტზე საკუთრების ან მოთხოვნის უფლების გადაცემის შესახებ; ან დავალება, რომლის შედეგადაც ხდება მონაწილის მიერ გადახდის ვალდებულების საკუთარ თავზე აღება ან გადახდის ვალდებულების სისტემის წესების შესაბამისად შესრულება;
რ) ფინანსური ინსტიტუტი – „ფასიანი ქაღალდების ბაზრის შესახებ“ საქართველოს კანონით განსაზღვრული ინსტიტუტი;
ს) ფინანსური ინსტრუმენტი – მიმოქცევადი ფასიანი ქაღალდი, რომელიც ადასტურებს წილობრივ მონაწილეობას ადგილობრივ ან უცხოურ კომპანიაში, ან მისი ეკვივალენტი; მიმოქცევადი სასესხო ინსტრუმენტი/ვალდებულება; სხვა მიმოქცევადი ფასიანი ქაღალდი, რომელიც იძლევა ფასიანი ქაღალდების შეძენის უფლებას მასზე ხელმოწერის, მისი ყიდვის ან მისი გაცვლის გზით, ან რომლის შესრულება ხდება შეთანხმებულ და მიმდინარე ფასთა შორის სხვაობის დაფარვით, ან რომელიც ითვალისწინებს ფულად ანგარიშსწორებას, გარდა საგადახდო ინსტრუმენტისა; ერთობლივი საინვესტიციო ფონდის მიერ ემიტირებული უფლება; ფულის ან სავალუტო ბაზრის ინსტრუმენტი; ანგარიშზე რიცხული ძვირფასი ლითონები; სხვა დოკუმენტი, რომელსაც აქვს ფულადი გამოხატულება ან/და რომელიც არის ორ ან მეტ მხარეს შორის არსებული ფულადი სახსრების გადახდასთან დაკავშირებული სავალდებულო იურიდიული ძალის მქონე შეთანხმების დადასტურება, ასევე ზემოთ ჩამოთვლილ ინსტრუმენტებთან დაკავშირებული მოთხოვნები, უფლებები ამ ინსტრუმენტებზე ან მათთან დაკავშირებული უფლებები;
ტ) რეპო შეთანხმება – შეთანხმება, რომლის მიზანია მხარეთა მიერ ხელშეკრულებით გათვალისწინებული ვალდებულებების შესრულების უზრუნველყოფა, როდესაც ერთი მხარე თანახმაა, მიჰყიდოს მეორე მხარეს ფასიანი ქაღალდები მყიდველის მიერ გამყიდველისათვის შესყიდვის თანხის გადახდის სანაცვლოდ, იმავდროული შეთანხმებით, რომ მყიდველი გამყიდველს მიჰყიდის იმავე ან მსგავს ფასიან ქაღალდებს გარკვეული, შეთანხმებული თარიღის დადგომის დღეს ან მოთხოვნისთანავე, მყიდველის მიერ გამყიდველისათვის გამოსყიდვის თანხის გადაცემის სანაცვლოდ;
უ) საქმიანობის შეზღუდული რეჟიმი (რეჟიმი) – იურიდიული პირის გადახდისუუნარობის, გაკოტრების ან ლიკვიდაციის მიზნით საქართველოს ან სხვა ქვეყნის კანონმდებლობის შესაბამისად განხორციელებული ზომების ერთობლიობა, რომელიც იწვევს ან რომელმაც შეიძლება გამოიწვიოს ფულადი სახსრების გადარიცხვის ან ფინანსურ ინსტრუმენტზე საკუთრების ან მოთხოვნის უფლების გადაცემის ან/და გადახდის ოპერაციების შეწყვეტა ან შეჩერება, ან მათზე შეზღუდვების დაწესება. ამ კანონის მიზნებისათვის „რეჟიმი“ საქართველოში მოიცავს გადახდისუუნაროდ ან გაკოტრებულად გამოცხადებას ან რეაბილიტაციის დაწყებას „გადახდისუუნარობის საქმის წარმოების შესახებ“ საქართველოს კანონის შესაბამისად, დროებითი ადმინისტრაციის რეჟიმის შემოღებას ან/და ლიკვიდაციის პროცესის დაწყებას „კომერციული ბანკების საქმიანობის შესახებ“ საქართველოს კანონის ან „დაზღვევის შესახებ“ საქართველოს კანონის შესაბამისად;
ფ) დეფოლტი – ხელშეკრულებით გათვალისწინებული ვალდებულების შეუსრულებლობა ან არასათანადო შესრულება ხელშეკრულების ერთ-ერთი მხარის მიერ, ან ხელშეკრულებით გათვალისწინებული სხვა შემთხვევა, რომლის შედეგადაც მეორე მხარეს წარმოეშობა გირაოს ამოქმედების უფლება ან ამ კანონითა და ხელშეკრულებით გათვალისწინებული სხვა უფლება;
ქ) ფინანსური გირაო – ფინანსური ინსტრუმენტები ან ანგარიშზე რიცხული ფულადი სახსრები, რომლებიც ამ კანონის შესაბამისად გამოყენებულია მოთხოვნის უზრუნველყოფის საშუალებად;
ღ) დამგირავებელი – პირი, რომელიც ფინანსური გირაოს ხელშეკრულების საფუძველზე უზრუნველყოფს ვალდებულებებს ფინანსური გირაოს მეშვეობით;
ყ) მოგირავნე – პირი, რომლის სასარგებლოდაც ხდება ფინანსური ინსტრუმენტების ან ანგარიშზე რიცხული ფულადი სახსრების დაგირავება ფინანსური გირაოს ხელშეკრულების საფუძველზე;
შ) გირაოს ამოქმედება − ფინანსური გირაოს ხელშეკრულების ერთ-ერთი მხარის დეფოლტი, როდესაც მეორე მხარე ამ ხელშეკრულების საფუძველზე უფლებამოსილია იმოქმედოს ამ კანონის 37-ე მუხლის შესაბამისად ან მოახდინოს ფინანსური გირაოს დაუყოვნებელი რეალიზაცია ან დაისაკუთროს იგი;
ჩ) საგადახდო მომსახურების პროვაიდერი (პროვაიდერი) − იურიდიული პირი, რომელიც საგადახდო მომსახურების მომხმარებელს უწევს საგადახდო მომსახურებას საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად;
ც) ელექტრონული ფულის პროვაიდერი – საგადახდო მომსახურების პროვაიდერი, რომელიც უშვებს ელექტრონულ ფულს საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად;
ძ) საგადახდო მომსახურების მომხმარებელი (მომხმარებელი) – პირი, რომელიც სარგებლობს საგადახდო მომსახურებით, როგორც გადამხდელი ან/და მიმღები;
წ) გადამხდელი – პირი, რომელიც გასცემს საგადახდო დავალებას ან/და ეთანხმება საგადახდო დავალების გაცემას;
ჭ) მიმღები – პირი, რომლის სასარგებლოდაც ხორციელდება გადახდის ოპერაცია;
ხ) საგადახდო ინსტრუმენტი – ტექნიკური საშუალება ან/და საგადახდო მომსახურების პროვაიდერსა და მომხმარებელს შორის შეთანხმებული პროცედურების ერთობლიობა, რომლის მეშვეობითაც საგადახდო მომსახურების მომხმარებელი ახდენს საგადახდო დავალების ინიციირებას;
ჯ) ელექტრონული ფულის ინსტრუმენტი – საგადახდო ინსტრუმენტი, რომელიც იძლევა ელექტრონული ფულის გამოყენების საშუალებას;
ჰ) ელექტრონული ფული – ელექტრონული ფულის პროვაიდერის მიერ საგადახდო მომსახურების გადახდის ოპერაციების განხორციელებისათვის მომხმარებლისგან მიღებული ფულადი სახსრების ეკვივალენტური ღირებულება, რომელიც შენახულია საგადახდო ინსტრუმენტზე და რომელსაც მისი გამომშვები და სხვა პირები გადახდის საშუალებად აღიარებენ. ელექტრონულ ფულსა და მის სანაცვლოდ მიღებულ ფულად სახსრებს შორის ელექტრონული ფულის პროვაიდერის მიერ დაწესებული თანაფარდობა პროვაიდერის საქმიანობის ყველა ეტაპზე უცვლელი უნდა იყოს;
ჰ1) ფულადი გზავნილი − საგადახდო მომსახურება, რომლის დროსაც გადამხდელის მიერ ფულადი სახსრების გადახდის ოპერაცია გადამხდელის სახელსა და მიმღების სახელზე ანგარიშების გახსნის გარეშე ხორციელდება და ფულადი სახსრები გადაეცემა უშუალოდ მიმღებს ან მიმღების სახელით მოქმედ სხვა პროვაიდერს მიმღებისათვის გადასაცემად;
ჰ2 ) გადახდის ოპერაცია − გადამხდელის ან მიმღების მიერ ინიციირებული ფულადი სახსრების განთავსების/ჩარიცხვის, გადარიცხვის ან გატანის ოპერაცია;
ჰ3 ) საგადახდო დავალება – გადამხდელის ან მიმღების მიერ საგადახდო მომსახურების პროვაიდერისათვის მიცემული დავალება გადახდის ოპერაციის განხორციელების თაობაზე;
ჰ4 ) მუდმივი დავალება − გადამხდელის მიერ საგადახდო მომსახურების პროვაიდერისათვის მიცემული საგადახდო დავალება, რომლის საფუძველზედაც პროვაიდერი ახორციელებს რეგულარულ გადახდებს მიმღების სასარგებლოდ;
ჰ5 ) პირდაპირი დებეტი − საგადახდო ინსტრუმენტი, რომელშიც გადახდის ოპერაცია ინიციირებულია მიმღების მიერ გადამხდელის ანგარიშიდან თანხის ჩამოჭრის (დადებეტების) მიზნით, გადამხდელის წინასწარი თანხმობის საფუძველზე;
ჰ6 ) ავთენტიფიკაცია − პროცედურა, რომლის საშუალებითაც საგადახდო მომსახურების პროვაიდერი ამოწმებს საგადახდო ინსტრუმენტის გამოყენებას, მისი პერსონიფიცირებული მახასიათებლების ჩათვლით;
ჰ7 ) ექვაირინგი − საქმიანობა, რომელიც უზრუნველყოფს სავაჭრო ან/და მომსახურების ობიექტთან ან სხვა პირთან გაფორმებული ხელშეკრულების საფუძველზე ელექტრონულ-ტექნიკური საშუალებით, საგადახდო ინსტრუმენტის მეშვეობით გადახდის ოპერაციის, საგადახდო ინსტრუმენტის რეკვიზიტებით ინტერნეტგადახდის ოპერაციის, საგადახდო ინსტრუმენტის მეშვეობით ნაღდი ფულის გატანის ოპერაციის განხორციელებას და შესაბამის ანგარიშსწორებას;
ჰ8 ) აგენტი − პირი, რომელიც საგადახდო მომსახურების მიწოდებისას მოქმედებს საგადახდო მომსახურების პროვაიდერის სახელით;
ჰ9 ) მნიშვნელოვანი წილი − განცხადებული თუ შევსებული კაპიტალის წილის 10 პროცენტი ან 10 პროცენტზე მეტი, რომელსაც პირი ფლობს კაპიტალში პირდაპირი ან არაპირდაპირი მონაწილეობით;
ჰ10 ) ვალდებულებების უზრუნველყოფის ღონისძიებები − საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად გამოყენებული ღონისძიება, რომლის მიზანია პირის საქართველოს კანონმდებლობით ან/და ხელშეკრულებით გათვალისწინებული ვალდებულების შესრულების უზრუნველყოფა და რომელიც მოიცავს იძულებითი აღსრულების ღონისძიებებს და საქართველოს სამოქალაქო კოდექსით გათვალისწინებულ მოთხოვნის უზრუნველყოფის საშუალებებს.
საქართველოს 2015 წლის 12 ივნისის კანონი №3719 - ვებგვერდი, 24.06.2015წ.
მუხლი 3. სისტემის ოპერატორის რეგისტრაცია
1. იურიდიულ პირს უფლება აქვს, საქართველოს ტერიტორიაზე განახორციელოს საგადახდო სისტემის მართვა მხოლოდ საქართველოს ეროვნული ბანკის მიერ ამ კანონის შესაბამისად სისტემის ოპერატორად დარეგისტრირების შემთხვევაში.
2. სისტემის ოპერატორის რეგისტრაცია და რეგისტრაციის გაუქმება ხორციელდება საქართველოს ეროვნული ბანკის მიერ დადგენილი წესისა და მოთხოვნების შესაბამისად.
3. საქართველოს ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია საგადახდო მომსახურების დაუბრკოლებელი განხორციელებისა და საგადახდო სისტემების საიმედო ფუნქციონირების უზრუნველსაყოფად დაადგინოს საგადახდო სისტემების ფუნქციონირების ურთიერთშესაბამისობის სტანდარტები, მათ შორის, ინფორმაციისა და ტრანსფერორდერების გაცვლის მიზნით.
4. საქართველოს ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია თავის მიერ დადგენილი წესის შესაბამისად სისტემის ოპერატორს მოსთხოვოს და მიიღოს ფინანსური, სტატისტიკური და სხვა ნებისმიერი ინფორმაცია საკუთარი კომპეტენციის ფარგლებში.
მუხლი 4. მნიშვნელოვანი სისტემა
ამ კანონის მიზნებისათვის, საზოგადოების ნდობის ან/და საგადახდო სისტემის ან/და ფინანსური სისტემის სტაბილურობის შესანარჩუნებლად, საქართველოს ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია განსაზღვროს მნიშვნელოვანი სისტემა და ამ სისტემის ან/და მისი ოპერატორის მიმართ დააწესოს დამატებითი მოთხოვნები თავის მიერ დადგენილი წესის შესაბამისად.
მუხლი 5. გამონაკლისები ამ თავის მოქმედებიდან
ამ თავით განსაზღვრული რეგისტრაციის მოთხოვნები არ ვრცელდება სისტემის ოპერატორზე, თუ იგი არის:
ა) საქართველოს ეროვნული ბანკი (ეროვნული ბანკის სისტემები);
ბ) საქართველოს ეროვნული ბანკის მიერ ლიცენზირებული ცენტრალური დეპოზიტარი;
გ) საქართველოს ეროვნული ბანკის მიერ ლიცენზირებული კომერციული ბანკი;
დ) საერთაშორისოდ აღიარებული საგადახდო სისტემის ოპერატორი, რომელიც არ არის რეგისტრირებული, როგორც იურიდიული პირი ან იურიდიული პირის ფილიალი, საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად;
ე) საგადახდო მომსახურების პროვაიდერი და თუ ეს სისტემა გამოიყენება მხოლოდ ამ პროვაიდერის მომხმარებელთათვის საგადახდო მომსახურების გასაწევად.
[მუხლი 5 1 . საგადახდო სისტემის ხელმისაწვდომობა
1. ოპერატორი ვალდებულია პროვაიდერები უზრუნველყოს საგადახდო სისტემის ხელმისაწვდომობის ობიექტური, არადისკრიმინაციული და პროპორციული პირობებით.
2. არ შეიძლება ოპერატორმა პროვაიდერებს, მომხმარებლებს ან სხვა საგადახდო სისტემებს დაუწესოს:
ა) შეზღუდვები სხვა საგადახდო სისტემებში მონაწილეობასთან დაკავშირებით;
ბ) მოთხოვნები, რომლებიც სისტემის მონაწილე ცალკეულ პროვაიდერებს დისკრიმინაციულ მდგომარეობაში აყენებს;
გ) შეზღუდვები, რომლებიც პროვაიდერებს არათანაბარ მდგომარეობაში აყენებს.
3. საქართველოს ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია განსაზღვროს ამ მუხლის მე-2 პუნქტით გათვალისწინებული ნორმებიდან გამონაკლისი. (ამოქმედდეს 2016 წლის 1 ივნისიდან)]
თავი III. მნიშვნელოვანი სისტემების დაცვა
მუხლი 6. ამ თავის მოქმედების სფერო
1. ამ თავის მოქმედება ვრცელდება მხოლოდ ეროვნული ბანკის სისტემებსა და ამ კანონის შესაბამისად მნიშვნელოვან სისტემად მიჩნეულ სისტემებზე. ფინანსური სისტემის სტაბილურობის ხელშეწყობის მიზნით ამ თავის მოქმედება საქართველოს ეროვნული ბანკის გადაწყვეტილებით შეიძლება გავრცელდეს სხვა სისტემებზედაც.
2. საქართველოს ეროვნული ბანკი აქვეყნებს იმ სისტემების ჩამონათვალს, რომლებზედაც ვრცელდება ამ თავის მოქმედება.
3. საქართველოს ეროვნული ბანკის გადაწყვეტილებით ცენტრალური დეპოზიტარის სისტემის მნიშვნელოვან სისტემად მიჩნევის შემთხვევაში ცენტრალური დეპოზიტარი ვალდებულია დაიცვას მნიშვნელოვანი სისტემის მიმართ დადგენილი მოთხოვნები.
მუხლი 7. ანგარიშსწორების ანგარიშების დაცვა
1. ანგარიშსწორების ანგარიშებზე არსებული ფულადი სახსრებისა და ფინანსური ინსტრუმენტების მიმართ არ შეიძლება გამოყენებულ იქნეს ვალდებულებების უზრუნველყოფის ღონისძიებები, გარდა საინკასო დავალებისა.
2. საქართველოს ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია სისტემის ოპერატორს ან/და ანგარიშსწორების აგენტს თავის მიერ დადგენილი წესით დაუწესოს მოთხოვნები ანგარიშსწორების ანგარიშებისა და მათზე განთავსებული ფულადი სახსრებისა და ფინანსური ინსტრუმენტების მიმართ.
3. სისტემის ოპერატორი ან/და ანგარიშსწორების აგენტი უფლებამოსილია შესაბამისი სისტემის წესებით გათვალისწინებულ შემთხვევებში დროებით შეაჩეროს ოპერაციები სისტემის მონაწილის ანგარიშსწორების ანგარიშზე. სისტემის ოპერატორი ან/და ანგარიშსწორების აგენტი ამ პუნქტით გათვალისწინებული უფლებამოსილების გამოყენებისას ვალდებულია იხელმძღვანელოს სისტემის მონაწილის ან/და ფინანსური სისტემის სტაბილურობის ინტერესებით.
მუხლი 8. ტრანსფერორდერის გამოთხოვის დაუშვებლობა
სისტემის წესები უნდა განსაზღვრავდეს გარემოებას, რომლის შემდეგ სისტემაში შესული ტრანსფერორდერი სისტემის მიერ მიღებულად ითვლება. დაუშვებელია სისტემის მიერ მიღებული ტრანსფერორდერის სისტემის მონაწილის ან ნებისმიერი მესამე პირის, მათ შორის, ლიკვიდატორის, გაკოტრების მმართველის, დროებითი ადმინისტრატორის, ასევე ადმინისტრაციული და სასამართლო ორგანოების, მიერ გამოთხოვა.
მუხლი 9. გადახდის, კლირინგის და ანგარიშსწორების საბოლოობა
1. სისტემის მონაწილის მიმართ საქმიანობის შეზღუდული რეჟიმის ამოქმედებას არ აქვს უკუქცევითი ძალა და გავლენას არ ახდენს სისტემაში მის მონაწილეობასთან დაკავშირებულ ან მონაწილეობიდან გამომდინარე იმ უფლებებსა და მოვალეობებზე, რომლებიც საქმიანობის შეზღუდული რეჟიმის ამოქმედებამდე წარმოიშვა.
2. ამ თავის მიზნებისათვის, ეროვნული ბანკის სისტემების მონაწილის მიმართ საქმიანობის შეზღუდული რეჟიმის ამოქმედებად მიიჩნევა:
ა) ამ კანონის მე-11 მუხლის თანახმად საქართველოს ეროვნული ბანკის მიერ შესაბამისი მარეგისტრირებელი ორგანოსგან მონაწილის მიმართ ლიკვიდაციის, გადახდისუუნარობის ან/და გაკოტრების პროცესის დაწყების შესახებ შეტყობინების მიღება;
ბ) საქართველოს ეროვნული ბანკის მიერ შესაბამისი გადაწყვეტილების გამოცემა, თუ მონაწილე კომერციული ბანკია;
ბ 1) საჯარო სამართლის იურიდიული პირის – საქართველოს დაზღვევის სახელმწიფო ზედამხედველობის სამსახურის მიერ შესაბამისი გადაწყვეტილების გამოცემა, თუ მონაწილე სადაზღვევო ორგანიზაციაა;
გ) სხვა უფლებამოსილი პირისგან მონაწილის მიმართ საქმიანობის შეზღუდული რეჟიმის ამოქმედების თაობაზე ოფიციალური ინფორმაციის მიღება.
3. ისეთი სისტემის მონაწილის მიმართ, რომლის ოპერატორიც არ არის საქართველოს ეროვნული ბანკი, საქმიანობის შეზღუდული რეჟიმის ამოქმედებად მიიჩნევა:
ა) ოპერატორის მიერ საქართველოს ეროვნული ბანკის შესაბამისი გადაწყვეტილების შესახებ ინფორმაციის მიღება, თუ მონაწილე კომერციული ბანკია;
ა 1) ოპერატორის მიერ საჯარო სამართლის იურიდიული პირის – საქართველოს დაზღვევის სახელმწიფო ზედამხედველობის სამსახურის შესაბამისი გადაწყვეტილების შესახებ ინფორმაციის მიღება, თუ მონაწილე სადაზღვევო ორგანიზაციაა;
ბ) ამ კანონის მე-11 მუხლის თანახმად ოპერატორის მიერ საქართველოს ეროვნული ბანკისგან შეტყობინების მიღება;
გ) სხვა უფლებამოსილი პირისგან მონაწილის მიმართ საქმიანობის შეზღუდული რეჟიმის ამოქმედების თაობაზე ოფიციალური ინფორმაციის მიღება.
4. ამ პუნქტის დებულებები სავალდებულოა მესამე პირებისათვის, მათ შორის, ლიკვიდატორისათვის, გაკოტრების მმართველისა და დროებითი ადმინისტრატორისათვის, ასევე ადმინისტრაციული და სასამართლო ორგანოებისათვის, და არ შეიძლება სადავო გახდეს:
ა) ის ტრანსფერორდერი, რომელიც სისტემის წესების მიხედვით სისტემაში მიღებულ იქნა საქმიანობის შეზღუდული რეჟიმის ამოქმედებამდე, მიუხედავად იმისა, ამ ტრანსფერორდერის შესაბამისად ფულადი სახსრების გადარიცხვა ან ფინანსურ ინსტრუმენტზე საკუთრების ან მოთხოვნის უფლების გადაცემა რეჟიმის ამოქმედებამდე მოხდა თუ მისი ამოქმედების შემდეგ;
ბ) ტრანსფერორდერიდან გამომდინარე მოთხოვნებისა და ვალდებულებების ურთიერთგაქვითვა, როდესაც ტრანსფერორდერი სისტემის წესების მიხედვით სისტემაში მიღებულ იქნა საქმიანობის შეზღუდული რეჟიმის ამოქმედებამდე, მიუხედავად იმისა, ურთიერთგაქვითვა რეჟიმის ამოქმედებამდე მოხდა თუ მისი ამოქმედების შემდეგ.
5. საკლირინგო დაწესებულებაში ურთიერთგაქვითვის განხორციელება სავალდებულოა მესამე პირებისათვის, მათ შორის, ლიკვიდატორისათვის, გაკოტრების მმართველისა და დროებითი ადმინისტრატორისათვის, ასევე ადმინისტრაციული და სასამართლო ორგანოებისათვის, და არ შეიძლება სადავო გახდეს, თუ მოთხოვნებისა და ვალდებულებების შესახებ შეტყობინება საკლირინგო დაწესებულებას საქმიანობის შეზღუდული რეჟიმის ამოქმედებამდე გაეგზავნა, მიუხედავად იმისა, თავად ურთიერთგაქვითვის ოპერაცია საქმიანობის შეზღუდული რეჟიმის ამოქმედებამდე განხორციელდა თუ მისი ამოქმედების შემდეგ.
საქართველოს 2013 წლის 20 მარტის კანონი № 355 – ვებგვერდი, 04.04.2013წ.
მუხლი 10. ანგარიშსწორება საქმიანობის შეზღუდული რეჟიმის ამოქმედების შემდეგ
1. სისტემის ოპერატორი ან/და ანგარიშსწორების აგენტი, მიუხედავად სისტემის მონაწილის მიმართ საქმიანობის შეზღუდული რეჟიმის ამოქმედებისა, უფლებამოსილია:
ა) ამ კანონის მე-9 მუხლის მიზნებისათვის სისტემაში საბოლოო ანგარიშსწორების განსახორციელებლად გამოიყენოს მონაწილეთა ანგარიშსწორების ანგარიშებზე არსებული ფულადი სახსრები ან/და ფინანსური ინსტრუმენტები, სისტემის მიერ მიღებული ტრანსფერორდერების მიხედვით ანგარიშსწორების განხორციელების ან ურთიერთგაქვითვის შედეგად მიღებული ნეტვალდებულების დაფარვის მიზნით;
ბ) თუ ეს გათვალისწინებულია მონაწილესთან დადებული შეთანხმებით, ამ კანონის მე-9 მუხლის მიზნებისათვის სისტემაში საბოლოო ანგარიშსწორების განსახორციელებლად გამოიყენოს მონაწილისათვის გამოყოფილი საკრედიტო ხაზი და სისტემის ოპერატორის ან/და ანგარიშსწორების აგენტის მიმართ დავალიანების დაფარვის მიზნით მოახდინოს საკრედიტო ხაზის უზრუნველსაყოფად დაგირავებული ფინანსური გირაოს რეალიზაცია ამავე კანონის 38-ე მუხლის შესაბამისად.
2. ამ მუხლის პირველი პუნქტით გათვალისწინებულ შემთხვევებში სისტემის მონაწილის ანგარიშსწორების ანგარიშზე არსებული თანხის ან მისთვის გამოყოფილი საკრედიტო ხაზით გათვალისწინებული თანხის გამოყენება დასაშვებია მხოლოდ სისტემის მიერ საქმიანობის შეზღუდული რეჟიმის ამოქმედებამდე მიღებული ტრანსფერორდერების ან მათ საფუძველზე გამოთვლილი ნეტვალდებულების მოცულობით.
მუხლი 11. შეტყობინება საქმიანობის შეზღუდული რეჟიმის ამოქმედების შესახებ
1. საქართველოს ეროვნული ბანკი შეიმუშავებს და შესაბამის მარეგისტრირებელ ორგანოს ელექტრონული ან/და მატერიალური დოკუმენტის სახით აწვდის იმ სისტემებისა და მათი მონაწილეების ჩამონათვალს, რომლებზედაც ვრცელდება ამ თავის მოქმედება.
2. საქართველოს ეროვნული ბანკი შესაბამისი მარეგისტრირებელი ორგანოსგან იღებს ინფორმაციას სისტემის მონაწილის, ოპერატორის ან ანგარიშსწორების აგენტის მიმართ საქმიანობის შეზღუდული რეჟიმის ამოქმედების თაობაზე.
3. საქართველოს ეროვნული ბანკი შესაბამისი უცხოური ორგანოსგან უცხოური სისტემის მონაწილის, ოპერატორის ან ანგარიშსწორების აგენტის მიმართ საქმიანობის შეზღუდული რეჟიმის ამოქმედების შესახებ შეტყობინების მიღებისთანავე, დაუყოვნებლივ აწვდის ინფორმაციას ადგილობრივი სისტემების ოპერატორებს.
4. სისტემის მონაწილე ვალდებულია ოპერატორს, ხოლო ოპერატორი ან/და ანგარიშსწორების აგენტი ვალდებულია საქართველოს ეროვნულ ბანკს დაუყოვნებლივ შეატყობინოს მის მიმართ საქმიანობის შეზღუდული რეჟიმის ამოქმედების შესახებ.
5. საქართველოს ეროვნული ბანკი დაუყოვნებლივ ატყობინებს ადგილობრივი სისტემების ოპერატორებს ამ მუხლის მე-2 პუნქტის თანახმად მიღებული ინფორმაციის საფუძველზე ან მის მიერ სისტემის მონაწილის, ოპერატორის ან ანგარიშსწორების აგენტის მიმართ ლიკვიდაციის ან დროებითი ადმინისტრაციის რეჟიმის შემოღების შესახებ.
მუხლი 12. შესაბამისი კანონმდებლობის განსაზღვრა
1. ეროვნული ბანკის სისტემების ან ამ კანონის შესაბამისად განსაზღვრული მნიშვნელოვანი სისტემის უცხოური მონაწილის მიმართ საქმიანობის შეზღუდული რეჟიმის ამოქმედების შემთხვევაში სისტემაში მონაწილეობასთან დაკავშირებული უფლებები და მოვალეობები განისაზღვრება საქართველოს კანონმდებლობით.
2. უცხოური სისტემის მონაწილე, საქართველოს კანონმდებლობის თანახმად მოქმედი იურიდიული პირის მიმართ საქმიანობის შეზღუდული რეჟიმის ამოქმედების შემთხვევაში სისტემაში მონაწილეობასთან დაკავშირებული უფლებები და მოვალეობები განისაზღვრება შესაბამისი უცხოური კანონმდებლობით, რომლითაც ეს სისტემა ფუნქციონირებს.
თავი IV. საგადახდო მომსახურება
მუხლი 13. საგადახდო მომსახურების ცნება
1. ამ კანონის მიზნებისათვის საგადახდო მომსახურება არის:
ა) მომსახურება, რომელიც უზრუნველყოფს გადამხდელის ანგარიშიდან ფულადი სახსრების ჩამოჭრას და მის შესრულებასთან დაკავშირებულ ოპერაციებს;
ბ) მომსახურება, რომელიც უზრუნველყოფს მიმღების ანგარიშზე ფულადი სახსრების ჩარიცხვას და მის შესრულებასთან დაკავშირებულ ოპერაციებს;
გ) გადახდის განხორციელება პირდაპირი დებეტის (მათ შორის, ერთჯერადი დავალებით), საგადახდო ბარათის ან სხვა ელექტრონული საშუალების გამოყენებით, ან საკრედიტო გადარიცხვა (მუდმივი დავალების ჩათვლით), საგადახდო მომსახურების მომხმარებლის საკუთარი თანხის ან საკრედიტო რესურსის ფარგლებში;
დ) საგადახდო ინსტრუმენტების, მათ შორის, ელექტრონული ფულის ინსტრუმენტების, გამოშვება ან/და ექვაირინგი;
ე) ფულადი გზავნილები;
ვ) ელექტრონული ფულის გამოშვება, გადახდის ოპერაციების განხორციელება ელექტრონული ფულის მეშვეობით, მობილური ტელეფონის, ინტერნეტის ან სხვა ელექტრონული საშუალების გამოყენებით;
ზ) გადამხდელის მიერ სატელეკომუნიკაციო, ციფრული ან საინფორმაციო-ტექნოლოგიური მოწყობილობის საშუალებით გაცემული თანხმობის საფუძველზე გადახდის ოპერაციის განხორციელება იმ სატელეკომუნიკაციო, საინფორმაციო-ტექნოლოგიური სისტემის ან ქსელური ოპერატორის მიმართ ან სასარგებლოდ, რომელიც მოქმედებს, როგორც შუამავალი გადამხდელსა და მიმღებს − მომხმარებელსა და მომსახურების ან საქონლის მიმწოდებელს − შორის.
2. ამ კანონის მიზნებისათვის საგადახდო მომსახურებაში არ შედის:
ა) გადამხდელსა და მიმღებს შორის შუამავლის გარეშე, ნაღდი ფულით განხორციელებული გადახდის ოპერაცია;
ბ) გადამხდელსა და მიმღებს შორის კომერციული შუამავლის მეშვეობით განხორციელებული გადახდის ოპერაცია;
გ) საინკასაციო მომსახურება, რომელიც დაკავშირებულია ბანკნოტებისა და მონეტების ტრანსპორტირებასთან, მათ შორის, მათ შეგროვებასთან, დამუშავებასა და მიწოდებასთან;
დ) ნაღდი ფულის ნაღდ ფულზე გადაცვლის მომსახურება, რომელიც არ ხორციელდება საბანკო ანგარიშების საშუალებით;
ე) ოპერაცია, რომელიც ხორციელდება სისტემის მონაწილეებს შორის საგადახდო სისტემის ფარგლებში;
ვ) ტექნიკური, სატელეკომუნიკაციო, ციფრული ან საინფორმაციო ტექნოლოგიების მომსახურების მიმწოდებლის მიერ განხორციელებული მომსახურება, რომელიც გულისხმობს ტექნიკურ მხარდაჭერას საგადახდო მომსახურების განხორციელების უზრუნველსაყოფად და რომლის დროს გადასარიცხი თანხა არ ხვდება ამ მომსახურების მიმწოდებლის მფლობელობაში; ამგვარი მომსახურება მოიცავს მონაცემთა გადამუშავებასა და შენახვას, კონფიდენციალურობის დაცვას, მონაცემებისა და სუბიექტების ავთენტიფიკაციას, სატელეკომუნიკაციო ან საინფორმაციო ტექნოლოგიებით უზრუნველყოფას, საგადახდო მომსახურებისთვის განკუთვნილი ტექნიკური საშუალებების მიწოდებას და მომსახურებას;
ზ) მომსახურება, რომელიც დაფუძნებულია საგადახდო ინსტრუმენტზე ან ელექტრონულ ფულზე, რომელიც გამოიყენება მხოლოდ მისი გამომშვების მომსახურების ან/და საქონლის რეალიზაციის ობიექტებში;
თ) გადახდის ოპერაცია, რომელიც ხორციელდება ნებისმიერი სატელეკომუნიკაციო, ციფრული ან საინფორმაციო-ტექნოლოგიური მოწყობილობის საშუალებით, როდესაც შეძენილი საქონელი ან მომსახურება მიწოდებულია და გამოყენებული უნდა იქნეს იმავე სატელეკომუნიკაციო, ციფრული ან საინფორმაციო-ტექნოლოგიური მოწყობილობის მეშვეობით, იმის გათვალისწინებით, რომ სატელეკომუნიკაციო, ციფრული ან საინფორმაციო‑ტექნოლოგიური მომსახურების ოპერატორი არ მოქმედებს, როგორც მხოლოდ შუამავალი საგადახდო მომსახურების მომხმარებელსა და საქონლის ან მომსახურების მიმწოდებელს შორის;
ი) გადახდის ოპერაცია, რომელიც დაკავშირებულია ფასიანი ქაღალდების ბაზრის რეგულირებადი მონაწილის მიერ კლიენტების სახსრებით ფასიანი ქაღალდების ოპერაციების განხორციელებასთან, მათ შორის, დივიდენდებისა და სხვა შემოსავლების განაწილებასთან, ფასიანი ქაღალდების ყიდვა-გაყიდვასთან;
კ) ჯგუფში შემავალ კომპანიებს შორის გადახდები, რომლებიც საგადახდო მომსახურების პროვაიდერის მონაწილეობის გარეშე ხორციელდება;
ლ) გადახდის ოპერაცია, რომელიც ხორციელდება ჩეკით, „ჩეკის შესახებ“ საქართველოს კანონის შესაბამისად.
3. საქართველოს ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია თავის მიერ დადგენილი წესით განსაზღვროს მომსახურების ის სახეები, რომლებიც არ შედის საგადახდო მომსახურებაში, ასევე ელექტრონული ფულისა და საგადახდო ინსტრუმენტების კატეგორია, რომელთა საშუალებით განხორციელებული ოპერაციები არ მიიჩნევა საგადახდო მომსახურებად ან/და რომლებზედაც არ ვრცელდება ამ კანონის მოქმედება.
4. ამ მუხლის მიზნებისათვის „კომერციული შუამავალი“ გულისხმობს პირს, რომელსაც მინიჭებული აქვს უფლებამოსილება, იმოქმედოს გადამხდელის ან მიმღების სახელით საქონლის ან მომსახურების მიწოდებისას ან შეძენისას.
მუხლი 14. გამონაკლისები ამ თავის მოქმედებიდან
1. ამ თავის მოქმედება არ ვრცელდება:
ა) საქართველოს ეროვნულ ბანკზე;
ბ) უცხოურ ცენტრალურ ბანკზე და საერთაშორისო ფინანსურ ინსტიტუტზე;
გ) საერთაშორისოდ აღიარებულ საგადახდო მომსახურების პროვაიდერზე, რომელიც არ არის რეგისტრირებული, როგორც იურიდიული პირი ან იურიდიული პირის ფილიალი, საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად.
2. ამ კანონის მე-15 მუხლის პირველი, მე-4 და მე-5 პუნქტების, მე-17 მუხლისა და მე-18 მუხლის პირველი−მე-5 პუნქტების მოთხოვნები არ ვრცელდება საქართველოში მოქმედ კომერციულ ბანკზე.
3. ამ კანონის მე-15 მუხლის პირველი, მე-4 და მე-5 პუნქტების მოთხოვნები არ ვრცელდება საქართველოს ეროვნული ბანკის მიერ რეგისტრირებულ მიკროსაფინანსო ორგანიზაციაზე.
მუხლი 15. საგადახდო მომსახურების პროვაიდერის რეგისტრაცია და საგადახდო მომსახურების განხორციელება
1. დაუშვებელია საგადახდო მომსახურების განხორციელება იმ პირის მიერ, რომელიც არ არის:
ა) საქართველოს ეროვნული ბანკის მიერ რეგისტრირებული საგადახდო მომსახურების პროვაიდერი;
ბ) კომერციული ბანკი ან მიკროსაფინანსო ორგანიზაცია;
გ) ამ კანონის მე-14 მუხლის პირველი პუნქტით განსაზღვრული პირი.
2. საგადახდო მომსახურების პროვაიდერი უფლებამოსილია საგადახდო მომსახურება განახორციელოს აგენტის ან აგენტების მეშვეობით, რომელთა შესახებ ინფორმაციის წარდგენის წესს ადგენს საქართველოს ეროვნული ბანკი.
3. საგადახდო მომსახურების პროვაიდერი, რომელიც საგადახდო მომსახურებას ახორციელებს აგენტის მეშვეობით, მესამე პირის წინაშე პასუხისმგებელია აგენტის მიერ განხორციელებული საგადახდო მომსახურებისათვის. ეს არ ათავისუფლებს აგენტს საგადახდო მომსახურების პროვაიდერის წინაშე წარმოშობილი ვალდებულებებისაგან.
4. საგადახდო მომსახურების პროვაიდერის რეგისტრაციას და რეგისტრაციის გაუქმებას ახორციელებს საქართველოს ეროვნული ბანკი თავის მიერ დადგენილი წესის შესაბამისად.
5. საქართველოს ეროვნული ბანკი აქვეყნებს საგადახდო მომსახურების პროვაიდერების სიას.
6. პროვაიდერი უფლებამოსილია შეასრულოს ვალუტის გაცვლის ოპერაცია, თუ ეს დაკავშირებულია ელექტრონულ ფულთან ან გადახდის ოპერაციის განხორციელებასთან.
მუხლი 16. ინფორმაციის მიღება და გამოქვეყნება
1. საქართველოს ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია თავის მიერ დადგენილი წესის შესაბამისად საგადახდო მომსახურების პროვაიდერს მოსთხოვოს და მიიღოს ფინანსური, სტატისტიკური და სხვა ნებისმიერი ინფორმაცია საკუთარი კომპეტენციის ფარგლებში.
2. საქართველოს ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია თავის მიერ დადგენილი წესით განსაზღვროს საგადახდო მომსახურების პროვაიდერის მიერ გამოსაქვეყნებელი ინფორმაცია, რომელიც დაკავშირებულია საგადახდო მომსახურებასთან.
მუხლი 17. საგადახდო მომსახურების მნიშვნელოვანი პროვაიდერი
1. საქართველოს ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია დამატებითი მოთხოვნები დაუდგინოს საგადახდო მომსახურების პროვაიდერს, თუ მის მიერ ან/და მასთან დაკავშირებული პირის მიერ გამოშვებული ელექტრონული ფულის მოცულობა ან სხვა საგადახდო მომსახურების ბრუნვა გადააჭარბებს საქართველოს ეროვნული ბანკის მიერ დადგენილ ზღვრებს.
2. თუ საქართველოს ეროვნული ბანკი საგადახდო მომსახურების პროვაიდერს ფინანსური სექტორისათვის მნიშვნელოვნად მიიჩნევს, საქართველოს ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტით მასზე გაავრცელოს ამ მუხლის პირველი პუნქტის საფუძველზე დადგენილი მოთხოვნები, მიუხედავად იმისა, რომ ამ პროვაიდერის ან/და მასთან დაკავშირებული პირის მიერ გამოშვებული ელექტრონული ფულის მოცულობა ან სხვა საგადახდო მომსახურების ბრუნვა არ აჭარბებს ამ მუხლის პირველი პუნქტის შესაბამისად დადგენილ ზღვრებს.
3. ამ მუხლის პირველ და მე-2 პუნქტებში აღნიშნული საგადახდო მომსახურების პროვაიდერი (შემდგომ − საგადახდო მომსახურების მნიშვნელოვანი პროვაიდერი) ვალდებულია საქმიანობის განხორციელების ყველა ეტაპზე დაიცვას საქართველოს ეროვნული ბანკის მიერ დადგენილი და გაანგარიშებული კაპიტალის მინიმალური ოდენობა, მისი სახეობების მიხედვით. თუ საგადახდო მომსახურების მნიშვნელოვანი პროვაიდერი იმავდროულად არის მიკროსაფინანსო ორგანიზაცია, მან უნდა დაიცვას ამ კანონის საფუძველზე და „მიკროსაფინანსო ორგანიზაციების შესახებ“ საქართველოს კანონით დადგენილ კაპიტალის ოდენობებს შორის უდიდესი.
4. საქართველოს ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია ამ მუხლის პირველი პუნქტის მიზნებისათვის განსაზღვროს პირობები, როდესაც პირი შეიძლება მიჩნეულ იქნეს საგადახდო მომსახურების პროვაიდერთან დაკავშირებულ პირად.
5. საქართველოს ეროვნული ბანკის მიერ საგადახდო მომსახურების მნიშვნელოვანი პროვაიდერის მიმართ დადგენილი მოთხოვნები ძალაში რჩება, მიუხედავად იმისა, რომ გაცემულ ელექტრონული ფულის ინსტრუმენტებზე არსებული ელექტრონული ფულის მოცულობა ან სხვა საგადახდო მომსახურების ბრუნვა აღარ აჭარბებს საქართველოს ეროვნული ბანკის მიერ ამ მუხლის პირველი პუნქტის შესაბამისად დადგენილ ზღვრებს, გარდა ამავე მუხლის მე-6 პუნქტით განსაზღვრული შემთხვევებისა.
6. საქართველოს ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტით გაათავისუფლოს საგადახდო მომსახურების პროვაიდერი საგადახდო მომსახურების მნიშვნელოვანი პროვაიდერის მიმართ დადგენილი მოთხოვნების დაცვისგან, თუ:
ა) გაცემულ ელექტრონული ფულის ინსტრუმენტებზე არსებული ელექტრონული ფულის მოცულობა ან სხვა საგადახდო მომსახურების ბრუნვა ზედიზედ სამი თვის განმავლობაში აღარ აჭარბებს საქართველოს ეროვნული ბანკის მიერ ამ მუხლის პირველი პუნქტის შესაბამისად დადგენილ ზღვრებს;
ბ) მისთვის დამატებითი მოთხოვნები დადგინდა ამ მუხლის მე-2 პუნქტის საფუძველზე.
7. საქართველოს ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია თავის მიერ დადგენილი წესის შესაბამისად საგადახდო მომსახურების მნიშვნელოვან პროვაიდერს მოსთხოვოს და მიიღოს ფინანსური, მათ შორის, აუდირებული, სტატისტიკური და სხვა ნებისმიერი ინფორმაცია საკუთარი კომპეტენციის ფარგლებში.
მუხლი 18. მომხმარებლის ფულადი სახსრები
1. საქართველოს ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია პროვაიდერს თავის მიერ დადგენილი წესით განუსაზღვროს მოთხოვნები ელექტრონული ფულის სანაცვლოდ ან სხვა საგადახდო მომსახურების გაწევისათვის მომხმარებლისაგან მიღებული ფულადი სახსრების (მომხმარებლის ფულადი სახსრების) მიმართ.
2. პროვაიდერთან არსებული მომხმარებლის ფულადი სახსრები პროვაიდერის საკუთარი ფულადი სახსრებისაგან განცალკევებით, სხვა საბანკო ანგარიშზე/ანგარიშებზე უნდა განთავსდეს. მომხმარებლის ფულადი სახსრების მიმართ არ შეიძლება გამოყენებულ იქნეს პროვაიდერის ვალდებულების უზრუნველყოფის ღონისძიებები.
3. საქართველოს ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია ცალკეულ საგადახდო მომსახურების მნიშვნელოვან პროვაიდერებს მოსთხოვოს მომხმარებლის ფულადი სახსრების უზრუნველყოფის მიზნით გარანტიის ან/და დაზღვევის პოლისის წარდგენა.
4. საქართველოს ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია მოითხოვოს ამ მუხლის მე-3 პუნქტის შესაბამისად წარდგენილი გარანტიის ან/და დაზღვევის პოლისის პირობების ან/და გარანტორის/მზღვეველის შეცვლა ან დამატება.
5. პროვაიდერს უფლება არ აქვს, თავისი ვალდებულების უზრუნველყოფისათვის მომხმარებლის ფულადი სახსრები გამოიყენოს.
6. საგადახდო მომსახურების პროვაიდერის მიერ მიღებული მომხმარებლის ფულადი სახსრები არ არის დეპოზიტი.
7. საგადახდო მომსახურების პროვაიდერი ვალდებულია მომხმარებლის მოთხოვნის შემთხვევაში ელექტრონული ფული გადაუცვალოს მას ფულად სახსრებზე.
8. დაუშვებელია ელექტრონული ფულის პროვაიდერის მიერ მომსახურების განხორციელებისათვის მიღებულ ფულად სახსრებზე სარგებლის დარიცხვა ელექტრონული ფულის მომხმარებლის სასარგებლოდ.
9. დაუშვებელია საგადახდო მომსახურების პროვაიდერის მიერ მომხმარებლის ფულადი სახსრების კრედიტის/ოვერდრაფტის გასაცემად გამოყენება.
10. ელექტრონული ფული არის ელექტრონული ფულის პროვაიდერის ვალდებულება მომხმარებლის მიმართ.
11. იურიდიული პირი და საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად რეგისტრირებული ინდივიდუალური მეწარმე ელექტრონული ფულის სქემაში შეიძლება მონაწილეობდნენ, როგორც გადახდის ოპერაციის თანხის მიმღები, და არ შეიძლება მოქმედებდნენ, როგორც გადამხდელი, გარდა გადამხდელისთვის განხორციელებული ოპერაციის თანხის დაბრუნების შემთხვევისა. ელექტრონული ფულის პროვაიდერი ვალდებულია ამ პირთა მიერ ელექტრონული ფულის მიღებიდან არა უგვიანეს 15 საბანკო დღისა უზრუნველყოს აღნიშნული ელექტრონული ფულის მოცულობის ეკვივალენტური ფულადი სახსრების ამ პირთა საბანკო ანგარიშებზე გადარიცხვა.
12. საქართველოში დასაშვებია მხოლოდ ფიზიკური პირის მომსახურება ფულადი გზავნილით. საქართველოში რეგისტრირებულ იურიდიულ პირს, როგორც მომხმარებელს, ეკრძალება ფულადი გზავნილის მიღება ან/და გაგზავნა.
თავი V. საგადახდო მომსახურებასთან დაკავშირებული უფლებები და მოვალეობები
მუხლი 19. საგადახდო მომსახურების დაცვა
1. ამ თავის მოთხოვნები უნდა შესრულდეს ამ კანონის მე-8 და მე-9 მუხლების დებულებების დაცვით.
2. ამ თავის მოქმედება ვრცელდება ლარით და უცხოური ვალუტით განხორციელებულ გადახდის ოპერაციებზე. თუ გადახდის ოპერაციის განხორციელებაში მონაწილეობს უცხოური საგადახდო ან შეტყობინებების გაცვლის სისტემა, საქართველოში მოქმედ საგადახდო მომსახურების პროვაიდერზე არ ვრცელდება ამ კანონის 26-ე მუხლის მე-2 პუნქტის „ა“ ქვეპუნქტის, 27-ე მუხლისა და 28-ე მუხლის მე-3 პუნქტის მოთხოვნები.
3. ამ კანონის 24-ე, 25-ე და 26-ე მუხლების, 30-ე მუხლის პირველი პუნქტის „გ“ ქვეპუნქტის და მე-2 პუნქტის „დ“ და „ე“ ქვეპუნქტებისა და 32-ე მუხლის მოქმედება არ ვრცელდება საქართველოს კანონმდებლობით გათვალისწინებული საგანგებო და საომარი მდგომარეობის დროს, თუ ეს მდგომარეობა უშუალოდ ახდენს გავლენას ამავე კანონის შესაბამისად პროვაიდერის ან მომხმარებლის მიერ ვალდებულებების შესრულებაზე, ასევე, განსაკუთრებული გარემოების საფუძველზე ან/და ფინანსური სისტემის სტაბილურობიდან გამომდინარე, საქართველოს ეროვნული ბანკის მიერ ოპერაციების შეზღუდვის შემთხვევაში.
მუხლი 20. მომხმარებლისთვის ინფორმაციის მიწოდება ან/და მასთან შეთანხმების დადება
საგადახდო მომსახურების პროვაიდერი ვალდებულია საქართველოს ეროვნული ბანკის მიერ დადგენილი წესის შესაბამისად მომხმარებელს მიაწოდოს ინფორმაცია ან/და მასთან დადოს შეთანხმება, რომელიც მოიცავს მომსახურების პირობებს, მათ შორის, მომსახურების გაწევის ვადებს, ტარიფებს, მომხმარებლისა და პროვაიდერის უფლება-მოვალეობებს.
მუხლი 21. მცირემოცულობიანი საგადახდო ინსტრუმენტი
1. საქართველოს ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია თავის მიერ დადგენილი წესით განსაზღვროს მცირემოცულობიანი საგადახდო ინსტრუმენტების მახასიათებლები.
2. მომხმარებელსა და პროვაიდერს შორის შესაბამისი შეთანხმების არსებობის შემთხვევაში მცირემოცულობიან საგადახდო ინსტრუმენტზე არ გავრცელდება ამ კანონის:
ა) 30-ე მუხლის პირველი პუნქტის „გ“ ქვეპუნქტის და მე-2 პუნქტის „დ“ და „ე“ ქვეპუნქტებისა და 33-ე მუხლის მე-4 და მე-5 პუნქტების მოთხოვნები, თუ ამ ინსტრუმენტს არ აქვს ოპერაციების შეზღუდვის ან/და დაბლოკვის საშუალება;
ბ) 32-ე მუხლის მე-2 პუნქტისა და 33-ე მუხლის პირველი−მე-3 პუნქტების მოთხოვნები, თუ ამ ინსტრუმენტის გამოყენება შესაძლებელია ანონიმურად ან, ინსტრუმენტის თავისებურებებიდან გამომდინარე, პროვაიდერს არ შეუძლია იმის მტკიცება, რომ გადახდის ოპერაცია ავტორიზებულია;
გ) 25-ე მუხლის პირველი პუნქტის მოთხოვნა, თუ გადახდის ოპერაციის უარყოფა გამოწვეულია თავად ინსტრუმენტის მახასიათებლებით;
დ) 26-ე მუხლით განსაზღვრული საგადახდო დავალების შესრულების ვადები;
ე) 29-ე მუხლით განსაზღვრული საგადახდო დავალების გამოთხოვის უფლება.
მუხლი 22. გადახდის ოპერაციის ავტორიზაცია
1. გადახდის ოპერაცია ავტორიზებულად მიჩნეული იქნება მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ არსებობს გადამხდელის თანხმობა ოპერაციის განხორციელებაზე, თუკი საქართველოს კანონმდებლობით სხვა რამ არ არის გათვალისწინებული.
2. თანხმობის გაცემის ფორმა და პროცედურა განისაზღვრება გადამხდელსა და საგადახდო მომსახურების პროვაიდერს შორის შეთანხმების საფუძველზე. ასეთი თანხმობის არარსებობის შემთხვევაში გადახდის ოპერაცია არაავტორიზებულად იქნება მიჩნეული.
3. თუ თანხმობა საგადახდო ინსტრუმენტის საშუალებით გაიცემა, საგადახდო მომსახურების პროვაიდერი უფლებამოსილია დააწესოს ლიმიტები ამ ინსტრუმენტით განხორციელებულ ოპერაციებზე, ასევე დაბლოკოს საგადახდო ინსტრუმენტი მომხმარებელთან დადებული შეთანხმებით გათვალისწინებულ შემთხვევებში.
4. გადამხდელს შეუძლია გამოითხოვოს თავისი თანხმობა გადახდის ოპერაციის განხორციელებაზე ამ კანონის 29-ე მუხლის შესაბამისად.
1. მომხმარებლის მიერ საგადახდო მომსახურების პროვაიდერისათვის მიცემული საგადახდო დავალება უნდა შეესაბამებოდეს პროვაიდერის წესებით დადგენილ სტანდარტებს და უნდა შეიცავდეს იმ რეკვიზიტებს, რომლებიც უზრუნველყოფს პროვაიდერის მიერ საგადახდო დავალების შესრულებას, და საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილ სხვა ინფორმაციას.
2. საგადახდო დავალების ფორმასა და სტრუქტურას განსაზღვრავს პროვაიდერი.
3. პროვაიდერი პასუხისმგებელია საგადახდო დავალების საგადახდო სისტემისა და საქართველოს კანონმდებლობის მოთხოვნებთან შესაბამისობის უზრუნველყოფის მიზნით თავის მიერ დამატებულ ინფორმაციაზე.
4. მომხმარებელი პასუხისმგებელია თავის მიერ პროვაიდერისათვის საგადახდო დავალებით მიწოდებული რეკვიზიტების სისწორისა და სისრულისთვის.
5. საგადახდო დავალება შეიძლება გაიცეს როგორც წერილობით, ისე ელექტრონული, საინფორმაციო-სატელეკომუნიკაციო ან სხვა ტექნოლოგიური საშუალებების გამოყენებით. საქართველოს ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია განსაზღვროს საგადახდო დავალების მიცემის (ინიციირების) ამ მუხლისაგან განსხვავებული წესი.
მუხლი 24. საგადახდო დავალების მიღება და შესრულება
1. საგადახდო დავალების მიღების დროდ ითვლება მომენტი, როდესაც გადამხდელის საგადახდო მომსახურების პროვაიდერი მიიღებს საგადახდო დავალებას, მიუხედავად იმისა, ის ინიციირებულია გადამხდელის თუ მიმღების მიერ. თუ საგადახდო დავალება გადამხდელის პროვაიდერის მიერ მიღებულია მისთვის არასამუშაო დღეს, იგი მომდევნო სამუშაო დღეს მიღებულად ჩაითვლება. გადამხდელის საგადახდო მომსახურების პროვაიდერი უფლებამოსილია დააწესოს სამუშაო დღის გარკვეული დრო, რომლის შემდეგ მიღებული საგადახდო დავალება მომდევნო სამუშაო დღეს მიღებულად ჩაითვლება.
2. თუ მომხმარებელსა და პროვაიდერს შორის შეთანხმება ითვალისწინებს საგადახდო დავალების შეთანხმებულ დღეს (გადარიცხვის შესრულების მომავალი თარიღი) შესრულებას, დავალების მიღების მომენტად ამ კანონის 26-ე მუხლის მიზნებისათვის ითვლება შეთანხმებული დღე. თუ შეთანხმებული დღე არის ამ მომხმარებლის პროვაიდერისათვის არასამუშაო დღე, საგადახდო დავალების მიღების დღედ ჩაითვლება შეთანხმებული დღის მომდევნო სამუშაო დღე.
3. გადამხდელის პროვაიდერი ვალდებულია საგადახდო დავალების მიღების დღეს მხარეებს შორის შეთანხმებული ფორმით და საქართველოს კანონმდებლობით გათვალისწინებულ შემთხვევებში აცნობოს გადამხდელს საგადახდო დავალების მიღება ან სხვაგვარად გახადოს ეს ინფორმაცია მისთვის ხელმისაწვდომი.
4. თუ საგადახდო დავალება ამ მუხლის მე-2 პუნქტის შესაბამისად შეთანხმებულ დღეს უნდა შესრულდეს, გადამხდელის პროვაიდერი უფლებამოსილია საგადახდო დავალება მიიღოს ამ თარიღის დადგომამდე ნებისმიერ დროს, გადამხდელის ანგარიშზე ფულადი სახსრების არარსებობის მიუხედავად, თუკი გადამხდელსა და მის პროვაიდერს შორის დადებული შეთანხმებით ან/და პროვაიდერის წესებით სხვა რამ არ არის გათვალისწინებული.
მუხლი 25. საგადახდო დავალების უარყოფა
1. თუ საგადახდო მომსახურების პროვაიდერი უარს ამბობს საგადახდო დავალების შესრულებაზე, იგი ვალდებულია საქართველოს ეროვნული ბანკის მიერ დადგენილი წესის შესაბამისად აცნობოს მომხმარებელს ამის შესახებ ან სხვაგვარად გახადოს ეს ინფორმაცია მისთვის ხელმისაწვდომი შეძლებისდაგვარად მოკლე დროში, მაგრამ არა უგვიანეს საგადახდო დავალების შესრულების ვადისა.
2. თუ დაცულია გადამხდელსა და მის პროვაიდერს შორის შეთანხმებით და პროვაიდერის წესებით განსაზღვრული მოთხოვნები, გადამხდელის საგადახდო მომსახურების პროვაიდერს უფლება არ აქვს, უარი განაცხადოს გადამხდელის მიერ ავტორიზებული საგადახდო დავალების შესრულებაზე, მიუხედავად იმისა, ის ინიციირებული იყო გადამხდელის თუ მიმღების მიერ ან მისი მეშვეობით, გარდა საქართველოს კანონმდებლობით გათვალისწინებული შემთხვევებისა.
3. თუ შეთანხმებული დღისთვის გადამხდელს არ აქვს გადახდის ოპერაციის განსახორციელებლად საკმარისი თანხა, გადამხდელის პროვაიდერს უფლება აქვს, უარი თქვას საგადახდო დავალების შესრულებაზე, თუკი გადამხდელსა და მის პროვაიდერს შორის შეთანხმებით სხვა რამ არ არის გათვალისწინებული.
4. უარყოფილი საგადახდო დავალება არ ჩაითვლება მიღებულად ამ კანონის 26-ე და 31-ე მუხლების მიზნებისათვის.
მუხლი 26. საგადახდო დავალების შესრულების ვადები
1. თუ გადამხდელი და მიმღები ერთი და იმავე პროვაიდერის მომხმარებლები არიან, პროვაიდერმა უნდა უზრუნველყოს საგადახდო დავალებაში მითითებული თანხის მიმღების ანგარიშზე ასახვა ან/და მისთვის სხვაგვარად ხელმისაწვდომობა საგადახდო დავალების მიღების დღეს, თუკი საქართველოს ეროვნული ბანკის სამართლებრივი აქტით სხვა რამ არ არის გათვალისწინებული.
2. თუ გადამხდელსა და მიმღებს სხვადასხვა საგადახდო მომსახურების პროვაიდერი ჰყავთ:
ა) გადამხდელის საგადახდო მომსახურების პროვაიდერმა უნდა უზრუნველყოს საგადახდო დავალებაში მითითებული თანხის მიმღების პროვაიდერის ანგარიშზე ჩარიცხვა საგადახდო დავალების მიღებიდან არა უგვიანეს მომდევნო საბანკო დღისა, თუკი საქართველოს ეროვნული ბანკის სამართლებრივი აქტით სხვა რამ არ არის გათვალისწინებული;
ბ) მიმღების საგადახდო მომსახურების პროვაიდერი ვალდებულია მის ანგარიშზე თანხის ჩარიცხვის დღეს, ხოლო თუ თანხის ჩარიცხვის დღე პროვაიდერისათვის არასამუშაო დღეა − არა უგვიანეს მომდევნო სამუშაო დღისა ასახოს ჩარიცხული თანხა მიმღების ანგარიშზე ან სხვაგვარად გახადოს მისთვის ხელმისაწვდომი, თუკი საქართველოს ეროვნული ბანკის სამართლებრივი აქტით სხვა რამ არ არის გათვალისწინებული.
3. თუ მიმღების პროვაიდერი ვერ ახერხებს მიმღების იდენტიფიკაციას მიღებული ინფორმაციის საფუძველზე, მიმღების პროვაიდერმა უნდა უზრუნველყოს თანხის დაბრუნება საქართველოს ეროვნული ბანკის მიერ დადგენილი წესით.
4. მიმღების პროვაიდერი ვალდებულია მიმღების მიერ ან მისი მეშვეობით ინიციირებული საგადახდო დავალება გადამხდელის პროვაიდერს გადასცეს მათ შორის შეთანხმებულ ვადაში, ხოლო პირდაპირი დებეტის შემთხვევაში − საქართველოს ეროვნული ბანკის მიერ დადგენილ ვადაში.
5. მომხმარებლის მიერ საბანკო ანგარიშზე ნაღდი თანხის შეტანისას ან მისი ელექტრონულ ფულზე გადაცვლისას პროვაიდერი ვალდებულია ეს თანხა დაუყოვნებლივ გახადოს ხელმისაწვდომი ანგარიშის მფლობელისთვის ან ელექტრონული ფულის მომხმარებლისთვის.
6. გადამხდელს უფლება აქვს, საგადახდო დავალების შესრულების დადასტურების მიზნით თავის პროვაიდერს დამატებით მოსთხოვოს დადასტურებული დოკუმენტი. საგადახდო დავალების შესრულების დადასტურების მიზნით დოკუმენტი გაიცემა საქართველოს ეროვნული ბანკის მიერ დადგენილი წესის შესაბამისად, მატერიალური ან ელექტრონული ფორმით, და იგი, გარდა გადამხდელის მიერ საგადახდო დავალებაში მითითებული ინფორმაციისა, უნდა შეიცავდეს ამავე წესით განსაზღვრულ ინფორმაციას.
7. გადახდის ოპერაციის საგადახდო სისტემაში გატარება/არსებობა, მისი რეკვიზიტები, დანიშნულება და თარიღი, ასევე მიმღების პროვაიდერის ანგარიშზე ჩარიცხვა შეიძლება დადასტურდეს ნებისმიერი უფლებამოსილი პირის წინაშე, წერილობითი ან ელექტრონული ფორმით, სისტემიდან მიღებული ელექტრონული დოკუმენტით.
1. გადახდა შესრულებულად ითვლება მიმღების ანგარიშზე ფულადი სახსრების ჩარიცხვის მომენტიდან, გარდა ამ მუხლის მე-2 პუნქტით გათვალისწინებული შემთხვევისა.
2. მიმღებს უფლება აქვს, მის ანგარიშზე ფულადი სახსრების ჩარიცხვამდე განსაზღვროს დრო ან გარემოება, როდესაც გადახდას შესრულებულად ჩათვლის.
მუხლი 28. გადარიცხული და ჩარიცხული თანხების ოდენობები
1. გადამხდელის საგადახდო მომსახურების პროვაიდერი, ასევე ამ პროვაიდერის ნებისმიერი შუამავალი, რომელიც საგადახდო დავალების შესრულებაში მონაწილეობს, ვალდებული არიან, გადარიცხონ საგადახდო დავალებაში მითითებული სრული თანხა.
2. მიმღების საგადახდო მომსახურების პროვაიდერი ვალდებულია მიმღების ანგარიშზე ასახოს ან სხვაგვარად გახადოს მისთვის ხელმისაწვდომი თანხა მიმღების პროვაიდერის ანგარიშზე ჩარიცხული თანხის ოდენობით, თუ მიმღებსა და მის პროვაიდერს შორის შეთანხმებით სხვა რამ არ არის გათვალისწინებული. მიმღების პროვაიდერი ვალდებულია მიმღებთან შეთანხმებული ფორმით მიაწოდოს მას ინფორმაცია მიმღების პროვაიდერის ანგარიშზე ჩარიცხული თანხისა და დაკავებული საკომისიოს ოდენობების შესახებ, თუ მიმღებსა და მის პროვაიდერს შორის შეთანხმებით გათვალისწინებულია საკომისიოს დაკავების შემთხვევა.
3. თუ გადარიცხული თანხიდან დაკავებულ იქნა საკომისიო, გარდა ამ მუხლის მე-2 პუნქტით განსაზღვრული საკომისიოსი, გადამხდელის პროვაიდერი უზრუნველყოფს, რომ მიმღებმა მიიღოს გადამხდელის მიერ ინიციირებულ საგადახდო დავალებაში მითითებული სრული თანხა, თუკი მიმღებსა და გადამხდელის პროვაიდერს შორის შეთანხმებით სხვა რამ არ არის გათვალისწინებული. თუ საგადახდო დავალება ინიციირებულია მიმღების მიერ ან მისი მეშვეობით, მიმღების პროვაიდერი უზრუნველყოფს, რომ მიმღებმა მიიღოს საგადახდო დავალებაში მითითებული სრული თანხა.
4. დაუშვებელია საგადახდო დავალების ნაწილობრივ შესრულება, თუ საქართველოს ეროვნული ბანკის მიერ დადგენილი წესით სხვა რამ არ არის გათვალისწინებული.
მუხლი 29. საგადახდო დავალების გაუქმებისა და გამოთხოვის დაუშვებლობა
1. მომხმარებელს არ აქვს უფლება, გააუქმოს საგადახდო დავალება, თუ იგი მიღებულია გადამხდელის პროვაიდერის მიერ, გარდა ამ მუხლით განსაზღვრული შემთხვევებისა.
2. თუ საგადახდო დავალება ინიციირებულია მიმღების მიერ ან მისი მეშვეობით, გარდა პირდაპირი დებეტისა, გადამხდელს არ აქვს უფლება, გააუქმოს იგი, თუკი ეს დავალება გადაცემულია გადამხდელის პროვაიდერისთვის ან გადამხდელს მიმღებისთვის დავალების შესრულებაზე თანხმობა აქვს მიცემული.
3. პირდაპირი დებეტის შემთხვევაში საგადახდო დავალების გამოთხოვა შესაძლებელია საქართველოს ეროვნული ბანკის მიერ დადგენილი წესის შესაბამისად.
4. ამ კანონის 24-ე მუხლის მე-2 პუნქტით გათვალისწინებულ შემთხვევაში მომხმარებელს უფლება აქვს, გამოითხოვოს საგადახდო დავალება არა უგვიანეს შეთანხმებული დღის წინა სამუშაო დღისა.
5. მომხმარებელსა და მის პროვაიდერს შორის შესაბამისი შეთანხმების არსებობის შემთხვევაში საგადახდო დავალება შეიძლება გამოთხოვილ იქნეს ამ მუხლის პირველი−მე-4 პუნქტებით განსაზღვრული ვადის გასვლის (გარემოების დადგომის) შემდეგ, ამ კანონის მე-8 და მე-9 მუხლების დებულებების დაცვით. აღნიშნული შეთანხმების არსებობისას, ამ მუხლის მე-2 და მე-3 პუნქტებით გათვალისწინებულ შემთხვევებში გადამხდელის მიერ საგადახდო დავალების გამოთხოვისათვის სავალდებულოა მიმღებთან შესაბამისი შეთანხმების არსებობა.
მუხლი 30. საგადახდო ინსტრუმენტთან დაკავშირებული ვალდებულებები
1. საგადახდო მომსახურების მომხმარებელი ვალდებულია:
ა) გამოიყენოს საგადახდო ინსტრუმენტი ამ საგადახდო ინსტრუმენტისათვის დადგენილი პირობების შესაბამისად;
ბ) დაიცვას მისთვის გაცემული საგადახდო ინსტრუმენტის უსაფრთხოების ზომები, უზრუნველყოს ამ ინსტრუმენტის პერსონიფიცირებული საშუალებების დაცვა;
გ) საგადახდო ინსტრუმენტის დაკარგვის, მოპარვის, უკანონო მითვისების ან უკანონო გამოყენების ფაქტის აღმოჩენის შემთხვევაში მისი აღმოჩენიდან უმოკლეს ვადაში შეატყობინოს ამის თაობაზე თავის საგადახდო მომსახურების პროვაიდერს ან ამ პროვაიდერის მიერ განსაზღვრულ პირს.
2. საგადახდო მომსახურების პროვაიდერი ვალდებულია:
ა) მიიღოს ყველა შესაძლო ზომა საგადახდო ინსტრუმენტის დაცულობისა და მისი არამართლზომიერი გამოყენების თავიდან აცილების უზრუნველსაყოფად;
ბ) არ გახადოს საგადახდო ინსტრუმენტის პერსონიფიცირებული უსაფრთხოების მახასიათებლები და საშუალებები ხელმისაწვდომი სხვა პირებისათვის, გარდა ამ ინსტრუმენტის მფლობელისა;
გ) ნათლად გააცნოს საგადახდო მომსახურების მომხმარებელს საგადახდო ინსტრუმენტის უსაფრთხოების მოთხოვნები;
დ) უზრუნველყოს საგადახდო მომსახურების მომხმარებლის ამ მუხლის პირველი პუნქტის „გ“ ქვეპუნქტით განსაზღვრული შეტყობინების ნებისმიერ დროს მიღება უშუალოდ მომხმარებლისგან ან მის მიერ წინასწარ განსაზღვრული პირისგან. მომხმარებლის მოთხოვნის შემთხვევაში პროვაიდერი ვალდებულია მიაწოდოს მას შეტყობინების მიღების დასტური, თუ შეტყობინების მიღებიდან გასული არ არის 18 თვეზე მეტი;
ე) საგადახდო მომსახურების მომხმარებლის ამ მუხლის პირველი პუნქტის „გ“ ქვეპუნქტით განსაზღვრული შეტყობინების მიღებისთანავე, დაუყოვნებლივ უზრუნველყოს საგადახდო ინსტრუმენტის შემდგომი გამოყენების აღკვეთა.
3. საგადახდო მომსახურების პროვაიდერი ვალდებულია საკუთარ თავზე აიღოს საგადახდო ინსტრუმენტის ან/და მისი პერსონიფიცირებული უსაფრთხოების მახასიათებლებისა და საშუალებების გაგზავნასთან დაკავშირებული ყველა რისკი.
4. პროვაიდერი პასუხს არ აგებს მის მიერ შეთავაზებულ უსაფრთხოების ზომაზე მომხმარებლის მიერ უარის თქმის შემთხვევაში დამდგარი შედეგისთვის. ასეთ შემთხვევაში უსაფრთხოების ზომაზე უარის თქმის შედეგად დამდგარი ზიანისთვის პასუხისმგებელია მომხმარებელი.
5. საქართველოს ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია საგადახდო მომსახურების პროვაიდერს საგადახდო ინსტრუმენტთან, მათ შორის, ელექტრონული ფულის ინსტრუმენტთან, დაკავშირებით დაუწესოს მოთხოვნები და ლიმიტები თავის მიერ დადგენილი წესით.
მუხლი 31. საგადახდო დავალების შეუსრულებლობა ან არასწორად შესრულება
1. საგადახდო მომსახურების პროვაიდერი პასუხს არ აგებს საგადახდო დავალების შეუსრულებლობისთვის ან არასწორად შესრულებისთვის, რომელიც გამოწვეულია მომხმარებლის მიერ წარმოდგენილ საგადახდო დავალებაში მითითებული არასწორი ინფორმაციით. ეს არ ათავისუფლებს პროვაიდერს ვალდებულებისაგან, თავისი შესაძლებლობის ფარგლებში დაეხმაროს მომხმარებელს არასწორად გადარიცხული თანხის დაბრუნებაში.
2. თუ დაცულია ამ მუხლის პირველი პუნქტისა და ამ კანონის 32-ე მუხლის დებულებები, გადამხდელის პროვაიდერი პასუხისმგებელია გადამხდელის წინაშე გადამხდელის მიერ ინიციირებული საგადახდო დავალების სწორად შესრულებისთვის, გარდა იმ შემთხვევისა, როდესაც მას შეუძლია დაუსაბუთოს გადამხდელს, საჭიროების შემთხვევაში კი − მიმღების პროვაიდერს, რომ მას სწორად აქვს მითითებული მიმღების რეკვიზიტები და მიმღების პროვაიდერს მიღებული აქვს გადახდის ოპერაციის თანხა ამ კანონის 26-ე მუხლის მე-2 პუნქტის „ა“ ქვეპუნქტის შესაბამისად. თუ გადამხდელის პროვაიდერმა დაასაბუთა მის მიერ გადამხდელის საგადახდო დავალების შესრულების სისწორე, მიმღების პროვაიდერი პასუხისმგებელია მიმღების მიმართ გადახდის ოპერაციის განხორციელების სისწორისთვის.
3. თუ გადამხდელის პროვაიდერი პასუხისმგებელია გადახდის ოპერაციის არასწორად განხორციელებისთვის ამ მუხლის მე-2 პუნქტის შესაბამისად, იგი ვალდებულია გადამხდელს დაუბრუნოს არასწორად გადარიცხული თანხა და ამ ოპერაციასთან დაკავშირებული საკომისიო.
4. თუ მიმღების პროვაიდერი პასუხისმგებელია გადახდის ოპერაციის არასწორად განხორციელებისთვის ამ მუხლის მე-2 პუნქტის შესაბამისად, იგი ვალდებულია მიმღებს ანგარიშზე ჩაურიცხოს ან სხვაგვარად გახადოს მისთვის ხელმისაწვდომი გადახდის ოპერაციის თანხა.
5. მიმღების მიერ ან მისი მეშვეობით ინიციირებული საგადახდო დავალების შემთხვევაში, თუ დაცულია ამ მუხლის პირველი პუნქტისა და 32-ე მუხლის დებულებები, მიმღების პროვაიდერი პასუხისმგებელია მიმღების წინაშე მიმღების მიერ ინიციირებული საგადახდო დავალების გადამხდელის პროვაიდერისთვის სწორად გადაცემისთვის ამ კანონის 26-ე მუხლის მე-4 პუნქტის შესაბამისად. თუ მიმღების პროვაიდერმა საგადახდო დავალება ამ პუნქტით გათვალისწინებული მოთხოვნის დარღვევით გაგზავნა, იგი ვალდებულია უზრუნველყოს შეცდომის გამოსწორება.
6. მიმღების პროვაიდერი პასუხისმგებელია მიმღების წინაშე მიმღების მიერ ინიციირებული საგადახდო დავალების თანხის მის ანგარიშზე ჩარიცხვისას ამ კანონის 26-ე მუხლის მე-2 პუნქტის „ბ“ ქვეპუნქტის დარღვევისთვის.
7. გადამხდელის პროვაიდერი პასუხისმგებელია გადამხდელის წინაშე მიმღების მიერ ინიციირებული საგადახდო დავალების შეუსრულებლობისთვის ან არასწორად შესრულებისთვის, გარდა ამ მუხლის მე-5 და მე-6 პუნქტებით გათვალისწინებული შემთხვევებისა. გადამხდელის პროვაიდერი ვალდებულია დაუბრუნოს გადამხდელს არასწორად განხორციელებული გადახდის ოპერაციის თანხა და ამ ოპერაციასთან დაკავშირებული საკომისიო.
8. თუ ამ მუხლით გათვალისწინებული პროვაიდერის პასუხისმგებლობა გამოწვეულია გადახდის ოპერაციის განხორციელების პროცესში მონაწილე სხვა პროვაიდერის, შუამავლის ან სხვა პირის ქმედებით ან უმოქმედობით, პროვაიდერი უფლებამოსილია მოსთხოვოს ამ პირს ამ თავის შესაბამისად პროვაიდერის მიერ გადახდილი თანხისა და შესაბამისი ზიანის ანაზღაურება (ასეთის არსებობის შემთხვევაში).
9. ამ თავის მოთხოვნების შესრულება არ ათავისუფლებს მხარეებს საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად ზიანის ანაზღაურების ვალდებულებისაგან.
მუხლი 32. შეტყობინება არაავტორიზებული ან არასწორად განხორციელებული გადახდის ოპერაციის შესახებ
1. მომხმარებელი უფლებამოსილია მოსთხოვოს საგადახდო მომსახურების პროვაიდერს არაავტორიზებული ან არასწორად განხორციელებული ოპერაციის შესაბამისი თანხის ანაზღაურება ამ თავის დებულებების შესაბამისად, თუ არაავტორიზებული ოპერაციის შესრულების თარიღიდან არ გასულა 40 დღეზე მეტი ან არასწორად განხორციელებული ოპერაციის შესრულების თარიღიდან არ გასულა 180 დღეზე მეტი და მომხმარებელმა არაავტორიზებული ან არასწორად განხორციელებული ოპერაციის შესახებ პროვაიდერს შეატყობინა ამგვარი ოპერაციის თაობაზე ინფორმაციის მიღებიდან უმოკლეს ვადაში, ხოლო პირდაპირი დებეტის შემთხვევაში − საქართველოს ეროვნული ბანკის წესით დადგენილ ვადაში.
2. თუ მომხმარებელი განაცხადებს, რომ გადახდის ოპერაცია არაავტორიზებულია ან არასწორად არის განხორციელებული, პროვაიდერს ეკისრება იმის მტკიცების ტვირთი, რომ გადახდის ოპერაცია ავთენტიფიცირებული ან/და სწორად განხორციელებული იყო და რომ ტექნიკურ გაუმართაობას ან სხვა დეფექტს ოპერაციაზე გავლენა არ მოუხდენია.
3. თუ მომხმარებელმა არაავტორიზებული ან არასწორად განხორციელებული გადახდის ოპერაციის შესახებ ამ მუხლის პირველი პუნქტით დადგენილი შესაბამისი ვადის გასვლის შემდეგ განაცხადა, ეს არ ათავისუფლებს პროვაიდერს ვალდებულებისაგან, თავისი შესაძლებლობის ფარგლებში დაეხმაროს მომხმარებელს არაავტორიზებული ან არასწორად გადარიცხული თანხის დაბრუნებაში.
1. საგადახდო მომსახურების პროვაიდერი ვალდებულია გადამხდელს აუნაზღაუროს არაავტორიზებული გადახდის ოპერაციის თანხა, თუ დაცულია ამ კანონის 32-ე მუხლის დებულებები, გარდა ამ მუხლის მე-3 პუნქტით განსაზღვრული შემთხვევისა. მომხმარებლისთვის ასანაზღაურებელი თანხის ოდენობა განისაზღვრება ამ მუხლის მე-2 და მე-4 პუნქტების შესაბამისად.
2. გადამხდელი პასუხისმგებელია მოპარული ან დაკარგული საგადახდო ინსტრუმენტით ან მისი უკანონო მითვისებით ან უკანონო გამოყენებით გამოწვეული, საქართველოს ტერიტორიაზე განხორციელებული არაავტორიზებული ოპერაციის შედეგად წარმოშობილი ზიანისთვის არა უმეტეს 100 ლარისა, გარდა ამ მუხლის მე-3 პუნქტით განსაზღვრული შემთხვევისა. ამ პუნქტის მიზნებისათვის ინტერნეტის მეშვეობით განხორციელებული ოპერაცია საქართველოს ტერიტორიაზე განხორციელებულად ითვლება, თუ ის საქართველოში გამოშვებული საგადახდო ინსტრუმენტის გამოყენებით განხორციელდა და ინტერნეტგვერდი ეკუთვნის საქართველოს მოქალაქეს, საქართველოში რეგისტრირებულ იურიდიულ პირს ან საქართველოს კანონმდებლობით გათვალისწინებულ სხვა ორგანიზაციულ წარმონაქმნს, რომელიც არ არის იურიდიული პირი.
3. გადამხდელი სრულად აგებს პასუხს არაავტორიზებულ გადახდის ოპერაციასთან დაკავშირებული იმ ზიანისთვის, რომელიც გამოწვეულია მისი დანაშაულებრივი ქმედებით, ასევე მის მიერ ამ კანონის 30-ე მუხლის პირველი პუნქტით განსაზღვრული ვალდებულებების განზრახ ან დაუდევრობით შეუსრულებლობით.
4. გადამხდელი არ არის პასუხისმგებელი მოპარული, დაკარგული, უკანონოდ მითვისებული ან უკანონოდ გამოყენებული საგადახდო ინსტრუმენტის, ასევე მის მიერ საგადახდო ინსტრუმენტის უსაფრთხოების ზომების ან პერსონიფიცირებული უსაფრთხოების საშუალებების დაუცველობით გამოწვეული არაავტორიზებული ოპერაციის შედეგად წარმოშობილი ზიანისთვის, თუ მან ოპერაცია განახორციელა ამ კანონის 30-ე მუხლის პირველი პუნქტის „გ“ ქვეპუნქტის შესაბამისად პროვაიდერის მიერ შეტყობინების მიღების შემდეგ, თუკი ეს ზიანი გამოწვეული არ არის გადამხდელის დანაშაულებრივი ან განზრახი ქმედებით.
5. თუ საგადახდო მომსახურების პროვაიდერი არ უზრუნველყოფს ამ კანონის 30-ე მუხლის პირველი პუნქტის „გ“ ქვეპუნქტით განსაზღვრული შეტყობინების ნებისმიერ დროს მიღებას, გადამხდელი არ არის პასუხისმგებელი მოპარული, დაკარგული, უკანონოდ მითვისებული ან უკანონოდ გამოყენებული საგადახდო ინსტრუმენტის, ასევე მის მიერ საგადახდო ინსტრუმენტის უსაფრთხოების ზომების ან პერსონიფიცირებული უსაფრთხოების საშუალებების დაუცველობით გამოწვეული არაავტორიზებული ოპერაციის შედეგად წარმოშობილი ზიანისთვის, თუკი ეს ზიანი გამოწვეული არ არის გადამხდელის დანაშაულებრივი ან განზრახი ქმედებით.
მუხლი 34. ავტორიზებული გადახდის ოპერაციის თანხის ანაზღაურება
საქართველოს ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია თავის მიერ დადგენილი წესით განსაზღვროს გარემოებები, როდესაც საგადახდო მომსახურების პროვაიდერი ვალდებულია აუნაზღაუროს გადამხდელს ავტორიზებული გადახდის ოპერაციის თანხა, და შესაბამისი ვადები, თუ ეს გადახდის ოპერაცია ინიციირებულ იქნა მიმღების მიერ ან მისი მეშვეობით.
მუხლი 35. ამ თავის მოქმედების სფერო
1. ამ თავის მოქმედება ვრცელდება იურიდიულ პირებს შორის დადებულ ყველა სახის ფინანსური გირაოს ხელშეკრულებაზე, რომელშიც გირავნობის საგანი არის საქართველოში გამოშვებული ფინანსური ინსტრუმენტი ან/და ფულადი სახსრები.
2. ფინანსური გირაოს ხელშეკრულების მხარე შეიძლება იყოს მხოლოდ საქართველო, საქართველოს აღმასრულებელი ხელისუფლების ორგანო, საქართველოს ეროვნული ბანკი, ანგარიშსწორების აგენტი, ოპერატორი, ფინანსური ინსტიტუტი, უცხოური ცენტრალური ბანკი, უცხოური ფინანსური ინსტიტუტი ან საერთაშორისო ფინანსური ინსტიტუტი.
3. სახელმწიფო ფასიანი ქაღალდების ფინანსური გირაოს ხელშეკრულების მხარე შეიძლება ასევე იყოს ნებისმიერი იურიდიული პირი, თუ მეორე მხარე კომერციული ბანკია.
4. ამ თავის დებულებები აგრეთვე ვრცელდება საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად რეგისტრირებულ, საქართველოს ეროვნული ბანკის სასარგებლოდ გირავნობით დატვირთულ მოთხოვნებზე დამგირავებლის სასესხო აქტივებისადმი.
5. ფინანსური გირაო შეიძლება გამოყენებულ იქნეს ნებისმიერი ტიპის ვალდებულების, მათ შორის, არსებული, სამომავლო, შესაძლო ან პირობითი ვალდებულების, უზრუნველყოფისათვის, რომელიც აქვს ან შეიძლება ჰქონდეს დამგირავებელს მოგირავნის მიმართ.
6. დაუშვებელია ფინანსური გირაოს საგნად იმ ფინანსური ინსტრუმენტის გამოყენება, რომელიც დაგირავებულია საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად.
7. დაუშვებელია ფინანსური გირაოს საგნის მიმართ საქართველოს კანონმდებლობით გათვალისწინებული ვალდებულების უზრუნველყოფის ღონისძიებების გამოყენება.
მუხლი 36. ფინანსური გირაოს ხელშეკრულების ნამდვილობა
1. ფინანსური გირაოს ხელშეკრულება ნამდვილია და მის მოქმედებას სადავოდ ვერ გახდიან მესამე პირები, მათ შორის, ლიკვიდატორი, გაკოტრების მმართველი და დროებითი ადმინისტრატორი, ასევე ადმინისტრაციული და სასამართლო ორგანოები, თუ ხელშეკრულება დადებულია წერილობით და მოგირავნეს ან მის მიერ უფლებამოსილ პირს აქვს ფინანსური გირაოს საგნის ფლობის ან კონტროლის შესაძლებლობა, რაც მოგირავნეს ან მისი სახელით მოქმედ პირს საშუალებას აძლევს, არ დაუშვას დამგირავებლის მიერ გირავნობის საგნის განკარგვა, ხოლო გირაოს ამოქმედების შემთხვევაში მოახდინოს მისი რეალიზაცია ან დაისაკუთროს ის ამ თავის დებულებების შესაბამისად.
2. მოგირავნე შეიძლება ფლობდეს ან/და აკონტროლებდეს ფინანსური გირაოს საგანს:
ა) თუ ფინანსური გირაოს საგანია წარმომდგენზე ფინანსური ინსტრუმენტი − მისი ფიზიკურ მფლობელობაში გადაცემით;
ბ) თუ ფინანსური გირაოს საგანია რეგისტრირებული ფინანსური ინსტრუმენტი − შესაბამის რეესტრში ჩანაწერის განხორციელებით;
გ) თუ ფინანსური გირაოს საგანია ჩანაწერის სახით არსებული ფინანსური ინსტრუმენტი − მისი მოგირავნის ანგარიშზე ან მოგირავნის სახელით მოქმედ დეპოზიტართან მოგირავნის, დამგირავებლის ან მესამე პირის სახელზე გახსნილ ანგარიშზე ჩარიცხვით და მოგირავნის ან დეპოზიტარის მიერ შესაბამისი ფორმით ფინანსურ ინსტრუმენტზე გირავნობის არსებობის აღრიცხვით;
დ) თუ ფინანსური გირაოს საგანია ანგარიშზე რიცხული ფულადი სახსრები − მათი მოგირავნის ან მისი სახელით მოქმედ ბანკში მოგირავნის, დამგირავებლის ან მესამე პირის სახელზე გახსნილ ანგარიშზე ჩარიცხვით და მოგირავნის ან მისი სახელით მოქმედი პირის მიერ შესაბამისი ფორმით ფულად სახსრებზე გირავნობის არსებობის აღრიცხვით;
ე) თუ დამგირავებელსა და მოგირავნეს შორის დადებულია რეპო შეთანხმება − მოგირავნისათვის ფინანსური გირაოს საგანზე საკუთრების უფლების გადაცემით, რეპო გარიგების პირობების შესაბამისად.
3. საქმიანობის შეზღუდული რეჟიმის ამოქმედება არ არის ფინანსური გირაოს ხელშეკრულების გაუქმების ან ბათილად გამოცხადების საფუძველი, იმ შემთხვევაშიც კი, როდესაც ხელშეკრულება ძალაში შევიდა ან ფინანსური გირაოს საგანი დაგირავდა რეჟიმის ამოქმედებამდე ნებისმიერ დროს ან რეჟიმის ამოქმედების დღეს, თუ მოგირავნემ არ იცოდა და არც შეიძლებოდა სცოდნოდა რეჟიმის ამოქმედების შესახებ.
4. ამ მუხლის მე-2 პუნქტის მოთხოვნები არ ვრცელდება საქართველოს ეროვნული ბანკის სასარგებლოდ გირავნობით დატვირთულ მოთხოვნებზე დამგირავებლის სასესხო აქტივებისადმი. საქართველოს ეროვნული ბანკის სასარგებლოდ სასესხო აქტივების დაგირავების ხელშეკრულება ნამდვილია და მის მოქმედებას სადავოდ ვერ გახდიან მესამე პირები, მათ შორის, ლიკვიდატორი, გაკოტრების მმართველი და დროებითი ადმინისტრატორი, ასევე ადმინისტრაციული და სასამართლო ორგანოები, რომლებიც ვალდებული არიან, იმოქმედონ გირავნობის პირობების შესაბამისად.
5. ფინანსური გირაოს ხელშეკრულებით გათვალისწინებული ვალდებულებების შესრულების შემთხვევაში ფინანსური გირაოს საგანი დამგირავებელს უბრუნდება, ან ფინანსური გირაოს ხელშეკრულების მხარეთა შეთანხმებით შეიძლება მოხდეს ვალდებულებათა ურთიერთგაქვითვა (ნეტინგი) ამ თავის დებულებების შესაბამისად.
6. ფინანსური გირაოს ხელშეკრულების ნამდვილობისათვის აუცილებელი არ არის ფინანსური გირაოს რომელიმე მარეგისტრირებელ ორგანოში რეგისტრაცია.
მუხლი 37. ფინანსური გირაოს ხელშეკრულებით გათვალისწინებული ვალდებულებების შეუსრულებლობის შედეგები
1. გირაოს ამოქმედების შემთხვევაში, თუ ქვემოთ მოცემული დებულებები წინასწარ განსაზღვრულია მხარეთა შორის დადებული ფინანსური გირაოს ხელშეკრულებით ან სხვა ხელშეკრულებით, რომლის ნაწილიცაა ფინანსური გირაოს ამ კანონით განსაზღვრული დებულებები: ხელშეკრულებით გათვალისწინებული მხარეთა ყველა ვალდებულება დაუყოვნებლივ უნდა შესრულდეს, მათ შორის, იმ შემთხვევაში, როდესაც ვალდებულების გადახდის ვადა შეიძლება არ იყოს დამდგარი გირაოს ამოქმედების მომენტისთვის, და ისინი აღირიცხება, როგორც თანხის გადახდის ვალდებულება მათი შეფასებითი მიმდინარე ღირებულებით, ან ხდება ამ ვალდებულებების შეწყვეტა და შესაბამისი თანხის გადახდის ახალი ვალდებულებით ჩანაცვლება; ან/და მხარეთა ურთიერთვალდებულებების საფუძველზე გამოითვლება ნეტვალდებულება, რომელსაც იხდის ის მხარე, რომლის მთლიანი ვალდებულებაც მეტია.
2. გირაოს ამოქმედების შემთხვევაში შესაბამისი უფლებამოსილი პირი, რომელთანაც აღირიცხება ფინანსური გირაო, ვალდებულია დამგირავებელს შეატყობინოს ფინანსური გირაოს ამოქმედების შესახებ.
მუხლი 38. ფინანსური გირაოს რეალიზაციით მიღებული თანხით დავალიანების დაფარვა
1. ფინანსური გირაოს ხელშეკრულების დებულება, რომელიც ითვალისწინებს გირაოს ამოქმედებით მიღებული თანხით ვალდებულებების შესრულებას, ნამდვილია და მის მოქმედებას სადავოდ ვერ გახდიან მესამე პირები, მათ შორის, ლიკვიდატორი, გაკოტრების მმართველი და დროებითი ადმინისტრატორი, ასევე ადმინისტრაციული და სასამართლო ორგანოები, იმ შემთხვევაშიც კი, თუ მოვალის, კრედიტორის, დამგირავებლის ან მოგირავნის მიმართ საქმიანობის შეზღუდული რეჟიმი ამოქმედდა.
2. ამ თავის შესაბამისად ფინანსურ გირაოდ გამოყენებული ფინანსური ინსტრუმენტის მიმართ დაუშვებელია სხვა ვალდებულებების შესრულების უზრუნველყოფის ღონისძიებების გამოყენება, მათი ნებისმიერი ფორმით გასხვისება ან განკარგვა, გარდა ამ თავით გათვალისწინებული შემთხვევებისა.
3. დამგირავებლის მიერ ფინანსური გირაოს ხელშეკრულებაზე თანხმობის გაცემა გულისხმობს მის მიერ ხელშეკრულებით გათვალისწინებული ვალდებულებების შეუსრულებლობის ან არაჯეროვნად შესრულების შემთხვევაში მოგირავნის უფლებას, მოახდინოს გირავნობის საგნის დაუყოვნებელი რეალიზაცია ან დაისაკუთროს ის ხელშეკრულების პირობებისა და ამ კანონის შესაბამისად.
4. დამგირავებელი არ არის უფლებამოსილი, სხვა გირავნობით ან/და უფლებით დატვირთოს ამ თავის შესაბამისად დაგირავებული ფინანსური გირაო. ასეთი გარიგება ბათილია.
5. ფინანსური ინსტრუმენტის გირავნობის შემთხვევაში, მიუხედავად დამგირავებლის მიმართ საქმიანობის შეზღუდული რეჟიმის ამოქმედებისა ან მისი დეფოლტის დადგომისა, მოგირავნის მიერ ფინანსური ინსტრუმენტის რეალიზაციისას და ამ კანონითა და ხელშეკრულებით გათვალისწინებული უფლების გამოყენებისას, რეალიზაციით მიღებული თანხა გამოყენებული უნდა იქნეს მოგირავნის მიმართ არსებული უზრუნველყოფილი ვალდებულებების დასაფარავად ან ურთიერთგაქვითვისათვის, ხოლო ფულადი სახსრების გირავნობის შემთხვევაში − ურთიერთგაქვითვისათვის.
6. ფინანსური გირაოს რეალიზაციით მიღებული თანხით ფინანსური გირაოს მეშვეობით უზრუნველყოფილი ვალდებულებების სრულად დაფარვის შემდეგ დარჩენილი ნამეტი თანხა (ასეთის არსებობის შემთხვევაში) დამგირავებელს უბრუნდება.
7. თუ ფინანსური გირაოს რეალიზაციით მიღებული თანხა არასაკმარისია ფინანსური გირაოს მეშვეობით უზრუნველყოფილი ვალდებულებების სრულად დასაფარავად, ნარჩენი ვალდებულების ნაწილში მოგირავნე სარგებლობს არაუზრუნველყოფილი კრედიტორისათვის საქართველოს კანონმდებლობით გათვალისწინებული უფლებებით.
მუხლი 39. ფინანსური გირაოს გაზრდა, შემცირება და ჩანაცვლება
1. ფინანსური გირაოს ან უზრუნველყოფილი ვალდებულების ღირებულების ცვლილების შემთხვევაში ხდება გირავნობის საგნის შესაბამისი გაზრდა ან შემცირება, თუ ეს გათვალისწინებულია ფინანსური გირაოს ხელშეკრულებით.
2. შესაძლებელია დამგირავებელმა გირავნობის საგანი ჩაანაცვლოს იმავე ღირებულების სხვა საგნით, პირველადი გირავნობის საგნის გამოთხოვის გზით, თუ ეს გათვალისწინებულია ფინანსური გირაოს ხელშეკრულებით.
3. სხვადასხვა ფინანსური ინსტრუმენტის ერთობლიობის ფინანსურ გირაოდ გამოყენების შემთხვევაში დამგირავებლის უფლება, შეამციროს, გაზარდოს ან ჩაანაცვლოს ფინანსური გირაო, არ ზღუდავს მოგირავნის უფლებას, ფლობდეს ან/და აკონტროლებდეს ფინანსური გირაოს საგანს ამ კანონის 36-ე მუხლის შესაბამისად, თუ ეს გათვალისწინებულია ფინანსური გირაოს ხელშეკრულებით.
4. ფინანსური გირაოს მიმღები − მოგირავნე − უფლებამოსილია ფინანსური გირაოს ხელშეკრულების მოქმედების პერიოდში თავისი შეხედულებისამებრ გამოიყენოს ფინანსური გირაო მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ ეს გათვალისწინებულია ფინანსური გირაოს ხელშეკრულებით. ამ შემთხვევაში ფინანსური გირაოს მეშვეობით უზრუნველყოფილი ვალდებულების სრულად დაფარვის შემდეგ ან ფინანსური გირაოს ხელშეკრულებით გათვალისწინებულ შემთხვევებში ფინანსური გირაოს მიმღები ვალდებულია ფულადი სახსრების გირავნობის შემთხვევაში დამგირავებელს დაუბრუნოს იგივე ოდენობა იმავე ვალუტით, ხოლო სხვა ფინანსური ინსტრუმენტის შემთხვევაში − იმავე მოვალის ან ემიტენტის, იმავე ემისიის ან კლასის და იმავე ვალუტით დენომინირებული იმავე ნომინალური ღირებულების ან იმავე ჯამური ნომინალური ღირებულების მქონე ფინანსური ინსტრუმენტი. ფინანსური გირაოს ხელშეკრულება შეიძლება ასევე ითვალისწინებდეს მოგირავნის მიერ მსგავსი ღირებულების სხვა აქტივის დაბრუნების ვალდებულებას, თუ ამ ფინანსურ ინსტრუმენტთან დაკავშირებით დგება რაიმე გარემოება, რომელიც დაკავშირებულია ფინანსურ გირაოსთან ან გავლენას ახდენს მასზე.
5. ფინანსური გირაოს ამ მუხლის პირველი და მე-2 პუნქტების შესაბამისად გაზრდა, შემცირება ან ჩანაცვლება არ განიხილება ახალი ფინანსური გირაოს ხელშეკრულების დადებად.
6. ამ მუხლის პირველი და მე-2 პუნქტების დებულებები ნამდვილია და მათ მოქმედებას სადავოდ ვერ გახდიან მესამე პირები, იმ შემთხვევაშიც კი, თუ ფინანსური გირაოს გაზრდა ან ჩანაცვლება მოხდა რეჟიმის ამოქმედების შემდეგ, თუკი მოგირავნემ არ იცოდა და არც შეიძლებოდა სცოდნოდა რეჟიმის ამოქმედების შესახებ.
მუხლი 40. უზრუნველყოფილ კრედიტორთა შორის უპირატესი და უპირობო დაკმაყოფილების უფლება
მოგირავნეს სხვა უზრუნველყოფილ კრედიტორებთან მიმართებით აქვს ფინანსური გირაოთი უზრუნველყოფილი მოთხოვნის უპირატესი და უპირობო დაკმაყოფილების უფლება ამ თავის შესაბამისად.
მუხლი 41. ფინანსური ინსტრუმენტების ჩანაწერით ფლობა
ფინანსური ინსტრუმენტების ჩანაწერით ფლობის შემთხვევაში, როდესაც ფინანსურ ინსტრუმენტებზე საკუთრების უფლება ჩანაწერით დასტურდება, ამ თავით გათვალისწინებული ურთიერთობების მიმართ გამოიყენება იმ ქვეყნის სამართალი, სადაც შესაბამისი ჩანაწერი არსებობს.
თავი VII. სისტემის ოპერატორისა და საგადახდო მომსახურების პროვაიდერის ზედამხედველობა
1. საქართველოს ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია განახორციელოს სისტემის ოპერატორისა და საგადახდო მომსახურების პროვაიდერის საქმიანობის რეგულირება და ზედამხედველობა „საქართველოს ეროვნული ბანკის შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის, ამ კანონისა და სხვა ნორმატიული აქტების საფუძველზე. საქართველოს ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია გამოსცეს საგადახდო მომსახურების ცალკეული სახეობების მარეგულირებელი ნორმატიული აქტები.
2. საზედამხედველო ფუნქციების განხორციელებისათვის საქართველოს ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია:
ა) გამოსცეს ნორმატიული აქტები;
ბ) სისტემის ოპერატორსა და საგადახდო მომსახურების პროვაიდერს დაუდგინოს მოთხოვნები, რომლებიც დაკავშირებულია სისტემის წესებთან, პროცედურებთან, სტანდარტებთან, სისტემის მონაწილეთა უფლებებთან და მოვალეობებთან, სისტემის უსაფრთხოებასთან და ტექნიკურ უზრუნველყოფასთან და სისტემის ოპერირებასთან დაკავშირებულ სხვა საკითხებთან;
გ) მნიშვნელოვანი სისტემის ოპერატორსა და საგადახდო მომსახურების მნიშვნელოვან პროვაიდერს დაუდგინოს დამატებითი მოთხოვნები, ამ კანონის მიზნებიდან გამომდინარე;
დ) გარკვეული ვადით ან/და გარკვეული პირობებით გაათავისუფლოს მნიშვნელოვანი სისტემის ოპერატორი და საგადახდო მომსახურების მნიშვნელოვანი პროვაიდერი ამ კანონითა და თავის მიერ დადგენილი ნორმების დაცვისაგან;
ე) მნიშვნელოვანი სისტემის ოპერატორსა და საგადახდო მომსახურების მნიშვნელოვან პროვაიდერს წერილობითი მითითებით მოსთხოვოს გარკვეული ქმედების განხორციელება ან მისგან თავის შეკავება.
მუხლი 43. ინფორმაციის შენახვა და კონფიდენციალურობა
1. არავის არ აქვს უფლება, დაუშვას ვინმე კონფიდენციალურ ინფორმაციასთან, გათქვას ან გაავრცელოს ასეთი ინფორმაცია ან პირადი მიზნისთვის გამოიყენოს იგი. ამგვარი ინფორმაცია შეიძლება მიეწოდოს მხოლოდ საქართველოს ეროვნულ ბანკს, მისი კომპეტენციის ფარგლებში.
2. პროვაიდერის მიერ მისი მომხმარებლის ფულადი სახსრებისა და ელექტრონული ფულის, აგრეთვე მის მიერ განხორციელებული ოპერაციის (მათ შორის, ოპერაციის განხორციელების მცდელობის) შესახებ ინფორმაცია შეიძლება მიეწოდოს თავად მომხმარებელს და მის სათანადოდ უფლებამოსილ წარმომადგენელს, შესაბამისი გარიგების მონაწილე მხარეებს, ხოლო საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილ შემთხვევებში – აგრეთვე საქართველოს ფინანსური მონიტორინგის სამსახურს და იმ პირებს, რომლებიც უფლებამოსილი არიან, აღასრულონ „სააღსრულებო წარმოებათა შესახებ“ საქართველოს კანონით განსაზღვრული აღსრულების ქვემდებარე აქტები, მათი აღსრულების პროცესში. სხვა პირებს ეს ინფორმაცია მხოლოდ სასამართლოს გადაწყვეტილების საფუძველზე მიეწოდება.
3. ამ მუხლის მე-2 პუნქტი არ ზღუდავს პროვაიდერს, გადახდის ოპერაციასთან დაკავშირებული ინფორმაცია გადასცეს შესაბამის საგადახდო სისტემას, ოპერატორსა და შესაბამის პროვაიდერს. საგადახდო სისტემის ფუნქციონირების შედეგად ოპერატორისათვის გადაცემული ტრანსფერორდერით განსაზღვრული ინფორმაცია შეიძლება მიეწოდოს მხოლოდ შესაბამის მონაწილეს ან მის სათანადოდ უფლებამოსილ წარმომადგენელს.
4. ამ მუხლის მე-3 პუნქტით გათვალისწინებული ინფორმაცია საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილ შემთხვევებში შეიძლება მიეწოდოს იმ პირებს, რომლებიც უფლებამოსილი არიან, აღასრულონ „სააღსრულებო წარმოებათა შესახებ“ საქართველოს კანონით განსაზღვრული აღსრულების ქვემდებარე აქტები, მათი აღსრულების პროცესში. სხვა პირებს ეს ინფორმაცია მხოლოდ სასამართლოს გადაწყვეტილების საფუძველზე მიეწოდება.
5. სასამართლო, საგამოძიებო და საგადასახადო ორგანოებს ეკრძალებათ სასამართლოს მიერ შესაბამისი გადაწყვეტილების გამოტანამდე ამ მუხლის მე-2 პუნქტით გათვალისწინებული ინფორმაციის მიწოდება სხვა პირებისა და ორგანოებისათვის, მასობრივი ინფორმაციის საშუალებების ჩათვლით, აგრეთვე ამ ინფორმაციის საჯარო გამოსვლებში გამოყენება.
6. სისტემის ოპერატორი და საგადახდო მომსახურების პროვაიდერი ვალდებული არიან, ინფორმაციის კონფიდენციალურობის დაცვის მიზნით უზრუნველყონ სათანადო უსაფრთხოების ზომების შემუშავება და გატარება.
7. სისტემის ოპერატორი და საგადახდო მომსახურების პროვაიდერი ვალდებული არიან, შეინახონ სათანადო ჩანაწერები და საბუთები საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად. სისტემის ოპერატორი და საგადახდო მომსახურების პროვაიდერი ვალდებული არიან, მონაწილეების, მომხმარებლებისა და მათ მიერ განხორციელებული ოპერაციების შესახებ ინფორმაცია ელექტრონული ფორმით შეინახონ არანაკლებ 15 წლის განმავლობაში.
1. მნიშვნელოვანი სისტემის ოპერატორი და საგადახდო მომსახურების მნიშვნელოვანი პროვაიდერი ვალდებული არიან, მნიშვნელოვან სისტემად ან საგადახდო მომსახურების მნიშვნელოვან პროვაიდერად მიჩნევის შესახებ საქართველოს ეროვნული ბანკის ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის გამოცემიდან 30 დღის ვადაში წარუდგინონ საქართველოს ეროვნულ ბანკს:
ა) სადამფუძნებლო დოკუმენტების დედნები ან მათი სანოტარო წესით ან აპოსტილით დამოწმებული ან ლეგალიზებული ასლები;
ბ) ინფორმაცია ხელმძღვანელი პირების, მნიშვნელოვანი წილის უშუალო და ბენეფიციარი მესაკუთრეების შესახებ;
გ) დოკუმენტაცია, რომელიც ადასტურებს კაპიტალის ოდენობას;
დ) საქართველოს ეროვნული ბანკის წესებით გათვალისწინებული სხვა დამატებითი ინფორმაცია.
2. მნიშვნელოვანი სისტემის ოპერატორისა და საგადახდო მომსახურების მნიშვნელოვანი პროვაიდერის კაპიტალი მათი საქმიანობის არც ერთ ეტაპზე არ უნდა იყოს საქართველოს ეროვნული ბანკის მიერ დადგენილ და გაანგარიშებულ კაპიტალის (მისი სახეობების მიხედვით) ოდენობაზე ნაკლები.
3. საქართველოს ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია მნიშვნელოვანი სისტემის ოპერატორსა და საგადახდო მომსახურების მნიშვნელოვან პროვაიდერს, აგრეთვე მნიშვნელოვანი სისტემის მონაწილეებს მოსთხოვოს ანგარიშსწორების ანგარიშების საქართველოს ეროვნულ ბანკში გახსნა.
4. მნიშვნელოვანი სისტემის ოპერატორისა და საგადახდო მომსახურების მნიშვნელოვანი პროვაიდერისათვის ნებადართულია მხოლოდ ამ კანონით გათვალისწინებული საქმიანობების განხორციელება.
1. საქართველოს ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია ადგილზე ან/და დისტანციურად შეამოწმოს სისტემის ოპერატორისა და საგადახდო მომსახურების პროვაიდერის საქმიანობის საქართველოს კანონმდებლობის ან/და მის მიერ დადგენილ მოთხოვნებთან შესაბამისობა, რისთვისაც უფლება აქვს, საკუთარი კომპეტენციის ფარგლებში მოითხოვოს და მიიღოს საქმის წარმოების დოკუმენტაცია, ბუღალტრული აღრიცხვის დოკუმენტები, ჩანაწერები და სხვა ნებისმიერი ინფორმაცია.
2. საქართველოს ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია ადგილზე ან/და დისტანციურად შეამოწმოს მნიშვნელოვანი სისტემის მონაწილის სისტემაში დაშვებისა და მონაწილეობის სისტემის წესებთან და საქართველოს კანონმდებლობის მოთხოვნებთან შესაბამისობა.
1. საქართველოს ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია სისტემის ოპერატორისა და საგადახდო მომსახურების პროვაიდერის მიმართ გამოიყენოს ამ მუხლის მე-2 პუნქტით განსაზღვრული სანქციები, თუ სისტემის ოპერატორმა და საგადახდო მომსახურების პროვაიდერმა:
ა) დაარღვიეს ამ კანონის ერთ-ერთი დებულება ან საქართველოს ეროვნული ბანკის ნებისმიერი ნორმატივი, ინსტრუქცია, დებულება, წესი, დადგენილება, წერილობითი მითითება;
ბ) წარადგინეს არასწორი ან არაზუსტი ინფორმაცია;
გ) დაარღვიეს „უკანონო შემოსავლის ლეგალიზაციის აღკვეთის ხელშეწყობის შესახებ“ საქართველოს კანონის მოთხოვნები.
2. ამ მუხლის პირველი პუნქტით განსაზღვრული დარღვევის გამოვლენისას საქართველოს ეროვნული ბანკი უფლებამოსილია დამრღვევის მიმართ თანამიმდევრულად, ხოლო დარღვევის სერიოზულობიდან გამომდინარე − არათანამიმდევრულად გამოიყენოს შემდეგი სანქციები:
ა) გაუგზავნოს წერილობითი გაფრთხილება ან/და მოსთხოვოს, შეწყვიტოს და აღარ დაუშვას ესა თუ ის დარღვევა;
ბ) დააკისროს ფულადი ჯარიმა თავის მიერ დადგენილი წესითა და ოდენობით;
გ) გაუუქმოს რეგისტრაცია.
3. ამ მუხლის შესაბამისად დაკისრებული ფულადი ჯარიმის თანხა მიიმართება საქართველოს სახელმწიფო ბიუჯეტში.
მუხლი 47. სისტემების ოპერატორებისა და საგადახდო მომსახურების პროვაიდერების ჩამონათვალი
საქართველოს ეროვნული ბანკი აწარმოებს სისტემების ოპერატორებისა და საგადახდო მომსახურების პროვაიდერების რეესტრს და აქვეყნებს თავის ოფიციალურ ინტერნეტგვერდზე.
მუხლი 48. სისტემის ოპერატორისა და საგადახდო მომსახურების პროვაიდერის ვალდებულებები
სისტემის ოპერატორი და საგადახდო მომსახურების პროვაიდერი ვალდებული არიან, საქართველოს ეროვნულ ბანკს, აგრეთვე იმ სისტემის ოპერატორს, რომლის მონაწილენიც არიან, შეატყობინონ რეორგანიზაციის, ლიკვიდაციის, გაკოტრების საქმის წარმოების, საქმიანობის დროებით შეჩერების და სხვა ნებისმიერი გარემოების შესახებ, რომელმაც შეიძლება გავლენა მოახდინოს ამ პირთა მიერ სისტემის ოპერირებაზე ან საგადახდო მომსახურების გაწევაზე.
მუხლი 49. გამონაკლისი ამ თავის მოქმედებიდან
ამ თავის მოქმედება არ ვრცელდება საქართველოში მოქმედ კომერციულ ბანკებსა და მიკროსაფინანსო ორგანიზაციებზე.
თუ არ არსებობს საგადახდო სისტემისა და საგადახდო მომსახურების მარეგულირებელი ნორმა, ოპერატორი ან პროვაიდერი მოქმედებს საერთაშორისო ნორმებისა და საუკეთესო საერთაშორისო პრაქტიკის შესაბამისად.
თავი VIII. გარდამავალი და დასკვნითი დებულებანი
მუხლი 51. გარდამავალი დებულება
იურიდიულმა პირებმა, რომლებიც ამ კანონით გათვალისწინებულ საქმიანობას ამ კანონის ამოქმედებამდე ახორციელებდნენ, ამ კანონის ამოქმედებიდან 3 თვის ვადაში რეგისტრაცია უნდა გაიარონ ამ კანონითა და საქართველოს ეროვნული ბანკის მიერ დადგენილი წესის შესაბამისად.
ეს კანონი ამოქმედდეს 2012 წლის 1 ივლისიდან.
საქართველოს პრეზიდენტი მ. სააკაშვილი
თბილისი,
2012 წლის 25 მაისი.
№6304-Iს
LAW OF GEORGIA
PAYMENT SYSTEMS AND PAYMENT SERVICES
Chapter I. General Provisions
Article 1 - Purpose and scope of the Law
1. This Law aims to promote safe, sustainable, and effective functioning of payment systems in Georgia. This Law defines the principles of regulation and supervision of payment systems and payment services, as well as matters relating to the application of financial collateral.
2. Relations connected to the payment system are governed by the Organic Law of Georgia on National Bank of Georgia, by this Law, and by the Law of Georgia on Securities Markets and other normative acts.
3. If there is a conflict between this Law and other laws with regard to the relations connected with the payment system and payment services, the provisions of this Law shall prevail.
Article 2 - Definition of terms
The terms used in this Law shall have the following meanings:
a) payment system - fund transfer system, securities settlement system, clearing system;
b) funds transfer system - a set of common rules and standard procedures that ensures the processing of fund transfer transactions or transfer orders;
c) securities settlement system - a set of rules and standard procedures that are common for three or more system participants, and based on which securities are transferred;
d) clearing system - a set of rules and standard procedures that are common for three or more system participants through which transfer orders issued by participants are processed and based on which net positions are calculated and/or established for future settlement among the participants and in which the calculation of net positions may be based on the principle by which the system operator becomes seller to every buyer and buyer to every seller;
e) net position - the sum of the value of all transfers or other claims that a system participant has received up to a particular time, less the value of all transfers or other liabilities that a system participant has made in favour of any other participant(s);
f) net credit position (net claim) – a positive value obtained in the process of determining the net position of a participant;
g) net debit position (net obligation) – a negative value obtained in the process of determining the net position of the participant;
h) offsetting mutual obligations (netting) - calculating and/or establishing net positions, as a result of which net payment or net settlement obligations are determined between settling participants within the payment system; offsetting mutual obligations (netting) shall be based both on calculating, offsetting bilateral (between two participants) and multilateral (among more than two participants) mutual obligations and claims;
i) system operator (operator) - a legal person that under the legislation of Georgia, either independently or with other legal persons, is responsible and authorised to operate payment systems and develop system rules;
j) system rules - a set of rules and procedures, developed by a system operator, that determines system performance;
k) important payment system – a system of an operator registered by the National Bank of Georgia that has three or more participants and is considered as a important payment system under Article 4 of this Law;
l) system participant (participant) - a legal person that may directly issue a transfer order within a system and is considered a system participant under the system rules. A system participant may be the National Bank of Georgia, a foreign central bank, a clearing house, a financial institution, an international financial institution, a payment services provider, a settlement agent, a system operator, the Ministry for Finance of Georgia or its structural unit, a foreign government agency or a foreign payment system;
m) settlement agent - a legal person providing system participants with settlement accounts, through which transfer orders within the system are settled. A settlement agent may be the National Bank of Georgia, a commercial bank or any other legal person that may provide securities accounts and related services under the legislation of Georgia;
n) settlement account - a unique account at a settlement agent used to hold funds or financial instruments and to settle transactions in a system;
o) settlement – a transaction with the intent of discharging participants’ obligations through the transfer of funds and/or financial instruments;
p) transfer order - an order issued in the system by a system participant to another system participant to transfer to the recipient funds or the title or claim to financial instruments; or an order by which a participant assumes or discharges payment obligations as defined by system rules;
q) financial institution - an institution as defined by the Law of Georgia on Securities Markets;
r) financial instrument – negotiable securities evidencing ownership interest in a local or foreign company, or their equivalent; a negotiable debt instrument/liability; other negotiable securities, which entitle the holder to acquire securities by subscription, purchase, or exchange, or which are to be settled by paying the difference between the agreed and current prices, or which give rise to a cash settlement, excluding payment instruments; the right issued by collective investment undertakings; money or foreign exchange market instruments; precious metals held on an account; any other cash instrument and/or an instrument evidencing a legally binding agreement related to cash payments between two or more parties, as well as the claims and rights in relation to the above instruments or the rights to those instruments;
s) repo agreement - an agreement intended to ensure the fulfilment of contractual obligations by the parties, where one party agrees to sell securities to the other party in return for the amount paid by the buyer to the seller, with a concurrent agreement that the buyer will sell the same or similar securities to the seller on a certain agreed date or upon request in return for the repurchase amount paid by the buyer to the seller;
t) limited activity regime (the Regime) - a set of measures taken under Georgian or foreign legislation with a view to declaring a legal person insolvent, bankrupt, or liquidated that results or may result in the termination or suspension of, or imposition of restrictions on the transfer of funds or the transfer of titles to or claims to financial instruments and/or the payment transactions. For the purposes of this Law, the ‘Regime’ in Georgia shall imply declaring an entity as bankrupt or insolvent, the commencement of rehabilitation procedures as provided for by the Law of Georgia on Insolvency Proceedings, the imposition of a temporary administration regime and/or the commencement of liquidation proceedings under the Law of Georgia on Activities of Commercial Banks or the Law of Georgia on Insurance;
u) default – non-performance or improper performance of obligations assumed by one of the parties to the agreement, or any other event provided for in the agreement, as a result of which the other party to the agreement gains the right to enforce collateral or obtains any other right provided for by this Law and the agreement;
v) financial collateral - financial instruments or cash assets credited to an account that are used for securing claims in compliance with this Law;
w) collateral provider - a person ensuring the fulfilment of obligations by means of financial collateral under a financial collateral arrangement;
x) collateral taker - a person in whose favour the financial instruments or cash assets credited to an account are pledged under a financial collateral arrangement;
y) collateral enforcement – an event of default by one of the parties to a financial collateral arrangement, where under the terms of this agreement the other party is entitled to act under Article 37 of this Law or to immediately realise or appropriate financial collateral;
z) payment service provider (provider) - a legal person that provides payment services to a payment service user under the legislation of Georgia;
z1) electronic money provider – a payment service provider who issues electronic money under the legislation of Georgia;
z2) payment service user (user) - a person who uses a payment service as a payer and/or a payee;
z3) payer - a person who issues payment orders and/or agrees to the issuance of payment orders;
z4) payee - a person in whose favour a payment transaction is made;
z5) payment instrument - a tool and/or a set of procedures agreed to between a payment service provider and a payment service user, through which the payment service user initiates a payment order;
z6) electronic money instrument - a payment instrument that makes it possible to use electronic money;
z7) electronic money – a value equivalent to funds received by an electronic money provider from users for carrying out payment service transactions, which is stored on payment instruments and which is recognised as a means of payment by its issuer and other persons. The ratio of electronic money and the funds received in its stead, as set by the electronic money provider, shall be the same at all stages of the activity of the provider;
z8) money remittance – a payment service where a payer transfers funds without any accounts being opened for the payer and the payee, and funds are transferred directly to the payee or to another provider acting on behalf of the payee in order to transfer the funds to the payee;
z9) payment transaction - a transaction initiated by a payer or a payee for placing/crediting, transferring, or withdrawing funds;
z10) payment order - an instruction from a payer or a payee to their respective payment service provider requesting the execution of a payment transaction;
z11) standing order - an instruction from a payer to a payment service provider, based on which the payment service provider makes regular payments to the payee;
z12) direct debit - a payment instrument for the debiting of a payer’s account in which a payee initiates a payment transaction on the basis of prior authorisation given by the payer;
z13) authentication - a procedure through which a payment service provider verifies the use of a payment instrument, including its personalized features;
z14) acquiring - an activity that ensures, on the basis of the agreement with trade and/or service outlets or other entities, through electronic and technical means, the execution of payment transactions through a payment instrument, the execution of internet payment transactions using the payment instrument details, the execution of cash withdrawal transactions using a payment instrument, and the relevant settlement;
z15) agent - a person acting on behalf of a payment service provider in providing services;
z16) significant share - 10 % or more of declared or paid-in capital owned by a person through direct or indirect participation;
z17) enforcement measures - measures taken under the legislation of Georgia to make a person meet the obligations stipulated by the legislation of Georgia and/or an agreement, including coercive enforcement and the means for securing a claim as provided for by the Civil Code of Georgia.
Law of Georgia No 3719 of 12 June 2015 – website, 24.6.2015
Chapter II. System Operator
Article 3 - Registering system operators
1. A legal person may manage payment systems in the territory of Georgia only after the National Bank of Georgia registers it as an operator under this Law.
2. System operators shall be registered and deregistered under the procedures and requirements established by the National Bank of Georgia.
3. To ensure the smooth provision of payment services and reliable functioning of payment systems, the National Bank of Georgia may establish compatible standards for the functioning of payment systems, including exchanging information and transfer orders.
4. The National Bank of Georgia may, within its competence and under its procedures, request and receive financial, statistical, and any other information from any system operator.
Article 4 - Important payment system
For the purposes of this Law, to maintain the confidence of society, and/or the stability of payment and/or financial systems, the National Bank of Georgia may, under its procedures, define an important payment system and establish additional requirements for the system and/or its operators.
Article 5 - Exceptions to application of this Chapter
Registration requirements under this Chapter shall not apply to a system operator if the system operator is:
a) the National Bank of Georgia (the National Bank Systems);
b) a central depositary licensed by the National Bank of Georgia;
c) a commercial bank licensed by the National Bank of Georgia;
d) an internationally recognized payment system operator that is not registered as a legal person or as a branch of a legal person under the legislation of Georgia;
e) a payment service provider, but only if this system is used to provide payment services to the users of this provider.
[Article 5 1 - Availability of the payment system
1. The operator shall ensure that the payment system is available to providers under objective, non-discriminatory and proportionate conditions.
2. The operator may not establish with respect to providers, users or other payment systems:
a) restrictions on participation in other payment systems;
b) conditions that put certain system participant providers in a discriminatory position;
c) restrictions that put providers in unequal position.
3. The National Bank of Georgia shall be authorised to determine exceptions to the provisions of paragraph 2 of this article. (Shall become effective as from 1 June 2016)]
Law of Georgia No 3719 of 12 June 2015 – website, 24.6.2015
Chapter III. Protecting Important Payment Systems
Article 6 - Scope of this Chapter
1. This Chapter shall apply only to the National Bank systems and systems that are considered, under this Law, as important. To ensure the stability of the financial system, this Chapter may also apply to any other system by decision of the National Bank of Georgia.
2. The National Bank of Georgia shall publish the list of systems to which this Chapter shall apply.
3. If under the decision of the National Bank of Georgia the system of a central depositary is deemed as important, the central depositary shall be obliged to comply with the requirements established for important payment systems.
Article 7 - Protecting settlement accounts
1. Enforcement measures, excluding collection orders, may not be applied against funds and financial instruments held in settlement accounts.
2. The National Bank of Georgia, under its procedures, may set requirements for system operators and/or settlement agents with regard to settlement accounts, as well as funds and financial instruments held on settlement accounts.
3. In the circumstances specified in the relevant system rules, system operators and/or settlement agents may temporarily suspend transactions on the settlement accounts of system participants. While exercising the authority under this paragraph, system operators and/or settlement agents shall be guided by the interests of system participants and/or by the stability of financial systems.
Article 8 - Irrevocability of transfer orders
System rules shall define the circumstances after which transfer orders entered into the system shall be considered as accepted into the system. Transfer orders accepted into the system may not be revoked either by system participants or by third parties, including liquidators, insolvency administrators, temporary administrators, administrative or judiciary bodies.
Article 9 - Finality of payment, clearing, and settlement
1. The commencement of a limited activity regime against a system participant shall have no retroactive effect on the rights and obligations related to or arising from their participation in the system before the commencement of the limited activity regime.
2. For the purposes of this Chapter, a limited activity regime against the National Bank system participants shall be considered commenced if:
a) the National Bank of Georgia, under Article 11 of this Law, receives notification from the registration authority concerned on commencing liquidation, insolvency, and/or bankruptcy proceedings against the participant;
b) the National Bank of Georgia issues a relevant decision, provided that the participant concerned is a commercial bank;
b1) a legal entity under public law (LEPL) – the Insurance State Supervision Service of Georgia, , issues a relevant decision, provided that the participant is an insurance company;
c) any other authorised entity submits official information on commencement of a limited activity regime against the participant;
3. A limited activity regime against a participant of a system that is not operated by the National Bank of Georgia shall be considered commenced if:
a) an operator receives information on a relevant decision made by the National Bank of Georgia, provided that the participant is a commercial bank;
a1) an operator receives information on a relevant decision made by the LEPL Insurance State Supervision Service of Georgia, provided that the participant is an insurance company;
b) an operator receives notification from the National Bank of Georgia under Article 11 of this Law;
c) any other authorised entity submits official information on the commencement of a limited activity regime against a participant.
4. The provisions of this paragraph shall be binding on third parties, including liquidators, insolvency administrators, and temporary administrators, as well as for administrative and judiciary bodies and the following may not be disputed:
a) a transfer order entered into the system under the system rules before the commencement of the limited activity regime, irrespective of whether funds, titles or claims to financial instruments were transferred under that transfer order before or after commencement of the regime;
b) netting of claims and obligations under transfer orders accepted into the system under the system rules before the commencement of a limited activity regime, irrespective of whether netting was executed before or after commencement of the regime.
5. Third parties, including liquidators, insolvency administrators, and temporary administrators, as well as administrative and judiciary bodies shall be obliged to execute netting at clearing houses and may not dispute the netting if the notification of claims and obligations was sent to the clearing house before the commencement of a limited activity regime, irrespective of whether the netting transaction was executed before or after the commencement of the limited activity regime.
Law of Georgia No 355 of 20 March 2013 – website, 4.4.2013
Article 10 - Settling accounts after the commencement of limited activity regime 1.Irrespective of the commencement of a limited activity regime against a system participant, system operators and/or settlement agents may:
a) for the purposes of Article 9 of this Law, use funds and/or financial instruments held in the settlement accounts of system participants for final settlement in the system in order to make payments under transfer orders accepted into the system, or to discharge net obligations resulting from netting;
b) for the purposes of Article 9 of this Law, use the participant’s credit line for final settlement if so provided for in an agreement with the participant; realise the financial collateral secured for the credit line to discharge the liabilities to the system operator and/or to the settlement agent as provided for in Article 38 of this Law.
2. In the cases provided for in the first paragraph of this Article, the funds available in the settlement accounts of the participant, or the funds available under a credit line extended to the participant, may only be used up to the amount of the transfer orders accepted into the system before the commencement of limited activity regime or up to the amount of net obligations calculated on the basis of those transfer orders.
Article 11 – Notification of the commencement of a limited activity regime
1. The National Bank of Georgia shall prepare and submit to respective registration authorities, in tangible and/or electronic form, the list of systems and their participants to which this Chapter shall apply.
2. The National Bank of Georgia shall receive from the registration authorities concerned information of commencement of a limited activity regime against system participants, operators, or settlement agents.
3. Upon receiving information from relevant foreign authorities on commencement of a limited activity regime against foreign system participants, operators, or settlement agents, the National Bank of Georgia shall immediately provide the information to local system operators.
4. System participants shall be obliged to immediately notify operators, while operators and/or settlement agents shall be obliged to immediately notify the National Bank of Georgia that a limited activity regime has been commenced against them.
5. The National Bank of Georgia shall immediately notify local system operators if liquidation or a temporary administration regime has been imposed on system participants, operators, or settlement agents on the basis of information received under the second paragraph of this Article or on the basis of its own decision.
Article 12 - Determining the relevant legislation
1. If the limited activity regime is commenced against a foreign participant of National Bank systems or a participant of an important payment system as defined by this Law, the rights and obligations with respect to participating in the system shall be defined by the legislation of Georgia.
2. If a limited activity regime is commenced against the participant of a foreign system, which is at the same time a legal person operating under the legislation of Georgia, the rights and obligations with respect to participating in the system shall be defined by the foreign legislation under which the system operates.
Chapter IV. Payment Services
Article 13 - Concept of payment services
1. For the purposes of this Law, payment services shall mean:
a) services that ensure the debiting of funds from the payer’s account and related transactions;
b) services related to the crediting of funds to the payee’s account and related transactions;
c) making payments through direct debits (including one-off orders), payment cards, or any other electronic means, or credit transfers (including standing orders) within the funds or credit resources of a payment service user;
d) issuing and/or acquiring payment instruments, including electronic money instruments;
e) remittances;
f) issuing electronic money, executing payment transactions by means of electronic money through a mobile phone, internet, or any other electronic device;
g) executing payment transactions based on the consent of the payer given by means of telecommunication, digital, or IT devices, to or in favour of the telecommunication, IT system, or network operator that acts as an intermediary between the payer and the payee, as well as between the user and the supplier of goods or services.
2. For the purposes of this Law, payment services shall not include:
a) payment transactions executed in cash and directly between the payer and the payee, without any intermediary intervention;
b) payment transactions between the payer and the payee through a commercial agent;
c) collection services related to transporting banknotes and coins, including their collection, processing, and delivery;
d) cash-to-cash exchange services where the funds are not held in a bank account;
e) transactions executed between system participants within a payment system;
f) services performed by technical, telecommunication, digital, or IT service providers that technically support payment services, without the provider entering at any time into possession of the funds to be transferred. These services include the processing and storage of data, protection of privacy, data and entity authentication, telecommunication or information technology services, provision and maintenance of technical devices for payment services;
g) services based on payment instruments or electronic money that can be used to acquire goods or services only in or on the issuer’s premises;
h) payment transactions executed by means of any telecommunication, digital, or IT device, where the purchased goods or services are delivered to and are used through the same telecommunication, digital, or IT device, provided that the telecommunication, digital, or IT operator does not act only as an intermediary between the payment service user and the supplier of the goods or services;
i) payment transactions related to securities asset servicing, including dividends, income or other distributions, sale and redemption of securities, carried out by a regulated securities market participant;
j) payments between the companies within a group made without the participation of a payment service provider;
k) payment transactions executed through a cheque under the Law of Georgia on Cheques.
3. The National Bank of Georgia, under its procedures, may define the types of services not included in payment services, and may also define the categories of electronic money and payment instruments, the transactions executed by which are not considered as payment services and/or are not subject to this Law.
4. For the purposes of this article, ‘commercial agent’ shall mean a person authorised to act on behalf of a payer or a payee in the purchase or delivery of goods or services.
Article 14 - Exceptions to application of this Chapter
1. This chapter shall not apply to:
a) the National Bank of Georgia
b) foreign central banks and international financial institutions
c) internationally recognised payment service providers that are not registered as a legal person or as a branch of a legal person under the legislation of Georgia.
2. The requirements of Article 15(1, 4, and 5), Article 17, and Article 18(1-5) of this Law shall not apply to commercial banks operating in Georgia.
3. The requirements of Article 15(1, 4, and 5) of this Law shall not apply to microfinance organisations registered by the National Bank of Georgia.
Article 15 - Registering payment service providers and providing payment services
1. Payment services may not be carried out by the person that is not:
a) a payment service provider registered by the National Bank of Georgia
b) a commercial bank or a microfinance organization
c) a person defined by Article 14(1) of this Law.
2. Payment service providers may provide payment services through an agent or agents. The National Bank of Georgia shall establish the procedure for submitting information about agents.
3. Payment service providers providing payment services through an agent shall be liable to third persons for the payment services executed by the agent. This shall not exempt the agent from obligations to the payment service provider.
4. The National Bank of Georgia, under its procedures, shall register and deregister payment service providers.
5. The National Bank of Georgia shall publish a list of payment service providers.
6. A provider shall be authorised to execute a foreign exchange transaction if this is connected with electronic money or the execution of a payment transaction.
Law of Georgia No 3719 of 12 June 2015 – website, 24.6.2015
Article 16 – Receiving and publishing information
1. The National Bank of Georgia, under its procedures and within its competence, may request and receive financial, statistical, and other information from payment service providers.
2. The National Bank of Georgia, under its procedures, may determine payment services related information that shall be published by payment service providers.
Article 17 - Significant payment service provider
1. The National Bank of Georgia may establish additional requirements for a payment service provider if the volume of electronic money issued by the provider or by an entity related to the provider, or the turnover of other payment services of the provider or of an entity related to the provider, exceeds the limits set by the National Bank of Georgia.
2. If the National Bank of Georgia considers a payment service provider as significant to the financial sector, it may issue an individual administrative legal act to make the requirements set forth in the first paragraph of this article applicable to the payment service provider even if the volume of electronic money issued by the provider or an entity related to the provider, or the turnover of other payment services of the provider or an entity related to the provider does not exceed the limits set forth in the first paragraph of this article.
3. A payment service provider, specified in the first and second paragraphs of this article (‘a significant payment service provider’) at every stage of its business activity, shall be obliged to comply with the minimum capital requirements, according to the capital types, established and calculated by the National Bank of Georgia. If a significant payment service provider is at the same time a microfinance organization, it shall comply with the highest of the capital requirements set by this Law and the Law of Georgia on Microfinance Organizations.
4. For purposes of the first paragraph of this article the National Bank of Georgia may define the conditions, under which an entity can be considered as an entity related to a payment service provider.
5. The requirements established by the National Bank of Georgia for a significant payment service provider, shall remain in force despite the fact that the volume of electronic money on issued electronic monetary instruments or the turnover of other payment services no longer exceed the limits established by the National Bank of Georgia under the first paragraph of this article, with the exception of the cases specified in the sixth paragraph of this article.
6. The National Bank of Georgia may exempt a payment service provider from the requirements established for a significant payment service provider, by issuing an individual administrative legal act, if:
a) for three consecutive months, the amount of electronic money on issued electronic monetary instruments or the turnover of other payment services no longer exceeds the limits established by the National Bank of Georgia under the first paragraph of this article;
b) additional requirements for the payment service provider have been established based on the second paragraph of this article.
7. The National Bank of Georgia, under its procedures and within its competence, may request, and receive financial information, including audited, statistical and any other information from a significant payment service provider.
Article 18 - User’s funds
1. The National Bank of Georgia, under its procedures, may set requirements for a provider with respect to the funds received from the user (user funds) in exchange for electronic money or for rendering any other payment services.
2. User funds held at a provider shall be credited to a different bank account(s), separate from the provider’s own funds. Measures for securing the obligations of a provider may not apply to user funds.
3. The National Bank of Georgia may request certain significant payment service providers to present a guarantee and/or an insurance policy to secure user funds.
4. The National Bank of Georgia may request the replacement or addition of terms of a guarantee and/or insurance policy, as well as of the guarantor and/or the insurer presented under the third paragraph of this Article.
5. A provider may not use user funds to secure its obligations.
6. User funds received by a payment service provider shall not be considered as a deposit.
7. At the request of a payment service user, a payment service provider shall be obliged to exchange the user’s electronic money for funds.
8. An electronic money provider may not accrue interest in favour of the electronic money user on the funds received in exchange for providing services.
9. A payment service provider may not use user funds to issue a credit/overdraft.
10. Electronic money is an obligation of the electronic money provider to the user.
11. A legal person and an individual entrepreneur registered under the legislation of Georgia may participate in an electronic money scheme as a payee of the amount of the payment transaction and may not act as a payer, with the exception of when the amount of the executed transaction is returned to the payer. After the receipt of electronic money from these entities, the electronic money provider shall be obliged to transfer the equivalent amount of funds in exchange for the electronic money to the bank accounts of the above entities, not later than within 15 bank days.
12. In Georgia, money remittance services shall be provided only to natural persons. A legal person registered in Georgia shall be prohibited from receiving and/or sending money remittances as a user.
Law of Georgia No 3719 of 12 June 2015 – website, 24.6.2015
Chapter V. Rights and Obligations Related to Payment Services
Article 19 - Protecting payment services
1. The requirements of this Chapter shall be completed in compliance with the provisions of Article 8 and 9 of this Law.
2. The provisions of this chapter shall apply to payment transactions executed in GEL or in foreign currency. If a foreign payment or notification exchange system participates in executing a transaction, a payment service provider operating in Georgia shall not be subject to the requirements of Article 26 (2)(a), Article 27 and the third paragraph of Article 28 of this Law.
3. The provisions of Articles 24, 25, 26, Article 30 (1)(c) and (2)(d, e), and Article 32 shall not be applicable during a state of emergency or martial law provided for by the legislation of Georgia, if that situation directly affects the provider or user in terms of fulfilling their obligations under this Law, and also if the National Bank of Georgia restricts transactions on the basis of special circumstances and/or taking into account financial system stability.
Article 20 - Providing information to and/or concluding agreements with users
A payment service provider shall be obliged to provide information to and/or conclude agreements with users according to the procedures established by the National Bank of Georgia. The information and/or agreements shall include the service conditions, including service time frames, tariffs, and rights and obligations of a provider and user.
Article 21 - Low-volume payment instruments
1. The National Bank of Georgia, under its procedures, may determine the features of low-volume payment instruments.
2. If there is a relevant agreement between the user and the provider, a low volume payment instrument shall not be subject to the following provisions of this Law:
a) the requirements of Article 30(1)(c) and (2)(d,e), and Article 33(4,5), if the instrument cannot restrict and/or block transactions;
b) the requirements of Article 32(2) and Article 33(1-3), if the instrument can be used anonymously or, based on the specificities of the instrument, the provider cannot prove that the payment transaction is authorised;
c) the requirement of the first paragraph of Article 25(1), if the payment transaction is refused due to the features of the instrument;
d) time frames for performing the payment order specified in Article 26;
e) the right to revoke the payment order specified in Article 29.
Article 22 - Authorising payment transactions
1. A payment transaction shall be considered authorised, only if there is a payer’s consent to execute a payment transaction, unless otherwise provided for by the legislation of Georgia.
2. The form and procedure for giving consent shall be defined by the agreement between the payer and the payment service provider. In the absence of consent, the payment transaction shall be considered to be unauthorised.
3. If consent is given by means of a payment instrument, a payment service provider may set limits on payment transactions executed through that payment instrument, as well as block the payment instrument in circumstances provided for in the agreement with the user.
4. A payer may withdraw its consent to the execution of a payment transaction under Article 29 of this Law.
Article 23 - A Payment order
1. A payment order submitted by a user to a payment service provider shall comply with the standards set by the provider and shall contain details to ensure fulfilment of the payment order by the payment service provider, and any other information provided for in the legislation of Georgia.
2. The form and structure of a payment order shall be determined by a provider.
3. The provider shall be liable for any information which it adds, with the intent of ensuring that the payment order complies with the requirements of the payment system and the legislation of Georgia.
4. The user shall be responsible for the accuracy and completeness of the details of the submitted payment order.
5. A payment order may be issued in writing, as well as through electronic, IT, or any other technological means. The National Bank of Georgia may define a procedure for submitting (initiating) payment orders which is different from the procedure laid down in this article.
Article 24. Receiving and executing payment orders
1. The moment of receipt of a payment order by a payer’s payment service provider shall be considered as the moment of receipt of the payment order, irrespective of whether the payment order is initiated by the payer or the payee. If a payment order is received by the payer’s provider on a day that is a non-business day for the provider, the payment order shall be considered to have been received on the following business day. A payer’s payment service provider may set a specific point in time during its business day after which payment orders received shall be considered as having been received on the following business day.
2. If the date of executing payment orders (future date of execution of the transfer) has been agreed between the user and the provider, for the purposes of Article 26, the agreed date shall be considered as the moment of receiving the order. If the agreed day is a non-business day for the user’s provider, the payment order shall be considered to have been received on the business day following the agreed date.
3. On the day of receiving a payment order the payer’s provider shall be obliged to notify the payer of receipt of the payment order in the form agreed to by the parties and in as provided for by the legislation of Georgia, or make this information available to the payer by other means.
4. If a payment order is to be executed on the date agreed to under the second paragraph of this article, a payer’s provider may receive the payment order at any time before the agreed date, despite the absence of funds in the payer’s account, unless otherwise provided for by the agreement between the payer and the payer’s provider and/or by the rules set by the provider.
Article 25 - Refusal of payment orders
1. If a payment service provider refuses to execute a payment order, it shall be obliged to inform the user accordingly in line with procedures established by the National Bank of Georgia, or to make this information available to the user by other means at the earliest opportunity, but not later than the payment order execution deadline.
2. If the requirements set out in the agreement between a payer and its provider and the requirements specified by the rules of the provider are met, the payer’s payment service provider may not refuse to execute a payment order authorised by the payer, irrespective of whether the payment order is initiated by a payer or by or through a payee, except as provided for by the legislation of Georgia.
3. If the payer does not have enough funds to execute the payment transaction on the agreed day, the payer’s provider may refuse to execute the payment order, unless otherwise agreed to between the payer and its provider.
4. For the purposes of Article 26 and Article 31 of this Law, a rejected payment order shall be deemed not to have been received.
Article 26 - Time frames for executing payment orders
1. If the payer and the payee are users of the same provider, the provider shall ensure that the amount of the payment transaction specified in the payment order is credited to the account of the payee, and/or otherwise make it available to the payee on the day of receipt of the payment order, unless otherwise provided for by a legal act of the National Bank of Georgia.
2. If the payer and the payee have different payment service providers:
a) the payer’s payment service provider shall ensure that the amount of the payment transaction specified in the payment order is credited to the payee’s payment service provider’s account not later than the business day following the day of receipt of the payment order, unless otherwise provided for by a legal act of the National Bank of Georgia;
b) the payee’s payment service provider shall credit funds to the payee’s account or otherwise make them available to the payee on the day the funds are credited to its account, and if the day when the money is credited is a non-business day for the provider, the payee’s payment service provider shall credit the money not later than the following business day, unless otherwise provided for by a legal act of the National Bank of Georgia.
3. If the payee’s provider cannot identify the payee on the basis of received information, the payee’s provider shall transfer the money back according to the procedure established by the National Bank of Georgia.
4. The payee’s provider shall be obliged to transmit a payment order initiated by or through the payee to the payer’s payment service provider within the time frame agreed to between the payee and its payment provider; in the event of a direct debit the payment order shall be transmitted to the payer’s provider within the time frame established by the National Bank of Georgia.
5. If a user deposits cash in a bank account or exchanges it for electronic money, the provider shall be obliged to immediately make that amount available to the account holder or electronic money user.
6. To confirm the execution of a payment order, a payer may additionally request a confirmation document from its provider. A document shall be issued to confirm the execution of a payment order according to procedures established by the National Bank of Georgia, in tangible or electronic form and shall contain the information specified in the procedure in addition to the information indicated by the payer in the payment order.
7. The processing/existence of a payment transaction in a system, its details, purpose and date, as well as crediting it to the payee’s provider’s account may be confirmed in the presence of any authorised person in writing or in electronic form, through an electronic document retrieved from the system.
Article 27 - Executing payments
1. A payment shall be considered to be executed upon crediting funds to the payee’s account, with the exception of the cases provided for in the second paragraph of this article.
2. Before the funds are credited to a payee’s account, the payee may define the time or circumstances when he/she will consider the payment transaction to be executed.
Article 28 – Amounts transferred and amounts received
1. The payer’s payment service provider, as well as an intermediary of the provider participating in the execution of a payment order, shall be obliged to transfer the full amount specified in the payment order.
2. The payee’s payment service provider shall be obliged to credit to the payee’s account funds in an amount equal to the amount credited to the payee’s provider account, or make the funds available to the payee by other means, unless otherwise agreed to between the payee and its provider. The payee’s provider shall be obliged, in the form agreed with the payee, to inform the payee of the amount of funds credited to the payee’s provider’s account and on the amount of charges, if the deduction of charges is provided for in the agreement between the payee and its provider.
3. If any charges are deducted from the amount transferred, except for charges specified in the second paragraph of this article, the payer’s provider shall ensure that the payee receives the full amount specified in the payment order initiated by the payer, unless otherwise provided for in the agreement between the payee and the payer’s provider. If the payment order is initiated by or through the payee, the payee’s provider shall ensure that the payee receives the full amount specified in the payment order.
4. A payment order may not be executed partially, unless otherwise provided for in procedures established by the National Bank of Georgia.
Article 29 - Irrevocability of payment orders
1. A payment service user may not revoke a payment order if it has been received by the payer’s provider, except in the cases defined by this article.
2. If a payment order is initiated by or through the payee, except for a direct debit, the payer may not revoke the payment order if the payment order has been transferred to the payer’s provider or if the payer has given consent to the payee to execute the payment.
3. In the event of a direct debit, a payment order may be withdrawn under procedures established by the National Bank of Georgia.
4. In the circumstances provided for in Article 24(2) of this Law, a user may revoke a payment order not later than the business day proceeding the day agreed for debiting the funds.
5. If there is a relevant agreement between the user and its provider, a payment order may be revoked upon the expiry of the deadline (upon the occurrence of the circumstances) specified in Paragraphs (1-4) of this Article in compliance with the provisions of Articles 8 and 9 of this Law. If such agreement is in place, there must be a relevant agreement with the payee in order for the payee to revoke a payment order in the cases specified in the third and second paragraphs of this article.
Article 30 - Obligations related to payment instruments
1. A payment service user shall be obliged to:
a) use the payment instrument in compliance with the conditions established for the payment instrument;
b) comply with security measures of payment instruments issued to him/her to ensure protecting the payment instrument’s personalized means;
c) notify the payment service provider or the person designated by the provider, on becoming aware of the loss, theft, misappropriation or unauthorised use of the payment instrument.
2. The payment service provider shall be obliged to:
a) take all possible measures to protect the payment instrument and prevent its misuse;
b) ensure that the personalised security features and means of the payment instrument are not accessible to persons other than the owner of the payment instrument;
c) clearly define for the payment service user the security requirements of a payment instrument;
d) ensure that the notifications specified in paragraph 1(g) of this article are received at any time either directly from the payment service user or from a person designated by it. At a payment service user’s request, the provider shall be obliged to provide confirmation of receipt of the notification, unless more than 18 months have passed since receipt of the notification;
e) prevent any use of the payment instrument once the payment service user’s notification specified in paragraph 1(g) of this article is received.
3. The payment service provider shall bear all risks of sending a payment instrument or any of its personalized security features and means.
4. The provider shall not be liable for the results arising from the refusal of the user to comply with the security measures offered by the provider. In that case, the user shall be liable for damages arising from the refusal to comply with the security measures.
5. The National Bank of Georgia, under its procedures, may establish requirements and limits to a payment service provider, in relation to payment instruments, including electronic monetary instruments.
Article 31 - Non-execution or defective execution of payment orders
1. A payment service provider shall not be liable for non-execution or defective execution of payment orders resulting from incorrect information provided in a payment order submitted by the user. This shall not exempt the provider from the obligation to assist, within its abilities, the user to retrieve the incorrectly transferred amount.
2. If the provisions of the first paragraph of this article and Article 32 of this Law have been observed, the payer’s provider shall be liable to the payer for the correct execution of the payment order initiated by the payer, unless it can prove to the payer, and, where relevant, to the payee’s provider, that the details were correctly indicated and the payee’s provider received the amount of the payment transaction according to Article 26(2)(a). If the payer’s provider proves the correctness of the payment order execution, the payee’s provider shall be liable to the payee for the correctness of the transaction.
3. If the payer’s provider is liable for defective execution of a payment transaction under the second paragraph of this article, it shall be obliged to refund the payer the amount incorrectly transferred and the charges for the transaction.
4. If the payee’s provider is liable for defective execution of a payment transaction under the second paragraph of this article, the provider shall be obliged to credit the amount of the payment transaction to the payee’s account or make it available to the payee by other means.
5. If a payment order is initiated by or through the payee, provided the provisions of the first paragraph of this article and those of Article 32 are met, the payee’s provider is liable to the payee for correct transmission of the payment order initiated by the payee to the payer’s provider under Article 26(4) of this Law. If the payee’s provider sent the payment order in breach of the requirements provided in this paragraph, the provider shall be obliged to ensure that the mistake is rectified.
6. The payee’s provider shall be liable to the payee for breach of Article 26(2)(b) of this Law when crediting the amount of a payment order initiated by the payee to the payee’s account.
7. The payer’s provider shall be liable to the payer for non-execution or defective execution of a payment order initiated by the payee, except for the cases provided for in the fifth and sixth paragraphs of this article. The payer’s provider shall be obliged to refund to the payer the amount of a defectively executed transaction and charges paid for the transaction.
8. If the provider’s liability under this Article is caused by the action or inaction of another provider, intermediary or entity participating in the execution of the payment transaction, the provider may request the entity concerned to compensate the provider for the losses (if any) incurred and refund amounts paid under this Chapter.
9. Fulfilling the requirements of this Chapter shall not exempt the parties from the obligation to compensate losses according to the legislation of Georgia.
Article 32 - Notification of unauthorised or incorrectly executed payment transaction
1. A user may request the payment service provider to refund the amount of an unauthorized or incorrectly executed transaction according to the provisions of this chapter, unless more than 40 days have passed from the date of execution of the unauthorised transaction or more than 180 days have passed from the execution of the incorrectly executed transaction, and the user notified the provider on becoming aware of the unauthorised or incorrectly executed transaction shortly after receiving the information regarding such transaction; in the case of a direct debit, a user is entitled to redress within the time frame established by the procedure of the National Bank of Georgia.
2. If the user claims that the payment transaction is unauthorised or has not been correctly executed, it is up to the provider to prove that the transaction was authenticated and/or correctly executed and not affected by a technical breakdown or some other deficiency.
3. If the user fails to notify the provider of an unauthorised or incorrectly executed payment transaction within the time frame under the first paragraph of this article, it does not exempt the provider from the obligation to help the user, within its ability, to recover the amount of the unauthorised or incorrectly executed transaction.
Article 33 - Payment service user’s and payment service provider’s liability for unauthorised payment transactions
1. The payment service provider shall be obliged to refund to the payer the amount of the unauthorised payment transaction, provided that the provisions of Article 32 of this Law have been observed, except for the cases specified in the third paragraph of this article. The amount to be refunded to the user shall be determined under the second and fourth paragraphs of this article.
2. A payer shall bear the losses relating to any unauthorised transaction executed in the territory of Georgia, up to the amount of GEL 100, resulting from the use of a stolen or lost payment instrument, or from its misappropriation or illegal use, except for cases provided for in the third paragraph of this article. For the purpose of this paragraph, a transaction executed by Internet shall be considered as executed in the territory of Georgia, provided that it has been executed with a payment instrument issued in Georgia and the website belongs to a citizen of Georgia, to a legal person registered in Georgia or to any other organisation under the legislation of Georgia that is not a legal person.
3. A payer shall bear all losses relating to any unauthorized payment transactions if he/she incurred them by acting fraudulently or by failing to fulfil the obligations under Article 30(1) of this Law either with intent or through gross negligence.
4. A payer shall not be liable for losses relating to an unauthorised transaction resulting from the use of a stolen, lost, misappropriated or illegally used payment instrument, and for losses resulting from its failure to comply with security measures of the payment instrument or personalized security means, provided that the payer has executed the transaction according to Article 30(1)(c) after receiving notification from the provider, except where the losses result from the payer’s criminal or intentional act.
5. If the payment service provider fails to provide the notification required under Article 30(1)(c) at any time, the payer shall not be liable for losses relating to an unauthorised transaction resulting from the use of a stolen, lost, misappropriated or illegally used payment instrument, as well as for losses resulting from the failure to comply with security measures of a payment instrument or personalized security means, except where the losses result from the payer’s criminal or intentional act.
Article 34 - Refunding the amount of authorised payment transactions
The National Bank of Georgia, under its procedures, may determine conditions and relevant time within which the payment service provider shall be obliged to compensate the amount of the authorised payment transaction to the payer, provided that the payment transaction has been initiated by or though the payee.
Chapter VI. Financial Collateral
Article 35 - Scope of this Chapter
1. This chapter shall apply to all types of financial collateral agreements concluded between legal persons, where the collateral is a financial instrument and/or funds issued in Georgia.
2. A party to a financial collateral arrangement may be only Georgia, an executive authority of Georgia, the National Bank of Georgia, a settlement agent, an operator, a financial institution, a foreign central bank, a foreign financial institution, or an international financial institution.
3. A party to a government securities financial collateral arrangement may also be any legal person, provided that the other party to the agreement is a commercial bank.
4. The provisions of this Chapter shall also apply to claims to loan assets of a collateral provider pledged in favour of the National Bank of Georgia and registered in compliance with the legislation of Georgia.
5. Financial collateral may be used to secure obligations of any type, including present, future, prospective or contingent obligations that a collateral provider owes or may owe to a collateral taker.
6. A financial instrument pledged under the legislation of Georgia may not be used as financial collateral.
7. Enforcement measures provided for in the legislation of Georgia for securing the performance of obligations may not be used in relation to financial collateral.
Article 36 - Validity of financial collateral arrangements
1. A financial collateral arrangement shall be valid and its validity may not be challenged by third parties, including a liquidator, an insolvency administrator and a temporary administrator, or administrative and judiciary bodies, provided that the agreement is concluded in writing and a collateral taker or a person authorised by it is able to hold or control the collateral, which enables the collateral taker or the person acting on its behalf to prevent the collateral provider from using the collateral, and in case of enforcement against the collateral, to realise or appropriate it according to the provisions of this Chapter.
2. A collateral taker may hold and/or control the collateral if:
a) the financial collateral is a bearer financial instrument – by taking it into physical possession;
b) the financial collateral is a registered financial instrument - by recording it in the respective registry;
c) the financial collateral is a book entry financial instrument - by crediting it to the collateral taker’s account or to the account of a collateral taker, a collateral provider or a third party held at a depositary which acts on the collateral taker’s behalf, and by due registration of a security interest in the financial instrument by the collateral taker or by the depositary;
d) the financial collateral is cash credited to an account - by crediting it to the collateral taker’s account or to the account of a collateral taker, a collateral provider or a third party at the bank which acts on behalf of the collateral taker; and by due registration of a security interest in the cash by the collateral taker or by a person acting on its behalf;
e) a repo agreement has been concluded between a collateral provider and a collateral taker - by transferring title to the collateral to the collateral taker according to the provisions of the repo transaction.
3. Commencement of limited activity regime shall not be the grounds for declaring financial collateral arrangements invalid and void, even if the financial collateral arrangement has come into existence or the financial collateral has been provided at any time before or on the day of the commencement of the Regime, provided that the collateral taker was not aware and could not possibly have been aware of the Regime commencement.
4. The requirements of the second paragraph of this article shall not apply to secured claims to the collateral taker’s loan assets pledged in favour of the National Bank of Georgia. The agreement on providing loan assets as collateral in favour of the National Bank of Georgia shall be valid and may not be challenged by third parties, including, a liquidator, an insolvency administrator and a temporary administrator, as well as administrative and judicial bodies that are obliged to act under the conditions of the collateral.
5. If the obligations under the financial collateral arrangement are fulfilled, the collateral taker shall transfer the collateral to the collateral provider or, if so agreed by the parties to the collateral arrangement, set off the value of the collateral against the relevant obligations (netting) according to the provisions of this Chapter.
6. For a financial collateral agreement to be valid it need not be registered with any registration authority.
Article 37 – The results of the failure to perform the obligations under a financial collateral arrangements
1. In the event of collateral enforcement, provided that the provisions listed below are included in a financial collateral arrangement between the parties or by any other agreement of which financial collateral provisions as determined by this law form a part: obligations of the parties under the agreement shall be immediately performed, including cases, where the maturity of an obligation may not be due as of the moment of enforcing the collateral, and shall be expressed as an obligation to pay an amount representing the obligation’s estimated current value, or shall be terminated and replaced by a new obligation to pay such an amount; and/or, taking into account what is due from each party to the other in respect of such obligations, a net obligation shall be calculated, which shall be paid by the party from whom the larger amount is due to the other party (netting).
2. In the event of collateral enforcement, the authorised person holding the collateral shall be obliged to notify the collateral provider of the enforcement of the financial collateral.
Article 38 – Using funds obtained from realising financial collateral to fulfil obligations
1. A provision of a financial collateral arrangement that stipulates fulfilling obligations with the proceeds from enforcing the collateral shall be valid and its validity shall not be challenged by third parties, including a liquidator, an insolvency administrator and temporary administrator, and by administrative and judicial bodies, even in the event of the commencement of a Regime in respect of a debtor, a creditor, a collateral provider or a collateral taker.
2. Financial instruments used as financial collateral under this Chapter may not be subject to enforcement measures; they may not be alienated or used in any form, except in the cases provided for in this Chapter.
3. A collateral provider’s consent to a financial collateral arrangement implies that in the event of non-performance or improper performance of the contractual obligations by the collateral provider, a collateral taker may immediately realise or appropriate the collateral under this Law and under the terms of the agreement.
4. A collateral provider may not create another security interest and/or right with respect to the collateral provided under this Chapter. Such an agreement shall be void.
5. If financial instruments are provided as collateral, notwithstanding the commencement of a Regime with respect to the collateral provider or its default, the proceeds received by the collateral taker through realisation of the financial instrument and in the course of exercising the right under this Law and under the agreement, shall be used to fulfil the secured obligations to the collateral taker, or for netting, and in the case of cash collateral, the amount shall be used for netting.
6. After complete fulfilment of the obligations secured by financial collateral with the proceeds received from realisation of the financial collateral, the surplus (if any) shall be returned to the collateral provider.
7. If the proceeds received through realisation of financial collateral are insufficient to fulfil the obligations secured by the financial collateral, the collateral taker shall, with respect to the remaining part of the obligations, have the same rights as non-secured creditors enjoy under the legislation of Georgia.
Article 39 - Increasing, decreasing, and substituting financial collaterals
1. If the value of financial collateral or the secured obligation changes, the collateral shall increase or decrease respectively, if so provided r by the financial collateral arrangement.
2. A collateral provider may substitute collateral with an asset of the same value by withdrawing the initially provided asset, if so provided for by the financial collateral arrangement.
3. If an aggregate of different financial instruments is provided as financial collateral, the collateral provider’s right to increase, decrease or substitute collateral shall not restrict the right of a collateral taker to hold and/or control financial collateral according to Article 36 of this Law, if so provided for by the financial collateral arrangement.
4. A collateral taker may use the financial collateral during the financial collateral arrangement at its discretion only if so provided for by the financial collateral arrangement. In this case, after the complete fulfilment of the obligation secured by the financial collateral, or if provided for by the financial collateral arrangement, the financial collateral taker shall be obliged, in the case of cash collateral, to return to the collateral provider the same amount in the same currency; if another financial instrument is provided as collateral, the collateral taker shall be obliged to return to the collateral provider financial instruments of the same debtor or issuer, of the same issue or class and of the same nominal currency, value or aggregate nominal value. A financial collateral arrangement may also obligate the collateral taker to return to the collateral provider other assets of similar value, if there are circumstances relating to or affecting the financial instrument that is provided as financial collateral.
5. Any increase, decrease, or substitution of financial collateral under the first and second paragraphs of this Article shall not be considered as a new financial collateral arrangement.
6. The provisions of the first and second paragraphs of this article shall be valid and may not be challenged by third parties, even if the increase or substitution of financial collateral took place after the commencement of a Regime, provided that the collateral taker was not aware and could not have been aware of the commencement of the Regime.
Article 40 – Preferential rights and unconditional satisfaction of secured creditors
Under this Chapter, a collateral taker shall have a preferential right over other secured creditors with respect to unconditional satisfaction of the claims secured by the financial collateral.
Article 41 - Holding financial instruments by book-entry
If the title to financial instruments is evidenced by a book-entry, the relations provided for in this Chapter shall be subject to the legislation of the country where the respective book-entry exists.
Chapter VII - Supervising System Operators and Payment Service Providers
Article 42 - Regulating and supervising activities of system operators and payment service providers
1. The National Bank of Georgia may regulate and supervise the activities of system operators and payment service providers under the organic law of Georgia on the National Bank of Georgia, this Law and other normative acts. The National Bank of Georgia may issue normative acts regulating certain types of payment services.
2. To perform supervisory functions, the National Bank of Georgia may:
a) issue normative acts;
b) establish requirements for system operators and payment service providers with regard to system rules, procedures, standards, rights and obligations of system participants, security and maintenance of the system and other issues related to system operation;
c) establish additional requirements for a significant system operator and a payment service significant provider for the purposes of this Law;
d) exempt a significant system operator and a payment service significant provider from the obligation to comply with the norms set forth by this Law and those established by the National Bank of Georgia for a certain period and/or under certain conditions;
e) by way of written instruction, request a significant system operator or a payment service significant provider to perform a certain action or refrain from performing that action.
Article 43 - Storage and confidentiality of the information
1. No one may make confidential information accessible to anyone, or disclose, disseminate, or use the information for personal purposes. Such information may be provided solely to the National Bank of Georgia, within its competence.
2. Information on user funds, electronic money, and on transactions executed (including attempted transactions) may be provided by a provider to the user and to its duly authorised representative, and the parties to a respective transaction; also, in the cases determined by the legislation of Georgia, to the Financial Monitoring Service of Georgia and to persons authorised to execute subordinate enforcement acts defined under the Law of Georgia on Enforcement Proceedings, in the process of their enforcement. This information may be provided to other persons solely based on a court decision.
3. Paragraph 2 of this article shall not restrict a provider in providing information related to a payment transaction to the relevant payment system, the operator, and the respective provider. The information specified in the transfer order and submitted to a system operator as a result of the payment system operation may be provided only to a relevant participant of a system, or to its duly authorised representative.
4. Information provided for in paragraph 3 of this article, in cases determined by the legislation of Georgia, may be provided to persons authorised to execute subordinate enforcement acts under the Law of Georgia on Enforcement Proceedings, in the process of their enforcement. Other persons shall be provided with the information only under court decision.
5. Judicial, investigative, and tax authorities may not provide the information specified in the second paragraph of this article to other persons and bodies, including mass media, or use this information in public speaking, until the relevant decision has been adopted by a court.
6. A system operator and a payment service provider shall be obliged to develop and implement measures aimed at protecting the confidentiality of the information.
7. A system operator and a payment service provider shall be obliged to store appropriate records and documents according to the legislation of Georgia. A system operator and a payment service provider shall be obliged to store information on participants, users, and their transactions in electronic form for at least 15 years.
Law of Georgia No 3719 of 12 June 2015 – website, 24.6.2015
Article 44 - Information to be submitted by a significant system operator and a payment service significant provider
1. Within 30 days after the issuance of an individual administrative legal act of the National Bank of Georgia under which a system operator and a payment service provider are considered as significant, a significant system operator and a payment service significant provider shall be obliged to submit to the National Bank of Georgia:
a) original copies or notarised, apostillised or legalised copies of founding documents;
b) information on senior management, on direct and beneficial owners of a significant interest;
c) documents evidencing the amount of capital;
d) other additional information provided for in the rules of the National Bank of Georgia.
2. The capital of a significant system operator and of a payment service significant provider shall not at any time during their business activity be less than the minimum capital requirements (according to the types of capital) established and calculated by the National Bank of Georgia.
3. The National Bank of Georgia may request a significant system operator and a payment service significant provider, as well as participants of a significant system to open settlement accounts at the National Bank of Georgia.
4. A significant system operator and a payment service significant provider may carry out only those business activities that are provided for in this Law.
Article 45 - Inspection
1. The National Bank of Georgia may carry out on-site and/or off-site inspection of the compliance of the business activity of a significant system operator and a payment service significant provider with the requirements of the legislation of Georgia and/or with those established by the National Bank of Georgia. For this purpose, the National Bank of Georgia may, within its competence, request and receive records management documents, accounting documents, records and any other information.
2. The National Bank of Georgia may carry out on-site and/or off-site inspection of the compliance by a significant system participant with the rules of accessing and participating in the system and with the requirements of the legislation of Georgia.
Article 46 - Sanctions
1. The National Bank of Georgia may apply the sanctions provided for in the second paragraph of this article to a system operator and a payment service provider, if a system operator and a payment service provider:
a) have breached any of the provisions of this Law, or any norm, instruction, provision, rule, resolution, or written instruction of the National Bank of Georgia;
b) have provided incorrect or inaccurate information;
c) have breached the requirements of the Law of Georgia on Facilitating the Prevention of Money Laundering.
2. Upon detecting the breach specified in the first paragraph of this article, the National Bank of Georgia may apply the following sanctions to an offender in the order given below; the order need not be observed depending on the gravity of the breach:
a) send a written warning and/or request to cease and to prevent further breaches;
b) impose a pecuniary fine in the amount and according to the procedure established by the National Bank of Georgia;
c) revoke the registration.
3. The amount of the fine imposed according to this Article shall be deposited to the State Budget of Georgia.
Article 47 - Register of system operators and payment service providers
The National Bank of Georgia shall maintain a register of system operators and payment service providers and publish it on its official website.
Article 48 - Obligations of system operators and payment service providers
System operators and payment service providers shall be obliged to notify the National Bank of Georgia, and the operators of the systems in which they are participants on the reorganisation, liquidation, bankruptcy proceedings, suspension of activities and on other circumstances that may affect the operation of the system or the provision of payment services by system operators and payment service providers.
Article 49 - Exception from the scope of this Chapter
This chapter shall not apply to commercial banks and microfinance organizations operating in Georgia.
Article 50 - General principles
In absence of a norm regulating a payment system and payment services, an operator or a provider shall act according to international norms and the best international practices.
Chapter VIII - Transitional and Final Provisions
Article 51 - Transitional provision
Legal persons that had been performing business activities provided for in this Law before this Law entered into force must be registered within three months after this Law enters into force, according to the procedure established by this Law and by the National Bank of Georgia.
Article 52 - Entry into force
This Law shall enter into force as from 1 July 2012.
President of Georgia M. Saakashvili
Tbilisi
25 May 2012
No 6304-Is
Document comments