Law of Georgia Railway Code of Georgia

Consolidated versions (15/07/2020 - 09/02/2023)

საქართველოს კანონი

საქართველოს სარკინიგზო კოდექსი

 

თავი I. ზოგადი დებულებანი 

      მუხლი 1. კოდექსის მიზანი და მოქმედების სფერო. სახელმწიფოს ხელშეწყობა სარკინიგზო ტრანსპორტის განვითარებისათვის

1. ეს კოდექსი განსაზღვრავს:

ა) სარკინიგზო ტრანსპორტის ფუნქციონირების ეკონომიკურ, სამართლებრივ, ორგანიზაციულ და ტექნოლოგიურ საფუძვლებს, საქართველოს ეკონომიკასა და სოციალურ სფეროში მის ადგილსა და როლს, აწესრიგებს რკინიგზის მომსახურებით სარგებლობისას წარმოშობილ სამართლებრივ ურთიერთობებს და ადგენს მათ მონაწილეთა უფლება- მოვალეობებსა და პასუხისმგებლობას;

ბ) საზოგადოებრივი სარკინიგზო სატრანსპორტო მომსახურების გაწევის წესსა და პირობებს, აგრეთვე საზოგადოებრივი მომსახურების ხელშეკრულების გაფორმების წესსა და პირობებს.

2. ამ კოდექსის მოქმედება ვრცელდება საერთო სარგებლობის სარკინიგზო ლიანდაგებით მგზავრთა გადაყვანაზე, ტვირთის, ბარგის, ტვირთ-ბარგისა და ფოსტის გადაზიდვაზე.

3. სახელმწიფო ხელს უწყობს სარკინიგზო ტრანსპორტის განვითარებას და, მისი სტრატეგიული და სოციალური როლიდან გამომდინარე, ტრანსპორტის ამ დარგის ფუნქციონირებისათვის ხელსაყრელი პირობების შექმნას.

    მუხლი 2. კოდექსში გამოყენებულ ტერმინთა განმარტება

ამ კოდექსში გამოყენებულ ტერმინებს აქვთ შემდეგი მნიშვნელობა:

ა) „ადგილობრივი სარკინიგზო მიმოსვლა (გადაყვანა-გადაზიდვა)“ – მგზავრთა გადაყვანა, ტვირთის, ბარგის, ტვირთ-ბარგისა და ფოსტის გადაზიდვა საქართველოს ტერიტორიის ფარგლებში;

ბ) „არასაერთო სარგებლობის ადგილები“ – დახურული და ღია საწყობები, აგრეთვე რკინიგზის სადგურის ტერიტორიაზე ან მის ფარგლებს გარეთ საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით სპეციალურად გამოყოფილი მიწის ნაკვეთები, რომლებიც არ არის რკინიგზის მფლობელობაში ან მის მიერ იჯარით გადაცემულია სხვა პირთა სარგებლობაში და გამოიყენება ტვირთის, ბარგის, ტვირთ-ბარგისა და ფოსტის დატვირთვის, გადმოტვირთვის, დახარისხებისა და შენახვისათვის;

გ) „ბარგი“ – მგზავრის ქონება, რომელიც გადაიზიდება საბარგო ვაგონით;

დ) „ბილეთი“ − მატერიალური ან ელექტრონული სამგზავრო დოკუმენტი, რომელიც იძლევა მატარებლით მგზავრობის უფლებას და რკინიგზისთვის წარმოშობს მგზავრის გადაყვანის ვალდებულებას;

ე) „გადამეტტვირთი“ – სარკინიგზო სატრანსპორტო საშუალებაში დადგენილ ნორმაზე მეტი ოდენობით ჩატვირთული ტვირთი;

ვ) „გადამზიდველი“ – პირი, რომელიც გადაყვანა-გადაზიდვის ხელშეკრულების საფუძველზე ახორციელებს მგზავრთა გადაყვანას, ტვირთის, ბარგის, ტვირთ-ბარგისა და ფოსტის გადაზიდვას მის მფლობელობაში არსებული სარკინიგზო სატრანსპორტო საშუალებებით;

ზ) „გადაყვანა-გადაზიდვის დოკუმენტები“ – ბილეთი, ბარგის ქვითარი, ტვირთ-ბარგის ზედნადები, საგზაო უწყისი, სავაგონო ფურცელი და სხვა სატრანსპორტო დოკუმენტები, რომლებიც ადასტურებს გადაყვანა-გადაზიდვის ხელშეკრულების არსებობას;

თ) „გასხვისების ზოლი“ – რკინიგზის მფლობელობაში არსებული მიწის ვაკისი, რომელზედაც განლაგებულია ხელოვნური და სახაზო-სალიანდაგო ნაგებობები, რკინიგზის ელექტრომომარაგებისა და კავშირგაბმულობის მოწყობილობები, რკინიგზის სადგურები, დამცავი ტყე-ნარგავები და რკინიგზის ფუნქციონირებისათვის საჭირო შესაბამისი ობიექტები და რკინიგზის სტრუქტურული ერთეულები;

ი) „დამატებითი საფასური“ – გადაყვანა-გადაზიდვასთან დაკავშირებული ოპერაციების (სამუშაოების) საფასური, რომელიც არ შედის გადაყვანა-გადაზიდვის ტარიფში;

კ) „დამცავი ზონა“ – რკინიგზის ნაგებობების, მოწყობილობებისა და სხვა ობიექტების დაცვის, მიწის ვაკისის სიმკვრივისა და მდგრადობის უზრუნველსაყოფად საჭირო მიწის ნაკვეთი, აგრეთვე მისი მომიჯნავე მცოცავი მიწა;

ლ) „ექსპედიტორი“ – პირი, რომელიც შემკვეთთან დადებული ხელშეკრულების საფუძველზე, თავისი სახელით და შემკვეთის ხარჯით ახორციელებს ტვირთის გადაზიდვასთან დაკავშირებულ მომსახურებას;

მ) „ვაგონი“ – ღია ან დახურული, ლითონისბორბლებიანი სარკინიგზო სატრანსპორტო საშუალება, რომელიც აღჭურვილია მატარებელში ჩასართავად საჭირო ყველა საშუალებით და განკუთვნილია მგზავრთა გადასაყვანად, ტვირთის, ბარგის, ტვირთ-ბარგისა და ფოსტის გადასაზიდად;

ნ) „ვაგონის სახეობა“ – ტვირთის გადასაზიდად განკუთვნილი უნივერსალური ან სპეციალური ვაგონი;

ო) „ზედნადები“ – გადაზიდვის ხელშეკრულება, რომელიც წერილობით ფორმდება რკინიგზასა და ტვირთგამგზავნს (ტვირთმიმღებს) შორის, თან ახლავს ტვირთს მისი მსვლელობის მთელ გზაზე და შეიცავს საქართველოს სამოქალაქო კოდექსითა და ამ კანონით გათვალისწინებულ მონაცემებს ტვირთის გადაზიდვის შესახებ;

პ) „კონტეინერი“ – მრავალჯერადი გამოყენების სატრანსპორტო მოწყობილობა, რომლის კონსტრუქცია უზრუნველყოფს გადასაზიდი ტვირთის დაცვას ერთი ან სხვადასხვა სახეობის სატრანსპორტო საშუალებაში და აღჭურვილია სამარჯვებით დატვირთვის, გადმოტვირთვისა და გადატვირთვის დასაჩქარებლად;

ჟ) „კონტრაჰენტი“ – ხელშეკრულების მონაწილე მხარე, რომელსაც მისასვლელი ლიანდაგის ფარგლებში აქვს თავისი სასაქონლო საწყობები, დატვირთვისა და გადმოტვირთვისათვის განკუთვნილი შესაბამისი ადგილები და მასთან მიერთებული სარკინიგზო ლიანდაგები;

რ) „ლიანდი“ – რელსებს შორის დადგენილი მანძილი;

ს) „ლოკომოტივი“ – მოძრავ შემადგენლობას მიკუთვნებული ძალური გამწევი საშუალება, რომელიც განკუთვნილია სარკინიგზო ლიანდაგზე მატარებლის ან ვაგონის გადაადგილების უზრუნველსაყოფად;

ტ) „მატარებელი“ – ვაგონების შემადგენლობა ერთი ან რამდენიმე მოქმედი ლოკომოტივით ან ძრავიანი ვაგონით, აგრეთვე დადგენილი სიგნალებით აღჭურვილი უვაგონო ლოკომოტივები, ძრავიანი ვაგონები, ავტომოტრისები და არასაღები ტიპის დრეზინები, რომლებიც იგზავნება გადასარბენებზე;

უ) „მგზავრი“ – პირი, რომელიც მგზავრობს მატარებლით და აქვს ბილეთი;

ფ) „მულტიმოდალური (კომბინირებული) გადაზიდვა“ – გადაზიდვები, რომლებიც ხორციელდება ერთი გადაზიდვის ხელშეკრულების საფუძველზე, არანაკლებ ორი სახეობის სატრანსპორტო საშუალებითა და ერთიანი სატრანსპორტო დოკუმენტით (გადაზიდვები ერთმანეთის მიმდევარი გადამზიდველების მიერ);

ქ) „მისასვლელი ლიანდაგი“ – ლიანდაგი, რომელიც განკუთვნილია ცალკეულ პირთა მომსახურებისათვის და მიერთებულია საერთო სარგებლობის სარკინიგზო ქსელთან;

ღ) „პალეტი“ – სატრანსპორტო პაკეტი ან ქვეშზე მოთავსებული, ცელოფნით შეფუთული ტვირთი;

ყ) „პლაცკარტი“ – სამგზავრო ვაგონის კატეგორიისა და კლასის შესაბამისი საწოლი ადგილი;

შ) „რკინიგზა“ – მგზავრთა გადასაყვანად, ტვირთის, ბარგის, ტვირთ-ბარგისა და ფოსტის გადასაზიდად საჭირო ყველა ტექნიკური საშუალებით აღჭურვილი, კომპლექსური საწარმო, რომლის მომსახურებას უზრუნველყოფენ ამ საშუალებების ექსპლუატაციისა და გადაყვანა-გადაზიდვის ორგანიზების განმახორციელებელი სპეციალისტები და რომლის საქმიანობა რეგულირდება „მეწარმეთა შესახებ“ საქართველოს კანონითა და სხვა სამართლებრივი აქტებით;

ჩ) „რკინიგზის ვაგზალი“ – ერთ რკინიგზის სადგურზე განლაგებულ ნაგებობათა და მოწყობილობათა კომპლექსი, რომელიც მოიცავს მგზავრთა მომსახურებისათვის განკუთვნილ შენობა-ნაგებობებს, პავილიონებს, მგზავრთა ჩასასხდომ – ფარდულიან ან უფარდულო პლატფორმებს, ერთ ან სხვადასხვა დონეზე მდებარე გადასასვლელებს, მცირე არქიტექტურულ ფორმებსა და ვიზუალურ კომუნიკაციებს;

ც) „რკინიგზის სადგური“ – რკინიგზის სტრუქტურული ერთეული ან ფილიალი, რომელიც განკუთვნილია მგზავრთა გადაყვანის, ტვირთის, ბარგის, ტვირთ-ბარგისა და ფოსტის გადაზიდვის ორგანიზებისათვის;

ძ) „რკინიგზის სატარიფო პოლიტიკა“ – ნორმატიული აქტი, რომელიც განსაზღვრავს რკინიგზის მიერ გადაყვანა-გადაზიდვის საფასურის დაწესებისა და რეგულირების წესს;

წ) „რკინიგზის სტრუქტურული ერთეულები“ – რკინიგზის სადგური, მგზავრთა მომსახურების სამსახური, სალოკომოტივო და სავაგონო დეპოები, სავაგონო უბანი, დატვირთვა-გადმოტვირთვის სამუშაოთა მექანიზებული, სალიანდაგო, ელექტრომომარაგების, სიგნალიზაციისა და კავშირგაბმულობის შენობა-ნაგებობათა დისტანციები, აგრეთვე გადაყვანა-გადაზიდვის ორგანიზებისა და უზრუნველყოფისათვის განკუთვნილი სხვა სტრუქტურული ერთეულები;

ჭ) „რკინიგზის ტერიტორიული სამმართველო“ – რკინიგზის სტრუქტურული ერთეული, რომელიც ორგანიზებას უწევს და უზრუნველყოფს მგზავრთა გადაყვანას, ტვირთის, ბარგის, ტვირთ-ბარგისა და ფოსტის გადაზიდვას იმ რეგიონში, რომელსაც იგი ემსახურება;

ხ) საერთაშორისო გადაზიდვა – ერთიანი სატრანსპორტო დოკუმენტით ტვირთის გადაზიდვა/გაგზავნა დანიშნულებისა და სატრანზიტო ქვეყნების საბაჟო ტერიტორიებზე, ერთი ან რამდენიმე ქვეყნის საზღვრის გადაკვეთით, ერთი ქვეყნის ნებისმიერი საბაჟო გამშვები პუნქტიდან მეორე ქვეყნის ერთი ან რამდენიმე შუალედური საბაჟო გამშვები პუნქტის გავლით;

ჯ) „საერთაშორისო სარკინიგზო მიმოსვლა (გადაყვანა-გადაზიდვა)“ – მგზავრთა გადაყვანა, ტვირთის, ბარგის, ტვირთ-ბარგისა და ფოსტის გადაზიდვა საქართველოსა და უცხო სახელმწიფოებს შორის;

ჰ) „საერთო სარგებლობის ადგილები“ - დახურული და ღია საწყობები, აგრეთვე რკინიგზის სადგურის ტერიტორიაზე საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით სპეციალურად გამოყოფილი მიწის ნაკვეთები, რომლებიც რკინიგზის მფლობელობაშია და გამოიყენება ტვირთის, ბარგის, ტვირთ-ბარგისა და ფოსტის დატვირთვის, გადმოტვირთვის, დახარისხებისა და შენახვისათვის;

1) „საერთო სარგებლობის სარკინიგზო ლიანდაგი“ – სარკინიგზო ხაზი, რომელზედაც განლაგებულია რკინიგზის სადგურები და რომლით სარგებლობაც შეუძლია ნებისმიერ პირს;

2) „სამარშრუტო გადაზიდვა“ – ერთი ზედნადებით გადაზიდვა ტვირთისა, რომლის მასა შეესაბამება მარშრუტის წონით ნორმას;

3) „სარკინიგზო ლიანდაგი“ – წყვილი ლიანდაგი, რომელზედაც მოძრაობს მატარებელი;

4) „სარკინიგზო ტრანსპორტი“ – ტრანსპორტის დარგი;

5) „სარკინიგზო ქსელი“ – მაგისტრალური სარკინიგზო ლიანდაგი მასთან მიერთებული ლიანდაგებით, მათ შორის, მისასვლელი ლიანდაგებით;

6) „სარკინიგზო შემადგენლობა“ – გადაბმული სარკინიგზო სატრანსპორტო საშუალებები ლოკომოტივის, მისი მომსახურე სამატარებლო ბრიგადებისა და სამატარებლო სიგნალების გარეშე;

7 ) სასაზღვრო რკინიგზის სადგური – საქართველოს სახელმწიფო საზღვართან ან საქართველოს ტერიტორიაზე განლაგებული რკინიგზის სადგური, სადაც სარკინიგზო სატრანსპორტო საშუალებების, ტვირთისა და სხვა გადასაზიდი ქონების მიმართ ხორციელდება სასაზღვრო კონტროლი და საბაჟო კონტროლი;

8 ) სასაზღვრო საკონტროლო პოსტი – სასაზღვრო რკინიგზის სადგურზე გამოყოფილი ტერიტორია, სადაც ხორციელდება საზღვარზე გატარებასთან დაკავშირებული სასაზღვრო და საბაჟო პროცედურები;

9) „სატვირთო ვაგონი“ – ტვირთის გადასაზიდად განკუთვნილი ვაგონი;

10) „საფრთხეშემცველი ტვირთი“ – საქართველოს კანონმდებლობით განსაზღვრული ნივთიერებები, ნაკეთობები, მასალები, საწარმოო და სხვა საქმიანობის ნარჩენები, რომლებიც მათი თვისებების გამო, გარკვეული ფაქტორების არსებობისას, გადაზიდვის, დატვირთვის, გადმოტვირთვისა და შენახვის პროცესში შეიძლება გახდეს სარკინიგზო სატრანსპორტო საშუალებების, გადასაზიდი ტვირთის, მოწყობილობების, შენობა-ნაგებობების აფეთქების, დაწვის ან სხვაგვარი დაზიანების, აგრეთვე ადამიანების, ცხოველთა და ფრინველთა სიკვდილის, ტრავმირების, მოწამვლის, დასხივების, დამწვრობის, დაავადების ან გარემოს დაზიანება-დაბინძურების მიზეზი;

11) „ტვირთ-ბარგი“ – ქონება, რომელიც გადაიზიდება სამგზავრო ან საფოსტო-საბარგო მატარებლით;

12) „ტვირთგამგზავნი“ – პირი, რომლის მიერ ან რომლის სახელით იდება ტვირთის, ბარგის, ტვირთ-ბარგისა და ფოსტის გადაზიდვის ხელშეკრულება, ან რომლის მიერ ან რომლის სახელით ტვირთი, ბარგი, ტვირთ-ბარგი და ფოსტა ბარდება რკინიგზას, გადაზიდვის ხელშეკრულების შესაბამისად;

13) „ტვირთი“ – ქონება, მათ შორის, ცოცხალი ცხოველები, აგრეთვე კონტეინერები, პალეტები ან ანალოგიური საგნები, გადასაზიდი ან შესაფუთი მოწყობილობები, რომლებიც ტვირთმფლობელის მიერ მიწოდებულია გადასაზიდად;

14) „ტვირთის (ბარგის, ტვირთ-ბარგის) გამოცხადებული ფასეულობა“ – ტვირთის (ბარგის, ტვირთ-ბარგის) ტვირთგამგზავნის ან მგზავრის მიერ გამოცხადებული ფასი, რომელიც აღინიშნება ზედნადებში და გამოხატავს ტვირთგამგზავნის ან მგზავრის განსაკუთრებულ დაინტერესებას მოცემული გადაზიდვით;

15) „ტვირთმიმღები“ – ტვირთის, ბარგის, ტვირთ-ბარგისა და ფოსტის მიღების უფლებამოსილების მქონე პირი;

16) „უკმარტვირთი“ – სარკინიგზო სატრანსპორტო საშუალებაში დადგენილ ნორმაზე ნაკლები ოდენობით ჩატვირთული ტვირთი;

17) „ხელბარგი“ – მგზავრის კუთვნილი, ხელით გადასაზიდი ქონება, რომელიც შეიძლება თავისუფლად განთავსდეს სამგზავრო ვაგონში გამოყოფილ სათავსოებში;

18) საზოგადოებრივი სარკინიგზო სატრანსპორტო მომსახურება − სარკინიგზო სატრანსპორტო საშუალებით/საშუალებებით მგზავრთა გადაყვანისა და ბარგის გადაზიდვის მომსახურება, რომელიც საზოგადოებას რეგულარულად, დისკრიმინაციის გარეშე მიეწოდება და რომლის გაწევის საჯარო ეკონომიკური ინტერესიც არსებობს;

19) კომპეტენტური ორგანო − საქართველოს ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების სამინისტრო ან საქართველოს მთავრობის შესაბამისი ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტით განსაზღვრული სხვა უფლებამოსილი ორგანო;

20) საზოგადოებრივი მომსახურების სარკინიგზო ოპერატორი (სარკინიგზო ოპერატორი) − ნებისმიერი საჯარო ან კერძო სამართლის იურიდიული პირი ან ასეთ პირთა ჯგუფი, რომელიც საზოგადოებრივ სარკინიგზო სატრანსპორტო მომსახურებას საზოგადოებრივი მომსახურების ხელშეკრულების საფუძველზე ეწევა;

21) საზოგადოებრივი მომსახურების ვალდებულება − მოთხოვნა, რომელსაც განსაზღვრავს კომპეტენტური ორგანო, რათა საჯარო ეკონომიკური ინტერესის გათვალისწინებით უზრუნველყოფილ იქნეს საზოგადოებრივი სარკინიგზო სატრანსპორტო მომსახურების გაწევა, რომლის გაწევის კომერციული ინტერესი საზოგადოებრივი მომსახურების სარკინიგზო ოპერატორს არ აქვს და რომელსაც სარკინიგზო ოპერატორი კომერციული სარგებლის მიღების გარეშე საერთოდ არ გასწევდა ან იმავე ოდენობით ან/და პირობებით არ გასწევდა;

22) ექსკლუზიური უფლება − საზოგადოებრივი მომსახურების სარკინიგზო ოპერატორისთვის საზოგადოებრივი მომსახურების ხელშეკრულების საფუძველზე მინიჭებული ექსკლუზიური უფლება, ნებისმიერი სხვა საზოგადოებრივი მომსახურების სარკინიგზო ოპერატორისგან განსხვავებით, ექსკლუზიურად, გარკვეულ მიმართულებაზე, განსაზღვრულ სარკინიგზო ქსელზე ან ტერიტორიაზე გასწიოს საზოგადოებრივი სარკინიგზო სატრანსპორტო მომსახურება;

23) საზოგადოებრივი მომსახურების კომპენსაცია (კომპენსაცია) − საქართველოს სახელმწიფო ბიუჯეტით გათვალისწინებული თანხა, რომელიც საზოგადოებრივი მომსახურების ხელშეკრულების ფარგლებში კომპეტენტურმა ორგანომ საზოგადოებრივი მომსახურების ვალდებულების შესრულების სანაცვლოდ საზოგადოებრივი მომსახურების სარკინიგზო ოპერატორს უნდა გადაუხადოს;

24) საზოგადოებრივი მომსახურების ხელშეკრულება − კომპეტენტურ ორგანოსა და საზოგადოებრივი მომსახურების სარკინიგზო ოპერატორს შორის გაფორმებული ხელშეკრულება, რომელიც სარკინიგზო ოპერატორს აკისრებს საზოგადოებრივი მომსახურების ვალდებულების შესრულებას, რის სანაცვლოდაც სარკინიგზო ოპერატორი უფლებამოსილია კომპეტენტური ორგანოსგან საზოგადოებრივი მომსახურების კომპენსაცია მიიღოს;

25) პირდაპირი მინიჭება − საზოგადოებრივი მომსახურების  სარკინიგზო ოპერატორისთვის საზოგადოებრივი მომსახურების ხელშეკრულების გაფორმების უფლების პირდაპირი წესით, კონკურენტული შერჩევის პროცედურის ან სატენდერო პროცედურის გარეშე მინიჭება.

საქართველოს 2005 წლის 1 ივლისის კანონი №1872 - სსმ I , № 41, 19.07.2005წ., მუხ.295

საქართველოს 2010 წლის 12 ნოემბრის კანონი №3806 - სსმI, №66, 03.12.2010წ., მუხ.414

საქართველოს 2012 წლის 27 მარტის კანონი №5947 – ვებგვერდი, 12.04.2012წ.

საქართველოს 2012 წლის 8 მაისის კანონი №6146 – ვებგვერდი, 25.05.2012წ.

საქართველოს 2020 წლის 23 ივნისის კანონი №6355 – ვებგვერდი, 01.07.2020წ.

    უხლი 3. საქართველოს კანონმდებლობა სარკინიგზო ტრანსპორტის შესახებ

1. სარკინიგზო ტრანსპორტის ფუნქციონირება წესრიგდება საქართველოს კონსტიტუციით, საქართველოს საერთაშორისო ხელშეკრულებებითა და შეთანხმებებით, ამ კოდექსითა და საქართველოს სხვა ნორმატიული აქტებით.

2. სამხედრო სარკინიგზო გადაყვანა-გადაზიდვის ორგანიზება და განხორციელება წესრიგდება შესაბამისი ნორმატიული აქტებით. 

    მუხლი 4. რკინიგზის მფლობელობაში არსებული ქონება

რკინიგზის მფლობელობაში არსებულ ქონებას განეკუთვნება მოძრავი შემადგენლობები, სალიანდაგო და ენერგეტიკული მეურნეობები, კავშირგაბმულობისა და სიგნალიზაციის მოწყობილობები, დამტვირთავ-გადმომტვირთავი მექანიზმები, შენობა-ნაგებობები და სხვა ქონება, რომელიც ასახულია რკინიგზის ბალანსზე.

    მუხლი 5. რკინიგზის მფლობელობაში არსებული მიწა

1. რკინიგზის მფლობელობაში არსებულ მიწას განეკუთვნება სარკინიგზო ლიანდაგებისა და რკინიგზის სტრუქტურული ერთეულებისათვის გამოყოფილი მიწა, გასხვისების ზოლისა და დამცავი ზონის ჩათვლით.

2. გასხვისების ზოლი განისაზღვრება დადგენილი ნორმებისა და საპროექტო დოკუმენტების შესაბამისად, ისე, რომ საერთო სარგებლობის სარკინიგზო ლიანდაგის განაპირა ორივე მხარეს იყოს არანაკლებ 20-20 მეტრისა. დადგენილი ნორმებისა და საპროექტო დოკუმენტების შესაბამისად, რკინიგზა უფლებამოსილია განსაზღვროს გასხვისების ზოლი საერთო სარგებლობის სარკინიგზო ლიანდაგის განაპირა ორივე მხარეს 20-20 მეტრზე ნაკლები მანძილით.

3. დამცავი ზონის დადგენის წესი და მისით სარგებლობის პირობები განისაზღვრება საქართველოს კანონმდებლობით. 

საქართველოს 2007 წლის 20 ივნისის კანონი №5000 - სსმI, №26 11.07.2007წ., მუხ.234

    მუხლი 6. სარკინიგზო ტრანსპორტის მართვა

1. სარკინიგზო ტრანსპორტის მართვა ხორციელდება საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით.

2. (ამოღებულია 01.07.2005, №1872).

3. რკინიგზის ყოველწლიურ ხარჯთაღრიცხვას, სამეურნეო გეგმებს, მათ შორის, საინვესტიციო და საფინანსო პროგრამებს, და გადასახადების გადახდის შემდეგ დარჩენილი წმინდა მოგების განაწილების წესს შეიმუშავებს და ამტკიცებს რკინიგზის პარტნიორთა კრება საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად და დადგენილი წესით. 

საქართველოს 2005 წლის 1 ივლისის კანონი №1872 - სსმ I , № 41, 19.07.2005წ., მუხ.295

 

თავი II. რკინიგზის მიერ გადაყვანა-გადაზიდვის ორგანიზება

     მუხლი 7. მხარეთა უფლება-მოვალეობანი გადაყვანა-გადაზიდვისას

1. რკინიგზა ვალდებულია განახორციელოს მგზავრთა გადაყვანა და ბარგისა და ტვირთ-ბარგის გადაზიდვა საზოგადოებრივი მომსახურების ხელშეკრულების არსებობისას, აგრეთვე განახორციელოს ტვირთისა და ფოსტის გადაზიდვა, თუ:

ა) მგზავრი ან ტვირთგამგზავნი იცავს ამ კოდექსის მოთხოვნებს, აგრეთვე „რკინიგზით ტვირთის გადაზიდვის წესებსა“ და „რკინიგზით მგზავრთა გადაყვანის, ბარგის, ტვირთ-ბარგისა და ფოსტის გადაზიდვის წესებს“;

ბ) შესაძლებელია გადაყვანა-გადაზიდვის არსებული პერსონალითა და სარკინიგზო სატრანსპორტო საშუალებებით, საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი მოთხოვნების დაცვით განხორციელება;

გ) გადაყვანა-გადაზიდვას ხელს არ უშლის გარემოებები, რომლებსაც რკინიგზა თავიდან ვერ აიცილებს;

დ) გადასაზიდად წარდგენილი ტვირთი, ბარგი, ტვირთ-ბარგი, ფოსტა არ არის შეტანილი იმ ტვირთის, ბარგის, ტვირთ-ბარგის, ფოსტის ნუსხაში, რომლის გადაზიდვა აკრძალულია ან დაშვებულია მხოლოდ გარკვეული პირობებით, „რკინიგზით ტვირთის გადაზიდვის წესებისა“ და „რკინიგზით მგზავრთა გადაყვანის, ბარგის, ტვირთ-ბარგისა და ფოსტის გადაზიდვის წესების“ შესაბამისად.

2. ტვირთის გადასაზიდად შემკვეთს უფლება აქვს, გადაზიდვის დაწყებამდე მოითხოვოს ინფორმაცია სატრანსპორტო საშუალებების, მოწყობილობებისა და მათი ექსპლუატაციის პირობების შესახებ.

3. რკინიგზა ვალდებულია, გადასაზიდად მიიღოს მხოლოდ ის ტვირთი, რომლის გადაზიდვაც შეიძლება განხორციელდეს შეუფერხებლად.

4. რკინიგზა ვალდებული არ არის, გადასაზიდად მიიღოს ტვირთი, რომლის დატვირთვის, გადატვირთვისა და გადმოტვირთვისათვის საჭიროა სამარჯვები, თუ ისინი არ გააჩნია შესაბამის რკინიგზის სადგურს.

5. რკინიგზის მომსახურებით სარგებლობისათვის შემკვეთს უფლება აქვს დადოს რკინიგზასთან ხელშეკრულება გადაზიდვასთან დაკავშირებული დამატებითი მომსახურების გაწევის (სამუშაოს შესრულების) შესახებ შესაბამისი ანაზღაურებით, თუ ეს არ ეწინააღმდეგება ამ კოდექსისა და სხვა ნორმატიული აქტების მოთხოვნებს.

6. რკინიგზას უფლება აქვს, დაინტერესებულ ტვირთგამგზავნთან და ტვირთმიმღებთან ერთად, ტვირთის გადაზიდვისათვის დააწესოს განსაკუთრებული პირობები და საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესითა და დადგენილ ფარგლებში განსაზღვროს მხარეთა პასუხისმგებლობა მათი დაუცველობისათვის.

7. რკინიგზა ვალდებულია, მგზავრსა და ტვირთგამგზავნს (ტვირთმიმღებს) მიაწოდოს საჭირო და უტყუარი ინფორმაცია მომსახურების გაწევის (სამუშაოს შესრულების) შესახებ ამ კოდექსისა და საქართველოს სხვა ნორმატიული აქტების შესაბამისად. ინფორმაცია ცხადდება (ქვეყნდება) ქართულ ენაზე, ხოლო საჭიროების შემთხვევაში, ადგილობრივი მოსახლეობისა და საქართველოში მყოფი უცხოელების ინტერესების გათვალისწინებით, შეიძლება დამატებით გამოცხადებული (გამოქვეყნებული) იქნეს სხვა ენაზეც. 

    მუხლი 8. რკინიგზის მიერ გადაყვანა-გადაზიდვის სატრანსპორტო საშუალებები და მოწყობილობები

1. მგზავრთა გადაყვანა, ტვირთის, ბარგის, ტვირთ-ბარგისა და ფოსტის გადაზიდვა ხორციელდება რკინიგზის ან სხვა პირთა მფლობელობაში არსებული სატრანსპორტო საშუალებებითა და მოწყობილობებით.

2. საერთო სარგებლობის სარკინიგზო ლიანდაგებით მგზავრთა გადასაყვანად და ტვირთის, ბარგის, ტვირთ-ბარგისა და ფოსტის გადასაზიდად განკუთვნილი სატრანსპორტო საშუალებები და მოწყობილობები, მათი საკუთრების ფორმის მიუხედავად, უნდა აკმაყოფილებდეს რკინიგზის ტექნიკური ექსპლუატაციის წესების მოთხოვნებს, დადგენილ ნორმებსა და სტანდარტებს, ხოლო ახალაშენებულ მოძრავ შემადგენლობას უნდა ჰქონდეს არსებულ მოთხოვნებთან შესაბამისობის დამადასტურებელი მოწმობა (სერტიფიკატი).

    მუხლი 9. რკინიგზის სადგური

1. რკინიგზის სადგურები ახორციელებენ ტვირთის მიღებას, დატვირთვას, გადმოტვირთვასა და გაცემას, აგრეთვე მგზავრთა გადაყვანასთან, ბარგის, ტვირთ-ბარგისა და ფოსტის გადაზიდვასთან დაკავშირებულ მომსახურებას (სამუშაოს).

2. რკინიგზა ახორციელებს მგზავრთა გადაყვანას, ტვირთის, ბარგის, ტვირთ-ბარგისა და ფოსტის გადაზიდვას შესაბამისი მომსახურების გასაწევად (სამუშაოს შესასრულებლად) განკუთვნილ რკინიგზის სადგურებს შორის.

3. გადაყვანა-გადაზიდვის დოკუმენტების გასაფორმებლად, აგრეთვე მგზავრისა და ტვირთგამგზავნისათვის (ტვირთმიმღებისათვის) გადაყვანა-გადაზიდვისა და სხვა მომსახურების გაწევის (სამუშაოს შესრულების) საფასურის გადახდევინების უზრუნველსაყოფად რკინიგზის სადგურებში იქმნება სატვირთო განყოფილებები, სატვირთო და საბილეთო სალაროები და სხვა შესაბამისი სამსახურები.

4. რკინიგზის სადგურების გახსნა-დახურვის შესახებ გადაწყვეტილებას იღებს და მათ მიერ გასაწევი მომსახურების (შესასრულებელი სამუშაოს) ნუსხას განსაზღვრავს რკინიგზა.

საქართველოს 2007 წლის 5 ივნისის კანონი №4853 - სსმI, №21, 18.06.2007წ., მუხ.176

საქართველოს 2020 წლის 15 ივლისის კანონი №6968 – ვებგვერდი, 28.07.2020წ.

    მუხლი 10. რკინიგზის მიერ გადაყვანა-გადაზიდვის საფასური

რკინიგზის მიერ მგზავრთა გადაყვანის, ტვირთის, ბარგის, ტვირთ-ბარგისა და ფოსტის გადაზიდვის ტარიფებისა და დამატებითი საფასურების დაწესება ხორციელდება გადაზიდვა-გადაყვანის მონაწილე მხარეთა ინტერესების, აღიარებული საერთაშორისო პრაქტიკისა და გამოცდილების, ტრანსპორტის სფეროში სატარიფო პოლიტიკის ძირითადი პრინციპების გათვალისწინებით საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით.

საქართველოს 2005 წლის 1 ივლისის კანონი №1872 - სსმ I , № 41, 19.07.2005წ., მუხ.295

    მუხლი 11. რკინიგზის მიერ ტვირთის გადაზიდვის საფუძვლები

1. რკინიგზის მიერ ტვირთის გადაზიდვა ხორციელდება გადაზიდვის ხელშეკრულების (ზედნადების და სხვ.) საფუძველზე.

2. თუ ტვირთის გადაზიდვის გარკვეული პირობები არ არის გათვალისწინებული საქართველოს კანონმდებლობით, ისინი განისაზღვრება ხელშეკრულებით. 

    მუხლი 12. ზედნადები

1. ზედნადების საფუძველზე რკინიგზა ვალდებულებას კისრულობს, ტვირთგამგზავნის მიერ მისთვის გადაცემული ტვირთი, გადაზიდვის პირობების დაცვით, მიიტანოს დანიშნულების რკინიგზის სადგურამდე და გადასცეს ტვირთმიმღებს, ხოლო ტვირთგამგზავნი ვალდებულია გადაიხადოს ტვირთის გადაზიდვისა და სხვა მომსახურების გაწევის (სამუშაოს შესრულების) დადგენილი საფასური.

2. ზედნადების ფორმა და რეკვიზიტები, აგრეთვე მისი შევსების წესი განისაზღვრება საქართველოს სამოქალაქო კოდექსით და „რკინიგზით ტვირთის გადაზიდვის წესებით“.

3. ზედნადები დგება ტვირთმიმღების სახელზე, ტვირთგამგზავნისა და რკინიგზის ხელმოწერით და დანიშნულების რკინიგზის სადგურში გადაეცემა ტვირთმიმღებს ტვირთთან ერთად.

4. გადასაზიდად ტვირთის მიღების დღედ ითვლება ზედნადებზე რკინიგზის სადგურის კალენდარული შტემპელით აღნიშნული თარიღი.

5. გადასაზიდად ტვირთვის მიღების დასადასტურებლად რკინიგზის სადგური ვალდებულია გადასცეს ტვირთგამგზავნს ზედნადების ერთი ეგზემპლარი და გადასაზიდად ტვირთის მიღების ქვითარი.

6. გადასაზიდად ტვირთის წარდგენისას ტვირთგამგზავნმა ტვირთის თითოეულ გზავნილზე უნდა წარმოადგინოს სათანადოდ შევსებული ზედნადები და შესაბამისი ნორმატიული აქტით გათვალისწინებული სხვა დოკუმენტები.

7. ტვირთგამგზავნი პასუხს აგებს მის მიერ ან მისი მოთხოვნით ზედნადებში შეტანილი მონაცემების სისწორეზე, ზედნადებში არასწორი ან არასრული მონაცემების აღნიშვნის გამო წარმოშობილი ზიანისათვის, აგრეთვე გადასაზიდად აკრძალული ტვირთის გაგზავნისათვის.

8. რკინიგზას უფლება აქვს, შერჩევით შეამოწმოს ტვირთგამგზავნის მიერ ზედნადებში მითითებული ტვირთის მასისა და სხვა მონაცემების სისწორე.

    მუხლი 13. გენერალური შეთანხმებები (ხელშეკრულებები) რკინიგზის მიერ ტვირთის გადაზიდვისა და მგზავრთა გადაყვანის ორგანიზების შესახებ

1. რკინიგზასა და ტვირთგამგზავნს უფლება აქვთ, საჭიროების შემთხვევაში დადონ ტვირთის გადაზიდვის ორგანიზების გრძელვადიანი გენერალური შეთანხმება (ხელშეკრულება), რომლითაც განისაზღვრება გადასაზიდი ტვირთის მოცულობა, წარდგენის ვადა, გამოსაყოფი სატრანსპორტო საშუალებები და სხვა პირობები, რომლებიც არ არის გათვალისწინებული ამ კოდექსითა და „რკინიგზით ტვირთის გადაზიდვის წესებით“.

2. ამ მუხლის პირველ ნაწილში აღნიშნული გენერალური შეთანხმების (ხელშეკრულების) საფუძველზე რკინიგზა ვალდებულებას კისრულობს, გადასაზიდად ტვირთი მიიღოს შეთანხმებული ოდენობით, ხოლო ტვირთგამგზავნი ვალდებულია, გადასაზიდად ტვირთი წარადგინოს შეთანხმებულ ვადაში.

3. რკინიგზას უფლება აქვს, შესაბამის პირთან დადოს მგზავრთა გადაყვანის ორგანიზების გრძელვადიანი გენერალური შეთანხმება (ხელშეკრულება), რომლითაც განისაზღვრება მგზავრთა გადაყვანასთან დაკავშირებული მოთხოვნები, გადაყვანის საფასურის ოდენობა და სხვა პირობები. 

    მუხლი 14. ტვირთის დატვირთვა-გადმოტვირთვა და დახარისხება

1. გადასაზიდი ტვირთის დატვირთვა-გადმოტვირთვა და დახარისხება შეიძლება განხორციელდეს როგორც საერთო, ისე არასაერთო სარგებლობის ადგილებში.

2. ვაგონის (კონტეინერის) შეუფერხებელი დამუშავებისა და ტვირთისა და მოძრავი შემადგენლობის დაცულობის უზრუნველსაყოფად, საერთო და არასაერთო სარგებლობის ადგილები მათი მფლობელების მიერ აღჭურვილი უნდა იქნეს სათანადო ნაგებობებითა და მოწყობილობებით, რომლებიც აკმაყოფილებს გარემოს დაცვისა და სახანძრო უსაფრთხოების მოთხოვნებს.

3. ვაგონსა და სატვირთო ავტომობილებში ტვირთის დატვირთვას, გადმოტვირთვას და დახარისხებას ახორციელებს:

ა) რკინიგზა – ტვირთგამგზავნის (ტვირთმიმღების) თხოვნით, საერთო სარგებლობის ადგილებში, სათანადო მექანიზმებისა და მოწყობილობების არსებობისას, გარდა: საფრთხეშემცველი ან მალფუჭებადი ტვირთისა; ნედლი ცხოველური პროდუქტებისა; დახურული ვაგონებით გადასაზიდი ტვირთისა, რომლის სატვირთო ადგილის წონა 0,5 ტონაზე მეტია; არაგაბარიტული, თხევადი, ფხვიერი ან ნაყარი ტვირთისა, რომელიც გადაიზიდება სპეციალური მოძრავი შემადგენლობით. აღნიშნულ შემთხვევებში ტვირთგამგზავნი (ტვირთმიმღები) ვალდებულია გადაუხადოს რკინიგზას ტვირთის დატვირთვა-გადმოტვირთვის და დახარისხების შეთანხმებული საფასური;

ბ) ტვირთგამგზავნი (ტვირთმიმღები) – საერთო და არასაერთო სარგებლობის ადგილებში, თუ რკინიგზას არ აკისრია ტვირთის დატვირთვა-გადმოტვირთვის და დახარისხების ვალდებულება.

4. კონტეინერში ტვირთის დატვირთვას, გადმოტვირთვას და დახარისხებას ახორციელებს ტვირთგამგზავნი (ტვირთმიმღები). რკინიგზას უფლება აქვს, ტვირთგამგზავნის (ტვირთმიმღების) თხოვნით, თვითონ უზრუნველყოს ტვირთის დატვირთვა-გადმოტვირთვა და დახარისხება, თუ მას აქვს სათანადო მექანიზმები და სამარჯვები.

5. დაუძლეველი ძალის (ხანძარი, თოვლი, ნამქერი, წყალდიდობა, საომარი მოქმედებები, ეპიდემია და ა.შ.), აგრეთვე გადაზიდვისათვის ხელის შემშლელი სხვა გარემოებების არსებობისას, რკინიგზას უფლება აქვს შეზღუდოს ან შეწყვიტოს ტვირთის დატვირთვა, რის შესახებაც დაუყოვნებლივ წერილობით უნდა შეატყობინოს აღმასრულებელი ხელისუფლების შესაბამის ორგანოსა და დანიშნულების რკინიგზის სადგურს, დატვირთვის შეზღუდვის ან შეწყვეტის მოქმედების ვადის მითითებით.

6. ტვირთგამგზავნი ვალდებულია, რკინიგზის სადგურის უფროსის შესაბამისი წერილობითი მოთხოვნისთანავე შეწყვიტოს გადასაზიდად ტვირთის წარდგენა ან შეზღუდოს დატვირთვა აკრძალული მიმართულებებით.

7. ტვირთის დატვირთვის შეზღუდვის ან შეწყვეტის გამო წარმოშობილი უკმარტვირთის შევსება ხორციელდება „რკინიგზით ტვირთის გადაზიდვის წესების“ შესაბამისად.

8. ვაგონში (კონტეინერში) ტვირთის დატვირთვა ხორციელდება დატვირთვის ტექნიკური ნორმების შესაბამისად, მაგრამ მისი მასა არ უნდა აღემატებოდეს ვაგონის (კონტეინერის) დასაშვებ ტვირთამწეობას.

9. ვაგონსა (მათ შორის, ღია მოძრავ შემადგენლობაში) და კონტეინერში ტვირთის განლაგება და დამაგრება ხდება ტექნიკური მოთხოვნების დაცვით. ნუსხა იმ ტვირთისა, რომლის გადაზიდვა დაშვებულია ღია მოძრავი შემადგენლობით, აგრეთვე ფხვიერი და ნაყარი ტვირთისა, განისაზღვრება „რკინიგზით ტვირთის გადაზიდვის წესებით“.

10. ტვირთის დასატვირთად, დასამაგრებლად და გადასაზიდად საჭირო მასალების, პაკეტირების საშუალებებისა და სხვა მოწყობილობების დაყენებასა (დატვირთვისას) და მოხსნას (გადმოტვირთვისას) უზრუნველყოფს ტვირთგამგზავნი (ტვირთმიმღები) ან რკინიგზა – იმის მიხედვით, თუ ვინ ახდენს ტვირთის დატვირთვა-გადმოტვირთვას. ამ მოწყობილობების მიწოდებას უზრუნველყოფს ტვირთგამგზავნი, რის შესახებაც მიუთითებს ზედნადებში. მოწყობილობები დანიშნულების რკინიგზის სადგურში გადაეცემა ტვირთმიმღებს ტვირთთან ერთად.

11. ტვირთგამგზავნი პასუხს აგებს მის მიერ ტვირთის არასწორად დატვირთვა-გადმოტვირთვის, დახარისხების გამო წარმოშობილი ზიანისათვის. 

    მუხლი 15. ტვირთის მასა

1. გადასაზიდად ტვირთის წარდგენისას ტვირთგამგზავნის მიერ ზედნადებში აღნიშნული უნდა იქნეს მისი მასა, რომელიც განისაზღვრება აწონვით, ტრაფარეტით, სტანდარტით, გაანგარიშებით, აზომვით ან პირობითად. აკრძალულია ტვირთის მასის განსაზღვრა გაანგარიშებით ან აზომვით, თუ მის დატვირთვას ვაგონის (კონტეინერის) მთლიან ტევადობამდე შეიძლება მოჰყვეს ვაგონის (კონტეინერის) დასაშვები ტვირთამწეობის გადამეტება.

2. ტვირთის მასას დატვირთვისას განსაზღვრავს:

ა) რკინიგზა – საერთო სარგებლობის ადგილებში, თუ ის ტვირთავს ტვირთს ტვირთგამგზავნის თხოვნით;

ბ) ტვირთგამგზავნი – საერთო და არასაერთო სარგებლობის ადგილებში.

3. ტრაფარეტით, სტანდარტით, გაანგარიშებით, აზომვით ან პირობითად ტვირთის მასას, როგორც წესი, განსაზღვრავს ტვირთგამგზავნი. ტვირთს ტვირთგამგზავნის თხოვნით წონის რკინიგზა და იღებს შესაბამის საფასურს.

4. ტვირთის მასისა და რაოდენობის დადგენის და ამ მონაცემების ზედნადებში აღნიშვნის პირობები განისაზღვრება „რკინიგზით ტვირთის გადაზიდვის წესებით“.

5. ტვირთის ასაწონად რკინიგზას საერთო სარგებლობის ადგილებში, ხოლო ტვირთგამგზავნს (ტვირთმიმღებს) საერთო და არასაერთო სარგებლობის ადგილებში, მათ შორის, საზღვაო ნავსადგურებში, უნდა ჰქონდეთ საჭირო რაოდენობის ასაწონი მოწყობილობები.

6. ასაწონი მოწყობილობები ექვემდებარება დადგენილი წესით სახელმწიფო შემოწმებასა და დადამღვას. ხელშეკრულების საფუძველზე რკინიგზას უფლება აქვს უზრუნველყოს ტვირთგამგზავნის (ტვირთმიმღების) და სხვა პირთა მფლობელობაში არსებული ასაწონი მოწყობილობების ტექნიკური მომსახურება (საუწყებო კონტროლი, რემონტი, საკონტროლო შემოწმება).

7. ტვირთის მსვლელობის გზაზე მდებარე რკინიგზის სადგურის მიერ ვაგონში (კონტეინერში) გადამეტტვირთის გამოვლენისას ზედმეტი ტვირთი გადმოტვირთული უნდა იქნეს. რკინიგზა ვალდებულია, დაუყოვნებლივ გამოითხოვოს ტვირთგამგზავნისაგან (ტვირთმიმღებისაგან) მითითებანი ზედმეტი ტვირთის განკარგვის თაობაზე. ტვირთგამგზავნი (ტვირთმიმღები) ვალდებულია, ზედმეტი ტვირთის გადაზიდვის, გადმოტვირთვისა და შენახვისათვის გადაუხადოს რკინიგზას შესაბამისი საფასური. 

    მუხლი 16. ტვირთის გადაზიდვის დაგეგმვა

1. რკინიგზა შეიმუშავებს ტვირთის გადაზიდვის წლიურ და კვარტალურ ინდიკატურ გეგმებს, რომელთა შედგენა ხდება ტვირთგამგზავნთა განაცხადების მიხედვით. ტვირთის გადაზიდვის განაცხადის ფორმა, მისი შევსების, წარდგენის, შესრულებისა და აღრიცხვის წესი განისაზღვრება „რკინიგზით ტვირთის გადაზიდვის წესებით“.

2. ტვირთგამგზავნი ვალდებულია, განაცხადი წარუდგინოს რკინიგზას ადგილობრივი გადაზიდვისას – ტვირთის დატვირთვამდე არა უგვიანეს 10 დღისა, ხოლო საერთაშორისო ან პირდაპირი შერეული გადაზიდვისას – კალენდარული თვის დაწყებამდე არა უგვიანეს 15 დღისა. ამავე ვადებში უნდა იქნეს წარდგენილი განაცხადი ტვირთის დამატებითი ოდენობისა და გეგმით გაუთვალისწინებელი ტვირთის გადაზიდვაზე.

3. საგანგებო სიტუაციების შედეგების აღმოსაფხვრელად განკუთვნილი ტვირთის გადაზიდვას რკინიგზა ახორციელებს ამ ტვირთის მიღებისთანავე.

4. განაცხადი რკინიგზას წარედგინება 3 ეგზემპლარად. განაცხადში აღნიშნული უნდა იყოს: საერთაშორისო გადაზიდვისას – ტვირთის გადაზიდვის მოცულობა, ტვირთის სახეობა, დანიშნულების რკინიგზა (ქვეყანა) და დატვირთვის თარიღი, ხოლო ადგილობრივი გადაზიდვისას – ტვირთის სახეობა, დანიშნულების რკინიგზის სადგური და დატვირთვის თარიღი. განაცხადის 1 ეგზემპლარი, მისი მიღების თარიღის აღნიშვნით, ეგზავნება ტვირთგამგზავნს, მეორე – ტვირთის გამგზავნ რკინიგზის სადგურს, ხოლო მესამე რჩება რკინიგზას.

5. რკინიგზა ვალდებულია მიიღოს გადაწყვეტილება განაცხადის დაკმაყოფილების ან დაკმაყოფილებაზე დასაბუთებული უარის თქმის შესახებ და ამის თაობაზე აცნობოს ტვირთგამგზავნს განაცხადის მიღებიდან 10 დღის ვადაში, „რკინიგზით ტვირთის გადაზიდვის წესების“ შესაბამისად.

6. თუ ტვირთგამგზავნი განაცხადში შეიტანს ცვლილებას, რომელიც ითვალისწინებს ტვირთის გადაზიდვის გადანაწილებას დანიშნულების რკინიგზებისა და რკინიგზის სადგურების შეცვლით, მან დამატებით უნდა გადაიხადოს შეცვლილი ვაგონებით (კონტეინერებით) გადაზიდვის საფასურის 5 პროცენტი – საერთო განაცხადის შესრულებისას, ხოლო 10 პროცენტი – საერთო განაცხადის შეუსრულებლობისას.

7. რკინიგზის სადგურის უფროსი ვალდებულია, ტვირთგამგზავნთან ერთად, განაცხადის შესრულების დაწყებამდე არა უგვიანეს 3 დღისა შეიტანოს მის შესასრულებლად საჭირო მონაცემები სააღრიცხვო ბარათში, რომელსაც ყოველი საანგარიშგებო დღე-ღამის დასრულების შემდეგ ხელს აწერენ რკინიგზის სადგურის უფროსი და ტვირთგამგზავნი. სააღრიცხვო ბარათის ფორმა და რეკვიზიტები განისაზღვრება „რკინიგზით ტვირთის გადაზიდვის წესებით“.

8. ტვირთგამგზავნის თხოვნით, რკინიგზას უფლება აქვს:

ა) დადგენილი საფასურის გადახდის შემდეგ დართოს ტვირთის შიდასასადგურო გადაზიდვის (ერთი რკინიგზის სადგურის ფარგლებში) ნება. ამგვარი გადაზიდვა აღინიშნება განაცხადში და გათვალისწინებული იქნება ტვირთის გადაზიდვის შესრულებულ მოცულობაში;

ბ) შეცვალოს განაცხადით გათვალისწინებული დახურული სატრანსპორტო საშუალება ღიათი, თუ ტვირთის ღია სატრანსპორტო საშუალებით გადაზიდვა დაშვებულია „რკინიგზით ტვირთის გადაზიდვის წესებით“, აგრეთვე შეცვალოს ერთი სახეობის ღია მოძრავი შემადგენლობა მეორეთი;

გ) შეცვალოს განაცხადით გათვალისწინებული დანიშნულების რკინიგზა (ქვეყანა) და რკინიგზის სადგური. 

    მუხლი 17. ტვირთის გადაზიდვის წესი

1. ტვირთის გადაზიდვა ხორციელდება სამარშრუტო გადაზიდვით, ვაგონთა ჯგუფით, ვაგონით, საკონტეინერო და წვრილმანი გზავნილებით, „რკინიგზით ტვირთის გადაზიდვის წესების“ შესაბამისად.

2. ტვირთის გადაზიდვა ხდება „რკინიგზით ტვირთის გადაზიდვის წესებით“ განსაზღვრული სატვირთო ან დიდი სიჩქარით.

3. ტვირთის გადაზიდვის სიჩქარის განსაზღვრის წესს და იმ სარკინიგზო მიმართულებებს, რომლებზედაც ხდება ტვირთის დიდი სიჩქარით გადაზიდვა, ადგენს რკინიგზა.

4. ტვირთის გადაზიდვის სიჩქარეს ირჩევს და ზედნადებში მიუთითებს ტვირთგამგზავნი. თუ ტვირთის გადაზიდვა მოითხოვს დიდ სიჩქარეს, ტვირთგამგზავნი ვალდებულია მიუთითოს ეს ზედნადებში.

5. რკინიგზას უფლება აქვს, ადგილობრივი გადაზიდვისას დაადგინოს ტვირთის დიდი სიჩქარით გადაზიდვის მონაკვეთები.

6. ტვირთის გადაზიდვა ვიწროლიანდიანი და სხვა სიგანის ლიანდის სარკინიგზო ლიანდაგებით ხდება „რკინიგზით ტვირთის გადაზიდვის წესების“ შესაბამისად. 

    მუხლი 18. გამოცხადებული ფასეულობის ტვირთი (ბარგი, ტვირთ-ბარგი)

1. ტვირთგამგზავნს უფლება აქვს, გადასაზიდად წარადგინოს გამოცხადებული ფასეულობის ტვირთი (ბარგი, ტვირთ-ბარგი). ტვირთგამგზავნი ვალდებულია გამოაცხადოს გადასაზიდად წარდგენილი ძვირფასი ლითონების (თვლების) და მათგან დამზადებული ნაკეთობების, ხელოვნების ნაწარმოებების, მხატვრული ნაკეთობების, ანტიკვარული ნივთების (მათ შორის, ხალიჩების), მოწყობილობებისა და ხელსაწყოების, ვიდეოაუდიოაპარატურის, ელექტრონულ-გამომთვლელი და გასამრავლებელი ტექნიკის, აგრეთვე საოჯახო ნივთების (რომელთა გადაზიდვა ხდება გამცილებლის გარეშე) ფასეულობა.

2. ტვირთის (ბარგის, ტვირთ-ბარგის) ფასეულობის გამოცხადებისათვის ტვირთგამგზავნი იხდის „რკინიგზით ტვირთის გადაზიდვის წესებით“ განსაზღვრულ საფასურს.

3. ამ მუხლის პირველი ნაწილით გათვალისწინებული ტვირთის (ბარგის, ტვირთ-ბარგის) გარდა, ნებისმიერი სხვა ტვირთიც (ბარგიც, ტვირთ-ბარგიც) შეიძლება იყოს გამოცხადებული ფასეულობის საგანი. ამ შემთხვევაში შესაბამისი საფასურის გადახდა ხორციელდება ხელშეკრულების საფუძველზე. 

    მუხლი 19. ტვირთის გადასაზიდად მომზადება

1. ტვირთგამგზავნი ვალდებულია, ტვირთის გადასაზიდად წარდგენამდე მოამზადოს იგი ტრანსპორტირებისათვის, რათა უზრუნველყოფილ იქნეს სატრანსპორტო საშუალებების მოძრაობისა და სახანძრო უსაფრთხოება, ტვირთის, ვაგონებისა და კონტეინერების დაცულობა, მათი ტვირთამწეობისა და ტევადობის ოპტიმალური გამოყენება. ტვირთის ტარა, შეფუთვა და ხარისხი უნდა შეესაბამებოდეს სახელმწიფო სტანდარტებისა და ტექნიკური პირობების მოთხოვნებს.

2. გადასაზიდად წარდგენილი მალფუჭებადი ტვირთის ხარისხი, ტარა და შეფუთვა უნდა შეესაბამებოდეს „რკინიგზით ტვირთის გადაზიდვის წესებს“ და უზრუნველყოფდეს მის დაცულობას ტვირთგამგზავნის მიერ ხარისხის მოწმობაში (სერტიფიკატში) მითითებულ ტრანსპორტირების ვადაში.

3. რკინიგზა, ტვირთგამგზავნი (ტვირთმიმღები) და ექსპედიტორი, რომლებიც გზავნიან და ღებულობენ საფრთხეშემცველ ტვირთს, ვალდებულნი არიან, უზრუნველყონ მისი გადაზიდვის უსაფრთხოება. ტვირთგამგზავნს (ტვირთმიმღებს) და ექსპედიტორს უნდა ჰქონდეთ ტვირთის გადაზიდვისას წარმოშობილი ავარიული სიტუაციებისა და ავარიების შედეგების სალიკვიდაციო საშუალებები, ჰყავდეთ მობილური ქვედანაყოფები და უზრუნველყონ მათი დაუყოვნებლივი გაგზავნა შემთხვევის ადგილზე. ეს მოთხოვნა ვრცელდება უსაფრთხო ტვირთის გადაზიდვაზედაც.

4. ტვირთგამგზავნი (ტვირთმიმღები) და ექსპედიტორი, თუ მათ გადახდილი აქვთ ტვირთის ღირებულება, ვალდებულნი არიან, აანაზღაურონ მათი მიზეზით გამოწვეული ავარიული სიტუაციის, გარემოს დაბინძურებისა და მატარებელთა მოძრაობის შეფერხების შედეგად მიყენებული ზიანი და ავარიის შედეგების ლიკვიდაციასთან დაკავშირებული ხარჯი. 

    მუხლი 20. სატრანსპორტო საშუალებათა გამოყოფა და ტვირთის გადასაზიდად წარდგენა

1. რკინიგზა ვალდებულია, ტვირთის გადაზიდვის განაცხადის, ტვირთის გადაზიდვის ხელშეკრულების ან ვაგონის (კონტეინერის) გამოყოფის ერთჯერადი ნებართვის საფუძველზე, დადგენილ ვადაში, დასატვირთად გამოყოს ტვირთის გადასაზიდად ვარგისი, ტვირთის ნარჩენებისა და ნაგვისაგან გაწმენდილი და, საჭიროების შემთხვევაში, გარეცხილი და დეზინფიცირებული ვაგონი (კონტეინერი).

2. გაუსუფთავებელი სატრანსპორტო საშუალების დასატვირთად მიწოდება დაიშვება ტვირთგამგზავნის თანხმობით. ასეთ შემთხვევაში სატრანსპორტო საშუალებას ასუფთავებს ტვირთგამგზავნი, თუ რკინიგზა მას აუნაზღაურებს გაწეულ ხარჯს. მხარეთა შეთანხმებით ტვირთგამგზავნს გამოეყოფა საკმარისი დრო ვაგონის (კონტეინერის) გასაწმენდად.

3. რკინიგზის სადგური ვალდებულია, ტვირთგამგზავნს შეატყობინოს საჭირო ვაგონის (კონტეინერის) დასატვირთად გამოყოფის დრო გამოყოფამდე არა უგვიანეს 2 საათისა.

4. თხევადი ტვირთის ჩასხმისათვის რკინიგზის კუთვნილ ვაგონ-ცისტერნასა და ვაგონ-ბუნკერს ამზადებს რკინიგზა ან ტვირთგამგზავნი რკინიგზის ხარჯით, მათ შორის დადებული ხელშეკრულების შესაბამისად.

5. თხევადი ტვირთის ჩასასხმელად იმ სპეციალიზებული ცისტერნის მომზადებას, რომელიც არ წარმოადგენს რკინიგზის საკუთრებას ან მის მიერ გადაცემულია სხვა პირთა სარგებლობაში, უზრუნველყოფს ტვირთგამგზავნი.

6. ტვირთის ცისტერნაში ჩასხმის წინ ცისტერნის ჰერმეტულობის, მისი არმატურისა და უნივერსალური ჩამოსასხმელი მოწყობილობების ტექნიკური გამართულობის შემოწმება ხორციელდება „რკინიგზით ტვირთის გადაზიდვის წესების“ შესაბამისად.

7. კომერციული თვალსაზრისით ვაგონის ვარგისიანობას ტვირთის გადასაზიდად (ვაგონში (კონტეინერში) სპეციფიკური სუნისა და სხვა ამგვარი ფაქტორების არსებობა, რომლებიც დატვირთვისას და მსვლელობის გზაზე გავლენას ახდენს ტვირთის მდგომარეობაზე, აგრეთვე ვაგონის (კონტეინერის) ძარების შიდა კონსტრუქციების თავისებურებანი და სატვირთო ნაკვეთურების მდგომარეობა) განსაზღვრავს ვაგონის დამტვირთავი, ხოლო კონტეინერისას – ტვირთგამგზავნი.

8. ტვირთგამგზავნს უფლება აქვს, უარი განაცხადოს ტვირთის გადასაზიდად მიწოდებულ უვარგის სატრანსპორტო საშუალებაზე, ხოლო რკინიგზა ვალდებულია შეცვალოს იგი ვარგისი ვაგონით (კონტეინერით).

9. სარკინიგზო მისასვლელ ლიანდაგზე ტვირთის დატვირთვისათვის ვაგონის (კონტეინერის) გამოყოფისას რკინიგზა განსაზღვრავს გასაგზავნი ტვირთის დასატვირთად მის ტექნიკურ ვარგისიანობას. 

    მუხლი 21. დატვირთული ვაგონისა და კონტეინერის დაპლომბვა

1. დატვირთული ვაგონი და კონტეინერი უნდა დაიპლომბოს რკინიგზის ჩამკეტ-საპლომბი მოწყობილობით ან პლომბით, თუ ტვირთი დატვირთულია რკინიგზის მიერ, ან გამგზავნის (ნავსადგურის) საკონტროლო-ჩამკეტი მოწყობილობით ან პლომბით, თუ ტვირთი დატვირთულია გამგზავნის (ნავსადგურის) მიერ.

2. ფიზიკურ პირთა პირადი (საყოფაცხოვრებო) დანიშნულების ტვირთის გადასაზიდად განკუთვნილ დახურულ ვაგონსა და კონტეინერს ტვირთგამგზავნის შეხედულებისამებრ და მისი ხარჯით პლომბავს რკინიგზა ან ექსპედიტორი.

3. იმ ტვირთის ნუსხა, რომლის გადაზიდვა დაშვებულია დაუპლომბავი ვაგონითა და კონტეინერით, აგრეთვე ვაგონსა და კონტეინერზე ჩამკეტ-საპლომბი მოწყობილობის დადების პირობები განისაზღვრება „რკინიგზით ტვირთის გადაზიდვის წესებით“.

4. საბაჟო საზღვარზე საქონლის გადაადგილებასთან დაკავშირებული შემოწმების მიზნით ვაგონისა და კონტეინერის გახსნისას ახალი პლომბებისა და ჩამკეტ-საპლომბი მოწყობილობების განსაზღვრული წესით დადებას უზრუნველყოფს საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს მმართველობის სფეროში შემავალი საჯარო სამართლის იურიდიული პირი – შემოსავლების სამსახური (შემდგომ – შემოსავლების სამსახური).

5. რკინიგზა ტვირთგამგზავნს (ტვირთმიმღებს) უზრუნველყოფს ჩამკეტ-საპლომბი მოწყობილობებითა და მათი მოსახსნელი საშუალებებით, რომლებისთვისაც ტვირთგამგზავნი (ტვირთმიმღები) იხდის სათანადო საფასურს. 

საქართველოს 2010 წლის 12 ნოემბრის კანონი №3806 - სსმI, №66, 03.12.2010წ., მუხ.414

საქართველოს 2012 წლის 27 მარტის კანონი №5947 – ვებგვერდი, 12.04.2012წ.

    მუხლი 22. ანგარიშსწორების წესი

1. ტვირთის გადაზიდვის საფასური განისაზღვრება დანიშნულების რკინიგზის სადგურამდე უმოკლესი მიმართულების მანძილის გათვალისწინებით, იმ შემთხვევაშიც, როდესაც ეს მანძილი გაზრდილია რკინიგზის მიერ. უმოკლესი მიმართულების მანძილი განისაზღვრება „რკინიგზით ტვირთის გადაზიდვის წესებით“.

2. ტვირთის გადაზიდვისა და ამასთან დაკავშირებული სხვა მომსახურების გაწევის (სამუშაოს შესრულების) საფასურს ტვირთგამგზავნი იხდის წინასწარ, რკინიგზის სადგურიდან ტვირთის გაგზავნამდე, თუ ამ კოდექსით ან ხელშეკრულებით სხვა რამ არ არის გათვალისწინებული. რკინიგზას უფლება აქვს, საფასურის გადახდამდე შეაჩეროს ტვირთის გაგზავნა.

3. ვაგონის (კონტეინერის) გამოყოფა შემდგომი დატვირთვისათვის შეჩერდება ტვირთის გადაზიდვისა და ამასთან დაკავშირებული სხვა მომსახურების გაწევის (სამუშაოს შესრულების) საფასურის გადახდამდე.

4. ადგილობრივი გადაზიდვისას რკინიგზას უფლება აქვს, ტვირთგამგზავნთან (ტვირთმიმღებთან) შეთანხმებით მიიღოს გადაწყვეტილება ტვირთის გადაზიდვისა და ამასთან დაკავშირებული სხვა მომსახურების გაწევის (სამუშაოს შესრულების) საფასურის დანიშნულების რკინიგზის სადგურში გადახდის შესახებ, თუ არსებობს მისი გადახდის გარანტია. ამგვარი შეთანხმებისას გათვალისწინებული უნდა იქნეს მხარეთა პასუხისმგებლობა ნაკისრი ვალდებულებების დარღვევისათვის.

5. ტვირთის გადაზიდვისა და ამასთან დაკავშირებული სხვა მომსახურების გაწევის (სამუშაოს შესრულების) საბოლოო ანგარიშსწორებას ტვირთმიმღები ახორციელებს დანიშნულების რკინიგზის სადგურში ტვირთის მიტანის შემდეგ.

6. ტვირთის გადაზიდვისა და ამასთან დაკავშირებული სხვა მომსახურების გაწევის (სამუშაოს შესრულების) საფასური გადაიხდება საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით. გამგზავნ რკინიგზის სადგურში ტვირთის გადაზიდვისა და ამასთან დაკავშირებული სხვა მომსახურების გაწევის (სამუშაოს შესრულების) საფასურის გადახდის ვადა არის გადასაზიდად ტვირთის მიღების დღე, ხოლო დანიშნულების რკინიგზის სადგურში – ტვირთმიმღებისათვის ტვირთის გადაცემის დღე, რომელიც აღინიშნება ზედნადებში.

7. ტვირთის გადაზიდვისა და ამასთან დაკავშირებული სხვა მომსახურების გაწევის (სამუშაოს შესრულების) საფასურის გადახდამდე ვაგონის (კონტეინერის) დაყოვნებისა და ტვირთის ვაგონში (კონტეინერში) შენახვისათვის პასუხისმგებლობა, აგრეთვე ვაგონით (კონტეინერით) სარგებლობის საფასურის გადახდის ვალდებულება მისი დაყოვნების მთელი დროისათვის ეკისრება ტვირთმფლობელს ან ექსპედიტორს ხელშეკრულების შესაბამისად. 

    მუხლი 23. ვაგონით (კონტეინერით) სარგებლობის საფასურის განსაზღვრა

1. რკინიგზის მიერ ტვირთგამგზავნისათვის (ტვირთმიმღებისათვის) ან ექსპედიტორისათვის ვაგონის (კონტეინერის) დასაცლელად ან დასატვირთად გამოყოფის მომენტიდან მისი უკან დაბრუნების მომენტამდე ტვირთგამგზავნი (ტვირთმიმღები) ან ექსპედიტორი ვალდებულია გადაიხადოს ვაგონით (კონტეინერით) სარგებლობის საფასური და რკინიგზას აუნაზღაუროს ვაგონის (კონტეინერის) დაგვიანებით დაბრუნების გამო გაწეული ტვირთის შენახვის ხარჯი.

2. ტვირთგამგზავნის (ტვირთმიმღების) კუთვნილი ან მის მიერ რკინიგზისაგან სარგებლობის უფლებით აღებული ვაგონის (კონტეინერის) მიღების დაყოვნებისას საერთო სარგებლობის სარკინიგზო ლიანდაგზე ამ ვაგონის (კონტეინერის) ყოფნის დროისათვის გადაიხდება ვაგონით (კონტეინერით) სარგებლობის საფასურის ნახევარი.

3. რეფრიჟერატორული სექციით, რეფრიჟერატორული ვაგონით ან რეფრიჟერატორული მატარებლით სარგებლობის საფასური განისაზღვრება ასეთი სექციის ან მატარებლის ბოლო ვაგონის დატვირთვის (გადმოტვირთვის) დროის გათვალისწინებით.

4. ვიწროლიანდიან სარკინიგზო ლიანდაგზე ვაგონით (კონტეინერით) სარგებლობის საფასური მცირდება 50%-ით. 

    მუხლი 24. ტვირთის მიტანის ადგილის (მისამართის) შეცვლა

1. ტვირთგამგზავნის (ტვირთმიმღების) წერილობითი განცხადების საფუძველზე რკინიგზა ცვლის ტვირთის მიტანის ადგილს (მისამართს) – ტვირთმიმღებს ან გადასაზიდად მიღებული ტვირთის დანიშნულების რკინიგზის სადგურს. მიტანის ადგილი იცვლება დადგენილი საფასურის გადახდის შემდეგ, „რკინიგზით ტვირთის გადაზიდვის წესების“ შესაბამისად.

2. პირი, რომლის განცხადების საფუძველზედაც მოხდა ტვირთის მიტანის ადგილის შეცვლა, პასუხისმგებელია თავდაპირველი ტვირთმიმღების წინაშე ამ ცვლილებით გამოწვეული შედეგებისათვის და ვალდებულია, მოაწესრიგოს ანგარიშსწორება ტვირთგამგზავნს, თავდაპირველ ტვირთმიმღებსა და ფაქტობრივ ტვირთმიმღებს შორის.

3. საბაჟო კონტროლისადმი დაქვემდებარებული ტვირთის მიტანის ადგილი იცვლება მხოლოდ შესაბამისი საბაჟო ორგანოს თანხმობით. თუ ამგვარი ტვირთის გადაზიდვა საფრთხეს უქმნის ადამიანის სიცოცხლესა და ჯანმრთელობას, ეკოლოგიურ მდგომარეობას, მატარებელთა მოძრაობასა და სახანძრო უსაფრთხოებას, აღნიშნული ტვირთის მიტანის ადგილი იცვლება საბაჟო ორგანოს თანხმობის მიუღებლად, რის შესახებაც ამ ორგანოს რკინიგზა აცნობებს.

საქართველოს 2010 წლის 12 ნოემბრის კანონი №3806 - სსმI, №66, 03.12.2010წ., მუხ.414

საქართველოს 2012 წლის 27 მარტის კანონი №5947 – ვებგვერდი, 12.04.2012წ.

საქართველოს 2019 წლის 28 ივნისის  კანონი  №4926  - ვებგვერდი, 04.07.2019წ.

    მუხლი 25. ტვირთის დანიშნულების ადგილზე მიტანის ვადა

1. რკინიგზა ვალდებულია, ტვირთი დანიშნულების ადგილზე მიიტანოს დადგენილ ვადაში. ტვირთის დანიშნულების ადგილზე მიტანის ვადა და მისი გამოთვლის წესი განისაზღვრება „რკინიგზით ტვირთის გადაზიდვის წესებით“ და სარკინიგზო მიმოსვლის სფეროში საქართველოს საერთაშორისო ხელშეკრულებებით (შეთანხმებებით).

2. რკინიგზასა და ტვირთგამგზავნს (ტვირთმიმღებს) შორის დადებული გადაზიდვის ხელშეკრულებით შეიძლება დაწესდეს ამ მუხლის პირველი ნაწილით დადგენილი ვადისაგან განსხვავებული ვადა, თუ ეს არ ეწინააღმდეგება „რკინიგზით ტვირთის გადაზიდვის წესებსა“ და სარკინიგზო მიმოსვლის სფეროში საქართველოს საერთაშორისო ხელშეკრულებებს (შეთანხმებებს).

3. ტვირთის დანიშნულების ადგილზე მიტანის ვადის ათვლა იწყება ტვირთის გადასაზიდად მიღების დღის 24 საათიდან. ტვირთის გადასაზიდად მიღების დღეს და დანიშნულების ადგილზე მიტანის ვადის გასვლის დღეს გამგზავნი რკინიგზის სადგური აღნიშნავს ზედნადებსა და ტვირთგამგზავნისთვის გადაცემულ, ტვირთის მიღების დამადასტურებელ დოკუმენტებში.

4. ტვირთი დანიშნულების ადგილზე დადგენილ ვადაში მიტანილად ითვლება, თუ:

ა) რკინიგზის მიერ დანიშნულების რკინიგზის სადგურში ტვირთი გადმოტვირთულია ან დატვირთული ვაგონი (კონტეინერი) დანიშნულების რკინიგზის სადგურში ტვირთმიმღებს გადმოსატვირთად მიეწოდა დადგენილი ვადის გასვლამდე;

ბ) დატვირთული ვაგონი (კონტეინერი) დანიშნულების რკინიგზის სადგურში მისულია დადგენილი ვადის გასვლამდე და მისი გადმოტვირთვის ადგილზე მიწოდება დაყოვნებულია ტვირთმიმღების მიერ გადმოტვირთის ადგილის დაკავების, ტვირთის გადაზიდვისა და ამასთან დაკავშირებული სხვა მომსახურების გაწევის (სამუშაოს შესრულების) საფასურის გადაუხდელობის გამო;

გ) დანიშნულების რკინიგზის სადგურში ტვირთის (ვაგონის, კონტეინერის) მიწოდება დაყოვნებულია ტვირთმიმღების მიზეზით (დაკავებულია მისი კუთვნილი სარკინიგზო მისასვლელი ლიანდაგი, ტერმინალში არ გააჩნია თავისუფალი სათავსო და სხვა) ან დანიშნულების რკინიგზის სადგურის ლიანდაგის დაკავებულობის გამო, როდესაც რკინიგზა იძულებულია, ტვირთი გააჩეროს გზად მდებარე რკინიგზის სადგურში. ტვირთის დანიშნულების ადგილზე მიწოდების დაყოვნებისას დგება საერთო ფორმის აქტი, რომლის საფუძველზედაც ტვირთმიმღები ან ექსპედიტორი გადაზიდვის ხელშეკრულების შესაბამისად ვალდებულია გადაუხადოს რკინიგზას საფასური ამ კოდექსის 50-ე მუხლით დადგენილი წესით.

5. რკინიგზა ვალდებულია, დანიშნულების რკინიგზის სადგურში ტვირთის მიტანის შესახებ შეატყობინოს ტვირთმიმღებს. თუ რკინიგზა ტვირთის მიტანის შესახებ ვერ ატყობინებს ტვირთმიმღებს ამ უკანასკნელის მიზეზით, პასუხისმგებლობა ვაგონის (კონტეინერის) დაყოვნებისა და ტვირთის შენახვისათვის ეკისრება ტვირთმიმღებს.

6. რკინიგზა ვალდებულია საბაჟო კონტროლს დაქვემდებარებული ტვირთის რკინიგზის სადგურში მიტანის ან რკინიგზის სადგურიდან გაგზავნის შესახებ შეატყობინოს შემოსავლების სამსახურს ტვირთმიმღების (ტვირთგამგზავნის) მეშვეობით.

7. რკინიგზა ვალდებულია, ტვირთმიმღებს შეატყობინოს ვაგონის (კონტეინერის) გადმოსატვირთად მიწოდების დრო მიწოდებამდე არა უგვიანეს 2 საათისა.

8. რკინიგზას უფლება აქვს, გადაზიდვის ხელშეკრულების საფუძველზე წინასწარ აცნობოს ტვირთმიმღებს მისთვის მისატანი ტვირთის შესახებ. 

საქართველოს 2010 წლის 12 ნოემბრის კანონი №3806 - სსმI, №66, 03.12.2010წ., მუხ.414

საქართველოს 2012 წლის 27 მარტის კანონი №5947 – ვებგვერდი, 12.04.2012წ.

    მუხლი 26. ტვირთის გაცემა

1. დანიშნულების რკინიგზის სადგურში ტვირთი გაიცემა გადაზიდვის დოკუმენტებში მითითებულ ტვირთმიმღებზე, ტვირთის გადაზიდვისა და ამასთან დაკავშირებული სხვა მომსახურების გაწევის (სამუშაოს შესრულების) საფასურის სრულად გადახდის შემდეგ. ტვირთმიმღები ტვირთის მიღებას სათანადო მინდობილობის წარდგენის შემდეგ ადასტურებს საგზაო უწყისში ხელმოწერით.

2. თუ ტვირთმიმღები ან ექსპედიტორი არ იხდის ტვირთის გადაზიდვისა და ამასთან დაკავშირებული სხვა მომსახურების გაწევის (სამუშაოს შესრულების) საფასურს, რკინიგზას უფლება აქვს დააკავოს ტვირთი და ამის შესახებ წერილობით შეატყობინოს ტვირთგამგზავნს, რომელიც ვალდებულია, შეტყობინების მიღებიდან 4 დღე-ღამის განმავლობაში განკარგოს ტვირთი. თუ აღნიშნულ ვადაში გადაზიდვის ხელშეკრულების შესაბამისად ტვირთმიმღები ან ექსპედიტორი არ დაფარავს დავალიანებას, ხოლო ტვირთგამგზავნი არ განკარგავს ტვირთს, რკინიგზა უფლებამოსილია მოახდინოს დაკავებული ტვირთის რეალიზაცია. რეალიზაციას არ ექვემდებარება:

ა) სახელმწიფო და თავდაცვითი დანიშნულების სპეციალური (მათ შორის, სამხედრო დანიშნულების) ტვირთი;

ბ) ტვირთი, რომლის გადაზიდვისა და ამასთან დაკავშირებული სხვა მომსახურების გაწევის (სამუშაოს შესრულების) საფასურის გადახდა ხორციელდება დანიშნულების რკინიგზის სადგურში ამ კოდექსის 22-ე მუხლის შესაბამისად;

) საბაჟო ორგანოსა და სახელმწიფო კონტროლის განხორციელების უფლებამოსილების მქონე სხვა ორგანოების მიერ ჩამორთმეული ტვირთი და ის ტვირთი, რომლის მიღებაზედაც ტვირთმიმღებმა (ტვირთგამგზავნმა) ან ექსპედიტორმა უარი თქვა სახელმწიფოს სასარგებლოდ. ასეთ შემთხვევაში რკინიგზისათვის ტვირთის გადაზიდვისა და ამასთან დაკავშირებული სხვა მომსახურების გაწევის (სამუშაოს შესრულების) საფასურის გადახდას უზრუნველყოფენ აღნიშნული ორგანოები ტვირთის რეალიზაციის შედეგად მიღებული თანხიდან.

3. თუ ტვირთმიმღებისათვის მიტანილია ტვირთი, რომლის სახელწოდება არ შეესაბამება ზედნადებში აღნიშნულ დასახელებას, ტვირთმიმღები ვალდებულია მიიღოს იგი რკინიგზის სადგურისგან და უზრუნველყოს მისი შენახვა ტვირთგამგზავნთან საკითხის მოგვარებამდე. თუ ტვირთმიმღები უარს განაცხადებს ტვირთის მიღებაზე, ტვირთგამგზავნი უფლებამოსილია, თვითონ განკარგოს ტვირთი ზედნადების პირველი პირის წარდგენის გარეშე. თუ ტვირთმიმღები არ მიიღებს ტვირთს, ხოლო ტვირთგამგზავნი არ განკარგავს მას, რკინიგზას უფლება აქვს, დაუყოვნებლივ გადმოტვირთოს ტვირთი და შეინახოს უფლებამოსილი პირის ხარჯზე. რკინიგზას შეუძლია უფლებამოსილი პირისგან მითითების მიღების დალოდების გარეშე გაყიდოს ტვირთი, თუ იგი მალფუჭებადია, თუ ტვირთის მდგომარეობა ამართლებს ამგვარ გადაწყვეტილებას ან თუ შენახვის ხარჯები აღემატება ტვირთის ღირებულებას. რკინიგზას შეუძლია სხვა შემთხვევებშიც გაყიდოს ტვირთი, თუ განსაზღვრული დროის განმავლობაში არც ერთი მხარისგან არ მიიღებს მითითებებს. 

4. ტვირთმიმღებს უფლება აქვს უარი განაცხადოს ტვირთის მიღებაზე მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ დაზიანების ან გაფუჭების შედეგად ტვირთის ხარისხი იმდენად გაუარესდა, რომ მისი დანიშნულებისამებრ სრული ან ნაწილობრივი გამოყენება შეუძლებელია.

5. თუ ტვირთი გაფუჭდა ტვირთმიმღების ან ექსპედიტორის მიერ ვაგონის (კონტეინერის) დროულად დაუცლელობის ან რკინიგზის სადგურიდან ტვირთის დროულად გაუტანლობის გამო ან ტვირთმიმღების მიზეზით სარკინიგზო მისასვლელ ლიანდაგზე ან რკინიგზის სადგურზე ვაგონის დაყოვნების შედეგად, ქონებრივი პასუხისმგებლობა შესაბამისად ეკისრება ტვირთმიმღებს ან ექსპედიტორს.

6. საერთო სარგებლობის ადგილებზე ტვირთის მიღებისას ტვირთმიმღები ვალდებულია მიიღოს თავისი კუთვნილი ტვირთი და გაიტანოს რკინიგზის სადგურიდან.

7. ვაგონიდან (კონტეინერიდან) ტვირთის დაგვიანებით გადმოტვირთვის ან ტვირთმიმღების მიერ რკინიგზის სადგურიდან ტვირთის დაგვიანებით გატანის და ამ მიზეზებით რკინიგზის სადგურზე ტექნიკური სიძნელეების წარმოშობის შემთხვევაში ტვირთმიმღები ვალდებულია გადაუხადოს რკინიგზას გადმოტვირთული ტვირთის შენახვისა და ვაგონით (კონტეინერით) სარგებლობის საფასური „რკინიგზის სატარიფო პოლიტიკით“ დადგენილი ოდენობით.

საქართველოს 2010 წლის 12 ნოემბრის კანონი №3806 - სსმI, №66, 03.12.2010წ., მუხ.414

საქართველოს 2019 წლის 28 ივნისის  კანონი  №4926  - ვებგვერდი, 04.07.2019წ.

    მუხლი 27. დანიშნულების რკინიგზის სადგურში ტვირთის შენახვისა და გაცემის წესი

1. დანიშნულების რკინიგზის სადგურში ტვირთის შენახვა და გაცემა ხორციელდება „რკინიგზით ტვირთის გადაზიდვის წესების“ შესაბამისად.

2. დანიშნულების რკინიგზის სადგურში ტვირთი უფასოდ ინახება 24 საათის განმავლობაში. ამ ვადის ათვლა იწყება რკინიგზის მიერ თავისი საშუალებებით ვაგონის (კონტეინერის) გადმოტვირთვის დღის 24 საათიდან ან ტვირთმიმღების საშუალებებით ვაგონის (კონტეინერის) გადმოტვირთვის ადგილზე მიწოდების დღის 24 საათიდან. რკინიგზის სადგურში აღნიშნულზე მეტი ვადით ტვირთის შენახვისათვის დადგენილია შესაბამისი საფასური, რომელსაც რკინიგზას უხდის ტვირთმიმღები ან ექსპედიტორი ან ტვირთის გატანაზე უფლებამოსილი სხვა პირი.

3. დანიშნულების რკინიგზის სადგურზე ტვირთის გაცემისას რკინიგზა ამოწმებს მის მდგომარეობას, მასასა და სატვირთო ადგილების რაოდენობას, თუ:

ა) ტვირთი მიტანილია გაუმართავი ვაგონით (კონტეინერით), დაზიანებული ჩამკეტ-საპლომბი მოწყობილობებით ან სხვა რკინიგზის სადგურის ჩამკეტ-საპლომბი მოწყობილობების მქონე ვაგონით (კონტეინერით);

ბ) ტვირთი ღია მოძრავი შემადგენლობით გადაზიდვისას მიტანილია დაზიანების, გაფუჭების ან დანაკლისის ნიშნებით;

გ) მალფუჭებადი ტვირთი დანიშნულების ადგილზე მიტანილია მიტანის ვადის ან რეფრიჟერატორული ვაგონით გადაზიდვისათვის დადგენილი ტემპერატურის დარღვევით;

დ) ტვირთი დატვირთულია რკინიგზის მიერ;

ე) ტვირთი რკინიგზის მიერ გადმოტვირთულია საერთო სარგებლობის ადგილებზე;

ვ) შექმნილია ისეთი პირობები, რომლებმაც შეიძლება გავლენა იქონიონ ტარაში მოთავსებული ან ცალობრივი ტვირთის მდგომარეობასა და მასაზე.

4. გარდა ამ მუხლის მე-3 ნაწილში აღნიშნული შემთხვევებისა, დანიშნულების რკინიგზის სადგურზე ტვირთის გაცემისას რკინიგზა ამოწმებს მხოლოდ დაზიანებულ ტარაში (შესაფუთში) მოთავსებული ტვირთის მდგომარეობასა და მასას.

5. ვაგონზე (კონტეინერზე) შემოსავლების სამსახურის პლომბების აღმოჩენისას რკინიგზა არ ამოწმებს ტვირთის მდგომარეობას, მასასა და სატვირთო ადგილების რაოდენობას, გარდა ამ მუხლის მე-3 ნაწილით გათვალისწინებული შემთხვევებისა, რის შესახებაც რკინიგზა ატყობინებს შემოსავლების სამსახურს.

6. დანიშნულების რკინიგზის სადგურზე ტვირთის გაცემისას მისი მასის შემოწმება ხორციელდება დატვირთვის დროს მასის შემოწმების ანალოგიურად. თუ ტვირთმიმღებს და დანიშნულების რკინიგზის სადგურს არ გააჩნიათ სავაგონო სასწორი, ფხვიერი და ნაყარი ტვირთი, რომელიც დანიშნულების რკინიგზის სადგურზე მიტანილია დანაკლისის ნიშნების გარეშე, გაიცემა მასის შეუმოწმებლად.

7. ტვირთის მასა სწორად მიიჩნევა, თუ დანიშნულების რკინიგზის სადგურზე დადგენილ მასასა და გაგზავნის რკინიგზის სადგურზე დადგენილ მასას შორის განსხვავება არ აღემატება ტვირთის მასის ბუნებრივი დანაკლისისა და მასის ნეტოს განმსაზღვრელი ხელსაწყოების განსხვავებების ზღვრულ ნორმებს, რომლებიც დადგენილია „რკინიგზით ტვირთის გადაზიდვის წესებით“.

8. გადაზიდვის ხელშეკრულების საფუძველზე რკინიგზას უფლება აქვს, მონაწილეობა მიიღოს ტვირთის მდგომარეობის, მასისა და სატვირთო ადგილების რაოდენობის შემოწმებაში.

9. თუ დანიშნულების რკინიგზის სადგურზე ტვირთის მდგომარეობის, მასისა და სატვირთო ადგილების რაოდენობის შემოწმებისას გამოვლინდა ტვირთის დანაკლისი ან დაზიანება (გაფუჭება) ან ეს დადგენილია გზად მდებარე რკინიგზის სადგურის კომერციული აქტით, დანიშნულების რკინიგზის სადგური ვალდებულია განსაზღვროს ტვირთის დაზიანების, გაფუჭების ან დანაკლისის ფაქტობრივი ოდენობა და გასცეს კომერციული აქტი.

10. საჭიროებისამებრ, რკინიგზა თავისი ინიციატივით ან ტვირთმიმღების მოთხოვნით იწვევს ექსპერტებსა და სპეციალისტებს. 

საქართველოს 2010 წლის 12 ნოემბრის კანონი №3806 - სსმI, №66, 03.12.2010წ., მუხ.414

    მუხლი 28. რკინიგზისა და ტვირთმიმღების მოვალეობები ტვირთის გადმოტვირთვის შემდეგ

1. ტვირთის გადმოტვირთვის შემდეგ ვაგონი (კონტეინერი) უნდა გაიწმინდოს შიგნიდან და გარედან, ჩამოიხსნას მოსახსნელი სამაგრი მოწყობილობები, წესრიგში იქნეს მოყვანილი მოუხსნელი სამაგრი მოწყობილობები, მათ შორის, ტურნიკები, დაიკეტოს კარები და ლუკები. ამ ვალდებულებების შესრულებას უზრუნველყოფს:

ა) რკინიგზა, თუ ტვირთი გადმოიტვირთა რკინიგზის საშუალებებით;

ბ) ტვირთმიმღები ან ექსპედიტორი, თუ ტვირთი გადმოიტვირთა მისი საშუალებებით.

2. ვაგონის (კონტეინერის) გაწმენდას, გარეცხვას და ცხოველების, ფრინველების, ნედლი ცხოველური პროდუქტებისა და მალფუჭებადი ტვირთის გადმოტვირთვის შემდეგ მის დეზინფექციას ახორციელებს რკინიგზა ტვირთმიმღების ხარჯით, „რკინიგზით ტვირთის გადაზიდვის წესების“ შესაბამისად.

3. „რკინიგზით ტვირთის გადაზიდვის წესებით“ განსაზღვრული, სპეციფიკური სუნის მქონე და გამაჭუჭყიანებელი ტვირთის გადმოტვირთვის შემდეგ ვაგონი (კონტეინერი) უნდა გარეცხოს ტვირთმიმღებმა. თუ ტვირთმიმღებს არ გააჩნია ვაგონის (კონტეინერის) გარეცხვის შესაძლებლობა, მას ხელშეკრულების საფუძველზე რეცხავს რკინიგზა.

4. ამ მუხლის მე-2 და მე-3 ნაწილებით გათვალისწინებული მოთხოვნების შესრულებამდე რკინიგზას უფლება აქვს, ტვირთმიმღებისაგან არ მიიღოს ვაგონი (კონტეინერი). ამ შემთხვევაში ტვირთმიმღები ვალდებულია გადაიხადოს ვაგონით (კონტეინერით) სარგებლობის საფასური მისი დაყოვნების მთელი დროისათვის. 

    მუხლი 29. ტვირთის (ბარგის, ტვირთ-ბარგის) დანიშნულების ადგილზე მიტანის შეუძლებლობა

1. თუ დაუძლეველი ძალისა და სხვა საგანგებო ვითარების შედეგად დაბრკოლდა ტვირთის (ბარგის, ტვირთ-ბარგის) შემდგომი გადაზიდვა, დანიშნულების ადგილზე მიტანა და ტვირთმიმღებისათვის გადაცემა, რკინიგზა ვალდებულია მიმართოს ტვირთმიმღებს (ტვირთგამგზავნს) ტვირთის (ბარგის, ტვირთ-ბარგის) განკარგვის მოთხოვნით. თუ ტვირთმიმღები (ტვირთგამგზავნი) რკინიგზის მიმართვიდან 4 დღე-ღამის განმავლობაში არ განკარგავს ტვირთს (ბარგს, ტვირთ-ბარგს), რკინიგზას უფლება აქვს დაუბრუნოს იგი ტვირთგამგზავნს, ხოლო ტვირთის (ბარგის, ტვირთ-ბარგის) დაბრუნების შეუძლებლობის შემთხვევაში მოახდინოს მისი რეალიზაცია საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით.

2. თუ საბაჟო ორგანომ/სახელმწიფო კონტროლის განხორციელების უფლებამოსილების მქონე სხვა ორგანოებმა საერთაშორისო გადაზიდვისას ტვირთით (ბარგით, ტვირთ-ბარგით) დატვირთული ვაგონი (კონტეინერი) დააკავა/დააკავეს ტვირთგამგზავნის მიერ დადგენილი მოთხოვნების დარღვევის გამო საზღვაო ტრანსპორტისათვის ან უცხო ქვეყნის რკინიგზისათვის გადაცემის დროს, ტვირთგამგზავნი რკინიგზას უხდის ვაგონით (კონტეინერით) სარგებლობის საფასურს მისი დაყოვნების მთელი დროისათვის.

3. თუ ტვირთმიმღები ჩვეულებრივ ტვირთს 10 დღე-ღამის განმავლობაში, ხოლო მალფუჭებად ტვირთს რკინიგზისაგან ვაგონის (კონტეინერის) დაკავების შესახებ შეტყობინების მიღებიდან 4 დღე-ღამის განმავლობაში არ განკარგავს, რკინიგზას უფლება აქვს დაუბრუნოს იგი ტვირთგამგზავნს მისი ხარჯით ან მოახდინოს ტვირთის რეალიზაცია, თუ გადაზიდვის ხელშეკრულებით სხვა რამ არ არის გათვალისწინებული. ტვირთგამგზავნს, რომლის მიზეზითაც არის გამოწვეული რკინიგზის სადგურში ვაგონის (კონტეინერის) დაყოვნება, ეკისრება ამ კოდექსით გათვალისწინებული ქონებრივი პასუხისმგებლობა და ვაგონით (კონტეინერით) სარგებლობის საფასურის გადახდა მისი დაყოვნების მთელი დროისათვის. 

4. ტვირთის (ბარგის, ტვირთ-ბარგის) რეალიზაციის შედეგად მიღებული თანხიდან რკინიგზის განკარგულებაში რჩება ტვირთის (ბარგის, ტვირთ-ბარგის) გადაზიდვისა და ამასთან დაკავშირებული სხვა მომსახურების გაწევის (სამუშაოს შესრულების) საფასური და მისი რეალიზაციისას გაწეული ხარჯების ასანაზღაურებელი შესაბამისი თანხა, ხოლო დარჩენილი თანხა უბრუნდება გადაზიდვის დოკუმენტებში აღნიშნულ ტვირთმიმღებს, თუ მას გადახდილი აქვს ტვირთის (ბარგის, ტვირთ-ბარგის) ღირებულება, ხოლო სხვა შემთხვევაში – ტვირთგამგზავნს. თუ რკინიგზისაგან დამოუკიდებელი მიზეზების გამო თანხის დაბრუნება შეუძლებელია, იგი ექვემდებარება განკარგვას საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით. 

საქართველოს 2010 წლის 12 ნოემბრის კანონი №3806 - სსმI, №66, 03.12.2010წ., მუხ.414

საქართველოს 2019 წლის 28 ივნისის  კანონი  №4926  - ვებგვერდი, 04.07.2019წ.

 

თავი III. სარკინიგზო მისასვლელი ლიანდაგი

    მუხლი 30. სარკინიგზო მისასვლელი ლიანდაგი

1. სარკინიგზო მისასვლელი ლიანდაგი წარმოადგენს ცალკეულ პირთა მომსახურებისათვის განკუთვნილ ლიანდაგს, რომელიც სარკინიგზო ქსელთან დაკავშირებულია უწყვეტი რელსის ლიანდით და რკინიგზის, ტვირთგამგზავნის (ტვირთმიმღების) ან სხვა პირის მფლობელობაშია.

2. სარკინიგზო მისასვლელი ლიანდაგის მიერთება სარკინიგზო ქსელთან ხორციელდება რკინიგზის ნებართვით.

3. სარკინიგზო მისასვლელი ლიანდაგისა და ვაგონის (კონტეინერის) დატვირთვისთვის, გადმოტვირთვისა და გაწმენდისთვის განკუთვნილი მოწყობილობების მშენებლობა და რეკონსტრუქცია ხორციელდება რკინიგზასთან შეთანხმებით.

4. სარკინიგზო მისასვლელი ლიანდაგის სალიანდაგო მოწყობილობებისა და ტექნიკური ნაგებობების კონსტრუქცია და მდგომარეობა უნდა შეესაბამებოდეს სამშენებლო მოთხოვნებს და უზრუნველყოფდეს საერთო სარგებლობის სარკინიგზო ლიანდაგზე ვაგონის (კონტეინერის) გატარებას ტექნიკური დატვირთვის დადგენილი ნორმების შესაბამისად, ხოლო ამ ლიანდაგის რკინიგზის ლოკომოტივით მომსახურებისას – რკინიგზის მიერ გამოყოფილი ლოკომოტივის გატარებას.

5. სარკინიგზო მისასვლელი ლიანდაგი ტექნიკური მომსახურებისათვის შეიძლება გადაეცეს რკინიგზას შესაბამისი ხელშეკრულების საფუძველზე.

6. ახალაშენებული სარკინიგზო მისასვლელი ლიანდაგის საექსპლუატაციოდ გადაცემა და ამ ლიანდაგზე რკინიგზის მოძრავი შემადგენლობის მიწოდება დასაშვებია, თუ მას საექსპლუატაციოდ მიიღებს რკინიგზისა და ლიანდაგის მფლობელის წარმომადგენლებისაგან შემდგარი კომისია.

7. თითოეულ სარკინიგზო მისასვლელ ლიანდაგს უნდა ჰქონდეს ტექნიკური პასპორტი, ხელოვნური ნაგებობების ნახაზი, გეგმა და გრძივი პროფილი.

8. სარკინიგზო მისასვლელი ლიანდაგი, მისი ტექნიკური ნაგებობა და მოწყობილობა უნდა უზრუნველყოფდეს ტვირთის რიტმულ დატვირთვა-გადმოტვირთვას, სამანევრო სამუშაოების განხორციელებას გადაზიდვის მოცულობის შესაბამისად და მოძრავი შემადგენლობის რაციონალურ გამოყენებასა და დაცულობას.

9. არსებულ სარკინიგზო მისასვლელ ლიანდაგთან მშენებარე სარკინიგზო მისასვლელი ლიანდაგის მიერთებისათვის საჭიროა:

ა) რკინიგზის ნებართვა, თუ სარკინიგზო მისასვლელი ლიანდაგი ეკუთვნის რკინიგზას;

ბ) იმ პირის ნებართვა რკინიგზასთან წინასწარი შეთანხმებით, რომელსაც ეკუთვნის სარკინიგზო მისასვლელი ლიანდაგი. 

საქართველოს 2007 წლის 5 ივნისის კანონი №4853 - სსმI, №21, 18.06.2007წ., მუხ.176

საქართველოს 2020 წლის 15 ივლისის კანონი №6968 – ვებგვერდი, 28.07.2020წ.

    მუხლი 31. სარკინიგზო მისასვლელი ლიანდაგის ექსპლუატაცია

1. რკინიგზისა და სარკინიგზო მისასვლელი ლიანდაგის მფლობელის ურთიერთობა ხორციელდება „რკინიგზით ტვირთის გადაზიდვის წესების“ შესაბამისად.

2. საერთო სარგებლობის სარკინიგზო ლიანდაგზე იმ მოძრავი შემადგენლობის გასვლის წესს, რომელიც რკინიგზას არ ეკუთვნის, ადგენს რკინიგზა.

3. პირს, რომლის საქმიანობა დაკავშირებულია საერთო სარგებლობის სარკინიგზო ლიანდაგზე მატარებლების მოძრაობასთან, სამანევრო სამუშაოებთან, ტვირთის დატვირთვა-დამაგრებასა და გადმოტვირთვასთან, უნდა ჰქონდეს რკინიგზის მიერ გაცემული საბუთი, რომელიც ადასტურებს მისი კვალიფიკაციის შესაბამისობას დადგენილ მოთხოვნებთან.

4. რკინიგზის წარმომადგენელს უფლება აქვს, სარკინიგზო მისასვლელი ლიანდაგის მფლობელის მონაწილეობით შეამოწმოს მოძრაობის უსაფრთხოება, მოძრავი შემადგენლობისა და კონტეინერის დაცულობა და სარკინიგზო მისასვლელი ლიანდაგის მდგომარეობა.

5. სარკინიგზო მისასვლელ ლიანდაგზე გაუმართავობის გამოვლენისას, რომელიც საფრთხეს უქმნის მოძრაობას, მოძრავი შემადგენლობის, გადასაზიდი ტვირთისა და ვაგონის (კონტეინერის) დაცულობას, რკინიგზის წარმომადგენელი ვალდებულია შეადგინოს შესაბამისი აქტი. ამ აქტის საფუძველზე რკინიგზის სადგურის უფროსი ან მოძრაობის უსაფრთხოების რევიზორი გაუმართავობის აღმოფხვრამდე კრძალავს აქტში მითითებულ ლიანდაგზე (ლიანდაგის მონაკვეთზე) მოძრავი შემადგენლობის მიწოდებას. ასეთ შემთხვევაში ვაგონის (კონტეინერის) მიწოდების ან გამოყვანის დაყოვნების, აგრეთვე ტვირთის შენახვის, დაცვისა და გადაზიდვის შესახებ მიღებული განაცხადის შეუსრულებლობის გამო ქონებრივი პასუხისმგებლობა ეკისრება სარკინიგზო მისასვლელი ლიანდაგის (მისი მონაკვეთის) მფლობელს.

6. თუ ტვირთგამგზავნი (ტვირთმიმღები) სამანევრო საშუალებების მფლობელია, თავის სარკინიგზო მისასვლელ ლიანდაგზე ვაგონის (კონტეინერის) მიწოდება-გამოყვანასა და სამანევრო სამუშაოებს იგი ახორციელებს საკუთარი სამანევრო საშუალებებით მიღება-ჩაბარების ლიანდაგიდან, ხოლო თუ ტვირთგამგზავნი (ტვირთმიმღები) არ ფლობს სამანევრო საშუალებებს, ვაგონის (კონტეინერის) მიწოდება-გამოყვანასა და სამანევრო სამუშაოების შესრულებას იგი უზრუნველყოფს რკინიგზის სამანევრო საშუალებებით, რისთვისაც იხდის გადაზიდვის ხელშეკრულებით დადგენილ საფასურს.

7. რკინიგზის კუთვნილ სარკინიგზო მისასვლელ ლიანდაგზე რკინიგზისა და ლიანდაგისპირა საწყობებისა და სატვირთო ბაქნების მქონე პირების ურთიერთობა წესრიგდება ვაგონის (კონტეინერის) მიწოდება-გამოყვანის ხელშეკრულებით, რომლის ტიპობრივი ფორმა და რეკვიზიტები განისაზღვრება „რკინიგზით ტვირთის გადაზიდვის წესებით“. ვაგონის (კონტეინერის) მიწოდება-გამოყვანა და სამანევრო სამუშაოები ხორციელდება რკინიგზის ლოკომოტივის მეშვეობით, გადაზიდვის ხელშეკრულებით დადგენილი საფასურით.

8. პირი თავის ტერიტორიაზე არსებული სარკინიგზო მისასვლელი ლიანდაგის ნაგვისა და თოვლისაგან გაწმენდასა და განათებას ახორციელებს საკუთარი ხარჯით.

9. სარკინიგზო მისასვლელი ლიანდაგის ექსპლუატაციისა და ვაგონების (კონტეინერების) მიწოდება-გამოყვანის ხელშეკრულებები იდება რკინიგზის სადგურისა და მასთან მიერთებული სარკინიგზო მისასვლელი ლიანდაგის მუშაობის ტექნიკური პროცესის ან ერთიანი ტექნიკური პროცესის გათვალისწინებით. ამ ხელშეკრულებებით დგინდება ვაგონის (კონტეინერის) მიწოდება-გამოყვანის წესი.

10. იმ ტვირთგამგზავნის (ტვირთმიმღების) მომსახურების წესი, რომელსაც სარკინიგზო მისასვლელი ლიანდაგის ფარგლებში ჰყავს ერთი ან რამდენიმე ტვირთგამგზავნი (ტვირთმიმღები) – კონტრაჰენტი და აქვს თავისი საწყობები ან მასთან მიერთებული სარკინიგზო ლიანდაგები, განისაზღვრება უშუალოდ კონტრაჰენტსა და იმ ტვირთგამგზავნს (ტვირთმიმღებს) შორის დადებული ხელშეკრულებით, რომელსაც ეკუთვნის სარკინიგზო მისასვლელი ლიანდაგი და ამ ლიანდაგის მომსახურე სამანევრო საშუალებები. ამ ხელშეკრულებით განსაზღვრული მომსახურების საფასური არ უნდა აღემატებოდეს რკინიგზის მიერ ანალოგიური მომსახურებისთვის დადგენილ საფასურს.

11. რკინიგზის მიერ თავისი სამანევრო საშუალებებით სარკინიგზო მისასვლელი ლიანდაგის მომსახურებისას რკინიგზასა და კონტრაჰენტს შორის იდება ვაგონების (კონტეინერების) მიწოდება-გამოყვანის ხელშეკრულება. ვაგონის (კონტეინერის) მიწოდება-გამოყვანისა და სამანევრო სამუშაოების შესრულებისათვის კონტრაჰენტი იხდის დადგენილ საფასურს.

12. სარკინიგზო მისასვლელი ლიანდაგის მფლობელ პირს, ტვირთგამგზავნს (ტვირთმიმღებს) და კონტრაჰენტს ეკისრებათ ქონებრივი პასუხისმგებლობა სარკინიგზო მისასვლელ ლიანდაგზე მოძრავი შემადგენლობის დაზიანებისა და უსაფრთხოების წესების დაუცველობისათვის. ტვირთის გადაზიდვისას სარკინიგზო მისასვლელი ლიანდაგის მფლობელი და კონტრაჰენტი სარგებლობენ თანაბარი უფლებებით და მათ ეკისრებათ თანაბარი პასუხისმგებლობა.

13. თუ ტვირთგამგზავნი (ტვირთმიმღები) სარკინიგზო მისასვლელი ლიანდაგის მფლობელია, მისი თანხმობით რკინიგზას უფლება აქვს, სამანევრო სამუშაოების შესრულებისა და ვაგონების (კონტეინერების) დროებითი განლაგების ხელშეკრულების შესაბამისად გამოიყენოს მისი კუთვნილი სარკინიგზო მისასვლელი ლიანდაგი.

14. გასხვისების ზოლში განლაგებულ სარკინიგზო მისასვლელ ლიანდაგზე პირების მიერ დაკავებული მიწის ფართობისა და ამ ლიანდაგის შენახვის ხარჯი განისაზღვრება სარკინიგზო მისასვლელი ლიანდაგის ექსპლუატაციისა და ვაგონების (კონტეინერების) მიწოდება-გამოყვანის ხელშეკრულებებით და რკინიგზას უნაზღაურდება ამ ხელშეკრულებების პირობების შესაბამისად.

15. რკინიგზისაგან მიღებული დატვირთული და დაცლილი ვაგონის (კონტეინერის) დაცვა სარკინიგზო მისასვლელ ლიანდაგზე ხორციელდება მიმღები მხარის საშუალებებითა და ხარჯით.

16. სარკინიგზო მისასვლელ ლიანდაგზე ვაგონის (კონტეინერის) ყოფნის დრო გამოითვლება „რკინიგზით ტვირთის გადაზიდვის წესების“ შესაბამისად.

17. რკინიგზის სამანევრო საშუალებებით სარკინიგზო მისასვლელი ლიანდაგის მომსახურებისას ვაგონის (კონტეინერის) დატვირთვა-გადმოტვირთვის დრო გამოითვლება ვაგონის (კონტეინერის) დატვირთვა-გადმოტვირთვის ადგილზე მისი ფაქტობრივი მიწოდების მომენტიდან რკინიგზის სადგურის მიერ ტვირთგამგზავნისაგან (ტვირთმიმღებისაგან) ვაგონის (კონტეინერის) გასაყვანად მზადყოფნის შესახებ შეტყობინების მიღების მომენტამდე.

18. ვაგონის (კონტეინერის) ყოფნის დრო იმ სარკინიგზო მისასვლელ ლიანდაგზე, რომელსაც არ ემსახურება რკინიგზის სამანევრო საშუალებები, გამოითვლება ამ ვაგონის (კონტეინერის) გადაცემის მომენტიდან იმ ლიანდაგზე დაბრუნების მომენტამდე, რომელზედაც მხარეთა შორის ხორციელდება მისი მიღება-ჩაბარება.

19. ვაგონის (კონტეინერის) სარკინიგზო მისასვლელ ლიანდაგზე და ამ ლიანდაგიდან გადაცემის პირობები, ტვირთის მიწოდების ადგილი და წესი განისაზღვრება ვაგონების (კონტეინერების) მიწოდება-გამოყვანის ხელშეკრულებით.

20. ტვირთგამგზავნს (ტვირთმიმღებს) და რკინიგზას უფლება არა აქვთ, საკუთარი ტვირთის გადასაზიდად, შესანახად და დასატვირთად მფლობელის უნებართვოდ გამოიყენონ ის ვაგონი (კონტეინერი), რომელიც მათ არ ეკუთვნის.

21. სარკინიგზო მისასვლელი ლიანდაგის ექსპლუატაციისა და ვაგონების (კონტეინერების) მიწოდება-გამოყვანის ხელშეკრულებები იდება არანაკლებ 3 წლის ვადით.

22. რკინიგზის სადგურისა და სარკინიგზო მისასვლელი ლიანდაგის ტექნიკური აღჭურვილობის ან მუშაობის ტექნოლოგიის შეცვლის შემთხვევაში მხარეებს უფლება აქვთ, სარკინიგზო მისასვლელი ლიანდაგის ექსპლუატაციისა და ვაგონების (კონტეინერების) მიწოდება-გამოყვანის ხელშეკრულებები მათი მოქმედების ვადის გასვლამდე შეცვალონ მთლიანად ან ნაწილობრივ.

 

თავი IV. რკინიგზის მიერ ტვირთის პირდაპირი შერეული გადაზიდვა სხვა სახეობის ტრანსპორტის მონაწილეობით 

    მუხლი 32. რკინიგზის მიერ ტვირთის პირდაპირი შერეული გადაზიდვა

1. რკინიგზა ტვირთის პირდაპირ შერეულ გადაზიდვას ახორციელებს საზღვაო, სამდინარო, საჰაერო და საავტომობილო სატრანსპორტო საწარმოების (ორგანიზაციების და ა.შ.) მონაწილეობით.

2. რკინიგზის მიერ ტვირთის პირდაპირი შერეული გადაზიდვა წარმოებს ერთიანი ზედნადებისა და სხვა სატრანსპორტო დოკუმენტების საფუძველზე, რომლებიც მსვლელობის მთელ გზაზე ახლავს ტვირთს. 

    მუხლი 33. ტვირთის პირდაპირი შერეული გადაზიდვის წესი

1. ტვირთის პირდაპირი შერეული გადაზიდვის წესი განისაზღვრება შესაბამისი სახეობის სატრანსპორტო საწარმოებს (ორგანიზაციებს და ა.შ.) შორის საქართველოს კანონმდებლობის საფუძველზე დადებული შეთანხმებებითა და ამ კოდექსით.

2. ტვირთის პირდაპირი შერეული გადაზიდვის პირობები განისაზღვრება „რკინიგზით ტვირთის გადაზიდვის წესებით“. ამ მუხლით გაუთვალისწინებელ შემთხვევებში გამოიყენება შესაბამისი სახეობის ტრანსპორტით ტვირთის გადაზიდვის წესები.

3. ტვირთის პირდაპირ შერეულ გადაზიდვაში მონაწილეობენ:

ა) რკინიგზის სადგური, რომელიც განკუთვნილია ტვირთის გადაზიდვასთან დაკავშირებული მომსახურების გასაწევად (სამუშაოს შესასრულებლად);

ბ) საზღვაო ნავსადგური, ავტოსადგური, აეროპორტი.

4. ვაგონ-ცისტერნით გადასაზიდი თხევადი ტვირთი, აგრეთვე ტივად შეკრული ხე-ტყე არ მიიღება პირდაპირ შერეულ გადაზიდვაში, გარდა ტვირთის ბორნით გადაზიდვის შემთხვევისა.

5. პირდაპირი შერეული გადაზიდვისათვის დაშვებული საფრთხეშემცველი ტვირთისა და იმ ტვირთის ნუსხა, რომელსაც უნდა ახლდეს ტვირთგამგზავნის (ტვირთმიმღების) გამცილებელი, განისაზღვრება „რკინიგზით ტვირთის გადაზიდვის წესებით“.

6. გადატვირთვის პუნქტში დაპლომბილი ვაგონით (კონტეინერით) ტვირთის გადაცემა ხორციელდება ჩამკეტ-საპლომბი მოწყობილობის მთლიანობისა და გადაზიდვის დოკუმენტებში მითითებული მონაცემების შესაბამისობის შემოწმებით.

7. ტვირთის პირდაპირი შერეული სარკინიგზო-საზღვაო გადაზიდვისას მისი მასა განისაზღვრება გადატვირთვის პუნქტში იმ მხარის მოთხოვნით, რომელიც იღებს ტვირთს:

ა) სავაგონო სასწორზე – რკინიგზის მიერ;

ბ) სატვირთო სასწორზე – ნავსადგურის მიერ.

8. ტვირთის პირდაპირი შერეული სარკინიგზო-საავტომობილო გადაზიდვისას მის მასას განსაზღვრავს მხარე, რომელიც გადატვირთვის პუნქტში ახორციელებს ტვირთის გადმოტვირთვა-დატვირთვას, გადაზიდვაში მონაწილე შესაბამისი სახეობის ტრანსპორტის წარმომადგენელთან ერთად.

9. თუ ტარაში მოთავსებული ცალობრივი ტვირთი, რომელიც გადასაზიდად მიიღეს დახურული ან ღია მოძრავი შემადგენლობით, სტანდარტის შესაბამისი ან ტვირთგამგზავნის მიერ თითოეულ სატვირთო ადგილზე მითითებული მასით, გადატვირთვის პუნქტში შემოვიდა დაუზიანებელი ტარით, ერთი სახეობის ტრანსპორტიდან მეორე სახეობის ტრანსპორტზე იგი გადაიტვირთება აუწონლად, სატვირთო ადგილების დათვლით. ამავე წესით გაიცემა ტვირთი დანიშნულების ადგილზე.

10. ტვირთის დანაკლისის ან დაზიანების (გაფუჭების) ნიშნების არსებობისას იგი გადაიტვირთება (გაიცემა) დანაკლისის ან დაზიანების (გაფუჭების) ნიშნების მქონე ადგილების შემოწმებით, მასისა და ფაქტობრივი მდგომარეობის გათვალისწინებით.

11. ტვირთი, რომლის პირდაპირი შერეული გადაზიდვა ვაგონით (კონტეინერით) წარმოებს, გადაიტვირთება ვაგონისა (კონტეინერისა) და ჩამკეტ-საპლომბი მოწყობილობის მთლიანობის შემოწმების შემდეგ.

12. ტვირთის პირდაპირი შერეული გადაზიდვისას ვაგონის (კონტეინერის) გამოყოფის წესი და მისი გამოყენების პირობები განისაზღვრება დაინტერესებულ სატრანსპორტო საწარმოებს (ორგანიზაციებს და ა.შ.) შორის დადებული ხელშეკრულებით. 

    მუხლი 34. გადატვირთვის პუნქტში ტვირთის გადატვირთვისა და სატრანსპორტო საშუალებების მომზადების წესი

1. ტვირთის პირდაპირი შერეული გადაზიდვისას გადატვირთვის პუნქტში მისი გადატვირთვა ხორციელდება:

ა) ნავსადგურის მიერ – საზღვაო გემიდან და ნავსადგურის საწყობიდან სატვირთო ვაგონში, აგრეთვე სატვირთო ვაგონიდან საზღვაო გემზე და ნავსადგურის საწყობში გადატვირთვისას;

ბ) რკინიგზის მიერ – სატვირთო ვაგონიდან და რკინიგზის სადგურის საწყობიდან სატვირთო ავტომობილზე, აგრეთვე სატვირთო ავტომობილიდან სატვირთო ვაგონში და რკინიგზის სადგურის საწყობში გადატვირთვისას.

2. სატვირთო ვაგონის და საზღვაო გემის სპეციალურ მომზადებასა და მოწყობას ტვირთის რამდენიმე იარუსად განსათავსებლად, აგრეთვე მძიმე წონის, დიდი სიგრძისა და მოცულობის ტვირთის დასამაგრებლად ახორციელებს ნავსადგური.

3. სატვირთო ვაგონში და საზღვაო გემზე ტვირთის დასატვირთად, დასამაგრებლად და გადასაზიდად საჭირო მასალების, პაკეტირების საშუალებების სხვა მოწყობილობებისა და საჭირო სამარჯვების მომარაგებას უზრუნველყოფს ტვირთგამგზავნი.

4. ნავსადგურის მიერ გაწეული მომსახურების (შესრულებული სამუშაოს) საფასური მასალებზე გაწეულ ხარჯთან ერთად, აღინიშნება ზედნადებში და გადაიხდება ტვირთმიმღების (ტვირთგამგზავნის) მიერ. 

    მუხლი 35. ერთობლივი შეთანხმება

1. ტვირთის პირდაპირ შერეულ გადაზიდვაში მონაწილე სარკინიგზო სადგურის, ნავსადგურისა და სატრანსპორტო საწარმოების (ორგანიზაციების და ა.შ.) მუშაობის პირობები განისაზღვრება მხარეთა შორის დადებული ერთობლივი შეთანხმებით, რომელიც ფორმდება „რკინიგზით ტვირთის გადაზიდვის წესების“ შესაბამისად, 3 წლით. რკინიგზის სადგურის ან ნავსადგურის ტექნიკური აღჭურვილობის და მუშაობის ტექნოლოგიის შეცვლასთან დაკავშირებით ერთობლივი შეთანხმება მისი მოქმედების ვადის გასვლამდე შეიძლება მთლიანად ან ნაწილობრივ შეიცვალოს ერთ-ერთი მხარის მოთხოვნით.

2. ერთობლივ შეთანხმებასთან დაკავშირებული სადავო საკითხები წყდება საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით. 

    მუხლი 36. ტვირთის დანიშნულების ადგილზე მიტანის ვადები, ანგარიშსწორება და მხარეთა პასუხისმგებლობა

1. ტვირთის პირდაპირი შერეული გადაზიდვისას მისი დანიშნულების ადგილზე მიტანის ვადები განისაზღვრება რკინიგზისა და სხვა სახეობის ტრანსპორტით ტვირთის დანიშნულების ადგილზე მიტანის დადგენილი ვადების ერთობლიობის გათვალისწინებით და გამოითვლება ტრანსპორტის თითოეული სახეობისათვის ტვირთის დანიშნულების ადგილზე მიტანის ვადების გამოთვლის წესების შესაბამისად. ტვირთის დანიშნულების ადგილზე მიტანის საერთო ვადის დარღვევისას ქონებრივი პასუხისმგებლობა ეკისრება მხარეს, რომელმაც ეს ვადა დაარღვია.

2. ტვირთის პირდაპირი შერეული სარკინიგზო-საზღვაო გადაზიდვისას მისი გადაზიდვის საფასურის გადახდა წარმოებს:

ა) ტვირთის გამგზავნ სარკინიგზო სადგურში – ტვირთგამგზავნის მიერ, რკინიგზით გადაზიდვის მანძილის შესაბამისად;

ბ) ტვირთის გადატვირთვის ან დანიშნულების ნავსადგურში –ტვირთგამგზავნის (ტვირთმიმღების) მიერ, ზღვით გადაზიდვის მანძილის შესაბამისად.

3. ტვირთის პირდაპირი შერეული საზღვაო-სარკინიგზო გადაზიდვისას მისი გადაზიდვის საფასურის გადახდა წარმოებს:

ა) ტვირთის გამგზავნ ნავსადგურში – ტვირთგამგზავნის მიერ, ზღვით გადაზიდვის მანძილის შესაბამისად;

ბ) ტვირთის გადატვირთვის რკინიგზის სადგურში – ტვირთგამგზავნის (ტვირთმიმღების) მიერ, რკინიგზით გადაზიდვის მანძილის შესაბამისად.

4. ტვირთის გადაზიდვის საფასური შეიძლება გადაიხადოს ექსპედიტორმა, რომელიც ასრულებს ტვირთგამგზავნის (ტვირთმიმღების) დავალებას.

5. ნავსადგურში რკინიგზის ლოკომოტივით ვაგონის (კონტეინერის) მიწოდებისათვის (გამოყვანისათვის) გადაიხდება „რკინიგზით ტვირთის გადაზიდვის წესებით“ განსაზღვრული საფასური.

6. ერთობლივი შეთანხმების საფუძველზე ტვირთის სარკინიგზო სატრანსპორტო საშუალებებიდან საზღვაო სატრანსპორტო საშუალებებზე და პირიქით გადატვირთვის ნორმების შესრულების პარამეტრები ტვირთის სახეობის გათვალისწინებით შეიტანება სააღრიცხვო ბარათში. სააღრიცხვო ბარათის ფორმა და მისი შევსების მოთხოვნები განისაზღვრება „რკინიგზით ტვირთის გადაზიდვის წესებით“.

7. ტვირთის პირდაპირი შერეული სარკინიგზო-საზღვაო გადაზიდვისას მისი გადატვირთვის ნორმების დარღვევისათვის რკინიგზას (ნავსადგურს) ეკისრება ქონებრივი პასუხისმგებლობა ტვირთის გადაზიდვის განაცხადის შეუსრულებლობის ანალოგიურად.

8. რკინიგზა (ნავსადგური) ტვირთის გადატვირთვის ნორმების დარღვევისათვის ქონებრივი პასუხისმგებლობისაგან თავისუფლდება:

ა) დაუძლეველი ძალის მოქმედებისას, როდესაც აკრძალულია ან/და შეუძლებელია ტვირთის დატვირთვა-გადმოტვირთვა, აგრეთვე სატრანსპორტო საწარმოში (ორგანიზაციაში და ა.შ.) ავარიისას;

ბ) საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით ტვირთის გადაზიდვის შეწყვეტის ან შეზღუდვის სხვა შემთხვევებში.

9. საზღვაო გემის დატვირთვა-გადმოტვირთვისას ნავსადგურისა და რკინიგზის პასუხისმგებლობა და უფლება-მოვალეობანი განისაზღვრება მათ შორის დადებული ერთობლივი შეთანხმებით.

10. ტვირთგამგზავნის (ტვირთმიმღების) ან ექსპედიტორის მიზეზით რკინიგზის სადგურში ან ნავსადგურის მისამართზე მისული ან დატვირთვა-გადმოტვირთვის (გადატვირთვის) სამუშაოების ჩატარების ადგილზე მიწოდებული ან ამ ადგილის გათავისუფლების მოლოდინში მდგარი ვაგონის (კონტეინერის) დაყოვნებისას, აგრეთვე ამავე პირების მისამართზე მისული ვაგონის (კონტეინერის) გზად მდებარე რკინიგზის სადგურში დაყოვნებისას აღნიშნული პირები ვალდებულნი არიან რკინიგზას გადაუხადონ ვაგონით (კონტეინერით) სარგებლობისა და ტვირთის შენახვის დადგენილი საფასური მისი დაყოვნების მთელი დროისათვის.

11. გადატვირთვის პუნქტში ტვირთგამგზავნის (ტვირთმიმღების) ან ექსპედიტორის მიზეზით ვაგონის (კონტეინერის) დაყოვნებისათვის, აგრეთვე სასაზღვრო საკონტროლო პოსტზე საბაჟო ორგანოსა და სასაზღვრო კონტროლის ორგანოების მიზეზით საექსპორტო და საიმპორტო ტვირთით დატვირთული ვაგონის (კონტეინერის) დაყოვნებისათვის ან სამგზავრო მატარებლის განრიგით გათვალისწინებული დგომის დროის გადამეტებისათვის დამრღვევ მხარეს ეკისრება ქონებრივი პასუხისმგებლობა ამ კოდექსის 50- და 51- მუხლებით დადგენილი წესებით.

12. გადატვირთვის პუნქტში ტვირთის გადაცემამდე მისი დაუცველობისათვის ქონებრივი პასუხისმგებლობა ეკისრება ტვირთის გადამცემ მხარეს, ხოლო ტვირთის გადაცემის შემდეგ – მიმღებ მხარეს. 

13. ნავსადგურის ტერიტორიაზე დატვირთული ან ცარიელი ვაგონის (კონტეინერის) დაცვას უზრუნველყოფს ნავსადგური.

14. გადატვირთვის პუნქტში გადასატვირთად მიწოდებული ვაგონიდან (კონტეინერიდან) ჩამკეტ-საპლომბი მოწყობილობის მოხსნა და ტვირთის პირდაპირი შერეული გადაზიდვისათვის განკუთვნილ ვაგონზე (კონტეინერზე) ჩამკეტ-საპლომბი მოწყობილობის დამონტაჟება (დაპლომბვა) წარმოებს „რკინიგზით ტვირთის გადაზიდვის წესების“ შესაბამისად.

15. სარკინიგზო და სხვა სახეობის ტრანსპორტის საწარმოების (ორგანიზაციების და ა.შ.) ქონებრივი პასუხისმგებლობა პირდაპირი შერეული გადაზიდვისათვის მიღებული ტვირთის დაუცველობისათვის განისაზღვრება შესაბამისი სახეობის ტრანსპორტის შესახებ მოქმედი წესებით. თუ ტვირთის დაკარგვის, დაზიანების, გაფუჭების ან დანაკლისის დადგინდა რკინიგზის ან ნავსადგურის ბრალეულობა, პასუხისმგებლობა შესაბამისად ეკისრება რკინიგზას ან ნავსადგურს. 

საქართველოს 2010 წლის 12 ნოემბრის კანონი №3806 - სსმI, №66, 03.12.2010წ., მუხ.414

საქართველოს 2019 წლის 28 ივნისის  კანონი  №4926  - ვებგვერდი, 04.07.2019წ.

 

თავი V. მგზავრის გადაყვანა, ბარგის, ტვირთ-ბარგისა და ფოსტის გადაზიდვა 

    მუხლი 37. მგზავრის გადაყვანა, ბარგის, ტვირთ-ბარგისა და ფოსტის გადაზიდვა

1. რკინიგზა ვალდებულია, უზრუნველყოს მგზავრის გადაყვანა, დანიშნულების ადგილზე ბარგის, ტვირთ-ბარგისა და ფოსტის დროულად მიტანა, რკინიგზის ვაგზალსა და სამგზავრო მატარებელში მგზავრის უსაფრთხოება და ხარისხიანი მომსახურება, მგზავრობისათვის აუცილებელი პირობების შექმნა, ბარგისა და ტვირთ-ბარგის დაცვა.

2. რკინიგზა ვალდებულია უზრუნველყოს სამგზავრო მატარებლების მოძრაობა განრიგის მიხედვით. მგზავრთა მომსახურებისათვის განკუთვნილი სამგზავრო ვაგონი, რკინიგზის ვაგზალი და სხვა ნაგებობები უნდა იყოს ტექნიკურად გამართული და შეესაბამებოდეს სამშენებლო-სანიტარიულ და შესაბამისი ნორმატიული აქტებით დადგენილ სხვა მოთხოვნებს.

3. სამგზავრო მატარებლის კატეგორიებია :

ა) მოძრაობის სიჩქარის მიხედვით ჩქარი და სამგზავრო ;

ბ) მსვლელობის მანძილის მიხედვით საერთაშორისო, მაგისტრალური და რეგიონული.

4. სამგზავრო მატარებლის კატეგორიების განსაზღვრის კრიტერიუმები და მათი მოძრაობის სიჩქარე მსვლელობის მანძილის მიხედვით დგინდება „რკინიგზით მგზავრთა გადაყვანის, ბარგის, ტვირთ-ბარგისა და ფოსტის გადაზიდვის წესებით“.

5. მგზავრის გადასაყვანად, ბარგისა და ტვირთ-ბარგის გადასაზიდად განკუთვნილი რკინიგზის სადგურის მომსახურება უნდა შეესაბამებოდეს საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილ მოთხოვნებს.

6. რკინიგზის ვაგზალი უნდა აღიჭურვოს მგზავრთა ჩასასხდომი ბაქნით, ფარდულით და ქვეითად მოსიარულეთათვის გასასვლელი გვირაბითა და გადასასვლელი ხიდით, საბილეთო სალაროთი, ბარგის მიღება-გაცემის სათავსით, ხელბარგის შესანახი საკნით, მოსაცდელი დარბაზით, საცნობარო ბიუროთი, მგზავრთა დასასვენებელი ოთახით, დედათა და ბავშვთა ოთახებით, კვების, აგრეთვე მგზავრთა კულტურულ-საყოფაცხოვრებო და სანიტარიულ-ჰიგიენური მომსახურების ობიექტებით, ხოლო სასაზღვრო რკინიგზის სადგურს ასევე უნდა ჰქონდეს სასაზღვრო და საბაჟო პროცედურების უზრუნველყოფისათვის საჭირო საინჟინრო-ტექნიკური საშუალებები. ამ ნაგებობებისა და საინჟინრო-ტექნიკური საშუალებების დაპროექტებას, მშენებლობასა და კეთილმოწყობას რკინიგზასთან შეთანხმებით უზრუნველყოფენ შესაბამისი სამინისტროები (უწყებები).

7. მგზავრი უზრუნველყოფილი უნდა იყოს სამგზავრო მატარებლების რკინიგზის სადგურიდან გასვლისა და რკინიგზის სადგურში შემოსვლის, მგზავრობის, ბარგისა და ტვირთ-ბარგის გადაზიდვის საფასურებისა და მომსახურების შესახებ სხვა საჭირო ინფორმაციით.

8. ვაგზლისპირა მოედანი, რომელიც არ ეკუთვნის რკინიგზას, ისე უნდა მოეწყოს, რომ აკმაყოფილებდეს ქვეითად მოსიარულეთა და საქალაქო ტრანსპორტის უსაფრთხო და შეუფერხებელი გადაადგილების მოთხოვნებს. ვაგზლისპირა მოედნის კეთილმოწყობას საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით უზრუნველყოფენ შესაბამისი ორგანოები. 

საქართველოს 2010 წლის 12 ნოემბრის კანონი №3806 - სსმI, №66, 03.12.2010წ., მუხ.414

საქართველოს 2012 წლის 27 მარტის კანონი №5947 – ვებგვერდი, 12.04.2012წ.

საქართველოს 2012 წლის 8 მაისის კანონი №6146 – ვებგვერდი, 25.05.2012წ.

    მუხლი 38. მგზავრის გადაყვანის, ბარგისა და ტვირთ-ბარგის გადაზიდვის ხელშეკრულება

1. მგზავრის გადაყვანის ხელშეკრულებით (ბილეთით) რკინიგზა ვალდებულია, უზრუნველყოს მგზავრი სამგზავრო მატარებელში შესაბამისი ადგილით, მიიყვანოს იგი დანიშნულების ადგილამდე და გადაზიდოს მისი ბარგი.

2. მგზავრი ვალდებულია გადაიხადოს მგზავრობისა და ბარგის გადაზიდვის საფასური, ტვირთგამგზავნი კი – ტვირთ-ბარგის გადაზიდვის საფასური.

3. მგზავრის მიერ ბარგის, ხოლო ტვირთგამგზავნის მიერ ტვირთ-ბარგის ჩაბარება დასტურდება შესაბამისად ბარგის ქვითრითა და ტვირთ-ბარგის ქვითრით.

4. თუ მატარებელში თავისუფალი ადგილია, რკინიგზა ვალდებულია, გარკვეული კატეგორიის მოქალაქეებისათვის საქართველოს კანონმდებლობით განსაზღვრული შეღავათების გათვალისწინებით, დადგენილი საფასურით გააფორმოს ბილეთის გაცემა. შეღავათებით მგზავრობის კომპენსირებას ახდენს სახელმწიფო საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით.

5. მგზავრი ვალდებულია, თან ჰქონდეს ბილეთი. მგზავრის მიერ ბილეთის დაკარგვის ან გაფუჭების შემთხვევაში ახალი ბილეთი არ გაიცემა და მგზავრს ბილეთის საფასური არ დაუბრუნდება, გარდა „რკინიგზით მგზავრთა გადაყვანის, ბარგის, ტვირთ-ბარგისა და ფოსტის გადაზიდვის წესებით“ განსაზღვრული შემთხვევებისა.

6. რკინიგზის ვაგზლის შესანახ საკანში ხელბარგისა და ბარგის ჩაბარება შეუზღუდავია, მიუხედავად იმისა, აქვს თუ არა პირს ბილეთი, გარდა იმ საგნებისა და ნივთიერებებისა, რომელთა შენახვა აკრძალულია „რკინიგზით მგზავრთა გადაყვანის, ბარგის, ტვირთ-ბარგისა და ფოსტის გადაზიდვის წესებით“

    მუხლი 39. მგზავრის უფლება-მოვალეობანი

1. საერთაშორისო და მაგისტრალური მატარებლებით მგზავრობისას მგზავრს უფლება აქვს:

ა) შეიძინოს ბილეთი ნებისმიერ მატარებელსა და ვაგონში, მის მიერ დასახელებულ რკინიგზის სადგურამდე, რომელიც განკუთვნილია მგზავრთა გადასაყვანად;

ბ) უფასოდ გადაიყვანოს 5 წლამდე ერთი ბავშვი, თუ იგი არ იკავებს ცალკე ადგილს, და 5-დან 10 წლამდე ბავშვები, საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი შეღავათიანი საფასურის გადახდის შემდეგ;

გ) წვრილმან ნივთებთან ერთად უფასოდ გადაიტანოს 36 კილოგრამამდე წონის ხელბარგი;

დ) ბილეთის წარდგენისა და შესაბამისი საფასურის გადახდის შემდეგ ჩააბაროს ბარგი გადასაზიდად;

ე) შეწყვიტოს მგზავრობა და მიიღოს გაუვლელ მანძილზე გადაყვანის საფასური;

ვ) დროებით შეწყვიტოს მგზავრობა და გააგრძელოს ბილეთის მოქმედების ვადა მგზავრობის შეწყვეტიდან არა უმეტეს 10 დღე-ღამისა;

ზ) მგზავრობისას ავადმყოფობის შემთხვევაში, თუ ეს დასტურდება სამედიცინო დაწესებულების ცნობით, გააგრძელოს ბილეთის მოქმედების ვადა ავადმყოფობის მთელი პერიოდისთვის ან დაიბრუნოს ბილეთის საფასური;

თ) რკინიგზის სადგურის საბილეთო სალაროს მიერ ბილეთში შესაბამისი აღნიშვნის შეტანის შემდეგ გაემგზავროს ბილეთში მითითებულ ვადაზე ადრე გამსვლელი მატარებლით;

ი) მატარებლის გასვლის მომენტიდან მატარებელზე არა უმეტეს 3 საათით დაგვიანებისას ან ავადმყოფობის (უბედური შემთხვევის) გამო არა უმეტეს 3 დღე-ღამით დაგვიანებისას განაახლოს ბილეთის მოქმედება სხვა მატარებელზე, პლაცკარტის საფასურის გადახდით, ხოლო მგზავრობაზე უარის თქმისას დაიბრუნოს მგზავრობის საფასური ამ მუხლის მე-2 ნაწილით გათვალისწინებულ შემთხვევებში;

კ) დაიკავოს თავისუფალი ადგილი უფრო მაღალი კლასის ვაგონში, „რკინიგზით მგზავრთა გადაყვანის, ბარგის, ტვირთ-ბარგისა და ფოსტის გადაზიდვის წესების“ შესაბამისად.

2. მგზავრს უფლება აქვს, დააბრუნოს გამოუყენებელი ბილეთი და მიიღოს:

ა) ბილეთის მთლიანი საფასური – მატარებლის გასვლამდე არა უგვიანეს 15 საათისა;

ბ) ბილეთის საფასურის 85% – მატარებლის გასვლამდე 15-დან 4 საათამდე დროში;

გ) ბილეთის საფასურის 70% – მატარებლის გასვლამდე 4 საათზე ნაკლებ დროში;

დ) უკან გამოსამგზავრებელი ბილეთის არსებობის შემთხვევაში: მისი მთლიანი საფასური – ბილეთის შეძენის ან მობრუნების სადგურში დაბრუნებისას მატარებლის გასვლამდე არა უგვიანეს 24 საათისა, ხოლო ბილეთის საფასურის 70% – ამ დროის გადაცილებისას;

ე) გაუვლელ მანძილზე მგზავრობის საფასურის 70% – გზაში მგზავრობის შეწყვეტისას.

3. მგზავრობის საფასური მგზავრს ასევე მთლიანად უბრუნდება მატარებლის მოხსნის, გასვლის დაყოვნების, ავადმყოფობის ან ბილეთში აღნიშნული ადგილით დაკმაყოფილების შეუძლებლობისა და მის ნაცვლად შეთავაზებული სხვა ადგილით სარგებლობაზე უარის თქმის შემთხვევაში, აგრეთვე იმ შემთხვევაში, როდესაც გადასასხდომ პუნქტში შეთანხმებულ მატარებელზე მგზავრის დაგვიანება გამოწვეულია რკინიგზის მიზეზით.

4. რკინიგზისაგან დამოუკიდებელი მიზეზით მატარებლის მოძრაობის შეფერხების გამო მგზავრობის შეწყვეტისას მგზავრს უბრუნდება გაუვლელ მანძილზე მგზავრობის საფასური, ხოლო რკინიგზის მიზეზით მგზავრობის შეწყვეტისას – მგზავრობის მთლიანი საფასური.

5. თუ შეუძლებელია მგზავრისათვის ბილეთში აღნიშნული ადგილის გამოყოფა, რკინიგზა ვალდებულია, მგზავრის თანხმობით მას გამოუყოს სხვა ადგილი, მათ შორის, უფრო მაღალი კლასის ვაგონში, საფასურის სხვაობის გადახდის გარეშე.

6. თუ მგზავრის თანხმობით გამოიყო ადგილი, რომლის ღირებულება შეძენილი ბილეთის საფასურზე ნაკლებია, მგზავრს უბრუნდება საფასურის სხვაობა „რკინიგზით მგზავრთა გადაყვანის, ბარგის, ტვირთ-ბარგისა და ფოსტის გადაზიდვის წესების“ შესაბამისად.

7. რეგიონული მატარებლით მგზავრობისას მგზავრს უფლება აქვს:

) შეიძინოს რკინიგზის მიერ დადგენილი ფორმის ბილეთი (სააბონემენტო ბილეთი);

ბ) უფასოდ გადაიტანოს ხელბარგი;

გ) უფასოდ გადაიყვანოს 5 წლამდე ერთი ბავშვი.

8. მგზავრი ვალდებულია, რკინიგზის სადგურსა (ვაგზალსა) და მატარებელში დაიცვას საზოგადოებრივი წესრიგი, გაუფრთხილდეს რკინიგზის ქონებას, აგრეთვე დაიცვას საკუთარი ხელბარგი.

9. (ამოღებულია08.05.2012, №6146).

10. (ამოღებულია08.05.2012, №6146).

11. სარკინიგზო ტრანსპორტის მუშაკისათვის, საქართველოს კანონმდებლობისა და საქართველოს საერთაშორისო ხელშეკრულებების შესაბამისად, საქართველოს ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების სამინისტრომ შეიძლება განსაზღვროს შესაბამისი შეღავათები.

საქართველოს 2012 წლის 8 მაისის კანონი №6146 – ვებგვერდი, 25.05.2012წ.

    მუხლი 40. მგზავრთა ჯგუფების გადაყვანა

1. რკინიგზა საწარმოების (ორგანიზაციების და ა.შ.) წინასწარი განაცხადის საფუძველზე ახორციელებს ბილეთების გაყიდვას მგზავრთა ჯგუფების გადასაყვანად.

2. წინასწარი განაცხადის მიღება და სამგზავრო დოკუმენტების გაფორმება, აგრეთვე მგზავრობაზე უარის თქმის შემთხვევაში ბილეთების საფასურის დაბრუნება ხორციელდება „რკინიგზით მგზავრთა გადაყვანის, ბარგის, ტვირთ-ბარგისა და ფოსტის გადაზიდვის წესების“ შესაბამისად. 

    მუხლი 41. ბარგის, ტვირთ-ბარგის გადაზიდვა

1. მგზავრის მიერ ბილეთის წარდგენისას რკინიგზა ვალდებულია, გადასაზიდად მიიღოს მისი ბარგი და გაგზავნოს იგი შესაბამისი დანიშნულების პირველივე გამსვლელი მატარებლით, რომელშიც არის საბარგო ვაგონი.

2. მგზავრს უფლება აქვს, გადასაზიდად წარმოადგინოს გამოცხადებული ფასეულობის ბარგი, რისთვისაც იგი იხდის საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით განსაზღვრულ საფასურს.

3. რკინიგზის მიერ ტვირთ-ბარგის გადაზიდვა ხორციელდება ამ კოდექსისა და „რკინიგზით მგზავრთა გადაყვანის, ბარგის, ტვირთ-ბარგისა და ფოსტის გადაზიდვის წესების“ შესაბამისად.

4. ბარგის სახით მიიღება ისეთი საგანი, რომელიც მოცულობითა და თვისებებით დაუბრკოლებლად შეიძლება ჩაიტვირთოს საბარგო ვაგონში და იგი არ დააზიანებს სხვა მგზავრთა ბარგს. ბარგის მასისა და შეფუთვის მოთხოვნები განისაზღვრება „რკინიგზით მგზავრთა გადაყვანის, ბარგის, ტვირთ-ბარგისა და ფოსტის გადაზიდვის წესებით“. აკრძალულია იმ საფრთხეშემცველი ხელბარგის, ბარგისა და ტვირთ-ბარგის გადაზიდვა, რომლებიც განსაზღვრულია „რკინიგზით მგზავრთა გადაყვანის, ბარგის, ტვირთ-ბარგისა და ფოსტის გადაზიდვის წესებით“.

5. ბარგის, ტვირთ-ბარგის ადგილზე მიტანის ვადა განისაზღვრება დანიშნულების რკინიგზის სადგურამდე იმ მატარებლის მსვლელობის დროით, რომლითაც იგი გაიგზავნა. ბარგის, ტვირთ-ბარგის გაგზავნის თარიღი აღინიშნება გადაზიდვის დოკუმენტებში.

6. თუ ბარგი, ტვირთ-ბარგი მატარებლის მსვლელობის გზაზე უნდა გადაიტვირთოს, მისი დანიშნულების ადგილზე მიტანის ვადა განისაზღვრება იმ მატარებლის მსვლელობის დროით, რომელშიც ჩართულია საბარგო ვაგონი. ამ შემთხვევაში ბარგის ყოველ გადატვირთვაზე ემატება 1 დღე-ღამე, ხოლო ტვირთ-ბარგის ყოველ გადატვირთვაზე – 2 დღე-ღამე.

7. ბარგის, ტვირთ-ბარგის ადგილზე მიტანის თარიღს დანიშნულების რკინიგზის სადგური აღნიშნავს გადაზიდვის დოკუმენტებში.

8. ბარგი, ტვირთ-ბარგი დაკარგულად ჩაითვლება, თუ დანიშნულების რკინიგზის სადგურში იგი არ მიიტანეს მიტანის ვადის გასვლიდან 30 დღე-ღამეში. ამ შემთხვევაში მის საფასურსა და მიყენებულ ზიანს ანაზღაურებს რკინიგზა „რკინიგზით მგზავრთა გადაყვანის, ბარგის, ტვირთ-ბარგისა და ფოსტის გადაზიდვის წესების“ შესაბამისად.

9. თუ ბარგი, ტვირთ-ბარგი დანიშნულების ადგილზე მიიტანეს ამ მუხლის მე-5 ნაწილში მითითებული ვადის გასვლის შემდეგ, ბარგის, ტვირთ-ბარგის მიმღებს უფლება აქვს, ის დაიბრუნოს, თუ დაუბრუნებს რკინიგზას ბარგის, ტვირთ-ბარგის დაკარგვისათვის მისგან მიღებულ თანხას.

10. თუ ბარგის, ტვირთ-ბარგის მიმღები წერილობით განაცხადებს უარს მის მიღებაზე ან არ განკარგავს მას შეტყობინების მიღებიდან 4 დღე-ღამეში, რკინიგზას უფლება აქვს, განახორციელოს ბარგის, ტვირთ-ბარგის რეალიზაცია საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით.

11. დანიშნულების რკინიგზის სადგურში ბარგი, ტვირთ-ბარგი გაიცემა შესაბამისად ბარგის, ტვირთ-ბარგის ქვითრის წარმდგენ პირზე.

12. დანიშნულების რკინიგზის სადგურში მიტანილი ბარგი, ტვირთ-ბარგი უფასოდ ინახება 24 საათი მიტანის დროის ჩაუთვლელად. ამ ვადის გასვლის შემდეგ ბარგის შენახვისათვის საფასურის გადახდა ხორციელდება „რკინიგზით მგზავრთა გადაყვანის, ბარგის, ტვირთ-ბარგისა და ფოსტის გადაზიდვის წესების“ შესაბამისად.

13. მოუკითხავი ტვირთ-ბარგი ექვემდებარება რეალიზაციას საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით. 

    მუხლი 42. საფოსტო გზავნილის გადაზიდვა

1. რკინიგზა საფოსტო გზავნილის გადაზიდვას ახორციელებს საფოსტო საწარმოსთან (ორგანიზაციასთან და ა.შ.) დადებული გადაზიდვის ხელშეკრულების საფუძველზე, რომლითაც ეს საწარმო (ორგანიზაცია და ა.შ.) ვალდებულია რკინიგზას გადასაზიდად დროულად წარუდგინოს საფოსტო გზავნილი, დატვირთოს იგი გამოყოფილ ვაგონში, გადაიხადოს გადაზიდვის საფასური და მიიღოს საფოსტო გზავნილი დანიშნულების პუნქტში, ხოლო რკინიგზა ვალდებულია, გადასაზიდად მიიღოს საფოსტო გზავნილი და დროულად მიიტანოს დანიშნულების ადგილზე.

2. საფოსტო გზავნილის გადაზიდვა ხორციელდება მატარებელში ჩართული საფოსტო ვაგონით, თუ გადაზიდვის ხელშეკრულებით სხვა რამ არ არის გათვალისწინებული.

3. მატარებელში საფოსტო ვაგონის ჩართვისა და საფოსტო გზავნილის გადაზიდვის პირობები განისაზღვრება „რკინიგზით მგზავრთა გადაყვანის, ბარგის, ტვირთ-ბარგისა და ფოსტის გადაზიდვის წესებით“

    მუხლი 43. მგზავრის მომსახურება საფოსტო და სატელეგრაფო-სატელეფონო კავშირებით

რკინიგზა მგზავრის საფოსტო და სატელეგრაფო-სატელეფონო კავშირებით მომსახურებისათვის შესაბამისი ხელშეკრულების საფუძველზე, კავშირგაბმულობის საწარმოებს (ორგანიზაციებს და ა.შ.) განსაზღვრული ვადითა და საფასურით გამოუყოფს სათავსოებს რკინიგზის სადგურებში.

 

თავი V1. საზოგადოებრივი სარკინიგზო სატრანსპორტო მომსახურება

     მუხლი 431. საზოგადოებრივი სარკინიგზო სატრანსპორტო მომსახურების მიზანი და შინაარსი

1. ამ თავის მიზანია საზოგადოებრივი სარკინიგზო სატრანსპორტო მომსახურების უსაფრთხოდ, ხარისხიანად და შეძლებისდაგვარად დაბალ ფასად გაწევის განსაზღვრა.

2. ამ თავით განისაზღვრება საზოგადოებრივი მომსახურების ხელშეკრულების გაფორმების წესი და პირობები. საზოგადოებრივი მომსახურების ხელშეკრულების საფუძველზე სარკინიგზო ოპერატორს ეკისრება საზოგადოებრივი მომსახურების ვალდებულების შესრულება, რის სანაცვლოდაც სარკინიგზო ოპერატორი უფლებამოსილია კომპეტენტური ორგანოსგან საზოგადოებრივი მომსახურების კომპენსაცია მიიღოს.

     მუხლი 432. საზოგადოებრივი მომსახურების ხელშეკრულება

1. კომპეტენტური ორგანოს მიერ შესაბამისი გადაწყვეტილების მიღების შემთხვევაში საზოგადოებრივი მომსახურების სარკინიგზო ოპერატორისთვის ექსკლუზიური უფლების მინიჭება და საზოგადოებრივი მომსახურების კომპენსაციის გადახდა მხოლოდ საზოგადოებრივი მომსახურების ხელშეკრულების საფუძველზეა შესაძლებელი.

2. საზოგადოებრივი მომსახურების ხელშეკრულება შეიძლება გაფორმდეს კონკურენტული შერჩევის პროცედურის შესაბამისად ან პირდაპირი მინიჭების საფუძველზე, ამ მუხლით გათვალისწინებულ შემთხვევებში.

3. კონკურენტული შერჩევის პროცედურა ყველა დაინტერესებული პირისთვის ღია, სამართლიანი, გამჭვირვალე და არადისკრიმინაციული უნდა იყოს. შესაძლებელია კონკურენტული შერჩევის პროცედურა შესაბამისი წინადადებების მიღებისა და წინასწარი შერჩევის შემდეგ, კანდიდატების მიერ კონკურენტული შერჩევის პროცედურის მოთხოვნების არსში უკეთ გარკვევისა და მისი დაზუსტების მიზნით მათთან მოლაპარაკებების გამართვას ითვალისწინებდეს.

4. ამ მუხლით გათვალისწინებული საზოგადოებრივი მომსახურების სარკინიგზო ოპერატორის შერჩევასა და მასთან გასაფორმებელ საზოგადოებრივი მომსახურების ხელშეკრულებაზე არ ვრცელდება „სახელმწიფო შესყიდვების შესახებ“ და „საჯარო და კერძო თანამშრომლობის შესახებ“ საქართველოს კანონებისა და საქონლისა და მომსახურების შესყიდვის მარეგულირებელი ნებისმიერი სხვა ნორმატიული აქტის მოქმედება. კონკურენტული შერჩევის პროცედურასა და მისი განხორციელების წესს ყოველ კონკრეტულ შემთხვევაში განსაზღვრავს საქართველოს მთავრობა.

5. საზოგადოებრივი მომსახურების ხელშეკრულება შეიძლება გაფორმდეს პირდაპირი მინიჭების საფუძველზე, კონკურენტული შერჩევის პროცედურის გარეშე, თუ:

ა) ამ ხელშეკრულების საშუალო წლიური ღირებულება 1 000 000 (ერთი მილიონი) ევროს ლარში ეკვივალენტზე ნაკლებია ან საზოგადოებრივი მომსახურების ვალდებულება მგზავრთა წლიურად 300 000 კილომეტრზე ნაკლებ მანძილზე გადაყვანას ითვალისწინებს;

ბ) საზოგადოებრივი სარკინიგზო სატრანსპორტო მომსახურების გაწევა სერიოზულად  ფერხდება  ან  არსებობს  ასეთი  შეფერხების  რისკი.  ამ  შემთხვევაში შეიძლება განხორციელდეს გადაუდებელი ღონისძიება −   საზოგადოებრივი მომსახურების ხელშეკრულება პირდაპირი მინიჭების საფუძველზე გაფორმდეს ან კონკრეტულ საზოგადოებრივი მომსახურების სარკინიგზო ოპერატორთან არსებული ხელშეკრულების მოქმედების ვადა გაგრძელდეს. პერიოდი, რომლითაც საზოგადოებრივი მომსახურების ხელშეკრულება ფორმდება ან მისი მოქმედების ვადა გრძელდება ან რომლითაც ამ გადაუდებელი ღონისძიების შედეგად ხდება საზოგადოებრივი მომსახურების ვალდებულების შესრულების დაკისრება, 2 წელს არ უნდა აღემატებოდეს;

გ)  პირდაპირი  მინიჭება  დასაშვებია ბაზრისა და სარკინიგზო ქსელის  შესაბამისი სტრუქტურული და გეოგრაფიული მახასიათებლების, კერძოდ, მოცულობის, მოთხოვნის მახასიათებლების, სარკინიგზო ქსელის სირთულის, ტექნიკური და გეოგრაფიული იზოლირების ან/და ამ ხელშეკრულებით განსაზღვრული საზოგადოებრივი მომსახურების ვალდებულების გათვალისწინებით;

დ) პირდაპირი მინიჭების საფუძველზე ხელშეკრულების გაფორმებით საზოგადოებრივი სარკინიგზო სატრანსპორტო მომსახურების ხარისხი ან ხარჯების ეფექტიანობა წინა საზოგადოებრივი მომსახურების ხელშეკრულებასთან შედარებით გაუმჯობესდება;

ე) ეს ხელშეკრულება ფორმდება საზოგადოებრივი მომსახურების სარკინიგზო ოპერატორთან, რომელიც იმავდროულად მართავს იმ სარკინიგზო ინფრასტრუქტურის უმეტეს ნაწილს, რომელზედაც საზოგადოებრივი სარკინიგზო სატრანსპორტო მომსახურება გაიწევა.     

     მუხლი 433. საზოგადოებრივი მომსახურების ხელშეკრულების შინაარსი

საზოგადოებრივი მომსახურების ხელშეკრულება უნდა განსაზღვრავდეს:

ა) საზოგადოებრივი მომსახურების სარკინიგზო ოპერატორის მიერ შესასრულებელ საზოგადოებრივი მომსახურების ვალდებულებას და საზოგადოებრივი მომსახურების ვალდებულების შესრულების გეოგრაფიულ არეალს;

ბ) ობიექტურად და გამჭვირვალედ:

ბ.ა) კომპეტენტური ორგანოს მიერ საზოგადოებრივი მომსახურების სარკინიგზო ოპერატორისთვის საზოგადოებრივი მომსახურების კომპენსაციის გადახდის პირობებს;

ბ.ბ) საზოგადოებრივი მომსახურების სარკინიგზო ოპერატორისთვის მინიჭებული ექსკლუზიური უფლების შინაარსსა და ფარგლებს (არსებობის შემთხვევაში);

გ) საზოგადოებრივი მომსახურების სარკინიგზო ოპერატორის მიერ საზოგადოებრივი სარკინიგზო სატრანსპორტო მომსახურების გაწევის ხარჯებს და მათ განაწილებას. ეს ხარჯები შეიძლება მოიცავდეს ადამიანურ რესურსებთან, ელექტროენერგიასა და სარკინიგზო ინფრასტრუქტურასთან დაკავშირებულ ხარჯებს, სარკინიგზო შემადგენლობის მოვლა-შენახვისა და შეკეთების და საჭირო სამონტაჟო სამუშაოების ჩატარების ხარჯებს, რომლებიც აუცილებელია სარკინიგზო სატრანსპორტო საშუალებით/საშუალებებით მგზავრთა გადაყვანის მიზნით საზოგადოებრივი მომსახურების ვალდებულების შესასრულებლად, აგრეთვე ფიქსირებულ ხარჯებს და შესაბამის გონივრულ მოგებას;

დ) ბილეთის საფასურს ან/და ბილეთის საფასურის განსაზღვრის წესსა და პირობებს;

ე) ბილეთების გაყიდვით მიღებული შემოსავლების განაწილების წესს, რომლებიც შესაძლებელია საზოგადოებრივი მომსახურების სარკინიგზო ოპერატორს დარჩეს, კომპეტენტურ ორგანოს გადაეცეს ან მათ შორის განაწილდეს;

ვ) ამ ხელშეკრულების მოქმედების ვადას, რომელიც არ უნდა აღემატებოდეს 15 წელს, გარდა საქართველოს მთავრობის ნორმატიული აქტით გათვალისწინებული შემთხვევებისა;

ზ) სხვა პირობებსა და დებულებებს.

     მუხლი 434. საზოგადოებრივი მომსახურების კომპენსაცია

საზოგადოებრივი მომსახურების კომპენსაციის განსაზღვრის (მათ შორის, შესაბამისი გონივრული მოგების დაანგარიშების) წესი დგინდება საქართველოს მთავრობის ნორმატიული აქტით.

 

თავი VI. მხარეთა პასუხისმგებლობა 

      მუხლი 44. მხარეთა პასუხისმგებლობა

1. ნაკისრი ვალდებულებების შეუსრულებლობისათვის მხარეებს ეკისრებათ ამ კოდექსით, სხვა ნორმატიული აქტებითა და შესაბამისი ხელშეკრულებებით განსაზღვრული პასუხისმგებლობა.

2. მხარეები პასუხს აგებენ მხოლოდ მათ მიერ ჩადენილი ან მათი მიზეზით გამოწვეული სამართალდარღვევებისათვის. სამართალდარღვევით გამოწვეული ზიანის ანაზღაურებასთან ერთად დამრღვევი მხარე ვალდებულია გადაიხადოს მგზავრის გადაყვანის, ტვირთის, ტვირთ-ბარგის გადაზიდვის, ვაგონით (კონტეინერით) სარგებლობისა და სხვა მომსახურების საფასური.

3. ტვირთგამგზავნს (ტვირთმიმღებს), მგზავრსა და რკინიგზას შორის დადებული ყველა სახის ხელშეკრულება, რომელიც ზღუდავს ან ათავისუფლებს მათ საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი პასუხისმგებლობისაგან, ბათილია. 

    მუხლი 45. რკინიგზის პასუხისმგებლობა სატრანსპორტო საშუალებათა გამოუყოფლობისათვის და ტვირთგამგზავნის პასუხისმგებლობა მიწოდებულ სატრანსპორტო საშუალებათა გამოუყენებლობისათვის

1. რკინიგზა ვაგონის (კონტეინერის) ან/და რეფრიჟერატორული ვაგონის (ტრანსპორტიორის) გამოუყოფლობისათვის, ხოლო ტვირთგამგზავნი ტვირთის წარუდგენლობის, მისი დანიშნულების ადგილის შეცვლის, გამოყოფილი ვაგონის (კონტეინერის) ან/და რეფრიჟერატორული ვაგონის (ტრანსპორტიორის) გამოუყენებლობისათვის ან მის/მათ მიღებაზე უარის თქმის შემთხვევაში ვალდებულია, „რკინიგზის სატარიფო პოლიტიკის“ შესაბამისად აანაზღაუროს ზიანი.

2. ტვირთგამგზავნი ზიანის ანაზღაურებისაგან თავისუფლდება, თუ არსებობს შემდეგი გარემოებები:

ა) დაუძლეველი ძალა;

ბ) საამისოდ უფლებამოსილი პირის მიერ ტვირთის დატვირთვისა და გადმოტვირთვის აკრძალვა, ტვირთის დატვირთვის შეწყვეტა ან შეზღუდვა;

გ) ავარია, რომლის გამო შეწყდა ტვირთგამგზავნის ძირითადი საქმიანობა;

დ) ტვირთგამგზავნის თანხმობის გარეშე ტვირთმიმღებისათვის ტვირთის გადაზიდვის განაცხადით გათვალისწინებულზე მეტი რაოდენობით მიწოდებული ვაგონების (კონტეინერების) გამოუყენებლობა;

ე) ტვირთის ტონობით გადაზიდვის განაცხადის შესრულება, თუ მისი გადაზიდვა დადგენილია ვაგონითა და ტონობით.

3. თუ ტვირთგამგზავნი ვაგონების (კონტეინერების) შემჭიდროებული დატვირთვის შედეგად იყენებს განაცხადით გათვალისწინებულზე ნაკლები რაოდენობის ვაგონებს (კონტეინერებს), მათი სრულად გამოუყენებლობით მიყენებული ზიანი არ ანაზღაურდება.

4. თუ ტვირთგამგზავნი დატვირთვამდე 2 დღით ადრე მაინც გააფრთხილებს რკინიგზის სადგურს ვაგონის (კონტეინერის) გამოუყენებლობის თაობაზე, ასანაზღაურებელი ზიანის ოდენობა მესამედით მცირდება.

5. რკინიგზა ზიანის ანაზღაურებისაგან თავისუფლდება, თუ არსებობს შემდეგი გარემოებები:

ა) დაუძლეველი ძალა;

ბ) საამისოდ უფლებამოსილი პირის მიერ ტვირთის დატვირთვისა და გადმოტვირთვის აკრძალვა, ტვირთის დატვირთვის შეწყვეტა ან შეზღუდვა;

გ) ტვირთგამგზავნის (ტვირთმიმღების) მიერ ტვირთის გადაზიდვისა და მასთან დაკავშირებული სხვა მომსახურების გაწევის (სამუშაოს შესრულების) საფასურის გადაუხდელობა.

6. თუ ტვირთმიმღები (ტვირთგამგზავნი) და ნავსადგური დააყოვნებენ ვაგონებს (კონტეინერებს) მათი დატვირთვის, გადმოტვირთვის, გაწმენდისა და გარეცხვის გამო, რკინიგზა თავისუფლდება ქონებრივი პასუხისმგებლობისაგან იმ რაოდენობის ვაგონების (კონტეინერების) გამოუყოფლობისათვის, რომლებიც დაყოვნდა და ამ მიზეზით ვერ მიეწოდა დასატვირთად. 

    მუხლი 46. რკინიგზის პასუხისმგებლობა ტვირთის (ბარგის, ტვირთ-ბარგის) დაკარგვის, დაზიანების, გაფუჭებისა და დანაკლისისათვის „საერთაშორისო სარკინიგზო სატვირთო მიმოსვლის შესახებ“ შეთანხმების მიხედვით

1. გადასაზიდად ტვირთის მიღებიდან მის გაცემამდე რკინიგზას ეკისრება ქონებრივი პასუხისმგებლობა ტვირთის დაუცველობისათვის, თუ ის ვერ დაამტკიცებს, რომ ტვირთი დაიკარგა, დაზიანდა, გაფუჭდა ან ადგილი ჰქონდა დანაკლისს:

ა) ტვირთგამგზავნის ან ტვირთმიმღების მიზეზით;

ბ) ტვირთის ბუნებრივი თვისებების გამო;

გ) ტარის (შეფუთვის) ნაკლოვანებების გამო, რომლებიც არ შეინიშნებოდა ტვირთის მიღების დროს მისი გარეგნული დათვალიერებისას ან ისეთი ტარის (შეფუთვის) გამოყენების გამო, რომელიც არ შეესაბამება ტვირთის თვისებებს;

დ) გადასაზიდად იმ ტვირთის ჩაბარების გამო, რომლის ტენიანობა აღემატება დადგენილ ნორმებს.

2. რკინიგზა თავისუფლდება ქონებრივი პასუხისმგებლობისაგან გადასაზიდად მიღებული ტვირთის დაკარგვისათვის, დაზიანებისათვის, გაფუჭებისათვის ან დანაკლისისათვის, თუ:

ა) ტვირთი მიტანილ იქნა ტვირთგამგზავნის გამართული ჩამკეტ-საპლომბი მოწყობილობების მქონე წესივრული ვაგონით (კონტეინერით) და სხვა მოთხოვნების გათვალისწინებით, რომლებიც უზრუნველყოფენ ტვირთის დაცულობას;

ბ) ტვირთი დაზიანდა, გაფუჭდა ან ადგილი ჰქონდა დანაკლისს ღია მოძრავი შემადგენლობით ტვირთის გადაზიდვასთან დაკავშირებული ბუნებრივი მიზეზების გამო;

გ) ტვირთის გადაზიდვა განხორციელდა ტვირთგამგზავნის (ტვირთმიმღების) გამცილებლის თანხლებით, „რკინიგზით ტვირთის გადაზიდვის წესების“ შესაბამისად;

დ) ტვირთის დანაკლისი არ აღემატება მასის ბუნებრივი დანაკარგის ნორმასა და მასის ნეტოს გაზომვათა ცდომილებას;

ე) ტვირთის დაკარგვა, დაზიანება, გაფუჭება ან დანაკლისი მოხდა ზედნადებში ტვირთგამგზავნის მიერ არასწორი ან არასრული მონაცემების აღნიშვნის გამო.

3. თუ პრეტენზიის წამყენებელი დაამტკიცებს, რომ ტვირთი დაიკარგა, დაზიანდა, გაფუჭდა ან ადგილი ჰქონდა დანაკლისს რკინიგზის მიზეზით, ქონებრივი პასუხისმგებლობა ტვირთის დაუცველობისათვის რკინიგზას ეკისრება.

4. თუ ტვირთმიმღების მოთხოვნით ტვირთი მას არ გადაეცემა ტვირთის ადგილზე მიტანის ვადის გასვლიდან 30 დღის განმავლობაში, პირდაპირი შერეული გადაზიდვისას კი „საერთაშორისო სარკინიგზო სატვირთო მიმოსვლის შესახებ“ შეთანხმებით გათვალისწინებულ ვადაში, ტვირთი დაკარგულად მიიჩნევა.

5. თუ ტვირთი მიტანილ იქნა ამ მუხლის მე-4 ნაწილით განსაზღვრული ვადის გასვლის შემდეგ, ტვირთმიმღებს უფლება აქვს მიიღოს იგი, თუ რკინიგზას დაუბრუნებს ტვირთის დაკარგვისათვის მიღებულ ანაზღაურებას ამ კოდექსით გათვალისწინებული წესით.

6. თუ ტვირთმიმღები უარს განაცხადებს ტვირთის მიღებაზე ან არ განკარგავს მას ტვირთის მიტანის შესახებ შეტყობინების მიღებიდან 4 დღე-ღამის განმავლობაში, რკინიგზას უფლება აქვს, ტვირთის რეალიზაცია მოახდინოს საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით.

7. ტვირთის გადაზიდვისას წარმოშობილ ზიანს რკინიგზა ანაზღაურებს შემდეგი ოდენობით:

ა) ტვირთის დაკარგვის ან დანაკლისის შემთხვევაში – დაკარგული ტვირთის ან დანაკლისის ღირებულების ოდენობით;

ბ) ტვირთის დაზიანებისას (გაფუჭებისას) – იმ თანხის ოდენობით, რომლითაც შემცირდა მისი ღირებულება, ხოლო თუ ტვირთის აღდგენა შეუძლებელია – მისი მთლიანი ღირებულების ოდენობით;

გ) გამოცხადებული ფასეულობის ტვირთის დაკარგვის შემთხვევაში –მისი გამოცხადებული ფასეულობის სრული ან იმ ნაწილის ოდენობით, რომელიც შეესაბამება ტვირთის დაკარგულ, დაზიანებულ, გაფუჭებულ ან დანაკლისით მიტანილ ნაწილს. ტვირთის ღირებულება განისაზღვრება საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით.

8. ტვირთის დაკარგვით, დაზიანებით, გაფუჭებით ან დანაკლისით გამოწვეული ზიანის დადგენილი ოდენობით ანაზღაურებასთან ერთად რკინიგზა ტვირთგამგზავნს (ტვირთმიმღებს) უბრუნებს მისგან მიღებული ტვირთის გადაზიდვისა და ამასთან დაკავშირებული სხვა მომსახურების გაწევის (სამუშაოს შესრულების) საფასურს დაკარგული, დაზიანებული, გაფუჭებული ან დანაკლისით მიტანილი ტვირთის რაოდენობის პროპორციულად.

9. თუ ბარგი (ტვირთ-ბარგი) დაიკარგა, დაზიანდა, გაფუჭდა ან ადგილი ჰქონდა დანაკლისს იმ გარემოებათა გამო, რომელთა აღმოფხვრა შესაძლებელი იყო გადასაზიდად მისი მიღების დღიდან გაცემამდე, ბარგის (ტვირთ-ბარგის) დაუცველობისათვის ქონებრივი პასუხისმგებლობა რკინიგზას ეკისრება.

10. ბარგის (ტვირთ-ბარგის) გადაზიდვისას წარმოშობილ ზიანს რკინიგზა ანაზღაურებს შემდეგი ოდენობით:

ა) ბარგის (ტვირთ-ბარგის) დაკარგვის ან დანაკლისის შემთხვევაში – დაკარგული ბარგის (ტვირთ-ბარგის) ან დანაკლისის ღირებულების ოდენობით;

ბ) ბარგის (ტვირთ-ბარგის) დაზიანებისას (გაფუჭებისას) – იმ თანხის ოდენობით, რომლითაც შემცირდა მისი ღირებულება, ხოლო თუ ბარგის (ტვირთ-ბარგის) აღდგენა შეუძლებელია – მისი მთლიანი ღირებულების ოდენობით;

გ) გამოცხადებული ფასეულობის ბარგის (ტვირთ-ბარგის) დაკარგვის შემთხვევაში – მისი გამოცხადებული ფასეულობის ოდენობით.

11. ბარგის (ტვირთ-ბარგის) ღირებულება განისაზღვრება „რკინიგზით მგზავრთა გადაყვანის, ბარგის, ტვირთ-ბარგისა და ფოსტის გადაზიდვის წესების“ შესაბამისად.

12. ბარგის (ტვირთ-ბარგის) დაკარგვით, დაზიანებით, გაფუჭებით ან დანაკლისით გამოწვეული ზიანის დადგენილი ოდენობით ანაზღაურებასთან ერთად რკინიგზა ბარგის (ტვირთ-ბარგის) მიმღებს უბრუნებს მისგან მიღებული ბარგის (ტვირთ-ბარგის) გადაზიდვისა და ამასთან დაკავშირებული სხვა მომსახურების გაწევის (სამუშაოს შესრულების) საფასურს დაკარგული, დაზიანებული, გაფუჭებული ან დანაკლისით მიტანილი ბარგის (ტვირთ-ბარგის) რაოდენობის პროპორციულად. 

    მუხლი 47. პასუხისმგებლობა ტვირთის დანიშნულების ადგილზე დაგვიანებით მიტანისათვის

1. ადგილობრივი გადაზიდვისას ტვირთის დანიშნულების ადგილზე დაგვიანებით მიტანისას, აგრეთვე ტვირთგამგზავნის (ტვირთმიმღების) მფლობელობაში არსებული ცარიელი ვაგონების დანიშნულების ადგილზე დაგვიანებით მიყვანისას რკინიგზა ზიანს ანაზღაურებს საქართველოს სამოქალაქო კოდექსით დადგენილი წესით.

2. ადგილობრივი გადაზიდვისას ბარგის (ტვირთ-ბარგის) დანიშნულების ადგილზე დაგვიანებით მიტანით გამოწვეული ზიანი ანაზღაურდება საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის შესაბამისად.

3. საერთაშორისო გადაზიდვისას ტვირთის დანიშნულების ადგილზე დაგვიანებით მიტანისას, აგრეთვე ტვირთგამგზავნის (ტვირთმიმღების) მფლობელობაში არსებული ცარიელი ვაგონების დანიშნულების ადგილზე დაგვიანებით მიყვანისას რკინიგზა ან ის მხარე, რომლის მიზეზითაც მოხდა ვადის გადაცილება პირდაპირი შერეული გადაზიდვისას, ზიანს ანაზღაურებს „საერთაშორისო სარკინიგზო სატვირთო მიმოსვლის შესახებ“ შეთანხმებით განსაზღვრული ოდენობით. 

    მუხლი 48. პასუხისმგებლობა მოძრავი შემადგენლობის თვითნებურად გამოყენებისათვის

თუ ტვირთგამგზავნი (ტვირთმიმღები) ან სხვა პირი საამისოდ უფლებამოსილი პირის ნებართვის გარეშე იყენებს სარკინიგზო ტრანსპორტის საწარმოს (ორგანიზაციის და ა.შ.) ვაგონს (კონტეინერს), აგრეთვე თუ რკინიგზა საამისოდ უფლებამოსილი პირის ნებართის გარეშე იყენებს ტვირთგამგზავნის (ტვირთმიმღების) ან სხვა პირის მფლობელობაში არსებულ ვაგონს (კონტეინერს), დამრღვევი მხარე იხდის ვაგონით (კონტეინერით) სარგებლობის საფასურს სამმაგი ოდენობით. 

    მუხლი 49. პასუხისმგებლობა გადასაზიდად აკრძალული ან გადაზიდვისას განსაკუთრებულად მოსაფრთხილებელი ტვირთის წარდგენისათვის

ზედნადებში ტვირთის სახელწოდების, განსაკუთრებული აღნიშვნების ან ტვირთის გადაზიდვისას აუცილებლად მისაღები ზომების არასწორი მითითებისათვის, აგრეთვე გადასაზიდად აკრძალული ტვირთის გაგზავნისათვის ან ტვირთის თვისებათა არასწორი აღნიშვნისათვის ტვირთგამგზავნი ვალდებულია გადაიხადოს ამ ტვირთის გადაზიდვის გაზრდილი საფასური „რკინიგზის სატარიფო პოლიტიკით“ დადგენილი ოდენობით.

    მუხლი 50. ვაგონით (კონტეინერით) სარგებლობის საფასური

1. ამ კოდექსის 25-ე მუხლის მე-4 ნაწილით, 29-ე, 36-ე (გარდა სამგზავრო მატარებლის გაჩერების დროის გადამეტებისა) და 48-ე მუხლებით გათვალისწინებულ შემთხვევებში ტვირთგამგზავნი (ტვირთმიმღები) ან ექსპედიტორი, რკინიგზის მიერ მასთან დადებული ხელშეკრულების შესაბამისად, გაგზავნისა და დანიშნულების ადგილის რკინიგზის სადგურებში (სარკინიგზო მისასვლელი ლიანდაგების ჩათვლით) თითოეული ვაგონით (დახურული, ნახევარვაგონი, პლატფორმა) სარგებლობისათვის რკინიგზას უხდის შესაბამის საფასურს. საფასურის ოდენობა განისაზღვრება „რკინიგზის სატარიფო პოლიტიკით“ დადგენილი წესით.

2. ცისტერნით, ცემენტმზიდით, ბუნკერული ნახევარვაგონით, მინერალმზიდით და სხვა სპეციალური ვაგონებით სარგებლობისათვის ამ მუხლით განსაზღვრული საფასური გადაიხდება ორმაგი ოდენობით, ხოლო რეფრიჟერატორული ვაგონითა და ტრანსპორტიორით სარგებლობისათვის – სამმაგი ოდენობით.

3. თუ ტვირთგამგზავნი რკინიგზის სადგურს შეატყობინებს, რომ უარს აცხადებს ვაგონის დატვირთვაზე, ამ ვაგონით სარგებლობის საფასური გადაიხდება რკინიგზის სადგურის მიერ შეტყობინების მიღების დღემდე.

4. ამ კოდექსის 29-ე, 36-ე და 48-ე მუხლებით გათვალისწინებულ შემთხვევებში უნივერსალური კონტეინერით სარგებლობისათვის ტვირთგამგზავნი (ტვირთმიმღები) რკინიგზას უხდის საფასურს „რკინიგზის სატარიფო პოლიტიკის“ შესაბამისად.

5. ტვირთგამგზავნი (ტვირთმიმღები) და ნავსადგური თავისუფლდებიან ვაგონით (კონტეინერით) სარგებლობის საფასურის გადახდისაგან, თუ:

ა) დაუძლეველი ძალის გამო შეწყდა მოძრაობა სარკინიგზო მისასვლელ ლიანდაგზე ან აიკრძალა ტვირთის დატვირთვა-გადმოტვირთვის ოპერაციების შესრულება, აგრეთვე მოხდა ავარია, რომლის შედეგად შეუძლებელი გახდა ტვირთგამგზავნის (ტვირთმიმღების) ან ნავსადგურის ძირითადი საქმიანობის განხორციელება;

ბ) რკინიგზის მიერ მიწოდებული ვაგონების (კონტეინერების) რაოდენობა აღემატება სარკინიგზო მისასვლელი ლიანდაგის ექსპლუატაციისა და ვაგონის (კონტეინერის) მიწოდება-გამოყვანის ხელშეკრულებით დადგენილ ოდენობას.

6. თუ ტვირთგამგზავნი უარს ამბობს განაცხადის შესაბამისად რკინიგზის სადგურში მისული ცარიელი სპეციალური ვაგონის დატვირთვაზე და სხვა ტვირთგამგზავნის მიერ მისი გამოყენება შეუძლებელია საანგარიშო დღე-ღამის განმავლობაში, ტვირთგამგზავნი ვალდებულია გადაუხადოს რკინიგზას ამ ვაგონის ფაქტობრივი გარბენის საფასური, მაგრამ არა უმეტეს 300 კილომეტრისათვის. 

    მუხლი 51. მხარეთა პასუხისმგებლობა ხელშეკრულების სხვა პირობების დარღვევისათვის

1. ელექტროენერგიის მიწოდების შეწყვეტის, უხარისხო ელექტროენერგიის მიწოდების ან რკინიგზისაგან დამოუკიდებელი სხვა მიზეზებით სამგზავრო და სატვირთო მატარებლების განრიგით გათვალისწინებული დგომის დროის გადამეტებისათვის დამრღვევი პირი რკინიგზას უნაზღაურებს მატარებლის დაყოვნებით გამოწვეულ ზიანს.

2. ვაგონის (კონტეინერის) ტვირთამწეობის გადამეტებისათვის ტვირთგამგზავნი რკინიგზას უხდის ზედმეტი ტვირთის გადაზიდვის საფასურს ხუთმაგი ოდენობით. ტვირთგამგზავნი რკინიგზას აგრეთვე უნაზღაურებს ზედმეტი ტვირთის გადმოტვირთვისა და შენახვის ხარჯსა და ვაგონის (კონტეინერის) გადამეტტვირთვის გამო მომხდარი ავარიით მიყენებულ ზიანს.

3. რკინიგზის მიერ მიწოდებული ვაგონის (კონტეინერის) ან მისი მოსახსნელი დეტალებისა და სამარჯვების დაზიანების ან დაკარგვის შემთხვევაში ტვირთგამგზავნი (ტვირთმიმღები) და სხვა შესაბამისი პირი, რომელთა მიზეზითაც დაზიანდა ან დაიკარგა ვაგონი (კონტეინერი) ან მისი დეტალები და სამარჯვები, ვალდებულნი არიან, აღადგინონ (დააბრუნონ) ისინი ან აუნაზღაურონ რკინიგზას ამ დაზიანებით მიყენებული ზარალი ღირებულების სამმაგი ოდენობით, ხოლო თუ აღდგენა (დაბრუნება) შეუძლებელია – გადაიხადონ მათი სამმაგი ღირებულება.

4. თუ რკინიგზამ დააზიანა ტვირთგამგზავნის (ტვირთმიმღების) ან სხვა პირის კუთვნილი ვაგონი (კონტეინერი), რკინიგზა ვალდებულია შეაკეთოს ასეთი ვაგონი (კონტეინერი) ან აუნაზღაუროს მფლობელს ვაგონის (კონტეინერის) დაზიანებით მიყენებული ზარალი ღირებულების სამმაგი ოდენობით.

5. ტვირთგამგზავნის (ტვირთმიმღების) ან სხვა პირის კუთვნილი ვაგონის (კონტეინერის) დაკარგვისას რკინიგზა, მისი მოთხოვნით, ვალდებულია გადასცეს მას შესაბამისი სახეობის ვაგონი (კონტეინერი) გარკვეული ვადით უფასოდ სარგებლობის უფლებით, ხოლო თუ რკინიგზა 3 თვის განმავლობაში ვერ დაუბრუნებს მფლობელს დაკარგულ ვაგონს (კონტეინერს) – გადასცეს ის მას საკუთრებაში, საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით.

6. რკინიგზის მიერ იჯარით გაცემული, დაზიანებული ან დაკარგული ვაგონის (კონტეინერის) შეცვლის წესი განისაზღვრება იჯარის ხელშეკრულებით.

7. თუ რკინიგზამ, ტვირთგამგზავნის თანხმობით, დასატვირთად მიაწოდა მას ცარიელი, გაუწმენდავი ვაგონი (კონტეინერი), რომელსაც გახსნილი ლუკები, კარები და მოუხსნელი დასამაგრებელი სამარჯვები აქვს, რკინიგზამ ტვირთგამგზავნს უნდა აუნაზღაუროს შესაბამისი სამუშაოების შესასრულებლად გაწეული ხარჯები. მათ შესასრულებლად ტვირთგამგზავნს ეძლევა გონივრული ვადა.

8. თუ ტვირთმიმღები დაარღვევს ამ კოდექსის 28-ე მუხლით დადგენილ მოთხოვნებს, იგი ვალდებულია, რკინიგზას აუნაზღაუროს ამ მუხლით გათვალისწინებული სამუშაოების ხარჯები და გადაუხადოს ვაგონით (კონტეინერით) სარგებლობის საფასური „რკინიგზის სატარიფო პოლიტიკის“ შესაბამისად. 

 

თავი VII. აქტები, პრეტენზიები, სარჩელები 

    მუხლი 52. აქტები

1. გარემოებები, რომლებიც სარკინიგზო მიმოსვლის მონაწილეთა პასუხისმგებლობის საფუძველს წარმოადგენს, დასტურდება კომერციული, ტექნიკური და საერთო ფორმის აქტებით.

2. კომერციული აქტი დგება იმ შემთხვევაში, როდესაც დასტურდება:

ა) გადაზიდვის დოკუმენტებში აღნიშნულ მონაცემებთან ტვირთის, ბარგის, ტვირთ-ბარგის სახელწოდების, მასის ან სატვირთო ადგილების რაოდენობის შეუსაბამობა;

ბ) ტვირთის, ბარგის, ტვირთ-ბარგის დაზიანება ან/და გაფუჭება;

გ) ტვირთის, ბარგის, ტვირთ-ბარგის აღმოჩენა, რომლებსაც არ ახლავს გადაზიდვის დოკუმენტები ან/და იმ გადაზიდვის დოკუმენტების აღმოჩენა, რომლებსაც არ ახლავს ტვირთი, ბარგი, ტვირთ-ბარგი;

დ) დატაცებული ტვირთის, ბარგის, ტვირთ-ბარგის რკინიგზისათვის დაბრუნება;

ე) ტვირთის გაცემის შესახებ სატვირთო სალაროში დოკუმენტების გაფორმების შემდეგ 24 საათის განმავლობაში მისასვლელ ლიანდაგზე რკინიგზის მიერ ტვირთის მიუწოდებლობა. ამ შემთხვევაში კომერციული აქტი დგება მხოლოდ ტვირთმიმღების მოთხოვნით.

3. კომერციული აქტი დგება:

ა) ტვირთის, ბარგის, ტვირთ-ბარგის გადმოტვირთვისას საერთო სარგებლობის ადგილებზე – გადმოტვირთვის დღეს ან „რკინიგზით ტვირთის გადაზიდვის წესებით“ გათვალისწინებულ შემთხვევებში ტვირთმიმღებისათვის ტვირთის გადაცემის დღეს;

ბ) ტვირთის გადმოტვირთვისას არასაერთო სარგებლობის ადგილებზე – ტვირთის გადმოტვირთვის დღეს; ამასთან, ტვირთის შემოწმება უნდა მოხდეს ტვირთის გადმოტვირთვის პროცესში ან უშუალოდ ტვირთის გადმოტვირთვის შემდეგ;

გ) ტვირთის, ბარგის, ტვირთ-ბარგის მსვლელობის გზაზე – იმ გარემოებათა გამოვლენის დღეს, რომლებიც კომერციული აქტით გაფორმებას ექვემდებარება.

4. თუ კომერციული აქტის შედგენა შეუძლებელია ამ მუხლში აღნიშნულ ვადებში, იგი უნდა შედგეს არა უგვიანეს მომდევნო დღე-ღამისა.

5. სავაგონო გზავნილებისას კომერციული აქტი ფორმდება თითოეულ ვაგონზე. დასაშვებია ერთი კომერციული აქტის შედგენა დღე-ღამეში მოსულ ვაგონთა ჯგუფზე ერთგვაროვანი ტვირთის გაცემისას, თუ ტვირთი გადაზიდულია დაყრით ან დაზვინვით და მიტანილია გამართული ვაგონებით, დაკარგვის ნიშნების გარეშე, ერთი ტვირთგამგზავნისაგან ერთი ტვირთმიმღების მისამართზე:

ა) დანაკლისის შემთხვევაში – თუ ის აღემატება ტვირთის მასის ბუნებრივი დანაკარგის ნორმასა და მასის ნეტოს გაზომვათა ცდომილებას;

ბ) ზედმეტობის შემთხვევაში – თუ არსებობს განსხვავება გაგზავნის რკინიგზის სადგურში განსაზღვრულ ტვირთის მასასა და დანიშნულების რკინიგზის სადგურში განსაზღვრულ ტვირთის მასას შორის, მასის ნეტოს გაზომვათა ცდომილების გათვალისწინებით.

6. იმ ტვირთის დანაკლისი და ზედმეტობა, რომლის გადაზიდვა ხორციელდება დაყრით, დაზვინვით, ჩასხმით ან გზაში გადატვირთვით ერთი ტვირთმიმღების მისამართზე და რომელიც მიტანილია გამართული ვაგონით, დაკარგვის ნიშნების გარეშე, განისაზღვრება ერთდროულად გაცემული ტვირთის მთელი პარტიის შემოწმების შედეგის მიხედვით და ფორმდება ერთი კომერციული აქტით.

7. კომერციული აქტი დგება 3 ეგზემპლარად. კომერციული აქტის ბლანკის შევსებისას დაუშვებელია გადაშლა, ამოფხეკა და შესწორება. კომერციული აქტი უნდა შეიცავდეს:

ა) ტვირთის, ბარგის ან ტვირთ-ბარგის მდგომარეობისა და იმ გარემოებების ზუსტ და დაწვრილებით აღწერას, რომლებმაც გამოიწვია ტვირთის, ბარგის ან ტვირთ-ბარგის დაუცველობა. კითხვებს, რომლებსაც შეიცავს კომერციული აქტის ბლანკი, უნდა გაეცეს ზუსტი პასუხი. დაუშვებელია გადახაზვა ან გამეორების ნიშნის დასმა საჭირო მონაცემების გამეორების ნაცვლად;

ბ) მონაცემებს იმის შესახებ, სწორად არის თუ არა ჩატვირთული, განლაგებული და დამაგრებული ტვირთი, ბარგი ან ტვირთ-ბარგი, აგრეთვე არის თუ არა დამცავი ნიშანდება ღია მოძრავი შემადგენლობით გადასაზიდ ტვირთზე.

8. მალფუჭებადი ტვირთის გაფუჭების თაობაზე კომერციულ აქტს უნდა დაერთოს ამონაწერი ტემპერატურათა დავთრიდან, რომლის შევსების პირობები განისაზღვრება „რკინიგზით ტვირთის გადაზიდვის წესებით“.

9. არასწორი ინფორმაციის შემცველი კომერციული აქტის შემდგენ ან ხელმომწერ პირს ეკისრება პასუხისმგებლობა, რომელიც დადგენილია საქართველოს კანონმდებლობით.

10. „რკინიგზით ტვირთის გადაზიდვის წესების“ შესაბამისად კომერციულ აქტს ხელს აწერენ ტვირთმიმღები (თუ იგი მონაწილეობს ტვირთის, ბარგის ან ტვირთ-ბარგის შემოწმებაში), რკინიგზა და მასში მონაწილე სხვა პირები.

11. რკინიგზა ვალდებულია შეადგინოს კომერციული აქტი, თუ მან თვითონ გამოავლინა ამ მუხლში ჩამოთვლილი გარემოებანი თუ ამ გარემოებათაგან თუნდაც ერთი აღნიშნა ტვირთის, ბარგის ან ტვირთ-ბარგის მიმღებმა. მხარეთა წარმომადგენლებს, რომლებიც მონაწილეობენ კომერციული აქტის შედგენაში, უფლება არა აქვთ, უარი განაცხადონ მის ხელმოწერაზე. კომერციული აქტის შინაარსთან უთანხმოების შემთხვევაში მხარეთა წარმომადგენლებს უფლება აქვთ, ჩამოაყალიბონ თავიანთი შენიშვნები.

12. რკინიგზის სადგურის მიერ კომერციული აქტის შედგენაზე უარის თქმის ან არასწორად შედგენის შემთხვევაში ტვირთმიმღებს უფლება აქვს, ამის თაობაზე წერილობითი განცხადება წარუდგინოს რკინიგზას.

13. რკინიგზა ვალდებულია, მოტივირებული პასუხი გასცეს მალფუჭებადი ტვირთის თაობაზე განცხადებას მისი მიღებიდან ერთ დღეში, ხოლო სხვა ტვირთის, ბარგის ან ტვირთ-ბარგის თაობაზე განცხადებას – მიღებიდან 3 დღის განმავლობაში. თუ განცხადება დასაბუთებულია, კომერციული აქტის შედგენის დაყოვნების დროისათვის ტვირთის, ბარგის ან ტვირთ-ბარგის შენახვის საფასურს ტვირთმიმღები არ გადაიხდის.

14. ტვირთმიმღების მოთხოვნით, რკინიგზის სადგური ვალდებულია, 3 დღის განმავლობაში გასცეს კომერციული აქტი. რკინიგზის სტრუქტურულ ერთეულებს შორის კომერციული აქტების გადაგზავნის წესს განსაზღვრავს რკინიგზა.

15. ამ მუხლით გაუთვალისწინებელ სხვა გარემოებათა დასამოწმებლად დგება ტექნიკური და საერთო ფორმის აქტები, „რკინიგზით მგზავრთა გადაყვანის, ბარგის, ტვირთ-ბარგისა და ფოსტის გადაზიდვის წესების“ და „რკინიგზით ტვირთის გადაზიდვის წესების“ შესაბამისად. 

    მუხლი 53. პრეტენზიის წარდგენა

1. ტვირთის (ტვირთ-ბარგის) გადაზიდვასთან დაკავშირებით სარჩელის წარდგენამდე სავალდებულოა რკინიგზის მიმართ წერილობითი პრეტენზიის წარდგენა.

2. ადგილობრივი გადაზიდვისას წარმოქმნილი ზიანისათვის რკინიგზისადმი პრეტენზიის ან სარჩელის წარდგენის უფლება აქვს:

ა) ტვირთგამგზავნს (ტვირთმიმღებს) ან მის მიერ უფლებამოსილ პირს, ტვირთის გადასაზიდად მიღების შესახებ ტვირთის ქვითრის დედნის წარდგენისას, რომელზედაც არსებობს აღნიშვნა დანიშნულების რკინიგზის სადგურის მიერ ტვირთის არმიღების თაობაზე – ტვირთის მთლიანად დაკარგვის შემთხვევაში;

ბ) ტვირთგამგზავნს (ტვირთმიმღებს) ზედნადებისა და კომერციული აქტის დედნების წარდგენისას – ტვირთის დაზიანების, გაფუჭების, დანაკლისის, ხარისხის დაქვეითების და სხვა შემთხვევაში;

გ) ტვირთმიმღებს – ტვირთის (ტვირთ-ბარგის) ადგილზე მიტანის ვადის გადაცილების შემთხვევაში, იმ პირობით, თუ იგი წარმოადგენს ზედნადებს (ტვირთ-ბარგის ქვითრის დედანს);

დ) ტვირთმიმღებს – ტვირთის (ტვირთ-ბარგის) გაცემის შეფერხების შემთხვევაში, იმ პირობით, თუ იგი წარმოადგენს სატრანსპორტო ქვითრისა და საერთო ფორმის აქტის დედნებს.

3. საერთაშორისო გადაზიდვისას პრეტენზიის წაყენების პირობები განისაზღვრება „საერთაშორისო სარკინიგზო სატვირთო მიმოსვლის შესახებ“ შეთანხმებით.

4. ტვირთგამგზავნს (ტვირთმიმღებს) უფლება აქვს, პრეტენზიის წარდგენის უფლებამოსილება სხვა პირს გადასცეს.

5. მგზავრთა გადაყვანასთან ან ბარგის გადაზიდვასთან დაკავშირებით რკინიგზას პრეტენზია შეუძლია წარუდგინოს:

ა) ბარგის ქვითრის წარმომდგენმა – ბარგის დაკარგვისას;

ბ) შესაბამისი კომერციული აქტის წარმომდგენმა – ბარგის დაზიანებისას, გაფუჭებისას ან დანაკლისისას;

გ) რკინიგზის მიერ გაცემული შესაბამისი საერთო ფორმის აქტის წარმომდგენმა – ბარგის ადგილზე მიტანის ვადის გადაცილებისას;

დ) მგზავრმა, ბილეთის წარმოდგენის შემთხვევაში – მატარებლის გასვლის დაყოვნებისას ან დაგვიანებისას.

6. ტვირთის, ბარგის, ტვირთ-ბარგის გადაზიდვასთან და მგზავრთა გადაყვანასთან, აგრეთვე რკინიგზის მიერ მოძრავი შემადგენლობისა და კონტეინერის (რომლებიც ეკუთვნის ტვირთგამგზავნს, ტვირთმიმღებს ან სხვა პირს) დაზიანებასთან დაკავშირებით წარმოქმნილი პრეტენზიები წარედგინება რკინიგზას.

7. პირდაპირი შერეული მიმოსვლისას ტვირთის გადაზიდვასთან დაკავშირებული პრეტენზიები წარედგინება:

ა) დანიშნულების რკინიგზას – თუ ტვირთის გადაზიდვის ბოლო პუნქტი რკინიგზის სადგურია;

ბ) სხვა სახეობის ტრანსპორტის შესაბამის ადმინისტრაციას, რომელიც ემსახურება ტვირთის გადაზიდვის ბოლო პუნქტს ან რომლის გამგებლობაშიც არის ეს პუნქტი. 

    მუხლი 54. პრეტენზიის წარდგენის წესი

1. პრეტენზია უნდა შეიცავდეს განმცხადებლის მოთხოვნებს და მას უნდა ერთვოდეს პრეტენზიის დასაბუთებულობის დამამტკიცებელი საბუთები.

2. ტვირთის (ტვირთ-ბარგის) დაკარგვის, დაზიანების, გაფუჭების ან დანაკლისის შესახებ პრეტენზიას აგრეთვე უნდა დაერთოს დოკუმენტი, რომელიც ადასტურებს გაგზავნილი ტვირთის (ტვირთ-ბარგის) რაოდენობასა და ღირებულებას, მასში მიუღებელი შემოსავლისა და განუხორციელებელი ფაქტობრივი დანახარჯების შეტანის გარეშე, ან დანაკლისი ტვირთის (ტვირთ-ბარგის) დეტალებისა და სათადარიგო ნაწილების ღირებულებას. 

    უხლი 55. პრეტენზიის წარდგენის ვადები

1. ადგილობრივი გადაზიდვისას რკინიგზას პრეტენზია შეიძლება წარედგინოს საქართველოს სამოქალაქო კოდექსით დადგენილ ვადებში, ხოლო საერთაშორისო გადაზიდვისას – „საერთაშორისო სარკინიგზო სატვირთო მიმოსვლის შესახებ“ შეთანხმებით განსაზღვრულ ვადაში.

2. პრეტენზიის წარდგენის ვადები გამოითვლება:

ა) ტვირთის, ბარგის ან ტვირთ-ბარგის დაზიანების, გაფუჭების ან დანაკლისის გამო – ტვირთის, ბარგის ან ტვირთ-ბარგის გაცემის დღიდან;

ბ) ტვირთის დაკარგვის გამო – ტვირთის ადგილზე მიტანის ვადის გასვლიდან 10 დღის შემდეგ;

გ) ბარგის, ტვირთ-ბარგის დაკარგვის გამო – ფიზიკურ პირთა ტვირთის, ტვირთ-ბარგის ადგილზე მიტანის ვადის გასვლიდან 30 დღის შემდეგ და იურიდიულ პირთა ტვირთ-ბარგის ადგილზე მიტანის ვადის გასვლიდან 10 დღის შემდეგ;

დ) ტვირთის, ბარგის, ტვირთ-ბარგის ადგილზე მიტანის ვადის გადაცილების გამო – ტვირთის, ბარგის, ტვირთ-ბარგის გაცემის დღიდან;

ე) ვაგონით (კონტეინერით) სარგებლობის საფასურის დაბრუნებაზე – პრეტენზიის განმცხადებლის მიერ ამ საფასურის გადახდის დღიდან;

ვ) ტვირთის გადაზიდვის განაცხადის შეუსრულებლობის გამო –საფასურის გადახდიდან 5 დღის შემდეგ;

ზ) რკინიგზის მიერ ტვირთგამგზავნის (ტვირთმიმღების) ან სხვა საწარმოს (ორგანიზაციის და ა.შ.) კუთვნილი ან მათ სარგებლობაში არსებული ვაგონის (კონტეინერის) თვითნებური დაკავებით მიყენებული ზიანის გამო – ასეთი მოძრავი შემადგენლობით ტვირთის ადგილზე მიტანის ან მიწერის რკინიგზის სადგურში მისი დაბრუნების ვადის გასვლის შემდეგ;

თ) გადაზიდვასთან დაკავშირებით წარმოშობილ სხვა შემთხვევაში – იმ მოვლენის დადგომის დღიდან, რომელიც პრეტენზიის წარდგენის საფუძველი გახდა.

3. რკინიგზა ვალდებულია განიხილოს პრეტენზია და მისი განხილვის შედეგები წერილობით შეატყობინოს განმცხადებელს პრეტენზიის მიღების დღიდან 2 თვის განმავლობაში. თუ რკინიგზა ცნობს პრეტენზიას, იგი ვალდებულია, პრეტენზიის ცნობის დღიდან 2 კვირის ვადაში აუნაზღაუროს განმცხადებელს ტვირთის გადაზიდვისას წარმოშობილი ზიანი ამ კოდექსის 46-ე მუხლის მე-7 ნაწილით დადგენილი ოდენობით.

4. იმ შემთხვევაში, თუ პრეტენზია წარმოდგენილია თანდართული არასრული დოკუმენტებით, იგი განმცხადებელს უნდა დაუბრუნდეს განხილვის გარეშე, 10 დღის ვადაში.

5. თუ რკინიგზამ ნაწილობრივ დააკმაყოფილა ან უარყო პრეტენზია, პასუხში უნდა აღინიშნოს მიღებული გადაწყვეტილების საფუძველი. ამ შემთხვევაში განმცხადებელს უბრუნდება პრეტენზიასთან ერთად წარმოდგენილი დოკუმენტები.

6. რკინიგზას უფლება აქვს, პრეტენზია წარუდგინოს ტვირთგამგზავნს (ტვირთმიმღებს) ან სხვა პირს საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილ ვადებში. 

    მუხლი 56. სარჩელის წარდგენის ვადები

ამ კოდექსით მოწესრიგებული ურთიერთობებიდან გამომდინარე სარჩელის წარდგენა ხორციელდება საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილ ვადებში. 

    მუხლი 57. სარჩელის წარდგენის წესი

1. ტვირთის (ბარგის, ტვირთ-ბარგის) გადაზიდვასთან დაკავშირებით სარჩელი რკინიგზის მიმართ შეიძლება წარდგენილ იქნეს იმ შემთხვევაში, თუ რკინიგზა მთლიანად ან ნაწილობრივ უარს იტყვის პრეტენზიის დაკმაყოფილებაზე, ან იმ შემთხვევაში, თუ რკინიგზა არ გასცემს პასუხს განმცხადებელს პრეტენზიის მიღების დღიდან 2 თვის განმავლობაში.

2. სარჩელის წარდგენა ხდება სასამართლოში, საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით.

3. მგზავრთა გადაყვანასთან, ბარგის ან ტვირთ-ბარგის გადაზიდვასთან დაკავშირებით სარჩელის წარდგენა დაიშვება ამ კოდექსის 53-ე მუხლით დადგენილი ვადების გასვლამდე, თუ პრეტენზიაზე მიღებულია რკინიგზის პასუხი. 

    მუხლი 58. ტვირთზე გირავნობის უფლება

რკინიგზას გადაზიდვის ხელშეკრულებიდან წარმოშობილი ხარჯების გამო აქვს ტვირთზე გირავნობის უფლება, ვიდრე იგი უფლებამოსილია განკარგოს ეს ტვირთი.

 

თავი VIII. მოძრაობის უსაფრთხოება, ტვირთისა და სარკინიგზო ტრანსპორტის ობიექტების დაცვა, განსაკუთრებულ პირობებში მუშაობის ორგანიზება 

    მუხლი 59. მოძრაობის უსაფრთხოების ძირითადი დებულებანი

1. რკინიგზის სადგურების, ვაგზლების, სამგზავრო ბაქნების და სტრუქტურული ერთეულების ტერიტორიები და სარკინიგზო ლიანდაგები, რომლებზედაც მოძრაობენ მატარებლები და სრულდება სამანევრო და დატვირთვა-გადმოტვირთვის სამუშაოები, წარმოადგენს მომეტებული საშიშროების ზონებს. ამ ზონებში უცხო პირთა ყოფნა, თუ ეს სამსახურებრივი აუცილებლობით არ არის გამოწვეული, აკრძალულია. მომეტებული საშიშროების ზონაში ყოფნის, იქ სამუშაოების შესრულების, სარკინიგზო ლიანდაგზე მოძრაობისა და გადასვლის წესებს ადგენს რკინიგზა.

2. მგზავრთა მომსახურება, აგრეთვე მოძრავი შემადგენლობა (მათ შორის, სპეციალიზებული), კონტეინერები, ლიანდაგის ზედნაშენის ელემენტები, სხვა ტექნიკური საშუალებები და მექანიზმები უნდა შეესაბამებოდეს მოძრაობისა და სახანძრო უსაფრთხოების, შრომისა და ეკოლოგიური სისუფთავის დაცვის მოთხოვნებს, რომლებიც დადგენილია რკინიგზის ტექნიკური ექსპლუატაციის წესებით.

3. სარკინიგზო მოძრაობისა და სახანძრო უსაფრთხოების წესების დარღვევათა კლასიფიკაციის, სამსახურებრივი მოკვლევისა და აღრიცხვის წესს განსაზღვრავს რკინიგზა.

4. სარკინიგზო მოძრაობისა და სახანძრო უსაფრთხოების წესების დარღვევისათვის შესაბამისი პასუხისმგებლობა ეკისრებათ ბრალეულ პირებს საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად. 

    მუხლი 60. მოძრაობის უსაფრთხოების უზრუნველყოფის ორგანიზების ზოგადი პრინციპები

1. სარკინიგზო ტრანსპორტის საწარმოები (ორგანიზაციები და ა. შ.) უზრუნველყოფენ მგზავრთა გადაყვანის, ტვირთის გადაზიდვის, მატარებლებისა და სხვა სარკინიგზო სატრანსპორტო საშუალებების მოძრაობისა და სახანძრო უსაფრთხოებას (მათ შორის, სამანევრო სამუშაოების შესრულების უსაფრთხოებას), აგრეთვე შრომის პირობებისა და გარემოს დაცვას.

2. რკინიგზა მოძრაობის უსაფრთხოებას უზრუნველყოფს შემდეგი პრინციპების საფუძველზე:

ა) მოძრაობისა და ხანძარსაწინააღმდეგო უსაფრთხოების უზრუნველსაყოფად მართვისა და დაგეგმვისადმი სისტემური მიდგომით;

ბ) ნორმატიულ აქტებთან გადაყვანა-გადაზიდვის პროცესისა და ტექნიკური საშუალებების ტექნოლოგიის შესაბამისობით;

გ) მოძრაობის უსაფრთხოების უზრუნველყოფისას პირებისა და სარკინიგზო ტრანსპორტის კანონიერი ინტერესების დაცვით;

დ) მოძრაობის უსაფრთხოების უზრუნველყოფის საკითხებში პირებისა და სარკინიგზო ტრანსპორტის ურთიერთპასუხისმგებლობით.

3. მოძრაობის უსაფრთხოების უზრუნველყოფის პირობები განისაზღვრება სათანადო ნორმატიული აქტებით.

4. სარკინიგზო ტრანსპორტის ობიექტები, რომელთა ტერიტორიაზედაც ხორციელდება საფრთხეშემცველი ტვირთის წარმოება, შენახვა, დატვირთვა, ტრანსპორტირება და გადატვირთვა, საერთო სარგებლობის სარკინიგზო ლიანდაგებისა და ნაგებობებისაგან დაშორებული უნდა იყოს იმ მანძილით, რომელიც უზრუნველყოფს რკინიგზის უსაფრთხო ფუნქციონირებას. ამ მანძილს, აგრეთვე სარკინიგზო ლიანდაგების გადაკვეთისა და მასთან მიახლოებულ ადგილებზე ობიექტების მშენებლობისა და შენახვის ნორმებს ადგენს რკინიგზა.

5. სარკინიგზო ლიანდაგების გადამკვეთი ან მათ უშუალო სიახლოვეს არსებული გაზსადენის, ნავთობსადენისა და სხვა კომუნიკაციების მშენებლობასა და უსაფრთხო ექსპლუატაციაზე პასუხისმგებლობა ეკისრებათ ამ კომუნიკაციების მფლობელებს.

6. საფრთხეშემცველი ტვირთის გამგზავნი (მიმღები) საწარმო (ორგანიზაცია და ა.შ.) და რკინიგზა ვალდებულნი არიან, თავიანთი კომპეტენციის ფარგლებში უზრუნველყონ ამ ტვირთის გადაზიდვის, დატვირთვისა და გადმოტვირთვის უსაფრთხოება, იქონიონ ტექნიკური საშუალებანი და ჰყავდეთ ქვედანაყოფები, რომლებიც საჭიროა ავარიული სიტუაციებისა და ავარიების შედეგების სალიკვიდაციოდ.

7. სარკინიგზო ლიანდაგის სხვა სახეობის სატრანსპორტო საშუალებებით გადაკვეთა დასაშვებია მხოლოდ სარკინიგზო ლიანდაგისა და საავტომობილო გზის სხვადასხვა დონეზე. სარკინიგზო ლიანდაგისა და საავტომობილო გზის ერთ დონეზე გადაკვეთა დაიშვება მხოლოდ საქართველოს კანონმდებლობით განსაზღვრულ შემთხვევებში.

8. პასუხისმგებლობა სარკინიგზო ლიანდაგის საავტომობილო გზით ერთ დონეზე გადაკვეთისას უსაფრთხოების დაცვაზე განისაზღვრება საქართველოს კანონმდებლობით.

9. მაგისტრალური ნავთობსადენითა და გაზსადენით რკინიგზის ლიანდაგების გადაკვეთის ადგილები ნაგებობათა ექსპლუატაციის წესების თანახმად აღინიშნება შესაბამისი მაჩვენებლებით. ამ ნაგებობათა მფლობელები ვალდებულნი არიან, დროულად მიაწოდონ რკინიგზას ინფორმაცია იმ ავარიული სიტუაციების წარმოშობის შესახებ, რომლებიც საფრთხეს უქმნის მოძრაობასა და სახანძრო უსაფრთხოებას.

10. გადაკვეთის ადგილებში მატარებლის გასვლისა და ტექნიკური საშუალებების მომსახურების ოპერაციების შესრულებისას რკინიგზის მუშაკები მოქმედებენ შესაბამისი ნორმატიული აქტებით განსაზღვრული წესით. 

    მუხლი 61. ტვირთისა და სარკინიგზო ტრანსპორტის ობიექტების დაცვა

1. მსვლელობის გზაზე და რკინიგზის სადგურებში ტვირთისა და სარკინიგზო ტრანსპორტის ობიექტების დაცვას ახორციელებს რკინიგზა სატრანსპორტო პოლიციის მეშვეობით, ხოლო ხანძარსაწინააღმდეგო პროფილაქტიკურ მუშაობას, სახანძრო უსაფრთხოებაზე ზედამხედველობასა და ხანძრების ლიკვიდაციას უზრუნველყოფს რკინიგზის შესაბამისი სამსახური.

2. იმ ტვირთის ნუსხას, რომელიც მოითხოვს პოლიციის მიერ დაცვასა და თანხლებას, რკინიგზა ადგენს სატრანსპორტო პოლიციასთან შეთანხმებით. სატრანსპორტო პოლიცია პასუხისმგებელია მისთვის ჩაბარებული ტვირთისა და სარკინიგზო ტრანსპორტის ობიექტების დაცვაზე.

3. ტვირთს, რომელიც გადაიზიდება განსაკუთრებული პირობებით, იცავს და აცილებს ტვირთგამგზავნი (ტვირთმიმღები) „რკინიგზით ტვირთის გადაზიდვის წესების“ შესაბამისად. 

     მუხლი 62. საგანგებო, მათ შორის, საომარი მდგომარეობის, მობილიზაციის დროს და სხვა საგანგებო სიტუაციებში რკინიგზის მუშაობის ორგანიზება

1. საგანგებო, მათ შორის, საომარი მდგომარეობის, მობილიზაციის დროს და სხვა საგანგებო სიტუაციებში სარკინიგზო ტრანსპორტის საწარმოები (ორგანიზაციები და ა. შ.), სახელმწიფო ხელისუფლების ცენტრალურ ორგანოებსა და მუნიციპალიტეტებთან ერთად ახორციელებენ შესაბამის დაუყოვნებლივ ღონისძიებებს საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით.

2. პასუხისმგებლობა რკინიგზის მუშაობის განზრახ შეფერხების, შეწყვეტისა და ტექნიკური საშუალებების დაზიანებისათვის განისაზღვრება საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით. 

საქართველოს 2007 წლის 5 ივნისის კანონი №4853 - სსმI, №21, 18.06.2007წ., მუხ.176

საქართველოს 2020 წლის 15 ივლისის კანონი №6968 – ვებგვერდი, 28.07.2020წ.

    მუხლი 63. დაზღვევა სარკინიგზო ტრანსპორტზე

სარკინიგზო ტრანსპორტზე მგზავრთა, ტვირთის, ბარგის, ტვირთ-ბარგისა და სხვა სახის დაზღვევა ხორციელდება საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად. 

 

თავი IX. გარდამავალი და დასკვნითი დებულებები  

საქართველოს 2005 წლის 1 ივლისის კანონი №1872 - სსმ I , № 41, 19.07.2005წ., მუხ.295

    მუხლი 64. გარდამავალი დებულება

მარეგულირებელი ორგანოს მიერ სარკინიგზო ტრანსპორტში სატარიფო უფლებამოსილების განხორციელებამდე რკინიგზა დამოუკიდებლად აწესებს მგზავრთა გადაყვანის, ტვირთის, ბარგის, ტვირთ - ბარგისა და ფოსტის გადაზიდვის ტარიფებსა და დამატებით საფასურებს.

საქართველოს 2005 წლის 1 ივლისის კანონი №1872 - სსმ I , № 41, 19.07.2005წ., მუხ.295

    მუხლი 65. დასკვნითი დებულებები

1. ეს კოდექსი ამოქმედდეს გამოქვეყნებისთანავე.

2. ამ კოდექსის ამოქმედებასთან დაკავშირებით ძალადაკარგულად ჩაითვალოს საქართველოს კანონი სარკინიგზო ტრანსპორტის შესახებ.

საქართველოს 2005 წლის 1 ივლისის კანონი №1872 - სსმ I , № 41, 19.07.2005წ., მუხ.295

საქართველოს პრეზიდენტი ედუარდ შევარდნაძე

თბილისი,

2002 წლის 28 დეკემბერი.

№1911 –რს

 

LAW OF GEORGIA

RAILWAY CODE OF GEORGIA

 

Chapter I – General Provisions

 

Article 1 – Purpose and scope of the Code; State support for the development of rail transport

1. This Code determines:

a) economic, legal, organisational and technological bases for the functioning of rail transport, its place and role in the economy and social sector of Georgia; the Code also regulates legal relations arising during the use of railway services and determines the rights, obligations and responsibilities of participants of these relationships;

b) terms and conditions for the provision of public railway transport services, as well as the rules and conditions for concluding a public service contract

2. This Code shall apply to the carriage of passengers, cargo, luggage, cargo-luggage and mail on public railroads.

3. The State shall promote the development of rail transport and the creation of favourable conditions for the functioning of this transport sector in view of its strategic and social roles.

Law of Georgia No 6355 of 23 June 2020 – website, 1.7.2020

 

Article 2 – Definitions

The terms used in this Code have the following meanings:

a) local rail traffic (carriage and transportation) – carriage of passengers, cargo, luggage, cargo-luggage and mail within the territory of Georgia;

b) non-public areas – closed and open warehouses, as well as land parcels specially allocated under the legislation of Georgia within or outside the territory of a railway station, which are not owned by the Railway or are leased to third parties by the Railway and which are used for loading, unloading, sorting and storage of cargo, luggage, cargo-luggage and mail;

c) luggage – passenger's property carried in a luggage wagon;

d) ticket – a tangible or electronic travel document that grants a passenger the right to travel by train and obliges the Railway to transport the passenger;

e) overload – cargo loaded in a rail vehicle in the amount exceeding the established limit;

f) carrier – a person who, based on a contract of carriage, carries passengers, cargo, luggage, cargo-luggage and mail by a rail vehicle owned by him/her/it;

g) carriage documents – a ticket, luggage receipt, cargo-luggage receipt, waybill, manifest and other transport documents confirming the existence of a contract of carriage;

h) right of way – the groundwork owned by the Railway, on which there are engineering and lineside structures, railway power supply and communications equipment, railway stations, protective afforestation and relevant facilities and structural railway units necessary for operation of the Railway;

i) additional fee – a fee for the performance of operations (works) related to transportation, which is not included in a transportation tariff;

j) protection zone – an area of land, as well as contiguous creeping soil, necessary to protect the structures, equipment and other facilities of the Railway and to ensure the density and stability of the groundwork;

k) forwarder – a person who, based on a contract with a customer, provides services related to the carriage of cargo on its behalf and at the expense of the customer;

l) wagon – an open or closed rail vehicle with metal wheels, equipped with all necessary means for being coupled with a train and intended for the carriage of passengers, cargo, luggage, cargo-luggage and mail;

m) type of a wagon – a universal or special wagon intended for the carriage of cargo;

n) bill of lading – a contract of carriage made in writing between the Railway and a consignor (consignee), which accompanies cargo for the entire route and contains data on the carriage of cargo as provided for by the Civil Code of Georgia and this Code;

o) container – an article of transport equipment suitable for repeated use, which is designed to protect cargo in one or more modes of transport and fitted with devices to speed up loading, unloading or reloading of cargo;

p) contracting party – a party to a contract which, within the range of an approach line, has its own warehouses and appropriate loading and unloading sites and rail tracks connected to them;

q) track gauge – distance between rails;

r) locomotive – a banking engine attached to rolling stock to draw a train or a wagon along a rail track;

s) train – a series of wagons with one or more locomotives or motor trucks, or light locomotives, motor trucks, rail motor cars and non-detachable trolleys equipped with established signals, which are sent to running lines;

t) passenger – a person travelling by train and having a ticket;

u) multimodal (combined) transport – carriage of cargo based on a single contract of carriage by at least two modes of transport and with a single transport document (carriage by successive carriers);

v) approach line – a track intended for the service of certain persons and connected to the public railway network;

w) pallet – a unit load or cargo placed on a pallet and wrapped in cellophane;

x) couchette car – a berth corresponding to the category and class of the passenger car;

y) Railway – an integrated enterprise equipped with all technical facilities necessary to convey passengers and haul cargo, luggage, cargo-luggage and mail, the services of which are provided by specialists operating those facilities and organising carriages. The activities of the Railway are regulated by the Law of Georgia on Entrepreneurs and other legal acts;

z) station building – a complex of structures and equipment, which include buildings, pavilions, platforms with and without roofing, underpasses located at one or different levels, small architectural forms and visual communications;

aa) railway station – a structural unit or branch of the Railway that is intended for the organisation of carriage of passengers, cargo, luggage, cargo-luggage and mail;

bb) Railway Tariff Policy – a normative act defining the procedure for establishing and regulating transportation fees by the Railway;

cc) structural units of the Railway - railway stations, passenger service offices, depots of locomotives and wagons, railcar operating department, loading and unloading operations mechanised divisions, track divisions, power supply, signalling and communications buildings and structures divisions, and other structural units intended for the organisation and provision of carriages;

dd) territorial administration of the Railway – a structural unit of the Railway which organises and provides the carriage of passengers, cargo, luggage, cargo-luggage and mail within the district that it serves;

ee) international carriage – transportation/dispatch of cargo with a single transport document to the customs areas of countries of destination or transit, by crossing the border of one or more countries, from any customs checkpoint of one country through one or more intermediate customs checkpoints of another country;

ff) international railway transportation – conveyance of passengers and carriage of cargo, luggage, cargo-luggage and mail between Georgia and foreign states;

gg) public places – closed and open warehouses, as well as areas of land specially allocated under the legislation of Georgia in the territory of a railway station, which are owned by the Railway and are used for loading, unloading, sorting and storage of cargo, luggage, cargo-luggage and mail;

hh) public railway track – a railway line on which railway stations are located and which may be used by any person;

ii) route shipment – the carriage of cargo with one bill of lading, the weight of which corresponds to the tonnage rating of the route;

jj) rail track – twin tracks on which trains move;

kk) rail transport – a transport sector;

ll) railway network – a mainline track with other tracks connected to it, including approach lines;

mm) railway rolling stock – rail vehicles connected to each other, excluding a locomotive, train service crew and train signals;

nn) border railway station – a railway station located at the state border of Georgia or on the territory of Georgia where border control and customs control of rail vehicles, cargo and other property is carried out;

oo) border control post – an area allotted at a border railway station where border and customs procedures related to movement across the border are carried out;

pp) freight wagon – a wagon intended for the carriage of cargo;

qq) dangerous goods – substances, articles, materials, industrial and other waste, which, due to their properties, in the case of existence of specific factors, may cause the explosion, burning or other damage of rail vehicles, cargo, equipment, buildings and structures, or cause the death, injury, intoxication, irradiation, burning of human beings, animals and birds or the damage and pollution of the environment in the process of carriage, loading, unloading and storage;

rr) cargo-luggage – property carried by a passenger train or a postal baggage train;

ss) consignor – a person by whom or on whose behalf a contract of carriage of cargo, luggage, cargo-luggage and mail is entered into, or by whom or on whose behalf cargo, luggage, cargo-luggage and mail are delivered to the Railway according to a contract of carriage;

tt) cargo – property, including live animals, as well as containers, pallets or similar items, carriage or wrapping equipment, which are submitted for carriage by a consignor;

uu) declared value of cargo (luggage, cargo-luggage) – the value of cargo (luggage, cargo-luggage) declared by a consignor or a passenger, which is indicated in a bill of lading and demonstrates the consignor's or passenger's interest in this particular carriage;

vv) consignee – a person authorised to receive cargo, luggage, cargo-luggage and mail;

ww) shortage of cargo - cargo loaded in a rail vehicle in the amount less than the established standard;

xx) hand luggage – property belonging to a passenger which is to be carried by hand, and which may be freely accommodated in specially allocated places in a passenger car;

yy) public rail transport services – services for the transportation of passengers and luggage by rail, which are regularly provided to the public without discrimination and for which there is a public economic interest;

zz) competent body – the Ministry of Economy and Sustainable Development of Georgia, or other authorised body determined by the relevant administrative act of the Government of Georgia;

aaa) public service railway operator (railway operator) – any legal entity under public or private law, or a group of persons who provide public railway transport services on the basis of a public service contract;

bbb) public service obligation – a requirement set by a competent authority to ensure the provision of public rail transport services, taking into account the public economic interest, the provision of which is not in the commercial interest of a public service operator, and which the railway operator would not have provided at all without receiving a commercial benefit, or would not have provided in the same amount and/or with same conditions;

ccc) exclusive right – an exclusive right conferred on a public service railway operator on the basis of a public service contract, unlike any other public service railway operator, to provide public rail service exclusively in a certain direction, on a specified railway network, or territory;

ddd) public service compensation (compensation) – the amount provided for by the State Budget of Georgia, which is to be paid by a competent body to the public service railway operator in exchange for the performance of the public service obligation within the framework of a public service contract;

eee) public service contract – an agreement concluded between a competent authority and a public service railway operator, which obliges a railway operator to fulfill its public service obligation, in exchange for which a railway operator is entitled to receive public service compensation from a competent body;

fff) direct conferral – to confer a right on the public service railway operator to conclude a public service contract directly, without a competitive selection procedure, or tender procedure.

Law of Georgia No 1872 of 1 July 2005 – LGH I, No 41, 19.7.2005, Art. 295

Law of Georgia No 3806 of 12 November 2010 – LGH I, No 66, 3.12.2010, Art. 414

Law of Georgia No 5947 of 27 March 2012 – website, 12.4.2012

Law of Georgia No 6146 of 8 May 2012 – website, 25.5.2012

Law of Georgia No 6355 of 23 June 2020 – website, 1.7.2020

 

Article 3 – Legislation of Georgia on rail transport

1. The operation of rail transport is regulated by the Constitution of Georgia, the treaties and international agreements of Georgia, this Code and other normative acts of Georgia.

2. Military railway transportation is organised and provided according to relevant normative acts.

 

Article 4 – Property owned by the Railway

The property owned by the Railway includes rolling stocks, rail and power facilities, communication and signalling equipment, loading and unloading machinery, buildings and structures and other property that are recognized assets of the Railway.

 

Article 5 – Land owned by the Railway

1. The land owned by the Railway includes the land allotted for rail tracks and structural units of the Railway, including the right-of-way and protection zone.

2. A right-of-way is determined according to established standards and design documents in such a way that the space of each outer side of the public railway track is not less than 20 m. According to the established standards and design documents, the Railway may determine a right-of-way that will have a distance of less than 20 m on both outer sides of the public railway track.

3. The procedure for determining a protection zone and the conditions for using it are defined by the legislation of Georgia. 

Law of Georgia No 5000 of 20 June 2007 – LGH I, No 26, 11.7.2007, Art. 234

 

Article 6 – Management of rail transport

1. Rail transport is managed as determined by the legislation of Georgia.

2. (Deleted 1.7.2005, No 1872).

3. An annual cost estimate of the Railway, business plans, including investment and financial programmes, and procedures for the distribution of net profits after taxes shall be prepared and approved by a meeting of partners of the Railway in accordance with the legislation of Georgia. 

Law of Georgia No 1872 of 1 July 2005 – LGH I, No 41, 19.7.2005, Art. 295

 

Chapter II – Organisation of carriage by the Railway

 

Article 7 – Rights and obligations of parties during carriage

1. The Railway shall be obliged to convey passengers and haul cargo with a public service contract, as well as luggage, cargo-luggage and mail if:

a) a passenger or a consignor complies with the requirements of this Code, the Rules on the Carriage of Cargo by Rail and the Rules on the Carriage of Passengers, Luggage, Cargo-luggage and Mail by Rail;

b) carriage may be performed with the use of the available personnel and rail vehicles, in compliance with requirements established by the legislation of Georgia;

c) unavoidable circumstances do not impede carriage;

d) the cargo, luggage, cargo-luggage, and mail submitted for carriage has not been included in the list of cargo, luggage, cargo-luggage, and mail, the transportation of which is prohibited or allowed under certain conditions according to the Rules on the Carriage of Cargo by Rail and the Rules on the Carriage of Passengers, Luggage, Cargo-luggage and Mail by Rail.

2. Prior to the carriage of cargo, a customer may request information about the rail vehicle, equipment and its operating conditions.

3. The Railway shall only accept for carriage such cargo that can be hauled without impediment.

4. The Railway shall not be obliged to accept for carriage such cargo that requires special devices for loading, unloading or reloading if such devices are not available at the relevant railway station.

5. To use the services of the Railway, a customer may enter into a contract with the Railway on the performance of additional services (works) related to the transportation, for appropriate payment, unless this contravenes the requirements of this Code and other normative acts.

6. The Railway may, together with the consignor and the consignee concerned, impose special conditions for the carriage of cargo and determine the responsibility of the parties according to the procedures and within the limits established by the legislation of Georgia for non-compliance with these conditions.

7. The Railway shall provide a passenger and a consignor (consignee) with necessary and true information about its services (works) according to this Code and other normative acts of Georgia. Such information shall be announced (published) in the Georgian language; however, if necessary, it may also be announced (published) in a foreign language, taking into account the interests of the local population and aliens staying in Georgia.

Law of Georgia No 6355 of 23 June 2020 – website, 1.7.2020

 

Article 8 – Vehicles and equipment used for carriage by the Railway

1. Passengers, cargo, luggage, cargo-luggage and mail are carried by means of vehicles and equipment owned by the Railway and by other persons.

2. Vehicles and equipment intended for the carriage of passengers, cargo, luggage, cargo-luggage and mail by public railway tracks shall, irrespective of their form of ownership, meet the (existing?) requirements of the Railway Operating Rules and established norms and standards, whereas newly constructed rolling stocks shall have certificates confirming their compliance with current requirements.

 

Article 9 – Railway stations

1. Railway stations perform services (works) related to the acceptance, loading, unloading and release of cargo, as well as to the carriage of passengers, luggage, cargo-luggage and mail.

2. The Railway shall carry passengers, cargo, luggage, cargo-luggage and mail between the railway stations intended for performing relevant services (works).

3. In order to process carriage documents and to ensure that the transportation cost and the fee for the performance of other services (works) are paid by passengers and consignors (consignees), cargo divisions, cargo and ticket offices and other relevant offices shall be established at railway stations.

4. The Railway shall make decisions on the opening and closure of railway and define the list of services (works) to be performed by railway stations.

Law of Georgia No 4853 of 5 June 2007 – LGH I, No 21, 18.6.2007, Art. 176

Law of Georgia No 6968 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020

 

Article 10 – Railway transportation cost

Tariffs for the carriage of passengers, cargo, luggage, cargo-luggage and mail by the Railway and additional fees are established as determined by the legislation of Georgia in consideration of the interests of the parties involved in the carriage, recognised international practice and experience, and general principles of the tariff policy in the field of transport.

Law of Georgia No 1872 of 1 July 2005 – LGH I, No 41, 19.7.2005, Art. 295

 

Article 11 – Bases for the carriage of cargo by the Railway

1. The Railway shall haul cargo on the basis of a contract of carriage (bill of lading, etc.).

2. If specific conditions for the carriage of cargo are not provided for by the legislation of Georgia, such conditions shall be determined in a contract of carriage. 

 

Article 12 – Bill of lading

1. On the basis of a bill of lading, the Railway undertakes an obligation to deliver the cargo accepted from a consignor to a railway station of destination and hand it over to a consignee in compliance with the conditions of carriage, whereas the consignor is obligated to pay the established transportation cost and the fee for the performance of other services (works).

2. The form and details of a bill of lading and the procedure for completing a bill of lading is defined by the Civil Code of Georgia and the Rules on the Carriage of Cargo by Rail.

3. A bill of lading is made out to a consignee, endorsed by the consignor and the Railway and handed over to the consignee together with the cargo at the railway station of destination.

4. The date of acceptance of cargo for carriage shall be considered the date stamped on a bill of lading by a date stamp of the Railway.

5. In order to confirm the acceptance of cargo for carriage, the Railway shall hand over one copy of the bill of lading and a cargo acceptance receipt to the consignor.

6. When submitting cargo for carriage, a consignor shall submit, for each parcel of cargo, a duly completed bill of lading and other documents required by the relevant normative act.

7. A consignor shall be responsible for the correctness of data entered into a bill of lading by it or at its request, for damage caused due to incorrect or incomplete data indicated in a bill of lading, and for the shipment of such cargo the transportation of which is prohibited.

8. The Railway may perform a random check of the accurateness of the cargo weight and other data indicated in a bill of lading by the consignor.

 

Article 13 – General agreements (contracts) on the organisation of the carriage of cargo and passengers by the Railway

1. If necessary, the Railway and a consignor may enter into a long-term general agreement (contract) on the carriage of cargos defining the volume of the cargo to be transported, time for the submission of the cargo, vehicles to be allotted and other conditions that are not provided for by this Code and the Rules on the Carriage of Cargo by Rail.

2. On the basis of a general agreement (contract) referred to in paragraph 1 of this article, the Railway shall accept cargo for carriage in the agreed amount and the consignor shall present the cargo for carriage within the agreed time limits.

3. The Railway may enter into a long-term general agreement (contract) with a relevant person for the carriage of passengers defining the requirements related to the conveyance of passengers, the amount of the conveyance fee and other terms and conditions. 

 

Article 14 – Loading, reloading and sorting of cargo

1. Cargo to be hauled may be loaded, unloaded or sorted both in public and non-public places.

2. To ensure unhindered handling of carriages (containers) and safety of cargo and of a rolling stock, owners of public and non-public places shall equip them with appropriate structures and equipment meeting environmental and fire safety requirements.

3. Cargo shall be loaded on and unloaded from wagons and carrier trucks and sorted by:

a) the Railway – at the request of a consignor (consignee), in public places, if there are appropriate mechanisms and equipment available, except for: dangerous or perishable goods; raw products of animal origin; units of cargo weighing more than 0.5 tonnes that is to be carried in closed wagons; oversize, liquid, bulk or loose cargo that is hauled in a special rolling stock. In those cases, a consignor (consignee) shall pay the Railway an agreed fee for loading and unloading and sorting of the cargo;

b) by a consignor (consignee) – In public and non-public places, unless the Railway has undertaken an obligation to load, unload and sort the cargo.

4. Cargo shall be loaded on and unloaded from containers and sorted by a consignor (consignee). The Railway may, at the request of a consignor (consignee), ensure the loading, unloading and sorting of the cargo if it has appropriate mechanisms and devices available.

5. In the case of force majeure (fire, snow, snowdrift, flood, military operations, epidemic, etc.) and other circumstances impeding carriage, the Railway may restrict or stop the loading of cargo and shall immediately notify in writing the respective executive authority and the railway station of destination, specifying the periods of restriction or stoppage of loading.

6. A consignor shall, upon an appropriate written request from the head of the railway station, cease the submission of cargo for carriage or restrict the loading in prohibited directions.

7. The shortage of cargo originated due to the restriction or stoppage of the loading of cargo shall be filled according to the Rules on the Carriage of Cargo by Rail.

8. Cargo shall be loaded on wagons (containers) in compliance with the technical standards of loading and its weight shall not exceed the maximum load capacity of the wagon (container).

9. Cargo shall be placed and fixed in wagons (including in open rolling stocks) and containers in compliance with technical requirements. The list of the cargo that may be carried in an open rolling stock, and of loose and bulk cargo, is defined in the Rules on the Carriage of Cargo by Rail.

10. Materials, packaging means and other equipment necessary to load, fix and haul cargo shall be installed (when loading) and uninstalled (when unloading) by a consignor (consignee) or by the Railway, depending on who is responsible for loading and unloading the cargo. Such equipment shall be provided by the consignor, and a note to that effect shall be made by the consignor in the bill of lading. The equipment shall be handed over to the consignee together with the cargo at the railway station of destination.

11. A consignor shall be responsible for the damage caused by incorrect loading, unloading and sorting of cargo.

 

Article 15 – Cargo weight

1. When cargo is submitted for carriage, a consignor shall indicate the weight of the cargo in the bill of lading, which is determined by means of weighing, stencils, the Standard, calculation, measurement or conditionally. Cargo weight shall not be determined by means of calculation or measurement if filling a wagon (container) with the cargo until its full capacity may result in exceeding the wagon's (container's) maximum load capacity.

2. When loading cargo, its weight shall be determined by:

a) the Railway – at public places if the Railway loads the cargo at the request of a consignor;

b) a consignor – at public and non-public places.

3. As a rule, the consignor determines cargo weight by means of stencils, the Standard, calculation, measurement or conditionally. The Railway weighs cargo for a corresponding fee at the request of the consignor.

4. The conditions for determining the weight and amount of cargo and for indicating this information in a bill of lading are defined in the Rules on the Carriage of Cargo by Rail.

5. To weigh cargo, the Railway shall have the necessary quantity of weighing machines at public places and a consignor (consignee) at public and non-public places, including seaports.

6. Weighing machines shall be inspected and marked by the State in an established manner. On a contractual basis, the Railway may provide technical support (departmental control, repair, test check) for weighing machines owned by a consignor (consignee) and other persons.

7. If a railway station located en route detects overloading in a wagon (container), the excess load shall be unloaded from the wagon (container). The Railway shall immediately request instructions from the consignor (consignee) as to how to dispose of the excess cargo. The consignor (consignee) shall pay the Railway a corresponding fee for carrying, unloading and storage of excess cargo. 

 

Article 16 – Planning of the carriage of cargo

1. The Railway shall prepare annual and quarterly indicative plans, which shall be prepared according to the requests for transportation filed by consignors. The form of a request for transportation and the procedure for completing, submitting, performing and registering the requests for transportation are defined in the Rules on the Carriage of Cargo by Rail.

2. In the case of local carriage, a consignor shall submit a request to the Railway not later than 10 days before loading the cargo, and in the case of international or direct combined carriage, not later than 15 days before the beginning of a calendar month. Requests for the transportation of additional amounts of cargo and of cargo not provided for by the plan shall be submitted within the same time limits.

3. The Railway shall transport cargo intended for the elimination of the consequences of emergency situations upon receipt of the cargo.

4. A request shall be submitted to the Railway in triplicate. The request shall contain: in the case of international carriage - the volume of transport, the type of cargo, the railway (country) of destination and loading date, and in the case of local carriage, the type of cargo, the railway station of destination and loading date. One copy of the request with the date of receipt indicated on it, shall be sent to the consignor, the second copy shall be sent to the sending railway station, and the third copy remains with the Railway.

5. The Railway shall decide either to satisfy the request or to give a well-grounded refusal to satisfy the request and notify the consignor of this decision within 10 days after receiving the request, according to the Rules on the Carriage of Cargo by Rail.

6. If a consignor modifies a request, which entails the distribution of the carriage of cargo by changing the railways and railway stations of destination, the consignor shall additionally pay 5% of the cost of transportation in changed wagons (containers) where the general request is performed, and 10% where the general request is not performed.

7. The manager of a railway station shall, together with a consignor and not later than three days before the request is performed, enter the data necessary for the performance of the request in a registration card, which shall be signed by the manager of the railway station and the consignor at the end of each accounting day. The form and details of a registration card are defined in the Rules on the Carriage of Cargo by Rail.

8. At the request of a consignor, the Railway may:

a) allow the consignor to transport cargo within one railway station after paying the established fee. Such transportation shall be specified in the request and counted towards the volume of the overall transportation performed:

b) replace a closed vehicle stipulated in the request with an open vehicle if the Rules on the Carriage of Cargo by Rail allow the transportation of such cargo by an open vehicle, or replace an open rolling stock of one type with another;

c) change the railway (country) and railway station of destination specified in the request.

 

Article 17 – Procedure for the carriage of cargo

1. Cargo may be carried as a route shipment in a group of wagons, a wagon, container parcels or small parcels, according to the Rules on the Carriage of Cargo by Rail.

2. Cargo shall be carried with a loaded speed or high speed defined in the Rules on the Carriage of Cargo by Rail.

3. The procedure for determining the speed of carrying cargo and the railway directions in which cargo may be hauled with high speed shall be determined by the Railway.

4. The speed of carrying the cargo shall be chosen and indicated in the bill of lading by the consignor. If the carriage of cargo requires a high speed, the consignor shall specify this in the bill of lading.

5. The Railway may, in the case of local carriage, determine sections within which cargo may be carried at high speed.

6. Cargo shall be hauled by narrow-gauge rail tracks or rail tracks with any other width according to the Rules on the Carriage of Cargo by Rail. 

 

Article 18 – Cargo (luggage, cargo-luggage) with a declared value

1. A consignor may submit for carriage cargo (luggage, cargo-luggage) with a declared value. The consignor shall declare the value of goods submitted for carriage, in particular the value of precious metals (gems) and jewellery made of them, works of art, artefacts, antiques (including carpets), equipment and tools, video and audio equipment, computer and copying machines and household items (that are carried without an attendant).

2. A consignor shall pay a fee defined by the Rules on the Carriage of Cargo by Rail for the declaration of the value of cargo (luggage, cargo-luggage).

3. The value of any other cargo (luggage, cargo-luggage), other than the one defined in paragraph 1 of this article, may also be declared. In that case, the respective fee shall be paid on a contractual basis. 

 

Article 19 – Preparation of cargo for carriage

1. Before submitting cargo for carriage, a consignor shall prepare it for carriage to ensure safe movement and fire safety of vehicles, the safety of the cargo, wagons and containers, and the optimal use of the load capacity of wagons and containers. The tare, packaging and quality of the cargo shall comply with state standards and technical requirements.

2. The quality, tare and packaging of perishable goods submitted for carriage shall comply with the Rules on the Carriage of Cargo by Rail and shall ensure its safety for the period of carriage specified by the consignor in the certificate of quality.

3. The Railway, consignors (consignees) and forwarders handling the dispatch and receipt of hazardous goods shall ensure their safe carriage. Consignors (consignees) and forwarders shall have the facilities necessary to eliminate the consequences of emergency situations and accidents during transportation, also mobile units and ensure their immediate deployment to the site of an accident. This requirement shall also apply to the carriage of safe cargo.

4. If consignors (consignees) and forwarders have paid the value of the cargo, they shall be obliged to compensate damage caused by emergency situations, environmental pollution and delay in the movement of the train due to their fault and the expenses connected with the elimination of the consequences of the accident. 

 

Article 20 – Allocating vehicles and submitting cargo for carriage

1. Based on a request for transportation, contract of carriage or one-time permission for the allocation of a wagon (container), the Railway shall, within the established time limit, allocate a wagon (container) for the loading of cargo suitable for the carriage of cargo, clean from cargo residue and rubbish and, if necessary, washed and disinfected.

2. An unclean vehicle may be delivered for the loading of cargo with the consent of a consignor. In such case, the consignor shall clean the vehicle, provided that the Railway covers the expenses incurred by the consignor. By agreement of the parties, the consignor shall be allotted sufficient time to clean the wagon (container).

3. A railway station shall notify a consignor of the time when a wagon (container) will be allocated for the loading of cargo not later than two hours before the allocation of the wagon (container).

4. If liquid cargo is to be poured into a tank car or a hopper wagon owned by the Railway, the tank car or the hopper wagon shall be prepared by the Railway or the consignor at the expense of the Railway according to the contract entered into between them.

5. If liquid cargo is to be poured into a specialised tank car that is not owned by the Railway or is transferred for use to third parties by the Railway, such specialised tank car shall be prepared by the consignor.

6. Before pouring liquid cargo into a tank car, the hermeticity of the tank car and technical integrity of its fittings and of universal loading equipment shall be inspected according to the Rules on the Carriage of Cargo by Rail.

7. The commercial suitability of a wagon for the carriage of cargo (the existence of a peculiar odour or other similar factors in a wagon (container) that affect the state of the cargo during the loading or carriage, as well as specific features of interior structures of the wagon (container) body and the state of cargo sections) shall be determined by the party responsible for the loading of cargo in a wagon, or by the consignor if cargo is to be loaded in a container.

8. A consignor may refuse to load the cargo in an unserviceable vehicle delivered for the carriage of cargo, and the Railway shall replace it with a serviceable wagon (container).

9. If a wagon (container) is allocated for the loading of cargo on an approach line, the Railway shall determine the technical suitability of the wagon (container) for loading of the cargo to be dispatched. 

 

Article 21 – Sealing of loaded wagons and containers

1. A loaded wagon or container shall be sealed with a locking and sealing device or a seal of the Railway if the cargo has been loaded by the Railway, or with a control and locking device or a seal of a consignor (port) if the cargo has been loaded by a consignor (port).

2. A closed wagon or container intended for the carriage of personal (household) goods of natural persons shall be sealed by the Railway or the forwarder at the consignor's option and expense.

3. The list of the cargo that may be carried in an unsealed wagon or container, and the conditions for mounting locking and sealing devices on a wagon or container are defined in the Rules on the Carriage of Cargo by Rail.

4. If a wagon or a container is opened for the purpose of inspection in connection with the movement of goods across the customs border, a new seal shall be affixed and a locking and sealing device shall be mounted by the the Revenue Service - a legal entity under public law ('the Revenue Service') under the Ministry of Finance of Georgia.

5. The Railway shall provide a consignor (consignee) with locking and sealing devices and facilities for unmounting them, for which the consignor (consignee) shall pay a respective fee. 

Law of Georgia No 3806 of 12 November 2010 – LGH I, No 66, 3.12.2010, Art. 414

Law of Georgia No 5947 of 27 March 2012 – website, 12.4.2012

 

Article 22 – Payment procedure

1. The transportation cost shall be determined taking into account the distance of the shortest route to the railway station of destination, even if this distance has been increased by the Railway. The distance of the shortest route is defined by the Rules on the Carriage of Cargo by Rail.

2. A consignor shall pay in advance the transportation cost and a fee for the performance of other services (works) related to the transportation of cargo, before shipping the cargo from a railway station, unless otherwise provided for by this Code or by a contract of carriage. The Railway may suspend the dispatch of the cargo until the transportation cost is paid.

3. The allocation of a wagon (container) for further loading shall be suspended until the cargo transportation cost and the fee for other related services (works) are paid.

4. In the case of local carriage, the Railway may, in agreement with a consignor (consignee), decide that the cargo transportation cost and the fee for the performance of other related services (works)is to be paid at the destination railway station if a guarantee has been received for payment. In the case of such an agreement, the responsibility of the parties for the breach of obligations shall be taken into consideration.

5. A consignee shall perform final payment of the cargo transportation cost and of the fee for the performance of other related services (works) after the cargo is delivered to the destination railway station.

6. A cargo transportation cost and a fee for the performance of other related services (works) shall be paid as determined by the legislation of Georgia. The deadline for the payment of the cargo transportation cost and of the fee for the performance of other related services (works) at the dispatching railway station shall be the date of receipt of cargo for carriage, and at the destination railway station, the date of the release of the cargo to the consignee, which is indicated in the bill of lading.

7. The owner of the cargo or the forwarder shall be responsible for detaining a wagon (container) and storage of cargo in the wagon (container) until payment of the transportation cost and the fee for the performance of other related services (works), and shall pay the fee for the use of the wagon (container) for the entire period of detention.

 

Article 23 – Determining a fee for the use of a wagon (container)

1. For the period starting from the moment when the Railway allocates a wagon (container) to a consignor (consignee) or a forwarder for unloading or loading cargo up to the moment when it is returned to the Railway, the consignor (consignee) or the forwarder shall pay a fee for the use of the wagon (container) and shall reimburse the Railway for the cargo storage expenses incurred due to delayed return of the wagon (container).

2. If a consignor (consignee) delays the receipt of its own wagon, or of a wagon acquired from the Railway with the right to use, the consignor (consignee) shall, for the period that the wagon (container) remains on a public railway track, pay half of the fee charged for the use of the wagon (container).

3. A fee for the use of a refrigerator section, refrigerator wagon or a refrigerator train shall be determined taking into account the time of loading (unloading) of such section or of the last wagon of the train.

4. A fee for the use of a wagon (container) on a narrow-gauge track is reduced by 50%. 

 

Article 24 – Changing the place of delivery (address)

1. The Railway changes the place of delivery (address) - the consignee or the railway station of destination, based on a written application of the consignor (consignee). A place of delivery shall be changed upon payment of the established fee, according to the Rules on the Carriage of Cargo by Rail.

2. A person, based on whose application the place of delivery is changed, shall be responsible to the initial consignee for the consequences caused by this change and shall organise settlement between the consignor, the initial consignee and the actual consignee.

3. A place of delivery that is subject to customs control may only be changed with the consent of the relevant customs authority. If the carriage of such cargo poses a threat to human life and health, environment, and the movement and fire safety of the train, the place of delivery may be changed without the consent of the customs authority, of which this authority shall be notified by the Railway.

Law of Georgia No 3806 of 12 November 2010 – LGH I, No 66, 3.12.2010, Art. 414

Law of Georgia No 5947 of 27 March 2012 – website, 12.4.2012

Law of Georgia No 4926 of 28 June 2019 – website, 4.7.2019

 

Article 25 – Time limit for the delivery of cargo to the place of destination

1. The Railway shall deliver cargo to the place of destination within the established time limit. The time limit for the delivery of cargo to the place of destination and the procedure for its calculation is defined in the Rules on the Carriage of Cargo by Rail and in international agreements (treaties) in the field of rail traffic.

2. A contract of carriage entered into between the Railway and a consignor (consignee) may provide for a time limit other than the one determined in paragraph 1 of this article, unless this contradicts the Rules on the Carriage of Cargo by Rail and international agreements (treaties) in the field of rail traffic.

3. A time limit for the delivery of cargo to the place of destination shall be calculated from 24:00 of the day when cargo is received for carriage. The dispatching railway station shall indicate the date of receipt of cargo for carriage and the date of delivery of cargo to the place of destination in the bill of lading and in the documents confirming the receipt of cargo, which are issued to the consignor.

4. Cargo shall be considered to be delivered to the place of destination within the established time limit if:

a) the cargo was unloaded at the destination railway station by the Railway or if the loaded wagon (container) was delivered to the consignee for unloading at the destination railway station before expiry of the established time limit;

b) the loaded wagon (container) arrived at the destination railway station before expiry of the established time limit and the delivery of the loaded wagon (container) to the site of unloading has been delayed by the consignee due to a failure to pay the fee for the reservation of an unloading site, for the transportation cost or for the performance of other related services (works);

c) the delivery of cargo (wagon, container) to the destination railway station is delayed because of the consignee (its own approach line is occupied or there is no free storage space at the terminal, etc.) or because the track of the destination railway station is occupied or when the Railway has to detain the cargo at a railway station located en route. Where the delivery of cargo to the place of destination is delayed, an act of a general format shall be drawn up, on the basis of which the consignee or the forwarder shall, according to the contract of carriage, pay the fee to the Railway as determined by Article 50 of this Code.

5. The Railway shall notify the consignee of the delivery of the cargo to the destination railway station. Where the Railway is not able to notify the consignee of delivery of the cargo through the fault of the consignee, the consignee shall be responsible for the delay of the wagon (container) and storage of the cargo.

6. The Railway shall, through the consignee (consignor), notify the Revenue Service of the delivery or dispatch of the cargo subject to customs control to or from a railway station.

7. The Railway shall notify the consignee of the time when a wagon (container) will be delivered for unloading not later than two hours before the delivery.

8. The Railway may, on the basis of a contract of carriage, give prior notice to the consignee of the delivery of cargo. 

Law of Georgia No 3806 of 12 November 2010 – LGH I, No 66, 3.12.2010, Art. 414

Law of Georgia No 5947 of 27 March 2012 – website, 12.4.2012

 

Article 26 – Releasing cargo

1. At the destination railway station, cargo shall be released to the consignee indicated in the document of carriage after the transportation cost and the fee for the performance of other related services (works) are fully paid. The consignee shall, after presenting the appropriate power of attorney, confirm the receipt of cargo by signing the waybill.

2. If a consignee or a forwarder does not pay the transportation cost and the fee for the performance of other related services (works), the Railway may detain the cargo, of which it shall notify the consignor in writing and the consignor shall dispose of the cargo within four days after receipt of such notice. If within the above period of time the consignee or the forwarder fails to pay the indebtedness, and the consignor fails to dispose of the cargo, the Railway may sell the detained cargo. The following shall not be subject to sale:

a) special cargo for state and defence purposes (including military purposes);

b) cargo, the transportation cost of which and the fee for the performance of other related services (works) are paid at the destination railway station according to Article 22 of this Code;

c) cargo seized by customs authorities and other bodies authorised to exercise state control, and the cargo the receipt of which was refused by the consignee (consignor) or the forwarder in favour of the State. In that case, the transportation cost and the fee for the performance of other related services (works) shall be paid by these authorities from the amount generated from the sale of the cargo.

3. If the name of cargo that has been delivered to the consignee does not correspond to the name stated in the bill of lading, the consignee shall receive it from the railway station and ensure its storage until the matter is resolved with the consignor. If the consignee refuses to receive the cargo, the consignor may dispose of the cargo without presenting the first copy of the bill of lading. If the consignee fails to receive the cargo and the consignor fails to dispose of the cargo, the Railway may immediately unload the cargo and store it at the expense of an authorised person. The Railway may sell the cargo without waiting for instructions from the authorised person if the cargo is perishable, or if such decision is justified due to the state of the cargo or if the storage expenses exceed the value of the cargo. The Railway may also sell cargo in other cases unless it receives instructions from either party within a specified period of time.

4. A consignee may refuse to receive cargo only if the damage or spoilage of the cargo has caused the deterioration of its quality to such extent that it will be impossible to fully or partially use it for its intended purposes.

5. If cargo is spoiled due to the failure of the consignee or the forwarder to unload the wagon (container) on time or to take the cargo out of the railway station on time, or due to the detention of the wagon through the consignee's fault on an approach line or at a railway station, property liability shall rest with the consignee or the forwarder respectively.

6. In the case of receipt of cargo at public places, a consignee shall receive its cargo and take it out of the railway station.

7. If a wagon (container) is unloaded with delay or a consignee delays in taking cargo out of a railway station and for these reasons technical difficulties occur at the railway station, the consignee shall pay the Railway a fee for the storage of unloaded cargo and for the use of the wagon (container) in an amount determined by the Railway Tariff Policy.

Law of Georgia No 3806 of 12 November 2010 – LGH I, No 66, 3.12.2010, Art. 414

Law of Georgia No 4926 of 28 June 2019 – website, 4.7.2019

 

Article 27 – Procedure for the storage and release of cargo at the destination railway station

1. Cargo is stored and released at the destination railway station according to the Rules on the Carriage of Cargo by Rail.

2. Cargo is kept free of charge at the destination railway station for 24 hours. This period shall be calculated from 24:00 of the day when the wagon (container) is unloaded by the Railway with its own means or when the wagon (container) is delivered to the unloading site with the consignee's means. A relevant fee is determined for the storage of cargo at a railway station for a longer period, which shall be paid to the Railway by the consignee or the forwarder, or a person authorised to receive the cargo.

3. When releasing cargo at the railway station of destination, the Railway shall check its state, weight and the number of units of cargo if:

a) the cargo has been delivered in a defective wagon (container), with damaged locking and sealing devices or in a wagon (container) with locking and sealing device of a different railway station;

b) after being carried in an open rolling stock, the cargo has been delivered with signs of damage, spoilage or loss;

c) perishable goods have been delivered to the place of destination without observing the term of delivery or the temperature determined for the carriage of perishable goods in refrigerator wagons;

d) the cargo has been loaded by the Railway;

e) the cargo has been unloaded by the Railway at public places;

f) there are such conditions that may affect the state and weight of the cargo placed in tare or of the units of cargo.

4. Except as provided in paragraph 3 of this article, when releasing cargo at the destination railway station, the Railway shall check the state and weight of the cargo only in the damaged tare (packaging).

5. If the Revenue Service's seals are found on a wagon (container), the Railway shall not check the state, weight and the number of units of cargo, except as provided for by paragraph 3 of this article, of which the Railway shall notify the Revenue Service.

6. When releasing cargo at the destination railway station, its weight shall be checked in the same way as the weight of the cargo at the time of loading. If the consignee or the railway station of destination does not have a wagon weighbridge, loose and bulk cargo delivered to the railway station of destination without signs of loss shall be released without checking.

7. Cargo weight shall be considered correct if the difference between the weight determined at the destination railway station and the weight determined at the dispatching railway station does not exceed the natural loss of the cargo weight and the marginal rate of discrepancies between net weight determining machines that are determined by the Rules on the Carriage of Cargo by Rail.

8. On the basis of a contract of carriage, the Railway may participate in the checking of the state, weight, and the number of units of cargo.

9. If the check of the state, weight and the number of units of cargo reveals a shortage or damage (spoilage) of cargo, or this fact is indicated in the carrier's statement prepared by a railway station located en route, the destination railway station shall determine the actual extent of damage, spoilage or shortage of cargo and issue a carrier's statement.

10. If necessary, the Railway shall, on its own initiative or at the request of the consignee, invite experts and specialists for the check. 

Law of Georgia No 3806 of 12 November 2010 – LGH I, No 66, 3.12.2010, Art. 414

 

Article 28 – Obligations of the Railway and consignees after unloading cargo

1. After unloading the cargo, the wagon (container) shall be cleaned inside and outside, fixing devices shall be removed, and unremovable fixing devices shall be put in order, including horizontal bars, and doors and drop bottoms shall be closed. The fulfilment of these obligations shall be ensured by:

a) the Railway if the cargo has been unloaded using its own means;

b) the consignee or the forwarder if the cargo has been unloaded with the use of the consignee's or forwarder's means.

2. A wagon (container) shall be cleaned, washed and disinfected after unloading of animals, poultry, raw products of animal origin and perishable goods by the Railway at the expense of the consignee, according to the Rules on the Carriage of Cargo by Rail.

3. After unloading the cargo with peculiar odour and perishable goods defined in the Rules on the Carriage of Cargo by Rail, the wagon (container) shall be washed by the consignee. If the consignee is unable to wash the wagon (container), the Railway shall wash it on a contractual basis.

4. The Railway shall have the right not to receive a wagon (container) from the consignee until the requirements of paragraph 2 and 3 of this article are fulfilled. In that case, the consignee shall pay a fee for the use of the wagon (container) for the entire period of delay. 

 

Article 29 – Impossibility to deliver cargo (luggage, cargo-luggage) to the place of destination

1. Where further carriage, delivery to the destination or release of cargo (luggage, cargo-luggage) to the consignee is impeded as a result of force majeure or other emergencies, the Railway shall apply to the consignee (consignor) with the request to dispose of the cargo (luggage, cargo-luggage). If the consignee (consignor) fails to dispose of the cargo (luggage, cargo-luggage) within four days after the request, the Railway may return it to the consignor. However, if the cargo (luggage, cargo-luggage) cannot be returned to the consignor, the Railway shall sell it as determined by the legislation of Georgia.

2. If, during international carriage, a wagon (container) containing cargo (luggage, cargo-luggage) is detained by customs authorities/other bodies authorised to exercise state control due to the breach of established requirements by the consignor when transferring the cargo (luggage, cargo-luggage) to maritime transport or the railway of a foreign country, the consignor shall pay the Railway a fee for the use of the wagon (container) for the entire period of delay.

3. If a consignor fails to dispose of the ordinary cargo within 10 days, or of perishable goods within four days after receipt of the notification from the Railway about the detention of the wagon (container), the Railway may return the cargo to the consignor at the consignor's expense or sell the cargo, unless otherwise provided for by the contract of carriage. The consignor, through whose fault a wagon (container) is detained at a railway station, shall be subject to property liability provided in this Code and shall pay a fee for the use of the wagon (container) for the entire period of delay.

4. The Railway shall, from the amount generated after the sale of the cargo (luggage, cargo-luggage), retain an amount to cover the transportation cost and the fee for the performance of other related services (works) and the expenses incurred for the sale of the cargo, whereas the remainder will be returned to the consignee indicated in the carriage documents if the consignee has paid the value of the cargo (luggage, cargo-luggage), or to the consignor in other cases. If the amount cannot be returned for reasons beyond the control of the Railway, this amount shall be disposed of as determined by the legislation of Georgia. 

Law of Georgia No 3806 of 12 November 2010 – LGH I, No 66, 3.12.2010, Art. 414

Law of Georgia No 4926 of 28 June 2019 – website, 4.7.2019

 

Chapter III – Approach Lines

 

Article 30 – Approach lines

1. An approach line is a rail track intended for providing services to certain persons and is connected to the railway network by an uninterrupted track and is owned by the Railway, a consignor (consignee) or another person.

2. An approach line may be connected to the railway network only with the permission of the Railway.

3. Approach lines and facilities for loading, unloading and cleaning wagons (containers) shall be constructed or reconstructed in agreement with the Railway.

4. The design and state of the fittings and engineering structures of approach lines shall meet the construction requirements and provide for the passage of wagons (containers) along a public railway track according to the established standards of load-carrying capacity, or the passage of a locomotive allocated by the Railway when the approach line is served by the Railway's locomotive.

5. An approach line may be transferred to the Railway for maintenance on a contractual basis.

6. A newly constructed approach line may be transferred for operation and the Railway's rolling stock may be delivered to this approach line if the approach line has been accepted for operation by a commission composed of representatives of the Railway and of the owner of the approach line.

7. Every approach line shall have a technical passport, drawings of the engineering structures, a layout and a longitudinal profile.

8. An approach line, its engineering structures and equipment shall provide for the regular loading and unloading of cargo, performance of shunting operations according to the volume of carriage and the rational use and safety of rolling stock.

9. To connect an approach line under construction to an existing approach line, the following shall be required:

a) the Railway's permission if the existing approach line is owned by the Railway;

b) the permission of the person who owns the existing approach line, subject to the preliminary agreement with the Railway. 

Law of Georgia No 4853 of 5 June 2007 – LGH I, No 21, 18.6.2007, Art. 176

Law of Georgia No 6968 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020

 

Article 31 – Use of an approach line

1. The relations between the Railway and the owner of an approach line are governed by the Rules on the Carriage of Cargo by Rail.

2. The procedure for the movement of rolling stocks that are not owned by the Railway on public railway tracks shall be determined by the Railway.

3. A person, whose activities are related to the movement of trains on public railway tracks, to the performance of shunting operations, loading and fixing and unloading of cargo, shall have a document issued by the Railway confirming the compliance of his/her qualification with the established requirements.

4. A representative of the Railway may, with the participation of the owner of an approach line, check the traffic safety, the safety of the rolling stock and of the container and the state of the approach line.

5. A representative of the Railway shall prepare an appropriate report if any malfunctioning of an approach line that endangers traffic the safety of rolling stock, cargo to be transported or wagons (containers) is detected. On the basis of this report, the manager of the railway station or the traffic safety supervisor shall prohibit the delivery of rolling stock to the approach line (or its section) specified in the report until the malfunction is eliminated. In such case, property liability rests with the owner of the approach line (or its section) for the delay in the delivery or removal of a wagon (container), and for the non-fulfilment of the received request for the storage, safeguarding and carriage of cargo.

6. If a consignor (consignee) owns shunting facilities, it shall deliver to and remove wagons (containers) from its approach line and perform related shunting operations from the delivery track with the use of its own shunting facilities. However, if a consignor (consignee) does not own shunting facilities, it shall ensure the delivery and removal of wagons (containers) and the performance of shunting operations with the use of the Railway's shunting facilities, for which the consignor (consignee) shall pay a fee determined by the contract of carriage.

7. With respect to approach lines owned by the Railway, relations between the Railway and persons owning warehouses and loading platforms along those approach lines shall be regulated by contracts for the delivery and removal of wagons (containers), the typical form and details of which are determined by the Rules on the Carriage of Cargo by Rail. The delivery and removal of wagons (containers) and shunting operations shall be performed by means of locomotives owned by the Railway for a fee determined by a contract of carriage.

8. A person shall ensure the removal of rubbish and snow from and lighting of an approach line located on his/her territory at his/her own expense.

9. Contracts for the exploitation of an approach line and for the delivery and removal of wagons (containers) shall be entered into in consideration of the technical process of the operation of the railway station and of the approach line connected to it or in consideration of the entire technical process. These contracts shall determine the procedure for the delivery and removal of wagons (containers).

10. The procedure for providing services to a consignor (consignee) who, within the range of an approach line, has one or more contracting parties and has warehouses and rail tracks connected to those warehouses, shall be determined by a contract entered into directly between the contracting party and the consignor (consignee) owning the approach line or shunting facilities serving this approach line. The service fee defined by such a contract shall not exceed the fee determined by the Railway for similar services.

11. Where an approach line is serviced by the Railway with its shunting facilities, a contract for the delivery and removal of wagons (containers) shall be entered into between the Railway and the contracting party. The contracting party shall pay the established fee for the delivery and removal of a wagon (container) and for the performance of shunting operations.

12. The owner of an approach line, the consignor (consignee) and the contracting party shall be subject to property liability for the damage of a rolling stock on the approach line and for the failure to observe safety rules. During the carriage of cargo, the owner of an approach line and the contracting party shall have equal rights and liabilities.

13. If a consignor (consignee) is the owner of an approach line, the Railway may, with the consent of the consignor, use that approach line under a contract entered into for the performance of shunting operations and for temporary placement of wagons (containers).

14. The costs of the maintenance of land areas occupied by other persons on approach lines located on the right-of-way and for the maintenance of those lines shall be determined by contracts for the operation of the approach line and for the delivery and removal of wagons (containers). The Railway shall be reimbursed these costs according to these contracts.

15. Loaded and unloaded wagons (containers) received from the Railway shall be safeguarded on the approach line with the means and at the expense of the recipient.

16. The time of stay of a wagon (container) on an approach line is calculated according to the Rules on the Carriage of Cargo by Rail.

17. The time of loading and unloading of a wagon (container) when an approach line is serviced with the Railway's shunting facilities shall be calculated from the moment when the wagon (container) is actually delivered by the Railway to the site of loading and unloading up to the moment when the consignor (consignee) notifies the Railway of the readiness of the wagon (container) to be removed.

18. The time of stay of a wagon (container) on the approach line that is not operated with the Railway's shunting facilities shall be calculated from the moment when the wagon (container) is transferred until the moment when it is returned to the approach line on which the parties agreed to perform its delivery and receipt.

19. The conditions for the transfer of a wagon (container) on and from an approach line and the place of and the procedure for the delivery of cargo shall be defined in a contract for the delivery and removal of wagons (containers).

20. A consignor (consignee) and the Railway may only use a wagon (container) owned by another person for the carriage, storage and loading of their cargo without the permission of the owner of the wagon (container).

21. Contracts for the operation of approach lines and for the delivery and removal of wagons (containers) are made for at least three years.

22. If the technical equipment or the method of operation of a railway station and of an approach line is changed, the parties may, fully or partially, modify the contracts for operation of the approach lines and for the delivery and removal of wagons (containers) before they expire. 

 

Chapter IV – Direct Combined Transportation of Cargo by the Railway with the Participation of Another Mode of Transport Article

 

32 – Direct combined transportation of cargo by the Railway

1. The Railway carries out direct combined transportation of cargo with the participation of maritime, river, air and motor transport operators (undertakings, etc.). 

2. The Railway carries out direct combined transportation of cargo on the basis of a uniform bill of lading and other transport documents, which accompany the cargo during the entire route.

 

Article 33 – Rules for the direct combined transportation of cargo

1. The rules for the direct combined transportation of cargo is defined by this Code and by contracts entered into between relevant transport operators (undertakings, etc.) on the basis of the legislation of Georgia.

2. The conditions for the direct combined transportation of cargo are defined in the Rules on the Carriage of Cargo by Rail. In cases not provided for by this article, the rules for the transportation of cargo by the respective mode of transport shall apply.

3. The following parties participate in the direct combined transportation of cargo:

a) a railway station that performs services (works) related to the transportation of cargo;

b) a seaport, a road terminal, or an airport.

4. Liquid cargo to be carried in rail tankers, as well as timber rafts may not be accepted for direct combined transportation, except when carried by ferry.

5. The list of hazardous goods that are allowed for direct combined transportation and of the cargo that is to be accompanied by an attendant provided by the consignor (consignee) are defined in the Rules on the Carriage of Cargo by Rail.

6. Cargo shall be transferred at a reloading point in sealed wagons (containers) after the integrity of the lock and seal devices and the compliance of the data indicated in the carriage documents have been checked.

7. In the case of a direct combined transportation of cargo by rail and sea, its weight shall be determined at the reloading point at the request of the receiving party:

a) on a wagon weighbridge - by the Railway;

b) on cargo weighing equipment - by a port.

8. In the case of a direct combined transportation of cargo by rail and road, its weight shall be determined by the party responsible for the reloading and loading of cargo at the reloading point together with the representative of the respective mode of transport participating in the transportation.

9. If packaged cargo placed in a tare that has been accepted for carriage in a closed or open rolling stock, with weight corresponding to the standard or indicated by the consignor on each unit of cargo, arrives at a reloading point with a damaged tare, the cargo shall be transferred from one mode of transport to another without being weighed, by counting the units of cargo. The same procedure shall apply when releasing cargo at the place of destination.

10. If there are signs of shortage or damage (spoilage) of cargo, it shall be transferred (released) after a check of the areas with signs of shortage or damage (spoilage), taking into account the weight and actual state of the cargo.

11. During a direct combined transportation of cargo by a wagon (container), the cargo shall be reloaded after the integrity of the wagon (container) and of the lock and seal devices has been checked.

12. The procedure for the allocation of wagons (containers) for the direct combined transportation of cargo and conditions for their use shall be defined in contracts entered into between the transport operators (undertakings, etc.) concerned.

 

Article 34 – Procedure for reloading cargo at a reloading point and for preparing vehicles

1. In a direct combined transportation the cargo shall be reloaded at the reloading point by:

a) a port - when cargo is reloaded from a sea vessel and a port warehouse to a freight wagon, as well as from a freight wagon to a sea vessel and a port warehouse;

b) the Railway - when cargo is reloaded from a freight wagon and a railway station warehouse to a carrier truck, and from a carrier truck to a freight wagon and a railway station warehouse.

2. The port shall be responsible for the special preparation of a freight wagon and a sea vessel and for the placement of cargo on different levels, as well as for the fixing of heavy, long and large volume cargo.

3. Materials, packaging devices, other equipment and devices necessary for the loading, fixing and carrying of cargo in freight wagons and sea vessels shall be provided by consignors.

4. The fee for the services (works) performed by a port, along with the cost of the materials, shall be indicated in the bill of lading and shall be paid by the consignor (consignee). 

 

Article 35 – Joint agreement

1. The conditions of operation of a railway station, a port and transport operators (undertakings, etc.) participating in a direct combined transportation of cargo shall be defined in a joint agreement entered into between the parties. Joint agreements shall be made for three years in accordance with the Rules on the Carriage of Cargo by Rail. A joint agreement concerning a change of technical equipment or the method of operation of a railway station or of a port may be modified, in full or in part, at the request of either party, before it expires.

2. Disputes related to joint agreements shall be resolved as determined by the legislation of Georgia. 

 

Article 36 – Time limits for the delivery of cargo to the place of destination, settlement procedure, and responsibility of the parties

1. In a direct combined transportation, the time limits for the delivery of cargo to the place of destination shall be determined in consideration of the total amount of the time limits determined for the delivery of the cargo by rail and by other modes of transport and shall be calculated in accordance with the procedures for calculating the time limits for the delivery of the cargo to the place of destination by each mode of transport. If the total time limit for the delivery of cargo to the place of destination is exceeded, property liability shall rest with the breaching party.

2. In the case of a direct combined transportation of cargo by rail and sea, the transportation fee shall be paid:

a) at the dispatching railway station - by the consignor, according to the distance of carriage by rail.

b) at the port of reloading or destination - by the consignor (consignee), according to the distance of transportation by sea.

3. In the case of a direct combined transportation of cargo by sea and rail, the transportation fee shall be paid:

a) at the dispatching port – by the consignor, according to the distance of transportation by sea.

b) at the railway station of reloading – by the consignor (consignee), according to the distance of carriage by rail.

4. The transportation fee may be paid by the forwarder upon the instructions of the consignor (consignee).

5. A fee determined by the Rules on the Carriage of Cargo by Rail shall be paid for the placement (removal) of a wagon (container) on/from a port by a locomotive of the Railway.

6. On the basis of a joint agreement, data on compliance with the norms of reloading of cargo from rail vehicles to sea vessels and vice versa, in consideration of the type of cargo, shall be recorded on a registration card. The form of the registration card and the requirements for its completion are defined in the Rules on the Carriage of Cargo by Rail.

7. In the case of a breach of the norms of reloading of cargo during a direct combined transportation of cargo by rail and sea, the Railway shall bear property liability the same way as in the case of failure to fulfill a request for transportation.

8. The Railway (port) shall be released from property liability imposed due to the breach of the norms of reloading of cargo:

a) in force majeure circumstances, when it is prohibited and/or impossible to load and unload cargo, as well as during accidents in transport operations (undertakings, etc.);

b) in other cases of termination or restriction of transportation of cargo as determined by the legislation of Georgia.

9. The liability and the rights and obligations of a port and the Railway during loading and unloading of sea vessels shall be defined under a joint agreement entered into between them.

10. If a wagon (container), which has arrived at a railway station or at a port's address, or which has been delivered to the place of loading and unloading, or which is standing by at the place of loading and unloading, is delayed through the fault of the consignor (consignee) or the forwarder, as well as if a wagon (container) that has arrived at the address of those persons, is delayed at a railway station located en route, those persons shall pay a fee determined for the use of the wagon (container) and for the storage of the cargo for the entire period of delay.

11. If a wagon (container) is delayed at a reloading point through the fault of a consignor (consignee) or a forwarder, or if a wagon (container) loaded with export and import cargo is delayed at a border control post by customs authorities and border control bodies, or if the stopping time stipulated by the schedule of a passenger train is exceeded, the breaching party shall bear property liability as determined by Articles 50 and 51 of this Code.

12. Property liability shall rest with the party responsible for the transfer of the cargo at a reloading point for the failure to safeguard the cargo before it is transferred, and with the receiving party, after the cargo has been transferred at the reloading point.

13. A loaded or empty wagon (container) on the territory of a port shall be safeguarded by the port.

14. Locking and sealing devices shall be removed from wagons (containers) delivered to a reloading point for reloading and shall be mounted (sealed) on wagons (containers) intended for a direct combined transportation of cargo in accordance with the Rules on the Carriage of Cargo by Rail. 

15. The property liability of rail and other transport operators (undertakings, etc.) for failure to safeguard cargo accepted for a direct combined transportation shall be determined by the regulations in force with regard to the respective modes of transport. If the fault of the Railway or of a port for loss, damage, spoilage or shortage of cargo has been established, liability shall be imposed on the Railway or the port respectively.

Law of Georgia No 3806 of 12 November 2010 – LGH I, No 66, 3.12.2010, Art. 414

Law of Georgia No 4926 of 28 June 2019 – website, 4.7.2019

 

Chapter V – Carriage of Passengers, Cargo, Luggage, Cargo-luggage and Mail

 

Article 37 – Carriage of passengers, cargo, luggage, cargo-luggage and mail

1. The Railway shall convey passengers, timely deliver luggage, cargo-luggage and mail to places of destination, ensure the safety and provision of quality services to passengers at railway passenger buildings and in passenger trains, create necessary conditions for travelling and safeguard luggage and cargo-luggage.

2. The Railway shall ensure the running of passenger trains according to their schedules. Passenger carriages intended for the service of passengers, railway passenger buildings and other structures shall be in good order and shall meet the construction and sanitary requirements and other requirements determined by relevant normative acts.

3. The categories of passenger trains are:

a) high-speed and slow trains, according to the speed of travel;

b) international, main-line and regional trains, according to the distance of travel.

4. The criteria for determining the categories of passenger trains and the speed of their travel according to the distance of travel are determined by the Rules on the Carriage of Passengers, Luggage, Cargo-luggage and Mail by Rail.

5. The service of the railway stations intended for the carriage of passengers, luggage and cargo-luggage shall comply with requirements determined by the legislation of Georgia.

6. Railway passenger buildings shall be equipped with concourses, canopies, transfer tunnels and bridges for pedestrians, ticket offices, luggage reception areas, cloakrooms, waiting rooms, information desks, rest rooms for passengers, mother-and-child rooms, catering facilities, as well as cultural and domestic service facilities and sanitary and hygienic facilities, while border railway stations shall also be equipped with engineering and technical facilities necessary for the conduct of border and customs procedures. The design, construction of and provision of amenities in these buildings and engineering and technical facilities shall be ensured by the relevant ministries (agencies) in agreement with the Railway.

7. Passengers shall be provided with information on the arrival and departure of passenger trains, fares, fees for the carriage of luggage and cargo-luggage and other necessary information related to railway services.

8. Passenger building forecourts not belonging to the Railway shall be arranged in such a way as to meet the requirements for safe and unobstructed movement of pedestrians and city transport. The provision of amenities in passenger building forecourts shall be ensured by the relevant bodies, as determined by the legislation of Georgia. 

Law of Georgia No 3806 of 12 November 2010 – LGH I, No 66, 3.12.2010, Art. 414

Law of Georgia No 5947 of 27 March 2012 – website, 12.4.2012

Law of Georgia No 6146 of 8 May 2012 – website, 25.5.2012

 

Article 38 – Contracts of carriage of passengers, cargo, luggage, cargo-luggage and mail

1. On the basis of contracts of carriage of passengers (tickets), the Railway shall provide passengers with respective seats in passenger trains, deliver them to the place of destination and carry their luggage.

2. Passengers shall pay the fare and a fee for the carriage of luggage, while consignors shall pay a fee for the carriage of cargo-luggage.

3. The submission of luggage by a passenger or of cargo-luggage by a consignor shall be confirmed by a luggage acceptance receipt and a cargo-luggage acceptance receipt. respectively.

4. If there are vacant seats in a train, the Railway shall, for an established fee, issue tickets, taking into account the travel concessions determined by the legislation of Georgia for certain categories of citizens. Travel concessions shall be compensated by the State as determined by the legislation of Georgia.

5. Passengers shall have tickets with them. If a passenger loses or damages a ticket, a new ticket shall not be issued and the fare shall not refunded to the passenger, except as provided for by the Rules on the Carriage of Passengers, Luggage, Cargo-luggage and Mail by Rail.

6. The storage of baggage and luggage in cloakrooms and luggage rooms is unlimited, irrespective of whether passengers have tickets or not, except for the objects and substances the storage of which is prohibited under the Rules on the Carriage of Passengers, Luggage, Cargo-luggage and Mail by Rail.

 

Article 39 – Rights and obligations of passengers

1. When travelling by international and main-line trains, passengers shall have the right to:

a) purchase a ticket to travel on any train and in any carriage intended for the conveyance of passengers, up to the railway station specified by them;

b) transport one child under the age of 5 free of charge, unless he/she takes a separate seat, and children aged from 5 to 10 after payment of a discounted fare determined by the legislation of Georgia;

c) carry hand baggage weighing up to 36 kilograms together with small things free of charge;

d) hand over the luggage for carriage after presenting a ticket and paying the relevant fee;

e) terminate the journey and be refunded the price of the distance not travelled;

f) temporarily discontinue a journey and extend the validity of the ticket for not more than 10 days from the discontinuation of the journey;

g) in the case of illness during a journey, extend the validity of the ticket for the entire period of illness if it is certified by a certificate issued by a medical institution, or have the fare refunded;

h) travel by a train departing ahead of the time indicated in the ticket, after an appropriate note is made in the ticket by the ticket office of the railway station;

i) renew the ticket to travel by another train in the case of arriving not more than three hours after the moment of the ticketed train’s departure or, in the case of illness, not more than three days after its departure, by paying the cost of the couchette car fare. If the passenger refuses to travel, he/she may have the fare refunded as provided for by paragraph 2 of this article;

j) occupy a vacant seat in the carriage of a higher class, in accordance with the Rules on the Carriage of Passengers, Luggage, Cargo-luggage and Mail by Rail.

2. Passengers may return unused tickets and receive:

a) the entire cost of the ticket – not later than 15 hours before the departure of the train;

b) 85 per cent of the cost of the ticket – within the period of 15 to 4 hours before the departure of the train;

c) 70 per cent of the cost of the ticket – within the period of less than 4 hours before the departure of the train;

d) in the case of having a return ticket: the entire cost of the ticket - not later than 24 hours before the departure of the train, when the ticket is returned to the station where the ticket was purchased or to which the passenger is to return, or 70 per cent of the cost of the ticket - if the period of 24 hours expires;

e) 70 per cent of the cost of the journey for the untravelled distance – if the journey is terminated on the way.

3. The fare shall also be refunded to a passenger fully if the departure of the train is cancelled or delayed, if the passenger becomes ill or if it is impossible to provide the passenger with the seat indicated in the ticket and the passenger refuses to use another seat offered, as well as if the passenger's late arrival for the agreed train at the point of transfer is caused through the fault of the Railway.

4. If a journey is terminated due to delays in the running of a train for reasons beyond the control of the Railway, the cost of the journey for the untravelled distance shall be refunded to the passenger, while if a journey is terminated through the fault of the Railway, the fare shall be fully refunded to the passenger.

5. If it is impossible to allocate the seat indicated in the ticket to a passenger, the Railway shall allocate another seat with the consent of the passenger, including in a carriage of a higher class, without payment of the fare difference.

6. If, with the consent of a passenger, a seat has been allocated, and the cost of that seat is lower than the cost of the purchased ticket, the passenger shall be refunded the fare difference in accordance with the Rules on the Carriage of Passengers, Luggage, Cargo-luggage and Mail by Rail.

7. When travelling by regional trains, passengers shall have the right to:

a) purchase a ticket of a form established by the Railway (a season ticket);

b) carry baggage free of charge;

c) transport one child under the age of 5 free of charge.

8. Passengers shall respect public order, protect the property of the Railway and safeguard their own baggage at railway stations or passenger buildings and in trains.

9. (Deleted – 8.5.2012, No 6146).

10. (Deleted – 8.5.2012, No 6146).

11. The Ministry of Economy and Sustainable Development of Georgia may define respective benefits for rail transport employees in accordance with the legislation of Georgia and international agreements of Georgia.

Law of Georgia No 6146 of 8 May 2012 – website, 25.5.2012

 

Article 40 – Carrying groups of passengers

1. The Railway may sell tickets based on a preliminary request of enterprises (organisations, etc.) to carry groups of passengers.

2. The receipt of preliminary requests and preparation of travel documents, and refunding the cost of tickets in the case of a refusal to travel shall be performed in accordance with the Rules on the Carriage of Passengers, Luggage, Cargo-luggage and Mail by Rail. 

 

Article 41 – Carrying luggage and cargo-luggage

1. If a passenger presents a ticket, the Railway shall accept his/her luggage for carriage and dispatch it with the first train with a luggage wagon departing to the respective place of destination.

2. A passenger may present for carriage luggage with a declared value, for which he/she pays an established fee as determined by the legislation of Georgia.

3. The Railway shall carry cargo-luggage in accordance with this Code and the Rules on the Carriage of Passengers, Luggage, Cargo-luggage and Mail by Rail.

4. Such items that may be placed in a luggage wagon without hindrance owing to their volume and properties and that will not damage other passengers' luggage shall be accepted as luggage. The requirements for the weight and packaging of luggage are determined in the Rules on the Carriage of Passengers, Luggage, Cargo-luggage and Mail by Rail. Hand baggage, luggage and cargo-luggage containing hazardous goods defined in the Rules on the Carriage of Passengers, Luggage, Cargo-luggage and Mail by Rail may not be carried.

5. The time of delivery of luggage or cargo-luggage to the place of destination shall be determined according to the running time of the train with which it has been dispatched, up to the railway station of destination. The date of the dispatch of luggage or cargo-luggage shall be indicated in carriage documents.

6. If luggage or cargo-luggage is to be reloaded en route, the time of delivery of luggage or cargo-luggage shall be determined according to the running time of the train to which the luggage wagon is attached. In that case, one day shall be added for each reloading of luggage, and two days, for each reloading of cargo-luggage.

7. The destination railway station shall record the date of delivery of luggage or cargo-luggage in carriage documents.

8. Luggage or cargo-luggage shall be considered lost if it is not delivered to the destination railway station within 30 days after expiry of the time of delivery. In that case, the Railway shall compensate the cost of the luggage or cargo-luggage and the damage caused in accordance with the Rules on the Carriage of Passengers, Luggage, Cargo-luggage and Mail by Rail.

9. If luggage or cargo-luggage is delivered to the place of delivery after the expiry of the time of delivery referred to in paragraph 5 of this article, the recipient of the luggage or cargo-luggage may return it, provided that he/she refunds to the Railway the amount received from the Railway for the loss of the luggage or cargo-luggage.

10. If the recipient of luggage or cargo-luggage refuses in writing to accept the luggage or cargo-luggage or fails to dispose of it within four days after receiving notification, the Railway may sell the luggage or cargo-luggage as determined by the legislation of Georgia.

11. Luggage or cargo-luggage shall be released at the destinaton railway station to the presenter of the luggage or cargo-luggage receipt respectively.

12. Luggage or cargo-luggage delivered to the destination railway station shall be stored free of charge for 24 hours excluding the time of delivery. After this period expires, a fee for storage of the luggage shall be paid in accordance with the Rules on the Carriage of Passengers, Luggage, Cargo-luggage and Mail by Rail.

13. Unclaimed cargo-luggage shall be subject to sale as determined by the legislation of Georgia.

 

Article 42 – Carrying parcel post

1. The Railway shall carry parcel post on the basis of a contract of carriage entered into with a post office (organisation, etc.), under which the post office (organisation, etc.) shall timely submit parcel post to the Railway for carriage, load it on the allocated wagon, pay the transportation fee and receive the parcel post at the place of destination; whereas the Railway shall accept the parcel post for carriage and timely deliver it to the place of destination.

2. Parcel post shall be carried in a mail van attached to a train, unless otherwise provided for by the contract of carriage.

3. The conditions for attaching mail vans to trains and carrying parcel post are determined by the Rules on the Carriage of Passengers, Luggage, Cargo-luggage and Mail by Rail.

 

Article 43 – Postal, telegraph and telephone communication services for passengers

The Railway shall, for an established period of time and fee, allot rooms within railway stations to telecommunication enterprises (organisations, etc.) on the basis of relevant agreements for providing postal, telegraph and telephone communication services to passengers.

 

Chapter V1 – Public Rail Transport Services

Law of Georgia No 6355 of 23 June 2020 – website, 1.7.2020

 

Article 431 – Purpose and content of public rail transport services

1. The purpose of this chapter is to determine the provision of safe, high-quality and as low-cost public transport services as possible.

2. This chapter determines terms and conditions for concluding a public service contract. Under a public service contract, a railway operator shall be obliged to fulfill the public service obligation, in return for which a railway operator shall be entitled to receive public service compensation from a competent body.

Law of Georgia No 6355 of 23 June 2020 – website, 1.7.2020

 

Article 432 – Public service contract

1. In case of a relevant decision by a competent body, granting an exclusive right to a public service railway operator and the payment of public service compensation shall be possible only on the basis of a public service contract.

2. A public service contract may be concluded in accordance with the competitive selection procedure, or on the basis of direct conferral, in the cases provided for by this article.

3. A competitive selection procedure shall be open, fair, transparent, and non-discriminatory to all interested parties. A competitive selection procedure may, after receiving the relevant proposals and pre-selection, involve negotiations with the candidates in order to better understand the essence of the requirements of a competitive selection procedure, and to specify it.

4. To the selection of a public service railway operator provided for by this article and a public service contract to be concluded shall not apply the Law of Georgia on Public Procurement and the Law of Georgia on Public-Private Partnership, as well as any other normative act regulating the procurement of goods and services. A competitive selection procedure and procedure for its implementation shall be determined by the Government of Georgia in each specific case.

5. A public service contract may be concluded on the basis of a direct conferral, without a competitive selection procedure, if:

a) the average annual cost of the said contract is less than the equivalent of EUR 1,000,000 (one million) in Lari, or a public service obligation provides for the carriage of passengers for less than 300,000 kilometers per year;

b) the provision of public rail services is seriously hindered, or there is a risk of such obstacles. In this case, an emergency measure may be taken – a public service contract may be concluded on the basis of a direct conferral, or the validity of an existing contract with a specific public service railway operator may be extended. The period, for which a public service contract is concluded, or its validity period is extended, or by which the performance of a public service obligation is imposed as a result of the said urgent measure, shall not exceed 2 years;

c) a direct conferral shall be allowed taking into account the relevant structural and geographical features of a market and railway network, in particular, taking into account the volume, demand characteristics, complexity of the railway network, technical and geographical isolation and/or the public service obligation specified in the contract;

d) by concluding a contract on the basis of a direct conferral, the quality or cost-effectiveness of public rail transport services will be improved compared to the previous public service contract;

e) a contract is concluded with a public service railway operator, which at the same time manages most of the railway infrastructure in which the public railway transport service will be provided.

Law of Georgia No 6355 of 23 June 2020 – website, 1.7.2020

 

Article 433 – Content of the public service contract

A public service contract shall determine:

a) a public service obligation to be performed by a public service railway operator and the geographical area of fulfillment of a public service obligation;

b) objectively and transparently:

b.a) conditions for the payment of public service compensation by a competent body to a public service railway operator;

b.b) the content and scope of an exclusive right granted to a public service railway operator (if any);

c) the costs of providing public rail transport services by a public service railway operator and the distribution thereof. These costs may include costs related to human resources, electricity and rail infrastructure, the cost of maintaining and repairing the railways, and carrying out the required installation works necessary to carry out the public service obligation to transport passengers by rail, as well as fixed costs and reasonable profits;

d) ticket fee and/or the rules and conditions for determining a ticket fee;

e) rules for the distribution of revenues from the sale of tickets, which may remain with a public service railway operator, be transferred to a competent body, or be distributed among them;

f) the term of the contract, which shall not exceed 15 years, except for in cases provided for by the normative act of the Government of Georgia;

g) other terms and provisions.

Law of Georgia No 6355 of 23 June 2020 – website, 1.7.2020

 

Article 434 – Public service compensation

The procedure for determining a public service compensation (including the calculation of a relevant reasonable profit) shall be established by the normative act of the Government of Georgia.

Law of Georgia No 6355 of 23 June 2020 – website, 1.7.2020

 

Chapter VI – Responsibility of the Parties

 

Article 44 – Responsibility of the parties

1. The parties shall bear responsibility under this Code, other normative acts and relevant agreements for failure to fulfil undertaken obligations.

2. The parties shall be held responsible only for offences committed by them or caused by their fault. In addition to compensating damage caused by an offence, the breaching party shall pay the fees for the transportation of passengers, for carriage of luggage or cargo-luggage, for the use of a wagon (container) and for other services.

3. All types of contracts between consignors (consignees), passengers and the Railway, which limit or exclude their responsibility determined by the legislation of Georgia shall be void. 

 

Article 45 – Responsibility of the Railway for the failure to allocate vehicles and the responsibility of consignors for the failure to use allocated vehicles

1. If the Railway fails to allocate a wagon (container) and/or a refrigerator wagon (conveyor), and if a consignor fails to submit cargo, or changes its destination, does not use the allocated wagon (container) and/or refrigerator wagon (conveyor), or refuses to accept it/them, both the Railway and the consignors shall compensate for the damages according to the Railway Tariff Policy.

2. Consignors shall be exempt from compensating for damages under the following circumstances:

a) force majeure;

b) prohibition of loading and unloading of cargo, termination or restriction of loading of cargo by a duly authorised person;

c) an accident due to which the main activities of the consignor have been terminated;

d) a failure to use wagons (containers) that have been delivered to a consignee without his/her/its consent in a quantity exceeding the quantity specified in the request for transportation;

e) fulfilling a request for transportation of cargo according to tonnage if the cargo is to be carried by a wagon and according to tonnage.

3. If a consignor has used fewer wagons (containers) than stipulated in the request after compact loading of the wagons (containers), any damage caused by the failure to use all of the wagons (containers) shall not be compensated.

4. If a consignor gives at least two-day’s notice to the railway station about the non-use of a wagon (container), the amount of the damage to be compensated shall be reduced by one third.

5. The Railway shall be exempt from compensating for damages under the following circumstances:

a) force majeure;

b) prohibition of loading and unloading of cargo, termination or restriction of loading of cargo by a duly authorised person;

c) the failure of the consignor (consignee) to pay the transportation cost and the fee for the performance of other related services (works).

6. If a consignee (consignor) or a port delays wagons (containers) due to their loading, unloading, cleaning or washing, the Railway shall be exempt from property liability for the failure to allocate the number of wagons (containers) that have been delayed and have not been delivered for loading for this reason. 

 

Article 46 – Responsibility of the Railway for the loss, damage, spoilage and shortage of cargo (luggage, cargo-luggage) under the Agreement on International Freight Traffic by Rail 

1. The Railway shall bear property liability for the failure to safeguard cargo from the moment of accepting it for carriage up to the moment of its release, unless the Railway proves that the cargo has been lost, damaged, spoilt or there has been a shortage:

a) through the fault of the consignor or consignee;

b) due to the natural properties of the cargo;

c) due to defects of the tare (packaging) that was not noticeable during its visual inspection when receiving the cargo, or due to such use of a tare (packaging) that is incompatible with the properties of the cargo;

d) due to the submission for carriage of such cargo, the moisture level of which exceeds established norms.

2. The Railway shall be exempt from property liability for the loss, damage, spoilage or shortage of the cargo accepted for carriage if:

a) the cargo has been delivered in a faultless wagon (container) with the lock and seal devices of the consignor intact and in compliance with other requirements ensuring the safety of the cargo;

b) the cargo has been damaged, spoilt or there has been a shortage of cargo due to natural causes connected with the carriage of the cargo in open rolling stock;

c) the cargo has been accompanied by an attendant of the consignor (consignee) in accordance with the Rules on the Carriage of Cargo;

d) the shortage of the cargo does not exceed the rate of natural loss of its weight and the margin of error in the measurement of the cargo net weight;

e) the loss, damage, spoilage or shortage of the cargo was caused due to the entry by the consignor of incorrect or incomplete data into the bill of lading.

3. If the claimant proves that the cargo has been lost, damaged, spoilt or there has been a shortage of the cargo due to the fault of the Railway, the Railway shall bear property liability for the failure to safeguard the cargo.

4. If cargo has not been released to the consignee at his/her/its request within 30 days after the expiry of the time of delivery of the cargo to the place of destination, and in the case of a direct combined transportation, the cargo shall be deemed lost after the period of time provided for by the Agreement on International Freight Traffic by Rail.

5. If cargo has been delivered after the expiry of the time limit defined by paragraph 4 of this article, the consignee may receive the cargo, provided that he/she/it refunds, as determined by this Code, to the Railway any amount received for the loss of the cargo.

6. If the consignee refuses to receive the cargo or fails to dispose of the cargo within four days after being notified of its delivery, the Railway may sell the cargo as determined by the legislation of Georgia.

7. The Railway shall compensate any damage occurring during the carriage of cargo in the following amount:

a) in the case of the loss or shortage of cargo – in the amount of the cost of the lost cargo or the cost of the shortage of the cargo;

b) in the case of damage (spoilage) of cargo – in the amount by which the cost of the cargo has been reduced, and if the cargo cannot be recovered – in the amount of the entire cost of the cargo;

c) in the case of loss of cargo with a declared value – in the amount of the entire declared value or part of the declared value corresponding to the lost, damaged, spoilt part of the cargo or its shortage at delivery. The cost of cargo shall be determined as provided for by the legislation of Georgia.

8. In addition to compensating for the damage caused by the loss, damage, spoilage or shortage of cargo in the established amount, the Railway shall refund to the consignor (consignee) the transportation cost and the fee for the performance of other services (works) related to the transportation of cargo in proportion to the quantity of lost, damaged, spoilt cargo or its shortage at delivery.

9. If luggage or cargo-luggage has been lost, damaged, spoilt or there has been a shortage due to the circumstances that could be eliminated from the day of acceptance until the date of release of the luggage or cargo-luggage, the Railway shall bear property liability for the failure to safeguard the luggage or cargo-luggage.

10. The Railway shall compensate the damage occurring during the carriage of luggage or cargo-luggage in the following amount:

a) in the case of the loss or shortage of luggage or cargo-luggage – in the amount of the cost of the lost luggage or cargo-luggage or the cost of the shortage of the luggage or cargo-luggage;

b) in the case of damage (spoilage) of luggage or cargo-luggage – in the amount by which the cost of the luggage or cargo-luggage has been reduced, and if the luggage or cargo-luggage cannot be recovered – in the amount of its entire cost;

c) in the case of the loss of luggage or cargo-luggage with a declared value – in the amount of its declared value.

11. The cost of luggage or cargo-luggage shall be determined in accordance with the Rules on the Carriage of Passengers, Luggage, Cargo-luggage and Mail by Rail.

12. In addition to compensating the damage caused by the loss, damage, spoilage or shortage of luggage or cargo-luggage in the established amount, the Railway shall refund to the recipient of the luggage or cargo-luggage the transportation cost and the fee for the performance of other related services (works) in proportion to the quantity of the lost, damaged, spoilt luggage or cargo-luggage or its shortage at delivery. 

 

Article 47 – Responsibility for delayed delivery of cargo to the place of destination

1. If delivery of cargo to the place of destination during local carriage is delayed, or if delivery of empty wagons owned by consignors (consignees) to the place of destination is delayed, the Railway shall compensate the damages as determined by the Civil Code of Georgia.

2. The damage caused by the delayed delivery of luggage or cargo-luggage to the place of destination during local carriage shall be compensated in accordance with the Civil Code of Georgia.

3. If delivery of cargo to the place of destination during international carriage is delayed, or if delivery of empty wagons owned by consignors (consignees) to the place of destination is delayed, the Railway or the party, through the fault of which the delay was caused during the direct combined transportation, shall compensate the damage in an amount determined by the Agreement on International Rail Freight Traffic.

 

Article 48 – Responsibility for the unauthorised use of rolling stocks

If a consignor (consignee) or other person uses a wagon (container) of a rail operator (undertaking, etc.) without authorisation of the authorised person, or if the Railway uses a wagon (container) owned by a consignor (consignee) or another person without permission of the authorised person, the breaching party shall pay triple the amount of the fee for the use of the wagon (container). 

 

Article 49 – Responsibility for the submission of cargo that is prohibited for transportation or that is to be treated with special care

For incorrectly indicating in the bill of lading the name of the cargo, special markings or of measures that are to be taken during the carriage of the cargo, as well as for sending prohibited cargo or for incorrectly specifying the properties of the cargo, the consignor shall pay an increased transportation cost in the amount determined by the Railway Tariff Policy.

 

Article 50 – Fee for the use of a wagon (container)

1. In the cases provided for by Article 25(4) and Articles 29, 36 (except when a passenger train exceeds the stopping time) and Article 48, the consignor (consignee) or the forwarder shall, in accordance with the contract concluded with the Railway, pay the Railway the relevant fee for the use of each wagon (closed wagon, gondola car, flat wagon) at the dispatching and destination railway stations (including approach lines). The amount of the fee shall be determined by the Railway Tariff Policy.

2. In the case of the use of a rail tanker, a cement carrier, a low-sided hopper car, a mineral wagon and other special wagons the fee shall be double the amount defined under this article, and in the case of the use of a refrigerator wagon and a conveyor car, the fee shall be triple the amount defined under this article.

3. If the consignor notifies the railway station that he/she/it refuses to load the wagon, a fee for the use of this wagon shall be paid before the day of receipt of the notification by the railway station.

4. In the cases provided in Articles 29, 36 and 48, a consignor (consignee) shall pay to the Railway a fee for the use of a general-purpose container in accordance with the Railway Tariff Policy.

5. A consignor (consignee) and a port shall be exempt from the payment of a fee for the use of a wagon (container) if:

a) due to force majeure the traffic on approach lines stops, or loading and unloading operations have been prohibited, or if there has been an accident, as a result of which the consignor (consignee) or the port cannot carry out their main activities;

b) the number of wagons (containers) delivered by the Railway exceeds the number of wagons determined by the contract for the use of an approach line and for the placement and removal of a wagon (container).

6. If, based on a request, a consignor refuses to load an empty special wagon that has arrived at the railway station and the wagon cannot be used by another consignor during the reporting day, the consignor shall pay the Railway the cost of the actual run of that wagon, but for not more than 300 kilometres. 

Article 51 – Responsibility of the parties for the breach of other contractual conditions

1. For exceeding the stopping time stipulated by passenger and freight train schedules due to the termination of electric power supply, due to the poor quality of electric power supplied or due to reasons beyond the control of the Railway, the breaching party shall compensate the Railway for the damage caused by the delay of the train.

2. For exceeding the maximum load capacity of a wagon (container), the consignor shall pay the Railway five times the amount of the cost established for transporting excessive cargo. The consignor shall also compensate the Railway for the costs of unloading and storage of excessive cargo and for the damage caused by an accident that has occurred due to overloading the wagon (container).

3. In the case of the loss of a wagon (container) delivered by the Railway or damage and loss of its detachable parts and devices, the consignor (consignee) or another relevant person through whose fault the wagon (container) or its parts and devices have been damaged or lost, shall restore (return) them or compensate the Railway for the damage caused by such damage in triple the amount of their cost, and if the restoration (return) is not possible, pay to the Railway triple the amount of their cost.

4. If the Railway damages a wagon (container) owned by a consignor (consignee) or another person, the Railway shall repair such wagon (container) or compensate the owner for the loss caused by the damage of the wagon in triple the amount of its cost.

5. In the case of the loss of a wagon (container) owned by a consignor (consignee) or another person, the Railway shall, at the request of the person, transfer to the person a wagon (container) of a corresponding type for a definite period of time with the right of free use. If the Railway fails to return to the owner the lost wagon (container) within three months, it shall transfer that wagon (container) into his/her ownership as determined by the legislation of Georgia.

6. The procedure for replacing a wagon (container) leased out, damaged or lost by the Railway shall be determined under the lease agreement.

7. If the Railway has delivered to the consignor, with the consent of the latter, an empty, unclean wagon (container) with opened drop bottoms, doors and unremoved fixing devices, the Railway shall compensate the consignor for the costs incurred for the performance of the respective works. The consignor shall be granted a reasonable period of time to perform those works.

8. If a consignor violates the requirements determined by Article 28 of this Code, he/she/it shall compensate the Railway for the costs incurred for the performance of the works provided for by this article and pay the fee for the use of the wagon (container) in accordance with the Railway Tariff Policy. 

 

Chapter VII – Reports, Claims, and Complaints

 

Article 52 – Reports

1. The circumstances giving rise to liability of participants in rail traffic shall be documented by commercial, technical or general reports.

2. A commercial report shall be drawn up if:

a) non-compliance of the name, weight or number of units of cargo, luggage, cargo-luggage has been established with the data indicated in carriage documents;

b) damage and/or spoilage of cargo, luggage, cargo-luggage has been established;

c) cargo, luggage or cargo-luggage has been found that is not accompanied by carriage documents and/or such carriage documents are found not accompanied by cargo, luggage or cargo-luggage;

d) pilfered cargo, luggage or cargo-luggage has been returned to the Railway;

e) the Railway fails to deliver cargo to an approach line within 24 hours after the documents certifying the release of cargo have been prepared at a cargo counter. In that case, a commercial report shall be drawn up only at the request of the consignee.

3. A commercial report shall be drawn up:

a) on the day of unloading – when cargo, luggage or cargo-luggage is unloaded at public places, or on the day of the release of cargo to a consignee in the cases provided for by the Rules on the Carriage of Cargo by Rail;

b) on the day of unloading of cargo - when cargo is unloaded at non-public places. The cargo shall be inspected in the course of unloading or immediately after unloading.

c) on the way during the carriage of cargo, luggage or cargo-luggage – on the day of detecting circumstances that are to be documented in a commercial report.

4. If a commercial report cannot be drawn up within the time limits referred to in this article, it shall be drawn up not later than on the following day.

5. In the case of carriage in multiple wagons, a commercial report shall be drawn up for each wagon. It shall be permissible to draw up one commercial report for a group of wagons with similar cargo that arrived on the same day, provided that the cargo has been carried in pieces or in bulk and has been delivered in faultless wagons, without signs of loss, from a single consignor to the address of a single consignee:

a) in the case of a shortage - if it exceeds the rate of natural loss of cargo weight and the margin of error in the measurement of the cargo net weight;

b) in the case of excess cargo - if there is difference between the weight determined at the dispatching railway station and the weight determined at the destination railway station, taking into account the margin of error in the measurement of the cargo net weight;

6. The shortage and excess of cargo that is carried in pieces, in bulk, or in tanks or that is reloaded en route at the address of a single consignee and that has been delivered in a faultless wagon without signs of loss, shall be determined according to the results of an inspection of the whole batch of cargo released all at once and shall be documented in one commercial report.

7. A commercial report shall be drawn up in 3 copies. Deletions, scratching out or corrections may not be made when completing the form of a commercial report. A commercial report shall contain:

a) an accurate and detailed description of the state of cargo, luggage or cargo-luggage and of those circumstances that were caused by failure to safeguard the cargo, luggage or cargo-luggage. Accurate answers shall be given to the questions contained in the form of a commercial report. It shall not be permitted to cross out or put signs of repetition (e.g. ‘ditto’) instead of repeating the required data;

b) data on whether the cargo, luggage or cargo-luggage has been loaded, placed and fixed properly and whether there are protection markings on the cargo carried in open rolling stock.

8. An excerpt from a temperature log shall be attached to a commercial report concerning the spoilage of perishable goods. The conditions for making records in the temperature log are determined by the Rules on the Carriage of Cargo by Rail.

9. Persons drawing up and persons signing commercial reports containing incorrect information shall be held liable as determined by the legislation of Georgia.

10. According to the Rules on the Carriage of Cargo by Rail, a commercial report shall be signed by the consignee (if he/she/it participates in the inspection of the cargo, luggage or cargo-luggage), by the Railway and other persons participating in the inspection.

11. The Railway shall prepare a commercial report if it reveals the circumstances referred to in this article, provided that the consignee/recipient of the cargo, luggage or cargo-luggage indicates at least one of those circumstances. The representatives of the parties participating in preparation of the commercial report may not refuse to sign it. If the representatives of the parties disagree with the content of the commercial report, they may make their comments.

12. If the Railway refuses to prepare a commercial report or if a commercial report has been prepared incorrectly, the consignee may submit a written application to the Railway to that effect.

13. The Railway shall give a reasoned response to an application related to perishable goods within one day after accepting the application, and to an application related to other cargo, luggage or cargo-luggage, within three days after accepting the application. If the application is substantiated, the consignee shall not pay a fee for the storage of cargo, luggage or cargo-luggage for the period of delay caused by the preparation of a commercial report.

14. At the request of the consignee, the railway station shall issue a commercial report within three days. The procedure for communicating commercial reports between the structural units of the Railway shall be determined by the Railway.

15. Technical and general reports shall be prepared in order to document the circumstances other than those provided for by this article, according to the Rules on the Carriage of Passengers, Luggage, Cargo-luggage and Mail by Rail and the Rules on the Carriage of Cargo by Rail.

 

Article 53 – Submitting claims

1. Claims against the Railway shall be submitted in writing prior to filing complaints about the carriage of cargo or cargo-luggage.

2. Claims or complaints against the Railway for the compensation of damages arising during local carriage may be submitted by:

a) a consignor (consignee) or a person authorised by him/her, upon presentation of the original cargo acceptance receipt, in which there is an indication that the railway station of destination did not accept the cargo - in the case of the loss of an entire cargo;

b) a consignor (consignee), upon presenting the original bill of lading and the original commercial report – in the case of the damage, spoilage, shortage, or deterioration of the quality of cargo and in other cases;

c) a consignee – in the case of a delay in the delivery of cargo or cargo-luggage to the place of destination, provided that the consignee presents the original bill of lading or the original cargo-luggage acceptance receipt;

d) a consignee – in the case of a delay in the release of cargo or cargo-luggage, provided that the consignee presents the original transportation receipt and the original general report.

3. The conditions for submitting claims during international carriage are determined by the Agreement on International Freight Traffic by Rail.

4. A consignor (consignee) may authorise another person to submit a claim.

5. Claims against the Railway with respect to the carriage of passengers and luggage may be submitted by:

a) the presenter of the luggage receipt – in the case of the loss of luggage;

b) the presenter of the relevant commercial report – in the case of damage, spoilage or shortage of luggage;

c) the presenter of a relevant general report issued by the Railway – in the case of a delay in the delivery of luggage to the place of destination;

d) a passenger, upon presenting the ticket – in the case of a delayed or late departure of the train.

6. Claims arising with regard to the carriage of cargo, luggage, cargo-luggage and passengers, as well as with regard to the damage by the Railway of rolling stock and containers owned by a consignor, consignee or other person, shall be submitted to the Railway.

7. Claims related to the carriage of cargo during a direct combined transportation shall be submitted to:

a) the railway of destination – if the last point of transportation is a railway station;

b) to the relevant administration of another mode of transport, which provides services to the last point of transportation or which manages this point. 

 

Article 54 – Procedure for submitting claims

1. A claim shall contain the demands of the claimant and shall be accompanied by documents substantiating the claim.

2. A claim for loss, damage, spoilage or shortage of cargo or cargo-luggage shall also be accompanied by a document confirming the quantity and value of the dispatched cargo or cargo-luggage (without indicating unrealized profits and actual expenditures not incurred) and the value of the details and of spare parts of the missing cargo or cargo-luggage. 

 

Article 55 – Time limits for submitting claims

1. In the case of local carriage, claims may be submitted to the Railway within the time limits determined by the Civil Code of Georgia, whereas in the case of international carriage, within the time limits determined by the Agreement on International Freight Traffic by Rail.

2. The time limits for submitting claims shall be calculated:

a) in the case of the damage, spoilage or shortage of cargo, luggage or cargo-luggage - from the day of the release of cargo, luggage or cargo-luggage;

b) in the case of loss of cargo – after 10 days from the expiry of the period set for the delivery of the cargo to the place of destination;

c) in the case of loss of luggage or cargo-luggage – after 30 days from the moment of the expiry of the period set for the delivery of cargo or cargo luggage of natural persons to the place of destination or after 10 days from the moment of the expiry of the period set for the delivery of cargo-luggage of legal persons to the place of destination;

d) in the case of the delayed delivery of cargo, luggage or cargo-luggage to the place of destination – from the day of the release of cargo, luggage or cargo-luggage;

e) in the case of a claim related to the refund of the fee for the use of a wagon (a container) – from the day when the claimant paid the fee.

f) in the case of the non-fulfilment of a request for the transportation of cargo – after five days from payment of the fee;

g) in the case of the damage caused by an unauthorised delay by the Railway of a wagon (a container) owned or used by a consignor (consignee) or another enterprise (organisation, etc.) – after the time limit for delivering the cargo to the place of destination by such rolling stock or the time limit for returning such rolling stock to the home station expires;

h) in other cases related to transportation – from the day of occurrence of the event that gave rise to the claim.

3. The Railway shall review a claim and shall inform the claimant of its results in writing within two months after the day of receiving the claim. If the Railway recognises the claim, it shall, within two weeks after recognition of the claim, compensate the claimant for damages arising out of the carriage of the cargo in an amount determined by Article 46(7) of this Code.

4. If a claim has been submitted with incomplete accompanying documents, it shall be returned to the claimant without being reviewed within 10 days after its submission.

5. If the Railway grants the claim in part or rejects the claim, the Railway shall specify in its response the reasoning of the decision. In that case, the documents submitted with the claim shall be returned to the claimant.

6. The Railway shall have the right to file a claim against a consignor (consignee) or another person within the time limits determined by the legislation of Georgia. 

 

Article 56 – Time limits for filing complaints

Complaints connected with the relations regulated by this Code shall be filed within the time limits determined by the legislation of Georgia. 

 

Article 57 – Procedure for filing complaints

1. Complaints related to the carriage of cargo, luggage or cargo-luggage may be filed against the Railway if the Railway refuses, in full or in part, to grant the claim or if the Railway fails to respond to the claimant within two months after the day of receiving the claim.

2. Complaints shall be filed with a court, as determined by the legislation of Georgia.

3. A complaint related to the carriage of passengers, luggage and cargo-luggage may be filed before the expiry of the time limits determined by Article 53 of this Code if the Railway has given its response to the claim. 

 

Article 58 – Security interest in cargo

The Railway shall have a security interest in cargo in order to secure the payment of expenses arising out of the contract of carriage, until the Railway is authorised to dispose of the cargo.

 

Chapter VIII – Traffic Safety; Safeguarding of Cargo and Rail Transport Facilities; Organisation of Work in Special Conditions

 

Article 59 – Fundamental provisions of traffic safety

1. The territories of railway stations, of passenger buildings, of concourses and of structural units and railway tracks, along which trains run and on which shunting and loading and unloading operations are performed, represent zones of increased risk. Unauthorised persons may not stay in these zones, unless this is required by the needs of the service. The procedure for staying and for performing operations in zones of increased risk, as well as for moving along and for crossing railway tracks, shall be determined by the Railway.

2. The services provided to passengers, as well as rolling stock (including specialised ones), containers, components of track superstructures, and other technical means and mechanisms shall comply with the requirements for traffic and fire safety and for labour and environmental protection, which are determined by the Railway Operating Rules.

3. The procedure for classifying, conducting official investigations and registering violations of the railway traffic rules and fire safety shall be determined by the Railway.

4. The relevant liability for the violation of the railway traffic rules and fire safety shall be imposed on the violating parties in accordance with the legislation of Georgia. 

 

Article 60 – General principles of ensuring traffic safety

1. Rail transport operators (undertakings, etc.) shall ensure the safety of the carriage of passengers and cargo, traffic and fire safety of trains and other rail vehicles (including the safety of performing shunting operations), as well as the protection of labour and the environment.

2. The Railway shall ensure traffic safety based on the following principles:

a) a systemic approach to control and planning to ensure traffic and fire safety;

b) compliance of the process of transportation and of the technology of technical means with normative acts;

c) the protection of legal interests of persons and rail transport when ensuring traffic safety;

d) the determination of mutual responsibility of persons and of rail transport with respect to the matters related to ensuring traffic safety.

3. The conditions for ensuring traffic safety shall be determined by relevant normative acts.

4. The facilities of rail transport on whose territories hazardous goods are produced, stored, loaded, transported and reloaded, shall be at such a distance from public railway tracks and buildings that will ensure the safe functioning of the Railway. This distance, as well as the rules for crossing railway tracks, the rules for constructing and maintaining facilities near railway tracks shall be determined by the Railway.

5. The responsibility for the construction and safe operation of gas pipelines, oil pipelines and other communications crossing railway tracks or located in the immediate vicinity of railway tracks shall rest with the owners of these communications.

6. Enterprises (organisations, etc.) dispatching (receiving) hazardous goods and the Railway shall, within their competence, ensure the safety of carriage, loading and unloading of such goods, shall have technical means and sub-divisions as are necessary to eliminate accidents and their consequences.

7. Railway tracks may be crossed by the means of another mode of transport only at different grades of the railway tracks and the motor road. The crossing of railway tracks and motor roads at grade shall be admissible only in cases determined by the legislation of Georgia.

8. The responsibility for observing safety when a railway track is crossed by a motor road at grade shall be determined by the legislation of Georgia.

9. Places where main oil pipelines and gas pipelines cross railway tracks shall be equipped with appropriate markings according to the operating rules for such structures. The owners of those structures shall timely provide the Railway with information on the occurrence of emergencies that prejudice traffic and fire safety.

10. Employees of the Railway shall act as determined by relevant normative acts when performing operations related to the passage of trains through crossings and to the maintenance of technical means. 

 

Article 61 – Safeguarding cargo and rail transport facilities

1. Cargo and rail transport facilities shall be safeguarded en route and at railway stations by the Railway by means of transport police, while fire prevention operations, supervision over fire safety and the suppression of fire shall be carried out by the relevant department of the Railway.

2. The list of the cargo that is to be protected and accompanied by the police shall be compiled by the Railway in agreement with the transport police. The transport police shall be responsible for protecting cargo and rail transport facilities entrusted to it.

3. Cargo to be carried under special conditions shall be safeguarded and accompanied by the consignor (consignee) in accordance with the Rules on the Carriage of Cargo by Rail. 

 

Article 62 – Organising the work of the Railway during a state of emergency, including martial law, mobilisation and other emergencies

1. During a state of emergency, including martial law, mobilisation and other emergencies, rail operators (undertakings, etc.) shall, in cooperation with central public authorities and municipalities, take appropriate urgent measures as determined by the legislation of Georgia.

2. The liability for the intentional obstruction and termination of the operation of the Railway and for damaging its technical means shall be determined as provided for by the legislation of Georgia. 

Law of Georgia No 4853 of 5 June 2007 – LGH I, No 21, 18.6.2007, Art. 176

Law of Georgia No 6968 of 15 July 2020 – website, 28.7.2020

 

Article 63 – Rail transport insurance

The insurance of passengers, cargo, luggage, cargo-luggage and other types of insurance in rail transport shall be performed according to the legislation of Georgia. 

 

Chapter IX – Transitional and Final Provisions

Law of Georgia No 1872 of 1 July 2005 – LGH I, No 41, 19.7.2005, Art. 295

 

Article 64 – Transitional provision

Until the regulatory body exercises tariff-setting powers in the field of rail transport, the Railway shall independently set tariffs for the transportation of passengers and for the carriage of cargo, luggage, cargo-luggage and mail, and additional fees.

Law of Georgia No 1872 of 1 July 2005 – LGH I, No 41, 19.7.2005, Art. 295

 

Article 65 – Final Provisions

1. This Code shall enter into force upon its promulgation.

2. The Law of Georgia on Rail Transport shall be considered repealed upon the entry into force of this Code.

Law of Georgia No 1872 of 1 July 2005 – LGH I, No 41, 19.7.2005, Art. 295

 

 

President of Georgia                                          Eduard Shevardnadze

 

Tbilisi

28 December 2002

No 1911-რს